The Spark Vol. 9, No. 1

Restructuring the Higher Education Institutions, RPHER plans to take the shape of amalgamation

| see page 2

THE

www.thesparkslsu.wordpress.com | thespark.slsu@gmail.com | gplus.to/thespark | facebook.com/thespark.slsu | twitter.com/thespark_slsu

Photos by Kayper E. Subeldia

SPARK Volume 9, No. 1 | June to October 2014

Opisyal na Publikasyon ng mga Mag-aaral ng Pamantasan ng Katimugang Luzon Kolehiyo ng Inhinyeriya

TIKIM SA LASA NG LANSANGAN: Limang lasa ng pakikipagsapalaran sa SONA CULTURE page 6

inside Ang Propesiya ng mga PiPi

Bukas na Pahina:

Inside these Walls: Probing the State of Student Rights in SLSU

Maroon Swimmers plunge for golds

EDITORIAL 7

ARTS AND PHOTO 12

FEATURES 14

SPORTS 23

Isang Pagtanaw sa Panloob at Panlabas na Buhay-Estudyante

2

NEWS 2014

JUNE OCTOBER

Restructuring the Higher Education Institutions,

News Research

RPHER plans to take the shape of amalgamation Mark Angelo M. Tiusan

SLSU Reg’l Universi

t

yS

save

P

ystem

CALABARZON

=1 Specialized Institution

1 1 + SUC + SUC >

State Universities & Colleges

Amalgamation of Suc’s

PQF K to 12

Outcome-Based Educ

Typology-Based Quality Assurance

2010

PHILIPPINES

pre-conditions EDUCATION

2.2%GNP 6.0%GNP UNESCO STANDARD

GOOD GOVERNANCE

85TH/187 COUNTRIES PUBLIC

• economy that sustains critical requirements • political maturity that fosters good governance

RPHER

(Roadmap for Public Higher Higher Education Reform)

REF ORM

RE COMP

2011-2016

HEN SIVE PHIL. EDUC.

A

malgamation is the process of mixing, combining and uniting. It comes from the word “amalgam” which means “a mixture or combination.” It is an act of joining or mixing together companies, movements, clubs, or ideas.

In the field of education, amalgamation ideas started in the country during pre-Martial Law Era with the plan to incorporate vocational/ technical institutions and secondary schools into public colleges and universities.

News Scope Aquino administration allotted an amount of P11.3B for education particularly to the SUCs but did not reflect as an increase for the said department in 2013. The seemingly increase of 43% was not given for the purpose of bringing out new facilities and educational improvement but it was in preparation for the program regarding the Roadmap for Public Higher Education Reform (RPHER) 2011-2016.

In connection to this, different state universities and colleges already signed an approval for the Higher Education Institution (HEI) reform which includes the formation of a Regional University System (RUS). The RUS will be identified as a single entity and will have one of the schools in the region as its main campus. Courses shall also be distributed in accordance to the skills and industries that are prominent to the said area.

Background The objective of this program is to restructure the higher education system, specifically the public component, consisting of SUCs/Local Universities and Colleges (LUCs) and other government schools to improve efficiency in the delivery of quality programs, minimize duplication and promote complementation between and among public and private HEIs. The restructuring could be achieved partly through amalgamation of SUCs into Regional University Systems (RUS) and development of specialized institutions.

The project shall provide assistance in the initial implementation of the RUS in a selected region, including joint research and extension, academic program complementation and infrastructure improvement for the SUCs involved.

The RUS was first officially enunciated in the Long Term Philippine Higher Education Development Plan 2001-2010 and now in The Philippine Development Plan 2011-2016 Legislative Agenda. In Region XI, House Bill No. 5311 or “An Act Creating RUS in Davao” was indorsed by NEDA in December 2009.

The other possibilities are

RUS for CALABARZON and two RUS each for Region VI and Region VIII. The Regional Development Council in Western Visayas (RDC-6) supports this significant move of the government to rationalize and strengthen our HEIs in the region.

On the contrary, the program still remains to possess loopholes that can greatly affect the studentry. It is found to create a tuition fee increase to provide a better university. RPHER wanted SUCs have a self-financing ability but it will eliminate the responsibilities of the government for education. The financing system will be passed on the students in the forms of tuition hikes, additional fees, maximized assets and other types of funding schemes.

fer of student credits; effective response to needs of business and industry; less competition for state funding with one system, among others.

In the Philippines, the public university systems are that of University of the Philippines System (nationwide), Mindanao State University System (Mindanao-wide) and University of Rizal System (province-wide).

Based on the RPHER is the Normative Funding Scheme or a system of allocating funds for the SUCs. One of its governing policies is to allot a greater fund to high performing schools. It is measured by having a stable finance or possessing a strong income generating capacity of the SUC.

Related Literature During the Martial Law Era, the idea of a common governing board for all SUC’s in a region to facilitate and simplify internal and external governance started. Studies conducted by the Congressional Commission for Education (EDCOM) in 1991 concerning Philippine higher education system found out significant savings to the government in terms of total higher education budget if the number of SUCs would be reduced through institutional mergers.

Amalgamation may bring benefits and economic advantages to higher education in the country through simplified and rationalized public HEIs governance; quality assurance through better compliance with global standards; reduced overlapping of HEIs programs and services; promote synergy among the system component units as it allows more developed units to assist the developing one; and builds better academic and administrative capacity among the public HEIs. Dr. Rex Casiple of The Daily Guardian cites the study made by the Commission on Higher Education (CHED) on the amalgamation models of other countries to support the move of merging the state colleges and universities in the region into one Regional University System (RUS). These models include the China Model of Statewide amalgamation, from 500 universities to less than 300; Australia university mergers that led to reduction of institutions from 91 to 31; and that of the Belgium, South Africa, Hong Kong and Japan models.

The university mergers experienced in United Kingdom (UK) was driven by the need to be competitive and to survive, or to unleash the academic synergy of academic institutions.

The United States university systems design was structural, state-based, government driven and legislated. The system led to excellent, focused, non-competing programs; easier and automatic trans-

Conclusion Intensifying the reforms to the SUCs is just the same as the commercialization of private higher education institutions or Private Higher Education Institutions (PHEIs).

PHEIs then reason out that even if SUCs however have their subsidies, still subject the institution to tuition fee increases, they have a greater privilege for tuition hikes because this is their only way of income generation. Due to the deteriorating capacity of SUCs to accept more enrollees despite of the increasing student population, the youth is being forced to provide their education to the relatively expensive PHEIs; or the worse is to be out-of-school.

Other Findings As still being outlined, three big names are planned to be merged to put up a Regional University System for Region IV-A (CALABARZON).

These are the Cavite State University (CvSU), Batangas State University (BSU) and Southern Luzon State University (SLSU).

So, as a student involved, how would you respond to this kind of issue?

References: TheDailyGuardian.net Planipolis.iiep.unesco.org CEGP Educational Primer

story at page 4

86.36% 63.51% ee

30.61% ece

me

84.52% ect

2014

SLSU COE PASSING

percentage

JUNE OCTOBER

1st LGBTQ Pride March intensifies gender rights and equality Katherine S. Querubin

F

ighting for equal rights, Lesbians, Gays, Bisexuals, Transgenders and Queers (LGBTQ), students, school organizations, and different schools publications expressed their support to the demonstration held at Manuel S. Enverga

University Foundation, Aug. 15.

EU Bahaghari, a newly established organization which aims to uphold gender equality, initiated this progressive event. At the first part of the event, organizations namely Alpha Phi Omega, Gabriela, UPLB Perspective, The Spark, and MSEUF students participated an educational discussion about women’s rights entitled “Women Say Something” by

SLSU@50: Responding to Global Challenges,

Extension Services taps communities

service offered general checkups, dental extractions and eye checkups. All of these services were given free of charge.

Rammel F. Mistica

A

s part of the month long celebration of 50th founding anniversary of Southern Luzon State University, SLSU-Extension Services uphold its mission of assisting the community in developing the full potential towards acquiring capability and self-reliance to uplift the quality of life through medical mission and relief drive operation. Headed by Engr. Lourdes A. Quevada, the office continued to give back to the community of Lucban and General Nakar in the province of Quezon.

Medical mission inhibits successfully August 27, 2014-SLSU-ES, in coordination with the Department of Health (DOH) spearheaded a medical mission for the benefits of town folks of Lucban, Quezon, held at SLSU Gymnasium.

As one of the programs of SLSU-ES, this activity addressed the medical conditions of 934 people ranging from children, teenagers, middle-aged adult up to the elderly.

Administered by five doctors, the

Relief drive operation benefits the Agta community Meanwhile, last June 13, the Extension Office in partnership with the College of Engineering faculty, visited an Agta Community in General Nakar, Quezon. They distributed relief goods to 63 individuals and conducted monitoring and evaluation of the “Bottled Library” project in the community.

Computer literacy program focuses on Adobe Photoshop Extension Services in cooperation with the computer engineering and electronics engineering faculty, gathered for a three-day computer literacy program held at MHDP Building CAD Laboratory to teach a group of scholars from the Christian Children Village (CCF) of Lorenzo Village in Lucban, Quezon, the project imparted knowledge in using Adobe Photoshop, July 23-25.

Through the years, these events embody SLSU’s commitment in providing excellent public service to its surrounding communities and immediate stakeholders.

Jil Danielle Caro, editor-in-chief of UPLB Perspective. Then, UPLB-SC Gender Rights and Equality Committee Head Yvann Curtis Zuniga discussed the rights of every LGBTQ individual and the differences among them. At the latter part of the talk, they educated the attendees on how to treat them (LGBTQ) equally.

After the educational discussion, the participants gathered for the most anticipated first ever pride march in Quezon. The demonstration voiced-out their advocacies and gender rights while marching from St. Bonaventure Street to Enverga University Gymnasium through Enverga Boulevard. Culminating the said event, representatives of each organization shared their thoughts about the movement.

They were also looking forward for more events with the same advocacies for the following years.

2014 NEWS

3

VALKYRIES STRIDE. EU Student leaders and LGBTQ advocates march to demonstrate and fight for their rights for equality. In the midst of discrimination, the display of self-awareness triumphed. (photos by Kayper E. Subeldia and Katherine S. Querubin)

Helping the victims of typhoon Glenda,

SLSU student orgs act as one Ma. Michelle B. Obnamia

A

fter the landfall of Typhoon Glenda, different progressive student organizations in Southern Luzon State University set foot in two of the most devastated towns in Quezon (Agdangan and Padre Burgos) to offer relief goods and assistance, August 8 to 10, 2014.

Bagyong Glenda (international name: Rammasun) was the first supertyphoon to landfall in the country this year. It was felt in the southern section of Luzon, particularly Southern Tagalog and Bicol Region.

According to the National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC), 118,281 families

were left homeless in CALABARZON and Bicol Region. In Quezon, Glenda damaged the towns of Gumaca, Calauag, Catanuan, Agdangan, Tagkawayan and the nearby towns of Bondoc Peninsula.

The New Front-runners Onward Reforming Collegian Ends (FORCE) initiated solicitation and donations from students and other interested individuals for a week, situated at the waiting shed in front of the university gate 1, accepting cash and goods including foods, clothes and medicines. With the tap of SAKBAYAN (Samahan ng Kabataan para sa Bayan), ACOS (Association of Christ-Oriented Students), Guniguri Artist’s Collective, New FORCE and TINIG, with the objective of extending its commitment to the community, converged and administered

the relief drive operation. Volunteers from the members of College of Engineering Student Council and College of Agriculture took part in said three-day operation. The project successfully reached the barrio of Burgos in Padre Burgos, barrio of Dayap and Maligaya in Agdangan, Quezon with the hand in hand participation of Southern Tagalog People’s Response Center (STPRC).

Last year, SLSU student organizations had also conducted various relief drive operations for the benefit of the victims of typhoon Yolanda. Volunteers in the said activity are looking forward for a higher rate of participation to this kind of activity especially to the students which can enhance their sense of consideration for their fellow countrymen.

PPFO Director ensures university sufficiency Jommel Dando

A

iming to improve and prepare SLSU for the following academic years, various projects were started this semester throughout the campus.

One of these projects is the remarkable 5-storey building, mainly for the College of Business Administration which is located at the same spot where the

H.I. building once stood. Supposedly, the first two floors of the building will be occupied by different offices; the 3rd and 4th floors will be classrooms and the 5th floor will be an Audio-Visual Room. An elevator is confirmed to be installed. The construction is estimated to be finished next school year.

On the other hand, the Php10 Million-donation of Governor Suarez, which is rumored to be used for the air conditioning system of the University Gymnasium, will instead be used

10M

air conditioning system gym

for the rehabilitation of its roof.

However, this donation is not yet received. “Wala pang binibigay. Sabi e magbibigay, pero wala pa.” Engr. John E. Tan, Physical Plants and Facilities Office Director clarifies.

According to Engr. Tan, the university’s facilities can still suffice the increasing number of students of SLSU. “Pag pumasok kasi yung K-12, wala ng enrollees na first year sa 2016 – 2017. Kaya maluwag na maluwag.” he adds.

Ongoing projects also include an Integrated Research Facility in Ayuti Campus and a 3-storey laboratory building in the Laboratory High School.

dBe updated online. Visit www.thesparkslsu.wordpress.com

AID EXPEDITION. Compassionate SLSU students traveled to remote and devastated parts of Quezon to extend help and bring relief goods victims of typhoon Glenda. (photo by Darren Magsipoc)

4

NEWS 2014

JUNE OCTOBER

Never again to martial law and pork barrel scrap,

TINIG spearheads Commemoration 2014 Ma. Michelle B. Obnamia

F

or the 42nd year after Marcos dictatorship, TINIG organization initiated a martial law commemoration entitled “Pork and Guns: Ang kinakalawang na pagkain ng masa”, Southern Luzon State University-Lucban, last September 22 to September 24, 2014.

Comprised by a three-day series of activities, Pork and Guns showcased the history of political crisis during Marcos regime and

the pork barrel issue in the present.

It made possible to bring social issues to the students of SLSU by offering exhibit of visual arts and photos depicting the deprivation of human rights during the martial law, participated by Guni-Guri Artists’ Collective. At the second day, the program organized a forum on martial law and pork barrel issue and a signature campaign afterwards.

Atty. Sunshine Abcede narrated her experience during the martial law. She shared how, at her young age, she mimicked the chants of the people on the streets of Tayabas. On

JST 2014 empowers campus press Mary Ann C. Bombay

S

LSU LUCBAN, QUEZON – The Spark, official publication of COE, organized Journalistic Skills Training 2014 in partnership with the College Editors Guild of the Philippines (CEGP) Quezon Chapter, at COE Audio-Visual Room, with the theme “Empowered Campus Press: Gearing Towards Responsible Journalism”, August 2 and 9.

With the participation of editors and staff of different student publications in SLSU namely The Footprints of College of Teacher E-ducation, The Wisdom of College of Arts and Sciences and The Innovators of College of Industrial Technology, the two-part seminar-workshop aimed to develop socio-political consciousness, enhancement of journalistic skills, and empowerment of campus journalists.

CEGP volunteers, Alexandrea Pacalda, CEGP-Quezon Interim Secretary-General, and Paul Christian Carson, CEGP-ST Chairperson, enlightened the crowd with the discussion on national situation under Aquino administration. Pacalda also conducted the training for news and feature writing. On the dates, Mi-

NEWS FLASH

EVOKING THE TYRANT. Various progressive organizations hosted an art exhibit, film showing, open forum and solidarity march inspired by different human rights violation during the Marcos regime to educate fellow scholars. (photos by Kayper E. Subeldia, Maria Michelle B. Obnamia and Mikhail Andrew O. Lozada)

Civil Eng’g Tutorials cater academic supplements for students Melody D. Lunario

T

utorial sessions for all major subjects are conducted every Mondays and Tuesdays of every week to supply additional knowledge and techniques in the fields of study of Civil Engineering for all levels at the College of Engineering (COE), MHDP building.

The Association of Civil Engineering Students (ACES) and Philippine Institute of Civil Engineers (PICE) SLSU Chapter created a joint

project to help fellow Civil Engineering students easily cope up with the lessons and improve their performance in class activities. Moreover, ACES and PICE also had the main objective to accelerate the passing rate of Civil Engineering Department in connection with the licensure examination, by exerting such kind of effort.

PICE, headed by their president Adanilo Pasno, and ACES, headed by their president Joseph Aron Lao, formed a team of tutors which are gathered from third to fifth year students. The tutors are Dolores Magsino, Franz Mendoza, Kristine

COE lifts SLSU’s name in engineering fields

Carlo Olyven H. Bayani and Jomari L. Padillo

S

chael Alegre, former editor-in-chief of The Spark and now a writer and layout artist of Ang Diaryo Natin, a weekly community newspaper in Quezon province, showered the training for editorial and column writing and laying out. He also administered CEGP orientation and spoke on campus paper management. Aaron Bonette, graphic artist of The Luzonian and president of Guni-Guri Artist Collective-MSEUF Chapter, shared his expertise in photojournalism. He, on the same manner, delivered the history and roles of arts as a medium during the art talk. Discussing the rules and tips for an effective sports writing, Yvonne Charisse Gamis, assistant instructor at AMA Computer College and former managing editor of the Luzonian, heated up the ambiance as the crowd actively participated in an open forum.

JST offered trainings after discussion where each of the participants is required to write and capture photos. In between these activities were short film viewings concerning social issues. The said event was graced with snack and lunch for the participants. Certificates and other special awards were given to all of the participants together with a token of appreciation.

the other hand, Gabriela Partylist member, Leona Entena, spoke on pork barrel scam.

Collective forces of TINIG Organization, The New FORCE, Alpha Phi Omega Brotherhood, Gabriela Youth, Bahaghari, Guni-Guri Artists’ Collective and SLSU students conducted a march from SLSU covered court to CAS building and went back between the Administration and Gomburza building on the third day. They chanted “Iskolar ng bayan, ngayon ay lumalaban!” and “Edukasyon, edukasyon! Karapatan, karapatan!” to oppose martial law and to voice out that every student has the right for free education. The cultural night happened after the march. The leaders of the participating organizations spoke before the performance of the members.

They sang patriotic songs and read nationalistic poems. Some passersby also showed their talents. SLSU chorale serenaded the night.

This activity is the primary martial law commemoration happened in this university. It aimed to awake the studentry at the current PDAF issue and its connection to the previous martial law.

LSU-COE steps up and glorifies its name in different fields of engineering field as supported by the results of the recently concluded licensure examinations for Electrical, Electronics and Mechanical engineers.

Having two topnotchers in a row, Engr. Dawil Ona who placed third last 2012 and Engr. Edmar Elca, 8th placer of 2013 licensure examination, Mechanical Engi-

neering department continues to verify its superiority; exceptionally mechanized , ME department vaulted from the 16th spot last year to 9th top performing school this year by producing 57 new registered mechanical engineers with 86.36% passing rate.

Electronics Engineering department amplified its competitiveness when Engr. Bryan Angelo Pago notched the 6th place in licensure examination for electronics engineers last December 2013 and Engr.

Efren Almozara Jr. ranked fourth in ECT board exam last March 2014.

This year, Engr. Dominic Durana bestowed his mark in SLSU’s history when he topped the Licensure Examination for Electronics Technician with 95 % rating surpassing 3,033 other examinees. SLSU was named

by Professional Regulation Commission (PRC) as the top 9 performing school in ECT as it garnered 84.52 %passing rate. On the other hand, the department earned 30.61% passing rate in September 2014 Licensure Examination.

Engr. Jonard Mayuga commenced the prolific year for Electrical Engineering department when

he clinched the top 5 position in the March 2014 Licensure Examination for Master Electricians. The department electrified the recent 2014 Licensure Examination for Registered Electrical Engineers by producing an output of 63.51 % passing rate and 43.48% passing rate for RME. Meanwhile, Engr. Michael Mabilin demonstrated that he was built up for excellence when he took and passed the May 2014 Civil Engineering Board Examination right after graduation without even attending formal review. He was named as the first licensed engineer of his batch.

Pujalte and Mark Angelo Tiusan from third year; fourth year tutors are John Kevin Candelaria, Paul Earvin Deodores, Aimhe Entia, Paul Cedrick Rea and Rejay Supillo; fifth year tutors include John Ceedee Alvarez, Cedric Chester Corpuz, Jefferson Lopez, Aljin Chris Magsino, Ryan Christian Mascariña, Angelo Mendoza, Adanilo Pasno, Niel Adrian Perfiñan and Yves Tyrone Rosales.

