Together Free Press n.42

ΚΟΖΑΝΗ_ ΠΤΟΛΕΜΑÏΔΑ_ ΓΡΕΒΕΝΑ_ ΚΑΣΤΟΡΙΑ_ ΦΛΩΡΙΝΑ

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

TOGETHER 42

EDITORIAL 42

Για δες! Από ένα όνομα, ήρθε στην επιφάνεια μια ολόκληρη εποχή.

-Ελβιέλα μου λέει ο Σωτήρης. Αυτό είναι! Έχω ιστορικά αρχεία στον υπολογιστή Μια εποχή όπου οι άνθρωποι έπλεναν τα δόντια τους με κολινό, φορούσαν μου και σε μια αναδόμηση τους θα κάνουμε ένα εξώφυλλο Ελβιέλα! ελβιέλες και έγραφαν με μπικ! Στο Τοgether όμως η Eλβιέλα θα παίξει με όρους Bauhaus και Kandinsky. Η υπεραξία ενός προϊόντος φαίνεται όταν το ίδιο ενσωματώνει τη μνήμη Πάμε να δούμε το ελληνικό design της δεκαετίας του 70! και ενισχύει την ταυτότητά του. Πως μπορεί να σχεδιαστεί σήμερα -Μα τι είναι η Ελβιέλα βρε Σωτήρη; Βιώματα, επώδυνα, ανώδυνα, δαμασμός και καταστάσεις που Together’s Carol μια συσκευασία για την Ελβιέλα; Τι θα γινόταν αν το παρελθόν συναντούσε -Το σήμα της εμπιστοσύνης! Σύμβολον ανυπερβλήτου τεχνικής τελειότητας! εμμένουμε με ηπιότητα και επιζητούμε αυτό που εξιδανικεύουμε το μέλλον; O εκμοντερνισμός παρελθοντικού και πολιτισμικού προϊόντος! Έλβις Πρίσλευ ξαναέλα, με παπούτσια ελβιέλα! Καλήν εσπέραν αναγνώστες κι αν είναιενός ορισμός σας, σε ουτοπικούς χώρους. Από εκεί όπου ο νους φτάνει αγγίζει το Αναρωτιέμαι, σε πόσες περιπτώσεις σήμερα τα προϊόντα ταυτίζονται Και είχε δίκιο... Η Ελβιέλα παραχώρησε το όνομά της και σε μια ολόκληρη το Χριστουγεννιάτικο τεύχος θα μπει στο σπιτικό σας. συναίσθημα. με το είδος στο οποίο ανήκουν; Σε ελάχιστες. κατηγορία παπουτσιών αυτά που σήμερα λέμε “σταράκια”.

Together εκτυπώνεται γραφείο της είναι ένας φόρος τιμής Υπαρκτό και λοιπόν μεταφυσικό, ο άνθρωπος μάχεται να αισθανθεί Η Ελβιέλα μεστ’ τηνΑρχέλαου σύγχρονη το οπτικοποίηση Όποιος ήθελε να αναφερθεί σε πάνινα για παπούτσια με λαστιχένια σόλα αυτό αυτήν που οιακριβώς αισθήσεις δεν αρκούν, δεν του προσφέρουν. Ιχνηλακι η διανομή γίνεται και σε το κάθε σημείο. στοτου παρελθόν λαικό σχέδιο που αρχίζει να ξεθωριάζει από την μνήμη μας, τη λέξη χρησιμοποιούσε! τώντας στο υπερπέραν.Χριστούγεννα ενώ παράλληλα φέρνει στοκισήμερα την ανάγκη εικονοποίησης και οπτικής “Ελβιέλα θα φορέσω για ν’ αρέσω!” Εν τω Together θα βρεις πρόσωπα ιστορίες, επικοινωνίας. και Να θυμάστε τα Χριστούγεννα των παιδικών σας χρόνων και να νέα, τέχνες, προορισμούς γι’ όλες τις ηλικίες. Έτσι θα κλείσουμε την χρονιά, και αυτή θα είναι η δική μας ευχή για όλους σας. “Ροκ στο είναινου σμόκιν ελβιέλο / είναι ο Αμπότ με τον Κοστέλο φέρνεται σαςκαι όλες αυτές τις όμορφες εικόνες. Να λα-/ αυτοί ‘ναι ροκ!» Πλήθος ανθρώπων δούλεψαν το περιοδικό, Ανοίξτε την πόρτα και για αφήστε το παρελθόν να εισβάλλει στο παρόν τραγουδούσε ο Σταμάτης Κραουνάκης με την όσο Άλκηστη Πρωτοψάλτη. χταράτε τις γιορτές, να εύχεστε να κρατήσουν περισσότερο είναι κάτι που τους ενώνει, έχουν ένα κοινό. και να δημιουργήσει το μέλλον. Μα να αναγνωρίζουμε μόνο τα πάνινα της Converse, όταν η Ελλάδα μέχρι τις γίνεται. Τα συναισθήματα πάντα ξεκλειδώνουν τις αναμνήσεις! αρχές της δεκαετίας του ’80 είχε τη δική της λέξη για να περιγράψει Εκ βάθους ψυχής θέλησαν να συμμετέχουν όλοι Μοιράζομαι μαζί σας τα δικά μας για τον οι μάγοι κουβαλούν τα δώρα τους, τα δώρα αυτά είναι τα συγκεκριμένα παπούτσια; κι ευχή τουΌσο δίνουμε νασυμβολισμό, διαβαστεί σε κάθε πόλη. Χριστουγεννιάτικα κάλαντα, έμπνευση της Λίλας Κύρου! αμετάβλητα. Κανένα δεν χάνει την ιδιότητα του όσα χρόνια και αν περάσουν! Να άλλη μια ασθένεια της εποχής μας! Χρόνους πολλούς να χαίρεστε, Να μια ακόμη ευχή! πάντα ευτυχισμένοι, σωματικά και ψυχικά να είστε πλουτισμένοι. Η Ελβιέλα υπήρξε το σύμβολο των άγριων νιάτων του ΄50 αλλά Καλές γιορτές, καλή ανάγνωση! και όλων των γενεών της ροκαμπίλι, ροκ, πανκ ροκ, grunge, και emo μόδας! Οι ελβιέλες έγιναν το σύμβολο μιας γενιάς παρέα με τον James Dean, Και του χρόνου... το λευκό του μπλουζάκι, το τζιν και το αθλητικό του! Κέλλυ Γρηγοριάδου Κέλλυ Γρηγοριάδου

Διανομής Together Που Σημεία θα βρείτε το Together TOGETHER 2

Κοζάνη Αεροδρόμιο Κοζάνη Katerina Βakery DEUX KK Αεροδρόμιο Βατρακούκος Katerina Βakery DEUX KK Mind Bar Εl barrio Le roi Βατρακούκος Volta memories Mind Bar Ρεβύθι Le roi Μikel Company ΡεβύθιCoffee Island Μikel Company Ρίγανη Αλάτι ΡίγανηCrossroads Αλάτι Crossroads Five coffee Basinas Five coffee Basinas Κιμωλία Κιμωλία Maiblo MaibloTodays El Barrio Todays Εspresso Εspresso WorldWorld Royal Tρυποκάρυδος bean Αμορίνο Tρυποκάρυδος Mπλε Ελάφι Αμορίνο coffee Mπλε 4Ελάφι Χρυσόψαρο 4 coffee 50ρακη Χρυσόψαρο Αvantzo 50ρακη Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Γαλατάς Μουσείο Τεχνών Κοζάνης Κτελ Κοζάνης Δημαρχείο

Κτελ Κοζάνης Δημαρχείο Ψιλικά Θωμάς Λαζαριώτης Ψιλικά Θωμάς Λαζαριώτης(Μοναστηρίου) (Μοναστηρίου) Περίπτερο Ψιρικοκό Περίπτερο Ψιρικοκό Κέντρο Τύπου Αριστοτέλους 12 & Γκέρτσου Κέντρο Τύπου Κέντρο Τύπου 11ης Οκτωβρίου Αριστοτέλους 12 & Γκέρτσου Κέντρο Τύπου 11ης Οκτωβρίου Πτολεμαΐδα Το Μπούκουβο Πρακτορείο εφημερίδων ,Β. Κων/νου Funky monkey Ιδέες Καφέ 785 Μανδρακούκος Tattoo studio Παπαγάλος Bar- Μεζεδοπωλείο Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Coffee Island Πτολεμαΐδα Πρακτορείο Γρεβενά εφημερίδων, Β. Κων/νου Ιδέες Καφέ Δημαρχείο Zoomserie Μανδρακούκος Εστιατόριο Αυλαίς Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Hδίγευστον Coffee Island Station streetwear Ξενοδοχείο Παντελίδης Επί χάρτου, 25ης Μαρτίου 79 Καστοριά Baccara Bar, 25ης Μαρτίου 46 Βιβλιοπωλείο ΑΛΠΑ Βιβλιοθήκη ΤEI Γρεβενά Nautical Hall Δημαρχείο The passenger Zoomserie Εστιατόριο Αυλαίς Hδίγευστον Station streetwear

TOGETHER TOGETHER FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ| ΤΕΥΧΟΣ 34

Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν Tα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν υποχρεωτικά τη γνώμη υποχρεωτικά τη γνώμη του περιοδικού. του περιοδικού. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή ύλης χωρίς ύλης χωρίς προηγούμενη άδεια του εκδότη. προηγούμενη άδεια του εκδότη.

Δεσκάτη Βιβλιοπωλείο Κοτίτσας Άργος Ορεστικό

Βιβλιοχαρτοπωλείο Σανταλίδης Σέρβια Αεροδρόμιο Κέντρο Τύπου Σαββίδης Home Café Bar Σέρβια Πολιτιστικό Κέντρο Κοινωφελούς Κέντρο Τύπου Σαββίδης Επιχείρησης Home Café Bar Πολιτιστικό Κέντρο Βελβεντό Κοινωφελούς ΑίνιγμαAll day Επιχείρησης Café Mετόχι Βελβεντό Αίνιγμα- All day Café Θεσσαλονίκη Mετόχι Μουσικής Μέγαρο Οberon, Λεωφόρος Νίκης 2 Μr Johnny, Δοϊράνης 38 Θεσσαλονίκη Στόρι, Ολύμπου 87 Μέγαρο Μουσικής Οberon, Λεωφόρος Νίκης 2 Αθήνα Μr Johnny, Δοϊράνης 38 Εθνική Ίδρυμα Σταύρος Στόρι, βιβλιοθήκηΟλύμπου 87 Νιάρχος The Caravan Ρέμπελου 1 Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 (Πλατεία Προσκόπων) Αθήνα Βρυσάκι Χώρος ΤέχνηςΊδρυμα και Δράσης, Εθνική βιβλιοθήκηΒρυσακίου 17, Μοναστηράκι Σταύρος Νιάρχος Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 (Πλατεία Προσκόπων) Βρυσάκι Χώρος Τέχνης και Δράσης, Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι

To εξώφυλλο του γιορτινού μας τεύχους επιμελήθηκε το παιδικό χεράκι γεμάτο αυθορμητισμό, απλότητα, αθωότητα και προσμονή του Στέφανου από τον Σύλλογο Σχεδιασμός εξωφύλλου : SotiriSioutzioukis Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Αναπηρία Δ.Μακεδονίας «Ηλιαχτίδα»

FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ | ΤΕΥΧΟΣ 42 Ιδρυτής: Θωμάς Δημητριάδης Ιδρυτής: Θωμάς Δημητριάδης Εκδότρια: Kέλλυ Κέλλυ Γρηγοριάδου Εκδότρια: Γρηγοριάδου Υπεύθυνη Μarketing: Γιώργος Σιαμπανόπουλος Υπεύθυνη Μarketing: Ιωάννα Ζαρκάδα Υπεύθυνος διανομής ΠέτροςΒεργουλιάδης Καραϊσκος Σχεδιασμός: Γιώργος DTP: Κορίνα Πριμηκυρίου Εκτύπωση: ΙΡΙΣ ΑΕΒΕ Εκτύπωση: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ Α.Ε. Διεύθυνση: ΑρχελάουΕΚΔΟΣΕΙΣ 25, Κοζάνη 50132 Διεύθυνση: Αρχελάου T. 24610 25600 25, Κοζάνη 50132 Τ. 2461025600 Hλεκτρονική επικοινωνία: Ηλεκτρονική επικοινωνία: info@togethermag.gr info@togethermag.gr | www.togethermag.gr Website: togethermag.gr

Aρχοντικό Ωρολογόπουλος Maestro in Caffe Καστοριά Ιδαίες Art Café & Shop Βιβλιοπωλείο ΑΛΠΑ Βιβλιοθήκη ΤEI ΦλώριναHall Nautical Florina Travel The passenger Καφέ Ρόζα Aρχοντικό Ωρολογόπουλος Σχολή Καλών τεχνών Φλώρινας Maestro in Caffe The Factory καφέ γκαλερί Ιδαίες Art Café & Shop Σύγχρονο περίπτερο Δ.Κ. Βιβλιοθήκη Φλώρινας «Βασιλικής Φλώρινα Πιτόσκα» Florina Travel Καφέ Ρόζα Αμύνταιο Σχολή Καλών Φλώρινας Κέντρο Τύπουτεχνών Σφακιανάκη The Factory καφέ γκαλερί Σύγχρονο Σιάτιστα περίπτερο Δ.Κ. Βιβλιοθήκη Φλώρινας Περίπτερο Κλεισιάρης (έναντι «Βασιλικής Πιτόσκα» Δημαρχείου) Europe Direct Δημαρχείο Περίπτερο απ΄ όλα ΞενοδοχείοΛίγο Αρχοντικό Παπαθωμάς ΗΛΜΑΚ Αμύνταιο Κέντρο Σφακιανάκη Άργος Τύπου Ορεστικό Βιβλιοχαρτοπωλείο Σανταλίδης Αεροδρόμιο Σιάτιστα Περίπτερο Κλεισιάρης (έναντι Δημαρχείου) Δημαρχείο Ξενοδοχείο Αρχοντικό Παπαθωμάς ΗΛΜΑΚ

Σε Σε αυτό αυτότο τοτεύχος τεύχοςσυνεργάστηκαν: συνεργάστηκαν: Βικτώρια ΒικτώριαΓκουντώνη Γκουντώνη Δέσποινα Τσορμπατζίδου Στέλλα Μανώλα Ηλεκτρα Φραγκιαδάκη Τάνια Ώττα Μάρθα ΒασίληςΜαυρίδου Οικονόμου Ερμιόνη Ευστρατιάδου Μίλα Κύρου Αθηνά Σταυριανουδάκη Κατερίνα παπαστεργίου Χάρης Κοντοςφύρης Ματίνα Μόμτσιου Τσικριτζή Manolo kapa Μάρθα Μαυρίδου Secretguest Ελένη Γκόρα Γλύκα Διονυσοπούλου Χατζηπαναγιωτίδου Κορίνα Περικλής Καφάσης Γλύκα Παυλίδου Ιωάννα Κύρου

Σόνια ΕυθυμιάδουΣτεφανία Ζούρκα Παπασταύρου Ραφαέλα Καραδήσογλου Ελένη Γκόρα Μελίνα Χατζηπαντελή Μίλα Κύρου Κώστας Μπουζούκης Δώρα Σιαλβέρα Εικαστικό Εργαστήρι Δήμου Χατζηπαναγιωτίδου Κορίνα Κοζάνης Έλλη Παπαστεργίου Δήμος Αμυνταίου Ομάδα Επικοινωνίας του Ομάδας Επικοινωνίας του Τμήματος Ψηφιακών Μέσων Τμήματος Επικοινωνίας και & Επικοινωνίας, ΤΕΙ Δυτικής Ψηφιακών Μέσων, ΠανεπιΜακεδονίας στήμιο Γιαννίτσας Δυτικής Μακεδονίας Γιάννης

Αν θέλετε να λαμβάνετε το TOGETHER στο χώρο σας, το γράφειο ή όπου αλλού επιθυμείτε, μπορείτε να μας ενημερώσετε δίνοντας τα στοιχεία σας (ονομ/μο, διεύθυνση, τηλέφωνο) με τρεις τρόπους: • info@togethermag.gr • 24610 25600 • Με επιστολή στην ταχυδρομική διεύθυνση Περιοδικό TOGETHER Αρχελάου 25, Κοζάνη 50132 ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ ΕΔΩ

ads@togethermag.gr | Τ 24610 25600

A.E.B.E 1ο Κατάστημα Κοζάνης

2ο χλμ Κοζάνης - Λάρισας T: 24610 27327 T: 24610 27329 2ο Κατάστημα Κοζάνης

1ο χλμ Κοζάνης - Λάρισας T: 2461 306161 T: 24610 27329

4 ΤΟGETHER

ΤΟGETHERGRAM 18 To 2019 μέσα από 7 φωτογραφίες

Το αβγό. Η εικόνα με τα περισσότερα likes στο Instagram σε αριθμό 53.978.746 για το 2019.

Deir al - Zour, Συρία, 3 Φεβρουαρίου. Μια ομάδα βοηθών φρόντισαν και περιέθαλψαν ένα τραυματισμένο εξάχρονο αγόρι. Το αγόρι και η μητέρα του συγκαταλέγονται ανάμεσα στο ρεύμα των οικογενειών που τράπηκαν σε φυγή. Φωτογραφία: Ivor Prickett for The New York Times

Ένα μικρό κορίτσι από την Ονδούρα κλαίει, καθώς η μητέρα του υποβάλλεται σε σωματικό έλεγχο από την αμερικανική συνοριοφυλακή. Η εικόνα έκανε όλη την υφήλιο να γονατίσει και ανακηρύχθηκε ως η «φωτογραφία της χρονιάς» από το World Press Photo Foundation

Ένα γκρουπ αναρριχητών ανεβαίνουν στην κορυφή του βουνού Fuji, της Ιαπωνίας, με σκοπό να δουν την ανατολή. Το «στρώμα» με τα σύννεφα καθιστά το τοπίο συγκλονιστικό. Θεωρείτε από το Associated Press ως μια από τις φωτογραφίες που σημάδεψαν το 2019. Η πρώτη φωτογραφία μαύρης τρύπας που δημοσίευσε η NASA, στις 10 Απριλίου 2019.

Παρίσι, Παναγία των Παρισίων, 15/04/2019 Η εκτεταμένη καταστροφή του ιστορικού ναού. Φωτογραφία: Benoit Tessier/Reuters

Η καταστροφή του Αμαζονίου (Βραζιλία, 27 Αυγούστου 2019). Ένα σπίτι μέσα στην καμμένη γη. Φωτογραφία: Victor R. Caivano / Associated Press

Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΚΑΙ ΠΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΣΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ!

86 ΠΛΗΡΩΣ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΜΕΝΑ ΔΩΜΑΤΙΑ, 4 ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΔΕΞΙΩΣΗ, ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΙΔΕΣ, ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ ΤΜΗΜΑ CATERING ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΕ ΕΝΑ ΥΠΕΡΟΧΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ CAFE KAI TO RESTAURANT MAZI ME THN PIZZARIA ΣΕ ΠΕΤΡΟΧΤΙΣΤΟ ΙΤΑΛΙΚΟ ΦΟΥΡΝΟ, ΓΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΓΜΕΣ!

