Medisch dossier 1706 by Uitgeverij The Optimist BV

Jaargang 17 N o6 Juli/aug 2015

los nummer E 7,50

JAARGANG 14 NO 14 JANUARI 2012

Tai chi

Lichaam en geest in balans

Darmklachten Zo gaat u ze te lijf

Reuma

De verrassende genezing van artritis en reuma zit mogelijk in uw darmen

Staar

Wat kunt u ertegen doen?

Medisch dossier | Juli/aug 2015

|||inhoud|||

|||colofon|||

18 Over MediscH dOssier Medisch Dossier is de Nederlandse vertaling en bewerking van het Britse maandblad What Doctors Don’t Tell You. Hiermee bieden we onafhankelijke informatie over zowel de risico’s en gevaren van medicijnen en behandelingen als over de beloften van mogelijke alternatieven. Ons doel: patiënten stimuleren hun gezondheid meer in eigen hand te nemen. Medisch Dossier verzet zich niet tegen de reguliere geneeskunde, maar stimuleert de samenwerking tussen artsen en patiënten. Toonaangevende medische vaktijdschriften vormen de bron van onze artikelen, zodat alle informatie is gebaseerd op gevestigd wetenschappelijk onderzoek. De redactie van Medisch Dossier bevindt zich in Engeland; Uitgeverij The Optimist BV verzorgt uitsluitend de Nederlandse vertaling en administratie. De redactie is in het Engels bereikbaar via www.wddty.com Hoofdredactie: Bryan Hubbard en Lynne McTaggart Coördinatie: Els Kwaks Vertaling: Taalpraktijk Mieke Prins en Titia Meesters Corrector: Diana Korpershoek Artdirector: Carl de Vaal Vormgeving: Saskia Geleedts Uitgever: Hanneke Hogerheijde Drukwerk: Ten Herkel BV, Loosdrecht Redactieraad internationaal: Dr. John Mansfield, Dr. Leo Galland, Dr. Alan Franklin, Dr. Patrick Kingsley, Dr. Jean Monro, Dr. J. Anthony Morris,

4 10 12 15 18

dOssier reuMA Het klinkt misschien onwaarschijnlijk, maar reuma en artrose zijn soms te genezen door uw lichaam te ontdoen van ongewenste beestjes in uw darmen.

nieuws Spieren trainen met denkkracht; homeopathie bij kanker; bewondering werkt ontstekingsremmed; en meer

licHAAM en geest in bAlAns Geef uw lichaam en geest een oppepper met een paar simpele tai chi-oefeningen.

giArdiAsis Wat u kunt doen ter voorkoming van deze infectie, die darmklachten veroorzaakt.

vrAAg en AntwOOrd Wat kan ik doen tegen staar?

Annemarie Colbin, Anne Gaskell (La Leche League), Janet Balaskas, Dr. J. Levenson, Dr. Ellen Grant, Dr. Melvyn Wehrbach, Dr. Michel Odent, Dr. Keith Mumby, Dr. J. Wright, Prof. Gordon Stewart, Dr. Vickie Rippere, Dr. Anthony Newburry, Sally Bunday

AbOnneeservice Postbus 105, 2400 AC Alphen aan den Rijn Tel. 0172 476085 medischdossier@spabonneeservice.nl www.medischdossier.org/abonneeservice

Redactieraad Nederland: Jan C. van Beek, arts en manueel geneeskundige, Robert K.T.H. Trossèl, arts.

ArcHief De eerste editie van Medisch Dossier verscheen in 1999. Via www.medischdossier.org kunt u oude nummers voor vijf euro exclusief verzendkosten per stuk nabestellen. Wanneer u abonnee bent, heeft u via uw abonneecode gratis toegang tot het digitale archief, dat al het gepubliceerde materiaal vanaf 2004 bevat.

AbOnneMenten Een jaarabonnement op Medisch Dossier (tien nummers) kost € 68,25 en geeft u onbeperkt toegang tot het digitale archief op www.medischdossier.org. Abonnementen kunnen op elk moment ingaan. Indien drie maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch verlengd. Adreswijzigingen en opzeggingen kunnen uitsluitend schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Nieuwe abonnees ontvangen binnen vier weken na aanvraag hun eerste nummer. Adreswijzigingen graag vier weken van tevoren doorgeven per post of e-mail. Uitgeverij The Optimist BV behoudt zich het recht voor een keer per jaar een prijsindexatie toe te passen. Wij nemen uw gegevens op in een gegevensbestand. Deze gegevens worden gebruikt voor de met u gesloten overeenkomsten, zoals de abonnementenadministratie van de uitgeverij. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of het doen van aanbiedingen van Uitgeverij The Optimist BV of van door ons zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Mocht u hiertegen bezwaar hebben, stelt u ons hiervan dan per post of via e-mail op de hoogte.

disclAiMer Hoewel aan de voorbereiding van deze uitgave alle zorg is besteed, kan de uitgever niet verantwoordelijk worden gehouden voor eventuele schade of leed, veroorzaakt door behandelingen, advies of informatie gepubliceerd in dit nummer. Alvorens een behandeling te ondergaan is het raadzaam om een specialist te raadplegen. © Uitgeverij The Optimist BV. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en openbaar worden gemaakt zonder toestemming van de uitgever. Deze nieuwsbrief wordt uitgebracht onder licentie van WDDTY Publishing Ltd (UK). Alle rechten op het gelicentieerde materiaal behoren toe aan WDDTY Publishing Ltd. Het materiaal mag niet worden gereproduceerd, als geheel of in delen, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van WDDTY Publishing Ltd. De naam What Doctors Don’t tell You is eigendom van WDDTY Publishing Ltd.

Het zijn maar vitaminen De scène zou niet misstaan in een misdaadserie. Speciale eenheden met camouflagepakken en nachtzichtbrillen vallen een huis binnen en arresteren de geschrokken eigenaar, gespeeld door Mel Gibson, die in zijn kamerjas in de keuken staat en een potje vasthoudt met daarin – zo lijkt het – illegale smokkelwaar. ‘Hé jongens’, zegt de bange man terwijl het arrestatieteam met een lamp in zijn gezicht schijnt. ‘Hé, het zijn maar vitaminen.’ De mannen zijn niet onder de indruk. De man probeert hen nog steeds te overtuigen als hij al in de boeien geslagen wordt: ‘Vitamine C, je weet wel, net als in sinaasappels?’ Het filmpje dateert uit 1992 en roept burgers op in actie te komen tegen de wetgeving in Amerika, waar de FDA – de Amerikaanse gezondheidsautoriteit – vitaminen en andere voedingssupplementen tot medicijn wilde bestempelen. Daardoor zouden ze op dezelfde manier getest en gereguleerd moeten worden als andere geneesmiddelen, en niet meer vrij verkrijgbaar zijn. De FDA, zo vertelt het filmpje, was al bij artsen en gezondheidswinkels binnengevallen. Zou het binnenvallen bij particulieren de volgende stap zijn? De Amerikanen waren daar in elk geval bang voor en deze reclame zorgde, samen met andere goed georganiseerde publieke acties, voor brede steun voor een nieuwe wet in 1994 die de Amerikanen vrije toegang gaf tot voedingssupplementen en informatie over die producten. Ondanks de steun voor die wet blijft de Amerikaanse overheid, net als de Europese Unie, haar best doen om vat te krijgen op de enorme markt aan natuurlijke medicijnen. Ook de farmaceutische industrie probeert via lobbyisten invloed uit te oefenen. Zo ontdekte What Doctors Don’t Tell You, het Britse moederblad van Medisch Dossier, onlangs dat de kogelvrije vesten weer uit de kast werden gehaald toen onderzoekers van het MHRA, de Britse registratieautoriteit voor geneesmiddelen, onaangekondigd het nieuwe laboratorium van Immuno Biotech binnenvielen. Ze namen tienduizend flacons van het natuurlijke eiwit GcMAF in beslag en het laboratorium werd al gesloten voordat het ooit open was gegaan. In de aprileditie van Medisch Dossier stond een artikel over GcMAF: het is een van de veelbelovende nieuwe behandelingen van kanker. Het onder valse voorwendselen sluiten van de fabriek waar deze ‘supermolecuul’ gemaakt wordt, terwijl er zo weinig andere werkzame behandelingen voor kanker bestaan, is niets anders dan een schending van mensenrechten. In Groot-Brittannië woedt de discussie voort. Er werd een wetsvoorstel ingediend dat het mogelijk moest maken om experimentele behandelingen van kanker uit te proberen zonder het risico te lopen op rechtsvervolging. Maar het voorstel werd weggestemd. Desondanks blijven wij ons best doen om het gebruik van natuurlijke geneesmiddelen opnieuw op de politieke agenda te krijgen. En we blijven u uiteraard informeren over natuurlijke en nieuwe behandelingen, en over wat u zelf kunt doen om bepaalde aandoeningen te voorkomen en bestrijden. Zo vindt u in deze editie een artikel over het verband tussen reuma en darmbacteriën. Lees welke stappen u kunt zetten in de strijd tegen reuma. En in het vraag-en-antwoordartikel leest u welke voedingssupplementen en dieetaanpassingen kunnen helpen tegen staar. Lynne McTaggart en Bryan Hubbard

|||van||de||hoofdredactie|||

Medisch dossier | Juli/aug 2015

|||dossier|reuma||| |||door:|cate|montana|||

Medisch dossier | Juli/aug 2015

Reuma de baas

Het klinkt misschien onwaarschijnlijk, maar reuma en artrose zijn soms te genezen door uw lichaam te ontdoen van ongewenste beestjes in uw darmen. Het idee is niet nieuw. Artsen en onderzoekers brengen artritis en andere reumatische aandoeningen al sinds het begin van de twintigste eeuw in verband met een problematische darmflora. ‘Artritis is bekend als een complicatie van enkele tropische ziekten… [zoals] bacteriële dysenterie en schimmelinfecties’, schreven Julia Morgan en Bernard Comroe in een artikel dat in 1946 werd gepubliceerd in het tijdschrift Annals Of Internal Medicin e.1 In 1975 kwam de microbioloog Roger WyburnMason (die inmiddels is overleden) op een congres over chemotherapie in Londen met de spectaculaire ontdekking dat protozoën (eencellige micro-organismen) de oorzaak zijn van reumatische ziekten. Er is nooit goed nagegaan of de ontdekkingen van deze vooraanstaande onderzoeker kloppen. Maar het dieetvoorschrift voor reumatoïde artritis (RA) dat door artsen van de Arthritis Trust of America (het Amerikaanse Reumafonds) wordt toegepast, heeft de ziekte bij duizenden mensen met RA verbeterd of zelfs genezen. In de jaren negentig van de vorige eeuw kwam er meer aandacht voor het verband tussen de darmflora en een scala aan auto-immuunziekten, zoals RA, systemische lupus, diabetes type 1, de ziekte van Crohn en andere inflammatoire darmziekten (IBD). Dit verband vormde de basis voor niet alleen respectabele maar ook veelbelovende onderzoekslijnen. Er verschenen vaker artikelen met titels als ‘Vroege polyartritis als uiting van een darminfectie met Strongyloides stercoralis’, dat in 2003 werd gepubliceerd door de Britse Vereniging voor Reumatologie. Het duurde echter nog tot 2013 voordat Frank Lipman, een Amerikaanse arts uit New York, de publiciteit zocht met artikelen over zijn patiënt Seamus Mullen, een gevierde New Yorkse restauranthouder. Zijn artikelen verschenen in gewone tijdschriften en kranten, waardoor het verband tussen RA en parasieten bredere bekendheid kreeg.

