Together Free Press n.49

ΚΟΖΑΝΗ_ ΠΤΟΛΕΜΑÏΔΑ_ ΓΡΕΒΕΝΑ_ ΚΑΣΤΟΡΙΑ_ ΦΛΩΡΙΝΑ

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

TOGETHER 49

EDITORIAL 49

Για δες! Από ένα όνομα, ήρθε στην επιφάνεια μια ολόκληρη εποχή.

-Ελβιέλα μου λέει ο Σωτήρης. Αυτό είναι! Έχω ιστορικά αρχεία στον υπολογιστή Μια εποχή όπου οι άνθρωποι έπλεναν τα δόντια τους με κολινό, φορούσαν μου και σε μια αναδόμηση τους θα κάνουμε ένα εξώφυλλο Ελβιέλα! ελβιέλες και έγραφαν με μπικ! Στο Τοgether όμως η Eλβιέλα θα παίξει με όρους Bauhaus και Kandinsky. Η υπεραξία ενός προϊόντος φαίνεται όταν το ίδιο ενσωματώνει τη μνήμη Πάμε να δούμε το ελληνικό design της δεκαετίας του 70! και ενισχύει την ταυτότητά του. Πως μπορεί να σχεδιαστεί σήμερα -Μα τι είναι η Ελβιέλα βρε Σωτήρη; μια συσκευασία για την Ελβιέλα; Τι θα γινόταν αν το παρελθόν συναντούσε -Το σήμα της εμπιστοσύνης! Σύμβολον ανυπερβλήτου τεχνικής τελειότητας! το μέλλον; O εκμοντερνισμός ενός παρελθοντικού και πολιτισμικού προϊόντος! Έλβις Πρίσλευ ξαναέλα, με παπούτσια ελβιέλα! σε πόσες σήμερα τα προϊόντα ταυτίζονται Και είχε δίκιο... Ελβιέλα παραχώρησε όνομά μια ολόκληρη παρκετέζες, Αναρωτιέμαι, να ψηφιακό καιΗτηλεοπτικό ακροατήριοτο που κα- τηςοισεδημοσιογράφοι είναι συγκλονιστική η περιπτώσεις συγκλονιστικό γιατί εκείνος που δέχεται καθημερινά είδος στο οποίο Σε ελάχιστες. κατηγορία παπουτσιών αυτά που λέμε “σταράκια”. ταναλώνει και καταναλώνεται μέσασήμερα σε μια γλώσσα μη λογοδότηση για σκάνδαλα καιμεοιτοσυγκαλύψεις, είναιανήκουν; επίθεση μέσα σε ένα κλίμα ατιμωρησίας μοιραία θα Η Ελβιέλα με την είναι σύγχρονη οπτικοποίηση της είναι ένας φόρος τιμής Όποιος λοιπόνστις ήθελε να αναφερθεί σε πάνινα παπούτσια με λαστιχένια σόλα τίτλων. Μέσα κηδευομένες επιλογές μπλεσυγκλονιστική η τρομοκρατία στους δρόμους, ανταποδώσει. στο παρελθόν και το λαικό σχέδιο που αρχίζει να ξεθωριάζει από την μνήμη μας, αυτήν ακριβώς τη λέξη χρησιμοποιούσε! κόμαστε, υπερασπιζόμαστε, δικάζουμε, απελπιζόμαστε συγκλονιστικές οι ελάχιστες ΜΕΘ, είναι συγκλονιστικές «Σε φοβάμαι ανθρωπάκο, σε τρέμω, επειδή από σένα ενώ παράλληλα φέρνει στο σήμερα την ανάγκη εικονοποίησης και οπτικής “Ελβιέλα θα φορέσω για ν’ αρέσω!” και ξανακυλάμε. Ανίκανοι να διακόψουμε την χρήση, οι προκλητικές αυτοεξαιρέσεις, είναι συγκλονιστικά τα εξαρτάται το μέλλον της ανθρωπότητας. Όταν ζεις για μακρύ επικοινωνίας. και λυτρωνόμαστε στην συνεχή καταπίεση. Και πως όμως ψηφίσματα ντροπής, είναι συγκλονιστική η καταστροφή διάστημα στο βάθος μιας σκοτεινής σπηλιάς σιχαθείς Έτσι θα κλείσουμε την χρονιά, και αυτή θα είναι η δική μας ευχή για θα όλους σας.το “Ροκ είναι σμόκιν και ελβιέλο / είναι ο Αμπότ με τον Κοστέλο / αυτοί ‘ναι ροκ!» Ανοίξτε την πόρτα και αφήστε παρόν τραγουδούσεαπό ο Σταμάτης Κραουνάκης Γινόμαστε με την Άλκηστη να παρεκκλίνουμε όσα μας προτείνονται; τηςΠρωτοψάλτη. δημόσιας παιδείας, είναι συγκλονιστική η εικόνα φωςτο τουπαρελθόν ήλιου. Καινα τοεισβάλλει πιθανότεροστο είναι ότι τελικά τα μάτια και να το μέλλον. Μα να μόνο τα πάνινα της Converse,ανέργων όταν η Ελλάδα μέχρι τιςαπό το όριο αυθεντίες στααναγνωρίζουμε σκοτεινά παραμύθια; που ζουν κάτω τηςδημιουργήσει φτώχειας, είναι σου θα χάσουν τη δύναμη να αντέχουν. Να γιατί καταλήγουμε αρχές δεκαετίας ’80 είχε τη δική της λέξη γιασυγκλονιστικές να περιγράψειοι απευθείας αναθέσεις, είναι συγκλονιΦταις πουτης είσαι δεξιός, του αριστερός, κομμουνιστής, να μισούμε το φως του ήλιου.» Όσο για τον συμβολισμό, οι μάγοι κουβαλούν τα δώρα τους, τα δώρα αυτά είναι τα συγκεκριμένα παπούτσια; αναρχικός, θρησκευόμενος, άθρησκος, νέος, γέρος, γυστικό να βλέπεις γιατρούς να εκλιπαρούν για ενίσχυση , Βίλχελμ Ράιχ αμετάβλητα. Κανένα δεν χάνει την ιδιότητα του όσα χρόνια και αν περάσουν! Να άλλη μια ασθένεια της εποχής μας! ναίκα, άντρας, παιδί. Εμείς και εσείς, αυτοί και οι άλλοι. να βλέπεις τα ΜΜΕ να πυρακτώνουν ηθικούς πανικούς Να μια ακόμη ευχή! , Αυτό πρέπει να σταματήσει εδώ και τώρα. να ελέγχουν την ενημέρωση, είναι συγκλονιστικό να καΚι όμως μπορεί να έχει και η παρακμή την γονιμότητά Η Ελβιέλα υπήρξε το σύμβολο των άγριων νιάτων του ΄50 αλλά Καλές γιορτές, καλή ανάγνωση! καισυγκλονιστικό. όλων των γενεών της συγκλονιστικό ροκαμπίλι, ροκ, το πανκ ροκ, grunge, και emo μόδας! ελευθερίες. Είναι Είναι κρεταπατούνται θεμελιώδεις Είναι συγκλονιστική της αρκεί να πηγαίνει ευθεία και όχι κυκλικά… ελβιέλες έγιναν το σύμβολο μιας γενιάς παρέα τον ηJames Dean, είναι συγκλονιστικό να απευθύνεσαι σέντοΟι βίας και αυθαιρεσίας, είναι συγκλονιστικές οι με αυτή μονόπολη, τοπεσμένων λευκό τουκαι μπλουζάκι, το τζιν καισυγκλονιστικοί το αθλητικό του! στην νεολαία ως νεολαία που καταστρέφει. Είναι πιο Κέλλυ Γρηγοριάδου Κέλλυ Γρηγοριάδου εικόνες αιμόφυρτων, είναι

Nα μάθω να ακούω ανάμεσα στις λέξεις;

Ε

Που θα βρείτε το Together Σημεία Διανομής Together TOGETHER 2

Κοζάνη Κοζάνη Αεροδρόμιο Αεροδρόμιο Katerina Βakery DEUX KK Katerina Βakery DEUX KK Εl barrio Βατρακούκος Βατρακούκος Good Fellaz Mind Bar Le roi Le roi ΡεβύθιVolta memories Μikel Company Ρεβύθι ΡίγανηΜikel ΑλάτιCompany Crossroads Coffee Island Five coffee Basinas Ρίγανη Αλάτι Κιμωλία Crossroads TodaysFive coffee Basinas Εspresso World Κιμωλία Royal bean Maiblo Tρυποκάρυδος Todays Αμορίνο El Barrio Mπλε Ελάφι Εspresso World 4 coffee Tρυποκάρυδος Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Αμορίνο Γαλατάς Mπλε Ελάφι Μουσείο Τεχνών Κοζάνης 4 coffee Κτελ Κοζάνης Χρυσόψαρο Δημαρχείο 50ρακη ΨιλικάΑvantzo Θωμάς Λαζαριώτης (Μοναστηρίου) Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Περίπτερο Ψιρικοκό Κέντρο Τύπου Αριστοτέλους 12 & Γκέρτσου Κέντρο Τύπου 11ης Οκτωβρίου Funky monkey

785 Tattoo studio Κτελ Κοζάνης Sette Δημαρχείο Παπαγάλος Ψιλικά Θωμάς Λαζαριώτης(Μοναστηρίου) Πεσκέσι Περίπτερο Ψιρικοκό Ubuntu Κέντρο Τύπου Αριστοτέλους 12 & Γκέρτσου Camelot

Κέντρο Τύπου 11ης Οκτωβρίου

Πτολεμαΐδα Πτολεμαΐδα Λεχόβου 8, Εργαστήρι «Ζωγραφίζω» Πρακτορείο εφημερίδων ,Β. Κων/νου Πρακτορείο εφημερίδων ,Β. Κων/νου Καφέ ΙδέεςΙδέες Καφέ Μανδρακούκος Μανδρακούκος Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Baccara Coffee Island Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Coffee Island

Γρεβενά

Δημαρχείο Γρεβενά Zoomserie Δημαρχείο Εστιατόριο Αυλαίς Zoomserie Hδίγευστον Εστιατόριο Αυλαίς Station streetwear Hδίγευστον Station streetwear Καστοριά

Βιβλιοπωλείο ΑΛΠΑ Καστοριά ΒιβλιοθήκηΑΛΠΑ ΤEI Βιβλιοπωλείο NauticalΤEI Hall Βιβλιοθήκη The passenger Nautical Hall The passenger Aρχοντικό Ωρολογόπουλος Maestro in Caffe Ιδαίες Art Café & Shop

Φλώρινα Aρχοντικό Ωρολογόπουλος Florina Travel Maestro Καφέ Ρόζαin Caffe ΙδαίεςΚαλών Art Café & Shop Σχολή τεχνών Φλώρινας The Factory καφέ γκαλερί Φλώριναπερίπτερο Σύγχρονο Florina Travel Φλώρινας Δ.Κ. Βιβλιοθήκη Καφέ ΡόζαΠιτόσκα» «Βασιλικής Σχολή Direct Καλών τεχνών Φλώρινας Europe The Factory καφέ Περίπτερο Λίγο απ΄γκαλερί όλα

Αμύνταιο Σιάτιστα Κέντρο Τύπου Σφακιανάκη Περίπτερο Κλεισιάρης (έναντι Δημαρχείου) Σιάτιστα Δημαρχείο Περίπτερο Αρχοντικό Κλεισιάρης (έναντι Ξενοδοχείο Δημαρχείου)ΗΛΜΑΚ Παπαθωμάς

Θεσσαλονίκη ΣΤΕΡΕΟ , Δημάρχου Βαμβακά 3-5 Μέγαρο Μουσικής ΥΨΙΛΟΝ, Εδέσσης 5 Οberon, Νίκης 2 ΜουσείοΛεωφόρος Φωτογραφίας Μr Johnny, Δοϊράνης Πικάπ, Ολύμπου 47 38 Στόρι, Ολύμπου Kitchen Bar, 87

Δημαρχείο Ξενοδοχείο Αρχοντικό Άργος Ορεστικό Παπαθωμάς ΗΛΜΑΚ Βιβλιοχαρτοπωλείο Σανταλίδης Αεροδρόμιο

Άργος Ορεστικό

Βιβλιοχαρτοπωλείο Σανταλίδης Σέρβια Αεροδρόμιο Κέντρο Τύπου Σαββίδης Home Café Bar Πολιτιστικό Κέντρο Κοινωφελούς Επιχείρησης

Μιχαήλ Ιωάννου 8

Αποθήκη Β2 Α’ Προβλήτα Λιμένα,

Αθήνα Εθνική Αθήναβιβλιοθήκη- Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος Εθνική βιβλιοθήκη- Ίδρυμα Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 (Πλατεία Σταύρος Νιάρχος Προσκόπων) Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 Βρυσάκι Τέχνης και Δράσης, (ΠλατείαΧώρος Προσκόπων) Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι Βρυσάκι Χώρος Τέχνης και Δράσης, Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι

Έργο εξωφύλλου: Vratislav Pecka «CHAOS» εξωφύλλου : SotiriSioutzioukis Σχεδιασμός

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ| ΤΕΥΧΟΣ 34

ύλης χωρίς προηγούμενη άδεια του εκδότη.

ΥΨΙΛΟΝ, Εδέσσης 5

Βελβεντό Η ντάνγκαρα, Αρμενοπούλου 26 ΑίνιγμαAll day Café Fata Morgana, Φιλίππου 1 Mετόχι Κινηματογράφος Βακούρα,

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ | ΤΕΥΧΟΣ 49

Tα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν υποχρεωτικά Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν τη γνώμη του περιοδικού. υποχρεωτικά τη γνώμη του περιοδικού. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή ύλης Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια του εκδότη.

Σέρβια Θεσσαλονίκη Κέντρο Τύπου Σαββίδης Μέγαρο Μουσικής Home Café Bar Οberon, Λεωφόρος Νίκης 2 Πολιτιστικό Κέντρο Στόρι, Ολύμπου 87Κοινωφελούς Επιχείρησης The Caravan Ρέμπελου 1

Σύγχρονο περίπτερο Δ.Κ. Βιβλιοθήκη Φλώρινας «Βασιλικής Αμύνταιο Πιτόσκα» Κέντρο Τύπου Σφακιανάκη

TOGETHER TOGETHER Ιδρυτής: ΘωμάςΘωμάς Δημητριάδης Ιδρυτής: Δημητριάδης Εκδότρια: Kέλλυ Κέλλυ Γρηγοριάδου Εκδότρια: Γρηγοριάδου Υπεύθυνος διανομής ΠέτροςΙωάννα Καραϊσκος Υπεύθυνη Μarketing: Ζαρκάδα DTP: Κορίνα Πριμηκυρίου Σχεδιασμός: Γιώργος Βεργουλιάδης Εκτύπωση: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ Εκτύπωση: ΙΡΙΣ ΑΕΒΕΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διεύθυνση: Αρχελάου 25, Κοζάνη 50132 50132 Διεύθυνση: Αρχελάου 25, Κοζάνη Τ. 2461025600 T. 24610 25600 Ηλεκτρονική επικοινωνία: info@togethermag.gr Hλεκτρονική επικοινωνία: Website: togethermag.gr info@togethermag.gr | www.togethermag.gr

Βελβεντό

Δεσκάτη Αίνιγμα- All day Café Βιβλιοπωλείο Κοτίτσας Mετόχι

Σε αυτό αυτό το Σε τοτεύχος τεύχοςσυνεργάστηκαν: συνεργάστηκαν: Βικτώρια Γκουντώνη Δέσποινα Τσορμπατζίδου Βικτώρια Ηλεκτρα Γκουντώνη Φραγκιαδάκη Χάρης ΜάρθαΚοντοσφύρης Μαυρίδου ΕρμιόνηΜιχ. Ευστρατιάδου Μαρίνα Καπελάκη Αθηνά Σταυριανουδάκη Ιωάννα Μπαλαμπανίδου Χάρης Κοντοςφύρης Λίλα Κύρου Manolo kapa Κατερίνα Παπαστεργίου Secretguest Ελένη Γλύκα Γκόρα Διονυσοπούλου Περικλής Καφάσης Τάνια Ώττα

Σόνια ΕυθυμιάδουΚορίνα Χατζηπαναγιωτίδου Παπασταύρου Στεφανία Ζούρκα Ελένη Γκόρα Κώστας Μπουζούκης Μίλα Κύρου Δώρα Σιαλβέρα Αλέξανδρος Τσολάκης Χατζηπαναγιωτίδου Κορίνα Ελένη Κιρίτση Έλλη Παπαστεργίου Κώστας Διδίλης Ομάδα Επικοινωνίας του Σοφία Σωτηροπούλου Τμήματος Ψηφιακών Μέσων Μαρία Μάραντου & Επικοινωνίας, ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Γιάννης Γιαννίτσας

Αν θέλετε να λαμβάνετε το TOGETHER στο χώρο σας, το γράφειο ή όπου αλλού επιθυμείτε, μπορείτε να μας ενημερώσετε δίνοντας τα στοιχεία σας (ονομ/μο, διεύθυνση, τηλέφωνο) με τρεις τρόπους: • info@togethermag.gr • 24610 25600 • Με επιστολή στην ταχυδρομική διεύθυνση Περιοδικό TOGETHER Αρχελάου 25, Κοζάνη 50132 ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ ΕΔΩ

ads@togethermag.gr | Τ 24610 25600

4 ΤΟGETHER

ΤΟGETHERGRAM 18

Περάσαμε μια εβδομάδα με τη Nικολέτα Σαββάκη Η αφάνα με την κόκκινη κάμερα, μία urban φωτογράφος, με τάση για δημιουργικότητα στα Social - και όχι μόνο- media.

Account & Content Manager, Photographer, Copywriter IG @nizavva

Παρασκευή. Η Παρασκευή είναι η μέρα των φωτογραφίσεων για τα brands μου. Πρωτότυπες φωτογραφίες που θα γεμίσουν χρώμα και θετικά vibes τα timelines των ακολούθων τους. Από νωρίς το πρωί μέχρι να πέσει ο ήλιος, φώτα, κάμερα, κλικ, τέλος, φύγαμε για Σαββατοκύριακο.

Δευτέρα. Η Δευτέρα και κάθε Δευτέρα έχουν ένα νυσταγμένο μουσούδι, που χουρχουρίζει ασταμάτητα και αρνείται να σηκωθεί. Ποιος – άραγε- θέλει να σηκωθεί από το κρεβάτι τις Δευτέρες; (κανείς)

Τετάρτη. Την Τετάρτη θα δω φίλους, που λόγω καραντίνας έχουν χωρίσει οι καθημερινότητές μας. Θα στείλουμε 6, θα κρατήσουμε τις αποστάσεις μας και θα μιλήσουμε για όλα εκείνα που έχουν αλλάξει τις ζωές μας. Από την πανδημία μέχρι τη ζοφερή πραγματικότητα που αναβλύζει στα Social και όχι μόνο Media. Οι φίλοι είναι το μεγάλο μας «όπλο» ενάντια στην αποξένωση που βιώνουμε. Πέμπτη. Κάθε μέρα έχει δουλειά στον υπολογιστή. Κλειστά παντζούρια, η αγαπημένη μου λίστα στο Spotify, τα φώτα μου και ατέλειωτες ώρες σε μία οθόνη. Η φύση της δουλειάς είναι τέτοια που όλα είναι πλέον θολά και θαμπά αν δεν έχουν κάτι ψηφιακό πάνω τους. Τα Social Media, η επεξεργασία φωτογραφιών και η καθημερινή αναζήτηση ειδήσεων & άρθρων είναι ένα από τα πιο μεγάλα κομμάτια μου, που μέσα στην καραντίνα αποδείχτηκαν σωτήρια και συνάμα δυναμικά.

Τρίτη. Η Θεσσαλονίκη ομορφαίνει επικίνδυνα. Και δεν θα μπορούσα να μη τριγυρίσω (πάντα με τη μάσκα μου) στα στενά της και στα πιο όμορφα σημεία της. Η θέα της είναι αποπνικτικά εντυπωσιακή και σε κάθε κλικ της κάμεράς μου, αποτυπώνεται μία μαγική εικόνα, αψεγάδιαστη. Οι φωτογραφίες αποτελούν ίσως το μεγαλύτερο κομμάτι της καθημερινότητάς μου, γεμίζουν τη μνήμη του κινητού, του υπολογιστή και του μυαλού μου με εικόνες που πολύ πιθανό να μην αντικρύσω ξανά.

Σάββατο. Τα Σάββατα φωτογραφίζω τον έρωτα στη Θεσσαλονίκη. Ανεξαρτήτως καιρού και συνθηκών, ψάχνω πάντα εκείνους τους ανθρώπους που μοιράζονται στιγμές και νοητά φιλιά με τις μάσκες τους. Δεν ξέρω αν η Θεσσαλονίκη είναι η πιο ερωτική πόλη, σίγουρα οι άνθρωποι της, αγαπούν βαθιά και δεν το κρύβουν. Κυριακή. Κυριακή είναι οι άνθρωποί μας, οι βόλτες, η ξεγνοιασιά, η ελευθερία, η νοσταλγία της εβδομάδας που πέρασε η αγωνία γι’ αυτήν που έρχεται. Τα ηλιοβασιλέματα τις Κυριακές είναι πάντοτε πιο όμορφα, πιο έντονα και γεμάτα χρώμα και σκιές. Η Κυριακή είναι πάντοτε η ημέρα που θα με βρει στην παραλία ή στο λιμάνι, έτοιμη να αποθανατίσω τις σκιές των ανθρώπων που αγαπιούνται λίγο παραπάνω αυτά τα απογεύματα.

ΤΟGETHER 5

Come Together!

Αγαπημένες συνήθειες και καθημερινές στιγμές, με παρέα τους κολλητούς ή και όχι! Το πρωί ή το βράδυ, μέσα ή έξω, στο δρόμο ή στο σπίτι! Όπου και να είσαι, με όποιον και να είσαι, το Together είναι εκεί, μαζί σου! Πάνω στο τραπέζι, κάτω από το μαξιλάρι, πάνω στο κρεβάτι, μέσα στην τσάντα, δίπλα σε μια κούπα καφέ, στο ράφι της βιβλιοθήκης, ανάμεσα σε δύο χέρια, μπροστά από ένα πρόσωπο! Στείλτε μας τις δικές σας στιγμές στο info@togethermag.gr Στην σελίδα μας στο Facebook @togethermazi ή και στο instagram @together_free_press

We are Better Together!

6 ΤΟGETHER

Μe too? Υou too? ΚΕΙΜΕΝΟ: ΧΑΡΗΣ ΚΟΝΤΟΣΦΥΡΗΣ

Εικαστικός Αναπληρωτής καθηγητής ΤΕΕΤ,

Σχολή καλών Τεχνών Φλώρινας Π.Δ.Μ

Όταν ένας συνάνθρωπος υποδύεται ή λειτουργεί σε μία συνθήκη αναγκαία για την ενεργοποίηση της συμβολικής τελετουργικής δράσης του ως υποκείμενο επαναπροσδιορισμένο, ώστε να εξυπηρετεί την επιτέλεση του έργου, ζητά από τους προσλήπτες να πάρουν σοβαρά τον κοινωνικό αντίκτυπο αλλά ταυτόχρονα, και την πίστη τους στην σύμπραξη και την ανάμιξή τους. Ένα έργο περφόρμανς, όπου ο ερμηνευτής παρασύρεται εντελώς από το ρόλο, την καλλιτεχνική επιτέλεση, έχει ενδώσει στην «οιονεί πραγματικότητα» αυτού που παρουσιάζεται, καταγραφόμενη από μια κάμερα σταθερή και οδηγεί σε μια πρόσληψη εξ αποστάσεως, ήπια και απευθυνόμενη. Η ελάχιστη θεατρική απόσταση της μιας κάμερας, η εξαντλητική στασιμότητα του γδυμνού ερμηνευτή, η ελάχιστη κινητικότητα του ντυμένου και η αρχιτεκτονική κατάκρυψη προτείνονται σαν μια επιδίωξη έγκυρης «πραγματοποιημένης» πραγματικότητας. Στο «Σύγχυση ετών 19», η Χρυσηίδα Δανιηλίδου γράφει με την ποιητική σύνταξη του συγχυσμένου έφηβου: «Είναι αστείος ο τρόπος, η κατεύθυνση με την οποία αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος· κωμικά, μάταια προσπαθεί να εκπέμψει στη συχνότητα που ο ίδιος θεωρεί επιθυμητή, κενόδοξα επιδιώκει να πείσει, προβάλλοντας μία ταυτότητα για την οποία, κάθε πρωί πείθει κι απ’ την αρχή το είδωλό του στον καθρέφτη. Μετά βίας συγκρατεί τις εύθραυστες ισορροπίες του, σφίγγει το κορμί του, τεντώνει τους μυς του για να δαμάσει έναν οποιοδήποτε ενοχλητικό πόνο, νεκρώνει και τις ίδιες τις αισθήσεις του για να ξεφύγει, να γλιτώσει από ερεθίσματα είτε επώδυνα, είτε αδιάφορα, είτε, για αδιευκρίνιστους λόγους, ενοχλητικά. Αυτοσυγκροτείται, λοιπόν, στο βαθμό που μπορεί βέβαια να το ελέγξει και να το συντονίσει, στο βαθμό που δεν έχει ήδη αλλοτριωθεί, στο βαθμό που επιδιώκει και παίρνει πρωτοβουλίες, στο βαθμό, τέλος, εκείνον, στον οποίο ο ίδιος κάνει χρήση της κριτικής του ικανότητας. Και είναι απαράδεκτα ντροπιαστικές εκείνες οι παγερές στιγμές που κάνει ένα δυο βηματάκια δίπλα απ’ το κορμί του κι ανατριχιάζει αντικρίζοντας τις κινήσεις του, τον τρόπο που αδυνατεί να ρυθμίσει και να ελέγξει τους μυς του προσώπου του, κι ακούει τον απόηχο από όλα εκείνα τα κενά και υποκριτικά του λόγια· δεν αναγνωρίζει σε καμία λοιπόν περίπτωση τον εαυτό του σε αυτό το ανδρείκελο που αντίκρισε· και με τη μεγαλύτερη ορμή-για να σωθεί από αυτό το ντροπιαστικό ξεγύμνωμά του-επιστρέφει στο σώμα του· και εμπιστεύεται και πάλι, πιο τυφλά ακόμη τώρα, τον «εαυτό» του, κι αυτό είναι η μόνη του διαθέσιμη άμυνα για να επιβιώσει, και τίποτ’ άλλο…». Η περφόρμανς περιγράφει την εντοίχιση μιας γδυμνής γυναικείας φιγούρας, δηλαδή μιας γυμνής γυναίκας που ενδύεται τη γυμνότητα της, αφημένη στην κατακρυπτική τύχη ενός καλοντυμένου άνδρα, που θα την στοιβάξει μέσα σε πλακάκια όμοια με αυτά του πατώματος. «Στη νομιμοποιημένη αλλά

ανελεύθερη «κατάσταση εξαίρεσης», ό,τι δε θέλει ή δε φαίνεται ικανό να μπορεί να ενσωματωθεί ομαλά, καταλήγει να αφομοιώνεται βίαια και να εξαφανίζεται από την καθεστηκυία τάξη κι όσους υπηρετούν τις αξίες και τον κομφορμισμό της»1. Ο κοινωνικός κομφορμισμός που περιγράφει η Δανιηλίδου είναι η συνεπαγωγή από τη συνεχή και αδιάρρηκτη πράξη αφομοίωσης της ενδοδαπέδιας και κατακρυμμένης της δυναμικής, αλλά και της ανθρώπινης οντότητας που διεμβολίζεται σε μια εκτοπλασματική εμφυλότητα δομικών στοιχείων. O έμφυλoς και ο κομφορμισμένος τόπος -στην επιτελεστική τους πρακτική- διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στους τρόπους με τους οποίους οι μηχανισμοί εκτόπισης και εντόπισης των γδυμνών σωμάτων παράγουν και οριοθετούν τη βιοπολιτική κενότητα. Η συνάρθρωση υπαρξιακού και υπαρκτού παράγει διαφορετικές δυναμικές για ενσαρκώσεις και αποσαρκώσεις της ανθρώπινης εικόνας. Η γυμνή ενσάρκωση καλεί και ενεργοποιεί δολωματικά τη γενετήσια πυγμή και η γδυμνή αποσάρκωση εγκαλεί τη συμβολοποίηση του σώματος σε ανόργανο σαρκίο. Ένθεν κακείθεν, η ενσώματη παρουσία και η ενσωματοποιημένη απουσία, προσχηματίζουν καταστάσεις εξαίρεσης και αναγνώρισης.

Στη νομιμοποιημένη αλλά ανελεύθερη «κατάσταση εξαίρεσης», ό,τι δε θέλει ή δε φαίνεται ικανό να μπορεί να ενσωματωθεί ομαλά, καταλήγει να αφομοιώνεται βίαια και να εξαφανίζεται.

