ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗΣ #46 - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2016

ISSN : 1791-4574

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗ & ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛ.Ο.ΔΙ.

www.elodi.org

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2016 #46

◗ Συνέντευξη του Δόκτορος Σταύρου Μπούσμπουλα, Παθολόγου Διευθυντή Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείου Νίκαιας ◗ Στοματική υγεία παιδιών και εφήβων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ◗ Ο σακχαρώδης διαβήτης δεν αποτελεί εμπόδιο στην ανάγκη ή επιθυμία για ταξίδια ◗ Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη ◗ Διατροφή και διαβήτης την περίοδο των Χριστουγέννων

ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ

Τώρα μπορείτε να είστε πολύ σίγουροι για τις μετρήσεις του σακχάρου

Σύστηµα Μέτρησης Γλυκόζης Αίµατος

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ

Σφάλµα Γλυκόζης

σας!

Πριν την διόρθωση Hct

Μετά την διόρθωση Hct Αιµατοκρίτης%

Αιµατοκρίτης% 0

0

Ο µετρητής σακχάρου αίµατος On Call Vivid προσφέρει: • 100% ακρίβεια µετρήσεων • Προειδοποίηση για εµφάνιση κετονών • Αυτόµατη διόρθωση του αιµατοκρίτη

H αυτόµατη διόρθωση αιµατοκρίτη ελαχιστοποιεί το σφάλµα της µέτρησης της γλυκόζης για βέλτιστη ακρίβεια

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Σκαρφιστήρες και βελόνες ινσουλίνης τύπου πέννας υψηλής τεχνολογίας Ποιότητα από την Σκανδιναβία

Συµβατότητα µε τις περισσότερες συσκευές και τις πένες ινσουλίνης που κυκλοφορούν στην αγορά.

Σκαρφιστήρες VITREX. Οι σκαρφιστήρες Vitrex των 30G είναι στείρες βελόνες τρυπήµατος υψηλών προδιαγραφών. Βελόνες Ινσουλίνης EasyDrip. Οι βελόνες ινσουλίνης τεχνολογίας λεπτού τοιχώµατος Easydrip είναι για συσκευές τύπου πέννας και διατίθενται σε δύο µεγέθη: • 30G x 5/16” - 0,3 x 8mm, (8mm/30G) • 32G x 5/32” - 0,23 x 4mm, (4mm/32G) που είναι κατάλληλες για παιδιά.

Approved by

Πληρεί τις τελευταίες προδιαγραφές ISO15197:2013

Η αξιόπιστη λύση για την υγεία σας Οιδίποδος 1-3 & Παράδροµος Αττικής Οδού 33-35, 15238 Χαλάνδρι Τηλ.: 2107488821, Fax: 2107488827, www.winmedica.gr • info@winmedica.gr

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 1-3/2016

1

ταυτοτητα ΕΠΙΣΗΜΗ & ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛ.Ο.ΔΙ.

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Ιδιοκτησία ΕΛΟΔΙ, Φερών 8, 104 34 Αθήνα τηλ: 210 88 38 113, φαξ: 210 88 38 118 e-mails: info@elodi.org - elodi@elodi.org website: www.elodi.org

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Γεώργιος Ν. Κουκούλης, αναπληρωτής καθηγητής ενδοκρινολογίας ΜΕΛΗ

Έκδοση The Media Workshop M.ΕΠΕ

Ανδριανή Βαζαίου, παιδίατρος, αναπλ. διευθύντρια Α' παιδιατρικής κλινικής, υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού»

Γενικός Διευθυντής: Νικόλαος Παπαβασιλείου Λεωφόρος Κηφισίας 294 & Ναυαρίνου 27, 15232 Χαλάνδρι. Τηλ.: 216 100 5190, fax: 216 100 5127,

Ανδρομάχη Βρυωνίδου, ενδοκρινολόγος, συντονίστρια διευθύντρια τμήματος, ενδοκρινολογίας και μεταβολισμού, υπεύθυνη διαβητολογικού κέντρου ΓΝΑ «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο» ΕΕΕ Χριστίνα Κανακά, παιδίατρος - παιδοενδοκρινολόγος

- διαβητολόγος, καθηγήτρια παιδιατρικής ενδοκρινολογίας - νεανικού διαβήτη, Α' παιδιατρική κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Νικόλαος Κεφαλάς, παιδίατρος-ενδοκρινολόγος Χρήστος Μπαρτσόκας, ομότιμος καθηγητής παιδιατρικής, σύμβουλος Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών Νικόλαος Τεντολούρης, αναπληρωτής καθηγητής παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου ΓΝΑ «Λαϊκό» Χαράλαμπος Τούντας, αναπληρωτής καθηγητής παθολογίας, Παναγιώτης Χαλβατζιώτης, επίκουρος καθηγητής παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

Δημιουργικός Σχεδιασμός – Επιμέλεια Έκδοσης TheWorkshop - Custom Publishing Laboratory Διεύθυντρια Έκδοσης: Ευαγγελία Ματθαίου Αρχισυνταξία & Συντονισμός ύλης: Μαρία Χατζηδάκη maria_hatzidaki@yahoo.gr Creative Art Director: Βασίλης Καδινόπουλος Εμπορική Διεύθυνση: Ευαγγελία Ματθαίου Πρακτορεία: Shutterstock Εκτύπωση: Pressious-Arvanitidis ΑΒΕΕ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ Γ.Γ.Ε. 018331 Η συντακτική επιτροπή, ο εκδότης και ο ιδιοκτήτης δεν φέρουν ευθύνη για οποιαδήποτε βλάβη ηθική ή σωματική προκληθεί από τη χρήση μεθόδων, προϊόντων ή εφαρμογή ιδεών που περιέχονται στις δημοσιεύσεις. Η έγκριση δημοσίευσης οποιασδήποτε μελέτης ή διαφημιστικού υλικού δεν σημαίνει αποδοχή των απόψεων του συγγραφέα ή τns εταιρείας που διαφημίζει το προϊόν. Η ευθύνη αφορά τoυs συγγραφείς ή τιs διαφημιζόμενες εταιρείεs. Για τα αποστελλόμενα κείμενα, έντυπα και φωτογραφίες λαμβάνεται αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Το υλικό που αποστέλλεται στο περιοδικό για δημοσίευση δεν επιστρέφεται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλου ή μέρους του περιοδικού χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδωρος Αλεξανδρίδης, καθηγητής παθολογίας - ενδοκρινολογίας, διευθυντής ενδοκρινολογικού τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών

Ηλίας Μυγδάλης, παθολόγος, διευθυντής Β' παθολογικής κλινικής και Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείο «ΝΙΜΤΣ»

Αικατερίνη Δάκου-Βουτετάκη, ομότιμη καθηγήτρια παιδιατρικής - ενδοκρινολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Κωνσταντίνος Πολυχρονάκος, καθηγητής παιδιατρικής, διευθυντής του εργαστηρίου ενδοκρινολογικής γενετικής, Πανεπιστήμιο McGill, διευθυντής τμήματος παιδιατρικής ενδοκρινολογίας, Νοσοκομείο Παίδων Μόντρεαλ

Γεώργιος Δημητριάδης, καθηγητής παθολογίας, Β' προπαιδευτική παθολογική κλινική & μονάδα έρευνας Πανεπιστημίου Αθηνών, ΠΓΝ «Αττικόν» Χρήστος Ζούπας, ειδικός παθολόγος - διαβητολόγος, διευθυντής διαβητολογικής κλινικής Νοσοκομείο «Υγεία» Νικόλαος Λ. Κατσιλάμπρος, ομότιμος καθηγητής παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Όλγα Κορδονούρη, καθηγήτρια παιδιατρικής, υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείο Παίδων, Ανόβερο, Γερμανία

Σωτήριος Ράπτης, ομότιμος καθηγητής παθολογίας, ενδοκρινολογίας μεταβολισμού και σακχαρώδη διαβήτη των Πανεπιστημίων Αθηνών και Ουλμ Γερμανίας, πρόεδρος Εθνικού Κέντρου Έρευνας Πρόληψης και Θεραπείας του Σακχαρώδη Διαβήτη και των Επιπλοκών του (ΕΚΕΔΙ) Βασιλική Σπηλιώτη, καθηγήτρια Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών, υπεύθυνη Μονάδας Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας και Διαβήτη

Χρήστος Μανές, ειδικός παθολόγος - διαβητολόγος, συντονιστής Διευθυντής Γ' παθολογικής κλινικής, υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου ΓΠΝΘ «Παπαγεωργίου»

Στέλιος Τίγκας, επίκουρος καθηγητής ενδοκρινολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Ασημίνα Μητράκου, αναπληρώτρια καθηγήτρια παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Δημήτριος Χιώτης, παιδίατρος - ενδοκρινολόγος

Ζαδάλλα Μούσλεχ, ενδοκρινολόγος, διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Αλεξάνδρα Μπαργιώτα, επίκουρη καθηγήτρια παθολογίας-ενδοκρινολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Μαριάννα Μπενρουμπή, παθολόγος, διευθύντρια Διαβητολογικού Κέντρου ΓΝΝ Αθηνών «Πολυκλινική»

Αγαθοκλής Τσατσούλης, ομότιμος καθηγητής παθολογίας - ενδοκρινολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γεώργιος Χρούσος, καθηγητής παιδιατρικής, διευθυντής Α' παιδιατρικής κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών Helen Vlassara, MD, the Mount Sinai Chair on Diabetes and Aging, professor of geriatrics, medicine and molecular medicine, director, Division of Experimental Diabetes and Aging, Brookdale Department of Geriatrics, Mt Sinai School of Medicine

περιεχοµενα

8

36 50

24 54

4

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

28

περιεχοµενα 6

EDITORIAL

46-49 ΤΑ HIGHLIGHTS ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ISPAD 2016

8-14 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

ΔΟΚΤΟΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΛΑ

16-17

50-53 ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ

ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1

ΕΙΔΗΣΕΟΓΡΑΦΙΑ

54-58 ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ

18-27 «EYES ON DIABETES», ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

ZΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ: ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΩ, Ο ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

59-60 61

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

62-63 ΟΔΗΓΟΣ ΧΡΗΣΤΙΚΑ

28-34

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

36-40 Η ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ

Η ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ

ΤΩΝ ΑΝΤΙΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

42-44

64

ΜΑΣ ΡΩΤΑΤΕ ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΑΜΕ

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΤΑΞΙΔΙ

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

5

editorial Αγαπητοί αναγνώστες Η κυκλοφορία του 46ου τεύχους του περιοδικού μας «Σακχαρώδης διαβήτης - φροντίδα για όλους» συμπίπτει με την εορταστική ανάπαυλα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, και ελπίζω να σας κρατήσει ευχάριστη συντροφιά. Όπως και οι ίδιοι θα διαπιστώσετε, σημαντικό μέρος της ύλης του περιοδικού αναφέρεται σε εκδηλώσεις της «Ελληνικής Ομοσπονδίας για το Διαβήτη», των σωματείων μελών της και άλλων κοινωνικών φορέων που ασχολούνται με το διαβήτη, στο πλαίσιο της «Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη», στοιχείο που σηματοδοτεί την ευρύτερη συλλογική μας προσπάθεια να ενημερώσουμε τους συμπολίτες μας για το σακχαρώδη διαβήτη, και να ευαισθητοποιήσουμε την πολιτεία να σκύψει πάνω σε υπάρχοντα προβλήματα σημαντικού αριθμού ατόμων με διαβήτη, απότοκα της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης που βιώνει η ελληνική κοινωνία, και να δώσει λύσεις. Το ταξίδι για διακοπές ή εργασία είναι κάτι που γίνεται συχνά, κυρίως σε εορταστικές περιόδους. Στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη η μετακίνηση δημιουργεί πρόσθετες υποχρεώσεις αφού η έγνοια για την καλή ρύθμιση του σακχάρου παραμένει, έστω και αν οι μέρες των εορτών προκαλούν για διαιτητικές παρεκτροπές. Οι οδηγίες που θα βρείτε σε δύο άρθρα, στο παρόν τεύχος, θα σας βοηθήσουν να κάνετε πιο άνετο το ταξίδι και τη διαμονή σας στον τόπο προορισμού, και παράλληλα να απολαύσετε το φαγητό σας χωρίς να επηρεαστεί η ρύθμιση του σακχάρου. Στο πλαίσιο της επιστημονικής ενημέρωσης θα βρείτε πολύτιμες συμβουλές του ευρωπαϊκού τμήματος της «Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη» και πληροφορίες για την επίδραση των νεότερων αντιδιαβητικών φαρμάκων στην αρτηριακή πίεση, την επίδραση του διαβήτη στην υγεία του στόματος και τα συμπεράσματα από το διεθνές συνέδριο της «Εταιρείας Παιδιατρικής και εφηβικής Διαβητολογίας». Η εορτή της γέννησης του Χριστού και η έλευση του νέου χρόνου στέλνουν στον καθένα μας το διαχρονικό ελπιδοφόρο μήνυμα για ένα νέο ξεκίνημα. Το μήνυμα αυτό αποτελεί αντίδοτο στις αντίξοες κοινωνικές συνθήκες που βιώνουμε ως άτομα και σύνολα. Με την παρότρυνση για αισιόδοξη ενατένιση του μέλλοντος, σας εύχομαι χρόνια πολλά, χαρούμενες γιορτές και καλή χρονιά. Γεώργιος Ν. Κουκούλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ενδοκρινολογίας Διευθυντής Σύνταξης

6

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

7

ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΟ

Συνέντευξη του Δρ Σταύρου Μπούσμπουλα Παθολόγου Διευθυντή Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείου Νίκαιας

«Όλα τα άτομα με διαβήτη δεν είναι ίδια. Υπάρχει αυξημένη ανάγκη για εξατομικευμένη φροντίδα, που να κατανοεί τις ανησυχίες τους, τις προτεραιότητές τους, τις συναισθηματικές τους ανάγκες, με άλλα λόγια να εισδύει στο κόσμο τους. Ο γιατρός και το άτομο με διαβήτη συζητούν, όπου είναι δυνατόν, για τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος, συνεννοούνται για τη θεραπεία και τη συνέχιση της παρακολούθησης. Η συνταγογράφηση από μόνη της δεν εξασφαλίζει τίποτα. Σε αυτή την κατεύθυνση προσπαθώ και εγώ να ευαισθητοποιήσω τους νεότερους συναδέλφους.» Παρόλη την ενημέρωση και τις προσπάθειες των θεσμών, σε παγκόσμιο επίπεδο, να υπάρξει μείωση των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 η αύξηση τους συνεχίζει ανεξέλεγκτα της πορεία της. Που πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό; Ο διαβήτης τύπου 2 ακολουθεί το «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε». Αυτό απορρέει από την ταχεία κοινωνική και πολιτιστική

8

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

αλλαγή, τη γήρανση του πληθυσμού, την αστικοποίηση, την αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, την καθιστική ζωή και τον ανθυγιεινό τρόπο ζωής. Τα επιδημιολογικά στοιχεία για τη χώρα μας δυστυχώς υποδηλώνουν την αυξητική πορεία (περίπου 1 στους 10 ενήλικες έχουν διαβήτη). Τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με το αυξημένο ποσοστό παχυσαρκίας στην παιδική και εφηβική ηλικία στη χώρα μας δείχνουν ότι δύσκολα θα αναχαιτιστεί η επιδημική έξαρση. Το πρότυπο της «Μεσο-

ΜΑΡΙΑ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ

γειακής Διατροφής» δυστυχώς αποτελεί για τα παιδιά «μακρινό παρελθόν».

μόνο «στα χαρτιά» αλλά ενεργά, αξιολογήσιμα και που η εποικοδομητική κριτική θα βοηθήσει στη βελτίωσή τους.

Λαμβάνοντας υπόψη μας το παραπάνω γεγονός, θα θέλαμε να μας πείτε ποιες είναι οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η επιστημονική κοινότητα στο άμεσο μέλλον;

Έχοντας μια πολυετή εμπειρία στο διαβήτη, πιστεύετε ότι η αντιμετώπιση του κάθε ατόμου με διαβήτη πρέπει να γίνεται εξατομικευμένα ή πρέπει να ακολουθείται ένα συγκεκριμένο πλαίσιο;

Μπροστά στα δεδομένα αυτά, υπάρχει επιτακτική ανάγκη για δράση. Προκλήσεις σε επίπεδο πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και σωστής διαχείρισης από τους γιατρούς, τους επαγγελματίες υγείας και τα άτομα με διαβήτη, με σκοπό τη μείωση των επιπλοκών. Ο διαβήτης τύπου 2 – που αφορά την πλειοψηφία των περιστατικών με διαβήτη - μπορεί να προληφθεί σε πολλές περιπτώσεις. Όμως προϋποθέτει αλλαγές στον τρόπο ζωής, δηλαδή διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και αποφυγή του καπνίσματος. Απαιτείται ουσιαστική ενημέρωση και τακτικός έλεγχος – παρακολούθηση των ατόμων που είναι σε κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2. Αυτό σημαίνει ότι οι μεμονωμένες προσπάθειες δεν επαρκούν. Χρειάζεται κοινωνική προσέγγιση συνολικά, μέσα από καλά δομημένα Εθνικά Σχέδια, τα οποία δεν θα είναι

Ο διαβήτης είναι μια απαιτητική νόσος, που χρειάζεται σωστή ρύθμιση και παρακολούθηση. Ο κίνδυνος ανάπτυξης επιπλοκών διαμορφώνεται ανάλογα με τα επίπεδα της γλυκαιμίας, όπως αυτή εκτιμάται με τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c). Υπάρχουν στοιχεία που μας ενθαρρύνουν στο να προσπαθήσουμε να πετύχουμε και να διατηρήσουμε το στόχο της καλής ρύθμισης στο διαβήτη τύπου 1 και 2. Νεότερα δεδομένα, μετά από μελέτες επί των καρδιαγγειακών εκβάσεων στο διαβήτη τύπου 2, δείχνουν ότι δεν ωφελούνται όλοι από την επιθετική ρύθμιση του σακχάρου. Γι΄ αυτό, είναι σημαντικό να γίνεται εξατομίκευση των θεραπευτικών στόχων. Τιμές HbA1c < 7% πρέπει να επιδιώκονται για την πλειοψηφία των ατόμων με διαβήτη. Όμως, να επιδιώκονται περισσότερο αυστηροί στόχοι σε επιλεγμένα άτομα π. χ. σε άτομα με μικρή διάρκεια διαβήτη,

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

9

ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΟ

του ακούειν είναι σημαντικό πράγμα, αφού κανείς ακούει με τα μάτια, με την αφή και δεν ακούει μόνο ο «έχων ώτα» κατά τον Ευαγγελιστή Λουκά. Όλα τα άτομα με διαβήτη δεν είναι ίδια. Υπάρχει αυξημένη ανάγκη για εξατομικευμένη φροντίδα, που να κατανοεί τις ανησυχίες τους, τις προτεραιότητές τους, τις συναισθηματικές τους ανάγκες, με άλλα λόγια να εισδύει στο κόσμο τους. Ο γιατρός και το άτομο με διαβήτη συζητούν, όπου είναι δυνατόν, για τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος, συνεννοούνται για τη θεραπεία και τη συνέχιση της παρακολούθησης. Η συνταγογράφηση από μόνη της δεν εξασφαλίζει τίποτα. Σε αυτή την κατεύθυνση προσπαθώ και εγώ να ευαισθητοποιήσω τους νεότερους συναδέλφους. Ποια είναι τα συνήθη προβλήματα που αντιμετωπίζετε στην καθημερινή σας πρακτική στο νοσοκομείο;

μακρό προσδόκιμο επιβίωσης και όχι σημαντικές επιπλοκές, και όλα αυτά χωρίς σημαντικές υπογλυκαιμίες ή άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες από τη θεραπεία. Αντίθετα, λιγότεροι αυστηροί στόχοι, όπως τιμές HbA1c 7% - 7,5% ή ακόμη υψηλότερες σε άτομα π.χ. με ιστορικό σοβαρών υπογλυκαιμιών, περιορισμένο προσδόκιμο ζωής, ήδη προχωρημένες επιπλοκές ή σημαντικά συνυπάρχοντα νοσήματα. Περάσαμε από το «όσο πιο χαμηλά, τόσο πιο καλά» στη επικεντρωμένη στο άτομο με διαβήτη προσέγγιση. «Η επικεντρωμένη στον ασθενή ιατρική φροντίζει να κατανοεί τις ασθένειες με τον τρόπο με τον οποίο τις βιώνουν οι ίδιοι οι ασθενείς». Η επικοινωνία γιατρού – ασθενούς έχει ιδιαίτερη αξία. Μια άσχημη πρώτη συνάντηση μπορεί να καταστρέψει κάθε μελλοντική προσπάθεια επικοινωνίας. Συχνά δεν έχουμε μια δεύτερη ευκαιρία για την πρώτη εντύπωση. Ποτέ στο πανεπιστήμιο δε διδαχτήκαμε πρακτικές προσέγγισης του πάσχοντα. Πέρασαν πάνω από 20 χρόνια από την εξειδίκευσή μου στο διαβήτη στην Πολυκλινική. Η κ. Μπενρουμπή με ευαισθητοποίησε για την ανάγκη εκμάθησης μιας γλώσσας. Της γλώσσας του σώματος, μιας γλώσσας που πρέπει κανένας να μάθει να ερμηνεύει π.χ. το φέρσιμο, τις κινήσεις, τα λόγια των άλλων και τα μηνύματα που κρύβονται. Κατάλαβα ότι η τέχνη

10 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

Το Διαβητολογικό μας Κέντρο, του οποίου έχω την υπευθυνότητα, ιδρύθηκε και στελεχώθηκε από τον τ. Διευθυντή μας κ. Σ. Παππά. Σήμερα, παρακολουθούνται πάνω από δέκα χιλιάδες άτομα με διαβήτη. Είμαστε τέσσερεις εξειδικευμένοι γιατροί, δυο νοσηλεύτριες, δύο επισκέπτριες υγείας, μία ψυχολόγος, μία γραμματέας και το Κέντρο μας λειτουργεί σε καθημερινή βάση για να καλύψουμε τις αυξημένες και ιδιαίτερες ανάγκες της περιοχής. Ευτυχώς διαθέτουμε επαρκείς χώρους για: αναμονή, εξέταση, εκπαίδευση, έρευνα και θα μπορούσα να πω ότι είμαστε «πρόκληση για σύγκριση». Πιστεύω ότι ο χώρος ιατρικής εξέτασης εμπνέει και δημιουργεί προϋποθέσεις για εποικοδομητική επικοινωνία. Όμως, τα Διαβητολογικά Ιατρεία και Κέντρα πέραν της αντιμετώπισης του διαβήτη αποτελούν και κέντρα έρευνας. Η συμμετοχή μας σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια, σε πολυκεντρικές, προοπτικές μελέτες αλλά και η εκπαιδευτική δραστηριότητα (ενδο-και-εξωνοσοκομειακά) απαιτεί προσωπική αυταπάρνηση, μεράκι και ιδιαίτερη ευαισθησία. Το να πετύχει ο στόχος αυτός δε μπορεί να είναι υπόθεση ενός ανθρώπου αλλά η προσπάθεια μιας ομάδας και εδώ θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους συμμετέχουν σε αυτή τη συλλογική δουλειά. Βέβαια, στη μνημονιακή κρίση τίποτα δεν περνά απαρατήρητο. Η οικονομική κρίση αναγκάζει όλο και περισσότερα άτομα με διαβήτη να προσέρχονται στα δημόσια νοσοκομεία, οι δομές του νοσοκομείου αποδυναμώνονται, οι αντοχές όλων ελαττώνονται. Πιστεύω ότι τα καταφέρνουμε, χάριν της συλλογικής προσπάθειας. Σκοπός μου είναι να αποσβένονται οι εντάσεις, να μη χαθεί η ευγένεια, η ζεστασιά και η προσπάθεια εξυπηρέτησης.

θα μπορούσα να είμαι εγώ δεν ξέρω ότι ανήκω στην ομάδα υψηλού κινδύνου

έλλειψη υγιεινής διατροφής

οικογενειακό ιστορικό

η μαμά μου είχε διαβήτη

παχυσαρκία

δεν το είχα συνδυάσει

τρέχουμε για να αλλάξουμε το διαβήτη κακές συνήθειες o τρόπος ζωής μου με οδηγεί στην ομάδα υψηλού κινδύνου

έλλειψη άσκησης καθιστική ζωή

Η καθιστική ζωή και η κακή διατροφή αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Συμμετείχαμε στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη με το σύνθημα «Τρέχουμε για να αλλάξουμε το διαβήτη», μια προσπάθεια ένταξης της άσκησης στην καθημερινότητά μας.

DBU/CORP/ADS/WDD/ΝΟV.2016

Δώσαμε το «παρών» στο μεγαλύτερο δρομικό γεγονός, τον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας, Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2016 σε όλες τις διαδρομές, των 5χλμ., 10χλμ. και 42χλμ. με περισσότερους από 600 δρομείς όλων των ηλικιών. Στο περίπτερο μας με θέμα: «Τρέχουμε για να αλλάξουμε το διαβήτη», στο Sponsor’s Village, πραγματοποιήσαμε περισσότερες από 1100 μετρήσεις σακχάρου αίματος, στο πλαίσιο της καμπάνιας μας «Μετρήσου και Ρυθμίσου».

