De Poorter
De wijkkrant voor de binnenstad
Nieuwe stationsfietsenstalling Parkzijde
In een vakblad las ik artikelen over de nieuwe circulaire stationsfietsenstalling bij station Dordrecht centraal. Daarin werden mooie vergezichten en sfeerbeelden beschreven in architectenjargon: ‘Functioneel en doelmatig, duurzaam, toekomstvast en toonbeeld van circulaire ambitie’ en: ‘Het park en het stationsgebied zullen beide meer tot leven komen en veiliger worden.’ Ik werd vooral nieuwsgierig naar het circulaire, de duurzaamheid: hoe gaat dat eruitzien? Pascale Kost, projectmanager Stations bij ProRail en Aafke Nijenhuijzen, gemeentelijke projectmanager Stationsomgeving Stads-as Dordt, vertellen er enthousiast over.
Aan de zijde van het Weizigtpark van station Dordrecht Centraal wonen drie keer zoveel mensen als aan die van de binnenstad. Om die Dordtenaren goed en bereikbaar openbaar vervoer te bieden, moet er bij het Weizigtpark een aantrekkelijke stationsingang komen, in combinatie met een overdekte nieuwe fietsenstalling. Deze plek is uniek! Waar kom je immers een station binnen via een park? Tegelijkertijd moet dit ook een veiliger plek worden. Eind november zal naar verwachting de fietsenstalling ‘Parkzijde’ geopend worden.
Op de achtergrond speelt natuurlijk ook de vernieuwing van de oude lijn: Dordrecht-Leiden, die het openbaar vervoer in de randstad moet verbeteren en de leefbaarheid in de
steden moet vergroten. De stationsomgevingen worden aangepakt en de verbinding met de binnenstad. Ook komt er een nieuwe fietsroute vanaf de Zwijndrechtse brug, langs het spoor via Weizigt naar de nieuwe fietsenstalling. De Orangerie moet daarvoor worden verplaatst.
Drie keer meer fietsen
De nieuwe stalling aan de parkzijde biedt straks plaats aan bijna 1900 fietsen, ruim drie keer zoveel als in de oude stalling. Dat is wel iets minder dan oorspronkelijk beoogd werd, want de fietsen zijn breder en zwaarder geworden en met kratten en rekken boven het voorwiel. De stallingsplekken moesten dus breder worden en dat scheelt zo’n honderd plaatsen.
Lees verder op pag. 2
De nieuwe stalling aan de parkzijde biedt straks plaats aan bijna 1900 fietsen, ruim
Salon der Leden Pictura 250 jaar
Kunstroute in Dordrecht
Ter gelegenheid van haar 250-jarig jubileum presenteert Pictura dit jaar niet alleen de traditionele Salon der Leden (Binnensalon), maar ook een bijzondere Buitensalon. 91 kunstenaarsleden die deelnemen aan de Binnensalon in Pictura, zullen hun werk tevens tentoonstellen op 50 unieke locaties in de stad tijdens twee Buitensalonweekends.
In het tweede en vierde weekend in oktober organiseert Pictura twee unieke kunstroutes: 25 locaties per weekend. Deelnemende kunstenaars exposeren hun werk in werkplaatsen, winkels en woonhuizen in historische panden. Bezoekers krijgen zo niet alleen de kans om van prachti- Ingang Photocase, een van de locaties.
In deze krant:
Toegankelijkheid
Dordtse binenstad pag 3
ge kunst te genieten, maar ook om een exclusief kijkje te nemen in de interieurs van deze bijzondere gebouwen. De initiatiefnemers, Marleen Oud en Geerten Ten Bosch, hebben met zorg vijftig locaties geselecteerd waar de kunstenaars hun werk zullen exposeren. “Veel pandeigenaren waren direct enthousiast en bereid om mee te werken,” vertelt Marleen. “De grootste uitdaging lag in het matchen van de juiste kunstenaar met de juiste ruimte, het resultaat is een gevarieerde en verrassende route.”
Unieke ervaring Ervaar de veelzijdigheid van Dordrecht tijdens de kunstroutes die een zeldzame kans bieden om de binnenkant van woonhuizen en winkels te verkennen. Bezoekers kunnen zich laten verrassen door de kunstwerken die in bijzondere ruimtes worden tentoongesteld. Iedere locatie vertelt zijn eigen verhaal, wat bijdraagt aan een dynamische ervaring waarbij kunst, architectuur en de stad elkaar versterken.
Laat u verrassen door de unieke combinatie van kunst, architectuur en de bijzondere locaties tijdens deze bijzondere kunstroutes. De route start bij Pictura, waar een tentoonstelling
Bijijoo op Blekersdijk pag 4
Kloos: ‘Zing en wees gelukkig...’ pag 5
feestelijk heropend pag 7
in de oude stalling. Impressie Studio SK
is van alle deelnemende kunstenaars. Dit biedt u de mogelijkheid om het werk van de kunstenaars zowel in de expositieruimte van de Binnensalon als in de verrassende omgeving van de Buitensalon te ervaren. Gedurende de Buitensalonweekends zullen de meeste kunstenaars aanwezig zijn op de locaties om u te verwelkomen en uw vragen te beantwoorden. Pictura wil graag alle huiseigenaren en winkeliers bedanken die hun deuren openen. Dankzij hun gastvrijheid kunnen bezoekers kunst op een andere manier beleven, terwijl ze tegelijk verborgen plekken in de stad ontdekken.
Data Binnensalon: 29 september t/m 3 november
Data Buitensalon: 26 & 27 oktober
Startpunt en routes: Pictura, Voorstraat 190-192
Meer info: www.pictura.nl
pag 8
Verrassende
Diet
Minipraathuis
Snoepwinkel Littig tot leven gebracht
Chateau leefbaar gemaakt: bouwval tot huis pag 10
drie keer zoveel als
Column
Onrechtplegers
De jaren vliegen voorbij en zo ook ons leven. De meeste mensen staan daar niet bij stil en dat is best raar, want een ieder zal op een dag vertrekken naar zijn Heer om verantwoording af te leggen voor hetgeen hij of zij gedaan heeft gedurende zijn leven. Elk mens krijgt een bepaalde tijd hier op aarde om te laten zien wat voor daden hij of zij heeft gedaan. Dat is een enorme verantwoordelijkheid die we serieus moeten nemen.
Vooral als ik nadenk over de geschiedenis van de mensheid. Ik zie dat er in de afgelopen eeuwen volkeren zijn geweest die andere hebben onderdrukt, uitgebuit, tot slaven gemaakt, mishandeld, gedood, uit hun huizen verjaagd, hun land ingepikt en ga zo maar door. Dit soort praktijk behoort helaas niet tot het verleden, nee, het gebeurt nog steeds. Als je sterk en machtig bent en je hebt de media tot je beschikking, kun je doen wat je wilt en hoef je aan niemand verantwoording af te leggen. Dan worden onrechtplegers slachtoffers en slachtoffers onrechtplegers.
Zij die in vroeger eeuwen misdaden begaan hebben, zij dachten dat ze geen verantwoording hoefden af te leggen. Zij dachten in hun hoogmoed dat zij het ‘recht’ hadden om te doen wat ze deden. Zij dachten dat ze het eeuwige leven hadden, maar zij zijn niet meer. Dat vind ik een afschrikwekkende gedachte: zij zijn niet meer. Nee, zij zijn nu bij hun Schepper. Waar is nu alle hoogmoed, hoe kun je nu de leugens verbergen en verdraaien tot de waarheid, hoe kun je nu rechtvaardigen wat je hebt gedaan? Pfff, je zal maar in de schoenen staan van hen die onrecht plegen en er in het huidige leven mee wegkomen, maar in het onvermijdelijke hiernamaals absoluut niet.
Mijn geloof, de islam, leert mij om zulke dingen te overdenken, om stil te staan bij het onvermijdelijke heengaan, om mijn verantwoordelijkheid onder ogen te zien en om mij voor te bereiden op de ontmoeting met mijn Heer. Allah heeft de gehele schepping niet zomaar geschapen. Het is geen spel. Het is een serieuze en ernstige zaak die jouw volledige aandacht vereist, opdat je op het moment dat je onrecht denkt te willen plegen, jezelf dan bedenkt. En het niet doet!
Helaas denken de meeste mensen niet zo...
De voormalige hospiceruimte in Thureborgh dient nu als kantoorruimte voor Prorail en aannemer Hegeman. Daarnaast zijn er 144 appartementen voor jongeren in het voormalige verzorgingstehuis. Vanaf 2025 worden die omgevormd tot circa 451 studentenwoningen. Er wordt bij de fietsenstalling ook gedacht aan een mini-supermarkt en horecaruimte ToGo, waarmee de levendigheid en sociale veiligheid zullen toenemen.
