ΑΝΕΚΟΡΑΜΑ 17 - ΕΚΔΟΣΗ/EDITION 2016 by The Media Workshop

ANEKORAMA #17

ΕΚ∆ΟΣΗ EDITION

2016

T R AV E L G U I D E

DREAMING IN BLUE & WHITE

∆ΩΡΕΑΝ ΤΕΥΧΟΣ / YOUR FREE COPY

#GREECE #CRETE #BEACH_HOPPING #ADDRESS_BOOK #HOLIDAYS

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ - SUMMER 2016

EDITORIAL

Η παραλία Σεϊτάν Λιμάνια στο Ακρωτήρι Χανίων. / The gorgeous Seitan Limania beach in Akrotiri, Chania.

γαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, Η ΑΝΕΚ LINES σας καλωσορίζει στον στόλο της, για να σας ταξιδέψει σε ένα ακόμη υπέροχο καλοκαίρι και να σας μεταφέρει με αξιοπιστία, άνεση και ασφάλεια στον προορισμό σας. Πεποίθησή μας είναι ότι το ταξίδι σας μαζί μας μπορεί και πρέπει να είναι μέρος της απόλαυσης των διακοπών, και αυτό προσπαθούμε να πετύχουμε καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής σας στα πλοία μας: Να σας προσφέρουμε μια μοναδική εμπειρία φιλοξενίας με ποιοτικές παροχές, τις οποίες φροντίζουμε να βελτιώνουμε συνεχώς, με προσωποποιημένες υπηρεσίες από το άριστα εκπαιδευμένο και έμπειρο προσωπικό μας, αλλά και με αποκλειστικές προσφορές και προνόμια που σας εξασφαλίζει η κάρτα ANEK Smart. Συντροφιά σας για άλλη μία χρονιά το περιοδικό ANEKORAMA, με ένα καινούργιο τεύχος, που υπόσχεται να σας χαλαρώσει και να σας εμπνεύσει με τις προτάσεις του. Παράλληλα, στην ANEK LINES παραμένουμε σταθεροί στις δύο κύριες αξίες μας: στη διατήρηση και προβολή της ελληνικότητάς μας και στη μόνιμη υποστήριξη και ανάδειξη του τουρισμού της Κρήτης και γενικότερα της Ελλάδας. Μετά τη διεύρυνση της συνεργασίας μας με τον Όμιλο της Attica Group, στο πλαίσιο της κοινοπραξίας ANEK-SUPERFAST, τα σύγχρονα πλοία των δύο εταιρειών πραγματοποιούν συνδυασμένα δρομολόγια στις γραμμές Ελλάδας-Ιταλίας, συνδέοντας τα λιμάνια της Πάτρας, της Ηγουμενίτσας και της Κέρκυρας με τα λιμάνια του Μπάρι, της Ανκόνα και της Βενετίας, καθώς και στις ακτοπλοϊκές γραμμές της Κρήτης, συνδέοντας το λιμάνι του Πειραιά με το Ηράκλειο και τα Χανιά. Κλείνοντας θα ήθελα, εκ μέρους της ANEK LINES, να σας ευχαριστήσω που επιλέξατε και φέτος την εταιρεία μας για τα ταξίδια σας. Η εμπιστοσύνη σας, όλα αυτά τα χρόνια, μας τιμά και μας επιτρέπει να παραμένουμε ισχυροί και αισιόδοξοι για ακόμη καλύτερες μέρες.

Γεώργιος Κατσανεβάκης ΠΡΌΕ∆ΡΌΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ: Γιώργος Λιζάρδος (georgelizardos.com) CONCEPT: Έιρήνα Σίμου PHOTO: George Lizardos (georgelizardos.com) CONCEPT: Irina Simos

C R E D I T F O R P H O T O S A N D I L L U S T R AT I O N S

ΜΟΝΤΈΛΟ: Μαριαλένα Χατζηβασιλείου Μακρύ λευκό φόρεμα KATRIN (Χρυσάνθου Έπισκόπου 7-9, Χανιά, +30 28210 55309, Ομήρου 52, Νέα Σμύρνη, +30 210 9310306, Αγίου Μελετίου 67, Αθήνα, +30 2108649507) MODEL: Marialena Chatzivasileiou Long white dress KATRIN (7-9 Chrisanthou Episkopou St., Chania, +30 28210 55309, 52 Omirou St., Nea Smirni, Athens, +30 210 9310306, 67 Agiou Meletiou St., Athens, +30 210 8649507)

ear friends, ANEK LINES welcomes you to its fleet, eager to carry you away to your destination reliably, comfortably and safely, during another superb summer. We are absolutely certain that your trip with us can and must be a part of the pleasure of your holidays; that’s what we try to offer you during your entire stay on our ships: unique hospitality, constantly upgrading our qualitative amenities, personal services by our experienced and perfectly trained staff, as well as exclusive offers and benefits provided by the ANEK Smart card. ANEKORAMA magazine will be your companion for one more year, with a new issue that promises to relax and inspire you with its suggestions. At the same time, ANEK LINES remain unswerving in their two main goals: the maintenance and promotion of our Greek character and the permanent support and highlight of Crete’s and Greece’s tourism. After the extension of our cooperation with Attica Group, within the scope of the ANEKSUPERFAST joint venture, the modern ships of the two companies carry out combined itineraries between Greece and Italy, connecting the ports of Patra, Igoumenitsa, and Corfu with the ports of Bari, Ancona, and Venice. As for Crete’s routes, we connect the port of Piraeus with Heraklion and Chania. Finally, on behalf of ANEK LINES, I would like to thank you for choosing our company for your holiday travels, this year too. Your trust during all these years honors us and allows us to remain strong and optimistic for even better days.

Georgios Katsanevakis PRESIDENT

2016 ANEKORAMA | 3

TABLE OF CONTENTS HIGHLIGHTS 12 14 18 22 24 28

TECH Εφευρέσεις της αρχαίας Ελλάδας / Ancient Greek technology CULT URE Καζαντζάκης και Ισπανία / Kazantzakis and Spain HISTORY Μουσείο Αρχαιολογικού Χώρου Ελεύθερνας / Museum of Ancient Eleutherna VIEW Heraklion Info Point: Μια διαδραστική εμπειρία EX PLO RE Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης / Natural History Museum of Crete WINE TOURS Οινοποιείο Μπουτάρη / Boutari Winery B IB ΛΙΑ Αυτά που θα γεμίσουν άμμο

MADE IN CRETE 94 100 102 104 106 108 110 112

CRETAN DIET Η πανάρχαια κρητική διατροφή / The medicine of the world Σ ΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤ ΙΚ Η ΤΡΑ Π Ε ΖΑ Χ ΑΝΙΩΝ Cooperative Bank of Chania CRETAN B EER Μια μπίρα... Χάρμα ΒΕΡΟ ΚΡΗΤ ΙΚΟ Vero Kritiko AVOEL Cretan avocado ΜΙΝΩΙΚΗ ΓΗ Tequila from Crete ΕΠΙΠΛΟ ΚΡΗΤ ΗΣ Cretan Furniture “T HE A WORD” Το πολυσυζητημένο νέο σίριαλ του Θοδωρή Παπαδουλάκη έχει και πάλι φόντο την Κρήτη

Το περιοδικό της ANEK LINES ΑΝΩΝΎΜΗ ΝΑΎΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε. Κεντρικά γραφεία: Λεωφόρος Καραμανλή, 73100 Χανιά, Κρήτη τηλ.: 28210 24000 fax: 28210 36200 www.anek.gr e-mail: marketing@anek.gr, isi@anek.gr Διευθύντρια Marketing ANEK LINES & Υπεύθυνη Έκδοσης περιοδικού ANEKORAMA: Ειρήνα Σίμου

52 184

116

TRAVEL 38

L EF KA DA 50 αποχρώσεις του μπλε / 50 shades of blue 76 Q U I Z Πόσο καλά ξέρεις την Κρήτη; / How well do you know Crete? 184 B EACH-HO PPI N G Σ ΤΑ Ν ΟΤ Ι Α Χ Α Ν Ι Α Beach-hopping at South Chania

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 116 ΜΙ Χ Α Λ ΗΣ Μ Π Λ ΕΤ Σ Α Σ / MI CHAI L BLET S A S

FASHION 32 68

S HO P on board / Aγορές εν πλω S U N S HI N E

LIFESTYLE 52

14 4 | ANEKORAMA 2016

Σχεδιασμός – Δημιουργικό: Sinc Design E.E. τηλ.: 213 0419006, www.sinc.gr Διευθύντρια Έκδοσης: Σοφία Κιντή Εμπορικός Διευθυντής: Νίκος Παπαβασιλείου Υπεύθυνη Διαφήμισης: Ευγενία Χατζοπούλου Υποδοχή Διαφήμισης: Χαρά Τζίμα

38 76

Παραγωγή – Έκδοση: The Media Workshop ΜΕΠΕ Λεωφ. Κηφισίας 294 & Ναυαρίνου 27, 15232 Χαλάνδρι, τηλ.: 216 1005190 email: info.tmworkshop@gmail.com

WA L K I N T HE CI T Y Ξενάγηση στην Παλιά Πόλη των Χανίων

ADDRESS BOOK 125 ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ που απογειώνουν τις διακοπές / Τhe best of Crete

ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΑΝΕΚ 211 Your favorite company’s news

Αρχισυντάκτης: Κωνσταντίνος Θεοδώρου Art Director: Ντίνος Δημολάς Ατελιέ: Σοφία Κανελλοπούλου Συντακτική Oμάδα: Κάλλια Καστάνη, Χάιντι Νικολάου, Αναστασία Παλαιολόγου, Γιώργος Αναγνώστου Still Life Editor: Έλλη Γρατσία Διόρθωση Κειμένων: Σοφία Κροκίδη Υπεύθυνος Μεταφράσεων: Αργύρης Αργυρόγλου Φωτογράφοι: Γιώργος Καλφαμανώλης, Σπύρος Ζαχαράκης Φωτογραφικά Πρακτορεία: SHUTTERSTOCK PHOTOS Διαχωρισμοί / Επεξεργασία Εικόνας: Δάφνη Παπαδάκη, Ηλιάνα Μποβόλη Εκτύπωση: Pressious-Αρβανιτίδης ΑΒΕΕ ANEK LINES’ ΜAGAZINE K. Κaramanli Ave., 73100 Chania, Crete tel.: +30 28210 24000 fax: +30 28210 36200, www.anek.gr e-mail: marketing@anek.gr, isi@anek.gr Marketing Director ANEK LINES & Content Strategist-Managing Editor of ANEKORAMA magazine: Irina Simos Α Π Α ΓΟ Ρ Ε ΎΟ Ν ΤΑ Ι Η Α Ν Α Δ Η Μ Ο Σ Ι Ε Ύ Σ Η , Η Α Ν Α Π Α Ρ Α ΓΩ Γ Η Ή Η Μ Ε ΤΑ Δ Ο Σ Η Ο Λ Ο Ύ Ή Μ Ε Ρ Ο Ύ Σ Τ Ο Ύ Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι ΚΟ Ύ Χ Ω Ρ Ι Σ Τ Η Ν Ε Γ Γ Ρ Α Φ Η Α Δ Ε Ι Α Τ Ο Ύ Ε Κ Δ Ο Τ Η . Η A N E K L I N E S Δ Ε Ν Φ Ε Ρ Ε Ι Ε ΎΘ Ύ Ν Η Γ Ι Α Τ Ι Σ Α Π Ο Ψ Ε Ι Σ Τ Ω Ν Σ Ύ Ν ΤΑ Κ Τ Ω Ν Τ Ο Ύ Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι ΚΟ Ύ Ο Π Ω Σ ΑΎ Τ Ε Σ Δ Ι ΑΤ Ύ Π Ω Ν Ο Ν ΤΑ Ι Σ ΤΑ Θ Ε Μ ΑΤΑ .

Τ Ο Τ Ε Ύ Χ Ο Σ Δ Ι Α Τ Ι Θ Ε ΤΑ Ι Δ Ω Ρ Ε Α Ν / Y O U R F R E E C O P Y

YOUR SUMMER AGENDA

Η ΑΤΖEΝΤΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ Tα καλύτερα που έχει να προσφέρει το νησί το καλοκαίρι του 2016. / The best the island has to offer for the summer of 2016.

GREECE IS FOR LOVERS The flavor of the month: Πρες παπιέ από λευκό μάρμαρο. / Paperweight from white marble. www.greeceisforlovers.com

2016 ANEKORAMA | 9

Tech

C R E TA Q U A R I U M

ΟΙ HITECH ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ Εντυπωσιακά δείγματα της τεχνολογίας των αρχαίων Ελλήνων ζωντανεύουν και λειτουργούν μπροστά στα μάτια σας. / Ancient Greek technology comes to Cretaquarium.

Μ 3

1 Ο αστρολάβος του Πτολεμαίου. / The astrolabe of Ptolemy. 2 Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων. / The Antikythera mechanism. 3 Η αυτόματη υπηρέτρια του Φίλωνος. / The automated maid of Philon.

10 | ANEKORAMA 2016

ηχανές, συσκευές, ακόμη και παιχνίδια, αντικείμενα που εξακολουθούν να αποτελούν τα δομικά στοιχεία του σημερινού πολιτισμού μας, εφευρέσεις που αποδεικνύουν το θαυμαστό επίπεδο στο οποίο είχε φτάσει η τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων, παρουσιάζονται στην έκθεση «Οι απαρχές της σύγχρονης τεχνολογίας μας». Η έκθεση (υπό την επιμέλεια της κ. Ουρανίας Πανταζοπούλου) αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή 30 εκθεμάτων του Μουσείου Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, του ερευνητή Κώστα Κοτσανά, που λειτουργεί στο Κατάκολο και στην Αρχαία Ολυμπία. Το μουσείο ξαναζωντανεύει περίπου 350 λειτουργικά ομοιώματα εξαιρετικών εφευρέσεων των αρχαίων Ελλήνων, από το ρομπότ-υπηρέτρια του Φίλωνος μέχρι τον κινηματογράφο του Ήρωνος και από το αυτόματο ωρολόγιο του Κτησιβίου μέχρι τον αναλογικό υπολογιστή

των Αντικυθήρων. Με έκπληξη ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται ότι επινοήσεις όπως οι κοχλίες, οι οδοντωτοί τροχοί, οι ιμάντες, τα έμβολα, οι κύλινδροι, τα ελατήρια και οι βαλβίδες είναι μερικά μόνο από τα εφευρήματα των αρχαίων Ελλήνων που χρησιμοποιούνται έως σήμερα. Η έκθεση έχει ταξιδέψει σε μουσεία, πανεπιστήμια και διεθνείς οργανισμούς ευρεσιτεχνιών σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Αυστραλία. Φέτος το καλοκαίρι θα φιλοξενείται στον Θαλασσόκοσμο, το εκπληκτικό ενυδρείο που αποτελεί το μεγαλύτερο κέντρο θαλάσσιας επιστήμης και ανάδειξης του μεσογειακού θαλάσσιου κόσμου στη Μεσόγειο. ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΣ / CRETAQUARIUM Πρώην Αμερικανική Βάση Γουρνών / Old American Base at Gournes +30 2810 337788 cretaquarium.gr / kotsanas.com

MACHINES, devices, toys, objects

that constitute the structural elements of contemporary civilization, inventions that prove the amazing level of Ancient Greek technology, appear in the exhibition “The origins of our modern technology” (curator: Ms. Ourania Pantazopoulou), which contains 30 exhibits of the Museum of Ancient Greek Technology, created by Kostas Kotsanas that operates in Katakolo and Ancient Olympia. The museum displays 350 operational replicas of Ancient Greek inventions, like Philon’s robot-maid, Heron’s cinema, Ktesibios’ automatic clock, and the analog computer of Antikythera. The exhibition has traveled to various museums, universities, and international organizations of inventions. This summer, it will be accommodated at Cretaquarium, the amazing center of marine science in the Mediterranean.

K A Z A N T Z A K I S & S PA I N

Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ & Η ΙΣΠΑΝΙΑ

Ο Νίκος Καζαντζάκης με τη σύζυγό του Ελένη στο Λουγκάνο της Ελβετίας, το 1953. / Nikos Kazantzakis with his wife, Eleni, in Lugano, Switzerland, in 1953.

12 | ANEKORAMA 2016

Culture

ράφει στην «Αναφορά στον Γκρέκο»: «Το σόι του κυρού μου αποσέρνει από ένα χωριό δυο ώρες δρόμο από το Μεγάλο Κάστρο που το λεν Βαρβάρους». Εδώ, στη σημερινή Μυρτιά, 15 χλμ. από το Ηράκλειο, το 1983 εγκαινιάστηκε από τη Μελίνα Μερκούρη το Μουσείο Καζαντζάκη, ένα από τα πρώτα προσωπικά μουσεία λογοτεχνών στη χώρα. Κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον πλανήτη συρρέουν, για να γνωρίσουν καλύτερα τον ποιητή, ταξιδευτή, δημοσιογράφο, θεατρικό συγγραφέα, δημιουργό των βιβλίων «Ζορµπάς» και «Τελευταίος Πειρασµός», αλλά πάνω από όλα φιλόσοφο Νίκο Καζαντζάκη. Μέσα από σπάνιας αξίας οπτικοακουστικό υλικό, προσωπικά αντικείμενα (η πίπα, τα γυαλιά, το ρολόι του), χειρόγραφα, πρώτες εκδόσεις βιβλίων, φωτογραφίες, αλληλογραφία του με άλλους πνευματικούς ανθρώπους της εποχής (Σικελιανό, Πρεβελάκη, Αϊνστάιν, Καμύ, Τόμας Μαν), προτομές, ντοκουμέντα παραστάσεων των θεατρικών κειμένων του, αρχείο Τύπου κ.ά., έρχονται σε επαφή με τον συγγραφέα που μεταφράστηκε σε περισσότερες γλώσσες από κάθε άλλο Έλληνα λογοτέχνη. Πέρυσι το μουσείο εγκαινίασε το ετήσιο φεστιβάλ «Ταξιδεύ-

οντας», με στόχο να αναδείξει τα ταξιδιωτικά κείμενα του Καζαντζάκη. H πρώτη διοργάνωση, που συνεχίζεται και φέτος, είναι αφιερωμένη στη χώρα που αγάπησε περισσότερο μετά την Κρήτη. «Διπλό είναι το πρόσωπο της Ισπανίας. Πάθος και Τίποτα! Αυτοί είναι οι δύο πόλοι, και γύρα τους περιστρέφεται η ισπανική ψυχή. Όλη η Ισπανία λάμπει και σαλεύει στον νου μου σαν ένα παγόνι αρσενικό, που με ανοιγμένες τις φτερούγες του σεριανάει ανάμεσα σε δύο θάλασσες». Η γνωριμία με την Ισπανία του Καζαντζάκη μέσα από την τέχνη, τον λόγο, τη μουσική, τον χορό και τη γαστρονομία της θα γίνει 12 με 17 Ιουλίου στη Μυρτιά και στο Ηράκλειο.

ΤΑΞΙ∆ΈΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ / TRAVELLING ΙΝ SPAIN 12-17/07 Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, Μυρτιά Αρχανών-Αστερουσίων, Ηράκλειο. / Νikos Kazantzakis Museum Foundation, Myrtia, Heraklion +30 2810 741689 kazantzaki.gr

M OY Σ Ε Ι Ο Κ Α Ζ Α Ν Τ Ζ Α Κ Η / K A Z A N T Z A K I S M U S E U M

Φέτος το πνευματικό προσκύνημα στο Μουσείο Καζαντζάκη περιλαμβάνει γνωριμία με τη χώρα που σημάδεψε βαθιά το έργο του μεγάλου Κρητικού. / This year’s spiritual pilgrimage to Kazantzakis Museum involves the country that deeply affected his work.

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

IN 1983, here, in Myrtia, about

Γεννήθηκε χάρη στην ακούραστη συλλογή κειµηλίων από τον σκηνογράφο Γιώργο Ανεµογιάννη, γείτονα και µακρινό συγγενή του πατέρα του Νίκου Καζαντζάκη, του καπετάν Μιχάλη. Αρχικά στεγαζόταν στο πατρικό των Ανεµογιαννέων, στην πλατεία Μυρτιάς, και σήµερα έχει αντικατασταθεί, στο ίδιο σηµείο, από ένα σύγχρονο διώροφο µινιµαλιστικής αισθητικής.

15 km far from Heraklion, Melina Mercouri inaugurated Kazantzakis Museum and, every year, thousands of visitors flock here to know better the poet, traveler, journalist, playwright, author of books like Zorba the Greek and The Last Temptation of Christ and, above all, philosopher. They come into contact with the writer whose works have been translated to more languages than any other Greek writer, through rare audiovisual material, personal items (his pipe, his glasses, his watch), manuscripts, first editions of books, photos, his correspondence with other intellectuals of his time (Einstein, Camus, Mann, Sikelianos, Prevelakis), busts, documents from his plays’ performances, press clippings etc. Last year, the Museum inaugurated, an annual “Travelling” festival, aiming to highlight Kazantzakis’ travelling texts and the first event continuing into this year is dedicated to the country he loved the most, after Crete. The acquaintance with Kazantzakis’ Spain will occur through art, prose, music, dance, and gastronomy, from July 12 to 17, in Myrtia and Heraklion. KAZANTZAKIS MUSEUM It is housed in a modern minimalistic two-story building; it was created with souvenirs collected by stage designer Yiorgos Anemogiannis, neighbor and distant relative of Kazantzakis.

2016 ANEKORAMA | 13

MUSEUM OF ANCIENT ELEUTHERNA

ΜΟΥΣEΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ EΛEΥΘEΡΝΑΣ Ο Όμηρος στην Κρήτη. / Homer in Crete.

1 Χάλκινη ασπίδα (830/820-730/720 π.Χ.). / Bronze shield. 2 Το στέγαστρο στον αρχαιολογικό χώρο. / Cover in the archaeological area.

από το 3000 π.Χ. έως τον 14ο αι. μ.Χ. Από την ανασκαφή της νεκρόπολης στην Ορθή Πέτρα φαίνεται ότι η Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, κυρίως από το 900 π.Χ. έως και τα τέλη του 6ου ή τις αρχές του 5ου αι. π.Χ., είναι η πιο σημαντική περίοδος της πόλης, που συνδέεται άμεσα με την αυγή του ελληνικού πολιτισμού και τον

THE HILL of ancient Eleutherna at

the foot of Mount Psiloritis is situated in Crete’s heart, between ancient Kydonia (Chania), Knossos, Phaistos and Gortyna, The town’s position and its relation to the sea created an open society, as revealed by research and excavations carried out by the University of Crete that began

14 | ANEKORAMA 2016

History

ε ένα μεγάλο πέτρινο καράβι, που έστριψε την πλώρη του βορειοδυτικά κι άραξε μέσα στο άφατο πράσινο της φύσης, μοιάζει ο λόφος της αρχαίας Ελεύθερνας, στους πρόποδες του Ψηλορείτη, της αρχαίας Ίδης, και σε υψόμετρο περίπου 380 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Η θέση της στην καρδιά της Κρήτης –στη μέση περίπου απόσταση από την αρχαία Κυδωνία (Χανιά) στα δυτικά, την Κνωσό στα ανατολικά και από τη Φαιστό και τη Γόρτυνα στα νότια–την ευνόησε πολλαπλώς. Η τοποθεσία της πόλης και η σχέση της με τη θάλασσα συνέβαλαν να δομηθεί μια ανοιχτή κοινωνία, με εξάρσεις και βαθύνσεις στο διάβα του χρόνου και της ιστορίας της, όπως φανερώνουν οι έρευνες, ανασκαφικές και άλλες, του Πανεπιστημίου Κρήτης, που ξεκίνησαν το 1985 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Η αρχαία Ελεύθερνα αποκαλύπτει όλα τα μυστικά της περίπου

History ΜΟΥΣΈΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ EΛΕΥΘΕΡΝΑΣ / MUSEUM OF ANCIENT ELEUTHERNA Ελεύθερνα Μυλοποτάμου, Ρέθυμνο / Eleutherna, Mylopotamos, Rethymno +30 28340 92501 www.mae.com.gr

Όμηρο («Ιλιάδα» και «Οδύσσεια»). Τα πολύτιμα ευρήματα των μακροχρόνιων ανασκαφών βρίσκουν από φέτος την οριστική τους στέγη στο Μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας, όπου επαληθεύεται μέρος του ομηρικού κόσμου. Πρόκειται για το πρώτο μουσείο αρχαιολογικού χώρου στην Κρήτη και το τέταρτο μεγαλύτερο στην Ελλάδα. Ένα διώροφο σύγχρονο κτίριο 1.800 τ.μ., στην πλαγιά του λόφου, που μοιάζει με κιβωτό, λιτό, απλό και απέριττο, λουσμένο στο φως, με χώρους στάθμευσης, πεζόδρομους, αυλές φυτεμένες με χλωρίδα του τόπου και πινακίδες που εξηγούν τη φύση και τα ονόματα των φυτών μέσα από την ελληνική μυθολογία. Από το διακοσμημένο με κίονες αίθριο εισέρχεται ο επισκέπτης και βρίσκεται σε αίθουσες που ατενίζουν τον Ψηλορείτη και φιλοξενούν όλη την ιστορία της πόλης από το 3000 π.Χ. έως το 1300 μ.Χ. Τεσσερισήμισι χιλιετίες με αντικείμενα καθημερινής ζωής και έργα τέχνης-αριστουργήματα από την προϊστορία, τα γεωμετρικά, αρχαϊκά, κλασικά, ελληνιστικά, ρωμαϊκά και πρωτοβυζαντινά χρόνια. Μια επιλογή από τα ευρήματα (αγγεία, γλυπτά, ειδώλια, εντυπωσιακά αντικείμενα από χαλκό, χρυσό και σίδηρο, επιγραφές κ.λπ.) παρουσιάζονται, δίνοντας καθαρά την εικόνα της ιστορικής διαδρομής της Ελεύθερνας. Ειδικά τα ευρήματα από τις ανασκαφές στη νεκρόπολη της Ορθής

16 | ANEKORAMA 2016

1 Η Αίθουσα Β, αφιερωμένη

στη λατρεία και στα ιερά. / Exhibit Hall B, dedicated to worship and sanctuaries. 2 Χρυσό μηνοειδές περίαπτο με παράσταση λέοντα (7ος αι. π.Χ.). / Golden crescent amulet with lion depiction. 3 Άποψη του μουσείου από ψηλά. / View of the museum from above.

Πέτρας είναι εξαιρετικά σημαντικά, καθώς μέσα από αυτά εικονογραφούνται περιγραφές από τον κόσμο του Ομήρου: το τελετουργικό τυπικό των ταφικών πυρών (καύσεων), όπως περιγράφονται στην «Ιλιάδα» και κυρίως στην ταφική πυρά του Πατρόκλου (ραψωδία Ψ), τμήματα από την ομηρική δίαιτα κ.ά. Επίσης, σκιαγραφείται μια κοινωνία ηρώων πολεμιστών και αγέρωχων πριγκιπισσών. Εκτός από το πλούσιο εποπτικό υλικό και τα κείμενα, τα εμβληματικά εκθέματα του μουσείου και οι αφηγήσεις που κρύβουν για την ανασύνθεση του ιστορικού παρελθόντος της πόλης πλαισιώνονται από ειδικές ταινίες και προβολές.

in 1985 and continue till today. Ancient Eleutherna reveals all its secrets since 3000 B.C. till the 14th century A.D. From the excavation of the Orthi Petra necropolis it appears that the Early Iron Age, especially since 900 B.C. till the end of the 6th or the beginning of the 5th century B.C., is the town’s most important period, directly connected to the dawn of the Hellenic civilization and Homer (“Iliad” and “Odyssey”). This is the first archaeological site museum in Crete and the fourth largest in Greece, a modern, plain, two-storied edifice on a hillside, sunlit, with courtyards with local plants. Visitors enter from the decorated with columns atrium, in halls accommodating the town’s history since 3000 B.C. till 1300 A.D. with everyday life objects and works of art-masterpieces from Prehistory, the geometric, archaic, classic, Hellenistic, Roman and early Byzantine years. Pots, sculptures, figurines, copper, gold, and iron objects are exhibited. The findings of the Orthi Petra necropolis’ excavations are particularly important, since they depict Homer’s world: the ritual of funeral pyres described in the “Iliad”, especially Patroclus’ funeral pyre. Also a society of heroic warriors and imperious princesses is outlined. The museum’s emblematic exhibits are accompanied by special films and screenings.

View HERAKLION INFO POINT

ΜΙΑ ∆ΙΑ∆ΡΑΣΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Στη διάθεση όσων αναζητούν πληροφορίες για το Ηράκλειο και την Κρήτη γενικότερα. / For all who seek information about Heraklion & Crete.

ο Info Ρoint είναι ένα κέντρο πληροφόρησης με διττό χαρακτήρα: δίνει πληροφορίες για το Ηράκλειο και την Κρήτη γενικότερα και, ταυτόχρονα, αποτελεί ένα εκθετήριο καινοτόμων τεχνολογιών που έχουν σχεδιαστεί και αναπτυχθεί αποκλειστικά στο νησί. Ο Δήμος Ηρακλείου, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, γνωρίζει την πόλη στους επισκέπτες, μέσα από έναν χώρο υψηλής αισθητικής και πρωτοποριακής τεχνολογίας. Μοναδικά στο είδος τους συστήματα τοποθετήθηκαν στο Info Ρoint: Το Infocloud παρουσιάζει ένα πολύχρωμο μωσαϊκό από εικόνες και πληροφορίες. Ο Πολύτροπος Χάρτης της Κρήτης «ζωντανεύει» όταν τοποθετήσει κανείς

18 | ANEKORAMA 2016

THE INFO POINT is a center of information with dual character: it provides information about Heraklion and Crete, but also it is a showroom of innovative technologies, exclusively designed and developed in the island. Heraklion Municipality in association with the Information Technologies Institute of the Center for Research & Technology, presents the city to its visitors in a venue of avantgarde technology. The Info point contains several unique systems: the Infocloud, a

View στην επιφάνειά του ένα κομμάτι χαρτί. Τα Διαδραστικά Έντυπα επικεντρώνονται στο ιστορικό κέντρο του Ηρακλείου. Το Be There Now! προσφέρει στους επισκέπτες τη δυνατότητα να δουν τον εαυτό τους σε διάφορα μέρη και να στείλουν και τη σχετική αναμνηστική φωτογραφία με e-mail. Ο Διαδραστικός Δίσκος της Φαιστού προβάλλει το θρυλικό εύρημα της μινωικής αρχαιολογίας. Το Media Gallery παρουσιάζει μεγάλες ενότητες με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ενώ το Τραπέζι Παιχνιδιών, για τους μικρούς επισκέπτες, συνδυάζει τη διασκέδαση με τη γνώση. Τέλος, το Διαδραστικό Γλυπτό, που βρίσκεται στη βιτρίνα του χώρου, αντλεί την έμπνευσή του από τον λαβύρινθο, κείμενα του Νίκου Καζαντζάκη και άλλα στοιχεία της πολιτιστικής παράδοσης της Κρήτης.

20 | ANEKORAMA 2016

ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ / DEPARTMENT OF TOURISM Πλατεία Νικηφόρου Φωκά / Nikiforou Foka Square (Lions Square) +30 28134 09777-80 tourism@heraklion.gr Facebook: Heraklion Municipal Tourist Department Instagram: heraklion_info_point Twitter: @Heraklion_info

multicolored mosaic of pictures and information. The Ingenious Map of Crete that “comes to life” when a piece of paper is placed on it. The Interactive Publications, which focus on Heraklion’s historic center. The Be There Now! which offers to visitors the possibility to see themselves at different sites and to send relevant photos by e-mail. The Interactive Phaistos Disc, the legendary finding of Minoan archaeology. The Media Gallery that presents rich photographic material and the Games Table which combines fun with knowledge for children. Finally, the Interactive Sculpture, in the venue’s showcase, is inspired by the labyrinth, by Nikos Kazantzakis’ writings and by other elements of Cretan cultural tradition.

Explore 1

N AT U R A L H I S T O RY MUSEUM OF CRETE UNIVERSITY OF CRETE

ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

Ανακαλύψτε τον φυσικό μας κόσμο μέσα από πρωτότυπα και διαδραστικά εκθέματα. / Discover our natural world through original and interactive exhibits.

22 | ANEKORAMA 2016

μοιώματα δεινοσαύρων σε φυσικό μέγεθος, απολιθώματα προϊστορικών οργανισμών, διοράματα-αναπαραστάσεις του φυσικού περιβάλλοντος και περισσότερα από 1.000 πρωτότυπα και διαδραστικά εκθέματα περιλαμβάνει η Έκθεση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης. Σε μια άκρως εκπαιδευτική και διασκεδαστική διαδικασία, οι μικροί και οι μεγάλοι επισκέπτες συμμετέχουν ενεργά και ανακαλύπτουν τον φυσικό μας κόσμο. Η εμπειρία περιλαμβάνει: Τo «Ζωντανό Μουσείο», έναν χώρο με τερράρια και ενυδρεία με ζωντανές οχιές, αγκαθοπόντικες, τρίτωνες, βατράχια και πολλά άλλα μικρά ζώα. Τον «Ερευνότοπο – Σταύρος Νιάρχος», μια μικρογραφία των διαφορετικών οικοσυστημάτων

της Μεσογείου, εμπλουτισμένη με πλήθος διαδραστικών παιχνιδιών, όπου τα παιδιά, χρησιμοποιώντας όλες τους τις αισθήσεις, γνωρίζουν τη φύση και τους οργανισμούς της. Τα «Μεγαδιοράματα», όπου απεικονίζεται η ζωή στα δάση, στους θαμνότοπους, στους υγρότοπους, στις ακτές, στις ερήμους και στα αλπικά οικοσυστήματα της Μεσογείου. Και, τέλος, τον «Εγκέλαδο», έναν σεισμικό προσομοιωτή που εξοικειώνει με το φαινόμενο του σεισμού και παρέχει πληροφορίες για την κατανόησή του. Την παράσταση, μαζί με τους δεινόσαυρους, κλέβει το εντυπωσιακό Γιγάντιο Δεινοθήριο (Deinotherium giganteum), ένα ζώο που έζησε στην Κρήτη πριν από 8,5 εκατ. χρόνια. Ένα ομοίωμά του «ξαναζωντανεύει» στους χώρους του Μουσείου.

1 Mεγαδιόραμα. / Megadiorama. 2 Εξωτερική άποψη του μουσείου. /

An external view of the museum. 3 Πεταλούδες. / Butterflies. 4 Ομοιώματα δεινοσαύρων. / Dinosaur models. 5 Δεινοθήριο. / Deinotherium. 6 Ο χώρος της έκθεσης. / Exhibition hall. 7 Λύγκας. / Lynx.

THE NATURAL HISTORY Museum

of Crete Exhibition contains lifesized dinosaur models, prehistoric organisms’ fossils, representations of the natural environment, and many interactive exhibits. The venue includes a “Live Museum” with terrariums and aquariums housing live animals. In the “Stavros Niarchos Discovery Center”, a miniature of Mediterranean Sea ecosystems, children familiarize themselves with nature and its organisms. Mega-Dioramas depict life in the Mediterranean ecosystems. The Earthquake Simulator familiarizes visitors with earthquakes. Finally, the impressive Gigantean Deinotherium (Deinotherium Giganteum), an animal that lived in Crete 8.5 million years ago, steals the show.

ΜΟΥΣΈΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ, ΠΑΝΈΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ / NATURAL HISTORY MUSEUM OF CRETE, UNIVERSITY OF CRETE Λεωφ. Σοφοκλή Βενιζέλου, Ηράκλειο / Sofokli Venizelou Ave., Heraklion +30 2810 282740 www.nhmc.uoc.gr

2016 ANEKORAMA | 23

Tours 1

B O U TA R I W I N E R I E S

1 Οινοποιείο Κρήτης. / Crete Winery. 2 Scalani Hills Residences. 3 Οινοποιείο Σαντορίνης. / Santorini Winery.

ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΜΠΟΥΤΑΡΗ Ταξίδι στη γεύση, μέσα από την οινική και αρχιτεκτονική πρωτοπορία στα νησιά της Σαντορίνης και της Κρήτης. / In Crete and in Santorini, wine becomes a destination.

ε απόσταση 8 χλμ. από το Ηράκλειο και 4 χλμ. από την Κνωσό, στην αμπελουργική ζώνη Aρχάνες, βρίσκεται το Κτήμα Φανταξομέτοχο της Οινοποιίας Μπουτάρη. Στο οινοποιείο σάς περιμένουν η πλούσια κάβα και η εξαιρετική φιλοξενία, για ένα μοναδικό ταξίδι οινογνωσίας, μέσα από την ιστορία των κρασιών Μπουτάρη. Στους χώρους του οινοποιείου λειτουργεί, σε συνεργασία με τα Aria Hotels, το Scalani Hills Residences. Τρεις πολυτελείς κατοικίες μέσα στον αμπελοελαιώνα, που στεγάζονται στο παλιό μετόχι, το οποίο

24 | ANEKORAMA 2016

είναι πλήρως ανακαινισμένο, με απόλυτο σεβασμό στον περιβάλλοντα χώρο. Επίσης, στη Σαντορίνη, η οινοποιία Μπουτάρη –με το τοπικό της οινοποιείο– παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αμπελοοινική ανάπτυξη του νησιού, αναδεικνύοντας πάντα τη μαγευτική αύρα του. Το κτίριο με τον χαρακτηριστικό λευκό του θόλο, επισκέψιμο για ξενάγηση και γευστική δοκιμή, έχει λάβει διεθνή βραβεία. Μεταξύ άλλων, βρίσκεται ανάμεσα στα «The Ten Architectural Wonders of the Wine World» και αναδείχθηκε «One of the World’s Most Extravagant Wineries».

THE BOUTARI Winery in Crete,

ΟΙΝΟΠΟΙΈΙΟ ΚΡΗΤΗΣ / CRETE WINERY Σκαλάνι, Ηράκλειο / Skalani, Heraklion +30 2810 731617 Βοοk your visit or stay at www.ariahotels.gr/skalanihills ΟΙΝΟΠΟΙΈΙΟ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ / SANTORINI WINERY Μεγαλοχώρι / Megalochori +30 22860 81011 Book your visit at www.boutari-santorini.gr

situated outside Skalani Village, 8 km from Heraklion city close to the archeological site of Knossos is the jewel of the viticultural zone of Archanes region. Visitors can enjoy a tour in the cellar, in the estate and winetasting sessions. The cottage of the estate, has been recently renovated into 3 luxurious residences and operates in association with Aria Hotels. The Boutari Winery in Santorini, with its distinctive white dome, has been operating since 1989 and has played a leading role in the viticultural development of the island. Open to the public it offers visitors a complete guided tour and wine tasting sessions. It has been included among the “Ten Architectural Wonders of the Wine World’’ and has been named as “One of the Most Extravagant Wineries”.

Η “CRETE, A N I N S P I R AT I O N ”

«ΚΡΗΤΗ, Η ΕΜΠΝΕΥΣΗ ΜΟΥ» Ο συγγραφέας Γιώργος Πολυράκης μιλάει για την ξεχωριστή θέση της Κρήτης στην καρδιά και στα βιβλία του. / Writer Giorgos Polyrakis speaks about his beloved Crete.

26 | ANEKORAMA 2016

Κρήτη έχει παίξει σημαντικό ρόλο ως πηγή έμπνευσης για τα βιβλία μου, και ιδιαίτερα η επαρχία Σφακίων στον Άγιο Ιωάννη, όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα. Το χωριό μου κατέχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου. Αποτελεί την Ιθάκη μου. Έχω αναφερθεί στα Σφακιά και στο χωριό μου σε οκτώ από τα δεκαοκτώ βιβλία μου. Και σε αυτό που γράφω τώρα, ο μύθος στο πρώτο μόνο κεφάλαιο εκτυλίσσεται εκεί, τη δεκαετία του 1930, με πολλά στοιχεία λαογραφίας και λεκτικούς ιδιωματισμούς. Αγαπώ τον τόπο όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα. Και μου λείπει. Μου λείπει πάρα πολύ. Μου λείπει η αρωματισμένη από την πλούσια χλωρίδα ατμόσφαιρα τον καιρό της ανθοφορίας, μου λείπει το περπάτημα κάτω από τα βαθύσκιωτα πεύκα, μου λείπουν όλοι οι ήχοι της ζωής του δάσους: το τρίξιμο της κουκουνάρας που ανοίγει, το θρόισμα των πευ-

κόφυλλων, το κελάηδημα των πουλιών, το ιδιόρρυθμο κακάρισμα της πέρδικας, το τρομαγμένο τρέξιμο του λαγού, το ύπουλο σούρσιμο του φιδιού. Μου λείπουν οι άνθρωποι με τους οποίους μεγάλωσα. Μου λείπει ο πεντακάθαρος αστροπλημμυρισμένος ουρανός, με τον Ιορδάνη ποταμό –τον Γαλαξία– στη μέση. Με λίγα λόγια: μου λείπει η Κρήτη, μου λείπει η επαρχία μου, μα κυρίως μου λείπει το χωριό μου. Κι αν περνώ λίγες μέρες κάθε χρόνο στον τόπο μου και στο πατρικό μου σπίτι, αυτό δεν μου φτάνει. Είναι τόσο λίγο. Αλλά, όταν στα βιβλία μου γράφω για τον τόπο μου, μεταφέρομαι νοερά εκεί. Είναι σαν να ζω με τους ήρωές μου, να κινούμαι μαζί τους, να ανεβαίνω στη μαδάρα μαζί τους και να χορεύω συρτό χανιώτικο, κάτω από τους ήχους του βιολιού ή της λύρας και του λαγούτου. Κι αυτό με κάνει χαρούμενο. Αλλά πάνω απ’ όλα με κάνει υπερήφανο για τον τόπο μου.

source of inspiration for my books, especially my village, Agios Ioannis, in Sfakia Prefecture. I have mentioned Sfakia and my village in 8 of my 18 books, while the narrative of the first chapter of the book that I am writing now develops there, during the 1930s, and contains many folklore elements and local speech idioms. I love my homeland very much and I miss it: I miss the fragrant air, the rich flora, a walk in the pine trees’ shade, all the sounds of the forest: the rustle of the pine tree leaves, the birds’ chirp, a partridge’s cackle, a hare’s frightened run, a snake’s dangerous slithering. I miss the people I grew up with and the very clear, full of stars sky. Briefly, I miss my region and my village. And if I spend a few days there, in my family’s home, every year, I always feel it’s not enough. When I write about my village in my books, I travel there mentally, I live with my heroes, I move with them, I dance with them to the sound of the violin, the lyre and the lute and I feel very happy and, most of all, I feel proud of my homeland.

Το βιβλίο του Γιώργου Πολυράκη «∆ικαίωµα στο Αύριο» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

F L I C K R / J U S T I N S OV I CH

Βιβλίο

CRETE has been an important

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΠΑΛΤΟ Kate Hamer

Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΩΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ Jennifer Donnelly

ΕΚΔ. ΔΙΟΠΤΡΑ

ΕΚΔ. ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

απαγωγή ενός παιδιού γίνεται αφορμή για μια απίστευτη, πρωτότυπη ιστορία θρίλερ. Όταν η Κάρμελ χάνεται σε ένα τοπικό φεστιβάλ, η μητέρα της δεν μπορεί να δεχτεί το ενδεχόμενο ότι η κόρη της έχει χαθεί για πάντα και αγωνίζεται για την ανεύρεσή της. Στο μεταξύ, η Κάρμελ ξεκινά ένα ταξίδι τόσο απίστευτο όσο και τρομακτικό στο πλευρό ενός άντρα, ο οποίος θα την εκμεταλλευτεί ως παιδί-θαύμα με θεραπευτικές ικανότητες.

Τσαρλς Μόντφορτ, ένας από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες της Νέας Υόρκης, βρίσκεται νεκρός στο γραφείο του. Η κόρη του, λίγο πριν από τον γάμο της με έναν από τους πιο περιζήτητους και εύπορους εργένηδες της Νέας Υόρκης, υποψιάζεται φόνο. Η προσπάθειά της να ανακαλύψει περισσότερα για τον θάνατο του πατέρα της θα την οδηγήσει σε μια δαιδαλώδη έρευνα, γεμάτη αγωνία και ανατροπές.

Ο ΠΑΛΙΑΤΣΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΕΜΩΝΗ Έλένη Πριοβόλου ΕΚΔ. ΚΑΛΕΝΤΗΣ

Ο ΙΑΠΩΝΑΣ ΕΡΑΣΤΗΣ Ιζαµπέλ Αλιέντε ΕΚΔ. ΨΥΧΟΓΙΟΣ

ιστορία της Άλμα και του Ιτσιμέι που ερωτεύονται νεαροί, τους χωρίζει ο πόλεμος, αλλά κρατούν το πάθος τους

άσβηστο για περισσότερα από 70 χρόνια. Συναντιούνται ξανά και ξανά, πάντα αναγκασμένοι να κρύβουν την αγάπη τους από τον κόσμο. Μέσα από ένα ταξίδι στις ηπείρους και στις γενιές, η Ιζαμπέλ Αλιέντε ξετυλίγει την ιστορία ενός κρυφού πάθους, που άντεξε στον χρόνο και θέτει ζητήματα ταυτότητας, λύτρωσης, συμφιλίωσης.

Τα βιβλία που θα επιστρέψουν στη βιβλιοθήκη σας γεµάτα άµµο.

Βιβλίο 28 | ANEKORAMA 2016

του βυθού τις πολιτείες ζούσε ένα μικρό ψάρι που το έλεγαν Παλιάτσο. Γύριζε σε κάθε γωνιά, ψάχνοντας την αγάπη και τραγουδώντας τη γλυκά και τρυφερά. Ώσπου μια μέρα αντίκρισε την Ανεμώνη, ένα λουλουδόψαρο που έσταζε δηλητήριο! Είναι δυνατή η αγάπη δύο αταίριαστων πλασμάτων και πώς θα τα καταφέρει τελικά ο Παλιάτσος να βρεθεί στην αγκαλιά της Ανεμώνης; Για παιδιά από 4 ετών.

ΣΕΡΡΑ, Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ Γιάννης Καλπούζος ΕΚΔ. ΨΥΧΟΓΙΟΣ

άγνωστη στους πολλούς ιστορία του Πόντου, ενσωματωμένη αριστοτεχνικά και με λογοτεχνική φειδώ στην περιπετειώδη ζωή των ηρώων. Ο Γαληνός Φιλονίδης, ο κεντρικός ήρωας, κατά την περίοδο από τη Γενοκτονία του 1915 και μετά, θα επωμιστεί όσα του επιφυλάσσει η μοίρα, μέσα από συνεχείς ανατροπές και απρόβλεπτες καταστάσεις, όπου εμπλέκονται Ρώσοι και Τούρκοι κατάσκοποι.

STYLE ΑΓΟΡΕΣ EN ΠΛΩ

SHOP ON BOARD

Επώνυμη μόδα για μικρούς και μεγάλους, καλλυντικά και προϊόντα ομορφιάς, βιβλία, περιοδικά και σνακς. Οι αγορές σας στα καταστήματα της ΑΝΕΚ έχουν στυλ και καλοκαιρινή διάθεση. / Signature fashion, cosmetics, beauty products, books, magazines and snacks; shop in style in ANEK’s shops, in a cheerful summer mood. ΕΛΛΗ ΓΡΑΤΣΙΑ / ΕLLI GRATSIA

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΦΑΜΑΝΩΛΗΣ / GEORGE KALFAMANOLIS

1 2 7 Βιβλίο: Τίποτε ∆εν Χαρίζεται, της Μάρως Δούκα, από τις εκδόσεις Πατάκη. / Books by Maro Douka, Patakis editions.