CE Tutorials tackle different major subjects like College Algebra and Plane and Spherical Trigonometry for first year students, Differential Calculus and Engineering Physics 1 for second year students, Differential Equations and Statics of Rigid Bodies for third year and Foundation Engineering and Fluid Mechanics for the fourth year. These subjects were offered in parallel with the curriculum being followed by the Civil Engineering Department.

The first day of tutorials which served as their dry run had a great start because of the number of students that participated exceeded the expectation of the organizers and proved their interest for the said activity. Because of this response, other engineering courses are already organizing tutorial classes for their own departments.

“Maganda naman yung naging flow ng tutorial. Wala pa naman kaming nagiging problema”, shared Mr. Lao.

JUNE OCTOBER

2014 NEWS

STRASUC Socio-Cultural and Literary Dominance,

5

SLSU studes tilt at championship post Airajane G. Cutchillar

S

outhern Tagalog Regional Association of State Universities and Colleges (STRASUC) held its very first Socio-cultural and Literary Competition with the theme, “PASUC Socio-cultural and Literary Development Towards ASEAN Integration” held at Cavite State University, September 8 and 9.

Out of 12 different contending schools on various categories,

Southern Luzon State University (SLSU) was hailed as overall champion for garnering the highest total points and besting most of the contests held during the said event.

SLSU was then followed by the University of Rizal System (URS) as 1st runner up and Cavite State University as the 2nd runner up.

This event was fulfilled by the STRASUC officers due to the aim of building a new group for the regions IV-A and IV-B parallel to the PASUC or Philippine Association of State Universities and Colleges. It also

served as an immediate response and preparation for the PASUC National Socio-Cultural and Literary Competitions. “Panahon na para tayo ay kilalanin sa sarili nating pangalan at makasabay sa mga paaralang matagal nang kilala sa iba’t ibang larangan, sa loob man o labas ng bansa”, Dr. Jessie Zamora of Mindoro State College of Agriculture and Trade and the incumbent STRASUC President quoted.

As members of the sociocultural and literary team built up by the administration, engineering

students took part for the victory of SLSU in the STRASUC 2014 for winning in their respective contests.

For individual categories, Aljin Chris Magsino (BSCE-V), Mark Angelo Tiusan (BSCE-III) and Don Reynoso (BSME-II) brought home silvers in On-the-spot Painting Contest, Essay Writing and Instrumental Solo, respectively.

On the other hand, in group categories including Karmelo Leandrey Arenas of BSCPE III and other students from other colleges bagged gold in Folk Dance Competion while in Choral Singing Competion, Joshua Dalena (BSME IV), Jhun Iaron Fedelino (BSCPE IV), and Kim Joko Martinez (BSECE III) got the 1st runner up position.

“Unexpected, and syempre very thankful... napakalaking blessing sa akin ang aking pagkapanalo,”

Tiusan, one of the winners shared his sentiments. He also added that through the joint effort of him and his coach and even with the other coaches, they made it to the top.

Moreover, Sir Rico Rosales, the cultural coordinators, together with BPE faculties and other coaches was proud of the performance that everyone gave. “I am happy for SLSU being the first ever champion. It is a very remarkable experience and hoping for more achievements” , Sir Rosales shared.

As a preparation for the upcoming PASUC National Level, Sir Rosales added that they will double or even triple their efforts for the preparations and performances of every participant that will be held on Mindanao University of Science and Technology Cagayan De Oro City on December 10, 11 and 12.

Civil Engineering studes adhere against global challenges Zyra DV. Pelipada SOLIDARITY OF WITS. A collection of excepyional students participated in the 7th Online Academia Contest and Statrathon left triumphant held at Manuel S. Enverga University Foundation. (photo from Engr. Renante D. Abuyan)

SLSU-COE exudes academic excellence inside and outside campus Jomari Padillo

S

outhern Luzon state University- College of Engineering clenched supremacy on sports and literary and cultural affairs in the past few years but once again the department proved that there are more substantial things to expect from aspiring engineers as they dominated several quiz shows inside and outside campus throughout the first semester of academic year 2013-2014.

John Reymark Abustan of BSME-IV kicked off the trend as he endured the mind-boggling questions and outsmarted all the other representatives from different colleges and campuses of SLSU in the 13th DOST-SO MathSci Chain Reaction Quiz Show last September 18,2014 in the COE-AVR. Two engineering freshmen attested that their batch has something to boast of when Boots Ryan R. Bautista of BSECE-I clutched the

gold medal and Dave Wilmar B. Mendoza gripped for bronze medal in Statrathon during the 7th MS2 Statistics Quiz Show held last September 24,2014 in College of Arts and Sciences Hamlet Hall. Engr. Renante D. Abuyan was the trainer to COE’s representatives in the event.

Six engineering students went outside the campus to affirm to other universities and colleges around Quezon Province that SLSU is the breeding ground of champions as they mercilessly notched the 1st and 2nd place in the 7th Online Academic Quiz Show organized

by MSEUF Academic Club held in MSEUF Gymnasium, September 27,2014. The team who seized the championship was comprised by Chennie Carissa A. Caja (BSCE-V), Marjun C. Macariola(BSECE-V) and Kimberly V. Gamboa(BSCEIV) while the silver medalists were Gladys B. Mendoza, Lailanie M. Zuniga and someone who proved that he is adamant, John Reymark

Abustan(ME-IV). Winners of the event were under the outstanding guidance of Engr. Renante D. Abuyan Marjun Macariola and Gladys Mendoza had witnessed to Electronics Engineering department’s vestige while they once again competed in the Bit the Bees Quiz Show together with June Allain M. Atienza( ECE V) and fourth year ECE students John Kevin J. Edal, Arnel P. Gimenez Jr. and Cressel Ann R. Sera last October 5,2014 in MSEUF Gymnasium. The team was the avalanche winner as they left a large margin to the succeeding teams. The academic team ended bringing home the championship. The event was participated by student chapters of Institute of Electronics Engineers of the Philippines-Quezon and the winning team was instructed by Engr.

Renante D. Abuyan and Engr. Jenielyn F. Arce.

Could SLSU-COE live up its legacy in the subsequent years? It is something to watch and work for.

C

ivil engineering students throughout the archipelago converged once again on the 9th The National Civil Engineering Summit (NCES) and 22nd National Civil Engineering Quiz hosted by University of the Philippines Association of Civil Engineering Students (UP-ACES) held at University of the Philippines Diliman, Quezon City last September 11-13.

With its theme, “Engage”, the two-part summit was attended by 118 Universities all over the Philippines, showcasing distinguished speakers on the field of engineering transportation, construction and urban planning. This year’s CE Summit became more interesting as UP-ACES celebrated their 60TH anniversary together with the event.

SLSU ACES delegation along with CE Department professors namely Engr. Winda Ellaga, Engr.

Jayson Ratio, and Engr. Ma. Cristina Gonzales actively participated in the symposium held at the Villamor Hall.

It was a great opportunity and experience for the fourth and fifth year students and professors because well-known and famous speakers showered insights to the event. Dr. Arthur Saldivar-Sali explained Engineering vs. Earthquake; intensity 7.2 occurred at Bohol. Moreover, Architect Felino Palafox Jr., an urban planner known-internationally for

his environmental advocacies, discussed engineering against typhoon Yolanda. In addition, Engr. Rene Santiago explained the role of engineering against heavy traffic and the application of smart highways.

With pride and enthusiasm, Engr.

Bessy N. Fatalvero described the peculiarities of the Philippine Arena, the world’s biggest amphitheater.

Meanwhile, President of DATEM included in his speech that one should not be ashamed if he/she took six or seven years for him/her to finish engineering course. What’s important is to never give-up.

One of the highlights of the annual NCES was the National Civil Engineering Quiz, aimed to recognize the participating school in the field of civil engineering. Held at the GT Toyota Hall on Sept. 13, two groups of three per university battled for the qualifying round. Representing SLSU ACES were Team A (Lopez-V, Supillo-IV and Caja-V) and team B (Magsino-V, Mendoza-V and Deodores-IV). Though the team failed to make it to the final round, they proved SLSU as one of the frontrunners in civil engineering by defeating other universities.

On the other hand, Joseph Aron Lao, current president of Association of Civil Enginering Students (ACES) of SLSU mentioned that they had a very hard time during the process of furnishing necessary permit, as the university intensified its policies on off-school activities. He commended his co-officers for unwavering support and cooperation.

Watch out for the Civil Eng’g licensure exam result, coming this December.

6

OPINION 2014

JUNE OCTOBER

Mark Angelo M. Tiusan Cerulean Flame

Jommel C. Dando Faux Pas

Anunsyo de Kumplikado <sharp>BOBO

B

THE

SPARK SINCE 1993

EDITORIAL BOARD AY: 2014-2015

ALJIN CHRIS C. MAGSINO Editor in Chief JOMMEL C. DANDO Associate Editor and In-Charge, Features and Culture Section JOMARI L. PADILLO Managing Editor MARK ANGELO M. TIUSAN Copy Editor RAMMEL F. MISTICA Office & Circulations Manager CARLO OLYVEN H. BAYANI News and Sports Editor MIKHAIL ANDREW O. LOZADA Literary Editor ROSS EMMANUEL B. PINILI Art Director KAYPER E. SUBELDIA Photography and Video Director MARIA CARMELA R. SINAG Page Design Director EDITORIAL STAFF ALLYZHA MAE T. ANDAY JOHN RYAN L. BANAAG NEIL ALDREN V. DATOR EDILBERTO R. FUERTE FAITH P. MACATANGAY JUSTINE A. PANGANIBAN KRISTINE C. RODRIGUEZ Senior Staff JUDITH R. GARCIA MELODY D. LUNARIO JERIC R. MIRANDILLA Junior Staff ANDREA LOURDES B. ABLANA MARY ANN C. BOMBAY NEIL ALLEN T. CENA AIRAJANE G. CUTCHILLAR CHRISTIAN M. DIONCO BEEJAY C. GALVEZ MA. MICHELLE B. OBNAMIA MARK ANGELO M. PASIA ZYRA DV. PELIPADA KATHERINE S. QUERUBIN MARX JENDRE S. SABANDANA PAUL J. TABI Apprentices ENGR. MARIA CORAZON B. ABEJO ENGR. MAURINO N. ABUEL Technical Advisers MEMBER: College Editors Guild of the Philippines Located at 1/F MHDP Bldg., Southern Luzon State University College of Engineering, Lucban, Quezon

akit kailangang maging magulo at hindi sigurado sa mga pagbibigay ng anunsyo at mahahalagang impormasyon?

Tatlong taon na akong pumapasok sa unibersidad. Marami na rin akong nakilala, natutunan at naranasan. Marami naman sa mga ito ang maituturing na kapita-pitagan subalit hindi pa rin maiiwasan ang mga kapuna-punang pangyayari na sa tingin ko naman ay maaaring dumaan sana sa mas maayos at sistematikong pamamaraan.

Isa na nga rito ang pagbibigay ng mahahalagang patalastas o anunsyo lalo na sa mga bagay kung saan nasasangkot ang nakararaming mga mag-aaral. Hindi na bago sa mga estudyanteng katulad ko ang makaalam sa mga balita o pabatid maging ito man ay hinggil sa isang programa o palatuntunan, paligsahan, isang bagong sistema o patakaran o ang pangkaraniwan nang anunsyo na mawawalan ng klase o pasok.

Para sa mga biglaan o nakatalagang pagpupulong o palatuntunan, mapapansin na madalas ay hindi isang daang porsyento ang nakadadalo. Sabi ng ilan ay hindi nakarating sa kanila ang tungkol dito at para naman sa iba ay huli na nang kanila itong malaman.

May iba namang pangyayari na mas pinipili ng isang mag-aaral ang hindi na lamang makilahok dahil sa takot o pag-aalala na kapag lumiban siya sa klase ay maaaring magresulta sa pagbaba ng kanyang mga grado.

Ito ay dahil sa hindi nakarating sa kanyang mga guro ang impormasyon sa programang dapat sana niyang daluhan at ang posibilidad na ilista siyang liban sa araw o mga araw na iyon.

Sa tuwing nagkakaroon naman ng mga biglaang paligsahan at kompetisyon, sa tingin ko ay mas makabubuti sa mga nag-oorganisa at mga mag-aaral na handang magbigay ng partisipasyon ang mas malawak at epektibong pagbabahagi ng impormasyon ukol sa mga pasinayang gaya nito. Mas magiging mataas ang pakikilahok lalo na ng mga estudyante at magkakaroon pa ng patas na pagkakataon ang bawat isa upang ipamalas ang angkin nilang galing at kakayahan at mas mapipili ang tunay at karapat-dapat.

Masalimuot na ring maituturing

Maging Sparkista TSAT o The Spark Admission Test ang tawag sa serye ng mga eksaminasyon na taun-taong isinasagawa ng mga Sparkista sa mga estudyante ng Southern Luzon State University - College of Engineering na gustong sumali sa publikasyong The Spark. Malimit itong nagaganap sa kalahatian ng Hunyo at tumatagal ng 1 linggo ang proseso sa bawat kukuha nito. Para mas maintindihan ang medyo kumplikado pero masayang proseso, abangan ang mga anunsyo sa mga prominenteng lugar ng gusaling Marcelo H. Del Pilar (MHDP) sa tuwing sumasapit ang buwan ng Hunyo. Nagpapaskil din kami sa mga pinto ng apat ng CR ng MHDP BLdg. kaya imposibleng hindi ka naalarma no’n o maalarma soon.

SALI NA!

www. thesparkslsu.worldpress.com/joinus

ang hindi maayos at paiba-ibang pabatid kung mawawalan nga ba ng pasok o hindi. Ang madalas na rason dito ay dahil sa kalamidad at hindi magandang lagay ng panahon na maaaring maging mapanganib lalo na sa mga magaaral. May ilan ng pagkakataon ang napansin kong taliwas na taliwas sa dapat na maging desisyon na ibabahagi sa mga pumapasok na estudyante. May mga araw na wala ngang balita sa telebisyon o radyo ukol sa suspensyon dulot ng masamang panahon o bagyo ngunit sa mismong nararanasang panahon ng mga mag-aaral ay dapat naman sanang may mataas na konsiderasyon lalo na kung kitangkitang sila ay nahihirapan na. Sa ibang pagkakataon, may mga araw na pawang wala namang dapat ikabahala sa lagay ng panahon ngunit tuloy pa rin ang suspensyon ng klase.

Ang pinakamabigat pa sa lahat ay kung maipit ka sa pagdedesisyon dahil lang sa magkakaiba ang pabatid ng media, pamahalaan at ng mismong paaralang inyong pinapasukan. Sa ibang mag-aaral, pinipili nilang manindigan sa gagawin nilang desisyon. May iba namang handang makitulad na lang sa desisyon ng marami. Ang masaklap pa nito ay may iba pang basta na lamang walang pakialam at ipinagbibigaybahala na lang ang mangyayari.

Isang pangyayari ang nagpatunay sa isyung ito sa pagdating at pananalasa ng bagyong Glenda sa bansa. Idineklara na ng gobernador ng Quezon ang suspensyon ng klase sa lahat ng antas subalit nakarating pa rin sa marami na kailangan pa ring pumasok sa unibersidad para sa pagdating at pagbisita ng BisePresidente.

Tulad pa rin ng mga sitwasyong ito, may mga sistemang tila o mas akmang sabihing nawawala na ang karapatan ng kabataang mag-aaral na makakuha ng impormasyong dapat nilang malaman. Sa ilang beses na pagtatangka ng mga estudyanteng mamamahayag (dalawang taon na ang nakararaan) na makakuha ng impormasyon hinggil sa student handbook na nakatalaga sa pangangasiwa ng opisina ng Student Affairs ay bigo nilang nakamit ang kanilang layunin. Access to necessary information na nga ba

cHENES NI ALMA

U

so ang maging tanga.

Sa ngayon, uso ang hairstyle kahit na hindi bagay sa’yo. Uso ang China-made kahit alam mo na madali itong masira. Uso ang damit na pang-porma kahit nagmumukha ka lang jologs. Uso ang wheelchair kapag inaresto ka kahit na imaginary lang naman ang sakit mo. Uso ang maging jejemon, kahit walang nakakaintindi sayo. Dahil dito sa bansa natin, mas bobo, mas in.

Instinct na ng tao ang makibagay sa paligid niya. Pilit na isisiksik ang sarili sa takbo ng lipunan, upang tanggapin tayo nito.

Lahat naman kasi tayo takot sa rejection di ba? Kaya upang maiwasan ito, may tendency tayo na gayahin ang mga ginagawa ng mas marami.

Dahil sigurado tayo na tatanggapin tayo ng lipunan kapag umaasta tayo na katulad ng masa. Sabi nga, “If you can’t beat them, join them.” Ngunit sa prosesong ito rin mismo natin tinatanggalan ang sarili natin ng karapatang mag-isip para sa sarili. Marami ang mga taong ganito…at mas lalo pa silang dumarami sa paglipas ng panahon. Nakaaalarma. Mga taong hindi ginagamit ang sariling utak para mag-isip. Bagkus ay aasa sa iba upang maisalba ang sarili. Mga natatakot na baka masipa sila palabas kung sakaling hindi sumunod. Mahirap nga naman kasi na salubungin ang mga nagtataasang kilay dahil lang sa pasaliwa ka sa takbo ng mas marami.

Madalas akong makarinig sa study area ng MHDP ng mga magbabarkadang nagpapayabangan.

Ang kaso lang, imbes na pagbubuhat ng mga sariling bangko, e patindihan ng mga kapalpakang ginawa. Sa tingin mo tataas ang pagtingin ko sayo

kung ibibida mo sakin na kaya ka regular hanggang ngayon eh dahil sa “tulong” ng mga “kaibigan” mo?

Hindi ka bulate sa tiyan. Pwede kang magpa-akay, pero wag ka naman magpabuhat. Dumadami na ang ganito - umuuso. Kabobohan kasi.

Nakatatakot na ang ganitong klase ng pagiisip ay kumakalat sa pangmalawakang bahagi ng lipunan. Kasagsagan noon ng kampanya ng mga pulitiko para sa eleksyon nang marinig ko ang kwentuhan ng mga miyembro ng isang TODA doon sa amin.

Pre, sino iboboto mong konsehal?

Bahala na. Kung sino ang magbigay. Paunahan na lang sila.

Nagpanting ang mga tainga ko nang marinig iyon. Iboboto kung sino ang nandaraya. Tapos, magrereklamo kung gaano kacorrupt ang mga pulitiko dito sa Pilipinas. Mga bobo. Isinisisi sa iba ang kung tutuusin ay pagkakamali niya. Kung nag-iisip sana ang mas marami, hindi sana ganito kabagal ang pagbabago nating hinihingi.

Hindi natin kelangang mabuhay nang nakadepende sa iba, lalo na sa opinyon nila. Mabuhay tayo sa paraang alam natin ay dapat, dahil minsan, mismong lipunan ang hindi katanggap-tanggap. Ang tama ay mananatiling tama, ngunit ang uso ay hindi laging tama.

Maaari pa rin naman kasing makiuso. Siguraduhin mo lang na hindi ito makasasama sa’yo o sa mga taong nasa paligid mo.

May utak ka rin gaya ng lahat.

Kaso, sinayang lang nila yung sa kanila. Eh yung sa’yo ba?

talagang maituturing? Sa tingin ko’y malayo pa sa mga bituin sa madilim na kalangitan.

Sadyang magulo ang buhay ng tao. Kahit isang simpleng impormasyon o patalastas na nga lang, madalas pang nagiging hindi malinaw at hindi maayos para sa mga indibidwal o grupong dapat paratingan ng mga ito. Parang mas mabilis pa at buo ang detalye ng mga walang katuturang bulungan at walang kwentang tsismis mula sa mga nagkakatihang dila na dumadaloy sa iba’t ibang grupo gaya na lamang ng mga magaaral.

Gayunpaman, kailangang matuto pa rin tayong maging mataas ang kamalayan sa mahahalagang pangyayari sa ating paligid na ginagalawan. Maging matalino sa paggawa ng desisyon, maging ito man ay kung dapat kang pumasok o hindi at maging responsable sa mga posibleng kahinatnan ng mga desisyong inyong piniling gawin at panindigan. Huwag ipagkait sa iyong sarili ang bagay na dapat na malaman mo. Naging maayos man o hindi ang pagbabahagi ko ng artikulong ito, sana naman ay natumbok n’yo ang punto nito, digs?!

by ED & MEAN

JUNE OCTOBER

2014 OPINION

7

Ang Propesiya ng mga PiPi

N

akamamatay ang salita. Mamamatay ang nagsasalita. Mabubuhay ang mga PiPi.