Duurzaam grondgebruik en energie
Er is sprake van twee verdiepingen. Dat spaart meters grond die anders ten koste van het Weizigtpark zouden gaan. De gewone fietsen worden boven gestald. Fietskluizen en plekken voor bakfietsen, brommers en scooters zijn beneden. Een digitaal bordensysteem helpt de reiziger om snel een lege plek te vinden. Er komen nu alleen éénpleksrekken, voor een goed overzicht. Mocht er tekort ontstaan, dan kan worden uitgebreid met rekken in twee lagen. Door zonnecollectoren in het glazen dak is er verlichting en overzicht in de stalling.
De ontwerper heeft het paviljoen met zijn symmetrische opbouw een herkenbare uitstraling gegeven, vooral het dak valt op.
Er zijn bomen gekapt, maar ook veel bomen gespaard en teruggeplaatst. De actiegroep Bomenridders heeft
Schaken
Inloop schaken voor iederéén
In café Americain, het leescafé in de bibliotheek is vanaf eind september elke zaterdagmiddag vanaf 13.00 uur schaken. Iedereen kan meedoen, of je nu een beginner bent of al heel wat spelletjes hebt gespeeld.
In de zomer schaken we op straat, maar nu het herfst wordt is het weer de tijd om lekker binnen te spelen. Je kunt gewoon komen binnenlopen en een spelletje meedoen of de hele middag blijven. Een beginner de eerste regels bijbrengen of proberen de plaatselijke kampioen te verslaan. De mogelijkheden staan voor je open. Kom langs, het is elke zaterdag weer heel gezellig in Americain.
Peter v/d Laars schaakgroep
zich hier in 2022 nadrukkelijk mee beziggehouden. Gelet op de biodiversiteit van het hele plan, gingen ze uiteindelijk akkoord. Dichte struiken zijn weggehaald en er kwamen lage planten, zoals stinsenplanten.
De biodiversiteit neemt hierdoor toe en duistere hoeken zijn verdwenen.
Dat geeft een veilig gevoel. Ook de verlichting langs de twee hoofdpaden vanaf Mauritsweg en Krispijnseweg draagt daaraan bij. De lampen schijnen vooral op het pad, om lichthinder voor vleermuizen te voorkomen.
Architectuur
Architect Paul van der Ree, de architect van de stationsfietsenstalling, is geen vreemde in Dordrecht. Een klassieker in zijn oeuvre is de hefbrug over de Oude Maas tussen Zwijndrecht en Dordrecht. Dit project werd in 1995 onder meer bekroond met de Europese Staalprijs en prijkt tevens in miniatuur in Madurodam. Bij de entree van de stalling is een opvallend element: een landmark dat de weg wijst naar het spoor. De ontwerper heeft het paviljoen met zijn symmetrische opbouw een herkenbare uitstraling gegeven, vooral het dak valt op.
De ingang voor de stationsfuncties bevindt zich nog op de oude plek, maar nu in het midden onder het hoge dakdeel. De trap met fietsgoten naar de eerste verdieping is een opvallend element als je vanaf de Mauritsweg komt fietsen. De stalling oogt als een luchtig, open paviljoen, goed passend in het park. Met de verbeteringen in het park zelf, zal er sprake zijn van een goed zichtbare, veilige en attractieve situatie.
Duurzaam bouwen
Er is in het gebouw veel douglas- en larikshout toegepast, dat heeft een kleinere ‘footprint’ dan beton. Met uitzondering van de fundering zijn alle onderdelen demontabel en remontabel. Alle verbindingen kun-
nen worden losgemaakt en opnieuw verbonden. Zelfs de afwerklagen van de vloeren zijn later makkelijk te verwijderen. Als de vernieuwing van de oude spoorlijn dat vereist, kan de fietsenstalling verplaatst worden. Met een ‘materiaalpaspoort’ is de herkomst van de materialen gedocumenteerd en hergebruik mogelijk.
En aan de kant van de binnenstad? Daar blijft de stationsfietsenstalling bestaan, net als de verbindingen met de binnenstad.
Kees Dijkman
Colofon
Redactieadres:
Wijkcentrum Koloriet, Jacob Marisstraat 70, 3314 TK Dordrecht Tel. 078 - 750 89 66
E-mail: r.besjes@kpnmail.nl
Website: www.tienplus.net/poorter
Redactie:
Ria Besjes, Ton Delemarre, Kees Dijkman, Gerard Goudriaan, Heintje Groesbeek, Anne Nies Keur, Els Kobec, Jole Kraaijo
Medewerking:
Mustafa Benchiki, Geesken Bloemendal, Koos Wieman
Druk: Dordt Centraal
Kopij binnen: vóór 19 november
Bezorging volgende nummers: 11 december 28 februari
De Poorter niet in de bus.gekregen? Haal de krant op bij een van de volgende adressen: Uitgeverij Tienplus: in de Coloriet, Jacob Marisstraat 70, Stadsbibliotheek Dordrecht: Groenmarkt 153, Wijkpunt De Eendracht, Marc. Schampersstraat 1, Buurtkamer Vrieseweg, Vrieseweg 10. Of stuur een mailtje naar: tienplus@buurtwerk dordrecht.nl
Lees de Poorter ook op: www.tienplus.net/poorter en Volg ons op Facebook!
Mustapha Benchiki, medewerker moskee
Foto’s: Kees Dijkman
Met uitzondering van de fundering zijn alle onderdelen demontabel en remontabel.
Toegankelijkheid Dordtse Binnenstad
Met Claudia de Vries heb ik een afspraak in mijn atelier. Vanaf mijn werkplek zie ik de mensen in de Nieuwstraat voorbij lopen. De deur staat bijna altijd open, maar vandaag heeft dat een extra reden: is mijn atelier goed toegankelijk voor minder valide mensen in een scootmobiel? Hopelijk krijg ik niet op mijn kop als dat niet zo is. Als kleine jongen kreeg ik ooit de volle laag van een gehandicapte padvinder die vond dat ik hem niet snel genoeg over de rulle bosgrond vooruit duwde. Mijn blik op de minder-validen-wereld als zielige mensen liep toen een enorme deuk op.
Gelukkig slaag ik vandaag voor mijn zelfbedacht examen, want Claudia rijdt zonder problemen naar binnen. We gaan samen kijken of onze binnenstad overal goed toegankelijk is. Claudia wil haar ervaring graag met mij delen.
Zij is vanuit Sterrenburg naar de binnenstad komen rijden met haar scootmobiel, haar vaste transportmiddel. De gemeente heeft verordonneerd dat de maximumsnelheid van deze wagentjes twaalf kilometer per uur moet zijn. Daar heeft Claudia best moeite mee. Zelfs mensen met een fiets zonder ondersteuning halen haar in. En als iemand met een fiets meerijdt, moet die steeds inhouden en zachtjes rijden, of zelfs op haar wachten. Terwijl kinderen als een gek op een fatbike voorbij vliegen, mag Claudia maar twaalf kilometer. Dat is per stad anders geregeld. In Maastricht wordt de scootmobiel tot zestien kilometer begrensd.
Claudia’s leven stond op zijn kop nadat zij 24 jaar geleden een auto-ongeluk kreeg. Voor die dag werkte zij voor diverse media en RTV Dordt. Ze was behalve als eindredacteur en producent van het jongeren programma D-filez, ook werkzaam bij meerdere programma’s en media. Claudia kreeg rug en nekletsel met veel pijn, wat haar beweging sterk beperkte. In de loop der jaren kwamen daar veel gewrichts-, spier- en zenuwaandoeningen en ook diabetes bij. Ik merk op dat zij desondanks nu oprecht positief en opgewekt klinkt. Ze verzekert mij dat dit niet altijd zo is. Ze probeert te doen wat zij kan en is creatief bezig, zet zich in voor ‘Dordt Inclusief’* en wil andere mensen helpen. Haar eigen huishouden
wordt wel steeds moeilijker, daarvoor krijgt ze hulp.
Na de kennismaking gaan wij op pad om te ervaren hoe het met de toegankelijkheid van de binnenstad gesteld is. We gaan al pratend de straat op en kijken naar de openbare ruimte en de entrees van winkels en horeca. Als voorbeeld noemt Claudia het postagentschap aan de Achterhakkers. Daar is een ogenschijnlijk laag stoeprandje, maar voor een scootmobiel moeilijk te nemen. Binnen is een mobiel opritje, maar dat moet wel naar buiten worden gebracht. Niet altijd zien de mensen Claudia staan. Ze vindt eigenlijk dat alle gebouwen met openbare functies - dus ook postkantoren - voor mindervaliden toegankelijk moeten zijn.
