Wealth - juni 2022 by Tijd - Echo Connect

over het rijke leven

Chef-koks aan boord

‘OOK VOOR EEN NACHTELIJKE CROQUE KOMEN WE ONZE KAJUIT UIT’ Luxueuze koffietafelboeken

EEN BOEK MET MAANSTEENTJES? BIJ TASCHEN IS ER GEEN LIMIET Weense verwennerij

6 KELDERS, 60.000 FLESSEN IN PALAIS COBURG

Onze

voor u gaat ver, maar blijft dichtbij. Bij Belfius vinden we het een voorrecht om uw vermogen te mogen beheren. Dat vertrouwen beantwoorden wij maar al te graag met grensverleggende expertise en professionaliteit. Dag na dag. Voor uw vermogensbeheer combineren we de jarenlange ervaring van onze lokale Wealth Managers met de deskundigheid van wereldspelers als Candriam, BlackRock en JP Morgan Asset Management. Voor uw transacties in afgeleide producten of indekkingen van munt- of renterisico kan u rekenen op de expertise van onze 100% Belgische marktenzaal.

Maar wat Belfius Wealth Management echt uniek maakt, is onze oprechte interesse in u. De mens, de familie achter het vermogen. Door oprecht te luisteren, mee te denken en ons persoonlijk te engageren. Onze Love gaat ver, maar is meer dan ooit dichtbij: hoe internationaal ons vermogensbeheer ook is, erover praten doet u altijd in uw eigen omgeving en in uw eigen taal. Mensen en hun talent, daar draait het bij ons om. Transparantie en maatschappelijk engagement. Dichtbij, in alle vertrouwen. Maar vooral met veel Love. Een warme bedrijfscultuur waar we erg trots op zijn.

Voor uw Estate Planning helpen onze specialisten de overdracht van uw vermogen naar de volgende generatie zorgeloos plannen en begeleiden. Voor al uw projecten en dromen werken we financieringsoplossingen op maat uit en hebben we met Belfius Insurance alle expertise in huis om deze ook te beschermen.

Belfius Bank NV - Karel Rogierplein 11, 1210 Brussel - +32 2 222 11 11 - belfius.be - RPR Brussel BTW BE 0403.201.185 - IBAN BE 23 0529 0064 6991 - BIC GKCCBEBB - FSMA nr. 19649 A.

Olivier Onclin

Executive Director Private, Business & Retail Banking

Dirk Gyselinck

Executive Director Wealth, Enterprises & Public

Sophie Mores

Wealth Manager

Mario De Vry

Head of Corporate Banking & Wealth Management

Isabelle Verhulst

Vanessa Dufour

Director Wealth Analysis & Planning

Head of Wealth Management

Marc Raisière CEO Belfius

Voor uw Love doen we meer |

wealth juni 2022

U MOEST EENS WETEN…

Anderen dobberen enkele weken per jaar ij weet het nog altijd niet, de 29-jarirond op een eigen of gehuurd jacht, ver weg ge zoon van een koppel dat 24 jaar en ‘uit het zicht’ van het leven aan wal. En als geleden een half miljoen euro won met het even kan met een eigen chef aan boord. de Nationale Loterij. ‘Hij heeft alles geMisschien zit er wel champagne en kaviaar kregen wat hij nodig heeft en stelde zich nooit in uw koelkast aan boord. Maar allicht wilt u vragen omdat we er niet te koop mee liepen’, er gewoon even ‘uit’ zijn, getuigt een ‘chefblikt zijn vader terug in dit magazine. Een zeer kok aan boord’ die al kookte voor onder herkenbare getuigenis, zegt de ‘winnaarbegemeer Microsoft-oprichter Bill leidster’ van de Loterij ons. ‘Veel Gates, telgen van de beroemde mensen zijn bang voor wat de bankiersfamilie Rothschild buren zullen denken.’ Foto’s van en toptennisser Rafael Nadal. uitzinnige winnaars met dikke ‘Zotte namen, maar uiteindelijk cheques, zoals in veel andere doodnormale mensen. De meeslanden, zal je bij ons niet snel te gasten willen niet met grote zien. ‘De meeste winnaars pasegards ontvangen worden. sen hun levensstijl voldoende Als ze op de boot stappen, traag aan, zodat het niet opvalt.’ verwachten ze vooral rust. Ze raadt winnaars ook aan het Foto’s van Ontsnappen aan de dagelijkse lottogeluk niet van de daken hectiek.’ te schreeuwen. Is het typisch uitzinnige Rust, dat willen ook de gasVlaams? Typisch Belgisch? Lotto-winnaars ten in Palais Coburg in Wenen, Ja, dromen komen soms uit. met dikke cheques, een prestigieus hotel met 33 En ja, daar kan geld een rol in zoals in veel suites met historische banden spelen (maar gelukkig niet almet het Belgische koningshuis, tijd). Door een gigantisch toeval, andere landen, waar discretie heerst. Niet voor zoals de winnende lottocijfers. zal je bij ons niet niets zijn de statige salons een Door een onverwachte erfenis. snel zien. veelgevraagde locatie voor Of, meestal, door hard werken internationale toponderhandeen sparen. En dan gunnen Katrien Verstraete, lingen. Wie het zich kan permitwe onszelf ook weleens een Coördinator Wealth teren dineert er in het tweester(fikse) beloning. Heel zichtbaar, renrestaurant en kraakt een fles zoals een uniek horloge of een (of meerdere) uit een van de zes mooie auto. Soms ook minder wereldvermaarde wijnkelders zichtbaar. Doelbewust. Vivons die zich onder de middeleeuwse heureux, vivons cachés. gewelven bevinden, goed voor U hebt zich misschien al een 60.000 flessen. ‘We merken dat mensen zich aankoop gegund - in de betoverende winkel na corona echt willen verwennen’, zegt de van Taschen op de Zavel - van een uniek en keldermeester. Dure en zeldzame flessen van prijzig koffietafelboek waar u alleen aan dichte enkele duizenden euro’s op de rekening zijn vrienden met gloed over vertelt. Of u bent in geen uitzondering. stilte bezig met een mooie kunstverzameling Maar u kunt in de wijnbar van het hotel ook waarvoor u discreet advies zoekt. Lees dan gewoon een mooi democratisch geprijsd glas zeker het interview met Benedicte Goesaert die grüner veltliner drinken. Ook dat is memoraals art liaison kunstliefhebbers helpt bij de ontbel, herinner ik me nog van een citytrip naar wikkeling van hun collectie. ‘Hoe meer geld je Wenen. Ja, ik geef het toe, ik heb dat moment ter beschikking hebt, hoe groter het speelveld. nog niet op Instagram gedeeld. De mensen Maar aan de basisprincipes verandert dat niets: zouden eens moeten denken… koop kunst die bij jou past.’

INHOUD P6

Taschen gaat tot de maan voor luxeboeken P14

Chefs aan boord: ‘Ook voor een nachtelijke croque komen we onze kajuit uit’ P20

De winnaarsbegeleidster bij de Nationale Loterij: ‘Geen enkele winnaar koopt een Porsche of een Ferrari’ P28

Schuilt een durfkapitalist in u? P32

De wereldvermaarde wijncollectie van 60.000 flessen van Palais Coburg P40

Benedicte Goesaert, art liaison: ‘Je moet eerst je oog trainen vooraleer je kunst begint te verzamelen’ P44

Ook de fiscus houdt van kunst P48

Sssssssttt, daar passeert een supercar

‘Wealth’ is een uitgave van Mediafin. Bijlage bij De Tijd van 10 juni 2022. Coördinatie: Katrien Verstraete, eindredactie: Carl Pansaerts, vormgeving: Ilse Janssens, fotoredactie: Kristof Van Accom, coverbeeld: Wouter Van Vooren, hoofdredacteur: Peter De Groote, algemeen hoofdredacteur: Isabel Albers, v.u.: Peter Quaghebeur, Havenlaan 86c, bus 309, 1000 Brussel.

Haal alles uit het leven

Dit is het moment om te vertrouwen op ING Private Banking. We ondersteunen u bij het waarmaken van uw dromen en ambities, met persoonlijk advies om uw projecten en uw vermogen zo goed mogelijk te beheren.

Contacteer ons via ing.be/privatebanking Aanbod voor beleggingen, investeringen en/of verzekeringen onder voorbehoud van aanvaarding door ING België (of in dit geval door de betrokken verzekeringsmaatschappij) en mits wederzijds akkoord. De voorwaarden en bepalingen (reglementen, tarieven, document met essentiële beleggersinformatie en alle bijkomende informatie) zijn verkrijgbaar in uw ING-kantoor of op www.ing.be. ING België nv • Bank/Kredietgever • Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel • RPR Brussel • Btw: BE 0403.200.393 • BIC: BBRUBEBB • IBAN: BE45 3109 1560 2789. – www.ing.be – Neem contact op met ons via ing.be/privatebanking - Verzekeringsmakelaar ingeschreven bij de FSMA onder het nummer 0403.200.393. Verantwoordelijke uitgever: Sali Salieski • Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel. 06/2022.

wealth juni 2022

TASCHEN GAAT TOT DE MAAN VOOR LUXEBOEKEN Een boek over Ferrari met een staander uit hetzelfde materiaal als de racewagen was meteen uitverkocht, ondanks het prijskaartje van 25.000 euro. Een nog exclusiever boek met een stukje steen van de maan is wel nog beschikbaar. ‘Er is niet echt een limiet’, zegt Marlene Taschen, de CEO van de befaamde uitgever van koffietafelboeken. TEKST: KRIS VAN HAMME FOTO’S: MARK SEELEN

1 2 4

3 5 1. ‘Marc Newson. Works.’ Art Edition. 2. Norman Mailer. ‘MoonFire. 50th Anniversary Edition.’ 3. ‘David Hockney. ‘220 for 2020.’ 4. ‘David Hockney. A Bigger Book.’ 5. Thomas Laird. ‘Murals of Tibet.’

oekenverzamelaars tellen al lang stevige bedragen neer voor zeldzame exemplaren uit vervlogen tijden. Maar wist u dat sommige gloednieuwe boeken haast even begeerd zijn en hun waarde zien verdubbelen in een luttele vier jaar na hun eerste druk? Neem ‘Ferrari’, een uit de kluiten gewassen boek - gebonden in het leer van zijn zetels - dat ‘de droom’ van de iconische wagen tot bij zijn fans wil brengen. Vandaag kost een exemplaar 50.000 euro, als u er al in slaagt er een op een veiling te

vinden. Bij zijn publicatie in 2018 kostte elk van deze 250 art editions van het boek de helft, 25.000 euro. Voor die gespierde prijs kreeg u er de handtekeningen van enkele Ferrari-toplui bij - Sergio Marchionne, John Elkann en Piero Ferrari - plus een spectaculaire staander ontworpen door de befaamde Australische designer Marc Newson. Welkom in de wereld van Taschen, de uitgever van koffietafelboeken die almaar exclusiever worden en de grens tussen boek en ‘object van verlangen’ doen vervagen. Die laatste term komt uit de mond van Marlene Taschen, sinds 2017 de

CEO van de Duitse familiale uitgever die haar vader Benedikt oprichtte. ‘Het bedrijf is sinds zijn ontstaan in 1980 enorm geëvolueerd’, zegt Taschen. ‘Voor onze boeken zijn de vorm en de productiekwaliteit van essentieel belang: de manier waarop het boek aanvoelt en eruitziet. Het zijn objecten waarmee je leeft en die je verzamelt.’ Dat klinkt als een prima omschrijving van het fenomeen koffietafelboek, ook al zegt Taschen dat ze er niet meteen een definitie voor heeft. Noem het mooi vormgegeven boeken vol prachtige plaatjes die een salontafel of een bibliotheekkast

wealth juni 2022

kunnen sieren, met onderwerpen gaande van kunst over architectuur tot reizen, sport en film. ‘Erg beeldgedreven’, omschrijft Taschen de stijl van het huis. ‘Een visuele vertelstijl, meer Instagram dan Twitter’, zegt ze met een knipoog naar het tijdperk van de sociale media waarin ze Taschen heeft binnengeloodst. Dat digitale tijdperk doet niets af aan ’s werelds toegenomen verzamelwoede - soms ingegeven door de honger naar rendement - waarop Taschen inspeelt met almaar luxueuzer uitgegeven boeken en prestigieuze extraatjes. Niets wees op die evolutie toen Benedikt in 1980 als 18-jarige een winkel voor stripverhalen opende in Keulen. Tot een gigantisch lot onverkochte boeken over de Belgische schilder René Magritte zijn pad kruiste in 1984. Taschen wist de 40.000 Engelstalige boeken uit te verkopen in Duitsland, wat hem inspireerde om zelf kunstboeken uit te geven, te beginnen met portretten van de fotografe Annie Leibovitz.

beelden zijn een reeks prints van de Duitse schilder André Butzer of enkele grote foto’s van de bokslegende Muhammad Ali door Neil Leifer. Ook Hockney vervaardigde enkele prints voor Taschen tijdens zijn pandemiequarantaine in Normandië. Die periode leverde het Taschen-boek ‘220 for 2020’ op, met daarin 220 tekeningen - met de hand ingekleefd op elke bladzijde - die Hockney op zijn iPad maakte. Elk van de 1.620 collector’s edities kost 2.500 euro, terwijl de 400 art edities, telkens met een van de vier aparte prints, 27.500 euro kosten.

De meest luxueuze exemplaren van ‘Murals of Tibet’ zijn gehandtekend door de dalai lama. Ze kosten minstens 10.000 euro.

35 kilogram Benedikt combineerde zulke kunstprojecten met speelse en gewaagdere uitgaves, zoals ‘The Big Penis Book’ en ‘The Big Book of Pussy’. ‘Of de inhoud nu highbrow of lowbrow is (intellectueel of laagdrempelig, red.), alles krijgt evenveel aandacht. We maken geen elitair onderscheid’, zegt Marlene over die aparte huisstijl. In 1999 werd het pad ingeslagen dat tot het exuberante Ferrari-boek zou leiden. Taschen publiceerde toen een fotoboek van Helmut Newton dat vanwege zijn bovenmaatse afmetingen - 50 cm op 70 cm, met een gewicht van goed 35 kilogram - de bijnaam ‘sumo’ kreeg en met een eigen staander kwam, ontworpen door de Fransman Philippe Starck. Newton nummerde en handtekende elk van de 10.000 exemplaren, die indertijd een ongeziene 1.500 dollar kostten maar vandaag makkelijk tot 20.000 euro gaan. Het fenomeen sumo was geboren. Wie de Taschenwinkel op de Brusselse Zavel bezoekt, kan er recentere uitgaves vinden. Bij het binnenwandelen passeer je ‘A Bigger Book’ van David Hockney, een somptueus overzicht van het werk van de Britse kunstenaar die in 2018 even het record claimde van duurste levende kunstenaar toen een werk van hem geveild werd voor 90 miljoen dollar. Het boek, gesigneerd door de artiest en met een staander van Marc Newson, kost 4.500 euro. Daar blijft het niet bij. Taschen beperkt zich niet langer tot boeken, maar biedt ook prints en foto’s in beperkte oplages aan. Dat past in een strategie om verzamelaars een gedifferentieerd aanbod - met een oplopend prijskaartje - aan te bieden en tegelijk kunstenaars een nieuwe markt te laten aanboren via Taschen.

V12-motor Daarbij gaat de art edition van een boek een stapje verder dan de collector’s edition. Het gaat om de eerste genummerde exemplaren van de reeks - bij ‘Ferrari’ de eerste 250 van 1.947 exemplaren - plus een extraatje, zoals de staander gemodelleerd naar de uitlaten van een V12motor. Bij een print edition gaat het enkel om prints. Voor-

6 ‘Helmut Newton’, 35 kilogram zwaar met staander ontworpen door Philippe Starck.

wealth juni 2022

Marlene Taschen, de CEO van de boekuitgeverij Taschen.

