ការអប់រំ និងអាជីព នាំយុវជនកម្ពុជាឲ្យមានការងារកាន់តែប្រសើរក្នុងជីវិត
ជាស្ដ្រីជនជាតិដើមព្នង អភិវឌ្ឍខ្លួនពីអ្នក ការពារព្រៃឈើមកជាអ្នកកាសែត Mop Chhing: from an enviornmental activist to a citizen journalist
PeyPeyDy ប្រាបព ់ ភា ី ពល្បីល្បាញ ដោយសារតែការសម្ដង ែ ឡប់ៗ
Facebook star Pey Pey Dy tells his story
អត្ថបទកាសែតនៅតែពេញនិយម ខណៈគេហទំព័រព័ត៌មានរីកដូចផ្សិត Newspapers are still popular while news websites rapidly grow
02
CONTENTS
www.facebook.com/liftcambodia www.phnompenhpost.com www.postkhmer.com
www.postkhmer.com/lift •
ជម្រាបសួរប្រិយមិត្ដ CEO: Chris Dawe Publisher: Ross Dunkley Email: pivoine.beang@ phnompenhpost.com Telephone: 023 214 311 Online: facebook.com/liftcambodia Photographers: Hong Menea and Mai Virak Design: Aim Valinda and Than Veasna Sub-editor: Bennett Murray ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ការិយាល ័យកណ្តាល
ច្ចុប្បន្ននេះ ប្រព័ន្ធផ្សព្វ- ផ្សាយបានដរើ តួនា ទម ី យ ួ យ៉ាងស ខា ំ ន់ក ង ្នុ កា រផស្ ព្វ- ផ្សាយព័ត៌មានដែលកើតឡើងនៅ ក្នុងសង្គមទៅដល់សាធារណជន ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស។ ទន្ទឹម នឹងនោ ះដរែ បណ្តាញសា រពត ័ មា ៌ ន បានរីកដុះដាលព្រោងព្រាតនៅ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ទាំងការ បោះពុម្ពនៅលើកាសែត ទស្សនា
វដ្តីនិងតាមប្រព័ន្ធអុីនធឺណិត។ ជាងនេះទៅទៀត យុវជនបាន ដើរតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងប្រព័ន្ធ ផ្សព្វផ្សាយទាំងនោះ។ បច្ចុប្បន្ន យើងស ង្កត េ ឃ ញ ើ មា នយវុ ជនខ្លះ មានចំណាប់អារម្មណ៍ធ្វើការនៅ ក្នុងវិស័យនេះ ពិសេស ស្រ្តីក៏បាន ចូលរួមដ៏ស ស្រាក់សស្រាំដែរ។ ដោយសារតែប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ មានចន ្រើ ទា ង ំ កា សែតទស្សនាវដ្តី វិទ្យុ និងគេហទំព័រ។ យុវជនភាគ ច្រើនចាប់អារម្មណ៍អានព័ត៌មាន ទាន់ហេតុការណ៍តាមគេហទំព័រ ដោយសារវារហ័សប៉ន ុ ក ្តែ មា ៏ នអក ្ន មួយចំនួននៅតែចង់ទទួលព័ត៌- មានតាមកាស ត ែ ដ រែ ដោយពក ួ គ េ យល់ឃើញថា វាពិស្តារ ហើយ សុក្រឹត។ អ្នកយកព័ត៌មានរបស់ LIFTពិភាក្សាពីបញ្ហាន េះ។ នៅពេលដែលយុវជនខ្លះចូល ប្រឡូកក្នុងវិស័យសារព័ត៌មាន មានអ្នកខ្លះក៏ជួបប្រទះនូវបញ្ហា ក្នុងកា រផ្សព្វផ្សាយផងដែរ។LIFT រកបានយុវតីមួយរូប មកចែក
Editor’s note
រំលែកនូវបញ្ហាក្នុងពេលបំពេញ ការងាររបស់គាត់ក្នុងនាមជាអ្នក អានពត ័ មា ៌ នតាមវិទយ្ ដ ុ ម ើ ប្ ស ី ង ្វែ រក ដំណោ ះសយ ្រា ធ ឲ ្វើ យ្ កា រងាររបស់ គាត់បានកាន់តែប្រសើរឡើង។ ដោយសារតែប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ តាមបណ្តាញស ង្គមមា នការទាក់- ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងពី សំណាក់យុវវ័យ យុវជន Pey PeyD yបានបប ្រើ ស ្រា ប ់ ព ្រ ន ័ ន ្ធ េះ យ៉ាងមា នបយោ ្រ ជន៍ រហូតបា នធ្វើ ឲ្យខ ន ្លួ គា ត់ទ ទួលបា នការងារតាម រយៈសកម្មភាពរបស់គាត់នៅលើ ហ្វេសប៊ុក។ LIFT នៅ មានអត្ថប ទអប់រផ ំ ស្ ង េ ទៀតនៅខាងក្នុង។ បើលោកអ្នក មានអ្វីចង់បន្ថែម ឬចែករំលែក សូមសរសេរលិខិតមកកាន់យើង ខ្ញុំតាមរយៈ pivoine.beang@ phnompenhpost.com។ ស ម ូ រីករាយជាមួយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ នៅលេខនេះ! សូមអរគុណ!
ជាន់ទី៨ ស្ថិតនៅមជ្ឈមណ្ឌលភ្នំពេញ កែងមហាវិថីសុធារស និងមហាវិថី
លោកគ្រីស ដ័រ រ៉ូស ដាំងឃ្លី
places for the family meeting and friends garthering. In this edition,
ប្រធានគ្រប់គ្រងការីនិពន្ធ សំរិទ្ធ, ដេវិដប៉ូល
details and clarity. Our report-
role in conveying
ers explored and discussed this
what happens in
issue.
society, both in our country and
When youths work in the me-
overseas. A lot of magazines, news-
dia, many face problems in broad-
papers and online news sources
casting. LIFT found a girl who
have increased rapidly in the King-
shared her concerns working as a
dom to serve readers’ needs.
radio presenter as she seeks solu-
As more people follow the news, youths become very im-
In addition to traditional me-
portant in media outlets as they
dia, social media outlets such as
bring information to the public.
Facebook are increasingly im-
Recently, we noticed that some
portant, with teens particularly
teens are very interested in work-
interested. Facebook star Pey Pey
ing in the media sector. Women
Dy used this media very effective-
in particular are encouraged to
ly to develop himself as an actor.
join media outlets and become involved in journalism.
articles inside. If you have some-
Furthermore, a lot of teens
thing to share related to our ar-
like to read news on-
ticles, please write us an email at
line. However, they
pivoine.beang@phnompenhpost.
also still want to
com. Enjoy your reading!
Feature:
Youth Focus:
Facebook star Pey Pey Dy tells his story
LIFT looks at: - Destinations of teens with families and friends, beer gardens are very popular for them today. But how it affected if they drink too much achohol. - Special skills of an artist at the restaurant. - Style of making cakes. - A Khmer resturant owner sharing experience from abroad.
Career:
I want to be a news presenter on TV
Experience from abroad:
Ung Kim Oan encourages women to find scholarships to study abroad
ប៊ាង ពីវ័ន ការីនិពន្ធរងទស្សនាវដ្តី LIFT
Facebook Watch:
ហុងរស្មី
មុី សុមុនី
LIFT still has other educational
Newspapers are still popular while news websites rapidly grow
ការីនិពន្ធទស្សនាវដ្តី LIFT
អ្នកក ែសម្រួលអក្ខរាវិរុទ្ធ
tions to develop her career.
How to draw in radio listeners
Food and beverage are very important for human. Nowaday, people expecially teens are very much interested in finding new tasts and
កៃ គឹមសុង, អាឡាំង ផាកហៅ
takes a significant
Youth Corner:
Food and Beverage
ចាងហ្វាង
និពន្ធនាយក
read news from newspapers for
Mop Chhing: from an enviornmental activist to a citizen journalist
July 03, 2013
ការិយាល ័យលេខ ៨៨៨ អគារ F
អគ្គនា យក
T
oday, the media
Hard and soft skills:
ក្រុមហ៊ុនប៉ុស្តិ៍មេឌា ខូអិល ធីឌី
ព្រះសីហនុ រាជធានីភ្នំពេញ
wednesday, June 19, 2013
A docu-drama highlights the glorious Angkorian eras
My Style:
Want to advertise in this issue? Please contact: borom.chea@phnompenhpost.com Tel: 023 214 311 to 317
Eng Bunkim explains her style of photography
អ្នកយកព័ត៌មាន ដារ៉ត េ រ៉ហ ូ សា ្ លីន, ចេង ប៊ន ុ ឡុង, ស្រេង ភារុណ, សានសែល, ម៉ៅ ច័នដា ្ទ លី, និងមែរ ច័នប ្ទ ល ូ៉ ដ ី ត េ ។ ផ្នែកទីផ្សារ advertising@phnompenhpost.com ទំនាក់ទំនងតាមទូរស័ព្ទលេខ៖ ០២៣ ២១៤ ៣១១ ដល់
4
9
០២៣ ២១៤ ៣១៧
អរគុណជាពិសេសសម្រាប់អ្នកថតរូប សម្រាប់ក្របមុខទស្សនាវដ្តី LIFT
5
6-7
8
កញ្ញា កញ្ញា ខៀវ ចរិយា អ្នកនាង សុខ សម្ជស្សផល្លីកា និង លោក អ៊ុំ វណ្ណៈ និងរូបថតខាងក្នុង កញ្ញា ជ សុជាតិ៕
10
11
12
4 5 6-7
8
9 10 11 12
wednesday, June 19, 2013 •
www.postkhmer.com/lift
03
04
Hard & Soft Skills
wednesday, June 19, 2013 •
www.postkhmer.com/lift
អ្នកនាង ម៉ុប ឈីង
ជាស្ដ្រីជនជាតិដើមព្នងអភិវឌ្ឍខ្លួនពីអ្នកការពារព្រៃឈើមកជាអ្នកកាសែត
កំ
ពុងរៀបចំកាមេរ៉ាថតរូប ម៉ាស៊ីនថត សំឡង េ ប៊ក ិ និង សៀវភៅ អ្នកនា ងម៉ប ុ ឈីង អាយុ២៨ឆ្នាំ ត្រៀមចេញដំណើរ ទៅរកព័ត៌មាននៅតំបន់មានការកាប់បំផ្លាញព្រៃ ឈើម យ ួ ក ន្លង ែ ដ ល ែ ត វ្រូ ច ណា ំ យពល េ ព ញ េ ម យ ួ ថ្ងៃចាប់ពីម៉ោង៦ព្រលឹមដល់ម៉ោង៦ល្ងាច។ ស្រ្តីជនជាតិភាគតិច ដើមកំណើតព្នងរូបនេះ ដែលចូលប្រឡូកក្នុងអាជីពសា រព័ត៌មាន «ពល រដ្ឋអ្នកសារពត ័ ៌មាន» សម្រាបវ់ ិទ្យស ុ ំឡេងប្រជា- ធិបតេយ្យ (VOD) មានអត្ថបទសម្រាប់ចុះ ផ្សាយ៤អត្ថបទមកហើយ។ បញ្ហាការកាប់ បំផ្លាញព្រៃឈើ ដីសហគមន៍ តម្លៃអគ្គិសនី និង បញ្ហាផ្សេងៗដទៃទៀត សុទ្ធតែជាប្រធានបទ ដែលអ្នកនាងឈីងបានសរសេរកន្លងមក។ មា នស្រក ុ ក ណ ំ ត ើ នៅ ខ ត េ ម ្ត ណ្ឌលគ រិ ី អ្នកនា ង ម៉ុប ឈីង បានរៀបរាប់ពីវិធីចេញទៅប្រមាញ់ ព័តមា ៌ នរបស់ខ ន ្លួ ថា រូបនាងតវ្រូ ដើរទៅ គ ប ្រ ច ់ ក ្រ ល្ហក ដោយធ្វើដំណើរទៅតាមភូមិនានា តំបន់ ដីសហគមន៍ ឬតំបន់ព្រៃដើម្បីទទួលបាននូវ ព័តមា ៌ ន។ ពេលទៅដល់កន្លង ែ ដល ែ មានបទ ល្មើសព្រៃឈើកើតឡើង អ្នកនាងព្យាយាម សួរអ្នកកំពុងរំលំដើមឈើអំពីឫសគល់នៃការ កាប់បំផ្លាញឈើទាំងនោះ។ អ្នកកាសែតជនជាតិភាគតិចរូបនោះ បាន លើកស ណ ំ រួ ដ ល ែ បា នស រួ ថា ៖ «តហ ើ ត េ អ ុ បា ្វី នពូ កាប់វា ព្រោះថាទីនេះគេមិនមែនដាំសម្រាប់ទុក ឲ្យពូកាប់ទេ? អ្នកណាបញ្ជាឲ្យពូធ្វើដូចនេះ?» បន្ទាប់ពី អ្នកនាងខិតខំធ្វើការស្រាវជ្រាវរកអ្នក ដែលពាក់ព័នរ្ធួចបន្ដទៅ សម្ភាសពួកគេទៀត។ ក្រោយពីបានសរសេរអត្ថបទចប់ អ្នកនាងផ្ញើ វារួមជាមួយនឹងរូបភាពតាមសារអេឡិចត្រូនិក មកកាន់ការិយាល័យនិពន្ធន ៃសា្ថប័នព័ត៌មាន។ ថ្វីដ្បិតតែត្រូវធ្វើដំណើរឆ្ងាយពីផ្ទះដើមប្ ីស្វះ- ស្វែងរកព័ត៌មានយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អ្នកនាង បានឲយ្ ដ ង ឹ ថា ៖ « ព ល េ ខ ្លះខ ទៅ ្ញុំ ហ ប ូ បា យជាមួយ នឹងបងប្អូនដែលរស់នៅក្បែរកន្លែងខ្ញុំចុះយក