3Χιλ. Πτολεμαΐδας - Φλώρινας T: 2463 053300

6 ΤΟGETHER

ΜΙΑ ΖΩΗ ΣΕ

40

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΠΡΟΥΣΤ VS Δ Ε Σ Π Ο Ι Ν Α Γ Ι Ω Τ Η Ποια είναι η εικόνα που έχετε για την απόλυτη ευτυχία; Δίπλα στην θάλασσα με καλή παρέα, καλό φαγητό και ωραίο κρασί ! Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας; Ο εγκλεισμός, είτε σε έναν χώρο είτε σε μια καταστροφική ιδέα του μυαλού Ποιο εν ζωή πρόσωπο εκτιμάτε περισσότερο; Την δασκάλα μου. Σε ποιο πράγμα προδώσατε τον εαυτό σας και μετανιώνετε περισσότερο γι’ αυτό; Τις στιγμές που δεν πίστεψα ότι μπορώ Για ποια προδοσία του εαυτού τους οικτίρετε τους άλλους; Όταν μιλούν άσχημα για τον εαυτό τους Ποιο εν ζωή πρόσωπο σιχαίνεστε περισσότερο; Τον όποιο Τραμπ Ποιο είναι το αγαπημένο σας απόφθεγμα; «Δεν είναι ντροπή να προτιμάμε την Ευτυχία» Αλμπέρ Καμύ Τι νοσταλγείτε περισσότερο; Την αφή ανθρώπων που έχουν φύγει Ποιο είναι το πιο εξωφρενικό πράγμα που έχετε κάνει; Δεν το έχω κάνει ακόμα Ποιο είναι το αγαπημένο σας ταξίδι; Καλάβρυτα - Διακοφτό με τον οδοντωτό και τούμπαλιν Ποια θεωρείτε την πιο υπερεκτιμημένη αρετή; Την ειλικρίνεια Ποιο είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό σας; Θέλω να διηγούμαι τις ταινίες που βλέπω και τα βιβλία που διαβάζω Ποιο χαρακτηριστικό προτιμάτε περισσότερο σε κάποιον; Την πολύ καλή ενέργεια Τι θεωρείτε πιο σημαντικό στους φίλους σας; Την άκριτη Αγάπη τους Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει; Να γελάω περισσότερο και να χορεύω περισσότερο Πότε κλάψατε για τελευταία φορά; Στην ταινία « Τίγρης και χιόνι» του Ρομπέρτο Μπενίνι Ποιος είναι ο μεγαλύτερος μύθος για τη διασημότητα; Ότι σου δίνει Ευτυχία και Αγάπη. Διαλέξτε πέντε λέξεις που περιγράφουν τον εαυτό σας; Γελαστή, απρόσιτη, προσιτή, κρύα, ζεστή Ποιοι είναι οι δύο καλύτεροί σας φίλοι; είναι περισσότεροι από δύο

Ποια μουσική θα θέλατε να παίξουν στην κηδεία σας; Το sketches of Spain του miles Davis Τι θεωρείτε ως έσχατο βαθμό δυστυχίας; Την μοναξιά Πού θα θέλατε να ζείτε; Στην Ελλάδα όπου ζω Ποια είναι η αγαπημένη σας απασχόληση; Να βλέπω ταινίες Σε ποιες περιπτώσεις λέτε ψέματα; Όταν η πραγματικότητα δεν είναι τόσο όμορφη Ποιες λέξεις ή φράσεις χρησιμοποιείτε υπερβολικά; Εεεε όχι ! Εεεέλα ! Πότε και πού υπήρξα τε ευτυχισμένος; Παίζοντας Ποιο ταλέντο θα θέλατε να είχατε; Θα ήθελα να χορεύω εναέριο ακροβατικό χορό Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς; Ο Τομ Ρόμπινς και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Ποιος είναι ο αγαπημένος σας φανταστικός ήρωας; Το ζωάκι που κυνηγάει το βελανίδι στο ice age Ποιοι είναι οι πραγματικοί ήρωες σας; Άνθρωποι που όσο κι αν πονούν συνεχίζουν να βλέπουν και να λένε πόσο όμορφη είναι η ζωή Ποια είναι τα αγαπημένα σας ονόματα; Αντρέας, Ορφέας Τι απεχθάνεστε περισσότερο; Την εξόντωση μεταξύ των ανθρώπων, τους πολέμους Ποια είναι η παρούσα διανοητική σας κατάσταση; Αρκετά Φωτεινή ευτυχώς ! Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον εαυτό σας, τι θα ήταν αυτό; Θα ήμουν λιγότερο σοβαρή Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στην οικογένεια σας, τι θα ήταν αυτό; Τίποτα Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερή σας επιτυχία; Αγαπάω Αν μπορούσατε να διαλέξετε πώς να επιστρέψετε στη ζωή, τι θα θέλετε να είστε; Άνθρωπος ξανά

*Υ.Γ. Η Δέσποινα Γιώτη συμμετέχει στην παράσταση «Το Ζαφείρι του Κασμίρ» του Γιάννη Καλατζόπουλου στο θέατρο Olvio.

IT’S BRUNCH TIME Brunch (ουσ.) = γεύμα ανάμεσα στο πρωινό και το μεσημεριανό Σε πλήρη εξέλιξη το φαινόμενο «brunch στην Κοζάνη» που όχι μόνο καθιερώθηκε ως συνήθεια, αλλά εμπλουτίζεται διαρκώς με νέες προτάσεις! Η κυρίαρχη εκδοχή είναι ότι η συνήθεια του brunch ξεκίνησε από τα γεύματα των Βρετανών κυνηγών – ο όρος πρωτοεμφανίστηκε σε ένα τεύχος του περιοδικού «Hunter’s Weekly» το 1895. Αμερικάνικο σουξέ έκανε αργότερα, συνδεδεμένη – ανάλογα με την εποχή. Όταν πριν από μερικά χρόνια εμφανίστηκε δειλά δειλά και σε ελληνικό έδαφος, απευθυνόταν κυρίως στους ταξιδεμένους ή στους ξένους επισκέπτες. Ήθελε το χρόνο του. Αλλά έπιασε κι εξαπλώθηκε σαν ιός. Πιάτα κλασσικά, εμπνευσμένα, με αγνά υλικά και μια ιδιαιτερότητα η οποία μένει στον νου αλλά δεν ξενίζει. Παρεΐστικα και μοντέρνα για να διαλέξετε αυτό που ταιριάζει στη διάθεσή σας! To Βrunch στο Le Roi και στο Q garden θα σας τρελάνουν με τη γεύση τους..

Ζήτω!

Le roi, Πλατεία νίκης, Κοζάνη Τ.2461 039400

Fb. @Le-Roi

8 ΤΟGETHER

Come Together!

Αγαπημένες συνήθειες και καθημερινές στιγμές, με παρέα τους κολλητούς ή και όχι! Το πρωί ή το βράδυ, μέσα ή έξω, στο δρόμο ή στο σπίτι! Όπου και να είσαι, με όποιον και να είσαι, το Together είναι εκεί, μαζί σου! Πάνω στο τραπέζι, κάτω από το μαξιλάρι, πάνω στο κρεβάτι, μέσα στην τσάντα, δίπλα σε μια κούπα καφέ, στο ράφι της βιβλιοθήκης, ανάμεσα σε δύο χέρια, μπροστά από ένα πρόσωπο! Στείλτε μας τις δικές σας στιγμές στο info@togethermag.gr Στην σελίδα μας στο Facebook @togethermazi ή και στο instagram @together_free_press

We are Better Together!

10 ΤΟGETHER

Κ

Η ηλιαχτίδα των Χριστουγέννων ΚΕΙΜΕΝΟ: ΛΙΛΑ ΚΥΡΟΥ

αι αυτή την χρονιά τα παιδιά της Ηλιαχτίδας έγιναν καλλιτέχνες για το TOGETHER! Φέτος δημιούργησαν Χριστουγεννιάτικες κάρτες για να μας δώσουν τις ευχές τους! Επέλεξαν τα αγαπημένα τους χρώματα για τις κάρτες και σχεδίασαν, κόλλησαν, ζωγράφισαν ότι τους αρέσει με τη βοήθεια της κα. Εύης και της κα. Ελένης. Για τον Χαρίση τα Χριστούγεννα είναι χιονάνθρωποι και καμπανούλες και μας ευχήθηκε ΕΥΤΥΧΙΑ! Η ευχή του Σάκη πάνω στην μπότα του Άη Βασίλη είναι ιδιαίτερη, ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΓΙΑΠΡΑΚΙΑ ΝΑ ΦΑΜΕ! Μαζί με τους κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα και τα γιαπράκια έχουν την τιμητική τους... Η Βασιλική έφτιαξε το δικό της πορτοκαλί δεντράκι με χιονονιφάδες και ροζ άστρο, η αλήθεια είναι ότι αυτό το δεντράκι είναι προτιμότερο από ένα κοινό, βαρετό πράσινο δέντρο, δε συμφωνείτε; Η Βασιλική εύχεται ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ, ΕΥΧΕΣ 2020! Ο Στέφανος δημιούργησε πάνω στην κάρτα του υπέροχες μπάλες και μια λευκή καρδιά . Η ευχή του είναι ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ! Ο Θοδωρής αν και Δεκέμβριος μήνας αυτό που επιθυμούσε να ζωγραφίσει είναι ένας ήλιος και μια θάλασσα, ο ήλιος βρίσκεται πάνω στην κάρτα του με την ευχή του, ΤΈΛΕΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ αλλά η θάλασσα μάλλον εξαφανίστηκε... Το Λιτσάκι έγραψε την ευχή της πάνω στο ροζ δέντρο με τα κόκκινα στολίδια, ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ! Η καλλιτέχνιδα Σοφία μας ευχήθηκε ολόψυχα ΑΓΑΠΗ, ΥΓΕΙΑ, ΕΥΤΥΧΙΑ! Ο Αλέξανδρος με την κόκκινη καρδιά στην πορτοκαλί κάρτα του μας έδωσε την ευχή ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ. Αμφιβάλλω να υπάρχουν ωραιότερες κάρτες και ευχές από αυτές των παιδιών της Ηλιαχτίδας. Εγώ με τον Στρατή - Γιάννη σας ευχόμαστε να περάσουμε όλοι υπέροχες γιορτές και να έχουμε μια υπέροχη χρονιά.

ΤΟGETHER

Ανεβαίνοντας το μαρμάρινο σκαλοπάτι στην είσοδο του διατηρητέου μπροστά από το λαογραφικό Μουσείο, η ξύλινη πόρτα που σε υποδέχεται σε προϊδεάζει για την πολυτέλεια και την ποιότητα που πρόκειται να εισπράξεις. Το Sette7 δεν είναι απλά ένα μπαρ εστιατόριο είναι μία μοναδική εμπειρία ποιοτικού φαγητού και εξυπηρέτησης στην καρδιά της πόλης αν είσαι τυχερός και το επισκεφθείς καλοκαίρι η αυλή απλά θα επισφραγίσει το όνειρο που ζεις το χειμώνα. Το Sette7 δεν σερβίρει απλά φαγητό... χαρίζει γευστικές εμπειρίες

11

12 ΤΟGETHER

Zωγραφίζοντας τα Χριστούγενα!

Η αγαπημένη γιορτή μικρών και μεγάλων παίρνει τη φετινή χρονιά ένα ξεχωριστό χρώμα που δεν είναι άλλο από αυτό που επιλέγουν τα ίδια τα παιδιά… με τρόπο που μόνο εκείνα ξέρουν! Καλέσαμε τους μικρούς μας φίλους από το Εικαστικό Εργαστήρι Κοζάνης να ζωγραφίσουν τα δικά τους Χριστούγεννα! Ευχαριστούμε τα παιδιά, την Ελένη Ζέρβα και την Ελένη Δινοπούλου για τις υπέροχες ζωγραφίες που μας χάρισαν!

ΤΟGETHER

Extra info

«Το Εικαστικό Εργαστήρι του Δήμου Κοζάνης στα πλαίσια τις διαρκούς προσπάθειας να συντελεί στην πολιτιστική και εικαστική ανάπτυξη της πόλης συνεργάστηκε με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη με τη διοργάνωση μίας έκθεσης με χριστουγεννιάτικη διάθεση. Η έκθεση «Γραμμή, Σχήμα, Χρώμα» λοιπόν, στην οποία συμμετέχουν όλα τα τμήματα του Εργαστηρίου, περιλαμβάνει χριστουγεννιάτικα δέντρα που φιλοτεχνήθηκαν με μία πιο εικαστική προσέγγιση. Θα διαρκέσει όλο το διάστημα των γιορτών. Παράλληλα, τα τμήματα του Εικαστικού εργαστηριού θέλοντας να δώσουν ένα μήνυμα αγάπης και σεβασμού στο περιβάλλον ετοίμασαν πάνινες τσάντες με έργα μεγάλων ζωγράφων και πρωτότυπες δημιουργίες προκειμένου ο ΟΑΠΝ να τις προσφερει σε Μπαζαρ στην Κεντρική πλατεία Κοζάνης. Τα έσοδα θα δοθούν στο Σύλλογο Γονέων- Κηδεμόνων & Φίλων Ατόμων με Αυτισμό Ν. Κοζάνης.

Στο κατάστημα «Μargarita» της οδού Βαλταδώρων 5 στην Κοζάνη θα βρείτε μεγάλη ποικιλία γυναίκειων ενδυμάτων για κάθε ηλικία συνδυάζοντας ποιότητα άνεση και καλές τιμές! Επιλέξτε ρούχα κατάλληλα για κάθε εποχή και γούστο από μεγάλη γκάμα επώνυμων εταιρειών όπως

Gerry Weber, Taifun,Lusifer, Oui,Gina Bacconi κ.ά.

Βαλταδώρων 5, Κοζάνη

13

14 ΤΟGETHER

P O L A RT IA

O Μαγικός κόσμος του Χαρτιού

M

ικρά και μεγάλα έργα τέχνης, διακόσμηση εσωτερικών χώρων, συσκευασίες και κουτιά, δώρα με ταυτότητα καθώς και πολλά άλλα, φτιαγμένα με κύριο υλικό το χαρτί, αποτελούν τον κύριο κορμό της Polartia που επιχειρεί να χτίσει το ευ ζειν σας. Σε μια συνάντηση με την εμπνεύστρια αυτού του μαγικού κόσμου από χαρτί, την Γλυκερία Παυλίδου, συζητήσαμε χαλαρά στο χώρο της, δίπλα στο αναμμένο τζάκι με σοκολάτες να αχνίζουν και όλα να μοιάζουν με το εργαστήρι του Αι Βασίλη που τέτοιες μέρες σφύζει από δημιουργικότητα! ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ

-Πως αγάπησες το χαρτί και τι στάθηκε η αφορμή για να ξεκινήσεις αυτό το ταξίδι; Το χαρτί το αγαπώ από μικρό παιδί. Ξεκινώντας από τα βιβλία που διάβασα και διαβάζω, τη Δημοσιογραφία που σπούδασα όπου η σχέση με το χαρτί ήταν σχεδόν ερωτική μιας και τότε δεν είχαμε υπολογιστές, για να καταλήξουμε στο σήμερα που το χρησιμοποιώ σαν υλικό για να δημιουργώ μικρά έργα τέχνης. Αφορμή ήταν η κρίση. Έψαχνα για ένα υλικό φτηνό σε κόστος, αν και αργότερα έμαθα ότι υπάρχουν χαρτιά πολύ πολύ ακριβά!

-Τι είναι εκείνο που σε ωθεί να δημιουργείς; Είναι κάτι που πηγάζει από μέσα μου, που με κατευθύνει και με οδηγεί. Μια εσωτερική ανάγκη που γαληνεύει την ψυχή και το μυαλό μου. Δεν μπορώ να σου το εξηγήσω με λέξεις. Μόνο μέσα από τα έργα μου.

- Ποια είναι η πιο όμορφη στιγμή κατά τη διαδικασία ενός έργου σου; Η πιο όμορφη στιγμή κατά την γνώμη μου κατά τη διαδικασία δημιουργίας ενός έργου είναι, όταν μέσα από τα αδιέξοδα και τις αμφιβολίες μπροστά από το άδειο λευκό χαρτί, μέσα από σκέψη και συγκέντρωση ξαφνικά κάνεις την πρώτη κίνηση που διαισθάνεσαι ότι σε οδηγεί εκεί που οραματιζόσουν. Στη συνέχεια χρειάζεται επιμονή και υπομονή για να το ολοκληρώσεις.

-Μίλησε μας για την τέχνη του χαρτιού Το χαρτί, το συνηθέστερο υπόβαθρο των αρχείων, χρησιμοποιείται ως μέσο έκφρασης και ως βασικό υλικό έργων τέχνης. Οι καλλιτέχνες αξιοποιούν τη χάρτινη ύλη διπλώνοντάς την, πλάθοντας σχήματα, δημιουργώντας όγκους, ενώνοντας διαφορετικές ποιότητες χαρτιού και συνδυάζοντας υφές, καταδεικνύοντας έτσι την πολλαπλότητα της φύσης και των χρήσεων του χαρτιού. Τα χάρτινα έργα τέχνης, περίοπτα, ανάγλυφα, επιπεδοανάγλυφα, διάτρητα ή ζωγραφισμένα, παρουσιάζονται ως εντυπωσιακοί όγκοι με περισσή πλαστικότητα και διαμορφώνουν έργα γλυπτικής, μικρογλυπτικής ή εφαρμοσμένης τέχνης. Οι εικαστικές επεμβάσεις μεταμορφώνουν τη χάρτινη επιφάνεια και της δίνουν διαφορετική υλικότητα και μορφή, μεταβάλλοντάς την σε μοναδικό έργο τέχνη -Tι σημαίνουν Χριστούγεννα για την Polartia; Τα Χριστούγεννα είναι μια μεγάλη γιορτή με πολύ φως και δημιουργικότητα! Είναι μια περίοδος με πολλά γλυκά ξενύχτια όπου με το πρώτο φως οι δημιουργίες παίρνουν μορφές και σχήματα και μαγικά δημιουργούν σκηνικά βγαλμένα από παραμύθια! Είναι το απόλυτο λευκό με λιγοστές πινελιές κόκκινου!

ΤΟGETHER

-Ποια θα ήθελες να είναι η εξέλιξη σε αυτό που κάνεις, ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια; Έχω πολλά όνειρα! Να εικονογραφήσω βιβλία, να δημιουργήσω μια μεγάλη εγκατάσταση από χαρτί, να σχεδιάσω κουστούμια για μια παράσταση, να δω τα έργα μου τυπωμένα πάνω σε διάφορα χρηστικά αντικείμενα, να υπάρχει γενικά μια ποικιλία και μια διαφορετικότητα γιατί είμαι άνθρωπος που βαριέται γρήγορα. Θέλω εναλλαγές και προκλήσεις στην δουλειά μου. Και πάντα προσπαθώ να είναι ιδιαίτερη και μοναδική!

-Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας τα όνειρα σου για το μέλλον; Όπως γράφει και ο Στάινμπεκ, μπροστά μας υπάρχουν άπειρες ζωές που μπορούμε να ζήσουμε, αλλά όταν έρθει η ώρα, θα είναι μόνο μία. Θα ήθελα να είναι γεμάτη από πολλά έργα τέχνης, πολλές εκθέσεις και πολλά ταξίδια.

-Που μπορεί να σε βρει κάποιος; Στην σελίδα μου στο fb ή στην ιστοσελίδα μου. https://www.facebook.com/polartia/ https://polartia.blogspot.com/

Τα καταστήματα deuxk για τις γιορτές σας προτείνουν: Χριστουγεννιάτικα δεντράκια, σπιτάκια, cupcakes και pop cakes, το γερμανικό έδεσμα Stollen, το ιταλικό τσουρέκι Panettone και το Ιταλικό κέικ με μέλι Pandoro (ιταλικό κέικ με μέλι)! Γλυκιά μάχη: Οι λάτρεις των μελομακάρονων μπορούν να βρουν τα αγαπημένα τους γλυκά απλά, με σταγόνες σοκολάτας, φιστίκι Αιγινής και επικάλυψη σοκολάτας ! Οι λάτρεις των κουραμπιέδων στα καταστήματα deuxk θα βρουν τους αγαπημένους τους κουραμπιέδες είτε απλούς, είτε χωρίς αμύγδαλο είτε με επικάλυψη σοκολάτας! Φυσικά μπορείτε να βρείτε την βασίλισσα των γιορτών, βασιλόπιτα σε Κέικ και τσουρέκι!

Καλές γιορτές και καλά Χριστούγεννα!