Bij de ingang van Maasplaza is het lastig rijden vanwege het smalle stoepje, de fietsparkeerbeugels en de geparkeerde scooters op de stoep. Daarentegen zijn Bagijnhof en Voorstraat prettig om te rijden. De stoepen en bestrating zijn breed en er zijn daar geen stoepranden. Die zijn er wel op de Visstraat. De kinderkopjes op de rijbaan zijn daar een kwelling voor een mindervalide. “Ik word keihard door elkaar gerammeld en dat is pijnlijk”. De reclameborden, terrastafels en -stoelen blokkeren regelmatig de doorgang voor scootmobielen, maar ook voor kinderwagens. Bij de oude bioscoop is door de gemeente een gft-container geplaatst op het stoepopritje. Tenslotte zijn parkeerplaatsen voor mindervaliden vaak ingenomen door mobiele vuilcontainers die daar achteloos aan de straat zijn gezet om te worden geleegd. In de horeca zijn toiletten doorgaans slecht bereikbaar. Positieve voorbeel-
Gelukkig slaag ik voor mijn zelfbedacht examen, want Claudia rijdt zonder problemen naar binnen. Foto’s: Kees Dijkman
den noemden we in een vorige Poorter**, maar ook Brasserie De Witt aan de Nieuwstraat heeft een goed toegankelijk mindervaliden-toilet. Dat mogen we van de uitbater gaan proberen en inderdaad kan Claudia met scootmobiel en al het toilet in en uit.
Het resultaat van onze zwerftocht door de binnenstad is een lijst met positieve en negatieve punten. Net als in de samenleving gaan er dingen goed en gaan er dingen mis. Dat laatste vaak door onachtzaamheid of achteloosheid. Door de rondgang met Claudia kreeg ik de indruk dat de mensen in de binnenstad van goede wil zijn, maar dat de bewustwording dat mindervaliden deel uitmaken van het leven en de samenleving, nog gering is. Als fotograaf zou ik zeggen: “Kijk goed om je heen. Zie elkaar staan.” Negeren komt volgens mij ook voor, maar dat is kwalijk en er zouden straffen op moeten staan.
Kees Dijkman
* Dordt Inclusief is een werkgroep van cliëntenraad WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning).
** Een pluim kreeg Restaurant Post, Johan de Witstraat en Klander Muelen, Statenplein een aanmoedigingsprijs.
Kumpulan 2.0: Indisch feest der herkenning
Kumpulans zijn Indische bijeenkomsten met familie en vrienden, vol gezelligheid, typische Indische geuren en muziek. Dordrecht heeft nu een eigen Kumpulan, genaamd Kumpulan 2.0. Een avond met dans, Indorock, literatuur, ‘makan makan’ (Indisch eten) en nog veel meer. Een aantal Dordtenaren met Indisch bloed wil door de organisatie van Kumpulan 2.0 een stukje Indisch erfgoed doorgeven aan volgende generaties.
Bij Kumpulan 2.0 staat de Indische cultuur centraal en wordt als feest der herkenning gevierd. Intiemer dan een Pasar Malam, maar uiteraard ook met livemuziek, Indische hapjes, een Indische photobooth en de gelegenheid om ‘potjo potjo’ te (leren) dansen. Er zijn optredens van onder meer Luca Conradi, de Roedjak Boys en Ricky Sheridan. Het feest barst op
Bij Brasserie De Witt aan de Nieuwstraat kan Claudia met scootmobiel en al het toilet in en uit.
zaterdag 19 oktober 2024 los aan de Korte Kalkhaven 3 vanaf 17.00 uur en gaat door tot in de late uurtjes.
Indische identiteit
Een geur, een liedje, het zijn kleine dingen die herinneringen aan vroeger kunnen oproepen. Elke cultuur heeft wat dat betreft zijn eigen geuren, kleuren en muziek. Marcel Kuster, één van de organisatoren, dacht aan zijn eigen jeugd en de gezelligheid bij zijn Indische familie, waar oma altijd in de keuken stond en iedereen welkom was. Marcel: “Indische roots zijn gaandeweg vermengd met andere culturen, een verrijking. Maar wat elke ‘Indo’ zal kunnen beamen: het typisch Indische borrelt af en toe op, het is tenslotte een deel van je identiteit. Het is mooi om daar op de Kumpulan 2.0 even extra stil bij te staan en een stukje cultureel erfgoed te koesteren.”
Crowdfunding
Kumpulan 2.0 is gratis voor iedereen. Om het feestelijke culturele evenement te financieren, is er een crowdfunding gestart. Iedereen met hart voor de Nederlands-Indische cultuur kan bijdragen aan Kumpulan 2.0. Via www.bit.ly/Kumpulan2-0 kan eenieder een donatie doen. Meer info: www.kumpulan2-0.nl
Bij de oude bioscoop is door de gemeente een gft-container geplaatst op het stoepopritje.
In de horeca zijn toiletten doorgaans slecht bereikbaar.
Verrassende Bijijoo op de Blekersdijk
Hij verhuisde van de Oostkust van de VS naar de Westkant. Van Oregon naar Nashville. En dat bracht ook een keerpunt in zijn schilderen teweeg. “Ik zocht naar meer beschutting, meer intimiteit”, zegt hij. Nu is hij in Dordrecht in galerie Tinimini Room aan de Blekersdijk voor de opening van zijn tentoonstelling.
Wie is hij? Zijn naam is Bijijoo. Hij werd geboren in 1973 in Atlanta. Studeerde wiskunde, natuurkunde, scheikunde, maakte carrière als computerwetenschapper, maar keerde toch terug tot zijn jeugdliefde: tekenen en schilderen. Nu is hij fulltime kunstenaar.
En hoe komt hij in Dordrecht - een wonderbaarlijke stad, vindt hij - terecht bij Ralf Kokke? Zijn eerste
contact met Ralf, de eigenaar van de galerie, was in de coronatijd. Toen zetten ze op internet een project op voor kunstenaars die het door die covidperiode moeilijk hadden. Ze ontmoetten elkaar later in Los Angelos, toen Ralf daar een expositie had en bleven online contact houden.
Bijijoo’s werk is figuratief, gestalten van mensen en dieren doemen op. Je kunt er verhalen uit lezen van strijd, viering en overwinning. De kijker kan zelf zijn eigen indruk, zijn eigen interpretatie maken.
Dat kan dus tot 16 november aan de Blekersdijk 56.
Meer info: bel voor afspraak: 06 - 8794 8950 www.facebook.com/Tiniminiroom www.instagram.com/tinimini__ room/?hl=nl
‘Rivier, Boot, Stad’
In 2022 werd de replica van een historische tjalk, zwartgeblakerd, door de binnenstad van Dordrecht gesleept. Onderweg viel hij, volgens planning, in zes stukken uiteen. Dit was het kunstproject ‘rivier, boot, stad’ van Edward Clydesdale Thomson. Daarna was het twee jaar stil, maar nu is in het Dordrechts Museum de tentoonstelling ‘Rivier, Boot, Stad’ te zien.
In de tentoonstelling worden verschillende facetten van dit spraakmakende project belicht. Naast een terugblik op het evenement biedt de expo vooral een verbreding van het project. Van de onderdelen maakte Clydesdale Thomson bronzen sculpturen die nu worden teruggeplaatst op de locaties waar ze in 2022 uit elkaar vielen. Ze werpen een nieuwe blik op de geschiedenis van de stad en het erfgoed. Bezoekers kunnen
zien welke stukken uit de collectie van het Museum de kunstenaar hebben geïnspireerd en welke materialen hij daarvoor heeft gebruikt. Van ontwerpschetsen en digitale impressies tot de bouw van de boot en de brokstukken als sculpturen. De voortdurende vertalingen van 2D naar 3D, van de virtuele naar de werkelijke wereld en van het ene materiaal of medium naar het andere, worden in de tentoonstelling inzichtelijk gemaakt. De beelden zullen bezoekers helpen hun weg te vinden door het ‘museumkwartier’ van de stad.
Wat kunst oproept
De bezoeker ervaart bovendien wat een kunstproject teweeg kan brengen in de publieke ruimte en het sociale leven dat zich daar afspeelt. Duidelijk wordt hoe het project aanjager was in het publieke debat en in de samenhang van inwoners met hun stad. Ten slotte nodigt het project bezoekers uit na te denken over vragen als: Van wie is de stad? Wie mag er iets aan veranderen? Hoe nemen we de stad mee naar de toekomst?
In 2019 kreeg Clydesdale Thomson opdracht van de gemeente om de wandelroute tussen het Museum en het Hof van Nederland een kunstzinnig karakter te geven. Hij bouwde met vrijwilligers een tjalk en wilde hem door de tuinmuur van het Dordrechts Museum heen laten slepen, richting het Hof. Het project zorgde destijds voor een hevig publiek debat. Door alle ophef moest het project aangepast worden. Duidelijk werd hoe mensen zich identificeren met hun stad en kunst in de openbare ruimte. De sleeptocht begon uiteindelijk buiten de tuinmuur.
Bijijoo’s werk is figuratief, gestalten van mensen en dieren doemen op. Je kunt er verhalen uit lezen van strijd, viering en overwinning.