ព័ត៌មាន។ ប៉ុន្ដែបើចុះទៅឆ្ងាយ ខ្ញុំត្រូវសុំបងប្អូន តាមភូមិហូបតែម្ដង»។ ដោយមានកំណើតក្នុងតំបន់ព្រៃឈើ និងទឹក ចិត្ដស្រឡាញ់ព្រៃឈើ ចង់ជួយចូលរួមអភិរក្ស ពីព្រោះអ ក ្ន នា ងដ ង ឹ ច បា ្ ស់ថា ព ឈ ្រៃ ទា ើ ង ំ ន េះជា អាយុជីវិត និងអនាគតរបស់បងប្អូនដែលរស់ អាស្រ័យផលលើព្រៃឈើ ទើបជំរុញឲ្យស្ដ្រីជន- ជាតិដ ម ើ ព ង ្ន ដ ែលបញ្ចបកា ់ រសក ិ សា ្ ត ម ្រឹ ថ ក ្នា ទ ់ ៦ ី រូបនេះចូលធ្វើការងារស្ម័គ្រចិត្តឲ្យសហគមន៍ ការពារព្រៃឈើ។ អ ក ្ន នា ងបានដង ឹ ច បា ្ ស់ថា មា នតអ ែ ក ្ន កា សែត ទេទើបអាចជួយប្រាប់ឲ្យសាធារណជនយល់ ច្បាស់អំពីអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងក្នុងសហគមន៍
«ប្ដីរបស់ខ្ញុំមិនឃាត់ខ្ញុំធ្វើការងារ នេះទ េ ប៉ន ុ គា ្ដែ ត់ឲ យ្ ខ ប ្ញុំ ង ្រុ ប យ ្រ ត ័ ក ្ន ុំ សរសេររឿងរសើបពេក ពីព្រោះវា អាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិត» ខ្លួន ពីព្រោះអ្នកកាសែតអាចជួយផ្សព្វផ្សាយ ព័ត៌មានបន្ដជ ូនព ួកគេ។ ប ន ៉ុ អ ្តែ ក ្ន នាងឈង ី ទ ទួលស ល ្គា ថា ់ ដោយសារ តែតំបន់នោះស្ថិតនៅឆ្ងាយ មិនសូវមានអ្នក កាសែតទៅ ដ ល់ទើបអ ក ្ន នា ងតាង ំ ច ត ិ ថា ្ត នឹងធ ្វើ ជាអ្នកកា សែតនៅ ថ ណា ្ងៃ មួយ ដើមប្ ងា ី យសល ្រួ រាយការណ៍ព័ត៌មានពីសហគមន៍របស់ខ្លួនបាន ច្រើនទៅដល់សាធារណជន។ នៅពេលដ ល ែ អ ក ្ន នា ង ម៉ប ុ ឈីងបានសម្រេច នូវគោ លបណ ំ ងជាអ ក ្ន កា សែតដោ យចាប់ផ ម ្ដើ ព ី វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលស្ដីពីអ្នកសារព័ត៌មានប្រជា- ពលរដ្ឋរបស់វិទ្យុ VOD នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ សេចក្ដីរាយការណ៍អំពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ក្នង ុ ស ហគមន៍ជា ប ្រធានបទដរ៏ សើបប ផ ំ ត ុ ដ ែល អ្នកនាងធ្លាប់បានឆ្លងកាត់ការគំរាមកំហែងខ្លះ ក្នង ុ ពេលបំពេញការងារ។ អ្នកនាងបានរំឭកថា៖
«ថ្ងៃនោះ ខ្ញុំទៅកន្លែងអារឈើមួយកន្លែង ពេល ខ្ញុំខំជជីកស ួរព័ត៌មានពីគេ បុរសនោះបានស្រែក គំហកដាក់ខ្ញុំ ប៉ុន្តែខ្ញុំនៅតែតមាត់ខំសួរបន្ត ទើប បុរសនោះភត ្លា ថា ់ «យី! នាងឯងកឆ ៏ ស ្នា មះ៉េ្ល !»។ ថ្វីដ្បិតតែធ ្លាប់រងពាក្យសម្តីបែបនេះក្តី ស្រ្តីកូន ពីររូបនេះនៅតែក្រាញននាលទៅមុខជានិច្ច ពីព្រោះការងាររបស់អ្នកនាងក៏មានការគាំទ្រពី គ្រសា ួ រ ជាពស ិ ស េ ស ម ្វា ដ ី រែ ។ អ្នកនា ងបានលក ើ ឡើងថា៖ «ប្តីខ្ញុំមិនដែលឃាត់មិនឲ្យធ្វើកិច្ចការ នោះទេ តែគាត់ជួយពន្យល់ណែនាំខ្ញុំឲ្យចេះប្រុង ប្រយ័ត្ន កុំសរសេររឿងរសើបៗពេក ពីព្រោះ វាអាចប៉ះពាល់ដល់ជីវិតខ ្ញុំ»។ នៅខែកក្កដាខាងមុខនេះ កម្ពុជានឹងមានការ រៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិដែលអ្នកកាសែតភាគ ច្រើនយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការធ្វើសេចក្តីរាយ- ការណ៍ព ប ី ញ្ហាន េះ។ ប៉ន ុ ស ្ដែ ម្រាបអ ់ ក ្ន នា ងឈីង ហាក់ដ ច ូ ជា រា រែកចិតក ្ត ង ្នុ ការសរសេរព ប ី ញ្ហាន េះ ដោយបានប្រាប់ថា៖ «វាលំបាកដែរ នៅពេលខ្ញុំ សរសេរពីវា ព្រោះអីខ្លាចគេយល់ច្រឡំពីយើង ដូចជាពេលថ្មីៗនេះ មានការចែកក្រមា សារុង នៅក្នុងសហគមន៍ខ្ញុំ តែខ្ញុំមិនហ៊ានរាយការណ៍ ទេ ព្រោះអីស្រួលមិនស្រួលគេថាយើងសរសេរ ឲ្យគណបក្សនេះគណបក្សនោ ះ»។ ទៅថ្ងៃអនាគត អ្នកសារព័ត៌មានភាគឦសាន រូបនេះ ចង់អភិវឌ្ឍខ្លួនពីអ ្នកកាសែតពលរដ្ឋមក ជាអក ្ន កា សែតអា ជីពម យ ួ រូប ហើយអ្នកនា ងដង ឹ ចបា ្ ស់ថា ការងារជាអ្នកកា សត ែ ទាមទារនវូ ច ណ ំ ះេ ដឹងទ ល ូ ទ ំ លា ូ យ។ ហេតន ុ េះអ្នកនាងឈ ង ឹ បាន និងកំពុងខ ិតខំប ្រវេប្រវា អានកាសែត ស្តាបវ់ិទ្យុ និងសិក្សាអ្វីថ្មីៗដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងរបស់ ខ្លួន។ អ្នកនាងបានសារភាពថា ខ្លួនព ិតជាមា ន ការរក ី ចម្រន ើ នា រយៈពេលច ង ុ ក្រោយន េះហើយ ការអភិវឌ្ឍនេះរឹតតែជំរុញឲ្យអ្នកនាងកាន់តែ ក្លាហានថែមទៀត ដោយនាងបានបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំធ្លាប់ទៅសម្ភាសដល់ចៅហ្វាយខេត្ត ខ្ញុំមិន ខ្លាចទេ»៕
Mop Chhing: from an enviornmental activist to a citizen journalist សានសែល San Sel
sanselrule@yahoo.com
W
Chhing covers environmental issues out of love
Even though the journalism career is a bit risky,
for nature, which she says is vital for her family’s life
especially when they report serious issues such as il-
and future. After finishing school at grade six, she de-
legal logging and corruption, she still likes it.
cided to volunteer for her community by working on forest protection.
ith her camera, recorder and pen,
Afterward, her adviser called her to join a media
However, she sometimes faces challenges when she works, particularly when people threaten her. “One day, I went to a logging site, and I tried my
Mop Chhing, 28, is preparing to spend the day collecting news in a
hot illegal logging area in Mondulkiri. When she reaches the logging places, she tries to ask as many questions as she can to get the information for her article: “Why do you cut down trees? Who orders you to do this?” are two of the questions she asks.
ommends that I avoid reporting hot issues because he thinks it puts my life in danger.” The next July election is an interesting topic for journalists, but Chhing seems hesitant to cover the big event. “Sometimes, they do not think I am a journalist, but they think I am a political party’s spy.”
“My husband always supports me when I do these things, but he advises me to be more careful and recommends that I avoid reporting hot issues because he thinks it puts my life in danger.”
In the future, Mop Chhing hopes to switch from being a citizen journalist to a professional reporter. Being a professional media practitioner requires deep general knowledge, so she tries to learn new things by listening to the radio, reading newspapers and books and joining seminars.
From her home in Mondulkiri, she travels to every
training seminar for citizen journalists in Phnom
best to get the information, and I was suddenly fu-
Chhing is optimistic, and says that she is getting
corner of the province collecting information about
Penh, where the VOD trained her to gather and write
riously threatened. But I responded back and forth,
stronger and more skilful as she continues to practise
illegal logging, land disputes, electricity prices and
news, as well as the basics of journalism ethics.
and the man blurted: ‘You are an obstinate person.’”
journalism. She also said that she is discovering a lot
other issues. She is possibly the first ethnic Phnong,
She said that journalists play an important role in the
a Cambodian minority group, working in the media
community as they share valuable information. Because
sector. As a citizen journalist, she has written four ar-
her home is very isolated and difficult to reach, she
“My husband always supports me when I do these
ticles published by the Voice of Democracy (VOD).
wants to report and write about her home community.
things, but he advises me to be more careful and rec-
Furthermore, the support from her husband and family encourages her to keep going.
about society as she risks her life to cover important issues. “I am braver than before and I have learnt to see the real world,” she said.
wednesday, June 19, 2013 •
Youth Corner
www.postkhmer.com/lift
តើខ្ញុំគួរធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីផលិត កម្មវិធីវិទ្យុបានល្អ?
ញ្ញា សើ សុខឃីម អាយុ២១ឆ្នាំ កំពុង បមកា ្រើ រងារជាអក ្ន សម្របសម្រល ួ ឬ ព ធ ិ -ី ការិនីនៅក្នុងស្ថានីយវិទ្យុមួយ។ ក្នុងនាម ជាពិធីករវិទ្យុម្នាក់ មិនមែនត្រឹមតែទាមទារឲ្យមាន សំឡេងពីរោះ និងទំនាក់ទំនងល្អនោះទេ ប៉ុន្តែក៏ ទាមទារឲ្យមានសមត្ថភាពក្នុងការជ្រើសរើស អត្ថបទព័ត៌មានសម្រាប់ផ្សាយ ក៏ដូចជាចេះផលិត ជាបទយកការណ៍ផងដែរ។
បើយោងតាមកញ្ញា សុខឃីម បានឲ្យដឹងថា ជំនាញទំនាក់ទំនងនិងការប្រើប្រាស់សំឡេងក្នុង ការនិយាយ មិនមែនជាការលំបាកសម្រាប់កញ្ញា នោះទេ ប៉ុន្តែចំពោះការជ្រើសរើសអត្ថបទព័ត៌មាន ផ្សាយ រៀបចំសំណួរ និងការ ផលិតប ទយកការណ៍ វិទ្យុពិតជាមានការលំបាកសម្រាប់កញ្ញា។ កញ្ញាបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានតួនាទីជាអ្នក សម្របសម្រួលកម្មវិធី ប៉ុន្តែនៅពេលដែលត្រូវការ ផលិតបទ យកការណ៍ដើ មប្ ចា ី ក់ផ សា ្ យនៅក ង ្នុ ក ម្មវធ ិ ី នេះ ខ្ញុំប្រឈមនឹងប ញ្ហាក ្នុងកា ររៀបចំទ ម្រងនៃ ់ ការ សរសេរអត្ថ បទនោះ»។ ព ធ ិ កា ី រិនវី ទ ិ យ្ រុ ប ូ ន េះបាននយា ិ យថានាងមន ិ បា ន ទទួលកា របណ្តុះបណ្តាលឬ កា រសិកសា ្ ជំ នាញនការ ៃ ផលិតបទយកការណ៍ឬព័ត៌មានសម្រាប់វិទ្យុផ្សាយ ទេ ប៉ុន្ដែនាងបានចូលរួមក្នុងសិក្ខាសាលាដែល បង្ហាញថា អ្វីទៅជាបទយកការណ៍ និងកា ររៀនធ្វើ តៗគ្នាប៉ុណ្ណោះ មិនបា នស៊ីជម្រៅឡើយ។ ក ញ្ញាស ស ុំ រួ ថា ៖ «ខច ្ញុំ ង់ដ ង ឹ អំ ពវី ធ ិ ផ ី លិតព ត ័ មា ៌ ន ឬបទយកការណ៍ស ម្រាបចា ់ ក់ផ សា ្ យកង ្នុ វទ ិ យ្ ឲ ុ យ្ បា ន ត្រម ឹ ត្រ វូ និងឲ យ្ អ ក ្ន ស ប ្ដា ងា ់ យយល់។ ត ខ្ញ ើ គ ុំ រួ ត ្រៀម អ្វីខ្លះដើម្បីផលិតនូវបទយកការណ៍មួយសម្រាប់ ការចាក់ផ្សាយ?»៕ សូមអានដំណោះស្រាយសប្តាហ៍ក្រោយ!
