Together Free Press n.56

ΚΟΖΑΝΗ_ ΠΤΟΛΕΜΑÏΔΑ_ ΓΡΕΒΕΝΑ_ ΚΑΣΤΟΡΙΑ_ ΦΛΩΡΙΝΑ

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

TOGETHER 56

EDITORIAL 34 SEPHORA MEDITERRANEAN COSMOS

EDITORIAL 56

Α

ισθάνομαι πως ο πολιτισμός μας είναι ένα εργαλείο για να Κοιτάμε το μέλλον με ειλικρινείς προθέσεις και όχι με μυαλό Για δες! Από ένα όνομα, στην επιφάνεια μια ολόκληρη εποχή.

-Ελβιέλα μου λέει ο Σωτήρης. είναι! Έχω ιστορικάΜε αρχεία υπολογιστή αντισταθούμε στην εθνικήΑυτό μας απελπισία. τη στον βοήθεια του παρελθόντος. Κάθε ήρθε μήνα διευρύνουμε το τις δυνατότητές μας, μου και σε μια αναδόμηση τους θα κάνουμε ένα εξώφυλλο Ελβιέλα! Μια εποχή όπου οι άνθρωποι έπλεναν τα δόντια τους με κολινό, φορούσαν του μπορούμε να δούμε μια όμορφη, αθέατη πλευρά της ζωής. ανακαλύπτουμε πρόσωπα, τόπους, δράσεις, περιηγούμαστε, αναελβιέλες και έγραφαν με μπικ! Στο Τοgether όμως η Eλβιέλα θα παίξει με όρους Bauhaus και Kandinsky. Αυτό μπορεί ναδούμε είναιτοαρκετό, έστωτης και για λίγο. καλύπτουμε, αφηγούμαστε ιστορίες. τη Εισβάλλουμε Πάμε να ελληνικό design δεκαετίας του 70! Η υπεραξίασυναντιόμαστε, ενός προϊόντος φαίνεται όταν το ίδιο ενσωματώνει μνήμη Eίκοσι-Μα άνθρωποι ενωθήκαμε κρατώντας ο καθένας το δικό στον ευρύτερο κόσμο τηςτου. ανεξάρτητης και της πρωκαι ενισχύει την ταυτότητά Πως μπορεί νακουλτούρας σχεδιαστεί σήμερα τι είναι η Ελβιέλα βρε Σωτήρη; μια συσκευασία για την Ελβιέλα; Τι θα γινόταν αν τοανθρώπους παρελθόν συναντούσε -Το σήμα εμπιστοσύνης! στην Σύμβολον ανυπερβλήτου τεχνικής τελειότητας! τότυπης του μπαλόνι καιτης καταλήξαμε θάλασσα όπου εκεί σμίγουν δημοσιογραφίας για να τιμήσουμε και δίκτυα το μέλλον; O εκμοντερνισμός ενός παρελθοντικού και πολιτισμικού προϊόντος! Έλβις Πρίσλευ ξαναέλα, με παπούτσια ελβιέλα! όλα τα νερά! σε μας (ευχόμαστε σεολόκληρη εσάς) το που αμφισβητούν το status quo.σήμερα τα προϊόντα ταυτίζονται Αναρωτιέμαι, σε πόσες περιπτώσεις Και είχεΈτσι δίκιο...φαντάζει Η Ελβιέλα παραχώρησε το όνομά της και σε μια Togetherκατηγορία που κρατάτε στα χέρια σας! Σε μια έκρηξη δημιουργικότητας και μοναξιάς ζυγώνουμε ο ένας με το είδος στο οποίο ανήκουν; Σε ελάχιστες. παπουτσιών αυτά που σήμερα λέμε “σταράκια”. Η Ελβιέλα με την σύγχρονη οπτικοποίηση της είναι ένας τιμής Όποιος λοιπόν ήθελε να αναφερθεί σε πάνινα παπούτσια με λαστιχένια σόλα Είκοσι άνθρωποι που αισθανόμαστε την ευθύνη να μην προ- τον άλλον, και κρατάμε αυτήν την αίσθηση τηςφόρος προοπτικής, της αυτήν ακριβώς τη λέξη χρησιμοποιούσε! στο παρελθόν και το λαικό σχέδιο που αρχίζει να ξεθωριάζει από την μνήμη μας, σθέτουμε στη βία και που ενδημεί στο μυαλό των ανθρώπων. προόδου, των ιδεών, των λύσεων, της πολιτικής. Μοιραζόμαστε ενώ παράλληλα φέρνει στο σήμερα την ανάγκη εικονοποίησης και οπτικής “Ελβιέλα θα φορέσω για ν’ αρέσω!” Δεν κάνουμε τουρισμό στα βάσανα του άλλου. Όταν όλα γύρω την επιθυμία να διατηρήσουμε αξίες όπως η παράδοση, η τέχνη επικοινωνίας. και είναι σμόκιν ελβιέλο / είναι οακίνητα, Αμπότ με τον Κοστέλο / αυτοί ‘ναι ροκ!» θα κλείσουμε την χρονιά, και αυτή θα είναι η δική μας ευχή για όλους σας. τρέχουν “Ροκ γρήγορα και και όμως μένουν εμείς αποζητούμε και η Έτσι ταυτότητα. Ανοίξτε την πόρτα και αφήστε το παρελθόν να εισβάλλει στο παρόν τραγουδούσε ο Σταμάτης Κραουνάκης με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη. μια βραδύτητα. Δεν είμαστε, κακότροποι και τυπολατρικοί γιατί και να δημιουργήσει το μέλλον. Μα να αναγνωρίζουμε μόνο τα πάνινα της Converse, όταν η Ελλάδα μέχρι τις ξέρουμεαρχές πως της μόνο με πέτρες δεντηχτίζονται ταγια σπίτια. Κέλλυ Γρηγοριάδου δεκαετίας του ’80 είχε δική της λέξη να περιγράψει τα συγκεκριμένα παπούτσια; Να άλλη μια ασθένεια της εποχής μας!

Που θαΗβρείτε το Together Ελβιέλα υπήρξε το σύμβολο των άγριων νιάτων του ΄50 αλλά

Όσο για τον συμβολισμό, οι μάγοι κουβαλούν τα δώρα τους, τα δώρα αυτά είναι αμετάβλητα. Κανένα δεν χάνει την ιδιότητα του όσα χρόνια και αν περάσουν! Να μια ακόμη ευχή!

TOGETHER 2

Καλές γιορτές, καλή ανάγνωση! και όλων των γενεών της ροκαμπίλι, ροκ, πανκ ροκ, grunge, και emo μόδας! Οι ελβιέλες έγιναν το σύμβολο μιας γενιάς παρέα με τον James Dean, Φλώρινα Κοζάνη Camelot το αθλητικό του! Αεροδρόμιοτο λευκό του μπλουζάκι, το τζιν καιΖανδές Παραδοσιακές Τουλούμπες Florina Travel Katerina Βakery DEUX KK Βελβεντού Σχολή Καλών τεχνών Φλώρινας Εl barrio Gallery The Factory καφέ γκαλερί Βατρακούκος Xρυσός Σκούφος Σύγχρονο περίπτερο Good Fellaz Gallery Δ.Κ. Βιβλιοθήκη Φλώρινας Σημεία Διανομής Together Le roi Resto bar «Βασιλικής Πιτόσκα» Ρεβύθι Moca café Europe DirectΩρολογόπουλος Aρχοντικό Κτελ Κοζάνης Κοζάνη Μikel Company Περίπτερο Λίγο απ΄ όλα Maestro in Caffe Δημαρχείο Αεροδρόμιο Πτολεμαΐδα CrossroadsKaterina Βakery DEUX KK Ιδαίες Art Café & Shop Ψιλικά Θωμάς Λαζαριώτης(Μοναστηρίου) Λεχόβου 8, Εργαστήρι «Ζωγραφίζω» Five coffee Βατρακούκος Basinas Περίπτερο Ψιρικοκό Αμύνταιο Πρακτορείο εφημερίδων ,Β. Κων/νου Φλώρινα Κέντρο Τύπου Αριστοτέλους 12 & Γκέρτσου Κέντρο Mind Bar Κιμωλία Τύπου Σφακιανάκη Ιδέες Καφέ Florina Travel Κέντρο Τύπου 11ης Οκτωβρίου Le roi Todays Μανδρακούκος Καφέ Ρόζα Volta memories Εspresso World Σιάτιστα BaccaraΠτολεμαΐδα Σχολή Καλών τεχνών Φλώρινας Royal beanΡεβύθι Περίπτερο Κλεισιάρης The Factory καφέ γκαλερί Πρακτορείο εφημερίδων ,Β. Κων/νου Μikel Company Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Tρυποκάρυδος (έναντι Δημαρχείου) Σύγχρονο περίπτερο Ιδέες Καφέ Coffee Island Coffee Island Αμορίνο Ρίγανη Αλάτι Δημαρχείο Δ.Κ. Βιβλιοθήκη Φλώρινας «Βασιλικής Μανδρακούκος Mπλε ΕλάφιCrossroads Πιτόσκα» Αρχοντικό Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Ξενοδοχείο Γρεβενά 4 coffee Five coffee Basinas Coffee Island Παπαθωμάς ΗΛΜΑΚ Δημαρχείο Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Αμύνταιο Κιμωλία Zoomserie Γαλατάς Maiblo Κέντρο Τύπου Σφακιανάκη Γρεβενά Άργος Ορεστικό Εστιατόριο Αυλαίς Δημαρχείο TodaysΚοζάνης Μουσείο Τεχνών Βιβλιοχαρτοπωλείο Σανταλίδης Hδίγευστον Σιάτιστα Zoomserie El Barrio Κτελ Κοζάνης Αεροδρόμιο Περίπτερο Κλεισιάρης (έναντι Station Εστιατόριο streetwearΑυλαίς Δημαρχείο Εspresso World Δημαρχείου) Hδίγευστον Tρυποκάρυδος Ψιλικά Θωμάς Λαζαριώτης Σέρβια Δημαρχείο Station streetwear Αμορίνο Καστοριά (Μοναστηρίου) Ξενοδοχείο Mπλε Ελάφι Κέντρο Τύπου Αρχοντικό Σαββίδης Βιβλιοπωλείο ΑΛΠΑ Περίπτερο Ψιρικοκό Παπαθωμάς ΗΛΜΑΚ Καστοριά 4 coffee Home Café Bar Βιβλιοθήκη ΤEI Κέντρο Τύπου Βιβλιοπωλείο ΑΛΠΑ Χρυσόψαρο Πολιτιστικό Κέντρο Nautical Hall Αριστοτέλους 12 & Γκέρτσου Άργος Ορεστικό Βιβλιοθήκη ΤEI 50ρακη Κοινωφελούς Επιχείρησης The passenger Κέντρο Τύπου 11ης Οκτωβρίου Βιβλιοχαρτοπωλείο Σανταλίδης Nautical Hall Αvantzo Aρχοντικό Funky monkey Αεροδρόμιο TheΩρολογόπουλος passenger Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Maestro in Caffe 785 Tattoo studio Sette Ιδαίες Art Café & Shop Πεσκέσι

TOGETHER TOGETHER

Θεσσαλονίκη Μέγαρο Μουσικής Οberon, Λεωφόρος Νίκης 2 Στόρι, Ολύμπου 87 Δεσκάτη The CaravanΚοτίτσας Ρέμπελου 1 Βιβλιοπωλείο ΥΨΙΛΟΝ, Εδέσσης 5 Σέρβια Η ντάνγκαρα, Αρμενοπούλου 26 Κέντρο Τύπου Σαββίδης Fata Morgana, Φιλίππου 1 Home Café Bar Κινηματογράφος Βακούρα, Πολιτιστικό Κέντρο Κοινωφελούς Μιχαήλ Ιωάννου 8 Επιχείρησης ΣΤΕΡΕΟ , Δημάρχου Βαμβακά 3-5 ΥΨΙΛΟΝ, Βελβεντό Εδέσσης 5 Μουσείο Αίνιγμα- AllΦωτογραφίας day Café Mετόχι Ολύμπου 47 Πικάπ, Kitchen Bar, Θεσσαλονίκη Αποθήκη Β2 Α’ Προβλήτα Λιμένα Μέγαρο Μουσικής Ζανδές Παραδοσιακές Τουλούμπες Οberon, Λεωφόρος Νίκης 2 Βελβεντού, Εγνατίας 108 και ΠρασαΜr Johnny, Δοϊράνης 38 κάκη Στόρι, γωνία Ολύμπου 87 Οδοντιατρείο Μανωλάκη, Τσιμισκή 95 Lola ΑθήναNikolaou Art Gallery, Τσιμισκή 52

BIG BY DEFINITION Επειδή κάθε βλεφαρίδα μετράει, η μάσκαρα Big By Definition της SEPHORA COLLECTION πολλαπλασιάζει τις βλεφαρίδες αποκαλύπτοντάς τις μία προς μία, για πιο πυκνό αποτέλεσμα.

Εθνική βιβλιοθήκη- Ίδρυμα Σταύρος

Νιάρχος Αθήνα Αερόστατο, ΠτολεμαίωνΊδρυμα 4 (Πλατεία Εθνική βιβλιοθήκηΠροσκόπων) Σταύρος Νιάρχος Βρυσάκι Χώρος Τέχνης και Δράσης, Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι (Πλατεία Προσκόπων) Βρυσάκι Χώρος Τέχνης και Δράσης, Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι

SIZE UP Μια μάσκαρα από τη SEPHORA COLLECTION που χαρίζει εντυπωσιακό όγκο στη στιγμή, ενώ ταυτόχρονα δίνει μήκος και καμπύλη στις βλεφαρίδες για θεαματικό αποτέλεσμα με ένα μόνο πέρασμα.

https://www.flickr.com/photos/dazanis Σχεδιασμός εξωφύλλου : SotiriSioutzioukis https://www.instagram.com/sakisdazanis

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ | ΤΕΥΧΟΣ 56

Διεύθυνση: Αρχελάου 25, Κοζάνη 50132 Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν Τ. 2461025600 υποχρεωτικά τη γνώμη του περιοδικού. Ηλεκτρονική επικοινωνία: info@togethermag.gr Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή Website: togethermag.gr ύλης χωρίς προηγούμενη άδεια του εκδότη.

Η Rare Beauty από την Selena Gomez θα κυκλοφορήσει τη νέα συλλογή της σε 15 καταστήματα Sephora στις 15 Φεβρουαρίου.

Φωτογραφία εξωφύλλου: Σάκης Δαζάνης

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ| ΤΕΥΧΟΣ 34

Ιδρυτής: Θωμάς Δημητριάδης Tιμή φύλλου 0,02 Εκδότρια: Κέλλυ Γρηγοριάδου Εταιρεία: Έντυπος Εκδοτική ΜΙΚΕ Υπεύθυνη Μarketing: Ιωάννα Ζαρκάδα Ιδρυτής: Θωμάς Δημητριάδης Σχεδιασμός: Γιώργος Βεργουλιάδης Εκδότρια: Kέλλυ Γρηγοριάδου Εκτύπωση: ΙΡΙΣ ΑΕΒΕ Κοζάνη 50132 ΥπεύθυνοςΔιεύθυνση: marketing:Αρχελάου Γιώργος25, Σιαμπανόπουλος 24610 25600 ΥπεύθυνοςT.διανομής: Πέτρος Καραϊσκος Hλεκτρονική επικοινωνία: DTP: Κορίνα Πριμηκυρίου | www.togethermag.gr Εκτύπωση:info@togethermag.gr ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.

Βελβεντό Κέλλυ Γρηγοριάδου Αίνιγμα- All day Café Mετόχι

Ένα brand που είναι σχεδιασμένο για να κάνει όλους τους ανθρώπους τόσο διαφορετικούς, τόσο σπάνιους και πολύτιμους.

Σε αυτό το τεύχος συνεργάστηκαν:

Σε αυτό το τεύχος συνεργάστηκαν: Βικτώρια Γκουντώνη

Σόνια Ευθυμιάδου-

Στέλιος Φούντογλου Δέσποινα Τσορμπατζίδου

Κατερίνα Παπαστεργίου Παπασταύρου

Ηλεκτρα Φραγκιαδάκη Μάρθα Μαυρίδου ΕρμιόνηΠαφίλης Ευστρατιάδου Αργύρης Αθηνά Σταυριανουδάκη Κώστας Διδίλης Χάρης Κοντοςφύρης Manolo kapa Ματίνα Μόμτσιου Secretguest Νίκος Μόμτσιος Γλύκα Διονυσοπούλου Περικλής Καφάσης Σεβαστή Κωνσταντινίδου

Ελένη Γκόρα

Σοφία Σταματοπούλου

Κώστας Μπουζούκης

Χάρης Κοντοσφύρης

Ελένη Γκόρα Μίλα Κύρου Δώρα Σιαλβέρα Κορίνα χατζηπαναγιωτίδου Χατζηπαναγιωτίδου Κορίνα Κική Κορδώση Έλλη Παπαστεργίου Ομάδα Επικοινωνίας Στεφανία Ζούρκα του Τμήματος Ψηφιακών Μέσων Λίλα Κύρου ΤΕΙ Δυτικής & Επικοινωνίας, Μακεδονίας Κώστας Μεταξάς Γιάννης Γιαννίτσας

Αν θέλετε να λαμβάνετε το TOGETHER στο χώρο σας, το γράφειο ή όπου αλλού επιθυμείτε, μπορείτε να μας ενημερώσετε δίνοντας τα στοιχεία σας (ονομ/μο, διεύθυνση, τηλέφωνο) με τρεις τρόπους: • info@togethermag.gr • 24610 25600 • Με επιστολή στην ταχυδρομική διεύθυνση Περιοδικό TOGETHER Αρχελάου 25, Κοζάνη 50132

@sephora_greece

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ ΕΔΩ

Sephora Greece iOS Mobile App

ads@togethermag.gr | Τ 24610 25600

4 ΤΟGETHER

ΤΟGETHERGRAM 22 Λευκές Φωτογραφίες

Γιατί απ’ όλους τους χειμώνες είν’ ένας τόσο μεγάλος που, αν τον ξεπεράσεις, η καρδιά σου στο εξής όλα θα τα αντέχει.

Rainer Maria Rilke, Έξι Ευρωπαίοι ποιητές

Αθανασία- Αφροδίτη Μπανάγκα, Σιδηροδρομικός σταθμός Κοζάνης

Αθηνά Σταυριανουδάκη, Κεντρική Πλατεία Κοζάνης

Λευκές εκτάσεις καλύπτουν το τοπίο. Η φύση απογυμνωμένη αποκαλύπτει τα πάντα με την ασύγκριτη ομορφιά της που αιχμαλωτίζει. Αστικό τοπίο, βουνά και λίμνες. Οι καιρικές συνθήκες έγιναν προτροπή και απαρχή για τις φωτογραφικές σας εξορμήσεις!

Αθανασία- Αφροδίτη Μπανάγκα, Σιδηροδρομικός σταθμός Κοζάνης

Μπισίρης Κωνσταντίνος, Εθνικό Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας

DeuxK: Κωνσταντίνου Καραμανλή 22, Κοζάνη DeuxK: Παύλου Χαρίση 7, Κοζάνη DeuxK: Αιόλου 1 Κοζάνη DeuxK: Μακρυγιάννη 2, Κοζάνη Αχιλλέας: 25ης Μαρτίου 61Α, Πτολαιμαΐδα DeuxK: Πλατεία Αντωνίου Σβώκου, Λεπτοκαρυά

α

Πέτρος Αλμπάνης, Τεχνητή λίμνη πηγών Αώου

Ταντσιόκας Πέτρος, Γειτονιές της Κοζάνης

Τ. 24610-32600 @deuxk.bakery Deux K

6 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 7

Η ΛΟΛΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Η σκέψη μας είναι μια ψευδαίσθηση Μια έκθεση για την παρέκκλιση των αισθήσεων από την σκέψη ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ: Βασίλης Αλεξάνδρου, Βασίλης Ζωγράφος, Χρήστος Κάλφας, Χάρης Κοντοσφύρης, Κυριακή Μαυρογεώργη

Η

σκέψη δεν είναι ψευδαίσθηση, όταν πέσει σε αφλογιστία. Η ψευδαίσθηση αναφέρεται στην αντιληπτική ικανότητα να κατανοείς, να αισθάνεσαι, όσα φανερώνονται πέραν των αισθήσεων, διακριτές και αδιάκριτές αλληλουχίες γεννουμένων πραγμάτων. Παρόλη την ψευδότητα όμως, η σωματική, γνωστική, συναισθηματική και φαινομενολογική συμμετοχή είναι έντονη και με προσμονή. Η επαναλαμβανόμενη αναζήτηση για διεύρυνση των ψευδαισθήσεων οδηγεί τη σκέψη σε αντιληπτικούς μηχανισμούς δημιουργικής και συμβολικής λειτουργίας. Οι συνδιαμορφωτές της έκθεσης προσδιόρισαν την επιμέρους οπτική του όλου, σε μια οπτική προσφυή στο όλον. Η βύθιση στο όλο απαιτεί οξύνοια, επιφύλαξη, λεπτομέρεια, δυσαναλογίες, μεταφορές, ώστε η μερικότητα των έργων να αναδύσει αυτό που απουσιάζει από το καθένα, αλλά και τις μεταξύ τους ταυτολογίες, που ανοίγουν νέες προοπτικές θέασης. Ο υπερακοντισμός των Βασίλη Αλεξάνδρου και Χάρη Κοντοσφύρη, η ακάθαρτη καθαρότητα του Βασίλη Ζωγράφου, ο χθόνιος φόβος της Κυριακής Μαυρογεώργη, οι συναντήσεις ανθρώπων στην άκρη των λοβών του Χρήστου Κάλφα αφορούν την α-δυνατότητα, την αρνητική αναγκαιότητα, που υποχρεώνει την ψευδαίσθηση στη σκέψη να είναι αυτόνομη και ειδητικά ενορατική. Η διάνοιξη των πραγμάτων από τους συγκεκριμένους καλλιτέχνες είναι ουσιώδης, γιατί επιτρέπει στα φυτά, στα ζώα, στα άστρα, στα πολυμορφισμένα άτομα, στους ήρωες και στους δειλούς να εμφανίζονται. Η εστίασή τους στις διανοίξεις και στις ενάργειες που επιτεύχθηκαν, μας προκαλούν να αναλογιστούμε τι σημαίνει να είμαστε δότες της εμφάνισης των πραγμάτων και τι σημαίνει να είμαστε εκεί, όταν τα πράγματα εμφανίζονται.

Η εκθετική συνοχή της έκθεσης προκύπτει από την ερμηνευτική και αποδομητική δεινότητα των έργων που αλληλεπιδρούν: η τυφλότητα του πρώτου, αριστερού δωματίου εξυπηρετεί το απύθμενο του βυθού του Ζωγράφου, ως υπερταύτιση και ικανότητα του ίδιου του χώρου να μιλήσει για τις προθέσεις των έργων του. Επίσης, μέσα στην ερμηνευτική δεινότητα των έργων, καταγράφεται η ευχέρεια ανάγνωσης και αυτό-ερμηνείας της ανθρώπινης ύπαρξης, στα έργα της Μαυρογεώργη και του Κάλφα, όπου το λευκό τους είναι ένα άσπρο άγραφο και προς συνδιαμόρφωση. Οι έννοιες της ιδεατότητας των νοημάτων των διαστρωματώσεων, της γλώσσας και των λέξεων, στο έργο των Αλεξάνδρου και Κάλφα είναι μια προπαγανδιστική παρότρυνση της εξοικείωσης του χρόνου, που δεν επαρκεί και η αποβλεπτικότητα είναι υποχρεωτική. Ο σχετικισμός που επιτρέπεται είναι παράγωγο της αλληλεπιδραστικότητας, αλλά, ενόσω γίνονται οι συσχετισμοί, για παράδειγμα της οριζοντιότητας του Κοντοσφύρη με την καθετότητα του Αλεξάνδρου, του ακέφαλου δρομέα με τα πολύμορφα ανθρωποειδή όντα της Μαυρογεώργη, ένα είναι σίγουρο ότι οι πολλαπλές ερμηνείες ενός κειμένου δεν καταστρέφουν την ταυτότητα των έργων ούτε αποκλείουν την ύπαρξη λανθασμένων ή εντελώς ακατάλληλων προσεγγίσεων. Η έκθεση δεν απορρίπτει αλλά διασαφηνίζει και ανακαινίζει την μερικότητα του όλου που αναφύεται, φέρνει σε αντιπαράθεση τον εαυτό και, κατά τον τρόπο αυτό, αντιτίθεται όχι μόνο στη λήθη του εαυτού αλλά και στην αυτοακύρωση του. Η εκθεσιακή ασυνέχεια εδράζει στη συνέχεια. Χάρης Κοντοσφύρης Φλώρινα 29/1/2022

Έργο της Κυριακής Μαυρογεώργη

8 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 9

«Εκεί που αγιάζει η ερημιά» Οδοιπορικό στον Άγιο Ζαχαρία, Γράμμος ΚΕΙΜΕΝΟ: ΑΡΓΥΡΗΣ Θ. ΠΑΦΙΛΗΣ

Ο Γορπιαΐος του μακεδονικού ημερολογίου έχει μια γλυκάδα απίστευτη, όμως τα δελτία καιρού μιλούν συχνά για βροχές και καταιγίδες, και πώς θα πάμε στο μοναστήρι του Αγίου Ζαχαρία στο Τσάρνο του Γράμμου, δεν είναι καθόλου φρόνιμο να σε πιάσει μπόρα σε κείνο τον χωματόδρομο. Ξημέρωσε, έδωσε ο σεπτεμβριάτικος ήλιος κι ανεβαίνει στο απέραντο ουλτραμαρίν, αφήνοντας μια ώχρινη γραμμή στο πέρασμα του. Κάτασπρα μικρά σύγνεφα περνούν αργά και παρακολουθώ την ένταση καθώς αλλάζουν συνεχώς τα σχήματά τους. Το κάμα και οι θολούρες του καλοκαιριού έχουν πέσει, το φως είναι απαλό και τα χρώματα της φύσης ακολουθούν καλπάζοντας.

Περάσαμε το Νεστόριο και μπήκαμε στην θαυμαστή χαράδρα του Αλιάκμονα! Δασωμένα βουνά με καμπυλωτές κορφές, φεύγουν προς τους ορίζοντες γαλαζιωμένα το ένα πίσω από το άλλο! Τα κοιτώ, κι αναρωτιέμαι, ποιο άραγε να είναι εκείνο; ποιο το άλλο; Σε πιο πατάρι του γκρεμού να βρίσκεται η σκήτη του Αντωνίου; Βράχοι, με περίεργα σχήματα, ορθώνονται απότομα και ρίχνουν τα ποδάρια τους στον Αλιάκμονα, που κυλάει σερπετός. Όλα με μαγεύουν, με συγκινούν, παραμυθιάζομαι και κολλάει η ματιά, στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου. Χαμένος μέσα σ’ αυτό το βασίλειο του φωτός και των χρωμάτων της φύσης, βρέθηκα να φωτογραφίζω πρωί την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του Πεύκου. Το υπερθέαμα του Γράμμου. Φτάνουμε στην περιοχή του Λινοτοπίου ανάμεσα στο Τσάγκο Καραούλι (1625 μ.) του Κόζακα και το Τσάρνο (1672 μ.). Στο τρίστρατο όπου βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγίας αφιερωμένο σε κείνους που τους πήρε ο εμφύλιος, είδαμε τις κορφές του Γράμμου Γκούμπελ και Σακούλι αλλά και περιττώματα και πατημασιές, μιας μεγάλης αρκούδας. Κατηφορίζουμε, λίγο πριν φτάσουμε στα ερείπια του Λινοτοπίου στρίβουμε δεξιά. Διασχίζουμε το πυκνοδασωμένο Τσάρνο (Σκοτεινό), με τα πανύψηλα μαυρόπευκα και στο πρώτο ξέφωτο σταματάμε! Το υπερθέαμα, η εκθαμβωτική πληθωρική ομορφιά που ξετυλίγονταν απ’ άκρη σ’ άκρη πάνω από το παλαιοχώρι Ζαγάρι (Άγιος Ζαχαρίας) μας καθήλωσε! Δάση ατέλειωτα, κορφές και λόφοι βωμοί της γραμουστιάνικης φύσης! Από αριστερά, η άγρια κορυφή της Επάνω Αρένας, η Μεγάλη Πέτρα, η Σκάλα της Γράμμουστας και το φαράγγι «Καταφύκι», όπου αρχάγγελος Αλιάκμονας με το βαρύ σπαθί του έκοψε στα δυό το βράχο για να περάσει. Εδώ είχαν το νοσοκομείο στα χρόνια του εμφυλίου οι αντάρτες. Δεξιά βρίσκεται το Φλάμπουρο με το δύσβατο μικτό δάσος της Μπαρούγκας. Είναι προστατευόμενο γιατί παρουσιάζει μεγάλη οικολογική σημασία. ). Όλα τριγύρω, τόποι μιας τραγικής αναμέτρησης στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου. Μπροστά μας στο πλάτωμα, διακρίνουμε οπωροφόρα δέντρα και λιθοσάρια. Εδώ ήταν κάποτε το χωριό Άγιος Ζαχαρίας (Ζαγάρι) σε υψόμετρο 1250 μ. Ο Παντελής Τσαμίσης αναφέρει: Οι όλίγοι Αλβανοι οι κατηκούντες σήμερον εις τον Άγιο Ζαχαρίαν ήλθον από την Στάρια (Κολώνεια) επί Αλή Πασά εις το Λινοτόπι, ένθα έμειναν επί 25 ακριβώς έτη και είτα 16 οικογένειαι αυτών ήλθον εις το χωρίον Ζαγάρι και 7 εγκαταστάθηκαν πλησίον της Μονής. Στην τελευταία απογραφή του 1928, καταγράφονται συνολικά τριάντα ένας κάτοικοι. Ο Μητροπολίτης Διδυμοτείχου Φιλάρετος (Βαφείδης) γράφει στα 1900 ότι ο οικισμός κατοικείται από 16 οθωμανικές οικογένειες και προσαγορεύεται Ζαγάρ.

