ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣
éf¶TI 4 kkáda របាយការណ៍ពស ិ ស េ កាសែត ភ្នព ំ ញ េ ប៉ស ុ ិ៍្ត សរសេរ និងរៀបរៀងដោយ Stuart Alan Becker- មឿន ញាណ
២
ថ្ងទ ៃ ី ៤ កក្កដា
ភ្នំេពញប៉ុស្តិ៍ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៤ ែខកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ www.postkhmer.com
គាំទល ្រ ទ្ធប ិ ជា ្រ ធបិ តយ េ យ្ និងសរេ ភា ី ពរបស់មនុសស្ មក្នា ៗ់ រយៈពល េ ២៣៧ឆ្នាមំ កហយ ើ ដោយលោក William E. Todd ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ៀងរាល់ឆំ្នា នៅថទ រ ៃ្ង ី ៤ កក្កដាសហរដ្ឋ- អាមេរិកអបអរ “ទិវាឯករាជ្យរបស់ខ្លួន” ដែលរំឭកដល់ការអនុម័តសេចក្តីប្រកាសឯករាជ្យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ នៅពល េ បតា ិ សប ្ថា នក ិ របស់បទ ្រ ស េ អា- មេរិកចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីប្រកាសឯករាជ្យ នៅថ្ងៃទី ៤ ខែកក្កដាឆ្នាំ១៧៧៦ លោកបាន ប្រកាសពីទស្សនៈថ្មីសន្លាងមួយ ពោលគឺថា មនុស្សទាំងអស់មាន “សិទ្ធិខ្លះដែលគេមិនអាច កាត់ផ្តាច់ចេញបាន” ដែលរួមមាន “ជីវិតរស់នៅ សរេ ភា ី ព និងការសង ែ្វ រកសភ ុ មង្គល” ហើយរដ្ឋាភិបាលទទួលបាន “អំណាចត្រឹមត្រូវរបស់ខ្លួនពី ការយល់ព្រមរបស់អ្នកដែលខ្លួនគ ្រប់គ្រង”។ តាំងពីដើមរៀងមក គំនិតទាំងអស់នេះគឺជា ផ្នក ែ ស ខា ំ ន់ន គ ៃ ន ំ ត ិ ប ង្កត ើ ស ហរដ្ឋអាម រេ ក ិ ហើយ តាំងព ព ី ល េ នោ ះមក គំនត ិ ទា ង ំ ន េះបា នបផ ំ ស ុ ទ ក ឹ ចិតប ្ត ជា ្រ ជ ននៅជ វុំ ញ ិ ព ភ ិ ពលោកឲ្យទ ទួលស ល ្គា ់ គំនត ិ ពរី ដល ែ សា មញ្ញតែមានឥទ្ធព ិ លខង ំ្លា ។ គំនត ិ ទីម យ ួ គ ថា ឺ មនុសស្ ជា តិទា ង ំ អ ស់គ រួ ទ ទួលបា នកត ិ -ិ្ត យស និងស ទ ិ ស ិ្ធ គ ើ្ម ្នា ដោយមានសរេ ភា ី ពកង ុ្ន កា រគត ិ ឬសម្តង ែ ម តិដោ យគន ្មា កា ររារា ង ំ ។ គំនត ិ ទ ព ី រី គ ថា ឺ រដ្ឋាភបា ិ លតវូ្រ បានបង្កត ើ ឡង ើ ដម ើ ប្ ី និងដោយប-្រ ជាជន តាមរយៈដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ ដែល ក្នុងនោះ ប្រជាជនជាអ្នកជ្រើសរើសមនុស្សដែល គច េ ង់ឲយ្ ធជា ើ្វ តណា ំ ងពក ួ គនៅ េ កង ុ្ន រដ្ឋាភបា ិ ល។ ស្មារតីនេះបានកំណត់លក្ខណៈនៃប្រជាជាតិ របស់យើងអស់រយៈពេលជាង២សតវត្សរ៍មក ហើយ ហើយដោយសារយើងប ្រកាន់តាមគោល- ការណ៍ទាំងនេះយ៉ាងខ្លាំង យើងក៏គាំទ្រខ្លាំងដូច គ្នាន េះផ ងដរែ ច ពោ ំ ះបទ ្រ ស េ នៅ ជ វុំ ញ ិ ព ភ ិ ពលោក ដូចជា ប្រទស េ ក ម្ពជា ុ ដែលច ង់បា នសរេ ភា ី ព និង លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ដូច្នេះ នៅពេលសហរដ្ឋ- អាមេរក ិ អ បអរខប ួ ល ក ើ ទ ី ២៣៧ នៃឯ ករាជ្យរបស់ ខ្លន ួ ក ង ្នុ ឆ ន ្នាំ េះ យើងក អ ៏ បអរផងដរែ ច ពោ ំ ះការរម ួ ចំណែករបស់យើងដ ល់ការជំរុញសិទ្ធិមនុស្សនិង លទ្ធិប្រជាធិបត េយ្យនៅជុំវិញពិភពលោក។ ដូចនៅប្រទេសភាគច្រើនដែរ លទ្ធិប្រជាធិបតេយយ្ របស់ស ហរដ្ឋអា មេរក ិ ម ន ិ ម ន ែ ប ង្កត ើ បា នតែ ក្នុងរយៈពេលខ្លីនោះទេ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ វានៅត ជា ែ ដ ណ ំ រើ កា រមយ ួ ហើយយ ង ើ ត វ្រូ ត មា ែ ន ការបង ្រុ ប យ ្រ ត ័ ជា ្ន ន ច ិ ក ្ច ង ្នុ កា រការពារសទ ិ ដ ្ធិ ែលធ ្វើ ឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់យើងមានទៅបាន។ ដូចដែលប្រវត្តិសាស្រ្តសហរដ្ឋអាមេរិកបាន បង្ហាញឲ្យឃើញស្រាប់ហើយ ការធានាឲ្យមាន លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សមិនមែនជា ការស្រួលទេ ហើយទាមទារឲ្យមានការប្តេជ្ញាចិត្ត និងកា រខត ិ ខ ច ំ ន ្រើ ទាំងព ស ី ណា ំ ក់អ ក ្ន ដ ក ឹ នា ំ ទាំង ពីសំណាក់ប្រជាជនរបស់យើង។ រឿងរបស់ស ហរដ្ឋអា ម រេ ក ិ គ ជា ឺ រ ឿងរបស់ប ជា ្រ - ជាតិមួយដែលម្តងហើយម្តងទៀត បានប្រឈម ដោះស្រាយនឹងកា រគ្មានការអត់ឱន និងភា ពគ្មាន សមភាព។ យើងបានធ្វើសង្គ្រាមដ៏កាចសាហាវ ទាក់ទងនឹងទាសភាព។ ប្រជាជនពីឆ្នេរសមុទ្រ ម្ខាងទៅ ឆ រ្នេ ស មុទម ្រ ង ្ខា ទ ៀតបានចល ូ រម ួ ក ង ្នុ យ ទ ុ -្ធ
ជា
នាការទទួលសល ្គា ស ់ ទ ិ រិ្ធ បស់សី្ត្រ ក្រម ុ ជនជាតិដម ើ ក្រម ុ ជា តិសា សន៍ភា គតច ិ ក្រម ុ ប រុ ស និងនា រីដ ល ែ សឡា ្រ ញ់មនុសស្ ភទ េ ដច ូ គ្នា កមា ុ រ ជនពកា ិ រ ជនចំណូលស្រុក កម្មករ និងអ ្នកដទៃជាច្រើនទៀត។ សហរដ្ឋអា មេរក ិ ក៏ដ ច ូ ជា គ ប ្រ ប ់ ទ ្រ ស េ ប កា ្រ ន់ល ទ្ធិ ប្រជាធិបតេយ្យដទៃទៀតដែរ បន្តធ្វើការជានិច្ច ដើម្បីកែលម្អប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន ដើម្បីធ្វើ ឲ្យវាមានលក្ខណសេរី យុត្តិធម៌ តម្លាភាព និងកា រ ចូលរួមកាន់តែច្រើន។ ដោយសារយង ើ ដ ង ឹ តា មរយៈបទពសោ ិ ធថា វា មានការពិបាកខ្លាំងក្នុងការធ្វើឲ្យមានការចម្រើន ឡើងជាប់ជាបន្ត យើងជឿថា អ្នកដែលគាំទ្រការ ពង្រក ី ស ទ ិ ម ្ធិ នុសស្ ឲ យ្ ទ លា ូ យ ហើយព ង្រង ឹ ដ ណ ំ រើ ការប្រជាធិបតេយ្យគឺជាការត្រឹមត្រូវសម្រាប់ពេល កន្លងម កក៏ដ ច ូ ជា នៅ ព ល េ ប ច្ចប ុ ប្ ន្នន ប ៃ វ្រ ត សា ្តិ ស្រ្ត ហើយប្រវត្តិសាស្រ្តផ្តល់កិត្តិយសដល់ពួកគេ។ មានឃ្លាមួយដែលប្រជាជនអាមេរិកលើកឡើង នៅពេលគេដាស់តឿនឲ្យអ្នកដទៃគាំទ្រសិទ្ធិ មនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ឃ្លានេះមាន ន័យថា “ចូរឈរនៅខាងត្រូវនៃប្រវត្តសា ិ ស្រ្ត”។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ការជំរុញលទ្ធិប្រជាធិប- តយ េ យ្ និងសទ ិ ម ិ្ធ នុសស្ គជា ឺ រឿងសខា ំ ន់នៅកង ុ្ន ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរបស់យើង ហើយមានព្រឹត្តិ- ការណ៍ច្រើនបានកើតឡើងក្នុងឆ្នាំកន្លងទៅ ទាក់ ទងនង ឹ កា រខត ិ ខ ន ំ េះ។ ព្រត ឹ កា ្តិ រណ៍ស ខា ំ ន់ជា ងគេ គឺទ ស្សនកច ិ ជា ្ច ប វ្រ ត្តសា ិ ស្ររ្ត បស់លោ កបធា ្រ នា - ធិបតី Obama ដែលនៅក្នុងអំឡុងទស្សនកិច្ច នោះ លោកប្រធានាធិបតី និងលោកនាយករដ្ឋ មន្រ្តី ហ៊ុន សែនបានពិភាក្សាគ្នាច្រើនស្តីពីសេចក្តី ត្រូវការឲ្យប្រទេសកម្ពុជាបន្តរីកចម្រើនឡើង ក្នុង ផ្នក ែ ស ទ ិ ម ្ធិ នុសស្ និងល ទ្ធប ិ ជា ្រ ធ ប ិ ត យ េ យ្ ។ ក្រៅព ី នេះ នៅមានទស្សនកិច្ចថ្នាក់ខ្ពស់ដទៃជាច្រើន ទៀតរបស់មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ដែល រួមមានលោកស្រីរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស Hillary Clinton លោករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារប្រទេស Leon Panetta និងលោកតណា ំ ងពាណិជក ្ជ ម្មព-ិ សស េ ស ហរដ្ឋអា ម រេ ក ិ Ron Kirk ។ ទសស្ នកច ិ ទា ្ច ង ំ អស់នេះបានបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់សហរដ្ឋ អាមេរិកចំពោះជោគជ័យនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ឧទាហរណ៍មួយទៀតនៃការប្តេជ្ញាចិត្តដោយ គ្មានងា កររេ បស់យ ង ើ ចំពោះសខ ុ មា ុ លភាពរបស់ ប្រជាជនកម្ពុជាគឺជំនួយដែលមានតម្លៃជាង ១ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដែលយើងបានផ្តល់ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងរយៈ ពេល ២ ទសវត្សរក ៍ ន្លងម កនេះ។ សហរដ្ឋអា ម រេ ក ិ កំពុងធ្វើការស្របគ្នាជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នង ុ ក ម្មវធ ិ ផ ី ក ្នែ ស ខ ុ ភា ព អប់រំ សន្តស ិ ខ ុ ស ប្ ៀង និង បរិសន ្ថា ដែលកព ំ ង ុ កល ែ ម្អជវី ត ិ រស់នៅរបស់បជា ្រ - ជនកម្ពុជា។ ទំនាក់ទំនងរវាងយោធា និងយោ ធា របស់យើងមានបំណងជួយកងទ័ពកម្ពុជាក្នុងការ ខិតខំបង្កើនជំនាញអាជីពរបស់គេ ប្រឆាំងការ គំរាមកំហែងឆ្លងកាត់ព្រំដែន ហើយផ្តល់ជំនួយ មនុស្សធម៌ និងជ ំនួយសង្គ្រោះមហន្តរាយ ហើយ និងគាំទ្រ ប្រតិបត្តិការថែរក្សាសន្តិភាពអន្តរជាតិ។