«H κατάσταση εξαίρεσης, κατά την οποία παρατηρείται διακοπή-αναστολή του δικαίου και της έννομης τάξης, δεν είναι δικτατορία (συνταγματική ή αντισυνταγματική, εντεταλμένη ή κυρίαρχη) αλλά ένας κενός χώρος δικαίου, μία ζώνη ανομίας στην οποία όλοι οι νομικοί ορισμοί και, κατ’ αρχάς, η ίδια η διάκριση μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού στοιχείου έχουν αδρανοποιηθεί. Το βασικό πρόβλημα είναι οι πράξεις που διαπράττονται κατά τη διάρκεια του iustitium, η φύση των οποίων μοιάζει να εκφεύγει κάθε νομικού ορισμού. Φαίνεται να τοποθετούνται, σε σχέση με το δίκαιο, σε έναν, κατά Agamben, απόλυτο μη χώρο2». Στο έργο performance για camera με τίτλο «202101-312-027-472-020Γ», το ανθρώπινο σώμα θάβεται κάτω από πανομοιότυπες πλάκες, κάτω από τον πολιτισμό και χάριν του πολιτισμού, υπό το βάρος μιας

δυσβάσταχτης ομοιογένειας. Όσα το καλύπτουν κοιτούν προς όλες τις κατευθύνσεις, μετατρέποντας το μέχρι πριν γυμνό σώμα σε μια μορφή σκαντζόχοιρου. Το σώμα, πλέον, καταλήγει σαν να μην υπάρχει. Περιορίζεται, τελικά, μόνο στο να αποτελεί την εσωτερική βάση καταπίεσης, πάνω στην οποία θα αναπτυχθεί η υλικοτεχνική αντανάκλαση του αυτοαναφορικού περιβάλλοντος του πολιτισμού που το εμπεριέχει. Αυτή η αντανάκλαση το συρρικνώνει, το τυφλώνει και το καθιστά, ταυτόχρονα, μη ορατό. Η στιγμή της ολοκληρωτικής του κάλυψης, σηματοδοτεί τη στιγμή της απανθρωποποίησης του μη ορατού καθημερινού ανθρώπου, την αποθέωση της σιωπής, της υπομονής και της καταπιεστικής αδράνειας. Παρά το γεγονός ότι ο άνθρωπος τοποθετείται στο κέντρο, τελικά καταλήγει να μην υπάρχει πουθενά, κι εκδιώκεται από παντού. Η performer στο έργο «202-101-312-027-472-020Γ» αποτελεί μία οντότητα που μέσα στη γυμνότητά της δε μπορεί να κατονομαστεί και να κατηγοριοποιηθεί, ώστε, δίχως κοινωνική, επαγγελματική και νομική ταυτότητα και υπηκοότητα, να αγγίζει τη μέγιστη απροσδιοριστία της, σύμφωνα με την Judith Butler3. Η ενδυμασία μπορεί να δηλώσει μία ταυτότητα επαγγελματική, κοινωνική, οικονομική. Η γυναίκα του έργου, που της ασκείται αυτή η βίαιη «συμμόρφωση», είναι γυμνή, εκτεθειμένη, δίχως συγκροτημένη ταυτότητα που να την οχυρώνει. Πρόκειται για ένα άτομο απογυμνωμένο από το σχηματοποιημένο μανδύα ενός προκαθορισμένου αξιώματος, ο οποίος θα αποτελούσε και την πηγή της εξουσίας του. Ένα άτομο πλήρως εκτεθειμένο σε μία κανονιστικά ενταγμένη στο πλαίσιο του «αποδεκτού» βία, κατά την οποία το νομικο-πολιτικό σύστημα, μετατρέπεται σε θανατηφόρο τυφλή μηχανή που καταστέλλει και εξαφανίζει το υποκείμενο, αντί να κατοχυρώνει τις ελευθερίες του. Μέσα στην πιεστικότητα της «κατάστασης εξαίρεσης», όπου οι θεσμοί και οι ισορροπίες του δημοκρατικού συντάγματος αδυνατούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά, το όριο ανάμεσα στη δημοκρατία και στον απολυταρχισμό μοιάζει να καταλύεται, ο άνθρωπος του έργου αφομοιώνεται βίαια, ως έρμαιο όλων εκείνων των περιορισμών που επιβάλλονται, από μια σοβαροφανή και συχνά γελοία πολιτική εξουσία ή/και επαγγελματική ιεραρχία, επάνω του και δέχεται, τελικά, τον πλήρη περιορισμό και τον εκμηδενισμό της δυναμικής του, δίχως αντίσταση. Σύλληψη εικαστικού έργου: Χρυσηίδα Δανιηλίδου Είδος έργου: Performance για camera ~Γ’ ΕΚΤΕΛΕΣΗ Οργάνωση Παραγωγής: Σοφία Αντωνακάκη, Χρυσηίδα Δανιηλίδου, Χάρης Κοντοσφύρης, Αλεξανδρινός Οικονομίδης Διάρκεια: 5’24’’ Performers: Χρυσηίδα Δανιηλίδου και Αλεξανδρινός Οικονομίδης Υπεύθυνη Φωτογραφίας και Video-καταγραφής: Σοφία Αντωνακάκη

ΤΟGETHER 7

~Β’ ΕΚΤΕΛΕΣΗ Οργάνωση Παραγωγής: Χρυσηίδα Δανιηλίδου, Κώστας Παπακοσμάς, Νάσια Καρατσιράκη Διάρκεια: 6’ 10’’ Performers: Χρυσηίδα Δανιηλίδου και Κώστας Παπακοσμάς Καταγραφή- κάμερα: Νάσια Καρατσιράκη ~Α΄ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Οργάνωση Παραγωγής: Χρυσηίδα Δανιηλίδου, Νάσια Καρατσιράκη, Κωνσταντίνα Σαρακατσάνου Διάρκεια: 5’ Performers: Χρυσηίδα Δανιηλίδου, Νάσια Καρατσιράκη, Κωνσταντίνα Σαρακατσάνου Καταγραφή- κάμερα: Νάσια Καρατσιράκη Αυτή η ξεχωριστή περίπτωση όπου οι άνθρωποι είναι πλασμένοι «κατ’ εικόνα και ομοίωση» ενός δαπέδου σημαίνει ότι το υποκείμενο πρέπει να προβλέψει το δάπεδο που του ομοιάζει. Η τύχη όλων ως υποκείμενα θα ήταν να ενσωματώνονται σε υποκείμενα και όχι να ενταφιάζονται ή να εντοιχίζονται σε αρχιτεκτονικά μέλη. «Τρέφονται σώματα κενά, υπερτροφικά καταλήγουν τα κορμιά. Φορείς της ανέκφραστης και της ερωτηματικής της θλίψης. Ντύνονται, διατρέφονται, κινούνται, εργάζονται, και, πάνω απ’ όλα, ζευγαρώνουν. Αναπαράγονται στο τυφλά. Άλλοι συμφιλιωμένοι με τη φύση τους από συμβιβασμό, χαμογελούν ανακαλύπτοντας την κτηνώδη απάθειά τους κι άλλοι, τρέμοντας, παραπατούν απ’ τους σπασμούς του συναισθήματός τους, του ευαίσθητου». Κτιστά μέλη ανθρώπινα, τρέφονται από την υλικότητα μιας αρχιτεκτονικής υπερτροφίας να καταλήξουν πλακάκια δαπέδου, χώρων δομημένων. Η σεισμογενής ρηγματώδης ενσωμάτωση των ανθρωπίνων σορών για τις άκτιστες εικονοληψίες του ανθρώπινου σώματος είναι φορέας της ανέκφραστης και ερωτηματικής τους ύπαρξης. Τα σώματα, ως εκτοπλάσματα, συντρέχουν και περπατούν. Τα επάνω κάτω και τα κάτω επάνω. Άνθρωποι περνάνε, μιλούνε, γελάνε για μένα, λένε αλήθειες, λένε ψευτιές για μένα, για σένα! αναμορφώνοντας τον Μίλτο Σαχτούρη4. Οι ιδεοληψίες και οι ιδέες κάνουν τα υποκείμενα να παγιδεύονται, μέσα σε υποκείμενα. Μπορούμε να φανταστούμε το υποκείμενο ενσωματωμένο μέσα σε ένα ή και σε δυο ευλύγιστα εύκαμπτα καλτσόν υποκείμενων. Στα πλαίσια του κοινωνικού διχασμού το «me too» ή το «you too», με δεικτικότητα και καταγγελτική προτροπή, το έργο της Δανιηλίδου λειτουργεί απροσδόκητα εξισωτικά, γιατί η αμφίεση δεν έχει σχέση με τα στερεότυπα του ντυμένου, του γυμνού και του γδυμνού, αλλά εξίσου με τα του κτιστού και άκτιστου σώματος, μέσα στην εγκαρτέρηση και την αναμονή η έφηβη γυναίκα να μην αποτελέσει το θεμέλιο του αρχιμάστορα στα έμφυλα γεφύρια. Η συνοχή μεταξύ σκηνικού, εμφάνισης και τρόπου αντιπροσωπεύει ένα ιδεατό πλαίσιο, που λειτουργεί ως μέσο διέγερσης της προσοχής του ενδιαφέροντος για τις εξαιρέσεις. Τα ανθρώπινα σώματα τυλιγμένα μέσα σε μακρύς ποδόγυρους ρούχων αποτελούν μια αλήθεια, γιατί η ανθρώπινη οργανικότητα συγκρατείται από το κολάρο του λαιμού και κάτω, μέχρι το ξεχείλισμα των μανικιών. Η πάνινη κατάκρυψη ακολουθεί την αρχή του αθέατου, του θαμμένου κορμιού, «αλλά αυτό, σε τελευταία ανάλυση, δεν οφείλονταν στο ότι αυτά που ονομάζουμε ρούχο και σκοτάδι ήταν ένα και το αυτό πράγμα, και το όλο δεν είχε να κάνει παρά μ’ ένα πάντρεμα του προσώπου με την σκοτεινιά», όπως σημειώνει και ο Junichiro Tanizaki στο Εγκώμιο της σκιάς5.

Η καταβύθιση μέσα στο δάπεδο ή η ανάδυση από το δάπεδο ως θέαμα εμβολισμού είναι περιστάσεις, όπου η εκφραστική λειτουργία μιας ακούσιας πράξης οδηγεί στην εκδήλωση μιας άλλης. Όλα μπορούν να ταφούν και να αναδειχθούν. Η πρώτη ασυμβίβαστη εικόνα από μια κάμερα που μετέχει του συμβάντος περιγράφει ένα κορμί θηλυκού ανθρώπου να κείτεται στο δάπεδο, ανάμεσα σε δυο χαμηλές κολώνες. Η εντύπωση μια τελετουργικής ταφής είναι σαφής. Η διαδικασία εξυπηρετείται από την παρουσία ενός, καλοντυμένου, σε μαύρο κουστούμι, κορμιού άρρενα ανθρώπου, που θα ολοκληρώσει την ταφική κατακρυπτική επιτέλεση. Εναποθέτει μικρές πλάκες από το ορθογώνιο στοίβασμα των συμμετρικών κολόνων, πάνω στο θηλυκό σωρό. Αποχωρεί από αριστερά. Η κάμερα παρίσταται. Τα ερωτήματα για μια τελετουργία ενηλικίωσης ή προώρου θανάτου επαπειλούν

την σκηνή. Πρόκειται για μια έμβια, εν-βία εικαστική εγκατάσταση, σε ένα χώρο εσωτερικό, που περιβάλλεται από σταθερούς φραγμούς στην αντίληψη και στον οποίο, επί το πλείστον, σημειώνονται συγκεκριμένα ειδή δραστηριοτήτων. Ο χειρισμός των εντυπώσεων για τα συμβάντα που καταγράφει η κάμερα οδηγεί σταθερά στη δεύτερη ασυμβίβαστη εικόνα αυτή της ταφής, της κατάκρυψης και της τελετής ενηλικίωσης, μέσα στα πλακάκια του δαπέδου, σε αυτά του ουδέτερου και αδιευκρίνιστου χρώματος με τη στιλπνή λάμψη. «Πιστεύω στα χρώματα, δεν πιστεύω στις λέξεις, ούτε στις δικές σου, ούτε στις δικές μου. Και τώρα αυτές που γράφω τις μισώ. Δίχως ροή, δίχως καλή γραφή, κάθε άλλο παρά ελκυστικό το κείμενό μου. Πιστεύω στις εντυπώσεις, πιστεύω στον ήχο της καρδιάς σου, πιστεύω στους ήχους των πουλιών, στα

8 ΤΟGETHER

γρυλίσματα των ζώων, στο βλέμμα του πιο μικρού παιδιού πιστεύω και δε μου ’μεινε πια τίποτα δικό μου, τίποτα στέρεο να ονομάσω εαυτό, κανένας άνθρωπος, μόνο κάτι κατεστραμμένες προτάσεις, κάτι ασυνάρτητες λέξεις σκόρπιες, που ίσως, για μένα τουλάχιστον, να είχαν κάποιο νόημα, όμως ούτε εγώ δεν το λαμβάνω πια το μήνυμά τους. Δάκρυα που σκουριάζουνε το μέσα, δάκρυα που μόνο παρερμηνεύονται. Στην τελική, τίποτα δε σημαίνουν -το γνωρίζουμε αυτό. Και ανασαίνω ακόμη για τα χρώματα». Το μικρόφωνο της κάμερας δεν κατάφερε να συλλάβει τις ψιθυριστές σκέψεις. Η περφόρμανς καταγράφεται καταφατικά ως αντίσταση και υπόθαλψη κατά της αρχής της ασάφειας της εμβίωσης του σώματος σου, με κοινωνικά πρότυπα προκαθορισμένα για εσένα. Κι όμως, όσοι παρακολούθησαν το βίντεο έμειναν να το δουν και συνεχίζουν να το βλέπουν. Οι προσλήπτες μένουν;

«Κι όμως, όσοι μένουν συνεχίζουν την κατάφασή τους, την αφοπλιστική κι εντυπωσιακότατη, τη σοκαριστική αυτή κατάφαση. Και είναι η κατάφαση κι η αποδοχή ο μόνος φωτισμένος και γνωστός δρόμος. Κι ο πολιτισμός σε παίρνει απ’ το χέρι, σαν τετράχρονο παιδάκι που το πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό. Πότε επιτέλους θα μεγαλώσεις, πότε θα γίνεις έφηβος τουλάχιστον· κι έπειτα, να γινόσουν μήπως ενήλικας; Μήπως; Και πού να πας; Γιατί σαν ξεκινήσεις να βαδίζεις σε δικά σου μονοπάτια, βλέπεις πως, ήδη, είσαι μόνος και βουλιαγμένος στο πυκνό σκοτάδι. Κι αναρωτιέσαι μήπως είναι ώρα να γυρίσεις, μήπως δεν είχες τελικά και πού να πας; Κι αν καταφέρεις να βρεις το δρόμο για πίσω, γυρνάς με το βλέμμα χαμηλωμένο και την ανάσα κοφτή και χτυπάς την πρώτη πόρτα που θα βρεις στον πρώτο φωτισμένο δρόμο, παρακαλώντας να σ’ αναγνωρίσει πάλι κάποιος κι αυτός ο κάποιος ας μην είναι και κανένας…».

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Χρυσηίδα Δανιηλίδου γεννήθηκε το 1993. Μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, όπου και φοίτησε με εξαετή υποτροφία στο Γυμνάσιο και Λύκειο του Αμερικανικού Κολλεγίου Ανατόλια, απ’ όπου και αποφοίτησε με άριστα το 2011. Στη συνέχεια εισήχθη στο Τμήμα Γεωλογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου και φοίτησε μέχρι και το τρίτο έτος, όταν και διέκοψε τις σπουδές της πάνω στο συγκεκριμένο ακαδημαϊκό αντικείμενο. Αυτή τη στιγμή είναι τεταρτοετής φοιτήτρια στη Σχολή Καλών Τεχνών, στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τα ενδιαφέροντά της εντοπίζονται στη συγγραφή, την Performance Art και την κοινωνική ευθύνη του καλλιτέχνη. Δραστηριοποιείται στον εικαστικό χώρο και το έργο της αφορμάται κυρίως από πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις κι εξελίξεις αλλά και από τη βροντερή παρουσία των πολιτισμικών χασμάτων στο σύγχρονο κόσμο. Το εικαστικό της έργο διαμορφώνεται από τον υποκειμενικό τρόπο με τον οποίο όλα αυτά τα ερεθίσματα τη διαπερνούν, ώστε ενεργοποιούν την προσωπική της δημιουργική δύναμη.

1.

Οι φράσεις σε εισαγωγικά αποτελούν σκέψεις/ σημειώσεις της Χρυσηίδας Δανιηλίδου.

2. Agamben, G. (2007). Κατάσταση εξαίρεσης. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη, 74 – 88.

3. Όπως αναφέρεται στο Agamben, G. (2007), σελ. 16.

4. Σαχτούρης, Μ. (1980). «Εκτοπλάσματα». Χρωμοτραύματα. Αθήνα: Κέδρος.

5. Tanizaki, J. (2011). Το εγκώμιο της Σκιάς. Σ. Πετσόπουλος (επιμ.). Π. Ευαγγελίδης (μτφρ.). Αθήνα: Άγρας.

ΕΚΠΟΙΗΣΗ ΤΙΜΩΝ ΟΛΑ ΚΑΤΩ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ

10 ΤΟGETHER

Η Πρωτοβουλία Νέων Κοζάνης έδωσε άλλη πνοή στην «Κοζανίτικη Αποκριά 2021»! Η Πρωτοβουλία Νέων Κοζάνης αποτελεί μία αφιλοκερδή και εθελοντική ομάδα, η οποία επιχειρεί, να αποτελέσει έναν τόπο συνάντησης για όλους και όλες, που υιοθετούν, ως τρόπο ζωής, τις παραδόσεις και αξίες του τόπου μας και πιστεύουν στη δύναμη, που κρύβουν αυτές μέσα τους. Με project την «Κοζανίτικη Αποκριά 2021» προσπάθησε να συνδράμει στην υλοποίηση διάφορων διαδικτυακών δράσεων, που πλαισιώνουν την Αποκριά της πόλης.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΑΛΕΝΤΖΑ ΣΟΥΛΑ

Ω

ς εθελοντική ομάδα, η Πρωτοβουλία Νέων Κοζάνης ανέλαβε να δραστηριοποιηθεί σε έντεκα θεματικές κατηγορίες, σκοπός των οποίων ήταν η συνεργασία, η επικοινωνία και η αλληλεπίδραση με τους πολίτες της πόλης, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην προσέλκυση των νέων, αλλά και των υπόλοιπων ηλικιακών ομάδων. Βασικός άξονας ανάπτυξης των εν λόγω δράσεων, αποτέλεσε η καινοτομία, στηριζόμενη πάντοτε στα δεδομένα της πανδημίας του COVID-19. Στο πλαίσιο των δράσεων εντάχθηκαν βίντεο με συνεντεύξεις αξιόλογων ανθρώπων των Φανών της Κοζάνης, quiz και σταυρόλεξα, τα οποία στοχεύουν στην ανάδειξη του τοπικού ιδιώματος της πόλης, όπως και τοπικά εδέσματα, τα οποία προβάλλουν Κοζανίτικες γεύσεις. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στα εκπαιδευτικά προγράμματα, παρέχοντας ποικίλες επιλογές δράσεων, καθώς αφορούν τρυφερές ηλικιακές ομάδες. Αξιοσημείωτες δράσεις ήταν, η συμμετοχή σε ραδιοφωνική εκπομπή, η ανάδειξη του Κοζανίτικου θεάτρου και οι ιστορίες για την «Πανδημία της Αγάπης», που έχουν συγκεντρωθεί στο εικονικό μουσείο της Πρωτοβουλίας. Στη δράση, «International Αντάμωμα» συμμετείχαν νέοι από διάφορες χώρες του κόσμου, τραγουδώντας στίχους των Φανών. Οι εθελοντές Αλεξάνδρα Αποστολίδου, Νεραντζούλα Αραβοπούλου, Μερόπη Βαχτσεβάνου, Κατιάννα Γκαραβέλλα, Νίκος Δεληγιωργίδης, Στεφανία Ζούρκα, Αθανασία Καραγιάννη, Ελευθερία Καραγιάννη, Χρήστος Καραδήμος, Δήμητρα Καρακάση, Ιωάννα Κόκκα, Μελπομένη Κοταρίδου, Ιωάννα Λιάκου, Μαρία Μάραντου, Γεωργία Μήλιου, ΣτέλιοςΜήλιος, Ελένη Τσότσου, Γιώτα Παπαϊωάννου, Πέτρος Παπαναούμ, ΝίκηΠλιάκη, Σταυρούλα Στάμκου, Ραφαηλία-Γεωργία Στιούκη, Σοφία Σωτηροπούλου, ΚορίναΧατζηπαναγιωτίδου, ΡαφαέλαΧατζηπαναγιωτίδου και Νίκος Χάτσιος απέδειξαν πως με μεράκι, αγάπη για τον τόπο, συνεργασία ακόμη και μια διαδικτυακή Κοζα;νίτικη αποκριά μπορεί να προσφέρει μιας νέας μορφής σύνδεση και διέξοδο!

ΤΟGETHER 11

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ

Η αποκριά στην Κοζάνη … Μια αλλιώτικη αποκριά!

ΣΟΦΙΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

Σ

ήμα κατατεθέν της πόλης μας, Κοζάνης, είναι το έθιμο των φανών την περίοδο της αποκριάς. Ένα έθιμο που έχει τις καταβολές του στην Αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στις γιορτές προς τιμήν του Θεού Διονύσου, χαρακτηριστικό των οποίων ήταν οι μεταμφιέσεις και η οινοποσία. Στην Κοζάνη άρχισαν να γιορτάζονται από το 1650 και σταμάτησαν το 1890 με απόφαση των προεστών, εξαιτίας μιας οικογενειακής τραγωδίας στα πλαίσια τέλεσης του εθίμου. Άρχισε να γιορτάζεται και πάλι το 1890 και από τότε δε σταμάτησε ποτέ. Ως το 2020! Ένας αόρατος «εχθρός» στάθηκε η αφορμή να σταματήσουν οι Κοζανίτες μετά από 131 χρόνια να γιορτάζουν τα Καρναβάλια. Και δε σταμάτησε εκεί! Ούτε το 2021 θα γιορταστεί το Καρναβάλι! Άραγε θα έχει και συνέχεια; Όλα ανατράπηκαν μετά την «επέλαση» του κορωνοϊού. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά και για τρίτη φορά στην πορεία της τοπικής μας ιστορίας δεν θα ανάψουν οι φανοί, δεν θα αντηχήσουν τα χάλκινα και δε θα χορέψουμε όλοι αντάμα τα «περιστέρια» και το «11». Η θλίψη είναι μεγάλη, αλλά η ανάγκη να προστατευτούμε είναι μεγαλύτερη. Ωστόσο, η δυνατή σύνδεση με τις ρίζες και η επιθυμία για διατήρηση και συνέχιση του εθίμου ένωσε νέους, διαφορετικούς μεταξύ τους και άγνωστους ανθρώπους με έναν κοινό στόχο: σε πείσμα των καιρών να γιορταστεί και φέτος η αποκρία με διαφορετικό μεν τρόπο, με σεβασμό δε στο έθιμο και στην ιστορία μας! Το άλλοτε άναμμα των φανών, γίνεται σπίθα δημιουργίας και πρόκληση για τη νέα γενιά ώστε να κρατήσουν ζωντανό το έθιμο στην πάροδο του χρόνου. Είναι ένα στοίχημα, η διατράνωση ότι η νέα γενιά είναι εδώ και ενδιαφέρεται για τον τόπο που γεννήθηκε και διαμόρφωσε τις αντιλήψεις και τον χαρακτήρα της. Όλα τα μεγάλα βήματα και οι αλλαγές ξεκίνησαν από την «υποτιμημένη» νέα γενιά, η οποία εξυμνείται μετά από χρόνια για την προσφορά της! Το νέο δεν είναι απόλυτα «κακό». Είναι απλά διαφορετικό, δημιουργεί κι επιδιώκει την αλλαγή πατώντας πάνω στα παραδεδομένα, τα εξελίσσει και τα κοιτάει από άλλη οπτική, τη δική της μοναδική. Η «Πρωτοβουλία Νέων Κοζάνης» επιδιώκει, ακριβώς, τη διατήρηση του εθίμου προσεγγίζοντάς το από άλλη οπτική και δίνοντας μία διαφορετική χροιά στην «Κουζανίτκη Απουκρά». Ένας αέρας ανανέωσης και δημιουργίας πνέει στην πόλη (πάντα με σεβασμό στην παράδοση) και είστε όλοι ευπρόσδεκτοι στο όμορφο αυτό ταξίδι που ετοιμάζουμε! Ας «σουρδίσουμε αντάμα» με βοηθό την τεχνολογία και ας ευχηθούμε «τ΄ χρόν΄ ότ΄τα ‘μαστε όλοι αντάμα και τα ριχτούμε στουν χουρό».

12 ΤΟGETHER

Η παραδοσιακή φωτιά της Κοζάνης*! ΜΑΡΑΝΤΟΥ ΜΑΡΊΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ

Κ

άθε χρόνο στην Κοζάνη εδώ και 300 χρόνια περίπου πραγματοποιείται το έθιμο της Αποκριάς. Η περίοδος αυτή είναι πολύ σημαντική για όλους τους ντόπιους και των γύρω περιοχών κατοίκους. Το έθιμο αυτό κρατά έντεκα ημέρες, ημέρες γεμάτες χορό, τραγούδι, διασκέδαση και σάτιρα. Ξεκινά από το βράδυ της Τσικνοπέμπτης, απαρχή για τον εορτασμό του καρναβαλιού, ανάβοντας ο πρώτος φανός και στην συνέχεια κάθε βράδυ ανάβουν οι επόμενοι. Σε κάθε γειτονιά που υπάρχει φανός συγκεντρώνονται τα μέλη του σηματοδοτώντας την έναρξή του με το άναμμα της φωτιάς στην πυρωσιά . Από εκείνη την στιγμή ξεκινά το κέφι. Στην συνέχεια τα μέλη του φανού φτάνουν στην κεντρική πλατεία με την συνοδεία χάλκινων για να προσκαλέσουν και τον υπόλοιπο κόσμο χορεύοντας παραδοσιακά τραγούδια. Έπειτα, επιστρέφει στην αρχική του τοποθεσία. Ο κόσμος μπορεί να κεραστεί άφθονο κρασί καθώς και τις παραδοσιακές, κοζανίτικες, αλμυρές πίτες, τα λεγόμενα ¨κυχιά¨. Καταφθάνει η ώρα του τραγουδιού και ο κύκλος μεγαλώνει γύρω από την φωτιά. Πρωταρχικό ρόλο διαδραματίζει ο κεντρικός τραγουδιστής ο οποίος γνωρίζει τα σχετικά με τις μέρες τραγούδια και που μερικές φορές αυτοσχεδιάζει ορμώμενος από την παρουσία φυσικών προσώπων. Αρχικά η βραδιά ξεκινά με τα τραγούδια του έρωτα και της αγάπης. Ακολου-

θούν τα λεγόμενα ¨ξινέντροπα¨ τραγούδια όπως τα αποκαλούν στην Κοζάνη καθώς απαρτίζονται από αθυροστομίες. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται για δέκα ημέρες. Ωστόσο το καθημερινό πρόγραμμα εμπλουτίζεται λόγω της διευρυμένης

Το έθιμο αυτό κρατά έντεκα ημέρες, ημέρες γεμάτες χορό, τραγούδι, διασκέδαση και σάτιρα. Ξεκινά από το βράδυ της Τσικνοπέμπτης. συμμετοχής των τοπικών και μη πολιτιστικών συλλόγων που φιλοξενεί ο δήμος Κοζάνης. Η τελευταία μέρα η οποία αποκαλείται ημέρα της Μεγάλης Αποκριάς διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες. Το κέφι και η διασκέδαση ξεκινά από το πρωί με την έναρξη της αποκριάτικης παρέλασης που πραγματοποιείται στην κεντρική οδό της πόλης ( Οδός Παύλου Μελά) χορεύοντας μικροί και μεγάλοι τον ¨ύμνο¨της Κοζάνης, το Έντεκα. Ο κάθε φανός με δική του πρωτοβουλία έχει την δυνατότητα να

σκεφτεί και να παρουσιάσει το δικό του άρμα διακωμωδώντας πρόσωπα και καταστάσεις που ο ίδιος επιθυμεί. Τελειώνοντας την παρέλαση ο κάθε φανός επιστρέφει στην γειτονιά και κάνει ένα προσωρινό διάλειμμα ώσπου να ρθει το σημαντικότερο και αξέχαστο, κάθε χρόνο, βράδυ. Αργά το απόγευμα ξεκινούν να ανάβουν τις φωτιές τους όλες οι γειτονιές δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους περαστικούς να καθίσουν να τραγουδήσουν, να χορέψουν, να πιούν και να φάνε όσο επιθυμούν. Παράλληλα παραδοσιακές ορχήστρες κοσμούν με την παρουσία τους το μεγαλύτερο μέρος της πόλης. Ο αριθμός των φανών της Κοζάνης ανέρχεται στους δεκαπέντε : Άγιος Δημήτριος, Άγιος Αθανάσιος, Αριστοτέλης, Γιτιά, Κεραμαριό, Πηγάδι Κεραμαριό, Αλώνια, Παύλος Μελάς, Λάκκος τ’Μάγγαν, Κρεβατάκια, Μπουντανάθκα, Κασμιρτζίδς, Πλατάνια, Σκ’ρκα και Κόζιανη. Τέλος, για μερικούς φανούς το κέφι δεν σταματά της Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς αλλά την Καθαρά Δευτέρα με την συνάθροισή των μελών τους σε κάποιο υπαίθριο χώρο γλεντώντας, αποχαιρετώντας όλοι μαζί την Αποκριά τρώγοντας νηστίσιμα εδέσματα και αναμένοντας με αγωνία τις επόμενες Αποκριές. *Το παραπάνω κείμενο συντάχθηκε σύμφωνα με προσωπικές/προφορικές πληροφορίες που μου χάρισαν τα μέλη και ο πρόεδρος Μάραντος Εμμανουήλ του Φανού Κεραμαριού Κοζάνης.

ΤΟGETHER 13

ΣΟΥΡΔΟΛΕΞΟ/ΣΙΟΥΡΔΟΛΙΞΟΥ

Η γλώσσα ενός λαού και τα γλωσσικά ιδιώματα ενός τόπου, αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά της ανάδειξης της καθημερινής ζωής των πολιτών, των παραδόσεων και των εθίμων, των γνωμικών και των αποφθεγμάτων, όπως αυτά διατυπώνονται μέσω των σκωπτικών διηγήσεων, των τραγουδιών και των παροιμιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι, τα γλωσσικά ιδιώματα της Κοζάνης, οφείλουν την εμφάνισή τους σε ιστορικούς και γεωγραφικούς κυρίως παράγοντες, όπως είναι η εισχώρηση πλυθησμών από περιοχές της Μακεδονίας και της Ηπείρου, αλλά και της επαφής με τα Βαλκάνια. Αναλυτικότερα, το Κοζανίτικο ιδίωμα, εντάσσεται στην κατηγορία των βόρειων νεοελληνικών ιδιωμάτων, καθώς χαρακτηρίζονται από δύο φωνολογικά γνωρίσματα, που είναι η κώφωση, δηλαδή η μετατροπή των άτονων φωνηέντων (ε) και (ο), σε (ι) και (ου), αντίστοιχα και η αποβολή των άτονων (ι) και (υ). Στον παρακάτω πίνακα, καταγράφονται λέξεις, οι οποίες περιλαμβάνουν το κοζανίτικο ιδίωμα με την σημασία τους, όπως επίσης και συχνές προτάσεις/εκφράσεις, που χρησιμοποιούν οι πολίτες της Κοζάνης, στον προφορικό λόγο τους, ακόμη και σήμερα.