1 Σορτσάκι τζιν της Mexx. /

Jeans shorts by Mexx. 2 Γυναικείο άρωμα Narciso Rodriguez For Her, Eau de Toilette 50 ml. / Women’s perfume Narciso Rodriguez For Her, Eau de Toilette 50 ml. 3 Ψάθινο καπέλο της Lovely Hats. / Straw hat by Lovely Hats. 4 Βαμβακερή πετσέτα της Swimmy, Energiers. / Cotton towel by Swimmy, Energiers. 5 Σοκολάτα Dairy Milk με φρούτα και καρύδια της Cadbury. / Cadbury’s Dairy Milk Chocolate with fruits and nuts. 6 Σοκολάτα με φουντούκια της Milka. / Chocolate with hazelnuts by Milka. 7 Γυναικεία ριγέ μπλούζα της Mexx. / Women’s striped blouse by Mexx.

3 9

!0 4

STYLE

8 Σαγιονάρα με δίπατη σόλα της Migato. / Flatform sandals with doublebottomed traction soles by Migato. 9 Γυναικείο άρωμα Angel του Thierry Mugler, Eau de Parfum 50 ml. / Women’s perfume Angel by Thierry Mugler, Eau de Parfum 50 ml. !0 Γυναικείο άρωμα Οlympea της Paco Rabanne, Eau de Parfum 50 ml. / Women’s perfume Olympea by Paco Rabanne, Eau de Parfum 50 ml. !1 Γυναικείο άρωμα My Burberry της Burberry, Eau de Parfum 50 ml. / Women’s perfume My Burberry by Burberry, Eau de Parfum 50 ml. !2 Tσάντα τύπου ψάθα της Kem. / Straw bag by Kem. !3 Γυναικεία δαντελένια μπλούζα της Mexx. / Women’s lace blouse by Mexx. !4 Ανδρικό άρωμα Luna Rossa Sport της Prada, Eau de Toilette 50 ml. / Men’s perfume Luna Rossa Sport by Prada, Eau de Toilette 50 ml. !5 Ανδρικό άρωμα Sauvage του Dior, Eau de Toilette 50 ml. / Men’s perfume Sauvage by Dior, Eau de Toilette 50 ml. !6 Τριγωνική σοκολάτα της Toblerone. / Triangular chocolate by Toblerone. !7 Ρολόι της Timex. / Timex watch. !8 Γυαλιά ηλίου της Polaroid. / Polaroid sunglasses.

!5 @0 !9

!8 !9 Aνδρική βερμούδα και μπλουζάκι

Polo της Mexx. / Men’s cotton Polo Bermuda shorts and blouse by Mexx. @0 Ανδρικό άρωμα Ιnvictus της Paco Rabanne, Eau de Toilette 50 ml. / Men’s perfume Invictus by Paco Rabanne, Eau de Toilette 50 ml.

STYLE ΑΓΟΡΕΣ EN ΠΛΩ

THE KIDS COLLECTION

Βιβλίο ζωγραφικής Απέραντος Ωκεανός, της Τζοάνα Μπάσφορντ, από τις εκδόσεις Ψυχογιός. / Lost Ocean coloring book, by Johanna Basford, Psichogios editions.

1 4

1 Σακίδιο με σχέδια Floral Paradise της Αxel Accessories. / Backpack with Floral Paradise drawings by Axel Accessories. 2 Mαγιό μπικίνι για bebe της Swimmy, Energiers. / Bikini swimsuit for babies by Swimmy, Energiers.

34 | ANEKORAMA 2016

3 Μπισκότα σοκολάτας Daim. / Daim chocolate biscuits. 4 Μαγιό βερμούδα για bebe της Swimmy, Energiers. / Bermuda shorts swimsuit for babies by Swimmy Energiers.

Τ R AV E L G U I D E

LEFKADA Π Ε Ν Ή Ν ΤΑ Α Π Ο Χ Ρ Ώ Σ Ε Ι Σ Τ ΟΥ Μ Π Λ Ε

50 SHADES OF BLUE

Τιρκουάζ νερά σαν καρτποστάλ, καταπράσινη ενδοχώρα με υπέροχα ορεινά χωριά και ξεχωριστή κουζίνα, και μια πόλη με βενετσιάνικο χρώμα. Ανακαλύψτε φέτος την ανερχόμενη πλευρά του Ιονίου. / Turquoise waters, bright green landscapes, pretty mountain villages, delicious cuisine, and a town with Venetian style. This year, discover the Ionian Sea’s beautiful side. ΧΑΙΝΤΙ ΝΙΚΟΛΑΟΥ / HEIDI NIKOLAOU

Ένα νησί για όλους

Λίγοι προορισμοί καταφέρνουν να φιλοξενούν αρμονικά επισκέπτες με τόσο διαφορετικό προφίλ, οι οποίοι επιμένουν να επιστρέφουν – καθένας για τους δικούς του λόγους. Οικογένειες και σερφοπαρέες στη Βασιλική, που έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε κορυφαίο προορισμό, εναλλακτικοί και campers σε Πόρο, Δεσίμι και Καριώτες, ζευγάρια στις δυτικές ακτές, party animals στην πόλη και στο Νυδρί, μεγιστάνες και celebrities στα Πριγκηπονήσια.

38 | ANEKORAMA 2016

LEFKADA IS famous for its beautiful beaches with the

dazzling white sand that place the island in the top places of the planet’s blue A-lists, but there are other beauties too: mountain routes, exotic landscapes, a colorful town, traditional mountain villages, surf sites and wetlands, castles and monasteries, a delicious cuisine and unique customs. Few destinations manage to harmonically accommodate visitors with so different profiles, who come back repeatedly – each one for his own reasons. Families and surfers in Vassiliki, which has become a top destination during recent years, unconventional people and campers in Poros, Desimi, and Kariotes, couples at the western coasts, party animals in the town and Nydri, tycoons and celebrities at the Pringiponissia.

La Serenissima

Built by the Venetians in a lagoon, with a canal and its own “Bridge of Sighs” (or Bridge of Lovers), exists this tiny Most Serene land, with its calm ambience,

C R E D I T F O R P H O T O S A N D I L L U S T R AT I O N S

α έρθετε για τις παραλίες, τις εκτυφλωτικά λευκές αμμουδιές, που στέλνουν το Ιόνιο ψηλά στις γαλάζιες A-list του πλανήτη, αλλά θα ανακαλύψετε και όλα τα άλλα: ορεινές διαδρομές και εξωτικά τοπία, μια πολύχρωμη πόλη και παραδοσιακά ορεινά χωριά, σερφότοπους και υδροβιότοπους, κάστρα και μοναστήρια, επιλογές διαμονής και διασκέδασης για κάθε lifestyle, ενδιαφέρουσα κουζίνα και ξεχωριστά έθιμα.

Παραλία Εγκρεμνοί. / Egremni beach.

2016 ANEKORAMA | 39

Τ R AV E L G U I D E

1 Το στενό πέρασμα που οδηγεί από το Πόρτο Κατσίκι σε ένα μικρό ακρωτήριο με πανοραμική θέα. / The narrow passage from Porto Katsiki to a small cape with panoramic view. 2 Το κάστρο της Αγίας Μαύρας. / Agia Mavra castle. 3 Η μαρίνα στο Νυδρί. / Nydri marina.

La Serenissima

Xτισμένη από Ενετούς σε λιμνοθάλασσα, με κανάλι και τη δική της «Γέφυρα των Στεναγμών» (ή Γέφυρα των Ερωτευμένων), μια μικρή Γαληνοτάτη, κυρίως για την ατμοσφαιρική ηρεμία του κάδρου της, με εξαίρεση ένα λιμάνι που δεν κοιμάται ποτέ: ξενοδοχεία, μαγαζιά, καραβάκια για εκδρομές και μία από τις μεγαλύτερες μαρίνες της Μεσογείου. Τα καλοκαιρινά βράδια επιβάλλεται ένα πρώτο ποτό στο κανάλι, με θέα το ηλιοβασίλεμα της Γύρας. Ύστερα, σουλάτσο στα καντούνια της παλιάς πόλης, με μουσικό χαλί καντάδες με κιθάρα, όσο θα προσπαθείτε να λύσετε το δίλημμα «ταβερνάκι ή ιταλικό;», προτού καταλήξετε στον πεζόδρομο για κοκτέιλ. Ο πεζόδρομος, η οδός Ντέρπφελντ (η αποκαλούμενη και «παζάρι»), οδηγεί από τον Άγιο Μηνά στην κεντρική πλατεία και καταλήγει σε μια πολύχρωμη γειτονιά με πολλά καφέ, μπαρ και ταβερνάκια. Πολύ κοντά η ξύλινη γέφυρα και το Μποσκέτο, ο Κήπος των Ποιητών, με τις προτομές επιφανών Λευκαδιτών, όπως οι Άγγελος Σικελιανός, Αριστοτέλης Βαλαωρίτης και Λευκάδιος Χερν. Στις μεγάλες ζέστες, ξεστρατίστε μέχρι τους παραδοσιακούς καφενέδες κάτω από τα πλατάνια της Κουζούντελης, για μια δροσερή σουμάδα με άρωμα πικραμύγδαλο και παξιμαδάκι γλικάνισο.

40 | ANEKORAMA 2016

except for the port that never sleeps, with hotels, shops, restaurants and one of the biggest marinas in the Mediterranean Sea. On summer nights, start with a drink at the canal with a view to the sunset of Gyra beach, roam the old town’s alleys, listen to guitar serenades, and decide whether you will dine at a small tavern, or in an Italian restaurant; finally, go to the pedestrian street for cocktails. Doerpfeld St., the pedestrian street (also called bazaar), leads from Saint Minas’ church to the main square, and ends up in a colorful quarter with many cafés, bars, and taverns. Nearby is the wooden bridge and Boschetto, the Poets’ Garden Park, with the busts of eminent authors born in Lefkada: Angelos Sikelianos, Aristotelis Valaoritis, and Lafcadio Hearn. When it’s very hot, savor a refreshing soumada with bitter almond flavor and an anise rusk at the traditional coffee shops under the plane trees of Kouzounteli.

In the town’s alleys

Venetian churches with metal bell-towers, neoclassic mansions, and two-story houses,

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΉΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΥΡΑΣ / AGIA MAVRA CASTLE Σήμα κατατεθέν της πόλης, το κάστρο της Αγίας Μαύρας, με την ομώνυμη εκκλησία και την υποδειγματική οχύρωση, χτισμένο από τον Σικελό ηγεμόνα Ορσίνι τον 13ο αιώνα, έδωσε τα μεσαιωνικά χρόνια το όνομά του στο νησί. Το κάστρο είναι επισκέψιμο και φιλοξενεί το καλοκαίρι τις Γιορτές Λόγου και Τέχνης. Agia Mavra castle, a landmark of the town, with the church with the same name and an exemplary fortification, built by Sicilian ruler Orsini in the 13th century, gave his name to the island during the Middle Ages. The castle is open to the public and it accommodates the Celebrations of Literature and Art every summer.

Τ R AV E L G U I D E

Στα καντούνια της πόλης

Βενετσιάνικες εκκλησίες με μεταλλικά καμπαναριά, νεοκλασικά αρχοντικά και δίπατα σπίτια, καλυμμένα με χρωματιστές λαμαρίνες, στη δαιδαλώδη παλιά πόλη συνθέτουν μια μοναδική εικόνα, που γέννησαν ο φόβος των πειρατών και η ανάγκη για ελαφριές αντισεισμικές κατασκευές. Η βόλτα θα σας φέρει έως το νοσταλγικό Μουσείο Φωνογράφου και τον ιδιωτικό ναό του Παντοκράτορα, με τον τάφο του Βαλαωρίτη στον κήπο. Από εκεί, στο Λαογραφικό Μουσείο Ορφέα και στο εντυπωσιακό νεοκλασικό της Φιλαρμονικής, με ένα πέρασμα από το σπίτι του Βαλαωρίτη και του Σικελιανού, αλλά και από το αρχαιολογικό μουσείο. Κλείσιμο με άρωμα Άπω Ανατολής στο Ιστορικό Κέντρο Λευκάδιου Χερν, εθνικού ποιητή της Ιαπωνίας.

Δυτική ακτή

Συναγωνίζεται στα ίσα όλα τα τιρκουάζ των τροπικών, υπερτερεί στα λευκά, αντικαθιστά τον κοκοφοίνικα με σπάνια λουλούδια της άμμου και αρωματικά βότανα – και τα water bungalows με επιλογές διαμονής από πεντάστερα resorts και exclusive βίλες μέχρι camping. Ξεκινώντας από τα αγαπημένα των ντόπιων Πευκούλια, απολύτως εξωτικά και μόλις 10 λεπτά από την πόλη, και περνώντας

Η θέα από τη μαρίνα του Νυδριού προς την καταπράσινη συστάδα νησιών μέσα στην ήρεμη θάλασσα είναι μαγευτική. 42 | ANEKORAMA 2016

1 Η παραλία Μύλοι στον Άη Γιάννη,

αγαπημένος προορισμός των kite-surfers από όλο τον πλανήτη. / Mili beach in Ai Giannis, a favorite destination of kite surfers. 2 Τα χρωματιστά σπίτια, σήμα κατατεθέν της Πόλης της Λευκάδας. / Colored houses in the town of Lefkada.

ΤΑ

ΑΠΟΛΥΤΑ MUST

6 Experiences Not To Miss!

covered with colored metal sheets, in the old town’s intricate maze of streets compose a unique picture, created by the fear of pirates and the need for light constructions to resist the earthquakes. Stroll till the nostalgic Phonograph Museum, and the private church of Pantokratoras, visit the Orpheus Folklore Museum, the impressive neoclassic building of the Philharmonic Band, and the archaeological museum.

The West coast

Start from the exotic Pefkoulia Beach, only 10 minutes far from the town, then pass from the picturesque beach of the traditional settlement of Agios Nikitas, where the pedestrian alley fills with people and music at night, and continue till Kathisma, which together with cosmopolitan Porto Katsiki and the famous Egremni are the 3 most photographed beaches of Lefkada. All of them are magnificent – white, turquoise, with a gorgeous sunset. Kathisma is easily accessible by car, well-known for its beach bars and paragliding. At the other two, one has to descend many steps – more than 300 in Egremni. Between them there are other beaches: Megali Petra, Avali, Kavalikefta, and vast Gialos. Our two favorite beaches, Milos and Agiofili, can be reached on foot, or by boat

• Πάρτε τα βουνά, για να χαλαρώσετε σε ταβερνάκια, με ένα ποτήρι βερτζαμί και σπιτικές πίτες! • Χορέψτε στο Διεθνές Φεστιβάλ Φολκλόρ με τα κορυφαία λαϊκά συγκροτήματα του πλανήτη. • Βουτήξτε στα νερά του καταρράκτη στο φαράγγι του Δημοσάρη. • Επισκεφθείτε τη σπηλιά του Παπανικολή στο Μεγανήσι, ένα από τα μεγαλύτερα ενάλια σπήλαια. • Περπατήστε στο φαράγγι της Μέλισσας με τους νερόμυλους. • Κάντε μια βόλτα με αεροπλάνο της αερολέσχης. Η Λευκάδα από ψηλά, αξία ανεκτίμητη! • Go to small taverns up in the mountains, sip a glass of Vertzami wine and savor homemade pies! • Dance at the International Folklore Festival with top foreign folk dance groups. • Swim in the waterfall of Dimosari Gorge. • Visit Papanikolis Cave at Meganisi, one of the biggest marine caves. • Canyoning at Melissa Gorge. • Fly with the flying club’s plane and enjoy the view!

Τ R AV E L G U I D E 1 Η παραλία Αγιοφύλλι. / Agiofili beach. 2 Το διάσημο Πόρτο

Κατσίκι, από τις ωραιότερες παραλίες της Μεσογείου. / The famous Porto Katsiki beach. 3 Λευκά βράχια και γαλαζοπράσινα νερά δημιουργούν ένα μοναδικό τοπίο στους Εγκρεμνούς. / White rocks and blue-green waters create a unique landscape in Egremni.

από την κουκλίστικη παραλία του παραδοσιακού οικισμού του Αγίου Νικήτα, με τον πεζόδρομο που ξεχειλίζει κόσμο και μουσικές τα βράδια, φτάνετε στο Κάθισμα. Μαζί με το κοσμοπολίτικο Πόρτο Κατσίκι και τους διάσημους Εγκρεμνούς αποτελούν το πιο πολυφωτογραφημένο top 3 αμμουδιάς στη Λευκάδα. Και οι τρεις είναι υπέροχες – λευκές, τιρκουάζ και με διάσημο ηλιοβασίλεμα. Η πρώτη, εύκολα προσβάσιμη με αυτοκίνητο, γνωστή για τα beach bars και το αλεξίπτωτο πλαγιάς. Για τις άλλες, το τίμημα του δέους της βουτιάς στη σκιά του κάθετου βράχου είναι αρκετά σκαλιά – περισσότερα από 300 στους Εγκρεμνούς. Ανάμεσά τους η Μεγάλη Πέτρα, το Αβάλι, τα Καβαλικευτά και ο αχανής Γιαλός. Ψηλά στη δική μας λίστα, ο Μύλος και το Αγιοφύλλι. Θα φτάσετε μετά από αρκετό περπάτημα ή με καραβάκι (από Άγιο Νικήτα και Βασιλική, αντίστοιχα), για να απολαύσετε ατμόσφαιρα ναυαγού στην πρώτη και τον ορισμό της διαύγειας στη δεύτερη: βάρκες και κολυμβητές μοιάζουν να αιωρούνται πάνω από τον βυθό!

Ή υπέροχη Βασιλική

Στο νότιο τμήμα του νησιού, η Βασιλική φιλοξενεί τους πιστούς σέρφερ. Ανάμεσα στις 10 καλύτερες παραλίες για ιστιοσανίδα στον πλανήτη, συνδυάζει ήρεμα νερά με ιδανικές ταχύτητες ανέμων. Είναι προορισμός

44 | ANEKORAMA 2016

(from Agios Nikitas and Vassiliki, correspondingly); you will feel like a castaway in the first one, and you will enjoy the very clear waters in the second, where boats and swimmers seem to hover above the seabed! In the island’s southern part, Vassiliki accommodates many fanatic surfers. One of the world’s 10 best beaches for surfing, it combines calm waters with perfect wind velocities.

The green wave

Moving eastward, the ground is smoother, the vegetation reaches the sea, and the waters are blue-green. Organized beaches, settlements and fishermen’s villages spread from Vassiliki till the picturesque port of Ligia. Ammouso, Afteli, Sivota, Mikros Gialos, Poros, Vlyhos, Nydri, Perigiali, Episkopos, Nikiana: diving centers and sea sports units are installed on this side of the island. Nydri is very crowded in the summer, with many dining and drinking options, and an intense night life; it’s an ideal base if you wish to explore the Pringiponissia, or take a trip to Ithaca and Cephalonia..

VIP heaven

The view from the cosmopolitan marina of Nydri to the green cluster of islands, above a very calm sea, is enchanting. The islands are: Scorpios – previously owned

4 Ο γραφικός κόλπος της

Βασιλικής. / The picturesque Vassiliki Bay.

ΓΙΑ ΤΉΝ ΙΣΤΟΡΙΑ / HISTORY Ο Λαέρτης, πατέρας του Οδυσσέα, προσέφερε τη Λευκάδα ως γαμήλιο δώρο στην Πηνελόπη. Στο νησί άνθησε μια σπουδαία αρχαιοελληνική πόλη, η Νήρικος, ενώ οι κάτοικοί της συμμετείχαν σε όλες τις μεγάλες μάχες της αρχαιότητας. Laertes, Odysseus’ father, offered Lefkada to Penelope as a wedding gift. An important ancient Greek town, Nirikos, prospered on the island during the antiquity, and its inhabitants participated in all the big battles of the Greek States.

από μόνη της για τους έμπειρους του αθλήματος, για όσους θέλουν να μάθουν ή για όσους θέλουν απλώς να χαλαρώσουν στην παραλία απολαμβάνοντας το θέαμα.

Σκυτάλη στα πράσινα

Συνεχίζοντας ανατολικά, το ανάγλυφο γίνεται πιο ήπιο. Η βλάστηση κατεβαίνει ως το κύμα και βάφει τα νερά γαλαζοπράσινα. Οργανωμένες παραλίες, οικισμοί και ψαροχώρια εναλλάσσονται από τη Βασιλική μέχρι το γραφικό λιμανάκι της Λυγιάς. Αμμούσω, Αφτέλι, Σύβοτα, Μικρός Γυαλός, Πόρος, Βλυχός, Νυδρί, Περιγιάλι, Επίσκοπος, Νικιάνα. Σε αυτή την πλευρά θα βρείτε κέντρα για καταδύσεις και θαλάσσια σπορ. Ασφυκτικά γεμάτο τους καλοκαιρινούς μήνες, με πολλές επιλογές για φαγητό και ποτό, και με έντονη νυχτερινή ζωή, το Νυδρί είναι ένα ιδανικό ορμητήριο για να εξερευνήσετε τα Πριγκηπονήσια ή να

2016 ANEKORAMA | 45

Τ R AV E L G U I D E 1

ΠΟΔΉΛΑΤΟ ΣΤΉ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ / CYCLING IN THE LAGOON

περάσετε με καραβάκι σε Ιθάκη, Κεφαλλονιά και Στερεά Ελλάδα.

VIP παράδεισος

Η θέα από την κοσμοπολίτικη μαρίνα του Νυδριού στην καταπράσινη συστάδα νησιών, μέσα σε μια σχεδόν πάντα ήρεμη θάλασσα, είναι μαγευτική. Εδώ βρίσκονται ο Σκορπιός –πρώην ιδιοκτησία του Αριστοτέλη Ωνάση, που έβαλε τη Λευκάδα στον χάρτη του διεθνούς jet set και που τώρα ξαναζεί στιγμές λάμψης στην ιδιοκτησία της Ekaterina Rybolovleva– και η Μαδουρή, το νησί του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, με το πανέμορφο νεοκλασικό της οικογένειας. Αγαπημένο των ιστιοπλόων το ανερχόμενο Μεγανήσι: φρέσκο ψάρι, κρυστάλλινες παραλίες, χωριουδάκια και VIP βίλες υπό ανέγερση στο ακρωτήρι Κεφάλι –ιδιοκτησίας του Βρετανού τραπεζίτη Ρότσιλντ–, που φημολογείται ότι προορίζονται για διάσημους και εστεμμένους, όπως οι Πράντα, Νικόλ Κίντμαν, πρίγκιπας Κάρολος, βασιλιάς Χουάν Κάρλος κ.ά. Βουτιές και σιέστα κάτω από τα πεύκα στον Κάλαμο, διακοπές χωρίς αυτοκίνητο, ομπρέλες και ξαπλώστρες στον Καστό: με μια ημερήσια κρουαζιέρα ή νοικιάζοντας βάρκα, θα εξερευνήσετε τα Πριγκηπονήσια και τις Τηλεβοΐδες νήσους. Πανοραμική θέα για υπέροχες φωτογραφίες από τον λόφο των Σκάρων.

Τα ψηλά βουνά

Στην ενδοχώρα, οροπέδια και φαράγγια εναλλάσσονται με κοιλάδες, «ρουμελιώτικα» χωριά και διαδοχικά πανοράματα στο

46 | ANEKORAMA 2016

1 Οι καταρράκτες στο Νυδρί. / Nydri waterfalls. 2 Γύρα και Άγιος Ιωάννης. / Gyra and Agios Ioannis. 3 Άγιος Νικήτας. / Agios Nikitas. 4 Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ. / Archangel Michael’s monastery.

πέλαγος, στις παραλίες και στο ηλιοβασίλεμα. Μεσημεράκι, για φαγητό ή καφέ, στη σκιά του πλάτανου στην Εγκλουβή και στην Καρυά. Η πρώτη γνωστή για τις φακές της, η δεύτερη για την «καρσάνικη βελονιά», το παραδοσιακό κέντημα της Λευκάδας, που μπορείτε να δείτε στο λαογραφικό μουσείο «Μαρία Κουτσοχέρω». Στην Καρυά γίνεται τον Αύγουστο ο Καρσάνικος γάμος, αναπαράσταση του παραδοσιακού λευκαδίτικου γάμου. Στην εξοχή της Εγκλουβής θα σας τραβήξουν την προσοχή οι «βόλτοι», οι χαρακτηριστικές πέτρινες θολωτές αγροτικές αποθήκες, ενώ στους Σφακιώτες (Κάβαλος, Λαζαράτα, Ασπρογερακάτα κ.α.) τα κατάλευκα καμπαναριά. Μπαλκόνι στα Επτάνησα, μαγευτική

Ή λιμνοθάλασσα της Γύρας προστατεύεται από τη διεθνή Σύμβαση Ramsar για τους υδροβιότοπους. Ή αμμουδιά της, οι μύλοι, ο ελαιώνας και η παραλία του Αγίου Ιωάννη συμπληρώνουν το παζλ και προσφέρονται για χαλαρωτικές ποδηλατάδες. Gyra lagoon is protected by the Ramsar International Convention for wetlands. Its sandy beach, windmills, olive grove, and Agios Ioannis beach are ideal for relaxed cycling.

by Aristotelis Onassis who made Lefkada known to the international jet set – and Madouri, the island of poet Aristotelis Valaoritis, with the family’s beautiful neoclassic home. Meganisi is a yachtsmen’s favorite: fresh fish, crystal clear waters, small villages, and VIP villas being constructed in Cape Kefali – owned by British banker Rothschild – for rich, famous and royalty, such as Prada, Nicole Kidman, Prince Charles, King Juan Carlos etc. Two more islands to explore are Kalamos, for a swim and siesta under the pine trees, and Kastos, ideal for holidays without a car, umbrellas and sun-loungers.

The high mountains

Inland plateaus and gorges alternate with valleys, villages, and picturesque views to the sea, the beaches, and the sunset. Lunch or coffee at noon in the shade of the plane tree in Eglouvi and Karya; Eglouvi is known for its lentils, Karya is known for the “Karsaniki stitch”, Lefkada’s traditional embroidery that can be admired at Folklore museum “Maria Koutsochero”. In August, Karsanikos marriage, the traditional marriage of Lefkada, is enacted in

Τ R AV E L G U I D E 1 Ανεμόμυλος στη Γύρα. / Windmill in Gyra. 2 Ο φάρος στο ακρωτήρι Λευκάτας. Από αυτόν τον βράχο έπεσε, σύμφωνα με τον θρύλο, η ποιήτρια Σαπφώ για τον έρωτα του Φάωνα. / Doukato lighthouse stands on Cape Lefkatas. 3 Πανοραμική θέα στον Σκορπιό. / Panoramic view of Scorpios. 4 Λευκάδα, λιμάνι. / Port of Lefkada. 5 Το ορεινό χωριό της Εγκλουβής. / Eglouvi village.

δύση και εύκολη πρόσβαση στις top παραλίες: να γιατί όλο και περισσότεροι επιλέγουν το Αθάνι για τη διαμονή τους. Ένα ακόμα πανόραμα –στο ακρωτήριο Λευκάτας αυτή τη φορά– από τα Χορτάτα ως το ανοιχτό πέλαγος, από την ορεινή, αμφιθεατρικά χτισμένη Εξάνθεια.

Εκδηλώσεις και πανηγύρια

The view from Nydri marina to the green cluster of islands in the calm sea is enchanting. 48 | ANEKORAMA 2016

Στα highlights του Αυγούστου, οι Γιορτές Λόγου και Τέχνης, ο Καρσάνικος γάμος στην Καρυά και η Γιορτή της Φακής στον Άγιο Δονάτο της Εγκλουβής, για να γιορτάσουν τη νέα σοδειά. Οι εκδρομείς του Αγίου Πνεύματος θα πετύχουν το πανηγύρι της Μονής Φανερωμένης, με θέα στην πόλη και έναν μίνι ζωολογικό κήπο που ενθουσιάζει τα παιδιά. Τον Ιούλιο ξεχωρίζουν η γιορτή της Αγίας Κυριακής και το πανηγύρι στον Βλυχό. Βάρκες και καραβάκια πηγαινοφέρνουν συνεχώς κόσμο από το Νυδρί στο εκκλησάκι της Κυρούλας του Βράχου στο Γένι, χτισμένο στη θέση ενός αρχαίου ιερού των Νυμφών και με όμορφη θέα. Όπως όλα τα Επτάνησα, η Λευκάδα ξεχωρίζει για τη μουσική της παράδοση: μια φιλαρμονική από τις πρώτες που ιδρύθηκαν στην Ελλάδα (1850), μουσικό σχολείο, μαζορέτες, συναυλίες, μουσικοχορευτικοί σύλλογοι, φεστιβάλ χορωδιών, καντάδες, βαρκαρόλα και άλλα έθιμα αποδεικνύουν την αγάπη και την κλίση των κατοίκων της στη μουσική.

Karya. Also in Eglouvi see the characteristic domed stone agricultural warehouses, and in Sfakiotes (Kavalos, Lazarata, Asprogerakata etc.) the white bell-towers. A view to the Ionian Islands, with an enchanting sunset, and easy access to the top beaches, that’s why more and more vacationers choose to stay in Athani. See one more panorama – at Cape Lefkatas – from Chortata till the open sea, from the mountainous, amphitheatrically built Exanthia.

Events and fetes

The highlights of August: Celebrations of Literature and Art, Karsanikos marriage in Karya, the Lentil’s Feast in St. Donatos of Eglouvi to celebrate the new crop. The fete of Faneromeni Monastery takes place on the feast of the Holy Spirit, with a view to the town and a mini zoo that children adore. In July, there is the feast of Agia Kyriaki, and the fete in Vlyhos. Boats constantly bring visitors from Nydri to the chapel of Saint Lady of the Rocks, built on the site of an ancient sanctuary of the Nymphs with magnificent view. Like all the Ionian Islands, Lefkada stands out for its musical tradition: its philharmonic, one of the first that were founded in Greece (1850), musical school, majorettes, concerts, music and dance associations, chorus festivals, serenades, barcaroles and other customs that prove its inhabitants’ love for music.

Τ R AV E L G U I D E

Λευκάδα/Lefkada

Life style guide Λευκάδα

Αγ. Νικήτας/ Agios Nikitas

Διαμονή Στα ατμοσφαιρικά αρχοντικά της παλιάς πόλης, σε δροσερά ορεινά χωριά με γαλάζιο ορίζοντα, σε exclusive βίλες με θέα τα Πριγκηπονήσια, σε family apartments κοντά στις διάσημες παραλίες, στο κοσμοπολίτικο Νυδρί ή σε οργανωμένα κάμπινγκ. Για άμεση πρόσβαση στις καλύτερες παραλίες και απέραντα γαλάζια θέα, θα πάτε δυτικά. Για ήρεμες θάλασσες και κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα, ανατολικά. VIP ΔΙΑΚΟΠΕΣ

Pavezzo Country Retreat (pavezzo.gr) Κρεβάτια με «ουρανό», πριβέ πισίνες, χαμάμ και country chic διακόσμηση για τις 10 ατμοσφαιρικά αναπαλαιωμένες κατοικίες στη γραφική Κατούνα. Anemones Villas (anemones-villas.gr) H deluxe εκδοχή της ιδιωτικότητας: daydreaming σε private πισίνα, γυάλινο δωμάτιο με θέα 360ο και εξατομικευμένες πεντάστερες παροχές. Lefkada Villas (lefkada-villas.com) VIP βίλες με open-air τζακούζι, φόντο τοσκανική εξοχή και θέα στα Πριγκηπονήσια. ΜΟΝΑΔΙΚΉ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ

Βoschetto hotel (boschettohotel.com) Relaxed elegance σε ένα νεοκλασικό με θέα στο φρούριο της Αγίας Μαύρας. Τhe Aigli luxury retreat (theaigli.gr) Αll-suite καταφύγιο στην καρδιά της παλιάς πόλης, με υπέροχο κήπο και σπιτικό πρωινό. ΔΙΠΛΑ ΣΤΉ ΘΑΛΑΣΣΑ

Προτάσεις διαμονής από 5άστερα με infinity πισίνες και gourmet κουζίνα μέχρι ενοικιαζόμενα σε Βασιλική, Άγιο Νικήτα, Νυδρί και πόλη. Ionian Blue (ionianblue.gr, Nικιάνα) Porto Galini hotel (portogalini.gr, Νυδρί) Grand Theoni hotel (grandtheoni.gr, Bασιλική) Μyrto Vacation Relaxing Homes (myrtoapartments.gr, Άγιος Νικήτας)

50 | ANEKORAMA 2016

Lefkada

Νυδρί/Nydri

Σκορπιός/ Scorpios

Μεγανήσι/ Meganisi Πόρτο Κατσίκι/ Porto Katsiki

Βασιλική/Vassiliki

Pavezzo Country Retreat.

Accommodation In the old town’s mansions, in cool mountain villages, in exclusive villas with magnificent view, in family apartments close to famous beaches, in cosmopolitan Nydri, or in an organized camping. For direct access to the best beaches with a view, go west; for quiet sea and cosmopolitan ambience, go east.

UNIQUE AMBIENCE

Boschetto hotel (boschettohotel.com) A neoclassic building with a view to Santa Mavra castle. Τhe Aigli luxury retreat (theaigli.gr) All-suite haven in the old town with a wonderful garden and homey breakfast. BY THE SEA

VIP VACATIONS

Pavezzo Country Retreat (pavezzo.gr) 10 homes restored to their original form in picturesque Katouna. Anemones Villas (anemones-villas.gr) private pool and personalized 5-star amenities. Lefkada Villas (lefkada-villas.com) VIP villas with open-air Jacuzzi, and magnificent view.

From 5-star accommodation with infinity pools and gourmet cuisine, till rooms to rent in Vassiliki, Agios Nikitas, Nydri, and the town. Ionian Blue (ionianblue.gr, Nikiana) Porto Galini hotel (portogalini.gr, Nydri) Grand Theoni hotel (grandtheoni.gr, Vassiliki) Myrto Vacation Relaxing Homes (myrtoapartments.gr, Agios Nikitas)

Φακές Εγκλουβής. / Eglouvi Lentils.

Φαγητό

Με επιρροές από Ιταλία και Ρούμελη, η λευκαδίτικη κουζίνα «παίζει» εξίσου δυνατά με ολόφρεσκο ψάρι και θαλασσινά, σπιτικές πίτες, μαγειρευτά και ψητά ή ιταλική κουζίνα. Tα τοπικά delis περιλαμβάνουν εξαιρετικό αυγοτάραχο (παράγεται στο Ιβάρι), σαλάμι αέρος, με σκόρδο και ολόκληρους κόκκους πιπέρι (Ντελημάρη – delimari.gr), και τις βραβευμένες φακές Εγκλουβής. Στα χωριά θα δοκιμάσετε λαχανόπιτα με άγρια χόρτα, κολοκυθόπιτα και λαδόπιτα – η τελευταία έχει και δική της γιορτή στα Λαζαράτα, τον Αύγουστο. Για ριγανάδα και σαρδέλες στα κάρβουνα με θέα, το Ακρωτήριον Λευκάτας (lefkatas.gr) στο Αθάνι. Για παραδοσιακά μαγειρεμένες φακές Εγκλουβής και φρυγαδέλι, Τ’Αλώνι (t-aloni.gr) στα Χορτάτα. Σταθερή αξία για θαλασσινά πάνω στο κύμα, η Σαπφώ στον Άγιο Νικήτα, το Seven Islands (7islands.nl) στη Λυγιά, η Σπυριδούλα στα Σύβοτα για αστακομακαρονάδα και η Φρύνη στον Μώλο, στη μαρίνα της πόλης, για σαβόρο με σταφύλι αγουρίδα. Στην πόλη ξεχωρίζουν επίσης το Napul’e για τις ιταλικές γεύσεις, το La Vinaria για το προσεγμένο μενού και το Θυμάρι για τα χειροποίητα λαζάνια και την πλακόστρωτη αυλή με τα λουλούδια (thymari-lefkada.gr).

Food

Lefkada’s cuisine is equally based on fresh fish and seafood, homey pies, stews, grilled or roasted meat, and on the Italian cuisine. The local delis offer delicious fish roe, salami with garlic and whole grains of pepper (Delimari - delimari.gr), and the award winning Eglouvi lentils. In the villages try the cabbage pie with wild herbs, pumpkin pie, and ladopita. RESTAURANTS: Akrotirio Lefkatas (lefkatas.gr) in Athani, T’Aloni (t-aloni.gr) in Chortata, Sappho in Agios Nikitas, Seven Islands (7islands nl) in Ligia, Spyridoula at Sivota, Fryni in Molos, Napul’e, La Vinaria and Thymari (thymari-lefkada.gr) in the town.

Δραστηριότητες ΣΤΉ ΘΑΛΑΣΣΑ:

• Kitesurfing, windsurfing, hoverboard – milosbeach.gr (Άγιος Ιωάννης) • Windsurfing – wildwind.co.uk, windsurfvassiliki.com (Βασιλική) • Ιστιοπλοϊκά πακέτα, ενοικιάσεις σκαφών – travelsolution.gr, dessimiboats.gr, asteria.gr/ asteria-cruises, pys.gr • Κρουαζιέρες – odysseia-lefkada.eu, nidristar.gr • Καταδύσεις – underwater.gr, lefkasdivingcenter.gr • Θαλάσσια σπορ – watersportsinlefkada. gr (Νυδρί) ΣΤΉΝ ΞΉΡΑ:

• Ιππασία - Ιππικός Όμιλος / 6947951356 (Πόντι), Σπανίδης / 6946193863 (Βασιλική) • Οινοτουρισμός – lefkaditikigi.gr, siflogolefkada.gr • Yoga & meditation – uraniavillas.gr ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ:

• Aλεξίπτωτο πλαγιάς – lefkadaparagliding.gr • Πτήση πάνω από το νησί – Αερολέσχη Λευκάδας, 6999 902424 / ssot18@otenet.gr

Activities AT SEA:

• Kitesurfing, windsurfing, hoverboard – milosbeach.gr (Agios Ioannis) • Windsurfing – wildwind.co.uk, windsurfvassiliki.com (Vassiliki) • Sailing packets, boat renting – travelsolution.gr, dessimiboats.gr, asteria.gr/ asteria-cruises, pys.gr • Cruises – odysseia-lefkada.eu, nidristar.gr • Diving – underwater.gr, lefkasdivingcenter.gr • Sea sports – watersportsinlefkada.gr (Nydri) ON LAND:

• Horse riding – Horse riding club / 6947951356 (Ponti), Spanidis / 6946193863 (Vassiliki) • Wine tourism – lefkaditiki.gr, siflogolefkada.gr • Yoga & meditation – uraniavillas.gr IN THE AIR:

• Paragliding – lefkadaparagliding.gr Flight over the island – Lefkada Flying Club, 6999 902424 / ssot18@otenet

Λευκαδίτικη Γη. / Lefkas Earth.

INFO ΜΕΤΑΒΑΣΉ / TRAVEL DETAILS

• ΟΔΙΚΏΣ ΑΠΟ ΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΤΉΣ ΑΝΕΚ / BY ROAD FROM ANEK’S PORTS: 115 χλμ. από την Ηγουμενίτσα (περίπου 1 ώρα και 40 λεπτά) και 165 χλμ. από την Πάτρα (περίπου 2,5 ώρες). / 115 km from Igoumenitsa (about 1hr and 40 minutes) and 165 km from Patra (about 2 and half hours). • ΑΠΟ ΑΘΉΝΑ / FROM ATHENS: Περίπου 360 χλμ. (4 ώρες). Από Θεσσαλονίκη: 375 χλμ. (περίπου 4 ώρες). / About 360 km (4 hours). From Thessaloniki: 375 km (about 4 hours). • ΜΕ ΚΤΕΛ / BY BUS: Τακτικά δρομολόγια από/προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηγουμενίτσα, Πρέβεζα & Πάτρα. / Regular service from/to Athens, Thessaloniki, Igoumenitsa, Preveza & Patra. • ΜΕ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ / BY PLANE: Εποχική σύνδεση, μέσω του αεροδρομίου Πρεβέζης-Ακτίου, με Αθήνα (Olympic Air/ Aegean Airlines), αεροδρόμια εσωτερικού (Sky Express) & πτήσεις charter εξωτερικού. Το αεροδρόμιο βρίσκεται 17 χλμ. από την πόλη. / Seasonal connection with Athens through Preveza-Aktio airport (Olympic Air/Aegean Airlines), domestic airports (Sky Express) & international charter flights. The airport is 17 km out of the city.

ΧΡΉΣΙΜΑ ΤΉΛΕΦΏΝΑ & ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ / USEFUL PHONES & WEBSITES

TΉΛΕΦΏΝΙΚΟΣ ΚΏΔΙΚΟΣ ΠΟΛΉΣ / CITY DIAL CODE: (+30) 26450. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ/ HOSPITAL: 25371. ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ / POLICE: 22100. ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΑ / PORT AUTHORITIES: 22322 (Λευκάδα / Lefkada) / 92509 (Νυδρί / Nydri). KTEΛ / BUSES: 22364 – ktel-lefkadas.gr (Λευκάδα / Lefkada), 210-5150108 (Αθήνα / Athens), 2310- 595412 (Θεσ/ νίκη / Thessaloniki), 2610-274938 (Πάτρα / Patra). ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΑΚΤΙΟΥ / AKTIO AIRPORT: 26820-26113. OLYMPIC AIR / AEGEAN AIRLINES: 8018010101 – olympicair.com / 8011120000 – aegeanair.com SKY EXPRESS: 8011128288 / skyexpress.gr MΑΡΙΝΑ ΛΕΥΚΑΔΑΣ / MARINA OF LEFKADA: 26645 / medmarinas.com ANEK LINES S.A.: 210-4197400 – anek.gr ΤΑΞΙ / TAXI: 26555 / 24600 / 21001 / 92000 – lefkasradiotaxi.gr.

2016 ANEKORAMA | 51

XXXX

LIFE STYLE

WALK IN THE CITY

Νέες αφίξεις, νέα στέκια, νέες διαδρομές ξανασχεδιάζουν κάθε σεζόν τον χάρτη του χανιώτικου lifestyle. Ζητήσαμε από τη Διευθύντρια Marketing της ΑΝΕΚ LINES, Ειρήνα Σίμου, να σας ξεναγήσει στα hot spots της Παλιάς Πόλης, για να βρίσκεστε και αυτό το καλοκαίρι στο σωστό σημείο τη σωστή στιγμή. / The map of Chania lifestyle changes every year. Irina Simos, ANEK LINES’ Marketing Director, guides us to the Old Town’s hot spots. ΣΠΥΡΟΣ ΖΑΧΑΡΑΚΗΣ / SPYROS ZACHARAKIS

52 | ANEKORAMA 2016

2016 ANEKORAMA | 53

XXXX

ΣΤΑ ΣΤΕΝΑ ΤΟΥ ΤΟΠΑΝΑ / TOPANAS QUARTER Η αριστοκρατική συνοικία της Παλιάς Πόλης κρύβει στα σοκάκια της µερικές από τις πιο γοητευτικές εικόνες των Χανίων. Ανάµεσά τους υπέροχα βενετσιάνικα αρχοντικά του 17ου και του 18ου αιώνα, όπως αυτά που στεγάζουν το «Fagotto Jazz Bar», στην οδό Αγγέλου, και το ξενοδοχείο «Casa Delfino», στ Θεοφάνους. Αναζητήστε την πύλη του Μεγάρου Renieri στην οδό Μόσχων και χαζέψτε τα καταστήµατα µε τα αναµνηστικά στη Θεοτοκοπούλου. The Old Town’s aristocratic quarter hides some charming sites in its alleys: elegant Venetian mansions of the 17th and 18th centuries, today accommodating “Fagotto Jazz Bar”, and “Casa Delfin ” Hotel. See the elegant Renieri Gate and the souvenirs in the shop windows of Theotokopoulou St.

54 | ANEKORAMA 2016

Casa Delfino

XIXFXE XS T Y L E L

Fagotto Jazz Bar 56 | ANEKORAMA 2016

Για καφέ στο Boheme / Coffee break at Boheme

ΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΑΛΗ∆ΩΝ / CHALIDON ST.

Boheme

Ακολουθώντας τη Ζαµπελίου, µε κατεύθυνση ανατολικά, θα βγείτε στην πολυσύχναστη Χάληδων, τη βασική αρτηρία της Παλιάς Πόλης. Στη συµβολή τους, η κοµψή και ατµοσφαιρική αυλή του «Boheme» είναι µια όαση δροσιάς για καφέ, φαγητό, αλλά και καταπληκτικά κοκτέιλ, ενώ το «Delizia», στο Νο 13, σερβίρει εξαιρετικό homemade παγωτό που αξίζει να το δοκιµάσετε. In the junction of Chalidon St., the Old Town’s basic route, with Zambeliou St., “Boheme”’s elegant courtyard, with its nice ambience is an oasis for coffee, dinner, and amazing cocktails; “Delizia”, at No. 13, serves delicious homemade ice cream.

2016 ANEKORAMA | 57

LIFE STYLE

Παναγία Τριμάρτυρη / Virgin of the Three Martyrs church

Delizia Gelato Italiano

Σηµείο αναφοράς της Χάληδων, η πολιούχος Παναγία Τριµάρτυρη, µε τα γεµάτα τραπεζάκια του «Τυπογραφείου» στην πλατεία της. Λίγο πιο πάνω, η οδός Σκρυδλώφ, µε τα Στιβανάδικα, µας οδηγεί στο διατηρητέο κτίσµα σε σχήµα σταυρού που στεγάζει την Αγορά. The church dedicated to the Virgin of the Three Martyrs and the crowded “Typografeio” restaurant are reference points in Chalidon St. A little further, Skridlof St. leads to the Municipal Market.

Δημοτική Αγορά / Municipal Market

LIFE STYLE

ΣΤΑ ΠΕΡΙΞ ΤΗΣ ΣΠΛΑΝΤΖΙΑΣ Η Χατζηµιχάλη Νταλιάνη, κάτω από την Αγορά, έχει εξελιχθεί στο νυχτερινό meeting point της πόλης, αλλά το «Μεσογειακό» ή η «Κουζίνα ΕΠΕ» λίγο πιο πέρα, στη ∆ασκαλογιάννη, είναι µια καλή αφορµή να βρεθείτε εδώ και για φαγητό. Σε άνοδο και η ιστορική πλατεία της Σπλάντζιας, µε τα τραπέζια του καφενείου του «Μπούρµπου» κάτω από τον τεράστιο πλάτανο. Για την επιστροφή στη Χάληδων, επιλέγουµε τα Μαχαιράδικα (aka την οδό Σήφακα), µε άλλη µια γλυκιά στάση στo πολύ ξεχωριστό εργαστήρι ζαχαροπλαστικής «Σκέτη Γλύκα», Εισοδίων 18.

Μεσογειακό / Mesogiako

Πλατεία της Σπλάντζιας / Splantzia Square

AROUND SPLANTZIA SQUARE Chatzimichali Daliani St. is the town’s evening meeting point, but “Mesogiako” or “Kouzina EPE” on Daskalogianni St. are recommended for dinner. Historic Splantzia Square is popular, with “Bourbos”’ café tables under the huge plane tree. As you return to Chalidon St. through Macheradika district (aka Sifaka St.), stop at Sketi Glyka, a unique pastry making workshop.

