De Poorter - Editie 6 - 2023

De Poorter

Jaargang 29, december 2023, nummer 6

De wijkkrant voor de binnenstad

Het bewegend bos en de groene stad In 2005 bedacht de Rebar groep in San Francisco een kunstproject met een stukje gras, een boom en een bankje, dat uitgegroeid is tot een wereldwijde beweging: Park(ing) Day. Op heel veel plaatsen worden jaarlijks parkeerplaatsen omgevormd tot openbare parkjes als plaats voor kunst, expressie, spel en sociale omgang.

Leeuwarden had in 2022 de kunstinstallatie Bosk, een wandelend bos met als focus de relatie tussen mens en natuur. En Dordrecht heeft sinds mei 2023 het bewegend bos: 200 bomen in bakken die steeds op een andere plaats opduiken. Meestal worden ze gunstig ontvangen zoals op het Statenplein en bij het station, maar de locaties Prinsenstraat en Aardappelmarkt roepen nogal wat frustraties op, niet in de laatste plaats omdat de keuze voor deze plekken wat arbitrair lijkt.

De term salamitactiek zingt rond om aan te geven, dat de doelstellingen hier andere zijn dan te laten zien hoe leuk het is als een stad vergroent.

Mobiliteitsplan Dordrecht 2040

De gemeente Dordrecht heeft het mobiliteitsplan Dordrecht 2040 opgesteld, waarvan de uitgangspunten op 26 september 2023 zijn vastgesteld.

Hierin wordt gesteld, dat de groei van de stad gepaard moet gaan met een verbetering van de leefbaarheid. Een

van de genoemde punten is het slimmer organiseren van auto parkeren, waardoor ruimte vrijkomt in de stad.

Om dit te realiseren, moeten 500 parkeerplaatsen verdwijnen. En dat geeft op dit moment nogal wat ophef in het havengebied, waar onder andere op de Aardappelmarkt achttien parkeerplaatsen verdwijnen die nu al ingenomen zijn door het bewegend bos.

Een ‘sterker sturend parkeerbeleid’ moet het streven naar minder auto’s op straat bewerkstelligen. Een ‘sterfhuisconstructie’ voor de tweede auto, verhoging van de parkeertarieven op straat en de investering in parkeergarages op onder meer het Maasterras en Dordthuis. Een eventuele ondergrondse parkeergarage op de Grote Markt wordt in het plan niet genoemd.

Waarschijnlijk omdat de bouw van zo’n garage naast ingrepen in de bodem waar archeologische resten huizen, ook technisch kostbare problemen oplevert.

Lees verder op pag. 2

Op heel veel plaatsen worden jaarlijks parkeerplaatsen omgevormd tot openbare parkjes als plaats voor kunst, expressie, spel en sociale omgang.

Boy Bastiaans en Brigitte Buitenhuis ‘’Ik tekende al op de lagere school en het vak handarbeid was mijn favoriet.

Logisch dat ik naar de LTS ging waar je lekker kon timmeren en dingen maken met je handen. Dan naar de MTS: bouwkunde. Ik wilde naar de kunstacademie, maar militaire dienst kwam ertussen. Later, afgekeurd voor de dienst, werd ik toegelaten tot de Rotterdamse Academie: binnenhuis architectuur en beeldhouwen.”

Daarvoor heeft hij een volledig machinepark in dat wonderlijke veelvormige huis aan de Schuitenmakersstraat. Zijn naambord in eigenwijze letters en de roestvrijstalen deur als van een hedendaagse kathedraal maken duidelijk dat hier een vakman woont die niet voor één gat te vangen is. En de lijst van de door hem uitgevoerde opdrachten bevestigt dat.

Allesmaker

Aan het woord is Boy Bastiaans, interieurarchitect, vormgever, bouwmeester, scenograaf, probleemoplosser, allesmaker. “Ik was op zoek naar werkruimte.

Het was het jaar van ‘geen woning geen kroning in Amsterdam’, toen we het Wittehuis in Zwijndrecht kraakten.

Vervolgens het lege Katholiek Ziekenhuis, waaronder dit huis aan de Schuitenmakersstraat, wat ik uiteindelijk kon kopen. En aan de slag.”

Boy Bastiaans en Brigitte Buitenhuis: vier maal de B van Bijzonder...

Bij IJsExpress: stalen glaspuien, taats-en schuifdeuren, smeerput-balustrade, balie, roldeuren-renovatie, terras en banken. Bij Dordrechts Museum: vormgeven en opbouw van diverse tentoonstellingen, onder andere Studio Cuyp. Bij Muziektheater Hollands Diep: decor en rekwisieten opera MARIA. Bij Diergaarde Blijdorp: Educatieve boomstammenbarricade. Bij Belcanto Opera Festival: scenograaf, podium, licht en kostuumontwerper. En ga zo maar door. In Keulen: parkbank, opblaastent en hangplek in het

Bergheimpark. Werkte voor de Dogtroep, het CBK Dordrecht, museum Schiedam, De Witt. Percussionist bij het Boerensyndicaat.

Enzovoort, enzovoort. Samenvattend: Vormgever, arbeider, uitvinder bij Zelfsturend Vormgever Zonder Personeel Boy Bastiaans.

Zijn meubels (denk aan de bekende Woefwaf), zijn speelpoef, zijn bankjes op het talud, zijn ijzersterke tafels en hemelkijkers op de toren van de Grote Kerk: aangekocht door Dordrechts Museum. Dat zijn producten al dan niet in opdracht - die ambachtelijk én modern zijn. Wat zijn ogen kunnen zien, kunnen zijn handen maken en anders wel zijn apparatuur. Die staat deels opgeslagen sinds hij zijn studio in VAKWERK aan de Cornelis de Wittstraat moest ontruimen. Dit om plaats te maken voor een restaurant bij het hotel aan het Vrieseplein, dat er nu toch echt schijnt te komen.

Lees verder op pag. 2

In deze krant:

Dorste elite tijdens de beeldenstorm pag 3

Jacoba the Musical: ...of een film ervan... pag 4

Kees Thies kreeg eerste ‘voegenbrood’ pag 5

Aandacht voor een geweldig mooi initiatief pag 5

Lichtjestocht door de Dordtse binnenstad pag 6

Henri Nouwenlezing door Jos Wienen pag 7

Bewoners weten het beste wat er speelt in de wijk l Buurtwerk Dordrecht

Column Het bewegend bos en de groene stad Vervolg van pag. 1

Suggesties naast bezwaren

Diaken Franck Baggen H. Theresia van Ávila Parochie

De wijsheid van Martin Luther King Activisten van Black Lives Matter herinneren ons eraan dat er nog steeds veel sociale ongelijkheid is als gevolg van verschil in huidskleur, komaf en religie. Black Lives Matter roept herinneringen op aan de burgerrechtenbeweging in de Verenigde Staten in de vorige eeuw. Het valt mij op dat de meeste activisten van toen personen waren met een sterk religieus besef. Dit religieuze engagement kom ik bij de huidige Black Lives Matter-activisten in mindere mate tegen. Eén van de belangrijkste burgerrechtenactivisten was ongetwijfeld dominee Martin Luther King (1929-1968).

Zijn religieuze toewijding en sociaal activisme gingen hand-in-hand.