Στο μοναστήρι του Αγίου Ζαχαρία. Εκεί που το Τσάρνο συναντά το Παπούλη, πάνω σε μια στροφή του δρόμου, λουσμένος από το φως και την ώχρα υψώνει την πέτρινη κορμοστασιά του, ο μικρός ναός του Αγίου Ζαχαρία, χωμένος σε καταπράσινο φόντο και σε υψόμετρο 1250μ. Ο κομψός ναός μας υποδέχτηκε αστραφτερός, φρεσκοσυντηρημένος και λιβανισμένος με άγριο δυόσμο! Ο χώρος γύρω του πεντακάθαρος, περιποιημένος! Ένας κρυφός πανίσχυρος μαγνήτης, μια δύναμη βγαλμένη από πράματα που δεν ξέρουμε, που δε στάθηκε βολετό να τα μελετήσουμε, από πράματα πλατιά και βαθιά όσο κι’ οι αιώνες, αυτό με τραβούσε και μ’ έφερε αρκετές φορές σε τούτο τον παντέρημο ναό τόσες που ξέχασα πόσες. Μια άγια ερημιά κάθεται πάνω στον μικρό ναό του Αγίου Ζαχαρία που κομματιάζει ακόμα και το κρύσταλλο της ψυχής. Όμως ο μικρός ναός στέκει επιβλητικός, πανέμορφος, μέσα στο άγριο τοπίο. ‘’Εγώ την σπούδασα την μοναξιά εδώ πάνω στα σύνορα’’. Και έτσι όπως παίζει το φως πάνω στο πωρολιθένιο κορμί του, αναρωτιέσαι πόσα και πόσα να έζησε σε κείνους τους χαλεπούς καιρούς. Ποιος νάταν άραγε εκείνος ο πρωτομάστορας που ζύμωσε την τεχνική του με τη ευαισθησία και την πίστη και μαζί με τα μαστορόπουλα και τους κάλφες τον θεμελί-

ωσε. Τον έχτισε με λαξευτό πωρόλιθο, στόλισε με κεραμική τον τρούλο και σκέπασε την οροφή του με πλάκες από σχιστόλιθο. Ο ναός του Αγίου Ζαχαρία είναι μονόχωρος, καμαροσκέπαστος με τρούλο και εξωτερικά σταυροειδής εγγεγραμμένος. Σύμφωνα με τις μελέτες των αρχαιολόγων πρέπει να κτίστηκε στο τέλος του 16ου αιώνα. Στον εσωτερικό του μπήκαμε όπως πάντα με ευλάβεια. Ο νάρθηκας είναι μεταγενέστερος. Κτίστηκε το 1921 με ενέργειες του Παντελή Τσαμίση και την συνδρομή των κατοίκων των χωριών Γιαννοχωρίου, Μονόπυλου, Σλίμνιτσας και των μουσουλμάνων κατοίκων του Αγίου Ζαχαρία για να προστατευθούν οι τοιχογραφίες της εξωτερικής δυτικής πλευράς. Το 1993 έγινε μελέτη και αποκατάσταση του πρόναου και της στέγης η οποία είχε καταρρεύσει. Οι τοιχογραφίες της δυτικής πλευράς σχεδόν έχουν καταστραφεί. Ακόμα κι αυτές που σώζονται δεν διακρίνονται εύκολα από τα άλατα και τις φθορές. Τις τοιχογραφίες της δυτικής πλευράς οι αρχαιολόγοι τις αποδίδουν στον Λινοτοπίτη ζωγράφο Νικόλαο και διαφοροποιούνται από τις τοιχογραφίες του κυρίως ναού. Ερχόμαστε προσκηνητές κάθε χρόνο τέτοια εποχή, ανάβουμε κεριά στην αγιότητα του Προφή-

του, στην υγεία συγγενών και φίλων, για το σχώριο των αμαρτιών μας, για τις ψυχές των μαστόρων που τον έχτισαν, των ζωγράφων που τον ιστόρησαν και πάντα ένα κερί στην άγια ερημιά του ναού και της φύσης. Η αρχιτεκτονική του κυρίως ναού σε υποβάλλει. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας οι κτηνοτρόφοι οι οποίοι τον χειμώνα διέμεναν εδώ με τα πρόβατά τους, άναβαν φωτιά μέσα στο ναό. Ο βυζαντινολόγος Μύρων Μιχαηλίδης που επισκέφτηκε τον ναό το 1966 αναφέρει: Όπως μάς πληροφορεί ό Π. Τσαμίσης, στήν Τουρκοκρατία οί βλαχοποιμένες χρησιμοποιούσαν τό ναό σάν καταφύγιο τό χειμώνα καί άναβαν φωτιά, γι’ αυτό καί οί τόσοι καπνοί. Άλλά καί στήν πρόσφατη δική μου έπίσκεψη βρήκα άκόμα στάχτη καί καμένα ξύλα στη μέση του ναού, πράγμα που μαρτυρεί ότι ή συνήθεια έξακολουθεί καί στις μέρες μας. Όμως μέσα από την καπνιά των αιώνων που σκεπάζει όλες τις επιφάνειες ξεπροβάλλουν μορφές αγιασμένες που χρόνια τώρα είναι καταχωνιασμένες κάτω από την αιθάλη. Οι Άγιοι είναι εδώ και περιμένουν. Δεν έχουν πεθάνει. Όρθιοι με τις ρομφαίες τους, άλλοι με τους σταυρούς τους άλλοι καθισμένοι με τα ευαγγέλια τους και τα άμφια τους, αθάνατοι και ειρηνικοί που εδώ και αιώνες περιμένουν υπομονετικά την μέρα που θα δουν ξανά το φως και θα κοιτάξουν κατάματα τους προσκυνητές.

10 ΤΟGETHER

Οι τοιχογραφίες του Αγίου Ζαχαρία είναι έργο τριών ζωγράφων. Η τεχνοτροπία τους οδήγησαν τους αρχαιολόγους στην χρονολόγηση των στο τέλος του 16ου και στις αρχές του 17ου αιώνα και τις αποδίδουν σε Λινοτοπίτες ζωγράφους.

Κάθε χρόνο της Ζωοδόχου Πηγής και στις 5 Σεπτεμβρίου στη γιορτή του Αγίου Ζαχαρία, συγκεντρώνονταν προσκυνητές από όλα τα χωριά του Γράμμου και γίνονταν μεγάλα πανηγύρια. Αντλώντας στοιχεία από τη διδακτορική διατριβή του Θεοχάρη Τσάμπουρα, η ζωγραφική του κυρίως ναού αποτελεί έργο διαφορετικού εργαστηρίου επικεφαλής του οποίου κατά πάσα πιθανότητα ήταν ο ζωγράφος Μιχαήλ από το Λινοτόπι. Το πρόγραμμα έχει οργανωθεί και εκτελεστεί, σε μεγάλο μέρος, από τον ίδιο το Μιχαήλ. Εντοπίζεται επίσης το έργο δύο ακόμη ζωγράφων που πρέπει να ταυτιστούν με τους λινοτοπίτες Θεολόγη και Νικολό. Στην απόλυτη ησυχία θυμήθηκα πολλές στιγμές από τις αμέτρητες επισκέψεις μου στο μοναστήρι.

ΤΟGETHER 11

Πολύ συχνά έρχεται στο νου μου η προπέρσινη μας επίσκεψη (2020) που στην παρέα μας ήταν και ο ιερέας Κωνσταντίνος Βασιλειάδης. Ενώ ο Χάρης άναψε όλα τα καντήλια και ο Λευτέρης με τον Βαγγέλη φρόντισαν για τα κεριά, ο ιερέας πέρασε στο λαιμό του το πετραχήλι και άρχισε τους ψαλμούς. Παράκληση στην Παναγία. Το φως περνούσε από τα μικρά παράθυρα, τρεις γαλάζιες δεσμίδες έπεφταν λοξά σημαδεύοντας σημεία του ναού και την Αγία Τράπεζα! Βαθειά κατάνυξη μας κυρίεψε μονομιάς γιατί επιτέλους μετά τόσα χρόνια ακούσαμε ψαλμούς σ΄ αυτόν τον παντέρμο ναό που καθημερινά αγιάζει η ερημιά. Τους παρακλητικούς κανόνες του ιερέα συνόδευαν τα πουλιά του δάσους, ο μικρός φθινοπωρινός αγέρας που αχολογούσε πάνω στα μαυρόπευκα, πήρε τις ψαλμωδίες και τις ταξίδεψε στο Λινοτόπι, στον βράχο της Μεγάλης Πέτρας, τις πήραν τα νερά του Αλιάκμονα και τις φέρανε στη Φούσια και αντιλάλησε στο φαράγγι. Ο ναός του Αγίου Ζαχαρία που είναι το πρώτο μνημείο που συναντά ο Αλιάκμονας στο ξεκίνημα του, κάποτε υπήρξε σπουδαίο μοναστήρι. Είχε μεγάλη κτηματική περιουσία και αρκετή κτηνοτροφία. Λέγεται ότι στη δικαιοδοσία του υπάγονταν και το βυζαντινό μοναστήρι των Ταξιαρχών, της Τσούκας Νεστορίου. Μετόχι της μονής του Αγίου Ζαχαρία ήταν το παρεκκλήσι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, η παλαιότερη εκκλησία του Νεστορίου και βρίσκεται στην πάνω συνοικία του. Το 1931 το μοναστήρι του Αγίου Ζαχαρία υπάγονταν στο ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Γιαννοχώρι.

Κάθε χρόνο της Ζωοδόχου Πηγής και στις 5 Σεπτεμβρίου στη γιορτή του Αγίου Ζαχαρία, συγκεντρώνονταν προσκυνητές από όλα τα χωριά του Γράμμου. Από το Γιαννοχώρι, τη Σλήμνιτσα, το Μονόπυλο, το Πεύκο, τη Γράμμουστα, το Πευκόφυτο και γίνονταν μεγάλα πανηγύρια. Το μοναστήρι είχε την ατυχία να βρίσκεται στο κέντρο των επιχειρήσεων του εμφυλίου πολέμου και να αποτελέσει πέρασμα και κατάλυμα των αλβανών λαθρομεταναστών στις αρχές του 1990. Σήμερα ανήκει στο μοναστήρι της Παναγιάς Φανερωμένης Αγίας Κυριακής. Κάθε χρόνο στις 5 Σεπτεμβρίου τελείται θεία λειτουργία. Ο Χ. Ρεμπέλης αναφέρει ότι η μονή του Αγίου Ζαχαρία εγκαταλείφτηκε με την καταστροφή του Λινοτοπίου και της Γράμμουστας και ότι οι δύο μεγάλες εικόνες του μοναστηριού μεταφέρθηκαν στο μοναστήρι της Ζέρμας, οι οποίες καταστράφηκαν σχεδόν ολοσχερώς από πυρκαγιά που έπληξε τη μονή το 1947. Ο πρώτος αρχαιολόγος που επισκέφτηκε και μελέτησε τον ναό ήταν ο βυζαντινολόγος Μύρων Μιχαηλίδης το 1966 έχοντας ως οδηγό τον Βασίλη Ριζόπουλο αργοφύλακα από το Πεύκο με παρότρυνση του τότε νομάρχη νομού Καστοριάς Ιωάννη Κ. Μαζαράκη-Αινιάν. Η μελέτη του Μιχαηλίδη δημοσιεύτηκε στο Αρχαιολογικό Δελτίο, τόμος 22 1967. Το περιστατικό μου το διηγήθηκε ο Βασίλης Ριζόπουλος το 2005 στο Πεύκο όταν ετοίμαζα για την τηλεόραση, ένα οδοιπορικό για τον Άγιο Ζαχαρία. Το μεσημέρι με βρήκε να περπατάω στα ερείπια του Λινοτοπίου που στα χρόνια της ακμής του ήταν ένα από τα μεγαλύτερα βλαχοχώρια και χτισμένο στο ωραιότερο τοπίο του Γράμμου.

12 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 13

ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΧΤΑΡΗΣ & ΝΙΚΟΣ ΤΖΩΡΤΖΗΣ

«Χρειαζόμαστε μια επανεκκίνηση στην Αποκριά λόγω της πανδημίας» ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΣΤΈΛΙΟΣ ΦΟΎΝΤΟΓΛΟΥ

Ε

ίναι δύο από τους DJs της πόλης μας που έχουν γράψει την δική τους ιστορία στα μουσικά δρώμενα της Κοζάνης! Από τις εποχές που η διασκέδαση έσφυζε από ζωή και τα στενά της πόλης βούλιαζαν από κόσμο μέχρι και σήμερα, πρωταγωνιστούν πίσω από τα decκs των κέντρων διασκέδασης! Συναντηθήκαμε για να μιλήσουμε για την Αποκριά! Να κάνουμε μία ανασκόπηση στο παρελθόν και να δούμε μέσα από την δική τους οπτική τι μπορούμε να βελτιώσουμε ή και να αλλάξουμε για την αναβάθμιση του μεγαλύτερου γεγονότος της Κοζάνης. Τα χρόνια της πανδημίας η Αποκριά της Κοζάνης σίγησε. Οι Φανοί ως το σήμα κατατεθέν των Αποκριών σύμφωνα και με τους ίδιους δεν άναψαν! Μέσα σε αυτά τα δύο χρόνια που η πανδημία σταμάτησε τις ζωές μας, εμείς εκμεταλλευτήκαμε τον χρόνο για καλύτερο σχεδιασμό των Αποκριών της Κοζάνης; «Πρέπει να υπάρξει ένα restart στην Αποκριά της Κοζάνης» Ως ευκαιρία επανεκκίνησης θεωρούν και οι δύο την διακοπή των αποκριάτικων εκδηλώσεων λόγω της πανδημίας. «Πρέπει να κερδίσουμε εκ νέου την εμπιστοσύνη των επισκεπτών και να αναβαθμίσουμε τις υπηρεσίες μας» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Νίκος. Η πτωτική έλευση επισκεπτών τα τελευταία χρόνια κατά την περίοδο των αποκριών στην Κοζάνη, αλλά και η οικονομική στενότητα που περιήλθε η χώρα μας ελέω οικονομικής κρίσης, συρρίκνωσαν την εορταστική περίοδο των Αποκριών. «Κάποτε ξεκινούσαμε την Τσικνοπέμπτη και βγαίναμε από τα μαγαζιά ξημερώματα Καθαράς Δευτέρας» επισημαίνει ο Κώστας εξηγώντας πως η Αποκριά πάντα είναι συνυφασμένη με την ψυχολογία του κόσμου. Μέσα σε αυτή τη νέα τάξη πραγμάτων η Αποκριά άλλαξε μορφή και από Αποκριά μεταλλάχθηκε σε Καρναβάλι κάτι το οποίο είναι απολύτως φυσιολογικό από το Νίκο, καθώς όπως αναφέρει «ο κόσμος εξελίσσεται, η μουσική εξελίσσεται και σαφώς και η Αποκριά εξελίχθηκε και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να δούμε όλοι μας». Για το μέλλον της Κοζανίτικης Αποκριάς, και οι δύο εμφανίζονται απόλυτα αισιόδοξοι και ρίχνουν όλο το βάρος της προσοχής, στις υπηρεσίες που από δω και πέρα πρέπει να είναι ποιοτικές και υψηλού επιπέδου αν θέλουμε

Φωτογραφία: Σάκ

να «ξανά μπούμε στον Αποκριάτικο χάρτη της χώρας μας» όπως επισημαίνουν! Αποκέντρωση των Αποκριάτικών εκδηλώσεων και περισσότερη διαφήμιση! Η πόλη της Κοζάνης έχει αλλάξει! Η διασκέδαση της πόλης μας έχει ανοίξει τα σύνορά της και έχει επεκταθεί! «Η καρδιά της Κοζανίτικης Αποκριάς πάντα θα χτυπάει στο κέντρο της πόλης αλλά πλέον οι εκδηλώσεις πρέπει να επεκταθούν και σε άλλα σημεία της», λέει ο Κώστας και συνεχίζει λέγοντάς πως «την περίοδο των Αποκριών όλη η πόλη πρέπει να θυμίζει Καρναβάλι και σε συνδυασμό με τους Φανούς πρέπει να ενισχυθούν και άλλα σημεία της πόλης. Η ιδέα μικρών συναυλιών σε γειτονιές ανά την πόλη μέσα από τοπικές και όχι μόνο μπάντες θα μπορούσε να ενδυναμώσει τις εκδηλώσεις». Ο τρόπος και η συχνότητα της προβολής αυτού του σημαντικού γεγονότος της πόλης μας επαναλαμβάνεται συνεχώς στην κουβέντα μας! Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και περισσότερα χρήματα για την διαφήμιση είναι τα δύο στοιχεία που επισημαίνουν και πιστεύουν ότι θα βοηθήσουν για να γίνει η Κοζανίτικη Αποκριά ακόμα πιο γνωστή! «Πρέπει να διαφοροποιηθούμε από τις άλλες πόλεις σχετικά με τις Αποκριάτικες εκδηλώσεις» Η παράδοση μας είναι αυτή που θα μας κάνει να ξεχωρίσουμε και να προσελκύσουμε περισσότερους επισκέπτες σε συνδυασμό πάντα με ποιοτικές υπηρεσίες από όλους τους κλάδους της πόλης. «Η μουσική που επιλέγουμε στα κέντρα διασκέδασης έχει έντονο το παραδοσιακό στοιχείο και αυτό κάνει τους επισκέπτες να νιώθουν την διαφορετικότητα» επισημαίνει ο Νίκος λέγοντας επίσης πως όλοι οι φορείς πρέπει να γίνουμε ένα για να δώσουμε την θέση που της αξίζει στην Κοζανίτικη Αποκριά». Η ψυχολογία των επισκεπτών είναι αυτή που θα ορίσει την επιτυχία της Αποκριάς και ο δικός τους στόχος είναι μέσα από την μουσική τους να κάνουν τον επισκέπτη να γίνει αγγελιοφόρος της Αποκριάς και να μεταφέρει στην πόλη του πως στην Κοζάνη, γίνεται κάτι που αξίζει να επισκεφθείς!

Heaven’s Wedding ΟΙΚΟΣ ΝΥΦΙΚΩΝ

Οίκος Νυφικών & Βαπτιστικών Οργάνωση & Στολισμοί Εκδηλώσεων Εκαταίου Μιλήσιου 7, Κοζάνη | Τ: 24610 49234 • 69370 25181 | Email: info@heavenswedding.gr |

www.heavenswedding.gr

@Heavens Wedding Kozani |

@heavens_wedding_kozani

14 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 15

Ο πρώτος «Νουντάς» στο φανό της Κοζάνης κι η ιστορία του

A

πό τα παλιότερα ωραία έθιμα που είχαμε και έχουμε στην Κοζάνη ήταν και οι αποκριές είναι μια γιορτή χαράς και σάτιρας είναι ένα κομμάτι της ζωής μας, χωρίς την αποκριά δεν θα είχαμε αυτήν τη μικρή ανάπαυλα από όλα όσα συνθέτουν την καθημερινότητα μας. Παλιά η αποκριά κρατούσε αρκετές εβδομάδες τώρα γίνονται όλα μετά την τσικνοπέμπτη Πρωταγωνιστής σ’ όλα αυτά τα δρώμενα της αποκριάς εδώ στην Κοζάνη ήταν πάντα η γειτονιά και οι άνθρωποι της με τις παρέες που δημιουργούνταν Ο φανός αποτελεί σημείο αναφοράς για τη γειτονιά, που εκπληρώνει την ανάγκη της για επαφή και κοινωνικότητα υποβοηθούμενοι πάντα από το Δήμο Κοζάνης και την περιφέρεια.

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΩΣΤΑΣ ΔΙΔΙΛΗΣ

Αλλά ας θυμηθούμε τι γινόταν παλιά σε κάθε γειτονιά την περίοδο μετά τα Χριστούγεννα συναντιόταν οι μεγάλοι σε ένα καφενείο της γειτονιάς για να δουν τι πρέπει να κάνουν για το έθιμο της αποκριάς ώστε ο φανός της να είναι ο καλύτερος, τότε υπήρχε ανταγωνισμός μεταξύ όλων των γειτονιών ποιος θα κάνει τον πιο καλό φανό. Σε μας τα παιδιά δινόταν η υπευθυνότητα να συμμετέχουμε στο μάζεμα των χρημάτων για τα έξοδα του φανού παίρναμε ένα «τσινί» το τσινί ήταν ένα πιάτο τσίγκινο που σ αυτό έριχναν τα χρήματα οι γείτονες και οι περαστικοί πηγαίναμε σ όλη τη γειτονιά και μαζεύαμε χρήματα μην νομίζετε ότι μαζεύαμε κανένα σεβαστό ποσό τον κόσμο δεν του περίσσευαν τότε. Πολλά, από τα χρήματα που μας έδιναν τα περισσότερα ήταν ψιλά δεκάρες, πιντούλια, εικοσάρες δραχμές και δίφραγκα που τα δίναμε στους μεγάλους για να αγοράσουν το δαδί για να ανάψουν τη φωτιά να αγοραστούν οι μεζέδες και το κρασί για να κεραστούν οι ξένοι και όσοι βρισκόταν στο φανό Και όταν ερχόταν η μικρή αποκριά την Κυριακή στολίζαμε το χώρο που θα γινόταν ο φανός με γιρλάντες, μάσκες φαναράκια «φυλλουρίδια» ήταν το χαρτί από τις σερπαντίνες δεμένα με σκοινί σπάγγο η με σύρμα βάζαμε πολλά φυλουρίδια μαζί τα δέναμε κάνοντας τις «φούντες» σε ένα σκοινί μπορούσαν να υπάρχουν πάνω από είκοσι φούντες τις βάζαμε διαγώνια η παράλληλα αφού τις δέναμε στις στέγες των σπιτιών. Τα «φυλλουρίδια» τα παίρναμε από τα χορευτικά κέντρα εκείνης της εποχής «Ερμιόνιο» «κληματαριά» από τον κινηματογράφο «ολύμπιον» που γινόταν χορευτικό κέντρο που το έκανε ο αξέχαστος σαξοφωνίστας Νίκος Ντόνας το «Υπόγειο» των αδελφών Ταρτάρα το «Κοβεντάρειο» τον «Τρίκο» το «Τσάκι» (πίσω από το ξενοδοχείο Άνεσις) το Κλιούγκι του Χαρίση Δαιρούση και άλλα. Συνήθως εκείνη την εποχή έβαζαν μουσική με ζωντανές ορχήστρες τα περισσότερα μαγαζιά και πολλά καφενεία θυμάμαι και πως στήθηκε το 1964 ο πρώτος «Νουντάς» που ήταν αναπαράσταση από τον παλιό οντά των σπιτιών της Κοζάνης από την γειτονιά του πυροσβεστίου επί της 11ης Οκτωβρίου 2 μετέπειτα συγκρότημα του ΟΤΕ που τον ονόμασαν «ου Νουντάς τς Τιάτιους», προς τιμήν της Αναστασίας (Τιάτιου) Καντηρλιώτη που ήταν η γηραιότερη γυναίκα της γειτονιάς Ξημέρωνε Κυριακή της μικρής Αποκριάς οι νέοι της γειτονιάς διασκέδαζαν στα χορευτικά κέντρα της πόλης μέχρι της πρωινές ώρες Ένας άνθρωπος που αγαπούσε πολύ την γειτονιά ο κουρέας Μήκας τ’ Κάψα κοιτούσε με αγωνία πότε θα εμφανιστούν οι νέοι της γειτονιάς για να τον βοηθήσουν να στήσουν το φανό οι ώρες περνούσαν αλλά οι νέοι δεν φαινόταν το ξενύχτι και το κρασί τους είχε κάνει να ξεχάσουν τον καημένο το Μήκα που περίμενε με αγωνία να έλθουν το

πρόσωπο του ήταν συννεφιασμένο και ήταν έτοιμος να βάλει τα κλάματα αλλά το πρόσωπο του φωτίστηκε όταν είδε μια παρέα νέων να κατεβαίνει στη γειτονιά - Αιντερα που είστε από το πρωί καρτερώ - Οι νέοι δικαιολογηθήκαν ότι φταίει το ξενύχτι και του υποσχεθήκαν να πάνε στα σπίτια τους να αλλάξουν ρούχα και να γυρίσουν να τον βοηθήσουν

Όταν ερχόταν η μικρή αποκριά την Κυριακή στολίζαμε το χώρο που θα γινόταν ο φανός με γιρλάντες, μάσκες φαναράκια «φυλλουρίδια» ήταν το χαρτί από τις σερπαντίνες δεμένα με σκοινί σπάγγο η με σύρμα βάζαμε πολλά φυλουρίδια μαζί τα δέναμε κάνοντας τις «φούντες». Σε λίγο όλη η γειτονιά έμοιαζε με ένα μεγάλο μελίσσι άλλος έκανε τις φούντες άλλος τις κρεμούσε άλλος έφερνε ξύλα λαμαρίνες τα χέρια των ανθρώπων της γειτονιάς έπιαναν και

μπορούσαν να κάνουν τα πάντα, σε λίγο άρχισε να σχηματίζεται ο πρώτος «Νουντάς», ξύλινη κατασκευή που αναπαριστά ένα δωμάτιο της παλιάς εποχής, που έγινε και σήμα κατατεθέν στους φανούς της πόλης μας με προτροπή και καθοδήγηση των μεγαλυτέρων που ήταν ένας χώρος που θα μπορούσαν να κάθονται και να προφυλάσσονται και από το κρύο που υλοποιήθηκε και με την βοήθεια του Γ. Δούρβα και την ενθουσιώδη προσφορά ολόκληρης της γειτονιάς. Ήταν οι πρώτοι που κατασκεύασαν νουντά σε Φανό. Αλλά δεν σταμάτησαν εκεί ήταν η ώρα των γυναικών της γειτονιάς που έφερναν από τα σπίτια τους κορνίζες σερβίτσια… φωτογραφίες βάζα, στρωσίδια, κεντήματα παλιά αντικείμενα για να στολίσουν παραδοσιακά το «Νουντά» από τότε στολίζονται όλοι οι νουνταδες με παλιά μπεσίκια [αυτοσχέδιες κούνιες που έβαζαν τα μωρά], παλιά γκιούμια κεντητά, παλιά τζάκια παλιά παράθυρα με κουρτίνες, παλιά σίδερα, γκαζόλαμπες, και τόσα άλλα, έξω από το Νουντά μπήκε και ο μπαξές με πρώτα φυτεμένα ζαρζαβατικά τα πράσα και ζωγραφίστηκε κάτω και ο νουβρός με τις παλιές πέτρες. Από το απέναντι περίπτερο ο Νίκος Σαμ ιδιοκτήτης και γείτονας που καταπιανόταν και με επιγραφές είχε γράψει με μεγάλα γράμματα σε μια ξύλινη πινακίδα [τον πρώτο μας τον κρέμασαν] παράφρασει από ένα κοζανίτικο αποκριατικο τραγούδι, και ζωγράφισε και έναν κρεμασμένο με

μια θηλιά στο λαιμό που το κρεμάσαμε σε ένα στύλο μαζί με διάφορες άλλες ζωγραφιές που διακόσμησαν το χώρο Αφανείς ήρωες των φανών σήμερα είναι οι γυναίκες κάθε γειτονιάς που εκτός από το παραδοσιακό ντύσιμο τη συμμετοχή τους σ’ όλες τις δραστηριότητες της αποκριάς φέρνουν από τα σπίτια τους χειροποίητα κεράσματα (φαγητά γλυκά-μπακλαβά, καταϊφι, ισλί μπομπότα) κτλ Η ανάπτυξη του εθίμου με βάση το μοντέλο «ΝΟΥΝΤΑΣ» οδηγεί σε ορισμένες διαπιστώσεις και προτάσεις. Μια από αυτές είναι και του αείμνηστου Γιώργου Τσακιρίδη γείτονα αρχιτέκτονα Ενας εντυπωσιακός, αρχοντικός παραδοσιακός, καλοδιατηρημένος «Νουντάς» σχεδιασμένος από αρχιτέκτονες κερδίζει πολύ περισσότερο τις εντυπώσεις και τον θαυμασμό των επισκεπτών, αφού το μάτι τους ασυναίσθητα ή εσκεμμένα αφουγκράζεται και εξετάζει για ώρα τις πάντα εντυπωσιακές λεπτομέρειες και ο νους ταξιδεύει στην εποχή και την ιστορία που «κουβαλά» μαζί του ένα τέτοιο κειμήλιο Το βράδυ της Αποκριάς, μετά την απογευματινή παρέλαση αρμάτων, ανάβουν σε όλες τις γειτονιές οι φανοί. Γύρω από τη φωτιά συνεχίζεται ολονύκτιο γλέντι με Κοζανίτικα σκωπτικά και παραδοσιακά τραγούδια της Αποκριάς Σήμερα ο φανός αυτός γίνεται πλέον στην πλατεία Αριστοτέλους από το σύλλογο Αριστοτέλης.

