ΘΕΣΣΑΛΩΝ ΥΓΕΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 15

ΙΑΤΡΙΚΟΣ Ο∆ΗΓΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 • ΤΕΥΧΟΣ 15

6-7

8-9

ΛΑΖΑΡΙ∆ΗΣ Π. ΣΤΕΦΑΝΟΣ

ΓΟΜΠΟΥ ΑΘΗΝΑ

Ελάχιστα παρεµβατική Χειρουργική Γόνατος

Η πλασµαφαίρεση ως µέθοδος αντιµετώπισης οξέων προβληµάτων

12-13

16-17

ΣΑΛΒΑΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΠΑΤΣΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Ένας Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος καταπολεµά τον Καρκίνο στη Λάρισα µε σύγχρονες τεχνικές Ακτινοθεραπείας

Λιποαναρρόφηση.

Nέες τεχνικές για πρώτη φορά στο Βόλο

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

! υ ο σ ό ρ τ α ι γ ε τον

Νο

µ ύ ο β ε Ραντ

1 ΙΑΤΡΙΚΟΣ Ο∆ΗΓΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ !

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

4

edi to rial

Έχοντας αφήσει πίσω μας το καλοκαίρι και τις καλοκαιρινές μας διακοπές επιστρέψαμε με ακόμη μεγαλύτερη όρεξη για να ετοιμάσουμε το τεύχος αυτό που έχετε στα χέρια σας με ιδιαίτερα φθινοπωρινά θέματα που θα σας απασχολήσουν από την αρχή του Σεπτέμβρη!! Στο συγκεκριμένο τεύχος του Θεσσαλών Υγεία θα δείτε τη συνέντευξη του κυρίου Σαλβαρά Ακτινοθεραπευτή – Ογκολόγου που σχετίζεται με το καρκίνο και πως μπορεί να καταπολεμηθεί με σύγχρονες τεχνικές Ακτινοθεραπείας. Επιπλέον, οι ορθοπαιδικοί Χειρουργοί Λαζαρίδης, Αγραφιώτης εστιάζουν σε διάφορα προβλήματα και τρόπους για να τα αντιμετωπίσουμε. Οι ιατροί μας αποτελούν τη δυναμική ομάδα του περιοδικού μας καθώς είναι πάντα πρόθυμοι να ενημερώσουν το κοινό μας και να λύσουν οποιαδήποτε απορία πάνω στο αντικείμενό τους. Μην ξεχνάμε ότι η πρόληψη μας αφορά όλο το χρόνο όπως και το «Θεσσαλών Υγεία» αφού έχοντας συναίσθηση της ευαισθησίας του χώρου στον οποίο αναφέρεται και εξελίσσεται, προσπαθεί διαρκώς με συνέπεια, επιμονή και τη δική σας στήριξη να επιτυγχάνει την άριστη ενημέρωση και ποιότητα στην επικοινωνία του γιατρού με τον πολίτη. Διαβεβαιώνουμε όλους τους φορείς της Υγείας της Θεσσαλίας πως μέσα από το δικό μας ¨Θεσσαλών Υγεία¨ έχουν τη δυνατότητα να ενημερώσουν με στόχο τη συμβολή τους στην πρόληψη και τη θωράκιση της υγείας του πολίτη με θέματα αποκλειστικά ιατρικού περιεχομένου Εύχομαι να απολαύσετε την ανάγνωση αυτού του τεύχους όσο και εμείς! Υπεύθυνη Marketing Αγγελοπούλου Γεωργία Thessalikipress1@yahoo.com

ΕΚ∆ΟΤΗΣ Βαγγέλης Κωνσταντάκος

email: vagelis64@hotmail.com ΤΜΗΜΑ MARKETING Αγγελοπούλου Γεωργία

ON LINE

Ο Ιατρικός οδηγός διανέµεται δωρεάν µε την εφηµερίδα «Θεσσαλική PRESS» 28ης Οκτωβρίου 85, ΒΟΛΟΣ, Τηλ.: 24210 36610, ΦΑΧ: 24210 34320 www.thessalikipress.gr - info@thessalikipress.gr Θεσσαλική press ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

Θεσσαλών Υγεία

∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Γιαννοπούλου Ιφιγένεια ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ∆Α Θεοδώρα Τζανή, Αντωνόπουλος Μιχάλης Αντώνης Παπαϊωάννου, Γιώργος Ανδρής

Περι εχόμεν α 6- 7

30- 31

Λαζαρίδης Στέφανος Ορθοπαιδικός Χειρούργος

Κένταυρος- Κέντρο Φυσικής Αποκατάστασης

8- 9

32- 33

Γόμπου Αθηνά Νεφρολόγος

Μπρίζας Στέργιος Νευροχειρούργος

10-11

35

Τζορμπατζόγλου Ιωάννης Αγγειοχειρούργος

12- 13

Σαλβαράς Νίκος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος

14- 15

Ματσούκα Φωτεινή Διαιτολόγος- Διατροφολόγος

16- 17

Πάτσης Κων/νος Πλαστικός Χειρουργός

18- 19

Αγραφιώτης Νικόλαος Ορθοπεδικός Χειρουργός

20- 21

Άνασσα Γενική Κλινική

24- 25

Παπαπάνος Χρήστος Χειρουργός Ουρολόγος

Hospital Market - Κατάστημα

38- 41

ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

42- 43

Μπάλλα Ανδρομάχη Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

48 - 49

Παπαγεωργίου Ευαγγελία Πνευμονολόγος

52- 53

Βεργούλια Χρύσα Ψυχολόγος

54- 55

Κλινική «Αγίου Γεωργίου»

58

Λούτσος Παναγιώτης Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος

59

Ελπίς Γενική Κλινική ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

5

6 Ελάχιστα παρεμβατική Χειρουργική Γόνατος και Ισχίου Δρ. Λαζαρίδης Π. Στέφανος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Email: slazarides@hotmail.com Site: ortho-innovations.gr

Τ

ην τελευταία δεκαετία, τεράστια πρόοδος έχει συντελεστεί ως προς την ανάπτυξη και βελτιστοποίηση τεχνικών Ελάχιστα Παρεμβατικής Χειρουργικής (Minimally Invasive Surgery). Η εισαγωγή της σύγχρονης τεχνολογίας στη Χειρουργική ( Ρομποτική χειρουργική, χειρουργική με Laser, πλοήγηση με χρήση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή / Navigation κτλ ) προσφέρει πλέον τη δυνατότητα να τελεστούν πολύπλοκες και μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις με τον ελάχιστο δυνατό τραυματισμό των ιστών. Η εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα του Ισχίου και του Γόνατος είναι πολύ συχνές παθήσεις, προσβάλλοντας το 50 % περίπου των ατόμων άνω των 65 ετών, ενώ δεν απουσιάζουν και από νεαρότερες ηλικίες. Υπάρχουν πολλές μέθοδοι ανακούφισης από τον πόνο και ακόμη και επιβράδυνσης της πορείας της οστεΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

οαρθρίτιδας στα αρχικά της στάδια, όπως οι ενδοαρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού, οι εγχύσεις αυτόλογου πλάσματος πλούσιου σε ενεργοποιημένα αιμοπετάλια(PRP), η φυσιοθεραπεία κτλ, αλλά η νόσος είναι προϊούσα με την πάροδο της ηλικίας. Η αρθροπλαστική γόνατος και ισχίου (δηλαδή η αντικατάσταση της άρθρωσης με τεχνητή) εφαρμόζονται στα τελευταία στάδια της οστεοαρθρίτιδας, όταν ο ασθενής υποφέρει από έντονο πόνο και βαριά δυσλειτουργία της άρθρωσης και οι συντηρητικές μέθοδοι δεν είναι πλέον αποδοτικές, ενώ η ηλικία του ιδανικά ξεπερνάει τα 65 χρόνια, χωρίς αυτό να αποκλείει όμως επεμβάσεις και σε νεότερη ηλικία. Κατά την ελάχιστα παρεμβατική αρθροπλαστική του γόνατος η τομή του δέρματος είναι μόλις 10 εκατοστά ( στις συμβατικές μεθόδους κυμαίνεται από 20 -25 εκατοστά) και δεν τραυματίζονται οι μύες, ούτε εισέρχονται ενδοαυλικά εργαλεία στα οστά, με αποτέλεσμα ο μετεγχειρη-

τικός πόνος να είναι πολύ μικρότερος (σχεδόν μηδενικός), η απώλεια αίματος μικρή (συνήθως οι ασθενείς δεν μεταγγίζονται) και η κινητοποίηση άμεση(το ίδιο απόγευμα) με γρήγορη αποκατάσταση. Αυτές οι ευεργετικές για τον ασθενή ιδιαιτερότητες της τεχνικής, επιτυγχάνονται χάρη στην υποβοήθηση της επέμβασης με τη χρήση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή (computer assisted surgery) και πλοήγηση (navigation) της τοποθέτησης των ειδικών εργαλείων μας. Ο κίνδυνος πνευμονικής εμβολής ουσιαστικά μηδενίζεται, ενώ ο ασθενής φεύγει από την κλινική σε 2- 3 ημέρες με άριστη κινητικότητα, ενώ η πλήρης αποκατάσταση δύναται να επιτευχθεί μέσα στον πρώτο μήνα, εξαρτώμενη από την ηλικία και τη βιολογική κ ατάσταση του ασθενούς.

7

Συμβατική τομή γόνατος μήκους 20 εκατοστών

Τομή ελάχιστα Παρεμβατικής τεχνικής μήκους 10 εκατοστών. Ο τραυματισμός των υποκείμενων μαλακών μορίων, είναι αντίστοιχα μικρός

Στην αρθροπλαστική του Ισχίου αντίστοιχα, η επέμβαση συντελείται συνήθως με τη βοήθεια ακτινοσκόπησης και υπάρχουν διάφορες τεχνικές ( AMIS, ALMIS, SUPERPATH) αλλά σε κάθε περίπτωση οι τομές δεν ξεπερνούν τα 7 -8 εκατοστά. Η φιλοσοφία είναι ακριβώς η

Επουλωμένη τομή συμβατικής επέμβασης μήκους 25 εκατοστών

Επουλωμένη τομή Ελάχιστα Παρεμβατικής τεχνικής (11 εκατοστά)

ίδια, δηλαδή ο ελάχιστος τραυματισμός των μαλακών μορίων γύρω από την άρθρωση με σκοπό την ελαχιστοποίηση του πόνου και την άμεση κινητοποίηση και γρήγορη αποκατάσταση. Ο ασθενής κι εδώ εγκαταλείπει το νοσοκομείο σε 2-3 ημέρες και πηγαίνει σπίτι του.

Επουλωμένη τομή ελάχιστα παρεμβατικής τεχνικής, μήκους 8 εκατοστών

Διεγχειρητική φωτογραφία ελάχιστα παρεμβατικής αρθροπλαστικής ισχίου

* Ο Δρ. Στέφανος Π Λαζαρίδης είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην εφαρμογή των τεχνικών Ελάχιστης Παρεμβατικότητας και Διαδερμικής χειρουργικής στην Ορθοπαιδική. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

8

Η πλασμαφαίρεση ως μέθοδος αντιμετώπισης οξέων προβλημάτων Γόμπου Αθηνά MDPhD Νεφρολόγος Επιστημονικά Υπεύθυνη ΜΤΝ, Τμήματος Πλασμαφαίρεσης& Λιπιδοαφαίρεσης ΙΑΣΩ Θεσσαλίας E-mail:athinagom@yahoo.gr

Εισαγωγή

Η θεραπεία αντικατάστασης πλάσματος (TherapeuticPlasmaExchange, TPE) είναι εξωσωματική τεχνική κάθαρσης αίματος, σχεδιασμένη για απομάκρυνση μεγάλου μοριακού βάρους ουσιών, όπως παθογόνων αντισωμάτων, ανοσοσυμπλεγμάτων, κρυοσφαιρινών, ελαφρών μυελοματικών αλυσίδων, ενδοτοξινών και λιποπρωτεινών. Βασικός σκοπός της ΤΡΕ είναι η απομάκρυνση των ουσιών αυτών, με στόχο την υποχώρηση της παθολογικής διαδικασίας που σχετίζεται με τη παρουσία τους. Η μέθοδος μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση του Δικτυοερυθροκυτταρικού Συστήματος, στην ενεργοποίηση λεμφοκυτταρικών κλώνων, με αποτέλεσμα καλύτερη απάντηση στη θεραπευτική αντιμετώπιση με κυτταροτοξικά φάρμακα, καθώς και στη χορήγηση μεγάλου όγκου πλάσματος (όπως στη Θρομβωτική Θρομβοπενική Πορφύρα) χωρίς τον κίνδυνο αύξησης του ενδαγγειακού όγκου.

Για την εφαρμογή της μεθόδου θα πρέπει να υφίσταται μια από τις παρακάτω προϋποθέσεις:

• Η προς απομάκρυνση ουσία θα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλη (ΜΒ ˃ 15.000) οπότε άλλες μέθοδοι κάθαρσης αίματος λιγότερο δαπανηρές, όπως η αιμοδιήθηση ή η αιμοκάθαρση με υψηλής διαβατότητας μεμβράνη(highflux), δεν θα είναι αποτελεσματικές ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

• Η προς απομάκρυνση ουσία θα πρέπει να έχει σχετικά μεγάλη ημιπερίοδο ζωής, έτσι ώστε η θεραπεία με ΤΡΕ να μειώνει τη συγκέντρωση της στον ορό.

• Η ουσία που πρέπει να απομακρυνθεί να είναι άκρως τοξική και ανθεκτική σε θεραπευτική αντιμετώπιση ρουτίνας ώστε η άμεση απομάκρυνσή της να είναι αναγκαία.

Παραλλαγές της μεθόδου

1. Στη πλασμαφαίρεση το πλάσμα διαχωρίζεται μέσω μεμβράνης φίλτρου και στη συνέχεια διηθείται μέσω μιας δεύτερης μεμβράνης, η οποία κατακρατά λευκωματίνη και διαχωρίζει μακρομόρια όπως IgE, IgA, IgM, Ανοσοσυμπλέγματα κα χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (LDL).Μετά την απομάκρυνση των μακρομορίων το καθαρμένο πλάσμα επιστέφει στον ασθενή.Η αντικατάσταση του πλάσματος, όταν χρειάζεται, γίνεται συνήθως με φρέσκο καταψυγμένο πλάσμα (FFP) ή διάλυμα λευκωματίνης.

2. Η κρυοδιήθηση πλάσματος είναι νέα μέθοδος, η οποία χρησιμοποιείται για τη θεραπευτική απομάκρυνση μακρομορίων που καθιζάνουν στο ψύχος. Μετά τη διήθηση του αίματος μέσω ειδικών μεμβρανών και το διαχωρισμό του πλάσματος, το τελευταίο ψύχεται διηθούμενο μέσω ειδικού φίλτρου.

3. Τρίτη μορφή απομάκρυνσης παθογόνων μακρομορίων είναι η ανοσοπροσρόφηση, κατά την οποία το ήδη διαχωρισμένο πλάσμα μέσωμεμβράνης διαχωρισμού πλάσματος διέρχεται από προσροφητικές στήλες εμπλουτισμένες

με αντιγόνα, όπως τη πρωτεΐνη Α1 του σταφυλόκοκκου που δεσμεύει IgG ή με πολυδύναμα αντιγόνα που δεσμεύουν συγκεκριμένα αντισώματα (anti-DNA, αντισώματα) ή με χημικής συγγένειας προσροφητικό υλικό, όπως θειούχο δεξτράνη με αρνητικά φορτία που χρησιμοποιείται για την απομάκρυνση (LDL). Όπως όλες οι θεραπευτικές παρεμβάσεις έτσι και η πλασμαφαίρεση δεν είναι άμοιρη επιπλοκών. Οι επιπλοκές της μεθόδου συνήθως είναι ήπιες και αντιμετωπίζονται συμπτωματικά. Από τις πλέον σοβαρές θεωρούνται: η μετάδοση λοιμώξεων, αλλεργικές αντιδράσεις, συμπτωματική υπόταση, πυρετικές αντιδράσεις, υπασβεστιαιμία, αρρυθμίες και τοξικότητα από τα κιτρικά. Ο κίνδυνος θανατηφόρων συμβαμάτων κατά την πλασμαφαίρεση είναι ιδιαίτερα μικρός υπολογιζόμενος σε ένα θάνατο/1000 συνεδρίες και οφείλεται κυρίως σε ένα σύνδρομο οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας, που εκδηλώνεται ως μη ανατάξιμο οξύ πνευμονικό οίδημα, άγνωστης - προς το παρόν - αιτιολογίας.

Ιστορική Αναδρομή

Επειδή οι θεραπευτικές διαδικασίες χρειάσθηκαν κόπους και χρόνια για να έχουν την μορφή που σήμερα βλέπουμε, ας θυμηθούμε για λίγο πως ξεκίνησε η όλη διαδικασία. Η λέξη ΑΦΑΙΡΕΣΗ χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τους Abel, Rowntree, and Turner το 1914 οι οποίοι υπήρξαν οι πρώτοι που προσπάθησαν την αφαίρεση πλάσματος σε σκύλους και ο όρος έκτοτε επικράτησε διεθνώς.

IV. Η μέθοδος δεν είναι αποδεδειγμένης αξίας στις μέχρι τώρα ελεγχόμενες μελέτες χωρίς στοιχεία καταγραφής.

Νευρολογικά Νοσήματα

Το 1914 γεννήθηκε η πρώτη ιδέα και στη συνέχεια έγινε η πειραματική προσπάθεια και το 1970 πραγματοποιήθηκε η πρώτη θεραπευτική εφαρμογή της. Στις διεθνείς λοιπόν δημοσιεύσεις χρησιμοποιείται η λέξη “apheresis” η οποία προέρχεται από την Ελληνική λέξη «αφαίρεση»που σημαίνει «διαχωρίζω» ή «παίρνω κάτι με τη βία». Το 1940 ο καθηγητής E.J Cohn από την Ιατρική σχολή του Harvard σχεδίασε φυγόκεντρο πλάσματος που βασιζόταν στη φυγόκεντρο γάλακτος του DeLaval με σκοπό την κάλυψη αναγκών μεγάλων ποσοτήτων πλάσματος που υπήρχαν κατά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Το 1944 οι Co Tui και οι συνεργάτες τους έδειξαν ότι η συχνή πλασμαφαίρεση αιμοδοτών μπορεί να καλύψει τις ανάγκες πλάσματος στην περίοδο του πολέμου. Η πλασμαφαίρεση χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά θεραπευτικά το 1952 για τον έλεγχο υπεργλοιότητας του πλάσματος σε ασθενή με πολλαπλόμυέλωμα. Δέκα χρόνια αργότερα ο μηχανικός G. Jodson σχεδίασε και κατασκεύασε, σε συνεργασία με τον γιατρό E. Freireich, φυγόκεντρο διαχωρισμού η οποία βελτιώθηκε αργότερα με την βοήθεια της ΙΒΜ και του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου στο Huston το 1965(Cobe Spectra). Στην αρχή, οι διαχωριστές πλάσματος χρησιμοποιήθηκαν για συλλογή αιμοπεταλίων και πολυμορφοπυρήνων από αιμοδότες. Και μόλις το 1970 η πλασμαφαίρεση άρχισε να χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1980 εμφανίσθηκε στην ελληνική ιατρική κοινότητα. Η Θεραπευτική Πλασμαφαίρεση είναι πλέον μία θεραπευτική μέθοδος για αρκετές ομάδες νοσημάτων και εμπλέκει αρκετές ιατρικές ειδικότητες. Οι λειτουργίες του πλάσματος είναι πολλαπλές: Μεταφορά των κυτταρικών στοιχείων του αίματος, ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά και αιμοπετάλια, των ορμονών, των αντισωμάτων των ηλεκτρολυτών και των πρωτεϊνών με πολλαπλές λειτουργικές ιδιότητες. Η πλασμαφαίρεση γίνεται όταν χρειάζεται να απομακρύνομε παθολογικά στοιχεία του πλάσματος (αντισώματα,ανοσοσυμπλέγματα)ή και φυσιολογικά τα οποία ευρίσκονται σε αυξημένες ποσότητες όπως τα λιπίδια και αποτελούν κίνδυνο για

την επιβίωση των ασθενών. Η θεραπευτική πλασμαφαίρεση άλλαξε την πορεία πολλών νοσημάτων όπως αυτή της ιδιοπαθούς θρομβοπενικής πορφύρας, νοσημάτων με μεγάλη θνησιμότητα. Σήμερα η διαδικασία της αφαίρεσηςπεριλαμβάνει: αφαίρεσηπλάσματος,πλασμαφαίρεσηαφαίρεσηκυττάρων, ερυθραφαίρεση λευκαφαίρεση, συλλογή προγονικών κυττάρων(stem cell collection), αιμοπεταλιοαφαίρεση αφαίρεση ουσιών:HDL-αφαίρεση, ανοσοπροσρόφηση, διπλήδιήθηση.

Η διαδικασία Αφαίρεσης εφαρμόζεται σε: 1. Υγιή άτομα για τη συλλογή πλάσματος ή αιμοπεταλίων για να χορηγηθούν σε ασθενείς 2. Σε ασθενείς για θεραπευτικούς σκοπούς Μέχρι σήμερα έχουν σχεδιασθεί διάφορα μηχανήματα με φυγοκέντρηση ή με διαχωρισμό μέσω φίλτρου, τόσο στην Αμερική και Ευρώπη, όσο και στην Ιαπωνία, τα οποία έχουν βελτιώσει την διαδικασία αφαίρεσης μειώνοντας τον εξωσωματικό όγκο αίματος (130-350ml), καθώς και τον χρόνο θεραπείας.Οι μεταβολές που επέρχονται στον οργανισμό του ασθενούς εξαρτώνται από την μορφή της πλασμαφαίρεσης και από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται.

Ενδείξεις πλασμαφαίρεσης

Το 1985, η AmericanMedicalAssociationσυγκάλεσε ομάδα ειδικών, με σκοπό την ανασκόπηση των διαθέσιμων στοιχείων για την αποτελεσματικότητα της πλασμαφαίρεσης. Σύμφωνα με την εκτίμηση της εν λόγω ομάδας, τα νοσήματα που πληρούν τις προϋποθέσεις και έχουν ένδειξη εφαρμογής της πλασμαφαίρεσης σε τέσσερις κατηγορίες, ανάλογα με την αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι: I. Η μέθοδος αποτελεί θεραπεία εκλογής II. Οι διαθέσιμες ενδείξεις συνηγορούν για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου (προηγείται συμβατική θεραπεία) III. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου δεν έχει ελεγχθεί επαρκώς

Σύνδρομο Guillain-Barre, Μυασθένεια gravis, Χρόνια φλεγμονώδης απομυελινωτική πολυνευροπάθεια, Πολυνευροπάθεια σχετιζόμενη με παραπρωτεΐνη, Πολλαπλή σκλήρυνση, Σύνδρομο EatonLambert, Σύνδρομο stiff-man, Πλάγια μυατροφική σκλήρυνση, Νευρομυοτονία, Οξεία διάσπαρτη εγκεφαλομυελίτιδα, Νευροαισθητήρια κώφωση, Σύνδρομο Refsum.