Παύλου Χαρίση 7,

15

16 ΤΟGETHER

Χριστούγεννα όπως παλιά…. ΚΕΙΜΕΝΟ: ΤΑΝΙΑ ΩΤΤΑ, Δημοσιογράφος

Θ

α ήθελα να ήμουν και πάλι παιδί. Να περάσω τις ημέρες των εορτών όπως παλιά. Οικογενειακά και ζεστά. Χωρίς άγχος, χωρίς προβλήματα. Ξένοιαστα και χαρούμενα. Να περιμένω με αγωνία το δώρο μου την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Να ψάχνω σε όλο το σπίτι να το βρω μέρες ολόκληρες. Να μπαίνω κρυφά στην κουζίνα και να κλέβω λίγο από το γλυκό της μαμάς. Το καλό γλυκό όπως έλεγε. Αυτό που ετοίμαζε για τον κόσμο. Κι ύστερα να κλέψω κι έναν κουραμπιέ, χωρίς να αφήσω ίχνη. Να κάθομαι με τις ώρες να χαζεύω το χριστουγεννιάτικο δέντρο και οι σκέψεις μου να χάνονται. Αναμμένο τζάκι, ψημένα κάστανα και μία χνουδωτή κουβέρτα ήταν αρκετά για να νιώσεις τη ζεστασιά του σπιτιού. Αυτή τη ζεστασιά που όταν γίναμε φοιτητές, λαχταρούσαμε τόσο πολύ και περιμέναμε τη μέρα που θα γυρνούσαμε στο σπίτι μας για τις γιορτές να απολαύσουμε

σπιτικό φαγητό, να δούμε το δωμάτιό μας που μας περίμενε καρτερικά και την οικογένειά μας που μας έλειψε τόσο πολύ. Όσο περνούν τα χρόνια, διαπιστώνω πόσο τυχερή είμαι που ανήκω σε μία γενιά που μεγάλωσε πριν την μεγάλη τεχνολογική εισβολή στον κόσμο μας, πριν το μεγάλο «μπαμ» του παγκόσμιου ιστού που κατέκλυσε κάθε πτυχή της ζωής μας και οδήγησε στην εμπορευματοποίηση των πάντων. Ας γυρίσουμε το χρόνο λίγο πίσω λοιπόν. Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90. Εκείνα τα εύπορα χρόνια για τη χώρα μας, όπου ο κόσμος περίμενε με αγωνία τις γιορτές για να διασκεδάσει, να κάνει τη βόλτα του στην αγορά και να ψωνίσει δώρα για τους αγαπημένους του και τον εαυτό του, να γεμίσει το τραπέζι του με νόστιμες λιχουδιές, να υποδεχθεί στο σπίτι του φίλους και συγγενείς για το καθιερωμένο ρεβεγιόν της Πρωτοχρονιάς.

Θυμάμαι να γυρίζουμε με τους φίλους μου τις γειτονιές, λίγο πριν ξημερώσει η παραμονή των Χριστουγέννων, να χτυπάμε τα κουδούνια και να περιμένουμε να δούμε ποιος θα μας ανοίξει για να πούμε τα κάλαντα. Λίγο ντροπή, αρκετό γέλιο, ευχές και κεράσματα και ο κουμπαράς να γεμίζει σιγά σιγά. Κι ύστερα σε ένα παγκάκι, γεμάτο χιόνι, γινόταν ο απολογισμός. Πόσα μαζέψαμε ο καθένας. Ανήμερα των Χριστουγέννων το πρωί φορούσαμε τα καινούρια μας ρούχα και πηγαίναμε στην εκκλησία. Ακολουθούσε το γιορτινό τραπέζι. Παραδοσιακές συνταγές και ένα σωρό λιχουδιές γέμιζαν τις κοιλίτσες μας, αφήνοντας χώρο και για το γλυκό της μαμάς. Η νυχτερινή ζωή ήταν τελείως διαφορετική. Διασκεδάζαμε τότε. Χωρίς σέλφι, χωρίς tag, χωρίς Instagram. Τα μαγαζιά γέμιζαν από νωρίς με κόσμο. Στα ηχεία το αγαπημένο τραγούδι μας, το Last Christmas, κι έξω να πέφτει χιόνι. Μία ματιά που και που στο ρολόι, μη τυχόν και περάσουν τα μεσάνυχτα, γιατί έπρεπε να επιστρέψουμε σπίτι. Λες και θα λύνονταν τα μάγια. Τα πολυκαταστήματα μάγευαν με την επιβλητική τους παρουσία, φωτισμένα και στολισμένα, με χριστουγεννιάτικους ήχους στα ηχεία να σου αποσπούν την προσοχή και να σε ωθούν να μπεις μέσα για να σε αποπλανήσουν. Πολύχρωμα φωτάκια, απλοί στολισμοί σε καταστήματα και σπίτια, δημιουργούσαν μία τόσο ευχάριστη ατμόσφαιρα καθώς οι άνθρωποι διέσχιζαν τους δρόμους. Ούτε φωτογραφίες στο διαδίκτυο, ούτε stories. Κανείς δεν ήξερε τι κάνει ο άλλος. Οι γιορτές ήταν προσωπική υπόθεση. Με τους ανθρώπους που θέλαμε δίπλα μας, στα μέρη που διαλέγαμε, μακριά από σχόλια και like. Νομίζω μας έχεις λείψει λίγο αυτή η ιδιωτικότητα. Γιορτινά τραπέζια με ατελείωτες συζητήσεις γύρω από την πολιτική και λίγο κουτσομπολιό. Φωτογραφίες σε άλμπουμ κρατούσαν ζωντανές στη μνήμη ξεχωριστές στιγμές και φυλάσσονταν στο συρτάρι μαζί με τόσα άλλα πράγματα. Βόλτες στους δρόμους πιασμένοι χέρι χέρι, χωρίς κινητά τηλέφωνα και smartwatch. Αληθινές αγάπες χωρίς κρυφά μηνύματα και διαδικτυακά φλερτ. Εποχές χωρίς κοινωνικά μέσα δικτύωσης, χωρίς ψεύτικους φίλους, χωρίς ψεύτικες αγάπες, χωρίς εικονικούς κόσμους και αποξενωμένα άτομα. Ωραία χρόνια. Ωραίες αναμνήσεις. Ωραίες εποχές. Ίσως λιγότερο άγχος, ίσως καλύτερες συνθήκες ζωής, ίσως πιο απλοί άνθρωποι τότε. Πολλά έχουν αλλάξει και δεν ξέρω εάν αυτή η εξέλιξη μας έκανε καλό τελικά. Τουλάχιστον όχι σε όλα τα επίπεδα. Χάθηκε η ιδιωτικότητα εκούσια, χάθηκε η αληθινή ανθρώπινη επαφή και φταίμε γι’ αυτό. Αν υπήρχε μηχανή του χρόνου πόσοι από μας άραγε θα τολμούσαν ένα ταξίδι στα παιδικά μας χρόνια, στα χρόνια της εφηβείας, στα χρόνια της ανεμελιάς; Μας αρκεί που τα ζήσαμε και μέσα μας κουβαλάμε έναν σάκο με όμορφες αναμνήσεις. Σήμερα ακολουθούμε την τάση της εποχής. Εξελισσόμαστε και προοδεύουμε. Δεν ξέρουμε που θα μας οδηγήσει αυτή η εξέλιξη, το μόνο που ξέρουμε είναι ότι τα Χριστούγεννα παλιά ήταν ωραία και θα τα θυμόμαστε για πάντα. Καλές γιορτές σε όλους μας.

ΤΟGETHER

Περσείδες… «Δεν πέφτουνε, χρυσάφι μου, τα κάστρα με ευχές» Μ. Πασχαλίδης ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΖΟΥΡΚΑ

Δεκέμβρης μήνας… εκτός θέματος. Ποιος μιλάει για Περσείδες το Δεκέμβριο; Για κάποιους είναι η εμπειρική αποτύπωση του φόβου τους, τον οποίο φυσικά δε θα κοιτάξουν ποτέ κατάματα. Για άλλους μια αυταπάτη. Για άλλους, πάλι, μπορεί να αποτελέσουν μια κινητήριο δύναμη. Είναι οξύμωρο το, πόσο μπορεί να στοιχειωθεί το παρόν σου, από το παρελθόν, που δεν αντιλήφθηκες πως έφυγε. Έχεις πάντα το ακαταλόγιστο σε αυτή την περίπτωση. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να διακρίνεις, πότε ξεκινάει το παρόν, και πώς οριοθετείται το παρελθόν, ακριβώς, επειδή τα μεγέθη αυτά συνυπάρχουν με ένα τρόπο μαγικά λανθάνοντα. Αντιλαμβάνεσαι εμπειρικά μια λάμψη, που βλέπεις πως εκπέμπουν οι Περσείδες. Αλλά εσύ που είσαι; Μόλις εντοπίσεις τη θέση σου, αρχίζεις να αντιλαμβάνεσαι, ότι το κομβικό σημείο, στο οποίο βρίσκεσαι, έχει τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις. Οφείλεις να σκεφτείς γρήγορα, αν λάβεις υπόψιν σου, πως έχεις στη διάθεση σου ένα ολόκληρο λεπτό. Αυτό αρκεί στις Περσείδες, για να σου θυμίσουν, πως εσύ τις βλέπεις, κι ας μην υπάρχουν πια. Νομίζεις, πως έρχονται με φόρα από τον αστερισμό του Περσέα, κι ας μην ήταν ποτέ αυτή η κατεύθυνση τους. Η πρώτη σου επιλογή, αν φοβάσαι κιόλας, ή απλώς αν σε θυμώνει η απρόσκλητη εμφάνιση τους, είναι να τους προσάψεις, ότι εμφανίστηκαν με σκοπούς αθέμιτους ή μικρούς. Να τις κατηγορήσεις, να τις απορρίψεις, να τις αποστραφείς. Διότι είσαι ανεπηρέαστα σωστός, είσαι πειθαρχημένα σοβαρός, δεν έχεις καν το χρόνο να τους αφιερώσεις την πολύτιμη προσοχή σου. Φαντάσου πόσο αφελής θα ήσουν, αν είχες διανοηθεί να τις προσέξεις. Η δεύτερη επιλογή, που έχεις στη διάθεση σου, είναι να σου περάσουν απαρατήρητες. Να πείσεις τον εαυτό σου, ότι δεν υπάρχουν Περσείδες. Δεν επηρέασαν την αδράνεια σου. Δε σε αφορά καθόλου να μάθεις αν όντως υπήρξαν ή τι απέγιναν. Σου πέρασαν απαρατήρητες, αδιάφορες. Και αυτή η παραίτηση από κάθε επαφή μαζί τους, δεν ενοχλεί καθόλου την κανονική ζωή σου, δε σε τάραξε η ένταση τους. Φαντάσου, πόσο θα σε ξεβόλευε η υπέρβαση. Θα έχεις πάντα μια τρίτη επιλογή, πάντως. Να δεχθείς τη στιγμιαία ένταση τους, να απολαύσεις το, ήδη παρελθόν, παρόν, που σου προσφέρουν. Μπορεί η λάμψη τους, η υπαρκτή αισθητά ανυπαρξία τους, να σε μετατοπίσει εκεί ακριβώς, όπου προορίζεις τον εαυτό σου. Μπορεί η φορά της βροχής τους, να σε αποπροσανατολίσει, δεν παύει, όμως, να έχει ξεδιαλύνει το τοπίο σου, και ας σε δυσκόλεψε. Φαντάσου, πόσο θα έπληττες αν τίποτα δε σε δυσκόλευε, αν τίποτα δε σου δημιουργούσε το ανικανοποίητο, το κίνητρο σου να τις γνωρίσεις, να περπατήσεις μαζί τους και να τις επηρεάσεις. Φαντάσου, πόση ματαιότητα θα ένιωθες αν συμβιβαζόσουν με μια μετριότητα, απλά επειδή φοβήθηκες. Και στο συμβιβασμό σου, κανένα ακαταλόγιστο για αυτή τη μετριότητα. Τέτοιες μέρες, που όλα βίαια αλλάζουν, έτσι για αλλαγή, ξεκίνα από τον εαυτό σου. Για να μπορέσεις να συνεχίσεις αληθινός, καθαρός με όλους τους υπόλοιπους, ξεκίνα πρώτα από σένα. Όποια επιλογή και αν κάνεις για τον εαυτό σου, φιλική συμβουλή, μπες στη διαδικασία, πριν από όλα, να γνωρίσεις τον ουρανό που μπορεί να σου χαρίσουν οι Περσείδες. Και όπου Περσείδες… βάλε αυτό το κάτι που σε πειράζει και σε εμποδίζει να είσαι εσύ. Όπου Περσείδες, βάλε τις πιο κρυφές σου επιθυμίες. Όπου Περσείδες, βάλε ό,τι ένιωσες, όταν φαντάστηκες τον εαυτό σου ως αποδέκτη της λάμψης τους. Όπου Περσείδες, βάλε ό,τι κατηγορείς και αποστρέφεσαι. Όπου Περσείδες βάλε τα όνειρα σου, τα κίνητρα σου ή κάθε εξωτερικό παράγοντα που νομίζεις ότι σε εμποδίζει. Όπου Περσείδες, βάλε αυτή τη δύναμη που εμφανίζεται ξαφνικά, όταν έχεις ανάγκη απλά από ένα σημάδι. Και αν ακόμη δεν κατάλαβες…ό,τι κι αν ήταν για σένα οι Περσείδες σου, ήδη τις έφερες στα μέτρα σου.

17

18 ΤΟGETHER

Το αλφαβητάρι των γιορτών KEIMENO: ΜΑΡΘΑ Ο. ΜΑΥΡΙΔΟΥ

ΑΣΤΕΡΙ. Αυτό που οδήγησε τους

μάγους στον Χριστό. Και το άλλο που βάζουμε στην κορυφή του δέντρου. Το αστέρι είναι ένα κατ’ εξοχήν σύμβολο των γιορτών. Κυκλοφορεί σε διάφορα μεγέθη και χρωματισμούς, αλλά αυτό που οδήγησε στην φάτνη ήταν ένα. Το άστρο φωτεινό που λάμπει γιορτινό! Χέι!

ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ. Τσουρέκι ή κέικ, το

σημαντικό είναι να έχει μέσα φλουρί. Ακόμα κι αν ακούσεις την ατάκα «Σίγουρα το ξεχάσανε», σας διαβεβαιώνω πως ΔΕΝ το ξεχάσανε, υπάρχει και περιμένει να το ανακαλύψετε κάπου ανάμεσα στα ψίχουλα. Συμβουλή: Κρατήστε ένα από τα κομμάτια που αυτοί στους οποίους ανήκουν δεν μπορούν να φάνε, π.χ. του σπιτιού, του Άγιου Βασίλη κλπ. και αξιοποιήστε το στο πρωινό σας. Καλή όρεξη.

ΓΕΝΝΗΣΗ. Η γέννηση ενός παι-

διού είναι ένα θαύμα από μόνη της. Οποιουδήποτε! Πολλώ δε μάλλον του Θεανθρώπου. Η γέννηση αποτελεί και βασικό σκετσάκι στις σχολικές γιορτές στο νηπιαγωγείο και κάποιες φορές στο δημοτικό σχολείο. Η γέννηση, έχει υπέροχους συμβολισμούς μέσα της και μιας και πλησιάζει το τέλος της χρονιάς ο καθένας, ας γεννήσει κάτι νέο κι ας το ακολουθήσει.

ΔΩΡΑ. Είναι η εποχή τους. Όλοι

κάνουν δώρα σε όλους. Προοδευτικά μαζεύονται κάτω από το δέντρο. Για φέτος σας έχω δύο συμβουλές: α. Διαλέξτε για τους αγαπημένους σου να δωρίσετε βιβλία. β. Κάντε ένα δώρο σε κάποιον που το έχει ανάγκη, δεν το περιμένει και θα του δώσετε χαρά. Αυτό, θα είναι το μεγαλύτερο δώρο και για ‘σας.

ΕΥΧΕΣ. Παίρνουν και δίνουν τις

ημέρες αυτές. Φέτος προσπαθήστε να είστε πρωτότυποι. Ευχηθείτε ας πούμε στους φίλους σας εκτός από το προφανές (βλ. «Υ») το νέο έτος να ζήσουν την πιο υπέροχη στιγμή της ζωής τους ή να πάνε ένα όμορφο ταξίδι.

ΖΑΧΑΡΩΤΑ. Βρίσκονται παντού και σε όλα τα χρώματα, σχήματα και μεγέθη. Πρωταγωνιστές σε σχολικές γιορτές, σε διακόσμηση και σε μαγικά σακουλάκια που βρίσκεις παντού. Από τα αμιγώς χριστουγεννιάτικα σχέδια μέχρι τα φουτουριστικά, τα ζαχαρωτά μαζί με τα φωτάκια και τα παιδιά αποτελούν το τρίπτυχο των γιορτών.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ. «Κάθε σπίτι μια

φωλιά του μικρού Χριστού». Έτσι και κάθε σύλλογος μια φωλιά ενός ημερολογίου. Η χαρά των επιχειρήσεων που ασχολούνται με την εκτύπωση. Τρέχουν όλοι να τυπώσουν ημερολόγια. Κακόγουστα τα περισσότερα και πρόχειρα –όχι, να τα λέμε όλα-. Γιατί θα αγοραστούν, για ενίσχυση. Φιλική συμβουλή: Αφού θα βγάλετε που θα βγάλετε ημερολόγια, ασχοληθείτε λιγάκι παραπάνω. Σκεφτείτε κάτι πρωτότυπο, να έχει ο άλλος πραγματικό λόγο να το αγοράσει… α, και που είστε… όχι τέλη Δεκέμβρη. (Ανάμεσά μας κυκλοφορούν και μικρά έργα τέχνης να τα λέμε ΚΑΙ αυτά)

ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ. Μεγάλη γιορτή επί-

σης. Ταυτόχρονα η λήξη των εορτασμών όλων των εκδηλώσεων. Οι άδειες τελειώνουν, τα χριστουγεννιάτικα χωριά κλείνουν, οι καλικάντζαροι επιστρέφουν στα έγκατα της Γης και το δέντρο αρχίζει να πριονίζεται από την αρχή. Η μέρα του Μεγάλου Αγιασμού. Πιείτε αγιασμό, ζητήστε φώτιση και ξεκινήστε την νέα χρονιά με αισιοδοξία.

christmas cards by HORT

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ. Πρώτος μήνας του χρόνου. Υποσχέσεις, σχέδια, νέα ξεκινήματα. Ο Ιανουάριος είναι ο κατάλληλος μήνας για επανεκκίνηση. Μην το σκέφτεστε καθόλου. Έχετε λίγες μέρες να βάλετε νέους στόχους, να τους γράψετε, να τους κολλήσετε στον τοίχο και να δουλεύετε για να τους πετύχετε. Καλή αρχή!

ΚΑΛΑΝΤΑ. Χριστουγεννιάτικα,

Πρωτοχρονιάτικα και των Φώτων. Τα μικρά και μεγαλύτερα παιδιά, περιμένουν τις μέρες αυτές πως και πως. Να ανοίγετε την πόρτα και να έχετε κι ένα μικρό κάτι να τους χαρίζετε εκτός από τα χρήματα. Ένα χριστουγεννιάτικο σοκολατάκι είναι ό,τι πρέπει.

ΛΑΧΝΟΙ. Τόνοι χαρτιού ξοδεύονται

για την εκτύπωση λαχνών. Μαζί με τα ημερολόγια, οι λαχνοί πωλούνται δίχως έλεος όπου μπορούν να πωληθούν. Αγοράζουμε, βάζουμε στο πορτοφόλι, ξεχνάμε. Πάντως το έπιπλο της τηλεόρασής μου από έναν τέτοιο λαχνό το έχω κερδίσει. Άντε, καλή τύχη και σ’ εσάς.

ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ. Το γεγονός

πως αυτό το υπέροχο γλυκό εμφανίζεται μόνο την περίοδο των γιορτών είναι άξιο απορίας. Βασικά πιστεύω πως σε ένα παράλληλο σύμπαν υπάρχει μια χώρα, η Μελομακαρονία ίσως, όπου όλα, όλα όμως έχουν να κάνουν με τα μελομακάρονα. Κι εδώ απλώς ταξιδεύουν την περίοδο των γιορτών. Καλοφάγωτα λοιπόν.

ΝΑ ΝΑΝΑ ΝΑΝΑΝΑ ΝΑΝΑ! Ή

άλλιώς… Last Christmas I gave you my heart. Γενικώς το «να» χρησιμοποιείται ως συλλαβή μουσικής αντικατάστασης σε κάθε αγγλόφωνο Χριστουγεννιάτικο τραγούδι του οποίου τους στίχους αγνοούμε και αρνούμαστε πεισματικά να μάθουμε. Πολλές φορές και σε ελληνικά τραγούδια.

ΤΟGETHER

ΥΓΕΙΑ. Ακούγεται κοινότυπο και

ΨΑΛΜΟΙ. Σωτῆρα μου, σῶσε τὸν

ΦΑΝΑΡΙΑ. Στα παλιά τα χρόνια,

κάμε νὰ ἐπικρατήσουν ὅλα τὰ δικά Σου· ἀφοῦ γιὰ τοῦτο φάνηκες σὲ μένα καὶ στοὺς Μάγους καὶ σ’ ὅλη τὴν κτίση.