លោក William E. Todd ឯកអគ្គរដ្ឋទត ូ សហរដ្ឋអាមេរក ិ ប្រចាព ំ ះ្រ រាជាណាចក្រកម្ពជា ុ ។ លើសពីនេះទៀត ក្រុមបុគ្គលិកស្ថានទូតរបស់ខ្ញុំ និងខ្ញុំមានការប្តេជ្ញាចិត្តជាថ្មីក្នុងការជំរុញការអភិ- វឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈការ ចូលរួម ដែលរួមមាន ការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញ ការងារ និងការរៀនហាត់ការ (Internship) សម្រាប់យុវជន ហើយជំរុញការវិនិយោគរបស់ សហរដ្ឋអាមេរិកនៅកម្ពុជា។ នៅខែនេះ ខ្ញុំនឹងដ ឹក នាំគ ណៈបត ្រ ភ ិ ពា ូ ណិជក ្ជ រកម្ពជា ុ ដ ធ ៏ ម ំ យ ួ ទៅ កា ន់ រដ្ឋ California និង Washington, D.C. ដើម្បី លើកទ ក ឹ ច ត ិ ឲ ្ត ្យមា នកណ ំ ន ើ ន ទ ៃ ំនាក់ទ ន ំ ងសេដ-្ឋ កិចរ្ចវាងប្រទេសយើងទា ំងពីរ។ ក្រៅពីការខិតខំរបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអា- មេរិក ខ្ញុំមានមោទនភាពចំពោះកម្មវិធីជាច្រើន ដែលឧបត្ថមដោ ្ភ យពលរដ្ឋ ក្រុមហ៊ុន និងអ ង្គការ អាមរេ ក ិ ដ ល ែ ក ព ំ ង ុ ត ផ ែ ល ្ត ផ ់ លវជ ិ មា ្ជ នយង ៉ា ច ន ្រើ ដល់ជីវិតរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ ជារៀង រាល់ឆ ្នាំ ប្រជា ជ នអាម េរក ិ ផ ល ្ត ជ ់ ន ំ យ ួ ស ប្បរុ សរាប់ លានដុល្លារអាមេរិកដើម្បីជួយប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យ មានសុខភាពល្អប្រសើរឡើងទទួលបានការអប់រំ ច្រើន និងធ្វើការបានច្រើន។ ជនជាតិអាមេរិកជា ច្រើនថែមទាំងបានធ្វើដំណើរមកប្រទេសកម្ពុជា ដោយផ្ទាល់ ដើម្បីរួមចំណែកពេលវេលា និងទេព- កោសល្យដល់ការអភិវឌ្ឍនៅប្រទេសកម្ពុជា។ មនុស្សដែលមានការប្តេជ្ញាចិត្តទាំងនោះ ដែល កំពុងធ្វើឲ្យកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសមានសន្តិសុខ វិបុលភាព និងសន្តិភាពកាន់តែច្រើន គឺជាឯកអគ្គ រដ្ឋទ ត ូ ស ច ុ ន ្ឆ ្ទៈព ស ី ហរដ្ឋអា ម រេ ក ិ ។ ខ្ញស ុំ ម ូ អ រគណ ុ ជនជាតិអា ម រេ ក ិ ទា ង ំ អ ស់ដ ល ែ ក ព ំ ង ុ ធ កា ្វើ រហយ ើ ជួយដោយចិត្តសប្បុរសដល់ប្រជាជនកម្ពុជា ចំពោះការប្តេជច ្ញា ត ិ ្ត និងត នា ួ ទ ដ ី ស ៏ ខា ំ ន់របស់គ ក េ ង ្នុ ការរក្សាចំណងមិត្តភាពរឹងមាំរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក មានមោទនភាពចំពោះភាពជាដៃគូរបស់ខ្លួនជា មួយវិស័យឯកជនអាមេរិក ក្នុងការធ្វើឲយ្ ជីវិតរស់ នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាមានភាពប្រសើរឡើង។ ប្រទស េ ក ម្ពជា ុ មា នភាពជឿនលឿនចន ្រើ ផ ្នែក សដ េ ក ្ឋ ច ិ ្ច និងន យោបាយនៅកង ុ្ន រយៈពល េ ២ ទសវតស្ រ៍ម កនេះ ហើយន េះគ ជា ឺ អ ដ ្វី ល ែ ប ជា ្រ ជ នកម្ពជា ុ គួរត មា ែ នមោទនភាពទៅល ។ ើ តែដ ច ូ គ ប ្រ ប ់ ទ ្រ ស េ ទាំងអស់ដែរ នៅមានការងារច្រើនទៀតដែលត្រូវ ធ្វើ។ ផ្នែកសំខាន់មួយនៃការខិតខំរបស់យើងក្នុង ការជយ ួ ប ទ ្រ ស េ ក ម្ពជា ុ ឲ យ្ ស ម្រេចបា នសក្តាន ព ុ ល ពេញលេញរបស់ខ្លួនគឺធ្វើឲ្យមានការពិភាក្សាគ្នា និងច ល ូ រម ួ ជា ម យ ួ ស ង្គមស វ៊ី ល ិ យុវជន សហគមន៍ ពាណិជ្ជករ និងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅក្នុងការ បង ឹ្រ ប ង ្រែ រម ួ ម យ ួ ដ ម ើ ប្ ជ ី យ ួ ប ទ ្រ ស េ ក ម្ពជា ុ ឲ យ្ ប ន្តមា ន វិបុលភាព។ តាមរយៈ Blog និងខ្ទង់សា រព័ត៌-
មានប្រចាំសប្តាហ៍របស់ខ្ញុំ ខ្ញុំរីករាយនឹងពិភាក្សា លើបញ្ហា និងសំណួរនានារបស់ប្រជាជនកម្ពុជា សាមញ្ញ។ ក្រុមប្រឹក្សាយុវជនរបស់ខ្ញុំបានផ្តល់ឲយ្ ខ្ញុំ និងក ម ្រុ ប គ ុ ល ្គ ក ិ ន ស ៃ ន ្ថា ទ ត ូ របស់ខ ន ្ញុំ វូ កា រយល់ ដឹងច្បាស់ពីអ្វីដែលយុវជនកម្ពុជាកំពុងគិតទាក់- ទងនឹងទិសទៅអនាគតសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ យើងថែមទាំងបន្តមានការពិភាក្សាប្រកបដោយ ការស្ថាបនា ជាមួយសមាជិកសំខាន់ៗនៃសង្គម ស៊ីវិលនៅកម្ពុជា តាមរយៈក្រុមប្រឹក្សាផ្តល់យោ- បល់នៃអង្គការមិនម ែនរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្ញុំ។ យើង ឆ្លៀតឱកាសនេះដ ម ើ ប្ ស ី ប ្តា ប ់ ជា ្រ ជ នកម្ពជា ុ ឲ យ្ បា ន ច្បាស់ ហើយខ្ញុំទទួលបានការលើកទ ឹកចិត្តដោយ ការសង្ឃឹម និងការរំពឹងយ៉ាងខ្ពស់ ដែលខ្ញុំឃើញ និងឮ រាល់ថ្ងៃ។ ក្នុងពេលដែលប្រជាជនកម្ពុជាទៅបោះឆ្នោត នៅចុងខែកក្កដានេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមាន ឱកាសបង្ហាញទៅ ព ភ ិ ពលោកនវូ កា របេជ ្ត ច ្ញា ត ិ រ្ត បស់ ខ្លន ួ ច ពោ ំ ះដណ ំ រើ កា របជា ្រ ធ ប ិ ត យ េ យ្ ដោយបង្កត ើ ឲយ្ មានលក្ខណសភា ើ្ម ពសមប ្រា ប ់ ក េ ជ ្ខ នទាង ំ អស់ ធានាឲយ្ មា នបរិយាកា សបោះឆត ្នោ ដ ល ែ មា នសន្ត-ិ ភាព និងសវុ ត្ថភា ិ ព បង្កលទ្ធភាពឲយ្ បានចន ើ្រ បផ ំ ត ុ សមប ្រា ឲ ់ យ្ អ ក ្ន មា នសទ ិ បោ ិ្ធ ះឆត ្នោ គ ប ្រ រ់ ប ូ អា ចបោះ- ឆ្នោតបាន។ ពិតហ ើយ គ្មានលទ្ធិប្រជាធិបត េយ្យ- ណាលឥ ្អ តខ្ចោះទ េ តកា ែ រធឲ ្វើ យ្ មា នបជា ្រ ជ នចន ្រើ ចូលរម ួ កង ុ្ន ដណ ំ រើ ការបោះឆត ្នោ តាមរយៈយទ ុ នា ្ធ ការ ការសរួ ស ណ ំ រួ ទៅ ប ក េ ជ ្ខ ន ហើយទៅ បោ ះឆត ្នោ នៅទប ី ផ ំ ត ុ គឺជាវធ ិ ល ី ប ្អ ផ ំ ត ុ សមប ្រា ព ់ ងង ឹ្រ លទ្ធប ិ -្រ ជាធប ិ ត យ េ យ្ ។ ដូចះេ្ន ខ្ញស ំុ ម ូ ល ក ើ ទ ក ឹ ច ត ិ ដ ្ត ល់ប ជា ្រ - ជនកម្ពុជាទាំងអស់ឲ្យចេញទៅបោះឆ្នោតឲ្យបាន គ្រប់គ្នា។ ខ្ញុំមានជំនឿយ៉ាងជ្រាលជ្រៅថា ការបន្តរីក ចមន ើ្រ ឡង ើ របស់បទ ្រ ស េ កម្ពជា ុ ទៅជាបទ ្រ ស េ ប-្រ កាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយ ដែលគោរពសិទ្ធិ មនុស្ស និងនីតិរដ្ឋ នឹងនាំឲ្យមានវិបុលភាព និង សន្តស ិ ខ ុ ច ន ្រើ ។ ស ហរដ្ឋអា ម េរក ិ មា នបណ ំ ងឈរ ជាមយ ួ ប ្រជាជ នកម្ពជា ុ ហើយគា ទ ំ ្រការបង ៉ ប ្រាថ្នា របស់គ េ ដល ែ ច ង់បា នកប ្រ ខ ណ ័ ល ្ឌ ទ្ធប ិ ជា ្រ ធ ប ិ ត យ េ យ្ រឹងមាម ំ យ ួ ដល ែ ផល ្ត កា ់ រការពារសម្រាបស ់ រេ ភា ី ព របស់មនុសស្ មក ្នា ៗ ់ ឱកាសសដ េ ក ្ឋ ច ិ ្ច និងភាពថថ ៃ្ល រូ្ន របស់ម នុសស្ គ ប ្រ រ់ ប ូ ។ ដោយសារបទ ្រ ស េ យ ង ើ ទា ង ំ ពីរមានចណ ំ ងមត ិ ភា ្ត ពយរូ អង្វង ែ មក ហើយមានប-ំ ណងធឲ ើ្វ យ្ ទនា ំ ក់ទន ំ ងទភា េ្វ គីរបស់យង ើ កាន់តែ មានបស ្រ ទ ិ ភា ្ធ ពចន ្រើ ថ ម ែ ទ ៀតនោះ ខ្ញរុំ ក ី រា យនង ឹ ធ្វកា ើ រជត ិ ស ទ ្និ ជា ្ធ ម យ ួ ប ទ ្រ ស េ ក ម្ពជា ុ ទាំងជា ម យ ួ រដ្ឋាភិបាល ទាំងជាមួយប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បី សំរេចគោលដៅរួម។ សេរីភាព និងល ទ្ធិប្រជាធិប តេយ្យមិនទាមទារអ្វីតិចជា ងនេះឡើយ៕
ថ្ងទ ៃ ី ៤ កក្កដា
ភ្នំេពញប៉ុស្តិ៍ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៤ ែខកក្កដាឆ្នាំ២០១៣ www.postkhmer.com