EΠιΣΗΜΟι ΥΠΟΣΤΗΡιΚΤεΣ:

Με ΤΗΝ ΑιγιΔΑ:

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

11

ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΟ

Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο να διαπιστώνεται, πχ εξαιτίας ενός εμφράγματος, ότι το συγκεκριμένο άτομο είχε αδιάγνωστο διαβήτη. Γιατί πιστεύετε ότι παρουσιάζονται αυτού του είδους τα περιστατικά. Μπορεί όντως ο διαβήτης να λειτουργεί «ύπουλα» και να μην γίνεται αντιληπτός, ή δεν υπάρχει η κατάλληλη παιδεία και ενημέρωση του κόσμου ώστε να αντιληφτεί την εμφάνιση του διαβήτη; Δυστυχώς, τα συμπτώματα στο διαβήτη τύπου 2 μπορεί να εμφανιστούν ήπια ή να απουσιάζουν τελείως. Έτσι, ο διαβήτης πολλές φορές ανακαλύπτεται πολύ αργά, με τη διάγνωση κάποιας επιπλοκής π.χ. νοσηλεία για οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου ή με την εγκατάσταση εγκεφαλικού επεισοδίου. Καθυστερημένη διάγνωση σημαίνει πως πολλοί άνθρωποι με διαβήτη τύπου 2 θα αντιμετωπίσουν τουλάχιστον μια επιπλοκή μέχρι τη στιγμή που θα διαγνωστούν με διαβήτη. Γι΄ αυτό έχει μεγάλη σημασία η έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη και στη συνέχεια η σωστή αντιμετώπιση. Έχουμε στοιχεία που δείχνουν ότι η έγκαιρη, σωστή γλυκαιμική ρύθμιση μειώνει τις επιπλοκές, εξασφαλίζει ποιότητα ζωής στο άτομο με διαβήτη και μειώνει το οικονομικό φορτίο για το σύστημα υγείας. Ο διαβήτης, όπως και άλλες ασθένειες, δεν έχουν «περίοδο χάριτος». Πιστεύετε ότι υπάρχει επαρκής ενημέρωση και δράσεις από την πολιτεία για την πρόληψη και αντιμετώπιση του διαβήτη; Εδώ τα πράγματα δεν είναι ευχάριστα. Στη χώρα μας οργανωμένα προγράμματα πρόληψης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού υπάρχουν μόνο «επί χάρτου». Η διαδικασία υλοποίησης δε διαφαίνεται να «λαμβάνει σάρκα και οστά». Όμως, ενημερωτικές εκπομπές, ομιλίες, σεμινάρια με σκοπό την ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας και του κοινού όλο και περισσότερα γίνονται με την πρωτοβουλία επιστημονικών φορέων, συλλόγων και γενικά όσων ασχολούνται με το διαβήτη. Όμως, η πολιτεία μαζί με τους επιστημονικούς φορείς πρέπει να εστιάσουν στην εκπαίδευση. Τα περισσότερα άτομα δεν έχουν την πρόσβαση στην εκπαίδευση για το διαβήτη στη χώρα μας. Δεν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για εκπαίδευση των εκπαιδευτών, που είναι εξίσου σημαντική για την ομάδα φροντίδας στο διαβήτη.

12 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

13

ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΟ

Εκτιμάτε ότι, εξαιτίας των νέων αντιδιαβητικών φαρμάκων, έχει αλλάξει η ποιότητα ζωής των ατόμων με διαβήτη. Ποιο πιστεύετε ότι θα είναι το μέλλον στην αντιμετώπιση του διαβήτη; Ο τομέας έρευνας του διαβήτη συνεχώς εξελίσσεται. Νέα φάρμακα έρχονται και καλύπτουν αρκετές από τις ανεκπλήρωτες ανάγκες. Είναι σημαντικό ότι οι αναστολείς DPP-4, οι αγωνιστές GLP-1 και οι αναστολείς SGLT2 είναι αποτελεσματικά και ασφαλή φάρμακα, που δεν αυξάνουν ή μειώνουν το σωματικό βάρος (τα δύο τελευταία). Επιπλέον, έχουν δείξει (εμπαγλιφλοζίνη, λιραγλουτίδη) καρδιαγγειακό όφελος. Επίσης, δεν προκαλούν υπογλυκαιμία. Οι νεότερες ινσουλίνες που πλέον διαθέτουμε είναι πιο ευέλικτες, προκαλούν μικρότερη αύξηση βάρους και λιγότερες υπογλυκαιμίες. Η υπογλυκαιμία δεν είναι απλά η μειωμένη τιμή σακχάρου αλλά μια κατάσταση που αναστατώνει, φοβίζει και απομακρύνει το άτομο με διαβήτη από τη συμμόρφωση στη θεραπευτική αγωγή. Η υπογλυκαιμία, εν δυνάμει και μέχρις αποδείξεως του εναντίου, είναι ο κύριος ύποπτος για πολλές δυσάρεστες καταστάσεις, που μπορούν να συμβούν σε ένα αγγειακά επιβαρυμένο αγγειακό σύστημα, όπως αυτό του διαβήτη. Με την έννοια αυτή, τα νεότερα φάρμακα του διαβήτη βελτιώνουν τη ποιότητα ζωής. Μαγική «συνταγή» για να νικηθεί ο διαβήτης δεν υπάρχει. Η τεχνολογία μας εμπλουτίζει συνεχώς με όπλα να τον αντιμετωπίσουμε, δηλαδή φάρμακα και σύγχρονη επιστημονική γνώση. Ο εντοπισμός του υπεύθυνου γονιδιακού χάρτη και η εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης των «υποψήφιων» διαβητικών θα ήταν η λύση στο πρόβλημα αλλά απέχει πολύ από το σήμερα. Γνωρίζουμε ότι ο διαβήτης τύπου 2, σε αντίθεση με το διαβήτη τύπου 1, μπορεί να προληφθεί σε ορισμένες περιπτώσεις. Ο σχεδιασμός προώθησης προγραμμάτων σωματικής άσκησης και υγιεινών επιλογών διατροφής, στα πρότυπα της μεσογειακής δίαιτας, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στις ομάδες υψηλού κινδύνου και κυρίως στην παιδική και εφηβική παχυσαρκία, που αποτελεί μια αναδυόμενη καταστροφή. Εκτιμάτε ότι υπάρχει ανάγκη στήριξης των οικονομικά ασθενέστερων συμπολιτών μας που έχουν διαβήτη. Έχετε συναντήσει περιστατικά που εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων τους δεν διαχειρί-

14 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

ζονται σωστά το διαβήτη τους, πχ αγορά φαρμάκων και αλλαγή στη διατροφή τους; Είναι αυτονόητο ότι η οικονομική κρίση έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στα άτομα με διαβήτη. Καθημερινά βιώνουμε περιπτώσεις τροποποίησης ή και διακοπής της φαρμακευτικής αγωγής, δυσκολία στη διενέργεια παρακλινικών εξετάσεων ή στη δυνατότητα επίσκεψης σε γιατρούς. Ακόμη και οι διατροφικές συνήθειες σε αρκετούς έχουν επηρεαστεί. Η φτώχεια αποτελεί ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου σε σύγκριση με πολλούς άλλους. Η ανέχεια προκαλεί, επιπλέον του διαβήτη, ψυχολογική επιβάρυνση και περιορίζει την αποτελεσματική αντιμετώπισή του. Είναι θετικό ότι η πολιτεία παρέχει τη δυνατότητα συνταγογράφησης φαρμάκων και παρακλινικών εξετάσεων σε ανασφάλιστους αλλά αυτό δεν καλύπτει το πρόβλημα. Η εύκολη πρόσβαση στις δομές υγείας είναι απαραίτητη. Ο εθελοντισμός, η ευαισθητοποίηση κοινωνικών ομάδων και η συνεργασία με κοινωνικά ιατρεία – φαρμακεία - παντοπωλεία ίσως απαλύνουν το φορτίο που σηκώνουν οι ευάλωτες αυτές ομάδες. Το εφετινό σύνθημα για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας για το διαβήτη είναι “Eyes on Diabetes”. Ποιο είναι το δικό σας μήνυμα και οι δικές σας συμβουλές στο πλαίσιο του παγκόσμιου εορτασμού; Το εφετινό σύνθημα της Παγκόσμιας Ημέρας είναι “Eyes on Diabetes». Παραφράζοντάς το στα Ελληνικά τονίζει ότι πρέπει να δώσουμε όλη την προσοχή μας στην πρώιμη διάγνωση του διαβήτη και, κατ΄ επέκταση, στην έγκαιρη θεραπευτική του αντιμετώπιση για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης χρόνιων επιπλοκών. Ιδιαίτερη αναφορά στον εφετινό εορτασμό γίνεται στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, που μπορεί να οδηγήσει σε ελάττωση της όρασης, μέχρι και τύφλωση. Ένας στους τρεις που ζουν σήμερα με διαβήτη θα αναπτύξει την επιπλοκή αυτή. Ο τακτικός έλεγχος, η καλή ρύθμιση του σακχάρου, της αρτηριακής πίεσης, των λιπιδίων και η διακοπή του καπνίσματος ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο. Η ολιστική αντιμετώπιση του διαβήτη αποτελεί μονόδρομο, ώστε να αναχαιτιστεί η εξέλιξη της πάθησης και να περιοριστεί ο κίνδυνος επιπλοκών. Θα μπορούσαμε να πούμε στα άτομα με διαβήτη: «τον διαβήτη και τα μάτια σας».

Δέκα με τόνο στη γεύση Ποιος είπε ότι οι διαβητικοί δεν έχουν δικαίωμα στην ωραία γεύση; Τα γεύματα της Taste Control Diabetes που είναι σχεδιασμένα από το Τμήμα Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, βελτιώνουν αποδεδειγμένα γλυκαιμικούς δείκτες σε διαβητικούς ασθενείς οι οποίοι –επιτέλους- ευφραίνουν τον ουρανίσκο τους. Παράγονται από άριστης ποιότητας πρώτες ύλες, έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά και, ταυτόχρονα, καλύπτουν όλο το φάσμα των γευστικών προτιμήσεων καθώς οι συνταγές βασίζονται στην παραδοσιακή ελληνική κουζίνα αλλά και σε πιο «πειραγμένες» γεύσεις. Τα υγιεινά και νόστιμα γεύματα της Taste Control Diabetes είναι η νέα καινοτόμος υπηρεσία που αφορά ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου Ι και ΙΙ, άτομα σε προδιαβητικό στάδιο καθώς και άτομα με αυξημένες τιμές χοληστερόλης ή/και τριγλυκεριδίων, γυναίκες με Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης αλλά και όλους εκείνους που επιθυμούν να χάσουν βάρος και να βελτιώσουν τις διατροφικές τους συνήθειες. Τα συγκεκριμένα γεύματα ενσωματώνονται σε ημερήσια διαιτολόγια και εξατομικεύονται ανάλογα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες των ατόμων. Έχουν ελεγχθεί κλινικά ως προς την αποτελεσματικότητά τους στη βελτίωση γλυκαιμικών δεικτών σε διαβητικούς ασθενείς και είναι πάντα φρεσκομαγειρεμένα καθώς παρασκευάζονται και διανέμονται σε καθημερινή βάση στην πόρτα σας.. Σημ: Σε όλα τα προγράμματα διατροφής της Taste Control Diabetes λαμβάνονται υπόψη πιθανές τροφικές αλλεργίες ή δυσανεξίες προκειμένου εκτός από υγιεινά και νόστιμα τα γεύματα της Taste Control Diabetes να είναι 100% ασφαλή.

Ιωλκού & Μαγνησίας 51, Πρόποδες Πάρνηθας – Τηλ; 210 24448707 , Fax: 210 8540434 , Email: info@tastecontroldiabetes.com, site: tastecontroldiabetes.com

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

15

ειδησεογραφια ΜΠΟΡΕΙ ΤΑ ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΔΙΑΒΗΤΗ; Τα αναψυκτικά με ζάχαρη φαίνεται ότι είναι «ένοχα» για την εμφάνιση διαβήτη στους ενήλικες, παρουσιάζει έρευνα από το Πανεπιστήμιο Tufts στη Βοστώνη. Οι ερευνητές παρακολούθησαν, επί 14 χρόνια, 1.685 μεσήλικες οι οποίοι ήταν υπέρβαροι και δεν είχαν πρόβλημα με το σάκχαρο τους όταν εντάχτηκαν στη μελέτη. Τα αποτελέσματα της παρακολούθησης έδειξαν ότι ενήλικες που κατανάλωναν τουλάχιστον ένα κουτάκι ανθρακούχο αναψυκτικό με ζάχαρη την ημέρα, είχαν 46% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε σύγκριση με τους συνομήλικους τους που σπάνια ή ποτέ δεν έπιναν αναψυκτικά με ανθρακικό. Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με την κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη διότι φαίνεται ότι δημιουργεί αντίσταση στην ινσουλίνη.

Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΠΛΗΜΜΕΛΗ ΕΛΕΓΧΟ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΥΗΣΗΣ

ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΕΤΑΙ ΤΟ ΦΕΤΙΝΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ IDF Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η Παγκόσμια Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF), το 1/4 των ατόμων με διαβήτη δεν συζητά με τους επαγγελματίες υγείας τα προβλήματα που αντιμετωπίζει με τα μάτια του, ενώ οι παροχές των συστημάτων υγείας δεν λειτουργούν προληπτικά, με αποτέλεσμα να οδηγούνται τα άτομα με διαβήτη, σταδιακά στην τύφλωση. Η αντιμετώπιση της αμφιβληστροειδοπάθειας και το οίδημα της ωχράς κηλίδας δεν αντιμετωπίζονται σοβαρά από τα άτομα με διαβήτη καθώς επίσης και από τους επαγγελματίες υγείας. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η κύρια αιτία τύφλωσης του πληθυσμού στις δημιουργικές ηλικίες, κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες. Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι οι παθήσεις των ματιών μπορούν να αντιμετωπισθούν επιτυχώς με τη σωστή πρόληψη.

16 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

Οι έγκυες γυναίκες με διαβήτη κύησης είναι λιγότερο πιθανό να επιτύχουν τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα τους, εφόσον η διατροφή τους στηρίζεται σε κουπόνια τροφίμων ή έχουν γενικά χαοτικό τρόπο ζωής, καταδεικνύει μελέτη στις ΗΠΑ. Περίπου 200.000 γυναίκες στις ΗΠΑ αναπτύσσουν διαβήτη κύησης κάθε χρόνο, εξαιτίας του οικονομικού τους προφίλ. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι οι κοινωνικοί παράγοντες έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη γενική υγεία της εγκυμονούσης. Οι γυναίκες που είναι παχύσαρκες, έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε τρόφιμα ή προέρχονται από περιθωριοποιημένες κοινότητες βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για διαβήτη κύησης και έχουν συχνά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους υψηλότερα, όταν ο διαβήτης έχει διαγνωστεί, καθιστώντας πιο δύσκολη τη ρύθμιση του.

ειδησεογραφια

ΠΙΘΑΝΗ Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ «ΝΕΑΝΙΚΟΥ» ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ 30 ΕΤΩΝ Την εμφάνιση διαβήτη τύπου 1 είναι πιθανό πλέον να βλέπουμε και σε άτομα ηλικίας άνω των 30 ετών, αποδεικνύει νεότερη έρευνα, που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Βιοϊατρικών και Κλινικών Επιστημών του Πανεπιστήμιου Exeter, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα δεδομένα της έρευνας παρουσιάστηκαν στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD). Τα γενετικά δεδομένα στη Βιοτράπεζα του Ηνωμένου Βασίλειου τρομάζουν τους επιστήμονες διαψεύδοντας την μακροχρόνια πεποίθηση ότι ο διαβήτης τύπου 1 είναι πρωτίστως μια «νεανική» κατάσταση. Είναι ζωτικής σημασίας για τους ανθρώπους να γνωρίζουν ότι ο διαβήτης

τύπου 1, μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Οι γιατροί δεν θα πρέπει να εφησυχάζουν όταν άτομα με διαβήτη δεν ανταποκρίνονται σε φαρμακευτική αγωγή από του στόματος, ή δεν κατεβάζουν την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη στα επίπεδα του στόχου όταν αυτό αναμένεται από την αγωγή που λαμβάνουν. Η μελέτη δείχνει ότι τα κλινικά ευρήματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την πρωτοβάθμια υγειονομική φροντίδα όπου οι άνθρωποι που αναπτύσσουν αυτοάνοσο διαβήτη τύπου 1 στην ενήλικη ζωή τους συχνά διαγιγνώσκονται λανθασμένα ότι έχουν διαβήτη τύπου 2 και τους δίνεται μετφορμίνη αντί για ινσουλίνη.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΓΟΤΕΡΑ Το πρόγραμμα πρόληψης του διαβήτη (DΡΡ) που εφαρμόστηκε το 1996, στις ΗΠΑ, σε άτομα με προδιαβήτη στηριζόταν σε αλλαγές στη διατροφή και την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. Στο ειδικό αυτό πρόγραμμα για την πρόληψη του διαβήτη, οι ερευνητές παρακολούθησαν τον τρόπο ζωής δύο ομάδων. Η μία λάμβανε μετφορμίνη και η άλλη εικονικό φάρμακο. Η παρέμβαση στον τρόπο ζωής είχε ως αποτέλεσμα 7% ελάττωση του αρχικού σωματικού τους βάρους, και 150 λεπτά μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα, στο επίπεδο του ζωηρού περπατήματος, την εβδομάδα. Ειδικοί γυμναστές από το πρόγραμμα παρακολουθούσαν την εξέλιξη των ατόμων αυτών και τους βοηθούσαν να διατηρήσουν το στόχο τους. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι υπήρξε μείωση κατά 58% στην συχνότητα εμφάνισης διαβήτη μεταξύ των συμμετεχόντων στην ομάδα που παρακολουθούταν ο τρόπος ζωής τους, σε σύγκριση με την ομάδα που λάμβανε εικονικό φάρμακο και δεν παρακολουθούταν. Στο ερώτημα αν τα άτομα αυτά συνέχισαν την φυσική τους δραστηριότητα μετά το τέλος του προγράμματος απάντησε η μελέτη DRROS η οποία έδειξε ότι 10 χρόνια αργότερα τα άτομα αυτά συνέχιζαν την σωματική δραστηριότητα και μάλιστα για μεγαλύτερο χρόνο (170 λεπτά την εβδομάδα) από ότι στην DPP μελέτη. Τα ευρήματα αυτά θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους γιατρούς της πρωτοβάθμιας φροντίδας που παρακολουθούν άτομα με προδιαβήτη, να κατευθύνουν τα άτομα αυτά σε τέτοιου είδους προγράμματα, προκειμένου να επιτυγχάνουν καλύτερη και μακροχρόνια ρύθμιση του σακχάρου τους.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

17

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ

«Eyes on Diabetes», το μήνυμα για τη Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη E ντονο προβληματισμό συνεχίζει να προκαλεί στην επιστημονική κοινότητα η αυξανόμενη εξάπλωση στον παγκόσμιο πληθυσμό του σακχαρώδη διαβήτη, σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα που αναφέρονται από τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (International Diabetes Federation – I.D.F.). Όπως προκύπτει από τα πλέον πρόσφατα διεθνή στατιστικά στοιχεία, ο αριθμός των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη διεθνώς ανέρχεται στις μέρες μας σε 415 εκατομμύρια, ενώ έως το 2040 αναμένεται να φτάσει τα 642 εκατομμύρια. Από αυτά, υπολογίζεται ότι ποσοστό περίπου 87% - 91% πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, 7% - 12% από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και ποσοστό 1% - 3% από άλλους τύπους διαβήτη. Ιδιαίτερη εντύπωση, μάλιστα, προκαλεί το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (I.D.F.), 1 στους 2 ενήλικες με διαβήτη παραμένει αδιάγνωστος. Ιδιαίτερα ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, που αποτελεί το 95% του συνόλου των ατόμων με διαβήτη, χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως «ύπουλος», καθώς τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής του υφίσταται χωρίς να εκδηλώνει συμπτώματα. Αποτελεί δε τη βασική αιτία θανάτου για περίπου 7.000.000 άτομα ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο και συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών

18 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

επεισοδίων, νεφρικής ανεπάρκειας, νευροπάθειας, μονίμων βλαβών του αμφιβληστροειδούς και άλλων σοβαρών επιπλοκών. Το γεγονός αυτό κρίνεται ως υψίστης σημασίας, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνητότητας σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπολογίζεται ότι κατά το έτος 2015 από διαβήτη απεβίωσαν 5 εκατομμύρια άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί σε 1 θάνατο κάθε 6 δευτερόλεπτα. Παράλληλα, και η συχνότητα του διαβήτη τύπου 1 της παιδικής και εφηβικής ηλικίας εξακολουθεί να αυξάνει παγκοσμίως. Η αύξηση αυτή αφορά και τις πολύ μικρές ηλικίες, ακόμη και τα νήπια. Ως εκ τούτου, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην ενημέρωση του ιατρικού κόσμου και του ευρύτερου κοινού γύρω από τη νόσο και την πιθανότητα αυτή να ξεκινήσει από πολύ μικρή ηλικία, προκειμένου να υπάρχει εγρήγορση για την έγκαιρη διάγνωσή της. ΕΝΑ ΝΕΟ «ΕΡΓΑΛΕΙΟ» ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΓΙΑΤΡΩΝ Η σύγχρονη επιστημονική έρευνα είναι σε θέση να παρέχει σήμερα νέα πολύτιμα «εργαλεία» για την περαιτέρω κατανόηση, την πρόγνωση, αλλά και τη στενή παρακολούθηση της νόσου σε κάθε πάσχοντα από τον εξειδικευμένο θερά-

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

19

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ

ποντα ιατρό του. Χαρακτηριστικό τέτοιο «εργαλείο» αποτελεί η «Έξυπνη Κάρτα», ένα υπερσύγχρονο πληροφοριακό σύστημα που περιλαμβάνει ηλεκτρονικά όλα τα ιατρικά δεδομένα του διαβητικού, στην οποία μπορεί να έχει πρόσβαση μόνο ο εξουσιοδοτημένος ειδικός που τον παρακολουθεί. Η Κάρτα συνιστά έναν από τους βασικούς στόχους του Ερευνητικού Προγράμματος ARETAEUS, το οποίο ολοκλήρωσε πρόσφατα το Ε.ΚΕ.ΔΙ., σε συνεργασία με το Εργαστήριο Βιοχημείας του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τη χρηματοδότηση της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων. Τα παραπάνω τόνισαν σήμερα σε συνέντευξη τύπου, στο πλαίσιο του φετινού εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη (14 Νοεμβρίου), ο Πρόεδρος Δ.Σ. του Ε.ΚΕ.ΔΙ., Καθηγητής Παθολογίας, Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Σακχαρώδη Διαβήτη των Πανεπιστημίων Αθηνών και Ουλμ Γερμανίας, Ακαδημαϊκός και Μέλος της Συγκλήτου της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (EASA, Σάλτσμπουργκ - Αυστρία) κύριος Σωτήριος Α. Ράπτης, η Καθηγήτρια Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας – Νεανικού Διαβήτη, Α’ Παιδιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Αγ. Σοφία» και Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Βέρνης, Ελβετίας κ. Χριστίνα Κανακά – Gantenbein, η Ειδική Παθολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Ερευνήτρια Ε.ΚΕ.ΔΙ. κ. Παναγιώτα Μήτρου και ο Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Β’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική – Μονάδα Έρευνας και Διαβητολογικό Κέντρο, Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ», Μέλος Δ.Σ. Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ», Μέλος Ανώτατου Πειθαρχικού Συμβουλίου Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου (Π.Ι.Σ.) και Γενικός Γραμματέας Ινστιτούτου Μελετών Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου (Π.Ι.Σ.) κ. Παναγιώτης Χαλβατσιώτης. Όπως υπογράμμισε ο Καθηγητής κ. Σ. Α. Ράπτης, ο μήνας Νοέμβριος είναι αφιερωμένος στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την πρόληψη και αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη. Στο πλαίσιο αυτό, κορυφαίο γεγονός αποτελεί ο εορτασμός της 14ης Νοεμβρίου, η οποία έχει οριστεί από τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (World Health Organization – W.H.O.) ως η επίσημη ημερομηνία της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη από το 1991.