κλισέ. Είναι όμως η πιο σημαντική ευχή. Η υγεία είναι το σημαντικότερο αγαθό και… αυτό ευχόμεθα και δι’ υμάς.

όταν τα κάλαντα τα έλεγαν πολύ νωρίς το πρωί, τα φανάρια είχαν την τιμητική τους. Τα τελευταία χρόνια χάρτινα φαναράκια έχουν μετονομαστεί σε φαναράκια ευχών. Τα ανάβεις, τα αφήνεις να φύγουν στον ουρανό και στέλνεις μήνυμα σε όσους αγαπάς. Συμβολικό όσο και καταπραϋντικό.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ. Το hot spot

των γιορτών. Τα Χριστούγεννα ξεκινάει το 12ήμερο και είναι η έναρξη της περιόδου που τρώμε, πίνουμε και ευχόμαστε σαν να μην υπάρχει αύριο. Κρατήστε ένα μέτρο. Δεν είναι αυτό το νόημα των Χριστουγέννων. Σκορπίστε αγάπη παντού –και μετά τσιμπάτε κάτι!

ΞΩΤΙΚΑ. Είναι η στιγμή τους. Μάλλον

μένουν στην Μελομακαρονία μαζί με τα μελομακάρονα και εμφανίζονται μόνο στις γιορτές. Κυρίως βοηθούν τον Άγιο Βασίλη, μερικές φορές κάνουν και σκανταλιές.

ΟΛΟΝΥΚΤΙΑ. 31 Δεκέμβρη προς 1 Ιανουαρίου δεν κοιμάται κανείς. Όλοι το ξέρουν αυτό. Τρώμε και πίνουμε, παίζουμε χαρτιά και επιτραπέζια και βλέπουμε προγράμματα από αθηναϊκές πίστες (προπέρσινα) στην τηλεόραση. Η ολονυκτία ολοκληρώνεται με πρωινό και καφέ έξω από το σπίτι. Κοινώς κάνουμε την νύχτα μέρα. Ή μήπως όχι;

ΠΑΙΔΙΑ. Κακά τα ψέματα, οι γιορτές

σημαίνουν παιδιά. Είτε απευθύνονται στα παιδιά, είτε μας κάνουν να νιώθουμε παιδιά. Είναι μια καλή ευκαιρία για όλους μας να γυρίσουμε στην καλύτερη ηλικία, την παιδική, και να αφήσουμε τον εαυτό μας να ξανανιώσει ξέγνοιαστος και ευτυχισμένος με τα απλά.

ΡΟΥΝΤΟΛΦ. Είναι η μασκότ των εορτών και παράλληλα το αγαπημένο τραγούδι όλων των παιδιών. Η φωτεινή του μυτούλα και η ταπεινή του καρδούλα τραγουδιούνται από όλα τα παιδιά. Άλλωστε μην ξεχνάμε πως: «Ο Ρούντολφ οδηγείιιιι τον Άη Βασίλη στη Γη».

ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ. Τι να πει κανείς.

Χρώματα, αρώματα, καράβια, δέντρα, τρένα και αεροπλάνα. Στολίζουμε ό,τι στολίζεται. Με λαμπάκια, φτερά, πούπουλα και χρυσόσκονη. Όσο περισσότερη χρυσόσκονη γίνεται.

ΤΑΞΙΔΙΑ. Οι απόψεις διίστανται. Άλλοι λένε πως τις γιορτές μένεις σπίτι οικογενειακά, άλλοι λένε πως τις γιορτές ταξιδεύεις. Το ιδανικό είναι να ταξιδεύεις οικογενειακά. Επειδή όμως οι εποχές είναι δύσκολες, ξεκινάς από σήμερα να βάζεις στην άκρη χρήματα. Βάζεις τον στόχο και του χρόνου τέτοια εποχή… Άντε γεια! Σε κάθε περίπτωση οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στολισμένες είναι μαγεία!

19

κόσμο· ἀφοῦ γι’ αὐτὸ ἦρθες στὴ γῆ.

Ω

ΕΛΑΤΟ! Ω έλατο!! Δάση ολόκληρα από έλατα εξαφανίζονται κατά την διάρκεια των γιορτών σε ολόκληρο τον κόσμο. Παραδοσιακά ανήκουμε σε μια χώρα που στολίζει καραβάκι. Το έθιμο το έλατου είναι ξενόφερτο και το πρώτο στην Ελλάδα στολίστηκε στο παλάτι του Όθωνα στο Ναύπλιο το 1833. Προτιμείστε το τεχνητό. Όχι μόνο για οικονομικούς λόγους, κυρίως για οικολογικούς. Καλές γιορτές και του χρόνου … σπίτια μας!

20 ΤΟGETHER

Πως είναι να δουλεύεις τις γιορτές; ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΙΔΗΡΑΣ, Ιατρός εντεταλμένος σύμβουλος υγείας του Δήμου Κοζάνης

Τα Χριστούγεννα είναι οικογένεια, μαζώξεις, φιλία, ευχές και αγάπη, τραπέζι γιορτινό που μαζεύονται αγαπημένα πρόσωπα και συγγενείς, ανταλλάσουν δώρα και απολαμβάνουν το χρόνο που μπορούν να περάσουν με αγαπημένα τους πρόσωπα. Υπάρχουν όμως και κάποιοι άνθρωποι που τις μέρες αυτές δουλεύουν και στερούνται τις γιορτές όπως τις ξέρουμε εμείς. Μιλήσαμε με επαγγελματίες που μας απάντησαν πως είναι τα Χριστούγεννα δουλεύοντας, αυτούς τους ξάγρυπνους των εορτών για το πώς βιώνουν τις στιγμές αυτές.

ΑΠΟΣΤΟΛIΑ ΔΑΛΑΜHΤΡΟΥ Ιδιοκτήτρια καταστήματος Collezione by API.D Χριστούγεννα… μυρωδιές, ζεστασιά, οικογενειακές στιγμές, δώρα, φώτα, όμορφα ρούχα και λάμψη! Λάμπερη όμως είναι και η φύση της δουλειάς μας, πολύ περισσότερο αυτήν την εποχή, που μας επιτρέπει να ζήσουμε και να μεταδώσουμε το εορταστιό κλίμα ενεργά ντύνοντας με όμορφα και εντυπωσιακά ρούχα τις γυναίκες. Ωστόσο το διευρυμένο ωράριο, οι πολλές συνεχόμενες μέρες εργασίας, η ένταση και η πίεση της δουλειάς μας κάνουν να χάνουμε πολλές όμορφες οικογενειακές στιγμές. Αυτό είναι το τίμημα της δουλειάς μας… Κρατάμε τα καλά και συνεχίζουμε έχοντας θετική διάθεση! Καλά Χριστούγεννα σε όλους!

Γιορτινά τραπέζια, ευχές δώρα κι η ζεστασιά που προσφέρει η οικογενειακή θαλπωρή τις γιορτινές αυτές ημέρες είναι μοναδικά στιγμιότυπα της ζωής μας. Όμως, ανήκω σε αυτούς που λόγω των επαγγελματικών απαιτήσεων οφείλω να βρίσκομαι δίπλα στον συνάνθρωπό μου που πάσχει, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι δεν θα βρίσκομαι δίπλα στους δικούς μου ανθρώπους. Μία ακόμη παραμονή Χριστουγέννων, μία από τις πολλές στα τόσα χρόνια υπηρεσίας μου. Τα συναισθήματα ανάμεικτα. Όσο δύσκολο κι αν είναι να εργάζεσαι αυτή τη νύχτα, που όλοι φοράνε τα καλά τους και γιορτάζουν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα, σκέφτεσαι ότι κάποιος συνάνθρωπός σου έχει τη δική σου ανάγκη, σε χρειάζεται να είσαι εκεί κοντά του τις δύσκολες ώρες. Πολλές φορές οι ασθενείς είναι απόλυτα εξαρτημένοι από εσένα. Εκτός όμως από τη φροντίδα, περιμένουν μια καλή κουβέντα, ένα αληθινό χαμόγελο· χρειάζονται δύναμη, κουράγιο και επιθυμούν να τους ανακουφίσεις από το πόνο τους. Σίγουρα κι αυτοί θα προτιμούσαν να είναι κοντά στην οικογένεια τους παρά στο κρεβάτι του πόνου. Άρα σημαντικό είναι να προσπαθήσεις να τους κάνεις να νιώσουν όσο πιο ευχάριστα κι ανώδυνα γίνεται αυτό το βράδυ. Βλέποντας στα μάτια του ασθενή σου την ευχαρίστηση, την ανακούφιση και καταλαβαίνοντας ότι η προσφορά σου εκτιμάται ακούγοντας απλά ένα «Ευχαριστώ» και «Να έχεις την ευχή μου», νιώθεις μεγάλη συγκίνηση, ηθική ικανοποίηση, χαρά κι αγάπη προς το λειτούργημά σου, ξεχνώντας ότι είναι παραμονή Χριστουγέννων. Στην ανύψωση του ηθικού συμβάλλουν τα μέγιστα και οι συνάδελφοι του τμήματος, που είναι η δεύτερή μας οικογένεια. Όλοι μαζί προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια ζεστή και γιορτινή ατμόσφαιρα τόσο για εμάς, όσο και για τους ασθενείς αλλά και τους συγγενείς που τους συντροφεύουν. Όλο αυτό αναδεικνύεται σε μια μοναδική εμπειρία, ιδιαίτερα όταν την πλαισιώνουν αξιόλογοι άνθρωποι, όπως είναι το νοσηλευτικό προσωπικό, που ακόμα και στο νευραλγικό σημείο του ΤΕΠ θα κάνουν τα αδύνατα δυνατά, ώστε να ετοιμάσουν ένα υποτυπώδες χριστουγεννιάτικο γεύμα προκειμένου να συγκεντρωθούμε όλοι μαζί σε κάποιο διάλειμμα για να ανταλλάξουμε ευχές …Στιγμές μοναδικές κι αξέχαστες… Μπορεί τόσα χρόνια να έχω συνηθίσει πια, όμως αυτό δε σημαίνει ότι δε μου λείπει η ζεστασιά του σπιτιού μου. Όταν βρίσκεσαι μακριά από τους ανθρώπους σου τέτοιες ημέρες αισθάνεσαι μία ιδιαίτερη μοναξιά, αλλά η αποζημίωση είναι το χαμόγελο κι η ασφάλεια που εισπράττεις από τον ασθενή σου που μετριάζει έτσι το αίσθημα απουσίας από το γιορτινό τραπέζι. Όλα αυτά τα βιώματα με κάνουν να γίνομαι καλύτερος άνθρωπος και ταυτόχρονα πιο δυνατός. Καλές γιορτές με υγεία για όλους.

ΜAΡΘΑ ΜΑΥΡIΔΟΥ, Εμψυχώτρια Το να είσαι «κλόουν» σημαίνει να σκορπίζεις την χαρά. Σημαίνει επίσης πως δεν υπάρχουν σαββατοκύριακα, απόκριες –κατά βάση-, Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά. Όταν στο πλάνο μπαίνει και ο Άγιος Βασίλης (ο οποίος μοιράζει τα δώρα την ώρα που κάθε Άγιος Βασίλης σέβεται τον εαυτό του), τότε… αποχαιρέτα τες τις γιορτές που χάνεις. Αποδέχεσαι πως οι συγκεκριμένες μέρες δεν θα σε βρουν ποτέ με … «τα καλά σου». Τα ρούχα της δουλειάς, είναι ναι μεν άνετα, ωστόσο θα μπορούσε να τα χαρακτηρίσει και αστεία. Ειδικά τις μέρες του 12ήμερου τα μούσια και τα κουδούνια στα αυτιά είναι βασικά αξεσουάρ. Αποδέχεσαι επίσης πως δεν πρόκειται να διασκεδάσεις. Τουλάχιστον όχι όπως διασκεδάζουν οι υπόλοιποι. Η διασκέδαση του «κλόουν» (του Άγιου Βασίλη, του καλικάντζαρου ή μιας φιγούρας των ημερών εν πάσει περιπτώσει) είναι τα χαμόγελα των παιδιών, τα μυστικά που θα σου ψιθυρίσουν στο αυτί, ο τρόπος που θα σε κοιτάξουνε στα μάτια ζητώντας απελπισμένα να πιστέψουν πως είσαι αληθινός ή αληθινή. Η μαγεία των γιορτών δεν κρύβεται στα ποτά και τα ξενύχτια φίλων και γνωστών, η μαγεία των γιορτών, για εμάς που η «εμψύχωση» είναι η δουλειά μας, το να «δίνουμε ρεύμα» στις παιδικές ψυχές είναι το ζητούμενό μας, κρύβεται στην φράση που μου ψιθύρισε το 2012 ένα πιτσιρίκι: «Ξέρεις (με κοίταξε στα μάτια και συνέχισε) ξέρω… αλλά δεν με νοιάζει. Μου φτάνει που ήρθες!

ΝIΚΟΣ ΣΙΔΗΡOΠΟΥΛΟΣ, Μουσικός Έχει περάσει μία δεκαετία από τότε που ξεκίνησε αυτή τη δουλειά , ενώ τα πρώτα χρόνια δεν το ένιωσα ποτέ σαν δουλειά) και έχουν αλλάξει πολλά πράγματα από τότε. Πλέον έχω έχω μία οικογένεια και μια κόρη έτσι η νύχτα είναι πολύ διαφορετική. Τις καλές εποχές όπως το ονομάζουν οι παλιοί του χώρου δεν τις έχω ζήσει καλά-καλά. Ωστόσο υπάρχει τρομερή διακύμανση μέσα στα χρόνια της κρίσης όπως υπάρχει και μεγάλη διαφορά στην Αθήνα από την επαρχία και το εξωτερικό. Παίζω σχεδόν σε όλο τον κόσμο, έχω πάει στη Γερμανία , τη Σουηδία, τον Καναδά , την Αμερική και σε όλη την Ελλάδα κάτι που μου έδωσε την δυνατότητα να βλέπω πως ζει ο κάθε άνθρωπος την κάθε περιοχή. Οι άνθρωποι στο εξωτερικό διασκεδάζουν πολύ έντονα. Το ζουν με όλη τους την ψυχή... Οι γιορτινές μέρες στη δουλειά είναι ένα ολόκληρο κεφάλαιο. Αλλιώς τις ζεις στα δεκαεννιά , αλλιώς στα εικοσιπέντε και αλλιώς στα τριανταένα με ένα παιδί. Πέρυσι τέτοιες μέρες σκεφτόμουν συνέχεια πως θα κυλήσουν οι γιορτινές βραδιές μακριά από το νεογέννητο παιδί μου. Τότε, στα δεκαεννιά μου που ξεκίνησα όμως να παίζω είχα μια τρέλα, μια τρομερή όρεξη να παίξω για τον κόσμο που επέλεξε να με ακούσει, χαιρόμουν που ήμουν από τους πρωταγωνιστές μιας γιορτινής γεμάτης κέφι βραδιά!

COSMOTE Fiber: 150.000 γραμμές Fiber To The Home μέσα στο 2019

Με περισσότερα από 150.000 νοικοκυριά κι επιχειρήσεις με πρόσβαση σε 100% οπτική ίνα μέχρι το σπίτι για εγγυημένες ταχύτητες Internet 100 & 200Mbps, μέσω του COSMOTE Fiber του μεγαλύτερου δικτύου οπτικών ινών στην Ελλάδα, κλείνει το 2019. Ο Όμιλος ΟΤΕ έχει εγκαταστήσει πάνω από το 75% των συνολικών γραμμών Fiber To Τhe Home (FTTH) της χώρας. Βάσει του τετραετούς επενδυτικού πλάνου που υλοποιεί ύψους €2 δισ., στόχος του Ομίλου ΟΤΕ είναι το FTTH να γίνει διαθέσιμο σε περισσότερα από 300.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις το 2020, φτάνοντας το 1 εκατομμύριο σε όλη την Ελλάδα έως το 2022. Ο Chief Officer Τεχνολογίας και Λειτουργιών Ομίλου ΟΤΕ, κ. Στέφανος Θεοχαρόπουλος, δήλωσε μεταξύ άλλων: «Στις αρχές της χρονιάς θέσαμε έναν δύσκολο στόχο: να προσφέρουμε εγγυημένες ταχύτητες 100Mbps και 200Mbps μέσω FTTH σε 150.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις εντός του 2019. Παρά τις προκλήσεις, το καταφέραμε και θέλω να πω ένα μεγάλο μπράβο στους τεχνικούς μας, αλλά και σε όλους τους ανθρώπους μας μέσα στον Όμιλο που εργάστηκαν γι’ αυτό.» Μέσα στο Δεκέμβριο του 2019, περιοχές στις πόλεις της Καρδίτσας, της Κατερίνης και της Καβάλας, αλλά και περιοχές στο Μοσχάτο, τη Νέα Ιωνία, το Νέο Ηράκλειο και την Πετρούπολη θα έχουν για πρώτη φορά τη δυνατότητα να γνωρίσουν τις απεριόριστες δυνατότητες των οπτικών ινών μέχρι το σπίτι, αποκτώντας πρόσβαση σε εγγυημένες ταχύτητες Internet 100 & 200Mbps και δυνατότητα μελλοντικής αναβάθμισης σε 1Gbps. Στην Αττική, πρόσβαση στο Fiber To The Home του Ομίλου ΟΤΕ έχουν σπίτια κι επιχειρήσεις στον Άγιο Αρτέμιο, τους Αμπελόκηπους, το Βύρωνα, το Γαλάτσι, την Ηλιούπολη, την Καισαριανή, την Κηφισιά, το Μαρούσι, τη Νέα Ερυθραία, τη Νέα Σμύρνη, το Παλαιό Φάληρο, τον Παπάγο-Χολαργό, τα Πατήσια, το Χαλάνδρι και το Ψυχικό. Στην Βόρεια Ελλάδα αντίστοιχα, το FTTH είναι διαθέσιμο σε νέες περιοχές στους δήμους Θεσσαλονίκης και Καλαμαριάς, αλλά και στην Ευκαρπία, το Πανόραμα και το Ωραιόκαστρο. Στη υπόλοιπη Ελλάδα, πρόσβαση σε FTTH έχουν το Ρέθυμνο, η Σπάρτη και τα Χανιά. Όσοι επιθυμούν να απολαμβάνουν τις αξεπέραστες ταχύτητες της οπτικής ίνας μέχρι το σπίτι, μπορούν να λάβουν ειδική επιδότηση, συνολικού ύψους €360, μέσα από τη δράση Superfast Broadband. Περισσότερες πληροφορίες στο www.sfbb.gr.

22 ΤΟGETHER

Μικρή, αγαπημένη μου γυναίκα.

Lucien Martin, Seine, 1er Bureau 3031. Χριστούγεννα, 18/12/1916 Πρωινή αναφορά. Ίσως, η τελευταία μου για φέτος. Στέκω σε μία σειρά, βουτηγμένος στη λάσπη, στα ρήγματα που έσκαψαν οι οβίδες της νύχτας. Έχω γίνει τρωκτικό. Τρωκτικά μας φωνάζει άλλωστε όλους ο διοικητής ή Ρεμπύ1 ή Ντυμολλέ2. Στα μάτια του δεν μπορεί να μας ξεχωρίσει έτσι που γινόμαστε σαν ένα παχύρευστο μείγμα. Βρωμάμε τόσο, που ακόμα και τα ποντίκια μας αποφεύγουν. Προσπαθώ με τις σκέψεις μου να ξεφύγω από τη λάσπη και την αδιάκοπη βροχή. Σκέφτομαι εσένα. Την κόρη μου. Τα περσινά Χριστούγεννα μαζί σας. Μα το νερό έχει μνήμη και καθώς με λούζει από την κορυφή μέχρι τα νύχια, η μνήμη ζωντανεύει και μαζί της και η λάσπη που με καλύπτει. Άλλωστε η λάσπη από χώμα και νερό δεν αποτελείται; Και η λάσπη των χαρακωμάτων έχει και μπόλικο αίμα. Το αίμα αυτών που χάνονται σε κάθε salto mortale, σε κάθε οβίδα από τον μεταλλικό ουρανό, σε κάθε σφαίρα, υπέρ της πατρίδας, υπέρ της ελευθερίας, γράφοντας αυτή την χαριτωμένη ιστορία σκόνης. Τα στρώματα λάσπης επάνω μου, ένα νέο σώμα. Ποτισμένο από την απολιθωμένη σιωπή της νύχτας. Μα η σιωπή δεν είναι ψέμα. Πρωινή αναφορά. Και σήμερα η σιωπή είναι ένα ψέμα. Ο διοικητής Μπαμπουέν3 φωνάζει δυνατά έξι ονόματα: Adam René, Baraquin Marcel Narcisse, Battu Maurice Louis, Besançon Pierre Louis, Besvel Maurice Alexandre, Barrié . Celestin Léon Clovis. Χαμηλώνω το βλέμμα. Επιτρέπω τη σιωπή να με καλύψει. Καρφώνω τη ματιά μου στο χέρι του διοικητή στο σπαθί του, από το οποίο ξεχωρίζει η επίχρυση με φιλντισένια λαβή, αποδίδοντας τον ανάλογο σεβασμό για τη στάση και τη στολή του. Η γενναιότητα δεν του φτάνει. Η υποταγή και η υπακοή έχουν περισσότερη αξία. Όπως και τα σοβαρά και διαυγή βλέμματα. Στρατιώτες μαύροι ή λευκοί, που λένε πάντα «ναι».

