20130619-LIFT issue 177

ការអប់រំ និងអាជីព នាំយុវជនកម្ពុជាឲ្យមានការងារកាន់តែប្រសើរក្នុងជីវិត

ជាស្ដ្រីជនជាតិដើមព្នង អភិវឌ្ឍខ្លួនពីអ្នក ការពារព្រៃឈើមកជាអ្នកកាសែត Mop Chhing: from an enviornmental activist to a citizen journalist

PeyPeyDy ប្រាបព ់ ភា ី ពល្បីល្បាញ ដោយសារតែការសម្ដង ែ ឡប់ៗ

Facebook star Pey Pey Dy tells his story

អត្ថបទកាសែតនៅតែពេញនិយម ខណៈគេហទំព័រព័ត៌មានរីកដូចផ្សិត Newspapers are still popular while news websites rapidly grow

02

CONTENTS

www.facebook.com/liftcambodia www.phnompenhpost.com www.postkhmer.com

www.postkhmer.com/lift •

ជម្រាបសួរ​ប្រិយ​មិត្ដ CEO: Chris Dawe Publisher: Ross Dunkley Email: pivoine.beang@ phnompenhpost.com Telephone: 023 214 311 Online: facebook.com/liftcambodia Photographers: Hong Menea and Mai Virak​​ Design: Aim Valinda and Than Veasna Sub-editor: Bennett Murray ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ ​ការិយាល ​ ័យ​កណ្តាល​

​​

ច្ចុប្បន្ន​នេះ​ ប្រ​ព័ន្ធ​ផ្សព្វ-​ ផ្សាយ​បាន​ដរើ តួនា ​ ​ទ​ម ី យ ួ ​ យ៉ាងស ​ ខា ​ំ ន់ក ​ង ្នុ កា ​ រ​ផស្ ព្វ-​ ផ្សាយ​ព័ត៌​មាន​ដែល​កើត​ឡើង​នៅ​ ក្នុង​សង្គម​ទៅ​ដល់សា​ធារណជន​ ទាំង​ក្នុង​និង​ក្រៅ​ប្រ​ទេស។ ទន្ទឹម​ នឹងនោ ​ ះ​ដរែ ​បណ្តាញសា ​ រ​ពត ័ មា ​៌ ន​ បាន​រីក​ដុះ​ដាល​ព្រោង​ព្រាត​នៅ​ ព្រះ​រា​ជា​ណា​ចក្រ​កម្ពុជា​ ​ទាំង​ការ​ បោះ​ពុម្ព​នៅ​លើ​កា​សែត​ ​ទស្សនា​

វដ្តី​​និង​តាម​ប្រព័ន្ធ​អុីន​ធឺណិត។ ​​ ជាងនេះទៅទៀត យុវ​ជន​បាន​ ដើរ​តួ​នា​ទី​សំ​ខាន់​នៅ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ទាំង​នោះ​។​ បច្ចុប្បន្ន​ យើងស ​ ង្កត េ ឃ ​ ញ ើ មា ​ ន​យវុ ជន​ខ្លះ​ មាន​ចំ​ណាប់​អារម្មណ៍​ធ្វើ​ការ​នៅ​ ក្នុងវ​ិ​ស័យ​នេះ ​ពិ​សេស ស្រ្តី​ក៏​បាន​ ចូល​រួមដ៏ស ​ ស្រាក់សស្រាំ​ដែរ​។​ ដោយ​សារ​តែ​ប្រ​ព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ មាន​ចន ្រើ ​ទា ​ ង ំ កា ​ សែត​ទស្សនាវដ្ត​ី វិទ្យុ និង​គេហ​ទំព័រ​។ យុវ​ជន​ភាគ​ ច្រើន​ចាប់​អារម្មណ៍​អាន​ព័ត៌​មាន​ ទាន់​ហេតុការណ៍​តាម​គេហ​ទំ​ព័រ​ ដោយ​សារ​វារ​ហ័ស​ប៉ន ុ ក ​្តែ មា ​៏ ន​អក ្ន ​ មួយ​ចំនួន​នៅ​តែ​ចង់​ទទួល​ព័ត៌-​ មាន​តាម​កាស ​ ត ែ ដ ​ រែ ​ដោយ​ពក ួ គ ​ ​េ យល់​ឃើញ​ថា​ ​វា​ពិស្តារ​ ​ហើយ​ សុក្រឹត​។​ អ្នក​យក​ព័ត៌​មាន​របស់​ LIFT​ពិភាក្សា​ពី​បញ្ហាន ​ េះ​។​ នៅ​ពេល​ដែល​យុវ​ជន​ខ្លះ​ចូល​ ប្រ​ឡូក​ក្នុង​វិ​ស័យ​សារ​ព័ត៌​មាន​ មាន​អ្នក​ខ្លះ​ក៏​ជួប​ប្រ​ទះ​នូវ​បញ្ហា​ ក្នុងកា ​ រផ្សព្វ​ផ្សាយ​ផង​ដែរ​។​LIFT​​ រក​បាន​យុវតី​មួយ​រូប​ មក​ចែក​

Editor’s note

រំលែក​នូវ​បញ្ហា​ក្នុង​ពេល​បំ​ពេញ​ ការ​ងារ​របស់​គាត់​ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​ អាន​ពត ័ មា ៌ ន​តាមវិទយ្ ដ ​ុ ម ើ ប្ ស ​ី ង ្វែ រ​ក​ ដំណោ ​ ះ​សយ ្រា ធ ​ ឲ ​្វើ យ្ កា ​ រ​ងារ​របស់​ គាត់​បាន​កាន់តែ​ប្រ​សើរ​ឡើង​។​ ដោយ​សារ​តែ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ តាម​បណ្តាញស ​ ង្គមមា ​ ន​ការ​ទាក់-​ ទាញ​ចំ​ណាប់​អារម្មណ៍​ខ្លាំង​ពី​ សំណាក​់​យុវវ័យ​ យុវជន​ ​Pey Pey​D ​ y​បាន​បប ​្រើ ស ្រា ប ​់ ព ្រ ន ័ ន ​្ធ េះ​ យ៉ាងមា ​ ន​បយោ ្រ ជន៍ រ​ហូតបា ​ ន​ធ​្វើ ឲ្យខ ​ន ្លួ គា ​ ត់ទ ​ ទួលបា ​ ន​ការ​ងារ​តាម​ រយៈ​សកម្មភាព​របស់​គាត់​នៅ​លើ​ ហ្វេស​ប៊ុក។ ​​ LIFT នៅ ​ មា​នអត្ថប ​ ទ​អប់រផ ​ំ ស្ ង េ ​ ទៀត​នៅខាង​ក្នុង​។​ បើ​លោក​អ្នក​ មាន​អ្វី​ចង់​បន្ថែម​ ឬ​ចែក​រំ​លែក​​ សូម​សរ​សេរ​លិ​ខិត​មក​កាន់​យើង​ ខ្ញុំ​តាម​រយៈ ​pivoine.beang@ phnompenhpost.com។ ស ​ ម ូ ​ រីក​រាយ​ជា​មួយ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ នៅ​លេខ​នេះ​! ​ សូម​អរ​គុណ!​ ​

ជាន់ទី៨ ស្ថិត​នៅ​មជ្ឈ​មណ្ឌល​ភ្នំពេញ​​ កែងមហា​វិថី​សុធា​រស ​និង​មហាវិថី​

លោក​គ្រីស ដ័រ រ៉ូស ​ដាំង​ឃ្លី

places for the family meeting and friends garthering. In this edition,

ប្រធានគ្រប់គ្រងការីនិពន្ធ សំ​រិទ្ធ, ដេវិដ​ប៉ូល​

details and clarity. Our report-

role in conveying

ers explored and discussed this

what happens in

issue.

society, both in our country and

When youths work in the me-

overseas. A lot of magazines, news-

dia, many face problems in broad-

papers and online news sources

casting. LIFT found a girl who

have increased rapidly in the King-

shared her concerns working as a

dom to serve readers’ needs.

radio presenter as she seeks solu-

As more people follow the news, youths become very im-

In addition to traditional me-

portant in media outlets as they

dia, social media outlets such as

bring information to the public.

Facebook are increasingly im-

Recently, we noticed that some

portant, with teens particularly

teens are very interested in work-

interested. Facebook star Pey Pey

ing in the media sector. Women

Dy used this media very effective-

in particular are encouraged to

ly to develop himself as an actor.

join media outlets and become involved in journalism.

articles inside. If you have some-

Furthermore, a lot of teens

thing to share related to our ar-

like to read news on-

ticles, please write us an email at

line. However, they

pivoine.beang@phnompenhpost.

also still want to

com. Enjoy your reading!

Feature:

Youth Focus:

Facebook star Pey Pey Dy tells his story

LIFT looks at: - Destinations of teens with families and friends, beer gardens are very popular for them today. But how it affected if they drink too much achohol.

- Special skills of an artist at the restaurant.

- Style of making cakes.

- A Khmer resturant owner sharing experience from abroad.

Career:

I want to be a news presenter on TV

Experience from abroad:

Ung Kim Oan encourages women to find scholarships to study abroad

ប៊ាង ពីវ័ន ការីនិពន្ធរងទស្សនាវដ្តី LIFT

Facebook Watch:

ហុង​រស្មី

​មុី សុមុនី​

LIFT still has other educational

Newspapers are still popular while news websites rapidly grow

ការីនិពន្ធទស្សនាវដ្តី LIFT

អ្នកក ​ ែ​សម្រួល​អក្ខរាវិរុទ្ធ

tions to develop her career.

How to draw in radio listeners

Food and beverage are very important for human. Nowaday, people expecially teens are very much interested in finding new tasts and

កៃ គឹមសុង, អាឡាំង ផាកហៅ

takes a significant

Youth Corner:

Food and Beverage

ចាង​ហ្វាង

និពន្ធនាយក

read news from newspapers for

Mop Chhing: from an enviornmental activist to a citizen journalist

July 03, 2013

ការិយាល ​ ័យ​លេខ ៨៨៨ អគារ F ​

អគ្គនា ​ ​យក​

T

​oday, the media

Hard and soft skills:

ក្រុម​ហ៊ុន​ប៉ុស្តិ៍​​មេ​ឌា ខូ​អិល ធីឌី

ព្រះ​សីហនុ រាជធានីភ្នំពេញ​​

wednesday, June 19, 2013

A docu-drama highlights the glorious Angkorian eras

My Style:

Want to advertise in this issue?

Please contact: borom.chea@phnompenhpost.com Tel: 023 214 311 to 317

Eng Bunkim explains her style of photography

អ្នកយកព័ត៌មាន ដារ៉ត េ រ៉ហ ូ សា ្ លីន, ចេង ប៊ន ុ ឡុង, ស្រេង ភារុណ, សាន​សែល, ម៉ៅ ច័ន​ដា ្ទ លី​, និងមែរ ច័នប ្ទ ល ូ៉ ដ ី ត េ ​។​ ផ្នែកទីផ្សារ advertising@phnompenhpost.com ទំនាក់ទំនង​តាម​ទូរស័ព្ទលេខ៖ ០២៣ ២១៤ ៣១១ ដល់

4

9

០២៣ ២១៤ ៣១៧

អរគុណជាពិសេសសម្រាប់អ្នកថតរូប សម្រាប់ក្របមុខទស្សនាវដ្តី LIFT​

5

6-7

8

កញ្ញា កញ្ញា ខៀវ ចរិយា អ្នកនាង សុខ សម្ជស្សផល្លីកា និង​ លោក អ៊ុំ វណ្ណៈ និងរូបថតខាងក្នុង កញ្ញា ជ សុជាតិ​៕

10

11

12

4 5 6-7

8

9 10 11 12

wednesday, June 19, 2013 •

www.postkhmer.com/lift

03

04

Hard & Soft Skills

wednesday, June 19, 2013 •

www.postkhmer.com/lift

អ្នកនាង ម៉ុប ឈីង

ជាស្ដ្រីជនជាតិដើមព្នងអភិវឌ្ឍខ្លួនពីអ្នកការពារព្រៃឈើមកជាអ្នកកាសែត

កំ

ពុង​រៀប​ចំ​កាមេរ៉ាថត​រូប ម៉ាស៊ីន​ថ​ត​ សំឡង េ ​ប៊ក ិ ​និង ​ សៀវ​ភៅ អ្នកនា ​ ង​ម៉ប ុ ឈីង អាយុ​២៨ឆ្នាំ​ ត្រៀម​​ចេញ​ដំណើរ​ ទៅ​រក​ព័ត៌មាន​​នៅ​តំបន់​មាន​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃ​ ឈើម ​យ ួ ក ​ ន្លង ែ ដ ​ ល ែ ត ​ វ្រូ ច ​ ណា ំ យ​ពល េ ព ​ ញ េ ម ​យ ួ ​ ថ្ងៃ​ចាប់​ពី​ម៉ោង​៦​ព្រលឹម​ដល់​ម៉ោង​៦​ល្ងាច។ ​ ​ស្រ្តី​ជនជាតិភាគតិច ​ដើម​កំណើត​ព្នង​រូប​នេះ​ ដែល​ចូល​ប្រឡូក​ក្នុ​ងអាជីពសា ​ រព័ត៌មាន ​«ពល​ រដ្ឋ​អ្នក​សារ​ពត ័ ៌មាន​» សម្រាប​វ់ ិទ្យ​ស ុ ំឡេង​ប្រជា-​ ធិប​តេយ្យ (VOD) ​មាន​​អត្ថ​បទ​សម្រាប់​ចុះ​ ផ្សាយ​​៤​អត្ថបទ​មក​ហើយ។ បញ្ហា​ការ​កាប់​ បំផ្លាញ​ព្រៃ​ឈើ ដី​សហគមន៍ តម្លៃ​អគ្គិសនី​ និង​ បញ្ហាផ្សេងៗដទៃ​ទៀត​ ​សុទ្ធតែ​ជា​ប្រធាន​បទ​​ ដែល​អ្នក​នាង​ឈីងបាន​សរសេរកន្លង​មក។​ មា ​ នស្រក ុ ក ​ណ ំ ត ើ នៅ ​ ខ ​ ត េ ម ​្ត ណ្ឌលគ ​ រិ ី អ្នកនា ​ ង ម៉ុប​ ឈីង បាន​រៀប​រាប់​ពី​វិធី​ចេញ​ទៅ​ប្រមាញ់​ ព័តមា ៌ នរបស់ខ ​ន ្លួ ថា ​ រូបនាង​តវ្រូ ដើរទៅ ​ គ ​ ប ្រ ច ​់ ក ្រ ​ ល្ហក ដោយ​​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​តាម​ភូមិ​នានា ​តំបន់ ​ ដី​សហគមន៍​ ឬ​​តំបន់​ព្រៃ​ដើម្បី​ទទួល​បាននូវ ព័តមា ៌ ន​។ ពេល​ទៅ​ដល់​កន្លង ែ ​ដល ែ ​មាន​បទ ល្មើសព្រៃ​ឈើកើត​ឡើង អ្នក​នាង​​ព្យាយាម​ សួរអ្នក​កំពុង​រំលំ​ដើម​ឈើ​អំ​ពី​ឫសគល់​នៃ​ការ​ កាប់​បំផ្លាញឈើទាំងនោះ។ អ្នក​កាសែត​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​រូប​នោះ បាន​​ លើកស ​ ណ ំ រួ ដ ​ ល ែ បា ​ ន​ស ​ រួ ថា ​ ៖ «​តហ ​ើ ត េ អ ុ បា ​្វី នពូ​ កាប់​វា ព្រោះថា​ទី​នេះ​គេ​មិនមែន​ដាំ​សម្រាប់ទុក​ ឲ្យ​ពូ​កាប់​ទេ?​ អ្នក​ណា​បញ្ជា​ឲ្យ​ពូ​ធ្វើ​ដូចនេះ?» បន្ទាប់​ពី​ អ្នក​នាង​​ខិត​ខំ​ធ្វើ​ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​រក​អ្នក​ ដែល​ពាក់​ព័នរ្ធ​ួចបន្ដទៅ ​ ​សម្ភាស​ពួកគេ​ទៀត​។ ក្រោយ​ពី​បាន​សរសេរ​អត្ថបទ​​ចប់​ អ្នកនាង​ផ្ញើ​ វា​រួម​ជាមួយ​នឹង​រូបភាព​​តាម​សារ​អេឡិ​ច​ត្រូនិក​ មក​​កាន់ការិយាល័យ​និពន្ធន ​ ៃ​សា្ថប័ន​ព័ត៌មាន​។ ​ថ្វី​ដ្បិតតែ​ត្រូវធ្វើ​ដំណើរ​ឆ្ងាយ​ពី​ផ្ទះ​ដើមប្ ី​ស្វះ-​ ស្វែង​រក​ព័ត៌មាន​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ក៏​អ្នក​នាង​ បាន​ឲយ្ ដ ​ង ឹ ថា ​ ៖​ «​ ព ​ ល េ ខ ​ ្លះខ ​ ទៅ ​្ញុំ ហ ​ ប ូ បា ​ យជាមួយ​ នឹង​បងប្អូន​ដែលរស់​នៅ​ក្បែរ​កន្លែង​ខ្ញុំ​ចុះ​យក​