Foto: Daniel Arthuus
Foto: Kees Dijkman
‘Zing en wees gelukkig’
Zing en wees gelukkig, de nieuwe voorstelling van het Weeshuistheater ging op 28 september in première. In het intieme theater aan het Weeshuisplein voert Dieke de Vries een monoloog op als Doesjka die tegen haar man Janosj praat. Zij wordt ondersteund door de klanken van een cello die bespeeld wordt door Nina Hitz.
De toon van de stem van Doesjka is teder als zij refereert aan de liefde die Janosj en zij koesteren, rauw als zij over de oorlogsverschrikkingen verhaalt en verdrietig als zij op het verloop van haar leven terugkijkt. Janosj en zij waren 16 dagen getrouwd toen zij beiden in 1944 opgepakt werden, verraden door een Nederlandse po-
litieagent. Janosj wordt gemarteld, Doesjka is daar getuige van. Zij wordt vrijgelaten, maar Janosj wordt gefusilleerd.
Wie zijn Doesjka en Janosj?
Het verhaal van Doesjka en Janosj is de geschiedenis van Diet Kloos-Barendregt en Jan Kloos. De gymna-
siaste Diet wordt na het bombardement op Rotterdam een scholiere in verzet. Zij heeft een prachtige stem en treedt op tijdens huisconcerten voor ontslagen Joodse musici. Zij zorgt voor onderduikadressen en voedselbonnen en treedt op als koerierster. Jan Kloos studeert biologie in Utrecht, maar stopt daarmee als hij een loyaliteitsverklaring moet ondertekenen. Hij krijgt van het Ministerie van Landbouw een verklaring dat hij als assistent-ornitholoog bij de Plantenziektekundige Dienst in Wageningen werkt, waardoor hij zich vrij door het land kan bewegen
en als lid van de groep Albrecht zijn verzetswerk kan verrichten.
In 1944 krijgen Diet en Jan een passionele liefdesrelatie, zij schrijven elkaar brieven die onder meer als basis gediend hebben voor Zing en wees gelukkig. Dat zijn de laatste woorden die Jan aan Diet schrijft: ‘Doesjka, zing en wees gelukkig, je gehele leven, dat is de laatste wens van jouw eigen Janosj.’
Diet draagt dit uit de gevangenis gesmokkelde briefje haar hele leven bij zich. Als Nederland bevrijd wordt en
10 jaar Repair Café in Dordrecht
De Repair Café’s zijn na tien jaar niet meer weg te denken uit Dordrecht. Niet te geloven dat er al die jaren al een plek is waar je terecht kunt met defecte toestellen, of te repareren kleding! Op 21 september vierde Repair Café Centrum haar t0-jarig bestaan. We vragen Hans Muilkens, secretaris interim-voorzitter naar zijn ervaringen.
Hoe kijk je erop terug, die tien jaar?
Hans: “Voor mij zijn ze omgevlogen, de tijd gaat snel als je het naar je zin hebt! We hebben ook heel wat meegemaakt, we stonden dakloos op straat toen StaPal tamelijk onverwacht werd gesloten. Daarna de verhuizing naar de Eendracht, daar hadden we veel werk aan. En de jaren met coronamaatregelen was ook een heftige tijd. En dan aan het begin van dit jaar de diefstal van bijna al ons gereedschap. Het is ongelooflijk dat we daar zo goed zijn uitgekomen.
We zijn nu weer bijna op het oude niveau, wat materiaal betreft.”
Het klinkt als veel inspanning, waarom doe je het allemaal?
“Kijk, ik vind het belangrijk dat je spullen niet meteen weggooit als er iets aan mankeert, maar eerst probeert of het te repareren is. Voor mezelf om duurzamer te leven, maar ik wil het ook graag aan andere mensen meegeven. En dan het repareren zelf, het is altijd weer een uitdaging: hoe krijg ik het open, wat mankeert er- aan, hoe repareer ik het, en vooral: hoe krijg ik het weer in elkaar! En verder werken we heel leuk samen, we hebben een gezellige ploeg.”
Een van de ‘klanten’ rekent een bijdrag af aan een van de medewerkers.
Foto’s: Jole Kraaijo
feest, is Diet in rouw. Zij gaat naar het conservatorium In Den Haag, wordt alt en zingt oratoria. Zij heeft diverse korte relaties waaronder met de Duits-Joodse dichter Paul Celan, maar Jan blijft haar grote liefde.
Over het stuk Het is 100 jaar geleden dat Dientje Barendregt geboren werd in de la Reystraat in Dordrecht. Rond haar geboortedatum zijn diverse activiteiten georganiseerd waaronder een expositie en het stuk Zing en wees gelukkig. Het spel gaat over de moed om je leven op het spel te zetten voor een groter belang. Het verzetsverleden van de tweede wereldoorlog brengt het nu van conflicten in de wereld dichterbij.
Door de vorm van de monoloog die direct en persoonlijk is, wordt het publiek ertoe gebracht na te denken over oorlog en verzet. De vragen die we onszelf hierbij kunnen stellen is, of we ons zo nodig zouden verzetten en tegen welke prijs. En hoe solidair we in tijden van rampen zijn.
Dieke weet de aandacht vast te houden door de stemmingen waarin Doesjka verkeert op een indringende, maar integere wijze weer te geven, waarbij de cello van Nina ondersteunt. De drang om zich te verzetten tegen de vijand, de hevige gevoelens van liefde voor Jan, het verdriet en de boosheid, deze gevoelens worden oprecht en helder getoond.
Zijn er plannen voor de toekomst?
“Het zou mooi zijn als we de jeugd hierin meekrijgen. We hebben een leuke samenwerking met scholen, we geven dan een workshop om kinderen te leren repareren. Dat is heel leuk om te doen.”
En, lukt dat?
“De ene keer beter dan de andere. De meeste kinderen zijn enthousiast. De kinderen die thuis gewend zijn om klusjes te doen, haal je er wel uit. Die
weten al welke kant je een schroef op moet draaien om die los of vast te krijgen. Het is goed om kinderen te laten zien dat je iets kunt repareren. En verder werken we aan een grotere bekendheid, ik kom nog steeds mensen tegen die nog nooit van een Repair Café hebben gehoord.”
Repair Café Centrum is elke derde zaterdag van de maand open van 10.00-13.00 uur in wijkpunt De Eendracht, Marcellus Schampersstraat 1. Kom gerust langs, enthousiaste medewerkers zitten dan voor u klaar!
Ria Besjes
Zing en wees gelukkig werd geschreven door Erik-Ward Geerlings en staat onder regie van Ellen Honings. De Radboud universiteit, de leerlingen van het Johan de Witt gymnasium en het Weeshuistheater hebben nauw samengewerkt bij het project rond de honderdste geboortedag van Diet Kloos-Barendregt.
De speeldata zijn 26 oktober in de Kunstkerk om 20.00 uur en 9 november in DOOR om 20.00 uur.
Tekst en film: Heintje Groesbeek
Meer info: www.weeshuistheater.nl
Diet draagt het gesmokkelde briefje haar hele leven bij zich...
Hans Muilkens aan de slag met een Senseo.
Foto’s website Weeshuistheater
Film: Jole Kraaijo
Er was eens een vos die heel verwaand was en altijd maar liep op te scheppen over alle kunsten die hij kende. Hij wist heel zeker dat er niemand bestond die zo mooi en slim was als hij. Op zekere dag, toen hij zijn vaste ronde door het bos maakte, kwam hij een dikke kat tegen die een boswandeling aan het maken was.
“Goedendag heer vos, hoe gaat het met u?” begon de kat vriendelijk, “Bent u ook aan de wandel met dit lekkere weer? Zo’n wandeling in de natuur geeft energie en doet alle zorgen even verdwijnen.”
De kat strekte zich even uit en vervolgde: “Vertelt u eens: hoe slaat u er zich doorheen in deze moeilijke en gevaarlijke tijd? Het is niet altijd even gemakkelijk tegenwoordig, want er zijn steeds weer nieuwe problemen. Toch is het wel zo, dat, hoeveel moeilijkheden er ook zijn, we altijd weer in staat zijn om ons er doorheen te slaan. Dat bent u toch wel met mij eens?” De vos ergerde zich flink aan de spraakzame kat en had helemaal geen zin om te praten met, in zijn ogen, zo’n minder-
De vos en de kat
waardig wezen. Hij twijfelde lang of hij wel antwoord zou geven aan zo’n onbetekenende kletsmajoor.
De kat vroeg tenslotte ongerust of hij misschien niet kon praten, waarop de vos minzaam zei: “Ach, jij armzalige snorrenpoetser, jij grote schreeuwlelijk, jij luie nagelslijper en groot stuk onbenul: heb jij niet geleerd om eerbied te hebben voor een hoogstaand iemand als ik?” De kat krabbelde zich beschaamd achter de oren en hield stilletjes zijn mond.