Medisch dossier | Juli/aug 2015

|||dossier|reuma|||

MicrObiOOM In 2007 werd bij Mullen de diagnose ‘reumatoïde artritis’ gesteld. Toen hij uiteindelijk in de praktijk van Lipman verscheen, was hij een vermoeide man met overgewicht en chronische pijn. Lipman behandelde hem voor zijn auto-immuunziekte en ontdekte ook dat hij aan parasitaire infecties leed. Daarom ging Lipman ook aan de slag om zijn microbioom – de populatie micro-organismen in zijn lichaam – met behulp van goede voeding, medicijnen en kruiden te herstellen en te stabiliseren. ‘Ik heb in de loop der jaren honderden patiënten gezien met systemische artritisklachten [klachten in het hele lichaam] die hier goed op reageerden’, zegt Lipman. ‘Afhankelijk van de ernst, kan het vele maanden duren om te genezen. Bij Seamus Mullen duurde het bijvoorbeeld zeker een halfjaar. Maar als het niet ernstig is en je bent er vroeg bij, voelen patiënten zich al na een maand veel beter.’ Lipman combineert westerse geneeskunde met alternatieve therapieën, en legt daarbij sterk de nadruk op een gezond dieet zonder bewerkte voedingsmiddelen en suikers. Hij denkt dat een dysbiose (verstoring van het normale evenwicht in het microbioom) de oorzaak is van ontstekingsklachten en vaak ook

Er zijn zelfs meer bacteriecellen dan menselijke cellen in ons lichaam aanwezig van auto-immuunproblemen. Het microbioom kan worden hersteld door het behandelen van parasieten, ‘slechte’ bacteriën of gisten, en vaak door een combinatie van deze drie. ‘Ik begin altijd met het dieet door voedingsmiddelen te elimineren die ontsteking uitlokken of bevorderen, of die moeilijk te verteren zijn. Vervolgens schrijf ik probiotica voor en voedingsmiddelen die helpen om de binnenbekleding van de darmen te herstellen. Helaas tasten we in dit stadium nog in het duister over

de vraag wat we moeten gebruiken om de ziekteverwekkers te doden, omdat er geen goede tests bestaan om vast te stellen welke ziekteverwekkers precies de oorzaak van het probleem zijn. Ik begin daarom altijd met kruidenmiddelen tegen micro-organismen. Pas als die niet werken, ga ik over op farmaceutische middelen tegen parasieten, schimmels of bacteriën.’ Patiënten zoals Mullen zijn tegenwoordig het levende bewijs dat deze behandeling voor RA – dezelfde die Wyburn-Mason in de jaren zeventig van de vorige eeuw gebruikte – zeer effectief is. Lipman vertelt trots dat er nu geen RA-markers meer in het bloed van Mullen meetbaar zijn, dat zijn gewrichten gezond zijn, dat hij geen pijn heeft en dat hij zich uitstekend voelt. Ze Zitten OverAl Er wordt steeds meer onderzoek uitgevoerd naar het verband tussen de gezondheid van de darmen en reuma. Zo hebben onderzoekers van de medische faculteit van de Universiteit van New York onlangs ontdekt dat bij 75 procent van de mensen met pas ontstane, niet-behandelde RA, de bacterie Prevotella copri in het darmkanaal aanwezig is, en dat er minder van de verschillende nuttige micro-organismen, zoals Bacteroïdes, aanwezig waren.2 Een direct oorzakelijk verband tussen P. copri en RA is nog niet aangetoond, maar er wordt nog steeds onderzoek naar gedaan. Mensen en micro-organismen hebben miljoenen jaren samen bestaan; er leven triljoenen micro-organismen in het menselijk lichaam. Er zijn zelfs meer bacteriecellen dan menselijke cellen in ons lichaam aanwezig. Die bacteriën doen heel veel goeds voor ons: van het helpen bij het beschermen tegen infecties tot het bijdragen aan de spijsvertering. Er zijn grote projecten gestart, zoals het Human Microbiome Project (HMP) van het Amerikaanse onderzoeksinstituut NIH, om de rol van microbiële gemeenschappen in het menselijk lichaam beter te begrijpen. Het HMP zoekt ook naar verbanden tussen veranderingen in dit aloude microbioom en de gezondheid van mensen. Er is geopperd dat behandeling met probiotica kan worden ingezet voor een breed scala aan darmstoornissen, waaronder het prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Op dit moment zijn er onderzoeken die erop wijzen dat fecale transplantatie (‘poeptransplantatie’) gunstig kan werken bij diarree als gevolg van antibioticagebruik en bij infectie met Clostridium difficile.3 Al met al is de wetenschappelijke belangstelling

Medisch dossier | Juli/aug 2015

voor het belang en de rol van deze weinig begrepen, inwendige metgezellen van de mens sterk toegenomen. veelvOOrkOMende infecties De directeur van de Amerikaanse CDC (Centers for Disease Control and Prevention), Tom Frieden, zegt dat parasieten veel vaker voorkomen in ontwikkelde landen dan men denkt. Recente schattingen wijzen erop dat wereldwijd meer dan een miljard mensen zijn geïnfecteerd met Ascaris lumbricoides, 795 miljoen mensen met Trichuris trichiura en 740 miljoen mensen met haakwormen. ‘Parasitaire infecties door helminthen [wormen] en protozoën in de darmen behoren tot de meest voorkomende infecties bij mensen in ontwikkelingslanden’, zegt het hoofd van het laboratorium voor parasitologie in Bangladesh, Rashidul Haque.4 De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat wereldwijd elk jaar ongeveer vijftig miljoen mensen een infectie met amoeben oplopen, van wie er jaarlijks ongeveer veertigduizend tot honderdduizend overlijden. Aan deze feiten kunnen we net zo min ontkomen als aan de parasieten zelf. Wij leven nu eenmaal in een globaliserende samenleving, en onze parasieten verspreiden zich met ons over de wereld. Ze worden gemakkelijk overgebracht als we fruit uit Zuid-Amerika en uit China eten, als we een openbaar toilet gebruiken, en zelfs als we een bloedtransfusie krijgen. Amerikaanse troepen die terugkwamen van de Golfoorlog mochten geen bloed doneren vanwege de parasitaire ziekte leishmaniasis (berglepra), die door woestijnzandvliegen wordt verspreid. Wij houden van onze huisdieren en we zien ze niet graag als mogelijke dragers van ziekten. Als gevolg hiervan slaapt naar schatting 45 procent van alle honden en 62 procent van alle katten in het bed van hun baasje, waardoor mensen aan tientallen ziekten worden blootgesteld − van leptospirose en haakwormen tot salmonellose en toxoplasmose. Hoewel niet bewezen, wordt de protozo Blastocystis hominis mogelijk van dieren op mensen overgedragen door het inslikken van besmet water. In een rapport uit 2012 wordt het geval beschreven van een Spaanse vrouw van 45 jaar die binnenkwam voor een behandeling voor gewrichtspijn en rugpijn, artritis (alleen in haar linkerknie) en een pijnlijk, rood oog. Ze had veel gereisd en was in India, Nepal, Kenia, Tanzania, Myanmar (Birma) en Egypte geweest. Hoewel in haar medische dossier een terugkerende lintworminfectie stond vermeld, evenals het feit dat B. hominis in haar ontlasting was aangetroffen, werden in geen enkele kweek van haar gewrichtsvloeistof, bloed, urine en ontlasting, bacteriën of parasieten gevonden. Bloedonderzoek wees ook uit dat er geen reumafactor aanwezig was. Ze was echter wel positief voor HLAB27: een testuitslag die vaak wijst op de ziekte van Bechterew, een chronische ontstekingsziekte die de gewrichten van de wervelkolom aantast. In de periode tussen deze

Als u vermoedt dat u parasieten hebt We kunnen jarenlang rondlopen met parasieten in onze darmen zonder het te merken. De aanwezigheid van wormen of eitjes in de ontlasting is wel een duidelijk teken. Andere lichamelijke symptomen zijn: diarree; gasvorming of opgeblazen gevoel; buikpijn; bloed en/of slijm in de ontlasting; jeuk rond de anus of de schaamlippen; onverklaarbaar gewichtsverlies of het lukt juist niet om af te vallen.