How to draw in listeners Furthermore, Sokhim said that she has trouble
ដារ៉េត រ៉ូហ្សាលីន
Dareth Rosaline mickeysaline@yahoo.com
asking questions for radio broadcasts. “I take a lot of time just designing questions in order to get good answers. Sometimes, when I asks questions to interviewees, I get the feel-
05
ដំណោះស្រាយចំពោះការចំណេញរបស់ឈ្មួញ កណ្តាលច្រើនជាងកសិករ
លពស ី ប្ដាហម ៍ ន ុ លោកផេងគីមឃា ង បានចោទជាបញ្ហា ដែលទាក់ទិននឹង ការចំណេញរបស់ឈ្មួញកណ្ដាល ច្រើនជាងកសិករ។ តើត្រូវធ្វើយ៉ាងដ ូចម្តេច ដើម្បី ឲ្យអ ក ្ន ដា ំ និងឈ ញ ្មួ ក ណ្តាលទទួលបា នចំណញ េ សមាមាត្រគ្នា? លោកយ៉ង សាំងក ុមារ ប្រធានអង្គកា រសដាក េ ក៏បា នផ្តលជា ់ ម តិឆ យ ្លើ តបទៅន ង ឹ ស ន ្ថា ភាព ដែល ជារឿងទូទៅក្នុងការធ្វើជំនួញត្រូវគិតពីប្រាក់ចំ- ណេញ។លោកបានបញ្ជាកឲ ់ ្យដ ឹងថា៖ «វាជារឿង ធម្មតាទេ ដែលថាឈ្មួញកណ្តាលគិតសំខាន់ទៅ លើប្រាក់ចំណេញតែអ្វីដែលសំខាន់ដែរនោះ គឺ កសិករខ្លួនឯងផ្ទាល់ក៏ត្រូវចេះគណនាឲ្យបាន ច្បាស់លា ស់ថា តម្លដែ ៃ លល ក់ចញ េ នោ ះស័កស ្ដិ ម នឹងថ្លៃដើមផលិតដែរឬទេ។ ថ្លៃដើមនៃការផលិត នេះរាប់បញ្ចូលទាំងគ្រាប់ពូជ ជី ទឹក និងកម្លាំង ពលកម្មថ ែទាំនិងរយៈពេលផលិតផងដែរ»។ លោកបានបន្ថម ែ ទ ៀតថា ក សិករមន ិ ត្រវូ សម្ល ង ឹ ឃើញត ការ ែ ចណ ំ ញ េ របស់ឈ ញ ្មួ ក ណ្តាលទ េប ន ៉ុ ្ដែ កសិករក៏គួរសម្លឹងមើលពីផលលំបាកដែលពួក ឈ្មួញប្រឈម ដូចជា ការយកទៅលក់បន្តសល់ ឬការចំណាយទៅលើថ្លៃដឹកជញ្ជូនជា ដើម ហើយ បើកាត់កងគ្នាទៅ វាប្រ ហាក់ប ្រហែលគ្នា។ ទន្ទឹមនឹងគ្នានេះ លោកក៏បានលើកជាជម្រើស ដល់កសិករផងដែរថា៖«បើមិនចង់ឲ្យមានឈ្មួញ
កណ្តាលទេ កសិករក៏អាចទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ទៅ នឹងអតិថិជនតែម្តង ឬក៏សហការជាមួយអ្នកដាំ សាលាដផ្សេងទៀតដើម្បីលក់រួមគ្នា នេះក៏អាច ជួយកាត់ថ្លៃដឹកជញ្ជូនដែរ»។ បញ្ហាទីផ្សារ ជាបញ្ហាស្មុគស្មាញដែលទាមទារ នូវភាពបត់បែនតាមស្ថានភាព ជាក់ស្តែង ហើយ កសិករខ្លួនឯងជាអ្នកធ្វើការថ្លឹងថ្លែង និងការធ្វើ សេចក្តីសម្រេចចិ ត្តត្រឹមត្រូវ៕
An answer from Dr Yang Saing Koma
W
hy are people allergic to the
to kill people.
taxi? They do not eat it. Since
Navuth said that people with car sickness
the symptoms are similar to food
should take medicine, which they can buy at a
sickness, some call it a poison.
pharmacy, 30 minutes before getting into a vehi-
ing that they aren’t catching the meaning of what
Dr. Chum Navuth, Director of Internist and
cle. Since it is caused by a loss of chemical equilib-
eu Sokhim, 25, works as a radio present-
I’m asking, and the answers they provide are not
Neurologist at the Cambodian-Russian Friend-
rium in the body, the passengers should sleep on
er at a radio station. In addition to having a
what I want.”
ship Hospital, explained it is not an illness be-
the road and avoid looking at the car mirror.
S
nice-sounding voice and good communica-
However, Sokhim said that she still enjoys
tion skills, radio presenting requires choosing good
working in radio broadcast as she tries to im-
content and producing short stories and features.
cause there is no research or study to prove that is actually a sickness.
He added that full cars tend to make people more sick, so the driver should open the windows
prove her news/feature writing, as well as her
“It is caused by the reagent of body and brain.
Sokhim said that speaking and communica-
ability to provide informative and essential news
They cannot recognise each other. It is a kind of
tion is easy for her, but that content selection
to the audience. However, she still has several
mental problem caused by environmental poison.”
People think that having a full stomach leads to
and production is difficult.
questions that she would like answered.
and not make too much noise. However, singing karaoke can help people ignore the symptoms.
It usually happens to unhealthy people who fear trav-
carsickness, but Navuth disagreed. He said that
elling or who lose the chemical equilibrium in the body.
eating before leaving gives the passengers more
They sometimes see the illusion of tree movement.
energy. If they vomit, at least they can save energy
“When I need to produce a feature story and
“I want to know, how can we produce a news
broadcast the program, I face some challenge’s
or feature for radio broadcasting in the right
when I structure the story,” she said.
structure that can contain all the information
Vomiting, headaches, perspiring, exhaustion,
in a way that is easy for the audience to under-
and dizziness are the symptoms of car sickness.
Lastly, he recommended that people who tend
stand?” she asked.
There are no cases of people dying from this prob-
to get sick in cars should learn how to drive. When
lem, but that does not mean that it has no ability
they drive themselves, the sickness goes away.
Sokhim said that she has not received extensive training in news production for radio broadcast, but that she has joined several workshops to learn about reporting and news structure.
“If I want to do a radio feature, what are the important things that I should do?”
in their bodies.
06
FEATURE
www.postkhmer.com/lift •
wednesday, June 19, 2013
អត្ថបទកាសែតនៅ ត ែពេញនិយម ខណៈគេហទំព័រព័ត៌មានរីកដូចផ្សិត
ណៈពេលដែលការវិវឌ្ឍឥតឈប់ឈរនៃ បច្ចក េ វិទយា ្ ការចក ែ ចាយពត ័ មា ៌ នតា មរយៈ កាសែតត្រូវបានបន្ថែមពីលើដោយការ ប្រើប្រាស់គេហទំព័រព័ត៌មាននានានៅលើ ប្រព័ន្ធអុីនធឺណិតដែលកើតឡើងព្រោងព្រាតដូច ផ្សិតនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ កាសែតជាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលមានប្រវត្ដិរាប់ រយឆ ម ្នាំ កហើយនៅតដ ែ រើ តួនាទីមយ ួ យ៉ាងស ខា ំ ន់ ក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មានទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ ស្រទាប់វណ្ណៈទាំងក្នុងប ្រទេសនិងក ្រៅប្រទេស។ តើកាសែតមានគុណសម្បត្តិអ្វីខ្លះដែលជួយឲ្យ សារព័ត៌មានក្រដាសមួយនេះត្រូវបានផ្តល់តម្លៃពី សង្គមក្នុងស ម័យកាលទំនើបយ៉ាងដ ូច្នេះ? ក្នុងនាមជាអ្នកនិយមអានព័ត៌មាន ដែលបានចុះផ្សាយលើអនឡាញ ប្រចាថ ំ ្ងៃ យវុ ជនទេព សូន ី ដែលជា និស្សិតផ្នែកអក្សរសាស្រ្តមួយរូប បានឲ្យដឹងថា៖ «ខ្ញុំចាប់ផ្តើម អានកាសែតយូរហើយ។ ខ្ញុំ ចូលចិត្តអានព័ត៌មានលើ កាសែតដោយសារតែ រាល់អ ត្ថបទរបស់ កាសែតត្រូវបាន សរសេរច្បាស់ លាស់ជាងព័ត៌មាន តាមអនឡាញ។ ឧទាហរណ៍ រឿង
បាតុកម្មរបស់ លោក ជុំ ម៉ី កាសែតសរសេរមក ច្បាស់លាស់ ប ន ៉ុ គ ្តែ ហ េ ទំពរ័ វញ ិ ស រសេរបា នតពា ែ ក់ កណ្តាលប៉ុណ្ណោះ»។ យ វុ ជនរូបន េះបា នបញ្ជាកថា ់ ថ ដ ្វី ប្ ត ិ តអ ែ នឡាញ អាចផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានបានរហ័សយ៉ាងណាក៏ ដោយ លោ កនៅតែរង់ចាអា ំ នអត្ថបទពត ័ មា ៌ នដែល បានចុះផ សា ្ យតាមកាសែតដ ម ើ ប្ ទ ី ទួលបានពត ័ មា ៌ ន លម្អិតនិងកា ន់តែច្បាស់ដែរ។ ចំណែកឯលោក ស៊ុន សារឿន អាយុ៤២ឆ្នាំ ជា អ្នករត់រ៉ឺម៉កកង់បីដែលមិនធ្លាប់បានប្រើអុីនធឺណិត បានប្រាប់ថា៖ «ខ្ញុំចូលចិត្ដអានកាសែតនៅពេល ទំនេរ ហើយប្រសិនបើមានរឿងអ្វីប្លែកទាក់ទងនឹង ព័ត៌មានកីឡាខ្ញុំតែងតែតាមដានវាជានិច្ច»។ ពាក់ព័ន្ធនឹងការតាមដានពត ័ ៌មានរបស់ប្រជា- ពរដ្ឋន េះ លោក មឿន ឈានណារិទ្ធ ដែលជា នាយកវិទ្យាស្ថានកម្ពុជាសម្រាប់ការសិក្សា ផ្នែកសារព័ត៌មានបានលើកឡើងថា៖ «ពេលខ្លះ អត្ថបទតាមអនឡាញដែល ផ្សាយលឿនពេក អា ចមា នកហ ំ ស ុ ល ើ
ព័តមា ៌ នពីព ្រោះវាម ន ិ ត្រវូ បា នផ្ទៀងផ្ទាតនៅ ់ ឡើយ។ ប៉ុន្ដែព័ត៌មានកាសែតភាគច្រើនតែងតែបានផ្ទៀង ផ្ទាត់ហ្មត់ចត់ ពីព្រោះវាបានចំណាយពេលយូរមុន នឹងចូលរោងពុម្ភ»។ ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកបានបញ្ចេញគំនិតទាក់ ទងទៅនឹងសារព័ត៌មានកាសែតនិងអនឡាញថា សម្រាបព ់ ត ័ មា ៌ នតាមអ នឡាញនៅពេលនេះ វាមាន សារៈសំខាន់ណាស់។ ថ្វីដ្បិតតែការចែកព័ត៌មាន លឿនជ្រុលពេកដែលងាយបង្កើតកំហុសក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងប្រព័ន្ធផ្សព្វ- ផ្សាយដទៃទៀត ដូចជាវិទ្យុនិងទូរទស្សន៍។ ចំពោះការប្រកួតប្រជែងផ្នែកសារព័ត៌មាន លោក ឆាយ សុផល ជានិពន្ធនាយកនគ ៃ េហទំព័រព័ត៌មាន Cambodia News បាននិយាយថា៖ «ជាការពិត ព័តមា ៌ ននៅល អ ើ នឡាញអា ចប ក ្រ ត ួ ប្រជង ែ នៅ លើ ល្បឿន ប៉ន ុ ដោ ្តែ យសារយ ង ើ នៅតគ ែ ត ិ អ ព ំ ផ ី ក ្នែ វជ ិ -្ជា ជីវៈ មានពេលខ្លះព័ត៌មានទាន់ហេតុការណ៍របស់ យើងរាងយឺតបន្តិច ប៉ុន្តែព័ត៌មានយើងច្បាស់»។ លោកបន្ដថា សម្រាប់អ្នកអានព័ត៌មាននៅលើ
«យើងអាចយកកាសែតតាមខន ួ្ល ទៅគប ្រ ់ ទីកន្លង ែ ទាង ំ អស់ហើយបយ ើ ង ើ នយា ិ យ អំពប ី ញ្ហាជាក់សង ែ្ដ កង ុ្ន បទ ្រ ស េ ប្រពន ័ ្ធ អុន ី ធឺណត ិ មន ិ ទាន់ទល ូ ទ ំ លា ូ យទ។ េ ដូចះេ្ន កាសែតនៅតមា ែ នសារៈសខា ំ ន់....» អនឡាញពួកគាត់គួរតែគិតមើលថាតើគេហទំព័រ មួយណា ដ ល ែ អា ចទក ុ ច ត ិ បា ្ត ន ហើយប គា ើ ត់ជា អ ក ្ន ចូលចិតអា ្ត នពត ័ មា ៌ ន គាត់ប ់ ក ្រា ដជាដង ឹ ចបា ្ ស់។ កា រពត ិ ថ្វដ ី ប្ ត ិ តែព ត ័ មា ៌ ននៅល អ ើ នឡាញ ត្រវូ បានចែកចាយយ៉ាងច្រើនលើសលប់ នៅលើ ប្រពន ័ អ ្ធ ន ុី ធ ណ ឺ ត ិ ប៉ន ុ ក ្តែ ង ្នុ ក រណីម យ ួ ច ន ំ ន ួ ត ច ូ វាកមា ៏ នកហ ំ ស ុ ខ ស ុ ឆ ង ្គ ន វូ ទ ន ិ ន ្ន យ ័ ដ រែ ដោយ សារតែគេហទំព័រព័ត៌មាននោះផ្សព្វផ្សាយ ព័ត៌មានលឿនពេក។ ជាក់ស្តែង ករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ របស់លោក ខេមរៈ សេរីមន្ត ដែលមាន ការផ្សព្វផ្សាយខុសពីអត្តសញ្ញាណអ្នក ស្លាប់។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានករណីបាក់ ពិតានអ គាររោងចក្រម យ ួ នៅ ខ ត េ ក ្ត ព ំ ង់ស ្ពឺ ដែលបានបង្ហាញពីទិន្នន័យខុសនៃការស្លាប់ កម្មកររោងចក្រ។