Σκέτη Γλύκα / Sketi Glyka

LIFE STYLE

ΠΑΜΕ ΛΙΜΑΝΙ / THE PORT

Νεώρια / Dockyards

Γιαλί Τζαμισί / Yiali Tzamisi

Ξεκινάµε από το Παλιό Λιµάνι και το café «Aroma», δίπλα στο Γιαλί Τζαµισί, και συνεχίζουµε στην Ακτή Τοµπάζη µέχρι την Ακτή Ενώσεως, µε φόντο τα Νεώρια και µερικές από τις καλύτερες προτάσεις των Χανίων για φαγητό και ποτό: «Μοναστήρι», «Παλλάς», «Νάµα» και νέα φιλόδοξη άφιξη το «Salis», µε εµπνευσµένη κουζίνα, εµµονή στις πρώτες ύλες και λαχανικά από την ιδιόκτητη φάρµα του. Start from the Old Port and move to Tobazi Coast, and Enoseos Coast, with the Dockyards in the background and some of the best dining venues: “Monastiri”, “Pallas”, “Nama” and new arrival, “Salis”, with delicious dishes, and pure raw materials from its privately owned farm.

Salis

2016 ANEKORAMA | 63

LIFE STYLE

Μινιατούρα / Miniatoura

Οδός Ποτιέ / Potie Street

ΝΥΧΤΕΡΙΝΕΣ ∆ΙΑ∆ΡΟΜΕΣ / NIGHT ROUTES Όλοι οι δρόµοι οδηγούν στη Χατζηµιχάλη Νταλιάνη. Η ανάπλασή της το 2004 µετέτρεψε µία από τις πιο υποβαθµισµένες τουριστικά γειτονιές της Παλιάς Πόλης στην πιο ζωντανή νυχτερινή πιάτσα. Το εµβληµατικό κτίριο του «Kibar» –ή Μοναστήρι του Καρόλου, όπως το ξέρουν οι περισσότεροι–, που υπήρξε όντως µοναστήρι τον 16ο αιώνα, δεσπόζει στον πεζόδροµο, ενώ η εσωτερική αυλή του αποπνέει αύρα ιστορίας και υψηλή αισθητική. Σηµειώστε ακόµη τη «Μινιατούρα», το «Οινοποιείο» και το «Εµπριµέ», πριν συνεχίσετε στην Ποτιέ και στα δίπλα στενάκια Σαρπάκη και Επισκόπου Χρυσάνθου, για περισσότερο bar-hopping. The remodeling of Chatzimichali Daliani St. in 2004, transformed one of the most downgraded quarters of the Old Town to a very lively spot. The emblematic “Kibar” or Karolos’ Monastery –a 16th century monastery– looms above the pedestrian street. Visit “Miniatoura”, “Oinopoieio”, and “Emprime” before moving on to Potie St. and the nearby alleys for further bar-hopping.

Kibar

2016 ANEKORAMA | 65

Ακ τή Τοµ πά ζη

Μ. Αφε Ρίτζου Ανδρέα ου γέλ Αγ

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ

Σαλή Χελι δονά κη

Θε οφ άν ου ς

ν έω νολ ντα Κα

τη τουριώ Κουν Ακτή

ΑΡΩΜΑ

Μ όσ χω ν

ρέ Κατ

Ζαµπ ελίου

BOHEME Κονδυ λάκη

Σκούφ ων

Καραολή & ∆ηµη τρίου

ΣΚΑΛΙ∆ΑΚΗΣ ΣΚΕΤΗ ΓΛΥΚΑ

DELIZIA

γόρα Πλ. Αθηνα

Πόρτου

Ποτιέ

ΕΛΑ

TYΠΟΓΡΑΦΕΙΟ

Χάληδω ν

Πό ρτο υ

CASA DELFINO

Λίθινων

FAGOTTO Α. Γάµπα

ρη Βενέ

ο Μπετόλ ώφ Σκρυδλ

∆τουνόπαπά

Μουσούρων

THE CITY AT YOUR FEET

Η Παλιά Πόλη κρύβει εκπλήξεις σε κάθε δροµάκι και σε κάθε γωνιά της. Τσέκαρε αυτές που δεν πρέπει να προσπεράσεις.

ΠΑΛΛΑΣ

υ ούλο οκοπ Θεοτ

66 | ANEKORAMA 2016

ΝΑΜΑ

θου υσάν υ Χρ κόπο Επισ

ΟΛΗ Η ΠΟΛΗ ΣΤΑ ΠΟ∆ΙΑ ΣΟΥ

XXXX

ΘΡΑΚΑ ρη λη Γιάννα Χατζηµιχά

Πλ

MAP

νος αλίω ∆ευκ Γλαύ κου

ΓΛΩΣΣΙΤΣΕΣ

Πλ. Κατεχάκη

SALIS Αρχολέων

Ριανού

ουλών ∆ρακοντοπ

υ ρκο Μά Αγ.

ρου βά ανε ρ. Κ Πα

ν έω νολ ντα Κα

Σήφακα

Σή φα κα

υ µο σί α ρ Γε

ρέ Κατ

ΤΟ Α∆ΕΣΠΟΤΟ

SPLANZIA

821 Πλ. 1

νη ιάν λογ σκα ∆α

ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΜΠΟΥΡΜΠΟΣ

ΜΑΡΙ∆ΑΚΙ κη Σαρπά

COOK PORN ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ

KIBAR

ΚΟΥΖΙΝΑ ΕΠΕ

Μίνωος

υ Α. Μάλµο

Ποτιέ

υ άνθο Χρυσ που πισκό

Σορβόλου

Επιµενίδ ου

Καλλεργών

ρο εβά Καν

λιάνη άλη Ντα Χατζηµιχ

α όν ηδ ρπ Σα

Ακτή Ενώσεως

Ανδρογαίων

Μ. Αφεντουλιεφ

ΜΙΝΙΑΤΟΥΡΑ ερών Τσουδ

ΕΜΠΡΙΜΕ

δλώφ Μουσούρων

ΑΓΑΠΗΝΗΣ Πλ. Αγοράς

ου ζέλ ενι Ανδ Β ρέα κλή Πα φο ο Σ πα . νδρ Πλ έου

Ελ. Βενιζέλου

2016 ANEKORAMA | 67

SUN SHINE

Αέρινες γραµµές και δροσερά χρώµατα για κοµψό beachwear, που προστατεύει το στυλ κάτω από τον καυτό ήλιο. / Ethereal lines and cool colors for elegant, stylish beachwear under the hot sun.

ΦΩΤΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΖΑΡ∆ΟΣ / PHOTO: GEORGE LIZARDOS ΜΟΝΤΕΛΟ: ΜΑΡΙΑΛΕΝΑ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ / MARIALENA CHATZIVASILEIOU

Rainbow swimsuit MADAME SHOU SHOU, ΤΥΡΚΟΥΑΖ. AΠΕΝΑΝΤΙ/ OPPOSITE

Λευκό καπέλο / White hat, KATRIN. Φόρεμα από προσωπική συλλογή / Dress from a personal collection.

2016 ANEKORAMA | 69

Bαμβακερή πουκαμίσα Πουκαμίσα, τοπ και/ Cotton tunic LARAπαντελόνι/ ETHNIC. μεταξωτό Clutch απόtunic, βαμβάκι Cotton top/and silk clutch CODELLO. trousers Δερμάτινα THE LINE σανδάλια / Leather sandals PROJECT. Δερμάτινο MOST CHIC, ΤΥΡΚΟΥΑΖ. κολιέ και βραχιόλια/ leather necklace and bracelets IRO GAROFALAKI, XAMAM. Zώνη/belt IOANNA KOURBELA, XAMAM. Σανδάλια/ sandals MOST CHIC

70 | ANEKORAMA 2016

Μακρύ λευκό καφτάνι / Long white kaftan dress, KATRIN.

2016 ANEKORAMA | 71

Φόρεμα / Dress MOLLY BRACKEN, ΤΥΡΚΟΥΑΖ.

Δ Ι Ε Υ Θ Υ Ν Σ Ε Ι Σ Κ Α ΤΑ Σ Τ Η Μ Α Τ Ω Ν : Τ Υ Ρ ΚΟ ΥΑ Ζ FA S H I O N A C C E S S O R I E S , Τ Ζ Α Ν Α Κ Α Κ Η 2 1 , Χ Α Ν Ι Α , Τ Η Λ . 2 8 2 1 0 4 4 3 3 3 , H T T P : / / T U R Q U O I S E S H O P. G R • K AT R I N , Χ Ρ Υ Σ Α Ν Θ Ο Υ Ε Π Ι Σ ΚΟ Π Ο Υ 7 - 9 , Χ Α Ν Ι Α , Τ Η Λ . 2 8 2 1 0 5 5 3 0 9 , Ο Μ Η Ρ Ο Υ 5 2 , Ν Ε Α Σ Μ Υ Ρ Ν Η , Τ Η Λ . 2 1 0 9 3 1 0 3 0 6 , Α Γ Ι ΟΥ Μ Ε Λ Ε Τ Ι ΟΥ 6 7 , ΑΘ Η Ν Α , Τ Η Λ . 2 1 0 8 6 4 9 5 0 7

Νημάτινη μπλούζα / Fringed cotton top MOLLY BRACKEN. Ψάθινη τσάντα / beach bag ABBACINO, ΤΥΡΚΟΥΑΖ.

2016 ANEKORAMA | 73

Eνετικά µονοπάτια και εξωτικές παραλίες. Venetian trails and exotic beaches.

Μια συναρπαστική πειρατική περιπέτεια. Exciting pirate adventure.

Από τον Kίσσαµο στη Γραµβούσα και στον Μπάλο From Kissamos to Gramvousa island and Balos lagoon

ΝΗΣΟΣ ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ GRAMVOUSA ISLAND

ΜΠΑΛΟΣ BALOS

ΚΙΣΣΑΜΟΣ KISSAMOS

ΣΟΥ∆Α SOUDA

2-3

Xρυσαφένιος παράδεισος. A golden paradise.

Από την Ιεράπετρα στο νησί Χρυσή From Ierapetra to Chrissi island

ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΕΣ, ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΕΣ!!! CRUISES, CRUISES!!!

Μονοήµερες κρουαζιέρες σε εξωτικούς προορισµούς στην Κρήτη. One day cruises to place of exotic beauty in Crete.

Cretan Daily Cruises: Καθηµερινές αναχωρήσεις/daily deparures | Πληροφορίες: τηλ.: 28220 22888

Ένα ειδυλλιακό ξεφάντωµα. Stunning sunset party.

Στον κόλπο της Σούδας (Αλµυρίδα, Μαράθι, Λουτράκι)

Day cruise in Souda bay (Almyrida, Marathi, Loutraki)

Βραδινή κρουαζιέρα µε δείπνο, ζωντανή µουσική και χορό στον κόλπο της Σούδας Evening cruise with dinner, live music and dance in Souda bay

ΜΑΚΡΥ ΓΙΑΛΟΣ MAKRI GIALOS

ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ IERAPETRA

ΝΗΣΟΣ ΧΡΥΣΗ CHRISSI ISLAND

ΚΟΥΦΟΝΗΣΙ KOYFONISI

Από τον Μακρύ Γιαλό στο Κουφονήσι From Makris Gialos Τo Koufonisi

Ένας παράδεισος για λίγους (τυχερούς). A heaven on earth for the lucky few.

Informations: tel.: +30 28220 22888 | WWW.CRETANDAILYCRUISES.COM

www.incrediblecrete.gr Το ανανεωμένο τουριστικό portal της Περιφέρειας Κρήτης www.incrediblecrete.gr

Η νέα διαδικτυακή πύλη www.incrediblecrete.gr δεν είναι ένας απλός οδηγός, είναι ένα ολοκληρωµένο σύστηµα διαχείρισης του προορισµού «Κρήτη», µέσω του οποίου ο χρήστης και δυνητικός επισκέπτης µπορεί να σχεδιάσει τις διακοπές του, να αποθηκεύσει στα «αγαπηµένα» τις δραστηριότητες και τους προορισµούς που θέλει να επισκεφθεί, να βρει κατάλυµα και προτάσεις για φαγητό. Επίσης, µπορεί να περιηγηθεί στην ιστορία, στα έθιµα και στον πολιτισµό του νησιού, και στη συνέχεια να µοιραστεί µέσω των social media την εµπειρία του µε τους υπόλοιπους χρήστες, δίνοντας έτσι µια πολυδιάστατη παρουσίαση του νησιού µέσα από την οπτική του. The new Internet portal www.incrediblecrete.gr is not an ordinary guide; it’s a thorough management system of destination “Crete”, through which the user and potential visitor of the island can plan his vacations, save in his “favorites” the destinations which he wants to visit, find accommodation and dining suggestions, and take in the island’s history, customs and culture; then, he can share his experiences with other users through the social media, providing his own view of the island by a multidimensional presentation. co_brand.pdf

CMY

76 | ANEKORAMA 2016

6/7/16

5:04 PM

QUIZ

ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ

ΞΕΡΕΙΣ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ; HOW WELL DO YOU KNOW CRETE?

Χίλια χιλιόμετρα ακτογραμμής, έκταση 8.336 τ.χλμ., πεδιάδες, ποτάμια, λίμνες, φαράγγια, άγρια πανύψηλα βουνά. Το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας, το πέμπτο της Μεσογείου. Με φύση υπέροχη και ιστορία χιλιετιών. Η Κρήτη, ένας κόσμος ολόκληρος. Απαντήστε στο Quiz και γνωρίστε την ακόμα καλύτερα. / One thousand kilometers of coastline, an area of 8,336 sq. km, plains, rivers, lakes, gorges, wild mountains. Crete is Greece’s largest island, fifth in the Mediterranean, with a great history. Answer the Quiz to know it better. KAΛΛΙΑ ΚΑΣΤΑΝΗ / KALLIA KASTANI

2016 ANEKORAMA | 77

1 Η κρητική «γλυκομιλίτσα» είναι… Cretan “glykomilitsa” is…

Συρτός χορός. A folk dance.

Είδος μηλιάς, που δίνει πολύ μικρό καρπό. An apple tree with very small apples.

Το ανύπαντρο, λιγομίλητο κορίτσι. An uncommunicative spinster.

Τρεις από τις πιο γνωστές ενετικές κρήνες της Κρήτης έχουν κρουνούς σε σχήμα λεοντοκεφαλής. Η συγκεκριμένη της φωτογραφίας είναι: Three of Crete’s most famous Venetian fountains have faucets shaped as lion heads. The fountain in the photo is:

Η κρήνη Morosini ή Λιοντάρια, στο Ηράκλειο. Morosini or Lions’ fountain in Heraklion.

Η κρήνη Rimondi ή Μεγάλη Βρύση ή Βρυσάκια, στο Ρέθυμνο. Rimondi fountain or Megali Vrissi or Vrissakia in Rethymnon.

Η κρήνη στο χωριό Σπήλι. Fountain in Spili.

3 4

When do Drosoulites appear in the Frangokastello plain, in Sfakia region?

Το «Άγιο Όρος» της Κρήτης βρίσκεται…. Crete’s “Holy Mountain” is…

Τον Ιανουάριο, όσο διαρκούν οι Αλκυονίδες. In January, during the Halcyon days.

Τον Σεπτέμβριο, στο «μικρό καλοκαιράκι». During the warm days of September.

Γύρω στα τέλη Μαΐου ή στις αρχές Ιουνίου. End of May or beginning of June.

78 | ANEKORAMA 2016

Στο Επάνω Μεραμπέλλο. In Upper Merabello.

Στα Αστερούσια – Αγιοφάραγγο. In Asterousia Mountains – Agiofarago.

Στη μονή του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη. In St. John the Hermit’s monastery.

Στη Γαύδο, στο ακρωτήρι της Τρυπητής, στο νοτιότερο άκρο της Ελλάδας –και άρα της Ευρώπης– θα βρεις πάνω στα βράχια… On the rocks of Cape Tripiti in Gavdos, Greece’s –and Europe’s– southernmost tip, you will find…

Έναν φάρο. A lighthouse.

Μία καρέκλα. A chair.

Πέτρες. Stones.

JEAN-MARIE MUGGIANU FLICKR

Πότε περίπου εμφανίζονται οι Δροσουλίτες στον κάμπο του Φραγκοκάστελλου, στα Σφακιά;

6 Αν είσαι junkie της αδρεναλίνης, αξίζει να ανέβεις στα βουνά των Χανίων, για να βρεις τους τολμηρούς που κάνουν bungee jumping στο περίφημο γεφύρι… If you are an adrenalin junkie, go up the mountains of Chania and join the bold bungee jumpers at the famous bridge of…

Της Αράδαινας. Aradaina.

Του Μέγα Ποταμού. Mega Potamos.

Του Μοροζίνι. Morosini.

80 | ANEKORAMA 2016

7 Υπήρξε φρούριο και φυλακή, έγινε έμπνευση για βιβλία, σίριαλ και ταινίες. Σήμερα είναι ο πιο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος της Κρήτης, μετά την Κνωσό. Αλλά πότε έκλεισε το λεπροκομείο της Σπιναλόγκας; It is Crete’s most frequently visited archaeological site after Knossos, but when did Spinalonga’s leper colony close?

Το 1957. In 1957.

Το 1940, μετά την κήρυξη του πολέμου. In 1940, after the declaration of the war.

Το 1905. In 1905.

8 Ποια γνωστή τραγουδίστρια των 70’s έκανε hippie διακοπές στις σπηλιές στα Μάταλα; Which famous singer of the 70’s spent her vacations at the hippie Matala caves?

Η Τζόαν Μπαέζ. Joan Baez.

Η Τζάνις Τζόπλιν. Janis Joplin.

Η Τζόνι Μίτσελ. Joni Mitchell.

2016 ANEKORAMA | 81

9 Τι μπορεί να βρει κανείς στον Κερατόκαμπο, στον νομό Ηρακλείου; What can be seen in Keratokambos of Heraklion Prefecture?

«Κερατιές», δηλαδή χαρουπιές.

Αμέτρητους surfers. Many surfers.

Το φαράγγι «Του Πισκόπη το Πήδημα». “Tou Piskopi to Pidima” gorge.

“Keraties” (carob trees).

Στο χωριό αυτό του νομού Λασιθίου γυρίστηκε το 1956 η ταινία «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», η πρώτη διεθνής ελληνική παραγωγή/μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του αριστουργήματος του Νίκου Καζαντζάκη, σε σκηνοθεσία Ζιλ Ντασέν και με τη Μελίνα Μερκούρη στον ρόλο της «αμαρτωλής» χήρας Κατερίνας. The first international Greek movie (“He Who Must Die”) a production of Nikos Kazantzakis’ masterpiece, “Christ Recrucified”, was shot in this village of Lasithi Prefecture in 1956, directed by Jules Dassin, starring Melina Mercouri.

Ζάκρος. Zakros.

Κριτσά. Kritsa.

Ελούντα. Elounda.

11 Σε ποια παραλία της Κρήτης οι πινακίδες προειδοποιούν: «Μην κλέψετε άμμο»;

Ποιος «ανακάλυψε», ουσιαστικά, την Ελούντα και άνοιξε τον δρόμο για την τουριστική της ανάπτυξη;

Which Cretan beach has “Don’t steal the sand” warning signs?

Who actually “discovered” Elounda and opened the way to its tourist development?

Πού βρίσκεται το «άγνωστο φοινικόδασος» της Κρήτης; Where is Crete’s “unknown palm forest”?

Στο Βάι. In Vai.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου. Andreas Papandreou.

Στο Βάι. In Vai.

Στο Ελαφονήσι. In Elafonissi.

Ο Γουόλτ Ντίσνεϊ. Walt Disney.

Στην Πρέβελη. In Preveli.

Στα Μάταλα. In Matala.

Ο αρχαιολόγος Άρθουρ Τζον Έβανς. Archaeologist Arthur John Evans.

Στον Αχεντριά, στο νότιο Ηράκλειο. In Achentrias, in South Heraklion.

82 | ANEKORAMA 2016

14 Στην Κρήτη, αν ζητήσεις «παλικάρια», θα σου φέρουν… In Crete, if you ask for “palikaria” you’ll get…

Σφακιανούς μαυροπουκαμισάδες. Strong young lads.

Μεγάλα τσικάλια. Big cooking pots.

Μια σαλάτα. A salad.

15 Από πού πήρε το όνομά του το ξακουστό μοναστήρι της Χρυσοσκαλίτισσας, στα Χανιά; Why did the famous Chrisoskalitissa Monastery in Chania take that name?

Από τις περίτεχνα σκαλισμένες εικόνες του. Due to its fine icons.

Από το χρυσό κατώφλι του. Due to its golden doorstep.

Κανείς δεν ξέρει. Nobody knows.

84 | ANEKORAMA 2016

16 Πόσες κορυφές των Λευκών Ορέων ξεπερνούν τα 2.000 μέτρα; How many White Mountains summits are higher than 2,000 m? 58. 58.

12. 12.

3. 3.

COMMONS.WIKIMEDIA.ORG/C MESSIER

17 Η αρχαιότερη ελιά στον κόσμο υπολογίζεται ότι φυτεύτηκε την περίοδο 1350-1100 π.Χ. και βρίσκεται στην Κρήτη. Είναι η μινωική ελιά… The Minoan olive tree, the world’s oldest olive tree, planted between 1350 and 1100 B.C. in Crete, is in…

Από χρυσό. Gold.

Από τι είναι φτιαγμένος ο δίσκος της Φαιστού;

Από πηλό. Clay.

What is the Phaistos Disk made of?

Από σίδερο. Iron.

Η κρητική «μαλοτήρα» είναι…

Το «αλογάκι της Παλαιόχωρας» είναι…

Cretan “malotira” is…

The “horse of Paleochora” is…

Νοστιμότατη κρητική γραβιέρα, μακράς ωρίμανσης. A tasty, long-ripened Cretan gruyere.

Ράτσα μικρόσωμου κρητικού αλόγου. A breed of small Cretan horses.

Στην Κνωσό. In Knossos.

Στο Κράσι Μαλίων. In Krassi, Malia.

Θεραπευτικό βοτάνι. A medicinal herb.

Ένας βράχος. A rock.

Στον Αζοριά Καβουσίου. In Azoria, Kavoussi.

Γίδα βραστή. Boiled goat.

Παραλία στη νότια Κρήτη. A shore in Southern Crete.

2016 ANEKORAMA | 85

22 Πού βρίσκεται ο «μανδύας του Δία»; Where is the “Mantle of Zeus”?

Πού βρίσκονται οι «πυραμίδες της Κρήτης»;

Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. They don’t exist.

Where are “Crete’s pyramids”?

Στον Σέλινο Χανίων. In Selino, Chania.

Στην Ποταμίδα, νότια από το Καστέλλι. In Potamida, south of Kastelli.

Στο Ιδαίο Άντρο. In Ideon Cave.

Στις Πάχνες, την πιο ψηλή κορυφή της Κρήτης (2.456 μ.). In Pachnes, Crete’s highest summit (2,456 m).

Στο Δικταίο Άντρο. In Dikteon Cave.

Ο σπάνιος –και προστατευόμενος πια– κρητικός αίγαγρος λέγεται αλλιώς και…

Το παραδοσιακό, κρητικό μαυρομάνικο μαχαίρι είχε λαβή από…

The rare –protected– species of Cretan wild goat is also called…

The traditional Cretan knife’s hilt is made of…

Ποιο νησάκι της Κρήτης «φιλοξενεί» ένα ολόκληρο αρχαίο θέατρο, άριστα διατηρημένο, χωρητικότητας 1.000 ατόμων; Which Cretan islet “accommodates” a well preserved ancient theater with a capacity of 1,000 spectators?

Αγρίμι. Agrimi (feral goat).

Έβενο. Ebony.

Η Γαύδος. Gavdos.

Κρι-κρι. Kri-Kri.

Κέρατο ζώου. Animal horn.

Το Κουφονήσι. Koufonissi.

Σανάδα. Sanada.

Ελεφαντόδοντο. Ivory.

Η Χρυσή. Chrissi.

86 | ANEKORAMA 2016

27 Αν πας στην Κρήτη και ζητήσεις να δεις «αρσενάλια» και «κούλες», θα σου δείξουν… In Crete, if you ask to see “arsenalia” and “koules”, you will be shown…

26 Βρίσκεται στο Λασίθι. Θεωρείται ένα από τα πιο «δύσκολα» τεχνικά, αλλά και τα ωραιότερα φαράγγια της Ευρώπης. Οι πρώτοι που διέσχισαν το φαράγγι του Χα ήταν τρεις Θεσσαλονικείς ορειβάτες: ο Σταύρος Λαζαρίδης, ο Βλάσης Χατζηπαναγιώτου και ο Χρόνης Αματζίδης. Για να το περάσουν, χρειάστηκαν… Ha Gorge, one of Europe’s most beautiful and technically “difficult” gorges, is in Lasithi. Three mountain climbers from Thessaloniki crossed it first in…

Μία ημέρα. One day.

Ένα οκτάωρο. Eight hours.

Μία εβδομάδα. One week.

88 | ANEKORAMA 2016

Ενετικά νεώρια και τουρκικά κάστρα. Venetian shipyards and Turkish castles.

Μούρα και ελιές. Mulberries and olives.

Κρητικούς, με παραδοσιακές φορεσιές. Cretans wearing traditional costumes.

29 Νησάκι του νομού Χανίων, του οποίου το σχήμα θυμίζει τεράστια χελώνα ή θαλασσινό θηρίο, με το στόμα ανοιχτό, έτοιμο να δαγκώσει. Είναι τόπος φιλοξενίας –και προστασίας– του σπάνιου κρητικού αίγαγρου. A Chania Prefecture islet whose shape reminds of a turtle or sea beast, and accommodates the rare Cretan wild goat, is called… Άγιοι Θεόδωροι ή «τα Θοδωρού». Agii Theodori or “Thodorou”.

Παξιμάδι. Paximadi.

Αγριόμανδρα. Agriomandra.

MANOLIS FOINIKIANAKIS

28 «Μυστικές», υπέροχες παραλίες της νότιας Κρήτης, διάσημες για τους αμμόλοφους, το ηλιοβασίλεμα, την ιδιαίτερη ενέργειά τους – υπήρξαν από τους πρώτους προορισμούς των yogis στην Ελλάδα. Βρίσκονται: Magnificent beaches in South Crete, famous for their special energy – one of the yogis’ first destinations. They are located in:

Στην Αγία Ρουμέλη. In Agia Roumeli.

Στο Λουτρό. In Loutro.

Στην Ακουμιανή Γυαλιά. In Akoumiani Gialia.

30 Πού βρίσκεται το «πνιγμένο» κρητικό χωριό; Where is the “drowned” Cretan village?

Στα Φαλάσαρνα. In Falasarna.

Στην αρχαία Ίτανο, στην Ερημούπολη. In ancient Itanos, in Erimoupoli.

Στη Χερσόνησο, στα Μάλια. In Chersonissos, at Malia.

2016 ANEKORAMA | 89

Σωστές απαντήσεις / Correct answers 1. Α / Α Η «γλυκομιλίτσα», όπως και το «ρόδο», είναι συρτοί χοροί και πιθανότατα «κατάγονται» από τους τελετουργικούς χορούς που ήταν ονομαστοί στην Κρήτη, κατά τη Μινωική Εποχή. / “Glykomilitsa” and “Rodo” are folk dances, which probably “originated” from ritual dances that were famous in Crete during the Minoan era.

place for many hermits who retreated there to pray. Both areas, at times, are characterized as Crete’s “Holy Mountain”.

έναν hippie. Για χάρη του έγραψε το τραγούδι «Carey». / Joni Mitchell, the Canadian singer –composer of folk and rock music–, spent a “wild” summer in Matala with a cave-dwelling hippie for whom she wrote her hit “Carey”.

2. B / B Η κρήνη Rimondi, στη συμβολή της οδού Κ. Παλαιολόγου με την πλατεία Τίτου Πετυχάκη, στον Πλάτανο, οικοδομήθηκε το 1626 από τον ρέκτορα του Ρεθύμνου Alvise Rimondi και θεωρείται ένα από τα πιο λαμπρά μνημεία της Ενετικής Περιόδου. Επί Τουρκοκρατίας προστέθηκε ένας ημισφαιρικός θόλος, από τον οποίο σώζεται μόνον ο ένας από τους δύο υποστηρικτικούς στύλους. / Rimondi fountain at the junction of Paleologou St. with Titou Petichaki Square, in Platanos, was built in 1626 by Rethymnon’s Rector Alvise Rimondi; it’s one of the most impressive monuments of the Venetian period. A hemispherical dome was added during the Turkish Occupation, from which only one of the two supporting columns is saved.

3. Γ / C Οι Δροσουλίτες, τα φαντάσματα των πολεμιστών του Χατζημιχάλη Νταλιάνη, που έπεσαν ηρωικά από τους στρατιώτες του Μουσταφά Ναϊλή Πασά, εμφανίζονται πολύ νωρίς το πρωί, γύρω στα τέλη Μαΐου κάθε χρόνο. Η τοπική παράδοση συνδέει το φαινόμενο με την ημερομηνία της φονικής μάχης, στις 17 Μαΐου 1828. Εκτός, φυσικά, αν πιστεύετε πως πρόκειται για απλό αντικατοπτρισμό… / According to the local tradition, Drosoulites, ghosts of Chatzimichalis Dalianis’ warriors who died heroically, fighting the soldiers of Mustafa Naili Pasha (in the battle of May 17, 1828), appear early in the morning, around the end of May, each year; unless you believe that it’s only a mirage…

9. Α, Β και Γ / A, B and C 10. Β / B 5. Β / B Οι επτά Ρώσοι επιστήμονες που επιβίωσαν από το Τσερνόμπιλ, κι εδώ και δύο δεκαετίες ζουν στη Γαύδο, σε ένα ιδιότυπο «κοινόβιο» (σ.σ. ναι, υπάρχουν, δεν είναι αστικός μύθος), έστησαν πάνω στο ακρωτήρι μία μεγάλη ξύλινη καρέκλα, ύψους 2,5 μέτρων. Για να κάθεσαι και να χαζεύεις όλη την Ευρώπη. / Seven Russian scientists, who survived Chernobyl, live in Gavdos during the last 20 years in an odd “commune”; they set up on the cape a big wooden chair, 2.5 m high from where one can gaze very far.

6. Α / A Η γέφυρα της Αράδαινας, ύψους 138 μέτρων, είναι η ψηλότερη γέφυρα για άλματα με ελαστικό σχοινί bungee jumping στην Ελλάδα και η δεύτερη στην Ευρώπη. / Aradaina Bridge, 138 meters high, is the highest bridge in Greece, and the second in Europe, for bungee jumps.

7. A / A

4. Το Α και το Β / A and B Στις απομονωμένες ακτές του ξερικού Επάνω Μεραμπέλλου, στο Λασίθι, βρίσκονται διάσπαρτες υπέροχες παμπάλαιες εκκλησιές και μοναστήρια. Όσο για το Αγριοφάραγγο, με τις σπηλιές του, αποτέλεσε τόπο συγκέντρωσης δεκάδων ερημιτών, που αποσύρονταν εκεί για να προσευχηθούν. Και οι δύο περιοχές, κατά καιρούς, χαρακτηρίζονται ως «Άγιο Όρος» της Κρήτης. / Some beautiful old churches and monasteries are scattered on the isolated shores of Upper Merabello, in Lasithi. As for the caves of Agriofarago, they were a gathering

90 | ANEKORAMA 2016

Αργότερα, ο Ντασέν θα δήλωνε: «Μία από τις ευτυχέστερες εμπειρίες της ζωής μου ήταν η συνεργασία με τους κατοίκους της Κριτσάς και των γύρω χωριών που συμμετείχαν στην ταινία. Οι πιο πολλοί δεν ήξεραν γράμματα, κι έτσι τα βράδια, όταν γύριζαν από τα χωράφια, μαζευόμασταν στην αυλή του σχολείου και, με διερμηνέα τη Μελίνα, τους μιλούσαμε για το βιβλίο και τις σκηνές που θα γυρνούσαμε. Υπέροχη εμπειρία... Στο βιβλίο, ξέρετε, υπάρχουν οι φτωχοί και οι πλούσιοι, οι προύχοντες του χωριού. Ε, λοιπόν, κανείς δεν ήθελε να παίξει έναν από τους προύχοντες! Με τίποτα βέβαια δεν πείθονταν να παίξουν τους Τούρκους. Ξέρετε τελικά ποιοι έπαιξαν τους Τούρκους; ‘‘Καουμπόηδες’’ από τη διπλανή αμερικανική βάση...». / Dassin had said: “I liked very much my cooperation with the people of Kritsa and the nearby villages, who appeared in the film. Most of them couldn’t read, so in the evenings we gathered in the schoolyard and spoke about the book and the scenes that we were going to shoot. Melina translated… They refused to play the roles of the rich village elders, but mostly they refused to play the Turks. Finally, we used Americans from the nearby American base to play the Turks’’.

11. Β / B «Υπεύθυνα» για την υπέροχη, εξωτική ροζ άμμο της παραλίας είναι κάποια κατακόκκινα κοχύλια, που τρίβονται μέσα στην άμμο, δίνοντάς της αυτή την εντυπωσιακή απόχρωση. / The sand’s pink color is due to red shells ground in it, resulting in this impressive hue.

8. Γ / C

Η Τζόνι Μίτσελ, η Καναδή τραγουδίστρια –συνθέτρια της φολκ και της ροκ–, πέρασε ένα «άγριο» καλοκαίρι στα Μάταλα, ερωτευμένη με

12. Β / B Το 1963 η Disney επέλεξε την Ελούντα ως τόπο γυρισμάτων για την ταινία της «Moon Spinners» («Τα κρόσσια του φεγγαριού»).

Το ανανεωμένο τουριστικό portal της Περιφέρειας Κρήτης www.incrediblecrete.gr

15. Γ / C

A R CH AN E S - A S T E R O U S I A . G R O R Δ Η Μ ΟΣ Α ΡΧ Α Ν Ώ Ν Α Σ Τ Ε Ρ ΟΥ Σ Ί Ώ Ν

Η ταινία είχε budget 3,5 εκατ. δολάρια, και ένα σεβαστό μέρος από αυτά «εισέρρευσε» στην περιοχή, η οποία άρχισε να φιγουράρει στα πρωτοσέλιδα ξένων και ελληνικών εφημερίδων και περιοδικών. Και οι τουρίστες ακολούθησαν… / In 1963, Disney chose Elounda to shoot his “Moon spinners” movie with a budget of 3.5 million dollars. Most of it was spent in the region, which started to appear in the front pages of international and Greek newspapers and magazines. And the tourists followed…

13. Φυσικά, το Γ / C of course Τα άλλα δύο είναι γνωστά και πολυδιαφημισμένα. / The other two are well-known and much-publicized.

14. Γ / C Τα «παλικάρια» (ή «πολυσπόρια» ή «φωτοπάππουδα» ή «μαγεριά») είναι μια πεντανόστιμη σαλάτα με όλα σχεδόν τα όσπρια, «κεντημένη» με διάφορα λαχανικά και μυρωδικά. / “Palikaria” is a very tasty salad containing almost all the pulses, with the addition of various vegetables and spices.

Εδώ οι μύθοι μπλέκονται. Άλλος λέει ότι ένα από τα σκαλοπάτια της μονής ήταν χρυσό, αλλά πουλήθηκε επί Τουρκοκρατίας, άλλος ότι είναι ακόμη εκεί, αλλά οι αμαρτωλοί δεν μπορούν να το δουν. Και ένας τρίτος επιμένει πως, όταν οι Τούρκοι κατέκτησαν την Κρήτη, οι μοναχές έκρυψαν τα κειμήλια του μοναστηριού κάτω από ένα σκαλοπάτι, ώστε να τα προστατέψουν από το πλιάτσικο. Αυτό λοιπόν ήταν το «χρυσό» σκαλί… / Several myths exist: one says that a monastery step was golden, but it was sold during the Turkish occupation; another says that it’s still there, invisible to sinners. A third myth insists that when the Turks occupied Crete, the nuns hid the monastery’s relics under a step to protect them; that was the “golden” step…

16. B / B 17. Γ / C 18. Β / B Ο δίσκος ανακαλύφθηκε στις 3 Ιουλίου 1908, από τον Ιταλό αρχαιολόγο Luigi Pernier, σε υπόγειο του μινωικού παλατιού της Φαιστού, κοντά στην Αγία Τριάδα. Χρονολογείται γύρω στον 17ο αιώνα π.Χ. και φέρει σημεία «ιερογλυφικής γραφής» και στις δύο όψεις, τα οποία αποτυπώθηκαν με σφραγίδες, όσο ο πηλός ήταν ακόμη νωπός. Είναι λοιπόν το αρχαιότερο «τυπωμένο» κείμενο στον κόσμο, αλλά και ένα από τα γνωστότερα μυστήρια της αρχαιολογίας, καθώς ο σκοπός της κατασκευής του ή το νόημα των επιγραφών που φέρει παραμένουν άγνωστα. Μελετητές, οι οποίοι αγωνίζονται χρόνια να «σπάσουν» τον κώδικα, ισχυρίζονται ότι και στις δύο πλευρές του δίσκου εμφανίζεται συχνά η λέξη «μάνα». / The disk was discovered on July 3, 1908 by Italian archaeologist Luigi Pernier in a basement of Phaistos Minoan palace, near Agia Triada. It exists since the 17th century B.C. and it bears “hieroglyphic writing” signs on both sides, pressed with seals while the clay was still soft. It’s the oldest “printed” text in the world, and one of the most famous archaeological mysteries, since the reason of its construction and the meaning of its hieroglyphs remain unknown. Scientists trying to “break” the code for years, claim that a word, “mana”, appears on both sides of the disk.

19. Β / B Η μαλοτήρα, ή καλοκοιμιθιά, είναι το «τσάι του βουνού» της Κρήτης, βοτάνι φαρμακευτικό και καταπραϋντικό. Είναι ένα κι ένα για τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του αναπνευστικού. /

ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΕΡΓΟ αφορά την υλοποίηση ενός οράματος το οποίο θέλει τη νέα ταυτότητα της Κρήτης να μεταδίδει τον πυρήνα των αξιών που χαρακτηρίζουν τον προορισμό, υποστηρίζοντας και προβάλλοντας την επιθυμητή αντίληψη για το νησί. Κεντρικός στόχος της αναβάθμισης του portal είναι η ενημέρωση του περιεχομένου του και η στρατηγική ανάπτυξης της ταυτότητας του προορισμού με βάση 12 θεματικούς άξονες, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη σύνδεση των κειμένων με τη φιλοσοφία των «εμπειριών». Οι εμπειρίες συνδυάζονται με το περιεχόμενο, μέσω μιας βιωματικής προσέγγισης του επισκέπτη, και αναδεικνύουν τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα και χαρακτηριστικά του προορισμού, προβάλλοντας ανθρώπινες μαρτυρίες, τοπία, γαστρονομικές προτάσεις, πολιτιστικές δράσεις, ιστορική κληρονομιά κ.ά. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της αμφίδρομης διασύνδεσης του νέου portal με τα social media, λειτουργία που δίνει τη δυνατότητα να προβάλλονται δυναμικά και σε πραγματικό χρόνο οι εμπειρίες του κάθε επισκέπτη. Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης τονίζει: «Η Περιφέρεια Κρήτης πάντα πρωτοπορεί, ακολουθώντας τις εξελίξεις στο διαδίκτυο και τη νέα τεχνολογία. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε σε κάθε επισκέπτη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό ένα χρήσιμο εργαλείο που θα τον διευκολύνει πριν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στο φιλόξενο νησί μας. Για εμάς αποτελεί προτεραιότητα η σωστή προβολή της Κρήτης, αναδεικνύοντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, με τον καλύτερο δυνατό και πιο πρωτοποριακό τρόπο. Καλή “περιήγηση” σε όλους!». THE MAIN GOAL of the portal’s upgrading is the updating of its content and the strategic development of the destination’s identity based on 12 thematic axes; texts are connected to “experiences” through the visitor’s experience-related approach, highlighting the special advantages and characteristics of the destination by human accounts, landscapes, gastronomy, cultural and historic heritage etc. This is achieved by the new portal’s two-way connection with the social media that allows a dynamic projection of the visitor’s experiences in real time. STAVROS ARNAOUTAKIS, Crete’s Regional Governor, adds: “The Region of Crete is always a pioneer in Internet developments and new technologies. This useful tool will help visitors before and during their trip. Enjoy your ‘roaming’!”.

2016 ANEKORAMA | 91

Malotira, Crete’s “mountain tea”, is a medicinal, sedative herb, also perfect for the common cold and respiratory system diseases.

μίδα, πάλι, βρίσκονται πυραμιδωτά λοφάκια από μαλακό άργιλο (κωμόλιθοι), τα οποία οι βροχές, η διάβρωση και ο χρόνος έχουν σμιλέψει σε ένα παράξενο, εξωγήινο τοπίο. / In Moni Selinou settlement, near ancient Elyros, there is a mysterious monument, unique in Crete: a small, cone-shaped pyramid with 16 m perimeter and 4.60 m height. Its use during the antiquity, or its age, is still unknown. On the other hand, in Potamida, there are pyramidshaped hills made of soft clay, which have been chiseled by rain, corrosion and time into a strange, alien landscape.

female, “Sanada”. The name “Kri-Kri” was given to the animal in the US. In 1950, the Cretan president of the community of Epanochori wanted to offer President Harry Truman this animal as a gift. Truman accepted the gift and, finally, the wild goat was delivered to the zoo, where it became known as “Kri-Kri”, probably due to the repetition of the first syllable of the word “Crete”.

24. Β / B Συνήθως από κέρατο βουβαλιού, κριαριού ή τράγου. Κάθε κέρατο αρκούσε για μία μόνο λαβή. / It’s made of a bull’s, a ram’s, or a male goat’s horn. One horn is used for one hilt only.

25. Β / B 22. Γ / C 20. Β / B Είναι ένας πολύ μεγάλος και εντυπωσιακός βράχος από κροκαλοπαγή ασβεστόλιθο, στην άκρη της παραλίας της Παχιάς Άμμου, στην Παλαιόχωρα, το σχήμα του οποίου θυμίζει έντονα κεφάλι αλόγου. / It’s a very big, impressive rock, made of conglomerate limestone, at the edge of Pachia Ammos beach, in Paleochora, whose shape reminds of a horse’s head.

21. Β και Γ / B and C Στον οικισμό Μονή Σελίνου, κοντά στην αρχαία Έλυρο, βρίσκεται όντως ένα μυστηριώδες μνημείο, μοναδικό στην Κρήτη: μία μικρή κωνοειδής πυραμίδα με περίμετρο 16 μ. και ύψος 4,60 μ. Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε τη χρήση που είχε στην αρχαιότητα ή την ηλικία της. Στην Ποτα-

26. Γ / C Από τις 17 έως τις 23 Ιουνίου του 1987. / June 17th - 23rd 1987.

Έτσι λέγεται ένας εντυπωσιακός, αναδιπλούμενος σταλακτίτης, που κρέμεται σαν πολυέλαιος πάνω από τη λίμνη της σπηλιάς. / This is an impressive, folding stalactite, hanging over the cave’s lake like a chandelier.

27. Α / A

23. Α, Β και Γ / A, B and C

29. Α / A

«Αγρίμι» λέγεται ο αρσενικός και «σανάδα» ο θηλυκός. «Κρι-κρι» βαφτίστηκε στην Αμερική. Λέγεται ότι το 1950 ο Κρητικός πρόεδρος της κοινότητας Επανωχωρίου θέλησε να κάνει δώρο ένα αγρίμι στον –τότε– πρόεδρο της Αμερικής Χάρι Tρούμαν. Ο Τρούμαν δέχτηκε το δώρο και κάλεσε τον Κρητικό στην Ουάσιγκτον, για να του το παραδώσει. Από εκεί το ζώο «μετακόμισε» στον ζωολογικό κήπο, όπου έγινε διάσημο ως «κρι-κρι». Πιθανόν, από τη διαρκή επανάληψη της πρώτης συλλαβής της λέξης «Κρήτη». / The male wild goat is called “Agrimi” and the

28. Γ / C

30. Γ / C Δυστυχώς, το φράγμα του Αποσελέμη, που χτίστηκε κοντά στο χωριό Αβδού για να λύσει τα προβλήματα ύδρευσης του Ηρακλείου και του Λασιθίου, στην πορεία, «εξαφάνισε» έναν ολόκληρο οικισμό: το Σφεντύλι, το «πνιγμένο» χωριό. / Unfortunately, Aposelemis Dam, which was built near Avdou village to solve the water supply problems of Heraklion and Lasithi, caused Sfentili village to sink (the “drowned” village).

Η βαθµολογία σου / Your score

Στο μάθημα «Κρήτη» ξέρεις μόνο ό,τι έπιασε το αυτί σου από την παράδοση: ρακή, μαντινάδα, Βάι, Μπάλος και Κνωσός. Όπως θα ανακαλύψεις, αυτό το νησί είναι ένα υπέροχο, μεγάλο βιβλίο. Άνοιξέ το. / You only know the basics about Crete: raki, mantinada, Vai, Balos, Knossos. This island is a big wonderful book; open it!

92 | ANEKORAMA 2016

Από 10-20 σωστές απαντήσεις / 10-20 right answers

Δεν είσαι newbie, αλλά μάλλον νομίζεις πως η κρητική «περιπέτεια» αρχίζει και τελειώνει στα beach bars της Αγίας Μαρίνας και στα στενάκια της Σπλάντζιας (σ.σ. τον χανιώτικο Ψυρρή). Όχι. Η Κρήτη είναι μεγάλη, σαν ήπειρος, κι άλλο τόσο, ανεξάντλητη – σε αξιοθέατα, πολιτισμό, ιστορία, εικόνες, γεύσεις. /

You are not a newbie, but you believe that the Cretan “adventure” is limited. Crete is an immense continent – in sights, civilization, history, flavors.

Από 20-30 σωστές απαντήσεις / 20-30 right answers Μανούσο, εσύ; / You are a real Cretan.