Mijn vader kijkt nog elke pagina van elke proefdruk na. Marlene Taschen, CEO Taschen

‘Sinds een vijftal jaar zien we een toenemend aantal verzamelaars in ons klantenbestand’, zegt Charles de Cordier, collectieadviseur bij Taschen, in de Brusselse winkel. Dat vertaalt zich in een groeiend aandeel in de omzet van de genummerde limited edities, zoals de collector’s en art edities. ‘Art editions zijn heel vaak uitverkocht bij de lancering. Zelfs bij een prijs van 25.000 euro voor het Ferrari-boek, waarvoor ik toch wat mijn hart vasthield. Voor sommige klanten zal deels een speculatief aspect meespelen, maar een groot deel koopt omwille van de schoonheid van het boek’, zegt de Cordier. Om die reden blijft ook in het tijdperk van de e-commerce een winkel nodig. ‘Klanten hebben voeling nodig met een boek, zeker als het enkele duizenden euro’s kost. Maar ook onze goedkoop geprijsde kunstboeken wil je kunnen doorbladeren om de kwaliteit van de afbeeldingen en het papier te controleren’, zegt Jonathan Dierks, manager van Taschen in België.

Hij maakt zich sterk dat de productiekwaliteit van Taschen moeilijk te evenaren is. ‘De massaproductie van goedkopere uitgaves gebeurt deels in China, maar we proberen nu dichterbij te drukken, in Bosnië bijvoorbeeld, met het oog op een makkelijkere kwaliteitscontrole.’ De exclusievere drukken gebeuren in Duitsland en Italië. Voor de Newton-sumo liet Taschen een eigen drukpers ontwikkelen om het uitzonderlijke formaat met voldoende kwaliteit aan te kunnen.

Grenzen Het illustreert de drive om de grenzen van het traditionele boek op te rekken in de zoektocht naar unieke objecten. ‘Er is niet echt een limiet. We staan open om verder te denken dan wat een normaal boek hoort te zijn’, zegt Taschen. ‘Daarvoor werken we nauw samen met de kunstenaars of de designers en proberen we hun ideeën mee vorm te geven. Daarbij gaan we nieuwe technieken niet uit de weg. Zo gingen we samenwerkingen aan met autofabrikanten voor de productie van het Ferrari-boek.’ Volgens Marlene Taschen zijn tijd en vertrouwen nodig om speciale boekprojecten te kunnen ontwikkelen met creatievelingen als de Japanse toparchitect Tadao Ando. Klanten krijgen zo toegang tot iets uitzonderlijks, zegt

Dure exemplaren leveren we liever persoonlijk thuis af in plaats van een koerier te sturen. Charles de Cordier, Taschen Brussel

Wij spreken dezelfde taal. En dat is niet het Letzeburgs. Sinds 2010 al helpen wij onze Belgische cliënten vanuit onze kantoren in Sint-Martens-Latem en Brussel. Wij praten dus hetzelfde Nederlands als u en kennen de Belgische context als geen ander. Maar wij begrijpen elkaar vooral omdat wij al meer dan 100 jaar ervaring hebben in wat wij doen: ondernemers en families bijstaan met het beheer van hun vermogen. En zo bijdragen tot het succes van hun projecten, in alle fases van hun leven. Neem voor meer info contact op met Banque de Luxembourg Vlaanderen op 09 244 00 48 of banquedeluxembourg.be/uwvermogen

Uw vermogen vermag meer. S I N T- M A R T E N S - L AT E M

BRUSSEL

O V E R A L WA A R U O N S W I L O N T VA N G E N

Banque de Luxembourg, naamloze vennootschap – Bijkantoor in België. Terhulpsesteenweg 120 - B-1000 Brussel. RCS Luxembourg B5310. Btw: BE 0830.227.057 – RPR Brussel.

wealth juni 2022

De ‘Lunar Rock Edition’ van ‘MoonFire’ van Norman Mailer - dat luxueus werd heruitgegeven naar aanleiding van de 40ste verjaardag van de landing op de maan - bevat een geauthenticeerd stuk steen van de maan. Het gaat om brokstukken die als meteorieten ingeslagen zijn op de aarde, want stenen die geoogst zijn op de maan commercialiseert de ruimtevaartorganisatie NASA niet. Van de twaalf exemplaren zijn er negen verkocht. Het duurste, met het grootste stuk steen, is nog beschikbaar voor 575.000 dollar.

Schwarzenegger

Een boek over Ferrari met een staander gemodelleerd naar de uitlaten van een V12-motor door Marc Newson. Lanceerprijs 25.000 euro, nu het dubbele waard.

Taschen. ‘Dat Ando een tekening maakt die bij zijn boek hoort, geeft onze kopers toegang tot iets wat gemaakt is door een van de grootste architecten van onze tijd. Of neem Hockney. Dat hij bereid is 10.000 exemplaren van zijn sumo te signeren, toont dat hij echt in het boek gelooft. Anders zou hij daar zijn tijd niet insteken.’ Zulke star power helpt soms om een project van de grond te krijgen. De Cordier vertelt het verhaal van de ‘Murals of Tibet’, een 60 kilogram zware sumo met afbeeldingen van Tibetaanse muurschilderingen. De fotograaf, Thomas Laird, wist het enthousiasme van Benedikt Taschen te wekken. Die opperde half schertsend dat het geweldig zou zijn als de dalai lama de boeken zou signeren. Laird slaagde daarin, zodat 918 exemplaren van 10.000 euro per stuk de handtekening van de Tibetaanse geestelijke leider dragen. Nog eens 80 exemplaren zijn vergezeld van een kunstwerk en kosten een veelvoud. Het verste dat Taschen gegaan is voor een boek, is naar de maan. Of toch bijna.

Het begon in 1984 toen oprichter Benedikt Taschen 40.000 onverkochte exemplaren van een kunstboek over René Magritte op de kop tikte.

Niet alles raakt meteen uitverkocht, net zoals niet alle boeken automatisch in waarde stijgen. Benedikt Taschen houdt vast aan ‘beautiful losers’, zegt de Cordier, boeken die absoluut op de markt moeten komen hoewel er misschien niet meteen een groot publiek voor is. Sowieso komt een boek pas uit als de Taschen-oprichter ervan overtuigd is dat het goed genoeg is. ‘Hij is al jaren bezig met een boek over Arnold Schwarzenegger.’ Het illustreert hoe Benedikt nog erg nauw betrokken is, hoewel de dagelijkse leiding van Taschen in handen is van zijn oudste dochter. ‘Zijn werkplezier is sinds de overdracht gestegen’, lacht Marlene Taschen. ‘Hij heeft nu meer vrijheid om op individuele boeken te werken. Hij kijkt nog altijd elke pagina van elke proefdruk na. De selectie van onderwerpen doen we beiden. We hebben dezelfde visie, maar via mij is er een verjonging gebeurd en hebben we een nog meer gediversifieerde basis gecreëerd om verder te groeien.’ De democratisering van mooie kunstboeken blijft daarbij een stokpaardje. Van de Taschen-boeken die begonnen als een exclusieve uitgave, worden goedkopere afgeleiden gemaakt voor een breed publiek. ‘Dat is deels historisch gegroeid, deels vanuit een overtuiging, en deels vanuit ons businessmodel’, legt Marlene Taschen uit. ‘We zijn al heel lang bezig met een prachtig boek over de schilderijen van Rafaël. We bezoeken daarvoor onder meer musea om erover te waken dat de beeldkwaliteit en de kleuren zo goed mogelijk zijn. Uiteindelijk wordt zo’n boek dan beschikbaar voor 10 of 20 euro, wat economisch gezien nooit zou lukken als je eerst geen duurdere XL-versie kunt verkopen.’ De extra kosten voor de bescheidener formats zijn dan minimaal. Zeker door in hetzelfde boek een Engelse, Franse en Duitse tekst op te nemen, waardoor op grotere oplages gedrukt kan worden. Voor klanten die regelmatig diep in de buidel tasten voor exclusievere exemplaren, zijn er extraatjes. ‘We nemen klanten mee naar de hoofdzetel in Keulen of helpen bij de installatie van hun boeken thuis, met advies over hoe ze die kunnen plaatsen in hun bibliotheek’, zegt de Cordier. ‘Dure exemplaren leveren we ook liever persoonlijk thuis af in plaats van een koerier te sturen. Nog een attentie? We gaan een papieren kopij van dit artikel opsturen naar een selectie van onze klanten.’ ■

VOOR EEN VERRIJKEND LEVEN Partner voor het beheer van uw vermogen

www.puilaetco.be

•

PROACTIEF BEHEER VAN UW PORTEFEUILLE

•

VERMOGENSPLANNING EN -STRUCTURERING

•

BELEGGINGEN IN BEURSGENOTEERD VASTGOED (GVV’S)

•

DUURZAME EN VERANTWOORDE BELEGGINGEN

•

VASTGOED- EN VERMOGENSKREDIETEN

•

KUNSTADVIES

•

PATRIMONIALE HUISFONDSEN

CHEFS AAN BOORD

‘OOK VOOR EEN NACHTELIJKE CROQUE KOMEN WE ONZE KAJUIT UIT’

Chef-kok Nikolaas Barrezeele: ‘Een groot voordeel van de job is dat je voortdurend op een jacht zit en geen geld kunt uitgeven.’

wealth juni 2022

Geen luxevakantie op zee zonder lekker eten. Twee Vlaamse chefs vertellen over hun carrière aan boord van een luxejacht. ‘Als je voor Bill Gates of toptennisser Rafael Nadal moet koken, mag je daar niet te hard over nadenken.’ En nee, het hoeft niet alleen kaviaar te zijn. ‘Voor een nachtelijke croque of een pizza komen we ook ons bed uit.’

TEKST: PIETERJAN NEYRINCK FOTO’S: WOUTER VAN VOOREN

ijdens de coronapandemie heeft de markt van de superjachten een kwantumsprong gemaakt. Van de echt rijken der aarde tot hardwerkende - Belgische - ondernemers die enkele honderdduizenden euro’s konden missen: velen hebben zich aan de aankoop van een jacht gewaagd. Terwijl reizen door dat vermaledijde virus uit den boze was, konden de eigenaars van jachten zorgeloos genieten van hun drijvend stukje vrijheid. Postcorona blijven jachten in de belangstelling staan. Denk maar aan de luxueuze schepen van Russische oligarchen die in meerdere landen aan de ketting liggen, omdat de eigenaars op sanctielijsten staan. Of aan de controverse die eerder dit jaar ontstond toen bekend raakte dat de historische Koningshavenbrug in het Nederlandse Rotterdam even ontmanteld moet worden om doorgang te bieden aan de nieuwste driemaster van Amazon-baas Jeff Bezos. Een maritieme trip is niet voor iedereen weggelegd. Voor een week op een charterjacht betaalt u duizenden euro’s. Bij Burgess Yachts, een Britse makelaar van luxejachten, staat de ‘Bianca’ - een schip van 32 meter met plaats voor twaalf gasten - voor 49.500 euro per week ter beschikking. Voor wie het wat imposanter mag, is er de ‘Cloud’ van de Nederlandse scheepsbouwer Oceanco: 88,5 meter, zeven kajuiten, een zwembad, twee jacuzzi’s en een privégym. Voor 1 miljoen euro mag u er een weekje

op uit. Let wel, het gaat om de prijs zonder de kosten voor de ligplaats, de brandstof en de voeding en drank. Op bijna elk jacht is een chef-kok aanwezig om de gasten en de bemanningsleden te vergasten op allerlei lekkers. De 32-jarige Michiel Standaert is zo’n kok. Na zijn studies aan de hotelschool Ter Groene Poorte (Brugge) en omzwervingen bij sterrenrestaurants als Oud Sluis en Hof van Cleve kwam hij op de ‘Utopia’ terecht, een luxeschip dat vaak in de Caraïben te vinden is. ‘Dat was een fantastische beginjob. De kapitein staat erom bekend dat hij nieuwe mensen een kans geeft. Vaak wordt een paar jaar ervaring geëist, maar die kapitein doet dat bewust niet.’

Catamaran Standaert werkt al vier jaar in de branche en is chef-kok op de grootste catamaran (een zeiljacht met twee rompen) ter wereld. Dat schip is in handen van een rijke Amerikaan, die het verhuurt aan de rijken der aarde. Zo mocht de Gentenaar zijn kookkunsten al presenteren aan Microsoft-oprichter Bill Gates, telgen van de beroemde bankiersfamilie Rothschild en toptennisser Rafael Nadal. ‘Zotte namen, maar uiteindelijk blijven dat doodnormale

wealth juni 2022

mensen. Het is beter dat je niet weet wie je aan boord hebt, want je mag je daar niet op focussen. Je moet voor elke gast even hard je best doen.’ ‘De meeste gasten willen ook niet met grote egards ontvangen worden. Als ze op de boot stappen, verwachten ze vooral rust. Ontsnappen aan de dagelijkse hectiek en gewoon een weekje genieten met familie en vrienden’, zegt Nikolaas Barrezeele. De 51-jarige Oost-Vlaming, die ervaring opdeed bij sterrenrestaurants als De Karmeliet en Hof van Cleve, werkte enkele jaren aan boord van de ‘Seven Sins’, een 52 meter lange schuit die enige bekendheid geniet bij landgenoten. ‘Heel vaak kregen we Belgische eigenaars en CEO’s van grote bedrijven over de vloer, om te onthaasten.’

Het is beter dat je niet weet wie je aan boord hebt. Je moet voor elke gast even hard je best doen.

Toast met kaviaar Relaxen is er voor de chefs niet bij. ‘Om zes uur staan we op om het ontbijt voor de crew te maken. Daarna gaat onze aandacht naar de gasten en dan begint de middagrush al bijna’, zegt Standaert, die meestal voor tien gasten en elf crewleden kookt. ‘In de namiddag kan je, als je geluk hebt, een uurtje slaap meepikken en dan beginnen we aan de voorbereidingen voor het diner. Tegen middernacht zit de werkdag erop.’ Dat is de theorie. ‘Vaak trekken de gasten er na het diner nog op uit. Als ze dan thuiskomen, hebben ze soms nog een kleine honger. Dan staan we op om nog een croque monsieur te maken’, lacht Barrezeele. ‘Ik heb een tijd voor een man gewerkt die ’s nachts regelmatig ging kaarten. Dan arriveerde hij om 4 uur en had hij nog zin in een toast met kaviaar. Een kwartier werk, om vervolgens weer snel in bed te duiken.’ Elke gast heeft zijn eigen specifieke wensen en eisen, maar er vallen ook parallellen te trekken, zeggen de chefs. ‘Het liefst heb ik Europese gasten. Ze zijn veeleer

ALS DE PERSOONLIJKE BUTLER MEE OP REIS GAAT

Michiel Standaert, Chef-kok op grootste catamaran ter wereld

culinair aangelegd en ze appreciëren het als je verfijnd kookt. Amerikanen zijn meer fan van simpele dingen, zoals hamburgers. Culinair is dat niet echt een uitdaging’, zegt Standaert. ‘Ze zijn wel zeer dankbaar en overdreven enthousiast. Alles is ‘fantastic’ of ‘amazing’, vult Barrezeele aan. ‘Mijn kapitein ziet de Amerikanen het liefst komen, omdat die de hoogste fooien geven’, zegt Standaert. Terwijl Europeanen gemiddeld 10 procent tip geven, gaan Amerikanen tot 20 procent boven op de gebruikelijke kosten. Het is gangbaar dat de gasten bij aankomst 70.000 euro op een aparte bankkaart storten om aanmeergeld, brandstofkosten en uitgaven voor voeding en drank te dekken. ‘Het gebeurt vaak dat de gasten aan het einde van de week ‘hou de rest maar voor de crew’ zeggen.’ Aan boord krijgen de chefs carte blanche om de menu’s te bepalen, al worden ze geholpen door vooraf ingevulde ‘preference sheets’ van de gasten en door praktische bezwaren. ‘Je moet op alles voorzien zijn. Als je op zee bent, kan je niet zomaar naar de supermarkt om kaviaar of filet pur te kopen’, zegt Barrezeele. ‘Je hebt gigantische

ie een jacht chartert, huurt er de vaste bemanning bij. De vaste butler meenemen is in veel gevallen onmogelijk. Soms gebeurt het toch, als de kapitein toelating geeft. ‘In een vakantieomgeving leer je je werkgever het beste kennen’, getuigt een 22-jarige butler die voor een Vlaamse ondernemersfamilie werkt, maar liever anoniem blijft. ‘De week op een jacht is heel intensief, maar dat motiveert me. Nog meer dan thuis moet je voortdurend improviseren

en problemen oplossen.’ De butler springt al eens in op momenten dat er geen privéchef is. ‘Ik kan mijn plan wel trekken in de keuken. Biefstuk friet met verse bearnaisesaus, dat lukt. In het begin van mijn carrière heb ik me wel eens aan een driegangenmenu met zes gasten gewaagd, maar én koken én serveren, dat lukt niet. Als ik geen service van niveau kan aanbieden, voelt het als een persoonlijk falen.’ Zelfs ’s avonds, als het gezelschap naar een restaurant

trekt, eindigt het werk niet. Terwijl de vaste bemanning aan boord blijft, vergezelt de butler de gasten. ‘Ik ben eerst en vooral de chauffeur van dienst. Ik schuif vervolgens mee aan tafel, maar drink niet en blijf low profile. Ik garandeer dat alles naar wens verloopt’, zegt de butler. ‘De ‘vakantieperiodes’ van de familie zijn voor mij enorm zwaar. Als ik in een week 20 uur slaap, zal het veel zijn. Maar dat deert me niet. Ik heb een goede werkgever en ik werk met plezier.’