PiPi(Pinoy na Piniling ipinid ang bibig). Silang ipinanganak na normal tulad mo — naglalaro, nagmamahal, nahihirapan, nagtitiis— ngunit hindi kailanman nagrereklamo. Hindi sila namamatay.

Sa naghihikahos na lipunan ng mga maralitang Pilipino, kritikal ang bawat salita. Sa nakaraang dekada, ‘sing bilis ng pagbabago ng teknolohiya ang pagtaas ng halaga ng pamumuhay; ‘sing bilis ng walang habas na lingguhang pagtaas ng presyo ng gasolina; ‘sing bilis ng pagpapatalsik sa isang mahestrado; ‘sing bilis ng paglaya ng mga mandarambong sa gobyerno; ‘sing bilis sa pagtaas ng matrikula; ‘sing bilis ng paghahalinhinan ng mga posisyon sa administrasyon; ‘sing bilis ng pork barrel scam; at ‘sing bilis ng pagtaas ng pagitan ng mga mas lalong yumayaman at lalong humihirap nating kababayan. Sa palagay mo, kung walang salitang binigkas sa mga lansangan tulad ng Mendiola, walang argumentong ibinato sa senado, walang ingay ng pangagalampag sa mga ahensya ng gobyerno, at kung walang matatabil na dilang handang makipagbulyawan, gaano kaya kabilis nangyari ang lahat? Kung walang matatalas na matang matiim na nakatutok sa lagay ng lipunan, walang kritikal na pagtuligsa sa mga mapanupil na mga programa at walang kontradiksyon sa mga lantarang pagsasamantala, ituturing na matuwid ang lahat kahit hindi katanggap-tanggap sa mga PiPi. At kung nagkagayon nga marahil malaon nang natuldukan ang isyu ng pamamahagi ng Hacienda Luisita at mananatili ito sa mga haciendero; ‘di lamang sampung bilyong piso ang nakulimbat at patuloy na pinapandaw nina Pogi, Sexy at Tanda; napako na sa 250 pesos ang minimum wage ng mga manggagawa; di lamang 250 per unit ang tuition sa ating unibersidad; at di lamang 46 pesos ang presyo ng isang kilong bigas. Makakatikim pa ba ang pobreng si Juan ng pandesal sa umaga kung sing mahal na ito ng isasaing na bigas sa pananghalian? Subalit sa pamamagitan ng salita, namamatay ang oras, nakitil ang martial law, nakikitil ang interes ng mga mapagsamantalang korporasyon, pansamantalang nakitil ang CHA-CHA, nahadlangan ang represibong bersyon ng Cyber Crime Law at nagtatayo ng matibay na barikadang pangingilagan ng mga makakaliwa. Sa ganoon pumapatay ang salita. At sa pakikipagtuos ng matatalas na bibig, silang mga PiPi ang nagtatamasa.

EDITORIAL

Ngunit di lamang salita ang may kakayahang pumatay. Gayon din ang kapangyarihan at bala. At susundan ito ng pagkamatay ng mga nagsasalita. Ilan na bang lider-estudyante, lider-magsasaka at mga dyurnalista ang nawala at namatay? At ilan bang Major Gen. Jovito Palparan ang nabubuhay? Matapos ang pinakamalagim na pamamaslang sa 34 na mamamahayag noong ika-23 ng Nobyembre 2009, di pa rin nahihinto ang serye ng karahasan kontra sa malayang pamamahayag. Mapapagal ang mga bibig ng tagapagsalita, ang mga PiPi ay mananatiling pipi, subalit mabubuhay ang salita... sila ang pupukaw sa mga bagong bukas na mga bibig.

Mabubuhay nang matagal ang mga PiPi. Mabubuhay sila nang tahimik sa kabila ng pag-aalburuto ng kanilang sikmura. Ang kapalaran nila ay sasambitin ng lipunan. Susunod lamang sila sa kumpas ng namumuno at tatango kapag tinanong ng linyang “Busog ka na ba?” Hindi na lalayo ang sasapitin nila sa bulag sapagkat mistulang hindi nila nakikita ang bangin sa dulo ng tuwid na daan. Patuloy silang susunod, patuloy silang magbabayad ng mga instant at exorbitant fees, patuloy silang pamumunuan ng nagkakatawang lider, patuloy silang mag-aambagan para sa ticket ng mga concerts, patuloy silang magtyatyaga ng pagakyat sa overpass, patuloy silang walang panghahawakang student handbook na kanilang karapatan, patuloy silang boboto sa mga nagbababoy sa senado, patuloy silang magbabayad ng mahal upang mag –aral, patuloy silang magtitiis sa socio-economic and gender discrimination at ipagpapatuloy nila ang pananahimik hanggang isilang ang kanilang mga supling.

Mamamatay ang lahat ng matatalas magsalita. Mamamatay silang binibigkas ang mga dapat sana’y sinasambit ng mga piniling manahimik. At sa pagtatapos, mamamatay din silang mga ipininid ang bibig, sa paraang di maihahalintulad sa kahit anong salita.

Aljin Chris Magsino

“I

Talinghaga ng Tupa

niwan niya ang siyamnapu’t siyam na tupa upang hanapin ang nawawalang isa.”

yon.

Disclaimer: Walang kaugnayan ito sa relihi-

Sa buong unibersidad, dito sa College of Engineering pinakamalaki ang bilang ng mga student organizations. Tunay namang di ka mauubusan at makasisiguro kang di lang isa ang masasalihan mong “kawan” bago magtapos sa iyong five years of residency (or more).

Sa pag-e-enroll pa lang, kasali ka na. Kasali ka na rin sa kanilang master list at syempre sa kanilang listahan ng paghuhugutan ng kaukulang ambag. Awtomatiko iyon sa lahat. Bloodline kasi ng “body”. At masusundan pa ito ng “ilan pa”, at marami pang “compulsory”. At sa tulad kong wala namang maibayad, tago-tago muna. Hindi sa bakasakaling makaligtaan akong singilin (sana nga, pero malabong mangyari), kundi iniisip kong mas makakatipid kapag pinagsabay-sabay sa katapusan ng semestre.

Kapalit naman nito’y mga team buildings, t-shirts o polo shirts, concerts dati, teatro ngayon, seminars, kung minsan e, I.D. lace, minsan I.D. card lang at ang pinakamasarap ‘yong may maiisulat ka na sa resume. Hindi na masama!

Pero saan nga ba dapat ako dalhin ng mga samahang ito? O makatwiran bang sabihing ganap na miyembro na ako ng asosasyong ito? Kung lilimiin ang depinisyon ng isang lehitimong organisasyon, dapat malinaw sa miyembro ang oryentasyon ng grupo, may pagkakaisa sa ispisipikong layunin, may konkretong disposisyon ng bawat miyembro at higit sa lahat ay may pagkukusangloob (willingness) ng mga kasapi sa pagsanib sa grupo.

Ang mga asosasyong ito ng estudyante ang kakatawan at magtataguyod ng kalalagayan ng mga estudyante mismo at hindi ng kung sino pa man. Subukan kaya natin magtanong sa ilang miyembro ng org, kung makaka-

Sibilyan

yang i-recite ang objectives nila, o kung ano bang mga alituntunin ayon sa kanilang constitution and by-laws ang nalalaman nya, o kung kilala man lang ba niya ang presidente nila? Itanong mo na din kung anong sistema sa pagsali o anong grounds para mapatalsik ka?

At kung ikaw ang tupang lumihis ng landas at tumughay sa ibang kawan sapagkat nakikita mo ang iyong sarili bilang isang produktibong estudyante sa iba pang organisasyon. Mabuhay ka. Sapagkat sa realidad, di lamang iikot ang buhay mo sa kursong iyong kinuha. Lalabas ka sa unibersidad na ito at makikisalamuha sa lahat ng klase ng tao. Kaya naman makialam ka, wag kang tango nang tango at bayad nang bayad. Malaya kang pumili ng aaniban mong institusyon, na aakma sa iyong ideolohiya. At dahil engineering ang kurso mo, sinasabi ko sa’yo, mas marami kang magagawa. Piliin mo ‘yong aktibong nakikisangkot, ‘yong di ka lang makikinig kundi bibigyan ka ng pagkakataong magsalita, ‘yong dadalhin ka sa makabuluhang perspektibo, ‘yong di ka lang uupo kundi aakyat ka at aalalayan silang di makaabante.

Sapagkat engineering ka, naniniwala akong maliban sa pagmamahal, kritikal kang mag-analisa, mag-isip at magdesisyon.

—From those to whom much is given, much is expected. (Luke 12:48) — So the advice I would have to college students is to acknowledge the world the way it is (and) acknowledge your privilege. Understand that there are things that could be done. And that there’s not one path but many if we want to take on these problems. Do what you like. Just save a little bit of your time for activism and social justice work. (Dr. Paul Farmer) Sa mas pinaigting na pagpoproseso ng mga aktibidad ng OSA, saludo ako sa mga organisayong patuloy na nagsusulong ng mga progresibo at kapakipakinabang na gawain. Gayundin sa mga estudyanteng natunghayan na ang silbi nila. Sa pagbabalik ng napahiwalay na tupa, hindi na lamang sya isang tupa.

8

CULTURE 2014

JUNE OCTOBER

TIKIM SA LASA NG [LANSA]NGAN Limang lasa ng pakikipagsapalaran sa SONA

P

inatikim ako ng limang lasa ng buhalang at alat. Dumait ang dila ko sa liwakang rally para sa SONA.

hay sa lansangan —tamis, asim, pait, mang ito nang sumama ako sa isang mala-

Matamis ang buhay. Parang kendi.

Matamis ang buhay. Ewan. Siguro. Mahirap tuwirang sabihin na matamis nga ito na parang kendi kasi hindi ko malasahan ang sinasabi nilang matamis na buhay. Sila lamang na nakaupo’t matataas ang nakakatikim nito mula sa mga taong gumagawa ng kendi para lamang kunin at papakin nila. Naaalala ko pa nang sabihin sa akin ng aking ina, “Anak, mahirap ang buhay at hindi matamis”. Tama nga naman ang aking ina. Sa buhay, hindi natin masasabi kung kalian ito magiging matamis o kung may tamis nga ba talaga ang buhay. Kailan nga ba talaga, kung ang mga tao’t lipunan ay napagsasamantalahan. Kahit kailan hindi matitikman ang tamis kung walang kikilos para kunin ang mga ninakaw na kendi ng bayan. Marami pang kendi, tinatago lamang nila.

sipsipin ko na lang pabalik ang nagtutulo kong laway e, hinayaan ko itong kumayat, sumadsad hanggang sa lansangan ng Maynila. Napakasarap siguro na pumunta sa sentro ng bansa para sumigaw ng kalayaan at mga pangangailangan. Pangangailangang ni minsan ay hindi pinakinggan ng mga lider ng ating bansa.

Nagaalab ang puso dala ng anghang ng diwang makabayan.

Ika-28 ng Hulyo, Lunes. Araw ng pag-huhusga. Araw na hindi malilimutan, ang araw ng SONA. Nagising sa pito ng marshal, hudyat ng pagbangon, tanda ng pagharap sa sagupaang kahit kailanma’y Nangangasim. Nagtutulo ang laway nina Isko at Iska. hindi magiging patas. NagTila parang nagtulo ang laway ko nang malaman ayos ako, pumila at naghankong makakasama ako sa SONA. Nasasabik ako da sa humigi’t kumulang sa mga mangyayari, hindi sa kaguluhan pero limang kilometrong martsa sa mga magiging karanasan, ma- mula sa DAR (Department tututunan, mga makikilala, of Agrarian Reform) hangmga malalaman at magiging gang Commonwealth kung alaala. Nasabik ako nang saan naroon ang Batasang malaman kong paraan rin Pambansa. Tila nakalunok ito para makuha ang kendi ang mga tao ng pinitpit na ng bayan, para malasahan ang si- siling labuyo. Maaanghang ang mga inihandang nasabi nilang tamis ng buhay. Alam salita laban sa lider ng bansa. kong mamumutawi ang lasa sa aking Humigit kumulang tatlumpong libong tao labi’t dila kapag natikman ko a n g ang kabilang sa malaking mobilisasyong iyon at SONA kaya imbis na isa na ako doon. Nakakapanindig-balahibo sa dami. Habang papalapit kami nang papalapit, pabilis din nang pabilis ang tibok ng aking puso.

Dumadagundong ang mga yabag ng tao, sabay sa daloy ng aking pagdarasal. Nakakatakot, nakakakaba. Unti-unti ko nang nakikita ang mga pulis sa kaliwa, sa kanan at isang pulutong sa harap.

Nagbubutil-butil ang pawis ko sa kaba. Nakakaputla palang makakita at makaranas ng ganoong kaganapan. Marahang lumakad ang pulutong ng mga pulis pauna para ipaalam na handa sila sa anumang mangyayari at sinalubong rin ito ng mga taong hindi ko maramdaman ang takot at kaba.

Nasabi ko na lamang sa aking sarili, “Andito na ako, wala nang atrasan.” Nakahara ang mga bakal na may nakapulupot na barb wire, mga pulis, at sa likod ay tatlong naglalakihang mga container van.

Napaisip ako nang makita ko ang mga ito…sa paanong paraan makakalusot ang mga tao?

Pagkatapos ng mangilan-ngilang programa, nagpatuloy sa pagabante ang mga tao, diretso sa nakaharang na mga bakal at pulis. Naka-standby ang mga bumbero’t truck ng tubig para sa dispersal. Mas naging nakakatakot ang mga pangyayari. Hampasan dito, hampasan doon. Tulakan dito, tulakan doon.

Walang nagpapatalo sa magkabilang panig habang binobomba ng tubig ang mga tao. Kaunti nalang at magagapi na ang hanay ng kapulisan nang ipinatigil ng mga nag-oorganisa ang pagabante. Umuwing tahimik. Umuwing ligtas. Wala masyadong nasaktan ngunit hindi nakamit ang ipinaglalaban. Hindi pa rin nakuha ang matamis na buhay na inaasam asam ng karamihan.

Mikhail Andrew O. Lozada

Nawala ang tabang sa pagsibol ng alat, pwe! Napasobra naman.

Walang lasa? Oo, dati walang lasa ang buhay ko. Anong dahilan? Dahil wala akong pakialam sa nangyayari sa mundo. Kuntento na ako sa mga bagay at pangyayaring aking nakikita. Noon, nagpapauto pa ako sa mga bayawak at baboy na nakaupo sa trono. Pero nang sumama ako sa SONA, nagkalasa ang buhay ko. Natikman ang tamis, asim, anghang at ang pinakatumatak sa akin ay ang napasobrang lasa ng asin. Ang alat na nagbigay ng sakit sa ating lipunan at dinamay pati ang mga mamamayan. Sakit sa bato na dumaloy sa apdo, pumunta sa puso at nakarating sa utak ng tao. Sakit na nagtatakip sa kabulaanan ng gobyerno. Alat na nakasanayan na ng mga mamamayang Pilipino. Sobrang alat at sobra-sobrang sakit na rin ang naibigay ng bulok na sistema. Sana noon pa lang natikman ko na ang tunay na lasa ng lipunan para hindi na ako nagpaloko sa mga sakim at naghahari-harian, sana noon pa lang.

“Nasasabik ako sa mga mangyayari, hindi sa kaguluhan pero sa mga magiging karanasan.”

Pagkagat sa ampalaya ng realidad: Ang pait ng mobilisasyon.

Ganoon pala ang isang rally, ganoon pala ang isang mobilisasyon, mapait. May tatlong lebel ng pait akong nalasahan sa unang sabak ko sa rally isang araw bago ang SONA. Pagkagat sa ampalaya. Nakakangiwi pa lang malaman na hindi katanggap-tanggap sa karamihan ang isang rally. Magulo, maingay at kung minsan pa’y nasasabihang wala lang magawa ang mga raliyista tulad ko, tulad ng mga kaibigan ko, tulad ng mga kakilala ko.

Pagnguya sa dinurog na ampalaya. Nakakatal-ak isipin na kahit anong gawin naming pagsigaw, paglaban at pagsugod ay walang nakikinig sa amin.

Pagsipsip sa katas ng pinigang ampalaya.

Nakakasuka ang gobyerno. Nakakasukang maranasan ang pagtatanggol ng mga taong nakaunipormeng asul sa magnanakaw na pangulo.

Silang may mga hawak na armas na tila sasabak sa giyera ay siya pang nagiging tagapagtanggol laban sa mga taong walang ibang dala kundi ang pag-asa na matikman ang tamis ng buhay.

Maraming karanasan, maraming lasa akong natikman ngunit hindi pa ito sapat. Kailangan ko pang lasapin ang iba’t-ibang putahe upang mas lalo pang lumawak ang aking kaalaman. Kayo?

Tikman nyo din ang sarap ng pagkatuto at ang alat ng mga malalaman ninyo. Bilang estudyante, hindi lamang puro sarap ang dapat nating malasahan, kailangan din nating tikman ang ibang lasa ng lipunan para malaman mo na basurang nilagyan ng mapang-akit na lasa ang araw-araw ay pinapakain sa’yo ng tinuturing mong ama ngunit ang tingin sa’yo ay biik na palamon at kapag lumaki’y ipagbebenta.

Tikman mo ang lahat ng putahe. Lasapin ang iba’t-ibang lasa ng mga kaganapan sa lipunan. Kung gusto mong malaman ang tamang lasa nito, tara na’t sumama at magsama pa, kumilos at magpakilos para sa tumpak na putaheng ihahandog sa bayan.

JUNE OCTOBER

2014 CULTURE

9

Estudyante sa Labas ng Unibersidad: Isang Pagsasalaysay ng Unang Karanasan sa RDO Ma. Michelle B. Obnamia

“H

indi lamang sa silid-aralan mo dapat iguhit ang iyong karanasan.”

Sa pagsama ko sa mga progresibong organisasyon dito sa ating paaralan ay nahikayat akong sumama sa isang Relief Drive Operation (RDO) para sa mga nasalanta ng bagyong Glenda. Sa loob ng tatlong araw at dalawang gabi ay naantig ang aking puso sa mga taong nahat’dan namin ng tulong at maging sa mga naranasan ko roon.

Sa biyahe pa lamang ay nakita na namin na hindi pa rin maayos ang mga kabahayan at maging ang mga linya ng kuryente ay hindi pa rin naibabalik sa mga bayang iyon.

Nakakapagod ang walong oras na paglalakbay mula Lucban hanggang Catanauan. Oo, walong oras. Ang bilang ng mga sakay ng jeep at ang dami ng mga relief goods na laman nito ang naging sanhi ng lalong pagbagal ng aming paglalakbay, kasalungat ng tibok ng aking puso dahil sa sobrang excitement na aking nararamdaman.

Habang nag-iinat pa ako dahil sa ngalay na natamo sa byahe ay nagpulong ang nag-o organisa ng gawaing ito upang sabihin ang plano na isang barangay sa Padre Burgos at dalawang barangay sa Agdangan ang aming pupuntahan. Kumain muna kami ng hapunan, ulam ay tuyo at sardinas at saka nagpahinga.

May mga kasama kaming masaya dahil ngayon lang daw nila nalaman na masarap pala ang tuyo at sardinas. Iwas-tingin na lang ako.

Kinabukasan, alas kwatro pa lamang ng madaling araw, gising na ang lahat para sa unang sabak namin sa pamimigay ng relief goods. Kumain muna kami ng almusal.

Gaya ng aming hapunan, sardinas at tuyo pa rin ang ulam. “Ano ba yan! Yan na naman.

Nakakasawa!” Ganito siguro ang iniisip ng iba kong mga kasama. Iba’t-ibang reaksyon mula sa kanila ang aking nasaksihan, may ayaw kumain, may walang reaksyon at may mga nagrereklamo. Kabilang ako sa walang reaksyon pero nagrereklamo, gets mo? Hindi ako nagrereklamo dahil yun na naman ang ulam namin kundi dahil sa reaksyon ng iba kong mga kasama. Masarap naman ang ganoong ulam. Sanay ako sa mga ganoong pagkain ngunit sa part nila, first time ata talaga nilang kumain noon.

Pagkatapos ng aming agahan ay tulongtulong na nagbuhat ang mga kalalakihang estudyante ng mga kahon ng relief goods para mailagay sa truck na aming sasakyan papuntang Padre Burgos at Agdangan. Maging mabuto, malaman, mataba o katamtaman ang kanilang mga pangangatawan ay hindi pa rin sila nagpatinag, sama-sama pa ring nagbuhat kahit mga puyat. Pagkatapos ilagay ang mga relief goods sa truck ay kami naman ang umakyat doon at nang makasakay na ang lahat ay umandar na ang aming sasakyan.

