ZORG & WELZIJN
WONEN & HUISHOUDEN
ZORG & WELZIJN
WONEN & HUISHOUDEN
LEERWERKBOEK
9 789006 870244
9006870244_ZW_won_huis.indd All Pages
EK
BB / KB / GL • LEERJAAR 3 & 4
LE E RW E R KBO
30/05/17 13:04
WONEN EN HUISHOUDEN Zorg en Welzijn
COLOFON Auteur Brigitte Kessels, Gerda Verhey
Auteur oriëntatie op het beroep RadarTalent Assessment & Ontwikkeling
Over ThiemeMeulenhoff ThiemeMeulenhoff ThiemeMeulenhoff ontwikkelt vanvan educatieve uitgeverij tot een designdesign company. We brengen ThiemeMeulenhoff ontwikkeltzich zich educatieve uitgeverij tot learning een learning company. We content, leerontwerp en technologie samen. Met samen. onze groeiende expertise, ervaring en leeroplossingen brengen content, leerontwerp en technologie Met onze groeiende expertise, ervaring en zijn we een partner bij het vernieuwen en het verbeteren van onderwijs. Zo kunnen we samen leeroplossingen zijnvoor we scholen een partner voor scholen bij vernieuwen en verbeteren van onderwijs. beterkunnen recht doen aan de verschillen scholen en ervoorlerenden zorgen datenleren steedsenpersoonZo we samen beter rechttussen doenlerenden aan de en verschillen tussen scholen ervoor lijker, effectiever efficiënter wordt. zorgen dat lerenensteeds persoonlijker, effectiever en efficiënter wordt. Samen leren Samen lerenvernieuwen. vernieuwen.
Eindredactie Lizet Penson
www.thiememeulenhoff.nl www.thiememeulenhoff.nl
Bureauredactie
op op tweetwee manieren geleverd: Dit leerwerkboek leerwerkboekwordt wordt manieren geleverd:
Singeling Tekstproducties
- leerwerkboek plus startlicentie (ISBN 978 90 06 87024 4) 9789789006870244) 90 06 69913 5) (combi-pakket) - leerwerkboek leerwerkboekplus plustotaallicentie startlicentie(ISBN (ISBN Eerste druk, eerste oplage, 2017
- leerwerkboek plus totaallicentie (ISBN 9789006699135) (combi-pakket) © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2017
Eerste druk, eerste oplage, 2017 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2017gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming vanvoorbehouden. de uitgever. Alle rechten Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, Voor zover het makenmechanisch, van kopieën uitdoor dezefotokopieën, uitgave is toegestaan op grond vanandere artikel 16B Auteurswet hetzij elektronisch, opnamen, of enig manier, zonder1912 j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wetvoorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. telijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO),zover Postbus Hoofddorp (www.stichting-pro.nl). Voor op het grond overnemen van gedeelte(n) Voor het 3060, maken2130 vanKB kopieën uit deze uitgave is toegestaan van artikel 16B uit deze uitgave in bloemlezingen, andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men Auteurswet 1912 j° het Besluit readers van 23enaugustus 1985, Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet zich tot dient de uitgever te wenden. meer informatie over het gebruik van muziek, film aan en het maken van 1912, men de daarvoorVoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen Stichting kopieën in het zie www.auteursrechtenonderwijs.nl. Publicatieenonderwijs Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www. stichting-pro.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers De uitgever ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen de wettelijke bepalingen. Degenen en andere heeft compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dientvolgens men zich tot de uitgever te wenden. die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl.
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalinDeze uitgave is volledig CO2-neutraal geproduceerd. gen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich Het voor tot dezede uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk. alsnog uitgever wenden. Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden. 2
Deze uitgave is volledig co -neutraal geproduceerd. ® Deze uitgave is voorzien van het FSC -keurmerk. Dit betekent dat de bosbouw voor het gebruikte papier op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.
WOORD VOORAF Het voortgezet onderwijs verandert voortdurend onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen. Ook de beroepspraktijk verandert hierdoor en daarmee ook het onderwijs. Met de start van het nieuwe examenprogramma voor de beroepsgerichte profielen in het vmbo introduceert ThiemeMeulenhoff de nieuwe methode MIXED. Deze methode is voor leerlingen in leerjaar 3 en 4 voor de niveaus basis beroepsgerichte leerweg, kader beroepsgerichte leerweg en de gemengde leerweg. Wij hebben MIXED ontwikkeld in nauwe samenwerking met pilotscholen. Belangrijke kenmerken van MIXED: ■ Beroepspraktijk staat centraal. Door een krachtige didactiek met realistische werkplekken en werkbedrijven bereiden de leerlingen zich goed voor op hun examen. ■ Loopbaanoriëntatie en -begeleiding zijn geïntegreerd in het lesmateriaal en gekoppeld aan de werkplek en het werkbedrijf. ■ Ieder zijn eigen MIXED. Scholen kunnen kiezen uit leerwerkboeken, een volledige digitale leeromgeving of de mogelijkheid deze te combineren. ■ De lesstof is gedifferentieerd op basis van de exameneisen, zodat elke leerling de lessen kan volgen op zijn eigen niveau. ■ Werkkaarten helpen de leerling zich stap voor stap belangrijke vaardigheden eigen te maken. ■ Video's verduidelijken de theorie in realistische settings. Leerlingen en docenten kunnen snel aan de slag dankzij de overzichtelijke opbouw: ■ Het leerwerkboek bestaat uit acht blokken, gevolgd door de theorie en een begrippenlijst. ■ Een blok begint met een introductie en een overzicht van de inhoud en leerdoelen. ■ In een blok maakt de leerling praktijkopdrachten en theorieopdrachten. ■ Elk blok sluit af met Oriëntatie op het beroep. Deze opdrachten helpen de leerling met het kiezen van een passende vervolgopleiding. ■ Achter in het boek staat alle theorie op alfabetische volgorde. ■ Achter de theorie staat ook een uitgebreide begrippenlijst. De vetgedrukte woorden in de theorie worden hier uitgelegd. Wij hebben de methode MIXED met de grootste zorg ontwikkeld. Meer informatie kunt u vinden op www.thiememeulenhoff.nl/mixed. Hebt u vragen of suggesties? Neem dan gerust contact op met onze klantenservice via 033 448 3600. Wij wensen u en uw leerlingen een fijne en leerzame tijd met MIXED!