ពាក់ព័នន ្ធ ឹងច ម្ងល់ថាតើហេតុអ្វីបានកាសែតនៅ តែពេញនិយមលោក ងួន សេរ័ត្ន ជាការីនិពន្ធផ្នែក នយោបាយនៃកាសែតរស្មីកម្ពុជា បានបង្ហាញពី ទស្សនៈរបស់ខ្លួនថា៖ «ដើម្បីឈរជើងនឹងនៅក្នុង ទីផ្សារ យើងត្រូវផ្តល់ព័ត៌មាន ឬដំណឹងដែលបម្រើ សេចក្តត ី វ្រូ ការដល់ម ហាជនភាគច្រន ើ ប្រកបដោយ លក្ខណៈសម្បូរបែប ទាក់ទាញ និងស៊ីជម្រៅជាង អនឡាញ។ ប៉ុន្ដែមកដល់ពេលនេះ ពុំទាន់មានការ គំរាមគហ ំ ង ែ ជា កស ់ ង ្តែ ម កលើសា រព័តមា ៌ នបោះពម ុ ្ព នៅឡើយទេ»។ លោក សេរ័ត្ន បានបង្ហាញពីគំនិតសុទិដ្ឋិនិយម របស់ខ្លួនថា ដោយសារតែមានការជឿជាក់ទៅលើ គុណភាពព័ត៌មានក្នុងផ្នែកបោះពុម្ព ការជឿទុកចិត្ត ទៅល កា ើ សែតរស្មក ី ម្ពជា ុ ព ស ី ណា ំ ក់អ តិថជ ិ នព មា ុំ ន ការរង្គោះរង្គើ តាមរយៈការលេចចេញនូវគេហទំព័រ ព័ត៌មាននោះឡើយ។ ដូច្នេះ នៅក្នុងនាមជាស ្ថាប័ន ព័ត៌មានកាសែតដែលមានបទពិសោធជាង២០ឆ្នាំ កាសែតរស្មីកម្ពុជាក៏នៅតែឈរជើងយ៉ាងរឹងមាំនៅ លើទីផ្សារ។ ប្រាកដណាស់ បរិបទនៃការចែកចាយព័ត៌មាន ក្នុងសង្គមខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្ន នៅតែមិនអាចបោះ បង់សារព័ត៌មានក្រដាសក្នុងចំណោមមិត្តអ្នកអាន បើទោះបីជាពួកគេបាននិងកំពុងតែទទួលយកនូវ បច្ចេកវិទ្យាថ្មីដែលជាសារព័ត៌មានបែបទំនើប និង រហ័សក៏ដោយ។ បន្ថែមពីលន ើ េះ លោកមឿន ឈានណារិទ្ធ បាន ពន្យល់ពីមូលហេតុដល ែ កាសែតនៅតែមានប្រជា- ប្រយ ិ ភា ពដែរថា ៖ « យ ង ើ អា ចយកកាសែតតា មខន ្លួ នៅគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់ ហើយបើយើងនិយាយ អំពីបញ្ហាជាក់ស្តែងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប្រព័ន្ធ អុន ី ធឺណត ិ ម ន ិ ទា ន់ទ ល ូ ទ ំ លា ូ យទ ។ េ ដូច្នេះកា សែត នៅតែមានសារៈសំខាន់សម្រាប់អ្នកអាននៅកម្ពុជា ជាពិសេស អ្នកនៅតាមជនបទត្រូវការខ្លាំងណាស់ ព្រោះបច្ចេកវិទ្យានៅមានគម្លាតធំនៅឡើយ»។ ក ង ្នុ នាមជាអ ក ្ន ស ក ិ សា ្ ល ផ ើ ក ្នែ សា រព័តមា ៌ នមយ ួ រូប លោកឈានណារទ ិ ្ធ មានមតិយោ បល់ជា ច ង ុ ក្រោយ ថា៖ «មស ្ចា កា ់ សែតទា ង ំ អស់ គួរតែប ន្តកា របោះពុម្ព ជាប ព ្រ ណ ៃ រី បស់ខន ្លួ កុឲ ំ យ្ ដ ច ូ ន ន ិ កា ្នា រនៅលោ កខាង លិច ដែលគេហាក់ដូចជាចង់បោះបង់ចោ លនូវការ បោះពុមជា ្ភ ក ដា ្រ សទៅហើយ។ ប៉ន ុ ស ្តែ ម្រាបប ់ រិបទ ័ ្ម ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា យើងនៅតែត្រូវការការបោះពុម្ភ ជាកដា ្រ សខ ង ្លាំ ម ន ែ ទែន។ ហើយអ ត្ថបទអនឡាញ គួរតែមា នការផ្ទៀងផ្ទាតព ់ ត ័ មា ៌ នឲយ្ បានលត ្អិ ល្អនម ់ ន ុ នឹងប ង្ហោះល គ ើ ហ េ ទ ព ំ រ័ របស់ខ ន ្លួ ដ ម ើ ប្ ក ី ឲ ុំ យ្ មា នការ យល់ច្រឡំ»៕
Participate and win a monthly prize! For a chance of winning a scholarship to study English, answer the questions below. Fill your answers in the box and send it to The Phnom Penh Post at Level 8, Building F, Phnom Penh Center, corner of Sothearos and Sihanouk Boulevards, Sangkat Tonle Bassac, Khan Chamkarmon, Phnom Penh or to all branches of Brown and Park Cafe, ACE Samdach Pan and ACE Sonthormok. At the end of the month we will select the correct answers and they will be entered into a lucky draw to win a one-term scholarship to study English at the Australian Centre for Education (ACE). We will publish the winner in the first week of next month. We accept only answers in English. Good luck!
1. Name:
What are the 5 reasons the drop-out rate at UK universities is one of the lowest in the world? Sex:................................. Age: ............................Tel: ........................................................................................ Address: .............................................................................................................................................
........................................................................................
Answer 1: .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... If you needto extend your answers, please fill in an extra blank page. Deadline for this monthly prize quiz is June 27
FEATURE
Newspapers wednesday, June 19, 2013 •
www.postkhmer.com/lift
07
are still popular while news websites rapidly grow ស្រេង ភារុណ
different, more interesting and deeper
news articles in newspapers are verified because
coverage than online news sites.
they take more time to publish.”
Nowadays, we have gotten sig-
This was a problem after the traffic accident of
Sreng Phearun
Khemarak Sereymun, which took the lives of four
phearunsreng@yahoo.com
W
information if there is no time to verify. Most
nificant threats on the print media.”
people and almost killed the pop-star on March
But as one working for one
hile technology contin-
7, when news sites misreported who had died.
the biggest local newspapers,
ues to developed, news
Initial online news coverage of the recent factory
Serath optimistically said because
websites are beginning to
accident in Kampong Speu also misreported the
of trust in the quality of his newspaper,
replace newspapers around
number of deaths.
Raksmey Kampuchea will survive.
the world. But are there still reasons to read
Chhay Sophal, editor-in-chief of a news web-
newspapers instead of checking the internet for
site, said he always takes extra time to verify sto-
news?
ries before posting them online.
Tep Sony, a youth who still likes to read print-
Nariddh explained the appeal of traditional print media over online media. “Newspapers are still popular because
“News websites compete with each other over
we can bring them with us anywhere. And
ed papers, says that he finds newspapers to be more detailed. “I have read newspapers for a long time, and I like reading newspapers because their articles are more obvious than online articles. For example, with the demonstration led by Chum Mey, the article in the newspaper was complete while the online version only had half the story.”
If it is published too fast, it can be the wrong information if there is no time to verify. Most news articles in newspapers are verified because they take more time to publish.
Moeun Chhean Nariddh, director of Cambodia
speed, but for my website, we think of ethics.
in Cambodia, the internet is not yet wide-
Institute for Media Studies, said online media
Sometimes, our hot news seems a little bit late,
spread, especially in the countryside.”
has the advantage of being able to get news to
but it is important for us that our news is cor-
the public quicker. They can post their news im-
rect.”
For the future, Nariddh gave tips for both newspapers and online news sites.
mediately, while newspapers have to wait for the
Despite the inaccuracies of high-speed report-
“The newspaper owners should continue
next publication to get the news out. Sometimes,
ing, people still like to get their news fast. Nguon
their business models and not make it like
newspapers cannot publish the information un-
Serath, the political editor of Raksmei Kampu-
in Western countries, where print media is
til after it becomes old news. However, he said
chea newspaper, said newspapers must find new
almost abandoned. In Cambodia, we still
the quickness of news websites can pose other,
ways of competing with online media.
really need it. And news website should
more serious problems.
“In order to compete in the market, we must
Why Study in Canada?
“If it is published too fast, it can be the wrong
offer news that serves the public interest with
Sreng Mao; IDP/ACE
verify their article in advance before posting in order to avoid mistakes.”
Canada is currently ranked fourth on the United Nations Hu-
control. All authorised post-secondary institutions in Canada
anadian citizens the world over are preparing
man Development Index, an annual survey that uses a number
are subject to legislation that ensures institutional and program
to celebrate their national day, known as Canada
of factors (life expectancy, literacy, education, standard of living,
quality. At the provincial and national levels, Canadian profes-
Day, on July 1. Canada Day, also known as Can-
and GDP per capita) to determine quality of life. It also includes
sional-regulatory bodies (for example, in the fields of nursing,
C
ada’s birthday, commemorates July 1, 1867, when
an abundance of fresh water, comfortable population density,
architecture, and engineering) participate in the establishment
four provinces were joined into one nation and Canada become
low incidence of violent crime and a health care system that is
and review of curriculum standards. Accreditation reviews are
a nation in its own right separate from the British Empire. Brit-
a model for the world. In addition, Canada boasts some of the
conducted through analysis of reports and on-site visits. Higher
ain retained certain political rights over Canada, but these were
most stunning and unspoilt natural scenery in the world.
education degrees from Canada are therefore accepted and re-
finally dismantled more 100 years later with the Constitution Act of 1982.
Canada has the highest ranking cities in North America for
spected worldwide.
living according to the Mercer Human Resource Consulting
Another benefit of studying in Canada is the competiveness
Canada is an increasingly popular study abroad destination
Worldwide Quality of Living Survey. This ranking is based on
of the tuition fees. You can receive a high quality education in a
for Cambodian students. Canadians place great importance on
two important criteria of safety and stability. Five Canadian
friendly and welcoming environment for a reasonable cost com-
learning, and have developed one of the world’s finest education
cities, Vancouver, Toronto, Ottawa, Montreal, and Calgary, are
pared to elsewhere.
systems. The country spends more on education (as a percent-
also ranked within the Top 25 cities in North America for safety
age of GDP) than almost any other and is the second highest
and stability.
among G-8 countries.
The Canadian education system is subject to rigorous quaity
To find out more about studying in Canada, you can visit the IDP Study Abroad Centre at either of the ACE Phnom Penh campuses.