20 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

Κάθε χρόνο, σε όλες τις χώρες της υφηλίου πραγματοποιούνται με εντατικούς ρυθμούς ενημερωτικές εκδηλώσεις, με στόχο την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού γύρω από την αποτελεσματική πρόληψη του διαβήτη. Επί του παρόντος, ο διαβήτης τύπου 1 δε μπορεί να προληφθεί. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που θεωρείται ότι πυροδοτούν την έναρξη της διαδικασίας που οδηγεί στην καταστροφή των κυττάρων τα οποία παράγουν την ινσουλίνη ακόμα ερευνώνται. Ωστόσο, ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να αναχαιτισθεί σε πολλές περιπτώσεις με τη σωματική άσκηση και τη διατήρηση κανονικού βάρους, γεγονός που έχει επιβεβαιωθεί από σημαντικές κλινικές μελέτες που διεξήχθησαν στην Ελλάδα και σε μεγάλα Διεθνή Κέντρα σε ολόκληρο τον κόσμο. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και 2 ανέρχονται σήμερα σε περίπου 1.200.000, δηλαδή ποσοστό περίπου 12% του γενικού πληθυσμού, ενώ η υψηλότερη συχνότητα εμφάνισής του καταγράφεται στο δυτικό κόσμο. Το γεγονός αυτό αποτελεί μια σαφή ένδειξη για τη συσχέτισή του με το σύγχρονο τρόπο ζωής, τις κακές διατροφικές συνήθειες, το κάπνισμα, την παχυσαρκία και την έλλειψη σωματικής άσκησης. Για το έτος 2016, το Ε.ΚΕ.ΔΙ. διοργάνωσε ήδη με ιδιαίτερη επιτυχία Ενημερωτικές Εκδηλώσεις για τους ιατρούς, τους επαγγελματίες υγείας και το κοινό, με τον γενικό τίτλο «Η Ζωή με τον σακχαρώδη διαβήτη», στα Καμένα Βούρλα τον Απρίλιο και την Καλαμάτα τον Μάιο. Επιπλέον, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας 2016, από τις 5 Νοεμβρίου έως τις 5 Δεκεμβρίου 2016 προβλήθηκε από τους μεγαλύτερους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς της χώρας ειδικό ενημερωτικό μήνυμα (spot) για την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού στον σακχαρώδη διαβήτη, ενώ έχει δημιουργηθεί και ένα νέο ενημερωτικό έντυπο του Ε.ΚΕ.ΔΙ. με σημαντικές πληροφορίες για τη νόσο και την πρόληψή της. Τέλος, είναι ευνόητο ότι και ο γενικός πληθυσμός θα πρέπει να προσανατολιστεί σε αλλαγή του τρόπου ζωής του, με τη ριζική καταπολέμηση των κυριοτέρων παραγόντων κινδύνου εμφάνισης της νόσου, όπως είναι η παχυσαρκία, η υπέρταση, το κάπνισμα κ.α. Θα πρέπει να ασκείται κατά το δυνατόν σωματικά, π.χ. με κολύμπι, ποδήλατο ή περπάτημα, καθώς έχει αποδειχθεί ότι το κανονικό περπάτημα για 30 λεπτά ημερησίως μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβή-

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ

τη τύπου 2 κατά 35% - 40% αλλά και οδηγεί σε καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος και στις δύο μορφές του διαβήτη, τύπου 1 και 2. Αναφερόμενη στον νεανικό διαβήτη, η Καθηγήτρια κ. Χ. Κανακά – Gantenbein επεσήμανε ότι ο σακχαρώδης διαβήτης που προσβάλλει παιδιά και εφήβους είναι συνήθως ο τύπου 1, δηλαδή μια αυτοάνοση πάθηση που προοδευτικά οδηγεί στην καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος, τα οποία παράγουν την ινσουλίνη, μια ορμόνη απαραίτητη στη διαχείριση της γλυκόζης, δηλαδή του σακχάρου του αίματος. Αν το παιδί δεν διαγνωστεί έγκαιρα, υπάρχει κίνδυνος να χάσει βάρος, να εμφανίσει κοιλιακά άλγη και σιγά-σιγά να επηρεαστεί το επίπεδο συνείδησής του φτάνοντας σε κώμα, με κίνδυνο ακόμη και της ζωής του. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται διαβητική κετοξέωση και στόχος διεθνώς είναι να τίθεται η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη στα παιδιά και τους εφήβους έγκαιρα, ώστε να αποφευχθούν περιστατικά διαβητικής κετοξέωσης. Δυστυχώς, η χώρα μας έχει ακόμη ένα από τα υψηλότερα ποσοστά διαβητικής κετοξέωσης παγκοσμίως, και ίσως το

υψηλότερο στην Ευρώπη. Διάφορες προσπάθειες προτείνονται σε όλα τα κράτη, ώστε να ευαισθητοποιηθεί τόσο ο ιατρικός κόσμος, όσο και το ευρύτερο κοινό να υποπτευτεί την πιθανότητα σακχαρώδη διαβήτη σε ένα παιδί που παρουσιάζει πολυουρία, πολυδιψία και απώλεια βάρους και να αρχίσει έγκαιρα η θεραπεία, με αντιμετώπιση τόσο της αφυδάτωσης που προκαλείται, όσο, κυρίως, της έναρξης χορήγησης της απαραίτητης ινσουλίνης, ώστε να αποκατασταθεί η μεταβολική διαταραχή. Η σύγχρονη μακροχρόνια αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 στηρίζεται στην εντατική εκπαίδευση του παιδιού και εφήβου, καθώς και όλης του της οικογένειας, και αποσκοπεί στην προοδευτική αυτονομία και δράση του παιδιού και της οικογένειάς του στη χορήγηση της σωστής δόσης ινσουλίνης, σύμφωνα με την ποσότητα των προσλαμβανομένων υδατανθράκων, καθώς και στην εξασφάλιση ισορροπημένης υγιεινής διατροφής για σωστή σωματική και ψυχολογική ανάπτυξη. Η μακροχρόνια επιτυχία στη γλυκαιμική ρύθμιση απαιτεί επαναλαμβανόμενη εκπαίδευση και συνεχή ενθάρρυνση, καθώς και ενδυνάμωση για μια ισορροπημένη και ευτυχισμένη ζωή.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

21

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ

Από την πλευρά της, η κ. Π. Μήτρου τόνισε ότι ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια από τις πιο κοινές χρόνιες ασθένειες και αποτελεί σοβαρό πρόβλημα υγείας στον παγκόσμιο πληθυσμό, τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Σήμερα, εκτιμάται ότι η πλειονότητα των χωρών δαπανούν μεταξύ 5% και 20% των συνολικών ετήσιων δαπανών τους για την υγεία για τον διαβήτη. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία της I.D.F. για την Ελλάδα, για το 2015 το μέσο ετήσιο κόστος σχετιζόμενο με τον σακχαρώδη διαβήτη ανά πάσχοντα ανήλθε σε 2.562 Ευρώ. Με τόσο υψηλό κόστος σε χρήμα, αλλά και ανθρώπινες ζωές, ο διαβήτης αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και ένα εμπόδιο για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

δεδομένα (κατόπιν συγκατάθεσης του ατόμου με διαβήτη) οποιαδήποτε στιγμή κρίνεται αναγκαίο. Το πρόγραμμα επιτρέπει την καταγραφή πληθώρας στοιχείων που είναι απαραίτητα για την παρακολούθηση των ασθενών με διαβήτη (πλήρες ιατρικό ιστορικό, συνοδά νοσήματα, εμβολιασμοί, αλλεργίες, τροποποιήσεις στη φαρμακευτική αγωγή, αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων, ανταπόκριση στη θεραπεία, επιπλοκές κτλ). Με τον τρόπο αυτόν, διευκολύνεται η συνεχής και εις βάθος παρακολούθηση της πορείας της νόσου, ανεξάρτητα από το πλήθος των ιατρών ή των Διαβητολογικών Κέντρων/Ιατρείων που μπορεί να επισκεφθεί το άτομο με διαβήτη. Επιπλέον, με κέντρο το Ε.ΚΕ.ΔΙ., η επέκταση του μοντέλου αυτού παρακολούθησης στο σύνολο των Διαβητολογικών

Το Εθνικό Κέντρο Διαβήτη (Ε.ΚΕ.ΔΙ.), σε συνεργασία με το Εργαστήριο Βιοχημείας του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, και με τη χρηματοδότηση της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, ολοκλήρωσε πρόσφατα το Ερευνητικό Πρόγραμμα “ARETAEUS”. Βασικό αντικείμενο του έργου ήταν η αξιοποίηση των εξελίξεων στη βιοπληροφορική και την τεχνολογία της ανάλυσης έκφρασης γονιδίων για την καλύτερη και, κυρίως, την εξατομικευμένη αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στον Ελληνικό πληθυσμό. Οι κύριοι στόχοι του προγράμματος ήταν δύο. Αφενός, δημιουργήθηκε η «έξυπνη ηλεκτρονική κάρτα» που συνιστά τον προσωπικό φάκελο του ασθενούς, αλλά και ένα φιλικό πληροφοριακό σύστημα με το οποίο ο εξουσιοδοτημένος ιατρός μπορεί να έχει άμεση πρόσβαση στα ατομικά ιατρικά

Κέντρων και Ιατρείων σε ολόκληρη την επικράτεια δύναται να αποτελέσει δεξαμενή επιδημιολογικών δεδομένων, τα οποία μπορούν να συμβάλλουν στην ανάδειξη ομάδων ασθενών που χρήζουν ιδιαίτερης ιατρικής αντιμετώπισης, αλλά και στη χάραξη των κατάλληλων πολιτικών για την αντιμετώπιση της νόσου στον ελληνικό πληθυσμό. Αφετέρου, με την εφαρμογή δύο υπερσύγχρονων και υπερευαίσθητων μοριακών τεχνικών ανάλυσης του ανθρώπινου γονιδιώματος (next-generation sequencing) και των μικροσυστοιχιών (micro-arrays), προσδιορίστηκε ένα σύνολο γονιδίων (μερικά εκ των οποίων είχαν ήδη συνδεθεί με την παθογένεια της νόσου, αλλά και επιπλέον γονίδια, τα οποία έως τώρα δεν είχαν συνδεθεί με τη νόσο), τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πιθανοί βιοδείκτες για το διαβήτη. Το γονιδιακό προφίλ του ατόμου με διαβήτη μπορεί να

22 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ

αποτελέσει υψηλής αξίας δεδομένο για τον κλινικό ιατρό, καθώς μπορεί να δώσει σημαντικές πληροφορίες που, ενδεχομένως, μπορούν να συμβάλλουν στην εκτίμηση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου, της πορείας της, της ανταπόκρισης στη θεραπεία, αλλά και της πιθανότητας εμφάνισης επιπλοκών σε ένα νόσημα για το οποίο τα έως σήμερα εργαλεία έχουν περιορισμένες δυνατότητες. Στην Παγκόσμια Ημέρα για τον Διαβήτη αναφέρθηκε και ο κ. Π. Χαλβατσιώτης, επισημαίνοντας ότι στόχος των δράσεων είναι η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης μέσω των μέσων πληροφόρησης, με διαλέξεις, με αθλητικές δραστηριότητες και ενημερωτικές καμπάνιες. Πολλά σημαντικού ενδιαφέροντος κτήρια παγκοσμίως είθισται να φωτίζονται με μπλε χρώμα το βράδυ της ίδιας εορταστικής μέρας. Η παγκόσμια ημέρα του διαβήτη αναγνωρίστηκε επισήμως και από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) το 2006, όταν στην Ολομέλεια της Γενικής Συνελεύσεως στη Σύνοδο Κορυφής ψηφίστηκε απόφαση (United Nation Resolution 61/225) που ζητούσε από όλα τα κράτη να λάβουν μέτρα, τόσο για την πρόληψη, όσο και για τις επιπλοκές του, γιατί αποτελεί σημαντικό αίτιο θνητότητας και νοσηρότητας, αλλά και δυνητικό απορρυθμιστικό παράγοντα της οικονο-

μίας, λόγω του υψηλού υγειονομικού κόστους αντιμετώπισης που υποκρύπτει. Σημειώνεται ότι ανάλογη απόφαση δεν έχει ληφθεί για κανένα άλλο νόσημα. Το εφετινό σύνθημα της Παγκόσμιας Ημέρας είναι «Eyes on Diabetes», το οποίο, παραφράζοντάς το στα Ελληνικά, τονίζει ότι πρέπει να δώσουμε όλη την προσοχή μας στην πρώιμη διάγνωση του διαβήτη και, κατ΄ επέκταση, της εύκαιρης θεραπευτικής του αντιμετώπισης για τη μείωση του κινδύνου επέλευσης των τόσο ανεπιθύμητων χρόνιων επιπλοκών. Έχει προσμετρηθεί ότι για κάθε διαγνωσμένο διαβητικό αντιστοιχεί και ένας συνάνθρωπός μας που έχει διαβήτη και δεν το γνωρίζει, με αποτέλεσμα να αφήνεται χωρίς προστασία. Το εφετινό σύνθημα θα πρέπει να το υιοθετήσουμε και στη χώρα μας, λόγω του δυνητικά αυξημένου κινδύνου που φέρει εξαιτίας των αυξημένων ποσοστών της παιδικής παχυσαρκίας, της κακής, πλέον, υγειονομικής περίθαλψης και της αύξησης των οικονομικά αδυνάτων συμπολιτών μας στην εποχή της κρίσης, καθώς και γιατί πρέπει να κάνουμε πράξη ως Έλληνες τη ρήση του πατέρα της Ιατρικής Ιπποκράτη ότι «είναι καλύτερο να προλαμβάνεις ένα νόσημα από το να το θεραπεύεις».

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

23

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ

24 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

Zώντας με τον διαβήτη: Μπορώ να τα καταφέρω, ο αυτοέλεγχος γλυκόζης του αίματος

Το κείµενο που ακολουθεί είναι µέρος των εκπαιδευτικών οδηγιών που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Προγράµµατος για την Υγεία «Manage Care» από την IDF Ευρώπης. Σε κάθε τεύχος θα αναδηµοσιεύεται µέρος της θεµατολογίας του οδηγού, που αφορά τα άτοµα µε διαβήτη. Στην οµάδα µελέτης του Πρόγραµµα Manage Care συµµετείχαν οι: Κ. Μακρυλάκης, Σ. Λιάτης, Γ. ∆αφούλας, Μ. Μπενρουµπή, Ε. Αθανασοπούλου εκ µέρους του Manage Care Study Group.

A

κολουθεί ένα ερωτηματολόγιο, που θα σας βοηθήσει να ελέγξετε τις γνώσεις σας για τον αυτοέλεγχο της γλυκόζης. Σας συμβουλεύουμε να απαντήσετε τις ερωτήσεις, σημειώνοντας τη σωστή απάντηση, πριν και αφού διαβάσετε το εγχειρίδιο. Ωστόσο, μπορείτε να βρείτε τη σωστή απάντηση μέσα στο κείμενο.

1. Χρειάζεται µεγάλη προσπάθεια για να κάνω αυτοµέτρηση γλυκόζης. α. Σωστό β. Λάθος 2. Πριν κάνω αυτοµέτρηση πρέπει να πλύνω τα δάκτυλά µου µε ειδικό αντισηπτικό. α. Σωστό β. Λάθος 3. Πρέπει να αλλάζω τον σκαριφιστήρα της συσκευής αυτοµέτρησης κάθε εβδοµάδα. α. Σωστό β. Λάθος 4. Η αυτοµέτρηση είναι χρήσιµη: (διαλέξτε µόνο µία απάντηση) α. Στην αρχική διάγνωση του διαβήτη

β. Για την εκτίμηση της ρύθμισης του σακχάρου σε όλη τη διάρκεια παρακολούθησής του γ. Μόνο για τον γιατρό μου 5. Πρέπει να µετράω το σάκχαρό µου: (διαλέξτε µόνο µία απάντηση) α. Κάθε πρωί, νηστικός β. Δύο φορές την ημέρα: το πρωί και το απόγευμα, ανεξάρτητα από τα γεύματα γ. 2-3 φορές την εβδομάδα δ. Πάνω από 4 φορές την ημέρα, τυχαία ε. Συγκεκριμένες χρονικές στιγμές, ανάλογα με το πρόγραμμα για τη διαχείριση του διαβήτη μου 6. Ο τακτικός και δοµηµένος αυτοέλεγχος µπορεί να είναι χρήσιµος γιατί: (µπορείτε να διαλέξετε περισσότερες από µία απαντήσεις) α. Δίνει πληροφορίες στο γιατρό μου β. Μπορεί να αποτρέψει την υπογλυκαιμία γ. Μπορεί να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες για να προσαρμόζω μόνος/η μου τον τρόπο ζωής και τη φαρμακευτική μου αγωγή δ. Μπορεί να βοηθήσει στο να επιλέγω υγιεινές τροφές ε. Μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση της ευεργετικής επίδρασης της άσκησης στο σάκχαρό μου

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

25

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ

Τι είναι ο αυτοέλεγχος γλυκόζης; Ο αυτοέλεγχος γλυκόζης είναι η διαδικασία με την οποία κάποιος μετράει μόνος του την τιμή του σακχάρου στο αίμα του κατά τη διάρκεια της ημέρας. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται οι μετρητές σακχάρου, οι οποίοι μπορούν στιγμιαία (σε λιγότερο από 10 δευτερόλεπτα) να ανιχνεύσουν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Πώς γίνεται ο αυτοέλεγχος της γλυκόζης; Κατά την τελευταία δεκαετία, η τεχνολογία έχει βοηθήσει ώστε αυτή η διαδικασία να γίνει πολύ απλή. Χρησιμοποιείται αίμα από την άκρη των δακτύλων, αφού τρυπηθεί το δέρμα με σκαριφιστήρα, ο οποίος τοποθετείται σε μια ειδική συσκευή τρυπήματος. Μια μικρή μόνο σταγόνα αίματος είναι αρκετή για να γίνει η μέτρηση [ερώτηση 1]. Το αίμα συνήθως παίρνεται από την κορυφή των δακτύλων.

προγευματικό σάκχαρο, όσο και το μεταγευματικό (2 ώρες μετά τα γεύματα), θα σας βοηθήσουν να καθορίσετε τη σωστή δόση της ινσουλίνης. Αν η ινσουλίνη δεν συµπεριλαµβάνεται στην αντιδιαβητική σας αγωγή Στην περίπτωση αυτή, η αυτομέτρηση γλυκόζης δεν είναι τόσο επιτακτική όσο στην πρώτη περίπτωση. Ωστόσο, μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη, καθώς: » Η τιμή του σακχάρου αλλάζει χιλιάδες φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας και συχνά ακολουθεί επαναλαμβανόμενα μοτίβα, που μπορεί να είναι διαφορετικά από άνθρωπο σε άνθρωπο. Για κάθε άτομο με διαβήτη η επισκόπηση αυτού του μοτίβου σακχάρων αίματος βοηθά στην αποκάλυψη

Πονάει η αυτοµέτρηση; Το τρύπημα του δακτύλου μπορεί να είναι ενοχλητικό για κάποιους ανθρώπους, όμως, η πλειονότητα δεν το θεωρεί τόσο επώδυνο. Προσπαθήστε να τρυπήσετε την πλαϊνή μεριά από την κορυφή του δακτύλου, όπου υπάρχουν λιγότερα νεύρα και το τρύπημα μπορεί να πονέσει λιγότερο. Αν αντιμετωπίζετε πρόβλημα, ο γιατρός ή ο νοσηλευτής σας μπορεί να σας δώσει χρήσιμες συμβουλές για να χρησιμοποιήσετε τη συσκευή σας καλύτερα. Γιατί να κάνω αυτοµέτρηση σακχάρου; [ερώτηση 2] αν παίρνω ινσουλίνη Αν η ινσουλίνη αποτελεί μέρος της αντιδιαβητικής σας αγωγής, η αυτομέτρηση είναι πολύ σημαντική για δύο λόγους: 1. Βοηθά να καθοριστεί και να επιτευχθεί η σωστή δόση της ινσουλίνης [ερώτηση 6].

2. Βοηθά να εντοπιστούν οι υπογλυκαιμίες [ερώτηση 6]. » Σε περίπτωση που λαμβάνετε μόνο μια ένεση βασικής ινσουλίνης πριν τον ύπνο, η πρωινή τιμή του σακχάρου αίματος υποδηλώνει αν η δόση της ινσουλίνης είναι κατάλληλη για εσάς. » Σε περίπτωση που λαμβάνετε γευματική ινσουλίνη (δηλαδή ινσουλίνη ταχείας δράσης πριν από γεύμα), η μέτρηση σακχάρου πριν ή/και μετά από το γεύμα (συνήθως 2 ώρες μετά) θα βοηθήσει εσάς και το γιατρό σας να καθορίσετε τη σωστή δόση γευματικής ινσουλίνης. » Σε περίπτωση που λαμβάνετε μείγμα ινσουλίνης τόσο το

26 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

της «συμπεριφοράς» του διαβήτη του. Για παράδειγμα, υψηλά επίπεδα σακχάρου αίματος το πρωί μπορεί να υποδηλώνουν ότι το συκώτι παράγει πολλή γλυκόζη κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ πολύ υψηλά επίπεδα γλυκόζης μετά τα γεύματα δείχνει μειωμένη παραγωγή ινσουλίνης κατά τη διάρκεια υψηλών απαιτήσεων. Η ανίχνευση αυτού του μοτίβου, μπορεί να προσφέρει στον γιατρό σας ένα σημαντικό στοιχείο, ώστε να κατευθύνει καλύτερα την αγωγή στα μέτρα σας. » Η συμμετοχή του ίδιου του ατόμου με διαβήτη είναι επιτακτική για μια επιτυχή αντιμετώπιση της νόσου. Η αυτομέτρηση μπορεί να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη συλλογή πληροφοριών, που αποσκοπούν στον καλό έλεγχο του διαβήτη. Μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό οξέων

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ καταστάσεων, όπως η υπογλυκαιμία ή η σοβαρή υπεργλυκαιμία, άρα και στην άμεση αντιμετώπισή τους. Για παράδειγμα, κάποιος με υπογλυκαιμία καλό θα ήταν να μην οδηγήσει, ακόμα και αν δεν έχει συμπτώματα. » Η αυτομέτρηση γλυκόζης μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο με διαβήτη να μάθει το προφίλ του σακχάρου του καλύτερα από τον καθένα και έτσι να μπορεί να δώσει σημαντικές πληροφορίες στο γιατρό του καθώς και να συμμετάσχει ενεργά στη θεραπεία. Μπορείτε να κάνετε τις δικές σας παρατηρήσεις σχετικά με συγκεκριμένα φαγητά που σας ανεβάζουν πολύ το σάκχαρο καθώς και με την επίδραση της άσκησης στην τιμή του σακχάρου [ερώτηση 6]. Το σωστό πρότυπο αυτοµέτρησης Πότε θα πρέπει να μετράω το σάκχαρό μου; [ερώτηση 5] Το πρότυπο της αυτομέτρησης είναι εξατομικευμένο. Εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, όπως το είδος της αγωγής, το καθημερινό πρόγραμμα, οι προσωπικές προτιμήσεις κλπ. Κάποιοι γενικοί κανόνες που θα μπορούσαν να εφαρμόζονται είναι οι ακόλουθοι: » Άτομα που λαμβάνουν πολλαπλές ενέσεις ινσουλίνης θα πρέπει να κάνουν αρκετές μετρήσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να προσαρμόζουν τη δόση της ινσουλίνης και να αποφεύγουν ακραίες τιμές σακχάρου. » Άτομα που λαμβάνουν αντιδιαβητική αγωγή, που δε συμπεριλαμβάνει ινσουλίνη, μπορεί να είναι πιο φειδωλά με τις μετρήσεις τους. Στην περίπτωση αυτή, είναι σημαντικό να προταθεί ο πιο εποικοδομητικός τρόπος αυτομέτρησης, που είναι η μέτρηση «ζευγαριών» τιμών σακχάρου. Για παράδειγμα, μπορεί να μετρηθεί το σάκχαρο πριν και μετά από ένα μεγάλο γεύμα της ημέρας (στις 2 ώρες). Όμως, σε περίπτωση μη αποτελεσματικού γλυκαιμικού ελέγχου, ή αν ο ασθενής λαμβάνει πολλούς και διαφορετικούς τύπους φαρμάκων, μπορεί να ζητηθούν περισσότερες μετρήσεις από τον θεράποντα ιατρό. » Παρακάτω μπορείτε να δείτε ένα παράδειγμα σημειωμένων «ζευγαριών» τιμών σακχάρου σε διαφορετικές ημέρες . ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ Η συσκευή » Επιλέξτε τον μετρητή σακχάρου, αφού έχετε συζητήσει με την ομάδα φροντίδας του διαβήτη. » Πάντα να φυλάτε τις ταινίες μέτρησης σακχάρου σε θερμοκρασία δωματίου (~18-25°C).

» Διαβάστε προσεκτικά το φύλλο οδηγιών και ακολουθείστε τις οδηγίες του κατασκευαστή για τη φροντίδα του μετρητή ή συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας. » Βεβαιωθείτε ότι οι ρυθμίσεις ώρας-μήνα-έτους είναι σωστές. Πραγµατοποίηση της αυτοµέτρησης σακχάρου » Πάντα να πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι πριν τη μέτρηση. Κατόπιν στεγνώστε τα καλά. Δεν χρειάζεστε ειδικό αντισηπτικό για να τα καθαρίσετε [ερώτηση 3]. » Να επαναλαμβάνετε πάντα τη μέτρηση όταν η τιμή σακχάρου είναι πολύ υψηλή ή πολύ χαμηλή ή όταν βλέπετε μια απρόσμενη τιμή. » Μη χρησιμοποιείτε ποτέ συσκευή τρυπήματος άλλου ατόμου. » Αλλάξτε το σκαριφιστήρα μετά από 2-3 μετρήσεις [ερώτηση 4]. » Μη χρησιμοποιείτε πολλούς μετρητές για να συγκρίνετε το αποτέλεσμα. Είναι άχρηστο και στρεσογόνο. Αν υποπτεύεστε ότι ο μετρητής σας δεν λειτουργεί καλά, επικοινωνήστε με τον κατασκευαστή. ∆ιαχείριση των αποτελεσµάτων » Πάντα να προσπαθείτε να ερμηνεύσετε το αποτέλεσμα. Μην μετράτε το σάκχαρο του αίματος απλά και μόνο επειδή πρέπει. » Μπορείτε να σημειώνετε τις τιμές σακχάρου σε ένα ημερολόγιο αν θέλετε ή αν έτσι έχετε συμφωνήσει με το γιατρό σας. Οι περισσότεροι μετρητές κρατούν τις μετρήσεις σας στη μνήμη τους. Οι περισσότεροι νέοι μετρητές δίνουν τη δυνατότητα να στείλετε τις τιμές σας στον υπολογιστή σας. » Πάντα να συζητάτε τα αποτελέσματα των αυτομετρήσεων με το γιατρό σας. Ερωτήσεις για το γιατρό µου στην επόµενη επίσκεψη » Πρέπει να κάνω αυτομέτρηση του σακχάρου στο αίμα μου; » Κάνω αυτοέλεγχο του σακχάρου τακτικά. Είναι αυτός ο σωστός τρόπος να το κάνω; » Είναι καλύτερα να γράφω τις τιμές του σακχάρου μου ή μπορείτε εσείς απλά να ελέγχετε τη μνήμη του μετρητή μου; Δουλεύει σωστά ο μετρητής μου; Χρειάζεται να το ελέγξω; » Μπορώ να κάνω αυτομέτρηση του σακχάρου σε άλλα σημεία του χεριού μου, εκτός από το δάχτυλο; Πρέπει να προσαρμόζω τα φάρμακά μου ανάλογα με τις μετρήσεις του σακχάρου μου;

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

27

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ

ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας για το Διαβήτη ο

Το 1 διαδραστικό σεμινάριο διαβητολογίας με τη συμμετοχή ασθενών

Π

ρωτοφανής ήταν η συμμετοχή του κόσμου στο 1ο διαδραστικό σεμινάριο για τον σακχαρώδη διαβήτη. Πέρα από κάθε προσδοκία ολοκληρώθηκε για πρώτη φορά στις 20 Νοεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το σεμινάριο με τη συμμετοχή του απλού κόσμου, ο οποίος επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον που υπάρχει για τον διαβήτη και την αντιμετώπισή του. Όσοι παρακολούθησαν την εκδήλωση άκουσαν από τα πλέον έγκυρα χείλη όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για το σακχαρώδη διαβήτη, τι είναι και ποια είναι τα συμπτώματα του, πως διαγιγνώσκεται και πως πρέπει να παρακολουθείται. Ενημερώθηκαν για τις τελευταίες εξελίξεις στην αντιμετώπιση του διαβήτη και όλη τη νεότερη φαρμακολογία, ενώ πληροφορήθηκαν ότι η διατροφή και η άσκηση αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους για την πρόληψη του. Μέσα από μια γλυκιά αναδρομή στο παρελθόν συγκινήθηκαν με την ιστορία της ινσουλίνης, ενώ τους δόθηκε η ευκαιρία να μοιραστούν τις δικές τους ιστορίες και προβληματισμούς με τους γιατρούς. Παράλληλα,

μέσα από βίντεο τα άτομα με διαβήτη είχαν την ευκαιρία να μάθουν για μεγάλες προσωπικότητες του κινηματογράφου, της μουσικής και του αθλητισμού που δεν δίστασαν να αποκαλύψουν την πάθηση τους, ενώ οι γιατροί τους τούς παρότρυναν να μην φοβούνται το σακχαρώδη διαβήτη καθώς πλέον αποτελεί τρόπο ζωής και όχι αρρώστια. Στην εκδήλωση που εμπνεύστηκε και προλόγισε ο Ειδικός Παθολόγος - Διαβητολόγος, κ. Χρήστος Σπ. Ζούπας, μίλησαν οι επιστήμονες κ.κ. Νικόλαος Τεντολούρης, Ασημίνα Μητράκου και Θεοδώρα Ψαλτοπούλου. Διοργανώτρια της εκδήλωσης, χωρίς την συνεισφορά της οποίας θα ήταν αδύνατο αυτή να υλοποιηθεί, ήταν η Ελληνική Ομοσπονδία για το Διαβήτη, ο πρόεδρος της οποίας, κ. Νικόλαος Τεντολούρης, προλόγισε την εκδήλωση, κάνοντας γνωστή τη δράση της Ομοσπονδίας. Συντονίστρια της εκδήλωσης ήταν η Δρ. Έλενα Λαζαρίδη, την παραγωγή και σκηνοθετική επιμέλεια είχε ο Μάνος Βελάνης. Το πρωτοποριακό γεγονός τελούσε υπό την αιγίδα του Δήμου Αμαρουσίου, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδος και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών. Μάλιστα, ο δήμαρχος και πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών κ. Γιώργος Πατούλης μας τίμησε με την παρουσία του, λέγοντας δύο λόγια για το «γλυκύτατο μυστήριο της ζωής» που ονομάζεται σακχαρώδης διαβήτης.