ព័ត៌មាន។ ប៉ុន្ដែ​​បើ​ចុះ​ទៅ​ឆ្ងាយ ខ្ញុំ​ត្រូវ​សុំ​បង​ប្អូន​ តាម​​ភូមិ​ហូបតែ​ម្ដង​»។ ដោយមាន​កំណើត​ក្នុងតំបន់​ព្រៃ​ឈើ​ និង​ទឹក​ ចិត្ដ​ស្រ​ឡាញ់ព្រៃ​ឈើ ​ចង់​ជួយ​ចូល​រួម​អភិរក្ស​ ពីព្រោះអ ​ក ្ន នា ​ ង​ដ ​ង ឹ ច ​ បា ្ ស់ថា ព ​ ឈ ្រៃ ទា ​ើ ង ំ ន ​ េះជា ​ ​ អាយុជីវិត​ និង​អនាគត​របស់​បង​ប្អូន​ដែល​រស់​ អាស្រ័យ​ផលលើ​ព្រៃឈើ ទើប​ជំរុញ​ឲ្យ​ស្ដ្រី​ជន-​ ជាតិដ ​ ម ើ ព ​ង ្ន ដ ​ ែលបញ្ចបកា ់ រ​សក ិ សា ្ ត ​ ម ្រឹ ថ ​ ក ្នា ទ ​់ ៦ ​ី ​ រូប​នេះ​ចូលធ្វើការ​ងារ​ស្ម័គ្រចិត្ត​ឲ្យ​សហគមន៍​ ការពារ​ព្រៃ​ឈើ​។ អ ​ក ្ន នា ​ ង​បាន​ដង ឹ ច ​ បា ្ ស់ថា ​ មា ​ ន​តអ ​ែ ក ្ន កា ​ សែត​ ទេ​ទើប​អាច​ជួយ​ប្រាប់​ឲ្យ​សាធារណជន​​យល់​ ច្បាស​់អំ​ពី​អ្វី​ដែល​កំពុង​កើត​ឡើង​ក្នុ​ងសហគមន៍​

«​ប្ដី​របស់​ខ្ញុំ​មិន​ឃាត់​ខ្ញុំ​ធ្វើ​ការងារ​ នេះទ ​ េ ប៉ន ​ុ គា ​្ដែ ត់ឲ ​ យ្ ខ ​ប ​្ញុំ ង ្រុ ប ​ យ ្រ ត ័ ក ​្ន ​ុំ សរសេរ​រឿង​រសើប​ពេក​ ពីព្រោះ​វា​ អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​អាយុ​ជីវិត»​ ខ្លួន ពី​ព្រោះ​អ្នក​កាសែត​អាច​ជួយ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ ព័ត៌មាន​បន្ដជ ​ ូនព ​ ួកគេ​។ ប ​ន ៉ុ អ ​្តែ ក ្ន នាង​ឈង ី ទ ​ ទួលស ​ ល ្គា ថា ​់ ដោយ​សារ​ តែ​តំបន់​នោះ​ស្ថិត​នៅឆ្ងាយ​ មិន​សូវ​មាន​អ្នក​ កាសែតទៅ ​ ដ ​ ល់​ទើបអ ​ក ្ន នា ​ ង​តាង ំ ច ​ត ិ ថា ​្ត ​នឹងធ ​ ​្វើ ជាអ្នកកា ​ សែតនៅ ​ ថ ​ ណា ​្ងៃ មួយ ដើមប្ ងា ​ី យ​សល ្រួ ​ រាយ​ការណ៍​ព័ត៌មាន​ពី​សហគមន៍​របស់​ខ្លួន​បាន​ ច្រើន​ទៅដល់សាធារណជន។ នៅពេលដ ​ ល ែ អ ​ក ្ន នា ​ ង ម៉ប ុ ឈីង​បាន​សម្រេច​ នូវគោ ​ ល​បណ ំ ង​ជាអ ​ក ្ន កា ​ សែតដោ ​ យ​ចាប់ផ ​ ម ្ដើ ព ​ ​ី វគ្គ​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​ស្ដីពី​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ប្រជា-​ ពល​រដ្ឋ​របស់​វិទ្យុ VOD នៅ​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​។​ សេចក្ដី​រាយ​ការណ៍​អំពី​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃ​ឈើ​ ក្នង ុ ស ​ ហគមន៍ជា ​ ប ​ ្រធាន​បទ​ដរ​៏ សើបប ​ផ ំ ត ុ ដ ​ ែល​ អ្នក​នាង​ធ្លាប់​បាន​ឆ្លង​កាត់​ការ​គំរាម​កំហែង​ខ្លះ​ ក្នង ុ ពេល​បំពេញ​ការងារ​​។ អ្នក​នាង​បាន​រំឭក​ថា៖

«ថ្ងៃ​នោះ​ ខ្ញុំ​ទៅ​កន្លែង​អារ​ឈើមួយ​កន្លែង​ ពេល​ ខ្ញុំ​ខំ​ជជីកស ​ ួរ​ព័ត៌មាន​ពី​គេ បុរស​នោះ​បាន​ស្រែក​ គំហក​ដាក់​ខ្ញុំ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​នៅ​តែ​តមាត់​ខំ​សួរ​បន្ត ទើប​ បុរស​នោះ​ភត ្លា ​ថា ់ «យី! នាង​ឯង​ក​ឆ ៏ ស ្នា ​មះ៉េ្ល !»។ ថ្វី​ដ្បិតតែធ ​ ្លាប់​រង​ពាក្យ​សម្តី​បែប​នេះក្តី ស្រ្តីកូន​ ពីរ​រូប​នេះ​នៅ​តែក្រាញននាលទៅ​មុខ​ជានិច្ច ពីព្រោះ​ការងារ​របស់​អ្នក​នាង​ក៏​មាន​ការ​គាំ​ទ្រ​ពី​ គ្រសា ួ រ ជា​ពស ិ ស េ ស ​ ម ្វា ដ ី រែ ។ ​ អ្នកនា ​ ងបាន​លក ើ ​ ឡើង​ថា៖ «ប្តី​ខ្ញុំ​មិនដែល​ឃាត់​មិន​ឲ្យ​ធ្វើ​កិច្ចការ​ នោះ​ទេ តែ​គាត់​ជួយ​ពន្យល់​ណែនាំ​ខ្ញុំ​ឲ្យ​ចេះ​ប្រុង​ ប្រយ័ត្ន ​ក​ុំសរសេរ​រឿង​រសើប​ៗ​ពេក ពីព្រោះ​ វាអាច​​ប៉ះ​ពាល​់​ដល់ជីវិតខ ​ ្ញុំ​»។ នៅខែ​កក្កដា​ខាង​មុខ​នេះ​ កម្ពុជា​នឹង​មាន​ការ​ រៀប​ចំការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ដែល​អ្នក​កាសែត​ភាគ​ ច្រើន​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​សេចក្តី​រាយ-​ ការណ៍ព ​ប ​ី ញ្ហាន ​ េះ។ ប៉ន ុ ស ​្ដែ ម្រាបអ ​់ ក ​្ន នា ​ ង​​ឈីង ហាក់ដ ​ច ូ ជា ​ រា ​ រែកចិតក ​្ត ង ​្នុ ការសរសេរព ​ប ​ី ញ្ហាន ​ េះ​ ដោយ​បាន​ប្រាប់​ថា៖ «វា​លំបាក​ដែរ​ នៅ​ពេល​ខ្ញុំ​ សរសេរ​ពី​វា ព្រោះ​អី​ខ្លាច​គេ​យល់​ច្រឡំ​ពី​យើង​ ដូច​ជា​ពេល​ថ្មី​ៗ​នេះ មានការ​ចែក​ក្រមា សារុង​ នៅ​ក្នុ​ងសហគមន៍​ខ្ញុំ​ តែ​ខ្ញុំ​មិន​ហ៊ាន​រាយការណ៍​ ទេ ព្រោះ​អី​ស្រួល​មិន​ស្រួល​គេ​ថា​យើង​សរសេរ​ ឲ្យ​គណបក្សនេះ​គណបក្សនោ ​ ះ​​»។​​ ទៅថ្ងៃ​អនាគត អ្នក​សារព័ត៌មាន​ភាគ​ឦសាន​ រូប​នេះ ចង់​អភិវឌ្ឍ​ខ្លួនពីអ ​ ្នក​កាសែត​ពលរដ្ឋ​មក​ ជា​អក ្ន កា ​ សែតអា ​ ជីពម ​យ ួ រូប ហើយអ្នកនា ​ ង​ដង ឹ ​ ចបា ្ ស់ថា ​ ​ការងារ​ជាអ្នកកា ​ សត ែ ​ទាមទារ​នវូ ច ​ណ ំ ះេ ​ ដឹងទ ​ល ូ ទ ំ លា ូ យ។ ហេតន ុ េះអ្នកនាង​ឈ ​ ង ឹ បាន​ និងកំពុងខ ​ ិតខំប ​ ្រវេប្រវា អាន​កាសែត ស្តាបវ់​ិទ្យុ និង​សិក្សា​អ្វី​ថ្មី​ៗ​ដើម្បី​បង្កើន​ការ​យល់ដឹង​របស់​ ខ្លួន។ អ្នក​នាង​បាន​សារភាពថា ​ខ្លួនព ​ ិត​ជាមា ​ ន​ ការ​រក ​ី ចម្រន ើ នា ​ រ​យៈពេលច ​ង ុ ក្រោយន ​ េះ​ហើយ​ ការ​អភិវឌ្ឍ​នេះ​រឹតតែ​ជំរុញ​ឲ្យ​អ្នក​នាង​កាន់​តែ​ ក្លាហា​ន​ថែមទៀត ដោយ​នាង​បានបញ្ជាក់​ថា៖ «ខ្ញុំ​ធ្លាប់​ទៅសម្ភាស​ដល់​ចៅ​ហ្វាយ​ខេត្ត ខ្ញុំ​មិន​ ខ្លាច​ទេ»​៕

Mop Chhing: from an enviornmental activist to a citizen journalist សាន​សែល San Sel

sanselrule@yahoo.com

W

Chhing covers environmental issues out of love

Even though the journalism career is a bit risky,

for nature, which she says is vital for her family’s life

especially when they report serious issues such as il-

and future. After finishing school at grade six, she de-

legal logging and corruption, she still likes it.

cided to volunteer for her community by working on forest protection.

ith her camera, recorder and pen,

Afterward, her adviser called her to join a media

However, she sometimes faces challenges when she works, particularly when people threaten her.

“One day, I went to a logging site, and I tried my

Mop Chhing, 28, is preparing to spend the day collecting news in a

hot illegal logging area in Mondulkiri.

When she reaches the logging places, she tries to ask as many questions as she can to get the information for her article: “Why do you cut down trees? Who orders you to do this?” are two of the questions she asks.

ommends that I avoid reporting hot issues because he thinks it puts my life in danger.”

The next July election is an interesting topic for journalists, but Chhing seems hesitant to cover the big event.

“Sometimes, they do not think I am a journalist, but they think I am a political party’s spy.”

“My husband always supports me when I do these things, but he advises me to be more careful and recommends that I avoid reporting hot issues because he thinks it puts my life in danger.”

In the future, Mop Chhing hopes to switch from being a citizen journalist to a professional reporter.

Being a professional media practitioner requires deep general knowledge, so she tries to learn new things by listening to the radio, reading newspapers and books and joining seminars.

From her home in Mondulkiri, she travels to every

training seminar for citizen journalists in Phnom

best to get the information, and I was suddenly fu-

Chhing is optimistic, and says that she is getting

corner of the province collecting information about

Penh, where the VOD trained her to gather and write

riously threatened. But I responded back and forth,

stronger and more skilful as she continues to practise

illegal logging, land disputes, electricity prices and

news, as well as the basics of journalism ethics.

and the man blurted: ‘You are an obstinate person.’”

journalism. She also said that she is discovering a lot

other issues. She is possibly the first ethnic Phnong,

She said that journalists play an important role in the

a Cambodian minority group, working in the media

community as they share valuable information. Because

sector. As a citizen journalist, she has written four ar-

her home is very isolated and difficult to reach, she

“My husband always supports me when I do these

ticles published by the Voice of Democracy (VOD).

wants to report and write about her home community.

things, but he advises me to be more careful and rec-

Furthermore, the support from her husband and family encourages her to keep going.

about society as she risks her life to cover important issues.

“I am braver than before and I have learnt to see the real world,” she said.

wednesday, June 19, 2013 •

Youth Corner

www.postkhmer.com/lift

តើខ្ញុំគួរធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីផលិត កម្មវិធីវិទ្យុបានល្អ?

​ញ្ញា សើ សុខ​ឃីម អាយុ២១ឆ្នាំ ​​កំពុង​ បម​កា ​្រើ រងារ​​ជា​អក ្ន សម្របសម្រល ួ ឬ ​ព ​ធ ិ -ី ​ ការិនី​នៅ​ក្នុង​ស្ថានីយ​វិទ្យុ​មួយ​។ ​​ក្នុង​នាម​ ជា​​ពិធីករ​វិទ្យុ​​ម្នាក់​ មិនមែន​ត្រឹមតែ​ទាមទារ​​ឲ្យ​មាន​ សំឡេងពីរោះ​ ​និង​​ទំនាក់ទំនង​ល្អ​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែក៏​ ទាម​ទារ​​ឲ្យ​មាន​សមត្ថភាព​ក្នុង​ការ​ជ្រើសរើស​ អត្ថបទ​ព័ត៌មាន​​សម្រាប់​ផ្សាយ ក៏​​ដូចជា​ចេះ​ផលិត​ ជា​បទ​យកការណ៍​​​ផង​ដែរ​​។​

​បើ​យោង​តាម​កញ្ញា សុខ​ឃីម​​ បាន​ឲ្យ​ដឹងថា ជំនាញ​ទំនាក់ទំនង​និង​ការប្រើប្រាស់​សំឡេង​ក្នុង​ ការនិយាយ ​​មិនមែន​ជា​ការលំបាក​សម្រាប់​កញ្ញា​ នោះទេ ប៉ុន្តែ​ចំពោះ​ការជ្រើសរើស​អត្ថបទព័ត៌​មាន​​​​​ ផ្សាយ រៀប​ចំ​សំណួរ និងការ​​ ​​ ផលិតប ​ ទ​យកការណ៍​​​ វិទ្យុ​ពិតជា​មាន​ការលំបាក​​សម្រាប់​កញ្ញា។ ​​ ​កញ្ញា​បាន​និយាយថា​៖ «​​​ខ្ញុំ​មាន​តួនាទី​ជា​អ្នក​ សម្រប​សម្រួល​កម្មវិធី ប៉ុន្តែ​នៅពេលដែល​ត្រូវការ​ ផលិតបទ​ ​​​​ យក​ការណ៍ដើ ​​ មប្ ចា ​ី ក់ផ ​ សា ្ យ​នៅក ​ង ្នុ ក ​ ម្មវធ ិ ​ី នេះ ខ្ញុំ​ប្រឈម​​នឹងប ​ ញ្ហាក ​ ្នុងកា ​ ររៀបចំទ ​ ម្រងនៃ​ ់​​ ការ​ សរសេរអត្ថ ​​​ បទ​នោះ​»​។ ព ​ធ ិ កា ​ី រិនវ​ី ទ ិ យ្ រ​ុ ប ូ ន ​ េះ​បាន​នយា ិ យថា​នាង​មន ិ បា ​ ន​ ទទួលកា ​ របណ្តុះបណ្តាលឬ ​ កា ​ រសិកសា ្ ជំ ​​ នាញ​នការ​ ៃ​ ផលិត​បទ​យក​ការណ៍​ឬ​ព័ត៌មាន​សម្រាប់​វិទ្យុ​ផ្សាយ​​ ទេ ប៉ុន្ដែ​​នាង​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​សិក្ខាសាលា​ដែល​ បង្ហាញថា ​​ ​អ្វី​ទៅ​ជា​បទ​យក​ការណ៍ និងកា ​ ររៀន​ធ្វើ​ តៗ​​គ្នា​​ប៉ុណ្ណោះ មិនបា ​ ន​ស៊ី​​​ជម្រៅឡើយ។ ​​ ក ​ ញ្ញាស ​ ស ុំ រួ ថា ​ ៖​ «​ខច ​្ញុំ ង់ដ ​ង ឹ អំ ​​ ពវ​ី ធ ិ ផ ​ី លិតព ​ត ័ មា ៌ ន​ ឬ​បទ​យក​ការណ៍ស ​ ម្រាបចា ​់ ក់ផ ​ សា ្ យ​កង ្នុ វ​ទ ិ យ្ ឲ ​ុ យ្ បា ​ ន​ ត្រម ឹ ត្រ ​​ វូ ​និងឲ ​ យ្ អ ​ក ្ន ស ​ ប ្ដា ងា ​់ យ​យល់។ ​ ​ត ​ ខ្ញ ​​ើ គ ​ុំ រួ ត ​ ្រៀម​​ អ្វី​ខ្លះ​​ដើម្បី​​​ផលិត​នូវ​​បទ​យកការណ៍​មួយ​​សម្រាប់​​ ការចាក់ផ្សាយ​?​​»៕ សូមអាន​ដំណោះស្រាយ​​សប្តាហ៍ក្រោយ!

How to draw in listeners Furthermore, Sokhim said that she has trouble

ដារ៉េត រ៉ូហ្សាលីន

Dareth Rosaline mickeysaline@yahoo.com

asking questions for radio broadcasts.