Αιματολογικά Νοσήματα

Σύνδρομο υπεργλοιότητας, Κρυοσφαιριναιμία, TTP/HUS, Σύνδρομο HELLP, Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα, Πορφύρα μετά από μετάγγιση, Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία, Ασυμβατότητα Rh, Απομάκρυνση αναστολέων του VIII.

Μεταβολικά Νοσήματα

Υπερχοληστεριναιμία, Υπερτριγλυκεριδαιμία, Κνησμός, Ηπατική Ανεπάρκεια, Νόσος Graves, Αντισώματα έναντι υποδοχέων ινσουλίνης.

Δερματολογικά Νοσήματα

Πέμφιγα vulgaris, Πέμφιγα bullous, Τοξική επιδερμική νεκρόλυση, Πορφυρία cutaneatarda, Ψωρίαση.

Ρευματολογικά Νοσήματα

ΣΕΛ, Αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, Σκληρόδερμα, Ρευματοειδής αρθρίτιδα, Αγγειίτιδα, Πολυμυοσίτιδα-Δερματομυοσίτιδα, Σύνδρομο Raynaud.

Νεφρολογικά Νοσήματα

Σύνδρομο Goodpasture, Ταχέως εξελισσόμενη σπειραματονεφρίτιδα, Νεφροπάθεια από κυλίνδρους μυελώματος, IgA νεφροπάθεια, Εστιακή τμηματική σπειραματοσκλήρυνση μετά από μεταμόσχευση, Απόρριψη μοσχεύματος, Αφαίρεση κυτταροτοξικών αντισωμάτων.

Νοσήματα σε ασθενείς της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας

Κεραυνοβόλος συστηματική μημιγγιτιδοκοκκαιμία, Ενδοτοξιναιμία, Μετεγκαυματικό Shock.

Δηλητηριάσεις

Μανιτάρια, Βαρέα μέταλλα, Φάρμακα.

Συμπερασματικά

Η Πλασμαφαίρεση αποτελεί μία σύγχρονη ασφαλή θεραπευτική αντιμετώπιση για πολλαπλά νοσήματα τόσο των ενηλίκων όσο και των παιδιών. Οι μεταβολές που επέρχονται αποκαθίστανται εντός 24 ωρών ή ολίγων ημερών χωρίς σημαντική επιβάρυνση ή επιπλοκές για τον ασθενή. Σημαντική προϋπόθεση αποτελεί η εμπειρία και η γνώση της μεθόδου. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

9

10

Οι νέες εξελίξεις στην αντιμετώπιση καρωτιδικής νόσου Τζορμπατζόγλου Ιωάννης, MD MSc Αγγειοχειρουργός jorbajoglou@gmail.com www.aggeia.eu

Η

στένωση των καρωτίδων είναι ένα ιδιαίτερα συχνό εύρημα σε ομάδες ηλικιωμένων. Το 5% των αρρένων καπνιστών ηλικίας >65 θα έχουν στένωση της έσω καρωτίδος >50% ενώ στον γενικό πληθυσμό σε ηλικίες που πλησιάζουν τα 80 έτη το ποσοστό αυτό φτάνει το 7.5% στους άνδρες και το 5% στις γυναίκες. Οι νεώτερες εξελίξεις στον τομέα της φαρμακευτικής αγωγής έχουν αλλάξει τα τελευταία έτη τον τρόπο προσέγγισης και ενώ την προηγούμενη δεκαετία το debate αφορούσε το stenting έναντι της ενδαρτηρεκτομής, πλέον η συζήτηση αφορά το αν θα πρέπει να χειρουργήσουμε ή όχι. Οι ασυμπτωματικές καρωτίδες (δηλαδή αυτές που δεν έχουν προκαλέσει ακόμα εγκεφαλικό, παροδικό ισχαιμικό ή amavrosis fugax) ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

στο σύνολό τους και για στενώσεις >50%, έχουν καλή εξέλιξη μόνο με φαρμακευτική αγωγή. Υπάρχει όμως μία υπο-ομάδα με υψηλότερο κίνδυνο που ίσως μπορεί να αναγνωριστεί και να αντιμετωπιστεί πιο επιθετικά προλαμβάνοντας την εκδήλωση εγκεφαλικού.

Για τις συμπτωματικές καρωτίδες από την άλλη , σε αντίθεση με ότι πιστευόταν παλαιότερα, έχει σημασία να χειρουργηθούν μέσα στις 2-4 πρώτες εβδομάδες από το επεισόδιο για να προληφθούν καινούργια εγκεφαλικά που μπορεί να αφήσουν αναπηρία.

ειδικά όταν συνδυάζονται με χαμηλό GSM • Ο τύπος της πλάκας (κυρίαρχα υπόηχος , τύπος Ι και ΙΙ) Για την συλλογή των τελευταίων δεδομένων είναι απαραίτητη η χρήση ειδικού λογισμικού (Ο υποφαινόμενος χρησιμοποιεί το Image Analysis Program for ultrasonic Arterial Wall Changeς and Atherosclerotic Plaques Version 3.4 Copyright LifeQ Ltd, www.lifeq.com ).

Σύμφωνα με τα guidelines της ευρωπαϊκής εταιρείας αγγειοχειρουργών (ESVS) του 2017, ο ασθενής αρχικά πρέπει να εκτιμηθεί για τον βαθμό στένωσης. Αυτό γίνεται με Τρίπλεξ καρωτίδων και αξονική αγγειογραφία ή μαγνητική αγγειογραφία. Χειρουργείο πρέπει να γίνεται όταν αναδεικνύεται στένωση 70-99% (Ι Α) αλλά και για στενώσεις 50-69% (ΙΙα Β) .Σε κάθε περίπτωση το στέντ (CAS) θεωρείται δεύτερη λύση όταν δεν μπορεί να γίνει χειρουργείο. Για στενώσεις <50% ο ασθενής αντιμετωπίζεται συντηρητικά. Η ύπαρξη απόφραξης, αλλά πλέον και η υφολική απόφραξη δεν έχουν ένδειξη χειρουργείου σε συμπτωματικούς ασθενείς (Ι Α). Σε περίπτωση ασυμπτωματικής νόσου και για στενώσεις 60-99% έχει θέση η ενδαρτηρεκτομή (δευτερευόντως το στέντινγκ) εφόσον ο ασθενής έχει προσδόκιμο > 5ετών και υπάρχουν >1 χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικό υπό ΒΜΤ (best medical treatment) (ΙΙα Β). Τέλος για στενώσεις μικρότερες και ασφαλώς για αποφράξεις ή υφολικές αποφράξεις δεν προτείνεται χειρουργείο (ΙΑ).

Σε κάθε περίπτωση ο ασθενής που διαγιγνώσκεται με στένωση καρωτίδος πρέπει να ξεκινά:

Τα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με κίνδυνο για εγκεφαλικό είναι: • Ύπαρξη σιωπηλών εμφράκτων στην αξονική (ΟR=3 φορές αύξηση του κινδύνου για εγκεφαλικό) και καταγεγραμμένη αυξητική τάση της στένωσης (OR=1.92).

• Ύπαρξη ενδοπλακικής αιμορραγίας στην MRA ή CTA • Το μέγεθος της πλάκας μετά από ανάλυση της υφής (αν για παράδειγμα είναι >80mm¬¬2 αυτό ισοδυναμεί με αύξηση του σχετικού κινδύνου κατά 5.81 φορές) • Η ύπαρξη JBA (μαύρες περιοχές δίπλα από τον αυλό) ιδιαίτερα όταν ξεπερνούν τα 10mm2 • Η ύπαρξη DWA (discrete white areas)

• Αντιαιμοπεταλιακή αγωγή • Θεραπεία με στατίνη με σκοπό την μείωση της LDL • Ρύθμιση της ΑΥ • Ρύθμιση του σακχάρου Κάθε ασθενής με διαγνωσμένη καρωτιδική νόσο, πρέπει να συμβουλευθεί ειδικό αγγειοχειρουργό, για την ακριβή εκτίμηση της πιθανότητας εγκεφαλικού και το σχεδιασμό της θεραπείας (συντηρητική ή χειρουργική). Στη σύγχρονη διαγνωστική προσπέλαση της νόσου η ανάλυση της υφής της καρωτιδικής πλάκας είναι ένα ισχυρό και χρήσιμο εργαλείο πρόγνωσης.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

11

12 Ένας Ακτινοθεραπευτής

Ογκολόγος καταπολεμά τον Καρκίνο στη Λάρισα με σύγχρονες τεχνικές Ακτινοθεραπείας Σαλβαράς Νικόλαος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος Επιστ. Υπεύθυνος Ακτινοθεραπευτικού Τμήματος ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Κύριε Σαλβαρά, κατ’ αρχάς, για να σας γνωρίσουμε πέστε μας δυο λόγια για τον εαυτό σας.

Είμαι ένας ιατρός που αποφοίτησα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης συγχρόνως με την Στρατιωτική ιατρική (ιατρικό τμήμα της ΣΣΑΣ) το 1980. Από το 1983 ασχολούμαι με την ογκολογία και έγινα ο πρώτος αμιγής Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος των Ενόπλων Δυνάμεων (μέχρι τότε η ειδικότητα ήταν μαζί με την Ακτινοδιάγνωση και υπήρχαν οι «Ακτινολόγοι - Ραδιολόγοι). Με πολλές μετεκπαιδεύσεις τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη, προσέφερα τις υπηρεσίες μου, όχι μόνο στο 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών, αλλά και σε πολλά ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές των Αθηνών. Εδώ και ενάμισι χρόνο είμαι στη Λάρισα στο Νοσοκομείο «ΙΑΣΩ Θεσσαλίας».

Πώς βρεθήκατε στη Λάρισα; Είσαστε από τη Θεσσαλία;

Όχι είμαι από το Μυστρά (στη ΣπάρΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

τη). Βρίσκομαι στη Λάρισα κατόπιν προτροπής του Διοικητικού Συμβουλίου (ΔΣ) του «Ομίλου ΙΑΣΩ» να αναλάβω τη θέση του Επιστημονικού Υπευθύνου στο νέο τμήμα Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας που απέκτησε το «ΙΑΣΩ Θεσσαλίας».

Αλήθεια, μια κι έχετε εμπειρία από το εξωτερικό, στα θέματα υγείας είμαστε πολύ πίσω από τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους ιατρούς, τα Νοσοκομεία τους, τον εξοπλισμό τους κλπ;

Όταν το 1990 ξεκίνησα για την Αμερική με υποτροφία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, πίστευα ότι πήγαινα να δώ τους «θεούς» μέσα σε διαστημικά Νοσοκομεία να χειρίζονται ασύλληπτα μηχανήματα ! Ε, λοιπόν εδώ και χρόνια, έχω πάψει να τους θεοποιώ. Δεν ξέρω πόσο συνέβαλα στην εξέλιξη της Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας στην Ελλάδα, αλλά μέχρι σήμερα έχω οργανώσει, εξοπλίσει, και διευθύνει εννέα κέντρα και τμήματα Ακτινοθεραπείας στην

Αθήνα, όλα με πρωτοποριακό εξοπλισμό για την εποχή της δημιουργίας τους. Αυτή τη στιγμή, δεν ζηλεύω κάποιο Τμήμα του εξωτερικού. Μπορεί να μην έχουμε την ποσότητα των μηχανημάτων που έχουν έξω. Μπορεί να μην ανανεώνουμε τα μηχανήματά μας συχνά. Μπορεί να μην λειτουργούμε με τις αρχές που έχουν (π.χ. το κίνητρο για έρευνα, το πνεύμα ομάδος και συνεργασίας, τα συμβούλια για την καθοδήγηση των ασθενών, ...) αλλά όχι, δεν υστερούμε ούτε σε ποιότητα μυαλών, ούτε σε τεχνολογία και μπορούμε να προσφέρουμε ισάξιες υπηρεσίες υγείας.

Δηλαδή μας λέτε, ότι κάποιος με σοβαρό πρόβλημα υγείας π.χ. ένα καρκίνο, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί στην Ελλάδα εξίσου καλά με την Γερμανία, Αγγλία ή Αμερική;

Ναί. Αυτή τη στιγμή στη χώρα μας, υπάρχουν μηχανήματα και άνθρωποι που αν όχι είναι καλύτεροι, τουλάχιστον είναι ισάξιοι «μεγάλων ονο-

μάτων» του εξωτερικού. Όσο για εξοπλισμό, να εδώ στη Λάρισα, έχει εγκατασταθεί και δουλεύει ένα super μηχάνημα. Ο «Όμιλος ΙΑΣΩ» αγόρασε δύο υπερσύγχρονους Γραμμικούς Επιταχυντάς, της Αμερικανικής εταιρείας VARIAN και εγκατέστησε τον ένα στην Αθήνα και τον άλλο εδώ στο «ΙΑΣΩ Θεσσαλίας» για να βοηθήσει τους Ογκολογικούς ασθενείς. Άρα έχουμε υπερσύγχρονα μηχανήματα (ίδια με τα δικά τους) και από μυαλά … δεν υστερούμε.

νοθεραπεία. Η στιγμή αυτή αποφασίζεται από τον θεράποντα ιατρό βάσει διεθνών πρωτοκόλλων ή κατόπιν αποφάσεως ενός Ογκολογικού Συμβουλίου. Ξέρετε το Ογκολογικό Συμβούλιο είναι κάτι πολύ σημαντικό για έναν καρκινοπαθή. Ένας ιατρός μπορεί να είναι καλά ή πολύ καλά ενημερωμένος για το πώς να χειριστεί και να βοηθήσει έναν καρκινοπαθή. Αλλά η επιστήμη με τη τεχνολογία, τρέχουν τόσο πολύ, που νομίζω μία ομάδα ‘μυαλών’ είναι καλύτερη από ένα ‘μυαλό’ μόνο του.

Δηλαδή στο Τι γίνεται δηλαδή με την ακτι«ΙΑΣΩ Θεσσαλίας» μπορεί να αντιμετωπιστεί ο καρκίνος; νοβολία; Δεν είναι επικίνδυνη; Και φυσικά. Το «ΙΑΣΩ Θεσσαλίας» δεν είναι ένα μαιευτήριο. Είναι ένα υπερσύγχρονο Γενικό Νοσοκομείο με πάρα πολλές δυνατότητες. Ας μη μιλήσω εγώ για τον άριστο εξοπλισμό του και την δυνατότητα που έχει να κάνει σχεδόν τα πάντα που αφορούν την υγεία με τους πολύ καλούς ιατρούς του, αλλά ας περιοριστώ στο κομμάτι της Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας. Από το Δεκέμβριο το 2016 (πρίν 20 μήνες δηλαδή) κάθε μήνα αντιμετωπίζουμε πολλές δεκάδες περιστατικά νεοπλασμάτων από σχετικά απλά έως πολύ βαριά και πολύπλοκα.

Τι είδους περιστατικά μπορείτε να αντιμετωπίσετε;

Οποιαδήποτε νεοπλασία (καρκίνο λιγότερο ή περισσότερο επιθετικό) που εντοπίζεται σε όλο το σώμα (κεφάλι, τράχηλο, θώρακα, κοιλιά, άνω-κάτω άκρα,) και σε οποιοδήποτε όργανο (δέρμα, εγκέφαλο, στοματοφάρυγγα, λάρυγγα, πνεύμονες, μεσοθωράκιο, οισοφάγο, στομάχι, πάγκρεας, παχύ έντερο, γυναικολογικά, προστάτη κλπ) πρωτοπαθή ή μετάσταση. Φυσικά πάντα με τη συνεργασία όλων των ειδικών που ασχολούνται με καρκίνο από όλους του ιατρικούς χώρους. Εννοώ από δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές και από όλες τις πόλεις της Θεσσαλίας και όχι μόνο.

Κοιτάξτε. Άλλο η ανεξέλεγκτη διάχυτη ακτινοβολία και άλλο η ελεγχόμενη, στοχευμένη και ιατρικώς χρησιμοποιούμενη ακτινοβολία. Γιαυτό υπάρχει σε όλο τον κόσμο η ιατρική ειδικότητα της Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (Radiation Oncology -Radiotherapy) ώστε η ακτινοβολία παραγόμενη είτε από ραδιενεργά υλικά είτε ηλεκτρονικά, να χρησιμοποιείται για ιατρικούς θεραπευτικούς λόγους. Το θέμα είναι πόσο στοχευμένη είναι, ώστε να σκοτώσει ΜΟΝΟ τα παθολογικά «ανεπιθύμητα» κύτταρα, και να κάνει το λιγότερο κακό στα «καλά» φυσιολογικά κύτταρα. Εκεί παίζει και τον τεράστιο ρόλο της η τεχνολογία. Η ακτινοθεραπεία στα αντικαρκινικά νοσοκομεία το 1983 έχει ελάχιστη έως καθόλου σχέση με την εφαρμοζόμενη σημερινή ακτινοθεραπεία. Φυσικά η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ο «Δημόκριτος» όπως λέει ο κόσμος) ελέγχει αυστηρά και δίνει την εγγύηση ασφάλειας τόσο για τον ασθενή και το προσωπικό όσο και για τη κοινωνία γενικότερα.

Γενικά τι παρενέργειες υπάρχουν;

Το θέμα είναι πολυπαραγοντικό. Ανάλογα με τη νόσο, τη περιοχή και το όργανο που πάσχει, τις παρεμβάσεις που έχουν προηγηθεί (χειρουργεία, χημειοθεραπείες κλπ) και σε συνδυασμό με τη τεχνολογία που χρησιμοποιείται, έχουμε από καθόλου έως πολλές παρενέργειες. Για το λόγο αυτό, όπως προείπα, επενδύθηκαν εκατομμύρια ευρώ από τον ‘Όμιλο ΙΑΣΩ’ για μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας, για εφαρμογή τεχνικών που δίνουν τη καλύτερη δυνατή θεραπεία με ελάχιστες παρενέργειες.

Από κόστος τι γίνεται ; Πόσο πρέπει να πληρώσει κάποιος για την υγεία του;

Αυτό είναι μεγάλο θέμα. Δεν μπορεί να ζητάμε το καλύτερο δωρεάν. Πώς θα αποσβεστούν η αγορά των μηχανημάτων, οι θωρακίσεις και διαμορφώσεις των χώρων, η συντήρηση μηχανημάτων, η αμοιβή προσωπικού κλπ. Παρόλα αυτά, η σύμβαση του «ΙΑΣΩ Θεσσαλίας» με τον ΕΟΠΥΥ και σε συνδυασμό με το πνεύμα που διαπνέει το ΔΣ, οι τιμές είναι λογικές, προσιτές και απευθύνονται σε όλο το φάσμα της κοινωνίας.

Αν κάποιος θέλει να ενημερωθεί περισσότερο πως μπορεί να έλθει σε επικοινωνία μαζί σας;

Θα με βρεί στο «ΙΑΣΩ Θεσσαλίας» στο Ακτινοθεραπευτικό τμήμα με τηλ. Γραμματείας 2410 996866 ή στο e-mail: n.salvaras@iaso.gr

Πότε χρειάζεται ένας καρκινοπαθής να κάνει Ακτινοθεραπεία;

Η καταπολέμηση του καρκίνου, γίνεται με τρείς τρόπους. Με τη χειρουργική, τη χημειοθεραπεία και την Ακτινοθεραπεία. Βάσει διεθνών στατιστικών το 60% των περιπτώσεων καρκίνου, σε κάποια στιγμή της θεραπείας τους θα υποβληθούν σε ΑκτιΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

13

14

Πως σχετίζεται η διατροφή με την καλή υγεία των μαλλιών μας Ματσούκα Φωτεινή Διαιτολόγος/Διατροφολόγος Σπυρίδη 28 Βόλος, 2421 400192 foteininutrition@hotmail.com

Η

έντονη τριχόπτωση απασχολεί σήμερα μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, πλέον όχι μόνο τους άνδρες, αλλά και τις γυναίκες. Φυσιολογικά πέφτουν απ΄ το κεφάλι μας καθημερινά 50-100 τρίχες. Υπάρχει όμως και η τριχόπτωση κατά την οποία πέφτουν περισσότερες από 100 τρίχες ημερησίως, από τις οποίες κάποιες

δεν επανεμφανίζονται. Αιτίες της τριχόπτωσης και για τα δύο φύλα είναι η γήρανση, η κληρονομικότητα, το άγχος, οι ορμονικές μεταβολές, η αλλαγή εποχής, η υπερβολική δόση φαρμάκων, οι δερματικές παθήσεις, η χρήση προϊόντων καλλωπισμού με ακατάλληλα χημικά αλλά και η μη διατήρηση ενός ισορροπημένου διατροφικού πλάνου. Τα κύτταρα των τριχοθυλακίων έχει, εξαιτίας της μεγάλης κινητικό-

τητας που παρουσιάζουν τα συγκεκριμένα κύτταρα, ανάγκη υψηλής παροχής τόσο σε ενέργεια όσο και σε θρεπτικά συστατικά. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που διατροφικές διαταραχές όπως η νευρική ανορεξία ή η βουλιμία έχουν τόσο αρνητική επίπτωση στην υγεία των μαλλιών. Στις περιπτώσεις που η παραπάνω απαίτηση δεν ικανοποιείται για οποιονδήποτε λόγο, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις τριχόπτωσης ή αλλαγής χρώσης των μαλλιών μας. Επιπλέον παρά το γεγονός ότι ο συνηθέστερος τύπος τριχόπτωσης – ανδρογενής αλωπεκία, έχει σε μεγάλο βαθμό κληρονομικές ρίζες, η διατροφή είναι δυνατόν να παίξει σημαντικό ρόλο ως προς την επιτάχυνση ή την επιβράδυνση της εξέλιξης της πάθησης.

