Together Free Press n41 by TOGETHER Free Press

ΚΟΖΑΝΗ_ ΠΤΟΛΕΜΑÏΔΑ_ ΓΡΕΒΕΝΑ_ ΚΑΣΤΟΡΙΑ_ ΦΛΩΡΙΝΑ

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

TOGETHER 41

EDITORIAL 41

Για δες! Από ένα όνομα, ήρθε στην επιφάνεια μια ολόκληρη εποχή. -Ελβιέλα μου λέει ο Σωτήρης. Αυτό είναι! Έχω ιστορικά αρχεία στον υπολογιστή Μια εποχή όπου οι άνθρωποι έπλεναν τα δόντια τους με κολινό, φορούσαν μου και σε μια αναδόμηση τους θα κάνουμε ένα εξώφυλλο Ελβιέλα! ελβιέλες και έγραφαν με μπικ! Στο Τοgether όμως η Eλβιέλα θα παίξει με όρους Bauhaus και Kandinsky. Η υπεραξία ενός προϊόντος φαίνεται όταν το ίδιο ενσωματώνει τη μνήμη Πάμε να δούμε το ελληνικό design της δεκαετίας του 70! και ενισχύει την ταυτότητά του. Πως μπορεί να σχεδιαστεί σήμερα -Μα τι είναι η Ελβιέλα βρε Σωτήρη; Διαβάζοντας διάφορα, μα όχι αδιάφορα Το έδειξε στον ξυλοκόπο και τον ρώτησε: Ο Κάντ έγραψε κάποτε: μια συσκευασία για την Ελβιέλα; Τι θα γινόταν αν το παρελθόν συναντούσε -Το σήμα της εμπιστοσύνης! Σύμβολον ανυπερβλήτου τεχνικής τελειότητας! πράγματα έπεσα πάνω σε αυτήν την ιστορία του «Είναι αυτό το τσεκούρι σου;» «Θα πρέπει πάντοτε να αντιμετωπίζουμε τους το μέλλον; O εκμοντερνισμός ενός παρελθοντικού και πολιτισμικού προϊόντος! Έλβις Πρίσλευ ξαναέλα, με παπούτσια ελβιέλα! Αισώπου. αυτό δεν είναι δικό μου», απάντησε άλλους ανθρώπους ως σκοπούς αυτούς καθ’αυΑναρωτιέμαι, σε ο πόσες περιπτώσεις σήμερα τα προϊόντα ταυτίζονται Και είχε δίκιο... Η Ελβιέλα παραχώρησε το όνομά της σε«Όχι, μια ολόκληρη «Ήτανκατηγορία κάποτε ένας ξυλοκόπος που κάθε μέρα ξυλοκόπος. τούς και όχι ως μέσα για την επίτευξη κάποιου με το είδος στο οποίο ανήκουν; Σε ελάχιστες. παπουτσιών αυτά που σήμερα λέμε “σταράκια”. πήγαινε στο δάσος με το τσεκούρι του, έκοβε Έτσι ο Ερμής βούτηξε ξανά και αυτή τη φορά άλλου σκοπού» Η Ελβιέλα με την σύγχρονη οπτικοποίηση της είναι ένας φόρος τιμής Όποιος λοιπόν ήθελε να αναφερθεί σε πάνινα παπούτσια με λαστιχένια σόλα ξύλα αυτήν κι έτσιακριβώς ζούσε την οικογένειά του. έβγαλε ένα ασημένιο τσεκούρι. Η ηθική βέβαιαναδεν είναι μιααπό απλή στο παρελθόν και το λαικό σχέδιο που αρχίζει ξεθωριάζει τηνέννοια μνήμη που μας, τη λέξη χρησιμοποιούσε! Μια μέρα, καθώς έκοβε δέντρο στην όχθη «Μήπως είναι αυτό;» τον ρώτησε. να την βρεις σε ένα λεξικό να την ενώ παράλληλα φέρνει στομπορείς σήμερα την ανάγκη εικονοποίησης καικαι οπτικής “Ελβιέλα θα φορέσω γιαένα ν’ αρέσω!” επικοινωνίας. και του ποταμού, το τσεκούρι του γλίστρησε απ’ τα «Όχι», απάντησε ξανά ο ξυλοκόπος. κατανοήσεις με μία μόνο πρόταση. Έτσι θα κλείσουμε και αυτή θα θα είναι η δικήνα μας γιαέντιμα όλους πως σας. σμόκιν και στο ελβιέλο / είναι ο Αμπότ με τον Κοστέλο / αυτοί ‘ναι για ροκ!» χέρια“Ροκ του είναι κι έπεσε μέσα ποτάμι. Μπήκε, λοιπόν, τρίτη φορά στο νερό ο την χρονιά,Πάντως τολμήσω πωευχή πολύ Ανοίξτε την πόρτα και αφήστε παρελθόν να εισβάλλει παρόν τραγουδούσε οο ξυλοκόπος Σταμάτης Κραουνάκης με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Απελπισμένος, κάθισε δίπλα στην Ερμής κι έφερε το χαμένο τσεκούρι. όσοτοπιο βαθιά μπαίνεις στοστο δάσος τόσα περισσόκαι το να τσεκούρι δημιουργήσει το μέλλον. να αναγνωρίζουμε μόνοτου τα πάνινα της Converse, όταν Ελλάδα μέχρι τις όχθη Μα κι έκλαιγε για το χαμένο τσεκούρι. Πώς «Ω!η Σ΄ ευχαριστώ! Αυτό είναι μου!» τερα ξύλα βρίσκεις! αρχές της δεκαετίας του ’80 είχε τη δική της λέξη για να περιγράψει θα ζούσε τώρα την οικογένειά του; φώναξε με χαρά ο ξυλοκόπος. Θα ζήσουν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα; Όσο για τον συμβολισμό, οι μάγοι κουβαλούν τα δώρα τους, τα δώρα αυτά είναι τα συγκεκριμένα παπούτσια; Το ποτάμι, όμως, ήταν αφιερωμένο στο θεό Και ο Ερμής τόσο πολύ ευχαριστήθηκε με την Συντελεσμένος φαίνεται ο μέλλοντας! Προσοχή αμετάβλητα. Κανένα δεν χάνει την ιδιότητα του όσα χρόνια και αν περάσουν! Να άλλη μια ασθένεια της εποχής μας! Ερμή. Έτσι ο Ερμής λυπήθηκε τον ξυλοκόπο και τιμιότητα αυτού του ανθρώπου, που του έκανε στις αντενδείξεις και τις παρενέργειες! Να μια ακόμη ευχή! ξαφνικά εμφανίστηκε του τον ρώκαι το χρυσό και το ασημένιο τσεκούρι.» Καλωσήρθες 41! Eυχαριστούμε που είστε εδώ! Η Ελβιέλα υπήρξε μπροστά το σύμβολο τωνκαι άγριων νιάτων τουδώρο ΄50 αλλά τησε και γιατί έκλαιγε. Tόσο απλή και ωραία ιστορία. Άραγε τα πράγΚαλές γιορτές, καλή ανάγνωση! όλων των γενεών της ροκαμπίλι, ροκ, πανκ ροκ, grunge, και emo μόδας! Όταν άκουσε έγιναν τι του το είχεσύμβολο συμβεί μιας και ήταν τόσο είναι τόσο Οι ελβιέλες γενιάς παρέα μεματα τον James Dean,απλά; Άραγε η τιμιότητα είναι αναστατωμένος, βουτιά στοκαι ποτάμι και του! υπέρτατη αρετή; Γιατί αφήνουμε σήμερα στην το λευκό του έκανε μπλουζάκι, το τζιν το αθλητικό Κέλλυ Γρηγοριάδου έβγαλε μέσα απ΄ το νερό ένα χρυσό τσεκούρι. άκρη και αγνοούμε την τιμιότητα προκρίνοντας Κέλλυ Γρηγοριάδου οφέλη για εμάς εις βάρος των άλλων;

TOGETHER 2

Σημεία Διανομής Together Που θα βρείτε το Together Κοζάνη

Αεροδρόμιο Κοζάνη Katerina Βakery DEUX KK Αεροδρόμιο Βατρακούκος Katerina Βakery DEUX KK Mind Bar Εl barrio Le roi Βατρακούκος Volta memories Mind Bar Le roi Ρεβύθι ΡεβύθιΜikel Company Coffee Island Μikel Company ΡίγανηΡίγανη Αλάτι Αλάτι Crossroads Crossroads Five coffee Basinas Five coffee Basinas Κιμωλία Κιμωλία MaibloMaiblo TodaysTodays El Barrio Εspresso World Εspresso World Royal bean Tρυποκάρυδος Tρυποκάρυδος Αμορίνο Αμορίνο Mπλε Ελάφι Mπλε Ελάφι 4 coffee 4 coffee Χρυσόψαρο Χρυσόψαρο 50ρακη 50ρακη Αvantzo Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Γαλατάς Μουσείο Τεχνών Κοζάνης Κτελ Κοζάνης Δημαρχείο

Κτελ Κοζάνης

Δημαρχείο Ψιλικά Θωμάς Λαζαριώτης Ψιλικά Θωμάς Λαζαριώτης(Μοναστηρίου) (Μοναστηρίου) Περίπτερο Ψιρικοκό Περίπτερο Ψιρικοκό Κέντρο Τύπου Αριστοτέλους 12 & Γκέρτσου Κέντρο Τύπου Κέντρο Τύπου Οκτωβρίου Αριστοτέλους 12 &11ης Γκέρτσου Κέντρο Τύπου 11ης Οκτωβρίου Πτολεμαΐδα Το Μπούκουβο Πρακτορείο Funky monkey εφημερίδων ,Β. Κων/νου 785 Ιδέες TattooΚαφέ studio Μανδρακούκος Sette Hλεκτρονικοτσιγαράδικο

Coffee Island Πτολεμαΐδα Λεχόβου 8, Εργαστήρι «Ζωγραφίζω» Γρεβενά εφημερίδων ,Β. Κων/νου Πρακτορείο ΙδέεςΔημαρχείο Καφέ Zoomserie Μανδρακούκος Εστιατόριο Αυλαίς Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Hδίγευστον Coffee Island Station streetwear

Γρεβενά Καστοριά Δημαρχείο Βιβλιοπωλείο ΑΛΠΑ Zoomserie Βιβλιοθήκη ΤEI Εστιατόριο Αυλαίς Nautical Hall Hδίγευστον The streetwear passenger Station

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ| ΤΕΥΧΟΣ 34

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ | ΤΕΥΧΟΣ 41 Ιδρυτής: Θωμάς Δημητριάδης Ιδρυτής: Θωμάς Δημητριάδης Εκδότρια: Kέλλυ Κέλλυ Γρηγοριάδου Εκδότρια: Γρηγοριάδου Μarketing: Γιώργος Σιαμπανόπουλος Υπεύθυνη Μarketing: Ιωάννα Ζαρκάδα Υπεύθυνος διανομής ΠέτροςΒεργουλιάδης Καραϊσκος Σχεδιασμός: Γιώργος DTP: Κορίνα Πριμηκυρίου Εκτύπωση: ΙΡΙΣ ΑΕΒΕ Εκτύπωση: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ Α.Ε. Διεύθυνση: ΑρχελάουΕΚΔΟΣΕΙΣ 25, Κοζάνη 50132 Διεύθυνση: Αρχελάου T. 24610 25600 25, Κοζάνη 50132 Τ. 2461025600 Hλεκτρονική επικοινωνία: Ηλεκτρονική επικοινωνία: info@togethermag.gr info@togethermag.gr | www.togethermag.gr Website: togethermag.gr

Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν Tα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν υποχρεωτικά τη γνώμη υποχρεωτικά τη γνώμη του περιοδικού. του περιοδικού. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή ύλης χωρίς ύλης χωρίς προηγούμενη άδεια του εκδότη. προηγούμενη άδεια του εκδότη.

Δεσκάτη Βιβλιοπωλείο Κοτίτσας Σέρβια

Florina Travel

Κέντρο Τύπου Σαββίδης

Καφέ Ρόζα Φλώρινα Σχολή Travel Καλών τεχνών Φλώρινας Florina The Ρόζα Factory καφέ γκαλερί Καφέ Σύγχρονο περίπτερο Σχολή Καλών τεχνών Φλώρινας Δ.Κ. Βιβλιοθήκη The Factory καφέΦλώρινας γκαλερί «Βασιλικής Πιτόσκα»περίπτερο Σύγχρονο Δ.Κ. Βιβλιοθήκη Φλώρινας Αμύνταιο Πιτόσκα» «Βασιλικής ΚέντροDirect Τύπου Σφακιανάκη Europe Περίπτερο Λίγο απ΄ όλα Σιάτιστα

Περίπτερο Κλεισιάρης (έναντι Αμύνταιο Δημαρχείου) Κέντρο Τύπου Σφακιανάκη Δημαρχείο Ξενοδοχείο Αρχοντικό Σιάτιστα Παπαθωμάς ΗΛΜΑΚ Περίπτερο Κλεισιάρης

(έναντι Δημαρχείου) Άργος Ορεστικό Δημαρχείο Βιβλιοχαρτοπωλείο Σανταλίδης Ξενοδοχείο Αρχοντικό ΑεροδρόμιοΗΛΜΑΚ Παπαθωμάς Άργος Ορεστικό Βιβλιοχαρτοπωλείο Σανταλίδης Αεροδρόμιο

Καστοριά Βιβλιοπωλείο ΑΛΠΑ Βιβλιοθήκη ΤEI Nautical Hall

TOGETHER TOGETHER

Aρχοντικό Ωρολογόπουλος

Maestro in Caffe The passenger Ιδαίες ArtΩρολογόπουλος Café & Shop Aρχοντικό Maestro in Caffe Φλώρινα Ιδαίες Art Café & Shop

Σέρβια Home Café Bar Κέντρο ΤύπουΚέντρο Σαββίδης Πολιτιστικό Home Café BarΕπιχείρησης Κοινωφελούς Πολιτιστικό Κέντρο Κοινωφελούς Επιχείρησης Βελβεντό Αίνιγμα- All day Café

Βελβεντό Mετόχι Αίνιγμα- All day Café Mετόχι Θεσσαλονίκη Μέγαρο Μουσικής

Θεσσαλονίκη Οberon, Λεωφόρος Νίκης 2 Μέγαρο Μουσικής Μr Johnny, Δοϊράνης 38 Οberon, Λεωφόρος Στόρι, Ολύμπου 87 Νίκης 2 Μr Δοϊράνης 38 1 TheJohnny, Caravan Ρέμπελου Στόρι, Ολύμπου 87 5 ΥΨΙΛΟΝ, Εδέσσης

Η ντάνγκαρα, Αρμενοπούλου 26

Αθήνα Fata Morgana, Φιλίππου 1 Εθνική βιβλιοθήκη-Βακούρα, Ίδρυμα Σταύρος Κινηματογράφος Μιχαήλ Νιάρχος Ιωάννου 8 Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 (Πλατεία ΣΤΕΡΕΟ , Δημάρχου Βαμβακά 3-5 Προσκόπων) ΥΨΙΛΟΝ, Εδέσσης 5 Βρυσάκι Χώρος Τέχνης και Δράσης, Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι Αθήνα

Εθνική βιβλιοθήκη- Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 (Πλατεία Προσκόπων) Βρυσάκι Χώρος Τέχνης και Δράσης, Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι

Artwork Εξωφύλλου: Devin Troy Strother με τίτλο «Tell me yo name Tyreek oy Tyrone, Dont lie nigga» (mixed media on wood panel). Παραχωρήθηκε από την διοργάνωση της Art Thessaloniki International Contemporary Art Fai Σχεδιασμός εξωφύλλου : SotiriSioutzioukis που θα πραγματοποιηθεί 21-24 Νοεμβρίου 2019 στη HELEXPO

Σε Σε αυτό αυτότο τοτεύχος τεύχοςσυνεργάστηκαν: συνεργάστηκαν: Βικτώρια Γκουντώνη Βικτώρια Γκουντώνη Δέσποινα Τσορμπατζίδου Βασίλης Ηλεκτρα Οικονόμου Φραγκιαδάκη Μάρθα Μαυρίδου Γλύκα Παυλίδου Ερμιόνη Ευστρατιάδου Δημήτρης Βράκας Αθηνά Σταυριανουδάκη Έλλη Λαμπρέτσα Χάρης Κοντοςφύρης Δώρα Σιαλβέρα Manolo kapa Secretguest Ομάδας Επικοινωνίας του Γλύκα Διονυσοπούλου Τμήματος Επικοινωνίας και Περικλής Καφάσης Ψηφιακών Μέσων, Πανεπι-

στήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Σόνια ΕυθυμιάδουΒάϊα Γκίνου & Γιώργος Παπασταύρου Δελιόπουλος Ελένη Γκόρα ΜίλαΚύρου Κύρου Μίλα Δώρα Σιαλβέρα Βάια Λαμπροπούλου Χατζηπαναγιωτίδου Κορίνα Ελένη Γκόρα Έλλη Παπαστεργίου Χατζηπαναγιωτίδου Κορίνα Ομάδα Επικοινωνίας του Τμήματος Ψηφιακών Μέσων Στεφανία Ζούρκα & Επικοινωνίας, ΤΕΙ Δυτικής Στεφανία Βασιλείου Μακεδονίας Γιάννης ΚώσταςΓιαννίτσας Μπουζούκης

Αν θέλετε να λαμβάνετε το TOGETHER στο χώρο σας, το γράφειο ή όπου αλλού επιθυμείτε, μπορείτε να μας ενημερώσετε δίνοντας τα στοιχεία σας (ονομ/μο, διεύθυνση, τηλέφωνο) με τρεις τρόπους: • info@togethermag.gr • 24610 25600 • Με επιστολή στην ταχυδρομική διεύθυνση Περιοδικό TOGETHER Αρχελάου 25, Κοζάνη 50132 ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ ΕΔΩ

ads@togethermag.gr | Τ 24610 25600

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Διαλογής στην Πηγή (ΔσΠ) ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Σ Απορριμματοφόρο συλλογής βιοαποβλήτων

Εκδήλωση επιβράβευσης συμμετεχόντων

Κάδοι βιοαποβλήτων 240lt και 10lt

κοπός του προγράμματος αποτελεί η προσαρμογή των υπηρεσιών αποκομιδής στις υποχρεώσεις του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), για χωριστή συλλογή του ρεύματος των βιοαποβλήτων. Στα πλαίσια αυτά έγινε ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη ενός δικτύου συλλογής βιοαποβλήτων με καφέ κάδους σε περιοχές του Δήμου Κοζάνης, στην πόλη της Νεάπολης του Δήμου Βοϊου και σε περιοχές της πόλης της Πτολεμαϊδας του Δήμου Εορδαίας, με την συμμετοχή κυρίως νοικοκυριών και καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Η εφαρμογή του προγράμματος ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2016 και θα ολοκληρωθεί τον Αύγουστο του 2020, με χρηματοδότηση από το Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα (ΕΑΠ) Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Στην πόλη της Νεάπολης του Δήμου Βοΐου συμμετέχουν 80 νοικοκυριά, ενώ στην πόλη της Πτολεμαΐδας του Δήμου Εορδαίας με 70 νοικοκυριά. Ειδικά για την εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος του Δήμου Κοζάνης, επιλέχθηκε μέσα από την εξέταση κριτηρίων, η περιοχή ‘Πλατάνια – Παναγία Φανερωμένη’ και επεκτάθηκε στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου με στόχο την σταδιακή επέκτασή του σε όλη την πόλη της Κοζάνης. Στην πόλη της Κοζάνης, η ανάπτυξη του δικτύου έγινε σε 3 φάσεις: Α’ φάση: Περιοχή αστική με αραιή δόμηση με τη συμμετοχή (285) νοικοκυριών (περιοχή Πλατάνια) Β’ φάση: Περιοχή αστική πυκνοδομημένη, με τη συμμετοχή (255) νοικοκυριών (Άγιος Αθανάσιος) Γ’ φάση: Μη αστική περιοχή, με τη συμμετοχή (30) νοικοκυριών (Πετρανά) Συνολικά στο πρόγραμμα συμμετέχουν 550 νοικοκυριά, έχουν διανεμηθεί ισάριθμα οικιακά καδάκια 10lt και έχουν τοποθετηθεί 50 κάδοι βιοαποβλήτων. Η ποσότητα των βιοαποβλήτων που συλλέχθηκαν ανέρχεται έως τώρα στα 134.000kg, ενώ το compost που παράχθηκε είναι 10.854kg. Ο σχεδιασμός του προγράμματος προβλέπει την ανάπτυξη του δικτύου στην περιοχή των Παλαιών εργατικών κατοικιών έναντι του στρατοπέδου στην πόλη της Κοζάνης και σταδιακά σε όλη την πόλη. Σε εξέλιξη βρίσκεται και η πρόσκληση του ΕΣΠΑ με την οποία θα ολοκληρωθεί ο εξοπλισμός όλων των Δήμων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας με κάδους και απορριμματοφόρα βιοαποβλήτων, έτσι ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της ανακύκλωσης 11.000 tn βιοαποβλήτων ανά έτος, ενώ παράλληλα θα επιτευχθεί και ο στόχος των 18.500tn ανά έτος που έχει τεθεί από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία

4 ΤΟGETHER

ΤΟGETHERGRAM 18 Περάσαμε μια εβδομάδα με τον Δημήτρη Βράκα

Δευτέρα πρωί όπως η πρώτη ώρα του μαθήματος στο σχολείο / Κυριακή απόγευμα όπως η τελευταία μέρα του καλοκαιριού. Στο ενδιάμεσο κάνω παρέα με μια πόλη στο κέντρο της, γεμάτη ήλιο,γεμάτη λέξεις, γεμάτη βήματα, ρόδες, ήχους και ζωή. Περίεργη πόλη, απλή πόλη, όμορφα άσχημη Θεσσαλονίκη.

*Ο

Δημήτρης Βράκας είναι κινηματογραφιστής, φωτογράφος και dj. Για περισσότερα IG:@d.vrakas

Γκέρτσου 29, τηλ. & fax 24610 29810

6 ΤΟGETHER

ΜΙΑ ΖΩΗ ΣΕ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΠΡΟΥΣΤ VS ΠΗΝΕΛOΠΗ ΜΑΡΚΟΠΟYΛΟΥ Ποια είναι η εικόνα που έχετε για την απόλυτη ευτυχία; Να βλέπω ευτυχισμένα τα παιδιά μου. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας; Να χάσω αυτούς που αγαπώ. Ποιο εν ζωή πρόσωπο εκτιμάτε περισσότερο; Τη μητέρα μου. Σε ποιο πράγμα προδώσατε τον εαυτό σας και μετανιώνετε περισσότερο γι’ αυτό; Για την έλλειψη ειλικρίνειας στις σχέσεις. Για ποια προδοσία του εαυτού τους οικτίρετε τους άλλους; Σιχαίνομαι όποιον κακοποιεί την ψυχή ενός παιδιού. Ποιο είναι το αγαπημένο σας απόφθεγμα; Τα πάντα ρει.

Ποια μουσική θα θέλατε να παίξουν στην κηδεία σας; Ένα πεντοζάλη. Τι θεωρείτε ως έσχατο βαθμό δυστυχίας; Το να μην μπορείς να αγαπήσεις. Πού θα θέλατε να ζείτε; Δεν ονειρεύομαι κάτι άλλο από αυτό που έχω Ποια είναι η αγαπημένη σας απασχόληση; Η πρωινή γυμναστική. Σε ποιες περιπτώσεις λέτε ψέματα; Όταν η αλήθεια μου θα πληγώσει. Ποιες λέξεις ή φράσεις χρησιμοποιείτε υπερβολικά; Μη μου πεις! Τα λέμε!

Τι νοσταλγείτε περισσότερο; Την ξεγνοιασιά των φοιτητικών μου χρόνων. Ποιο είναι το πιο εξωφρενικό πράγμα που έχετε κάνει; Έχω περάσει ένα βράδυ στο τμήμα για κάτι εξωφρενικό που έκανα. Ποιο είναι το αγαπημένο σας ταξίδι; Η Κρήτη που πηγαίνω τα καλοκαίρια. Ποια θεωρείτε την πιο υπερεκτιμημένη αρετή; Η εγκράτεια. Ποιο είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό σας; Είμαι παρορμητική. Ποιο χαρακτηριστικό προτιμάτε περισσότερο σε κάποιον; Το χιούμορ. Τι θεωρείτε πιο σημαντικό στους φίλους σας; Να μου αφιερώνουν χρόνο. Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει; Αποφεύγω τις συμβουλές.

Πότε και πού υπήρξατε ευτυχισμένος; Οι στιγμές που γέννησα τα παιδιά μου. Άγγιξα την απόλυτη ευτυχία. Συνομίλησα με τον Θεό. Ποιο ταλέντο θα θέλατε να είχατε; Το ταλέντο της γραφής. Ποιος είναι ο αγαπημένος σας φανταστικός ήρωας; Ο Λούκι Λούκ. Ποιοι είναι οι πραγματικοί ήρωες σας; Οι γιατροί χωρίς σύνορα. Ποια είναι τα αγαπημένα σας ονόματα; Τα ονόματα των ανθρώπων που αγαπώ. Οπότε δεν μπορώ να πω μόνο δυο. Θα αδικήσω πολλούς. Τι απεχθάνεστε περισσότερο; Τον κόλακα άνθρωπο. Ποια είναι η παρούσα διανοητική σας κατάσταση; Έχει υπάρξει αι καλύτερη. Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον εαυτό σας, τι θα ήταν αυτό; Θα ήθελα να ήμουν πιο οργανωτική στην καθημερινότητά μου.

Πότε κλάψατε για τελευταία φορά; Όταν ένιωσα ότι κρατάω πολλά πεπόνια κάτω από τη μασχάλη.

Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στην οικογένεια σας, τι θα ήταν αυτό; Αν μπορούσα θα την μεγάλωνα κι άλλο.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος μύθος για τη διασημότητα; Όπως είχε πει και ο Freddie Mercure “Who wats to live forever?”

Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερή σας επιτυχία; Που έκανα οικογένεια.

Διαλέξτε πέντε λέξεις που περιγράφουν τον εαυτό σας; Αυθόρμητη, ανυπόμονη, ενθουσιώδης, νευρική, αναβλητική. Ποιοι είναι οι δύο καλύτεροί σας φίλοι; Οι αδερφές μου.

Αν μπορούσατε να διαλέξετε πώς να επιστρέψετε στη ζωή, τι θα θέλετε να είστε; Ένας γλάρος που λέει και η Νίνα.

*Υ.Γ. Η Πηνελόπη Μαρκοπολύλου πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Τριαντάφυλλο στο στήθος» του Τενεσί Ουίλιαμς. μια τρυφερή κωμωδία για τον έρωτα, σε σκηνοθεσία Λευτέρη Γιοβανίδη. Η παραστάση ανεβαίνει στο Δη.Πε. Θέατρο Κοζάνης απο 23 Νοεμβρίου έως 22 Δεκεμβρίου.

ΣΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ACUVUE® OASYS WITH TRANSITIONS™ LIGHT INTELLIGENT TECHNOLOGY™ Ο ACUVUE® OASYS with Transitions™ προσαρμόζεται γρήγορα και συνεχώς εξισορροπώντας την ποσότητα του φωτός που εισέρχεται στο μάτι τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους, φιλτράρει το μπλε φως** και εμποδίζει τις επιβλαβείς UV ακτίνες2,4. Οι ACUVUE® OASYS with Transitions™ προσαρμόζονται σε απαιτητικές συνθήκες φωτισμού, όπως όταν αθλείστε, εργάζεστε σε αντίξοες συνθήκες φωτισμού ή όταν χρησιμοποιείτε ψηφιακές οθόνες. Μειώνουν την ενοχλητική επίδραση του φωτός στα μάτια σας και βοηθάνε στη γρήγορη επανάκτηση της όρασης στο έντονο φως, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Οι ACUVUE® OASYS WITH TRANSITIONS™ προσαρμόζονται γρήγορα και άψογα στο μεταβαλλόμενο φως ενώ μειώνουν την έκθεση στο έντονο φως σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Οι 1οι στην κατηγορία τους φακοί επαφής* κατεσκευασμένοι με TRANSITIONS™ LIGHT INTELLIGENT TECHNOLOGY. Σχεδιασμένοι να προσφέρουν το υψηλότερο επίπεδο προστασίας από την UV ακτινοβολία που υπάρχει σε φακούς επαφής, εμποδίζουν το 100% των UVB ακτίνων και περισσότερο από το >99% των UVA του ηλίου. Οι ACUVUE® OASYS WITH TRANSITIONS™, προτεινόμενη αντικατάσταση ανά 2 εβδομάδες, ημερήσια χρήση διατίθενται σε συσκευασίες των 6 φακών. Για να παρατείνετε την απόδοση του φακού, αποθηκεύσετε μακριά από το άμεσο ηλιακό φως όταν δε χρησιμοποιούνται.

ΓΙΑ ΤΟ ΦΩΣ

Περίπου 2 στα 3 άτομα αναφέρουν ότι ενοχλούνται από το φως. Οι περισσότεροι από αυτούς (ποσοστό 94%) προσπαθούν να το διαχειριστούν. Δυναμικά φιλτράρει και μειώνει την έκθεση στο έντονο φως, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Αυτός ο φακός φιλτράρει το μπλε φως, με το οποίο ερχόμαστε σε επαφή κάθε ημέρα.

Σχεδιασμένος να προσφέρει το υψηλότερο επίπεδο προστασίας από την UV ακτινοβολία που υπάρχει σε φακούς επαφής.