De auteurs, het ontwikkelteam en de uitgever
TOELICHTING OP DE PICTOGRAMMEN Oriënteren Computeropdracht Theorie-opdracht Rollenspel Tip Werkkaart Hulpkaart
A Let op: opdracht voor BB of KB of KB/GL
INHOUDSOPGAVE Blok 0 Wonen en huishouden Over dit deel
9
11
Blok 1 Zorghulp bij een gezin
17
Over dit blok 19 Een nieuw gezin 20 Het werkschema 25 Aan het werk 27 Veiligheid voor alles 30 Eindopdracht 33 Oriëntatie op het beroep (LOB) 36
Blok 2 Apparaten onderhouden
41
Over dit blok 43 Apparaten in huis 44 Ontkalken 48 Ontvetten 52 De koelkast inspecteren 55 Eindopdracht 58 Oriëntatie op het beroep (LOB) 61
Blok 3 De was doen
67
Over dit blok 69 Ben jij een wasexpert? 70 Wasmiddelen gebruiken 78 Handwas of machinewas 80 Was strijken en vouwen 86 Eindopdracht 89 Oriëntatie op het beroep (LOB) 93
Blok 4 Klussen in huis 97 Over dit blok 99 Klusjes in huis 100 Problemen met de wasmachine 103 Lamp vervangen 106 Ophangen aan de muur 108 Een band plakken 112 Eindopdracht 116 Oriëntatie op het beroep (LOB) 119
Blok 5 Boodschappen doen
125
Over dit blok 127 Hulp bij boodschappen doen 128 Boodschappen doen: de voorbereiding Over de datum 137 Boodschappen doen 141 Eindopdracht 145 Oriëntatie op het beroep (LOB) 150
135
Blok 6 Duizendpoot in huis
155
Over dit blok 157 Bedden verschonen 158 Vlekken verwijderen 162 Herstelwerkzaamheden in kleding en textiel 165 Schoenen poetsen 171 Planten verzorgen 173 Dieren verzorgen 175 Eindopdracht 178 Oriëntatie op het beroep (LOB) 181
Blok 7 Schoonmaken
187
Over dit blok 189 Badkamer schoonmaken 190 Grote schoonmaak in de keuken 198 Vloeren schoonmaken 203 Ramen zemen 206 Eindopdracht 208 Oriëntatie op het beroep (LOB) 212
Blok 8 Hoe gaat het met u?
217
Over dit blok 219 Interesse tonen en luisteren 220 Omgaan met gevoelens 225 Omgaan met dementerende ouderen 234 Omgaan met klachten 237 Reageren met tact 243 Eindopdracht 245 Oriëntatie op het beroep (LOB) 248
Theorie
253
Bederf 255 Boodschappen doen 256 Boodschappen opruimen 257 Communiceren 258 Gesprekken voeren 259 Handwas 261 Hoe vaak moet je schoonmaken? 262 Huisdieren 263 Intakegesprek thuiszorg 264 Lamp verwisselen 265 Levensmiddelen inkopen 267 Omgaan met dementerende ouderen 268 Omgaan met gevoelens 269 Omgaan met klachten 271 Omgangsvormen 272 Rapporteren 274 Schoenen onderhouden 275 Schoonmaakregels 276 Schoonmaken 277
Schoonmaken, desinfecteren, ontkalken en ontvetten 278 Strijken 279 Thuiszorg 280 Veilig huis 281 Vlekken verwijderen 282 Vloeren schoonmaken 284 Was doen 285 Wasdroger 288 Wasmachine onderhouden 289 Wasmiddelen 290 Zelfredzaamheid 292 Zorgplan 293
Begrippen
295
BLOK 0
WONEN EN HUISHOUDEN
OVER DIT DEEL Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht
1 2 3 4
11
Het huishouden doen 11 Wat is thuiszorg? 12 De thuiszorgorganisatie 13 Solliciteren 14
Wonen en huishouden Blok 0 Wonen en huishouden
10
Wonen en huishouden Blok 0 Wonen en huishouden
BLOK 0 WONEN EN HUISHOUDEN Over dit deel
Welkom bij het keuzedeel Wonen en huishouden. De komende weken heb je een stageplaats bij een thuiszorgorganisatie. Je gaat aan de slag bij mensen die zorg aan huis nodig hebben. Je zult ervaren dat de werkzaamheden die je tijdens deze stage gaat uitvoeren heel verschillend zijn. Geen dag is hetzelfde als je medewerker in de thuiszorg bent. In dit blok verdiep je je in wat een thuiszorgorganisatie voor cliĂŤnten kan betekenen. Ook ga je uitzoeken met welke huishoudelijke taken je een cliĂŤnt kunt helpen. Opdracht 1 Het huishouden doen Opdracht 1.1 Al het werk dat er in huis moet worden gedaan noemen we huishouden. Schrijf op welke huishoudelijke taken en werkzaamheden je kent.
