Page 1 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
เอกสารประกอบการสอน TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
รวบรวมโดย อาจารยวิไล ธรรมวาจา
สาขาวิชาภาษาและวัฒนธรรมไทย คณะศิลปะศาสตร มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ
Page 2 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
ความรูพื้นฐานทางการเขียน การเขียนเปนหนึ่งในทักษะการสื่อสารที่ตองอาศัยการเรียนรูและการฝกฝนเพื่อใหสามารถสื่อ ความหมายไปยังผูอื่นไดและพัฒนาขึ้นอยางมีลําดับ หลายคนเห็นวาการเขียนเปนเรื่องยาก เมื่อจะตองเขียน ก็คิดไมออก ไมรูจะเริ่มตนการเขียนอยางไร จึงทําใหเกียจการเขียน บางคนคิดวาตนไมมีพรสวรรคดานการ เขียนก็ไมอยากเขียน เพราะรูสึกวาเขียนไปก็ไมดี แตปญหาและความรูสึกดังกลาวจะลดนอยลงหากมีการ ฝกเขียนบอย ๆ และตระหนักวา ไมมีใครสามารถเขียนไดและเขียนดีมาตั้งแตเกิด แตถายิ่งฝกยิ่งเกิดความ ชํานาญ ประกอบกับหากรูจักการสังเกตงานเขียนของผูอื่นก็จะทําใหทักษะการเขียนดีขึ้นได ความหมายของการเขียน การเขียน คือ การฝกใหรูจักใชความคิดและความรูของผูเขียนแลวถายทอดความคิดและความรู ออกเปนตัวหนังสือ โดยมีอุปกรณและเครื่องชวยตาง ๆ ในการถายทอดความรูและความคิดนี้ อุปกรณที่ สําคัญ คือ ภาษา อันหมายรวมถึง คํา ประโยค สํานวน โวหารและระดับภาษา ผูเขียนตองศึกษาหา ความรูเรื่องลักษณะและการใชคําเหลานี้ เพื่อใหง านเขียนของตนมีคุณภาพดี สามารถถายทอดสื่อสาร ความคิด ความรู ฯลฯ ของผูเขียนไดถูกตองครบถวนตามความตองการของผูเขียน (มณีปน พรหมสุทธิ รักษ. 2529 : 126-127 อางถึงใน นิภาพรรณ ศรีพงษ. ม.ป.ป. : 133) การเขียน คือ การสื่อสารชนิดหนึ่งของมนุษยที่ตองอาศัยความพยายามและฝกฝน การเขียนเปนการ แสดงความรู ความคิด ความรูสึก ความตองการ เปนลายลักษณอักษร เพื่อใหผูรับสารสามารถอานไดเขาใจ ไดทราบความรู ความคิด ความรูสึก ความตองการ แลวสามารถนํามาบอกบอกตอกับบุคคลอื่นใหไดความรู ที่ผูรับสารไดรับ เครื่องมือในการเขียน ดินสอ ปากกา สี พูกันจีน กระดาษ กระดาน ฯลฯ การเขียนจะตอง เขียนเปนภาษาตางๆ หรือ อาจเขียนเปนภาษาเดียวหรือหลายภาษาก็ได ตามแลวแตถนัด กลาวอยางสรุป การเขียน คือ การสื่อสาร (สงสาร) รูปแบบหนึ่งที่ถายทอดความรู ความรูสึกนึก คิด อารมณ หรือความตองการตาง ๆ ของตนออกมาเปนตัวอักษร เครื่องหมาย หรือสัญลักษณตาง ๆ ให ผูอื่นทราบ โดยผูอื่นจะทราบไดก็ตองอาศัยการรับสารดวยวิธีการดู และ/หรือการอาน
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 3 of 46
ความสําคัญของการเขียน การเขี ย นเป น การสื่ อ สารที่ มี ค วามสํ า คั ญ และจํ า เป น ไม น อ ยไปกว า การสื่ อ สารด ว ยการพู ด โดยเฉพาะอย า งยิ่ ง ในวั ย ของการศึ ก ษาเล า เรี ย น ผูเรีย นตองจดคํา บรรยายของผูส อน ตอ งทํา การบา น เขีย นรายงาน และเขียนขอสอบ เปนตน อยา งไรก็ตามไมเฉพาะผูเรียนเทานั้นแตในวงการอื่น ๆ เชน วงการแพทย วงการสื่อสารมวลชน วงการศิลปะและบันเทิง ฯลฯ การเขียนก็มีความสําคัญไมยิ่งหยอนไป กวากัน ซึ่งพอจะสรุปเปนขอ ๆ ไดดังนี้ 1.
การเขียนใชในการดําเนินชีวิตประจําวัน เชน การจดบันทึก การทําตารางนัดหมาย การ
เขียนไดอารี่ การเขียนการดอวยพร เปนตน 2.
การเขียนเปนสื่อที่ชวยแพรกระจายความรู ความคิดใหกวางไกลและรวดเร็ว เชน การ
เขียน (ตีพิมพ) หนังสือ การเขียนประกาศ และใบปลิวตาง ๆ 3.
การเขียนชวยในดานการติดตอสื่อสาร ทั้งในอดีต ปจจุบัน อนาคต กลาวคือ การเขียน
เปนการสื่อสารที่คงทนถาวร ผูรับสารสามารถยอนกลับไปอานหรือดูไดแมผูสงสารจะสงสารหรือเขียนไว นานแลวหรืออยูกันคนละชวงสมัยกับผูรับสารก็ตาม แตผูอานและผูเขียนก็ยังสามารถติดตอสื่อสารกันผาน ตัวหนังสือได โดยไมมีขอบเขตของเวลามาจํากัด 4.
การเขียนเปนการบันทึกความรู ความจํา กลาวคือ ความรูตาง ๆ มีมากมายในโลก แต
มนุษยไมสามารถที่จะจดจําหรือพูดสื่อสารใหผูอื่นทราบในเวลาเดียวกันไดทั้งหมด ดังนั้นจึงตองอาศัยการ เขียนชวยบันทึกไวเปนหลักฐาน 5.
การเขียนเปนการถายทอดวัฒนธรรม ประเพณี วรรณคดีและวรรณกรรม คือ เราสามารถ
เรียนรูและศึกษาวัฒนธรรมประเพณี วรรณคดี ไดเพราะมีการเขียนบันทึกไวเปนหลักฐาน เพราะหากมีการ ถายทอดวัฒนธรรมดวยวิธีการพูด-ฟง เพียงอยางเดียว วัฒนธรรมหลายอยางอาจสูญหายไปและไมสามารถ สืบคนได 6.
การเขียนเปนเครื่องมือวัดความเจริญของมนุษยในแตละยุคแตละสมัย คือ ในแตละชวง
สมัย มนุษยจะมีการประดิษฐคิดคนสิ่งใหม ๆ ขึ้นมาตอบสนองความตองการของมนุษย ชวยใหการดําเนิน ชีวิตของมนุษยงา ยขึ้น เมื่อมีสิ่งใหมเกิดขึ้นในสังคมยอมจําเปนตองมีการกําหนดคําขึ้นใชเพื่อเรียกสิ่งนั้น ๆ ฉะนั้นเราจึงสามารถดูไดวาสังคมแตละยุคพัฒนาไปอยางไรจากการที่มีคําศัพทเกิดขึ้นใหม เชน การมีคําวา คอมพิวเตอร ขึ้นใช ในชวง 20-30 ปที่ผานมา ก็แสดงความกาวหนาทางเทคโนโลยีของสังคมมนุษย
Page 4 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
7.
การเขียนมีประโยชนตอวงการศึกษา ในวงการศึกษาหลายแขนงวิชา หลายศาสตรมีความ
ยากง ายตา งกัน การคิดคนและการสอนดวยการพูดเพียงอยางเดียวอาจไมพ อ จําเปนตองมีตําราบันทึก ความรูตาง ๆ ไวใหคนตางสังคม ตางยุคสมัยไดศึกษา ไดอานเพิ่มเติม 8.
การเขียนเปนอาชีพอยางหนึ่ง การเขียนสามารถสรางรายได โดยอาจเปนนักเขียนอาชีพ
หรือนักเขียนมือสมัครเลน เพียงเขียนบทความ เรื่องสั้น บทกวี เปนตอน ๆ เปนครั้งเปนคราวสงไปลงใน หนังสือตาง ๆ จัดเปนอาชีพเสริมได จุดมุงหมายของการเขียน จุ ด มุ ง หมายเป น สิ่ ง สํ า คั ญ ที่ จ ะเป น ตั ว กํ า หนดการกระทํ า ต า ง ๆ ให เ ป น ไปตามต อ งการ เช น มีจุดมุงหมายที่ตองการไดเกรด A ในวิชาการเขียนเพื่อการสื่อสาร เมื่อมีจุดมุงหมายก็มีแนวทางปฏิบัติตน เพื่อใหบ รรลุ เป าหมาย ซึ่ง อาจมี หลายแนวทาง บางคนอาจเลือกการตั้งใจเรีย น เลือกการอา นหนัง สื อ ทบทวนหนังสือบอย ๆ เ ลือกการใหเพื่อนชวยติวหนังสือใหกอนสอบ เปนตน เชนเดียวกับการสื่อสาร การสื่อสารไมวารูปแบบใด ผูสงสารจะตองมีจุดมุงหมายในการสื่อสารแต ละครั้ง เพื่อใหการสื่อสารสัมฤทธิ์ผล โดยจุดมุงหมายเปนสิ่งแรกที่ผูสงสารจะตองกําหนดใหชัดเจนเพื่อ เลือกรูปแบบการสื่อสาร เลื่อกการใชภาษา สื่อประกอบ ฯลฯ ตอไป จุดประสงคของการเขียนมีมากมายหลายประการทั้งนี้ขึ้นอยูกับผูเขียนวาจะตั้งเปาหมายในการเขียน แตละครั้งอยางไร ตองการใหผูอานไดรับผลหรือแสดงปฏิกิริยาภายหลังการรับสารอยางไร ซึ่งสามารถ สรุปจุดประสงคของการเขียนอยางกวาง ๆ ได ดังนี้ 1. เพื่อใหความรู จุดประสงคประเภทนี้ผูเขียนตองการถายทอดความรู สรางความเขาใจ ใหความ กระจางแจงแกผูอาน งานเขียนเพื่อใหความรูมักเปนงานเขียนทางวิชาการ เชน การเขียนตํารา บทความ ทางวิชาการ หรือบอยครั้งอาจเปนงานเขียนที่ไมเปนทางการ เชน สารคดีทองเที่ยว การเขียนเลาประวัติ เปนตน ตัวอยาง พิธีไลเรือนี้ตามพงศาวดารกลาววาเริ่มมีขึ้นในรัชกาลของสมเด็จพระเอกาทศรถ นี่เองเปนครั้งแรก พิธีไลเรือนี้จะกระทําขึ้นในกรณีที่มีน้ําทวมขัง ไรนาอยูนานจนถึง เดือนธันวาคม ซึ่งปกติแลวเมื่อถึง เดือนธีนวาคมน้ํา ก็จะตองลดลง แตถา ปใ ดไมล ด พระองคก็จะทรงกระทําพิธีไลเรือขึ้นในปนั้น (ตํานานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช : 83)
Page 5 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
2. เพื่อแจงใหทราบ ผูเขียนมีจุดประสงคเพื่อบอกเลาเรื่องราวหรือเหตุการณตาง ๆ ที่เกิดขึ้นหรือกําลัง จะเกิดขึ้นใหผูอื่นทราบ ตัวอยางการเขียนเพื่อแจงใหทราบ เชน ขาว การเขียนเพื่อการประชาสัมพันธ ประกาศ แถลงการณ คําสั่ง ระเบียบขอบังคับตาง ๆ ตัวอยาง เดมี่ มัวร และแอชตัน คุตเชอร คูสามีภรรยาผนึกกําลังปลอยโครงการตอตาน ทาสเด็กในเฮติ หลังมีรายงานขาววามีเด็กจํานวนมากตองไปเปนคนรับใชในครอบครัว คนอื่นเพื่อนํารายไดมาจุนเจือครอบครัวของตนเอง (ตอตานทาสเด็กในเฮติ : แพรวสุดสัปดาห 28) 3. เพือ่ โนมนาวใจ จูงใจ การเขียนประเภทนรี้ผูเขียนมีจุดมุงหมายเพื่อใหผูอานคิดหรือทําสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ตามที่ตนตองการ เชน โฆษณาสินคา โฆษณาหาเสียง ตัวอยาง สิ่งที่ทุกคนอาจหลงลืมไป เคยหรือเปลาที่จะหันกลับไปมอง ทุกคนยังมี พอแมที่รักเราเหมือนแกวตาดวงใจ แตเมื่อเติบโตขึ้น กลับลืมผูมีพระคุณไปไดอยางไร บางคนทิ้งใหทานอยูกันตามลําพังโดยไมดูแล โปรดจงยอนกลับไปดู ณ จุดเริ่มตน เรา ทุกคนเกิดมาจากอะไรมาเถอะ เรามาทําอะไรเพื่อพอ-แม ของเราบาง พวกทานจะไดมี ความสุขตลอดไป 4. เพื่อแสดงความคิดเห็น การเขียนประเภทนี้เปนการเขียน เพื่อใหผูอานไดเห็นความคิดของผูเขียนที่ มีตอเรื่องหนึ่ง ๆ ซึ่งอาจเปนความคิดเห็นในเชิงสนับสนุนหรือโตแยง และจะใชความรูสึกสวนตัวหรือมีการ อางอิงหลักฐาน ใหเหตุผลตาง ๆ ประกอบ ก็ได การเขียนประเภทนี้ เชน การเขียนบทความแสดงความ คิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องตาง ๆ ลงในหนังสือพิมพ การเขียนวิจารณหนัง ละคร ตัวอยาง นักรองสมัยนี้ เขาทําผลงานเพลงกันงายแคนี้หรือแคทําเพลงมา 2-3 เพลง ติดหู คน สวนอีก 7-8 เพลง ไมสนจะดังหรือไมก็ชาง คุณภาพไมมีเหมือนทําสง ๆ ไปไมใส ใจหรือความรูจักในงานไมเหมือนงานในตางประเทศ เขาทํางานกันจริงจังอยูในหองอัด เปนเดือน ๆ ถึงปก็มีบาง เราทํา 2-3 เดือน ขาย แลวเห็นคนไทยโงเปนควายฟงอะไรก็ได
Page 6 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
แตคนไทยตอไปนี้ ดูแลวคอนขางจะเสพดนตรีมากขึ้น ไมใชใหไอศิลปนหนาดานมา ทํางานเพลงหลอกคนไทยที่ไมเห็นแคความหลอดั่งผี 4 ปาชา รองเพลงบาบอ 5. เพื่อสรางความเพลิดเพลินและจรรโลงใจ เปนการเขียนเพื่อสรางความสุข ความสนุกสนาน สราง ความแชมชื่นอิ่มเอิบใจคลายกังวลใหแกผูอาน เชน การเขียนภาพลอ การตูน นิทาน นิยาย คําสอนของ ผูนําทางศาสนา คําคม สุภาษิตเตือนใจ พระบรมราโชวาท ตัวอยาง ความทุกขเปนสมบัติที่ติดตัวมนุษยทุกคนมาตั้งแตเกิด ทันทีที่คลอดออกมาจาก ครรภมารดา สัญลักษณแหงการมีชีวิตคือการเริ่มตนหายใจเปนครั้งแรกก็มาพรอมกับ เสียงรองไหเสียแลว และนั่นก็คือจุดเริ่มตนของความทุกขทั้งมวล (ปาฏิหาริยแหงการสํานึกรู : 154) 6. เพื่อประเมินคา เปนการเขียนเพื่อแสดงความคิด ความรูสึกตอสิ่งใดสิ่งหนึ่งวาดีหรือไมดี เหมาะสม หรือไมเหมาะสม ควรหรือไม ควร โดยการเขียนเพื่อประเมินคุณคานั้นตองอาศัยหลักเกณฑมาตรฐาน เหตุผลหรือเหตุการณตาง ๆ มาสนับสนุน ไมควรกลาวอยางลอย ๆ หรือใชอารมณมาประเมินคาเพราะจะทํา ใหงานเขียนนั้นขาดความนาเชื่อถือ ตัวอยาง ยกให เ ป น ความแซบสไตล อี ส านแทรนดี้ ทั้ ง รสชาติ อ าหารอี ส านและการ ตกแตง เมนูสมตําเปนพระเอกของรานที่อยากนําเสนอทั้งตําไทย ตําลาว ตําปูมา ตําปู ปลารา อรอยครบรส รับรองความแซบถึงทรวง (แพรวสุดสัปดาห : 42) 7. จุดมุงหมายหลายประการ บอยครั้งที่ผูเขียนใชจุดมุงหมายหลายประการในงานเขียนชิ้นหนึ่ง เชน บทความเกี่ยวกับสถานที่ทองเที่ยว ในเบื้องตนผูเขียนอาจเขียนใหความรูเกี่ยวกับแหลงทองเที่ยวนั้น ๆ วามี ความเปนมาอยางไร การเดินทาง หรือแหลงทองเที่ยวที่สําคัญ ๆ จากนั้นผูเขียนอาจแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับสถานการณการทองเที่ยวที่กําลังเปนอยูในขณะนั้น และจบลงดวยการโนมนาวเชิญชวนใหทองเที่ยว ในสถานที่ที่ตนไดใหความรูในตอนตน
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 7 of 46