1. Από το γαλλικό rebut – απομεινάρι, απόβλητο.

2. Ο Ντυμολλέ προέρχεται από γαλλικό τραγούδι και συμβολίζει σατιρικά το Γάλλο μικροαστό.

3. Babouin: μπαμπουίνος. Ονοματοπαίγνιο που επιτείνει την ειρωνεία.

Ο διοικητής ανακοινώνει: «Στις 27 Νοεμβρίου, γύρω στις 5 π.μ. τα ξημερώματα, μετά από μία επίθεση δύο ωρών από οβίδες που έκαναν τη νύχτα μέρα μετατρέποντας την περιοχή σε κόλαση, αυτοί οι έξι στρατιώτες κι ενώ βρισκόντουσαν σε μία τάφρο της πρώτης γραμμής, εγκατέλειψαν τη θέση τους σε μία προσπάθεια να ξεφύγουν όταν μερικοί Γερμαναράδες μπήκαν στην τάφρο τους». «Προδότες! Δειλοί! Προδώσατε τη Γαλλία». Τα λόγια του διοικητή συντονίζονται με τους παλμούς της καρδιάς μου, αντηχούν στα αυτιά μου, σαν το βουητό των οβίδων. Πρέπει να παραδώσουν τα πορτοφόλια τους, για να σταλούν στις οικογένειες τους. Έχουν το δικαίωμα να στείλουν κι ένα τελευταίο γράμμα. Για τους προδότες δεν θα υπάρξει πολεμική σύνταξη. Αύριο η λάσπη ποτισμένη από το αίμα τους θα καλύπτει τα σώματα μας και θα είναι η σκόνη κάτω από τα πόδια μας. Και επειδή το νερό έχει μνήμη, η εκτέλεση τους για παραδειγματισμό δεν θα φωνάζει «πέθανε για τη Γαλλία». Αντί να προσπαθήσουν να ξεφύγουν, αν τώρα ήταν κρατούμενοι των Γερμανών, θα ζούσαν. Στάθηκα και θαύμαζα παρά τη σκοτεινιά μου, παρά την ταραχή μου, τον τρόπο που έχει το ακίνητο νερό ή αυτό που κυλάει αργά, να ανασηκώνεται, σαν διψασμένο αγρίμι, προς το νερό που τρέχει επάνω στα λασπωμένα αγάλματα, που γινόμαστε εμπρός στο άκουσμα του θανάτου. Εύχομαι να είναι οι έξι τελευταίοι από τους 136 που τουφεκίστηκαν φέτος, για παραδειγματισμό. Ένα νούμερο με ψηφία που η ζωή θα ζοριστεί πολύ να τα σβήσει. Άραγε θα μπορέσουν κάποτε να τους ξεχάσουν;

ΤΟGETHER

Η βροχή συνεχίζει να ποτίζει τη λάσπη μετατρέποντας τα χαρακώματα σε απέραντο δυσκίνητο βούρκο και εμένα σε μία δύστροπη παχύρευστη μάζα, με πελιδνό πρόσωπο. Η γη και οι νεκροί! Μετατρέπω το σώμα μου σε τρωκτικό ξανά, χωμένος κάπου στη Φαμπιόλα4, στην κοιλιά της γης. Μέσα στην τρύπα μου, ζώ σαν τους άλλους, πίνω, τρώω σαν τους άλλους. Μερικές φορές τραγουδάω σαν τους άλλους. Εδώ μπορώ να καπνίσω με άνεση την πίπα μου, γιατί δεν κάνει να καπνίζεις στον πόλεμο, σε εντοπίζουν. Μυρίζω το τελευταίο αρωματισμένο γράμμα σου (13/12/1916) και ανοίγω με ανυπομονησία το χριστουγεννιάτικο δέμα που δικαιούμαι από τον κ. Πουανκαρέ5, επειδή πολεμάω για την πατρίδα και έλαβα το στρατιωτικό παράσημο του «Ήρωα της Πρώτης Τάξεως»6. Ξετυλίγω το σχοινί, σχίζω με μανία το χαρτί περιτυλίγματος. Σε κάθε μανιώδη συμπεριφορά των χεριών μου, το άγγιγμα σου μου λείπει με βαναυσότητα. Τα φετινά χριστουγεννιάτικα δώρα είναι λιτά. Ένα μικρό μολύβι, ένα τετράδιο στο μωβ εξώφυλλο του οποίου απεικονίζεται η Ζάν ντ’ Άρκ με περικεφαλαία, δυο πακέτα τσιγάρα Craven, λίγος καπνός και μια καινούργια πίπα. Θεωρώ ότι οι στρατηγοί μας ζήλεψαν τα δώρα που είχε δώσει η πριγκίπισσα Μαρία το 1914 στους Τόμυδες7. Αλλά μαζί έλαβα και ένα ιδιόχειρο σημείωμα να περάσω από τα μαγειρεία το μεσημέρι να λάβω και άλλα καλούδια: Δύο ουγγιές τσάι. Δύο ουγγιές μαρμελάδα. 8 ουγγιές ζάχαρη. 4 ουγγιές βούτυρο. 4 ουγγιές μαργαρίνη. 2 ουγγιές λαρδί. 1 ουγγιά κασέρι σε σχήμα κύβου. 4 ουγγιές μπέικον και 3 φέτες ζαμπόν. Για αρνί ή μοσχάρι ούτε λόγος. Θα παλέψω να ανταλλάξω καμία λίβρα με τα τσιγάρα μου. Λογικά κάπου θα κρύβουν και τα αυγά και τα κρεμμύδια. Μου λείπει το ξύλινο τραπέζι του σπιτιού μας. Η σκιά σου στο βάθος να μαγειρεύεις για τις γιορτές, με τα μακριά, κατάξανθα μαλλιά σου δεμένα στο αγαπημένο σου κόκκινο φιλέ. Ανασαίνω δυνατά για να μυρίσω τη μυρωδιά του Cassoulet8 και την αλμύρα του Choucroute9. Γιορτές! Πόσο μου λείπουν οι φωνές της οικογένειας, οι στεναγμοί, τα χέρια, τα χαμόγελα, ένα μεγάλο ούφ! Είναι παράξενο πως ο θάνατος οξύνει τις αισθήσεις. Αυτό που ονομάζουμε πόλεμος, είναι η εξορία, με μια καρτ ποστάλ από την πατρίδα πότε πότε, ένα λεπτό βιολετί χαρτί, σαν και αυτά που πουλάνε στα καπνοπωλεία ή μια δωδεκάδα κιτρινισμένες φωτογραφίες από τον καλό καιρό, όλο και περισσότερες και φωτεινές, πολύ φωτεινές, καθώς εκμηδενιζόμαστε. Αναπολώ τις στιγμές, όπου από το παράθυρο του σπιτιού μας, στη γωνιά του μπουλβάρ10 Ρασπάιγ, στην οδό Ρεν, χάζευα το εργοτάξιο του καινούργιου σιδηροδρομικού σταθμού· Στο βάθος τους λόφους του ΣαίνΚλού, να τους φωτίζει το μοβ χρώμα του παρισινού ουρανού. Μου αρέσει να ανεβαίνω στα τρένα, αλλά επιλέγω επιμελώς αυτά που παραμένουν στο σταθμό. Αναπολώ τις στιγμές, όπου παρέα με ένα πούρο Voltig eur11 και μερικές εφημερίδες πεταμένες εμπρός μου, όπως η Paris -Soir, η Action, η Echo

23

de Paris, καθισμένος στα τραπεζάκια του Βιέλ ή του Καφέ ντε λα Παι, να πίνω το βερμούτ Crucifix, χάζευα τις σκιές των ανθρώπων να χορεύουν, ενώ κατευθύνονταν προς το σταθμό, για να προλάβουν το τρένο, σαν κοπάδι ψαριών που ανεβαίνει ανάποδα το ρεύμα. Αναπολώ τις κρυφές στιγμές, καθώς με έπιανες από το μπράτσο και κατηφορίζαμε την οδό Καμπάν – Πρεμιέρ και κοιτούσαμε τις αζαλέες στο μπουλβάρ Μονπαρνάς. Τις στιγμές που ξεχνιόσουν και ακουμπούσες το κεφάλι σου στον ώμο μου και εγώ περνούσα τα χέρια στη μέση σου. Πόσες φορές δεν ευχήθηκα να μέναμε για πάντα έτσι, αγνοί και θλιμμένοι. Λυπάμαι που έπρεπε να σε αφήσω. Σήμερα πρέπει να μάθεις γιατί. Ο πατέρας μου, πριν τον πόλεμο μου είχε πει: «όταν πεθάνω, θα πρέπει να είσαι σε θέση να αναλάβεις από τη μία μέρα στην άλλη όλες τις παραγγελίες του εργοστασίου. Θα γίνεις το αφεντικό του εργοστασίου μου και θα διατάζεις τους εργάτες μου. Όταν θα έχουν πεθάνει και αυτοί, θα έρθουν άλλοι ¨τρομεροί εργάτες¨12, τα παιδιά τους και θα πρέπει να ξέρεις πως να τους κάνεις να σε υπακούσουν και να σε αγαπούν. Το πιστόνι κινεί τις μηχανές. Το πιστόνι κινεί τα βαγόνια. Πρέπει να γίνεις πιστόνι13». Μα δεν ήθελα ποτέ να συνεχίσω το έργο του πατέρα μου. Δεν είμαι αρχηγός και ούτε είχα τη φιλοδοξία να γίνω. Ο κόσμος είναι απέραντος και θέλω να τον γυρίσω όλο. Ο πόλεμος ήταν μια ευκαιρία να φύγω μακριά από την κληρονομιά μου στην οδό Ραινουάρ14. Ήθελα να γίνω ο υπέρτατος στρατιώτης, που δεν θα συγκινούσε τις μετριοπαθείς ψυχές τους. Είμαι το «Πνεύμα της Άρνησης»15. Κοιμήθηκα έξι χρόνια και μετά, μία ωραία πρωία, βγήκα από το κουκούλι μου. Εγώ είμαι φτιαγμένος για δράση, φώναξα! Στους ήχους της Μασσαλιώτιδας σε πήρα από το χέρι και πήγαμε στην εκκλησία του Νεϊγύ16: «θα παντρευτώ νέος». Μπορεί για τον πατέρα μου να ήσουν μια νεαρή επαρχιωτοπούλα, αλλά για εμένα ήσουν ένα φωτεινό κορίτσι με λουλουδένια μάτια. Έγινες η Γκριζελίδη17 μου.

4. Ή εκκλησία των κατακομβών, από το Fabiola ou l’ Eglise des Catacombes: διδακτικό μυθιστόρημα του καρδινάλιου Wiseman.

5. Raymond Poincaré (1860-1934): πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας από το 1913 έως το 1920, καθ’ όλη τη διάρκεια δηλαδή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

6. Ορολογία από τη Φάρμα των ζώων, μυθιστορήματος του Τζορτζ Όργουελ., 1945.

7. Aργκό για τον κοινό στρατιώτη στο βρετανικό στρατό. Καθιερώθηκε κατά τον δέκατο ένατο αιώνα, αλλά συνδέεται ιδιαίτερα με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

8. Φαγητό με ξερά φασόλια, αλλαντικά και πάπια.

9. Φαγητό με ξινολάχανο και αλλαντικά.

10. Τα μεγάλα βουλεβάρτα ή μπουλβάρ (les grands boulevards), στο Παρίσι, είναι τα πολυσύχναστα βουλεβάρτα που εκτείνονται από τη Μαντλέν ως τη Βαστίλλη.

11. Μάρκα γαλλικού πούρου.

12. Από την επιστολή του Γάλλου ποιητή Αρθούρος Ρεμπώ - H επιστολή του οραματιστή, στον Paul Demeny, 15 Μαΐου 1871.

13. Στη γαλλική σχολική αργό, ο μαθητής που ετοιμάζεται για εισαγωγικές εξετάσεις.

14. Η Οδός Raynouard, στο 16ο διαμέρισμα του Πασύ, είναι ταυτόσημη των καλών συνοικιών.

15. Γκαίτε (1733-1832), Φάουστ. Απάντηση που δίνει ο Μεφιστοφελής στον Φάουστ, όταν αυτός τον ρωτάει ποιος είναι: Ich bin der Geist, der stets verneint!

16. Neuilly: αριστοκρατικό προάστιο του Παρισιού.

24 ΤΟGETHER

Σε άφησα να περιμένεις στα μετόπισθεν. Έγινα άγριος μετά από σκέψη. Μη μου πει κανείς ότι δεν χρειάζονται τρελούς και άγριους στο πεδίο της μάχης. Η τρέλα σε βοηθάει να ξεχνάς την αλήθεια της σφαίρας και την μύτη μιας Ροζαλίας18. Είναι αδελφή της γενναιότητας, σε ένα πεδίο μάχης αυλακωμένο, φτιαγμένο με συρματοπλέγματα για σαρκοφάγα. Χρειάζεται να είμαστε τρελοί και άγριοι γιατί οι Γερμανοί φοβούνται τις ματσέτες μας. Στον πόλεμο αν έχεις πρόβλημα με έναν δικό σου τρελό στρατιώτη, φροντίζεις να τον σκοτώσουν οι εχθροί. Είναι πιο πρακτικό ή όπως λέει ο διοικητής μας «δεν αρκεί μόνο να πεθάνουν, πρέπει να πεθάνουν εγκαίρως». Οπότε τον αναγκάζεις να υπακούει στη σφυρίχτρα του θανάτου: «Γλιστράτε θνητοί, μη στηρίζεστε. Επιχειρήστε κάθε salto mortale. Οι Γερμανοί είναι κατώτερα όντα που έχουν την τύχη να είναι γείτονες μας. Θα τους δώσουμε τα φώτα μας». Χριστούγεννα στην πρώτη γραμμή. Τελευταίο γράμμα για φέτος. Με μία ομάδα σκαπανέων, κόψαμε ένα μεγάλο έλατο. Ανοίξαμε όλοι τα πακέτα μας και το στολίσαμε με σαλάμια, λουκάνικα και άλλα καλούδια. Ο διοικητής μας πρόσφερε ένα βαρέλι Barrica19 και οι περισσότεροι έχουν μεθύσει. Ξαπλωμένος σου γράφω και κοιτάω το νυχτερινό, βαθύ μπλε ουρανό από τον οποίο περνάνε λαμπερές ουρές από τις τελευταίες για σήμερα τροχιοδεικτικές βολίδες. Τραγουδάμε τον πυροβολητή του Μετς και το De profuntis morpionibus20, σε βραδυκίνητα, λαρυγγικά γαλλικά, με ένα τόνο χαμηλότερο από πριν, γιατί είμαστε σε πόλεμο. Είμαστε τόσο φάλτσοι, σαν τους δίσκους του φωνογράφου που αναγγέλλουν στους σιδηροδρομικούς σταθμούς τις αναχωρήσεις των τρένων. Στέκουμε γύρω από τη φωτιά. Φτιάχνουμε τα μουστάκια μας με κερί, γιατί «Γάλλος χωρίς μουστάκι, είναι σαν αυγό χωρίς αλάτι» και περιμένουμε την πρώτη οβίδα που θα σκάσει μέσα στην ησυχία της αυγής και θα μας ταράξει τα σωθικά. Παίζουμε μια ατελείωτη κωμωδία με εκατό διαφορετικά σκετς. Γίναμε ήρωες που τώρα απέκτησαν πεπρωμένα. Η Γαλλία μας πρόσφερε το θέατρο και εμείς παίζουμε θέατρο για τη Γαλλία. Μέσα στο θέατρο της αυγής, κάπου εκεί στο βάθος, σπάζοντας τη σιωπή, θα ακουστεί το μπαμ! Από την εκτέλεση των έξι. Η σιωπή δεν είναι ψέμα. Ξημερώματα. Στέκω στη σειρά για το salto mortale. Είμαι έτοιμος να κάνω μερικά βήματα στο ένδοξο φως ενός πρωινού της Γαλλίας. Ο στρατιώτης σου, Lucien. Η τελευταία μου σκέψη, σε εσένα, μέχρι το τέλος.

17. Grisélidis: ηρωίδα συγκινητικού θρύλου, υπόδειγμα συζυγικής αρετής, από το ομότιτλο διήγημα του Βοκκάκιου, στο Δεκαήμερο.

18. Ροζαλία αποκαλούσαν την ξιφολόγχη μοντέλο του 1886.

19. Ένα μικρό βαρέλι κρασί, 15 γαλόνια περίπου.

20. Άσεμνα τραγούδια.

Κ

ατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, τα γράμματα ήταν η κύρια μορφή επικοινωνίας μεταξύ των στρατιωτών και των αγαπημένων τους, που απάλυναν τον πόνο του χωρισμού, διατηρώντας έτσι υψηλό το ηθικό των στρατιωτών και των πολιτών στα μετόπισθεν. Οι στρατιώτες έγραφαν γράμματα στις ελεύθερες ώρες τους, μερικές φορές από τα χαρακώματα της πρώτης γραμμής, πριν από μεγάλες μάχες ή σε πιο ήρεμο περιβάλλον, πίσω από τις γραμμές. Και έγραφαν μανιωδώς εξαιτίας της στασιμότητας του πολέμου, ακόμη και μέσα στη λάσπη ή κάτω από αντίξοες συνθήκες. Η Βρετανική Ταχυδρομική Υπηρεσία, για παράδειγμα, παρέδωσε περίπου 2 δισεκατομμύρια επιστολές κατά τη διάρκεια του πολέμου, ενώ στη Γαλλία αποστέλλονταν 5 με 7 εκατομμύρια γράμματα την εβδομάδα. Η άσκηση στρατιωτικής λογοκρισίας επιστρατεύτηκε από τις εμπόλεμες χώρες, αναγκαστικά, ώστε σε περίπτωση κλοπής των γραμμάτων από τον εχθρό να εμποδίζουν την όποια υποκλοπή πληροφοριών και μυστικών, ή της ίδιας της πραγματικότητας του πολέμου, που μπορούσε να διαρρεύσει στα μετόπισθεν και να επηρεάσει είτε το ηθικό των στρατιωτών είτε των πολιτών. Ωστόσο, στην πράξη, οι στρατιώτες έβρισκαν συχνά τρόπους για να μεταδώσουν πληροφορίες και προσωπικές ¨κραυγές¨ μέσα από τα γράμματα τους, προσφέροντας μια ισχυρή και άκρως προσωπική διορατικότητα της πραγματικής σκληρής φύσης του πολέμου και των στρατιωτών που πέθαναν και «they shall not grow old». Με βάση τέτοιες ¨κραυγές¨ γεννήθηκαν τούτα τα γράμματα, βασισμένα σε αληθινά στοιχεία και γεγονότα του Μεγάλου Πολέμου. Κεφαλάς Πάνος, Υποψ. Διδάκτορας Ιστορίας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

24610 31318 Το όμορφο γωνιακό take away Five café εμπιστεύεται την ελληνική φύση γι’ αυτό και διαλέγει τα καλύτερα ελληνικά ρόδια και σας προσφέρει φρέσκο χυμό ροδιού! Από σήμερα πίνουμε φρέσκο χυμό ρόδι!