11
Wonen en huishouden Blok 0 Wonen en huishouden
Opdracht 1.2 Wat doe jij thuis in het huishouden?
Opdracht 1.3 Vind je meehelpen in het huishouden thuis belangrijk? Leg uit waarom je dat wel of niet vindt.
Opdracht 2 Wat is thuiszorg?
Lees de theorie Thuiszorg. Opdracht 2.1 Voor wie is thuiszorg bedoeld? Er zijn meer antwoorden goed. a b c d e f g
Bejaarden. Gehandicapten. Mensen met griep. Jonge gezinnen. Ernstig of langdurig zieke mensen. Mensen in het ziekenhuis. Terminale patiĂŤnten.
Opdracht 2.2 Wat is een zorghulp?
12
Wonen en huishouden Blok 0 Wonen en huishouden
Opdracht 2.3 Wat is een cliënt?
Opdracht 2.4 Bij welke groep cliënten zou jij tijdens je stage willen werken? Leg je antwoord uit.
Opdracht 3 De thuiszorgorganisatie
Thuiszorgorganisaties zijn overal te vinden. Ontdek welke er bij jou in de buurt zijn.
Opdracht 3.1 Zoek op internet naar thuiszorgorganisaties bij jou in de buurt. Hoeveel zijn er bij jou in de buurt?
Opdracht 3.2 Schrijf de namen van de thuiszorgorganisaties bij jou in de buurt op.
Opdracht 3.3 Verzamel informatie over de huishoudelijke hulp die thuiszorgorganisaties bij jou in de buurt aanbieden. Overleg met je docent of ■ je de informatie opzoekt op internet; ■ je naar de thuiszorgorganisatie toe gaat om folders op te halen. Bewaar de informatie die je hebt gevonden in je portfolio. Opdracht 3.4 Gebruik de informatie/website van één thuiszorgorganisatie in jouw buurt. Welke thuiszorgorganisatie spreekt jou het meest aan? Leg uit waarom.
13
Wonen en huishouden Blok 0 Wonen en huishouden
Opdracht 3.5 Ga op zoek naar vacatures voor een vakantie- of bijbaantje bij een thuiszorgorganisatie bij jou in de buurt. Bewaar de advertentie in je portfolio. Opdracht 3.6 Bij welke thuiszorgorganisatie is er plaats voor scholieren die een vakantie- of bijbaantje zoeken?
Moet je een diploma hebben voor het bijbaantje?
Hoe oud moet je minimaal zijn om vakantiewerk te mogen doen? jaar Welke andere eisen staan er in de advertentie?
Welke werkzaamheden mag je dan uitvoeren?
Opdracht 4 Solliciteren
Je gaat solliciteren naar een bijbaantje bij een thuiszorgorganisatie.
14
Wonen en huishouden Blok 0 Wonen en huishouden
Opdracht 4.1 Vul je persoonlijke gegevens in. Voornaam: Achternaam: Initialen: Geslacht: □ man □ vrouw Straatnaam: Huisnummer: Postcode: Plaats: Geboortedatum: Telefoon: E-mailadres:
Opdracht 4.2 Wanneer ben je beschikbaar? □ in de weekenden; □ in vakanties;
□
anders, namelijk:
Opdracht 4.3 Schrijf een motivatiebrief. Daarin staat: ■ waarom je graag bij deze thuiszorgorganisatie wilt werken; ■ waarom jij geschikt bent om er te werken. Schrijf op over welke eigenschappen en vaardigheden je beschikt waardoor jij een goede zorghulp kunt zijn. Bewaar de motivatiebrief in je portfolio.
15
BLOK 1
ZORGHULP BIJ EEN GEZIN
OVER DIT BLOK
19
EEN NIEUW GEZIN 20 Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht
1 2 3 4
Jezelf voorstellen 20 Kennismaken met de cliënt Intakegesprek houden 23 Zorgplan schrijven 24
22
HET WERKSCHEMA 25 Opdracht 5 Schoonmaakwerkzaamheden
AAN HET WERK
27
Opdracht 6 Volgens de regels
VEILIGHEID VOOR ALLES
27
30
Opdracht 7 Medicijnen 30 Opdracht 8 Onveilige situaties in huis 31 Opdracht 9 Hoe veilig is het huis? 32
EINDOPDRACHT 33 Opdracht 10 Een webpagina maken
ORIËNTATIE OP HET BEROEP (LOB) Opdracht 11 Overal schoon 36 Opdracht 12 Zorghulp in beeld 37
33
36
25
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
18
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
BLOK 1 ZORGHULP BIJ EEN GEZIN Over dit blok Dit blok gaat over werken bij een thuiszorgorganisatie. Je hebt een stageplek gekregen bij BuurtCare Thuiszorg. Je gaat aan de slag als zorghulp bij verschillende cliënten. Dat zijn mensen die huishoudelijke taken niet goed meer kunnen uitvoeren, of die niet goed meer voor zichzelf kunnen zorgen. De zorghulp is voor die mensen heel belangrijk. In dit blok ga je kennismaken met de familie Markus. Bij dit gezin ga je verschillende taken als zorghulp doen. Maar daarover moet je eerst afspraken maken.
Waar werk je?