C R E TA N K N I V E S . G R

Από 0-10 σωστές απαντήσεις / 0-10 right answers

made in crete T H E C R E TA N I D E N T I T Y

ΟΙ ∆ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ Το ΑΝΕΚΟΡΑΜΑ συνεχίζει το αφιέρωμα στα προϊόντα, στις πρωτοβουλίες και στις καλλιτεχνικές δημιουργίες που προάγουν την Κρήτη, την παράδοσή της και τον πολιτιστικό και –κυρίως– ανθρώπινο πλούτο της. / ANEKORAMA magazine continues its tribute to the products, initiatives, and artistic creations that promote Crete’s tradition, its cultural, and –above all– its human wealth. CONCEPT AND IDEA BY IRINA SIMOS

2016 ANEKORAMA | 93

C R E TA N D I E T

Η ΠΑΝΑΡΧΑΙΑ ΚΡΗΤΙΚΗ ∆ΙΑΤΡΟΦΗ

νωρίζετε ότι, κάθε φορά που δοκιμάζετε ένα παραδοσιακό κρητικό πιάτο, πιθανότατα απολαμβάνετε τις ίδιες γεύσεις που γεύονταν οι αρχαίοι Κρήτες; Από τις αρχαιολογικές ανασκαφές στα μινωικά ανάκτορα βρέθηκαν πολλά μεγάλα πιθάρια αποθήκευσης ελαιολάδου, κρασιού, δημητριακών, οσπρίων και μελιού. Εδώ και 4.000 χρόνια, οι κάτοικοι όχι μόνο έχουν ενσωματώσει στη διατροφή τους τα προϊόντα που τους πρόσφερε η φύση, αλλά τα έχουν εντάξει στην καθημερινότητά τους με τρόπο δημιουργικό και υγιεινό. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι σήμερα οι Κρήτες παρουσιάζουν υψηλούς δείκτες μακροβιότητας. Η συσχέτιση της διατροφής των κατοίκων της Κρήτης με την υγεία έγινε ευρέως γνωστή, με τη μελέτη των Επτά Χωρών. Η μελέτη αυτή ξεκίνησε λίγο πριν από το 1960 από τον Αμερικανό Ancel Κeys και τους συνεργάτες του, με αφορμή τα εντυπωσιακά χαμηλά ποσοστά θνησιμότητας που είχαν παρατηρηθεί στην Κρήτη. Το μεγάλο μυστικό της Κρήτης ήταν και είναι τα ποιοτικά προϊόντα της Μάνας Γης που προσφέρει απλόχερα. Ελαιόλαδο: Η βάση της Κρητικής Διατροφής και το πιο μεγάλο μυστικό της κρητικής μακροζωίας είναι αναμφισβήτητα το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Στην Κρήτη, παράγεται εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο, ενώ τα προϊόντα της ελιάς είναι διεθνώς αναγνωρισμένα. Η καλλιέργεια της ελιάς στο νησί ξεκινά τουλάχιστον από την 3η χιλιε-

94 | ANEKORAMA 2016

Τα προϊόντα που κάνουν την κουζίνα του νησιού μοναδική έχουν τη βάση τους στους αρχαίους Κρήτες και στον μινωικό πολιτισμό. / The Cretan cuisine’s unique ingredients originate from the ancient Cretans and the Minoan civilization.

ARCHAEOLOGICAL EXCAVATIONS

τία. Καρποί ελιάς βρέθηκαν στο Ανάκτορο της Κνωσού και στις Αρχάνες, ενώ το πιο εντυπωσιακό εύρημα θεωρείται το κύπελλο με τις βρώσιμες ελιές που βρέθηκε στο Ανάκτορο της Ζάκρου, οι οποίες διατηρούσαν ακόμη τη «σάρκα» τους για πάνω από 3.500 χρόνια. Συχνά η ελιά αποτυπωνόταν στη μινωική τέχνη, σε τοιχογραφίες και κοσμήματα από χρυσό, ενώ το ελαιόλαδο είχε φαρμακευτική, καλλυντική και καθαριστική χρήση. Το κρητικό ελαιόλαδο είναι φυσικό προϊόν, που βγαίνει από την απλή σύνθλιψη του καρπού, χωρίς κανένα πρόσθετο. Καλλιεργείται με φροντίδα και μεράκι,

και συσκευάζεται αγνό και φυσικό από επιχειρήσεις που δείχνουν σεβασμό στο προϊόν και στον καταναλωτή. Τυριά και γαλακτοκοµικά: Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο πατέρας των θεών, ο Δίας, κυνηγημένος από τον πατέρα του τον Κρόνο, φυγαδεύεται από τη μητέρα του, τη Ρέα, σε ένα σπήλαιο στο όρος Δίκτη της Κρήτης. Εκεί μεγαλώνει με τη φροντίδα μιας αίγας, της Αμάλθειας, και τρέφεται με τα γαλακτοκομικά προϊόντα της Κρήτης. Στην Κρήτη, το τυρί καταναλώνεται όλες τις ώρες της ημέρας, από το πρωί μέχρι αργά τη

νύχτα, ως συνοδευτικό ή ως κύριος μεζές, ως ορεκτικό ή και ως επιδόρπιο. Δεν λείπει ποτέ από το κρητικό τραπέζι, ενώ η ποιότητά του συναγωνίζεται κορυφαίες ποιότητες των τυριών στο εξωτερικό. Η ευημερούσα και με παραδοσιακές μεθόδους κτηνοτροφία –και μάλιστα από ζώα ελεύθερης βοσκής, τρεφόμενα με χόρτα και βότανα– είχε επίσης ως αποτέλεσμα την παρασκευή κορυφαίας ποιότητας γαλακτοκομικών και τυριών. Γραβιέρα και ξινομυζήθρα Κρήτης, Πηχτόγαλο Χανίων και Ξύγαλο Σητείας είναι τα τέσσερα γαλακτοκομικά προϊόντα Π.Ο.Π. (Προστατευόμενη

in the Minoan palaces revealed big jars where olive oil, wine, grains, pulses, and honey were stored. 4,000 years ago, Cretans used their island’s natural products in their diet, and included them in their daily routine in a healthy, creative way. That’s why Cretans have high longevity indices till today. The correlation of Cretan diet with health became widely known after the Seven Countries Study, which began a little before 1960 by American scientist Ancel Keys and his associates, prompted by the impressively low mortality rate observed in Crete. Olive oil: The basis of the Cretan Diet, undoubtedly, is the extra virgin olive oil. Crete produces olive oil of excellent quality and its olive products are internationally acknowledged. Olive cultivation dates back at least to the 3rd millennium B.C. Olives were discovered in Knossos Palace and in Archanes, whereas the most impressive find is a cup with edible olives that still maintained their flesh for more than 3,500 years, which was discovered in Zakros Palace. Minoan art often depicted olives in frescoes and gold jewels, while olive oil was used for pharmaceutical, cosmetic and cleaning purposes. Cheeses and dairy products: In Crete, cheese is consumed all day long, and its quality is comparable to top international qualities: Cretan gruyere and xinomizithra, pichtogalo of Chania, and Xigalo of Sitia are the four P.D.O. (Protected Designation of Origin) dairy

2016 ANEKORAMA | 95

Η αµπελουργία και η µελισσοκοµία στην Κρήτη χρονολογούνται από τη Μινωική Εποχή. Επί αιώνες αναπόσπαστο µέρος της κρητικής κουζίνας και τα χόρτα. / Vine growing and apiculture in Crete date since the Minoan era.

Ονομασία Προέλευση), με τον ανθότυρο, τη γαλομυζήθρα, τη στάκα, το κεφαλοτύρι κ.ά. να ξεχωρίζουν επίσης. Κρητικός Αµπελώνας: Ο κρητικός αμπελώνας έχει ιστορία 4.000 ετών, ενώ το αρχαιότερο πατητήρι σταφυλιών, ηλικίας μεγαλύτερης των 3.500 ετών, έχει ανακαλυφθεί στην περιοχή του Βαθύπετρου. Από τον Όμηρο γνωρίζουμε ότι τα κρητικά κρασιά ήταν ξακουστά σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Οι Μινωίτες όχι μόνο απολάμβαναν το κρασί, αλλά και το εμπορεύονταν με τους Αιγύπτιους φαραώ. Σε αιγυπτιακές τοιχογραφίες βλέπουμε Κρήτες να καταφθάνουν με τα πλοία τους στα αιγυπτιακά λιμάνια. Οι κύριες γηγενείς ποικιλίες που καλλιεργούνται στην Κρήτη είναι Βιδιανό (λ), Βηλάνα (λ), Θραψαθήρι (λ), Δαφνί (λ), Πλυτό (λ), Μοσχάτο Σπίνας (λ), Μαλβαζία (λ), Κοτσι-

96 | ANEKORAMA 2016

ΣΗΜΑΤΑ «Σήµα Ποιότητας Κρητικής Κουζίνας», µε στόχο την προστασία και την ανάδειξη της Κρητικής ∆ιατροφής, τη διάθεση των κρητικών προϊόντων, την αναβάθµιση των προσφερόµενων υπηρεσιών εστίασης, τη σύνδεση του πρωτογενούς τοµέα µε τον τουρισµό και την προώθηση της Κρήτης ως γαστρονοµικού προορισµού.

φάλι (ε), Λιάτικο (ε), Ρωμέικο (ε) και Μαντηλάρι (ε). Ο κρητικός αμπελώνας χαρίζει επίσης απλόχερα την παραδοσιακή σταφίδα της Κρήτης (προϊόν Π.Γ.Ε.), καθώς και το παραδοσιακό ποτό, την τσικουδιά. Χόρτα και λαχανικά: Η εύφορη γη του νησιού έδινε πάντα στο κρητικό νοικοκυριό τη δυνατότητα μιας οικονομικής και εύκολης τροφής. Στα Βυζαντινά χρόνια, η μολόχα τρωγόταν βραστή ή και τηγανητή (μετά το βράσιμο) ως σφουγγάτο (ομελέτα) με αυγά. Λαχανικά που επίσης αναφέρονται σε βυζαντινά κείμενα, και τα οποία παραμένουν βρώσιμα στη σημερινή Κρήτη, είναι τα λάπαθα, τα βλίτα, οι γαλατσίδες και άλλα, που ακόμη καλλιεργούνται στους κρητικούς κήπους και θεωρούνται άριστη τροφή. Στον Μυλοπόταμο Ρεθύμνου τρώγονται οι τρυφεροί βλαστοί της τσουκνίδας ως σφουγγάτο, αλλά και γιαχνί, και είναι νοστιμότατοι. Δοκιμάστε όπου βρείτε σταμναγκάθι, ραδίκιο, βολβούς, ασκόλυμπρους, μάραθο, καυκαλήθρες κ.ά. Μέλι: Το κρητικό μέλι είναι απολύτως φυσικό προϊόν. Το πλούσιο σε αρωματικά φυτά βιο-

products, whereas anthotyro, galomizithra, staka, kefalotiri etc. also stand out. The Cretan Vineyard: The Cretan vineyard has a 4,000-year history. Homer had mentioned that Cretan wines were famous in the entire world of that era. The Minoans not only savored wine, but also traded it with the Egyptian Pharaohs. Egyptian frescoes depict Cretans arriving to Egyptian ports, on their ships. The main local varieties that are cultivated in Crete are: Vidiano (white), Vilana (white), Thrapsathiri (white), Dafni (white), Plyto (white), Moschato Spinas (white), Malvazia (white), Kotsifali (red), Liatiko (red), Romeiko (red), and Mantilari (red). Also, the Cretan vineyard provides Crete’s traditional raisin, a PGI (Protected Geographical Indication) product, as well as the traditional drink tsikoudia. Greens and vegetables: Cretan homes always had the opportunity to grow their produce easily and economically. Try the stamnagathi

«Σήµα Κρητικών Μπακάλικων», µε στόχο την προώθηση των ποιοτικών τοπικών προϊόντων στην αγορά, τόσο την ελληνική όσο και του εξωτερικού, µέσα από πιστοποιηµένες, αναγνωρίσιµες δοµές, µε ισχυρή εµπορική ταυτότητα. “Cretan Cuisine Quality Label”: It protects and promotes the Cretan Diet and the Cretan products’ distribution; it upgrades restaurants, and promotes Crete as a gourmet destination. “Cretan Groceries Stores Label”: It is intended for the promotion, of quality local products, both on the Greek, as well as on international markets, through established structures with strong commercial identity.

σύστημα προσφέρει στις κρητικές μέλισσες την αγαπημένη τους τροφή. Από τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου Ηρακλείου είναι ένα υπέροχο χρυσό κόσμημα του μινωικού πολιτισμού που απεικονίζει δύο μέλισσες, εύρημα το οποίο αποδεικνύει τη στενή σχέση που είχαν οι Κρητικοί με τη μέλισσα και το μέλι, την αγνότερη γλυκιά τροφή, πλούσια σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες. Κρέας: Το κρέας κατέχει επίσης ξεχωριστή θέση στην κρητική διατροφή. Πλουσιοπάροχα η γη τρέφει αρνιά, κατσικάκια, κοτόπουλα, κουνέλια και –σε μικρότερη κλίμακα– χοιρινά και μοσχάρια. Οι Κρητικοί κατανάλωναν περισσότερο αρνί και κατσίκι. Στην Κρήτη, εκλεκτός μεζές είναι το αντικριστό αρνί, το οποίο ψηνόταν παλιά μόνο στις ορεινές περιοχές και συνήθως από άντρες βοσκούς. Επίσης, παράγονται παραδοσιακά καπνιστά, όπως το απάκι, το ξιδάτο λουκάνικο, το χωριάτικο λουκάνικο, το σύγκλινο κ.ά. Η μέθοδος παρασκευής τους είχε ως σκοπό–σε παλαιότερες δεκαετίες– τη διατήρηση του χοιρινού κρέατος μετά τη σφαγή του οικόσιτου ζώου, καθώς τότε δεν ήταν δυνατόν να διατηρηθεί αυτό σε ψυγεία. Παρόν και µέλλον: Σήμερα στην Κρήτη καλλιεργούνται

98 | ANEKORAMA 2016

επίσης ποιοτικά κηπευτικά και πολλά βιολογικά προϊόντα. Αν μάλιστα κάτι χαρακτηρίζει την παραγωγή τους, αυτό είναι ο απόλυτος σεβασμός στην παράδοση και η τήρηση διεθνών προδιαγραφών, που τα καθιστούν ποιοτικά και ασφαλή. Η Αγροδιατροφική Σύμπραξη Περιφέρειας Κρήτης, μέσα από το σήμα «Κρήτη» των προϊόντων και το σήμα «Κρητική Κουζίνα» των υπηρεσιών γαστρονομίας, κάνει προσπάθεια σύνδεσης της αγροτικής παραγωγικής διαδικασίας και μεταποίησης με τον κλάδο της τουριστικής δραστηριότητας. Επίσης, δημιουργήθηκε το σήμα «Κρητικό Μπακάλικο», με στόχο την προώθηση των ποιοτικών προϊόντων στο απαιτητικό καταναλωτικό κοινό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το σήμα «Κρήτη» της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης Περιφέρειας Κρήτης έχουν ήδη λάβει 456 προϊόντα και το σήμα «Κρητική Κουζίνα» 35 χώροι μαζικής εστίασης. Επίσης, πανελλαδικά λειτουργούν πέντε καταστήματα λιανικής διάθεσης κρητικών προϊόντων με το σήμα «Κρητικό Μπακάλικο». Βρείτε όλα τα προϊόντα και τις επιχειρήσεις στην ιστοσελίδα της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης Περιφέρειας Κρήτης: www. agrocrete.com.

Η ιστορική συνέχεια της κρητικής διατροφής αποτυπώνεται τόσο στις συνταγές όσο και σε τεχνικές, όπως το αντικριστό. / The historic continuation of the Cretan diet appears on recipes and techniques used.

(spiny chicory), bulbs, askolibri (golden thistle), maratho (fennel), etc. Honey: Cretan honey is a totally natural product. The rich in aromatic plants biosystem oﬀers to Cretan bees their favorite food. Meat: Meat is very valuable to the Cretan diet. Cretans eat more lamb than goat. A delicious dish is antikristo (lamb roasted on a spit), and smoked meat, like apaki (smoked pork meat), sausages, siglino (smoked pork meat) etc.

Present and Future: Today, Cretans cultivate qualitative organic products according to international specifications that ensure their quality and safety. The Agronutritional Cooperation of the Region of Crete with its “Crete” product labels, and “Cretan cuisine” labels tries to connect the agricultural production process with tourist activities. The “Cretan grocery” label was also created. Find all the products and enterprises in the website: www. agrocrete.com.

Explore the island of treasures... Εxplore the island of hospitality!

Κισσάµου 55, 731 31 Χανιά, Κρήτη / 55 Kissamou St., 731 31 Chania, Crete tel.: +30 28210 92872-5 Fax: +30 28210 92876, 93023 e-mail: reservations@akali-hotel.gr www.akali-hotel.gr

C O O P E R AT I V E B A N K O F C H A N I A

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΧΑΝΙΩΝ Εδώ και 21 χρόνια στηρίζει την αγορά και την επιχειρηματικότητα της Κρήτης. / Supporting Cretan market and entrepreneurship for 21 years.

Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων είναι μια τράπεζα τοπικού προσανατολισμού. Ιδρύθηκε στα Χανιά το 1995 από μια ομάδα ιδιωτών και επαγγελματιών, οι οποίοι οραματίζονταν μια τράπεζα νέας αντίληψης με καινοτόμα χαρακτηριστικά. Μέσα σε αυτά τα 20 χρόνια λειτουργίας, η Τράπεζά μας απέκτησε ηγετικό ρόλο στην αγορά της Κρήτης, με ενεργή συμβολή στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και στη δημιουργία και διατήρηση θέσεων εργασίας στις τοπικές κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιείται. Σήμερα, η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων διαθέτει δίκτυο 23 καταστημάτων στην Κρήτη και στην Αθήνα, περίπου 50.000 πελάτες και 25.000 συνεταίρους, ενώ απασχολεί περισσότερους από 200 εργαζομένους. ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ. Στη Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων πιστεύουμε

100 | ANEKORAMA 2016

στην ανάπτυξη μέσα από την εμπιστοσύνη και τη δημιουργία ευκαιριών. Είμαστε σύμμαχος των επιχειρήσεων που υλοποιούν το όραμά τους. Υπερασπιζόμαστε την ποιότητα ζωής των νοικοκυριών. Στηρίζουμε τη δύναμή μας στο ήθος και στην αξία των ανθρώπων μας. Διαμορφώνουμε ανταγωνιστικά νέα προϊόντα, σύμφωνα με τις ανάγκες των πελατών μας, και ανταποκρινόμαστε τάχιστα στις απαιτήσεις της αγοράς. Υποστηρίζουμε ουσιαστι-

INFO ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΧΑΝΙΩΝ / COOPERATIVE BANK OF CHANIA

Ελ. Βενιζέλου 28-32, Χανιά / 28-32 El. Venizelou St., Chania +30 28210 25500 www.chaniabank.gr info@chaniabank.gr

κά τις τοπικές κοινωνίες, μέσα από σημαντικές δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Με όραμα την ανάπτυξη της κρητικής οικονομίας και την ανάδειξή της σε μια ισχυρή οικονομική περιφέρεια –τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο–, η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας της, είτε απευθείας είτε μέσω των θυγατρικών της εταιρειών, έχει υλοποιήσει σημαντικές επενδύσεις σε μεγάλο αριθμό εταιρειών. Οι τελευταίες, κατά κύριο λόγο, εδρεύουν και δραστηριοποιούνται στην Κρήτη, σε διάφορους οικονομικούς τομείς, με έμφαση στην οικιστική ανάπτυξη, στην αγροτική οικονομία και στην ενέργεια. Πρέπει να σημειωθεί ότι μερικές εξ αυτών αποτελούν ιστορικές κρητικές εταιρείες, με πολυετή παρουσία, όπως η χανιώτικη επιχείρηση ΒΙΟΧΥΜ, η οποία εκχυμώνει φρέσκα εσπεριδοειδή, η ΑΒΕΑ, μια μονάδα τυποποίησης ελαιολάδου με ιστορία 150 χρόνων, η Αφοί Χιωτάκη,

1 ΑΒΕΑ 2 Κτίριο ∆ιοίκησης /

Administration Βuilding 3 Εµπορικό Kέντρο «Ολέα» / «Olea» Shopping Center 4 BIOXYM

μια εταιρεία παραγωγής προϊόντων ζύμης, και η Βιομηχανία Επεξεργασίας Γάλακτος Κρήτης, που δραστηριοποιείται στην επεξεργασία κατσικίσιου γάλακτος και στην παρασκευή και εμπορία γαλακτοκομικών προϊόντων. Επιπλέον, η Τράπεζα έχει κατασκευάσει και λειτουργεί στον Πλατανιά το εμπορικό κέντρο ΟΛΕΑ. Παράλληλα, δρομολογεί την κατασκευή επιχειρηματικού πάρκου 515 στρεμμάτων στην περιοχή Μαλάξα Χανίων, ενώ έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί φωτοβολταϊκά πάρκα σημαντικής παραγωγικής δυναμικότητας. Η Τράπεζα πιστεύει στις προοπτικές μεγάλης ανάπτυξης της πολυδιάστατης κρητικής οικονομίας. Ο τουρισμός, η αγροτική οικονομία, η ενέργεια, η οικιστική ανάπτυξη, αλλά και πολυάριθμοι κλάδοι μεταποίησης σε σχέση με τους παραπάνω οικονομικούς τομείς, συνθέτουν το ισχυρό προφίλ της τοπικής οικονομίας της Κρήτης. Η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων αποτελεί εγγενές κομμάτι της κοινωνίας, ενώ σε κάθε ευκαιρία αποδεικνύει στην πράξη την αμετάκλητη δέσμευσή της στο πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που έχει καταρτίσει και υλοποιεί, με απώτερο σκοπό τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών στις οποίες δραστηριοποιείται. Έχοντας πάντα στο επίκεντρο τον Άνθρωπο, η Τράπεζά μας υλοποιεί στοχευμένες δράσεις γύρω από το τρίπτυχο: Κοινωνία, Πολιτισμός και Περιβάλλον. Η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων θα συνεχίσει, με όλες τις δυνάμεις της, να αναδεικνύει τον κοινωνικό της χαρακτήρα και να στέκεται δίπλα σε όλους όσοι έχουν ανάγκη.

THE COOPERATIVE Bank of

Chania is a local bank, founded in 1995 by a group of private and professional investors who had a vision about a bank with innovative characteristics and a new approach. During its 20 years of operation, it became a leader in the Cretan market, actively contributing to entrepreneurship growth and to the creation and maintenance of jobs in the local communities. It has a network of 23 branch oﬃces in Crete and Athens, about 50,000 clients, 25,000 partners and over 200 employees. The Cooperative Bank of Chania believes in development through trust and creation of opportunities; it allies with enterprises that realize their vision. Envisioning the growth of Cretan economy and its evolution to a robust financial peripheral unit, it has eﬀected important investments in a variety of Cretan firms, mainly, (e.g. BIOXYM, ABEA, “Olea” Shopping Center), in various financial sectors, with emphasis on residential growth, rural economy and the energy sector. The Bank believes in the great growth prospects of the multidimensional Cretan economy. Tourism, rural economy, energy, residential growth, and numerous manufacturing sectors compose the powerful profile of Crete’s economy. The Bank is an innate component of the local society, proving in every opportunity its irrevocable commitment to its corporate social responsibility program that supports the local communities in which it operates.

2016 ANEKORAMA | 101

C R E TA N B E E R

ΜΙΑ ΜΠΙΡΑ... ΧΑΡΜΑ

Η πρώτη χανιώτικη μπίρα μετουσιώνει κάθε στιγμή σε κρητικό γλέντι. / Charma beer transforms every moment into a Cretan celebration.

Κρητική Ζυθοποιία Α.Ε. είναι η πρώτη μικροζυθοποιία στον νομό Χανίων. Ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2007 από τον Γιάννη Λιονάκη, μηχανολόγο-μηχανικό, ο οποίος ήθελε να προσφέρει στους Χανιώτες και στους επισκέπτες μια φρέσκια, φυσική και γευστική μπίρα, που έλειπε από την κρητική αγορά. Η μπίρα Χάρμα, ξανθιά και μαύρη, γευστική, αρωματική, δροσιστική και ευκολόπιοτη, έχει εδραιωθεί στις προτιμήσεις των ντόπιων αλλά και των επισκεπτών. Είναι ένα αυθεντικό κρητικό προϊόν, παράγεται από εξαιρετικές –ελληνικές κατά βάση– πρώτες ύλες, είναι αγνή και φυσική, διατίθεται μόνο σε βαρέλια, ξανθιά και μαύρη, ενώ κατά περιόδους υπάρχουν και οι εποχιακές παραγωγές. Το (επισκέψιμο) ζυθοποιείο στεγάζεται σε μια υπερσύγχρονη εγκατάσταση, που περι-

102 | ANEKORAMA 2016

βάλλεται από πορτοκαλιές και ελαιόδεντρα. Μετά την επέκτασή του, που πραγματοποιήθηκε στα μέσα του 2015, πολλαπλασίασε τη δυναμικότητά του. Το νέο τμήμα της μονάδας κατασκευάστηκε με εξοπλισμό της τελευταίας τεχνολογίας. Στα άμεσα σχέδια του ζυθοποιείου είναι η εγκατάσταση γραμμής εμφιάλωσης και η δημιουργία –πέραν του βαρελιού των 20 λίτρων– μικρότερων συσκευασιών, ώστε οι μπίρες του να ταξιδέψουν και στην υπόλοιπη Ελλάδα. CRETAN BREWERY S.A is the

first microbrewery in the prefecture of Chania in Crete. It was founded in 2007 by Ioannis Lionakis, a mechanical engineer with a desire to offer to local people and visitors, a fresh, delicious beer, which was missing from the Cretan market. Charma Beer, blonde or dark, full flavored, aromatic,

INFO ΚΡΗΤΙΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ A.E. / CRETAN BREWERY S.A. Ζουνάκι, ∆. Πλατανιά, Χανιά / Platanias, Chania +30 28240 31002 www.cretanbeer.gr Book your guided tour tour@cretanbeer.gr

refreshing and easy to drink, is an established choice for both local people and visitors, is an authentic Cretan product, pure and fresh, available only in draft, in blonde and dark beer styles. The brewery uses high quality malts from both Greece and Belgium, hops from all over the world and crystal water from the White Mountains of Crete.

VERO KRITIKO

ΒΕΡΟ ΚΡΗΤΙΚΟ

Το «Βέρο Κρητικό» έρχεται κοντά σας με ανανεωμένη εμφάνιση και νέα προϊόντα, αλλά πάντα με προσήλωση στις αγνές πρώτες ύλες, στην υψηλή ποιότητα και στην τεχνογνωσία. / Discover the new look, new products, pure raw materials and excellent quality of “Vero Kritiko”.

INFO ΒΕΡΟ ΚΡΗΤΙΚΟ / VERO KRITIKO

Εθνάρχου Βενιζέλου 40, Σούδα / 40 Ethn. Venizelou St., Souda +30 28210 81380 www.verokritiko.gr

α προϊόντα Βέρο Κρητικό είναι αγνά, αυθεντικά και παράγονται στην Κρήτη, με τα υψηλότερα πρότυπα που διασφαλίζουν γεύση και σταθερή ποιότητα, ενώ πρεσβεύουν τις παραδοσιακές αξίες των κρητικών γαλακτοκομικών προϊόντων. Το κατσικίσιο γάλα Βέρο Κρητικό προέρχεται αποκλειστικά από κατσίκια ελευθέρας βοσκής. Το μοναδικό οικοσύστημα του νησιού, με την πλούσια χλωρίδα, αρωματικά φυτά και βότανα, είναι αυτό που του δίνει την ξεχωριστή γεύση. Το αγελαδινό γάλα Βέρο Κρητικό συλλέγεται από επιλεγμένες ελληνικές φάρμες που πληρούν υψηλές προδιαγραφές εκτροφής των ζώων. Έχει μεστή και ευχάριστη γεύση, ενώ διατηρεί αναλλοίωτα τα πλούσια φυσικά διατροφικά χαρακτηριστικά του. Το κατσικίσιο γιαούρτι

104 | ANEKORAMA 2016

Βέρο Κρητικό προέρχεται αποκλειστικά από κρητικό κατσικίσιο γάλα. Έχει μόλις 4% λιπαρά, ελαφριά υφή και πλούσια γεύση. Το στραγγιστό γιαούρτι Βέρο Κρητικό προέρχεται από αγελαδινό γάλα που συλλέγεται από επιλεγμένες ελληνικές φάρμες. Κυκλοφορεί σε πλήρες και ελαφρύ. Με διαχρονικό τους όραμα να καταστούν συνώνυμα της ποιότητας στον κλάδο των γαλακτοκομικών και των τυροκομικών προϊόντων, τα κρητικά προϊόντα Βέρο Κρητικό συνεισφέρουν στη διάδοση της κρητικής διατροφής και της κρητικής κουζίνας. VERO KRITIKO products are

produced in Crete according to the highest standards that ensure their traditional flavor and quality. Vero Kritiko goats’ milk is exclusively produced by free-

range goats grazing upon the island’s rich flora, aromatic plants and herbs. The cow’s milk, obtained from selected local farms that apply scientific livestock breeding specifications, has a full, pleasant flavor, and rich nutritional characteristics. Vero Kritiko goat’s yoghurt, exclusively produced from Cretan goat’s milk, has only 4% fat, light texture and rich flavor. The strained yoghurt is produced from cow’s milk, in full and light versions.

C R E TA N AV O C A D O

AVOEL Τα προϊόντα της εταιρείας που κυκλοφορούν στην αγορά είναι αβοκάντο με μυρωδικά και λεμόνι, μεσογειακό Guacamole, αβοκάντο με μαύρη σοκολάτα ή με ελληνική φέτα, ελιές και ξίδι. Τα προϊόντα AVOEL, χάρη στα φυσικά συστατικά τους, στις φυτικές ίνες, στις αντιοξειδωτικές ουσίες, στις βιταμίνες και στα ωφέλιμα λιπαρά οξέα, προστατεύουν από τις παθήσεις και τις ασθένειες του σύγχρονου κόσμου, χαρίζοντας υγεία και μακροζωία.

Προϊόντα με βάση το φρέσκο αβοκάντο, στην πρωτοπορία εδώ και 45 χρόνια. / Premium avocado products for the last 45 years.

ο 1971 η οικογένεια Λεράκη αποφάσισε να δημιουργήσει μία από τις πρώτες φυτείες αβοκάντο της Κρήτης στην περιοχή Μουρνιές στα Χανιά. Το ήπιο υποτροπικό κλίμα της κρητικής γης και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής έκαναν γρήγορα μια δύσκολη καλλιέργεια επιτυχημένη. Η καλλιέργεια αυτή ακόμη και σήμερα αποδίδει άνω των 5 τόνων καρπού ανά έτος και αποτελεί ένα ποσοστό της πρώτης ύλης των προϊόντων τους.

106 | ANEKORAMA 2016

Η AVOEL, μετά από χρόνια ερευνητικής δουλειάς, κατάφερε να αναπτύξει μία σειρά προϊόντων βασισμένων στο φρέσκο αβοκάντο, τα οποία το κοινό μπορεί να απολαύσει, παίρνοντας όλα τα –ευεργετικά για την υγεία– στοιχεία του φρέσκου πολτού, σε ιδιαίτερες γεύσεις κρητικής και μεσογειακής διατροφής. Οι καταναλωτές μπορούν με τα προϊόντα αυτά, φυτικής προέλευσης, να αντικαταστήσουν τροφές βασισμένες σε σκόνες, τεχνητά χρώματα και σε πρόσθετα ζωικής προέλευσης.

INFO AVOEL

∆εληγιαννάκη 63 (Α2), Χανιά / 63 Deligiannaki (Α2) St., Chania +30 6946 685353 www.avoel.com info@avoel.com

decided to create one of the first avocado plantations in Crete, in Mournies, Chania. The local mild subtropical climate helped this difficult crop to thrive and, today, it yields more than 5 tons of fruits each year, covering part of the raw material required for its products. After years of research, AVOEL managed to develop products based on fresh avocado, which offer all the valuable elements of the fresh pulp in special flavors of the Cretan and Mediterranean diet, replacing artificial foodstuffs. The company markets products containing avocado with herbs and lemon, Mediterranean Guacamole, avocado with bitter chocolate, or avocado with Greek feta cheese, olives and vinegar. AVOEL products, due to their natural ingredients, vegetable fibers, antioxidants, vitamins and fatty acids, protect from contemporary diseases, offering health and longevity.

C R E D I T F O R P H O T O S A N D I L L U S T R AT I O N S

IN 1971, the Lerakis family

INFO ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΜΙΝΩΙΚΗ ΓΗ / MINOAN LAND AGRICULTURAL COOPERATIVE Χόνδρος, Κρήτη / Hondros, Crete +30 2150 004850 www.minoan.land info@minoan.land

M I N OA N L A N D A G R I C U LT U R A L C O O P E R AT I V E

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΜΙΝΩΙΚΗ ΓΗ Ο κρητικός συνεταιρισμός που παράγει την ελληνική εκδοχή της τεκίλας. / The Cretan cooperative that produces a Greek version of tequila.

ροϊόντα που έχουν «σήμα κατατεθέν» την κρητική φύση παράγει ο αγροτικός συνεταιρισμός Μινωική Γη. Αξιοποιώντας το φραγκόσυκο, την αλόη και τα μοναδικά αρωματικά φυτά του νησιού, βασίζεται στην υγιή συνεργασία μεταξύ των μελών του, στην αμοιβαία ισότητα, στην εμπιστοσύνη και στην αλληλοϋποστήριξη, με κύριο στόχο την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξή τους. Ο συνεταιρισμός ιδρύθηκε πριν από περίπου δύο χρόνια, με την κρητική εκδοχή της τεκίλας να είναι ένα από τα πιο ξεχωριστά προϊόντα του. Η τεκίλα, που στο Μεξικό παράγεται από το φυτό μπλε αγαύη, στην Κρήτη παρασκευάζεται από το φραγκόσυκο.

108 | ANEKORAMA 2016

Η κρητική τεκίλα ονομάζεται Opuntia Spirit, από την «οπουντία», τη λατινική ονομασία της φραγκοσυκιάς. Στα υπόλοιπα προϊόντα του συνεταιρισμού (μαρμελάδες και σάλτσες με βάση την αλόη και το φραγκόσυκο, παγωτό και σορμπέ φραγκόσυκου) έχουν γίνει δειγματισμός και γευσιγνωσία σε ενδιαφερόμενους πελάτες σε Γερμανία, Γαλλία και Ντουμπάι, και βρίσκονται σε διαπραγμάτευση για την υπογραφή συμβολαίων για εξαγωγές. Στόχος του συνεταιρισμού είναι η δημιουργία μιας μεταποιητικής μονάδας, ώστε να μεταποιεί και να εμπορεύεται τα παραγόμενα προϊόντα (τρόφιμα, παράγωγα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κοσμετολογία ή και στην κτηνοτροφία), με τρόπο που να αξιοποιεί πλήρως την παραγωγή.

MINOAN LAND agricultural co-

operative produces products originating from the Cretan nature. Utilizing prickly pears, aloe, and the island’s unique aromatic plants, it’s based on the eﬀective cooperation, equality, trust and mutual support of its members. The cooperative was founded approximately two years ago, with the Cretan version of tequila being one of its outstanding products; it’s manufactured from prickly pears, whereas in Mexico it is produced from the blue agave plant. The Cretan tequila is named Opuntia Spirit, from “Opuntia ficus-indica”, the prickly pear plant’s Latin name. Samples of the cooperative’s other products (jams and sauces based on the aloe and prickly pear, ice-cream and sorbet of prickly pear) have been sent to prospective clients in Germany, France and Dubai, tasting sessions have been organized, and negotiations for the signing of export contractual agreements are under way. The cooperative aims to create a manufacturing unit to produce and sell its products (foodstuﬀs, cosmetology or stockbreeding raw materials).

Θαλασσινό Αγέρι

Στο ήσυχο και γραφικό λιμανάκι μας, σε ένα περιβάλλον που θυμίζει κινηματογραφικό σκηνικό με τραπεζάκια δίπλα στη θάλασσα, μπορείτε να απολαύσετε φρέσκα, ντόπια ψάρια, θαλασσινά και μεζέδες.

ΒΙΒΙΛΑΚΗ 35, ΤΑΜΠΑΚΑΡΙΑ, ΧΑΛΕΠΑ, ΧΑΝΙΑ THALASSINO AGERI: 35 VIVILAKI STR., TABAKARIA, CHALEPA, CHANIA TEL.: 28210-51136 - Νεκτάριος Λιονάκης, Κιν.: 6947-939146

Στην ιστορική συνοικία της Σπλάντζιας, στην Παλιά Πόλη των Χανίων, «Το Μαριδάκι» μαγειρεύει με όλους τους τρόπους απολαυστικές και πρωτότυπες συνταγές, εμπνευσμένες από την κρητική και μεσογειακή κουζίνα, με έμφαση στα θαλασσινά και στα φρέσκα ντόπια ψάρια, και όχι μόνο, σε πολύ προσιτές τιμές.

Ψαρομαγειρείο «Το Μαριδάκι» Δασκαλογιάννη 33, Σπλάντζια, Χανιά, Κρήτη, τηλ.: 28210 08880, email: info@tomaridaki.gr, www.tomaridaki.gr

C R E TA N F U R N I T U R E

και η συνεργασία με καταξιωμένους επαγγελματίες, εταιρείες και προμηθευτές, δίνουν στην επιχείρηση ένα μοναδικό συγκριτικό πλεονέκτημα και την τοποθετούν στις κορυφαίες επιλογές για τη διαμόρφωση κάθε χώρου.

ΕΠΙΠΛΟ ΚΡΗΤΗΣ

Από το 1967 στον σχεδιασμό και στην κατασκευή ποιοτικού επίπλου. / Qualitative furniture since 1967.

σχέση του ανθρώπου με το έπιπλο είναι σχέση ζωής, καθώς ορίζει τον διάκοσμο και την καθημερινότητά του στον χώρο. Η φιλοσοφία της εταιρείας Έπιπλο Κρήτης Μανουσάκης εκφράζει αυτό ακριβώς: συνδυάζει το οικιακό και το επαγγελματικό μας περιβάλλον με την κουλτούρα του τόπου μας, ενώ ταυτόχρονα εναρμονίζεται με τις εμπειρίες και την κουλτούρα του πελάτη. Η εταιρεία Έπιπλο Κρήτης

110 | ANEKORAMA 2016

Μανουσάκης είναι μια καταξιωμένη οικογενειακή επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον χώρο του σχεδιασμού και της κατασκευής επίπλου από το 1967. Προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις για το σαλόνι, την κουζίνα και τα άλλα δωμάτια του σπιτιού, έπιπλα ξενοδοχείων, προθήκες καταστημάτων, αλλά και εκκλησιαστικά έπιπλα (τέμπλα, πάγκοι κ.ά.). Το μεράκι και ο σεβασμός στην παράδοση, με σύμμαχο την ποιοτική τεχνολογία και το εμπνευσμένο design, καθώς

INFO ΕΠΙΠΛΟ ΚΡΗΤΗΣ / CRETAN FURNITURE ΒΙ.ΠΕ. Ηρακλείου Β.10 / B.10 Heraklion Industrial Area +30 6941 404547 www.epiplokritis.gr info@epiplokritis.gr

CRETAN Furniture Manousakis harmonically blends our home and our professional environment with our culture. The company is a renowned family business, which designs and produces furniture since 1967, oﬀering comprehensive solutions for living rooms, kitchens, other rooms, hotels, shop windows, and church furniture. The skill and respect of tradition, the qualitative technology, the inspired design, and the cooperation with prestigious professionals and suppliers, oﬀer a unique comparative advantage to the company and make it a top choice for the furnishing of any space.

THE A WORD

ΜΙΑ ΛΕΞΗ, ΕΝΑ ΠΑΙ∆Ι, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Ο Θοδωρής Παπαδουλάκης μπαίνει ξανά πίσω από την κάμερα, για μια σειρά με φόντο τα Χανιά και τον Ψηλορείτη. / Thodoris Papadoulakis shoots a new TV series in Crete.

Θοδωρής Παπαδουλάκης ξαναβρίσκεται στην Κρήτη, όχι απλώς στα γνώριμα τηλεοπτικά του μέρη, αλλά κυριολεκτικά στο σπίτι του, καθώς εδώ και λίγα χρόνια είναι μόνιμος κάτοικος Χανίων. Φέτος σκηνοθετεί τη σειρά του Alpha «Η λέξη που δεν λες», η οποία βασίζεται στο σίριαλ «The A Word» του ισραηλινού τηλεοπτικού δικτύου Keshet. Πρόκειται για την ιστορία μιας οικογένειας, η ζωή της οποίας αλλάζει ξαφνικά όταν ο εξάχρονος γιος, που θεωρούν ιδιοφυΐα στη μουσική, διαγιγνώσκεται με αυτισμό. Η υπόθεση διαδραματίζεται σε μια κωμόπολη των Χανίων, με φόντο τα Λευκά Όρη. «Επέλεξα αυτή την ιστορία επειδή με άγγιξε πολύ το θέμα ως άνθρωπο και ως πατέρα, και με συγκλονίζει το γεγονός ότι ο αυτισμός συνεχίζει να αποτελεί ένα θέμα-ταμπού» λέει ο σκηνοθέτης στο ANEKORAMA. «Αν μιλήσουμε ανοιχτά γι’ αυτό, θα βοηθηθούμε όλοι μας και θα βοηθήσουμε την ένταξη των ανθρώπων αυτών στην κοινωνία μας». Ο Θοδωρής Παπαδουλάκης υπενθυμίζει ότι εμβληματικές προσωπικότητες της επιστήμης και της τέχνης είχαν κάποια μορφή αυτισμού, όπως ο Άλμπερτ Αϊνστάιν και ο Λεονάρντο Νταβίντσι, καθώς και η Τεμπλ Γκράντιν, διδάκτωρ Ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, συγγραφέας και σύμβουλος σε θέματα αυτισμού και Asperger, που δηλώνει ότι η ανθρωπότητα δεν

112 | ANEKORAMA 2016

θα είχε την εξέλιξη που παρουσιάζει σήμερα χωρίς αυτούς τους ανθρώπους. Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στα τέλη Μαΐου και η σειρά αναμένεται να μεταδοθεί στη νέα τηλεοπτική σεζόν. Το σενάριο είναι της Κατερίνας Γιαννάκου, ενώ τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ενσαρκώνουν οι: Δημήτρης Καταλειφός, Μαρία Πρωτόπαππα, Βασίλης Μπισμπίκης, Μάξιμος Μουμούρης κ.ά. Σύμφωνα με τον Θοδωρή Παπαδουλάκη, η Κρήτη είναι ένας τόπος ανεξάντλητος, γεγονός ανεκτίμητο για

1 Από τα γυρίσµατα της σειράς. / Scene from the series’ shooting. 2 Ο Θοδωρής Παπαδουλάκης. / Theo Papadoulakis.

THODORIS PAPADoulakis di-

rects Alpha Channel’s new series based on the “The A Word” series of the Israeli TV network Keshet, based on the story of a family whose life changes suddenly, when their six-year-old boy, a musical genius, is diagnosed with

Πλατεία Σοφ. Βενιζέλου & Στρ. Τζανακάκη 2 • Χανιά • Κρήτη Sof. Venizelou Sq. & 2, Str. Tzanakaki • Chania • Crete

✽ Tel.: +30 28210 52280 • Fax: +30 28210 51790 e-mail: info@kydonhotel.com www.kydonhotel.com

ανθρώπους που, όπως εκείνος, βασίζονται στην έμπνευσή τους για να δημιουργήσουν. «Τρέφω τον έρωτα που τρέφουν όλοι οι άνθρωποι για τον τόπο τους. Έρωτα κι ευγνωμοσύνη γι’ αυτό που λέγεται Κρήτη, για το χώμα, το φως, τους ανθρώπους μας» δήλωνε στο «Anekorama» σε παλαιότερη συνέντευξή του. «Εδώ είναι οι ρίζες μου. Θα ’θελα ό,τι κάνω στο εξής να μπορώ να το κάνω στο νησί μου, γιατί στην Κρήτη υπάρχει ένας πλούτος ιστοριών, εθίμων, προσώπων, πραγμάτων, που θα ήταν ωραίο να τα δει και να τα μάθει και ο υπόλοιπος κόσμος. Η Κρήτη είναι μια ολόκληρη “ήπειρος” – δεν την ανακαλύπτεις εύκολα. Ακόμα κι εγώ δεν την ξέρω καλά. Πολλές φορές τυχαίνει να βρεθώ σε μέρη, ακόμα και σε γειτονιές των Χανίων, που μου είναι άγνωστες. Κάθε ώρα της ημέρας ή κάθε ημέρα μέσα σε

114 | ANEKORAMA 2016

έναν χρόνο είναι διαφορετική από την άλλη, ένα αλλιώτικο σκηνικό. Και το φως σε αυτόν τον τόπο είναι υπέροχο». Αυτός ο μοναδικός τόπος είναι το φόντο για τα βραβευμένα διαφημιστικά του σποτ στις καμπάνιες της Περιφέρειας Κρήτης «Incredible Crete: Surprisingly yours!» και «Crete: The island inside you – Daydreaming of Crete», που έχουν προβληθεί σε 180 χώρες. Επιπλέον, ο Παπαδουλάκης έχει αποσπάσει 22 διεθνή βραβεία για τις μικρού μήκους ταινίες του: «Largo» (2001), «Πιλάλα» (2004) και «Σάμουρε» (2005). Το 2007 σκηνοθέτησε την τηλεοπτική σειρά «Μπαμπά, μην τρέχεις», το 2011 το ντοκιμαντέρ «Σπιναλόγκα» και από τον Δεκέμβριο του 2009 έως και τον Ιούνιο του 2011 την επιτυχημένη δραματική σειρά «Το Νησί», που διαδραματιζόταν στη Σπιναλόγκα.

1 Μαρία Πρωτόπαππα, Νεφέλη Κουρή. / Maria Protopapa, Nefeli Kouri. 2 Πηνελόπη Τσιλίκα, ∆ηµήτρης Καταλειφός. / Pinelopi Tsilika, Dimitris Katalifos. 3 Βασίλης Μπισµπίκης. / Vasilis Bisbikis.

autism. The story develops in a village of Chania with the White Mountains in the background. “Autism is still taboo”, he says, “but If we talk about it openly, we will help the integration of those people in our society”. Papadoulakis reminds us that certain emblematic celebrities suﬀered from some form of autism (Albert Einstein, Leonardo da Vinci). Several good actors act in the series, which will be transmitted next season; the shooting began in the end of May. Thodoris says that Crete is an inexhaustible place for creators. “I love it”, he says. “I’d like to work only here, since my island has a wealth of stories, customs, persons, things that the world must know”. Crete is the site of his prize-winning advertising spots. Also, Papadoulakis has won prizes for his short films and TV series.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΠΛΕΤΣΑΣ ΣΧΕΔΙΆΖΟΝΤΆΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΆΣ Ο ερευνητής και διευθυντής Πληροφορικής στο Media Lab του MIT μιλάει για τη ζωή και την επιστήμη του, για το πώς το Internet αλλάζει συνεχώς τον κόσμο, αλλά και για την πατρίδα του, τα Χανιά, τα οποία επισκέπτεται σε κάθε ευκαιρία. / Michail Bletsas, research scientist and Director of Computing at MIT Media Lab, talks about his life and his science, about how the Internet changes the world, and about his native town, Chania. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΟ∆ΩΡΟΥ / KONSTANTINOS THEODOROU

ναλάβατε τη θέση του διευθυντή Πληροφορικής στο ΜΙΤ µόλις στα 28 σας. Τι ξεχώρισαν σ’ εσάς; Για το ΜΙΤ δεν θεωρείται περίεργο να ορίζεται κάποιος πολύ νέος σε θέση ευθύνης. Αν θέλεις να είσαι στην πρωτοπορία, θα πρέπει να κοιτάς μεν τα προσόντα, αλλά να παίρνεις και ρίσκα, που ίσως οδηγήσουν σε μεγαλύτερες επιτυχίες. Είναι κάτι το οποίο στην Ελλάδα δεν μας αρέσει – θέλουμε την εύκολη, ασφαλή οδό. Δεν παίρνουμε ρίσκα και οι ανταμοιβές είναι μικρές. Η τόλµη δεν έχει τον κίνδυνο της αποτυχίας; Με την αποτυχία μαθαίνουμε πολύ περισσότερα, αφού κάθε επιτυχία συνήθως έπεται πολλών αποτυχιών. Το θέμα είναι να μαθαίνεις από τις αποτυχίες και να δοκιμάζεις συνέχεια πράγματα, κυρίως όσο είσαι νέος. Όσο μεγαλώνεις και έχεις ευθύνες, παίρνεις όλο και μικρότερα ρίσκα. Εγώ πια, με οικογένεια και παιδιά, έχω μικρότερη ανοχή στο ρίσκο από ό,τι πριν από 20 ή 30 χρόνια.