Kasalungat ng bilis ng andar ng sasakyan ang takbo ng oras patungo sa Padre Burgos. Tatlong oras

na biyahe, tatlong oras na pagpipigil sa excitement.

Nakakapagtaka, dahil pagdating namin sa barangay hall ng Brgy. Burgos sa Padre Burgos ay walang nag-aabang na mga tao ngunit nang magsimula na ang programa ay dumagsa na ang mga nagnanais maambunan ng tulong. Habang nagsasalita ang bawat lider ng mga organisasyon ay mayroon akong nakapalitang kuro-kuro - si Nanay Ester Nanola.

“Wasak at totally damaged ang aming bahay. Halos tagpi-tagping karton at plywood na nga lang ang bahay namin ngayon. Nung kasagsagan ng bagyo ay pinasilong ko muna ‘yung mga apo ko doon sa halos kasinlaki ng bahay ng aso sa may katabi ng bahay namin para lang hindi sila mabasa at magkasakit”, ika niya. Kitang-kita at ramdam na ramdam ko ang lungkot ni Nanay Ester habang nagkukwento siya. Dinala niya ako sa kanila at pinakita ang kanilang tahanan na halos wala ng bubong at dingding. Hinihintay pa rin nila ang pangakong tulong ng gobyerno na halos isang buwan na ang nakalipas ngunit wala pa rin. Kagaya na lamang ng kuryente na hindi pa rin maibalik dahil sa mga tumbang poste at putol na kable na hindi agad masolusyonan.

Pagbalik namin sa Barangay hall ay nagkakagulo na ang mga tao. Dahil maging ang mga taga-kalapit barangay ay dumayo na para makahingi ng tulong. Ngunit natapos naman ito nang matiwasay. Alas-dose ng tanghali, katirikan ni haring araw ay bumiyahe ulit kami patungo naman sa ikalawang barangay na aming pupuntahan, sa Brgy. Dayap sa Agdangan. Mas mahapdi pa sa daplis ng sikat ng araw ang aking nararamdaman dahil sa mga pangyayaring aking nasaksihan at sa ibinahaging karanasan sa akin ni Nanay Ester.

Hindi kagaya sa unang barangay na aming pinuntahan, maaliwalas at tahimik ang barangay na ito; dahil na rin siguro sa malayo ito sa kabayanan at ang mga tao dito ay organisado’t disiplinado. Mainit ang kanilang pagtanggap sa amin at maayos ang pamamahagi namin sa lugar na iyon. Bawat pagtawag sa kanilang mga pangalan at pag-aabot sa kanila ng mga relief goods ay ang paglitaw ng matatamis na ngiti sa kanilang mga labi.

Pagkatapos ng aming gawain ay nakakita ako ng kubo — simple kagaya ng simpleng pamumuhay ng mga tao dito. Nagdesisyon akong magpahinga muna. Habang nakaupo ako sa may balkonahe ng kubong ito ay hinahaplos ng sariwa at malamig na hangin ang aking namamawis na balat. Pagkatapos ng konting minutong pagpapahinga ay muli na naman kaming bumiyahe patungo sa huling barangay na aming pupuntahan.

Mahigit alas-tres na ng hapon

“Kabilang ako sa walang reaksyon pero nagrereklamo, gets mo?”

nang makarating kami sa Brgy. Maligaya sa Agdangan. Mainit ang pagtanggap sa amin ng mga residente sa lugar na iyon. Masaya nila kaming sinalubong ng maagang pasasalamat. Kitang-kita sa kanila ang tuwa habang ibinabahagi namin sa kanila ang mga relief goods. Nangingilid ang luha sa kanilang mga mata habang binabanggit nila ang mga salitang “Salamat. Napakabuti nyo”. Sobrang liit na bagay lamang para sa akin ng mga relief goods na ipinamahagi namin kabaliktaran ng pagtingin nila sa mga bagay na iyon.

Kailangan nating pahalagahan ang mga bagay na nasa ating mga kamay dahil hindi natin alam kung kailan ito mawawala sa atin. At ang ibang mga bagay na mayroon ka ay pinaghihirapan pa ng iba bago nila ito makuha.

Pagkatapos ng pamimigay sa barangay na iyon ay nagpaalam na kami sa kanila at may ngiti sa mga labi rin nila kaming kinawayan bilang tanda ng kanilang pagpapaalam sa amin. Bumiyahe na muli kami pabalik sa Catanauan.

Kasimbilis ng andar ng aming sinasakyan ang mga pangyayari. Pumikit ako habang nakahiga sa truck na iyon, nagbalik-tanaw sa mga lugar na pininsala ni bagyong Glenda, inaalaala ang iba’t-ibang mukha ng mga taong aking nakasalamuha at nagpasalamat sa Poong Maykapal dahil sa pagkakataong binigay Niya sa amin upang maglingkod at tumulong sa kapwa. Pagmulat ng aking mga mata, aba, gabi na pala! Nasilayan ko ang magandang hugis ng buwan at ang liwanag nitong tumatalo sa dilim ng gabi. Parang ang mga kabataang nagsisilbi sa bayan at nagbibigay ng liwanag sa mga kapwa mamamayan.

Bilang estudyante ay napagtanto kong hindi lang pag-aaral ang dapat nating pagtuunan ng pansin upang tayo ay matuto. Kailangan din nating lumabas ng paaralan upang malaman ang buhay ng ating kapwa mamamayan at matuto mula sa kanilang mga karanasan. Ang magpahalaga sa mga bagay na mayroon ako ang isa sa mga pinakamagandang bagay na natutunan ko sa pagsama sa RDO’ng ito.

Napaunlad pa nito ang aking pagkatao dahil mas lumalim pa ang aking pagmamahal sa ating bayan.

10

FEATURES 2014 Students SPEAK

Ang bahaging ito ay bukas sa lahat ng estudyante ng SLSU bilang tugon sa mga katanungan ng mga sparkista.

Anong side mo about LGBT community? Push pa ba ‘teh o witit mama?

Push na ‘yan! Oo naman. Tao rin sila at malaki ang pakinabang nila sa society. Masaya ang buhay kasama sila.

–Vincent ECE Wala. Normal. Tao rin naman sila.

– Ralph CE Push lang ‘teh! Exposed na sila sa community. Mas showy na sila, meaning na unti-unti na silang tinatanggap ng lipunan pero hindi pa rin nawawala ‘yong mga kaso ng diskriminasyon. Hindi katulad sa ibang bansa na mas malaya sila. The important thing is nandoon na tayo sa process papunta sa absolute na pagtanggap.

–Leah , ECE Push mo ‘yan kapatid! They deserve acceptance but may iba na mali na ang ginagawa kaya hindi pa rin dapat asahan ‘yong full acceptance.

–Chelee, BSBA I-push ang acceptance! Karapatan nila na maging kung ano talaga sila!

- Melissa, IE Push! Philippines implements freedom of expression kaya go lang! I-support natin sila at iwasan ang discrimination.

– Kenji, IE Wititit! Against ako sa tibo, inuubusan ng chicks ang mga lalaki.

– SECRETNOCLUE, EE3 Push! Oo dapat silang tanggapin.

May kanya-kanya tayong buhay, sari-sariling desisyon. Malaya tayo. Our sexuality, our choice.

Rak! – Yeye, EE Push it! Normal. LGBT has always been part of the community. No need to go blind.

– Alluzha, EE Witit. Kailangan nilang bawasan ‘yong pagiging assertive nila kasi minsan nakaka-offend na sila .

– TJ, CE Push! I believe that its their right to fight for their freedom.

Sometimes they’re being discriminated. Its their choice (their sexuality), something that we need to respect.

–Leilanie, ME

JUNE OCTOBER

Ang pagpili sa N Kasarian ay hindi kasiraan Mikhail Andrew O. Lozada & Jommel C. Dando

oon pa man, hindi na maikakaila ang tago at tahimik na digmaan sa pagitan ng mga kasarian. Madalas timbangin ang mga babae at lalaki sa iba’t-ibang paraan. Kaliwa ba o kanan? Laging sinasabi na mga lalaki raw ang mas angat. Ngunit ipaglalaban naman ng kabila na kapantay lamang sila dahil sa kaya ring gawin ng mga babae ang mga kayang gawin ng mga lalaki.

Noon yon.

Sa makabagon panahon, hindi na lamang sa pagitan ng mga babae at lalaki ang namumutawing hidwaan sa ating lipunan. Nagsulputan na rin ang iba’t-ibang mga kasarian.

Madalas pag-usapan ngunit hindi naman naiintindihan ng karamihan.

Lesbian. Gay. Bisexual. Transgender. Ang LGBT Community ay binubuo ng iba’t-ibang mga taong may piniling kasarian. Mga taong mas nakilala ang sarili at buong tapang na tinanggap ito. Silang madalas na hindi maintindihan.

Sa kabila ng pagpasa ng United Nations Human Rights Council ng kanilang resolusyon na kumikilala sa karapatan ng mga LGBT nitong 2011, marami pa ring bansa ang hindi tumatanggap sa LGBT Community tulad ng Iran at Russia kung saan kasalanan sa batas ang pagiging LGBT. Sa isang pag-aaral na isinagawa ng Pew Research Center, lumalabas na habang tumataas ang antas ng pagka-relihiyoso ng isang bansa ay siya namang pagbaba ng kanilang pagkilala sa mga LGBT, tulad sa Asia kung saan malaki ang impluwensiya ng relihiyon sa pamumuhay ng mga tao.

Ngunit, sa pag-aaral ring ito ng PRC, nakita ang kakaibang pagkilala ng Pilipinas sa LGBT Community.

Halos 93% ng buong populasyon ng bansa ay mga Kristiyano at may mataas na antas ng pagiging relihiyoso. Kahit na mahigpit na tutol ang Catholic Bishop’s Conference of the Philippines (CBCP) sa mga miyembro ng LGBT, lumabas sa survey ng PRC na tatlo sa apat na Pinoy ang tanggap ang mga taong may piniling kasarian.

Sa larangan ng pulitika, makailang ulit na na-reject ang Ang Ladlad – isang grupo na nagsusulong sa karapatan ng LGBT Community – na makasali sa National Elections.

Ngunit nitong 2010, binalewala ng Korte Suprema and desisyong ito ng COMELEC at pinayagang makasali sa eleksyon ang nasabing grupo.

Kamakailan ay lumabas ang issue tungkol sa mga bakla at lesbyanang miyembro ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas. Marami

ang tumaas ang kilay. Marami ang nagtanong. Ngunit sagot nila, hindi mahalaga ang sekswal na oryentasyon sa paglilingkod sa bayan. Sabi nga sa isang kanta, “Di sinusukat ang tapang at ang bigote sa mukha dahil kung minsan mas lalaki pa sa lalaki ang bakla.”

Sa kabila ng lahat ng ito, hindi pa rin natin maikakaila ang tahimik na diskriminasyon sa LGBT Community dito sa ating bansa. Hindi sapat na bumase sa mga pag-aaral upang tukuyin ang karanasan ng mga taong nakakakaranas mismo ng diskriminasyon. Dahil sa madalas na hindi pinakikinggan at sinasabing salot, sila ang nangunguna sa paglaban sa mga taong hindi marunong tumugon sa tawag ng pagkakaisa at pagkakapantay-pantay. Maraming progresibong organisasyon ang binuo para sa mga taong may piniling kasarian. Ilan sa mga ito ay ang Kapederasyon, Barangay Los Angeles, Task Force Pride Philippines, Equality Philippines, UP Babaylan, AdMU Doll house, PUP Kabaro, MSEUF Bahaghari, at ang sariling atin, SLSU Bahaghari.

Ang SLSU Bahaghari ay ang natatanging organisasyon sa ating unibersidad na binuo upang isulong ang pantay na pagkilala sa karapatan ng bawat isa lalo’t higit sa hanay ng mga kabataan at mga estudyante. Naglalayon silang protektahan ang napakaraming mga may piniling kasarian na patagong nasasaktan sa lugar na kanyang ginagalawan dahil sa hindi patas na pagtingin ng karamihan.

Isa na sa pinaka-kilalang may piniling kasarian dito sa ating pamantasan ay ang kasalukuyang Supreme Student Council Federation (SSCF) President Angelo Shan Mendoza mula sa College of Industrial Technology. Isa siya sa mga natatanging naging presidente na ladlad sa kanyang pagkatao’t kasarian. “Maraming advantages ang pagiging bakla sa pagiging presidente ng SSCF.” ika ni President Mendoza.

Silang mga ipinanganak sa maling katawan. Kahit na walang ginagawang masama, madalas silang maging biktima ng panghahamak at diskriminasyon. Patuloy pa rin silang naghihintay at umaasa sa buong pagtanggap sa kanila ng lipunan. Dahil hindi ibig sabihin ng pagiging iba ang pagiging masama.

JUNE OCTOBER

C

ollege of Engineering is a man’s world. Anyone who would disagree is got to be fooling his/her self in that matter. But one woman could have kicked every chauvinist man in his balls as she defied the precepts and proved that it also takes a woman to tame a man’s world. She could have been one of the ferocious women chanting and grooving with Beyonce Knowles in the music video of her hit “Run the World”. She is fierce. She is brave.

She is confident. She is the woman on fire. She is none other than Ms. Jane R. Baslan, President, College of Engineering Student Council.

Madam, as what her close friends and colleagues are fond of calling her, blossomed like flowers in that season on May 19, 1992 in Surigao del Norte. It is in that province where she spent her childhood to early adolescence and to where her excellence in leadership rooted that she would eventually pursue in her collegiate days.

We’ve got to know more about that image that have conjured our minds in almost two decades as The Spark got the opportunity to interview our COESC President on her life as a woman and as a leader.

The Spark: Could you share with us your biographical sketch?

Pres. Jane: I’m Jane R. Baslan, 22, from the province of Surigao del Norte.

TS: Do you have any leadership experience back in your high school days?

PJ: Yes. I was the secretary of the Supreme Student Government of our school and I was also a news writer in Filipino.

TS: What about your leadership history in collegiate student council?

PJ: I started as 3rd year representative under SCOPES and ICOENS, then, in the succeeding year I was elected as the president of CPE department and served as CPE representative in the COESC. And now, I am the president of COESC and Communications Head in SLSUSSCF. TS: We heard that you are the first female president of College of Engineering. Is it true that you are the first female president of COE? PJ: Yes, I am. Based on what they say.

TS: College of Engineering is

dominated by men. There’s no doubt about that. Being a woman in a man’s world, where did you get the confidence to run for presidency?

PJ: Before the campaign period, we were also thinking about that. That previously some women attempted for that position but men always emerged as presidents but I acquired confidence from the support of my party. I convinced myself that I, as a woman, have also the capacity to lead College of Engineering even if us females are outnumbered by males.

TS: Who encouraged you to attempt for the position?

PJ: I was encouraged by the precedent COESC, my classmates and friends, and people who have faith in my abilities.

TS: Before filing your candidacy, what were your fears?

PJ: I feared that I couldn’t handle the responsibility of being a president; that there’s a lot of pressure related with the position plus the fact that I am a woman, the first for the COE, if ever, I would win during those times .

And I would lead a bigger population compared before.

TS: What was your first reaction when you found out that you won as the new president of COESC? PJ: I was overwhelmed. I couldn’t believe at first, being the first woman to serve the COESC as president.

TS: What made you win?

PJ: Maybe they have invested their trust on me. Maybe they see in me the potential to lead our college effectively based on my performance in my previous positions.

TS: Do you think gender must be considered in choosing a leader?

PJ: No. I don’t believe that gender must be a basis in choosing a leader.

I believe in gender equality.

TS: What do you think is the edge of women over men when it comes to leadership?

PJ: We women are better than men in handling difficult situations. We can act fast when situation requires it. One more thing, we women are generally emotional which helps us to be empathic and be sensitive to what the people surrounding us needs.

TS: What is your leadership style?

PJ: I don’t apply the bossy style. Before deciding on a matter, I see to it that I get the opinion of every department because they know exactly what their respective department needs and what must be prioritized.

TS: Who is/are your leadership influence/s?

PJ: I get inspiration from simple students with simple responsibilities

facebook.com/krapsikol.thespark

2014 FEATURES

Fueled Up: Being a Woman in a Man’s World Jomari L. Padillo & Paul J. Tabi

11

than celebrated leaders with great responsibilities.

TS: We have read in a sports news article that you were an athlete last ICCAC. How does being an athlete influence your leadership?

PJ: It helped me a lot during ICCAC. I know and understand what the players need.

TS: What is your biggest responsibility in your leadership?

PJ: I guess it’s maintaining harmony with the members of the SC. A lot of things must be pondered before arriving on a decision. I can’t decide on my own, I must be considerate with all the departments, with all the students of COE. I must opt for the common good. In the end, the important thing is I am a pro-student. I do things for the welfare of engineering students. I put my constituents first before myself.

TS: What are your sorrows as a leader?

PJ: The difficulty of balancing between my academics and SC duties.

TS: What are the rewards and joys of being a leader?

PJ: I think the achievements, all the victories and triumphs, of COE in every event are just bonuses. There is nothing more rewarding when you see contentment in your constituents. That’s the joy of being a leader.

TS: What is the biggest advantage of being a leader?

PJ: The experiences you get, they are priceless TS: About the biggest disadvantage?

PJ: It’s hard to balance time for friends, academics and… love life. (laughs) TS: What are your plans in the future?

PJ: We’re still on the process of balancing the students’ needs and demands. We are still communicating with Dean Gonzales and the Planning Department so we could accomplish something that is really beneficial and long-term.

Some students might have imagined leadership as a life of glamour and privileges but Madam Jane proved that they are no different, they are not far from the ordinary, only with added responsibilities, and they share the same woes and delights with their constituents.

After all, she still enjoys singing with her favorite music, watching Korean movies and writing when she has the time. She still spends time with her friends, attends church services and reads Our Daily Bread as a chicken soup for her soul. And like a normal girl in this matter, she has a crush on a ME student and has admiration on a CPE faculty.

Shifting between being a graduating engineering student and student leader might have freaked out other people but Pres. Jane manages to get by as she hold on to her favorite bible verse: “I can do all things with Christ who strengthens me.” (Phil 4:13)

s a ng Pagta I : a naw sa n i h

Bukas na Pa

“Mag-aaral kung tawagin subalit sa likod ng pisara, panibagong anyo, porma, pagpapahalaga at pagkatao ang makikita.”

JUNE OCTOBER

ARTS & 12-13 2014 PHOTO

Photos by Kayper E. Subeldia Illustrated by Ross Emmanuel B. Pinili and Edilberto R. Fuerte

“Mga n na nakatani pahina ng a pindutan ng ca mga kung k estudya

“ Isang siklo ng pag paglipat, paghint palaran ang nagaganap minsan ang l ganoon k mati

u d ya n t s E Panloob at Panl y te abas na Buha

nilalang ikala sa mga aklat at mga alculator, silang kilalanin ay ante...”“

gpasa, pagbagsak, to at pakikipagsag sa tuwina’y ngunit kahit loob nila’y di kadaling ibag.”

“Sa labas ng mga bakal na tarangkahan iyong masasaksihan ang mga tunay na humuhubog sa pigura ng isang iskolar ng bayan.”

Essay by Mark Angelo M. Tiusan Page design by Aljin Chris C. Magsino

14

FEATURES 2014

JUNE OCTOBER

Inside these Walls:

Probing the State of Student Rights in SLSU

A

s stated in the Constitution, the State shall promote and protect the youth’s physical, moral, spiritual, intellectual, and social well-being. Yet, the Philippine education has an oppressive character. Alarming issues of violations on the rights and freedom of students continue as educational institutions do not entirely recognize, promote and protect their welfare.

To attend these perennial problems, series of acts providing for a Magna Carta of Students has been sought since the 13th Congress. The bill, also known as Students’ Rights Act, provides measures which ensure that students are able to exercise their right to quality education, right to organize, right of free expression, right to academic freedom, right to information, right to participate in policy-making, and right to due process.

The benchmark of the law was based on the enjoyed rights and welfare in University of the Philippines and Polytechnic University of the Philippines.

Right to Adequate Welfare Services and Academic Facilities To attain quality education, the school administration shall enforce to provide adequate welfare services and academic facilities. Undeniably, SLSU do not showcase sufficient facilities.

The ratio of classrooms, chairs, computers, laboratory equipments and other facilities are not proportional to the volume of students. The College of Agriculture, likewise, seeks out for onfield and laboratory facilities, lighting system particularly during evenings, and larger and sanitized canteen. Up till now, the College of Teacher Education does not have its own building.