BuurtCare Thuiszorg Je gaat stage lopen bij BuurtCare Thuiszorg. Deze thuiszorgorganisatie heeft gekozen voor ‘zorg om de hoek’. De zorghulpen komen zoveel mogelijk uit de buurt waar de cliënt woont. Dat voelt vertrouwd. De thuiszorgorganisatie biedt veel soorten thuiszorg, zoals hulp bij het huishouden, begeleiding thuis, verpleging en verzorging. Jouw stagebegeleider is Tess. Ze werkt al jaren als zorghulp bij de mensen thuis. Tess heeft de opleiding Helpende Zorg en Welzijn gevolgd en verschillende cursussen gedaan bij BuurtCare Thuiszorg. Tess wil je graag laten zien hoe mooi dit vak is. Van haar kun je tijdens deze stage veel leren. Tess neemt je in deze stage mee naar verschillende cliënten.
19
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
Wat leer je?
□ □ □ □ □ □ □ □
jezelf voorstellen aan en kennismaken met nieuwe cliënten; een intakegesprek houden; een zorgplan opstellen; op vriendelijke wijze omgaan met de ander; interesse tonen en luisteren naar de cliënt; schoonmaakwerkzaamheden uitvoeren; onveilige situaties in de thuisomgeving signaleren; cliënt adviseren over een veilige leefomgeving.
Hoe ga je het doen? Plannen is belangrijk voor je beroep en voor je studie. Aan het begin van elk blok maak je een planning voor de rest van de week. Bekijk wat je deze week allemaal moet doen en verdeel de opdrachten over de lesuren. 1 Open het document Planning. 2 Bekijk hoeveel tijd voor de opdrachten gepland is. 3 Vul in wanneer je welke opdracht doet. 4 Bewaar de planning in je portfolio. 5 Ga je aan Mixed werken? Bekijk dan telkens eerst je planning. 6 Ben je klaar met je werk? Open dan je planning en vul in wat je hebt gedaan.
Een nieuw gezin Je maakt kennis met Tess en met het gezin waar je de komende weken vaker gaat werken als zorghulp. Welke vaardigheden heb je eigenlijk nodig als je kennismaakt met nieuwe mensen? Daarmee kun je in deze opdracht aan de slag.
Opdracht 1 Jezelf voorstellen
Vandaag maak je eerst kennis met je stagebegeleider Tess van BuurtCare Thuiszorg en later ook met de familie Markus. Kennismaken met nieuwe mensen vraagt om een goede voorbereiding, zodat je een goede eerste indruk achterlaat.
20
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
Lees de theorie Omgangsvormen en Gesprekken voeren. Opdracht 1.1 Als je in de thuiszorg werkt, voer je vaak gesprekken met je cliënten. Welke vaardigheden heb je dan nodig? Er zijn meer antwoorden goed. a b c d e f g h
Aanvoelen of iemand behoefte heeft om te praten. Alleen gesloten vragen stellen. Belangstelling tonen in anderen. De ander aankijken als je in gesprek bent. Doen alsof je goed naar iemand luistert. Iemand laten uitpraten. Naar iemand luisteren. Vooral open vragen stellen.
Opdracht 1.2 Als je werkt in de thuiszorg, moet je goede omgangsvormen hebben. Leg in je eigen woorden uit wat dat inhoudt.
Opdracht 1.3 Welke twee vaardigheden die bij goede omgangsvormen horen passen goed bij jou? Leg je antwoord uit.
Opdracht 1.4 Aan welke vaardigheid die bij goede omgangsvormen hoort, moet jij nog werken? Leg uit waarom je dat wilt.
Opdracht 1.5 Speel dit rollenspel met twee klasgenoten. Oefen met dit rollenspel hoe je jezelf moet voorstellen. In de theorie Omgangsvormen staat beschreven hoe je dat doet. ■ Een van jullie is de stagiair(e) die zich voorstelt aan de stagebegeleider. ■ Een van jullie speelt Tess, de stagebegeleider van BuurtCare Thuiszorg. ■ Een van jullie observeert. Let op dat je elkaar aankijkt, een stevige handdruk geeft en dat je taalgebruik passend is. ■ Wissel van rol zodat iedereen een keer stagiair(e) of stagebegeleider is geweest.
21
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
Opdracht 1.6 Evalueer het rollenspel. Bespreek met elkaar hoe het voorstellen is gegaan. Wat ging er goed?
Wat ging er minder goed?
Opdracht 2 Kennismaken met de cliĂŤnt
Je hebt kennisgemaakt met Tess. Ze heeft je verteld dat jullie naar de familie Markus gaan. Dat is een nieuwe cliĂŤnt die zorg in het gezin nodig heeft. Eerst gaan jullie kennismaken met de familie.
Lees de theorie Omgangsvormen en Gesprekken voeren. Opdracht 2.1 Hoe zorg jij ervoor dat je er verzorgd uitziet bij deze kennismaking?
Opdracht 2.2 Hoe spreek je Marga Markus aan als ze de deur openmaakt? a Hallo mevrouw Markus. Leuk om je te zien. b Goedemorgen Marga, alles goed met je? c Goedemorgen mevrouw Markus. Fijn u te ontmoeten.
22
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
Opdracht 2.3 Op welke manier spreek je Marga Markus na het kennismaken aan? a b c d
Met Met Met Met
mevrouw Markus en u. mevrouw Markus en jij of je. Marga en u. Marga en jij of je.
Waarom kies je voor deze aanspreekvorm?
Opdracht 3 Intakegesprek houden
In het kennismakingsgesprek ben je heel wat te weten gekomen. De familie Markus bestaat uit moeder Marga, vader Danny, zoon Sam van vijf jaar en dochter Saar van drie jaar. Danny werkt fulltime buitenshuis. Het gezin woont in een rijtjeshuis met drie slaapkamers. Marga heeft de ziekte MS. Zij kan daardoor veel huishoudelijk werk niet meer zelf doen. In het intakegesprek bespreek je welke hulp het gezin nodig heeft. Welke hulp kan BuurtCare bieden?