Toen Martin Luther King na een protest in de gevangenis belandde, schreven blanke Amerikaanse predikanten een open brief aan Martin Luther King. Daarin riepen zij hem op niet burgerlijk ongehoorzaam te zijn, maar het onrecht langs juridische weg in de rechtbank te bestrijden. King schreef een open brief terug en zijn antwoord is verrassend.

Burgerlijke ongehoorzaamheid, zegt King, is niet alleen geoorloofd in geval van onrechtvaardige wetgeving, maar zelfs noodzakelijk. Hij beroept zich op twee grote heiligen uit onze traditie: Augustinus en Thomas van Aquino. Thomas zegt dat een wet alleen gerechtvaardigd is als die wet op de één of andere manier een uitdrukking is van de principes van de moraal, die op haar beurt weer een afspiegeling is van Gods Heilige Geest. Met andere woorden: onrechtvaardige wetten zijn niet alleen slechte wetten, ze zijn bovendien immoreel en uiteindelijk een belediging van God. Augustinus gaat nog een stap verder en zegt dat een onrechtvaardige wet in feite helemaal geen wet is.

De bezwaarmakers tegen het plan, vertegenwoordigd door verschillende verenigingen van buurtbewoners in het gebied, komen niet alleen met bezwaren, maar ook met suggesties, zoals het afschaffen van het betaald parkeren en het uitsluitend verstrekken van parkeervergunningen aan bewoners. Toeristen kunnen dan via Park & Ride of Park & Bike de binnenstad bezoeken. Geen vergunningen meer verstrekken aan koffieshops maar deze nering laten verhuizen naar de rand van de stad, waardoor veel verkeers- en parkeeroverlast dan tot het verleden behoort. Vrachtverkeer verwijzen naar logistieke hubs, waar goederen overgeladen worden in kleinere (elektrische) vervoersmiddelen.

Hoe gaat vergroenen elders?

Zoals Dordrecht het bewegend bos geïntroduceerd heeft, in navolging van andere steden, kan het ook andere steden tot voorbeeld nemen bij het streven naar een bereikbare, veilige en leefbare gemeente.

Antwerpen heeft sinds 1 augustus het historisch centrum gesloten voor auto’s, behalve die van vergunninghouders en hulpverleners.

Bezoekers van bewoners kunnen maximaal drie uur op straat staan via een digitale bezoekerspas. In Barcelona zijn in het centrum negen superblocks gevormd: groene Vervolg van pag. 1

Boy Bastiaans en Brigitte Buitenhuis

Heintje Groesbeek

Colofon Redactieadres:

Wijkcentrum Koloriet, Jacob Marisstraat 70, 3314 TK Dordrecht Tel. 078 - 750 89 66 E-mail: r.besjes@kpnmail.nl Website:

Het edele handwerk van Brigitte Buitenhuis: een reidans van eeuwig rondgaande madeliefjes in een collier.

Dat is de droefenis van kunstenaars: van de ene tijdelijke werkplek naar de andere. Van Biesboschhal naar Vakwerk en nu weer ‘op straat’.

Daarmee zijn we meteen beland in een van Boy’s dromen: Een DordtGoede wetgeving tracht de mens te se Projectwerkplaats, een creatieve verheffen en niet te onderdrukken. leer en werkplek voor (kunsten) Zo is er ook vandaag nog veel ongemakers, leerling en leermeester. lijkheid op sociaal, economisch en Onderdak om projecten te ontwikhumanitair terrein. De Black Lives kelen en uit te voeren, laagdremMatter-beweging van nu toont aan pelig en voorzien van de nodige dat het onrecht dat Martin Luther apparatuur en specifieke werkstaKing bestreed niet geheel uit de sations. Daar is behoefte aan en het menleving is verdwenen. Vele sazou een zegen voor Dordrecht en menlevingen, ook de onze, vertonen haar creatieve industrie zijn. Monog steeds morele tekortkomingen gelijk geïntegreerd in vernieuwde die aangepakt moeten worden.

Biesboschhalplannen of in de aanNaar mijn idee, afgaande op de komende uitbreiding van het Stadsgeestelijke wijsheid van Martin depot van Dordrecht? Tot op heden Luther King, is de beste manier om eigenlijk alle toehoorders steunen dit te doen er één vanuit een moreel dit idee. Laat de cultuurminnende en uiteindelijk religieus kader. politieke partijen zich ook buigen over de atelierbehoefte in de stad en

2

ruimtes voor voetgangers met lage snelheidszones.

Oslo heeft een autovrij stadscentrum.

Dit zijn voorbeelden van het streven naar een goede openbare ruimte die plaats biedt voor veranderingen. Bij dergelijke ontwikkelingen wordt bij de onderscheiden projecten wel een aantal voorwaarden van belang genoemd, zoals het in aanmerking nemen dat van boven­ af plannen ertoe leidt dat de ruimte minder kan gedijen.

Samenwerken met belanghebbenden Meestal worden de bomen in bakken gunstig ontvangen, maar op de ­Prin­senstraat Foto: Kees Dijkman en andere partijen en Aardappelmarkt roepen de bakken nogal wat frustraties op, is noodzakelijk.

De uitslagen van een enquête door dient zelf voor genoeg parkeer- siteit, gespecialiseerd in parkeerbehet platform Herinrichting Haven- plaatsen te zorgen. Parkeervoor- leid en stedelijke mobiliteit, stelt: gebied laten zien dat de gemeente zieningen optimaal exploiteren ‘Een gebiedsgerichte aanpak van Dordrecht hierin toch wat te kort bijvoorbeeld door de vrije ruimte parkeren spaart kosten en frustrageschoten is, als 60 procent van de in parkeergarages bij kantoren ’s ties en dat vraagt om actief parkeergeënquêteerden aangeeft niet op de avonds en in de weekends te benut- management en flexibele omgang hoogte gesteld te zijn van de plan- ten voor vergunninghouders tegen met parkeernormen.’ nen voor de Aardappelmarkt. een aantrekkelijk tarief.

Hij brengt naar voren, dat een chroEen goed functionerend verkeersnisch gebrek aan parkeerruimte en vervoerssysteem is een must. Wat zegt een deskundige? emotioneel wat met mensen doet.

Bij nieuwbouw geen vergunningen Dr Giuliano Mingardo, senior on- Gemeenten moeten efficiënter met verlenen, de projectontwikkelaar derzoeker aan de Erasmus Univer- ruimte en bestaande parkeercapaciteit omgaan. En automobilisten moeten af van het idee dat ze altijd overal en gratis kunnen parkeren.

Dat is een mentaliteitsomslag die tijd kost.

Foto: Roel Weenink

dan specifiek zo’n werk atelier En als er dan nog enthousiaste onder- Groningen. Dichter bij huis bij Halsteuning van de beleidsmakers op lo Dordrecht, Voorstraat 276. het Stadskantoor komt. Wie weet?