Α

Αμπόχνου

Σμπρώχνω

Άμπουξέ-τουν!

Βγιό Περιουσία Β

Ξέρς τί άτιμου βγιό είνι; (παλιοχαρακτήρας)

Γ Γκουργκυλώ

Τσουλάω/ κατρακυλάω

Πέτρα απ’ γκουργκυλάει χουρτάρ ́ δεν τσακών’.

Δικανίκ ́

Μπαστούνι

Σι χράζ ́ δικανίκ !́ (θες ξύλο)

Έβγατι

Βγέστε

Έβγατι όξου, να σας ιδούμι.

Δ Ε Ζ Η

Ζητλαρίτ κ ́ ους Μίζερος

ζητλαρίτ κ ́ α φαϊά

Ήσαν

Μνιά ζουή αλαφρός ήσαν.

Ήσουν

Θιρμένουμι Ανεβάζω πυρετό Θ

Του κιφάλι-μ’ έκιγιν σά νάμαν θιρμασμένους.

Ιλιάτσ ́ Γιατροσόφι Ι

Μαύρου βρασμένου μι ζάχαρ ́ για ιλιάτσ .́

Κασ μ ́ ιρέβου Κοροϊδεύω Κ

Λ Λουζγιάζου Μπερδεύω Μ Μσός Μισός Ν Νησ κ́ ούρα Πεινάλας Ξ Ξισυλλόιαστους Αλαφρόμυαλος Ο Όκαχτους Απαράλλαχτος Π Πλιμόν ́ Πνευμόνι Ρ Ρακή Τσίπουρο Σ Σουντώ Ορμάω Τ Τιντώνουμι Ξαπλώνω Υ Υστιρότιρα Αργότερα Φ Φτώ Φτύνω Χ Χουρατάς Βεγκέρα Ψ Ψίχα Λίγο(ς) Ω Ώρα Ώρα

Πότι τουν κασ μ ́ έριβιν, πότι τουν πινούσιν. Άιντι τώρα να τα ξιλουζγιάεις. Ιμείς κι του μσό μσό του λέμι κι’ αυτό. Είν ́ αφτός μνιά νησ κ ́ ούρα! Ντίπ ξισυλλόιαστους! Όκαχτ ́ η μάνα-τς. Μ ́ έπρηξις του πλιμόν !́ Σν ́ άζουμι ρακές. Σουντάει του σ κ ́ λί. Τιντώθκαμι στα μιντιρλίκια. Δέν ξέρουμι υστιρότιρα τί τα γέν .́ Ικεί απ’ τα φτήσουμι δεν αγλείφουμι. Κάθουμάσταν στου χουρατά. Έφκιασιν ψίχα σαραϊλί. Έλα μι ‘ν ώρα-σ’. (στην ώρα-σου)

Συλλογή πληροφοριών και λέξεων, από την εθελόντρια: Γιώτα Παπαϊωάννου σε συνεργασία με το Κοζανιτολόγιο, το οποίο ευχαριστούμε πολύ για την πολύτιμη συμβολή του.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙA: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ

¨Σουρδοπανικός¨ ( Το τραγούδι αποτελεί παραλλαγή των στίχων του παραδοσιακού τραγουδιού ¨Δημοκράτης¨)

Κάθε χρόνο μια φορά σε μια πόλη ξακουστή γίνεται η αποκριά στην Κοζάνη την γνωστή Πάλι ανάβει ο φανός και το κέφι μεγαλώνει κρασιά, κυχιά, χορός και ο κόσμος ξεφαντώνει ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΩΡΑ ΟΡΓΑΝΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΩΡΑ ΠΑΙΖΟΥΝΕ ΜΟΥΣΙΚΗ ΟΛΗ ΝΥΧΤΑ ΩΣ ΤΟ ΠΡΩΙ Όμως λόγω covid φέτος δεν θα πραγματοποιηθεί αυτό το έθιμο που κινδυνεύει να χαθεί Όμως η Πρωτοβουλία των Νέων είναι εδώ για να βάλει μια τελεία σε όλο αυτό το πανικό ΜΑΖΕΜΕΝΟΙ ΠΑΛΙ ΘΑ ΓΛΕΝΤΟΥΝ ΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΜΕΓΑΛΟΙ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ Στίχοι: Μαρία Μάραντου

14 ΤΟGETHER

ΒΑΣIΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦYΛΛΟΥ

Η λήψη στρατηγικών αποφάσεων θα αποφέρει κέρδος και ανάπτυξη Αν σκέφτεσαι για τα επόμενα 100 χρόνια, δίδαξε και βοήθησε ανθρώπους και επιχειρήσεις. Αυτό λοιπόν θα κάνουμε! ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

Η

V-Act δραστηριοποιείται στο χώρο της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και μελετητικού έργου απευθυνόμενη σε επιχειρήσεις και οργανισμούς που επιζητούν την οργανωτική τους αναβάθμιση μέσω της εκπόνησης και εφαρμογής σύγχρονων συστημάτων Οργάνωσης και Διοίκησης. Η Εταιρία παρέχει υπηρεσίες Management Consulting – Φοροτεχνικές – Νομικές για τις οποίες διαθέτει πολυετή και ιδιαίτερα σημαντική πείρα, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Στελεχώνεται από Συμβούλους με υψηλή επιστημονική κατάρτιση, μεγάλη εμπειρία και επαγγελματική γνώση που διασφαλίζουν την αποτελεσματικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών της εταιρείας. Σκοπός μας ο εξατομικευμένος φοροσχεδιασμός και προσαρμογή στις ανάγκες του επιχειρηματία με ταχύτητα, ασφάλεια, εχεμύθεια και μακρόχρονη εμπειρία σε όλες τις χώρες που διαθέτουμε στεγασμένα γραφεία –Ελλάδα, Κύπρο, Βουλγαρία και Αγγλία– καθώς και ένα δίκτυο εξειδικευμένων συνεργατών σε όλη την Ευρώπη. Ο ολοκληρωμένος φοροσχεδιασμός που προσφέρουμε, με μια τεράστια γκάμα βασικών και συμπληρωματικών υπηρεσιών, θα αγκαλιάσει κάθε πτυχή της επιχείρησης και θα οδηγήσει τον επιχειρηματία με σταθερά βήματα στην κορυφή. Η πολιτική της V-Act βασίζεται στην παροχή υψηλού επιπέδου και ποιότητας συμβουλευτικών υπηρεσιών μέσω της συνεχούς υποστήριξης και εξυπηρέτησης των αναγκών των πελατών της. Η συγκεκριμένη πολιτική της εταιρείας διασφαλίζεται μέσω της συνεχούς μεταφοράς και ανάπτυξης τεχνογνωσίας, εκσυγχρονισμού και εξασφάλισης αξιόλογων συνεργασιών. Συνομιλήσαμε με τον Βασίλη Τριανταφύλλου, Διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας V-Act για το επιχειρείν, τις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων στο ηλεκτρονικό εμπόριο, τις προκλήσεις στην Δυτική Μακεδονία, τις νέες προοπτικές, την επόμενη μέρα. _Ποια είναι η εταιρεία και τι είδους υπηρεσίες παρέχει; Η εταιρεία έχει μια καταπληκτική καινοτομία. Έχει δημιουργηθεί από επιχειρηματίες για τους ίδιους τους επιχειρηματίες, -και όχι από συμβούλους επιδοτήσεων,- μετά από μακροχρόνια ενασχόληση και εμπειρία, σε κάθε είδους εταιρικού σχήματος από Ατομική Εταιρεία ως Εταιρεία Public&Holding, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό με επιτυχία. Μετά την παρουσία της στην Αθήνα και καθετοποίηση πολλών επιτυχημένων projectμε εννιαψήφιο χρηματικό νούμερο, προβαίνω βάση συγκεκριμένου σχεδίου σε δημιουργία υποκαταστημάτων σε δύο γεωγραφικές περιοχές, οι οποίες νιώθουν και είναι στην ουσία απομονωμένες από τα αστικά κέντρα, το Τσοτύλι, Βοίου Κοζάνης & την πρωτεύουσα του Βοίου Κοζάνης, την Σιά-

τιστα. Βρισκόμενοι στο κέντρο ακριβώς της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στοχεύουμε και στους τέσσερις νομούς της, αλλά και αργότερα στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου. Παρόλες τις δυσκολίες λόγω Covid-19 τον τελευταίο χρόνο ευελπιστούμε ότι και τα δύο γραφεία θα είναι πλήρως λειτουργικά και στελεχωμένα μέχρι το τέλος της Άνοιξης. Καταγόμενος από την περιοχή , Πολυκαστάνου, Βοίου Κοζάνης με επώνυμο της μητέρας μου Ευαγγελοπούλουμια οικογένεια με πολύ μεγάλη παράδοση, θεωρώ καθήκον μου αν μη τι άλλο να συμβάλω στην ανάπτυξη και βοήθεια αυτού του τόπου με τον τρόπο μου, στους τομείς της ενέργειας-κτηνοτροφίας-καλλιέργειας -εκπαίδευσης-τουρισμού. _ Κατά τη γνώμη σας τι είναι αυτό που χρειάζεται ο επιχειρηματίας για να εξελιχθεί ; Γνωρίζοντας εκ των έσω όλα τα προβλήματα του σύγχρονου επιχειρηματία πιστεύω ότι κάθε επαγγελματίας πρέπει να αναπτύσσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα χωρίς φραγμούς και εμπόδια. Να έχει την δυνατότητα, ανεπηρέαστος από φορολογικά, λογιστικά και νομικά ζητήματα, να δημιουργήσει μια λειτουργική, επωφελή και με συνεχή εξέλιξη εταιρεία. Να επενδύει τον χρόνο του και να επικεντρώνεται στην λήψη στρατηγικών αποφάσεων που θα αποφέρουν κέρδος και ανάπτυξη. Γι’ αυτό λοιπόν, δημιούργησα την V-Act. _ Τι χρειάζεται η περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας για να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις που έρχονται; Οργάνωση – Ενημέρωση – Διαφάνεια – Εξωστρέφεια –Συνέργειες – Ομόνοια – Εξειδίκευση – Καινοτομία – Marketing –Μικρό/Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός είναι κάποιες από τις λέξεις που μού έρχονται στο μυαλό χωρίς δεύτερη σκέψη- όλες είναι σημαντικές και απαραίτητες. _ Πως μπορεί να συμβάλλει η διαδικτυακή παρουσία στο e-επιχειρείν; Ευρισκόμενος στον συγκεκριμένο τομέα επί είκοσι πέντε έτη περίπου, πρωτοπόρος στον τομέα του onlineτουρισμού στην Ελλάδα & Κύπρο, οφείλω να ομολογήσω ότι ο σύγχρονος επιχειρηματίας καλείται να αντιμετωπίσει πολλά διαφορετικά μέτωπα ένα εκ των οποίων και η ιντερνετικη παρουσία του η αλλιώς e-επιχειρείν/e-commerce.Συνήθως ότι δεν μπορούμε να το καταλάβουμε, το φοβόμαστε, το βλέπουμε με καχυποψία και με αποτέλεσμα δυστυχώς να το πληρώνουμε τρείς και τέσσερις φορές παραπάνω αναζητώντας φτηνές λύσεις. Το e-επιχειρείν είναι εδώ πλέον για να μείνει και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου επιχειρηματία. Όσοι το καταλάβουν, θα επιβιώσουν, οι δε λοιποί λόγω εξέλιξης λογικό είναι να εξαφανιστούν. _ Ποιες προοπτικές ανοίγονται μπροστά μας τα επόμενα χρόνια; Σε ποιους τομείς πιστεύετε θα υπάρξει αύξηση της απασχόλησης; Περιμένω να δώ τα σχέδια προς υλοποίηση σε τελική τους μορφή στον τομέα της ενέργειας και τότε μόνο θα

μπορέσω να μιλήσω με σιγουριά. Προς το παρόν όλα και όλοι είναι υπό ατμό- επιτρέψτε μου την έκφραση. Οσον αφορά τους υπόλοιπους τομείς οι προσδοκίες μου από την περιοχή είναι πολλές, αλλά μην ξεχνάτε ότι οι επιχειρηματίες από μόνοι μας δεν μπορούμε να κάνουμε θαύματα σε μια νύκτα και η συνέργεια της αυτοδιοίκησης αλλά και του κόσμου είναι απαραίτητη. Αν θα αναλωθούμε στα προβλήματα και την συμπεριφορά των προηγουμένων δεκαετιών η ανάπτυξη, η ο δεδομένος μετασχηματισμός αυτού του τμήματος της Ελλάδας θα καθυστερήσει και δεν συμφέρει κανέναν αυτό. _ Πως μπορεί να συμβάλλει ο τουρισμός στην ανάπτυξη της περιοχής μας; Εδώ μιλάμε για μια πραγματική πρόσκληση και πρόκληση που έχω βάλει στον ίδιο τον εαυτό μου. Βλέπω προοπτικές σε μια παρθένα πραγματική περιοχή που καλούμαι να δημιουργήσω και να αναπτύξω εκ του μηδενός όλο το φάσμα της και υπηρεσίες της, από τουριστικό γραφείο, καταλύματα, τουριστική ενημέρωση, αλλά και να συμβάλω στην ανάπτυξη της τουριστικής παιδείας και τουριστικής συμπεριφοράς των κατοίκων. Την φιλοξενία την έχουμε ανέκαθεν στο αίμα μας, η εξωστρέφεια λείπει, η ομόνοια και συνέργεια. _ Πως βλέπετε την επόμενη μέρα. Όσο πιο πολύ πίσω πάμε στο παρελθόν, τόσο πιο μακριά στο μέλλον μπορούμε να δούμε. Το παρελθόν των ανθρώπων της V-Act έχει σημαντικά και πολύτιμα συστατικά που δημιουργήθηκαν και «πληρώθηκαν» με κόπο και ήρθαμε στην περιοχή όχι απλά για ένα στοίχημα αλλά για ουσιαστική βοήθεια. Αν σκέφτεσαι για έναν χρόνο, φύτεψε έναν σπόρο. Αν σκέφτεσαι για δέκα χρόνια, φύτεψε ένα δέντρο. Αν σκέφτεσαι για 100 χρόνια, δίδαξε και βοήθησε ανθρώπους και επιχειρήσεις– και αυτό λοιπόν θα κάνουμε.

Τριανταφύλλου Βασίλης (Msc)

Αθήνα | Θ. Νέγρη 16 – Τ. 2100105443 Κοζάνη | Σιάτιστα Μ. Αλεξάνδρου 34 Τ. 2461461345 info@v-act.gr

ΤΟGETHER 15

16 ΤΟGETHER

ΤΑ Κ Η Σ Σ Α Ρ Ρ Η Σ

Το μέλλον των ΑΠΕ στην Δυτική Μακεδονία Η περίπτωση του mega Φ/Β στην Κοζάνη Ο Τάκης Σαρρής, CEO της Juwi Hellas και καθ’ ύλην αρμόδιος για την ανάληψη, διεκπεραίωση και ολοκλήρωση του μεγαλύτερου έργου στην Ελλάδα μεταξύ όλων των τεχνολογιών ΑΠΕ, ένα έργο «φάρο» όχι μόνο για την Δ. Μακεδονία και την Ελλάδα αλλά και για όλη την Ευρώπη μιλά στο Τοgether για το project, τα οφέλη του στην τοπική οικονομία, το επενδυτικό κλίμα στην Δυτική Μακεδονία, το μελλον.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

_ Δώστε μας, αρχικά, μερικά στοιχεία για την ταυτότητα του έργου. Το έργο είναι ισχύος 204ΜW και όταν ολοκληρωθεί θα είναι το μεγαλύτερο έργο στην Ελλάδα μεταξύ όλων των τεχνολογιών ΑΠΕ (εκτός από υδροηλεκτρικά). Θα είναι επίσης το μεγαλύτερο έργο στην Ευρώπη που θα χρησιμοποιεί Φ/Β πάνελ διπλής όψης (bifacial), την τελευταία καινοτομία στα Φ/Β πάνελ. Θα παράγει περισσότερες από 300 γιγαβατώρες τον χρόνο, ενέργεια που καλύπτει τις ανάγκες ηλεκτροδότησης 75.000 νοικοκυριών. Με την λειτουργία του, θα αποφευχθεί η έκλυση 300.000 MT CO2 στην ατμόσφαιρα, όσο απορροφούν περίπου 1 εκατ. στρέμματα δάσους. Είναι ένα έργο φάρος όχι μόνο για την Δ. Μακεδονία και την Ελλάδα αλλά και για όλη την Ευρώπη. _ Ποια είναι τα οφέλη του έργου για την τοπική οικονομία; Το έργο υπόκειται σε 3% ετήσια ανταποδοτικά τέλη (~500.000€/έτος). Περίπου 170.000€/χρόνο θα αποδίδονται στους κατοίκους των τοπικών κοινοτήτων οι οποίοι δεν θα ξαναπληρώσουν λογαριασμό ηλεκτρισμού για τα επόμενα 25 χρόνια. Περίπου 330.000€/χρόνο θα αποδίδονται στους ΟΤΑ για την εκτέλεση περιβαλλοντικών δράσεων έργων τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικής υποστήριξης, κάτι που θα βελτιώσει πολύ την ζωή των κατοίκων. Για την κατασκευή του έργου,που έχει ήδη ξεκινήσει και θα διαρκέσει μέχρι και τον Μάρτιο του 2022, θα αξιοποιηθούνεταιρείες από την Κοζάνη και την Πτολεμαΐδα και θα δημιουργηθούν περισσότερες από τριακόσιες άμεσες θέσεις εργασίες. Υπολογίζονται άλλες τόσες έμμεσες θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τον πολύπαθο τομέα της εστίασης, την προμήθεια καυσίμων, την προμήθεια σκυροδέματος και υλικών λατομείου καθώς και σε εργασίες αναδάσωσης, φύτευσης κτλ. _ Είναι κατά τη γνώμη σας φιλοεπενδυτικό το κλίμα στην Δυτική Μακεδονία; Υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον για επενδύσεις στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας αλλά στην παρούσα χρονική στιγμή δεν θα έλεγα ότι το κλίμα είναι φιλοεπενδυτικό. Υπάρχει μια έκδηλη ανησυχία της τοπικής κοινωνίας βλέποντας τον υπέρογκο αριθμό αιτήσεων για νέα Φ/Β έργα που έχουν κατατεθεί στην ΡΑΕ, μια ανησυχία που υποδαυλίζεται δυστυχώς από αρνητικές προς τα Φ/Β θεσμικές τοποθετήσεις, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις. Έχει δημιουργηθεί η λανθασμένη εντύπωση στην τοπική κοινωνία ότι κάθε γωνιά δημόσιας και ιδιωτικής γης θα γεμίσει από Φ/Β και ότι οι μικροί τοπικοί επενδυτές δεν θα έχουν την ευκαιρία να επενδύσουν στην ίδια τους την περιοχή. Αυτά φυσικά μόνο αληθή δεν είναι καιδιαδίδονται προκειμένου να εξυπηρετήσουν άλλους σκοπούς. Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) είναι πολύ συγκεκριμένο. Μέχρι το 2030, ο στόχος είναι να έχουν εγκατασταθεί συνολικά 7,7GW Φ/Β έργων από τα 3,4GW που είχαμε το 2020. Αυτό αντιστοιχεί μόνο σε 4,3GW νέων έργων για όλη τη δεκαετία για όλη την Επικράτεια. Φυσικά όλοι περιμένουμε ότι αυτός ο στόχος θα αναθεωρηθεί προς τα πάνωκαι ίσως και να διπλασιαστεί. Είναι προφανές όμως ότι σε καμία περίπτωση δεν

ΤΟGETHER 17

θα δούμε όλα αυτά τα έργα που έχουν κατατεθεί στην ΡΑΕ να υλοποιούνται. Η Δημοτική Αρχής Κοζάνης αυτή τη στιγμή στηρίζει δυναμικά τις επενδύσεις σε Φ/Β βλέποντας το όφελος που θα αποφέρουν στην τοπική κοινωνία. Ο Δήμος έχει ήδη συνάψει με αρκετούς επενδυτές Φ/Β,επικερδείς συμφωνίες με πολύ σημαντικά ετήσια ανταποδοτικά οφέλη και βλέπουμε σιγά-σιγά και άλλους Δήμους να θέλουν να ακολουθήσουν το ίδιο παράδειγμα. Δυστυχώς, όπως διαβάζουμε καθημερινά, υπάρχει μια σωρεία αρνητικών γνωμοδοτήσεων από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας για Φ/Β έργα που θέλουν να πάρουν περιβαλλοντική αδειοδότηση, συνήθως με μη περιβαλλοντικά κριτήρια. Αυτή η στάση έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο κώλυμα στο οποίο μέχρι στιγμής δίνει λύση η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας δίνοντας διέξοδο σ’ έναν μεγάλο αριθμό απελπισμένων επενδυτών, λαμβάνοντας αποφάσεις με μοναδικό κριτήριο την κείμενη νομοθεσία και τις επιταγές της Κυβέρνησης για γρήγορη και μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας. _ Δραστηριοποιούνται οι εταιρείες της περιοχής στην κατασκευή Φ/Β; Με τις δραστηριότητες της ΔΕΗ να έχουν μειωθεί δραματικά ειδικά τα τελευταία χρόνια, οι τοπικές εταιρείες προσπαθούν να μετασχηματιστούν ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στη νέα κατάσταση. Οι δραστηριότητές τους επικεντρώνονται στον τομέα των ΑΠΕ και ειδικά των Φ/Β που όπως έχουν αντιληφθεί θα είναι ένας τομέας με μεγάλη άνθηση στην Δυτική Μακεδονία. Το τελευταίο όμως διάστημα ανησυχούν για τις αντιδράσεις που ενορχηστρώνονται εναντίον των Φ/Β. Έχουνυποστεί ήδη μεγάλη ζημιά από την μείωση της δραστηριότητας της ΔΕΗ και μάχονται για να παραμείνουν όρθιοι, όπως μάχονται και οι εργαζόμενοι τους να ζήσουν τις οικογένειες τους. Τώρα που μετά από καιρό διαφαίνεται μια σανίδα σωτηρίας με την εγκατάσταση των Φ/Β, δεν μπορούν να δεχτούν ότι πολιτικές σκοπιμότητες θα βάλουν σε κίνδυνο το μέλλον τους. _ Τι παρακαταθήκη θα αφήσει το μεγάλο έργο που κατασκευάζει η juwiστην τοπική κοινωνία; Το έργο αυτό έδωσε το έναυσμα για την ανάπτυξη και άλλων έργων στην περιοχή. Μέχρι το 2030 θα κατασκευαστούν αρκετά γιγαβάτ στην Δυτική Μακεδονία. Τα έργα ΑΠΕ θα αποτελέσουν σημαντικό πυλώνα ανάπτυξης της περιοχής. Η εκτίμηση μας είναι ότι για κάθε γιγαβάτ Φ/Β θα εξασφαλίζονται 1500 άμεσες θέσεις εργασίας για την διάρκεια κατασκευής τους. Αναλογιστείτε λοιπόν ότι αυτά τα έργα θα είναι συνεχόμενα τουλάχιστον μέχρι το 2030. Καμία άλλη δραστηριότητα δεν προσφέρει τόσες πολλές άμεσες θέσεις εργασίας που θα δώσουν πνοή στις τοπικές εταιρείες και στον κατασκευαστικό κλάδο. Στην επόμενη δεκαετία θα αναπτυχθούν και άλλες τεχνολογίες όπως το υδρογόνο και η αποθήκευση ενέργειας, που θα στηριχτούν στα Φ/Β. Καταλαβαίνετε λοιπόν τι παρακαταθήκη αφήνει το δικό μας έργο για το μέλλον. Είμαστε περήφανοί που είμαστε πρωτοπόροι σε αυτό που ξεκίνησε εδώ.

18 ΤΟGETHER

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Βασικός πυλώνας ανάπτυξης για τη μετάβαση στη νέα εποχή

Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ Θ Ε Ο Δ Ο ΥΛ Ι Δ Η Σ Πρύτανης Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

«Το ΠΔΜ θα αποτελέσει τον κεντρικό πυρήνα στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου οικοσυστήματος καινοτομίας, με εξειδίκευση στην καθαρή ενέργεια και στις περιβαλλοντικές τεχνολογίες». ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΤΑΝΙΑ ΩΤΤΑ

Σ

την εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, την οποία διανύουμε, η επένδυση στο τρίγωνο της γνώσης εκπαίδευση-έρευνα-καινοτομία αποτελεί την κινητήριο δύναμη για την ανάπτυξη των τοπικών και εθνικών οικονομιών. Τα Πανεπιστήμια και ιδιαίτερα τα περιφερειακά δεν είναι απλά φορείς που συντελούν στη οικονομική ευμάρεια μίας περιοχής. Είναι φορείς που προωθούν την έρευνα και την καινοτομία, που μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας βρίσκονται σε συνεργασία με τις τοπικές επιχειρήσεις για την προώθηση της επιχειρηματικότητας, που υποστηρίζουν την ανάπτυξη του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού και συμβάλουν στην κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα της περιοχής στην οποία εδρεύουν. Συνεπώς, ο ρόλος ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος στη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών ώστε μία περιοχή, όπως η Δυτική Μακεδονία, να περάσει σε νέες βέλτιστες πρακτικές και σε καινοτομίες που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και την ενίσχυση της απασχόλησης είναι όχι μόνο σημαντικός αλλά και καθοριστικός, σύμφωνα με τον Πρύτανη κ. Θεόδωρο Θεοδουλίδη. Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της προσέγγισης αυτής αφού έχει ήδη αναγνωριστεί ως βασικός πυλώνας ανάπτυξης και στρατηγικός εταίρος για τη μετάβαση της περιφέρειάς μας στη νέα εποχή. _ Ποιο θα είναι το αποτύπωμα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στην μεταλιγνιτική εποχή; Καθ’ όλη τη διαδικασία διαμόρφωσης του master plan, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας αποτέλεσε βασικό συνομιλητή με τη Συντονιστική Επιτροπή ΣΔΑΜ ώστε να διαμορφωθεί ο ρόλος που μπορεί να επιτελέσει τόσο ως φορέας ανάπτυξης όσο και ως φορέας επανακατάρτισης του προσωπικού. Καταφέραμε να αναγνωριστεί το Πανεπιστήμιο μέσα στο master plan, ως ένας από τους στρατηγικούς εταίρους στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της περιοχής. Μέσα από 3 εμβληματικές δράσεις, το Πανεπιστήμιο θα αποτελέσει τον κεντρικό πυρήνα στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου οικοσυστήματος καινοτομίας, με εξειδίκευση στην καθαρή ενέργεια και στις περιβαλλοντικές τεχνολογίες. Πρώτη είναι η δημιουργία του Πεδίου Ενεργειακής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΠΕΝΕΤ), το οποίο θα συνεισφέρει στην έρευνα και στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στο πεδίο της καθαρής ενέργειας. Δεύτερη είναι η επανακατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του, η οποία θα αναληφθεί από το Κέντρο Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Τρίτη εμβληματική δράση είναι η «Ανάπτυξη εξειδικευμένης Ζώνης Καινοτομίας στη Δυτική Μακεδονία για Καθαρή Ενέργεια και Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες», η οποία θα υλοποιηθεί σε σύμπραξη με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΚΕΤΑ) κατά τα πρότυπα των διεθνών Innovation Zones. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι ο σχεδιασμός της ανάπτυξής και οι στόχοι του Πανεπιστημίου είναι εναρμονισμένοι με τους στόχους της Περιφέρειας. Σχεδιάζουμε ένα πλήρως ψηφιοποιημένο Πανεπιστήμιο, στη κατεύθυνση του στόχου της ψηφιοποιημένης Περιφέρειας. Μετατρέπουμε το Ίδρυμα σε ένα Πράσινο Πανεπιστήμιο μηδενικού ενεργειακού αποτυπώματος, κατ’ αναλογία με το στόχο της Πράσινης Περιφέρειας. Δημιουργούμε ένα κοινωνικά ευαίσθητο πανεπιστήμιο, με ανθρωποκεντρικά χαρακτηριστικά που δίνουν έμφαση στις φιλικές