รูปแบบ/ประเภทของการเขียน การเขียนสามารถแบงไดเปนหลายประเภท ทั้งนี้ขึ้นอยูกับเกณฑที่แตกตางกัน ดังนี้ 1. แบงตามเนื้อหา 1.1 เรื่องที่แตงจากจินตนาการ เนนใหความบันเทิงเปนหลัก หรือบางครั้งเรียก บันเทิงคดี เชน เรื่องสั้น นวนิยาย 1.2 เรื่องไมไดแตงจากจินตนาการ เนนเนื้อหาสาระหรือขอเท็จจริงเปนหลัก หรือเรียกอีกอยาง หนึ่งวา สารคดี 2. แบงตามลักษณะของคําประพันธ 2.1 รอยแกว 2.2 รอยกรอง 3. แบงตามแบบแผนของการเขียน 3.1 การเขียนที่เปนแบบแผน เชน การเขียนเอกสารทางราชการ บทความ รายงานการประชุม เรียงความ 3.2 การเขียนกึ่งแบบแผน เชน คํากลาวแสดงความรูสึกในโอกาสตาง ๆ สุนทรพจน 3.3 การเขียนที่ไมเปนแบบแผน เชน เรื่องสั้น นวนิยาย บทละคร สารคดี บันทึกสวนตัว 4. แบงตามวัตถุประสงค 4.1 การเขี ย นที่ เป นงานทางวิ ช าการ เชน วิท ยานิพ นธ ตํา รา รายงานทางวิช าการ บทความ ทางวิชาการ 4.2 การเขียนที่เปนงานศิลปะ ไดแก การเขียนบันเทิงคดี การเขียนสารคดี 5. แบงตามลักษณะของการสรางสรรค 5.1 การเขียนที่เปนศิลปะบริสุทธิ์ เปนงานเขียนที่ไมไดมีวัตถุประสงคเพื่อการคาตั้งแตแรก เชน งานเขียนรอยกรองหรือรอยแกวที่เขียนจากความสะเทือนใจบางเรื่อง 5.2 การเขียนที่เปนพาณิชยศิลป มีวัตถุประสงคตั้งแตเริ่มแรกเพื่อการคา เชน การเขียนคําโฆษณา บทละครโทรทัศน บทภาพยนตร
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 8 of 46
ลักษณะของผูเขียนที่ดี 1. มีเจตคติที่ดีตองานเขียนทุกชนิด 2. มีความเชื่อมั่นในความรูความสามารถของตน 3. เปนผูมีประสบการณในชีวิตสูง ใฝหาความรู หาประสบการณ 4. มีอารมณมั่นคงละเมียดละไม 5. มีความสามารถในการใชภาษาไดดี 6. เปนผูมองโลกในแงดีและมีคุณธรรม 7. มีความคิดริเริ่มสรางสรรค 8. มีความพรอมและความตองการที่จะเขียน 9. อานหนังสือเปน 10. มีนิสัยชอบคนควาหาความรูอยูเสมอ 11. เปนผูมีความสังเกต จดจําดี 12. เปนคนชางคิด 13. มีความรูทางดานจิตวิทยาเปนอยางดี 14. มีความขยันหมั่นเพียรในการเขียนอยูเสมอ ลักษณะของงานเขียนที่ดี งานเขียนที่ดี หมายถึง งานเขียนที่สามารถสื่อความหมายไดตรงตามวัตถุประสงคของผูเขียน และ ประกอบดวยภาษาที่สวยงาม งานเขียนที่ดีมีลักษณะดังนี้ 1. สื่อความหมายไดชัดเจน หมายถึง เมื่อผูอานอานแลวสามารถเขาใจความหมายไดอยางแจมแจง เขาใจความหมายไดทันที ไมสับสน ประโยคไมเยิ่นเยอ ผูอานไมตองใชเวลาทําความเขาใจมากหรือตอง อานซ้ําหลาย ๆ รอบเพื่อใหเขาใจเนื้อหา 2. ถูกตอง ผูเขียนเขียนขอมูลไดตรงตามความเปนจริง เสนออยางตรงไปตรงมา ไมดัดแปลงขอมูล ไมเสนอขอมูลที่หลอกลวงมอมเมาผูอานอันจะกอใหเกิดความสงสัยและผลรายตาง ๆ ตามมา นอกจาก ขอมูลที่ถูกตองกาละเทศและระดับภาษาที่ใชในการนําเสนอตองถูกตองดวย
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 9 of 46
3. ไพเราะงดงาม งานเขียนที่ดีควรมีการเลือกใชภาษาที่ดี สละสลวย มีการเลือกใชคําอยางปราณีต เลือกใชประโยคที่หลากหลายเพื่อหลีกเลี่ยงความนาเบื่อ อาจมีการใชภาพพจนตาง ๆ ใหงานนาสนใจและมี สีสันมากขึ้น รวมไปถึงเลือกใชคําใหเหมาะสมกับเนื้อหาที่นําเสนอ และเหมาะสมกับกลุมผูอาน 4. กวางขวาง งานเขียนที่ดีควรใหประโยชน กระตุนความคิด ใหความรู หรือสรางจินตนาการอยาง ใดอยางหนึ่ง หรือหลายอยางแกผูอาน มิใชเปนงานเขียนที่ไรประโยชน เมื่อผูอานอานแลวไมไดสิ่งใด เพิ่มเติมมากขึ้นกวากอนอาน สิ่งที่ตองใชเพื่อการเขียน 1. ความรูและประสบการณ ความรูและประสบการณของแตละบุคคลยอมไมเทากันแตสามารถเพิ่มพูนใหมากขึ้นไดดวยวิธีตาง ๆ คือ อาจหาไดจากการอาน การฟง การดู การพูดคุยเสวนากับผูรู การสังเกต หรือการลองทําดวยตนเอง เปนตน สิ่งเหลานี้ตองทําอยูอยางเสมอเปรียบเหมือนเปนการเก็บเขาคลังตุนไว เมื่อคิดอยากจะเขียนเมื่อใดก็ สามารถหยิบ เรื่ องราวหรื อประเด็ น ต า ง ๆ มาเขีย นไดใ นเบื้องตน แตหากขอมูล ที่เคยเก็บ หรือจํา ไวไ ม เพียงพอ หรือไมทันสมัยก็สามารถปรับเปลี่ยนได แตอยางนอยก็งายขึ้นเพราะมีความรูและประสบการณ เปนตนทุนเดิม 2. ขอมูลเกี่ยวกับผูอาน ในการเขียนแตละครั้งหากตั้งเปาหมายและรูวาผูอานของเราเปนใคร เปนเด็ก ผูใหญ หรือวัยรุน นักธุรกิจ หรือชาวบานทั่วไป ฯลฯ ก็จะทําใหสามารถเลือกใชภาษา เลือกรูปแบบไดอยางเหมาะสม เลือก เนื้อหาที่อยูในความสนใจของกลุมคนตาง ๆ ไดงายขึ้น เพราะบางครั้งการเขียนอาจมีเปาหมายเดียวกัน เชน ตองการโนมนาวใหทุกคนตระหนักถึงภาวะโลกรอน เมื่อทราบวาผูอานเปนเด็กก็จะทําใหผูเขียนเลือกไดวา ควรจะใชรูปแบบนิทานเพื่อใหเขาถึงเด็กไดงาย ใชภาษาไมสลับซับซอน และเนื้อหาก็จะหยิบยกมาจากเรื่อง ใกลตัวเด็ก เปนเรื่องเหตุการณในโรงเรียน ในบาน เรื่องระหวางเพื่อน เปนตน ซึ่งจะทําใหงานเขียนของ เราประสบความสําเร็จ ดังนั้นในการเขียนควรมีการวิเคราะหผูอานดวยวาเปนบุคคลกลุมใด 3. แบบอยางงานเขียน การมี แบบอย า งการเขี ย นถื อเป นสิ่ง จํา เปน สํา หรับ ผูเ ริ่ม ตนเขีย น แบบอย า งงานเขี ย นควรมีทั้ ง แบบอยางงานเขียนที่ดีและไมดี การดูแบบอยางที่ดี เพราะผูเริ่มตนเขียนอาจยังไมทราบแนวทางการเขียน ของตนเองวาควรจะเขียนอยางไร เริ่มตนดวยวิธีไหน ดังนั้นการมีแบบอยางก็จะสรางแนวทางการเขียนและ
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 10 of 46
สรางความมั่นใจในการเขียนไดในระดับหนึ่ง แตทั้งนี้ไมควรจะยึดถือหรือดูตัวอยางตลอดเวลา เมื่อเริ่มตน เขียนไดหรือเริ่มเกิดความชํานาญในการเขียนควรที่จะสรางสรรคงานเขียนดวยตนเองเพื่อสรางลักษณะ เฉพาะงานเขียนของตน ในขณะที่แบบอยางที่ไมดีก็ควรศึกษาไวเพื่อหลีก เลี่ยงไมเขียนงานในลัก ษณะ ดังกลาว ซึ่งจัดเปนการพัฒนางานเขียนของตนใหดีขึ้นทางหนึ่ง 4. เวลา การเขียนเปนการสื่อสารที่ตองใชเวลา เริ่มตั้งแตการเริ่มคิด ลงมือเขียน และการขัดเกลา หาก ผูเขียนไมมีความกดดันในเรื่องของเวลาก็มักจะทําใหเขียนออกมาไดดี อยางไรก็ตามหลายครั้งการเขียนก็มี เวลาเขามาเกี่ยวของ เชน การเขียนตอบขอสอบ การเขียนแบบฝกหัดในหองเรียน หรือการเขียนบทความ ลงในนิตยสารหรือหนังสือพิมพของนักเขียนอาชีพ เหลานี้ลวนมีขอจํากัดทางดานเวลา ดังนั้นเพื่อลดความ กดดัน ผูเขียนควรบริหารและแบงเวลาในการเขียนใหเหมาะสม โดยแบงเวลาสําหรับการทบทวนขัดเกลา ดวยเพื่อใหงานเขียนมีความถูกตองสมบูรณยิ่งขึ้น หากมีเวลาในการเขียนมากอาจเขียนแลวทิ้งไว 1-2 วัน แลวจึงกลับมาอานทบทวนใหมเพื่อตรวจแก 5. ความมานะ พยายาม การเขียนเปนทักษะที่จะตองฝกฝนใหเกิดความชํานาญ และตองใชเวลาในการพัฒนาเพื่อใหการ เขียนดี มีประสิทธิภาพ ดังนั้นผูเขียนจึงตองมีความอดทน มานะ พยายามเพื่อใหงานเขียนดีขึ้น หลายครั้ง เราอาจเคยไดยินประสบการณของนักเขียนที่มีชื่อเสียงหลายทานเลาใหฟงวา กวาจะเขียนหนังสือเลมนี้จบ ใชเวลาเปนป หรือบางคนอาจใชเวลาหลายป และระหวางที่เขียนก็หมดกระดาษไปมาก คือ เขียนแลวไมดี ก็ขยําทิ้ง เขียนใหม ประสบการณเหลานี้ลวนแสดงใหเห็นวาการจะเขียนตองใชความอดทน และพยายาม อยางมาก 6. คุณธรรม การเขียนเปนการถายทอดสารออกไปยังผูอื่น โดยผูรับสารอาจจะเปนคนเดียว กลุมคนเล็ก ๆ หรือ มวลชนก็ตาม แตสิ่งที่ผูเขียนตองระลึกไวเสมอคือตองมีคุณธรรมในการเขียน ไมวาจะเปนการใหขอมูลตาง ๆ ก็ ต อ งเป น ข อ มู ล ที่ ถู ก ต อ ง งานเขี ย นต อ งไม ส ร า งความแตกแยก หรื อ สร า งความเสี ย หายแก ผู อื่ น นอกจากนี้ ใ นกรณี ที่ มี ก ารนํ า ข อ มู ล มาจากที่ อื่น หรื อ คั ด ลอกข อ มู ล มากจากที่ ใ ด ผู เ ขี ย นจะต อ งอ า งอิ ง แหลงที่มาของขอมูลนั้น ๆ ดวยเพื่อไมเปนการละเมินทรัพยสินทางปญญาและกระทําผิดกฎหมาย
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 11 of 46
7. ความรับผิดชอบ แมงานเขียนที่ผูเขียนเขียนออกมาแลวจะเปนสมบัติของสาธารณชน แตในขณะเดียวกันผูเขียนก็ หลีกเลี่ยงความรับผิดชอบที่มีตองานนั้น ๆ ไมไดหากเกิดกรณีที่ไปพาดพิงหรือสรางความเสียหายแกผูอื่น ดังนั้นผูเขียนจึงจะตองพรอมรับกับสิ่งตาง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นจากงานเขียนของตน ซึ่งวิธีแกไขในเบื้องตนคือ การยึดหลักขอ 6 ความถูกตอง 8. ใจกวาง ดังที่กลาวแลวในขอ 7 วา งานเขียนเมื่อออกเผยแพรแลวยอมตกเปนสาธารณสมบัติ ดังนั้นผูเขียน เองตองมีใจกวางพอพรอมที่จะรับคําวิพากษวิจารณ ทวงติงจากผูอื่น ซึ่งหากผูเขียนสามารถทําใจยอมรับได และนําขอแนะนําตาง ๆ เหลานั้นมาคิด มาปรับปรุงงานเขียนของตนก็จะเปนการชวยพัฒนาใหงานเขียนมี คุณภาพยิ่งขึ้น ขั้นตอนในการเขียน หลายคนเมื่อคิดจะเขียน หรือไดรับคําสั่งใหเขียนก็เขียนทันที ซึ่งจริง ๆ แลวการเขียนที่ดีและจะ ชวยใหงานมีคุณภาพจะตองปฏิบัติตามลําดับขั้นตอน ซึ่งพอสรุปอยางกวาง ๆ ไดดังนี้ 1. กอนการเขียน ขั้นตอนกอนการเขียนเปนขั้นที่งายที่สุด เรียกไดวาเปนขั้นเตรียมตัวเตรียมใจ ใหพรอมสําหรับที่จะ ลงมือเขียน โดยเฉพาะในกรณีที่ไมไดคิดอยากจะเขียนขึ้นเอง แตเปนการเขียน เพราะคําสั่งหรือหนาที่ ใน ขั้นนี้ก็จะเปนชวงที่ชวยปรับอารมณใหอยากเขียนมากขึ้น โดยสิ่งที่ตองทําในขั้นตอนนี้ มีดังนี้ 1.1 เตรียมตัว หมายถึง การเตรียมความพรอมของรางกาย ไมใหงวงนอน หิวขาว หรือมีอาการ เจ็บปวยตาง ๆ ฯลฯ เพราะสิ่งเหลานี้จะเปนอุปสรรคสําคัญทําใหคิดงานไมออก และมีสมาธิไมพอที่จะลง มือเขียนได นอกจากนี้ยังรวมไปถึงการเตรียมอุปกรณตาง ๆ ใหพรอมสําหรับการเขียน ไมวาจะเปน ดินสอ ปากกา ยางลบ กระดาษ หนังสือขอมูลตาง ๆ ที่ตองใช เพื่อไมใหเกิดการติดขัดระหวางการเขียนที่จะตอง ลุกหาอุปกรณนั้นทีนี้ที ซึ่งจะทําใหการเขียนไมตอเนื่องและตองมานั่งเริ่มตนใหม และการเลือกอุปกรณ เครื่องเขียนตาง ๆ ตามที่ชอบก็ยังมีผลทางจิตใจที่ทําใหเกิดความรูสึกอยากเขียนอยากใชไดอีกดวย 1.2 เตรียมใจ หมายถึง การทําใจใหพรอม ไมกังวลตอสิ่งตาง ๆ หลายคนเมื่อจะลงมือเขียนมัก เกิดความกังวล ไมรูจะเขียนอะไร จะเริ่มตนอยางไร เวลาจะทันหรือไม วิธีแกไขคือหาขอมูลไวใหพรอม หรือหาตัวอยางงานเขียนไวเปนแบบอยาง แลวลงมือเขียนโดยเบื้องตนอาจไมตองคําถึงความถูกตองหรือ ความสละสลวยของภาษา แตใหเขียนความคิดของตนออกมาใหไดกอนแลวจึงคอยปรับปรุงเรื่องภาษาอีก ครั้งหนึ่ง
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 12 of 46
2. ลงมือการเขียน ในขั้นตอนนี้ถือเปนขั้นตอนสําคัญเพราะตองถายทอดเนื้อหาที่ตองการแปลออกมา เปนตัวหนังสือ จําเปนตองใชเวลาและสมาธิคอนขางมาก ในขั้นที่ตองลงมือเขียนมีสิ่งที่ตองทําคือ 2.1 ตั้งวัตถุประสงคในการเขียน 2.2 วิเคราะหผูรับสาร 2.3 เลือกเรื่องที่จะเขียน วิธีการเลือกเรื่องที่จะเขียนมีหลักกวาง ๆ ดังนี้ 1. เลือกเรื่องที่ผูเขียนมีความรูความสามารถ 2. เลือกเรื่องที่นาสนใจและแปลกใหม ตามความสนใจของผูเขียนหรือผูอาน 3. เลือกเรื่องที่สามารถคนขอมูลได และมีขอมูลมากพอ 4. เลือกหัวขอที่ไมกวางหรือแคบเกินไป เชน คานิยมในสังคมไทย ควรเปน คานิยมเกี่ยวกับ การบริโภคอาหารฟาสตฟูดสในประเทศไทย 5. เลือกหัวขอที่มีลักษณะทาทาย เพื่อชวนใหติดตามอาน 6. เลือกเรื่องใหเหมาะสมกับเวลาที่มี 2.4 เลือกรูปแบบงานเขียนใหเหมาะกับเนื้อหาและผูอาน 2.5 วางโครงเรื่อง 2.6 หาขอมูล เตรียมขอมูลอาจทําไดหลายวิธี เชน การพูดคุยกับบุคคลอื่น การอานหนังสือ การ สัมภาษณ หรือการออกสํารวจ เปนตน (ขั้นตอนนี้อาจทํากอนการวางโครงเรื่องก็ได) 2.7 เขียนเรื่องตามโครงเรื่องที่วางไว 3. ทบทวนงานเขียน ขั้นตอนนี้เปนขั้นตอนสุดทายที่จะตรวจสอบความถูกตองสมบูรณของงานเขียน และจัดเปนอีกขั้นตอนหนึ่งที่จําเปนเพื่อปองกันไมใหเกิดความผิดพลาดหรือใหเกิดความผิดพลาดนอยที่สุด ในงานเขียน เชน ความผิดพลาดดานการสะกดคํา การเขียนขอความซ้ํา หรือเนื้อหาขาดหายไปบางสวน เปนตน ------------------------เอกสารอางอิง กิติพงษ ศรีนันทลักษณ. (2551). ตํานานสุดทายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร. แพรวสุดสัปดาห ฉบับวันที่ 1 เมษายน 2553 วุฒิพงศ ถายะพิงศ. (2552). ปาฏิหาริยแหงการสํานึกรูคุณ. กรุงเทพฯ : อมรินทรธรรมะ.