Right to Organize and to Associate The Office of the Student Affairs upholds the approval of proposed activities of some organizations particularly if it is correlated to socio-political issues. They seek numerous unnecessary documents and evaluate it for a long period, a contrast to their service charter. They repress the right of students to be aware of national and university issues. Imposition of unreasonable requirements on student organizations seeking recognition is an act that impairs the student rights.

Management of the Student Publication and its Funds

Faith P. Macatangay Student publication meets the needs and interests of students. How can they be productive if administrative censorship has paved their way? They do not also handle their own fund.

The editorial board shall be the one accountable in operation of the publication and its fund.

Printing of the Student Publication There are occurrences that the SLSU Business Affairs Office forced publications to print their releases at SLSU Printing Press. The editorial board and the staff have the autonomy to select the printing press that will avail the printing service of their releases.

Academic Freedom of Students Three years ago was the last release of limited copies of Student Handbook (SH) to freshmen students. Attested by the Carta, a copy of SH shall furnish the students upon admission to the school. Until when will the students wait for the completion of the revised SH? Right to be Informed In every instance that a concerned official would be asked in regards to SH, the official angrily refuses to answer it. Students have the right to information on matters that direct or indirectly affect their welfare.

The institution is observably poor in information dissemination about class suspensions due to holidays, typhoons and academic council meetings. Personnel involved shall find ways to have up-to-date access with the students.

Other rights Right to entry. According to the bill, a student shall not be denied to enter the institution due to violation of “No ID, No Entry” or any uniform policy provided that he/she sufficiently provides proof that he/she is a bona fide student of the school.

A cite of irregularities is that some students are prohibited to enter the university even though they presented their registration form. Also, students who are refused by guards to enter through the second gate are referred to enter the main gate due to their so-called “freestyle violation.”

Sarap ng Bawal Mark Angelo M. Pasia

B

awal na ang masarap. Paano na ang inaasam-asam na sarap tuwing patay na oras? Ang ginhawang nadarama kapag likido’y nariyan na? Sarap na hinahanap-hanap, kailangan nang tigilan?

Sing-alat ng huling patak ng durog na Chippy na sinasaid mula sa sulok ng loob ng balat nito at parang katas ng Clover Chips na naiiwan sa dalawang daliri mo – ganito kaalat ang pakiramdam ng mga estudyanteng tumatakbo patungong canteen nang biglang paghinto nila sa tapat ay wala naman pala ang bibilhin nila. Wala pa... o wala na? Nasaan si Mang Juan?

Kasing antok ng sabdyek mong feeling major at ng professor mong nakikipagkwentuhan sa whiteboard na nararamdaman ng ilan tuwing pagmamasdan ang mga tinda sa eskwelahan. Katumbas ng bigat na nararamdaman ng ilan na matagal nang hindi napapadighay ng Coke Mismo pagkatapos mag-lunch. Napakatamis naman tulad ng nawala na ring apple flavor na Zest-O para sa mga magulang na hindi mabantayan at mapigilan ang mga anak sa pagbili ng mga bawal sa kanila. Ikaw, anong lasa ng feelings mo?

Hindi lamang upang mapaangat ang pagbuo ng kalidad ng edukasyon sa bansa kundi pati na rin ang maisulong ang malusog na pamumuhay ng mga mag-aaral, ipinagbawal ng Department of Education (DepEd) ang pagtitinda ng mga tsitsirya at softdrinks sa maraming pampublikong paaralan sa Pilipinas.

Sinabi ni Bb. Zenaida T. Tondanes, National Nutrition Council (NNC) Program Council Officer, na makatutulong sa pagbawas ng mga kaso ng childhood and adolescent obesity at mga delikadong kondisyon sa pangangatawan kung imumungkahi nila sa DepEd na mahigpit na ipagbawal ang pagtitinda sa eskwelahan ng mga pagkaing hindi mabuti sa kalusugan. Bilang isang unibersidad na nagsusulong ng malusog na kapaligiran pati na rin ng katawan ng mga nasasakupan, nakiisa ang SLSU sa pag-

papatupad ng panukalang ito noong nakaraang Hulyo, buwan ng nutrisyon, sa pangunguna ni Mrs. Maria Cristina Meceja, Cooperative Manager ng unibersidad.

Gaya nga ng inaasahan, parang Oishi na spicy-flavored ang mga maanghang na tugon ng karamihan sa usaping ito.

“Bakit kailangang tanggalin? Especially to us na nasa tamang edad na.”

“Siguro para doon sa mga elementary at high school, pero sa college? Alam na namin ang sobra at hindi.”

“Kasi kagaya ko, when I get stressed, bibili lang ako ng Piattos o kaya Tortillos tapos Royal. Pang-himagas lang ba.”

“Pwedeng premyo ko na din tuwing nakakapasa ako sa quiz.”

“Parang libangan na rin kasi. Naging part na rin ng childhood eh kaya mahirap na rin maiwasan.”

Hinaing nila na ayaw magpabanggit ng mga pangalan, mahirap na, kasi daw baka maging durog na Nova sila kapag may nakakilala.

Maraming makapagtatanong, katumbas ba ng depinisyon ng kalusugan ang pagtitiis at pag-iwas sa konting sarap? At sa maraming nagrereklamo, mayroon bang nakapag-iisip sa sustansyang maidudulot ng mga naririyan na dapat pagtuunan ng pansin. Masarap din naman, hindi lamang nakasanayan. Sinong makapagsasabing ang 50 years na haba ng life span mo maaaring maging 53 o 55 kung iiwas ka sa dapat iwasan? Hindi naman lahat ng nakasanayan ay tama na at dapat ipagpatuloy. Kung mayroon man na isinasaalang-alang ang ating bansa sa panukalang ito, mga estudyante ang una dito. Minsan hindi kailangang masamain ang pagbabawal lalo’t papunta ito sa tamang daan.

Sa huli, nasa iyo pa rin ang desisyon. Paglabas ng bakuran ng unibersidad, wala na ang bawal. Ikaw na ang responsable sa lahat ng kilos mo. Magpapabawal ka ba sa sarili mo?

Masarap daw ang bawal. Hanggang sa huli din kaya?

Clause Students are the biggest stakeholders in the education system. Therefore, their indispensable welfare shall be an assertion.

A student, as he/she becomes a part of an academic community, should not be stripped off his/her rights. As cited from an American case, “Students do not shed their rights at the schoolhouse gate.”

Pro-student legislation is not enough. Students themselves should be critically minded and affirm their rights to suppressive policies.

JUNE OCTOBER

ontradiksyon

ibong Pagtan Faith P. M ac

Neil Allen T. Cena clad in full combat mode having a screaming argument, the screenplay (co-written with Hollywood scribe Frank E. Flowers) boasts the stock characters and situations, sentimentality, foreshadowing and melodrama of soap opera. Yet by cleverly blending these ingredients with those of an action caper, the pic presents a fresher appeal.

Metro Manila had its International premiere at the 2013 Sundance Film Festival on 20 January 2013. It was also released on 17 July 2013 in France, 28 August 2013 in Belgium, 29 August 2013 in the Netherlands, and 20 September 2013 in the UK. It had its Philippine premiere on 9 October 2013.

The film was re-released with special screenings to raise money for the victims of Typhoon Haiyan/Yolanda in the Philippines and killed close to 6000 people. Its British director, Sean Ellis said: “The people of the Philippines were tremendously supportive during the making of Metro Manila, and it’s only right that we should now use the film to raise money to help the victims of this terrible disaster.”

It was nominated ten times in 8 film festivals and won 9 awards, namely: Audience Award: World Dramatic in Sundance Film Festival, Hamburg Film Critic Award in Film Fest Hamburg, Grand Jury Prize in Polar Festival de Cognac, Best Director, Best Script and Audience Award in Amazonas Film Festival and Achievement in Production, Best British Independent Film and Best Director in British Independent Film Awards.

Metro Manila is one of the same stories told many times before: innocent country folks corrupted by the merciless big city. But what sets Metro Manila is it didn’t stop there. It doesn’t go straight where the audience expects it to. It has a lot of unexpected turns, one could never guess what will happen next. At one point I just stopped trying. The film is a rollercoaster ride. When everything seems to be going smooth, that’s when a high drop comes. It goes so fast and the roads are too bumpy, you cannot sit comfortably in your seat. Metro Manila is heart breaking through and through. An outstanding film that deserves all the recognitions the international scene has given it.

The Professor and The Madman:

A Tale of Murder, Insanity, and the Creation of the Oxford English Dictionary

Neil Allen T. Cena

T

he creation of The Oxford English Dictionary began in 1857 and took 70 years to complete. Hidden behind the rituals of its creation lies a fascinating and mysterious story, a story of two remarkable men whose strange twentyyear relationship lies at the core of this historic undertaking.

“The Professor and The Madman” tells the story of Professor James Murray, the distinguished editor of The Oxford English Dictionary project and one of thousands of contributors, Dr. William Chester Minor, an American surgeon who has served in the Civil War. On numerous occasions, Murray invited Minor to visit

aw sa Wikang

atangay

If You’re Born to Hang, You’ll Never Drown Oscar Ramirez, a down-on-his-luck farmer, flees the countryside with his family to look for a brighter future in the bustling, overwhelming metropolis of Manila. Oscar believes he has caught a break when he is offered a steady work for an armored truck company and his kind and gregarious partner takes him under his wing. But when his seemingly prosperous gig unravels, Oscar realizes the inherent dangers of his new job and gets caught in a complex and perilous scheme of double-dealing. Faced with no other options, Oscar has to risk everything to protect what he cares about most - his family. (c) Oscilloscope Inspired by an incident witnessed in Manila with two armored truck employees

15

Balarila ng K

Ang Prospekt Metro Manila:

2014 FEATURES

Oxford to celebrate their works, but Murray’s offer was regularly and mysteriously refused. The two men, for two decades, maintained a close relationship only through correspondence. Finally in 1896 a puzzled Murray set out to visit him. It was then that he learned the truth about Minor that in addition to being a masterful wordsmith, Minor was also a murderer, clinically insane and locked up in England’s harshest asylum for criminal lunatics.

Written by Simon Winchester, the book formerly called “The Surgeon of Crowthorne” was retitled “The Professor and the Madman” for its edition in the USA and Canada. Over Winchester’s objection of it, his editor, Larry Ashmead, argued “No one knows what a Crowthorne is!” The book was a major success and Winchester went on to write, “The Meaning of Everything: The Story of the Oxford English Dictionary”.

The movie rights for the book were bought by Mel Gibson’s icon productions but till now, production has not begun. John Boorman wrote a script and was once tapped to direct, as was Luc Besson.

“The Professor and The Madman” is more than what it promised to.

Half of the book was a stage to better tell the main story, that is, well, about the professor and the madman. The sequence of the story seemed retarded but still maintained to deliver the readers facts and other vital information. Author Simon Winchester was not afraid to directly define a term that he thought that may not be previously heard or understood by his readers.

For the purpose of giving as much information as possible and as neatly as possible, the book was written in a report-like manner. Here are the facts, this is what happened. The downside of this approach is that it takes away the emotion, and for a tale that’s supposed to excite you, it kind of killed the goal but still, every page gives you a reason to turn the next and every turn just makes it harder to put it down! It still managed to excite and intrigue despite of the fact that it’s written in a boring technical fashion. The creation of the Oxford English Dictionary is a remarkable feat in history.

Overall a tale that could have been told a little bit better but nevertheless a fascinating one.

A

:

Filipino

linsunod sa pagbabago ng pambansang panuntunan sa edukasyon, kinatha ang CHED Memorandum Order (CMO) No. 20. Inilahad ng memoranda ang bagong 36 yunit na General Education Curriculum (GEC) para sa mag-aaral ng kolehiyo na ipapatupad sa akademikong taon 2016-2017. Mula sa kasalukuyang bilang na 63 (para sa mga nagpapakadalubhasa ng humanities at social sciences) o 51 (para sa mga nagpapakadalubhasa ng agham, inhinyeriya at matematika) naging 36 na lang para sa lahat ng magaaral. Ang mga mandatoryang yunit para sa mga sabdyek na Filipino ay inalis upang maisakatuparan ito. Sa ilalim ng programang K to 12, ang kabuuang 108 oras sa sabdyek na Filipino ay isang rekisit ng mga mag-aaral ng Grade 11 sa senior high school. Ang syllabus ng mga bagong asignatura sa programang ito ay inilimbag lang sa wikang Ingles.

Hindi pa man naisasakatuparan ang panukala, umani na ito ng pagbatikos mula sa iba’t ibang sektor kabilang na ang komisyong nangangalaga sa wika, kultura at sining.

Kahalagahan ng asignaturang Filipino Magkaiba ang tikha ng sabdyek na Filipino sa high school at kolehiyo. Nakatuon sa pagbasa at pagsulat ang itinuturong Filipino sa sekundarya habang literatura, kultura, wika at lipunang Pilipino ang mga diskurso sa kolehiyo. Kung aalisin ang asignaturang ito sa kolehiyo, ang mga kabataan ay magiging konserbatibo sa mga pambansang isyu sapagkat maisasantabi ang mga nabanggit na diskurso.

Edukasyong Kolonyal Noong inilunsad ang sistema ng edukasyon sa Pilipinas, sa ilalim ng kolonyal na pamumuno ng mga Amerikano, hindi pinagtuunan ng pansin ang paggamit ng sariling wika. Hindi na nakapagtataka kung bakit napaniwala ang mga otoridad na may kaisipang kolonyal na hindi sapat ang edukasyong natatamo ng mga Pilipino dahil kulang ito ng dalawang taon kumpara sa pandaigdigang panuntunan.

Tinitingala naman natin ang mga dayuhang mananakop bunga ng kaisipang hinubog nila at iniyuyuko rin natin ang ating ulo dahil ipinapatanggap sa atin na mababang uri ang mga Pilipino.

Etikal na Isyu ng Integridad Sa pahayag ni Patrocinio Villafuerte, isang propesor ng Filipino, ang mga edukadong mamamayan na may kaisipang kolonyal ang siyang yumuyurak sa kahalagahan ng pambansang wika. Dagdag pa niya, ang pagtanggal ng Filpino bilang sabdyek sa bagong GEC ay hindi lang isang simpleng isyu, ito ay etikal na isyu na bumabaligwas sa integridad ng ating lahi.

Kawalan ng Trabaho Tinatayang 10,000 full-time at 20,000 kontraktwal na guro ang mawawalan ng trabaho sa taong 2016. Sa kasalukuyan, ang ibang mga paaralan ay wala pang tiyak na plano hinggil sa sabdyek na Filipino sa ilalim ng bagong kurikulum at sa kanilang mga guro sa Filipino. Ginarantiya ng pamahalaan na ang mga maapektuhang guro ay makapagtuturo ng parehong asignatura sa paaralang sekundarya na hindi mababawasan ang matatanggap na suweldo at benepisyo.

Filipino bilang Pagkakakilanlan Ang pagtanggal ng mga asignaturang Filipino sa kolehiyo ay maihahalintulad sa pag-alis ng sariling pangalan ng mga Pilipino.

Sa kolehiyo, nahuhubog ng mga estudyante ang kritikal nilang pagiisip. Kung ipapamulat sa kanila ang mga makabagong propesyunal, banyagang wika ang dapat na gamiting midyum sa pagpapahayag ng kanilang pananaw. Hindi nila mababatid na ang wikang Filipino ang magsisilbing instrumento ng kanilang pagkatao.

Ang Laban ay Magpapatuloy Nagkakaisa ang mga edukador, organisasyon at mga estudyante na magsagawa ng mga hakbanging magtatanggol sa ating wika. Nilalayon nilang rebisahin ang CMO Blg. 20 nang sa gayon ay mapanatili ang asignaturang Filipino sa bagong GEC. Isinusulong din ang makabayang edukasyon sa pamamagitan ng paggamit ng Filipino bilang midyum ng pagtuturo sa iba’t ibang asignatura.

Sa isang sipi mula sa El Filibusterismo, ipinahayag ni Simon ang kanyang pagtutol sa paggamit ng wikang Kastila. Iginiit niya, “Ang wika ay repleksyon ng sarili nating paraan ng pag-iisip.

Hangga’t meron tayong sariling paraan ng pag-iisip, hindi tayo magiging alipin.”

16

LITERARY 2014

JUNE OCTOBER

Siping

Edilberto R. Fuerte

Ang pagkawala Mikhail Andrew O. Lozada

Mag-aalas-dose na ng hatinggabi noon. Nakaupo ako sa isang kanto ng eskinita, nagsusunog ng aking baga, naghihintay ako ng aking sundo dahil may lakad ang unyon. Magpaplano kami ng malaking rally sa kumpanyang pinapasukan ko. Nakakapamura kasi ng putang-ina ang sahod. Ilang sandali lamang ay may dumating na isang sasakyan. Tumigil ito sa aking harapan na akala ko’y mga kasamahan ko, hindi pala.

Nagsibabaan ang mga taong nakamaskara, tinutukan ako ng baril, sinuntok ako sa aking tagiliran at pinagtulungan. Naaninag ko ang isang bata, mali, isa palang binata na nagtatago sa isang sulok. Hinigit at kinalakadkad ako na parang isang baboy papasok sa sasakyan habang isinisigaw ang aking pangalan. At di na muli pa akong nakita.

“Sa aking takot, napatanong na lamang ako sa aking sarili, ganito rin ba ang kahihinatnan ko?”

Kilala kita

Mikhail Andrew O. Lozada

Di mabubulok Aljin Chris C. Magsino

dagli

Napabalikwas ako sa aking pagkakahiga nang marinig ko ang hudyat ng pagdating ng mangungolekta ng basura. Nabubulok ngayon.

Binuhat ko na ang mga naipon kong dyaryo.

Nahagip ng aking paningin ang napapaibabaw na artikulo, “Para sa bayan: di mapapaos ang aking panulat” at sa baba nito ang pangalan ko. Pabagsak kong binitawan ang bungkos ng papel. Muling bumalik sa pagkakahiga, at sa isipa’y nagsimulang tumipa.

Sining ng iyong karapatan, muling dadaloy sa tinta ng panitikan.

Mag-aalas-dose na ng hatinggabi.

Galing ako sa isang pulong ng mga lider na estudyante. Naglalakad ako pauwi. Halos wala ng tao sa kalye’t lansangan. Wala na ring mga bata sa labas ng kanilang mga tahanan. Sa dulo ng eskinitang aking binabaybay ay may isang mamang nakaupo, humihithit ng sigarilyo. Nagulantang na lamang ako nang may biglang tumigil na sasakyan sa kanyang harapan at nagsibabaan ang grupo ng mga nakamaskarang kalalakihan. Kumpleto armado.

Nagtago ako sa sobrang takot, habang sinisilip ang mga pangyayari. Tinutukan ang mama ng baril, sinuntok sa kanyang tagiliran at pinagtulungang isakay sa nag-aabang na sasakyan. Narinig ko pa siyang sumigaw ng “Aurelio Santos”. Teka, sandali. Kilala ko siya.

Nakita ko na ang mamang yaon, nakasama ko siya sa isang malaking rally. Lider siya ng unyon sa isang malaking kumpanya. Sa aking takot napatanong na lamang ako sa aking sarili, ganito rin ba ang kahihinatnan ko?

aleta P

4

NGAYONG PEBRERO 2015

facebook.com/paleta.thespark

Labing-walong taon kitang inalagaan, pinakain, dinamitan, niliguan, at pinag aral.

Naaalala ko pa nang iniluwal ka ng iyong ina, nagmistula kang isang maliit na anghel na sa bawat araw ay nagpapasaya sa amin; sa pagod na katawan ay nagbibigay ng sigla at naglalapat ng walang hanggang ngiti sa aming mga labi. Lagi kitang pinoprotektahan sa kahit na sino. Tayo ang laging magkakampi sa lahat ng bagay.

Unti-unti nga ay lumaki ka, naging isang magandang dalaga; mabait, maalagain, matulungin at masipag.

Balingkinitan ang iyong katawan at may malulusog na dibdib. Nakatatakam

maikling kwento

ka. Ika’y isang anghel sa aking paningin. Ang kutis mo ay napakadulas at napakalambot; ang sarap pisilin. At ang iyong mga labi; mapupula, kay sarap kung hahalikan.

Tapos na ang aking pag-aalaga sa iyo. Panahon na para ako naman ang makinabang. Pero huwag kang mag-alala, sabay pa rin tayong maliligo tulad ng dati.

Magkatabi pa rin sa pagtulog. Huwag mong alalahanin ang paglayo ng iyong ina. Hindi naman kasi totoo na may kalaguyo ako.

Hayaan mo siya sa lolo mong mapanghusga na pinaratangan akong magnanakaw at sakim. Tayong dalawa lang ang magkakampi. Tayong dalawa lang ang magkatabi ngayon at sa mga susunod pang gabi.