ΤΟGETHER 19

υποδομές προς ΑΜΕΑ, κατά τον αντίστοιχο στόχο της Περιφέρειας και σημασία στη μέριμνα για την ψυχική και σωματική υγεία των φοιτητών και των εργαζομένων. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά περιγράφουν τη δημιουργία ενός Civic University ή Πανεπιστημίου των Πολιτών, στα ελληνικά. Ενός Πανεπιστημίου στο οποίο υπάρχει αίσθηση του σκοπού, ισχυρή αίσθηση του τόπου, ενεργός σύνδεση με τον κόσμο, την τοπική κοινωνία και τη χώρα. Αυτό είναι το Πανεπιστήμιο στο οποίο στοχεύουμε. _ Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας βρίσκεται σε στάδιο υλοποίησης ευρωπαϊκών και εθνικών προγραμμάτων. Ποια είναι αυτά και πως μπορούν να βοηθήσουν στην τοπική οικονομία και απασχόληση; Στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας υλοποιούνται μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) περισσότερα από 700 εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης, εκπαίδευσης, κατάρτισης και καινοτομίας. Με προϋπολογισμό έργων που ξεπερνά τα 15 εκατομμύρια ευρώ, το Π.Δ.Μ. μετατρέπει τη γνώση σε καινοτόμα προϊόντα και προωθεί την οικονομική ανάπτυξη και την αριστεία. Μέσω των προγραμμάτων αυτών απασχολούνται ήδη 450 νέοι επιστήμονες ενώ ο αριθμός αυτός αναμένεται να φτάσει στους 550 με τα 2 προγράμματα Περιφερειακής Αριστείας που θα εκπονηθούν στο ίδρυμα. Εκτός όμως από τα ερευνητικά έργα που υλοποιούνται με ευρωπαϊκή ή εθνική χρηματοδότηση, το Πανεπιστήμιο ενισχύει, με εσωτερική χρηματοδότηση, προγράμματα για την υποστήριξη και ενδυνάμωση των ερευνητικών δραστηριοτήτων της ακαδημαϊκής κοινότητας, την επιβράβευση της έρευνας και της αριστείας στο Π.Δ.Μ., τη χορήγηση ανταποδοτικών υποτροφιών σε φοιτητές καθώς επίσης και τη βράβευση των φοιτητών με τις καλύτερες επιδόσεις σε κάθε Τμήμα. Ο ΕΛΚΕ όμως δεν περιορίζεται μόνο στην υποστήριξη της βασικής έρευνας. Μέσω του «Γραφείου Αξιοποίησης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων» παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη για την επιχειρηματική ωρίμανση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, για την προστασία της πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας και για την ίδρυση επιχειρήσεων τεχνολογικής βάσης (τεχνοβλαστών). Είναι σαφές λοιπόν ότι το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας λειτουργεί ως μοχλός ανάπτυξης για την περιοχή συντελώντας στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, στη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης για νέους επιστήμονες και προωθώντας τις δράσεις εξωστρέφειας τόσο του Ιδρύματος όσο και της περιφέρειας. _Πως μπορεί να συνδράμει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας στην προβολή και πιστοποίηση των ιδιαίτερων τοπικών προϊόντων και στην ανάπτυξη επιχειρηματικών συνεργειών; Το Πανεπιστήμιό μας βρίσκεται σε συνεργασία με τους αγροτικούς συνεταιρισμούς της Δυτικής Μακεδονίας παρέχοντας τεχνογνωσία και υποστήριξη για την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων καλλιέργειας, εφαρμογής της Έξυπνης Γεωργίας, πιστοποίησης και προβολής των τοπικών προϊόντων. Στο πλαίσιο αυτό υλοποιούνται προγράμματα χρηματοδοτούμενα από το ΕΣΠΑ για την παρακολούθηση με drones των καλλιεργειών κρόκου, των οπωροφόρων του Συνεταιρισμού Βελβεντού (ΑΣΕΠΟΠ), των καλλιεργειών οσπρίων, σιτηρών και καπνού του Αγροτικού Συνεταιρισμού Γρεβενών όπως επίσης και για τη βελτιστοποίηση καλλιεργειών μανιτα-

ριών στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας με τη χρήση γεωργίας ακριβείας. Παράλληλα, η Σχολή Γεωπονικών Επιστημών μπορεί να συνδράμει στην πιστοποίηση ιδιαίτερων τοπικών προϊόντων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, είτε ως προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης (ΠΓΕ) είτε ως εγγυημένων παραδοσιακών ιδιότυπων προϊόντων ΕΠΙΠ. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί το μέλι Καστοριάς, για το οποίο η τεκμηρίωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του ανοίγει την προοπτική υποβολής φακέλου στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) για την πιστοποίηση του ως ΠΓΕ. Μια δεύτερη περίπτωση είναι η πρόταση του ΕΒΕ Φλώρινας για την πιστοποίηση του προϊόντος της τοπικής Ψητής

«H μετάβαση στη μετά λιγνίτη εποχή έχει ήδη ξεκινήσει και το μεγάλο μας στοίχημα είναι να μετατρέψουμε την πρόκληση αυτή σε ευκαιρία». Πιπεριάς Φλώρινας ως εγγυημένου παραδοσιακού ιδιότυπου προϊόντος (ΕΠΙΠ). Αντίστοιχα, έρευνες της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών σχετικά με τις αντιλήψεις και στάσεις των καταναλωτών απέναντι στα παραδοσιακά προϊόντα κρόκος Κοζάνης ΠΟΠ, φασόλια Πρεσπών ΠΓΕ και μήλα Καστοριάς ΠΓΕ έδειξαν ότι τα προβλήματα στην παραγωγική αποτελεσματικότητα απορρέουν από το γεγονός ότι οι γεωργικές επιχειρήσεις λειτουργούν κάτω από το παραγωγικό τους όριο και όχι λόγω της κακής λειτουργίας τους. Ωστόσο, μέσω επιχειρηματικών συνεργειών μπορεί να επιτευχθεί η καθετοποίηση της παραγωγής και η ανάκτηση από τους παραγωγούς ενός μέρους της προστιθέμενης αξίας της εφοδιαστικής αλυσίδας. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι το Πανεπιστήμιο έχει χρηματοδοτηθεί με 1.600.000 ευρώ από την Περιφερειακή Αριστεία για δράσεις που

αφορούν τη βιοοικονομία και την αγροδιατροφή, τη γεωργία ακριβείας, την έξυπνη κτηνοτροφία και τον τουρισμό. Βασικές προτεραιότητες του έργου αποτελούν τόσο η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, συμπεριλαμβάνοντας περισσότερες από 30 νέες θέσεις υποψήφιων διδακτόρων και μεταδιδακτορικών ερευνητών όσο και ο εξοπλισμός των υποδομών έρευνας. _Πιστεύετε ότι η μετάβαση στην μεταλιγνιτική εποχή μπορεί να γίνει ομαλά και αποτελεσματικά; Βλέπετε να έχουν γίνει κάποια βήματα μέχρι στιγμής; Η μετάβαση στη μετά λιγνίτη εποχή έχει ήδη ξεκινήσει και το μεγάλο μας στοίχημα είναι να μετατρέψουμε την πρόκληση αυτή σε ευκαιρία. Η περιοχή μας έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα να διαθέτει τεράστιες εκτάσεις εδαφών προς αξιοποίηση, τεχνικά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό και τεράστια κεφάλαια για την οικονομική ενίσχυση των νέων δραστηριοτήτων. Φυσικά και απομένει σειρά ενεργειών και νομοθετικών ρυθμίσεων ώστε η Δυτική Μακεδονία να γίνει περισσότερο ελκυστική, έναντι άλλων, για επενδύσεις. Το 2021 είναι η χρονιά στην οποία θα αρχίσει να υλοποιείται το master plan. Όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα περιλάμβανε την αξιολόγηση των επενδυτικών προτάσεων για τη διαμόρφωση του master plan, τη δημόσια διαβούλευσή του και την ολοκλήρωση της μελέτης για την κατάρτιση των εδαφικών σχεδίων. Η έγκριση των εδαφικών σχεδίων αποτελεί προαπαιτούμενο για την άντληση των κονδυλίων ενίσχυσης τόσο από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, όσο και από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης. Στην κατεύθυνση αυτή η διαβούλευση με τους φορείς των τοπικών κοινωνιών έχει ξεκινήσει. _ Με το νέο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κινδυνεύει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας να χάσει τμήματα; Το κρίσιμο σχετικά με το σύστημα εισαγωγής δεν είναι αυτό καθ’ εαυτό το νομοσχέδιο, αλλά η Υπουργική Απόφαση που εκκρεμεί και η οποία θα καθορίζει τον αριθμό των εισακτέων. Ο κίνδυνος επομένως δεν έχει απομακρυνθεί. Έχουμε υποβάλει τις προτάσεις μας στο Υπουργείο, με το οποίο βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία, όπως επίσης και με τις πολιτειακές αρχές της Δυτικής Μακεδονίας.

20 ΤΟGETHER

Ν Ι Κ Ο Σ Κ Ο ΛΤ Σ Ι Δ Α Σ

Proud Farm

Βιώσιμη κτηνοτροφική παραγωγή με σεβασμό στο περιβάλλον και την κοινωνία

Η Proud Farm είναι μια αναγνωρισμένη ομάδα παραγωγών με έδρα των Άγιο Δημήτριο Κοζάνης. Πέραν της συμβατικής δραστηριότητάς της όμως ως ομάδα παραγωγών, δραστηριοποιείται και σε ένα ευρύτερο φάσμα που έχει να κάνει με την υποστήριξη και την εκπαίδευση παραγωγών, την εισαγωγή στοιχείων IoT για την επίλυση προβλημάτων του κλάδου της αιγοπροβατοτροφίας αλλά και την παροχή υπηρεσιών θερμοκοιτίασης σε νέους που επιθυμούν να εισέλθουν στον κλάδο! Μία ενεργειακή κοινότητα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, βασισμένη στο όραμά των νέων κτηνοτρόφων για μια βιώσιμη κτηνοτροφική παραγωγή, με σεβασμό στο περιβάλλον και την κοινωνία! Συνομιλήσαμε με τον Νίκο Κολτσίδα, ιδρυτικό μέλος της Ομάδας για την Proud Farm , την πρώτη ενεργειακή κοινότητα μη κερδοσκοπικού σκοπού, την καινοτομία και το όραμά τους, την τεχνολογική αναβάθμιση της ελληνικής αιγοπροβατοτροφίας, τις σύγχρονες προκλήσεις, την βιώσιμη ευημερία. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

_ Tι είναι η Proud Farm , ποια η καινοτομία της και ποιο είναι το όραμά σας; Η Θερμοκοιτίδα αιγοπροβατοτροφίας της ProudFarm, είναι ένα καινοτόμο επιχειρηματικό μοντέλο, που επιτρέπει στου νέους κτηνοτρόφους να εισέλθουν στον χώρο της αιγοπροβατοτροφίας με το χαμηλότερο ρίσκο και την μικρότερη επένδυση, μέσα από ένα Υψηλών Αποδόσεων-Υψηλής κερδοφορίας πρόγραμμα που τους παρέχει την κατάλληλη στήριξη για μία επιτυχημένη κτηνοτροφική δραστηριότητα. Το επιχειρηματικό μοντέλο της ProudFarm έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να κατορθώνει να αντιμετωπίζει βασικά και σημαντικά προβλήματα που συναντούν οι νέοι κτηνοτρόφοι. Τα προβλήματα αυτά εμφανίζονται πάντα κατά την προσπάθεια εγκαθίδρυσης μίας νέας αιγοπροβατοτροφικής επιχείρησης και στις περισσότερες περιπτώσεις διακυβεύουν την μετέπειτα πορεία της. _ Πως υλοποιήσατε και διαχειρίζεστε την θερμοκοιτίδα; Η υλοποίηση της θερμοκοιτίδας χωρίστηκε σε δύο βασικά τμήματα. Το πρώτο αφορά στην κατασκευή βιοκλιματικού τύπου εγκαταστάσεων, που θα εξασφαλίζουν την βέλτιστη εκτέλεση των καθημερινών διαδικασιών αλλά και την μέγιστη ευζωία για τα ζώα, αλλά και την τοποθέτηση σύγχρονου εξοπλισμού που θα εξασφαλίζει στοιχεία έξυπνης κτηνοτροφίας. Το δεύτερο τμήμα, αφορά στην δημιουργία των εργαλείων των φιλοξενούμενων στην θερμοκοιτίδα, για την εκπαίδευση, την διαχειριστική υποστήριξή τους αλλά και τον σχεδιασμό της ομαλής μετάβασής τους στις δικές τους μελλοντικές εγκαταστάσεις.

ΤΟGETHER 21

_ Με ποιον τρόπο στηρίζει η Proud Farm την τεχνολογική αναβάθμιση της Ελληνικής αιγοπροβατοτροφίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι σύγχρονες προκλήσεις; Στην Proud Farm κατορθώνουμε να εφαρμόσουμε μία buttom – up προσέγγιση στην υιοθέτηση τεχνολογικών εργαλείων και στοιχείων IoT, προκειμένου να επιλυθούν προβλήματα του κλάδου. Παράλληλα, η δημιουργία της Επιχειρησιακής Ομάδας (OperationalGroup) στους Ευρωπαϊκούς Σχηματισμούς Καινοτομίας (EuropeanInnovationPartnership) μας επιτρέπει να έχουμε πρόσβαση σε σημαντική γνώση που συνεχώς παράγεται από αντίστοιχες επιχειρησιακές ομάδες άλλων Ευρωπαϊκών χωρών. Ταυτόχρονα συμμετέχουμε σε διεθνή εργαστήρια που διοργανώνονται από τον ίδιο φορέα, όπως το “Small is Smart” που διοργανώθηκε στο Βουκουρέστι, το “New Skills for Digital Farming” που διοργανώθηκε το Aranjuezαλλά και το “Towards Carbon Neutral Agriculture” το οποίο θα γινόταν στο Ταλίν, αλλά τελικά θα το παρακολουθήσουμε διαδικτυακά στο τέλος του Μαρτίου.

«Το επιχειρηματικό μοντέλο της ProudFarm έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να κατορθώνει να αντιμετωπίζει βασικά και σημαντικά προβλήματα που συναντούν οι νέοι κτηνοτρόφοι». _ H τεχνολογία αλλάζει την κτηνοτροφία; Ποιες είναι οι σύγχρονες τάσεις; Η τεχνολογία θα έλεγα ότι αλλάζει περισσότερο και προς το καλύτερο την καθημερινότητα του κτηνοτρόφου και την ποιότητα ζωής την δική του και της οικογένειάς του. Ο φαινότυπος της ελληνικής αιγοπροβατοτροφίας δύσκολα θα αλλάξει. Ίσως να γίνει πιο καλαίσθητος και συμβατός με το φυσικό τοπίο. Αυτά που θα αλλάξουν όμως δραματικά θα είναι οι καθημερινές διαδικασίες που θα εκτελούνται σε μία κτηνοτροφική μονάδα αλλά και η αποτελεσματικότητά τους. Θα αλλάξει επίσης η διαδικασία λήψης διαχειριστικών αποφάσεων. Ήδη στην αγελαδοτροφία ρομποτικά συστήματα έχουν την δυνατότητα να εκτελέσουν με ακρίβεια δύο εκ των βασικότερων διαδικασιών, την αρμεγή και το τάισμα. Ταυτόχρονα μπορούν να συλλέγουν παραγωγικά και ζωοτεχνικά δεδομένα, τα οποία με την κατάλληλη επεξεργασία, να παρέχουν πολύτιμη πληροφόρηση και καθοδήγηση στον κτηνοτρόφο και στον σύμβουλο του κτηνοτρόφου, για την λήψη στοχευμένων και αποτελεσματικών αποφάσεων, που αφορούν στην υγεία των ζώων, στην παραγωγή τους, στην αναπαραγωγή τους, στην διατροφή τους αλλά και στην οικονομική διαχείριση της κτηνοτροφικής επιχείρησης. Η αυτοματοποίηση των καθημερινών διαδικασιών, πέραν της μείωσης των εργα-

τοωρών του κτηνοτρόφου, επιτυγχάνει παράλληλα την μείωση του animalfeedwaste, αλλά και της ενεργειακής κατανάλωσης. Η νέα τάση επομένως είναι η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών που εξασφαλίζουν ευημερία για τον κτηνοτρόφο, τα ζώα και το περιβάλλον. _ Είναι η ενέργεια ένα κοινωνικό αγαθό που εξυπηρετεί την βιώσιμη ευημερία; Δυστυχώς η ενέργεια ακόμη δεν αποτελεί κοινωνικό αγαθό, με τον τρόπο που το ελληνικό σύνταγμα ορίζει τα κοινωνικά αγαθά. Οφείλουμε όμως να αγωνιστούμε για την διεκδίκηση αυτής της κατοχύρωσης. Όταν λέω να αγωνιστούμε δεν εννοώ να κατέβουμε και να διαδηλώσουμε στους δρόμους, χωρίς βέβαια να επιχειρώ να απαξιώσω αυτό το μέσο διεκδίκησης, αλλά μεθοδικά και στοχευμένα να εργαστούμε για να διαμορφώσουμε τις συνθήκες που θα οδηγήσουν σε αυτή την κατοχύρωση. Η ενεργειακή κοινότητα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που δημιουργήσαμε αποτελεί το πρώτο μας βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Έχουμε καταλάβει πως για να είμαστε αποτελεσματικοί, πρέπει να παίξουμε με τους κανόνες του παιχνιδιού, όπως αυτό διαμορφώνεται. Δεν μπορείς να κερδίσεις μία παρτίδα σκάκι, αναποδογυρίζοντας το ταμπλό. Δυστυχώς όμως στις μέρες μας, όπου η άγνοια και ο παραπληροφόρηση στην πιο ακραία της μορφή, συναντά τον κομφορμισμό, όπως περιγράφεται και στο προφητικό Fahrenheit 451, μόνο η συλλογική και συντονισμένη προσπάθεια, μπορεί να γεννήσει την ελπίδα. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι συντελείται μία ενεργειακή επανάσταση, η οποία αν αποκτήσει έναν ξεκάθαρο κοινωνικό χαρακτήρα, έχει την δυνατότητα να αναμορφώσει τον κοινωνικό και παραγωγικό ιστό. _ Τι εννοούμε όταν μιλάμε για Systems Thinking; Το Systems Thinking είναι η μέθοδος με την οποία μπορούμε να προσεγγίσουμε θέματα που αφορούν στην αποδοτικότητα των κτηνοτροφικών μας επιχειρήσεων. Στην κτηνοτροφία η μέθοδος αυτή είναι εύκολα εφαρμόσιμη, καθώς μπορούμε πολύ απλά να ορίσουμε δύο απόλυτα διακριτά συστήματα που είναι το πρόβατο και η κτηνοτροφική μονάδα στο σύνολό της. Οι στόχοι μας κατά την προσομοί-

ωση των δύο αυτών συστημάτων μπορεί να είναι η μεγιστοποίηση της απόδοσής τους, η ελαχιστοποίηση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης ή ακόμη και η ελαχιστοποίηση των εξωτερικών παρεμβάσεων, όπως ή χορήγηση αντιβιοτικών. _ Υπάρχει μέλλον; Προσκαλείτε νέους που θέλουν να εισέλθουν στον κλάδο να ασχοληθούν με ένα μεν δύσκολο επάγγελμα που όμως μπορεί να γίνει προσοδοφόρο; Το μέλλον σίγουρα υπάρχει και αναπόφευκτα θα το συναντήσουμε. Το ζητούμενο είναι να είναι ένα μέλλον στο οποίο να έχουμε την δυνατότητα να καλύπτουμε τις ατομικές και οικογενειακές μας ανάγκες, να είμαστε ζωντανοί, δραστήριοι και δημιουργικοί, αλλά και να αισθανόμαστε περήφανοι για εμάς και τις δράσεις μας. Είναι γεγονός πως, υπό συνθήκες, η κτηνοτροφία έχει την δυνατότητα να προσφέρει όλα τα παραπάνω. Αυτή είναι εξάλλου και η βασική επιδίωξη μας ως ομάδα παραγωγών. Έχετε χρησιμοποιήσει την φράση του Mark Twain «Σχεδίασε για το μέλλον σου, γιατί εκεί θα περάσεις την υπόλοιπή σου ζωή.» Ποια είναι το δικό σας σχέδιο για το μέλλον; Συμπεριλαμβάνουν συνεργασίες; Προσεγγίζουμε το επιθυμητό μέλλον, καταστρώνοντας ένα στρατηγικό σχέδιο που περιλαμβάνει μικρούς επιμέρους στόχους, η επίτευξη των οποίων μας οδηγεί πιο κοντά στον γενικότερό στόχο μας, που είναι η δημιουργία ενός οικοσυστήματος που θα εξασφαλίζει την βιώσιμη πορεία των αιγοπροβατοτρόφων. Η εξασφάλιση συνεργασιών είναι εκ των ων ουκ άνευ για την αποτελεσματική πορεία του σχεδιασμού μας. Μέχρι τώρα μπορούμε να αναφέρουμε την συμμετοχή μας στο Συνεργατικό Σχηματισμό InoFa (Internet of Food Alliance), την συνεργασία μας με την Αμερικάνικη Γεωργική σχολή για την δημιουργία οπτικοακουστικού εκπαιδευτικού υλικού αλλά και την παροχή δωρεάν υπηρεσιών ελέγχου αποδόσεων προς κτηνοτρόφους της Δυτικής Μακεδονίας και την συνεργασία μας με το Εργαστήριο Ζωοτεχνίας της Κτηνιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στα πλαίσια του προγράμματος «Ευρωπαϊκοί Σχηματισμοί Καινοτομίας (European Innovation Partnership)».

22 ΤΟGETHER

WOMENTORS: Η ενδυνάμωση νέων γυναικών ως απάντηση στις ανισότητες Η αλλαγή σε θέματα φύλου δεν μπορεί να έρθει μόνο από την πλευρά των γυναικών. Στον δρόμο προς την ισότητα πρέπει να είναι συνοδοιπόροι όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως φύλου. Παράλληλα όμως με την όποια δραστηριοποίηση για την άρση των ανισοτήτων, είναι σημαντικό να ενδυναμώνονται οι γυναίκες, ώστε να είναι σε θέση να κατακτήσουν τον χώρο που τους αντιστοιχεί στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή. Αυτός ακριβώς είναι και ο στόχος του WOMENTORS (www.womentors.gr). ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΑΝΙΑ ΩΤΤΑ

ΒΙΒH ΑΝΘΟΠΟYΛΟΥ, Εμπειρογνώμων της Εκπαίδευσης, Γενική Διευθύντρια του Ιδρύματος Λαμπράκη, που εμπνεύστηκε και σχεδίασε το WOMENTORS.

T

o WOMENTORS προσφέρει σε γυναίκες 18-35 ετών πολύπλευρη ενδυνάμωση μέσω εκπαίδευσης και ανάπτυξης ικανοτήτων για μεγαλύτερη συμμετοχή, λήψη αποφάσεων, δύναμη και δράση, ώστε να αναλάβουν τον πλήρη έλεγχο της ζωής τους σε σχέση με την οικονομική τους δραστηριότητα, το δημόσιο/πολιτικό χώρο που έχουν στη διάθεσή τους, την εναρμόνιση του επαγγελματικού με τον προσωπικό χρόνο, τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους στην εργασία και σε όλους τους τομείς της ζωής και την υγεία τους. Αυτό πραγματοποιείται μέσω σεμιναρίων ενδυνάμωσης, μέσω της προβολής βιντεο-αφηγήσεων κυρίως γυναικών, αλλά και κάποιων αντρών, που λειτουργούν ως έμπνευση για τις νέες γυναίκες και μέσω της επικοινωνίας με γυναίκες-μέντορες που διαθέτουν γνώση και εμπειρία σε διάφορους τομείς και απαντούν σε ερωτήματα των νέων γυναικών. Τα σεμινάρια ενδυνάμωσης του WOMENTORS, στα οποία συμμετέχουν σήμερα 4.700 νέες γυναίκες, θα τα παρακολουθήσουν μέσα σε 2 χρόνια τουλάχιστον 9.000 γυναίκες ηλικίας 18-35 ετών, από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Οι ίδιες 9.000 θα ενδυναμωθούν όχι σε έναν τομέα, αλλά πολύπλευρα. Η μεγαλύτερη καινοτομία του προγράμματος είναι ότι έρχεται να ενδυναμώσει τη γυναίκα επενδύοντας στη δύναμή της. Το WOMENTORS εκτός από πρόγραμμα ενδυνάμωσης είναι και ένα δίκτυο γυναικών που αλληλεπιδρούν δημιουργικά. Το δίκτυο αυτό

θα μπορούσαμε να το απεικονίσουμε με ομόκεντρους κύκλους. Στον εσωτερικό κύκλο βρίσκονται η ομάδα έργου και η επιστημονική ομάδα του WOMENTORS. στον επόμενο κύκλο βρίσκονται οι εισηγήτριες και εισηγητές των σεμιναρίων που συμπληρώνουν το έργο της επιστημονικής ομάδας, οι μέντορες και τα άτομα που συμμετέχουν στις βιντεο-αφηγήσεις και οι 23 περιφερειακές συντονίστριες του προγράμματος. στον επόμενο κύκλο βρίσκονται 180 νέες γυναίκες, που είναι οι leaders του WOMENTORS και στον εξωτερικό βρίσκονται οι 9.000 νέες γυναίκες που συμμετέχουν στα σεμινάρια ενδυνάμωσης. Η γνώση διαχέεται από το κέντρο προς τα έξω. «Αν με ρωτούσε κανείς τι θα έλεγα σήμερα σε μια νέα γυναίκα για το WOMENTORS είναι το εξής: Για να επιτύχει ένα άτομο σήμερα στη ζωή, προσωπικά, επαγγελματικά και κοινωνικά, απαιτούνται δεξιότητες, που στην πλειονότητά τους δεν καλλιεργούνται στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο ή σε άλλες σχολές της μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στην αγορά εργασίας οι δεξιότητες αυτές είναι περιζήτητες. Η γυναίκα, επιπλέον αυτών, χρειάζεται να αναπτύξει και άλλες ικανότητες και δεξιότητες, ώστε να μπορεί να διαχειριστεί δυσκολίες και να υπερβεί επιπρόσθετα εμπόδια που πιθανότατα θα συναντήσει στον δρόμο της, εξαιτίας του ότι είναι γυναίκα. Στο WOMENTORS θα έχεις την ευκαιρία να καλλιεργήσεις αυτές τις δεξιότητες, να μάθεις πράγματα πολύτιμα για τη ζωή, που δεν είχες την ευκαιρία να ακούσεις στην μέχρι τώρα εκπαιδευ-

τική σου πορεία. Θα ενημερωθείς για τις διακρίσεις κατά της γυναίκας και για τα δικαιώματά σου που προστατεύονται από τον νόμο, ώστε να είσαι σε θέση να τις αντιμετωπίσεις. Θα μάθεις για τους μηχανισμούς και τις δομές στήριξης της γυναίκας, μα πάνω από όλα, θα ανακαλύψεις και θα ενεργοποιήσεις τις δυνάμεις σου και θα κτίσεις πάνω σε αυτές, ώστε κάθε σου βήμα να είναι σταθερό και συνειδητό. Να είναι αποτέλεσμα δικής σου βούλησης και επιλογής». Το WOMENTORS σχεδιάστηκε στο Ίδρυμα Λαμπράκη και απευθύνεται σε κάθε γυναίκα ηλικίας 18-35 ετών, ανεξάρτητα από το μορφωτικό της επίπεδο, την κοινωνικο-οικονομική της κατάσταση, την εθνική ή πολιτισμική της ταυτότητα ή οποιοδήποτε χαρακτηριστικό της και στοχεύει να κληροδοτήσει στην Ελλάδα ένα δίκτυο 9.000+ γυναικών που θα διεκδικήσουν τον χώρο τους αξιοκρατικά, δημοκρατικά και δυναμικά. Το πρόγραμμα αυτό επενδύει στη νέα γυναίκα, όσο αυτή κάνει τα πρώτα της βήματα στον επαγγελματικό, κοινωνικό και προσωπικό της βίο, με την ελπίδα ότι θα έρθει η ημέρα που δεν θα «γιορτάζουμε» την Ημέρα της Γυναίκας, διότι δεν θα συντρέχει λόγος, αφού θα έχουμε όλες και όλοι μαζί κατακτήσει την ισότητα. Το έργο WOMENTORS υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το Ίδρυμα Λαμπράκη και εταίρο την οργάνωση «Αποστολή Άνθρωπος». Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 12εκ, χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.

INFO

Ενημερωθείτε για τη δράση του WOMENTORS • www.womentors.gr • https://www.instagram.com/womentors_gr/ • https://www.facebook.com/lambrakisfoundation

Ο ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΑΕ διεξάγει μοριακό τεστ κορωνοϊού (COVID-19) σε διαπιστευμένο μοριακό αναλυτή γνωστού Ευρωπαΐκού οίκου που πρόσφατα απέκτησε, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα ειδικά προστατευτικά μέτρα. Τα αποτελέσματα είναι έτοιμα από 4 έως 24 ώρες.

Μοριακό Τεστ COVID-19

Πως γίνεται; Το μοριακό τεστ γίνεται με τη λήψη ρινοφαρυγγικού επιχρίσματος (διάρκεια μερικών δευτερολέπτων) και τη χρήση μοριακών τεχνικών ανίχνευσης του ιού. Για τη διάγνωση του ιού SARS-CoV-2 χρησιμοποιείτε real time PCR η οποία αποτελεί αναμφισβήτητα την πιο έγκυρη μέθοδο για τη διάγνωση του νέου κορωνοϊού σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, δεδομένης της άριστης ευαισθησίας και ειδικότητας που παρουσιάζει σε δείγματα ανώτατου ή κατώτατου αναπνευστικού. Οι μοριακές εξετάσεις μας δείχνουν αν κάποιος έχει τον ιό τη χρονική στιγμή της διενέργειας της εξέτασης αλλά δεν μπορούν να μας δείξουν αν κάποιος νόσησε στο παρελθόν. Η δειγματοληψία γίνετε με τη λήψη βιολογικού υλικού με έναν ειδικό στυλεό, για την ανίχνευση του γενετικού υλικού του ιού. Η συγκεκριμένη διαδικασία είναι τελείως ανώδυνη.

RAPID Antigen test.

Με τo ταχύ τεστ αντιγόνου, RAPID Antigen test, συλλέγουμε ρινοφαρυγγικό δείγμα από τον ασθενή. Τα αποτελέσματα της Ταχείας Εξέτασης Αντιγόνου, RAPID Antigen test, είναι διαθέσιμα εντός 15 λεπτών.

Τεστ ειδικών αντισωμάτων κορωνοϊού.

Υπάρχει η δυνατότητα ανίχνευσης αντισωμάτων ενάντια του ιού για τους ασθενείς που μπορεί να έχουν ήδη νοσήσει. Αυτό γίνεται με ορολογική μέθοδο η οποία απαιτεί μια απλή αιμοληψία. Ανιχνεύονται τα IgG, IgM και IgA αντισώματα που παράγει ο ανθρώπινος οργανισμός έναντι του νέου κορωνoϊού (SARS– CoV-2).