Opdracht 3.1 Marga Markus heeft MS. Zoek op internet op wat MS is om je in te leven in de situatie van Marga Markus. Gebruik de zoekwoorden: uitleg aan kinderen over MS. Marga Markus kan bijvoorbeeld van de onderstaande klachten zo veel last hebben, dat ze zorg moet inroepen. Kies drie klachten uit de rij voor de volgende opdracht. □ moeheid; □ tintelingen; □ gevoelsstoornissen; □ verlammingsverschijnselen; □ wazig of dubbel zien; □ duizeligheid. Opdracht 3.2 Welke huishoudelijke taken denk je dat Marga Markus door de klachten die jij hebt gekozen niet gemakkelijk kan uitvoeren?
Opdracht 3.3 Lees de theorie Intakegesprek thuiszorg. Maak op de computer een formulier voor het intakegesprek. Doe het als volgt. ■ Maak een nieuw Word-document aan. ■ Schrijf als titel bovenaan: Intakeformulier Thuiszorg. ■ Maak een tabel met twee kolommen zoals het voorbeeld hieronder.
23
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
Schrijf in de linkerkolom je vragen. Zorg voor genoeg invulruimte in de rechterkolom. Sla het bestand op onder de naam Intakeformulier thuiszorg.
■ ■ ■
Hieronder staat een voorbeeld. Bespreekpunten
Aantekeningen/Afspraken
Welke zorg heeft u nodig?
…
Waarom heeft u deze zorg nodig?
…
…
…
…
…
Bewaar het intakeformulier in je portfolio. Opdracht 3.4 Speel dit rollenspel met drie klasgenoten. Voer het intakegesprek met mevrouw Markus. Lees de theorie Intakegesprek thuiszorg nog een keer. Gebruik het Intakeformulier thuiszorg dat je hebt gemaakt. ■ Een van jullie is stagiair(e) en neemt het intakegesprek af. ■ Een van jullie is Tess en noteert de aantekeningen en afspraken op het Intakeformulier. Deze afspraken en aantekeningen worden door Tess samengevat aan het eind van het gesprek. ■ Een van jullie is Marga Markus en probeert zich zo goed mogelijk in te leven in haar rol. Gebruik de klachten die je zelf hebt aangekruist bij de vorige opdracht. ■ Een van jullie observeert en noteert tips en tops over het gesprek. Bewaar het Intakeformulier met aantekeningen in je portfolio. Opdracht 4 Zorgplan schrijven
Het intakegesprek met Marga Markus heeft plaatsgevonden. Er zijn afspraken met haar gemaakt over de zorg die ze gaat krijgen. Tess geeft je de opdracht om het zorgplan voor Marga Markus te schrijven.
Lees de theorie Zorgplan. Opdracht 4.1 Schrijf het zorgplan voor Marga Markus. Gebruik het intakeformulier dat je hebt gemaakt tijdens je gesprek met Marga Markus. Doe het als volgt. ■ Maak een nieuw Word-document aan. ■ Schrijf als titel bovenaan: Zorgplan mevrouw M. Markus. ■ In de theorie Zorgplan staan zeven punten genoemd die in het zorgplan moeten worden beschreven. Beschrijf deze punten in het zorgplan. ■ Sla het bestand op onder de naam Zorgplan Marga Markus. Bewaar het zorgplan in je portfolio.
24
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
Het werkschema
Het zorgplan voor Marga Markus is klaar. Tijd om eens goed naar de huishoudelijke werkzaamheden te kijken die je moet gaan doen. In overleg met Marga Markus ga je een werkschema maken met huishoudelijke taken.
Opdracht 5 Schoonmaakwerkzaamheden
Er is afgesproken met Marga Markus dat jij komt helpen met de huishouding tijdens deze stage. Ze heeft aangegeven dat ze zelf wil meewerken. Jullie bekijken per dag wat jij gaat doen en wat Marga zelf kan doen. Dit hang natuurlijk af van hoe ze zich voelt. Want dat kan per dag nogal verschillen. Eerst bespreken jullie welke werkzaamheden er iedere week moeten worden gedaan.
Opdracht 5.1 Lees de theorie Schoonmaken en Hoe vaak moet je schoonmaken? Niet alle soorten schoonmaakwerk hoef je even vaak te doen, ook niet bij de familie Markus. Maar in een gezin met kleine kinderen moet je soms toch dingen vaker doen. Marga Markus heeft een lijst met huishoudelijke taken gemaakt. Bekijk de lijst. Vul in of je deze taken iedere dag, iedere week of minder vaak hoeft te doen. Werkzaamheden
Elke dag
Wekelijks
Maandelijks/half jaarlijks
Afwassen (vaatwasser) Badkamer schoonmaken Bed verschonen Bedden opmaken De was doen Doekje over het aanrecht Doekje over tafels Dweilen vloeren Fornuis schoonmaken
25
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
Gordijnen/luxaflex schoonmaken Keukenkastjes schoonmaken Koelkast schoonmaken Luchten (ramen open zetten) Prullenbak legen Ramen zemen Rommel opruimen Stoffen en stofzuigen beneden Stoffen en stofzuigen boven Toilet schoonmaken Wastafels schoonmaken
Opdracht 5.2 Vergelijk jouw lijst met die van een klasgenoot. Bespreek de overeenkomsten en verschillen. Welke taken doe jij vaker? Waarom?
Welke taken doe jij minder vaak?