Reeds 275 jaar de partner in het beheer, opbouw en bescherming van familievermogen van generatie op generatie.

Bescherm wat voor u belangrijk is. Of het nu om uw gezin, uw vermogen of uw onderneming gaat – u draagt er de grootste zorg voor. Daarbij kunt u rekenen op de steun van Bank Nagelmackers. Met meer dan 275 jaar ervaring in het beheer, opbouw en bescherming van familievermogens staan we voor u klaar, in iedere fase van het leven. Gemoedsrust bij iedere bekommernis staat daarbij centraal, zowel vandaag als morgen! Wat is voor u belangrijk? Bespreek het met onze experten. Samen stellen we een strategie op die u naadloos naar uw bestemming brengt. Ontdek wat we voor u en de volgende generaties kunnen betekenen.

www.nagelmackers.be

Family Wealth Management

hoeveelheden nodig. Met elf crewleden en tien gasten zijn twee grote koelcellen en een volgestampte diepvriezer geen overbodige luxe’, zegt Standaert. ‘Het is ook cruciaal dat je onderzoek doet, zodat je weet op welk eiland je de juiste winkels vindt. In zowat elke haven ken ik mensen die me vertellen waar je de allerbeste ingrediënten kunt halen.’ ‘Ik liet me ook graag inspireren door de locatie. Uiteraard veel verse vis, want we zitten voortdurend op zee. Als we naar Sicilië en het vasteland van Italië trokken, koos ik veeleer voor Italiaanse producten’, zegt Barrezeele, die een hele tijd op een charterjacht actief was en er zijn manier van koken afstemde op de samenstelling van het gezelschap. ‘Heb je een familie aan boord, dan maak je pizza’s voor de kinderen. Is het een groep vrienden, dan steek je meer tijd in hapjes voor bij het aperitief. Het is improviseren en inspelen op de wensen van de gasten.’ Ook Standaert trekt meestal de kaart van de variatie. ‘Italiaans, dan eens Spaans of Mexicaans, soms eens Indiaas. Vaak gewoon als een buffetje op tafel, want de meeste gasten zijn niet voortdurend op zoek naar fine dining. Zo’n stijve bedoening hoeft niet altijd, ze willen zich het liefst van al thuis voelen.’

Lange werkdagen Alles voor de gasten. Dat is de leuze aan boord van een jacht, waar de crewleden een slopend leven leiden. Werkdagen van 16 tot 18 uur zijn eerder regel dan uitzondering. En in een hels tempo. Zodra het vakantieseizoen begonnen is, zijn de chefs soms vijf maanden van huis weg. ‘Je weet dat het intens wordt als je eraan begint’, zegt Barrezeele. ‘Ik leefde van die adrenaline, van de kick van nieuwe dingen doen. Dat je met de crew op een minieme oppervlakte leeft, wekenlang in stapelbedjes slaapt, en geen sociaal leven hebt, is de keerzijde van de medaille.’ Daartegenover staat een meer dan behoorlijk loon, te vermeerderen met fooien. ‘Je verdient zeker niet slecht, maar als je in België elke dag 16 uren klopt, tikt je loon ook aan. Vooral de tips maken het werk op een jacht interessant’, zegt Standaert, die aan zijn vierde jaar bezig is. ‘Het grote voordeel is dat je voortdurend op een jacht zit, en dus geen geld kan uitgeven’, vult Barrezeele aan.

wealth juni 2022

HET LEVEN OP EEN LUXEJACHT >> Blootsvoets

Wie een stap aan boord van een jacht zet, doet dat bijna altijd zonder schoenen. ‘Het is een ongeschreven regel dat je voortdurend blootsvoets rondloopt’, zegt Nikolaas Barrezeele. ‘Al draag je in de keuken wel speciale schoenen.’ >> Kapitein baas

Met elf crewleden en tien gasten zijn twee grote koelcellen en een volgestampte diepvriezer geen overbodige luxe. Michiel Standaert, Chef-kok op grootste catamaran ter wereld

Beide chefs zijn het erover eens. Langer dan een paar jaar kan je de job niet doen, door de zware impact op het privéleven. ‘Ik wil er bijna mee stoppen’, zegt Standaert. ‘Zeker omdat mijn vriendin in een totaal andere sector werkt, is het te zwaar. Niet dat ik me een betere werkplaats kan wensen, hoor. Als de eigenaar van het jacht er is, dan staat hij erop dat we mee gaan duiken, bijvoorbeeld. Dat zijn toffe extra’s, die ook een vakantiegevoel opwekken.’ Barrezeele, die de wereld van de luxejachten in 2017 vaarwel zegde en zich sindsdien met Rust Private Dining ontpopte als privéchef aan huis, blikt met heimwee terug op zijn ‘maritieme’ carrière. ‘Na het opstaan je short en je koksvest aandoen, om ontbijtkoeken wandelen in de haven en het ontbijt klaarmaken en vervolgens een babbeltje slaan met de gasten. Ik mis dat nog altijd. Koken is het liefste wat ik doe, en zeker op een prachtige locatie op zee.’ ■

Zelfs als u de eigenaar bent, doet u niet zomaar uw zin met uw luxejacht. ‘De kapitein draagt altijd de eindverantwoordelijkheid. Als hij zegt, ‘ik vaar niet uit, voor de bescherming van de gasten en bemanning’, dan is dat zo. Einde discussie’, zegt Barrezeele. >> Belgen boven

Ze mogen dan wel dun gezaaid zijn, Belgische werkkrachten zijn gegeerd in de wereld van de jachten. ‘We staan bekend als harde werkers en onze talenkennis is een troef. Belgen spreken vlot Frans, Engels en Duits, wat ons in de sector een reputatie geeft’, besluit Barrezeele.

ALS EERBETOON AAN VELE GENERATIES VAN EXMOOR HORN-SCHAPENHOUDERS EN BEPROEFDE VAARDIGHEDEN IN HET MAKEN VAN BEDDEN INTRODUCEERT HET VISPRING ATELIER IN PLYMOUTH DE NIEUWE LIMITED EDITION LANA VISPRING COM AARSCHOT Beets Pa eet ANTWERPEN Chark BRUSSEL De Slaapadviseur EDEGEM Bedtime ESSEN Bedtime HASSELT Reyskens Slaapcomfort HEERS 2-Sleep Luxury Bedding HOESELT Crommen Slaapcomfort IZEGEM Top Interieur KNOKKE Chark KORTRIJK De Nachtwacht LINKEBEEK De Slaapadviseur MASSENHOVEN Top Interieur OVERIJSE De Slaapadviseur SINT-DENIJS-WESTREM Twaalf Twaalf SINT-GENESIUS-RODE Sleeping House SINT-NIKLAAS Middernacht TERNAT De Slaapadviseur UKKEL Maison Amélie

An Lammens, winnaarsbegeleider van de Nationale Loterij: ‘We geven nooit de namen van winnaars vrij.’

wealth juni 2022

‘GEEN ENKELE LOTTOWINNAAR KOOPT EEN PORSCHE OF EEN FERRARI’ Wie een miljoenenpot met Lotto of EuroMillions opstrijkt, wordt na de trekking niet aan zijn lot overgelaten. Bij de Nationale Loterij staan twee winnaarsbegeleiders paraat om de geluksvogels ‘te laten wennen aan hun nieuwe leven’. Wie zijn ze en wat doen ze? ‘Vooral Vlamingen zijn bang voor wat de buren zullen denken.’

TEKST: PIETERJAN NEIRYNCK FOTO’S: WOUTER VAN VOOREN

en zaterdagavond in maart 1998. Vertegenwoordiger Geert (30) wint samen met zijn echtgenote, een kinderverzorgster, de Lotto. Met een pot van 20 miljoen Belgische frank (500.000 euro) mogen ze zich op dat moment een ‘superwinnaar’ noemen. Het jonge koppel wordt op maandagochtend ontboden op de hoofdzetel van de Nationale Loterij in Brussel. ‘Na een ellendig lang weekend kwamen we aan in een soort postkantoor, waar we heel kort ontvangen werden. We kregen een glas champagne en in de tussentijd werd de cheque klaargemaakt’, zegt Geert. ‘Na een halfuur stonden we weer op straat, een beetje verweesd. Gelukkig heeft de bank ons nadien geholpen met alles.’ An Lammens is niet verbaasd als we haar de anekdote vertellen. Al bijna 20 jaar werkt Lammens voor de Nationale Loterij, eerst als woordvoerder en nu al 18 jaar als ‘winners advisor’. ‘Een functie die we gecreëerd hebben om zulke toestanden te vermijden’, glimlacht ze. ‘Als woordvoerder kreeg ik veel vragen van de pers over winnaars, maar niemand kon die vragen beantwoorden.

De meeste winnaars passen hun levensstijl traag genoeg aan, zodat het niet opvalt. Als ze lastige vragen krijgen, zeggen ze meestal dat ze geërfd hebben. An Lammens, Winnaarsbegeleider Nationale Loterij

wealth juni 2022

Regelmatig contacteerden de winnaars ons zelf, want die hadden geen contactpersoon bij de loterij. Daarom heb ik het voorstel gedaan om de winnaarsbegeleiding wat degelijker aan te pakken.’

Winnaarsruimte Alleen grote winnaars - Belgen die meer dan 1 miljoen euro winnen met Lotto of EuroMillions - komen bij Lammens langs in een discrete ‘winnaarsruimte’. Nadat hun biljet gecheckt is - ‘heel vaak komen er tranen als ik hun winst bevestig’ - mogen ze hun verhaal doen. ‘Mijn eerste vraag is altijd: ‘Heb je goed geslapen?’ En het antwoord is steevast: ‘Nee.’ Ze zijn in alle staten, ze hebben niet ontbeten, ze zijn het niet gewoon in Brussel rond te rijden. Er valt een enorme last van hun schouders als ze hier aankomen met hun winnend ticket.’ Eigenlijk start de begeleiding al iets vroeger, bijna meteen na de aankondiging van de winstverdeling. ‘Meestal krijg ik de winnaars na de trekking aan de lijn. Dan druk ik de winnaars op het hart voorlopig aan niemand te vertellen dat ze een grote som geld gewonnen hebben. Ook niet aan de kinderen of de beste vrienden’, zegt Lammens. ‘Drastisch? Ja, maar nodig. Stel: een koppel wint en ze vertellen dat aan hun kinderen en schoonkinderen. De kans is groot dat die laatsten dat dan aan hun ouders vertellen. Vaak is er geen echte band meer tussen hen en de winnaars, en zo kan het nieuws heel snel de ronde doen.’ Ook Geert en zijn echtgenote hebben hun zoon nooit verteld over hun ervaring. ‘Hij is nu 29 jaar en weet nog altijd van niets. Hij heeft alles gekregen wat hij nodig heeft en stelde zich nooit vragen, omdat we er niet mee te koop liepen’, zegt hij. Lammens knikt instemmend: ‘We raden aan minstens drie weken te zwijgen. Wie het daarna aan vrienden of familie wil vertellen, mag dat doen. Maar na drie weken komen de meeste winnaars tot rust, en dan willen ze het niet meer vertellen.’ Dat anonimiteit geen overbodige luxe is, weet Lammens maar al te goed uit de

Als Nationale Loterij hebben we de verantwoordelijkheid onze winnaars te helpen wennen aan hun nieuwe leven. Ik ben een soort sociaal assistente. An Lammens, Winnaarsbegeleider Nationale Loterij

praktijk. ‘Toen in 2017 bekend raakte dat een Brusselaar ruim 168 miljoen euro gewonnen had met EuroMillions, werden we overspoeld met telefoontjes en brieven om in contact te komen. Een hele doos vol’, zegt Lammens. De Nationale Loterij gaat daar uiteraard niet op

in. ‘Als je jezelf bekendmaakt, staat iedereen aan je deur te bedelen met de meest dramatische en ontroerende verhalen. M ensen vinden het normaal dat je deelt, omdat het geld gewoon uit de lucht valt.’ De Nationale Loterij gaat ver om de winnaars af te schermen. Behalve Lammens, haar tweekoppige team en een directeur die de betaling goedkeurt, kent niemand van het personeel hun namen. Bij hun bezoek aan de hoofdzetel in de Brusselse Belliardstraat kunnen de gelukkigen ongezien binnenrijden in de ondergrondse garage. En vrijpostige vragen van journalisten worden zonder pardon afgeketst. ‘Ooit hebben we een fotograaf weggestuurd die aan de overzijde van de straat stond om een foto te nemen van iedereen die het gebouw binnenkwam. In de hoop dat de winnaar ertussen zat, maar die was gelukkig via de parkeergarage binnengekomen.’ Niet elke loterij gaat prat op discretie. In het Verenigd Koninkrijk redeneert The National Lottery eerder vanuit een marketingstandpunt door winnaars aan te moedigen om in de belangstelling te staan. ‘Ik begrijp dat. Als de gelukkigen in de kranten staan met hun cheque, illustreert dat hoe loterijen dromen kunnen waarmaken. Dat is

PUBLIREPORTAGE

Een unieke expertise ten dienste van

uw vermogen Waarom is de Private Bankingbenadering van Deutsche Bank uniek in België? Een ontmoeting met Vincent Verhulst en Tony Dejonghe, Co-Heads of Private Banking en Gilles Staquet, Head of Wealth Management bij Deutsche Bank.

Het verhaal van de cliënt staat centraal Nooit eerder stond een bank zo dicht bij haar cliënten. Vincent Verhulst: “Het is niet zozeer het geven van advies, maar wel de menselijke kant van Private Banking – en de tijd die we daaraan besteden – die ons drijft. De stabiliteit van de re latie tussen cliënt en adviseur is voor ons essen tieel, in het belang van de cliënt, maar ook van zijn of haar familie. Een zeer goede kennis van de gezinssituatie en van hun activiteiten en projec ten is een must om het meest geschikte advies te kunnen geven voor de huidige én de toekomstige situatie. Samen stellen wij zorgvuldig een plan op dat is toegespitst op de specifieke behoeften van onze cliënten en begeleiden wij hen om het succes van de vermogensoverdracht te verzeke ren, waarbij de harmonie binnen het gezin en het klaarstomen van de jongere generatie worden ge combineerd. Daarnaast bestaat onze kracht erin te kunnen rekenen op zowel lokale als interna tionale teams van experts in vermogensplanning, portefeuilleopbouw en beleggingen.”