Ειδικά μέτρα προστασίας από το διαγνωστικό κέντρο ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ

Πρωτόκολλο εργαστηρίου: Η δειγματοληψία γίνεται πάντα και κατόπιν ραντεβού. Πριν εισέλθει ο ασθενής στον ειδικό χώρο του εργαστηρίου για δειγματοληψία για το μοριακό τεστ κορωνοϊού SARs– COV-2 πρέπει υποχρεωτικά να φοράει χειρουργική μάσκα και να καθαρίζει τα χέρια του με αντισηπτικό κατά την είσοδο. Ο δειγματολήπτης φοράει γάντια και προστατευτικό ρουχισμό μίας χρήσης. Σε τακτά χρονικά διαστήματα καθαρίζονται και απολυμαίνονται οι επιφάνειες και οι χώροι λήψης. Επίσης πραγματοποιείται γενική απολύμανση του εργαστηρίου. Επιπλέον ειδικοί ιονιστές καθαρισμού του αέρα ειναι τοποθετημένοι σε ολους τους χώρους του εργαστηρίου. Όλο το προσωπικό του ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ ΚΟΖΑΝΗΣ υπόκειται σε τεστ COVID-19 SARs– COV-2 πολύ τακτικά. Διαμορφώνονται ειδικές τιμές στα TEST κατόπιν συνεννόησης σε εταιρίες, συλλόγους, σωματεία και ευρύτερες κοινωνικές ομάδες. Για εκδήλωση ενδιαφέροντος και περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με το τηλεφωνικό μας κέντρο 24610 54400.

24 ΤΟGETHER

VRATISL AV PECKA

PosterLad| Τι κάνει ένας serial poster designer; To PosterLad είναι ένα design project που γεννήθηκε από την ιδέα της επανεφεύρεσης των posters. Ένα poster δεν χρειάζεται πάντα να προβάλλει ένα event ή κάποιο προϊόν. Αντιθέτως, ο designer χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο μέσο για να αποτυπώσει τις ιδέες του, προσεγγίζοντας το ίδιο το μέσο ως μια υψηλή μορφή τέχνης. Χρησιμοποιώντας κυρίως λιτές γραμμές, γεωμετρικά layoutsή οργανικά σχέδια και έντονα χρώματα, το PosterLad επικεντρώνεται στην οπτική ικανοποίηση του θεατή. Ο κόσμος μας άλλωστε, χρειάζεται την ομορφιά σε κάθε της έκφανση. Ο Vratislav Pecka, o οποίος επιμελήθηκε το εξώφυλλο του Together, μας μιλά για το project του, την καλλιτεχνική του προσέγγιση, την έμπνευση, αλλά και την ισορροπία ανάμεσα στη δημιουργία και το business. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΓΚΟΥΝΤΩΝΗ

_ Η ενασχόληση με το design Γεννήθηκα στην Πράγατο 1988. Σπούδασα video editing και animation για δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων ανακάλυψα πως το πραγματικό μου πάθος είναι το graphic design. Για μια δεκαετία δούλεψα σαν freelancer και στη συνέχεια μαζί με την αδερφή μου ξεκινήσαμε το δικό μας studio. Λίγο μετά ξεκίνησα και το project PosterLad και μετά από μερικά χρόνια δημιουργίας και παρουσίας στο industry, το project κέρδισε το Silver A’ Design Awardστην Ιταλία και το Design Award στη Γερμανία. _H πηγή της έμπνευσης Μου αρέσει να παρατηρώ το περιβάλλον μου για να αντλώ έμπνευση. Να ανακαλύπτω μικρές λεπτομέρειες σε συνηθισμένα πράγματα, που συνήθως δεν τραβάν το βλέμμα μας. Η μεγαλύτερη ανακάλυψη και πηγή έμπνευσης για εμένα αποτελεί η σχολή Bauhaus. _«Μινιμαλισμός στο design, μαξιμαλσμός στο χρώμα» - Η δημιουργική προσέγγιση Αυτή είναι μια πραγματικά πετυχημένη περιγραφή των έργων μου. Προσπαθώ να κρατώ απλές και καθαρές γραμμές, ενώ παράλληλα τις εμπλουτίζω με χρώματα για να δημιουργήσω ένα ενδιαφέρον οπτικό αποτέλεσμα. Βασικός μου στόχος είναι η ισορροπία στα στοιχεία και τα χρώματα. Συνήθως δεν υπάρχει μια αρχική ιδέα ή μια ιστορία πίσω από τα έργα μου. Ξεκινάω να σχεδιάζω και μαζί με τις γραμμές έρχονται και οι εικόνες. Πάντα προσπαθώ να δημιουργώ κάτι που ικανοποιεί το μάτι του θεατή. Οι πελάτες μου πια, με βρίσκουν μέσα από τη δουλειά μου, οπότε γνωρίζουν τον τρόπο που δουλεύω και αποτυπώνω ένα concept.

ΤΟGETHER 25

_ Το print ως μέσο δημιουργίας O τύπος δεν έχει πεθάνει! Παλιά έκανα πολύ editorialdesign για εφημερίδες, ωστόσο η δουλειά μειωνόταν με το πέρασμα του χρόνου. Οι άνθρωποι σήμερα αντί να διαβάζουν παραδοσιακά τα νέα στις εφημερίδες, επιλέγουν digital πηγές ενημέρωσης, ωστόσο όσον αφορά τα περιοδικά, φαίνεται πως ακόμα εκτιμούν την εμπειρία του χαρτιού και του εντύπου. Στο δικό μου τομέα, στο wallart, νομίζω ότι σημειώνεται μια μεγάλη άνθιση τόσο στη δημιουργία, όσο και στη διαχείριση του μέσου. _ Η απρόσκοπτη ροή της δημιουργίας Όταν έρχομαι αντιμέτωπος με ένα δημιουργικό τέλμα, παίρνω μερικές μέρες off, αθλούμαι και προσπαθώ να βρω μια τελείως διαφορετική προσέγγιση. Προσπαθώ να ξαναβρώ τη διασκέδαση στη δουλειά μου. Τα έργα μου άλλωστε αυτό αντιπροσωπεύουν, τη συνεχόμενη εναλλαγή μεταξύ προσεγγίσεων και στιλ. Αυτό είναι και το ενδιαφέρον κομμάτι στο design. _ Design και Επιχειρηματικότητα Σε έναν ιδανικό κόσμο, θα επικεντρωνόμουν στη δημιουργία των posters και όλα τα υπόλοιπα θα ήταν αυτοματοποιημένα χωρίς να χρειάζονται τη δική μου συμβολή. Αν και έχω καταφέρει να αυτοματοποιήσω σε μεγάλο βαθμό την επιχειρηματική πλευρά της δουλειάς, ακόμα πρέπει να ασχολούμαι με πακέτα που καθυστερούν και το developing του online καταστήματός μου. Αν ένας καλλιτέχνης θέλει να βγάλει χρήματα, χρειάζεται να ασχοληθεί ενεργά και με αυτή την πλευρά, ειδικά στα πρώτα στάδια. Πλέον, έχω τη δική μου ομάδα που με βοηθάει σε όλα αυτά.

Συμβουλές προς νέους designers Κανένας δεν γεννιέται ως τέλειος designer. Μαθαίνουμε κάθε μέρα, ακόμα και αν αυτό είναι κάτι μικρό. Tatutorials και η διαδικασία του να δημιουργείς καθημερινά είναι εργαλεία για κάθε designer. Επίσης, το Instagram και αντίστοιχες πλατφόρμες είναι μέσα που μπορείς να ανακαλύψεις καλλιτέχνες και φυσικά μοναδικές πηγές έμπνευσης. Εγώ ξεκίνησα πριν 5 χρόνια, όταν ήμουν 28, και τώρα ζω και βιοπορίζομαι από αυτό που κάποτε ήταν το όνειρό μου.

Το μέλλον Μελλοντικά θα ήθελα να συνεχίζω να εξελίσσω την επιχείρησή μου, αλλά και τη δουλειά μου, απολαμβάνοντάς την. Δεν θέλω να αισθάνομαι πως είναι κάτι που πρέπει να κάνω για να βγάλω χρήματα. Τέλος, θα ήθελα να ασχοληθώ με το cryptoart, νομίζω πως αυτό το industry θα εξελιχθεί πολύ σύντομα.

26 ΤΟGETHER

Save Your Hood Kοζάνης

Σώσε την γειτονιά σου, το δάσος σου, την παραλία σου, σώσε το μέρος που ζεις και αγαπάς! Πιο καθαρά, πιο όμορφα, πιο υγιή

«Καθαρίζουμε το μέρος που μένουμε σε μια συνηθισμένη καθημερινή μας βόλτα. Στέλνουμε SMS 6 για ένα καλό σκοπό που μας αφορά όλους. Ατομικά ή ομαδικά μαζεύουμε όλοι λίγα σκουπίδια από διάφορα σημεία στην περιοχή μας. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης πολιτών που ολοένα και μεγαλώνει, ενώνοντας τους πολίτες αλλά και άλλες εθελοντικές ομάδες ανά την Ελλάδα με σκοπό να γίνει η μεγαλύτερη αποκομιδή σκουπιδιών που έγινε στην χώρα μας. Στρώσεις σκουπιδιών, κάθε λογής αντικείμενα, παιχνίδια, πλαστικά, χιλιάδες καλαμάκια έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα. Η ανάγκη όλων μας να είναι πιο καθαρά, πιο όμορφα, πιο υγιή τα μέρη που ζούμε μας ενώνει ώστε όλοι μαζί να δράσουμε άμεσα και να δούμε τις γειτονιές μας να αλλάζουν προς το καλύτερο. Ο σκοπός είναι ένας, δεν έχουμε κανένα ταμπού και δίνουμε ευκαιρίες σε ανθρώπους που πραγματικά το πιστεύουν και θέλουν να αλλάξουν την πόλη ή την περιοχή τους.

Η κινητοποίηση των εθελοντών πανελλαδικά To Save Your Hood είναι μια ιδιωτική πρωτοβουλία που έχει σκοπό να ενώσει, να στεγάσει και να δώσει δύναμη στις ατομικές και ομαδικές προσπάθειες για μια καλύτερη γειτονιά σε όλη την Ελλάδα. Μια πρωτοβουλία που μέσα σε ένα διάστημα δυο μηνών, έχει ενεργοποιήσει πάνω από 18.000 πολίτες και έχει συγκεντρώσει πάνω από 1.000.000 σκουπίδια ενώ μετράει 543 δράσεις σε όλη την Ελλάδα. Η «νοοτροπία της αδιαφορίας» έγινε η αφορμή για τον Βασίλη Σφακιανόπουλο να ξεκινήσει μια εθελοντική πρωτοβουλία μαζί με κάποιους φίλους του. Ένα φιλικό κάλεσμα, ήταν η αρχή για να μαζευτούν την πρώτη κιόλας μέρα 32 σακούλες με σκουπίδια στα Τουρκοβούνια. Η σκέψη έγινε δράση και η δράση ονομάστηκε «Save your hood». Η ιδέα ξεκίνησε στην πρώτη καραντίνα , τον Απρίλιο του 2020 ενώ η πρώτη κινητοποίηση έγινε στις 15 Νοεμβρίου. Ετσι, η ανάγκη για αλλαγή έγινε κάτι παραπάνω από μια βόλτα!

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: SAVE YOUR HOOD KΟΖΆΝΗΣ

Οι πρώτες επαφές που έγιναν με τον κόσμο ήταν λίγο χλιαρές: «πού να πάω;», «θα είμαι μόνος μου». Οπότε ψάξαμε να βρούμε μέρη με φίλους. Βρέθηκε μια πολύ προβληματική περιοχή στον Πειραιά. Την επόμενη εβδομάδα έγιναν δράσεις και στα Τουρκοβούνια και στον Πειραιά. Έτσι, μαζέψαμε κόσμο από τους δήμους , ενώ συνέχισαν να έρχονται αιτήματα. Έτσι οργανώθηκε το σύστημα ενώ παράλληλα καταγράψαμε τη μέθοδο. Τι χρειάζεται για να γίνει μια δράση; Πώς ο καθένας μπορεί να παίρνει την πρωτοβουλία και να οργανώνει ο ίδιος τον κόσμο στην περιοχή του; Όλο αυτό ξαφνικά έγινε μια στέγη κάτω από την οποία κανείς δεν ήταν μόνος, όλοι είχαν έναν κοινό σκοπό, μια κοινή μέθοδο και μια ενιαία φωνή για να πιέσουν αυτούς που πρέπει. Όταν περπατάς το Σάββατο στον

ΤΟGETHER 27

Πειραιά, βρίσκεις τοθλάχιστον τρεις δράσεις μας που γίνονται ταυτόχρονα. Καταλαβαίνεις ότι όλο αυτό δεν είναι κάτι τυχαίο. Αρχίζει έτσι να αλλάζει η αντίληψη του κόσμου απέναντι σε αυτές τις δραστηριότητες. Ο κόσμος που συμμετέχει δεν αισθάνεται ντροπή. Γουστάρει, περνάει πάρα πολύ καλά, κάνει κάτι πολύ θετικό για την κοινωνία. Ευαισθητοποιεί και παρακινεί τους περαστικούς και ανθρώπους στα δικά του social media αλλά και στους δήμους. Αυτό το βλέπουμε και εμπράκτως. Είναι ένα πανέμορφο ντόμινο που έχει απλωθεί παντού! ΤΣΏΛΗ ΘΕΟΔΏΡΑ

Μέθοδος και διαδικασία

Οποιοσδήποτε θέλει να βοηθήσει σε αυτή μας τη δράση μπορεί να μας βρει στο Facebook στην Ομάδα «Save your hood» όπου κάθε εβδομάδα γίνεται και η ψηφοφορία για μέρη σε όλη την Ελλάδα που χρειάζονται βοήθεια. Αρχικά καλούμε το δήμο και τους ιδιώτες να συνεισφέρουν όπως μπορούν, είτε με εργαλεία που μας λείπουν , είτε με εξοπλισμό για καθαριότητα, είτε για να συνδράμουν στις δράσεις μας. Το αίσθημα της προσφοράς είναι κάτι που γεμίζει κάθε άνθρωπο και δεν πρέπει να φοβόμαστε να το εκφράσουμε. Αν έχουμε όλοι μια σακούλα και μαζεύουμε τα σκουπίδια στο δρόμο μας, πιστέψτε με θα κάνουμε τη διαφορά. ΤΣΏΛΗ ΘΕΟΔΏΡΑ

Συνομιλήσαμε με τέσσερις εθελοντές του Save your hood Κοζάνης για τον συντονισμό σε τοπικό επίπεδο, την κινητοποίηση εθελοντών, την αυτό-οργάνωση, την ευαισθητοποίηση, τα συναισθήματά τους, την ατομική μας ευθύνη, την τάση-στάση του “πετάω κάτω τα σκουπίδια μου”. _Πώς επιλέγετε την περιοχή που θα καθαριστεί; Η περιοχή που θα καθαριστεί από την ομάδα μας δεν επιλέγεται από εμάς αλλά μας επιλέγει αυτή! Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι χωρίς συνείδηση που θα βγουν για περπάτημα ή θα ανοίξουν το παράθυρο του αυτοκινήτου τους, και θα πετάξουν τα σκουπίδια τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα σκουπίδια να συσσωρεύονται επί δεκαετίες περιμένοντας είτε να καθαριστούν από τους υπεύθυνους του δήμου είτε να εξαφανιστούν ως δια μαγείας. Εκεί επεμβαίνουμε εμείς, αφού έχει αναφερθεί η περιοχή στην ομάδα μας μέσω social media και προγραμματίζεται μια δράση συνήθως Κυριακές ώστε να έρθουν και άλλοι πολίτες. ΣΤΑΜΆΤΗΣ ΑΣΗΜΌΠΟΥΛΟΣ

_ Συντονισμός σε τοπικό επίπεδο και κινητοποίηση εθελοντών Για τις δράσεις μας είναι πολύ σημαντική η κινητοποίηση εθελοντών, καθώς και εμείς οι ίδιοι ως εθελοντές που συνεχίζουμε αυτή την προσπάθεια. Εάν κάποιος/α επιθυμεί να συμμετάσχει στις δράσεις μας, μπορεί πολύ εύκολα να ενημερωθεί για αυτές μέσω του κοινωνικών δικτύων και των αφισών που φτιάχνουμε για τις εβδομαδιαίες μας δράσεις. ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΉΣ -Αυτό-οργάνωση και ευαισθητοποίηση Όλα ξεκινούν από το πώς συμπεριφέρεται κάποιος στο χώρο του σπιτιού του, στην εργασία του, στους χώρους που κινείται. Όταν θέλεις να βλέπεις μια φύση χωρίς σκουπίδια, όταν αγαπάς τη γειτονιά σου, όταν θέλεις να προσφέρεις στην κοινωνία και ταυτόχρονα να ευαισθητοποιήσεις τους γύρω σου τότε σίγουρα το πρώτο βήμα είναι η αυτοοργάνωση. Στην αρχή «ναι» θα βγεις μόνος σου να μαζέψεις σκουπίδια όμως πολύ σύντομα σίγουρα θα έρθει και ο επόμενος . Εκείνος που τυχόν το έκανε και ο ίδιος μόνος και ταυτίστηκε μαζί σου, εκείνος που το σκεφτόταν και αποφάσισε τελικά να το κάνει για πρώτη φορά. Είναι όμως και η ομάδα αυτή των ανθρώπων που αποφασίζουν να το κάνουν γιατί έχουν δει το αποτέλεσμα της δικής σου προσφοράς. Έτσι το ατομικό μετατρέπεται σε ομαδικό. Στην «SaveYourHood» Κοζάνης συναντηθήκαμε αρχικά πέντε άτομα μέσω του facebook και τώρα η ομάδα μετράει πάνω από 20 άτομα. H βιωματική ομαδική δράση και το αποτέλεσμα ευαισθητοποιεί τον καθένα ξεχωριστά να γίνει μέλος της ομάδας.

BΙΒΉ ΝΊΚΟΥ

_Αποτέλεσμα και συναίσθημα Ερχόμενοι κάθε φορά αντιμέτωποι με ένα μεγάλο όγκο απορριμμάτων τα συναισθήματα και τυχόν οι πρώτες σκέψεις έχουν να κάνουν με ένα ερώτημα «γιατί αυτή η νοοτροπία» . Επόμενη άμεση σκέψη «δράσε». Ομαδικά και με σωστή κατανομή των ατόμων στην εκάστοτε περιοχή που καθαρίζεται ο στόχος είναι ένας. Όσο περισσότερα τα σκουπίδια που μαζευτούν τόσο πιο κοντά σε μία καθαρή φύση , σε ένα καθαρό περιβάλλον. Όταν λοιπόν έρχεσαι αντιμέτωπος με το αποτέλεσμα, η ικανοποίηση, ο ενθουσιασμός, η χαρά , η ευχαρίστηση είναι τα συναισθήματα που νιώθεις και απολαμβάνεις. Ευχόμαστε πραγματικά σε κάθε δράση η ομάδα να μεγαλώνει για μία πόλη καθαρή που θα την απολαμβάνουν μικροί και μεγάλοι . Ο εθελοντισμός και η δράση της “Save your hood Κοζάνης” ας γίνει το παράδειγμα για να αλλάξουμε νοοτροπία όλοι μας.

BΙΒΉ ΝΊΚΟΥ Μετά από κάθε δράση που ολοκληρώνουμε, το αποτέλεσμα είναι αυτό που δικαιώνει την ίδια την προσπάθειά μας. Ο κάθε χώρος μετατρέπεται από σκουπιδότοπος σε ένα φυσικό και καθαρό τοπίο και αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό, διότι αν το σκεφτούμε λίγο διαφορετικά, έτσι θα ήταν από την αρχή κάθε χώρος, αν δεν υπήρχαν οι αρνητικές επιδράσεις του ανθρώπου μέσω των σκουπιδιών. Το συναίσθημα που νιώθω μετά από τις δράσεις είναι μια εσωτερική ικανοποίηση και ένα αίσθημα ανιδιοτελούς προσφοράς στη φύση και στους ανθρώπους γύρω μου. ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΉΣ

28 ΤΟGETHER

Είτε βγαίνω μόνη για βόλτα (έχω πάντα δύο σακούλες μαζί και γάντι) είτε συμμετέχω σε οργανωμένη δράση, το αποτέλεσμα πάντα δικαιώνει. Όταν πρωτοξεκίνησα, ο θυμός ήταν κυρίαρχο συναίσθημα. Δεν το χωρούσε ο νους μου! Τα τελευταία χρόνια, απέκτησα μια πιο… γιογκική προσέγγιση και θεωρώ ότι καθαρίζω γιατί κάποιος πρέπει να το κάνει. Do it because it needs to be done, όπως λέμε στη γιόγκα. Φεύγοντας, πάντα έχω στη σκέψη ότι η Γη αναπνέει λίγο καλύτερα χάρη στη δουλειά μας. ΒΊΚΥ ΠΕΚΡΊΔΟΥ _Ανακύκλωση ή zero waste, ποιότητα ζωής και ατομική ευθύνη Ο βαθμός αφύπνισης είναι προσωπικός δρόμος και μπορεί να έχει εκδηλωθεί, αλλά να μην έχει τεθεί σε δράση. Οι περισσότεροι λόγου χάρη, γνωρίζουν ότι η ανακύκλωση και ο zero waste τρόπος ζωής είναι σωστές επιλογές, αλλά από τη Γνώση μέχρι τη Δράση υπάρχει απόσταση. Πλέον γίνονται πολλές κινήσεις και υπάρχουν προϊόντα που επιβαρύνουν από ελάχιστα έως καθόλου το περιβάλλον. Αρκεί εμείς οι καταναλωτές να στραφούμε σε αυτά. Να το ψάχνουμε λίγο περισσότερο. Και όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά και την υγεία μας. Ένας ακόμη τρόπος μείωσης του αποτυπώματός μας στη Γη που δε συζητιέται συχνά, είναι η στροφή σ έναν πιο φυσικό και ολιστικό τρόπο ζωής και διατροφής. Ίσως να μην καταφέρουν να γίνουν όλοι vegan, αλλά η προτίμηση εγχώριων και φυσικών τροφών έναντι ζωικών και επεξεργασμένων, μπορεί από μόνη της να επιφέρει μεγάλες αλλαγές στο περιβάλλον και στην ποιότητα ζωής, συνολικά. ΒΊΚΥ ΠΕΚΡΊΔΟΥ Η αλήθεια είναι πως το zero waste δεν υπάρχει απόλυτα… Ένα αποτύπωμα πάντα θα αφήνεις πίσω σου, το θέμα είναι το αποτύπωμα αυτό να ελαχιστοποιείται , εξού και το μότο της ανακύκλωσης, μείωσε, επαναχρησιμοποίησε, ανακύκλωσε (reduse, reuse, recycle). Για παράδειγμα ένα 10% του πλαστικού που χρησιμοποιείται ανακυκλώνεται, μπορεί όμως να ελαχιστοποιηθεί η χρήση του. Άρα μιλάμε για ατομική ευθύνη και ποιότητα ζωής. Αυτές οι δύο έννοιες είναι αλληλένδετες. Δείχνοντας μία ατομική ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον (με την ευρύτερη έννοια και όχι μόνο το φυσικό περιβάλλον) βελτιώνουμε και την ποιότητα ζωής μας. ΣΤΑΜΆΤΗΣ ΑΣΗΜΌΠΟΥΛΟΣ _Αντιμέτωποι με τον «τρελό του χωριού;” Συνήθως αντιμετωπιζόμαστε σαν οι χαζοί του χωριού λόγω του ότι κάνουμε την δουλειά του δήμου. Αυτό που έχω να απαντήσω σε όλους όσους μας θεωρούν χαζούς είναι πως ο Δήμος είμαστε εμείς. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για την καθαριότητα του σπιτιού μας, της γειτονιάς μας. Δεν θα ξεχάσω όταν κάποιος με ρώτησε αν πληρώνομαι γι’ αυτό

που κάνω, και του απάντησα αρνητικά ότι το κάνω εθελοντικά μου είπε αστειεύοντας βέβαια πως είμαι τρελός! Στο τέλος όμως, όλοι μας συγχαίρουν για το έργο μας και υπάρχουν και αυτοί που μας δίνουν ραντεβού για την επόμενη φορά. Αυτό έχει σημασία, το κύμα να μεγαλώνει! ΣΤΑΜΆΤΗΣ ΑΣΗΜΌΠΟΥΛΟΣ _Tάση-στάση του “πετάω κάτω τα σκουπίδια μου” Πολλές φορές έχω δει ανθρώπους να πετάνε κάτω τα σκουπίδια τους και αυτό είναι κάτι θλιβερό και απελπιστικό να το βλέπεις. Η τάση-στάση του “πετάω κάτω τα σκουπίδια μου” θεωρώ ότι είναι θέμα νοοτροπίας του κάθε ανθρώπου. Για να βρούμε τη ρίζα του κακού πρέπει να ανατρέξουμε στην παιδική και εφηβική ηλικία μας. Εκείνη είναι η περίοδος που διαμορφώνουμε την νοοτροπία μας σχετικά με διάφορα θέματα στη ζωή μας. Έτσι, και ένα παιδί που θα δει τον γονιό του να πετάει κάποιο σκουπίδι κάτω, δεν θα το σκεφτεί πολύ και την επόμενη φορά θα κάνει ακριβώς το ίδιο, θεωρώντας το παράδειγμα του γονιού του ως “το σωστό”. Πιστεύω ότι η νοοτροπία αυτή είναι εφικτό

να αλλάξει, εφόσον το κάθε άτομο αναλογιστεί τις βαθύτερες συνέπειες των πράξεών του και αναθεωρήσει την συμπεριφορά του για αυτό και για πολλά άλλα πράγματα στην ζωή του. ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΉΣ Θεωρώ την κίνηση του να πετάξει κάποιος σκουπίδι κάτω, ως την απόλυτη έκφραση της παντελούς έλλειψης παιδείας. Ο σεβασμός στη φύση είναι κάτι που μαθαίνεται, όπως όλα. Δεν επιρρίπτω ευθύνες όμως, γιατί είμαστε τόσο αποκομμένοι απ’ τη φύση, που αντί να πηγάζει από μέσα μας, αυθόρμητα, σεβασμός και αγάπη προς αυτή, καταντήσαμε να πρέπει να μάθουμε πώς να την αγαπάμε. Στην περίπτωση που το πέταγμα των σκουπιδιών κάτω γίνεται συνειδητά, πιστεύω ότι πρόκειται για βαθιά πληγωμένα άτομα, που νιώθουν καλύτερα ασκώντας εξουσία και δύναμη με αυτόν τον τρόπο στη Γη. Η ευαισθητοποίηση στα σχολικά περιβάλλοντα δεν αρκεί. Θα πρέπει να υπάρχει καθημερινή έκθεση, επαφή και σύνδεση με τη φύση. Να χτιστεί εκ νέου η σχέση μας μαζί της. ΒΊΚΥ ΠΕΚΡΊΔΟΥ

bakery

Κάνουμε τη νηστεία απόλαυση!

Σε 5 σημεία σε όλη την πόλη της Κοζάνης!

11ης Οκτωβρίου 34 • Τ. 2461024979 | Παύλου Μελλά 10 • Τ. 2461038444 Λασσάνη 22 • Τ. 2461306719 | Αριστοτέλους 9 • Τ. 2461026151 Αλεξάνδρου 45 • Τ.2461037744 W.kaklidis-bakery.gr | F. @kaklidisbakery

30 ΤΟGETHER

Εξόρμηση στο ορειβατικό καταφύγιο Λαγομάνα Πιερίων του ΕΟΣ Κοζάνης ΚΕΙΜΕΝΟ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: AΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΣΟΛΑΚΗΣ

Σ

τα όμορφα Πιέρια και συγκεκριμένα στα Λιβάδια του ορεινού χωριού Καταφύγι, βρίσκεται εδώ και πέντε δεκαετίες πλέον το ορειβατικό καταφύγιο του Ελληνικού Ορειβατικού Συνδέσμου (ΕΟΣ) Κοζάνης. Κτισμένο με κόπο και μεράκι από μέλη του συνδέσμου στις αρχές του 1980. Θεμελιώθηκε το 1979. Σε ένα προσήλιο πλάτωμα με το χαρακτηριστικό τοπωνύμιο Αλογομάντρι ή Αλογομάνα – εξού και Λαγομάνα! Σε υψόμετρο 1380 μέτρα. Οδικώς η πρόσβαση γίνεται από τον πολύπαθο - λόγω κατολίσθησης - δρόμο Βελβεντού– Καταφυγίου και μέσω Αγίας Κυριακής (Σκούλιαρη). Δύο ορειβατικά μονοπάτια οδηγούν στο καταφύγιο, που όταν συνδεθούν δημιουργούν μια υπέροχη κυκλική διαδρομή (ανάβαση από το Ε4 - κατάβαση απ’ το Κοφτό). Το πρώτο ξεκινάει από το εξοχικό κέντρο «Μετόχι», κοντά στο γήπεδο και το κλειστό γυμναστήριο του Βελβεντού. Μέσω του ιστορικού μονοπατιού Ε4 (συνέδεε τον πολυπληθή κάποτε οικισμό Καταφυγίου με το Βελβεντό) ανεβαίνουμε για τη γενέτειρα του Αλέξη Ζορμπά, το Καταφύγι. Πεντακόσια περίπου μετρά πριν την γέφυρα της Αγ. Παρασκευής, αφήνοντας το Ε4, ακολουθούμε τη διαδρομή που μας οδηγεί δεξιά και καταλήγει στη Λαγομάνα. Συνολικά καλύπτεται μια απόσταση 8,2 χιλιομέτρων περίπου, σε χρόνο 3 ωρών. Με υψομετρική διαφορά 875 μέτρα περίπου.