Maar nu wilde de vos toch wel praten en vroeg: “Zeg eens, miezerige muizenjager: hoeveel dingen heb jij ooit geleerd in je leven? Ik beheers namelijk wel honderd kunsten. Zeg eens: hoeveel kunsten beheers jij?” De kat moest even nadenken. “Ik kan eigenlijk maar één ding,” zei hij beschaamd. “Eén ding maar? Is dat alles?”riep de vos verbaasd, “En wat is dat dan wel?” Waarop de kat verlegen zei: “Ik kan heel snel in een boom klimmen als ik achternagezeten wordt, zo kan ik me redden.” “Nou, dan kun je van mij nog wat leren!” riep de vos uit, “Ik ben een meester van wel honderd kunsten. Ik kan bijvoorbeeld mijn vijand helemaal omver praten of hem betoveren met mijn prachtige staart. Bovendien heb ik altijd een zak bij me, waar listen in zitten. Daarmee ik me altijd
ergens uit kan redden. Ik zal je leren hoe je je vijand te pakken kan nemen!” Opeens klonk er vanuit de verte het angstaanjagende geluid van jachthoorns: er waren jagers in het bos! Zonder na te denken sprong de kat meteen in
Groenblauw schoolplein voor De Horizon
In het voorjaar was er de inloopmiddag voor het schetsontwerp voor het groenblauw schoolplein van IKC De Horizon voor leerlingen, ouders en grootouders, leraren en buurtbewoners.
Het schoolplein gaat veranderen! In november was er een pleinworkshop waarvan het resultaat op de inloopmiddag te zien was. Een groenblauw schoolplein is een avontuurlijk plein met meer beplanting en natuurelementen en minder tegels. Het heeft verschillende voordelen: het is regenbestendig en levert een bijdrage aan waterber-
ging (blauw) en vergroot door meer planten de biodiversiteit (groen). Het biedt kinderen de mogelijkheid om dagelijks de natuur te beleven. Daardoor verbetert de zelfred-
zaamheid en verhoogt het de leerprestaties van de kinderen. We zijn heel benieuwd hoe het zal worden!
Wat was er die middag te zien?
De uitkomst van de enquête die sinds november werd gehouden. Een beeldenbord met de eerste schets voor het plein. Er waren spellen voor buiten, je kon er stoepkrijten en bloemen zaaien.
We zoeken nog een hovenier, bij voorkeur iemand uit de buurt, die graag met ouders samenwerkt.
Meer info: Werkgroep voor het schoolplein: Natasja Buckens, Annette Geluk, Annemarie Slotema, Marian Borsboom, Jacoline de Heer, Angelique Vos, Leontien Noorlander, Nienke Bouwhuis, Lotti Hesper 06 - 4421 5656 mail: post@lottihesper.nl
IKC De Horizon, Singel 441
Animatie: William de Jong
de eerste de beste boom en klom zo snel mogelijk omhoog, waar hij tussen alle bladeren volkomen onzichtbaar was. De vos was echter niet zo snel en de hijgende honden kwamen er al aan.
“Kijk in je zak met listen!” riep de kat vanuit de boom, “Pak je zak met listen!” Maar helaas: de honden hadden de vos al te pakken en de jagers kwamen er ook al aan. Toch wist de vos zich nog los te rukken, al kostte het hem het puntje van zijn staart. Luid jammerend rende hij naar zijn veilige hol om daar zijn wonden te likken. Toen de jagers weer weg waren, klom de kat uit de boom en ging naar het vossenhol. “Ach heer vos, uw honderd kunsten konden u niet redden, maar met die enige kunst die ik weet, heb ik dat wel kunnen doen. Ik hoef niets anders te kunnen!”
En zo is het maar net: je hoeft alleen maar het belangrijkste te leren.
Poesie in Wantijpark
Poes en Koos lopen graag door bijzondere stukken van Dordrecht. Zo komen ze ook in het Wantijpark, dat al oud is.
Er is daar een oude muur, een schietbaan. Daar konden soldaten oefenen met schieten. In het park kun je ook gymnastiek doen en Koos laat dat graag zien aan Poes. Poes wil weten of er ook gespeeld kan worden. Toevallig spelen er kinderen en dat betekent een spannende ontmoeting.
Scan de QRcode voor het filmpje!
De Doorkijkjes met Poesie worden gemaakt door Koos Wieman, gefilmd door Via Cultura, met dank aan gemeente Dordrecht.
Tekst en illustratie Els Kobec
Snoepwinkel Littig nieuw leven ingeblazen
Als ik binnenloop in de Eendracht zijn de weggeefkasten niet zoals gebruikelijk gevuld met spullen. Maar staan ze vol glazen potten met allerlei soorten snoep: kaneelbrokken, schuimpjes, lollies, dropjes, zoethout, schuimblokken, spekjes en nog veel meer. Ik kan het niet laten, ik koop een potje zwart/wit. Zwart op wit noemden we dat vroeger...
Bij gesprekken over de wijk bleken veel mensen goede herinneringen te hebben aan Snoepwinkel Littig, door de buurtkinderen Littepit genoemd.
Dat winkeltje - propvol snoep - bevond zich op de Sint Jorisweg en hoek Kromhout. Alle Dordtenaren kennen het. Achter de toonbank stond, meer dan 40 jaar, Corrie van der Waal. Ze is nu 85 jaar en lijdt aan afasie, ondanks dat is ze toch
gekomen om de snoepwinkel in de Eendracht te openen. Bijna een hele week, van 23-26 september, kon je er ouderwets snoep kopen.
Ook waren er workshops: sjablonen maken met spuitbus, cadeaudoosje maken en gezond snoep maken. De opbrengst van het snoep gaat naar Stichting Afasienet, een sympathiek gebaar.
Wijkpunt de Eendracht
Met elkaar, voor elkaar, in de buurt... Financieel hulphuis en dinsdag 10.00-12.00 uur digitaal spreekuur door Anouk en Tugba Koffie-inloop woensdag 14.00-16.00 uur wijkmanager Liesbeth en buurtwerker Rieneke Vrouwengroep de Eendracht donderdag 11.00-13.00 uur Inloop koffie, thee of soep donderdag 13.00-15.00 uur Kinderinstuif vrijdag 14.00-16.30 uur
Repair Café zaterdag 10.00-13.00 uur elke 3e zaterdag van de maand
Wijkpunt de Eendracht, Marcellus Schampersstraat 1 buurtwerker Rieneke tel. 06 - 5726 8203 F wijkpunt de eendracht, F buurtwerk centrum
Wat is het volgende project?
Rieneke de Vries: “Museum in de wijk, samen met bewoners bepalen: wat heeft waarde. Een groep van ongeveer 15 bewoners kiest een stuk uit de collectie van het Museum en een kunstvoorwerp van thuis. Samen gaat dat een expositie vormen en er worden foto’s en een boekje van gemaakt. De bedoeling is ook dat er raamposters komen en een kunstroute door de wijk.”
Weten de mensen in de buurt de Eendracht intussen te vinden?
“Jazeker, het gaat hier erg lekker, de inloop op woensdag wordt druk bezocht. Er is ook alweer een nieuwe wijkwens ingediend. Met plannen voor meer ontmoeting, een uitstapje, een vaartocht, een stadswandeling, dat soort dingen.
Verder zijn we bezig met een denktankgroepje over de kracht van vrouwen, empowerment eigenlijk. Waar dat precies in uitmondt is nog niet helemaal duidelijk. Mijn eigen voornemen is: vanaf januari wil ik even geen nieuwe projecten meer oppakken, maar onderduiken in de wijk, andere mensen tegenkomen, nieuwe bewoners ontmoeten. En zien wat dat aan ideeën en kansen oplevert.”
Ria Besjes
Lustrum 70-jarige VVAO
In de afdeling Dordrecht ontmoeten Dordtse dames elkaar regelmatig in een van de tien kringen. Aan de feestdag in september rond het thema - vrouwen in de kunst - deden 70 dames mee, de helft was lid van de eigen afdeling, de andere helft kwam uit heel Nederland. Een goede Dordt promotie dus.
Afwisselend programma
In samenwerking met het Dordrechts Museum en museumrestaurant Art & Dining creëerden we een afwisselend programma. ’s Morgens de opening door wethouder Chris Benschop, een lezing door Manon van der Mullen, teamleider collecties en onderzoek en een muzikale bijdrage van het Jersey Trio, bestaande uit eigen leden.
De lunch waarbij de gerechten kunstwerken waren bereidde ons voor op de middag. De dames konden kiezen
uit een aantal workshops, denk daarbij aan kunstbeschouwing, modeltekenen of wandelen langs relevante plekken in de stad. We sloten de dag af met een feestelijke toost in de tuin van het Dordrechts Museum.
Was het een feest alleen voor onszelf?
Nee hoor, juist omdat we deel uitmaken van een internationale organisatie en feest en kennis graag delen zochten we een goed doel voor het lustrum: het werd een project in Kenia van de Stichting MATellegen, geadopteerd door de landelijke vereniging van de VVAO. Op diverse manieren zorgden we ervoor dat er meer dan 1129 euro kon worden overgemaakt.