Zij houdt van eenvoud en een Het edele handwerk van strakke vormgeving. Haar kracht Brigitte Buitenhuis ligt in het persoonlijk contact bij Het cultureel bolwerk aan de Schui- een opdracht. Doordat ze het hele tenmakersstraat herbergt nog een proces van ontwerpen en uitvoeatelier, dat van Brigitte Buitenhuis, ren, vanaf het smelten van het zilver Boy’s partner, edelsmid. Afgestu- tot het solderen of smeden toe in deerd aan de vakschool in Schoon- handen houdt, kan ze de wensen hoven 1989. Startte met een gale- van de opdrachtgever in de uiteinrie in Gouda. Had vervolgens een delijke verschijningsvorm gestalte galerie aan de Groenmarkt. Altijd geven. zelfstandig werkzaam, gaf presen- Haar droom is ongestoord rustig taties op exposities (zoals de Wes- doorwerken aan het vervaardigen tergasfbriek) en in galeries. Werkt van fijne kunstwerken met duurin opdracht van zowel musea als zaam hergebruik van materialen. particuliere bedrijven. Werk van Zoals de reidans van eeuwig rondhaar is te zien in de museumwin- gaande madeliefjes in het collier op kel van Dordrechts Museum, maar bovenstaande afbeelding. ook bij galerie Cécile van Eeden in Eindhoven, en galerie Pluimage in Ton Delemarre

www.tienplus.net/poorter Redactie: Ria Besjes, Ton Delemarre, Kees Dijkman, Gerard Goudriaan, Heintje Groesbeek, ­Anne Nies Keur, Els Kobec,­­ Jole Kraaijo Medewerking: Franck Baggen Barbara Bock, Katinka van Haren. Laetitia van de Sande en Koos Wieman Druk: Dordt Centraal Kopij binnen: vóór 6 februari Bezorging volgende nummers: 29 februari 24 april De Poorter niet in de bus.gekregen?

Haal de krant op bij een van de volgen­ de adressen: Uitgeverij Tienplus: in de Coloriet, Jacob Marisstraat 70, Stadsbi­ bliotheek Dordrecht: Groenmarkt 153, Albert Heijn Supermarkt, Achterom, Wijkpunt De Eendracht, Marc. Scham­ persstraat 1, Buurtkamer Vrieseweg, Vrieseweg 10. Of stuur een mailtje naar:

tienplus@buurtwerk dordrecht.nl Lees de Poorter ook op:

www.tienplus.net/poorter en

Volg ons op Facebook!

Dordtse elite tijdens beeldenstorm Het jaarboek 2023 van de Vereniging Oud Dordrecht heeft deze keer als onderwerp portretten van rijke inwoners van Dordrecht in de zestiende eeuw. Kees Sigmond bekeek daarbij de historisch-genealogische en Janine Verster de kunsthistorische kant. Deze studie leverde wel een gefacetteerd beeld op van de toenmalige elite, maar tegelijk wordt duidelijk hoe weinig we weten.

De materie is moeilijk grijpbaar. De gezichten op de portretten zijn niet altijd goed thuis te brengen, al helpen de veelvoorkomende wapenschildjes wel. De toenmalige schilders zetten vaak geen signatuur onder hun werken en van dergelijke stukken worden er niet veel genoemd in de annalen van het schildersgilde.

Poorters

Met de titel ‘Dordtse Poorters vereeuwigd’ gaat het vooral om de elite en niet om alle poorters van de stad. De gewone inwoners bestelden geen portretten van zichzelf of hun familie. Het feit dat deze portretten voor een deel nog bestaan, sommige alleen als een veel later geschilderde kopie, is meer geluk dan wijsheid.

Het woord poorter, tevens de naam van deze binnenstadkrant, was in gebruik vanaf de eerste stedenvorming met de uitgifte van stadsrechten. Inwoners van steden werden gezien als een nieuw en ander soort burgers dan de plattelandsbewoners. Ze waren namelijk stedelingen, levend bin-

nen de bescherming en onder het (gekozen!) bestuur van de zelfstandige stad. Ze hadden gespecialiseerde beroepen en een buidel met geld. De benaming poorter bleef in zwang tot aan de Napoleontische tijd.

Het gaat dus om de rijkere poorters, levend in de periode voor de Alteratie, het moment waarop in Dordrecht de godsdienstvrijheid verviel en de protestante kerk de enige toegestane werd. Veel portretten zijn schenkersportretten: mannen en vrouwen in devote pose, ooit waarschijnlijk gericht op een religieus werk dat zij bekostigd hadden voor de (katholieke) kerk. Vaak echtelieden, als twee pendanten gespiegeld weergegeven.

Altaarstukken in de Roomse traditie behoorden tot de belangrijkste opdrachten voor schilders.

Sijmon Hendricksz. naar Jan Doudijn, Dubbelportret van Jacob Pauli Halling en Cornelia van der Bies. Kopie geschilderd ca 1629 naar het origineel van Doudijn uit 1564. Halling was een bestuurder in Dordrecht, zowel in het houtkopersgilde als in het stadsbestuur. Hij staat te boek als degene die het officiële document van de eerste Vrije Statenvergadering optekende en signeerde. Later werd hij raadsheer van het Hof van Holland in Den Haag. Doudijn was een Dordtse schilder die in de jaren 1556-1584 een bloeiende werkplaats leidde en actief was in het Sint Lucasgilde.

In de Onze Lieve Vrouwekerk - nu Grote Kerk - waren er bijvoorbeeld maar liefst 47. Omdat zulke stukken kostbaar waren, lieten rijke lieden zich graag voorstaan op de schenking van dergelijk werk. De altaarstukken werden vlak voor de beeldenstorm goeddeels in veiligheid gebracht en weggesluisd naar andere bestemmingen. Zo werden bijvoorbeeld de door Anthonie Blocklandt (1533-1583) geschilderde altaarstukken voor de Onze Lieve Vrouwe Kerk, verborgen in de Kloveniersdoelen. Van sommige portretten hebben we alleen nog een (veel) later gemaakte kopie. Bij het naschilderen werd de biddende houding van het origineel niet zelden veranderd in een andere pose.

Naslagwerk

Jan Swart schilderde Dordtse poorters op de zijluiken van een altaarstuk: Jan Halling Okkersz. en Elisabeth Bogaert Cornelisdr. met hun zoons, dochters en patroonheiligen. (Collectie Städel Museum, Frankfurt am Main).

Schoonste Buurt van Dordrecht:

Warmoezierspad wint laatste ronde De vijfde ronde van de wedstrijd ‘De Schoonste Buurt van Dordrecht’ heeft zijn ontknoping bereikt. Het Warmoezierspad heeft met overtuiging deze ronde gewonnen. De afgelopen acht weken hebben vijf buurten gestreden om deze titel.

Positieve motivatie

Het doel van de wedstrijd is om bewoners op een positieve manier te stimuleren het rond de container schoon te houden. Dit zorgt voor een rommelig straatbeeld en is al jaren een uitdaging. De afvalzakken naast de container trekken ook ongedierte aan. In de wedstrijd kunnen De bewoners van het Warmoeziers­ buurten winnen door geen afval of pad hebben 56 dagen geen afval grofvuil naast de container te zetten. naast de container geplaatst. Bij veel buurten die meededen lag er elke De buurt die dit de meeste dagen twee dagen wel afval naast de con- achter elkaar volhoudt wint. Een tainer. Dit is dus een mooie prestatie speciale teller naast de container van de bewoners. houdt het aantal dagen bij dat er geen afval naast is geplaatst.

Eenvoud werkt

De best presterende buurten worden opgenomen in de eregalerij. Met een indrukwekkende maximale score van 56 schone dagen delen Warmoezierspad, het Pearl Buck-erf en de Maasstraat hier de toppositie. De winnaars van eerdere rondes laten zien dat het mogelijk is om langer dan veertig dagen het schoon te houden rond de container.