Page 13 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
การพัฒนาการเขียน การจะทําใหงานเขียนสามารถสื่อสารไดอยางมีประสิทธิภาพ สื่อความไดชัดเจนตรงตามความ ตองการของผูเขียน ทําใหงานเขียนมีความนาสนใจ และมีเสนหนั้น มีปจจัยเริ่มตั้งแตการเลือกใชคํา การผูก ประโยค และความเหมาะสมของระดับภาษา ซึ่งจะกลาวถึงรายละเอียดตอไป การใชคํา คํา พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน 2542 ไดใหความหมายของคําไววา “คํา น. เสียงพูด หรือ ลายลั ก ษณ อั ก ษรที่ เ ขี ย นหรื อ พิ ม พ ขึ้ น เพื่ อ แสดงความคิ ด โดยปกติ ถื อ ว า เป น หน ว ยที่ เ ล็ ก ที่ สุ ด ซึ่ ง มี ความหมายในตัว , ใชประกอบคําอื่น มีความหมาย เชน คํานาม คํากริยา คําบุพบท ฯลฯ” การใชคําเปนทั้งศาสตรและศิลป กลาวคือ มีระเบียบ กฎเกณฑการใชคํากําหนดไวเปนแบบแผน แลว แตในขณะเดียวกันการเลือกสรรคํามาเรียบเรียงเปนขอเขียนเพื่อแสดงเจตนา อารมณ และความรูสึก นั้น จะมีเสนหหรืองดงาม ไพเราะเพียงใดนั้นยอมขึ้นอยูกับการเลือกสรรคําของผูเขียน ภาษาไทยเปนภาษา ที่รุมรวยถอยคําและความ ยิ่งผูเขียนมีคลังคําเก็บไวมากเทาใด ก็ยอมจะทําใหมีโอกาสเลือกเฟนถอยคําได มากขึ้นเทานั้น (บงกช สิงหกุล, 2546 : 20) การเลือกใชคําในการเขียนควรคํานึงถึงสิ่งตอไปนี้ 1. สะกดคําใหถูกตอง การสะกดคําถูกตองถือเปนเสนหและเปนการแสดงลักษณะของผูใชภาษาได ประการหนึ่ง คือ แสดงใหเห็นวาผูเขียนนั้นเปนผูมีความรอบรูในเรื่องการใชคํา เปนผูมีความรอบคอบและ ใสใจกับงานเขียนของตน แมการสะกดคําผิดบางครั้งอาจจะไมกระทบตอความหมายหรือเนื้อหาโดยรวม ของเรื่อง เพราะมีบริบทในประโยคชวยใหเขาใจความหมายได แตนั่นก็ยอมแสดงใหเห็นเปนขอบกพรอง ของผูเขียนและสรางความรําคาญแกผูอาน (ที่มีความรู) ไดไมนอย ดังนั้นเมื่อเขียนจึงจําเปนตองสะกดคําให ถูกตอง โดยเฉพาะคํายากที่อาจเกิดความสับสนเนื่องจากไมคอยไดใช ใชแนวเทียบในการเขียนคําผิด หรือ ออกเสียงผิด เปนตน วิธีแกไขคือการตรวจสอบจากพจนานุกรม หรือดูแนบเทียบจากประกาศของทาง ราชการ
ราชกิจจานุเบกษา หรือแถลงการณคณะสงค เพื่อตรวจสอบความถูกตองอีกครั้งหนึ่ง
ตัวอยางคําที่มักสะกดผิด เชน เลือกสรรค บุคคลากร
คําที่ถูกคือ
เลือกสรร บุคลากร
Page 14 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
ลายเซ็นต
ลายเซ็น
ดํารงค (เทียบผิดกับคําวา องค)
ดํารง
อนุญาติ (เทียบผิดกับคํา ญาติพี่นอง)
อนุญาต
ไอศครีม (ออกเสียงผิด)
ไอศกรีม
2. ใชคําใหถูกความหมาย การเขียนตองคํานึงถึงความหมายดวยทั้งนี้เพราะ 2.1 คําบางคํามีลักษณะเปนคําพองเสียง เมื่อจะนําคํามาใชผูเขียนจะตองทราบความหมายของคํากอนจึงจะสื่อความไดถูกตอง เชน
เขาสรางบานดวยปูนตรานกอินทรีย ผิด ตองใช อินทรี อินทรีย
แปลวา
รางกาย สิ่งมีชีวิต
อินทรี
”
ชื่อนกขนาดใหญชนิดหนึ่ง
ซึมซาบ
”
เอิบอาบเขาไปทั่วถึง, ซึมเขาไป
ซึมทราบ
”
รูละเอียด
กช
”
ดอกบัว (มาจากคําวา บงกช)
กฎ
”
ขอกําหนด, บัญญัติ, จดไวเปนหลักฐาน
กฏ
”
ใชรวมกับคําวา ปรา- เปนปรากฏ
ขอน
”
ทุบ, ตี
คอน
”
เกือบเต็ม, ทอน, ตัด, แสรงวาใหเจ็บใจ
ปฏิมากรรม
”
งานปนพระพุทธรูป
ประติมากรรม
”
งานปนและแกะสลัก
Page 15 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
2.2
คําบางคําความหมายใกลเคียงกัน เมื่อจะนํามาใชตองทําความเขาใจความหมายของคํา
ดังกลาวกอนเพื่อจะไดเลือกคําที่ตรงกับความตองการ เชน “จุกจิก” กับ “จุบจิบ” จุกจิก
หมายถึง
จุบจิบ
หมายถึง
“สอดสาย” กับ “สอดสอง” สอดสาย
หมายถึง
กวาดสายตามอง
สอดสอง
หมายถึง
ตรวจดูทั่ว ๆ ไป, เอาใจใสดูแล
“สืบสวน” กับ “สอบสวน”
2.3
สืบสวน
หมายถึง
เสาะหา ทบทวนไปมา
สอบสวน
หมายถึง
ไลเลียง เพื่อเอาความจริง
เคลือบคลุม
หมายถึง
ไมแจม ไมกระจาง ไมชัด
เคลือบแคลง
หมายถึง
สงสัย แคลงใจ ระแวง
เคลือบแฝง
หมายถึง
แสดงความจริงไมกระจาง ใหเปนที่สงสัย
คําบางคํามีความหมายโดยนัย เมื่อจะใชคําที่มีความหมายโดยนัยตองศึกษาความหมาย
และพิจารณาดูวาสามารถใชเปนความหมายโดยนัยไดหรือไม เชน เด็กคนนั้นกินสมุดเพื่อน 3 เลม
ใชไมได
การกอสรางตึกหลังนี้มีการกินปูนกินทรายกันอยางมโหราฬ ลูกถูกพอแมซักฟอก
ใชไมได
รัฐมนตรีหลายคนถูกซักฟอก
ใชได
ใชได
Page 16 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
3. ใชคําใหถูกหลักไวยากรณ 3.1 ใชคําลักษณนามใหถูกตอง - ใชหลังจํานวนนับ เชน ไมขีดไฟ 3 กลัก
กบไสไม 7 ราง
พร 4 ประการ
ไหม 5 ใจ
- ใชตามหลังนามเมื่อตองการเนนขอความนั้น เชน งาชางกิ่งนี้ คําประพันธบทนี้ รถคนนี้ ปนโตเถานี้ 3.2 ใชบุพบทใหถูกตองตรงตามความหมายที่ตองการ คําบุพบทที่มักใชกับสับสน คือ กับ แก แด ตอ กับ -
แสดงอาการกระชับ
เชน
เห็นกับตา
-
แสดงอาการรวม
เชน
พอไปกับลูก
-
แสดงอาการเทียบกัน เชน
ขาวตางกับดํา
-
แสดงระดับ
เชน
เหนือตรงกับใต
แก ใชนําหนาคําที่เปนฝายรับอาการ -
รับอาการให
เชน
ใหรางวัลแกนักเรียน
-
รับอาการกระทํา
เชน
สงเคราะหแก... ประทุษรายแก...