Πώς φαίνεται στο μάτι μου; Γίνεται σκούρος; Ο φακός σκουραίνει όταν ενεργοποιείται από την UV και/ή την υψηλή ενέργεια ορατής (HEV) ακτινοβολίας. Έχουν ειδικά σχεδιαστεί για να παρέχουν οφέλη στο χρήστη ελαχιστοποιώντας την αλλαγή στην εμφάνιση του ματιού. Σε εξωτερικούς χώρους, το επίπεδο ενεργοποίησης αλλάζει πάντα ανάλογα με το φως, συνεπώς στις περισσότερες περιπτώσεις ο φακός δεν βρίσκεται στο πιο σκούρο επίπεδο. Επίσης, οι φακοί επανέρχονται στην αρχική τους κατάσταση γρήγορα όταν μπαίνετε σε εσωτερικό χώρο.2

Αυτός ο νέος φακός μπορεί να αντικαταστήσει τα γυαλιά ηλίου; Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μαζί με τα γυαλιά ηλίου; Ο ACUVUE® OASYS with Transitions™ δεν αντικαθιστά τα γυαλιά ηλίου. Ωστόσο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με μη συνταγογραφούμενα γυαλιά ηλίου. Ενώ αυτοί οι φακοί παρέχουν προστασία από την UV ακτινοβολία στις περιοχές που καλύπτουν, τα υπόλοιπα μέρη του ματιού και η γύρω περιοχή συνεχίζουν να εκτίθενται στην UV ακτινοβολία. Τα γυαλιά ηλίου βοηθούν στην προστασία ολόκληρου του ματιού.

Ο φακός ενεργοποιείται και στο φως σε εσωτερικούς χώρους ή μόνο κατά την έκθεση στο υπεριώδες φως σε εξωτερικό περιβάλλον; Ο φακός ενεργοποιείται και σε εσωτερικούς και σε εξωτερικούς χώρους. Ακόμη και όταν αυτός ο φακός δείχνει να είναι «καθαρός» στην αρχική του κατάσταση, συνεχίζει να λειτουργεί και να προσαρμόζεται στις διαφορετικές συνθήκες φωτισμού. Λειτουργεί πίσω από το παρμπρίζ του αυτοκινήτου; Ενώ οι φωτοχρωμικοί φακοί αντιδρούν στο υπεριώδες φως, τα παρμπρίζ αυτοκινήτων εμποδίζουν σχεδόν το 100% του υπεριώδους φωτός. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο ACUVUE OASYS® with Transitions™ δεν αντικαθιστά τα γυαλιά ηλίου, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με μη συνταγογραφούμενα γυαλιά ηλίου.

Athanasios Giannis Optometrist-Optician +30 2461022470 | +30 6934938273

www.optikapournara.com | optikapournara@yahoo.com www.fashionlens.gr | info@fashionlens.gr www.leonardoeyewear.eu | info@leonardoeyewear.eu

8 ΤΟGETHER

Come Together!

Αγαπημένες συνήθειες και καθημερινές στιγμές, με παρέα τους κολλητούς ή και όχι! Το πρωί ή το βράδυ, μέσα ή έξω, στο δρόμο ή στο σπίτι! Όπου και να είσαι, με όποιον και να είσαι, το Together είναι εκεί, μαζί σου! Πάνω στο τραπέζι, κάτω από το μαξιλάρι, πάνω στο κρεβάτι, μέσα στην τσάντα, δίπλα σε μια κούπα καφέ, στο ράφι της βιβλιοθήκης, ανάμεσα σε δύο χέρια, μπροστά από ένα πρόσωπο! Στείλτε μας τις δικές σας στιγμές στο info@togethermag.gr Στην σελίδα μας στο Facebook @togethermazi ή και στο instagram @together_free_press

We are Better Together!

ΤΟGETHER

μπορικοί επισκέπτες από 24 χώρες (πλην της Ελλάδος) έδωσαν φέτος το «παρών» στο 4th Fur Shopping Festival, το οποίο πραγματοποιήθηκε από τις 12 έως τις 14 Νοεμβρίου 2019 στο Εκθεσιακό Κέντρο Γούνας Δυτικής Μακεδονίας με τη συμμετοχή 70 εκθετών εκ των σημαντικότερων της ελληνικής βιομηχανίας γούνας. Ο κύριος όγκος των επισκεπτών προήλθε από τη Ρωσία (58,48%) και κατά δεύτερο λόγο από την Ουκρανία (12,46%), ενώ σημαντική ήταν η παρουσία αγοραστών από τις βαλκανικές χώρες και την Τουρκία. «Στο 4th Fur Shopping Festival καταφέραμε να προσελκύσουμε επισκέπτες από 24 χώρες από όλο τον κόσμο και να αναδείξουμε την ποιότητα των ελληνικών γουναρικών μέσα από ένα εκθεσιακό γεγονός που δεν έχει άλλο στόχο, παρά να στηρίξει τις γουνοποιητικές επιχειρήσεις σε μία περίοδο ουσιαστικά «νεκρή» από πλευράς πωλήσεων», δήλωσε ο Πρόεδρος του ΣΓΚ, Αποστόλης Τσούκας, μετά το πέρας του Festival. Καινοτομία της φετινής διοργάνωσης ήταν οι τέσσερις επιδείξεις μόδας που πραγματοποιήθηκαν σε ένα πολύ όμορφα διαμορφωμένο χώρο εντός του Εκθεσιακού Κέντρου, με στόχο την ανάδειξη των δημιουργιών των Ελλήνων γουνοποιών.. Το Fur Shopping Festival διοργάνωσαν ο Σύνδεσμος Γουνοποιών Καστοριάς, η ΔΕΘ – HELEXPO και η Π.Ε. Καστοριάς – Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, ενώ Χρυσός Χορηγός ήταν το Δημοπρατήριο Γουνοδερμάτων SAGA. Τη διοργάνωση υποστήριξαν και φέτος οι Δήμοι Καστοριάς και Άργους Ορεστικού.

10 ΤΟGETHER

Αν είστε έτοιμοι πατήστε enter! ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

Το TEDxUniversityofMacedonia είναι ένας ανεξάρτητος οργανωμένος φορέας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, με σκοπό να συγκεντρώσει, ιδεαλιστές της ανθρωπότητας, οραματιστές του μέλλοντος και εκπαιδευτικούς με προοδευτική σκέψη, όπου θα είναι έτοιμοι να εμπνεύσουν και να δώσουν τα σκήπτρα της δύναμης στους νέους για να ηγηθούν τούτο τον κόσμο, τολμώντας να κάνουν τις ιδέες τους πράξη. Το TEDxUniversityofMacedonia επιστρέφει φέτος κάνοντας Reboot στις 30 Νοεμβρίου στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών ΝΟΗΣΙΣ. Το Reboot είναι η διαδικασία επανεκκίνησης ενός συστήματος με στόχο τη δημιουργία μιας εναλλακτικής, βελτιωμένης παραδοχής της πραγματικότητας! Μια λειτουργία που βιώνουμε καθημερινά με εφαρμογές στη φύση, τις ανθρώπινες κοινωνίες, το άτομο και την επιστήμη. Μια μικρή αλλαγή μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για την δημιουργία μιας νέας προοπτικής στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και ζούμε την πραγματικότητα; Αυτό το έναυσμα θα προσπαθήσει να δώσει το έβδομο TEDxUniversityofMacedonia. Φέτος ζητήσαμε από τους εθελοντές της διοργάνωσης να διαλέξουν ανάμεσα σε δύο ερωτήσεις “ Πως ορίζεις το reboot;” Και “ Ποιο είναι το μεγαλύτερο reboot με το οποίο ήρθες αντιμέτωπος μέχρι σήμερα;” Δείτε τις μας απάντησαν!

ΤΟGETHER

x_Πως ορίζεις το reboot; Η επανεκκίνηση είναι μια διαδικασία απαραίτητη για όλους μας. Είναι μια διαδικασία που αξίζει να έρθουμε αντιμέτωποι. Φέτος, για πρώτη φόρα, ο θεσμός του TEDxUniversityofMacedonia προσπαθεί να φέρει στο προσκήνιο ιστορίες και ιδέες που θα βοηθήσουν τον καθένα μας ξεχωριστά, να ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία. Μέσα από το προσωπικό μας Reboot σίγουρα μπορούμε να καταφέρουμε να αλλάξουμε τόσο εμάς τους ίδιους και κατ’επέκταση την κοινωνία μας γενικότερα. Εξάλλου αυτός είναι και ο σκόπος των TEDx events, να καταφέρουν να σου δώσουν εναύσματα για να αλλάξεις τα πράγματα που σε προβληματίζουν και να σου χαρίσουν τα θεμέλια για να μπορέσεις να χτίσεις την καινούργια σου πραγματικότητα. Let’s Reboot λοιπόν όλοι μαζί στις 30 Νοέμβρη. _Βαγγέλης Βουλβουτζής Curator Η προσωπική και συλλογική αφύπνιση από την «φυλακή» της συνήθειας και η επανάσταση (ψυχική και εγκεφαλική) που σκοπό έχει την αυτό βελτίωση και την γενικότερη πρόοδο μέσα από την δρομολόγηση νέων στόχων και την αλλαγή της τακτικής επίτευξης τους. _Νένα Αμανατιάδου Speakers’ Coach Reboot για εμένα είναι η ανάγκη για επαναπροσδιορισμό. Μια ανάγκη, η οποία απαιτεί αυτοσυνειδητότητα, δηλαδή επίγνωση επί των καταστάσεων και την ικανότητα για δράση χωρίς εξωτερικά ερεθίσματα. Αυτά τα σημάδια ωριμότητας δεν συναντώνται μονάχα σε ατομικό επίπεδο αλλά και σε συλλογικό, κάνοντας μας να αναρωτηθούμε αν γίνεται να αλλάξουμε μαζί κάποια στοιχεία της παρούσας πραγματικότητας. _Ιωάννης Μυστρίδης Marketing Manager Reboot είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει καθημερινά στις ζωές των ανθρώπων. H ανάπαυση και η επανεκκίνηση είναι απαραίτητα στοιχεία ώστε να επέλθει η αλλαγή. Για να προχωρήσει σε μια νέα κατάσταση χρειάζεται πρώτα να αποβάλει τα στοιχεία που τον περιορίζουν. Αυτό αντιπροσωπεύει το κύριο θέμα της φετινής διοργάνωσης την αλλαγή, την εξέλιξη και την πρόοδο. _Γιάννης Μελανδίνος Budget and Legal Director Είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα δεδομένα στις ζωές μας αλλάζουν συνεχώς,κάποιες φορές προς το καλύτερο κάποιες αλλες προς το χειρότερο. Βέβαια υπάρχουν και κάποιες φορές που ο εγκέφαλος μας κολλάει. Δεν αντέχει άλλες πληροφορίες, γνώσεις, και τραύματα. Είναι η ώρα να κάνεις μια νέα αρχή. Μια επανεκκίνηση. Το Reboot σηματοδοτεί για εμάς το σημείο αλλαγής, το σημείο που χρειαζόμαστε την παραγωγική εσωστρέφεια που όλοι μας διαθέτουμε έτσι ώστε να καταλήξουμε στις αλλαγές που πρέπει να κάνουμε με αποτέλεσμα να βελτιώσουμε τελικά τις ζωές μας. Στην ομάδα του TEDxuniversityofMacedonia θεωρούμε οτι να είσαι ασυμβίβαστος, να είσαι εξελισσόμενος είναι αρετές που πρέπει να έχουμε ώστε να μην μένουμε σε καταστάσεις που θεωρούμε βολεμένες. Η «σοφή» παροιμία του λαου, οτι ολα είναι θεμα timing κατάρευσε. Η ώρα είναι τώρα! Reboot your mind. _Άρης Κεφαλογιάννης Sponsorships Manager

Reboot, ή αλλιώς η επανεκκίνηση, ο επαναπρογραμματισμός. Μία έννοια άρρηκτα συνδεδεμένη με τον κόσμο γύρω μας που, συνειδητά και μη, αγγίζει τον καθένα μας και σίγουρα την έχουμε βιώσει σε διάφορους τομείς της ζωής μας. Η αέναη διαδικασία της κατάργησης μίας ήδη υπάρχουσας φιλοσοφίας, ιδέας, συνήθειας και δομής, της καταστροφής και της δημιουργίας, της κατάργησης των ήδη υπάρχοντων ορίων, με στόχο την κατάκτηση νέων ‘’κορυφών’’, την βελτίωση και την συνεχή εξέλιξη. Πρόκειται για την προσπάθεια απόκτησης κάτι καινούργιου, κάτι καλύτερου από το ήδη υπάρχον και την χάραξη μίας νέας πραγματικότητας που θα φέρει σημαντικές αλλαγές τόσο στο άτομο που την πραγματοποιεί, όσο και στο κοινωνικό σύνολο στο οποίο εντάσσεται. Ο επαναπροσδιορισμός της κατεύθυνσης για το κυνήγι του αύριο και του αγνώστου. Νικηφόρος Παπαδόπουλος Sponsorships Manager Reboot είναι η διαδικασία επανεκκίνησης ενός συστήματος με στόχο τη δημιουργία μιας εναλλακτικής, βελτιωμένης παραδοχής της πραγματικότητας. Αυτή η επανεκκίνηση προϋποθέτει τη συνειδητοποίηση του πιθανού τέλους μιας κατάστασης, την ύπαρξη θέλησης και την ανάγκη για αλλαγή. Κάθε κίνηση για έξοδο από τη στασιμότητα μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων κατευθύνσεων και ιδεών. Φέτος, λοιπόν, το TEDxUniversityofMacedonia μας προσκαλεί όλους σε αυτή την νέα προσπάθεια επανεκκίνησης του συστήματος μας. _Χριστίνα Πανταζή Public Relations Manager

Reboot για μένα είναι η διαπίστωση της πραγματικότητάς σου. Η αυτογνωσία της στιγμής. Η συνειδητοποίηση ότι το στάσιμο έχει ανάγκη να γίνει μεταβλητό. Είναι η αρχή κάθε ιδέας. Δίπλα στο reboot θα μπορούσα να βάλω συνώνυμο την έμπνευση, λειτουργεί σαν έναυσμα για τη γέννηση του οτιδήποτε. Είναι το να βγεις από το comfort zone σου και να δεις εκ νέου τα όριά σου στις νέες προκλήσεις που τίθενται. Αυτό σημαίνει για μένα reboot. _Εύη Γιαννέλου Art Director To rebοot προσωπικά το θεωρώ έως ένα απαραίτητο στάδιο στην βελτιώσει ενός ατόμου και όχι μόνο. Είτε μιλάμε για ένα event είτε για ένα άτομο η πρόοδος μπορεί να έρθει μόνο μέσα από την επανεκκίνηση. Ο συνεχής εξωτερικός εμπλουτισμός χωρίς να γίνει reboot αργά η γρήγορα θα οδηγήσει σε μια παρασιτική κατάσταση. Η εξέλιξη μπορεί να έρθει στην υγείες μορφή της μόνο εάν ξεκινήσει από τον πυρήνα. _Στέργιος Αλεξιάδης Production Manager

12 ΤΟGETHER

ΙΩΑΝΝΑ ΔΑΝΔΕΛΙΑ

Eνα REBOOT σε μια διοργάνωση που μετρά 7 χρόνια ζωής στην πόλη ! Ποια είναι η ιστορία του TEDxUniversity Of Macedonia. Πώς ξεκίνησε το εγχείρημα και πόσο καινοτόμο ήταν για την εποχή; Το TEDxUniversityofMacedonia είναι ένας ανεξάρτητος οργανωμένος φορέας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας που έχει ως σκοπό να δημιουργήσει μία πλατφόρμα όπου νέοι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να μοιραστούν τος ιδέες τους, να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους, να καινοτομήσουν και να φέρουν θετικές αλλαγές στην πανεπιστημιακή κοινότητα. Το TEDxUniversityofMacedonia διεξάγεται για έβδομη συνεχή χρονιά και διοργανώνεται εθελοντικά από φοιτητές. Με κάθε του διοργάνωση, μέχρι και σήμερα, έχει καταφέρει να προσφέρει βήμα σε ιδέες που αξίζει να διαδοθούν και να αποτελεί έναυσμα για αλλαγή και δράση σε όλη τη φοιτητική κοινότητα και ευρύτερα στο νεανικό κοινό της Θεσσαλονίκης. Η απόφαση να δημιουργηθεί ένα TEDx πανεπιστημιακού τύπου ήταν καινοτόμα για την εποχή της και απάντησε στην ανάγκη μιας ομάδας ανθρώπων να επικοινωνήσουν την ιδέα δημιουργίας ενός TED event και της παρουσίασης TED Talks στο φοιτητικό κοινό της πόλης που αποτελεί ένα δραστήριο κύτταρο της.

Το TEDxUniversity Of Macedonia είναι αν όχι το πρώτο, από τα πρώτα Tedx στην Ελλάδα Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείτε για να δημιουργηθεί; Τι χρειάζεται και τι απαιτείται; Ακολουθείτε κάποια πρότυπα, και αν ναι ποια είναι αυτά;

H Ιωάννα Δανδέλια κρύβεται πίσω από τα επιτυχημένα TedxUniversityofmacedonia. Είναι η licencee της διοργάνωσης, αυτή που έφερε από την Νέα Υόρκη την γνώση, τα εφόδια το πρότυπο που έχει οριστεί από τον διεθνή πλέον οργανισμό TED και αυτό γιατί κάθε TEDx event πρέπει να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένες προδιαγραφές. Από την πρώτη ως την φετινή 7η διοργάνωση το TEDxUniversity of Macedonia εκπληρώνει με επιτυχία τον στόχο και σκοπό του ανεβάζοντας τον πήχη της δημιουργικότητας και της ευθύνης απέναντι στο κοινό του Εμείς την βρήκαμε και συζητήσαμε μαζί της για την καινοτομία του εγχειρήματος 7 χρόνια πριν, την διαδικασία που ακολουθείτε για να δημιουργηθεί ένα Ted event, την εμπειρία της στο Τedfest και άλλα! ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

Το TED είναι μία μη κερδοσκοπική οργάνωση αφιερωμένη στη διάδοση αξιόλογων ιδεών. Βασισμένο στο πρότυπο του TED, κάθε TEDx είναι ένα πρόγραμμα τοπικών και αυτόνομα οργανωμένων εκδηλώσεων. Το TEDxUniversityofMacedonia υποστηρίζεται όπως και οι αντίστοιχες διοργανώσεις που φέρουν το διακριτικό TEDx στον τίτλο τους από μια εθελοντική ομάδα, έναν πυρήνα που δουλεύει όλο το χρόνο και κάθε χρόνο αλλάζει για να μεταλαμπαδεύεται έτσι η γνώση και να δίνεται η ευκαιρία σε νέους ανθρώπους να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους, να προσφέρουν το ζήλο και την όρεξη τους και να βάλουν το δικό τους λιθαράκι σε μια μεγάλη προσπάθεια. Την εκδήλωση συνεπικουρούν μια επίσης μεγάλη ομάδα εθελοντών που προσφέρει τις υπηρεσίες της την ημέρα διεξαγωγής του event. Το TEDxUniversityofMacedonia παρακολουθείται από 600 άτομα περίπου πλέον και φιλοξενεί στους 12 ομιλητές, από την Ελλάδα και άλλα μέρη του κόσμου. Το κόστος για την παραγωγή και διεξαγωγή ενός event υψηλού επιπέδου και προδιαγραφών, είναι πολύ μεγάλο και καλύπτεται χορηγικά από υποστηρικτές της εκδήλωσης. Το TEDxUniversityofMacedonia ακολουθεί φυσικά τα πρότυπα που έχουν οριστεί από τον διεθνή πλέον οργανισμό TED και αυτό γιατί κάθε TEDx event πρέπει να ανταποκρίνεται σε

ΤΟGETHER

συγκεκριμένες προδιαγραφές ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του κοινού του και να αποτελεί έναν πραγματικό και ανεπηρεάστο χώρο διάδοσης ιδεών και εμπειριών.

Τι σημαίνει για εσάς το TEDX; Τι πρεσβεύει και τι μεταλαμπαδεύει από διοργάνωση σε διοργάνωση; Η αλλαγή όπως προανέφερα της ομάδας κάθε χρόνου με ένα άτομο να παραμένει και να αναλαμβάνει το curating, τον συντονισμό δηλαδή της διοργάνωσης και το πέρασμα από το παλιό στο καινούργιο, το transition που γίνεται από ομάδα σε ομάδα, οι νέες ιδέες, οι ξεχωριστές εμπειρίες και η δυναμική που έχει κάθε άτομο που συμμετέχει αλλά και οι διαφορετικοί ομιλητές που ανεβαίνουν στη σκηνή είναι τα χαρακτηριστικά που αποδεικνύουν πόσα διαφορετικά και παράλληλα κοινά μπορεί να μοιραστεί κανείς από τη συμμετοχή του σε ένα TEDx event. Για μένα προσωπικά, ο,τι κερδίζει η ομάδα συνολικά είναι αυτό που κερδίζει ο καθένας μας ξεχωριστά από αυτή την εμπειρία.

Πώς θα περιγράφατε την εμπειρία σας στο TEDFEST; Τι αποκομίσατε από αυτή και τι φέρατε μαζί σας επιστρέφοντας από τη Νέα Υόρκη στην Ελλάδα; Εμπειρία, γνώση, τεχνογνωσία, φίλους, στιγμές και εικόνες που θα θυμάμαι για πάντα. Είναι και θα παραμείνει για μένα ένα ταξίδι ζωής. Είναι και θα παραμείνει για το TEDxUniversityofMacedonia ένα σημείο σταθμός, ένας κόμβος επανεκκίνησης, ένα REBOOT σε μια διοργάνωση που μετρά 7 χρόνια ζωής στην πόλη. Πεντακόσιοι και πλέον νέοι φίλοι και συνοδοιπόροι μιας διευρυμένης κοινότητας όπως το είναι το TED με περίμεναν στη Νέα Υόρκη και οι εμπείρίες τους, η παρέα και η ανταλλαγή προβληματισμών που μοιραστήκαμε θα με συντροφεύουν για πάντα. Μια μεγάλη άδεια όμως για 500 και πλέον άτομα που θα μπορούν πλέον να παρακολουθούν τη διοργάνωση μας είναι το μεγαλύτερο δώρο για μένα και την ομάδα μου.

Η κάθε διοργάνωση βασίζεται στον εθελοντισμό και αυτό είναι που την καθιστά μοναδική στην Ελλάδα. Πως αποφασίσατε να δημιουργήσετε ένα Ted event αποκλειστικά με εθελοντές;Τι θα λέγατε πως κερδίζει ένας εθελοντής από την συμμετοχή του στο TEDx; Όπως σας ανέφερα και πιο πάνω τα TEDx έχουν εθελοντικό χαρακτήρα όσον αφορά τη διοργάνωση της κατά το πρότυπο του οργανισμού. Πέρα από την κεντρική ομάδα που ασχολείται ολο το χρόνο με το στήσιμο του event την επιλογή του χώρου φιλοξενίας, την επιλογή των ομιλητών, την ανεύρεση χορηγών, την επικοινωνία της διοργάνωσης στα μέσα ενημέρωσης και στο κοινό, οι ίδιοι οι εθελοντές που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εκείνη την ημέρα αποκομίζουν μια ξεχωριστή εμπειρία. Έχουν την ευκαιρία να δουν απο κοντά και από τα παρασκήνια μια μεγάλη διοργάνωση, να εκπαιδευτούν, να δοκιμάσουν τις αντοχές τους, να δημιουργήσουν φιλίες και να κερδίζουν πολύτιμη γνώση που θα χρησιμοποιήσουν αργότερα στη ζωή τους.

REBOOT. Τι αντιπροσωπεύει το θέμα του φετινού TEDx και πώς γίνεται η επιλογή αυτού κάθε χρόνο; Νομίζω ότι η λέξη REBOOT αντιπροσωπεύει μια αλλαγή, μια επανεκκίνηση για τον καθένα μας . Και αυτό είναι που την κάνει μοναδική και ταυτόχρονα κοινή ως εμπειρία. Αυτή την εμπειρία της επανεκκίνησης θέλουμε να μοιραστούμε με το κοινό για όλα όσα ο καθένας από μας θέλει να αλλάξει, να διορθώσει, να κάνει διαφορετικά. Οι ομιλητές μας για μια ακόμη φορά θα μοιραστούν μαζί μας εμπειρίες. Θα κάνουν επανεκκίνηση μαζί μας. Το TEDxUniversityofMacedonia κάνει αυτή τη χρονιά τη δική του επανεκκίνηση. Σε έναν ιδιαίτερο χώρο, στο ΝΟΗΣΙΣ, χώρο τεχνολογίας και επιστήμης, με μεγαλύτερο κοινό με περισσότερους ομιλητές, performances και workshops και 100 και πλέον εξωτερικούς συνεργάτες στη μεγάλη αυτή προσπάθεια.

Από την πρώτη στην έβδομη διοργάνωση, τι έχει αλλάξει στην αντιμετώπιση του θεσμού από τον κόσμο; Ο κόσμος έχει αγκαλιάσει τα TEDx και τα έχει αγαπήσει σε τέτοιο βαθμό που στηρίζει και τις τρεις διοργανώσεις TEDx που πραγματοποιούνται στην πόλη της Θεσσαλονίκης (TEDxAuth, TEDxThessaloniki και TEDxUniversityofMacedonia). Αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό και ελπιδοφόρο και απαντά στην ανάγκη του κοινού να εισπράξει ιδέες και γνώση, να προβληματιστεί, να διαφωνήσει και να διαδόσει όσα μοιράζονται μαζί του οι ομιλητές σε μια ολόκληρη μέρα. Παράλληλα, τα workshops, η διάδραση, τα performances συμπληρώνουν ένα συλλογικό experience για όλους συμμετέχουν σε μια τέτοια διοργάνωση. O οργανισμός TED έχει ως κύριο στόχο να κινητοποίησει και να ευαισθητοποιήσει τον άνθρωπο, αφού δίχως αυτόν τίποτα δε μπορεί να αλλάξει ως δια μαγείας προς

το καλύτερο. Είναι πολύ σημαντικό και παράλληλα ευαίσθητο το γεγονός πως οι ομιλητές είναι άνθρωποι που για λίγα μονάχα λεπτά βρίσκονται στη σκηνή του TED με στόχο να μεταδώσουν τις σκέψεις τους, τις γνώσεις και τα βιώματά τους. Κάθε ομιλία του TED είναι μια φωνή υπενθύμισης πως δεν είσαι ο μόνος που πιθανότατα έχεις προβλήματα και ταυτόχρονα είναι η φωνή που σου δίνει ώθηση να δημιουργήσεις και να κάνεις κάτι μεγάλο στη ζωή σου, να αναρρωτηθείς και να αναζητήσεις .

Ποιοι είναι οι μελλοντικοί σας στόχοι; Τι ευελπιστείτε να γίνει το TEDxUniversity of Macedonia στα επόμενα χρόνια; Δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι που θα μπορούσα αυτή τη στιγμή να ευχηθώ περισσότερο από το να είναι πάντα μια διοργάνωση που θα εκπληρώνει με επιτυχία το στόχο της κάθε χρονιά, που θα βελτιώνει τους ανθρώπους που την δημιουργούν αλλά και αυτούς που συμμετέχουν σε αυτήν. Ένα TEDx δεν είναι μόνος ένας (ή και λίγοι περισσότεροι άνθρωποι), είμαστε όλοι εμείς, που θα βρεθούμε έστω και μια φορά σε μια τέτοια διοργάνωση και θα ευχηθούμε να μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε και την επόμενη, την επόμενη χρονιά... Εύχομαι λοιπόν και τα επόμενα χρόνια καθένας από μας να παρακολουθεί ένα ή και περισσότερα TEDx και κάθε TEDx να βρίσκει το κοινό και να ανεβάζει τον πήχη της δημιουργικότητας και της ευθύνης του για αυτό το κοινό, για την εμπειρία που καλείται να προσφέρει. Το δικό μας TEDx, το TEDxUniversity of Macedonia θα είναι πάντα εδώ, θα ανανεώνει το ραντεβού του και θα εκπροσωπεί επάξια ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα υπό την αιγίδα του οποίου λειτουργεί και προσφέρει στο κοινό μια ιδιαίτερη μέρα. Φέτος, νομίζω πως είμαστε έτοιμοι για μια επανεκκίνηση που θα μας προσφέρει δύναμη για αυτό το στόχο, για τα επόμενα χρόνια.

14 ΤΟGETHER

Ladies & Gentlemen we are getting deep in… mind! ΚΕΙΜΕΝΟ: BΙΚΤΩΡΙΑ ΓΚΟΥΝΤΩΝΗ

Ακροβατώντας ανάμεσα σε chill out, ψυχεδελικούς, downtempo και ethnic ήχους, οι Deep in Mind συνθέτουν το δικό τους μουσικό μωσαϊκό που ακούγεται ακατάπαυστα από το Φθινόπωρο μέχρι και την Άνοιξη, όπως άλλωστε υποδηλώνει και ο τίτλος του νέου τους album. Η αρχή και η ιδέα όμως, του project μας ταξιδεύει πίσω στο 2012 όταν ο Μάριος συνάντησε τον Bjorn. Από αυτή τη συνάντηση γεννήθηκε ο βασικός πυρήνας του project. Έκτοτε οι Deep in Mind μεταφράζουν σε μοναδικά ηχοχρώματα τη δημιουργικότητα, τις σκέψεις και τις επιρροές τους. Τον Νοέμβριο θα τους συναντήσουμε και θα τους απολαύσουμε στο TedxUniversityofMacedonia, όπου σκοπεύουν να κάνουν reboot στην άποψή μας για την ηλεκτρονική μουσική! Λίγο πριν τη φετινή διοργάνωση, η ομάδα του Together συνομίλησε μαζί τους για τον ξεχωριστό ήχο τους, το νέο album τους και φυσικά τη συμμετοχή τους στο πολυαναμενόμενο TedxUniversityofMacedonia!