៣
ក្រមុ បកឹ្រ សា្ ពាណិជក្ជ ម្មអាមរេ កិ -កម្ពជា ុ កយ ្លា ជាសភាពាណិជក្ជ ម្ម អាមរេ កិ ដើរតួដស ៏ ខា ំ ន់នៅកងុ្ន បទ ្រ ស េ កម្ពជា ុ (Amcham) យោងតាមប្រធាន Amcham លោក Bretton Sciaroni បានឲ្យដឹងថា អ្វីដែល ធ្លាប់ត្រូវបានហៅថា ក្រុមប្រឹក្សា ពាណិជក ្ជ ម្មអា មេរក ិ -កម្ពជា ុ បាន ផ្លាសប ់ រ្តូ ឈ ្មោះជា ស ភាពាណិជ-្ជ កម្មអាមេរិកនៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជាជាផ្លូវការហើយ។ លោក Sciaroni បានរៀប រាប់ថា៖ «កន្លងមកក្រសួងពាណិជក ្ជ ម្មមា នគោលនយោបាយ មួយមន ិ អនុញត ្ញា ឲយ្ សមាគម ពាណិជ្ជកម្មឯករាជ្យប្រើពាក្យថា «សភាពាណិជក ្ជ ម្ម» ទ ។ េ ប៉ន ុ ថ ែ្ត ៗ ី្ម នេះគោលនយោបាយនោះត្រូវ បានផ្លាស់ប្តូរដោយអនុញ្ញាតឲ្យ សមាគមពាណិជ្ជកម្មនានាប្រើ ពាក្យសភាពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុង នាមនៃស្ថាប័នហ ើយ»។ លោក Sciaroni ដែលមាន តួនាទីជាដៃគូគ្រប់គ្រងនៃ Sciaroni និងAssociates ហើយ មានតនា ួ ទីជា ប ធា ្រ នរបស់Amchamរយៈពល េ ជា ច ន ្រើ ឆ ម ្នាំ ក ហើយនោះ គឺជាមនុស្សម្នាក់នៃ ស្ថាបនិករបស់ស្ថាប័ននេះ។ លោកបានលើកឡើងថា៖ «នៅព ល េ យ ង ើ ចា ប់ផ ម ្តើ វា ឡ ង ើ ខ្ញបា ុំ នរ ៀបចកា ំ រិយាល័យ ហើយ ខ្ញុំខ្លួនឯងជាអ្នកសរសេរការប្រកាសដើម្បីដាក់តាមប៉ាតង់ពន្ធ- ដារ។ ឥឡូវនះេ វាបានរក ី ធធា ំ ត់ ក្លាយជាសមាគមមយ ួ នស ៃ មាគមពាណិជក ្ជ ម្មដស ៏ ខា ំ ន់នៅកង ុ្ន ប្រទស េ កម្ពុជា»។
នៅក្នុងបទសម្ភាសមួយ កាលពីខែមុន លោក Sciaroni បាននយា ិ យថា លក្ខណពស ិ ស េ របស់Amcham ដល ែ ផ ល ្ត ល ់ ទ្ធភាពឲ្យជាស្ថាប័នអាចធ្វើអ្វីបាន ដែលសភាពាណិជ្ជកម្មដទៃមិន អាចធ្វើបានក្នុងនោះរៀបចំធ្វើ បេសកកម្មពាណិជ្ជកម្មពីក្រៅ ចូលក្នុង គឺពីកន្លែងផ្សេងដូចជា ពីប ទ ្រ ស េ ស ង ិ ប ្ហ រុ ី ទីក ង ្រុ បា ងកក និងទ ីក្រុងហូជីមិញជាដើម។ លោក Sciaroni បញ្ជាក់ ទៀតថា៖ «លើសពីនេះយើងក៏ រួមវិភាគទានធ្វើបេសកកម្មពាណិជ្ជកម្មពីក្នុងចេញក្រៅផងដែរ ដែលជាទូទៅជាមួយលោកឯក អគ្គរដ្ឋទូតស ហរដ្ឋអាមេរិក»។ លោកប្រាប់ថា៖ «ថ្មីៗនេះ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត William Todd បានធ្វើដំណើរទៅទីក្រុង បាងកក និងស ង ិ ប ្ហ រុ ី ហើយយ ង ើ បានដើរតួនាទីគាំទ្រដ៏សំខាន់ ដើម្បីទាក់ទាញពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកចូលមកប្រទេសកម្ពុជា»។ លោកប្រធានរូបនេះបាននិយាយថា លក្ខណពិសេសខុស ពីគេមួយនៃលក្ខណពិសេសជា ច្រន ើ រវាងAmcham និងស ភាពាណិជ្ជដទៃគឺការយកចិត្តទុក ដាក់ជាពិសេសចំពោះទង្វអ ើ ព ំ ើ ពុករលួយបរទេស(FCPA) ដែល Amcham ជាអ្នករៀបចំ សន្និសីទនេះឡើង។ លោកបានលើកឡើងទៀត ថា៖ «យើងបានរីកធំរបៀបនេះ
គឺអាចរាប់បញ្ចូលទាំងច្បាប់ប្រឆាំង អ ព ំ ព ើ ក ុ រលួយអ ស ូ ល ្ត្រា ី និង ច្បាប់ប្រឆាំងការសូកប៉ាន់របស់ អង់គ្លេស ព្រមទាំងច្បាប់ប្រឆាំង អំពើពុករលួយកម្ពុជា។ យើង មានផែនការផ្សេងទៀតដូចជា កិច្ចប្រជុំសម្រាប់តាមដានការ ធ្លាក់ចុះបញ្ហាទាំងនេះ»។ បនម ្ថែ ល ត ើ ណ ំ ង ែ ជា ប ធា ្រ ន Amcham លោក Sciaroni បំពេញតួនាទីជាអនុប្រធានរបស់ អាស៊ាននៃក្រុមប្រឹក្សាអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនៃសភាពាណិជ្ជកម្មអាមរេ ក ិ (APCAC) និងសភាពា ណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា (IBC)។ លោក Sciaroni បាន ចូលរម ួ ក ង ុ ្ន ស ន្នស ិ ទ ី APCAC ថ្នាក់ តំ- បន់ជាបចា ្រ ំ និងផស្ ព្វផសា ្ យ «គន្លះឹ បិទបើកប្រតិបត្តិការ ឬ “Operation Doorknob” ដែលជាកិច្ចខិតខំបង ឹ ្រ បង ្រែ បញ្ចះុ បញ្ចល ូ មយ ួ ដល ែ មានគោលដៅ បង្កើតលក្ខ- ខណ្ឌពាណិជក ្ជ ម្មឲយ្ កាន់តប ែ -្រ សើរឡង ើ ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងបានបញ្ចុះបញ្ចូលបញ្ហា ពាណិជ្ជកម្ម ពន្ធអាករ ទិដ្ឋាការ និងធ ជា ្វើ ម ស ្ចា ផ ់ ្ទះន អ ៃ ដ ្វី ល ែ ប ៉ះ- ពាល់ដល់សមត្ថភាពដម ើ ប្ ីធើ្វ ពាណិជ្ជកម្មរបស់យើង។ យើង បញ្ចុះបញ្ចូលសាខាប្រតិបត្តិការ នៃរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកព្រមទាំង ព្រឹទ្ធសភាអាម េរិក»។ លើសពីនេះទៀតលោក Sciaroni ក៏មា នតនា ួ ទីជា ស ហ
លោក Bretton Sciaroni (រូបឆ្វង េ ) ប្រធាន Amcham ថតរូបជាឯកអគ្គរដ្ឋទត ូ អាមេរក ិ ប្រចាក ំ ម្ពជា ុ ។
ប្រធាននៃក្រុមការងារស្តីពីច្បាប់ ពន្ធ និងរដ្ឋាភបា ិ លដ ល ែ ជា ផ ក ្នែ ផ្សេងនៃវេទិកាវិស័យឯកជនជា ដៃគ ជា ូ ម យ ួ រា ជរដ្ឋាភបា ិ លដែល សហការជាម យ ួ លោ កឧបនាយក រដ្ឋម ន្តី្រ គាត ឈន់ រដ្ឋម ន្តក ី្រ ស ្រ ង ួ សេដក ្ឋ ច ិ ្ច និងហិរញ្ញាវត្ថក ុ ម្ពជា ុ ។ លោក Sciaroni និយាយ ថា ទោះជាមា នកិចព ្ច ម ្រ ព ្រៀងនៃ ការសន្ទនាដ អ ៏ ស្ចារយ្ ម យ ួ អ ព ំ កា ី រ វិនយោ ិ គនៅបទ ្រ ស េ មយ ី ន ៉ា ម ់ -៉ា ប្រទេសកម្ពុជាមានបរិយាកាស ពាណិជ្ជកម្មទាក់ទាញណាស់ ឥឡូវនេះ។ លោកលើកឡើងថា៖ «មក ទីនេះខ្ញុំអាចប្រាប់អ្នកបានថា ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាមិនទាន់រួច រាល់សម្រាប់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ទេ ប៉ុន្តែអ្នកអាចធ្វើពាណិជ្ជកម្ម បានសព្វថ្ងៃនេះនៅប្រទេស កម្ពុជា។ យើងកំពុងទទួលបាន
ច្បាប់ទាំងអស់នៅទីនេះដោយ មានស្តង់ដារអន្តរជាតិ អត្រាកំណើនស ដ េ ក ្ឋ ច ិ ខ ្ច ស ្ព ់ និងស រ្ថិ ភាព នយោបាយ។ គ្របផ ់ ក ្នែ ទា ង ំ អ ស់ សម្រាប់អាជីវកម្មដ៏ជោគជ័យ នៅទីនេះ ដូច្នេះក្រុមហ៊ុនអាមេរិកកំពុងត ែចូលមកទីនេះ»។ លោកទទួលស្គាល់ថា អំពើ ពុករលួយ និងតលា ុ ការគ្មានប-្រ សិទ្ធភាពនៅតែចោទជាបញ្ហា។ លោកនិយាយថា៖ «នៅមាន បញ្ហាមួយនៃអំពើពុករលួយប្រព័ន្ធ តុលាការមន ិ ទា ន់មា នបស ្រ ទ ិ -្ធ ភាព ប៉ន ុ ទោ ែ ្ត ះជាយង ៉ា ណាក៏ដោយ កប ៏ ញ្ហាទាង ំ នះេ កព ំ ង ុ តវូ ្រ បានដោះស្រាយដោ យរាជរដ្ឋាភ-ិ បាល ដល ែ បានបង្កត ើ អង្គភាព ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។ សមប ្រា គ ់ ប ្រ ដ ់ ណោ ំ ះសយ ា្រ នៃជ មះ្លោ វញ ិ យើង ក ព ំ ង ុ ប ង្កត ើ ឲ យ្ មានម ជ្ឈម ណ ល ្ឌ អាជ្ញាកណ្តាល
ជាតិ ដូចះេ្ន ជមះ្លោ អាចត្រូវបាន ដោះស្រាយកាន់តែមានប្រសិទ្ធ ភាព»។ សភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបាន បង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ ហើយឥឡូវនេះមានសមាជិក ៨៥ក្នុងនោះមានទាំងក្រុមហ៊ុន ពហុជាតិមួយចំនួនផងដែរ។ Amcham បានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍និងក ម្មវធ ិ ប ី ចា ្រ ខ ំ ដ ែ ច ូ ជា កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទទួលខុស ត្រូវលើបញ្ហាសង្គមរួមគ្នាដោយ សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាលលោក Daniel Mitchell។ លោកអគ្គនាយកប្រតិបត្តិ Jim Swander បានបន្ថែមថា គណៈកម្មាធិការ Amcham ផ្សេងៗរួមមានគណៈកម្មាធិការ រៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ និងកម្មវិធី ព្រមទាំងសមាជិកភាព៕ CC
៤
ថ្ងទ ៃ ី ៤ កក្កដា