-
แสดงอาการรับกัน
เชน
สมแก เหมาะแก ควรแก
เชน
ถึงแกกรรม มีแกใจ
- รับอาการเปนไป -
รับอาการเล็งถึง เชน
-
แสดงอาการไขความ เชน
แด ใชแทนคําวาแกในที่เคารพ
เห็นแกชาติ เห็นแกตัว ไดแก (คือ)
เชน
ถวายแด
จาก
เชน
มาแตบาน
ตั้งแต
เชน
การเขียนหนังสือตองคักลายมือไปแตแรก
เพียงเฉพาะ
เชน
กินแตขนม แตละอยาง
แต มีความหมายทํานองวา
Page 17 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
ตอ - นําหนาคําแสดงความเดี่ยวเนื่องกัน
เชน ยื่นตอเจาหนาที่ มีไมตรีตอกัน
-
เฉพาะ
เชน
สองตอสอง ศึกษาธรรมตอทานผูรู
-
เฉพาะหนา
เชน
เสนอเรื่องตอที่ประชุม
-
เทียบจํานวน
เชน
หาตอหนึ่ง
-
ถึง
เชน
ตอปหนาจึงจะกลับ
-
ถัด
เชน
ลูกเสือเดินตอทหาร
-
ขืน
เชน
ขัดตออํานาจ
3.3 ใชอาการนามใหถูกตอง อาการนาม คือ คํานามที่ไดจากการเติมคําวา การ ความ เขาขางหนาคํากริยา หรือคําวิเศษณ โดยใหยึดหลักวา การ
ใหนําหนาคํากริยา เชน การกิน การเดิน การนอน
ความ ใหนําหนาคํากริยาที่มีความหมายเกี่ยวเนื่องกับอารมณและคําวิเศษณ เชน ความ ตองการ ความรัก ความฝน ความดี ความงาม ความยาว 4. ใชคําใหเหมาะสม 4.1
ใชคําใหเหมาะสมตามสมัยนิยม บางคําใชในสมัยหนึ่งแตเมื่อกาลเวลาผานไปความนิยมที่
มีตอการใชคํานั้นก็นอยลง เชน โลกานุวัตน
4.2
ใชคําวา
โลกาภิวัตน
คนแก
ผูสูงอายุ
แหลงเสื่อมโทรม,สลัม
ชุมชนแออัด
ใชคําใหเหมาะกับกาลเทศะ ผูสงสารจะตองรูวาในโอกาสและสถานที่อยางนั้นควรใชคํา
อยางไร เชนในโอกาสที่เปนทางการ ภาษาตองเปนแบบแผน สุภาพเรียบรอย ซึ่งอาจนําคําราชาศัพทหรือ คําสุภาพมาใช ถาเปนโอกาสกึ่งทางการ ภาษาอาจไมเครงครัดเหมือนแบบทางการแตก็ไมถึงกับปลอยปละ
Page 18 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
ละเลย ยังตองคํานึงถึงความถูกตองและสุภาพอยู สวนโอกาสที่ไมเปนทางการ การใชภาษาอาจไมตอง พิถีพิถันมากนัก ขอเพียงสื่อความกันไดและแสดงถึงความเปนกันเอง เชน
4.3
อยาใสรองเทาขึ้นบนตึกเรียน
กึ่งทางการ
หามสวมรองเทาขึ้นบนอาคารเรียน
ทางการ
เขาดื่มเหลา
กึ่งทางการ
เขาดื่มสุรา
ทางการ
ใชคําใหเหมาะกับบุคคล ภาษาไทยมีคําหลายระดับ เชน คําราชาศัพท คําสุภาพ ภาษา
ปาก คําสแลง ฯลฯ ดังนั้นในการใชคําจึงควรคํานึงถึงฐานะของแตละบุคคลดวย เชน ฉันมอบของแกพระภิกษุ
ไมถูกตอง
ฉันถวายของแดพระภิกษุ พระสงฆปวย
ไมถูกตอง
พระสงฆอาพาธ ฉันจะบอกอาจารยเอง
ไมถูกตอง
ฉันจะเรียนใหอาจารยทราบ หรือ ฉันจะเรียนใหอาจารยทราบดวยตนเอง 4.4
ใชคําใหเหมาะสมกับขอความ คําที่มีความหมายเหมือนกันอาจจะใชไมเหมือนกัน คือ คํา
บางคําอาจเหมาะกับขอความหนึ่ง แตอาจไมเหมาะกับอีกขอความหนึ่ง เชน ฉันเทาเจ็บ เลยเลนฟุตบอลไมได แมวตัวนั้นตีนเจ็บ เลยจับหนูไมได เขาถูกเชิญใหไปสถานีตํารวจ เขาไดรับเชิญใหไปงานเลี้ยง สุนัขที่บานของฉันคลอดลูกเมื่อวานนี้
ใชคําไมถูกตอง
สุนัขที่บานของฉันออกลูกเมื่อวานนี้
ใชคําถูกตอง
หาโจรบุกปลนธนาคาร
ใชคําไมถูกตอง
โจร 5 คนปลนธนาคาร
ใชคําถูกตอง
Page 19 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
5. ใชคําระดับเดียวกัน โดยปกติเมื่อเขียนขอความใดจะตองคํานึงถึงศักดิ์ของคําดวยเพื่อใหเกิดความ ไพเราะและเมื่ออานแลวก็ไมรูสึกติดขัด แมวาคํานั้นอาจมีความหมายเหมือนกัน แตเมื่อเลือกใชคําใดแลวก็ ควรใหเปนระดับเดียวกัน เชน คืนนี้พอจะไปประชุมกับลูกคาแตคุณแมจะกลับมาทานขาวเย็นที่บานกับลูก ควรใช พอ คูกับ แม หรือ คุณพอ คูกับ คุณแม แม บุ รุ ษ จะมี ค วามเข ม แข็ ง ทางร า งกายมากกว า ผู ห ญิ ง แต ผู ห ญิ ง ก็ มี จิ ต ใจที่ แข็งแกรงไมแพบุรุษ ควรใช บุรุษ คูกับ สตรี หรือ ผูชาย คูกับ ผูหญิง 6. ใชคําเพิ่มความสละสลวย 6.1
ใชคําที่รูจักกันโดยทั่วไป ไมควรใชคําที่คิดขึ้นใหมหรือคําที่เขาใจกันเฉพาะในกลุม เชน
ภาษาสแลง คําพนสมัย คํายอ คําตัด ศัพทบัญญัติ ภาษาถิ่น เปนตน และไมใชคําภาษาตางประเทศโดยไม จําเปน เชน ภาพยนตรเรื่องนี้เห็นทีจะถูกแบน
ใชภาษาอังกฤษ
ภาพยนตรเรื่องนี้เห็นทีจะถูกหามฉาย
ชัดเจนขึ้น
หลังทําวิทยานิพนธเสร็จก็จะมีการสอบออรัล
ใชภาษาอังกฤษ
หลังทําวิทยานิพนธเสร็จก็จะมีการสอบปากเปลา ชัดเจนขึ้น คณิตกรเครื่องนี้เสียอีกแลว เพิ่งซอมมาแท ๆ
ใชศัพทบัญญัติ
คอมพิวเตอรเครื่องนี้เสียอีกแลว เพิ่งซอมมาแท ๆ ชัดเจนขึ้น ตําสมรานนี้อรอยที่สุด
ใชภาษาถิ่น
สมตํารานนี้อรอยที่สุด
ชัดเจนขึ้น
Page 20 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
6.2 ใชคําที่สรางภาพพจน เพื่อใหผูรับสารเห็นภาพชัดเจนโดยไมตองอธิบาย เชน คําแสดงอาการ - กระฉับกระเฉง เขยื้อน สั่นระริก ยอง ตะกาย คําแสดงเสียง -
สวบสาบ ฉึก กังวาน โครมคราม เปรี้ยง
คําแสดงลักษณะ - กลมเกลี้ยง สูงโปรง ล่ําสัน โยเย บูบี้ คําแสดงอารมณและความรูสึก -
ฉุนเฉียว งุนงาน ขยะแขยง เคลิบเคลิ้ม
6.3 ใชคําที่แจมแจง ไมกอใหความสงสัย เชน ตาเขาเจ็บ มีการแสดงตนไมตาง ๆ ที่มีชื่ออยูในวรรณคดี เธอมีทองกับผม เธอไมยอมตัดผมออก การผูกประโยค การนําถอยคํามาเรียงไวอยางถูกตองตามโครงสรางของประโยคเมื่ออานแลวไดใจความสมบูรณ ประกอบดวยภาคประธาน และภาคแสดง การเรียบเรียงคําหรือการผูกประโยค มีหลักดังนี้ 1. ความถูกตองชัดเจนของประโยค คือ การเรียงคําใหถูกตองตามหลักไวยากรณภาษาไทย ทําได ดังนี้ 1.1
เรียงคําใหถูกที่ คือ การวางประธาน กริยา กรรม ใหตรงตามตําแหนงทางไวยากรณ
(ประธาน กริยา กรรม) เชน
1.2
ถนนน้ําทวมหนาบานฉัน
น้ําทวมถนนหนาบานฉัน
สวยมากปนี้นางสาวไทย
ปนี้นางสาวไทยสวยมาก
ขยายความใหถูกที่ คือ การนําคําที่ตองการขยายมาวางใหถูกที่ มิฉะนั้นจะทําให
ความหมายไมชัดเจน หรือสื่อความไดไมตรงตามที่ตองการ เชน ผูมีเมตตาจิตใหทุนชวยเหลือนักศึกษามหาวิทยาลัยตาง ๆ ที่ยากจน
Page 21 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
ผูมีจิตเมตตาใหทุนชวยเหลือนักศึกษาที่ยากจนในมหาวิทยาลัยตาง ๆ เครื่องประดับที่งดงามยอมคูควรกับหญิงงามธรรมดา ธรรมดาเครื่องประดับที่งดงามยอมคูควรกับหญิงงาม 1.3
ใชคําหรือสํานวนตามแบบภาษาไทย ไมเปนประโยคที่เลียนแบบโครงสราง
ภาษาตางประเทศ เชน เขาอยูในชุดสีฟา
เขาใสชุดสีฟา
เขาถูกลงโทษโดยธรรมชาติ
ธรรมชาติลงโทษเขา
นวนิยายเรื่อง “คูกรรม” ถูกแตงโดยทมยันตรี ทมยันตรีแตงนวนิยายเรื่องคูกรรม 1.4 ใชคําใหสิ้นกระแสความ ไมละคําไวในฐานที่เขาใจ เชน รถไฟฟาที่เปดใหบริการแกประชาชนเมื่อเดือนที่แลว รถไฟฟาที่เปดใหบริการแกประชาชนเมื่อเดือนที่แลว ชวยใหการจราจรคลองตัว มากขึ้น สรอยคอเสนนี้ สรอยคอเสนนี้เปนของขวัญที่คุณยายมอบให ไชยพรไมชอบดูหนังสือ ไดแตเที่ยวกับเลนไปวัน ๆ ไมเหมือนพี่ชายของเขา ไชยพรไมชอบดูหนังสือ ไดแตเที่ยวกับเลนไปวัน ๆ ไมเหมือนพี่ชายของเขา วัน ๆ ไมออกไปไหนเลย อานแตหนังสือ 1.5 เวนวรรคตอนใหถูกตอง หลักการเวนวรรคตอน มีดังนี้ 1. เมื่อจบประโยค แลวขึ้นตนประโยคใหม สังเกตโดยดูที่คําเชื่อม 2. เมื่อจบประโยคหลักแลวตามดวยประโยคยอย สังเกตโดยดูจากคําเชื่อม
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 22 of 46
3. เมื่อจบใจความประธานที่เปนกลุมคํา สังเกตโดยดูที่คํากริยา 4. เมื่อเปนภาษาไทยกับภาษาอื่น 5. เมื่อเปนตัวหนังสือกับตัวเลข แมนักการเมืองและนักการทหารจะมีอํานาจปานใดก็ตาม//แตไมอาจที่จะ ยับยั้งความคิดและขอเขียนของนักประพันธเสียได//เพราะนักประพันธมีอิทธิพลอยู เหนือประชาชนสวนใหญ//และอยูใกลชิดกับประชาชนมากกวา หากรัฐบาลชุดใหมยอมปรับเปลี่ยนตามขอเสนอของภาคเอกชน//ปญหา ที่จะตามมาก็คือ//เสียงสะทอนจากนักวิชาการที่หวั่นเกรงวา//คุณภาพของรายการจะ เหมือนกับรายการทั่วไปที่ปรากฏตามสถานีโทรทัศนในปจจุบัน 1.6
สรางประโยคใหมีเอกภาพและสัมพันธภาพ ขอความในประโยคเดียวกันควรจะมี
ความหมายเพียงอยางเดียว หรือหากเปนขอความเดียวกันก็ควรมีความสัมพันธกัน เชน เขาเปนคนจนจึงพยายามแตงตัว เขาเปนคนจนจึงเจียมตัว เขาชอบรองเพลงแตไมชอบทานอาหารเผ็ด เขาชอบรองเพลงแตไมชอบเลนละคร 2. ความกระชับรัดกุมของประโยค คือ การเรียบเรียงประโยคใหสื่อความไดชัดเจน สั้น กระชับ ได ใจความโดยไมใชคําเกินจําเปน สามารถทําไดดวยวิธีการตาง ๆ ดังนี้ 2.1
รวบความใหกระชับ คือ การนําประธานหลาย ๆ คํา ที่มีกริยารวมกันมารวมกัน ดวยคําวา
“ทั้งหมด” “ลวน” “รวมแลว” ฯลฯ เชน เกิด แก เจ็บ ตาย ทั้งหมดนี้เปนสิ่งที่แนนอน นักเรียน นิสิต นักศึกษา ตางก็มีหนาที่ที่ตองเรียนทั้งนั้น บุหรี่ กัญชา ฝน ยาบา ลวนแลวแตเปนยาเสพติดที่ควรหลีกใหหางไกล
Page 23 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
2.2
ลําดับความใหรัดกุม คือ การเรียงสวนขยายไวกอน แลวจึงนําขอความสําคัญไวตอนทาย
เพื่อใหผูอานไดอานจนครบ หรือจบขอความ เชน ศาลตัดสินประหารชีวิต เพราะเขาเปนนักโทษอุจฉกรรจที่มีคดีปลน ฆา ลัก ทรัพย และลักพาตัว เพราะเขาเปนนักโทษอุจฉกรรจที่มีคดี ลักทรัพย ลักพาตัว ปลน และฆา ดังนั้น ศาลจึงตัดสินใหประหารชีวิต 2.3
ไมใชคําฟุมเฟอย จะชวยใหผูรับสารเขาใจประเด็นที่ตองการไดอยางชัดเจน เพราะ
ประโยคไมยาวจนเกินไปจนจําประเด็นไมได เชน เขามีความเสียใจเปนอยางยิ่งที่สอบไลตก ตองเรียนซ้ําชั้น เขาเสียใจเปนอยางยิ่งที่สอบไลตก ตํารวจกําลังเอากระดาษหนังสือพิมพปดศพผูตาย ตํารวจกําลังเอาหนังสือพิมพปดศพ 3. น้ําหนักของประโยค การสรางประโยคโดยการเนนหรือเพิ่มนําหนักประโยค มีวิธีการดังนี้ 3.1 จัดคําใหอยูในที่ซึ่งมีน้ําหนัก หมายถึง หากตองการเนนสิ่งใดก็นําขอความนั้นวางไวในที่ที่มี น้ําหนัก ซึ่งโดยมากจะเรียงไวตนประโยค เชน เกิดระเบิดกลางกรุงนิวยอรก
(เนนกริยา)
ที่สถาบันญี่ปุนมีการประกวดการชงน้ําชา
(เนนสถานที)่
นายกรัฐมนตรีเดินทางไปประชุมที่ประเทศลาว
(เนนประธาน)
3.2 จัดความใหขัดแยงกัน เปนการจัดขอความที่มีน้ําหนักเทา ๆ กันมาเชื่อมโยงกัน เชน ยิ่งรักมากเทาไหร ก็ยิ่งเสียใจมากเทานั้น รักงาย หนายเร็ว มีความรูทวมหัว เอาตัวไมรอด
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 24 of 46
3.3 จัดความใหก้ํากึ่งกัน เปนการผูกประโยคใหเนื้อความในตอนตนและตอนทายมีน้ําหนักเทากัน เชน ที่ใดมีรักที่นั่นมีทุกข ยามสุขรวมเสพ ยามทุกขรวมตาน อกหักดีกวารักไมเปน 3.4 ใชคําซ้ํา ๆ กัน จะทําใหขอความมีน้ําหนักมากขึ้น เชน เกิดเปนคน เห็นคนเปนคน นั่นแหละคน จงทําดี จงทําดี และจงทําดี 3.5 ใชคําชักนําใหตอบ เปนการใชคําตั้งคําถามทาทายใหตอบ เชน สิ่งสุดทายในชีวิตมนุษยก็คือความตายมิใชหรือ วันนี้เราจะยอมเปนทาสยาเสพติดตอไปอีกหรือ ระดับภาษา เนื่องจากในสังคมมีกลุมบุคคลระดับตาง ๆ มีโอกาส และสถานที่ในการสื่อสารแตกตางกัน รวม ไปถึงระดับความสนิทสนมคุนเคยที่แตกตางกัน ดังนั้นการเขียนเพื่อการสื่อสาร สิ่งสําคัญที่ตองคํานึงถึงอีก ประการหนึ่งคือ ระดับของภาษา ระดับของภาษา แบงเปน 3 ระดับ คือ ภาษาปาก ภาษาไมเปนทางการ และภาษาทางการ 1. ภาษาปาก ภาษาปากเปนภาษาที่ไมนิยมมาใชเปนภาษาเขียนเพราะถือวาไมสุภาพ แตในปจจุบันมี การนําภาษาปากมาใชในงานเขียนบางประเภท เชน หนังสือพิมพ นิตยสาร หรือการอางอิงในลักษณะการ คัดลอกคําพูด สวนใหญนิยมใชเพื่อใหเกิดบรรยากาศและสถานการณที่สมจริง ไดแก ภาษาถิ่น ภาษา ตลาด ภาษาสแลง ภาษาเฉพาะหมู และภาษาต่ํา ตัวอยางเชน หลังจากเขี่ยบอลเริ่มเกมครึ่งหลังไดไมกี่อึดใจ พลพรรคสิงหบลูก็ตามตีเสมอ เจาถิ่นไดอยางรวดเร็ว เมื่อแฟรงค แมลพารด มิดฟลดทีมชาติอังกฤษ ลากตะลุยเขา ไปกอนตัดสินใจสับไกยิงนอกเขตโทษดวยเทาขวา บอลพุงวาบเสียบตาขายอยางเฉียบ ขาด เปนประตูยิงเสมอ 1-1 ของเชลซี
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 25 of 46
เด็กสาววัย 12 ปที่เกือบจะตกเปนเหยื่อเดนสังคมใหการตอวา เมื่อลิฟตเปด ออกชายวัยรุนดังกลาวไดสวมวิญญาณสัตวนรกหื่นกามตรงเขามาล็อกคอ พยายามฉุก ลากใหออกมาจากลิฟต แตตนพยายามรองใหคนชวย จนคนรายโมโหชกเขาที่ปากจน แตก อยางไรก็ตาม ไดดิ้นรนกัดฟนสูจนพนเงื้อมมือคนราย แลววิ่งหนีพรอมตะโกน ขอความชวยเหลือทําใหคนหลายวิ่งหนีโดยหลบไปทางบันไดหนีไฟ 2. ภาษาไมเปนทางการ หรืออาจเรียกวา ภาษากึ่งทางการหรือกึ่งแบบแผน ภาษาไมเปนทางการเปน ภาษาที่ใชกันโดยทั่วไปในชีวิตประจําวัน เขาใจงาย โดยมากมักนํามาใชในงานเขียนประเภทเรียงความ บทความ สารคดี เพื่อใหเกิดความเปนกันเองไมเครงเครียดจนเกินไป เราสามารถพิจารณาลักษณะของภาษาไมเปนทางการ ไดดังนี้ 1. เปนภาษาสุภาพที่ใชพูดกันในชีวิตประจําวัน 2. เปนคํายอที่ไดรับการยอมรับ 3. เปนสํานวนโวหารที่ไมหยาบคาย 4. เปนภาษาที่ไมเครงครัด ตลกขบขันเพื่อการผอนคลาย 5. เปนรูปประโยคที่ตัดทอนได แตยังคงความหมายที่ชัดเจน ตัวอยางเชน เรารู กั น อยู วา สภาพรถติ ด ทํ า ให เ กิ ด การเผาผลาญน้ํ า มั น โดยไร ป ระโยชน เนื่องจากไมไดระยะทาง ซึ่งเปนความสูญเสียมหาสารแถมยังกอมลภาวะใหกับอากาศ และอารมณสูงยิ่งแตภาครัฐเองที่ทําใหเกิดขึ้น แนนอนในระยะยาวสะพานขามแยกหรื อุโมงคจะทําใหการจราจรคลองตัวขึ้น แตในระยะสั้นไมแนใจหรือวามีการวางแผนที่ รอบคอบแลวในการขุดกอสรางแตละแหงเพื่อไมใหเกิดผลกระทบตอการจราจรเกิน ความจําเปน ขอโทษนะครับ คุณเคยเห็นประเทศไหน มัยครับ? ที่เคาทักทายกันแบบมี มารยาท การยกมือขึ้นไหวดวยรอยยิ้ม อาจจะมี แตผมคิดวา ประเทศไทยเรานี่แหละ ครับ ที่ใครมา ใครไปก็ตองอยากมาอีก “รอยยิ้ม” ที่เปนเอกลักษณของเมืองไทยมา นาน รอยยิ้มสามารถแกปญหาไดทุกอยาง...