Youth Fo cus Pey Pey Dy ប្រាបព ់ ីភាពល្បីល ្បាញ ដោយសារតែការសម្ដែងឡប់ៗ
08
គេហទំពរ័ ហ ស ្វេ ប៊ក ុ នៅពេលដ ែលយ វុ ជនមយ ួ រូបដែលស្គាល់ថា Pey Pey Dy បានបង្ហោះនូវ រូបភាព ឬ Status អ្វីមួយនោះ គេនឹងឃើញ មានចន ំ ន ួ អ ក ្ន ដ ល ែ ច ច ុ L ike រា ប់រយនាក់ហើយប ស ្រ ន ិ ជា គ េ បង្ហោះន វូ វដ ី អ េ ខ ូ ណា ្លី ម យ ួ ចំនន ួ អ ក ្ន ដ ល ែ ច ល ូ ទៅ Comment និងLike នោះឈានរហូតទៅដល់រាប់ពាន់នាក់ឯណោះ។ តើPey Pey Dy គឺជាអ្នកណាបានជាអាចទាក់ទាញការ ចាប់អារម្មណព ៍ ីអ្នកលេងហ្វេសប៊ុកច្រើនយ៉ាងន េះ? ការពិតទៅ Pey Pey Dy ដែលមានឈ្មោះពិតថា ឡង់ ឌី គឺជាយុវជនមួយរូបដែលមានវ័យប្រមាណជា២០ឆ្នាំ កំពុង សិក្សាផ្នែកឌីហ្សាញនៅសាកលវិទ្យាល័យ SETEC បាន ប្រែក្លាយពីយុវជនសាមញ្ញធម្មតាម្នាក់មកជាតារាហ្វេសប៊ុក តាមរយៈការបង្ហោះវីដេអូរបស់ខ្លួន។ លោក ឡង់ ឌី បានលើកឡើងថា ៖ «ខ្ញុំមិនដ ែលមានគំនិត ឬបំណងបង្ហោះវីដេអូ ដើម្បីល្បីឈ្មោះអ្វីនោះឡើយ»។ លោ ក បានបង្ហប ើ ថា ដំបង ូ ឡ យ ើ លោ កគន ្រា ត ់ ល ែ ង េ សើច ជាមួយនឹងមិត្តភក្តិដោយថតជាវីដេអូខ្លីមួយ ហើយបង្ហោះ លេងលើហ្វេសប៊ុកតែប៉ុណ្ណោះ។ ចាប់ផ្តើមពីការលេងសើចរបស់លោកឌីនៅលើហ្វេសប៊ុក វីដេអូនោះត្រូវបានបើកមើលដោយអ្នកលេងហ្វេសប៊ុក ផ្សេងទៀត ហើយអ្នកខ្លះបានចែករំលែកវីដេអូនោះទៅឲ្យ មិត្តភក្តិពីម្នាក់ទៅម្នាក់ទៀតចាប់ពី៤-៥នាក់ទៅដល់រាប់រយ
រាប់ពាន់នាក់។ លោក ឌី បាននិយាយថា៖ «មានអ្នកខ្លះមើលវីដេអូនោះ ហើយក៏ចូលចិត្ត ខ្លះទៀតក៏ហៅខ ្ញុំថាអាឡប់ អាឆ្កួត។ ពាក្យ ទាំងអស់នោះពិតជាធ្វើឲ្យខ្ញុំអន់ចិត្ត និងបាក់ទឹកចិត្ត រហូត ដល់ចង់ឈប់ល េងហ្វេសប៊ុកទៀតផង»។ លោក បានបន្ដថា៖ «អ្វីដែលខ្ញុំធ្វើពេលនោះគឺគ្រាន់តែចង់ ធ្វឲ ើ យ្ ម ត ិ ភ ្ត ក្តរិ បស់ខ ស ្ញុំ ប្បាយប ណ ៉ុ ្ណោះ មិនដ ល ែ ច ង់ល ប្ ឈ ី ្មោះ ឬធ្វើឲ្យគ េស្អប់ដូច្នោះឡើយ»។ ទន្ទឹមនឹងនេះ នៅថ្ងៃដែលលោកមានបំណងចង់បញ្ឈប់ ការលេងហ ស ្វេ ប៊ក ុ មានមនុសស្ ជា ច្រន ើ បា នផសា ្ញើ រ និងល ក ើ ទឹកចិតរ្ត បស់លោ កជា ប ន្តបន្ទាប។ ់ សារខ្លី និងកា រលើកទឹកចិត្ត ទាំងអស់នោះហើយ បានធ្វើឲ្យលោកកាន់តែមានសន្ទុះខ្លាំង លើហ្វេសប៊ុកតែម្ដង។ លោក ឌីបានឲ្យដឹងថា៖ «មានគេធ្លាប់ប្រាប់ខ្ញុំថាគេហៅខ ្ញុំ ឆ្កួត អាឡប់ គឺដោយសារតែខ្ញុំជោគជ័យហើយ ព្រោះតាម ការសម្តង ែ ធ ដ ្វើ ច ូ ឆ ត ្កួ ៗរបស់ខនៅ ្ញុំ ក្នង ុ វដ ី អ េ នោ ូ ះ ធ្វឲ ើ យ្ គ យ េ ល់ ថាខ្ញុំជាមនុស្សបែបនោះមែន»។ ដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ បូករួមនឹងភាព ប៉ន ិ ប្រសប់ក ង ្នុ កា រសម្តង ែ ន េះទើបលោកបា នផស ្លា ប ់ រ្តូ ខ ស្ ជ ែ វី ត ិ យុវជនមយ ួ រប ូ ឲ្យក យ ្លា ទៅ ជា តារាសម្តង ែ ម យ ួ រូបដ ល ែ ទ ទួល បានកា រគាំទ្រ រហូតដល់ត វ្រូ បា នផលិតកម្ម និងក ម ្រុ ហ៊ន ុ ម យ ួ ចំនួនទំនាក់ទំនងឲ្យថតជាសាច់រ ឿងទៀតផង៕
ចង់លើកស្ទួយវិស័យភាពយន្ដខ្មែរ យុវជន មិនខ្លាចចំណាយដោយគ្មានចំណូល មែរ ច័ន្ទប៉ូលីដេត
Mer Chanpolydet mer.chanpolydet@gmail.com
លពីមន ុ នៅ ពេលដែលយ ង ើ ឃើញខ្សែវីដេអូដែលមាន គុណភាព និងការដឹកនាំ សម្តង ែ ល ប ្អ ស ្រ រើ គេត ង ែ តែវា យត ម្លភ ៃ ម ្លា ថានោះគឺជាស្នាដៃរបស់ជនបរទេស ឬ ផលិតកម្មធំៗក្នុងស្រុកណាមួយជាក់ជា មិនខា នឡ យ ើ ។ ដោ យឡក ែ បច្ចប ុ ប្ ន្នន េះ យុវជនកម្ពជា ុ យ ង ើ ជា ច ន ្រើ ចា ប់ផម ្តើ ចា ប់
អារម្មណន ៍ ង ឹ កា រថតវដ ី អ េ ខ ូ ដោ ្លី យខន ្លួ ឯង និងដាក់បង្ហោះលើប្រព័ន្ធអុីនធឺណិត។ «សស ិ ស្ ច ប្ ង» គឺជាខ ស្ វែ ដ ី អ េ ខ ូ ម ្លី យ ួ ស ព ្តី ី នារីម្នាក់លួចស្រឡាញ់សិស្សច្បងរបស់ ខ្លន ួ ហើយត ង ែ តែឆ ង ្ល ឆ្លយ ើ ស ប ំ ត ុ ជា ្រ មួយ នឹងស ស ិ ស្ ច ប្ ងដោយប ទ ិ ស ប ំ ត ុ ទា ្រ ង ំ នោះ នៅលើដើមឈើមួយដើមក្បែរសាលាជា រៀងរាល់ថ្ងៃ។ ថ្ងៃមួយនារីម្នាក់នោះបាន ប្រទះឃញ ើ ថា សិសស្ ច ប្ ងដល ែ នា ងតង ែ តែឆ្លងឆ្លើយសំបុត្រនោះ គឺជាមិត្តភក្តិរួម ថ្នាក់របស់មនុស្សដែលនាងស្រឡាញ់ ប៉ុណ្ណោះ។ អ្នកដែលចូលរួមសម្តែង និង
ទាំងនះេ គជា ឺ ឈត ុ ឆាកនៅកង ុ្ន រឿងសស ិ ស្ ចប្ ង។ រូបថត Youtube
ផលិតវីដេអូនេះទាំងអស់ សុទ្ធតែជា យុវជនធម្មតាដែលសិក្សា និងធ្វើការលើ ជំនាញផ្សេងប៉ុណ្ណោះ។ លោក អ៊ូច មករា អាយុ២៤ឆ្នាំ ជាអ្នក ដឹកនា ំសម្តែង និងអ្នកថតវីដេអូ «សិស្ស ច្បង» បានឲ្យដឹងថា៖ «នៅក្នុងវីដេអូនេះ ទាំងកា រថត ការដឹកនាំស ម្តង ែ ការកាត់ត ការផលិត និងកា រសម្តែងទាំងមូល គឺជា ស្នាដរៃ បស់លោ ក និងម ត ិ ភ ្ត ក្តរិ បស់លោ ក ទាំងអស់»។ ក្រៅពីខ្សែវីដេអូនេះ លោកមករា និង មិត្តភក្តិ ក៏ធ្លាប់ផលិតនៅខ្សែភាពយន្តខ្លី ដទៃទ ៀតដរែ ដូចជា រឿង «បេះដូងស ស ្រ ់ ស្អាត» ជាដើម។ ចំណែកឯ មករា និង មិតភ ្ត ក្តព ិ ដ ុំ ល ែ ទ ទួលបាននវូ ប ក ្រា ក ់ ម្រៃព ី ការផលិតទាំងនោះឡើយ។ លោក មករា បានឲ្យដឹងថា៖ «ការ ផលិតភាពយន្តនេះគឺមានតែចំណាយ ប្រាក់ផ្ទាល់ខ្លួន ពុំដែលទទួលបានប្រាក់ ចំណេញអ្វីពីការផលិតទាំងនោះទេ»។ លោក បន្ថែមថា៖ «ពួកយើងផលិត ភាពយន្ត ដោយសារតែយើងស្រឡាញ់ ការថតកុនព្រមទាំងចង់រួមចំណែកជួយ លើកស្ទួយវិស័យខ្សែភាពយន្តនៅកម្ពុជា និងបង្ហាញឲ្យយុវជនខ្មែរដឹងថា កូនខ្មែរ យើងក មា ៏ នសមត្ថភាពកង ្នុ កា រផលិតភា ព យន្តដូចគេដែរ»។ គួរបញ្ជាក់ថា បន្ទាប់ពីលោកថត និង កាត់តខ្សែភាពយន្តខ្លីទាំងនោះហើយ ក្រុមរបស់លោកបានបង្ហោះវានៅលើ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមផ្សេងៗដូចជា Youtube និង F acebook ជាដើម។ ខ្សែ វីដេអូ«សិស្សច្បង»ដែលជាស្នាដៃរបស់ លោក មករា និងក ្រុមមិត្តភក្តរិបស់លោក ត្រូវបានស្ថានីយទូរទស្សន៍បាយ័នយក ទៅចាក់បញ្ចាំងទៀតផង៕
www.postkhmer.com/lift •
wednesday,June 19, 2013
Facebook star Pey Pey Dy tells his story
W
henever Pey
soon afterward
Pey
thousands of peo-
Dy,
20,
posts a status or
ple were viewing the
picture on Face-
video.
book, he gets hundreds of likes, while
While some people liked the video,
his video get thousands. Thanks to his
others did not. Consequently, Lon Dy be-
Facebook video, which turned him from
came a victim of online harassment.
an ordinary Facebook user to a Facebook
“Some people admired he video,
celebrity, he has been offered an acting job
while some called me stupid or crazy.
by a production company.
Those words did hurt and disappointed
Who is this young STEC University
me, and I really wanted to deactivate
student, and how did he become a Face-
my account at that time. I just wanted
book celebrity?
to make other people happy and never
It all started when Lon Dy and his friends shot a short video and posted it on
wished to be famous. But I was repaid by hate and blame. But on the day Dy wanted to quit Face-
Facebook. “I had no wish to be famous for posting this video,” said Lon Dy, who added that
book, many people messaged him and encouraged him to work for what he loved. “Someone told me that I was called
the video was made just for fun. Soon enough, his friends began sharing the video with their friends, and
crazy or stupid because I was successful.”
To promote Khmer movies, youths should pay the filmmakers
W
henever
a
asked to show it on Bayon TV.
movie or short
All the actors and crew in the movie are
film is shown in
young Cambodians who spend their days
Cambodia, it is
studying or working in other careers.
immediately judged to be the work of a
“Our film is shot, directed, edited,
foreign filmmaker from an international
voiced, performed and produced by me
production company. Even when a good
and my friends,” said Makara, who added
Cambodian movie is made, the makers
that they also filmed a movie called Beau-
rarely make much profit.
tiful Hearth.
“Producing a short film means our own
“We produce the film because we
money. But we never get money from
love it, and want to contribute to the
our production,” said Ouch Makara, the
improvement of the film quality in Cam-
24-year-old director of Senior Student,
bodia as well as to show other young
a short romantic film that was posted
people that Cambodian can produce
on YouTube and Facebook before being
good films.”
wednesday, June 19, 2013 •
Careers: What do you want to be?