Sa Ngalan ng Bayan, Hindi Bayani Jommel C. Dando

Hindi ako bayani. Normal na estudyante lamang din ako. Araw-araw pumapasok sa eskwelahan suot ang luma kong uniform. Umuupo sa mga kahoy na bangko ng silid-aralan. Pilit na nilalabanan ang antok mula sa pakikinig sa prof nating businessman.

Hindi ako bayani. Pero may mga napapansin ako sa ating paligid. Marami. Mga bagay na mas pinipiling hindi na lamang tingnan. Hindi ko masabing mali ang mga ito. Baka naman kasi taliwas lang ito sa opinyon ko.

Hindi ako bayani. Pero sinubukan kong alamin ang katotohanan. Naniniwala akong maraming madidilim na sikreto ang pilit na itinatago. Kelangan ko lang hanapin ang tamang anggulo para makita ang mga ito.

Hindi ako bayani. Pero sinubukan kong maghanap ng mga katulad ko. Mga normal pero pilit na nagpapaka-abnormal para sa mga normal. Ayaw kong sumugod nang solo. Masyadong mahirap ang laban.

Hindi ako bayani. Pero mas pinili kong hukayin pa ang malalim na katotohanan. Ang bawat bagay na nalalaman ko’y nagpapatunay na marami pa pala akong dapat malaman. Ang bawat isa sa mga ito’y dugtong-dugtong. Lahat ay magkakaugnay.

Ngunit hindi sila magagandang balita.

Hindi ako bayani. Pero sa tingin ko ay hindi dapat isinasantabi ang mga ito. Hindi lamang ako ang dapat makaalam. Dapat niyo rin itong malaman. Mahirap mamuhay sa isang lugar na hindi mo alam ang sistema. Oo, masarap maging tanga. Pero, bilang kasama sa mga inaasahan ng bansang ito, responsibilidad nating makialam.

Hindi ako bayani. Pero mas napagtutuunan ko na ng pansin ang mga bagay na ito kaysa sa ‘dapat’ na takbo ng aking araw-araw ng buhay. Napansin ko na lang na nakakalimutan ko na pala kumain sa tamang oras. Napupuyat dahil sa pagiisip sa kung paanong sa maliit kong pamamaraan ay may maaayos ako sa sistemang nasira sa loob ng maraming taon.

Hindi ako bayani. Pero tinatanong ko ang sarili ko kung bakit ko ba ito ginagawa. Bakit, sa kabila ng mga paghihirap na dinaranas ko, ay mas pinipili ko pa ring imulat silang mas piniling pumikit na lamang? Bakit tinitiis ko ang pagmamartsa sa gitna ng init ng araw, ang pagsigaw sa loob ng ilang oras at ang paglaban sa pwersa ng kapulisan?

Hindi ako bayani. Normal na estudyante lamang din ako…dati. Dahil ngayon, marami na akong natutunan. Imbes na manahimik, mas pinili kong magmahal.

Hindi ako bayani. Umiibig lamang ako.

Umiibig sa sariling bayan.

sanaysay

the official literary folio of

THE SPARK

JUNE OCTOBER

Pigurin Sa Tapat ng SLSU Mark Angelo M. Pasia

Dalawang buwang bakasyon Naglangoy sa dagat, umakyat ng bundok Sa kabilang banda ako’y pumapasok Nagulat ang lahat Umusbong ang overpass.

Ang dating limang minutong pagpasok mula boarding house, Ngayo’y walo na Nakapalda si ate, aakyat ba siya?

Bagong ligo si kuya, mabango, magpapakapawis kaya siya?

Masyadong matarik, late na ‘ko, wag na!

Para saan pa ang ginawang hagdanan Kung pwede namang tumawid na lang Estudyante’y matatanda na, alam na ang kahihinatnan ng paggamit ng kalsada Para saan kung walang makikinabang?

Hala, sige, i-demolish na yan!

Idiocracy

Marx Jendre S. Sabandana ”Edi ikaw na ang magaling!”

Hindi ako magaling, natututo lang ako.

Patuloy akong nagugutom sa kaalaman.

Hindi tulad mo, hanggang d’yan lang.

Eh wala ka nga talagang patutunguhan.

Mangmang na mamamayan.

Hindi uso ang ‘maraming’ alam.

Sinisi lahat sa gobyerno.

Tayo rin pala ang may pagkukulang.

“Ang dami mong alam.”

Ow? Bakit hindi mo ako tularan?

Tularan para sa ikauunlad ng bayan Wala kang alam sa nangyayari ngayon sa paligid.

Ginagawa mo lang ay mangopya d’yan sa isang gilid.

Huwag magpaloko sa media.

Panandaling isara ang telebisyon Magbasa ng magandang literatura At muli tayong bumangon Dahil nasa atin din ang pag-asa.

Born to Die

Beejay C. Galvez

I was born when everything was falling apart, in a world where no one cares for a helpless child.

A country killed by hatred and sorrow.

In a corrupted city ruled by demons, maintained by reaping innocent souls.

And yet, I am born to end this curse.

How about you?

Are you with me or you’re just one of the demons?

L

ITERARY

2014

17

MARTIAL LAW: Isang akrostik Aljin Chris C. Magsino

Muli kitang naalala, Apatnapu’t dalawang taon na ngayon nang huli kitang makaulayaw, Ramdam ko pa rin ang iyong pagtatangi Tantya ko’y muli kang magbabalik Inihahanda ko na ang aking sarili, Ang pag-ibig mong huwad ay di ko na maaatim Lunday ng pagsuyo, sana’y di na maulit.

Lalaban na ako Aalpas ang aking damdamin, Wala nang makapandarahas pa sa aking mga supling.

Pumili, Bumitaw, Magbalik Maria Carmela R. Sinag

Baril o isang pluma, Isang lapis o espada Hindi ba’t napakahirap talaga Pagsabayin dalawang bagay na magkaiba?

Kung inaakala mong ika’y mahusay Na kaya mong hawakan sila nang sabay Nagkakamali kang tunay Sinasabi ko sayo Sa pagkakataong makaramdam ka ng kabigatan Baril at espada pansamantala mong bibitiwan Upang ang lapis at pluma ay magamit mo ng kainaman

tula

Sa pagbitaw mong saglit, Asahan mo ang kapalit Ang baril na iniwan mong puno ng bala Babalikan mong ubos at wala ng natira At ang espadang binitawan mong makinang Muli mong hahawakan ng puro kalawang At sa sandaling ika’y bumalik sa kanila Ang lapis at pluma ay mananatiling nasa iyong bulsa.

Pangarap na Tahanan Paul J. Tabi

Pumapatak na pawis, kada minuto, kada saglit Kada minuto, kada saglit, dugo ay napapanis Ito ang pinaghirapan ko, dugo at pawis inialay dito Tahanang binuo ng bawat pangarap at bawat ginto Ngunit anong napala ko? Anong nangyari sa pangarap ko?

Ganito ba talagang tadhana ko, gintong inialay ay maglaho Tahanang pinukpok at sinimento, unti unting gumuho Bawat pako, bawat bato, ngayo’y tinatapakan ko Pinagkuhaan, pinagsamantalahan, pinagnakawan Heto ako ngayon, sa iyo’y walang kalaban-laban Ang aking ginto, kinuha mo na lamang Pero umasa ako, umasa sa iyong munting pangako Ngunit totoo ngang pati pangako ay napapako Kaya’t pangarap ko sa buhay, panaginip na lang ba habang buhay?

The Story of Mayor’s Suspension Paul J. Tabi

At the city mayor’s office, a knock on the door was heard…

Stranger: (knocks on the door) Knock Knock!

Mayor: Who’s there?

Stranger: I’m a Sandiganbayan Official.

Mayor: I’m a Sandiganbayan Official who?

Sandiganbayan Official: Hey! I’m not kiddin’ around here! Will you please just let me in?

Mayor: Ok! Ok! Take it easy. Come in.

Sandiganbayan Official: (walks in) Mayor!

By the power given to me by the higher officials, I hereby suspend you for 90 days, effective this afternoon.

Mayor: Whaaaaaattttttt??!!!

Sandiganbayan Official: For being such a generous official. You’ve given 132,000 Php to each of your 151 employees. That would almost amount to a big 19.9M Php. With that, you’ve acted against the Anti-Graft Law of the Philippines.

Mayor: But...!

Sandiganbayan Official: No buts! I’ll leave for now mayor. I got more works to do. Bye and good luck for later! Hahahaha! (Evil laugh) Ninety days has passed and the mayor went back to his normal work and life. After 1 more year and 8 months, another knock was suddenly heard on the door…

Stranger:(knocks on the door) Knock Knock!

Mayor: Joke or not?

Stranger:Do I speak like I’m having a joke? This is not a joke! So let me in!

I’m a DILG official!

Mayor: Take it easy! I just thought that you’d have a joke. You know… I’m a person fond of jokes. Hehehe. Happiness is my life. Well anyway, come in, sir. Oh! And by the way, for what reason are you here?

councilor 1) DILG Official: Since the three of you are here now. Now would be the best time for the announcement.

Councilor 1: What announcement?

DILG Official: You three are suspended!

Councilor 2: Whaaaatttttt??!!

DILG Official: By the power given to me, I hereby suspend you three for 6 months for violating Republic Act 6713 Sections 4 and 7 which consist of the norms, conducts, and duties of any public officials or employees.

This would take effect tomorrow, August 15.

Councilors: What have we done?!

Mayor: Not again…

DILG Official: You’ve hired a practicing private lawyer as an official city counsel. I repeat, a practicing lawyer and not a professional lawyer.

Mayor: What proof do you have? Show us!

DILG Official: I have this letter of suspension. Oh! And I brought with me 4 persons you might know.

Four persons came in, one of which is a former city councilor.

DILG Official: Ladies and Gentleman! Let me introduce to you… the complainants.

Complainant1: You know, you should take some rest sometimes mayor.

Complainant2: Yeah! It’s not forever Christmas mayor.

Complainant3: You can’t hide all hidden secrets behind you, Mayor and the councilors.

Councilors: Why? Oh why?

Mayor: Oh no… not again…

Former City Councilor: See you after six months Mayor. We just did what is right.

Mayor: No! Please! No! How about my current plans?

Former City Councilor: Don’t worry Mayor about that. Anyway, you’ll be back again. It’s just a while.

Mayor: Ok… Ok… Just please don’t leave this city down.

Former City Councilor: Sure Mayor!

Words will be forwarded to the one who will be assigned as the officer-in-charge.

dula

The visitor went in. Two councilors overheard the conversation and tried to sneak in but they have been noticed…

DILG Official: Hey! You two!

Councilors: Huh? We? DILG Official: Are there others at your back? No one, am I right? So that means you two.

Councilor 1: We have just passed by…

DILG Official: No more explanations!

Just stand by the side of mayor.

Councilor 2: Ok! Ok! Just chill. (Walks to the side of the mayor with

And the Mayor left the office, with the words of the former city councilor embedded in his mind.

18

GRAPHICS 2014 left SIDE VIEW

JUNE OCTOBER

It is not about...

Maria Carmela R. Sinag

Regardless of faulty physical facilities...

Ang pahinang ito ay bukas sa lahat ng estudyante, alumnus/alumnae at kawani ng SLSU, maliban sa mga Sparkista [myembro ng The Spark] na pangunahing patnugot ng isyung ito. ipadala ang kontribusyon sa thespark. slsu@gmail.com

Laro tayo: Pinoy-Pinoyan Mark Angelo M. Pasia

“H

ello Philippines, keymusta pow?”

20+ 1

class rooms

Engr. Dawil Ona

student center / classroom

top 6

16 BROKEN

1027 DEFECTIVE

out of

out of

30

DOORKNOBS

+

top 1

students

46

DRAWING TABLES

ECE 2013

Engr. Dominic Durana ECT 2014

ECT 2014

top 5

VANDALIZED

Engr. Bryan Angelo Pago

top 4 Engr. Efren Almozara Jr.

671ARMCHAIRS

LIGHTS

CE 2008

Edmar Elca top 8 Engr.ME 2013

out of

out of

Engr. Mark Joseph Ipa

ELECTRIC FAN

20ARMLESS

6BUSTED 88

ME 2012

top 3 top 3

2800

“Isang Pinoy na naman ang ginawaran ng titulong gawa sa punit punit na basura ng…” naririndi ka na ba sa mga balitang tulad niyan na inaraw-araw na ang pagmamalaki sa mga Pinoy (daw) at kababayan (daw) na nanalo sa iba’t-ibang kompetisyong kung anu-ano sa buong mundo?

Pilipino daw kasi, ¼ Filipino blood ang nanay o ‘di kaya ang pinsan ng lolo o lola na kapatid ng lolo sa tuhod. Kababayan daw kasi nanalo. Kung natalo kaya? O yung sa audition pa lang laglag na? Kadugo raw kahit hindi naman nila alam na mayroong Pilipinas. Pinoy daw kahit kulang na lang tatakan ang dila mabanggit lang ang “mehal ko keyow.”

Mabait daw ang Pilipinas. Kung sa iba, kailangang ipanganak sa kanilang bansa, manatili ng higit sa 10 taon, o ‘di kaya sa iba kailangang maging fully blood ang mga magulang mo upang masabing citizen ka nga ng bansa nila. Sa Pilipinas, basta may dugong Pilipino ang ancestors mo, instant Pinoy ka na! Hindi ko alam kung nakakatuwa ba o nakakaawa na ang ating bansa sa ganitong aspeto. Masakit mang isipin, ang iba naman sa mga ipinagmamalaki nating mga tao, hindi kilala si Jose Rizal. Isa pa, ang marami sa kompetisyong binabanggit sa balita, wala naman talagang kwenta.

Hindi mawawala ang mga malayo talaga ang nararating. Mga big time kung baga. Mga talagang maipagmamalaki sa achievements nila. Ngunit kung titingnang mabuti, mistisa/mistiso, ang ilong pumupunto, at ang buhok kulay kalawang?

Katangian ba ng isang Pilipino ang mga ganyang looks? Halos lahat ng ating mga kababayan ay hindi rin pahuhuli sa Inglesan. Pero kung dinaig mo pa ang British accent ni Harry Potter at hindi ka man lamang makapagpakilala gamit ang wika natin, Pinoy ka pa rin ba?

Marahil maraming hindi makuha ang puntong pinupunto ng ating bansa sa pagkilala sa kababayan nating hindi nga natin sigurado kung kababayan nga. Ito ba ay para sa turismo o likas na sa atin ang ganitong tatak ng Pilipino? Kung anuman, dugo pa rin ang magpapatunay. Sabi nga ng ating Gilas Pilipinas, #Puso!

Kanya-kanyang trip, kanya-kanyang opinyon. Kung ipagsisigawan, sana may sense naman. Kung ipagkakalat, sana deserving at dapat kaproud-proud naman.

Ang tunay na Pinoy, hindi nagpiPinoyPinoyan.

Engr. Jonard Mayuga ECT 2014

...the institution still remains to provide

QUALiTY EDUCATION & produce in-demand Board passers.

JUNE OCTOBER

2014 TECHNO

19

Little Big Steps:

Taking Technological Leaps Toward a Smart Green Future Neil Allen T. Cena

T

echnology has helped humanity rise from a handful of primitive men to the most dominant species on the planet. Though technology has helped us in many ways and kept us alive for millenia, we are also slowly killing this planet that we call our home. Innovators and artists around the world are trying to change the way we use technology to a more efficient and less destructive way. We need to live in this planet with love and care. After all, this is our only home.

Air Conditioning on Your Wrist Smart Highway: The Road off of Traffic and Pollution

S

tudents of Massachusetts Institute of Technology (MIT) developed a prototype device that aims to deliver thermal comfort to users by changing their perception of temperature, called Wristify. The wearable gadget delivers cooling or heating waveforms, tailored to personal preferences, to a small part of the user’s wrist in tiny, quick bursts.

Wristify operates on the concept that exposing just one small area of skin to a quick temperature change can affect the wearer’s thermal comfort by changing the person’s perception of comfortable temperature.

The prototype looks like a man’s watch. It includes a square face component called a thermoelectric heat sink that’s composed of copper alloys and lowers the device’s temperature by dissipating heat. The gadget, worn with a wristband, also includes thermometers that measure body and air temperatures and an automated operation system to control the intensity and duration of pulses. Because the technology is intended to change the wearer’s perception of temperature, Wristify doesn’t allow the wearer to adjust the temperature manually. The prototype currently comes attached to a number of unsightly wires, but developers say they are working to make the device better-looking and easier to wear.

It is still unclear when will Wristify be available for the general public. But when it does, it could mean a huge cut on our energy use. Though, it may not replace air conditioners and electric fans all the way, it can definitely limit the frequency that these are used.

T

he Smart Highway concept is a collaboration between Studio Rooseegarde and Hejimans from the Neatherlands. It is a combination of sustainability, efficiency and artistry. It does basic functions of how ordinary highways do in innovative ways. Road lines absorb energy during the day and glow in the dark. Special markings on the road deck guide the traffic without the need of human intervention. Lightings are controlled by sensors to turn on only when traffic approaches, saving tremendous amount of energy. It also encourages the use of electric cars with their special priority lanes that charge them while they pass. There’s also a huge space left for artistry to come through. There are invisible snowflake markings on the road that becomes visible when temperature drops to a certain point to warn drivers when the roads are possibly slippery. To make the contours of the road visible, small windmills dot the side of the road, making use of the wind made by passing cars to activate the lights attached to them. Finally, the Van Gogh bicycle path, a path reserved for bicyclists which is made of sparkling stones that create patterns that charge during the day and emit light during the night, an interplay of light and poetry and a modern interpretation of Vincent van Gogh.

If the smart highway becomes a reality here in the Philippines, this would solve many of our problems such as traffic congestion and air pollution. Furthermore, this will encourage the use of efficient green vehicles.

The smart highway was proposed to be built in EDSA by a speaker during the national civil engineering summit in UP Diliman.

Sources: Burlingame, Matheson, Wristify, Live Science, Howstuffworks Photos from internet

The Computer based on the Human Brain

R

esearchers for IBM have developed a postage-stamp-size chip, equipped with 5.4 billion transistors, that is capable of simulating 1 million neurons and 256 million neural connections or synapses. In addition, individual chips can be connected like tiles, similar how to circuits are linked in the human brain.

The new chip is not only much more efficient than conventional computer chip, it also produces far less heat.

After the team constructed the chip, study leader Dharmendra Modha, halted work for a month and offered a $1, 000 bottle of champagne to any team member who could find a bug in the device. But nobody found one.

If any of these technologies makes its way out to the world it’ll not only mean convenience and comfort but more importantly a huge step that’ll lead us towards sustainability, efficiency and beauty that the future deserves and needs.

20

OPINION 2014

JUNE OCTOBER

Rammel F. Mistica

Mikhail Andrew O. Lozada In my absence

Feisty Gentlemen

ZOMBIE LAND

G

aano nga ba tayo kabukas sa mga pagbabago? Gaano nga ba kalaki ang espasyo ng pulitikal na aspeto sa ating mga sarili? Natatakot ba tayo sa usaping aktibismo at rebolusyon? Bilang estudyante, ano nga ba ang ating prayoridad?

Ang mag-aaral lang ba nang mag-aaral, ang sumungkit ng medalya sa taas ng entablado sa panahon ng ating pagtatapos?

Maraming tanong na mahirap sagutin.

Kasabay ng mga makabagong paraan ng pagtuturo, mga bagong gusaling pinapatayo at mga pasilidad dito sa ating pamantasan, ni minsan ba sumagi sa ating mga iskolar ng bayan ang mga katagang “Education is a right”? Tama, isang karapatan ang edukasyon at hindi isang pribelehiyo na tanging mga may salapi lamang ang makakakuha. Binabayaran natin ang mga bagay-bagay. Pati edukasyon may katumbas na salapi, pero nasan na nga ba ang mga salaping ito? Ginagamit ba sa tama? Nakikita ba natin ang bunga ng mga ibinayad natin? Pasok na lang ba tayo ng pasok sa pamantasang ito nang hindi man lamang nakikita ng tuwiran ang perang ibinabayad ng ating mga magulang?

Nagmimistulang mga “zombie” na lamang ba tayo na tanging aral, uwi sa bahay, hayahay ang buhay? Nagmimistulang “zombie land” itong pamantasan natin na siyang dahilan kung bakit ganito na rin ang kinahinatnan ng aspetong pulitikal nating mga iskolar ng bayan. Nabubuhay tayo sa kung ano ang nakahain, yoon lang ang kakainin sapagkat yoon ang pinagpipilitang isubo sa atin kahit sa likod ng maliit na lamesa at kakarampot na pagkaing nakahain ay, ang malaking ref na itinatago sa ating lahat.