onderzoeken en de ooginfectie, werd de diagnose reactieve artritis als gevolg van infectie met B. hominis gesteld. Ze werd daarna met succes behandeld. Rondwormen (nematoden) kunnen ook van dieren op mensen worden overgedragen. Draadwormen (worden overgebracht van mensen op mensen, van mensen op dieren, en weer van dieren op mensen) hebben naar schatting wereldwijd honderd miljoen mensen geïnfecteerd. Onderzoekers van de VU in Amsterdam hebben ontdekt dat de rondworm S. stercoralis jarenlang onopgemerkt aanwezig kan zijn in het lichaam, totdat het afweersysteem van de gastheer of -vrouw door een ziekte of door medicijngebruik (corticoïden) verzwakt wordt en deze nematoden snel kunnen gaan groeien, waarna symptomen van reuma ontstaan. Zo werd een man van 35 jaar in het ziekenhuis opgenomen met gewrichtspijn die steeds erger werd, ondanks behandeling met niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s). Hij had geen reumafactor in zijn bloed. Pas na herhaalde tests van zijn ontlasting werden larven gevonden, en kon hij met succes behandeld worden. een lAstige diAgnOse Hoe een infectie met parasieten zich precies tot artritis ontwikkelt, is niet bekend. Spaanse onderzoekers zeggen dat er verschillende manieren zijn waarop B. hominis en andere parasieten, gewrichtsziekte kunnen veroorzaken. ‘Het kan zijn dat volwassen organismen, larven of eieren van een parasiet vanuit naastliggende botten of spieren, via het bloed of het lymfestelsel, plaatselijk in een gewrichtsholte doordringen. Deze organismen kunnen ook een immuunreactie op de aanwezigheid van de parasiet in de omliggende weefsels uitlokken, zonder dat ze feitelijk in het gewricht zelf doordringen.’5 Er zijn larven van Strongyloides gevonden in een monster van de synoviale membraan, het vlies dat onze gewrichten bekleedt. Dit wijst op een infectieus type artritis. De schrijvers van het rapport beschouwden dit echter als een geval van ‘reactieve artritis’: een reactie op een infectie met grote aantallen larven die in het hele lichaam aanwezig waren. Reactieve artritis wordt gedefinieerd als een acute

Medisch dossier | Juli/aug 2015

|||dossier|reuma|||

gewrichtsontsteking veroorzaakt door een infectie van de darmen, urinewegen of geslachtsorganen. Vanaf het begin van de infectie duurt het meestal ongeveer een maand voordat artritis ontstaat. Tekenen van infectie worden gezien als een belangrijk kenmerk van reactieve artritis. Dit geldt ook voor acute enthesitis (ontsteking op de aanhechtingsplaats van pezen en ligamenten op het bot).

Stappenplan Met dit antiparasietenplan zijn mensen voorgoed van hun artritis afgekomen: stAp 1: begin Met een geneZend dieet Uw dieet aanpassen, is het eerste dat u moet doen om uw darmflora te stabiliseren en verbeteren, en de ontsteking door artritis te verminderen. • Volg een ontstekingverminderend dieet en eet veel groenten en fruit die ontsteking tegengaan, zoals broccoli, groene bladgroenten, felgekleurde groenten en zoete aardappelen. Eet diepzeevis zoals zalm, kabeljauw en heilbot, en ook biologische kip en kalkoen. Eet veel rood zomerfruit (aardbeien, blauwe bessen, bosbessen, frambozen en kersen) en appels, bananen en mango’s, maar vermijd sterk zure (citrus)vruchten. • De volgende voedingsmiddelen moet u uitbannen: bewerkt, gebakken of gefrituurd voedsel, suiker, sojaproducten, gluten, kunstmatige zoetstoffen, mononatriumglutamaat (ve-tsin), kunstmatige kleur- en smaakstoffen, maïs, geharde plantaardige vetten (gehydrogeneerde oliën) en alle frisdranken met prik. • Gebruik geen rood vlees, zuivel, alcohol, granen, brood, pasta en cafeïne. • Kies voor biologische producten. • Gebruik bij het koken (biologische) ‘extra vergine’ olijfolie voor bereidingen bij lage temperatuur, en biologische kokosolie, avocado-olie, boter, geklaarde boter (ghee) of reuzel voor bereidingen bij hoge temperatuur. • Zorg dat de verhouding van omega6-vetzuren en omega3vetzuren in uw voeding ongeveer 4:1 is. • Gebruik probiotica, zoals ongezoete kefir die u zelf maakt van rauwe melk – niet het gezoete product uit de winkel. Eet (ongezoete) yoghurt met probiotica die levende Lactobacillus bevat, en gefermenteerde voedingsmiddelen zoals zuurkool, om na een kuur van antibiotica of andere geneesmiddelen, het herstel van een gezonde darmflora te bevorderen. stAp 2: ruiM pArAsieten Op Als u vermoedt dat u parasieten hebt, denk dan niet dat u onmiddellijk naar de apotheek moet om resultaat te boeken. Er zijn veel kruidenpreparaten waarmee u parasieten krachtig kunt bestrijden. Natuurlijk is het altijd het beste om een therapeut met kennis van parasitaire aandoeningen en manieren om parasieten te bestrijden (bijvoorbeeld een arts met kennis van natuurgeneeswijzen) te zoeken om u hierbij te helpen. Wij noemen hieronder alvast enkele eenvoudig te verkrijgen natuurlijke middelen om infecties met parasieten te bestrijden.

Artsen in de moderne westerse wereld weten niet zo veel van parasitologie, ze hebben weinig ervaring met tropische ziekten en zijn zich vaak niet bewust van de grote aantallen micro-organismen en parasitaire ziekten die de westerse mens het leven zuur kunnen maken. Als de ontlasting wordt onderzocht, zijn de resultaten vaak misleidend. In de twee hierboven genoemde gevallen werd de ontlasting meerdere

Artemisia annua (zomeralsem) is een kruid tegen malaria. De werkzame stof, artemisine, is een veelbelovend middel gebleken tegen schistosomiase en clonorchiase, die worden veroorzaakt door trematoden (‘bloedbotten’). Het wordt vaak gebruikt in combinatie met het geneesmiddel praziquantel.1 Artemisia absinthium (absintalsem) wordt vaak gebruikt met tinctuur van zwarte walnoot (zie hieronder), om zowel parasieten in het larvestadium als volwassen parasieten te doden. Mag niet worden gebruikt tijdens zwangerschap of borstvoeding, of bij allergie voor planten uit de familie van de composieten. berberis vulgaris (zuurbes) en het werkzame bestanddeel hiervan, berberine, kunnen effectief zijn tegen infecties met bacteriën, virussen en gisten, candidiase en infecties van de urinewegen en blaas. Zwarte walnoot: de tinctuur hiervan kan worden gebruikt voor de behandeling van parasitaire worminfecties, difterie en syfilis. caprylzuur is een vetzuur dat onder andere voorkomt in kokosolie. Het wordt gebruikt bij patiënten met dysbiose, vooral bij aanwezigheid van schimmels of gisten. cranberry, zoals onbewerkt cranberrysap (ongezoet), heeft een uitstekende naam als huismiddel tegen urineweginfecties (UWI’s). Volgens het Amerikaanse College voor Verloskunde en Gynaecologie kan het drinken van ongezoet cranberrysap, de symptomen van UWI verminderen. Hypericum perforatum (sint-janskruid) kan worden gebruikt voor de behandeling van infecties met parasieten, blaasinfecties en diarree. Raadpleeg wel eerst een arts wanneer u zwanger bent, borstvoeding geeft of een of meer van de volgende geneesmiddelen gebruikt: antidepressiva, middelen om afstoting van een transplantaat te voorkomen, de pil, hartmedicijnen of middelen voor de behandeling van hiv. stAp 3: Herstel de geZOndHeid vAn uw dArMen Zorg na het bestrijden van darmparasieten (of na een kuur met antibiotica en andere medicijnen) voor een langdurig gezonde en stabiele darmflora door regelmatig probiotica te gebruiken. Hoewel u probiotica kunt innemen via voedingssupplementen, is het veel beter om ze via natuurlijk voedsel binnen te krijgen: zelfgemaakt wint het altijd van commerciële merken. Zelfgemaakte kefir kan wel zestig verschillende probioticastammen bevatten, terwijl die uit de winkel (gezoete en gepasteuriseerde kefir) slechts een stuk of tien soorten bevat. lactobacillus acidophilus bevordert een evenwichtige darmflora en biedt daarmee een gezonde bescherming tegen parasieten. bifido-bacteriën helpen om de bacteriepopulaties in het lichaam in evenwicht te houden en kunnen de verspreiding van ongezonde bacteriën en gisten helpen voorkomen. saccharomyces boulardii wordt veel gebruikt om de microflora

Medisch dossier | Juli/aug 2015

malen onderzocht, maar de uitslagen van die tests waren telkens negatief. De reden hiervoor is simpel: de parasieten leggen eieren en sterven daarna, dus de parasieten zijn niet altijd te vinden in de monsters die worden getest. Maar hun eieren komen een tijd later allemaal tegelijk uit. Daarnaast verblijven sommige parasieten in het bovenste deel van het maag-darmkanaal: het is vaak moeilijk om hun aanwezigheid op

in de darmen te verbeteren en bij aandoeningen als acute diarree, prikkelbaredarmsyndroom (PDS) en inflammatoire darmziekte (IBS). stAp 4: sluit cAndidA uit Overmatige groei van de, normaal onschadelijke, gistachtige schimmel Candida kan enorme schade aanrichten in de darmen. Mogelijk is Candida echter slechts een van de schuldige micro-organismen: mensen die lijden aan wat ‘candidiase’ wordt genoemd, kunnen meerdere, heel verschillende problemen hebben, waaronder de problemen die in dit artikel worden beschreven. U moet zeker aan Candida denken als er geen verbetering optreedt met een paleodieet (oerdieet). Dit is in principe hetzelfde als het hierboven beschreven ontstekingverminderende dieet, behalve dat rood vlees en scherpe specerijen in een paleodieet zijn toegestaan, maar bij ontstekingen absoluut verboden zijn. doe een candida-test. Doe een test om de aanwezigheid van Candida te bevestigen of uit te sluiten. Via internet zijn verschillende zelftests verkrijgbaar waarmee u dit kunt doen. verwijder candida uit uw darmen met een natuurlijk antischimmelmiddel, zoals tinctuur van zuurbes (Berberis). Ook caprylzuur, Canadese geelwortel en een aantal andere traditionele behandelingen zijn veelbelovend, zoals theeboom-, oregano-, olijf- en klaverolie. volg een koolhydraatarm dieet en vermijd suiker, gist, alcohol, voedingsmiddelen die vaak verband houden met allergie, en een of twee weken lang fruit. Neem zo nodig supplementen; veel patiënten hebben een tekort aan magnesium, zink, vitamine A, B1 en B6, en omega6-vetzuren. neem alvleesklierenzymen (proteases) om de dunne darm vrij te houden van parasieten en om de spijsvertering te bevorderen. Een tekort aan proteases verhoogt de kans op darminfecties, waaronder chronische candidiase. Voeg supplementen toe van choline en methionine om uw lever te reinigen, want chronische, overmatige groei van Candida begint vaak met lichte leverschade. Deze leverenzymen verhogen ook de gehalten aan twee belangrijke anti-oxidanten: Sadenosylmethionine en glutathion. Gebruik mariadistel (silybum marianum): een extract hiervan kan de vorming van nieuwe levercellen stimuleren en de productie van glutathion en gal verhogen. Het kan ook leverschade tegengaan. Wij leven nu eenmaal in een globaliserende samenleving, en onze parasieten verspreiden zich met ons over de wereld 1 Dharmananda S. ‘Ching-Hao and the Artemisias Used in Chinese Medicine’, 2002; www.itmonline.org/arts/chinghao.htm