Υποκατάστημα Κοζάνης 2ο χλμ Βατερού – Πτολεμαΐδας Τ. 24610 35288 E-mail: kozani@pindos-apsi.gr Κεντρικά γραφεία Ροδοτόπι Ιωαννίνων Τ. 26510 57500-6 E-mail: info@pindos-apsi.gr Κοτόπουλα Πίνδος kotopoula_pindos

16 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 17

Μ Ο Μ Τ Σ Ι Ο Υ VS

Ψάχνοντας τις ρίζες της αποκριάς στην ψυχή μας ΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΑΤΊΝΑ ΤΣΙΚΡΙΤΖΉ ΜΟΜΤΣΙΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΑΜΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Σ

οβαρή γυναίκα δεν τη λες όποια δεν έχει το νου της και γεννάει λάθος μέρα. Γιατί ποια σοβαρή θα γεννούσε τον πρώτο της γιο Κυριακή Μεγάλης Αποκριάς! Εμ αναγκάζει τις μοίρες να έρθουν να της το μοιράνουν μέσα σε φιλουρίδια και φωτιές. Εμ κάθεται τεντωμένη λεχώνα στην κλινική χρονιάρα μέρα, με την Κοζάνη έξω να καίγεται και τους συγγενείς της κούρπιτου. Είναι σαν να της λέν οι δικές της οι μοίρες «Έλεος πια! Πέρνα και μια Απουκρά χωρίς να ρίχνεσαι στς Φανοί και στα Κέντρα!» Δίκιο είχε! Αλλά τι να κάνουμε... Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον. Το οποίο ήθελε κάποιες από μας να γεννηθούμε στον Αυλιώτη ή στ΄ Λάτσκ του Πηγάδ΄ ή στα Βλάθκα, και να στεκόμαστε από μικρά κορίτσια να κοιτάμε μαγνητισμένες τη φωτιά και τους άντρες που τραγουδούσαν και χόρευαν γύρω της. Και τις γυναίκες να συμμετέχουν μόνο σαν «βοηθητικό προσωπικό» κουβαλώντας μεζέδες. Ή να ράβουν τουαλέτες και να πηγαίνουν στους χορούς, κρεμασμένες στο μπράτσο του άντρα τους. Καρναβάλια δεν υπήρχε περίπτωση να μην μας κάνουν πάντως όσο ήμασταν παιδιά. Άμα είχες μπαμπά ράφτη πιθανόν να σε έντυναν πατόκορφα εφημερίδα (εμπνευσμένο!) με παλιά φύλλα της «Μακεδονίας» που διάβαζαν οι πελάτες. Εναλλακτικά θα σου φορούσαν τη στολή της τσιγγάνας και σε σένα αλλά και στο 80% περίπου των κοριτσιών εκείνης της γενιάς. Καμιά δεν έμοιαζε με καμιά άλλη βέβαια (ούτε και με τσιγγάνα εννοείται), καθώς οι μάνες εξαντλούσαν τη φαντασία τους και την παρακαταθήκη υλικών

στο κάθε σπίτι: εμπριμέ φούστα θείας Ζωίτσας, λιμπαντές γιαγιάς Χιόνους, μαντίλι λειψιάνικο τις οίδε από ποια, κολιέ, βραχιόλια και λοιπά τσιγκαλίδια απ’ το Νιάημερο. Και αργότερα έρχονταν τα παιδικά μπαλ μασκέ (τάλιρο η κάρτα και κωκ η αντιπαροχή) με άσωτη σκόνη και ιδρώτα από τα τρεχαλητά. Με διαγωνισμούς καλύτερης στολής – όπου νικούσαν πάντα κάτι παιδιά αξιωματικών που καμπάρντιζαν τα κουστούμια τους, τα ραμμένα από φιγουρίνια. Ποτέ οι τσιγγάνες. Αλλά μια χαρά περνούσαν κι αυτές. Κι εκείνη η γενιά που μεγάλωσε μαθαίνοντας να πορεύει, να αυτοσχεδιάζει, να εφευρίσκει τη διασκέδασή της, εκείνη η γενιά που λάτρεψε την Αποκριά του τόπου της και την είδε να σέρνεται την περίοδο της Χούντας, πέρασε στην αντεπίθεση με τη Μεταπολίτευση. Και θέλησε να την ξαναζωντανέψει. Γιατί πολύ είχε στερηθεί την ελευθερία της και δεν άντεχε άλλα δεσμά πουθενά. Ούτε στο λόγο, ούτε στη συμπεριφορά, ούτε στην εμφάνιση, ούτε στην έκφραση, ούτε στο γλέντι. Νέοι άνθρωποι λοιπόν όρμησαν και κατέλαβαν τα πάντα. Κατέβηκαν στην Παρέλαση μπαίνοντας σε ρόλους που τους επέλεγαν οι ίδιοι, μεταμφιεσμένοι αλλά χωρίς μάσκα, και σπάζοντας την πανοπλία που τους είχε φορέσει η επταετία καθώς και η κοινωνία η ίδια. Άντρες που η παρουσία τους δεν ξάφνιαζε κανέναν, αλλά και γυναίκες που γκρέμιζαν ένα ακόμη κατεστημένο. Το εστιακό σημείο παρέμειναν πάντα οι Φανοί. Εννοείται. Εκεί φάνηκαν και οι μεγάλες διαφορές από τις προ δικτατορίας εποχές, οι οποίες

αντανακλούσαν τις σαρωτικές αλλαγές που πλέον συντάραζαν τα πάντα και παραμέριζαν παλιά ήθη και πρακτικές. Φρέσκος αέρας φύσηξε κι εκεί, γκρεμίζοντας στερεότυπα και διεκδικώντας μια θέση για όλους και όλες σ’ αυτό το πανηγύρι των αισθήσεων. Όχι πια μόνο με τους άντρες στους βασικούς ρόλους. Όχι μόνο με τους παλιούς «που ξερν καλύτερα» Όχι μόνο με λίγους κοινωνούς στον κύκλο, κι όλους τους άλλους, τους «ξένους», να κάθονται απ’ όξω να κοιτούν. Με όλους. Με άντρες και γυναίκες. Με μεγαλύτερους, με νεότερους και με παιδιά. Με ντόπιους και επισκέπτες. Χωρίς διαχωριστικά και ταντσταριές! Όμορφα και χαλαρά. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να γιορταστεί μια τόσο σημαντική στιγμή στο γύρισμα του χρόνου, όπου ανταμώνονται όλες οι γενιές? Πώς αλλιώς θα μπορούσες αν το ήθελε η ψυχούλα σου να γίνεις πιο σιουρδουντάμαρου κι απ’ τα παιδιά σου; Κι απ’ τα εγγόνια σου ακόμα; Και πώς αλλιώς θα μπορούσες να ανταμώνεσαι με εκατοντάδες ανθρώπους γύρω από το Φανό και να τραγουδάς τα «ξινέντραπα», γυναίκα εσύ, κοιτώντας με γελαστά μάτια τα ξαναμμένα πρόσωπα ολόγυρα στο κύκλο. Χωρίς καμιά από τις ηλίθιες αναστολές με τις οποίες έχουν φορτώσει το φύλο σου αιώνες καταπίεσης. Κι αν τώρα φαίνεται αυτονόητο πως όλοι και όλες μπορούν να συμμετέχουν επί ίσοις όροις χωρίς να φοβούνται πως υπερβαίνουν τα εσκαμμένα, δεν ήταν εύκολα τα πράγματα τον πρώτο καιρό, εκεί γύρω στη δεκαετία του ΄80, που κάποιες νέες τότε γυναίκες, χαρακτηριζόμενες ανέτως τσιόρμανοι από τον περίγυρό τους, τολμούσαν να παν στο Δημαρχείο να λάβουν μέρος σε «συσκέψεις» για την Παρέλαση. Μια απ’ αυτές μάλιστα την πρώτη φορά που άνοιξε την πόρτα, πάγωσε ουδι έτσι και κόντεψε να κάνει μεταβολή επί τόπου και να πάει να τηγανίσει κάνα αυγό, όπως όφειλε να κάνει τότε λόγω φύλου. Στην μεγάλη την αίθουσα ήταν θρονιασμένοι γύρω –γύρω καμιά εικοσαριά ηλικιωμένοι άντρες, με τραγιάσκες, τσιγάρες, μεγάλη αυτοπεποίθηση και κατεβασμένα μούτρα για περισσότερο κύρος.

- Καλησπέρα σας Καμιά απάντηση – σιγά το πρόσωπο! Αρχίζει η σύσκεψη. Καρτεράει ο τσιόρμανος να βγουν τίποτα σημειώσεις από τίποτα ντοσιέ,... μπρε!

- Να... ρωτήσω κάτι; (στον Πρόεδρο) - Βεβαίως.

- Πόσα θα είναι τα άρματα; - Όσα θέλτς!

- Α! Διαστάσεις; - Όσου θέλτς! (Σποραδικά γέλια) - Κι... πόσ΄ απόστασ’ θα κρατούμι απ’ τουν προυηγούμινου; - Όση θέλτι! (Ομαδικά γέλια) - Τι να πω... Κι πόσην ώρα μπουρούμι να ρίχνουμέστι μπρουστά στς Ιπίσημοι; - Όσου θέλτι! (Τρανταχτά γέλια) Τι μήνυμα ελάμβανε εκείνη την ώρα αυτή η άσχετη εισβολέας στο κέντρο λήψης αποφάσεων για τα πιο σπουδαία έθιμα του τόπου της; Βασικά.... «Σπίτς!» Αμ δε! Ευτυχώς!

MΟΜΤΣΙΟΣ

Τις Τρανές τις Απουκρές ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΊΚΟΣ ΜΟΜΤΣΙΟΣ Αλλά δεν είναι, υπάρχει συνέχεια. Μετά το “κατούρημα του φανού” όλοι συναντιόμαστε στο κέντρο, στα “μαγαζιά”, που δεκαετίες τώρα παίζουν σημαντικό ρόλο στην προσέλευση του κόσμου και την υποστήριξη της αποκριάς. Κάποιοι ισχυρίζονται μάλιστα πως “αυτά είναι η αποκριά” αλλά αυτό εξαρτάται από το πως τη βρίσκει ο καθένας. Όπως και να έχει, θα πρέπει να συγχαρούμε αυτούς τους ανθρώπους που εργάζονται σε τόσο γρήγορους ρυθμούς, τόσες ώρες, με τέτοια ωράρια, ώστε “τo μαγαζί” να είναι ανοιχτό σχεδόν όλο το εικοσιτετράωρο. Το στοιχείο όμως που με εντυπωσιάζει προσωπικά περισσότερο είναι το ότι αυτές τις μέρες αφήνουμε πίσω όλες τις έχθρες, τις παρεξηγήσεις και είθισται να σ’γχουρνιούμιστι.

Π

εράσαμε δύσκολα χρόνια, τα χαμόγελα ο χορός και το ξεφάντωμα λείψανε. Ξεχάσαμε τις αποκριές και την σημασία τους, ξεχάσαμε τι είναι να βάζεις μέτρο στο… μέτρο, να σπας τα όρια και να χοροπηδάς για δύο εβδομάδες ασταμάτητα. Τρία χρόνια αποχής από αυτά τα έθιμα δύσκολα να βρεις στο παρελθόν. Η αποκριά έχει ρίζες από καταβολής κόσμου, από τότε που γεννήθηκε η ανάγκη για σαρκασμό και για σάτιρα. Στην Κοζάνη αυτό το λέμε “Κασμέρ’” και είναι κυρίαρχο στοιχείο των ημερών. Η ανάγκη να ντυθείς και να υποδυθείς ένα ρόλο είναι και αυτή αρχέγονη. Τόσο αρχέγονη όσο και το ένστικτό για χορό τραγούδι και ξεφάντωμα. Κρύβοντας το πρόσωπο κάτω από μια μάσκα μπορείς να ξεφύγεις από τα δεσμά που σου θέτει η κοινωνία και το τι θα ακουστεί την επόμενη μέρα για εσένα. Με τα χρόνια, αν έχεις και λίγο σιουρδαμάρα, μπορείς να μυηθείς στα δρώμενα και να πετάξεις τη μάσκα. Άλλωστε όλοι γνωρίζουν ότι αυτά συμβαίνουν για λίγες μέρες και στο βλέμμα του κόσμου διακρίνεις την επιείκεια. Η απελευθέρωση από τα κοινωνικά πρέπει, είναι ένα από βασικότερα στοιχεία που κάνει τον κόσμο να συμμετέχει. Η παρέλαση, καυστική στην επικαιρότητα, αποτελεί κάτοπτρο της κοινωνίας. Μπορείς να διακρίνεις το πώς αντιλαμβάνονται οι πολίτες τις τρέχουσες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες σε μια σάτιρα χωρίς όρια και κανόνες. Μια υπενθύμιση πως η ελευθερία της έκφρασης είναι ένα από τα πιο θεμελιώδη δικαιώματα και ένα από τα μεγαλύτερα αγαθά. Οι πολιτιστικοί σύλλογοι των φανών χωρίζονται άλλοτε σε μικρές ομάδες, άλλοτε σε μεγαλύτερες και η κάθε μια αποδίδει ένα σενάριο. Ο καθένας παίρνει έναν ρόλο και τον ενσαρκώνει, όπως στο θέατρο, μόνο που η αλληλεπίδραση με το κοινό και ο αυτοσχεδιασμός είναι και αυτά χωρίς όρια. Η ομάδα μας με το όνομα “Τρεις Παρά Τέταρτο” γράφει το σενάριο και οργανώνει το άρμα την Κυριακή ένα τέταρτο πριν τις 3.00 που ξεκινάει η παρέλαση. “Πολλοί θα δουν, λίγοι θα καταλάβν” είναι το σλόγκαν μας. Ο καυστικός στίχος στους φανούς τονίζει και αυτός την ελαστικότητα στους κανόνες καθώς βλέπεις μεταξύ άλλων κοινωνικά καταξιωμένους και «σοβαρούς» ανθρώπους, και τους ίδιους σου τους γονείς, να αθυροστομούν χωρίς να διστάζουν. Σε συνδυασμό με την απίστευτη ποικιλία των μουσικών σχημάτων που πλαισιώνουν το μουσικό κομμάτι, οι φανοί θα έπρεπε να είναι το αποκορύφωμα της αποκριάς.

Τα καταστήματα ENERGY AVENUE σας πάνε

ΔΙΑΚΟΠΕΣ!

Με αγορές αξίας 240€

παίρνετε

ΔΩΡΟ

2 ταξίδια

3 διανυκτερεύσεων για 2 άτομα σε 2 διαφορετικούς προορισμούς

18 ΤΟGETHER

Α Ν Α Σ Τ A Σ Ι ΟΣ ΡΑΦΑ Η Λ I Δ Η Σ

Αντιδήμαρχος Ψηφιακής Μετάβασης και Νέων Τεχνολογιών του Δήμου Κοζάνης

«Η Κοζάνη είναι το σπίτι μου» ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΦΟΥΝΤΟΓΛΟΥ

«Θέλω να αλλάξει η εικόνα που έχουμε προς τα έξω. Η Κοζάνη δεν είναι μόνο η ΔΕΗ, και η ορεινή της τοποθεσία, είναι ο πολισμός της, η ιστορίας της αλλά το πιο σημαντικό, οι άνθρωποί της. Η απολιγνιτοποίηση μας δίνει δυνατότητες για ένα restart που δε πρέπει να χάσουμε» μου αναφέρει χαρακτηριστικά! Παροτρύνει τους νέους να συμμετάσχουν στα κοινά για να αλλάξουν τη μοίρα τους. Απεχθάνεται το κακό πληκτρολόγιο που κρίνει και γράφει χωρίς να θέλει να συμμετάσχει στην συνδιαμόρφωση της πόλης! Πώς πήρε την απόφαση να ασχοληθεί με τα κοινά; «Ήθελα να μάθω εκ των έσω ακριβώς αυτό που και εγώ κάποτε έκρινα χωρίς να ξέρω. Η αλλαγή έρχεται με την συλλογικότητα και όχι με τη μοναξιά της άποψής σου. Οι πολίτες και ειδικά οι νεότεροι πρέπει να είναι ενεργοί στα κοινά! Να συνδιαμορφώνουν και όχι απλά να βλέπουν αυτό που τους έρχεται χωρίς να έχουν πάρει μέρος. Όσο περνάνε τα χρόνια βλέπεις τις ανάγκες της πόλης σου με διαφορετικό μάτι! Αν είχε φωνή η πόλης μας σίγουρα θα παρότρυνε τους νέους της να την καθοδηγήσουν στην ευημερία! Κουράστηκε και κάποιος πρέπει να τη βοηθήσει.

Μόνο στο άκουσμα της είδησης ότι ένας νέος αναλαμβάνει μια αντιδημαρχία είναι ελπιδοφόρο! Ο Αναστάσιος Ραφαηλίδης γέννημα θρέμμα της Κοζάνης είναι ίσως ο νεότερος αντιδήμαρχος στα χρονικά του Δήμου Κοζάνης! Ανήσυχος, ελπιδοφόρος και συγκροτημένος για τα νέα του καθήκοντα! Χωρίς πολλά περιτυλίγματα του «θα» συζητήσαμε για την πόλη μας και μου παρουσίασε τις ιδέες του για να καλυτερεύσουμε τον τόπο μας! Σπούδασε στην Κοζάνη, στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Χρηματοοικονομικά και Λογιστική! Την αγαπάει την πόλη του και μέσα από την απόφασή του να ασχοληθεί με τα κοινά θέλει να αλλάξει τα κακώς κείμενα αυτής!

Κι αν όχι οι νέοι της τότε ποιος; Κύριος στόχος του στα νέα καθήκοντά του είναι η βελτίωση των πολίτων μέσω των ψηφιακών και νέων τεχνολογιών! «Πρέπει να κάνουμε τη ζωή των πολιτών μας μέσα από τις νέες τεχνολογίες ευκολότερη. Τα πάντα γύρω μας εξελίσσονται ραγδαία! Πόλεις όπως τα Τρίκαλα, το Ηράκλειο και η Θεσσαλονίκη έχουν πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα προόδου στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού και των νέων τεχνολογιών. Η Κοζάνη αν και καθυστερημένα ξεκινάει να δημιουργεί τις βάσεις για ένα δήμο ψηφιακό. Η αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που παρέχονται μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας μπορεί και πρέπει να συμπεριλάβει τον Δήμο Κοζάνης στον ψηφιακό και τεχνολογικό χάρτη της χώρας μας Υπάρχουν πολλές δράσεις που μπορούν και πρέπει να γίνουν με τα θεμέλια να θέτονται σήμερα».

FB: @Βατρα-κουκος-beer-bar IG: @ batrakoukos

20 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 21

ΑΝΤΩΝIΑ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗ Ψυχολόγος και συνιδρύτρια του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά της Βίας και της πρωτοβουλίας #MeNow_MeToo

Δε φταις για την κακοποίηση που έχεις υποστεί ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

Σύμφωνα με τον μύθο του Σπηλαίου του Πλάτωνα, οι άνθρωποι είναι εγκλωβισμένοι να ζουν σαν φυλακισμένοι μέσα στις παραισθήσεις και τις αυταπάτες τους. Επομένως, δεν μπορούν να γνωρίσουν την αλήθεια γιατί εμποδίζονται από τα δεσμά των αισθήσεων τους αλλά κυρίως από τα δεσμά των εξουσιαστών, που χειραγωγούν τις αισθήσεις τους ώστε να αντιλαμβάνονται μία πραγματικότητα όπως καθορίζεται από εκείνους.

T

o 2021 συγκλόνισε την Ελλάδα, η σεξουαλική κακοποίηση έγινε ορατή και δεν απέμεινε μια σκιά σε έναν τοίχο, αντίθετα ακολούθησε το φως. Η Αντωνία Τσιριγώτη Ψυχολόγος και συνιδρύτρια του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά της Βίας, μας μιλά και την πρωτοβουλία MENOWMETOO, τo κίνημα #metoo στην Ελλάδα, τα βήματα προόδου, τα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης, την συσπείρωση του καλλιτεχνικού κόσμου. Πατριαρχία, γυναικοκτονίες, έμφυλη βία, βιασμός. Toκίνημα #metoo στην Ελλάδα φύτεψε πολλούς σπόρους.Κάποιοι από αυτούς είναι η κοινωνική δυναμική και δικαιοσύνη. Έναν χρόνο μετά την πυροδότηση του ελληνικού #metoo η σιωπή έχει σπάσει. Τι άλλαξε; Κατάφερε να εισάγει μια νέα τάξη πραγμάτων, έγιναν βήματα προόδου; Πράγματι το #metoo στην Ελλάδα έφερε το

πρόβλημα της έμφυλης βίας στην επιφάνεια με αποτέλεσμα να το συζητάμε περισσότερο σε σχέση με παλαιότερα. Η Σοφία Μπεκατώρου κατάφερε να φέρει στο φως στο πρόβλημα αυτό και κινητοποίησε άλλα άτομα να μιλήσουν κι αυτά για τις δικές τους εμπειρίες. Αλλά δυστυχώς σε επίπεδο θεσμικό, υπηρεσιών, υποδομών και δικαιοσύνης δεν έχουν αλλάξει πολλά. Για παράδειγμα, για τις επιζώσες σεξουαλικής βίας, η ισχύουσα νομοθεσία και οι πρακτικές που ακολουθούνται, παρεμποδίζουν, δυσχεραίνουν ή καθιστούν αδύνατη την πρόσβασή τους στην Δικαιοσύνη. Το ίδιο ισχύει και για τις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, σεξουαλικής παρενόχλησης κλπ. Δεν υπάρχει στην χώρα μας θυματοκεντρική προσέγγιση (victim centered) το οποίο αποτελεί μια προσέγγιση που ήδη πολλές άλλες χώρες έχουν υιοθετήσει με αποτέλεσμα να παρέχουν αποτελεσματικότερη προστασία και πρόληψη.

Έχει έρθει η στιγμή που τα θύματα μιλούν δυνατά και καθαρά επειδή πλέον ξέρουν ότι αυτός που πρέπει να ντρέπεται είναι ο δράστης! Κι εμείς οφείλουμε να καλλιεργήσουμε στην καθημερινότητά μας μηδενική ανοχή στη βία, παρέχοντας στα θύματα α) διαδικασίες αναφοράς και προστασίας τους (απλές, γρήγορες, με συγκεκριμένα βήματα) και β) πρόσβαση στη Δικαιοσύνη οποτεδήποτε το επιλέξουν, παρέχοντας άμεση ιατροδικαστική εξέταση και συλλογή στοιχείων τεκμηρίωσης και ταυτοποίησης του δράστη, πλήρως αποσυνδεδεμένη από την υποβολή καταγγελίας και νομικές διαδικασίες που δεν θα είναι τόσο χρονοβόρες, κοστοβόρες και ψυχοφθόρες.

H πολιτεία είναι αναποτελεσματική στα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης. Που πιστεύεται πως οφείλεται η αδυναμία να νομοθετήσει και να θεσμοθετήσει περισσότερα και πιο αποτελεσματικά μέτρα; Πως θα πάμε δυο βήματα παρακάτω ώστε να γίνουν οι πρακτικές που ακολουθούνται θυματοκεντρικές;Tι έχει δομικά και ουσιαστικά αλλάξει; Μέχρι σήμερα δομικά και ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει τίποτα ούτε ως προς την πρόληψη ούτε ως προς την ορθή και ουσιαστική αντιμετώπιση του φαινομένου. Το ζήτημα της κακοποίησης οφείλει να είναι υψηλά στην προτεραιότητα όλων των Υπουργείων που πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους αποτελεσματικά για την καθολική εφαρμογή των προβλέψεων. Ο μόνος τρόπος να αλλάξει κάτι δομικά και ουσιαστικά είναι η άσκηση πίεσης από την κοινωνία την ίδια και από τους φορείς που παρέχουν υπηρεσίες στα επιζώντα άτομα που γνωρίζουν και βιώνουν καθημερινά τα προβλήματα στην πράξη σε όλα τα επίπεδα. Επίσης, η πολιτεία και αρμόδιες υπηρεσίες οφείλουν να αξιολογούν τις υπηρεσίες τους και να αφουγκράζονται τις ανάγκες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ίδια τα επιζώντα άτομα και να ενδιαφέρονται να βελτιώσουν τις υπηρεσίες και τις παροχές τους. Τα δεδομένα δείχνουν ότι από το 2007 έως και σήμερα σημειώνονται πάνω από 1 γυναικοκτονία το μήνα κατά μέσο όρο. Αλλά απλώς συζητάμε για τα συμβάντα. Δεν θα έπρεπε οι αρμόδιες υπηρεσίες να διεξάγουν έρευνα (όπως γίνεται σε άλλες χώρες, και ονομάζονται death reviews) για να δούμε τι συνέβη και μια γυναίκα έχασε τη ζωή της; Απευθύνθηκε σε υπηρεσίες, και αν ναι, τι δεν έγινε όπως έπρεπε και τελικά έχασε τη ζωή της. Έχουμε και ως υπηρεσίες

και ως κοινωνία ευθύνη για την απώλεια μιας ζωής και οφείλουμε να δούμε τι δεν λειτουργεί σωστά και έγκαιρα και να προσπαθήσουμε να το διορθώσουμε. Το βασικό πρόβλημα στην χώρα μας είναι ότι η πολιτεία δεν έχει καταφέρει ακόμα να ιεραρχήσει το πρόβλημα αυτό ως σημαντικό και να επιδιώξει πραγματικά την καλλιέργεια κουλτούρας μηδενικής ανοχής. Δεν ασχολούμαστε ουσιαστικά και σοβαρά με το πρόβλημα αυτό ούτε επενδύουμε στην πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπισή του. Τρέχουμε πίσω από το πρόβλημα και το χειριζόμαστε επικοινωνιακά αρκετές φορές χωρίς πραγματικά να ενδιαφερόμαστε ως χώρα να προωθήσουμε αλλαγές, να επενδύσουμε στην πρόληψη και στη δημιουργία διαδικασιών, πρωτοκόλλων διαχείρισης, εκπαίδευσης επαγγελματιών, διάθεσης πόρων κλπ. Το MENOWMETOO είναι μια πρωτοβουλία που χρειάζεται την μαζική συμμετοχή μας. Ποιος θα λέγατε πως είναι ο πυρήνας της, ο σκοπός και η δράσης της πρωτοβουλίας; Δημιουργεί ένα πέπλο προστασίας στα θύματα; Το #MeNow_MeToo είναι ένα εγχείρημα που, χρειάζεται τημαζική συμμετοχή μας. Χρειάζεται: • να περιγράψουμε τα τραυματικά βιώματά μας • να ονομάσουμεόσους επέλεξαν ή επιλέγουν να μας κακοποιούν, να μας παρενοχλούν και να μας φέρονται σεξιστικά αλλά καιτα πλαίσια που επιλέγουν να το ανέχονται, να το παραβλέπουν ή και να το ενθαρρύνουν, σιωπώντας, αδιαφορώντας, ακόμα και συγκαλύπτοντας…

• να επιλέξουμε να στηρίξουμε έμπρακτα όσαάτομα είναι ήδη έτοιμα να καταγγείλουν, αλλά και εκείνα που ακόμα προσπαθούν να απαλλαχθούν από την ντροπή, την ενοχή και το φόβο που εμείς, η κοινωνία, έχουμε φροντίσει να καλλιεργήσουμε σε εκείνες και όχι στους δράστες… Ο λόγος για τον οποίο αποφασίσαμε να καλέσουμε επιζώντα άτομα να καταγράψουν τις εμπειρίες κακοποίησης ή παρενόχλησης που έχουν υποστεί είναι α) για να κάνουμε ορατό το πρόβλημα προστατεύοντας την ανωνυμία των θυμάτων, β) να δώσουμε έναν ασφαλή χώρο να καταγράψουν το χώρο που αυτό συνέβη ονομαστικά (π.χ. στο τάδε εκπαιδευτικό πλαίσιο, νοσοκομείο, εργασιακό χώρο, αθλητικό χώρο) που αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να το κάνουν είτε γιατί δεν υπάρχουν διαδικασίες αναφοράς στους φορείς, είτε γιατί το έχουν κάνει και δεν έχει γίνει κάποια ενέργεια διαχείρισης της αναφοράς είτε γιατί φοβούνται, και γ) να μπορέσουμε να διασυνδέσουμε τα θύματα που έχουν κακοποιηθεί στο ίδιο πλαίσιο ή από τον ίδιο δράστη, που τώρα δεν έχουν τρόπο να το κάνουν, για τυχόν κοινές νομικές ενέργειες. Κάνουμε αυτή την καταγραφή απαιτώντας την ισότητα και τον σεβασμό που μας αξίζει και που δικαιούμαστε, για να πετύχουμε επιτέλους να ντραπούν και να αλλάξουν, όσοι/ες κάνουν ότι δεν βλέπουν, όσοι/ες το αγνοούν και όσοι/ες έχουν την ευθύνη και τη δυνατότητα να αλλάξουν τη νομοθεσία και τους κανονισμούς των οργανωμένων πλαισίων με

τρόπους που θα προστατεύουν τα θύματα και που θα αναγκάσουν τους δράστες να σταματήσουν κι όλους/ες εμάς να αλλάξουμε νοοτροπία. Για αυτό το λόγο δημοσιοποιούμε, ανά τακτά χρονικά διαστήματα τις εμπειρίες και λίστες με τα πλαίσια όπου συνέβησαν τα περιστατικά, ονομαστικά. Επιπλέον, σκοπός μας είναι μέσα από αυτή τη πρωτοβουλία να υποβάλουμε τεκμηριωμένες προτάσεις για να απαιτήσουμε αλλαγές στην νομοθεσία και στη λειτουργία των πλαισίων στα οποία όλες/οι θα έπρεπε να αισθανόμαστε και να είμαστε ασφαλείς, ώστε να υπάρξει θεσμοθετημένη πρόληψη και προστασία.

