4 minute read
Nieuwe stationsfietsenstalling Parkzijde
In een vakblad las ik artikelen over de nieuwe circulaire stationsfietsenstalling bij station Dordrecht centraal. Daarin werden mooie vergezichten en sfeerbeelden beschreven in architectenjargon: ‘Functioneel en doelmatig, duurzaam, toekomstvast en toonbeeld van circulaire ambitie’ en: ‘Het park en het stationsgebied zullen beide meer tot leven komen en veiliger worden.’
Ik werd vooral nieuwsgierig naar het circulaire, de duurzaamheid: hoe gaat dat eruitzien? Pascale Kost, projectmanager Stations bij ProRail en Aafke Nijenhuijzen, gemeentelijke projectmanager Stationsomgeving Stads-as Dordt, vertellen er enthousiast over. Aan de zijde van het Weizigtpark van station Dordrecht Centraal wonen drie keer zoveel mensen als aan die van de binnenstad. Om die Dordtenaren goed en bereikbaar openbaar vervoer te bieden, moet er bij het Weizigtpark een aantrekkelijke stationsingang komen, in combinatie met een overdekte nieuwe fietsenstalling. Deze plek is uniek! Waar kom je immers een station binnen via een park? Tegelijkertijd moet dit ook een veiliger plek worden. Eind november zal naar verwachting de fietsenstalling ‘Parkzijde’ geopend worden.
Op de achtergrond speelt natuurlijk ook de vernieuwing van de oude lijn: Dordrecht-Leiden, die het openbaar vervoer in de randstad moet verbeteren en de leefbaarheid in de steden moet vergroten. De stationsomgevingen worden aangepakt en de verbinding met de binnenstad. Ook komt er een nieuwe fietsroute vanaf de Zwijndrechtse brug, langs het spoor via Weizigt naar de nieuwe fietsenstalling. De Orangerie moet daarvoor worden verplaatst.
Drie keer meer fietsen De nieuwe stalling aan de parkzijde biedt straks plaats aan bijna 1900 fietsen, ruim drie keer zoveel als in de oude stalling. Dat is wel iets minder dan oorspronkelijk beoogd werd, want de fietsen zijn breder en zwaarder geworden en met kratten en rekken boven het voorwiel. De stallingsplekken moesten dus breder worden en dat scheelt zo’n honderd plaatsen. De voormalige hospiceruimte in Thureborgh dient nu als kantoorruimte voor Prorail en aannemer Hegeman. Daarnaast zijn er 144 appartementen voor jongeren in het voormalige verzorgingstehuis. Vanaf 2025 worden die omgevormd tot circa 451 studentenwoningen. Er wordt bij de fietsenstalling ook gedacht aan een mini-supermarkt en horecaruimte ToGo, waarmee de levendigheid en sociale veiligheid zullen toenemen.
Duurzaam grondgebruik en energie Er is sprake van twee verdiepingen. Dat spaart meters grond die anders ten koste van het Weizigtpark zouden gaan. De gewone fietsen worden boven gestald. Fietskluizen en plekken voor bakfietsen, brommers en scooters zijn beneden. Een digitaal bordensysteem helpt de reiziger om snel een lege plek te vinden. Er komen nu alleen éénpleksrekken, voor een goed overzicht. Mocht er tekort ontstaan, dan kan worden uitgebreid met rekken in twee lagen. Door zonnecollectoren in het glazen dak is er verlichting en overzicht in de stalling. Er zijn bomen gekapt, maar ook veel bomen gespaard en teruggeplaatst. De actiegroep Bomenridders heeft zich hier in 2022 nadrukkelijk mee beziggehouden. Gelet op de biodiversiteit van het hele plan, gingen ze uiteindelijk akkoord. Dichte struiken zijn weggehaald en er kwamen lage planten, zoals stinsenplanten. De biodiversiteit neemt hierdoor toe en duistere hoeken zijn verdwenen. Dat geeft een veilig gevoel. Ook de verlichting langs de twee hoofdpaden vanaf Mauritsweg en Krispijnseweg draagt daaraan bij. De lampen schijnen vooral op het pad, om lichthinder voor vleermuizen te voorkomen.
Architectuur Architect Paul van der Ree, de architect van de stationsfietsenstalling, is geen vreemde in Dordrecht. Een klassieker in zijn oeuvre is de hefbrug over de Oude Maas tussen Zwijndrecht en Dordrecht. Dit project werd in 1995 onder meer bekroond met de Europese Staalprijs en prijkt tevens in miniatuur in Madurodam. Bij de entree van de stalling is een opvallend element: een landmark dat de weg wijst naar het spoor. De ontwerper heeft het paviljoen met zijn symmetrische opbouw een herkenbare uitstraling gegeven, vooral het dak valt op. De ingang voor de stationsfuncties bevindt zich nog op de oude plek, maar nu in het midden onder het hoge dakdeel. De trap met fietsgoten naar de eerste verdieping is een opvallend element als je vanaf de Mauritsweg komt fietsen. De stalling oogt als een luchtig, open paviljoen, goed passend in het park. Met de verbeteringen in het park zelf, zal er sprake zijn van een goed zichtbare, veilige en attractieve situatie.
Duurzaam bouwen Er is in het gebouw veel douglas- en larikshout toegepast, dat heeft een kleinere ‘footprint’ dan beton. Met uitzondering van de fundering zijn alle onderdelen demontabel en remontabel. Alle verbindingen kunnen worden losgemaakt en opnieuw verbonden. Zelfs de afwerklagen van de vloeren zijn later makkelijk te verwijderen. Als de vernieuwing van de oude spoorlijn dat vereist, kan de fietsenstalling verplaatst worden. Met een ‘materiaalpaspoort’ is de herkomst van de materialen gedocumenteerd en hergebruik mogelijk. En aan de kant van de binnenstad? Daar blijft de stationsfietsen-stalling bestaan, net als de verbindingen met de binnenstad.
Kees Dijkman