die plaats aan te tonen. Er zijn ook parasieten die in spieren en weefsels gaan zitten: die worden helemaal nooit in de ontlasting gevonden. trAditiOnele beHAndeling AverecHts Wanneer patiënten RA of een andere reumatische aandoening hebben, dringen artsen vaak aan op een vroege behandeling met geneesmiddelen tegen reuma, waaronder corticosteroïden en TNF-blokkers (TNF: tumor-necrosefactor). Helaas kunnen zulke behandelingen, wanneer er parasieten bij de aandoening betrokken zijn, het ontstaan van artritis juist veroorzaken, of een bestaande aandoening verergeren. ‘Om te voorkomen dat er een levensgevaarlijke situatie ontstaat, moeten bepaalde zeldzame infecties [zoals met Strongyloides] helemaal worden uitgesloten van deze behandelwijze’, zeggen de onderzoekers van de VU.6 Behandeling met corticosteroïden of cytostatica (middelen die de celgroei stoppen) kan een enorme belasting van het hele lichaam met parasieten tot gevolg hebben. Dit kan dan weer leiden tot een ernstige aandoening die ‘hyperinfectiesyndroom’ wordt genoemd, of tot een strongyloïdiase (parasitaire dunnedarminfactie) die het hele lichaam treft, en tot longontsteking, ademnood, infiltratie in de hersenen, en kan uiteindelijk tot de dood leiden.6 Wanneer er parasieten aanwezig zijn, kunnen traditionele behandelingen tegen artritis niet alleen de weg vrijmaken voor artritis en ernstige complicaties, maar ze kunnen ook goede micro-organismen doden, die goed zijn voor de gezondheid. Zo is het feit dat de bacterie Helicobacter pylori tegenwoordig minder voorkomt in ontwikkelde landen door het hoge antibioticagebruik, in verband gebracht met een toegenomen kans op astma. Het gebruik van bepaalde parasieten, zoals helminthen (wormen), wordt op dit moment zelfs getest als mogelijke behandeling voor PDS, IBD en andere ontstekingsziekten. Onderzoekers denken dat parasieten bijproducten uitscheiden die direct invloed hebben op het afweersysteem, en dat de hierdoor uitgelokte immuunreacties ‘de ontspoorde immuunreacties die optreden bij auto-immuunziekten kunnen tegengaan’.7 Het is inmiddels 150 jaar geleden dat Ignaz Semmelweis, Louis Pasteur en Robert Koch ontdekten dat ziekten kunnen worden veroorzaakt door ziektekiemen, en dat deze theorie algemeen werd aanvaard. Wie had ooit kunnen denken dat we zoveel jaar later diezelfde wereld van micro-organismen zouden omarmen als middel om te genezen en levens te redden?

1 Ann Intern Med, 1946; 24: 233–40 2 Torgan C. ‘Gut Microbes Linked to Rheumatoid Arthritis’. 3 4 5 6 7

NIH Research Matters, November 25, 2013 Genome Med, 2011, 3: 14 J Health Popul Nutr, 2007; 25: 387–91 Reumatol Clin, 2012; 8: 50–1 Rheumatology, 2003; 42: 1419–20 J Parasitol Res, 2011; 2011: Article ID 942616, 8 pages

Medisch dossier | Juli/aug 2015

|||nieuws|||

Vetzuren in vis maken kwik onschadelijk

SpiEREN TRAiNEN mET DENkkRAchT

U kunt uw spieren, nadat ze een poosje niet zijn gebruikt, met behulp van uw gedachten weer op krachten laten komen. De kracht van onze geest en onze gedachten speelt een belangrijke rol bij het herstel van spieren, zeggen onderzoekers. Met behulp van mentale visualisatie geven onze gedachten een seintje aan het zenuwstelsel, dat de spiergroepen stimuleert. Mentale oefeningen kunnen het verlies van spierweefsel halveren, ontdekten onderzoekers van de Ohio Universiteit. Ze lieten 29 vrijwilligers vier weken lang met een stijve constructie lopen om hun pols en hand immobiel te maken. De helft van de groep voerde regelmatig visualisatieoefeningen uit. Daarbij beeldden ze zich in dat ze de spieren van hun hand en pols vijf seconden lang samentrokken en daarna vijf seconden ontspanden. Na afloop van het experiment had de groep die deze mentale training had uitgevoerd, de helft minder spierkracht verloren dan de groep die niets had gedaan.

Er is goed nieuws voor iedereen die in tweestrijd staat omtrent het eten van vis: wetenschappers hebben ontdekt dat de vetzuren in vis onze hersenen beschermen tegen de schadelijke effecten van het kwik dat in veel vis gevonden wordt. Het kwik tast de hersenen van pasgeborenen en kleine kinderen – die nog volop in ontwikkeling zijn – niet aan, zelfs als hun moeder tijdens de zwangerschap veel vis eet. Dat hebben wetenschappers van de Universiteit van Rochester ontdekt. De meervoudig onverzadigde vetzuren in de vis – de zogeheten n3-vetzuren – hebben ontstekingsremmende eigenschappen, die de invloed van kwik lijken tegen te gaan. De onderzoekers merkten dat de hersenen van kinderen die op de Seychellen (een eilandengroep ten oosten van Afrika) geboren zijn, zich normaal ontwikkelden en dat ze normale leercapaciteiten hadden, hoewel hun moeders tijdens de zwangerschap gemiddeld twaalf keer per week vis aten. In eerder onderzoek was aangenomen dat de voordelen van de vetzuren, de slechte invloed van het kwik compenseerden. Maar in

Bron: Journal of Neurophysiology 2014; 112 (12): 3219

Homeopathie bij kanker

Homeopathie kan het psychische en emotionele welzijn van kankerpatiënten die met chemotherapie of bestraling worden behandeld, aanzienlijk verbeteren, blijkt uit nieuw onderzoek. De helft van de 373 deelnemende kankerpatiënten, die elk een individuele behandeling kregen voorgeschreven, zei dat ze ‘aanzienlijke verbeteringen’ ervoeren wat betreft vermoeidheid en pijn. Ze hadden ook meer eetlust dan de deelnemers die geen homeopathische behandeling kregen. Deelnemers die homeopathie kregen, voelden zich zeven tot veertien keer zo goed, aldus de onderzoekers van de Medische Universiteit van Wenen. Alle deelnemers aan het onderzoek, die behandeld werden voor kanker in de stadia III en IV, werden elke week geïnterviewd toen ze de homeopathische middelen kregen. De verbeteringen in de homeopathiegroep waren zeer opvallend in vergelijking met de groep die geen homeopathie kreeg. Tijdens de drie weken dat de patiënten homeopathische middelen kregen, was hun algehele gezondheid tien keer zo goed als die van de controlegroep.

dit nieuwe onderzoek blijkt de wisselwerking tussen deze omega 3-vetzuren en kwik ingewikkelder te zijn. De onderzoekers hielden het dieet en de gezondheid van meer dan 1500 moeders en kinderen bij. Na twintig maanden werden de kinderen getest op hun communicatievaardigheden, gedrag en motoriek. En het haar van de moeders werd onderzocht op de hoeveelheid kwik. Zelfs de kinderen van de vrouwen met het meeste kwik hadden zich normaal ontwikkeld. Kwik komt in de oceaan terecht door natuurlijke en menselijke activiteiten, bijvoorbeeld door de uitstoot van steenkoolcentrales.

Bron: Complementary Therapies in Medicine, 2015; http://dx.doi.org/10.1016/j.ctim.2015.03.004

Bron: American Journal of Clinical Nutrition, January 2015; doi: 10.3945/ajcn.114.100503

Medisch dossier | Juli/aug 2015

Bewondering werkt ontstekingremmend

Artsen baseren besluiten op artikelen van ‘oplichters’ De geneeskunde gaat er prat op een wetenschap te zijn, maar ze wordt ‘vervuild’ door oplichters, valsspelers en bedriegers die alleen op winstbejag uit zijn, aldus een vooraanstaande wetenschapper. Veel onderzoeken bevatten verdraaide feiten, en sommige tijdschriften vragen geld om artikelen te publiceren – zonder na te gaan of ze wel kloppen. En dat zijn artikelen waarop artsen vertrouwen om na te gaan of een medicijn of behandeling veilig is en werkt. De ‘verontreiniging’ is zo groot dat deze een bedreiging vormt voor de ‘betrouwbaarheid, bruikbaarheid en waarde van wetenschap en geneeskunde’, zegt Arthur Caplan, directeur medische ethiek van het Langone Medical Center van de Universiteit van New York. Hij wijst een beschuldigende vinger naar de ‘roofzuchtige uitgevers’, die geld vragen voor de publicatie van artikelen, een praktijk die volgens hem inmiddels gangbaar is bij een kwart van alle zogeheten open access-tijdschriften (tijdschriften die vrij toegankelijk zijn op internet). De artikelen zijn nep, ondermaats en worden zelden door collega’s getoetst – de zogeheten peer review. Daarnaast is er sprake van onbehoorlijk uitgevoerd onderzoek, waarbij gegevens worden verzonnen of vervalst, en andere ‘twijfelachtige praktijken’. ‘Al deze vervuilende factoren maken het wetenschappers en artsen onmogelijk om te vertrouwen op wat ze lezen. Ze ondergraven de waarde van echte wetenschap, verhinderen de mogelijkheid om geloofwaardige resultaten te gebruiken, maken het publicatieproces zeer kostbaar, en eisen hun tol in de vorm van ziekte en dood als onderzoeken, behandelingen en ingrepen gebaseerd worden op valse beweringen’, schrijft Caplan. Hij concludeert: ‘De erkenning van wetenschap is kwetsbaar, en het is onacceptabel dat we vervalsers, bedriegers, zwendelaars, fraudeurs en leugenaars naar hartelust hun gang laten gaan door ze alles te laten publiceren.’ Bron: Mayo Clinic Proceedings, April 2015; doi: 10.1016/j. mayocp.2015.02.017