Persoonlijk beheer als maatwerk Deutsche Bank biedt haar cliënten op maat ge maakte oplossingen aan. Hoewel discretionair beheer uiteraard tot de mogelijkheden behoort, biedt Deutsche Bank ook verschillende formu les binnen adviserend beheer aan, die evenzeer profiteren van de reikwijdte van de Deutsche Bank groep. Tony Dejonghe: “We spreken hier

over gepersonaliseerde oplossingen, waarbij de cliënt volledig betrokken blijft. Afhankelijk van het beleggersprofiel, de aanbevelingen van onze experts en hun eigen overtuigingen, nemen de cliënten de uiteindelijke beleggingsbeslissingen. Ze kunnen dus heel precies de instrumenten kiezen waarin zij willen investeren.” Deze ver schillende beheermodellen, beleggingsadvies en discretionair beheer, zijn toegankelijk voor particulieren, maar ook voor bedrijven, met als historisch leidmotief van Deutsche Bank: beperkte kosten en een transparante aanpak.

Financiële onderzoeksteams over de hele wereld Dankzij de aanwezigheid van Deutsche Bank op alle wereldmarkten en de uitgestrektheid van haar onderzoeksteams, kunnen cliënten profi teren van een unieke expertise op de Belgische markt. Vincent Verhulst: “Dankzij onze nabij heid tot de markten hebben onze strategen een globale kijk op de economische en beleggings vooruitzichten. Deze alomtegenwoordigheid stelt ons in staat snel en adequaat te reageren in de portefeuilles van onze Belgische cliënten. Zo was Deutsche Bank enkele maanden geleden een van de eerste banken die waarschuwden dat de marktverwachtingen rond inflatie lager waren dan wat er effectief te gebeuren stond. Op lokaal niveau konden wij dankzij dit inzicht de portefeuilles van onze cliënten aanpassen en

hen behoeden voor de rentestijgingen die zich ondertussen hebben voorgedaan.”

Wealth Management: toegang tot de wereldwijde diensten van Deutsche Bank De afdeling Wealth Management van Deutsche Bank België heeft de reputatie en oplossing te formuleren voor de meest complexe vraagstuk ken van cliënten. Gilles Staquet: “Ons depar tement Wealth Management richt zich tot de meest gesofisticeerde vermogens en indus triële families die blijven ondernemen, met een aanpak op maat en toegang tot alle expertise van Deutsche Bank, in het bijzonder binnen In vestment Banking. Ons doel is dé bank te zijn voor familiale ondernemers, met oplossingen voor zowel hun privé als hun professionele behoeften. We bieden financieringsmogelijk heden, transparante toegang tot de kapitaal markten, research en onze beleggingsideeën, en dit alles tegen institutionele tarieven.

Wilt u weten wat onze aanpak voor u zou kunnen betekenen?

Neem contact met ons op via privatebanking.belgium@db.com om ons team te ontmoeten.

Deze informatie vormt geen beleggingsadvies. De inhoud van dit artikel is gebaseerd op de wetgeving van kracht op het moment van de redactie. Deze wetgeving kan op elk moment gewijzigd worden. Elke beleggingsbeslissing moet gebaseerd zijn op de essentiële beleggersinformatie en de prospectus en in overeenstemming zijn met uw Financial ID. — Deutsche Bank AG, Taunusanlage 12, 60325 Frankfurt am Main, Duitsland, HR Frankfurt am Main HRB nr. 30000. Deutsche Bank AG Bijkantoor Brussel, Marnixlaan 13-15, 1000 Brussel, België, RPR Brussel, BTW BE0418.371.094, IBAN BE03 6102 0085 7284, IHK D-H0AV-L0HOD-14. V.U.: Olivier Delfosse

wealth juni 2022

goede reclame’, zegt Lammens, die een opleiding volgde bij de Britse tegenhanger. ‘Maar voor ons staat het welzijn van de winnaars voorop.’ Die winnende spelers zijn mensen van allerlei slag. Wekelijks komen er makkelijk twintig tot dertig geluksvogels langs, van een arbeider tot een chirurg of een notaris. Of de Afrikaanse transmigrant die onlangs 250.000 euro won met een kraslotje, maar waarover Lammens - wegens het delicate karakter - geen uitleg mag geven. ‘Het is een doorsnede van de bevolking, want bijna elke Belg speelt af en toe eens Lotto. Het is soms zelfs bijna een familiezaak, waarbij de spelcombinatie doorgegeven wordt aan de kinderen’, zegt de winnaarsbegeleidster, die wel een ‘oververtegenwoordiging’ van gepensioneerden opmerkt. ‘Dat is logisch, omdat Lotto meer dan veertig jaar bestaat. Veel spelers zijn samen met Lotto oud geworden. Jongeren kiezen vaker voor EuroMillions.’

WAT MET DE FISCUS?

Geen zotte dingen Wie enkele miljoenen op zijn bankrekening gestort krijgt, doet daar doorgaans geen zotte dingen mee, leert de ervaring van Lammens. ‘Niemand koopt een Porsche of een Ferrari. Dat gaat ook niet, als je discreet wil blijven. Veel mensen zijn bang voor wat de buren zullen denken. Dat is typisch Vlaams, denk ik. De meeste winnaars passen hun levensstijl traag genoeg aan, zodat het niet opvalt. Als ze op reis gaan, mag het allemaal wat duurder zijn. Wie een appartement aan zee koopt, zal wat meer geld neertellen voor een mooier stekje. En als iemand vragen stelt, dan vertellen ze meestal dat ze geërfd hebben. Vaak is dat niet eens gelogen.’ Naar het zuiden van Frankrijk verhuizen, stoppen met werken om te rentenieren of een wereldreis maken. Het zijn voorbeelden van wilde plannen van Lotto-spelers mochten ze ooit winnen. ‘Verhuizen gebeurt nooit’, zegt Lammens. ‘De praktische beslommeringen zijn te groot. Oké, je wil naar Frankrijk verhuizen, maar dan moet je de kinderen weghalen uit hun vertrouwde omgeving. Of je ouders, die een dagje ouder worden, blijven alleen achter. Het zijn allemaal hinderpalen die op zich weinig met financiële middelen te maken hebben.’ De dromen die wel waargemaakt worden, situeren zich veeleer in de professionele sfeer. ‘Iemand die geen toffe job heeft, ziet meteen een kans om daar iets aan te doen. Zo was er ooit een vrouw die al haar hele leven lang droomde van een eigen schoenenwinkel. De miljoenenwinst gaf haar het laatste duwtje in de goede richting om ermee te starten. Dat zijn de mooiste verhalen’, zegt Lammens.

Dankbare mensen Bij de Nationale Loterij komen alleen maar dankbare mensen over de vloer, zou je intuïtief denken. Dat klopt, zegt Lammens, maar er is altijd die ene uitzondering. ‘Een jaar of vijf geleden hadden we een jackpot van 3 miljoen euro te verdelen onder drie winnaars. De eerste man die langskwam, was kwaad. ‘Gewonnen? Ik heb 2 miljoen verloren’, redeneerde hij. Omdat hij de positieve kant van de zaak niet wou inzien, ben ik na een tijdje gestopt met praten. We hebben nooit meer van hem gehoord. De andere twee waren wel dolgelukkig.’

Als u geld met Lotto, EuroMillions of een kraslot wint, pikt de fiscus voor een keer geen graantje mee. ‘Aan welk spel je ook hebt deelgenomen, als je wint, word je daar nooit op belast’, zegt Jean-Nicolas David, de financieel directeur van de Nationale Loterij. ‘Het gaat om nettobedragen die je niet hoeft te vermelden in je belastingaangifte.’ In de Verenigde Staten, waar de jackpot soms nog een stuk hoger uitvalt, moeten wel belastingen betaald worden op de winsten.

De laatste en misschien meest cruciale stap is beslissen wie zich over het gewonnen bedrag mag ontfermen. Ook daar spelen Lammens en haar collega’s - weliswaar zonder expliciet advies te geven - een rol. ‘We raden winnaars altijd aan een private bank te kiezen. Vaak is er een drempel, maar vermogensbeheerders hebben de meeste ervaring met grote bedragen. Bovendien begrijpen ze de gevoeligheden en wensen van winnaars, zoals discretie.’ Naar de lokale bankdirecteur in het dorp stappen vindt Lammens niet ideaal vanwege enkele slechte ervaringen met de grootbanken. ‘Ooit had een bankier in een kleiner dorp het in zijn hoofd gehaald om overal rond te bazuinen dat ‘een man met een gehandicapte zoon’ de Lotto had gewonnen. Strikt genomen had hij geen namen genoemd, maar iedereen wist wel om wie het ging. Vandaar ons advies om altijd een private bank in de arm te nemen.’ Heeft de winnaarsbegeleiding ook een eindpunt? ‘Dat hangt ervan af. Sommige winnaars zie je nooit meer terug, anderen blijven contact houden. Er zijn winnaars die een kaartje sturen vanuit een ver land als ze eindelijk die grote reis maken. Maar er is ook een meneer die elk jaar belt op de dag dat hij gewonnen heeft’, zegt Lammens. ‘Dat is erg leuk. Hij laat graag weten dat het goed gaat met hem en zijn gezin. Als Nationale Loterij hebben we de verantwoordelijkheid winnaars te helpen wennen aan hun nieuwe leven. Eigenlijk ben ik gewoon een veredelde sociaal assistente.’ ■

NATIONALE LOTERIJ IN CIJFERS

168.085.323

60/40

In België ging een winnaar aan de haal met een EuroMillionspot van meer dan 168 miljoen euro. De grootste winst ooit in ons land.

Alles is gebaseerd op toeval, waardoor er het ene jaar meer Lottowinsten zijn in Vlaanderen dan in Wallonië, en omgekeerd. Op de lange termijn kan je de winstverdeling samenvatten als volgt: 60 procent Vlamingen, 40 procent Walen.

De jongste Lottowinnaar van meer dan 1 miljoen euro was 21 jaar oud. De oudste was 90 jaar.

P U B L I R E P O R TA G E

Na de integratie van BinckBank wil Saxo Bank ook in ons land verder groeien door de traditionele vermogensbeheerders het vuur aan de schenen te leggen met een digitale oplossing. Kim Fournais, CEO en oprichter Saxo Bank

ID/ Katrijn Van Giel

Dieter Haerens, CEO Saxo Bank België

ID/ Katrijn Van Giel

“ De Belgen betalen nog altijd minstens 1% per jaar te veel voor vermogensbeheer ” D

e combinatie BinckBank-Saxo Bank, die ook in ons land doorgaat onder het Saxomerk, is sinds 3 decennia een ‘powerhouse’ in online beleggen. ‘Zelf Beleggen’ zoals de bank het vele jaren geleden doopte. Maar de groep, met 16 kantoren wereldwijd, rolt momenteel ook een innovatieve, digitale oplossing voor vermogensbeheer, ‘Laten Beleggen’ zeg maar, uit: SaxoWealthCare.

Profiel van Saxo Bank // Van oorsprong Deense onlinebank voor beleggers. // Opgericht in 1992. // Biedt ‘Zelf Beleggen’ en ‘Laten Beleggen’ (vermogensbeheer) aan. // Nam in 2019 BinckBank over. // Actief met 16 kantoren in 160+ landen. // 2.500 werknemers (50 in België). // 820.000+ klanten. // 86+ miljard euro onder beheer. // Meer info: www.saxobank.be en www.saxobank.be/latenbeleggen

Deze publicatie valt onder de verantwoordelijkheid van Saxo Bank en is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of individuele aanbeveling. Aan elke belegging zijn risico’s verbonden. Hierbij geldt meestal dat een belegging met een hoog verwacht rendement grote risico’s met zich meebrengt.

Oprichter en CEO Kim Fournais was recent in Antwerpen om de ambities toe te lichten aan klanten, medewerkers en de pers. “Ik moet eerlijk zeggen dat ik eerst moeite had om te geloven dat de Belgen nog zoveel betalen voor vermogensbeheer. Minstens 1% te veel als je het ons vraagt. Zonder daar eigenlijk iets extra voor terug te krijgen. Al zeker geen extra rendement.” Ja, de groep ziet dus groeimogelijkheden, ook in België. Kim Fournais: “We spreken over een markt van meer dan 400 miljard euro in beheerd vermogen in België. 1% per jaar daarvan teruggeven aan de beleggers is een mooie 4 miljard euro. Daar kan je dus iets voor bouwen als gespecialiseerde digitale beleggingsbank.” “1% klinkt misschien niet veel, maar een portefeuille van 1 miljoen euro, met een gemiddeld rendement van 5%, heeft na 10 jaar 150.000 euro extra bij elkaar” Dieter Haerens, CEO van de bank in België vult aan: “1% klinkt misschien niet veel, maar door het effect van samengestelde intrest loopt het snel op tot een grote som. Wie 1% kosten per jaar bespaart op een portefeuille van 1 miljoen

euro die per jaar gemiddeld 5% opbrengt, heeft na 10 jaar liefst 15% of dus 150.000 euro extra bij elkaar. Daar kan u al eens iets mee doen voor uw kinderen of kleinkinderen, nee? Op een portefeuille van 100.000 euro is het een kleine wagen.” Maar het gaat niet alleen over lage kosten natuurlijk. Kim Fournais: “Met SaxoWealthCare combineren we het beste van onze decennialange expertise in online beleggen met de kracht van onze technologie, een uitstekend digitaal platform en sterke partners. Er wordt door onze experts bijvoorbeeld geselecteerd uit de ETF’s van gerenommeerde asset managers zoals BlackRock en Amundi.” Dieter Haerens: “Het gaat erom datgene te automatiseren en digitaliseren in het beleggingsproces waarin een mens amper of zelfs geen toegevoegde waarde meer levert. Dat maakt tijd vrij, ook bij onze relatiebeheerders, voor kwaliteitsvol contact en educatie. Want wij willen dat klanten echt begrijpen wat er gebeurt. Zonder dat ze zelf expert moeten zijn. Onze aanpak reduceert beleggen tot de belangrijkste keuzes met de mogelijkheid om eenvoudig accenten te leggen én de kans om een kapitaalbewaking tussen 75 en 95% van de inleg te activeren. De tijd dat veel te duur betaalde private bankiers in een veel te duur gebouw en gouden lepels bij de koffie, vooral moeilijke woorden gebruiken en intussen alles doorrekenen aan klanten, is voorbij. Dat kost de mensen enkel rendement. We geven dat liever aan de klant.”

biedt bedrijven, organisaties en overheden toegang tot het netwerk van De Tijd. Om hun visie, ideeën en oplossingen te delen met de De Tijd-community. CapitalatWork is zelf verantwoordelijk voor de inhoud.

‘De rijkentaks viseert ondernemerschap en financieel succes’ Vijf van de zeven partijen in de federale regering zijn voorstander van het invoeren van een ‘rijkentaks’, om onder meer de stijgende energieprijzen en de hoge inﬂatie te helpen drukken. Maar voor wie deze taks zou moeten betalen, zou zo’n hefﬁng waarschijnlijk allesbehalve billijk overkomen.

Een hefﬁng van één procent op alle vermogens boven de één miljoen euro: dat is het voorstel van PS-voorzitter Paul Magnette. Doel: de koopkracht in ons land een solidaire boost geven. Vier andere politieke partijen staan er alvast voor open, of hebben vergelijkbare voorstellen klaar om winstgevende bedrijven en mensen met grote vermogens extra te laten bijdragen. ‘Dat getuigt van weinig langetermijnvisie’, vindt Maarten Rooijakkers, gedelegeerd bestuurder bij vermogensbeheerder CapitalatWork Foyer Group. ‘Het lijkt of het een schande is om een groter dan bovengemiddeld ﬁnancieel vermogen te hebben opgebouwd. De meeste mensen hebben daar zeer hard voor gewerkt en gaandeweg al forse belastingen en bijdragen betaald. Sterker nog: er zijn de voorbije tien jaar al heel wat maatregelen genomen om vermogende mensen extra te laten bijdragen.