ΤΟGETHER

Πότε μπήκε μέσα σας το μικρόβιο της μουσικής;

Ποιο είναι το αφήγημα του δίσκου “Autumn to Spring ”; Τι συμβολίζει;

Μάριος- Μετά το πρώτο κλάμα. Όπως γίνεται με τα μικρόβια, κάποιος με κόλλησε. Ο πατέρας μου και η Vanessa. Bjorn - Από πιτσιρίκι κοπανούσα πράγματα. Δυο στιγμές αργότερα βρέθηκε στο δρόμο μου μια κιθάρα και μετά από ένα πρόγραμμα μουσικής παραγωγής για παιδιά, έφτιαξα το πρώτο μου album (γέλια), το μικρόβιο που με έκανε να αγαπήσω και να ασχοληθώ με την μουσική τεχνολογία.

Oι ιδέες για τον δίσκο γεννήθηκαν και έκαναν τα πρώτα τους δειλά βήματα ένα μελαγχολικό φθινόπωρο, κάπου στα νοτιοδυτικά του Ηνωμένου Βασιλείου. Μετά από ένα κρύο και δύσκολο χειμώνα φθάσαμε στην άνοιξη, όπου ο ήλιος δεν βγήκε, και για αυτόν το λόγο λόγο οι ιδέες είχαν όλον τον απαραίτητο χρόνο να γίνουν ολοκληρωμένες συνθέσεις. Το αφήγημα και ο συμβολισμός του δίσκου είναι πως όλη μας η δημιουργικότητα κρύβεται σε εκείνες τις εποχές. Το καλοκαίρι είναι για θάλασσα και φεστιβάλ. Ή φεστιβάλ δίπλα στη θάλασσα.

Πώς συνδυάζετε ηλεκτρονικούς και φυσικούς ήχους; Χρησιμοποιώντας φυσικές πηγές ήχου, από ένα βιολί μέχρι ηχογραφήσεις της φύσης (found sound) με την κατάλληλη επεξεργασία και τη βοήθεια της μουσικής τεχνολογίας δημιουργούμε τις συνθέσεις μας

Ποια νέα κατάσταση μπορεί να φέρει η επανεκκίνηση για εσάς; Τι reboot επιδιώκετε να κάνετε στο φετινό TedxUniversityofMacedonia; Κάθε ευκαιρία επανεκκίνησης, πράγμα σπάνιο, προσφέρει την δυνατότητα της επαναπροσδιόρισης με μια πιο σίγουρη, αποφασιστική και γιατί όχι ανοιχτή και πιο δημιουργική ματιά. Όσο για το φετινό TEDx σκοπεύουμε να κάνουμε reboot στην άποψη σας για την ηλεκτρονική μουσική.

Σαν καλλιτέχνες τι αντιπαθείτε και τι αγαπάτε στην Ελλάδα του σήμερα; Αντιπαθούμε την κατάσταση απαξίωσης που επικρατεί απέναντι στις τέχνες γενικότερα και την αντικατάσταση της με ευτελή προϊόντα μαζικής κατανάλωσης Αγαπάμε τους αρκετούς , ευτυχώς, πολέμιους αυτής της κατάστασης. Αγαπάμε τους, ευτυχώς, αρκετούς πολέμιους αυτής της κατάστασης.

Έμπνευση είναι Ό,τι μας κάνει να τσουτσουριάζουμε!

Τι να περιμένουμε στη συνέχεια... * Fb: Deep In Mind Instagram: Deep In Mind Και τον δισκο μας εδώ… Deepinmind.bandcamp.com

Στου αιώνα την παράγκα Μια ανάσα από το κέντρο της πόλης “στήθηκε” με πολύ μεράκι και κέφι ένας καφενές - μεζεδοπωλείο… Η παράγκα μας!!!Ένας χώρος που μπορεί να μην είναι τέλειος, μπορεί να έχει μειονεκτήματα , μπορεί τα μέλη που τον εκπροσωπούν να κάνουν λάθη καμιά φορά αλλά κρύβει μια ζεστασιά που όμοια της δύσκολα συναντάς.. Μια “κρυψώνα” από τις σκοτούρες και τα προβλήματα της καθημερινότητας. Σε ένα γραφικό και πλακόστρωτο δρομάκι η αυλαία ανοίγει από νωρίς το πρωί ψήνοντας καφέδες γεμάτους αρώματα με την συνοδεία σπιτικών γλυκών του κουταλιού. Η παράσταση μας συνεχίζεται με διαλεχτά αποστάγματα τοπικών παραγωγών παρέα με λαχταριστούς μεζέδες και μερακλίδικες λιχουδιές..Όλα αυτά υπό τον ήχο παλιών και νέων μελωδικών ακουσμάτων.. Όπως λέει και ένα ρητό “Όπου ακούς τραγούδια να πηγαίνεις, οι κακοί δεν τραγουδούν..” Κοπιάστε λοιπόν “Στου αιώνα την παράγκα”!!! «Στου αιώνα την Παράγκα»

Δ. Καμπάνιας 2, Κοζάνη Τ. 2461021037 fb @paragkakozani

Αυτή την περίοδο είμαστε στα studios και καταστρώνουμε τις επόμενες κινήσεις μας. Η πρώτη από αυτές είναι ένα EP σε dub ρυθμούς!

16 ΤΟGETHER

Βιντεοκλάμπ αγάπη μου

το άκουσμα της λέξης βιντεοκλάμπ η αυτόματη πρώτη λέξη που έρχεται πλέον στο μυαλό του μέσου θεατή είναι… νέτφλιξ! Και δικαίως αφού το πέρασμα απ΄ το αναλογικό στο άυλο ψηφιακό ήταν σαρωτικό και η δημοφιλής πλατφόρμα κυριάρχησε σαν συλλογική συνήθεια στο πως καταναλώνουμε ταινίες στο σπίτι. Το βιντεοκλάμπ ήταν όμως κάτι περισσότερο από την ικανοποίηση της θέασης… Ήταν μια κουλτούρα, ήταν μια κοινότητα! ΚΕΙΜΕΝΟ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΑΜΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Πίσω στη δεκαετία του ΄80 και του ΄90 τα βιντεοκλάμπ ήταν συνήθως μεγάλοι χώροι γεμάτοι αφίσες και φαντεζί εξώφυλλα από βιντεοκασέτες. Η τιμή ενοικίασης ήταν λογική, γύρω στο ένα τρίτο του εισιτηρίου του κινηματογράφου. Πριν την καθιέρωση των χρονικών κατηγοριών ημέρας-τριημέρου-εβδομάδας, έπαιρνες μια διαθέσιμη ταινία με την υπόσχεση της γρήγορης επιστροφής κι αν την αργούσες σ΄ έπαιρνε τηλέφωνο κι ο βιντεοκλαμπάς. Μέχρι και κρατήσεις ταινιών έπαιζαν. Επισκέφθηκα για πρώτη φορά βιντεοκλάμπ στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Το μαγαζί -του οποίου τ΄ όνομα δε θυμάμαι- βρισκόταν στον κεντρικό πεζόδρομο της Κοζάνης, στο δεύτερο όροφο. Θυμάμαι ότι είχε αφίσες μέχρι και στον διάδρομο, στις σκάλες πριν την είσοδο και ήταν ένας τεράστιος, φαντασμαγορικός χώρος στα παιδικά μου μάτια! Οι πρώτες οικογενειακές μας ενοικιάσεις ήταν “Η γυναικάρα απ΄ το Κιλκίς” με τη Γερασιμίδου και τον Τσάκωνα, τα “Κρίττερς”, μια καθαρά ενήλικη ταινία τρόμου και κάνα δυό παιδικά. Φυσικά τεράστιο κεφάλαιο των βιντεοκλάμπ που αξίζει αυτοτελές αφιέρωμα είναι οι τσόντες καθώς μέχρι το 1995 που ήρθε το Filmnet,ο μόνος τρόπος για να δει κάποιος μια ταινία πορνό ήταν η βιντεοκασέτα από βιντεοκλάμπ ή περίπτερο και τα ελάχιστα εναπομείναντα τσοντο-σινεμά. Αργότερα πήγαινα στον Βαχτσεβάνο που ήταν κοντά στη γειτονιά μου ενώ ενηλικιώθηκα και ψάχτηκα αρκετά στον Πενογλίδη και τα Seven, στο ¨στενό¨ της πλατείας.

Ύστερα ήρθε η επανάσταση του dvd που έφερε σημαντική βελτίωση σε εικόνα και ήχο και μας απάλλαξε απ΄ το γύρισμα της κασέτας στην αρχή. Το ζούσαμε και δε το πιστεύαμε! Άνοιξαν χιλιάδες νέα “ντιβιντάδικα” σε όλη τη χώρα τα οποία έκλεισαν εξίσου μαζικά σε λιγότερα από 15 χρόνια αφού ξέσπασε η οικονομική κρίση, διαθόθηκαν τα τορεντάδικα και η επαφή των θεατών με τις ταινίες έγινε κυρίως digital... Μαζί με το κλείσιμο των βιντεοκλάμπ χάθηκαν πολλές περίεργες κι ενδιαφέρουσες γωνίες που ομόρφαιναν τις ελληνικές πόλεις. Πινακίδες με τ΄ όνομα του καταστήματος και αφίσες ταινιών στις γυάλινες βιτρίνες που ανανεωνόταν κάθε μήνα. Μια κατάσταση παρόμοια με τους κινηματογράφους αλλά σε μικρότερη κλίμακα.Η μεγάλη οθόνη βέβαια αντιστέκεται με λίγες ακόμα ανοιχτές αίθουσες.

“ΚΟΖΑΝΗ” Κυριολεκτικά, σε μια γωνία της Κοζάνης, περιμένει ακόμα ανοιχτό το ομώνυμο βιντεοκλάμπ. Πρόκειται σίγουρα για ένα από τα τελευταία της Ευρώπης καθώς εδώ πέρα μπορεί να βρει κάποιος εκτός από dvd και bluray ακόμα και εκατοντάδες βιντεοκασέτες προς ενοικίαση! Συναντώ τον Βλάση πίσω απ΄ τον γνωστό πάγκο στο βάθος του μαγαζιού. Με ξέρει και τον ξέρω «φατσικά» μιας και το «ΚΟΖΑΝΗ» είναι λίγα μέτρα πιο κάτω από τον κινηματογράφο Ολύμπιον, άλλο ένα αγαπημένο στέκι της πόλης. Το «ΚΟΖΑΝΗ» το …τίμησα ιδιαίτερα το καλοκαίρι του 1998 που έκανα θερινά τμήματα αγγλικών και την πάλεψα με πολύ …βιντεοκασέτα.

ΤΟGETHER

Στην κορυφή τοποθετεί τις ταινίες με τον Στάθη Ψάλτη, όπως το «Καμικάζι, αγάπη μου» και το «Κλεφτρόνι και τζέντλεμαν». Είναι πλέον ένα μαγαζί-μουσείο και όσοι μεγάλωσαν με βίντεο και το επισκεφθούν, θα συγκινηθούν με τη μυρωδιά της κασέτας και το ¨ξεφύλλισμα¨ από τις καρτέλες των ταινιών ενώ μπορεί να αγοράσει κάποιος παλιές συλλεκτικές κασέτες και dvd από το στοκ. “Οι νέοι που ανεβαίνουν την οδό Δημοκρατίας, συχνά σταματάνε μπροστά στη βιτρίνα και βγάζουν σέλφι”, μας λέει γελώντας ο Βλάσης. Σε δύο-τρία χρόνια το “ΚΟΖΑΝΗ” θα βγει στη σύνταξη βγάζοντας την τελευταία κασέτα από το VCR και πατώντας το οριστικό off σε μια συγκινητική εποχή.

Το Φάργκο, το SE7EN αλλα κυρίως πολλές ταινίες τρόμου που ήταν κι ο λόγος που ασχολήθηκα με το σινεμά. Άνοιξε το κατάστημα το 1984 την χρυσή περίοδο της βιντεοκασέτας, πριν πέσει κατακόρυφα η κίνηση, όπως μου αφηγείται, στις αρχές του 1990 με τον ερχομό των ιδιωτικών καναλιών.

Τον ρωτάω ποιες ταινίες είχαν τις περισσότερες ενοικιάσεις; Οι ελληνικές, μου λέει. «Όχι στα ΄80s» επισημαίνω, «αλλά στα ΄90s». Και πάλι οι ελληνικές απαντάει και με εκπλήσσει! Είναι σίγουρα μια επιβεβαίωση για το πόσο ανάγκη έχουμε να δούμε ελληνικό σινεμά και να ταυτιστούμε με οικείες ιστορίες και ανθρώπους.

*Υ.Γ. παράκληση εκ του καταστήματος: όσοι χρωστάνε ακόμα βιντεοκασέτες παρακαλούνται να τις επιστρέψουν!

18 ΤΟGETHER

Χ Ρ Υ ΣΟΣ ΤΟ Μ ΟΣ ΓΑ Λ ΑΘ Ρ Η Σ

«Zωή χωρίς εμένα» ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΓΛΥΚΑ ΠΑΥΛΙΔΟΥ

Χρυσόστομος Γαλαθρής γεννήθηκε στη Σάμο. Έζησε και μεγάλωσε σε μια μικρή πόλη το Καρλόβασι, μια πόλη με παρόντα και έντονα τα σημάδια του ακμαίου παρελθόντος. Όταν του αγόρασαν το πρώτο του ποδήλατο συχνά το έσκαγα από την γιαγιά του και πήγαινε στον Όρμο Καρλοβάσου, πλάι στο κύμα. Εκεί, παρατηρούσε τα δεκάδες παλιά αρχοντικά, σπίτια και εργοστάσια βυρσοδεψίας σε παρακμή, έτοιμα να καταρρεύσουν και να πάρουν μαζί τους όλες τις αναμνήσεις και ιστορίες τους. Να ήταν αυτό άραγε το έναυσμα να ασχοληθεί με την φωτογραφία και να αποτυπώσει όλη αυτή την τεράστια αρχιτεκτονική κληρονομιά του τόπου του, μέσα από το φακό του; Σπούδασε στην FOCUS ART SCHOOL OF ATHENS και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην ιστορία της φωτογραφίας&ενδυματολογίας στο πανεπιστήμιο VEVEY SCHOOL OF PHOTOGRAPHY στην Ελβετία. Έχει στο ενεργητικό του αρκετές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Για την δουλειά του έχουν γράψει αρκετά ΜΜΕ της Ελλάδας, ενώ αφιερώματα στο έργο του παρουσίασαν το «Κ» της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, το περιοδικό ‘Φωτογράφος, η ΑΤΗENS VOICE,η εφημερίδα EGE TELEGRAPH στην Σμύρνη της Τουρκίας κ.α. To πρώτο του φωτογραφικό λεύκωμα κυκλοφόρησε το 2016 με τον τίτλο «Σάμος μνήμες μιας πατρίδας» από τις εκδόσεις Μίλητος. Γνώρισα την δουλειά του Χρυσόστομου Γαλαθρή μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εντυπωσιάστηκα, από την ατμόσφαιρα που καταφέρνει να δημιουργεί σε λήψεις που μοιάζουν σαν σκηνικά από παραμύθια. Λες και είναι βγαλμένα από άλλες εποχές. Σήμερα, τον φιλοξενούμε και μιλάμε για τον ίδιο, αλλά και το project του, «Ζωή χωρίς εμένα».

Θα ξεκινήσω ίσως με την πιο συνηθισμένη ερώτηση, μπορείς να μας περιγράψεις την εποχή που συνειδητοποίησες για πρώτη φορά ότι η δημιουργία/φωτογράφηση ήταν κάτι που έπρεπε να κάνεις; Από πολύ μικρός είχα τέμπερες, μπογιές, μαρκαδόρους, πινέλα και όλα τα συναφή, αρχικά ζωγράφιζα&σχεδίαζα είτε σε χαρτιά λευκά είτε σε ακουαρέλες, μου άρεσε να κάνω και κωμικά σκίτσα με μέλη της οικογένειας ή γείτονες, ξέρεις αυτά που κάνουν οι σκιτσογράφοι στις εφημερίδες με τα συννεφάκια πάνω από τα πρόσωπα με τους διαλόγους.. Από αυτά άρχισα, δεν είχα φωτογραφική μηχανή τότε, θυμάμαι πήρα στα 15 κάπου εκεί. Οι πρώτες φωτογραφίες που τράβηξα ήταν στην φύση που αγαπώ και λατρεύ,φωτογράφιζα και έναν σκύλο που είχαμε και μετά την φοράδα του παππού. Τότε δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι θα ασχοληθώ με τις τέχνες, οι δικοί μου δεν μου έδιναν και πολύ θάρρος να ασχοληθώ με αυτά, ξέρεις προέρχομαι και από οικογένειες εργατών και όσο να ναι δεν είχα και πολύ ενθάρρυνση από το περιβάλλον. Η πρώτη μου σπουδή είναι Μαγειρική τέχνη, αυτό μόνο σου λέω!

Τι σημαίνει «να είσαι δημιουργικός» για σένα; Τι προσπαθείς να πεις, να επικοινωνήσεις με την τέχνη σου; Η δημιουργία για εμένα είναι το παν, είτε ασχολούμαι με το σπίτι, είτε με τα φυτά μου, ακριβώς το ίδιο νιώθω όταν δημιουργώ και μια νέα φωτογραφική δουλειά. Η χαρά το να δημιουργείς είναι για εμένα σαν μια θεία χάρη, μια αρετή που στην φύτεψαν μέσα σου και απλά εσύ την ποτίζεις και την καλλιεργείς κάνοντας την να ανθίζει όσο θες. Έχω περάσει και περνάω διάφορα μηνύματα με κάθε φωτογραφική μου δουλειά, μηνύματα προσωπικά, κοινωνικά. Δεν έχω πιάσει ακόμη τα υπαρξιακά διότι αυτό θέλει μεγάλη διατριβή και δεν ξέρω αν θα έχω και έμπνευση για κάτι τέτοιο. Ποια διαδικασία ακολούθησες στο μυαλό σου μέχρι να χτίσεις το κάδρο σου στο project «Ζωή χωρίς εμένα»; Στην συγκεκριμένη φωτογράφιση δεν υπήρχαν διαδικασίες, είχα τρία βασικά στοιχεία, το μοντέλο ντυμένο με ένα vintage νυφικό, 3-4 κλεμμένους λευκούς κρίνους από τον κήπο της κ. Ιωάννας και

ένα ερειπωμένο σπίτι στην διάθεση μου. Μπαίνοντας στο ισόγειο δεν βρήκα κάτι να με εντυπωσιάσει, ανεβαίνοντας όμως την σκάλα βρήκα υλικά που με βοήθησαν να δέσω την ιστορία μου, οπότε μαζί με την Λώρη δημιουργήσαμε το αποτέλεσμα αυτό. Η αλήθεια είναι ότι είχαμε χημεία μεταξύ μας κατά την διάρκεια της φωτογράφισης. Διάλεξε την πιο αγαπημένη φωτογραφία του project και πες μου την ιστορία που κρύβει πίσω της… Μου βάζεις δύσκολα τώρα, αλλά θα απαντήσω! Η φωτογραφία που κρατά το κάδρο κρύβοντας το πρόσωπο της για εμένα είναι η πιο δυνατή φωτογραφικά αλλά και συναισθηματικά από όλες τις άλλες. Αυτή η αίσθηση που προκαλεί στον θεατή είναι κάπως φοβιστική&σκοτεινή γιατί πίσω από το κάδρο όντως η ιστορία της ηρωίδας μου είναι πολύ δραματική.

ΤΟGETHER

Νιώθεις κάποια συναισθηματική σύνδεση με το θέμα σου; Επιλέγεις το προσφυγικό ζήτημα, νιώθεις κάποια προσωπική σύνδεση με αυτό το θέμα για να έχεις επιλέξει να ασχοληθείς με αυτό; Ποια μηνύματα θέλεις να περάσεις στον κόσμο; Η ιστορία που παρουσιάζω με την συγκεκριμένη μου δουλειά δεν με συνδέει συναισθηματικά, μας συνδέει όμως το χώμα που πατάμε. Θα έλεγα ότι περισσότερο συναισθηματικά θα συνδεθούν με αυτή όλες οι κοπέλες-γυναίκες που παντρευτήκαν τον εκλεκτό του μπαμπά ή της μαμάς και όχι τον εκλεκτό της καρδιάς τους. Έτυχε να επιλέξω την Σμύρνη ως τόπο διεξαγωγής της φωτογραφική μου ιστορίας, η ηρωίδα μου είναι μια όμορφη Σμυρνιά λοιπόν. Τα μηνύματα που θέλω να περάσω μέσα από αυτό το πρότζεκτ είναι πολλά, πρώτο από όλα και κυριότερο η επιβολή του γαμπρού και όχι η αποδοχή της επιλογής από την ίδια, η τιμωρία του να ερωτευτεί, η άρνηση διαλόγου από τον πατέρα της, ο φόβος της μάνας στο να εκφέρει και εκείνη η ίδια την γνώμη της για το ίδιο τους το παιδί. Όπως βλέπεις όλα είναι μια αλυσίδα και φυσικά η ιστορία επαναλαμβάνεται όπως έγινε και με τον γάμο των ίδιων της των γονιών. Έχοντας ζήσει το προσφυγικό από κοντά, πως βλέπεις τους Έλληνες να αντιμετωπίζουν τη διαφορετικότητα. Τι έχεις να πεις γενικά για τον ρατσισμό στην Ελλάδα; Υπάρχει; Ποια διαφορετικότητα εννοείς? Υπάρχουν πάρα πολλές, για εμένα τρείς είναι οι πιο προβληματικές στην σημερινή κοινωνία. Η διαφορετικότητα στην χώρα προέλευσης, η σεξουαλική και φυσικά η θρησκευτική. Όλες μαζί δημιουργούν ένα τεράστιο κρατήρα που όλοι μας περπατάμε πάνω του και είναι θέμα χρόνου να εκραγεί. Η διαφορετικότητα στις αντιλήψεις μας είναι για εμένα θετικό στοιχείο αλλά συνάμα είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα μεταξύ ανθρώπων. Τα τελευταία χρόνια με την αύξηση των μεταναστών αυξήθηκε και το ποσοστό του ρατσισμού, το θεωρώ λογικό αν και δεν συμφωνώ με τις ακραίες συμπεριφορές, ο ρατσισμός δεν με τρομάζει τόσο, όσο με τρομάζει και με ανησυχεί το μέλλον αυτών των ανθρώπων σε μια χώρα η οποία είχε και συνεχίζει να έχει πολλά προβλήματα και δεν ξέρω αν είναι και σε θέση όλοι οι μετανάστες να ενσωματωθούν στην Ελλάδα. Μην ξεχνάμε ότι οι κουλτούρες μας είναι πολύ διαφορετικές , αυτό με προβληματίζει μπορώ να πω και είναι ένα μεγάλο θέμα προς συζήτηση.

Τι σε παρακίνησε να δημιουργήσεις αυτό το project; Ποια ήταν η σπίθα που άναψε για να ξεκινήσεις; Είμαι άτομο πολύ ελεύθερο, ίσως μερικές προσωπικές καταστάσεις και βιώματα με έπλασαν έτσι, συμπάσχω με άτομα που δέχονται με την βία είτε με το έτσι θέλω να τους καθορίζουν την ζωή τους και τις προσωπικές επιλογές τους τρίτα άτομα. Η ηρωίδα μου είναι ένα από αυτά τα άτομα που η προσωπικότητα της μπήκε πίσω από ένα θολό τζάμι μιας κορνίζας κρεμασμένης στον τοίχο. Το λάθος της ήταν ένα μικρό τοσοδά μικρό… να ερωτευτεί έναν Τούρκο στην προκυμαία της Σμύρνης. Ο έρωτας τους ήταν κεραυνοβόλος, αυτή πλουσιοκόριτσο φορώντας το δαντελένιο της φόρεμα καθώς περνούσε έξω από το μαγαζί που δούλευε ο Καρίμ τον μέθυσε το γαλλικό της άρωμα αλλά και η λυγερή της κορμοστασιά σε συνδυασμό με τα εκφραστικά της καστανά μάτια! Κοιτάχτηκαν και αυτό ήταν αρκετό. Η σχέση τους κράτησε 7 μήνες ώσπου τους είδε ένας φίλος του πατέρα της όταν κρυφά είχαν συναντηθεί στο πίσω μέρος της

Αγίας Φωτεινής, ο πατέρας έξαλλος, θηρίο ανήμερο στην σκέψη ότι η κόρη του βλέπει έναν εργάτη Τούρκο. Η μάνα της ήταν πιο διαλλακτική αλλά μην ξεχνάμε ότι ο πατέρας κουμαντάρει και είναι η κεφαλή της οικογένειας. Πατριαρχική οικογένεια βλέπεις.. Η σπίθα που με έκανε να δημιουργήσω αυτή την φωτογραφική ιστορία είναι η καταπίεση των γυναικών από την ίδια τους την οικογένεια. Πιστεύεις πως ένας φωτογράφος πρέπει να ταυτίσει το φωτογραφικό του έργο με ένα μόνο θέμα ή πρέπει να είναι σε θέση να φωτογραφίσει άρτια το οτιδήποτε ανά πάσα στιγμή; Όλοι μας έχουμε μια κλήση, οι περισσότεροι λόγο οικονομικού ακολουθούν το κομμάτι της εμπορικής φωτογραφίας (γάμος, βάφτιση, διαφήμιση), λίγοι αυτό που τους εκφράζει περισσότερο. Ένας από τους λίγους είμαι και εγώ. Ασχολήθηκα με το κομμάτι του γάμου και της βάφτισης αλλά μου ήταν βαρετό έως αδιάφορο, καταπιέστηκα τόσο πολύ που και έχασα την δημιουργικότητα μου.

20 ΤΟGETHER

Ο καθένας μπορεί να φωτογραφίσει και να πάρει μέρος σε διαγωνισμούς καθώς και να τραβάει φωτογραφίες σε εκδηλώσεις ακόμη και σε μυστήρια, το ‘χω δει άλλωστε. Δεν με ενοχλεί ίσα ίσα που μου αρέσει και το διασκεδάζω στο να χαζεύω δουλειές τους, βλέπω και καλές αλλά και κακές δουλειές, άλλωστε ποιος είμαι εγώ να κρίνω? Η ματιά και το πάθος κάνει την διαφορά, αυτό πάντα λέω σε κάθε ερώτηση ως προς τα κριτήρια. Έχεις κάνει αρκετές εκθέσεις και projects. Ποια δουλειά σου είναι η πιο αγαπημένη και γιατί; Από τις αγαπημένες μου είναι το 142. Αυτή μου η φωτογραφική δουλειά πήρε το όνομα της από τα 142 άτομα που φωτογραφήθηκαν για τις ανάγκες της. Αγαπήθηκε πολύ από το κοινό, κυκλοφόρησε σε λεύκωμα, ταξίδεψε σε Μυτιλήνη, Αθήνα, Βρυξέλλες, Ρώμη, Λουξεμβούργο. Την θεωρώ από τις πιο επιτυχημένες μου δουλειές καθώς εκτός από χρήματα που απέφερε και αναγνώριση στο εξωτερικό. Πως αισθάνεσαι όταν βλέπεις ένα έργο σου δημοσιευμένο; Μια ιδιαίτερη χαρά, αυτό μόνο! Από πού αντλείς έμπνευση και ιδέες; Από τα πρόσωπα των ανθρώπων, την προσωπικότητα τους, την μουσική, τα λουλούδια, τον κινηματογράφο και από την φύση, αυτά μου είναι αρκετά ώστε να μου γεννηθούν ιδέες και να εκτοξευθεί η έμπνευση! Ποιος θεωρείς πως είναι ο ρόλος του φωτογράφου στην κοινωνία μας; Στο να γαληνεύει με τις εικόνες του τις καταστάσεις που ζούμε όλοι μας σε αυτό τον πλανήτη. Να παρουσιάζει με τον φακό του την ομορφιά και την λεπτομέρεια που ένας μη φωτογράφος δεν μπορεί να δει με γυμνό μάτι. Είναι μεγάλη υπόθεση αυτό… Τι θα ήθελες να φωτογραφίσεις και το δεν έχεις κάνει ακόμη; Θα ήθελα πολύ να φωτογραφίσω την αγαπημένη μου ηθοποιό Cate Blanchett. Την θαυμάζω για το υποκριτικό της ταλέντο και ειδικά για την ερμηνεία της στην ταινία ΄Θλιμμένη Τζάσμιν΄. Λίγο χλωμό βέβαια το κόβω αλλά είπα να το εκφράσω επι ευκαιρίας μια και με ρώτησες χαχαχαχα! Μελλοντικοί στόχοι και όνειρα; Θα ήθελα να εκδώσω ένα δεύτερο λεύκωμα μακροπρόθεσμα, δεν ξέρω με τι θέμα, πάντως το δουλεύω μέσα στο μυαλό μου. Επίσης θέλω να συνεχίσω να εκθέτω σε γκαλερί στο εξωτερικό όπως κάνω τα τελευταία χρόνια, εύχομαι να πάνε όλα καλά στην έκθεση του χρόνου που έχω προσκληθεί από γκαλερί της Δανίας, να έχω υγεία πρώτα από όλα, αυτό εύχομαι! Σε ευχαριστούμε πολύ Χρυσόστομε και σου ευχόμαστε ολόψυχα κάθε επιτυχία στο μέλλον! Σας ευχαριστώ και εγώ για την φιλοξενία και την τιμή! Αποφάσισα να ασχοληθώ μόνο με την καλλιτεχνική φωτογραφία και ήρθα στα ίσια μου που λέμε πιο λαϊκά! Τα χρήματα δεν είναι βέβαια τα ίδια, το πορτοφόλι δεν είναι πάντοτε γεμάτο αλλά έχω γεμάτη ψυχή και αυτό είναι το η καλύτερη ανταμοιβή για εμένα!