H καταγραφή μαρτυριών είναι ένα σημαντικό κομμάτι της πρωτοβουλίας, τι ακολουθεί; Πόσες μαρτυρίες καταγράψατε μέχρι σήμερα; Έχουμε λάβει μέχρι σήμερα 208 μαρτυρίες (λαμβάνουμε 4 μαρτυρίες την ημέρα κατά μέσο όρο). Σημαντικό τμήμα της πρωτοβουλίας αυτής είναι η διασύνδεση με άλλα θύματα του ίδιου δράστη, η άσκηση πίεσης μέσω των μαρτυριών προς τα πλαίσια στα οποία έχουν συμβεί τα περιστατικά να υπάρχει διερεύνηση των υποθέσεων και όχι συγκάλυψη, και η απονομή δικαιοσύνης. Στις δράσεις μας περιλαμβάνονται επίσης, δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, ημερίδες και διαλέξεις, δράσεις συνηγορίας (συναντήσεις με θεσμικούς φορείς και προώθηση προτάσεων μεταρρυθμίσεων), εκπαιδευτικά σεμινάρια, δημιουργία πρωτοκόλλων διαχείρισης περιστατικών και κατευθυντήριων οδηγιών προς τα θύματα και τους επαγγελματίες. Καλλιτέχνες από όλες τους τομείς συμμετέχουν σε δράσεις ευαισθητοποίησης και στέκονται απέναντι στην ενοχή, τον φόβο, την ντροπή. Είναι η συσπείρωση του καλλιτεχνικού κόσμου ικανή να ωθήσει και να δώσει φωνή; Νιώθουμε μεγάλη ευγνωμοσύνη και εκτίμηση για τους/τις καλλιτέχνες που στάθηκαν δίπλα μας και στηρίζουν την πρωτοβουλία από την αρχή

όπως η Μάρθα Φριντζήλα, η Μαρία Παπαγεωργίου, η Τζωρτζίνα Κακουδάκη, ο Γιάννης Μαθές και η Καλλιόπη Παναγιωτίδου. Στο κάλεσμά μας ανταποκρίθηκαν και άλλοι/ες καλλιτέχνες από το χώρο της μουσικής, του θεάτρου, του χορού, της ζωγραφικής, της ποίησης κλπ. Η συσπείρωση του καλλιτεχνικού κόσμου μας δίνει δύναμη και επιπλέον κίνητρα να συνεχίσουμε και να αγωνιστούμε μέχρι να πετύχουμε την αλλαγή. Όσο περνάει ο καιρός όλο και περισσότερες/οι καλλιτέχνες έχουν πιστέψει στο όραμα του MeNow_MeToo και θέλουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους μαζί μας. Για το σκοπό αυτό ξεκινάμε συνεργασία και με ηθοποιούς (για παράδειγμα σύντομα θα δημοσιοποιήσουμε video με την Παναγιώτα Βλαντή) αλλά και συνεργασία με την πρωτοβουλία των Σπουδαία Events για τη δημιουργία της μουσικής συλλογής «Στα Παπούτσια μου». Πρόκειται για τη δημιουργία ενός μουσικού έργου που αναδεικνύει το θέμα της ψυχολογικής και συναισθηματικής κακοποίησης μέσα από την εξιστόρηση αληθινών μαρτυριών ανθρώπων που κατάφεραν να διαφύγουν από το καταπιεστικό ή/και βίαιο περιβάλλον στο οποίο ζούσαν. Τα Σπουδαία Events συγκεντρώνουν τις προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων και καλλιτέχνες από την κολεκτίβα NuFlow (και άλλοι) αναλαμβάνουν να μετατρέψουν σε στίχους και να δημιουργήσουν αυτή τη μουσική συλλογή. Τέλος, προγραμματίζουμε και άλλες παράλληλες δράσεις που θα πλαισιώσουν το #MeNow_MeTooόπως συναυλίες, θεατρικά δρώμενα, video, εκθέσεις. Ποιο είναι το μήνυμα σας στις γυναίκες που βιώνουν παρενόχληση και κακοποίηση; Ό,τι δεν φταίνε για την κακοποίηση ή για την παρενόχληση που έχουν υποστεί. Ντροπή και ενοχή οφείλει να νιώθει ο δράστης και όχι το θύμα. Επικοινωνήστε μαζί μας μέσω της πλατφόρμας #MeNow_MeToo για να επιτύχει το εγχείρημα αυτό που ξεκινήσαμε για να πάμε ένα βήμα παρακάτω στη χώρα μας.

22 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 23

Π ΟΛ Y Β Ι ΟΣ ΚΟΣ Μ A ΤΟΣ

Ο συναρπαστικός κόσμος της αναλογικής φωτογραφίας ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

Πατάμε κουμπί, το διάφραγμα ανοίγει, το κλείστρο κλείνει. Βλέπουμε, μοιραζόμαστε, διαγράφουμε, αρχειοθετούμε, ξεχνάμε ή θυμόμαστε. Χιλιάδες κλικ πραγματοποιούνται κάθε δευτερόλεπτο μέσα στον ψηφιακό κόσμο. Όλα σκόρπια ή αριθμημένα σε μια κάρτα SD.

K

αι έρχεται η στιγμή που κάνεις την επιστροφή, όπως έγινε με τους δίσκους βινυλίου και από τον ψηφιακό κόσμο περνάς στον αναλογικό. Εκεί δεν μοιάζουν όλα τόσο γρήγορα, δεν τραβάς χιλιάδες κλικ μέχρι να βρεις την καλή λήψη αλλά τραβάς κάτι που πραγματικά θέλεις εξ αρχής. Ο Πολύβιος Κοσμάτος τα τελευταία χρόνια πειραματίζεται με την αναλογική φωτογραφία, διερευνώντας διαφορετικές τεχνικές και θέματα. Επιλέγει να καταγράφει τόσο το αποτύπωμα του ανθρώπου σε ποικίλες δομές και περιβάλλοντα όσο και την επιρροή που ασκούν αυτά στην μετάλλαξή του. Ο Πολύβιος ζει στα Χανιά και εργάζεται ως εκπαιδευτικός και ως διερμηνέας ελληνικής νοηματικής γλώσσας. Την περίοδο των μεταπτυχιακών του σπουδών στο Παρίσι, άρχισε να περιεργάζεται το αστικό τοπίο, και αυτό τον ώθησε να το αποτυπώσει με τον φακό του δημιουργώντας τις πρώτες του αυτοτελείς φωτογραφικές σειρές. Επιστρέφοντας

στην Αθήνα, σπούδασε Φωτογραφία με υποτροφία. Έκτοτε φωτογραφίες του έχουν δημοσιευτεί τόσο σε διεθνή όσο και σε εγχώρια περιοδικά, ενώ έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις στο Παρίσι και την Αθήνα. Πώς ξεκίνησε η φωτογραφική σου πορεία; Πώς άρχισε να σε απασχολεί η φωτογραφία; Θεωρώντας την φωτογραφική μου πορεία ως διαδικασία παρατήρησης, σκέψης, επεξεργασίας εικόνων και πληροφοριών χωρίς απαραίτητα την αποτύπωση όλων των παραπάνω, με τη βοήθεια του φωτογραφικού μέσου, δε νομίζω ότι είμαι σε θέση να καθορίσω το πως ξεκίνησε, ούτε το πότε. Αν την θεωρήσουμε ως έκφραση και αποτύπωση όλων των παραπάνω με την μορφή εικόνων τότε θα έλεγα ότι άρχισε να με απασχολεί όταν ξεκίνησα να πειραματίζομαι με την πρώτη φωτογραφική μηχανή που βρέθηκε στα χέρια μου.

Πως και πότε ξεκίνησες να διαμορφώνεις τον φωτογραφικό σου χαρακτήρα; Δεν θεωρώ ότι έχω διαμορφώσει πλήρως τον φωτογραφικό μου χαρακτήρα. Έχω πολύ δρόμο ακόμα! Φωτογραφικός χαρακτήρας για μένα είναι να βλέπεις μια φωτογραφία ή μια σειρά φωτογραφιών και να είσαι ικανός να διακρίνεις ποιός είναι ο δημιουργός τους. Το ύφος, το κάδρο, οι συνθέσεις, το θέμα είναι μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν έναν φωτογραφικό χαρακτήρα. Για μένα αυτή η διεργασία νομίζω ξεκίνησε όταν άρχισα να έχω ένα συναισθηματικό δέσιμο με το μέσο, όταν απέκτησα την πρώτη μου αναλογική φωτογραφική μηχανή. Από τότε η σύνδεση μου με αυτήν είναι κάπως ιδιαίτερη. Για να παράγω μια εικόνα χρειάζομαι χρόνο, αφιερώνω σκέψη και αυτός ο χρόνος και ο κόπος προσδίδουν συναίσθημα στην εικόνα που θα παραχθεί. Υπάρχει μια πρόκληση, μία δυσκολία και ένα κομμάτι του εαυτού μου περνάει στην φωτογραφία. Υπάρχει κάτι που είδες, άκουσες ή σου είπαν στα πρώτα σου βήματα που δεν θα ξεχάσεις ή θες να ξεχάσεις; Ναι, θέλω να ξεχάσω τα πρώτα φίλμς που πήγαν καμμένα! Όλα παίζονται στη λήψη; Πόση δουλειά γίνεται πριν το κλικ; Πολύ. Ένας από τους λόγους που μου αρέσει να φωτογραφίζω με φιλμ είναι η δουλειά που απαιτείται πριν το κλικ. Αυτός ο χρόνος που καταναλώνεις στο κεφάλι σου πριν αποτυπώσεις μια στιγμή έχει αξία κι αυτή η αξία περνάει στο αποτέλεσμα. Ο χρόνος αναμονής μέχρι να δεις το αποτέλεσμα είναι σημαντικός και αναγκαίος κατά την γνώμη μου. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο ενδιαφέρον θέμα. Το κέρδος σε αυτή την υπόθεση του χρόνου και της σκέψης πριν το κλικ είναι οτι δίνει άλλη υπόσταση στον χώρο όταν δεν χρησιμοποιείς την φωτογραφική μηχανή. Η ματιά είναι ακονισμένη και το μυαλό καταγράφει συνεχώς εικόνες και άλλοτε δημιουργεί δικές του. Mπορεί στο τέλος να καταλήγω μόνο με 5,6 αγαπημένες φωτογραφίες ανά φιλμ αλλά δεν βαριέσαι, το ταξίδι μετράει! Έχεις φωτογραφικές εμμονές; Βεβαίως! Κάκτοι, αντικείμενα που αιωρούνται και ανθρώπινα μέλη που συνήθως τα “ακρωτηριάζω” φωτογραφικά. Συχνά για παράδειγμα μου αρέσει να επιλέγω να εστιάσω στο κάδρο μου σε μεμονωμένα μέλη του σώματος ή να επιλέγω να

μην φαίνονται σ ‘αυτό. Ωστόσο εκτός από το θέμα που φωτογραφίζω έχω παρατηρήσει ότι κατά καιρούς έχω εμμονές και ως προς την τεχνική. Εδώ και πολύ καιρό έχω ένα κόλλημα με το φλας με χρώμα ή χωρίς. Νομίζω πως θα προτιμούσα αυτή η αναζήτηση να μην οδηγήσει πουθενά, ώστε να μην πάψει και η ανάγκη μου να δημιουργώ τις συγκεκριμένες εικόνες. Μελετάς την δουλειά άλλων φωτογράφων; Έχεις κάποιες εικόνες σταθμούς; Ναι, απολαμβάνω να μελετάω την δουλειά άλλων φωτογράφων, τόσο Ελλήνων όσο και ξένων. Βέβαια, οι περισσότερες εικόνες σταθμοί που έχω είναι κυρίως κινηματογραφικές και προέρχονται από ταινίες αγαπημένων σκηνοθετών: M. Haneke, A. Tarkovsky, A. Zvyagintsev, S. Kaplanoglu, Θ. Αγγελόπουλος, Ν. Νικολαίδης, Σ. Τσιώλης και πολλοί ακόμα. Φωτογραφία, νοηματική, διερμηνεία. Υπάρχει σύνδεση και αν ναι πως βρήκες την ισορροπία; Επηρεάζει και αλληλεπιδρά το ένα με το άλλο; Σίγουρα αυτές οι διεργασίες λειτουργούν ασυνείδητα και ενδιαφέρον θα είχε μια πιο νευροεπιστημονική προσέγγιση. Αυτό που είναι αξιοσημείωτο στο επάγγελμα του διερμηνέα νοηματικής είναι οτι πρέπει να αποδομήσει την προσλαμβάνουσα λεκτική πληροφορία και να την συνθέσει πάλι σ’ ένα πιο εικονικό περιβάλλον. Αυτό από μόνο του οξύνει την οπτική αντίληψη του χρήστη της νοηματικής γλώσσας. Έχοντας από την άλλη πλευρά την φωτογραφία όπου τα ερεθίσματα είναι κυρίως οπτικά και κατά συνέπεια μη γραμμικά, θα έλεγα πως οι δύο αυτές διαδικασίες λειτουργούν αντίστροφα και επομένως αλληλοσυμπληρώνονται. Άρα η ισορροπία είναι κάτι που έρχεται αβίαστα. Πώς, πότε και γιατί ξεκίνησες τη σειρά 12 Sundays; Τι σε ενέπνευσε; Συνήθως οι ίδιες οι φωτογραφίες είναι αυτές που θα με οδηγήσουν να συνθέσω μία σειρά. Δεν

επιλέγω δηλαδή τo θέμα για ένα project και μετά φωτογραφίζω βάσει αυτού. Αλλά πάντα μέχρι τώρα θα υπάρχουν μία δύο φωτογραφίες οι οποίες θα μου δώσουν το ερέθισμα να ξεκινήσω να προσανατολίζομαι προς μια συγκεκριμένη ιδέα και να δημιουργήσω μια νέα σειρά. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στο 12 Sundays. Εδώ και αρκετό καιρό, περίπου 5,6 χρόνια γυρνώντας στην πόλη που μεγάλωσα, την Πάτρα, κυρίως την περίοδο διακοπών ή γιορτών μου γεννιόταν η ανάγκη να φωτογραφίζω τους δικούς μου ανθρώπους. Οι Κυριακές ήταν ανέκαθεν για εμένα μέρες που δημιουργούσαν ποικίλα και αντιφατικά συναισθήματα. Με φόντο αυτά τα συναισθήματα ήθελα να αποτυπώσω διαφορετικές πτυχές των οικείων μου επαναπροσδιορίζοντας κάθε φορά και τη σχέση μου μαζί τους.

Δουλεύεις σε κάτι πάνω αυτόν το καιρό; Αυτή την περίοδο φωτογραφίζω ελάχιστα και είμαι στην διαδικασία σύνθεσης μιας νέας σειράς. Μια φάση που προσωπικά μου παίρνει πάρα πολύ χρόνο.

Πηγές https://www.eyeshotstreetphotography.com/polyvios-kosmatos/ https://www.the-provinces.com/portfolio/12-sundays/ https://urbanautica.com/portfolio/12-sundays/274 https://www.phosmag.com/polyvios-kosmatos/ http://www.bulbphotos.eu/polyvios-kosmatos.html Instagram: @polyvirus https://www.instagram.com/polyvirus/

24 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 25

ΓΙΏΡΓΟΣ ΚΑΣΑΠΊΔΗΣ Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας

Το πράσινο υδρογόνο και η αναπτυξιακή του προοπτική για την Δυτική Μακεδονία ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

Τι είναι το πράσινο υδρογόνο; Γιατί στη Δυτική Μακεδονία; Μπορεί να παίξει ζωτικό ρόλο στην μετάβαση και να αλλάξει το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της περιοχής ώστε η Δυτική Μακεδονία να μετατραπεί σε κέντρο ενεργειακών και αναπτυξιακών εξελίξεων τα επόμενα χρόνια ; Ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Κασαπίδης απαντάει στις ερωτήσεις μας για τις δυνατότητες, τις προοπτικές, τον ρόλο της Δυτικής Μακεδονίας στην παραγωγή και εμπορία του πράσινου υδρογόνου. Μπορεί η Δυτική Μακεδονία να γίνει μια Περιφέρεια πράσινη, η πρώτη με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, ψηφιακά πρωτοπόρα, φιλική προς τους πολίτες, το περιβάλλον και πάνω από όλα οικονομικά βιώσιμη, αξιοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες;

Η κρίση της τιμής του ΦΑ και των ορυκτών καυσίμων είχε κάποια επίπτωση όσον αφορά το υδρογόνο. Κατά πόσο μπορεί να αξιοποιηθεί ως πηγή ενέργειας; Μπορεί να ευνοήσει στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής; Η κρίση της τιμής του ΦΑ και των ορυκτών καυσίμων θα έλεγα ότι αύξησε την ανάγκη διαφοροποίησης του Ευρωπαϊκού ενεργειακού μείγματος και έκανε επιτακτικότερη την επίσπευση των επενδύσεων πάνω στο πράσινο υδρογόνο. Ταυτόχρονα το καθιστά πιο ανταγωνιστικό σε σύγκριση με άλλα καύσιμα, που πριν την κρίση ήταν πιο φθηνά. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το υδρογόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη, ως καύσιμο, ως φορέας ενέργειας, αλλά και ως μέσο αποθήκευσής της. Έχει πολλές δυνητικές εφαρμογές στους τομείς της βιομηχανίας, των μεταφορών, της ενέργειας και των κτιρίων. Το σημαντικότερο είναι ότι δεν εκπέμπει CO2 και κατά τη χρήση του εκλύονται μηδενικοί ρύποι. Ειδικότερα, όταν το υδρογόνο παράγεται από ΑΠΕ (πράσινο υδρογόνο), αυτό είναι κλιματικά ουδέτερο. Ως εκ τούτου, αποτελεί το σημαντικότερο μέσο της λύσης για την επίτευξη του στόχου της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Ποια είναι τα συν, τα πλην και ποιοι οι προβληματισμοί σας; Προς το παρόν, το υδρογόνο παίζει μικρό ρόλο στον ενεργειακό εφοδιασμό της ΕΕ. Εξακολουθούν να υφίστανται προκλήσεις ως προς την ανταγωνιστικότητα του κόστους και την κλίμακα παραγωγής. Ωστόσο, στο εγγύς μέλλον, η εκβιομηχάνιση της παραγωγής των απαραίτητων μονάδων (μονάδες ηλεκτρόλυσης και κυψελών καυσίμου), αλλά και η εκβιομηχάνιση της παραγωγής του, αναμένεται να μειώσουν ραγδαία το κόστος του. Παράλληλα αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά την ανάπτυξη των ΑΠΕ μέσω της αποθήκευσής τους και του εξηλεκτρισμού των μεταφορών και διαφορετικών βιομηχανικών διεργασιών. Η ΕΕ εκτιμά ότι έως το 2030 το κόστος ανά μονάδας παραγωγής πράσινου υδρογόνου από τα 5€ θα πέσει στο 1€/kg και αργότερα ακόμα χαμηλότερα!!! Με άλλα λόγια, τα επόμενα χρόνια, μέσω της υποστήριξης στη βιομηχανία, η ΕΕ αναμένεται να καταφέρει να μειώσει το κόστος παραγωγής του πράσινου υδρογόνου, ώστε να το κάνει πλήρως ανταγωνιστικό σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα. Ταυτόχρονα θα έχει μειώσει την εξάρτησή της από το ΦΑ και το πετρέλαιο. Χάρη στις ιδιότητές του, το υδρογόνο έχει πολλαπλά οφέλη. Πιο συγκεκριμένα, η χρήση του δεν προκαλεί εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και είναι ιδανικό για μακροπρόθεσμη αποθήκευση ΑΠΕ. Επίσης το υδρογόνο μπορεί να χρησιμοποι-

ηθεί για την παραγωγή άλλων καυσίμων και έχει υψηλότερη ενεργειακή πυκνότητα από τις μπαταρίες. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, βαρέων οχημάτων και εμπορευμάτων. Το υδρογόνο είναι αμφιλεγόμενο από την εποχή της αερόπλοιου «Χίντεμπουργκ», έχει υποστηρικτές και πολέμιους. Ποια είναι η πραγματικότητα; Μπορεί να παίξει ζωτικό ρόλο στη μετάβαση; Αρκετές επενδύσεις στο υδρογόνο τις προηγούμενες δεκαετίες κατέληξαν σε αποτυχίες λόγω των τεχνικών δυσκολιών που έχει η παραγωγή και η αποθήκευσή του. Τα τελευταία τουλάχιστον 10 χρόνια όμως οι τεχνολογίες υδρογόνου θεωρούνται αρκετά ώριμες από τεχνικής πλευράς.

Tο υδρογόνο δεν αποτελεί πρωτογενή πηγή ενέργειας. Είναι αυτό που θα λέγαμε «μεταφορέας» ενέργειας, όπως είναι ο ηλεκτρισμός, και μέσο αποθήκευσης ενέργειας, όπως είναι η μπαταρία. Δεν βρίσκεται έτοιμο στη φύση αλλά πρέπει να παραχθεί. Πρέπει να χρησιμοποιηθούν άλλες ενεργειακές πηγές, όπως οι ανανεώσιμες για να διαχωριστεί το νερό στα συστατικά του και στη συνέχεια να συμπυκνωθεί και να αποθηκευτεί. Μία διαδικασία προς το παρόν δαπανηρή, αν και σταδιακά το κόστος της μειώνεται. Το πράσινο υδρογόνο αποτελεί μία κλιματικά ουδέτερη λύση που θα προκαλέσει κοσμογονικές αλλαγές στον πλανήτη και την παγκόσμια οικονομία. Η πατρίδα μας μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην οικονομία αυτή αξιοποιώντας τα μοναδικά της πλεονεκτήματα σε ισχυρά πεδία ΑΠΕ και νερό και να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγή και εμπορία του πράσινου υδρογόνου. Το υδρογόνο μπορεί να αποθηκεύσει την ηλεκτρική ενέργεια μακροπρόθεσμα, μπορεί να τροφοδοτήσει τις μεταφορές, τη βιομηχανία αλλά και τον οικιακό τομέα, αναπτύσσοντας μία οικονομία, η οποία θα ξαναγράψει τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Τα ηλεκτρικά δίκτυα που τροφοδοτούνται με μεγάλα ποσοστά ΑΠΕ έχουν προβλήματα λόγω της μεταβλητότητάς τους, όταν για παράδειγμα δεν έχει ήλιο ή δεν φυσάει αέρας. Η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας σε μπαταρίες βοηθάει, αλλά βραχυπρόθεσμα για λίγες ώρες και χρησιμοποιείται περισσότερο για την ευστάθεια του ηλεκτρικού δικτύου. Αλλά μετατρέποντας την ανανεώσιμη ενέργεια σε υδρογόνο, τότε αυτή μπορεί να αποθηκευτεί για μεγάλες χρονικές περιόδους και όποτε χρειάζεται, να μετατρέπεται ξανά σε ηλεκτρικό ρεύμα ή σε ηλεκτρικό ρεύμα και θερμότητα ή και σε κίνηση (ως καύσιμο). Οι χώρες με σημαντικές ΑΠΕ, όπως η Ελλάδα θα μπορούσαν ακόμη και να εξάγουν τέτοια ενέργεια σε μορφή υδρογόνου. Το υδρογόνο έχει

περιορισμούς, αλλά μπορεί να παίξει ζωτικό ρόλο στη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια. Οι πιθανές χρήσεις του υδρογόνου θα αυξάνονται όσο επενδύονται περισσότερα κεφάλαια. Ήδη στην ΕΕ μετά την ανακοίνωση της Πράσινης Συμφωνίας από την Πρόεδρο της Επιτροπής κα. von der Leyen και τη συμφωνία «fit for 55%», η στρατηγική για το πράσινο υδρογόνο αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα της Ευρώπης για την εξυπηρέτηση των επιδιώξεων της στον ενεργειακό τομέα. Γιατί υδρογόνο στην Δυτική Μακεδονία; Σε πόσο χρονικό διάστημα θα δούμε αποτελέσματα; Η Δυτική Μακεδονία έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα. Καταρχήν έχει πολύ καλό δυναμικό ΑΠΕ, οι οποίες, αν χωροθετηθούν βέλτιστα, θα δώσουν στην περιοχή πολλαπλά οφέλη. Επιπλέον, το υψηλού επιπέδου επιστημονικό και εργατοτεχνικό ανθρώπινο δυναμικό στον ενεργειακό τομέα της περιοχής με μακρά παράδοση στα ενεργειακά, αποτελεί το μεγαλύτερο πλεονέκτημα και εγγύηση για την επιτυχία ενός τόσο φιλόδοξου αλλά και αναγκαίου σχεδίου. Για τη μετεξέλιξή της από ένα ενεργειακό κέντρο με βάση το λιγνίτη σε ένα Κέντρο Ενεργειακών Εξελίξεων που θα φιλοξενεί και θα ενσωματώνει στην οικονομία και την κοινωνία όλες τις σύγχρονες και δή πράσινες τεχνολογίες ενέργειας και θα πρωταγωνιστεί σε εφαρμογές και σε έρευνα σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπλέον το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και οι διασυνδέσεις που υπάρχουν τόσο με την υπόλοιπη Ελλάδα, όσο και με τις γειτονικές χώρες, είναι σε πάρα πολύ καλό επίπεδο. Η διασύνδεση της περιοχής με το δίκτυο ΦΑ έχει ήδη δρομολογηθεί και μάλιστα ο αγωγός που θα γίνει θα είναι συμβατός με 100% υδρογόνο. Οι οικονομικοί πόροι και τα κίνητρα που θα ισχύσουν την περιοχή θα είναι επίσης σημαντικά. Τέλος, η βιομηχανική ενεργειακή κουλτούρα που έχει όλη η κοινωνία στην περιοχή, που θεμελίωσε την ανάπτυξη και ευημερία της τα προηγούμενα χρόνια κυρίως στην ενέργεια, θα βοηθήσει στην αποδοχή της νέας τεχνολογίας καθώς και στην κατασκευή και λειτουργία των υποδομών υδρογόνου. Την ίδια στιγμή εκτός από την εξέχουσα παρουσία της ΔΕΗ, η δραστηριότητα τόσο των ερευνητικών μας ιδρυμάτων (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) όσο και των αναπτυξιακών φορέων (ΑΝΚΟ και Cluster Βιοοικονομίας και Περιβάλλοντος), αλλά και σπουδαίων ιδιωτικών επιχειρήσεων θα ενισχύσει τη διασύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα. Έχουμε ήδη σχεδιάσει και θα ανακοινώσουμε σύντομα τη δημιουργία μίας κοιλάδας καθαρών τεχνολογιών και πράσινου υδρογόνου στην περιοχή, η οποία θα προσδώσει πολλαπλά οφέλη σε επιχειρηματικό και κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο. Η Περιφέρεια από το 2019 κινήθηκε συστηματικά ανοίγοντας το δρόμο για το πράσινο υδρογόνο για την Ελλάδα ώστε να είναι η Δυτική Μακεδονία στις αρχικές περιοχές που θα διεκδικήσουν ένα μεγάλο έργο υδρογόνου. Τότε πρωτοπαρουσιάστηκε το White Dragon και έγινε η αφετηρία για τη δημιουργία ενός έργου που αυτή την στιγμή συγκαταλέγεται ως ένα από τα 4 εμβληματικά έργα υδρογόνου από τον σύνδεσμο Hydrogen Europe. Στην συνέχεια το έργο το ανέλαβαν οι μεγαλύτερες ενεργειακές εταιρείες της χώρας υπό τον συντονισμό της ΔΕΠΑ Εμπορίας και του Δ.Σ. της, κ. Ξιφαρά. Πλέον το White Dragon έχει κατατεθεί

στο πλαίσιο των Important Project of Common European Interest (IPCEI). Βρίσκεται ήδη στη δεύτερη φάση της αξιολόγησής του από τη ΕΕ, στη φάση της προ-κοινοποίησης στο πρώτο κύμα των έργων υδρογόνου. Η όλη διαδικασία ευελπιστούμε να ολοκληρωθεί άμεσα με την οριστική κοινοποίηση του White Dragon ως IPCEI. Στην συνέχεια, ξεκινάει η διαδικασία οριστικοποίησης των απαραίτητων οικονομικών πόρων για την χρηματοδότησή του. Αξίζει να αναφέρουμε εδώ ότι οφείλει πλέον άμεσα η Ελληνική Κυβέρνηση να δείξει το έμπρακτο ενδιαφέρον της και να δεσμεύσει μέρος των απαραίτητων πόρων, όπως άλλωστε ζητά και ο έτερος χρηματοδότης, που είναι η ΕΕ. Επιπλέον κονδύλια αναμένεται φυσικά να δεσμευτούν τόσο από τους ιδιώτες που συμμετέχουν, όσο και από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, δημιουργώντας έτσι την μεγαλύτερη ενεργειακή επένδυση που έχει γίνει ποτέ στην χώρα μας. Η υλοποίηση του έργου αναμένεται να ξεκινήσει το 2022 με άμεσα αποτελέσματα λόγω της σταδιακής του υλοποίησης. Για να αντιληφθείτε την αμεσότητα, το πρώτο πράσινο υδρογόνο θα παραχθεί στη Δυτική Μακεδονία μέσα στο 2023. Μπορείτε να μας δώσετε λίγες περισσότερες λεπτομέρειες για τα έργα υδρογόνου που αναμένετε να γίνουν στην περιοχή και τι υποδομές χρειάζονται; Το έργο White Dragon αφορά στην κατασκευή μονάδων ηλεκτρόλυσης για την παραγωγής πράσινου υδρογόνου συνολικής ισχύος 5GW, σταδιακά εγκατεστημένων από το 2022 έως το 2029. Επιπλέον 500MW φωτοβολταϊκού θα υλοποιηθούν και θα διασυνδεθούν απευθείας με τους ηλεκτρολύτες, ενώ η υπόλοιπη ενέργεια που θα απαιτείται, θα λαμβάνεται μέσω του δικτύου και θα προέρχεται κυρίως από περίσσεια φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων. Σε πλήρη ανάπτυξη οι μονάδες ηλεκτρόλυσης θα παράγουν 280.000 τόνους πράσινου υδρογόνου ανά έτος. Το μεγαλύτερο μέρος του υδρογόνου θα χρησιμοποιείται ως αποθηκευτικό μέσο των ΑΠΕ. Το πράσινο υδρογόνο επομένως, μέσω κυψελών καυσίμου (500MW) θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια και θερμότητα ως μία ανανεώσιμη μονάδα βάσης στο ηλεκτρικό δίκτυο.