De Watu Wangu Academy is een scholingsproject* voor alleenstaande moeders in Kenia. De moeders worden in drie maanden opgeleid tot
‘Waterberichten’
Dordrecht is een levendige stad waar veel gebeurt. Zo vierden we op 7 september het 70-jarige lustrum van de Dordtse VVAO afdeling. Wat is dat voor vereniging, voor wie was die dag en wat betekent deze vereniging voor onze stad?
De VVAO is een (internationaal) netwerk van hoger opgeleide vrouwen, gericht op positieverbetering en een leven lang empowerment voor vrouwen, overal ter wereld.
in Kunstkerk
Half oktober waren de laatste dagen van de tentoonstelling Waterberichten van stadskunstenaar Anja de Jong. Met een feestelijk weekend vol activiteiten sloot deze bijzondere tentoonstelling, en daarmee ook de periode van Anja de Jongs stadskunstenaarschap.
kleermaakster of schoonheidsspecialiste en leren ook basis-computervaardigheden en volgen andere relevante cursussen. De vrouwen worden geholpen om economisch zelfstandig en maatschappelijk weerbaar te worden. Het gaat om mensen die veelal in grote armoede leven.
De afdeling Dordrecht is actief. Zij wil voor bestaande en nieuwe leden een aantrekkelijke vereniging zijn. Hoger opgeleide vrouwen zijn welkom bij onze afdeling.
Benieuwd geworden?
Neem contact met ons op via e-mailadres: dordrecht@vvao.nl. Wij leggen graag contact en geven dan verdere informatie.
Geesken Bloemendal
* Meer informatie over dit project vind je via www.watuwangu.nl
‘Waterberichten’ bood een blik op de grote uitdagingen die de regio Dordrecht te wachten staan op het gebied van waterbeheer en klimaatverandering. Bezoekers konden zich laten meeslepen door de krachtige beelden van Anja de Jong en de verhalen ontdekken die zij door haar lens vertelt.
In gesprek
In het laatste weekend maakte de tentoonstelling in de Kunstkerk ook deel uit van de Buitensalon van Pictura. Bezoekers konden zowel op zaterdag als zondag de tentoonstelling bezoeken, waarbij Anja de Jong aanwezig was voor gesprek met het publiek. Op zaterdag was de expo extra lang open vanwege de Dordtse Cultuurnacht. Bart Kuntz liet zijn ambient en deep house elektronica klinken. Op zondag overhandigde Anja de Jong de eindwerken van haar stads-
kunstenaarschap officieel aan stadsarchivaris Teun de Bruijn van het Regionaal Archief Dordrecht. De foto’s, die inzicht geven in de kwetsbaarheid en kracht van het eiland van Dordrecht, krijgen zo een blijvende plek in het archief van de stad. De overhandiging markeert ook het eind van Anja de Jongs stadskunstenaarschap.
Het was een weekend om niet te missen, met de laatste kans om de bijzondere foto’s te bewonderen die de relatie tussen Dordrecht, water en klimaatverandering vastleggen. De tentoonstelling Waterberichten kwam tot stand door samenwerking tussen Regionaal Archief Dordrecht en de Kunstkerk. Anja de Jong
Video: www.youtube.com
Achter de toonbank stond, meer dan 40 jaar, Corrie van der Waal. Onder: Littepit herleeft voor een weekje...
Foto’s: Kees Dijkman
Hoger opgeleide vrouwen zijn welkom bij onze afdeling.
Minipraathuis weer feestelijk geopend
Na ruim drie maanden is het Minipraathuis van Sieglien aan het Weeshuisplein weer feestelijk geopend. Eind september was het burendag en dat was meteen een mooie aanleiding om de deur van het geheel gerenoveerde praathuis weer open te doen.
Feestelijke ballonnen, levende muziek, koffie met taart en ook nog een fotoshoot zorgden er voor een gezellige sfeer en dat bleef niet onopgemerkt.
Wat was er gebeurd en is hoe het allemaal gekomen?
Sieglien vertelt hoe het was die 10e juni net na zes uur ‘s avonds toen het Minipraathuis binnen drie kwartier totaal was uitgebrand. De oorzaak bleek iets brandbaars dat door de brievenbus was gedaan en toen aangestoken. Het was waarschijnlijk een slechte kwajongensstreek. Helaas zijn de daders nog niet gevonden. Door de brand was het praathuis een tijdlang niet te gebruiken en moest er een oplossing worden gevonden voor alle activiteiten.
Hoe heeft ze die oplossing gevonden?
Sieglien vertelt dat school de Wereldwijzer aan de Doelstraat daarvoor een oplossing bood. In de school was plaats om de kinderen op te vangen voor de kinderclub, maar ook met de
vrouwengroep kon ze daar terecht. Voor het sporten, zoals het bewegen op muziek, had ze door alle gebeurtenissen rond de brand vier maanden lang helaas geen energie. Een andere locatie waar ze naar toe kon was de Buurtkamer.
Wat heeft er voor gezorgd dat het buurthuisje weer open is? Welke hulp heeft ze daarbij heeft gehad en van wie?
Ondanks dat het soms moeilijk was om positief te blijven, zegt Sieglien, dat ze niet bij de pakken wilde blijven neerzitten. Dankzij de hulp van sponsors, het medeleven en opbeurende woorden van diverse mensen besloot ze met nieuwe moed door te gaan. Daarnaast was ook verhuurder
Trivire bereid om hulp te bieden en heeft het praathuis weer helemaal opgeknapt. Ook de buurvrouw en haar zoon wisten met raad en daad een helpende hand te bieden om het Minipraathuis weer te laten herleven.
Wat heeft alle hulp, de motiverende woorden van veel mensen gedaan met Sieglien?
Sieglien’s antwoord hierop is, dat zij tot de conclusie is gekomen dat er heel veel lieve mensen in Dordt zijn. Zij zegt nogmaals dat ze heel veel heeft gekregen, maar bovenal veel waardering en daar is zij iedereen uit de grond van haar hart ontzettend dankbaar voor.
Tekst, foto en film: Jole Kraaijo
Open Monumentendagen Duizenden bezoekers
Dordrecht werd overspoeld met duizenden bezoekers tijdens de Open Monumentendagen. Onder de nazomerzon genoten zij van de openstelling van 70 unieke monumenten en een rijk aanbod aan culturele activiteiten. Rond het landelijke thema ‘Netwerken, Routes en Verbindingen’ werd van alles georganiseerd. Naar schatting hebben ruim 40.00 bezoekers deelgenomen aan de festiviteiten, waarbij de stad tot leven kwam met rondleidingen, concerten en interactieve kunst.
Alle monumenten trokken dit jaar veel belangstelling. Veel monumenten gaven dit jaar vorm aan het thema ‘Netwerken, Routes en Verbindingen’. Vakteam Erfgoed bood bij de Groothoofdspoort fascinerend inzicht in historische netwerken, terwijl live schilderkunst in de Kloostertuin de artistieke verbinding met de stad toonde. Daarnaast hebben vele bezoekers genoten van de diverse wandelroutes en was ook de rondvaart
met de Pieter Boele een groot succes.
Talloze eigenaren en vrijwilligers openden met enthousiasme hun pand en deelden verhalen over de rijke geschiedenis van hun monumenten. Daarnaast versterkten diverse monumenten hun allure met exposities, muziek en interactie.
Volgend jaar zijn de Open Monumentendagen op 13 en 14 september.
Festival luidt hoogwaterseizoen in
Van 21 september tot 1 oktober was in de Dordtse binnenstad het Festival Voor de Vloed. Dit festival vraagt aandacht voor wateroverlast en overstroming. Maar bovenal vieren we dat Dordrecht klaar is voor de vloed. Dat gebeurt met activiteiten voor alle Dordtenaren en omwonenden. De grote aftrap was op 21 september met straattheater en excursies.
Dordrecht is kwetsbaar als het water stijgt. Elk jaar hebben we in Dordrecht te maken met hoogwater en wateroverlast. Door klimaatverandering stijgt de kans op een grote overstroming. Festival Voor de Vloed vraagt hier aandacht voor en laat festivalbezoekers ervaren hoe ze zich kunnen voorbereiden op de vloed.
Leven met hoogwater
Op die zaterdag in september was door de hele Dordtse binnenstad pop-up straattheater. Met ludieke acts lieten acteurs zien hoe het is om te leven met hoogwater. Ook toonden ze wat inwoners zelf kunnen doen om zich goed voor te bereiden. Er zweefden onderwaterdieren door de binnenstad en bevers bouwden een dam over een winkelstraat.
Redders van Dordt
Kinderen konden op het Hof meedoen met de officiële Redders van Dordt Bootcamp. Hier kon je ook kennismaken met het werk van waterschap Hollandse Delta en Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. ’s Avonds konden bezoekers de ‘Hoog en Droog Route’ lopen.