Het boek biedt een mooi overzicht en is als naslagwerk zeker geslaagd.

De structurering van de informatie in hoofdstukken is helaas niet ideaal.

Waarom een alfabetisch namenregister van schilders op voor- in plaats van achternaam? En een nummering van illustraties ontbreekt. Na de zeer wijdlopige inleiding die vele terreinen aanstipt - van 13e-eeuwse kloosterorden tot 16e-eeuwse decoratieschilders, van vluchten ten tijde van de Sint Elizabethsvloed tot een bespreking van 14e-eeuwse stadsrekeningen - volgt een puur feitelijke opsomming van wat er te zien is. Opmerkingen over stijl, karakter, iconografische betekenissen en schilderkunstige invloed blijven buiten schot.

Ronde 6 start in januari

Op dinsdag 16 januari volgend jaar gaat de zesde ronde van start.

Nieuwe buurten kunnen zich dan aanmelden op de website. Hier zijn Tussentijds belevingsonderzoek ook tussenstanden en eregalerij te wijst uit dat deelnemers de buurt als bekijken. schoner ervaren. Bewoners geven bovendien aan zich meer in te zetten www.dordrecht.­nl/deschoonstebuurt voor een schonere leefomgeving.

Wel worden over de afgebeelde personen, indien bekend, leuke wetenswaardigheden belicht, zoals beroep, familieverbanden en leefomstandigheden. Het rijk geïllustreerde hoofdstuk met geportretteerde opdrachtgevers geeft steeds per familie eerst een overzicht van de familiebanden en het heraldische wapen van het geslacht.

Kunst in Dordrecht

Hoewel dit aspect onbesproken blijft in het boek, is het goed om te beseffen dat Dordrecht niet de meest voor de hand liggende kunststad was in deze periode. Het grote geld rolde hier allang niet meer. Dordrecht was van oudsher een belangrijke stad in bestuurlijk opzicht, maar voor handel en cultuur moest je echt in de noordelijke helft van Holland zijn, waar de kunst in het begin van de zestiende eeuw tot grote bloei kwam.

Niet heel vreemd dan ook, dat het aantal bekende in Dordrecht werkzame schilders beperkt is.

Het hoofdstuk besluit met een opsomming van Dordtse schilders uit deze periode, gevolgd door een lijstje met schilders die destijds een aantoonbare connectie met Dordrecht hadden. De voornaamste Dordtse schilders uit deze periode die we bij naam kennen zijn: Jan Doudijn (1520/’40-1585) en Jacob Bornwater (actief 1554-1588). Van beide schilders bevinden zich werken in de collectie van het Dordrechts Museum.

Annenies Keur

Dordtse poorters vereeuwigd, De stedelijke elite en de schilderkunst tot 1572 Kees Sigmond, Janine Verster ISBN 978-90-82518573. Te koop via publicaties@oud-dordrecht.nl of de (lokale) boekhandel.

3

Jacoba The Musical “Er zou een film van gemaakt moeten worden, of een Netflixserie”, verzucht Kees Voorbij als hij een inleiding verzorgt op deel 44 van ‘Verhalen van Dordrecht’, de reeks sympathieke boekjes over ons verleden met titels als: Dieren in de Dordtse binnenstad, de Sint Elisabethsvloed, Het Zakkendragersgilde, De Dordtse Synode (nr 1) en het Slavernijverleden (nr 43).

En nu is er dus nummer 44: Jacoba van Beieren en het beleg van Dordrecht van 1418. (Overigens kwam Jacoba helemaal niet uit Beieren: haar grootmoeder Margaretha huwde in 1324 met de Duitse keizer Lodewijk van Beieren en zo kwam de familie aan haar naam). De film of de serie zouden bol staan van wapengekletter en kruitdamp. De hoofdrol is weggelegd voor Jacoba van Beieren, een sterke vrouw, die het slagveld niet schuwt, maar ook het huwelijksbed niet. Ze is maar liefst vier keer getrouwd geweest. De eerste maal in 1406 met Jan van Touraine, kroonprins van Frankrijk. Dat was een strategisch huwelijk: Jacoba was toen pas vijf jaar, maar in 1415, toen zij veertien was, werd dat huwelijk voltrokken in Den Haag. Haar man sterft twee jaar later in 1417.

Nummer twee was Jan van Brabant, ook uit berekening, want die heeft een sterk leger nodig om haar oom Jan van Beieren te verslaan. Deze Jan vindt dat Jacoba ten onrechte gravin van Holland is geworden en dat hij recht heeft om graaf te worden. Jacoba’s derde gemaal is de graaf van Gloucester, die de strijd aangaat met ex-echtgenoot Jan van Brabant (dat huwelijk was ongeldig verklaard).

Haar vierde man, in 1434, was Frank van Borselen. In dit geval was ook echte liefde in het spel.

Beleg van Dordrecht

En hoe zou Dordrecht in Jacoba the Musical optreden? Het was de tijd van de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Dordrecht had uiteindelijk voor de Kabeljauwen gekozen tegen de Hoekse partij van Jacoba.

Tijdens het Beleg van Dordrecht stond het Huis TeMerwede er nog...

Dordtse strooptochten (platbranden van ’s-Gravenzande) geven onrust. Jan van Beieren heeft steun van Dordrecht als hij zich tot graaf van Holland verklaart. Jacoba neemt Jan van Brabant in de arm (en in het huwelijksbed) om Dordrecht af te straffen. Jan komt met 8000 man en legert zich bij de Mijl. Jacoba heeft haar manschappen in Papendrecht tegenover het drierivieren punt. Zo wordt Dordrecht ingesloten. Maar de Dordtenaren doen gevaarlijke uitvallen, de blokkade wordt omzeild en bij een goed geplande uitval sneuvelen vele huursoldaten. Jan van BeiDe gedenksteen werd in 1974 van de Spuipoort (die werd afgebroken) gehaald en eren heft het beleg op en Dordrecht ingemetseld in de Groothoofdspoort Foto: Per Bos juicht. Een gedenksteen die nu aan

Reconstructie Per Bos

de Groothoofdspoort is bevestigd, aan haar aartsvijand oom Jan van memoreert de gebeurtenissen.

Beieren). Die krijgt wel een ander probleem op zijn bord: de verhoging Maar waar is Jacoba? Men neemt van de dijken tegen de regelmatig teaan in Kasteel Huis te Merwede, de rugkerende watervloeden. Men kan burcht even buiten de ommuurde het daarover niet eens worden en in stad, toentertijd een imposante ves- 1421 komt de rekening in de vorm ting. Soldaten en burgers rennen van de beruchte Sint Elisabethsvloed doldriest schreeuwend de stad uit met desastreuze gevolgen. om Jacoba gevangen te nemen. Maar Jacoba is al naar den Haag gevlucht Jacoba zit intussen in Engeland en en de Dordtenaren vieren hun woe- huwde in 1423 haar derde echtde bot op het gebouw dat sindsdien genoot Humphrey, de graaf van een ruïne is gebleven. Jacoba verloor Gloucester. Deze rukt met Jacoba op dus de strijd. Jan van Beieren pikt het naar het vasteland van Europa, maar graafschap Holland en Jan van Bra- deinst met bebloede kop af. Jacoba bant moet fors betalen (waarvoor hij wordt gevangen genomen, maar het grondgebied van Jacoba verpacht ontsnapt samen met haar moeder Margaretha, als mannen verkleed uit het Gravensteen van Gent. Ze voerde daarna strijd op verschillende fronten, maar moet bij de Zoen van Delft in 1428 afstand doen van haar grafelijke titel. Ze mag ook niet weer huwen zonder toestemming van Philips van Bourgondiën en de Staten van Holland. Maar ze schendt het verdrag en trouwt in 1434 uit lende bedrijf stilleggen is een ade- liefde met Frank van Borselen, heer quate straf. Dat gaan bedrijven wel van Sint Maartensdijk, burggraaf van degelijk echt voelen.