Spirituele gevoelens of een gevoel van bewondering als we iets moois zien of opbeurende muziek horen, veroorzaken een krachtige ontstekingsremmende reactie in ons lichaam – net zo krachtig als medicijnen. In een recent onderzoek werd ontdekt dat deze positieve gevoelens ons immuunsysteem een oppepper geven en de hoeveelheid cytokinen – eiwitten die ontstekingen veroorzaken – in ons lichaam verlagen. Ontsteking wordt in verband gebracht met hart- en vaatziekten, diabetes type 2, reuma, alzheimer en depressie. ‘Bewondering, waardering en schoonheid zorgen voor minder cytokinen, en dat wijst erop dat de dingen die we doen om deze gevoelens te ervaren – een wandeling in de natuur, naar muziek luisteren, kunst bekijken – direct van invloed zijn op onze gezondheid en levensverwachting’, aldus onderzoeker David Keltner, psycholoog aan de Universiteit van Californië in Berkeley. Om het effect van positieve emoties op ontstekingen te onderzoeken, riepen de onderzoekers tweehonderd jongvolwassenen op, die op een bepaalde dag moesten aangeven hoe vaak ze plezier, bewondering, medeleven, tevredenheid, blijdschap, liefde en trots ervoeren. Degenen met de meeste ervaringen hadden de laagste hoeveelheid interleukine 6 in hun bloed, een cytokine die een biomarker is voor ontstekingen. Bron: Emotion, 2015; doi: 10.1037/emo0000033

Franse paradox opgelost Hoe kan het dat de Fransen zo weinig hart- en vaatziekten hebben terwijl ze zoveel vlees eten? Deze vraag staat bekend als ‘de Franse paradox’ – hoewel het misschien eigenlijk helemaal geen paradox is, omdat de relatie tussen vetten en hartziekten nooit bewezen is. Wetenschappers denken dat ze het raadsel nu hebben opgelost. Het heeft allemaal te maken met een ander hoofdbestanddeel van het Franse menu: kaas. Het lijkt erop dat kaas helpt om de stof butyraat te produceren, dat een natuurlijke bescherming biedt tegen een te hoog cholesterol, zeggen onderzoekers van de Amerikaanse Chemical Society. Kaas lijkt het enige zuivelproduct te zijn met deze eigenschap. Melk en boter hadden niet dezelfde gunstige eigenschappen, ontdekten de onderzoekers toen ze de urine en ontlasting van vijftien gezonde mannen onderzochten. Alleen in de ontlasting van de kaaseters werd butyraat aangetroffen. Butyraat wordt geproduceerd door de darmbacteriën, die daarbij blijkbaar een handje worden geholpen door de kaas. De uitkomst van dit onderzoek plaatst vraagtekens bij de theorie dat vetten tot hart- en vaatziekten leiden, zegt hoofdonderzoeker Hanne Bertram. Bron: Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2015; 63(10): 2830

Medisch dossier | Juli/aug 2015

|||leefstiJl||| |||door:|paul|chek|||

Lichaam en geest in baLans 1 Een oefening die energie opwekt, zo omschrijf ik ‘tai chi’ het liefst. Bij een gewone training verbruikt u meestal energie. Regelmatig tai chi beoefenen, is een van de beste methoden om lichaam en geest in balans te brengen. Dat geldt ook voor andere energieopwekkende oefeningen zoals qi gong of bewegende meditatie. Tai chi helpt vooral als u moeilijk in slaap kunt komen of problemen hebt met doorslapen. Als u vlak voor het slapengaan tai chi beoefent, kan dat een goede nachtrust bevorderen. Tai chi combineert een diepe ademhaling en ontspanning met een serie houdingen die soepel in elkaar overgaan door middel van langzame en sierlijke bewegingen. Het is gestoeld op de traditionele Chinese gedachte dat alle ziekten ontstaan doordat de chi-stroom (ook wel ‘qi’, ‘prana’ of ‘vitale energie’ genoemd) uit balans is: de levensenergie die langs onzichtbare banen – meridianen – door het lichaam stroomt. We zijn gezond als chi vrij stroomt, aldus de theorie, dus symptomen zoals hoofdpijn, angst, hoge bloeddruk en vermoeidheid duiden erop dat de energiestroom geblokkeerd is. Tai chi is een van de manieren om het evenwicht in de chi-stroom te herstellen of verbeteren. Onderzoek laat zien dat tai chi veel gezondheidsvoordelen biedt, zoals een beter evenwicht en meer souplesse, een gezond hart en gezonde ademhaling.1 stOp energie in uw lijf In dit artikel vindt u drie simpele tai chi-oefeningen die u gemakkelijk in uw dagelijks leven kunt inpassen. Voordat u begint, geven we u eerst enkele tips om de oefeningen optimaal uit te voeren.

geef uw lichaam en geest een oppepper met een paar simpele tai chi-oefeningen

1. Kies het juiste tijdstip. Het beste tijdstip om tai chi te beoefenen, is het eerste uur na zonsopgang of het laatste uur voor zonsondergang. De chi-energie is dan erg sterk, zodat u beter verbinding met uzelf kunt maken, met uw ademhaling en met de elementen.

2. Draag gemakkelijke kleding. U kunt tai chi het beste beoefenen in gemakkelijk zittende kleding van natuurlijke materialen zoals katoen, linnen, wol of zijde. Synthetische stoffen kunnen energievelden verstoren en een barrière vormen tussen u en de aarde en elementen.

3. Doe de oefeningen op blote voeten. Trek uw schoenen en sokken uit en ga op de grond, in het gras of op de stenen staan of liggen, zodat u goed verbinding met de aarde kunt maken.

4. Haal adem met uw buik. Adem tijdens de oefeningen door uw neus en vul uw buik bij het inademen. Dit is ademhalen vanuit het middenrif: twee derde van uw adem komt daarbij uit uw buik, de rest komt uit uw borstkas. U kunt deze manier van ademhalen oefenen door uw vinger in uw navel te steken en uw buik zo ver mogelijk te laten uitzetten wanneer u inademt, en pas daarna uw borstkas omhoog te laten komen. Adem natuurlijk uit.

5. Let op uw tong. Houd uw tong gedurende de tai chi-oefeningen ontspannen tegen uw gehemelte, achter uw voortanden. Dat is de plek waar uw tong vanzelf naartoe gaat als u slikt.

6. Richt u op uw gevoelens, niet op gedachten. Neem uw ademhaling waar en kijk waar uw blokkades zitten, maar

ga niet in gesprek met uzelf als u pijn ervaart. Als ongemak emoties oproept, merk ze dan op, maar richt daar niet al uw aandacht op. Vermijd ‘Ik had beter’en ‘Ik zou moeten’-gedachten, en ga met uw aandacht naar uw lichaam. De pijn en het ongemak gaan soms al weg als u even beweegt of een andere houding aanneemt.

7. Geef uw spirituele levenswijze handen en voeten. Denk na over wat u koopt en eet, hoeveel u beweegt en hoe u uw leven inricht. Probeer zoveel mogelijk balans in uw leven te brengen – vermijd ‘te veel’ en ‘te weinig’. Dat is de betekenis van het tai chi-symbool. drie geMAkkelijke Oefeningen Probeer elke dag minimaal een kwartier aan elk van de volgende oefeningen te besteden om uw gezondheid en welzijn te verbeteren.

Medisch dossier | Juli/aug 2015

1. lAngZAAM lOpen Deze oefening kunt u het beste uitvoeren in een natuurlijke omgeving, bijvoorbeeld in uw tuin of het park. 1. Loop zo langzaam mogelijk en tel uw stappen. Maak uw geest helemaal leeg. Het enige wat u doet, is tellen en ademhalen. 2. Doe dit totdat u de techniek beheerst en het vanzelf gaat. 3. Het is belangrijk dat u altijd in beweging bent, maar wel langzaam – als een kat die een vogeltje besluipt – en ontspannen. 4. Probeer met uw aandacht in het moment te blijven. 5. Als u sportief bent en een iets hoger niveau wilt bereiken, probeer dan langzaam te lopen met uw ogen dicht, door een park of op een andere plek met een vlakke ondergrond. 2. de tAi cHi-stOk Een tai chi-stok is van hout en is ongeveer 30 cm lang. Hij kan bewerkt en gedraaid

zijn, maar een gewone ronde houten staaf met de juiste lengte is ook prima. 1. Houd uw tai chi-stok in uw voorkeurshand alsof het een tennisracket is en neem een houding aan alsof u een krachtige slag gaat maken of ontvangen. 2. Blijf in die houding en leg de uiteinden van uw tai chi-stok tegen de palmen van uw hand. Houd de stok losjes vast. 3. Strek uw armen naar voren en breng ongeveer 70 procent van uw gewicht op uw voorste been. Terwijl u inademt, beweegt u de tai chi-stok in een boog omhoog. Breng tegelijkertijd uw gewicht steeds meer op uw achterste been. Maak de bovenste helft van de cirkel af, zodat de stok op het moment dat u volledig ingeademd hebt, pal voor uw zonnevlecht is (een handbreedte boven de navel – zie afbeelding). 4. Terwijl u uitademt, maakt u het onderste deel van de cirkel af en brengt

In g Chi - ademing Yan

g Yin C hi - Uitademin

Medisch dossier | Juli/aug 2015

u tegelijkertijd uw gewicht naar uw voorste voet. Als u helemaal uitgeademd hebt, zijn uw armen weer volledig gestrekt in dezelfde houding als waarin u begon. 5. Houd uw tong aldoor ontspannen tegen uw gehemelte, vlak achter uw voortanden. 6. Sluit uw ogen om uw innerlijke ontwikkeling en balans te stimuleren. 3. wAndelen Als een OOievAAr Net als langzaam lopen, kunt u deze oefening het beste buiten doen, op blote voeten in het gras, zand of op de stenen. 1. Ga op één voet staan en adem in. Hef tegelijkertijd uw armen zijwaarts omhoog en laat uw vingertoppen naar beneden wijzen, naar uw kruin. 2. Houd uw adem enkele seconden in. De voet van het gebogen been houdt u naast de knie van uw standbeen, net als een ooievaar die op één been staat. 3. Adem langzaam uit terwijl u met het opgetrokken been naar voren stapt. Zwaai tegelijkertijd uw armen in een cirkelbeweging naar beneden. Buig uw vingertoppen iets naar binnen totdat ze min of meer naar uw navel wijzen. 4. Wacht enkele seconden met inademen terwijl u op uw andere been staat in de ooievaarshouding. 5. Herhaal de beweging terwijl u langzaam wandelt en tussen elke uitademing en inademing even pauzeert in de ooievaarshouding. 6. Als u het moeilijk vindt om op één been te blijven staan, kunt u de grote teen van uw gebogen been op de grond houden in plaats van naast uw knie.