www.postkhmer.com/lift
09
ខ្ញុំចង់ធ្វើជាអ្នកអានព័ត៌មានតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍
កញ្ញានូមៈនេត្រអាថាណ្ណាផ្តល់យោបល់ ចំពោះអ្នកចង់ធ្វើជាអ្នកអានព័ត៌មានតាម កញ្ចក់ទូរទស្សន៍
ម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងបំណងប្រថ្នារបស់ កញ្ញាស្រម ី ុំ ដែលច ង់ប ម្រកា ើ រជាអ ក ្ន អ ត ្ថា ធិប្បាយព័តមា ៌ នតាមទូរទស្សន៍ កញ្ញា នូ មៈន ត េ អា ្រ ថា ណ ្ណា ដែលជា អ ក ្ន អ ត្ថាធ ប ិ បា ្ យពត ័ មា ៌ ន របស់ស្ថានីយទូរទស្សន៍ ស៊ីអិនស៊ី (CNC) បាន ផ្តល់យោបល់មួយចំនួនចំពោះការងារមួយនេះ។ កញ្ញាអាថាណ ្ណា បានឲយ្ ដ ង ឹ ថា ៖ «ទីម យ ួ សម្រាប់ ការអានពត ័ មា ៌ នតាមទរូ ទ ស្សន៍ សំខា ន់ប ផ ំ ត ុ នោ ះគឺ ពាក់ព ន ័ ន ្ធ ង ឹ វធ ិ សា ី ស ន ្ត្រ កា ៃ រពន្យល់ឬកកា ៏ រនយា ិ យ ព័ត៌មានរបស់យើង»។ កញ្ញាបានបញ្ជាក់ថា អ្នក អានព័ត៌មានត្រូវយល់ឲ្យច្បាស់ពីអ្វីដែលខ្លួនកំពុង និយាយ បើអ្នកអានដឹងច ្បាស់ពីប្រធានបទ ពួកគ េ នឹងអា ចអានបានល្អ។ កញ្ញាបា នបន្តថា ៖ «មួយវិញទៀត គោលការណ៍ នៃការនិយាយព័ត៌មាន ឬក៏អានព័ត៌មាន សំខាន់ នោះគឺផ្ដោតទៅលើការនិយាយឲ្យច្បាស់ៗកុំបន្ល។ ំ នេះបានន័យថា និយាយឲ្យច្បាស់ៗ ដើម្បីឲ្យអ្នក ស្តាបអា ់ ចសប ្តា ់ ហើយយល់ពអ ី ដ ្វី ល ែ យ ង ើ ច ងប ់ ប ្រា ់ គេ» ។ ត្រងច ់ ណ ំ ច ុ ន េះកញ្ញាយ ល់ថា វិធ សា ី ស ក ្រ្ដ ង ្នុ ការនិយាយ គឺអាស្រ័យទៅលើទេពកោសល្យពីកំ- ណើត ប៉ុន្តែក៏អាចរៀនបានតាមរយៈការហ្វឹកហាត់ ក្នុងការនិយាយ ដូច្នេះ អ្នកដែលចង់ក្លាយខ្លួនអ្នក អានព័ត៌មាន ដែលមិនមានទេពកោសល្យក្នុងការ អាន អាចហ្វឹកហាត់ដោយខ្លួនឯងឲ្យក្លាហាន ដឹង ច្បាស់ព អ ី ដ ្វី ល ែ យ ង ើ ច ង់ន យា ិ យហើយអ ក ្ន ស ប ្តា ក ់ ៏ មានកម្លាំងចិតស ្ត ្តាបយ ់ ើងន ិយាយផងដែរ។ ចំណ ច ុ ម យ ួ ទ ៀតដែលក ញ្ញាអាថាណ្ណា បានលក ើ ឡើងនោះគឺ ចំណេះដឹងផ្នែកព័ត៌មាន ដោយកញ្ញា បានឲ្យដឹងថា៖ «ការមានចំណេះដឹងផ្នែកប្រព័ន្ធ ផ្សព្វផ្សាយ វានឹងជួយឲ្យយើងយល់ពីបែបបទក្នុង ការនិយាយក្នុងវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាន ហើយសំខាន់ ទៅទៀត យើងអាចយល់ដឹងពីខ្លឹមសារនៃរឿង នីម យ ួ ៗថា ត រ ើ ឿងនេះយ ង ើ គ រួ ន យា ិ យជាល ក្ខណៈ យ៉ាងម ៉េចខ្លះ»។ សម្រាប់រូបសម្បត្តិខាងក្រៅវិញ កញ្ញា បាន បញ្ចញ េ ជា យោ ប ល់ថា សម្រសខា ់ ងកក ្រៅ ជា ៏ កា ររម ួ ចំណ ក ែ ម យ ួ ដ រែ ស ម្រាបអ ់ ក ្ន អា នពត ័ មា ៌ នដោយសារ តែពួកគាត់ត្រូវចូលក្នុងកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ ដែលត្រូវ
ផ្សាយចេញច្រើនកន្លែងក្នុងប្រទេស។ កញ្ញាបន្ថែម ថា ពួកគាត់មិនចាំបាច់ជាអ្នកស្អាតដាច់គេនោះទេ ប៉ុន្តែឲ្យតែរូបរាងរបស់គាត់មានលក្ខណៈគ្រប់គន ្រា ់ ទៅគឺបានហើយ ហើយពួកគាត់ក៏ត្រូវចេះតុបតែង ខ្លួនឲ ្យបានសមរម្យសមជាអ្នកអានព័ត៌មាន។ កញ្ញាបានឲ្យដឹងទៀតថា ចំណេះដឹងផ្នែកភាសា សមត្ថភាពក្នុងការបត់បែនតាមកាលៈទេសៈ ការ ត្រៀមពត ័ មា ៌ នទក ុ ស ម្រាបខ ់ ន ្លួ ឯ ងនិងកា រសហការ ល្អជាមួយដៃគូអានព័ត៌មាន ក៏ជាចំណុចមួយគួរតែ យកចិត្តទុកដា ក់ផងដែរ៕
ម៉ៅ ច័នដា ្ទ លី Mao Chandaly maochandaly@gmail.com
ញ្ញា ឃួន ស្រីមុំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី ៤ នៃ សាកលវិទ្យាល័យន័រតុនផ្នែកអក្សរ សាសអ ្ត្រ ង់គ ស ្លេ និងជា ន ស ិ ស្ ត ិ នៅ វទ ិ យា ្ - ស្ថានវ៉ាន់ដាគណនេយ្យ បានប្រាប់ពីគោល បំណងរបស់ខ្លួនថា កញ្ញាចង់ធ្វើជាអ្នកអត្ថាធិ- ប្បាយព័ត៌មានតាមទូរទស្សន៍។ កញ្ញាបា នឲយ្ ដ ង ឹ ថា ៖ «កាលពនៅ ី ក ង ្មេ ខ ច ្ញុំ ង់ធ ្វើ ជាគ្រូពេទ្យ ប៉ុន្តែដល់ពេលខ្ញុំរៀនដល់ថ្នាក់ទី១០ ខ្ញុំក៏ចង់ក ្លាយទៅជាអ្នកអានព័ត៌មានវិញ។ វាកើត ចេញពីចំណង់នៅពេលដែលខ្ញុំតែងតែតាមដាន ព័តមា ៌ នតាមទូរទស្សន៍»។ កញ្ញាយល់ថា ធ្វើជាអ្នកអត្ថាធិប្បាយព័ត៌មាន តាមទូរទស្សន៍អាចជួយខ្លួនឯងឲ្យពង្រីកចំណេះ ដឹងកាន់តែទូលំទូលាយជាងមុន ដោយកញ្ញា បញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំឃើញអ្នកអានព័ត៌មានតាម ទូរទស្សន៍មើលទៅពួកគា ត់មានចំណេះដឹងនិង ការយល់ដឹងពីសង្គមច្រើន ទើបខ្ញុំចង់ធ្វើដូចពួក គាត់អ៊ីចឹង»។ ចំពោ ះបណ ំ ងបថ ្រា ន ្នា េះ ប៉ាម ក ៉ា រ់ បស់ក ញ្ញាម ន ិ មានការជំទាស់អ្វីនោះទេ ដោយពួកគាត់ក៏មាន ទស្សនៈដូចក ញ្ញាដែរ។ ដូច្នេះ កញ្ញាមានចម្ងល់ថា ដើម្បីក្លាយខ្លួនជា អ្នកអត្ថាធិប្បាយព័ត៌មានលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ដ៏ ជោគជ័យម្នាក់ តើចំណុចអ្វីខ្លះដែលកញ្ញាគួរតែ មាន និងគួរតែរៀបចំសម្រាប់ការងារក្នុងផ្នែក សារព័ត៌មានមួយនេះ?
I want to be a
news presenter on TV
K
houn Sreymom, a fourth-year English major at Norton University and a student at Vanda Institute of Account-
ing, said that she wanted to be a news presenter on TV. “When I was young, I wanted to be a doctor, but when I was in high school– maybe in grade 10, I wanted to be a news presenter when I watched the news on TV,” said Sreymom. She thought that being a news presenter could help improve and broaden her general knowledge. “I saw the news presenters on TV, and they looked so professional and they knew a lot about society. Therefore, I wanted to be like them.” Her parents do not object to her idea and support her goals. But in order to become a news presenter, what does she need to do?
Nou Maneth Athana gives suggestions to Khoun Sreymom
N
ou Maneth Athana, who is a
they says.
knowledge of the media.
news presenter for Cambodia News
“The principle of reading or presenting the
“Having a background in media helps improve
Channel (CNC), provided some tips
news is to focus on pronouncing words clearly.
understanding of the ways of speaking in the me-
Do not cheat! This means that news present-
dia profession, and allows us to be aware of the
“First, for those who want to be a news pre-
ers needs to speak slowly and clearly so that
content of the news stories we are reading.”
senter, they have to know how to explain and
the audiences can fully understand what we are
deliver the news to the audience effectively,” said
delivering.”
on becoming a news presenter.
Thana also said that news presenters appearing on national television should have good
She said that some people were born with a
looks. She said that although news presenters do
She added that news presenters need to know
talent of speaking while the others have to learn
not have to be the most beautiful people in the
the subjects of their news stories well. If they are
how to speak productively. Therefore, those who
world, they ought to have a good physique and
sure about the subjects, they will be able to pres-
were not born with talent and want to be news
good makeup.
ent it well.
presenters should train themselves to speak well
Thana.
Furthermore, news presenters must have good diction so the audience can understand what
so that the audience will be motivated to listen. Thana raised another useful point concerning
She said knowledge of English, flexibility, preparedness and interpersonal skills are also good qualities to have.
10
Experiences from abroad
www.postkhmer.com/lift•
wednesday, June 19, 2013
Ung Kim Oan ecourages women to find scholarships to study abroad most of the time they communicate in Portuguese. Therefore, I have to be more independent, and I
ចេង ប៊ុនឡ ុង Cheng Bunlong
struggle here.”
bunlong_cheng@yahoo.com
she also has problems with technology. She said that
S
urrounded by millions of big and tall Europeans with golden hair and long noses, a 24-year-old Cambodian woman, Ung Kim Oan, works hard
pursuing her master’s degree in multimedia at Porto University in Portugal. As a woman, Kim Oan said it is especially important for her to study abroad. “Being girls, we should study more and not care too much about getting married yet,” said Kim Oan. “Studying is more important, and if we have the capacity, we can survive by ourselves and sometimes not need any support from our husbands.” Getting to Portugal was no easy task for Kim Oan. “In order to study here, I had to apply online and send a motivation letter, support letter, three recommendations and other official documents,” said Kim Oan. However, getting a scholarship to study in Portugal was just the first step. Each semester, Kim Oan has to study four subjects including communication technology, photography, cinema and 3D animation. She said that studying in Portugal is very different from Cambodia. “The study environment here is quite different. Everyone here is independent and
Besides the language barrier, Kim Oan said that
Ung Kim Oan
the technology used in Portugal is very different from what is used in Cambodia, and that her lack of technological background gives her a hard time. But despite her difficulties, she still encourages other Cambodian girls to pursue their study
កញ្ញា អ៊ង ុ គីមអ៊ន ា ់
abroad. Furthermore, she said that the Portuguese are helpful and friendly toward her. “When I’m present, they always try to speak in English. Professors often give me the documents in English and ask other student to study in English.” Kim Oan also said that studying abroad expands knowledge and lets Cambodians know how big the world is and how poor we are. We can learn and develop ourselves and go back to share our education and experiences with other Cambodians.