Heusden en graaf van Oostervant (Noord-Frankrijk). Maar helaas is Voer actie haar geluk van korte duur, want in Greta Thunberg is in haar eentje be- 1436 sterft Jacoba op 35-jarige leefgonnen. Meer mensen gingen een tijd aan de tering ofwel tuberculose. actie starten, en kijk nu eens waar we staan. Dat bewoners steeds meer Een kort maar bewogen leven. Het actief worden is heel belangrijk. Bas wachten is op de musical, want de Eickhout zei: “Ik werk vanuit het sys- dramatische gegevens, liefde, strijd, teem, dat gaat langzaam, en je moet gevangenneming, ontsnapping, rocompromissen sluiten. Maar je hebt kende musketten, kletterende sabels, ook mensen nodig die tegen de deur voortstuivende paarden, blinkende aan blijven trappen, tegen het sys- harnassen, wapperende vanen: alle teem trappen. We zullen het samen attributen zijn voorhanden. doen. Nu is het PFAS, maar we gaan verder, met chemicaliën en gif.”

Ton Delemarre

“Je moet niet teveel vrijen met die bedrijven…”

In de oude school aan de Merwedestraat was op 11 november een Town Hall Meeting over PFAS en vervuilende bedrijven zoals Chemours. Hoe kun je ze effectief aanpakken? En is PFAS uit te bannen?

Europa en Gemeenten weten elkaar steeds beter te vinden. Het is namelijk geen lokaal probleem, het speelt overal. Het Voorzorgbeginsel moet leidend worden. Want het is toch te gek voor woorden dat je geen groenten uit eigen tuin kunt eten en niet De belangstellende aanwezigen gin- kunt zwemmen in je eigen natuurgen in gesprek met Bas Eickhout: zwemplas?” lid Europees Parlement, Suzanne Kröger: lid Tweede Kamer, Marie- “Je moet ook stoppen met steeds een ke Spekreijse: Provincie Zuid-Hol- stof te verbieden, maar hele groepen land, en Tanja de Jonge: wethouder tegelijk. Dat voorkomt dat steeds weer een nieuwe stof op de markt Dordrecht. komt die praktisch gelijk is aan de Kun je überhaupt iets doen aan het verboden stof,” stelde Bas. stoppen van de vervuiling?

“Ja, dat kan. Maar niet morgen. Er Stappen durven zetten zijn teveel overheden mee bezig op Stap voor stap moeten de regels dit terrein. Die moeten gaan optre- worden verscherpt. De REACH den alsof ze één overheid zijn. Je regelgeving moet veranderen (REmoet er bovenop zitten. Want be- ACH is een Europese verordening drijven als Chemours zijn meesters over de productie van en handel in in het verzinnen van allerlei slim- chemische stoffen). En dreigen met migheidjes, zoals vertragen, steeds juridische procedures. Dordrecht weer opnieuw om extra informatie heeft - samen met andere regiogevragen, enzovoort. Rijk, Provincie, meenten - daarin lef getoond en een

4

rechtszaak aangespannen en gewonnen. Dordrecht is daarmee het voorbeeld geworden dat het wel degelijk kan. “Daar mogen we best trots op zijn”, zei Tanja de Jonge.

“Je moet niet teveel vrijen met bedrijven”, zei Wim van Krimpen. Hij is van mening dat er een Social Development Board Drechtsteden moet komen. Nu is er alleen een Economic Development Board Drechtsteden.

Bewoners zijn inmiddels ook rechtszaken gestart. Belangrijk voor overheden is om iedere overtreding te melden. Bij de DCMR (Milieudienst Rijnmond) zijn op dit moment 15 mensen continu bezig met Chemours. En dat worden er meer. Het controlesysteem moet worden opgevoerd, vindt Joop Keesmaat van de actie ‘Stort vervuilde grond bij Chemours’. Alleen boetes opleggen bij overtredingen is niet voldoende.

Voor bedrijven is dat vaak makkelijk te betalen. Maar tijdelijk het vervui-

Suzanne Kröger vulde aan: “Voer ac- Jacoba van Beieren en het beleg van tie, voer actie, dat is de enige manier Dordrecht, Deel 44 in de reeks Verhaom tot 0 uit de pijp te komen.” len van Dordrecht is voor 4,95 euro te Jacqueline van den Bergh koop bij de boekhandel en Villa Augustus, Hallo Dordrecht en Hof van Meer info: Nederland.

Bekijk filmpjes van Bas Eickhout en Joop Keesmaat op YouTube.

Meer info: www.deverhalenvandordrecht.nl

Kees Thies kreeg eerste Voegenbrood Het was om drie redenen een bijzondere middag in molen Kyck over den Dyck. Ten eerste kon voorzitter Theo Oostenrijk in zijn verhaal aan Bekende Dordtenaar Kees Thies, ‘hoofdrolspeler’ deze middag, meedelen dat met alle acties nu de grens van 20.000 euro is overschreden.

Ten tweede kreeg Kees Thies het eerste officiële Voegenbrood: een nieuwe, in de molen zelfontwikkelde meelmix. Dat was meteen het startmoment van een broodproeverij van broodsoorten met Kyck-meelmixen.

Bijzondere mijlpaal

Molen zit in mijn hart

In zijn dankwoord vertelde Kees Thies over hoe de molen een rol in zijn leven speelde.

Kees: “We woonden hier vlak om de hoek en mijn vader haalde er vroeger broodmeel. De keuze was echter veel beperkter dan nu. Het nieuwe Voegenbrood smaakt voortreffelijk! Dat ga ik zelf zeker ook bakken. En als ik met pensioen ga, dan denk ik dat ik molenvrijwilliger wordt! Ik prijs de molenmensen om hun inzet en creativiteit. De vasthoudendheid en zelfredzaamheid in onze enige Dordtse molen is zó groot. Dus gemeente, help onze molen nou! Zou Kees Thies prijst het zojuist gekregen Voegenbrood: “Het smaakt voortreffelijk!” ik zeggen. Wees er zuinig op! Dordtenaren willen hem houden.”

Theo Oostenrijk, voorzitter van het molenbestuur: “Op 6 mei dit jaar opende Kees de actie Voeg Een Meter Toe! als vliegwiel om geld voor de restauratie op te halen. In de tussentijd hebben onze vrijwilligers: kanjers zijn het! maar liefst 20.000 weten in te zamelen. Extra leuk dus dat we Kees vandaag het eerste officiële Voegenbrood kunnen overhandigen. Dit brood hebben onze mensen van de vulzolder hier in de De molen heeft zeker waarde voor alle molen ontwikkeld.”