bewust Een cruciaal onderdeel van tai chi is dat u zich bewust wordt van uw gevoelens en wat zich in uw lichaam afspeelt. Door u over te geven aan het ritme van uw ademhaling en uw bewegingen, raakt u helemaal aanwezig in uzelf. Als u regelmatig oefent, zal dit bewustzijn uiteindelijk onderdeel van uw dagelijks leven gaan uitmaken. Let erop dat uw vermogen om te voelen niet wordt overheerst door uw intellect en verwar gevoelens niet met gedachten. Uw lichaam zal steeds meer uw gids worden als u ermee in contact komt door de tai chi-oefeningen. intentie Het is belangrijk dat uw intentie helder is als u tai chi beoefent. Bedenk bij elke oefening waarvoor u die doet. Dat kan zijn om uit te rusten of te herstellen; bij te komen van mentale, emotionele of lichamelijke spanning; om symptomen van een ziekte te verlichten; of gewoon om u te concentreren. Beoefenaren van tai chi zijn ervan overtuigd dat uw intentie de energie stuurt.

beoefenaren van tai chi zijn ervan overtuigd dat uw intentie de energie stuurt

tAi cHi vOOr Het leven Tai chi is niet alleen een vorm van lichaamsbeweging, het is een manier van leven. Als u tai chi beoefent, let dan op het volgende (bewerkte tekst uit The Harvard Medical School Guide to Tai Chi):

sOciAle interActie Tai chi wordt vaak groepsgewijs beoefend, maar u kunt het ook alleen doen. Veel mensen vinden de energie en de sociale interactie in een groep prettig, en dit helpt hen om regelmatig te oefenen. Soort zoekt soort, dus als u tai chi in een groep beoefent, ontmoet u automatisch geestverwanten.

krAcHtige Oefening In tegenstelling tot zittend mediteren, is tai chi een krachtige oefening – het lichaam wordt voortdurend gekneed terwijl u beweegt. Uw organen worden zacht samengeknepen en weer losgelaten, de sappen gaan stromen en worden aangevuld. Vergelijk het maar met een vieze spons die u in schoon water legt. De spons kan alleen maar schoon water opnemen en het vuil kwijtraken als u erin knijpt en weer loslaat. Als u zit of ligt, wordt het lichaam nauwe-

lijks gekneed. Tai chi kneedt het hele lichaam, net zoals u in de spons knijpt. iedereen kAn Het Tai chi helpt u evenwichtiger, krachtiger en soepeler te worden, en zorgt ervoor dat het lichaam gemakkelijker zuurstof opneemt. Afhankelijk van uw gezondheid en conditie, kunt u tai chi beoefenen op verschillende niveaus – intensief of rustig, ingewikkeld of simpel. Als u een goede conditie hebt, kunt u tai chi gebruiken als ontspanningsoefening. Leidt u een voornamelijk zittend bestaan, dan kan dit een aangename manier zijn om conditie op te bouwen. Tai chi kan ook goede diensten bewijzen bij herstel na ziekte of een blessure. een gOede HOuding U bent zich met tai chi heel bewust van uw bewegingen; beoefenaren zijn altijd bezig met een goede lichaamshouding en ontzien hun gewrichten. Het beoefenen van tai chi helpt u een correcte statische of staande houding te ontwikkelen. U leert te bewegen vanuit een centraal punt, vanwaaruit u gemakkelijk alle kanten op kunt. De kans om te vallen of te veel van uw gewrichten te vragen, neemt daardoor af. AdeMHAlen De adem is de basis van alle ‘zachte’ vechtsporten. Het door de neus inademen stimuleert het parasympathische zenuwstelsel, dat het lichaam in rust brengt en de spijsvertering versnelt. Een neusademhaling reinigt en bevochtigt de lucht, zodat uw longen niet uitdrogen. Dat is veel beter dan door de mond inademen, want dat stimuleert het sympathische zenuwstelsel, dat het lichaam klaarmaakt om te vechten of vluchten. Een middenrifademhaling door de neus en een goede, rechte houding voorzien uw lichaam beter van zuurstof, reguleren de zuur-basebalans, stimuleren uw hersenen zodat u alerter en bewuster bent, en wekken energie op. Als u deze regels in acht neemt en tai chi in uw leven inpast, zult u de voordelen plukken van een lichaam en geest die in balans zijn.

1 Arch Intern Med, 2004; 164: 493-501

|||GeZin|&|GeZondheid||| |||door:|Joanna|evans|||

Medisch dossier | Juli/aug 2015

giardiasis: er is weL een kruid tegen gewassen Giardiasis is een belangrijke oorzaak van darmklachten. We kunnen deze infectie oplopen tijdens een vakantie in een warm land. Onder slechte hygiënische omstandigheden is de kans op besmetting namelijk erg groot. Maar ook op een kleuterschool of kinderdagverblijf in Nederland kan iemand besmet raken, aangezien kleine kinderen niet weten wat hygiëne is. Hieronder leest u hoe u de infectie kunt voorkomen, herkennen en behandelen.

Giardiasis is een darminfectie veroorzaakt door de parasiet Giardia lamblia, die jaarlijks wereldwijd naar schatting tweehonderd miljoen mensen treft. Een parasiet is een organisme dat voor zijn ontwikkeling gebruikmaakt van een gastheer. De gastheer is het organisme (mens of dier) waarop of waarin de parasiet leeft. De parasiet voedt zich ten koste van deze gastheer en kan zich in de gastheer vermeerderen. Een infectie met Giardia lamblia heet ‘giardiasis’ of ‘lambliasis’. Hoewel giardiasis van oorsprong als een tropische ziekte wordt beschouwd, komt de aandoening steeds vaker in de westerse wereld voor, vooral bij kinderen. Volgens officiële cijfers is bijna 2 procent van de volwassenen en 6-8 procent van de kinderen in ontwikkelde landen met de parasiet geïnfecteerd. Maar waarschijnlijk liggen de werkelijke cijfers veel hoger, aangezien veel gevallen verkeerd of niet gediagnosticeerd worden.

tief: in 20 procent van de gevallen is de parasiet resistent en in 90 procent komt de ziekte terug.2 Ook is de veiligheid in het geding. In sommige gevallen kan metronidazol ernstige neurologische bijwerkingen veroorzaken, zoals insulten, perifere neuropathie (gevoelloze of pijnlijke ledematen) en encephalopathie (verstoorde hersenfunctie).3 Andere bijwerkingen, die vaker voorkomen, zijn braken, diarree, maagklachten en gebrek aan eetlust − en ironisch genoeg zijn dat nu juist de ziekteverschijnselen van giardiasis. Gelukkig zijn er veiligere en effectievere manieren om de infectie te bestrijden. De kruidengeneeskunde biedt goede mogelijkheden om het verloop van de ziekte te beïnvloeden. Een combinatie van kruiden en dieetaanpassingen kon wel eens het beste, natuurlijke wapen zijn in de strijd tegen deze veelvoorkomende, door water overgedragen parasiet.

beHAndeling Gewoonlijk bestaat de behandeling uit antibiotica, zoals metronidazol, maar de resistentie tegen medicijnen neemt steeds verder toe. Uit laboratoriumonderzoek blijkt dat de Giardia resistent is tegen alle medicijnen die momenteel voorhanden zijn.1 Met name de behandeling met metronidazol blijkt ineffec-

geneeskrAcHtige kruiden Een gekwalificeerde fytotherapeut of natuurgeneeskundige kan u de juiste kruiden voorschrijven, toegespitst op uw symptomen. De volgende kruiden blijken in wetenschappelijk onderzoek bedrijfsresultaten te geven: KnoflooK (Allium sativa) Knoflook is al jarenlang bekend als

Medisch dossier | Juli/aug 2015

|||GeZin|&|GeZondheid|||

Uit laboratoriumonderzoek blijkt dat de Giardia resistent is tegen alle medicijnen die momenteel voorhanden zijn

middel tegen parasieten en bacteriën. Onderzoek wijst erop dat zowel rauwe knoflook als sommige bestanddelen van knoflook, anti-gardialis eigenschappen bevatten.4 In een klinische proef kregen 26 kinderen met een Giardiainfectie drie dagen lang twee keer per dag gedestilleerd water met 5 ml verse knoflook of een knoflookpreparaat uit

de winkel (0,6 mg-capsules). Bij alle kinderen werden de ziekteverschijnselen binnen 36 uur minder. Aan het eind van het onderzoek werd hun ontlasting getest en bleek de parasiet niet langer aanwezig te zijn.5 indiase lange PePer (Piper longum) Dit kruid wordt in de ayurvedische geneeskunde gebruikt om darmproblemen te behandelen. In laboratoriumonderzoek bleek het extract van de plant in staat de Giardia lamblia te doden. Bij muizen was het aantal trofozoieten (de actieve vorm van de parasiet, die zich aan de darmwand hecht) na vijf dagen behandeling met lange peper met 75 procent afgenomen.6 Het is echter niet zeker of deze resultaten ook voor mensen gelden. PiPPali rasayana (PR) Pippali rasayana bevat lange peper en Butea monosperma (ook wel ‘dhak’, ‘plosso’ of ‘palasa’ genoemd) en is

vOOrkOMen en Herkennen Giardiasis kan een scala aan verschijnselen veroorzaken, waaronder diarree, buikpijn, winderigheid, verminderde eetlust, gewichtsverlies en vermoeidheid. De symptomen van giardiasis komen overeen met die van andere aandoeningen, zoals het prikkelbaredarmsyndroom (IBS) en coeliakie (glutenintolerantie). Daardoor wordt vaak de verkeerde diagnose gesteld en kunnen mensen jarenlang met de infectie rondlopen zonder de juiste behandeling. In maar liefst 50 procent van de gevallen zijn er echter helemaal geen ziekteverschijnselen. De Giardia wordt beschermd door een buitenlaag, de cyste. Een cyste is een soort blaasje met daarin de parasiet ‘in rust’. Een infectie met Giardia kunt u oplopen als de cysten via uw mond, slokdarm en maag in de dunne darm terechtkomen. U hoeft maar enkele van deze cysten op te pikken om een infectie te ontwikkelen. In de dunne darm barsten ze open en komt de parasiet vrij. Deze gaat zich vervolgens vermenigvuldigen en zich vasthechten aan de darmwand. De darmwand raakt hierdoor beschadigd. Dit kan diarree en darmklachten tot gevolg hebben. In de darm vormt de parasiet zich weer om tot een cyste. De cysten worden daarna met de ontlasting uitgescheiden. Deze inactieve vorm maakt het mogelijk dat de parasiet lange tijd buiten het lichaam overleeft. U kunt het volgende doen om giardiasis te voorkomen: • Was uw handen na toiletbezoek, na het verschonen van een luier en voordat u voedsel klaarmaakt of eet; • Gebruik flessenwater in landen waar kraanwater misschien niet schoon is; • Houd uw mond dicht als u in een zwembad, meer of stromend water zwemt. Meestal wordt de ziekte opgespoord door de ontlasting te onderzoeken, maar soms is een darmonderzoek nodig.