Επιπλέον, μέρος του υδρογόνου θα χρησιμοποιηθεί για την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας του σε ολόκληρη την χώρα μέσω της χρήσης του στη βιομηχανία και τις μεταφορές. Επίσης, η εξαγωγή του πράσινου υδρογόνου θα επιτευχθεί μέσω του αγωγού TAP προς την Ιταλία και από εκεί προς την υπόλοιπη Ευρώπη καθιστώντας τη Δυτική Μακεδονία τόσο ως παραγωγό και εξαγωγέα ενέργειας, όσο και ως σημαντικό διαμετακομιστικό κέντρο υδρογόνου από την Μέση Ανατολή και την Αφρική προς την Ευρώπη. Επιπροσθέτως, θα έχουμε ένα ακόμα σημαντικό όφελος, τη χρήση της θερμότητας που εκλύεται από τις κυψέλες καυσίμου για τις τηλεθερμάνσεις μας. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την περιοχή που θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα και τη λειτουργία των τηλεθερμάνσεων με χαμηλό κόστος. Τέλος, προβλέπεται η δημιουργία υδρογονάδικων σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και στην υπόλοιπη χώρα. Όλα αυτά τα έργα αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα και να έχουν απτά αποτελέσματα ακόμα και από το 2023. Έργα που θα αλλάξουν ριζικά τόσο τον ενεργειακό χάρτη της χώρας, όσο και το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας, δημιουργώντας χιλιάδες θέσεις εργασίας τόσο κατά την κατασκευή, όσο και κατά την λειτουργία. Περαιτέρω, η δεύτερη φάση του έργου White Dragon θα περιλαμβάνει την κατασκευή ενός αποκλειστικού αγωγού υδρογόνου από το ΔΕΣΦΑ, γεγονός που θα οδηγήσει στην πλήρη ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας υδρογόνου. Ιδιαίτερα σημαντική επίσης είναι και η αναμενόμενη αναβάθμιση και κεφαλαιοποίηση των υφιστάμενων ενεργειακών υποδομών (ηλεκτρικά δίκτυα και αγωγοί ΦΑ). Πρωτίστως, οι αγωγοί ΦΑ θα χρησιμοποιηθούν τόσο για την μεταφορά του πράσινου υδρογόνου για άλλες χρήσεις, όσο και για την έμμεση αποθήκευσή του. Επιπλέον του White Dragon όμως έχουν κατατεθεί άλλες δύο προτάσεις στο πλαίσιο των IPCEI. Η πρώτη πρόταση αφορά στη δημιουργία των γραμμών παραγωγής των μονάδων ηλεκτρόλυσης και κυψελών καυσίμου στη Δυτική Μακεδονία από την εταιρεία Advent. Μιλάμε για μία εξίσου πολύ σημαντική επένδυση η οποία θα καταστήσει την χώρα μας και τη Δυτική Μακεδονία ως μία από τις

26 ΤΟGETHER σημαντικότερες περιοχές κατασκευής εξοπλισμού υδρογόνου σε παγκόσμιο επίπεδο. Θα είναι η πρώτη φορά λοιπόν που δεν θα εισάγουμε υψηλή ενεργειακή τεχνολογία σαν χώρα αλλά, θα την παράγουμε, κατασκευάζουμε και θα την εξάγουμε από εδώ. Παράλληλα βέβαια έχουμε την ιδιαίτερη χαρά μία από τις πιο καινοτόμες επιχειρήσεις της περιοχής, η B&T Composites να είναι η τρίτη πρόταση που έχει κατατεθεί και αφορά τις δεξαμενές αποθήκευσης υδρογόνου. Μία πρόταση με εξίσου μεγάλη καινοτομία που θα έχει σημαντικά προστιθέμενα οφέλη για την περιοχή.

Η ΕΕ έχει επενδύσει και θα επενδύσει στο εγγύς μέλλον ακόμα περισσότερα στο πράσινο υδρογόνο ώστε να επιτύχει τους στόχους της. Όπως εύκολα μπορεί κάποιος να αντιληφθεί, είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρο, 3 από τα 5 Ελληνικά IPCEI έργα υδρογόνου, να έχουν αυτή την στιγμή σαν τόπο υλοποίησης τη Δυτική Μακεδονία. Η Ευρώπη με ποιο τρόπο στηρίζει το υδρογόνο ή αν θέλετε και το αντίθετο; Η ΕΕ έχει επενδύσει και θα επενδύσει στο εγγύς μέλλον ακόμα περισσότερα στο πράσινο υδρογόνο ώστε να επιτύχει τους στόχους της. Σήμερα, το υδρογόνο βρίσκεται κάτω από το 2% της κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ. Στην Ελλάδα, η αγορά αυτή βρίσκεται στα πρώτα της βήματα, αλλά είναι πολλά υποσχόμενη. Η ΕΕ λοιπόν έχει δημιουργήσει το εργαλείο των IPCEI ώστε να μπορεί να ενισχύσει στοχευμένα και με σημαντικούς πόρους, τομείς που θεωρεί ότι έχουν προστιθέμενη αξία όχι μόνο σε επιχειρηματικό αλλά και σε κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο. Ένας από αυτούς τους τομείς είναι και το υδρογόνο. Επομένως η ΕΕ τα επόμενα χρόνια αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τα έργα υδρογόνου. Για αυτό τον λόγο οφείλουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς (Κυβέρνηση, Περιφέρεια, Ερευνητικά Κέντρα και επιχειρήσεις) να συνεχίσουμε και να εντείνουμε όλες εκείνες τις προσπάθειες που μέχρι σήμερα μας έχουν φέρει στην αιχμή των εξελίξεων. Οφείλουμε για το καλό της περιοχής αλλά και ολόκληρης της χώρας να δεσμεύσουμε τα κονδύλια που απαιτούνται, να δημιουργήσουμε το θεσμικό πλαίσιο και να κινήσουμε όλες τις

ΤΟGETHER 27 διεργασίες, ώστε τα έργα να ξεκινήσουν άμεσα. Μεθοδικά συνεχίζω ως Περιφερειακή Αρχή τις συντονισμένες ενέργειες ώστε αυτό να γίνει πραγματικότητα. Οφείλω όμως να τονίσω κάτι: η ΕΕ δεν θα μας περιμένει ούτε αυτή τη φορά. Οι υπόλοιπες χώρες κινούνται γρήγορα. Ακόμα και στη γειτονιά μας που δεν υπήρχε κινητικότητα στο θέμα αυτό, τόσο η Βουλγαρία όσο και η Ρουμανία εκδηλώνουν έντονο ενδιαφέρουν για το πράσινο υδρογόνο δεσμεύοντας σημαντικούς εθνικούς πόρους για να μοχλεύσουν ακόμα περισσότερους από την ΕΕ. Επιπλέον οι χώρες τις Νοτιοανατολικής Ευρώπης ήδη σκοπεύουν να δεσμεύουν σημαντικά Ευρωπαϊκά κονδύλια από τα ταμεία που διαχειρίζονται όπως είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Οφείλει λοιπόν και η Ελληνική Κυβέρνηση να μην μείνει πίσω. Οι θέσεις εργασίας μειώνονται στην Δυτική Μακεδονία, μπορεί το υδρογόνο να στηρίξει τον πολύ σημαντικό τομέα της ανάπτυξης, των επενδύσεων και της απασχόλησης; Η Δυτική Μακεδονία είναι η πρώτη περιφέρεια σε ποσοστά ανεργίας στην Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια. Το κλείσιμο των μονάδων λιγνίτη και των ορυχείων θα μεγιστοποιήσει αυτή την κατάσταση αν δεν κινηθούμε άμεσα. Το White Dragon στοχεύει στην ενίσχυση των ΑΠΕ μέσω της αποθήκευσής τους. Οι ΑΠΕ από μόνες τους δημιουργούν λίγες θέσεις εργασίας. Συνδυαστικά όμως τόσο με τις μονάδες παραγωγής του υδρογόνου, όσο και με τις γραμμές παραγωγής των μονάδων αυτών, μπορούν να έχουν πολύ σημαντικά αποτελέσματα όσον αφορά την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας. Κατά την ανάπτυξη λοιπόν των έργων στην περιοχή μας, θα δημιουργηθούν 18.000 νέες άμεσες θέσεις εργασίας (ενώ υπολογίζονται και τουλάχιστον 29.500 έμμεσες) μέχρι το 2029. Αυτές οι θέσεις εργασίας θα ξεκινήσουν να δημιουργούνται από το 2022. Με την πλήρη ανάπτυξη των έργων και μετά το 2030 αναμένεται να έχουμε στην περιοχή περισσότερες από 5.000 μόνιμες άμεσες θέσεις εργασίας και περισσότερες από 20.000 έμμεσες. Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν, οι θέσεις εργασίας που αναμένονται είναι τουλάχιστον εφάμιλλες με αυτές που είχε η ΔΕΗ σε πλήρη λειτουργία. Η προστιθέμενη αξία βέβαια αναμένεται να είναι έτι πολλαπλάσια, που δεν μπορεί σήμερα να υπολογισθεί. Μπορείτε να υποσχεθείτε στους πολίτες και ιδιαίτερα στους νέους της Δ. Μακεδονίας ότι η υλοποίηση του σχεδίου White Dragon θα διώξει την ανασφάλεια που πλανάται τα τελευταία χρόνια στην περιοχή μας λόγω της απολιγνιτοποίησης; Ό,τι κάνουμε αφορά τόσο την υπάρχουσα παραγωγική γενιά όσο και τη νέα γενιά. Η Δυτική Μακε-

δονία οφείλει να επενδύσει στο υφιστάμενο εργατικό της δυναμικό αλλά και στους νέους ανθρώπους. Η κατάρτιση και επανεκπαίδευση είναι σημαντική όμως θα χρειαστεί και σημαντικό νέο εξειδικευμένο προσωπικό. Ήδη συντονιζόμαστε προς αυτές τις κατευθύνσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και έχουμε εξασφαλίσει τα απαραίτητα κονδύλια, από διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης. Όσον αφορά την απολιγνιτοποίηση, θεωρώ ακράδαντα ότι το πράσινο υδρογόνο μπορεί να αποτελέσει τουλάχιστον σημαντικό μέρος της λύσης και να δώσει απάντηση στο διαχρονικό πρόβλημα της ανεργίας στην περιοχή. Η εκδήλωση ενδιαφέροντος, ξεκίνησε από εσάς τον Οκτώβριο του 19 στις Βρυξέλλες! Είναι ένα προσωπικό σας στοίχημα η υλοποίηση του σχεδίου αυτού; Ποιος είναι ο βαθμός δυσκολίας; Το Πράσινο όνειρο σας για την Περιφέρεια; Στις 9 Οκτωβρίου 2019, κατατέθηκε στις Βρυξέλλες η αρχική πρόταση για το πράσινο υδρογόνο, με τον τίτλο White Dragon. Μόλις έξι προτάσεις κατατέθηκαν από διάφορες χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα διαμέσου της Περιφέρειας μας. Εκδηλώσαμε δυναμικά και τεκμηριωμένα το ενδιαφέρον μας για το πράσινο υδρογόνο στο πλαίσιο των IPCEI που τότε ακόμα δεν είχε ξεκινήσει για το υδρογόνο. Η Δυτική Μακεδονία ήταν η μόνη από το σύνολο των ευρωπαϊκών Περιφερειών, που συμμετείχε ως Περιφέρεια εκείνη την ιστορική ημέρα στις Βρυξέλλες, στο συνέδριο που άνοιγε την πόρτα στο πράσινο υδρογόνο. Το επόμενο διάστημα ολόκληρη η Ευρώπη έστρεψε και στρέφει σθεναρά το ενδιαφέρον στην τεχνολογία και τα πλεονεκτήματα του υδρογόνου. Στο σημείο αυτό οφείλω να ευχαριστήσω τους κυρίους Γ. Χατζημαρκάκη CEO της Hydrogen Europe, το Διευθυντή του Δημόκριτου κ. Αθ. Στούμπο και τον ερευνητή του ΙΤΕ κ. Μ. Σταματάκη, χωρίς τη βοήθεια των οποίων ούτε η Δυτική Μακεδονία αλλά ούτε και η Ελλάδα θα βρισκόταν σήμερα σε αυτή την πολύ πλεονεκτική θέση. Όσον αφορά τη δυσκολία. Πράγματι είναι πολύ δύσκολο καθώς πρόκειται για τεχνολογίες που δεν είναι γνώριμες και αναγνωρίσιμες ευρέως, ενώ υπάρχει μεγάλη δυσπιστία ως προς το πόσο άμεσες μπορεί να είναι. Αλλά με πολλή δουλειά, γνώση, συντονισμό και μεθοδικότητα, τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Οραματίζομαι, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας να γίνει μια Περιφέρεια πρότυπο για όλη την Ευρώπη. Πράσινη και η πρώτη με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, ψηφιακά πρωτοπόρα, φιλική προς τον πολίτη και το περιβάλλον και πάνω από όλα οικονομικά βιώσιμη, αξιοποιώντας καινοτόμες πράσινες τεχνολογίες.

Πιστή στην αγάπη και το μεράκι για την δουλεία μας, από το 2015 προσφέρουμε στους πελάτες μας υλικά αρίστης ποιότητας και συνδυασμούς γεύσεων που μιλάνε στη γλωσσά.

Τhe largest pizza in town ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ: 13:00 με 00:00 Τ. 2461024386 Ι. ΦΑΡΜΑΚΗ 3 ΚΟΖΑΝΗ

Όταν η παράδοση και η ποιότητα συναντάει τα προϊόντα Ζανδέ από το Βελβεντό τότε σίγουρα το αποτέλεσμα σε αποζημιώνει! Δοκιμάστε μοναδικές τουλούμπες, τουλουμπάκια, κουρκουμπίνια, λουκουμάδες και ταξιδέψτε στα παιδικά σας χρόνια! Και η λίστα δεν τελειώνει εδώ. Το καλοκαίρι η γκάμα εμπλουτίζεται με παγωτό από πρώτης ποιότητας αγνά υλικά. Τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, με φήμη που έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, φτιαγμένα με την αυθεντική συνταγή, μια συνταγή με ιστορία 50 χρόνων, που κληρονομήσαν από γενιά σε γενιά και μας την προσφέρουν απλόχερα. Τώρα και νέο κατάστημα στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, γωνία Εγνατίας 108 με Πρασακάκη!

Συνδυάσετε τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής σας με τα εκλεκτά παραδοσιακά προϊόντα «Ζανδέ»! Κοζάνη: 28ης Οκτωβρίου 9 Τηλέφωνο: 24610 22444 Βελβεντό: Αγίου Νικολάου 11 Τηλέφωνο: 24640 3250 ΝΕΟ Θεσσαλονίκη: Εγνατίας 108 και Πρασακάκη γωνία Τ. 2310 222286 www.facebook.com/touloubeszande

28 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 29

Πάνω σε μια ξένη φωτογραφία

Μ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΕΒΑΣΤΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ

έσα από ένα μικρό εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής πάνω σε μια φωτογραφία του βιβλίου των Θρησκευτικών της Γ΄ Γυμνασίου προέκυψαν αληθινά διαμαντάκια. Μέλη του πολιτιστικού προγράμματος «Ηλεκτρονικό περιοδικό: Γραφίς Γαλατινής» έγραψαν κείμενα με βάση το ερώτημα: «Αν ήσουν εσύ το πρόσωπο της φωτογραφίας, τι θα σκεφτόσουν;» Με εμψυχώτρια την καθηγήτρια των Θρησκευτικών και συγγραφέα κ. Κωνσταντινίδου Σεβαστή μαθητές και μαθήτριες πειραματίστηκαν με τις λέξεις και μας έδωσαν αξιόλογα κείμενα. Ταυτοχρόνως, με βάση το κείμενό τους έβγαλαν νέες φωτογραφίες. νιώθεις τον καθαρό αέρα να μιλάει στην ψυχή σου, την υγρή άμμο στα πόδια σου, την ηρεμία και τη γαλήνη της θάλασσας, τότε ξεπερνάς όλες τις δυσκολίες προχωρώντας πάντα μπροστά με ψηλά το κεφάλι. Θα συναντήσουμε δυσκολίες, προβληματισμούς, πολλές απορρίψεις. Αυτό, όμως, που θα μας κάνει να νιώσουμε όμορφα είναι να κάτσουμε μόνοι με τον εαυτό μας, για να βρούμε μια λύση. Έτσι νιώθεις πια ελεύθερος και έτοιμος για τον μακρύ και δύσκολο δρόμο της ζωής. Ματίνα Τρέχω, δίχως να θέλω… Τρέχω, δίχως να θέλω να κρυφτώ από τους αχρείους που με κυνηγούν, για να με βλάψουν. Ούτε να εξαφανισθώ από προσώπου γης! Άλλωστε, δεν έχω να φοβηθώ τίποτα και κανέναν. Ο λόγος, που με κάνει να τρέχω, σαν ένα άγριο, ανεξημέρωτο άλογο στα βουνά και στα λαγκάδια, φοβούμενο μήπως το πιάσουν και το αιχμαλωτίσουν, είναι επειδή νιώθω τόσο μεγάλη ελευθερία, πατώντας επάνω στον δρόμο και τον αγώνα, τη ΖΩΗ! Ας τρέξουμε, λοιπόν, όλοι μας τον μεγάλο αυτόν δρόμο. Μαριτίνα

Με θέα το τρέξιμο

Δείλι του χειμώνα

Μια καλύτερη ζωή

Επιτέλους, νιώθω ήρεμη αντικρίζοντας το δείλι, να τρέξω θέλω δίπλα στη θάλασσα σαν παιδί ξανά και να νιώσω ελεύθερη, όπως τα πουλιά που πετούν γαλήνια στον έναστρο ουρανό. Χριστίνα

Τρέχω, τρέχω να ξεφύγω, να αφήσω πίσω όλες τις άσχημες στιγμές και να ζήσω μια καλύτερη ζωή. Στέλλα

Η παρέα μου

Ζωή και Ελευθερία

Είμαι μόνος μου στη θάλασσα, νιώθω μια μοναξιά, δεν έχω κάποιον φίλο μαζί μου. Έτσι λέω ότι φίλος μου θα είναι η σκιά μου. Στέλιος

Θέλω να ζω ελεύθερη, να χορεύω στους δρόμους, να κλαίω και να γελάω δυνατά χωρίς να με ενδιαφέρει τι θα πουν οι άλλοι.Θέλω να αισθάνομαι ελεύθερη, να ζω χωρίς φόβους. Άννα, Μιχαέλα

Η διαδρομή

Ο δρόμος της ζωής είναι μεγάλος με ήλιο, θάλασσα αλλά και ψευδαισθήσεις. Θα καταφέρω, άραγε, να τον τελειώσω ποτέ; Όταν τον τελειώσω θα είμαι χαρούμενη; Μόνη θα περπατώ στον ατελείωτο δρόμο ή θα συναντήσω κάποιον άραγε στη διαδρομή; Το μονοπάτι θα είναι γεμάτο ελευθερία και αγάπη ή μίσος και θυμό; Κανείς δεν ξέρει. Ελπίζω, ο Θεός, ο ήλιος στις ψυχές μας, να μου δείξει τον δρόμο και να μη χαθώ. Ναούμα

Καθημερινές σκέψεις

Ξύπνησα πολύ μπερδεμένη σήμερα. Περνάω δύσκολα αυτές τις μέρες, δεν έχω και την καλύτερη διάθεση. Αποφάσισα να πάω μια βόλτα, έφτασα στη θάλασσα. Το αγαπημένο μου μέρος για να ξεχνιέμαι απ’ όσα συμβαίνουν. Μόλις είδα τη θέα, ένα χαμόγελο εμφανίστηκε ασυναίσθητα στο πρόσωπό μου. Χάρηκα τόσο πολύ που άρχισα να τρέχω. Ευαγγελία

Το φως της ελπίδας

Νιώθω ελεύθερη. Επιτέλους, μετά από τόσο καιρό, είμαι εγώ αυτή που θα ορίζω τον εαυτό μου. Έχω βαρεθεί να με περιτριγυρίζουν άτομα που δεν νοιάζονται για εμένα και χρησιμοποιούν συνεχώς τις λέξεις “μην” και “δεν”. Τώρα με ορμή τρέχω να γεμίσω τα “άδεια” μου όνειρα. Νιώθω την αδρεναλίνη να με κατακλύζει και την υγρή άμμο να κολλάει στα πόδια μου. Κοιτάω την απέραντη θάλασσα και σκέφτομαι όλα αυτά που μπορούσα να κάνω κι όμως δεν έκανα. Μετανιώνω για τα λάθη μου και ζω πλέον με τη θεωρία πως ό,τι γίνεται, πρέπει να το αφήνουμε πίσω και να προχωράμε μπροστά. Αυτό κάνω, κοιτάω τον ορίζοντα και ελπίζω στην επόμενη ανατολή. Αντιμετωπίζω πλέον τη ζωή με ολάνοιχτα τα μάτια μου, όπως προσπαθώ να κοιτάξω τον ήλιο. Είναι λαμπρός εκεί πάνω και έχει το φως της ελπίδας, της δικιάς μου ελπίδας. Κωνσταντίνα

Απέραντη ομορφιά

Μόνος μαζί με τις σκέψεις

Πω, πω, τι τέλεια που φαίνεται ο ήλιος και το μέρος εδώ πέρα! Μακάρι να τρέχω μέχρι να χαθεί αυτή η ομορφιά, μακάρι να αντέξω! Γιώργος

Αυτή η φωτογραφία μου βγάζει το συναίσθημα της μοναξιάς και της ελευθερίας. Πολλές φορές για να ξεφύγουμε από τα προβλήματα μας ή τους τοξικούς ανθρώπους θέλουμε να μείνουμε μόνοι για να σκεφτούμε. Έτσι κάνοντας χιλιάδες χιλιόμετρα στον δρόμο της σκέψης καταλήγουμε στο σωστό. Όταν

Τρέχω να ξεφύγω από την ρουτίνα Τρέχω να ξεφύγω από την καθημερινότητα Τρέχω γιατί είμαι ελεύθερος Τρέχω για μια καθαρή σκέψη Τρέχω για μένα!

Το μαγικό ηλιοβασίλεμα

Βαγγέλης

Το φως του ήλιου διαπερνά τη σκοτεινιά, αντανακλάται στο νερό και φτάνει στην ψυχή μου. Νιώθω τον ήλιο, τη ζεστασιά να με πλημμυρίζει· όμορφα συναισθήματα, γαλήνη, ηρεμία, ελπίδα παντού. Γιάννης

Το ηλιοβασίλεμα Τις δύο τελευταίες εβδομάδες δεν ήμουν και πολύ καλά… Αισθανόμουν μέσα μου λύπη, φόβο, καθόλου αυτοπεποίθηση και πολλά άλλα αρνητικά πράγματα για εμένα. Έτσι για να ξεσκάσω και λίγο, αποφάσισα να πάω στην θάλασσα. Η ώρα πέρασε γρήγορα χωρίς να το καταλάβω… Λίγο πριν φύγω, ήρθε ένα δυνατό φως πάνω μου, γύρισα κι είδα τον ήλιο σιγά σιγά να ανεβαίνει… Μπορώ να πω, πως ξαφνιάστηκα… Όλες οι κακές σκέψεις άρχισαν να εξαφανίζονται μπροστά σε αυτό το λαμπερό θέαμα που είδαν τα μάτια μου! Αθηνά

Προς το μέλλον Είμαι ελεύθερος και τρέχω προς το μέλλον μου με μόνο στήριγμα τη σκιά μου. Κωνσταντίνος

Τρέχον ζήτημα Τα προβλήματα της καθημερινότητας μ’ έπνιγαν. Έφυγα απ’ το σπίτι. Πήγα στη θάλασσα, στο ηλιοβασίλεμα και στη γαλήνη του ουρανού. Άρχισα να τρέχω, να τρέχω χωρίς σταματημό. Έτρεχα μέχρι να απελευθερωθώ. Αθανασία

Τρέχοντας κάτω από τον ήλιο Όταν τρέχω, νιώθω ελεύθερος να κάνω ό,τι θέλω και να φύγω από όλους και απ’ όλα. Νιώθω ότι θέλω να φύγω μακριά από αυτούς που με πληγώνουν και να ζήσω ελεύθερος χωρίς καταπίεση. Θέλω να ξεσκάσω και να ζήσω ήρεμα. Γιώργος

Μία όμορφη μέρα Ξεκίνα τη μέρα σου, κάνοντας κάτι όμορφο για τον εαυτό σου. Μην την αφήσεις να χαθεί. Ο ήλιος αρχίζει να λάμπει. Πήγαινε να τρέξεις, να νιώσεις ελεύθερα, να χαρείς, να τα ξεχάσεις όλα! Μαρία

30 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 31

EUROPEAN STORIES

The YOUTH CREativity Workshop ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΟΦΙΑ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΑΣΚΟΥΜΕΝΗ ED ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

“Diversity is a great force towards creativity” Michael D. Eisner

Τ

ο Σεπτέμβριο 2021, η Ursula von der Leyen, στην ομιλία της για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφέρθηκε στον Jacques Delors, ο οποίος αναρωτιόταν “Πώς θα οικοδομηθεί η Ευρώπη εάν οι νέοι δεν την βλέπουν ως συλλογικό έργο και ως κάτι που αντιπροσωπεύει το δικό τους μέλλον;”. Προκειμένου, λοιπόν, να δώσει λόγο και φωνή στις νέες και νέους, αποφάσισε να κηρύξει το 2022 ως το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας, αναδεικνύοντας τη σημασία της ευρωπαϊκής νεολαίας για την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Στο Europe Direct Δυτικής Μακεδονίας, φιλοξενείται η Ελληνική Καταναλωτική Οργάνωση Φλώρινας (ΕΚΑΤΟ), μέσω της οποίας υλοποιείται το σχέδιο εθελοντισμού “ The Youth Crew (Youth CREativity Workshops)” το οποίο χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης και το Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης. Οι δραστηριότητες του σχεδίου έχουν αναπτυχθεί με γνώμονα την ενδυνάμωση των νέων της τοπικής κοινωνίας, την καλλιέργεια δεξιοτήτων αλλά και της δημιουργικότητάς τους, δίνοντας παράλληλα την ευκαιρία ενασχόλησης τους με δράσεις αλληλεγγύης που μπορούν να επιφέρουν μια θετική κοινωνική αλλαγή.

Μέσω του σχεδίου εθελοντισμού, φιλοξενούνται στην πόλη της Φλώρινας, από τον Σεπτέμβριο του 2021, δύο εθελόντριες από την Ισπανία, προσφέροντας στον φορέα εθελοντική εργασία. Στο σχέδιο συμμετέχουν η Ana Duarte και η Malena Bocchia. Η Ana είναι 26 χρονών και κατάγεται από το Cádiz, μια παραλιακή πόλη κοντά στη Σεβίλλη. Η Malena είναι 18 χρονών και κατάγεται από τα Κανάρια Νησιά. Κάνοντας ένα μικρό διάλειμμα από τις υποχρεώσεις και την καθημερινή ρουτίνα του γραφείου, συνομιλήσαμε για την εμπειρία και βιώματά τους, τόσο μέσα στον εργασιακό τους χώρο όσο και γενικότερα στην πόλη της Φλώρινας.

Αρχικά, μοιράστηκαν μαζί μου τις πρώτες σκέψεις και τις προσδοκίες που είχαν πριν ξεκινήσουν το ταξίδι τους στη χώρα μας. «Ήρθα στην Ελλάδα και ήμουν ανοιχτή σε οτιδήποτε θα μπορούσε να μου προσφέρει αυτή η εμπειρία. Ήμουν ενθουσιασμένη για την αρχή του σχεδίου αλλά και για τους ανθρώπους που επρόκειτο να γνωρίσω. Είχα ακόμη κατά νου πως θα ήταν μια περίοδος γεμάτη προκλήσεις καθώς έπρεπε να προσαρμοστούμε στην καινούργια μας ζωή. Μάλιστα, για μένα ήταν η πρώτη φορά που ζούσα χωρίς τους γονείς μου, οπότε μπορώ με σιγουριά να πω πως έμαθα πολλά από αυτού του είδους τη νέα ανεξαρτησία μου», λέει η Malena. Η Ana σκέφτηκε περισσότερο το νέο εργασιακό της περιβάλλον “Για να είμαι ειλικρινής πριν έρθω δεν ήμουν σίγουρη για το τι να περιμένω, καθώς δεν είχα αρκετές γνώσεις για την Ελλάδα ή τα Βαλκάνια, αλλά το ED Δυτικής Μακεδονίας και η ΕΚΑΤΟ, μου φάνηκαν αξιόλογοι οργανισμοί. Το γεγονός ότι δεν επρόκειτο μεγάλους οργανισμούς μου τράβηξε την προσοχή, επειδή σου δίνεται η δυνατότητα να διοργανώσεις εργαστήρια και να δουλέψεις πάνω σε πολλά πράγματα, οπότε θα μπορούσα να αποκτήσω μια ευρύτερη άποψη για το πως οργανώνεται ένας Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός” .

Η εμπειρία στο Europe Direct Δυτικής Μακεδονίας

“Πως αποφασίσατε να ενταχθείτε στο Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης;”, ήταν η απορία που μου προέκυψε αμέσως μετά. Η Ana ξεκίνησε να γελάει γιατί μου εκμυστηρεύτηκε πως στην πραγματικότητα δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για το πρόγραμμα. “Δεν ήξερα καν ότι προσφέρουν ευκαιρίες σε ξένες χώρες! Μου εμφανίστηκε μια πληρωμένη διαφήμιση στο λογαριασμό μου στο Instagram και έτσι ξεκίνησα την έρευνα. Έψαξα πληροφορίες για τον οργανισμό αποστολής και το φορέα υποδοχής και έτσι αποφάσισα να έρθω. Αισθάνθηκα πως είναι η ευκαιρία που έψαχνα!” Από την άλλη, η απόφαση της Malena ήταν λιγότερο αυθόρμητη. “Το να κατάγεσαι από ένα μέρος σαν τα Κανάρια Νησιά, μπορεί να φαντάζει ιδανικό, αλλά στην πραγματικότητα αισθάνεσαι απομονωμένος. Αυτός είναι και ο λόγος που πάντα αισθανόμουν ότι ήθελα να εξερευνήσω όσα περισσότερα μπορούσα. Έτσι, όταν ολοκλήρωσα το λύκειο, πήρα μια διαφορετική απόφαση από τους συνομηλίκους μου, και συμμετείχα σε ένα εθελοντικό σχέδιο στην Ελλάδα, αφήνοντας παράλληλα για πρώτη φορά το σπίτι μου.” Φάνηκε πως δεν μπορούσαν και πολλοί από το οικογενειακό ή φιλικό της περιβάλλον να υποστηρίξουν ή να καταλάβουν την απόφαση της. “Βαθιά μέσα μου ήξερα πως αυτή ήταν η καλύτερη επιλογή και θα με βοηθούσε να γίνω το άτομο που ήθελα”, μου εξήγησε.