“Studying is more important and if we have the capcity, we can survive by ourselves and sometimes not need any support from our husband”
ពុងស ក ិ សា ្ និងរស់នៅលា យឡជា ំ មួយនឹង ជនបរទេសរា ប់លាននាក់ដ ល ែ មា នច្រមុះ ស្រួច សក់ពណ៌មាស មាឌធំ និងខ្ពស់ ជគ្រោងៗ យុវតី អ៊ុង គីមអ៊ាន ់ អាយុ២៤ ឆ្នាំ មានមាឌតូចស ង ្តើ កំពង ុ តែប ជ ្រ ្រៀត និងត ស៊ក ូ ង ្នុ ការសិក្សាថ្នាក់អនុបណ្ឌិតផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ឬ Multi-media នៅសាកលវិទ្យាល័យ Porto នៅ ប្រទេសព័រទុយហ្គាល់ តាមកម្មវិធី Lotus II Project, Erasmus Mundus Action 2 ។ កញ្ញា គីមអ៊ាន់ បានលើកឡើងថា៖ «ដើម្បីមក សិកសា ្ នៅ ទ ន ី ះេ បា ន វាមន ិ ងា យនោះទេ។ ខ ត ំុ្ញ វូ្រ ប ព ំ ញ េ ពាក្យស្នើសុំអាហារូបករណ៍តាមប្រព័ន្ធអុីនធឺណិត ភ្ជាប់ជាមួយនឹងលិខិត Motivation លិខិតគាំទ្រ លិខិតឧទ្ទេសនាមចំនួន៣ និងឯកសារសំខាន់ៗ ផ្សេងជាច្រើនទៀត»។ ថ ដ ្វី ប្ ត ិ តែយ វុ តីមកពខ ី ត េ ក ្ត ព ំ ង់ធំ បា នទទួលជោ គ- ជ័យក ង ្នុ កា រស្នស ើ អាហា ុំ រូបករណ៍ន េះក ព ៏ ត ិ មែន ប៉ន ុ ្តែ មានការងារ និងផលលំបាកជាច្រើនដែលកញ្ញាត្រូវ ជួបប ្រទះនិងដោះស្រាយនៅបរទេស។ ជាធម្មតាក្នុងមួយឆមាស កញ្ញាត្រូវសិក្សាបួន មុខវិជ្ជា ហើយមុខវិជ្ជាទាំងអស់នោះរួមមាន សិលប្ ៈនិងទ នា ំ ក់ទន ំ ងបព ្រ ន ័ ផ ្ធ ស្ ព្វផសា ្ យ ការ ថតរូប ការថតភាពយន្តឯ កសារ ប្រវត្តិ និង សំណៅនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ វិធីសាស្ត្រ សម្រាប់ការស្រាវជ្រាវ រូបភាព 3D និង ជំនាញផស្ ង េ ៗទៀតពាក់ពន ័ ប ្ធ ព ្រ ន ័ ផ ្ធ ស្ ព្វ- ផ្សាយជាដើម។ កញ្ញា បានឲ្យដឹងថា៖ «បើប្រៀបធៀប ទៅនឹងប្រទេសយើង បរិស្ថានសិក្សានៅ ទីនេះមានភាពខុសប្លែកគ្នាស្រឡះ។ មក ដល់ទីនេះ ម្នាក់ៗមានភាពឯករាជ្យមែន ទែន ហើយពួកគេចូលចិត្តនិយាយគ្នាជា ភាសាព័រទុយហ្គាល។ ់ ដូច្នោះហើយខ្ញុំត្រូវតែ រៀនឯករាជ្យដោយខ្លួនឯ ង និងចេះតស៊ូក្នុងការ សិក្សានៅទីនោះជាខ្លាំង»។ កញ្ញាបានបន្តទៀតថា មានមុខវិជ្ជាខ្លះ ទាំងឯក- សារ និងការបង្រៀនភាគច្រើនក៏ប្រើភាសាព័រទុយ ហ្គាលដ ់ រែ ព្រោះស ស ិ ស្ ភា គច្រន ើ នៅ ក្នង ុ ថ ក ្នា ជា ់ ជ ន- ជាតិព័រទុយហ្គាល់ដល ែ ធ្វើឲ្យកញ្ញាជួបនូវការពិបាក ក្នុងការសិក្សា និងការសម្របខ្លួនទៅនឹងបរិស្ថាន
រស់នៅនៅទីនោះ។ ក្រៅពីជួបនូវបញ្ហាផ្នែកភាសា បញ្ហាមួយផ្សេង ទៀតដល ែ ក ញ្ញា គ ម ី អ៊ាន ់ ជ ប ួ ប្រទះនោះគឺច ណ ំ េះដឹង ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា។ កញ្ញា បានប្រាប់ថា ការវិវឌ្ឍផ្នែកបច្ចេកវិទ្យានៅ ទីនោះមានការខុសប្លក ែ ខ ង ្លាំ ពីប ទ ្រ ស េ ក ម្ពជា ុ ហើយ មេរៀនដែលពាក់ព័ន្ធនឹងបច្ចេកវិទ្យាដូចគ្នា ធ្វើឲ្យ កញ្ញាមា នការពិបាកយ៉ាងខ្លាំងក ្នុងកា រសិក្សា។ ក ញ្ញា បានល ក ើ ឡ ង ើ ថា ៖ «បន ៉ុ នៅ ្តែ ទីនេះ មិតភ ្ត ក្តិ ជនជាតិព័រទុយហ្គាល ម ់ ្នាក់ៗសុទ្ធសឹងតែជាមនុស្ស ល្អ ន ង ិ រួសរាយរាក់ទាក់ជា ខ្លាង ំ ។ នៅពេលដែលមា ន ខ្ញុំ ពួកគាត់តែងតែព្យាយាមនិយាយភា សាអង់គ្លេស ហើយសា ស្តចា ្រា រ្យត ង ែ តែផ ល ្ត ឯ ់ កសារជាភា សាអង់-
ុំគិតថា ក បញ្ហា អាយុរៀបការគឺជារឿង សំខាន់ គ្លស េ ដ ល់ខ ្ញុំ និងព យា ្ យាមសស ុំ ស ិ ស្ ផ ស្ ង េ ទ ៀតឲយ្ រ ៀន ជាភាសាអង់គ្លេសជាមួយខ្ញុំផងដែរ»។ ថ្វីដ្បិតតែកញ្ញាបានជួបនូវផលវិបាកជាច្រើនទាំង ចំណេះដ ង ឹ ផ ្នែកភា សា បច្ចេកវិទ្យា និងប ញ្ហាជា ច្រន ើ ផ្សេងទៀតក៏ដោយ ក៏កញ្ញានៅតែមានទស្សនៈចង់ ជំរុញឲ្យយុវតីផ្សេងទៀតចាប់យកឱកាសទៅសិក្សា នៅបរទេសដូចក ញ្ញាដែរ។ កញ្ញាបានលើកឡើងថា ៖ «កើតមកជានារី យើង គប្បីសិក្សាឲ្យបានច្រើន កុំគិតថា បញ្ហាអាយុរៀប អាពាហ៍ពិពាហ៍ជារឿងសំខាន់។ ប៉ុន្តែចំពោះខ្ញុំ ការ សិក្សានៅតែជារឿងសំខាន់ ហើយបើយើងមាន សមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ យើងអាចរៀបការពេល ក្រោយក៏បាន។ ម យ ្ ង ៉ា ទៀត យើងក៏អាចរស់នៅដោ យ ខ្លួនឯ ងបាន ដោយពេលខ្លះមិនចាំបាច់ត្រូវការទំនុក បម្រុងពីស្វាមរីបស់យើងឡ ើយ»។ កញ្ញាបានបន្ថែមជាចុងក្រោយថា ការសិក្សានៅ បរទេស អាចឲ្យយើងដ ឹងថា ពិភពលោកធំប៉ុនណា ហើយអា ចឲយ្ យ ង ើ អា ចវាស់ដ ង ឹ ព ភា ី ពអន់ថយរបស់ ខ្លន ួ ឯ ង ដើមប្ អ ី ភិវឌ្ឍខ ន ្លួ និងច ក ែ រំលក ែ ដ ល់អ ក ្ន ដទៃ ផ្សេងទៀតនៅប្រទេសកម្ពុជា៕
យុវតីតវូ្រ ចះេ ចាប់យកឱកាសទៅសក ិ ្សា
នៅបរទេសជាងការគត ិ គរូ បង្កត ើ គសា ួ្រ រ ក្នង ុ វយ ័ កង េ្ម ខី្ច
wednesday,June 19, 2013 •
Watch
www.postkhmer.com/lift
11
Search for people, places and things
លោក ប៉ាង ណាត ស្រាយចម្ងល់អំពី
ភាពយន្ដប្រវត្ដិសាស្ដ្រដែលល្បីព េញហ្វេសប៊ុក ម៉ៅ ច័នដា ្ទ លី Mao Chandaly maochandaly@gmail.com
លោក ប៉ាង ណាត អគ្គនាយករងទរូ ទស្សន៍ជាតិក ម្ពជា ុ ។ រូបថត ដាលី
New docu-drama retells the story of prosperous Angkorian eras
A
docu-drama
Cambodia found it easy to hype tour-
about the prosper-
ist sites because EBS would air the
ous Khmer empire
docu-drama to the world.”
during the Angkori-
In order to re-create Angkor,
an period was posted on Facebook.
Khmer actors needed to be hired.
As expected, it gained popularity
Phorn, who works as a gym in-
from Facebook users because it
structor, played King Suryavarman
is about Cambodia’s bright and
II because he is well-built and
splendid era.
looked like a person from the old
Khamarak Norkor TV posted
period. King Jayavarman VII was
the video, which is called Wonder-
acted by Sisowath Sirivuth for his
ful Empire, on his Facebook page.
determined looks.
Khamarak Norkor TV has posted
The docu-drama was aired on in-
five video clips, and each clip gained
ternational TV and was also posted
more than 1,000 likes.
on YouTube. However, it has not yet
Sovann Sculpture posted: “So happy to see this video showing off our Angkor Wat.” Sophallen Cheng commented: “Wonderful architecture showed the high peak of knowledge.”
been broadcasted in Cambodia. “South Korea needs to use social media to promote the film, because it is the key to attracting human interest,” said Nang. “But Korea has only posted the
In a face-to-face interview, Dep-
trailer of the docu-drama on You-
uty Director-General Pang Nath
Tube and Facebook. The thing is
explained that the documentary
that maybe people in foreign coun-
film is divided into two parts. The
tries who have already bought the
first part, titled Angkor: The Land
docudrama have loaded it to their
of Gods, is about Angkor Wat and
own YouTube accounts.”
King Suryavarman II, while the sec-
Despite copyright issues, Nath said
ond part, Angkor Thom: The Land
that he was not upset at all by the
of Gods, is about Jayavarman VII.
docu-drama’s presence on Facebook.
“We produced the two documen-
“I am not really disappointed in
tary films under the cooperation
that Facebook page because I be-
between Ministry of Information
lieve that they took the clip from
of Cambodia and of South Korea,
YouTube and loaded it on their
KCC,” said Nath, who explained
own page,” he said,
that the National Television of
“But they did put their logo, the
Kampuchea (TVK) and Education-
logo of Khamarak Norkor TV, in
al Broadcasting System of South
the video clip, which implies that
Korea (EBS) have worked together
the clip really belongs to them. Ac-
since 2010 to direct and produce
tually, it belongs to TVK.”
the two-part docudrama.
Nath said the docu-drama will
“First, we affiliated with Korea
be broadcasted later this year, de-
because of the promotion of tour-
pending on the ideas and promo-
ism,” said Nath. He went on to say
tion techniques from high-ranking
that Cambodia faced difficulties in
officers, who may change during
promoting the tourism to the outside
and after the election.
world and needed to spend much
LIFT has been unable to reach
money to get international television
Khamarak Norkor TV for com-
to advertise Cambodia, but in this all,
ment.
យន្តឯកសារមួយស្ដីពីប្រវត្ដិ- ព សាស្ដ្រនៃភាពរុងរឿងនៅក្នុង សម័យអង្គរត្រូវបានគេបង្ហោះ ចែកចាយលើបណ្ដាញសង្គម ហ្វស េ ប៊ក ុ និងទ ទួលបា នការគាទ ំ យ ្រ ង ៉ា ខ្លាង ំ ពីស ណា ំ ក់អ ក ្ន ល ង េ ហ ស ្វេ ប ក ៊ុ ។ យ ង ើ ស ង្កត េ ឃើញថា គ ហ េ ទំពរ័ ហ ស ្វេ ប៊ក ុ ម យ ួ ដ ល ែ មា ន ឈ្មោះ ទូរទស្សន៍ខេមរៈនគរគឺជាអ្នកបង្ហោះ ភាពយន្តឯកសារនោះ ហើយដាក់ឈ្មោះថា អាណាចក្រដ៏អសា្ចរ្យ។ មកដល់ពេលនេះ ទូរទស្សន៍ ខេមរៈនគរ បានបង្ហោះវីដេអូចំនួន៥រួចមកហើយហើយ វីដេអូនីមួយៗសុទ្ធតែទទួលបានការ Like ដល់ទៅជាងមួយពាន់នាក់។ លោក Sovann Sculpture បានសរ- សេរថា៖ «រីករាយណាស់ បានឃើញវីដេអូ បង្ហាញពីអង្គរវត្តយើង»។ ចំណែកឯលោក Sophallen Cheng បានសរសេរថា ៖ «ស្ថា- បត្យកម្មដ៏អស្ចារ្យ បង្ហាញពីចំណេះដឹងដល់ ចំណុចក ំពូល»។ នៅក្នុងការសរសេរទាំងនោះ យើងបាន ឃើញលោ ក បង ៉ា ណា តដែលជា អ គ្គនា យ ក រងទ រូ ទ ស្សន ជា ៍ តិក ម្ពជា ុ បានចល ូ ម កសរសេរ ដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់ពីប្រភពភាពយន្តឯក- សារមួយនេះ។ តាមរយៈបទសម្ភាសផ្ទាល់ជាមួយលោក ប៉ាង ណាត បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា ភាពយន្ត ឯកសារនេះត្រូវបានផលិតជាពីរភាគ ដែល ភាគទីមួយមានចំណងជើងថា «អង្គរដែនដ ី អាទិទេព» ដែលនិយាយពីអង្គរវត្ត និងការ ដឹកនា ំរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ហើយភាគ ទីពីរមានចំណងជើងថា «អង្គរធំ ដែនដី អាទិទេព» ដែលនិយាយពីព្រះបាទជ័យវរ្ម័ន ទី៧ និងកា រតស៊ូការពារប្រទេស។ លោកបានបញ្ជាកថា ់ ៖ «កម្មវធ ិ ទា ី ង ំ ព រី ន េះ យើងស ហការផ ល ត ិ ក ម ្រោ ក ច ិ ស ្ច ហបត ្រ ប ិ ត្តិ ការពក ី ស ្រ ង ួ ព ត ័ មា ៌ នរបស់ប ទ ្រ េសទា ង ំ ព រី គឺ ក្រសួងព័ត៌មានប្រទេសកម្ពុជាយើង និង ក្រសួងព័ត៌មានប្រទេសកូរ៉េKCC»។