You became Director of Computing at MIT when you were only 28 years old. What was so special about you? It’s not strange for MIT to appoint someone so young in a responsible post. If you want to be a pioneer, you must consider the qualifications, but also take risks that may lead to higher achievements. In Greece we behave differently, we prefer the safe way; we don’t take risks, so the results are mediocre. Doesn’t risk bear the danger of failure? We learn more when we fail, since every success follows many failures. One must learn from his failures, and try new things, especially when he is young. As one grows and has more responsibilities, he takes fewer risks. Now that I have a family and children, I tolerate risks less than I did 20 or 30 years ago. How did you decide to become a scientist? I always had an inclination towards technology. I remember that I used to open and dismantle my toys, the motor, the wheels, in order to find out how

2016 ANEKORAMA | 117

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

2006. Στη Νιγηρία, ως σχεδιαστής συστημάτων δικτύωσης του «Ένα Laptop για Κάθε Παιδί», της πρωτοβουλίας του ΜΙΤ για την εκπαίδευση στις φτωχότερες χώρες του κόσμου. / With the children in Nigeria, as the chief connectivity officer for the “One Laptop Per Child” initiative, in 2006.

ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ «Κοιτάς πάντα εκεί που θέλεις να πας, και όχι προς τα εκεί που πηγαίνεις. Ακόµα και µε τον κίνδυνο να σκοντάφτεις και να πέφτεις. Αν δεν έχεις κάποιον στόχο, δεν πας πουθενά».

LIFE LESSON

‘‘Always look towards where you want to go, not towards where you are going, even if you risk stumbling and falling. You can’t go anywhere without a goal’’.

118 | ANEKORAMA 2016

Γιατί γίνατε ερευνητής; Πάντα είχα έφεση προς την τεχνολογία. Θυμάμαι, μου έφερνε ο νονός μου παιχνίδια κι εγώ τα άνοιγα, τα διέλυα –τα μοτέρ από εδώ, οι τροχοί από εκεί–, ήθελα να μάθω πώς δουλεύουν και να τα συναρμολογήσω με άλλη σειρά! Η ανάλυση πάντα προηγείται της σύνθεσης, επομένως μάλλον είχα την επιστημονική μέθοδο από μικρός. Κάποιο βράδυ, πολύ μικρός, παρακολουθώντας εκλογές στην τηλεόραση, είδα τα γραφικά και τα αποτελέσματα μέσω των υπολογιστών. Τότε με κέρδισε η πληροφορική. Την επιστήµη την αγαπάτε για τις απαντήσεις ή για τις λύσεις που δίνει; Ως μηχανικός, προτιμώ τις λύσεις. Η απάντηση, ειδικά στον ακαδημαϊκό χώρο, μπορεί να αργήσει για πάρα πολύ χρόνο, η λύση δουλεύει αυτή τη στιγμή. Εγώ δηλώνω μηχανικός γι’ αυτόν τον λόγο, δεν δηλώνω επιστήμονας. Είναι μια συνειδητή επιλογή. Σας ξαφνιάζουν οι φοιτητές σας µε την εξυπνάδα τους; Φυσικά· στο MIT είμαστε. Και μου αρέσει το γεγονός ότι, όπου και να κοιτάξεις, πάντα υπάρχει κάποιος πιο έξυπνος από εσένα, από τον οποίο μπορείς να μάθεις κάτι. Αυτό το αίσθημα σε κρατά σε εγρήγορση.

they operated and I put them together in another way! Analysis always precedes synthesis, so I guess I grasped the scientific method since I was a kid. One election night, I saw the computer generated graphics in the TV and I decided to work in information technology. Do you love science for its answers or its solutions? As an engineer, I prefer solutions. Answers, especially in the academic field, may take a long time, but a solution gives immediate results. That’s why I say that I am an engineer, not a scientist. Are you surprised by the shrewdness of you students? Always; this is MIT. And I like that everywhere there is somebody smarter, from whom you can learn. You never feel that you are an authority. What do you work on these days? Network safety, which has great applications and implications; it affects our life very much, since the Internet is involved in our everyday life more and more. It’s a balance between safety and privacy. We try to find ways to make this trade as less necessary as possible. At the same time, the younger generations are much more

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Τι ερευνάτε αυτόν τον καιρό; Την ασφάλεια των δικτύων, που έχει μεγάλες εφαρμογές και προεκτάσεις, επηρεάζοντας πάρα πολύ τη ζωή μας, όσο το διαδίκτυο υπεισέρχεται σε όλο και περισσότερες πτυχές της καθημερινότητας. Προσπαθούμε να βρούμε πώς θα έχουμε ασφάλεια χωρίς μεγάλη προσβολή της ιδιωτικότητας. Ωστόσο, το θέμα αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την ασφάλεια, αλλά και με το γεγονός ότι αλλάζουν οι κοινωνικές νόρμες σε σχέση με το παρελθόν. Οι νεότερες γενιές είναι πολύ πιο ανοιχτές, μοιράζονται περισσότερα πράγματα. Αυτό βέβαια θα αλλάξει και τις προσδοκίες που έχουμε για την ιδιωτικότητά μας. Και, επειδή η τεχνολογία προχωρά πολύ πιο γρήγορα από την πολιτική, οι επιστήμονες πρέπει να εξηγούμε στον κόσμο τι συμβαίνει και να βοηθάμε στη χάραξη της σχετικής πολιτικής. Ποιο είναι το επιστηµονικό σας όραµα; Θα ήθελα να κάνω το διαδίκτυο προσβάσιμο σε πολύ περισσότερο κόσμο από ό,τι είναι σήμερα – μόλις το 40% με 45% έχει πρόσβαση. Επίσης, να το κάνω αρκετά πιο ασφαλές για ανθρώπους οι οποίοι δεν θέλουν να μάθουν πώς δουλεύουν τα πάντα. Όπως δεν χρειάζεται να ξέρεις πώς δουλεύουν οι γεννήτριες για να χρησιμοποιήσεις ηλεκτρισμό, έτσι θα πρέπει να μπορείς να χρησιμοποιείς και το Internet. Πώς βλέπετε την κατάσταση στην Ελλάδα σε σχέση µε τους νέους επιστήµονες; Με στενοχωρεί που υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι οι οποίοι δεν αποδίδουν αυτό που μπορούν, διότι δεν τους αφήνει το περιβάλλον. Πρέπει να αντιμετωπίσουν αρκετά εμπόδια, τα οποία αλλού είναι απολύτως λυμένα. Γι’ αυτό και οι περισσότεροι που φεύγουν διαπρέπουν ή είναι πάρα πολύ παραγωγικοί. Βέβαια, εμένα δεν με απασχολεί η μετανάστευση των νέων επιστημόνων – αυτό θα αλλάξει γρήγορα, αν αλλάξει η κατάσταση στη χώρα. Το θέμα είναι τι μαθαίνει κανείς φεύγοντας και αν έχει την όρεξη ή και το πάθος να το εφαρμόσει επιστρέφοντας. Εσείς επιστρέφετε συχνά στα Χανιά; Συνεχώς. Εκεί είναι οι γονείς μου, τα αδέλφια μου, οι φίλοι που μεγαλώσαμε μαζί. Πάντα προσπαθώ να έχω κάποια δραστηριότητα που να με κρατά στην Ελλάδα. Επομένως δεν θεωρώ ότι έχω φύγει. Απλώς δεν ζω εκεί. Τα Χανιά είναι μια πανέμορφη πόλη, με προβλήματα στην προστασία του περιβάλλοντος και άναρχη δόμηση, αλλά έχει κάνει πολλά βήματα προς τα εμπρός. Είναι μια πόλη με υψηλή ποιότητα ζωής και υποδομές, που προσελκύει καινούργιο κόσμο με νέες επιρροές.

120 | ANEKORAMA 2016

«Θέλω να κάνω το Internet προσβάσιμο σε πολύ περισσότερο κόσμο, ειδικά σε εκείνους που δεν θέλουν να μάθουν πώς δουλεύουν τα πάντα». “I would like to make the Internet accessible to many more people, I want to make it much safer for people who don’t want to learn how things work”.

Νεαρός Αβορίγινας της Αυστραλίας με το laptop της πρωτοβουλίας του MIT. / A young Aboriginal with the laptop of the MIT initiative.

open, they share more things. This will change our expectations for our privacy. And since technology advances much faster than politics, we, scientists, must explain to the world what is happening and help the formation of relevant policies. What is your scientific vision? I would like to make the Internet accessible to many more people; today, only 40%45% has access. Also, I want to make it much safer for people who don’t want to learn how things work. As you don’t have to know how generators work in order to use the electricity, you must be able to use the Internet. How is the situation in Greece regarding young scientists? Sadly too many people don’t achieve what they can, because of interferences by their environment; they have to solve too many problems, which elsewhere are totally solved. That’s why most of those who leave, excel. I believe that the immigration of young scientists will stop soon, if the situation in the country changes. The important issue is what someone learns if he leaves, and if he is willing to apply it when he returns. Do you return to Chania often? All the time; my family and my childhood friends live there. I always try to follow some activity that keeps me in Greece. Therefore I don’t consider that I have left; I simply don’t live there. Chania is a beautiful town, with environmental protection and disorderly building problems, but it has advanced a lot. It’s a town with high quality of life and infrastructure that attracts new people with modern influence.

∆ήµος Χανίων

Επειδή οι τεχνολογίες εξελίσσονται, οι ανάγκες των πολιτών αυξάνονται και οι καιροί αλλάζουν, αλλάζουµε και εµείς.

Επισκεφθείτε τα Χανιά και διαδικτυακά στο νέο portal www.chania.gr

DRINK COLLAGEN FOR HEALTH & BEAUTY! Collagen Pro-Active www.collagenpower.gr

COLLAGEN PRO-ACTIVE ΑΝΑΚΑΛΎΨΤΕ ΠΩΣ ΘΑ ΚΙΝΗΘΕΙΤΕ ΕΛΕΎΘΕΡΑ ΜΕ ΎΓΙΕΙΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ∆ώστε λάµψη σε µαλλιά, νύχια, δέρµα. Το Collagen Pro-active, το προϊόν-φαινόμενο, το πρώτο αυθεντικό κολλαγόνο, με τη δύναμη του καθαρού κολλαγόνου, είναι το καλύτερο συμπλήρωμα διατροφής τόσο για τον άντρα όσο και για τη γυναίκα. Το κολλαγόνο, σε συνδυασμό με το μαγνήσιο και το σύμπλεγμα βιταμινών Β (Β1, Β2, Β5, Β6), βοηθά στην ανάπλαση των αρθρώσεων, ενώ ταυτόχρονα το δέρμα μας ανακτά τη λάμψη του και το σώμα μας τονώνεται. Είναι το προϊόν-φαινόμενο, γιατί: • Αποδεδειγμένα δρα αποτελεσματικά στην ανάπλαση των χόνδρων. • Έχει άμεσα αποτελέσματα ήδη από τις πρώτες τέσσερις εβδομάδες. • Έρευνες έχουν δείξει ότι η υγρή, πόσιμη μορφή του ενζυματικά υδρολυμένου κολλαγόνου απορροφάται από τον ανθρώπινο οργανισμό σε ποσοστό πάνω από 95%. • Κυκλοφορεί περισσότερο από 20 χρόνια σε ευρωπαϊκές χώρες. • Μόνο στην Ελλάδα έχουν ληφθεί πάνω από 35 εκατ. δόσεις, χωρίς αλληλεπιδράσεις με οποιαδήποτε φάρμακα ή άλλα συμπληρώματα διατροφής. • Κλινικές και προκλινικές δοκιμές απέδειξαν

ότι η συστηματική λήψη του Collagen Proactive βοήθησε κατά 84.2% στην καλύτερη κινητικότητα και στη μείωση του πόνου (1996 - ArcherAandPujolP). • Το κολλαγόνο που περιέχει το Collagen Pro-active κατανέμεται και συσσωρεύεται στον αρθρικό χόνδρο (κλινική μελέτη του 1999), δηλαδή εκεί ακριβώς όπου δρα. • Ενισχύει τη σύνθεση του κολλαγόνου τύπου II από τον οργανισμό (κλινική μελέτη του 2003). • Ενισχύεται με σύμπλεγμα βιταμινών Β, το οποίο διεγείρει τις μεταβολικές διαδικασίες, και μαγνήσιο, το οποίο ενισχύει τη σύνθεση πρωτεϊνών. • Εκτός από την υγεία των αρθρώσεων, ενισχύει τη λάμψη του δέρματος και των μαλλιών, καθώς και την αντοχή των νυχιών, αφού το κολλαγόνο αποτελεί βασικό συστατικό στο χόριο του δέρματος. • Η χορήγηση πόσιμου κολλαγόνου αυξάνει τα επίπεδα ενυδάτωσης στο δέρμα και απαλύνει σημαντικά τα σημάδια της γήρανσης (ρυτίδες, απώλεια οβαλ προσώπου). • Το κολλαγόνο είναι η βασική πρωτεΐνη στις αρθρώσεις και στο δέρμα μας.

• Το Collagen Pro-active είναι φυσικό προϊόν βιοαπορροφήσιμο και προϊόν ενζυματικής υδρόλυσης, διαδικασίας ίδιας με εκείνη που ακολουθεί ο ανθρώπινος οργανισμός για την παραγωγή κολλαγόνου. • Λαμβάνετε ένα καπάκι (25ml) ημερησίως. Μπορείτε να το πιείτε σκέτο ή να το αραιώσετε με νερό ή τσάι. Προτεινόμενη ώρα δοσολογίας: ½ με 1 ώρα πριν από τον βραδινό ύπνο. • Αποτελεί τη μοναδική ολοκληρωμένη πρόταση για την υγεία και την ομορφιά. • Ρωτήστε τον φαρμακοποιό σας.

Σε δύο υπέροχες γεύσεις: λεμόνι & φράουλα.

Χα κα λαρ ή ξ ταστ ές µέ έφρ άσει / L χρι τ ενο ς mo eisu ο πρ κέφι wi me rely ωί; mo ld fu nts o rni n ti r ng l l th ? e

THE

SS B E R O

για γές our ο Y er. πιλ . / ς ε σας dinn ε ερ ο or ύτ πν αλ δεί unch κ Οι ή το for l µα ns εύ ptio Η γ Σ το st o Υ TE be Ε

S E B

F C

OK O RETE

ADD

Προ τά φιλο σεις για ξ ποιό ενία µε τ στυλ ητα & . Qua / li stylis tative an h d acco mm oda tion s tion uggess.

Α ΟΡ PING ΑΓ OP SH

∆Ι MO ΑΜΟ Ν DA TIO Η N

έο να ν Για έ άκι λ συνο λίας, ένα α ρ α π r οή δώρ νίρ. / Fo ε β υ h ο c σ a w be a ne a gift, a , t outfi nir. e souv

ΤΗ

Φτ γρ άστ yo ήγορ ε στο ur de α, κα ν πρ sti ο na ι µε ορι tio ασ σµ n e φά ό σ as λει ας ily α. an / R ΤΑ d s ea afe ch T Ξ ly. R Ι∆

Ν ΚΡΗ

ό απ υ, ing δ ά n βρ or το m m ks. ι ρ έχ Fro rin ί µ τό. / or d ω ρ ο ee ο π ρι π off ό τ µέχ for c π Α φέ t, κα nigh till

Σ Ι Ι T I ΟΥ ∆ Ι Ε Υ Θ Υ Ν Σ Ε Υ Ν Σ Ο Σ ΘΑ Α Π Σ Ο Γ ΕΙ Ω Σ Α ∆Ι ΑΚΟ ΠΕΣ

Η Τ

BOHEME Χάληδων 28 / 28 Chalidon St. +30 28210 95955 www.boheme-chania.gr

Στον ολοκαίνουργιο χώρο του «Boheme» στην Παλιά Πόλη, οι εξαιρετικές προτάσεις για γαστριμαργικές απολαύσεις –είτε επιλέξετε να απολαύσετε πρωινό, καφέ, brunch το μεσημέρι ή τα εξαίσια εδέσματα του μενού είτε το ποτό σας– συνδυάζονται απόλυτα με το μοναδικό περιβάλλον του. Χτισμένο από τους Ενετούς, το οίκημα αποτελούσε τμήμα των κελιών για τους μοναχούς του μοναστηριού του Αγίου Φραγκίσκου. Εδώ δημιουργήθηκε η πρώτη Γκαζοζοποιία Νέκταρ στις αρχές του 20ού αιώνα και, αργότερα, βρήκαν στέγη θρυλικά μπαρ και εστιατόρια. Η οροφή του «Boheme» είναι κατασκευασμένη από ράγες των γερμανικών σιδηροδρόμων του Μεσοπολέμου, διακοσμημένες με πρωτότυπα έργα του μεγάλου Έλληνα εικαστικού Γιάννη Κύρου. Ο πλάτανος στην αυλή είναι περίπου 400 ετών. Οι σημερινοί ιδιοκτήτες έβαλαν τη δική τους πινελιά σε αυτόν τον μοναδικό χώρο, με γνώμονα τον σεβασμό στην ιστορία. Δοκιμάστε τα βραβευμένα cocktails και τα εξαιρετικά εδέσματα, που προετοιμάζονται συνδυάζοντας ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει ο τόπος, με έμφαση στις μοναδικές γεύσεις των κρητικών βοτάνων και στα αγνά βιολογικά προϊόντα.

128 | ANEKORAMA 2016

“Boheme”’s brand new premises in the Old Town are perfectly combined with delicious suggestions for breakfast, coffee, brunch, and various appetizing dishes and drinks. Constructed by the Venetians, this building was part of St. Francis

Monastery’s monks’ cells. Nectar, the first fizz soft drinks producer, was created here in the beginning of the 20th century; later on it was succeeded by some legendary bars and restaurants. “Boheme”’s roof is made of old German railroad tracks,

decorated by pictorial artist Giannis Kyros’ original works of art. The plane tree in the courtyard is about 400 years old. Try the prize-winning cocktails, and delicious dishes prepared with emphasis on Cretan herbs and pure organic raw materials.

2016 ANEKORAMA | 129

DELIZIA GELATO ITALIANO Xάληδων 13, Χανιά / 13 Chalidon St., Chania +30 28210 54377

Υπέροχο χειροποίητο, φρέσκο παγωτό από φρέσκο γάλα, σε γεύσεις που εναλλάσσονται ανάλογα με τις εποχιακές πρώτες ύλες: βιολογικό μανταρίνι, πανακότα με μύρτιλα, cheesecake, φρούτα του δάσους, lampone (σμέουρο), τιραμισού, σορμπέ μπίρας, καρπούζι και πολλές άλλες. Νέα εντυπωσιακή άφιξη οι γρανίτες, επίσης ολόφρεσκιες και χειροποίητες. Στο «Delizia» η σαντιγί είναι φυσική και απολαυστική, τα σιρόπια είναι δικά τους και τα φρούτα προέρχονται από ντόπιους παραγωγούς, ενώ άλλες πρώτες ύλες, όπως η βανίλια Ταϊτής και οι καλύτερες σοκολάτες Γαλλίας, Ελβετίας και Ιταλίας, έρχονται από μακριά, για να εξασφαλιστεί η υψηλή τους ποιότητα. Και μην παραξενευτείτε αν, π.χ., το παγωτό μπανάνα δεν είναι κατακίτρινο: εδώ δεν χρησιμοποιούνται χρώματα. Μην παραλείψετε τις βάφλες –σκέτες ή με παγωτό–, αγνό παγωμένο γιαούρτι Χανίων και το παγωτό με εσπρέσο Affogato, ο καλύτερος δυνατός τρόπος να γευτείτε καφέ!

130 | ANEKORAMA 2016

Delicious ice-cream made of fresh milk can be savored in flavors that vary according to seasonal raw materials: organic tangerine, bilberry pana cotta, cheesecake, fruits of the forest, “lampone” (raspberry), tiramisu, beer sorbet, watermelon,

and many others. The brand-new arrival is granita ice-cream, fresh and handmade. Also freshly prepared whipped cream and syrups are used, together with fruits from local producers, whereas other raw materials like Tahiti vanilla and the best French,

Swiss, and Italian chocolates are imported to guarantee their high quality. In “Delizia”, one can savor waffles, pure frozen Chania yoghurt and the popular Affogato icecream with espresso dessert, thebest way to enjoy coffee!

2016 ANEKORAMA | 131

SALIS Ακτή Ενώσεως 3, Χανιά / 3 Akti Enoseos, Chania +30 28210 43700 www.salischania.com info@salischania.com

Ο Σαλής (1884-1967) ήταν μια εμβληματική μορφή του λιμανιού των Χανίων. Αφρικανικής καταγωγής βαρκάρης, ήρωας της εποχής του, ο χαμογελαστός προστάτης των φτωχών και των αδυνάτων. Αυτό το όνομα επέλεξαν να δώσουν στο εστιατόριό τους, για να τον τιμήσουν, οι ιδιοκτήτες του «Salis». Εδώ θα βρείτε την πιο δημιουργική εκδοχή της παραδοσιακής κρητικής γαστρονομίας, με τα αγνότερα υλικά, όλα από τοπικούς παραγωγούς,

132 | ANEKORAMA 2016

αξιοποιώντας τις γεύσεις που μόνο η Κρήτη προσφέρει. Δοκιμάστε καπνιστό χταπόδι με ταραμά αβοκάντο, βλίτα και πίκλες ή μοσχαρίσια μάγουλα με πατάτες gratin dophinoise και πουρέ μελιτζάνας, καθώς και παντσέτα με πουρέ κουνουπίδι, μανιτάρια πλευρώτους και χειροποίητα τσιπς πατάτας. Δειπνήστε δίπλα στην ήρεμη θάλασσα, απολαμβάνοντάς τα μαζί με ποιοτικό κρασί –περισσότερες από 300 ετικέτες– και μπίρες από ελληνικές μικροζυθοποιίες.

Salis (1884-1967), was a characteristic figure of the port of Chania, a black boatman of African descent, a hero of his time, a smiling protector of the poor and weak. The owners of “Salis” restaurant decided to honor him and gave his name to their restaurant. Here one finds the most creative version of traditional Cretan gastronomy, with dishes prepared using the purest raw materials, all supplied by local producers, exploiting the flavors that only Crete can offer. Try the smoked octopus with fish roe and avocado, pigweed and pickles, or the veal cheeks with gratin dophinoise potatoes and mashed eggplant, as well as the pancetta with mashed cauliflower, pleurotus mushrooms and handmade potato chips. Dine by the calm sea and enjoy the high quality wine –more than 300 labels are available– or the beer supplied by small Greek breweries.

2016 ANEKORAMA | 133

TO ΜΑΡΙΔΑΚΙ / TO MARIDAKI Δασκαλογιάννη 33, Χανιά / 33 Daskalogianni St., Chania +30 28210 08880

ΠΟΡΦΎΡΑ / PORFYRA Νωπήγεια Κισσάμου / Nopigia, Kissamos +30 28220 31078, 6993 069527

Στην ανατολική πλευρά του κόλπου της Κισσάμου, η παραλία Νωπήγεια συγκεντρώνει κάθε καλοκαίρι πλήθος κόσμου για την αμμουδιά και τα ρηχά, ήρεμα νερά της. Και η «Πορφύρα» πάνω στο κύμα, με θέα το εκπληκτικό ηλιοβασίλεμα, είναι το πραγματικό ελληνικό καλοκαίρι. Φρέσκα ψάρια, ντόπια προϊόντα, κρητικά παραδοσιακά πιάτα, ψητά της ώρας και η σπεσιαλιτέ –καλαμαράκια και ψητές σαρδέλες στα κάρβουνα–, με ούζο και κρασί της παραγωγής τους, σε μια απόλαυση για όλη την παρέα μετά τις βουτιές. Nopigia beach on Kissamos Bay’s eastern side, is very popular every summer due to its golden sand and shallow, calm waters. Close to the sea, with a view to the picturesque sunset, “Porfyra” represents the real Greek summer. After your swim, savor its fresh fish, local produce, Cretan traditional dishes, grilled meat cooked to order, and the specialties: squid and sardines grilled on the charcoal grill, accompanied by ouzo and wine of their own production.

ΜΙΝΙΑΤΟΎΡΑ / ΜΙΝIΑTOURA Χατζημιχάλη Νταλιάνη 4, Χανιά / 4 Chatzimichali Daliani St., Chania +30 6979 526 340

Είναι απίστευτο πόσα μπορεί να φιλοξενήσει ένα μικρό θολάκι: μουσικές ποικιλίες, μεζεδάκια on the house και κοκτέιλ για όλες τις ώρες και διαθέσεις, μα πάνω από όλα μια super δυνατή διάθεση, που μετατρέπεται σε απρόβλεπτα πάρτι. Όπως λέει και το όνομά του, το μπαράκι της Χατζημιχάλη Νταλιάνη είναι πολύ μικρό, αλλά εδώ καταφέρνει και χωρά όλο το εναλλακτικό κοινό της πόλης. Το μεγαλύτερο ατού του ωστόσο παραμένει η πάντα χαμογελαστή ιδιοκτήτριά του, Χρύσα. Με τζαζ και ροκ, η «Μινιατούρα», με τη φιλική της ατμόσφαιρα, μας μεταφέρει στα «Εξάρχεια των Χανίων» και μας κρατά συντροφιά μέχρι το ξημέρωμα. It’s unbelievable how much music and cocktails for every mood and every hour –but above all, how much fun– can fit in this little place. As its name implies, this bar on Chatzimichali Daliani St. is very small, but it can accommodate the entire alternative crowd of the town. Enjoy good jazz & rock music, tidbits on the house, delicious cocktails and super fun mood in this “Μiniature” bar, whose biggest asset is its permanently smiling owner, Chryssa. Spontanious parties and fun till dawn!

134 | ANEKORAMA 2016

Ψαρομαγειρείο στη Σπλάντζια, που σερβίρει φρέσκα ψάρια και θαλασσινά, με όσπρια και λαχανικά της εποχής, αλλά και λίγα κρεατικά. Το μενού αλλάζει καθημερινά, ανάλογα με τα θαλασσινά που βρίσκουν φρέσκα κάθε πρωί στην αγορά. Για παράδειγμα, αν υπάρχουν σουπιές, θα μαγειρέψουν σουπιές στα κάρβουνα με κριθαράκι ή με μάραθο και ελιές ή με πιλάφι κ.λπ. Aνάλογα σερβίρουν μπακαλιάρο, μύδια, γαρίδες, καλαμάρια και χταπόδι. Εν πάση περιπτώσει, πλησιάζετε τη βιτρίνα, διαλέγετε το φρέσκο ψάρι σας και τον τρόπο που θέλετε να μαγειρευτεί. Τέλειο; This cute eatery’s main objective is to combine the freshest fish and seafood with with legumes and vegetables in season at reasonable prices. The daily menu depends on whatever fresh fish and seafood is available at the market that day, e.g. if fresh cuttlefish is found in the market, the menu will be offering cuttlefish grilled/fried/with pasta/ accompanied by fennel and olives/soup. If fresh cod is available, it will be grilled or fried and accompanied by soup, braised with potatoes or cauliflower. Either way, there is a glass cabinet filled with fresh fish. Choose the one you like and the way you want it cooked. Perfect?

FORTINO BOUTIQUE HOTEL Ραδαμάνθους 10, Χανιά / 10 Radamanthous St., Chania +30 28210 52455 www.hotel-fortino.gr

Στο Παλιό Λιμάνι των Χανίων, στο κέντρο της Παλιάς Πόλης, θα βρείτε το Boutique Hotel «Fortino». Σε ένα ιστορικό κτίριο 450 ετών, που ανακαινίστηκε πρόσφατα, με σεβασμό στον χαρακτήρα και στην αρχιτεκτονική του, με ξεχωριστό και ατμοσφαιρικό σχεδιασμό, κομψή και ζεστή διακόσμηση, ενετικές καμάρες και έργα τέχνης, σας ταξιδεύει στη γοητεία του χθες και σας προσφέρει τις ανέσεις του σήμερα. Σε ιδανική τοποθεσία, ανάμεσα στην ηρεμία μιας γειτονιάς και στο πολύβουο Παλιό Λιμάνι, μόλις 5 λεπτά με τα πόδια από την Κεντρική Αγορά των Χανίων, με γρήγορη πρόσβαση σε όλα τα σημαντικά αξιοθέατα. Το Boutique Hotel «Fortino» είναι ένα ξενοδοχείο για απαιτητικούς ταξιδιώτες, που αναζητούν έναν ξεχωριστό τόπο να φιλοξενηθούν, ένα μέρος που θα νιώσουν σαν στο σπίτι τους και που θα τους βοηθήσει να επαναπροσδιορίσουν τον όρο της άνεσης και της απόλυτης ικανοποίησης.

Boutique Hotel “Fortin” is situated at the Old Port of Chania in the center of the Old Town, in a 450-years-old historic building, recently renovated with great respect to its architecture and style, a unique design, a nice ambience, a warm and elegant décor, Venetian arches and works of art. The hotel reminds its visitors of the charms of the past, but offers to them all the modern amenities. Situated in an ideal site, between a quiet neighborhood and the noisy Old Port, only 5 minutes far from Chania Central Market on foot, it has quick access to all the important sights. Boutique Hotel “Fortino” is a hotel for hard-to-please visitors who are looking for a unique place to stay, a place that feels like home, comfortable and totally satisfactory.

2016 ANEKORAMA | 135

ΝAMA Ακτή Τομπάζη 19-20, Χανιά / 19-20 Akti Tobazi, Chania +30 28210 08170 www.aera.gr/nama Facebook: Nama cocktails coffee & more

Το «Νάμα», στον 5ο χρόνο λειτουργίας του, δεν σταματά να μας εκπλήσσει. Χωρίς ποτέ να επαναπαύεται, δημιουργεί ξεχωριστές προτάσεις για όλες τις ώρες. Επισκεφθείτε το από νωρίς το πρωί, για να δοκιμάσετε τα δυναμωτικά πρωινά του – ενεργειακό πρωινό με ομελέτα από βρώμη, ταχίνι, μέλι, muesli και μπάρες δημητριακών. Απολαύστε τους αναζωογονητικούς χυμούς από φρούτα και λαχανικά για ευεξία όλη την ημέρα. Το ηλιοβασίλεμα είναι η καλύτερη ώρα για να δειπνήσετε στο εστιατόριο, πάνω στην προβλήτα, με θέα στον φάρο και τη θάλασσα στα πόδια σας. Οι γαστρονομικές προτάσεις με άρωμα Κρήτης, άρτια συνδυασμένες με νότες Μεσογείου, δημιουργούν ιδιαίτερα πιάτα, όπως μουσακά με μπεσαμέλ από γιαούρτι και μαγιάτικο πάνω σε κρέμα φάβας, αρωματισμένο με θυμάρι και μοσχολέμονο. Με τη βοήθεια του εκπαιδευμένου προσωπικού, επιλέξτε από την πάντα ενημερωμένη λίστα κρασιών, ξεκινώντας ένα παιχνίδι γεύσεων. Πολλές οι επιλογές και σε ποτήρι, αφιερωμένες στον ελληνικό αμπελώνα. Το βράδυ θα απολαύσετε μοναδικά κοκτέιλ στο open air cocktail bar, όπου με ξεχωριστές μουσικές η βραδιά φαντάζει ονειρική. Στα συν τα παλαιωμένα κοκτέιλ, τα οποία ωρίμασαν σε δρύινα βαρέλια και θα τα βρείτε αποκλειστικά στο «Νάμα». 136 | ANEKORAMA 2016

In the 5th year of its operation, “Nama” offers unique all-day propositions. In the morning, try its invigorating breakfast – oats omelet, tahini (sesame paste), honey, muesli and cereal bars. Enjoy the refreshing fruit and vegetable juices all day long. At sunset, dine at the seaside restaurant, with a view to the lighthouse. The tasty Cretan and Mediterranean cuisine suggestions include dishes like the mousaka with yoghurt béchamel, and the greater amberjack on fava cream with thyme and lime. The well-trained staff will help you choose a wine from the up-to-date wine list. Later, enjoy delicious cocktails at the open air cocktail bar, to the sound of exceptional music. Don’t forget to try a cocktail aged in oak barrels, “Nama”’s exclusive specialty.

2016 ANEKORAMA | 137

Ο ΛΕΒΕΝΤΗΣ / Ο LEVENTIS Άνω Σταλός, Εθνική Οδός Χανίων-Κισσάμου, Έξοδος Κόμβος Γαλατά / Ano Stalos, Chania-Kissamos National Road, Galata exit +30 28210 68155 www.leventis-tavern.com

Aυθεντική κρητική κουζίνα υψηλών προδιαγραφών, με συνεχείς διακρίσεις σε Χρυσούς Σκούφους, Βραβεία Gourmet και αφιερώματα στο BBC 2. Ερευνώντας ακούραστα την παράδοση και επιμένοντας σε πρώτες ύλες επιπέδου, όπως το αγουρέλαιο και το απάκι παραγωγής της, η οικογένεια Χατζημανωλάκη, με πρώτη την Ευτυχία Χατζημανωλάκη και στη συνέχεια τους γιους της, Γιώργο και Παναγιώτη, δημιούργησε μία από τις κορυφαίες ταβέρνες στην Ελλάδα, συστήνοντας στο κοινό άγνωστα φαγητά των κρητικών χωριών. Τα κρεμμυδοκαλίτσουνα, η μαραθόπιτα, το τσιγαριαστό, η κρεατότουρτα, το κατσίκι με σταμναγκάθι, η βραβευμένη φασολάδα με μακαρόνια και το χταπόδι με αβρονιές είναι μόνο μερικά από τα θαυμαστά πιάτα τους. High-level Cretan cuisine, winner of numerous distinctions such as the Greek Toques D’Or. Following the Cretan tradition and using only high-quality ingredients like green olive oil and apaki, Eftychia Hatzimanolaki and her sons, Giorgos and Panayotis, have created one of Greece’s top taverns and serve unknown Cretan village dishes. Kalitsounia with onions, marathopita (fennel pie), tsigariasto (lamb or goat meat cooked with a little oil in a casserole), meat pie, goat with stamnagathi (spiny chicory), bean soup with spaghetti, and octopus with avronies (wild asparagus) are only few of the delicious dishes.

138 | ANEKORAMA 2016

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΑΚΑΛΙ / HOTEL AKALI Κισσάμου 55, Χανιά / 55 Kissamou St., Chania +30 28210 92872-5 www.akali-hotel.gr

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ / MONASTIRI Aκτή Τομπάζη 12, Παλιό Λιμάνι / 12 Akti Tobazi, Old Port +30 28210 55527 www.monastiri-taverna.gr

Στο λιμάνι των Χανίων οι Βενετσιάνοι μηχανικοί υπολόγιζαν τους αέρηδες και τη θέση του ήλιου, και έχτιζαν πέτραπέτρα. Σε αυτή τη μακραίωνη παράδοση ανήκει και το «Μοναστήρι», που σχεδόν 40 χρόνια ταυτίζεται με το καλοκαίρι στα Χανιά. Στην καρδιά του βενετσιάνικου λιμανιού, με φόντο τον Φάρο, είναι σταθερό σημείο συνάντησης των Κρητικών –μεταξύ των οποίων και πολλοί επώνυμοι–, αλλά και όσων ξένων αναζητούν την αυθεντική Κρήτη. Όλα τα πιάτα παραπέμπουν στη μοναστηριακή ζωή: Παραγγείλτε μια «Αμαρτία», το «Λάθος της Καλόγριας» και τον «Διαβολάκο», χωρίς ίχνος ενοχών. Επίσης, απολαύστε μπεκρή μεζέ, μύδια αχνιστά και ποικιλίες κρεάτων και θαλασσινών, που έρχονται την ίδια μέρα από τις θάλασσες της Κρήτης, μαζί με τα καλύτερα κρασιά από τους κρητικούς αμπελώνες. Ένα «Μοναστήρι», σήμα κατατεθέν των Χανίων. In Chania Harbor, Venetian engineers estimated the winds and the position of the sun before they began their constructions. For almost 40 years, “Monastiri” follows this age-old tradition; it’s a stable meeting point of the Cretans –among them many celebrities– as well as foreigners who are looking for the real Crete. All its dishes remind of the monastic life: order a “Sin”, a “Nun’s Mistake”, and a ”Little Devil” without remorse, and savor “bekri meze”, steamed mussels and a variety of meat and very fresh seafood dishes, accompanied by the best wines of the Cretan vineyards. “Monastiri” is a trademark of Chania.

Το «Ακάλι», το εξαιρετικό ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων, γνωστό για τον συνδυασμό υψηλών υπηρεσιών και τοπικής φιλοξενίας που προσφέρει, ανακαίνισε πρόσφατα τα δωμάτια του 4ου ορόφου, συνδυάζοντας υψηλή αισθητική και προηγμένη τεχνολογία. Διαθέτει πλήρες συνεδριακό κέντρο, που το καθιστά ιδιαίτερα δημοφιλές σε επιχειρηματίες, ενώ φέτος εγκαινίασε και ένα πλήρως εξοπλισμένο γυμναστήριο με υπερσύγχρονα όργανα, με θέα στον κήπο και στην πισίνα του. “Akali”, a fine four-star hotel, well-known for its high quality services and hospitality, recently renovated its 4th floor rooms, combining high aesthetics with advanced technology. It has a well furnished congress center, very popular among businessmen whereas, this year, it inaugurated a gym, fully equipped with ultramodern equipment and a view to the garden and to the swimming pool.

ΣΚΕΤΗ ΓΛΎΚΑ / SKETI GLYKA Εισοδίων 18, Παλιό Λιμάνι / 18 Eisodion St., Old Port +30 28213 02801

Vintage σερβίτσια, καλαίσθητος χώρος, υπέροχες γεύσεις. Ο Κωνσταντίνος, μαζί με τη μικρή του αδερφή Ειρήνη, δημιουργούν καθημερινά από τις 9 το πρωί μέχρι μετά τα μεσάνυχτα γαλλική ζαχαροπλαστική με ελληνικό χαρακτήρα. Φέτος, η Γλύκα... διπλασιάστηκε, και βρίσκεται πλέον και στις δύο πλευρές του σοκακιού, σε ένα από τα γραφικότερα σημεία της Παλιάς Πόλης στο λιμάνι. Διακοσμημένη με την ίδια «σπιτική» αισθητική, που ταυτόχρονα θυμίζει γαλλική patisserie, και λεπτό γούστο, σας καλεί να απολαύσετε τάρτα με κρέμα μασκαρπόνε, σοκολάτα γάλακτος και άνθος αλατιού, μους μαύρης σοκολάτας με τσίλι, σοκολάτα τζιαντούγια με κρέμα λεμόνι και κραμπλ κάρδαμο ή μαύρη σοκολάτα με κρέμα πραλίνα φυστίκι. Σερβίρεται επίσης πλούσιος αρωματικός καφές, αλλά και δροσιστικά ροφήματα, που παρασκευάζονται καθημερινά στο εργαστήριο. Every day, Konstantinos and his sister, Irene, prepare French pastries with Greek characteristics in this elegant site that reminds of a French patisserie. Savor a pastry tart with mascarpone cream, milk chocolate with flower of salt, black chocolate mousse with chili, gianduia chocolate with lemon cream and cress crumble, or black chocolate with pistachio praline cream. Rich, fragrant coffee and refreshing beverages are also served.

2016 ANEKORAMA | 139

ΘΡΑΚΑ / THRAKA Aναγνώστου Γογονή 77 / 77 Anagnostou Gogoni St., +30 28210 70017 Χατζημιχάλη Γιάνναρη 34 / 34 Chatzimihali Giannari St. + 30 28210 51100 Χατζημιχάλη Γιάνναρη 36 / 36 Chatzimihali Giannari St. + 30 28210 51102 www.thraka.com

Εδώ και 12 χρόνια η «Θράκα meAt me», στην Αναγνώστου Γογονή, σας υποδέχεται για να απολαύσετε τα εξαιρετικής ποιότητας πιάτα της. Ένας μεγάλος και μοντέρνος χώρος που παρέχει μια τεράστια ποικιλία γευστικών απολαύσεων: από τους ολόφρεσκους γύρους χοιρινού και κοτόπουλου, που επεξεργάζονται καθημερινά στα ειδικά παρασκευαστήρια της «Θράκας», τα χειροποίητα ξυλάκια χοιρινού, κοτόπουλου, κεμπάπ και μπιφτέκι μέχρι τις υπέροχες πίτσες στον ξυλόφουρνο, τις μακαρονάδες σε πήλινο, τα ριζότο και τα

140 | ANEKORAMA 2016

πασίγνωστα μπιφτέκια Αngus, που χρησιμοποιούνται για τα υπέροχα burgers. Τα πιο street food «Επί ποδός by Θράκα» και «Παραδοσιακόν by Θράκα», στη Χατζημιχάλη Γιάνναρη, στην καρδιά της πόλης, προσφέρουν τα ωραιότερα σουβλάκια στα κάρβουνα σε παραδοσιακή πίτα (δοκιμάστε παραδοσιακή πίτα με ξυλάκι χοιρινό στα κάρβουνα) 24 ώρες το 24ωρο. Θα τα εντοπίσετε από τις ουρές των Χανιωτών που συγκεντρώνονται καθημερινά για να απολαύσουν το σουβλάκι και το κεμπάπ τους.

For the last 12 years, “Thraka meAt me”, at Anagnostou Gogoni Street, serves delicious dishes in a spacious, modern venue: very fresh pork or chicken gyros, prepared in “Thraka”’s specialized processing installations, handmade pork, chicken, or kebab on sticks, burgers, tasty pizzas baked in an oven heated by wood, spaghetti cooked in a clay pot, risotto, and the renowned Angus steaks used in appetizing burgers. The more street food “Epi Podos by Thraka” and “Paradosiakon by Thraka” in downtown Ch. Giannari Street offer mouth-watering souvlaki grilled on charcoal, served in traditional pita bread (try the traditional pita bread with pork) during the entire day and night; one can spot the two shops by the long queues of people waiting to savor their souvlaki and kebab.

2016 ANEKORAMA | 141

Ο ΜΎΛΟΣ ΤΟΎ ΚΕΡΑΤΑ / O MYLOS TOU KERATA Πλατανιάς / Platanias +30 28210 68578 www.mylos-tou-kerata.gr

Kάθε επίσκεψη στα Χανιά περιλαμβάνει ένα «προσκύνημα» σε αυτό το πρώην χάνι στον κεντρικό δρόμο του Πλατανιά, με ντόπιους και ξένους να απολαμβάνουν αυθεντική κρητική κουζίνα, φτιαγμένη από έμπειρα χέρια, στα όμορφα τραπέζια του, κάτω από μουριές, λεμονιές και την αιωνόβια δάφνη. Σε ένα πλούσιο μενού θα βρείτε κλασικές κρητικές γεύσεις –καλιτσούνια, γαμοπίλαφο, xoχλιούς–, αλλά και πλήθος άλλων ορεκτικών, μαγειρευτών και πιάτων της ώρας, όλα φτιαγμένα με φρέσκιες, ντόπιες πρώτες ύλες και κρητικό ελαιόλαδο. Μαζί, 120 επιλεγμένα κρασιά του ελληνικού αμπελώνα. Καθημερινά, από τις 6 μ.μ., σε έναν ολόδροσο κήπο με αρωματικά φυτά και αιωνόβια δέντρα, όπου «το κυρίως θέμα είναι το φαγητό». Can you think of anything better than to sit at a table under mulberry and lemon trees and an age-old laurel and enjoy authentic Cretan cuisine? That’s what anyone who visits Chania does at least once as Mylos has a reputation all over Greece. In this cool –full of aromatic plants and age-old trees– garden food is the main issue and all dishes are prepared with fresh local produce and the renowned Cretan olive oil. Daily from 6 m.m.

ΜΠΟΎΓΑΤΣΑ IOΡΔΑΝΗΣ / BOUGATSA IORDANIS Αποκορώνου 24, Χανιά / 24 Apokoronou St., Chania +30 28210 88855 www.iordanis.gr

Εδώ και δεκαετίες η μπουγάτσα του Ιορδάνη παραμένει ξακουστή. Το εργαστήρι, το οποίο η οικογένεια παρέλαβε το 1924 από έναν Τουρκοκρητικό μάστορα, αποτελεί την πρώτη στάση του ταξιδιώτη μόλις κατέβει από το πλοίο στα Χανιά. Ιδανική για πρωινό, μεσημεριανό και... βραδινό, έχει το πιο φανατικό κοινό, ανεξαρτήτως ηλικίας. Με απόλυτη προσήλωση στην παράδοση, φτιάχνεται με ντόπια υλικά, από το πηχτόγαλο μέχρι το ελαιόλαδο, αποτελώντας σήμα κατατεθέν για τα Χανιά. Ανοιχτά κάθε μέρα, Κυριακές και αργίες, από τις 5.30 το πρωί μέχρι τις 14.30.

142 | ANEKORAMA 2016

Iordanis’ bougatsa is renowned since several decades. It is produced in a workshop acquired by the family in 1924 from a Turkish Cretan craftsman and it’s the first delicacy that passengers look for when they disembark from a ship in Chania port. It’s ideal for breakfast, lunch and… dinner and its fans savor it whenever they come to Crete. Pure local ingredients are used to make the bougatsatrademark of Chania. The shop is open all year round, every day, Sundays and holidays, from 5.30 a.m. till 2.30 m.m.

ΕΛΑ / ELA Κονδυλάκη 47, Χανιά / 47 Kondylaki St., Chania +30 28210 74128 fb.com/pages/ElaTaverna-ChaniaCrete/207901489237366

Xτισμένο το 1650, επί Ενετοκρατίας, από Εβραίους που είχαν φέρει οι Ισπανοί στην Κρήτη, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε αρχικά για σαπουναριό, γεγονός που εξηγεί και τα διάφορα επίπεδα. Στη συνέχεια πέρασε από διάφορα χέρια – έγινε σχολείο, αποθήκη κρασιού, αποστακτήριο και, τελικά, καφενείο και εστιατόριο, το οποίο μέχρι την τελευταία πυρκαγιά λειτουργούσε σε τρεις ορόφους. Ο σημερινός ιδιοκτήτης, όταν το πήρε για να δημιουργήσει την ταβέρνα «Έλα», αναβίωσε όλη την παλιά του ιστορία. Ένα κινηματογραφικό σκηνικό που βρίσκεται σε όλους τους διεθνείς τουριστικούς καταλόγους. Στην κουζίνα πρωταγωνιστεί μια δυνατή ομάδα, που τιμά την κρητική παράδοση, μαζί με τις καλύτερες ετικέτες του κρητικού αμπελώνα, και όχι μόνο. Δοκιμάστε όλη την παραδοσιακή κρητική κουζίνα και κλείστε ραντεβού για την επόμενη χρονιά, αφού το «Έλα» θα γίνει το μόνιμο στέκι σας...