“Μου αρέσει πολύ να βοηθάω σε οποιοδήποτε εργαστήριο λαμβάνει χώρα στον οργανισμό! Ωστόσο, στο Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης κάθε εθελοντής πρέπει να αναπτύξει ένα προσωπικό project. Θέλαμε οτιδήποτε αναπτύξουμε να είναι χρήσιμο για την κοινότητα, οπότε αποφασίσαμε να παρέχουμε δωρεάν μαθήματα Ισπανικών στο γραφείο κάποια απογεύματα.” μου απάντησε η Ana σχετικά με τις αρμοδιότητες της. “Φυσικά, δεν είναι μόνο αυτό!” με προλαβαίνει η Malena. “Το κομμάτι που αφιερώνουμε τον περισσότερο από το χρόνο μας είναι το βιβλίο Ισπανικών μας. Εκτός από τα μαθήματα, σκεφτήκαμε να δημιουργήσουμε ένα βιβλίο από την αρχή για τους μαθητές μας. Η Ana μου εξηγεί: “Θέλαμε κάτι να μείνει στον οργανισμό και να μπορεί να χρησιμεύσει ακόμη και όταν θα είμαστε πίσω στην Ισπανία”. Συμφώνησαν πως είναι πολύ περήφανες για το προσωπικό τους βιβλίο Ισπανικών. Μέσα από την εμπειρία τους στο ED Δυτικής Μακεδονίας και στην ΕΚΑΤΟ είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγής νέων όχι μόνο στην περιοχή της Φλώρινας αλλά και στο Κρούσεβο, στο Βαλάντοβο, στα Σκόπια,

Τόσο οι Ισπανοί όσο και οι Έλληνες είναι μεσογειακοί λαοί και έτσι δεν πίστευα ότι θα έχουμε διαφορές αλλά τελικά έκανα εντελώς λάθος! Από τις θρησκευτικές μέχρι και τις γαστρονομικές παραδόσεις, έχουμε πολλές διαφορές. στα Μπίτολα αλλά και στη Ρουμανία. Όταν η συζήτηση μας ήρθε σε αυτό το σημείο ξεκίνησαν να μου δείχνουν φωτογραφίες από τους φίλους που έχουν κάνει κατά τη διάρκεια της βόλτας τους στα Βαλκάνια. “Στο ED Δυτικής Μακεδονίας και στην ΕΚΑΤΟ έχουμε λάβει ένα εξαιρετικό σύστημα υποστήριξης και έχουμε αισθανθεί ιδιαίτερα ευπρόσδεκτες. Σαν να είμαστε μέρος μιας ελληνικής οικογένειας! Ακόμη και το γραφείο έχει πολύ δυναμικό περιβάλλον. Πάντα κάτι συμβαίνει! Από επισκέψεις εθελοντών μέχρι και εργαστήρια σχολείων” επεσήμαναν και οι δύο.

Η εμπειρία στη Φλώρινα και την Ελλάδα Οι διηγήσεις των κοριτσιών για τα ταξίδια που έχουν πραγματοποιήσει στα Βαλκάνια ήταν πολύ ζωντανές.“Ποιές περιοχές έχετε επισκεφθεί στην ευρύτερη Ελλάδα;”, τις ρώτησα, γνωρίζοντας πως η συμμετοχή σε ένα σχέδιο εθελοντισμού, σου επιτρέπει να ταξιδέψεις στην εκάστοτε χώρα που βρίσκεσαι. “Δεν έχω ταξιδέψει ξανά στην Ελλάδα, οπότε προσπαθώ να ταξιδεύω κάθε Σαββατοκύριακο στην περιοχή γύρω από τη Φλώρινα. Μέχρι στιγ-

μής, η Δυτική Μακεδονία έχει ένα τοπίο ασύλληπτης ομορφιάς! Έχουμε επισκεφθεί το Νυμφαίο, τις Πρέσπες, το Αμύνταιο, τη Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, το Βόλο και τα Μετέωρα” αναφέρει η Malena. “Αισθάνομαι πραγματικά ευγνώμων που κατάφερα να δω και να γνωρίσω λίγο παραπάνω από την Ελλάδα. Ανυπομονώ να προσθέσω κι άλλα μέρη στη λίστα μας!” είπε η Ana. Πριν περάσουμε στην εμπειρία τους στην Φλώρινα, η Malena με διέκοψε για να δώσει μια συμβουλή στους αναγνώστες του περιοδικού “Να ταξιδέψετε και σε άλλες περιοχές και να εξερευνήσετε τη χώρα πέρα από τα γνωστά νησιά!” Το διάλογο για την πόλη της Φλώρινας, φυσικά μονοπώλησε ο κρύος καιρός. “ Μπορείτε να φανταστείτε πόσο σοκαριστική εμπειρία είναι για μένα ο καιρός της Φλώρινας. Όταν το χιόνι καλύπτει ολόκληρη την πόλη το θέαμα είναι μαγικό. Η αγαπημένη μου δραστηριότητα είναι να κάνω περίπατο δίπλα στο ποτάμι, όταν έχει ηλιόλουστο καιρό και μετά να πίνω καφέ σε μια από τις πολλές καφετέριες. Η Φλώρινα είναι μια πολύ γραφική πόλη και είμαι πολύ χαρούμενη που είχα τη δυνατότητα να ζήσω εδώ έστω για λίγο”, περιγράφει χαρακτηριστικά η Malena. Το κρύο είναι το ίδιο σοκαριστικό και για την Ana η οποία εκτίμησε πως η Φλώρινα είναι το πιο κρύο μέρος που έχει βρεθεί ποτέ. Η διαφοροποίηση των απόψεων των δύο εθελοντριών επήλθε σε ότι έχει να κάνει με τις πολιτισμικές διαφορές που έχουν εντοπίσει συγκρίνοντας τη ζωή τους εδώ με αυτή στην Ισπανία. “Η Ισπανία βρίσκεται επίσης στην Μεσόγειο και ήξερα από πιο πριν ότι θα είχαμε αρκετά κοινά και δεν έκανα λάθος! Η κουλτούρα που πλαισιώνεται από το φαγητό αλλά και η μεγάλη σημασία που διαδραματίζει ο ρόλος των φίλων και της οικογένειας είναι ίδιες. Βέβαια, έχει και διαφορές. Το αλφάβητο, η γλώσσα. Οι Έλληνες είναι πολύ φιλόξενοι και πάντα μας βοηθούν”, σημειώνει η Ana.

Η Malena έχει τελείως διαφορετική άποψη. “Τόσο οι Ισπανοί όσο και οι Έλληνες είναι μεσογειακοί λαοί και έτσι δεν πίστευα ότι θα έχουμε διαφορές αλλά τελικά έκανα εντελώς λάθος! Από τις θρησκευτικές μέχρι και τις γαστρονομικές παραδόσεις, έχουμε πολλές διαφορές. Πιθανώς, αυτό που έχει τη μεγαλύτερη επίδραση πάνω μου είναι ο τρόπος ζωής των κατοίκων της Φλώρινας· τους χαρακτηρίζει μια πιο χαλαρή στάση απέναντι στο χρόνο και έτσι αυτό δεν μου προκαλεί καθόλου άγχος.” Το να μένεις σε μια χώρα εντελώς διαφορετική από τη δική σου είναι μια ξεχωριστή εμπειρία. Πόσο μάλλον να δουλεύεις. Η Ana μου εξηγεί: “Το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης δεν σχετίζεται μόνο με την επαγγελματική ανάπτυξη αλλά και την προσωπική. Σου επιτρέπει να έρθεις σε επαφή με διαφορετικές κουλτούρες, φανταστικούς ανθρώπους και πιθανούς φίλους που θα διαρκέσουν για μια ζωή!” Η Malena, στο τέλος μεταφέρει την δική της άποψη, για την ανάπτυξη των προσωπικών και κοινωνικών της δεξιοτήτων. “Το εθελοντικό πρόγραμμα μου επέτρεψε να εξελιχθώ βαθύτατα σαν προσωπικότητα, καθώς βυθίστηκα σε μια διαφορετική πραγματικότητα. Γνώρισα την Ελλάδα, από μια διαφορετική οπτική από ότι την είχα στο μυαλό μου! Θα έλεγα μια πιο αγνή, πιο αληθινή πλευρά. Προσωπικά, συνειδητοποίησα ότι μου αρέσει η διδασκαλία, ενώ θα έλεγα ότι αισθάνομαι πιο υπεύθυνη από την αρχή”. Στο τέλος της κουβέντας μας, τις ρώτησα από περιέργεια να δω ποια είναι η αγαπημένη τους λέξη. Μου είπαν τη λέξη “αλήθεια”. Τους αρέσει επειδή ακούγεται σαν τη λέξη Alicia που είναι ισπανικό γυναικείο όνομα και προφέρεται ακριβώς σαν τη λέξη αλήθεια. Έτσι κλείσαμε και την συζήτηση μας. Συμφωνήσαμε όλοι πως οι πολυπολιτισμικές εμπειρίες είναι στα αλήθεια εμπειρίες ζωής! Οι Νέοι Μπροστά!

32 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 33

12

+ 1 σημεία για

βόλτα στην πόλη

Ακολουθήστε μας σε μια βόλτα όπου θα ανακαλύψουμε με όρεξη και καλή διάθεση σημεία συνάντησης και θα δημιουργήσουμε μικρές ιστορίες. Ένα σεργιάνι στα μέρη εκείνα που θα απολαμβάνουμε πάντα να πηγαίνουμε για μία σύντομη διαφυγή από τη ρουτίνα μας! Κρατήστε τα μάτια και τα αυτιά σας ανοιχτά για να δείτε και να ακούσετε, αλλά κυρίως κρατήστε την ψυχή σας ανοιχτή για να νιώσετε την αξία των ανθρώπων της πόλης! Εάν, λοιπόν, ψάχνετε τρόπους και ιδέες για να γεμίσετε τις ημέρες και νύχτες σας τότε ρίξτε μια ματιά παρακάτω γιατί διαλέξαμε τα αγαπημένα μας στέκια για πρωινό, καφέ, φαγητό, τσιπουροκαταστάσεις, μπύρες, ποτά και κοκτέιλς και σας τα παρουσιάζουμε!

Σ’ ένα χώρο που το τσίπουρο κι άλλα ελληνικά αποστάγματα έχουν την τιμητική τους. Συνοδεύονται από μεζεδάκια της φάρμας και της θάλασσας φτιαγμένα απ’ τα χεράκια μας και μόνο. Παρελαύνουν μπύρες από μικρές ζυθοποιίες και κρασιά του τοπικού κι όχι μόνο αμπελώνα. Στο μπαρ ή σε τραπέζι; Με γλυκάνισο ή άνευ; Φετινό ή Παλαιωμένο; Σκέτο ή με μεζέ. Λευκό ροζέ ή κόκκινο; Pilsner ή Ιager;

Βασιλείου Φόρη 10 Τ. 2461 100 717 peskesi_kozani @peskesi_kozani

Σας περιμένουμε να φάμε και να πιούμε!

Five Cοffee

SETTE 7

Το Ρεβύθι

Ιταλικό εστιατόριο – Bar

Στο Five Café Basinas ο καφές είναι κάτι πολύτιμο, και ακριβώς έτσι τον αντιμετωπίζουν, σαν ιεροτελεστία με σεβασμό και φροντίδα! Η εξαιρετική ποικιλία espresso Illy αλέθεται εκείνη την ώρα, για να αποδώσει το μέγιστο των αρωματικών ιδιοτήτων που διαθέτει. Δεν είναι όμως ο πολύ καλός καφές που ετοιμάζει για εμάς, αλλά και οι μοναδικοί φυσικοί χυμοί, για να σε γεμίσουν ενέργεια και να σε δροσίσουν τώρα που η θερμοκρασία ανεβαίνει. Μπορείς να συνδυάσεις τα φρούτα που επιθυμείς και να απολαύσεις ένα άκρως υγιεινό και γεμάτο βιταμίνες ρόφημα. Τέλος, μην παραλείψετε να δοκιμάσετε την εκπληκτική γαλλική σοκολάτα MONBANA, που όπως τονίζει και η εταιρεία αποτελεί τον θησαυρό της σοκολάτας. Μπορείτε επίσης να επιλέξετε μια από μια ευρεία γκάμα τσάι ανάλογα με τις προτιμήσεις σας. Είτε θέλετε ένα δροσερό τσάι, είτε ένα παραδοσιακό μερακλίδικο ελληνικό καφέ το Five Café αποτελεί μονόδρομο για εσάς!

I. Tράντα 1 Τ: 24610 31318 FIVE CAFE basinasΚοζανη

Τα συστατικά μιας ουτοπίας είναι τρία: καφεδάκι, τσιπουράκι, μεζεδάκι! Ο προορισμός όμως, για την δική σου ουτοπία είναι ένας:

Τηλ. Delivery 2461026841 Το Ρεβύθι - To Revithi torevithi1

-

Διαχρονική αξία στην Κοζάνη. Η πρώτη κοπάνα, ο πρώτος καφές και το πρώτο μεθύσι. Η βόλτα στην πόλη μπορεί άνετα να ξεκινήσει και να τελειώσει στο Gallery.

Ρεβύθι μεζεδοπωλείο! Δρίζη 5, Κοζάνη. - Τηλ. 6986935133

92

. 19

ST

-E

Βασιλείου Φόρη 5, Κοζάνη Τ. 24610 22407 Gallery Café Bar Kozani gallery_cafe_bar_kozani

Ένας χώρος με στυλ και εκλεκτό μενού για τους λάτρεις της ιταλικής κουζίνας Το ιταλικό εστιατόριο - μπαρ SETTE 7 βρίσκεται στο κέντρο της Κοζάνης και σας περιμένει για μια αυθεντική ιταλική γευστική εμπειρία. Σε έναν ζεστό και με ιδιαίτερο στυλ διακοσμημένο χώρο, το SETTE 7 υπόσχεται να σας προσφέρει μία ξεχωριστή γαστρονομική εμπειρία, με αυθεντικές ιταλικές γεύσεις, εκλεκτά κρασιά, ποτά της αρεσκείας σας και γλυκές αλχημείες που θα ικανοποιήσουν κάθε γούστο. Βασιλείου Φόρη 7, Κοζάνη Τ 2461 027777 • settebr@gmail.com @settebr Ιταλικό εστιατόριο sette_bar_restaurant

34 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 35

Δημοφιλές και διαχρονικό στέκι της πόλης. Ένα coffeebreak με γεύση ποιοτικού καφέ είναι το ιδανικό ξεκίνημα για μια γεμάτη ημέρα, αλλά και η καλύτερη ιδέα για ένα διάλειμμα ή συνάντηση με φίλους και συνεργάτες!

Transitions Flash Mirror® Η ΝΕΑ διάσταση στους φακούς ηλίου

Espresso World

Όπως Παλιά

Ο χώρος του υπέροχος και σύγχρονος, με πολλές ποικιλίες καφέ να επιλέξεις ανάλογα με το πώς σου αρέσει ο καφές σου. Θέλεις ένα δυνατό χαρμάνι, ένα αρωματικό ή ένα ήπιο; Τα παιδιά είναι πρόθυμα να δημιουργήσουν το ρόφημα που θέλεις να γευτείς. Ωστόσο, μπορείς να διαλέξεις σοκολάτες, σνακ, κρουασάν, κεκάκια, μπάρες και μπισκότα.

Ένα ξεχωριστό στέκι που αξίζει να ανακαλύψεις στο κέντρο της Κοζάνης, κοντά στο επιβλητικό καμπαναριό της πόλης.

μόδα και τις νέες τάσεις της. Χάρη στην τεχνολογία Transitions XTRActive® που φέρουν, η νέα σειρά φακών Flash to Mirror προσφέρει άνεση και προστασία σε όλες τις συνθήκες φωτισμού. Οι Flash to Mirror® φακοί προσφέρουν στυλ, άνεση και προστασία όλη τη διάρκεια της ημέρας καθώς: • Μειώνουν το ηλιακό θάμβος (Αντηλιά) παρέχοντας έτσι, άνεση στον διοπτροφόρο. (Με μέγιστη απόδοση σκουρότητας 95% – κατηγορία D) • Ανταποκρίνονται άμεσα στο φυσικό φως και σχεδόν αυτόματα ο φακός αποκτά τη δυναμική του λάμψη • Προσφέρουν 100 % προστασία έναντι της UV ακτινοβολίας (UVA & UVB)

- Παύλου Μελά 7 - Σμύρνης και Φιλίππου 36 - Μοναστηρίου 32 Ανακαλύψτε τη νέα γενιά φακών Flash to Mirror με τεχνολογία Transitions • Έχοντας σαν βάση τους την τεχνολογία XTRActive® οι μοναδικοί φωτοΧΤRActive® χρωμικοί φακοί Flash to Mirror®, σκουραίνουν ακόμα και μέσα στο αυ- Νέο Κων/νου Καραμανλή 4 Οι φακοί Flash to Mirror από σχεδόν διάφανοι με μια ιριδίζουσα λάμψη σε τοκίνητο (έως και 70%) εσωτερικό χώρο, όταν ενεργοποιούνται από το φυσικό φως μετατρέπονται σε φακούς ηλίου με έναν εξαιρετικής ποιότητας και λάμψης καθρέφτη. Κοζάνη • Σε όλους τους διοπτροφόρους που ενδιαφέρονται για το στυλ τους, Οι Flash to Mirror φακοί προσφέρουν μια νέα διάσταση στο στυλ και είναι ακολουθούν τη μόδα και τις νέες τάσεις της. ιδανικοί για την Ελληνική αγορά και τους ανθρώπους που ακολουθούν τη Delivery 08:00- 20:00 Δημοκρατίας 48 • T. 2461 042289 Τ: 24610 28880 - Κ.: 6987506288 Cafemoca espressobar Athanasios Giannis Optometrist-Optician • Αποκόπτουν μέρος του μπλε φωτός (20%) λειτουργώντας προστατευτικά για πιθανές παθήσεις που σχετίζονται με αυτό (π.χ Εκφύλιση ωχράς κηλίδας)

Espresso World

www.optikapoupnara.com | optikapoupnara@yahoo.com www.fashionlens.gr | info@fashionlens.gr www.leonardoeyewear.eu | info@leonardoeyewear.eu

@espresso_world_kozani

mocaespressobar.weebly.com

TOGETHER 39

+302461022470 | +306934938273

Cafemoca espressobar

Όταν έχεις βαρεθεί το... πάλι τα ίδια», ζητάς το εναλλακτικό, κάτι διαφορετικό στη διασκέδαση σου. Το CrossRoads Beer Bar συνδυάζει αισθητικά το κλασσικό με το μοντέρνο, τον καφέ το πρωί, με το ποτό και τα cocktails το βράδυ ενώ χαρακτηρίζεται από την ταυτότητα και τη μοναδικότητα του. Never too old to RockN’Roll Φαρμάκι 1, Κοζάνη T 2461 034167 CrossRoads-Beer-Bar

All day coffee & 7 drink bar

...Σπιτικό

Φαγητό και σε πακέτο! Σωστή διατροφή καλύτερη ζωή...

Μπαίνοντας στην πόλη της Κοζάνης συναντάς το 4Coffee CafeBar!

Kιμωλία - Συγχρονος Καφενές Σε μια όμορφη γειτονιά που θυμίζει την παλιά Κοζάνη, μακριά από το θόρυβο του κέντρου. Είναι το καταφύγιο για μια καλή παρέα σε συνδυασμό με καθαρά αποστάγματα, κρύα μπύρα και ξεχωριστούς μεζέδες ή απλά για ένα ήσυχο καφέ. Διεύθυνση Ζήση Γιαχνίκα και Διστράτου Γωνία | Τ.: 24610 22 197 |

Ζήση Γιαχνίκα και Διστράτου Γωνία | Τ. 24610 22 197 | Kιμωλία - Σύγχρονος Καφενές

Στον Χρυσό Σκούφο θα απολαύσετε μοναδικά σπιτικές γεύσεις, μαγειρεμένες με αγνά υλικά και με άφθονη δόση απ’το μεράκι του βραβευμένου chef του καταστήματος. Οι θεσπέσιες δημιουργίες του διακεκριμένου chef και το “πάντρεμα” της Ελληνικής και Μεσογειακής κουζίνας θα σας ξετρελάνει! Καθημερινά υπάρχει διαφορετικό μενού με μαγειρευτά φαγητά καθώς πιάτα της ώρας αλλά και πιάτα διαίτης για όσους προσέχουν τη διατροφή τους.

Chef: Σπυρίδων Πλιάκης Μέλος λέσχης αρχιμαγείρων «ΟΛΥΜΠΙΟΣ ΖΕΥΣ» Παύλου Μελά 66, 50100, Κοζάνη Τ. 24610 23100, 6975 715007

‘Ένας μεγάλος εσωτερικός και εξωτερικός χώρος, ευήλιος και πλήρως ανακαινισμένος , με μεγάλη ποικιλία καφέδων και τσαγιών, ποτών, κρασιών και cocktails, πιάτων και συνοδευτικών για κάθε στιγμή της ημέρας. Η πιο δημοφιλής γωνιά της πόλης με την καλύτερη εξυπηρέτηση, ωραία μουσική και φιλικό περιβάλλον. Λαρίσης & Κωνσταντίνου Καραμανλή Τ 2461 0 32066 4Coffee @4coffee

Βαλταδώρων 2 Τ. 24610 30060 Καφενείον Όπως παλιά Καφέ-ουζερί @opws_palia_kozani

crossroads_kozani

Χρυσός σκούφος

Το περιβάλλον σίγουρα θα προσελκύσει το βλέμμα σας, ενώ τα εκλεκτά πιάτα και οι δροσερές σαλάτες θα σας κάνουν να το επισκεφθείτε ξανά. Σε ένα φιλικό, ζεστό και καθαρό χώρο, συνοδέψτε το φαγητό της αρεσκείας με το αγαπημένο σας ποτό και περάστε όμορφες στιγμές με τους φίλους και την οικογένειά σας όπως παλιά. Όπως σας αρέσει!

36 ΤΟGETHER

Τogether_Picks

ΤΟGETHER 37

FASHION GUIDE

Η Maryloo δεν είναι μια ακόμη boutique ρούχων!

Αύγουστος boutique Η όμορφη αυτή boutique επί της οδού Τράντα 18 στην Κοζάνη μας ντύνει με όλα αυτά που λαχταράμε! Ελευθερία, αρμονία με την αντισυμβατική μας φύση, σιγουριά και αυτοπεποίθηση! Αναμιγνύοντας street και couture επιρροές, φρέσκο χαρακτήρα δημιουργεί μία αισθητική που ταιριάζει σε όλες!

Ανακαλύψτε στην Kafkias Boutique μεγάλη συλλογή σε γυναικεία ρούχα και παπούτσια καθώς και ανοιξιάτικες προσφορές: Μπλούζες

6,99€

Παντελονια 12,99€

Πουκάμισα

6,99€

Sneakers

JEANS

24,99€

12,99€

ΜΕΓΕΘΗ ΑΠΟ small ΕΩΣ 3XL Ι. Τράντα 18, Κοζάνη

Σας ευχαριστούμε για την στήριξη σας τόσα χρόνια και ανταποδίδουμε

augoustos_boutique

Ι. Τράντα 3, Κοζάνη | Τ. 2461049339

Augoustos_boutique

@kafkias stores

E. palentzasissy@gmail.com

@kafkias_boutique

Ιδέες είδη δώρων-κοσμήματα Σε έναν από τους πιο εμπορικούς δρόμους της πόλης συναντάμε το κατάστημα υποδημάτων Σβώλης. Το κατάστημα είναι συνυφασμένο, εδώ και χρόνια, με την ποιότητα, τις χαμηλές τιμές αλλά κυρίως με το χαμόγελο της οικογένειας Σβώλη.

Τσιμηνάκη , Κοζάνη Δωρεάν Online και τηλεφωνικές παραγγελίες Τ. 2461033151 & 6946293676

Στις «Ιδέες» θα βρείτε είδη δώρων, τσάντες, πορτοφόλια, κοσμήματα, ρολόγια, κάρτες ευχών και πολλά αλλά, όλα σε προσιτές και φιλικές τιμές! Στοάς 6, Κοζάνη Τ. 69780 61614 • 69771 85519

svolis.footwear

69759 90772 • 24610 26036

svolis_shoes

shoesplace.gr

@Ιδέες_είδη_δώρων_κοσμήματα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΑΜΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Σ

ίγουρα έχεις σταθεί για λίγο μπροστά από την βιτρίνα της Maryloo boutique αν έτυχε να περάσεις από την οδό Πλακοπίτη Νικολάου 2. Mπαίνοντας στον χώρο καταλαβαίνεις απευθείας το ξεχωριστό στυλ, την οικεία ατμόσφαιρα, την φιλόξενη αίσθηση, τη σφραγίδα και αισθητική της Μαρίας!

H Maryloo boutique γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 από την Μαρία Παπανικολάου λίγο πριν την πανδημία, οι δύσκολες συνθήκες όμως είναι αυτές που δημιούργησαν το δικό της καταφύγιο του στυλ σε μια άκρως απρόσμενη εποχή που για να επιβιώσεις θέλει πείσμα, επιμονή και ευελιξία. Γραμμική και αφαιρετική, η διακόσμηση της boutique αποπνέει μια απλή, χαλαρή πολυτέλεια, διαχρονικά κομψή που εμπνέεται από ελληνικά σύγχρονα brands με ηθικό χαρακτήρα που δημιουργούν μοναδικά ενδύματα!

Η Μαρία θέλει να κάνει την ντουλάπα σου διαχρονικά κομψή και να αναδείξει την θηλυκότητα κάθε γυναίκας! Ποια είναι η ιστορία σου, πως μπήκες στον κόσμο της μόδας και επέλεξες να ανοίξεις την δική σου επιχείρηση; O χώρος της μόδας ήταν πάντα κάτι που με έλκυε. Από πολύ μικρή αγόραζα περιοδικά και τα χάζευα με τις ώρες. Όταν πλέον, παράλληλα με τις σπουδές μου , έπιασα την πρώτη μου δουλειά σε κατάστημα γυναικείων ρούχων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης,

ως πωλήτρια, ήμουν σίγουρη πως είχα βρει αυτό που αγαπούσα να κάνω. Στόχος μου ήταν να δημιουργήσω τη δική μου επιχείρηση, μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας στο ρούχο, που θα φέρει τη σφραγίδα μου στο στυλ και στην αισθητική. Αγαπώ τη γυναίκα σε όλες τις εκφάνσεις και πιστεύω ότι πίσω από κάθε επιτυχημένη γυναίκα κρύβεται μία άλλη. Ο κόσμος έχει βαρεθεί το μαζικό, το εμπορευματοποιημένο, πανομοιότυπο; Να φοράμε ότι μας κάνει χαρούμενους; Κάθε ρούχο φέρει μία ενέργεια που δεν ντύνει απλά ένα σώμα για κάθε περίσταση αλλά την επισφραγίζει με την ταυτότητα της κάθε γυναίκας και την κάνει αξιομνημόνευτη. Το πιο ωραίο ρούχο που μπορεί να φορέσει μία γυναίκα είναι το χαμόγελο της , οπότε οφείλει στον εαυτό της να επιλέγει οτιδήποτε την κάνει να νιώθει άνετη , χαρούμενη και δυναμική. Η καθεμία από μας είναι ξεχωριστή και μοναδική. Αυτός είναι και ο στόχος του Maryloo Boutique! Τι brands βρίσκουμε στη Maryloo, πως τα επέλεξες και τι είναι αυτό που κάνει το κάθε ένα ξεχωριστό; Συνεργάζομαι αποκλειστικά και απολύτως συνειδητά με ελληνικές εταιρείες που η καθεμία ξεχωριστά προσφέρει άψογη ποιότητα , δημιουργώντας παράλληλα μια ποικιλομορφία στο στυλ. Αν συνδυάσεις τη μία εταιρεία με την άλλη δημιουργείς ένα πάζλ όπου το κάθε κομμάτι συμπληρώνει και κουμπώνει στο άλλο. Σαν μία παλέτα από διαφορετικά χρώματα που αν τα συνδυάσεις σωστά έχεις ένα καταπληκτικό αποτέλεσμα. Η κάθε εταιρεία έχει τη δική της φιλοσοφία και ιδιοσυγκρασία με κοινό στόχο την αρμονία και το σεβασμό στη γυναικεία φύση. Αυτός ήταν και ο στόχος μου γι αυτό ταυτίστηκα με τις συγκεκριμένες εταιρείες. Θέλω να υπάρχει διαχρονικότητα στο ρούχο και στην ποιότητα του. Να τα έχουμε χρόνια στη ντουλάπα μας και να τα εμπιστευόμαστε σε όλες μας τις στιγμές. Η αρχή της boutique ήταν μια εύκολη διαδικασία; Τι δυσκολίες αντιμετώπισες; Κάθε αρχή και δύσκολη λένε. Θέλει κόπο και πολύ χρόνο να το στήσεις, να κάνεις την έρευνα που χρειάζεται ώστε να καταλήξεις στις σωστές επιλογές. Κάθε δυσκολία ξεπερνιέται όμως αν έχεις πείσμα και αγάπη γι αυτό που κάνεις. Το πιο σημαντικό για μένα είναι να εμπιστευτεί και να αγαπήσει ο κόσμος αυτό που δημιουργείς. Αυτός σε ανταμείβει σε όλες σου τις προσπάθειες στο τέλος. Και πιστεύω ο κόσμος μου έδειξε την εμπιστοσύνη του και τον ευχαριστώ από καρδιάς γι αυτό.

Τα brands που μπορείτε να βρείτε στη Maryloo boutique είναι Αrpyes, Chaton, Project Soma, Mallory the label, CKontova, Sac &co Jeans, Vice Versa Accessories! @maryloo_boutique @marylooboutique T. 2461 033342 Δ. Πλακοπίτη Νικολάου 2, Κοζάνη

Τα μαγαζιά Οπωροπωλείο Γκλούμποςτης Φρούτα Ματίνα γειτονιάς μας!

38 ΤΟGETHER

Η πόλη είναι ένας ζωντανός οργανισμό ςμε τον οποίο έχουμε πάρε -δώσε. Όσο πιο πολύ την περπατάμε, πάμε στα στέκια της, συναντιόμαστε με ανθρώπους, τόσο πιο πολύ την ομορφαίνουμε. Τα μαγαζιά της γειτονιάς μας είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας, βρίσκονται δίπλα μας και χρειάζεται να σταθούμε και εμείς δίπλα τους. Διατηρούν μια σημαντική ιστορικότητα, δίνουν χρώμα, αυθεντικότητα και ταυτότητα στη γειτονιά μας. Εκεί οι πωλήσεις είναι προσωπική υπόθεση, ο καταστηματάρχης σε ξέρει με το όνομα σου και η αγορά είναι μια άλλη εμπειρία που ξεκινά με καλημέρα και τελειώνει με μια καληνύχτα και ένα ζεστό χαμόγελο.