Τι θα πρέπει να συμπεριλάβω στη διατροφή μου Καλά λιπαρά και ειδικότερα Ω3

Λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός και η σαρδέλα είναι πλούσιες πηγές λιπαρών οξέων μαζί με τους περισσόΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

τερους ξηρούς καρπούς και ειδικότερα τα καρύδια. Οι ξηροί καρποί, εκτός του ότι προσφέρουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα στον οργανισμό μας, τα οποία κάνουν και καλό στην καρδιά μας , είναι και καλές πηγές ψευδαργύρου, ο οποίος εμποδίζει την τριχόπτωση. Επίσης πηγές καλών λιπαρών είναι το ελαιόλαδο, οι σπόροι chia και το αβοκάντο.

Πρωτεΐνη

Η λήψη επαρκούς ποσότητας πρωτεΐνης είναι απαραίτητη για την υγεία και την ανάπτυξη των μαλλιών καθώς αποτελούνται κατά βάση από πρωτεΐνη. Κατά τη διάρκεια της λοχείας αλλά και της εμμηνόπαυσης ,όπου οι απαιτήσεις της γυναίκας σε πρωτεΐνη είναι αυξημένες, συχνά παρατηρούνται φαινόμενα μη αντιστρέψιμης τριχόπτωσης. Το κρέας , το ψάρι, τα γαλακτοκομικά και τα δημητριακά ολικής άλεσης είναι καλές πηγές πρωτεΐνης. Αν απέχετε από τα κρεατικά και όλα τα προϊόντα ζωικής προέλευσης, η πρωτεΐνη και πάλι μπορεί να υπάρχει στη διατροφή σας, από διαφορετικές πηγές. Οι φακές, τα φασόλια και άλλα όσπρια μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της τριχόπτωσης, αφού είναι πλούσια σε πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης, ενώ περιέχουν και βιταμίνη E, η οποία δρα επίσης βοηθητικά ως προς τη διατήρηση της υγείας του τριχωτού της κεφαλής.

Ψευδάργυρος

Πολλοί από αυτούς που πάσχουν από απώλεια μαλλιών παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου, ενός μετάλλου που παίζει σημαντικό ρόλο στις λειτουργίες του σώματος, από την αναπαραγωγή κυττάρων μέχρι την ορμονική ισορροπία, οι οποίες επηρεάζουν και τα μαλλιά μας. Κυρίως, όμως, ο ψευδάργυρος ρυθμίζει τους αδένες που σχετίζονται με τους θύλακες των τριχών κι αν βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα στον οργανισμό μας, οι θύλακες αποδυναμώνονται, οδηγώντας στο «σπάσιμο» και το πέσιμο των μαλλιών μας. Για να καταπολεμήσουμε αυτό το πρόβλημα, μπορούμε να καταναλώνουμε τροφές που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο, όπως θαλασσινά (γαρίδες, στρείδια, μύδια), αλλά και κόκκινο κρέας, πουλερικά και ξηρούς καρπούς. Έχετε, όμως, υπόψη σας ότι η υπερβολική πρόσληψη ψευδαργύρου μπορεί να οδηγήσει και πάλι σε τριχόπτωση, γι’ αυτό βασιστείτε στη διατροφή σας, χωρίς να λάβετε ταυτόχρονα κάποιο συμπλήρωμα.

Τι θα πρέπει να αποφύγω Απλοί και Επεξεργασμένοι Υδατάνθρακες

Και στις δύο περιπτώσεις θρεπτικά συστατικά που μπορεί να έχει κανείς καταναλώσει δεν φτάνουν στον προορισμό τους καθώς ανακατευθύνονται προκειμένου να διευκολυνθεί η πέψη των παραπάνω τροφών. Τέτοιες τροφές είναι το λευκό αλεύρι, το κέικ ,τα τσιπς και τα μπισκότα.

Τηγανιτά φαγητά

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί οδηγούν σε αύξηση της τεστοστερόνης κάτι το οποίο είναι πιθανό να έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερα επίπεδα της διυδροτεστοστερόνης (DHT) που σχετίζεται άμεσα με τον πλέον κοινό τύπο τριχόπτωσης την ανδρογενή αλωπεκία.

Υποκατάστατα της ζάχαρης

Συγκεκριμένα η ασπαρτάμη – χρησιμοποιείται ευρέως ως υποκατάστατο της ζάχαρης πέραν των άλλων έχει κατηγορηθεί ευθέως ότι προκαλεί εξασθένηση της τρίχας και τριχόπτωση.

Σίδηρος

Ο σίδηρος παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή αιμογλοβίνης του αίματος, η οποία μεταφέρει οξυγόνο στα όργανα και τους ιστούς του σώματος. Όταν η αιμογλοβίνη βρίσκεται σε υγιή επίπεδα, το οξυγόνο διασκορπίζεται σωστά στον οργανισμό κι αυτό σημαίνει ότι στο κεφάλι σημειώνεται καλή κυκλοφορία αίματος, που διεγείρει και προωθεί την ανάπτυξη των μαλλιών. Για να καταφέρετε να προσθέσετε σίδηρο στη διατροφή σας δεν σημαίνει ότι πρέπει να τρώτε… συκώτι καθημερινά, αλλά να αυξήσετε άλλες τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε αυτόν, όπως αποξηραμένα φρούτα, χυμό κερασιού, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, χουρμάδες, αβγά κ.ο.κ. Μην ξεχνάτε ότι η βιταμίνη C βελτιώνει την απορρόφηση σιδήρου από τον οργανισμό, γι’ αυτό αυξήστε τα πορτοκάλια, τα λεμόνια, τις φράουλες, τα μπρόκολα κ.ο.κ. μαζί με τις τροφές που σας παρέχουν σίδηρο. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

15

16

Λιποαναρρόφηση.

Nέες τεχνικές για πρώτη φορά στο Βόλο Πάτσης Κωνσταντίνος Πλαστικός Χειρουργός Πλαστική Επανορθωτική & Αισθητική Χειρουργική Κ.Καρτάλη 172, Βόλος www.drpatsis.gr

Η λιποαναρρόφηση είναι μια χειρουργική θεραπεία της Πλαστικής χειρουργικής , που αφορά σε γυναίκες & άντρες και είναι παγκοσμίως αναγνωρισμένη για την ασφάλεια της και την απόλυτη αποδοτικότητα της . Αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για την αντιμετώπιση του τοπικά συσσωρευμένου λίπους και της λιποδυστροφίας (κλινική οντότητα που χαρακτηρίζει τη μη φυσιολογική ποσοτικά εντόπιση λιποκυττάρων σε ορισμένα σημεία του σώματος) και εφαρμόζεται με στόχο την αλλαγή στο σχήμα του σώματος και όχι το αδυνάτισμα. Παρά το γεγονός ότι με τη λιποαναρρόφηση αφαιρείται μεγάλος όγκος λιπώδους ιστού (από 1 έως 6 λίτρα), η χειρουργική αυτή επέμβαση δεν αποτελεί μέθοδο αδυνατίσματος αν και προφανώς ο ασθενής ζυγίζει αναλόγως λιγότερο μετά την επέμβαση . Η διαδικασία της λιποαναρρόφησης απαιτεί προσεκτικό προεγχειρητικό σχεδιασμό από τον πλαστικό χειρουργό για τον εντοπισμό των λιποδυστροφικών περιοχών και των σημείων εισόδου των χειρουργικών κανουλών αναρρόφησης έτσι ώστε διαμέσου των μικροσκοπικών τομών ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

(περίπου 3 χιλιοστά) να υπάρχει άμεση πρόσβαση στις προς θεραπεία ανατομικές περιοχές του σώματος. Οι περιοχές του σώματος που επωφελούνται της λιποαναρρόφησης είναι η ευρύτερη κοιλιακή χώρα, τα πλαινά «ψωμάκια», οι γοφοί (ισχία) στα πόδια, το εσωτερικό των μηρών, τα γόνατα, οι αστράγαλοι και το πηγούνι. Επίσης, η ράχη της πλάτης, οι γλουτοί, οι γάμπες αλλά και το πρόσωπο. Στους άντρες, μια επιπλέον περιοχή που επωφελείται της λιποαναρρόφησης είναι το στήθος, σε πε-

ριπτώσεις γυναικομαστίας. Η λιποαναρρόφηση διενεργείται είτε με τοπική αναισθησία, είτε υπό μέθη είτε με χορήγηση γενικής αναισθησίας, αναλόγως της κλινικής εικόνας (μέγεθος προβλήματος) και της κατάστασης του υποψηφίου προς θεραπεία (όπως αυτή προκύπτει από τον προεγχειρητικό έλεγχο) . Η επιλογή του τύπου αναισθησίας, υπόκειται σε προκαθορισμένα ιατρικά κριτήρια πλαστικής χειρουργικής & αναισθησιολογίας. Με τη συγκεκριμένη χειρουργική

Εικ.1 Λιποαναρρόφηση διπλοσάγωνου

Εικ.2: Λιποαναρρόφηση κοιλίας, ψωμάκια, γοφών, έσω μηρών. επέμβαση, το περίσσειο λίπος αναρροφάται διαμέσου ειδικών κανουλών λιποαναρρόφησης, και αφού πρώτα έχει προηγηθεί η διεγχειρητική επεξεργασία του υποδόριου λίπους με ειδικό διάλυμα . Η κλασσική λιποαναρρόφηση είναι η λεγόμενη SAL (Suction Assisted Lipoplasty) η οποία για πρώτη φορά στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας έχει εμπλουτιστεί με όλες τις νεότερες χειρουργικές τεχνικές για την επίτευξη ακόμα καλύτερων αποτελεσμάτων. Η Λιποαναρρόφηση Υποβοηθούμενη από Υπερήχους, (Ultrasound Assisted Lipoplasty) είναι η τελευταία εξέλιξη της πλαστικής χειρουργικής στον τομέα της λιποπλαστικής. Η μέθοδος χρησιμοποιεί ειδικές κάνουλες υπερήχων, θερμολιποδιαλυτικές, οι οποίες εισέρχονται όπως οι κλασσικές κάνουλες στον λιπώδη ιστό και προκαλούν ελεγχόμενη (μέσω πολλαπλών αισθητήρων) τήξη του λίπους παρέχοντας μεγαλύτερες ποσότητες λίπους στην αναρρόφηση. Τα πλεονεκτήματα της είναι η κατά 30% περίπου αυξημένη δυνατότητα σύσφιξης των περιοχών, η μεγαλύτερη ποσότητα και καλύτερη ποιότητα αναρροφημένου λίπους και η άμεση ανάρρωση. Η τεχνική είναι ευρέως διαδεδομένη (και εγκεκριμένη) στις Η.Π.Α και είναι η λύση στη σμίλευση του σώ-

ματος, την απαλλαγή από τα περιττό πάχος στα γνωστά «μεσογειακά» σημεία και τη διόρθωση της σιλουέτας . Με την ίδια τεχνική, σε επιλεγμένους με βάση ιατρικά κριτήρια πλαστικής χειρουργικής είναι δυνατή η ανάδειξη συγκεκριμένων ανατομικών στοιχείων όπως πχ. οι ορθοί κοιλιακοί, δηλαδή η δημιουργία «κοιλιακών» sixpack άμεσα. Η άριστη ποιότητα του αναρροφού-

τόχρονα μεταμοσχευθούν σε κάποια άλλη περιοχή που ζητείται όγκος για αισθητικούς (συχνότερα πρόσωπο, στήθος και γλουτοί) ή επανορθωτικούς λόγους (ουλές, εντυπώματα από ατύχημα κλπ). Το πλεονέκτημα της λιποαναρρόφησης και λιπομεταφοράς είναι η ταυτόχρονη αφαίρεση περίσσειας λίπους από κάποιες περιοχές και η επανατοποθέτηση αυτού (επεξεργασμένου) σε κάποιες άλλες. Τα αποτελέσματα της λιποαναρρόφησης είναι μόνιμα. Η ανάρρωση μετά την επέμβαση είναι άμεση, χωρίς πόνο ή περιορισμό κινήσεων, χάρη στις σύγχρονες τεχνικές χειρουργικής και τον κατάλληλο διεγχειρητικό εξοπλισμό. Η δυσκολία στην ανάληψη δραστηριοτήτων που χαρακτήριζε (και χαρακτηρίζει ακόμα) τις παλιότερες τεχνικές έχει δώσει τη θέση της στην ταχύτατη επάνοδο στην καθημερινότητα. Η χειρουργική επέμβαση της λιποαναρρόφησης δε πρέπει

Εικ.3: Λιποαναρρόφηση και διόρθωση ασυμμετρίας γλουτών μενου λίπους με τη μέθοδο της υποβοηθούμενης από υπερήχους λιποαναρρόφησης δίνει το πλεονέκτημα της εξαιρετικής επιβίωσης των λιποκυττάρων σε περίπτωση που αυτά ταυ-

να συγχέεται με μη επεμβατικές μεθόδους λιποδιάλυσης (και όχι λιποαναρρόφησης) που πραγματοποιούνται με εξωτερικές συσκευές σε μη χειρουργικούς χώρους. Η αποτελεσματικότητα δεν είναι σε καμία περίπτωση συγκρίσιμη και για το λόγο αυτό καμία από τις μη επεμβατικές θεραπείες δε θεωρείται βάσει βιβλιογραφίας πως υποκαθιστά τη μέθοδο της λιποαναρρόφησης. Στο ιατρείο μας εφαρμόζουμε τα πλέον σύγχρονα πρωτόκολλα λιποαναρρόφησης κλασσικής ή υποβοηθούμενης από υπερήχους, χρησιμοποιώντας τελευταίας γενιάς χειρουργικό εξοπλισμό λιποαναρρόφησης, για την εξασφάλιση της μέγιστης ασφάλειας των ασθενών μας και την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων.

Εικ.4: Λιποαναρρόφηση 4D υπερήχων κοιλιάς και στήθους ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

17

18

Πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP) Αγραφιώτης Νικόλαος Ορθοπεδικός Χειρουργός Ιατρείο Βόλου: 28ης Οκτωβρίου 118, Ιατρείο Αλμυρού: Δημ. Αργυροπούλου 12

Εδώ και λίγα χρόνια πολλά έχουν γραφτεί για την χρήση πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (plateletrichplasma – PRP) στην ορθοπεδική. Παθήσεις όπως τενοντίτιδες, διαστρέμματα κ.ά., που παραδοσιακά αντιμετωπίζονταν με άλλες θεραπευτικές μεθόδους, όπως φάρμακα, φυσιοθεραπεία ακόμη και χειρουργικά, πλέον αντιμετωπίζονται από την ορθοπεδική κοινότητα με τη χρήση PRP.

Τι είναι το PRP;

• Το αίμα αποτελείται από πλάσμα μέσα στο οποίο υπάρχουν κύτταρα, όπως τα ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια. Τα τελευταία είναι γνωστά για τη σημασία τους

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

στην πήξη του αίματος, όμως διαθέτουν ένα μεγάλο αριθμό πρωτεϊνών, τους αυξητικούς παράγοντες, οι οποίοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επούλωση των τραυμάτων. Το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια ή PRP (PlateletRichPlasma) όπως αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία, είναι πλάσμα με πολύ περισσότερα αιμοπετάλια απ’ ότι υπάρχουν στο αίμα. Η συγκέντρωση των αιμοπεταλίων και επομένως των αυξητικών παραγόντων, είναι 5-10 φορές μεγαλύτερη από το συνηθισμένο. Για την παρασκευή PRP αρχικά λαμβάνεται μια μικρή ποσότητα αίματος από τον ασθενή (20 – 30 ml). Τα αιμοπετάλια διαχωρίζονται από τα υπόλοιπα κύτταρα του αίματος και η συγκέντρωσή τους αυξάνεται κατά τη διάρκεια

μιας διαδικασίας που ονομάζεται φυγοκέντρηση

Πώς λειτουργεί;

Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η αυξημένη συγκέντρωση αυξητικών παραγόντων δυνητικά επιταχύνει την επουλωτική διαδικασία. Για να επιταχυνθεί η θεραπεία της πάσχουσας περιοχής, γίνεται έγχυση του PRP. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με δύο μεθόδους: • Μπορεί να γίνει προσεκτική έγχυση στην πάσχουσα περιοχή. Για παράδειγμα στην τενοντίτιδα του Αχιλλείου τένοντα, μια κατάσταση που συχνά παρουσιάζεται σε δρομείς, ο τένοντας μπορεί να γίνει οιδηματώδης (να πρηστεί), να παρουσιάσει φλεγμονή και να είναι επώδυνος. Η έγχυση PRP μέσα στον φλεγμονώδη ιστό θα βοηθήσει στην γρηγορότερη εξάλειψη της φλεγμονής. Τα ευεργετικά αποτελέσματα γίνονται αντιληπτά μετά από αρκετές εβδομάδες • Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να επιταχύνουν την επούλωση μετά από χειρουργική αποκατάσταση τραυματισμών. Για παράδειγμα, ένας αθλητής με πλήρη ρήξη του Αχιλλείου τένοντα θα χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση για την αποκατάστασή του. Η επούλωση του ραγέντος τένοντα μπορεί να επιταχυνθεί εφαρμόζοντας διεγχειρητικά PRP, ειδικά

έχουν πτωχή αιμάτωση, η φλεγμονώδης απάντηση στο τραύμα είναι ελάχιστη. Χωρίς φλεγμονή, η αναγεννητική ικανότητα των τενόντων είναι περιορισμένη και οι τένοντες υφίστανται εκφύλιση, μία μη φυσιολογική απάντηση στην κάκωση. Αυτή η εκφυλιστική απάντηση στις μικρορήξεις του κολλαγόνου αποτελεί την ουσία της τενοντίτιδας. Συχνά εμφανίζεται πόνος, οίδημα και ευαισθησία.

Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, το PRP είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία χρόνιων τενοντίων βλαβών. Τέτοιες βλάβες μπορεί να είναι: διαμορφωμένου ώστε να προσκολλάται πάνω στους ραγέντες ιστούς.

Ποιές καταστάσεις θεραπεύονται με PRP;

Πλήθος ερευνητικών μελετών έχουν πραγματοποιηθεί με σκοπό την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας με PRP, χωρίς ξεκάθαρο συμπέρασμα, γιατί οι παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας και οι τεχνικές παρασκευής του PRP ποικίλουν. Οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας αυτής, είναι: • Η περιοχή του σώματος όπου θα εφαρμοστεί • Η γενική υγεία του ασθενή • Αν το τραύμα είναι οξύ (πρόσφατη κάκωση) ή χρόνιο (κάκωση που προϋπάρχει μεγάλο χρονικό διάστημα)

Χρόνιες παθήσεις τενόντων

Οι τένοντες μεταφέρουν μεγάλες δυνάμεις από του μύες από τους οποίους εκφύονται με συνέπεια να τραυματίζονται από υπερχρήση (overuse). Στην περίπτωση αυτή, το κολλαγόνο των τενόντων υφίσταται μικρορήξεις, οι οποίες επουλώνονται με τη δημιουργία ουλής. Αυτό επηρεάζει την αντοχή τους και συνεπώς αυξάνεται η πιθανότητα για επανατραυματισμό. Επίσης, επειδή οι τένοντες

• Έξω επικονδυλίτιδα αγκώνα (αγκώνας του τε-

νίστα) • Έσω επικονδυλίτιδα αγκώνα • Τενοντίτιδα επιγονατιδικού τένοντα (γόνατο του άλτη) • Τενοντίτιδα αχιλλείου • Πελματιαία απονευρωσίτιδα • Τενοντίτιδα προσαγωγών • Τενοντίτιδα γλουτιαίων • Τενοντίτιδα υπερακανθιου

Άλλες παθήσεις, όπου το PRP έχει εφαρμοστεί με καλά αποτελέσματα, είναι:

• Τροχαντήριαορογονοθυλακίτιδα (τροχαντηρίτιδα) • Ρήξη έσω πλαγίου • Οστεοαρθρίτιδα γόνατος • Οστεοαρθρίτιδα ισχίου

Συμπεράσματα • Η χρήση πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP) έχει κερδίσει έδαφος τα τελευταία χρόνια έναντι άλλων τεχνικών, στην αντιμετώπιση πολλών ορθοπεδικών παθήσεων. Από τις μελέτες που δημοσιεύονται κατά καιρούς, άλλες δίνουν καλύτερα αποτελέσματα σε κάποιες ορθοπεδικές παθήσεις σε σύγκριση με άλλες θεραπευτικές μεθόδους ενώ κάποιες άλλες όχι, όμως λόγω της ετερογένειας των μεθόδων που χρησιμοποιούνται δεν είναι δυνατόν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.

Οξείες κακώσεις μυών και συνδέσμων

Το PRP δυνητικά επιταχύνει την επούλωση, λόγω της αυξημένης συγκέντρωσης αυξητικών παραγόντων που επάγουν την θεραπευτική διαδικασία. Έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση διαφόρων κακώσεων, όπως: • Θλάση οπισθίων μηριαίων μυών • Θλάση προσαγωγών • Ρήξη έσω πλαγίου συνδέσμου γόνατος • Διάστρεμμα ποδοκνημικής Άλλες παθήσεις ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

19

20

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

21

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

22 Yπερηχογράφημα καρδιάς (triplex καρδιάς) Τί είναι το υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex καρδιάς);

Το υπερηχογράφημα καρδιάς ή όπως συνήθως αποκαλείται triplex καρδιάς, αποτελεί μια απεικονιστική εξέταση που με τη χρήση υπερήχων παράγει εικόνες της καρδιάς. Αυτή η συχνά χρησιμοποιούμενη εξέταση, επιτρέπει στον καρδιολόγο να εκτιμήσει την ανατομία και τη λειτουργία της καρδιάς, βοηθώντας στην ανάδειξη πιθανών καρδιολογικών προβλημάτων.

Γιατί είναι χρήσιμο το triplex καρδιάς;

Το triplex καρδιάς είναι μια εξέταση εύκολα προσβάσιμη που μπορεί να δώσει πολλές πληροφορίες όταν υπάρχει υποψία καρδιολογικών προβλημάτων. Η εξέταση θα βοηθήσει τον γιατρό να διαπιστώσει: • Τις διαστάσεις της καρδιάς και των κοιλοτήτων της, το πάχος των τοιχωμάτων της και την κινητικότητα τους.

• Την συσταλτική δύναμη της καρδιάς, που εκφράζεται με το κλάσμα εξωθήσεως αλλά και τη δυνατότητα της καρδιάς να διαστέλλεται με φυσιολογικό τρόπο • Την λειτουργικότητα των καρδιακών βαλβίδων και την ύπαρξη ανεπαρκειών ή στενώσεων αυτών • Την ύπαρξη προβλημάτων του περικαρδίου (της μεμβράνης που καλύπτει την καρδιά) • Την παρουσία θρόμβων εντός των καρδιακών κοιλοτήτων • Τον αποκλεισμό πιθανών λοιμώξεων των καρδιακών δομών ή ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

της παρουσίας όγκων • Τις διαστάσεις και πιθανά προβλήματα των μεγάλων αγγείων που μεταφέρουν αίμα από και προς την καρδιά.