ភ្នំេពញប៉ុស្តិ៍ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៤ ែខកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ www.postkhmer.com
សាលារៀនចរី ភាពធឲ ើ្វ យ្ មានការផស ្លា ប ់ រូ្ត កង ុ្ន ខត េ ក ្ត ព ំ ង់សឺ្ព ការដំឡង ើ បក ្រា ខ ់ គ ែ ប ូ្រ ង្រៀនចាត់ទក ុ ជារឿងសខា ំ ន់ Stuart Alan Becker
ស្តី្រ
ជនជាតិអាមេរិក ម្នាក់ ដែលខិតខ ំធ្វើ ការដម ើ ប្ ប ី ង្កន ើ បក ្រា ់ បៀវត្សរ៍គ្រូបង្រៀន និងដើម្បី ពង្រឹង គ ណ ុ ភាពអប់រនៅ ំ កម្ពជា ុ គឺលោក សី្រ Kari Grady Grossman នៃ អង្គការ Sustainable Schools International នៃ Ft. Collins នៃរដ្ឋ Colorado សហរដ្ឋអាមេរិក។ ចំណាប់អារម្មណ៍របស់លោក ស្រចា ី ប់ផ ម ្តើ មា នមកលប ើ ទ ្រ ស េ កម្ពជា ុ នៅ ព ល េ លោ កសបា ្រី នសំុ្ម កូនបស ុ្រ មក ្នា ព ់ ប ី ទ ្រ ស េ កម្ពជា ុ ដែលឥ ឡូវន េះឈ ្មោះថា Grady Grossman ដែលទើបតែបាន រៀបចព ំ ធ ិ ខ ី ប ួ កណ ំ ត ើ ទី១៣ឆ្នាំ កាលពថ ី ច ៃ ្ង ន្ទ នៅ Ft. Collinsរដ្ឋ Colorado។ លោកស្រី Grossman ជា អ្នកន ព ិ ន្ធស ៀវភៅព រី ស ព ្តី ក ី ម្ពជា ុ ដោយសៀវភៅទ ម ី យ ួ មា នចណ ំ ង ជើងថា Bones that Float (ឆ្អង ឹ អណ្តត ែ ) អព ំ ប ី ទពសោ ិ ធ ស្មុំកូនរបស់លោកស្រី និងស ៀវ ភៅមយ ួ ទ ៀតមានចណ ំ ងជង ើ ថា Teacher Absent Often (គ្រូ បងៀ្រ នអវត្តមា នញក ឹ ញា ប់) អំពី បទពសោ ិ ធរបស់លោកសក ី្រ ង ុ្ន វិស័យអប់រំនៅកម្ពុជា។ លោកស្រី Grossman បាន ថ្លែងក្នុងបទសម្ភាស កាលពីថ្ងៃ ចន្ទថា៖ «គ្រូបង្រៀនពុំទទួល បានបក ្រា ខ ់ គ ែ ប ្រ គ ់ ន ្រា ទ ់ េ ហើយ ពួកគេគ្មានលំនៅឋាន គ្មានទឹក ហើយមិនមានលទ្ធភាពធ្វើការ ងាររបស់ខ្លួនឡ ើយ»។ អង្គការនេះឧបត្ថម្ភសាលា រៀនចំនួនបួននៅស្រុកឱរ៉ាល់ ក្នង ុ ខ ត េ ក ្ត ព ំ ង់ស ្ពឺ គ សា ឺ លាបឋម ចំនន ួ ៣ និងវទ ិ យា ្ ល យ ័ ច ន ំ ន ួ ១។ បក ្រា ់សរុបជត ិ ៥០មន ឺ៉ ដល ុ រ្លា អាមេរិក បានបង់ដើម្បីឧបត្ថម្ភ កម្មវិធីនៅសាលាមានចីរភាព ចាប់តាង ំ ពឆ ី ំ្នា ២០០៨ មក គឺច-ំ ណាយជាមធ្យម ៨ម៉ន ឺ ដុល្លារ អាមេរិកក្នុងម ួយឆ្នាំ។ លោកស្រី Grossman បាន ថ្លែងថា៖ «គោលដៅរបស់យើង គឺបង្កត ើ វត្តមា ន និងផស ្លា ប ់ រូ្ត កម្ម- វិធស ី ក ិ សា ្ ជាពស ិ ស េ នៅ អ នុវទ ិ យា ្ -
សិសសា ្ នុសស ិ ស្ នៅសាលាបឋមសិកសា ្ បន្ទាយបណា ្រ ក។ ល័យ ព្រោះមានសិស្សលះបង់ ការសិក្សាច្រើន ដែលយល់ថា សាលារៀនមន ិ ស មនង ឹ ច ណា ំ យ ពេលវេលារបស់ពួកគេ។ ពួកគេ ពុំអាចមើលឃើញអនាគត ឬ លទ្ធផលចុងក្រោយទេ»។ អ ង្គកា រ Sustainable Schools International បានបង្កត ើ អ ង្គ- ការម ក ី ហ ្រូ រិ ញ្ញវត្ថហៅ ុ ថា Community Prosper Bank ដែល
៣ ភាគរយក្នុងម ួយខែ។ លោកស្រី Grossman បាន បន្ថម ែ ថា ៖ «ដ ម ើ ប្ ឲ ី យ្ សា លាតាម ជនបទដណ ំ រើ កា រគ ចា េ បា ំ ច់ត វ្រូ បង្កើតទាំងធនធានមនុសស្ និង ធនធានហិរញ្ញវត្ថុដើម្បីគាំទ្រវា នៅក្នុងសហគមន៍មូលដ្ឋាននីមួយៗ។ នោះជាមល ូ ហ ត េ យ ុ ង ើ បង្កើតក្រុមធនាគារ និងអភិវឌ្ឍ ធនធានមនុស្ស ហៅថា បណ្ឌិត
កម្មវិធីដែលទទួលការបណ្តុះ- បណ្តាលប ន្ថម ែ ដ ម ើ ប្ ឲ ី យ្ ព ក ួ គ ផ េ ស ្លា ់ ប្តូរឥរិយាប ថ និងកា រដឹកនា ំ។ លោកស្រី Grossman បាន បន្តថា៖ «យើងបង់ថ្លៃសាលា និងស ៀវភៅ។ វិធីសាស្រ្តរបស់ យើងគឺ ពួកគេរៀនជនា ំ ញ ហើយ កម្រិតវិញ្ញាបនបត្រគឺផ្តល់លទ្ធ- ភាពឲ្យពួកគេអាចដាក់ពាក្យសុំ កម្មវិធីអាហារូបក រណ៍បា ន»។
«ដើម្បីឲ្យសាលាតាមជនបទដំណើរការ គេចាំបាច់ត្រូវបង្កើត ទាំងធនធានមនុស្ស និងធ នធានហិរញ្ញវត្ថុដើម្បគា ី ំទ្រវានៅ ក្នុងសហគមន៍ម ូលដ្ឋាននីមួយៗ។ នោះជាមូលហេតុយើងបង្កើតក្រុមធ នា គារ និងអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ហៅថា បណ្ឌិតស ភាថ្នាក់ដឹកនាំ»។ សិសស្ និងគ ប ្រូ ង្រៀនអាចស ក ុំ ម្ចី បានពីប្រហែល៥០ដុល្លារអាមេរក ិ រហូតដល់ ១ពាន់ដល ុ រ្លា អាមេរិក។ លោកស្រី Grossman បាន បញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំចាប់ផ្តើមជាអ្នក ធ្វើអំពើល្អ ហើយរកឃើញថា អ្នកត្រូវតែដំណើរការវាដូចជា អាជីវកម្មអ ៊ីចឹង»។ អ ង្គកា រCommunity Prosper Bank ចាប់ផ ម ្តើ ជា មួយន ង ឹ ទុនប ពា ី ន់ដ ល ុ រ្លា អាមេរក ិ ហើយ ឥឡូវនេះ មានទុនរហូតដល់ ១៦០០០ដុល្លារអាមេរិក មាន អតិថជ ិ ន ៦១ នាក់ និងការបក ្រា ់
សភាថ្នាក់ដឹកនា ំ»។ បណ្ឌិតសភាថ្នាក់ដឹកនាំរួម មានអាសយដ្ឋាន នៅសង្កាត់ភ្នំ ពេញថ្មី រាជធានីភ្នំពេញ ដល ែ អ្នកទទួលកម្ចី និងអាហារូបករណ៍អា ចសក ្នា នៅ ់ ខណៈពល េ ពួកគេរៀននៅវិទ្យាល័យ និង សាកលវិទ្យាល័យនៅភ្នំពេញ។ សិស្សវិទ្យាល័យត្រូវបាន បញ្ជូនទៅវិទ្យាល័យហ៊ុន សែន នៅកប្ រែ ផវូ្ល ហាណូយឆ្ពោះទៅអាកាសយានដ្ឋាន ដែលជាទីតាំង នៃបណ្ឌិតសភាថ្នាក់ដឹកនាំ។ សិសស្ ស រុប ១៩ នាក់ ក ង ្មេ ប ស ្រុ និងក ្មេងស្រី ឥឡូវនេះ ស្ថិតក្នុង
បរុ សបចា ្រ ម ំ ល ូ ដន ្ឋា របស់អង្គ- ការ Sustainable Schools International គឺលោក Paul Alan Chuk ជាជនកម្ពជា ុ ដ ែល វិលព ប ី រទស េ និងធ្លាបបា ់ នធជា ្វើ ទាហានលន់ នល់ ម ន ុ ព ល េ ខ រ្មែ ក្រហមកាន់កាប់ប្រទេស។ លោកបានឲ្យដឹងទៀតថា៖ «ខដោ ្ញុំ ះឯកសណ្ឋានហើយច ល ូ បន្លជា ំ មួយនឹងអ ្នកភូម»ិ ។ ប ន្ទាបព ់ បា ី នធអ ្វើ ន្តោប វ ្រ ស េ ន៍ ទៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងបង្កើត គ្រួសារនៅក្បែរ Tampa រដ្ឋ Florida មុនពេលដែលលោក បានវិលត្រឡប់មកចូលរួមក្នុង ការអភិវឌឍ្ ប ទ ្រ ស េ ក ម្ពជា ុ ។ លោ ក បាននៅទីនះេ អស់រយៈពល េ ៤-៥ ឆ្នាំ ហ យ ើ បា នធជា ្វើ នា យក កម្មវិធីនៅបណ្ឌិតសភា ក្នុង សង្កាតភ ់ ព ្នំ ញ េ ថ ្មី ប ន ៉ុ លោ ្តែ កបាន ចំណាយពល េ វ លា េ ច ន ្រើ នៅ ភ ម ូ ិ ក្នុងខ េត្តកំពង់ស ្ពឺ។ លោកស្រី Grossman បាន លើកឡើងថា៖ «គាត់ជាគ្រូ បង្រៀនពីកំណើត»។ លោក Chuk បានថង ែ្ល ថា ប-្រ ជាជនមានការភ្ញាក់ផ្អើល ពេល
លោក Paul Alan Chuk និងអ្នកស្រី Kari Grady Grossman នអ ៃ ង្គការ Sustainable School Interanational។ លោកចុះទៅ និងសម្អាតសំរាម ភក់ដោយផ្ទាល់ពីជុំវិញសាលា រៀន។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក លោកបានមល ើ ឃ ញ ើ ប ជា ្រ ជ ន ផ្លាស់ប្តូរនូវឥរិយាប ថ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «អ្នក ស្រុក ដែលមិនរវល់គ្រប់ពេល វេលានោ ះដ ល ែ អា ចចល ូ រម ួ និង ធ្វើការងារ ប្រសិនបើអ្នកចង់ឲ្យ អ្វីមួយមានចីរភាព អ្នកត្រូវតែ មានប្រជាជនចូលរួមទើបអាច ធ្វើវាបាន»។ លោកស្រី Grossman និង លោក Chuk មានមោទនភាព ចំពោះអនុវិទ្យាល័យដែលពួក គេឧ បត្ថម្ភ ក ង ុ្ន ខ ត េ ក ្ត ព ំ ង់ស ឺ្ព ស ស ិ ស្ ៩០ភាគរយ បានបញ្ចប់ការ សិក្សាថ្នាក់ទី៩ដែលជាតួលេខ ខ្ពសជា ់ ង៩ដង លស ើ ពីតល ួ ខ េ មធយ្ មថ្នាក់ជាតិ។ លោ ក Chuk បានបញ្ជាកថា ់ ៖ «យើងរីករាយចំពោះកម្មវិធីកម្ចី ខ្នាតតូច។ ក្តីស្រមៃរបស់ខ្ញុំគឺរក ប្រាក់បានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបង់ ប្រាក់ជូនគ្រូបង្រៀននៅជនបទ ដែលរកប្រាក់បាន៧០ដុល្លារ អាមេរិកក ្នុងមួយខែ ហើយយើង បង់ប ន្ថែម ៥០ដុល្លារទៀត។ គ្រូ បង្រៀនពត ិ ជាសប្បាយចត ិ ្ត ជា មួយន ង ឹ ប ក ្រា ់ ២០០ដុលរ្លា អា មេរិកទៅ៣០០ដុលរ្លា អាមេរក ិ »។ លោកស្រី Grossman បាន បន្ថម ែ ថា ភាពរក ី រាយបផ ំ ត ុ នកា ៃ រងារ គឺការមើលឃើញការផ្លាស់ ប្តរូ ព ស ី ស ិ ស្ ដ ល ែ ភ យ ័ ខ ច ្លា ទៅ ជា សិស្សដែលមានទំនុកច ិត។ ្ត លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «នៅ ពេលក ង ្មេ ម កជ ប ួ យ ង ើ ដ ប ំ ង ូ ពួក