Denk aan de hogere roerende voorhefﬁng, de continu stijgende beurstaks, de effectentaks, de extra btw op vermogensbeheerdiensten: het houdt niet op.’

Foute benadering Het is niet dat vermogende mensen niet bereid zijn om hun steentje bij te dragen. Velen hebben er geen problemen mee dat de sterkste schouders ook zwaardere financiële lasten dragen. Maar een ‘rijkentaks’ viseert ondernemerschap en financieel succes, klinkt het. ‘Dáár zit de fout in de benadering’, merkt Vincent Lambrecht, lid van het directiecomité bij CapitalatWork. ‘Onze cliënten die zich geviseerd voelen, vinden dit allesbehalve een eerlijke taxatie, omdat ze al zo’n zware financiële lasten hebben gedragen in de opbouw van hun vermogen.’ Dat leidt in de praktijk tot heel wat emoties en frustraties. ‘Mocht taxatie

‘Politici moeten er goed over nadenken of ze met een rijkentaks het investeringsklimaat in ons land niet zullen verstoren’ VINCENT LAMBRECHT LID VAN HET DIRECTIECOMITÉ BIJ CAPITALATWORK NV

Een initiatief van

‘Mocht taxatie dé oplossing zijn, waarom leven wij in een zwaar belast land als België dan niet in de rijkste lidstaat van Europa?’ MAARTEN ROOIJAKKERS GEDELEGEERD BESTUURDER BIJ CAPITALATWORK FOYER GROUP

betaalt, met aanvullend een beperkte vermogensbelasting. Maar de visie of moed daarvoor ontbreekt vandaag binnen de politiek, dat is doodjammer.’ Vincent Lambrecht verwijst binnen die optiek ook naar de halsoverkop in het leven geroepen en inmiddels weer afgevoerde speculatietaks. ‘Mensen moesten toen 33 procent belastingen betalen op de meerwaarde gerealiseerd via de verkoop van beursgenoteerde aandelen binnen de eerste zes maand na aankoop. Die taks werd al na één jaar afgevoerd omdat het systeem om ze te organiseren duurder was dan de opbrengsten. Het aantal beurstransacties daalde aanzienlijk, en bijgevolg ook de inkomsten uit die andere taxatie op roerende tegoeden: de beurstaks. Uiteindelijk betekende de speculatietaks een nettoverlies aan inkomsten voor de schatkist. Volgens Vincent Lambrecht neemt de politiek ook te veel ad hoc-beslissingen. Hij pleit ervoor om het rechtssysteem in zijn geheel aan te pakken. ‘Dat is naar het buitenland toe een mooier visitekaartje.’

dé oplossing zijn, waarom is een zwaar belast land als België dan niet de rijkste lidstaat van Europa?’, vraagt Maarten Rooijakkers zich af.

lossing, want in de praktijk moeten mensen dan ook bereid zijn om hun leven volledig opnieuw op te starten in het buitenland.’

Naar het buitenland

Vereenvoudigd belastingsysteem

Open debat

Gelukkig bewaren veel vermogenden vandaag op dat vlak hun kalmte. Binnen dit debat pleit CapitalatWork voor meer evenwicht via een grondige vereenvoudiging van het volledige belastingsysteem. Zo zijn er bij de administratie en controle allicht ook veel efﬁciëntiewinsten te boeken. Maarten Rooijakkers: ‘Als je de achterpoortjes en cumulatieve kleine maatregelen wegneemt, wordt ons belastingsysteem voor iederéén duidelijker, overzichtelijker en doeltreffender. Zo ontstaat er een veel evenwichtiger en duurzamere oplossing die voor iedereen billijk is. Dat kan bijvoorbeeld via een vlaktaks, waarbij iedereen hetzelfde basisbelastingpercentage

Het blijft maar de vraag of die ‘rijkentaks’ er in de nabije toekomst ook echt komt. Zo’n vermogensbelasting of meerwaardetaks werd de voorbije jaren al veelvuldig op tafel gegooid wanneer er begrotingstekorten waren. ‘Dit past ook in de zoektocht naar snelle inkomstenstromen, en uiteraard hebben dergelijke maatregelen veel bijval binnen de maatschappij’, besluit Maarten Rooijakkers. ‘Er is nog niets concreets vastgelegd. Wat de toekomst brengt, is moeilijk voorspelbaar, maar er zal sowieso nog intensief over gediscussieerd moeten worden. Wij roepen iedereen op om dat debat zo breed en evenwichtig mogelijk te voeren.’

Sommige cliënten van CapitalatWork overwegen naar het buitenland te emigreren mocht er een rijkentaks komen. ‘Kapitaal en investeringen zijn zeer vluchtig’, benadrukt Vincent Lambrecht. ‘Politici moeten er goed over nadenken of ze met een rijkentaks het investeringsklimaat en de rechtszekerheid in ons land niet zullen verstoren. Daardoor stroomt er minder geld naar Belgische bedrijven en onze nationale economie, wat dan weer een impact heeft op onder meer de tewerkstellingsgraad.’ In de meeste gevallen adviseert CapitalatWork haar cliënten om binnen deze context de ratio te bewaren. ‘Wie ﬁscaal wil emigreren uit België, kiest voor een radicale op-

wealth juni 2022

SCHUILT EEN KAPITALIST IN U?

DURF

Almaar meer ondernemers vinden de weg naar private equity. Het aanbod van nietbeursgenoteerde aandelen is de voorbije jaren dan ook erg toegenomen. Vanaf wanneer is zo’n investering iets voor u? En wat moet u zeker weten vooraleer u zelf een fonds lanceert, of in een instapt? TEKST: LIEVEN DESMET

et private equity, letterlijk privaat aandelenkapitaal, worden investeringen buiten de aandelenbeurs om bedoeld. Investeerders steken kapitaal in bedrijven en andere activa, zoals infrastructuur. Private-equity-investeringen zijn er in verscheidene orde van grootte. Leveraged buy-outs spannen de kroon, waarbij grote internationale private-equityfondsen miljoenen tot miljarden dollars op tafel leggen om bedrijven over te nemen. Dergelijke fondsen zijn veelal voorbehouden

voor grote institutionele investeerders, zoals pensioenfondsen of verzekeraars. Aan de andere kant van het spectrum staan venture-capitalinvesteringen, die soms maar enkele honderdduizenden euro’s aan kapitaal vergen. Er zijn ook een rist individuele spelers, die hun eigen vermogen aan het werk zetten. In onze contreien zijn dat vermogende ondernemers als Marc Coucke (Alychlo) of Filip Balcaen (Baltisse). Dergelijke ‘high net worth individuals’ runnen een professionele structuur met een eigen investeringsstrategie. Omdat het investeringskapitaal volledig hun eigendom is, hoeven ze geen verantwoording af te leggen aan externe aandeelhouders. Dat garandeert hen een maximale bewegingsvrijheid. Het zijn niet echt private-equityfondsen, al handelen ze wel enigszins op dezelfde manier. En ook het einddoel blijft hetzelfde: een meerwaarde creëren op de initiële investering. Dat kan onder meer via een groei van het bedrijf door bijvoorbeeld overnames, of door een verkoop of een beursgang van de onderneming.

ZELF EEN FONDS OPRICHTEN?

privaks zijn investeringsvehikels waarbij de inschrijving op de rechten van deelneming voorbehouden is voor private beleggers, die voor minstens 25.000 euro inschrijven. Sinds de toenmalige minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) in maart 2018 de relancewet lanceerde om private equity een duw in de rug te geven, zit dat vehikel stevig in de lift. ‘Alvorens beleggingen te doen als private privak, moet de vennootschap haar inschrijving bij de federale overheidsdienst Financiën aanvragen’, luidt het. Als fonds wordt u gekwalificeerd als een ‘alternatieve instelling voor collectieve belegging’ (AICB) en die heeft een beheerder nodig. Voor zo’n alternative investment fund manager (AIFM) zijn er twee mogelijkheden, zegt Rens. ‘Ofwel ben je een kleinschalige beheerder en dan volstaat het u te registreren bij de financiële waakhond FSMA. Dat is een relatief eenvoudige procedure.’ Voor grotere fondsen, die meer dan 500 miljoen aan activa onder management hebben, is een vergunning van de FSMA vereist. ‘Dat is een zware procedure, maar dergelijke fondsen zijn vrij groot voor de Belgische markt en dus eerder uitzonderlijk. Ook al is daar een en ander in beweging.’

Vermogende ondernemers als Marc Coucke (Alychlo) of Filip Balcaen (Baltisse) runnen een professionele structuur met een eigen investeringsstrategie.

Beleggingen in niet-beursgenoteerde bedrijven zitten in de lift. ‘In België is het aantal initiatieven de voorbije jaren heel hard gegroeid’, zegt Philippe Rens, partner van Argo Law. ‘Mensen zijn op zoek naar alternatieven voor pakweg de aandelenbeurs of vastgoed. Daardoor zie je een stevige toename van het aantal fondsen, zowel private equity als venture capital. Ook de financiering ervan blijft redelijk vlot gaan.’ Het aantal ondernemers dat de voorbije jaren zelf een investeringsfonds opzette, is toegenomen. In het voorbije decennium alleen al werden tientallen initiatieven in de markt gezet. Denk maar aan Smile Invest van Urbain Vandeurzen (ex-LMS), Fortino Capital van Duco Sickinghe (exTelenet) of Smartfin Capital van Jurgen Ingels (Clear2pay). Die fondsen kunnen rekenen op geld van andere ondernemers zoals Vic Swerts (Soudal), Gaëtan Hannecart (Matexi) of Bernard Thiers (Mohawk/Unilin), die maar wat graag mee investeren. Onderzoek van de Vlerick School toonde al aan dat familiale bedrijven liever in zee gaan met familiale investeringsfondsen van ondernemers dan dat ze voor hun groeifinanciering aankloppen bij de klassieke private-equityspelers. ‘Het gros van die fondsen zit ergens tussen 40 en 70 miljoen euro, met uitschieters tot (ver) boven 100 miljoen’, zegt Rens van Argo Law. Dat kantoor assisteerde bij de oprichting van meerdere fondsen, zoals Hummingbird Ventures (Barend Van den Brande) en We are Jane (Conny Vandendriessche). Bij de oprichting van zo’n fonds komt veel kijken. Rens: ‘Vooreerst is er het juridische luik, waarbij de fondsdocumentatie alle details beschrijft, zoals de looptijd, de investeringsstrategie, het bestuur, enzovoort. Afhankelijk van hoe het fonds georganiseerd is, heb je ook de goedkeuring van de fiscus nodig. Veelal wordt in ons land gewerkt met een private privak als structuur.’ Private

INVESTEREN VIA EEN FONDS

U hoeft niet zelf een eigen fonds in stelling te brengen. Wie een graantje wil meepikken van private equity kan instappen in een fonds. Afhankelijk van de structuur van het fonds is er een minimumdrempel van 100.000 tot 125.000 euro. ‘Al hanteren veel fondsen fors hogere drempels’, zegt Geert Vastiau van Quaestor, een West-Vlaamse vermogensbeheerder met 1,8 miljard euro onder beheer. De klanten zijn veelal succesvolle ondernemers die wat geld opzij hebben staan, of ondernemers die hun bedrijf hebben verkocht en de opbrengst aan het werk willen zetten. ‘Als ondernemer kunt u zelf op zoek gaan naar private-equityfondsen’, zegt Vastiau. ‘U beslist autonoom, maar de toegang tot sommige fondsen is niet eenvoudig vanwege de soms hoge instapdrempels of het feit dat individuen geweerd worden.’ Beursgenoteerde holdings bieden op dat vlak soelaas, al botst u dan vaak op het euvel dat de intrinsieke waarde van het fonds niet altijd overeenstemt met de beurskoers. Bovendien moet u de volatiliteit van de beurs volop ondergaan. Beleggingen in niet-beursgenoteerde ondernemingen zijn complementair aan beleggingen op de beurs, zegt Vastiau. ‘De waarde van beursgenoteerde bedrijven is onderhevig aan het beleggerssentiment en kan sterk schommelen. Niet-beursgenoteerde bedrijven zijn minder volatiel en garanderen een beetje stabiliteit in de portefeuille.’

EVENWICHTIGE SPREIDING Voor een evenwichtige spreiding van uw portefeuille stelt Vastiau dat u minstens op 2,5 miljoen euro moet rekenen. ‘Dan investeert

wealth juni 2022

u zowel in publieke aandelen en obligaties, als in private equity of private bonds. Die laatste zijn voornamelijk achtergestelde leningen die we verstrekken aan kmo’s of middelgrote ondernemingen.’ Het wetgevend kader van klassieke beleggingen in aandelen of obligaties is wel anders dan dat van beleggingen in private equity of Geert Vastiau, Quaestor obligaties. ‘Bij het klassieke discretionair vermogensbeheer handelt de vermogensbeheerder in naam van de klant, op basis van diens wensen en zijn risicoprofiel’, zegt Vastiau. ‘Bij private equity is dat ad-hocadvies. De klant moet bij elke investering zijn toestemming geven.’ Voor private-equityfondsen werkt QuaePhilippe Rens, Argo Law stor met feederfondsen. Dat zijn Belgische vennootschappen die een op een beleggen in een masterfund: een overkoepelend paraplufonds, met zowel Belgische als buitenlandse beleggingen. Die investeringen zijn de voorbije jaren almaar meer opgeschoven van eerder klassieke sectoren naar meer diversificatie en specialisatie. ‘We zien bijvoorbeeld meer beleggingen in bedrijven die bezig zijn in digitalisering of energie.’ Als investeerder doet u er goed aan uw Freya Jorens, Argo Law fonds te inspecteren vooraleer u toehapt. Er is niet alleen de juridische documentatie, met de structuur, de looptijd, de strategie... die voor elk fonds weer verschillend zijn. ‘Ook het trackrecord van het fonds of de beheerders is belangrijk’, zegt Vastiau. Maar er is ook en vooral het luik fiscaliteit. ‘Investeert u het best als privépersoon of via een vennootschap?’, zegt Vastiau. ‘Die fiscaliteit is erg belangrijk als je in buitenlandse fondsen stapt. Belgische fondsen zijn meestal georganiseerd als private privaks, met een bijbehorende vrij gunstige fiscaliteit. Buitenlandse fondsen kennen dat vehikel niet. En dan is het afhankelijk van waar het fonds in investeert en hoe de fiscale behandeling ervan bekeken wordt. Als u in meerdere buitenlandse fondsen via een fund of funds investeert, kan het een heel complexe oefening worden.’

Niet-beursgenoteerde bedrijven zijn minder volatiel en garanderen een beetje stabiliteit in de portefeuille.

Mensen zoeken alternatieven voor pakweg de aandelenbeurs of vastgoed.

In het slechtste scenario kunt u uw investering verliezen.