Τι καθιστά κάποιον φωτογράφο τον 21ο αιώνα. Ο καθένας σήμερα μπορεί να αγοράσει μια DSLR και να λέει ότι κάνει φωτογραφία. Αυτό όμως δεν τον καθιστά φωτογράφο. Ποια είναι τα σωστά κριτήρια; Η φωτογραφία έχει μπει τόσο πολύ στην καθημερινή μας ζωή πια. Δεν χρειάζεται πλέον να αγοράσει κάποιος DSLR για να τραβήξει φωτογραφίες, οι περισσότεροι έχουμε ένα κινητό με μια θεωρητικά καλή κάμερα και φωτογραφίζουμε τα πάντα, από το φλυτζάνι του καφέ το πρωί έως και την φάτσα μας με duckface το βράδυ καθώς ξαπλώνουμε για ύπνο.

*Τον Χρυσόστομο Γαλαθρή μπορείτε να «συναντήσετε»: https://www.facebook.com/ chrysostomos.galathris https://chrysostomosgalathris.com/ Instagram : chrysostomosg

24610 31318 Το όμορφο γωνιακό take away Five café εμπιστεύεται την ελληνική φύση γι’ αυτό και διαλέγει τα καλύτερα ελληνικά ρόδια και σας προσφέρει φρέσκο χυμό ροδιού!

The Mediterranean way/ Trip to the chorochronos

Από σήμερα πίνουμε φρέσκο χυμό ρόδι!

Μακεδονομάχων 2-4, Στ ο ά Τσ ι μ ηνά κ η Τ. 2 4 6 1 0 3 4 2 0 0

Online Fashion Experience Το μεγαλύτερο fashion e-shop στην Eλλάδα. 50 Brands στη διάθεση σας με ένα.... κλικ!

centraleshop.gr

Five café Τράντα 1 & Τσιμινάκη γωνία delivery: 2461031318

22 ΤΟGETHER

ΒΑ ΒΛ Ι Α ΡΑ Σ Γ Ι Ω Ρ ΓΟΣ

Η επιχειρηματικότητα στον πρωτογενή τομέα

Κ. Βαβλιάρα στην αρχή της θητείας σας ως Ανιπεριφερειάρχης Επιχειρηματικότητας στην Δυτική Μακεδονία και Πρόεδρος στην Εταιρεία Τουρισμού τι βρήκατε και τι περιμένατε ίσως από τους προκατόχους σας; Αναμέναμε καλύτερη οργάνωση αλλά και προγραμματισμό.Ουσιαστικά, αυτό που βρήκαμε ήταν μια απλή διαχείριση χωρίς σχεδιασμό. Σε λίγες μέρες θα φιλοξενηθεί στο Εκθεσιακό κέντρο το συνέδριο-έκθεση για τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά. Πιστεύεται πως ο πρωτογενής τομέας συνδυαστικά με τα αρωματικά φυτά είναι το μέλλον για την περιφέρεια μας. Φυσικά και ο πρωτογενής τομέας, με άλλους όρους βέβαια σήμερα, αποτελεί ένα κομμάτι από το παζλ που μπορεί να δώσει θέσεις εργασίας στην περιφέρεια. Να τονιστεί όμως ότι η μονοκαλλιέργεια δεν αποτελεί το μέλλον για την Δυτική Μακεδονία και αυτό αποδείχθηκε με τις εξελίξεις για τον λιγνίτη. Να ξεκαθαρίσουμε λοιπόν ότι θέσεις εργασίας στον πρωτογενή τομέα μπορούν να υπάρξουν/προκύψουν αλλά με μια πιο ολιστική προσέγγιση δηλαδή να μπούμε στη λογική και της παραγωγής, μεταποίησης, τυποποίησης στην περιοχή. Από την πλευρά της περιφέρειας υπάρχει σχεδιασμός προς αυτή την κατεύθυνση κάτι που και προεκλογικά είχε αναφερθεί.

«Στόχος είναι να αναδειχθεί η βιοποικιλότητα και η αξία των φυτών της Δυτικής Μακεδονίας, να τονιστεί η σπουδαιότητα της οργανωμένης επιχειρηματικότητας στον κλάδο των αρωματικών & φαρμακευτικών φυτών αλλά και να αναπτυχθούν συνέργειες και συνεργασίες μέσα από την Έκθεση και τις συναντήσεις που θα προκύψουν». Αυτό τονίζει ο Ανιπεριφερειάρχης Επιχειρηματικότητας στην Δυτική Μακεδονία και Πρόεδρος στην Εταιρεία Τουρισμού Γιώργος Βαβλιάρας μιλώντας στο together με αφορμή την έκθεση και το συνέδριο για τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, αλλά και τον σχεδιασμό της Περιφερειακής Αρχής στον σημαντικό τομέα της Επιχειρηματικότητας, με στόχο την ενίσχυση του Πρωτογενή τομέα και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, με το τέλος των λιγνιτών και της μονοκαλλιέργειας της ΔΕΗ, στην περιοχή.

Ο πρωτογενής τομέας μπορεί να σηκώσει το βάρος της απολιγνητοποίησης ;Η εξίσωση είναι εύκολή ; Η εξίσωση σίγουρα δεν είναι εύκολη. Ο πρωτογενής τομέας μαζί με άλλους όμως τομείς πρέπει να σηκώσουν το βάρος. Η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, ο τουρισμός και η καινοτομία μαζί με τον πρωτογενή τομέα θα πρέπει λοιπόν να σηκώσουν το βάρος αυτής της προσπάθειας. Φυσικά η περιοχή πρέπει να παραμείνει ενεργειακό κέντρο, με την ολοκλήρωση του στρατηγικού σχεδιασμού από την πλευρά της Περιφέρειας όλα τα παραπάνω και συνδυαστικά θα μπορέσουν να μας δώσουν τις χαμένες θέσεις εργασίας για την περιοχή και να αναπληρώσουν το χαμένο εισόδημα. Μην ξεχνάμε ότι όπως είπε και ο Περιφερειάρχης μας ο Γιώργος ο Κασαπίδης διανύουμε μία περίοδο έκτακτης ανάγκης και συνεπώς οι διεκδικήσεις μας από την κεντρική εξουσία είναι και οι ανάλογες ενώ υπάρχει και η αντίστοιχη θα λέγαμε ανταπόκριση από μέρους της. Με σταθερή δουλειά και μεθοδικότητα αλλά κυρίως σχεδιασμό θα τα καταφέρουμε. Υπάρχει σχεδιασμός για να δημιουργηθεί τράπεζα γης ώστε οι αγρότες να ξέρουν τι πρέπει να καλλιεργήσουν και σε ποια εδάφη της περιφέρειας; Θα ήθελα να μιλήσω γενικότερα για τον πρωτογενή τομέα καθώς δεν είναι μόνο η τράπεζα γης στην οποία αναφερθήκατε αλλά μία συνολική παρέμβαση που απαιτείται και περιγράφουμε στον σχεδιασμό μας αναλυτικά. Είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας για το οποίο προσωπικά ο κ. Κασαπίδης έχει αναφερθεί και έχει περιγράψει για το τι πρέπει να γίνει. Επομένως για μας στόχος είναι και ήδη έχουμε ξεκινήσει η υλοποίηση όσων έχουμε αποτυπώσει στο πρόγραμμά μας όπως είναι η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό με διαρκή και συστηματική επιμόρφωση και εκπαίδευση σε όλα τα πεδία που αφορούν τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους, η υποστήριξη της έρευνας και κάθε καινοτόμου προσπάθειας, η κατασκευή νέων υποδομών και συντήρηση υποδομών που λειτουργούν, πρωτοβουλίες για τα τοπικά προϊόντα σε τομείς όπως είναι η πιστοποίηση, η τυποποίηση-μεταποίηση και η προώθηση τους με δράσεις εξωστρέφειας, η καθιέρωση σήματος ποιότητας αγροτικών προϊόντων Δυτικής Μακεδονίας, η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένους προγράμματος βελτίωσης βοσκοτόπων της Περιφέρειας, η παραγωγή μοναδικών και υψηλής

ΤΟGETHER

προστιθέμενης αξίας τελικών προϊόντων και σκευασμάτων με κατεύθυνση τον ιατρικό και φαρμακευτικό τομέα. Όλα τα παραπάνω αλλά και μία σειρά άλλων πρωτοβουλιών δείχνουν το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε τα επόμενα χρόνια ώστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις αλλά και το δημογραφικό ζήτημα που πολλοί ξεχνάνε και το οποίο αντιμετωπίζει με δραματικό τρόπο η Περιφέρειά μας. Oι προτάσεις της περιφέρειας για το ΕΣΠΑ 2021-2028 τι περιλαμβάνουν; Υπάρχει ωριμότητα μελετών; Σίγουρα δεν ήταν και η καλύτερη εικόνα αυτή που συναντήσαμε όταν αναλάβαμε ως νέα Περιφερειακή Αρχή. Το ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό απορροφητικότητας σε συνδυασμό με την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού σε μία σειρά σημαντικών τομέων είναι μία πραγματικότητα. Δεν θα σταθώ όμως σε αυτό, είμαστε εδώ για να προχωρήσουμε μπροστά και μάλιστα γρήγορα. Καταρχήν αυτήν την περίοδο επιδιώξαμε να τρέξουμε έργα και ζητήματα που λιμνάζουν και καθυστερούν τα τελευταία χρόνια επιλύοντας προβλήματα που σχετίζονταν με αυτά και εντάσσοντας τα σε αυτήν την προγραμματική περίοδο ώστε να μη χαθούν άλλα ευρωπαϊκά κονδύλια. Ταυτόχρονα δε, γίνονται όλες οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να είμαστε έτοιμοι για την νέα προγραμματική περίοδο με συγκεκριμένες προτάσεις και σχέδιο. Συν βέβαια το πλάνο που αναπτύσσεται για την μεταλιγνιτική περίοδο.

«Στόχος τόσο του συνεδρίου αλλά και της έκθεσης που θα διεξαχθεί για 2η φορά στο εκθεσιακό κέντρο στα Κοίλα στις 29,30 Νοεμβρίου και 01 Δεκεμβρίου είναι να αναδειχθεί η βιοποικιλότητα και η αξία των φυτών της Δυτικής Μακεδονίας». Είναι σημαντικό να αναφέρω ότι είμαστε υποχρεωμένοι να κινηθούμε με γοργούς ρυθμούς και να δουλέψουμε εντατικά με δεδομένο ότι ο βαθμός ετοιμότητας της Περιφέρειάς μας ήταν πάρα πολύ χαμηλά την ημέρα που παραλάβαμε τη διοίκηση ως νέα Περιφερειακή Αρχή. Γι αυτό εξάλλου μας τίμησαν οι πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας δίνοντας την ισχυρή εντολή στον Γιώργο Κασαπίδη και στον συνδυασμό μας, αναγνωρίζοντας ότι την κρίσιμη αυτή περίοδο για τον τόπο μας έπρεπε να αλλάξουν πολλά. Από την πλευρά μας αποδείξαμε άμεσα, από το πρώτο αυτό δίμηνο, ότι δεν θα αφήσουμε τίποτα να πάει χαμένο και αναφέρομαι καταρχήν στα χρηματοδοτικά εργαλεία και ευρωπαϊκά προγράμματα που «τρέχουν» αυτό το διάστημα καθώς και σε όσα θα ακολουθήσουν την επόμενη δεκαετία. Είναι προφανές ότι και σχέδιο είχαμε και το υλοποιούμε κάτι που φάνηκε και στα πρώτα Περιφερειακά Συμβούλια με την συζήτηση, ψήφιση και προώθηση σημαντικών ζητημάτων όπως η σήραγγα της Κλεισούρας, το αρδευτικό της Βόρειας Ζώνης Πολυφύτου και πολλά άλλα. Ταυτόχρονα δε, υπάρχει το τεράστιο ζήτημα της μεταλιγνιτικής περιόδου όπου ήδη ο κ. Κασαπίδης έχει αναπτύξει μία δέσμη προτάσεων και στόχων, πολύ σύντομα θα παρουσιαστούν συνολικά από τον ίδιο που σημειωτέων έχει επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου με συναντήσεις σε Αθήνα και Βρυξέλλες για το εν λόγω θέμα όπως βέβαια και για μία σειρά άλλων ζητημάτων. Κ. Βαβλιάρα σε ότι αφορά το συνέδριο στο εκθεσιακό κέντρο Δυτικής Μακεδονίας με τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά του τόπου μας στο επίκεντρο τι ευελπιστείτε να πετύχετε; Είναι ένα σημαντικό γεγονός που ξεκίνησε την προηγούμενη χρονιά μετά την σχετική πρόταση του Γιώργου Κασαπίδη και την συνεργασία των τοπικών φορέων. Η περσινή διοργάνωση έδειξε ότι πρόκειται για κάτι πρωτοποριακό στη χώρα μας και ουσιαστικά το δρόμο για το πώς πρέπει να κινηθούμε στον συγκεκριμένο τομέα. Το είπαμε και κατά την προεκλογική περίοδο ότι μέσα στο σχέδιο μας είναι η ανάδειξη της Περιφέρειάς μας ως εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο σε συγκεκριμένους τομείς και κλάδους που συνδέονται με την τοπική οικονομία. Αυτό κάνουμε και τώρα με την συγκεκριμένη έκθεση-συνέδριο. Στόχος τόσο του συνεδρίου αλλά και της έκθεσης που θα διεξαχθεί για 2η φορά στο εκθεσιακό κέντρο στα Κοίλα στις 29,30 Νοεμβρίου και 01 Δεκεμβρίου είναι να αναδειχθεί η βιοποικιλότητα και η αξία των φυτών της Δυτικής Μακεδονίας, να τονιστεί η σπουδαιότητα της οργανωμένης επιχειρηματικότητας στον κλάδο των αρωματικών & φαρμακευτικών φυτών αλλά και να αναπτυχθούν συνέργειες και συνεργασίες μέσα από την Έκθεση και τις συναντήσεις που θα προκύψουν. Η Δυτική Μακεδονία αποτελεί το κέντρο του ενδιαφέροντος όσον αφορά τα αρωματικά φαρμακευτικά φυτά αλλά και τα μανιτάρια, οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις στα Αρωματικά φυτά ολοένα και αυξάνονται στην περιοχή και αυτό πρέπει να ενισχυθεί από όλους μας.

24 ΤΟGETHER

Π Α Σ Χ Α Λ Ι Ν Α Χ ΑΤ ΖΟ Π ΟΥΛΟΥ

Σημασία και εξέλιξη των αρωματικών φυτών Η

εφαρμογή της έρευνας στην παραγωγή συμβάλει στη βελτιστοποίηση των προϊόντων. Είναι αδιαμφισβήτητος κανόνας που ισχύει για κάθε παραγωγική διαδικασία, κι ασφαλώς ισχύει και για την καλλιέργεια Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών. Η Δρ. Πασχαλίνα Χατζοπούλου είναι ο πλέον κατάλληλος επιστήμονας στο συγκεκριμένο τομέα. Με πολυετή καταγραφή και έρευνα, αλλά και πλούσια βιβλιογραφία. Στη συνέντευξη που ακολουθεί μας μεταφέρει το γενικό πλαίσιο, από τον πλούτο της ελληνικής υπαίθρου, τη σημασία της εργαστηριακής ανάλυσης έως το τελικό προϊόν.

βιομηχανία τροφίμων, για την παρασκευή αφεψημάτων, ως αιθέρια έλαια με περαιτέρω χρήση στη βιομηχανία αρωμάτων, την αρωματοθεραπεία, κοσμετολογία, την φαρμακευτική, ως φυσικά αντιοξειδωτικά, πρόσθετα σε ζωοτροφές, κλπ. Παράλληλα όμως, έχοντας και τη δική τους ξεχωριστή αγορά σαν βότανα και καρυκεύματα, που φέρονται στην αγορά ως ματσάκια, ή σε διάφορες συσκευασίες (τριμμένο φυτικό υλικό, φύλλα, άνθη, κ.α)

Ζούμε σε έναν βοτανικό παράδεισο; Πόσα είδη αρωματικών φυτών εμφανίζονται μόνο στην Ελλάδα; Η Ελλάδα είναι χώρα με εξαιρετικά πλούσια βιοποικιλότητα. Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας αυτοφύονται περίπου 6000 είδη, εκ των οποίων τα 1250 είναι ενδημικά, δηλ. δεν απαντώνται σε καμία άλλη χώρα. Πολλά από τα αυτοφυή φυτά της Ελλάδας έχουν αρωματικές και φαρμακευτικές ιδιότητες.

«Η χλωρίδα της Δυτικής Μακεδονίας είναι πλούσια σε είδη Αρωματικών Φαρμακευτικών φυτών και για πολλά χρόνια ήταν γνωστές οι θεραπευτικές τους ιδιότητες και χρησιμοποιούνταν στη λαϊκή θεραπευτική».

Ποιά εξ’ αυτών ευδοκιμούν στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και πώς αξιοποιούνται; Η χλωρίδα της Δυτικής Μακεδονίας είναι πλούσια σε είδη Αρωματικών Φαρμακευτικών φυτών και για πολλά ήταν γνωστές οι θεραπευτικές τους ιδιότητες και χρησιμοποιούνταν στη λαϊκή θεραπευτική. Από τα πλέον γνωστά αρωματικά φαρμακευτικά φυτά της περιοχής είναι τα είδη Σιδερίτη, Stachys (Τσάι του Βουνού και άσπρο τσάι αντίστοιχα), είδη ρίγανης, θυμαριού, μέντας, σατουρέγιας, φασκόμηλου, χαμομήλι, αχίλλεα, σπαθόχορτο, κρόκος, ορχιδέες – σαλέπι, κ.α. Σήμερα αρκετά είδη αρωματικών φυτών καλλιεργούνται στην περιοχή για την παραγωγή α’ ύλης, για την παραγωγή διαφόρων προϊόντων, όπως για στη

Σύμφωνα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, οι καλλιεργούμενες εκτάσεις συνεχώς αυξάνονται. Πρόκειται για μια αυξανόμενη τάση, που τείνει να εδραιωθεί; Οι βασικοί παράγοντες που πρέπει να καθορίζουν το μέγεθος των καλλιεργούμενων εκτάσεων, είναι η ύπαρξη αγορών για τα παραγόμενα φυτικά υλικά, καθώς και η ύπαρξη δυνατότητας για περαιτέρω μεταποίηση αυτών. Η δημιουργία μονάδων μεταποίησης προσδίδει υπεραξία στο προϊόν της πρωτογενούς παραγωγής, καθόσον οποιαδήποτε περαιτέρω επεξεργασία (σωστή ξήρανση, τεμαχισμός, διαλογή), αλλά και η κατάλληλη συσκευασία

(για την όποια χρήση προορίζονται, όπως πχ στη μαγειρική, σαν αφεψήματα κλπ), και ειδικότερα η παραγωγή αιθερίων ελαίων και εκχυλισμάτων για βιομηχανική χρήση, αυξάνουν την προστιθέμενη αξία και συμβάλλουν συνεπώς σε πολύ υψηλότερη τιμή πώλησης. Ειδικά στη Δυτική Μακεδονία όντως παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μια συνεχής αυξητική τάση στις καλλιεργούμενες εκτάσεις αρωματικών φαρμακευτικών φυτών, για περιορισμένο όμως αριθμό φυτικών ειδών. Συγγχρόνως, δημιουργούνται συνέχεια νέες μικρές ή μεγαλύτερες μεταποιητικές μονάδες, ώστε να μπορέσουν να υποστηρίξουν τις αυξανόμενες καλλιεργούμενες εκτάσεις. Ποιό είναι το ποιοτικό προφίλ των αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών στον Δήμο Κοζάνης και στην ευρύτερη περιοχή; Στο Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ υλοποιούμε ερευνητικά έργα όπου μελετάμε τα τελευταία χρόνια αρωματικά φαρμακευτικά φυτά της Δυτικής Μακεδονίας, και ειδικότερα του Ν. Κοζάνης. Πολλά από τα είδη που αναφέρθηκαν παραπάνω, έχουν αξιολογηθεί με τη διενέργεια εξειδικευμένων αναλύσεων, και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι έχουν πολύ καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Ειδικότερα, έχουν μεγάλες επί τοις εκατό αποδόσεις σε αιθέρια έλαια, καθώς και κατάλληλη χημική σύσταση, δηλ. υψηλή περιεκτικότητα σε επιθυμητά συστατικά που καθορίζουν την τιμή των αιθερίων ελαίων, αλλά και το σημαντικότερο ότι βρίσκονται εντός των προδιαγραφών που θέτουν οι Διεθνείς Οργανισμοί ποιότητας. Επιπλέον αρκετά φυτικά είδη βρέθηκε ότι είναι πλούσια σε ουσίες με αντιοξειδωτική δράση, που όπως είναι γνωστό αξιοποιούνται τα τελευταία χρόνια ως συντηρητικά στη βιομηχανία τροφίμων (πχ ροσμαρινικό οξύ), ή είναι υποσχόμενες χημικές ενώσεις και μελετώνται ως εν δυνάμει δραστικές φαρμακευτικές ουσίες.

ΤΟGETHER

Ποιά είδη πιστεύετε πως έχουν την μεγαλύτερη εμπορική αξία και γιατί; Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η εμπορική αξία καθορίζεται από τη ζήτηση, η οποία με τη σειρά της εξαρτάται από το μέγεθος των αγορών, δηλ. την πληθώρα των τελικών προϊόντων μέσα από τα οποία τελικά αξιοποιούνται τα διάφορα αρωματικά φαρμακευτικά φυτά στους αντίστοιχους βιομηχανικούς τομείς, καθώς επίσης και το κατά πόσο ευρέως χρησιμοποιούνται αυτά τα προϊόντα. Είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη μας τις παγκόσμιες αγορές, καθόσον η απορρόφηση και ζήτηση τέτοιου είδους προϊόντων, ιδιαίτερα βιομηχανικών, είναι πολύ μεγάλη και με αυξανόμενες τάσεις. Εδώ όμως θα πρέπει να σημειωθεί ότι η είσοδος στις Διεθνείς Αγορές συνεπάγεται ότι η ζήτηση αφορά μεγάλες ποσότητες, καθώς και ότι εξασφαλίζεται η σταθερή ποιότητα του προϊόντος που διατίθεται.

«Πολλά από τα είδη του Ν. Κοζάνης, έχουν αξιολογηθεί με τη διενέργεια εξειδικευμένων αναλύσεων, και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι έχουν πολύ καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά». Μπορεί η εμπορική αξία να αποκτηθεί και από άλλα είδη μέσα από τη συστηματική καλλιέργεια; Η συστηματική καλλιέργεια είναι σχεδόν μονόδρομος, καθόσον συλλογή μεγάλων ποσοτήτων αρωματικών φυτών από τη φύση για εμπορία, ουσιαστικά απαγορεύεται. Από την άλλη, η καλλιέργεια εξασφαλίζει αφενός τη σταθερή ποιότητα και αποδόσεις και αφετέρου την υψηλή ποιότητα του προϊόντος, που αντανακλά τελικά στην εμπορική αξία, εφόσον τηρηθούν βασικές αρχές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι η σωστή επιλογή του Πολλαπλασιαστικού Υλικού με το οποίο γίνεται η εγκατάσταση της καλλιέργειας – και το οποίο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το τελικό προϊόν στο οποίο θα αξιοποιηθεί το παραγόμενο φυτικό υλικό, όπως επίσης και η σωστή τήρηση των Ορθών Γεωργικών Πρακτικών.

Η συνεργασία σας με τον Δήμο Κοζάνης σε ποιά κατεύθυνση είναι; Η συνεργασία του Ινστιτούτου μας σε διάφορα θέματα αρωματικών φαρμακευτικών φυτών με φορείς της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και με παραγωγούς και μεταποιητές της ευρύτερης περιοχής έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια και σήμερα συνεχίζεται με το Δήμο Κοζάνης, με την υλοποίηση του ερευνητικού έργου «Ανάδειξη και διαπίστευση Αρωματικών Φαρμακευτικών φυτών περιοχής Κοζάνης». Το έργο στοχεύει πρώτον στον χαρακτηρισμό και την αξιολόγηση αρωματικών φαρμακευτικών ειδών, με με-

γάλη εμπορική αξία, καλλιεργούμενων, ή και αυτοφυών της Κοζάνης, όπως η ρίγανη, το τσάι του βουνού και το φασκόμηλο, και δεύτερον στον καθορισμό του ποιοτικού τους προφίλ. Το κριτήριο επιλογής των φυτών είναι η μεγάλη τους εμπορική αξία – δηλ. η ποικιλότητα των τελικών προϊόντων και σημαντικές αγορές στις οποίες μπορούν να απευθυνθούν, και λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν ως αυτοφυή στην ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης. Στο πλαίσιο του έργου αυτού θα γίνει χαρακτηρισμός (γενετικός και ποιοτικός - χημική, διατροφική σύσταση) των φυτών που καλλιεργούνται και αντίστοιχα των αυτοφυών πληθυσμών των φυτών, και θα συνδε-

26 ΤΟGETHER

φυτών, της κατηγορίας τροφίμων, απαιτούν, εκτός των άλλων, αρκετές πληροφορίες που τις θεωρούν ουσιαστικές, όπως: Διατροφική σύσταση, χημική σύσταση, περιεκτικότητα σε ουσίες που θεωρούνται ευεργετικές για την υγεία κλπ. Ακόμη αυστηρότερες όμως είναι οι απαιτήσεις όταν πρόκειται αυτά τα φυτικά προϊόντα να χρησιμοποιηθούν στη φαρμακευτική βιομηχανία. Το σύνολο αυτών των πιστοποιήσεων, συμπεριλαμβανομένης της πιστοποίησης βιολογικής παραγωγής, της ιχνηλασιμότητας, καθώς και της εφαρμογής των Ορθών Γεωργικών Πρακτικών προσδίδουν ταυτότητα και υπεραξία στα προϊόντα.

*Η ΔΡ ΠΑΣΧΑΛIΝΑ ΧΑΤΖΟΠΟYΛΟΥ

θούν περαιτέρω με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής. Απώτερος στόχος είναι το παραγόμενο φυτικό υλικό από τις καλλιέργειες των παραπάνω ειδών, να είναι πλήρως χαρακτηρισμένο, δηλ. να έχει μια «ταυτότητα», καθώς και η ιχνηλασιμότητα σε όλα τα στάδια της παραγωγής τους. Τα τελευταία είναι ιδιαίτερα σημαντικά, και αναδεικνύουν την ποιότητα των τελικώς παραγόμενων προϊόντων αρωματικών φαρμακευτικών φυτών. Πώς θα μπορεί να εκμεταλλευτεί ο παραγωγός τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας και πως μπορεί να προσθέσει αξία στα προϊόντα του; Η παγκόσμια τάση σήμερα, και τα εχέγγυα για την απορρόφηση και εμπορευσιμότητα, ειδικά των προϊόντων αρωματικών φαρμακευτικών φυτών, αλλά και άλλων γεωργικών προϊόντων, είναι η επισήμανση (labelling). Οι καταναλωτές σήμερα είναι ευαισθητοποιημένοι και λόγω της εύκολης και ευρείας διάδοσης της πληροφορίας, θέλουν να είναι ενημερωμένοι για τη σύσταση και προέλευση των προϊόντων που καταναλώνουν. Έτσι, όλο και πιο συχνά για παράδειγμα, εμπορικοί οίκοι που εμπορεύονται προϊόντα αρωματικών φαρμακευτικών

Στο πλαίσιο αυτό, οι δράσεις που θα υλοποιηθούν στο έργο θα συμβάλλουν ώστε τα αποτελέσματα να μπορούν να αξιοποιηθούν από τους παραγωγούς της περιοχής, με σκοπό να αναδειχθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των καλλιεργούμενων φυτών της περιοχής, και να αποκτήσουν «ταυτότητα» και υπεραξία. Παράλληλα, θα συμβάλλουν στην ανάδειξη ορισμένων γηγενών ειδών Αρωματικών Φαρμακευτικών φυτών, και στην προώθηση της καλλιέργειας αυτών, όπως πχ. το φασκόμηλο, καθώς και την τυποποίηση της παραγωγικής διαδικασίας, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ιχνηλασιμότητα από το Πολλαπλασιαστικό Υλικό ως το τελικό προϊόν τους.

είναι Διευθύντρια Ερευνών στο Τμήμα Αρωματικών Φαρμακευτικών φυτών, στο Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ. Στο Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων διεξάγεται στοχευμένη έρευνα με κύριο σκοπό τη διατήρηση, αξιολόγηση και αξιοποίηση των φυτογενετικών πόρων (όπως οι ντόπιες – εγχώριες ποικιλίες) καθώς και τη δημιουργία - προώθηση νέων ποικιλιών και ειδών με βελτιωμένη απόδοση, ποιότητα και προσαρμοστικότητα. Επιπλέον, η έρευνα αφορά σε σύγχρονα συστήματα φυτοπροστασίας, στην αειφορική γεωργία και γεωργία ακριβείας, με σκοπό την ολοκληρωμένη διαχείριση παραγωγής, την βέλτιστη αξιοποίηση των εισροών, με γνώμονα τη μείωση του κόστους παραγωγής και την προστασία του περιβάλλοντος. Στο αντικείμενο των Αρωματικών Φαρμακευτικών φυτών, η έρευνα εστιάζεται σε θέματα σχετικά με • το Πολλαπλασιαστικό Υλικό - Έρευνα με στόχο τη δημιουργία Ελληνικών Ποικιλιών, τη Δημιουργία βελτιωμένου γενετικού υλικού Ελληνικών Αρωματικών, Φαρμακευτικών φυτών ως προς τα αγρονομικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά τους και την αντοχή τους σε βιοτικές και αβιοτικές καταπονήσεις • την Αειφορική παραγωγή Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών και τη μελέτη των διαφόρων αγροτεχνολογικών πρακτικών - βελτιστοποίηση καλλιεργητικών χειρισμών (αναπαραγωγή, λίπανση, φυτοπροστασία, άρδευση κλπ), με έμφαση στις βιολογικές μεθόδους παραγωγής • Αξιολόγηση και Αξιοποίηση γενετικού υλικού Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών της ελληνικής χλωρίδας και επιλογή των κατάλληλων γενοτύπων, για την εισαγωγή τους στην καλλιέργεια, για στοχευμένη παραγωγή επιμέρους προϊόντων. • Ανάλυση -Εκτίμηση της ποιότητας Αρωματικών φαρμακευτικών φυτών

Το μαγαζί της παρέας σας περιμένει με ξεχωριστούς μεζέδες, νόστιμα κρεατικά, φρέσκα ψάρια, καλό κρασί, μια μεγάλη ποικιλία από μπύρες και φυσικά καλή παρέα. Η συνταγή δοκιμασμένη για τους μερακλήδες του είδους, ενώ κάθε Τετάρτη στο “Οιμοποιών” και ζωντανή μουσική. Στο όμορφο περιβάλλον που λειτουργεί το κατάστημα, τα οινοποιήματα θα σας κερδίσουν από την πρώτη στιγμή και θα αποτελέσει το στέκι σας για όμορφες μουσικές γεμάτες γευστικές απολαύσεις! Το οινοποιόν είναι ανοιχτό καθημερινά.