“I take a lot of time just designing questions in order to get good answers. Sometimes, when I asks questions to interviewees, I get the feel-

05

ដំណោះស្រាយចំពោះការចំណេញរបស់ឈ្មួញ កណ្តាលច្រើនជាងកសិករ

​

ល​ពស ​ី ប្ដាហម ​៍ ន ុ លោក​ផេង​គីមឃា ​ ង​ បាន​ចោទ​ជា​បញ្ហា​ ដែល​ទាក់​ទិន​នឹង​ ការ​ចំ​ណេញ​របស់​ឈ្មួញ​កណ្ដាល​ ច្រើន​​ជាង​​ក​សិ​ករ​។ តើ​ត្រូវ​ធ្វើ​យ៉ាងដ ​ ូច​ម្តេច​ ដើម្បី​ ឲ្យអ ​ក ្ន ដា ​ ​ំ និងឈ ​ ញ ្មួ ក ​ ណ្តាល​ទទួលបា ​ ន​​​ចំណញ េ ​​ ស​មា​មាត្រ​គ្នា​? លោក​យ៉ង សាំងក ​ ុមារ​ ប្រ​ធាន​អង្គកា ​ រ​សដាក េ​ ក៏បា ​ ន​​ផ្តលជា ់ ម ​ តិឆ ​ យ ្លើ តប​ទៅន ​ង ឹ ស ​ ន ្ថា ភាព ដែល​ ជា​រឿង​ទូ​ទៅ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ជំ​នួញ​ត្រូវ​គិត​ពី​ប្រាក់​ចំ-​ ណេញ។​​លោក​​បាន​​បញ្ជាកឲ ់​ ្យដ ​ ឹង​ថា៖ «វាជា​រឿង​ ធម្មតាទេ ដែលថា​ឈ្មួញកណ្តាល​គិតសំខាន់​ទៅ​ លើ​ប្រាក់ចំណេញ​តែ​អ្វីដែល​សំខាន់ដែរនោះ គឺ​ កសិករ​ខ្លួនឯងផ្ទាល់ក៏ត្រូវ​ចេះគណនា​ឲ្យ​បាន​ ច្បាស់លា ​ ស់ថា​ ​​ តម្លដែ ៃ​ លល ​ ក់ចញ េ នោ ​ ះ​​ស័កស ្ដិ ម​ នឹង​​ថ្លៃដើម​ផលិតដែរ​ឬ​ទេ។​ ថ្លៃ​ដើម​នៃ​ការ​ផលិត​ នេះ​រាប់​បញ្ចូលទាំង​គ្រាប់ពូជ ជី​ ទឹក និង​កម្លាំង​ ពលកម្មថ ​ ែទាំ​និងរ​យៈពេល​ផលិត​ផងដែរ»។ លោក​បាន​បន្ថម ែ ទ ​ ៀត​ថា ក ​ សិករ​មន ិ ត្រវូ សម្ល ​​ ង ឹ ​ ឃើញត ​ ការ​ ែ​ ចណ ំ ញ េ របស់ឈ ​ ញ ្មួ ក ​ ណ្តាលទ ​ េប ​ន ៉ុ ្ដែ​ កសិករ​ក៏​គួរ​សម្លឹង​មើល​ពី​ផលលំបាក​ដែល​​ពួក​ ឈ្មួញ​​​ប្រឈម​​ ដូច​ជា​ ការ​យក​ទៅ​លក់​បន្ត​​សល់ ឬ​ការ​ចំណាយ​ទៅ​លើ​ថ្លៃ​ដឹកជញ្ជូនជា ​ ​ដើម​ ហើយ​ បើ​កាត់កង​គ្នា​ទៅ ​វាប្រ ​​ ហាក់ប ​ ្រហែល​គ្នា។​ ទន្ទឹ​មនឹងគ្នា​នេះ លោក​​ក៏​បាន​លើក​ជាជម្រើស​ ដល់កសិករ​ផងដែរ​ថា៖«បើ​មិន​ចង់​ឲ្យមាន​​ឈ្មួញ​

កណ្តាល​ទេ កសិករ​ក៏​អាច​ទំនាក់​ទំនង​ផ្ទាល់​ទៅ​​ នឹង​អតិថិជន​តែម្តង​ ឬ​ក៏​សហការ​ជាមួយ​អ្នក​ដាំ​ សាលាដ​ផ្សេងទៀត​ដើម្បី​លក់រួមគ្នា នេះ​ក៏​អាច​ ជួយ​កាត់ថ្លៃ​ដឹកជញ្ជូនដែរ​​​»។ បញ្ហា​ទីផ្សា​រ ជា​បញ្ហា​ស្មុគស្មាញដែល​ទាម​ទារ​ នូវ​​ភាព​បត់បែន​​តាម​ស្ថានភាព​ ជាក់​ស្តែង ហើយ​​ កសិករ​ខ្លួនឯង​ជា​អ្នក​ធ្វើ​ការ​ថ្លឹងថ្លែង​ និងការ​ធ្វើ​​​ សេចក្តីសម្រេចចិ ​​ ត្ត​ត្រឹម​ត្រូវ​៕ ​​

An answer from Dr Yang Saing Koma

W

hy are people allergic to the

to kill people.

taxi? They do not eat it. Since

Navuth said that people with car sickness

the symptoms are similar to food

should take medicine, which they can buy at a

sickness, some call it a poison.

pharmacy, 30 minutes before getting into a vehi-

ing that they aren’t catching the meaning of what

Dr. Chum Navuth, Director of Internist and

cle. Since it is caused by a loss of chemical equilib-

eu Sokhim, 25, works as a radio present-

I’m asking, and the answers they provide are not

Neurologist at the Cambodian-Russian Friend-

rium in the body, the passengers should sleep on

er at a radio station. In addition to having a

what I want.”

ship Hospital, explained it is not an illness be-

the road and avoid looking at the car mirror.

S

nice-sounding voice and good communica-

However, Sokhim said that she still enjoys

tion skills, radio presenting requires choosing good

working in radio broadcast as she tries to im-

content and producing short stories and features.

cause there is no research or study to prove that is actually a sickness.

He added that full cars tend to make people more sick, so the driver should open the windows

prove her news/feature writing, as well as her

“It is caused by the reagent of body and brain.

Sokhim said that speaking and communica-

ability to provide informative and essential news

They cannot recognise each other. It is a kind of

tion is easy for her, but that content selection

to the audience. However, she still has several

mental problem caused by environmental poison.”

People think that having a full stomach leads to

and production is difficult.

questions that she would like answered.

and not make too much noise. However, singing karaoke can help people ignore the symptoms.

It usually happens to unhealthy people who fear trav-

carsickness, but Navuth disagreed. He said that

elling or who lose the chemical equilibrium in the body.

eating before leaving gives the passengers more

They sometimes see the illusion of tree movement.

energy. If they vomit, at least they can save energy

“When I need to produce a feature story and

“I want to know, how can we produce a news

broadcast the program, I face some challenge’s

or feature for radio broadcasting in the right

when I structure the story,” she said.

structure that can contain all the information

Vomiting, headaches, perspiring, exhaustion,

in a way that is easy for the audience to under-

and dizziness are the symptoms of car sickness.

Lastly, he recommended that people who tend

stand?” she asked.

There are no cases of people dying from this prob-

to get sick in cars should learn how to drive. When

lem, but that does not mean that it has no ability

they drive themselves, the sickness goes away.

Sokhim said that she has not received extensive training in news production for radio broadcast, but that she has joined several workshops to learn about reporting and news structure.

“If I want to do a radio feature, what are the important things that I should do?”

in their bodies.

06

FEATURE

www.postkhmer.com/lift •

wednesday, June 19, 2013

​អត្ថ​បទ​កាសែតនៅ ​ ត ​ ែ​ពេញ​និយម​ ខណៈ​​គេហទំព័រ​ព័ត៌មាន​រីក​ដូច​ផ្សិត​

​ណៈពេល​ដែល​ការ​វិវឌ្ឍ​ឥត​ឈប់ឈរ​នៃ​ បច្ចក េ វិទយា ្ ការ​ចក ែ ចាយ​ពត ័ មា ៌ ន​តា ​ មរយៈ​ កាសែត​ត្រូវ​បាន​បន្ថែម​ពីលើ​ដោយ​ការ​ ប្រើ​ប្រាស់​គេហទំព័រ​ព័ត៌មាននានា​​នៅ​លើ​ ប្រព័ន​្ធអុីនធឺណិតដែល​កើត​ឡើង​ព្រោង​ព្រាត​ដូច​ ផ្សិត​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ននេះ​។​ កាសែត​ជា​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយដែល​មាន​ប្រវត្ដិ​រាប់​ រយ​ឆ ​ ម ្នាំ ក​ហើយ​នៅ​តដ ​ែ រើ តួនាទីមយ ួ យ៉ាងស ​ ខា ំ ន់​ ក្នុង​ការផ្តល់​ព័ត៌មាន​ទៅដល់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​គ្រប់​ ស្រទាប់​វណ្ណៈ​ទាំង​ក្នុងប ​ ្រទេស​និងក ​ ្រៅប្រទេស​។ ​ តើកាសែត​មាន​​គុណសម្បត្តិ​អ្វីខ្លះ​ដែល​ជួយ​ឲ្យ​ សារព័ត៌មានក្រដាស​​មួយនេះត្រូវបាន​ផ្តល់​តម្លៃ​ពី​ សង្គម​ក្នុងស ​ ម័យកាល​ទំនើប​យ៉ាងដ ​ ូច្នេះ​? ​ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​និយម​អាន​ព័ត៌មាន​ ដែល​បាន​ចុះផ្សាយ​​លើអនឡាញ​ ប្រចាថ ំ ្ងៃ យវុ ជន​ទេព សូន ​ ី ដែលជា​ និស្សិត​ផ្នែក​អក្សរ​សាស​្រ្ត​មួយ​រូប​ បាន​ឲ្យដឹងថា​៖ «​ខ្ញុំ​ចាប់ផ្តើម​ អាន​​កាសែត​យូរហើយ​។ ​ខ្ញុំ​ ចូលចិត្ត​អាន​ព័ត៌មាន​លើ​ កាសែត​ដោយសារ​តែ​ រាល់អ ​ ត្ថបទ​របស់​ កាសែតត្រូវ​បាន​​ សរសេរ​ច្បាស់​ លាស់​ជាង​ព័ត៌មាន​ តាម​អនឡាញ។ ឧទាហរណ៍​ រឿង​

បាតុកម្ម​របស់​ លោក ​ជុំ ម៉ី កាសែត​សរសេរ​មក​ ច្បាស់លាស់ ប ​ន ៉ុ គ ្តែ ហ េ ទំពរ័ វ​ញ ិ ស ​ រសេរបា ​ ន​តពា ​ែ ក់​ កណ្តាល​ប៉ុណ្ណោះ​»​។​ យ ​ វុ ជនរូបន ​ េះបា ​ ន​បញ្ជាកថា ​់ ថ ​ដ ​្វី ប្ ត ិ ត​អ ែ ន​ឡាញ​ អាច​​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​បាន​រហ័ស​យ៉ាង​ណា​ក៏​ ដោយ លោ ​ ក​នៅតែរ​ង់ចាអា ​ំ ន​អត្ថបទ​ពត ័ មា ៌ នដែល​ បាន​ចុះផ ​ សា ្ យ​តាម​កាសែតដ ​ ម ើ ប្ ទ ​ី ទួលបាន​ពត ័ មា ៌ ន​​ លម្អិត​និងកា ​ ន់តែ​ច្បាស់ដែរ​។​ ចំណែក​ឯ​លោក​ ស៊ុន សារឿន អាយុ​៤២​ឆ្នាំ ជា​ អ្នក​រត់​រ៉ឺម៉ក​កង់​បី​ដែល​មិន​ធ្លាប់​បាន​ប្រើ​អុីនធឺណិត​ បាន​ប្រាប់​ថា​៖ «​ខ្ញុំ​ចូល​ចិត្ដ​អាន​កាសែត​នៅពេល​ ទំនេរ​ ហើយ​ប្រសិនបើ​មាន​រឿង​អ្វី​ប្លែក​ទាក់​ទង​នឹង​ ព័ត៌មាន​កីឡា​ខ្ញុំ​តែងតែ​តាមដានវា​ជានិច្ច​»។​ ​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ការតាម​ដាន​ពត ័ ៌មាន​របស់​ប្រជា-​ ពរដ្ឋន ​ េះ លោក ​មឿន ឈាន​ណា​រិទ្ធ ដែលជា​ នាយក​​វិទ្យាស្ថាន​កម្ពុជា​សម្រាប់​ការសិក្សា​ ផ្នែក​សារព័ត៌មាន​បាន​​លើក​ឡើង​ថា​៖​ «ពេល​ខ្លះ ​អត្ថបទ​តាម​អនឡាញ​ដែល​ ផ្សាយ​លឿនពេក អា ​ ច​មា ​ ន​កហ ំ ស ុ ល ​ ​ើ

ព័តមា ៌ ន​​ពីព ​ ្រោះវា​ម ​ន ិ ត្រវូ បា ​ ន​ផ្ទៀងផ្ទាតនៅ ​់ ឡើយ។ ប៉ុន្ដែ​ព័ត៌មាន​កាសែត​ភាគច្រើន​តែងតែ​បាន​ផ្ទៀង​ ផ្ទាត់​ហ្មត់​ចត់​ ពី​ព្រោះ​វា​បាន​ចំណាយ​ពេល​យូរ​មុន​ នឹង​ចូល​រោង​ពុម្ភ​»​។​ ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកបាន​បញ្ចេញ​គំនិត​ទាក់​ ទង​​ទៅនឹង​សារព័ត៌មាន​កាសែតនិង​អនឡាញ​​ថា​ សម្រាបព ​់ ត ័ មា ៌ ន​តាម​អ ​ នឡាញ​នៅពេលនេះ វា​មាន​ សារៈសំខាន់​ណាស់​។ ​ថ្វី​ដ្បិតតែ​ការ​ចែក​ព័ត៌មាន​ លឿន​​ជ្រុល​ពេក​ដែល​ងាយ​បង្កើត​កំហុស​ក៏​ដោយ​​ ប៉ុន្តែ​វា​អាច​​ប្រកួតប្រជែង​ជាមួយនឹង​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ-​ ផ្សាយ​ដ​ទៃ​ទៀត ដូចជា​វិទ្យុ​និង​ទូរទស្សន៍។ ​ ចំពោះ​​ការប្រកួតប្រជែង​ផ្នែក​សារព័ត៌មាន ​លោក​ ឆាយ សុផល ជា​និពន្ធ​នាយក​ន​គ ៃ េហទំព័រ​ព័ត៌មាន Cambodia News បាន​និយាយថា​៖ «​ជា​ការពិត ព័តមា ៌ ន​នៅល ​ អ ​ើ នឡាញ​អា ​ ច​ប ​ ក ្រ ត ួ ប្រជង ែ នៅ ​ លើ​ ល្បឿន ប៉ន ុ ដោ ​្តែ យសារ​យ ​ ង ើ នៅ​តគ ​ែ ត ិ អ ​ព ំ ផ ​ី ក ្នែ វ​ជ ិ -្ជា ​ ជីវៈ មានពេលខ្លះ​ព័ត៌មាន​ទាន់​ហេតុការណ៍​របស់​ យើង​រាង​យឺត​បន្តិច ប៉ុន្តែព័ត៌មាន​យើង​ច្បាស់​»​។​ ​លោក​​បន្ដថា​ សម្រាប់​អ្នកអាន​ព័ត៌មាន​នៅ​ល​ើ

«យើង​អាច​យក​កាសែត​តាម​ខន ួ្ល ទៅ​គប ្រ ់​ ទី​កន្លង ែ ​ទាង ំ ​អស់​ហើយ​ប​យ ើ ង ើ ​នយា ិ យ​ អំព​ប ី ញ្ហា​ជាក់​សង ែ្ដ ​កង ុ្ន ​បទ ្រ ស េ ​ប្រពន ័ ្ធ​ អុន ី ធឺណត ិ ​មន ិ ​ទាន់​ទល ូ ទ ំ លា ូ យ​ទ​។ េ ដូចះេ្ន កាសែត​នៅ​ត​មា ែ ន​សារៈ​សខា ំ ន់​....» អនឡាញ​ពួកគាត់​គួរតែ​គិត​មើលថា​តើ​គេហទំព័រ​ មួយណា ​ ដ ​ ល ែ អា ​ ច​ទក ុ ច ​ត ិ បា ​្ត ន ហើយប ​ គា ​ើ ត់ជា ​ អ ​ក ្ន ​ ចូលចិត​អា ្ត ន​ពត ័ មា ៌ ន គាត់​ប ់ ក ្រា ដ​ជា​ដង ឹ ​ចបា ្ ស់។ កា ​ រ​ពត ិ ថ្វដ ី ប្ ត ិ តែព ​ត ័ មា ៌ ន​នៅល ​ អ ​ើ នឡាញ ត្រវូ ​ បាន​ចែក​ចាយ​យ៉ាង​ច្រើន​លើស​លប់ នៅ​លើ​ ប្រពន ័ អ ​្ធ ន ុី ធ ​ណ ឺ ត ិ ប៉ន ុ ក ្តែ ង ្នុ ក ​ រណីម ​យ ួ ច ​ន ំ ន ួ ត ​ច ូ វា​កមា ​៏ ន​កហ ំ ស ុ ខ ​ស ុ ឆ ​ង ្គ ន ​ វូ ទ ​ន ិ ន ្ន យ ័ ដ ​ រែ ដោយ​ សារ​តែ​គេហ​ទំព័រ​ព័ត៌មាន​នោះ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ ព័ត៌មាន​លឿន​ពេក។ ជាក់​ស្តែង ​ករណី​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ​៍​ របស់​លោក​ ខេមរៈ សេរីមន្ត ដែល​មាន​ ការ​​ផ្សព្វផ្សាយ​ខុស​ពី​អត្ត​សញ្ញាណ​អ្នក​ ស្លាប់។ ក្រៅ​ពី​នេះ ក៏​មាន​ករណី​បាក់​ ពិតាន​អ ​ គារ​រោង​ចក្រម ​យ ួ នៅ ​ ខ ​ ត េ ក ​្ត ព ំ ង់ស ​ ្ពឺ ដែល​បាន​បង្ហាញ​ពី​ទិន្នន័យ​ខុស​នៃ​ការ​ស្លាប់​ កម្មករ​រោង​​ចក្រ។ ​