MEER COMPETITIE EN RISICO De risico’s van private equity mogen niet onderbelicht blijven. Er is geen kapitaal- of rendementsgarantie. ‘In het slechtste scenario kunt u uw investering verliezen’, zegt Freya Jorens, partner bij Argo Law. ‘Daarenboven is een investering in private equity een illiquide belegging. U kunt niet zomaar verkopen.’ Er zijn bovendien meer initiatieven dan vroeger, wat maakt dat het een competitievere markt is, met meer concurrentie, merkt Jorens op. ‘De zoektocht naar investeringen maakt dat het vandaag een verkopersmarkt is, waarbij de prijzen soms echt hoog kunnen zijn.’ Vastiau maakt ook kanttekeningen. ‘Er zijn enkele initiatieven opgestart waarvan ik merk dat de mensen erachter weinig ervaring hebben. Private equity is erg populair, hun fondsen raken

wel gevuld. Maar ik houd mijn hart vast hoe dat zal evolueren.’ Wat de investering zelf betreft, is het verleden een goede graadmeter. Hoe is waarde gecreëerd? ‘De voorbije decennia konden fondsen vlot lenen tegen een lage rente. Door het rendement op ingezette middelen kon je vlot kredieten terugbetalen en rendement halen zonder dat je wezenlijk iets aan het bedrijf zelf moest doen’, zegt Vastiau. ‘Die tijd is voorbij. Dergelijke strategieën wachten lastige tijden. De waarderingsprijzen liggen vaak hoog, en het tijdperk van de lage rente loopt op zijn laatste benen.’ Toch weegt het voordeel van private equity ten opzichte van publieke aandelen voor Vastiau zwaarder door. ‘De transparantie is veelal groter dan bij sommige beursgenoteerde ondernemingen. Je bent ook minder afhankelijk van de volatiliteit van de markten, wat zeker nu aangenaam kan zijn.’ ■

2,5 miljoen Voor een evenwichtige spreiding van uw eigen private-equityportefeuille moet u minstens op zo’n 2,5 miljoen euro rekenen.

Ontdek meer over het project

DÉ ARCHITECTURALE PAREL AAN DE NOORDZEE §

Een ongeëvenaard herbestemmingsproject ontworpen door het internationaal geprezen David Chipperfield Architects.

Een gevarieerd aanbod van limited edition appartementen

met een high-end afwerking op maat. §

Spectaculaire panoramische zichten op zee, havengeul, Hendrikaplein en hinterland.

Een onovertroffen ruimtegevoel dankzij de uitzonderlijke gevelbreedtes en uiterst royale plafondhoogtes van meer dan 3 meter.

Verwarming en koeling door geothermie (géén gas), waardoor alle

appartementen genieten van een optimaal winter- en zomercomfort. § info@thegrand.be +32 (0)50 20 02 03 www.thegrand.be

Alle bewoners kunnen genieten van het privézwembad en de rustgevende wellnessaccomodatie.

WEENSE WEELDE IN DE SUITES EN IN DE WIJNKELDER Het Weense Palais Coburg staat bekend voor zijn 33 luxueuze suites en als locatie van historische onderhandelingen, denk aan de Irandeal. Maar onder de grond moet je als bezoeker pas echt naar adem happen. In zes themawijnkelders liggen 60.000 flessen uit vier eeuwen met een waarde van 20 miljoen euro. Sommige flessen gaan tot 120.000 euro. En ja, je kan die in het bijbehorende tweesterrenrestaurant bestellen… TEKST: STÉPHANE GODFROID FOTO’S: CHRIS POELZL

wealth juni 2022

DE WERELDVERMAARDE WIJNCOLLECTIE VAN 60.000 FLESSEN VAN PALAIS COBURG

In de statige salons van het Palais Coburg vindt geregeld diplomatiek topoverleg plaats.

e immense hotellobby van het statige Palais Coburg baadt in een gewijde stilte. Tijdens een korte ‘bovengrondse’ rondleiding passeren we langs de 33 luxesuites - tot 165 m², met privéterras en -sauna als u wenst. Op een van de deuren staat ‘Leopold I’, een suite met twee slaapkamers. De eerste koning van België was de broer van prins Ferdinand van Saksen-Coburg-Gotha, die dit paleis in 1840-1845 liet bouwen op de resten van de 16de-eeuwse vestingmuren van de stad. Even verderop hangt zijn portret en de familiestamboom. In de rijk versierde zalen met hoge ramen die uitgeven op de stad wachten tafels en fauteuils op het volgende privéfeest of concert. ‘De zalen waar we nu doorlopen worden ook gebruikt voor de Iranonderhandelingen. In elke zaal zit dan een delegatie’, zegt de gids. In 2015 werd in Palais Coburg de historische nuclaire Irandeal gesloten. Sinds november wordt hier gepoogd de deal nieuw leven in te blazen. Terug in de lobby wacht de rondleiding waarvoor we echt naar Wenen zijn gevlogen. Wolfgang Kneidinger

verwelkomt me met de nodige Weense statigheid. De man is als head of wine de beheerder van een van de grootste wijnverzamelingen ter wereld, een duizelingwekkende speeltuin voor wijnliefhebbers, opgeslagen diep onder het hotel. Of zoals het boven de ingangsdeur naar de middeleeuwse kelders in gouden letters staat, het ‘Wein Archiv’. ‘Willkommen, volgt u maar.’ De eigenaar van hotel en restaurant Palais Coburg is Peter Pühringer. De selfmade miljardair, die het volledig verloederde complex in 1997 aankocht, droomde ervan een enorme wijncollectie uit te bouwen. ‘Dit is voor ons een uitgelezen plek om te kunnen werken’, lacht Kneidinger. ‘Maar onderschat onze job niet. Het gaat niet over de romantiek van de aankoop van toffe of dure wijnen. Een van de moeilijkste aspecten is het peil van onze collectie op een hoog en gezond niveau houden en hoger tillen.’

Internationaal gelauwerd De cijfers zijn duizelingwekkend. Verspreid over zes thematische kelders liggen 60.000 flessen, goed voor 5.200 referenties. Als je in het tweesterrenrestaurant of

wealth juni 2022

de wijnbar even het ‘wijnboek’ vraagt, ben je best wel even zoet. Geen verrassing dat de ‘wijntempel’ van Palais Coburg al meermaals bekroond werd door internationale wijnexperts en -publicaties. De collectie heeft een waarde van 20 miljoen euro, zegt Kneidinger. Een duizendtal wijnen prijkt (nog) niet in het wijnboek. Die zijn niet te koop, omdat ze bijvoorbeeld te uitzonderlijk zijn. ‘Onze oudste fles dateert van 1727. Er ligt hier ook een dubbele magnum van Lafite uit 1865. In de Yquemkelder hebben we alle geproduceerde vintages sinds 1893. Kijk, daarvan houden we er toch een aantal als erfgoed’, zegt Kneidinger. Ook wijnen die te jong zijn om gedronken te worden zetten Kneidinger & co. niet op de kaart van het restaurant en de bar. Zo vermijden ze ‘kindermoorden’, zoals dat in het jargon heet. ‘Die wijnen achter de hand houden vergt een grote investering, maar die loont de moeite.’ Voor de rest houdt Kneidinger vast aan zijn motto: ‘Wijn wordt gemaakt om ervan te genieten, in het glas te hebben. Ik ben niet meteen een grote fan van privécollecties waarvan ik weet dat een kwart nooit gedronken wordt en waarvan die flessen enkel dienen om te pronken’, luidt het als we de kelder met de nieuwewereldwijnen binnenstappen en Kneidinger het licht aanknipt. Mijn oog valt op een stapel Californische toppers: Screaming Eagle en Opus One. ‘Grote namen, ja’, zegt Knei-

PETER PÜHRINGER, SELFMADE MILJARDAIR

Ik ben geen grote fan van privécollecties waarvan ik weet dat een kwart nooit gedronken wordt en de flessen dienen om mee te pronken. Wolfgang Kneidinger, Sommelier Palais Coburg

eter Pühringer (1942) is de zoon van een Oostenrijkse horlogemaker. Na zijn middelbare school studeerde hij voor burgerlijk ingenieur. De basis van zijn fortuin ligt in de bouw. Pühringer voorzag het leger van Saoedi-Arabië halverwege de jaren zeventig van prefab betonelementen en kocht met de opbrengst appartementsgebouwen in Berlijn. Pühringer is ook de oprichter van de Oostenrijkse vermogensbeheerder ZZ-Vermögensverwaltung, waarvoor hij meerdere beleggingsfondsen beheerde. Met het ZZ1-fonds gooide Pühringer hoge ogen door over een lange periode beter te presteren dan de markt. Zijn vermogen wordt geschat op 350 à 500 miljoen euro. Daarmee is Pühringer een van de rijkste 40 Oostenrijkers. In 1997 verwierf zijn particuliere stichting POK Pühringer het Palais Coburg en verbouwde het tot hotel. Pühringer vond het Palais in een erbarmelijke staat. Hij kon het complex voor weinig geld in bezit krijgen maar de restauratie kostte 140 miljoen euro en duurde zeven jaar. Het was de wens van Pühringer om er een enorme wijncollectie uit te bouwen. Met de inkomsten van zijn particuliere stichting steunt Pühringer educatieve en culturele projecten. Hij schonk 10 miljoen euro aan het Weense jongenskoor en de bouw van zijn MuTh-concertzaal in de Augarten.

wealth juni 2022

De kelder met nieuwewereldwijnen.

Sommelier Wolfgang Kneidinger in de kelder met vooral Oostenrijkse wijnen.

dinger. ‘We hebben ooit een blind tasting met gerijpte bordeauxblends gedaan. Margaux, Lafite… De winnaar was Opus One 1996. Fe-no-me-naal.’ Alle kelders worden gecontroleerd op lichtintensiteit. De temperatuur is 13,5 graden, de luchtvochtigheid 90 procent. Dat laatste is mogelijk omdat bij gesloten deuren wind door de kelders gejaagd wordt, zodat het hout niet rot. Voor het beheer van zijn wijncollectie beschikt Kneidinger over een inventarissysteem dat hem toelaat op alle mogelijke ingangen te filteren, zoals jaargangen, druivenras, land van herkomst, wijnregio… ‘Vanzelfsprekend proef ik elke wijn die ik voor een klant of een tasting open. Die proefnotities houd ik minutieus bij. Daar bovenop ga ik tweemaal per jaar door de collectie om te checken hoeveel flessen we van een bepaalde wijn hebben die het einde van zijn drinking window nadert. Stel dat het een viertal flessen is, dan onderneem ik geen actie. Maar liggen er nog zestig, dan zal ik ons wijnteam verwittigen, zodat ze die wijn in the picture kunnen zetten.’ De wijnequipe bestaat uit drie sommeliers en drie commis-sommeliers. ‘Het neemt behoorlijk wat tijd om deze wijnplek echt aan te voelen’, zegt Kneidinger.

Ik had ooit vijf foute flessen op rij bij één tafel, een record. Gekurkt, geoxideerd... We vervangen ze gewoon.

Het risico van foute flessen

Aankoopbeleid

Ik kan me voorstellen dat in zo’n enorme verzameling wel wat flessen zitten die niet optimaal rijpen, of gekurkt smaken… In sommige restaurants staat bij peperdure wijnen vermeld dat het risico van een slechte fles voor de klant is. ‘Tja’, zucht Kneidinger, ‘ik kan die filosofie wel snappen. Ik had ooit vijf foute flessen op rij bij één tafel, een record. Gekurkt, geoxideerd… We vervangen ze gewoon.’ ‘Twee weken geleden hadden we een grote tasting met Bordeaux 1996 versus diezelfde blends uit de rest van de

De aankoop van wijnen gebeurt door de wijnploeg zoveel mogelijk rechtstreeks bij de wijnmaker. ‘We focussen op een reeks wijnregio’s. Hoe je het draait of keert, wijnsmaak is persoonlijk en dus ook de aankoop van wijnen. We hebben een grote verzameling Oostenrijkse wijnen, met de nadruk op wit en zoet. Uit Duitsland hebben we ook vooral wit en zoet. Piëmonte krijgt een grote nadruk in onze collectie, evenals Bourgogne en Champagne. Toscane krijgt wat minder aandacht. Toen ik hier tien jaar geleden

Wolfgang Kneidinger, Sommelier Palais Coburg

wereld. Hou je vast: Latour, Figeac, Mouton-Rothschild, Opus One en drie flessen Lafleur uit Pomerol waren aangetast door de kurkbacterie. Na de tasting trokken we naar de wijnbar waar we een fles Conterno Barolo Riserva 1985 openden… Helaas geoxideerd. Maar anderhalve maand geleden hadden we een verticale tasting met Romanée-Conti vanaf 1978. En alle flessen waren in uitzonderlijke goede toestand. That’s wine life!’

90% VERKOCHT

In het bruisende hart van Antwerpen Zuid verrijst The Gallery: 2 kantoren en 21 lichtrijke appartementen waar klassevolle luxe vooropstaat. Op deze sublieme ligging tussen de heraangelegde Scheldekaaien en het nieuwe park Dok Zuid geniet u van fenomenale uitzichten, riante terrassen en ruime parkeerplaatsen. www.thegallery-antwerp.be

UITVERKOCHT

Dit exclusieve residentiële project, gelegen op de iconische Graanmarkt in Antwerpen, was binnen twee maanden volledig uitverkocht. www.degraanmarkt.com

VL-HOLDING

www.vl-holding.be

Exclusieve verkoop door makelaarskantoor De Meester

www.demeester.eu

www.bermaso.be

wealth juni 2022

PALAIS COBURG, HET ASPERGEKASTEEL

Het tweesterrenrestaurant waar chef-kok Silvio Nickol de plak zwaait.

aan de slag ging, lag er meer dan 70 procent Bordeaux in onze collectie. Dat was van het goede te veel. Wijnen uit Bourgogne en de Rhône hebben een groter gewicht gekregen. Ik besef dat Zuid-Afrika meer aandacht verdient’, zegt Kneidinger bijna verontschuldigend. Koopt Kneidinger wijn op veilingen? ‘Nee, ik ben daar geen voorstander van. Ik doe dat persoonlijk nooit en ook voor Palais Coburg gebeurt dat niet.’ Wijn uit privékelders kan wel om de verzameling aan te dikken. ‘Ik ben niet actief op zoek naar privékelders die te koop zijn, maar ik ga uit nieuwsgierigheid wel kijken als een interessante verzameling te koop komt. Voor mij is het van groot belang waarom verkocht wordt, wie de eigenaar is, welk verhaal achter de verkoop zit, hoe de kelder er fysiek uitziet… Dat zijn elementen die me overtuigen een verzameling al dan niet aan te kopen’. ‘Haha!’, lacht Kneidinger breed als we voor een klein wijnrek lopen. ‘Dit is een funny story. Een verzamelaar kon ooit een reeks Trockenbeerenauslese (zoete wijnen, red.) van de Oostenrijkse overheid op de kop tikken. Het was de stock die de wijnmakers wettelijk moesten deponeren om hun wijnen te laten keuren. De overheid vroeg van elke fles zes exemplaren, die ze nooit allemaal opende. Dat wijnarchief belandde finaal in een privékelder. Dit zijn wijnen die je nooit meer elders kan vinden.’ De wijnkaart van Palais Coburg en het restaurant is al meermaals geprezen als de beste ter wereld. Veel wijnliefhebbers hebben de weg al gevonden naar dit Weense adres. Kneidinger knikt als ik vraag of het geld nog altijd rolt. ‘Oh ja. Ik merk dat sinds corona - en nu ook met de oorlog in Oekraïne - rijke mensen hun geld graag uitgeven. In het restaurant worden flessen van meer dan 1.000 euro makkelijk besteld. Vorig jaar hebben we opvallend veel echt oude wijnen verkocht. Lafite 1874, Lafite 1893, Madeira 1795, Madeira 1806… Mensen willen zichzelf meer dan ooit verwennen, zichzelf een cadeau doen met een mooie fles tijdens het diner hier.’ ■

In het restaurant worden flessen van meer dan 1.000 euro makkelijk besteld. Mensen willen zichzelf verwennen. Wolfgang Kneidinger, Sommelier Palais Coburg

Het Palais Coburg, naar een neoklassiek ontwerp van architect Karl Schleps, werd tussen 1840 en 1845 gebouwd door prins Ferdinand van Saksen-Coburg-Gotha. Het complex staat op de fundamenten van 16de-eeuwse ruïnes in het hart van het eerste district, nabij de Weense ring. De Wieners hebben het spottend over de ‘Spargelburg’, het kasteel van asperges, omwille van de centrale portiek met de vrijstaande witte kolommen. In het Palais Coburg huizen een luxehotel met 33 luxueuze suites, een restaurant met twee Michelinsterren onder leiding van chef-kok Silvio Nickol en een reeks unieke wijnkelders. Op maat gemaakte rondleidingen en proeverijen onder leiding van sommeliers leiden bezoekers door het 755 vierkante meter grote wijnarchief met zes themakelders: Frankrijk, Nieuwe Wereld, Oude Wereld, Yquem, Champagne en Rare Wines. Er zijn ook vier vaste ‘wine experiences’-formules. Een rondleiding en champagnetasting kunnen voor 1.890 euro voor een groep tot twaalf personen, waarbij u zeven topchampagnes proeft. PALAIS COBURG COBURGBASTEI 4 1010 WENEN +43 1 518 180 PALAIS-COBURG.COM

Waar?