28 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Ενημερωτική εκδήλωση του «ΓΑΛΛΗΝΟΥ» σε εκπαιδευτικούς

M

ε αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, η κα. Χριστίνα Κανάκα – Gantenbein, Επίκουρη Καθηγήτρια, Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Α΄ Παιδιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», πραγματοποίησε ενημερωτική εκδήλωση για εκπαιδευτικούς σχολείων και γονείς, προκειμένου να ενημερωθούν για την αντιμετώπιση και διαχείριση των παιδιών με διαβήτη τύπου 1, στα σχολεία. Η ενημέρωση πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Ελληνικής Ομοσπονδίας για το Διαβήτη, στις 12 Νοεμβρίου. Η κυρία Χριστίνα Κανακά αναφέρθηκε στο σπουδαίο έργο που πραγματοποιεί εδώ και πολλά χρόνια ο Σύλλογος «ΓΑΛΛΗΝΟΣ» στον οποίο είναι πρόεδρος. Όμως, όπως τόνισε η κυρία Κανακά ο σύλλογος πρέπει να επιστρέψει στους γονείς, διότι άλλος ο ρόλος του γιατρού και άλλος του γονέα που έχει παιδί με διαβήτη τύπου 1. Η κυρία Κανακά σημείωσε ιδιαίτερα ότι καθημερινά στο νοσοκομείο Αγία Σοφία, στο οποίο είναι διευθύντρια, γίνεται δέκτης παραπόνων από τους γονείς ότι πολλά σχολεία, παιδικοί σταθμοί, ή νηπιαγωγεία αρνούνται να πάρουν το παιδί τους εξαιτίας του διαβήτη που έχει. «Η γνώση είναι δύναμη και όσοι περισσότεροι εκπαιδευτικοί ενημερωθούν για το πώς μπορούν να διαχειριστούν ένα παιδί με διαβήτη, θα καταλάβουν ότι είναι σαν να αντιμετωπίζουν ένα παιδάκι που έπεσε και χτύπησε στο προαύλιο». Τέλος, η κυρία Κανακά στην ομιλία της ευχαρίστησε θερμά τους γιατρούς συνεργάτες της, οι οποίοι με γνώμονά τους τον εθελοντισμό, στηρίζουν τις προσπάθειες για ενημέρωση των γονέων με διαβητικά παιδιά, και υποσχέθηκε ότι κάθε χρόνο τις ημέρες κοντά στον εορτα-

σμό του διαβήτη ο σύλλογος «ΓΑΛΛΗΝΟΣ», με την στήριξη της ΕΛΟΔΙ, θα διοργανώνει ενημερωτική εκδήλωση προς τους εκπαιδευτικούς και τους γυμναστές που αντιμετωπίζουν παιδιά με διαβήτη.Στη συνέχεια τη σκυτάλη πήρε η κυρία Ιωάννα Κωστέρια, Πανεπιστημιακός Υπότροφος, Παιδίατρος με Εξειδίκευση στην Ενδοκρινολογία, στη Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Α΄ Παιδιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», που παρουσίασε, στους εκπαιδευτικούς και τους γονείς που παραβρέθηκαν στην εκδήλωση, αναλυτικά τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, τι σημαίνει διαβήτης τύπου 1 και 2. Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες του κάθε τύπου και πως πρέπει να αντιμετωπίζεται. Η κυρία Κωστέρια παρουσίασε στους εκπαιδευτικούς την ιστορία της ινσουλίνης, και πως αυτή εξελίχθηκε στα επόμενα χρόνια. Μίλησε για τις αντλίες έγχυσης, για τα μηχανάκια ελέγχου, τα στυλό, τις ταινίες ,και τις ενέσιμες ινσουλίνες (και πως αυτές λειτουργούν). Επίσης, τόνισε ότι υπάρχει ένα βιβλίο, το οποίο εκδόθηκε πρόσφατα με τίτλο «Ο παντεσπάνιους και εγώ», που αναφέρεται στα παιδιά με διαβήτη και σκοπό έχει να βοηθήσει στην κατανόηση του παιδικού διαβήτη. Ευτυχώς τον τελευταίο καιρό γίνονται προσπάθειες να υπάρχει έντυπο υλικό ενημέρωσης και για τους γονείς και για τους εκπαιδευτικούς, σημείωσε η κυρία Κωστέρια. Στο τέλος της ομιλίας της κυρίας Κωστέρια οι εκπαιδευτικοί έκαναν ερωτήσεις, προκειμένου να τους γίνει κατανοητή η γνώση που πήραν από την εκδήλωση αυτή, και έδειξαν να κατανοούν ότι η διαχείριση ενός παιδιού με διαβήτη δεν είναι τόσο δύσκολη υπόθεση όσο αρχικά φαντάζονταν.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

29

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΜΑΡΙΑ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη από την ΕΔΕ και την ΕΛΟΔΙ στο Ζάππειο

T

ην ανησυχία της εκφράζει σύσσωμη η επιστημονική κοινότητα για τον εξαπλασιασμό, σε παγκόσμιο επίπεδο, των ατόμων με διαβήτη τα τελευταία 30 χρόνια. Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία προάγοντας με συνέπεια επί 41 χρόνια τη γνώση για το σακχαρώδη διαβήτη και τη φροντίδα των ατόμων με διαβήτη στη χώρα μας διοργάνωσε και εφέτος εκδήλωση ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για το σακχαρώδη διαβήτη. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην Αίγλη Ζαππείου στις 14 Νοεμβρίου

30 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

2016, σε συνεργασία με την Ελληνική Ομοσπονδία για το Διαβήτη, αλλά και την ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ. Η ΕΛΟΔΙ διέθετε ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο που ενημέρωνε τον κόσμο για το διαβήτη και τις ανάγκες των διαβητικών ατόμων, καθώς επίσης για το σπουδαίο έργο που επιτελεί εδώ και πολλά χρόνια η Ομοσπονδία. Εκπρόσωποι του Διοικητικού Συμβουλίου και άνθρωποι της ΕΛΟΔΙ μοίρασαν στον κόσμο ενημερωτικά έντυπα και το περιοδικό της Ομοσπονδίας (Σακχαρώδης Διαβήτης Φροντίδα για Όλους). Επίσης, με

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη (14 Νοεμβρίου) η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία πραγματοποίησε την ίδια ημέρα συνέντευξη τύπου με στόχο να ενημερώσει τους δημοσιογράφους για τα νέα δεδομένα σχετικά με το διαβήτη. Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία που παρουσίασαν τα μέλη της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας ο σακχαρώδης διαβήτης λαμβάνει εκρηκτικές επιδημιολογικές διαστάσεις, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και στην Ελλάδα. Σήμερα υπολογίζεται με στοιχεία του IDF (International Diabetes Federation) ότι ο αριθμός των ατόμων με Σ.Δ. παγκοσμίως ξεπερνά τα 381 εκατομμύρια, ενώ στη χώρα μας περίπου 700.000 - 900.000 Έλληνες πάσχουν από διαβήτη και κάθε χρόνο προστίθενται 35.000 - 40.000 νέες περιπτώσεις εκ των οποίων 500 παιδιά ηλικίας κάτω των 16 ετών. Για το λόγο αυτό η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία συμμετείχε στην επιδημιολογική έρευνα υγείας με τίτλο «Εθνική Μελέτη Νοσηρότητας και Παραγόντων Κινδύνου (Ε.ΜΕ.ΝΟ.)» που διεξήχθη με επιστημονική υπεύθυνη την Καθηγήτρια κ. Τουλούμη Γιώτα από την Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με όλες τις Ιατρικές Σχολές της χώρας και το Πάντειο Πανεπιστήμιο και με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα και εθνικούς πόρους. Ο κύριος σκοπός της ΕΜΕΝΟ ήταν η καταγραφή παραγόντων κινδύνου και νοσηρότητας χρόνιων νοσημάτων στο γενικό πληθυσμό ενηλίκων (≥ 18 ετών). Σύμφωνα με προκαταρκτικά αποτελέσματα της Ε.ΜΕ. ΝΟ., ο επιπολασμός διαβήτη ανέρχεται σε 9.9% (στο σύνολο του πληθυσμού ηλικίας 20 - 79 ετών). Ο αριθμός ατόμων με διαβήτη ανέρχεται σε 763.698: το 1,55% είναι αδιάγνωστοι, το 2,3% αρρύθμιστοι και το 7,8% λαμβάνουν αγωγή. Τα παραπάνω στοιχεία έδωσε στη δημοσιότητα ο Πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Νικόλαος Παπάνας, Αν. Καθηγητής Παθολογίας - Σακχαρώδους Διαβήτη, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου, Β΄ Παθολογική Κλινική, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης. Ο κ. Παπάνας σημείωσε ότι: Το μυστικό για την αποφυγή επιπλοκών βρίσκεται στην πρόληψη και σωστή ρύθμιση του διαβήτη που επιτυχγάνεται με: - Με 30 λεπτά καθηµερινής άσκησης. Μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 κατά 40%.

- Στροφή στη µεσογειακή διατροφή. Δηλαδή, κατανάλωση λιγότερου κρέατος και περισσότερων φρούτων, λαχανικών, όσπριων και δημητριακών ολικής άλεσης.

- Με διατίρηση του κανονικού βάρους. Ο διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα με παχυσαρκία γι’ αυτό η απώλεια του σωματικού βάρους αποτελεί ένα καλό μέτρο πρόληψης.

- Με τη διατήριση του κανονικού βάρους στα παιδιά.. Με πρόληψη ή αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας, μύηση των παιδιών σε υγιεινό τρόπο διατροφής και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας από τα πρώτα χρόνια ζωής. Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της ΕΛΟΔΙ κ. Νικόλαος Τεντολούρης στην ομιλία του ανέφερε ότι: ο ΣΔ αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας, αφού στη χώρα μας ένα ποσοστό της τάξης του 7% του πληθυσμού (περίπου 720.000 άνθρωποι) έχει διαγνωσμένο διαβήτη που λαμβάνει αντιδιαβητική αγωγή. Από το σύνολο αυτό, το μεγαλύτερο ποσοστό έχει σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Ο αρρύθμιστος διαβήτης, εκτός από τον κίνδυνο αύξησης των επιπλοκών, κοστίζει περισσότερο (κατά 30%) στο σύστημα περίθαλψης της χώρας μας. Είναι αξιοσημείωτο ότι από τη συνολική δαπάνη για το διαβήτη ένα ποσοστό μόνο 15%

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

31

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

αφορά τη φαρμακευτική αγωγή, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό (85%) δαπανάται για την αντιμετώπιση των επιπλοκών της νόσου. Μάλιστα, τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται στη χώρα μας, όπως και παγκόσμια, μια ανησυχητική αύξηση της συχνότητας του διαβήτη που αναμένεται, αν συνεχιστεί, να προσβάλλει περισσότερα άτομα και να αυξήσει περαιτέρω τον κίνδυνο των επιπλοκών. Καθίσταται επομένως αδήριτη ανάγκη η λήψη μέτρων τόσο για την πρόληψη του διαβήτη όσο και για τη σωστή αντιμετώπισή του. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και δεδομένης της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης που όλοι - και περισσότερο τα άτομα με διαβήτη - βιώνουμε, το έργο της Ελληνικής Οµοσπονδίας για το ∆ιαβήτη (ΕΛΟ∆Ι), της πρώτης οµοσπονδίας ατόµων - συλλόγων µε σακχαρώδη διαβήτη στη χώρα µας, καθίσταται αναγκαίο για τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και είναι ιδιαίτερα έντονη η ανάγκη υποστήριξής του. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται αντιληπτό ότι τα άτοµα που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις έχουν περισσότερη ανάγκη υποστήριξης και αρωγής προκειμένου να ατενίσουν το μέλλον τους με αισιοδοξία και ελπίδα. Η Ελληνική Ομοσπονδία για το Διαβήτη έχοντας πλήρη επίγνωση του ρόλου της και των αναγκών της ελληνικής κοινωνίας στοχεύει με υψηλό αίσθημα ευθύνης να συνεχίσει το δύσκολο έργο της. Οι σκοποί της ΕΛΟΔΙ, οι οποίοι είναι έξω από πολιτικά κόμματα και δόγματα, είναι: • η διεξαγωγή αγώνα για την πρόληψη και την αντιµετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη, • η αλληλεγγύη και η ανάπτυξη των σχέσεων µεταξύ των μελών της Ομοσπονδίας, • ο συντονισµός των ενεργειών και της δράσης για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των προβλημάτων που

32 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

απασχολούν τόσο τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, όσο και τις οικογένειές τους, • η διατήρηση επαφής και ανάπτυξη συνεργασίας µε άλλους σχετικούς φορείς σε Ελλάδα και εξωτερικό, με σκοπό την βελτίωση της υγείας, της περίθαλψης και γενικά της καλύτερης διαβίωσης των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη, • η συνεργασία και η από κοινού προώθηση µε τους κρατικούς φορείς σε θέματα πολιτικής των ασφαλιστικών φορέων, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, παροχής τυχόν επιδομάτων σε πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη, παιδείας, στράτευσης, εργασίας, με τη θέσπιση ειδικών διατάξεων και ρυθμίσεων που αποσκοπούν στην όσο το δυνατόν πιο ομαλή ένταξη των διαβητικών ατόμων στο κοινωνικό σύνολο χωρίς προβλήματα, • η υποστήριξη, σε όλα τα επίπεδα, των µελών της Οµοσπονδίας αλλά και των φυσικών προσώπων που είναι μέλη των σωματείων αυτών, • η σωστή ενηµέρωση της ελληνικής και διεθνούς κοινής γνώμης για θέματα που αφορούν τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, • η οργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων µε σκοπό την πρόληψη, διάγνωση, καταπολέμηση του διαβήτη και τη διαφώτιση νέων και εφήβων και των οικογενειών τους. Η ΕΛΟΔΙ συνεχίζει το έργο της στους παραπάνω άξονες. Η πολιτεία πρέπει να στηρίξει τις προσπάθειες της ΕΛΟ∆Ι και να λάβει µέτρα για τη στήριξη και τη συνέχιση της λειτουργίας των ∆ιαβητολογικών Ιατρείων σε όλα τα νοµαρχιακά νοσοκοµεία και στα µεγάλα νοσοκοµεία της χώρας. Επιπλέον, πρέπει να γίνουν συστηµατικά όλες οι ενέργειες που απαιτούντα σε εθνική κλίµακα για την πρόληψη του διαβήτη στη χώρα µας.

Εορταστικές εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

T

ο ευρωπαϊκό τμήμα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη οργάνωσε γεύμα εργασίας με θέμα «Προλαμβάνοντας τον Διαβήτη και τις Επιπλοκές του: Κινητοποιώντας την Ευρωπαϊκή και Εθνική Πολιτική Βούληση», την Τρίτη 8 Νοεμβρίου στο εστιατόριο των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες. Την πρόσκληση απήφθυνε ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας για το Διαβήτη κ. Νικόλαος Τεντολούρης.

Dear Mr Dimitris Papadimoulis, I am contacting you on behalf of Hellenic Diabetes Federation. The European chapter of the International Diabetes Federation, is organising a lunch debate on “Preventing Diabetes and its Complications: Mobilising European and National Political Will” on Tuesday 8 November from 12:00 to 14:30 in the Members’ Restaurant of the European Parliament in Brussels.

The debate is a cross-party event hosted by Marian Harkin MEP and Anna Hedh MEP. The objective of this High-level Debate of the 2016 World Diabetes Day is to facilitate a discussion between Members of the European Parliament, the Commission and IDF Europe members on how to develop a European strategy to prevent diabetes and its complications. We would very much appreciate for you attend this event, as diabetes constitutes a growing epidemic in our country as well as in the EU. Besides the lunch debate, IDF Europe is also organising a series of awareness raising activities, including healthy lunches at the European Parliament restaurant, an exhibition area (Balcony Area - 5G) with blood glucose testing offered to MEPs and staff. The test, for which privacy and discretion will be guaranteed, takes no more than ten minutes and is intended to sensitize about the importance of regular testing and early diagnosis.

Diabetes is one of Europe’s biggest public health challenges.

The European region has the highest prevalence of type

1 diabetes in children (0-14). Within the European Union, there are now over 32 million adults living with diabetes, and many more at risk. Some EUR 114 billion was spent on treating diabetes in the EU in 2015. The 7th edition of the IDF Diabetes Atlas estimates that in Greece 609.000 people live with diabetes – 7,48% of the adult population. The human costs of this disabling and life-threatening disease are higher than ever, as are the economic costs.

The International Diabetes Federation estimates that Greece spent EUR 1,11 billion - 8% of the national health budget - on diabetes treatment last year alone. In addition to the economic cost, diabetes has of course a strong impact on the lives of people who live with this chronic disease as well as their families. We Hellenic Diabetes Federation would like to request that you take an active part in these events and exchange with Diabetes Representatives from several EU countries, who will be present at the WDD events. We are grateful for your support to the diabetes cause.

Yours sincerely, Nikolaos Tentolouris Chairman Hellenic Diabetes Federation

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

33

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Η ΠΕΑΝΔ έτρεξε στον Αυθεντικό Μαραθώνιο Αθηνών

Σ

τις 13 Νοεμβρίου 2016 – παραμονή του εορτασμού της παγκόσμιας ημέρας διαβήτη -68 μέλη της «Π.Ε.Α.Ν.Δ.» συμμετείχαν στον Αυθεντικό Μαραθώνιο Αθηνών στις διαδρομές των 5 και 10 χιλιομέτρων. Όλοι μαζί, γονείς και παιδιά, τρέξαμε με έναν από τους επίσημους υποστηρικτές του Αυθεντικού Μαραθωνίου Αθηνών, την εταιρεία "Novo Nordisk", μιας εταιρείας με παγκόσμια παρουσία στον τομέα της υγείας και με 90 χρόνια καινοτομίας και πρωτοπορίας στη θεραπεία του διαβήτη. Σύνθημά μας “ Run to change diabetes”, τρέχουμε για να αλλάξουμε το διαβήτη, τρέχουμε σε μια προσπάθεια ενημέρωσης και ευ-

Προς τα Σωματεία Μέλη της ΕΛΟΔΙ, ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Σας γνωρίζουμε ότι την Κυριακή 29 Ιανου-

αισθητοποίησης του ευρύ κοινού για τη χρόνια νόσο. Κυρίως όμως τρέξαμε για τη χαρά του αθλητισμού, για την ευχαρίστηση της συμμετοχής, για να δώσουμε το έμπρακτο παράδειγμα συμπαράστασης στα αγαπημένα πρόσωπα και για να μεταφέρουμε το αισιόδοξο μήνυμα πως η ζωή με το διαβήτη δεν είναι εμπόδιο σε κανένα στόχο ζωής μας.

«Γλυκιά μου Κέλλυ» το νέο βιβλίο της Μαριάννας Μεταξά

Ο

ι εκδόσεις Φυλάτος παρουσίασαν άζουν το νέο βιβλίο της Μαριάννας Μεταξά: «Γλυκιά μου Κέλλυ». Το νέο βιβλίο της Μαριάννας Μεταξά είναι μια εξομολόγηση με ευαισθησία, μια κατάθεση ψυχής μιας μητέρας για το δεκάχρονο ταξίδι της κόρης της με τον σακχαρώδη διαβήτη. Εμπειρίες, βιώματα, σκέψεις και συναισθήματα ζωντανεύουν μέσα από μια τρυφερή αφήγηση, χωρίς ιατρικούς όρους. Στο τέλος της αφήγησης υπάρχουν λίγες σελίδες γραμμένες από την κόρη, έτσι όπως η ίδια ένιωσε μεγαλώνοντας με τη «γλυκιά» νόσο. Φιλοδοξία του βιβλίου είναι να δώσει ένα μήνυμα αισιοδοξίας στους γονείς που προσπαθούν να συμβιώσουν με τον διαβήτη και να διευκολύνει το έργο τους. Ίσως, τελικά, να συνειδητοποιήσουν πως ο

Ετήσια τακτική γενική συνέλευση ΕΛΟΔΙ

αρίου 2017 και ώρα 10.30.π.μ.στα γραφεία της ΕΛΟΔΙ οδός Φερών 8 και Γ΄ Σεπτεμβρίου 1ος όροφος θα πραγματοποιηθεί η Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση με θέματα: 1. Εκλογή Προεδρείου και Ψηφολέκτη Γενικής Συνέλευσης.

2. Έγκριση Διοικητικού Απολογισμού 2016 3. Έγκριση Οικονομικού απολογισμού 2016 Προϋπολογισμού 2017 4. Έκθεση Ελεγκτικής Επιτροπής 2016 5. 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΛΟΔΙ 6. Κοπή πίτας Σε περίπτωση που δεν θα υπάρξει απαρτία θα πραγματοποιηθεί Επαναληπτική Γενική Συνέλευση την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2017 και ώρα 10.30 πμ. στον ίδιο τόπο και με τα ίδια θέματα Ο Γεν. Γραμματέας Δημήτρης Συκιώτης

Ο Πρόεδρος Νικόλαος Τεντολούρης

Παρακαλούμε να ορίσετε και να μας αποστείλετε πίνακα με τα ονόματα των

διαβήτης είναι απλά ένας τρόπος ζωής, ότι μπορούν να συνεχίσουν φυσιολογικά τη ζωή τους και να πιστέψουν στη δύναμη που κρύβεται μέσα τους. Την αιγίδα της έδωσε στην προσπάθεια της κας Μεταξά και η Ελληνικής Ομοσπονδίας Διαβήτη (ΕΛ.Ο.ΔΙ) και η Πανελλήνια Ένωση Αγώνος κατά του Νεανικού Διαβήτη (Π.Ε.Α.Ν.Δ).

34 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

αντιπροσώπων που θα συμμετάσχουν (5 αντιπρόσωποι από κάθε Σωματείο-μέλος) με την ηλεκτρονική τους δ/νση όπως αυτά θα φαίνονται με αντίγραφο πρακτικού του ΔΣ υπογεγραμμένο από τον Πρόεδρο και τον Γεν. Γραμματέα του Συλλόγου σας το αργότερο μέχρι 10 Δεκεμβρίου 2016.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

- ΦΡΥΓΑΝΙΕΣ ΜΕ ΣΙΚΑΛΗ “ΧΩΡΙΣ” ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΛΑΤΙΟΥ & ΖΑΧΑΡΗΣ

ΦΡΥΓΑΝΙΕΣ ΣΤΑΡΕΝΙΕΣ “ΧΩΡΙΣ” ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΛΑΤΙΟΥ & ΖΑΧΑΡΗΣ 35

ΠΟΛΥ∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΑ ΜΠΙΣΚΟΤΑ ΠΡΩΙΝΟΥ ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ

DIGESTIVE ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ -

DIGESTIVE BARS ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΖΑΧΑΡΗΣ MINI DIGESTIVE ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ - CREAM CRACKERS ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ ΚRISPIES ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΖΑΧΑΡΗΣ -

ΠΟΛΥ∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΑ ΜΠΙΣΚΟΤΑ ΠΡΩΙΝΟΥ ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ - ΦΡΥΓΑΝΙΕΣ ΜΕ ΣΙΚΑΛΗ “ΧΩΡΙΣ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΛΑΤΙΟΥ & ΖΑΧΑΡΗΣ

Όταν η γεύση "χτυπάει" πράσινο

Η εταιρία Παπαδοπούλου πιστή στην υπόσχεση της να παρέχει προϊόντα που καλύπτουν τις ολοένα αυξανόμενες διατροφικές ανάγκες των καταναλωτών της, διαθέτει μία ολοκληρωμένη σειρά προϊόντων Χωρίς Ζάχαρη, για όσους θέλουν να περιορίσουν την κατανάλωση ζάχαρης στην διατροφή τους. Δοκιμάστε τα Cream Crackers, τα Πολυδημητριακά Μπισκότα Πρωινού, τα Digestive & Mini Digestive Παπαδοπούλου Χωρίς Ζάχαρη, τις μπάρες Digestive Bars και τα παξιμαδάκια KRISPIES Xωρίς Προσθήκη Ζάχαρης, αλλά και τις φρυγανιές Χωρίς Προσθήκη Αλατιού και Ζάχαρης σε δύο τύπους: Σταρένιες και με Σίκαλη. Βάλτε στη διατροφή σας την Πράσινη σειρά Παπαδοπούλου και κερδίστε όλη την απόλαυση χωρίς τη ζάχαρη!