Op de zolders van diverse prominente Dordtse gebouwen kon je zien hoe het is om te schuilen tijdens een grote overstroming. Tot 1 oktober waren er meer activiteiten waarin het stormseizoen, waterveiligheid en het belang van voorbereiding centraal staan. Op het programma stonden onder andere rondvaarten, stadswandelingen en een tentoonstelling.
Opening stormseizoen
Het festival markeert de start van het stormseizoen, dat loopt van oktober tot april. In die periode is de kans op hoogwater en overstroming het grootst.
Vloedschottentest
Voorstraat, Prinsenstraat en Riedijk in het historisch centrum vormen samen een dijk. Als het water te hoog stijgt, worden schotten
geplaatst in de deuropeningen van de gebouwen aan deze straten. Dat zijn ‘vloedschotten’ die zorgen ervoor dat de huizen achter de dijk droog blijven. De vloedschotten worden elk jaar getest op de derde woensdag in september. Op 25 september voerden waterschap Hollandse Delta en de gemeente de vloedschottentest uit. Iedereen kon hierbij komen kijken. Ze begonnen op de hoek van de Boomstraat en de Voorstraat Noord.
Festival Voor de Vloed werd georganiseerd door Lexlab, met gemeente Dordrecht en waterschap Hollandse Delta en subsidie van Europees programma FIER.
Meer info: www.FestivalVoordeVloed
Foto’s: Kees Dijkman
Foto: Mirella Beau
Makkelijk praten over moeilijke dingen
Bij de regiegroep Wijkwensen Centrum kregen we een aanvraag om extra activiteiten te financieren voor Walk & Talk. Omdat Walk & Talk meer mensen wil bereiken en omdat ik wijkwensen graag meer onder de aandacht van iedereen in Dordrecht wil brengen leek het me goed om de initiatiefnemers te interviewen. Zo kwam ik in gesprek met Asiye Songul en Arnoud Oldeboom, allebei vrijwilligers bij Walk & Talk.
“Samen met Iris Ahaus heb ik de Walk & Talk opgericht” verteld Asiye. “Ongeveer zes jaar geleden ben ik in het centrum komen wonen en ben ik samen met Iris regelmatig gaan wandelen. Er sloten zich steeds meer mensen uit ons netwerk aan en zo is Walk & Talk ontstaan. We hebben er een groepsapp voor gemaakt en nu zijn we al met achtentwintig mensen.”
Inmiddels wordt de activiteit vanuit Ruimte voor ideeën georganiseerd. Dat is een creatieve broedplaats waar laagdrempelig ideeën met betrekking tot zorg en welzijn worden gerealiseerd om meedoen mogelijk te maken. De insteek daarbij is om te denken vanuit mogelijkheden.”
Breder maken
Asiye gaat verder. “We willen het breder maken dan alleen mensen uit het centrum. We krijgen regelmatig vragen van mensen die dan vragen ‘ik woon niet in het centrum maar mag ik ook meewandelen?’ Natuurlijk mag dat en er wandelen nu ook mensen uit bijvoorbeeld Krispijn en Sterrenburg mee. Maar iedereen, maakt niet uit waar men woont, mag zich bij ons aansluiten. We starten
meestal vanaf Villa Augustus omdat dit centraal is. We zoeken vandaaruit het groen of het water op . Maar we gaan ook wel naar de Biesbosch of naar De Elzen.”
“Frits Baarda was ook een van onze wandelaars, zo triest dat hij is overleden.” zegt Arnoud. “Hij wist echt heel veel over Dordrecht en kon het ook zo goed vertellen. Je moest wel naar hem luisteren. Het was echt een bijzonder mens”
Wandelen met doel
“Ik ken Iris van vroeger”, vertelt Arnoud. “Het ging met mij wat slechter en Iris vroeg me om mee te gaan wandelen. Zo ben ik bij Walk & Talk terecht gekomen. In beweging komen doet wonderen met een mens. Bewegen is belangrijk maar contact met anderen ook. Wandelen is laagdrempelig, je hebt geen oogcontact en je kunt makkelijk met elkaar in gesprek komen. Je kan je mentale problemen delen, maar dat hoeft niet. Gewoonlijk lopen we een uur. En meestal is dan de afstand ongeveer vier à vijf kilometer. Soms zijn er mensen met een fysieke beperking die toch mee willen doen. Dan wan-
WOORDZOEKER
Deze woordzoeker heet Barista, je weet vast wel wat voor woorden je nu kunt verwachten! Zoek de onderstaande woorden op en vind dat ene woord dat er niet in staat. Puzzel mee en maak kans op een VVV-cadeaukaart van 10 euro!
BARISTA
BONENMACHINE
CAPPUCCINO
CUPPING
ESPRESSO
EXTRACTIE
FIGUURTJES
FILTERDRAGER FLAT
KOFFIEBONEN
KOFFIEMACHINE
LATTIZ
LEKBAK MELKPOEDER
delen we wel een uur maar dan lopen we wat langzamer en is de afstand wat minder. Inclusiviteit en diversiteit vinden we belangrijk.”
Met thema Naast de reguliere wandelingen worden met geld van wijkwensen extra activiteiten tijdens de wandelingen georganiseerd. Bijvoorbeeld: Vogels spotten, Looprecept: een wandeling met diëtiste, wandeling met licht fysieke oefeningen, actieve rondleiding door het Dordrechts Museum, of Extra lange avondwandelingen.
Meedoen?
“Als mensen willen meedoen kunnen ze zich aanmelden,via de mail,” zegt
Asiye. “Als ze dat willen, nemen we ze op in de whatsappgroep. Je kan dan zien wanneer en welke wandeling er aan komt. Ook kan je dan zien hoeveel mensen zich hebben aangemeld. Sommige mensen hebben een voorkeur voor een grote groep en anderen lopen liever in een klein groepje. We hebben een harde kern van acht à tien mensen die bijna altijd meewandelen. De leeftijden lopen uiteen van ongeveer dertig tot heel oud. We zouden het leuk vinden als meer jongeren zich bij ons aansluiten.”
Margriet van Beek
Meer info: info@ruimtevoorideeen.com
Stichting Maximaal Leven werft Geluksbrengers
Steeds meer verpleeghuizen maken gebruik van Stichting Maximaal Leven. Wekelijks komen er nieuwe aanvragen binnen. Dat is niet zo gek want met groot personeelstekort is het geweldig om Geluksbrengers te kunnen inzetten. Dat zijn mensen die met geduld en liefde voor betekenisvolle dagbesteding zorgen voor verpleeghuisbewoners. Maar het bijzondere is dat deze Geluksbrengers meestal cadeau worden gedaan door het bedrijfsleven.
Bietensoep met appel
‘Met Sint Severien (23 oktober) zal men de eerste kou wel zien.” vertelt ons deze oude spreuk. In de tijd dat deze heilige leefde, van 320-404, waren de winters vast en zeker lang en koud, maar nu zijn de tijden wel veranderd. Onze klimaatverandering is niet meer te negeren. De beroepslandbouwers hadden dit jaar behoorlijk last van het kletsnatte voorjaar.
Op ons eigen landje ging ook niet alles naar wens: de slakken sloegen ongenadig hun slag met al die vochtigheid. De winterpeen en de rode bieten moesten we opnieuw inzaaien en de prei had het moeilijk. De snijbiet had het echter prima naar zijn zin en leverde veel goed groenvoer af. Ook de laat ingezaaide rettich (rammenas) produceert ook nu nog zijn lange witte wortels: geraspt lekker pittig bij het eten. De ijverige kievitsbonen groeiden zoals altijd onverstoorbaar door en leverden goed werk af. De vertraagde rode bieten hebben tenslotte toch nog hun best gedaan en inspireerden ons om er eens een aparte soep van te maken. Lekker bij de lunch of als licht hoofdgerecht.
Nodig voor twee à drie personen:
OPSCHUIMEN PISTON STOOMPIJPJE TAMPER TAMPERMAT WHITE
Heb je de oplossing gevonden? Stuur je oplossing vóór 19 november naar: De Poorter, Jacob Marisstraat 70, 3314 TK Dordrecht, of mail onder vermelding van naam en adres naar: r.besjes@kpnmail.nl. De oplossing van de vorige puzzel was: koekoeksbloem. De winnaar is: Piet Janse. Gefeliciteerd!
Serieuze kandidaten volgen na een sollicitatiegesprek ook de basistraining. Dat is essentieel in de omgang en communicatie met mensen met dementie. Elke Geluksbrenger heeft een talent, expertise of hobby vanuit hun diverse belangstellingssfeer. Bijvoorbeeld sport & spel, dieren, muziek, kunst & cultuur, kinderen, bewegen, buiten, zintuiglijke dagbeleving of koken. Die expertise wordt elke week geduldig en liefdevol ingezet bij verpleeghuisbewoners. De structuur is van groot belang voor het gevoel van veiligheid van mensen met dementie.