Πίνδου 10, Κοζάνη. Τ: 2461 102586

Ένα ακόμh κατάστημα πρόσθεσε στο δυναμικό της η αλυσίδα Bakery Patisserie Deux K το οποίο θα το βρείτε στο κέντρο της πόλης, στην οδό Παύλου Χαρίση 7. Ένα ακόμη κατάστημα εξαιρετικού design, με υψηλή ποιότητα, μεγάλη γκάμα προϊόντων, ενθουσιώδες προσωπικό, φανατικούς πελάτες μας, μυρωδιές και νοστιμιές! πιτσάκια και σαντουιτσάκια εγγυώνται την επιτυχία κάθε μικρής ή μεγάλης εκδήλωσης, με την υπογραφή των DeuxK Bakery Patisserie.

Παύλου Χαρίση 7,

28 ΤΟGETHER

ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΡΕΤΣΑ

Μικρές αλήθειες για μεγάλα οράματα Η ταν από τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οι πρώτοι “σπουδαγμένοι” στην Ευρώπη Έλληνες γιατροί επέστρεφαν στην πατρίδα τους για να ασκήσουν την τότε σύγχρονη Ιατρική. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, κι αυτό σήμανε σταδιακά την υποχώρηση της παραδοσιακής Ιατρικής που μέχρι τότε εφαρμόζονταν κυρίως από πρακτικούς θεραπευτές. Απέναντι στη λαμπερή νέα επιστήμη, η παραδοσιακή Ιατρική κατηγορήθηκε πως ήταν γεμάτη δεισιδαιμονίες και κομπογιαννιτισμούς. Ωστόσο η παραδοσιακή Ιατρική έκρυβε σοφία. Από γενιά σε γενιά παραδίδονταν μια λεπτομερής γνώση των φυτών, της τοξικότητάς τους και της εμπειρικής φαρμακολογίας τους. Σήμερα θα λέγαμε πως η παραδοσιακή Ιατρική βασιζόταν σε κλινικές δοκιμές αιώνων. Και επειδή η κάθε περιοχή ανάλογα με το κλίμα και τα εδάφη της έχει διαφορετική χλωρίδα, και η παραδοσιακή θεραπευτική διέφερε από τόπο σε τόπο, από περιοχή σε περιοχή, ανάλογα με το τι βότανα έβρισκαν και συνέλεγαν οι κάτοικοι ή οι θεραπευτές κοντά στην περιοχή τους. Η γνώση αυτή σε μεγάλο ποσοστό χάθηκε. Τα σύγχρονα φάρμακα αντικατέστησαν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα τα παραδοσιακά, όντας πιο εξειδικευμένα και με συγκεκριμένη δοσολογία. Πολλοί παραδοσιακοί θεραπευτές έφυγαν από τη ζωή χωρίς να γίνει καταγραφή των γνώσεών τους. Η εμπιστοσύνη όμως των ανθρώπων στη φύση και τα φυσικά προϊόντα υπάρχει ακόμα έντονη. Και η ανάμνηση υπάρχει ακόμα, σαν μυστικό.

Η περιοχή μας υπήρξε φτωχή και σχετικά απομονωμένη και αχαρτογράφητη βοτανολογικά. Υπάρχουν γενικές καταγραφές για τα Ελληνικά βότανα, κάποια από αυτά μας αφορούν, άλλα όμως είναι ιδιαίτερα, γιατί φύονται και χρησιμοποιούνται μόνον εδώ. Η φύση υπήρξε πολλές φορές πηγή και έμπνευση για νέα φάρμακα. Πολλοί νέοι ερευνητές εντοπίζουν τον πλούτο και την ποικιλία δυνατοτήτων που παρέχει και στρέφονται ξανά σ’ αυτήν, παραμερίζοντας οποιεσδήποτε παρωπίδες του παρελθόντος. Αυτό που σήμερα γίνεται είναι ο εντοπισμός των φυτών που χρησιμοποιήθηκαν παραδοσιακά, η καταγραφή των ενδείξεών τους, η έρευνα και απομόνωση των συστατικών τους και τελικά η επιβεβαίωση στην πλειοψηφία τους των παραδοσιακών φαρμακευτικών τους χρήσεων. Η επιστήμη που ασχολείται με όλα τα παραπάνω είναι η Εθνοφαρμακολογία, η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των βιοδραστικών φυτών που βρίσκουμε στα παραδοσιακά ιατρικά συστήματα των αυτόχθονων κοινωνιών. Τι τσάι πίνατε όταν ήσασταν μικροί; Άσπρο χνουδωτό; βελονωτό ριγανάτο; Τι χρησιμοποιούσαν οι μητέρες και οι γιαγιάδες σας σε απλά προβλήματα υγείας, βήχα, γρίπη, διάρροια, δυσκοίλια, προβλήματα νεφρών, γυναικολογικά, προστάτη, κατάγματα, χτυπήματα, στραμπουλήγματα; Χρησιμοποιούσατε χαμομήλι, μέντα, καντηλίνα, φλαμούρι, βουζελάνθη, μολόχα; Κατάπλασμα από κρεμμύδι;

Οι απαντήσεις στα παραπάνω απλά ερωτήματα δίνουν σημαντικά στοιχεία για τις συνήθειες των κατοίκων της περιοχής μας, την ιδιαιτερότητα της χλωρίδας της, τη γνώση που είχαν για τα φυτά, για τη μελέτη τόσο της σύγχρονης βιοδραστικότητας των φυτών, του τόπου και του χρόνου συλλογής τους, τη βοτανική χαρτογράφηση της περιοχής, όσο και της ιστορίας της παραδοσιακής Ιατρικής της περιοχής. Επόμενα δίνουν πληροφορίες τόσο για πρακτικά ζητήματα όπως πιθανές νέες καλλιέργειες , όσο και για επιστημονικά θέματα όπως ίσως έρευνα για νέα φάρμακα. Ο Stachys iva, η Satureja montana και η Satureja juliana, όπως και η Achillea coarcata είναι κάποια από τα καθαρά τοπικά φαρμακευτικά μας φυτά. Τα τρία πρώτα χαρακτηρίζονται σαν τσάγια του βουνού σε διάφορους οικισμούς κοντά στους βιότοπούς τους. Χρησιμοποιήθηκαν και σαν τροφή και σαν φάρμακο σε ήπιες καταστάσεις ασθένειας. Αυτό που δεν υπάρχει είναι η αυτοπεποίθηση πως όλα αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν στην περιοχή μας είναι σημαντικά. Πολλά από τα πράγματα που ξέρουμε, μας φαίνονται κοινότυπα και γνωστά σε όλους, πράγμα που δεν αληθεύει. Αν μπορούσαμε να εκτιμήσουμε ότι έχουμε και να το ερευνήσουμε, θα βγαίναμε σίγουρα κερδισμένοι κι όχι μόνο οικονομικά. Έλλη Λαμπρέτσα Φαρμακοποιός labretsa@otenet.gr

Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης ιδρύθηκε το 1971 και έχει την αποκλειστική ευθύνη για την καλλιέργεια, συλλογή και επεξεργασία του κρόκου Κοζάνης. Ο κρόκος καλλιεργείται στην περιοχή της Κοζάνης από τον 17ο αιώνα σε μια έκταση 5.000 στρεμμάτων. Η τυποποίηση του κρόκου Κοζάνης ξεκίνησε το 1995. Έκτοτε, επιδιώκεται συνεχής αναβάθμιση της τυποποίησης του προϊόντος για εγγυημένη ποιότητα και ασφάλεια. Η τυποποίηση αλλά και το υψηλής απόδοσης ολοκληρωμένο πλάνο προώθησης οδηγούν στην ανάδειξη του χαρακτήρα της προστιθέμενης αξίας και αποδεδειγμένα ποιοτικής υπεροχής του συγκεκριμένου ελληνικού προϊόντος . Η τυποποίηση του κρόκου Κοζάνης γίνεται ανάλογα με τις ανάγκες της αγοράς: κρόκος σε στίγματα και κρόκος σε σκόνη, είτε βιολογικός, είτε συμβατικός, σε μικρές συσκευασίες 0,25gr, 0,5gr, 1gr, 2gr, 4gr. Το 71,37% της ετήσιας παραγωγής κρόκου διατίθεται σε χώρες του εξωτερικού. Ο Συνεταιρισμός έχει αποκτήσει σύστημα διασφάλισης ποιότητας ISO 9001 από το 1997. Ο κρόκος Κοζάνης καταχωρήθηκε ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης το 1999. Έχει αποκτήσει πιστοποιητικό ποιότητας BRC, FDA, BIOSUISSE, KOSHER, HALAL. Είναι μέλος του ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ και έχει πιστοποίηση για επιχειρήσεις που επιμένουν και διατηρούν στην Ελλάδα το τρίπτυχο ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΕΔΡΑ ΚΑΙ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ. Ακολουθώντας την αυξητική τάση ζήτησης βιολογικών προϊόντων και την γενικότερη τάση αγοράς και καταναλωτών προς την υγιεινή διατροφή και τα λειτουργικά προϊόντα με αποδεδειγμένη ευεργετική δράση για τον οργανισμό, ανέπτυξε πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια από το 1998. Πρόκειται για το μοναδικό πιστοποιημένο βιολογικό κρόκο παγκοσμίως, με δυνατότητα ευρείας εμπορικής αξιοποίησης. Σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το Πανεπιστήμιο Πατρών έχει ολοκληρώσει σειρά ερευνητικών προγραμμάτων για την ανάδειξη των ευεργετικών ιδιοτήτων του κρόκου. Οι μελέτες απέδειξαν ότι τα στίγματα του κρόκου περιέχουν ουσίες με ισχυρές αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιθρομβωτικές και αγγειοδιασταλτικές δυνάμεις. Βελτιώνουν τις εγκεφαλικές λειτουργίες και ιδιαίτερα τη μνήμη.

30 ΤΟGETHER

Σ Τ Ε Ρ Γ Ι ΟΣ Τ ΖΙ Μ Ι Κ Α Σ

Εκεί που η φύση συναντά την επιστήμη Ανοίγοντας τον δρόμο για την χρήση των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στην ζωή μας

Ως «Διοσκουρίδης» της σημερινής εποχής, εμπνευστής της ομώνυμης πρότυπης μονάδας επεξεργασίας Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών και Παραγωγής Φυσικών προϊόντων από αυτά, ο γιατρός, Στέργιος Τζιμίκας δημιούργησε τις προϋποθέσεις εκείνες όπου η φύση συναντά την επιστήμη και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής ανοίγουν τον δρόμο για την ανάπτυξη. Τον συναντήσαμε στην Αναρράχη του Δήμου Μουρικίου Κοζάνης στην μονάδα της εταιρείας «Διοσκουρίδης Ο.Ε», μία μονάδα σύγχρονη, καθετοποιημένη, μοναδική στο είδος της στην Ελλάδα πιστοποιημένη με ISO 22000, που καλλιεργεί, μεταποιεί και παράγει προϊόντα που είναι τοποθετημένα σε επιλεγμένα φαρμακεία και καταστήματα σε όλη την Ελλάδα Η Διοσκουρίδης Ο.Ε. ιδρύθηκε το 2005 με σκοπό την καλλιέργεια, παραγωγή και μεταποίηση αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, καθώς και προϊόντων που βασίζονται σε αυτά (δρόγες, αφεψήματα, ροφήματα, συμπληρώματα διατροφής, ποτά, αιθέρια έλαια, εκχυλίσματα, καλλυντικά κτλ.) και χρησιμοποιούνται για την σωματική υγεία και ευεξία.

Θεωρείται πως τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά είναι ένας από τους πιο σημαντικούς τομείς ανάπτυξης στην Ελλάδα; Ο τόπος μας θεωρώ πως είναι ευλογημένος από τη φύση. Σκεφτείτε πως στις Σκανδιναβικές χώρες φύονται τρία με τέσσερα αρωματικά φυτά. Στην Γερμανία παρατηρούμε έξι με επτά και στην Αγγλία τέσσερα με πέντε. Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή συναντούμε πάνω από 1200 αυτοφυή αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, από τα οποία στη Δυτική Μακεδονία φυτρώνουν τα τριακόσια ογδόντα. Οπότε υπάρχει ένας πλούτος που αν τον αξιοποιήσουμε, πιστεύω πως αρκετός κόσμος θα βρει λύση στο οικονομικό πρόβλημα που μαστίζει τη χώρα μας. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της καλλιέργειας αρωματικών φυτών στον Νομό Κοζάνης και στην Δυτική Μακεδονία; Σίγουρα, το μικροκλίμα και οι κλιματολογικές συνθήκες ευνοούν τις καλλιέργειες. Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι υπάρχουν αρκετές μικρές κοινωνίες στην περιοχή μας που οι άνθρωποι εξακολουθούν να ασχολούνται ακόμη και σήμερα είτε σε μεγάλο βαθμό είτε σε μικρότερο με την καπνοκαλλιέργεια και με την παραγωγή του κρόκου, έτσι ξέρουν να δουλεύουν πολύ καλά το χώμα και μπορούν να δουλέψουν εύκολα και τα αρωματικά φυτά. Τέλος, το ίδιο το έδαφος μας βοηθάει γιατί είναι κομματιασμένο, δεν έχουμε μεγάλες εκτάσεις στη Δυτική Μακεδονία και αυτό είναι πολύ θετικό. Κύριε Τζιμίκα είστε, αν όχι ο πρώτος, ένας από τους πρώτους που ασχολήθηκε με την καλλιέργεια αρωματικών φυτών στον τόπο μας. Τι σας έκανε να ασχοληθείτε με αυτό το αντικείμενο; Ο πρωταρχικός λόγος που στάθηκε η αιτία να ασχοληθώ, ήταν ο πατέρας της ιατρικής, ο Ιπποκράτης. Μελετώντας τον Ιπποκράτη διαπιστώνει κανείς τη σημαντικότητα αυτών που πίστευε για την θεραπεία αλλά και την πρόληψη πολλών παθήσεων με τη χρήση αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στη διατροφή μας. Ένας δεύτερος λόγος, είναι η ίδια η ιατρική και τέλος η γυναίκα μου που είναι φαρμακοποιός. Μέσα από κουβέντες που κάναμε σχετικά με τα εκχυλίσματα και τη δράση τους, πείστηκα εν τέλει να ασχοληθώ με αυτό το κομμάτι. Tι θα συμβουλεύατε σε έναν νέο που θέλει να ασχοληθεί με την καλλιέργεια; Θα τον συμβούλευα να το δει πολύ σοβαρά και να επιστρατεύσει όλη την υπομονή του. Αν επιθυμεί να βγάλει άμεσα χρήματα θα απογοητευτεί, χρειάζεται πολύς ιδρώτας και χρόνος ώστε να φτάσει να είναι κερδοφόρα η καλλιέργεια. Μπορεί ο κλάδος των αρωματικών φυτών και υπό ποιες προϋποθέσεις, σύμφωνα πάντα και με την πολύχρονη εμπειρία σας να προσφέρει οικονομική ανάπτυξη στους αγρότες αλλά και στην κοινωνία γενικότερα; Μπορεί να δώσει διέξοδο στους νέους της Δυτικής Μακεδονίας; Με την μεταποίηση των αρωματικών φυτών μπορούμε να ενισχύσουμε τον τομέα της πρόληψης της υγείας και συγκεκριμένα με τα αντιοξειδωτικά. Τι σημαίνει όμως αυτό; Tα τελευταία τριάντα σαράντα χρόνια στην ιατρική κουβεντιάζουμε για την πρόληψη κυρίως σε ότι αφορά τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Θα έλεγα πως αν προσθέσουμε τα αντιοξειδωτικά στην διατροφή μας, για παράδειγμα στα γαλακτοκομικά ή σε προϊόντα κρέατος μπορούμε να ελαττώσουμε την νοσηρότητα. Έχουμε ήδη ξεκινήσει κάποιες μελέτες σε συνεργασία με διάφορα πανεπιστήμια και είμαστε πεπεισμένοι

ΤΟGETHER

ότι σε δύο με τρία χρόνια θα έχουμε καινοτόμα προϊόντα όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα. Ταυτόχρονα τα εκχυλίσματα στα ροφήματα βοηθούν αρκετά στο κομμάτι της πρόληψης. Για παράδειγμα θα μπορούσαμε εμπλουτίζοντας το μέλι μας με φαρμακευτικά φυτά να δημιουργήσουμε ένα προληπτικό τρόφιμο. Παίρνουμε ταυτόχρονα εξαιρετικά αρώματα, από την απόσταξη, μάθετε πως αυτά τα μοναδικά εκχυλίσματα των φυτών είναι ότι καλύτερο να χρησιμοποιηθούν στα καλλυντικά. Οι καινούργιες δραστηριότητές μου είναι η φυτοπροστασία, ειδικά στα οπωροκηπευτικά. Θα σας φανεί αστείο αλλά αυτήν την στιγμή ραντίζω και τρώω. Υπάρχουν ουσίες μέσα στα φαρμακευτικά φυτά που χρησιμοποιώντας τα, στο ράντισμα, δεν είναι επιβλαβή για τον οργανισμό καθώς δεν περιέχουν χημικά. Αυτό βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο ακόμη, αλλά σε μερικά χρόνια μπορώ να πω, πως θα έχουμε σκευάσματα, που θα χρησιμοποιούνται άφοβα από τους γεωργούς, που θα παράγουν τα προϊόντα τους χωρίς την χρήση φυτοφαρμάκων. Παράλληλα ασχολούμαστε με την πρόληψη των ζωονόσων. Βάζοντας ένα λίτρο φαρμακευτικά φυτά σε έναν τόνο ζωοτροφής, ελαττώνεται η νοσηρότητα των ζώων και αυξάνονται επίσης τα προϊόντα που παράγονται από τα ζώα. Έτσι η αντιοξειδωτική δράση και η ποιότητα βελτιώνονται οπότε το κοτόπουλο, το αυγό, το γάλα είναι καλύτερα. Στη δική μας πορεία ανακαλύψαμε ότι το ένα φέρνει το άλλο. Πιστεύω ότι μπορούν να δημιουργηθούν επιπλέον μικρές μονάδες, δορυφορικές, και η μια να συμπληρώνει την άλλη. Αυτό είναι ανάπτυξη! Πρέπει να σταματήσουμε να περιμένουμε από το κέντρο. Οι τοπικές κοινωνίες και οι νέοι να κάνουν την αρχή, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη και να βρουν διέξοδο. Έχετε προχωρήσει και στον τομέα της μεταποίησης. Τι υποδομές απαιτούνται στο κομμάτι αυτό; Όλα εξαρτώνται από το αποτέλεσμα που θέλεις να βγάλεις. Αφετηρία αποτελούν η απόσταξη και η εκχύλιση, μ΄ αυτά τα βιοδραστικά προϊόντα ξεκινάς και προχωράς για να φτάσεις στο σημείο που επιθυμείς. Αν μιλήσω επί προσωπικού, μπορώ να πω πως στον τομέα της μεταποίησης με οδήγησε η ίδια η ζωή. Θέλοντας να αφήσω ένα λιθαράκι για το μέλλον, στράφηκα στα βιο-

λειτουργικά τρόφιμα. Στόχος μου είναι να προσθέσω στα προϊόντα της καθημερινότητας μας ουσίες που βοηθούν στο να ελαττώσουμε την πιθανότητα να αρρωστήσουμε. Που προωθείται τα προϊόντα που παράγεται και μεταποιείται. Είναι ανοιχτές οι αγορές; Προωθούμε πλέον τα προϊόντα μας σε όλο τον κόσμο. Η προώθηση είναι ένα αρκετά απαιτητική, αν πληροίς κάποιες βασικές προϋποθέσεις όπως η πολύ καλή ποιότητα, η λογική τιμή σε σχέση με την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα, η σχέση εμπιστοσύνης με τους πελάτες, η πιστοποίηση του προϊόντος σου τότε ναι, μπορώ να πω πως οι αγορές είναι ανοιχτές. Τι αποκομίσατε όλα αυτά τα χρόνια από την εμπειρία σας. Υπάρχει μέλλον για τον πρωτογενή τομέα στην Δυτική Μακεδονία; Υπάρχει μέλλον. Ο μονός εχθρός σ΄ όλη την κατάσταση είναι το παρακράτος του κράτους ανεξαρτήτου πολιτικών χρωματισμών,είτε αυτό είναι μπλε, ροζ ή πράσινο. Πολλές φορές η δράση όλων αυτών αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την εξέλιξη του πρωτογενούς τομέα. Οι νέες γενιές, που θα έχουν ένα καθαρό υπόβαθρο θα δώσουν ένα νέο όραμα σ΄αυτή την προσπάθεια ανάπτυξης.

32 ΤΟGETHER

Π Α Ν Τ Ε Λ Η Σ Τ Σ ΑΤ Σ Η Σ

«Η τέχνη και ο πολιτισμός είναι μοχλός ανάπτυξης, επικοινωνίας και οικονομίας» O Παντελής Τσάτσης είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής και ιδρυτής της Art Thessaloniki International Contemporary Art Fair, ένας άνθρωπος που ασχολείται και τιμά την τέχνη εδώ και 40 χρόνια. Η αγάπη του και το μεράκι του για αυτήν, τον οδήγησαν στην διοργάνωση της Art Thessaloniki μια τετραήμερη «γιορτή» με υψηλή ποιότητα, σημαντικούς εκθέτες και διεθνή προσανατολισμό που έχει πια καθιερωθεί στον χώρο των διεθνών φουάρ μετατρέποντας την Θεσσαλονίκη σε ένα πολιτιστικό κέντρο που ανταποκρίνεται στο πραγματικό καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της πόλης για τέταρτη χρονιά. Ως ετήσιος θεσμός λειτουργεί καταλυτικά και πολυδιάστατα, ενδυναμώνοντας τον διάλογο, την καλλιτεχνική κινητικότητα, τις προκλήσεις για καινοτομία, τις καλλιτεχνικές γειτνιάσεις και ανταλλαγές και κυρίως την κατανόηση της διαφορετικότητας των πολιτισμικών φαινομένων. H Art Thessaloniki Fairθα πραγματοποιηθεί από 21-24 Νοεμβρίου 2019 στα περίπτερα 10, 9 και 8 στη HELEXPO ενώ φέτος Ambassador και τιμώμενος εικαστικός καλλιτέχνης θα είναι ο Billy Zane. Ενόψει της φετινής διοργάνωσης συναντήσαμε τον παντελή Τσάτση και συζητήσαμε για τον θεσμό, το όραμα, τον παγκόσμιο εικαστικό χάρτη και τους μελλοντικούς του στόχους.

ΤΟGETHER

Πώς γεννήθηκε η ιδέα για την Art Thessaloniki; Μετά από 30 χρόνια εμπειρίας στο χώρο, το 2000 γεννήθηκε η ιδέα της Art-Thessaloniki International Contemporary Art Fair. Από την πρώτη στην τέταρτη διοργάνωση, πώς έχει εξελιχθεί ο θεσμός και ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου; Η διοργάνωση γίνεται σε συνεργασία με την ΔΕΘ-HELEXPO. Στην πρώτη διοργάνωση, δεν μπορούσα να παραδεχθούν κάποιοι τοπικοί παράγοντες κυρίως, αλλά και συνάδελφοι από την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη. Έχοντας συμμετοχές σε διεθνής Art Fairs με την γκαλερί ARTFORUM, ειδικά στο Μαϊάμι, έβλεπα πως λειτουργούσαν ταυτόχρονα 10-15 Art Fair. Ποια είναι η κινητήριος δύναμη που σας ωθεί κάθε χρόνο στην εξέλιξη και την αναβάθμιση της διοργάνωσης; Ουσιαστικά δεν υπάρχει κινητήριος δύναμη. Υπάρχουνε τα άτομα με τα οποία συνεργαζόμαστε στον τομέα της διοργάνωσης, έτσι ώστε κάθε χρόνο να έρθει εις πέρας όλο αυτό. Μπορώ να τους χαρακτηρίσω εθελοντές, όπως κι εγώ είμαι εθελοντής, και δουλεύουμε γιατί μας αρέσει αυτό που κάνουμε. Ίσως τελικά, το ότι μας αρέσει είναι κινητήριος δύναμη!

Μιλήστε μας για το όραμα της 4ης Art Thessaloniki. Ποιο είναι το μήνυμα της φετινής διοργάνωσης; Δεν υπάρχουν μηνύματα, στοχεύουμε στην ποιότητα και στην εκπαίδευση του κοινού που σαν αφετηρία έχει τα παιδιά. Νομίζω ότι οι επισκέπτες που δεν έχουν ξανά επισκεφθεί Art Fairs και ήρθανε στην Art-Thessaloniki Fair, μετά από μια-δυο φορές έχουν πλέον μία μικρή άποψη τι περιμένουν να δουν. Ως μήνυμα, μπορούμε να πούμε πως σαν διοργάνωση στηρίζουμε τους νέους καλλιτέχνες και το δείχνουμε έμπρακτα με τα βραβεία ΜΑΤΑΡΟΑ, που θα δοθούν σε καλλιτέχνες που νέας γενιάς, έως 33 χρόνων. Δίνεται η δυνατότητα λοιπόν σε 10 νέους καλλιτέχνες να δείξουν την δουλεία τους σε ένα ευρύ κοινό. Επίσης, την Παρασκευή 22/11 έχει γίνει κάλεσμα στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση έτσι ώστε τα σχολεία να ξεναγηθούν στους χώρους της Art Fair. Πολιτισμός και εκπαίδευση, είναι τα βασικά στοιχεία της φετινής διοργάνωσης.

Τι περιλαμβάνει το φετινό πρόγραμμα και ποιες θα είναι οι παράλληλες δράσεις; Έχουμε την χαρά να φιλοξενούμε φέτος 15 αυθεντικά κεραμικά του Πικάσο σε συνομιλία με το εικαστικό έργο του Mice Janculovski, που εκτίθενται για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη. Επίσης θα φιλοξενήσουμε την Συλλογή Ν. Βερνίκου, με έργα του σημαντικού καλλιτέχνη Dennis Oppenheim που πάλι πρώτη φόρα θα εκτεθούν στην Θεσσαλονίκη, είχε εκτεθεί στο μουσείο Πιερίδη στην Αθήνα πριν πολλά χρόνια. Φιλοξενούμε έργα της γενιάς του 1980 που σήμερα είναι εξηντάρηδες και είναι πολύ σημαντικοί καλλιτέχνες. Το κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει κάποιους καλλιτέχνες που δεν τους ήξερε. Μαζί με όλα αυτά έχουμε καταφέρει να έχουμε και τον Ελληνοαμερικάνο καλλιτέχνη Billy Zane. Παράλληλα παρουσιάζονται, μουσικές εκδηλώσεις, performances, ομιλίες, εκπαιδευτικά προγράμματα με σημαντικές αναφορές για τους καλλιτέχνες που εκθέτουν. Θέλω να τονίσω ότι στην φετινή ArtΤhessaloniki Fair, υπάρχει μεγάλη συμμετοχή από γκαλερί της Ελλάδας και του εξωτερικού. Συγκεκριμένα συμμετέχουν 38 γκαλερί από τις οποίες οι 20 είναι εγχώριες και οι 18 διεθνείς. Τέλος, οφείλω να ευχαριστήσω όλους τους χορηγούς και υποστηρικτές μας και να αναφέρω ότι φέτος το διαφημιστικό σποτάκι μας έχει αποκτήσει πανελλήνια εμβέλεια μέσω του Open TV που είναι χορηγός μας. Με την Art Thessaloniki International Contemporary Art Fair η Θεσσαλονίκη κυριαρχεί στον παγκόσμιο εικαστικό χάρτη, ως ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά γεγονότα στο Νότι-

ο-Ανατολικό άκρο της Ευρώπης. Πώς θα περιγράφατε εσείς τη σχέση της πόλης με τις τέχνες; Η Θεσσαλονίκη είναι μία ιστορική πόλη, έχοντας μια σημαντική διαδρομή, από την αρχαία μέχρι τη σύγχρονη Ελλάδα. Δυστυχώς η καινούργια φουρνιά δεν είναι αυτή που θα έπρεπε να ήταν παρόλο που η σχολή Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης είναι πολύ σημαντική. Δυστυχώς ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται για τις τέχνες στο επίπεδο που θα έπρεπε. Εμείς προσπαθούμε να το αλλάξουμε αυτό. Όχι μόνο για τους Θεσσαλονικείς αλλά και για την ευρύτερη περιοχή. Οι επισκέπτες μας δεν είναι μόνο Θεσσαλονικείς, είναι και από την Αθήνα, τα Βαλκάνια, Κύπρο, την Ιταλία, την Τουρκία, το Ισραήλ, και από πολλές άλλες χώρες. Ποιοι είναι οι μελλοντικοί στόχοι της διοργάνωσης; Είναι να συνεχίσουμε και κάθε χρόνο να ανεβαίνουμε και πιστεύουμε ότι Θεσσαλονίκη κάποια στιγμή θα γίνει κέντρο εικαστικών τεχνών. Αυτό βέβαια για να μπορέσει να λειτουργήσει καλύτερα χρειάζεται την στήριξη της Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, του Δήμου Θεσσαλονίκης και του Υπουργείου Βορείου Ελλάδος Θεσσαλονίκης, η οποία βρίσκεται σε μηδενικό στάδιο, λόγω του ότι δεν έχουν ακόμη καταλάβει την σοβαρή δουλειά που γίνεται αλλά και το όφελος που έχει η Θεσσαλονίκη από αυτή την Art Fair. Πιστεύω ότι από την στιγμή που δεν έχουν κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό όσον αφορά τον τομέα του πολιτισμού θα έπρεπε να στραφούν σε εξωτερικούς παράγοντες που έχουν τις γνώσεις και την διάθεση να βοηθήσουν.

*Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα art-thessaloniki.helexpo.gr

34 ΤΟGETHER

Είπα…ξείπα! ΚΕΙΜΕΝΟ: ΔΩΡΑ ΣΙΑΛΒΕΡΑ

ο δεδομένο είναι ένα. Οι εκλογές πέρασαν, τα αποτελέσματα βγήκαν και οι νικητές έπιασαν δουλειά. Εντάξει σχήμα λόγου είναι. Μην τρελαίνεστε, κάποιοι έπιασαν και κάποιοι σκέφτονται να πιάσουν.Νωρίς είναι ακόμη! Πάντως τώρα είναι η εποχή που μπορώ να τη χαρακτηρίσω «απόηχο των εκλογών». Τώρα είναι, δεν ήταν έναν μήνα μετά τις εκλογές, μην μπερδεύεστε. Γιατί τώρα είναι η περίοδος που όλοι αυτοί οι υποψήφιοι, οι χιλιάδες υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι, περιφερειακοί σύμβουλοι, δήμαρχοι, περιφερειάρχες, βουλευτές, πρωθυπουργοί…Που δεν εκλέχθηκαν είτε γιατί δεν εκλέχθηκε η παράταξη τους, είτε γιατί δεν έλαβαν εκλόγιμη θέση, δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο. Γιατί το πραγματικό πρόσωπο του κάθε υποψηφίου το βλέπει κανείς όταν έρχεται η ώρα να αναλάβει δράση από οποιαδήποτε θέση του όρισε ο λαός ή δεν του όρισε. Έτσι λοιπόν πίνοντας έναν καφέ με μια παρέα 10 ατόμων εκ των οποίων οι 8 υπήρξαν υποψήφιοι στις εκλογές σε διάφορες θέσεις, κόντεψα να πάρω τα βουνά. Όχι για τίποτε άλλο, αλλά γιατί για μια ακόμη φορά αποδείχθηκε περίτρανα αυτό που λέει ο λαός, αυτός ο πάνσοφος ταλαίπωρος λαός χρόνια τώρα, ότι όλα γίνονται για την καρέκλα. Αχ ,αυτή η καρέκλα… Κακώς δεν έχουμε κάνει την καρέκλα εθνικό μας σύμβολο πάντως, αδικείται ως έννοια, γιατί η καρέκλα δεν είναι ένα απλό έπιπλο, ένα απλό αντικείμενο στην Ελλάδα…. η καρέκλα είναι ιδέα! Και τις ιδέες θα πρέπει να τις προστατεύουμε… Κρίμα… ας το σκεφτούμε πάντως στο μέλλον… Ο Γιωργάκης λοιπόν ο οποίος ήταν υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος και επιθυμία του ήταν όταν εκλεγεί να γίνει αντιδήμαρχος. Έτσι ήθελε ο άνθρωπος τι να κάνουμε τώρα… Τα όνειρα γι’ αυτό υπάρχουν… Για τους ανθρώπους. Βγήκαν τα αποτελέσματα και ο Γιωργάκης δεν ήταν όπως νόμιζε ο πρώτος των πρώτων, αλλά ο τελευταίος των τελευταίων… Και εκεί πάνω που τον ρώτησα, τι θα προσφέρει τώρα μέσα από την παράταξή του, μιας και μας είχε πει πολλές φορές κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, ότι θα τιμήσει την ψήφο του λαού και θα υπηρετήσει την πόλη από όποια θέση κι αν λάβει, μου απάντησε: «Ι, και τι με νοιάζει εμένα. Ας κόψουν τον λαιμό τους». Μα βρε Γιώργο μου του απάντησα, εσύ μας έλεγες ότι ακόμη και αν δεν εκλεγείς θα είσαι πάντα παρόν…. «Ε είπα-ξείπα….» Όχι εντάξει, δίκιο έχει ο άνθρωπος, είπε - ξείπε… Μήπως ο πρώτος είναι ή ο τελευταίος… Άλλωστε αυτά τα λένε ολόκληρες κυβερνήσεις, στον Γιωργάκη θα κολλήσουμε…. Είναι άλλωστε φυσιολογικό σ’ αυτή τη χώρα, το είπα- ξείπα…. Δεν ποινικοποιείται. Δεν έχουμε δει ποτέ κανέναν να τιμωρηθεί που άλλα έταξε κι άλλα έδωσε, στον Γιώργο θα το κάνουμε; Αλίμονο !!!! Και φυσικά δεν είναι μόνο ο Γιώργος…. Και η Μαιρούλα τις προάλλες που τη συνάντησα στο κομμωτήριο την ώρα που διόρθωνε το ντεκαπάζ, όταν τη ρώτησα ποια είναι η άποψή της για τη μεταλιγνιτική εποχή, μου απάντησε: «Ας με ψήφιζαν να τους πω»…. Θεά η Μαιρούλα σκέφτηκα μέσα μου…. Μπράβο Μαιρούλα, με αποστόμωσες. Αυτή την απάντηση δεν την είχα ξανακούσει ομολογώ…. Κακώς δεν κάναμε τη Μαιρούλα Αντιπεριφερειάρχη Ενέργειας για να μας πει την άποψή της…. Τώρα ορίστε όλοι μείναμε με την απορία, παραδεχτείτε το….. Θα βλέπω τη Μαιρούλα από εδώ και μπρος στο δρόμο και θα αναρωτιέμαι: «Τι να ήθελε να πει ο ποιητής»; Θεά Μαιρούλα δείξε μας τον δρόμο για τη συμμετοχική διαδικασία…. Εσύ που μαζί με τον Γιωργάκη και άλλους τόσους Γιωργάκηδες και Μαιρούλες, μας ξεσήκωνες με το σύνθημα: «Σήκω κι εσύ από τον καναπέ, μπορείς»….. Αλλά τελικά τώρα κατάλαβα ότι δεν το άκουγα όλο το σύνθημα μάλλον, γιατί το πραγματικό σύνθημα ήταν: «Σήκω κι εσύ από τον καναπέ μπορείς, για να καθίσω εγώ στην καρέκλα»….. Και τώρα χωρίς καρέκλα, είπε-ξείπε κι η Μαιρούλα!!!!!!

Το Πρότυπο Παθολογικό Ιατρείο Δημητρίου Γ. Μακρίδη ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Φεβρουάριο του 2017 με στόχο να προσφέρει υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου στο Νομό Γρεβενών. Ο ιατρός κος Δημήτρης Μακρίδης έχοντας ειδικευθεί στο Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, απεκόμισε εμπειρία γνώση και ειδίκευση στην Εσωτερική Παθολογία και στον Σακχαρώδη Διαβήτη. Στο Πρότυπο Παθολογικό Ιατρείο παρακολουθούνται ΣΑΚΧΑΡΟ, ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ, ΥΠΕΡΤΑΣΗ, ΛΙΠΙΔΙΑ, ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗ, ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ, ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ, ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ, ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ, ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΕΣ, ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΥΤΩΝ.

kids shoes ΜΟΜΟMOMO Kidshoes Πλατεία 28ης Οκτώβριου 2

TOGETHER 43

Ξενοφών Τριανταφυλίδη 3, Κοζάνη 501 00 Τ. 24611 00408

Μargarita Στο κατάστημα «Μargarita» της οδού Βαλταδώρων 5 στην Κοζάνη θα βρείτε μεγάλη ποικιλία γυναίκειων ενδυμάτων για κάθε ηλικία συνδυάζοντας ποιότητα άνεση και καλές τιμές! Επιλέξτε ρούχα κατάλληλα για κάθε εποχή και γούστο από μεγάλη γκάμα επώνυμων εταιρειών όπως Gerry Weber ,Taifun,Lusifer ,Oui,Gina Bacconi και άλλες.

36 ΤΟGETHER

ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΟΝΟΜΗΧΑΝΗ Στα ταξίδια με τη χρονομηχανή, οι μαθητές της Γ΄ τάξης του 1ου Γυμνασίου Πτολεμαΐδας μαθαίνουν την τοπική τους ιστορία μέσα από πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό και τολμούν ένα ταξίδι στον χρόνο με τη φαντασία. Με τα παρακάτω διηγήματα μάς αφηγούνται τις χρονοπεριπέτειές τους και μας ξεναγούν στην ιστορία της Εορδαίας από την Προϊστορία ως και το μέλλον. Στο έκτο διήγημα της σειράς μάς μεταφέρουν στην εγκατάσταση των προσφύγων του 1922 στα τότε Καϊλάρια, τη σημερινή Πτολεμαΐδα. ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: ΒΑΙΑ ΓΚΙΝΟΥ & ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΑΤΡΙΔΑ Το διήγημα είναι των μαθητριών της Γ΄ τάξης του 1ου Γυμνασίου Πτολεμαΐδας, Λυκίδου Ειρήνης και Λευκοπούλου Ζαφειρώς. Οι φωτογραφίες προέρχονται από ιστορικά βιβλία και ιστολόγια.

13 Σεπτεμβρίου 1927, Καϊλάρια Έχουν περάσει πέντε χρόνια ακριβώς από τη μεγάλη καταστροφή. Δυσκολεύεται κανείς να μιλήσει για όσα συνέβησαν, καθώς ήταν μια πολύ τραυματική εμπειρία για όλους μας. Αλλά σήμερα νιώθω έτοιμος. Όλα ξεκίνησαν, όταν ο κεμαλικός στρατός εισέβαλε στη Σμύρνη. Οι σφαγές του αρμενικού πληθυσμού και του δικού μας, του ελληνικού, ήταν απερίγραπτες. Το αποκορύφωμα ήταν η πυρπόληση της πόλης. Η οικογένειά μου, εγώ και χιλιάδες άλλοι άνθρωποι αναγκαστήκαμε να φύγουμε, ενώ βλέπαμε ό,τι είχαμε δημιουργήσει σε αυτή την πόλη που αγαπήσαμε τόσο, να γίνεται στάχτες.

Έγιναν πολλά λάθη, που οδήγησαν στην καταστροφή. Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ Πασάς ήταν ένας δυναμικός και αυταρχικός εξουσιαστής. Η κόντρα του ενάντια στους Έλληνες ήταν φανερή και θα έκανε τα πάντα για να περάσει το δικό του. Προκειμένου να εφαρμόσει την πολιτική του, δε δίστασε να συνεχίσει τις αγριότητες των Νεότουρκων, με τη γενοκτονία των Αρμενίων και των Ελλήνων. Από την άλλη πλευρά, η πολιτική της Ελλάδας ήταν λανθασμένη. Σύμφωνα με την συνθήκη των Σεβρών, η οποία επιβλήθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Αντάντ ανέθεσε στην Ελλάδα τη διοίκηση μόνο της περιοχής της Σμύρνης για πέντε χρόνια. Όμως, οι Έλληνες

εκμεταλλευτήκαμε τη συνθήκη, θέλοντας να αποκτήσουμε επιπλέον εδάφη. Αυτή ήταν και η αιτία που εξόργισε τους Τούρκους και με αρχιστράτηγο τον Κεμάλ τους οδήγησε στο να κάψουν την πόλη. Φύγαμε από τη Μικρά Ασία πριν από τη Συνθήκη της Λωζάννης το 1923. Σύμφωνα με εκείνη τη συνθήκη, η ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ των ορθοδόξων χριστιανών πολιτών της Τουρκίας και των μουσουλμάνων πολιτών της Ελλάδας ήταν υποχρεωτική. Αν και η κατάσταση ήταν μπερδεμένη και επικίνδυνη για πολλούς, πραγματοποιήθηκε σχετικά γρήγορα. Το πρώτο μέρος που βρεθήκαμε στην Ελλάδα ήταν η Θεσσαλονίκη, στην οποία φτάσαμε με πλοία. Εκεί σταθμεύσαμε για λίγο καιρό, σχεδόν 2 μήνες. Οι συνθήκες ήταν άθλιες, καθώς ζούσαμε σε πρόχειρους καταυλισμούς με καλύβες και σκηνές. Ήταν οι μόνες κατοικίες που απέμειναν, αφού τα εγκαταλελειμμένα σπίτια των Τούρκων είχαν γεμίσει και δεν έφταναν για όλους μας. Εκτός της κούρασης από το μακρύ ταξίδι, υπήρχαν αρρώστιες και για αυτό αναγκαστήκαμε να εγκαταλείψουμε την περιοχή, όταν χτύπησε η ελονοσία. Από εκεί η επόμενη στάση ήταν το Σόροβιτς (σημ. Αμύνταιο). Από τον σταθμό της Θεσσαλονίκης πήραμε το τραίνο και φτάσαμε στο Σόροβιτς. Εκείνη η κωμόπολη είναι εξαιρετικά σημαντική για το εμπόριο της περιοχής. Ο τελικός μας προορισμός ήταν τα Καϊλάρια. Τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασής μας ήταν πολύ δύσκολα. Στην αρχή, μάλιστα, θεωρούσα πως η διαμονή μας είναι προσωρινή και κάποια στιγμή θα έφευγα με την οικογένειά μου. Οι περισσότεροι από εμάς τους Μικρασιάτες εγκατασταθήκαμε στην άνω πόλη των Καϊλαρίων. Οι υπόλοιποι πήγαν στα γύρω χωριά και συμβίωναν με άλλους πρόσφυγες ή ακόμα και με τους γηγενείς κατοίκους της περιοχής. Φέραμε μέσα σε μπόγους ό,τι μπορούσε να κουβαληθεί, μεταξύ αυτών εικόνες των Αγίων καθώς και οικογενειακά κειμήλια. Κάποιοι άλλοι έφεραν λίρες. Γενικά, οι ντόπιοι κάτοικοι μας βοήθησαν, αν και υπήρχαν διαφωνίες για το ποιος θα πάρει τις περιουσίες των Τούρκων που είχαν φύγει. Σι-

ΤΟGETHER

Προσφυγικός καταυλισμός στη Μακεδονία, 1922

γά-σιγά η ζωή άρχισε να καλυτερεύει. Με τον καιρό άρχισα να ασχολούμαι με την αμπελοκαλλιέργεια, που συνδεόταν με το επάγγελμά μου πίσω στην πατρίδα. Εκεί ήμουν βαρελοποιός. Το στοιχείο αυτό το πήρα από τον πατέρα μου, ο οποίος καταγόταν από την Νάξο και ένα από τα επαγγέλματα που ασκούσαν οι Ναξιώτες στη Σμύρνη ήταν αυτό του βαρελοποιού. Οι λεγόμενοι «βουτσάδες» ήταν οι πολυπληθέστεροι βαρελοποιοί που εργάζονταν στη Σμύρνη. Ένας τέτοιος ήταν και ο πατέρας μου. Στα Καϊλάρια οι συνθήκες ήταν πολύ καλύτερες από αυτές στη Θεσσαλονίκη. Ήταν καλά, αλλά όχι όπως στη Σμύρνη. Έλειπε σε όλους μας η ζωή

που αφήσαμε εκεί. Παρ’ όλα αυτά, κρατήσαμε τον πολιτισμό και τα έθιμα της πατρίδας μας. Αρχίσαμε να χτίζουμε τις ζωές μας. Αρχίσαμε σιγά-σιγά να χτίζουμε εκκλησίες. Η πρώτη μας εκκλησία, η Αγία Τριάδα, έγινε με δικά μας έξοδα και προσωπική εργασία. Υπάρχουν ήδη και μερικά σχολεία στην περιοχή. Αρκετοί μας βοήθησαν, όπως ο πόντιος γραμματέας του δήμου και καλός μου φίλος, ο Ανανίας Νικολαΐδης, ο οποίος ήρθε από την Κριμαία της Ουκρανίας. Είναι πολύ μορφωμένος. Το σπίτι του είναι πάντα ανοιχτό, γεμάτο βιβλία και βοηθάει όλους τους μαθητές με τις σχολικές τους εργασίες. Πιστεύω πως ο τόπος εδώ αρέσει στην οικο-

γένειά μου. Τα παιδιά μου έχουν προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον και γνώρισαν άλλα παιδιά. Η γυναίκα μου ασχολείται με τις δουλειές του σπιτιού. Μου αρέσει η μαγειρική της, μα ιδιαίτερα οι συνταγές από την πατρίδα μας. Πού και πού μάς ετοιμάζει σουτζουκάκια, ντολμάδες, γιουβαρλάκια και χαλβά ή μπακλαβά. Με το να κρατάει τις συνταγές αυτές, διατηρεί τη ζωντάνια του Μικρασιατικού πολιτισμού. Ούτε εγώ ούτε η οικογένειά μου δεν πρόκειται να ξεχάσουμε την πατρίδα μας και την ταυτότητά μας. Είναι κάτι που θα μείνει για πάντα στις καρδιές μας.

Παύλου Μελά 7-9, Κοζάνη Τηλ. 2461 028880 Δεύτερο κατάστημα Espresso World Φιλίππου Β 36 Τηλ. 2461 029090

38 ΤΟGETHER

ΦΟΙΤΗΤEΣ ΕΝ ΔΡAΣΕΙ

Κάιρο & Αλεξάνδρεια

φήνοντας πίσω μερικές υπέροχες μέρες στην Αθήνα, βρισκόμουν γεμάτος αδρεναλίνη αγωνία και μεράκι στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, παρόλο που το προηγούμενο βράδυ δεν έκλεισα μάτι. Λίγες ώρες αργότερα, ήμουν στην Αίγυπτο μαζί με την αποστολή του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού για να φωτογραφίσω, να βιντεοσκοπήσω και να διαχειριστώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των “Καβαφείων 2019”, στο πλαίσιο της συνεργασίας του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας με το Ε.Ι.Π. και ως εκπρόσωπος της ομάδας επικοινωνίας. Το Δευτεριάτικο πρωινό έμελλε να βρίσκομαι στο αεροδρόμιο του Καΐρου, έχοντας μόλις επικυρώσει την βίζα μου και κατευθυνόμενος, μαζί με το υπόλοιπο γκρουπ, στην έξοδο όπου μας περίμενε το βανάκι-ταξί που θα μας οδηγούσε στο ξενοδοχείο. Η “βόλτα” μέχρι το κατάλυμά μας ήταν γεμάτη με καινούργιες γνωριμίες και εικόνες από τους πολύβουους και ασφυκτικά γεμάτους δρόμους του Καΐρου. Εικόνες που σου υπενθύμιζαν ότι είναι Δευτέρα, που προκαλούσαν την περιέργεια και αποτελούσαν αφορμή για συζητήσεις μεταξύ των επιβατών. Το απόγευμα, ξεκούραστος, ξεκίνησα το έργο που είχα κληθεί να φέρω εις πέρας με τη Συνέντευξη Τύπου του 15ου Διεθνούς Συμποσίου “Καβάφεια 2019”, σε μια αίθουσα της Όπερας του Καΐρου. Το απόγευμα της επομένης, 1 Οκτωβρίου, πραγματοποιήθηκε η επίσημη έναρξη των Καβαφείων που σηματοδοτήθηκε από την απονομή των διεθνών λογοτεχνικών βραβείων Καβάφη στους Άχμεντ Μεχίτ (βραβείο ποίησης), Ετιντάλ Οσμάν (πεζογραφίας) και Γιούσεφ Ναφάλ (δοκιμίου). Αμέσως μετά την βράβευση, στην αίθουσα πρωταγωνιστής ήταν η μουσική, όπως συνηθίζεται άλλωστε σε μία σκηνή όπερας. Το πιάνο του Γιώργου Φαραζή έντυσε αρμονικά της φωνές του Κώστα Θωμαΐδη και της Ρίτας Αντωνοπούλου, οι οποίοι καταχειροκροτούμενοι από το κοινό έδωσαν την θέση τους στο συγκρότημα Χάλεντ Σαμς που έκλεισε την αυλαία της πρώτης μέρας των εκδηλώσεων. Με απόλυτα ικανοποιημένη την αίσθηση της ακοής γύρισα με την υπόλοιπη ομάδα στο ξενοδοχείο έχοντας τελέσει το έργο μου για άλλη μια μέρα και γνωρίζοντας ότι το επόμενο πρωί θα βρίσκομαι στον δρόμο για την Αλεξάνδρεια. Μετά από μια σύντομη ξενάγηση στις Πυραμίδες της Γκίζας και διακόσια περίπου χιλιόμετρα μακριά, βρισκόμουν πλέον στην άλλοτε πόλη των Πτολεμαίων αλλά και την πόλη του Καβάφη του Αλεξανδρινού, όπως τόνισε πολλές φορές ο Παντελής Μπουκάλας κατά την διάρκεια του Συμποσίου. Οι δύο μέρες που ακολούθησαν στη Βιβλι-

οθήκη της Αλεξάνδρειας ήταν γεμάτες συζητήσεις γύρω από το έργο του Καβάφη, το οποίο, επίκαιρο και ουσιαστικό, έγινε αιτία για ανταλλαγή απόψεων ανάμεσα στους ομιλητές και το κοινό που παρευρέθηκε στην αίθουσα εκπροσώπων της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. Μεταξύ των ομιλητών: ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Αίγυπτο, Νικόλαος Γαριλίδης, ο Αναστάσης Βιστωνίτης, ποιητής, ο Μπρους Ρόμπινς, καθηγητής Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Τμήμα Αγγλικών και Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ο Γιώργος Χουλιάρας, ποιητής, Πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, ο Δημήτρης Παπανικολάου, αναπληρωτής καθηγητής νεοελληνικών σπουδών στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο Αλαά Χάλεντ, ποιητής, πεζογράφος, η Αθηνά Αθανασίου, καθηγήτρια κοινωνικής ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, η Κατερίνα Ηλιοπούλου, ποιήτρια, συγγραφέας, ο Παναγιώτης Ιωαννίδης, ποιητής, η Φοίβη Γιαννίση, ποιήτρια, αρχιτέκτων, η Μαρία Κακαβούλια, καθηγήτρια ρητορικής και αφηγηματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Παράλληλα, στη Δυτική Αίθουσα Εκθέσεων, η Ελληνίδα φωτογράφος Μαρία Στέφωση εγκαινίασε τη φωτογραφική έκθεσή της “Κρυφή μνήμη - Το Αβερώφειο Γυμνάσιο της Αλεξάνδρειας”, μια άκρως δημιουργική και αξιοθαύμαστη φωτογραφική δουλειά που ενώνει το “παλιό” με το “νέο” Αβερώφειο, τοποθετώντας παλιές φωτογραφίες από το αρχείο του Γυμνασίου σε δικές της φωτογραφίες με απόλυτη αρμονία.

Γεμάτος με αξέχαστες εμπειρίες και πλημμυρισμένος από συναισθήματα χαιρέτησα τους συνοδοιπόρους μου και τα μέλη του ιδρύματος στο αεροδρόμιο και βρίσκω τώρα πλέον τον εαυτό μου γοητευμένο από την τόσο γνώριμη μεσογειακή ομορφιά της Αλεξάνδρειας. Νιώθω σαν να αφήνω το εξοχικό μου γνωρίζοντας ότι το επόμενο καλοκαίρι θα είμαι πάλι εκεί. Η πόλη του Καβάφη, σε μόλις δύο ημέρες, κατάφερε να μου εξηγήσει τον λόγο που αποτελεί ορόσημο για την παγκόσμια και την ελληνική Ιστορία. Εις το επανιδείν, Αλεξάνδρεια! * Στην σελίδα Facebook Καβάφεια-Cavafy symposium και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού υπάρχει πλούσιο φωτογραφικό και βιντεογραφικό υλικό που επιμελήθηκε η ομάδα επικοινωνίας του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών μέσων. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στο Ελληνικό ίδρυμα πολιτισμού που ακόμα μια φορά επέλεξε το Τμήμα μας και την ομάδα μας για την επικοινωνιακή υποστήριξη ενός σημαντικού γεγονότος που προάγει το πνεύμα και τον πολιτισμό. * Παναγιώτης Φραγκουλίδης, μέλος της Ομάδας Επικοινωνίας και προπτυχιακός φοιτητής του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, φωτογράφος και παραγωγός βίντεο.

ΤΟGETHER

Απόπειρες προσέγγισης του παραλογισμού ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΖΟΥΡΚΑ

«Ο πόλεμος είναι πόλεμος ανθρώπων. Η ειρήνη είναι πόλεμος ιδεών». Β.Ουγκώ

ι εξελίξεις συνήθως προλαβαίνουν την ίδια την ιστορία, τα γεγονότα πολλές φορές λαμβάνουν μια απρόβλεπτη τροπή, η οποία ανεξέλεγκτα δε ζυγίζει, δε δρα ψύχραιμα, ούτε και δίνει το περιθώριο μιας κάποιας περάτωσης. Τα της ειδησεογραφίας μπορούν εύκολα να αναζητηθούν, είναι αναρτημένα παντού, άλλοτε στην άκρατη υπερβολή τους, άλλοτε μορφοποιημένα, μεταμφιεσμένα, αποσιωπημένα, βουβά. Στο παρόν, επιχειρείται να αποτυπωθεί ο προβληματισμός του πολέμου, πιο πολύ ως τροφή για σκέψη, παρά ως επίσημη ανάλυση. Θα ήταν ουτοπικό να υποστηρίξει κανείς ότι ο πόλεμος ως δια μαγείας μπορεί να εξαφανιστεί, ή είναι ένας παραλογισμός που μπορεί να ελεγχθεί. Φύσει αδύνατο, σε έναν κόσμο με δυνάμεις αντίρροπες, συσχετισμούς ρευστούς και πολυσχιδείς. Σε ένα κόσμο που τα υποκείμενα της διεθνούς σκηνής δε δρουν, χωρίς να γνωρίζουν ότι αναπόφευκτα θα απαντηθεί η δράση τους. Η μεταστροφή της γενικότερης προσέγγισης του πολέμου, ή κατ’ ακριβολογία, των προκαλούμενων συρράξεων. όμως, σταδιακά, δυνητικά θα συντελούσε στην εξάλειψη της ιδέας ότι μπορεί αυτές να είναι αποδεκτές. Μια περισσότερο εξανθρωπισμένη άποψη του ποιό είναι το επιτρεπτό «πράττειν» σε μια διεθνή σκακιέρα που αέναα φιλοξενεί μεταβαλλόμενα πολιτικά, οικονομικά και νομικά συμφέροντα θα αποδείκνυε τοις πάσι τη συμπλεγματική έκφανση της τακτικής του επιτιθέμενου. Δεν ήταν άραγε αρκετά τα θύματα των δύο φρικτών παγκοσμίων πολέμων που η ανθρωπότητα βίωσε; Δεν στάθηκαν ικανές οι γνωστές σε όλους συνέπειες τους, για να αποκλειστεί κάθε μελλοντική πιθανότητα προσφυγής στο παράλογο των συρράξεων και αποδοχής τους; Αποτελεί υποκριτική γενίκευση η σκέψη, ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Τείνει προς την απενοχοποίηση των όσων επιδιώκουν να εγκληματίσουν. Σαν να ανάγονται οι πράξεις αυτές σε κάποιο νομοτελειακό παρελθόν που επιστρέφει αναπόφευκτα, λες και οι φρικτές του πολέμου πράξεις, δεν τελούνται από υπαρκτούς δρώντες. Η Ιστορία καταγράφει, αποτυπώνει συμπεριφορές, χαράσσει τα αποτελέσματα αποφάσεων-σταθμών για την πορεία της. Σε ένα διεθνές σύστημα που επιθυμεί να αποκαλείται ως σύγχρονο, προχωρημένο και καινοτόμο, εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, όχι μόνο η συνεχής δέσμευση των διεθνώς δρώντων, αλλά και ο αποτελεσματικός έλεγχος κάθε κυρίαρχου κράτους, που αυτοδύναμα επικαλείται την κυριαρχική του εξουσία. Δεκτό και σεβαστό, χωρίς περιθώρια παρέμβασης. Η νομική συγκρότηση του καθεστώτος ενός κράτους στο διεθνές δίκαιο ως έχει, είναι σα-