គេមានការភ័យខ្លាច ប្រៀបដូច សត្វក្តា ន់នៅ ច ពោ ំ ះមខ ុ ភ ង ើ ្ល ហើយ ពួកគេមិនគិត មិនសម្តែងចេញ និងតភ ប ្ជា គ ់ ន ំ ត ិ អទា ី ្វ ង ំ អស់។ ឥឡូវ នេះ ព ក ួ គេបា នវល ិ ត ឡ ្រ ប់ទៅ ភ ម ូ ិ វិញ ហើយរៀបចំសិក្ខាសាលា ផ្ទាលខ ់ ន ួ្ល ជ វំុ ញ ិ គ ន ំ ត ិ អ ព ំ កា ី រដក ឹ នា ំ ល្អប្រសើរ ការឧបត្ថម្ភពីសាលា ការអប់រំល្អប្រសើរ និងការរើស សំរាមទៅបោះចោល។ យើង ទទួលបានការចូលរួមកាន់តែ ច្រើនថែមទៀតពីសហគមន៍ លើសព សា ី លាដទៃទ ៀតហើយ វាជារឿងល្អ»។ ក ព ្រៅ ក ី ង ្មេ ប ស ្រុ ក ម្ពជា ុ លោក ស្រី Grossman និងប្តីរបស់ គាត់គលោ ឺ កG eorge ជា គ ណនេយ្យករ និងជាម្ចាស់ Happy Lucky Tea House នៅFort Collins មា នកន ូ ស ច ្រី ញ ិ ម ្ចឹ ម ក ្នា ់ ពីប្រទេសឥណ្ឌាផងដែរ។ លោ កសបា ្រី នបន្តថា ៖ «ឥឡូវ នេះ យើងស ត ្ថិ នៅ ក ង ្នុ សា លារដ្ឋ ចំនន ួ ៤កន្លង ែ នៅខត េ ក ្ត ព ំ ង់ស។ ឺ្ព យើងក សាងផះ្ទ គ ូ្រ ការផត ្គ ផ ់ ង ្គ ទ ់ ក ឹ រស ើ ស រា ំ ម សា ងសង់របង ហើយ ទាំងអ ស់ន ះេ ធ ទៅ ើ ្វ បា នដោយមាន ការចូលរួមពីសហគមន៍។ យើង គាំទសា ្រ លាលខ េ ១ និងសិសស្ លេខ១កង ុ្ន សក ុ្រ នោះដរែ »។ ចំណុចបន្ទាប់លើរបៀបវារៈគឺ សាលាសហគ្រាស សហគមន៍ ដល ែ ផត ្តោ លកា ើ របណ្តះុ បណ្តាល វិជ្ជាជីវៈ ការដេរប៉ាក់ ការហ្វឹក ហាត់ជាអក ្ន តប ុ តង ែ សម្ផសប្ ការ ជួសជល ុ មត ូ ៉ ូ នង ិ កសិកម្ម ដែលរម ួ មានការចញ ិ ម ្ចឹ ស ត្វឃ ្មុំ និងជ លវប្បកម្មជា ដើម៕ TK
ភ្នំេពញប៉ុស្តិ៍ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៤ ែខកក្កដាឆ្នាំ២០១៣ www.postkhmer.com
ថ្ងទ ៃ ី ៤ កក្កដា
៥
អនុពន័ យោ ្ធ ធាតវូ្រ បានដំឡងើ ឋានៈជាឧត្តមសនេ យ ី ម៍ នុ កាន់ការងារថ្មី Stuart Alan Becker
ទោះ
បីជា យ ង ៉ា ណា ក៏ដោយ នៅឯ ពិធជ ី ប ួ ជទ ំ ុ ទួល ទានអាហាររបស់មន្ត្រីយោធា នៅសណ្ឋាគារ Raffle ឬក៏ Sofitel ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នា ឱកាសអបអរសាទរទិវាបុណ្យ ជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក លោកវរ- សេនីយ៍ឯក Mark Gillette ជា អនុព័ន្ធយោធា តែងតែផ្តល់វត្ត- មានជាមួយនឹងសម្លៀកបំពាក់ ឯកសណ្ឋានជា នា យទាហា នក ង ទ័ពអា មេរក ិ ដើមប្ ជ ី ប ួ ជ ស ុំ គ ្វា មន៍ ដល់មន្ត្រី និងអ្នកការទូតមួយ ចំនួនទ ៀត។ ដោយបានបញ្ចប់ការសិក្សា នៅសាលាកងទព ័ សហរដ្ឋអាម-េ រិក West Point កាលពឆ ី ំ ្នា ១៩៨៣ លោក Gillette បាន បំពេញការងារជាកងទ័ពរបស់ ខ្លួនអស់រយៈពេល ៣០ឆ្នាំនៅ ជុំវិញពិភពលោក ហើយក៏បាន ត្រៀមខ្លួនចូលនិវត្តន៍ផងដែរ។ កាលពជ ី ន ំ ប ួ ព សា ិ កា ហ្វជា េ ម យ ួ គ្នាក្នុងឆ្នាំ២០១២ កន្លងទៅ ខ្ញុំ បានសរួ គា ត់ថា តើលោ កនង ឹ ធ អ ើ្វ ី្វ នៅពេលដែលលោកចូលនិវត្តន៍ ពីកច ិ កា ្ច រយោធារបស់ខន ួ្ល ? គាត់ បានឆ្លើយដោយសាមញ្ញថា ប្រហែលជាខ្ញុំរស់នៅជវុំ ិញប្រទេស កម្ពុជា រហូតដល់កូនស្រីរបស់ យើងបញ្ចប់ការសិក្សា ហើយ ស្វែងរកការងារធ្វើបាន។ អ្នកទាំងអស់គ្នាពិតជាពុំនឹក ស្មានដល់អំពីរឿងគួរឲ្យភ្ញាក់ ផ្អល ើ ប ផ ំ ត ុ នៅពល េ ដ ល ែ លោ ក Gillette ត្រូវបានជ្រើសរើសពី ក្នុងបញ្ជីបេក្ខជនរាប់រយនាក់ សម្រាប់ការផ្តល់ឱកាសបំពេញ ការងារនៅជុំវិញពិភពលោក ដោយការផល ្ត ឋា ់ នៈពវី រសេនយ ី ៍ ឯកជើងអាកាសជាន់ខ្ពស់មួយ រូប ទៅជាឧ ត្តមស ន េ យ ី ត ៍ ្រី ពេញ សិទិ្ធ ដែលជាឋានន្តរស័ក្តិមាន អត្ថន យ ័ ខ ង ្ព ខ ់ ស ្ព ប ់ ផ ំ ត ុ នៅ ក ង ្នុ ជ រួ កងទ័ពរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ហើយត្រូវបានតែងតាំងជាអនុ- ព័ន្ធយោធាអាមេរិក ប្រចាំនៅ ទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន។ វាគឺជារឿងរំភើបក្រៃលែង សម្រាបន ់ រណាមក ្នា ដ ់ ល ែ ត វូ្រ បា ន ទទួលព័ត៌មានពីការតែងតាំង របៀបនេះ លោក Gillette ត្រូវ បានដឡ ំ ង ើ ឋានន្តរស័កជា ិ្ត ឧត្តម- សេនីយ៍ នៅក្នុងក ម្មវិធីជាផ្លូវការ មួយនៅឯស្ថានទូតសហរដ្ឋអា- មេរិកប្រចាំនៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១៥ មីនា កន្លងម ក ដោយលោកឯកអគ្គរដ្ឋទ ត ូ ស ហ- រដ្ឋអាមេរិក William Todd។ លោក Gillette គឺជាបុគ្គល មួយរូបក្នុងចំណោមមនុស្សពីរ នាក់ ដែលត្រូវបានប្រគល់ភា រ- កិច្ចជាអន្តរជាតិនេះ ហើយជា ពិសស េ គ នៅ ឺ ប ទ ្រ ស េ ច ន ិ តែម ង ្ត ដល ែ ន ះេ គ ជា ឺ ឋា នៈឧត្តមស ន េ យ ី ៍
អតីតសស ិ ស្ នៅ West Point ទទួលភារកិចធ ្ច នៅ ំ ទក ី ង ុ្រ បកា េ៉ ង ំ
នៅកង ុ្ន បវ្រ ត្តសា ិ ស្តរ្រ បស់កងទព ័ អាមរេ ក ិ ។ នេះបយោ ើ ងតាមប-្រ សាសន៍របស់ លោក William ដែលបានថ្លែងនៅចំពោះមុខ មហាជនទូទៅនា ពេលនោះ។ នៅក្នុងអំឡុងពេលបំពេញ កាតព្វក ច ិ ជា ្ច ច ន ្រើ ឆ ក ្នាំ ង ្នុ ក ច ិ កា ្ច រ យោធាអាមេរិក លោក Gillette បានកយ ្លា ជា អា កាសយានិក និង រក្សាត ណ ំ ង ែ នៅ ក ង ្នុ ជ រួ ទ ១ ី របស់ Cavalry Division នៅ Fort Hood រដ្ឋតិចសាស និងនៅ ក្នុង បេសកកម្មទី ១០ Mountain Division នៅ Fort Drum នាទី ក្រុងញូវយ៉ក។ល។ គាត់បាន ចូលរួមនៅក្នុងក្រុមប្រធានអ្នក ចាត់ចែងការងាររបស់ InterAmerican Defense Board នៅទីក្រុងវ ៉ាស៊ីនតោន។ ឆ្លងកាត់បទពិសោធរបស់ លោក Gillette ដើមប្ ទៅ ី ប ព ំ ញ េ កិច្ចការជាអន្តរជាតិនៅប្រទេស ចិន គាត់ធ ប ្លា បា ់ នបព ំ ញ េ កា រងារ ី ៍ Mark Gillette ថតរូបអនុសសា ្ វរីយជា ៍ មួយមិតភ ្ត ក្តក ិ ម្ពជា ុ ជាមិតរ្ត ម ួ សាលារបស់គាត់។ រូបថត.ស្ថានទូត USA ជាជន ំ យ ួ ការមន្រ.ី្ត ..តទៅទំពរ័ ៦ លោកឧត្តមសេនយ
៦
ថ្ងទ ៃ ី ៤ កក្កដា
ភ្នំេពញប៉ុស្តិ៍ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៤ ែខកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ www.postkhmer.com
លោកឪពុកនៅវហា ិ រMormon នយា ិ យអព ំ ម ី រ េ ៀនជវី ត ិ Stuart Alan Becker
កាល
ពីព ល េ ដែល លោកនៅជា យុវជនវ័យ ក្មេងម្នាក់នៅទីក្រុង Sand Point សហរដ្ឋអាមេរិក ឪពុក របស់លោក Dennis James គឺជាអ្នកបើកយន្តហោះសង្គ្រាម លោកលើកទ ២ ី ហើយនៅ ពេល គាត់ត្រឡប់មកផ្ទះវិញ ក្មេង ប្រុស James មានមោទនភាព ចំពោះឪពុករបស់ខ្លួនណាស់ ប៉ុន្តែអ្នកបើកយន្តហោះប្រភេទ P-51 Mustang រូបនេះ បាន ឃើញសកម្មភាពជាច្រើនក្នុង អំឡុងសង្គ្រាម ហើយចាប់ផ្តើម ចេះផឹកស ្រាច្រើន។ នៅ ព ល េ គាត់ស វ្រ ង ឹ គាត់មាន លក្ខណៈរំលោភបំពាន ដោយ បានវាយដំលើម្តាយរបស់គាត់ និងក្មង េ ប ស ុ្រ James ផងដរែ ។ នៅទីបំផុត ដោយសារការភ័យ ខ្លាចចំពោះសុវត្ថិភាពម្តាយនិង គ្រសា ួ ររបស់គា ត់យ វុ ជន Dennis James បា នបឈ ្រ មតទល់ នឹងឪពុករបស់ខ្លួនដែលតែងតែ ស្រវឹង ហើយបានគំរាមសម្លាប់
លោក Dannis James អ្នកបើកបរយន្តហោះ និងជាគ្រគ ូ ង្វាលសាសនានៅកម្ពជា ុ ។ លោ ក James បា នថង ្លែ ថា ៖ «ខ្ញុំគិតថា វិហារ Mormon Church ពោរពេញទៅដោយ សេចក្តីពិត»។ ទោះយ៉ា ងណា ក ្តី បន្ទាបព ់ គា ី ត់ បានចាប់ផ្តើមរៀបចំការចូលរួម ជាមយ ួ គ សា ្រួ រថ្មី ន ង ិ បា នបព ្រ ត ្រឹ ្ត
