8 minute read
INNOVATIE
Vitale
videospellen
Vroeger waren kinderen druk aan het knikkeren en touwtjespringen, tegenwoordig spelen ze voornamelijk videospelletjes. De online omgeving speelt een belangrijke rol in het sociale leven van kinderen en volwassenen. Een fysieke handicap kan echter een grote drempel zijn om toe te treden tot de gaming-wereld. Daarom zet het Britse SpecialEffect zich in om gelijke videospelkansen te creëren, met grote gevolgen.
DOOR: ARIE DEKKER
SpecialEffect heeft zichzelf een bijzondere rol toegedicht. Het is een van de weinige goede doelen, als niet het enige, met een focus op videospellen. Mark Saville, communicatiemanager bij deze charity, benadrukt meteen het belang van games. ‘Met videospellen kunnen gehandicapte kinderen en volwassenen echt meedoen, waar dat bijvoorbeeld bij voetbal en fietsen niet mogelijk is.’ Hij illustreert dit aan de hand van een voorbeeld. ‘Ik praatte laatst met de moeder van Aaron, een jongen die wij helpen. Volgens haar geeft gamen haar zoon onafhankelijkheid. Omdat er altijd een verzorger aanwezig is, mist hij een sociale dimensie op school. Maar wanneer hij in zijn eigen kamer zijn koptelefoon opdoet kan hij weer een normale tiener zijn. Winnen van iemand zonder handicap geeft een geweldig gevoel. Wij helpen niet alleen bij het spelen, wij zorgen dat ze mee kunnen dingen naar de overwinning. Videospellen zijn geen hobby voor deze mensen, het is een vitale verbindingslijn.’
Speciale setup
De manier waarop ze videospellen toegankelijk maken verschilt volgens Saville per persoon, want elke handicap is uniek. ‘Het begint allemaal bij de videospellen die iemand wil spelen en wat dat in de weg staat. Onze techneuten en therapeuten kijken eerst naar de situatie van deze toekomstige gamer. “Oh, ik zie dat je een bril draagt en is dat een nieuwe verzorger? Welk model rolstoel gebruik je en gebruik je deze op school en thuis?” Niet alleen de videospeluitrusting is belangrijk. Het gaat om een holistische aanpak. Misschien kan de bril niet voor langere tijd op, misschien kan de verzorger de uitrusting niet gebruiken.’ Na inventarisatie van de thuissituatie, komt er maatwerk aan te pas. ‘Ik was bij iemand met spierdystrofie. Diegene kon nauwelijks zijn arm bewegen. “Kun je je vinger een millimeter bewegen hier? En hier? Ah! Die beweging kunnen we gebruiken. Daar plaatsen we een knop onder. Wat kan je nog meer doen? Kun je je schouder bewegen? Kijk eens! Daar stoppen we dan een schakelaar.” Zo geven we de nodige controle.’ En het gaat verder dan een eenmalig bezoek. De organisatie leent niet alleen de benodigde controllers, schakelaars, knoppen et cetera uit, ze zijn ook een vangnet om op terug te vallen. ‘Als iemands gamingbehoeftes, spelcomputers en ga zo maar door veranderen, komen we weer langs om te helpen. Het is een gratis service, voor het leven.’
Verder dan gaming
Een van de specialiteiten van SpecialEffect is het besturen van games met oogbewegingen. Zo speelde oprichter Dr. Mick Donegan een rol in het populariseren van Eye Gaze, wat ervoor zorgt dat apparatuur met de ogen wordt bediend. Deze kennis passen zij bijvoorbeeld toe om het razend populaire spel Minecraft beschikbaar te maken met EyeMine. Bovendien hebben ze recent Eye Gaze Games uitgebracht, met vijf spellen die mensen over de hele wereld kunnen spelen. Naast het
gamen helpen zij ook met StarGaze, een initiatief om mensen die op de ic belanden en alleen nog hun ogen kunnen bewegen te helpen communiceren. ‘Het is verschrikkelijk als je door een ongeluk of ziekte wakker wordt in een ziekenhuis en niet meer kunt bewegen of praten. Onze teams werken op een vergelijkbare manier als met onze gamers om Eye Gaze apparatuur voor patiënten te installeren.’ Een ander project waaraan ze bijdragen en dat niets met gaming te maken heeft is BubbleBusters. ‘Het begon allemaal met Sam. Dit 12-jarige jongetje stuurde onze CEO Mick een mail waarin hij vertelde dat hij in isolatie zat vanwege leukemie en immuun-problemen, maar hij wilde ons toch graag helpen. Een jongetje dat kankerbehandelingen en sociale isolatie doorstaat biedt ons hulp. Wij moesten gewoon iets doen.’ Dit leidde tot het ontwikkelen van de BubbleBuster robots. ‘Het is veel meer dan beeldtelefonie. Het hoofd beweegt en alles wat erbij hoort. Het zijn net minimensen. De klasgenoten van Sam behandelden de robot direct alsof het Sam zelf was. Onze focus ligt op videospellen, maar wij maken ook graag een uitstapje om op andere manieren connecties te leggen.’