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 26 of 46
3. ภาษาที่เปนทางการ เปนภาษาที่เปนแบบแผนและถูกตองตามหลักไวยากรณ เหมาะในการใชเขียน เอกสารทางวิชาการ ตํารา หนังสือราชการ เราสามารถพิจารณาลักษณะของภาษาที่เปนทางการ ไดดังนี้ 1. เปนคําหรือขอความที่สุภาพหรือเปนศัพทวิชาการ 2. เปนคําเต็ม ไมใชคํายอ โดยเฉพาะคํานําหนานาม ตําแหนง หรือยศ 3. เปนภาษาระดับเดียวกัน และไมใชภาษาสแลงหรือภาษาถิ่นปน 4. ใชสํานวนโวหารที่ไมแสดงอารมณและเปนกลาง 5. เปนรูปประโยคสมบูรณตามหลักไวยากรณ โดยไมตัดทอนใหสั้นลง ตัวอยางเชน ในบรรดาเครื่องดนตรีไทยหนีไมพน เครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี และเครื่อง เปา โดยจําแนกตามลักษณะวิธีที่ใชบรรเลง แตเครื่องดนตรีที่จะกลาวถึงในโอกาสนี้ เปนเครื่องดนตรีประเภทเครื่องดีด มีชื่อเรียกขานกันมานานวา “จระเข” สมเด็จพระ เจาบรมวงศเธอกรมพระยาดํารงราชานุภาพทรงสันนิษฐานวาเปนเครื่องดนตรีของชน ชาติ ม อญ ได เ ข า มาสู ส ยามประเทศในสมั ย กรุ ง ศรี อ ยุ ธ ยา เป น เครื่ อ งดนตรี ที่ มี วิ วั ฒ นาการมาจากพิ ณ นิ ย มใช บ รรเลงเดี่ ย ว ต อ มาได บ รรเลงประสมอยู ใ นวง เครื่องสายและมโหรีตั้งแตสมัยรัชกาลที่ 2 จนถึงปจจุบัน ภาษาทั้ง 3 ระดับนี้ สามารถนําไปใชสื่อสารไดทั้งการพูดและการเขียน แตสิ่งที่ตองคํานึงถึงคือ 1. เนื้อหา 2. กลุมเปาหมาย 3. โอกาส เวลา และสถานที่ -------------เอกสารอางอิง บงกช สิงหกุล. เอกสารประกอบการสอนวิชาการเขียนเพื่อการสื่อสาร. สาขาวิชามนุษยศาสตร คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ. 2546.
Page 27 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
การเขียนยอหนา (Paragraph) การเขียนยอหนาเปนพื้นฐานของการเขียนในระดับที่สูงขึ้น เชน เรียงความ บทความ สารคดี รวมถึง นวนิยาย และเรื่องสั้น ดังนั้นการจะพัฒนางานเขียนตาง ๆ ใหดีขึ้นควรเริ่มตนจากการฝกเขียนยอ หนาใหมีเอกภาพ ความหมายของยอหนา ยอหนา หรือ อนุเฉท หมายถึง ขอความตอนหนึ่ง ที่เขียนรนเขาไปจากแนวกระดาษดานซาย ประมาณ 5-10 ตัวอักษร เปนขอความซึ่งมีใจความสําคัญเพียงเรื่องเดียว และมีประโยคขยายใจความสําคัญ ใหไดใจความสมบูรณ ดังแผนภาพตอไปนี้ xxxxxxxx…………..ประโยคใจความสําคัญ................... ..................................ประโยคขยายความ…………….… …………………………………………………………… …………………………………………………………… ……………………..
ความสําคัญของยอหนา 1. แตละยอหนาจะบรรจุความคิดสําคัญที่ผูเขียนตองการนําเสนอ และชวยใหผูเขียนลําดับเรื่อง เหตุผลไดอยางตอเนื่องไมสับสน ในขณะที่ผูอานก็สามารถเขาใจเรื่องไดงาย เปนลําดับขั้นตอน มองเห็น เหตุผลไดชัดเจนยิ่งขึ้น 2. ยอหนาชวยใหผูอานมีโอกาสคิดคิดพิจารณาเนื้อหากอนที่จะขึ้นประเด็นใหมในยอหนาตอไป 3. ยอหนาทําใหผูอานไดพักสายตา พักสมอง 4. ยอหนาชวยใหผูอานเห็นความสัมพันธของแตละประโยค เพราะแตละยอหนาจะมีการจํากัด ความคิดเพียงประเด็นเดียว โดยมีประโยคหลักและประโยคขยายความ 5. ยอหนาทําใหเกิดความงาม
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 28 of 46
ความยาวของยอหนา ยอหนาแตละยอหนาจะสั้นยาวเพียงใดไมสําคัญ บางยอหนาอาจมีเพียงประโยคเดียว สองประโยค หรือหลาย ๆ ประโยคก็ได แตที่สําคัญคือ ตองอธิบายความคิดไดอยางชัดเจน แตที่ควรระวังก็คือ ไมควร เขียนยอหนาสั้นหรือยาวจนเกินไป ยอหนาที่สั้นเกินไปไมควรมีบอยเพราะจะทําใหขาดความสําคัญ ผูอานอาจเกิดความรําคาญที่ตอง หยุดบอย ๆ ทําใหความสนใจตองหยุดชะงักไปดวย ผูอานอาจไมเขาใจจุดมุงหมายและไมสามารถเชื่อมโยง ความคิ ดใหตอเนื่องกันได การเขียนยอหนาสั้น ๆ สามารถกระทําได ในกรณีที่ตองการเนนย้ํา ใหเห็น ความคิดสําคัญนั้น หรือเปนการสรุปความเห็น ไมเขีย นย อหน ายาวจนเกินไปจนกระทั่ง มีค วามคิดหลายความคิดปะปนกัน และยอหนาที่ย าว เกินไปก็ที่ใหผูอานเกิดความเมื่อยลา เบื่อหนาย บางครั้งไมสามารถจับประเด็นสําคัญได โดยทั่วไปยอหนาควรมีความยาวประมาณ 4 บรรทัด เปนอยางนอย แตไมควรเกิน 8-1 บรรทัด ความสั้นยาวของยอหนาในเรื่องหนึ่ง ๆ ไมควรแตกตางกันมาก เชน ยอหนาแรก 20 บรรทัด ยอหนา ถัดไป 5 บรรทัดบาง 3 บรรทัดบาง ซึ่งจะทําใหไมสวยงามและไมเกิดความสมดุล องคประกอบของยอหนา ในยอหนาแตละยอหนาประกอบไปดวยสวนสําคัญ 2 สวน คือ ใจความสําคัญ และประโยคขยายความ 1. ใจความสําคัญ หรือประโยคใจความสําคัญ คือ ความคิดสําคัญที่ผูเขียนมุงเสนอแกผูอาน ความคิด หลักนี้ผูเขียนจะตองแปรออกมาเปนประโยคใจความสําคัญ แตถาผูเขียนไมเขียนออกมาเปนประโยคใจความ สําคัญ ยอหนานั้นก็จะไมมีประโยคใจความสําคัญ ผูอานจะตองเปนผูจับความคิดหลักของผูเขียนเอง 2. ประโยคขยายความ คือ ประโยคที่มุงขยายความหรือใหรายละเอียดความคิดหลักหรือประโยค ใจความสําคัญใหชัดเจนยิ่งขึ้น หลักการเขียนยอหนา ในการเขียนยอหนาผูเขียนควรตั้งประเด็นคําถามดังนี้ 1. มีจุดประสงคอะไร ตองการใหผูอานตอบสนองอยางไร 2. ความคิดที่จะเขียนนั้นจะสรุปเปนประโยคเดียวไดวาอยางไร (คิดหาประโยคใจความสําคัญ) 3. จะเรียบเรียงความคิดอยางไร อะไรกอน-หลัง 4. จะนําความคิดยอย ๆ มาเขียนอยางไร ในปริมาณเพียงไรจึงจะทําใหบรรลุผลตามวัตถุประสงค (การ คัดเลือกขอมูล)
Page 29 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
ชนิดของยอหนา การแบงประเภทหรือชนิดของยอหนาทําได 2 ลักษณะ คือ แบงตามหนาที่ และแบงตามกลวิธี เสนอใจความสําคัญ 1. แบงตามหนาที่ (สุชาติ พงษพานิช. ม.ป.ป. : 199-201) ปรีชา ชางขวัญยืน กลาววายอหนามี 4
ชนิด คือ ยอหนานําความคิด ยอหนาแสดงความคิด
ยอหนาโยงความคิด และยอหนาสรุปความคิด 1.1 ยอหนานําความคิด คือ ยอหนาที่ใชบ อกจุดประสงคของเรื่องที่เขีย น หรือบอก ประเด็นหลักของเรื่องทั้งหมด ยอหนานี้จะทําใหผูอานเขาใจลักษณะของเรื่องและสนใจที่จะอานเนื้อเรื่อง ตอไป บางคนเรียกยอหนาชนิดนี้วา ยอหนาคํานําหรือสวนนํา 1.2 ยอหนาโยงความคิด คือ ยอหนาที่ใชเชื่อมระหวายอหนา มักใชกรณีที่ความคิดของทั้ง สองยอหนาเปนคนละประเด็นกันหรือไมเกี่ยวของกัน ยอหนาชนิดนี้จะชวยเชื่อมโยงสิ่งที่ไมสัมพันธกันเขา ดวยกัน 1.3 ยอหนาแสดงความคิด คือยอหนาที่ดําเนินเรื่องตามที่วางโครงเรื่องไว แสดงเนื้อหา สาระ ขอมูลหรือขอคิดเห็นที่ตองการจะสื่อสาร 1.4
ยอหนาสรุปความคิด คือ ยอหนาสรุปเรื่องหรือสรุปความคิดที่เสนอตอผูอานซึ่ง
สามารถทําไดหลายวิธี ตั ว อย า งย อ หน า ชนิ ด ต า ง ๆ จากบทความเรื่ อ ง “การปฏิ รู ป ระบบศาลยุ ติ ธ รรมตั้ ง แต รั ช สมั ย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวจนกระทั่งปจจุบัน” สถาบันศาลสถิตยุติธรรมนับวามีบทบาทสําคัญในการคุมครองสิทธิเสรีภาพและ ความยุ ติ ธ รรมของประชาชนในสั ง คมประชาธิ ป ไตย ดั ง คํ า จารึ ก ในหิ รั ญ บั ต รที่ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวทรงมีพระราชดํารัสเกี่ยวกับการปฏิรูประบบ ศาลยุ ติธรรมตอนหนึ่ ง ว า “...การยุติธ รรมอันเดีย วเปนการที่สํา คัญยิ่ง ใหญ เป นหลั ก ประธานการตัดสินความทุกโรงศาล เปนเครื่องประกอบรักษาใหความยุติธรรมเปนไป ถาจัดใหดีขึ้นเพียงใด ประโยชนความสุขของราษฎรก็จะเจริญยิ่งขึ้นเทานั้น เพราะฉะนั้น จึงไดท รงพระอุตสาหะไตสวนในพระราชกําหนดกฎหมายเกา ใหม และการที่ลู กขุ น ตระลาการไดกระทําแตกอน ๆ สืบมาจนทุกวันนี้...” (ยอหนานําความคิด)
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 30 of 46
กอนที่จะกลาวถึงการปฏิรูประบบศาลยุติธรรมในรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระ จุลจอมเกลาเจาอยูหัวและในปจจุบันนั้น ควรจะไดศึกษาถึงความเปนมาของศาลยุติธรรม ในอดีตดั้งเดิมวามีอยางใด เพื่อเปนพื้นฐานในการศึกษาเรื่องการปฏิรูปศาลไทยในสมัย ตอ ๆ มาใหเขาใจยิ่งขึ้น (ยอหนาโยงความคิด) เดิมศาลตาง ๆ มีอยูมากมาย และไมรวมอยูในกระทรวงเดียวกัน พระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว ทรงมีพระราชดําริวา ควรจะใหจัดระบบศาลยุติธรรมใหม โดย ทรงสถาปนากระทรวงยุติธรรมขึ้น เมื่อวันที่ 25 มีนาคม 2453 เพื่อรวบรวมศาลไวที่ กระทรวงยุติธรรมเพียงแหงเดียวเพื่อแกไขปญหาเรื่องตุลาการทุจริตและเพื่อแกไขปญหา เรื่องคดีความตาง ๆ ลาชา ตลอดจนการแยกฝายตุลาการออกจากฝายธุรการ (ยอหนาแสดง ความคิด) เมื่อพิจารณาศึกษาเรื่องเกี่ยวกับ การปฏิรูประบบศาลยุติธ รรมตั้งแตอดีตจนถึง ป จจุ บั นแล ว นั้ น ย อมเป นพยานหลัก ฐานยื นยันไดวา ในรัช สมั ย พระบาทสมเด็จพระ จุลจอมเกลาเจาอยูหัว ศาลสถิตยุติธรรมไดมีการปฏิรูปใหเจริญกาวหนามาตามลําดับ ดวย พระอัจฉริยภาพของพระองคโดยแท ประกอบกับพระปรีชาญาณอันแรงกลาที่จะประสิทธิ์ ประสาทความยุติธรรมใหแกราษฎร ดังปรากฏในคําจารึกในหิรัญบัตร ที่กลาวไววา เพื่อ ขจัดเสียซึ่งอสัตยอธรรมทั้งปวง ทรงเห็นวาศาลทรงมีความสําคัญอันยิ่งใหญ ถาจัดใหดีขึ้น เพียงใด ก็จะเปนประโยชนและความสุขแกราษฎรมากขึ้นเพียงนั้น ดังไดทรงปฏิรูปศาล โดยเอาอํานาจพิจารณาพิพากษาคดีที่กระจัดกระจายอยูมารวมสังกัดในกระทรงยุติธรรม และขอความตอนทายคําจารึกในหิรัญบัตรไดจารึกพระราชปณิธานไววา “ขอใหธรรม เนี ย มยุ ติ ธ รรมนี้ เ จริ ญ รุ ง เรื อ งไพศาล และจิ ร ถิ ติ ก าลอยู ชั่ ว ฟ า และดิ น ” (ย อ หน า สรุ ป ความคิด)
2. แบงตามวิธีเสนอใจความสําคัญ การแบงประเภทของยอหนาโดยใชหลักเกณฑนี้คือการพิจารณาตําแหนงที่ปรากฏของประโยค ใจความสําคัญในยอหนา แบงไดเปน 5 ประเภท ดังนี้
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 31 of 46
2.1 ประโยคใจความสําคัญอยูตอนตนยอหนา ดังตัวอยาง การดูแลสุขภาพเปนเรื่องสําคัญมาก แตนักเรียนสวนใหญอาจละเลย บางคนจะ อานหนังสือจนดึก และบางทีก็ดื่มกาแฟแกงวง ทั้งที่เปนเวลาที่รางกายตองการพักผอน แลว แตยังคงฝน นาน ๆ เขารางกายก็รับไมไหว และก็เจ็บปวยในที่สุด คุณเคยทรมาน รางกายหรือไม เชนนอนดึกตื่นเชา รับประทานอาหารไมครบหาหมู ดื่มเครื่องดื่มบํารุง กําลั งมากเกินไป ใชยากระตุนประสาทไมใ หหลับ ถา คุณทําอยูก็ควรเลือกเสีย กอนที่ รางกายของคุณจะทรุดโทรมลงมากกวานี้ ใยแมงมุมแตละเสนละเอียดแลดูออนแอขาดงาย แตหาไดเปนเชนนั้นไม ใยแมง มุม บางชนิดแข็งแรงกวา เหล็ก เสนซึ่ งมีขนาดเทา กัน ถา เอาใยแมงมุมชนิดนี้ม าปนเปน เสนดาย จะเหนียวเทากับสนใยไนลอนขนาดเดียวกัน นอกจากนี้เสนดานที่ปนจากใยแมง มุมยังหดยืดได แตเสนใยเทียมที่คนทําขึ้นเกือบไมมีชนิดใดที่หดยืดได ขณะนี้นักวิจัยและ นักวิทยาศาสตรในวงการอุตสาหกรรม กําลังคิดคนที่จะใชใยแมงมุมทําวัสดุสารพัดอยางที่ ทํามาจากวัตถุดิบอื่น ๆ ไมได เชน เสนเลือดเทียม ลิ้นวาวลหัวใจคน เสื้อเกราะปองกัน กระสุนปนซึ่งเบาอยางยิ่ง และสวมสบายมาก นมเปนแหลงโภชนะที่สําคัญของมนุษยและสัตว โดยที่นมจัดเปนอาหารอันดับ แรกสําหรับทารกแรกเกิด เนื่องจากนมประกอบดวยโภชนะหลายชนิดที่สามารถยอยไดงาย ในนมประกอบดวยของแข็งประมาณ 13 เปอรเซ็นต และในของแข็งนี้มี โปรตีน 3.3 เปอรเซ็นต คารโบไฮเตรท 5 เปอรเซ็นต ไขมัน 4 เปอรเซ็นต รวมทั้งแรธาตุและไวตามิน อีกเปนจํานวนมาก โปรตีนในนมประกอบดวยกรดอะมิโนที่สําคัญทุกชนิด สวนแลคโตส เปนคารโบไฮเดรตหลักของนม ซึ่งเปนที่นาสังเกตวานมเปนแหลงของแลคโตสเพียงแหลง เดียวเทานั้นในธรรมชาติ และในนมยังประกอบดวยไวตามินที่สําคัญ คือ ไวตามิน A B D E และ K ดวยเหตุผลเหลานี้จึงทําใหการบริโภคนมมีความสําคัญตอมนุษยและสัตว