• Την παρουσία παθολογικών επικοινωνιών ανάμεσα στις καρδιακές κοιλότητες

Υπάρχουν διάφορα είδη triplex καρδιάς;

Ανάλογα με τις πληροφορίες που θέλει να λάβει ο γιατρός σας μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε: • Διαθωρακικό υπερηχογράφημα (triplex καρδιάς) Πρόκειται για την κλασσική τεχνική κατά την οποία οι εικόνες λαμβάνονται με τη χρήση μιας συσκευής, που ονομάζεται ηχοβολέας. Αυτή η συσκευή εφαρμόζεται στο θωρακικό τοίχωμα και οι εικόνες που λαμβάνονται προβάλλονται σε μια οθόνη υπολογιστή. Το διαθωρακικό υπερηχογράφημα είναι χρήσιμο για την ανάδειξη των περισσοτέρων καρδιακών προβλημάτων που ήδη αναφέρθηκαν • Διοισοφάγειο υπερηχογράφημα Στις περιπτώσεις εκείνες που είναι δύσκολη η λήψη ικανοποιητικών εικόνων της καρδιάς με τη χρήση του διαθωρακικού υπερηχογραφήματος (triplex καρδιάς), μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε διοισοφάγειο υπερηχογράφημα. Μπορεί επίσης αυτό να είναι απαραίτητο όταν είναι αναγκαία η λεπτομερέστερη απεικόνιση και εκτίμηση των καρδιακών βαλβίδων και των καρδιακών κοιλοτήτων. Η διαδικασία είναι παρόμοια με αυτή

της γαστροσκόπησης.

• Stress Echo Σε κάποιες καταστάσεις, ιδίως σε εκείνες, που εμπλέκονται παθήσεις των στεφανιαίων αγγείων (και ειδικότερα στεφανιαία νόσος) είναι πιθανό να εμφανιστούν συμπτώματα μόνο κατά τη διάρκεια φυσικής δραστηριότητας. Με το stress echo λαμβάνονται εικόνες της καρδιάς πριν και κατά τη διάρκεια της έγχυσης κάποιας φαρμακευτικής ουσίας που προκαλεί αύξηση της συσταλτικότητας της. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η ανάδειξη ισχαιμίας του καρδιακού μυός.

• Exercise Echo Αντίστοιχη με το stress echo είναι η ένδειξη του exercise echo. Βασική ένδειξη της εξέτασης είναι η ανάδειξη ισχαιμίας του μυοκαρδίου. Σε αυτή την περίπτωση λαμβάνονται εικόνες της καρδιάς πριν και μετά από κόπωση σε διάδρομο ή σε ποδήλατο.

Υπάρχουν κίνδυνοι κατά τη διάρκεια της διενέργειας triplex καρδιάς;

• Δεν υπάρχουν κίνδυνοι κατά τη διενέργεια του διαθωρακικού υπερηχογραφήματος (triplex καρδιάς).

• Μετά τη διενέργεια του διοισοφάγειου υπερηχογραφήματος μπορεί να νιώσετε μια ενόχληση στο λαιμό για κάποιες ώρες.Κατά τη διάρκεια της εξέτασης υπάρχει συνεχής παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης και της οξυγόνωσης, ενώ υπάρχει πάντα η δυνατότητα άμεσης φαρμακευτικής παρέμβασης, εάν προκύψει κάποια πιθανή

επιπλοκή.

• Στο stress echo υπάρχει ο κίνδυνος εμφάνισης αρρυθμιών ή σπανιότερα σοβαρότερων καρδιακών επιπλοκών.

• Παρόμοιες επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν και κατά τη διάρκεια της διενέργειας exercise echo.

Ποια είναι η διαδικασία της εξέτασης;

• Δεν είναι απαραίτητη κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία για την διενέργεια του διαθωρακικού υπερηχογραφήματος (triplex καρδιάς). Θα πρέπει να είστε ξαπλωμένος σε αριστερή πλάγια θέση για την καλύτερη λήψη των εικόνων της καρδιάς, ενώ στην πλάτη τοποθετούνται αυτοκόλλητα ηλεκτρόδια για την συνεχή παρακολούθηση του ρυθμού στη διάρκεια της εξέτασης.

• Εάν είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθεί διοισοφάγειο υπερηχογράφημα θα σας ζητηθεί να μην έχετε φάει και να μην έχετε πιει νερό για 3 ώρες προ της εξέτασης. Θα χορηγηθεί τοπικά στο φάρυγγα αναισθητικό για την ευκολότερη διέλευση του ηχοβολέα. Επίσης υπάρχει πιθανότητα να χορηγηθεί ένα ήπιο ηρεμιστικό για την χαλάρωση του εξεταζόμενου και την ευκολότερη διενέργεια της εξέτασης.

• Στο stress echo η αύξηση της συσπαστικότητας και της καρδιακής συχνότητας επιτυγχάνεται με τη χορήγηση φαρμάκου. Πριν την εξέταση θα σας τοποθετηθεί φλέβα για την έγχυση του φαρμάκου που θα προκαλέσει την ταχυκαρδία. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης μπορεί να νοιώσετε την καρδιά να χτυπά γρήγορα και πιο δυνατά,

αίσθημα που είναι αναμενόμενο. Μετά την εξέταση θα χρειαστεί να παραμείνετε για κάποιο χρονικό διάστημα, μέχρι να σιγουρευτεί ο ιατρός σας πως όλα είναι καλά.

• Στο Exercise Echo ο εξεταζόμενος αρχικά υποβάλλεται σε απλή διαθωρακική μελέτη (triplex καρδιάς). Στη συνέχεια θα υποβληθείτε σε δοκιμασία κόπωσης είτε σε διάδρομο ή σε ποδήλατο, υπό συνεχή ηλεκτροκαρδιογραφική παρακολούθηση. Στο μέγιστο της κόπωσης θα σας ζητηθεί να επιστρέψετε στο εξεταστικό κρεβάτι και να ξαπλώσετε σε αριστερή πλάγια θέση. Ο ιατρός σας θα προσπαθήσει μέσα στα πρώτα δύο λεπτά να καταγράψει την λειτουργία της καρδιάς σας στην κόπωση. Με αυτό τον τρόπο θα λάβει χρήσιμες πληροφορίες για πιθανή ισχαιμία ή άλλες διαταραχές όπως για παράδειγμα βαλβιδοπάθειες.

Μετά την εξέταση;

Ανάλογα με τα ευρήματα, θα αποφασιστεί και ο κατάλληλος έλεγχος που ενδεχομένως πρέπει να ακολουθήσει. Πολλές φορές δεν είναι αναγκαία κάποια περαιτέρω εξέταση. Ενώ σε αρκετές περιπτώσεις είναι δυνατόν να σας ζητηθεί η επανάληψη του triplex καρδιάς μετά από κάποιο διάστημα. Αυτό θα καθοριστεί και πάλι από τα ευρήματα και την σοβαρότητα αυτών.

Ποια είναι τα αποτελέσματα της εξέτασης;

Το υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex καρδιάς) μπορεί να παράσχει στο ιατρό σας πολλές και χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την

κατάσταση της καρδιάς σας. Συγκεκριμένα: Διαστάσεις της καρδιάς: Το triplex καρδιάς μπορεί να εκτιμήσει τις διαστάσεις της καρδιάς, το πάχος των καρδιακών τοιχωμάτων και το μέγεθος των καρδιακών κοιλοτήτων. Πολλές παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος, όπως βαλβιδοπάθειες, αρτηριακή υπέρταση, στεφανιαία νόσος, μυοκαρδιοπάθειες. Το triplex καρδιάς μπορεί να βοηθήσει τόσο στην αρχική εκτίμηση της παθολογικής κατάστασης όσο και στην παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών παρεμβάσεων. Λειτουργικότητα της καρδιάς: Το triplex καρδιάς μπορεί να εκτιμήσει τη δύναμη με την οποία η καρδιά εξωθεί το αίμα στην περιφέρεια. Αυτό μπορεί να μετρηθεί με διάφορες μεθόδους, με πιο διαδεδομένη τη μέτρηση του κλάσματος εξωθήσεως. Επίσης μπορεί να εκτιμηθεί εάν τα τοιχώματα της καρδιάς λειτουργούν με φυσιολογικό τρόπο ή αν υποκινούνται. Βαλβιδοπάθειες: Εξίσου σημαντικές πληροφορίες είναι αυτές που αφορούν την λειτουργικότητα των βαλβίδων, επιβεβαιώνοντας ή αποκλείοντας την παρουσία στενώσεων ή ανεπαρκειών αυτών. Καρδιακές ανωμαλίες: Επίσης με το triplex καρδιάς μπορεί να εκτιμηθούν διάφορες καρδιακές ανωμαλίες στα τοιχώματα, τις βαλβίδες, διάφορες παθολογικές επικοινωνίες μεταξύ των καρδιακών κοιλοτήτων καθώς και άλλες σύμπλοκες βλάβες που υπάρχουν από τη γέννηση. iator.gr

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

23

24

Λιθίαση του Ουροποιητικού Παπαπάνος Φ. Χρήστος, MD Χειρουργός Ουρολόγος xristospapapanos@yahoo.gr

Τι είναι η λιθίαση του ουροποιητικού;

Είναι η ύπαρξη των λίθων σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος. Ανάλογα λοιπόν με την εντόπιση, έχουμε λιθίαση των νεφρών (νεφρολιθίαση), λιθίαση των ουρητήρων, λιθίαση της ουροδόχου κύστης και τέλος λιθίαση της ουρήθρας. Το μέγεθος τους ποικίλει, ξεκινώντας από ένα μέγεθος λίγων χιλιοστών και μπορούν να φτάσουν σε πραγματικά μεγάλο μέγεθος που καταλαμβάνει όλο το μέγεθος της πυέλου (κοραλλοειδής λιθίαση) ή ακόμη και της ουροδόχου κύστης. Το σχήμα τους μπορεί να είναι λείο ή ακανθωτό, ακανόνιστο ή ωοειδές.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

Πόσο συχνή νόσος είναι η λιθίαση;

Αποτελεί την τρίτη συχνότερη νόσο του ουροποιητικού μετά από τις ουρολοιμώξεις και τις παθήσεις του προστάτη αδένα. Η εμφάνιση της νόσου είναι συχνότερη στους άνδρες από τις γυναίκες σε μια αναλόγια 2, 5:1, με μια αύξηση της επίπτωσης στην 3η και 4ηδεκαετία της ζωής

Παράγοντες δημιουργίας λίθων

• Πολύ πυκνά (συμπυκνωμένα) ούρα. Ούρα με υπερκερασμένα διαλύματα αλάτων και υψηλού ειδικού βάρους, λόγω διαφόρων παθολογικών αιτιών, καθώς και λόγω αφυδάτωσης,

κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

• Στάση των ούρων σε κάποιο σημείο του αποχετευτικού συστήματος με αποτέλεσμα καθίζηση αλάτων και δημιουργία λίθων.

• Ύπαρξη μικροβίων στα ούρα που διασπούν την ουρία και δημιουργούν κατάλληλες συνθήκες καθιζήσεως και σχηματισμού λίθων • Ενδογενείς (γονιδιακοί) παράγοντες οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για μεταβολικές διαταραχές που προάγουν την λιθογένεση.

Είδη ουρολίθων:

Λίθοι από ασβέστιο: Είναι οι συχνότεροι(75-80%), και μπορεί να διακριθούν σε λίθους οξαλικού ή φωσφορικού ασβεστίου ή και μικτοί. Λίθοι ουρικού οξέως: Οφείλεται στην αυξημένη αυξημένη απέκκριση ουρικού οξέως στα ούρα (υπερουροκοζουρία). Αυτό μπορεί να γίνει σε ασθενείς με κατανάλωση ζωικού λίπους και κόκκινου κρέατος, ουρική αρθρίτιδα, χημειοθεραπεία. Λίθοι από κυστική (περίπου 1-3%): οφείλεται σε αυξημένες τιμές του αμινοξέους αυτού στα ούρα. Η κυστινουρία είναι μια κληρονομική νόσος που μεταβιβάζεται με τον υπολειπόμενο χαρακτήρα. Λίθοι από στρουβίτη ( 10-15%): (εναμμώνιο φωσφορικό μαγνήσιο) σχηματίζονται όταν υπάρχει λοίμωξη από μικρόβια.

Ποια είναι τα συμπτώματα της λιθίασης;

Κολικός: οξύς πόνος στην οσφυϊκή χώρα με αντανάκλαση στο κάτω τεταρτημόριο της κοιλιάς. Ο πόνος μπορεί να επεκτείνεται στην περιοχή του οσχέου ή του αιδοίου.Ο ασθενής που πονά, κινείται συνεχώς,μη μπορώντας να βρει ανακούφιση σε καμία θέση. Ο κολικός οφείλεται στην διάταση του νεφρού που δεν μπορεί να προωθήσει τα ούρα προς την ουροδόχο κύστη. Η απόφραξη λοιπόν αποτελεί το αίτιο του πόνου. Ο πόνος τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από ναυτία, εμέτους καθώς και με εφίδρωση, ταχυκαρδία και ταχύπνοια. Αιματουρία: συνήθως είναι μια ήπια αιματουρία και τις περισσότερες φορές είναι μικροσκοπική, δηλαδή μπορεί να φανεί μόνο στο μικροσκόπιο. Δυσουρικά ενοχλήματα: συχνουρία και αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης ή ακόμη και αποφρακτική ούρηση. Πυρετός δεν εμφανίζεται παρά μόνο σε περιπτώσεις που έχουν επιπλακεί με ουρολοίμωξη.

Πως γίνεται η διάγνωση της λιθίασης;

Η σωστή λήψη ιστορικού, καθώς και η κλινική εξέταση είναι απαραίτητα για την διάγνωση και αξιολόγηση της νόσου.

• Υπερηχογραφικός έλεγχος • Ακτινογραφικός έλεγχος • Αξονική τομογραφία με ή χωρίς σκιαγραφικό

Πότε η λιθίαση και ο κολικός του νεφρού αποτελούν επείγουσες καταστάσεις;

• Λιθίαση σε μονόνεφρο • Λιθίαση σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια • Λιθίαση σε κυοφορούσα • Λιθίαση σε παιδί • Λιθίαση σε καρδιαγγειακό ασθενή • Λιθίαση με εμπύρετο.

«καλάθι» σύλληψης λίθου

Ουρητήρας

Λίθος ουρητήρα

Ουρητηροσκόπιο Κύστη Ουρήθρα Ουρητηροσκόπιο

Αντιφλεγμονώδη, α- αναστολείς και ενδεχομένως και αντιβίωση μπορεί να χορηγηθούν από το στόμα για λίγες μέρες μετά την εμφάνιση του κολικού. Εάν ο πόνος δεν υποχωρεί ή υπάρχει απόφραξη νεφρού με πυρετό και λευκοκυττάρωση θα χρειαστεί κάποια άμεση παρέμβαση. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να γίνεται παροχέτευση των ούρων με την τοποθέτηση είτε αυτοσυγκρατούμενου ουρητηρικού καθετήρα (pig-tail), είτε διαδερμικής νεφροστομίας ή αν οι συνθήκες το επιτρέπουν, αφαίρεση του λίθου.

Στις επεμβατικές μεθόδους περιλαμβάνονται:

Εξωσωματική λιθοτριψία με κύματα κρούσης (ESWL): Στηρίζεται στα κύματα κρούσης, δηλαδή σε ηχητικά κύματα που δημιουργούν συμπιεστικές δυνάμεις πάνω στο λίθο ,με τελικό αποτέλεσμα τη θραύση του. Ουρηθροσκόπηση και ενδοσωματική λιθοτριψία: Χρησιμοποιείται για λίθους που βρίσκονται στον ουρητήρα. Ειναι μέθοδος στην οποία το ουρητηροσκόπιο προωθείται μέσω της ουρήθρας και της κύστης, στον ουρητήρα στο σημείο που βρίσκεται ο λίθος, υπό άμεση όραση.

Διαδερμική νεφρολιθοτριψία (PCNL): Μέθοδος κατά την οποία γίνεται διαδερμική παρακέντηση του νεφρού και με τη βοήθεια του νεφροσκοπίου πραγματοποιείται ο θρυμματισμός και η απομάκρυνση του λίθου. Βέβαια τα τελευταία χρόνια λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης στον ενδοσκοπικό εξοπλισμό, υπάρχει μια μεγάλη πρόοδο στην ενδοουρολογική αντιμετώπιση της λιθίασης του ουροποιητικού. Έτσι ο χειρουργός ουρολόγος έχει πλέον περισσότερα «όπλα» στην αντιμετώπιση της λιθίασης. Η εύκαμπτη ουρητηροσκόπηση(RIRS), η miniPCNL, η ultra-miniPCNL, σε συνδυασμό με τη χρήση του laser είναι τεχνικές που οδήγησαν στη μείωση της νοσηρότητας και των επιπλοκών που συνδέονται με την επέμβαση. Η επιλογή βεβαία της θεραπευτικής μεθόδου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως το μέγεθος, την εντόπιση και την σύσταση του λίθου. Η πλειονότητα των ασθενών εξέρχονται από το νοσοκομείο την ιδία ημέρα ή μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία από 1-3 ημέρες και επιστρέφουν στην καθημερινή τους δραστηριότητα. σε πολύ γρήγορο χρονικό διάστημα.

Αντιμετώπιση λιθίασης

Η αντιμετώπιση της λιθίασης έχει ως σκοπό, την ανακούφιση των συμπτωμάτων του έντονου πόνου, την απομάκρυνση του λίθου και την πρόληψη υποτροπών της λιθίασης. Έτσι, στην οξεία φάση χορηγούνται ενέσιμα αναλγητικά και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα . Αν το άλγος επιμείνει, μπορούν να χορηγηθούν ισχυρότερα παυσίπονα όπως οπιοειδή αναλγητικά. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

25

26

Aστιγματισμός: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται

Ο

αστιγματισμός είναι το διαθλαστικό σφάλμα του οφθαλμού (δεν είναι μια ασθένεια ή ένα πρόβλημα υγείας, όπως πολύ συχνά απασχολεί και φοβίζει γονείς και παιδιά) που προκαλείται από το

δημιουργεί λειτουργικά προβλήματα. Ένας έφηβος όμως που βλέπει π.χ. 2/10 λόγω του αστιγματισμού βρίσκεται σε μειονεκτικότερη θέση από έναν έφηβο που βλέπει 2/10 λόγω απλής μυωπίας, γιατί δεν μπορεί να βελτιώσει τη χαμηλή του ευκρίνεια της όρασης, απλά πλησιάζοντας και

διαφορετικό σχήμα του κερατοειδούς ή του φακού με ακανόνιστη καμπυλότητα, όπου το είδωλο δεν εστιάζεται σε ένα σημείο στον αμφιβληστροειδή, αλλά σε δύο γραμμές κάθετες μεταξύ τους. Γενικότερα ο αστιγματισμός δεν παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές κατά τη διάρκεια της ζωής. Στην περίπτωση σημαντικής μεταβολής του αστιγματισμού, αυτό μπορεί να υποδηλώνει άλλες σοβαρότερες καταστάσεις και χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση. Ο αστιγματισμός συνήθως δεν είναι πολύ σημαντικός και δεν

μειώνοντας την απόσταση από το αντικείμενο.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

Που οφείλεται ο αστιγματισμός: Ο αστιγματισμός είναι ένα ελάττωμα εκ γενετής, τραυματισμού, χειρουργικής επέμβασης ή πάθησης του κερατοειδούς και οφείλεται συνήθως σε διαταραχές της κυρτότητας του κερατοειδούς. Ο κερατοειδής, το εξωτερικό διάφανο τμήμα του ματιού – δεν είναι σφαιρικός και δεν έχει την ίδια καμπυλότητα σε όλους τους μεσημβρινούς (άξονες). Ο άξονας με τη μικρότερη ακτίνα

καμπυλότητας είναι κυρτότερος και έχει μεγαλύτερη διαθλαστική δύναμη, ενώ ο άξονας με τη μεγαλύτερη ακτίνα καμπυλότητας είναι λιγότερο κυρτός και έχει μικρότερη διαθλαστική δύναμη. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο αστιγματισμός οφείλεται σε διαταραχές της κυρτότητας του φακού του ματιού, και λέγεται φακικός αστιγματισμός.

Είδη αστιγματισμού: • Ομαλός : Οι δύο κύριοι άξονες είναι κάθετοι μεταξύ τους, συνήθως στις 90 ή 180 μοίρες.

• Ανώμαλος : Οι δύο άξονες δεν είναι κάθετοι μεταξύ τους, αλλά λοξοί (κερατόκωνος, τραύματα κερατοειδούς, κερατίτιδες).

• Μπορεί να είναι απλός μυωπικός ή υπερμετρωπικός ή σύνθετος και να συνδυάζεται με μυωπία ή υπερμετρωπία ή να είναι μικτός (πχ. υπερμετρωπία με μυωπικό αστιγματισμό).

Διάγνωση

Η διάγνωση του αστιγματισμού γίνεται είτε με μία απλή μέτρηση της οπτικής οξύτητας του ατόμου είτε με τοπογραφία του κερατοειδούς (pentacam, topolyzer)

ανάλογα με το βαθμό του αστιγματισμού. Αν είναι πολύ μικρός, συνήθως δεν δημιουργεί προβλήματα στην όραση. Αλλιώς, προκαλεί κούραση στα μάτια κυρίως στο διάβασμα

• Με διαθλαστική επέμβαση LASER (LASIK ή PRK). Το laser εξαχνώνει ιστό επιλεκτικά από τον μεσημβρινό που είναι ο πιο επίπεδος και τον κυρτώνει, ώστε η καμπυλότητα του

Η τοπογραφία του κερατοειδούς μπορεί να πραγματοποιηθεί και με κερατόμετρο, συσκευή γνωστή και ως ophthalmometer. Αυτή η συσκευή μετρά το ανακλώμενο φως από την επιφάνεια του κερατοειδούς. Μετρά την ακτίνα της καμπυλότητας του κερατοειδούς και βοηθά στο να εκτιμηθεί ο βαθμός της ανώμαλης καμπυλότητας του.

και κατά την χρήση του υπολογιστή, λόγω της προσπάθειας προσαρμογής του οφθαλμού.