Urbicoon - Woluwe Gate Woluwelaan 2 1150 Sint-Pieters-Woluwe

OPENDEURWEEKEND

18-19 JUNI

Wonen in een subliem penthouse, omgeven door een oase van rust? Aan de rand van het Zoniënwoud in de groene gemeente Watermaal-Bosvoorde, geniet u optimaal van het leven in de penthouses van Souverain 23. • • • • • • • •

Woonoppervlakte van minimum 160 m² Zonovergoten terrassen Gebruik van hoogwaardige afwerkingsmaterialen Exclusieve Bulthaupkeuken en verﬁjnde sanitaire afwerking Vloerverwarming voor een aangenaam wooncomfort Hoge plafonds zorgen voor de majestueuze indruk Privéwijnkelder inbegrepen Toegang tot faciliteiten van nabijgelegen Souverain 25: wellness, outdoor en indoor zwembad, restaurants, …

souverain23.be I +32 2 647 00 00 I info@souverain23.be

wealth juni 2022

‘JE MOET EERST JE OOG TRAINEN VOOR JE KUNST BEGINT TE VERZAMELEN’ Zin en geld om een kunstcollectie aan te leggen, maar geen idee hoe eraan te beginnen? Dan weet Benedicte Goesaert raad. Als art liaison helpt ze kunstliefhebbers bij de ontwikkeling van hun verzameling. ‘Hoe meer geld je ter beschikking hebt, hoe groter het speelveld. Maar aan de basisprincipes verandert dat niets: koop vooral kunst die bij jou past.’

TEKST: KOEN VAN BOXEM FOTO’S: WOUTER VAN VOOREN

enedicte Goesaert verliet in 2019 na acht jaar de Antwerpse Zeno X Gallery om als art liaison aan de slag te gaan. ‘Ik heb ontzettend veel geleerd in de galerie, maar ik voelde dat het tijd was mijn horizon te verbreden. In een galerie vertegenwoordig je kunstenaars. Je probeert hun kunstwerken aan de man te brengen. Als art liaison sla ik een brug tussen kunst en verzamelaars. Ik werk nu veel onafhankelijker. Dat is bevrijdend. Ik zit niet meer echt in de verkoop.’ ‘No pressure’, zegt ze, zoals de titel van de tentoonstelling die ze cureerde bij CASTTL in Antwerpen, met werken uit de collecties van de kunstenaars Carla Arocha, Stéphane Schraenen en Luc Tuymans. ‘Erg interessant om te zien wat kunstenaars zelf verzamelen’, zegt ze tijdens de rondleiding door de expo. Goesaert wilde archeoloog worden, maar ze werd experte hedendaagse kunst. ‘Ik vond als kind in een wei beenderen van een dier. Ik dacht een dinosaurus, maar het was gewoon een koe. Maar de interesse voor iets nieuws en onbekends was wel gewekt. Van daar is het maar een klein stapje naar hedendaagse kunst.’

wealth juni 2022

Nu is ze art liaison. ‘Ik heb die naam gekozen om een onderscheid te maken met art consultant of art advisor, die een meer beleggingsgerichte aanpak suggereren. Ik ga vragen over geld en waarde niet uit de weg - ik ken ook alle tools voor kunstwaardering - maar ik ben geen beleggingsadviseur. Als je mij vraagt: welk kunstwerk moet ik nu kopen om het over drie jaar met veel winst te verkopen, moet ik passen. Ik denk zo niet na over kunst. Ik heb bovendien geen glazen bol.’ Stel dat ik een kunstverzameling wil beginnen en ik klop bij u aan. Wat wilt u van mij weten? Benedicte Goesaert: ‘Waarom u mij hebt gecontacteerd.’ (lachje) Ik heb iemand nodig die me gidst door de hedendaagse kunst. Er is te veel. Goesaert: ‘Dat begrijp ik. Ik wil vooral weten waarom je kunst wil verzamelen en wat je kennis is. Stel dat ik jou een glas dure wijn aanbied. Het is je eerste glas wijn ooit. Dan kan je onmogelijk de smaak van de wijn in een context plaatsen. Is de wijn goed? Is hij slecht? Is hij zijn prijs waard? Je hebt bij je eerste glas geen referentiekader. Zo is het ook met kunst. Als je wil beginnen te verzamelen, moet je in de eerste plaats je oog trainen. Doe dat een paar jaar voor je begint te kopen. Een kunstbeurs is heel interessant. Ik heb op de jongste editie van Art Brussels potentiële verzamelaars rondleidingen gegeven. Ik kan hen een kunstwerk niet uitleggen, maar ik kan hen wel sleutels aanreiken om een relatie met een kunstwerk aan te gaan.’ Zoals? Goesaert: ‘Kunst hoeft bijvoorbeeld niet altijd te pleasen. Als je gechoqueerd bent door een werk, is dat misschien al genoeg. Verder hangt heel veel af van je persoonlijkheid en je leefomstandigheden. Als je in de technologiesector werkt, ben je misschien getriggerd door kunst die daarmee verwant is. Daarmee bedoel ik niet noodzakelijk kunst over en met technologie. Maar misschien hou je dan wel van kunstenaars die grenzen verleggen, die out of the box denken. Soms werkt kunst als een catharsis. Bij een zwaar emotioneel verlies kan kunst een middel zijn om dat verlies een plaats te geven. Zo zijn er tal van redenen om connectie met kunst te maken. Ik herinner me nog een gesprek met een bedrijfsleider die me zei: ‘Als ik thuiskom, wil ik kunst zien waar ik niks van begrijp.’ Als een soort van tegengif voor zijn analysewerk.’ ‘Er zijn enkele basisparameters om aan een kunstverzameling te beginnen. Wil je alleen Belgische kunst en/ of van je generatiegenoten? Sta je open voor niet-westerse kunst? Daar moet je allemaal eens over nadenken. De antwoorden zijn een filter waarmee ik aan de slag kan om de overload tegen te gaan. Je hebt ook verzamelaars die heel impulsief en obsessief kunst kopen. Die hebben mij niet nodig. Maar hoe dan ook is het altijd een boeiende

BIO BENEDICTE GOESAERT >> 1988. >> Studeerde kunstwetenschappen aan de UGent. >> Van 2011 tot 2019 werkte ze voor Zeno X Gallery. Een

jaar later vestigde ze zich als art liaison. Ze verbindt verzamelaars met kunst. Ze begeleidt en adviseert artistieke nalatenschappen waaronder de Philippe Van Snick Estate en was eerder betrokken bij de Foundation Philippe Vandenberg. >> Samen met Chantal Pattyn en Peter Verhelst was ze in 2021 curator van het kunstenfestival Watou.

wereld. Wat zei de Duits cultuurfilosoof Walter Benjamin ook al weer? Verzamelen is elementen uit een wereld van chaos samenbrengen en ze zin geven. Dat vind ik ook.’ Maakt het voor u iets uit of ik 50.000 euro dan wel 1 miljoen heb om een verzameling op te bouwen? Goesaert: ‘Hoe meer geld je ter beschikking hebt, hoe groter het speelveld. Maar aan de basisprincipes verandert dat niets: koop vooral kunst die bij jou past. Als je over meer financiële middelen beschikt, kan je wat gemakkelijker aan cross collecting doen, een trend onder verzamelaars. Het is het verzamelen van kunst uit verschillende periodes. Ik sprak onlangs nog met een verzamelaar van hedendaagse kunst die eraan dacht een oude meester te kopen.’ Herkent u aan de verzameling het karakter en de persoonlijkheid van de verzamelaar? Goesaert: ‘Dat durf ik niet te zeggen. Je herkent aan de collectie wel de verzamelaar. Iemand die vooral bekende namen in zijn collectie heeft, lijkt eerder op veilig te spelen. Ik vind het spannend om een verzameling te ontdekken met kunstenaars die ik niet of niet zo goed ken. Ik ben geen specialist in alles. In het algemeen zijn Belgen durvende verzamelaars. Daarom zijn ze zo geliefd op kunstbeurzen.’ Maar ze zijn doorgaans wel zeer discreet. Is dat uit angst voor diefstal? Goesaert: ‘Dat is een aspect. Maar verzamelen is iets heel persoonlijks en intiems. Niet iedereen wil dat zomaar prijsgeven. Anderen doen dat wel. Zoals voormalig bouwondernemer Walter Vanhaerents en zijn kinderen. Ze bouwden in de Brusselse Dansaertwijk een opslagplaats om tot een kunsthal. Dat is toch fantastisch? Dat je generatie op generatie kunst verzamelt en dat deelt met het publiek in een privémuseum in Brussel. Je mag trouwens niet vergeten dat veel musea ontstaan zijn uit privécollecties.’ Lopen verzamelaars elkaar niet vaak achterna uit angst een hype te missen? Goesaert: ‘Dat zal wel eens gebeuren. We worden allemaal voortgedreven door algoritmes. Als we allemaal dezelfde Instagram-accounts bekijken, krijg je eenheidsworst. Maar je kan er natuurlijk ook van weglopen en dwars tegen alle hypes ingaan. Ik sprak een tijd geleden nog met een verzamelaar die jaren geleden werk van de Amerikaanse kunstenaar Robert Mangold had gekocht. Hij had hem ontdekt op een expo in Brussel. Niemand was toen geïnteresseerd in Mangold. Maar die verzamelaar kocht het toch. Hij is er nog altijd blij mee.’ ‘Hypes leiden vaak tot een dubbel gevoel. Ze leiden tegelijk tot vervlakking en overwaardering. Zo dreigen perspectief en nuances verloren te gaan. De Afro-Amerikaanse kunstenaar Jack Whitten, die hier ook op de expo te zien is, getuigde daar ooit over. Hij was een van de kun-

Cross collecting is populair: het verzamelen van kunst uit diverse periodes. Ik sprak onlangs met een verzamelaar van hedendaagse kunt die eraan dacht een oude meester te kopen. Benedicte Goesaert, Art liaison

Belgen zijn durvende verzamelaars. Daarom zijn ze zo geliefd op kunstbeurzen. Benedicte Goesaert, Art liaison

stenaars wiens werk in 2017 - een jaar voor zijn overlijden - getoond werd op de expo ‘Soul of a Nation: Art in the Age of Black Power’ in Tate Modern in Londen. Het initiatief was goed bedoeld en belangrijk in het begrijpen van de Afro-Amerikaanse kunstgeschiedenis, zei hij. ‘Maar eigenlijk worden we met zo’n expo opnieuw in een getto gestoken. Dat strookte niet met de realiteit. Onder kunstenaars zelf was er geen opdeling. Waarom wordt mijn werk

niet getoond op een expo met blanke kunstenaars als Willem De Kooning en Franz Kline, die ik goed kende?’ Dat zou pas de ultieme integratie zijn en artistiek interessant wegens het gemeenschappelijk onderzoek naar schilderkunst, vond hij.’ U hebt acht jaar bij Zeno X Gallery gewerkt. Bepalen de grote galeries niet te veel de markt? Goesaert: ‘Dat wordt nogal snel gezegd. Maar alle grote galeries zijn ooit klein begonnen. Bijna altijd om kunstenaars te steunen. Verzamelaars hebben ook macht. Ze kunnen tegen de zin van kunstenaars en galeries in werk op de markt brengen, omdat ze denken dat daar geld mee te verdienen is. Er bestaat zoiets als verdoken kunsthandel door niet-professionele handelaars. Natuurlijk proberen galeries daartegen in te gaan, in die zin hebben ze macht. Als een kunstenaar tien nieuwe werken aanbiedt en er 50 kandidaat-kopers zijn, maakt een galerie keuzes. De voorkeur gaat naar verzamelaars die oprecht geïnteresseerd zijn in de artiest, van wie men de intenties op lange termijn kent. Als je een art flipper bent - iemand die snel kunst herverkoopt - sta je niet op de eerste rij bij een galerie.’ Hoe kijkt u naar de digitale kunstmarkt met de NFT’s? Goesaert: ‘Ik ben heel benieuwd hoe dat gaat evolueren. Het zal de kunstmarkt zeker veranderen. Maar hoe? Ik denk dat we dat pas over een aantal jaren zullen weten. Een NFT is tweeledig. Het is een tool om kunst te kopen, tegelijk kan het ook een kunstwerk op zich zijn. De Britse kunstenaar Damien Hirst heeft een interessant experiment lopen met zijn project ‘The Currency’. Het bestaat uit 10.000 NFT’s en 10.000 corresponderende fysieke kunstwerken. De bedoeling is dat je als verzamelaar kiest. Wil je de NFT? Dan verdwijnt het fysieke kunstwerk. Als je voor het fysieke kunstwerk kiest, wordt de NFT vernietigd. Heel benieuwd hoe dat afloopt.’ ‘Ik vind het heel boeiend hoe jongeren in de digitale wereld met verzamelen omgaan. Ze kopen Nikes en Adidassen die in het echt niet bestaan. Zijn ze dan minder materialistisch aangelegd of zijn ze net extreem speculatief? Duim omhoog, duim omlaag. Of zoals bij Tinder, instant swipen naar links of rechts.’ ■

wealth juni 2022

OOK DE FISCUS HOUDT VAN KUNST Kunst moet in een nalatenschap op dezelfde manier behandeld worden als andere roerende goederen. Dat wil zeggen dat u uw kunstcollectie niet zomaar stiekem kan weggegeven. De fiscus kijkt altijd mee. TEKST: DIRK SELLESL AGH

en schilderij dat u voor enkele duizenden euro’s van een minder bekende kunstenaar kocht of een litho van 500 euro zijn in principe een onderdeel van uw inboedel, net zoals een staande lamp of een prijzige fruitschaal. Maar als u een echte verzamelaar van topstukken bent, dan is dat een ander verhaal. De Borremans, Permeke en Warhol die aan uw muren hangen, nemen een substantiële plaats in uw vermogen in. De fiscus zal die op hun waarde willen belasten.

NALATENSCHAP Met kunst zijn er net zoals met andere roerende goederen twee mogelijkheden. Ofwel worden de kunstwerken als onderdeel van de nalatenschap doorgegeven aan de erfgenamen, ofwel wordt bij leven een schenking gedaan. Kiest u voor de eerste mogelijkheid, dan zal na het overlijden van de bezitter van de kunstwerken erfbelasting op die objecten moeten worden betaald. In het Vlaams Gewest wordt in rechte lijn en tussen partners tot een waarde van 50.000 euro 3 procent aangerekend, van 50.000 tot 250.000 euro 9 procent en voor de schijf boven 250.000 euro 27 procent. Voor andere erfgenamen gaan de tarieven van 25 procent tot een waarde van 35.000 euro, 45 procent voor de schijf tussen 35.000 en 75.000 euro, tot 55 procent vanaf 75.000 euro.

SCHENKING Om erfbelasting te vermijden kunnen kunstwerken ook bij leven worden geschonken. Dat kan gebeuren met een handgift of met een notariële schenking. Kiest u voor een handgift, dan is er geen registratieverplichting en moet geen schenkbelasting worden betaald. De schenker moet dan wel nog drie jaar na de schenking blijven leven, anders moet na het overlijden toch nog erfbelasting worden betaald op het geschonken goed. In Wallo-

nië is die termijn uitgebreid naar vijf jaar. ‘Het risico op een plots overlijden van de schenker in die termijn van drie jaar kan verzekerd worden’, zegt Astrid Dutré, estateplanner bij de bank Nagelmackers. ‘Op die manier heeft de begiftigde de zekerheid dat het kunstwerk niet verkocht moet worden ter betaling van de erfbelasting.’ Bij een handgift is het van belang dat het kunstwerk uit het huis van de schenker naar dat van de begiftigde verhuist. Wilt u als schenker toch nog van het kunstwerk in uw eigen huis genieten zolang u leeft, dan kan dat alleen als u met een voorbehoud van vruchtgebruik schenkt en dus bij de notaris langsgaat. In dat geval betaalt u wel een schenkbelasting van 3 of 7 procent, naargelang de verwantschap met de begiftigde.