Opdracht 5.3 Tess wil graag dat je de huishoudelijke taken verdeelt in een overzichtelijk werkschema. Dan is er duidelijk wat er per dag moet gebeuren en is er routine in de huishoudtaken. Door routine blijft het huis opgeruimd en schoon. En dat is wel zo fijn in een gezin met kinderen.
Open het document Werkschema huishouden en vul het in. Bewaar het werkschema in je portfolio. Opdracht 5.4 Werk samen met een klasgenoot. Presenteer je werkschema aan elkaar. Doe het als volgt. ■ Laat het schema zien. ■ Neem het samen door. ■ Leg uit waarom je de werkzaamheden zo hebt ingepland in het schema. ■ Beantwoord vragen van je klasgenoot over je schema. ■ Geef elkaar tips en tops. 26
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
Opdracht 5.5 Welke tips heb je gekregen?
Welke tops heb je gekregen?
Opdracht 5.6 Pas je werkschema eventueel aan op de reacties die je hebt gekregen. Bewaar het werkschema in je portfolio.
Aan het werk Na alle gesprekken en afspraken is het de hoogste tijd dat er ook wat gaat gebeuren bij de familie Markus. De slaapkamers zijn dringend aan een schoonmaakbeurt toe. Handen uit de mouwen dus!
Opdracht 6 Volgens de regels
Lees de werkkaarten Klamvochtig afnemen en Stof afnemen. Opdracht 6.1 Op welke manieren kun je droog (zonder water) stof afnemen? Er zijn meer antwoorden goed. a Met een plumeau. b Met een stofdoek. c Met een vochtige doek.
27
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
Opdracht 6.2 Wat is klamvochtig afnemen? a Het verwijderen van stof met een plumeau. b Het verwijderen van vuil met een stofwisser. c Het verwijderen van vuil met een vochtig doekje. Opdracht 6.3 Bespreek in tweetallen wat de voor- en nadelen zijn van droog stof afnemen en klamvochtig stof afnemen. Schrijf op in het schema: alle stof gaat weg / kost meer tijd / kost weinig tijd / meer werk / niet alle stof gaat weg / stof kan gaan dwarrelen / water knoeien / zonder water Voordelen
Nadelen
Droog stof afnemen
Klamvochtig stof afnemen
Opdracht 6.4 Lees de theorie Schoonmaakregels. Lees de zinnen. Zet een kruisje bij goed of fout. Goed Bij het afstoffen werk je van schoon naar vuil Bij het afstoffen werk je eerst nat, dan droog Bij het afstoffen werk je van beneden naar boven Als je sop vies is geworden gooi je het weg Je kunt direct starten met het schoonmaken van een ruimte
Opdracht 6.5 Je gaat schoonmaken. In welke volgorde werk je? Zet de woorden in de goede werkvolgorde.
28
Fout
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
droog afstoffen / dweilen / nat afstoffen / opruimen / stofzuigen
Opdracht 6.6
Je krijgt van Marga Markus de opdracht om de kamer van haar dochter als eerste te doen. Kijk naar de foto van de kamer van Saar. Welke schoonmaakwerkzaamheden moet je doen? Schrijf ze in de juiste volgorde op.
Opdracht 6.7 Geef je eigen slaapkamer een schoonmaakbeurt. Je moet opruimen, stof afnemen en stofzuigen. Gebruik de werkkaarten Stof afnemen, Klamvochtig afnemen en Stofzuigen. Zet een muziekje aan. Dat maakt het werk een stuk gezelliger! Doe het als volgt. ■ Maak een foto van de ruimte voor je begint. ■ Voer de schoonmaakwerkzaamheden uit. ■ Maak een foto van de ruimte als je klaar bent. Bewaar de foto's in je portfolio. Opdracht 6.8 Schrijf op hoe het schoonmaken van je slaapkamer is gegaan. Wat ging goed?
Wat vind je lastig om te doen?
29
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
Veiligheid voor alles Nadat je de kamer van Saar hebt gedaan, ben je aan de slag gegaan in de slaapkamer van Marga en Danny Markus. Je hebt lekker gewerkt. Het viel je op dat er medicijnen op het nachtkastje van Marga Markus staan. Is dat wel een veilige plek?
Opdracht 7 Medicijnen
Die medicijnen die je hebt zien staan op het nachtkastje van Marga Markus zitten je niet helemaal lekker. Je besluit om hierover met Tess te bellen. Zij heeft daar vast veel ervaring mee.
Opdracht 7.1 Speel een rollenspel met één klasgenoot. Je voert een telefoongesprek met Tess over de medicijnen. Doe het als volgt. ■ Een van jullie is de stagiair(e). Bedenk goed wat het probleem is dat je hebt gezien en waarom je hierover belt met Tess. ■ De ander is Tess. Denk goed na over het advies dat je aan de stagiair(e) geeft. Het is de bedoeling dat deze onveilige situatie er straks niet meer is. ■ Voer het telefoongesprek. ■ Draai de rollen om zodat jullie beiden de rol van stagiair(e) en Tess hebben gespeeld. Opdracht 7.2 Wat is het advies dat je van Tess hebt gekregen? Schrijf het hier op.
30
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
Opdracht 7.3 Je gaat in gesprek met Marga Markus. Je geeft aan dat je de plaats van de medicijnen niet veilig vindt voor de kinderen. Marga geeft je gelijk, maar de medicijnen moet ze altijd meteen innemen als ze wakker wordt. Anders kan ze zo moeilijk haar bed uitkomen. Bespreek samen hoe de medicijnen toch veilig naast haar bed kunnen staan.