ក្នុងចំណោមថ្នាក់រៀនដែល មានគ្នា១១២នាក់ សិស្សចំនួន ជាង៦០នាក់ចង់ក្លាយជាអ្នក បើកយន្តហោះ ប៉ុន្តែមានតែ កន្លែងចំនួន៧ប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់ អ្នកប ើកយ ន្តហោះ។ លោកបានថង ្លែ ថា ៖ «ខជា ្ញុំ អ្ន ក
« គន្លឹះចំពោះការទទួលបានប្រសិទ្ធពរនោះគថា ឺ អ្នកត្រូវរីក រាយនៅក្ន ុងវិថីឆ្ពោះទៅរកការទទួលបា នប្រសិទ្ធពរនោះ ដើម្បីមានសុភមង្គលនិងស េចក្តីរីករាយក្នុងគ ្រួសារ»។ គាត់ និងបានទាត់គាត់ចេញពី ផ្ទះផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់។ រយៈបន ុ៉ ន ្មា ឆ្នា ក្រោ ំ យម ក ឪពុក របស់គាត់បានអរគណ ុ គាត់ ហើយបាននិយាយថា គាត់មិន ដល ែ ធបា ើ្វ បJames និងម យ ្តា របស់គាត់ម្តងណា ទៀតទេ។ បុរសវ័យក្មេង James ខិតខ ំ ប្រង ឹ ប ង ្រែ ធ កា ្វើ រងារដើមប្ ផ្គ ី តផ ់ ង ្គ ់ គ្រួសារ និងបង់ថ្លៃសាលារបស់ ខ្លួន ប៉ុន្តែក្រោយមកគាត់ក៏បាន ក្លាយជា ម នុសស្ ច ល ូ ច ត ិ ពិ ្ត ធជ ី ប់- លៀងក្នង ុ ដើមទសវត្សរ៍៦០ ហើយ ក ច ៏ េះផ ក ឹ ស ្រា និងចេ ះញ ៉ែ ស្រី។ ជាសមាជិកម្នាកនៃ ់ វហា ិ រ កាតូលក ិ នៅ ពល េ នោះគាត់បា ន ចូលរៀន ថ្នាក់សាសនាដែល រៀនអំពីការប្រៀបធៀបនៃជីវិត មនុស្សលោក។ លោក James បានដើរទៅ គ្រប់វិហារជាច្រើន ហើយបាន សួរអព ំ ក្ ី បន ួ ក្រមសាសនាហើយ នៅទីបំផុតគាត់បានទៅលេង វិហារ Jesus Christ of Latter Day Saints ដែលគេហៅថា វិហារ LDS ឬវិហារ Mormon Church។ នៅពេលគាត់បានទៅចូលរួម ក្នុងវិហារ Mormon Church និងទ ទួលទឹកមន្តនៅ ខម ែ សា េ ឆ្នាំ ១៩៧០ គ្រួសារកាតូលិករបស់ James បា នធ្វឲ ើ យ្ គាត់កយ ្លា ជា មនុស្សល្អម្នាក់ឡើងវិញ។
ល្អគ្រួសាររបស់គាត់ បា នទទួល យកគាត់ម្តងទៀត។ គាត់បានស្គាល់ស្រ្តីម្នាក់នៅ វិហារ Mormon ឈ្មោះ Kandi អស់រយៈពេលជាយូរ និងមាន ស្រស ្តី ត ្អា ម ក ្នា ឈ ់ ្មោះ Bobbi។ ទី បំផុត នៅពេលដែលមិត្តម្នាក់ របស់James ស ឡា ្រ ញ់គ្នា និង រៀបការជាមួយ Bobbi ពេល នោះ James ក៏បានស្រឡាញ់ គ្នានិងរៀបការជាមួយ Kandi ដរែ នៅ ថទ ៃ្ង ១១ ី វិចកា ិ្ឆ ១៩៧០ ។ គាត់មានសេចក្តីរីករាយនឹងអ្វី ដែលគាត់បានធ្វើ។ អ្នកទាំងពីរនាក់ទើបតែបាន បញ្ចបការ ់ បម្រកា ើ រងារបស េ កកម្ម នៅកម្ពជា ុ កាល ពខ ី មុ ែ ន ន ង ិ បាន ត្រឡប់ទៅផ្ទះរបស់ពួកគាត់វិញ នៅទីក្រុង Alpine សហរដ្ឋអាមេរិក។ លោក James បានបញ្ចប់ ការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រផ្នែក វិទ្យាសាស្រ្តអប់រំ នៅសាកល វិទ្យាល័យ Idaho គឺមុនពេល ដែលគាត់ទៅចូលរួមបោះជំរំជា មួយកងទ័ពម៉ារីនរបស់អាមេរិក និងបានធ្វើជាអនុសេនីយ៍ត្រី។ លោក James ជាអ្នកខិតខំ ប្រឹងប្រែងធ្វើការ និងជួយអ្នក ដទៃ ក៏ដូចអ្នកទន់ខ្សោយជាង គាត់។ គាត់ត្រូវបានគេកំណត់ លក្ខណៈថាជាអក ្ន មានសក្តាន-ុ ពលភាពជាអ្នកដឹកនាំ។
មានចំណាត់ថ្នាក់ល្អជាងមិត្តរួម ថ្នាក់ ហើយបានចូលទៅកម្មវិធី អាកាសចរណ៍ដោយសារតែមាន ចំណាត់ថ្នាកខ ់ ្ពស់ជានិច្ច»។ James បាននិយាយថាការ បង្រៀនរបស់វិហារ LDS កបា ៏ ន ជួយគា ត់នៅក្ន ង ុ ម ខ ុ អា ជីពរបស់ គាត់នៅ កងទព ័ ជ ង ើ ទ ក ឹ អា មេរក ិ ដោយបង្រៀនបុរសទាំងអ ស់ឲ ្យ ធ្វើជាប្តីល្អ និងឪពុកល ្អ។ លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំបាន រៀនអំពីរបៀបប្រព្រឹត្តទៅលើ មនុស្ស ហើយខបាន ្ញុំ ប្រើមេរៀន នោះសមប ្រា អា ់ កបប្ កិរយា ិ ប ព ្រ ត ឹ្រ ្ត ទៅលបុ ើ រសដទៃៗ ហ យ ើ វា ងា យ ស្រួលជួយអ្នកដែលទន់ខ្សោយ ជាងខ្លួន»។ បើទោះបីជាគាត់ស្ថិតនៅក្នុង ការងារកងទ័ពជើងទឹកសហរដ្ឋ អាមេរិក ហើយនៅទីបំផុតគាត់ បានទទួលឋា នន្តរស័កជា ិ្ត វរសេនីយ៍ឯកក៏ដោយ ក៏គាត់មាន សេចក្តីរីករាយចំពោះការទទួល វិហារ LDS ដើម្បីធ្វើឲ្យគ្រួសារ វិហារនេះបន្តភា ពរឹងមាំឡើង។ លោ កបានថង ែ្ល ប ន្តថា ៖ «យើង បានអង្គុយនិងធ្វើបញ្ជី ហើយ បានជជែកអំពីរបៀបចិញ្ចឹមកូន របស់យ ង ើ តាម រយៈសៀវភៅធ ម៌ និងធម៌ ន ង ិ កា រហប ូ អា ហារជាម យ ួ គ្នារាល់ថ្ងៃនិងការប្រារព្ធពិធជ ី ប់ លៀងក្នុងគ្រួសារមួយដងក្នុង មួយស ប្តាហ។ ៍ យ ង ើ បា នបកា ្រ ន់
ខ្ជាបថា ់ ធ ប ្វើ ប ែ ន េះ ហ យ ើ ប ស ្រ ន ិ បើយើងមានបញ្ហា យើងនឹង ពិភាក្សាវា »។ កូនប្រុសច្បងបំផុតរបស់គាត់ គឺ Josh ត្រូវបានទុកឲ្យទទួល បន្ទក ុ គ សា ួ្រ រ។ បច្ច ប ុ ប្ ន្នន ះេ Josh James គ ជា ឺ ស្ថាបនិកក្រ ម ុ ហ ន ៊ុ សេវាកុំព្យូទ័រម ួយចំនួននិងមាន វាសនាមានបក ្រា ជា ់ ង១០០លាន ដុល្លារ។ James បានថង ្លែ ថា ៖ «Josh គឺជា ប ងបស ្រុ ដ ល ៏ ម ្អ ក ្នា ់ ហើយខ ្ញុំ បានប្រាប់ Josh នៅពេលខ្ញុំ ចាកចេញថា អ្នកត្រូវតែទទួល បន្ទុក អ្នកត្រូវតែថែរក្សាគ្រួសារ ហើយគា ត់នៅ ត ធ្វ ែ ដ ើ ច ូ ្នោះរហូ ត ដល់ស ព្វថ ន ្ងៃ េះ។ គាត់ បា នយក យើងទៅ ព ធ ិ ជប់ ី ល ៀងនៅ Cabo San Lucas សម្រាបខួ ់ បក ណ ំ ត ើ ទី៤០របស់គាត់។ គាត់មានចិត្ត សប្បរុ សណាស់ជា ម យ ួ ន ង ឹ ជ យ ័ ជម្នះរបស់គាត់»។ Josh ឥឡូវនេះ មានកូនស្រី ចំនួន ៧នាក់។
Josh បានឲ្យតម្លៃ និងកោត សរសើរចំ ពោះការបង្រៀនរបស់ វិហារ LDS និងវិន័យរបស់កង ទ័ពម៉ារីនអាមេរិក ថាជាអ្វីដែល បានរួមចំណែកឲ្យគ្រួសាររបស់ គាត់មានភាពជោគជ័យ។ «អ្នកបង្រៀនវិន័យ និងការ ស្តាប់បង្គាប់។ មនុស្សចង់មាន វិនយ ័ ។ អ ក ្ន ប ង្រៀនពក ួ គ ឲ្ េ យច េះ ធ្វកា ើ រជស ្រើ រ ស ើ ដោ យខន ្លួ ឯ ង។ ពួកគេតែងតែទទួលបាននូវ ជម្រើសមួយ ប៉ុន្តែមិនមែនតែង តែមានវិន័យនោះទេ»។ ក្រៅពី Josh ដែលជាកូន ប្រុសបងគេបង្អស់របស់លោក James និងភ រិយារបស់លោកគឺ Kandi ក៏មានកូនស្រីមួយផង ដែរឈ្មោះ Bobbi និងកូនប ្រុស ឈ្មោះ Cubby, Adam, Zack និង Drew អ្នកទាំងអស់នេះក៏ ទទួលបានជោគជ័យចំពោះអាជីវកម្មផ ្សេងៗ។ លោក James និងភរិយា របស់លោកមានចៅសរុបចំនួន ១៧នាក់ ហើយចៅបួនក្នុងចំណោមនោះ ពួកគេទើបតែបាន ឃើញជាលើកដំបូងនៅពេល ពួកគ បាន េ បញ្ចបប ់ ស េ កកម្មនៅ ក្នង ុ ប្រទស េ កម្ពជា ុ រួចត្រ ឡប់ទៅ កាន់អាមេរិកវិញ។ បន្ទាប់ពីការធ្វើការងាររយៈ ពេលជា ចន ្រើ ឆ្នាជា ំ អ្ន កប ក ើ យ ន្ត ហោះនៅក ង ្នុ ក ងទព ័ ម រ៉ា ន ី អា មេរិក គាត់បានចូលទៅធ្វើជាអ្នក បម្រុង និងបានចាប់ផ្តើមបើក យន្តហោះឲ្យក្រុមហ៊ុនអាកាស- ចរណ៍Continental Airlines។ គាត់បានបើកយន្តហោះអស់ រយៈពល េ ៣០ឆជា ំ្នា មយ ួ ក ម ុ្រ ហ ន ុ៊ Continental Airlines។ ការឆេះនៅក្នុងយន្តហោះ ចម្បាង ំ ម យ ួ ក្ន ង ុ ឆ្នា ១៩៧២ ំ បា ន ធ្វើឲយ្ គាត់របួសតវូ្រ ខង ្ន និងក ហើយស្ទើរតែធ្វើឲ្យគាត់ស្លាប់។ គាត់មានការឈឺចាប់ខ្នងចាប់