Η ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ

36 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΑΜΑΚΟΥ1 ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΕΝΤΟΛΟΥΡΗΣ2 1 Επιμελήτρια Α' ΕΣΥ, Δρομοκαϊτειο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο, Αθήνα 2 Επιστημονικός συνεργάτης της Α' Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής και Ειδικής Νοσολογίας, Γ.Ν.Α. Λαϊκό

Η αντιυπερτασική δράση των αντιδιαβητικών φαρμάκων

Ο

σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί σήμερα τη συχνότερη μεταβολική διαταραχή με τον επιπολασμό του να φτάνει στο 7% - 8% του γενικού πληθυσμού, ενώ η συχνότητα της νόσου συνεχώς αυξάνεται. Στις ΗΠΑ, ο διαβήτης και οι επιπλοκές του αποτελούν την έβδομη αιτία θανάτου. Η κύρια αιτία νοσηρότητας και θνητότητας στα άτομα με διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2) είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα (αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και στεφανιαία νόσος). Ένας από τους κύριους παράγοντες που συμβάλλουν στην αυξημένη καρδιαγγειακή νοσηρότητα είναι η αρτηριακή υπέρταση, η οποία συνυπάρχει σε ποσοστό πάνω από 80% στα άτομα με ΣΔτ2. Την τελευταία δεκαετία αναπτύχθηκαν πολλές νέες κατηγορίες αντιδιαβητικών φαρμάκων που είναι αποτελεσματικά και ασφαλή στην αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας. Από αυτές τις κατηγορίες, ορισμένες φαίνεται ότι έχουν ευμενή δράση στην αρτηριακή πίεση (ΑΠ). Τα αποτελέσματα πολλών μελετών έδειξαν ότι από τα παλιότερα αντιδιαβητικά φάρμακα η μετφορμίνη, οι σουλφονυλουρίες, οι γλινίδες, η ακαρβόζη και η ινσουλίνη δεν έχουν σημαντική δράση στην ΑΠ. Δράση στην ΑΠ έχει η πιογλιταζόνη, τα ανάλογα του GLP-1 και οι αναστολείς των συμμεταφορέων γλυκόζης - νατρίου (SGLT2 αναστολείς).

ΘΕΙΑΖΟΛΙΔΙΝΕΔΙΟΝΕΣ (ΠΙΟΓΛΙΤΑΖΟΝΗ) Οι θειαζολιδινιδιόνες μειώνουν την αντίσταση των ιστών στην ινσουλίνη, στοχεύοντας στον ενεργοποιημένο από επαγωγή πολλαπλασιασμού των υπεροξειδιοσωμάτων υποδοχέα-γ (PPARγ). Η πιογλιταζόνη, εκτός της αντιδιαβητικής, έχει και άλλες δράσεις που συμβάλλουν στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Όλες αυτές οι παράμετροι εξετάστηκαν στην προοπτική μελέτη PROΑactive, η οποία περιέλαβε 5000 ασθενείς από 19 χώρες με τριετή παρακολούθηση. Οι συμμετέχοντες είχαν ΣΔτ2 και εγκατεστημένες μακροαγγειοπαθητικές επιπλοκές. Συγκεκριμένα, η PROactive μελέτησε εάν η προσθήκη πιογλιταζόνης στην συνήθη θεραπεία μπορούσε να μειώσει την καρδιαγγειακή νοσηρότητα και την ολική θνησιμότητα. Ανάμεσα στις πολλές παραμέτρους που αναλύθηκαν, εδείχθη ότι η χορήγηση πιογλιταζόνης σχετίστηκε με μείωση (κατά 3mmHg) της συστολικής αρτηριακής πίεσης (ΣΑΠ) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε εικονικό φάρμακο και η οποία είχε μηδενική μεταβολή. Παρότι βρέθηκε και μείωση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης (ΔΑΠ) (κατά 2mmHg με τη χορήγηση πιογλιταζόνης έναντι 1mmHg με τη χορήγηση εικονικού φαρμάκου), η διαφορά μεταξύ των 2 ομάδων

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

37

Η ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ

δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Επιπρόσθετα, μία μελέτη παρατήρησης πραγματοποιήθηκε σε άτομα με ΣΔτ2 και υπέρταση σταδίου 1 ή 2, που έλαβαν πιογλιταζόνη για 16 εβδομάδες με σκοπό να αποκαλυφθεί ο πιθανός ρόλος της στη μείωση της ΑΠ. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στα άτομα με αρτηριακή υπέρταση σταδίου 1, η ΣΑΠ μειώθηκε κατά 6,9mmHg και η ΔΑΠ μειώθηκε κατά 3,1mmHg. Στα άτομα με υπέρταση σταδίου 2, η μείωση της ΣΑΠ ήταν 18,7mmHg και της ΔΑΠ ήταν 8,3mmHg. Αυτή η δράση ήταν ανεξάρτητη από το δείκτη μάζας σώματος, την ηλικία, τη διάρκεια του διαβήτη, ενώ εξαρτιόταν άμεσα από την τιμή της ΑΠ στην αρχή της μελέτης. Πιο συγκεκριμένα, η πιο σημαντική μείωση παρατηρήθηκε όταν η αρχική (βασική) τιμή της ΑΠ ήταν υψηλότερη. Αυτή η δράση πιθανόν ασκείται μέσω μείωσης της υπερινσουλιναιμίας και της ινσουλινοαντίστασης και βελτίωσης της ενδοθηλιακής λειτουργίας. ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΟΥ DPP-4 Οι DDP-4 αναστολείς (γλιπτίνες) δρουν μειώνοντας τη δραστικότητα του ενζύμου DPP-4, το οποίο διασπά το ενδογενώς παραγόμενο GLP-1, με αποτέλεσμα να παρατείνεται η δράση του. Σήμερα, χρησιμοποιούνται η βιλδαγλιπτίνη, η σιταγλιπτίνη, η σαξαγλιπτίνη, η λιναγλιπτίνη και η αλογλι-

38 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

πτίνη, ενώ επίκειται η κυκλοφορία και άλλων φαρμάκων. Σε μία ανάλυση που πραγματοποιήθηκε σε 15 κλινικές δοκιμές που περιελάμβαναν άτομα με ΣΔτ2 έγινε σύγκριση των γλιπτινών, τόσο με εικονικό φάρμακο όσο και με άλλες αντιδιαβητικές θεραπείες, ως προς την επίδραση στην ΑΠ. Μεγαλύτερη μείωση τόσο στη ΣΑΠ (διαφορά 3,04mmHg) όσο και στη ΔΑΠ (διαφορά 1,47mmHg) βρέθηκε μετά από θεραπεία με γλιπτίνες σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Αντίθετα, οι γλιπτίνες είναι κατώτερες όταν συγκρίνονται με τους αναστολείς των συμμετοφορέων γλυκόζης - νατρίου (SGLT-2 αναστολείς). Έτσι, βρέθηκε ότι οι αναστολείς των SGLT2 προκαλούν μεγαλύτερη μείωση της ΣΑΠ (διαφορά 4,44mmHg) και της ΔΑΠ (διαφορά 2,15mmHg) όταν συγκρίνονται με τους αναστολείς του DPP-4. Επιπλέον, σε αυτή τη μετα-ανάλυση δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές όσον αφορά την επίδραση στην ΑΠ μεταξύ των γλιπτινών και της μετφορμίνης, των GLP-1 αγωνιστών, των σουλφονυλουριών, της πιογλιταζόνης και των αναστολέων της α-γλυκοσιδάσης. Συνεπώς, οι γλιπτίνες θεωρούνται ότι έχουν ήπια επίδραση στην ΑΠ. ΑΝΑΛΟΓΑ ΤΟΥ GLP-1 Οι GLP-1 αγωνιστές (εξενατίδη, λιραγλουτίδη, λιξισενατίδη) μιμούνται τη δράση του ενδογενούς GLP-1, με αποτέλεσμα

την αύξηση της έκκρισης ινσουλίνης, τη μείωση της έκκρισης γλυκαγόνης, την παράταση της γαστρικής κένωσης και την πρόκληση κορεσμού. Σχετικά με την επίδρασή τους στην ΑΠ, οι κλινικές μελέτες έδειξαν ότι η λιραγλουτίδη και η εξενατίδη προκαλούν μείωση της ΣΑΠ κατά 2,5 - 5,5mmHg και της ΔΑΠ κατά 0 1,7mmHg, σε ημερήσια δόση 1,2 - 1,8mg. Επιπλέον, σε μια μετα-ανάλυση που πραγματοποιήθηκε σε εξήντα τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές έγινε σύγκριση των GLP1 αναλόγων με εικονικό φάρμακο και άλλες κατηγορίες αντιδιαβητικών φαρμάκων σε άτομα με ΣΔτ2, με διάρκεια πάνω από 12 εβδομάδες. Τα αποτελέσματα έδειξαν μείωση της ΣΑΠ (κατά 1,84 - 4.60mmHg) σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, την ινσουλίνη και τις σουλφονυλουρίες. Στη ΔΑΠ παρατηρήθηκε σημαντική μείωση όταν η δόση της εξενατίδης ήταν 10μg δύο φορές τη μέρα σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Μείωση της ΑΠ παρατηρήθηκε, επίσης, και σε μια άλλη μελέτη σε άτομα με ΣΔτ2, που έλαβαν εξενατίδη δύο φορές τη μέρα ή γλιμεπιρίδη. Η θεραπεία με δύο δόσεις ημερησίως εξενατίδης είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της ΑΠ (2,5 και 2,6mmHg, για τη ΣΑΠ και τη ΔΑΠ, αντίστοιχα). Στη μελέτη αυτή βρέθηκε ότι λιγότερα άτομα που έλαβαν εξενατίδη χρειάστηκε να λάβουν επιπρόσθετη αντιυπερτασική θεραπεία σε σύγκριση με τα άτομα που έλαβαν γλιμεπιρίδη. Όσον αφορά το μηχανισμό με τον οποίο τα GLP-1 ανάλογα επιδρούν στη μείωση της ΑΠ, φαίνεται ότι αυτή η δράση είναι ανεξάρτητη από την απώλεια του πλεονάζοντος σωματικού βάρους επειδή η μείωση της ΑΠ εμφανίζεται νωρίς, πριν επιτευχθεί απώλεια βάρους.

SGLT2-ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ Οι SGLT2 αναστολείς (δαπαγλιφλοζίνη, εμπαγλιφλοζίνη, καναγλιφλοζίνη) δρουν μειώνοντας την επαναρρόφηση της γλυκόζης στα εγγύς εσπειρωμένα σωληνάρια του νεφρού, με αποτέλεσμα την αυξημένη αποβολή γλυκόζης από τους νεφρούς και τη μείωση της υπεργλυκαιμίας. Με αυτόν το μηχανισμό αποφεύγεται η υπογλυκαιμία και προκαλείται μέτρια μείωση του σωματικού βάρους. Στην μελέτη καρδιαγγειακής έκβασης EMPA-REG OUTCOME, που χρησιμοποιήθηκε εμπαγλιφλοζίνη, επι-

στρατεύθηκαν περισσότερα από 7.000 άτομα με ΣΔτ2 με εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο. Οι συμμετέχοντες κατανεμήθηκαν τυχαία σε δύο ομάδες. Μία ομάδα έλαβε εμπαγλιφλοζίδη σε δόσεις 10mg ή 25mg, και η άλλη εικονικό φάρμακο. Έπειτα από 3,1 χρόνια παρακολούθησης η μελέτη έδειξε 38% μείωση του κινδύνου θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια στην ομάδα που έλαβε εμπαγλιφλοζίνη. Κατά την ένταξη των ατόμων στη μελέτη η μέση τιμή της ΣΑΠ ήταν 135mmHg και η μέση τιμή της ΔΑΠ ήταν 77mmHg και στις δυο ομάδες της μελέτης, ενώ το 95% των συμμετεχόντων ελάμβανε κατά την ένταξη αντιυπερασική αγωγή. Έπειτα από 12 εβδομάδες θεραπείας με δόση εμπαγλιφλοζίνης 10mg ή 25mg, η ΣΑΠ μειώθηκε κατά 3,44mmHg και της ΔΑΠ κατά 4,1mmHg, συγκρινόμενη με την ομάδα που έπαιρνε εικονικό φάρμακο. Επιπλέον, μια μελέτη που έγινε με σκοπό να αξιολογηθούν οι μεταβολικές και άλλες παράμετροι σε άτομα με ΣΔτ2 που έλαβαν θεραπεία με καναγλιφλοζίνη 100mg ή 300mg μια φορά την ημέρα και σιταγλιπτίνη 100mg μια φορά την ημέρα, με διάρκεια 52 εβδομάδες, έδειξε καλύτερες τιμές ΑΠ για την καναγλιφλοζίνη και στις δύο δόσεις έναντι της σιταγλιπτίνης. Πιο συγκεκριμένα, με τη χορήγηση καναγλιφλοζίνης στη δόση των 100mg, 13,4% περισσότερα άτομα πέτυχαν τιμές ΑΠ μικρότερης από 130/80mmHg,

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

39

Η ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ

11,4% περισσότερα άτομα πέτυχαν τιμές ΑΠ μικρότερης από 140/80mmHg, και 9,7% περισσότερα άτομα πέτυχαν τιμές μικρότερες από 140/90mmHg. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η βέλτιστη γλυκαιμική ρύθμιση παραμένει πρωταρχικός στόχος στα άτομα με ΣΔτ2 για τη μείωση των μικροαγγειοπαθητικών επιπλοκών. Όμως, επειδή τα άτομα με ΣΔτ2 είναι αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου, πρέπει να αντιμετωπίζονται οι συχνές συνοδές παθολογικές καταστάσεις που επιταχύνουν την αθηροσκλήρωση. Όσον αφορά την ΑΠ, η βιβλιογραφία υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει σημαντική

επίδραση των σουλφονυλουριών, της μετφορμίνης, των γλινιδών, της ακαρβόζης και την ινσουλίνης στην ΑΠ. Η θεραπεία με πιογλιταζόνη σχετίζεται με μείωση της ΣΑΠ κατά 3mmHg. Η θεραπεία με GLP-1 προκαλεί μείωση της ΣΑΠ κατά 1-5mmHg και της ΔΑΠ κατά 0,5-2mmHg. Η θεραπεία με SGLT2 αναστολείς σχετίζεται με μείωση της ΣΑΠ κατά 3-4mmHg και της ΔΑΠ κατά 1 - 2mmHg. Σχετικά με τους αναστολείς DPP-4, οι περισσότερες μελέτες υποστηρίζουν ότι αυτοί προκαλούν μια ήπια μείωση της ΑΠ. Στα άτομα με ΣΔτ2 η επιλογή φαρμάκων με δράση στην ΑΠ αποτελεί μια καλή θεραπευτική επιλογή όταν εκτός της γλυκαιμικής ρύθμισης επιδιώκεται και μείωση της αυξημένης ΑΠ.

βιβλιογραφία 1. Effect of intensive blood-glucose control with metformin on complications in overweight patients with type 2 diabetes (UKPDS 34). UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group.

Lancet 1998; 352: 854-65.

2. Wulffele MG, Kooy A, de Zeeuw D, Stehouwer CD, Gansevoort RT. The effect of metformin on blood pressure, plasma cholesterol and triglycerides in type 2 diabetes mellitus: a systematic review. Journal of internal medicine 2004; 256:1-14.

3. Roumie CL, Hung AM, Greevy RA, Grijalva CG, Liu X, Murff HJ, et al. Comparative effectiveness of sulfonylurea and metformin monotherapy on cardiovascular events in type 2 diabetes mellitus: a cohort study. Annals of internal medicine 2012; 157: 601-10.

4. Pratley RE. The PROactive Study: pioglitazone in the secondary prevention of macrovascular events in patients with type 2 diabetes. Current diabetes reports 2006; 6: 45-6.

5. Zhang X, Zhao Q. Effects of dipeptidyl peptidase-4 inhibitors on blood pressure in patients with type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis. Journal of hypertension 2016; 34: 167-75.

6. Zinman B, Gerich J, Buse JB, Lewin A, Schwartz S, Raskin

40 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

P, et al. Efficacy and safety of the human glucagon-like peptide-1 analog liraglutide in combination with metformin and thiazolidinedione in patients with type 2 diabetes (LEAD4 Met+TZD). Diabetes care 2009; 32: 1224-30.

7. Diamant M, Van Gaal L, Stranks S, Northrup J, Cao D, Taylor K, et al. Once weekly exenatide compared with insulin glargine titrated to target in patients with type 2 diabetes (DURATION-3): an open-label randomised trial. Lancet 2010; 375: 2234-43.

8. Sun F, Wu S, Guo S, Yu K, Yang Z, Li L, et al. Impact of GLP-1 receptor agonists on blood pressure, heart rate and hypertension among patients with type 2 diabetes: A systematic review and network meta-analysis. Diabetes research and clinical practice 2015; 110: 26-37.

9. Zinman B, Wanner C, Lachin JM, Fitchett D, Bluhmki E, Hantel S, et al. Empagliflozin, Cardiovascular Outcomes, and Mortality in Type 2 Diabetes. N Engl Journal of Med 2015; 373: 2117-28.

10. ORIGIN Trial Investigators, Gerstein HC, Bosch J, Dagenais GR, Diaz R, Jung H, et al. Basal insulin and cardiovascular and other outcomes in dysglycemia. New Engl Journal Med 2012; 367: 319-28.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

41

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΠΟΓΑΣ, Παθολόγος με εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη, Κέντρο Μεταβολισμού και Διαβήτη, Αναπληρωτής Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής, Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center

Διαβήτης και Ταξίδι Ο σακχαρώδης διαβήτης δεν αποτελεί εµπόδιο στην ανάγκη ή επιθυµία για ταξίδια. Φυσικά, η φύση της διαταραχής και ο τρόπος θεραπείας του διαβήτη επιβάλλουν κάποιες προληπτικές ενέργειες οι οποίες παρατίθενται στο άρθρο που ακολουθεί. Το άρθρο, λόγω του µεγέθους του, θα δηµοσιευθεί σε δύο µέρη. Το πρώτο µέρος στο ανά χείρας τεύχος και στο επόµενο τεύχος το δεύτερο µέρος. Από τη σύνταξη

Π

ολλοί ταξιδεύουν στις διακοπές είτε τις ημέρες των εορτών είτε το καλοκαίρι. Ταξιδεύουν είτε με δικό τους μέσον (αυτοκίνητο ή μοτοσυκλέτα) είτε με λεωφορείο, τρένο, πλοίο ή αεροπλάνο. Άλλοι επισκέπτονται μακρινά και εξωτικά μέρη, άλλοι απλά τους γονείς τους ή συγγενείς που μένουν σε κάποιο χωριό. Το άτομο που έχει διαβήτη μπορεί να βρει δυσκολίες στην καθημερινή ρύθμιση του σακχάρου στα ταξίδια και τις διακοπές. Στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται να θυσιάσει ούτε την εκδρομή και τη χαρά ούτε τη ρύθμιση του σακχάρου του. Αρκεί να προβλέψει από πριν τις ανάγκες του και να αποκτήσει γνώσεις που θα του χρησιμεύσουν στο ταξίδι. Οι συμβουλές που ακολουθούν είναι χρήσιμες τόσο για άτομα με διαβήτη τύπου 1 όσο και άτομα με διαβήτη τύπου 2, με την αναγκαία προσαρμογή ανάλογα με τον τύπο και τη θεραπεία του διαβήτη τους. Πριν το ταξίδι καλό είναι το άτομο με διαβήτη να συμβουλευθεί το γιατρό του και μάλιστα αρκετά νωρίς, ίσως και ένα μήνα πριν από την αναχώρησή του, για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων στο ταξίδι του. ΜΗ ΞΕΧΑΣΕΙΣ ΤΑ ΣΥΝΕΡΓΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ Φρόντισε να πάρεις μαζί σου διπλάσια ποσότητα από τα

42 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

αναγκαία αναλώσιμα (ταινίες και βελόνες) και φάρμακα και έναν δεύτερο μετρητή γλυκόζης. Ενδεικτικά θυμίζουμε ότι μπορεί να χρειαστείς μπαταρίες για την αντλία ινσουλίνης, ινσουλίνες σε πένα - ακόμα και αν χρησιμοποιείς αντλία - βαμβάκι και οινόπνευμα, καραμέλες ή ζελέ γλυκόζης, την ένεση γλυκαγόνης, ακόμα και το ημερολόγιό σου. Ίσως να μπορείς να δανειστείς ή να νοικιάσεις μια δεύτερη αντλία για το ταξίδι σου, αν χρησιμοποιείς αντλία ινσουλίνης. Ρώτησε αν γίνεται. Φτιάξε έναν κατάλογο από τώρα. Έκτακτες καταστάσεις συμβαίνουν συχνά – άλλοτε ευπρόσδεκτες άλλοτε όχι - και πρέπει να είσαι έτοιμος να τις αντιμετωπίσεις με καλά σάκχαρα. ΝΑ ΜΕΤΡΑΣ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΟ ΣΟΥ Ένα ταξίδι μπορεί να επιδράσει στη ρύθμιση του διαβήτη με πολλούς τρόπους και κυρίως με απρόβλεπτους τρόπους. Καθυστερήσεις σε αεροδρόμια και σταθμούς, σε εστιατόρια και σε καταστήματα, εκδρομές σε ασυνήθιστο περιβάλλον, περισσότερο κολύμπι και παιχνίδι από όσο υπολόγιζες, επισκέψεις σε αξιοθέατα ή ψώνια για πολλές ώρες σε εμπορικά κέντρα, παρατεταμένη ανάπαυση σε μέρες που κανονικά θα εργαζόσουν και θα έτρεχες είναι μερικά παραδείγματα. Να μετράς το σάκχαρό σου όχι μόνο πριν και μετά τα γεύματα,

αλλά και κάθε φορά που κάτι αλλάζει στη σωματική σου δραστηριότητα και στο χρόνο που τρως. Μάθε τι πρέπει να κάνεις τόσο όταν το σάκχαρό σου είναι αυξημένο, όσο και όταν είναι χαμηλό. Ρώτα τους επαγγελματίες υγείας που σε παρακολουθούν. Μην ξεχνάς να μετράς το σάκχαρό σου με καθαρά χέρια. Να έχεις μαζί σου οινόπνευμα και μικρές γάζες ή ειδικά πανάκια με απολυμαντικό για να καθαρίζεις τα χέρια σου από χώματα ή σκόνες πριν από τη μέτρηση. ΝΑ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΙΣ ΤΙ ΤΡΩΣ ΚΑΙ ΤΙ ΠΙΝΕΙΣ Αν χρησιμοποιείς ινσουλίνη ταχείας δράσης μαζί με τα γεύματά σου, να προσπαθείς να υπολογίζεις πόσους υδατάνθρακες έχει το κάθε γεύμα σου. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο για γεύματα που δεν έχεις ξαναφάει. Πάρε όσες περισσότερες πληροφορίες μπορείς. Αν γίνεται μελέτησε από πριν την περιεκτικότητα υδατανθράκων που έχουν οι συνταγές κάθε τόπου που επισκέπτεσαι. Μπορεί να χρησιμοποιούν πολλή ζάχαρη ή αλεύρι ή αντίθετα να παρασκευάζονται με γλυκαντικές ουσίες χωρίς υδατάνθρακες. Το ίντερνετ προσφέρει σχεδόν τα πάντα από πληροφορίες σχετικά με τις συνταγές κάθε τόπου. Να μετράς το σάκχαρό σου πριν και μετά από τα γεύματα για να βλέπεις πόσο επηρεάζουν το σάκχαρό σου.

Μην κάνεις ένεση ινσουλίνης πριν έρθει το γεύμα, ώστε να υπολογίσεις πρώτα την ποσότητα των υδατανθράκων. Σκέψου ακόμη μήπως η τροφή που σου προσφέρουν στις πτήσεις με αεροπλάνο δεν είναι υγιεινή ή μήπως έχει πολύ αλάτι. Σε μια κρουαζιέρα πάλι είναι δύσκολο να αντισταθείς στους ατέλειωτους μεζέδες και τα γλυκά που προσφέρονται στο μπουφέ του πλοίου. Φέρσου ψύχραιμα και μην παρασύρεσαι. Αν μπορείς να διαλέξεις ίσως να προτιμήσεις ένα γεύμα χωρίς πολύ λίπος ή χωρίς κρέας. Ρώτησε από πριν τι επιλογές έχεις. Να κρατάς στο ημερολόγιό σου όσο πιο αναλυτικές σημειώσεις μπορείς. Γενικά να προτιμάς να τρως σε εστιατόρια και όχι από καντίνες ή πλανόδιους στο δρόμο. Στα εστιατόρια υπάρχουν καλύτερες συνθήκες υγιεινής και ίσως να μπορείς να ρωτήσεις κάποιες πληροφορίες για το φαγητό που σου σερβίρουν. Πρόσεξε τα οινοπνευματώδη ποτά. Μπορεί να αμβλύνουν τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας, αλλά και να προκαλέσουν υπογλυκαιμία, αν δεν συνοδεύονται από υδατάνθρακες. Ποτά με πολλές θερμίδες, όπως η μπύρα και τα γλυκά κοκτέιλ σίγουρα θα αυξήσουν το σάκχαρό σου. Αν πρέπει να πιείς κάτι αλκοολούχο να διαλέξεις ελαφριά μπύρα ή λευκό κρασί σε μικρές ποσότητες.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

43

ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕ ΝΑ ΤΗΡΕΙΣ ΤΟ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ ΣΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Προσπάθησε να διαφυλάξεις τη ρουτίνα σου. Ένα ταξίδι μπορεί να αλλάξει τις ώρες του φαγητού, της άσκησης ή της λήψης των φαρμάκων σου – και τις ινσουλίνης - και να σου αλλάξει πλήρως το πρόγραμμά σου. Η καθυστέρηση μιας πτήσης μπορεί να σημαίνει την παραμονή σου στην ουρά για ώρες. Αν, σε μακρινές πτήσεις, χρειαστεί να αλλάξεις σημαντικά την ώρα, όπως σε πτήσεις Ευρώπης – Αμερικής, μπορεί ο χρόνος για το μεσημεριανό γεύμα σου να βρεθεί μέσα στη νύχτα και να πεινάς ενώ θα πρέπει να κοιμάσαι. Πρέπει να προβλέπεις τις ανάγκες σου σε ένα μακρινό ταξίδι και να προσπαθείς να διατηρείς το πρόγραμμα του διαβήτη σου. Για παράδειγμα, μπορεί να έχεις μαζί σου στην πτήση επί πλέον σνακ με υδατάνθρακες ή να ζητήσεις από το πλήρωμα να τα φυλάξουν στην ψύξη αν χρειάζεται. Αν χρησιμοποιείς αντλία ινσουλίνης να προσαρμόσεις το ρολόι της αντλίας έτσι ώστε ενδεχόμενη αλλαγή της ώρας να μην επηρεάσει τις τακτικές λήψεις τροφής και ινσουλίνης. ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΤΟΙΜΟΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙΣ ΜΙΑ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ Στα ταξίδια οι καθημερινές συνήθειες αλλάζουν, τόσο στη διατροφή, όσο και στη δυνατότητα να παίρνεις τα φάρμακά

44 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

σου ή την ινσουλίνη σου στη συνηθισμένη ώρα, ή να κουράζεσαι περισσότερο (ή λιγότερο). Γι’ αυτό να είσαι πάντοτε έτοιμος να αντιμετωπίσεις έγκαιρα μια υπογλυκαιμία. Να έχεις μαζί σου πολλές καραμέλες γλυκόζης. Είναι καλύτερες από άλλα προϊόντα με γλυκόζη που μπορεί να λιώνουν στη ζέστη. Και καλό ταξίδι.