Five café Τράντα 1 & Τσιμινάκη γωνία delivery: 2461031318

The Mediterranean way/ Trip to the chorochronos

Μακεδονομάχων 2-4, Στ ο ά Τσ ι μ ηνά κ η Τ. 2 4 6 1 0 3 4 2 0 0

26 ΤΟGETHER

Η ποδιά της μάνας ΚΕΙΜΕΝΟ: ΙΩΑΝΝΑ ΚΥΡΟΥ

Το πέτρινο σπίτι του έστεκε θεοσκότεινο. Αρχοντόσπιτο, το θυμόταν στις δόξες του με γλέντια και χαρές. Η μάνα είχε την αυλή πεντακάθαρη, γύρω γύρω περιποιημένα πολύχρωμα χαλάκια από λουλούδια και στη μέση έστεκε το πηγάδι πετροστολισμένο με μεράκι από τον συχωρεμένο τον παππού του . Συνήθως στο χωριό σε ένα σπίτι συνυπήρχαν δυο και τρεις οικογένειες που μοιράζονταν έναν κοινό χώρο ενώ εδώ κατοικούσε μόνο η οικογένεια του Γιωργή . Μέσα είχε ένα μεγάλο οντά με έναν πυρομάχο που δεξιά και αριστερά είχε μεντερλίκια στρωμένα με κόκκινες φλοκάτες τις οποίες στόλιζαν λευκά μαξιλάρια από τα προικιά της μάνας . Η κουζίνα τους όμως ήταν το καλύτερο σημείο του σπιτιού .Ήταν μέσα στο σπίτι, αντίθετα από τα σπίτια του χωριού που είχαν έξω το μαγειρειό και τον φούρνο, ήταν αρκετά ευρύχωρη και όταν η μάνα μαγείρευε ευωδίαζε παντού .Υπήρχε φωτιά και ζωή εκεί μέσα, ο Γιωργής την έβλεπε σαν ένα ανθρώπινο μελίσσι .Η μάνα να μαγειρεύει, οι δίδυμες παρακόρες να συμμαζεύουν και γυναίκες να μπαινοβγαίνουν, κυρίως οι φιλενάδες της μάνας που πετάγονταν για λίγο να πιουν καφέ και να πουν τα δικά τους, η γειτόνισσα που ερχόταν να δανειστεί κάτι και ξεχνιόταν, οι ξαδέρφες της μάνας που είχαν τα σπιτικά τους παρακάτω και ερχόταν επίσκεψη, η παπαδιά , η γερόντισσα που έμενε μόνη και ερχόταν για παρέα και η μάνα της έδινε πάντα ζεστό φαγητό, η παρακόρη της Ευδοκίας, η φιλενάδα των δίδυμων που ερχόταν να τις πάρει για να φέρουν νερό από τον Λάκκο, μια γυναίκα από το διπλανό χωριό που της έφερνε αυγά και διάφορες άλλες που πάντα έβρισκαν από μια γελαστή κυρά Τασία ότι ζητούσαν : Ψίχα αρμόσμου για τον ξεπατωμένο που ήρθε ταιριασμένος τα χαράματα, λίγο σαφράνι για το τσίπουρο, αμπελόφυλλα για τα σαρμαδάκια, λίγα μυρωδικά, ένα ξεμάτιασμα και ότι άλλο είχαν ανάγκη. Η μάνα του Γιωργή ήταν και πρακτική νοσοκόμα και όλο και κάποιον γιατροπόρευε. Αρκετές φορές βέβαια γιατροπόρευε και αυτόν που ερχόταν σπίτι με χτυπήματα και καρούμπαλα. «Αχ! ένα παιδί και αυτό παλαβό» έλεγε τάχα θυμωμένη «που χτύπησες πάλι;» «Οι άλλοι έφταιγαν, μάνα και να δεις και πόσες έμασαν» «Του παλικαρά η μάνα κάθε μέρα κλαίει, του χέστη γελάει» έλεγε αυτήν και προσπαθούσε να ισιάσει τα καρούμπαλα και να καθαρίσει τις γρατσουνιές. Η κουζίνα τους ήταν άβατο των γυναικών και μόνο όταν έμπαινε ο πατέρας για να φάει, μαγικά εξαφανίζονταν όλες. Έμπαινε και ο Γιωργής μα αυτός δεν λογαριαζόταν, ήταν το «πιδί» που εκεί σε μια γωνίτσα στην φλοκάτη κούρνιαζε τα χειμωνιάτικα μεσημέρια και νανουριζόταν με τις κουβέντες τους, τα τραγούδια τους, τις μυρουδιές των φαγητών και την ζεστασιά της ξυλόσομπας .

Αυτά θυμήθηκε και αναστέναξε, πέρασε καλά σε αυτό το σπίτι, δεν ήθελε όμως να είναι εδώ, δεν ήθελε να ξαναμπεί. Εδώ έφεραν τον πατέρα του από το μέτωπο νεκρό και τον έβαλαν με την καλή του στρατιωτική στολή στο κυρίως δωμάτιο για να τον μοιρολογήσουν . Είχε φύγει γελαστός για τα σύνορα μαζί με άλλους άντρες όταν ξέσπασε ο πόλεμος .Μπήκε μέσα στο σιδερένιο τραίνο που φάνηκε στον Γιωργή, έτσι όπως έβγαζε καπνούς από τα ρουθούνια του, σαν το τέρας που σκότωσε ο Αη Γιώργης και έφυγε για να μην ξαναγυρίσει ζωντανός .Το σπίτι απόκτησε έναν ήρωα πολέμου που έπεσε υπερασπιζόμενος την πατρίδα του και έχασε έναν προστάτη .Η φτώχεια άρχισε να χτυπά την πόρτα τους .Ο πατέρας είχε καλό μισθό όσο ζούσε, ξεχώριζαν από τους άλλους κατοίκους που ήταν αγρότες και κτηνοτρόφοι, τώρα όμως δεν είχαν εισόδημα και η χώρα ήταν σε κατοχή. Το σπίτι ερήμωσε, η κυρά Τασία έστειλε τις παρακόρες να δουλέψουν σε άλλα σπίτια στην πόλη για να μην πεινάσουν μαζί τους, γιατί αυτοί είχαν αρχίσει να πεινούν και να κρυώνουν. Η μάνα άρχισε να βήχει, να χάνει το χρώμα της και να βαθουλώνουν τα μάτια της ώσπου ήρθαν και την πήραν για το Σανατόριο και ο Γιωργής έπρεπε να πάει

στην αδερφή της μάνας του, την μέρα που έκλεινε τα εφτά, για να τον προσέχει . «Θα γερέψω και θα ΄ρθω να σε πάρω Γιωργή μου» του είπε αποχαιρετώντας τον και τον έστειλε να φάει ένα κομμάτι ψωμί στης αδερφής της που δεν είχε παιδιά .Η θεία Ελισάβετ ήταν καλή γυναίκα, ο άντρας της όμως ήταν αυστηρός και τον χτυπούσε με την παραμικρή αφορμή . «Είσαι ζωηρός, θα στρώσεις μόνο με το ξύλο» του έλεγε και σήκωνε το χέρι του και χτυπούσε το αδυνατισμένο κορμάκι του Γιωργή που έτρεμε μόλις τον έβλεπε να έρχεται θυμωμένος . «Ο θειος σου δεν είναι κακός, είναι δυστυχισμένος, έχει παγώσει η καρδιά του», του είχε πει η μάνα του και ο Γιωργής σκεφτόταν ότι ο θείος του ήταν ο χειρότερος άνθρωπος που ήξερε, επειδή τον έκανε να νιώσει έντονα την πείνα, το ξύλο και την ορφάνια. Μπήκε μες το σπίτι του, είχε τρία χρόνια να έρθει, προχώρησε και πήγε στην κουζίνα, πόσο άδεια και κρύα του φάνηκε τώρα, ανακάτεψε, βρήκε κάτι, το έβαλε κρυφά στον κόρφο του και έφυγε για τον αχυρώνα που ήταν τώρα το σπιτικό του επειδή ο θείος του δεν τον ήθελε μέσα στο δικό του. Κούρνιασε σε μια γωνιά και έβγαλε προσεκτικά αυτό που είχε κρυμμένο, ήταν η ποδιά της μάνας του. Την μύρισε, ευωδίαζε ζεστό ψωμί, μαγειρέματα, λόγια γλυκά, γιατροπορέματα, τραγούδια, αγκαλιά, αγάπη, μοσχοβολούσε μάνα. Τα δάκρυα πλημύρισαν τα μάτια του και δεν μπορούσαν να σταματήσουν, έκλαιγε έκλαιγε με λυγμούς, ένιωθε ο πιο δυστυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο, φοβήθηκε μην παγώσει και η δική του καρδιά και γίνει κακός σαν το θείο του. Όχι αυτό δεν μπορούσε να γίνει, είχε ακόμη ζεστή καρδιά γιατί μεγάλωσε με πολύ αγάπη και η αγάπη είναι ικανή να λιώσει και τον μεγαλύτερο πάγο. Αγκάλιασε το γατάκι του που γουργούριζε σιμά του και κοιμήθηκε μετά από τόσο καιρό, γλυκά, πάνω στην ποδιά της μάνας του . Έξω ξημέρωναν Χριστούγεννα... Ξύπνησε από ένα θόρυβο στην πόρτα σαν κάποιος να προσπαθούσε να την ανοίξει και δεν μπορούσε. Θα ήταν ο θειος του που θα τον έστελνε για ξύλα μες το χιόνι, άρχισε να τρέμει από τον φόβο του και έβαλε το χέρι στο πρόσωπο του να το προστατέψει από τις ξυλιές .Μια αγαπημένη, αγγελική μορφή όμως στεκόταν τώρα στην ανοιχτή πόρτα και του μίλησε με την γλυκιά φωνή της: «Γέρεψα, Γιωργή μου και ήρθα να σε πάρω». Έτρεξε μες την αγκαλιά της και την έσφιξε πολύ πολύ δυνατά, πόσο ευτυχισμένος ένιωθε τώρα! «Μάνα, μάνα, μάνα» μόνο έλεγε χωρίς να βρίσκει άλλα λόγια ισάξια για να περιγράψει αυτό που ένιωθε. Για τον Γιωργή αυτά ήταν τα καλύτερα Χριστούγεννα της ζωής του.

Transitions Drivewear® Οι προηγμένοι πολωτικοί φακοί

Οι νέοι φακοί Transitions Drivewear® αντιπροσωπεύουν την επιτομή της καινοτομίας στους φωτοχρωμικούς φακούς, καθώς παρέχουν εξαιρετικές πολωτικές ιδιότητες ακόμη και όταν οι φακοί δεν είναι πολύ σκούροι. Οι νέοι φακοί Transitions® Drivewear®, χρησιμοποιούν συστατικά υψηλής απόδοσης που παρέχουν εξαιρετικές πολωτικές ιδιότητες ακόμη και όταν οι φακοί δεν είναι πολύ σκούροι. Η άνετη και ξεκούραστη όραση είναι εξαιρετικά σημαντική στην οδήγηση. Όπως έχουν δείξει έρευνες, η χρήση απλών γυαλιών ηλίου δεν είναι αρκετή για την μέγιστη προστασία από τον ήλιο κατά τη διάρκεια της οδήγησης. Οι συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες φωτισμού, το εκτυφλωτικό φως (θάμβος) σε συνδυασμό με τα εκατοντάδες οπτικά μηνύματα που δέχεται ένας οδηγός, κάνουν επιτακτική την ανάγκη για τη χρήση φακών που ρυθμίζονται ανάλογα και ανταπεξέρχονται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Σε ποιους απευθύνεται Στους απαιτητικούς οδηγούς και επαγγελματίες του είδους καθώς αποδυναμώνουν το θάμβος και τις εκτυφλωτικές λάμψεις σε όλες τις καιρικές συνθήκες. Ιδιότητες και οφέλη Οι φακοί Transitions Drivewear® προσφέρουν ένα συνδυασμό από όλα τα οφέλη των πολωτικών φακών και των γυαλιών ηλίου με χαμηλή σκουρότητα. Ειδικότερα: • Ενισχύουν την αντίθεση των χρωμάτων (contrast) για καλύτερη πιστότητα όρασης και οδηγική αντίληψη • Βελτιώνουν θεαματικά την ασφάλεια και την οδηγική συμπεριφορά του χρήστη • Εξαλείφουν την ανάγκη για διαφορετικά γυαλιά σε διαφορετικές συνθήκες φωτισμού

Athanasios Giannis Optometrist-Optician +30 2461022470 | +30 6934938273

www.optikapournara.com | optikapournara@yahoo.com www.fashionlens.gr | info@fashionlens.gr www.leonardoeyewear.eu | info@leonardoeyewear.eu

Ευθύμιος Μπάμπος Καυσόξυλα ξερά από δρυ, οξιά και πουρνάρι, από νόμιμες και ελεγχόμενες υλοτομίες. Παραδοσιακό ξυλοκάρβουνο από δρυ και πουρνάρι δικής μας παραγωγής. Το καλύτερο Pellet στον κόσμο από την Αυστρία με μεγάλη θερμογόνο δύναμη. Χωρίς υπολείμματα στάχτης.

Διαμονή κατ’ οίκον

/ Τηλ. 24610 33148

/

Βελισαρίου 4 Κοζάνη / Στον κόμβο Κρόκου Καρυδίτσας

Αμύνταιο! Με φόντο μερικά από τα ομορφότερα τοπία της χώρας.

Mια ανεξάντλητη σε εμπειρίες, γειτονιά της Ελλάδας

Φωτογραφίες: Δέσποινα Μιχαηλίδου

Π

ερπατώντας στις όχθες της λίμνης πιάνεις τον εαυτό σου να σκέφτεται πως όνειρο και αλήθεια έχουν γίνει συγκεχυμένα καθώς καταφέρνεις να να ξεφύγεις για λίγο από την πραγματικότητα αφού το πανέμορφο τοπίο γύρω σου δεν μπορεί παρά να σε συνεπάρει . Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποιείς πως η περιπέτεια μόλις άρχισε καθώς το Αμύνταιο με το πανέμορφο φυσικό περιβάλλον και τις πολλές όμορφες γωνιές του μόλις έχει αρχίσει να ξεδιπλώνεται μπροστά σου… Το Αμύνταιο είναι κωμόπολη του νομού Φλώρινας, σε απόσταση 33 χιλιομέτρων από την πόλη της Φλώρινας. Σημαντικότερα μνημεία ο προϊστορικός οικισμός Αγίου Παντελεήμονα, η ελληνιστική πόλη των Πετρών, τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία. Οι λίμνες Βεγορίτιδα και Πετρών αποτελούν σημαντικούς υδροβιότοπους,

ενώ έχουν αναπτυχθεί σημαντικές υποδομές εναλλακτικού τουρισμού. Η περιοχή χαρακτηρίζεται επίσης από τα επισκέψιμα οινοποιεία της, ενώ στο ομώνυμο Δημοτικό Διαμέρισμα εμφιαλώνεται το μεταλλικό νερό Ξινό Νερό. Δεν έχει καταστεί ακριβές πότε κατοικήθηκε για πρώτη φορά η περιοχή. Η αρχαιολογική σκαπάνη επιβεβαιώνει ύπαρξη οικισμού στα βόρεια της λίμνης των Πετρών που ανάγεται στην εποχή του σιδήρου, ενώ στη νοτιοδυτική πλευρά της ίδιας λίμνης και σε λόφο με την επωνυμία «Γκραντίστα» άνθισε πόλη κατά τους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Η μοίρα της περιοχής αλλάζει με την έλευση του σιδηροδρόμου. Ο σιδηρόδρομος καθιστά την πόλη ως ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά κέντρα της Δυτικής Μακεδονίας. Η άνθηση αυτή κρατά μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα

ΤΟGETHER

Ένας σημαντικός αριθμός προϊστορικών θέσεων γύρω από τις λίμνες (Βεγόρα, Βαλτόνερα, Αγ. Παντελεήμονας, Λιμνοχώρι, Φιλώτας κλπ) πιστοποιούν ότι, ήδη από τις πρωιμότερες φάσεις της Νεολιθικής Εποχής (7η και 6η χιλιετία π.Χ.), μικρές κοινότητες γεωργοκτηνοτρόφων και ψαράδων εγκαταστάθηκαν μόνιμα σε μικρούς ή μεγαλύτερους οικισμούς αξιοποιώντας για την ανάπτυξή τους την ποικιλία του φυσικού πλούτου της περιοχής. Κι αν δεν υπήρχαν οι λίμνες και το δυναμικό τους φυσικό περιβάλλον, οι οικονομικές δραστηριότητες, τα μνημεία, οι παραδόσεις, οι ίδιοι οι κάτοικοι της περιοχής θα ήταν διαφορετικοί. Κι αν όλα αυτά συνιστούν κομμάτια αυτού που οι ειδικοί ονομάζουν πολιτισμό, στην περίπτωση της περιοχής του Αμυνταίου ο επισκέπτης μπορεί να τα ανιχνεύσει και να κατανοήσει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους μόνο δίπλα στο νερό, επιστρατεύοντας όλες του τις αισθήσεις κι αφήνοντας το νου ελεύθερο να ταξιδέψει στο χρόνο και το χώρο.

Αρχιτεκτονική Κληρονομιά

Μέσα από αρκετά σωζόμενα παραδοσικά κτίσματα, ο επισκέπτης του Δήμου Αμυνταίου έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει την εξέλιξη της ιδιωτικής και δημόσιας αρχιτεκτονικής σε πεδινούς, παραλίμνιους, ημιορεινούς και ορεινούς οικισμούς. Μολονότι η σύγχρονη οικοδομική δραστηριότητα κυρίως μετά τις δεκαετίες του ’60 και ’70 αλλοίωσαν σε μεγάλο βαθμό την εικόνα του δομημένου χώρου στην περιοχή, μπορεί κανείς να εντοπίσει ακόμα και σήμερα διάσπαρτα δείγματα του τοπικού παραδοσιακού αρχιτεκτονικού στυλ. Πρόκειται κυρίως για διώροφα πετρόκτιστα σπίτια με μικρό εξώστη στον πάνω όροφο - συνήθως καλυμμένο με μικρή ατεωματική στέγη .

Εκτός από τον ανεμόμυλο του Αγ. Παντελεήμονα, σε ορισμένους οικισμούς του Δήμου σώζονται κάποιοι νερόμυλοι (Ασπρόγεια, Σκληθρο, Βαρικό), ενώ στις Πέτρες υπάρχουν νερόμυλοι οι οποίοι λειτουργούν ακόμα και σήμερα Η λίμνη των Πετρών με την εξαιρετικά πλούσια χλωρίδα και πανίδα καθώς και τα σημαντικά αρχαιολογικά και ιστορικά ευρήματα, αποτελούν ένα εξαιρετικό φυσικό προορισμό για τους φυσιολάτρες και όχι μόνο. Η λίμνη Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα καθώς και οι ορεινοί όγκοι που περικλείουν το λεκανοπέδιο της περιοχής δημιουργούν ένα μοναδικό τοπίο προκαλώντας τον επισκέπτη να το απολαύσει παρέα με ένα ποτήρι κρασί από τις εξαιρετικές αμπελοκαλλιέργιες της περιοχής και να ξεδιψάσουν στις ιαματικές πηγές του οικισμού Ξινό Νερό… Η Ελληνιστική πόλη, η οποία έχει αναγνωριστεί ως επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος και το Βυζαντινό κάστρο βόρεια της λίμνης των Πετρών, προσελκύουν επισκέπτες από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Στις όχθες της λίμνης Βεγορίτιδας στο Δη-

29

μοτικό Διαμέρισμα Αγίου Παντελεήμονα ξεχωρίζει ο εορτασμός των Θεοφανείων. Παράλληλα στις Πέτρες υπάρχουν νερόμυλοι οι οποίοι λειτουργούν και άλλοι στα Ασπρόγεια, το Σκληθρο, το Βαρικό που σώζοντα ακόμα και σήμερα. Η ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού στην περιοχή του Δήμου Αμυνταίου ακολούθησε τη γενικότερη ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού στην Ελλάδα και διαμορφώθηκε τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Σημαντικό στοιχείο στην ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού είναι η αξιοποίηση των πολύπλευρων τοπικών δυνατοτήτων, καθώς είναι από τις λίγες περιοχές που μπορούν να συνδυάσουν ορεινά οικοσυστήματα, τέσσερις λίμνες, παραδοσιακούς οικισμούς, επισκέψιμα οινοποιεία και σημαντικούς φορείς όπως είναι ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ ενώ έχουν δημιουργηθεί και αναπτύσσονται υποδομές για ορειβατικές, πεζοπορικές και περιπατητικές διαδρομές.