Speel dit gesprek in een rollenspel met één klasgenoot. Lees de theorie Omgangsvormen en Gesprekken voeren nog eens goed door. Doe het als volgt. ■ Een van jullie is Marga Markus. Bedenk een goede reden waarom die medicijnen naast haar bed moeten staan. ■ De ander is de stagiair(e). Bedenk een (of meer) oplossing(en) hoe de medicijnen toch veilig op die plaats kunnen blijven staan. ■ Kom samen tot een veilige oplossing over de medicijnen. ■ Wissel van rol. Opdracht 7.4 Hoe vond je het gesprek gaan?
Wat vond je van de oplossingen?
Wat vind je de beste oplossing?
Opdracht 8 Onveilige situaties in huis
Na het gesprek over de medicijnen wil Marga Markus graag dat je ook de (on)veiligheid op andere plaatsen in haar huis goed in kaart brengt. Ze heeft eigenlijk nooit zo goed nagedacht over die medicijnen. Misschien zijn er wel meer onveilige situaties in huis. Als je al zo lang ergens woont, zie je dat zelf niet meer. Bovendien is het bekend dat de meeste ongelukken in en rond het huis gebeuren. Redenen genoeg dus om te kijken of er nog meer onveilige situaties zijn!
Opdracht 8.1 Werk samen met drie klasgenoten. Bespreek samen welke onveilige situaties in huis kunnen zijn. Maak er een woordweb over. Kijk op internet of er tips te vinden zijn als jullie zelf niet op situaties kunnen komen.
31
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
Doe het als volgt. ■ Neem een leeg vel papier. ■ Schrijf in het midden: Onveilige situaties in huis. ■ Bedenk woorden die daarbij horen. ■ Schrijf die woorden eromheen. Bewaar het woordweb in je portfolio. Opdracht 8.2 Lees de theorie Veilig huis. Gebruik de mindmap over onveilige situaties in huis. Open het document Checklist Veiligheid in huis. Maak samen met je drie klasgenoten een checklist over veiligheid in huis. Doe het als volgt. ■ Verdeel de ruimtes in huis, bijvoorbeeld: woonkamer, slaapkamers, badkamer, gang, trappen en keuken. ■ Maak eerst voor iedere ruimte een aparte checklist in het document Checklist Veiligheid in huis. ■ Check de items van de checklist. Vul de checklist in. ■ Zet een kruisje: het is veilig, het is niet veilig of het is niet van toepassing. ■ Wanneer iets niet veilig is, geef je een advies om het veilig te maken. ■ Voeg de verschillende checklists samen tot één document. Sla deze checklist op in je portfolio. Opdracht 9 Hoe veilig is het huis?
De checklist is klaar. Je hebt de checklist aan Tess laten zien. Ze wil dat je de checklist gaat gebruiken.
Opdracht 9.1 Hoe veilig is het bij jou thuis? Gebruik de Checklist Veiligheid in huis en breng de onveilige situaties in kaart in kolom A, B, C en D. Opdracht 9.2 Bekijk de onveilige plekken. Welk advies kun je geven om het weer veilig te maken? Schrijf het advies in je checklist in kolom E.
32
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
Opdracht 9.3 Lees de hulpkaart Hoe rapporteer je? Welke belangrijke informatie heb jij ontdekt over de veiligheid bij jou thuis? Welk advies geef je hierbij? Schrijf een rapportage. Bewaar de rapportage en de ingevulde checklist in je portfolio. Opdracht 9.4 Presenteer je rapportage over veiligheid in huis aan drie klasgenoten. ■ Je hebt maximaal vijf minuten de tijd voor je presentatie. ■ Gebruik je checklist en je rapportage. Oefen eerst voor jezelf. ■ Als iedereen er klaar voor is, kunnen jullie beginnen met het houden van de presentaties. ■ Geef elkaar tips en tops. Opdracht 9.5 Welke tips heb jij gekregen?
Welke tops heb jij gekregen?
Eindopdracht Op de website van BuurtCare Thuiszorg is van alles te vinden voor mensen die zorg nodig hebben en voor mensen die er werken. Maar voor stagiair(e)s is er nog helemaal geen informatie te vinden. En dat is raar omdat veel scholieren een goede stageplek nodig hebben. Je krijgt van Tess de opdracht om de webpagina('s) Stagiair(e)s bij BuurtCare Thuiszorg te maken. Aan de slag!
Opdracht 10 Een webpagina maken
BuurtCare Thuiszorg wil aan de website graag een aantal pagina's toevoegen die informatie geven aan stagiair(e)s. Tess stelt voor dat je op internet een website zoekt waar je gratis een website kunt bouwen. Daar vul je je pagina's in over stagiair(e)s bij BuurtCare Thuiszorg.
Opdracht 10.1 Maak een woordweb over de onderwerpen waarmee je webpagina's zou kunnen vullen. Het onderwerp is: Stagiair(e)s bij BuurtCare Thuiszorg.
33
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
Doe het als volgt. ■ Neem een leeg vel papier. ■ Schrijf in het midden: Stagiair(e)s bij BuurtCare Thuiszorg. ■ Bedenk woorden die daarbij horen. ■ Schrijf die woorden eromheen. Bewaar het woordweb in je portfolio. Opdracht 10.2 Gebruik het woordweb over Stagiair(e)s bij BuurtCare Thuiszorg. Bepaal samen maximaal vier onderwerpen voor de webpagina's. Schrijf ze op. Denk ook aan de dingen die je in dit blok hebt geleerd en gedaan.
Opdracht 10.3 Lees de werkkaart Een website maken. Zoek op internet naar een website waar je gratis een website kunt bouwen. Welke website heb je gevonden?