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 32 of 46
2.2 ประโยคใจความสําคัญอยูตอนกลางยอหนา ดังตัวอยาง ความผูกพันเปนเสมือนโซตรวนที่พันธนาการหัวใจ จนทําใหสูญเสียความเปนตัว ของตัวเอง เพราะมัวแตใสใจคนอื่น ความผูกพันยังเปนภาระอันหนักหนวง ดวยวาเราเอา ชีวิตของเราไปผูกติดกับคนอื่น เปนทุกขเปนรอน เปนหวงเปนใย ทั้ง ๆ ทีไมใชหนาที่ หรื อ ความรั บ ผิ ด ชอบของเราสั ก นิ ด การไม ผู ก พั น กั บ ใครจึ ง นั บ ว า เป น สิ่ ง วิ เ ศษสุ ด ปราศจากความทุกขและความกังวลใด ๆ ไมอยูใตอํานาจของใครทั้งสิ้น เมื่อใดที่ตองรางรา กันก็โบกมืออําลากันไดดวยความรูสึกปกติ ซ้ํายังกําหนดชีวิตตนเองได และที่สําคัญมี อิสระที่จะโลดแลนไปไหนมาไหนตามใจชอบ โดยไมตองหวงหนาหวงหลัง ถ า มองดู โ ครงกระดู ก คนเราแต เ พีย งผิ ว เผิ นจะไม ส ามารถแยกออกไดว า โครง กระดูกใดเปนของผูหญิง และโครงกระดูกใดเปนของผูชาย แตถาพิจารณาอยางละเอียด แลวก็สามารถจําแนกได เพราะโดยทั่วไปโครงกระดูกของผูหญิงจะมีขนาดเล็กกวาโครง กระดูกของผูชาย แตถาเปนกระดูกเชิงกรานกลับเปนตรงกันขาม เพราะกระดูกเชิงกราน ของผูหญิงจะใหญกวาของผูชาย เนื่องจากธรรมชาติเตรียมไวใหผูหญิงสามารถอุมทอง และคลอดลูกไดนั่นเอง ถาพูดถึงการออมหรือการลงทุน หลาย ๆ คนอาจจะเคยนึกสงสัยวา “การออม” กับ “การลงทุน” นั้น ไมเหมือนกันหรือแลวมันตางกันอยางไร ที่จริงแลวการออมกับการลงทุน นั้นก็มีวัตถุประสงคเดียวกันคือ การสรางโอกาสทําใหคุณมีเงินมากขึ้นแตก็อาจจะตางกัน อยูบางก็ตรงที่ การออม เปนการเก็บสะสมเงินทีละเล็กทีละนอยใหพอกพูนขึ้นเมื่อเวลาผาน ไป แต การลงทุน คือการนําเงินไปสรางผลตอบแทนที่สูงขึ้น การออมกับการลงทุนจึงเปน คําที่มีความหมายไมเหมือนกันแมจะมีวัตถุประสงคเดียวกันก็ตาม”
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 33 of 46
2.3 ประโยคใจความสําคัญอยูตอนทายยอหนา ดังตัวอยาง คําเกา ๆ มีกลาววา “ถึงคนไมเห็นเทวดาก็เห็น” เดี๋ยวนี้อาจเห็นวาพนสมัย แตถา รูจักคิด คํานี้ก็ยังใชได คือเทวดาในดวงใจของเราเอง หมายความวาความมีหิริ (ละอายใจ) และโอตัปปะ (เกรงบาป) ซึ่งทานเรียกวาเปนเทวธรรม (ธรรมของเทวดา หรือธรรมที่ทํา ใหเปนเทวดา) ใจที่มีละอาย มีเกรงบาป คือความชั่วชาตาง ๆ นี้แหละคือเทวดา แตใจ กระดาง ดานหยาบชา แข็งกราว ชั่วราย อาจมองไมเห็น ภาษิตมอญมีกลาววา “เมื่อกา จับที่ใบตนหญา ดวยคิดวาไมมีใครเห็น ถึงกระนั้นก็มีผูเห็นถึงสองเปนอยางนอย” ผูเห็น ทั้งสองในภาษิตมอญนี้คือใคร ขอใหคิดเอาเอง ถาคิดไมเห็น ก็ใหสองหนาในกระจก ก็จะ เห็นผูที่เห็นกา แมพระพุทธภาษิตก็มีกลาวไววา “ชื่อวาลับยอมไมมีแกผูทําชั่ว” ภายในวงงานศิลปะประเภทหนึ่งๆ มีรูปแบบของศิลปะนั้นแยกออกไป จิตรกรรม ก็มีการวาดและระบายสีบนฝาผนัง วาดเปนเสนบนกระดาษ วาดและระบายเปนภาพเล็ก เปนภาพใหญเปนรูปคนรูปภูมิประเทศและอื่นๆ วรรณคดีก็เขาในลักษณะนี้ รูปแบบของ วรรณคดีไทยก็มีหลายแบบ ถานับวรรณคดีตางประเทศทั่วโลกก็มีรูปแบบเกือบจะนับไม ถวน คุณภาพของวรรณคดีขึ้นอยูกับรูปแบบจะมีความดีหรือความบกพรองภายในวงของ รูปแบบแตละรูปแบบ การพิจารณาวรรณคดีจึงเปนไปตามรูปแบบแตละรูปๆ นั้น ในวงการธุรกิจ การสื่อสารดวยวิธีการเขียนเปนสิ่งหนึ่งที่สําคัญยิ่ง การเขียน ในทางธุรกิจมีหลายประเภท เชน การเขียนเอกสารการประชุม การเขียนรายงาน การ เขียนจดหมายธุรกิจ การเขียนเอกสารการจางและการสมัครงาน และการเขียนเอกสารเพื่อ การประชาสัมพันธ การเขียนแตละประเภทมีวิธีการเขียนที่แตกตางกัน ผูมีหนาที่เขียน เพื่อการสื่อสารทางธุรกิจจําเปนตองเลือกใชวิธีการเขียนใหเหมาะสมกับการเขียนแตละ ประเภท
Page 34 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
2.4 ประโยคใจความสําคัญอยูตอนตนและทายยอหนา ดังตัวอยาง ศิ ล ป วั ฒ น ธ ร ร ม ใ น บ า น เ มื อ ง เ ร า มั ก จ ะ ส อ ด ค ล อ ง กั บ ก า ร ดํ า เ นิ น ชีวิตประจําวัน ตัวอยางบางคนชอบปลูกไมดอกไมผล เมื่อเกิดดอกออกผลก็ชื่นใจ เกิด ความคิดที่จะทําดอกผลนั้นใหงดงามนาดูยิ่งขึ้น จึงมีผูนําผลไมมาประดิษฐลวดลาย แลวจัด วางในภาชนะใหมองดูแปลกตานารับประทานลวดลายนั้นเกิดจากการตัด ผา ปอก ควาน และแกะสลัก สวนไมดอกที่ออกดอก ก็นํามาผูกมัดเปนชอบาง เปนพวงเปนพูบาง เสียบ เปนพุมหรือปกลงในแจกันก็ไดตามแตจะเห็นงาม ชีวิตชาวไทยกับศิลปะความงามจึง แยกกันไมออก คําวา CEO มาจากคําเต็มวา Chief Executive Officer หรือหัวหนาคณะผูบริหาร ซึ่งเปนตําแหนงทางการบริหารที่นิยมมากในสหรัฐอเมริกา กลายมาเปนที่รูจักในเมืองไทย มากที่ สุ ด ก็ ใ นยุ ค ของรั ฐ บาล พ.ต.ท.ทัก ษิ ณ ชิ น วั ต ร
การบริ ห ารงานราชการในยุ ค
ใหม CEO จึงเปนตําแหนงหัวหนาคณะผูบริหารที่มีบทบาทในการบริหารงานราชการ 2.5 ไมมีประโยคใจความสําคัญปรากฏในยอหนา ดังตัวอยาง ถาถามวาอะไรคือสิ่งดึงดูดใหผูคนนิยมไปทองเที่ยวตามอุทยานแหงชาติทางทะเล ไมวาจะเปนเกาะเสม็ด หมูเกาะสิมิลัน หรือหมูเกาะตะลุเตา จนกระทั่งในชวงเทศกาล วันหยุดผูคนที่ไปพํานักอยู จะมีจํานวนมากจนลนเกาะ เปลี่ยนภาพธรรมชาติที่เคยสงบ และงดงามใหเปนความสับสนอลหมานในทันที คําตอบคงอยูที่สภาพธรรมชาติอันพิเศษ ของสถานที่เหลานั้น นับตั้งแตหาดทรายขาวละเอียด ปะการังหลากสีสันและรูปทรง ไป จนถึงทองทะเลสีครามที่สะกดใหคนเฝามองมันไดตลอดทั้งวัน ใจความสําคัญของยอหนานี้คือ สภาพธรรมชาติที่มีลักษณะพิเศษของแตละสถานที่จะเปนสิ่งดึงดูด ใหมีผูคนนิยมไปทองเที่ยว
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 35 of 46
กลวิธีการขยายใจความสําคัญในยอหนา 1. ใหรายละเอียด
การใหรายละเอียดเปนวิธีการเขียนอธิบายเกี่ยวกับใจความสําคัญเพื่อใหผูอาน
สามารถเขาใจหรือรูเรื่องราวนั้น ๆ ไดอยางสมบูรณวาเปนอยางไร วิธีนี้เปนที่นิยมกันโดยทั่วไป เชน ขาพเจาตื่นนิวยอรก ตื่นอเมริกามาก รูสึกราวกับวาอยูในเมืองสวรรค ลอนดอน ปารีส โรม เบอรลิน และนครตาง ๆ ในยุโรปที่เคยเห็นมาแลว ก็รูสึก วาไมมีเมืองใด เหมือนนิวยอรก ตึกรามอันสูงเยี่ยมเทียมฟานับไมถวนวามีกี่ชั้น ถนนหนทางอันหรูหรา พลเมืองอันหนาแนน ความมั่งคงสมบูรณ ซึ่งปรากฏอยูทั่วไปทุกหนทุกแหง ถนนฟฟต แอเวนิว นอรดเวย ฯลฯ และโคมไฟซึ่งจุดไวสวางไสวราวกับกลางวัน ทําใหขาพเจา สนุกเพลิดเพลินอยางเหลือที่จะพรรณนาไดถูก ขาพเจาไมนึกเลยวาโลกเราจะเจริญไดถึง เพียงนี้ ขาพเจาเคยเห็นภาพยนตรเยอรมันเรื่อง Metropolis หรือ โลกอนาคตมาแลว จึงทํา ใหรูสึกไดทันทีวาในไมชานครนิวยอรกก็คงเปนเชนนั้นโดยแท 2. ใหคําจํากัดความ เปนวิธีการเขียนเพื่ออธิบายขอบเขตของความหมายของเรื่องที่ตองการกลาวถึง หรือเพื่อใหผูอานเขาใจความหมายของคําหรือวลีที่ใชในเรื่องที่เขียนก็ได วิธีนี้มักใชกับยอหนาที่เปนคํานํา เทพารักษ คือ เทวดาที่บุญพามาอยูประจําพิทักษรักษาอาณาเขตแหงใดแหงหนึ่ง ใหอยูเย็นเปนสุข แตเจาผีนั้น คือมนุษยที่สิ้นชีพไปแลว ผลกรรมทําใหตองทองเที่ยวเปนผี อยู ยังไมวสามารถไปถือกําเนิดใหมได ถาผีไมชอบใจใคร ก็อาจจะทําใหเดือดรอนรําคาญ 3. ใหเหตุผล แมโลกทุกวันนี้จะกาวหนาทางวัตถุไปมากเพียงใดก็ตาม แตธรรมชาติเปนสิ่งก็ยังเปน สิ่ ง ที่ มี ค วามสั ม พั น ธ กั บ ชี วิ ต และจิ ต ใจของมนุ ษ ย อ ย า งขาดเสี ย มิ ไ ด เพราะธรรมชาติ เ ป น องคป ระกอบที่ สํ า คั ญของโลก ธรรมชาติใ ห ค วามสดชื่นรื่นรมยแกจิตใจมนุษ ย กอใหเกิ ด จิ น ตนาการในการสร า งศิ ล ปะ โดยอาศั ย รู ป ทรง สี สั น ของธรรมชาติ เ ป น สื่ อ สร า งสรรค ศิลปกรรมขึ้นใหม ตามความรูสึกนึกคิดของศิลปน 4. ยกตัวอยาง ตัวอยางที่ยกมาประกอบนั้นจะตองตรงกับเนื้อเรื่อง ไมยากหรือซับซอนเกินไป แต สนับสนุนใหผูอานเขาใจเรื่องมากขึ้น
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 36 of 46
วิธีที่มนุษยเราจะมั่งมีไดรวดเร็วนั้น ถาพูดกันโดยทางตรงไปตรงมาก็มีอยูสองทาง คือ คนอื่นเขายื่นใหเมื่อเขายังเปนทางหนึ่ง เขาทิ้งไวใหเมื่อเขาตายทางหนึ่ง สวนการมั่งมีรวดเร็ว ดวยวิธีเดินตรอก คือวิธีมืด ๆ เลี้ยว ๆ ลด ๆ นั้นก็มีมาก แตถาจะนํามาจาระไนก็ราคาไพเบี้ย สุภาษิตอาหรับเขาวาลิ้นยาวทําใหชีวิตสั้น เจายอมทราบอยูแลว การมั่งมีดวยวิธีเดินตรอกนี้ใช ไมได ถาตายแตหนุมก็ตกนรกเร็ว ถาตายแกบางทีตกแตยังไมทันตายก็ได ดังมีตัวอยางอยูบาง 5. เปรียบเทียบ การเปรียบเทียบอาจเปนการเปรียบเทียบสิ่งตรงขาม เชน ดีกับชั่ว หรืออาจเปนการ เปรียบเทียบนามธรรมกับรูปธรรม การที่ จะเรี ย นวิ ช าได ด วยวิ ธี ใ ดนั้นไมสํา คัญ ขอ สํา คั ญอยู กับ ที่ ตัวผู เรีย นตา งหาก เปรียบเหมือนแตงกวาจะดองดวยน้ําสมฝรั่งก็ได ดองดวยน้ํากระเทียมก็ได เมื่อดองแลวก็ อรอยทั้งสองอยาง ขอสําคัญคือแตงกวาที่เอาลงดองจะตองเปนแตงที่ยังไมเนา ถาเนาเสียแลว จะดองดวยน้ํากระเทียมหรือน้ําสมขวดละตําลึงมันก็ไมเปนรสทั้งนั้น บุคคลที่สืบเสาะร่ําเรียน วิชาก็เหมือนแตงกวาดอง ถานิสัยใจคอมันเนาเสียแลว ถึงจะร่ําเรียนดวยวิธีใด มันก็คงไม เปนเรื่องทั้งสิ้น ลักษณะของยอหนาที่ดี 1. มีเอกภาพ หมายถึง ยอหนาที่มีใจความสําคัญเพียงอยางเดียว วิธีเขียนก็คือ เขียนโดยกําหนด จุดมุงหมายเปนประโยคใจความสําคัญ แลวหาขอความที่เปนรายละเอียดมาสนับสนุนเพื่อขยายใจความนั้น 2. มีสารัตถภาพ หมายถึง ยอหนามีสาระเนื้อหาเขมขน มีขอมูลชัดเจน และมีการเนนย้ําใจความ สําคัญ เพื่อใหผูอานทราบวาใจความใดสําคัญมากที่สุด 3. มีสัมพันธภาพ หมายถึง ขอความที่เขียนเปนประโยคติดตอกันมีความเกี่ยวของกันตลอดทั้งเรื่อง มีความกลมกลืนเปนเนื้อเดียวกัน ------------------เอกสารอางอิง สุชาติ พงษพานิช. การเขียนเพื่อการสื่อสาร. กรุงเทพฯ : พัฒนาศึกษา. ม.ป.ป. พาทินี ไทยะจิตต และคณะ. ภาษาไทย 1. กรุงเทพฯ : ทริปเพิ้ล กรุป. 2549.