ពាក់ព័នន ្ធ​ ឹងច ​ ម្ងល់​ថា​តើ​ហេតុ​អ្វី​បាន​កាសែត​នៅ​ តែ​ពេញ​និយម​​លោក ​ងួន សេ​រ័ត្ន ជា​ការីនិពន្ធផ្នែក​ នយោបាយ​នៃ​កាសែត​រស្មី​កម្ពុជា បាន​បង្ហាញ​ពី​ ទស្សនៈ​របស់​ខ្លួន​ថា​៖ «​ដើម្បី​ឈរ​ជើង​នឹង​នៅ​ក្នុង​ ទីផ្សារ យើង​ត្រូវ​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​ ឬ​ដំណឹង​ដែល​បម្រើ​ សេចក្តត ី វ្រូ ការ​ដល់ម ​ ហា​ជន​ភាគច្រន ើ ប្រកប​ដោយ​ លក្ខណៈ​សម្បូ​រ​បែប ទាក់ទាញ និង​ស៊ី​ជម្រៅ​ជាង​ អនឡាញ​​។ ​ប៉ុន្ដែ​មក​ដល់​ពេលនេះ ពុំទាន់​មាន​ការ​​ គំរាម​គហ ំ ង ែ ជា ​ ក​ស ់ ង ្តែ ម ​ កលើសា ​ រព័តមា ៌ ន​បោះ​ពម ុ ​្ព នៅ​ឡើយ​ទេ​»​។​ ​លោក​ សេ​រ័ត្ន ​បាន​បង្ហាញ​ពី​គំនិត​សុទិដ្ឋិនិយម​ របស់​ខ្លួន​ថា​ ដោយសារ​តែ​មាន​ការជឿជាក់​ទៅលើ​ គុណភាព​ព័ត៌មាន​ក្នុង​ផ្នែក​បោះពុម្ព ការជឿទុកចិត្ត​ ទៅ​ល ​ កា ​ើ សែតរ​ស្មក ​ី ម្ពជា ុ ព ​ស ​ី ណា ំ ក់អ ​ តិថជ ិ ន​ព ​ មា ​ុំ ន​ ការ​​រង្គោះរង្គើ តាមរយៈ​ការលេចចេញ​នូវ​គេហទំព័រ​ ព័ត៌មាន​នោះ​ឡើយ​។ ដូច្នេះ នៅក្នុងនាម​ជាស ​ ្ថាប័ន​ ព័ត៌មាន​កាសែត​ដែល​មាន​បទពិសោធ​ជាង​២០​ឆ្នាំ​ កាសែត​រស្មី​កម្ពុជា​ក៏​នៅតែ​ឈរជើង​យ៉ាង​រឹងមាំ​នៅ​ លើ​ទីផ្សារ​។​ ​ប្រាកដ​ណាស់​ បរិបទ​​នៃ​ការ​ចែកចាយ​ព័ត៌មាន​​ ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​នា​ពេលបច្ចុប្បន្ន នៅតែ​មិន​អាច​បោះ​ បង់​សារព័ត៌មាន​ក្រដាស​​ក្នុង​ចំណោម​​មិត្ត​អ្នកអាន បើ​ទោះបីជា​ពួកគេ​បាននិងកំពុង​តែ​ទទួល​យក​​នូវ​ បច្ចេកវិទ្យា​ថ្មី​ដែល​ជា​សារព័ត៌មាន​បែប​ទំនើប និង​ រហ័ស​ក៏​ដោយ​​។​ ​បន្ថែម​ពីលន ើ​ េះ លោក​មឿន ឈាន​ណា​រិទ្ធ បាន​ ពន្យល់​ពី​មូលហេតុ​ដល ែ ​កាសែត​នៅ​តែ​មាន​ប្រជា-​ ប្រយ ិ ភា ​ ព​ដែរថា ​ ៖​ «​ យ ​ ង ើ អា ​ ច​យក​កាសែតតា ​ ម​ខន ្លួ ​ នៅ​គ្រប់​ទីកន្លែង​ទាំងអស់ ហើយ​បើ​យើង​និយាយ​ អំពី​បញ្ហា​ជាក់ស្តែងនៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ប្រព័ន្ធ​ អុន ី ធឺណត ិ ម ​ន ិ ទា ​ ន់ទ ​ល ូ ទ ំ លា ូ យ​ទ ​ ។ ​េ ដូច្នេះកា ​ សែត​ នៅតែ​មាន​សារៈ​សំខាន់​សម្រាប់​អ្នក​អាន​នៅ​កម្ពុជា​ ជា​​ពិសេស​ អ្នក​នៅ​តាម​ជនបទ​ត្រូវការ​ខ្លាំងណាស់ ព្រោះ​បច្ចេកវិទ្យា​នៅ​មាន​គម្លាត​ធំ​នៅ​ឡើយ​»​។​ ក ​ង ្នុ នាម​ជាអ ​ក ្ន ស ​ ក ិ សា ្ ល ​ ផ ​ើ ក ្នែ សា ​ រព័តមា ៌ ន​មយ ួ រូប លោក​ឈាន​ណារ​ទ ិ ្ធ មាន​មតិយោ ​ បល់ជា ​ ច ​ង ុ ក្រោយ​ ថា​៖ «​មស ្ចា កា ​់ សែតទា ​ ង ំ អស់ គួរតែប ​ ន្តកា ​ រ​បោះពុម​្ព ជា​ប ​ ព ្រ ណ ៃ រ​ី បស់ខន ្លួ កុឲ ំ យ្ ដ ​ច ូ ន ​ន ិ កា ្នា រ​នៅលោ ​ ក​ខាង​ លិ​ច ដែល​គេ​ហាក់ដូចជា​ចង់​បោះ​បង់ចោ ​ ល​​នូវ​ការ​​ បោះពុមជា ​្ភ ក ​ ដា ្រ ស​ទៅហើយ។ ប៉ន ុ ស ​្តែ ម្រាបប ​់ រិបទ ័ ​្ម ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា យើង​នៅតែ​ត្រូវការ​ការ​បោះពុម្ភ​ ជា​កដា ្រ ស​ខ ​ ង ្លាំ ម ​ ន ែ ទែន។ ​ ហើយអ ​ ត្ថបទ​អនឡាញ​​ គួរតែមា ​ ន​ការផ្ទៀងផ្ទាតព ​់ ត ័ មា ៌ ន​ឲយ្ បាន​លត ្អិ ល្អនម ​់ ន ុ ​ នឹងប ​ ង្ហោះល ​ គ ​ើ ហ េ ទ ​ព ំ រ័ រ​បស់ខ ​ន ្លួ ដ ​ ម ើ ប្ ក ​ី ឲ ុំ យ្ មា ​ ន​ការ​ យល់​ច្រឡំ​»​៕

Participate and win a monthly prize!

For a chance of winning a scholarship to study English, answer the questions below. Fill your answers in the box and send it to The Phnom Penh Post at Level 8, Building F, Phnom Penh Center, corner of Sothearos and Sihanouk Boulevards, Sangkat Tonle Bassac, Khan Chamkarmon, Phnom Penh or to all branches of Brown and Park Cafe, ACE Samdach Pan and ACE Sonthormok. At the end of the month we will select the correct answers and they will be entered into a lucky draw to win a one-term scholarship to study English at the Australian Centre for Education (ACE). We will publish the winner in the first week of next month. We accept only answers in English. Good luck!

1.

Name:

What are the 5 reasons the drop-out rate at UK universities is one of the lowest in the world?

Sex:................................. Age: ............................Tel: ...............................................................................​......... Address: .........................​....................................................................................................................

........................................................................​................

Answer 1: ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................​............................

If you need​to extend your answers, please fill in an extra blank page.

Deadline for this monthly prize quiz is June 27

FEATURE

Newspapers wednesday, June 19, 2013 •

www.postkhmer.com/lift

07

are still popular​ while news websites rapidly grow ស្រេង ភារុណ

different, more interesting and deeper

news articles in newspapers are verified because

coverage than online news sites.

they take more time to publish.”

Nowadays, we have gotten sig-

This was a problem after the traffic accident of

​Sreng Phearun

Khemarak Sereymun, which took the lives of four

phearunsreng@yahoo.com

W

information if there is no time to verify. Most

nificant threats on the print media.”

people and almost killed the pop-star on March

But as one working for one

hile technology contin-

7, when news sites misreported who had died.

the biggest local newspapers,

ues to developed, news

Initial online news coverage of the recent factory

Serath optimistically said because

websites are beginning to

accident in Kampong Speu also misreported the

of trust in the quality of his newspaper,

replace newspapers around

number of deaths.

Raksmey Kampuchea will survive.

the world. But are there still reasons to read

Chhay Sophal, editor-in-chief of a news web-

newspapers instead of checking the internet for

site, said he always takes extra time to verify sto-

news?

ries before posting them online.

Tep Sony, a youth who still likes to read print-

Nariddh explained the appeal of traditional print media over online media.

“Newspapers are still popular because

“News websites compete with each other over

we can bring them with us anywhere. And

ed papers, says that he finds newspapers to be more detailed.

“I have read newspapers for a long time, and I like reading newspapers because their articles are more obvious than online articles. For example, with the demonstration led by Chum Mey, the article in the newspaper was complete while the online version only had half the story.”

If it is published too fast, it can be the wrong information if there is no time to verify.

Most news articles in newspapers are verified because they take more time to publish.

Moeun Chhean Nariddh, director of Cambodia

speed, but for my website, we think of ethics.

in Cambodia, the internet is not yet wide-

Institute for Media Studies, said online media

Sometimes, our hot news seems a little bit late,

spread, especially in the countryside.”

has the advantage of being able to get news to

but it is important for us that our news is cor-

the public quicker. They can post their news im-

rect.”

For the future, Nariddh gave tips for both newspapers and online news sites.

mediately, while newspapers have to wait for the

Despite the inaccuracies of high-speed report-

“The newspaper owners should continue

next publication to get the news out. Sometimes,

ing, people still like to get their news fast. Nguon

their business models and not make it like

newspapers cannot publish the information un-

Serath, the political editor of Raksmei Kampu-

in Western countries, where print media is

til after it becomes old news. However, he said

chea newspaper, said newspapers must find new

almost abandoned. In Cambodia, we still

the quickness of news websites can pose other,

ways of competing with online media.

really need it. And news website should

more serious problems.

“In order to compete in the market, we must

Why Study in Canada?

“If it is published too fast, it can be the wrong

offer news that serves the public interest with

Sreng Mao; IDP/ACE

verify their article in advance before posting in order to avoid mistakes.”

Canada is currently ranked fourth on the United Nations Hu-

control. All authorised post-secondary institutions in Canada

​anadian citizens the world over are preparing

man Development Index, an annual survey that uses a number

are subject to legislation that ensures institutional and program

to celebrate their national day, known as Canada

of factors (life expectancy, literacy, education, standard of living,

quality. At the provincial and national levels, Canadian profes-

Day, on July 1. Canada Day, also known as Can-

and GDP per capita) to determine quality of life. It also includes

sional-regulatory bodies (for example, in the fields of nursing,

C

ada’s birthday, commemorates July 1, 1867, when

an abundance of fresh water, comfortable population density,

architecture, and engineering) participate in the establishment

four provinces were joined into one nation and Canada become

low incidence of violent crime and a health care system that is

and review of curriculum standards. Accreditation reviews are

a nation in its own right separate from the British Empire. Brit-

a model for the world. In addition, Canada boasts some of the

conducted through analysis of reports and on-site visits. Higher

ain retained certain political rights over Canada, but these were

most stunning and unspoilt natural scenery in the world.

education degrees from Canada are therefore accepted and re-

finally dismantled more 100 years later with the Constitution Act of 1982.

Canada has the highest ranking cities in North America for

spected worldwide.

living according to the Mercer Human Resource Consulting

Another benefit of studying in Canada is the competiveness

Canada is an increasingly popular study abroad destination

Worldwide Quality of Living Survey. This ranking is based on

of the tuition fees. You can receive a high quality education in a

for Cambodian students. Canadians place great importance on

two important criteria of safety and stability. Five Canadian

friendly and welcoming environment for a reasonable cost com-

learning, and have developed one of the world’s finest education

cities, Vancouver, Toronto, Ottawa, Montreal, and Calgary, are

pared to elsewhere.

systems. The country spends more on education (as a percent-

also ranked within the Top 25 cities in North America for safety

age of GDP) than almost any other and is the second highest

and stability.

among G-8 countries.

The Canadian education system is subject to rigorous quaity

To find out more about studying in Canada, you can visit the IDP Study Abroad Centre at either of the ACE Phnom Penh campuses.

Youth Fo cus Pey Pey Dy ប្រាបព ់​ ី​ភាព​ល្បីល ​ ្បាញ ​​ ដោយ​សារតែ​ការ​សម្ដែង​ឡប់​ៗ

08

​​

គេហទំពរ័ ហ ​ ស ​្វេ ប៊ក ុ នៅពេលដ ​ ែលយ ​ វុ ជន​មយ ួ ​ រូប​ដែល​ស្គាល់​ថា Pey Pey Dy បាន​បង្ហោះ​នូវ​ រូបភាព ឬ​ Status អ្វី​មួយ​នោះ គេ​នឹង​ឃើញ​ មាន​ចន ំ ន ួ អ ​ក ្ន ដ ​ ល ែ ច ​ច ុ L​ ike រា ​ ប់រយនាក់​ហើយប ​ ស ្រ ន ិ ជា ​ គ ​ ​េ បង្ហោះន ​ វូ វ​ដ ី អ េ ខ ​ូ ណា ​្លី ម ​យ ួ ​ចំនន ួ អ ​ក ្ន ដ ​ ល ែ ច ​ល ូ ទៅ ​ ​Comment និង​Like នោះ​ឈាន​រហូត​ទៅ​ដល់​រាប់ពាន់​នាក់​ឯណោះ​​។​ ​តើ​Pey Pey Dy គឺជា​អ្នក​ណា​បានជា​អាច​ទាក់ទាញ​ការ​ ចាប់អារម្មណព ៍​ ី​អ្នកលេង​ហ្វេ​ស​ប៊ុក​ច្រើនយ៉ាងន ​ េះ​? ​ការពិតទៅ Pey Pey Dy ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ពិតថា ​ ឡ​ង់ ឌី គឺជា​យុវជន​មួយរូប​ដែល​មាន​វ័យ​ប្រមាណ​ជា​២០​ឆ្នាំ កំពុង​ សិក្សា​ផ្នែក​ឌី​ហ្សាញ​​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ SETEC បាន​ ប្រែក្លាយ​ពី​យុវជន​សាមញ្ញ​ធម្មតា​ម្នាក់​មក​ជា​តារា​ហ្វេ​សប៊ុក​ តាម​រយៈការ​បង្ហោះ​វីដេអូ​របស់ខ្លួន។ ​​ ​លោក ឡ​ង់ ឌី បាន​លើកឡើងថា ​ ​៖ «​ខ្ញុំ​មិនដ ​ ែល​មានគំនិត ឬ​បំណង​បង្ហោះ​វីដេអូ ដើម្បី​ល្បីឈ្មោះ​អ្វី​នោះឡើយ​»​។​ លោ ​ ក បាន​បង្ហប ើ ថា ​ ​ដំបង ូ ឡ ​ យ ើ លោ ​ ក​គន ្រា ត ់ ល ​ែ ង េ សើច​ ជាមួយ​នឹង​មិត្តភក្តិ​ដោយ​ថត​ជា​វីដេអូ​ខ្លី​មួយ ហើយ​បង្ហោះ​ លេង​លើ​ហ្វេ​សប៊ុក​តែប៉ុណ្ណោះ​។​ ​ចាប់ផ្តើម​ពី​ការ​លេងសើច​របស់លោក​ឌី​នៅលើ​ហ្វេ​សប៊ុក វីដេអូ​នោះ​ត្រូវបាន​បើក​មើល​ដោយ​អ្នកលេង​ហ្វេ​សប៊ុក​ ផ្សេងទៀត ហើយ​អ្នកខ្លះ​បាន​ចែករំលែក​វីដេអូ​នោះ​ទៅ​ឲ្យ​ មិត្តភក្តិពី​ម្នាក់​ទៅ​ម្នាក់​ទៀត​​ចាប់​ពី​៤-៥​នាក់​ទៅ​ដល់​រាប់រយ