Built in 1650, during Crete’s Venetian domination, by Jews brought by the Spaniards, this site was initially a soap factory, which explains its various levels. Later on, it became a school, wine cellar, distillery and, finally, a coffee shop and restaurant until it caught fire. When its current owners decided to convert it to tavern “Ela”, its old history came to life again, and is now featured in every international tourist guidebook. In the kitchen, an inspired team honors the Cretan food tradition accompanied by the best Cretan wines. Try the sweet kalitsounia or Cretan gruyere with honey, drink raki and sure enough “Ela” will become your regular haunt…

2016 ANEKORAMA | 143

ΠΑΛΛΑΣ / PALLAS Ακτή Τομπάζη 15-17, Χανιά / 15-17 Akti Tobazi, Chania +30 28210 45688 www.pallaschania.gr

Η ασύλληπτη ομορφιά του Παλιού Λιμανιού αποκαλύπτεται σε όλο της το μεγαλείο από το «Θεάλασσα», το εστιατόριο με την υπέροχη ατμόσφαιρα που στήθηκε στην ταράτσα του «Παλλάς». Ο άψογος αισθητικά υπαίθριος χώρος ήρθε να προστεθεί στα πλεονεκτήματα του μοναδικού αυτού μαγαζιού της πόλης, με μενού σύγχρονης μεσογειακής κουζίνας και winelist με πάνω από 100 ετικέτες. Στα συν, το μικρό μπαρ του ισογείου, στο οποίο παρασκευάζονται μοναδικά κοκτέιλ, σε πρωτότυπες συνταγές του καταστήματος. Δεν χρειάζεται φυσικά να περιμένετε

μέχρι τις 7 το απόγευμα, όταν δηλαδή ξεκινά τη λειτουργία του το «Θεάλασσα», για να απολαύσετε τη μαγεία του ενετικού λιμανιού και να δροσιστείτε με το θαλασσινό αεράκι, καθώς το «Παλλάς» ανοίγει από τις 7.30 το πρωί με καφέδες, χυμούς, σνακ και καταπληκτικά πρωινά. The unbelievable beauty of the old port of Chania is revealed in its entire splendor when seen from “Thealassa”, the fine restaurant on “Pallas”’ roof. This aesthetically impeccable open air location complements the virtues of this unique place, with its modern Mediterranean cuisine and a wine list of over 100 labels. The ground floor bar serves unique cocktails based on its own original recipes “Thealassa” opens at 7 p.m., but Pallas is open from 7.30 a.m. with coffee, juices, snacks and a fantastic breakfast.

ΤΑΒΕΡΝΑ ΜΑΛΕΜΕ / MALEME TAVERN Παραλία Μάλεμε / Maleme Beach +30 28210 62049

Από το 1994, σε μια παραλία με άμμο και ψιλό βότσαλο, δεσπόζει η ταβέρνα που μεριμνά ακόμη και για την ψυχαγωγία των παιδιών σας. Αφήστε τα να παίξουν στον παιδότοπό της κι εσείς χαλαρώστε στις ομπρέλες και στις αναπαυτικές ξαπλώστρες. Το πρωί απολαύστε καφέ και χυμούς, και συνεχίστε το μεσημέρι με ουζομεζέδες, θαλασσινά και φρέσκα ψάρια, που βγάζει το καΐκι του μαγαζιού, στάκα με αυγά, κρεατόπιτα και άλλα ντόπια μαγειρέματα, από τα χεράκια της κυρα-Λένης. Κλείστε το βράδυ σας με σπιτική τσικουδιά και παραδοσιακούς λουκουμάδες. Όλα θα τα βρείτε στην οικογενειακή επιχείρηση, 2.500 τ.μ., του Λευτέρη Παρασκάκη. On a sandy beach with small pebbles, Lefteris Paraskakis’ family tavern provides everything you need since 1994. Relax on comfortable sun-loungers and enjoy coffee and fruit juices, while your children play in the playground; at lunch savor tidbits, seafood and fresh fish caught by the tavern’s fishing boat, “staka” with eggs, meat pie and other local dishes. In the evening, try the homemade “tsikoudia”.

144 | ANEKORAMA 2016

Discover Almira, Discover Greek Summer

ΑLMIRA BEACH BAR RESTAURANT

Αγία Μαρίνα, Χανιά / Agia Marina, Chania Tel.: +30 28210 84960 Email: almirabbr@otenet.gr

Almira Agia marina

ΤΎΠΟΓΡΑΦΕΙΟ / TYPOGRAFEIO Πλατεία Αθηναγόρα (Μητρόπολη) / Cathedral Square +30 28211 14807

Το ανανεωμένο jazz bar-restaurant, με φόντο την υπέροχη αρχιτεκτονική της Παλιάς Πόλης, ειδικεύεται στη μεσογειακή κουζίνα (δοκιμάστε το λινγκουίνι με θαλασσινά, αλλά και τα ριζότο του και τα νόστιμα κρέατα), διοργανώνει βραδιές οινογευσίας, προτείνει μπίρες από μικροζυθοποιίες και γίνεται το κέντρο της ζωντανής διασκέδασης, κάθε φορά που διοργανώνει ένα από τα πολλά του live με jazz, soul, RnB και funky μουσικές. Ανοιχτό από νωρίς το πρωί και για πρωινό. This renovated jazz bar restaurant with the magnificent architecture of the old town as background, specializes in Mediterranean cuisine (try the linguini with seafood, the risotto, and tasty meat dishes); it organizes wine tasting nights, it serves beers produced by small breweries, offering live entertainment with its many live performances of jazz, soul, RnB, and funky music. Also it opens in the morning for breakfast.

ΑΡΩΜΑ / AROMA Ακτή Τομπάζη 4, Χανιά / 4 Akti Tobazi, Chania +30 28210 41472

Από το 1996 παραμένει από τα πιο δημοφιλή caférestaurants των Χανίων, με πλεονεκτική θέση στο Παλιό Λιμάνι, από όπου αφουγκράζεσαι τον αέρα της Παλιάς Πόλης. Σε ένα κτίριο του 15ου αιώνα, διακριτικά κομψό με μοντέρνες πινελιές και εντυπωσιακό θολωτό πέτρινο ταβάνι, με χαλαρή ατμόσφαιρα, ανοιχτή κουζίνα και μπαρ, που σερβίρει –από νωρίς το πρωί έως αργά το βράδυ– πρωινό, μπουγάτσα, αρωματικούς καφέδες, σνακ, μεσογειακά και κρητικά πιάτα, ξεχωριστά ροφήματα, γλυκά, κοκτέιλ και την ντόπια μπίρα Χάρμα. Aνοιχτά όλο τον χρόνο, φιλοξενεί εκθέσεις (εικαστικές, φωτογραφίας) και γευσιγνωσίες (ασιατική, μεξικάνικη, ισπανική και κρητική κουζίνα). Οne of the oldest and most renowned cafe-restaurants in Chania, operating since 1996 in a 15th century building. Situated directly on the old port, generously offering a superb view of the Venetian harbor, it is the right place to soak up the sights and sounds of the old town. The open-kitchen offers from early in the morning till late at night breakfast, bougatsa, blended coffees, smoothies, amazing cocktails, delicious sweets and tasteful Cretan and Mediterranean dishes (the menu is a tempting read). Regular nights devoted to Asian, Mexican, Spanish or local cuisine.

146 | ANEKORAMA 2016

COOK PORN Ποτιέ 48 / 48 Potie St. +30 28216 00843 www.facebook.com/cookporn48

Νέα άφιξη στον πεζόδρομο της πόλης, πίσω από την αγορά. Το ζεστό και εντυπωσιακό καφέ-εστιατόριο είναι ανοιxτό από τις 8 το πρωί με καφέ, ροφήματα, χυμούς, ζεστά σάντουιτς, ομελέτες και πρωινά, και συνεχίζει μετά τις 12, με κουζίνα που καλύπτει όλα τα γούστα, μέχρι αργά το βράδυ. Οι επισκέπτες μπορούν να δοκιμάσουν και να απολαύσουν τα νόστιμα ριζότα και τις απίστευτες μακαρονάδες, ξεχωρίζοντας τη γνήσια ιταλική καρμπονάρα με τη ζουμερή χοιρινή πανσέτα ή εκείνη με τα λιγκουίνι και την καραβίδα. Επίσης, τα λαχταριστά burgers και το διαφορετικό club sandwich με κυπριακές πίτες. Για τους πιο light, υπάρχουν οι σαλάτες, ελαφριές και όμως τόσο χορταστικές. Τα πιάτα της ώρας ετοιμάζονται μπροστά στα μάτια των πελατών, αφού το εστιατόριο διαθέτει open kitchen. Αν δεν πεινάτε, μπορείτε να απολαύσετε ένα χαλαρό ποτό ή ένα κοκτέιλ από την ανανεωμένη λίστα. Όλα σε ένα χαλαρό και όμορφο περιβάλλον. A new arrival in the city’s pedestrian street, a warm and stylish café-restaurant, which opens at 8 a.m. serving coffee and other beverages, juices, warm sandwiches, omelets and breakfast. After 12 p. m. it serves delicious dishes till late at night: tasty risotto and fantastic pasta including a genuine Italian carbonara with juicy pork pancetta, linguini with scampi, appetizing burgers, a special club sandwich prepared with Cypriot pita, and light but filling salads. Customers watch the preparation of dishes cooked to order, in the restaurant’s open kitchen; otherwise they can relax with a drink, or cocktail from the renewed list, in a cozy, beautiful ambience.

2016 ANEKORAMA | 147

MAMA’S DINNER Καλυβιανή Κισσάμου / Kaliviani Kissamos +30 28220 23204 www.mamasdinner kaliviani.com

Το «Mama’s Dinner» απευθύνεται στους σύγχρονους κοσμοπολίτες food lovers, ενώ φαίνεται αμέσως ότι η ελληνική δημιουργική κουζίνα απέκτησε την κρητική της «πρεσβεία». Σε ένα μενού που ανανεώνεται κάθε χρόνο, φέτος πρωταγωνιστούν η ψαρόσουπα με σοτέ καραβίδα και τσιπς σέλινου, το καρπάτσιο φρέσκου τόνου με αβοκάντο, φιλέτο πορτοκάλι και σάλτσα εσπεριδοειδών, το φιλέτο σφυρίδας ριζότο σε βελουτέ ψαριού και φρέσκα λαχανικά, και το μοσχάρι gremolata και δροσερό ντιπάκι, όλα από τα πιο εκλεκτά υλικά του νησιού. Την γκουρμέ κουζίνα απογειώνουν ο ατμoσφαιρικός φωτισμός, η εκλεπτυσμένη διακόσμηση, η εξυπηρέτηση με χαμόγελο και

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ / MESOGIAKO Χατζημιχάλη Νταλιάνη 36, Παλιά Πόλη / 36 Chatzimichali Daliani St., Old Town +30 28210 57992 www.mesogiako.com

148 | ANEKORAMA 2016

η απαλή μουσική στο παρασκήνιο, που μεταλλάσσουν το δείπνο σε μια εμπειρία ιερή. “Mama’s Dinner” offers modern versions of traditional Cretan bestsellers for both meat and seafood lovers, using the finest ingredients for dishes such as fish soup sautéed crayfish and celery chips, carpaccio fresh tuna, avocado, orange fillet and citrus sauce, white grouper fillets risotto in fish velouté and fresh vegetables, and rib eye black angus gremolata and cool dip. Enjoy the atmospheric lighting, sophisticated décor, its service with a smile and the gentle beats of music in the background. Στο πιο γραφικό στενό της Παλιάς Πόλης, το «Μεσογειακό» ήταν πριν από 9 χρόνια από τα πρώτα στέκια που έδωσαν ζωή στη δημοφιλή σήμερα Σπλάντζια. Ο Μανώλης σερβίρει μεσογειακή κουζίνα, με έμφαση στα πιάτα ημέρας. Δοκιμάστε ριζότο με θαλασσινά ή με μανιτάρια, κόντρα μοσχαρίσια, σκαλοπίνια με σος μαύρης τρούφας, «ρακοσυλλέκτες» (πικάντικο κρέας με σουσάμι), καγιανά με απάκι, «καλόγερο» της Νάξου (μοσχάρι με μελιτζάνες και πιπεριές στον φούρνο) και τα πεντανόστιμα θαλασσινά. “Mesogiako” was one of the first haunts that livened up Splantzia, today’s trendy quarter of Chania. Chef Manolis prepares Mediterranean dishes: risotto with seafood or mushrooms, sirloin steak, scaloppini with black truffle sauce, kagianas with apaki (eggs with smoked pork meat). Try the “Rakosyllektes” (spicy meat with sesame), “Kalogeros of Naxos” (veal with eggplant cooked in the oven), or the spicy shrimps.

ΟΙΝΟΜΑΓΕΙΡΕΙΟ ΑΓΑΠΗΝΗΣ / AGAPINIS TAVERN

ΘΑΛΑΣΣΙΝΟ ΑΓΕΡΙ / THALASSINO AGERI

Δημοτική Αγορά / Municipal Market +30 28210 56820 www.agapinis.gr

Βιβιλάκη 35, Ταμπακαριά, Χαλέπα / 35 Vivilaki St., Tabakaria, Halepa +30 28210 51136, 6947 939146 www.thalasino-ageri.gr

Το παραδοσιακό οινομαγειρείο-πατσατζίδικο, στο διατηρητέο κτίριο της Δημοτικής Αγοράς των Χανίων, λειτουργεί από το 1965 και αποτελεί κλασική αξία και σημείο αναφοράς. Από τις 4 τα ξημερώματα η κυρία Ζωή φτιάχνει και σερβίρει πεντανόστιμο παραδοσιακό πατσά και αρνίσια κοιλιδάκια με κολοκυθάκια, αλλά και καταπληκτική σούπα με μοσχάρι. Τα μεσημέρια, δοκιμάστε σπιτικά παραδοσιακά πιάτα με φρέσκο ελαιόλαδο, μαγειρευτά, αλλά και την πιο ζουμερή μπριζόλα της πόλης! A traditional tavern-tripe shop in the listed building of Chania Municipal Market serves top quality food for the last 50 years. Since 4 a.m. Mrs Zoi cooks and serves traditional tripe soup, tasty lamb stomach with zucchini and delicious veal soup, while at noon its customers enjoy homemade traditional dishes cooked with fresh olive oil, roasts, stews and the juiciest steaks in town!

ΜYLOS CLUB – NEROMYLOS BEACH BAR Πλατανιάς / Platanias +30 28210 60449 www.mylos-chania.com

Δύο δυνατά σποτ διασκέδασης από το πρωί μέχρι το... επόμενο πρωί: το καλοκαιρινό beach bar «Νeromylos» και το γνωστό –για το φανατικό κοινό του– κλαμπ «Mylos». Απολαύστε από νωρίς το πρωί, μετά τις πρώτες βουτιές στη θάλασσα, ελαφριά πιάτα από την in house κουζίνα, καφέ και κοκτέιλ σε κρεβάτια (!!) μέσα στην πισίνα, ακούγοντας αγαπημένα hits του καλοκαιριού – πάντα από τη dance & house μουσική. Για πιο δυνατά beats, επισκεφθείτε μετά τα μεσάνυχτα το κλαμπ και αφεθείτε στους ξέφρενους ρυθμούς του, μιας και το κέφι κρατάει μέχρι τις 8-9 το πρωί! Εδώ άλλωστε θα ακούσετε –χωρίς καμία αύξηση του εισιτηρίου, όπως γίνεται εδώ και πολλά χρόνια– τους πιο διάσημους djs της dance μουσικής ανά τον κόσμο. Two hot entertainment spots: “Neromylos” beach bar and the well known for its fanatic fans, club “Mylos”. Since early in the morning, after the first swim and games with friends, nibble some light dishes served by the in house kitchen to the sun-beds, and have some coffee or a cocktail at the bar with the beds inside the pool (!!), listening to your favorite summer dance hits. For louder beats and wild dancing, the club is open from midnight till 8-9 a.m. The most famous djs worldwide play at these decks every year with no additional charge as it is our policy all those years .

150 | ANEKORAMA 2016

Στη γειτονιά των Ταμπακαριών, στην παλιά αρχοντική συνοικία της Χαλέπας, που δίκαια συγκαταλέγεται στα τοπ αξιοθέατα των Χανίων, το «Θαλασσινό Αγέρι» απλώνει τα τραπέζια του μια ανάσα από τον παφλασμό των κυμάτων. Μαγικό ηλιοβασίλεμα σε ένα ονειρικό σκηνικό, φρέσκα ψάρια, μοναδική αχινοσαλάτα και μεγάλη ποικιλία θαλασσινών πιάτων, όπως αστακοί, κωλοχτυπομακαρονάδες, χταπόδι και σουπιές στη σχάρα, καθώς και νόστιμη κακαβιά, σε ένα εστιατόριο όπου η απόλαυση γίνεται εμπειρία. Για παραγγελίες ειδικών πιάτων, καλέστε στο κινητό. “Thalassino Ageri” sets its tables by the sea at Tabakaria, the old aristocratic district of Ηalepa, one of Chania’s top sights. Enjoy the picturesque sunset in a dreamy movie set and savor delicious fresh fish, unique urchin salad, and other seafood dishes like lobster, Mediterranean slipper lobster spaghetti, grilled octopus and cuttlefish, and tasty fish soup in a restaurant that will offer you unforgettable memories. Call the cellphone number to order special dishes.

ΚΟΎΖΙΝΑ Ε.Π.Ε. / KOUZINA E.P.E. Δασκαλογιάννη 25, Χανιά / 25 Daskalogianni St., Chania +30 28210 42391

Όσοι αναζητούν σπιτικό φαγητό ξέρουν ότι τους περιμένουν η «Κουζίνα E.Π.Ε.» και η κυρία Δέσποινα στις κατσαρόλες, σε ένα αστικό μαγειρείο που έχει συμπληρώσει 8 χρόνια, κερδίζοντας την αγάπη όχι μόνο των Κρητικών, αλλά και των επισκεπτών που επιμένουν στις αυθεντικές γεύσεις. Παράδοση και δημιουργικότητα, κρητικές πρώτες ύλες (με πιστοποίηση Σήμα Ποιότητας Κρητική Κουζίνα), αποκλειστικά ελαιόλαδο και πιάτα που αλλάζουν καθημερινά. Στα τραπέζια του θα δείτε από φοιτητές μέχρι παππούδες, που έρχονται για να ξαναθυμηθούν τις γεύσεις των παιδικών τους χρόνων. Ανοιχτά κάθε μέρα, μέχρι αργά το απόγευμα, εκτός Κυριακής.

For the last 8 years, “Kouzina Ε.P.E.” has become a favorite of locals and foreigners who look for homey food and crave for genuine Cretan flavors. It’s well known for its respect of tradition, creativity, Cretan ingredients –certified by a Cretan Diet certificate– and a menu that changes daily. Among its habitués are students as well as grandparents who wish to recover their childhood flavors. The restaurant is open every day till late in the afternoon, except on Sundays.

2016 ANEKORAMA | 151

ΜΠΟΎΓΑΤΣΑ ΧΑΝΙΩΝ / BOUGATSA CHANION Αποκορώνου 37, Χανιά / 37 Apokoronou St., Chania +30 28210 43978

Κοντά στην Κεντρική Αγορά, σήμα κατατεθέν της πόλης των Χανίων, η οικογένεια Τωμαδάκη, πιστή στην παράδοση, συνεχίζει –ήδη κατά δεύτερη γενιά– με μεράκι την παραγωγή της εκλεκτής χανιώτικης μπουγάτσας. Το προϊόν, 100% χειροποίητο, παράγεται και καταναλώνεται αυθημερόν. Παρασκευάζεται από άριστης ποιότητας κρητικά προϊόντα: μυζήθρα (πηχτόγαλο Χανίων ΠΟΠ), αλεύρι και ελαιόλαδο, σύμφωνα με τις επιταγές της αυθεντικής –από την περίοδο της Τουρκοκρατίας– συνταγής, τηρώντας την ίδια ακριβώς τεχνική που η αυθεντία των τριών αιώνων επιβάλλει. Στο κατάστημα, που λειτουργεί από το 1987, συμπληρώνοντας δυόμισι δεκαετίες αδιάλειπτης παρουσίας, σεμνής ως προς τη φιλοξενία και δυναμικής ως προς την ποιότητα και την αυθεντικότητά της, οι υπεύθυνοι σας περιμένουν καθημερινά από τις 5.30 το πρωί, για να δοκιμάσετε, και σίγουρα να απολαύσετε, το σπουδαίο αυτό προϊόν, όπως ακριβώς έκανε και ο Anthony Bourdain στο τελευταίο του ταξίδι στην Κρήτη. Near the Main Market, trademark of the city of Chania, the second generation of Tomadakis family continues to produce the tasty Chania bougatsa, skillfully and loyal to tradition. The 100% handmade made pastry is produced by fine Cretan ingredients: mizithra cheese (piktogalo of Chania, a Protected Designation of Origin cheese), flour and olive oil, according to the genuine recipe –that dates since the period of Greece’s Turkish occupation– using exactly the same three century-old technique and, naturally, it is all consumed on the same day. This shop opened in 1987 and for two and a half decades its polite, hospitable and dynamic staff awaits its habitués since 5.30 a.m. every morning, to enjoy this delicious product, like Anthony Bourdain did during his last visit to Crete.

152 | ANEKORAMA 2016

ΒΟΤΑΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΚΑΙ ΚΗΠΟΙ ΚΡΗΤΗΣ / BOTANICAL PARK AND GARDENS OF CRETE 15ο χλμ. Ε.Ο. Χανιά, Φουρνές, Ομαλός / 15th km. of the National Road, Chania, Fournes, Omalos +30 28210 87512 www.botanical-park.com

Η αγάπη για το φυσικό περιβάλλον του τόπου τους μεταμόρφωσε την ιδιωτική έκταση τεσσάρων αδερφών σε μια καταπράσινη εκπαιδευτική όαση. Περπατώντας σε ένα κατάφυτο πάρκο, θα γνωρίσετε περισσότερα από 150 είδη φρουτόδεντρων, δεκάδες βότανα, φαρμακευτικά και καλλωπιστικά φυτά, αλλά κυρίως θα βιώσετε πνευματική και οπτική τέρψη, και θα νιώσετε την ψυχική ανάταση που μόνο η φύση δίνει απλόχερα. Οι κήποι διαθέτουν και ένα εστιατόριο-όαση γαλήνης, πιστοποιημένο με το «Σήμα Ποιότητας Κρητικής Κουζίνας» της διανομαρχιακής εταιρείας «Κρητικό Σύμφωνο Ποιότητας». Για τα μέλη του ΑΝΕΚ SMART έκπτωση 2 ευρώ στο εισιτήριο εισόδου και 20% έκπτωση στο εστιατόριο.

Love for their homeland’s natural environment transformed the private estate of four brothers into a totally green educational oasis. Strolling in a verdant park, one can see more than 150 types of fruit-bearing trees, herbs, pharmaceutical and decorative plants, and experience a spiritual and visual delight together with

154 | ANEKORAMA 2016

a mental uplift that only nature offers so generously. There is a restaurant in the gardens – a peaceful oasis, certified with the Quality Label of Cretan Cuisine by the prefectural company Cretan Quality Agreement. For ANEK SMART members a €2 discount on the entrance ticket and 20% discount at the restaurant.

ΤΟ ΑΔΕΣΠΟΤΟ / TO ADESPOTO Σήφακα & Μελχισεδέκ, Μαχαιράδικα / Sifaka St. & Melhisedek St., Maheradika +30 28210 51582, 6937 151394 www.adespotochania.gr

Ένα παλιό αρχοντικό, που γκρεμίστηκε από βόμβα στον B' ΠΠ, ζωντάνεψε χάρη σε έναν Χανιώτη τεχνίτη της πέτρας και έγινε παραμυθένια ταβέρνα. Πέτρινοι τοίχοι γεμάτοι λουλούδια, ατμόσφαιρα νοσταλγίας και κρητική κουζίνα, με έμφαση στις αυθεντικές χανιώτικες γεύσεις. Kάθε μέρα μαγειρεύονται διαφορετικά πιάτα ημέρας από πρώτες ύλες της εκάστοτε εποχής. Ο ιδιοκτήτης, ως μουσικός, παίζει καθημερινά μουσική από όλη την ελληνική δισκογραφία, με άλλους μουσικούς που εναλλάσσονται, ολοκληρώνοντας τη διασκέδασή σας. To 2012 το «Αδέσποτο» έγινε σκηνικό της ταινίας «The Two Faces of January», με την Κίρστεν Ντανστ και τον Βίγκο Μόρτενσεν.

An old mansion destroyed by a bomb during WWII has been transformed by a master stone builder into a fabulous tavern; it features stone-built walls full of flowers, a nostalgic ambience and exclusively Cretan cuisine with genuine Chania recipes. Every day a range of daily specials is prepared using seasonal ingredients. The owner, a musician, plays a repertoire of Greek music with other musicians every day. In 2012, “Adespoto” became a film set for “The Two Faces of January” starring Kirsten Dunst and Viggo Mortensen.

ΤΖΙΤΖΙΚΑΣ / TZITZIKAS Αρμένοι Αποκορώνου / Armenoi Apokoronou +30 28250 41144 www.tzitzikas.com

Mόλις 20 λεπτά από τα Χανιά, κάτω από θεόρατα πλατάνια και δίπλα στα νερά, βρίσκουμε στους Αρμένους Αποκορώνου αυτό το κουκλόσπιτο. Σε απόλυτη αρμονία με το φυσικό περιβάλλον, ο «Τζίτζικας» προτείνει έναν διαφορετικό τρόπο διατροφής, δίνοντας έμφαση στα βιολογικά και στα fair trade προϊόντα. Στην καταπράσινη και δροσερή αυλή του θα απολαύσετε, υπό τους ήχους τζαζ και έθνικ μουσικής, ελληνικό καφέ στη χόβολη, τοπικά βότανα και σπιτικά γλυκά, ενώ θα γευτείτε πιάτα μέσα από μια δημιουργική και κρητική ματιά. Δοκιμάστε τα φρέσκα πράσινα ραβιόλια, το χοιρινό αλά Τζίτζικα και, οπωσδήποτε, τον κορμό από χαρούπι (το κακάο της Κρήτης)! Τhis dollhouse is hidden under huge plane trees, by the water, only 20 minutes from Chania. In total harmony with the environment, “Tzitzikas” suggests a different kind of diet, based on organic, fair trade raw materials. In the verdant cool yard, savor Greek coffee brewed on hot ashes, local herbs, homemade pastries, and dishes with a creative Cretan point of view, to the sound of jazz and ethnic music. Try the fresh Green Ravioli and, definitely, the carob (the Cretan cocoa) log cake!

2016 ANEKORAMA | 155

ΑΜΜΟΣ & ΗΛΙΟΣ / AMMOS & ILIOS Αγία Μαρίνα / Agia Marina +30 28210 60045 www.ammos-ilios.gr

It’s one of the island’s favorite spots, a well-known beach bar restaurant on a beach with fine sand and crystal clear waters. Since early in the morning, the beach bar provides coffee or snacks, whereas at noon, the spacious restaurant offers special dishes, prepared with fresh local ingredients. Sports courts, a multipurpose entertainment venue, surprise events and parties amuse the guests, whereas, at night, they enjoy strong music beats and delicious cocktails. Εδώ όλοι βρίσκουν έναν λόγο να το προτιμούν. Ένα από τα πιο γνωστά beach bar restaurants των Χανίων, σε μια παραλία με λεπτή άμμο και καθαρά νερά. Από νωρίς το πρωί, με την παρέα σου ή την οικογένειά σου, μπορείς να απολαύσεις, ανάμεσα στις βουτιές, τον καφέ σου ή ένα σνακ, από το βeach bar, το μεσημέρι να γευτείς, στο άνετο εστιατόριο, ένα από τα πιάτα ημέρας, φτιαγμένα με φρέσκα κρητικά προϊόντα. Με γήπεδα και χώρους άθλησης, αλλά και πολυχώρος διασκέδασης, καθώς οι εκπλήξεις με events και πάρτι είναι συχνά στην ημερήσια διάταξη, ενώ τα δυνατά beats και cocktails κρατούν τις παρέες μέχρι αργά.

ΎΔΡΟΨΎΧΑΓΩΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΛΙΜΝΟΎΠΟΛΗ / LIMNOUPOLIS WATERPARK Βαρύπετρο / Varipetro +30 28210 33246 www.limnoupolis.gr

Ένα μοναδικό πάρκο, που συνιστά τον δεύτερο μεγαλύτερο τουριστικό προορισμό της δυτικής Κρήτης, από άποψη προσέλευσης κόσμου, μετά το Φαράγγι της Σαμαριάς. Μια υδάτινη πολιτεία 65 στρεμμάτων, απλωμένη στην καταπράσινη πλαγιά των παρυφών της οροσειράς των Λευκών Ορέων, στην οποία θα φτάσετε προσεγγίζοντας το 6ο χιλιόμετρο της Εθνικής Οδού Χανίων – Ομαλού. Αν έχετε παιδιά, συστήστε τους τον παράδεισο, που έχει τη μορφή της καινούριας παιδικής πισίνας, με τις κάθε λογής δραστηριότητες. This unique park is the second most visited tourist destination in Western Crete after Samaria Gorge, a water city spread on 65,000 sq.m. on the bright green slope of the White Mountains range. It can be reached at the 6th km of Chania-Omalos National Highway. If you have children, let them enjoy the numerous activities of the brand new children’s pool, a true heaven for kids.

156 | ANEKORAMA 2016

ΜΗΛΙΑ / ΜILIA Μηλιά, Βλάτος Κισσάμου / Milia, Vlatos Kissamos +30 28210 46774 www.milia.gr

Συνειδητοποιημένος αγροτουρισμός, μεγαλειώδης φύση, καθαρός αέρας, αρμονία, απλότητα και σπιτική κουζίνα, σε έναν υπεραιωνόβιο οικισμό που αναπαλαιώθηκε με σεβασμό στην ιστορία του. Σε αυτόν, τον σκαρφαλωμένο στο βουνό, παραδοσιακό ξενώνα θα νιώσετε σαν να φιλοξενείστε σε σπίτι. Οικολογικά στρώματα, πρωινό με σπιτικές μαρμελάδες και ένα εστιατόριο όπου δεσπόζουν ο ξυλόφουρνος και τα αποκλειστικά τοπικά βιολογικά προϊόντα, σε μια κουζίνα τόσο ταπεινή, ώστε να αγγίζει τα όρια του γκουρμέ. Από τη Μηλιά υπάρχει δυνατότητα να κάνετε hiking σε μονοπάτια από μία έως 5 ώρες. Τι άλλο να ζητήσεις; Ecologically conscious agrotourism, magnificent nature and harmony are the characteristics of this traditional, perched on the mountain centuries-old settlement that was transformed into an an ecofriendly inn. Enjoy hiking (1-5 hours), the hospitality of your Cretan hosts, ecological mattresses, homemade breakfast and a cuisine so humble that is gourmet.

ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΠΝΕΎΜΑΤΙΚΑΚΗ / PNEVMATIKAKIS WINERY Δραπανιάς Κίσσαμος / Drapanias, Kissamos +30 28220 31740, 6945 871588 http://pnevmatikakis.com.gr

Πολύ κοντά στην Εθνική Οδό Χανίων-Κισσάμου, 4 μόλις χλμ. πριν από την πόλη της Κισσάμου, το υπερσύγχρονο οινοποιείο των αδελφών Πνευματικάκη, στον Δραπανιά, αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς σταθμούς των κρητικών δρόμων του κρασιού. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν στους αμπελώνες, στο πετρόχτιστο υπόγειο κελάρι και στους χώρους παραγωγής, ενώ στο Μουσείο Οίνου με τα παλιά εργαλεία και τις νοσταλγικές τοιχογραφίες του τρύγου, θα δοκιμάσετε τοπικές ποικιλίες και παραδοσιακά εδέσματα, απολαμβάνοντας τη θέα στον κόλπο της Κισσάμου. Very close to Chania-Kissamos highway, just 4 kilometers before Kissamos town, the ultramodern winery of Pnevmatikakis Brothers in Drapanias, constitutes one of the most popular stops of the Cretan Wine Roads. Visitors can roam the vineyards, the stone-built cellar in the basement, and the production areas, whereas they will have the opportunity to savor local tidbits and traditional dishes in the Wine Museum among old tools and frescoes depicting the grape harvest process in older eras, enjoying the view to the picturesque Kissamos gulf.

158 | ANEKORAMA 2016

ΑΡΩΜΑ ΚΡΗΤΗΣ AROMA OF CRETE

MέλιΗoney όπως στη φύση! as in na nature! Νικολακάκης Κωνσταντίνος • Βιοτεχνικό Πάρκο (ΒΙΟ.ΠΑ) Χανίων, 73100 Χανιά Κρήτης • Τηλ.: 28210 81285 Nikolakakis Konstantinos • Industrial Park (VIOPA) of Chania, GR 73100 Crete, Greece • Τel.: +3028210 81285 www.aroma-kritis.gr • e-mail: info@aroma-kritis.gr

ΚΑΛΙΤΣΟΎΝΙΑ ΓΙΑΝΝΑΡΑΚΗ / KALITSOUNIA GIANNARAKIS Κυδωνίας 29, Στοά Δημαρχείου / 29 Kydonias St., Town Hall Arcade +30 28210 93430

Μια απόλυτα παραδοσιακή οικοτεχνία, στην οποία καθημερινά παράγονται πεντανόστιμα καλιτσούνια, βασισμένα στις αυθεντικές κρητικές συνταγές και με υλικά αποκλειστικά από ντόπιους παραγωγούς. Εδώ και πάνω από 20 χρόνια η οικογένεια Γιανναράκη φτιάχνει καλιτσούνια φουρνιστά ή τηγανητά, με διαφόρων ειδών γέμιση, όπως χόρτα ορεινά, τυρί μυζήθρα και ανθότυρο ή μείγμα τοπικών τυριών, όλα χειροποίητα. Στο κατάστημά τους στο κέντρο της πόλης, στο κτίριο του Δημαρχείου, θα απολαύσετε επίσης κρεατότουρτες και μπουρέκι Χανίων, μαραθόπιτες στην πλάκα, ροφήματα από κρητικά βότανα και όλα τα είδη καφέ. This is a totally traditional cottage industry producing on a daily basis very tasty kalitsounia based on genuine Cretan recipes, prepared with ingredients exclusively sourced from local producers. For more than 20 years, Giannarakis family produces handmade baked or fried kalitsounia filled with mountain herbs, mizithra and anthotyro cheese, or a mixture of local cheeses. Savor meat pies and Chania boureki, fennel pies, beverages made from Cretan herbs, and all kinds of coffee.

ΤΑΒΕΡΝΑ ΠΟΛΎΦΗΜΟΣ / POLIFIMOS TAVERN Σούγια, Χανιά / Sougia, Chania +30 28230 51343 www.polifimos.gr, polifimos@gmx.net

Στον πανέμορφο κήπο, με τα πολύχρωμα λουλούδια και το εντυπωσιακό αλμυρίκι, θα απολαύσετε παραδοσιακή ελληνική και κρητική κουζίνα. Ο «Πολύφημος» φημίζεται για το φαγητό στα κάρβουνα και, κυρίως, για το κοντοσούβλι. Στον κατάλογο θα βρείτε επίσης μεγάλη ποικιλία ορεκτικών –όλα σπιτικά μαγειρεμένα–, καθώς και ψαρικά. Ο ιδιοκτήτης Γιάννης Μαρνελάκη ενδιαφέρεται πάνω από όλα για την ποιότητα του φαγητού και τη σωστή εξυπηρέτηση των πελατών. Γι' αυτό και επιλέγει πάντα με ιδιαίτερη προσοχή όλα τα προϊόντα που θα χρησιμοποιηθούν στην κουζίνα και θα φτάσουν στο τραπέζι σας. Savor traditional Greek and Cretan dishes in the wonderful garden, full of multicolored flowers and tamarisks. “Polifimos” is famous for dishes cooked on the charcoal grill, especially its kontosouvli. Also, the menu contains a large variety of appetizers, and fish. The owner, Giannis Marnelakis, believes in the high quality of the food and in good customer service, so he carefully selects the ingredients used in his kitchen.

160 | ANEKORAMA 2016

ΟΠΤΙΚΑ ΛΕΛΕΔΑΚΗΣ / LELEDAKIS OPTICAL STORE

KΎΔΩΝ – ΤHE HEART CITY HOTEL / KYDON - ΤHE HEART CITY HOTEL

Χατζημιχάλη Γιάνναρη 3 / 3 Chatzimichali Giannari St. +30 28210 02324 Πλ. Ελ. Βενιζέλου, Κίσσαμος / El. Venizelou Sq., Kissamos +30 28220 24247

Πλατεία Σοφ. Βενιζέλου & Στρ. Τζανακάκη 2 / Sofoklis Venizelos Sq. & 2 Str. Tzanakaki St. +30 28210 52280 www.kydonhotel.com

Στα Friendly Optical Stores Leledakis θα βρείτε τη μεγαλύτερη ποικιλία σε γυαλιά ηλίου, οράσεως και φακών επαφής, στη σωστότερη σχέση ποιότητας και τιμής! Όλα τα γνήσια brands φιγουράρουν στα καταστήματα, όπως Ray ban, Carrera, IC! Berlin, Chrome Hearts, Dolce & Gabanna, Tom Ford, Dior, Gucci, Balenciaga, Botegga Veneta και πολλά άλλα. Το πρώτο κατάστημα άνοιξε το 1997 στο Καστέλι Κισσάμου και, μερικά χρόνια αργότερα, το 2ο κατάστημα στον πιο εμπορικό δρόμο των Χανίων, στη Χατζημιχάλη Γιάνναρη. Οι υπηρεσίες που σας παρέχουν τα καταστήματα πλαισιώνονται με πτυχιούχους οπτικούς, κάτι το οποίο χρήζει ιδιαίτερης σημασίας και προσοχής, όπως και τα μάτια σας!

Στην καρδιά της πόλης, το «Kύδων» υποδέχεται τους επισκέπτες με τη φιλοξενία που μόνο οι Κρητικοί γνωρίζουν. Με θέα την Παλιά Πόλη και την αγορά, τα δωμάτια και οι σουίτες του δίνουν το στίγμα μιας αξέχαστης διαμονής. Η αγάπη για την κρητική κουζίνα φαίνεται στο παραδοσιακό κρητικό πρωινό – πιστοποιημένο από το «Ελληνικό Πρωινό». Στο «Square» à la carte εστιατόριο μπορείτε για μεσημεριανό και βραδινό να ταξιδέψετε σε γεύσεις της Μεσογείου. Η διασκέδαση συνεχίζεται στο «Agora Bar», σημείο συνάντησης της πόλης όχι μόνο για την αξεπέραστη θέα του, αλλά και για τα περίφημα κοκτέιλ και γλυκά του.

Friendly Optical Stores Leledakis offer a very large selection of famous brands of sunglasses, spectacles, and contact lenses at an optimum quality-price ratio, such as Ray-Ban, Carrera, IC! Berlin, Chrome Hearts, Dolce & Gabbana, Tom Ford, Dior, Gucci, Balenciaga, Bottega Veneta and others. The first shop opened in Kastelli, Kissamos in 1997 and, a few years later, the second store opened in Chania. Both stores employ qualified opticians who provide excellent and reliable service.

PANDORA Μουσούρων 57 & Χατζ. Γιάνναρη / 57 Moussouron St. & Chatz. Giannari St. +30 28210 08716 Online αγορές: www.pandorashop.gr www.pandora.net, www.fb.com/PandoraGreece

Η μαγεία του καλοκαιριού αποτυπώνεται στη νέα συλλογή της PANDORA «Summer 2016»! Eντυπωσιακά κοσμήματα με oriental αναφορές και σχέδια που θυμίζουν τροπικές ακρογιαλιές, κρυστάλλινα νερά, ήλιο και ανεμελιά συνθέτουν μοναδικές δημιουργίες, από μασίφ ασήμι 925ο, χρυσό 14Κ, λαμπερές πέτρες σε γαλαζοπράσινες αποχρώσεις και χειροποίητες λεπτομέρειες. Επισκεφθείτε το κατάστημα των Χανίων, για να ανακαλύψετε από κοντά τη νέα συλλογή και να δημιουργήσετε τους δικούς σας, μοναδικούς συνδυασμούς με τα εντυπωσιακά σύμβολα, βραχιόλια, δαχτυλίδια, σκουλαρίκια και κολιέ των συλλογών της PANDORA! The new PANDORA “Summer 2016” collection captures the summer magic! Impressive jewels inspired by oriental blooms & patterns, tropical shores, crystal clear waters, sun and carefree mood, forming unique creations made of solid 925o silver, 14K gold, and bright stones in blue-green hues, with handmade details. Visit our shop in Chania, discover our new collection, and create your own unique combinations with PANDORA’s dazzling charms, bracelets, rings, earrings and necklaces!

162 | ANEKORAMA 2016

In the center of Chania, “Kydon” Hotel welcomes its guests with the characteristic Cretan sincerity and hospitality. With a view to the Old City and the market, the hotel’s rooms and suites set the scene for an unforgettable stay, whereas its love for the Cretan cuisine is obvious both in the (certified) Cretan breakfast as well as in the à la carte lunch and dinner menus which offer delicious Mediterranean flavors. The fun continues in the “Agora Bar”, a meeting point of the city not only for its unrivalled view, but also for its famous cocktails and pastries.

SKALIDAKIS CRETAN KNIVES Κορκίδη 3 / Καραολή Δημητρίου 8 / 3 Korkidi St. / 8 Karaoli Dimitriou St. +30 28210 98827 www.cretanknives.gr

Ο Ηρακλής και ο Γιώργος Σκαλιδάκης αποτελούν την τρίτη γενιά που ασχολείται με την κατασκευή κρητικών μαχαιριών, μια τέχνη την οποία ξεκίνησε ο παππούς τους το 1938. Με τον όρο «κρητικά μαχαίρια» εννοούμε τα χρηστικά αντικείμενα τα οποία ταυτόχρονα είναι και έργα τέχνης, με περίτεχνες λαβές, αριστουργηματικά θηκάρια και χειροποίητες λάμες, που κατασκευάζονται διά χειρός στο καμίνι του εργαστηρίου τους.

Hercules and Giorgos Skalidakis, the third generation of this family of Cretan knives’ manufacturers, follow the craft that their grandfather started in 1938. Cretan knives are handy but, at the same time, they are works of art with elaborate handles, fine sheaths and blades handmade in their workshop’s kiln.

HOTEL SANTA IRENE Σούγια, Χανιά / Sougia, Chania +30 28230 51342 www.santa-irene.gr

Στα νότια παράλια του νομού Χανίων, στη Σούγια, πάνω στη μαγευτική παραλία με τα μοναδικά χρωματιστά βότσαλα, βρίσκεται το ξενοδοχείο Santa Irene. Με θέα στο Λιβυκό Πέλαγος –και πολύ κοντά στα φαράγγια της Σαμαριάς και της Αγίας Ειρήνης–, αποτελείται από 16 άνετα μονόχωρα και δίχωρα διαμερίσματα, τα οποία διαθέτουν κουζινάκι με τα απαραίτητα σκεύη, ψυγείο, δορυφορική τηλεόραση, κλιματισμό, safebox, στεγνωτήρα μαλλιών, ιδιαίτερο λουτρό και ελεύθερη πρόσβαση Wi-Fi παντού. Στους χώρους του ξενοδοχείου λειτουργεί παραθαλάσσιο cafe-snack bar, ενώ σε κοντινή απόσταση υπάρχουν εστιατόρια, ψαροταβέρνες, μίνι μάρκετ και μπαρ. Hotel Santa Irene stands on the enchanting Sougia beach of Chania Prefecture, with a view to the Libyan Sea, close to Samaria and Santa Irene gorges. It has 16 spacious studios and two-room apartments, with a small kitchen, refrigerator, satellite TV, air-conditioning, safe box, hair dryer, bathroom, and free Wi-Fi. There is a café-snack bar on the beach, and various restaurants, fish taverns, a mini market and bars nearby.

164 | ANEKORAMA 2016

ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ / OINOPOIEIO

ΕΞΑΝΤΑΣ ΠΟΛΎΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΗΣ / EXANTAS ART SPACE

Χατζημιχάλη Νταλιάνη 46 / 46 Hatzimichali Daliani St. +30 28210 59204

Ζαμπελίου & Μόσχων 4A, Παλιά Πόλη / Zambeliou & 4Α Moschon St., Old Town +30 28210 95920

Ο Εξάντας ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2006 από τον εκδότη Θέμη Μπανούση. Χώρος γνώσης και πολιτισμού, συμβάλλει στην αναζήτηση και στον συγκερασμό –μέσω του βιβλίου, της ζωγραφικής και της χαρακτικής– των ιδεών του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος. Στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, τα Χανιά γνώρισαν πολλούς πολιτισμούς, που άφησαν τα ίχνη τους, από τους αρχαίους Έλληνες, τους Βυζαντινούς, τους Ενετούς και τους Οθωμανούς. Η πόλη αυτή είναι μύθος, ιστορία, ένα μωσαϊκό από εικόνες του χθες και του σήμερα. Επισκεφθείτε τη, για να γνωρίσετε, να αισθανθείτε και να ζήσετε τη μοναδική πολιτιστική ταυτότητα των Χανίων. In June 2006, Exantas was founded by publisher Themis Banoussis. A venue of learning and culture, it contributes to the research and discovery by its books, paintings, engravings, and ideas of the past, present and future. On the crossroads of three continents, Chania has known many civilizations that affected the ancient Greeks, the Byzantines, the Venetians and the Ottomans. This historical town is a myth, a mosaic of pictures of yesterday and today. Visit it, get to know it, feel and live the unique cultural identity of Chania.

ΓΛΩΣΣΙΤΣΕΣ / GLOSSITSES Ακτή Ενώσεως 4, Παλιό Λιμάνι / 4 Akti Enoseos St., Old Port +30 28210 59074 glossitses.wordpress.com

Εναλλακτικός (και συναρπαστικός) τρόπος εστίασης από το μοναδικό εστιατόριο των Χανίων, με πιστοποίηση από την Bio Hellas και σε συνεργασία με τo Fair Trade. Οι καλύτερες πρώτες ύλες από όλη την Ελλάδα, όπως η εξαιρετική κοπανιστή από την Τήνο και το βραβευμένο (αληθινό) σύγκλινο από τη Μάνη, προσγειώνονται στο τραπέζι σας σε πιάτα που ξεχειλίζουν από νοστιμιά. Δοκιμάστε «μαύρη θάλασσα» (πιλάφι σουπιάς με το μελάνι της), αλιάδα (πατατοσαλάτα σκορδάτη με μπακαλιάρο), μύδια αχνιστά, «σαλάτα της θάλασσας» (με φύκια) και σαρδέλα φιλέτο στο αμπελόφυλλο ή χοιρινό με ασκολίμπρους. Εξαιρετική και η σχέση ποιότητας-τιμής. Μετά το γεύμα, συνοδεία bebop ή και νοσταλγικής μουσικής, επισκεφθείτε τις εικαστικές εκθέσεις στον επάνω χώρο και ξεφυλλίστε το όμορφο vintage freepress του μαγαζιού. The only restaurant in Chania certified by Bio Hellas and associated with Fair Trade, it uses Greece’s best raw materials, like the kopanisti cheese from Tinos and awarded siglino from Mani (smoked pork meat) to prepare delicious dishes. Try the Black Sea dish (cuttlefish pilaf in cuttlefish ink), aliada (potato salad with garlic and codfish), steamed mussels, Sea Salad (with seaweeds), sardine fillet on vine leaves, or pork meat with Cretan greens askolymbros, all in an excellent quality-price relation. Enjoy the art exhibition on the upper floor, the Bebop soundtrack and their vintage Freepress.