να γίνει ίδια με εκείνη του μεσημβρινού που είναι πιο κυρτός.

• Με αυτόν τον τρόπο ο αστιγματικός κερατοειδής, αντί να έχει το σχήμα μπάλας του μπέιζμπολ γίνεται σφαιρικός και αποκτά το σχήμα μπάλας ποδοσφαίρου. Η διαδικασία είναι ανώδυνη και διαρκεί μόλις λίγα λεπτά. Την ημέρα της επέμβασης μπορεί η όραση σας να είναι λίγο θαμπή, την επομένη μέρα όμως θα έχετε πάλι την διαύγεια σας και θα βλέπετε τέλεια με τα μάτια χωρίς γυαλιά ή φακούς επαφής. Ο χαμηλός βαθμός αστιγματισμού

Συμπτώματα: Ο αστιγματισμός συνήθως προκαλεί παραμόρφωση σε όλες τις απο-

στάσεις. Αν δεν έχει γίνει η απαραίτητη διόρθωση του, με γυαλιά οράσεως, φακούς επαφής ή λέιζερ, μπορεί να προκαλέσει βάρος στα μάτια, κοπιωπία και πονοκεφάλους, ιδίως μετά από χρήση στον υπολογιστή ή διάβασμα μεγάλης διάρκειας. Το είδωλο που σχηματίζεται δεν είναι ευκρινές, και η όραση είναι θολή,

Αντιμετώπιση αστιγματισμού: Ο αστιγματισμός μπορεί να διορθωθεί με φακούς επαφής, γυαλιά ή λέιζερ. Με τα ίδια μηχανήματα με τα οποία διορθώνουμε τη μυωπία και την υπερμετρωπία γίνετε και το laser για τον αστιγματισμό.

• Γυαλιά: Γυαλιά με κυλινδρικούς φακούς ή σφαιροκυλινδρικούς, όταν συνυπάρχει μυωπία ή υπερμετρωπία.

• Με φακούς επαφής : Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιούμε τορικούς, μαλακούς ή ημίσκληρους φακούς επαφής που διορθώνουν μηχανικά την ανωμαλία του κερατοειδούς.

είναι φυσιολογικός (αφού ο κερατοειδής δεν είναι σχεδόν ποτέ απόλυτα κυρτός) και δεν απαιτεί οπτική διόρθωση. ophthalmica.gr

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

27

28

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την αλλεργία από τα φάρμακα Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο και πώς εκδηλώνεται η φαρμακευτική αλλεργία

Μ

ε αφορμή τον θάνατο του 5χρονου κοριτσιού, μετά από αλλεργία σε αντιβιοτικό, στη Φλώρινα, ειδικοί εξηγούν για το τι πρέπει να προσέχουμε στις φαρμακευτικές αλλεργικές αντιδράσεις. Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων χόν επόμενη λήψη του φαρμάκου να σιμη μορφή. και τον Μιχάλη Κεφαλογιάννη, εμφανίσει αλλεργική αντίδραση. Αν η πρώτη λήψη του φαρμάκου διαρκέη αλλεργιολόγος Τζένη Καψά- σει αρκετά (7-10 ημέρες) μπορεί να Ποια φάρμακα προκαλούν λη, διδάκτωρ του Πανεπιστημί- υπάρχει επαρκής χρόνος για ευαι- συχνότερα αλλεργικές ου Αθηνών, «η φαρμακευτική σθητοποίηση και αντίδραση από την αντιδράσεις; Τα αντιβιοτικά (πχ η πενικιλλίνη και αλλεργία είναι μια αντίδραση πρώτη φορά που θα πάρει κάποιος το γενικότερα τα λεγόμενα β-λακταμικά φάρμακο. που προκαλείται όταν ένα άτοαντιβιοτικά όπως η αμοξυκιλλίνη, η αμπικιλλίνη και οι κεφαλοσπορίνες), τα μο πάρει ένα φάρμακο και στον Πόσο συχνές είναι οι μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη όπως οργανισμό του υπάρχουν ειδι- αλλεργικές αντιδράσεις π.χ. η ασπιρίνη, η ινσουλίνη, κάποια γεκά αντισώματα ή ειδικά κύτ- στα φάρμακα; νικά αναισθητικά. Πάντως, κάθε φάρταρα εναντίον του συγκεΥπολογίζεται ότι λιγότερο από 10% μακο έχει θεωρητικά τη δυνατότητα των ανεπιθύμητων αντιδράσεων στα να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση. κριμένου φαρμάκου». Η ίδια φάρμακα είναι αλλεργικές αντιδράαπάντησε στις ερωτήσεις μας. σεις. Πώς εκδηλώνεται η φαρμακευτική αλλεργία; Πότε μπορεί κάποιος να Ποιοι κινδυνεύουν Η φαρμακευτική αλλεργία μπορεί να αντιδράσει μετά από τη χοεμφανιστεί με διάφορα πρόσωπα. Ανάπερισσότερο; ρήγηση φάρμακου; λογα με το μηχανισμό που εμπλέκεται, Την πρώτη φορά που κάποιος θα λάβει ένα φάρμακο, κατά κανόνα δεν θα αντιδράσει. Είναι όμως πιθανό, αν έχει κάποια προδιάθεση, το ανοσολογικό του σύστημα να αρχίσει να παράγει αντισώματα εναντίον του συγκεκριμένου φαρμάκου, δηλαδή το άτομο να ευαισθητοποιηθεί και σε τυΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

Μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν αλλεργική αντίδραση σε φάρμακο έχουν οι ενήλικες (γιατί έχουν πάρει αρκετά φάρμακα και έχει υπάρξει χρόνος να ευαισθητοποιηθούν), όσοι έχουν ήδη εμφανίσει φαρμακευτική αλλεργία σε άλλο φάρμακο και όσοι λαμβάνουν το φάρμακο σε ενέ-

τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν άμεσα (μέσα σε λίγα λεπτά μέχρι και μία ώρα από τη λήψη του φαρμάκου) ή καθυστερημένα (αρκετές ώρες από τη χρονική στιγμή της λήψης του φαρμάκου) και να αφορούν διάφορα όργανα του σώματος.

29

Τα συμπτώματα από το δέρμα είναι τα πιο συνηθισμένα και μπορεί να είναι ήπια (πχ εξάνθημα σαν της ιλαράς, κνίδωση ή το σταθερής έκθυσης φαρμακευτικό εξάνθημα) ή σοβαρά όπως το πολύμορφο ερύθημα και η αποφολιδωτική δερματίτιδα. Αν το φάρμακο χορηγείται τοπικά στο δέρμα (σε μορφή κρέμας, ωτικών σταγόνων κλπ) μπορεί να εμφανιστεί τοπική μόνο αντίδραση όπως είναι η δερματίτιδα εξ επαφής. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να έχουμε εκδηλώσεις από όργανα όπως το συκώτι (ηπατίτιδα από φάρμακα), τους νεφρούς, τις αρθρώσεις (ορονοσία). Η συστηματική αναφυλαξία που μπορεί να οδηγήσει σε αλλεργικό shock είναι η πιο επικίνδυνη μορφή αλλεργικής αντίδρασης και μπορεί να εκδηλωθεί με ταυτόχρονα συμπτώματα σε διάφορα όργανα (δέρμα, κυκλοφορικό, πνεύμονες) και απώλεια συνείδησης. Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, η έκβαση μπορεί να είναι μοιραία.

Από τι εξαρτάται η βαρύτητα των συμπτωμάτων;

Όσο μεγαλύτερη ευαισθησία έχει το άτομο στο συγκεκριμένο φάρμακο, τόσο σοβαρότερη αντίδραση θα εμφανίσει. Τα συμπτώματα της φαρμακευτικής αλλεργίας μπορεί να είναι ίδια ή βαρύτερα σε επόμενες χορηγήσεις του ίδιου ή παρόμοιων χημικά φαρμάκων.

Πως μπορώ να ξέρω αν έχω αλλεργία σε ένα φάρμακο;

Δεν γίνεται προληπτικός έλεγχος γιατί παρά το τυχόν αρνητικό αποτέλεσμα δεν αποκλείεται το άτομο να ευαισθητοποιηθεί μελλοντικά στο συγκεκριμένο φάρμακο. Έλεγχος γίνεται στα άτομα που έχουν εμφανίσει κάποια αντίδραση και ο έλεγχος αυτός είναι εκτεταμένη αλλεργιολογική αξιολόγηση, δεν πρόκειται για απλή εξέταση αίματος. Ο έλεγχος περιλαμβάνει δερματικές δοκιμασίες και δοκιμασίες πρόκλησης. Σημαντική βοήθεια στη σωστή αξιολόγηση μιας αντίδρασης προσφέρουν οι σωστές πληροφορίες από τον ασθενή και την οικογένειά του: πόση ώρα μετά τη λήψη του φαρμάκου εμφανίστηκαν τα συμπτώματα, είχε πάρει άλλοτε το φάρμακο στο παρελθόν, έπαιρνε άλλα φάρμακα ταυτόχρονα, τι ακριβώς συμπτώματα εμφάνισε;

Πως αντιμετωπίζεται η φαρμακευτική αλλεργία;

Όταν υπάρχει διαγνωσμένη φαρμακευτική αλλεργία επιβάλλεται η αποφυγή του συγκεκριμένου φαρμάκου και όλων όσων ανήκουν στην ίδια ευρύτερη οικογένεια. Ο αλλεργιολόγος που πραγματοποίησε τον έλεγχο θα χορηγήσει ένα ενημερωτικό σημείωμα με τα αποτελέσματα του ελέγχου και τα ενοχοποιούμενα φάρμακα. Το σημείωμα αυτό

θα πρέπει να το δείχνουν ο ασθενής, ή η οικογένειά του, σε κάθε γιατρό που πρόκειται να του δώσει φαρμακευτική αγωγή.

Τι κάνουμε όταν υποψιαζόμαστε αλλεργική αντίδραση σε κάποιο φάρμακο;

Ενημερώνουμε άμεσα το γιατρό μας για να εκτιμήσει τη σοβαρότητα του προβλήματος. Ακολουθούμε ακριβώς τις οδηγίες του σε ότι αφορά τη διακοπή του φαρμάκου και την αντιμετώπιση της αντίδρασης. Κρατάμε τη συσκευασία του φαρμάκου που προκάλεσε την αντίδραση. Αν η αντίδραση έγινε στο νοσοκομείο ζητάμε ενημερωτικό σημείωμα που να αναφέρει το φάρμακο, το είδος της αντίδρασης και τον τρόπο που αυτή αντιμετωπίστηκε. Απευθυνόμαστε σε αλλεργιολόγο για να γίνει η προβλεπόμενη αξιολόγηση και να ενημερωθούμε για εναλλακτικά φάρμακα που μπορούμε να πάρουμε με ασφάλεια. Δεν πειραματιζόμαστε μόνοι μας με νέα λήψη του πιθανά υπεύθυνου φαρμάκου ακόμη κι αν έχουν περάσει χρόνια από την φαρμακευτική αντίδραση. Πηγή: in.gr

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

32

Αντιμετώπιση παθήσεων της σπονδυλικής στήλης με διαδερμικές τεχνικές Μπρίζας Στέργιος, MD Νευροχειρουργός Επιστημονικά Υπεύθυνος Νευροχειρουργικού Τμήματος, ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Κατάγματα. Τα κατάγματα της

θωρακοοσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης αποτελούν ολοένα και αυξανόμενη σε συχνότητα πάθηση αλλά ταυτόχρονα και πλήρως αντιμετωπίσιμη. Η πλειονότητά τους αφορά τα συμπιεστικά κατάγματα τα οποία συμβαίνουν στο σώμα του σπονδύλου σε ασθενείς άνω των 50 ετών (μετά από μικρή πτώση ή την ανασήκωση μετρίου βάρους)και οφείλονται σε προϋπάρχουσα πάθηση, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την ελάττωση της ανθεκτικότητας των σπονδύλων. Η κατηγορία αυτών των καταγμάτων στην πλειονότητά τους δεν επηρεάζουν την σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης και συμβαίνουν σε ασθενής με οστεοπόρωση (πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής), σε ποσοστό άνω του 90%, αλλά ορισμένες φορές οφείλονται σε κακοήθειες όπως μεταστάσεις, πολλαπλούν μυέλωμα κ.α. Ο έντονος πόνος ο οποίος επιδεινώνεται με την κίνηση του σώματος και η απουσία νευρολογικού ελλείμματος αποτελούν την χαρακτηριστική κλινική εικόνα που σε συνδυασμό με τον κατάλληλο απεικονιστικό έλεγΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

χο θέτουν την διάγνωση. Συνήθως παρατηρούνται στην κατώτερη θωρακική και ανώτερη οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και η αντιμετώπισή τους είναι αρκετά απλή. Δεν χρειάζεται πλέον η διενέργεια μεγάλων και πολύπλοκων επεμβάσεων (σπονδυλοδεσία), οι οποίες

έχουν μεγάλο ποσοστό επιπλοκών ιδίως σε ηλικιωμένους ασθενείς. Επιπλέον, αποφεύγεται η μακρόχρονη παραμονή των ασθενών στο κρεβάτι και δεν χρειάζεται η εφαρμογή κηδεμόνων της σπονδυλικής στήλης (ζώνες, νάρθηκεςκλπ).

Κυφοπλαστική για την αντιμετώπιση κατάγματος οσφυϊκού σπονδύλου

Η νευροχειρουργική αντιμετώπιση αυτών των ασθενών γίνεται με την διαδερμική (χωρίς τομή) ανάταξη του κατάγματος (κυφοπλαστική ή σπονδυλοπλαστική), η οποία έχει ως στόχο την πλήρη ανακούφιση από τον πόνο και την άμεση κινητοποίηση του ασθενούς εντός 12ώρου, καθόσον επιστρέφουν στην οικία τους και στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Το όφελος για τον ασθενή είναι πολλαπλό καθόσον απαλλάσσεται άμεσα και πλήρως από τον πόνο αλλά ταυτόχρονα γίνεται ανάταξη του ύψους του σπονδύλου και της κύφωσης που θα οδηγήσουν σε μεταγενέστερα προβλήματα.

Όγκοι σπονδυλικής στήλης.

Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης εμφανίζονται ολοένα και περισσότερο, αφορούν δύο κυρίως κατηγορίες α). Οι μεταστατικοί όγκοι δηλαδή οι όγκοι που προέρχονται από άλλα όργανα όπως μαστό, προστάτης κ.α. και εντοπίζονται ως μονήρη εστία και β) οι αιματολογικές κακοήθειες όπως το πολλαπλόν μυέλωμα που μπορεί να προσβάλει περισσότερους σπονδύλους. Σύνηθες είναι η εντόπιση στην σπονδυλική στήλη να αποτελεί και την μοναδική εντόπιση της κακοήθειας έτσι ώστε να είναι απαραίτητο η έγκαιρη διάγνωση της πάθησης. Η κλινική εικόνα είναι χαρακτηριστική με βύθιο συνεχή πόνο που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου και όταν δεν αντιμετωπιστεί υπάρχει επέκταση της νόσου εντός του σπονδυλικού σωλήνα με τελικό αποτέλεσμα την παράλυση του ασθενούς. Η τεχνική της κυφοπλαστικής ή σπονδυλοπλαστικήςεφαρμόζεται και σε κακοήθειες κυρίως για δύο λόγους α) την έγκαιρη διάγνωση, στέλνοντας δείγμα για ιστοπαθολογική εξέτασηβ) την θεραπεία του συγκεκριμένου σπονδύλου, εφόσον η θερμοκρασία που αναπτύσσεται στον σπόνδυλο από το οστικό τσιμέντο καταστρέφει την κακοήθεια και γ) ενισχύει τον σπόνδυλο και τον προστατεύει από ενδεχόμενο κάταγμα. Η νοσηλεία του ασθενούς δεν ξεπερνάει τις 24 ώρες και επιστρέφει στην οικία του περιπατητικός με πλήρη ανακούφιση από τον πόνο. Το πόρισμα της ιστοπαθολογικής εξέτασης θα καθορίσει τη περαιτέρω θεραπεία της πάθησης. Ραδιοσυχνότητες. Η νεότερη τεχνική που εφαρμόζεται σε μεταστατικούς όγκους της σπονδυλικής στήλης γίνεται με διαδερμική τεχνική εισάγοντας μία ειδική βελό-

33 Κυφοπλαστική για την αντιμετώπιση μεταστατικού όγκου (μαστού) στον Θ5 σπόνδυλο νη εντός του σπονδύλου και γίνεται καταστροφή του όγκου με ραδιοσυχνότητες (radiofrequency ablation). Με την τεχνική των ραδιοσυχνοτήτων αναπτύσεται συγκεκριμένη θερμοκρασία εντός του σπονδυλικού σώ-

ασθενούς και αποφασίζεται η περαιτέρω θεραπεία για την πρωτοπαθή νόσο. Η νευροχειρουργική αντιμετώπιση των ασθενών σε πολλές παθήσεις της σπονδυλικής στήλης (κατάγματα και κακοήθειες) έχει αλλάξει ριζικά, δύ-

Αντιμετώπιση μεταστατικού όγκου (μαστού) με ραδιοσυχνότητες (radiofrequency ablation) ματος για ορισμένο χρονικό διάστημα με τελικό αποτέλεσμα την καταστροφή του όγκου.

νοντας την δυνατότητα με διαδερμικές τεχνικές ( χωρίς τομή δέρματος) την πλήρη ανακούφιση του πόνου.

Διαδερμική τεχνική με ραδιοσυχνότητες Εφόσον γίνει αντιμετώπιση του όγκου με ραδιοσυχνότητες δεν χρειάζεται να γίνεται ακτινοθεραπεία στην περιοχή του σπονδύλου. Διενεργείται τακτικός περιοδικός έλεγχος του

Ταυτόχρονα δίνει την δυνατότητα της έγκαιρης διάγνωσης που είναι ζωτικής σημασίας για τους ασθενείς που πάσχουν από κακοήθεια.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

34

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

35

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

36

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

37

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

38 Κολπικός Τοκετός μετά από καισαρική τομή (ΚΤΜΚ) Vaginal Birth after C-Section (VBAC) Καράγγελος Γ. Ιωάννης Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Γ

ια τον άνθρωπο ο τοκετός είναι η κατάληξη μιας επιτυχούς εγκυμοσύνης. Για αρκετά χρόνια σε περίπτωση επιπλοκής εκτός του φυσιολογικού τοκετού δεν υπήρχε εναλλακτική λύση κάτι το οποίο είχε τραγικά αποτελέσματα για το έμβρυο τη μητέρα ή και τούς δύο. Με την εμφάνιση της καισαρικής τομής (ΚΤ) ως μεθόδου τοκετού εδώ και μερικές δεκαετίες η εικόνα αυτή άλλαξε. Με τη ΚΤ επιτρέπεται η γέννηση ενός εμβρύου μέσα από μια τομή στη κοιλιακή χώρα και στη συνέχεια στη μήτρα. Είναι μια μέθοδος που σήμερα μπορεί να χαρακτηριστεί ασφαλής. Η τομή γίνεται χαμηλά, εγκάρσια στη μήτρα. Υπάρχει καλή γνώση της ανατομίας. Επιπλέον οι χειρουργικές τεχνικές, τα ράμματα και οι μέθοδοι αναισθησίας έχουν αλλάξει ενώ τα αντιβιοτικά καλύπτουν ευρύ φάσμα μικροβίων. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

Η ΚΤ τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται όλο και συχνότερα και η χρήση της αγγίζει και το 50% των τοκετών. Το ερώτημα λοιπόν που εύλογα προκύπτει είναι αν υπάρχει η αναγκαιότητα πραγματοποίησης τόσων ΚΤ. Απαντήσεις υπάρχουν πολλές τόσο ιατρικές όσο και κοινωνικές. Πιστεύω ότι η αλλαγή των σημερινών δεδομένων, έχει αυξήσει και το ποσοστό των ΚΤ. Τα παιδιά που αποκτά σήμερα η κάθε οικογένεια είναι λιγότερα από κάποιες δεκαετίες πριν. Οι γονείς έχουν την απαίτηση τα παιδιά τους να είναι υγιή. Είναι απαγορευτικό στις μέρες μας να γεννηθεί ένα παιδί ‘‘προβληματικό’’, να χαθεί ένα παιδί ή ακόμη και η μητέρα κατά τη διάρκεια του τοκετού. Καθώς αυξάνεται το ποσοστό των γυναικών που υποβάλλονται σε ΚΤ, προκύπτει ακόμη ένα ερώτημα. Μπορεί να γίνει κολπικός τοκετός μετά από καισαρική τομή η μια φορά καισαρική τομή σημαίνει πάντα καισαρική

τομή; Τα σύγχρονα δεδομένα της μαιευτικής πρακτικής έχουν αλλάξει κι αναφέρουν ότι μπορεί να γίνει ΚΤΜΚ. Οι γυναίκες που ακολουθούν τη συγκεκριμένη διαδικασία έχουν ποσοστό επιτυχίας να γεννήσουν κολπικά 60% με 80%. Οι γυναίκες που επιλέγουν την ανωτέρω διαδικασία έχουν άμεση κι ενεργή συμμετοχή στη διαδικασία του τοκετού, έχουν γρηγορότερο χρόνο ανάνηψης, έχουν ευκολότερη ενασχόλησή με το νεογνό ενώ έχουν τη δυνατότητα περισσοτέρων τοκετών. Για να αποφασιστεί όμως ΚΤΜΚ θα πρέπει ο μαιευτήρας να ακολουθήσει τις κατευθυντήριες οδηγίες-προϋποθέσεις που έχουν γραφτεί από τις μαιευτικές - γυναικολογικές επιστημονικές εταιρίες και ισχύουν για την ασφάλεια του εμβρύου και της μητέρας: - Η τομή της ΚΤ να είναι χαμηλή εγκάρσια και όχι κάθετη η σε σχήμα Τ. Η εξωτερική τομή επί των κοιλι-

39 ακών τοιχωμάτων διαφέρει από την τομή επί της μήτρας.

- Η πύελος της επιτόκου πρέπει να είναι η γυναικοειδής ευρύχωρη πύελος.

- Να μην υπάρχει ιστορικό εκπυρήνισης ινομυωμάτων η ιστορικό ρήξης μήτρας.