Log in op de website (onthoud je inloggegevens goed) en ga aan de slag volgens het stappenplan op de werkkaart. De stappen 1 tot en met 5 overleggen jullie samen. Pas het gelijk toe op de computer. Opdracht 10.4 Voor stap 6 van het stappenplan verdelen jullie de vier onderwerpen die jullie hebben gekozen. Maak eerst een kladversie over jouw onderwerp op papier. Doe het als volgt. ■ Bedenk welke informatie belangrijk is voor jouw onderwerp. ■ Bedenk een pakkende tekst om de informatie te omschrijven. ■ Zoek plaatje die de tekst ondersteunen. Op de websites van leveranciers van afbeeldingen (bijvoorbeeld Pixabay) kun je gratis mooie foto's downloaden. Bewaar je kladversie in je portfolio. Opdracht 10.5 Bespreek de kladversies in de groep en pas deze waar nodig nog aan. ■ Verbeter spelfouten. ■ Pas zinnen aan die niet lekker lopen Is de kladversie klaar? Sla deze op in je portfolio.
34
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
Opdracht 10.6 Maak nu jouw webpagina op de website die jullie op internet hebben aangemaakt. Sla de website op als je klaar bent. Opdracht 10.7 Bekijk de website die jullie met de groep hebben gemaakt. Hoe vind je de website geworden?
Hoe vind je dat je met de anderen hebt samengewerkt?
35
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
OriĂŤntatie op het beroep (LOB) In dit blok heb je veel geleerd over schoonmaken. Schoonmaken hoort bij heel veel beroepen. In de volgende opdrachten ga je verder nadenken over schoonmaak in verschillende branches en over eigenschappen die horen bij een goede zorghulp. Opdracht 11 Overal schoon Opdracht 11.1 Schoonmaken hoort bij heel veel soorten banen. Het is vaak een heel belangrijk onderdeel! Leg bij de volgende organisaties uit wat er schoongemaakt moet worden en waarom het zo belangrijk is. Schoonmaak in een ziekenhuis Wat moet hier schoongemaakt worden?
Waarom is het zo belangrijk dat het schoon is?
Wat lijkt je leuk aan werken in deze omgeving?
Wat lijkt je minder leuk aan werken in deze omgeving?
Schoonmaak in een bakkerij Wat moet hier schoongemaakt worden?
Waarom is het zo belangrijk dat het schoon is?
Wat lijkt je leuk aan werken in deze omgeving?
Wat lijkt je minder leuk aan werken in deze omgeving?
36
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
Schoonmaak in een kantoor Wat moet hier schoongemaakt worden?
Waarom is het zo belangrijk dat het schoon is?
Wat lijkt je leuk aan werken in deze omgeving?
Wat lijkt je minder leuk aan werken in deze omgeving?
Schoonmaak bij ouderen thuis Wat moet hier schoongemaakt worden?
Waarom is het zo belangrijk dat het schoon is?
Wat lijkt je leuk aan werken in deze omgeving?
Wat lijkt je minder leuk aan werken in deze omgeving?
Opdracht 12 Zorghulp in beeld Opdracht 12.1 Welke eigenschappen vind jij het belangrijkst voor een goede zorghulp? Kies de vijf eigenschappen uit de lijst die jij het belangrijkste vindt. Leg ook uit waarom. Er kunnen meer eigenschappen goed zijn, het gaat om jouw mening en uitleg. makkelijk in de omgang
zelfverzekerd
goede communicatie
geduldig
rustig
inlevingsvermogen
creatief
respectvol
hygiĂŤnisch
betrouwbaar
doorzettingsvermogen
sociaal
zelfstandig
positief
commercieel
geĂŻnteresseerd
stressbestendig
klantvriendelijk
communicatief sterk
professioneel
37
Wonen en huishouden Blok 1 Zorghulp bij een gezin
Eigenschap 1: Omdat:
Eigenschap 2: Omdat:
Eigenschap 3: Omdat:
Eigenschap 4: Omdat:
Eigenschap 5: Omdat:
Opdracht 12.2 Laat een klasgenoot vijf eigenschappen in de lijst onderstrepen die hij of zij het meest bij jou vindt passen. Welke eigenschappen zijn er aangestreept? ■ ■ ■ ■ ■
Opdracht 12.3 Herken je deze eigenschappen? Waarom wel of niet?
Opdracht 12.4 Streep zelf vijf eigenschappen aan (met een andere kleur dan jouw klasgenoot) die jij het best bij jou vindt passen. Geef bij elke eigenschap een voorbeeld van een situatie waarin je deze eigenschap gebruikte. Eigenschap 1: Voorbeeld:
38
Wonen en huishouden Blok 1
Zorghulp bij een gezin
Eigenschap 2: Voorbeeld:
Eigenschap 3: Voorbeeld:
Eigenschap 4: Voorbeeld:
Eigenschap 5: Voorbeeld:
Opdracht 12.5 Natuurlijk is niet elke zorghulp hetzelfde, iedereen heeft andere eigenschappen. Dat is alleen maar goed, omdat je ook verschillende soorten cliĂŤnten hebt! Als jij zelf een zorghulp nodig zou hebben, wat voor type hulp zou jij dan prettig vinden? Omschrijf dit zo precies mogelijk.
Waarom past dit type zorghulp bij jou?
Opdracht 12.6 Als wat voor type zorghulp zou jij jezelf omschrijven?
39
ZORG & WELZIJN
WONEN & HUISHOUDEN
ZORG & WELZIJN
WONEN & HUISHOUDEN
LEERWERKBOEK
9 789006 870244
9006870244_ZW_won_huis.indd All Pages
EK
BB / KB / GL • LEERJAAR 3 & 4
LE E RW E R KBO
30/05/17 13:04