ΤΟGETHER 39

Κρεοπωλεία

Aφοί Ζήση Τσιόπτσια Ένα από τα παλιότερα κρεοπωλεία της πόλης που προσφέρει τα ποιοτικότερα ντόπια κρέατα 11ης Οκτωβρίου 10, Κοζάνη Τ. 2461 022559

Ο θαυμαστός κόσμος του μανάβικου! Στο Οπωροπωλείο Ματίνα θα βρείτε φρέσκα φρούτα και λαχανικά αλλά και μεγάλη ποικιλία σε αποξηραμένα φρούτα, ξηρούς καρπούς, χειροποίητους χαλβάδες, γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, σάλτσες ντομάτας, φυσικούς χυμούς, χειροποίητα ζυμαρικά, μπαχαρικά, εξωτικά φρούτα!

Σε βαζάκι

Ολόφρεσκες επιλογές ψαριών και θαλασσινών σε περιμένουν στο ιχθυοπωλείο «Το πέλαγος» ενώ με ένα τηλέφωνο έρχονται και στον χώρο σας!

Ιωάννα

Με παράδοση στον άρτο, που ξεκινάει από το 1980, το αρτοποιείο Ιωάννα Παπαϊωάννου πέρασε στην δεύτερη γενιά. Εδώ θα βρείτε διάφορα είδη ψωμιού όπως χωριάτικα, πολύσπορα, ολικής άλεσης κ.α. Επίσης χειροποίητες πίτες νηστίσιμές και μη, βουτήματα και πολλά άλλα.

Αριστοτέλους 8, Κοζάνη

11ης Οκτωβρίου 8, Κοζάνη

Τ. 2461023248 -6978558921-6978558922

Τ. 24610 34490

@Ιχθυοπωλείο το πέλαγος

Aριστοτέλους 1 & Οκτωβρίου, Κοζάνη Παύλου Μελά 22, Κοζάνη Τ. 24610 41443

@Φρούτα_Ματίνα

Αρτοποιείο Παπαϊωάννου

Στεγνοκαθαριστήριο οικολογικό και φιλικό προς το περιβάλλον με εμπειρία, γνώση και εξειδικευμένο, σύγχρονο εξοπλισμό για άψογο καθαρισμό!

Τ. 24610 41445

Περγάμου γωνία Β’, Κοζάνη • Τ. 24610 39580

Ιχθυοπωλείο Το πέλαγος

Green clean

Στο εργαστήριο μας «Σε βαζάκι», που βρίσκεται στην Κοζάνη στησυμβολή παρασκευάζουμε μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, σάλτσες και αλείμματα καρπών. Με γνώμονα την ποιότητα στη γεύση και την παράδοση στον τρόπο παρασκευής, φτιάχνουμε προϊόντα χωρίς συντηρητικά, χρωστικά και ενισχυτικά γεύσης. Τα βαζάκια μας θυμίζουν τις συνταγές της γιαγιάς από το χωριό με ένα πάντρεμα γεύσεων εκρηκτικό! Σε αυτό συμβάλλουν οι πρώτες ύλες που επιλέγουμε για τις παρασκευές μας. Φρέσκα φρούτα και λαχανικά από το νομό Κοζάνης και την ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, εσπεριδοειδή από την Πρέβεζα και την Άρτα. Οι σάλτσες μας φτιάχνονται με ντομάτες βιολογικής καλλιέργειας δικής μας παραγωγής. Σε βαζάκι συχνά κλείνουμε και φρέσκο ζωμό λαχανικών, τουρσί, μουστάρδα με μέλι αλλά και μαρμελάδες με στέβια, μέλι και χωρίς ζάχαρη. Είμαστε πρόθυμοι να ετοιμάσουμε τα βαζάκια σας ως κέρασμα για μια σημαντική προσωπική στιγμή ή κοινωνική εκδήλωση. Βρείτε τα βαζάκια μας στο εργαστήριο μας αλλά και σε επιλεγμένα σημεία στην πόλη της Κοζάνης,στην Αιανή, στη Θεσσαλονίκη και στην ηλεκτρονική πλατφόρμα «Mr.Agro». Είμαστε η Νατάσα και ο Γρηγόρης και σας ευχαριστούμε για την εμπιστοσύνη στα προϊόντα μας!

Σμύρνης 40 και Φιλίππου Β Τ. 694 740 6068 • Μ. sevazaki20@gmail.com @Σε βαζάκι

40 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 41

Το φλουρί

Η Ελένη και... οι κυρίες

KEIMENO: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ

KEIMENO: ΕΛΕΝΗ ΓΚΟΡΑ

Ανάμεσα στα δεκαέξι κομμάτια της βασιλόπιτας του περιοδικού μας, το δικό μου έλαχε να είναι το τυχερό. Κέρδισα το φλουρί και χάρηκα σαν μικρό παιδί, απέκτησα στο λεπτό ένα χαμόγελο πλατύ και μάτια που έλαμπαν. Και αυτόματα έκανα μια ευχή για τη νέα χρονιά να είμαστε γεροί, δημιουργικοί, να μην πάψουμε ποτέ να κυνηγάμε το όνειρο και να μοιραζόμαστε. Καιρό είχα να νιώσω το «μαζί». Άνθρωποι τριγύρω όμορφοι, αληθινοί, που μοιράζονται την αλήθεια τους. Μια μικρή γιορτή με εμπόδια που μπορεί να έλειπαν οι αγκαλιές και τα φιλιά, αλλά εκείνη τη μέρα αγκαλιάστηκαν οι ψυχές μας και μπερδεύτηκαν αλλά γέμισαν με αισιοδοξία. Πόση δύναμη έχει το μαζί; Για αυτό σίγουρα αξίζει να παλεύεις… Αυτό το ξάφνιασμα δευτερολέπτων που ένιωσα όταν αντίκρισα το «χρυσό» φλουρί, το νιώθεις και όταν καλωσορίζεις τον καινούργιο χρόνο, αυτό το γλυκό μούδιασμα μπροστά στο άγνωστο, μπροστά σε αυτά που θα φέρει. Μπροστά στα μελλούμενα και στα γραφτά, εμείς τυφλοί με χέρια δεμένα αλλά οπλισμένοι με ελπίδα και ευχές. Μοίρα. Θα μας γυροφέρει 365 φορές και θα μας επιτρέψει να γράψουμε στις σελίδες της. Με έναν κρυφό φόβο όμως,

αυτόν τον χαρακτηριστικό των θνητών που μας καταβάλει πάντα στην καινούργια αρχή, που μας ακολουθεί από την πρώτη κιόλας σελίδα. Αποβάλλεται όμως σιγά σιγά μετά από πρωτοχρονιές – γενέθλια, όσες μέτρησες τόσες έζησες και πλέον είσαι υποψιασμένος και πλέον ζεις διαφορετικά. Το φλουρί που κέρδισα το φύλαξα, το έβαλα σε ένα διακοσμητικό πήλινο κουμπαρά. Εκείνη την ώρα ήρθε στο νου μου η σκηνή από την αγαπημένη ταινία «Η κάλπικη λίρα». Όταν ο Χόρν ενθουσιασμένος έβαλε την κάλπικη λίρα που κέρδισε στη βασιλόπιτα, νομίζοντας όμως πως είναι χρυσή, στον κουμπαρά του επισφραγίζοντας έτσι την αγάπη του με την συμπρωταγωνίστριά του Λαμπέτη. Χωράει πολλά όνειρα ένας κουμπαράς, πολλές ελπίδες και πολλές ευχές. Αμέτρητες, τόσες που δεν χωράνε άλλες, τόσες που μέχρι και ο κουμπαράς δεν τις αντέχει και αρχίζει να δείχνει τις ρωγμές του. Ίσως να αποδειχθεί χρυσό το φλουρί μου, ίσως πάλι αποδειχθεί και κάλπικο. Ο χρόνος θα δείξει.

Η Επιστήμη της Πολιτιστικής Διαχείρισης KEIMENO: KOΡΙΝΑ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΟΥ

Ο

ράλληλα, δεν αποσκοπεί στο κέρδος, αλλά στην προαγωγή της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο ρόλος της πολιτιστικής διαχείρισης είναι να καθορίζει και να σχεδιάζει πολιτιστικές πολιτικές, να ορίζει στόχους κ να επιτυγχάνει την επίτευξή τους. Η αξιοποίηση των πολιτισμικών πόρων και αγαθών, η συστηματοποίηση και ταξινόμησή τους σε πολιτισμικό κεφάλαιο, η διεργασία όλων αυτών, προκειμένου να σχηματοποιηθεί τελικά το «πολιτισμικό αγαθό», αποτελούν αντικείμενα της διαχείρισης του πολιτισμού (Μπιτσάνη,2004). Για την εφαρμογή των παραπάνω, είναι απαραίτητη η στελέχωση όλων των πολιτισμικών μονάδων και υπηρεσιών (ιδιωτικών και δημοσίων) από πτυχιούχους τμημάτων πολιτιστικής διαχείρισης. Σύμφωνα με το προσοντολόγιο του ΟΑΕΔ στην ειδικότητα ΠΕ Πολιτιστικής Διαχείρισης αντιστοιχούν οι πτυχιούχοι των σχολών: Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών ή Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών ή Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας ή Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού ΑΕΙ ή το ομώνυμο πτυχίο ή δίπλωμα Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (Ε.Α.Π) ΑΕΙ ή Προγραμμάτων Σπουδών Επιλογής (Π.Σ.Ε) ΑΕΙ της ημεδαπής ή ισότιμος τίτλος σχολών της ημεδαπής ή αλλοδαπής, αντίστοιχης ειδικότητας. Οι πτυχιούχοι πολιτιστικοί διαχειριστές, είναι ικανοί να διαχειρίζονται με επαρκή και αξιόπιστο τρόπο όλες τις παραμέτρους που συντείνουν σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό σε χώρους, υποδομές, συνεργάτες, επικοινωνία, χρηματοδοτήσεις κλπ. ώστε η διεξαγωγή κάθε πολιτιστικής ενέργειας να υλοποιείται σύμφωνα με τις αρχές του σύγχρονου πολιτιστικού management, το δημόσιο συμφέρον και τις ανάγκες του κοινού στο

-Τι λες καλέ; Φυσικά και δεν ενοχλείς.

-Με το που μπήκαμε στο μαγαζί, δεύτερη φορά είναι που ερχόμαστε, θέλαμε να καθίσουμε και εμείς στο μπαρ για να νιώσουμε ότι είμαστε ανάμεσα σε κόσμο.

-Καλά κάνατε!

-Το υπόλοιπο είναι άδειο! Και πάμε και καθόμαστε στο μπαρ εκεί που βρίσκουμε λίγο χώρο. Και που λέτε είναι ένα παιδί από δίπλα και του ζητάω ευγενικά να κάνει λίγο πιο πέρα για να χωρέσουμε.

-Μια χαρά!

-Τι μια χαρά; Ξέρετε τι μου απάντησε; Κέρνα με ένα ποτό για να πάω λίγο πιο πέρα.

-Α!

-Σιγά μην τον κεράσω ένα ποτό για να πάει πιο πέρα! Χάθηκαν οι άντρες. Πουλί να του έφερνα, δεν θα με πηδούσε!

-Τελικά, πήγε πιο πέρα; -Όχι, πήγαμε εμείς σε ένα τραπέζι. Και ξέρετε, τι σκέφτηκα; Πως έπρεπε να έρθουμε να καθίσουμε με εσάς τις κυρίες. Μιλούσατε, γελούσατε… Με εσάς τις κυρίες;;;;;; Τις κυρίες!

Αισιοδοξία… Η αναγκαιότητα της εποχής

Πολιτιστική Διαχειρίστρια, MSc/MBA ι περισσότεροι από εμάς- εάν όχι όλοι, έχουμε επισκεφτεί έστω μια φορά στην ζωή μας ένα μουσείο. Έχουμε θαυμάσει έργα τέχνης είτε δια ζώσης είτε διαδικτυακά, έχουμε ακούσει μουσική, έχουμε μάθει για μνημεία και ιστορικά τοπία, έχουμε διαβάσει βιβλία, έχουμε τραγουδήσει/ χορέψει έναν παραδοσιακό τραγούδι/ χορό, έχουμε συμμετάσχει σε ένα εθιμικό δρώμενο, γνωρίζουμε λέξεις της τοπικής διαλέκτου, έχουμε θαυμάσει ένα φυσικό τοπίο, έχουμε πιει καφέ σε ένα παραδοσιακό καφενείο κοκ. Από την άλλη πλευρά ίσως έχουμε προβληματιστεί για κάποιες συνήθειες, παραδόσεις και συμπεριφορές που «αλλοιώθηκαν» σταδιακά. Ποιος διαφυλάσσει και διαχειρίζεται όλα τα παραπάνω; Η απάντηση εντοπίζεται στην επιστήμη της πολιτιστικής διαχείρισης, η οποία προορίζεται συστηματικά για να μην υπάρξουν περαιτέρω αλλοιώσεις αλλά να διατηρήσει την πολιτιστική κληρονομιά κάθε τόπου ώστε να διατίθεται αυθεντική στο ευρύ κοινό. Αν και διεθνώς η επιστήμη της πολιτιστικής διαχείρισης (cultural management) αποτελεί έναν σαφή κλάδο, στην Ελλάδα ύστερα από δυο δεκατίες που διδάσκεται στα πανεπιστήμια αναζητά ακόμη την ταυτότητά της. Η πολιτιστική διαχείριση με λίγα λόγια, είναι ένα ιδιαίτερο (ως προς το αντικείμενό της) πεδίο της Διοίκησης η οποία ορίζει κυρίως τις μεθόδους, πρακτικές και τεχνικές που ενδυναμώνουν τον πολιτισμό. Αποσκοπεί στη διασφάλιση της δυνατότητας στο ευρύ κοινό να γίνει κοινωνός πολιτιστικών ενεργειών και να δημιουργεί (μέσω της κατάλληλης υποδομής) τις προϋποθέσεις για καλλιτεχνικούς, κοινωνικούς, ψυχολογικούς και εκπαιδευτικούς στόχους του πολιτισμού. Πα-

Παρασκευή βράδυ βγαίνω για ποτό με την φίλη μου την Κατερίνα. Καθόμαστε στο μπαρ και παραγγέλνουμε από μία μπύρα. Είχαμε καιρό να πούμε τα νέα μας-πολύ καιρό. Βάζουμε στόχους για τη νέα χρονιά, νιώθουμε ότι είμαστε ναυαγοί στη θάλασσα πάνω σε μια σανίδα κάτω από τον μαύρο ουρανό και γελάμε. Λέμε θα χτυπήσουμε τα πόδια μας δυνατά κι αν δεν βλέπουμε ούτε φάρο ούτε στεριά, θα τα καταφέρουμε. Ύστερα, παραγγέλνουμε άλλη μια μπύρα. Γυρνάω της λέω, κοίτα να δεις εγώ δεν αντέχω πρέπει να κάνω ένα τσιγάρο. Έρχομαι για παρέα, μου λέει εκείνη. Σηκωνόμαστε, ανοίγουμε την πόρτα, βγαίνουμε έξω. Ακολουθούν και δυο κορίτσια. Από τα συμφραζόμενα καταλαβαίνουμε ότι είναι πρωτοετείς φοιτήτριες εδώ και ότι δεν έχουν ξαναβγεί στο συγκεκριμένο μαγαζί.

-Να σας ρωτήσω κάτι; λέει η μία από τις δύο ενώ κάπνιζε και αυτήν το τσιγάρο της.

-Ναι, της απαντάμε.

-Συγνώμη, αν σας ενοχλώ.

KEIMENO: ΚΊΚΗ ΚΟΡΔΩΣΗ

«Σε λίγο, κάθε τι ξαναγεννιέται»

Σ οποίο απευθύνεται, χάρη στα ακαδημαϊκά τους προσόντα, τις εξειδικεύσεις, τις δεξιότητες κ.ά (Κόνσολα, 2006). Είναι λοιπόν κατανοητό πως αποτελεί ανάγκη, η ορθή και δίκαιη διαχείριση του πολιτιστικού πλούτου, των πόρων και αποθεμάτων κάθε τόπου, να πραγματοποιείται από ειδικούς καταρτισμένους επιστήμονες για να αποφεύγονται τυχόν λάθη και αστοχίες που ίσως να στοιχίσουν στον πολιτισμό μας αλλά και σε όλους μας. Φυσικά η συνεργασία με συναφείς κλάδους καθιστά εφικτή την βέλτιστη αποτελεσματικότητα των στόχων της πολιτιστικής διαχείρισης.

Πηγές: Μπιτσάνη,Ε. (2004). Πολιτισμική διαχείριση και περιφερειακή ανάπτυξη: Σχεδιασμός πολιτιστικής πολιτικής και πολιτιστικού προϊόντος. Διόνικος: Αθήνα Κόνσολα, Ντ. (2006). Πολιτιστική ανάπτυξη και πολιτική. Παπαζήσης: Αθήνα

Κάρολος Ντίκενς

κέψεις…σκέψεις..σκέψεις..Ένας ατελείωτος κυκεώνας ειδήσεων σφυροκοπά κάθε ώρα και κάθε στιγμή την ύπαρξή μας. Από το πρωί που ξυπνάμε, μέχρι και την ώρα που θα κοιμηθούμε, βομβαρδιζόμαστε με πληροφορίες που υποσυνείδητα προσπαθούμε να αποφύγουμε..Αρχικά οι σκέψεις μας πλοηγούνται σε μακροκλίμακα που αφορούν παγκόσμια προβλήματα, όπως η πανδημία της Covid-19 και οι παραλλαγές της, τα περιοριστικά μέτρα που λαμβάνονται για τη μείωση των κρουσμάτων, η οικονομική κρίση, τα ολοένα και αυξανόμενα στυγερά εγκλήματα...Ο κατάλογος είναι μακρύς και επίπονος. Σε δεύτερη φάση, εστιάζουμε στη μικροκλίμακα, η οποία πραγματεύεται τις διαπροσωπικές σχέσεις, δηλαδή τον επαγγελματικό, κοινωνικό και προσωπικό μας τομέα. Τις περισσότερες φορές εξαντλούμε όλη μας την ενέργεια είτε αναπολώντας το παρελθόν με τις ευτυχισμένες αναμνήσεις, δηλαδή τις εκδρομές που πήγαμε, τις εξόδους που μοιραστήκαμε με φίλους και τα αγαπημένα μας πρόσωπα, τις επιτυχίες μας, είτε κετευθύνοντας το μυαλό μας σε εντάσεις, σε καυγάδες ή σε δυσάρεστα γεγονότα που συνέβησαν και δημιούργησαν λύπη, οργή, αγανάκτηση και αδικία, ξαναβιώνοντας την κατάσταση που προκάλεσε αρνητικότητα, σκεφτόμενοι το τι έπρεπε να πούμε και πώς έχρηζε να συμπεριφερθούμε στην εκάστοτε αρνητική κατάσταση που βρεθήκαμε αναμεμειγμένοι. Όλες οι παραπάνω σκέψεις προκαλούν όχι μόνο μια γενικότερη απαισιοδοξία για το παρόν και το μέλλον, διότι συνεχώς συγκρίνουμε το πόσο καλύτερο υπήρξε το παρελθόν από το σήμερα, αλλά και μια απελπισία για το αύριο που όλα σχεδόν μοιάζουν μάταια και αβέβαια. Πως γίνεται λοιπόν να είναι κάποιος αισιόδοξος με όλα αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο; Υπάρχουν μερικοί τρόποι που συμβάλλουν στην εξάλειψη του δηλητηρίου του αρνητισμού που μας διακατέχει. Το πρώτο που αξίζει να πούμε στον εαυτό μας όταν ξεκινάμε να συγκρίνουμε το σήμερα με το χθες, είναι να σταματή-

σουμε να βρισκόμαστε σε άρνηση η οποία αποτελεί την κύρια αιτία της μη προσαρμογής στο τώρα. Όπως είπε και ο Ηράκλειτος «τα πάντα ρει», δηλαδή όλα αλλάζουν, όλα μεταβάλλονται, είτε το επιθυμούμε είτε όχι. Όσο γρηγορότερα αποδεχτούμε αυτή την αλλαγή, τόσο αμεσότερα θα εκτιμήσουμε τη γνώση και την εμπειρία που μας προσφέρει η εκάστοτε περίσταση. Εκτός από τα αρνητικά, κάθε δυσκολία αποτελεί ένα μάθημα που ήρθε όχι μόνο για να προκαλέσει απώλειες, αλλά και για να δώσει κάτι καλό, όπως μία διαφορετική όψη των πραγμάτων η οποία θα ευοδώσει στην επαναξιολόγηση του τι πραγματικά είναι σημαντικό στη ζωή, αλλάζοντας την κοσμοθεωρία μας. Η αποδοχή κάνει θαύματα. Το δεύτερο που μπορούμε να υιοθετήσουμε ως γενικότερη θεώρηση ζωής, είναι η σχεδίαση ενός πλάνου δράσης σε καθετί που κάνουμε, δηλαδή το να θέτουμε στόχους ρεαλιστικούς και να προσπαθούμε στρατηγικά να τους πετύχουμε χωρίς να τα παρατάμε. Ως αποτέλεσμα, συνειδητά θα απεμπλακούμε από σκέψεις που μας βαραίνουν και αυτομάτως θα αφοσιωθούμε περισσότερο στους τρόπους επίτευξης των παραπάνω στόχων οι οποίοι ποικίλλουν για τον καθένα ξεχωριστά. Για παράδειγμα, η εκμάθηση μίας ξένης γλώσσας, η απόκτηση μίας δουλειάς, ενός πτυχίου, μίας διεξιότητας, η ενασχόληση με μία δημιουργική δραστηριότητα.. Αυτομάτως η ζωή θα αποκτήσει διαφορετικό νόημα, πιο αισιόδοξο, πιο χαρούμενο. Επιπλέον, ένας εύκολος τρόπος επίτευξης της αισιοδοξίας αποτελεί όχι ο έλεγχος του καταιγισμού της πληθώρας των πληροφοριών που δεχόμαστε, αλλά η διάρκεια που βρισκόμαστε εκτεθειμένοι σε αυτές. Η επιλογή στο να εστιάζουμε περισσότερο στα γεγονότα που μας αφορούν άμεσα και δύνανται να μας προσφέρουν κάτι ουσιαστικό, είναι στο χέρι μας. Το διάβασμα βιβλίων, η ενημέρωση από έγκυρες πηγές και η συναναστροφή με ανθρώπους που βρισκονται στο ίδιο μήκος κύματος προκαλούν το λεγόμενο «brainstorming» που ανοίγει όχι μόνο το μυαλό, αλλά και την καρδιά. Είμαστε οι σκέψεις μας. Όσο θετικότερα σκεφτόμαστε, τόσο καθαρότερα θα δούμε την ομορφιά της ζωής, αντικρίζοντας την πραγματικότητα όπως ακριβώς είναι.

42 ΤΟGETHER

Κάθε φορά που τελειώνει ο κόσμος…

Μ

Ο

Υ

Σ

Ι

Κ

Η

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΤΑΞΑΣ

KEIMENO: ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΖΟΥΡΚΑ

«Ανοίξετε τα βλέφαρα, ο Ήλιος να περάσει, Να φοβηθεί ο θάνατος και να σας προσπεράσει*…»

Alex Sid-Ουρανία Πατέλλη - «Ασήμι και Σκουριά»

Σ

τις χίλιες εκδοχές της δομής της κοινωνικής συνύπαρξης μας, εκεί που τίποτα δεν αναπνέει, ούτε εμπνέει, η δεδομένη συνθήκη της ακραίας βίας είναι κάτι παραπάνω από μια απλή σύμβαση. Δεν είναι συνθήκη δημοκρατίας η αποδοχή της αυτοκτονικής ρήξης από την ίδια τη φύση μας. Δεν έχουμε απομακρυνθεί από τον «άριστο πολίτη» του Αριστοτέλη, επειδή πολύ απλά δεν κατορθώσαμε να πλησιάσουμε ούτε απειροελάχιστα την εμβέλεια της φύσης του. Χιλιοειπωμένες φράσεις κενές νοήματος αντικατέστησαν την αντανακλαστική ευαισθησία σε κάθε άγρια παραβίαση του πυρήνα της ύπαρξης μας. Αυτή η παραβίαση δε συντελείται ούτε αθόρυβα, ούτε ασυναίσθητα ή υποσυνείδητα. Είναι προσβλητικά γυμνή στη θέα μας. Την αντιλαμβανόμαστε εμπειρικά, και εντελώς ειρωνικά έχει επίγνωση της αποκαλυπτικής υφής της. Έχει το θράσος να εμφανίζεται καθημερινά στην τηλεόραση, στην προέκταση της προσωπικότητάς μας,aka social media, στον τύπο, στο πεζοδρόμιο, στο ίδιο μας το σπίτι. Χαιρέκακα αυτοσυντηρείται από τη στιγμή που αποφασίσαμε να ακολουθούμε δύο άκρα. Η απόλυτη σιωπή αν δε διαπιστώνεται εμπλοκή. Η ασυντόνιστη αλλά άδεια κραυγή, αν καταφάσκεται απειλή. Σε ένα διάγραμμα του Venn αυτές οι επιλογές αλληλοαποκλείονται, και δεν έχουν ούτε σημείο τομής, ούτε σημείο προσέγγισης. Ξυπνάμε συγχυσμένοι και δε βρίσκουμε την κατεύθυνση του θυμού μας. Όταν ο θυμός δεν βρίσκει αποδέκτες, συσσωρεύεται εγκληματικά σε σημείο που απενεργοποιεί τους αισθητήρες της τρυφερότητάς μας. Και από αυτή έχουμε απομακρυνθεί επικίνδυνα. Έχουμε εξοικειωθεί με τους βιασμούς, την αφαίρεση της ζωής, τη βλάβη, την ασχήμια, την άρνηση, την αφιλτράριστη και σκληρή απόδοση χαρακτηρισμών και τύπων. Αν δεν μας εξοργίζει, αν δεν μας πνίγει αυτή η βία, αλλά το βάρος της σκέψης μας μετατοπίζεται στο να βρούμε τις αιτίες, τις αφορμές, τις δικαιολογίες και το συντρέχον πταίσμα, συγγνώμη, μα είμαστε μέρος του προβλήματος. Η λήθη του επιλήψιμου είναι ο νέος αμυντικός μηχανισμός μας. Ας μην παρεξηγηθούν οι δεοντολόγοι και οι ηθικά αποστασιοποιημένοι από αυτή την αντίδραση. Κινδυνεύω να κατηγορηθώ ως αφελής. Δεν ονειροπολώ. Γνωρίζω ότι δεν θα αλλάξει αυτή η σελίδα τον κόσμο. Μα δε θέλω να λαμβάνω ως δεδομένο ότι «αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ», δεν θεωρώ ότι θα έπρεπε

να υπαγορεύεται η προσέγγιση μου από κάποια αυτόκλητη ματαιότητα. Είναι υποχώρηση κατά κράτος η ανυπαρξία ελπίδας για ένα άλλο αύριο. «Σαν γίνει ο πόνος του ενός, ο πόνος του καθένα, οι φυλακές γκρεμίζονται κι είναι όλα αναπαμένα*» Κάθε φορά που χωρίς φρένα ακροβατούμε σε αρχεία και γεγονότα και δεν τα αφήνουμε στην τύχη κάποιου άλλου, κάθε φορά που προσπαθούμε να μαλακώσουμε την καρδιά μας σε αναζήτηση της ενσυναίσθησης, που απαρνηθήκαμε, κάθε τέτοια φορά που θα απαγορεύουμε στον εαυτό μας να πληγώνει το διπλανό μας, κάθε τέτοια φορά που θα μπορούμε να βρούμε το φίλτρο της συμπεριφοράς μας, έχουμε αλλάξει κάτι από τον κόσμο μας. Όσο μικρό, υποσυνείδητο ή χωρίς αποτύπωμα είναι αυτό. Κάθε φορά που τελειώνει αυτός ο κόσμος, παίρνει το χώρο του ένας νέος. Τη στιγμή που θα αντιδράσουμε για την προσβολή επειδή θα μας ενοχλεί αυτή, και τίποτα άλλο, μακριά από προφίλ, κατηγορίες και δικαιολογίες, διαβεβαιωμένες αιτίες που την προκαλούν, η αγριότητα θα απομακρύνεται. Θα συρρικώνεται στο δικό μας πεδίο, και αυτή η συνειδητή επιλογή θα είναι ο κοινός παρονομαστής μας. Τι ταξιδεύει πιο γρήγορα από το φως; Και στον πιο βαρύ χειμώνα, στην πιο καταστροφική εκδοχή της ύπαρξης μας, ο παγωμένος Ήλιος φωτίζει και ας μη ζεσταίνει.

Τα «αρνητικά» καθορίζουν τη διάρκεια; KEIMENO: ΛIΛΑ ΚYΡΟΥ

Π

ιθανόν, για να νιώσεις έλξη για κάποιον θα έχει κάποια χαρακτηριστικά, ιδιαίτερα, θετικά και ισχυρά, έτσι ίσως προκύπτει η διάθεση για μια επικοινωνία, ίσως κι η αρχή μιας σχέσης... Όμως, για να κρατήσει μια σχέση τις ισορροπίες της και να περνάς όμορφα, χαρούμενα, ευτυχισμένα, αυτό που ίσως καθορίζει τη διάρκεια μιας υπέροχης σχέσης είναι τα «αρνητικά» χαρακτηριστικά των ανθρώπων. Ίσως, η δύναμη του εντυπωσιασμού στην αρχή να μη φανερώνει τις «ατέλειες». Αυτή η δύναμη πόσο να διαρκέσει όμως; Κι αρχίζει η υποχώρηση... Οι «ατέλειες» πάντα υπήρχαν, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του καθενός, άνθρωποι είμεθα άλλωστε όχι ρομπότ...Τι γίνεται όταν έρθει η σύγκρουση μεταξύ των αρνητικών χαρακτηριστικών δυο ανθρώπων, πασπαλισμένα με το πάθος του εντυπωσιασμού; Αργά ή γρήγορα στην καλύτερη, ο χωρισμός, με απώλειες, μικρές ή μεγάλες...