Πληροφορίες: amyntaio.gr

30 ΤΟGETHER

Οινικές εξερευνήσεις στο

Αμύνταιο! Ένα μοναδικό ταξίδι γεύσεων και αρωμάτων μέσα από την αμπελουργική παράδοση του Αμυνταίου.

Πίσω από τον μύθο της τοπικής οινικής κουλτούρας υπάρχει… ιστορία! Η περιοχή του Αμυνταίου είναι γνωστή και πανάρχαια για το κρασί και το σταφύλι της. Η καλλιέργεια της αμπέλου μετρά πολλούς αιώνες στο οροπέδιο των 4 λιμνών. Αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν πως η αμπελουργική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή ξεκίνησε πίσω στο μακρινό 6000 Π.Χ. Ανά τους αιώνες έχουν ανακαλυφθεί μέσα από ανασκαφές αγγεία, πήλινα κούπια και ένας τεράστομος αμφορέας, εύρημα μοναδικό σε ολόκληρο τον πλανήτη, που παραπέμπουν στη διαδικασία της οινοποίησης και της αποθήκευσης του καλού κρασιού. Η περιοχή φημίζεται διαχρονικά για την παραγωγή καλού κρασιού μέσω αυθεντικών μεθόδων καλλιέργειας και οινοποίησης. Αυτή η παράδοση, περνά από γενιά σε γενιά, κρατώντας την οινική κουλτούρα της περιοχής ζωντανή μέχρι και σήμερα.

Η γη του Αμυνταίου είναι μοναδική! Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν αρκετά οινοποιεία που παράγουν κρασί ανωτέρας ποιότητας, πιστοποιημένο και βραβευμένο σε διεθνείς εκθέσεις και διαγωνισμούς οίνου. Αυτό οφείλεται στην «ευλογημένη» γη του Αμυνταίου. Το οροπέδιο Αμυνταίου περιβάλλεται από τους ορεινούς όγκους Βέρμιο, Βίτσι και Βόρας στοιχείο που σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη ύπαρξη των 4 λιμνών καθιστά το κλίμα που επικρατεί ήπιο και υγρό. Ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας είναι η ποιότητα του ζεστού και χαμηλής γονιμότητας εδάφους. Ο αμπελώνας του Αμυνταίου βρίσκεται στην πιο ηπειρωτική αμπελουργική ζώνη της χώρας με τα κλήματα του να ξεχειμωνιάζουν στα χιόνια καθώς και τις θερμοκρασιακές διαφορές κατά την εναλλαγή μέρας και νύκτας να είναι έντονες. Χάρη στην εδαφική του σύσταση, το ιδιαίτερο μικροκλίμα και τη μεγάλη εμπειρία των

ΤΟGETHER

αμπελοκαλλιεργητών η ποιότητα των κρασιών του είναι εξαιρετικά υψηλή και μοναδική. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι η περιοχή Αμυνταίου συγκαταλέγεται στις λίγες περιοχές όπου παράγονται κρασιά με την ένδειξη ΟΠΑΠ (Ονομασία Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας).

Το καλό κρασί είναι τέχνη! Οι αμπελουργοί της περιοχής είναι καλλιτέχνες της γεύσης, των αρωμάτων και των χρωμάτων. Η παράδοση της οινοποίησης και αμπελουργίας περνά από γενιά σε γενιά, μαζί με

31

την τεχνογνωσία. Οι άνθρωποι της περιοχής είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την παραγωγή του κρασιού, καθώς αυτό είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας και της ιστορίας τους. Τα πάντα είναι καμωμένα με μεράκι. Με σεβασμό στις παραδοσιακές τεχνικές και με γνώμονα την εξέλιξη και την καινοτομία, οι αμπελουργοί της περιοχής έχουν ταξιδέψει με τα κρασιά τους σε ολόκληρη τη γη. Ακολουθώντας τις σύγχρονες τάσεις, έχουν μετατρέψει τα οινοποιία τους σε επισκέψιμους χώρους, όπου ο επισκέπτης μπορεί να ξεναγηθεί και να συμμετάσχει σε εκδηλώσεις γευσιγνωσίας. Έτσι, έχουν καταφέρει να αναβαθμίσουν την οινοπαραγωγική κουλτούρα της περιοχής, προσελκύοντας πανελλαδικό και διεθνές ενδιαφέρον. Πηγή πληροφοριών: www. Visitamyntaio.com

Ογδόντα χρόνια πριν, το κρασί του Αμυνταίου, που παραγόταν από Ξινόμαυρο, το αγόραζαν και το εκμεταλλευόταν έμποροι από τις γύρω περιοχές, κυρίως από το Πισοδέρι. Τη δεκαετία του ‘30 επισκέφτηκε την περιοχή ένας οινολόγος, υπάλληλος του Υπουργείου Γεωργίας, ο οποίος στην προσπάθειά του να παρακινήσει τους αμπελουργούς του Αμυνταίου να δημιουργήσουν ένα οινοποιείο, έδωσε μια διάλεξη στην οποία ανέφερε ως παράδειγμα προς μίμηση τα συμμετοχικά οινοποιεία της Κρήτης. Σιγά-σιγά έγινε συνείδηση ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί και εδώ μια «κοινοπραξία αμπελουργών»

Οινοποιείο Αγροτικού Συνεταιρισμού Ευρύτερης Περιοχής Αμυνταίου 1ο ΧΛΜ Αμυνταίου Φλώρινας, Δήμος Αμυνταίου Τ. 23860 22258 W. www.amyntaswines.gr E. info@amyntaswines.gr

Αφρώδης Rose Demi Sec Οίνος Ροζέ Ημίξηρος Αφρώδης Φυσικός

32 ΤΟGETHER

ΔΗΜΟΣ ΒΟΪΟΥ

Έθιμα με μακραίωνη ιστορία

Το άναμμα της κλαδαριάς είναι μια γραφική, γιορταστική εκδήλωση, αλλΔΗΜΟΣ ΒΟΙΟΥ Το Βόιο δεν είναι απλώς ένας τόπος, είναι αίσθηση ζωής και ιστορίας. Είναι καθημερινότητα, εικόνες, πολιτισμός και ιστορίες. Ιστορία, Τέχνη, Πολιτισμός, Φύση, ξεχωριστά τοπικά προϊόντα Στα θεμέλια της Πίνδου ανάμεσα από το Γράμμο, το Σμόλικα και τη Βασιλίτσα, απλώνεται το Βόιο. Το βουνό που έδωσε το όνομα του στο νέο Καλλικρατικό Δήμο Βοϊου και ένωσε πέντε Δημοτικές Ενότητες. Οι καποδιστριακοί Δήμοι, Σιάτιστας- Ασκίου –Νεάπολης-Τσοτυλίου-Πενταλόφου, ένωσαν το παρελθόν τους στο παρόν, για να δημιουργήσουν ένα διαφορετικό μέλλον, αντάξιο του ένδοξου παρελθόντος. Από την ξακουστή κοιλάδα του «Μεσιού Νερού» στο Μπούρινο, μέχρι την κορυφή του Βοϊου, «Ζουπανιώτικο Αηλιά (1.810μ.)», μαγευτικές διαδρομές με κινηματογραφικές εναλλαγές τοπίου σε προκαλούν να τις εξερευνήσεις . Τα αναρίθμητα πατροπαράδοτα έθιμα αποτελούν ένα συναρπαστικό σύνολο εικόνων, γεύσεων και συναισθημάτων. Παλιοί θρύλοι, ιστορίες και μνήμες συνθέτουν το μύθο του Δήμου Βοΐου. Ο μεγαλύτερος ποταμός της Ελλάδας, ο Αλιάκμονας, διασχίζει όλο το Δήμο και σε πολλά σημεία δημιουργεί παραποτάμιες περιοχές απαράμιλου κάλλους. Το διακομιστικό εμπόριο που αναπτύχθηκε κυρίως στη Σιάτιστα το 17ο και 18ο αιώνα, καθώς και οι πετράδες του Πενταλόφου, οι αποκαλούμενοι Ζουπανιώτες μάστορες, κατέστησαν το Βόιο ξακουστό τόπο, οικονομικής ανάπτυξης και ευμάρειας . Τα αρχοντικά της πόλης μαρτυρούν την ακμή των περασμένων αιώνων, κτισμένα σαν κάστρα εντυπωσιάζουν με τον εσωτερικό τους διάκοσμο. Οι μεταβυζαντινές εκκλησίες καθηλώνουν με την υποβλητική μορφή τους και τη μοναδική τους ατμόσφαιρα. Το όρος Μπούρινος με τα πιο σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας και το καταφύγιο.

Τα ενθύμια του παρελθόντος, τα πολλά και σημαντικά εκκλησιαστικά και κοσμικά μνημεία, οι πολλές λατρευτικές εκδηλώσεις, καθώς και οι εκδηλώσεις ευχαριστιών στη γη, για τους καρπούς της, προσδιορίζουν ευδιάκριτα, τις διαστάσεις της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής του τόπου. Οι πέντε διαφορετικές σε χαρακτηριστικά δημοτικές ενότητες, συνθέτουν ένα μαγευτικό περιβάλλον, που ονομάζεται Δήμος Βοΐου. Ο Δήμος Βοΐου περιμένει και φέτος μικρούς και μεγάλους να τον επισκεφθούν και να διασκεδάσουν με το πλούσιο εορταστικό του πρόγραμμα. Έθιμα μοναδικά αναβιώνουν κάθε χρόνο, με πίστη και σεβασμό στην παράδοση.

Οι Κλαδαριές στη Σιάτιστα στις 23 Δεκεμβρίου, τα Σούρουβα στη Σιάτιστα στις 30 Δεκεμβρίου, τα Μπουμπουσιάρια της Σιάτιστας στις 5 και 6 Ιανουαρίου, τα Μπουμπουσάρια της Εράτυρας στις 2 Ιανουαρίου και τα Ρουγκατσάρια της Γαλατινής ανήμερα της Πρωτοχρονιάς, αποτελούν στοιχεία της παράδοσης του τόπου μας που διατηρούνται αναλλοίωτα από γενιά σε γενιά.

HOTEL ΣΙΑΤΙΣΤΙΝΟ ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ Το ξενοδοχείο διαθέτει 10 δωμάτια, όλα ευρύχωρα και με κάθε άνεση στα οποία ο επισκέπτης φιλοξενείται σε ένα ζεστό, οικογενειακό περιβάλλον. Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ διόροφος, με ένα δωμάτιο και σαλόνι στον πρώτο όροφο, με τη σουίτα και το κομψά στολισμένο σαλόνι στο δεύτερο, λειτουργεί ανεξάρτητα και προσφέρεται ή μεμονωμένα ο κάθε όροφος ή συνολικά σε δύο φιλικές οικογένειες. Στο ΣΙΑΤΙΣΤΙΝΟ ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να γευτεί το περίφημο σιατιστινό κρασί και το ξακουστό ηλιαστό που είναι αποθηκευμένο στο επισκέψιμο κατώι (κελάρι) του παραδοσιακού οικήματος.

Σας περιμένουμε όλους. Χρόνια πολλά και καλές γιορτές. Χαρούμενο και ειρηνικό το νέο έτος, με υγεία, αισιοδοξία και αλληλεγγύη.

ΤΗΛ./ ΦΑΞ : 24650 47020 email: arxontariki@hotmail.com https://hotelarhontariki.gr/ ΔΗΜΟΣ ΒΟΙΟΥ

Cafe Bar LA FURKA Πλατεία Τουρούντζα 1 50300 Σιάτιστα

34 ΤΟGETHER

Κοζάνη Χριστούγεννα

Έθιμα και Παραδόσεις Ανθεκτικές στο Χρόνο ΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΑΤΙΝΑ ΤΣΙΚΡΙΤΖΗ ΜΟΜΤΣΙΟΥ Είναι εντυπωσιακό το πόσα έθιμα και συνήθειες του Δωδεκαημέρου στην Κοζάνη παραδόθηκαν από γενιά σε γενιά, προσαρμοσμένα στις ανάγκες της κάθε καινούργιας κοινωνίας αλλά κρατώντας τον τελετουργικό τους πυρήνα. Τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή της αφθονίας. Η αντίληψη αυτή αποτυπώνεται τόσο στις αγορές που γίνονται αυτή την περίοδο όσο και στα εορταστικά τραπέζια. Τα εθιμικά εδέσματα ποικίλουν βέβαια ανάλογα με την ευημερία της κοινωνίας γενικά αλλά και την οικονομική ευρωστία της κάθε οικογένειας ειδικότερα, πάντα όμως ξεπερνούν κατά πολύ την συνηθισμένη καθημερινή διαβίωση. Στα Κοζανίτικα σπίτια κυριαρχούσε πάντα και παντού το χοιρινό. Αναμενόμενο. Στις παλιότερες εποχές της οικιακής οικονομίας οπότε και παγιώθηκαν τα περισσότερα έθιμα, ήταν εκεί γύρω στη μέση του χειμώνα που ο οικόσιτος χοίρος έφτανε στην πλήρη ανάπτυξη, έτοιμος για να «θυσιαστεί» και στη συνέχεια να συντηρήσει τις πολυπληθείς οικογένειες όλο το χειμώνα. Παλιότερα αυτή η «θυσία» είχε έντονο τελεστικό χαρακτήρα και συνιστούσε το έθιμο της «γουρουνοχαράς», που τηρείται ακόμα και σήμερα σε κάποιες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, και όχι μόνο. Πλήθος τα εδέσματα με βάση το χοιρινό. Τηγανιές, ψητά, λουκάνικα, σπληνάντερα, τσιγαρίδες … Βασιλιάς όμως ήταν εδώ και αιώνες ένας μεγάλο τέντζερης γιαπράκια, η πιο γνωστή σπεσιαλιτέ της πόλης, που σε διάφορες παραλλαγές τη μοιράζεται με όλα τα Βαλκάνια, με την Τουρκία κι άλλες χώρες της Ανατολής. Γίνονται με λάχανο τουρσί, την «αρμιά», η οποία ωριμάζει επί 40 μέρες σε ξύλινο καδί, είναι έτοιμη να χρησιμοποιηθεί τις παραμονές και να τυλίξει σε σφιχτά στρόγγυλα ντολμαδάκια τα βασικά συστατικά της γέμισης: κιμά, ρύζι, νεροκρέμμυδο και μπαχαρικά. Οι ντόπιοι πίστευαν και πιστεύουν ότι τα γιαπράκια συμβολίζουν το σπαργανωμένο νεογέννητο Θείο βρέφος, λόγω του σχήματος και της μορφής του. Ίσα με μισή μέρα ασχολούνται οι μαγείρισσες του σπιτιού με την προετοιμασία του φαγητού, τυλίγοντας πολύ μεγάλες ποσότητες, παλιότερα επειδή οι οικογένειες ήταν πολυμελείς, σήμερα επειδή περιμένουν τους ξενιτεμένους τους από μακριά κι από κοντά. Και στις δυο περιπτώσεις

βέβαια τα γιαπράκια ήταν και ο βασικός μεζές για το κέρασμα των φίλων και των επισκεπτών, καθώς αποτελούν τον τέλειο μεζέ για το ντόπιο κόκκινο κρασί. Ακόμα πιο πλούσια τα ελέη την Πρωτοχρονιά στο Κοζανίτικο τραπέζι, ώστε να εξασφαλιστεί τελετουργικά η αφθονία για όλο το χρόνο. Κι εδώ όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα κόβουν Αγιοβασιλιάτικη πίτα με φλουρί, τον λεγόμενο «παρά» στον τόπο μας. Η πίτα αυτή όμως δεν είναι γλυκιά. Είναι μια μεγάλη κρεατόπιτα που πάντα γινόταν σε στρογγυλό σινί, κόβεται ανήμερα Αϊ-Βασιλιού το μεσημέρι και αποτελεί το εστιακό σημείο των εθίμων της ημέρας. Τα γλυκά σήμερα γεμίζουν τραπέζια και ψυγεία σ’ όλη τη διάρκεια των γιορτών, και το θεωρούμε φυσικό. Αν πάμε όμως κάποιες δεκαετίες πίσω θα βρούμε μικρότερη ποικιλία από κεράσματα, αλλά θα είναι βέβαια όλα σπιτικά. Στις πρώτες θέσεις έρχονται τα σαλιάρια και οι κουραμπιέδες οι ζεματιστοί, τοπικές σπεσιαλιτέ που πολύ τα τιμούσαν οι ντόπιοι, αλλά και οι κουραμπιέδες οι λεγόμενοι «άσπροι» για να ξεχωρίζουν από τους άλλους, τους πιο συνηθισμένους στην πόλη. Κι εδώ βέβαια όπως και σ’ όλη την Ελλάδα το έθιμο της αγγελίας της χαρμόσυνης «είδησης» τόσο της Γέννησης του Χριστού όσο και της αρχής του Νέου Έτους κυριαρχεί εθιμικά και γλυκαίνει την ψυχή. Τα κάλαντα της παραμονής των Χριστουγέννων, «κόλιαντα» στον τόπο μας, κι εκείνα της Πρωτοχρονιάς, τα «σούρβα» σε μας, όσο κι αν έχουν αλλάξει καθώς παραδίδονται από γενιά σε γενιά εξακολουθούν να αποτελούν ένα από τα στοιχεία που θυμίζουν Χριστούγεννα πιο έντονα από οποιοδήποτε άλλο. Παλιότερα οι μικροί καλαντιστές ξεκινούσαν αξημέρωτα με το σακούλι στο χέρι και «τουν τσιώκου», το ειδικό για την περίσταση ξύλινο σφυράκι, για να χτυπήσουν τις πόρτες και να τα πουν σε γνωστούς και αγνώστους. Τα χρήματα ήταν φυσικά το ισχυρότερο δέλεαρ, όσο λιγοστά και να φαίνονται με τα σημερινά κριτήρια. Παράλληλα όμως τα παιδιά μάζευαν κι άλλα κεράσματα, μανταρίνια, πορτοκάλια, φιρίκια καρύδια, ξυλοκέρατα και βέβαια τα γλυκά των ημερών.

Το βασικό εθιμικό φίλεμα όμως ήταν τα «κόλιαντα» μικρά ψωμάκια που γίνονταν με σκέτο ζυμάρι κι έπαιρναν συγκεκριμένη μορφή: «τς μπάμπους τα γυαλιά», «οχτάρια», «κλώσσις», (κοτσίδες), πέρδικες, αρνιά, γουρούνια, «τζουμανίκα» (ραβδί του τσοπάνου) ήταν τα πιο συνηθισμένα. Το πρώτο που παρασκεύαζαν, ένα κουλουράκι με σταυρό στη μέση, ήταν το «κόλιαντο της Παναγίας». Μόλις ψηνόταν το έβαζαν στα εικονίσματα, όπου και έμενε μέχρι την επόμενη χρονιά χωρίς να το πειράζει κανείς, αφού επρόκειτο για αντικείμενο αφιερωμένο στη Μητέρα του Θεού και κατά συνέπεια περιβεβλημένο με ιερότητα και κύρος. Παραδόσεις παλιές και καινούργιες συναντιούνται συνεχώς σε τούτο τον τόπο στο γύρισμα του χρόνου, και κυρίως τα Χριστούγεννα. Στολισμένη, φωτεινή και λαμπερή η Κοζάνη περιμένει τα ξενιτεμένα της παιδιά αλλά και τους επισκέπτες της, που θα επιλέξουν να ζήσουν χειμωνιάτικα Χριστούγεννα φέτος και στην πόλη και στα γύρω χωριά και στα χιονοδρομικά κέντρα της περιοχής. Κουβαλώντας ζεστά ρούχα στις βαλίτσες και διάθεση για κάτι αλλιώτικο στην ψυχή τους!