Dordtenaren, hij staat er al sinds het “Deze activiteit is weer een bewijs jaar 1713. van de inzet en onvermoeibaarheid van onze vrijwilligers. We hopen er Na de overhandiging van het eerste veel van te verkopen. Want het gat brood aan Kees Thies startte in de in onze begroting is nog aanzienlijk! molenwinkel een Broodproeverij Uiteindelijk hopen we zo min moge- van drie meelmixen, gemalen en belijk een beroep op gemeentesubsidie dacht in de molen. De proeverij is op te hoeven doen, maar hebben afge- momenten dat de molenwinkel op sproken dat we aankloppen als onze woensdagmiddag en zaterdag is gesituatie helder is. Wie weet.” opend en loopt nog tot 9 december.

Harry Eskes

Eindelijk komt het er dan toch van…

De omgevingswet Op 1 januari 2024 wordt, na enige jaren uitstel, de omgevingswet ingevoerd. In de omgevingswet voegt de overheid alle regels en wetten op dit gebied samen.

Aandacht voor een mooi initiatief...

Graag zou ik aandacht willen vragen voor een geweldig initiatief, namelijk de Stichting paps&mams van Ron Alting. Ron heeft de stichting opgezet in maart 2020 en die is netjes ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

Ron is 65 jaar en woont in Dordrecht. Hij is al jaren vrijwilliger in een verzorgingshuis voor dementerende ouderen. Daar doet hij spelletjes met de ouderen, trakteert ze op een lekker drankje en snoeperij maar vaak genoeg ook met een zelf bereide maaltijd. Allemaal vanuit zijn stichting.

Doordat veel ouderen lang thuis blijven wonen, is er veel eenzaamheid en soms financieel geen ruimte.

Met ouderen worden mensen vanaf 50+ bedoeld. Samen met andere vrijwilligers gaat Ron bij de mensen langs en gaat met hun naar het ziekenhuis of de dokter. De mensen van de stichting doen klusjes in huis of tuin of drinken gewoon een kopje koffie met een bijbehorend praatje pot. Ook op- en ontruimingen horen tot de mogelijkheden.

Nieuwe plannen worden aan de omgevingswet getoetst, waarbij de overheid advies geeft over wat, waar Het omgevingsprogramma wel of niet mogelijk is.

Dit zijn verschillende thema’s die passen in het omgevingsplan: wonen, verkeer, gezondheid, veiligheid, Het belang voor de burger Bij bouwen of verbouwen van huis aanpassing omgeving aan klimaatof tuin dient nagegaan te worden of verandering en milieu. er een vergunning nodig is. En dat check je vanaf 1 januari 2024 op het Het conceptverzoek Voordat je een aanvraag indient, kun omgevingsloket, op de website. je een conceptverzoek indienen om kerstactie Bij nieuwe plannen voor huis, straat, te controleren of de aanvraag com- Nu is er, voor het derde jaar op rij, wijk of gemeente is het van belang pleet is en de juiste informatie bevat. om te weten hoe de omgeving De bedoeling is dat zo vertragingen hierover denkt. Je kunt volgens de vermeden en kosten bespaard kunregels tot een goed plan komen, als nen worden. je medeburgers of bedrijven hierbij betrekt. Deze participatie is soms De omgevingsvergunning verplicht.

Dit is een officiële toestemming van de overheid om een bepaalde activiOnderdelen omgevingswet teit uit te voeren.

De omgevingsvisie: hierin staat welke ontwikkelingen met betrek- Het omgevingsloket king tot de omgeving de gemeente Hier kun je controleren of je een wil ontwikkelen. Bijvoorbeeld over melding moet doen als je een nieuw woningbouw, bereikbaarheid, en project of idee hebt en of daar een dergelijke. vergunning voor nodig is. Ook staat daarin informatie of de omgeving Het omgevingsplan betrokken moet worden bij de aanHierin staan alle regels voor de ge- vraag van een vergunning. meente, het vervangt de bestaande bestemmingsplannen en is een uitHeintje Groesbeek werking van de omgevingsvisie. De huidige bestemmingsplannen blij- Meer info: ven overigens nog een tijdje geldig. www.omgevingswet.overheid.nl

Ron is al jaren vrijwilliger in een verzorgingshuis voor dementerende ouderen.

een kerstactie. Ron gaat met de vrijwilligers maaltijden bereiden voor de kerst en bij de ouderen langsbrengen. U moet zich voorstellen dat Ron een Indische man is, dus de maaltijden hebben een Indisch tintje. Uiteraard zit er bij de maaltijd een drankje en een toetje. Op de foto’s kunt u een voorbeeld zien van een maaltijd, Ron persoonlijk en zijn vrijwilligerswerk.

Een voorbeeld van een maaltijd met een Indisch tintje.

Ron Alting, van Stichting paps&mams

Zij proberen door middel van giften hun goede werk voort te zetten. Nu, met de kerstmaaltijdenactie in zicht, is er weer best wat financiële steun nodig. Dat is de reden dat ik, met medeweten van Ron, een doneeractie ben begonnen. Hoe geweldig zou het zijn als er genoeg binnenkomt aan giften om nóg meer mensen een fantastische kerst te kunnen aanbieden?

Hier kun je doneren:

www.doneeractie.nl/kerstmaaltijden-actie-voor-ouderen/-84375 Meer info:

Barbara Böck

Stichting paps&mams van Ron Alting, tel. 06 1703 4428, www.paps&mams.nl

5

Een nieuw begin... ‘t Liep tegen Nieuwjaar en het had flink gevroren. er lag ook veel sneeuw, zoals nooit tevoren. op straat was het glad en moeilijk te lopen. op betere tijden moest men maar hopen!

En onder de grond, bij Morris de Mol, was er veel schade: zijn huis lag heel vol met allemaal rommel en alles hing scheef, ’t was echt niet meer veilig waar hij verbleef!

Ja, ’s winters, elk jaar, ging er heel wat verloren omdat door de vrieskou, de boel was bevroren.

Plus instortgevaar en hoogwaterproblemen: die moest je toch echt ter harte wel nemen.

Tekst en illustratie: Els Kobec

Maar moe was hij wel, al voordat hij begon, toch zwoegde hij door en deed wat hij kon.

Toen hoorde hij buiten de kerkklokken slaan, het was dus zo ver al: Nieuwjaar kwam er aan!

Helaas was het werk nog lang niet gedaan. was ’t beter te stoppen of verder nog gaan?

Hij besloot om te stoppen, al was hij niet klaar: een rustig begin met ’t gloednieuwe jaar.

Hij had de kalender op één snel gezet, dook moe maar tevreden snel in zijn bed.

Hij sliep meteen vast en zag in zijn dromen dat alles heus wel weer goed zou komen.

Hij ging aan de slag, het was heel hard werken, om kamers en gangen weer goed te versterken. ’t Was graven en sjouwen, hij zwoegde maar door, daar had hij zijn grote handen wel voor.

Lichtjestocht en Kerstbosversiering Al twee jaar op rij gaf de gemeente Dordrecht gehoor aan het verzoek om een kerstboom op het Vrieseplein te plaatsen.

Dit jaar heeft bewonersplatform De Buurtplu, met het oog op duurzaamheid, een stukje bewegend bos met kerstverlichting aangevraagd.

is iedereen uit de buurt welkom om een start te maken met het versieren van de bomen met goede wensen.