រាប់ពាន់នាក់​។​ ​លោក ឌី បាន​និយាយថា​៖ «​មាន​អ្នកខ្លះ​មើល​វីដេអូ​នោះ​ ហើយ​ក៏​ចូល​ចិត្ត ខ្លះ​ទៀត​ក៏​ហៅខ ​ ្ញុំ​ថា​អា​ឡប់ អា​ឆ្កួត។ ​ ពាក្យ​ ទាំងអស់នោះ​ពិតជា​ធ្វើឲ្យ​ខ្ញុំ​អន់ចិត្ត និង​បាក់​ទឹកចិត្ត រហូត​ ដល់​ចង់​ឈប់ល ​ េង​ហ្វេ​សប៊ុក​ទៀតផង»។ លោក បាន​បន្ដថា​៖ «​អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​ធ្វើ​ពេល​នោះ​​គឺ​គ្រាន់តែ​ចង់​ ធ្វឲ ​ើ យ្ ម ​ត ិ ភ ្ត ក្តរ​ិ បស់ខ ​ស ​្ញុំ ប្បាយ​ប ​ណ ៉ុ ្ណោះ មិនដ ​ ល ែ ច ​ ង់ល ​ ប្ ឈ ី ្មោះ ឬ​ធ្វើឲ្យគ ​ េ​ស្អប់​ដូច្នោះឡើយ​»។ ​ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ នៅ​ថ្ងៃ​ដែល​លោក​មាន​បំណង​ចង់​បញ្ឈប់​ ការលេងហ ​ ស ​្វេ ប៊ក ុ ​មាន​មនុសស្ ជា ​ ច្រន ើ បា ​ ន​ផសា ​្ញើ រ និងល ​ ក ើ ​ ទឹកចិតរ​្ត បស់លោ ​ ក​ជា ​ ប ​ ន្តបន្ទាប។ ​់ សារ​ខ្លី និងកា ​ រលើកទឹកចិត​្ត ទាំងអស់​នោះ​ហើយ បាន​​ធ្វើឲ្យ​លោក​កាន់​តែ​មាន​​សន្ទុះ​ខ្លាំង​ លើ​ហ្វេស​ប៊ុកតែ​ម្ដង​។ ​លោក ឌី​បានឲ្យដឹងថា​៖ «​មាន​គេ​ធ្លាប់​ប្រាប់​ខ្ញុំ​ថា​គេ​ហៅខ ​ ្ញុំ​ ឆ្កួត អាឡប់ គឺ​ដោយសារតែ​ខ្ញុំ​ជោគជ័យ​ហើយ ព្រោះ​តាម​ ការសម្តង ែ ធ ​ ដ ​្វើ ច ូ ឆ ​ត ្កួ ៗ​របស់ខនៅ ​្ញុំ ក្នង ុ វ​ដ ី អ េ នោ ​ូ ះ ធ្វឲ ើ យ្ គ ​ យ ​េ ល់​ ថា​ខ្ញុំ​ជា​មនុស្ស​បែប​នោះ​មែន​»​។​ ​ដោយសារ​តែ​ឥទ្ធិពល​នៃ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ បូករួម​នឹង​ភាព​​ ប៉ន ិ ប្រសប់ក ​ង ្នុ កា ​ រសម្តង ែ ន ​ េះ​ទើបលោក​បា ​ ន​ផស ្លា ប ់ រ្តូ ខ ​ ស្ ជ ែ វី ត ិ ​ យុវជន​មយ ួ រ​ប ូ ឲ្យក ​ យ ្លា ទៅ ​ ជា ​ តារា​សម្តង ែ ម ​យ ួ រូបដ ​ ល ែ ទ ​ ទួល​ បាន​កា ​ រគាំទ្រ រហូតដល់ត ​ វ្រូ បា ​ ន​ផលិតកម្ម និងក ​ ម ្រុ ហ៊ន ុ ម ​យ ួ ​ ចំនួន​ទំនាក់ទំនង​ឲ្យ​ថត​ជា​សាច់រ ​ ឿង​​ទៀតផង​៕

ចង់​លើក​ស្ទួយ​វិស័យ​ភាព​យន្ដ​ខ្មែរ យុវជន​ មិន​ខ្លាច​ចំណាយ​ដោយ​គ្មាន​ចំណូល​ មែរ ច័ន្ទ​ប៉ូលីដេត

Mer Chanpolydet mer.chanpolydet@gmail.com

​​

លពីមន ុ នៅ ​ ពេលដែលយ ​ ង ើ ​ ឃើញ​ខ្សែ​វីដេអូ​ដែល​មាន​ គុណភាព​ និង​ការដឹកនាំ​ សម្តង ែ ល ​ ប ្អ ស ្រ រើ ​គេត ​ ង ែ តែវា ​ យ​ត ​ ម្លភ ​ៃ ម ្លា ​ ថា​នោះ​គឺជា​ស្នាដៃ​របស់​ជនបរទេស ឬ​ ផលិតកម្ម​ធំៗ​ក្នុង​ស្រុក​ណាមួយ​ជាក់​ជា​ មិនខា ​ ន​ឡ ​ យ ើ ។ ​ ដោ ​ យ​ឡក ែ ​បច្ចប ុ ប្ ន្នន ​ េះ យុវជន​កម្ពជា ុ យ ​ ង ើ ជា ​ ច ​ ន ្រើ ចា ​ ប់ផម ្តើ ចា ​ ប់​

អារម្មណន ​៍ ង ឹ កា ​ រថត​វដ ី អ េ ខ ​ូ ដោ ្លី យ​ខន ្លួ ឯង និង​ដាក់​បង្ហោះ​លើ​ប្រព័ន្ធ​អុីន​ធឺណិត។​ «​សស ិ ស្ ច ​ ប្ ង​» គឺជាខ ​ ស្ វ​ែ ដ ី អ េ ខ ​ូ ម ​្លី យ ួ ស ​ ព ្តី ​ី នារី​ម្នាក់​លួច​ស្រឡាញ់​សិស្ស​ច្បង​របស់​ ខ្លន ួ ហើយត ​ ង ែ តែឆ ​ង ្ល ឆ្លយ ើ ស ​ ប ំ ត ុ ជា ​្រ មួយ​ នឹងស ​ ស ិ ស្ ច ​ ប្ ង​ដោយ​ប ​ទ ិ ស ​ ប ំ ត ុ ទា ​្រ ង ំ នោះ​ នៅលើ​ដើមឈើ​មួយ​ដើម​ក្បែរ​សាលា​ជា​ រៀងរាល់ថ្ងៃ​។ ថ្ងៃមួយ​នារី​ម្នាក់​នោះ​បាន​ ប្រទះ​ឃញ ើ ថា ​ ​សិសស្ ច ​ ប្ ង​ដល ែ នា ​ ង​តង ែ ​ តែ​ឆ្លងឆ្លើយ​សំបុត្រ​នោះ គឺជា​មិត្តភក្តិ​រួម​ ថ្នាក់​របស់​មនុស្ស​ដែល​នាង​ស្រឡាញ់​ ប៉ុណ្ណោះ​។ អ្នក​ដែល​ចូលរួម​សម្តែង​ និង​

ទាំង​នះេ ​គជា ឺ ​ឈត ុ ​ឆាក​នៅ​កង ុ្ន ​រឿង​សស ិ ស្ ​ចប្ ង​។ រូបថត Youtube

ផលិត​វីដេអូ​នេះ​ទាំង​អស់​ ​សុទ្ធ​តែជា​ យុវជន​​ធម្មតា​ដែល​សិក្សា និង​ធ្វើការ​លើ​ ជំនាញ​ផ្សេង​ប៉ុណ្ណោះ។ ​លោក អ៊ូច មករា អាយុ​២៤​ឆ្នាំ ​ជា​អ្នក​ ដឹកនា ​ ំ​សម្តែង និង​អ្នក​ថត​វីដេអូ «​សិស្ស​ ច្បង​» ​បានឲ្យដឹងថា​៖ «​នៅ​ក្នុងវ​ីដេអូ​នេះ​ ទាំងកា ​ រថត ការដឹកនាំស ​ ម្តង ែ ការកាត់ត ការផលិត និងកា ​ រសម្តែង​ទាំងមូល គឺជា​ ស្នាដរ​ៃ បស់លោ ​ ក និងម ​ត ិ ភ ្ត ក្តរ​ិ បស់លោ ​ ក​ ទាំងអស់​»​។​ ​ក្រៅពី​ខ្សែ​វីដេអូ​នេះ​ លោក​មករា និង​ មិត្តភក្តិ​ ក៏​ធ្លាប់​ផលិត​នៅ​ខ្សែភាពយន្ត​ខ្លី​ ដទៃទ ​ ៀត​ដរែ ដូចជា រឿង «​បេះដូងស ​ ស ្រ ​់ ស្អាត​» ជាដើម​។ ​ចំណែក​ឯ មករា និង​ មិតភ ្ត ក្តព ​ិ ដ ​ុំ ល ែ ទ ​ ទួលបាន​នវូ ប ​ ក ្រា ក ​់ ម្រៃព ​ ​ី ការ​ផលិត​ទាំងនោះ​ឡើយ​។​ ​លោក មករា បានឲ្យដឹងថា​៖ «​ការ​ ផលិត​ភាពយន្ត​នេះ​គឺមាន​តែ​ចំណាយ​ ប្រាក់​ផ្ទាល់ខ្លួន ពុំ​ដែល​ទទួលបាន​ប្រាក់​ ចំណេញ​អ្វី​ពី​ការផលិត​ទាំង​នោះ​ទេ​»​។​ ​លោក ​បន្ថែមថា​៖ «​ពួកយើង​ផលិត​ ភាពយន្ត ​ដោយសារតែ​យើង​ស្រឡាញ់​ ការថតកុន​ព្រម​ទាំង​ចង់​រួម​ចំណែក​ជួយ​ លើកស្ទួយ​វិស័យ​ខ្សែ​ភាព​​យន្ត​នៅ​កម្ពុជា និង​បង្ហាញ​ឲ្យ​យុវជន​​ខ្មែរ​ដឹងថា ​កូន​ខ្មែរ​ យើងក ​ មា ​៏ ន​សមត្ថភាព​កង ្នុ កា ​ រផលិតភា ​ ព​ យន្ត​ដូច​គេ​ដែរ​»​។​ ​គួរ​បញ្ជាក់​ថា បន្ទាប់ពី​លោក​ថត និង​ កាត់​ត​ខ្សែភាពយន្ត​ខ្លី​ទាំងនោះ​ហើយ​ ក្រុម​របស់​លោក​បាន​បង្ហោះ​វា​នៅលើ​ ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​សង្គម​ផ្សេងៗ​ដូចជា​ Youtube និង F ​ acebook ជាដើម។ ​ ខ្ស​ែ វីដេអូ​«​សិស្ស​ច្បង​»​ដែលជា​ស្នាដៃ​របស់​ លោក ​មករា និងក ​ ្រុម​មិត្តភក្តរិ​បស់​លោក​ ត្រូវ​បាន​ស្ថានីយទូរទស្សន៍​បាយ័ន​យក​​ ទៅ​ចាក់​បញ្ចាំង​ទៀត​ផង​៕

www.postkhmer.com/lift •

wednesday,June 19, 2013

Facebook star Pey Pey Dy tells his story

W

henever Pey

soon afterward

Pey

thousands of peo-

Dy,

20,

posts a status or

ple were viewing the

picture on Face-

video.

book, he gets hundreds of likes, while

While some people liked the video,

his video get thousands. Thanks to his

others did not. Consequently, Lon Dy be-

Facebook video, which turned him from

came a victim of online harassment.

an ordinary Facebook user to a Facebook

“Some people admired he video,

celebrity, he has been offered an acting job

while some called me stupid or crazy.

by a production company.

Those words did hurt and disappointed

Who is this young STEC University

me, and I really wanted to deactivate

student, and how did he become a Face-

my account at that time. I just wanted

book celebrity?

to make other people happy and never

It all started when Lon Dy and his friends shot a short video and posted it on

wished to be famous. But I was repaid by hate and blame.

But on the day Dy wanted to quit Face-

Facebook.

“I had no wish to be famous for posting this video,” said Lon Dy, who added that

book, many people messaged him and encouraged him to work for what he loved.

“Someone told me that I was called

the video was made just for fun.

Soon enough, his friends began sharing the video with their friends, and

crazy or stupid because I was successful.”

To promote Khmer movies, youths should pay the filmmakers

W

henever

a

asked to show it on Bayon TV.

movie or short

All the actors and crew in the movie are

film is shown in

young Cambodians who spend their days

Cambodia, it is

studying or working in other careers.

immediately judged to be the work of a

“Our film is shot, directed, edited,

foreign filmmaker from an international

voiced, performed and produced by me

production company. Even when a good

and my friends,” said Makara, who added

Cambodian movie is made, the makers

that they also filmed a movie called Beau-

rarely make much profit.

tiful Hearth.

“Producing a short film means our own

“We produce the film because we

money. But we never get money from

love it, and want to contribute to the

our production,” said Ouch Makara, the

improvement of the film quality in Cam-

24-year-old director of Senior Student,

bodia as well as to show other young

a short romantic film that was posted

people that Cambodian can produce

on YouTube and Facebook before being

good films.”

wednesday, June 19, 2013 •

Careers: What do you want to be?

www.postkhmer.com/lift

09

ខ្ញុំ​ចង់​ធ្វើ​ជា​អ្នក​អាន​ព័ត៌មាន​តាម​កញ្ចក់​ទូរទស្សន៍

កញ្ញា​នូ​មៈ​នេត្រ​អា​ថា​ណ្ណា​ផ្តល់​យោបល់​ ចំពោះអ្នក​ចង់​ធ្វើ​ជា​អ្នក​អាន​ព័ត៌​មាន​​តាម​ កញ្ចក់​ទូរទស្សន៍​ ​

ម្បីឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​បំ​ណង​ប្រថ្នារបស់​ កញ្ញា​ស្រម ​ី ​ុំ ដែលច ​ ង់ប ​ ម្រកា ​ើ រ​ជាអ ​ក ្ន អ ​ត ​ ​្ថា ធិប្បាយ​ព័តមា ៌​ ន​តាម​ទូ​រ​ទស្សន៍ ​ កញ្ញា​ នូ​ មៈ​ន ​ ត េ អា ​្រ ថា ​ ណ ​ ​្ណា ដែលជា ​ អ ​ក ្ន អ ​ ត្ថាធ ​ប ​ិ បា ្ យ​ពត ​័ មា ​៌ ន​ របស់​ស្ថា​នី​យ​ទូ​រ​ទស្ស​ន៍​ ស៊ី​អិន​ស៊ី​ (CNC) បាន​ ផ្តល់​យោ​បល់​មួយ​ចំ​នួន​ចំពោះ​ការ​ងារ​មួយ​នេះ​។ កញ្ញា​អា​ថាណ ​ ​្ណា បាន​ឲយ្ ដ ​ង ឹ ថា ​ ៖​ «ទីម ​យ ួ ​សម្រាប​់ ការ​អាន​ពត ័ មា ​៌ ន​តាម​ទរូ ទ ​ ស្សន៍ សំខា ​ ន់ប ​ផ ​ំ ត ុ នោ ​ ះ​គ​ឺ ពាក់ព ​ន ័ ន ​្ធ ង ឹ វ​ធ ​ិ សា ​ី ស ​ ន ​្ត្រ កា ៃ រ​ពន្យល់​ឬ​កកា ​៏ រ​នយា ​ិ យ ​ ​ ព័ត៌​មាន​របស់​យើង​»។ កញ្ញា​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ អ្នក​ អាន​ព័ត៌​មាន​ត្រូវ​យល់​ឲ្យ​ច្បាស់​ពី​អ្វី​ដែល​ខ្លួន​កំ​ពុង​ និយាយ​ បើ​អ្នក​អាន​ដឹងច ​ ្បាស់​ពី​ប្រ​ធាន​បទ ពួកគ ​ េ​ នឹងអា ​ ច​អាន​បាន​ល្អ​។ កញ្ញាបា ​ ន​បន្តថា ​ ​៖ «​មួយ​វិញ​ទៀត​ គោល​ការណ៍​ នៃ​ការ​និយាយ​ព័ត៌មាន​ ឬ​ក៏​អាន​ព័ត៌​មាន​ សំខាន់​ នោះ​គឺ​ផ្ដោត​ទៅ​លើ​ការ​​និយាយ​ឲ្យ​ច្បាស់​ៗ​កុំ​បន្ល។ ំ​ នេះ​បាន​ន័យ​ថា​ និយាយ​ឲ្យ​ច្បាស់​ៗ​ ដើម្បី​ឲ្យ​អ្នក​ ស្តាបអា ​់ ច​សប ្តា ​់ ហើយយល់ពអ ​ី ដ ​្វី ល ែ យ ​ ង ើ ច ​ ង​ប ​់ ប ្រា ​់ គេ»​ ។ ត្រងច ​់ ណ ​ំ ច ុ ន ​ េះ​កញ្ញាយ ​ ល់ថា ​ ​វិធ ​ សា ​ី ស ​ ក ​្រ្ដ ង ្នុ ​ ការ​និយាយ​ គឺ​អា​ស្រ័យ​ទៅ​លើ​ទេព​កោ​សល្យ​ពី​កំ-​ ណើត​ ប៉ុន្តែ​ក៏​អាច​​រៀន​បាន​តាម​រយៈ​ការ​ហ្វឹក​ហាត់​ ក្នុង​ការ​និយាយ​​ ដូច្នេះ​ អ្នក​ដែល​ចង់​ក្លាយ​ខ្លួន​អ្នក​ អាន​ព័ត៌​មាន​ ដែល​មិន​មាន​ទេ​ព​កោ​សល្យ​ក្នុង​ការ​ អាន​ អាច​ហ្វឹក​ហាត់​ដោយខ្លួន​ឯងឲ្យ​ក្លា​ហាន​ ដឹង​ ច្បាស់ព ​អ ​ី ដ ​្វី ល ែ យ ​ ង ើ ច ​ ង់ន ​ យា ិ យ​ហើយអ ​ក ្ន ស ​ ប ្តា ក ​់ ​៏ មាន​កម្លាំង​ចិតស ្ត​ ្តាបយ ់​ ើងន ​ ិយាយ​ផង​ដែរ​។ ចំណ ​ ច ុ ម ​យ ួ ទ ​ ៀត​ដែលក ​ ញ្ញា​អាថា​ណ​្ណា បាន​លក ើ ​ ឡើង​នោះ​គឺ ចំ​ណេះ​ដឹង​ផ្នែក​ព័​ត៌​មាន​ ដោយ​កញ្ញា​ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​៖ «​ការ​មាន​ចំ​ណេះ​ដឹង​ផ្នែក​ប្រ​ព័ន្ធ​ ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ ​វា​នឹង​ជួយ​ឲ្យ​យើងយល់​ពីបែប​បទ​ក្នុង​ ការ​និយាយ​ក្នុង​វិ​ជ្ជា​ជី​វៈ​សារ​ព័ត៌​មាន​​ ហើយ​សំ​ខាន់​ ទៅ​ទៀត​ យើង​អាច​យល់​ដឹង​ពី​ខ្លឹម​សារ​នៃ​រឿង នីម ​យ ួ ៗ​ថា ត ​ រ ើ ឿង​នេះយ ​ ង ើ គ ​ រួ ន ​ យា ិ យ​ជាល ​ ក្ខណៈ​ យ៉ាងម ​ ៉េច​ខ្លះ​»។ សម្រាប់​រូប​សម្បត្តិ​ខាង​ក្រៅ​វិញ កញ្ញា​ បាន​ បញ្ចញ េ ជា ​ យោ ​ ប ​ ល់ថា ​ ​សម្រសខា ​់ ង​កក ​្រៅ ជា ​៏ កា ​ រ​រម ួ ​ ចំណ ​ ក ែ ម ​យ ួ ដ ​ រែ ស ​ ម្រាបអ ​់ ក ្ន អា ​ ន​ពត ័ មា ​៌ ន​ដោយ​សារ​ តែ​ពួក​គាត់​ត្រូវ​ចូល​ក្នុង​កញ្ចក់​ទូ​រ​ទស្សន៍​ ដែល​ត្រូវ​