De inspirerende kracht
Hoewel SpecialEffect van alle beschikbare technologieën gebruik maakt, laten deze soms wat te wensen over. ‘We willen de ontwikkelaars achter de soft- en hardware inspireren tot meer inclusiviteit. Daarom laten we zien wat voor een impact het helpen van gehandicapten maakt. Om voor onze spelers in toekomstige spellen meer ondersteuning te kunnen creëren, blijven we druk bezig om connecties te maken in de game-industrie. Ik weet nog dat een van onze technische specialisten een jaar geleden sprak over al het werk dat het implementeren van zelfondersteuning in spellen met zich meebrengt. De dag erna ontvingen wij een e-mail van een spelontwikkelaar die een eurekamoment had gekregen. Hij ging voortaan deze ondersteuning van tevoren al installeren in zijn spellen.’ Geen woorden maar daden. Dat is de manier waarop SpecialEffect inspireert. ‘Wij zijn niet het type organisatie dat met vingers wijst. Onze aanpak is subtieler. Wij doen wat we doen en als mensen daaraan willen bijdragen verwelkomen wij ze met open armen.’ Grote steun komt van de zogenaamde ‘gaming community’, mensen die videospellen spelen. ‘Door bijvoorbeeld speciale evenementen en streams te organiseren helpen ze ons de koude wintermaanden door. Steeds als ik vraag waarom ze dat doen is het antwoord simpel: “We kunnen ons geen leven voorstellen zonder videospellen.”’
Gaming voor iedereen
SpecialEffect opereert nu nog alleen in het Verenigd Koninkrijk, maar wil de digitale spellen wereldwijd beschikbaar maken. Een van de belangrijkste manieren waarop ze dat doen is met hun website GameAccess.info. ‘Hier plaatsen wij allerlei video’s en tutorials. We proberen zoveel mogelijk materiaal online te zetten. Bovendien kan iedereen contact met ons opnemen als ze problemen hebben. Wij gebruiken onze expertise om vragen van over de hele wereld te beantwoorden. Ons doel: een toekomst waarin wij, samen met ontwikkelaars, toegankelijkheid niet tot een extraatje maken, maar de standaard.’ •
Column
Annette Nobuntu Mul
Founder Ubuntu Society, voorzitter Stichting Ubuntu Nederland. www.ubuntusociety.nl
Deelgever
Deelgever. Het is nog geen officieel Nederlands woord. Interessant, want we kennen wel het woord deelnemer. Tsjonge, we nemen wat deel: aan een vergadering, een discussie, een praatprogramma of aan een toernooi. Daar waar taal en cultuur hand in hand gaan betekent deelnemer letterlijk ‘what’s in it for me’. Paul Watzlawick, één van ’s werelds meest vooraanstaande communicatiewetenschappers, ontdekte: ‘Een mens kan niet niet beïnvloeden.’ Realiseer je maar eens de impact van de woorden van een tante op een verjaardagsfeestje: ‘Let maar even niet op mij’ en juist de aandacht die ze hiermee op zich richt. Of de afwezige neef op de bruiloft, die door zijn afwezigheid meer dan ooit áánwezig is. Het leerde mij dat iedereen in iedere situatie invloed heeft en dus altijd (mede)verantwoordelijkheid draagt. De belangrijkste bewustwording die resteert is: wélke invloed oefenen we uit en wat is de kwalitatieve bijdrage aan het geheel, waar we zelf deel van uitmaken? Hoe heeft de polarisatie in Amerika zo kunnen groeien? Hoe heeft de toeslagenaffaire zo kunnen ontsporen? Hoe hebben excessen in een sportbond zo kunnen voortwoekeren? Herkenbare en actuele vragen. Het lijkt er alleen op, alsof we onszelf er buiten plaatsen... Niet toevallig zien we tegelijkertijd een hausse aan emancipatorische bewegingen. Allemaal uitingen van grote behoefte aan invloed, op weg naar rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid. Iedere persoon, sector of bevolkingsgroep die zich niet gezien of gehoord voelt, trekt aan de bel. Van individu-aandachtvragende tv-programma’s tot het met geweld bestormen van het Capitool, en van klagen tot agressie. Er wordt wat afgevochten, met de intentie om onze menselijke behoeften in te vullen: erkenning en erbij horen. Helaas mondt dit steeds vaker uit in los- en doorgeslagen destructief gedrag van vóór onszelf en tégen de ander. Het besef om constructief invloed te hebben op én tegelijkertijd deel te zijn van een groter en duurzamer geheel, lijkt ver uit het zicht. Kijkend met een psychosociale bril is het geen toeval en uitermate wenselijk dat we juist nu, in een tijd van dreigende polarisatie en onderstromen van onvrede, maatschappelijk verbindende initiatieven zien ontstaan, die we ‘burgerparticipatie’, ‘de nieuwe route’ of ‘uitdaagrecht’ noemen. Het is nog net even zoeken wie nu wie waarbij betrekt, wie erbij betrokken wordt en vooral wie zich betrokken voelt. Betrokkenheid lijkt het toverwoord, want zonder betrokkenheid voelt niemand verantwoordelijkheid. Deelgever. Hoe vruchtbaar zou het zijn om dit vanaf nu te implementeren en te omarmen in onze taal en in ons gedrag. Deelgeverschap is het diepgeworteld besef dat je geeft aan een geheel, waar je zelf onderdeel van bent. Altijd. Op een verjaardagsfeestje, tijdens een vergadering, in onze liefdesrelatie, van samenleving tot aarde. Hier ligt wellicht voor ons allemaal een enorme kans, een ingang om diverse maatschappelijke kloven te overbruggen en aankomende crises samen aan te pakken. Om dit in alle gelaagdheden van onze samenleving echt te laten doordringen, ligt er mijns inziens allereerst een zeer belangrijke taak met voorbeeldgedrag weggelegd voor ‘leiders’ in opvoeding, onderwijs, organisaties, sport, kunst en politiek, hóe dit deelgeverschap positief en constructief vorm te leren geven. Dit vergt veel aandacht en sturing, maar is noodzakelijk om de essentie van de woorden van Jan Terlouw zo snel mogelijk allemaal uit te dragen in samenwerken en samenleven: ‘Het hebben van een plicht is een recht’. •
AMANDA GORMAN