Κανόνες που πρέπει να θυμάσαι πριν κάθε σου ταξίδι » Μη ξεχάσεις τα σύνεργα του διαβήτη » Να μετράς το σάκχαρό σου » Να υπολογίζεις τι τρως (και τι πίνεις) » Προσπάθησε να τηρείς το καθημερινό σου πρόγραμμα » Να είσαι πάντοτε έτοιμος να αντιμετωπίσεις μια υπογλυκαιμία » Ενημέρωσε τους συνταξιδιώτες σου ότι έχεις διαβήτη » Φρόντισε που θα έχεις τα σύνεργα του διαβήτη και την ινσουλίνη στο ταξίδι σου » Νοιάσου πως θα μεταφέρεις με ασφάλεια την ινσουλίνη και το μετρητή σου στο ταξίδι » Μάθε αν υπάρχουν ειδικότερες οδηγίες για την αντλία ινσουλίνης στο αεροπλάνο » Φρόντισε να έχεις μαζί σου έγραφα και βεβαιώσεις » Ενημέρωσε την ασφάλεια των αεροδρομίων και των πλοίων

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

45

ΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧΧ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

Τα Highlights από το Συνέδριο ISPAD 2016 Στις 26 - 29 Οκτωβρίου έλαβε χώρα στη Βαλένσια της Ισπανίας το ∆ιεθνές Συνέδριο της Εταιρείας Παιδιατρικής και Εφηβικής ∆ιαβητολογίας (International Society of Pediatric and Adolescent Diabetology: ISPAD). Τα κυριότερα νέα από το συνέδριο καθώς και οι θεραπευτικές εξελίξεις περιγράφονται κατωτέρω.

46 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΓΙΑ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΑ ΚΩΣΤΕΡΙΑ, Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Α΄ Παιδιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»

Τ

ο συνέδριο ξεκίνησε με τη συγκινητική ομιλία του Desmond Schatz, όπου επισημαίνεται η σημαντική διάσταση μεταξύ του τεράστιου επιπολασμού του Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) στον πληθυσμό (περίπου 29,1 εκατ. στις ΗΠΑ) και των χρημάτων που επενδύονται στην έρευνα (μόλις 34,71 δολ/ασθενή vs 2500 δολ/ασθενή που επενδύονται σχετικά με την έρευνα για τον ιό του AIDS, HIV). Τονίζεται το βάρος της καθημερινότητας με το ΣΔ τόσο στο απομακρυσμένο Νεπάλ, όπου ακόμη και η πρόσβαση στην ινσουλίνη είναι πρόβλημα, αλλά και στο σύγχρονο δυτικό κόσμο, όπου όλα τα μέσα είναι διαθέσιμα.

Το κοινό συμπόσιο ESPE/ISPAD αφορούσε φέτος στις σπάνιες μονογονιδιακές μορφές ΣΔ. Ο Pal Njolstad, επιβεβαιώνει την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των σουλφονυλουριών στο νεογνικό διαβήτη, καθώς 94% των ασθενών δε χρειάζονται ινσουλίνη 10,2 χρόνια μετά τη διάγνωση, έχουν εξαιρετικό γλυκαιμικό έλεγχο (HbA1c 5,5% - 7%) και μόνο 11% παρουσιάζουν ήπιες και παροδικές παρενέργειες. Το ευρωπαϊκό δίκτυο Euro WABB για τις σπάνιες μορφές ΣΔ έχει ήδη αποδώσει καρπούς. Για το σύνδρομο Astrom βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη μελέτη φάσης 2 για τον παράγοντα PBI-4050, όπως και για το σύνδρομο Wolfram, όπου

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

47

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

προτείνεται η χορήγηση βαλπροϊκού νατρίου. Η μελέτη διαφορετικών γονότυπων δίνει τη δυνατότητα πρόβλεψης βραδύτερης εξέλιξης στο σύνδρομο Wolfram και νεφρικής βλάβης στο σύνδρομο Bardet Biedl. Η τρίτη ημέρα του συνεδρίου ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. To πρώτο δορυφορικό συμπόσιο αφορούσε το ΣΔ2 σε παιδιά και εφήβους και τους τρόπους βελτιστοποίησης των εως τώρα χρησιμοποιούμενων θεραπειών με ομιλητές την L. Lane απο το Πανεπιστήμιο του Τεξας και τον D. Thomas Kαθηγητή Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας στο Αννόβερο. Ο τελευταίος και στο δορυφορικό συμπόσιο που ακολούθησε, με θέμα τη διαβητική κετοξέωση (ΔΚ), τόνισε πως παρόλη την επαγρύπνιση, τα ποσοστά της ΔΚ δεν εχουν μειωθεί σημαντικά παγκοσμίως κάνοντας επιτακτική την ανάγκη νέας διαγνωστικής και θεραπευτικής προσέγγισης. Η Kanetee Busiah από τη Γαλλία παρουσίασε τη δουλειά της πάνω σε μια νεα φαρμακοκινητική μορφή σουλφονυλουρίας, που φαίνεται ότι μπορεί να βοηθήσει στην εξατομίκευση της δόσης σε ασθενείς με νεογνικό σακχαρώδη διαβήτη και να οδηγήσει σε καλύτερα θεραπευτικά αποτε-

48 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

λέσματα. Την καλύτερη ομιλία της ημέρας έδωσε η αμερικανίδα C. Greenbaum η οποία μιλώντας για το διαβήτη ως αυτοάνοσο νόσημα τόνισε την 15πλάσια πιθανότητα προσβολής με ΣΔ1 των μελών της οικογένειας των ασθενών με ΣΔ και άρα την αναγκαιότητα τακτικών ελέγχων. Επιπρόσθετα, μίλησε για το μέλλον της ανοσοτροποποιητικής θεραπείας στο ΣΔ1 καθώς πολλές εν εξελίξει κλινικές μελέτες έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Ο συμπατριώτης της, D. Anderson, μηχανικός βιολογικών υλικών από το MIT, παρουσίασε την ερευνητική διαδρομή που ακολουθεί με την ομάδα του σε μοντέλα ζώων, έχοντας ως στόχο την επιτυχημένη μεταμόσχευση νησιδίων του παγκρέατος σε άνθρωπο. Στις προφορικές παρουσιάσεις με θέμα τη Φροντίδα για το Διαβήτη o H. Veeze από την Ολλανδία εντυπωσίασε με τη δουλειά που πραγματοποιείται στα εξειδικευμένα κέντρα που έχει οργανώσει με online συστήματα προσωποποιημένης θεραπείας για παιδιά και νέους με αποτέλεσμα την εως 50% επιτυχία στην επίτευξη του στόχου του ISPAD για τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη. Συζητήθηκαν επίσης οι νέες προκλήσεις στη φροντίδα για το Διαβήτη σε παιδιά μετανάστες από χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ασίας, ενω η Δρ. Ι. Κωστέρια από το Πανεπιστήμιο Αθηνών παρουσίασε την πλατφόρμα SWEET με συμμετοχή 19.131 ασθενών από 48 διεθνή κέντρα (2 εκ των οποίων είναι από την Ελλάδα) που στοχεύει στη βελτιστοποίηση της θεραπείας των ατόμων με ΣΔ συγκρίνοντας τις διαδικασίες και μεθοδολογίες ανάμεσα στα διαφορετικά κέντρα και προσφέροντας τη δυνατότητα πολυάριθμων μελετών στο μελλον. Για το SWEET μίλησε αργότερα και ο M. Witsch, ένας από τους βασικούς συντελεστές του. Αρκετά ενδιαφέρον είναι και το συμπέρασμα της μελέτης TEENs η οποία έδειξε πως τα άτομα που επιτυγχάνουν στόχο HbA1c<7% έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να έχουν πτυχίο πανεπιστημίου και να εργάζονται. Συνήθως μετρούν ισοδύναμα υδατανθράκων στα γεύματα, γυμνάζονται περισσότερες φορές μέσα στην εβδομάδα, αυτοελέγχονται συχνότερα, χρησιμοποιούν αντλία και δε χάνουν δόσεις. Έμφαση στη διατροφή δόθηκε και στη τρίτη σειρά προφορικών ομιλιών με δεδομένα μάλιστα από το Πανεπιστήμιο Πατρών που παρουσίασε η κα Ι. Πατσαλάκη και κατέδειξαν πως η εντατική μέτρηση υδατανθράκων οδηγεί σε καλύτερο

γλυκαιμικό έλεγχο. Κλείνοντας, στο ένατο συμπόσιο της ημέρας τονίστηκε πως το ανθρώπινο μικροβίωμα εξακολουθεί να είναι ανοιχτό πεδίο μελέτης σχετικά με το ρόλο που διαδραματίζει στο μεταβολισμό και στην εμφάνιση του ΣΔ. Η τελευταία μέρα του συνεδρίου ξεκίνησε με τα νεότερα σχετικά με το κλειστό κύκλωμα από τον Καθηγητή του Yale, Stuart Weinzimer, τη Laurel Messer, από το Barbara Davis Center for Diabetes του Colorado, και τέλος τον Steve Griffen, Senior Vice President of Research του JDRF. Στο συμπόσιο σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές του ΣΔ, η Ana Maria Arbelaez, από το St. Louis των ΗΠΑ, υπογράμμισε τις συνέπειες της έκθεσης του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου σε ακραίες τιμές σακχάρου. Από τη μια οι υπογλυκαιμίες φαίνεται να συσχετίζονται με μείωση του όγκου της φαιάς ουσίας στις ανώτερες κροταφικές περιοχές του εγκεφάλου και χαμηλότερες γνωσιακές επιδόσεις, ενώ οι υπεργλυκαιμίες φαίνεται να συσχετίζονται με μείωση της φαιάς ουσίας στις μέσες βρεγματικές περιοχές, αύξηση στη δεξιά προμετωπιαία περιοχή, καθώς και ήπιες διαφορές ως

προς τις γνωσιακές κι ακαδημαϊκές επιδόσεις. Οι διαφορές φαίνεται να είναι ανιχνεύσιμες ακόμη και λίγα χρόνια μετά τη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη. Τέλος, η Deborah Christie, Καθηγήτρια Ψυχολογίας Παιδιών κι Εφήβων από το UCL Hospital’s NHS, έδωσε μια εμπνευσμένη ομιλία σχετικά με τη σημασία των κινήτρων στη διαχείριση του ΣΔ. Η ομιλία της επικεντρώθηκε στις τεχνικές του motivational interview, όπως οι ανοιχτές ερωτήσεις, η επικέντρωση στα θετικά σημεία, η αναζήτηση των πραγμάτων που είναι σημαντικά για τον ασθενή, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησής του, αλλά και τελικά η τοποθέτηση των σωστών προτεραιοτήτων και στόχων που θα τον κινητοποιήσουν να εμπλακεί ουσιαστικά και να ξεπεράσει τις δυσκολίες της καθημερινότητας με το ΣΔ. Συνοψίζοντας, και στο φετεινό συνέδριο τονίστηκε η σημασία των νέων εξελίξεων, αλλά και η μεγάλη επίδραση της κινητοποίησης στον αυτοέλεγχο και τη ρύθμιση, καθώς και τη θετική επίδραση που έχει η θετική στάση ζωής στην αντιμετώπιση όχι μόνο του ΣΔ, αλλά και όλων των προκλήσεων της ζωής.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

49

ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΟΣΩΠΟ

10-12/2016 50 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 7-9/2016

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΠΑΜΠΑΤΖΙΑ1, ΣΩΤΗΡΙΑ ΓΚΙΖΑΝΗ2, ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΝΑΚΑ-GANTENBEIN3 1 Ειδικευόμενη Παιδοδοντίατρος, Εργαστήριο Παιδοδοντιατρικής, Οδοντιατρική Σχολή ΕΚΠΑ 2 Επικ. Καθηγήτρια, Εργαστήριο Παιδοδοντιατρικής, Οδοντιατρική Σχολή ΕΚΠΑ 3 Καθηγήτρια Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας, Διαβητολογικό Κέντρο, Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Α’ Παιδιατρική Κλινική, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία»

Στοματική υγεία παιδιών και εφήβων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1

O

Σακχαρώδης Διαβήτης που προσβάλλει παιδιά και εφήβους είναι συνήθως ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 (ΣΔτ1), δηλαδή μία αυτοάνοση πάθηση, που προοδευτικά οδηγεί στην καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος, που παράγουν την ινσουλίνη, μία ορμόνη απαραίτητη στη διαχείρηση της γλυκόζης, δηλαδή του σακχάρου του αίματος. Δυστυχώς, η συχνότητα του Σακχαρώδη Διαβήτη στην παιδική και εφηβική ηλικία αυξάνει παγκοσμίως. Η αύξηση αυτή αφορά και τις πολύ μικρές ηλικίες ακόμη και τα νήπια. Ως εκ τούτου, ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην ενημέρωση του ιατρικού κόσμου και

του ευρύτερου κοινού και στην ευαισθητοποίηση ότι ο Σακχαρώδης Διαβήτης μπορεί να ξεκινήσει σε πολύ μικρή ηλικία και να υπάρχει εγρήγορση για την έγκαιρή του διάγνωση. Η σύγχρονη μακροχρόνια αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 στηρίζεται στην εντατική εκπαίδευση του παιδιού και εφήβου με διαβήτη και όλης του της οικογένειας και αποσκοπεί στην προοδευτική αυτονομία και δράση του παιδιού και της οικογένειάς του στη χορήγηση της σωστής δόσης ινσουλίνης, σύμφωνα με την ποσότητα των προσλαμβανομένων υδατανθράκων, και εξασφάλιση ισορροπημένης υγιεινής διατροφής

για σωστή σωματική και ψυχολογική ανάπτυξη, καθώς και συμμετοχή σε όλες τις κοινωνικές και αθλητικές δραστηριότητες που έχει κάθε παιδί. Η μακροχρόνια επιτυχία στη γλυκαιμική ρύθμιση απαιτεί επαναλαμβανόμενη εκπαίδευση και συνεχή ενθάρρυνση καθώς και ενδυνάμωση για μια ισορροπημένη και ευτυχισμένη ζωή. Ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης νόσων της στοματικής κοιλότητας, όπως η περιοδοντίτιδα και η ουλίτιδα, εξαιτίας της χαμηλής αντίστασης του οργανισμού στις λοιμώξεις λόγω της υπεργλυκαιμίας που ευνοεί ακριβώς την επικράτηση λοιμώξεων. Υπό τις

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

51

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ

συνθήκες αυτές, και κυρίως σε άτομα που φέρουν προσθετικές εργασίες ή κινητά ορθοδοντικά μηχανήματα, αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης στοματικής κατιντίασης, δηλαδή μυκητίασης. Τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης στο αίμα, που αντικατοπτρίζουν τη μακροχρόνια γλυκαιμική ρύθμιση, παίζουν σημαντικό ρόλο στην σχέση μεταξύ του Σακχαρώδη Διαβήτη και των νόσων του στόματος σε μία αμφίδρομη σχέση. Συγκεκριμένα, είναι γνωστό ότι όσο ψηλότερη είναι η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης και χειρότερη η γλυκαιμική ρύθμιση, τόσο περισσότερο ευνοούνται λοιμώξεις της στοματικής κοιλότητας. Επιπλέον, κλινικές τυχαιοποιημένες μελέτες έχουν δείξει ότι ο μηχανικός καθαρισμός των δοντιών στα πλαίσια της περιοδοντικής θεραπείας σχετίζεται με 0,4% μείωση των επιπέδων γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c σε διάστημα 3 μηνών. Η σχέση μεταξύ της γλυκαιμικής

ρύθμισης του ΣΔ και της σοβαρότητας των περιοδοντικών νόσων στους διαβητικούς ασθενείς είναι άμεση και δοσοεξαρτώμενη. Σχετικά με τη τερηδόνα στα άτομα με

Η μακροχρόνια επιτυχία στη γλυκαιμική ρύθμιση απαιτεί επαναλαμβανόμενη εκπαίδευση και συνεχή ενθάρρυνση καθώς και ενδυνάμωση για μια ισορροπημένη και ευτυχισμένη ζωή. ΣΔτ1, τα ευρήματα είναι αντιφατικά. Οι μελέτες δείχνουν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης τερηδόνας είναι αυξημένος κυρίως στα άτομα με αρρύθμιστο διαβήτη σε σχέση με άτομα με ρυθμισμένη νόσο. Ο Σακχαρώδη Διαβήτη

52 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

πιθανόν σχετίζεται με την υπολειτουργία των σιελογόνων αδένων και τις υψηλές συγκεντρώσεις γλυκόζης στο σάλιο που οδηγούν σε μειωμένο ρυθμό ροής του σάλιου σε αυτούς τους ασθενείς (μειωμένη γλοιότητα του σάλιου). Αντικείμενο ερευνών έχει αποτελέσει και η σύνθεση της μικροβιακής χλωρίδας του στόματος καθώς και πιθανές μεταβολές που μπορεί να συμβούν σε αυτήν εξαιτίας της νόσου στα άτομα αυτά (τερηδονογόνα μικρόβια και περιοδοντοπαθογόνα). Έρευνες έχουν δείξει ότι άτομα με καλά ρυθμισμένο διαβήτη έχουν παρόμοια επίπεδα τερηδονογόνων μικροβίων στο σάλιο συγκριτικά με τα υγιή άτομα, ενώ τα άτομα με αρρύθμιστο διαβήτη έχουν περισσότερους κυρίως γαλακτοβάκιλλους. Η σχέση μεταξύ των επιπλοκών της νόσου και της στοματικής υγείας αποτέλεσε την αφορμή για τη διεξαγωγή μελέτης στους ασθενείς με ΣΔτ1 του Διαβητολογικού

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ Κέντρου της Μονάδας Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη της Α’ Παιδιατρικής Κλινικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία» σε συνεργασία με το Εργαστήριο της Παιδοδοντιατρικής της Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ. Ο σκοπός αυτής της συγχρονικής μελέτης ήταν η καταγραφή της στοματικής υγείας, η ανίχνευση και ταυτοποίηση των διαφόρων στελεχών του μύκητα Candida albicans στην στοματική κοιλότητα παιδιών και εφήβων με ΣΔτ1. Οι συγκεκριμένοι παράμετροι διερευνήθηκαν και σε υγιή παιδιά και εφήβους με σκοπό να συγκριθούν με τα παιδιά με ΣΔτ1. Στη μελέτη συμμετείχαν 74 άτομα με ΣΔτ1, ηλικίας 6 - 17 ετών και 70 υγιή άτομα αντίστοιχης ηλικίας από το Διαβητολογικό Κέντρο της Α’ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» και της Κλινικής της Παιδοδοντιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αντίστοιχα. Όλοι οι συμμετέχοντες εξετάστηκαν από δύο καλά εκπαιδευμένους ταυτοποιημένους οδοντιάτρους για τερηδόνα, οδοντική μικροβιακή πλάκα και

φλεγμονή των ούλων. Επίσης, προσδιορίστηκε ο ρυθμός ροής και η ρυθμιστική ικανότητα του σάλιου με ειδικά εμπορικά τεστ καθώς και τα επίπεδα του μικροβίου Candida albicans, με τη μοριακή τεχνική real Time PCR, σε δείγματα σάλιου διέγερσης. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι τα παιδιά με αρρύθμιστο ΣΔτ1 (HbA1c ≥ 7.5) εμφάνισαν σημαντικά περισσότερη οδοντική μικροβιακή πλάκα σε σύγκριση με τα παιδιά με καλά ρυθμισμένη νόσο (HbA1c < 7.5) και τα υγιή άτομα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης περιοδοντικής νόσου στο μέλλον. Δεν σημειώθηκαν σημαντικές διαφορές στη φλεγμονή των ούλων και τις ιδιότητες του σάλιου, πιθανόν χάρη στη νεαρή ηλικία και τη σχετικά πρόσφατη διάγνωση του ΣΔ στα παιδιά της μελέτης. Το μικρόβιο C. Albicans ανιχνεύθηκε σε λιγότερο από το 1/3 των συμμετεχόντων, και στις τρείς ομάδες. Κατά συνέπεια, τα άτομα με αρρύθμιστο ΣΔ φαίνεται να είναι σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης οδοντικών νόσων συγκριτικά με τα άτομα με καλή ρύθμιση του ΣΔ. Για αυτό το λόγο, τα παιδιά με ΣΔτ1 θα πρέπει να

προσέρχονται για οδοντιατρική επανεξέταση κάθε 4 - 6 μήνες, καθώς τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορεί να μεταβληθούν. Η καλή προετοιμασία του παιδιού με διαβήτη πριν από κάθε οδοντιατρική επέμβαση είναι απαραίτητη, ενώ η καλή γλυκαιμική ρύθμιση είναι ουσιαστικής σημασίας. Τέλος, η επικοινωνία Οδοντιάτρου - Διαβητολόγου αποτελεί τη θεμέλιο λίθο στη φροντίδα της οδοντιατρικής και γενικής υγείας του νεαρού ατόμου με Σακχαρώδη Διαβήτη.

βιβλιογραφία 1. Lalla E, Cheng B, Lal S, Kaplan S, Softness B, Greenberg E, Goland RS, Lamster IB. Diabetes mellitus promotes periodontal destruction in children. J Clin Periodontol 2007;34(4):294-8 2. Guggenheimer J, Moore PA, Rossie K, Myers D, Mongelluzzo MB, Block HM, Weyant R, Orchard T. Insulin-dependent diabetes mellitus and oral soft tissue pathologies: II. Prevalence and characteristics of Candida and Candidal lesions. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2000;89(5):570-6 3. Twetman S, Nederfors T, Stahl B, Aronson S. Two-year longitudinal observations of salivary status and dental caries in children with insulin-dependent diabetes mellitus. Pediatr Dent 1992;14(3):184-8 4. Αmerican Diabetes Association, Guidelines 2014

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

53

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ

54 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΜΑΝΤΑ, Κλινική Διαιτολόγος, Msc, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»

Διατροφή και διαβήτης την περίοδο των Χριστουγέννων

Τ

ο φαγητό αποτελεί βασική ευκαιρία όχι μόνο εστίασης αλλά και συνεύρεσης για ορισμένες ιδιαίτερες περιστάσεις, όπως οι ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς .Τα παραδοσιακά φαγητά και ιδιαίτερα τα γλυκίσματα που εντάσσονται στο εορταστικό κλίμα των ημερών των εορτών αποτελούν μια γευστική πρόκληση για τα παιδιά με διαβήτη, με αποτέλεσμα πολλές φορές να ξεφεύγουν από το καθορισμένο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους διαιτητικό πρόγραμμα. Είναι σημαντικό το άτομο με διαβήτη να έχει αυτοεπίγνωση της ιδιαίτερης μεταβολικής κατάστασης της υγείας του ώστε να μπορεί με ασφάλεια να διαχειρισθεί τις διαιτητικές επιλογές του για να βιώσει με τις λιγότερες επιπλοκές την εορταστική ατμόσφαιρα των ημερών. Στόχος πάντοτε παραμένει η επίτευξη όσο το δυνατόν καλύτερων τιμών σακχάρου στο αίμα και η διατήρηση σταθερού βάρους του σώματος. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν ένα άτομο με διαβήτη να ενταχθεί στο εορταστικό κλίμα των ημερών και να συνδυάσει την απόλαυση χωρίς να χάσει τον έλεγχο του σακχάρου τις ημέρες των εορτών; Ακολουθούν ορισμένες χρήσιμες οδηγίες που θα σας βοηθήσουν να προσαρμόσετε τη διατροφή σας στις διατροφικές συνήθειες των εορτών:

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

55

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ

1. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ «ΠΑΡΑΣΠΟΝΔΙΩΝ» ΣΤΑ ΔΥΟ ΓΕΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ: Είναι σημαντικό εκτός από τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς να τηρείται και την υπόλοιπη εορταστική περίοδο το εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής του παιδιού. Για το λόγο αυτό απαιτείται επιπλέον ένας μικρός προ-σχεδιασμός των γευμάτων όσον αφορά την επιλογή του είδους των τροφίμων ή των γλυκισμάτων, τη ποσότητα και τη κατανομή της τροφής, τη συχνότητα κατανάλωσης όπως και τον τρόπο της μαγειρικής παρασκευής τους.

2. ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΝΤΑΙ ΤΑ ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΓΕΥΜΑΤΑ: Είναι λάθος να παραλείπονται τα ενδιάμεσα γεύματα που αναγράφονται στο διατροφικό πρόγραμμα του παιδιού,προκειμένου να καταναλωθεί μεγαλύτερη ποσότητα υδατανθράκων το μεσημέρι ή το βράδυ. Είναι σημαντικό για τον έλεγχο του σακχάρου να καταμερίζεται το συνολικό ποσό των υδατανθράκων κατά την διάρκεια της ημέρας και να μην συγκεντρώνεται σε ένα γεύμα. Επιπλέον, η παράλειψη των ενδιάμεσων γευμάτων θα οδηγήσει σε αύξηση της όρεξης με αποτέλεσμα την υπερκατανάλωση τροφίμων στα κύρια γεύματα πέραν των επιτρεπόμενων ποσοτήτων.