Lichtjestocht Op Kerstavond, zondag 24 december, is er van 18.00-20.00 uur voor alle kinderen van 0-12 jaar een lampionnenoptocht in kerstsfeer door de Dordtse binnenstad. Elk kind is, samen Op 15 december om 16.00 uur met een ouder of verzorger,

Welkom in de Kerststal

Op zaterdag 16 december is iedereen van 12.00-15.00 van harte welkom in de Wilhelminakerk voor een gezellige kerstmiddag. De Kerststal kan bewonderd worden en er is muziek van orgel, fluit en gitaar. En er is ook van alles te eten en te drinken. Denk aan warme chocolademelk met kerstkrans en glühwein. Ook is er een koopjestafel met mooie kerstspullen. We besluiten de middag met het zingen van kerstliederen.

Kom kijken in de stal! Wilhelminakerk, Blekersdijk 41.

Annet, Christa, Marijke, Rineke en Willemien

6

Poesie in Grote kerk In de grote kerk kun je zomaar een orgel horen spelen. Dat doet Cor Ardesch, de stadsorganist. In de kerk zijn drie orgels en Cor bespeelt ze allemaal.

Poesie en Cor kennen elkaar en Cor laat alle orgels graag zien en horen. Vandaag het Bach orgel. Hoeveel pijpen zitten er in dit orgel denk je? Ook legt Cor uit hoe je het orgel laat spelen als er geen stroom is.

van harte welkom om mee te platform De Buurtplu. Voor de In het volgende doorkijkje zien lopen. Je kunt zelf een lampion route en andere informatie: we het Kam orgel dat pas hemeenemen. www.lichtjestochtdordrecht.nl lemaal gerestaureerd is. Dat betekent dat alles op een goeMeedoen met de lichtjestocht Je eigen lampion maken de manier is gerepareerd. Dus is gratis en vooraf aanmelden Doe je mee met de lichtjes- echt zoals het vroeger gemaakt is niet nodig. We starten om tocht? En vind je het leuk om is. Cor neemt ons mee naar de 18.00 uur in twee groepen: je eigen lampion te maken? En ruimte waar alle pijpen bij elvanuit de Remonstrantse kerk ben je tussen de 5 en 12 jaar? kaar in de windladen staan.

(Cornelis de Wittstraat 28) en Dan ben je welkom op woensde Kruiskerk (Vrieseweg 64). dag 13 december tussen 15.00 Misschien wil je ook zelf wel Via de Vrieseweg, het Kasper- en 17.00 uur in Buurtkamer eens in de kerk rondkijken? spad en de Sint Jorisweg wan- Vrieseweg nummer 10. Samen delen we naar het Kromhout maken we een lampion met een Scan de QRcode voor het filmpje. waar het Leger des Heils ook lichtje erin. Je mag de lampion een verrassing in petto heeft. na afloop mee naar huis nemen.

De lichtjestocht eindigt gezamenlijk rond 20.00 uur bij de Wel graag even aanmelden als kerststal in de Wilhelminakerk. je wilt komen, want er is maar beperkt ruimte. Stuur een De lichtjestocht wordt geor- e-mail met je naam, adres en ganiseerd door de kerken in leeftijd naar: de buurt in samenwerking met debuurtplu@gmail.com. het Leger des Heils, Buurtwerk Dordrecht en bewonersLaetitia van de Sande

Koken uit de tuin

Dordtse Henri Nouwenlezing door Jos Wienen:

‘Op Adem Komen’

Zweedse bietensalade

De 92e geboortedag van priester en schrijver Henri Nouwen (1932-1996) wordt in Dordrecht herdacht in de Wilhelminakerk op woensdag 24 januari. Niemand minder dan Jos Wienen, burgemeester van Haarlem, zal de Henri Nouwen-lezing geven. Jos zal ingaan op ‘Wat kunnen wij allen, van jong tot wat ouder, met het erfgoed van Henri Nouwen?’

Jos is vooral bekend geworden als burgemeester van Haarlem. Eerder was hij burgemeester van Katwijk, nu van Haarlem. Daarnaast is hij theoloog, historicus en een prominent CDA-politicus. De avond wordt muzikaal omlijst door Ronald van der Schelde (vleugel) en Jelle van Nieuwenborg (gitaar). Na de lezing is er een korte pauze en volgt een gespreksforum onder leiding van Arend Noordam, predikant en docent. Het forum bestaat uit Jos Wienen, Laurent Nouwen, de broer van Henri en de Dordtse pastoor van de Oud-Katholieke kerk Helen Gaasbeek. Het belooft een inspirerende avond te worden.

De organisatie wordt gedragen door de landelijke Henri Nouwen Stichting en de Henri Nouwen Werkgroep Dordrecht en zij verwachten een grote opkomst. Eerdere sprekers op de jaarlijkse lezing waren de Dordtse columnist Kees Thies, ouderenpastor en schrijver Marinus van de Berg, de schrijver Abdelkader Benali en theoloog prof. Erik Borgman.

Groenmarkt zijn twee activiteiten om Henri Nouwen en de lezing optimaal onder de aandacht van de Dordtenaren te brengen: Op maandag 15 januari van 11.0013.00 uur is er ‘Koffie met...?’ Barbara Zwaan, Henri Nouwen kenner, geeft een inleiding over het thema: ‘Even Adem Halen’ en gaat in gesprek met de zaal. Bij deze huiskameractiviteit gaat het over de druk of soms de leegte, door een teveel of een gebrek aan bezigheden.

Ook op maandag 15 januari van 20.00-22.00 uur is er in dezelfde bibliotheek de voorleesmarathon.

Ton Delemarre leest voor uit het boek ‘Moeder en Zoon’ van Abdelkader Benali, een bewerking van de Henri Nouwenlezing, die Benali in 2021 gaf.

De Pelgrimstocht

De Pelgrimstocht organiseert onder andere stiltewandelingen onder de naam ‘Wandelen met...?’ In het kader van de Henri Nouwen-lezing zal er een wandeling zijn op 2 februari om 14.00 uur en 3 februari om 10.00 uur.

De wandeling start bij de Nieuwe Activiteiten In de centrale bibliotheek aan de Dordtse Biesbosch en zal ook gaan

‘Vliegen op Kerstdag de muggen rond, dan dekt op Pasen het ijs de grond.’ voorspelt ons deze oude spreuk. En ja, door het jarenlange volgen van de feiten en gedragingen van het weer, kon men redelijk voorspellingen doen voor de toekomst. Nu, met de feiten van ons veranderende klimaat, is het maar de vraag hoe het gaat worden.

over de invulling van je leven: ‘Wandelen met... Adem’. De werkgroep is blij met de extra activiteiten, die sluiten naadloos aan op de lezing.

Henri Nouwenlezing, woensdag 24 januari 2024 van 20.00-22.00 uur, Wilhelminakerk, Blekersdijk 41, de

We hebben weer een verschroeiende zomer en een overtollig natte herfst achter de rug. Met de hitte floreerden de zonnebloemen wel uitstekend en de druiven hadden zich nog nooit zo uitgesloofd. Ook de tomaten in het kasje waren niet te stoppen. Er moest natuurlijk wel goed water gegeven kerk is open vanaf 19.30 uur. De toe- worden, dus sjouwen maar met de gieters: meteen ook een goede sport gang is vrij. Een vrijwillige bijdrage voor ons! De winterrammenas met wordt zeer op prijs gesteld. zijn pittige natuur, heeft ons een Ton Delemarre leuk wintervoorraadje opgeleverd, we gebruiken het, fijngeraspt met Meer info: olie en azijn nu bijna elke dag. En Sybe de Lint: tel. 06 - 2806 9928 laten we de rode bieten niet vergesybedelint@kpnmail.nl ten: in vochtig zand bewaard zijn ze behoorlijk lang houdbaar. Laten we daar eens, naar Zweeds voorbeeld, een eenvoudige, maar smakelijke salade van maken. Dit bijgerecht uit het hoge Noorden valt ook goed bij een calorierijk kerstdiner.