166 | ANEKORAMA 2016

Στον χώρο της φημισμένης πρώην ποτοποιίας Αποστολάκη, σε ένα ιστορικό κτίριο 500 ετών, λίγα μέτρα από το κέντρο της Παλιάς Αγοράς, το εκλεκτό αυτό εστιατόριο είναι η προσωποποίηση της κρητικής γεύσης και φιλοξενίας. Στα τραπεζάκια πάνω στον πεζόδρομο, η παρέα απολαμβάνει όλες τις κρητικές παραδοσιακές λιχουδιές (χοχλιούς, αρνάκι με σταμναγκάθι, κρεατότουρτα κ.ά.), συνοδευόμενες από αρωματική ρακή και φίνο κρητικό κρασί – εμφιαλωμένο, αλλά και εξαιρετικό χύμα. Η κουζίνα χρησιμοποιεί μόνο τοπικά υλικά και αγνό παρθένο ελαιόλαδο. Αξίζει να παρατηρήσετε τα παλιά αντικείμενα της ποτοποιίας και να ρωτήσετε για την ιστορία και τη χρήση τους. In the very old premises of the historic Apostolakis distillery, this restaurant constitutes the essence of Cretan flavors and hospitality. On the tables set on the pedestrian street, it serves Cretan traditional delicacies (chochlii (snails), lamb with stamnagathi (spiny chicory), meat pie etc.), aromatic raki, and delicious wine – bottled and draught. It uses local pure ingredients, and virgin olive oil. See the distillery’s old objects and ask about their history and use.

Πλατεία Δεικτάκη 1, Καλυβιανή Κισσάμου / Diktaki Square 1, Kalyviani Kissamos +30 28220 22707 www.gramvousarestaurant.com info@gramvousarestaurant.com Facebook: Gramvousa Restaurant Instagram: GramvousaRestaurant

Γραµπούσσα «Γραµπούσσα», µια ονοµασία η οποία εµπεριέχει όλες τις µικρές πινελιές που χρειάζεται να προσθέτει ο άνθρωπος σε ό,τι κάνει, για να ευχαριστεί τους άλλους. Τις αξίες του ανθρώπου, της φύσης, του τόπου και της παράδοσης. Στη «Γραµπούσσα» η διαφύλαξη της παραδοσιακής κουζίνας αποτελεί βασική προτεραιότητα. Εδώ αναβιώνουν εξαιρετικές συνταγές οι οποίες άντεξαν αιώνες ολόκληρους. ∆εν θα µπορούσε να φηµίζεται, άλλωστε, αν δεν συνδύαζε µε επιτυχία τα δύο βασικότερα συστατικά που απαιτούνται για µια ιδιαίτερα γευστική, αλλά ταυτόχρονα υγιεινή, κουζίνα: τα πιο αγνά υλικά της κρητικής γης και τις παραδοσιακές συνταγές. Ποιος δεν θυµάται τη γιαγιά του, που ξυπνούσε πρωί πρωί και κατέβαινε στον κήπο για να µαζέψει τα λαχανικά; Ντοµάτες, κολοκύθια, µελιτζάνες, πιπεριές, λουλουδάκια από τις κολοκυθιές (ανθοί) γέµιζαν το ταψί, µαζί µε υποµονή, αγάπη, µεράκι και λεπτότητα στο καθετί. Αυτό θα διαπιστώσετε και στη «Γραµπούσσα»,

θα γευτείτε τα λαχανικά που µόλις κόπηκαν από τον κήπο. Ανάλογη θα είναι και η φρεσκάδα, αλλά και η αγνότητα των κρεατοµαγειρεµάτων, που θα δείτε να βγαίνουν από την κουζίνα. Γιατί κυριαρχούν όλα τα παραπάνω. Θα βιώσετε γευστικές στιγµές που θα σας φέρουν στο µυαλό αναµνήσεις. Αυτό είναι ένα µικρό δείγµα της µαγείας που κατέχει η παραδοσιακή κρητική κουζίνα. Γνωρίστε τη στη «Γραµπούσσα».

Its name is a byword of all the wonderful things that people resort to in order to please other persons: human values, nature, homeland, and tradition. The preservation of the traditional Cretan cuisine is “Gramvousa”’s basic priority, that’s why it uses recipes that survived through many ages. Besides, it’s famous for the two basic materials that are essential for the preparation of extremely delicious, but also healthy dishes: the purest raw materials grown in the Cretan land, and old, traditional recipes. “Gramvousa”’s vegetables are as fresh as the vegetables collected in the past by our grandmothers, from their garden, every morning, in order to prepare the family’s meal. Tomatoes, zucchini, eggplants, peppers, zucchini flowers, all were placed in a baking pan and cooked. The meat served here is equally fresh. All the above, which bring back tasty memories, constitute only a small sample of the traditional Cretan cuisine’s magic offered by “Gramvousa”.

2016 ANEKORAMA | 167

THE ITALIAN JOB Αρχοντάκη 37, Χανιά / 37 Archontaki St., Chania +30 28210 20201, +30 6980 056701 Αρκαδίου 279, Ρέθυμνο / 279 Arkadiou St., Rethymno +30 28310 21004, www.theitalianjobpizza.gr

Το απόλυτο ιταλικό street food έκλεισε 5 χρόνια λειτουργίας και, έχοντας από το ξεκίνημα ως γνώμονα το τρίπτυχο ποιότητα-ποσότητα-τιμή, έχει καταφέρει να γίνει το in στέκι της πόλης για όλες τις ηλικίες. Αν θέλετε κάτι πολύ γρήγορο, μπορείτε να διαλέξετε κομμάτια από τις 10 ολόφρεσκιες πίτσες που βρίσκονται ζεστές στη βιτρίνα. Μπορείτε όμως και να επιλέξετε ανάμεσα στις 26 διαφορετικές πίτσες που υπάρχουν σε 3 μεγέθη (ατομικό, μεσαίο και γίγας). Όσο για τις μακαρονάδες, 5 είδη ζυμαρικών (σπαγκέτι, λιγκουίνι, πένες, τορτελίνι, πένες ολικής) συνοδεύονται από 26 διαφορετικές σάλτσες. Για τους light υπάρχουν οι φρέσκιες σαλάτες. Γνήσια ιταλική πίτσα και ολόφρεσκιες μακαρονάδες – όλα φτιαγμένα μπροστά σας, καθώς είναι το πρώτο μαγαζί με open kitchen. Ένα ζεστό περιβάλλον γεμάτο ιταλικές μυρωδιές. In its 5th year, this perfect Italian street food venue has become the town’s “in” meeting place, starting from the triptych best quality-quantity-price. For a quick snack, choose one of the 10 fresh, warm pizzas in the shop window; try one of the 26 different pizzas, available in 3 sizes (personal, medium, giant). Five types of pasta (spaghetti, linguini, penne, tortellini, and wholemeal penne) are served, accompanied by 26 different sauces. Fresh salads provide a light meal proposal in this very popular Italian restaurant.

INSPIRA Αγγέλου 14, Χανιά / 14 Aggelou St., Chania +30 2821 400060 Πάπα Αλεξάνδρου Ε2, Ηράκλειο / E2 Papa Alexandrou, Heraklion +30 2810 335397 http://www.inspira.gr/

«Τέχνη που μπορείς να φορέσεις». Αυτό είναι το μότο του Δημήτρη και της Δανάης που έστησαν ένα διαφορετικό κατάστημα, κοντά στο Ναυτικό Μουσείο Χανίων – καθόλου τυχαία, το Inspira στο Ηράκλειο βρίσκεται απέναντι από το Αρχαιολογικό Μουσείο. Σχεδιαστές οι ίδιοι, αναζητούν έμπνευση στο Αιγαίο και στους πολιτισμούς του, για να δημιουργήσουν υπέροχα ρούχα, αξεσουάρ και χειροποίητα κοσμήματα, αποκλειστικά από Έλληνες τεχνίτες. Έτσι, μία λεπτομέρεια από ένα μινωικό δαχτυλίδι ή από μία τοιχογραφία στη Θήρα μετατρέπονται σε μοντέρνα patterns, που τους δίνουν νέα ζωή και μια περίοπτη θέση στην γκαρνταρόμπα μας. “Art you can wear” is the motto of Dimitris and Danae. The two designers, inspired by the Aegean Sea and its civilizations, design superb T-shirts, clothes, scarves, pareos, handbags, and handmade jewels, produced by Greek craftsmen exclusively. Details from a Minoan ring, or an element of a mural in Thira, are transformed into beautiful modern patterns.

168 | ANEKORAMA 2016

NEROMYLOS MEDITERRANEAN BEACH & POOL BAR

Tηλ. Eπικοινωνίας: 28210-60449 (πισίνα) • 28210-60528 (δωμάτια)

mylos HOTEL

ΕΝΑGRON Αξός Μυλοποτάμου / Αχos Mylopotamou +30 28340 61611 www.enagron.gr

Σε ένα αγρόκτημα 50+ στρεμμάτων και σε υψόμετρο 500 μ. από τις πηγές του Μυλοποτάμου, στους πρόποδες του Ψηλορείτη, 32 διαμερίσματα –σε 12 ανεξάρτητα κτίρια με πισίνα– προσφέρονται, για να απολαύσετε οικοτουρισμό, γνήσια παραδοσιακή κουζίνα και τη μοναδική φύση και τις τέσσερις εποχές του χρόνου. Μπορείτε να παρακολουθήσετε παραδοσιακά μαθήματα μαγειρικής και να φτιάξετε παραδοσιακό ψωμί και τυρί από φρέσκο γάλα. Επίσης, να συμμετάσχετε σε δίωρο περίπατο, μέσα από βοτανικά μονοπάτια, και σε εκδρομές στο xωριό Αξός, στο μοναστήρι της Χαλέπας ή στο σπίτι ενός βοσκού στο βουνό. Inside a farm of approximately 13 acres, 500 m. above Mylopotamos’ springs, at the foot of Mountain Psiloritis, there are 32 apartments in 12 independent buildings, with a swimming pool; guests can savor traditional dishes, and enjoy ecotourism in beautiful natural surroundings, during the 4 seasons of the year. They can take traditional cuisine lessons, learn how to bake bread, make cheese from fresh milk, trek in the rich vegetation, and visit Axos village, Chalepa monastery, or a shepherd’s home on the mountain.

ΠΡΙΜΑ ΠΛΩΡΑ / PRIMA PLORA Ακρωτηρίου 4 / 4 Akrotiriou St. +30 28310 56990 www.primaplora.gr

Με αρχή τους ότι η ποιότητα ενός φαγητού εξαρτάται από τις πρώτες ύλες –και αντίθετοι σε κάθε μορφή μαζικής παραγωγής–, οι υπεύθυνοι του «Πρίμα Πλώρα» συνεργάζονται μόνο με μικρούς ντόπιους παραγωγούς, οι οποίοι έχουν την ίδια με εκείνους φιλοσοφία. Οι πρώτες ύλες της κουζίνας είναι χωρίς φυτοφάρμακα και λιπάσματα, ενώ τα κρέατα προέρχονται από ζώα που έχουν μεγαλώσει και τραφεί στη φύση – και όχι σε αποθήκες, τρώγοντας μεταλλαγμένες τροφές (στην υποκατηγορία «Πρώτες ύλες εστιατορίου» μπορείτε να βρείτε τα πάντα με όνομα και διεύθυνση). Οι ιδιοκτήτες του «Πρίμα Πλώρα» συνηθίζουν να λένε: «Προσπαθούμε γι’ αυτό που αγαπάμε, σε έναν κόσμο που έχει ξεχάσει την αξία του φαγητού στη ζωή μας». A meal’s flavor and quality depends on its ingredients, so “Prima Plora”’s managers source their raw materials only from small local producers who adopt the same philosophy. In their kitchen, they only use raw materials produced without pesticides and fertilizers, or from animals grown and fed naturally, not with genetically modified fodder. A“Prima Plora”’s owners use to say: “We try to remain loyal to our beliefs in a world that has forgotten the value of food in life”.

172 | ANEKORAMA 2016

ΑΎΛΗ / AVLI Ξανθουδίδου & Ραδαμάνθυος / Xanthoudidou & Radamanthyos St. +30 28310 58250 www.avli.gr

Ένα boutique hotel, μία οινοθήκη, ένα κατάστημα παραδοσιακών προϊόντων και ένα γαστρονομικό εστιατόριο κρητικής κουζίνας συστεγάζονται σε τρία πανέμορφα βενετσιάνικα κτίρια. Ζήστε μια αξέχαστη διαμονή στα 12 παραμυθένια διαμερίσματα και δοκιμάστε συγκλονιστικά γεύματα, με βάση αυθεντικές κρητικές συνταγές, εκτελεσμένες με ένα τουίστ φαντασίας. Οι πρώτες ύλες προέρχονται από μικρούς τοπικούς παραγωγούς. Η πλειονότητά τους διαθέτει πιστοποίηση ΒIΟ Hellas και η κάρτα ανανεώνεται συχνά. Σε αυτό το τρίπτυχο διαμονής, διασκέδασης και εστίασης προστέθηκε ένα στέκι-προσομοίωση των παραδοσιακών κρητικών καφέ-μεζεδοπωλείων, τα οποία φίλευαν τους θαμώνες «ό,τι βρισκόταν στην κουζίνα». Το «Avli 1600 Raki Ba Raki», απέναντι, προσφέρει την απλότητα και τη νοστιμάδα του μεζέ, που συνοδεύει ένα ποτήρι τσικουδιά και μια καλή παρέα. Όλη η Κρήτη που αγαπάμε σε μια «Avli».

A boutique hotel with12 suites with fairytale ambience, a wine cellar, a shop with traditional products and a gastronomic restaurant serving delicious Cretan meals prepared with raw materials supplied by small local producers most of whom have BIO Hellas certificates, are housed in three beautiful Venetian buildings. “Avli 1600 Raki Ba Raki”, a cafésnack bar facing the hotel, offers delicious tidbits and fine tsikoudia.

1600 Raki Ba Raki

ΤΑΒEΡΝΑ ΚΤHΜΑ ΠAΝΑΚΡΟΝ / PANAKRON ESTATE TAVERN Σχολή Ασωμάτων, Αμάρι, Ρέθυμνο / School Asomaton, Amari, Rethymno +30 28330 22120 panakron.com/taverna

Χτισμένη σε δύο επίπεδα, κοντά στην είσοδο του Κτήματος Πάνακρον, με τον τόνο να τον δίνουν τα ξύλινα παραδοσιακά έπιπλα, οι πέτρινες λεπτομέρειες στη διακόσμηση των τοίχων και η ανεμπόδιστη θέα από τα παράθυρα και τις βεράντες που την περιβάλλουν. Όλα τα πιάτα ετοιμάζονται στον ξυλόφουρνο και στις παρασιές, ενώ τα εδέσματα της κρητικής κουζίνας αντιπροσωπεύουν περισσότερο από τα 2/3 του μενού. Η κουζίνα χρησιμοποιεί αποκλειστικά τοπικά προϊόντα του κτήματος, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της επαρχίας Αμαρίου, παρθένο και εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Ανάμεσα στα πιάτα, που εναλλάσσονται καθημερινά, θα βρείτε τσιγαριαστό, μελιτζάνες με χόνδρο, χοιρινό με πιπεριές, καθώς και παραδοσιακά γλυκά του κουταλιού, όπως βύσσινο, κεράσι και καρύδι. To Κτήμα Πάνακρον είναι μια ολοκληρωμένη μονάδα αγροτουρισμού, έκτασης 53 στρεμμάτων, με ποικίλες δραστηριότητες (ιππασία, εργαστήρια χειροτεχνίας, μελισσοκομία, ρακοκάζανο κ.ά.), καθώς και πέντε παραδοσιακές κατοικίες για διαμονή.

174 | ANEKORAMA 2016

Built on 2 levels, it has traditional wooden furniture, stone decorations on the walls and a marvelous view. Cretan cuisine dishes, cooked in an oven heated by wood or in the fireplace, constitute more than 2/3 of the menu. The raw materials used are obtained from the estate, or from the local region. The menu changes often and it includes: “tsigariasto” (lamb or goat meat cooked with little oil in a casserole), eggplant with “chondros” (wheat mixed with milk), pork with pepper, and traditional preserves of sour cherries, cherries and nuts. Panakron Estate is an agrotourist unit situated on an area of 53,000 sq. m. with many activities (horse riding, handicraft workshops, bee-keeping, cauldron for preparation of raki etc.), and 5 traditional residences.

Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΡΚΟΎΔΑΙΝΑΣ / O KIPOS TIS ARKOUDENAS Επισκοπή-Αρχοντική, μετά το γήπεδο Βαρδινογιάννη / Episkopi-Αrhontiki, close to the Vardinogiannis stadium +30 28310 61607, 6946 753544

One of the best traditional taverns, winner of the 1st prize of organic salad in Barcelona some years ago, is located in the Archontiki region. Giorgos Vranakis revived the Cretan cuisine according to his mother’s recipes, exclusively using materials from his farm (try the ice-cream made with milk from his goats). In the evenings, you might enjoy a party to the sound of traditional instruments, relax on the flying bed or just enjoy the garden of 200 kinds of flowers!

176 | ANEKORAMA 2016

Πριν από 12 χρόνια ο Γιώργος Βρανάκης άφησε την Αθήνα και επέστρεψε στην Αρχοντική –εκεί που τιμούσαν το ιερό ζώο, από όπου και το όνομα «Αρκούδαινα»–, για να φτιάξει μία από τις καλύτερες παραδοσιακές ταβέρνες της Κρήτης. Αναβίωσε έτσι την κουζίνα που έμαθε από τη μητέρα του και την προγιαγιά του, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά προϊόντα από τη φάρμα και τον κήπο του (η ταβέρνα έχει βραβευτεί στη Βαρκελώνη με το πρώτο βραβείο βιολογικής σαλάτας). Οι πιστοί παραγγέλνουν τη σαλάτα με τα 49 συστατικά, πανσέτες με μέλι, ξηρά φρούτα και άνθη ιβίσκου, και απολαμβάνουν κερασμένο σουφλέ σοκολάτας με σος σοκολάτα-χαρούπι και παγωτό από κατσικίσιο γάλα παραγωγής του. Ρωτήστε πότε έχει ζωντανή μουσική, για να περάσετε υπέροχα στον κήπο με τα 200 είδη λουλουδιών και το ιπτάμενο κρεβάτι!

MARKS & SPENCER Δικαιοσύνης 19, Ηράκλειο / 19 Dikaiosinis St., Heraklion +30 2810 343882-3 Κ. Χιωτάκη 22, Χανιά / 22 K. Chiotaki St., Chania +30 28210 55552

ΣΑΒΟΪΔΑΚΗΣ / SAVOIDAKIS ΒΙ.ΠΕ. Ηρακλείου, Οδός I, Τετράγωνο 5 / Heraklion Industrial Area, Street I, Block 5 +30 2810 380977-9 www.savoidakis.gr

Εδώ και 43 χρόνια το όνομα Σαβοϊδάκης είναι συνώνυμο της ποιότητας στα προϊόντα ζαχαροπλαστικής και αρτοποιίας. Καθημερινά, σε καθένα από τα 11 καταστήματα της αλυσίδας στο Ηράκλειο και στα συνολικά 18 καταστήματα σε Κρήτη και Ρόδο, παρασκευάζονται και ψήνονται ψωμί, αρτοσκευάσματα και απίθανα λαχταριστά γλυκά – πέρα από τα παραδοσιακά εδέσματα της Κρήτης, που γράφουν εδώ τη δική τους γευστική ιστορία. Στην εταιρεία Σαβοϊδάκης η λέξη «καλό» συνοδεύει κάθε δράση – από την επιλογή των πρώτων υλών, την παραγωγή και τη συσκευασία μέχρι τη διανομή και την εξυπηρέτηση του καταναλωτή. Δεν αρκεί η πιστοποίηση ποιότητας ή το χαμόγελο του ευχαριστημένου καταναλωτή, γιατί το καλό μπορεί πάντα να γίνει καλύτερο. Since 43 years, the name Savoidakis is a byword of quality in pastry-making and bread-making. Βesides the traditional Cretan product every day, in the chain’s 11 shops in Heraklion, and, totally, in its 18 shops in Crete and Rhodes, bread, bakery products and delicious pastries are baked. In Savoidakis, the word “good” covers every activity, from the selection of raw materials, to production, packaging, distribution, and customer service.

ΚΑΦΕΣ ΔΑΝΔΑΛΗ / DANDALIS COFFEE Οδός 1866, 111 / 111 1866 St. +30 2810 220440 www.dandalis.gr

Σε ένα παραδοσιακό μαγαζί στην Οδό 1866, στην κεντρική αγορά του Ηρακλείου, ξεκινά η ιστορία του καφέ στην Κρήτη, μέσα από το όραμα και τις προσδοκίες του Αλέκου Δανδάλη. Ήταν το 1952, όταν ο Αλέκος Δανδάλης αποφάσισε να κάνει την αγάπη του και το μεράκι του για τον καλό καφέ επάγγελμα, χαρίζοντας από τότε μέχρι σήμερα σε όλους την εμπειρία ενός εκλεκτού και αρωματικού καφέ. Η οικογένεια Δανδάλη ευχαριστεί για τη στήριξη όλα αυτά τα χρόνια όσους έχουν βάλει τον καφέ Δανδάλη, εκτός από τα σπίτια τους, και στην παρέα τους και στην καρδιά τους. The history of coffee in Crete began in a traditional store of Heraklion Central Market, on 1866 St., due to the vision and efforts of Alekos Dandalis, in 1952. Since then, his fellow citizens enjoy and savor the flavor of select aromatic coffee. Dandalis family thanks all those who appreciate Dandalis coffee at home, or out with friends, during all these years.

180 | ANEKORAMA 2016

Τα Marks & Spencer ξεκίνησαν τη δραστηριότητά τους πριν από 132 χρόνια στο Ηνωμένο Βασίλειο και δραστηριοποιούνται διεθνώς σε περισσότερες από 50 αγορές σε όλη την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Ασία. Η νέα συλλογή Marks & Spencer για το Καλοκαίρι αφομοιώνει με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο τις τελευταίες τάσεις της μόδας. Υπέροχα σχέδια με retro επιρροές, πολυτελή υφάσματα με άψογο tailoring και καθαρές γραμμές, που αφήνουν τη θηλυκότητα να εντυπωσιάσει, αποτελούν μερικά μόνο χαρακτηριστικά της νέας συλλογής, που θα ικανοποιήσει και τις πιο απαιτητικές γυναίκες! Τα Marks & Spencer διαθέτουν 26 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα, από τα οποία τα 14 βρίσκονται στην Αθήνα και δύο στην Κρήτη (Ηράκλειο και Χανιά). Marks & Spencer started their activity 132 years ago in UK and internationally are active in more than 50 markets across Europe, the Middle East and Asia. The new Marks & Spencer collection for the Summer, assimilates with its own distinctive way the latest fashion trends. Wonderful designs with retro influences, luxury fabrics with impeccable tailoring and elegant lines that celebrate femininity, are just a few of the new collection features, which will satisfy even the most demanding women! Marks & Spencer are present all over Greece, with 26 stores, 14 of which are in Athens and two in Crete (Heraklion and Chania).

ACQUA PLUS WATER PARK 5ο χλμ από Χερσόνησο προς Καστέλι / 5th km from Hersonissos to Kasteli +30 6944 000044 www.acquaplus.gr

Ατελείωτη διασκέδαση με βουτιές, τσουλήθρες, πισίνες, παιχνίδια, αλλά και χαλάρωση πλέοντας στο ήρεμο «ποταμάκι» ή ξαπλώνοντας στις όχθες του. Το δημοφιλές water park συναρπάζει εδώ και δύο δεκαετίες περίπου 100.000 επισκέπτες κάθε χρόνο. Εντυπωσιακά ενταγμένο στο φυσικό τοπίο της περιοχής, με τσουλήθρες να περνούν κάτω από τον πανέμορφο κήπο -με κρητικά φυτά, λουλούδια και φοίνικες- ενώ τα διάφορα παιχνίδια πλαισιώνονται από δέντρα και μπουκαμβίλιες. Υψηλή αδρεναλίνη στα extreme slides (το Tsunami από ύψος 14,5 μέτρων και το Extreme Kamikaze από τα 15 είναι μόνο για τους τολμηρούς), αλλά και παιδικές τσουλήθρες, πισίνες, παιδική χαρά για τους μικρούς επισκέπτες, εστιατόριο, κιόσκι για σνακ, καφετέρια και μπαρ με δροσιστικά κοκτέιλ.

Useful tip: Χρησιμοποιήστε την κάρτα ΑΝΕΚ SMART και κερδίστε έκπτωση 4€ επί της τιμής εισιτηρίου εισόδου για ενήλικες (από 13 ετών και άνω) και 2€ για παιδιά από 5 έως 12 ετών.

Dive, slide down the slides, swim in the pools, play games, and relax floating in the calm “river”, or just lie on its banks. This popular water park welcomes about 100,000 visitors every year for the past two decades. It’s perfectly integrated in the region’s natural landscape, with slides passing under the magnificent garden with the Cretan plants, flowers and palm trees – whereas the games are surrounded by trees and bougainvilleas. Feel the thrill at the extreme slides (Tsunami from a height of 14.5 m, and Extreme Kamikaze from 15 m), while children enjoy the children’s slides, pools, and playground. Visit the restaurant, snack kiosk, cafeteria and savor refreshing cocktails at the bar. Useful tip: Use the ANEK SMART card and earn a 4€ discount on the entrance ticket for adults and 2€ for 5 to 12-year-old children.

2016 ANEKORAMA | 181

C R E D I T F O R P H O T O S A N D I L L U S T R AT I O N S

Η κατάβαση στη Χώρα Σφακίων με φόντο το Λιβυκό. / Descent to Chora Sfakia with the Libyan Sea in the background.

184 | ANEKORAMA 2016

C R E D I T F O R P H O T O S A N D I L L U S T R AT I O N S

SOUTH CHANIA

BEACH-HOPPING ΣΤΑ ΝΟΤΙΑ ΧΑΝΙΑ

Κόντρα στον θορυβώδη βορρά, ο άγριος, χίπικος νότος των Χανίων μοιράζεται τις μυστικές ομορφιές του μόνο με τους πιο τολμηρούς. Δεν σου προσφέρεται – τον κατακτάς. / The wild, hippie South of Chania shares its secret beauties only with the bold. It doesn’t yield willingly – they must conquer it.

C R E D I T F O R P H O T O S A N D I L L U S T R AT I O N S

KAΛΛΙΑ ΚΑΣΤΑΝΗ / KALLIA KASTANI

C R E D I T F O R P H O T O S A N D I L L U S T R AT I O N S

2016 ANEKORAMA | 185

SOUTH CHANIA 1 Το Φραγκοκάστελο. / Frangokastello. 2 Οι αμμόλοφοι στην παραλία Ορθή Άμμος. / Orthi Ammos’ dunes. 3 Το οροπέδιο Ασκύφου. / Askifou Plateau. 4 Άποψη της

Χώρας Σφακίων. / A view of Chora Sfakia.

186 | ANEKORAMA 2016

VERY HIGH MOUNTAINS “slashed” by gorg-

es, rough, untrodden rocks, shepherds’ stone dwellings, ancient forgotten cities on steep slopes, picturesque fishermen’s villages, Turkish forts, Venetian castles and small chapels in caves and secret beaches. In some regions, Chania South looks like a stage set of an Apocalypse movie; nowhere else one feels such vastness and cosmic isolation than here. In spite of the difficult access to the region (no road connects the beaches in the entire south coast of Chania Prefecture, where beach hopping is done only by boat, or on foot through the European path E4), the South of Chania is a destination-fetish for its “fanatic” fans. One can arrive here driving till Sougia or Paleochora (there is a regular bus service too), or walk through Imbro Gorge till Komitades, or Faranga Gorge till Agia Roumeli. However, the most usual choice for a spectacular “entry” to the South, is the road from Chania, which runs through Apokoronas –stop in tree-covered, well-watered Vrisses, for yoghurt with honey, under the dense plane trees– and then ascends till the emblematic Askifou Plateau, at an altitude of 726 m, which probably owes its name to its shape that resembles a huge cup (from the ancient Greek word “skifos”). Stop for pies and tsigariasto (meat cooked with little oil). The

O LTA U W I K I M E D I A ( O L A F TA U S C H ) , S H U T T E R S T O C K , O LTA U W I K I M E D I A ( O L A F TA U S C H ) , AT L I H A R Ð A R S O N F L I C K R

ανύψηλα βουνά, «σχισμένα» από φαράγγια. Βράχια τραχιά και απάτητα, πέτρινα μιτάτα, αρχαίες πoλιτείες ξεχασμένες, σε απόκρημνες πλαγιές. Γραφικά ψαροχώρια, κουλέδες, ενετικά κάστρα και μικρά ξωκλήσια, που «φυτρώνουν» αιφνιδιαστικά μέσα σε σπηλιές και μυστικές παραλίες. Τόπους-τόπους, ο νότος των Χανίων μοιάζει με σκηνικό βγαλμένο από ταινία Αποκάλυψης – πουθενά αλλού δεν θα βιώσεις πιο έντονα αυτό το αίσθημα απεραντοσύνης και κοσμικής μοναξιάς, απ’ ό,τι σε τούτον τον τόπο, τον φορτισμένο με τις ενεργειακές δονήσεις της πέτρας. Παρά το δυσπρόσιτο της περιοχής (σ.σ.: σε όλη τη νότια ακτή του νομού Χανίων δεν υπάρχει δρόμος που να συνδέει τις παραλίες, και το beach hopping γίνεται με καραβάκι ή, ακόμη καλύτερα, με τα πόδια, μέσω του ευρωπαϊκού μονοπατιού E4), ο νότος των Χανίων είναι προορισμός-φετίχ για τους «φανατικούς» του. Ως εδώ μπορείτε να φτάσετε οδηγώντας μέχρι τη Σούγια ή την Παλαιόχωρα (σ.σ. υπάρχουν και τακτικά δρομολόγια λεωφορείων), περπατώντας μέσα από την Ίμπρο ως τους Κομιτάδες ή τον Φάραγγα ως την Αγία Ρουμέλη. Αλλά η συνηθέστερη επιλογή, και αυτή που επιφυλάσσει τη θεαματικότερη «είσοδο» στον νότο, είναι ο δρόμος που ξεκινά από τα Χανιά, διασχίζει τον Αποκόρωνα –«κλασικός» σταθμός

SOUTH CHANIA εδώ οι καταπράσινες Βρύσες, με τα τρεχούμενα νερά, για γιαούρτι με μέλι κάτω από τα πυκνά πλατάνια– και μετά ανηφορίζει συνεχώς μέχρι το εμβληματικό, σαν εικόνα από βιβλίο πατριδογνωσίας, οροπέδιο Ασκύφου. Με υψόμετρο 726μ., χρωστά πιθανώς το όνομά του στο σχήμα του – από μακριά μοιάζει σαν τεράστια κούπα (σ.σ. από το αρχαιοελληνικό «σκύφος», είδος ποτηριού), ακουμπισμένη στο «τραπεζάκι» των Λευκών Ορέων. Ίσως, πολλές χιλιάδες χρόνια πριν, να βρισκόταν εδώ μια μεγάλη λίμνη. Η στάση για σφακιανές πίτες και τσιγαριαστό είναι θεσμός. Από την Ίμπρο ξεκινά το δυσκολότερο και γοητευτικότερο κομμάτι της διαδρομής, δίπλα σε άγρια βουνά και βαθιά φαράγγια, πριν ο δρόμος αρχίσει να κατηφορίζει φιδογυριστά την κατάξερη πλαγιά, με το Λιβυκό να απλώνεται στον ορίζοντα μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι και τη Χώρα Σφακίων μια λευκή κουκκίδα στον τερματισμό.

Χώμα, ουρανός, γκρίζα πέτρα και τιρκουάζ νερά – τούτος ο τόπος φωνάζει από μακριά πως είναι ανυπότακτος.

Ε∆Ω ΘΑ ΜΕΙΝΕΙΣ

Οι οικογένειες μαζεύονται στην Παλαιόχωρα και στο Φραγκοκάστελο. Οι περιπατητές, οι ορειβάτες, οι ανήσυχοι ταξιδιώτες στη Σαμαριά, στ’ Ασκύφου, στην Ανώπολη. Οι «αναχωρητές», οι λάτρεις της απομόνωσης, δίνουν ραντεβού στη new age Σούγια, στο Λουτρό και στην Αγία Ρουμέλη. Η νότια Κρήτη δεν απογοητεύει κανέναν.

Χώρα – Φραγκοκάστελο

Χώμα, ουρανός, γκρίζα πέτρα και τιρκουάζ νερά – τούτος ο τόπος φωνάζει από μακριά πως είναι ανήμερος, ανυπότακτος. Διόλου τυχαίο ότι 13 από τις 27, στο σύνολό τους, κρητικές επαναστάσεις εκδηλώθηκαν σε μέρη που όριζαν Σφακιανοί. Ήσυχη, «καθαρή» από τα παλιά πάθη, η φιλόξενη Χώρα Σφακίων διατηρεί ακόμη την απροσποίητη γοητεία της και είναι ιδεώδης για low key διακοπές ή ως βάση για ημερήσιες εκδρομές στη γύρω περιοχή – από εδώ φεύγουν τα καραβάκια για Γαύδο, Λουτρό, Σούγια και Παλαιόχωρα. Η περιπλάνηση στα δρομάκια της θα σας βγάλει σε μερικές παμπάλαιες βυζαντινές εκκλησιές και στα λιγοστά αρχοντικά εποχής, που άντεξαν τη μάχη με την άναρχη οικοδόμηση των 70’s. Kάντε ένα πέρασμα και από τα ερείπια του βενετσιάνικου κάστρου, πάνω στο Καστέλλι, που το «στοιχειώνει» ο μύθος της Χρυσομαλλούσας – της πανέμορφης αρχοντοπούλας Χρυσής Σκορδίλη, με τα ξανθά μαλλιά, η οποία, όπως λέει ο μύθος, ξετρέλανε τον Φράγκο φρούραρχο, κι όρμησε να τη φιλήσει. Αυτή τον χτύπησε κι εκείνος, μετά, θυμωμένος σήκωσε το σπαθί κι έκοψε τη μία πλεξούδα της. Για να ξεπλύνουν ύστερα την

188 | ANEKORAMA 2016

1 Το μονοπάτι που

ενώνει τη Χώρα Σφακίων με το Λουτρό, «σκαλισμένο» στον βράχο. / The path that joins Chora Sfakia with Loutro, “carved” in the rock . 2 Οι σπηλιές στον Ίλιγγα. / The caves of Ilingas. 3, 4 Η παραλία Γλυκά Νερά, περικυκλωμένη από βραχώδεις όγκους, ύψους 400μ. / Glyka Nera beach, surrounded by rocky masses up to 400m high. 5 Ερειπωμένο αρχοντικό στο εγκαταλειμμένο χωριό της Αράδαινας. / A ruined mansion in the abandoned village of Aradena.

The soil, the sky, grey stones, and turquoise waters – all indicate that this land is rebellious.

best and most difficult part of the route starts from Imbro, next to wild mountains and deep gorges, before it descends the barren slope, with the vast Libyan Sea in the horizon, and Chora Sfakia just a distant white dot.

STAY HERE

Families gather in Paleochora and Frangokastello, whereas trekkers, mountain climbers, and unconventional travelers go to Samaria, Askifou, and Anopoli. Hermits, who love seclusion, meet in new age Sougia, Loutro, and Agia Roumeli.

Chora – Frangokastello

ΑΡΑ∆ΑΙΝΑ, TO XΩΡΙΟ-ΦΑΝΤΑΣΜΑ

I N C R E D I B L E C R E T E . G R , F L I C K R / S P Y R O S PA PA S P Y R O P O U L O S , N I C O L A S N O VA F L I C K R , M I R E S 4 6 . B L O G S P O T. G R

Χτισµένο πάνω στην αρχαία πόλη «Αραδήν», το οµώνυµο χωριό πιστεύεται πως ιδρύθηκε από Φοίνικες αποίκους. Μέχρι να κατασκευαστεί η γέφυρα, το 1986, όποιος ήθελε να πάει στην Αράδαινα ή στον Άη Γιάννη (από όπου και κατάγεται η οικογένεια Βαρδινογιάννη), έπρεπε να κατέβει από ένα φιδωτό καλντερίµι µέχρι το βάθος του φαραγγιού και να ανέβει από την άλλη πλευρά – για τους πιο τολµηρούς, υπήρχε µια υποτυπώδης γέφυρα από σχοινιά. Με τα χρόνια και τις κρητικές βεντέτες, ο τόπος ερήµωσε. Σήµερα είναι ένα χωριό-φάντασµα, που προκαλεί δέος στον επισκέπτη.

The soil, the sky, grey stones, and turquoise waters – all indicate that this land is wild and rebellious. It’s not by accident that 13 out of, totally, 27 Cretan revolutions erupted in places where people descending from Sfakia ruled. Hospitable Chora Sfakia is quiet; it has conquered its old passions, it still maintains its unaffected charm, and it’s ideal for low key vacations, or as a base for daily trips in the surrounding area – the boats to Gavdos, Loutro, Sougia and Paleochora leave from here. Roam its alleys and admire some very old Byzantine churches and a few mansions that resisted the disorderly construction of the 70’s. Visit the ruins of the Venetian castle in Kastelli, which is “haunted” by the myth of Goldilocks – the Frank Commander of the area fell in love with the beautiful, young, blond girl, and tried to kiss her, She slapped him, and he cut one of her braids with his sword. The people of Sfakia revolted to avenge this insult. The beach in the small port is suitable for swimming, but the beach at the west exit from Chora is more popular. The neighboring beaches Agiou Charalambous and Sfakiano Ammoudi are deep and rocky, with small coves. Explore the nearby caves – the most impressive one hides a small beach, which is a refuge of seals, while another cave “accommo-

2016 ANEKORAMA | 189

SOUTH CHANIA προσβολή, οι Σφακιανοί πήραν τα όπλα. Για μπάνιο, υπάρχει η παραλία μέσα στο μικρό λιμάνι, αλλά πιο δημοφιλής είναι αυτή στη δυτική έξοδο της Χώρας. Στα ανατολικά, οι διπλανές παραλίες του Αγίου Χαραλάμπους και το Σφακιανό Αμμούδι είναι βαθιές και βραχώδεις, με μικρά κολπάκια. Αξίζει να εξερευνήσετε τις σπηλιές τριγύρω – η πιο εντυπωσιακή από αυτές κρύβει μια μικρή παραλία στο βάθος της και είναι καταφύγιο της θαλάσσιας φώκιας, ενώ σε μια άλλη «φωλιάζει» το υπέροχο εκκλησάκι του ομώνυμου Αγίου, που τιμάται ιδιαίτερα από τους Σφακιανούς. Η εξαιρετική Φυλακή στα ανατολικά τους, παρότι εύκολα προσβάσιμη, θεωρείται μάλλον off track. Λόγω της εγγύτητας με το ξενοδοχείο «Βριτομάρτις», έχει... κατοχυρωθεί στους γυμνιστές. Τα Πλακάκια, 100μ. από τη Φυλακή, είναι ένα πραγματικό hidden gem, όπου 3-4 υπέροχες παραλίες σχηματίζουν μικροσκοπικά φιόρδ. Στα must see της περιοχής, ή και εναλλακτική βάση διαμονής, το περίφημο Φραγκοκάστελο, που βρίσκεται 15χλμ. ανατολικά της Χώρας. Η παραλία του, αμμώδης, οργανωμένη, πολυσύχναστη, με ρηχά νερά, είναι ιδανική για οικογένειες με μικρά παιδιά – αρκεί να μη φυσάει νοτιάς. Η Ορθή Άμμος, με τους τεράστιους αμμόλοφους, καμιά δεκαριά λεπτά ανατολικότερα, είναι εξίσου ρηχή, καθαρή, μάλλον πρωτόγονη, σίγουρα λιγότερο «τουριστική».Οι κοντινοί Λάκκοι είναι πολλοί μικροί, συνεχόμενοι κολπίσκοι με άμμο, προφυλαγμένοι, με ήρεμα νερά.

Λουτρό

Στην πραγματικότητα, το απάνεμο λιμάνι της αρχαίας Ανώπολης (σ.σ. η αρχαία ονομασία του ήταν «Φοίνικας», ενώ το σύγχρονο όνομά του το πήρε από τα λουτρά που βρέθηκαν στην περιοχή) είναι το μοναδικό φυσικό λιμάνι στον νότο των Χανίων. Κι επίσης ένας δημοφιλής προορισμός διακοπών για τους ρομαντικούς, που αναζητούν λίγη ανέξοδη γαλήνη σε ένα από τα πιο γραφικά ψαροχώρια της Κρήτης. Στο Λουτρό δεν υπάρχουν φωνές, κορναρίσματα, στρες. Δεν υπάρχουν καν αυτοκίνητα. Σε αυτό το μέρος, 7χλμ. νότια των Χανίων, ο χρόνος σταματά. Και ο δρόμος. Στην κυριολεξία. Η πρόσβαση εδώ γίνεται μόνο με καραβάκι (υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια πλοίων προς και από τη Χώρα Σφακίων, τη Σούγια, τη Γαύδο, την Παλαιόχωρα και την Αγία Ρουμέλη) ή με τα πόδια (μιάμιση ώρα δύσκολη πεζοπορία από τη Χώρα Σφακίων ή την Ανώπολη). Η μικρή παραλία μπροστά από τον οικισμό και ο Κέραμος στο ανατολικό άκρο του είναι πολύ καλές επιλογές, ειδικά όταν

190 | ANEKORAMA 2016

THE GHOST VILLAGE OF ARADENA The village was built over the ancient city “Aradin” by Phoenician settlers, and it was totally destroyed during Daskalogiannis’ revolution. Until the construction of the bridge in 1986, to go to Aradena or Ai Giannis, one had to descend a winding cobbled path till the bottom of the gorge, and ascend the other side. For the bolder, there was an imperfect bridge made of ropes. The passage of time and Cretan vendettas depopulated the village, so, today, Aradena is a ghost village.

φυσά νοτιάς. Οι παραλίες είναι καλά οργανωμένες, βοτσαλωτές, και το νερό έχει ένα καταπληκτικό βαθύ μπλε-πράσινο χρώμα. Αν σταθείτε τυχεροί, μπορεί να δείτε και τους τακτικούς «επισκέπτες» τους: τις θαλάσσιες χελώνες Καρέτα-Καρέτα. Ο σημερινός Φοίνικας στο αμέσως επόμενο κολπάκι θεωρείται κλασική βόλτα και ο πιο ξεκούραστος τρόπος να περπατήσετε για 700 έστω μέτρα το μονοπάτι Ε4. Μια πιο απαιτητική βόλτα είναι να ανεβείτε το πέτρινο μονοπάτι των 3χλμ. μέχρι την Αγία Αικατερίνη της Ανώπολης, ένα από τα ωραιότερα φυσικά μπαλκόνια της Κρήτης. Τέλος, εδώ μπορείτε να επισκεφθείτε και το Δημοτικό κτίριο που χρησιμοποιήθηκε από την πρώτη κυβέρνηση, το 1821. Όμως, ας είμαστε ειλικρινείς: στο Λουτρό, δεν πάει κανείς για sight-seeing.

Αγία Ρουµέλη

Η Αγία Ρουμέλη παίρνει ζωή από τους χιλιάδες επισκέπτες που διασχίζουν κάθε χρόνο το φαράγγι της Σαμαριάς. Μοιραία, ο οικισμός –που χτίστηκε περιμετρικά του κόλπου όπου καταλήγει ο Φάραγγας– αναπτύχθηκε ώστε να προσφέρει όλες τις στοιχειώδεις τουριστικές «ανέσεις»: φαγητό σε μικρά ταβερνάκια, δωμάτια για διαμονή, mini markets, cafes με Wi-Fi. Η παραλία που βρίσκεται δυτικά του λιμανιού είναι η πιο οργανωμένη (ντους, ομπρέλες, ποδήλατα θαλάσσης κ.λπ.) και υποδέχεται τον περισσότερο κόσμο. Για ησυχία, αναζητήστε τις μικρές γραφικές παραλίες της Μασχάλης, στα δυτικά του κόλπου, ή τις Σπηλιές στο Μάρμαρο – υπέροχες μικρές παραλίες, με ψιλό βοτσαλάκι, κρυμμένες μες στα βράχια.

dates” a beautiful chapel. Fylaki, in the east, is easily accessible, but rather off track. Since it is very close to Vritomartis Naturist Resort, the beach has “surrendered” to nudists. Plakakia, 100 m far from Fylaki, is a real hidden gem, where 3-4 magnificent beaches create tiny fiords. Famous Frangokastello, 15 kilometers east of Chora, must be visited, or even used as an alternative accommodation. Its sandy, organized, crowded beach with shallow waters is ideal for families with small children – as long as there is no south wind blowing. About 10 minutes to the east, Orthi Ammos with its huge dunes, is equally shallow, clean, rather primitive, and certainly less “touristy”. Nearby Lakki consists of small, adjacent, protected sandy coves, with calm waters.

∆ΙΑ∆ΡΟΜΕΣ ΣΤΗΝ ΕΝ∆ΟΧΩΡΑ: ΣΦΑΚΙΑ – ΑΝΩΠΟΛΗ – ΑΡΑ∆ΑΙΝΑ

1, 2 Το γραφικό ψαροχώρι του Λουτρού. / The picturesque fishermen’s village of Loutro. 3 Η ακτή μεταξύ Λουτρού και Αγίας Ρουμέλης. / The shore between Loutro and Agia Roumeli.

Loutro

The sheltered from the wind port of ancient Anopolis (old name “Phoenix), took its name from the baths (loutra) discovered in the region; it’s the only natural port south of Chania, and a popular holiday destination for romantics who are looking for calmness in one of the most picturesque Cretan fishermen’s villages. In Loutro, there are no shouts, honks, or stress, and no cars. Time stops in this place, 71 km south of Chania. Also, no road reaches the village; access is only by sea (there is a daily ship service to and from Chora Sfakia, Sougia, Gavdos, Paleochora, and Agia Roumeli), or on foot (one and a half hour of hard trekking from Chora Sfakia, or Anopolis). The small beach in front of the settlement, and Keramos at its east end, is a

L U U W I K I M E D I A , F L I C K R / YA N N P I N C Z O N D U S E L

perfect choice, especially when the south wind blows. The beaches are well-organized, pebbly, and the water has an amazing deep blue-green color. If you are lucky, you may see its regular “visitors”, the Caretta caretta sea turtle. To visit today’s Phoenix, in the next cove, walk 700 m on path E4. For a more difficult stroll, you must go up a stone path, 3 km long, which leads to Agia Ekaterini of Anopolis, one of Crete’s best natural balconies. Also, here you can see the Municipal building that was used by Greece’s first government in 1821.