Το εύκολο είναι να αποποιηθείς των ευθυνών και να τις προσάψεις στον άνθρωπο σου, τον άνθρωπο που πριν καιρό επέλεξες, προσάπτεις λάθη της δικής σου επιλογής, πάλι στον εαυτό γυρίζει. Στον εαυτό, τον αδούλευτο, στον εαυτό που όσο είναι μόνος δεν αναγνωρίζει, διανύοντας ή καλύτερα επιστρέφοντας στο στάδιο του εγωκεντρισμού. Κείνο το στάδιο της παιδικής ηλικίας, που δεν πρόλαβε να ωριμάσει, και δεν καταφέρνει να δει αυτά που δεν του αρέσουν, και τα βλέπει μόνο όσο έχει κάποιον απέναντι όταν βρίσκεται σε μια σχέση που τα πρόσωπα είναι ισότιμα ...Τα αρνητικά εκτοπίζονται, αφήνονται στη μοίρα τους έως συναντήσει τον άλλο, έναν αδούλευτο, οπότε είναι θέμα χρόνου να συγκρουστούν. Τα δύο που έχουν την όρεξη να δουν τις ατέλειες τους, να τις αποδεχτούν, να τις δουλέψουν, θα συνεχίσουν και θα εξελιχθούν, θα εξελίσσουν ο ένας τον άλλον.

TEARS FOR FEARS «The Tipping Point»

Ο

ι Tears for Fears είναι ένα ποπ-ροκ συγκρότημα που δημιουργήθηκε στο Bath της Αγγλίας το 1981 από τους Roland Orzabal και Curt Smith, μετά τη διάλυση της πρώτης τους ska μπάντας, τους Graduate (1978). Το όνομα του συγκροτήματος το εμπνεύσθηκαν από τη μέθοδο θεραπείας του αμερικανού ψυχολόγου, ψυχοθεραπευτή του John Lennon και συγγραφέα Arthur Janov. Το ντεμπούτο άλμπουμ του συγκροτήματος είχε τίτλο «The Hurting» (1983), έφτασε στο νούμερο ένα στο UK Albums Chart και ακολούθησε το πολυπλατινένιο τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στις ΗΠΑ «Songs from the Big Chair» (1985), με τις επιτυχίες «Shout» και «Everybody Wants to Rule the World». Μετά την κυκλοφορία του τρίτου άλμπουμ τους «The Seeds of Love» (1989), οι δρόμοι τους χώρισαν το 1991. Ο Orzabal διατήρησε το όνομα Tears for Fears, κυκλοφορώντας τα άλμπουμ «Elemental» (1993) και «Raoul and the Kings of Spain» (1995). Τα ξαναβρήκαν το 2000 και κυκλοφόρησαν το 2004 ένα άλμπουμ με νέο υλικό και τίτλο «Everybody Loves a Happy Ending». Εν έτη 2022, μετά από δεκαοκτώ χρόνια, έρχεται το έβδομο άλμπουμ τους με τίτλο «The Tipping Point». Σε λιγότερο από ένα χρόνο από την ίδρυσή του, το συγκρότημα κατάφερε να φτάσει στο Νο. 3 στο

Ηνωμένο Βασίλειο τον Νοέμβριο του 1982 με το τρίτο του σινγκλ, «Mad World», ενώ το πρώτο τους άλμπουμ, κυκλοφόρησε το Μάρτιο της επόμενης χρονιάς. Σε αυτό το άλμπουμ - και το επόμενο - ο Ian Stanley και ο Manny Elias καθιερώθηκαν ως πλήρη μέλη της μπάντας. Το «Shout», top-5 επιτυχία στο Ηνωμένο Βασίλειο, άνοιξε το δρόμο για το δεύτερο άλμπουμ τους, «Songs from the Big Chair» που παρέμεινε στην κορυφή των charts για τους επόμενους 12 μήνες. Άφησαν πίσω τη synthpop αισθητική του πρώτου τους άλμπουμ και ο δίσκος κατάφερε να έχει από τις μεγαλύτερες πωλήσεις της χρονιάς παγκοσμίως, τριπλά πλατινένιος στο Ηνωμένο Βασίλειο και πενταπλά στις ΗΠΑ. Η επιτυχία του άλμπουμ ήρθε σε συνδυασμό με την επιτυχία των σινγκλς, «Everybody Wants to Rule the World», «Head over Heels» και «I Believe». Μετά την κυκλοφορία του δεύτερου του άλμπουμ, το συγκρότημα ξεκίνησε μια παγκόσμια περιοδεία στην οποία ανακάλυψαν την αμερικανίδα τραγουδίστρια και πιανίστα, Oleta Adams, την οποία και προσκάλεσαν να συνεργαστούν στο επόμενο άλμπουμ τους. Τον Φεβρουάριο του 1986, κέρδισαν το βραβείο καλύτερου βρετανικού σνγκλ για το «Everybody Wants to Rule the World». Το «The Seeds of Love» γράφτηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Orzabal μαζί με τον κημπορτίστα Nicky Holland, ο οποίος είχε περιοδεύσει μαζί με το συγκρότημα. Το άλμπουμ παρουσίασε επιρροές από τη τζαζ

και τα μπλουζ μέχρι και τους Beatles, στο πρώτο σινγκλ «Sowing the Seeds of Love». Δεύτερο σινγκλ από το άλμπουμ το «Woman in Chains» με το Phil Collins στα ντραμς και την Oleta Adams στα φωνητικά. Το άλμπουμ γνώρισε παγκόσμια επιτυχία, Νο. 1 στο βρετανικό τσαρτ και στο top 10 στις ΗΠΑ και σε πολλές άλλες χώρες, και πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα διεθνώς. Το 2000 οι Roland Orzabal και Curt Smith αποφάσισαν, μετά από το «διαζύγιο» του 1991, να δουλέψουν ξανά μαζί. Το άλμπουμ που ακολούθησε την νέα συνεργασία είχε τίτλο «Everybody Loves a Happy Ending» και κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2004 στην Αμερική, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ευρώπη τον Μάρτιο του 2005, λίγο αφότου το «Closest Thing to Heaven» έγινε η πρώτη επιτυχία των Tears for Fears στα Top 40 του Ηνωμένου Βασιλείου μετά από μια δεκαετία. Και φθάνουμε στο επερχόμενο άλμπουμ του συγκροτήματος που θα κυκλοφορήσει στις 25 Φεβρουαρίου 2022. Είναι το έβδομο στούντιο άλμπουμ του συγκροτήματος, το πέμπτο στο οποίο συμμετέχει και ο Curt Smith, μετά από δεκαοκτώ χρόνια. «The Tipping Point» , ο τίτλος του, όπως και αυτός του πρώτου σινγκλ, το οποίο κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2021, εμπνευσμένο από μια σειρά επαγγελματικών και προσωπικών «σημείων αιχμής» στα χρόνια που ακολούθησαν το τελευταίο τους άλμπουμ το 2004. Το τραγούδι, ωραίο για αυτό που αντιπροσωπεύει,

με μελωδία που μοιάζει πολύ με το «Everybody Wants to Rule the World» και οι Roland Orzabal και Curt Smith δεν ακούγονται τόσο παθιασμένοι όπως παλιά. Δεύτερο σινγκλ είναι το «No Small Thing», που κυκλοφόρησε στις 3 Δεκεμβρίου. Λίγο Dylan, λίγο Johnny Cash ίσως ένα τραγούδι που όλος ο κόσμος χρειαζόταν αυτή τη στιγμή, μουσική για τις τρέχουσες συνθήκες κάτι εντελώς αντίθετο από αυτό που ήξεραν να κάνουν από παλιά δηλαδή μοντέρνα ποπ. Το «Break The Man» το τρίτο σινγκλ από το επερχόμενο δίσκο, κυκλοφόρησε στις 12 Ιανουαρίου και αποτίει φόρο τιμής στις γυναίκες που αγωνίζονται ενάντια στην πατριαρχία, σε όσες προσπαθούν για μια καλύτερη ισορροπία στην κοινωνία ανδρών και γυναικών. Δυνατά synths και φωνητικά, εκρηκτική κιθάρα που σε ταξιδεύει στην ποπ τη δεκαετία του ‘80 Talk Talk και Tears for Fears μαζί. Tο πιο αγαπημένο από τα 3 που κυκλοφόρησαν μέχρι στιγμής. Εν αναμονή του ολοκληρωμένου άλμπουμ στις 25 Φεβρουαρίου.

Tracklist : «The Tipping Point» 1.

No Small Thing 2.

Tipping Point 3.

Long, Long, Long Time 4.

Break The Man 5.

My Demons 6.

Rivers of Mercy 7.

Please Be Happy 8.

Master Plan 9.

End of Night 10.

Stay

44 ΤΟGETHER

Τα «Αρώματα και Γεύσεις γης Βοϊου» σερβίρουν παράδοση και μεράκι στο Ροδοχώρι Βοΐου! ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

Σ

ένα μικρό χωριό 140 κατοίκων στα Πυρηναία της νότιας Γαλλίας βρίσκεται το καλύτερο εστιατόριο του κόσμου σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των χρηστών του Trip Advisor! Ποιος θα μπορούσε να το φανταστεί ότι σε ένα μικρό χωριό στα απομακρυσμένα Πυρηναία βρίσκεται ένα από τα καλύτερα εστιατόρια; Κι όμως οι χρήστες του Trip Advisor μια πλατφόρμα όπου οι χρήστες γράφουν την κριτική τους και την εμπειρία από τα γαστρονομικά και όχι μόνο ταξίδια τους έδωσαν και τα 5 τους αστέρια στο Auberge du Vieux Puits. Κόντρα στους μοντερνισμούς ο Κώστας Κολιός άνοιξε έναν νέο κύκλο γαστρονομικής δημιουργίας που σερβίρει παράδοση και μεράκι στο ναι μεν απομακρυσμένο αλλά κατά τα άλλα πανέμορφο Ροδοχώρι Βοΐου Κοζάνης και ίσως τα Αρώματα και Γεύσεις γης Βοϊου, μπορούν να δείξουν αυτόν τον δρόμο, να οδηγήσουν τον κόσμο στο Ροδοχώρι και να δώσουν οι επισκέπτες τα πέντε αστέρια τους σε αυτό το νέο και ιδιαίτερο γαστρονομικό ταξίδι! Πόσα χρόνια και πως ξεκινήσατε να ασχολείστε με την μαγειρική; Η πρώτη μου επαφή και ενασχόληση με την κουζίνα ήταν πίσω στο 1990. Στα φοιτητικά μου χρόνια, ανακάλυψα πόσο μου αρέσει να μαγειρεύω για φίλους και συμφοιτητές. Θυμάμαι πως είχα μαγειρέψει ένα βράδυ σπανακόρυζο. Στην κατσαρόλα μετά από λίγη ώρα δεν είχε μείνει τίποτα. Οι δυο μου συγκάτοικοι το τίμησαν δεόντως! Αυτό με παρακίνησε και έτσι ξεκίνησα το ταξίδι μου στον κόσμο της μαγειρικής. Το 1997 στα εικοσιπέντε μου χρόνια εργάστηκα για πρώτη φορά σε επαγγελματική κουζίνα, σε ένα ξε-

νοδοχείο πέντε αστέρων, στο Ηράκλειο της Κρήτης. Έπεσα κατευθείαν στα βαθιά δίπλα στον σεφ Τάτση, από αυτόν έμαθα τα πάντα για την κουζίνα. Πόσο πρέπει να σεβόμαστε και να επιλέγουμε σωστά τις πρώτες ύlες έτσι ώστε να έχουμε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα στο πιάτο που θα σερβίρουμε στον πελάτη. Έμαθα την επεξεργασία με λεπτομέρεια, τον σεβασμό και την αγάπη για την μαγειρική. Ροδοχώρι Βοΐου, ένας παραδοσιακός οικισμός μοναδικής ομορφιάς. Επιστροφή στην γενέτειρά σας. Τι είναι για εσάς το Ροδοχώρι, ποιες οι αναμνήσεις σας; Τι είναι το Ροδοχώρι; Τι λέξεις να βρω! Εκεί καταθέτω την ψυχή μου. Το Ροδοχώρι είναι ένα μαρτυρικό χωριό με μεγάλη ιστορία και πανέμορφο φυσικό κάλος. Γεφύρια, εκκλησίες, καλντερίμια, πετρόχτιστα παραδοσιακά σπίτια, δρυμός... Ένας συνδυασμός που σε γεμίζει εικόνες και συναισθήματα. Επέστρεψα στην γενέτειρά μου και καταθέτω ότι ποιοτικότερο έχω, αυτό που απογειώνει τον ουρανίσκο. Σηκώνω τα μανίκια και δημιουργώ, δίνοντας τον καλύτερό μου εαυτό.

Έχουμε ανάγκη για επιστροφή στην παράδοση; Μεγάλη και ιερή λέξη η παράδοση. Με την πανδημία μπήκαν όλα στην κατάψυξη. Ο Έλληνας όμως έχει συνδέσει την παράδοση με τη ζωή του και την καθημερινότητά του. Τα «Αρώματα και γεύσεις γης Βοΐου» ήθελα να αποτελεί μέρος της παράδοσης μας. Από την πρώτη στιγμή της σύλληψής της ιδέας αυτό είχαν σαν οδηγό και στην κορυφή της σκέψης μου. Πίστεψέ με δεν είναι καθόλου εύκολο να στηρίξεις μια τέτοια επιχείρηση, στημένη στο «πουθενά» και να μην παρεκκλίνεις καθόλου από το στόχο σου ο οποίος δεν είναι άλλος από το να αναδείξεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την παράδοση, τα τοπικά προϊόντα και τον τόπο σου. Αυτήν η αίσθηση θέλω να ξεπροβάλει μέσα από τα πιάτα μου . Μπορούν τα «Αρώματα και γεύσεις Βοΐου» να συνδράμουν στην ανάδειξη της περιοχής ως τόπο προορισμού; Θεωρώ πως η προσπάθειά μας μπορεί να δημιουργήσει την βάση και τα «Αρώματα και γεύσεις γης Βοΐου» να συνδράμουν στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου μας δημιουργώντας όμορφα γαστρονομικά ταξίδια και αναδεικνύοντας τα εξαιρετικά τοπικά μας προϊόντα . Όλα αυτά σε συνδυασμό με την απαράμιλλη φυσική ομορφιά που προσφέρει ο τόπος, την πλούσια ιστορία του μαρτυρικού αυτού χωριού με το πανέμορφο γεφύρι δημιουργούν μια εμπειρία ξεχωριστή. Είναι συγκινητική η προσέλευση του κόσμου τις Παρασκευές και τα Σαββατοκύριακο και ο δικός μου τρόπος να τους ευχαριστήσω είναι προσφέροντας τους το πιο νόστιμο αποτέλεσμα σε κάθε ένα πιάτο που δημιουργώ! Χρησιμοποιείται αποκλειστικά τοπικά προϊόντα; Η ποιότητα της πρώτης ύλης έχει τον πρώτο λόγο; Κύριο μέλημά μου και προσωπικός μου στόχος είναι να χρησιμοποιώ προϊόντα από την ευρύτερη περιοχή του Βοΐου. Λίγες είναι οι φορές που δεν καλύφθηκα από τις πρώτες ύλες που προσφέρει το Βόιο, η αγορά κρατάει γερά όπως λένε και οι παλιοί. Όταν δεν μπορώ να βρω κάποιο προϊόν που χρειάζομαι τότε επιλέγω αμιγώς ελληνικά. Το Α και το Ω για να επιτευχθεί ο στόχος είναι η ποιοτική πρώτη ύλη. Έτσι η καλή πρώτη ύλη, η σωστή διαχείριση και η τεχνική που θα χρησιμοποιήσει ο εκάστοτε σεφ είναι ο δυνατότερος συνδυασμός για την επιτυχία του πιάτου. Μετά τον «Πολίτικο Μπαχτσέ» στην πόλη της Κοζάνης, ένα μαγαζί που κρύβει μια ολόκληρη φιλοσοφία ζωής τι σας παρακίνησε να πραγματοποιήσετε το νέο σας εγχείρημα; Θα σας εκμυστηρευτώ πώς ήταν όνειρο ζωής για μένα να δημιουργήσω έναν τέτοιο χώρο στο Βόιο. Όπως ο «Πολίτικος Μπαχτσές» έτσι και τα «Αρώματα και γεύσεις γης Βοΐου» είναι δύο οικογενειακές επιχειρήσεις που στηρίζονται στο τρίπτυχο διαφορετικότητα, πρωτοτυπία, μοναδικότητα. Στην προκειμένη περίπτωση το εγχείρημα αυτό είναι μία πρόκληση ώστε να δημιουργηθεί ένα σημείο αναφοράς και ένας τόπος προορισμός στο πανέμορφο Ροδοχώρι.

46 ΤΟGETHER

ΤΟGETHER 47

Το 8ο Διεθνές Snow camp Τάε Κβον Ντο στην Κοζάνη προετοιμάζει τους αθλητές του αύριο !

No meat, no meet! Τα παρταλόπλα ανάβουν τους φανούς Προβλέζεις: Κώστας Μπουζούκης ΚΡΙOΣ 21.3-20.4 Σκέφτεστε να πάρετε τους δρόμους της φωτιάς. Αυτόν τον μήνα θα έχεις τάσεις φυγής όμως η ομορφιά σου σε τραβάει να βγεις μπροστά και να κατακτήσεις το κάστρο του χρυσού έρωτα. Θέλεις επιβράβευση και περισσότερο κινητήριο καύσιμο για να κάνεις τις στάσεις σου, νέες αποστάσεις σου!

ΤΑYΡOΣ 21.4-20.5 Καλά τα λόγια και οι νέες προτάσεις αλλά αυτόν τον μήνα δοκιμάστε τα σαγόνια σας στον έρωτα! Δαγκώστε δυνατά, με πάθος τα παρθένα χείλη της ερωτικής επιτυχίας!

ΔIΔΥΜΟΙ 21.5-21.6

KEIMENO: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

T

ο 8ο snow camp Τάε Κβον Ντο αποτέλεσε μια γιορτή του αθλητισμού της χώρας μας αλλά και του αθλητικού τουρισμού της περιοχής μας! Παρόλη την τραυματισμένη από την πανδημία περίοδο η διοργάνωση πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία από τις 3-7 Ιανουαρίου με αψεγάδιαστη εφαρμογή των κανονισμών της Γ.Γ.Α.

350 αθλητές, από 8 ευρωπαϊκές χώρες, την Νορβηγία, την Πολωνία, την Σλοβενία, το Κόσοβο, την Σερβία, την Αλβανία και την Κύπρο φιλοξενήθηκαν στην πόλη και πέρασαν πέντε ημέρες γεμάτες προπόνηση, σπάρινκ, ανταλλαγές πληροφοριών, αγωνιστικής ενέργειας. Μια εμπειρία ζωής όπου το χθές, το σήμερα και το αύριο του Τάε Κβον Ντο συναντήθηκαν. «Δεν είναι υπερβολή πως αν δεν ήμασταν στην καρδία της πανδημίας, θα έφταναν στην Κοζάνη αθλητές και ομοσπονδίες από 20 συνολικά χώρες, οι οποίες λόγω των συνθηκών δεν κατάφεραν να παρευρεθούν» σημειώνει χαρακτηριστικά ο Χρήστος Αλμασίδης, διοργανωτής και προπονητής της Εθνικής και Προολυμπιακής ομάδας Τάε Κβον Ντο. Πενήντα προπονητές μέσα σε αυτούς ο Ζηνέλης Θεόδωρος , προπονητής της Εθνικής και Ολυμπιακής Ομάδας, ο Χριστίδης Ανδρέας, προπονητής της Ένωσης Τάε Κβον Ντο Βορείου Ελλάδος, ο Εφραιμίδης Παντελής, προπονητής της Εθνικής μας ομάδας, ο David Phillip Cook , προπονητής Εθνικής ομάδας του Βελγίου, ένωσαν τις δυνάμεις τους και δίδαξαν σε αθλητές όλων των ηλικιών στο μεγαλύτερο χειμερινό camp της Ευρώπης το οποίο αριθμητικά και ποιοτικά έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη αθλητών παγκοσμίως στα 8 χρόνια της επιτυχημένης του πορείας. «Ζήσαμε μια πρωτόγνωρη εμπειρία και περάσαμε ένα απαιτητικό διάστημα προετοιμασίας και ανησυχίας. Τα μέτρα εφαρμόστηκαν αυστηρά και οι

συμμετέχοντες ελέγχονταν ανά δυο μέρες. Ευχαριστούμε όλους όσοι συντέλεσαν στην επιτυχημένη διοργάνωση» αναφέρει ο Χρήστος Αλμασίδης ενώ δεν παραλείπει να ευχαριστήσει τον δήμο Κοζάνης, το προσωπικό του ΔΑΚ για την υποστήριξη αλλά και τα καταστήματα πετρελαϊκών ειδών Χλιάπας Ιωάννης για την σημαντική χορηγία που προσέφεραν. «Με χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός πως η προσπάθεια μας αναγνωρίζεται και διακρίνω μια ευαισθητοποίηση στον τομέα του αθλητισμού. Είναι σημαντικό σε τέτοιες προσπάθειες να μπαίνουν αρωγοί φορείς και επιχειρήσεις διότι θέλουμε συμπαραστάτες ώστε όλοι μαζί να προσφέρουμε στον αθλητισμό. Νιώθω χαρούμενος που το Camp αγκαλιάστηκε με διάθεση προσφοράς, αυτή είναι η δύναμή μας και ο οδηγός μας για το μέλλον. Τα ανταποδοτικά οφέλη είναι γνωστά στην κοινωνία, το κυρίαρχο όμως είναι πως προάγουμε τον αθλητισμό και να οδηγούμε τα νέα παιδιά σε αυτήν την κατεύθυνση.» Ποια ήταν όμως η πιο δυνατή στιγμή του Camp; «Διακεκριμένοι αθλητές και γυμναστές συμμετείχαν και δίδαξαν στους μικρούς αθλητές όπως ο Ritsard Ordeman πρωταθλητής Ευρώπης, ο Διονύσης Ραψομανίκης πρωταθλητής Ευρώπης και ο Απόστολος Τεληκωστόγλου, παγκόσμιος πρωταθλητής.

Oι αθλητές αυτοί λειτουργούν ως πρότυπα για τα παιδιά. Πιστεύω πως η ρεαλιστική μεταφορά του αγνωνιστικού Τάε Κβον Ντο από ενεργούς αθλητές έδωσε άλλη νότα στο Camp. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την κόρη ενός προπονητή που είχε επαφή με

τον Αποστόλη Τεληκωστόγλου. Η χαρά της ήταν απερίγραπτη. Ο Αποστόλης την συνεχάρη για την προσπάθεια της και μίλησε μαζί της για ότι την προβληματίζει. Η ίδια μετά από αυτό ενθουσιασμένη διηγήθηκε στον πατέρα της, την εμπειρία της! Αυτή είναι η μεγαλύτερή μας επιτυχία. Η χαρά που δίνουμε σε ένα παιδί που μπορεί να το απογειώσει και να σηματοδοτήσει την πορεία της ζωής του. Τα παιδιά εισπράττουν αυτό το μεγαλείο των γνώσεων και εξελίσσονται ενώ επισημαίνει πως «Οι συμμετέχοντες του Camp μαθαίνουν πως να παραμείνουν ουσιαστικά ενεργοί, να αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες, να απολαμβάνουν την αλληλεπίδραση, να διευρύνουν τους ορίζοντές τους και να δημιουργούν φιλίες ανά την Ελλάδα και ανά τον κόσμο, να επιμένουν!» επισημαίνει ο Χρήστος Αλμασίδης και στέκεται παράλληλα στο αγωνιστικό κομμάτι. « Ότι μας χωρίζει είναι και αυτό που μας ενώνει. Με τους συμμετέχοντες μπορεί να είμαστε αντίπαλοι αλλά έχουμε πάντα στο μυαλό μας πως το άθλημα αρχίζει και τελειώνει την ώρα της διεξαγωγής του αγώνα. Αυτό είναι κάτι που προσωπικά επιδιώκω σαν άνθρωπος και προπονητής να τους μεταλαμπαδεύσων, αν το κατανοήσουν θα έχουν μια θετική προσέγγιση στην ζωή τους. Η ζωή είναι Ταεκ Βον Ντο και όσο καλύτερα την διαχειριζόμαστε τόσο καλύτερα αποτελέσματα έχουμε.» Πολλά είναι τα συστατικά που κάνουν μια τέτοια διοργάνωση επιτυχημένη. Από τις δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν, την εμπιστοσύνη, τις συμμετοχές, το επιτελείο και την οργανωτική βάση που συντελεί στην δημιουργία μέχρι την ανταλλαγή πληροφοριών, την βελτίωση της αγωνιστικής ετοιμότητας, την ανάπτυξη φιλικών σχέσεων αλλά και την συμβολή στην ανάπτυξη του αθλητικού τουρισμού. Η Μακεδονική Δύναμη με την διοργάνωση του 8ου Διεθνές Snow Camp πήγε ένα βήμα παρακάτω το ταξίδι στον κόσμο του Τάε Κβον Ντο. Ραντεβού στο 9ο διεθνές camp to 2023!

Αχ δίδυμε μου, είσαι αυτόν τον μήνα στα πολύ καλά σου! Μπαίνεις σε μία διαδικασία στην οποία αλλάζουν ορισμένες αντιλήψεις σου και βλέπεις κάποιες καταστάσεις, σχέσεις ή τον εαυτό σου με διαφορετικό τρόπο! Είσαι στην σωστή πορεία και με τα ερωτικά σου σχέδια. Πήδηξες πολλές φωτιές καιρός να ξεκουραστείς στη σχεδία σου!

ΚΑΡΚIΝΟΣ 22.6-22.7 Ώπα ώπα ώπα η ψυχή μου η σορόπα! Ο έρωτας για σένα είναι κάτι το ασυμβίβαστο. Αυτόν το μήνα θα εδραιωθείτε σε μία σχέση. Τα οικονομικά σας θα ρυθμιστούν με πλάγιο τρόπο, όπως εσείς ξέρετε. Μην βάζετε όρια στο πάθος σας Βάλτε το καυτό μυαλό σας σε ένα δροσερό βυθό!

ΛEΩΝ 23.7-23.8 Κάτσε ήσυχα φλογερό μου λιονταράκι γιατί αυτό το μήνα θα έχεις πολλές ενισχύσεις από τις ερωτικές υπερδυνάμεις του σύμπαντος. Θα γίνεις εραστής που θα κατακτήσει την θεά του έρωτα. Πολλές οι ευκαιρίες και στα επαγγελματικά!

ΠΑΡΘEΝΟΣ 24.8-22.9 Μην στέκεσαι με το στόμα ανοιχτό θα μπει καμιά μύγα! Πλέον τα πράγματα θα αρχίσουν να ρολάρουν προς το καλύτερο, απλά χρειάζεται να διαχειριστείς την παρόρμηση σου. Κάποια πράγματα δεν χρειάζεται να τα πεις καν. Έντονα συναισθηματικός και ρομαντικός θα είναι ο μήνας αυτός. Να ψεκάζεις δυνατά και να σκουπίζεις αργά-αργά το καθαριστικό υγρό σου απολαμβάνοντας την ηδονή της καθαριότητας!

ΖΥΓOΣ 23.9-22.11

Ταλαιπωρηθήκατε αρκετά τον προηγούμενο μήνα και ο πόλεμος που είχατε μπει ξεκαθάρισε πλέον. Βλέπω πως η Νίκη είναι δική σας. Αν και αποκτήσατε πολλές πληγές στο σώμα, θα έρθουν πολλές ευκαιρίες και θετικά αποτελέσματα στον επαγγελματικό τομέα. Φορέστε τα όμορφα και σκοτεινά εσώρουχα σας για να σας τα κόψει γλυκά το σπαθί του πολέμου. Τα μάτια σας να βλέπουν στο σκοτάδι!

ΣΚΟΡΠΙΟΣ 23.10-22.11 Εκεί που είχαμε μία παντελή έλλειψη επικοινωνίας ξεπροβάλλει ένας δίαυλος επικοινωνίας που θα βοηθήσει στο οικογενειακό περιβάλλον και θα σας φέρει επαγγελματικές ευκαιρίες που θα σας κάνει να χαλαρώσετε από το πρόγραμμα σας και να φορτιστείτε θετικά.

ΤΟΞOΤΗΣ 23.11-21.12 Προσοχή τι ράβεται και τι ξηλώνεται, αυτός είναι ένας μήνας πολύ καλός για εσάς Να έχετε στόχους εφικτούς και όχι με άπιαστα όνειρα. Πολλές οι ευκαιρίες στα επαγγελματικά και οικονομικά σας. Ο έρωτας γεννήθηκε για σας και το πάθος για το βέλος σας!

ΑΙΓOΚΕΡΩΣ 22.12-19.1 Αλλαγή σκηνικού. Σας φέρνει πολλές θετικές αλλαγές αυτός ο μήνας. Περάσατε πολύ άσχημα και ζήσατε καταστάσεις που σας έκαναν να δακρύσετε, πλέον όμως τα πράγματα αλλάζουν. Ανανεώνεστε και τα οικονομικά σας ανεβαίνουν. Θα είστε και πάλι πρωταγωνιστές σε αυτό το παιχνίδι που λέγεται έρωτας!

ΥΔΡΟΧΟΟΣ 20.1-19.2 Εμμονές και δαίμονες! Παλέψατε με πολλά στοιχεία της φύσης Τώρα έρχεται ένας μήνας που θα σας φέρει μία ανάσα ανανέωσης και η αυτοπεποίθησή σας ανεβαίνει. Λοιπόν έχουμε νικητή ! Η τύχη είναι με το μέρος σας κουνηθείτε! Χρόνια πολλά!

ΙΧΘΥΣ 20.2-20.3 Κάλλιο αργά παρά ποτέ ερωτικά μου ψαράκια, θα γιορτάσετε τα γενέθλιά σας πολύ όμορφα γιατί αυτός ο μήνας

είναι και πολύ τυχερός αλλά και πολύ σοβαρός. Θα πάρετε αποφάσεις και δρόμους πού πολύ καιρό έχετε στο μυαλό σας και δυσκολευτήκατε πολύ να αποφασίσετε!