- Να μην υπάρχει προδρομικός πλακούς η ινομυώματα, που θα βάλουν σε κίνδυνο τη διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού - Να υπάρχει λεπτομερές ιστορικό της εγκύου, παρακολούθηση αυτής και του εμβρύου μέχρι την ώρα του τοκετού - Να υπάρχει πάντα δίπλα στην επίτοκο μαιευτήρας, αναισθησιολόγος και παραϊατρικό προσωπικό έτοιμο να επέμβει - Η όλη διαδικασία πρέπει να λαμβάνει χώρα σε πιστοποιημένο μαιευτήριο ικανό να αντιμετωπίσει τέτοια επείγουσα κατάσταση, που να είναι πλήρες οργανωμένο κι άρτια εξοπλισμένο. Παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη του ΚΤΜΚ, είναι: - Μεγάλη ηλικιακά μητέρα - Μια υπέρβαρη μητέρα με δείκτη

ΒΜΙ>30 - Ένα μεγαλόσωμο έμβρυο - Η θέση και η προβολή του εμβρύου - Διάστημα μεταξύ κυήσεων μικρότερο των 18 μηνών - Ο αριθμός των ΚΤ (δυο και παραπάνω) - Ένας παρατασιακός τοκετός - Ένα χαμηλό BISHOP score. Παράγοντες, που μπορούν να επηρεάσουν θετικά την εξέλιξη του ΚΤΜΚ, είναι: - Το ιστορικό του προηγούμενου φυσιολογικού τοκετού - ο λόγος της προηγούμενης ΚΤ - η φυσιολογική πορεία της παρούσας κύησης - η αυτόματη έναρξη του τοκετού Αντενδείξεις για ΚΤΜΚ, είναι κάθε τομή στη μήτρα (εκτός της χαμηλής εγκάρσιας) και ρήξη μήτρας σε προηγούμενο τοκετό. Οι κίνδυνοι ,που αντιμετωπίζει η γυναίκα μετά από ΚΤΜΚ, είναι: α) να οδηγηθεί πάλι σε ΚΤ β) να υπάρξει ρήξη μήτρας με συνέπειες τραγικές για το έμβρυο (εγκεφαλική βλάβη, θάνατος) και την ίδια (αιμορραγία, φλεγμονή, θάνατος). Αν

η κατάσταση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά χειρουργικά (διατήρηση μήτρας), τότε αφαιρείται η μήτρα με αποτέλεσμα η γυναίκα να μη μπορεί να κυοφορήσει μελλοντικά. Η γυναίκα που θα συναινέσει σε ΚΤΜΚ, θα πρέπει να είναι πολύ καλά ενημερωμένη όσον αναφορά όλα όσα προαναφέρθηκαν κι ιδιαιτέρως περί των κινδύνων που διατρέχει. Ο ΚΤΜΚ δεν είναι κάτι καινούργιο και δεν είναι μια νέα μέθοδος τοκετού όπως πολλοί μαιευτήρες αναφέρουν. Είναι μια γνωστή από παλαιότερα διαδικασία, εν δυνάμει επικίνδυνη, με πιθανότητα ρήξης της ουλής σε ποσοστό 1%. Νεότερα βιβλιογραφικά δεδομένα αναφέρουν ότι ο ΚΤΜΚ δεν είναι τόσο ασφαλής όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί. Οι γυναίκες που θα οδηγηθούν σε ΚΤΜΚ θα πρέπει να είναι επιλεγμένες με πολλή προσοχή. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει αυστηρή τήρηση των κατευθυντηρίων οδηγιών-προϋποθέσεων. Ο μαιευτήρας ιατρός θα πρέπει να είναι έμπειρος και όλη η διαδικασία να λάβει χώρα σε μαιευτήρια πιστοποιημένα τα οποία μπορούν να αντιμετωπίσουν τις επιπλοκές ενός ΚΤΜΚ.

ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ-ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ Α.Ε.

8ο ΧΛΜ. Π.Ε.Ο. ΛΑΡΙΣΑΣ-ΑΘΗΝΩΝ Τηλ.: 2410 996000, fax: 2410 555451 www.iasothessalias.gr, e-mail: thessalias@iaso.gr

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

40

Το κάπνισμα και οι επιπτώσεις του

Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Δρ. Καπότσης Ε. Γεώργιος Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών Επιστημονικά Υπεύθυνος Πνευμονολογικού Τμήματος κ΄ Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος , «ΙΑΣΩ ΘΕΣΑΛΙΑΣ»

Η

31 Μαΐου έχει ορισθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος. Σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά στοιχεία του Π.Ο.Υ. για την Ελλάδα, το 45% του ανδρικού και το 25% του γυναικείου πληθυσμού άνω των 15 ετών (περίπου 3,8 εκα-

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

τομμύρια συνολικά) είναι καθημερινοί καπνιστές, ενώ στον παγκόσμιο πληθυσμό, ο αριθμός των ενεργών καπνιστών υπολογίζεται στο 1,1 δισεκατομμύριο (σχεδόν το 20% των ανθρώπων). Αν και οι ρυθμοί καπνίσματος μεταξύ των ενηλίκων έχουν μειωθεί τα τελευταία 20 χρόνια, ως αποτέλεσμα της αντικαπνιστικής εκστρατείας, οι ρυθμοί έναρξης του καπνίσματος μεταξύ των εφήβων παραμένουν σταθε-

ροί κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Ο καπνός του τσιγάρου είναι ένα αερόλυμα από σταγονίδια που περιέχουν νερό, νικοτίνη, CO, αλκαλοειδή και πίσσα, ενώ η σύστασή του σε χημικά συστατικά (περίπου 4.000 διαφορετικές ουσίες), μπορεί να σχετίζεται τόσο με τοξική όσο και με καρκινογόνο δράση. Η χρήση του καπνού κινητοποιείται από την επιθυμία για νικοτίνη, η οποία δρα στους νικοτινικούς υποδοχείς του εγκεφάλου, προκαλώντας ένα αίσθημα ευχαρίστησης, 10-15 δευτερόλεπτα μετά από κάθε εισπνοή. Με τη μακρόχρονη χρήση του καπνού αναπτύσσεται φυσική εξάρτηση, ως αποτέλεσμα της συνεχούς αύξησης των υποδοχέων της νικοτίνης στον εγκέφαλο. Στη φάση αυτή, η έλλειψη του καπνού μπορεί να προκαλέσει στερητικά συμπτώματα, όπως ανησυχία, ευερεθιστότητα, δυσκολία στη συγκέντρωση και διαταραχές του ύπνου. Το κάπνισμα ευθύνεται παγκοσμίως για περισσότερους από επτά εκατομμύρια θανάτους ετησίως, που θα μπορούσαν να προληφθούν, αφού αυτό αποτελεί την κύρια προλήψιμη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες. Συγκεκριμένα, αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο (περίπου το 30% των περιπτώσεων), καρδιαγγειακή νόσο (έμφραγμα του μυοκαρδίου, ασταθής στηθάγχη, εγκεφαλικό επεισόδιο, περιφερική αρτηριοπάθεια) και πνευμονοπάθειες

41 (καρκίνος του πνεύμονα, χρόνια βρογχίτιδα, εμφύσημα, βρογχικό άσθμα). Η διακοπή του καπνίσματος σχετίζεται με υποδιπλασιασμό του κινδύνου θανάτου και του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα στα επόμενα 15 χρόνια, καθώς και με σημαντική μείωση του κίνδυνου οξέως εμφράγματος του μυοκαρδίου. Διακοπή τους πρώτους 3-4 μήνες της κύησης μειώνει τον κίνδυνο γέννησης ελλειποβαρούς νεογνού. Επίσης, παρατηρείται μια επιβράδυνση του ρυθμού έκπτωσης της αναπνευστικής λειτουργίας, σε επίπεδα παρόμοια με του μη καπνιστού. Όσο όμως και αν αυτό είναι επιθυμητό από πολλούς καπνιστές, τελικά λίγοι θα το επιτύχουν. Σύμφωνα με στατιστικές, από το 70% των καπνιστών που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα, μόλις 1% θα το καταφέρει με αυτόματη διακοπή, 3% με απλές συμβουλές ιατρού, 5-10% με προγράμματα ελάχιστης παρέμβασης, ενώ το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 40-70% στο ιατρείο διακοπής του καπνίσματος. Η θεραπεία που εφαρ-

μόζεται στο ιατρείο από ειδικό πνευμονολόγο βασίζεται στην εξατομικευμένη προσέγγιση του καπνιστή και

συνδυάζει τη συμβουλευτική υποστήριξη και παρακολούθηση με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Οι φαρμακευτικές ουσίες που διαθέτουμε είναι τα σκευάσματα υποκατάστασης της νικοτίνης (τσίχλες, διαδερμικά αυτοκόλλητα, ρινικό αερόλυμα), η βουπροπιόνη και η βαρενικλίνη. Σημαντική είναι η απόλυτη αποχή από το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της θεραπείας, η οποία σε μεγάλο ποσοστό επιτυγχάνεται ήδη από τις πρώτες

ημέρες. Η τακτική παρακολούθηση στο ιατρείο αυξάνει το ρυθμό της μακρόχρονης αποχής, αφού η συμβολή του ειδικού κρίνεται απαραίτητη στην ενθάρρυνση του ατόμου να ξαναδοκιμάσει, δεδομένου ότι οι υποτροπές είναι συχνές τα δύο πρώτα χρόνια. Οι προσεγγίσεις για την πρόληψη του εθισμού στον καπνό στους νέους, που αποτελεί και το σπουδαιότερο κεφάλαιο στο θέμα του καπνίσματος, περιλαμβάνει τις επιμορφωτικές δραστηριότητες στα σχολεία και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τη μείωση της διαθεσιμότητας του καπνού (όπως η φορολογία και η ενίσχυση των περιορισμών κατά της αγοράς και της χρήσης καπνού), την αλλαγή των κοινωνικών και περιβαλλοντολογικών προτύπων και την απαξίωση του καπνίσματος (απαγόρευση σε κλειστούς χώρους, ενημέρωση των γονέων να μη καπνίζουν μπροστά στα παιδιά τους).

ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ-ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ Α.Ε.

8ο ΧΛΜ. Π.Ε.Ο. ΛΑΡΙΣΑΣ-ΑΘΗΝΩΝ Τηλ.: 2410 996000, fax: 2410 555451 www.iasothessalias.gr, e-mail: thessalias@iaso.gr

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

42 Διατροφή για τεστ εγκυμοσύνης θετικό Ανδρομάχη- Ειρήνη Μπάλλα Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Master Practitioner στις Διατροφικές Διαταραχές και την Παχυσαρκία NCFED Μ. Βρετανίας Επιστημονικός Συνεργάτης Ιασώ Θεσσαλίας Βασσάνη 22, Βόλος, Τηλ: 2421402824, 6976262213, andromahimpalla@gmail.com

λος παρα μόνο την σημαντική αύξηΤΕΣΤ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ση του βάρους της εγκύου. ΘΕΤΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΕΜΕΤΟΣ, ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗ…ΓΙΑ ΔΥΟ ΤΕΛΙΚΑ; ΤΑ και ΚΑΟΥΡΕΣ Το μητρικό ένστικτο ξυπνάει από τη πρώτη στιγμή που επιβεβαιώνεται συχνά ταλαιπωρούν η ένδειξη της εγκυμοσύνης στο γραφείο του γυναικολόγου, ταυτόχρονα αρκετές έγκυες. γεννιέται ο ενθουσιασμός αλλά και το άγχος για το τι πρέπει και τι όχι να περιλαμβάνεται στην διατροφή της εγκύου. Κατά τη διάρκεια της κύησης υπάρχουν περίοδοι που η εγκυμονούσα χρειάζεται να δίνει περισσότερη έμφαση σε συγκεκριμένα θρεπτικά στοιχεία για να βοηθήσει το έμβρυο να φτιάξει τους διάφορους ιστούς του. Επομένως, η σωστή διατροφή εξυπηρετεί τόσο της δικές της απαιτήσεις όσο και τις ανάγκες του εμβρύου. Το σημαντικό είναι να ακολουθεί μια διατροφή περισσότερο ποιοτική και λιγότερο ποσοτική, δίοτι η διατροφή για δύο τελικά δεν έχει κανένα όφεΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

Είναι γεγονός πως αρκετές γυναίκες στην αρχή της κύησης αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της ναυτίας και του εμετού, επομένως τα μικρά και συχνά γεύματα καθώς και τα ενδιάμεσα σνακ που έχουν βάση το ψωμί (παξιμάδι, κρακερ, κουλούρι, φρυγανιά κ.α) φαίνεται να ανακουφίζουν την εγκυμονούσα από τα παραπάνω συμπτώματα, όπως επίσης ο δυόσμος και το χαμομήλι. Συχνά ορισμένες έγκυες ταλαιπωρούνται από δυσκοιλιότητα και καούρες που είναι απόρροια της έκκρισης μιας ορμόνης, της προγεστρόνης. Σκοπός

της ορμόνης αυτής, μεταξύ άλλων είναι να χαλαρώνει τις λείες μυικές ίνες του γαστρεντερικού σωλήνα για να επιτυχγάνεται η μέγιστη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών στο λεπτό έντερο. Αυτή η επιβράδυνση δυστυχώς δεν εστιάζεται μόνο στο λεπτό έντερο αλλά και κατά μήκος του πεπτικού σωλήνα με αποτέλεσμα να επηρεάζει τόσο το παχύ έντερο προκαλώντας δυσκοιλιότητα όσο και τονκατώτερο οισοφαγικόσφιγκτήρα δημιουργώντας καούρες. Η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η δίαιτα εμπλουτισμένη με φυτικές ίνες, αρκετό νερό, ήπια άσκηση και χαλαρό χωρίς στρες περιβάλλον. Οι καούρες υποχωρούν με μικρά γεύματα, αποφυγή κατάκλησης αμέσως μετα το φαγητό καθώς και αποφυγή ή περιορισμό τροφίμων όπως λιπαρά, τηγανιτά, σοκολάτα, αναψυκτικά, αλκοόλ, πατατάκια, καρυκέυματα, μέντα και όξινοι χυμοί φρούτων.

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ για τη ΔΙΑΤΡΟΦΗ κατά την διάρκεια του ΘΗΛΑΣΜΟΥ Κατά τη διάρκεια του θηλασμού οι ενεργειακές απαιτήσεις είναι εξίσου υψηλές όπως και κατά τη διάρκεια του τρίτου τρίμηνου κύησης. Έτσι η θηλάζουσα οφείλει να ακολουθεί ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφης με ποικιλία τροφίμων, σαφώς επαρκή ενυδάτωση με κατανάλωση 9 -13 ποτήρια νερού, περιορισμό καφείνης (200mg ημερησίως) και περιορισμό του αλκοόλ.Επιπλέον,η επαρκή κάλυψη σε συγκεκριμένα μικροθρεπτικά συστατικά όπως φυλλικό οξύ, ασβέστιο, βιταμίνη D3, σίδηρο, ιώδιο και ω-3 λιπαρών οξέων φαίνεται να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχή διαδικασία του θηλασμού.

πτώσεις να είναι ανεκτά όταν καταναλωθούν και σε κάποιες άλλες όχι ακόμη και σε μικρότερη ποσότητα. Γιαυτό και η δοκιμή αυτών των τροφίμων αποτελεί ένα αξιόπιστο τεστ για τον περιορισμό τους ή τον προσωρινό αποκλεισμό τους από την διατροφή της θηλάζουσας.Επιπλέον ο αποκλεισμός αλλεργιογόνων τροφίμων όπως ξηροί καρποί, ψάρια και θαλασσινά δεν έχει τεκμηριωθεί οτί προλαμβάνει την εμφάνιση αλλεργίας στο βρέφος. Τέλος τροφές με εντονη οσμή και γεύση όπως το σκόρδο, το πράσο, το κρεμμύδι, η κανέλα, ο βασιλικός, ο δυσμος, κτλ. αλλοιώνουν μόνο τη γεύση του γάλακτος και όχι τη σύσταση του προκαλώντας δυσπεψία και ενοχλήσεις στο μωρό. Εν ολίγοις, το σημαντικότερο για κάθε μητέρα είναι να ξεκινήσει και να ολοκληρώσει το πρωτόγνωρο αυτό ταξίδι της κύησης και του θηλασμού

43

όπως ακριβώς αποτυπώθηκε στην ένδειξη του τεστ: Θετικά!

Ο Όμιλος Ιασώ και συγκεκριμένα το Ιασώ Θεσσαλίας πραγματοποιεί στον χώρο της κλινικής μαθήματα μητρικού θηλασμού και διατροφής προκειμένου η εγκυμονούσα να έχει τη δυνατότητα να ενημερωθεί πλήρως με τις κατάλληλες επαρκής γνώσεις και συστάσεις για μια ισορροπημένη διατροφή που απευθύνεται ξεχωριστά στις ανάγκες κατά την κύησης και έπειτα κατά το θηλασμό. Κύριο μέλημα είναι η κατανόηση βασικών οδηγιών διατροφής και η αναφορά σε μύθους και αλήθειες, προκειμένου να γίνει αντιληπτή η ορθή και ασφαλή προσέγγιση στο κομμάτι της διατροφής για μια επιτυχημένη και φυσιολογική έκβαση της κύσης και του θηλασμού, δύο άκρως σημαντικές περιόδους της ζωής της γυναίκας.

Τροφές που ενισχύουν τη παραγωγή γάλακτος. Οι φυσικοί χυμοί φρούτων και λαχανικών, το γάλα και οι σούπες φαίνεται να βοηθούν στην παραγωγή γάλακτος όπως επίσης και ο γλυκάνισος, ο μάραθος και το μοσχοσίταρο. Σημαντική βοήθεια προσφέρει το τσάι θηλασμού, οι τροφές πλούσιες σε φώσφορο (αυγό, γάλα, τυρί, κόκκινο κρέας, ψάρι, ρύζι, βρώμη και προιόντα ολικής αλέσεως) και τα ψάρια λόγω πηγής ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Τέλος και η μπύρα βοηθά, δίοτι η μαγιά της περιέχει φυτοοιστρογόνα, πρωτείνες και σίδηρο τα οποία διεγείρουν την παραγωγή γάλακτος.

ΠΡΟΣΟΧΗ σε τροφές που επιδρούν αρνητικά! Τα τρόφιμα που επηρεάζουν αρνητικά προκαλώντας ανησυχία ή αέρια στο βρέφος, καλό είναι να διακόπτονται για μερικές ημέρες και εντάσσονται ξανά σταδιακά σε μικρότερη συχνότητα και ένταση. Τέτοιες τροφές είναι η φράουλα, το σταφύλι, το καρπούζι, το μπρόκολο, το λάχανο, η ντομάτα, ο αρακάς, τα φασόλια, το γάλα αγελάδος και η σοκολατα, γενικότερα τροφές που περιέχουν σπόρια φαίνεται να είναι αρκετά ενοχοποιητικές για τα παραπάνω συμπτώματα. Όμως κάθε σχέση μητέρας-βρέφους είναι ξεχωριστή και μοναδική επομένως είναι πιθανό σε κάποιες περιΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

45

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

Διμήνι - Βόλος,38500 Τηλ. & Fax 2421077020-30 www.kivotostoukosmou.org, kivotosvolos@gmail.com

ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ: 09:00 – 17:00 ΣΑΒ/ΚΟ: 10:00 – 15:00 ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ: 24210-77020 – 77030 E-MAIL: kivotosvolos@gmail.com

Ενισχύστε το σκοπό µασ στο µέτρο του δυνατού καλώντασ από όλα τα σταθερά και κινητά τηλέφωνα στο 19828 (χρέωση 2,48 €/κλήση) ή στέλνοντασ µήνυµα στο 19828 (2,48€/sms) ή καλώντασ στο 901 11 170 170 (3,71€/κλήση εντόσ δικτύου ΟΤΕ) Κάντε ένα like στη σελίδα µασ στο Facebook. https://www.facebook.com/kivotostoukosmougr ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

47

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

48

Καρδιοαναπνευστική αποκατάσταση ΤΙ ΕΙΝΑΙ; ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ ΑΣΘΕΝΗ; Dr Ευαγγελία Παπαγεωργίου Πνευμονολόγος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Επιστημονικός Συνεργάτης Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής Λάρισας Υπεύθυνη κέντρου «Καρδιοαναπνευστικής Αποκατάστασης Κένταυρος»

Η

Καρδιοαναπνευστική Αποκατάσταση είναι μια ολοκληρωμένη παρέμβαση στη θεραπευτική αντιμετώπιση χρονίων αναπνευστικών και καρδιαγγειακών παθήσεων και με την ένταξη των ασθενών σε εξατομικευμένα προγράμματα με ιατρική παρακολούθηση έχει ως στόχο να μειώσει την αρνητική επίδραση της αναπνευστικής λειτουργίας στην ποιότητα της ζωής τους, ελαττώνοντας τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και αυξάνοντας την ικανότητα τους να συμμετέχουν στις καθημερινές δραστηριότητες.

Στόχος «ΚΑΡΔΙΟΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ»

Η «Καρδιοαναπνευστική Αποκατάσταση»στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του κάθε ασθενή με καρδιαγγειακή και αναπνευστική νόσο και στην επιμόρφωση του πώς να γίνουν αλλαγές για ένα καλύτερο τρόπο ζωής, στην προώθηση της αυτονομίας του και ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

εκπαίδευση του ίδιου και της οικογένειας του να διαχειρίζονται τη νόσο με ασφάλεια.

Πού απευθύνεται η «ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ»

Σε αναπνευστικούς ασθενείς με ιστορικό

• ΧΑΠ (χρόνια βρογχίτιδα-εμφύσημα-καπνιστές) i. Αναπνοή µε µεισόκλειστα-προτεταµένα χείλη ii. Διαφραγµατική αναπνοή iii. Συγχρονισµός αναπνοής κατά την εκτέλεση σωµατικής άσκησης και φυσικών δραστηριοτήτων iv. Τεχνικές χαλάρωσης • Βρογχικό άσθμα(εκμάθηση αναπνευστικών συσκευών-ροομετρία) • Βρογχεκτασίες - συχνές λοιμώξεις αναπνευστικού • Δύσπνοια στην κόπωση – εύκολη κόπωση • Ίνωση πνευμόνων- οξυγονοθεραπεία- κυστική ίνωση • Μυοπάθεια • Παχυσαρκία –υποαερισμός- άπνοιες ύπνου • Πρόσφατα κατάγματα πλευρών-αιμοθώρακας- πνευμοθώρακας • Κυφοσκολίωση • Εκτίμηση κινδύνου για θωρακοχειρουργικές επεμβάσεις- προεγχειρητικός

έλεγχος- χειρουργεία κοιλιάς • Μετά από λοβεκτομή ή πνευμονεκτομή για καρκίνο πνεύμονα • Μετά από νοσηλεία σε ΜΕΘ

Πού απευθύνεται η «ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ»

Σε καρδιαγγειακούς ασθενείς με ιστορικό • Πρόσφατης καρδιοχειρουργικής επέμβασης • Αγγειοπλαστικής και τοποθέτησης stent • Eμφράγματος μυοκαρδίου • Kαρδιακής ανεπάρκειας • Πρόσφατης τοποθέτησης bullau για παροχέτευση υγρού από τον πνεύμονα • Εκτίμηση αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου για χειρουργική επέμβαση Στόχοι του προγράμματος είναι: • η βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας • η αύξηση της αντοχής, η βελτίωση της δύσπνοιας και του βήχα • η πρόληψη αναπνευστικών επιπλοκών • η μείωση των επισκέψεων στα επείγοντα- μείωση παροξύνσεων • η επιστροφή στους ρυθμούς της ζωής • η προώθηση αυτονοµίας • η υιοθέτηση ενός θετικού, υγιεινού τρόπου ζωής

49

Δυνατότητες του προγράμματος • Να μετρήσει τις ενεργειακές απαιτήσεις του οργανισμού του καρδιαγγειακού ασθενή μέσω του μεταβολικού ρυθμού σε κατάσταση ηρεμίας.