KUNSTWERKEN LATEN SPOREN NA Kunstwerken uit het zicht van de fiscus houden is geen evidente zaak. Elk kunstwerk laat meerdere sporen na. Er bestaat niet zoiets als een kadaster voor kunstwerken waarin staat wie de eigenaar van bepaalde kunstwerken is. Maar het is nooit uitgesloten dat een ambtenaar van de FOD Financiën op een veiling aanwezig is. Ook het echtheidscertificaat of de provenance van het kunstwerk kan een bron van informatie zijn. Daarin wordt een overzicht gegeven van wie ooit eigenaar is geweest en waar het stuk werd tentoongesteld. Maar in de loop van de tijd laat u mogelijk nog andere sporen na die erop wijzen dat u de eigenaar van bepaalde kunstwerken bent. Dat is bijvoorbeeld zo als u de werken via een vennootschap aankoopt en de aankoopfacturen in uw boekhouding terechtkomen. Maar ook het werk verhuren of uitlenen voor een tentoonstelling blijft niet onopgemerkt. De inkomsten die u daaruit haalt moeten in uw belastingaangifte opgenomen worden onder de rubriek ‘roerend inkomen’.

WONEN IN SCHOONHEID AAN DE STROOM Nieuw Zuid lanceert Huis aan de Kade: architecturale appartementen, ontworpen door Robbrecht en Daem architecten. Bijzonder wonen met frontaal Scheldezicht, ruime leefterrassen en aangename wintertuinen.

Ontdek het project op www.huisaandekade-antwerpen.be of bel 03 336 00 00 en kies als eerste uit een ruim aanbod aan appartementen. NIEUWZUID_ANTWERPEN NIEUW_ZUID

De beelden in deze advertentie zijn louter illustratief en niet bindend. TRIPLE LIVING kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor de inhoud van deze advertentie.

Een ontwerp van Robbrecht en Daem architecten

wealth juni 2022

WAARDE BEPALEN Als u de kunstwerken via een geregistreerde schenking doorschuift of als ze na uw overlijden in de nalatenschap terechtkomen, moet de waarde ervan worden bepaald. Om discussies met de fiscus te vermijden laat u die waardebepaling het best over aan een kunstkenner die de vastgestelde waarde kan motiveren. Overigens zal ook de waarde aan het licht komen via de verzekering die u voor uw kunstwerken bent aangegaan. Belgische verzekeringsmaatschappijen moeten bij een overlijden van de verzekeringnemer de verzekeringen doorgeven die op diens naam werden afgesloten. Daarbij wordt doorgegeven wat de verzekerde goederen en hun waarde zijn.

Een private stichting kan opgericht worden bij leven, maar ook bij testament. U krijgt geen deelbewijzen in ruil voor de inbreng en doet in principe definitief afstand van uw vermogen. De belasting op de overdracht aan de stichting is laag. In het geval van een erfenis is het tarief in het Vlaams Gewest 8,5 procent en op een geregistreerde schenking 5,5 procent. ‘Vergelijk je die tarieven met de tarieven in de erfbelasting die oplopen tot maximaal 27 procent in rechte lijn en tussen partners en tot 55 procent tussen anderen, dan is de belastingbesparing meteen duidelijk’, zegt Dutré.

COLLECTIE SAMENHOUDEN

ERFBELASTING BETALEN MET KUNSTWERKEN

Als u wilt dat uw zorgvuldig opgebouwde kunstcollectie na uw overlijden samenblijft, zijn daarvoor verschillende mogelijkheden. Stel dat een van uw kinderen meer dan de andere in kunst geïnteresseerd is, dan kunt u uw collectie via schenking of testament naar dat kind toeschuiven. Tenzij anders wordt bepaald, gaat het erfrecht ervan uit dat u al uw kinderen gelijk wilt behandelen. ‘De schenking wordt beschouwd als een voorschot op de erfenis’, preciseert Dutré van Nagelmackers. ‘De al ontvangen schenking zal bij uw overlijden verrekend worden met zijn erfdeel.’ Mocht u een van uw kinderen toch meer willen geven, dan zit daar een beperking op. Samen hebben uw kinderen recht op de helft van uw nalatenschap. Maar met de andere helft bent u vrij om te doen wat u wil en kunt u een van uw kinderen bevoordelen door te schenken of een testament op te maken.

In principe is het mogelijk de erfbelasting geheel of gedeeltelijk met kunstwerken te betalen. Het kan gaan om kunstwerken die al eigendom waren van de erfgenamen of kunstwerken die in de nalatenschap zitten. Maar niet alle kunstwerken komen in aanmerking. De minister van Financiën moet de kunstwerken erkennen als roerend cultureel erfgoed of ze moeten internationaal befaamd zijn. Een bijzondere commissie geeft daarover advies en zal de waarde van de kunstwerken bepalen. Diezelfde schatting vormt de basis voor de bepaling van de erfbelasting. ■

MAATSCHAP EN STICHTING Wilt u uw kunstcollectie op lange termijn samenhouden, dan kunt u dat ook doen door ze in een structuur onder te brengen. De eenvoudigste structuur is een maatschap. In ruil voor de inbreng van de kunst krijgt u maatschapsaandelen. Die kunt u bij leven schenken aan de volgende generatie. Het schenkingstarief bedraagt in Vlaanderen 3 of 7 procent naargelang de band van verwantschap met de begiftigde. De voordelen van een maatschap zijn de beperkte regels en de mogelijkheid om de controle te behouden. ‘Maar u dient wel met een aantal formaliteiten rekening te houden, zoals het voeren van een boekhouding, het houden van een jaarlijkse vergadering, een registratie in de Kruispuntbank van Ondernemingen en het jaarlijks up to date houden van het UBO-register met daarin de eindbegunstigden’, zegt Dutré. Op de inbreng van de kunst zijn geen registratierechten verschuldigd en de maatschap is niet aan de vennootschapsbelasting onderworpen. Bij een overlijden moeten de vererfde maatschapsaandelen aangegeven worden in de nalatenschap. Daarnaast behoort ook een private stichting tot de mogelijkheden. Die wordt opgezet om een belangeloos doel te verwezenlijken: het samenhouden van een kunstcollectie en het zorgvuldig beheer ervan voor de volgende generaties.

Erfbelasting kan met kunst betaald worden. De minister van Financiën moet die dan wel als roerend cultureel erfgoed erkennen of ze moet internationaal befaamd zijn.

Luxeappartementen aan het water met zicht op de Antwerpse skyline!

Wonen aan de mooiste oever van de Schelde Na een zinderende stroomversnelling is het telkens uitkijken naar rustiger vaarwater. Zo voelt thuiskomen in uw luxe-appartement bij Rivo: nergens parelt de metropool zo mooi als in de weerspiegeling van het water. Hier beheersen we het meesterlijke evenwicht tussen groen en doen. Tussen dobberen op het Galgenweel en denderen op het ritme van de stad. Tussen ontspannen in de buurt en ontdekken in het centrum. Uw luxeappartement is uw eigen exclusieve paradijs, van design tot panorama. Hier is luxe zo eenvoudig als een schuifdeur openen. Voor meer info:

Wordt Linkeroever uw Lieveroever? Ontdek ons aanbod op www.rivo.be. Of maak een afspraak via verkoop@vooruitzicht.be of bel 03/260 95 60

wealth juni 2022

SSSSSSTTT! DAAR PASSEERT EEN S De Bugatti Chiron wordt afgelost als snelste productieauto ter wereld door een nieuwe supercar van een amper tien jaar oude Kroatische bouwer van elektrische auto’s. Met de Rimac Nevera zet ook de elektrificatie van hypercars zich in gang. De kostprijs van dergelijk speelgoed: minstens 1 miljoen euro.

N SUPERCAR

De Rimac Nevera. Van 0 naar 100 kilometer per uur in 1,85 seconden, 2.000 pk onder de motorkap en een prijskaartje van 2 miljoen euro. RV

TEKST: BAS KURSTJENS

en sportauto was lang een van de ultieme statussymbolen, zeker sinds sportwagenmerken zich op de aantrekkelijke niche van de hypercars hebben gestort: ultieme sportwagens voor wie een reguliere Porsche of Ferrari niet speciaal genoeg is. Hypercars worden in een zeer beperkte oplage van hoogstens een paar honderd exemplaren gemaakt en verkocht voor een catalogusprijs van minstens 1 miljoen euro. Een ding hebben alle hypercars gemeen: het motorgeluid was minstens de helft van het plezier. Of in ieder geval, dat hadden ze gemeen. Want langzamerhand rukt de stille, elektrische hypercar op, met het Kroatische Rimac als beste bewijs. Andere sportwagenbouwers als Porsche, Koenigsegg en Aston Martin lopen de deur plat bij het amper tien jaar oude merk van de 34-jarige Mate Rimac (zeg: ‘Rimats’) om af te kijken hoe elektrische superauto’s gebouwd worden. Liefhebbers kijken reikhalzend uit naar de lancering van de Nevera, het nieuwe model van Rimac met cijfers die elke verbeelding tarten. Vier - aan elk wiel geplaatste - elektromotoren leveren bijna 2.000 pk waarmee de auto in 1,85 seconden naar 100 kilometer per uur schiet, waarna de teller stopt op

wealth juni 2022

415 kilometer per uur. Daarmee is de Nevera krachtiger dan de referentie in supercars met een verbrandingsmotor: de Bugatti Chiron. Duizelingwekkende cijfers voor een duizelingwekkende prijs van 2 miljoen euro. Exclusiviteit is gegarandeerd. Rimac belooft dat het niet meer dan 150 Nevera’s zal bouwen. Die beloven in een mum van tijd uitverkocht te zijn. Ook in ons land. De markt van hypercars beslaat in België een wagenpark van ongeveer 700 auto’s, schat David Favest, die bij D’Ieteren aan het hoofd staat van de merken Bentley, Lamborghini, Bugatti en Rimac. ‘Het zijn superrijke families die twijfelen tussen een privévliegtuig, een jacht of zo’n supersportwagen. Soms gaan ze gewoon voor alle drie. We verwachten dat die markt tegen 2025 met 15 procent zal toenemen’, zei Favest eerder dit jaar in De Tijd.

Vertraging

Mate Rimac, de oprichter

Zoals het echte hypercars betaamt, loopt de levering van van het Kroatische merk het eerste exemplaar van de Rimac Nevera vertraging van supercars Rimac. op. De gebruikte technieken zijn zo experimenteel en de productie zo delicaat dat de lanceringsdatum van de snelste elektrische supersportauto op de planeet al een paar keer is uitgesteld. Dat is extra onhandig voor D’Ieteren, dat begin dit jaar trots aankondigde dat het de Kroatische bolides in België zal invoeren. Toen was het de bedoeling de eerste Nevera’s vanaf februari aan klanten te leveren. Die datum is ondertussen al opgeschoven naar september. Dat betekent ook dat de Rimac Black Box die D’Ieteren in Drogenbos plant, pas later, op zijn vroegst in oktober, kan openen. Want een dealer zonder auto is als een café zonder bier. De Black Box van Rimac komt in het gebouw waar D’Ieteren al dealervestigingen van Lamborghini en Bentley heeft. ‘We denken er ongeveer twee per jaar te David Favest, kunnen verkopen’, zegt Bernard Van Bel- Chef Bentley, Bugatti, Lamborghini en Rimac bij D’Ieteren lingen, die bij D’Ieteren het woord voert namens Rimac. ‘Ik heb heel veel interesse van potentiële klanten. Maar ze willen er wel eerst mee rijden’, zegt hij. Potentiële kopers zijn veel grotere sportwagenmakers met jaloezie naar kijken. mensen die al een behoorlijke autocollectie hebben en Ondertussen heeft Porsche een belang van 24 procent in die volgens Van Bellingen ‘deel willen uitmaken van een Rimac genomen en hebben de twee bedrijven samen Bumerk dat historie gaat maken’. gatti overgenomen, waarmee een supercartrio is ontstaan. Het verhaal van Rimac leest dan ook als een jongensMaar Rimac heeft het rijk van de elektrische supercars boek. Mate Rimacs eerste auto was een BMW 3-reeks waar- niet langer voor zich alleen. Het Italiaanse designhuis van de motor het vrij snel na de aankoop begaf, waarop Pininfarina heeft de Rimac-onderstellen en -aandrijvinhij besloot de benzinemotor te vervangen door een elek- gen gebruikt voor een eigen elektrische supersportauto. trische aandrijving. Dat mondde uit in de oprichting van Lotus start in de loop van dit jaar met de verkoop van de Rimac. Hij had het bedrijf graag genoemd naar die be- Evija. Eveneens volledig elektrisch, ook met bijna 2.000 pk roemde Kroatische uitvinder en elektrotechnicus Nikola en een gelijk prijskaartje van in dit geval 2 miljoen dollar. Tesla, maar met die naam waren andere autobedrijven al Daarmee ligt het veld voor elektrische supercars open. gaan lopen. Van de eerste supersportwagen, de Concept Er zijn de hooggespannen verwachtingen van de supercar One die in 2011 het licht zag, werden er acht gemaakt. die Porsche over enkele jaren waarschijnlijk zal lanceren. Het Duitse merk heeft de gewoonte elke tien jaar een nieuJaloezie we hypercar te produceren en de jongste - de 918 Spyder De Rimacs vielen vooral op door hun verbluffende bat- - dateert alweer van 2013. Analisten sluiten niet uit dat terijtechniek. Ze persen een heel hoog piekvermogen wegens de nauwe relatie met Rimac de nieuwe hypercar ■ uit een relatief kleine batterij, iets waar andere en vaak wel eens volledig elektrisch kan zijn.

De kopers van supercars zijn superrijke families die twijfelen tussen een privévliegtuig, een jacht of een supercar. Soms gaan ze gewoon voor alle drie.

Als u zelf uw wasmachine kunt leren repareren...

...kunt u met de tips van De Belegger zeker uw spaargeld laten renderen Een recordinﬂatie. Een minimumrente. Uw geld veilig op de bank zetten biedt u enkel nog de zekerheid dat u geld verliest. Gelukkig kan iedereen rendement halen op de beurs, met de tips en tools van De Belegger. Het enige wat u moet doen is het advies van ons analistenteam stap voor stap volgen.

Ontdek De Belegger uitzonderlijk 3 maanden gratis gratis. Surf naar belegger.be/gratis of scan de QR-code. Aanbod geldig tot en met 6 juni 2022 voor nieuwe abonnees.

Vertel ons eerst over uzelf. En dan pas over uw vermogen.

Ontdek de private bank die weet wat werkt en begrijpt wat belangrijk is. Bij Degroof Petercam zijn we vertrouwd met de financiële markten. Met meer dan 150 jaar ervaring en doorgewinterde specialisten is dat logisch. Wat we nog niet weten, is wie u bent. Uw dromen, plannen en zorgen zijn nochtans essentieel voor een uitstekende dienstverlening op maat. Want u bent uniek, en dus verdient uw vermogen een even unieke aanpak. Kom dus met ons praten over uw vermogen, maar vertel ons dan wel eerst over uzelf. Meer weten? Surf naar degroofpetercam.com

De Private Bank, gespecialiseerd in u. Verantwoordelijke uitgever: Sabine Caudron. Mei 2022 I Wettelijk adres: Bank Degroof Petercam nv, Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel I BTW: BE 0403.212.172 (RPR Brussel) - FSMA 040460 A.