een traditioneel ayurvedisch geneesmiddel tegen chronische dysenterie (dikkedarmontsteking met diarree en bloed) en worminfecties. In een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek onder vijftig mensen met giardiasis, kreeg de helft driemaal daags 1 gram Pippali rasayana, terwijl de andere helft een placebo kreeg. Na vijftien dagen bleek bij 92 procent van de PR-groep, de Giardia compleet te zijn verdwenen. In de placebogroep was dit slechts bij 20 procent het geval. Bovendien bleken degenen die Pippali rasayana hadden gehad, beduidend minder algehele ziekteverschijnselen en buikproblemen te hebben.7 Laboratoriumonderzoek wijst uit dat PR niet direct invloed heeft op Giardia. Maar het lijkt ons immuunsysteem te versterken, evenals andere processen om infecties in ons lichaam te bestrijden.8 oregano (Origanum vulgare) Uit laboratoriumonderzoek bleek dat het alledaagse keukenkruid oregano (of wilde marjolein) beter helpt tegen giardiasis dan tinidazol, een antibioticum dat vaak wordt voorgeschreven bij giardiasis (momenteel niet in Nederland vanwege herregistratie).9 Uit een recenter onderzoek naar achttien essentiële oliën bleek oregano-olie het beste te werken tegen Giardia-trofozoieten.10 BerBerine Berberine is een stof die in verschillende planten wordt aangetroffen, waaronder de zuurbes (Berberis vulgaris), mahoniestruik (Mahonia aquifolium) en Canadese geelwortel (Hydrastis canadensis). Volgens reageerbuisonderzoek kan berberine de groei van Giardia-trofozoieten remmen.11 In een gecontroleerd onderzoek kregen veertig giardiasispatiënten zes dagen lang ofwel berberine, of metronidazol, of vitamine B-complex (als een placebo). Hoewel berberine niet zo effectief was als metronidazol in het verminderen van de hoeveelheid parasieten die in de ontlasting werden aangetroffen (68 procent tegen 100 procent minder), was berberine wel beter in het tegengaan van de met de infectie gepaard gaande maag- en darmklachten. Ook werkte de stof beter dan het placebo (25 procent minder parasieten in de ontlasting). De onderzoekers denken dat een

Medisch dossier | Juli/aug 2015

verhoging van de dosis of een verlenging van de behandeling met berberine, de resultaten zal verbeteren.12 ProPolis Hoewel propolis – de wasachtige substantie die honingbijen uit plantensap maken – niet echt een kruid is, wordt het in de kruidengeneeskunde vaak gebruikt om infecties te behandelen. In een onderzoek onder 138 volwassenen en kinderen met giardiasis, kregen de deelnemers vijf dagen lang tinidazol of propolis toegediend. De kinderen kregen een oplossing met 10 procent propolis, en de volwassenen een oplossing met 20 of 30 procent. Van de groep kinderen die met propolis behandeld werden, genas 52 procent. Van de volwassenen die de minst sterke oplossing kregen, genas 40 procent, tegenover 60 procent van de volwassenen met de sterkere oplossing – allen zonder bijwerkingen. Bij de tinidazolgroep lag het genezingspercentage niet hoger dan 40 procent.13 HeilZAMe kOst Dieetveranderingen kunnen ook helpen in de strijd tegen een Giardia-infectie. Uit een literatuurstudie bleek een volkorendieet dat rijk is aan vezels en dat weinig enkelvoudige suikers en vetten bevat, te helpen om de ziekteverschijnselen te verminderen en de verdedigingsmechanismen van het lichaam te versterken. Het ging zelfs de groei van trofozoieten tegen.14 Met name de volgende voedingsmiddelen zijn het aanbevelen waard: ProBiotica Deze micro-organismen kunnen de groei van Giardia direct remmen en onze natuurlijke afweermechanismen op gang helpen. Zo bleek in laboratoriumonderzoek, de Lactobacillus johnsonii (La1) de groei van Giardia te remmen en de immuunreacties van immuunglobuline A (IgA, een antistof die een belangrijke rol speelt in de bescherming van de slijmvliezen) te versterken.15 Ook de Lactobacillus acidophilus (La5) en de Lactobacillus rhamnosus (GG) blijken de immuunreacties te verhogen, wat kan helpen om de Giardia in onze darmen op te ruimen. Gebruik daarom halfvolle yoghurt die een of meer van deze stammen bevat (mini-

giArdiAsis en de gAlblAAs Susan Koten, fytotherapeut en oprichter van het Willow Herbal Centrum in Romford, een voorstad van Londen, behandelt al zo’n twintig jaar met succes giardiasispatiënten. Ze schat dat in ongeveer 60 procent van de gevallen, ook de galblaas is aangedaan en moet worden behandeld, naast de darminfectie. Koten gebruikt een combinatie van kruiden, waaronder sneeuwvlokkenboom (Chionanthus virginicus), Leptandra virginica en berberis, om de galblaas schoon te maken, en een tinctuur van verse zomeralsum (Artemisia annua) om de Giardia-infectie te behandelen. Een van haar patiënten, een 78-jarige vrouw, had al jaren last van IBS-achtige verschijnselen – met name dunne ontlasting, buikpijn en lusteloosheid. Door gebruik te maken van spiertesten, stelde Koten de diagnose giardiasis in de dunne darm en galblaas. Ze schreef zomeralsem voor in combinatie met een ‘galblaasmengsel’. Bij het tweede bezoek had de patiënte weer een normale stoelgang, meer energie en was ze van haar buikpijn verlost.

Dierproeven wijzen erop dat een dieet met veel niet-oplosbare voedingsvezels tegen Giardia kan beschermen maal 106 kve/ml) of kies een voedingssupplement met probiotica. tarweKiemen Tarwekiemen bevatten agglutinine, een stof die in laboratoriumonderzoek de groei van Giardia-trofozoieten bleek tegen te gaan.16 In een dubbelblind, placebogecontroleerd onderzoek kregen 63 giardiasispatiënten, van wie er 25 geen last hadden van ziekteverschijnselen, zeven tot tien dagen lang tarwekiemen (driemaal daags 2 gram) of een placebo. De 38 deelnemers die wel ziekteverschijnselen hadden, kregen daarnaast metronidazol. Bij de patiënten zonder symptomen bleek de hoeveelheid actieve en passieve Giardia in de tarwekiemgroep 60 procent lager dan in de placebogroep. Al na 24 uur was een opvallende vermindering te zien. De patiënten die wel symptomen hadden, bleken sneller op te knappen als ze tarwekiemen gebruikten.17 Misschien is er een hogere dosering tarwekiemen nodig om een groter effect te bereiken.18 VoedingsVezels Dierproeven wijzen erop dat een dieet met veel niet-oplosbare voedingsvezels tegen Giardia kan beschermen. Woestijnratten die een dieet kregen met weinig vezels, kregen veel vaker giardi-

asis na het toedienen van de passieve vorm van Giardia dan ratten met een vezelrijk dieet. Als de geïnfecteerde dieren met een vezelarm dieet overstapten op een vezelrijk dieet, werden de trofozoieten in de dunne darm opgeruimd.19 Het is niet zeker of deze resultaten ook voor mensen gelden. Bonen, bruine rijst, haver en linzen zijn goede bronnen van niet-oplosbare voedingsvezels.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Expert Opin Drug Saf, 2003; 2: 529-41 Altern Med Rev, 2003; 8: 129-42 J Med Case Reports, 2011; 5: 63 Microbiology, 2000, 146: 3119-27 J Egypt Soc Parasitol, 1991; 21: 497-502 Phytother Res, 1999; 13: 561-5 J Ethnopharmacol, 1997; 56: 233-6 Altern Med Rev, 2003; 8: 129-42 Rev Invest Clin, 1994; 46: 343-7 Nat Prod Commun, 2010; 5: 137-41 Tokai J Exp Clin Med, 1990; 15: 417-23 Altern Med Rev, 2003; 8: 129-42 Acta Gastroenterol Latinoam, 1988; 18: 195-201 Altern Med Rev, 2003; 8: 129-42 Appl Environ Microbiol, 2001; 67: 5037-42; Altern Med Rev, 2003; 8: 129-42 J Clin Invest, 1994; 94: 2283-8 Am J Trop Med Hyg, 2001; 65: 705-10 Altern Med Rev, 2003; 8: 129-42 Am JTrop Med Hyg, 1989; 41: 512-20

Medisch dossier | Juli/aug 2015

|||vraaG|en|antwoord|||| |||door:|Joanna|evans|||

De strijd tegen staar Ik ben een vrouw van zestig jaar en heb net te horen gekregen dat ik in één oog beginnende staar heb. Mijn arts had mij weinig te bieden; enkel het advies dat ik ijverig mijn zonnebril moest dragen. Kunt u me vertellen of er andere manieren zijn om te voorkomen dat het probleem erger wordt? – E.E.