Midden- en kleinbedrijf Omdat het budget voor betekenisvolle dagbeleving steeds minder toereikend is, wordt er verbinding gezocht tussen bedrijven en verpleeghuizen. In de praktijk is gebleken dat dit fantastisch werkt. Bedrijven die zich graag als maatschappelijk be-
trokken ondernemers presenteren vinden het veel leuker om concreet van betekenis te zijn. Er ontstaat een band en betrokkenheid tussen beide partijen. Ze gaan op ‘werkbezoek’ en zien wat er een halfjaar lang gedaan wordt met hun bijdragen.
Meer info: www.stichtingmaximaalleven.nl/ nieuws/informatiebijeenkomstvoor-geluksbrengers
500 gr rode bieten 350 gr aardappels 1 flinke rode ui 1 appel (bv goudrenet) 3 eetlepels olijfolie 1 theelepel gemalen komijn 1 laurierblad verse tijmblaadjes 600 ml groentebouillon balsamicoazijn room of crème fraîche
Kook de bieten gaar, laat afkoelen, haal de schil eraf en snijd in grove stukken. Schil de aardappels en snijd in kleine partjes. Verhit in een soeppan met dikke bodem, (of eerst in een koekenpan) de olijfolie en fruit de ui glazig in zo’n 10 minuten. Doe de aardappelpartjes en komijn erbij en fruit nog even mee. Maak de bouillon, met een pakje of blokje, giet in de pan en meng er de bietenstukken en appelpartjes doorheen. Voeg het laurierblad toe en, naar smaak, verse tijmblaadjes. Laat de soep zo’n 20 minuten op laag vuur koken. Verwijder het laurierblad en pureer met een staafmixer tot een gladde soep. Breng op smaak met zout en zwarte peper. Druppel er voor het opdienen wat balsamicoazijn over en roer er luchtig de room doorheen. Eet smakelijk!
Maartje Schaffels
Foto’s beschikbaar gesteld door ‘Ruimte voor ideeën’.
Chateau leefbaar gemaakt van bouwval tot huis
Even kennismaken: mijn naam is Karla Kaper, beeldend kunstenaar en ik woon in het Centrum van Dordrecht. Ik woon bij de Grote Kerk aan het water. Een heerlijk oud huis. Vorig jaar gaf ik een aannemer de opdracht mijn huis te renoveren en gelijk een extra atelier tussen het voor en achterhuis te bouwen. Daar had ik de middelen voor, omdat ik mijn kasteel in Zuid-Frankrijk had verkocht. Het heette Chateau Mondou.
Chateau Mondou was beslist een heel aardig gebouw met veel grond, een mooie plek. Maar ik had 20 jaar lang in de zomer families ontvangen en ik vond het wel genoeg. Ik had het kasteel leefbaar gemaakt van bouwval tot huis met drie appartementen en twee zwembaden. Alles deed ik zo veel mogelijk zelf en had ook wel hulp van studenten, 50-plussers en franse dames. Aanvankelijk was het in een gekke bui gekocht omdat het er romantisch uitzag. Het leek me ideaal voor mij en mijn twee kinderen, die net op het Johan de Witt zaten, om met en vrienden de vakantie door te brengen. Ik had een éénouder gezin en zo kon ik doorwerken en
hadden de kinderen vakantie. De ideale oplossing.
Bouwval
De eerste 10 jaar bleef het huis geregistreerd door de omgeving als bouwval en werd er kunst gemaakt en kon er verder worden opgeknapt. Maar daarna constateerde de stad dat het mooi en leefbaar was geworden en moest ik elk jaar een vermogen aan onroerendezakenbelasting betalen. Dat was niet mogelijk en zo werd dit de start voor het verhuren.
Gisteren
Gisteren was ik ziek
Op tv zijn er programma’s geweest over een Chateau dat opgeknapt en verhuurd werd en wat heel bekend is geworden. Dat heb ik natuurlijk ook gevolgd. Dat waren kastelen uit de 18e en 19e eeuw. Zij begonnen er veel later aan, waardoor ik met mijn ervaring al de bekende valkuilen met genoegen kon volgen. Mijn Chateau was uit de 13e eeuw, dus middeleeuws, waar in een later stadium grotere ramen in gezet waren. Het had twee dikke torens en een wijnkelder. In de torens op de eerste etage had ik ronde marmeren badkamers gemaakt. Over het huis zou ik een boek kunnen schrijven. Maar nu is het niet meer van mij.
Het atelier
Ondertussen is het atelier klaar en heb ik veel ruimte met goed licht. Gelijk staat het weer vol met werk wat ik mocht maken in drie maanden bij het EKWC (Europees Keramisch Werkcentrum) en daarna ook de aanzetten voor nieuwe schilderijen. Het EKWC is in Oisterwijk bij Tilburg.
Mijn dochter vroeg me wat ik daar ging doen, “alleen met klei werken?” Ja, alleen klei. En wat daar verder bijkomt, zoals werken in de gipskamer, een 3D afdeling en een aparte ruimte voor glazuren. Het is eigenlijk een enorme fabriek met 16 ateliers. Ik mocht er ook overnachten, zodat ik de volle tijd aan het werk kon besteden en die tijd vloog om.
Opening loket DUO
Er komen kunstenaars uit alle delen van de wereld en de gangbare taal is Engels. Bij de maaltijden ontmoet je elkaar en kun je gegevens uitwisselen. Tony Cragg en Geert Lap en honderden anderen hebben er gewerkt. Ik had eerder moeite gedaan om er te mogen werken, toen lukte het me niet om toegelaten te worden, maar nu ineens wel. Vrij veel heb ik kunnen maken, ben niet ontevreden maar drie maanden is voor het maken van optimaal goede eindstukken erg kort. De rest moet verder in het atelier gebeuren.
Tentoonstelling
Ik had laatst een boek gemaakt over de Waterbus. Met tekeningen en aquarellen. De laatste exemplaren worden bij Augustus en Vos & van der Leer verkocht. Volgend jaar krijg ik een tentoonstelling bij Galerie Wijnstraat. Daar verheug ik me op.
Karla Kaper
Kijk verder op mijn website: www.KarlaKaper.nl
Onder: Liggende tijger
Ik deed geen schoeisel aan en at alleen beschuit
Ik zie op tegen morgen stel voor dat ik dan beter ben.
Het beste wat je kunt doen in bed is op je andere zijde rollen en jezelf overtuigen dat dat beter ligt
Een hond blaft omdat hij/zij niet kan praten noodgedwongen moet-ie zijn verheven gedachten in een simpel blafje doen
Ton Delemarre
Vanaf nu kunnen inwoners met vragen over studiefinanciering, lesgeld of terugbetalen van een studieschuld terecht bij het loket van DUO op het SamenWerkplein aan de Spuiboulevard.
Het SamenWerkplein is een plek waar verschillende organisaties zijn om inwoners te helpen, zoals DUO, SVB, Belastingdienst en Dordtpas kunnen eenvoudig schakelen met andere samenwerkingspartners. DUO is iedere maandag van 9.00-16.00 uur aanwezig en inwoners kunnen zonder afspraak binnenlopen.
“Door samen te werken met andere organisaties kunnen we hopelijk nog meer inwoners helpen. Een inwoner die voor een vraag langskomt bij de belastingdienst kan ook worden geholpen door iemand van DUO. Zonodig nemen wij de inwoner
aan de hand mee naar de samenwerkingspartner.” vertelt Hilco Tempelman. Hij is één van de managers van de servicekantoren van DUO.
“Het SamenWerkplein brengt kennis en kunde van verschillende organisaties samen. Heb je als inwoner vragen en weet je niet waar je moet zijn? Kom langs en je wordt niet meer van het kastje naar de muur gestuurd,” legt David van Maanen uit. Hij is directeur van de Sociale Dienst die het SamenWerkplein is gestart. “Met DUO en onze samenwerkingspartners vinden inwoners nu brede (financiële) hulp onder één dak. Niet ver weg of digitaal, maar dichtbij en persoonlijk.”
Medewerkers van DUO kunnen in-
woners helpen bij al hun vragen over studiefinanciering, lesgeld of het terugbetalen van een studieschuld. Tijdens een gesprek kunnen ze de onderdelen van studiefinanciering uitleggen en studieschulden duidelijkmaken. Zij kunnen ook helpen bij het invullen van formulieren of uitleg geven over bewijsstukken. “Onze ervaring is dat persoonlijk contact heel belangrijk is. Het zorgt ervoor dat studenten en terugbetalers weten waar ze aan toe zijn en wat ze moeten regelen.” vertelt Susan Castelijns, medewerker bij DUO. Zij is samen met drie andere collega’s wisselend aanwezig op het SamenWerkplein. Kijk op: www.socialedienstdrechtsteden.nl/ welkomophetwerkplein
Gezicht op Chateau Mondou met zwemvijver.
Foto’s: Karla Kaper
Karla Kaper, zelfportret...