តាំងពីពេលនោះមក។ នៅព េល គាត់បានចាកចេញពីកម្ពុជា កាលពីពីរបីសប្តាហ៍មុន គាត់ កំពុងធ្វើការពិនិត្យដើម្បីវះកាត់ ការឈឺចាប់ខ្នងរបស់គាត់។ ពាក្យសម្តីពីប្រពន្ធរបស់គាត់ នៅទីកង ្រុ Utah ប ង្ហាញថា គាត់ កំពុងជា សះស្បើយ។ ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងពីបទពិសោធរបស់គា ត់នៅក្ន ុងប ្រទេស កម្ពជា ុ លោ ក James បា នថង ្លែ ថា លោកស្រឡាញ់កម្ពុជា និង មានអារម្មណស ៍ ទ ុ ដ ិ ន ិ្ឋ យ ិ មណាស់ អំពីប្រជាជនកម្ពុជា។ ក្នុងអំឡុងការស្នាក់នៅក្នុង ប្រទេសកម្ពុជា នារយៈកាល ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ទាំង លោក James រួមទាំងប្រពន្ធ របស់គាត់ ស្ថត ិ នៅកង ុ្ន តនា ួ ទីអ្នក ចាស់ទុំនៅវិហារ LDS ទទួល បន្ទុកទំនាក់ទំនងសាធារណៈ ហើយពួកគាត់ទាំ ងពី រស្រ ឡាញ់ កម្ពុជា និងប្រជាជនកម្ពុជា។ លោក James បានថ្លែងថា អ្នកដល ែ បន់សន ្រ ឲ ់ យ្ មានការប-្រ សិទព ្ធ រហ យ ើ ប ព ្រ ត ឹ្រ ល ្ត ្អ នោះនង ឹ ទទួលបានការប្រសិទ្ធពរនោះ។ «គន្លឹះចំពោះការទទួលបាន ប្រសិទ្ធពរនោះគឺថាអ្នកត្រូវរីក- រាយនៅក្នុងវិថីឆ្ពោះទៅរកការ ទទួលបា នប្រសទ ិ ព ្ធ រនោះដ ើម្បី មានសុភមង្គល និងសេចក្តី រីករាយក្នុងគ្រួសារ»។ លោកបន្តថា ប ជា ្រ ជ នកម្ពជា ុ មានចរិតផ្អែមល្ហែមណាស់ ជា មនុសស្ ល ្អ និងពោ រពញ េ ទៅ ដោ យ សក្តានុពល។ លោកថ្លែងថា ៖ «ខ្ញុំចង់ឃ ើញ ប្រជាជនរៀនបន្ថែមទ ៀត ធ្វើជា ប្តីល្អជាងមុន ប្រពន្ធល្អជាងមុន និងគ្រួសារល្អជាងមុន។ ប្រសិន បើគ្រ សា ួ របស ្រ រើ ជា ងមន ុ ក ម្ពជា ុ នឹងប្រសើរជាងមុនខ្លាំង។ ខ្ញុំ ស្រឡាញ់ប ជា ្រ ជ នកម្ពជា ុ ហ យ ើ នឹងត្រឡប់ម កវិញ»៕ PS
អនុពន័ យោ ្ធ ធាតវូ្រ បានដំឡងើ ឋានៈជាឧត្តមសនេ យ ី .៍ .. តពីទំព័រ៥... អនុព័នយោ ្ធ ធា និងជាអនុព័ន្ធយោធា នៅប-្រ ទស េ ហល ី ្វ ព ី ន ី និងប ទ ្រ ស េ ហទ ៃ ី ផងដែរ ហើយជាចុងក្រោយ គាត់គឺជាមន្ត្រីអនុព័ន្ធយោធា និងជា ប ធា ្រ នកម ្រុ ឆ កា ្មាំ រពារនៅ ទីក្រុង Ulaanbaata ប្រទេស ម៉ុងហ្គោលី និងប ន្ទាប់មកក្លាយ ជាមន្ត្រីអនុព័ន្ធយោធា នៅទី ក្រុងប ៉េកាំង។ លោក Gillette បានមកដល់ ភ្នព ំ ញ េ កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០០៩ ដើម្បីបំពេញការងារជា មន្ត្រីអនុព័នយោ ្ធ ធានៅទីនេះ។ យោងតាមរបាយការណ៍ លោក Gillette បានដរើ ត យ ួ ង ៉ា សំខាន់នៅក្នុងការដោះស្រាយ គ្រោះម ហន្តរា យមយ ួ នៅបទ ្រ ស េ ហៃទ ី ដោយគាត់បា នជយ ួ ជម ្រោ -
ជ្រែងដល់បុគ្គលិកជនជាតិអាមេរិកាំងនៅទីនោះឲ្យរួចផុត ពីគ្រោះមហន្តរាយនោះ ហើយ គាត់ក ត ៏ វ្រូ បា នគកត់ េ ត នៅក្ន ្រា ង ុ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជួយស្រោច ស្រង់ជនរងគ្រោះដោយទឹក ជំនន់នៅ ទីក្រុង Chengdu នា ប្រទេសចិន ក៏ដូចជាការជួយ អភិវឌ្ឍ និងថ រក្ ែ សាស ន្តភា ិ ពនៅ ប្រទេសម៉ុងហ្គោលី និងកម្មវិធី សំខាន់ៗជាច្រើនទៀតនៅក្នុង ប្រទេសកម្ពុជា។ លោកឧត្តមស ន េ យ ី ៍ Gillette ត្រវូ បា នគទទួ េ លស្គាលជា ់ ទ ទៅ ូ ថា ជាបុគ្គលិកគំរូនៃសហជីវិន របស់អ តីត មិតរ្ត ម ួ សា លាយោធា West Point ដែលជាទីកន្លែង បញ្ចប់ការសិក្សាផ្នែកយោធា របស់ លោក ហ៊ន ុ ម៉ាណត ែ កូន
ប្រស ុ របស់លោ កនាយករដ្ឋម ន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ «ជាការពិតប្រទេសកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមរិេក គឺជា មិត្តដ៏ ល្អន ង ឹ គ្នា នៅកង ្នុ ក ច ិ ស ្ច ហបត ្រ -ិ បត្តិការដោយភាពទទួលខុស ត្រូវខ្ពស់ នោះហើយគឺជាមិត្ត- ភាពដ៏ជ្រាលជ្រៅ ដែលឆ្លុះ បញ្ចាំងដល់ការធ្វើទំនាក់ទំនង ជាភាតរភាពរវាងឧត្តមសេនីយ៍ Gillette ជាមួយអ្នកដទៃៗ ទៀត»។ នេះបើតាមប្រសាសន៍ របស់លោកឯកអគ្គរដ្ឋទ ូត William Todd។ លោក Gillette និងភរិយា របស់គា ត់គអ ឺ ក ្ន ស ី្រ Ingrid ដល ែ មានបត ុ ២នាក់ ្រ នឹងចាកចញ េ ពី រាជធានីភព ំ ្ន ញ េ ទៅទក ី ង ុ ្រ បកាំ េ៉ ង នៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ៕ MN
ថ្ងទ ៃ ី ៤ កក្កដា
ភ្នំេពញប៉ុស្តិ៍ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៤ ែខកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ www.postkhmer.com
៧
Microsoft នៅកម្ពជា ុ ព្យាយាមផស្ ព្វផសា្ យកម្មវធិ បី កបភាសាខ្ម ្រែ រែ Stuart Alan Becker
កា
រិយាល័យក្រុមហ៊ុន Microsoft នៅកម្ពជា ុ កំពុងជ ំរុញឲ្យមា នការ បង្កើតនូវកម្មវិធីថ្មីមួយឈ្មោះ «Translator Hub» ដើម្បីឲ្យ អ្នកប ង្កត ើ ក ម្មវធ ិ ស ី ហ ូ វ ្វ រែ (Software) និងអ ្នកផ្សេងទ ៀតអាច មានការចូលប្រើកម្មវិធីបកប្រែ ភាសាអនឡាញដោយសេរីនិង កាន់ត លឿន ែ រវាងភាសាខរ្មែ ទៅ នឹងភាសាផ្សេងៗទៀតនៅលើ ពិភពអុីនធឺណិត។ អ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេស កម្ពុជា លោក Pily Wong ជា ប្រធានតំណាងកម្មវិធី Microsoft បានថ្លែងថា កម្មវិធី Microsoft កំពុងផ្ដល់កុំព្យូទ័រមេ (servers) និងទ ហ ំ ធ ំ ំ (bandwidth) ដើមប្ ប ី ត ្រ ប ិ ត្តកា ិ របព ្រ ន ័ ្ធ នេះ ប៉ុន្តែតម្រូវឲ្យសាកលវិទ្យា- ល័យ និងនិស្សិត ចូលរួមតាម ដានគ្របព ់ ល េ វ លា េ ដ ម ើ ប្ ប ី ញ្ជាក់ ថា ប ត ្រ ប ិ ត្តកា ិ រនេះមានលក្ខណៈ ត្រឹមត្រូវដូចដែលវាអាចធ្វើទៅ
បានឬទេ។ លោក Wong បានលើក ឡើងថា ៖ «យង ើ មា នកម្មវធ ិ ម ី យ ួ ហៅថាក ម្មវិធីMicrosoft Student Partner ហើយយ ង ើ ផ ល ្ដ ់ សិទ្ធិដល់និស្សិតដោយផ្ដល់ឲ្យ ពួកគេនូវកា របណ្ដះុ ប ណ្ដាលតា ម អុីនធឺណិតនិងកា របង្កើតក ម្មវិធី សូហ្វវែរដោយសេរី។ ឥឡូវនេះ យើងបានបញ្ចប់គម្រោងកម្មវិធី Microsoft Translator Hub ដើម្បីជួយកម្ពុជាឲ្យរក្សាបាននូវ ភាពងាយសល ួ្រ នភា ៃ សារបស់ ខ្លន ួ នៅតាមអនឡាញ»។ លោក Wong បាននិយាយ ថា គម្រោងន េះគ ង ្រោ ន ង ឹ ប ញ្ចប់ នៅពាក់កណ្ដាលឆ ្នាំក្រោយនិង កំពុងស្វែងរកក្រុមដៃគូរួមទាំង ស្ថាបន ័ រដ្ឋាភ បា ិ លនិងសា កល- វិទ្យាល័យមួយចំនួនទៀតដើម្បី ចូលរួមផងដែរ។ លោក Wong បានលើក ឡើងថា៖«យើងចង់ឲ្យសាកល វិទ្យាល័យផ្ដល់ពេលវេលាមួយ ចំនួនដល់ក្រុមនិស្សិតដើម្បីធ្វើ ការបញ្ចូលទិន្នន័យហើយយ ើង
អាមេរិកាំងដើមកំណើតស្រីលង្កា កំពុងព្យាយាមលើកកម្ពស់វិស័យ... តពីទព ំ រ័ ៨...សហគន ិ្រ កម្ពជា ុ ឲយ្ ចេះទទួលខុសត្រូវសង្គម ខណៈពួកគេរកប្រាក់ចំណូល ដោយផល ្ដ ស ់ វា េ មា នបយោ ្រ ជន៍ ផ្នក ែ សង្គមដល់សហគមន៍ន ះេ »។ កិច្ចប្រឹងប្រែងចុងក្រោយ បំផត ុ របស់លោ កបណ្ឌត ិ Hulugalle គឺជាការសិក្សាដ៏សំខាន់ មួយលើវិស័យអប់រំឯកជននៅ កម្ពជា ុ ។ នៅដម ើ សប្ដាហន ៍ ះេ មាន មនុស្សមួយចំនួនមកពីសាកល វិទ្យាល័យ Texas ដែលកំពុង ចូលរួមនឹងលោកដើម្បីធ្វើការ ទៅលកា ើ រសិក្សានេះ។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «យើង សូមទទួលនូវគំនិតបង្ហាញពី របៀបដែលទីផ្សារអប់រំឯកជន កំពុងតែមានការវិវត្តនៅកម្ពុជា និងរបៀបដែលទីផ្សារនេះពាក់- ព័ននឹ ្ធ ងតមវូ្រ កា រសង្គម និងសដ េ -្ឋ កិចដ ្ច ល ែ មាននៅកម្ពជា ុ និងអនុ- វត្តអនុសាសនខ ៍ ះ្ល ៗទៅលតំ ើ បន់ មួយចំនួនដែលអាចមានប្រយោជន៍ដល់កិច្ចសហការជា អន្តរជាតិនៅព េលខាងមុខ»។ «ទន្ទម ឹ ន ង ឹ ព ល េ នោ ះដរែ យើង កំពង ុ ធ កា ្វើ របង្កត ើ គ ន ំ ត ិ អ ប់រថ ំ ៗ ្មី ដែលសំដៅជាចម្បងចំពោះទី ជនបទក្រីក្រ»។ ដោយកើតនៅ Huntington ក្រុងញូវយ៉កក្នុងឆ្នាំ១៩៧៨ លោក Hulugalle អាយុ៣ ៥ឆ្នាំ គឺជា ក ន ូ ក ណ្ដាលរបស់វ ជ េ ប ្ជ ណ្ឌត ិ ពីរនាក់មានស្រុកកំណើតនៅ ប្រទេសស្រីលង្កា។ លោកបាន ចម្រន ើ វយ ័ នៅ ក ង ្នុ ទ ក ី ង ្រុ ឡា ស-