Page 37 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
การเขียนบรรยายและพรรณนา ในการเขียนระดับยอหนา หรือการเขียนขอความที่มีขนาดคอนขางยาว เชน เรียงความ สารคดี บทความ เรื่องสั้น หรือนวนิยาย หลีกเลี่ยงการเขียนบรรยายและพรรณนาไปไมได เพราะการเขียนทั้ง 2 ลักษณะดังกลาวจะชวยใหผูอานเขาใจเรื่องไดชัดเจน มองเห็นภาพที่ผูเขียนตองการสื่อสาร และมีอารมณ ความรูสึกตาง ๆ เกิดขึ้นคลอยตาม การเขียนบรรยาย การเขียนบรรยาย หมายถึง การเขียนถึงเหตุการณใดเหตุการณหนึ่งที่เกิดขึ้นอยางตอเนื่อง โดยการ แสดงใหเห็นสถานที่เกิดเหตุ สภาพแวดลอม บุคคล ตลอดจนผลที่เกิดขึ้นจากเหตุการณนั้น ๆ หรือกลาวได วาเปนการกลาวถึงเหตุการณนั้น ๆ วามีใครทําอะไร ที่ไหน เมื่อไร อยางไร เพื่ออะไร ผลที่ไดเปนอยางไร การเขียนบรรยายจึงเปนการเขียนเพื่อสรางความเขาใจและใหผูอานไดรับทราบขอมูลมากกวาที่จะเนนให ผูอานเกิดความรูสึกรวมไปกับผูเขียน 1
หลักการเขียนบรรยาย 1
การเขียนบรรยายมีหลักที่ควรปฏิบัติดังนี้
1. ใชถอยคํากะทัดรัด อานแลวเขาใจงาย มีความหมายคมคาย 2. บรรยายตามลําดับเหตุการณ โดยไมทําใหผูอานสับสน 3. ควรมีเหตุการณหรือจุดที่ทําใหผูอานประทับใจอยูในบทบรรยายดวย 4. ควรบรรยายอยางตอเนื่องและอาจแทรกบทพรรณนา ขอคิดเห็น ความรู ความเปนเหตุเปน ผล เพื่อประโยชนของผูอานตามความเหมาะ ขอควรคํานึงในการเขียนบรรยาย 1. จุดมุงหมายของการบรรยายก็คือใหคนอานไดเห็นภาพ คนเขียนจะเลือกบรรยายอะไรบาง ละเอียด แคไหน เรียงลําดับยังไง ก็ขึ้นอยูกับวาตองการใหคนอาน "เห็น" อะไรแบบไหน ก็คลายกับกลองถายหนังวา จะจับภาพที่ตรงไหนกอน กวางแคบแคไหน แลวคอยๆ เลื่อนกลองไปทางไหน ทีนี้ถาคนเขียนเอง (หรือผู กํากับเอง) ยังไมรูเลย วาจะใหคนอานเห็นภาพ "อะไร" พอบรรยายออกมา มันก็ไมไดภาพที่ชัดเจน คงจะ มัวๆ และคนอานก็คงไมเขาไปอยูในฉากนั้น เหตุการณนั้นกับตัวละครดวย เพราะฉะนั้น ถาไมอยากใหคน อาน "หลุด" กระเด็นออกไปจากฉากนั้น คนเขียนก็จําเปนตอง "อยู" ในฉากนั้น "เห็น" ภาพฉากนั้นใหได กอน
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 38 of 46
2. คนเขียนจะ "เห็นภาพ" ไดอยางไร ก็อาจจะมีหลายวิธี วิธีแรกคือ การสรางภาพขึ้นมาในหัว วิธีนี้เปนวิธีที่ยืดหยุนที่สุด เพราะทําใหเราเขียนถึงอะไรๆ ที่ ไมไดมีอยูจริงได ทําใหเราสรางฉาก สรางเหตุการณ หรือกระทั่งสรางโลกใหมขึ้นมาได แตมันก็ทํายาก ตองใชเวลา ตองใชจินตนาการ วิธีที่สอง คือ การเขียนจากที่ตาเห็น วิธีนี้จะเหมาะมาก ๆ กับการบรรยายฉากสถานที่ ดูจากสถานที่ จริง หรือดูภาพถายหลายๆ ภาพ แลวเขียนบรรยายออกมา แตขอจํากัดคือ ที่บางที่มันอยูไกล เราไปดูไมได หรือไมสะดวก แยกวานั้นคือ บางที่มันไมมีอยูจริง (เชน คฤหาสนของพระเอก หรือโลกแฟนตาซี) อันนี้ก็ ใชวิธีนี้ไมได วิธีที่สาม คือ การเขียนจากความทรงจํา อันนี้มีประโยชนมาก ๆ โดยเฉพาะอยางยิ่งกับฉากสถานที่ ซึ่งในเรื่องอาจจะมีหลายที่เยอะแยะ เราไมสามารถตามไปดูไดหมด หรือคิดเองไมไหว แตเราอาจจะเคยไปที่ ลักษณะคลาย ๆ อยางนั้นมา ก็อาศัยความทรงจําตอสถานที่ที่เราเคยไป หยิบยืมเอามาออกแบบสถานที่ใน เรื่องของเรา เชน ในเรื่องมีรีสอรต ก็นึกถึงที่ที่เราเคยไปเที่ยวมา เปนตน วิธีที่สี่ คือ ลองทําดู มีประโยชนสําหรับการเขียนภาพเหตุการณที่เปนการเคลื่อนไหว หรือ แอ็คชั่น แลวเรานึกภาพไมออกวา แขนขาหัวตัวพระเอกนางเอกจะไปอยูตรงไหน เราใชวิธีนี้ประจํา ใหลองลุกขึ้นมา ทําทาทางแบบนั้นดู ใชชวยในการกะระยะก็ได เชน ความสูงของเกาอี้ การลมของนางเอก จะลมทาไหน ให ลงไปอยูในออมแขนพระเอกได อะไรเงี้ย คนอานจะไดไมตกใจ วานางเอกตัวยาวเทาเสาไฟฟา ลมอยูตรงนี้ แลวหัวไปซบบาพระเอกได วิธีสุดทาย ที่ไมแนะนํา คือการเปดนิยายของคนอื่น แลวหาดูวาเขาบรรยายยังไง ถามวาถาจะทําจะ เปนไรมั้ย ตอบวา ถาไมไปลอกเขา แคดูวิธีคิดในการเขียนละก็ไมเปนไรหรอก แตถาถามวาดีมั้ย สวนตัวขอ ตอบวาไมดีเทาไหร ความเสี่ยงมันสูง ความเสี่ยงแรกคือ แอบ "ขอยืม" ถอยคําของเขามาใชโดยไมไดตั้งใจ ประมาณวา เสาคฤหาสนเขา เปนแบบนี้ เราก็แบบนี้ ใชคําเดียวกันเลย หนึ่งคือไปเอาความคิดของเขามา สองคือเอามาแลว อาจจะไม เหมาะกับเรื่องของเรา สภาพการณของเราก็ได ความเสี่ยงที่สองคือ อาจจะเผลอยึดติด "สไตล" การบรรยายของเขา และพยายามจะบรรยาย "ดวย สไตลของเขา" แทนที่จะบรรยายดวยสไตลของเรา ผาน "สายตา" ของเราแตไมใชวาการอานงานของคนอื่น
Page 39 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
ไมดี การอานเยอะๆ ดีตรงทําใหเรามองเห็นความเปนไปได มองเห็นรูปแบบการบรรยายที่หลากหลาย แงมุมที่เราไมเคยนึกถึง แตตองอานเยอะเปนประจํา สะสมไปเรื่อยๆ ถึงจะดี มาเปดหาเวลาตองการเขียน บรรยายจะไมดี 3. ความสมเหตุผล ถาเราเขียนออกมาแลวคนมองวา ไมเห็นมีเหตุผล ไมนาเชื่อเลยสักนิด เปนอันวา จบ ตัวอยางเชน "ในการไปทํางานของผมตองอาศัยเรือขามฝากใตสะพานพระราม 8 เปนประจํา" อานแลว ก็ดูไมมีอะไร แตถาคนเขารูวา ปจจุบันใตสะพานพระราม 8 ยังไมมีเรือขามฝาก ตรงนี้จบแน 4. ถาอยากบรรยายใหไหลลื่นก็คงตองเขียนใหบอย ๆ 5. พยายามอยาคิดเปนประโยคความซอน ที่มีคําวา "ที่/ซึ่ง/ผู" เยอะ เพราะเราพยายามอัดอะไรหลาย ๆ อยางเขาไปไวในประโยคเดียว ก็เลยขยายประธาน กริยา กรรม นุงนังไปหมด จะขยายทุกทีก็ตองมีคําเชื่อม พวกนี้ทุกที เลยรูสึกวาเยอะ อานยาก เขาใจยาก ตองประมวลนาน วิธีแกคือ ใหคิดอะไรเปนประโยคสั้นๆ จบในตัว 6. การบรรยายคือสรางภาพในจินตนาการของผูอานใหเห็นภาพตาม หากจนหนทางจริงๆ ก็ลองใช "ประสบการณรวมของคนหมูมาก" แทรกเขาไป คนอานก็จะเห็นภาพไดชัดเจนขึ้น เชน "...หากแกนึกถึง ภาพของพระบรมมหาราชวัง ราชธานีศรีอยุธยาไมออก ก็ลองนึกภาพพระบรมมหาราชวัง-วัดพระแกวดูซี ที่ กรุงเทพสวยงามยังไง ที่อยุธยาอาจจะสวยงามยิ่งกวานั้น เพราะตอนสรางพระบรมมหาราชวังที่กรุงเทพนี่ รัชกาลที่หนึ่ง ทานเกิดทันครั้งอยุธยายังรุงเรืองดี ทานก็พยายามจําลองแบบพระบรมมหาราชวังครั้งบานเมือง ยังดีนั่นมาใหใกลเคียงที่สุดเทาที่จะทําได..." เปนตน ตัวอยางนี้ จะเห็นวาภาพที่เปนประสบการณรวมของ ชนหมูมากก็จะปรากฏขึ้นทันทีในใจของผูอาน (http://nathanon.com เขาถึงเมื่อ 25 พฤษภาคม 2554)
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 40 of 46
การเขียนบรรยายประเภทตาง ๆ 1. การเขียนบรรยายบุคคล การเขียนบรรยายบุคคลใดบุคคลหนึ่ง ควรกลาวถึงขอมูลพื้นฐานที่จําเปน ก อ น แล ว เรี ย งตามลํ า ดั บ การสั ง เกตเห็ น ตั้ ง แต ภ ายนอกแล ว จึ ง ถึ ง ระดั บ จิ ต ใจ สามารถแยกเป น ข อ ได ดังตอไปนี้ 1. เพศ 2. วัยโดยประมาณ หรือบอกอายุที่ชัดเจน 3. รูปรางลักษณะเดน (เห็นเดนชัดดวยสายตา) เชน ขนาดความสูง ผิวพรรณ แขนดวน ตาบอด 4. ลักษณะยอยที่เดนเปนพิเศษ (เห็นดวยการสังเกต หรือตองใหผูนั้นมีการกระทําจึงจะทราบ) เชน เสียงแหบ ทาเดิน สีของเครื่องแตงกาย(เพราะแตละวันไมเหมือนกัน) 5. ลักษณะนิสัยและอารมณ เชน สุขุม เอื้ออารี ขี้เลน ใจรอน หรือบอกกริยาที่กําลังทําอยูใน ขณะนั้นซึ่งเปนการกระทําชั่วคราว เชน นั่งหลับ นั่งอานหนังสือ 6. สรุปความรูสึกที่คนทั่วไปพึงมีเมื่อพบเห็นคนนั้น เชน เปนคนนานับถือ เปนคนไมนาไววางใจ เปนคนนาสงสาร 7. อาจกลาวถึงอาชีพที่ประกอบก็จะชวยใหผูอานสรางจินตนาการและเห็นภาพไดชัดเจนขึ้น ตัวอยางการบรรยายบุคคล ขงเบงรูปรางใหญโต สูงถึงหกศอก สีหนาขาวเหมือนไขหยวก แตงตัวโอโถง ทาทีเปนอาจารยผูใหญ (สามกก) คุณสายเปนคนเจาเนื้อ หนาตาเปนคนมีอารมณดี ผิวเนื้อสองสี ถึงแมเปนคน มีอายุมากแลว และผมที่ตัดสั้นตามสมัยนั้นหงอกประปราย คุณสายก็ยังไมมีใบหนาที่ แสดงริ้วรอยของความโกรธหรือความทุกขที่ผานมา คุณสายนุงผาลายขัดสีเหล็ก หม ผาแถบสีจําปา นอนคว่ําอยางสบายอยูบนพื้นกระดานที่เย็น (สี่แผนดิน)
Page 41 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
2. การเขียนบรรยายสถานที่ ควรบอกสิ่งตาง ๆ ดังตอไปนี้ 1. ลักษณะของสถานที่นั้น เชน ถวย หนอง คลอง บึง ภูเขา เนินเขา 2. สถานที่ตั้งทางภูมิศาสตร เชน บอกวาอยูตําบลอะไร อําเภออะไร
หรืออยูตรงไหนของ
สถานที่ใหญ เชน ตรงกลางหอง ชายปา ริมแมน้ํา 3. ลักษณะเดนของสถานที่นั้น เชน ขนาด รูปทรง 4. ลักษณะยอยที่สําคัญ มีอะไรที่เปนสวนประกอบพิเศษ ควรเปนลักษณะที่ถาวร 5. บอกความเกี่ ยวโยง หรื อความสํา คัญกับ เรื่องที่ตองการเลา (ในกรณีย กตัวอยา ง หรือ เปรียบเทียบ) 6. บอกเวลาและบรรยากาศในขณะที่เอยถึง หรือบรรยากาศที่ปรากฏอยูตลอดเวลา ตัวอยางการเขียนบรรยายสถานที่ ณ ที่แหงหนึ่ง อยูในราวกลางหุบเขา ไมสูหางจากแมน้ํานอนนั้นนัก มีตน ไทรใหญใบหนาทึบเปนเงาปกคลุมลานหญา ซึ่งเขียวดังมรกตใหรมรื่น สวนรากที่ยอย ลงมาเปนตนนอย ๆ มีจํานวนนับไดตั้งพันตน กลายเปนสุมทุมพุมไมมหึมา สามารถ ใหกองเกวียนอยางของขาพเจาตั้งสิบเทา พักอาศัยไดอยางสบาย (วาสิฏฐี) รานตกเบ็ด เขาทําเปนสระและหอสลากเปนรูปสัตวน้ําตาง ๆ อยูในนั้น มีเบ็ด ติดแมเหล็กไวตรงปลาย ใครจะตกเบ็ดก็เสีย 1 บาท แลวยื่นเบ็ดลงไปในสระ หอสัตว เหลานั้นมีเหล็กอยูขางในดวย ก็กระโดดขึ้นมาติดเบ็ด (ความสนุกในวัดเบญจมบพิตร) ลักษณะทั่วไปของเรือนลานนามีใตถุนสูง พื้นที่ใชสอยประกอบดวยชานกวาง ที่มีบันไดหลักขึ้นเรือนทางดานหนา จากชานโลงหนาบานหรือชานใตหลังคาบริเวณ ขอบริ ม ชานด า นใดด า นหนึ่ ง