Ref ng mga nagsasamantala; ref ng mga nakaupo na ayaw ipakita sa atin ang laman.

Kung papaano nilalamangan ang ating mga karapatan bilang mga iskolar ng bayan ay ang ilan lamang sa mga sumusunod;

Selfie Addict Ilan sa mga progresibong mga organisasyon ang mahigpit na binabantayan sa kanilang mga aktibidad sapagkat ito’y may mga elemento ng pulitikal na aspeto.

Kinakailangan pa na halos dumaan ang mga organisasyong ito sa butas ng karayom na hinahawakan ng Office of the Student Affairs para lamang makalusot. Nagkakaroon ng mga Bargaining Agreement sa pagitan ng opisina at ng organisasyon maidaos lang ang aktibidad. Nitong nakaraang bakasyon, isang organisasyon ng mga artista ng bayan ang hindi pinayagang mag-aktibidad sa labas ng pamantasan sapagkat ito raw ay isang demonstrasyon na lalahukan ng mga aktibista kung saan itinawag pa ng administrasyon sa munisipyo ng Lucban na huwag itong payagan samantalang gusto lamang nilang magkaroon ng tugtugan para sa pag-welcome sa mga bagong papasok na iskolar ng bayan ng ating pamantasan. Isa pang progresibong organisasyon ang halos hindi matuloy ang aktibidad sapagkat ito’y hinara rin ng nasabing opisina sapagkat ang kanilang aktibidad ay isang Educational Discussion kung saan inilalahad ang kasalukuyang kalagayan ng edukasyon dito sa Pilipinas na may layunin na ipaalam sa mga iskolar ng bayan ang tunay na kalagayang meron tayo ngayon.

Sa mga progresibong publikasyong meron tayo, ilan sa mga ito ang nahihirapan rin sa kanilang mga inilalabas na gawa. Nitong nakaraan lamang ay alam nating isang manunulat ang ipinatawag ng administrasyon sapagkat ang manunulat na ito raw ay di umano’y nagsulat ng artikulong masama para sa pamantasan ngunit hindi naman ito makatwiran para sabihin lumalabas lamang na natatamaan ang nakaupo dito.

Tayong mga estudyante’t iskolar ng bayan, sa paanong paraan nga ba naaapakan ang ating mga karapatan? Ano bang gagawin mo? Mananatili ka na lang bang walang pakialam sa mga nangyayari?

Naka-zombie mode sa zombie land?

Maria Carmela R. Sinag Juvenile Delinquent

Isip-bata

S

a tuwing iisipin ko kung ilang taon na ako, napapailing na lang ako. Madami nang nagbago. Madami pang pwedeng mangyari. Mas marami pang alam ko na dapat, ang mga di nararapat.

Puwede nang gabihin dahil hindi na ko huhulihin sa oras ng curfew. Hindi na kailangang dayain pa ang pirma ng magulang sa parental consent dahil di ko na kailangan nito. Hindi na dapat pasaway dahil puwede na akong makulong. At isa pa, responsable na dapat akong mamamayan dahil puwede

na akong bumoto sa susunod na eleksyon.

Puwede rin naman na hindi na ako humingi ng baon sa magulang ko. Puwede na, pero hindi ko pa kaya. Hindi ko pa kayang mamuhay mag-isa. Hindi ko pa kayang sa sarili ko lang umasa. Hindi ko pa kayang mag-asal matanda dahil feel-na-feel ko pa rin ang pagiging bata; isang batang hindi tumitigil sa panonood ng cartoons; batang mahilig maglaro; batang napapasaya ng ice cream, chocolates at cakes; batang patuloy na humihingi lang ng baon sa magulang; batang patuloy na umaasa sa iba; at batang hindi tumatanda kumbaga.

Tulad ni Senator Enrile, kung kailan tumanda saka nag-ipon sa little piggy bank.

Hindi rin nagpatalo si Retired Major General Palparan. Sa kanyang edad ay nahilig pang maglaro ng tagu-taguan. At nang mauso ang wheel chair effect, nakiuso na rin ang mga

“Tara na’t mag-selfie selfie selfie selfie tayo ‘pag may time Ipakita sa mundo ang maganda mong smile Selfie selfie selfie selfie tayo ‘pag may time Ang pagiging maganda’t pogi it ain’t a crime Selfie selfie din ‘pag may time”

K

ung nakakasabay ang mga ginagawa mo sa lyrics ng kanta e, kabahan ka na, dahil maari ka nang makulong kapag na-isakatuparan na ng mga mambabatas ang House Bill 4807 or the Protection against Personal Intrusion Act o ang Anti-Selfie Bill na nasa ikatlo na nitong pagbasa sa kongreso.

Mapapatawa ang marami, kabilang na ako, kung iisipin natin na sa simpleng pagkuha ng sarili mo ay pwede ka ng makulong. Noong una kong narinig ito, nasabi ko sa sarili ko, na napakababaw naman ng batas na ito. Wala na ba talaga silang maisip na batas na maaaring makatulong sa ikakaunlad ng bansa, maaaring mag angat ng estado natin? Iyong batas na maaring makatulong sa pagprotekta ng teritoryo natin? O sadyang marami lang bang bagong mambabatas sa ngayon ang walang alam sa batas, dahil mga hindi naman nag-aral ng kurso para doon. Mga pulitiko na walang maisip na batas sa sobrang dami na ng batas sa atin? O di kaya’y marami lang ba talagang mambabatas na mga pasikat. ‘Yong mga naghahanap ng butas sa mga ordinaryong bagay na kinahihiligan gawin ng nakararami?

Maari kasi dahil sa pag-epal nila sa bagay na ito ay may posibilidad silang makilala kung makakapag-selfie ba naman sila sa dalawang naglalakihang network ng telebisyon, aba, ay paniguradong sisikat ka. ‘Yong tipong pag uusapan pa. Pwede pa nga na mag-trend ang pangalan mo sa mga social networking sites. At ito ang s’yang gagamitin nila para makatulong sa kanilang pagtakbo sa susunod na election?

Good or bad publicity is still a publicity.

Kasama sa panukala sa batas (na pinaka hindi ko maintindihan) ay ‘yong kahit mag- selfie ka lang sa isang mataong lugar at nakahagip ka ng ibang tao sa selfie mo, na hindi mo alam at syempre hindi ka man lang nakapag paalam

e liable ka na sa taong yon at sa batas. Ang babaw. Paano naging privacy ang tawag dun? Sa pagkuha ng selfie and groupie at nag-post ka lang sa social media, liable ka na din sa batas.

Pero kung gusto ng iba na mag-post sa social media account nila, wala tayong pakialam.

Kaya nga may kanya-kanya tayong accounts, kung ayaw mo e di wag ka gumaya. Sino ba tayo para pagbawalan ang pagkuha ng mga ganitong litrato? Isang napakababaw na batas, na hindi man lang makakadagdag sa progreso ng pag-unlad ng bansa.

Bigla ko tuloy naalala ang pagpunta ko sa kongreso nung 2nd year college pa lang ako. Marami sa mga kongresista noon ay hindi pumasok, mga bakante ang upuan. At ‘yong table nila ay natatambakan ng sandamakmak na papel na nakabinbin sa kamara. Mga papel na maaring sa ilalalim ng patas nito ay proposisyong magpapabago sa takbo ng Pilipinas.

Pero kapag gagawa naman ng papasikating batas, siguraduhing ka-like-like sa social media dahil may mahihita si Juan at hindi magtretrend lamang dahil sa ka-jologan.

Pero kung selfie-addiction din lamang ang pag-uusapan, maraming nangunguna d’yan. Silang mga gustong magpatupad ng anti-selfie bill pero sila rin ang nangunguna sa selfie dito at selfie d’yan? Mapapansin nyo sa mga kalsadang ginagawa? Sa mga gusaling itinatayo? Sa bawat proyekto na kailangan ng public pictures para ipangalandakan ang mga ginagawa? O di kaya ay yung bubungad sayo na mga litrato nila na pagkalaki laki na bumabati ng “maligayang pagdating” sa pagpasok mo sa sa kanilang bayan. Sila ‘yong nakaupo sa posisyon at silang binigyan ng karapatan ang sarili sa pagwawaldas ng kaban ng bayan.

Hindi naman sa wala na akong bilib sa mga pulitiko natin ngayon. Sadya lang nagkakasunod sunod o sama sama ang mga palpak o nakakatawa nilang ginagawa sa paglipas ng panahon. Marami pa rin namang mambabatas ang may mga ginagawang tama. Pero sadyang mas marami lang sa ngayon ang hindi angkop ang ginagawa.

Question: sa nanay mo na Paano mo sasabihin ng subject? bumagsak ka sa isa

surveyENG’G

)<space>NAME K <space>(answer mo To answer, type SPAR . it to 09104498889 & COURSE and send

mandarambong ng doktor-doktoran, mula kay dating president Arroyo hanggang kay Napoles. Pati yung ibang nasa posisyon na.

Tila ba’y mga bata kung umasta, pataasan ng ihi, pagandahan, papogian, at paramihan ng nagawa. Ganyan sila. Parang mga musmos na nagpapadamihan teks at pogs, parang mga batang nagpapataasan ng lipad ng saranggola.

Huwag na tayong lumayo, kahit dito lang sa unibersidad, makikita ang mga taong alam ang tama pero hindi ginagawa. Halimbawa na lang ang pagtawid sa tamang tawiran. Aminado akong isa ako sa mga sumusuway dito.

Bakit? Simple lang, katulad ng dahilan ng ibang estudyante, ayokong pahirapan ang sarili ko at magpakapagod umakyat sa mataas na overpass kung meron naman ibang daan.

Katulad din ng mga estudyanteng paulit-ulit bumabagsak pero hindi pa rin nag-aaral. Iyong

mga tipong ayos lang tumanda at abutin ng maximum residency sa unibersidad hangga’t may mahihinging baon sa magulang. Pero mas malupit kung ‘yong mismong professor na di naman kagalingan na di mo maintindihan kung ano bang pinaglalaban, pero kung makapagbagsak ay kay inam. Mayroon namang kay daming pwedeng gawin pero hindi kumikilos o kung kumikilos man, hindi naman angkop sa edad nila. Parang ibong gustong lumipad nang mataas pero ang mga pakpak ay hindi ibinubukas.

Labing walong taon na akong namumuhay sa mundong ito. Matanda na daw ako. isang katotohanang hindi ko pa tanggap.

Hindi pa. Ayoko pa. Hindi ko pa kaya. Paulitulit lang ako di ba? Matanda na, hindi pa nagtatanda.

JUNE OCTOBER

Jomari L. Padillo

Kayper E. Subeldia

Verbum domini

Re[a]ligious creed

D

isclaimer: This opinion article doesn’t intend to destroy other religions and favor one as the only truthful and everlasting. Any likeness with the shortcomings in the reality must be corrected, at least in my opinion. If you are a non-believer, I advise you to stop reading, and start understanding.

—I believe in the immortal, omniscient, omnipotent and ubiquitous God, the Prime Mover and the Creator of heaven and earth and the entire universe. I believe in God who disfavors all the murders, killings, genocides and horrendous crimes that occurred for the sake of religion because He conferred to us the inalienable right to life, property and liberty from the moment of our creation. I believe in God who doesn’t condone the abuses on farmers and working class for He loves the proletariat as much as He loves the elite and middle-class. I believe in God who recognizes the separation of state and church included in constitutions of different countries, not because He doesn’t care about common good but because He acknowledges the free-will He has given us and a portion of that gift is meant for politicizing. I believe in God who won’t endorse corrupt politicians and TRAPOs just because they give large donations to churches. I believe in God who created only man and woman in the beginning but accepts the LGBT community as who they are because gender is just a seed that we have the right to cultivate and harvest whatever that may sprout. I believe in God who doesn’t approve chauvinism nor feminism but gender equality. I believe in God who won’t restrict us on what we should only know, who would allow us to explore and expand horizons. I believe in God who wants his followers to build churches and not structures. I believe in God who recognizes academic freedom. He could guide us but won’t dictate us on what vocation or profession to pursue.

—I believe in God who won’t weigh us by quantity of prayers but by the quality of charitable acts we give to our brethrens. I believe in God who won’t let us practice blind obedience but would let us rationalize and justify as long as personal learning and growth in faith are at stake.

—I believe in God who would understand our limitations and weaknesses as humans and would not scare us of suffering in the burning fires of hell but He also sees to it that we must be responsible of our words and actions.

A

rt is a medium for the expressions of feelings, emotions, opinions, and thoughts that we have in our minds.

Iyon na nga ang sa tingin ko ay ang tamang depinisyon ng art, ito ay isang language na maaring magdulot ng pagkakabuklod-buklod natin. Sa bawat obrang nililikha natin ay ibinabahagi natin ang ating mga sarili sa ibang tao.

Minsan, nagtataka ako kung bakit parang laging nagpapataasan ng ihi yung ibang artist kesyo mas magaling daw magkulay yung isa tapos yung isa magaling naman mag-portrait. Then, minsan may issues din about sa iba’t-ibang uri ng art, ‘yong iba against sa portrait drawings kasi wala daw ka-art-art ‘yon, parang may discrimination kumbaga, imbes na magka-unity ay nagkakaroon pa ng kung anu-anong komosyon at kaguluhan.

Tapos yung iba naman sobrang frustrated kung hindi kayang magpinta o kumanta o ano pa

2014 OPINION

Viewfinder

Journal Entry Number GR.11.39.141

L

ampas na pala ng 3rd floor ‘yong mga sanga ng rambutan dun sa may tapat ng draw room. Lumaki na rin ang puno ng dalanghita sa tapat ng M.I.S. at makakakuha ka lang ng bunga ‘pag dumaan ka do’n sa platform na malumot. Inugatan at lumaki na ‘yong puno ng rambutan dito sa paaralan, parang ako, buti na nga lang at hindi ako namunga gaya nito.

individual role sa isang grupo (beta test) ay nagaganap na rin. Para naman mapalitan agad kung sakaling pumalpak sabi nga, the group is as strong as its weakest link (This is Spartaaa!).

Ito rin ang tinaguriang The SocSci era kung saan tadtad ng drama plays, group performance, film showings and field trips.

Sinamantala ko na rin ‘tong pagkakataon para i-date ‘yong cute na girlie na classmate ko, class date nga lang tapos ako lang ‘yung may alam na nag-de-date na kami.

— Unang Taon — Kaya pang sungkitin ng T-Square ang mga bunga ng rambutan mula sa second floor, kahit hindi pa man hinog ang mga bunga nito ay titirahin na ng mga estu-dyante o kaya naman ay ng ilan sa mga propesor.

Makakuha lang kahit isa at kahit medyo mapakla-pakla pa ay okey lang, at least may diskarte points agad sa mga bagong girlie classmates. Sa klase naman ay pahangaan ng talento, talino, diskarte at pagpapatawa na pinipilit ibaon ang lumang mga katauhan nung HS o kaya naman ay isang mas improved version ng sarili nila. Dito rin nabubuo ang mga clique/group/team ng iba’t-ibang freshies. Ang mga pinakaimportante para mabuo ang isang grupo ay ang “brain”, “humor” at siyempre ang “pockets”, ‘yong iba, supporting role para mas maging masaya, add-ons kumbaga.

— Ikatlong taon — Ginera kami ng mga berdugong mga math subjects na ikinamatay ng ilan at isa ako sa casualties noon. Isa raw ito sa pinakamahirap sa limang taon (or more) na pagdaraanan ng isang inhinyeralista at kadalasang breaking point ng iba para mag-shift ng kurso.

Matapos naman ang hirap ay biniyayaan naman na makadalo sa “kick-off” (send off) party na kadalasan ay ang mga ka-date ng mga graduating students ay ‘yong mga cute na lower years o kaya naman ang long time relationship partner nila simula pa ng college life nila. Meron din namang nagkalakas ng loob yayain ang 5-year crush na classmate.

— Pangalawang Taon— Nadiskubre na mahalaga ang pagtitipid para sa mga biglaang inuman, surprise bayarin, unexpected group projects at mga bayarin pagkatapos mag-enroll. Kasama ko pa dati ang nanay sa pag-e-enroll, ngayon barkada na. Kaka-computerize pa lang ng enrolment at kakabinyag palang bilang unibersidad ng timog katagalugan kaya’t uso pa rin ‘yong 3-day wowowee enrolment line.

Tila nagkakaroon ng sari-sariling mundo ang bawat parte ng pila. Sa huli, naroon ang mga pinaka-relax o kaya naman ay nagdududa pang mga estudyante kung itutuloy pa ang pagpila o ipagpapabukas na lang. Sa gitna naman, nan’dun ang transition ng pagsangat at pagpapasangat para lang may kausap habang nakapila (utang na loob points din ‘to).

Sa unahan ay do’n nakaabang at nakatitig sa encoder habang tumutulo ang pawis ng estudyante na nagpila ng halos walong oras.

Pansamantalang implementasyon ng

man. Napapa-isip nga ako minsan kung bakit yung iba sobrang trying hard sila na magawa ang mga bagay na iyon. Para saan ba ang art? Medium ba ito para magpahambog at magpa-impress lang sa iilang tao na kabilang sa social groups natin? Ang art ay para ipahayag ang mga nais nating iparating at hindi para magpasikat lang, pero kung talagang magaling ka sa isang bagay, ay dagdag pogi at ganda points yan. Okey lang naman na i-pursue natin kung gusto natin gawin at mangyari basta maganda at may saysay yung intension natin.

Naalala ko nga yung isang kasabihan sa pelikulang Ratatouille na “Not everyone can become a great artist; but a great artist can come from anywhere.” Lahat tayo ay may potensyal na maging “great artist” na sinasabi, kailangan lang natin na ma-discover yung tamang art na nababagay sa atin, kung paano tayo mag-e-excel dito at maachieve yung “greatness” na yun. Kung hindi para

— Ikaapat at Ikalimang taon — Nauso na ang bigote, balbas, afro, longhair to show seniority daw without saying anything at iwas puna na rin sa guard.

Ang huling iri ng gastos sa pagiging estudyante sa OJT, thesis, 5-day field trip, pangrenta ng coat sa send-off at kung anu-ano pang pagkakagastusan na departmental projects. Ginagawa na lang stress reliever ang pag-accept sa mga freshies o ang love life ng ilan sa kanila. Sagaran na rin ang mga pag-iipon ng mga memories na dadalhin sa tunay na mundo.

Marami na rin ang nagbago habang estudyante ako, napalitan na ng study area ‘yong pond, nagka-hotel at bangko ang dating kinatatayuan ng elementary rooms, nagkaroon na ng laboratory building sa likod ng kolehiyo, binasag ang HI at tinatayuan na ng bagong CBA building, bato at yero na ang mga dating kubong study area at bago na rin ang Xerox machine ni ate Me’an. Paalis na ako (sana), may mababago pa kaya?

Ross Emmanuel B. Pinili Art Corner[ed]

heART attack

sayo ang isang bagay, iwan mo na lang, mahahanap mo din ‘yong nakatakda sa iyo; ‘yong talent na swak na swak para sa’yo at swabeng-swabe para sa mga intesyon mo. Relaks lang, wag masyadong mapressure kung di pa alam ang field of expertise, dadating din yan at isang araw ay ma-di-discover mo na yun pala talaga ang talent mo..

I consider every single person as an artist. We are all artists in our own ways, in our own art, yan ang pilosopiyang pinaniniwalaan ko. Pero sana naman ay wag nating kalimutan yung totoong point ng paglikha ng mga obra natin.

21

right SIDE VIEW

Tonggo [Hindi lang sa iisang butas lumalabas ang dugo] Edilberto R. Fuerte

P

inanganak akong Pilipino, magiging inhinyero, pero di kailanman magiging dayuhan sa sarili kong bayan.

Talunin kaya ng “motherfucker/fuck you” mo ang “putang-ina” ng mga Pilipinong naghihinakit sa pagtanggal ng Filipino subject? Hindi ko ninanais na turuan kayo na magmura, bagkus ay ipinahihiwatig ko lang na mahalin natin at pagyamanin ang wika natin. Kung hindi ay baka mamalayan na lang natin na pati ang mga pinasikat na kasabihan ng lider natin ay mabago na pagdating ng panahon. Halimbawa ang “Sulong Quezon, mabuhay ka!” na baka maging “Push mo yan Quezon, long live!”