វេហ្គាស រដ្ឋនេវ៉ាដា។ ជីតារបស់ លោ កគលោ ឺ ក H.A.J Hulugalle ដែលជាអ្នកកាសែត ដ៏ល្បឈ ី ្មោះម្នាក់ មន្ត្រីរដ្ឋ ការ អ្នកការទូត និងអ្នកនិពន្ធ។ លោកបានធ្វើជាការីនិពន្ធនៅ កាសែតCeylon Daily News និងជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតដំបូងរបស់ ស្រីលង្កា ប្រចាំប្រទេសអុីតាលី និងក ក ិ ្រ ។ ឪពុកបង្ក ត ើ របស់លោ ក គឺលោកវេជ្ជបណ្ឌិត Chitha Ranjan Hulugalle បាន ចំណាយពល េ ជា ច ន ើ្រ ឆ ច ំ្នា ម្រន ើ វ័យធំធាត់នៅក្នុងទីក្រុងរ៉ូម និង បានងាកទៅកា ន់សា សនាកាតូលិកខណៈលោក H.A.J. Hulugalle បានធ្វើជាឯកអគ្គរដ្ឋ ទូតស្រីលង្កាប្រចាំនៅទីក្រុងរ៉ូម និងក្រុងអាថែន។ ទោះជាយ៉ាងណា ក្ដី នៅព េល បន្ទាប់ពីលោកបានផ្ទេរទៅ សិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ Jesuit Georgetown University ហ្នឹងហើយដ ែលលោ ក Hulugalle បានផ្លាស់ប្ដូរគំនិត របស់លោកដោយសារតែបរិ យាកាសដរ៏ ភ ំ ប ើ ចំពោះអន្តរជា តិ និយមនៅសាកលវិទ្យាល័យ Georgetown នេះ។ លោកបានលក ើ ឡ ង ើ ថា ៖ «ខ្ញុំ មានសណា ំ ងណាស់ដោ យបាន ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមអ្នកដែល មានបញ្ញានិងមានការអប់រខ ំ ង ្ព -់ ខ្ពស។ ់ មហិចតា ្ឆ ចង ុ កយ ្រោ របស់ ខ្ញុំគឺត្រូវធ្វើការល្អៗនៅក្នុងពិភព លោកនេះ»៕PN
ក៏ចង់ឲយ្ ស្ថាបន ័ រដ្ឋាភបា ិ លធកា ើ្វ រ ពិនិត្យឡើងវិញនូវការបកប្រែ ហើយក ម្មវធ ិ ី Microsoft នេះនង ឹ ផ្ដល់ឲ្យនូវការគ្រប់គ្រងគម្រោង និងបច្ចេកវិទ្យាសម្រាបរៀប ់ ចក ំ ុំ- ព្យទ ូ រ័ ម េ និងកា រភ្ជាបទ ់ នា ំ ក់ទ ន ំ ង ទាំងអស់»។ «នេះគឺដើម្បីប្រទេសកម្ពុជា។ ទោះជាដើម្បីកម្មវិធី Microsoft ក៏ដោយ ក៏ប ញ្ហានេះមិនមែនជា ការបណ្ដាក់ទុនធ្វើពាណិជ្ជកម្ម រួមគ នោ ្នា ះឡយ ើ ។ បន្ទាបព ់ មា ី ន ឧបករណ៍រួចហ ើយ វាមានសេរី- ភាពក្នុងការប្រើប្រាស់សម្រាប់ សហគមន៍នេ ះទាំងមូល»។ ការអនុវត្តនេះរួមបញ្ចូលទាំង ក្រុមអ្នករៀបចំកម្មវិធីដែលត្រូវ ការការបកប្រែ និងអាចប្រើ ទិន្នន័យពីមជ្ឈមណ្ឌលតែមួយ ដើម្បីដាក់រួមគ្នានូវម៉ាស៊ីនបក ប្រែនេះ។ គេអាចចូលទៅគេហ ទំពរ័ hub.microsofttranslator.com។ លោក Wong បានលើក ឡើងថា៖ «យើងកំពុងធ្វើបញ្ហា នេះដើម្បីសហគមន៍» ។
«ជាឧទាហរណ៍ បើអក ្ន ណា ម្នាកចង់ ់ ក សាងខ្លន ួ ជា អ ក ្ន ប កប្រែ ដើម្បីបកប្រែឯកសារទាំងអស់ នៅសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម ពួកគេ នឹងមា នការបកបប្រ ្រែ កបដោយ គុណភាពល្អចេញពីទិសដៅ ណាមួយ»។ ក្រុមហ៊ុន Microsoft ចង់ឲ្យ សាកលវទ ិ យា ្ ល យ ័ និងរដ្ឋាភ បា ិ ល ចូលរួមផ្តល់សេវាកម្មដ៏ទំនើប និងងាយស្រល ួ របៀបនះេ សមប ្រា ់ ជនកម្ពុជាទូទៅ។ «នោះហើយគឺជាអ្វី ដែល យើងបា នដាក់ប ក ្រា ច ់ ល ូ ទៅ ក ង ្នុ ការវិនិយោគនេះ។ ក្រុមហ៊ុន Microsoft បានផ្តលជ ់ ូននូវប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រមេ បំពាក់ដោយកម្ម វិធី និងគម្រោងជា ចន ើ្រ សមប ្រា ់ ការគប ្រ គ ់ ង ្រ »។ លោក Wong បានបន្តថា ក្រម ុ ហ ន ៊ុ Microfsoft បានប្តេជ្ញា ចិត្តខ្ពស់ក្នុងការបង្កើតឲ្យបាន មជ្ឈមណ្ឌលសម្រាបកា ់ របកប្រែ ភាសាមួយដែលមានគុណភាព ខ្ពស់អាចទទួលយកបានពអ ី ក ្ន បើ ្រ បស ្រា គ ់ ប ្រ ៗ ់ គ្នា។
លោក Pily Wong និងលោក Piseth Chhourm បង្ហាញពីរប ូ រាងរបស់កម្មវធ ិ ប ី កប្រែនៅក្នង ុ Microsoft។ រូបថត Stuart លោកជឿជាក់ថា មជ្ឈម ណ្ឌល ជារៀងរាល់នាទី ដោយសារ បកបភាសា ្រែ អនឡាញន េះ នឹង គុណភាពខ្ពស់នៃការបកប្រែ មានអក ្ន ប ប ្រើ ស ្រា រា ់ ប់លា ននាក់ របស់ខ្លួន៕ PN
៨
ថ្ងទ ៃ ី ៤ កក្កដា
ភ្នំេពញប៉ុស្តិ៍ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៤ ែខកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ www.postkhmer.com
អាមេរិកាំងដើមកំណើតស្រីលង្កា កំពុងព ្យាយាមលើកកម្ពស់វិស័យអប់រំនៅក ម្ពជា ុ Stuart Alan Becker
រូប
សំណាកតាទួតរបស់ លោក Ruwan Hulu- galle គឺលោ កCharles Henry de Soysa (១៨៣៦-១៨៩០) ដែលគេ ស្គាលថា ់ ជា អ ក ្ន ចិតធ ្ត ម៌ប ផ ំ ត ុ នៅ ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេស ស្រីលង្កានោះត្រូវបានដាក់តាំង នៅក្នុងក ណ្ដាលទីក្រុងកូឡុំបូ។ បច្ចប ុ ប្ ន្ននះេ នៅកង ុ្ន រាជធានីភ-ំ្ន ពេញ ចៅទួតរបស់លោក Sir Charles គឺលោ កបណ្ឌិត Ruwan Hulugalle ជានិស្សិត
បញ្ចបកា ់ រសក ិ សា ្ នៅ សាកលវទ ិ យា ្ - ល័យ Georgetown University នៅអាមេរិកដែលបាន ចំណាយពេលភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង ជាមួយយ វុ ជ នកម្ពជា ុ ន ង ិ សាកល- វិទយា ្ លយ ័ មយ ួ ចំនន ួ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោក Hulugalle បានថ្លែង នៅក្នុងបទសម្ភាសមួយកាលពី សប្ដាហម ៍ ន ុ ថា ៖ «បទ ្រ ស េ ក ម្ពជា ុ គឺជាប្រទេសទន់ខ្សោយមួយ ហើយវិស័យអប់រំគឺតម្រូវការធំ មួយនា ពេលស ព្វថ នេ ្ងៃ ះ។ យើង កំពុងគិតរកផ្លូវមួយចំនួនដែល យើងអា ចលក ើ ក ម្ពស់ វិសយ ័ អប់
លោក Ruwan Hulugalle (រូបទី៣ពីឆង េ្វ )។ រូបថត.សហការី
រំនៅទីនេះបាន»។ តាមរយៈកម ្រុ ហ ន ៊ុ ធ អា ្វើ ជីវក ម្ម និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្លូវច្បាប់ បង្កត ើ ឡ ង ើ កង ុ្ន ឆ២ ំ្នា ០១២ ដល ែ ហៅថាជាក ម ុ ្រ ហន ុ ៊ Ruwan Hulugalle & Company និងមាន ជំនាញខាងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ការវន ិ យោ ិ គន ង ិ អ ប់រន ំ េះ លោ ក Hulugalle និងក ម ុ្រ របស់លោក បានធកា ើ្វ របង្កត ើ ផល ្ដ ម ់ ល ូ និធិ និងរៀបចំការតាំងពិព័រណ៍អប់រំ អាមេរិកជាលើកដំបូងមិនធ្លាប់ មានពីមុនមកនៅក្នុងប្រវិត្តិ- សាស្ត្រកម្ពុជា។ លោកបានបន្ថែមថា ៖ «ព្រឹត្តិ- ការណ៍ន េះបា នបព ្រ ឹ្រត្តទៅ នៅ ឯ ទីកង ្រុ រណបកោះពេជ្រនិងបា ន ទាក់ទាញស្ថាប័នអាមេរិកជាង ២០ស្ថាប័ន និងពលរដ្ឋកម្ពុជា រាប់ពាន់នាក់មកចូលរួមទៀត ផង។ យើងក៏មានអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត មកពអ ី ង្គការមល ូ នធ ិ ក ិ មា ុ រកម្ពជា ុ មួយចំនួនផងដែរ ដោយពួកគេ បានធ្វើការងារជាច្រើនហើយខ្ញុំ សប្បាយចិត្តណាស់ដែលបាន ធ្វើការជាមួយក្រុមអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត ទាំងនោះ»។ លោក Hulugalle បានថ្លែង
រូបសណា ំ កតាទូតរបស់លោក Ruwan Hulugalle គឺលោ កCharles Henry de Soysa ។ ថា កម្មវិធីតាំងពិព័រណ៍អប់រំអាមេរិក-កម្ពុជានោះបាននិងកំពុង កសាងស្ពានរវាងគ្រឹះស្ថានអប់រំ អាមេរក ិ និងនស ិ ស្ ត ិ នៃគះឹ្រ ស្ថាន អប់រំកម្ពុជា។ លោកបានលើក ឡើងថា លោកកព ំ ង ុ ស ម្លង ឹ ឆ្ពោះ ទៅធ្វក ើ ច ិ កា ្ច របន្ថម ែ ទ ៀតនៅក្នង ុ វិស័យអប់រំនេះ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ក្ដី សង្ឃម ឹ យ ង ើ គ ថា ឺ ខណៈពល េ វេលា
បន្តទៅ ម ខ ុ គ្រះឹ ស្ថានអា មេរក ិ ម យ ួ ចំនួននឹងកសាងភាពជាដៃគូជា មួយគ្រឹះស្ថានកម្ពុជា និងប ង្កើន សមត្ថភាពជាមួយគ្រឹះស្ថាននៅ ទីនេះ»។ លោកបានអះអាងថា៖ «ខ្ញុំ កំពង ុ ស ម្លង ឹ ម ល ើ កា របង្កត ើ គ ្រឹះស្ថានថ្មីមួយដែលមានតម្លៃដល់ សង្គម ដូចជា គ្រឹះស្ថានសហគ្រាសសង្ម គ »។
សហការីចាស់ម្នាក់មកពី កន្លែងដែលគាត់កំពុងសិក្សា ច្បាប់នៅសាកលវិទ្យាល័យ East-West Center ក្នុងរដ្ឋ ហាវ៉ៃកំពុងជួយលោក Hulugalle ឲ្យបង្កត ើ ន វូ គះឹ ្រ ស្ថានសហ- គ្រាសសង្គមនៅកម្ពុជា។ លោក Hulugalle បាននិយាយថា៖ «យើងចង់បណ្ដុះ- បណ្ដាល...តទៅទំព័រ ៧