จะมี หิ้ ง สํ า หรั บ วางหม อ น้ํ า ดื่ ม พร อ มที่ แ ขวน
กระบวย ภาษาพื้นถิ่น เรียก “ฮานน้ํา” บริเวณนี้เปนสวนเชื่อมพื้นที่ตางๆ ของเรือน ถัดจากชานเปนหองโถงเปดโลงยกสูงจากระดับชานประมาณหนึ่งถึงสองคืบเปนพื้นที่ อเนกประสงคสําหรับนั่งเลน รับประทานอาหาร รับรองแขก ทําบุญเลี้ยงพระ เปนตน ภาษาลานนา เรียก "เติ๋น” บริเวณนี้กั้นฝาเต็มดานเดียว และสรางที่เก็บของบนเพดาน โปรงใตหลังคา โดยทําเปนตะแกรงไมไผหรือไมเนื้อแข็ง สําหรับเก็บของจําพวก ขันโตก คนโทน้ํา ตะกรา เปนตน
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 42 of 46
3. การเขียนบรรยายสิ่งของ/สัตว มีหลักในการเขียนดังนี้ 1. บอกสามานยนามวาสิ่งนั้นคืออะไร 2. บอกลักษณะเดนของสิ่งนั้น 3. บอกลักษณะยอยที่สําคัญ ถาเปนของใหมอาจเปรียบเทียบกับสิ่งสิ่งที่เปนที่รูจักอยูแลว 4. บอกประโยชนใชสอยโดยทั่วไป 5. บอกวาสิ่งนั้นอยูที่ไหน อยูในลักษณะใด 6. บอกวาสิ่งนั้นเกี่ยวกับเรื่องที่เขียนอยางไร (ในกรณียกตัวอยาง หรือเปรียบเทียบ) ตัวอยางการเขียนบรรยายสิ่งของ ตัวปากเปด เปนสัตวเลี้ยงลูกดวยนม มีปากและเทาเหมือนเปด เล็บยาว หาง แบน ชอบวายน้ํา และวายน้ําเกง ทั้งตัวมีขนคลายผมคน ขนละเอียดและหนาสีน้ําตาล ปนเทา ชอบขุนโพรงอยูตามริมลําธาร โดยขุดจากใตน้ําทะลุขึ้นมาบนพื้นสรางดิน พบ ในประเทศออสเตรเลีย นิวซีแลนด และเกาะนิวกีนี เปนตน อายแดง เปนมีดยาวของชาวภาคใต รูปคลายดาบแตปลายตัด ปลายสวนคม เชิดและยาวกวาปลายสวนสัน ตัวมีดดานสันโคงงอนและเรียวลงไปหาดาม ดานนิยม ทําดวยเขาสัตวหรือไมปลายดามผายออกเล็กนอย และงอนไปขางหนาพองาม ใชเปน อาวุธประจํากาย และอาจใชหวดหรือฟนไดอยางดาบและพรา 4. การเขียนบรรยายเหตุการณ การเขียนบรรยายเหตุการณอาจเขียนเรียงลําดับตั้งแตเริ่มตนจนกระทั่งเหตุการณนั้นสิ้นสุด หรือ อาจใชกลวิธีการนําเสนออื่น ๆ เพื่อสรางความนาสนใจและติดตาม เชน การเลาเหตุการณจากจุดจบยอนไป ที่สุดเริ่มตน หรืออาจเปนการเลาสลับไปสลับมาก็ได แตตองไมสรางความสับสนแกผูอานเพราะการเลา เรื่องสลับไปสลับมาแบบมีการวางโครงเรื่องไวอยางดีแลว กับการเขียนสลับไปมาเพราะจัดลําดับความคิด ของตนเองไมไดแลวเขียนตามที่นึกคิดออกยอมแตกตางกัน
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 43 of 46
ตัวอยางการเขียนบรรยายเหตุการณ พระองคหนึ่ง ไปหาหมอดู หมอทายวา พระตองตายในไมชานี้แนนอน ให กลับไปขอขมาลาโทษพอแมเสียเถอะ พระก็กลับมานั่งวิตกถึงตัวเอง ก็มองไปเห็น หนองน้ําแหงมีปลากําลังจะตายเพราะขาดน้ําอยู ก็คิดวาตัวเราเองก็จะตายเหมือนปลานี้ ก็เอาผาอังสะปู แลวจับปลาและสัตวที่อยูในหนองน้ํานั้นมาไวในอังสะไปปลอยน้ํา และอธิฐานขอใหตนพนจากความตาย ดังที่ตนไดชวยใหปลานี้รอดตาย และพระองค นั้นจึงไมตาย จากเหตุนี้เองจึงมีประเพณีปลอยปลามาจนทุกวันนี้ (ดวยปญญาและความ รัก นิทานชาวเมืองเหนือ : เวานเพลงเออ) การเขียนพรรณนา การพรรณนา เปนการเขียนที่ใชสําหรับพรรณนาเรื่องราว ความรู ความรูสึกนึกคิด อยางละเอียด เปนการสอดแทรกอารมณเพื่อใหผูอานคลอยตาม การเขียนพรรณนาโวหารใชสําหรับการชมความงามของ ธรรมชาติ สถานที่ บุคคล ความดีงามของบุคคลที่ไดกระทําไว สิ่งที่เปนนามธรรม หรือสิ่งที่เกี่ยวของกับ อารมณความรูสึก สํานวนที่ใชจะเปนคําที่มีความหมายลึกซึ้งมองเห็นภาพเดนชัด ทําใหผูอานเกิดความ ซาบซึ้งและประทับใจ การเขียนพรรณนาตางจากบรรยายในประการสําคัญคือ การพรรณนาไมมีการดําเนินเรื่อง แตเปน การใหรายละเอียดของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง สิ่งนั้นอาจเปนบุคคล วัตถุ สถานที่ หรืออะไร ๆ ก็ได ผูพรรณนามัก ใชภาษา และกลวิธีที่ทําใหผูอานเกิดความรูสึกหรืออารมณรวม พรอมทั้งเห็นภาพของรายละเอียดไดอยาง ชัดเจนแจมแจง (กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. 2527 : 105) หลักการเขียนมีดังนี้ 1. เรื่องที่เขียนอาจไมเครงเครียดในเรื่องของขอเท็จจริง แตตองมีความสมจริง 2. ผูเขียนใชวิธีเขียนที่สรางภาพใหผูอานมองเห็นและมีความรูสึกคลอยตาม 3. ผูเขียนตองเลือกสรรถอยคําที่สามารถสื่อความหมาย สื่อภาพ สื่ออารมณไดอยางชัดเจน เหมาะกับ เรื่องและรูจักใชภาษาภาพพจน เชน อุปมา อุปลักษณ ภาษาเกินจริง การเลนเสียงพยัญชนะ หรือการเลียน เสียงธรรมชาติมาประกอบ
Page 44 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
1. การพรรณนาบุคลิกลักษณะของบุคคล พลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ ทานเปนบุคคลที่มีสติปญญาเฉียบแหลมมีปฏิภาณ ไหวพริบดีเยี่ยม ทานไมเคยวางตัวแบบเจายศเจาอยางซึ่งเปนบุคลิกที่นาเลื่อมใสยิ่ง... ทานมีบุคลิกภาพที่ผสมผสานอยางลงตัวและนาสนใจ กลาวคือ ทานเปนผูที่ จงรั ก ภั ก ดี ต อ สถาบั น ชาติ ศาสนา พระมหากษั ต ริ ย อ ย า งยิ่ ง เป น ที่ ป ระจั ก ษ ต อ สาธารณชนมาโดยตลอด อีกทั้งเปนผูกลาหาญ มีการตัดสินใจที่เฉียบขาด เปนนัก บุกเบิก และมีความคิดสรางสรรค ดังเชนแนวคิดในการ “เปลี่ยนคาบสมุทรอินโดจีน จากสนามรบเปนสนามการคา” และ การเปนผูเริ่มกอตั้ง “สมาคมมิตรภาพไทย-จีน” เปนตน 2. การเขียนพรรณนาธรรมชาติ ตะวันสีหมากสุกอบอุนขึ้นที่ปลายฟา ชาวบานชาวชองหนาตาขึ้น พรอมกับ สรรพสําเนียงของชีวิตในวันใหม นกบินออกจากรัง เงาสีเทาทาบทับไปตามถนนรน แคมเหมือนความหวังที่ทอดยาวออกไปเหมือนลมหายใจของชาวถิ่นที่สืบทอดและคง อยู ทุนุถนอมและปกปองบานเมือง (คนทายรถ ของ พิบูลศักดิ์ ละครพล) ปลากระทะมีรูปรางคอนขางเปนสี่เหลี่ยมปอมแบนขางมากมีครีบหลังติดเปน อันเดียว ซึ่งแบงเปนกานแข็ง และซี่ออน สวนครีบกนมีกานแข็งสี่อันและยาวไลเลี่ย กัน เกล็ดละเอียดสีเขม ดานทองมีจุดดํา กลมใหญและเล็กสลับกันกับตัวและมีเปน จํานวนมากที่ตอนบนหลัง ปลาชนิดนี้ตามปกติอยูในทะเล
แตสามารถจะเขาอาศัย
ในน้ําจืดได ชอบกินของเนาเสีย ขณะที่ตัวยังเล็กอยู มีผูที่ชอบเลี้ยงในอางแกวไว ดู เลน (สารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เลม 2) 2
ภาพพฤกษาพันธุใหมยืนตระหงาน เหมือนเลือนรางวากานกอชูชอไสว เหมือนเขียวชอุมพุมพฤกษและกวัดไกว เหมือนหยดน้ําใสใสสะทอนกอนหลนดิน
Page 45 of 46
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
อกอุนนาจากน้ําจากไอฟา ออมโอบเอื้อมกอดภูผาหิน ปุยเมฆขาวลอยลองเปนอาจินต พาชีวินสุดสิ้นลับนิรันดร (เรียงรอยพรรณนา ละเมอ ฝน ชีวาดับ) 3. การเขียนพรรณนาอารมณความรูสึก …พระผูเปนเจาทรงละทิ้งขาพระองคเสียแลวพระราชาทรงพระคํานึงนึกอยาง ปวดราวในพระทัย...เราพายแพในสงคราม ลูกที่เรารักก็ตายไปจากอก สวนคนที่กิน แหนงแคลงใจกลับเปนคนที่เราตองพึ่งพา...แมแตเมียคนที่เรารักมากที่สุดก็ทรยศตอเรา ปนใจใหชายอื่นไมมีอะไรเหลือสําหรับคนแกที่เจ็บ ๆ ไข ๆ คนนี้เลย...แลวอยางนี้เรา จะมีชีวิตอยูตอไปเพื่ออะไรกันเลา แมวายังหนุมแนน เราจะเต็มไปดวยความพรั่งพรอมสมบูรณแทบจะเรียกวา เปนผูครองโลก...แตนั่นมันจะมีความหมายอะไร ในเมื่อบัดนี้เราหมดสิ้นทุกสิ่งทุกอยาง ... (แคเธอรีน เด เมดิชี กฤตนาราชินี ของ นิดา) 4. การพรรณนาความดีงามของบุคคล …ทานผูหญิงสุมาลี จาติกวนิช เปนผูที่ผานการดําเนินชีวิตมาหลายบทบาท มากกวา 64 ป ซึ่งลวนเปนบทบาทที่แตกตางกันไปตามตําแหนงหนาที่การงานที่ไดรับ มอบหมาย อาทิ รองประธานกรรมการบริหารและนายกมูลนิธิฯ ใหกับองคกรการ กุศลทั้ง 2 แหง นอกจากนี้ยังไดรับเลือกจากสมาคมสตรีภาคพื้นเอเชียอาคเนยรวม 19 ประเทศ ใหรับหนาที่ประธานสมาคมระหวางประเทศถึง 2 สมัย และในการประชุม ระดั บ โลก ว า ด วยเรื่ องสตรี ค รั้ ง ที่ 4 ณ กรุง ปก กิ่ง ที่ผา นมานี้ ทางคณะกรรมการ จัดเตรียมประชุมไดเชิญทานผูหญิงสุมาลี ใหรับภารกิจประสานงานภาคเอกชน ใน ภูมิภาคเอเชียแปซิฟกดวย เพราะเหตุวาทานผูหญิงสามารถทําหนาที่ประสานงานได อยางดีเยี่ยมจนไดรับการยกยองใหเปนแบบอยางการประสานงานเมื่อปที่แลว...
TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
Page 46 of 46
---------------------เอกสารอางอิง บงกช สิงหกุล. (2546). การเขียนเพื่อการสื่อสาร. เอกสารประกอบการสอนวิชาการเขียนเพื่อการสื่อสาร สาขาวิชามนุษยศาสตร คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ. วชิ ร นที วงศ ศิ ริ อํ า นวย. (2544). ทั ก ษะการใช ภ าษาไทย. เอกสารประกอบการสอนวิช าทั ก ษะการใช ภาษาไทย มหาวิทยาลัยพายัพ.