Agia Roumeli

Agia Roumeli welcomes the thousands of visitors who cross Samaria Gorge every year, and the settlement has been constructed around the bay where the gorge

Οδηγώντας προσεκτικά στον φιδογυριστό δρόµο που «γλείφει» το βουνό προς την Ανώπολη, θα κάνετε αναγκαστικά µια στάση κάπου, για να θαυµάσετε τη θέαπανόραµα: η Χώρα, το Λιβυκό, το Λουτρό, η Γαύδος «χωνεύονται» σε έναν ανεπανάληπτο φυσικό πίνακα. Η Ανώπολη, στο οµώνυµο οροπέδιο, είναι χτισµένη ολόκληρη πάνω στην αρχαία πόλη. Στη σύγχρονη ιστορία, καταγράφεται ως γενέτειρα του Σφακιανού επαναστάτηήρωα Γιάννη ∆ασκαλογιάννη. Η προτοµή του δεσπόζει στην πλατεία του χωριού. Κάντε µια στάση, προκειµένου να δοκιµάσετε τις περίφηµες σφακιανές πίτες µε τυρί και µέλι, ή ανηφορίστε προς το καστροµονάστηρο της Αγίας Αικατερίνης. Στα βόρεια θα διακρίνετε ακόµη τµήµατα από τα κυκλώπεια τείχη που προστάτευαν την αρχαία πόλη. Συνεχίζοντας δυτικά, λίγο µετά τη γέφυρα Βαρδινογιάννη (σ.σ.: ύψους 138µ., δηµοφιλής τόπος συνάντησης των απανταχού bungee jumpers), θα συναντήσετε την ερειπωµένη Αράδαινα µε την εκκλησία του Αρχάγγελου Μιχαήλ (14ος αι.), του προστάτη των Σφακιανών. Κάτω από τη θεαµατική µεταλλική γέφυρα, που ενώνει δύο βουνά, χάσκει το οµώνυµο φαράγγι. Από εκεί περνά µονοπάτι που καταλήγει, µετά από πεζοπορία 2,5-3 ωρών, στα µαγικά νερά της παραλίας Μάρµαρα.

2016 ANEKORAMA | 191

SOUTH CHANIA 1, 2 Η παραλία του Αγίου Παύλου. / Agios Pavlos’ beach. 3 Το εκκλησάκι του 11ου αιώνα πάνω στην ακτή. / The 11th century chapel on the beach.

Σούγια

Αγαπημένος προορισμός των χίπις στα 70’s, σήμερα η Σούγια είναι ένας ιδανικός προορισμός για ήρεμες, ρέμπελες διακοπές, μέσα σε φύση παρθένα, αλλά με όλα τα assets, μιας μικρής, οργανωμένης τουριστικά κοινότητας: μικρά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα studios (για προνομιακή διαμονή πάνω στη θάλασσα, τσεκάρετε το «Santa Irene», κυριολεκτικά 10μ. από την παραλία), cafés και mini-markets, εστιατόρια και ταβέρνες (μην παραλείψετε να δοκιμάσετε το περίφημο κοντοσούβλι του Πολύφημου στον πανέμορφο κήπο του με τα πολύχρωμα λουλούδια και το εντυπωσιακό αλμυρίκι), μπαράκια για νυχτερινή ζωή – όχι όμως φαρμακείο ή πρατήριο καυσίμων.

192 | ANEKORAMA 2016

INLAND ROUTES SFAKIA – ANOPOLI – ARADENA Driving carefully on the winding road towards Anopoli, one has to stop and admire the viewpanorama: Chora, the Libyan Sea, Loutro, and Gavdos, all form a unique natural painting. Anopoli on the plateau with the same name is built over the ancient city. Stop there, and savor the renowned Sfakia pies with cheese and honey, or go up to the castle-monastery of Agia Ekaterini. In the north, one can still see parts of the Cyclopean walls that protected the ancient city. Moving westward, after Vardinogianni bridge (138 m high, a popular meeting place of bungee jumpers), one sees the ruins of Aradena village, with the church of Archangel Michael (14th century). Under the spectacular bridge that joins two mountains, stands the gorge with the same name. A path passes from there and. after 2.5-3 hours trekking, one can reach the isolated beach of Marmara.

ends, offering the entire basic tourist “comforts” package: small taverns, rooms for accommodation, mini market, cafés with WiFi. The beach, west of the port, is well organized (showers, umbrellas, pedalos etc.), and very crowded. If you are looking for quiet, go to the small picturesque shores of Maschali, west of the bay, or Spilies at Marmaro – wonderful, small coasts with thin pebbles, hidden among the rocks. Usually, after the departure of the afternoon ships –there is no road to Agia Roumeli, or Loutro– the place is “emptied” and it returns to its daily slow tempo. If you stay here, go up to the ruined Turkish fort (Koules) that looms above the village; it takes about an hour, on foot, but the view to the immense Libyan Sea, with the islands Gavdos and Gavdopoula barely visible far away, will reward you

Sougia

Today, Sougia, a favorite hippie destination in the 70’s, is an a ideal objective for quiet, relaxed holidays in a virgin na-

U W E N I E D E R B E R G E R F L I C K R , I D I 4 5 . B L O G S P O T. G R

Συνήθως, με την αναχώρηση των απογευματινών καραβιών της επιστροφής –η Αγία Ρουμέλη, όπως και το Λουτρό, δεν έχει οδική σύνδεση–, το μέρος αδειάζει και επανέρχεται σε αργούς, καθημερινούς ρυθμούς. Αν μείνετε εδώ, βρείτε χρόνο να ανεβείτε ως το ερειπωμένο τούρκικο κάστρο (Κουλές), που δεσπόζει πάνω από το χωριό. Η διαδρομή δεν είναι μεγάλη (μία ώρα, με χαλαρό περπάτημα) και η θέα στο απέραντο Λιβυκό, με τη Γαύδο και τη Γαυδοπούλα να αχνοφαίνονται στον ορίζοντα, θα σας αποζημιώσει.

SOUTH CHANIA

Σε κάθε περίπτωση, το μεγαλύτερο asset της Σούγιας είναι –και έτσι ήταν πάντα– η παραλία της: απέραντη, με χοντρή άμμο και πεντακάθαρα βαθιά νερά, εκτείνεται σε 1,5 χιλιόμετρο, τερματίζοντας, προς τα ανατολικά, σε ένα μικρό κολπάκι, κρυμμένο από βράχους. Αυτό το κομμάτι προτιμάται σχεδόν αποκλειστικά από γυμνιστές – όμως, σχεδόν σε κάθε σημείο της μπορείτε να νιώσετε μόνοι, σαν να είστε οι πρώτοι άνθρωποι πάνω στη γη. Μπροστά από το χωριό θα βρείτε ομπρέλες, ντους και ξαπλώστρες. Από τις αγαπημένες δραστηριότητες εδώ, η βόλτα στο υπέροχο φαράγγι της Αγίας Ειρήνης, για να δείτε τα δάση με τις βελανιδιές – το όνομα «Σούγια» άλλωστε είναι παραφθορά του αρχαίου «Συία», που θα πει «μέρος των γουρουνιών». Κάποτε, εδώ εκτρέφονταν χοίροι με τα βελανίδια της περιοχής. Επίσης, μπορείτε να επισκεφτείτε τα ερείπια της δωρικής πόλης Έλυρος, στον λόφο Κεφάλα, που υπήρξε σημαντική, πολυπληθής πολιτεία κατά την Κλασική Περίοδο (500-350 π.Χ.), με δικό της νόμισμα και φημισμένους τεχνίτες όπλων. Η Λισσός, 3 μόλις χλμ. προς τα δυτικά, είναι ίσως το πιο καλά κρυμμένο –ή παραγνωρισμένο– «μυστικό» του νησιού. Η παραλία, μέσα σε μια κατάφυτη κοιλάδα, είναι παντελώς ανοργάνωτη, με

194 | ANEKORAMA 2016

χοντρό βότσαλο και ανοιχτή στους νοτιάδες. Εδώ όμως δεν θα έρθετε για κολύμπι, αλλά για την αρχαία Λισσό, που ήταν διάσημη για το Ασκληπιείο της, σπουδαίο θεραπευτικό κέντρο με ιαματικές πηγές. Στον οικισμό ανακαλύφθηκαν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, αλλά έχουν μείνει τα απομεινάρια από τα ψηφιδωτά δάπεδα του Ασκληπιείου και διάσπαρτες κολόνες και επιγραφές. Στη Λισσό θα έρθετε με καραβάκι από τη Σούγια ή με τα πόδια, μέσα από το φαράγγι του Σελίνου (σ.σ. υπολογίστε μιάμιση με δύο ώρες πεζοπορία), «διατρέχοντας» το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4.

Παλαιόχωρα

Χτισμένη πάνω σε δύο κόλπους, η Παλαιόχωρα –ή Παλιόχωρα ή «νύμφη του Λυβικού»– θεωρείται το πιο πολυσύχναστο, οργανωμένο «τουριστικό» θέρετρο της νοτιοδυτικής Κρήτης. Διαθέτει μοντέρνες ξενοδοχειακές μονάδες, άπειρα ενοικιαζόμενα δωμάτια και κάμπινγκ, πληθωρικό nightlife, θαλάσσια σπορ και δύο οργανωμένες παραλίες: μία προς τα δυτικά, την Παχιά Άμμο (1χλμ. αμμουδιάς, ρηχά νερά, συστάδες από αρμυρίκια και σκιερά δέντρα), και άλλη μία προς τα ανατολικά, τα Χαλίκια, πιο άνυδρη, με βότσαλα και

βράχια. Ακόμη πιο ανατολικά, στα 4χλμ. από την Παλαιόχωρα, οι απόμερες παραλίες στο Γιαλισκάρι κερδίζουν τις εντυπώσεις. Είναι βοτσαλωτές με βαθιά υπέροχα νερά – με εξαίρεση αυτή της Αμμουδιάς, που έχει χοντρή άμμο. Πίσω, στα 70’s, η περιοχή ήταν πολύ δημοφιλής στους χίπις της Παλαιόχωρας, που έφταναν ως εδώ περπατώντας και κατασκήνωναν. Σήμερα προτιμάται από τους γυμνιστές. Προς τα δυτικά θα βρείτε μία σειρά από κολπάκια με βότσαλα ή βράχια και υπέροχα γαλήνια νερά (Καλάμια, Ψηλός Βόλακας, Τροχαλού, Πλακάκι). H Kαραβόπετρα, με τον εξωγήινο βράχο που θυμίζει πέτρινο καράβι, στη μέση της παραλίας, είναι πεντακάθαρη και ιδανική για κολύμπι, αλλά μόνον αν αντέχετε τον ήλιο – η παραλία δεν είναι οργανωμένη, ούτε έχει φυσική σκιά. Δυτικότερα από το Πλακάκι βρίσκεται η χερσόνησος του Γραμμένου, με δύο-τρεις υπέροχες παραλίες. Στο Αλωνάκι θα βρείτε ομπρέλες και αλμυρίκια, ενώ το αμμουδερό κολπάκι «στου Χουμά» είναι ένας μυστικός παράδεισος, κρυμμένος μέσα σε βράχια και κέδρους. Στα must do της διαμονής σας εδώ, το απογευματινό ανέβασμα ως το Castelο Selino, την ερειπωμένη βενετσιάνικη «Φορτέτζα», για να χαζέψετε τον ήλιο να «βουτάει» στο Λιβυκό.

WEIJER.EU, MAESI64 WIKIMEDIA HTTPS://COMMONS.WIKIMEDIA.ORG/, CHRIS.URS-O WIKIMEDIA, MAESI64 WIKIMEDIA, WEIJER.EU

1 Tα Δώματα. / Domata. 2 H παραλία της Τρυπητής στην

έξοδο του φαραγγιού. / Tripiti beach at the gorge’s exit. 3 Σήμανση στα βράχια. / Marks on the rocks. 4 Τα υπέροχα νερά στα Μάρμαρα. / The enchanting waters of Marmara. 5 Η Αγία Ρουμέλη με φόντο το φαράγγι της Σαμαριάς . / Agia Roumeli with Samaria Gorge in the background. 6 Το τούρκικο κάστρο στην Αγία Ρουμέλη. / The Turkish fort in Agia Roumeli.

ture, with all the assets of a small, well organized community for tourists: small hotels and studios-to-rent (for privileged accommodation on the beach, check Santa Irene, standing only 10 m far from the sea), cafés, mini markets, restaurants and taverns (don’t forget to try the famous “kontosouvli” by Polyfimos in his beautiful garden with multicolored flowers and impressive tamarisks), bars for night life – but no drugstore, or gas station. Sougia’s best asset is its beach: thick sand, clear deep waters, vast, 1.5 km long, with a small cove at the east side, hidden by rocks. This section is almost exclusively preferred by nudists but, in any part of it, you will feel that you are alone on the earth. In front of the village, there are umbrellas, showers, and sun-loungers. Go to the magnificent gorge of Agia Irini for a walk and see the oak tree forests. In the past, the locals bred pigs here and fed them with the oak apples of the region. Visit the ruins of Doric city, Elyros, on Kefala Hill, which was a large city during the classic era (500-350 B.C.), with its own coins,

and famous arms manufacturers. Lissos, 3 km to the west, probably is the island’s best hidden “secret”. The beach, in a valley full of trees, is unorganized, and open to south winds, but the site is important since ancient Lissos was famous for its Asklepieion (healing temple) and medicinal springs, an important healing center. Important archaeological findings were discovered in the settlement, and they are exhibited in the Archaeological Museum of Chania, but the remains of the mosaic floors of the Asklepieion, various pillars and inscriptions can still be seen. Lissos can be reached by the sea from Sougia, or on foot through Selino Gorge (one and a half to two hours trekking), on European path E4.

Paleochora

Built on two bays, Paleochora is the busiest organized “tourist” summer resort of southwest Crete, with modern hotels, innumerable rooms-to-rent and camping, vivid nightlife, sea sports, and two organized beaches: one, westward, called Pachia Ammos (1 km of sandy beach, shallow wa-

ters, tamarisk clusters, and shady trees), and another, eastward, Chalikia, drier, with pebbles and rocks. More eastward, 4 km far from Paleochora, the secluded beaches of Gialiskari are very popular. Back in the 70’s, the region was adored by the hippies who used to come and camp here. Today, it is preferred by nudists. In the west, there are several coves with pebbles or rocks and calm waters (Kalamia, Psilos Volakas, Trochalou, and Plakaki). Karavopetra with an out-of-this-world rock reminding of a stone ship, in the middle of the beach, is very clean and ideal for swimmers, but it is unorganized, and has no natural shade. Grammenos Peninsula, west of Plakaki, has 2-3 wonderful beaches. Alonaki has umbrellas and tamarisks, whereas the sandy cove “stou Houma” is a secret paradise hidden among rocks and cedar trees. If you come here, go up Castello Selino, the ruined Venetian “Fortezza”, in the afternoon, to see the sun “dive” in the Libyan Sea.

Στην παραδεισένια παραλία Δώματα, με το ψιλό βότσαλο και τα βαθιά γαλανά νερά θα νιώσετε μόνοι στο Σύμπαν. 2016 ANEKORAMA | 195

SOUTH CHANIA 1 Αγιογραφίες στο βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Κήρυκου στη Λισσό. / Religious paintings in the Byzantine chapel of Agios Kyrikos in Lissos. 2, 4 Η ατέλειωτη παραλία της Σούγιας μπροστά από τον οικισμό. / Immense Sougia beach in front of the settlement. 3 Αρχαία Λισσός. / Ancient Lissos.

Είναι αλήθεια ότι στον νότο των Χανίων μπορείτε να περάσετε ένα ολόκληρο καλοκαίρι μετακινούμενοι από τη θάλασσα στην ταβέρνα ή στο καφενείο, και τούμπαλιν, αλλά θα είναι κρίμα να μη βρείτε χρόνο να επισκεφτείτε –με βάρκα έστω, αν η πεζοπορία σάς φαίνεται... βουνό– μερικές από τις ωραιότερες παραλίες της Κρήτης. Γνωρίστε τες παρέα με ένα ποτήρι μπύρα Χάρμα, την πρώτη Χανιώτικη μπύρα με την ισχυρή τοπική ταυτότητα που φέρνει την Κρήτη στο ποτήρι σας.

Από Χώρα προς Λουτρό

Στον επιβλητικό Ίλιγγα –τιρκουάζ, κρυστάλινα νερά και ασημένια, χοντρή άμμος– μπορείτε να πάτε ακόμη και περπατώντας από τη Χώρα Σφακίων. Bρίσκεται μόλις 1χλμ. δυτικά της, στην έξοδο του φαραγγιού Καβή, και αποτελείται από μία μεγαλύτερη παραλία και μία πιο απόμερη, στα ανατολικά της, όπου φτάνετε μόνο με βάρκα ή κολυμπώντας. Eδώ δεν θα βρείτε ομπρέλες, θα βρείτε όμως δροσερές σπηλιές, που δημιουργούν ένα μοναδικό τοπίο.

196 | ANEKORAMA 2016

BEACHES WORTH SEEING

Although in the South of Chania one can spend the whole summer swimming, eating, and drinking, it’s a pity not to visit some of Crete’s most beautiful beaches. Enjoy the view with a glass of Charma beer, the first beer of Chania, with its strong Cretan identity.

Sfakia – Loutro

Impressive Iligas – with turquoise, crystal clear waters, and silver, thick sand – can be reached on foot from Chora Sfakia. It’s only 1 km west, at Kavi Gorge’s outlet, and it consists of a bigger beach, and another one, more secluded, eastwards, that can be reached only by boat, or swimming. There are no umbrellas here, but there are cool caves that create a unique landscape. “Tucked” among steep rocky masses, up to 400 m high, the pebbly beach of Glyka Nera (with water springs gushing out ice-cold sweet water into the sea) is one of South Crete’s most beautiful

beaches. It can be reached by sea, or on foot from Sfakia (in about 30 minutes), or from Loutro (in 1 hour on a difficult path). The small canteen on the west side of the beach, sells food, water, and rents sun-loungers.

Loutro – Agia Roumeli

In Marmara, or Dialiskari, at the exit of Aradena Gorge, there is a small pebbly beach with few umbrellas and a wooden tavern on the rock. Explore the white smooth rocks surrounding the beach and the surrounding caves with rocks in weird shapes and colors. Since there is no road to this place, one can either come on foot (through the gorge, or from Loutro), or by boat. In the summer, there is a daily ship service from Loutro port to Marmara. Agios Pavlos at the exit of grim Eligia gorge is beautiful, vast, and secluded – only accessible by boat, or on foot. The chapel on the beach, built with stones of the region and perfectly compatible with the landscape,

M A E S I 6 4 W I K I M E D I A , F R A N C O VA N N I N I F L I C K R , M A E S I 6 4 W I K I M E D I A

ΟΙ ΠΑΡΑΛΙΕΣ-ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

SOUTH CHANIA 1, 3 Παλαιόχωρα. / Paleochora. 2 H παραλία Γιαλισκάρι. / Gialiskari beach.

Από Λουτρό προς Αγία Ρουµέλη

Στα Μάρμαρα ή Διαλισκάρι, όπου καταλήγει το φαράγγι της Αράδαινας, υπάρχει μόνο μία μικρή βοτσαλωτή παραλία, με μερικές ομπρέλες και ένα ξύλινο ταβερνάκι πάνω στον βράχο. Οι άσπροι λείοι βράχοι που υψώνονται στην παραλία (σ.σ. εξ ου και η ονομασία «Μάρμαρα») και οι σπηλιές γύρω από την ακτή, με πετρώματα σε αλλόκοτα χρώματα και σχήματα, προσφέρονται για εξερεύνηση. Δεν υπάρχουν δρόμοι, άρα θα έρθετε είτε με τα πόδια (από το φαράγγι ή από το Λουτρό) είτε με καραβάκι. Το καλοκαίρι εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια για τα Μάρμαρα από το λιμάνι του Λουτρού. Ο Άγιος Παύλος, στην έξοδο του άγριου φαραγγιού της Ελυγιάς, είναι πανέμορφος, απέραντος και απομονωμένος – επίσης προσβάσιμος μόνο με βάρκα ή περπατώντας. Το εκκλησάκι πάνω στην ακτή, χτισμένο με πέτρα της περιοχής και «χωνεμένο», λες, μες στο τοπίο, βρίσκεται εκεί από τις αρχές του 11ου αιώνα. Σε αυτή την παραλία ναυάγησε, λένε, κάποτε ο Άγιος Παύλος, πλέοντας για τη Ρώμη.

198 | ANEKORAMA 2016

In heavenly beach Domata, with thin pebbles and deep blue waters, one feels alone in the Universe.

Από Αγία Ρουµέλη προς Σούγια

Στον Καλόγερο (σ.σ. «βαφτισμένο» από την πανύψηλη ξέρα, που θυμίζει καλόγερο και στέκεται όρθια μες στη θάλασσα) θα είστε μόνοι ακόμη και τον Αύγουστο, καθώς προσεγγίζεται μόνο με σκάφος ή με κολύμπι μίας ώρας από την Αγία Ρουμέλη. Η Φουρνωτή, όπου επίσης φτάνει κανείς μόνο με βάρκα από την Αγία Ρουμέλη, είναι μαγευτική, με καταγάλανα κρύα νερά, ψιλό βοτσαλάκι, πεύκα και μια σπηλιά στο μέσο της, κατάλληλη για διανυκτέρευση. Η παραλία προστατεύεται από τη Συνθήκη της Βέρνης, καθώς εδώ ζει το αυτοφυές φυτό Hypericumaciferum – θα το διακρίνετε από τα μικρά κίτρινα ανθάκια του. Τέλος, στα απομονωμένα Δώματα, η ακτή «αγκαλιάζει» έναν βράχο πανύψηλο, που μοιάζει λες και έχει κοπεί κάθετα, με το μαχαίρι. Στην παραδεισένια αυτή παραλία, με το ψιλό βότσαλο και τα βαθιά γαλανά νερά, θα νιώσετε μόνοι στο Σύμπαν. Η πρόσβαση στα Δώματα γίνεται είτε με βαρκάκι είτε μέσω του Ε4 μονοπατιού από τη Σούγια (3-4 ώρες περπάτημα σε απότομη ακτή).

was constructed in the beginning of the 11th century. It is said that St. Paul shipwrecked on this shore, while he was sailing to Italy.

Agia Roumeli – Sougia

Kalogeros (named after the tall reef reminding of a monk), is the ideal choice for those who prefer secluded beaches, since it can be reached only by boat, or after a one-hour swim from Agia Roumeli. Fournoti, also reached by boat from Agia Roumeli, is enchanting, with cold blue waters, thin pebbles, pine trees, and a cave in the middle, where one can spend the night. The beach is protected by the Bern Convention, since the self-sown plant Hypericumaciferum grows here (distinguished by its small, yellow flowers). Finally, in secluded Domata, the shore “hugs” a very tall rock, clean “cut” vertically. In this heavenly beach with thin pebbles and deep blue waters, one feels alone in the universe. Access to Domata is achieved either by boat, or through the E4 path from Sougia (3-4 hours walk on a steep shore).

D AV I N E T PA N O R A M I O , F L I C K R / F O T O G A K E

«Χωμένη» μέσα σε κάθετους, βραχώδεις όγκους, που υψώνονται ως 400μ., η βοτσαλωτή παραλία των Γλυκών Νερών (σ.σ. ονομάζεται έτσι από τις πηγές γλυκού νερού που αναβλύζουν, παγωμένες, μες στη θάλασσα) κερδίζει μία θέση στη λίστα με τις ωραιότερες παραλίες της νότιας Κρήτης. Θα φτάσετε ως εδώ με καραβάκι ή περπατώντας από τα Σφακιά (χρόνος 30΄) ή το Λουτρό (χρόνος 60΄ και δύσκολο μονοπάτι). Η μικρή καντίνα, που ξεπηδάει λες από τη θάλασσα, στη δυτική πλευρά της παραλίας, πουλά φαγητό, νερό και νοικιάζει ξαπλώστρες. Eπίσης, ποζάρει ανέξοδα ως φόντο σε εκατομμύρια selfies, αναδεικνύοντας το couleur locale.

Μια αξέχαστη εµπειρία κρητικής κουζίνας µε καλό κρασί... 2009-2013

Πανελλήνιο Ειδικό Βραβείο Ελληνικής Γεύσης

Καλύτερη Ταβέρνα της Κρήτης

*Με σήµα ποιότητας Ελληνικής Κουζίνας από τον ΕΟΤ

GREEK CUISINE AWARD

Μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον, µόλις 9 χιλιόµετρα από τα Χανιά, µε θέα το Κρητικό Πέλαγος και τα Λευκά Όρη, στην ταβέρνα Ο Λεβέντης µπορείτε να απολαύσετε κρητικές παραδοσιακές συνταγές, όπως κρεµµυδένια καλιτσούνια, χταπόδι µε αβρονιές, αντικριστό, χοχλιούς µπουµπουριστούς, σύγλινα, απάκι, µε αποκλειστική χρήση ελαιόλαδου. Άνω Σταλός, Χανιά, τηλ.: 28210-68155, www.leventis-tavern.com ∆ιεύθυνση: Οικογένεια Χατζηµανωλάκη

Π Α Π Α - Γ Ι Ω Ρ Γ Η Σ Χ Ι Ω ΤΑ Κ Η Σ

Ο ΑΚΟΎΡΑΣΤΟΣ ΎΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ ΤΩΝ ΑΔΎΝΑΤΩΝ

«Ασυμβίβαστο», «μαχητικό», «αντάρτη Παπαφλέσσα», «στήριγμα των αδυνάτων», έτσι τον αποκαλούσαν. Όταν πέθανε, τον θρήνησαν τα Σφακιά, η Κρήτη, όλη η Ελλάδα. Όλοι τον αγαπούσαν τον παπα-Γιώργη, που αγαπούσε τον άνθρωπο. / He was characterized as “uncompromising”, a “fighter”; when he died, people in Crete, and everywhere in Greece, wept. Father Giorgis was loved very much. KAΛΛΙΑ ΚΑΣΤΑΝΗ / KALLIA KASTANI

200 | ANEKORAMA 2016

Ο παπα-Γιώργης στην εκκλησία του Αγίου Παύλου. Λέγεται ότι ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος πέρασε από εδώ κατά το ταξίδι του προς τη Ρώμη. / Father Giorgis in St. Paul’s church. St. Paul passed from here during his trip to Rome.

ια μορφή ασκητική, ηλιοψημένη, αυστηρή, βγαλμένη λες από τοιχογραφία σε παλιό, βυζαντινό ξωκλήσι, από τον πολιτισμό του Παπαδιαμάντη ή του Κόντογλου. Oι πιο παλιοί τον θυμούνται ακόμα να ροβολάει τις κακοτράχαλες σφακιανές μαδάρες. Φορώντας τα στιβάνια του, με ανασκουμπωμένο το ράσο για να μην μπερδεύεται στα ξερόκλαδα, δρασκελούσε τις πέτρες σαν αγρίμι. Βιαζόταν πάντα. Συνήθως είχε να λειτουργήσει σε δυο και τρεις εκκλησιές τη μέρα. Σε μικροχώρια πάνω στα βουνά, σε μέρη μακρινά, όπου δεν πήγαινε άσφαλτος ούτε χωματόδρομος. Εκείνος όμως πήγαινε. Δεν ήθελε να αφήνει παραπονεμένους τους αγίους. Ούτε τους ανθρώπους. Σχολή ιερατική δεν είχε βγάλει. Όταν ήταν έφηβος, είχε πάει σε μια σχολή στη

Λάρισα να σπουδάσει τεχνίτης, αλλά δεν τον πήρανε, γιατί ο πατέρας του ήταν κομμουνιστής. Μετά την πτώση της χούντας, τον ανακάλυψε ένας φωτισμένος δεσπότης στα Σφακιά. Ήταν κιόλας πολύτεκνος. Βοσκός, αγρότης και μελισσοκόμος. Γράμματα πολλά δεν ήξερε. Ο δεσπότης όμως είδε –καταπώς λένε– στα μάτια του τη λάμψη του «καλού ποιμένα». Τον χειροτόνησε παπά. Ανέλαβε τα πιο δύσκολα, τα πιο φτωχά χωριά των Σφακίων. Ήθελε πόδια, να μπορούν να περπατούν για ώρες ολόκληρες στα μονοπάτια των βοσκών. Ο παπα-Γιώργης Χιωτάκης είχε γερά πόδια, και ακόμα πιο γερή καρδιά. Πολλές φορές, μες στα επόμενα χρόνια, θα έφταναν στις εφημερίδες του νησιού γράμματα –δριμείες κριτικές τοποθετήσεις, παρεμβάσεις για την πατρίδα, τη θρησκεία και την πολιτική– υπο-

2016 ANEKORAMA | 201

ΠΑΠΑ-ΓΙΩΡΓΗΣ

202 | ANEKORAMA 2016

γεγραμμένα από τον ίδιο και τους «αντάρτες» Σφακιανούς παπάδες. Πρωτοπόρος στους δημοκρατικούς και κοινωνικούς αγώνες, μπροστάρης στα συλλαλητήρια, ο παπα-Γιώργης δεν μασούσε τα λόγια του. Τα ’βαζε με το καπιταλιστικό σύστημα («η ιδιοκτησία και η κλοπή είναι ένα και το αυτό αδίκημα. Μπορεί να είσαι κηδεμόνας της γης, όχι όμως ιδιοκτήτης της»), με τους διεφθαρμένους πολιτικούς, («τρέμω αυτούς που φορούν γραβάτα και τους σιχαίνομαι. Τα λαχεία και το χρηματιστήριο αυτοί τα κάνανε. Αυτοί που δουλώνουν σήμερα την κοινωνία έχουν ούλοι τρία διπλώματα πανεπιστημίου»), ακόμα και με την Εκκλησία. «Η Ορθοδοξία» έλεγε «δεν έχει τίποτα στραβό, μόνο στραβούς έχει. Η επίσημη Εκκλησία και το επίσημο κράτος είναι δυο κατεργάρηδες, που η δουλειά τους είναι να τσακώνονται…» Αν και βέρος Κρητικός, ήταν αντίθετος με την οπλοχρησία, την επίδειξη των όπλων στους γάμους, τις φονικές μπαλωθιές. «Στα τελευταία 70 χρόνια έχουν γίνει τριάντα φόνοι στο χωριό μου από όπλα. Το να οπλοφορείς επιδεικτικά δεν είναι σωστό πράγμα, αλλά τολμώ να πω ότι είναι και δειλία. Το να ασκείσαι όμως στην τέχνη των αρμάτων είναι εθνικό καθήκον. Αυτό είναι άλλο πράγμα». HIS FACE was austere, weather-beaten, and

stern, like a face taken from a mural of an old Byzantine country chapel; older people remember him rushing down the rough mountain slopes of Sfakia, wearing stivania (handmade Cretan boots) with his frock rolled up to avoid getting entangled in the bushes, striding over the stones like a wild beast, always in a hurry. Usually he had to celebrate Mass in 2-3 churches on the same day, in small mountain villages, very far, where there was no paved road. Still, he went. He used to say that he didn’t want to let down the saints, and the local people. He hadn’t graduated from a seminary; as a teenager, he wanted to enroll at a technical school in Larissa to become a technician, but he was rejected because his father was a communist. Later on, after the fall of the Greek dictatorship, a wise bishop discovered him in Sfakia. Giorgis was not very educated, he was just a shepherd, a farmer, a bee-keeper, and he had many children already, but the bishop saw in his eyes the look of the “good shepherd”; that’s how he became a priest. Since he was responsible for the poorest villages of Sfakia, he had to walk for hours on rough paths, but he was very strong. He had strong feet and a strong heart. During the next years, together with other “rebel” priests, he often used to send letters to the local newspapers containing

Ανέλαβε τα πιο δύσκολα, τα πιο φτωχά χωριά των Σφακίων. Ήθελε πόδια, να μπορούν να περπατούν για ώρες ολόκληρες στα μονοπάτια των βοσκών. 2016 ANEKORAMA | 203

ΠΑΠΑ-ΓΙΩΡΓΗΣ

ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ

Ο παπα-Γιώργης ήταν ένα σπάνιο είδος ιερωμένου: φτωχός και ακέραιος. Ευγενής και πιστός, ευφυής, σοφός και στοχαστικός. Αλλά και μερακλής, γλεντζές και τραγουδιστής. Του άρεσαν οι μαντινάδες και τα ριζίτικα, το καλό κρητικό φαΐ, καλωσόριζε την ευλογία της κάθε μέρας. Είχε ευλογηθεί όμως και με ξεχωριστές επισκέψεις της θείας χάριτος. Είχε 12 παιδιά. Το πρώτο του πέθανε σε μικρή ηλικία. Ήταν βουτηγμένος στη θλίψη, ώσπου το είδε στον ύπνο του να του λέει: «Μη στενοχωριέσαι, μπαμπά. Τώρα που η μαμά μου θα κάνει άλλο παιδί, θα με αντικαταστήσει στο σπίτι μας». Η παπαδιά ήταν ήδη έγκυος στο δεύτερό τους παιδί, και κείνος το ’μαθε από την ψυχή του πρώτου. Χρόνια αργότερα, ενώ τελούσε τους Χαιρετισμούς, στη βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας στο Λουτρό, είδε να τρέχουν δάκρυα από τα μάτια της Παναγίας και των αγγέλων σε μια παλιά φορητή εικόνα. Κατέγραψε το περιστατικό σε ένα χαρτί, με ημερομηνία, το υπέγραψαν ο ίδιος και όλο το εκκλησίασμα, και το τοιχοκόλλησε στην εκκλησία. Εκεί βρίσκεται ακόμα ως σήμερα. Και μία άλλη φορά ο παπα-Γιώργης φιλοξένησε και τον Γέροντα Πορφύριο, που αργότερα ανακηρύχθηκε άγιος. Μίλησαν

204 | ANEKORAMA 2016

πολύ, γύρισαν παρέα τα χωριά. Ο άγιος είδε στο πρόσωπό του έναν αληθινό άνθρωπο. Τόσο τον αγάπησε, που φεύγοντας του έδωσε μια υπόσχεση: «Άντε, βρε παπα-Γιώργη, εγώ, μωρέ, θα σε γεροντοκομήσω». Κι έτσι κι έγινε. Ο παπα-Γιώργης Χιωτάκης αναχώρησε για τους ουρανούς στις 20 Φεβρουαρίου (7 Φεβρουαρίου με το παλαιό ημερολόγιο) του 2016, ανήμερα των γενεθλίων του αγίου Πορφυρίου. Ήταν 88 χρονών, και ούτε μία μέρα της ζωής του δεν φοβήθηκε. «Τον θάνατο δεν τον έχω για τίποτις» έλεγε. «Όποιος φοβάται τον θάνατο δεν μπορεί να κάνει καλή πράξη, όποιος προδικάζει τη νίκη για να πολεμήσει είναι ηλίθιος. Άπαξ και πολεμώ, είμαι νικητής».

Since he was responsible for the poorest villages of Sfakia, he had to walk for hours on rough paths.

caustic, critical comments concerning the country, religion, and politics. A pioneer in democratic and social battles and rallies, Father Giorgis was always blunt. He fought the capitalist system, the corrupt politicians, even the Church (he believed that the official Church and the State are two crafty entities who usually quarrel). Even though he was a true Cretan, he strongly opposed the use of weapons, especially the custom of firing guns into the air, in marriage celebrations. Father Giorgis was a rare priest: poor, honest, noble, pious, clever, wise, but also fun loving and a good singer. He loved “mantinades” (improvised rhyming songs) and “rizitika” (folk songs), and tasty Cretan food. He had 12 children. His first child died very young. He was very sad, until he dreamt of his child who told him that his wife was expecting another child. He didn’t know that she was pregnant; he learned it from his dead child. Father Giorgis Chiotakis passed away on February 20, 2016. He was 88 years old, and he had never been afraid of anything. “I am not afraid of death”, he used to say. “Those who fear death cannot do good deeds, and those who want to be certain of their victory before the fight, are stupid. As long as I fight, I am a winner”.

FOOD TOUR

ΓΕΥΣΗ ΑΠΟ ΚΡΗΤΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ Όπου κι αν βρεθούν, οι Κρητικοί µεταφέρουν το πνεύµα και την κουλτούρα της γεύσης τους. Σας παρουσιάζουµε τις καλύτερες διευθύνσεις στην Αθήνα, για να την απολαύσετε. / Cretans transfer the spirit and culture of their flavors wherever they are. Check out the best Athenian spots to savor them.

2016 ANEKORAMA | 205

ΤΑ ΑΧΛΑ∆ΙΑ Παραδοσιακό ρακάδικο για κάθε ηλικία. Στο πέτρινο σκηνικό του, ή στη δροσερή αυλή το καλοκαίρι, οι παρέες μπερδεύονται ευχάριστα και, με τη βοήθεια της κρητικής μουσικής, κάνουν κέφι. Η κουζίνα είναι παραδοσιακή, αμιγώς κρητική, με λασιθιώτικες καταβολές. Ντάκος, χοχλιοί, απάκι, μαραθόπιτα, γαμοπίλαφο και αρκετά άλλα πιάτα, για να επιλέξει ακόμη και ο πιο απαιτητικός. Οι πελάτες του το προτιμούν τόσο για την την εξυπηρέτηση όσο και για τη γλυκόπιοτη ρακή του. People gather inside the stone edifice or, in the summer, in the cool yard of this traditional raki tavern and have fun to the sound of Cretan music. It serves traditional Cretan dishes originating from Lasithi: Dakos (barley rusk), chochlii (snails), apaki (smoked pork meat), marathopita (fennel pie), gamopilafo (wedding pilaf) and many others. It is famous for its good service and its delicious raki.

ΤΟ MIKIO Αγ. Αλεξάνδρου 58, Π. Φάληρο / 58 Ag. Alexandrou St., P. Faliro +30 215 5509203 +30 6946 995740

ΤΑ ACHLADIA Κωνσταντινουπόλεως 25, Αιγάλεω / 25 Konstantinoupoleos St., Egaleo +30 210 5986568

ΤΟ ΜΙΚΙΟ Ατμοσφαιρικό μεζεδοπωλείο, ένας εναλλακτικός καφενές-όαση ανάμεσα στις ψηλές πολυκατοικίες. Το καλοκαίρι με τα τραπεζάκια έξω, δημιουργεί αίσθηση γειτονιάς, με τις παρέες να κουβεντιάζουν μέχρι αργά. Ο κατάλογος είναι «μικιός», αλλά η απόλαυση μεγάλη. Θα δοκιμάσετε απάκι κοτόπουλο με σάλτσα μουστάρδας, πίτες σφακιανές, σκιουφιχτά ζυμαρικά με στάκα και ξινομηζήθρα, και ρεθυμνιώτικο λουκάνικο, ιδανικό μεζέ για τον μαρουβά και τη γλυκόπιοτη ρακή από την Κίσσαμο. This snack bar with a nice ambience, this unconventional coffee shop imparts a sense of companionship, especially in the summer when it places its tables out of the building. Try its delicious dishes: apaki chicken (smoked chicken meat) with mustard sauce, Sfakia pies, “skioufichta” pasta with staka (butterfat) and xinomyzithra cheese, Rethymno sausages, and savor Marouvas wine, or Kissamos raki.

206 | ANEKORAMA 2016

ΚΑΤΣΟΥΡΜΠΟΣ Μετρά δέκα χρόνια λειτουργίας, καθώς και πιστούς συνδαιτυμόνες στα τραπέζια του. Η βάση της κουζίνας του είναι το κρητικό ελαιόλαδο, το οποίο νοστιμεύει όλες τις συνταγές. Τις Κυριακές και τα μεσημέρια γίνεται γιορτή, με τσιγαριαστό, αρνί με σταμναγκάθι και χοχλιούς. Αν και η Κρήτη είναι η καταγωγή των γεύσεών του, πολλές συνταγές από την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου εμφανίζονται στο μενού, ανάλογα με τις εποχές. Αξίζει να δοκιμάσετε την πανσπερμία, ένα ιδιαίτερο πιάτο με όσπρια, εξαιρετικά θρεπτικό αλλά και βαθιά νόστιμο, που δύσκολα θα το συναντήσετε σε άλλο αθηναϊκό εστιατόριο. Συνοδέψτε το φαγητό με κρασί από τα Πεζά και τις Αρχάνες ή με ρακή.

This 10-year old restaurant serves Cretan cuisine dishes and many other Mediterranean recipes, using Cretan olive oil to cook its tasty meals; every day at noon, including Sundays, its customers feast on “tsigariasto” (lamb or goat sautéed), lamb with stamnagathi (spiny chicory), and chochlii (snails). Try the “panspermia”, a special nutritive, tasty dish with pulses that you will not meet in other Athenian restaurants, and enjoy wines from Peza and Archanes, or Cretan raki.

KATSOURBOS Αμύντα 2, Παγκράτι / 2 Amynta St., Pagrati +30 210 7222167 www.katsourbos.gr

208 | ANEKORAMA 2016

ΚΡΗΣΣΑ ΓΗ

Λειτουργεί εδώ και δώδεκα χρόνια, παρουσιάζoντας μια μοντέρνα εκδοχή της κρητικής γαστρονομίας. Το φαγητό, με σεβασμό στην παράδοση και έχοντας ως βάση τις ποιοτικές πρώτες ύλες από το νησί, παρουσιάζεται δημιουργικά. Κρεατότουρτα, σφακιανό τσιγαριαστό, χοιρινό κότσι με μέλι και κρασί, καλομαγειρεμένα πιάτα με ουσία. Από τα τυριά του ξεχωρίζουν οι ώριμες γραβιέρες. Όσον αφορά το κρασί, υπάρχουν αρκετές επιλογές σε εμφιαλωμένο από τον ευρύτερο ελληνικό αμπελώνα, ενώ το σπιτικό είναι βιολογικής καλλιέργειας, με επιλογές από Κοτσιφάλι και Μαρουβά, και λευκό Βηλάνα. This restaurant offers a modern version of Cretan gastronomy with traditional recipes prepared with qualitative ingredients from Crete, including: kreatotourta (meat pie), sfakiano tsigariasto (lamb or goat sautéed), pork hock cooked with honey and wine, and other tasty dishes. There are many ripe gruyeres among its cheeses; its wine list contains various Greek wines, whereas its house wine includes organic wines Kotsifali, Marouvas and Vilana.

KRISSA GI Αγ. Κωνσταντίνου 21, Μαρούσι / 21 Ag. Konstantinou St., Maroussi +30 210 8056666 www.krissagi.com

Η ΠΑΣΙΦΑΗ PASIFAI Λαζαράκη 63, Γλυφάδα / 63 Lazaraki St., Glyfada +30 210 9944024 www.pasifai.gr

O ιδιοκτήτης, με καταγωγή από τον Αποκόρωνα, έχει βάλει πολύ μεράκι για να φτιάξει και να ανανεώσει την «Πασιφάη», το εστιατόριο που έχει αγαπηθεί εδώ και 16 χρόνια. Η πρόσφατη μετακόμιση στη Γλυφάδα τού έδωσε έναν νέο αέρα. Ο χώρος έχει μια γνώριμη ζεστασιά, χάρη στα θερμά χρώματα, αλλά και στους ανθρώπους που εργάζονται εδώ και είναι σαν μια οικογένεια. Θα δοκιμάσετε πιάτασύμβολα της Mεγαλονήσου, όπως είναι οι μπουμπουριστοί χοχλιοί, τα αυγά με τη στάκα, το αρνάκι με σταμναγκάθι, οι γεμιστοί ανθοί και το διάσημο κρητικό πιλάφι. Το κρασί που επιλέγει η παρέα είναι χανιώτικο, όπως και η ρακή. This restaurant is popular since many years; his Cretan owner has renovated very skillfully its new venue in Glyfada, making it cozy and warm, and the staff is friendly and hospitable. Savor dishes-symbols of Crete: chochlii boubouristi (snails), eggs with staka (butterfat), lamb with stamnagathi (spiny chicory), gemisti anthi (stuffed courgette flowers) and Cretan pilaf. For drinks, choose wine or raki from Chania.

2016 ANEKORAMA | 209

ΟΜΑΛΟΣ Δύσκολα Κρητικός έχει περάσει από την Αθήνα και δεν έχει επισκεφθεί τον «Ομαλό». Θεωρείται ναός ψυχαγωγίας και καλού φαγητού. Έχει φροντισμένη διακόσμηση και συνέπεια στην εξυπηρέτηση. Ο ιδιοκτήτης Αντώνης Μπαντουράκης μαγειρεύει με μεράκι αυθεντικές κρητικές συνταγές. Με αγνά και φρέσκα υλικά που έρχονται απευθείας από το νησί. Θα απολαύσετε κρητικό πιλάφι, τσιγαριαστό και άλλες γνήσιες κρητικές γεύσεις, μαζί με καλό κρασί ή τσικουδιά για την παρέα. Σταθερά, υπάρχει ζωντανή κρητική μουσική, με τους πιο αξιόλογους καλλιτέχνες του νησιού, γι’ αυτό να είστε προετοιμασμένοι για αυθεντικό γλέντι.

OMALOS Πειραιώς 68, Μοσχάτο / 68 Pireos St., Moschato +30 210 5621642 www.omalos.gr

Any Cretan who comes to Athens visits “Omalos”, a nicely decorated shrine of fun, good food, and excellent service. The owner, Antonis Badourakis, serves authentic Cretan recipes using pure, fresh raw materials directly brought from the island. Savor Cretan pilaf rice, “tsigariasto” (lamb or goat cooked with little oil in a casserole) and other authentic Cretan flavors, drink good wine or “tsikoudia”, and enjoy live Cretan music played by skillful Cretan musicians.

ΤΟ ΕΓΓΑΛΟ Παντοπωλείο σχεδόν μισού αιώνα, έχει όλα τα καλούδια του νησιού και εδέσματα από όλη την Ελλάδα. Ο Ρεθυμνιώτης ιδιοκτήτης Χρήστος Παλιεράκης έχει εμμονή με την ποιότητα, γι’ αυτό εδώ θα βρείτε μόνο ό,τι αξίζει: Περισσότερα από 15 είδη παξιμαδιών, αλεύρι από τους Μύλους της Κρήτης και εξαιρετικό θυμαρίσιο μέλι από τα Σαχτούρια Ρεθύμνου. Μάλιστα, κάποια από τα καλύτερα ρεθυμνιώτικα τυροκομεία εμπιστεύονται στο «Έγγαλο» τα προϊόντα τους (Τζουρμπάκη, Γασπαράκη, Καλλιγιάννη, Μενιουδάκη, Βολτυράκη και Τυροκομιό). Στον χώρο λειτουργεί εδώ και λίγο καιρό ένα μικρό ρακάδικο, που σερβίρει πρώτης τάξεως ρακή και μεζέδες.

ΤΟ EGALO Τρίτωνος 47, Π. Φάληρο / 47 Tritonos St., P. Faliro +30 210 9847051 www.egalo.gr

210 | ANEKORAMA 2016

This grocery store offers high quality Greek goodies, with emphasis on Cretan products, including some of the best cheeses of Rethymno prefecture, more than 15 types of rusk, flour from the Mills of Crete, delicious thyme honey from Sachtouria and others. Recently, its premises include a small raki tavern serving first class raki and tidbits.

ANEKORAMA #17

ΕΚ∆ΟΣΗ EDITION

2016

T R AV E L G U I D E

DREAMING IN BLUE & WHITE

∆ΩΡΕΑΝ ΤΕΥΧΟΣ / YOUR FREE COPY

#GREECE #CRETE #BEACH_HOPPING #ADDRESS_BOOK #HOLIDAYS

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ - SUMMER 2016