φής. Ομοίως είναι αποδεκτά, τόσο η ύπαρξη των διεθνών οργανισμών όσο και οι συμβατικές υποχρεώσεις, που απορρέουν από τις συνειδητές δεσμεύσεις των κρατών. Μέχρι εδώ όλα ιδανικά. Προφανώς όλα αυτά, και άλλα πιο εξειδικευμένα, υφίστανται, υπό του προστατευτικού κελύφους της διεθνούς αρχής, ότι καθείς οφείλει να τηρεί όσα συμφώνησε, (pacta sunt servanda) αλλά και να σέβεται όσα αποτελούν πλέον διεθνές έθιμο, απαραβίαστο. Στην πράξη; Ποιές οι συνέπειες της παραβίασης αυτών; Πώς εντός του ώριμου νομικού οικοδομήματος των δεσμεύσεων και των διακηρύξεων, καταλήγει η ανθρωπότητα να βρίσκεται ξανά αντιμέτωπη με μια προκλητική δήλωση περί επέμβασης στη Συρία και την πραγματοποίηση της; Η οριζόμενη ως «Τέχνη του Πολέμου» ανάγεται από πολλούς αναλυτές σε όλες τις θεωρήσεις και προσεγγίσεις περί του τί είναι πόλεμος, ποιά τα αίτια του, πώς διεξάγεται και άλλου είδους ερωτήσεις. Δεν είναι επί του παρόντος, λόγω μη εξειδίκευσης. Ο κεντρικός άξονας του προβληματισμού όμως, ακόμη ίδιος και απαράλλαχτος; Πώς αυτονομιμοποιείται κάποιος στο να αφαιρεί ζωές τοιουτρόπως; Πώς μπορεί, ακόμη, να αποτελεί φυσιολογική και αναμενόμενη είδηση το άκουσμα αριθμού νεκρών, ως απόρροια μιας ένοπλης επίθεσης; Φυσικά μακριά από τα στενά, οριοθετημένα τετραγωνικά μέτρα που τοποθετούμε τους εαυτούς μας, φυσικά μακριά από το μικρόκοσμο μας. Ας επιτραπεί η ευθεία αλλαγή σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο. Ναι, μας αφορά η χωρίς λόγο και αιτία απώλεια ζωών συνανθρώπων μας, γιατί ίσως τυχαία δεν είμαστε στη θέση τους. Ναι, μας αφορά το, ότι μια υπεροπτικά δομημένη απόφαση επίτευξης μιας ειρήνης, προκαλεί καταστάσεις που την αναιρούν και την προσβάλλουν. Ναι, μας αφορά η συμπεριφορά των πολλά υποσχόμενων και φαινομενικά έμπιστων δυνάμεων, οι οποίες είναι ξαφνικά απούσες. Ναι, μας αφορά, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι σώσαμε τον κόσμο με μια ανάρτηση,

με μια λογομαχία στα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ιστορική, πολιτική, διεθνολογική και νομική ανάλυση της επίμαχης κατάστασης μπορεί να είναι απαραίτητη, και σίγουρα να μην χωράει στο στενό όριο αυτού του κειμένου. Α; απαντήσουμε στους κεντρικούς άξονες προβληματισμού αυτού του κειμένου, ο καθένας προσωπικά, από τη δική του οπτική γωνία. Έστω και εις ένδειξιν φόρου τιμής σε όσους αμαχητί και εντελώς παράλογα βρέθηκαν αντιμέτωποι με την ανθρώπινη σκληρότητα στην κορύφωση της, χωρίς να υπάρχει το παραμικρό περιθώριο αντιστάθμισης της απώλειας τους, με κάτι υπέρτερο, εν προκειμένω με την «ειρήνη». Ίσως η ανακοίνωση έχει στοιχεία αναπόλησης σε ένα παρελθόν του Βιργιλίου(Λατίνος ποιητής), ο οποίος ομοίως είχε δηλώσει, όπως έμεινε στην ιστορία, ότι «Αν θέλεις ειρήνη, να ετοιμάζεσαι για πόλεμο». Η προκλητικότητα ακριβώς της φράσης, συμπυκνώνει προβληματικά την ίδια την ειρωνεία του παραλογισμού. Μήπως θα έπρεπε να εκτείνεται αλλιώς αυτή η σκέψη; Αν θέλεις ειρήνη, γιατί ετοιμάζεσαι για πόλεμο; Αν επιδιώκεις και επικαλείσαι την ειρήνη, πώς, με ποιό δικαίωμα την παραβιάζεις και την καταρρίπτεις; Με ποιά άλλα μέσα επιδιώκεται η ειρήνη; Η συγκεκριμένη νοηματική προέκταση αναμφίβολα παραβιάζει το ίδιο το γνωμικό που αναλλοίωτο ανά τους αιώνες, δυνητικά πρόσθεσε ένα λιθαράκι λογικής στους υπέρμαχους της ειρήνης, οι οποίοι εκτίμησαν ότι είναι ο πόλεμος το βιωσιμότερο μέσο προς την επίτευξη της. Το ιστορικό βάρος των πράξεων του καθενός, είναι το αποτελεσματικότερο και πιο ξεκάθαρο τεκμήριο για κάθε επόμενη γενιά. Για τις επόμενες σίγουρα. Γιατί οι παρούσες έμελλε να γίνουν μάρτυρες και ταυτόχρονα πρωταγωνιστές της ανθρώπινης διαστροφής, στη σκληρότερη μορφή της. Και αν όλα αυτά που αποτύπωσα, μοιάζουν γνωστά και δεδομένα, πώς γίνεται ακόμη γύρω μας να μη γίνονται αντιληπτά;

40 ΤΟGETHER

Κακοποίηση γυναικών, ώρα μηδέν KEIMENO: ΒΑΙΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ

κοινωνική και προσωπική ακαμψία ξεκινάει όταν αρχίζουμε να εξαρτιόμαστε από άτομα, πάθη και καταστάσεις. Η εξάρτηση φέρνει αδυναμία, η αδυναμία φέρνει ανοχή και η ανοχή δημιουργεί εύκολες συνθήκες κακοποίησης. Σαφώς κανένα θύμα ή θύτης δεν φαίνεται άμεσα ούτε αναγνωρίζεται Οι παρατηρητές όμως που το συντηρούν γίνονται άμεσα αναγνωρίσιμοι. Οι σιωπηλοί»άλλοι» είναι εξίσου υπεύθυνοι. Γινόμαστε θύματα όλοι μαζί σε ένα γρανάζι πολτοποίησης. Δεν διασαφηνίζονται όλα τα είδη βίας. Η κακοποίηση που διακρίνεται είναι η σωματική. Υπάρχει ο ξυλοδαρμός και ο βιασμός.Η ψυχολογική και συναισθηματική κακοποίηση είναι μη αποδεδειγμένες εύκολα όμως δύσκολα αναγνωρίσιμες. Όπως και η λεκτική βία. Μια επίσης μορφή βίας είναι και η οικονομική-κοινωνική, η βία την κρίσης και της έλλειψης παιδείας. Οι κακοποιημένες γυναίκες έχουν άρνηση συνειδητοποίησης της πραγματικότητας. Η φίμωση στο να εκφραστούν δεν τις βοηθάει να αντιληφθούν πως είναι θύματα. Ότι δεν αναγνωρίζουμε, δεν μπορούμε να το λύσουμε. Η απώθηση είναι μια τακτική ασυνείδητη για τα άτομα με τραυματικές εμπειρίες. Αυτοενοχοποίηση είναι ο μηχανισμός που τροφοδοτεί η κοινωνία. Οι γυναίκες θεωρούν πως είναι οι ίδιες που προκαλούν τη βία και σε αυτό συνηγορεί και ο θύτης που το χρησιμοποιεί ως κίνητρο. Η γυναίκα νιώθει ντροπή και παράλληλα με το σοκ που έχει υποστεί, δυσκολεύεται να διευθετήσει το πρόβλημα. Θεωρεί πιο εύκολη την ανοχή από τη λύση. Πολλές γυναίκες δεν αντιδρούν διότι επέρχεται η γνωστική δυσλειτουργία. Ο νους τους παύει να λειτουργεί φυσιολογικά και η σκέψη δεν είναι σε ετοιμότητα. Αυτές οι γυναίκες δεν λειτουργούν τυπικά. Δεν λειτουργούν φυσιολογικά διότι παθαίνουν «Διάσχιση». Η γυναίκα που έχει εγκλωβιστεί σε κατάσταση αδιεξόδου νιώθει πως δεν συμβαίνει στην ίδια αλλά σε κάποιον τρίτο. Έτσι δεν θεωρεί πως πάσχει. Το παραδοσιακό προφίλ του άντρα δίνει τον μονόδρομο να χρησιμοποιεί κακοποίηση για να κατοχυρώνει την κτήση του στη γυναίκα. Δυστυχώς συνήθως έχουν μάθει έτσι να «αγαπάνε». Άτομα με προβληματική συναισθηματική ωριμότητα λειτουργούν με βία για όλα. Όσοι δεν αναγνωρίζουν και δεν ονοματίζουν τα συναισθήματα τους, δεν μπορούν και να τα διαχειριστούν. Η κοινωνία συντηρεί οικογενειακά περιβάλλοντα γεμάτα βία όλων των μορφών. Η βία είναι το μέσο να θέτουν όρια, να αγαπούν, να έχουν τον έλεγχο. Έτσι η βία φαντάζει φυσιολογική και για αυτό και αποδεκτή. Οι προσωπικότητες δεν καλλιεργούνται με βάση την αξία του καθενός και την αξία του διαφορετικού. Όλα τα άτομα ανατρέφονται με βάση το φόβο για την ελευθερία του νου. Με αυτή την πορεία οι ενήλικες άντρες έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και προκειμένου να νιώθουν δυνατοί χρησιμοποιούν βία. Η δύναμη της γυναίκας που κακοποιείται είναι η δυναμική του λόγου της. Μπορείτε να απευθυνθείτε στη γραμη SOS 15900,στο συμβουλετικο Κέντρο Γυναικών Κοζανης 2461049672 ( ο ξενώνας των φιλοξενουμενων κακοποιημενων γυναικών είναι αμεσα διαθεσιμος. Η διεύθυνση και το τηλέφωνο είναι απόρρητα),στο τμήμα Κοινωνική Πολιτικής τιυ Δήμου Κοζανης στο 2461351117) και στην αστυνομία για καταγραφή συμβάντος και κατόπιν για κατάθεση μήνυσης και ασφαλιστικά μέτρα προστασίας. Υπάρχει σωτηρία. Η ώρα δεν είναι ποτέ αργά, όταν μιλάμε, όταν ζητάμε βοήθεια, όταν δεν το ανεχόμαστε. Υπάρχει ζωή και μετά από την κακοποίηση. Μηδενίστε τα ρολόγια σας, ξεκινήστε μια νέα ζωή.

Η Ελένη και… η επιστροφή στην Κοζάνη KEIMENO: ΕΛΕΝΗ ΓΚΟΡΑ Μαζί με το Φθινόπωρο ήρθα και γω. Αλλιώς τα περίμενα κι αλλιώς ήρθαν. Αλλά έτσι δεν είναι η ζωή; Μια στα πάνω της και μια στα κάτω της. Απρόβλεπτη, απρόσμενη. Όμορφη. Εκεί που πάω να αρχίσω κάτι και να βάλω τα πράγματα σε μία σειρά, όλο κάτι συμβαίνει και μπουμ! Και πάλι από την αρχή… Όμως, αισθάνομαι τυχερή που έχω ανθρώπους δίπλα μου να μοιράζομαι τις σκέψεις και τα όνειρά μου. Κι αυτοί χαμογελάνε. Πόσο ωραίο;

Μέσα στη λέξη απογοήτευση υπάρχει η λέξη γοητεία και σε αυτή θα μείνω. Πλέον είμαι εδώ. Γράφω, διαβάζω και σχεδιάζω Βιωματικά Εργαστήρια Δημιουργικής Γραφής. Ξέρετε που θα με βρείτε, ναι; Κι αν θελήσετε να με βρείτε, ένα είναι σίγουρο· το ταξίδι στον κόσμο των λέξεων είναι δικό μας! Κι αν δεν είναι, θα το κάνουμε εμείς να είναι!

ΤΟGETHER

«Και ξαφνικά το καλοκαίρι μεταμορφώθηκε σε φθινόπωρο»

Oscar Wlide

KEIMENO: ΚΟΡΙΝΑ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΟΥ Πολιτιστική Διαχειρίστρια, μεταπτυχιακή φοιτήτρια

θινόπωρο σημαίνει: φθίνω =λιγοστεύω τα οπώρα =φρούτο. Ουσιαστικά το όνομά του περιγράφει μέρος των φυσικών φαινομένων αυτήν την εποχή! Στα ποντιακά ονομάζεται Μοθόπωρον, άλλοι το ονομάζουν χινόπωρο άλλοι μετόπωρον κλπ. ‘Όπως και να έχει η ουσία είναι μία.. το φθινόπωρο μας καλεί να αποχαιρετήσουμε το παλιό και να υποδεχτούμε το καινούργιο! Διανύοντας την εποχή των μεταβολών γύρο μας παρατηρούμε την πτώση της θερμοκρασίας, την πτώση των φύλλων από τα δέντρα, τις πρώτες βροχές, την διαδικασία μετάβασης από τις διακοπές πίσω στην δουλειά, στο σχολείο , στις σπουδές. Στον επαναπροσδιορισμό του καθημερινού προγράμματός μας, στο καλωσόρισμα των χειμερινών ρούχων από το πατάρι, στα ήρεμα απογεύματα καθισμένοι στον καναπέ γεύοντας ένα ζεστό κακάο, στην μυρωδιά των κεριών από βανίλια και κανέλα, στα φρούτα της εποχής και συγκεκριμένα στη απόλαυση των ψητών ή βραστών κάστανων, στο άνοιγμα της τηλεθέρμανσης στην πόλη της Κοζάνης ή οποιουδήποτε μέσου θέρμανσης στην υπόλοιπη Ελλάδα κοκ.

Στο Νότιο Αιγαίο, η εικόνα του φθινοπώρου διαφέρει. Ο καταγάλανος ουρανός, οι υψηλές θερμοκρασίες, η ζεστή θάλασσα, η επιθυμία για διακοπές και η μυρωδιά του αντηλιακού σου θυμίζουν πως το καλοκαίρι έχει παρατεθεί και δεν θα τελειώσει ποτέ! Πέδιλα, μαγιό και πετσέτα είναι τα βασικά πράγματα που πρέπει να έχεις στην τσάντα σου για ένα μπάνιο μετά την δουλειά σου. Αγναντεύοντας τα καραβάκια να πηγαινοέρχονται, τα όνειρα φτάνουν μέχρι την Χαβάη! Φορτίζεις τις μπαταρίες σου και επιστρέφεις πίσω! Η καθημερινότητα σου είναι πιο αισιόδοξη, ανάλαφρη και φωτεινή! Τα παγωτά σε όλες τις γεύσεις σε περιμένουν να τα δοκιμάσεις! Βέβαια σ’ αυτό βοηθάει η θερμοκρασία η οποία μέχρι και αρχές Νοεμβρίου φτάνει τους 25 βαθμούς Κελσίου! Όταν ο ήλιος θα αρχίσει να βουτάει στα νερά του Αιγαίου, ένα αεράκι δροσερό θα σε οδηγήσει να φορέσεις ένα πουκαμισάκι ή να σκεπαστείς με μία κουβερτούλα. Η ίδια εποχή στην ίδια χώρα, με δύο διαφορετικές προσεγγίσεις. Εσύ ποιο φθινόπωρο θα διάλεγες;

Αν η ασφάλεια... KEIMENO: ΜIΛΑ ΚYΡΟΥ

νασφάλεια... Α στερητικό + ασφάλεια. Όχι ασφαλείς με τον εαυτό μας... Μόνιμα; Ή επιλεκτικά; Τι μας κάνει ανασφαλείς; Πότε χαρακτηριζουμε κάποιον ανασφαλή; Έλλειψη αυτοπεποίθησης; Πότε αποκτιέται και πως; Αν το μέσο είναι η αυτοπεποίθηση κι η έλλειψη της είναι η ανασφάλεια, στην υπερβολή της ποια λέξη χρησιμοποιούμε; Πάσχει κάποιος από υπερβολική αυτοπεποίθηση; Η ανασφάλεια ισούται με το κόμπλεξ; Το κόμπλεξ κατωτερότητας με το κόμπλεξ ανώτερότητας είναι το ίδιο; Οι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος; Θα μπορούσαμε να πούμε κόμπλεξ ανώτερότητας την υπερβολή της αυτοπεποίθησης; Ανώτερο ή κατώτερο; Κι ο ντροπαλός σε ποια κατηγορία ανήκει; Γιατί να ντρέπεται κάποιος; Του λείπει κάτι κι αυτό το κάτι είναι η αυτοπεποίθηση; Ή είναι ένα φυσικό χαρακτηριστικό που δεν επιδέχεται αλλαγή; Ουφφφ! Μα! Να μην υπάρχει ένα μαγαζί να αγοράσουμε λίγη αυτοπεποιθησούλα; -Δύο κιλά αυτοπεποίθηση, παρακαλώ! Δύο είναι αρκετά, το παραπάνω ίσως με φουσκώσει! Κι αν παραφουσκώσω, ίσως εκραγώ και ποιος μαζεύει τα κομμάτια μου;! Και μετά θα πλημμυρίσω από ανασφάλεια... Μα! Έλα που δεν αγοράζεται κι ας έπαιρνα και κάνα κιλό παραπανίσιο!

42 ΤΟGETHER

Η Αρχιτεκτονική της Ευτυχίας

KEIMENO: EΛΛΗ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓIΟΥ

Kάτοχος MSc Χωρικός Σχεδιασμός για Βιώσιμη και Ανθεκτική Ανάπτυξη, ΑΠΘ, διπλ. Μηχανικός Χωροταξίας και Ανάπτυξης, ΑΠΘ.

χουν περάσει δεκατρία χρόνια από τότε που βρέθηκε στα χέρια μου το βιβλίο του Alain de Botton Η Αρχιτεκτονική της Ευτυχίας. Τότε ήμουν δεκαέξι χρονών και το πάθος μου για την αρχιτεκτονική δεν θα μου επέτρεπε να μην αποκτήσω το βιβλίο αυτό. Η περιγραφή στο οπισθόφυλλο με προσκαλούσε να το διαβάσω: “Στην Αρχιτεκτονική της ευτυχίας, ο Alain de Botton καταπιάνεται με μια σχέση που βρίσκεται στο κέντρο της ζωής μας. Τα κτίρια μας - και τα αντικείμενα με τα οποία τα γεμίζουμε - μας επηρεάζουν περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε. Οι τοίχοι, οι δρόμοι, οι αυλές, οι ταράτσες έχουν αισθήματα. Και η αρχιτεκτονική μαρτυρά ότι ο καθένας από μας είναι διαφορετικός,ότι ο χώρος μας επηρεάζει ριζικά. Κατά τη γνώμη του Alain de Botton, η αρχιτεκτονική μας δείχνει ποιοι θα μπορούσαμε να είμαστε σε <<ιδανικές συνθήκες>>. Στρέφοντας τους προβολείς από μια ταπεινή μονοκατοικία σε μερικά από τα πιο φημισμένα κτίρια του κόσμου, ο de Botton εξετάζει πως οι ιδιωτικές κατοικίες και τα δημόσια κτίρια από εκείνα του Αντρέα Παλλάντιο μέχρι εκείνα του Λε Κορμπυζιέ και του Νορμαν Φρέιζερ επιδρούν στον τρόπο που αισθανόμαστε και σκεφτόμαστε, καθώς και πως οι αρχιτέκτονες θα μπορούσαν να εργαστούν έτσι ώστε να αυξάνουν τις δυνατότητες μας στο κυνήγι της ευτυχίας. Η Αρχιτεκτονική της ευτυχίας αποτελεί μια περιήγηση στη φιλοσοφία και την ψυχολογία της αρχιτεκτονικής. Και θα μπορούσε να αλλάξει για πάντα τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τα σπίτια μας, την πόλη μας - και για τον εαυτό μας.”

Τίτλος Βιβλίου: Η Αρχιτεκτονική της Ευτυχίας Συγγραφέας: Alain de Botton Εκδόσεις: Πατάκη

Τα χρόνια πέρασαν, εγώ τελικά σπούδασα πολεοδομία και όχι αρχιτεκτονική και το πάθος μου για την αισθητική, την αρχιτεκτονική και το χώρο παραμένει ασίγαστο. Χωρίς να καταλάβω πως βρέθηκα να ασχολούμαι με θέματα που αφορούν τη σχέση ανάμεσα στην ευημερία, την ψυχολογία και τον αστικό χώρο. Κι έτσι, ξανά θυμήθηκα το βιβλίο του Alain de Botton. Οι έξι ενότητες του βιβλίου λειτουργούν ως διαφορετικά πρίσματα μέσα από τα οποία ο de Botton στοχάζεται γύρω από μια σχέση που βρίσκεται στο κέντρο της ζωής μας κι ας μην τον αντιλαμβανόμαστε πάντα: τη σχέση μας με το δημόσιο και τον ιδιωτικό χώρο. Χρησιμοποιώντας, άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο γνωστές, αρχιτεκτονικές δημιουργίες και με τη βοήθεια φωτογραφιών, ο de Botton αναρωτιέται αν τα κτίρια όπου επιλέγουμε να ζήσουμε αντικατοπτρίζουν τον χαρακτήρα μας, αν τα κτίρια και οι πόλεις μας επηρεάζουν, αλλά και πως επηρεάζει τη συνολική αίσθηση του περιβάλλοντος μια αρχιτεκτονική δημιουργία. Ο de Botton όμως δεν είναι ο μόνος τον οποίο απασχόλησε η σχέση του ατόμου με το χώρο. Η περιβαλλοντική ψυχολογία είναι κλάδο της επιστήμης της ψυχολογίας που ασχολείται με την αντίληψη του περιβάλλοντος και την εμπειρία που βιώνουν τα άτομα σε αυτό, τη γνωστική λειτουργία, τα συναισθήματα, τις πεποιθήσεις και τις στάσεις των ατόμων σε σχέση με αυτό, τη σχέση προσωπικότητας και περιβάλλοντος, καθώς και με έννοιες όπως είναι ο “προσωπικός χώρος”. Εξετάζει την αλληλεπίδραση και τις “συνδιαλλαγές” μεταξύ του ατόμου (ή μιας ομάδας ατόμων) και του περιβάλλοντος στο οποίο ζει και δραστηριοποιείται, ενώ πρόκειται για ένα διεπιστημονικό πεδίο που εμπλέκει τις επιστήμες της γεωγραφίας, της αρχιτεκτονικής, του χωρικού και αστικού σχεδιασμού, της ψυχολογίας (ιδιαίτερα της κοινωνικής και εξελικτικής ψυχολογίας), της ανθρωπολογίας, αλλά και της δημόσιας πολιτικής και εκπαίδευσης. Ως περιβάλλον νοείται τόσο το φυσικό, όσο και το δομημένο/κτισμένο περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Canter (1969) οι περιβαλλοντικοί ψυχολόγοι μελετούν την ικανοποίηση που νιώθουν τα άτομα σε σχέση με το περιβάλλοντα χώρο, ενώ σύμφωνα με τον Gieseking (2014), η περιβαλλοντική ψυχολογίας μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σχετίζονται με τον χώρο και τον τόπο καθορίζοντας την αίσθηση που έχουν ως προς αυτούς, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο ο χώρος και ο τόπος σχετίζονται και καθορίζουν τους ανθρώπους.

ΤΟGETHER

Κατά τις αρχές του προηγούμενου αιώνα σημειώνεται η έναρξη της ακαδημαϊκής έρευνας γύρω από τα ζητήματα της περιβαλλοντικής ψυχολογίας (βλέπε τα έργα των Hellpach 1911; 1924; Muchow και Muchow, 1935) η οποία συνέπεσε χρονικά με την ανάπτυξη του μοντέρνου κινήματος στην αρχιτεκτονική και την ίδρυση σχολών όπως το Bauhaus (1919). Οι νέες αυτες σχολές της αρχιτεκτονικής επιχείρησαν να σχεδιάσουν βιώσιμες και παράλληλα οικονομικά προσιτές λύσεις σε σχέση με τα ζητήματα στέγασης, έχοντας ως στόχο τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ανθρώπων στις μεγάλες βιομηχανικές πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής.

Το σίγουρο είναι πως οι πόλεις δεν είναι άψυχες συστάδες κτιρίων και υποδομών, αλλά χώροι όπου άνθρωποι ζουν, αναπτύσσουν σχέσεις και αλληλεπιδρούν συνεχώς μεταξύ τους και με το περιβάλλον, επηρεάζονται από αυτό και το επηρεάζουν. Ως ξεχωριστός κλάδος της ψυχολογίας αναγνωρίστηκε μόλις κατά τη δεκαετία του 1960 (Gieseking, 2014), ενώ η περίοδος από τη δεκαετία του 1960 μέχρι και τη δεκαετία του 1980 χαρακτηρίστηκε ως “η χρυσή εποχή της αρχιτεκτονικής ψυχολογίας”. Την περίοδο αυτή, ο Stringer (1969, σελ 8) υποστήριξε πως η αρχιτεκτονική ψυχολογία αποτελεί τον τρόπο ώστε “ένα άτομο ή μια κοινωνική ομάδα να δημιουργήσει μια πιο ανθρώπινη και κανονική ύπαρξη”, ενώ σύμφωνα με τον Canter (1969), η μελέτη της ικανοποίησης που απολαμβάνει το άτομο από το περιβάλλον του, βοηθά τους αρχιτέκτονες να κατασκευάσουν κτίρια τα οποία θα δημιουργούν όφελος προς τους χρήστες τους και θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά από αυτούς και με τον τρόπο που ο αρχιτέκτονας πραγματικά τα σχεδίασε. Στα αρχικά στάδια του πεδίου ως ξεχωριστός κλάδος της ψυχολογίας, η γενική προσδοκία ήταν πως η περιβαλλοντική ψυχολογία θα αποτελούσε τον οδηγό ο οποίος θα υποδείκνυε στους αρχιτέκτονες και τους σχεδιαστές τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε να βελτιωθεί ο χώρος, ώστε κατ’ επέκταση να βελτιωθεί και η ποιότητα της ζωής των κατοίκων/χρηστών του. Ωστόσο, η προσδοκία αυτή καταρρίφθηκε σχετικά σύντομα, καθώς ιδιαίτερα κατά το τέλος της δεκαετίας του 1970 και τις αρχές της δεκαετίας του 1980, ορισμένοι ερευνητές προσπάθησαν να καθιερώσουν κάποιες πολύ απλές αιτιώδεις σχέσεις ανάμεσα στο σχεδιασμό και την ποιότητα της ζωής. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην λεγόμενη “κρίση της αρχιτεκτονικής ψυχολογίας” υποβοηθούμενη από τον υπονοούμενο περιβαλλοντικό και αρχιτεκτονικό ντετερμινισμό της εποχής, ο οποίος ενθάρρυνε την αναζήτηση “μαγικών συνταγών” οι οποίες, προτείνοντας ορισμένες τυποποιήσεις σχημάτων, χρωμάτων, υφών, χώρων και συνδέσεων, είχαν ως στόχο τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και της ψυχολογίας του ατόμου μέσα στο

χώρο. Η αποτυχία αυτού του μοντέλου οδήγησε σε άλλες προσεγγίσεις, οι οποίες επανέφεραν στη συζήτηση τις συμβολικές, βιωματικές, πολιτιστικές και κοινωνικές διαστάσεις της ποιότητας της ζωής, σε ατομικό επίπεδο, ενώ παράλληλα επισήμαναν εκ νέου τις ψυχοκοινωνικές διαστάσεις που προκύπτουν από τη σχέση του ατόμου με το περιβάλλον στο οποίο ζει και δραστηριοποιείται (Fleury-Bahi et al., 2017). Ένας χώρος δεν νοείται ποτέ ως απόλυτα φυσικός ή απόλυτα κοινωνικός, αλλά πάντα ως κοινωνικό-φυσικός (Stokols, 1987). Ως εκ τούτου, ο σχεδιασμός ενός απλά ευχάριστου χώρου δεν κρίνεται αρκετός για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων/ χρηστών του. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Lee (1968), ακόμη κι αν υπάρξει το βέλτιστο, από αρχιτεκτονικής και σχεδιαστικής απόψεως, περιβάλλον, είναι εσφαλμένο να θεωρούμε πως ένας σημαντικός αριθμός του πληθυσμού θα μετακινηθεί προς το περιβάλλον αυτό. Ποια είναι όμως εκείνα τα στοιχεία και χαρακτηριστικά τα οποία επηρεάζουν την ποιότητα του περιβάλλοντος στο οποίο ζει ο άνθρωπος; Παρά το γεγονός ότι τα φυσικά χαρακτηριστικά είναι αυτά που καθορίζουν την ποιότητα του, οι ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες είναι αυτοί που δρουν καθοριστικά και αποτελούν τη βάση των δραστηριοτήτων και των κοινωνικών σχέσεων που συνδέονται με το συγκεκριμένο περιβάλλον (Pol et al., 2017; Steg et al., 2013). Σύμφωνα με τον δανό αρχιτέκτονα Jan Gehl (1987), αυτό που καθιστά έναν τόπο ελκυστικό είναι οι δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε αυτόν. Πέρα όμως από την κοινωνική διάσταση του θέματος και τη κάλυψη των ελάχιστων αναγκών επιβίωσης, καθοριστικό ρόλο κατέχει και ο τρόπος με τον οποίο οι προσδοκίες του ατόμου συναντούν την πραγματικότητα (Levi και Andersson, 1975). Το σίγουρο είναι πως οι πόλεις δεν είναι άψυχες συστάδες κτιρίων και υποδομών, αλλά χώροι όπου άνθρωποι ζουν, αναπτύσσουν σχέσεις και αλληλεπιδρούν συνεχώς μεταξύ τους και με το περιβάλλον, επηρεάζονται από αυτό και το επηρεάζουν. Κατά συνέπεια, η αρχιτεκτονική μαζί με τον αστικό σχεδιασμό πρέπει να κρατάνε στον πυρήνα της εφαρμογής τους τον άνθρωπο, ενώ όπως αναφέρει και ο de Botton στο κλείσιμο του βιβλίου Η Αρχιτεκτονική της Ευτυχίας, “Οφείλουμε να αποδείξουμε στα χωράφια ότι τα σπίτια μας δε θα είναι κατώτερα από την παρθένα γη που αντικατέστησαν. Οφείλουμε να αποδείξουμε στα σκουλήκια και στα δέντρα πως τα κτίρια με τα οποία τα καλύπτουμε θα εκφράσουν τα πλέον υψηλά και ευφυή είδη ευτυχίας.”