ផ្សាយ​ចេញ​ច្រើន​កន្លែង​ក្នុង​ប្រ​ទេស​។ កញ្ញា​បន្ថែម​ ថា​ ពួក​គាត់មិន​ចាំ​បាច់​ជា​អ្នក​ស្អាត​ដាច់​គេ​នោះ​ទេ​ ប៉ុន្តែ​ឲ្យ​តែ​រូប​រាង​របស់​គាត់​មាន​លក្ខណៈ​គ្រប់​គន ្រា ់​ ទៅ​គឺ​បាន​ហើយ​ ហើយ​ពួក​គាត់ក៏​ត្រូវ​ចេះ​តុប​តែង​ ខ្លួនឲ ​ ្យ​បាន​សមរម្យ​សម​ជា​អ្នក​អាន​ព័ត៌មាន​។ កញ្ញា​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ទៀត​​ថា​ ចំ​ណេះ​ដឹង​ផ្នែក​ភាសា សមត្ថ​ភាព​ក្នុង​ការ​បត់​បែន​តាម​កា​លៈ​ទេ​សៈ ការ​ ត្រៀម​ពត ័ មា ៌ ន​ទក ុ ស ​ ម្រាបខ ​់ ន ្លួ ឯ ​ ង​និងកា ​ រ​សហ​ការ​ ល្អ​ជា​មួយ​ដៃ​គូ​អាន​ព័ត៌មាន​ ក៏​ជា​ចំ​ណុច​មួយ​គួរ​តែ​ យក​ចិត្ត​ទុកដា ​ ក់​ផង​ដែរ៕​

ម៉ៅ ច័នដា ្ទ​ លី​ Mao Chandaly maochandaly@gmail.com

​

ញ្ញា​ ឃួន​ ស្រី​មុំ​ ជា​និស្សិត​ឆ្នាំ​ទី​ ៤​ នៃ​ សា​កល​វិ​ទ្យា​ល័យ​ន័រ​តុន​ផ្នែក​អក្សរ​ សា​សអ ​្ត្រ ង់គ ​ ស ្លេ ​និងជា ​ ន ​ស ិ ស្ ត ិ នៅ ​ វ​ទ ​ិ យា ្ -​ ស្ថាន​វ៉ាន់​ដា​គ​ណ​នេយ្យ​ បាន​ប្រាប់​ពីគោល​ បំណងរបស់​ខ្លួន​ថា​ កញ្ញា​ចង់​ធ្វើ​ជា​អ្នក​អ​ត្ថា​ធិ-​ ប្បាយ​ព័ត៌​មាន​តាម​​ទូ​រ​ទស្ស​ន៍​។ កញ្ញាបា ​ ន​ឲយ្ ដ ​ង ឹ ថា ​ ៖​ «កាល​ពនៅ ​ី ក ​ ង ្មេ ខ ​ច ​្ញុំ ង់ធ ​ ​្វើ ជា​គ្រូ​ពេ​ទ្យ​ ប៉ុន្តែ​ដល់​ពេល​ខ្ញុំ​រៀន​​ដល់ថ្នាក់​ទី​១០ ខ្ញុំ​ក៏​ចង់ក ​ ្លាយ​ទៅ​ជា​អ្នក​អាន​ព័ត៌​មានវិញ។ វា​កើត​ ចេញ​ពី​ចំណង់​នៅ​ពេល​ដែល​ខ្ញុំ​តែងតែ​តាម​ដាន​ ព័តមា ៌​ ន​តាម​ទូរ​ទស្សន៍​»។ កញ្ញា​យល់​ថា​ ធ្វើ​ជា​អ្នក​អត្ថា​ធិប្បាយ​ព័ត៌​មាន​ តាម​ទូ​រ​ទស្ស​ន៍​អាច​ជួយ​ខ្លួន​ឯង​​ឲ្យ​ពង្រីក​ចំ​ណេះ​ ដឹងកាន់​តែ​ទូ​លំ​ទូ​លាយ​ជាង​មុន​ ដោយ​កញ្ញា​ បញ្ជាក់​ថា​៖ «ខ្ញុំ​ឃើញ​អ្នក​អាន​ព័ត៌​មាន​តាម​ ទូ​រ​ទស្សន៍​មើល​ទៅ​ពួកគា ​ ត់​មាន​ចំ​ណេះ​ដឹង​និង​ ការ​យល់​ដឹង​ពី​សង្គម​ច្រើន​ ទើប​ខ្ញុំ​ចង់​ធ្វើ​ដូច​ពួក​ គាត់​អ៊ីចឹង​»។ ចំពោ ​ ះ​បណ ​ំ ង​បថ ​្រា ន ​្នា េះ ប៉ាម ​ ក ៉ា រ​់ បស់ក ​ ញ្ញាម ​ន ិ ​ មាន​​ការ​ជំ​ទាស់​អ្វី​នោះ​ទេ​ ដោយ​ពួក​គាត់​ក៏​មាន​ ទស្ស​នៈ​ដូចក ​ ញ្ញា​ដែរ​។ ដូច្នេះ កញ្ញា​មាន​ចម្ងល់ថា ដើម្បី​ក្លាយ​ខ្លួន​ជា​ អ្នក​អ​ត្ថា​ធិ​ប្បាយ​ព័ត៌មាន​លើ​កញ្ចក់​ទូ​រ​ទស្សន៍ដ៏​ ជោគ​ជ័យ​ម្នាក់​ តើ​ចំ​ណុច​អ្វី​ខ្លះ​ដែល​កញ្ញា​គួរ​តែ​ មាន​ និង​គួរ​តែ​រៀប​ចំ​សម្រាប់​ការ​ងារ​ក្នុង​ផ្នែក​ សារព័ត៌មាន​មួយ​នេះ?​

I want to be a

news presenter on TV

K

houn Sreymom, a fourth-year English major at Norton University and a student at Vanda Institute of Account-

ing, said that she wanted to be a news presenter on TV. “When I was young, I wanted to be a doctor, but when I was in high school– maybe in grade 10, I wanted to be a news presenter when I watched the news on TV,” said Sreymom.

She thought that being a news presenter could help improve and broaden her general knowledge.

“I saw the news presenters on TV, and they looked so professional and they knew a lot about society. Therefore, I wanted to be like them.”

Her parents do not object to her idea and support her goals. But in order to become a news presenter, what does she need to do?

Nou Maneth Athana gives suggestions to Khoun Sreymom

N

ou Maneth Athana, who is a

they says.

knowledge of the media.

news presenter for Cambodia News

“The principle of reading or presenting the

“Having a background in media helps improve

Channel (CNC), provided some tips

news is to focus on pronouncing words clearly.

understanding of the ways of speaking in the me-

Do not cheat! This means that news present-

dia profession, and allows us to be aware of the

“First, for those who want to be a news pre-

ers needs to speak slowly and clearly so that

content of the news stories we are reading.”

senter, they have to know how to explain and

the audiences can fully understand what we are

deliver the news to the audience effectively,” said

delivering.”

on becoming a news presenter.

Thana also said that news presenters appearing on national television should have good

She said that some people were born with a

looks. She said that although news presenters do

She added that news presenters need to know

talent of speaking while the others have to learn

not have to be the most beautiful people in the

the subjects of their news stories well. If they are

how to speak productively. Therefore, those who

world, they ought to have a good physique and

sure about the subjects, they will be able to pres-

were not born with talent and want to be news

good makeup.

ent it well.

presenters should train themselves to speak well

Thana.

Furthermore, news presenters must have good diction so the audience can understand what

so that the audience will be motivated to listen.

Thana raised another useful point concerning

She said knowledge of English, flexibility, preparedness and interpersonal skills are also good qualities to have.

10

Experiences from abroad

www.postkhmer.com/lift•

wednesday, June 19, 2013

Ung Kim Oan ecourages women to find scholarships to study abroad most of the time they communicate in Portuguese.

Therefore, I have to be more independent, and I

ចេង ប៊ុនឡ ​ ុង​ Cheng Bunlong

struggle here.”

bunlong_cheng@yahoo.com

she also has problems with technology. She said that

S

urrounded by millions of big and tall Europeans with golden hair and long noses, a 24-year-old Cambodian woman, Ung Kim Oan, works hard

pursuing her master’s degree in multimedia at Porto University in Portugal. As a woman, Kim Oan said it is especially important for her to study abroad.

“Being girls, we should study more and not care too much about getting married yet,” said Kim Oan. “Studying is more important, and if we have the capacity, we can survive by ourselves and sometimes not need any support from our husbands.”

Getting to Portugal was no easy task for Kim Oan. “In order to study here, I had to apply online and send a motivation letter, support letter, three recommendations and other official documents,” said Kim Oan. However, getting a scholarship to study in Portugal was just the first step. Each semester, Kim Oan has to study four subjects including communication technology, photography, cinema and 3D animation. She said that studying in Portugal is very different from Cambodia.

“The study environment here is quite different. Everyone here is independent ​​and

Besides the language barrier, Kim Oan said that

Ung Kim Oan

the technology used in Portugal is very different from what is used in Cambodia, and that her lack of technological background gives her a hard time.

But despite her difficulties, she still encourages other Cambodian girls to pursue their study

កញ្ញា អ៊ង ុ គីមអ៊ន ា ់

abroad. Furthermore, she said that the Portuguese are helpful and friendly toward her.

“When I’m present, they always try to speak in English. Professors often give me the documents in English and ask other student to study in English.”

Kim Oan also said that studying abroad expands knowledge and lets Cambodians know how big the world is and how poor we are. We can learn and develop ourselves and go back to share our education and experiences with other Cambodians.

“Studying is more important and if we have the capcity, we can survive by ourselves and sometimes not need any support from our husband”

​

ពុងស ​ ក ិ សា ្ ​និងរស់នៅលា ​ យ​ឡជា ំ មួយនឹង​ ជនបរទេសរា ​ ប់លាន​នាក់ដ ​ ល ែ មា ​ ន​ច្រមុះ​ ស្រួច សក់​ពណ៌​មាស មាឌ​ធំ និង​ខ្ពស់​ ជគ្រោង​ៗ​ យុវតី​ អ៊ុង គីមអ៊ាន ​ ់ អាយុ​២៤​ ឆ្នាំ មាន​មាឌតូចស ​ ង ្តើ ​កំពង ុ តែប ​ ជ ្រ ្រៀត និងត ​ ស៊ក ​ូ ង ្នុ ​ ការ​សិក្សា​ថ្នាក់​អនុបណ្ឌិត​ផ្នែក​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ ឬ Multi-media នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ Porto នៅ​ ប្រទេសព័រ​ទុយ​ហ្គាល់​ ​តាម​កម្មវិធី Lotus II Project, Erasmus Mundus Action 2 ។​ ​កញ្ញា គីមអ៊ា​ន់ បាន​លើកឡើង​ថា​៖ «​ដើម្បី​មក​ សិកសា ្ នៅ ​ ទ ​ន ី ះេ បា ​ ន វា​មន ិ ងា ​ យ​នោះទេ។ ខ ​ត ​ំុ្ញ វូ្រ ប ​ព ំ ញ េ ​ ពាក្យ​ស្នើ​សុំ​អាហារូបករណ៍​តាម​ប្រព័ន្ធ​អុីនធឺណិត​ ភ្ជាប់​ជាមួយ​នឹង​លិខិត​ Motivation លិខិត​គាំទ្រ លិខិត​ឧទ្ទេស​នាម​ចំនួន​៣ និង​ឯកសារ​សំខាន់ៗ​ ផ្សេង​ជា​ច្រើន​ទៀត​​»។ ថ ​ដ ​្វី ប្ ត ិ តែយ ​ វុ តីមក​ពខ ​ី ត េ ក ្ត ព ំ ង់ធំ បា ​ ន​ទទួលជោ ​ គ-​ ជ័យក ​ង ​្នុ កា ​ រស្នស ើ អាហា ​ុំ រូបករណ៍ន ​ េះក ​ព ៏ ត ិ មែន ប៉ន ុ ​្តែ មាន​ការងារ និង​ផល​លំបាក​ជា​ច្រើន​ដែល​កញ្ញា​ត្រូវ​ ជួបប ​ ្រទះ​និងដោះស្រាយនៅ​បរទេស​។ ​ជា​ធម្មតា​ក្នុង​មួយ​ឆមាស កញ្ញា​ត្រូវ​សិក្សា​បួន​ មុខវិជ្ជា ហើយ​មុខវិជ្ជា​ទាំងអស់​នោះ​រួម​មាន​​ សិលប្ ៈ​និងទ ​ នា ំ ក់ទន ំ ង​បព ្រ ន ័ ផ ​្ធ ស្ ព្វផសា ្ យ ការ​ ថតរូប ការ​ថត​ភាពយន្តឯ ​ កសារ ប្រវត្តិ និង​ សំណៅ​នៃ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ វិធីសាស្ត្រ​ សម្រាប់​ការស្រាវជ្រាវ រូបភាព ​3D និង​ ជំនាញ​ផស្ ង េ ៗ​ទៀត​ពាក់ពន ័ ប ​្ធ ព ្រ ន ័ ផ ​្ធ ស្ ព្វ-​ ផ្សាយ​​ជា​ដើម​។ ​កញ្ញា បានឲ្យដឹងថា​៖ «​បើ​ប្រៀបធៀប​ ទៅ​នឹង​ប្រទេស​យើង បរិស្ថាន​សិក្សា​នៅ​ ទីនេះ​មាន​ភាព​ខុសប្លែកគ្នា​ស្រឡះ​។ មក​ ដល់​ទី​នេះ ម្នាក់ៗ​មាន​ភាព​​ឯករាជ្យ​មែន​ ទែន ហើយ​ពួកគេ​ចូល​ចិត្ត​និយាយ​គ្នា​ជា​ ភាសា​​ព័រទុយហ្គាល​។ ់ ដូច្នោះ​ហើយ​ខ្ញុំ​ត្រូវតែ​ រៀន​ឯករាជ្យដោយ​ខ្លួនឯ ​ ង និងចេះ​តស៊ូ​ក្នុង​ការ​ សិក្សា​នៅ​ទីនោះ​ជា​ខ្លាំង​»​។ ​កញ្ញា​បាន​បន្តទៀតថា​​ មាន​មុខវិជ្ជា​ខ្លះ ទាំង​ឯក-​ សារ និង​ការបង្រៀន​ភាគច្រើន​ក៏​ប្រើ​ភាសា​ព័រទុយ​ ហ្គាលដ ់ រែ ព្រោះស ​ ស ិ ស្ ភា ​ គច្រន ើ នៅ ​ ក្នង ុ ថ ​ ក ្នា ជា ​់ ជ ​ ន-​ ជាតិ​ព័រទុយហ្គាល់​ដល ែ ​ធ្វើឲ្យ​កញ្ញា​ជួប​នូវការពិបាក​ ក្នុង​ការសិក្សា និងការ​សម្រប​ខ្លួនទៅ​នឹង​បរិស្ថាន​