• Να αξιολογήσει το επίπεδο της φυσικής κατάστασης των καρδιοαγγειακών και αναπνευστικών ασθενών σε συνεργασία με τους θεράποντες ιατρούς τους.

• Να σχεδιάσει με ακρίβεια ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα άσκησης με στόχο τη βελτίωση παραμέτρων που κατά τον διαγνωστικό έλεγχο έχουν βρεθεί να υστερούν.

Σκοπός της «ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ»

• H αντιμετώπιση και διαχείριση της χρόνιας αναπνευστικής και καρδιακής πάθησης • H σύσταση των πλέον κατάλληλων κλειστών και ανοιχτών προγραμμάτωνγια τη βελτίωση των κινητικών και λειτουργικών δυσκολιών των ασθενών και την γρήγορηεπανένταξη τους στο κοινωνικό σύνολο • H βελτίωση της υγείας ασθενών σε συνεργασία και παρουσία των θεραπόντων ιατρών • Η ψυχολογική και διατροφική παρέμβαση στους ασθενείς με αποτέλεσμα τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους Διαδικασία ένταξης των ασθενών και ολοκλήρωσης προγράμματος Ο αναπνευστικός και καρδιαγγειακός ασθενής πρέπει να περάσει από τον ανάλογο διαγνωστικό έλεγχο, με σκοπό να εντοπιστεί το επίπεδο της λειτουργικής του ικανότητας, τόσο καρδιοαναπνευστικά όσο και μυοσκελετικά. Πριν την έναρξη του προγράμματος…

1. Λήψη ιατρικού ιστορικού, ιατρικός

φάκελος, φυσική εξέταση 2. Καρδιολογική εκτίμηση με μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, ΗΚΓφημα, υπερηχοκαρδιογράφημα, test κόπωσης, Holter ρυθμού 3. Πνευμονολογική εκτίμηση με σπιρομέτρηση – οξυμετρία- μέτρηση ισχύος αναπνευστικών μυών 4. 6ΜWT- Shuttletest 5. Παθολογική συνεκτίμηση για τον έλεγχο συνοσηροτήτων 6. Αξιολόγηση του βασικού μεταβολικού ρυθμού (RMR) 7. Αξιολόγηση της μέγιστης ικανότητας παραγωγής έργου των αναπνευστικών και καρδιαγγειακών παραμέτρων 8. Μέτρηση δύναμης της χειρολαβής με ισοκινητικό δυναμόμετρο 9. Αξιολόγηση μυϊκής ισχύος κάτω άκρων 10. Μέτρηση της ευλυγισίας του κορμού

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 4 φάσεις αποκατάστασης σε κλειστά προγράμματα νοσηλείας αλλά και σε ανοιχτά προγράμματα με παρουσία ιατρών:

Την επιστημονική ομάδα αποτελούν

1. Πνευμονολόγος-Καρδιολόγος-Παθολόγος υπό την επίβλεψη Φυσιάτρου Σκοπός η ασφάλεια των ασθενών και η επέμβαση για αντιμετώπιση επιπλοκών στην άσκηση.

2. Κλινικοί Εργοφυσιολόγοι: Σκοπός η αναπνευστική αποκατάσταση και εκμάθηση του ελέγχου αναπνοής κατά την άσκηση, η εκτέλεση των μετρήσεων, η συλλογή των δεδομένων και η αξιολόγηση της λειτουργικής ικανότητας των ασθενών, ο σχεδιασμός των προγραμμάτων της άσκησης και η επίβλεψη τους.

3. Κλινικοί Διατροφολόγοι:Σκοπός ο σχεδιασμός των οδηγιών διατροφής και των ατομικών διατροφικών προγραμμάτων των ασθενών.

4. Κλινικοί Ψυχολόγοι:Σκοπός η μείωση του αισθήματος ανικανότητας των ασθενών, η αύξηση της αυτοεκτίμησης, η μείωση του άγχους, η αύξηση της δραστηριοποίησης των ασθενών, η αύξηση της κοινωνικής επαφής των ασθενών με αποτέλεσμα την βελτίωση της ζωής.

5. Νοσηλευτές Έχοντας επομένως στο μυαλό μας τις βασικές αρχές επικοινωνίας και ιδιαίτερα ότι η επικοινωνία είναι διαδραστικό φαινόμενο όπου σημαντική αξία έχει η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον ιατρό και τον ασθενή, θα μπορέσουμε να προσεγγίσουμε περισσότερο τον ασθενή ώστε να πετύχουμε το καλύτερο εκπαιδευτικό αποτέλεσμακαι αλλαγή στην πορεία της νόσου του επιπρόσθετα από την φαρμακευτική του αγωγή αλλά και αλλαγή εκτίμησης του νοσήματός του από τον ίδιο. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

50

Πρόληψη ασθενειών του φθινοπώρου Ορισμένες ασθένειες που επικρατούν στα τέλη του καλοκαιριού και το φθινόπωρο που προκαλούνται από τις έντονες διακυμάνσεις στη θερμοκρασία, την υγρασία και ατμοσφαιρική πίεση

DVZVAZVASDCV`DVXZCVBETHRHASDFFFGGHKL;ZXCVBYTRNMOIUXZS

Ο

ρισμένα ιατρικά προβλήματα είναι συνήθη κατά το φθινόπωρο και παρουσιάζονται μετά την ολοκλήρωση των θερινών διακοπών. Ορισμένες φορές τα προβλήματα αυτά αποτελούν αμιγώς ψυχοσωματικές εκδηλώσεις που οφείλονται στη ρουτίνα της καθημερινότητας και στο συναισθηματικό stress που την συνοδεύει. Αρκετές φορές όμως τα προβλήματα αυτά οφείλονται σε παθογόνους παράγοντες που έδρασαν κατά τη διάρκεια των διακοπών και εκδηλώνονται ημέρες ή εβδομάδες μετά την επάνοδο. Σύμφωνα με ιατρικές μελέτες, ιατρικά προβλήματα που εκδηλώνονται έως και έξι μήνες από την επάνοδο ενδέχεται να έχουν σχέση με το ταξίδι. Ορισμένες ασθένειες που επικρατούν στα τέλη του καλοκαιριού και το φθινόπωρο που προκαλούνται από τις έντονες διακυμάνσεις στη θερμοκρασία, την υγρασία και ατμοσφαιρική πίεση είναι

Κρυολόγημα/ Γρίπη

Η μετάβαση στο φθινόπωρο πυροδοτεί την εμφάνιση της εποχικής γρίπης, η οποία ξεκινάει τους φθινοπωρινούς μήνες και μπορεί να επιμείνει μέχρι το Μάιο. Η γρίπη συνήθως κορυφώνεται τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Ως συνήθης ασθένεια του αναπνευστικού, η γρίπη εξαπλώνεται από άτομο σε άτομο, κυρίως μέσω του βήχα, του φταρνίσματος και γενικά μέσω της ομιλίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο ιός μπορεί να μεταδοθεί με την επαφή. Σε ετήσια

βάση παρέχεται η δυνατότητα δωρεάν εμβολιασμού στις ευπαθείς ομάδες για την αποφυγή των βαρύτερων συμπτωμάτων της νόσου, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η πνευμονία και η αναπνευστική δυσχέρεια.

Η αϋπνία

H μεταβολή στην ώρα, η αλλαγή του περιβάλλοντος, η επιστροφή

Η ατονία

Κακές συνήθειες διατροφής κατά τις διακοπές, όπως τυποποιημένη διατροφή πτωχή σε βιταμίνες και χρήσιμα ιχνοστοιχεία, είναι ιδιαίτερα συνήθεις. Κατά την επάνοδο οι αυξημένες απαιτήσεις της καθημερινότητας κατά την ένταξη σε καθημερινούς έντονους οικογενειακούς ή εργασιακούς ρυθμούς σε συνδυασμό με ένα κακό διατροφικό status έχει ως συνέπεια την εμφάνιση παρατεινόμενης κόπωσης και ατονίας. Στη φάση αυτή τα επίπεδα των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων που παραγγέλλονται βάσει ενδείξεων κατά τη σωστή ιατρική εξέταση μπορεί να είναι χαμηλά και να απαιτηθεί ενίσχυση του οργανισμού με εξατομικευμένα διατροφικά προγράμματα ή ενισχυτικά φαρμακευτικά σκευάσματα. Ορισμένες φορές η ατονία είναι αποτέλεσμα έκθεσης σε ειδικά λοιμογόνα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού (π.χ. ιός του Δυτικού Νείλου).

στη ρουτίνα της καθημερινότητας, η αιφνίδια αλλαγή συνηθειών, η αύξηση της κατανάλωσης καφέ, είναι παράγοντες που επιδρούν δυσμενώς στον κύκλο ύπνου αφύπνισης κατά την επάνοδο από τις διακοπές. Η φθινοπωρινή αϋπνία, μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερα επίμονη και να απαιτήσει ειδική θεραπεία.

Καρδιακή ανεπάρκεια

Η Καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να είναι μια πραγματικά επικίνδυνη απειλή για τα άτομα με καρδιακά προβλήματα κατά τους φθινοπωρινούς μήνες. Το σώμα παλεύει να προσαρμοστεί στις κλιματικές αλλαγές και επιβαρύνει το κάρδιο-αναπνευστικό σύστημα, προκαλώντας σοβαρές συνέπειες. Συνιστάται προσοχή κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου του έτους, ειδικότερα μετά από οποιαδήποτε άλλη αγωγή.

Ρευματικές παθήσεις

Ρευματικές παθήσεις όπως η αρθρίτιδα είναι πολύ κοινές, καθώς αυτή την εποχή προκαλούνται αυξημένη ευ-

αποφυγή υποφέρουν από τα συμπτώματα αυτής της ασθένειας. Ένα συγκρότημα από απλές ασκήσεις μπορούν να βοηθήσουν στην διατήρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων .

Η παχυσαρκία

Η παχυσαρκία είναι επίσης ένα σοβαρό πρόβλημα μεταξύ των ανθρώπων το φθινόπωρο. Η παχυσαρκία μπορεί εύκολα να προκληθεί. Ωστόσο, το λίπος συσσωρεύεται μέσα στο ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να επηρεάσει μόνο τη μορφή του σώματος, αλλά επίσης να προκαλέσει διάφορες ασθένειες, όπως η υψηλή πίεση του αίματος και την αρτηριοσκλήρωση. Προκειμένου να διατηρηθεί το φυσιολογικό βάρος, να διατηρήσουν επαρκή ανάπαυση και να αυξήσουν την πρόσληψη των λαχανικών και των φρούτων όπως το καλαμπόκι και ντομάτες, έτσι ώστε να χαλαρώσει τα έντερα. Βιταμίνες όπως η βιταμίνη C θα πρέ-

π ε ι να ληφθούν καθώς και τακτική άσκηση και βόλτες για να βοηθήσουν στην αποφυγή της παχυσαρκίας. αισθησία και πόνοι στις αρθρώσεις λόγω της έκθεσης σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Hot λουτρά, βελονισμός, αντιφλεγμονώδεις και αναλγητικές αλοιφές και απλά αποφεύγοντας βόλτες στο κρύο ή βροχερό καιρό είναι όλα τα μέτρα που μπορεί να ληφθούν για την

Συμβουλές για να μείνετε υγιείς το φθινόπωρο:

Χαλαρώστε τον εαυτό σας: Το φθινόπωρο φέρνει μερικές φορές διαταραχές της διάθεσης και κατάθλιψη. Για να απελευθερώσετε το

μυαλό σας από θλιβερές σκέψεις και να έχετε καλό ύπνο, θα πρέπει να πίνετε ένα χαλαρωτικό τσάι το βράδυ, βάλτε απαλή μουσική και να κάντε ένα μπάνιο. Πίνετε άφθονο χυμούς, μεταλλικό νερό και μην ξεχνάτε την άσκηση.

Η τακτική άσκηση:

Μην αγνοείτε την υγεία σας: Αγνοώντας τις μικρές ασθένειες μπορεί να οδηγήσετε σε σημαντικά προβλήματα. Εάν έχετε αίσθημα παλμών, πόνο στην κοιλιά ή δύσπνοια επικοινωνήστε με το γιατρό σας αυτά μπορεί να είναι συμπτώματα σοβαρών προβλημάτων. Τα προβλήματα αυτά πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδανικό τρόπο από τον ειδικό παθολόγο για να καταστεί δυνατό το ανθρώπινο σώμα να αντιμετωπίσει σε πλήρη ετοιμότητα τον Χειμώνα που έρχεται.

Τι άλλο πρέπει να γνωρίζετε για το Φθινόπωρο:

• Είναι η εποχή, κατά την οποία γίνονται ιδανικά τα προστατευτικά εμβόλια έναντι των λοιμώξεων και αφορούν τις ομάδες υψηλού κινδύνου. Εάν λαμβάνετε χρόνια φάρμακα, είστε πάνω από 65 ετών ή συμβιώνετε με μωρά επικοινωνήσετε τον παθολόγο και τον παιδίατρο για τα ειδικά εμβόλια που ενδέχεται να χρειαστείτε.

• Το Φθινόπωρο είναι επίσης εποχή φυσικής προετοιμασίας για τον Χειμώνα που έρχεται. Η διακοπή του καπνίσματος ενισχύει τη φυσιολογική άμυνα. Η υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα, όσπρια, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, η αποφυγή κατάχρησης κρέατος, η αποφυγή της καθιστικής ζωής και πρόσληψης υπερβολικών θερμίδων είναι σημαντικά. Εάν πάσχετε από χρόνιο νόσημα και είστε αμελής, ποτέ δεν είναι αργά να υιοθετήσετε τα διατροφικά προγράμματα που απαιτούνται στην περίπτωσή σας.

• Η προληπτική εξέταση από έμπειρο παθολόγο, κατά τη διάρκεια της οποίας εντοπίζονται πρώιμα νοσήματα και καταστάσεις που ενδέχεται να μην έχουν συμπτώματα, αλλά αλλοιώνουν περαιτέρω την σωστή άμυνα (π.χ. χρόνιες παραρρινοκολπίτιδες, σακχαρώδης διαβήτης), είναι σημαντική αυτή την περίοδο.

51

52 Ενσωματώνοντας αισθητηριακές πληροφορίες στις καθημερινές δραστηριότητες των περιθαλπομένων του Ιδρύματος «Άσπρες Πεταλούδες»

Επιμέλεια: Βεργούλια Χρύσα, Ντολίδου Ιωάννα, Κόκλα Αλεξάνδρα, Χαριζάνη Ειρήνη

Ό

λος ο κόσμος γύρω μας προσφέρει συνεχώς πληροφορίες και ερεθίσματα διαφορετικής έντασης, διάρκειας και είδους. Οι αισθητήρες μας είναι πολυάριθμοι και βρίσκονται τόσο στην επιφάνεια του σώματός μας όσο και στο εσωτερικό του. Κάποιοι άνθρωποι όμως είτε βρίσκουν εμπόδια σε αυτή την λήψη των ερεθισμάτων είτε έχουν δυσκολία επεξεργασίας με αποτέλεσμα τη μη κατανόηση των ερεθισμάτων και των πληροφοριών. Το σώμα μας και το περιβάλλον στέλνουν πληροφορίες στον εγκέφαλό μας μέσω των αισθήσεων. Εμείς επεξεργαζόμαστε και οργανώνουμε αυτές τις πληροφορίες έτσι ώστε να αισθανόμαστε άνετα και ασφαλείς. Έπειτα είμαστε ικανοί να φέρουμε εις πέρας συγκεκριμένες καταστάσεις και περιβαλλοντικές απαιτήσεις. Αυτό ονομάζεται Αισθητηριακή ολοκλήρωση. Η Αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι μία νευρολογική διαδικασία που συμβαίνει σε όλους μας. Η ύπαρξη διαταραχών αισθητηριακής επεξεργασίας αποτυπώνονται συχνά σε διάφορες δραστηριότητες ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

της καθημερινής ζωής των ατόμων με νοητική υστέρηση που περιθάλπονται δια βίου στο ίδρυμα «Άσπρες Πεταλούδες». Πολλές δραστηριότητες της καθημερινής μας ζωής τις πραγματοποιούμε αυτόματα χωρίς να υπάρχει η ανάγκη να σκεφτούμε ή να οργανώσουμε την κίνησή μας. Σε πολλά παιδιά-ενήλικες όμως με δυσκολίες αισθητηριακής επεξεργασίας αυτό δεν είναι δυνατό. Για αυτούς μπορεί πολλές φορές να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να παίξουν, να ντυθούν, να γράψουν, ή ακόμα και να κάνουν παρέα με του συνομήλικους τους. Αυτές οι καθημερινές ενασχολήσεις είναι για αυτά δύσκολες δραστηριότητες που δεν μπορούν να εκτελεστούν αυθόρμητα παρά απαιτούν προσπάθεια και κόπο. Πρέπει να σκεφτούν πώς θα καταφέρουν να σταθούν όρθια, πώς να οργανώσουν το σώμα τους για να καθίσουν σε μία καρέκλα, πως να κρατήσουν το πιρούνι ενώ τρώνε, πως να βάλουν τη μπλούζα ή πως θα καταφέρουν να κουνήσουν τα πόδια και τα χέρια μαζί για να παίξουν μπάσκετ. Η παρέμβαση της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης εφαρμόζεται έπειτα από κατάλληλη αξιολόγηση κυρίως

σε ατομικά προγράμματα παρέμβασης που εκτελούνται από ειδικά εκπαιδευμένους θεραπευτές, σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους ώστε να επιτρέπει την εφαρμογή των αρχών της παρέμβασης. Στην Πρότυπη Μονάδα Πολυαισθητηριακού Περιβάλλοντος του Ιδρύματος Άσπρες Πεταλούδες», η οποία υλοποιήθηκε χάρη στην ευγενική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και εγκαινιάστηκε το Μάρτη του 2017, η θεραπεία πραγματοποιείται σε ένα περιβάλλον ασφαλές και πλούσιο σε ερεθίσματα και προκλήσεις, όπου όλες οι αισθήσεις των ατόμων μπορούν να διεγείρονται ή να χαλαρώνουν. Στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους (Sensory Integration room/ Πολυαισθητηριακό Περιβάλλον Snoezelen) υπάρχει ποικιλία αιωρούμενου εξοπλισμού (κούνιες, αιώρες, κτλ.) καθώς και εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας (οπτικές ίνες, διαδραστικό πάτωμα, οθόνη αφής κτλ.) ώστε να παρέχουν στο παιδί πληθώρα σωματοαισθητηριακών ερεθισμάτων (απτικά – ιδιοδεκτικά- οπτικά, όπως στρώματα, σκάλες, τοίχος ορειβασίας, ειδικά φώτα, διαδραστικοί πίνακες κτλ.). Οι αισθητηριακές εμπειρίες εμπεριέχουν την αφή, την ισορροπία, την

για την επιτυχή εκτέλεση των δραστηριοτήτων.

αίσθηση του σώματος, την όσφρηση, την όραση, την ακοή, την γεύση και την αίσθηση της βαρύτητας. Στο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν το αισθητηριακό ιστορικό των περιθαλπόμενων και εφαρμόζεται η θεραπεία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης ως συνοδή προσέγγιση μίας άλλης φυσιοθεραπευτικής προσέγγισης όπως η Νευροεξελικτική αγωγή. Οι δεξιότητες του στασικού ελέγχου, του οπτικοκινητικού συντονισμού και της αμφίπλευρης ολοκλήρωσης και διαδοχικότητας παρέχουν τη βάση για την ανάπτυξη ιδεών και σχεδίων δράσης μέσα στο περιβάλλον. Στο τομέα κινητικών δεξιοτήτων λοιπόν, οι περιθαλπόμενοι εκπαιδεύονται στη διατήρηση μιας ευθυγραμμισμένης είτε όρθιας είτε καθιστής θέσης κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας καθώς και στην εκτέλεση επιδέξιων κινήσεων με χρήση και των δυο πλευρών του σώματος ταυτόχρονα και συντονισμένα με στόχο ένα αρμονικό οπτικό αποτέλεσμα. Αυτές οι απλές δράσεις αποτελούν μια πρόκληση για τους περισσότερους από τους περιθαλπόμενους.