Βιβλιογραφία Canter, D., 1969. An Intergroup Comparison of Connotative Dimensions in Architecture. Environ. Behav. 1, 37–48. https://doi. org/10.1177/001391656900100103 Fleury-Bahi, G., Pol, E., Navarro, O., 2017. Introduction: Environmental Psychology and Quality of Life, in: Handbook of Environmental Psychology and Quality of Life Research, International Handbooks of Quality-of-Life. Springer, Switzerland, pp. 1–8. Gehl, J., 1987. Life Between Buildings. Island Press, Washington DC. Gieseking, J.J., 2014. Environmental Psychology, in: Teo, T., Barnes, M., Gao, Z., Kaiser, M., Shievari, R., Zabinski, B. (Eds.), International Encyclopedia of Critical Psychology. Springer, New York, pp. 587–593. Lee, T., 1968. Urban Neighbourhood as a Socio-Spatial Schema. Hum. Relat. 21, 241–267. https://doi. org/10.1177/001872676802100303 Levi, L., Andersson, L., 1975. Psychosocial Stress Population, Environment, and Quality of Life. Pol, E., Castrechini, A., Carrus, G., 2017. Quality of Life and Sustainability: The End of Quality at Any Price, in: Fleury-Bahi, G., Pol, E., Navarro, O. (Eds.), Handbook of Environmental Psychology and Quality of Life Research, International Handbooks of Quality-of-Life. Springer, Switzerland, pp. 11–39. Steg, L., van den Berg, A.E., de Groot, J.I.M., 2013. Environmental psychology: History, scope and methods, in: Steg, L., van den Berg, A.E., de Groot, J.I.M. (Eds.), Environmental Psychology: An Introduction. British Psychological Society and John Wiley & Sons, Ltd., pp. 1–12. Stokols, D., 1987. Conceptual strategies of environmental psychology, in: Stokols, D., Altman, I. (Eds.), Handbook of Environmental Psychology. Wiley, New York, pp. 41–70. Stringer, P., 1969. Architecture, psychology, the game’s the same., in: Canter, D. (Ed.), Architectural Psychology Proceedings of the Conference Held in Dalandui, UK. Institut of British Architecture., London, pp. 7–11.

Η Σινελίστα του Together είναι εμπνευσμένη και αφιερωμένη στο 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης!

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΑΜΟΥ

(Marriage Story) του Νόα Μπόμπακ

Ο Τσάρλι, ένας θεατρικός σκηνοθέτης στην εναλλακτική σκηνή της Νέας Υόρκης και η Νικόλ, μια υποσχόμενη ηθοποιός που δεν έχει ξεδιπλώσει το ταλέντο της, περιγράφουν εναλλάξ το τι αγαπούν ο ένας στον άλλο, μετά από δέκα χρόνια γάμου. Τα λεγόμενά τους συνοδεύονται από ένα μοντάζ των προσωπικών τους στιγμών, που αποπνέουν μια αίσθηση απόλυτης φυσικότητας: σαν μια γλυκιά αδιάκριτη ματιά στη ζωή που βρίσκει πάντα τον τρόπο να διαβρώσει τα ανθρώπινα αισθήματα. Ένα πολυεπίπεδο «δράμα διαζυγίου» που ισορροπεί ανάμεσα στο δάκρυ και το χαμόγελο και βυθίζεται στα άδυτα ενός ακατανόητου λαβύρινθου: ο χωρισμός είναι κάτι τόσο πιο βαθύ από το απλό τέλος μιας ιστορίας.

ΤΖΌΤΖΟ

ΤΟ ΣΟΥΒΕΝΙΡ

Ο δεκάχρονος Τζότζο, αφοσιωμένο μέλος της ναζιστικής νεολαίας, λαμβάνει καθημερινά συμβουλές και ενθάρρυνση από έναν επινοημένο φίλο. Τίποτα το παράξενο δηλαδή, με τη μικρή λεπτομέρεια ότι ο κατά φαντασία φίλος δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον Αδόλφο Χίτλερ! Ο Τζότζο, που απέκτησε το παρατσούκλι του όταν αρνήθηκε να θανατώσει ένα κουνέλι, σε μια πρώτη υπόνοια ότι υπάρχει και ευαισθησία κάτω από τη φωνακλάδικη επιφάνεια αγριάδας, θα δει την πίστη του στα ιδανικά της αρίας φυλής να δοκιμάζεται για τα καλά, όταν ανακαλύπτει πως η μητέρα του κρύβει μια νεαρή Εβραιοπούλα στη σοφίτα του σπιτιού τους. Μια γενναία στη σύλληψη και άρτια στην εκτέλεσης άτιρα, που ορθώνει ανάστημα απέναντι στο μίσος και την άγνοια, θεμέλιους λίθους κάθε πλύσης εγκεφάλου.

Στην ημι-αυτοβιογραφική ταινία της η Τζοάνα Χογκ παρουσιάζει τη σχέση μιας νεαρής φοιτήτριας κινηματογράφου (εξαιρετική η Όνορ Σουίντον–Μπερν, κόρη της Τίλντα Σουίντον) με τον μεγαλύτερης ηλικίας, εκλεπτυσμένο εραστή της. Η παρουσία του τη βοηθά να ανεξαρτητοποιηθεί από την υπερπροστατευτική της μητέρα και τους σνομπ φίλους της, ωστόσο σταδιακά βυθίζεται σε μια τοξική σχέση γεμάτη ένταση, που την απομακρύνει από τα όνειρα και τις φιλοδοξίες της. Οι πρώτες ερωτικές απογοητεύσεις, η ενηλικίωση, οι δημιουργικές αναζητήσεις απασχολούν την Χογκ στην τελευταία της ταινία, η οποία προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφουτου Βερολίνου και κέρδισε βραβείο της Επιτροπής στο Σάντανς .Αυτή τη στιγμή η Χογκ ετοιμάζει το δεύτερο μέρος της ταινίας, το οποίο θα παρακολουθεί την ηρωίδα, Τζούλι, στα πρώτα της χρόνια ως νεαρής ενηλίκου.

της Τζοάνα Χογκ

(Jojo Rabbit) του Τάικα Γουατίτι

ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΟΣ, ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΠΕΤΡΟΥΝΙΑ της Τεόνα Στρουγκάρ Μιτέφσκα

Θεοφάνεια. Σε μια μικρή πόλη, ο αγιασμός των υδάτων είναι από τις πιο σημαντικές στιγμές για την κοινότητα, καθώς επικρατεί η πεποίθηση πως το πρόσωπο που πιάνει τον σταυρό θα έχει ευλογία και καλή τύχη στη ζωή του. Τη μεγάλη μέρα, κόντρα σε ό,τι ορίζει η παράδοση, μια άνεργη ανύπαντρη γυναίκα βουτάει στο νερό και πιάνει τον σταυρό. Εξοργισμένοι που έμειναν με άδεια χέρια, οι άντρες την κατηγορούν για ασέβεια. Η γυναίκα, όμως, αρνείται να παραδώσει τον σταυρό. Διότι είναι πια έτοιμη να αντισταθεί στα έμφυλα στερεότυπα ενός κόσμου συντηρητικού.

COSMIC CANDY της Ρηνιώς Δραγασάκη

Η Άννα, μια μοναχική και ιδιόρρυθμη ταμίας σουπερμάρκετ, αναγκάζεται να πάρει υπό την προστασία της το δεκάχρονο κορίτσι του διπλανού διαμερίσματος, ύστερα από την μυστηριώδη εξαφάνιση του πατέρα του. Την ίδια στιγμή διαπραγματεύεται την πιθανή της απόλυση και ένα ρομαντικό ειδύλλιο για πρώτη φορά στη ζωή της. Και όλα αυτά υπό την επήρεια υπερβολικής ποσότητας Κόσμικ Κάντι, της καραμέλας που σκάει στο στόμα. Συμμετείχε στο τμήμα Crossroads coproduction Forum 2013καιAgora Works in Progress 2017 της Αγοράς του ΦΚΘ.

Και ενώ διανύουμε τον Νοέμβριο, συνειδητοποιούμε πόσο κοντά είναι τα Χριστούγεννα

και η προετοιμασία πρέπει να ξεκινήσει τώρα! Στο κατάστημα μας Mimosa θα βρείτε την hair botox μια θεραπεία βασισμένη σε πρωτεΐνες μεταξιού, κερατίνης, κολλαγόνου και κινόα. Καταπολεμά το φριζάρισμα χαρίζοντας στα μαλλιά όγκο, λάμψη και ελαστικότητα. Για ξεκούραστη και λαμπερή επιδερμίδα δοκιμάστε την περιποίηση προσώπου που γίνεται συνδυαστικα με jade roller, μαλάξεις και μάσκες και σίγουρα θα εντυπωσιασετε!

Mimosa Wellness & Beauty Δ. Μ. Αλεξάνδρου 41 T. 2461 038552

EΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΓΚΟΥΝΤΩΝΗ

CIGARETTES AFTER SEX Cry

NICK CAVE AND THE BAD SEEDS Ghosteen

ζωή χαρακτηρίζεται από χωρισμούς κα διαχωρισμούς. Σκληρές γραμμές που χωρίζουν την μέρα και τη νύχτα, τις ανθρώπινες σχέσεις, τη ζωή και τον θάνατο. Η ζωή και ο θάνατος αποτελούν σημαντικά θέματα και βασικές πηγές έμπνευσης για τον Nick Cave και για ακόμα μια φορά δίνει σάρκα και οστά στις σκέψεις του. Τα synths που μοιάζουν να στροβιλίζονται μας υποδέχονται από τα πρώτα λεπτά του album, το οποίο ακολουθεί τον ατμοσφαιρικό μινιμαλισμό των τελευταίων κυκλοφοριών των Bad Seeds. Αυτή τη φορά η απλότητα είναι γοητευτική, σαγηνευτική, μελωδική, έχει υπόσταση και οντότητα και μέσα από αυτή ο Cave εξακολουθεί να εξερευνά τη θλίψη και την απώλεια. Κάθε του στίχος είναι σαν μια ποιητική σκηνή, ζωντανεύει, πάλλεται. Αν και η αίσθηση της απώλειας και του πένθους διατρέχει όλο το album, η αγάπη αποτελεί την κινητήριο δύναμη του Ghosteen. Είναι το μέσο που συνδέει τον Nick Cave με το πνεύμα του γιου του, είναι το μέσο που συνδέει τη ζωή με το θάνατο. Στις καλύτερες στιγμές του άλμπουμ: “Waiting for You”, “Galleon Ship”, “Ghosteen”, “Hollywood”, “Bright Horses”.

επιστροφή των Cigarettes After Sex τιτλοφορείται Cry και περιλαμβάνει 9 κομμάτια, τα οποία ηχογραφήθηκαν κατά τη διάρκεια βραδινών sessions στη Μαγιόρκα. Το μαγικό και κινηματογραφικό τοπίο της επηρέασε βαθιά την δεύτερη κυκλοφορία των Cigarettes After Sex με τον ήχο του album να μεταφέρει υπέροχα την ατμόσφαιρα της τοποθεσίας. Μουσικά το Cry ακολουθεί τα πρώτα βήματα του συγκροτήματος, είναι σαν ένα tribute στο πρώτο τους album, μελωδικό, ονειρικό και μελαγχολικό. Οι ήχοι του σε αγκαλιάζουν, σε τυλίγουν, σε περιβάλλουν νωχελικά, σε αφήνουν να χαθείς μέσα σε ρομαντικά μονοπάτια. Ωστόσο, οι στίχοι του album, δεν συγκαταλέγονται στις καλύτερες στιχουργικές προσπάθειες των Cigarettes After Sex και αντί να ενισχύσουν την εμπειρία της μουσικής, την αποδυναμώνουν. Παρόλα αυτά, οι Cigarettes After Sex συνεχίζουν να κάνουν καλά αυτό που ξέρουν, να γράφουν μουσικές που γοητεύουν, μουσικές για έρωτες που χάθηκαν, μουσικές για έρωτες που ξαναγεννήθηκαν. Όλα αυτά θα τα ακούσεις στο “Cry”, στo “Heavenly”, “Don’t let me go” και στο “Falling in Love”.

KIM GORDON No Home Record

ο 2019 είναι η χρονιά που η θρυλική Kim Gordon κυκλοφορεί το πρώτο της solo album. Για 30 χρόνια ήταν στην κορυφή του cool με τους Sonic Youth, ενώ τα τελευταία 8 χρόνια μετά τη διάλυση των Sonic Youth και το τέλος στη σχέση της με τον Thurston Moore, η πολυτάλαντη Gordon επιστρέφει στο Los Angeles για να γράψει το πρώτο προσωπικό της album. Η μετακόμιση, οι μεταβατικές φάσεις της και η περίοδος προσαρμογής αποτέλεσαν το πρωτόλειο υλικό έμπνευσης για το album που λειτουργεί σαν μανιφέστο της εποχής. Η Kim Gordon δεν έχει να αποδείξει τίποτα, παρόλα αυτά με το No Home Record καταφέρνει να ξεπεράσει τον εαυτό της, εγκαινιάζοντας μια νέα περίοδο καλλιτεχνικής δημιουργίας. Με τον χαρακτηριστικό κιθαριστικό ήχο και την προθυμία να εκφράσει τον φόβο της εποχής μέσα από τις πειραματικές επιρροές της, οι στίχοι της υπογραμμίζουν ευθέως τους παραλογισμούς που μας ταλανίζουν. Το No Home Record επιφέρει την κάθαρση που τόσο χρειαζόμαστε. Αυτό το album ακούγεται στο repeat και στο τέρμα. Για να καταλάβεις περί τίνος πρόκειται άκουσε το “Air BnB”, το “Don’t Play It”, και το “Get Yr Life Back”.

FKA TWIGS Magdalene

εν υπάρχουν όρια για την FKA Twigs και μας το αποδεικνύει με την κάθε της κυκλοφορία. Στο τελευταίο της album, που τιτλοφορείται Magdalene, αφήνει την ψυχή της φέρνοντας σε ισορροπία την αλλόκοσμη και εξωπραγματική ατμόσφαιρας και την ανθρώπινη αντοχή. Τελειοποιώντας την τέχνη της σε δυναμικά και θεατρικά αριστουργήματα, επιστρέφει και πάλι στο επίκεντρο. Με το νέο της album αποδεικνύει την ανάπτυξη και την εξέλιξή της. Βιώνει μια μεταμόρφωση, χρησιμοποιώντας την πειθαρχία της τέχνης, έχοντας έρθει αντιμέτωπη με τη δημοσιότητα και τα δεινά της. Αν και το Magdalene εκφράζει τα τραύματα της, λειτουργεί σαν μια τελετή εισαγωγής στο επόμενο κεφάλαιο της μουσικής της. Στα καλύτερα του album: “home with you”, “holy terrain”, “fallen angel” και “cellophane”!

46 ΤΟGETHER

Τυρόπιτα με πιπεριά Φλωρίνης KEIMENO: ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ / TETI’S FLAKES Ονομάζομαι Στεφανία ή αλλιώς Τέτη, και κατάγομαι από τη Φλώρινα. Εκεί έζησα μέχρι τα 18, και μέχρι τότε ανακατευόμουν συνέχεια στην κουζίνα της μαμάς μου. Μόλις την έβλεπα να μπαίνει τσουπ, πήγαινα από πίσω της. Κάπως έτσι ξεκίνησε η αγάπη μου για τη μαγειρική. Για μένα μια καλή μέρα περιλαμβάνει μυρωδιές στην κουζίνα και αγαπημένα πρόσωπα γύρω από το τραπέζι. Οι μυρωδιές για να σου ξυπνούν όμορφες αναμνήσεις, ενώ τα αγαπημένα πρόσωπα για να φτιάξεις μαζί τους νέες. Αυτό είναι η μαγειρική για μένα, και έχει ξεκάθαρα αρχή, μέση και τέλος. Ως αρχή έχω την πρώτη ύλη. Για να φτιάξεις κάτι νόστιμο πρέπει να έχεις άψογη πρώτη ύλη. Για αυτό δίνω πάντα σημασία στο τι μου προσφέρει η κάθε εποχή και εμπνέομαι από αυτή. Στη μέση είναι η διαίσθηση. Ένας μάγειρας οφείλει να αναπτύξει τη δική του διαίσθησή στην κουζίνα, να πειραματιστεί και να προσαρμοστεί. Στο τέλος είναι η ψυχή. Σκοπός του φαγητού δεν είναι μόνο να χορτάσει το σώμα αλλά να χορτάσει και η ψυχή. Πάνω κάτω αυτή είμαι λοιπόν. Μια κοπέλα που μαγειρεύει με τον δικό της τρόπο, αντλώντας έμπνευση από την κάθε εποχή, για να δημιουργήσει νόστιμες ιστορίες γύρω από ένα τραπέζι μαζί με τα αγαπημένα της πρόσωπα. Και κάπως έτσι γεννήθηκε και το blog, το Teti’s flakes, για να μοιραστώ μαζί σας τις νόστιμες αυτές ιστορίες.

Υλικά: Υλικά για το ζυμάρι 300 ml χλιαρό νερό 2 1⁄4 κ.σ. ξύδι 3 1⁄4 κ.σ. ελαιόλαδο 1/2 κ.γ. αλάτι 600 γρ. αλεύρι τύπου 55% 200 γρ. μαργαρίνη, σκληρή νισεστέ για το άνοιγμα των φύλλων Υλικά για τη γέμιση 500 γρ φέτα 100 γρ γιαούρτι 3 αυγά 5 πιπεριές Φλωρίνης αλάτι - φρεσκοτριμμένο πιπέρι Εκτέλεση: A. Προετοιμασία της ζύμης 1. Στο μίξερ με τον γάντζο προσθέτουμε το αλεύρι, το ελαιόλαδο, το ξίδι, το αλάτι και το νερό και χτυπάμε σε χαμηλή ταχύτητα για περίπου 5 λεπτά. 2. Καταλαβαίνουμε ότι η ζύμη είναι έτοιμη όταν αρχίζει να ξεκολλάει από τα τοιχώματα της λεκάνης και αρχίζει να μαζεύεται πάνω στον γάντζο. 3. Η ζύμη πρέπει να είναι μαλακή και ελαστική και να κολλάει ελαφρώς στο χέρι μας. 4. Όταν το ζυμάρι μας είναι έτοιμο, σκεπάζουμε το μπολ με μεμβράνη κουζίνας και το αφήνουμε να ξεκουραστεί εκτός ψυγείου για 30 λεπτά περίπου.

B. Προετοιμασία της γέμισης 1. Ανάβουμε το φούρνο στους 200 βαθμούς και ψήνουμε τις πιπεριές για περίπου 20 λεπτά ή μέχρι να μαλακώσουν αρκετά. 2. Αφού έχουν μαλακώσει τις βγάζουμε από το φούρνο και τις αφήνουμε να κρυώσουνε 15 λεπτά. Έπειτα αφαιρούμε προσεκτικά τη λεπτά φλούδα και τα σπόρια. Ψιλοκόβουμε τη σάρκα και αφήνουμε στην άκρη. 3. Σε ένα μεγάλο μπολ χτυπάμε ελαφρώς τα αυγά και έπειτα προσθέτουμε το τυρί, το γιαούρτι και τις πιπεριές. Προσθέτουμε αλάτι και πιπέρι. 4. Ανακατεύουμε πολύ καλά και αφήνουμε στην άκρη. Γ. Άνοιγμα του φύλλου 6. Σε ένα μπρίκι λιώνουμε τη μαργαρίνη σε χαμηλή φωτιά και αφήνουμε στην άκρη. 7. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 2 κομμάτια, από τα οποία θα δημιουργήσουμε το πάνω φύλλο και το κάτω φύλλο. Επειδή το κάτω φύλλο θέλουμε να είναι λίγο πιο χοντρό δε χωρίζουμε ισομερώς τη ζύμη αλλά σε ποσοστό 55%- 45%. 8. Παίρνουμε το μικρότερο κομμάτι και το χωρίζουμε σε 5 ίσα μπαλάκια και το μεγάλο σε 6. Ξεκινάμε με τα 5, τα άλλα 6 τα αφήνουμε και πάλι στο μπολ καλυμμένα με μια καθαρή πετσέτα.

9. Πασπαλίζουμε τον πάγκο με νισεστέ και με τη χρήση ενός λεπτού πλάστη ανοίγουμε το μπαλάκι σε δίσκο με διάμετρο περίπου 20 εκατοστών αφού το πασπαλίσουμε με ελάχιστο νισεστέ. 10. Σε ένα ρηχό πιάτο απλώνουμε νισεστέ και βάζουμε τον πρώτο δίσκο. Απλώνουμε με ένα πινέλο απαλά μια γενναία κουταλιά της σούπας από τη λιωμένη μαργαρίνη και συνεχίζουμε με τα υπόλοιπα 4 μπαλάκια. Προσοχή, στον τελευταίο δίσκο δε βάζουμε μαργαρίνη αλλά νισεστέ. Καλύπτουμε το πιάτο με τους δίσκους με διαφανής μεμβράνη και από πάνω βάζουμε πάλι νισεστέ ώστε να συνεχίσουμε με τα υπόλοιπα 6 κομμάτια. 11. Αφού ολοκληρώσουμε και με το τελευταίο δίσκο, πασπαλίζουμε με νισεστέ, καλύπτουμε με διαφανής μεμβράνη και βάζουμε στο ψυγείο ώστε να κρυώσει ξανά η μαργαρίνη, η οποία θα ενώσει την κάθε ομάδα φύλλων σε ένα φύλλο. 12. Αφήνουμε στο ψυγείο για τουλάχιστον μια ώρα. Δ. Προετοιμασία της πίτας 1. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200οC και βάζουμε τη σχάρα του φούρνου στην πιο χαμηλή θέση. 2. Απλώνουμε νισεστέ στον πάγκο και παίρνουμε την εξάδα των δίσκων μας. Με ένα λεπτό πλάστη ανοίγουμε την εξάδα σε μεγαλύτερη διάσταση από ότι το ταψί μας (στρόγγυλο ταψί διαμέτρου 30 cm ή σε ένα ορθογώνιο ταψί 35 x 30 cm) ώστε να έχουμε περιθώριο για τον κόθρο. 3. Απλώνουμε το σιμιγδάλι στον πάτο της πίτας και έπειτα προσθέτουμε τη γέμισή μας και εν συνεχεία την καλύπτουμε με το πάνω μέρος της πίτας, αφού το ανοίξουμε πρώτα. 4. Πασπαλίζουμε την πίτα μας με μαργαρίνη και έπειτα χαράζουμε με ένα μαχαίρι στα επιθυμητά κομμάτια. 5. Ψήνουμε στην πιο χαμηλή σχάρα προθερμασμένου φούρνου, στους 200* C για 45-60 λεπτά στις αντιστάσεις ή μέχρι να γίνει τραγανή και πάρει χρώμα. 6. Όταν είναι έτοιμη και τη βγάλουμε από το φούρνο την τοποθετούμε (χωρίς το ταψί) σε μια σχάρα ώστε να μην «ιδρώσει» η βάση της. https://tetisflakes.com

ΤΟGETHER

Ωκεανός γεμάτος ναυάγια… Είμαστε ναυάγια; Ο Κώστας Μπουζούκης διάβασε τις διευλεύσεις των πλανητών και υπογράφει τις αστρολογικές μηνιαίες προβλέψεις του για όλους μας! ΚΡΙOΣ 21.3-20.4

ΖΥΓOΣ 23.9-22.11

Όλα έχουν αρχή και τέλος και αυτός ο μήνας για σας τους Kριούς είναι σημαντικός γιατί θα πρέπει να δείτε κυρίως τις ερωτικές σας σχέσεις. Πράγματα τα οποία θα καθορίσουν, αν θα πρέπει να είστε με αυτό το άτομο ή όχι. Θέλετε να προσπαθήσετε άραγε για αυτή τη σχέση ή όχι; Bαλτέ τα κάτω και ρίξτε τα ζάρια των ερωτικών στάσεων.

Έρωτες, πάθη και ένας καθρέφτης που σπάει από την ομορφιά σας. Δεν έχετε πολλές λύσεις! Ή θα κοπείτε από τα κομμάτια του ή θα τον ξαναφτιάξετε από την αρχή. Βγείτε, περάστε όμορφα με πρόσωπα και ανθρώπους που σας κάνουν να περνάτε καλά και που σας κάνουν να γελάτε! Η τύχη είναι σαν τον καθρέφτη που όταν σπάει, γυρίζει διπλή, διπλή όπως το πανέμορφο φεγγαρόλουστο είδωλο σας.

ΤΑYΡOΣ 21.4-20.5 Αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση είναι ένα όπλο που θα χρειαστείς αυτό το μηνά για να αντέξεις το κρύο του φθινοπώρου άλλα και τα κρύα σχόλια τον ανταγωνιστών σου. Άκρως ερωτικός και πολλά υποσχόμενος ο Χειμώνας που θα ζήσεις αν αποτινάξεις τα δάκρυα του Φθινοπώρου.

ΔIΔΥΜΟΙ 21.5-21.6

ΣΚΟΡΠΙΟΣ 23.10-22.11 Φτάνει να γυρίζετε από τη δουλειά μόνος και να βλέπετε τηλεόραση μέχρι να σας πάρει ο ύπνος. Θυμηθείτε τα πράγματα που σας έδιναν ζωή. Ένα γέλιο, ένα άγγιγμα στη καρδιά, ένας φίλος και όλα αρχίζουν από εκεί που τα αφήσατε. Χρόνια πολλά είσαι μέσα στην καρδιά μου, μην αφήνεις άλλο το κλειδί της καρδιάς να σκουριάζει στον ωκεανό με τα ναυάγια.

Η καρδιά σας μοιράζεται στα δύο. Όπως το καλοκαίρι και ο χειμώνας είναι δυο εποχές αντίθετες με διαφορετικά στοιχεία έτσι και για σας αυτός ο μήνας θα είναι μήνας επιλογής και αναθεώρησης. Επιθυμείτε να είστε φλογερή και μοιραία ή σταθερή και παγωμένη;

ΚΑΡΚIΝΟΣ 22.6-22.7 Ο θησαυρός είναι στα χεριά σας. Ήρθε η ώρα να βάλετε τα χρυσά φλουριά στις τσέπες σας ή να πετάξετε την κασέλα και πάλι στον ωκεανό με τα ναυάγια; Ήρθε η ώρα για αποφάσεις σημαντικές για τη ζωή σας! Κλείστε τη μύτη και βουτήξτε στα θέλω σας με μόνη αναπνοή την ανάσα του άλλου.

ΤΟΞOΤΗΣ 23.11-21.12 Όλα καλά κάλε μου τοξότη αλλά επικεντρωθείτε σ’ αυτά που σας στηρίζουν. Πάρτε ξανά δύναμη για να καταφέρετε να είστε και πάλι πρώτοι στη δουλειά σας και στα ερωτικά σας. Προσοχή με τα κόκκαλα σας, προσοχή στο πως κινείστε στο χώρο. Έχετε ανάγκη από ξεκούραση.

ΑΙΓOΚΕΡΩΣ 22.12-19.1 Μπαίνετε σε πελάγη που δεν έχετε ξανά ταξιδέψει. Είστε όμως δυνατοί και έχετε ένα πλήρωμα που όλα δείχνουν ότι μπορείτε να τα καταφέρετε. Απολαύστε το ταξίδι που σας φέρνει η ζωή και μην φοβάστε τα κύματα που βύθισαν παλιά ναυάγια, το σκαρί σας παραμένει γερό.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ 20.1-19.2

ΛEΩΝ 23.7-23.8

Στο μυαλό σου υπάρχουν χίλιες σκέψεις και δεν ξέρεις πως να ξεφύγεις από αυτές. Κυνηγάς το παρελθόν, σε απασχολεί το μέλλον και το παρόν σε κουράζει. Στάματα στο παρόν, αυτό είναι που χτίζει το μέλλον σου και απλά στηρίξου στο παρελθόν σου. Όμορφες γιορτές έρχονται για σένα, εκμεταλλευσεύσου τες .

Η φωτιά ποτέ δεν σβήνει, άπλα θα σιγοκαίει και καθώς προχωρούμε προς τον χειμώνα, ο Νοέμβριος για εσάς θα είναι μήνας αναθεώρησης ιδεών, απόψεων και πράξεων. Τώρα είναι η ώρα να κάνετε αυτό που εσείς οι ίδιοι περιμένετε… Σηκώστε το τηλέφωνο, κάντε ένα δώρο, ξεκινήστε μια κουβέντα.

ΠΑΡΘEΝΟΣ 24.8-22.9 Αρχίζετε να ξυπνάτε από ένα όνειρο και με τα χεριά ακόμα μουδιασμένα προσπαθείτε να αγγίξετε την πραγματικότητα. Κάποιος σας πλήγωσε και το όνειρο ήταν εφιάλτης. Κάποιος σας ξεγέλασε και το όνειρο τελικά ήταν άπιαστο. Ότι και να συνέβη στο παρελθόν, τώρα συνειδητοποιείτε πως ότι δίνουμε, αυτό θα πάρουμε.

ΙΧΘΥΣ 20.2-20.3 Κρύο, καιρός για δύο! Και για σένα ιχθύ μου ήρθε καιρός για να ξαναβγείς να δεις φίλους και αγαπημένα πρόσωπα. Η κοινωνική σου ζώη ανεβαίνει και στο υπόσχομαι θα περάσεις όμορφα! Τα ερωτικά σου επίσης, έχουν ανοδικές τάσεις, ο μήνας θα συνεχιστεί σε αυτούς τους ρυθμούς. Δώσε προσοχή στην υγεία σου, προφυλάξου!