រស់នៅ​នៅ​ទីនោះ​។​ ​ក្រៅ​ពី​ជួប​នូវ​បញ្ហា​ផ្នែក​ភាសា​​ បញ្ហា​មួយ​ផ្សេង​ ទៀត​ដល ែ ក ​ ញ្ញា គ ​ម ី អ៊ាន ​ ​់ ជ ​ប ួ ប្រទះ​នោះគឺច ​ណ ំ េះដឹង​ ផ្នែក​បច្ចេកវិទ្យា​។​ ​កញ្ញា បាន​ប្រាប់​ថា ​ការ​វិវឌ្ឍ​ផ្នែក​បច្ចេកវិទ្យា​នៅ​ ទីនោះ​មាន​ការខុសប្លក ែ ខ ​ ង ្លាំ ពីប ​ ទ ្រ ស េ ក ​ ម្ពជា ុ ហើយ​ មេរៀន​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បច្ចេកវិទ្យា​ដូចគ្នា ​ធ្វើ​ឲ្យ​ កញ្ញាមា ​ ន​ការពិបាក​យ៉ាងខ្លាំងក ​ ្នុងកា ​ រសិក្សា​។​ ក ​ ញ្ញា បាន​ល ​ ក ើ ឡ ​ ង ើ ថា ​ ៖​ «​បន ៉ុ នៅ ​្តែ ទីនេះ មិតភ ្ត ក្ត​ិ ជនជាតិព័រទុយហ្គាល ម ់​ ្នាក់ៗ​សុទ្ធសឹងតែ​ជា​មនុស្ស​ ល្អ ន ​ង ិ រួសរាយ​រាក់ទាក់ជា ​ ខ្លាង ំ ។ ​ នៅពេលដែលមា ​ ន​ ខ្ញុំ ពួកគាត់​តែងតែ​ព្យាយាម​និយាយ​ភា ​ សា​អង់គ្លេស ហើយសា ​ ស្តចា ្រា រ្យត ​ ង ែ តែផ ​ល ្ត ឯ ​់ កសារ​ជាភា ​ សា​អង់-​

​ ុំ​គិតថា ក ​ បញ្ហា​ អាយុ​រៀប​ការ​គឺជា​រឿង​ សំខាន់​ គ្លស េ ដ ​ ល់ខ ​ ្ញុំ និងព ​ យា ្ យាម​សស ​ុំ ស ិ ស្ ផ ​ ស្ ង េ ទ ​ ៀត​ឲយ្ រ ​ ៀន​ ជា​ភាសា​អង់គ្លេស​ជាមួយ​ខ្ញុំ​ផងដែរ​»។ ​ថ្វីដ្បិតតែ​កញ្ញា​បាន​ជួប​នូវ​ផល​វិបាក​ជា​ច្រើន​ទាំង​ ចំណេះដ ​ង ឹ ផ ​ ្នែកភា ​ សា បច្ចេកវិទ្យា និងប ​ ញ្ហាជា ​ ច្រន ើ ​ ផ្សេង​ទៀត​ក៏ដោយ ក៏​កញ្ញា​នៅតែ​មាន​ទស្សន​ៈចង់​ ជំរុញ​ឲ្យ​យុវតី​ផ្សេង​ទៀតចាប់​យក​​ឱកាស​ទៅ​សិក្សា​ នៅ​​បរទេស​ដូចក ​ ញ្ញា​ដែរ​។​ ​កញ្ញា​បាន​លើកឡើងថា ​ ​៖ «​កើតមក​ជា​នារី យើង​ គប្បី​សិក្សា​ឲ្យបាន​ច្រើន កុំ​គិត​ថា​ បញ្ហា​អាយុ​រៀប​ អាពាហ​៍ពិពាហ៍​ជា​រឿង​សំខាន់​។ ប៉ុន្តែ​ចំពោះ​ខ្ញុំ ការ​ សិក្សា​នៅ​តែ​ជា​រឿង​សំខាន់​ ហើយ​បើ​យើង​មាន​​ សមត្ថ​ភាព​គ្រប់​គ្រាន់ យើង​អាចរៀបការពេល ក្រោយក៏បាន។ ម ​យ ្ ង ៉ា ទៀត យើងក៏អាចរស់នៅដោ ​ យ​ ខ្លួនឯ ​ ង​បាន ដោយពេលខ្លះមិន​ចាំបាច់​ត្រូវការ​ទំនុក​ បម្រុង​ពី​ស្វាមរី​បស់​យើងឡ ​ ើយ​»​។​ ​កញ្ញា​បាន​បន្ថែម​ជា​ចុងក្រោយ​ថា​ ការសិក្សា​នៅ​ បរទេស អាច​ឲ្យ​យើងដ ​ ឹង​ថា​ ពិភពលោក​ធំ​ប៉ុនណា​ ហើយអា ​ ច​ឲយ្ យ ​ ង ើ អា ​ ច​វាស់ដ ​ង ឹ ព ​ ភា ​ី ពអន់ថយ​របស់​ ខ្លន ួ ឯ ​ ង ដើមប្ អ ​ី ភិវឌ្ឍខ ​ន ្លួ និងច ​ ក ែ រំលក ែ ដ ​ ល់អ ​ក ្ន ដ​ទ​ៃ ផ្សេងទៀត​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​៕

យុវតី​តវូ្រ ​ចះេ ​ចាប់​យក​ឱកាស​ទៅ​សក ិ ្សា​

នៅ​បរទេស​ជាង​ការ​គត ិ ​គរូ ​បង្កត ើ ​គសា ួ្រ រ​ ក្នង ុ ​វយ ័ ​កង េ្ម ​ខី​្ច

wednesday,June 19, 2013 •

Watch

www.postkhmer.com/lift

11

Search for people, places and things

លោក ប៉ាង ណាត ស្រាយ​ចម្ងល់​អំពី​

ភាព​យន្ដ​ប្រវត្ដិ​សាស​្ដ្រដែល​ល្បីព ​ េញ​ហ្វេសប៊ុក​ ម៉ៅ ច័នដា ្ទ​ លី​ Mao Chandaly maochandaly@gmail.com

លោក ប៉ាង ណាត អគ្គនាយក​រង​ទរូ ទស្សន៍​ជាតិក ​ ម្ពជា ុ ​​។ រូបថត ​ដាលី​

New docu-drama retells the story of prosperous Angkorian eras

A

docu-drama

Cambodia found it easy to hype tour-

about the prosper-

ist sites because EBS would air the

ous Khmer empire

docu-drama to the world.”

during the Angkori-

In order to re-create Angkor,

an period was posted on Facebook.

Khmer actors needed to be hired.

As expected, it gained popularity

Phorn, who works as a gym in-

from Facebook users because it

structor, played King Suryavarman

is about Cambodia’s bright and

II because he is well-built and

splendid era.

looked like a person from the old

Khamarak Norkor TV posted

period. King Jayavarman VII was

the video, which is called Wonder-

acted by Sisowath Sirivuth for his

ful Empire, on his Facebook page.

determined looks.

Khamarak Norkor TV has posted

The docu-drama was aired on in-

five video clips, and each clip gained

ternational TV and was also posted

more than 1,000 likes.

on YouTube. However, it has not yet

Sovann Sculpture posted: “So happy to see this video showing off our Angkor Wat.” Sophallen Cheng commented: “Wonderful architecture showed the high peak of knowledge.”

been broadcasted in Cambodia.

“South Korea needs to use social media to promote the film, because it is the key to attracting human interest,” said Nang.

“But Korea has only posted the

In a face-to-face interview, Dep-

trailer of the docu-drama on You-

uty Director-General Pang Nath

Tube and Facebook. The thing is

explained that the documentary

that maybe people in foreign coun-

film is divided into two parts. The

tries who have already bought the

first part, titled Angkor: The Land

docudrama have loaded it to their

of Gods, is about Angkor Wat and

own YouTube accounts.”

King Suryavarman II, while the sec-

Despite copyright issues, Nath said

ond part, Angkor Thom: The Land

that he was not upset at all by the

of Gods, is about Jayavarman VII.

docu-drama’s presence on Facebook.

“We produced the two documen-

“I am not really disappointed in

tary films under the cooperation

that Facebook page because I be-

between Ministry of Information

lieve that they took the clip from

of Cambodia and of South Korea,

YouTube and loaded it on their

KCC,” said Nath, who explained

own page,” he said,

that the National Television of

“But they did put their logo, the

Kampuchea (TVK) and Education-

logo of Khamarak Norkor TV, in

al Broadcasting System of South

the video clip, which implies that

Korea (EBS) have worked together

the clip really belongs to them. Ac-

since 2010 to direct and produce

tually, it belongs to TVK.”

the two-part docudrama.

Nath said the docu-drama will

“First, we affiliated with Korea

be broadcasted later this year, de-

because of the promotion of tour-

pending on the ideas and promo-

ism,” said Nath. He went on to say

tion techniques from high-ranking

that Cambodia faced difficulties in

officers, who may change during

promoting the tourism to the outside

and after the election.

world and needed to spend much

LIFT has been unable to reach

money to get international television

Khamarak Norkor TV for com-

to advertise Cambodia, but in this all,

ment.

​ ​យន្ត​ឯ​ក​សារ​មួយ​ស្ដី​ពី​ប្រវត្ដិ-​ ព សាស្ដ្រ​នៃ​ភាព​រុង​រឿងនៅ​​ក្នុង​ សម័យ​អង្គរ​ត្រូវ​បាន​គេ​បង្ហោះ​ ចែក​ចាយ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ ហ្វស េ ប៊ក ុ ​និងទ ​ ទួលបា ​ ន​ការ​គាទ ​ំ យ ​្រ ង ៉ា ខ្លាង ំ ​ ពីស ​ ណា ​ំ ក់អ ​ក ្ន ល ​ ង េ ហ ​ ស ្វេ ប ​ក ៊ុ ។ ​ ​យ ​ ង ើ ស ​ ង្កត េ ​ ឃើញថា ​ ​គ ​ ហ េ ទំពរ័ ហ ​ ស ្វេ ប៊ក ុ ម ​យ ួ ដ ​ ល ែ មា ​ ន​ ឈ្មោះ​ ទូ​រ​ទស្ស​ន៍​ខេម​រៈ​ន​គរ​គឺ​ជាអ្នក​បង្ហោះ​ ភាព​​យន្ត​ឯក​សារ​នោះ​ ហើយ​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា​ អា​ណា​ចក្រ​ដ៏​អសា្ច​រ្យ​។ មក​ដល់​ពេល​នេះ​ ទូរ​ទស្សន៍​ ខេម​រៈ​នគរ​ បាន​បង្ហោះ​វី​ដេ​អូ​ចំ​នួន​៥​រួច​មក​​ហើយ​ហើយ​ វី​ដេ​អូ​នី​មួយ​ៗ​សុទ្ធ​តែ​ទទួល​បាន​ការ​ Like ដល់​ទៅ​ជាង​មួយ​ពាន់​នាក់​។ លោក​ Sovann Sculpture បាន​សរ-​ សេរថា​៖ «រីក​រាយ​ណាស់​ បាន​ឃើញ​វី​ដេ​អូ​ បង្ហាញ​ពី​អង្គរ​វត្ត​យើង​»។ ចំណែក​ឯ​លោក Sophallen Cheng បាន​សរសេរថា ​ ៖​ «ស្ថា-​ បត្យ​កម្ម​ដ៏​អស្ចារ្យ​ បង្ហាញ​ពី​ចំ​ណេះ​ដឹង​ដល់​ ចំណុចក ​ ំ​ពូល​»។ ​ នៅ​ក្នុង​ការ​សរសេរ​ទាំង​នោះ​ យើងបាន​​ ឃើញ​លោ ​ ក​ បង ៉ា ណា ​ ត​ដែលជា ​ អ ​ គ្គនា ​ យ ​ ក​ រង​ទ ​ រ​ូ ទ ​ ស្សន ​ ជា ​៍ តិក ​ ម្ពជា ុ ​បាន​ចល ូ ម ​ ក​សរសេរ​ ដើម្បី​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ច្បាស់​ពី​ប្រ​ភព​ភាព​យន្ត​ឯក-​ សារ​​មួយ​នេះ​។ តាម​រយៈ​បទ​សម្ភាសផ្ទាល់​ជា​មួយ​លោក​ ប៉ាង​ ណាត​ ​បាន​ប្រាប់​ឲ្យ​ដឹង​ថា ភាព​យន្ត​ ឯក​សារ​នេះ​ត្រូវ​បាន​ផលិត​ជា​ពីរ​ភាគ​ ដែល​ ភាគ​ទី​មួយ​មាន​ចំ​ណង​ជើងថា ​ ​«អង្គរ​ដែន​ដ ី​ អា​ទិ​ទេព​» ដែល​និយាយ​ពី​អង្គរ​វត្ត​ និងការ​ ដឹកនា ​ ំ​របស់​ព្រះ​បាទ​​សូ​រ្យ​វរ្ម័ន​ទី​២​ហើយ​ភាគ​ ទី​ពីរ​មាន​​ចំ​ណង​ជើង​ថា​ «អង្គរ​ធំ​ ដែន​ដី​ អា​ទិ​ទេព» ដែល​និយាយ​ពី​ព្រះ​បាទ​ជ័យ​វ​រ្ម័​ន​ ទី​៧ និងកា ​ រ​តស៊ូ​ការ​ពារ​ប្រ​ទេស​។ លោក​បាន​បញ្ជាកថា ​់ ៖​ «កម្មវ​ធ ិ ទា ​ី ង ំ ព ​ រី ន ​ េះ​ យើងស ​ ហ​ការ​ផ ​ល ​ ត ិ ក ​ ម ្រោ ក ​ច ិ ស ​្ច ហ​បត ​្រ ប ​ិ ត្ត​ិ ការ​ពក ​ី ស ​្រ ង ួ ព ​ត ័ មា ​៌ ន​របស់ប ​ ទ ្រ េសទា ​ ង ំ ព ​ រី ​គឺ​ ក្រ​សួង​ព័ត៌មាន​ប្រ​ទេស​កម្ពុ​ជា​យើង​ និង​ ក្រ​សួង​ព័ត៌​មាន​ប្រ​ទេស​កូ​រ៉េ​KCC»។

តាម​រយៈ​កច ិ ស ​្ច ហ​បត ​្រ ប ​ិ ត្តកា ​ិ រ​នះេ ​ទូរទ ​ ស្សន ​ ​៍ ជាតិ​កម្ពុ​ជា​ បាន​សហ​ការ​ជា​មួយ​ស្ថានីយ ​ទូរ​ទស្សន៍​កូ​រ៉េ​ Educational Broadcasting System​ (EBS) តាំង​ពី​ឆ្នាំ​ ២០១០ ក្នុងកា ​ រ​ផលិត​ភាព​យន្ត​ឯក​សារ​ទាំង​ពីរ​។ លោក​ ប៉ាង​ ណាត​ ​ប្រាប់​ពី​គោល​បំ​ណង​​ ក្នង ុ កា ​ រ​សហ​ការ​ផលិតន ​ េះថា ​ ៖​ «​ទម ​ី យ ួ ​យើង​ សហ​ការ​ជា​មួយ​គេ​ គឺ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ការ​ផ្សព្វ-​ ផ្សាយ​​វិ​ស័យ​ទេស​ចរ​ណ៍​»។ លោក​បាន​ បញ្ជាក​់ថា​ កន្លង​មក​នេះ​ ព្រះ​រា​ជា​ណា​ចក្រ​ កម្ពជា ​ុ មា ​ ន​ការ​លបា ំ ក​កង ុ្ន កា ​ រ​ផស្ ព ​ផ ​្វ សា ្ យ​វស ​ិ យ ័ ​ ទេសច ​ រណ៍ទៅ ​ ក ​ ប ​្រៅ ទ ​្រ ស េ ​ន ​ង ិ ត ​ វ្រូ ច ​ ណា ​ំ យ​​ ថ​វកា ​ិ ច ​ ន ្រើ ក ​ង ្នុ កា ​ រជួលទ ​ រូ ទ ​ ស្សន៍ខា ​ ង​កឲ ​្រៅ យ្ ​ ជួយ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ។ ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​ដែល​កិច្ច​ សហ​ប្រ​តិ​បត្តិ​ការ​នេះ​ ប្រទេស​កម្ពុ​ជា​មាន​ ភាព​ងាយ​ស្រួល​ក្នុង​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ពី​តំបន់​ ទេសច ​ រណ៍ខ ​ រ្មែ ព្រោះ​EBS នឹងយ ​ ក​ភាព​យន្ត​ ឯក​សារ​នេះ​ចាក់​ផ្សាយ​ជុំ​វិញ​ពិ​ភព​លោក​​។ សម្រាបគោ ​់ ល​បណ ំ ង​ទព ​ី រី វ​ញ ិ លោក​បាន​ឲយ្ ​ ដឹង​ថា​ វា​​ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​ការ​ធ្វើ​ពា​ណិជ្ជ​កម្ម​ របស់​ប្រ​ទេស​កូ​រ៉េ​ ​ពីព្រោះ​ភាព​យន្ត​ឯក​សារ​ ទាំង​ពីរ​ត្រូវ​បាន​ផលិត​ជា​លក្ខណៈ 3D និង​ 2D។ ដូច្នេះអ ​ក ្ន មា ​ ន​ទ ​ ព ្រ យ្ ធ ​ ន​លព ​ើ ភ ​ិ ព​លោក​ មាន​ការ​ចាប់អា ​ រ​ម្មណ ​ ក ​៍ ង ្នុ កា ​ រ​ទញ ិ ផ ​ លិតផ ​ ល​ ទំ​នើ​ប​ទាំង​នោះ។ ​អគ្គ​នា​យក​រង​ទូ​រ​ទស្ស​ន៍​ជាតិ​កម្ពុជារូប​នេះ​ បាន​បន្ដ​ថា​ តួ​សម្តែង​សំ​ខាន់​ក្នុង​ភាព​យន្ត​ ឯក​សារ​ទាំង​ពីរ​នោះ​ ​សុទ្ធ​សឹង​ជា​តួ​សម្តែង​ ខ្មែរ​ ដែល​តួ​ព្រះ​បាទ​សូ​រ្យ​វ​រ្ម័ន​ទី​២​ត្រូវ​បាន​ សម្ដែង​ដោយ​ លោក​ ភ័ណ្ឌ​ ដែល​ជា​អ្នក​ បង្ហាត់​នៅ​ក្លិបហា ​ ត់ប ​ ្រាណ​ មាន​មាឌ​មាំ​ និង​ ស្រដ ​ ៀង​ទៅន ​ង ឹ ខ ​ រ្មែ ស ​ ម័យប ​ រា ​ុ ណ​។ ចំណ ​ ក ែ ​ ឯ​តួ​ព្រះ​បាទ​ជ័យ​វ​រ្ម័ន​ទី​៧ ត្រូវ​បាន​សម្ដែង​ ដោយព្រះ​អង្គ​ម្ចាស់​ស៊ី​សុ​វត្ថិ សេ​រី​វុធ​ដោយ-​ សារ​តទ ែ​ ម្រងម ​់ ខ ុ រ​បស់លោ ​ ក​ម៉ង ឺ ម ​ ត ៉ា ​់ ស័ក-្ដិ ​ សម​នឹង​សម្តែង​ជា​តួ​ព្រះ​បាទ​ជ័យ​វ​រ្ម័ន​ទី​៧។ ភាព​យន្ត​ឯក​សារ​នេះ​ ត្រូវ​បាន​ចាក់​ផ្សាយ​ នៅ​លើ​កញ្ចក់​ទូរ​ទស្សន៍​បរ​ទេស​និងមា ​ ន​ការ​ បង្ហោះនៅ ​ ល ​ ​ើ Youtubeផង​ដរែ ​ប៉ន ុ នៅ ​្តែ ម ​ន ិ ​ ទាន់ចា ​ ក់ផ ​ សា ្ យ​នៅល ​ ប ​ើ ស ​៉ុ ទ ្ដិ៍ រូ ទ ​ ស្សន៍ខរ្មែ នៅ ​ ​ ឡើយ​ទេ​។ នេះ​ប្រ​ហែល​ជា​មូល​ហេតុ​មួយ​ ដែល​ភាព​យន្ត​ឯក​សារ​នេះ​លេច​ធា្លយ​ចេញ​ នៅ​លើ​បណ្តាញ​សង្គម​ហ្វេស​ប៊ុក​ទៅ​វិញ​។