Kerst in Huis Van Gijn

KERSTPUZZEL Van 12 december t/m 7 januari volgend jaar is Huis Van Gijn in kerstsfeer.

Foto: Christine Reehorst

Het hemels gerecht Al voor het derde jaar verzorgt beeldend kunstenaar Katinka van Haren een bijzondere etalage tijdens de wintermaanden. Na ‘In het licht van kronen’ en vorig jaar ‘De Liefdestuin’, nodigt Katinka iedereen uit bij haar atelier om in de avonduren haar nieuwe sfeerkamer ‘Het hemels gerecht’ te komen bewonderen. Bijna alles is gemaakt van papier. De veelal hemelsblauwe kleuren zijn geïnspireerd op het Delfts blauw uit het Huis van Gijn. Maar juist de felrode tafel verwijst naar een liefdevol samenzijn tijdens de donkere dagen. Op de organisch gevormde tafel prijkt sierlijk gekruld bestek en glaswerk dat aan vroegere ornamenten doet denken. De kussens op de grond geven een warme sfeer en voeren de kijker mee in oosterse sferen. Hemelse wolken en rode vredesduiven zweven door de oneindige ruimte en geven de kamer een vederlicht en uitnodigend karakter. Achter geheimzinnige doorkijkjes gaat een hemel van papierkunst schuil. Zo onderzoekt Katinka binnen haar sfeervolle vormentaal of er in de hemel ook aangeschoven kan worden voor een hemels gerecht? De nieuwe tentoonstelling van Katinka van Haren, te zien tot en met 10 maart in Atelier Katinka van Haren, Voorstraat 175.

Omschrijving:

1. helder, 2. draagbaar vat, 3. schroef van helikopter, 4. elektrisch geleidingsdraad, 5. kweker, 6. niet vet, 7. bijenhouder, 8. rund.

Los het diagram op van buiten naar binnen volgens de omschrijving. Alle woorden eindigen op de letter R. Bij juiste invulling ontstaat in de buitenste cirkeltjes, te beginnen bij nr 1, de oplossing.

Puzzel mee en maak kans op een VVV-cadeaukaart van 10 euro! Stuur uw oplossing, met vermelding van naam en adres naar: De Poorter, Jacob Marisstraat 70, 3314 TK Dordrecht, of mail naar: r.besjes@kpnmail.nl.

De oplossing van de vorige woordzoeker was: NASI. Helaas kwamen er geen oplossingen binnen voor de puzzel in krant 5, dus kunnen we ook geen winnaar bekendmaken.

Nodig voor 4 personen:

3 flinke rode bieten 1 appel (bv Granny Smith) 75 ml azijn 1 eetlepel suiker 1 eetlepel olijfolie 3 eetlepels mayonaise 3 eetlepels crème fraîche scheutje balsamico azijn peper, zout en bieslook

Snij het lof van de bieten en boen ze schoon. Kook ze in een middelgrote pan met ruim water gaar in ongeveer 30 minuten. Laat afkoelen, schil ze en snijd in blokjes van 1 cm.

Maak een marinade van de azijn, de suiker en de olijfolie. Voeg peper en zout naar smaak toe. Schenk deze marinade over de bietenblokjes, dek af met folie en laat zo’n twee uur marineren op kamertemperatuur.

Schil de appel, haal klokhuis eruit en snijd in blokjes van 1 cm. Laat na het marineren de bietenblokjes uitlekken en meng ze met de appelstukjes.

Meng de mayonaise met de crème fraîche en scheutje balsamico azijn en roer dit door de bieten en appel. Zet dit minstens een half uur in de koelkast. Serveer koud en garneer met fijngehakte bieslook. Ook lekker met fijngehakte dille, droog of vers. Eet smakelijk!

Maartje Schaffels

7

Foto: Kees Dijkman

Regen Van alle kanten bezweert de regen de voorgeschreven voorgevormde voorgebakken gedachten en ideeën Een paraplu die de gedaante aanneemt van een piramide een vliegende ovenschotel van een recht-averecht gebreide kabouterhoofddeksel of muts

Zin in leuk vrijwilligerswerk?

Doe de vrijwilligerscheck op www.inzet078.nl INZET078

het centru ! voor vrijw m illige inzet.

Regen boetseert een tweede, wie weet, derde werkelijkheid regen vertelt ons de never-ending story die geluk heeft met zijn overschoenen veegt regen tussen de verdrukking in de tumoren terzijde (weet je: angst is een van de meest kwaadaardige longemfysemen) Ik zegen de regen die tegen beter weten in onoplosbare rebussen afschiet boven bedreigd gebied de schoenpoetsende regen bescheert het wingewest het leefgebied van de metafilosofen en economen Er groeit een akelei, je voet trapt op een brem Saperi audi Durf te denken durf de druppels te regenereren Ja, er komt een einde ook aan de medicinale cumuli het gaat om het onstuitbaar stijgen van de warme stromen lucht Schrijf een gedicht zing Zen ontsteek een licht Regen veegt het geheugen leeg regelt het open en dicht van ons bestaan regen levert mij de ruimte van het volledige leven aan

Ton Delemarre

Samen maken we Dordrecht mooier.

Omzien naar elkaar in de Binnenstad!

Gericht adve rteren werkt !

Voor de Binnenstad!

DORDRECHT

Voor het centrum mag ik in onze fractie uw wijkvolksvertegenwoordiger zijn. Wij zetten ons o.a. in voor: •

Ben je een lokale starter of al een gevestigde onderneming en op zoek naar meer klanten? Kies dan voor een advertentie in de wijkkrant. Dit kan al vanaf €40,- voor een eenmalige advertentie. Besluit je om in 3 of meer wijkkranten te adverteren? Dan krijg je zelfs 10% korting op de advertentiekosten! is tse Wijkkranten eren in de Dord rt ve ad ij en w s pp nd ko Si hape aangeprezen Sc de omzet op de %! gestegen met 50 eggen -Mevrouw van der BrBreggen r Banketbakkerij Van De Reeweg

47 02 Oost 31, Tel: 078-613

Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken!

TIEN Plus - Dordtse Wijkkranten 078-750 89 66 tienplus@buurtwerkdordrecht.nl www.tienplus.net

Gerealiseerd

• •

Veilig fietsen op o.a. het Oranjepark en de Spuiweg Meer mogelijkheden voor zonne-energie op daken Blijvende aandacht voor de aanpak van armoede

Kan iets onze aandacht gebruiken? Laat het weten via franciske@cdadordrecht.nl of www.cdadordrecht.nl

Franciske van Vugt raadslid

Ook een kleine advertentie wordt gelezen...

Ziet u wel?

Repair Café Centrum elke 3e zaterdag van de maand

Open van: 10.00-13.00 uur zaterdag 20 januari zaterdag 17 februari zaterdag 16 maart

Wijkpunt de Eendracht Marc. Schampersstr. 1

Volg ons op Facebook!