តាមរយៈកច ិ ស ្ច ហបត ្រ ប ិ ត្តកា ិ រនះេ ទូរទ ស្សន ៍ ជាតិកម្ពុជា បានសហការជាមួយស្ថានីយ ទូរទស្សន៍កូរ៉េ Educational Broadcasting System (EBS) តាំងពីឆ្នាំ ២០១០ ក្នុងកា រផលិតភាពយន្តឯកសារទាំងពីរ។ លោក ប៉ាង ណាត ប្រាប់ពីគោលបំណង ក្នង ុ កា រសហការផលិតន េះថា ៖ «ទម ី យ ួ យើង សហការជាមួយគេ គឺស្ថិតនៅក្នុងការផ្សព្វ- ផ្សាយវិស័យទេសចរណ៍»។ លោកបាន បញ្ជាក់ថា កន្លងមកនេះ ព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពជា ុ មា នការលបា ំ កកង ុ្ន កា រផស្ ព ផ ្វ សា ្ យវស ិ យ ័ ទេសច រណ៍ទៅ ក ប ្រៅ ទ ្រ ស េ ន ង ិ ត វ្រូ ច ណា ំ យ ថវកា ិ ច ន ្រើ ក ង ្នុ កា រជួលទ រូ ទ ស្សន៍ខា ងកឲ ្រៅ យ្ ជួយផ្សព្វផ្សាយ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលកិច្ច សហប្រតិបត្តិការនេះ ប្រទេសកម្ពុជាមាន ភាពងាយស្រួលក្នុងការផ្សព្វផ្សាយពីតំបន់ ទេសច រណ៍ខ រ្មែ ព្រោះEBS នឹងយ កភាពយន្ត ឯកសារនេះចាក់ផ្សាយជុំវិញពិភពលោក។ សម្រាបគោ ់ លបណ ំ ងទព ី រី វញ ិ លោកបានឲយ្ ដឹងថា វាទាក់ទងទៅនឹងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម របស់ប្រទេសកូរ៉េ ពីព្រោះភាពយន្តឯកសារ ទាំងពីរត្រូវបានផលិតជាលក្ខណៈ 3D និង 2D។ ដូច្នេះអ ក ្ន មា នទ ព ្រ យ្ ធ នលព ើ ភ ិ ពលោក មានការចាប់អា រម្មណ ក ៍ ង ្នុ កា រទញ ិ ផ លិតផ ល ទំនើបទាំងនោះ។ អគ្គនាយករងទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជារូបនេះ បានបន្ដថា តួសម្តែងសំខាន់ក្នុងភាពយន្ត ឯកសារទាំងពីរនោះ សុទ្ធសឹងជាតួសម្តែង ខ្មែរ ដែលតួព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ត្រូវបាន សម្ដែងដោយ លោក ភ័ណ្ឌ ដែលជាអ្នក បង្ហាត់នៅក្លិបហា ត់ប ្រាណ មានមាឌមាំ និង ស្រដ ៀងទៅន ង ឹ ខ រ្មែ ស ម័យប រា ុ ណ។ ចំណ ក ែ ឯតួព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ត្រូវបានសម្ដែង ដោយព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិ សេរីវុធដោយ- សារតទ ែ ម្រងម ់ ខ ុ របស់លោ កម៉ង ឺ ម ត ៉ា ់ ស័ក-្ដិ សមនឹងសម្តែងជាតួព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។ ភាពយន្តឯកសារនេះ ត្រូវបានចាក់ផ្សាយ នៅលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍បរទេសនិងមា នការ បង្ហោះនៅ ល ើ Youtubeផងដរែ ប៉ន ុ នៅ ្តែ ម ន ិ ទាន់ចា ក់ផ សា ្ យនៅល ប ើ ស ៉ុ ទ ្ដិ៍ រូ ទ ស្សន៍ខរ្មែ នៅ ឡើយទេ។ នេះប្រហែលជាមូលហេតុមួយ ដែលភាពយន្តឯកសារនេះលេចធា្លយចេញ នៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកទៅវិញ។
លោក បង ៉ា ណា តបានមានបសា ្រ សន៍ទ ៀត ថា៖ «ខាងភាគីកូរ៉េ គេត្រូវប្រើ social media នេះមកធ្វើជាការផ្សព្វផ្សាយដើម្បីឲ្យ ប្រជាពលរដ្ឋចាប់អារម្មណ៍ ដូចជាគេបង្ហោះ តាម Youtube ជាដើម»។ លោកបានបន្តថា៖ «ប៉ុន្តែកូរ៉េធ្វើការផ្សព្វ- ផ្សាយនេះគ្រាន់តែដាក់trailer តាមYoutube ឬFacebook ប៉ុន្តែអ្នកនៅលើពិភព- លោក និងជ នជាតិខ ្មែរយ ង ើ ខ ្លះឬកអ ៏ ក ្ន ដ ែល ចូលចិត្តបង្ហោះ នៅពេលដែលពួកគេទិញពី កូរ៉េដែលបានលក់លើទីផ្សារពិភពលោកជា ភាសាក រ ូ ៉េ ឬភាសាអង់គ ស ្លេ បានបង្ហោះច ល ូ Youtube ខ្លួនឯង»។ ចំពោះការបង្ហោះភាពយន្តឯកសារនៅលើ ហ្វស េ ប៊ក ុ ដោ យទូរទ ស្សន៍ខេម រៈនគ រលោក ប៉ាង ណាត មិនមា នការអាក់អ ន់ស្រពន់ចិត្ត ទេ ដោយលោកបាននិយាយថា៖ «នៅក្នុង គេហទំព័រនេះខ្ញម ុំ ិនមានការទោមនស្សទេពី ព្រោះខ្ញុំជឿជាក់ថា រឿងនេះគេទាញយកពី Youtubeមកវិញ»។ លោកបន្តថា ៖ «បន ៉ុ ខ ្តែ មា ្ញុំ នបត ្រ ក ិ ម្មត ង ្រ ថា ់ វាមានរូបសញ្ញា (logo)នៅលើវីដេអូរបស់ ទូរទស្សន៍ ខេមរៈនគរ។ ការដាក់ចូលក្នុង គេទំព័រទូរទស្សន៍ ខេមរៈនគរ មិនមា នបញ្ហា អ្វីនោះទេប៉ុន្តែគេដាក់logo ទូរទស្សន៍ខេម រៈនគរនៅលើវីដេអូនោះទៀតដែលមានន័យ ថា ឃ្លីបវីដេអូនោះជាកម្មសិទ្ធិរបស់គេ មិន មែនជារបស់(ទទក)ទេ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំមានប្រត-ិ កម្មក ន្លែងហ្នឹង»។ ទោះបីជាយ៉ាងណា LIFT មិនអាចទាក់- ទងសុំការបំភ្លឺពីទូរទស្សន៍ ខេមរៈនគរ បាន ឡើយ។ យោងតាមការបង្ហើបប្រាប់ពីលោក ប៉ាង ណាតភាពយន្តឯ កសារនេះប្រហ ល ែ ជា ន ង ឹ ចាក់ប ញ្ចាង ំ ក ង ្នុ ឆ ន ្នាំ េះមុនព ល េ បោ ះឆត ្នោ ឬ ក្រោយបោះឆ្នោត គឺអាស្រ័យទៅលើការឲ្យ យោបល់ពីឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី និងយុទ្ធសាស្ត្រ ក្នុងកា រផ្សព្វផ្សាយ។ គួរបញ្ជាក់ផងដរែ ថា តាមរយៈការបង្ហាញ របស់លោក ប៉ាង ណាតបានឲ្យដឹងថាឃ្លីប ដែលបង្ហោះដោយទូរទស្សន៍ខេមរៈនគរ មិន ដូចទា ង ំ ស ង ្រុ ទៅ ន ង ឹ ឃ ប ្លី ដ ម ើ របស់ទ រូ ទ ស្សន៍ (ទទក)ទេ៕
by Dareth Rosaline
កញ្ញា
អេង ប៊ុនគីម
ខ្សឹបប្រាប់អំពីស្ទីលថតរូប ផ្គាប់ចិត្តអតិថិជន
ចំពោះគំនិតនៃការថតរបស់យើងគ ឺ ផ្ដោតលើទម្រង់ទាន់សម័យនិងស ប្បាយៗ។
ម្រាប់ការផ្ដល់នូវសេវាកម្ម ថតរូបរចនាក្រាហក ិ្វ ព ន្លឺ និង បច្ចក េ វទ ិ យា ្ ពត ័ មា ៌ នវទ ិ យា ្ របស់ IDEA LAOR ជាកម ុ្រ មយ ួ មានសមាជិក បីនាក់ នង ិ ជនា ំ ញជាក់លាក់ផស្ ង េ គ។ ្នា កញ្ញា អេង ប៊ុនគីម អាយុ២២ឆំ្នា ជាអ្នកគប ្រ ់គង ្រ ផក ែ្ន រដ្ឋបាលនង ិ ជាអក ្ន ថតរូប តំណាងឲយ្ កម ុ្រ IDEA LAOR បានបង្ហាញថា សល ី្ទ នកា ៃ រផ្តត ិ យករប ូ ភាពរបស់ពក ួ គេភាគចន ើ្រ ផត ្ដោ លកា ើ រ លេងពណ៌។ កញ្ញាបាននយា ិ យថា៖ «គំនត ិ នកា ៃ រ ថតរបស់យ ង ើ គ ត ឺ វូ្រ ធ ឲ ើ្វ យ្ រប ូ ថតដល ែ មា ន ពណ៌ធម្មជាតិចម្រះុ សម្រាប់ជាចណ ំ ល ូ ចិតអ ្ដ តិថជ ិ នរបស់យង ើ »។ បើយោងទៅតាមកញ្ញា ប៊ន ុ គីម បាន ឲ្យដង ឹ ទៀតថា IDEA LAOR តែងតែនាំ មកនវូ អដ ី្វ ល ែ ឡយ ូ នង ិ បក ្រ បដោយការ ច្នប ៃ ឌ ្រ ត ិ សម្រាបអ ់ តិថជ ិ ន។ កញ្ញាបា ននយា ិ យថា៖ «ចពោ ំ ះគន ំ ត ិ នកា ៃ រថតរប ូ របស់យ ង ើ គឺផ ត ្ដោ ល ទ ើ មង ្រ ់ ទាន់សម័យ និងសប្បាយៗ។ យើងបាន ពយា ្ យាមបគ ើ្រ ន ំ ត ិ ចៃប ្ន ឌ ្រ ត ិ នៅកង ុ្ន ការ រៀបចំឆា កជាមួយនង ឹ ពន្លធ ឺ ម្មជាតិនិងឲយ្ អតិថជ ិ នសៀ្ល កសម្លៀកបពា ំ ក់ដល ែ មល ើ ទៅបក ែ្ល ៗចម្រះុ ពណ៌»។ កញ្ញាបានបន្ថម ែ ថា៖ «យើងម ន ិ ស ឲ ំុ យ្ អតិថជ ិ នធើស ្វ កម្មភាពសម្តង ែ តាមការ ណែនារំ បស់យ ង ើ នោ ះទេ ប ន ុ៉ យ ែ្ត ង ើ សុឲ ំ យ្ ពួកគធ េ តា ើ្វ មចណ ំ ល ូ ចត ិ រ្ដ បស់ខន ួ្ល ចង់។ បន្ទាបម ់ កយង ើ កង ុ្ន នាមជាអក ្ន ថតរូបនង ឹ
ព្យាយាមចាប់យកសកម្មភាពដរ៏ ស់រវើក បែបធម្មជាតិរបស់ពក ួ គ»េ ។ កញ្ញា គម ី បានបង្ហប ើ បប ្រា ថា ់ កម ុ្រ ការងារ IDEA LAOR ព្យាយាមផត ិ្ត យក រូបភាពបប ែ ធម្មតានង ិ មានតែមយ ួ គត់។ កញ្ញាបា នល ក ើ ឡ ង ើ ថា ៖ «បើន យា ិ យអ ព ំ ី វិជជ ្ជា វី ៈនៃការថតរប ូ ចំពោះអក ្ន ថតរប ូ ផ្សង េ ទ ៀតបហ ្រ ល ែ ជា គ ត ិ ថា រូបថតរបស់ យើងគឺសាមញ្ញ និងគ្មានជំនាញពិត ប្រាកដទេ ប៉ន ុ ែយ ្ត ង ើ មន ិ ខល ្វ ច ់ ន ើ្រ នោះ ទេ។ យើងចង់ផិត ្ត យកនូវសកម្មភាព នៅក្នង ុ ព ល េ វលា េ ដ មា ៏ នសុភមង្គលរបស់ អតិថជ ិ ន»។ បើយោងតាមកញ្ញា ប៊ន ុ គីម ដើមប្ ី ទទួលបានរប ូ ថតដល ែ លប ្អ ផ ំ ត ុ មន ុ ពល េ ឈានដល់ដណ ំ រើ ការនកា ៃ រថតរូប ក្រម ុ ទាំងមល ូ តវូ្រ ផល ្ដ ទ ់ ន ំ ក ុ ចត ិ ្ដ និងភាពជឿ ជាក់ដ ល់អ តិថជ ិ នល ខ ើ ន ួ្ល ឯ ង និងអ ក ្ន ថ ត រូបផងដែរ។ កញ្ញាបាននិយាយថា៖ «អតិថជ ិ នខះ្ល មន ិ មានទន ំ ក ុ ចត ិ ្តទៅលើ សម្រស់ រូបរាង និងសកម្មភាពរបស់ខន ួ្ល ឯង ដ ល ែ ម ន ិ អាចបញ្ចញ េ ស កម្មភាពរស់ រវើកបប ែ ធម្មជាតិទ»េ ។ កញ្ញាបានបញ្ជាកអ ់ ព ំ គោ ី លបំណង ដែលបព ំ ញ េ ចត ិ ្ត និងសច េ ក្តត ី វូ្រ ការរបស់ អតិថជ ិ នថា៖ «ជាមួយសល ី្ទ សប្បាយៗ បប ែ កប ំ ង ែ្ល រម ួ ទាង ំ គន ំ ត ិ ចៃប ្ន ឌ ្រ ត ិ និង ភាពរស់រវើកនស ៃ កម្មភាព អតិថជ ិ ននង ឹ ទទួលបាននូវសកម្មភាពដល ែ មន ិ អាច បំភច េ្ល បានតាមរយៈស្ទល ី នៃការថតរប ូ របស់យង ើ »៕
W
hen it comes to photography, making a stylish picture requires more than just cool clothes. Eng Bunkim, a 22-year-old photographer for IDEA LAOR, explained her theory of making people look fashionable in photographs. “The customer will have captured unforgetable moments within our photos,” said Bunkim. Bunkim said her company always delivers something cool and creative for their customers. “Our shooting style is fashion funny. We try to be creative in setting up the scene with natural light while letting the customers do something funny with the fashion style and colour.” She added that it is important to let their clients behave naturally. “We are not asking our customers to act. We always just let them be themselves and do what they want. Then we, as photographers, try our best to capture their natural activities.” Bunkim also said that colour is important to her theory of photography. “Our concept is making colourful photos for our customers,” said Bunkim. “We
ask them about their favourite colour and incorporate it into the photo.” While striving to be unique, Bunkim said she also tries to keep the pictures simple. “Other agencies may think our photos are simple and not really professional, but we don’t care much. What we care about is just making clear that our team can capture and bring out the happiness in our customers.” In order to get the best photos, the whole team needs to make the customers confident and believe in themselves, as well as believe in the cameraman. “Some customers, they are not really confident about their appearance so they will not look natural in the photo. So what we always try to do is bring out their confidence and let them enjoy themselves, as well as express their own thoughts. Then we will able to get the best shots of them in our photos.” For the future, the team plans to expand their business by shooting landscape photos with only sunset and sunrise light. “Nowadays we can sell some of our landscape photos, but we will try to sell more and more.”