Το δεύτερο μονοπάτι, γνωστό ως «κοφτό», ξεκινάει και αυτό από το εξοχικό κέντρο «Μετόχι» Βελβεντού. Φεύγει όμως και τραβερσάρει Νότιο - Νοτιοανατολικά, διασχίζοντας το ρέμα του Θωλόλακκα και μέσα από το φαράγγι του Αγίου Νικολάου, ανηφορίζει απότομα. Συναντάει τα χαλάσματα από τα μαντριά του «Κουσκίρη» - σε χρήση μέχρι τη δεκαετία του ’50 - και καταλήγει σε σύντομο χρονικό διάστημα στη καταφύγιο Λαγομάνα. Συνολικά απαιτούνται περίπου 2,5 ώρες. Το καταφύγιο διαθέτει 3 δωμάτια, είναι χωρητικότητας 30 ατόμων, με κουζίνα - εστιατόριο και σαλόνι. Θερμαίνεται από δύο μεγάλες μαντεμένιες σόμπες. Στο ισόγειο υπάρχει μικρό μονόχωρο καταφύγιο. Το συγκεκριμένο καταφύγιο μπορεί να αποτελέσει ορμητήριο εξορμήσεων στα Βορειοδυτικά Πιέρια. Πολλαπλές είναι οι επιλογές μονοπατιών που μπορούν να ικανοποιήσουν όλα τα γούστα και τις δυνατότητες ορειβατικών ομάδων. Μέλη του ΕΟΣ Κοζάνης με ζήλο φροντίζουν για την διάνοιξη - συντήρηση και σηματοδότηση των γύρω μονοπατιών. Πρόσφατα συντηρήθηκαν τα μονοπάτια Λιβάδια – χωριό Καταφύγι , Λιβάδια – κορυφή Φλάμπουρο, Σκεπασμένο Βελβεντού – Αγία Κυριακή – Καταφύγι. Το καταφύγιο λειτουργεί και διαχειρίζεται από τον ΕΟΣ Κοζάνης, ακολουθώντας τις διατάξεις του κανονισμού λειτουργίας καταφυγίων της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας – Αναρρίχησης (ΕΟΟΑ).

Μπορεί και είναι ανοικτό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, κατόπιν συνεννόησης με τον υπεύθυνο καταφυγίου (Φίλιος Μάνθος, αρ. επικοινωνίας 696948874853 ) και τα μέλη του ΔΣ.Στο Facebookθα μας βρείτε στο: Ορειβατικό Καταφύγιο Λαγομάνας Πιερίων - ΕΟΣ Κοζάνης (@ katafygiolagomanas). Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε το fb του συνδέσμου: Ελληνικός Ορειβατικός Σύνδεσμος Κοζάνης αλλά και στην ιστοσελίδα eoskozanis.gr. Ας χαρούμε τα βουνά και την ομορφιά της ελληνικής φύσης!

art of shadow ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΚΙΑΝΣΗΣ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ & ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΕΝΤΕΣ - ΚΑΛΥΨΕΙΣ ΥΠΑΙΘΡΕΙΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΟΥΣΑΜΑΔΕΣ & ΣΥΡΟΜΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΦΟΡΤΗΓΩΝ - ROLLER - ΡΟΛΟΚΟΥΡΤΙΝΕΣ 5ο χλμ. Κοζάνης - Πτολεμαϊδας (Κόμβος Εγνατίας) 501 00 Κοζάνη Τ: 24610 45943 - κ. 6979 446 898 - F: 24610 45325 www.tentoeuropaiki.gr - e-mail: tento1979@gmail.com

32 ΤΟGETHER

Αποδράστε στο καταπράσινο ορεινό Βόιο και γνωρίστε τα ξακουστά καστανοχώρια του ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΑΝΙΑ ΩΤΤΑ

Σ

τους ορεινούς οικισμούς του Δήμου Βοΐου, απλώνεται ένα ακόμη πανέμορφο καστανοχώρι, με ασύγκριτο φυσικό κάλλος και ιδανικό κλίμα, ο Αυγερινός, σε απόσταση 21 χλμ από το Τσοτύλι . Το Κωνστάντσικον, όπως λεγόταν παλαιότερα ο οικισμός, βρίσκεται σε υψόμετρο 1.050 μέτρων, στις νότιες πλαγιές του όρους Βόιο και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς του Δήμου Βοΐου. Χτισμένος αμφιθεατρικά στην υψηλότερη ζώνη των ορεινών οικισμών και μέσα σε μια ιδανική τοποθεσία, καθώς περιβάλλεται από πλούσια βλάστηση, προσφέρει καταπληκτική θέα προς όλη σχεδόν την επαρχία Βοΐου, από την κοιλάδα του Αλιάκμονα μέχρι τα βουνά της Σιάτιστας και της Κοζάνης. Ολόκληρο το χωριό με την τοποθεσία του αποτελεί από μόνο του ένα αξιοθέατο. Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει την ηρεμία του στην γραφική ευρύχωρη πλατεία του χωριού που περιβάλλεται από λεύκες και με τον πλάτανο να δεσπόζει στο κέντρο, αλλά και να δροσιστεί από τα πηγάδια της με πλούσιο καθαρό τρεχούμενο νερό. Μπορεί επίσης να περπατήσει ανάμεσα στα δαιδαλώδη σοκάκια στο εσωτερικό του προσέχοντας τα περίφημα πέτρινα διώροφα σπίτια του απολαμβάνοντας ταυτόχρονα την φιλοξενία των κατοίκων. Στο εντυπωσιακό πετρόχτιστο Σχολείο του με τον μεγάλο προαύλιο χώρο και το ρολόι του λειτουργεί λαογραφικό μουσείο με εκθέματα που θα τον ταξιδέψει σε χρόνια περασμένα. Στην εκκλησία του χωριού «Κοίμηση της Θεοτόκου», η οποία κτίστηκε σχεδόν ταυτόχρονα με την ίδρυση του χωριού και επανακτίστηκε το 1846, μπορεί να θαυμάσει το ωραιότατο ξυλόγλυπτο τέμπλο της. Σ’ αυτή λειτουργούσε το Σχολείο και συνέρχονταν η δημογεροντία επί Τουρκοκρατίας,

ενώ η κρύπτη της έσωσε πολλές γυναίκες από τους Τουρκαλβανούς επιδρομείς αλλά και αργότερα φιλοξένησε και καταδιοκώμενα σώματα Μακεδονομάχων. Αξιοπρόσεκτα είναι και τα γύρω παρεκκλήσια του χωριού. Η πανοραμική θέα από το εκκλησάκι της «Αγίας Παρασκευής» σαγηνεύει, το εκκλησάκι της «Παναγιάς» κάτω στο ποτάμι περιβάλλεται από μαγευτική φυσική ομορφιά ενώ η επίσκεψη στην Ιερά Μονή «Αγίας Τριάδος», μοναστήρι σημαντικής ιστορικής αξίας, χτισμένο μέσα σε μια επιβλητική δασώδη περιοχή, καθώς και η όλη ασφαλτόστρωτη διαδρομή από το χωριό ως το μοναστήρι αποτελεί την καλύτερη πρόταση για τον επισκέπτη που θέλει να εξερευνήσει τη γύρω περιοχή.

Η περιοχή προσφέρει όμορφες διαδρομές για φυσιολάτρες και μη, όπως μία επίσκεψη στους άγνωστους μέχρι πρότινος και άκρως εντυπωσιακούς καταρράκτες του «Σκοτωμένου Νερού» της περιοχής του Βυθού, λίγο μετά το μοναστήρι, ύψους 25 με 30 μέτρων. Η επίσκεψή τους ενδείκνυται μεταξύ Νοεμβρίου και Μαΐου. Ο επισκέπτης μπορεί να διασχίσει τμήμα του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε6 μέσα από ένα τοπίο απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, να δει από κοντά το φράγμα του ποταμού Πραμόριτσα και τα πέτρινα γεφύρια της περιοχής. Ανακαλύψτε τις πανέμορφες διαδρομές του ορεινού Βοΐου, με αυτοκίνητο, ποδήλατο ή μοτοσικλέτα και νιώστε την ηρεμία και το άρωμα της φύσης.

ΑΥΘΕΝΤΙΚΑ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΥΤΙΚΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΓΗ Η οικογενειακή επιχείρηση ΤΟΥΣΙΑΣ με γνώμονα, πείρα και υπομονή υπηρετεί την τέχνη της παραδοσιακής τυροκομίας, εδώ και τρεις γενιές, από το 1970, με τη βοήθεια της πιο σύγχρονης και εξελιγμένης τεχνολογίας και προσφέρει προϊόντα ανωτέρας ποιότητας και υψηλής διατροφικής αξίας στο ελληνικό τραπέζι. Η αφοσίωση στην ποιότητα των προϊόντων αλλά και ο σεβασμός προς τους καταναλωτές οδήγησαν το 2013 στη δημιουργία καινούριων εγκαταστάσεων στο Τσοτύλι Βοΐου Κοζάνης. Σε ένα

άρτια εξοπλισμένο τυροκομείο που πληροί όλες τις προδιαγραφές της Ε.Ε., η επιχείρηση ΤΟΥΣΙΑΣ διατηρεί πάντα τη συνεργασία με της κτηνοτρόφους της περιοχής και εστιάζει στο υψηλό επίπεδο των συνθηκών διατροφής και διαβίωσης των αιγοπροβάτων, τα οποία αποτελούν τη βασικότερη εγγύηση των προϊόντων της. Ιδιαίτερα ξεχωριστός για τη γεύση του, ο Μπάτζιος, αποτελεί ιδανική γαστρονομική επιλογή για κάθε τραπέζι, με την ευχάριστα υπόξινη, ελαφρώς πικάντικη και αλμυρή γεύση του.

2o χλμ. Τσοτυλίου-Νεάπολης e-mail info@tousias.gr T. 6932324402/6972893282 www.tousias.gr

34 ΤΟGETHER

Το δέντρο της αγάπης ΕΚΕI ΠΟΥ Η ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚOΤΗΤΑ ΠΡΟAΓΕΙ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚOΤΗΤΑ Ορίζωντας ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.

Μ

έσα από τα μάτια των παιδιών ο κόσμος μοιάζει διαφορετικός κι η αγάπη αποκτά άλλο νόημα, αληθινό, αγνό και δυνατό, τόσο όσο να σε κάνει να δεις τη ζωή διαφορετικά. Κάθε τι διαφορετικό ξεχωρίζει, μας προκαλεί να το εξερευνήσουμε και να ανακαλύψουμε τις ιδιαίτερες δυνατότητές του. Η διαφορετικότητα υπάρχει παντού κι είναι αυτή που δείχνει τη μοναδικότητα του καθενός μας. Στα άτομα με ειδικές ανάγκες συναντάμε μια τόσο όμορφη διαφορετικότητα που μας συγκινεί και μας δείχνει τη δύναμή της ζωής, την επιμονή για δημιουργία, το ζεστό χαμόγελο, το τρυφερό χάδι, την εμπιστοσύνη και την αγάπη. Στην ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ορίζωντας, στην Νεάπολη του Δήμου Βοΐου η διαφορετικότητα βρήκε ένα ζεστό και φιλόξενο χώρο για δημιουργία, μάθηση, παιχνίδι, χαρά και φροντίδα. Ένα σχολείο που προσφέρει αγάπη και παραδειγματίζει την κοινωνία με τις ξεχωριστές δράσεις του. Ζητήσαμε από τα

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΑΝΙΑ ΩΤΤΑ

άτομα του κέντρου να μιλήσουν για την αγάπη κι αυτά εκφράστηκαν με πράξεις. Με μεράκι κι ενθουσιασμό έφτιαξαν το δέντρο της αγάπης και στόλισαν τον τοίχο του σχολείου τους. Βρήκαν εικόνες που μιλούν για αγάπη κι έκαναν ένα κολάζ με τον δικό τους μοναδικό τρόπο.

Η αγάπη είναι λατρεία, φροντίδα, συντροφιά, συμπόνια, προστασία, γαλήνη, σεβασμός, χάδι, χαρά. Η δομή ημερήσιας φροντίδας και προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας για ΑΜΕΑ Ορίζωντας, με τη μορφή της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ κοινής ωφέλειας ξεκίνησε τη λειτουργία της τον Φεβρουάριο του

2019 και σήμερα καλύπτει τις ανάγκες 18 ατόμων με ειδικές ανάγκες , ενώ έχουν δημιουργηθεί οι κατάλληλες υποδομές για την κάλυψη των αναγκών 50 ατόμων με αναπηρία. Σκοπός του κέντρου είναι η δημιουργία ευκαιριών και πλαισίων διασφάλισης μιας ποιοτικής, ευχάριστης και δημιουργικής καθημερινότητας για τα ΑΜΕΑ, ποικίλη και όμοια με τη ζωή των τυπικά αναπτυσσόμενων. «Πιστεύουμε σ αυτό το σκοπό, τα κριτήρια μας για την παροχή υπηρεσιών μέσω των προγραμμάτων της δομής είναι πολύ υψηλά, έχουμε προσδοκία για τον κάθε εκπαιδευόμενο και είμαστε διατεθειμένοι να υποστηρίξουμε αυτό το σκοπό με γνώση, ευαισθησία και περισσή αγάπη. Για μας, η αυταξία του κάθε ανθρώπου είναι αυταπόδεικτη, πρέπει να αναδεικνύεται, να προβάλλεται, να εμπλουτίζεται, να δυναμώνει». Αννίκα Σκανδάλη, υπεύθυνη ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ορίζωντας

ΟρίΖΩΝΤΑΣ ΚοινΣΕπ. Δ/νση | Β. Κων/νου 1 & Γυμνασιάρχη Κοτσελίδη 1 , Νεάπολη Βοΐου

Τηλ. 2468023373 - 6953067820

E-mail: koinsep.orizontas@gmail.com Facebook : ΟρίΖΩΝΤΑΣ ΚοινΣΕπ.

Γκέρτσου 29, τηλ. & fax 24610 29810

36 ΤΟGETHER

ΕΙΔΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ ΓΙΑ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ

ΔΡΑΣΕΙΣ & ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΜΕΤΑ ΑΠO EΝΑ ΧΡΟΝΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΚΩ Ν Σ ΤΑ Ν Τ Ι Ν ΟΣ Α ΡΑ Π Ι Δ Η Σ

Σ

υμπληρώθηκε ένας χρόνος από την ημέρα, που το όραμα της Ψυχογηριατρικής Εταιρείας «Ο Νέστωρ» για τη λειτουργία του πρώτου Ειδικού Κέντρου Ημέρας Alzheimer στην Κοζάνη έγινε πραγματικότητα και ως επιστημονικά υπεύθυνος του κέντρου έχω τη χαρά να ανακοινώσω τον απολογισμό των δράσεών του. Υπενθυμίζω ότι τα ειδικά κέντρα ημέρας λειτουργούν ως Μονάδες Ημερήσιας Θεραπευτικής Φροντίδας ασθενών με Alzheimer και σκοπός τους είναι κυρίως η οργάνωση και εφαρμογή ομαδικών και ατομικών θεραπευτικών προγραμμάτων για τα άτομα με μορφές άνοιας, που βρίσκονται στα αρχικά, μεσαία ή προχωρημένα στάδια της νόσου. Γνωρίζουμε πως η χρονιά που πέρασε ήταν μια δύσκολη περίοδος, που χτυπήθηκε αλύπητα από τον Covid-19 (ειδικά η πόλη μας) και αναγκαστικά χρειάστηκε ακολουθώντας τις οδηγίες της πολιτικής προστασίας να υπολειτουργήσουμε για 5-6 μήνες. Τηρώντας πιστά όλες τις οδηγίες είμαστε περήφανοι, που δεν είχαμε ούτε ένα περιστατικό νόσησης από Covid-19 ούτε σε επωφελούμενο (αν και ανήκαν σε ευπαθείς ομάδες), ούτε στο προσωπικό της δομής μας. Στον πρώτο χρόνο λειτουργίας μας, επισκέφθηκαν το Ειδικό Κέντρο Ημέρας για νοητική αξιολόγηση ή θεραπεία 199 άτομα αριθμός, που μεταφράζεται σε 503 Ιατρικές επισκέψεις. Διενεργήθηκαν 182 ψυχολογικές εκτιμήσεις, 89 λήψεις κοινωνικού ιστορικού, 38 εργοθεραπευτικές αξιολογήσεις, 381 άτομα δέχθηκαν βοήθεια φυσικοθεραπείας, 113 άτομα δέχθηκαν συμβουλευτική θεραπεία, 449 επωφελούμενοι ακολούθησαν προγράμματα νοητικής ενδυνάμωσης, 350 επωφελούμενοι ακολούθησαν προγράμματα εργοθεραπείας, 116 άτομα βοηθήθηκαν λόγω του Covid-19 μέσω Skype και όλοι οι επωφελούμενοι έλαβαν την αντίστοιχη νοσηλευτική φροντίδα. Το σύνολο των επωφελούμενων για όλες τις αξιολογήσεις μεταφράζεται σε 2.319 άτομα, με μέσο όρο ηλικίας τα 69 έτη και μέσο όρο σπουδών τα 9 έτη. Το 65% από αυτούς διέμενε σε αστικό κέντρο, ενώ το 55% έχει ακόμα την τύχη να διαμένει με σύντροφο, ενώ ένα ποσοστό της τάξης του 25% έχασε το σύντροφό του.

Το Ειδικό Κέντρο Ημέρας για πάσχοντες από άνοια – Αλτσχάιμερ, καθώς και το Πρόγραμμα Διασύνδεσης υλοποιούνται με πόρους του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Δυτική Μακεδονία 2014-2020».

Η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας ωφελεί τον ασθενή, την οικογένεια και τα συστήματα υγείας, γιατί δίνει τα χρονικά περιθώρια ενημέρωσης, αποδοχής της κατάστασης, διατήρησης της ποιότητας ζωής και προγραμματισμού για το μέλλον όλων. Νοητική άσκηση, πρόληψη και θεραπεία της νόσου Alzheimer Αν και ακόμα απέχουμε από τη ριζική θεραπεία της νόσου Alzheimer, πληθαίνουν οι αποδείξεις πως η πνευματική άσκηση βοηθά στην προστασία του μυαλού μας από την άνοια. Οι μελέτες δείχνουν ότι η ενασχόληση με σύνθετες πνευματικές δραστηριότητες, όπως το διάβασμα, τα σταυρόλεξα, συνδέονται άμεσα με μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου Alzheimer. Όλοι μας πρέπει να ασκούμαστε πνευματικά, ανεξάρτητα από την ηλικία μας και τα χρόνια, που έχουμε πάει στο σχολείο. Δεν διστάσαμε, να δοκιμάσουμε και πράγματα με τα οποία δεν είχαν ασχοληθεί ποτέ στο παρελθόν – πιστεύοντας πως αυτά

Dr. Κων/νος Γ. Αραπίδης Διδάκτωρ Ψυχιατρικής ΑΠΘ Επιστημονικός Υπεύθυνος Ειδικού Κέντρου Ημέρας Alzheimer Κοζάνης Ψυχογηριατρική Εταιρεία «Ο ΝΕΣΤΩΡ» είναι, που «γυμνάζουν» ακόμα πιο έντονα το μυαλό μας και τα αποτελέσματα μας δικαίωσαν. Εφαρμόσαμε προγράμματα μουσικοθεραπείας σε άτομα που δεν είχαν επαφή με τη μουσική και διαπιστώσαμε βελτίωση στη μνήμη, στην αυτοεκτίμηση στη συνεργασία στην κοινωνικοποίηση στη συνεργασία με την ομάδα. Εφαρμόσαμε προγράμματα γυμναστικής σε άτομα που δε γυμνάστηκαν ποτέ, ενώ στα σχέδιά μας είναι σε συνεργασία με διατροφολόγο να εφαρμόσουμε και προγράμματα διατροφής, που θα ενισχύσουν επικουρικά τη μνήμη στις ήπιες ακόμα μορφές άνοιας. Εφαρμόσαμε προγράμματα προσωπογραφιών, που περιλαμβάνουν τις προσωπικές ιστορίες της ζωής τους, δημιούργησαν δικά τους παραμύθια με φανταστικούς ήρωες και είμαστε σε διαδικασία συνεργασίας με το Δήμο Εορδαίας για συμμετοχή σε πρόγραμμα φιλαναγνωσίας. Συνεργαστήκαμε με ΚΑΠΗ και ΚΗΦΗ του Δήμου Κοζάνης και Εορδαίας. Αν γίνουμε μια Covid free περιοχή στο πρόγραμμά μας υπάρχουν επισκέψεις σε μουσεία, κινηματογράφο και ημερήσιες εκδρομές.

ΤΟGETHER 37

Αν πραγματικά θέλουμε να γυμνάσουμε συστηματικά το μυαλό μας και να το δυναμώσουμε όσο περισσότερο γίνεται, τότε η γνωστική άσκηση (cognitive training) είναι η κατάλληλη επιλογή. Παραβλέποντας τις όποιες δυσχέρειες στη λειτουργία του Κέντρου Ημέρας προκύπτουν, τα οφέλη από τη λειτουργία του τόσο στον επωφελούμενο όσο και στην περιοχή μας, είναι τεράστια. Η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας ωφελεί τον ασθενή, την οικογένεια και τα

«Να σέβεσαι τους ηλικιωμένους όταν είσαι νέος, να βοηθάς τους αδύναμους όταν είσαι δυνατός, να παραδέχεσαι ότι φταις όταν είσαι λάθος, γιατί θα έρθει μια μέρα που και εσύ θα είσαι, Ηλικιωμένος. Αδύνατος. και Λάθος». συστήματα υγείας, γιατί δίνει τα χρονικά περιθώρια ενημέρωσης, αποδοχής της κατάστασης, διατήρησης της ποιότητας ζωής και προγραμματισμού για το μέλλον όλων. Μέχρι να βρεθούν ριζικές θεραπείες στην αντιμετώπιση της άνοιας, η αυξημένη εγρήγορση και η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για όλες τις διαστάσεις της νόσου είναι εξαιρετικά σημαντικές. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η νόσος Alzheimer απορροφά αυτή τη στιγμή το 25% του συνόλου των δαπανών για την υγεία. Σήμερα, οι έρευνες, οι επενδύσεις και η συνεργασία στον συγκεκριμένο τομέα είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την επιστημονική έρευνα και τον έλεγχο του κοινωνικού κόστους της άνοιας όσο και για την προσφορά ελπίδας, αξιοπρέπειας και ποιότητας ζωής στα εκατομμύρια των πασχόντων και στις οικογένειές τους. Η Ψυχογηριατρική Εταιρεία «Ο Νέστωρ» εφαρμόζει όλα τα ανωτέρω εδώ και 20 χρόνια, γιατί είναι πρωτοπόρος στον τομέα των διαταραχών της μνήμης και όλων των μορφών της άνοιας. Όλες οι υπηρεσίες μας είναι δωρεάν, και οι επωφελούμενοι έχουν ασφαλή και εύκολη πρόσβαση και κυρίως σωστή ιατρική, ψυχολογική και κοινωνική αντιμετώπιση στην γειτονιά ή την περιοχή που διαβιούν, ενώ δίνεται βοήθεια και στους φροντιστές αυτών των ατόμων. Πόσο οξύμωρο είναι να προσπαθούμε να ξεχάσουμε γεγονότα όταν είμαστε νέοι και να προσπαθούμε να θυμηθούμε όταν γινόμαστε ηλικιωμένοι; «Το να μην κάνεις τίποτα είναι η ευτυχία των παιδιών και η δυστυχία των γέρων». (Βίκτωρ Ουγκώ). Η προσπάθειά μας έγκειται στο να μην αφήνουμε το χρόνο των ηλικιωμένων να περνάει άσκοπα αλλά δημιουργικά, γιατί το ημερολόγιο είναι χρήσιμο για να γνωρίζουμε την ημερομηνία. Όμως δεν πρέπει να καθορίζει την ζωή μας. Ας μη ξεχνάμε πως ένας γέρος είναι ένα παιδί με παρελθόν.

(Zarko Petan, Σλοβένος θεατρικός συγγραφέας). Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ντροπή για έναν γέροντα από το να μην έχει να παρουσιάσει άλλη απόδειξη πως έζησε εκτός από τα χρόνια του. (Σενέκας, Ρωμαίος φιλόσοφος). Το να γερνάς σημαίνει να βλέπεις όλο και περισσότερο τον κόσμο σαν κάτι από το οποίο είσαι απέξω. Διαπιστώνουμε όμως πως όσο πιο πολύ γερνάνε οι επωφελούμενοι αν και η μνήμη εξασθενεί εκείνο που μένει αναλλοίωτο είναι τα όνειρά τους. Υπενθυμίζω τη ρήση: Να σέβεσαι τους ηλικιωμένους όταν είσαι νέος, να βοηθάς τους αδύναμους όταν είσαι δυνατός, να παραδέχεσαι ότι φταις όταν είσαι λάθος, γιατί θα έρθει μια μέρα που και εσύ θα είσαι, Ηλικιωμένος. Αδύνατος. και Λάθος. Όπως και το γεγονός ότι οι ηλικιωμένοι μπορεί να έχουν ξεχάσει περισσότερα πράγματα από όσα νομίζουμε ότι έχουμε μάθει εμείς.

Ο όμιλος Εταιρειών V-ACT επιθυμεί να προσλάβει προσωπικό σε μορφή μόνιμης απασχόλησης-ημιαπασχόλησης ή με σύμβαση εργασίας στις κάτωθι ειδικότητες: Φοροτεχνικός -Κωδ. VA1 Δικηγόρος -Κωδ. VA2 Μηχανικός – Αρχιτέκτονας -Κωδ. VA3 Διακοσμητής -Κωδ. VA4 Υπεύθυνος Πωλήσεων -Κωδ. VA5 Γραμματειακή υποστήριξη -Κωδ. VA6 Δημοσιογράφος - Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων -Κωδ VA7 Υπεύθυνος Καταστήματος Επενδυτικής – Αναπτυξιακής -Κωδ. VA8 Ιστορικός-Λαογράφος -Κωδ. MV1 Φωτογράφος/Βιντεογράφος - Κωδ. MV2 Οδηγός – Κωδ. MV3 Συνοδός/Ξεναγός – Κωδ. MV4 IT Specialist – Κωδ. MV5 Graphic Designer – Κωδ. MV6 Υπεύθυνος Καταστήματος Εστίασης -Κωδ. S1 Chef -Κωδ. S2 Sous-chef - Κωδ. S3 Pastry chef - Κωδ. S4 Σερβιτόρος/α - Κωδ. S5 Λάντζα - Κωδ. S6 Καθαρίστρια/ής- Κωδ. S7

Η Εταιρεία προσφέρει:

· Μόνιμη απασχόληση -ημιαπασχόληση ή με σύμβαση εργασίας αναλόγως την ειδικότητα · Ένταξη στις εταιρικές παροχές & προνόμια · Συνεχής εκπαίδευση & καθοδήγηση · Ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης Απαιτούμενα προσόντα:

· Πτυχίο μέσης ή ανώτερης εκπαίδευσης* *ΕΚΤΟΣ των ειδικοτήτων S5-6-7 · Άριστα Ελληνικά και καλά Αγγλικά · Χρήση Η/Υ σε περιβάλλον Windows (MS Office) * ΕΚΤΟΣ των ειδικοτήτων S5-6-7 · Άνεση στην τηλεφωνική επικοινωνία · Θέληση για μάθηση, αίσθηση υπευθυνότητας και προσανατολισμό στο αποτέλεσμα. · Ικανότητες επικοινωνίας · Επαγγελματισμός & ομαδικό πνεύμα · Προϋπηρεσία ανάλογη της ειδικότητας Αποστολή Βιογραφικών: info@v-act.gr

_ Κατά την αποστολή των βιογραφικών αναγράψτε στο Θέμα την ειδικότητα και τον αντίστοιχο κωδικό. _ Σε περίπτωση αποστολής βιογραφικού για λογαριασμό τρίτου ακολουθήστε την ίδια διαδικασία και αναφέρετε το όνομα του ενδιαφερομένου.

38 ΤΟGETHER

ΑΥΤΙΣΜΟΣ

Από την κατανόηση στην αποδοχή Ο αυτισμός είναι μια διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, που συνήθως εκδηλώνεται κατά την πρώιμη παιδική ηλικία. Η αιτία του εξακολουθεί να παραμένει άγνωστη. Είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή η οποία εμποδίζει το παιδί να κατανοήσει σωστά αυτά που βλέπει, ακούει και αισθάνεται. Σαν αποτέλεσμα, το παιδί έχει προβλήματα στην επικοινωνία, την κοινωνική επαφή, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την συμπεριφορά. Ο βαθμός σοβαρότητας των συμπτωμάτων του αυτισμού είναι διαφορετικός από παιδί σε παιδί.

Tα συμπτώματα των αυτιστικών διαταραχών: α] Κοινωνική επαφή Τα αυτιστικά παιδιά δεν έχουν ενδιαφέρον για κοινωνική επαφή και δεν μπορούν να αναπτύξουν διαπροσωπικές σχέσεις. Αποφεύγουν την πνευματική επαφή, είναι απόμακρα, αδιάφορα και αρκετές φόρες δείχνουν απομονωμένα. β] Επικοινωνία Η δυσκολία στον τομέα της επικοινωνίας αποτελεί την πιο σημαντική ανησυχία των γονέων και το βασικό λόγο παραπομπής σε ειδικούς. Τα παιδιά παρουσιάζουν σοβαρή καθυστέρηση στον τομέα του λόγου, μπορεί να μην τον έχουν αναπτύξει καθόλου ή όταν υπάρχει να είναι διαταραγμένος, ασυνάρτητος, ακατάληπτος, μηχανικός, και φτωχός με περιορισμένη θεματολογία και λεξιλόγιο επαναληπτικό και ηχολαλικό. γ] Συμπεριφορά Στον τομέα συμπεριφοράς έχουν περιορισμένα και ελάχιστα ενδιαφέροντα. Συνήθως παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές όπως το να παίζουν με ένα αντικείμενο, κάνοντας την ίδια κίνηση για πολύ ώρα, εμφανίζουν εμμονές. Υπάρχουν παιδιά που εμφανίζουν έντονες διαταραχές με πλήρη έλλειψη επικοινωνίας και αυτοεξυπηρέτησης για όλη τους τη ζωή και παιδιά με ηπιότερες διαταραχές που εξελίσσονται με καλύτερο τρόπο μέσα από θεραπευτική παρέμβαση. «Δεν είμαι λιγότερο καλός από εσένα, ούτε λιγότερο έξυπνος. Δεν είμαι παράξενος και φυσικά δεν μου αρέσει η μοναξιά. Είμαι απλά διαφορετικός. Θα με κάνεις παρέα; Θα με αγκαλιάσεις; Θα με αποδεχτείς;».