3. ΚΑΘΕ ΓΕΥΜΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΚΙΝΑΕΙ ΜΕ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ: Η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας λαχανικών με την έναρξη του γεύματος είναι καθοριστική, διότι αφενός μεν προσφέρουν αίσθημα κορεσμού λόγω των φυτικών ινών που περιέχουν, αφετέρου δε συμβάλουν στη βραδύτερη απορρόφηση του λίπους από τα κρέατα και τα τυριά. Καλό βέβαια είναι οι σαλάτες να μην συνοδεύονται από λιπαρές προσμίξεις (πικάντικες σως με τυριά και αλλαντικά).

56 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

4. ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ: Γαλοπούλα: Η γαλοπούλα ανήκει στα άσπρα κρεατικά και περιέχει λιγότερο λίπος σε σύγκριση με τα σκούρου χρώματος (κόκκινα) κρεατικά. Τα 120 γρ στήθος γαλοπούλα περιέχουν μόνο 7γρ ζωικό λίπος και αποδίδουν 175 θερμίδες. Αν επιλέξετε σκούρο κρέας (μπούτι) η περιεκτικότητα σε λίπος είναι μεγαλύτερη. Όσον αφορά τον τρόπο μαγειρέματος, για να αποφύγετε επιπρόσθετη θερμιδική επιβάρυνση, αφού αφαιρέσετε το δέρμα αποφύγετε να την αλείψετε με βούτυρο ή λάδι και ψήστε την σε ειδική σακούλα ή αλουμινόχαρτο για να κρατήσει την υγρασία και τους φυσικούς χυμούς της ή βράστε την προτού τη ψήσετε. Θυμηθείτε ότι για κάθε 120 γρ γαλοπούλας ή κρέατος υπολογίζετε 1 ισοδύναμο υδατανθράκων. Γέµιση: αν και πολλές φορές επιβαρύνει θερμιδικά το βασικό έδεσμα εν τούτοις δεν είναι ανάγκη να μην τη συμπεριλάβετε στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Μπορείτε όμως να κάνετε μικρές αλλαγές για να μειώσετε τις θερμίδες όπως να αποφύγετε να βάλετε κιμά ή αλλαντικά που περιέχουν κορεσμένα λιπαρά και να προσθέσετε ρύζι, κάστανα και ξηρούς καρπούς για να προσδώσετε γεύση αλλά και άρωμα. Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να μειώσετε τις θερμίδες από 250 σε 150 και το λίπος από 15 σε 7 γρ ανά 100 γρ γέμισης. Για κάθε 150 γρ γέμισης υπολογίστε επιπλέον 1 ισοδύναμο υδατανθράκων στο γεύμα σας. Πατάτες: Για να κάνετε τις πατάτες λιγότερο παχυντικές αποφύγετε το μαγείρεμά τους μαζί με το κρέας ώστε να μην απορροφήσουν το ζωικό λίπος. Ψήστε τις ξεχωριστά περιορίζοντας την ποσότητα ελαιόλαδου στο ελάχιστο. Μία πατάτα ψητή μεγέθους αυγού (~85 γρ) αντιστοιχεί σε 1 ισοδύναμο υδατανθράκων. Αν επιλέξετε τηγανητές πατάτες μπορείτε να προσθέσετε 3 κουταλιές της σούπας λάδι σε 1 κιλό πατάτες ψιλοκομμένες και να τις ψήσετε στο φούρνο, αντί να τις τηγανίσετε, τυλιγμένες σε λαδόκολλα.

5. Πριν καθίσετε στο εορταστικό γεύμα καλόν είναι να πιείτε 1-2 ποτήρια νερό, τόσο για να περιορίσετε την όρεξη

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ σας όσο και να αποφύγετε να φάτε λαίμαργα.

6. Σε περίπτωση που θα συμμετέχετε σε εορταστικό γεύμα ή δείπνο δε θα πρέπει να παραμείνετε νηστικοί την υπόλοιπη ημέρα. Προσπαθήστε οι επιλογές σας να είναι πιο αυστηρά ελεγμένες και να διακρίνονται από ποικιλία τόσο την ίδια ημέρα όσο και την επομένη. Μπορείτε για παράδειγμα το μεσημέρι, αν ακολουθήσει εορταστικό δείπνο, να καταναλώσετε κάτι ελαφρύ, όπως μια πλούσια σαλάτα με άπαχο κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι ενισχυμένη με λίγους σύνθετους υδατάνθρακες αποφεύγοντας τα μαγειρεμένα με λίπος τρόφιμα.

7. Για να περιορίσετε την υπερκατανάλωση και τον κίνδυνο αύξησης του βάρους τις γιορτινές μέρες, καλό είναι να ελέγξετε το σωματικό σας βάρος στην αρχή της εορταστικής περιόδου και κατά τη διάρκεια του δεκαημέρου μεταξύ Χριστουγέννων – Πρωτοχρονιάς, οπότε ενδέχεται να μετριαστεί μια ενδεχόμενη αυξητική πορεία.

8. ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΠΟΤΑ Όσον αφορά την κατανάλωση αλκοόλ θα πρέπει να γνωρίζετε ορισμένους βασικούς κανόνες: » ένας έφηβος με Σακχαρώδη Διαβήτη μπορεί να πίνει με μέτρο (1-2 φορές/εβδομάδα) συγκεκριμένες ποσότητες αλκοολούχων ποτών, πάντοτε σε συνδυασμό με το γεύμα » σε περίπτωση βραδινής εξόδου, είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί πλήρες γεύμα ή διαφορετικά θα πρέπει να τρώτε κάτι, κυρίως υδατάνθρακες πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά την λήψη αλκοόλ » υπερβολική κατανάλωση προκαλεί κίνδυνο υπογλυκαιμίας για παρατεταμένο χρονικό διάστημα » ποτέ μην πάτε για ύπνο το βράδυ αν είστε πιωμένος ή ζαλισμένος χωρίς να κάνετε μέτρηση σακχάρου 9. Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΓΛΥΚΩΝ ΔΕΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ: Η συνολική ποσότητα γλυκών που μπορείτε να καταναλώσετε κατά τη διάρκεια των εορτών δίχως επιπλοκές είναι ιδιαίτερα μικρή: 3-4 γλυκά, όσο το δυνατόν μικρότερα σε όγκο και πάντα στο πλαίσιο του γεύματος. Η κατανάλωσή τους καλόν είναι να περιορίζεται την ημέρα των Χριστουγέννων ή την επομένη και την παραμονή της Πρωτοχρονιάς ή ανήμερα, ώστε να αποφευχθεί η υπερκατανάλωση σε βάρος της κανονικής δίαιτας. Εάν πρόκειται να φάτε γλυκό στο γιορτινό τραπέζι, φροντίστε να περιορίσετε τους υπόλοιπους υδατάνθρακες που θα φάτε ταυτόχρονα, όπως ψωμί, πατάτες, ρύζι, γέμιση με ρύζι.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

57

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ

» Μελοµακάρονα ή κουραµπιέδες; Μελοµακάρονα: Τα παραδοσιακά μελομακάρονα και όχι αυτά με επικάλυψη σοκολάτας είναι η καλύτερη επιλογή. Περιέχουν ελαιόλαδο, καρύδι και καλή ποιότητα λίπους σε αντίθεση με τους κουραμπιέδες που οι θερμίδες που προσδίδουν είναι κατώτερης ποιότητας, αφού το ελαιόλαδο αντικαθίσταται από βούτυρο και το μέλι από ζάχαρη. Ένα μέτριο μελομακάρονο, χωρίς σοκολάτα, αποδίδει περίπου 220 θερμίδες με μέσο όρο 10 γρ λίπους. Αν όμως προστεθεί η επικάλυψη σοκολάτας, οι θερμίδες ανέρχονται στις 270 και το λίπος στα 20 γρ. Η διαφορά τους με τον κουραμπιέ είναι ότι ο κουραμπιές έχει ζάχαρη και κορεσμένο λίπος λόγω βουτύρου, ενώ το μελομακάρονο έχει μέλι και ελαιόλαδο, τα οποία είναι πιο υγιεινά. Και τα δύο όμως χρειάζονται μέτρο, αφού έχουν παρόμοιο αριθμό θερμίδων και υδατανθράκων. Ένα μελομακάρονο 50 γρ υπολογίζεται ως 1,5 ισοδύναμο υδατανθράκων. Εάν είναι αμέλωτο, τότε θα το υπολογίσουμε ως 1 ισοδύναμο. Κουραµπιέδες: Ένας μικρός κουραμπιές (~50 γρ) δίνει περίπου 260 θερμίδες και 16,5 γρ λίπους. Μπορείτε να παρασκευάσετε τους κουραμπιέδες με γλυκαντική ουσία και να τους πασπαλίσετε με το ίδιο υλικό. Ένας κουραμπιές 50 γρ υπολογίζεται ως 1,6 ισοδύναμα υδατανθράκων. Στην περίπτωση αυτή ανάλογα με το μέγεθος (50 ή 100 γρ) θα τους υπολογίσετε ως 1 ή 2 ισοδύναμα υδατανθράκων. » Βασιλόπιτα Θα πρέπει να είστε προσεκτικοί και να καταναλώσετε ένα μικρό κομμάτι μόνο, γιατί ένα κομμάτι βασιλόπιτας τύπου κέικ γύρω στα 100 γρ δίνει 377 θερμίδες και 51 γρ υδατανθράκων ενώ εάν είναι τύπου τσουρεκιού δίνει 408 θερμίδες και 65,5 γρ υδατανθράκων.

58 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

» ∆ίπλες: Αν προτιμάτε τις δίπλες θα πρέπει να γνωρίζετε ότι οι δίπλες ως τηγανητό γλυκό ρουφούν πολύ λάδι, και συμβάλουν σημαντικά στην αύξηση της θερμιδικής πρόσληψης και καλόν είναι να τις αποφεύγετε.

10. ΤΑΚΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ: Κατά την εορταστική περίοδο είναι ακόμη πιο σημαντική η τακτική παρακολούθηση των τιμών του σακχάρου. Ιδιαίτερα όταν το παιδί πρόκειται να παρευρεθεί σε ένα εορταστικό γεύμα ή να καταναλώσει κάποιο γλυκό είναι απαραίτητη η μέτρηση του πριν και μετά.

11. ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ: Η έλλειψη της φυσικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με την κατανάλωση θερμιδικά πυκνότερων τροφίμων οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους. Συνεπώς, εντατικοποιήστε τη φυσική δραστηριότητα όχι μόνο για να ισοφαρίσετε τυχόν διαιτητικές αμαρτίες, αλλά και για να υπάρχει μια αποδοτικότερη και καλύτερη κατανάλωση θερμίδων και υδατανθράκων. Πρέπει να γνωρίζετε όμως πως η θερμιδική κατανάλωση με την άσκηση δύσκολα εξισορροπεί την υψηλή θερμιδική πρόσληψη των εορτών και για αυτό πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεχτικοί με τη διατροφή σας Ζήστε λοιπόν τις διατροφικές ιδιαιτερότητες των ημερών αποφεύγοντας κατά το δυνατόν υπερφαγικές τάσεις και ασκηθείτε περισσότερο. Διασκεδάστε περνώντας ευχάριστες στιγμές με τους φίλους και την οικογένειά σας, καθώς το κλίμα των ημερών είναι μια αφορμή να αγαπήσουμε περισσότερο τους εαυτούς μας και τους γύρω μας. Καλές γιορτές.

δελτια τυπου Novο Νοrdisk Ελλάς «Τρέχουµε για να αλλάξουµε το διαβήτη» στον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας

Η εκστρατεία «Τρέχουμε για να αλλάξουμε το διαβήτη», μια σημαντική πρωτοβουλία της Novο Νοrdisk Ελλάς, με την επιστημονική υποστήριξη της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ΕΔΕ), έδωσε δυναμικό παρόν στον 34ο Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας, ολοκληρώνοντας τον πρώτο χρόνο συμμετοχής της ως επίσημος υποστηρικτής του Μαραθωνίου και των παράλληλων δρομικών γεγονότων «Run Greece», στην Αλεξανδρούπολη και την Πάτρα, που διεξάγει ο ΣΕΓΑΣ. Με πάνω από 650 δρομείς, η ομάδα «Τρέχουμε για να αλλάξουμε το διαβήτη (Run to Change Diabetes_ΝΝΗ) έδωσε το παρόν σε όλα τα δρομικά γεγονότα των 5χλμ. (πρωί και απόγευμα), των 10 χλμ. και της κλασσικής διαδρομής των 42χλμ., με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού για την μάστιγα του διαβήτη, μία μέρα πριν τον Εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη. Την ομάδα αποτελούσαν, εργαζόμενοι της Novo Nordisk, μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης Αγώνος κατά του Νεανικού Διαβήτη (ΠΕΑΝΔ), μέλη του Συλλόγου Δρομέων Υγείας Ελευσίνας, εργαζόμενοι της Δανέζικης πρεσβείας, ακροατές του ραδιοφωνικού σταθμού ΔΙΕΣΗ 101,3, καθώς και φίλοι με επικεφαλής τον Γενικό Διευθυντή της εταιρείας κ.

Ολύμπιο Παπαδημητρίου. Έτρεξαν την Κυριακή 13 Νοεμβρίου με πολλά χαμόγελα και διάθεση για να μεταφέρουν το μήνυμα «ναι στην άσκηση» και «όχι στην καθιστική ζωή». Ξεχώρισαν οι συμμετοχές των πρεσβευτών της ομάδας μας, του Νίκου Λαμπρούλη και Αλέξανδρου Χριστοδούλου - άτομα με διαβήτη τύπου 1. Ο μεν Νίκος ολοκλήρωσε με επιτυχία την κλασσική διαδρομή και ο Αλέξανδρος τα 10χλμ. Τον βασικό κορμό της ομάδας αποτελούν οι δρομείς της Γερμανικής Σχολής Αθηνών (Deutsche Schule Athen - Running Team) που εδώ και τρία χρόνια έχει γράψει πολλά χιλιόμετρα στο κοντέρ της πολλαπλασιάζοντας κάθε φορά το μήνυμα «Τρέχουμε για να αλλάξουμε το διαβήτη» σε πολλαπλά δρομικά γεγονότα ανά την Ελλάδα. Μάλιστα από εκεί ήρθαν και οι διακρίσεις καθώς η συγκεκριμένη ομάδα διατηρεί την πρώτη θέση στη γενική κατάταξη, μετά τον απογευματινό αγώνα των 5 χλμ., και τον τερματισμό του 17χρονου μαθητή της Σχολής Δημήτρη Τσάκαλου με χρόνο 16:36. Επίσης, σε ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο της ομάδας, στον εκθεσιακό χώρο των χορηγών – υποστηρικτών, πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 1.100 δωρεάν μετρήσεις σακχάρου αίματος.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

59

δελτια τυπου Αbbott Το νέο Ηλεκτρονικό Κατάστηµα του Συστήµατος Παρακoλούθησης Γλυκόζης FreeStyle Libre θα είναι σύντοµα διαθέσιµο

Tο Σύστημα Παρακολούθησης Γλυκόζης FreeStyle Libre απαλλάσσει τους ανθρώπους με διαβήτη από την ταλαιπωρία του τρυπήματος στα δάκτυλα, καθώς καταγράφει τη γλυκόζη μέσω ενός αισθητήρα που τοποθετείται στο πίσω μέρος του άνω βραχίονα, για έως και 14 ημέρες. Κάθε σάρωση εμφανίζει την τρέχουσα ένδειξη της γλυκόζης, ένα ιστορικό 8 ωρών και ένα βέλος τάσης που δείχνει εάν η γλυκόζη ανεβαίνει, κατεβαίνει, ή παραμένει σταθερή. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής παραγγελίας μέσα από το επικείμενο νέο ηλεκτρονικό κατάστημα www.freestylelibre.gr ολοκληρώνει την καινοτομική εμπειρία του συστήματος FreeStyle Libre. Μέσα από την ιστοσελίδα όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να ενημερωθούν ενδελεχώς για όλες τις καινοτομίες και τα πλεονεκτήματα του συστήματος FreeStyle Libre, να παρακολουθήσουν εκπαιδευτικά video, να εγγραφούν σε newsletterγια να λαμβάνουν αποκλειστικές προσφορές αλλά και να κάνουν τις παραγγελίες τους εύκολα, άνετα και γρήγορα μέσα από τον υπολογιστή τους. Για οποιαδήποτε πληροφορία μπορείτε πάντα να απευθύνεστε και στη Γραμμή Εξυπηρέτησης Πλατών FreeStyle Libre στο τηλέφωνο 210 – 9985220.

BIANEΞ Canderel µε γλυκαντικό από το φυτό stevia Το Canderel με γλυκαντικό από το φυτό stevia είναι ιδανικό γλυκαντικό για όσους θέλουν να περιορίσουν τη ζάχαρη χωρίς όμως να στερηθούν τη γλυκιά γεύση και είναι κατάλληλο για διαβητικούς. Δίνει στα ροφήματα και στα επιδόρπιά σας μια υπέροχη γλυκιά γεύση σχεδόν χωρίς θερμίδες. Διατίθεται σε ταμπλέτες, που μεταφέρονται εύκολα, σε σκόνη σε γυάλινο βάζο, σε stick και σε κρυσταλλική σκόνη ιδανική για την ζαχαροπλαστική και την μαγειρική. Το CANDEREL με γλυκαντικό από το φυτό stevia είναι χαμηλής θερμιδικής αξίας εναλλακτική επιλογή της ζάχαρης. Γιατί η ζωή είναι γλυκιά και η φύση το ξέρει.

ΓΙΩΤΗΣ Νέες Σοκολάτες SWEET & BALANCE 35γρ. από τη ΓΙΩΤΗΣ Σοκολατένια απόλαυση παντού και πάντα Η βραβευμένη σειρά σοκολατών Sweet & Balance, εμπλουτίζεται συνεχώς και μας δίνει όλο και περισσότερες επιλογές! Εκτός από τις 4 γεμιστές των 40γρ. (πορτοκάλι, πραλίνα, φράουλα και cappuccino) που έχουν ήδη κυκλοφορήσει από τις αρχές του 2016, έρχονται ακόμα τρεις «μικρές» σοκολάτες 35 γρ. στις 3 βασικές γεύσεις bitter, γάλακτος και γάλακτος με αμύγδαλα, που μέχρι τώρα έβγαιναν μόνο σε συσκευασία των 100γρ. Οι νέες αυτές «μικρές» σοκολάτες έχουν πιο πρακτικό μέγεθος για όσους δεν θέλουν να ξεφεύγουν από την ισορροπημένη διατροφή τους. Οι νέες σοκολάτες Sweet & Balance βρίσκονται πλέον και στα περίπτερα, για να μπορείτε να τις απολαύσετε οποιαδήποτε ώρα της μέρας, ακόμα πιο εύκολα! Οι σοκολατένιες επιλογές Sweet & Balance, όπως και όλα τα προϊόντα της οικογενείας, είναι ξεχωριστές, γιατί συνδυάζουν μία σειρά από μοναδικά χαρακτηριστικά. Δεν έχουν ζάχαρη, αλλά γλυκαντικό φυσικής προέλευσης από εκχύλισμα του φυτού stevia. Έχουν περιορισμένες θερμίδες και περιορισμένα λιπαρά. Περιέχουν φυτικές ίνες και έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Επιπλέον, χαρακτηρίζονται από απουσία γλουτένης και λακτόζης. Όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά, τις καθιστούν ιδανικές για όσους αποζητούν μία ισορροπημένη διατροφή χωρίς στερήσεις. Όμως αυτό που τις κάνει ακαταμάχητες είναι ότι έχουν διακριθεί από τον διεθνώς αναγνωρισμένο οργανισμό International Taste & Quality Institute (iΤQi) για την εξαιρετική τους γεύση, αποδεικνύοντας ότι η απόλαυση μπορεί να είναι μέρος μίας ισορροπημένης διατροφής. Οι σοκολάτες Sweet & Balance είναι σχεδιασμένες για όσους δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να στερηθούν την απόλαυση του γλυκού, προσέχοντας παράλληλα τη διατροφή τους. Περισσότερα προϊόντα, ιδέες και συνταγές στο www.sweetandbalance.gr

60 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

σηµεια διανοµης ΑΝΑΖΗΤΗΣΤΕ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ - ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΣΤΑ ΕΞΗΣ ΣΗΜΕΙΑ:

1

ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ (ΕΛΟΔΙ) ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ & ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ «ΓΑΛΗΝΟΣ» Θεοφιλοπούλου 16 Τ.Κ 11743 Αθήνα Τηλ. 210 9226798 e-mail info@galinos.org.gr www.galinos.org.gr ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΑΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΗ «ΠΕΝΔΙ» Δημητρίου Χατζή 63 Τ.Κ 45445 Ιωάννινα Tηλ.

2651073634 & FAX e-mail enosidiaviti@gmail.com www.pendi.eu ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΓΩΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΝΕΑΝΙΚΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ «ΠΕΑΝΔ» Μακρυνίτσας 12-14 Αμπελόκηποι Αθήνα Τ.Κ 11522 Αθήνα Τηλ. 2107796660 & FAX 2107796461 e-mail info@peand.gr www.peand.gr ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΔΙΑΒΗΤΗ (Π.Ε.Δ) Φερών 8 Τ.Κ 10434 Αθήνα Τηλ. 6972155440 2108838113e-mail elodi@elodi.org ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΑΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΗ «ΠΑ.ΣΥ.ΝΕ.Δ.» Πανεπιστημίου 118 Τ.Θ. 21170013 Ηράκλειο Κρήτης

2

Σε όλα τα διαβητολογικά κέντρα πανελλαδικά (βλ. σελίδες 62-63)

Τηλ. 2810312501 6972307627, 6972623410 e-mail vasiliki_louvari@yahoo.gr www.pasined.gr ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ «ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ» Εθνικής Αντιστάσεως 11(Στοά) Εμπορικό Πολύκεντρο Πτολεμαΐδα Τ.Κ 50200 Πτολεμαΐδα Τηλ. & Φαξ 2463028188 e-mail info@diavitiki-poria.gr www. diabitikoi-poria.gr ΕΝΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ & ΝΕΩΝ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ Λεωφόρος Νίκης 3 Τ.Κ 54624 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Τηλ.

2310 223518, 2310580369 fax 2310 223595 e-mail diabetestype1@gmail.com, www.diabetic.gr ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ Ν. ΣΕΡΡΩΝ Ορφέως 14 (Παλαιό Νοσοκομείο) Τ.Κ 62122 Τηλ και Φαξ 2321058791 e-mail diabitikoi_serron@gmail.com ΠΑΝΘΕΣΣΑΛΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ Σκουφά 29 Τ.Κ 41222 Λάρισα, Τηλ. 6945797394 e-mail register@pasydi.gr www.register@pasydi.gr

3

επικοινωνήστε με τα γραφεία της ΕΛΟΔΙ (Οδός Φερών 8, 104 34, Αθήνα)

4

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ & ΦΙΛΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ΚΑΙ ΙΘΑΚΗΣ «ΓΝΩΣΗ ΣΤΑΣΗ ΖΩΗΣ» Αργοστόλι Τ.Κ 28100 Κεφαλονιά Tηλ 6972296069 e-mail vandorosd@gmail.com ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΝΟΜΟΥ ΗΜΑΘΙΑΣ «ΓΛΥΚΙΑ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ» Σωφρονίου 25 (ΚΑΠΗ Νάουσας) Τ.Κ 59200 ΝΑΟΥΣΑ Τηλ. 2332024947 e-mail syllogosdiavitikonnimathias@ yahoo.gr ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΝΟΜΟΥ ΕΒΡΟΥ (ΣΥ.Δ.Ν.Ε) Νικηταρά 25 Τ.Κ 68 131 Αλεξανδρούπολη Τηλ.

6943124050 e-mail sydne2015@yahoo.gr www. sydne2015.weebly.com ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΕΑΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ ΠΡΕΒΕΖΑΣ “MELLITUSCELIAC” Παπάγου 30 T.K48100 Πρέβεζα Τηλ. 6943770946, Τηλ.6979359262 e-mail: mellitusceliac@gmail.com

ενημερωθείτε στο www.elodi.org

5

ή αποστείλατε την παρακάτω αίτηση συνδρομής

Γίνετε ΔΩΡΕΑΝ συνδρομητές στο περιοδικό Σακχαρώδης Διαβήτης - Φροντίδα για όλους Aποστείλατε τα στοιχεία σας στο fax: 210 88 38 118, ή μπορείτε να αποστείλετε την αίτηση στα γραφεία της ΕΛΟΔΙ, Φερών 8, 104 34, Αθήνα ή ηλεκτρονικά στο www.elodi.org. Για περισσότερες πληροφορίες καλέστε στο 210 88 38 113 (09:00 - 13:00).