παιδαγωγούς) ώστε να παρατηρούνται αλλαγές στο κάθε άτομο σε όλους τους χώρους του ιδρύματος και να εφαρμόζονται συγκεκριμένες αισθητηριακές στρατηγικές μέσα στο χώρο διαμονής και στον χώρο εκπαίδευσης τους σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε περιθαλπόμενου. Παραδείγματος χάρη ο x. όταν εμφανίζει αυξημένο επίπεδο διέγερσης (ο βαθμός ενεργοποίησης του οργανισμού στο σώμα και στο νου, επίπεδο stress) κάνει ένα ζεστό μπάνιο, πηγαίνει σε ένα πιο ήσυχο χώρο με μειωμένο φωτισμό και θόρυβο και σκεπάζεται με μία βαριά κουβέρτα. Κάποιοι περιθαλπόμενοι λοιπόν χρειάζονται μείωση των ερεθισμάτων ώστε να μπορούν να στείλουν και να διατηρήσουν την προσοχή τους σε καθημερινές δραστηριότητες και κάποιοι άλλοι περιθαλπόμενοι αντιθέτως χρειάζονται εμπλουτισμό στα ερεθίσματα

Συμπερασματικά η ποιότητα ζωής των περιθαλπόμενων του ιδρύματος έχει βελτιωθεί σημαντικά με τη δημιουργία των νέων χώρων του πολυαισθητηριακού περιβάλλοντος. Οι εξειδικευμένες θεραπείες έχουν βοηθήσει τους περιθαλπόμενους να είναι περισσότερο λειτουργικοί στην καθημερινότητά τους. Ακόμη και άτομα με σημαντικά ελλείμματα ή δυσκολίες επωφελούνται σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Παρατηρείται μείωση επιθετικών συμπεριφορών, έχει εμπλουτιστεί το κίνητρο και το ενδιαφέρον τους για ενεργή συμμετοχή σε δραστηριότητες και παρατηρείται βελτίωση της ψυχοσυναισθηματικής τους κατάστασης. Παρατηρείται επίσης καλύτερη ανταπόκριση σε συνήθειες καθημερινότητας και καλύτερη ανταπόκριση στους ρόλους (μαθητή, φίλου, εξυπηρετούμενου). Επίσης εμφανίζουν καλύτερη επίδοση σε κινητικές δεξιότητες, στην μάθηση, στην γνωσία και την επικοινωνία. Ο απώτερος στόχος όλου του προσωπικού του ιδρύματος είναι μέσω της παρέμβασης της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης και των άλλων εξειδικευμένων θεραπευτικών παρεμβάσεων είναι να υπάρχει ισορροπία στους Τομείς Έργου (βασικές Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής, Σύνθετες Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής, ξεκούραση και ύπνος, εκπαίδευση, εργασία, παιχνίδι, ψυχαγωγία, κοινωνική συμμετοχή) ώστε το άτομο να είναι αυτόνομο και ανεξάρτητο στην καθημερινή του ζωή.

Στα παιδιά-ενήλικες με δυσκολίες στην αισθητηριακή ολοκλήρωση γίνεται εμφανής ένας πολύ μεγάλος αριθμός από δευτερογενή προβλήματα στην ανάπτυξη, την συμπεριφορά και την μάθηση. Αυτό δημιουργεί την ανάγκη για συνεργασία με όλο το προσωπικό του ιδρύματος (νοσηλευτές, παιδοκόμους, γυμναστές ειδικής αγωγής, φυσικοθεραπευτές, ψυχολόγοι, ειδικούς ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

53

54

Kατάθλιψη: αποτύπωση και θεραπευτική υποστήριξη

Η

κατάθλιψη είναι μία ψυχική διαταραχή που μπορεί να συμβεί στον καθένα μας. Υπάρχει όμως διαφορά ανάμεσα σε αυτήν και τη λύπη ή ένα δυσάρεστο συναίσθημα που έχουμε την τάση να ονομάζουμε κατάθλιψη. Η διάγνωση πρέπει να σημειωθεί ότι γίνεται μόνο από ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Τα συμπτώματα προσδιορίζονται σε τέσσερις τομείς*: • Συναίσθημα: καταθλιπτική διάθεση, ανηδονία, άγχος.

• Κινητοποίηση: απώλεια ενδιαφέροντος και ελπίδας, σκέψεις αυτοκτονίας.

• Αυτόνομο νευρικό σύστημα: Διαταραχή ύπνου και όρεξης, κόπωση, ψυχοκινητική επιβράδυνση.

• Σκέψη-αντίληψη: ενοχή, χαμηλή αυτοεκτίμηση, παραληρητικές ιδέες. Κατάθλιψη vs λυπημένη διάθεση Διαβάζοντας κάποιος τα παραπάνω συμπτώματα, το πρώτο πράγμα που θα σκεφτεί είναι ότι σε κάποια φάση της ζωής του ένιωθε έτσι. Τι σημαίνει αυτό; Ότι είχε κατάθλιψη; Μπορεί. Είναι όμως πιο φυσιολογικό να

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

μην την είχε ποτέ. Η κατάθλιψη στον άνθρωπο παρουσιάζεται με συγκεκριμένα συμπτώματα, όπως αποτυπώθηκε παραπάνω. Είναι σημαντική η διαφοροποίηση της κατάθλιψης ως ψυχική ασθένεια από τη λυπημένη διάθεση την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να έχουν νιώσει κάποιες φορές. Με μία αναγωγή στην πραγματικότητα, θα συνειδητοποιήσει κανείς ότι αυτή είναι και η κανονική ζωή. Όλοι έχουμε μάθει να ζούμε με χαρές όπου η γραμμή της ζωής εκτινάσσεται προς τα πάνω και με λύπες όπου η γραμμή πηγαίνει προς τα κάτω. Στη συνέχεια όμως διατηρείται στην ευθεία. Έτσι και εμείς, ζούμε με χαρές και λύπες, συναισθήματα που είναι μέσα στη ζωή όλων μας και είναι φυσιολογικά. Δεν υποδηλώνουν τίποτα, ούτε μπορούν να μεταφραστούν ως κατάθλιψη. Η αναγωγή τους σε κατάθλιψη οφείλεται στον ίδιο τον άνθρωπο που υποσυνείδητα επιλέγει να χαρακτηρίσει την κόπωση, την έλλειψη ενδιαφέροντος ή μία παροδική θλίψη, σαν κατάθλιψη. Ο λόγος που το κάνει, μπορεί να οφείλεται σε μία δραματοποίηση της κατάστασής ή σε μία προσπάθεια προσέλκυσης ενδιαφέροντος ή σε μία προσπάθεια ονοματοποίησης ενός συ-

ναισθήματος που δεν του είναι προσφιλές και μπροστά στην αγωνία του για το άγνωστο, το βαφτίζει κατάθλιψη.

Η θεραπευτική υποστήριξη Η υποστήριξη που μπορεί να πάρει ένα άτομο με καταθλιπτικά συμπτώματα, ενισχύεται μέσα από την ψυχοθεραπεία. Η διεργασία που γίνεται στην ψυχοθεραπεία, είναι ουσιαστική, εμβαθύνει, εστιάζει στην κρυμμένη αιτία του προβλήματος και όχι στο σύμπτωμα. Γίνεται αποτύπωση όλων των παραγόντων που μπορεί να έχουν προκαλέσει το σύμπτωμα αλλά και εκείνων που το περιθάλπτουν, μέσα από μία ματιά συστημική, όχι γραμμική. Ο θεραπευόμενος συνειδητοποιεί ολόπλευρα την κατάσταση, αποκτά συναίσθηση για αυτήν και ξεφεύγει από την παροδική ευεξία που προκαλεί η φαρμακευτική αγωγή, αναλαμβάνοντας ο ίδιος την ευθύνη για την ευεξία στη ζωή του. Τα φάρμακα είναι πολύ χρήσιμα σε βαριές περιπτώσεις, μετά από διάγνωση από ψυχίατρο, χωρίς όμως να γίνουν, απαραιτήτως, το επίκεντρο της θεραπείας. Σε μία τέτοια περίπτωση θα ωφελήσουν τον θεραπευόμενο για ένα χρονικό διάστημα αλλά χρειάζεται να προσέξει να μην εξαρτηθεί από αυτά καθώς έχουν άσχημες παρενέργειες αλλά τον δυσκολεύουν να αναζητήσει τη δυναμική στον εαυτό του. Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην κακή διάθεση και είναι μία απολύτως φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού. Στην περίπτωση που δείτε έναν φίλο ή συγγενή σας να ισχυρίζεται ότι έχει κατάθλιψη, δώστε λίγο χρόνο να τον ακούσετε. Η εμπιστοσύνη μεταξύ σας είναι σημαντική. Γιατί μέσα από αυτήν θα ακουστεί η ενθάρρυνση για να ξεκινήσει η θεραπεία του αλλά και να παραμείνει σε αυτήν. Χωρίς να τον πιέσετε αλλά να τον υποστηρίξετε να αντιμετωπίσει την κατάθλιψη και να επανέλθει στη ζωή που του αξίζει. psychologytoday.com

55

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

56

ΙΑΤΡΙΚΑ ΒρετανίαΗ χορήγηση θεραπευτικής κάνναβης θα επιτρέπεται από το φθινόπωρο με ιατρική συνταγή

Η χορήγηση θεραπευτικής κάνναβης θα επιτρέπεται από το ερχόμενο φθινόπωρο στη Βρετανία με ιατρική συνταγή, δήλωσε σήμερα ο βρετανός υπουργός Εσωτερικών Σατζίντ Τζαβίντ. «Θα βοηθήσει τους ασθενείς με ειδικές ιατρικές ανάγκες αλλά δεν συνιστά σε καμιά περίπτωση ένα πρώτο βήμα προς τη νομιμοποίηση της κάνναβης για ψυχαγωγική χρήση», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο υπουργός. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις αρρώστων που λαμβάνουν παράνομα για τη θεραπεία τους προϊόντα που προέρχονται από την κάνναβη, περιλαμβανομένων εκείνων δύο παιδιών που πάσχουν από επιληψία, του Άλφι Ντίνγκλεϊ και του Μπίλι Κάλντγουελ, οι οποίοι λαμβάνουν έλαιο κάνναβης, που είχαν πρόσφατα δει το φως της δημοσιότητας. Ο υπουργός ζήτησε την άποψη δύο ομάδων ανεξάρτητων ειδικών προτού λάβει την απόφασή του. «Η διάθεση της θεραπευτικής κάνναβης με ιατρική συνταγή θα βελτιώσει τη ζωή ασθενών που υποφέρουν σήμερα σιωπηλά. Δεν υπάρχει τίποτα πιο δύσκολο από το να βλέπεις δικούς σου ανθρώπους να υποφέρουν, αυτός είναι ο λόγος που πήρα αυτή την απόφαση», έγραψε ο υπουργός στο Twitter. Η μητέρα του Μπίλι Κάλντγουελ εξέφρασε τη χαρά της για αυτή τη «φανταστική» είδηση που συμπίπτει με τα 13α γενέθλια του γιου της. «Το αγοράκι μου ο Μπίλι θα μπορεί τώρα να ζήσει μια κανονική ζωή με τη μαμά του απλώς χάρη στο γεγόνος ότι θα μπορεί να του χοΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

ρηγούνται κάθε μέρα μερικές σταγόνες ενός συκοφαντημένου για πολύ καιρό αλλά εντελώς αποτελεσματικού φυσικού φαρμάκου». Η κάνναβη, που κατατασσόταν στην κατηγορία των φαρμάκων που δεν έχουν θεραπευτική αξία, θα αλλάξει κατηγορία. Το Τμήμα υγειονομικής και κοινωνικής φροντίδας (DHSC) και η Υπηρεσία ρύθμισης φαρμάκων και προϊόντων υγείας (MHRA) θα «ορίσουν σαφώς τι συνιστά ένα φάρμακο που προέρχεται από την κάνναβη» ώστε αυτά να μπορούν να συνταγογραφηθούν, ανέφερε ο υπουργός. «Οι άλλες μορφές της κάνναβης θα ελέγχονται αυστηρά και δεν θα είναι διαθέσιμες με συνταγή», διευκρινίζει το υπουργείο. Ο Μάικ Πένινγκ, συμπρόεδρος μιας διακομματικής κοινοβουλευτικής ομάδας για την κάνναβη για ιατρική χρήση δήλωσε «ευτυχής» που ο υπουργός «ενήργησε τόσο γρήγορα». «Η ανακοίνωση αυτή φέρνει την ελπίδα σε πολλές χιλιάδες ανθρώπους», συνέχισε. «Ωστόσο, μένει ακόμη να γίνει πολύ σημαντική δουλειά προκειμένου να προσδιοριστούν ακριβώς τα προϊόντα που θα επιτρέπονται και πώς θα ρυθμιστούν». Πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν νομιμοποιήσει την κάνναβη όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Φινλανδία και η Ιταλία. Η απόφαση αυτή της βρετανικής συντηρητικής κυβέρνησης θα «χαιρετιστεί ευρέως από την κοινότητα των ερευνητών», δήλωσε ο δρ Τομ Φρίμαν, ερευνητής στο King’s College του Λονδίνου. Θα έχει «σημαντική επίδραση στην έρευνα διευκολύνοντας την ανάπτυξη πιο ασφαλών και αποτελεσματικών φαρμάκων», πρόσθεσε. ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Καρκίνος ήπατος: Νέο φάρμακο υπόσχεται πιο αποτελεσματική θεραπεία Ερευνητές από τη Σιγκαπούρη ανακοίνωσαν ότι ανάπτυξαν ένα καινοτόμο πεπτίδιο, το FFW, που έχει την ικανότητα να σταματήσει την ανάπτυξη του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος. Η εξέλιξη αυτή ανοίγει νέους δρόμους για την αποτελεσματικότερη θεραπεία του καρκίνου του ήπατος με σαφώς λιγότερες παρενέργειες. Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο PNAS, ερευ-

A E N

νητές από το Αντικαρκινικό Ινστιτούτο της Σιγκαπούρης συνεργάστηκαν με ειδικούς από το Νοσοκομείο Brigham and Women’s της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης. Το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα παρουσιάζει διαρκή αύξηση και συνήθως η επιβίωση των ασθενών δεν ξεπερνά τους 11 μήνες, μετά την αρχική διάγνωση. Αναλογεί στο 90% των περιπτώσεων καρκίνου του ήπατος και πρώτης γραμμής θεραπεία θεωρείται η δραστική ουσία σοραφαινίμπη, η οποία να και έχει ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να παρατείνει κατά τρεις μήνες την επιβίωση. Η πρωτεΐνη SALL4 που σχετίζεται με την ανάπτυξη του όγκου έχει μελετηθεί εκτεταμένα ως προγνωστικός δείκτης και θεραπευτικός στόχος για το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα αλλά και άλλους καρκίνους, όπως του πνεύμονα και η λευχαιμία. Συνήθως, η εν λόγω πρωτεΐνη είναι παρούσα στο αναπτυσσόμενο έμβρυο αλλά είναι ανενεργή στους ενήλικες. Σε ορισμένες μορφές καρκίνου, όπως το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, η SALL4 μπορεί ενεργοποιηθεί εκ νέου συντελώντας στον σχηματισμό όγκων. Νέα προοπτική στις αντικαρκινικές θεραπείες Η στόχευση της αλληλεπίδρασης SALL4-NuRD σε κάθε περίπτωση ανοίγει έναν εντελώς νέο δρόμο για τη θεραπεία του καρκίνου. «Ο ιδανικός στόχος για την καταπολέμηση του καρκίνου θα πρέπει να είναι εξειδικευμένος και μη τοξικός για τους φυσιολογικούς περιβάλλοντες ιστούς. Σε αυτό το πλαίσιο συνεργαζόμαστε για να βρούμε τον χαμένο κρίκο στην αλυσίδα της θεραπείας του καρκίνου και της αποκατάστασης της ομαλής κυτταρικής λειτουργίας», εξηγεί ο Λι Τσάι, επίκουρος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια καινοτόμο προσέγγιση που συνδύαζε τεχνικές δομικής ανάλυσης και έτσι οδηγήθηκαν στον σχεδιασμό του πεπτιδίου FFW, που αποτελείται από μια βραχεία αλυσίδα αμινοξέων που παρεμβαίνει στην αλληλεπίδραση SALL4-NuRD. Το FFW μπορεί να αναστείλει αποτελεσματικά την αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο πρωτεϊνών και δεν χρειάζεται «θήκη» για να δράσει. ΠΗΓΗ: in.gr

ΙΑΤΡΙΚΑ Νέα εξέταση προβλέπει τη σοβαρότητα της Πολλαπλής Σκλήρυνσης

«Η απορρύθμιση του σιδήρου είναι ήδη γνωστό ότι συμβαίνει στην πολλαπλή σκλήρυνση. Πιστεύεται ότι το σίδηρο συμβάλλει στη βλάβη του νευρικού συστήματος και όσα περισσότερα γνωρίζουμε για αυτή την απορρύθμιση τόσο θα κατανοήσουμε καλύτερα τη νόσο. Και ίσως έτσι επιταχύνουμε τη διάγνωση», εξηγεί ο Μπρους Μπεμπο εκτελεστικός αντιπρόεδρος Έρευνας στην Εθνική Εταιρεία Πολλαπλής Σκλήρυνσης των ΗΠΑ. ΠΗΓΗ: in.gr

Πιο γρήγορη διάγνωση του εμφράγματος με νέο τεστ Τα άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση βιώνουν συχνά αβεβαιότητα για την κατάστασή τους δεδομένου ότι ακόμα και σήμερα με το πλήθος των διαγνωστικών εξετάσεων που υπάρχουν, δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί εγκαίρως πως θα εξελιχθεί η νόσος και πόση αναπηρία θα προκαλέσει. Όμως, σύμφωνα με άρθρο Radiology, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο ελπίζουν ότι μια νέα μαγνητική τομογραφία που καταγράφει τα επίπεδα σιδήρου στον εγκέφαλο θα μπορέσει να συμβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση της σοβαρότητας της νευροεκφυλιστικής πάθησης. Η νέα MRI εξετάζει διάφορες περιοχές του εγκεφάλου και πόσος σίδηρος βρίσκεται αποθηκευμένος σε αυτές. Οι ερευνητές υπέβαλλαν 600 άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση, οι 452 με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα. Άλλοι 148 είχαν δευτεροπαθή προοδευτική μορφή της νόσου. Στη συνέχεια συνέκριναν τα ευρήματα από τη νέα MRI των ασθενών με τις εξετάσεις 250 ιδίου φύλου ατόμων χωρίς την πάθηση. Σε μερικές περιοχές του εγκεφάλου, τα υψηλότερα ποσοστά σιδήρου σχετίζονται με μεγαλύτερη διάρκεια της νόσου, μεγαλύτερη αναπηρία και πρόοδο της ασθένειας. Μια τέτοια περιοχή είναι τα βασικά γάγγλια, μια συστάδα δομών που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην κινητικότητα. Επίσης, σε μια άλλη περιοχή του εγκεφάλου, τον θάλαμο, οι ερευνητές συσχέτισαν τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου με τη μεγαλύτερη διάρκεια της νόσου και τη μεγαλύτερη αναπηρία και εξέλιξη της πολλαπλής σκλήρυνσης.

A E N

57

το νέο ταχύτερο τεστ σε μια ομάδα 536 ασθενών που είχαν εισαχθεί στα ΤΕΠ με συμπτώματα εμφράγματος, όπως στηθάγχη και δύσπνοια. Η νέα εξέταση απέκλεισε επιτυχώς το 30% των ασθενών αμέσως και ένα επιπλέον 25% στη μια ώρα. Μέχρι τη συμπλήρωση των τριών ωρών που χρειαζόταν το συμβατικό τεστ τροπονίνης, το νέο είχε αποκλείσει το έμφραγμα στο 83,8% των ασθενών, συγκριτικά με το 80,4% του συμβατικού. «Ελπίζουμε αυτή η νέα διαγνωστική διαδικασία να μας επιτρέψει να αποφασίσουμε αν ασθενείς με στηθάγχη αν έχουν υποστεί έμφραγμα, αμέσως μόλις προσέλθουν σε ΤΕΠ», λέει η Δρ Βάιτζεν. in.gr

Μεταμοσχεύθηκαν με επιτυχία σε πειραματόζωα πνεύμονες δημιουργημένοι στο εργαστήριο

Ασφαλής και αποτελεσματική απεδείχθη μια νέα αιματολογική εξέταση που συμβάλλει στο να καταλάβουν οι γιατροί αν ο ασθενής έχει πάρει έμφραγμα ή όχι όταν εμφανίζεται με σχετικά συμπτώματα στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του νοσοκομείου. Σύμφωνα με σχετικό άρθρο του επιστημονικού εντύπου Circulation, όταν κάποιος καταφεύγει στα ΤΕΠ με συμπτώματα καρδιακού άλγους οι γιατροί για να καταλάβουν αν έχει υποστεί έμφραγμα μυοκαρδίου προχωρούν σε μέτρηση της τροπονίνης, μιας πρωτεΐνης που εκκρίνεται στην αιματική κυκλοφορία όταν η καρδιά έχει υποστεί βλάβη. «Χρησιμοποιώντας το νέο υψηλής ευαισθησίας αιματολογικό τεστ δεν χάσαμε κανένα έμφραγμα και μας επέτρεψε να καθορίσουμε ταχύτερα πόσοι περισσότεροι ασθενείς που είχαν μεν συμπτώματα εμφράγματος τελικά δεν είχαν υποστεί σχετικό επεισόδιο», εξηγεί η Δρ Ρεμπεκα Βάιτζεν, καρδιολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Southwestern του Πανεπιστημίου του Τέξας. Οι ερευνητές συνέκριναν το συμβατικό τεστ τροπονίνης που χρειάζεται τρεις ώρες για την εξαγωγή αποτελέσματος με

Επιστήμονες στις ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι μεταμόσχευσαν με επιτυχία και χωρίς επιπλοκές σε χοίρους, πνεύμονες που δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο. Πρόκειται για μια ενθαρρυντική πρόοδο στο πεδίο της δημιουργίας και μεταμόσχευσης οργάνων και ιστών. Είναι η πρώτη φορά που ένα εργαστηριακό όργανο μεταμοσχεύθηκε σε μεγάλο ζώο και αυτό επιβίωσε. Όλα τα πειραματόζωα που έλαβαν τον βιο-τεχνητό πνεύμονα, παρέμειναν υγιή για διάστημα έως δύο μηνών. Ήδη δύο εβδομάδες μετά την μεταμόσχευση ο εργαστηριακός πνεύμονας είχε δημιουργήσει το αναγκαίο δίκτυο αιμοφόρων αγγείων που του επέτρεψε να επιβιώσει στο σώμα, γεγονός που απέτρεψε τον κίνδυνο πνευμονικού οιδήματος. Κανένα μόσχευμα δεν απορρίφθηκε, παρόλο που τα πειραματόζωα δεν είχαν πάρει ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Γκάλβεστον, με επικεφαλής την καθηγήτρια Τζόαν Νίκολς, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine». «Ο απώτερος στόχος μας είναι τελικά να παρέχουμε νέες επιλογές για τους πολλούς ανθρώπους που περιμένουν ένα μόσχευμα» δήλωσε η Νίκολς. ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

58

Λούτσοσ Παναγιώτησ

Μαιευτήρας, Χειρουργός Γυναικολόγος Universita di Padova Medicina e Chirurgia Επιστηµονικός Συνεργάτης Πανεπιστηµιακής Μαιευτικής – Γυναικολογικής Κλινικής ∆.Π.Θ.

ΙΑΤΡΕΙΟ: Κουµουνδούρου 21Β, Τ.Κ. 38221 – Βόλος ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Τηλ. 24210 30441 fax: 2421030448, Κιν. 6989225601 E-mail: loutsos.pan@gmaill.com

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018 #15#