Ο αυτισμός είναι ένα πρόβλημα υγείας που φαίνεται να γιγαντώνεται την τελευταία εικοσαετία. Σύμφωνα με τελευταίες έρευνες, στην Αμερική 1 στα 68 παιδιά διαγιγνώσκεται με αυτισμό, ενώ παρ’ όλο που στη χώρα μας δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία, υπολογίζεται ότι υπάρχουν περισσότερα από 35.000 παιδιά και ενήλικες που βρίσκονται μέσα στο αυτιστικό φάσμα.

Αυτά θα μπορούσαν να είναι τα λόγια που αν είχαν τη δυνατότητα θα ψιθύριζαν τα χείλη ενός παιδιού με αυτισμό ή στην ηπιότερη μορφή του ενός παιδιού με σύνδρομο Άσπεργκερ (Asperger). Ενός παιδιού που θέλει να έρθει πιο κοντά σου αλλά δυσκολεύεται όχι επειδή δεν θέλει ή επειδή φοβάται αλλά επειδή είναι διαφορετικό και ζητάει από εσένα να το καταλάβεις, να το σεβαστείς, να του χαμογελάσεις αληθινά, να του ανοίξεις την αγκαλιά σου, να το αποδεχτείς. Αυτό το ξεχωριστό πλάσμα έχει έρθει στη ζωή για να διεκδικήσει σαν ισότιμο μέλος της κοινωνίας μια ζωή γεμάτη όνειρα, ευτυχισμένες στιγμές, ανεμελιά και ό,τι άλλο ποθεί η ψυχή του. Όπως κάθε παιδί.

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΩΣΤΑΣ ΔΙΔΙΛΗΣ

Κάποιοι γονείς δυσκολεύονται να συμφιλιωθούν με την ίσες πως το παιδί τους εμφανίζει αυτισμό. Ποιος είναι ο καταλληλότερος τρόπος για να μάθουν να διαχειρίζονται την κατάσταση βοηθώντας το συγχρόνως να γίνει η καλύτερη δυνατή εκδοχή του εαυτού του;

ΤΟGETHER 39 λιπής μέριμνα για συστηματική παρακολούθηση από ειδικούς καθώς και η φτωχή παροχή οικονομικών διευκολύνσεων για τις απαιτούμενες εργοθεραπείες , λογοθεραπείες και άλλες συνεδρίες. Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των άλλων παιδιών στο σχολείο για τον αυτισμό είναι σημαντικη όπως και η διευκόλυνση της ζωής των γονέων και των ιδίων των παιδιών. Η εικόνα κάθε είδους διαφορετικότητας είναι ανάγκη να ενσωματωθεί στην καθημερινότητα μας. Το ζήτημα της αποδοχής είναι ένα μεγάλο θέμα γιατί πριν το αποδεχτεί το σχολείο θα πρέπει αρχικά να το έχουν αποδεχτεί οι γονείς του. Πώς θα μπορούσε να συμβάλλει η Πολιτεία, ο κοινωνικός περίγυρος και ο καθένας μας ξεχωριστά, στο να διευκολυνθεί η καθημερινότητα ενός παιδιού με αυτισμό; Κατ´αρχάς η Πολιτεία θα πρέπει να αποδεχτεί αυτή την διαφορετικότητα που είναι σχεδόν αόρατη καθότι είναι συμπεριφορική διαφορετικότητα. Να δει το ζήτημα με μεγάλη ευαισθησία. Η έλλειψη οικονομικών κονδυλίων έχει σοβαρό αντίκτυπο στην καθημερινότητα των ευαίσθητων παιδιών αρχής γενομένης από την στήριξή τους στο σχολικό περιβάλλον και κατ’ επέκταση η ελ-

Αποδεχόμενοι την διαφορετικότητα αυτών των παιδιών χωρίς σχόλια και επικρίσεις χωρίς στιγματισμό ώστε να γίνει πιο δεκτικός ο κοινωνικός περίγυρος, στο να αγκαλιάσει αυτά τα παιδιά. Στο παρελθόν επικρατούσε η άγνοια και η προκατάληψη. Σήμερα ο αυτισμός δεν είναι πια μυστικό. Οι γονείς μιλούν ανοιχτά. Τα παιδιά μεγαλώνοντας, λένε αλήθειες. Αν κάποιοι ακόμη στέκονται στην άκρη κοιτώντας καχύποπτα και υποτιμητικά είναι γιατί πέρασαν από την άγνοια στην ημιμάθεια, όχι στην γνώση. Κι αυτό είναι το χειρότερο. Αυτό που χρειάζονται όλα τα παιδιά είναι να σεβαστούμε τις ανάγκες τους, να ακούσουμε για τα όνειρά τους.

Ισότητα, σεβασμός, αποδοχή, δικαίωμα, φιλία, αγάπη άνευ όρων.

Μια μητέρα για τον αυτισμό και τον κοινωνικό περίγυρο της θυμάται. «Φυσικά όλα όσα θυμάμαι έχουν σχέση με την ψυχολογία στην οποία βρισκόμουν εγώ. Τα πρώτα χρόνια της διάγνωσης και έως δώδεκα χρόνια μετά, ήμουν σε βαθιά στενοχώρια και σίγουρα κάποια γεγονότα στον δρόμο με επηρέαζαν βαθιά. Με τον καιρό και μετά από χρόνια ψυχοθεραπείας έπαψα να στενοχωριέμαι με αντιδράσεις που μείωναν τον Γιάννη. Θυμάμαι έναν κύριο που ενοχλήθηκε με το μουρμουρητό του σε ένα σούπερ μάρκετ και μου είπε «καλύτερα να τον κλείσεις κάπου γιατί μας ενοχλεί». Θυμάμαι μια κυρία που της έσπασε το μπαλόνι με ήλιον που κρεμόταν από το καρότσι του παιδιού της. Μου είπε όταν της ζήτησα συγνώμη «εμείς δεν σου φταίμε σε τίποτα όμως αν ο γιος σου είναι αυτιστικός». Θυμάμαι και άλλα πολλά. Άνθρωποι γεμάτη αγάπη και ζεστασιά με πολύ λίγη προσπάθεια να φτιάχνουν την ημέρα του, με μια κουβέντα. Για το μόνο πράγμα που μετανιώνω είναι που μέχρι τα δεκαεννέα του χρόνια ήμουν ανένδοτη στη φαρμακευτική αγωγή. Έκανα λάθος. Έπρεπε να του την είχα δώσει στα δεκαέξι, όταν άρχισε τα ψυχωτικά επεισόδια με αυτοτραυματισμούς που κορυφώθηκαν με πολύ ξύλο προς εμένα και κατόπιν στο σχολικό του περιβάλλον. Η αγωγή σε ορισμένες περιπτώσεις είναι απαραίτητη..Και για τον Γιάννη ήταν απαραίτητη για το δικό του καλό πρωτίστως.»

40 ΤΟGETHER

Η Ελένη και… ο Κουτσαβάκης KEIMENO: ΕΛΕΝΗ ΓΚΟΡΑ Κάποτε πριν αρκετά χρόνια εδώ στην Κοζάνη είχα πάει σε ένα αποκριάτικο πάρτι σε σπίτι. Ήμασταν όλοι ντυμένοι. Εγώ είχα βάλει μπικουτί στα μαλλιά, μια ρόμπα καρό, μια νυχτικιά, κάλτσες και κάτι παντούφλες κάπως μεγάλες. Κάποια στιγμή θέλησα να βγω στο μπαλκόνι για τσιγάρο. Από πίσω μου –θυμάμαι- με ακολούθησε ένας φίλος που ήθελε κι αυτός να καπνίσει. Για την ιστορία ήταν ντυμένος κουτσαβάκης με το καπελάκι του, το σακάκι του, το γιλεκάκι του, το παντελονάκι του, το σπορτέξ του. Μέχρι να κάνουμε το τσιγάρο συνεχίσαμε το παιχνίδι που παίζαμε μέσα. Κάναμε διαλόγους με στίχους από τραγούδια.

-Τα ματόκλαδα σου λάμπουν, κάνει εκείνος.

-Τράβα ρε μάγκα και αλάνι, του απαντάω εγώ.

-Δεν ρώτησες τόσον καιρό για μένα!

-Αλήτη δίχως αγάπη…

-Νόστιμο τρελό μικρό μου!

-Αυτά που λες εγώ τ’ ακούω βερεσέ!

-Μια φούντωση, μια φλόγα έχω μέσα στην καρδιά λες και μάγια μου ‘χεις κάνει...

-Τρέξε μάγκα να ρωτήσεις, να σου πουν ποια είμαι ‘γω!

-Αμάν, αμάν, Ελενάκι, ‘συ με πότισες φαρμάκι.

-Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά εμένα μ΄ αγαπούνε!

-Μ΄ άναψες φωτιά και λάβρα έλα εδώ να σου ειπώ… Και βγάζει ένας κύριος το κεφάλι του από το δικό του το κάτω το μπαλκόνι κι ενώ κρατιέται από τα κάγκελα μας λέει εντελώς τρελαμένος: -Αύριου στου φανού θα ιξιταστείτι στα ‘θκα μας τα ξινέντραπα. Άξιτι! Ου παπάς ου Ραγκαβέλας είχιν μια κουτσί γουμάρα... Τι λέει ρα μτ; Πέντι μπάμπις χόριβαν κι οι πέντι μι βρακιά! Ιβγάτι!

-Καλές Απουκρές, ευχηθήκαμε και μπήκαμε μέσα γελώντας.

-Άμα σας πιάσου! ακούσαμε να λέει. Λίγο έλειψε να έπαιρνε την γκλίτσα, τη μαγκούρα να μας κυνηγούσε.

Γράμμα στο φεγγάρι KEIMENO: ΚAΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ

Ο

λόγιομο, λαμπερό και χρυσαφένιο πάντα μα πάντα όταν σε κοιτώ νιώθω σαν να σε βλέπω πρώτη φορά. Αυτή η αίσθηση ίδια σαν να μην σε έχω ξαναδεί ποτέ μου. Και γράφει το μυαλό τόσα πολλά σε κατάλευκη σελίδα, γράμμα με παραλήπτη το φεγγάρι. Σκέψεις, σκέψεις, λόγια, λόγια, ατελείωτα έχω να σου εκμυστηρευτώ τόσα.. Τόσο φωτεινό σαν λάμπα ανάκρισης που σε αναγκάζει να τα μαρτυρήσεις όλα, χωρίς φόβο αλλά με πάθος. Δεν υπάρχει μέρα που να μη σηκώσω κεφάλι για να σε δω, να σε θαυμάσω, να σε αγαπήσω, να σου μιλήσω, να σου εκμυστηρευτώ μυστικά, να σου ευχηθώ, να σε αναζητήσω ξέροντας πως από την άλλη πλευρά σου άλλο ένα ζευγάρι μάτια σε κοιτά και κάνει τα ίδια. Πόσα βλέμματα τραβάς και ενώνεις, πόσες ευχές καταγράφεις στο μεγάλο στρογγυλό κενό σου; Πόσους θαυμαστές έχεις να’ξερες; Πόσα βράδια μοναχικά και παρεΐστικα συντρόφεψες; Πόσες άχαρες νύχτες στόλισες; Πόσα στενά φώτισες; Πόσα νυχτοπερπατήματα προστάτεψες να’ξερες; Ακόμα στην παλάμη το σημάδι από το κλειδί της πόρτας που με λαχανιασμένο τρεχαλητό ψάχναμε. Διώχνεις τον φόβο και ρίχνεις φως στο σκοτάδι. Φτιάχνεις τις θάλασσες απέραντους καθρέφτες, γίνεσαι φάρος για καραβάκια χαμένα που απεγνωσμένα θέλουν να δέσουν.

Στέκεσαι πιο ψηλά από όλους για να θωρείς τα πάντα, για μη σου ξεφεύγει τίποτα, για να σκορπάς την χρυσόσκονη σου και να καλύπτεις καθετί άσχημο. Αυτή η μαγική σου χρυσόσκονη χρυσώνει ακόμη και την πιο μπακιρένια ελπίδα. Και γράφει, γράφει το μυαλό στη θέα σου μα ό,τι και να γράψει τα ποιήματα που γράφτηκαν για σένα δε θα τα φτάσει ποτέ. Την τελευταία φορά που εμφανίστηκες ολόκληρο, όσο ψηλά και αν ανέβηκα για να σε αγκαλιάσω δεν τα κατάφερα, ούτε να απαθανατίσω την ομορφιά σου κατάφερα. Τόση ομορφιά δεν χωρά σε ένα μόνο κλικ. Σε φωτογράφισαν όμως, τα μάτια μου και ήσουν πιο όμορφο από την τελευταία φορά. Γράμμα στο φεγγάρι σαν σαΐτα που πετάει στον ουρανό και περνάει από μπροστά σου. Χιλιάδες σαΐτες, στόματα που εξομολογούνται, στιγμές που μένουν στην ιστορία, βόλτες αμέτρητες γύρω από εσένα με δικαιολογία την παρουσία σου. Χέρια μπλεγμένα και ξέμπλεκα, κεφάλια στραμμένα προς την ίδια κατεύθυνση, ενώνεις στη θέα σου. Έχεις ταυτιστεί με το όνειρο, μπαίνεις αθόρυβα μέσα από παράθυρα κλειστά και γίνεσαι ο πιο ευπρόσδεκτος επισκέπτης. Πάντα όταν θα σε κοιτώ θα’ ναι σαν μην σε ξανάδα ποτέ και θα σε γνωρίζω πάλι από την αρχή και θα σου τραγουδώ αυτό το τραγουδάκι που σου αφιέρωνα από παιδί.

«Χάρτινο το φεγγαράκι, ψεύτικη η ακρογιαλιά, αν με πίστευες λιγάκι θα’ σαν όλα αληθινά».

ΤΟGETHER 41

Η εξάδα KEIMENO: ΛIΛΑ ΚYΡΟΥ

-Μ’ ενοχλεί απίστευτα που χασκογελάς κάθε φορά που φτάνουμε σ’ αυτό το σημείο! Η πρόταση του, μου προκάλεσε ακόμη περισσότερο γέλιο. Άρχισε να τσιρίζει, ύψωσα παραπάνω τη φωνή μου, σάμπως και σταματήσει, αδίκως. Διήρκησε αρκετά. Σώπασα πρώτη. Θυμήθηκα πως τα παραθύρια είναι εντελώς ψεύτικα και ανησύχησα μήπως ακουγόμασταν μέχρι έξω. Δε θέλω να δίνω δικαιώματα στη γειτονιά. Που και που μ’ έσπρωχνε, φωνάζοντας ότι δε θα επαναλάβει την ίδια βλακεία να κάνουμε κάτι μαζί.

– Είναι η τελευταία φορά! Μάταια προσπαθούσα να τον ηρεμήσω.

-Απόλαυσε τον χρόνο που περνάμε μαζί, δεν έχει σημασία το αποτέλεσμα…Οι κουβέντες μου τον εξαγρίωναν. Το πρόσωπο του κοκκίνιζε, τα χέρια ίδρωναν και ότι βρήκε μπροστά του το πέταξε, το πιάτο με τα μπισκότα ήταν το πρώτο θύμα του θυμού του. Μαλώσαμε. Το πιάτο ήταν από το αγαπημένο μου σερβίτσιο. Η εξάδα έγινε πεντάδα.

– Πώς κάνεις έτσι; Ήταν η απάντηση του. Είδε το δικό μου πρόσωπο να κοκκινίζει κι άλλαξε ύφος.

–Συγγνώμη, θα αγοράσουμε καινούρια! Θα σε βοηθήσω να τα μαζέψεις. Η φωνή του είχε μαλακώσει αλλά τι το θες; Η εξάδα έγινε πεντάδα. Αν κάθε φορά χρειάζεται να σπάσει κάτι για να ηρεμήσει, δε θα μείνει πιατικό στα ντουλάπια.

–Να συνεχίσουμε; Αλλά σε παρακαλώ, σοβαρέψου, με θυμώνει πολύ που δε με παίρνεις στα σοβαρά. Άκουγα τη λέξη σοβαρά από τα χείλη του κι έπνιγα τα χάχανα μου. Μετά δυσκολίας άρθρωνα λέξη, δεν ήθελα να του δείξω ότι αυτό μου φαινόταν τόσο αστείο –Στο υπόσχομαι, θα συγκεντρωθώ. Γνώριζε κι ο ίδιος ότι δεν ήμουν καλή, δεν είχα αφιερώσει ποτέ χρόνο αλλά δεν ήθελα να του το αρνηθώ. Κι άλλες φορές μου το ζητούσε αλλά όλο και κάτι τύχαινε. Εκείνο το απόγευμα όμως, τα είχα όλα τακτοποιημένα, θα ‘μουν πλήρως αφιερωμένη σ’ αυτόν.

–Είμαι έτοιμη, δως μου μονάχα πέντε λεπτά να κάνω κάτι. Έβαλα ένα μπολ με μαύρα σπόρια και άρχισα τα τσίκι τσίκι. Κι αυτό τον ενόχλησε.

–Μα επιτέλους θα μου δώσεις σημασία; Ο χρόνος πολύτιμος, με λάθος τρόπο πήγα να τον αξιοποιήσω κείνη τη στιγμή. Το μπολ είχε την ίδια κατάληξη. Παρόλο που η συμπεριφορά του μου φάνηκε ακραία, του έδωσα δίκιο.

-Μαμά συγχώρα με, ήθελα τόσο πολύ να παίξω μαζί σου play station και συ αδιαφορείς!

-Γλυκέ μου, εγώ σου ζητώ συγγνώμη, αναγνωρίζω πως όταν δίνεις τον λόγο σου, οφείλεις να τον κρατάς, αλλά σε παρακαλώ, μη συνεχίζεις στο ίδιο μοτίβο διότι προβλέπεται τα πιάτα να γίνουν βιτρώ.

42 ΤΟGETHER

[σε μια ιστορία σαν και αυτή]

Μετά τις Νεφέλες (ΙΙ) «Άνοιξη, βρες το δρόμο...»

Π. Βουλγαράκη

Ε

ίχε έρθει η άνοιξη, γι΄αυτό δεν ένιωθα πια την ίδια ασφυξία στην επιστροφή μου. Ο ίδιος σταθμός αυτή τη φορά ήταν φιλόξενος. Δε με εκνεύριζαν οι λεπτομέρειες, το ταξίδι ξεχάστηκε, όπως και εκείνο το τραγούδι. Ευτυχώς ο ήλιος ήταν συνεπής, οι Κυριακές ζητούσαν εκδρομή, οι ανθισμένες αμυγδαλιές ήταν η αφορμή. Μου αρκούσε που ο άνεμος έκανε απρόσφορη κάθε απόπειρα να σε θυμάμαι, έτσι κι αλλιώς αρκέστηκες στα τείχη σου, έτσι κι αλλιώς μακριά μου. Δεν χρειάστηκα αποσκευές. Εδώ, ελάχιστα χρειαζόμαστε και ελάχιστα μας λείπουν. Και αν δεν είμαστε ευτυχισμένοι, είναι που θυσιάζουμε την ηρεμία μας και θολώνουν τα ξεκάθαρα. Δενόμαστε με τα αντικείμενα γιατί μας θυμίζουν ότι ζήσαμε τη στιγμή σαν να μην βρεθήκαμε ποτέ εκεί. Αυτοπροσβολή. Την κλειδώσαμε μέσα μας για να μην δραπετεύσει μετά. Αυτογνωσία. Ο αέρας τώρα δυνάμωσε, παρέσυρε μαζί του όλους τους ήχους της άνοιξης, και κάτι ψιθύρους πίσω από το παράθυρο «που κάποιος ξέχασε να κλείσει». Ήταν μια από εκείνες τις μέρες που μεθάς από το άρωμα της άνοιξης. Δεν ένιωθα την παραμικρή κούραση, κι ας ταξίδευα τόσες ώρες. Ήθελα να περπατήσω σε όλη την πόλη, να χαζέψω την κίνηση της. Σαν ψέμα φαινόταν που μπορούσα να ανασάνω, σαν ψέμα φαινόταν που μπορούσα να δω τα παιδιά να παίζουν έξω μαζί, σαν ψέμα που έβλεπα πρόσωπα και όχι σκυθρωπά μάτια και χαμηλά βλέμματα. Αγόρασα αμέσως ένα εισιτήριο, κάτι τέτοιες μέρες δεν κυλούν χωρίς το παράλληλο

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΖΟΥΡΚΑ σύμπαν της σκηνής. This is Not Romeo and Juliet. Δεν ήταν οι δρόμοι το εμπόδιο, δεν έπλαθα πια δικαιολογίες για να μείνω, γκρεμίστηκε η παραμικρή ιδέα που είχα για τη σιγουριά. Πλάνη είναι η σιγουριά, παρά γνώση, καλύτερο το άγνωστο, άκουσε με, δεν έχει όρια. Μετακόμισα, σχεδόν συνειδητά. Χωρίς να το καταλάβεις βρήκα νέα τραγούδια, αγαπάω πιο πολύ τα χρώματα, αναπνέω ελεύθερα, με προσέχω. Δε με πνίγουν τέσσερις τοίχοι. «Απ΄το σκοτάδι ξέρω τί να περιμένω». Ταξιδεύω παντού, μόνη μου, το τηλέφωνο μου είναι κατειλημμένο. Μέχρι σήμερα λυπόμουν για το χρόνο που έφυγε, μέχρι σήμερα ήταν δικός σου. Να χαρείς αν κέρδισες. Δε θα σε πείσω εγώ ότι η γη είναι δεν είναι επίπεδη. Κάθε άνοιξη σου δίνει την αφορμή, όταν προσπαθείς να πειστείς. Αυτή τη φορά δε βιάστηκα, για αυτό πίσω δεν ήθελα να κοιτάξω. Οι μέρες καραντίνας που αφήσαμε πίσω ήταν ήδη απαράδεκτα υπεράριθμες. Κάθε άνοιξη οι δικαιολογίες μοιάζουν κενές, εξατμίζονται. Δεν άλλαξα, εγώ φταίω ακόμη, μην ταράζεσαι. Ξέχασε τη φωνή μου, μη με θυμάσαι. Τις λέξεις μου θα τις αφήσω, κάνε πως δε διάβασες, μην τους δώσεις σημασία, ευτυχώς μπορείς. Το βλέμμα μου έπεσε τυχαία σ’ ένα παγκάκι. Ευτυχώς δε θα το καταχραστώ αυτή τη φορά. Θα έρθουν άλλες σκέψεις που θα χρειαστεί να φιλοξενήσει. Άλλα φιλιά, άλλα δάκρυα, άλλα βλέμματα. Σβήσε τα δικά μου, σαν να ήταν περαστικά. Η αίθουσα ήταν τακτοποιημένη, ταυτίστηκα, γεμάτη κόσμο που ανυπομονούσε να χειροκροτήσει το

> OΞΥΓΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

> ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΑ

> ΑΝΑΠΗΡΙΚΑ ΑΜΑΞΙΔΙΑ

> ΑΕΡΟΣΤΡΩΜΑΤΑ

> ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ

> ΒΑΔΙΣΤΙΚΑ

> ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΕΣ ΚΛΙΝΕΣ

> ΑΘΛΗΤΙΑΤΡΙΚΑ

> ΙΑΤΡΙΚΑ ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ

> ΚΑΛΣΟΝ ΦΛΕΒΙΤΙΔΑΣ

> ΜΑΣΚΕΣ

> ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΑ

> ΓΑΝΤΙΑ

συναίσθημα. Μου είχε λείψει η ένταση της σκηνής, η δύναμη του μύθου, η προβολή, η κάθαρση της υπόκλισης. Η ιστορία τελείωσε με την υπόσχεση, ευτυχώς δεν είχε happy end. Είχε σχεδόν βραδιάσει, και η τελευταία βόλτα μου μέχρι το σπίτι ήταν τουλάχιστον από άλλη πραγματικότητα. Τα μαγαζιά είχαν βγάλει τα τραπέζια τους στα πεζοδρόμια, και μαζί τους είχε βγει και η ζωή μας από το τσιμέντο. Οι μουσικές μπερδεύονταν με τις παρέες και τίποτα δε θύμιζε εκείνη την άπνοια. Σήμερα και για πολλά σήμερα από τώρα, δε θα κοιμηθεί κανείς... Ό, τι μας κόστισε τη χαμένη μας ισχύ, άρχισε να αποσυντίθενται. Χάσαμε δυό φορές μιαν άνοιξη που μπόρεσε και χωρίς εμάς. Τώρα που ξυπνάμε, τώρα που η γη ξαναγεννιέται, τώρα που μπερδεύτηκα και χάθηκα σε αυτούς τους δρόμους, ας μη με πετύχεις ούτε στην άκρη της γης.

Φιλίππου Β’ 16 | www.medplace.gr | Τ. 2461039333

ΤΟGETHER 43

Περί Δύσης, Ανατολής και Προόδου ΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΛΈΝΗ ΚΥΡΊΤΣΗ, Ιανουάριος 2021

Α

ν τότε στο σχολείο είχα ένα ευρώ για κάθε φορά που άκουγα για το «τι γίνεται στην Ευρώπη», θα είχα τις βάσεις για ένα γερό κομπόδεμα. Στη Γερμανία «δεν πέφτει σκουπίδι κάτω», στην Ιταλία «ο κόσμος έχει αισθητική», στη Γαλλία «υπάρχει κάτι που λέγεται οχτάωρο», στην Αγγλία «μιλάνε καλύτερα Αρχαία από εμάς», γιατί «έχουν παιδεία». Εμείς όμως εκεί, κολλημένοι στα φουστάνια των ανοργάνωτων, πρωτόγονων και –κυρίως– αθεράπευτα κιτς «Ανατολιτών». Καμία διάθεση για πρόοδο. Από πού ξεπήδησε η Δύση και η Ανατολή, ανάμεσα στις οποίες είχαμε την τιμή και την ατυχία να παρκάρουμε το έθνος μας; Είναι απλό: η Δύση γεννήθηκε όλο χάρη σαν Αφροδίτη από τον αφρό του Διαφωτισμού, τον ατομικισμού, της επιστημονικής σκέψης και της αριστοτελικής ηθικής. Ενώ η Ανατολή… Αυτή υπήρχε πριν να υπάρξει χρόνος, είναι η «παλιά γενιά» του κόσμου που δε λέει να πεθάνει ήσυχα-ήσυχα και να μας αφήσει στην κοσμική ευημερία μας. Λάβαρό της έχει την πατριαρχία, την οικογενειοκρατία, τη θρησκοληψία, την καθυστέρηση και τον νεοπλουτισμό. Γαλουχημένη με αυτά τα ιδεώδη από τους πατριώτες εκπαιδευτικούς μας, πιάστηκα κάποτε να ανακαλύψω τι είμαστε, και κυρίως με ποιους είμαστε (γιατί μάλλον αυτό έχει περισσότερη σημασία). Δεν γράφω για να υπερασπιστώ αυτό που λένε «Ανατολή» με όλα του τα στραβά, ούτε για να αρνηθώ την καταπίεση των γυναικών, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό που παρατηρείται σε κάποιες χώρες της στη σύγχρονη Ιστορία. Αφού όμως θέλουμε να παραδεχτούμε ότι υπάρχει ένα μόρφωμα που λέγεται Δύση κι ένα πολύ διαφορετικό που λέγεται Ανατολή, και η ύπαρξή τους πρέπει να δικαιολογείται συνεχώς με το κριτήριο της «προόδου», ας το πάμε από την άλλη: μήπως η Δύση συχνά προτρέχει των επιτευγμάτων της; Και πόσο συχνά θυμάται το κόστος με το οποίο τα απέκτησε; Με μια λιγότερο ρομαντική ματιά, από τη βρετανική μοναρχία και τον αμερικανικό πουριτανισμό ως την τρομακτική πολιτική δύναμη του Βατικανού, η Δύση δεν έχει ακόμα αποδείξει ότι απαλλάχθηκε από αυτά που καταδικάζει. Μπορεί οι δυτικοί να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους μπροστά στα στρατόπεδα της Γκούλαγκ, αλλά δεν γίνεται να λείπουν απ’ τον διάλογο τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που ξεφύτρωσαν (όχι και τόσο παλιά, όχι και τόσο ξαφνικά) σε όλη την Ευρώπη. Μπορεί να μιλάμε για την πολιτισμική ανωτερότητα των κοσμικών κρατών, αλλά κάπου εκεί πρέπει μπαίνει και ένα ερωτηματικό – και η Σοβιετική Ένωση (αν και «ανατολίτικη» και ως εκ τούτου «συναισθηματική») δεν αποκήρυξε τη θρησκεία; Η Αμερική μπορεί ελεύθερα να κομπάζει για την πρόοδό της και την – εύθραυστη, όπως είδαμε πρόσφατα– Δημοκρατία της, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε την οικονομική ευημερία που την επέτρεψε –μια ευημερία που σε μεγάλο βαθμό στηρίχθηκε και ακόμα στηρίζεται στην εκμετάλλευση ξένων πόρων και στο εισαγόμενο ανθρώπινο δυναμικό (το οποίο δεν έρχεται πάντα οικειοθελώς). Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, η Δύση κατακρίνει και αναλαμβάνει να επιλύσει καταστάσεις που η ίδια επέβαλλε στις περιοχές που κατέκτησε. Πριν πάρουν τα ηνία οι δυτικοί (ή βάλουν το χεράκι τους στηρίζο-

ντας ακραίους ηγέτες), πολλές από τις ανατολικές χώρες στις οποίες κουνάμε το δάχτυλο είχαν κάποιες πολύ «προοδευτικές» αξίες. Πριν λίγους αιώνες, η απουσία τάξεων και αριστοκρατίας που κήρυττε το Κοράνι ήταν σκανδαλώδης για την κοσμοθεωρία της δυτικής Ευρώπης, η οποία βασιζόταν στην βιολογική ανωτερότητα που υποτίθεται πως κληροδοτούσαν στα παιδιά τους οι κατέχοντες γη, με την ευλογία των ιερέων. Λίγο πιο ανατολικά, ο ινδικός πολιτισμός, με τις κάστες του μεν, αναγνώριζε δε διαφορετικές λατρείες και πάνω από δύο σεξουαλικά φύλα. Ταυτόχρονα, οι Ινδές γυναίκες πριν την βρετανική κυριαρχία είχαν μια κάποια οικονομική ανεξαρτησία, ενώ σήμερα τα κορίτσια είναι «κατάρα» για τις φτωχές οικογένειες, χάρη στο βρετανικό σύστημα της προίκας και του αποκλεισμού των γυναικών από την κληρονομιά και την περιουσία. Η Ινδία λοιπόν ίσως δεν έπρεπε να «προχωρήσει» μαζί με την Βρετανία προς την ισότητα των φύλων, αλλά να συνεχίσει να εξελίσσεται ανενόχλητη προς την κατεύθυνση των αναγκών του λαού της. Όμως η Ιστορία δεν λειτουργεί έτσι, ούτε για την Ινδία ούτε για κανένα άλλο κράτος. Με τα παραπάνω θέλω να δείξω ότι δεν υπάρχει μια και μοναδική «πρόοδος» στην οποία προσβλέπουν όλα τα κράτη επειδή εξυπηρετεί τις ανάγκες τους. Πάμε αντίθετα: η Δύση διαχρονικά κολλάει την ταμπέλα της προόδου σε οτιδήποτε κάνει και το επιβάλλει ή το «λανσάρει» σαν επιταγή της Ιστορίας ανεξαρτήτως συνθηκών. Και ακόμη χειρότερα, από τις πιο σκοτεινές εποχές επεκτατισμού και εκμετάλλευσης προκύπτει η οικονομική ευημερία της, που επιτρέπει στους ακαδημαϊκούς και καλλιτεχνικούς κύκλους να ενισχύουν την εικόνα του «πολιτισμένου». Εν ολίγοις, αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Με βάση αυτού του είδους την πρόοδο κάνουμε κρίσεις και συγκρίσεις, και βρίσκουμε την Ανατολή οπισθοδρομική και υπανάπτυκτη, από δικό της φταίξιμο ή κάποιο λάθος κατασκευής. Είναι όμως αδύνατο να προσδοκούμε μια μαζική παγκόσμια ροπή προς την ελευθερία και την ευημερία, πόσο μάλλον χρονικά γραμμική. Αυτό θα ήταν εφικτό μόνο αν όλα τα κράτη ξεκινούσαν από την ίδια αφετηρία, σαν λευκός καμβάς –και πάλι όμως συνθήκες πέραν του ελέγχου μας θα επηρέαζαν την πορεία και τις αλληλεπιδράσεις μας. Η πολιτισμική ανωτερότητα σαν ιδέα έχει κατασκευαστεί για να αποκρύπτει τη συμβολή των άλλων λαών στην πρόοδό μας και τις αμέτρητες (πολιτικές, οικονομικές, γεωγραφικές, ακόμα και κλιματικές) συγκυρίες που μας επέτρεψαν να προηγηθούμε έναντι των άλλων. Η Γη μας μπορεί να είναι ένας μικρός πλανήτης, αλλά είναι υπερβολικά μεγάλη για να κατανοήσουμε εμείς οι άνθρωποι την επικαιρότητά της –πόσο μάλλον την Ιστορία της– με όλες της τις παραμέτρους. Απ’ αυτά που γίνονται καταγράφουμε κάποια, μαθαίνουμε λίγα, καταλαβαίνουμε λιγότερα και μπορούμε να προβλέψουμε ελάχιστα. Αντί λοιπόν να επιλέγουμε τα κομμάτια που μας συμφέρουν και να δημιουργούμε μια Ιστορία στα μέτρα μας, καλό θα ήταν να αρχίζαμε να επικεντρωνόμαστε στις εγγενείς ανισότητες του κόσμου μας και τις αδυναμίες της δικής μας κοινωνίας πριν προβούμε σε συγκρίσεις και παρεμβάσεις. Ας αρχίσουμε έναν διάλογο με σεβασμό και μετριοφροσύνη. Με διάθεση να συγχωρέσουμε και να συγχωρεθούμε, να κατανοήσουμε και να κατανοηθούμε. Είναι η μόνη πρόοδος που έχει νόημα και αξία.