Στοιχεία συνδρομητή Όνομα - Επώνυμο: Διεύθυνση: Περιοχή:

ΤΚ:

Τηλέφωνο: e-mail: Υπογραφή: Επιθυμώ να λαμβάνω το περιοδικό: σε έντυπη μορφή σε ηλεκτρονική μορφή

Συναινώ στην αποθήκευση και διατήρηση των ως άνω στοιχείων μου από την ΕΛΟΔΙ, αποκλειστικά για την αποστολή του περιοδικού και σύμφωνα με το καταστατικό της

χρηστικα ΑΘΗΝΑ » Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Αττικόν», Β' Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Ρίμινι 1,ΤΚ 12462, Χαϊδάρι, Τ: 210 5831000, 2105832013 (εξωτ. ιατρείο) fax: 210 5326454 » Γ.Ν. Παίδων Αθηνών «Αγία Σοφία», Α' Παιδιατρική Κλινική Παν. Αθηνών, Μ. Ασίας & Θηβών, ΤΚ 11527, Αθήνα, Τ: 213 2013451, 210 7496312 (εξωτ. ιατρείο) fax: 210 7795538 » Γ.Ν. Αθηνών «Αλεξάνδρα», Β. Σοφίαs 80, ΤΚ 11528, Αθήνα, Τ: 210 7770501-4, (εξωτ. ιατρείο), Τ: 210 3381392, fax: 210 7770473 » Γ.Ν. Αθηνών «Γ. Γεννηματάς», Λ. Μεσογείων 154, ΤΚ 15669, Παπάγου, Τ: 210 7768000, 210 7768283 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 7705980 » Γ.Ν. Αθηνών «Ιπποκράτειο», Β' Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Β. Σοφίας 114, ΤΚ 11527, Αθήνα, Τ: 210 7769000, 213 2088333 (εξωτ. ιατρείο) fax: 213 2088646 » Περιφερειακό Γ.Ν. Αθηνών «ΚοργιαλένειοΜπενάκειο Ε.Ε.Σ.», Ερυθρού Σταυρού 1, Αμπελόκηποι, ΤΚ 11526, Αθήνα, Τ: 210 6414000, 210 6414737 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 6414800 » Γ.Ν. Παίδων Αθηνών «Π.& Α. Κυριακού», Λεωφ. Μεσογείων 24, ΤΚ 10024, Αθήνα, Τ: 213 2009800, 210 7726856 (εξωτ. ιατρείο), 213 2009856 » Γ.Ν. Αθηνών «Λαϊκό», Α' Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αγ. Θωμά 17, ΤΚ 11527, Αθήνα, Τ: 210 7456000, Τ: 210 7456874 (εξωτ. ιατρείο), 210 7456294 Τετ., 210 7456308 Πέμ., fax: 210 7791839 » Ν.Γ.Ν. «Ο Ευαγγελισμός», Ενδοκρινολογικό Τμήμα, Υψηλάντου 45, ΤΚ 10676, Αθήνα, Τ: 210 7201000, 210 7201258 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 7291808

Τ: 2313303316 (ραντεβού), 2310 9933369 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2310 994608 » Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο», Β' Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Κωνσταντινουπόλεως 49, ΤΚ 54642, Θεσσαλονίκη, Τ: 2310 89200, 2310 892101, 2310 892616, (εξωτ. ιατρείο), fax: 2310 856075 » Γ.Π.Ν. Θεσσαλονίκη «Παπαγεωργίου», Γ' Παθολογική Κλινική, Περιφ. Οδόs Θεσσαλονίκης, Ν. Ευκαρπία, ΤΚ 56403, Ν. Ευκαρπία Θεσσαλονίκης, Τ: 2313 323000 (εξωτ. ιατρείο) (εσωτ. 4226 ή 4248), fax: 2310321862 ΙΩΑΝΝΙΝΑ » Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, Λεωφ. Σταύρου Νιάρχου, ΤΚ 45500, Ιωάννινα, Τ: 26510 99111, 26510 99227 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2651046617 ΠΑΤΡΑ » Πανεπιστημιακό Γ.Ν. Πατρών, ΤΚ 26110, Πάτρα, Τ: 2610 999111, 2610 969149 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2610 969168

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ / ΑΤΤΙΚΗ & ΠΕΙΡΑΙΑΣ » Μαιευτικό Γυναικολογικό κέντρο Αθηνών «Έλενα Ε. Βενιζέλου», Πλ. Ε. Βενιζέλου, ΤΚ 11521, Αθήνα, Τ: 210 6402000, 210 6402261 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 6411156 » Π.Γ.Ν. Παίδων Αθηνών «Π.&Α. Κυριακού», Θηβών & Λεβαδείας 3, ΤΚ 11527, Αθήνα, Τ: 213 2009000, 213 2009310 (εξωτ. ιατρείο), fax: 213 2009429 » Ν.Γ.Ν.Α. «Σπηλιοπούλειο», Δ. Σούτσου 21, ΤΚ 10671, Αθήνα, Τ: 210 6410445, 213 2023418 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 6446951

» Ν.Γ.Ν. Αθηνών ΝΙΜΤΣ, Movήs Πετράκη 12, ΤΚ 11521, Αθήνα, Τ: 210 7288001, 210 7288111 (εξωτ. ιατρείο) fax: 210 7297958

» Γ.Ν.Μ. 1ο Νοσοκομείο ΙΚΑ (Μελισσιών), Τέρμα Ζαΐμη, ΤΚ 15127, Μελίσσια, Τ: 210 8106200, 210 8106262 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 8041837

» Γ.Ν. Αθηνών «Πολυκλινική», Πειραιώς 3, ΤΚ 10552, Αθήνα, Τ: 210 5276000, 210 5276222 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 5202944

» 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας, Π. Κανελλοπούλου 3, ΤΚ 15500, Χολαργός, Τ: 210 7463399, 210 7464093 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 7715690

ΠΕΙΡΑΙΑΣ » Γ.Ν.Π. «Άγιos Παντελεήμων», Δημ. Μαντούβαλου 3, ΤΚ 18484, Νίκαια, Τ: 213 2077000, 213 2077660 (εξωτ. ιατρείο), fax: 213 2076426 » Γ.Ν. Πειραιά «Τζάννειο», Αφεντούλη & Ζαννή 1, ΤΚ 18536, Πειραιάς, Τ: 210 4592000, 210 4592174 & 583, (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 4511709

» Γ.Ν.Ν.Θ. Αθηνών «Σωτηρία», Μεσογείων 152, ΤΚ 11527, Αθήνα, Τ: 210 7778611-19, 210 7763194 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 7778838 » Γ.Ν. Αθηνών «Σισμανόγλειο», Σισμανογλείου 1, Μαρούσι, ΤΚ 15126, Αθήνα, Τ: 210 8039001-60, 210 8039789 (εξωτ. ιατρείο), fax 210 8042700

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

» Γ.Ν.Ν. Αθηνών «Ελπίς», Δημητσάνης 7, ΤΚ 11522, Αθήνα, Τ: 210 6434001, 210 6494270 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 6445602

» Π.Γ.Ν.θ. «ΑΧΕΠΑ», Α' Παθολογική Κλινική Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Στ. Κυριακίδη 1, ΤΚ 54636, Θεσσαλονίκη,

» Γ.Ν. Βούλας «Ασκληπιείο», Βασ. Παύλου 1, ΤΚ 16673, Βούλα, Τ: 213 2163000, 2132163142 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 8923326

62 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

» Γ.Ν. Πειραιά «Aγιos Παντελεήμων», Ενδοκρινολογικό Τμήμα, Δ. Μαντούβαλου 3, Νίκαια, ΤΚ 18484, Νίκαια, Τ: 213 2077000, 213 2077448 (εξωτ. ιατρείο), fax.: 213 2076709 » Γ. Αντικαρκινικό Ν. Πειραιά «Μεταξά», Μπόταση 51, ΤΚ 18537, Πειραιάς, Τ: 213 2079670 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 4599774 » Γ.Ν.Α. «Γεώργιος Γεννηματάς», Λεωφ. Μεσογείων 154, ΤΚ 15669, Αθήνα, Τ: 213 2032000, 213 2032283-4, fax: 210 7705980 » Γ.Ν.Α. «Αγία Όλγα», Αγίας 'Ολγας 3-5, ΤΚ 14231, Ν. Ιωνία, Τ: 213 2057000, 213 2057222 (εξωτ. ιατρείο) » ΕΝ.Ε. «Θριάσιο», Λεωφόρος Γ. Γεννηματά, ΤΚ 19018, Μαγούλα, Τ: 213 2028000, 213 2028774 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 5551243 » Γ.Ν.Α. «Η Παμμακάριστος», Ιακωβάτων 43, ΤΚ 11144, Αθήνα, Τ: 210 2284851, 210 2001100, 210 2001344 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 2020002 » Ν.Γ.Ν.Α. «Αμαλία Φλέμινγκ», 25ns Μαρτίου 14, ΤΚ 15126, Μελίσσια, Τ: 210 8030303, 210 8038371 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 8038399 » Γ.Ν. Παίδων Αθηνών «Αγία Σοφία», Μ. Ασίας & Θηβών, ΤΚ 11527, Αθήνα, Τ: 210 7467000, 210 7467002 (εξωτ. ιατρείο), fax: 210 7797649 Ν. ΒΟΙΩΤΙΑΣ » Ν.Γ.Ν. Θηβών, Τσεβά 2, ΤΚ 32200, Θήβα, Τ: 22620 24444, 26623 50133 (εξωτ. ιατρείο), fax: 22620 25406 Ν. ΕΥΒΟΙΑΣ » Ν.Γ.Ν. Χαλκίδας, Γαζέπη 48, Χαλκίδα, ΤΚ 34100, Τ: 22210 21901-10, 22210 35259 (εξωτ. ιατρείο), fax: 22210 85131 » Κ.Υ. Καρύστου, Πολ. Κάτσικα 56, ΤΚ 34001, Κάρυστος, Ν. Ευβοίας, Τ: 22243 50100, 22243 50104 (εξωτ. ιατρείο) Ν. ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ Ν.Γ.Ν. Λαμίας, Παπασιοπούλου Τέρμα, ΤΚ 35100, Λαμία, Τ: 22310 63000, 22310 63087 (εξωτ. ιατρείο), fax: 22310 63324 Ν. ΦΩΚΙΔΟΣ » Ν.Γ.Ν. Άμφισσας, Οικισμός Δροσοχωρίου, ΤΚ 33100, Άμφισσα, Τ: 22650 28460, (εσωτ: 171), fax: 2265022086 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ / Ν. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ » Ν.Γ.Ν.Θ. «Άγιos Δημήτριος», Ελένης Ζωγράφου 2, ΤΚ 54634, Θεσσαλονίκη, Τ: 2313 322100, 2313 322427 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2313 322205 » Ν.Α.Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Άγιos Παύλος», Εθνικής Αντίστασης 161, Φοίνικας, TK 54625, Θεσσαλονίκη, Τ. 2310 493400 (τηλ. κέντρο), 2310 49353 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2310 451727

οδηγος διαβητολογικων κεντρων Ο οδηγός διαβητολογικών κέντρων είναι σύμφωνος με τα επίσημα στοιχεία του ΕΚΕΔΙ, όπως δημοσιεύτηκαν στις επίσημες λίστες του ΕΚΕΔΙ στις 7/7/2011.

» Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «ΑΧΕΠΑ», Β' Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Στ. Κυριακίδη 1,ΤΚ 54636, Θεσ/νίκη, 7/23/0 993111, 2310 993375-6 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2310 994803 » Ν.Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Γ. Γεννηματάς» (κεντρικό), Εθνικής Αμύνης 41, ΤΚ 54635, Θεσσαλονίκη, Τ: 2310 211221, fax: 2310 210401 » Β' Γενικό Νοσοκομείο ΙΚΑ Θεσσαλονίκης, (Παναγία), Ν. Πλαστήρα 22, ΤΚ 55132, Κρήνη Θεσσαλονίκης, Τ: 2310 476936, fax: 2310 438322 » Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο», Α' Παιδιατρική Κλινική Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Κωνσταντινουπόλεως 49, ΤΚ 54642, Θεσσαλονίκη, Τ: 2313 312000, 2310 892462 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2310 992784 » Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο», Α' Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Κωνσταντινουπόλεως 49, ΤΚ 54642, Θεσσαλονίκη, Τ: 2313 312000, 2310 892394 & 96 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2310819758 » Γ.Π.Ν. Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου», Α' Παθολογική Κλινική, Περιφ. Οδόs Θεσσαλονίκης, Ν. Ευκαρπία, ΤΚ 56403, Ν. Ευκαρπία Θεσσαλονίκης, Γ23/3 323000, 2310693251-2, (εξωτ. ιατρείο), fax: 2310 321862 » Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Γ. Παπανικολάου», ΤΚ 57010, Εξοχή, Θεσσαλονίκη, Τ: 2313 307000, 2313 307528 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2310 357603 » Θεαγένειο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, Αλεξ. Συμεωνίδη 2, ΤΚ 54351, Θεσσαλονίκη, Τ. 2310 898170 Ν. ΚΙΛΚΙΣ » Νοσοκομείο Γουμένισσας, Μαυροπούλου 9, ΤΚ 61300, Γουμένισσα, Ν. Κιλκίς, 7/234304/4//, 23433 50321 (εξωτ. ιατρείο), fax: 23430 428431 » Ν.Γ.Ν. Κιλκίς, Νοσοκομείου 1, ΤΚ 61100, Κιλκίς, Τ: 23413 51400,23413 51671 / 51498 (εξωτ. Ιατρείο), fax: 23413 51630 Ν. ΠΙΕΡΙΑΣ » Ν.Γ.Ν. Κατερίνns, 7ns Μεραρχίας 26, ΤΚ 60100, Κατερίνη, Τ: 23513 50200, 23513 50251 (εξωτ. ιατρείο), fax: 23513 50115 Ν. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ » Ν.Γ.Ν. Χαλκιδικής, ΤΚ 63100, Πολύγυρος, Τ: 23710 20101, 2371020248 (εξωτ. ιατρείο), fax: 23710 23781 Ν. ΔΡΑΜΑΣ » Γ.Ν.Ν. Δράμας, Τέρμα Ιπποκράτους, TK 66100, Δράμα, Τ: 25210 23351-55, 25210 61458, 61433, (εξωτ. ιατρείο), fax: 25210 21883 Ν. Καβάλας » Ν.Γ.Ν. Καβάλας, Ύψωμα Βασιλάκη, ΤΚ 65500, Περιοχή Αγ. Σύλλα, Καβάλα, Τ: 2513 501100, 2513 501231-2 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2513 501548

Ν. ΣΕΡΡΩΝ

Ν. ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

» Ν.Γ.Ν. Σερρών, 3ο χλμ Σερρών-Δράμας, ΤΚ 62100, Σέρρες, Τ 23210 94500, 23210 94567 (εξωτ. ιατρείο), fax: 23210 94713

» Ν.Γ.Ν. Καρδίτσας, Τέρμα Ταυρωπού, ΤΚ 43100 Καρδίτσα, Τ: 24410 65555, 24413 51222 (εξωτ. ιατρείο) fax.: 24410 26313

Ν. ΗΜΑΘΙΑΣ

ΘΡΑΚΗ /Ν. ΕΒΡΟΥ

» Γ.Ν.Ν. Βέροια, Ασωμάιων Βεροίας 5, ΤΚ 59100, Βέροια, Τ: 23310 59100, 23313 51141 (εξωτ. ιατρείο), fax: 23310 29920

» Π.Γ.Ν. Αλεξανδρούπολης, Δραγάνα, ΤΚ 68100, Αλεξανδρούπολη, Τ: 25510 74000, 25510 75520 (εξωτ. ιατρείο), fax: 25510 76420

» Ν.Γ.Ν. Νάουσας, Νοσοκομείου 3, ΤΚ 59200, Νάουσα, Τ: 23320 22200, 23320 59241 (εξωτ. ιατρείο), fax: 23320 23422 Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ » Ν.Γ.Ν. Κοζάνης «Μαμάτσειο», Μαμαισείου 1, ΤΚ 50100, Κοζάνη, Τ: 24610 67600, 24613 52647 (εξωτ. ιατρείο), fax: 24613 52630 Ν.ΠΕΛΛΗΣ » Ν.Γ.Ν. Γιαννιτσών, Τέρμα Λάμπρου Καισώνη, ΤΚ 58100, Γιαννιτσά, Τ: 23820 56200, 23820 56536 (εξωτ. ιατρείο), fax: 23820 26553 ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ / Ν. ΛΕΣΒΟΥ » Ν.Γ.Ν. Μυτιλήνης «Βοστάνειο», Ε. Βοσιάνη 48, ΤΚ 81100, Μυτιλήνη, Τ: 22510 57700, 22513 51540 (εξωτ. ιατρείο), fax: 22510 40366 Ν. ΣΑΜΟΥ » Ν.Γ.Ν. Σάμου «Άγιος Παντελεήμων», Κεφαλοπούλου 17, ΤΚ 83100, Σάμος, Τ: 22730 83100 (τηλ. κέντρο), 22730 83499 - 83136 (εξωτ. ιατρείο), fax: 22730 28968 / Κέντρο Υγείας Καρλοβασίου Τ: 22730 32222 ΗΠΕΙΡΟΣ / Ν. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ » Γ.Ν. Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα», Λεωφόρος Μακρυγιάννη, ΤΚ 45001, Ιωάννινα, Τ: 26510 80111, 26510 80444 - 80475 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2651031414 ΘΕΣΣΑΛΙΑ / Ν. ΛΑΡΙΣΑΣ » Πανεπιστημιακό Γ. Ν. Λάρισας, Μεζούρλο, ΤΚ 41110, Λάρισα, Τ: 2413 501000, 2413 5024308, 2431 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2410 611097

Ν. ΞΑΝΘΗΣ » Ν.Γ.Ν. Ξάνθης, Νεάπολη Ξάνθης, TK 67100, Ξάνθη, Τ: 25410 47100, 25410 47261-262 (εξωτ. ιατρείο), fax: 25410 72139 Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ » Ν.Γ.Ν. Κομοτηνήs, Σισμανόγλου 45, ΤΚ 69100, Κομοτηνή, Τ: 25313 51100, 25313 51465 (εξωτ. ιατρείο), fax: 25313 51527 ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ / Ν. ΖΑΚΥΝΘΟΥ » Ν.Γ.Ν. Ζακύνθου, ΤΚ 59200, Ζάκυνθος, Τ: 26950 59100, 26950 59221 (εξωτ. ιατρείο), fax: 26950 42520 Ν. ΛΕΥΚΑΔΑΣ » Ν.Γ.Ν. Λευκάδας, Βαλαωρίτου 24, ΤΚ 31100, Λευκάδα, Τ: 26450 38200, 26450 38284 (εξωτ. ιατρείο), fax: 26450 25377 ΚΡΗΤΗ / Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ » Γ.Ν. Ηρακλείου «Βενιζέλειο», Λ. Κνωσσού 363, ΤΚ 71409, Ηράκλειο Κρήτης, Τ: 2810 368000, 2810 368174 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2810 368684 » Πε..Πα.Γ.Ν. Ηρακλείου, Διασταύρωση Βουτών- Σταυρακίου, ΤΚ 71110, Βούτες Ηρακλείου, Τ: 2810 392111, 2810 392269 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2810542064 Ν. ΧΑΝΙΩΝ » Ν.Γ.Ν. Χανίων «Άγιος Γεώργιος», Δημοκρατίας 81, ΤΚ 73134, Χανιά, Τ: 28210 22000, 28210 22594 (εξωτ. ιατρείο), fax: 28210 71112, 28210 22394 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ / Ν. ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ

» Γ. Ν. Λάρισας, Τσακάλωφ 1, ΤΚ 41221, Λάρισα, Τ: 2410 230031, 2410 560384 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2410 535150

» Ν.Γ.Ν. Άργους, Κορίνθου 191, ΤΚ 21200, Άργος, Τ: 27513 60290, 27510 24455, 27510 64128 (εξωτ. ιατρείο), fax: 27510 24644

Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

Ν. ΑΡΚΑΔΙΑΣ

» Ν.Γ.Ν. Βόλου «Αχιλλοπούλειο», Πολυμερή 134, ΤΚ 38222, Βόλος, Τ: 24210 94200, 24213 51115 (εξωτ. ιατρείο), fax: 24210 36870

» Ν.Γ.Ν. Τρίπολης «Ευαγγελίστρια», Ερ. Σταυρού (Τέρμα), ΤΚ 22100, Τρίπολη, Τ: 2710 371700, 2710 371809 (εξωτ. ιατρείο), fax: 2710 338175

Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ

Ν. ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ

» Ν.Γ.Ν. Τρικάλων, Καρδίτσης 56, ΤΚ 42100, Τρίκαλα, Τ: 24313 50100, 24313 50721 (εξωτ. ιατρείο), fax.: 24310 37392

» Ν.Γ.Ν. Κορίνθου, Λ. Αθηνών 53, ΤΚ 20100, Κόρινθος, Τ: 27413 61400, 27413 61549 (εξωτ. ιατρείο), fax: 27410 20529, 27413 61300

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

63

ς τις τε μα λ ί ε τ Σ ς στο ς σα ι ε σ g τή di.or ερω @elo o f n i

ος ολόγ οκριν δ ν Ε η, κούλ Κου ς ο γ Γιώρ

Μας ρωτάτε - σας απαντάμε 1 Κινδυνεύουν όλα τα άτομα με διαβήτη να πάθουν διαβητικό πόδι; Από το σύνολο των ατόμων με διαβήτη προβλήματα στο πόδι εμφανίζει στην Ελλάδα ένα ποσοστό της τάξεως του 5%. Άρα δεν κινδυνεύουν όλα τα άτομα με διαβήτη να πάθουν διαβητικό πόδι. Κινδυνεύουν όμως, και είναι άτομα υψηλού κινδύνου, τα άτομα που έχουν περιφερειακή νευροπάθεια, δηλαδή απώλεια της αισθητικότητας στα κάτω άκρα ή και απόφραξη των αρτηριών των κάτω άκρων. Είναι ευθύνη των γιατρών που φροντίζουν τα άτομα με διαβήτη, ώστε από το σύνολο των ατόμων με διαβήτη που βλέπουν, να διαγιγνώσκουν τους ανθρώπους που έχουν απώλεια της αισθητικότητας ή περιφερική αρτηριοπάθεια. Αυτοί οι άνθρωποι θέλουν εκπαίδευση στην φροντίδα του ποδιού, μπορεί να χρειαστούν ειδικά υποδήματα και χρειάζονται και πιο τακτική ιατρική παρακολούθηση. Εάν εμφανιστεί ένα έλκος στα πόδια, τα καλύτερα αποτελέσματα για την ίαση τα έχουμε όταν τα άτομα αυτά απευθύνονται σε οργανωμένα ιατρεία διαβητικού ποδιού, όπου αντιμετωπίζονται από κοινού από διαβητολόγο, εάν χρειαστεί από αγγειοχειρουργό, ειδικό στις λοιμώξεις και από ποδολόγο. Και βέβαια οι πιθανότητες για ίαση είναι τεράστιες.

2 Πόσο αξιόπιστο είναι το FreeStyle Libre και εάν πρέπει να αντικατασταθεί εξ’ ολοκλήρου από το σύστημα μέτρησης ζαχάρου; To ως άνω σύστημα μέτρησης του σακχάρου είναι αξιόπιστο όσον αφορά την επαναληψιμότητα των μετρήσεων, δηλαδή παρατηρείται μικρή διαφορά στις τιμές σακχάρου όταν αυτό μετριέται πολλές φορές στο ίδιο δείγμα. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά τα οποία πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη όταν αξιολογούμε τα αποτελέσματα του σακχάρου με το σύστημα αυτό στην καθημερινή εφαρμογή του. Ειδικότερα, το σύστημα αυτό μετράει την συγκέντρωση του σακχάρου στο διάμεσο υγρό (το υγρό ανάμεσα στα κύτταρα) και όχι κατευθείαν στο αίμα. Οι αλλαγές στο σάκχαρο του αίματος χρειάζονται κάποιο χρόνο (περίπου 10 λεπτά) μέχρι να φανούν στο διάμεσο υγρό. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην περίπτωση της υπογλυκαιμίας, ή της επικείμενης υπογλυκαιμίας, όπου η ελάττωση του σακχάρου στο αίμα καθυστερεί να φανεί στο διάμεσο υγρό και κατά επέκταση στο μετρητή του ατόμου με συμπτώματα υπογλυκαιμίας. Στην περίπτωση αυτή, και γενικότερα στις περιπτώσεις απότομης αλλαγής των επιπέδων σακχάρου που δεν συμφωνούν με την κλινική εικόνα, είναι απαραίτητος ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα με τον παλιό γνωστό τρόπο. Συμπερασματικά, στα άτομα με διαβήτη η παρακολούθηση του σακχάρου με το σύστημα FreeStyle Libre δεν καταργεί την ανάγκη διατήρησης του παλιού τρόπου μέτρησης του σακχάρου στο αίμα, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις υπογλυκαιμίας.

64 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ 10-12/2016

ΝΕΟ Να βλέπετε πώς οι καθημερινές σας δραστηριότητες επηρεάζουν τη γλυκόζη στο αίμα σας. Αυτό είναι διαφωτιστικό.

Δείτε τον διαβήτη σας κάτω από ένα νέο φως. Με τον έξυπνο μετρητή CONTOURTMNEXT ONE και την εφαρμογή CONTOUR®DIABETES μπορείτε να: ● Λαμβάνετε εξαιρετικά ακριβή αποτελέσματα μέτρησης και άμεση πληροφόρηση για το αν αυτά είναι εντός, κάτω ή πάνω από τον στόχο σας μέσω της λειτουργίας smartLIGHT1,2 ● Καταχωρείτε εύκολα ημερήσιες δραστηριότητες για να σας βοηθάει να κατανοήσετε πώς αυτές επηρεάζουν τη γλυκόζη στο αίμα σας και να διαχειρίζεστε τον διαβήτη σας πιο έξυπνα ● Μοιράζεστε τα αποτελέσματά σας με τον γιατρό σας βοηθώντας σας να κάνετε πιο εστιασμένες συζητήσεις μαζί του

Ρίξτε φως στον διαβήτη σας

Μιλήστε σήμερα με τον επαγγελματία υγείας σας για να μάθετε περισσότερα για τον μετρητή CONTOUR™NEXT ONE ή επισκεφτείτε το www.contournextone.gr Αναφορές: 1. CONTOUR™NEXT ONE Οδηγός Χρήστη. 2. Christiansen M et al. Accuracy and user performance evaluation of a new blood glucose monitoring system in development for use with CONTOUR™NEXT test strips. Poster presented at the 15th Annual Meeting of the Diabetes Technology Society (DTS); October 22–24, 2015; Bethesda, Maryland, USA. Το Ascensia, το λογότυπο Ascensia Diabetes Care, το CONTOUR και το smartLIGHT είναι εμπορικά σήματα της Ascensia Diabetes Care Holdings AG. Το Apple και το λογότυπο Apple είναι εμπορικά σήματα της Apple Inc., καταχωρημένα στις Η.Π.Α. και σε άλλες χώρες. Το App Store είναι σήμα υπηρεσιών της Apple Inc. Το Google Play και το λογότυπο Google Play είναι εμπορικά σήματα της Google Inc. © Copyright 2016 Ascensia Diabetes Care Holdings AG. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Κωδικός: L.GR.ADC.09.2016.45125