Hindi po bumoto ang mga Pilipino para makaupo sa katungkulan ang kung sinumang politiko na naniningalang-pugad sa mga botante tuwing sasapit ang eleksyon na magtatanggal ng pagka-Pilipino nila. Baka dahil sa mga makapangyarihan na tinik sa lalamunan na puro tulak ng bibig lang ang alam at wala naman talagang ginagawa maliban sa pagnanakaw ay magising ako sa aking bungangtulog na magkaroon ng totoong kalayaan sa ating sinilangan kung saan karamihan ngayon ay mga anak-dalita na lamang. Nakapagpapabagabag na baka balang araw, pagputok ng mga paputok, ay tayong mga Pilipino ang alisin sa Pilipinas. Nakakatawang isipin na matapos ang paglago ng wika ng mga dayuhan tulad ng sa mga Koreano na nakaimpluwensiya sa mga Pilipino sa kanilang kakaibang lenggwahe kahit na di naman naiintindihan ng karamihan ay sige pa rin sa pag-indak ang mga Pilipino sa kanilang Oppa Gangnam Style, Growl at Bona Mana.

Pati tuloy sa loob ng kolehiyo ng inhinyeriya ay sari-sari ang nalalaman na salita. Azar. Naisip ko tuloy, dahil pinag-uusapan na naman ngayon ang isang isport sa pagbuslo ng bola, pa’no kaya kung gamitin natin ang wika natin sa pangalan ng koponan ng ibang bansa? Kung may Gilas Pilipinas edi pwede rin magkameron ng mga “Manlalawa ng L.A.”, “Init ng Miami”, “Toro ng Chicago”, “Mahika ng Orlando”, atbp.

Eto pa ang nakakatawa: nang minsang buksan ko ang aking mahiwaga, umiilaw, matalino, nakamamangha na mukhang libro (isang sikat na networking sayt), eto, maniniwala ka ba sa sinabing ito ng isang Pilipino: “I am against the removal of Filipino subject in the higher education simply because we are Filipinos and we should really treasure and love our own culture, be proud of it”, tinonggo ako dun ah, tama naman ang sinabi niya kaso ibang wika ang gamit.

Bakit hindi tayo magpauso ng wika natin?

Kinokopya na lang din natin ang mga programa nila lalo na sa edukasyon e di gayahin na rin natin ang pamamaraan nila ng pagpapasikat ng kalokohan nila. Palitan natin ang “push mo yan teh” ng “isulong mo iyan ate”. Naisip niyo siguro na puro katatawanan at walang kwentang korni na dyowk lang ang mga sinabi ko, pero subukan niyong mag-isip ng malalim, bakit nga ba kailangan tanggalin ang Filipino subject?

Dagdag grades din yun diba?

Laro tayo: isip ka ng kahit anong salitang dayuhan, sikat man o hindi, naka-hashtag o trending man, ilapat mo sa wikang Filipino at pausuhin mo sa mga kaibigan mo. Simulan mo na.

22

SPORTS 2014

JUNE OCTOBER

Carlo Olyven H. Bayani

S

BAYANI FOR THREE

imula pagkabata, wala akong hilig sa isports. Lampa kasi ako. Walang basketball court malapit sa amin, lalong walang soccer field. Tapos hindi pa ako pinapayagan ng nanay ko kasi nabalian ako ng kamay noong grade one palang ako sa sobrang likot ko. High school pa ako nagsimula mamulat sa mundo ng palakasan. Nagsimula ako sa basketball, kaso hanggang PS2 lang.

Noong pasukin ko ang bagong mundong ito, tatlong puntos ang itinuro nito sa akin. Puntos na naging karanasan na naging aral at naging tungtungan tungo sa untiunting naaaninag na pangarap.

Sa Paglipad ng Gilas

T

his is Philippine basketball!

Matapos makamit ang ika-31 puwesto sa International Basketball Federation (FIBA) World Cup, umani din ng respeto ang Philippine Basketball Team, Gilas Pilipinas at inilagay ang ating bayan sa mapa ng Basketball, 1-4.

May makapagsasabi na naging kahihiyan ang Gilas sa kanilang mga pagkatalo subalit ito ay isa lamang sa mga munting hakbang sa pag-usbong ng dinastiya ng Pilipinas sa larangan ng basketball. Ang mas kataka-taka dito ay ang pagdiriwang ng mga Pilipino sa kabila ng pagkatalo ng sariling bansa sa kadahilanang naging dikit at gitgitan ang laban sa ibang koponan.

Kung tutuusin, tunay na isang napakalaking karangalan na ang makapaglaro sa nasabing patimpalak at makipagsabayan sa mga beteranong bansa tulad ng Argentina, Senegal, Greece at Puerto Rico. Ngunit sa kabila nito ay hindi pa din sapat na dahilan upang ipagdiwang ang pagkatalo dahil isa pa rin itong napakalaking dagok sa sariling koponan.

“Philippines plays more heart and relentlessness than any other team in the FIBA World Cup”, ani Mark Jones ng ESPN. Tunay ngang ang puso at naglalagablab na pagnanasang maipamalas sa mundo ang galing ng Pilipino ang nagudyok sa kanila upang lalong magsikap.

Inasahan ng buong mundo ang pagkatalo ng Pilipinas pero sa katunayan ay hindi nila inasahan na hindi iyon magiging madali. Tumumba man ay muling babangon at magiging mas malakas. Iyan ang sinisigaw ng puso.

Ang pagkapanalo laban sa Senegal ay isa sa pinakatumatak na pangyayari sa kasaysayan ng Philippine Basketball. Ang unang pagkapanalo sa world cup ng Pilipinas sa halos 40 taon mula noong matalo ng Pilipinas ang Central African Republic noong 1974 sa Puerto Rico. Ito ang naging wakas na laban ng Pilipinas at naging simula sa pagkilala sa puso ng gilas ng buong mundo.

“We introduce Philippine basketball to the world.” linyang binitiwan ni Jimmy Alapag.

Respect is earned not given nor bought. Iyan ang pinatunayan ng pusong Gilas sa mundo at maging sa mga hindi sumusuporta nilang mga kababayan simula sa on-the-face dunk ni Norwood kay Luis Scola sa five three pointers shot ni Jimmy Alapag hanggang sa pagkapanalo ng Most Valuable Fans na nagmarka sa kasaysayan ng FIBA. Pinatunayan ng Pilipinas na ang PUSO ay hindi lamang isang salitang ginagamit para i-advertise ang Max’s Chicken ngunit isang signos sa pagpapanumbalik ng pag-asa ng mga Pilipino na balang araw ay mapagtatanto ng mundo ang galing ng Pilipino.

“They don’t know that 2014 FIBA World cup is just a rehearsal for the 2016 olympics” ani Coach Chot Reyes.

EDITORIAL

One point: Time waits for no one.

Time is gold. Paborito kong motto yan dati kasi maikli. Ngayon ko lang napagtanto na hindi pala talaga gold ang oras kundi isang diyamanteng habambuhay mananatili sa mundo. Diyamanteng dapat pahalagahan at hindi sayangin. Kung gusto mo malaman kung gaano kahalaga ‘yan, tanungin mo kung gaano kahalaga ang isang minuto sa dikit na laban ng soccer, ang isang segundo sa natatalo ng one point sa basketball game, ang isang millisecond sa isang mananakbo. Ganyan kahalaga ang oras.

Sapagkat ang oras ay ang isang bagay na hindi mo na pwede ibalik at bawiin kapag nawala at nasayang.

Isang bagay na kahit bilyong piso o milyong dolyar ay hindi mabibili.

Two points: Success is a Habit “When Ping gave me that pass, I know I’m going to shoot it because I’ve done it a hundred of thousand times.” Ito ang sinabi ni Jimmy Alapag noong tinanong siya kung anong feeling ng last second shot sa kanilang laban.

Practice makes perfect nga daw. Kung anong ginagawa mo lagi, diyan ka magaling. Nabasa ko nga sa Instagram account ng isang kakilala kong nag-ta-taekwondo, “Don’t be afraid of ten thousand kicks but be afraid of a kick practice ten thousand times.”

Parang panggagaya lang iyan sa classroom. Dati naman nahuhuli at nahahalata ka pa e. Bakit ngayon hindi na? Kasi nasanay mo na ang sarili mo.

Three points: Don’t be afraid of losing.

Dalawang porsyento ng buhay mo ay ang mga bagay na nangyayari sa’yo samantalang ang nalalabing 98 % ay kung paano ka mag-re-react sa dalawang porsyentong ito.

Ang mundo ay napakalaking sports event. May nananalo, may natatalo sa laban ng buhay. Hindi mahalaga ang araw na nagsimula ka maglaro o ang pagtatapos ng iyong laban ngunit ang pinakamahalaga ay kung anong naranasan mo sa gitna ng laro at ang iyong natutunan.

Huwag kang matakot matalo at magkamali. Isang beses sa buhay ni Michael Jordan, Steve Jobs at Bill Gates nadapa rin sila at natalo subalit hindi sila pumayag na manatiling nakadapa lang sa lupa.

In life, there are no losers…there are only quitters.

COE Knights defense their fortress Edilberto R. Fuerte & Christian M. Dionco

S

ilence was never really been this hard as the FUEL Chess team pushed their best and moved on the way to the top in the 2014 ICCAC Chess competition at 3rd floor university library, Aug. 4.

Proclaimed as the champions (men’s team) and 2nd placer (women’s team), COE once again proved their supremacy as if they were just solving math problems during the six-round Chess competition. Behind these successes were the champions Arjelon Almajar (B1), Vincent Palmiery (B3), Ivan Romantico (B4) for men’s division while Karen Joy Riego (B1) and Christelle Jane Donato (B3) for women’s division.

Gerald Madriaga (B2) and Jamille Sadsad (B2) bagged silver medals,

In a heroes’ vein

Maroon Pool Master hits 9 balls to gold, 4-0 Mark Angelo M. Tiusan

as for Abigail Ellosa who also won but didn’t make it to the top placers.

The four-day battle began with a complete sweep of COE at the first rounds.

“Hindi lang mental strength, katulad ng ibang players, kailangan din naming ng physical strength.

We even managed jogging early at dawn for one time led by our team captain Madriaga”, Riego laughingly said.

Donato, Sadsad and Ellosa added “Practice lang din at basa ng notations as preparation for the next games”.

Though gold medals for women’s team was not counted for the official gold count (per college) because of the “all-or-nothing“ rule, facilitators cleared that the recognitions still were credited for the individual winners.

F

UEL pool master outsmarted opponents in the 9–ball game of billiards held at Bayanihan St., Lucban, Quezon, Aug. 5.

Ziegfred Abustan (ME-IV) won against rivals from Eagles, Jaguars and other satellite campuses until the championship round with scores 4-3 (round 1), 4-1 (round 2) and 4-0 (final round). On the contrary, 10-ball game billiard player Errol James Tolentino (IE-V) failed to defeat Eagle contender in the first round.

The games started with preliminary eliminations wherein the victor advances to the next billiard match. Abustan of COE FUEL made all of his matches finished at a very short span for hitting most of the 9 balls and declaring him as an immediate winner. Being a consistent and keen billiard player, Ziegfred Abustan, under the supervision of Engr. Jeffrey Lingao from EE Department, won first place in the 9ball division.

“Matindi rin talaga yung ibang mga kalaban”, Engr.

Lingao observed.

Muling balikan ang nakaraang ICCAC 2014, pindutin ari!

www.facebook.com/ts3andkraptoons.thespark

JUNE OCTOBER

23

2014 SPORTS

Maroon Swimmers plunge for golds Jommel C. Dando

F

UEL Swimming Team, propelling COE supremacy, brought home an amazing total of 16 golds after eight swimming events held at Natagpuang Paraiso Resort, Aug. 6.

FUEL Lady Swimmers were hailed as champions after beating other colleges with a total of 10 golds from 4x50m Individual Medley, 4x50 Medley Relay, 100m Backstroke, and 4x50m Freestyle

Relay. On the other hand, with all the players having their own field of expertise, COE placed second after garnering a total of six golds from 100m Freestyle, 50m Freestyle and 4x50m Freestyle Relay of the Men’s Division.

Compared to the team’s five golds last ICCAC 2013, their victory this year has been a major achievement for COE. Overwhelming support from the COESC boosted their performance since the current COESC President, Jane R. Baslan,

was also a former member of the team.

Each one supports the others with utmost effort that they can give. This great team spirit played a big role in their triumph. “Nag-enjoy ako hindi lang dahil nakapag-contribute ako ng medals para sa buong engineering department, dahil din sa mga teammates na nakasama ko”, said Katherine Querubin (BSECE – I) who, even though a rookie of the team, contributed four golds and one silver.

Winning streak continues,

5 basketball

Beejay C. Galvez

C

ollege of Engineering’s football team once again proved its dominance and power above other colleges in this year’s ICCAC men’s division, reaping 11 golds, SLSU Soccer Field, August 4-6.

5

arnis

chess

badminton

ers showed no mercy to their opponents, striking goals in succession leaving Torchbearers no chance to goal at all. Turned into ashes, CTE’s torch was replaced by shame, with the total score of 11-0.

Finally, the most awaited match in this year’s football men’s division set the ground on fire, the undefeated Maroon against its greatest opponent for the gold, COA Eagles.

Fierce fight between the competing colleges raised tension to the crowd.

Supporters never stopped “booing” whenever a player of opponents’ team missed a kick. It was an exciting game, both scoring 2-2 in the first half. Maroon team, together with the will to win for their fellow engineering students, didn’t allow the flow of game to favor Eagles. Strikers scorched Eagles and dominated the game during the second half resulting to their glorious victory, 6-2.

11

5 4

FUEL Strikers champ ICCAC 2014 With perseverance and humility, they remained undefeated throughout the whole game, leading to their success. Maroon first fought CIT Warriors in a close fight, August 4.

Intensifying heat graced the field as COE faced its past rival for the first match. Neither of them scored on the first half, bringing thrills to the crowd.

But finally, a kick from Maroon managed to break the Warriors’ defense, penetrated their shield and at last, into the goal, bringing end to the game with the score of 1-0.

After the demolition of CIT Warriors, Maroon faced and burned CTE Torchbearers, August 6. Strik-

16

swimming

taekwondo

4

5 table tennis

karatedo

2

TaeK

billiards

football

1

costume parade

1

ICCAC 2014 •COE• gold count

COE Smashers reinstate victorious whips and drives Zyra DV. Pelipada

A

fter reigning for two consecutive years, FUEL Smashers overpowered again other colleges and satellite campuses as they bagged four golds in badminton men’s division held at SLSU gymnasium this ICCAC 2014.

COE’s winning streak was

graced first as they zeroed Pythons, 2-0, Aug. 4. This was continued as FUEL smashers overruled Tigers in the ninth game in a sweat-dropping match of exchanging powerful smashes. Despite of the seven points lead in singles A, Czaar Encarnado (BSME III) proved his expertise when he snatched the court dominance against Tigers.

A breathtaking game happened between FUEL Smashers and

SMASH AND DASH. The Lao and Mendoza duo retained their thrones over the Warriors after stealing a toe-to-toe decision match. (photo by Rammel F. Mistica)

Dragons as they strived to reach the championship game. In Singles A, Encarnado romped away his opponent in a decision game. With the same intensity, Doubles A, Joseph Aron Lao (BSCE V) and Robert Jester Mendoza (BSME III) played with enthusiasm as they showed their unbeatable techniques. It had been a groundbreaking game, both players put all their efforts and expressed their hunger to win. In the end FUEL claimed the court and burned-out the Dragons.

After sweeping and burning the Pythons, Tigers and Dragons, the team reached the championship game fighting CIT Warriors. It had been a close game for Singles A, Encarnado did his best but lost the fight. On the other hand, Lao and Mendoza outclassed the Warriors in a decision game for double A and Singles B Vince Joshua J. Mendoza (BSIE I) outsmarted Warriors.

All in all, FUEL Smashers clinched other colleges and satellite campuses and gave pride for College of Engineering. “We did our best”, Lao quoted.

VIXENS ASSAULTS FOR HOOPS. Warrior ballers prove to be mighty opponents but the FUEL girls basketball team just won’t budge and retain to be queen of the court. (photo by Andrea Lourdes Ablaña)

Disarming Warriors,

FUEL Femme Shooters retain throne in court

U

Justine A. Panganiban

nbeaten COE-FUEL basketball team for women handed CIT warriors with a 38-22 match, beating for the championship game held at the RPN covered court, Aug.5.

In their first game, FUEL picked up its first victory, 35-13, blasting away CAM Falcons at the same venue. FUEL continued its giant-killing run by stunning Gumaca Lions, 46-27 in the semi-finals.

During the championship match between FUEL vs. Warriors, the game heated up as the two competing teams had a close fight in the first quarter. Results remained tight until the second quarter with a score of 21-20 in favor of the College of Engineering. FUEL overpowered Warriors in the last minute of the final quarter, 38-22.

“Nakita na namin ang laro nila, kaya parang naisip-isip namin na kayang kaya natin ito”, star player Cherry Ann Peraz proudly said.

SPORTS #FourToForever #FUELDysnasty #BurningDesires #COE4Peat #59Golds

THE

SPARK

4

:Sulyap sa BAGONG DINASTIYA

IKA-

Carlo Olyven H. Bayani

S

egundo, minuto, oras, araw, linggo at buwan ang lumipas matapos maitayo ang isang dinastiyang patuloy na umuusbong. Isang kasaysayan ang patuloy na isinusulat. Isang maliit na mundo ng pampalakasan ang unti-unting binubuo.

Ang propesiya ng ICCAC ay patuloy na natupad. Mula sa unang araw ng pagkapanalo ng mga inhinyero ng ikalawang karangalan sa Street Dance at kampeonato sa Costume Parade, sinimulan nila ito nang malakas. Ngunit ang patuloy na tinatanong ay kung magtutuloy-tuloy pa ba ang malakas na simula para isalba ang 4-peat o maaagaw na ba ito ng ibang koponan at basagin ang pangarap na muling paghahari?

Sa mga unang araw ay dumikit ang bilang ng medalya ng mga Dragons at Torchbearers na tunay na nagpatunog ng tambol sa mga dibdib ng mga FUEL. Subalit dumating ang mga panalo dito’t panalo doon hanggang sa nagsasawa na sila sa panalo. Pinakain ng putik ng FUEL Kickers ang ibang koponan. Iniwan nila ang lahat sa larangan ng paglangoy. Pati ang mga kababaihan ay pinatunayan na ang basketball ay isang laro na kaya rin nila kuhanin ang ginto. Walang nakapalag sa maaksyong labanan ng FUEL Chess team. At ang mga kasunod ay patuloy na isinulat sa kasaysayan ng mga hari.

Nagkaroon ng pag-asa ang ilang mga koponan nang ang inaabangang Volleyball girls and boys ng FUEL ay nabigong abutin ang medalya. Nadagdagan pa ito nang ang kalahati ng dating back-to-back champions ng FUEL Lady and Men Kickers ay nalagas at tanging ang men’s division lang ang nagkamit ng kampeonato. Tunay bang masyadong nasala ayon sa ganda ang women’s division ng kasulukuyang team at hindi sa husay? Ito rin ba ang maaaring mga kasagutan sa tanong ng pagbaba ng gold count mula 66 noong nakarang taon at 59 ngayong 2014? O baka ang naging dahilan nito ay ang unti-unting paghina ng mga tambol, hiyaw, sigaw at kantyaw ng mga kapatid nating sumusuporta?

Walang ibang maitatanong at masasabi sa pinakamalaking parte ng pang-apat na pangunguna ng College of Engineering. Mula sa limang ginto ng swimming team, sinisid nila ang mas malalim na pagsubok tungo sa labing-anim na ginto ngayong taon.

Sa kabila ng pagiging unang babaeng pangulo, napanatili ni Ms. Jane R. Baslan ang hinahangad na pagtatayo ng bagong mundo ng pampalakasan na hinulma sa ginto ng FUEL. Limampu’t siyam na ginto, 36 na pilak, at 41 tanso, at apat na makasaysayang sunod-sunod na paghahari ng mga inhinyero sa larangan ng pampalakasan. Ang malakas na simula ay sinundan ng malabagyong ulan ng medalya at baha ng parangal.

Hanggang matapos at nang mahawi ay naging isang bagong mundo. Mundong hindi inakalang maitatatag.

Mundong sinubukang agawin ng lahat subalit lahat ng nagtangka ay umuwing luhaan. Sinubukang buwagin ngunit sila ang natibag. ‘Pagkat ang mundong ito ay binuo ng pagkakaisa, isip at pusong nag-aalab, at pananalig sa Diyos na kailanman ay magiging parte ng kasaysayan at hindi na kailanman mabubura.