44 ΤΟGETHER «Κάθε τόσο τις μέρες που είχε αέρα, κατέβαινε μέχρι τη λίμνη και περνούσε ώρες κοιτάζοντας την, γιατί σχεδιασμένο πάνω στο νερό είχε την αίσθηση πως έβλεπε το ανεξήγητο και ανάλαφρο θέαμα που υπήρξε η ζωή του».

ΑΛΕΣΑΝΤΡΟ ΜΠΑΡΙΚΟ

«Όλες οι ιστορίες έχουν τη μουσική τους» ΚΕΙΜΕΝΟ: ΙΩΑΝΝΑ ΜΠΑΛΑΜΠΑΝΊΔΟΥ Νομικός -Δικηγόρος. Έχει λάβει πρόσθετη εκπαίδευση λογοτεχνίας -μετάφρασης και είναι επίσημη μεταφράστια της Ιταλικής γλώσσας.

Α

υτή η ιστορία έχει μια μουσική λευκή. Η λευκή μουσική είναι μια μουσική παράξενη, μερικές φορές σε αναστατώνει...Είναι σαν ν’ακούς να παίζουν τη σιωπή και αυτούς που τη χορεύουν καλά τους κοιτάζεις και μοιάζουν ακίνητοι. Είναι εξαιρετικά δύσκολη η λευκή μουσική». Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Αλεσάντρο Μπάρικο συγγραφέα της εμβληματικής νουβέλας «Μετάξι» που εκδόθηκε το ‘96 στην Ιταλία, τον κατέστησε παγκοσμίως γνωστό ως αφηγητή ιστοριών, μεταφράστηκε σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες, έλαβε πλήθος διακρίσεων, αγοράσθηκε από το αναγνωστικό κοινό σε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα και αποδόθηκε επιτυχώς στη μεγάλη οθόνη το 2007, σε μια μεγάλου μήκους ταινία, σκηνοθετημένη από τον Φρανσουά Ζιράρ. Για τον Αλεσάντρο που γεννήθηκε στο Τορίνο το 1958, σπούδασε μουσική, ιστορία της μουσικής με ειδίκευση στην όπερα, είναι μελετητής και μουσικοκριτικός με δύο εξαιρετικές μουσικές μελέτες στο ενεργητικό του, η μουσική που αναδύουν οι ιστορίες κατά την αφήγηση τους είναι αναπόσπαστο μέρος της σύστασης τους. Το «Μετάξι» αναδύει την εξαιρετικά δύσκολη λευκή μουσική, γεμάτη σιωπές, παύσεις, υπόγεια βλέμματα, όνειρα και φαντασιώσεις. Μέσα από το μινιμαλιστικό ύφος της, αποτελούμενο από εξήντα πέντε μικρής έκτασης αποσπάσματα, που αναγάγουν σε κινηματογραφικές και φωτογραφικές λήψεις, ο δημιουργός ταξιδεύει στις αναζητήσεις ενός Γάλλου αστού, στην μακρινή Ιαπωνία, όπου στα τέλη του 19ου αιώνα έρχεται σε επαφή με ένα εντελώς άγνωστο σε αυτόν πολιτισμικό γίγνεσθαι που αναδομεί το σύνολο της ύπαρξης του. Στον τόπο αυτό μέσα από το παιδιάστικο πρόσωπο μιας γυναίκας που τα μάτια της δεν έχουν

ανατολίτικη κοψιά, ο ήρωας τραγικός στην σύσταση του με την ουσιαστική έννοια της τραγικότητας, ως προσδοκίας ενάντια στην πραγματικότητα, μαθαίνει να αναγιγνώσκει εκ νέου τη ζωή. Μέσα από σιωπές, βλέμματα, αφή στο σκότος και ιδιότυπα δοσίματα ο Ερβέ Ζονκούρ κοιτά έναν ολοσδιόλου διάφορο , από τα πλαίσια της συζυγικής ζωής και πίστης κόσμο της ερωτικής ύπαρξης και συνύπαρξης, όπου τα τρία μυστήρια της ζωής, γέννεση, έρωτας και θάνατος συνενώνονται. Έχοντας δικό του μόνο ένα σημείωμα της ποθητής γυναίκας που του το αναγιγνώσκει μια γιαπωνέζα ιερόδουλη στο Παρίσι, όπου λέει «Αν δεν έρθεις πίσω θα πεθάνω» και παρά τα σαρκαστικά σχόλια της μεταφράστριας «Ξέρετε βέβαια ότι αυτό δεν είναι αλήθεια» ο Ερβέ ξεκινά ένα ατελείωτο, τελευταίο ταξίδι από τη Γαλλία στην Ιαπωνία, με την ελπίδα να συναντήσει ένα βλέμμα και ένα σώμα που αναδύεται μέσα από το νερό ως φαντασίωση. Έρχεται αντιμέτωπος με τον πόλεμο, τον θάνατο και τον αποκλεισμό σε μιαν αδυσώπητη προσπάθεια να συναντήσει έστω και για μια στιγμή τη γυναικεία αυτή παρουσία που στοιχειώνει την ύπαρξη του. Ως άνθρωπος βιώνει την πρωτόγνωρη εμπειρία να φτάνει τον εαυτό του στα όρια της ζωής και του θανάτου διεκδικώντας το ελάχιστο. Μια άμαξα ντυμένη με πέπλα, όπου περιμένει ένα φύσημα του ανέμου για να αποτραβηχτούν τα υφάσματα και να την αντικρίσει για μια μόνο στιγμή . Αποτυγχάνει και επιστρέφει στον τόπο του, όπου ζει ως τα βαθιά γεράματα με το όραμα μιας γυναίκας με πρόσωπο παιδούλας να τον ακολουθεί παντού, στην ατομική του μοναξιά. Ζωή, έρωτας, αγάπη, πίστη και θάνατος, αναδύουν τη λευκή μουσική τους σε αυτή την ακριβοθώρητη νουβέλα του Αλεσάντρο Μπάρικο.

Το έργο του Αλεσσάντρο Μπάρικο “Χίλια εννιακόσια, ένας μονόλογος, γραμμένο το 1994, αποτελεί ένα κείμενο, θεατρικό από τη γέννηση του , με την έννοια ότι συγκροτήθηκε ως ιστορία, για να αποδοθεί θεατρικά στο φεστιβάλ θεάτρου του Άστι, τον Ιούλιο του ‘94 από τον ηθοποιό Εουτζένιο Αλέγκρι και τον σκηνοθέτη Γκαμπριέλε Βάτσις. Η αφηγούμενη σ’αυτό ιστορία προκάλεσε το ενδιαφέρον του μεγάλου Ιταλού σκηνοθέτη Τζουζέπε Τορνατόρε, που την απέδωσε στη μεγάλη οθόνη σε μια ταινία μεγάλου μήκους με τίτλο “Ο θρύλος του 1900” που ντύνει η μουσική του Ένιο Μορικόνε. Αναφέρεται στη ζωή ενός μεγάλου πιανίστα που γεννήθηκε πάνω σε ένα πλοίο με προορισμό την Αμερική, πιθανότατα από μετανάστες που τον εγκατέλειψαν μέσα σε ένα κουτί από λεμόνια, πάνω στο πιάνο στην αίθουσα δεξιώσεων της πρώτης θέσης. Μεγαλωμένος από έναν νέγρο θερμαστή στα έγκατα του πλοίου, παίζει άριστα πιάνο χωρίς ποτέ να του το έχει διδάξει κανείς και ζει όλη τη ζωή του πάνω σε αυτό το πλοίο το Βιρτζίνιαν, αρνούμενος να το εγκαταλείψει ακόμη και όταν αυτό καταστρέφετε. «Το Βιρτζίνιαν ήταν ένα ατμόπλοιο. Στα χρόνια του μεσοπολέμου ταξίδευε ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Αμερική φορτωμένο εκα-

«Η μουσική που αναδύουν οι ιστορίες κατά την αφήγηση τους είναι αναπόσπαστο μέρος της σύστασης τους». τομμυριούχους, μετανάστες και ανθρώπους κάθε λογής. Λένε ότι στο Βιρτζίνιαν κάθε βράδυ, εμφανιζόταν ένας εξαιρετικός πιανίστας, εκπληκτικής δεξιοτεχνίας, που έπαιζε μια μουσική πρωτάκουστη, θαυμαστή, η οποία ανήκε μόνο σ’αυτόν: τη μουσική του Ωκεανού, που η ηχώ του απλώνεται σ’όλα τα λιμάνια. Λένε πως η ιστορία του ήταν τρελή, πως γεννήθηκε πάνω σ’εκείνο το καράβι από το οποίο δεν κατέβηκε ποτέ. Και λένε πως κανείς δεν ξέρει το γιατί». «Αυτά μου τα ‘μαθε ο Ντάννυ Μπούντμαν Τί Ντί Λέμον Χιλιαεννιακόσια, ο πιο μεγάλος πιανίστας που έπαιξε ποτέ πάνω στον Ωκεανό. Στα μάτια των ανθρώπων φαίνεται αυτό που θα δουν, όχι αυτό που έχουν δει. Έτσι έλεγε : αυτό που θα δουν». { Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου «Χιλιαεννιακόσια, Ένας μονόλογος» του Αλεσάντρο Μπάρικο, εκδόσεις Άγρα 2002, μετάφραση Σταύρος Παπασταύρου}.

Υ.Γ.

Τα έργα που Ιταλού λογοτέχνη Αλεσάντρο Μπάρικο που έχουν μεταφρασθεί στα ελληνικά είναι τα , Όνειρα από γυαλί , Ωκεανός , Μετάξι, Ιλιάδα -μια διασκευή , Χίλια εννιακόσια -ένας μονόλογος , Χωρίς αίμα , Προς Εμμαούς , Ιστορία σαν παραμύθι , City, Μίστερ Γκουίν καθώς και μια διασκευή για εφήβους του έργου του Τίρσο ντε Μορίνα “ «Δον Ζουάν» , από τις εκδόσεις Πατάκη.

ΤΟGETHER 45

ΒΙΒΛΙΟ

Το «Χρυσό Βραχιόλι» της Σόφιας Νικολαΐδου ΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΑΡΊΝΑ ΜΙΧ. ΚΑΠΕΛΆΚΗ*

Κ

αι μόνο ο τίτλος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ευρηματικός. Το τελευταίο βιβλίο της Σόφιας Νικολαΐδου, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, ξεπήδησε μέσα από μονοπρόσωπες αφηγήσεις ανθρώπων, που αναφέρουν μεν «πράγματα παλιά και ίσως θα πίστευε κανείς και ξεχασμένα (σ. 14)», αξίζει, ωστόσο, να ειπωθούν, περισσότερο από ποτέ, γιατί το ανθρώπινο πεπρωμένο είναι επίκαιρο και ο σημερινός άνθρωπος έχει ανάγκη να ακούσει έναν άλλον άνθρωπο σε αυτό το διαρκώς κινούμενο και χαοτικό σύμπαν που ζει! Έτσι, συνειδητοποιεί τον εαυτόν του και αποκτά κάποιες σταθερές. Όντως, η ακριβής αναπαράσταση μιας αλήθειας κρύβεται στις φωνές όσων την έζησαν προσθέτοντας, στο μωσαϊκό των εκδοχών της, διαφορετικές εναλλακτικές για να συναρμολογηθούν τα διάσπαρτα κομμάτια ενός διαλυμένου puzzle στον χώρο και χρόνο. Η συγγραφέας Νικολαΐδου, τα τελευταία 30 χρόνια, εργάστηκε συστηματικά με ηχογραφήσεις και ταξίδια ανά την Ελλάδα, και κατέγραψε αληθινές εμπειρίες από ανθρώπους, οι οποίοι είναι οι πρώτοι που φόρεσαν στο χέρι τους το χρυσό βραχιόλι, όπως αποκαλούσε η γιαγιά μιας ηρωίδας (της Κ.Κ., γεν. 1968) από τον Πόντο το πολυπόθητο πτυχίο και άλλαξαν τις δυσοίωνες προβλέψεις για μία δύσκολη καθημερινότητα που θα τους στοίχειωνε. Και επειδή μεγάλωσαν με μία «εμπιστοσύνη στον εαυτόν τους ότι μπορώ να τα καταφέρω» (Χ.Π. γεν. 1957) διακρίθηκαν γιατί διέθεταν ταλέντο και « […]το ταλέντο είναι το πιο δημοκρατικό πράγμα που υπάρχει […] και το μοναδικό πού ή το έχεις ή δεν το έχεις» (Χ.Χ). Επομένως, όταν η συγγραφική τέχνη διασταυρώνεται με την προφορική (το πιο ζωντανό κομμάτι του ανθρώπινου πολιτισμού), η προσωπική ιστορία αποκτά υπόσταση και σε αυτή τη ζωντανή αντανάκλαση της πραγματικότητας εκφράζεται απογυμνωμένη η αναπόφευκτη τραγικότητα της αλήθειας για να δανειστούμε τη σοφία της βραβευμένης νομπελίστριας, Σβελτάνας Αλεξίεβιτς. Στο Χρυσό Βραχιόλι οι ήρωες / ηρωίδες προέρχονται από τον μικρόκοσμο μιας αντικριστής και συχνά ενοχικής κοινωνίας. Εκεί όπου ο ένας/η μία έμπαινε στα παπούτσια του/ης άλλου/ης και μιλούσαν για «ανθρώπους και όχι για ιδέες» (Ε.Χ. γεν.1993). Από γονείς εργάτες, ναυτικούς, βοσκούς, αγρότες και τεχνίτες, που είτε άνηκαν σε πολύτεκνες ή μονογονεϊκές οικογένειες, είτε ήταν παιδιά προσφύγων ή οικονομικών μεταναστών. Όλοι/ες ήταν υποχρεωμένοι/ες να εργαστούν γιατί έπρεπε να επιβιώσουν! Ανθρώπινες οντότητες με ενσυναίσθηση γιατί ζούσαν « […] σ’ ένα σπίτι που έπρεπε να καταλαβαίνουν πράγματα, να εξηγούν και να παρατηρούν τα πάντα» (Α.Χ. , ΓΕΝ. 1988) και μ’ ένα συγκεκριμένο πολιτισμικό κεφάλαιο, για να θυμηθούμε

ελάχιστα τον Μπουρντιέ, το οποίο είχε διαμορφωθεί από την παιδεία που είχαν πάρει στο πρωτογενές περιβάλλον τους και το οποίο ήταν δύσκολο να το ξεπεράσουν! Κι, όμως, ο Ηρόδοτος διαψεύσθηκε! Η ιστορία τους δεν ήταν υπερκαθορισμένη: « […] με μεγαλύτερη δυσκολία, ναι, κατακτώ πράγματα που οι άλλοι κατακτούν πιο εύκολα. Για μένα όμως είναι χαρά ότι τα κατέκτησα (Ε.Β., ΓΕΝ.1958)», θα πει ένας αφηγητής! Η αδυναμία έγινε δύναμη, προκειμένου η ζωή «να μην πάει χαμένη» (Ι.Π.,γεν.1992) και ένιωσαν την ανάγκη να φύγουν: « […] Κι όταν είπε η μάνα μου, ωραίο το Λονδίνο, είναι κοντά..έφυγα στην Αμερική. Κι αν ήξερα κινέζικα, στην Κίνα θα πήγαινα. Τόσο ήθελα να φύγω…» ( σ. 361). Η ίδια η συγγραφέας θα παρατηρήσει τη γαλήνια παρουσία τους, την εσωτερική αυτάρκεια που αποπνέουν, την αρχοντιά στο βλέμμα τους, το γέλιο, το πείσμα, την εργατικότητα, την αίσθηση ότι δεν σταματούν να μαθαίνουν και, κυρίως πως διαθέτουν μια ξεχωριστή «παιγνιώδη αλαζονεία ανθρώπου που έφτιαξε τη ζωή με τα χέρια του» (σ. 45). Και μόλις κατόρθωσαν να επιτύχουν τον στόχο τους, η κοινωνική αναγνώριση δεν άργησε να τους επισκεφθεί: « […] Το λέω ωμά. Με το πτυχίο σταμάτησα να είμαι η κόρη του υδραυλικού που δεν έκανε κάτι στη ζωή της. Κι αυτό τους αφορά όλους. Είτε λέγεται σόι είτε είναι ο περίγυρός μου…» (Ι.Τ. , γεν. 1993). Η πλειοψηφία των αφηγητών «υπολήπτονταν» τα γράμματα γιατί το « […] θέμα των σπουδών αποτελούσε μια αδιαπραγμάτευτη αξία..» ( Ρ.Ζ., γεν.1964) και ένα εισιτήριο, μεταξύ των πολλών θετικών, να γλυτώσουν από το ζυγό της ανάγκης και το βάρος της χειρονακτικής εργασίας· αν δεν τα κατάφερναν στο σχολείο δεν υπήρχαν άλλες επιλογές: « […] ένιωθα περήφανη που ξεκίνησα από κάπου, με γονείς που

δεν είχαν πάει καν γυμνάσιο, εργάτες. Θεωρώ ότι το πήγα λίγο παραπέρα. Ανέβηκα επίπεδο κι ελπίζω και τα παιδιά μου να πάνε ακόμα πιο ψηλά…» (Α.Κ., γεν.

1974, θα επισημάνει μια άλλη αφηγήτρια. Υπάρχουν δε και περιπτώσεις αφηγητών που δεν ξεχνούν να αναφέρουν όσους/ες δεν επέτυχαν τον στόχο τους: «[…] …Με πιάνουν ενοχές που τα κατάφερα εγώ και οι άλλοι όχι… Κάτι σαν το σύνδρομο των Εβραίων που επέζησαν, ενώ σκοτώθηκαν εκατομμύρια δικοί τους»! Κατά βάθος η πρωτοτυπία αυτού του βιβλίου έγκειται στο ότι η συγγραφέας, με ξεχωριστή μαεστρία, αξιοποίησε την τέχνη της αφήγησης για να δώσει σχήμα στις ανθρώπινες εμπειρίες, να αναδείξει τη «βαθιά ριζωμένη ορθότητα» της ανθρώπινης θέλησης προς τη γνώση και την ευδαιμονία και να σταθεί σε μια μεγάλη αλήθεια· πόση σημασία έχει όταν η δεξιότητα που είναι γνώση έχει γίνει πράξη! Ακόμη ηχούν τα λόγια μιας ηρωίδας (Μ.Π., γεν. 1959) στη μνήμη μου: « […] όταν ήμασταν μικρά, τα καλοκαίρια, που δεν είχαμε σχολείο, η μάνα μου δεν ήθελε να μένουμε αργές. Μας έβαζε λοιπόν να καθόμαστε στις σκάλες, που είχε φως, και να κεντάμε. Όλο το μεσημέρι και το απόγευμα. Το τι βαρετό μου φαινόταν τότε…. να τη σκοτώσω ήθελα. Όμως τώρα, εκ των υστέρων, σκέφτομαι πως αυτή η ενασχόληση με το κέντημα μου έκανε καλό. Γιατί η γλώσσα και όσα έγραψα μετά ήτανε πράγματα που τα έμαθα απ’ το κέντημα. Τη στοχοπροσήλωση, τη λεπτομέρεια, την προσοχή, τον συνδυασμό των χρωμάτων – σαν χρώματα δεν είναι οι λέξεις και οι συνδυασμοί τους; - τις βελονιές…». Καλοτάξιδο, επομένως, Το Χρυσό Βραχιόλι!

* Η Μαρίνα Καπελάκη είναι Πτυχιούχος της Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, με εξειδίκευση στις ««Ελληνορωμαϊκές – Ελληνοϊταλικές Σπουδές», ΕΚΠΑ.

46 ΤΟGETHER

Τον Covid δεν τον κόβει! Ο Κώστας Μπουζούκης διάβασε τις διευλεύσεις των πλανητών και υπογράφει τις αστρολογικές μηνιαίες προβλέψεις του για όλους μας! ΚΡΙOΣ 21.3-20.4

ΖΥΓOΣ 23.9-22.11

Ιδρώτας κυλάει στο μέτωπό σου και προέρχεται από τον κυβερνήτη σου, τον Άρη που περνά στους Διδύμους. Λιγότερες σπατάλες, μεγαλύτερη κοινωνικότητα και διάθεση καταφθάνουν. Θα ιδρώσετε και στα επαγγελματικά και στα ερωτικά.

Όλα τα φώτα και πάλι στα επαγγελματικά σου, με νέα σχέδια και εξελίξεις που θα ανοίξουν τους ορίζοντές σου. Παράλληλα ανοίγουν και οι ερωτικοί σου ορίζοντες. Πάμε γι άλλα κόλπα!

ΤΑYΡOΣ 21.4-20.5

ΣΚΟΡΠΙΟΣ 23.10-22.11

Η γη τρέμει από δονήσεις το τελευταίο διάστημα όπως ο Άρης που σε γέμιζε ενέργεια και ενθουσιασμό. Κατά κάποιο τρόπο ο μισός εαυτός σου λέει «ναι» και ο άλλος «όχι». Πρέπει να αξιοποιήσεις τις νέες σου ιδέες και θα καταφέρεις πολλά. Η Αφροδίτη θα θεραπεύσει όλες τις πληγές σου.

Αντί για δηλητήριο θα στάξεις μέλι διότι αυτός ο μήνας θα είναι από τους πιο ερωτικούς της χρονιάς. Προσοχή στα οικονομικά σου και ιδίαίτερα με αυτά που μοιράζεσαι καθώς κρύβονται πολλές παγίδες. Μια νέα συμφωνία που έρχεται θα αποδειχτεί πολύ σημαντική.

ΤΟΞOΤΗΣ 23.11-21.12 Στόχευσε ψηλά και χτύπα το στόχο σου καλέ μου Τοξότη ώστε να επιτευχθούν τα νέα πρότζεκτ που είναι σημαντικά για σένα. Νέος έρωτας σου δείχνει το πρόσωπό του, μην χάσεις τον έλεγχο και προστάτευσε τα αγαπημένα σου πρόσωπα.

ΔIΔΥΜΟΙ 21.5-21.6 Πετάει ο γάιδαρος; Πετάει! Για σένα Δίδυμέ μου θα πετάξει γιατί θα φορέσει τα σανδάλια του Ερμή και αυτό θα κάνει τα πράγματα να ανελιχθούν. Όλα θα κυλήσουν αρμονικά και θα λυθούν προβλήματα ακόμη και στα επαγγελματικά σου, που είχαν παγώσει.

ΑΙΓOΚΕΡΩΣ 22.12-19.1 ΚΑΡΚIΝΟΣ 22.6-22.7 Μάθε τέχνη και άστηνε και άμα πεινάσεις πιάστηνε μικρό μου Καρκινάκι. Αυτόν τον μήνα δώσε βάση στα επαγγελματικά σου και στην μάθηση. Όχι, δεν εννοώ να επιστρέψεις στα θρανία αλλά στην παρακολούθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Η νέα σελήνη σε βοηθά πολύ.

Σπίτι μου σπιτάκι μου! Για σένα Αιγόκερέ μου αυτό το σπίτι είναι τα πρόσωπα του οικογενειακού σου περιβάλλοντος. Δείξε οικειότητα. Πρέπει να βάλεις τα όρια σου και νέους κανόνες ώστε να τα προστατεύσεις . Θα βάλεις στην ζωή σου νέους ανθρώπους.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ 20.1-19.2 Όταν μιά ένας Υδροχόος για τον έρωτα και το πάθος οι άλλοι σωπαίνουν. Νέες ευκαιρίες θα εμφανιστούν αυτόν τον μήνα για γνωριμίες και συμβόλαια.Ενα ερωτικό πάθος εμφανίζεται και θα λειτουργήσει σαν νέο ξεκίνημα για την ζωή σας.

ΛEΩΝ 23.7-23.8 Ξέφραξε το αμπέλι,στην καρδιά σου αέσουν πολύ τα σταφύλια και το καλό κρασί. Πρέπει να χαλαρώσεις και να δεις φίλους. Η πίεση που σου προκαλούσε ο Άρης μειώνεται και αυτό σε κάνει πιο ερωτικό και αυθόρμητο. Μην φοβάσαι να δοκιμάσεις.

ΠΑΡΘEΝΟΣ 24.8-22.9 Πάθη, ίντριγκες και μια νέα σελήνη φέρνει μια νέα συνεργασία ή νέα σχέση με πρόσωπο που θα παίξει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις του μήνα. Ηρθε η ώρα να χαλαρώσεις και να καταλάβεις τα συναισθήματα σου.

ΙΧΘΥΣ 20.2-20. Ψυχραιμία ώστε να τα καταφέρεις αυτόν τον μήνα. Είναι πολύ σημαντικό για σένα σε ότι αφορά το σπίτι, τους φίλους και τα ερωτικά σου να κινηθείς διπλωματικά και με ήρεμία μην σε ακούσει όλη η γειτονιά…

Ο

κρόκος είναι ένα δυναμικά, εξελισσόμενο προϊόν με σημαντικές προοπτικές στην εγχώρια και διεθνή αγορά. Ο συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών έχει αποκτήσει σύγχρονες εγκαταστάσεις, θέτει νέες αρχές για την οργάνωσή του και εκπαιδεύει το προσωπικό και τους καλλιεργητές εφαρμόζοντας καινοτόμα προγράμματα. Παράλληλα, σε συνεργασία με επιστημονικούς φορείς αλλά και με την αμέριστη συμπαράσταση των τοπικών φορέων έχει θέσει σημαντικούς στόχους για την προώθηση του κρόκου. Τα σημαντικότερα βήματα αφορούν στην προβολή και προώθηση του προϊόντος με δυναμικό marketing, τη βελτίωση της συσκευασίας και τη γνωστοποίηση των χρήσεων του κρόκου στην εγχώρια αγορά. Μια σημαντική προοπτική είναι η δημιουργία υποδομών που θα συμβάλλουν στην επέκταση της καλλιέργειας και άλλων αρωματικών φυτών στην περιοχή θέτοντας έτσι νέες προοπτικές για βιολογικές και αποδοτικές καλλιέργειες.

Νέο Golf.

Tο αυτοκίνητο της ζωής σου.

Ιωαννίδης Α.Ε.

Εξουσιοδοτημένος Έμπορος Volkswagen Βερμίου 21, 50100 Κοζάνη, Τηλ. 2461029844 - 5 www.ioannidisae.gr