លោក​ បង ៉ា ណា ​ ត​បាន​មាន​បសា ​្រ សន៍ទ ​ ៀត​ ថា៖ «​​ខាង​ភាគី​កូ​រ៉េ​ ​គេ​ត្រូវ​ប្រើ​ social media នេះ​មក​​ធ្វើ​ជា​ការ​​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​​ដើម្បី​ឲ្យ​ ប្រ​ជា​ពល​​រដ​្ឋ​ចាប់​អា​រម្មណ៍ ដូច​ជា​គេ​បង្ហោះ​ តាម Youtube ជា​ដើម​»។ លោ​ក​បាន​បន្ត​ថា​៖ «ប៉ុន្តែ​កូ​រ៉េ​ធ្វើ​ការ​ផ្សព្វ-​ ផ្សាយ​នេះ​​គ្រាន់​តែ​ដាក់​trailer តាម​Youtube ឬ​Facebook ប៉ុន្តែ​អ្នក​នៅ​លើ​ពិ​ភព-​ លោក និងជ ​ ន​ជាតិខ ​ ្មែរយ ​ ង ើ ខ ​ ្លះ​ឬ​កអ ​៏ ក ្ន ដ ​ ែល​ ចូល​ចិត្ត​បង្ហោះ​ នៅ​ពេល​ដែល​ពួកគេ​ទិញ​ពី​ កូ​រ៉េ​ដែល​បាន​លក់​លើ​ទី​ផ្សារ​ពិ​ភព​លោក​​ជា​ ភាសា​ក ​រ ​ូ ​៉េ ឬ​ភាសា​អង់គ ​ ស ្លេ ​បាន​បង្ហោះច ​ល ូ ​ Youtube ខ្លួន​ឯង​»។ ចំ​ពោះ​ការ​បង្ហោះ​ភាព​យន្ត​ឯក​សារ​នៅ​លើ​ ហ្វស េ ប៊ក ុ ដោ ​ យ​ទូរ​ទ ​ ស្សន៍​ខេម ​ រ​ៈ​នគ ​ រ​លោក​ ប៉ាង​ ណាត​ មិនមា ​ ន​ការ​អាក់អ ​ ន់​ស្រ​ពន់​ចិត​្ត ទេ​ ដោយ​លោក​បាន​និយាយ​ថា​៖ «នៅ​ក្នុង​ គេហទំព័រ​នេះ​ខ្ញ​ម ុំ ិន​មាន​ការ​ទោ​មនស្ស​ទេ​ពី​ ព្រោះ​ខ្ញុំ​ជឿ​ជាក់​ថា​ រឿង​នេះ​គេ​ទាញ​យក​ពី​ Youtube​មក​វិញ​»។ លោក​បន្តថា ​ ៖​ «​បន ៉ុ ខ ​្តែ មា ​្ញុំ ន​បត ​្រ ក ​ិ ម្មត ​ ង ្រ ថា ​់ ​ វា​មានរូប​សញ្ញា​ (logo)នៅ​លើ​វី​ដេ​អូ​របស់​ ទូរ​ទស្សន៍​ ខេម​រៈ​ន​គរ​។ ការ​ដាក់ចូល​ក្នុង​ គេទំព័រ​ទូរ​ទស្សន៍​ ខេម​រៈ​ន​គរ ​មិនមា ​ ន​បញ្ហា​ អ្វី​នោះ​​ទេ​ប៉ុន្តែ​គេ​ដាក់​logo ​ទូរ​ទស្សន៍​ខេម​ រៈ​ន​គរនៅ​លើ​វីដេអូ​នោះ​ទៀត​ដែល​មាន​​ន័យ​ ថា​ ឃ្លីបវីដេអូ​នោះ​​ជាកម្ម​សិទ្ធិ​របស់​គេ​ មិន​ មែន​ជា​របស់​(ទទក)​ទេ​។ អ៊ីចឹង​ខ្ញុំ​មាន​ប្រត-ិ ​ កម្មក ​ ន្លែង​ហ្នឹង​»។ ទោះ​បី​ជា​យ៉ាងណា​ LIFT មិន​អាច​ទាក់-​ ទង​សុំ​ការ​បំភ្លឺ​ពី​ទូរទស្សន៍​ ខេម​រៈ​ន​គរ បាន​​ ឡើយ។ យោង​តាម​ការ​បង្ហើប​ប្រាប់​ពី​លោក​ ប៉ាង​ ណាត​ភាព​យន្តឯ ​ ក​សារ​នេះ​ប្រហ ​ ល ែ ជា ​ ន ​ង ឹ ​ ចាក់ប ​ ញ្ចាង ំ ក ​ង ្នុ ឆ ​ ន ​្នាំ េះ​មុនព ​ ល េ បោ ​ ះ​ឆត ្នោ ​ឬ​ ក្រោយ​បោះ​ឆ្នោត​ គឺអា​ស្រ័យ​ទៅ​លើ​ការ​ឲ្យ​ យោ​បល់​ពី​ឯក​ឧ​ត្តម​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ និង​យុទ្ធ​សា​ស្ត្រ​ ក្នុងកា ​ រ​ផ្ស​ព្វ​ផ្សាយ​។ គួរ​បញ្ជាក់​ផង​ដរែ ​ថា​ តាម​រយៈ​ការ​បង្ហាញ​ របស់​លោក​ ប៉ាង​ ណាត​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​​ឃ្លីប​ ដែល​បង្ហោះ​ដោយ​​ទូរ​ទស្សន៍​ខេម​រៈ​ន​គរ មិន​ ដូចទា ​ ង ំ ស ​ ង ្រុ ទៅ ​ ន ​ង ឹ ឃ ​ ប ្លី ដ ​ ម ើ រ​បស់ទ ​ រ​ូ ទ ​ ស្សន៍​ (ទទក)​ទេ៕​

by Dareth Rosaline

កញ្ញា

អេង ប៊ុនគីម

ខ្សឹបប្រាប់អំពីស្ទីលថតរូប ផ្គាប់ចិត្តអតិថិជន

ចំពោះគំនិតនៃ​ការ​ថត​របស់​យើងគ ​ ឺ​ ផ្ដោត​លើ​ទម្រង់​ទាន់សម័យ​និងស ​ ប្បាយៗ​។

ម្រាប់​ការ​ផ្ដល់​នូវ​សេវាកម្ម​ ថតរូប​រចនា​ក្រាហក ិ្វ ​ព ​ ន្ល​ឺ និង​ បច្ចក េ ​វទ ិ យា ្ ​ពត ័ មា ៌ ន​វទ ិ យា ្ ​របស់​ IDEA LAOR ​ជា​កម ុ្រ ​មយ ួ ​មាន​សមាជិក​ បីនាក់ ​នង ិ ​ជនា ំ ញ​ជាក់​លាក់​ផស្ ង េ ​គ។ ្នា កញ្ញា អេង​ ប៊ុនគីម​ អាយុ២២​ឆំ្នា​ ជាអ្នក​គប ្រ ​់គង ្រ ​ផក ែ្ន រដ្ឋបាល​នង ិ ​ជា​អក ្ន ​ ថតរូប​ តំណាង​​ឲយ្ ​កម ុ្រ IDEA LAOR បានបង្ហាញថា ​សល ី្ទ ​នកា ៃ រផ្តត ិ យក​​រប ូ ​ ភាព​​របស់​ពក ួ ​គ​េភាគចន ើ្រ ​ផត ្ដោ ​ល​កា ើ រ​ លេង​ពណ៌។​ កញ្ញា​បាន​នយា ិ យ​ថា៖ «គំនត ិ ​នកា ៃ រ ថតរបស់យ ​ ង ើ គ ​ត ​ឺ វូ្រ ធ ​ ឲ ​ើ្វ យ្ រ​ប ូ ថត​ដល ែ មា ​ ន​ ពណ៌​ធម្មជាតិ​ចម្រះុ ​សម្រាប​់ជា​ចណ ំ ល ូ ​ ចិត​អ ្ដ តិថជ ិ ន​របស់​យង ើ ​»​។ បើ​យោង​ទៅ​តាម​កញ្ញា​ ប៊ន ុ គីម បាន​ ឲ្យ​ដង ឹ ​ទៀត​ថា IDEA LAOR តែងតែ​នាំ​ មក​នវូ ​អ​ដ ី្វ ល ែ ​ឡយ ូ ​នង ិ ​បក ្រ បដោយ​ការ​ ច្ន​ប ៃ ឌ ្រ ត ិ ​សម្រាប​អ ់ តិថជ ិ ន​។ កញ្ញាបា ​ ន​នយា ិ យ​ថា៖​ «​ចពោ ំ ះ​គន ំ ត ិ ​ នកា ​ៃ រ​ថត​រប ូ រ​បស់យ ​ ង ើ ​គឺផ ​ ត ្ដោ ល ​ ទ ​ើ មង ្រ ​់ ទាន់សម័យ​ និង​សប្បាយៗ​។ យើង​បាន​​ ពយា ្ យាម​បគ ើ្រ ន ំ ត ិ ​ច​ៃប ្ន ឌ ្រ ត ិ ​នៅ​កង ុ្ន ​ការ​ រៀបចំឆា ​ ក​ជាមួយ​នង ឹ ​ពន្ល​ធ ឺ ម្មជាតិ​និង​ឲយ្ ​ អតិថជ ិ ន​សៀ្ល ក​សម្លៀក​បពា ំ ក់​ដល ែ ​មល ើ ​ ទៅ​បក ែ្ល ៗ​ចម្រះុ ​ពណ៌​»។ កញ្ញាបាន​បន្ថម ែ ថា៖ «យើងម ​ន ិ ស ​ ឲ ​ំុ យ្ ​ អតិថជ ិ ន​​ធ​ើស ្វ កម្មភាព​សម្តង ែ តាម​ការ​ ណែនារ​ំ បស់យ ​ ង ើ នោ ​ ះ​ទេ ប ​ន ុ៉ យ ែ្ត ង ើ សុឲ ​ំ យ្ ​ ពួក​គ​ធ េ ​តា ើ្វ ម​ចណ ំ ល ូ ​ចត ិ ​រ្ដ បស់​ខន ួ្ល ​ចង់​។ បន្ទាប​ម ់ ក​យង ើ ​កង ុ្ន ​នាម​ជា​អក ្ន ​ថតរូប​នង ឹ ​

ព្យាយាម​​ចាប់​យក​សកម្មភាព​ដ​រ៏ ស់​រវើក​ បែប​ធម្មជាតិ​របស់​ពក ួ ​គ​»េ ​។ កញ្ញា ​គ​ម ី ​ បាន​បង្ហប ើ ​បប ្រា ​ថា ់ ​ កម ុ្រ ​ ការងារ​ IDEA LAOR ព្យាយាម​ផត ិ្ត ​យក​ រូបភាព​​បប ែ ​ធម្មតា​នង ិ ​មាន​​ត​ែមយ ួ ​គត់​។ កញ្ញាបា ​ ន​ល ​ ក ើ ឡ ​ ង ើ ថា ​ ៖​ «បើន ​ យា ិ យ​អ ​ព ំ ​ី វិជជ ្ជា វី ៈ​ន​ៃការ​ថត​រប ូ ចំពោះ​អក ្ន ​ថត​រប ូ ​ ផ្សង េ ទ ​ ៀត​បហ ្រ ល ែ ជា ​ គ ​ត ិ ថា ​ រូបថត​របស់​ យើង​គឺ​សាមញ្ញ​ និង​គ្មាន​ជំនាញ​​ពិត​ ប្រាកដ​ទ​េ ប៉ន ុ ​ែយ ្ត ង ើ ​មន ិ ​ខល ្វ ​ច ់ ន ើ្រ ​នោះ ​ ទេ​។ ​យើងចង់​ផិត ្ត ​យក​នូវសកម្មភាព​ នៅក្នង ុ ព ​ ល េ វលា េ ដ ​ មា ​៏ នសុភមង្គលរ​បស់​ អតិថជ ិ ន​​»​។ បើ​យោង​​តាម​កញ្ញា​ ប៊ន ុ គីម ដើមប្ ី​ ទទួល​បាន​រប ូ ​ថត​​ដល ែ ​ល​ប ្អ ផ ំ ត ុ ​មន ុ ​ពល េ ​ ឈានដល់ដណ ំ រើ ​ការ​ន​កា ៃ រ​ថតរូប ក្រម ុ ​ ទាំង​មល ូ ​តវូ្រ ​ផល ្ដ ​ទ ់ ន ំ ក ុ ​ចត ិ ​្ដ និង​ភាព​ជឿ​ ជាក់ដ ​ ល់អ ​ តិថជ ិ ន​ល ​ ខ ើ ន ួ្ល ឯ ​ ង និងអ ​ក ្ន ថ ​ ត​ រូប​ផង​ដែរ​។ កញ្ញា​បាន​និយាយ​ថា​៖ «អតិថជ ិ ន​ខះ្ល ​មន ិ ​មាន​ទន ំ ក ុ ​ចត ិ ​្តទៅលើ​ សម្រស់ រូបរាង និង​សកម្មភាព​​របស់​ខន ួ្ល ​ ឯង ដ ​ ល ែ ម ​ន ិ អាច​បញ្ចញ េ ស ​ កម្មភាព​រស់​ រវើក​បប ែ ​ធម្មជាតិ​ទ​»េ ។ ​កញ្ញា​បាន​បញ្ជាកអ ់ ព ំ ​គោ ី លបំណង​​ ដែល​បព ំ ញ េ ​ចត ិ ្ត និងសច េ ក្តត ី វូ្រ ការរបស់​ អតិថជ ិ ន​ថា៖ «ជាមួយ​សល ី្ទ ​សប្បាយៗ បប ែ ​កប ំ ង ែ្ល ​រម ួ ​ទាង ំ ​គន ំ ត ិ ​ច​ៃប ្ន ឌ ្រ ត ិ ​ និង​ ភាពរស់រវើក​នស ៃ កម្ម​ភាព​ អតិ​ថ​ជ ិ ន​​នង ឹ ​ ទទួល​បាននូវសកម្មភាព​ដល ែ ​មន ិ ​អាច​ បំភច េ្ល ​បាន​​តាម​រយៈស្ទល ី ​ន​ៃការ​ថត​រប ូ ​ របស់​យង ើ »​៕

W

hen it comes to photography, making a stylish picture requires more than just cool clothes.

Eng Bunkim, a 22-year-old photographer for IDEA LAOR, explained her theory of making people look fashionable in photographs.

“The customer will have captured unforgetable moments within our photos,” said Bunkim.

Bunkim said her company always delivers something cool and creative for their customers.

“Our shooting style is fashion funny. We try to be creative in setting up the scene with natural light while letting the customers do something funny with the fashion style and colour.”

She added that it is important to let their clients behave naturally.

“We are not asking our customers to act. We always just let them be themselves and do what they want. Then we, as photographers, try our best to capture their natural activities.”

Bunkim also said that colour is important to her theory of photography.

“Our concept is making colourful photos for our customers,” said Bunkim. “We

ask them about their favourite colour and incorporate it into the photo.”

While striving to be unique, Bunkim said she also tries to keep the pictures simple.

“Other agencies may think our photos are simple and not really professional, but we don’t care much. What we care about is just making clear that our team can capture and bring out the happiness in our customers.”

In order to get the best photos, the whole team needs to make the customers confident and believe in themselves, as well as believe in the cameraman.

“Some customers, they are not really confident about their appearance so they will not look natural in the photo.

So what we always try to do is bring out their confidence and let them enjoy themselves, as well as express their own thoughts. Then we will able to get the best shots of them in our photos.”

For the future, the team plans to expand their business by shooting landscape photos with only sunset and sunrise light.

“Nowadays we can sell some of our landscape photos, but we will try to sell more and more.”