Bij staar of cataract ontstaan er troebele, ondoorzichtige vlekjes op de lens van het oog. De vlekjes zorgen ervoor dat de lichtstralen die binnenkomen in hun beloop worden gestoord, waardoor er een onscherp beeld op het netvlies wordt geprojecteerd. Mensen gaan wazig zien, zowel dichtbij als veraf. Andere klachten die kunnen optreden, zijn: kleurverandering; dubbel- of schaduwbeeld in één oog; last van verblinding, schittering of tegenlicht; wisselende brilsterkte; en slecht zien in het donker. De aandoening wordt vaak beschouwd als een onvermijdelijk onderdeel van het ouder worden. Maar onderzoek wijst erop dat onze voeding, leefstijl en zelfs de medicijnen die we slikken, een rol kunnen spelen in de ontwikkeling van staar. Er zijn dus wel degelijk dingen die u kunt doen – en laten – om te voorkomen dat de aandoening verergert. Hieronder volgen enkele eenvoudige regels die daarbij kunnen helpen. Om cataract, dat vaak ‘grauwe staar’ of ‘grijze staar’ genoemd wordt, niet te verwarren met glaucoom, dat in de volksmond ook wel ‘groene staar’ heet, hanteren we in dit artikel verder de term ‘cataract’.

neeM uw Medicijnen Onder de lOep Selectieve serotonine-heropnameremmers (SSRI’s), hormoonvervangende therapie (HRT), statines, corticosteroïden en talloze andere geneesmiddelen zijn in verband gebracht met cataract.1 In een onderzoek onder meer dan tweehonderdduizend oudere patiënten hadden degenen die SSRI’s slikten – in veel landen de meest voorgeschreven soort antidepressiva – 15 procent meer kans op cataract. Het verband was het

sterkst bij fluvoxamine: daarbij steeg de kans op cataract met 39 procent.2 Ga met uw huisarts in gesprek om na te gaan of de medicijnen die u slikt, de kans op cataract vergroten. Als dat zo is, is het de moeite waard om op zoek te gaan naar alternatieven. eet geZOnd Volgens een studie waaraan meer dan 18.000 vrouwen meededen, kan uw voeding een gunstige uitwerking hebben op de gezondheid van uw ogen. Degenen die het gezondst aten en zich hielden aan de Amerikaanse voedingsrichtlijnen wat betreft groenten, fruit, granen, melk en vlees (of bonen, vis of eieren) en die niet te veel vet, verzadigde vetten, cholesterol en zout consumeerden, hadden 37 procent minder kans op het ontwikkelen van een nucleair cataract (kernstaar, de meest voorkomende vorm van cataract). ‘Voeding die rijk is aan allerlei vitaminen en mineralen kan eraan bijdragen dat deze veelvoorkomende vorm van cataract pas later optreedt’, concluderen de onderzoekers.3 ZOrg vOOr Meer AntiOxidAnten Een voedingspatroon dat rijk is aan antioxidanten of voedingssupplementen met antioxidanten – die vrije radicalen bestrijden – kon wel eens extra nuttig zijn in het voorkomen van cataract. Mensen die veel luteïne en zeaxanthine binnenkregen – krachtige antioxidanten die te vinden zijn in donkergroene bladgroenten, kiwi’s, druiven, maïs en eidooier – hadden minder kans op het ontwikkelen van een nucleair cataract. Luteïne en zeaxanthine zijn twee stoffen die zich

Medisch dossier | Juli/aug 2015

concentreren in onze lens en het oog kunnen beschermen tegen beschadiging door zonlicht (ultraviolette straling). Deze schade maakt het oog vatbaarder voor cataract.4 Andere antioxidanten die kunnen helpen, zijn vitamine A, C en E, bètacaroteen en zink. Uit een tien jaar durend Australisch onderzoek onder meer dan 2.400 volwassenen van 49 jaar of ouder, bleek dat de ontwikkeling van cataract beduidend minder was bij mensen die meer vitamine C binnenkregen (uit voeding of supplementen) of een combinatie van verschillende antioxidanten (vitamine A, C en E, bètacaroteen en zink).5 Oxidatieve stress, een proces waarbij schadelijke reactieve stoffen ontstaan, speelt waarschijnlijk een rol in het ontstaan van cataract. Daarom is het logisch dat antioxidanten ons tegen cataract kunnen beschermen: die ruimen namelijk vrije radicalen op, zodat die de eiwitten en lensvezels in onze ogen niet langer kunnen beschadigen. Een onderzoek uitgevoerd in India liet zien dat mensen met meer antioxidanten in hun bloed – waaronder vitamine C, alfa- en bètacaroteen, zeaxanthine, luteïne en lycopeen – aanzienlijk minder kans hadden op cataract.6 Behalve het eten van een dieet dat rijk is aan antioxidanten, kunnen ook voedingssupplementen die allerlei verschillende antioxidanten bevatten, een goede oplossing bieden. ZOrg vOOr een geZOnd gewicHt Cataract is een van de vele goede redenen om te zorgen dat u afvalt of een gezond gewicht behoudt. Onderzoekers van de Harvard School of Public Health ontdekten dat mensen met een BMI (body mass index) van 30 of hoger – mensen die we ‘obees’ noemen – minimaal drie keer zoveel kans op cataract hadden als mensen met een normaal gewicht, dat wil zeggen met een BMI van 23 of lager.7 blijf in beweging Fit blijven door wandelen of hardlopen kan helpen uw ogen gezond te houden. Mannen die 64 km of meer per week hardliepen, hadden 35 procent minder kans om een cataract te ontwikkelen dan mannen die minder dan 16 km per week liepen, bleek uit onderzoek. De onderzoekers keken naar de tijd die het kostte om een wedstrijd van 10 km te lopen: dat is een goede graadmeter voor de conditie van iemands hart en longen, en zijn algehele gezondheid. Daaruit bleek dat degenen die sneller dan 4,75 meter per seconde liepen

Mensen Met Meer antioxiDanten in hun bloeD haDDen aanzienlijk MinDer kans op cataract

(dat is ruim 17 km/uur), de helft minder kans hadden op cataract dan de langzame renners.8 drink Met MAte Mensen die meer dan twee standaard alcoholische consumpties per dag drinken, maar ook geheelont-

Veelbelovende behandelingen Met de volgende natuurlijke middelen kunt u proberen de cataract te behandelen: bOsbessen zijn rijk aan anthocyanoside, een krachtige antioxidant die met name op de ogen werkt. Toen cataractpatiënten vier maanden lang een combinatie van bosbessen (die standaard tot 25 procent anthocyanoside bevatten) en vitamine E kregen, kwam de ziekte bij 96 procent van hen tot stilstand. In de controlegroep was dit slechts 76 procent.13 vitAMine e (alfatocoferol) werd ook zonder bosbessen getest in een goed uitgevoerd onderzoek met vijftig patiënten met seniel cataract (ouderdomsstaar). Bij degenen die vitamine E kregen, groeide de omvang van de corticale cataract (cataract aan de buitenrand van de lens) aanzienlijk minder dan bij de placebogroep.

houders, hebben beduidend meer kans dat ze een cataractoperatie nodig hebben dan matige drinkers, blijkt uit onderzoek. Degenen die een of twee glazen alcohol per dag dronken, ondergingen 43 procent minder vaak een staaroperatie.9 stOp Met rOken Als u rookt, stop daar dan mee, want rokers hebben vaker cataract.10 Waarschijnlijk hoopt het cadmium uit sigaretten zich in de lens op en veroorzaakt daar schade. Bovendien zit sigarettenrook boordevol vrije radicalen, dus waarschijnlijk is roken een aanslag op uw voorraad beschermende antioxidanten.11 verMijd blOOtstelling AAn ZwAre MetAlen Langdurige blootstelling aan lage doseringen giftige metalen – vooral lood – zorgt dat die zich ophopen in de lens. Een dergelijke opeenhoping verhoogt de oxidatieve last van de lens en leidt daardoor tot cataract.12 U kunt overwegen om een ervaren therapeut te raadplegen en na te gaan of u baat hebt bij een detox (ontgifting) van zware metalen.

1 BMJ, 2010; 340: c2197; Ophthalmology, 2009; 116: 652-7; 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Ophthalmology, 2010; 117: 424-30 Ophthalmology, 2010; 117: 1251-5 Arch Ophthalmol, 2010; 128: 738-49 Arch Ophthalmol, 2008; 126: 354-64 Am J Clin Nutr, 2008; 93: 338-47 Invest Ophthalmol Vis Sci, 2008; 49: 3328-35 Int J Obes Relat Metab Disord, 2002; 26: 1588-95 Invest Ophthalmol Vis Sci, 2009; 50: 95-100 Am J Ophthalmol, 2010; 150: 434-40 Arch Ophthalmol, 1997; 115: 1296-303 Br J Ophthalmol, 1998; 82: 186-8 JAMA, 2004; 292: 2750-4 Altern Med Rev, 2001; 6: 141-66

Help je mee om Homeopathie in Nederland toegankelijk te houden?

WORD LID EN ONTVANG EEN EERSTE HULP PAKKET T.W.V.

€

Dat is nu harder nodig dan ooit, omdat door regelgeving steeds minder over homeopathie geschreven mag worden en er hierdoor steeds meer homeopathische middelen uit de winkels verdwijnen. Dankzij onze leden kunnen wij: • Publiekscampagnes en politieke lobby voeren • Onderhandelen met verzekeraars • Investeren in wetenschappelijk onderzoek En heel veel andere acties inzetten om te bewerkstelligen dat de homeopathie een volwaardige positie in het Nederlandse zorgstelsel krijgt. Als lid ontvang je: • 4 x per jaar het Homeopathie Magazine • Korting op je zorgverzekering • Korting op producten en diensten in vele webshops • Een Eerste Hulp Pakket t.w.v. € 19,40 Lid worden kan door de bon hiernaast in te vullen of via: vereniginghomeopathie.nl/lid-worden.

19,40

ik word lid van de Vereniging Homeopathie voor € 39,95 per jaar en ontvang een Eerste Hulp Pakket t.w.v. € 19,40.

Achternaam.* Dhr. / Mevr.* Voorletter(s)* Adres* Postcode*

Plaats*

E-mail Telefoonnr. Bankrekening (Iban) *

Geb. datum

Handtekening*

Verplicht in te vullen.

Stuur deze bon naar: Vereniging Homeopathie, Antwoordnummer 16156, 1000 TE Amsterdam.

020 617 83 08 www.vereniginghomeopathie.nl