Ραγκουτσάρια Το Παραδοσιακό Καρναβάλι της Καστοριάς

Μέσα σε μία ιδιαίτερη εορταστική και χαρούμενη ατμόσφαιρα διαδραματίζεται το έθιμο των “Ραγκουτσαριών” στην πόλη της Καστοριάς, κάθε χρόνο 6, 7 & 8 Ιανουαρίου. Πρόκειται για ένα τριήμερο εκδηλώσεων καρναβαλιού στο διάστημα του οποίου η πόλη αποκτάει ξεχωριστό χρώμα και πανηγυρική ατμόσφαιρα. Τα Ραγκουτσάρια αρχίζουν στις 6 Ιανουαρίου την ημέρα των Θεοφανίων και ολοκληρώνονται στις 8 Ιανουαρίου (Πατερίτσα), με την παρέλαση των καρναβαλιστών στην οδό Μητροπόλεως. Οι ορχήστρες, οι οποίες συνθέτονται αποκλειστικά από πνευστά (χάλκινα) και κρουστά όργανα, αποτελούν την πεμπτουσία των Καστοριανών “Ραγκουτσαριών”. Μικροί και μεγάλοι οργανώνονται σε “μπουλούκια” όπου το καθένα με τη δική του ορχήστρα και διαρκώς μετακινούμενα, χορεύουν ασταμάτητα στους δρόμους δίνοντας ένα ξεχωριστό ρυθμό στην πόλη. Ενδιαφέρον προκαλεί η σύναξη των καρναβαλιστών στη μεσαιωνική πλατεία «Ντολτσό-Αφοί Εμμανουήλ» στις 8 Ιανουαρίου. Εκεί, και μέσα σε ένα πανηγυρικό μουσικό ξεφάντωμα, καρναβαλιστές, επισκέπτες και πλατεία γίνονται ένα. Η γοητεία των Ραγκουτσαριών είναι η προέκταση της γοητείας της ίδιας της Καστοριάς. Όσο καλά κι αν γνωρίζεις και τα δύο, είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις την ιστορία από τον μύθο. Να σημειωθεί πως η νέα Δημοτική Αρχή για φέτος έχει προγραμματίσει σειρά δράσεων κατά την περίοδο πριν την επίσημη έναρξη του καρναβαλιού.

Πρόγραμμα Ραγκουτσάρια 2020 ΠΈΜΠΤΗ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ | ΏΡΑ 16:00

Καρναβαλίστικη παιδική εκδήλωση στο θεματικό πάρκο «Μαγική Λιμνοπολιτεία»

ΣΆΒΒΑΤΟ 4 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ | ΏΡΑ 16:00

Καρναβαλίστικη παιδική εκδήλωση στην πλατεία “Αφοί Εμμανουήλ” (περιοχή Ντολτσό)

ΣΆΒΒΑΤΟ 4 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ | ΏΡΑ 19:00

Μουσικό δρώμενο με αφετηρία την περιοχή “Σταυρός”

ΚΥΡΙΑΚΉ 5 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ | ΏΡΑ 12:00 (ΜΕΣΗΜΈΡΙ)

Μουσικό δρώμενο με αφετηρία την πλατεία “Απόζαρι”

ΚΥΡΙΑΚΉ 5 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ 2020 | ΏΡΑ 20:00

«Αντάμωμα Πολιτιστικών Συλλόγων». Μουσικό δρώμενο στους δρόμους της πόλης.

ΔΕΥΤΈΡΑ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ | ΏΡΑ 11:30Π.Μ.

Ο Αϊ-Βασίλης μοιράζει δώρα στα παιδιά στην πλατεία Δαβάκη με τη συμμετοχή των Καρναβαλιστών

6 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ (ΘΕΟΦΆΝΕΙΑ) | ΏΡΑ 16:00

Επίσημη Έναρξη Καστοριανού Καρναβαλιού “Ραγκουτσάρια”. Αφετηρία: Δημαρχείο Καστοριάς

ΔΕΥΤΈΡΑ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ | (ΘΕΟΦΆΝΕΙΑ)

Καστοριανά Ραγκουτσάρια, μπουλούκια καρναβαλιστών στους δρόμους της πόλης

ΤΡΊΤΗ 7 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ (ΑΪ-ΓΙΑΝΝΙΟΎ)

Καστοριανά Ραγκουτσάρια, μπουλούκια καρναβαλιστών στους δρόμους της πόλης

ΤΕΤΆΡΤΗ 8 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ (ΠΑΤΕΡΊΤΣΑ)

Καστοριανά Ραγκουτσάρια, παρέλαση καρναβαλιστών στην οδό Μητροπόλεως. Ώρα έναρξης 14:00, με κατάληξη στην πλατεία «Αφοί Εμμανουήλ» (περιοχή Ντολτσό)

38 ΤΟGETHER

«Φόρεσε» τα γιορτινά της η Καστοριά Την έναρξη της Χριστουγεννιάτικης περιόδου σήμανε η Καστοριά με τα στολίδια και τα φώτα να μην λείπουν από κάθε γωνιά της πόλης. Στολισμένα δέντρα στις πλατείες και φωτισμένα αγγελάκια μεταδίδουν το μήνυμα για τον ερχομό των Χριστουγέννων. Τη δική τους γιορτινή πινελιά δίνουν τα φώτα που έχουν τοποθετηθεί στην παραλία, δίνοντας ακόμα μεγαλύτερη λάμψη στην πόλη. Εντύπωση προκαλεί το Δέντρο στην πλατεία Ομονοίας, το οποίο κοσμούν στολίδια και κάρτες από τα χέρια μικρών παιδιών που θέλησαν να μοιραστούν τα δικά τους χριστουγεννιάτικα μηνύματα. Για πρώτη φορά ζωντανεύει στα μάτια των κατοίκων και των επισκεπτών η “Μαγική Λιμνοπολιτεία”, ένα θεματικό χωριό στο Πάρκο Ολυμπιακής Φλόγας, που προσφέρει διασκέδαση σε μικρούς και μεγάλους με μια σειρά από δραστηριότητες, όπως το εντυπωσιακό παγοδρόμιο και τα συγκρουόμενα αυτοκίνητα. Την είσοδό της κοσμεί μια επιβλητική φάτνη. Δράσεις της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, διαδραστικές αφηγήσεις, χριστουγεννιάτικες νότες από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα, Καστοριανή

Βεγγέρα από το Ωδείο Βορείου Ελλάδος, καστοριανά κάλαντα, παιδικό ξεφάντωμα με ξωτικά και ξυλοπόδαρους, αθλητικοί περίπατοι ως το εργαστάσιο του Αϊ Βασίλη, Street Party και φεστιβάλ τοπικής γαστρονομίας, είναι μερικές από τις εκδηλώσεις που θα δώσουν εορταστική ατμόσφαιρα στην πόλη μας ως την υποδοχή του νέου έτους στην πλατεία Ντολτσό και τα περίφημα Ραγκουτσάρια. Από το πρωί ως το βράδυ, η Χριστουγεννιάτικη Αγορά υποδέχεται τους επισκέπτες της από τις 15 Δεκεμβρίου με πλούσια γλυκίσματα και ζαχαρωτά, τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, είδη οινοπωλείου, αρώματα, βιβλία, έργα λαϊκής τέχνης και αγιογραφίας, γουναρικά και είδη δώρων. Με όλες αυτές τις προετοιμασίες η Καστοριά στέλνει το δικό της χριστουγεννιάτικο μήνυμα και εύχεται Καλές Γιορτές σε όλο τον κόσμο! Ζυμπά Γεωργία Επιμέλεια: Ομάδα Επικοινωνίας - Τμήμα Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων - Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πράσινη Συμφωνία: οι Δήμοι και οι Περιφέρειες της Ευρώπης ετοιμάζονται να την υλοποιήσουν

Μετά την πρόσφατη κήρυξη κατάστασης κλιματικής έκτακτης ανάγκης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen δημοσιοποίησε, στις 11 Δεκεμβρίου στην αίθουσα ολομέλειας του ΕΚ στις Βρυξέλλες, το σχέδιο της Επιτροπής για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας στην ΕΕ μέχρι το 2050. Η ανακοίνωση για την Πράσινη Συμφωνία εκθέτει έναν αρχικό χάρτη πορείας των βασικών πολιτικών και των μέτρων που απαιτούνται για την επίτευξη της μετάβασης της Ευρώπης προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Και ενώ οι διαπραγματεύσεις της COP25, όσον αφορά τους κανόνες για τη διεθνή αγορά άνθρακα, έχουν περιέλθει σε τέλμα η συνέλευση των εκπροσώπων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών της ΕΕ καλεί τα συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας του Παρισιού να ενισχύσουν τη συνεργασία με τους δήμους και τις περιφερειακές κυβερνήσεις ως μόνη λύση για την ανάληψη αποτελεσματικής κλιματικής δράσης και την αντιστροφή της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η Ευρωπαική Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ), αντίστοιχα, εκφράζει την ικανοποίησή της για την προοπτική αναβάθμισης των στόχων, με ορίζοντα το 2030, ενόψει της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) στο 50%, επιδιώκοντας, παράλληλα, την επίτευξη ποσοστού 55%. Ωστόσο, εκφράζει τη λύπη της για την απουσία οποιασδήποτε αναφοράς σε υψηλότερους στόχους σχετικά με τις ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση. Τα ειδικά κονδύλια για τις Περιφέρειες εξόρυξης άνθρακα δεν πρέπει να εκπίπτουν από τη χρηματοδότηση της περιφερειακής πολιτικής Η ΕτΠ επιδοκιμάζει, παράλληλα, τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης, συμπεριλαμβανομένου ενός Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για τις Περιφέρειες και τους τομείς υψηλής έντασης άνθρακα και ανθρακούχων εκπομπών. Τονίζει, ωστόσο, την ανάγκη εξασφάλισης πρόσθετων πόρων για την περίοδο 2021-2027. Οι περιφέρειες παραγωγής άνθρακα θα πρέπει να λάβουν χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να βοηθηθούν στην απεξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα, σύμφωνα και με την ανακοίνωση που εξέδωσε η ΕτΠ τον περασμένο Οκτώβριο. Ωστόσο, η Συνέλευση των τοπικών και περιφερειακών ηγετών της ΕΕ επιμένει ότι η ενίσχυση δεν θα πρέπει να γίνεται εις βάρος άλλων περιφερειών. Το αίτημα των τοπικών και περιφερειακών ηγετών συνδυάζει τα ειδικά υποστηρικτικά μέτρα ενίσχυσης δεκάδων περιφερειών με αυτό της διατήρησης του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περιφερειακή ανάπτυξη, τη δραστική μείωση του οποίου επιθυμούν ορισμένοι αρχηγοί κρατών μελών της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει τόσο τη μείωση των κονδυλίων Συνοχής για την περιφερειακή ανάπτυξη όσο και τη δημιουργία ενός Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για τις περιφέρειες εξόρυξης άνθρακα. Προς το παρόν η νέα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν έχει δηλώσει πώς θα χρηματοδοτείται το εν λόγω Ταμείο. Ο κ. Speich υπουργός Ομοσπονδιακών, Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του γερμανικού κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας δήλωσε τα εξής: « Η κλιματική αλλαγή αφορά ολόκληρη την Ευρώπη. Ο μετασχηματισμός των περιφερειών εξόρυξης άνθρακα αποτελεί σημαντική συμβολή στην επίτευξη των στόχων μας για το κλίμα. Ως εκ τούτου, πρέπει η ΕΕ να στηρίξει τις περιοχές με ανθρακωρυχεία που διανύουν μεταβατικό στάδιο. Πρέπει η ΕΕ να υποστηρίξει οικονομικά την κοινωνικοοικονομική μετάβαση των περιφερειών εξόρυξης άνθρακα στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο. Μία από τις προϋποθέσεις για να δοθούν κίνητρα πραγματοποίησης νέων επενδύσεων είναι να έχουν οι περιφέρειες επαρκή περιθώρια ελιγμών όσον αφορά τους κανόνες της πολιτικής ανταγωνισμού. Εκτιμώ την πρόταση της νέας Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί σύστασης ενός Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Το εν λόγω ταμείο θα αμβλύνει τις κοινωνικές, κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις του διαρθρωτικού μετασχηματισμού στις ευρωπαϊκές περιφέρειες εξόρυξης άνθρακα. Ωστόσο, θα πρέπει να χρηματοδοτείται με πρόσθετους πόρους και όχι από το κονδύλιο που προβλέπεται για τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία. Η χρηματοδότηση θα πρέπει να συνδέεται στενά με την πολιτική συνοχής. Αυτοί οι συμπληρωματικοί πόροι θα μπορούσαν επομένως να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση των προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για τις εν λόγω περιφέρειες επιπέδου NUTS 2 την επόμενη επταετία», συμπλήρωσε ο κ. Speich. Τονίζει επίσης την ανάγκη να παρέχει η ΕΕ τη δυνατότητα σε εθνικές, περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις και αρχές να διαθέτουν επιπλέον περιθώρια για τη συνδρομή όσων επιχειρήσεων επηρεάζονται από την εγκατάλειψη της εξόρυξης άνθρακα. Η ΕτΠ υποστηρίζει ότι πρέπει να αναθεωρηθούν οι κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων, οι οποίοι πρόκειται να παύσουν να ισχύουν το έτος 2020, με στόχο οι περιφέρειες εξόρυξης άνθρακα να διαθέτουν στο πλαίσιο αυτό επαρκή ευελιξία, έτσι ώστε να καταφέρουν να μετριάσουν τον κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο από τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα. Στα 350 μέλη της ΕτΠ περιλαμβάνονται πολλοί εκπρόσωποι από τις 41 περιφέρειες σε 12 κράτη μέλη (συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου) που εξακολουθούν να έχουν ανθρακωρυχεία. Η ΕτΠ συνιστά τη συνεργασία τόσο μεταξύ των εν λόγω περιφερειών όσο και μεταξύ αυτών και των εθνικών και ενωσιακών επιπέδων διοίκησης, καθώς επιδιώκουν την προσαρμογή των οικονομιών τους, τόσο για την αποφυγή επικαλύψεων όσο και για την ανταλλαγή εμπειριών. Στις εισηγήσεις της, η ΕτΠ χαρακτηρίζει την επαγγελματική επιμόρφωση, τη δημιουργία τεχνικών πανεπιστημιακών σχολών, την ανάπτυξη ενός ευνοϊκού για την καινοτομία περιβάλλοντος και την ψηφιοποίηση ως μέσα καθοριστικής σημασίας για τη διαφοροποίηση των οικονομιών τους. Στη γνωμοδότηση της ΕτΠ δίνεται επίσης έμφαση στο αναπτυξιακό δυναμικό των πλεονεκτημάτων αυτών των περιφερειών. Υποστηρίζεται δε ότι ο διαρθρωτικός μετασχηματισμός των εν λόγω περιφερειών θα πρέπει να συντελεστεί με τον σημερινό βιομηχανικό και ενεργειακό ιστό ως βάση για την ανάπτυξη. Επίσης, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι κύκλοι καινοτομίας και επένδυσης των υφιστάμενων βιομηχανικών παραγόντων και να αξιοποιούνται οι βιομηχανικοί συνεργατικοί σχηματισμοί, οι λειτουργικές δεξιότητες και η ερευνητική ικανότητα. Η σταδιακή κατάργηση της βιομηχανίας άνθρακα αναμένεται να προκαλέσει την απώλεια πολυάριθμων θέσεων εργασίας στη Βουλγαρία, την Τσεχία, τη Γερμανία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, με απολύσεις επίσης στην Ελλάδα, τη Σλοβακία και τη Σλοβενία. Από σχετική μελέτη* προκύπτει ότι οι δύο περιφέρειες όπου οι κοινωνικές επιπτώσεις ενδέχεται να αποδειχθούν οι σοβαρότερες είναι αυτές της Δυτικής Μακεδονίας και της Νοτιοδυτικής Ρουμανίας - Ολτένιας. * https://ec.europa.eu/jrc/en/publication/eur-scientific-and-technical-research-reports/eu-coal-regions-opportunities-and-challenges-ahead ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Α.Ε. - ΑΝΚΟ Μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Enterprise Europe Network – Hellas Φον Καραγιάννη 1-3, 50131 Κοζάνη

Τηλ.: +30 24610 24022 Φαξ: +30 24610 38628 E-mail: info@anko-eunet.gr Web Sites: www.anko.gr & www.anko-eunet.gr

40 ΤΟGETHER

Η Ελένη και…το Christmas tea KEIMENO: ΕΛEΝΗ ΓΚOΡΑ

Π

ιάνει μια βροχή κι ένας αέρας δυνατός που το μόνο πράγμα που σκέφτηκα να κάνω ήταν να βρω κάπου να χωθώ.Το μπουφάν μου έσταζε και το αδιάβροχο ήταν ακόμα στη βαλίτσα. Και τι τύχη! Βρίσκω ένα μαγαζί που είχε ένα προ-Χριστουγεννιάτικο πάρτι. Η μουσική ήταν τέλεια, τα στολίδια μπόλικα, τα λαμπάκια αμέτρητα... Έσπρωξα την πόρτα και μπήκα. Οι γυναίκες φορούσαν φανταχτερά φορέματα κι οι άντρες καλοραμμένα κοστούμια. Ντράπηκα για το άσχημο πουλόβερ και το πολυκαιριασμένο τζιν μου. Όμως, τι πείραζε; Έπιασα μια γωνιά στο μπαρ και ένιωθα πολύ ευτυχισμένη. Τώρα τι να παραγγείλω; Απόγευμα ήταν, καφέ δεν είχα προλάβει να πιω, ήμουν κι από ταξίδι... Τι να έπαιρνα; Βλέπω τον κατάλογο και μου κάνει εντύπωση η ειδική λόγω των ημερών πρόταση. Λέω εδώ είμαστε! «One Christmas tea, please!» Και μου φέρνουν ένα διάφανο ποτήρι με ένα φακελάκι και μια τσαγιέρα με καυτό νερό. Ρίχνω το νερό στο ποτήρι, ανεβοκατεβάζω το φακελάκι, λες και θα γινόταν καλύτερο, μυρίζω την κανέλα και το γαρύφαλλο και μετά από δύο λεπτά κάνω να πιώ μια γουλιά. Φέρνω το ποτήρι κοντά στο στόμα μου, το φυσάω, κλείνω τα μάτια και δεν ξέρω πώς• το ρίχνω όλο πάνω μου. Καυτό καυτό, ζεστό ζεστό. Για να συνέλθω από το κάψιμο το γύρισα στις μπύρες. Μετά από καναδυό βαρέλια, παίρνω το αστικό για να πάω σπίτι και τι μου λέει ο οδηγός όταν του ζήτησα ένα εισιτήριο μιας διαδρομής: Μυρίζεις σαν τα Χριστούγεννα! Και επειδή μυρίζεις σαν τα Χριστούγεννα, απόλαυσε τη διαδρομή σου δωρεάν! Τελικά, τα Χριστούγεννα έρχονται από ‘κει που δεν τα περιμένεις!

Manchester, 12-2019

Χριστούγεννα στο Παλάτι!

KEIMENO: ΚΟΡΙΝΑ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΟΥ Πολιτιστική Διαχειρίστρια, μεταπτυχιακή φοιτήτρια

Τ

α Χριστούγεννα φτάνουν σε λίγες μέρες! Και μαζί με αυτά φτάνουν στα αυτιά μας γιορτινές νότες και χαρούμενα τραγούδια! Μυρωδιές κυρίως της κανέλλας, τα μελομακάρονα και άλλα γλυκά και φαγητά που θα στολίζουν το χριστουγεννιάτικο τραπέζι! Χριστουγεννιάτικα φωτάκια και φιγούρες, θα ομορφαίνουν τα σπίτια, τα μαγαζιά, τους δρόμους, τις πλατείες! Μέσα σ αυτό το κλίμα, στο Παλάτι Μεγάλου Μαγίστρου της Ρόδου, προσπαθήσαμε να διατηρήσουμε την χαρά της δημιουργίας στους μικρούς μαθητές των νηπιαγωγείων, των δημοτικών και των γυμνασίων της περιοχής, «μετρώντας ψηφίδες παρέα με καλικάτζαρους»! Οι μικροί μας φίλοι ταξίδεψαν στον κόσμο των ψηφιδωτών μέσα από την περιοδική έκθεση του παλατιού «Ψηφιδωτά δάπεδα από την Κω» και μεταμορφώθηκαν σε λιλιπούτιους και μεγαλύτερους ζωγράφους. Εμπνευσμένοι από την τέχνη του παρελθόντος δημιούργησαν πανέμορφα στολίδια από γυαλιστερά χαρτόνια και γκλίτερ. Από το πρόγραμμα δεν εξαιρέθηκε κανένας. Συμμετείχαν, δημιούργησαν και εμπνευστήκαν παιδιά από όλες τις ομάδες και από διαφορετικά σχολεία. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η συμμετοχή και αλληλεπίδραση με τα παιδιά του Ειδικού σχολείου Ρόδου και τα παιδιά των προσφύγων που φιλοξενούνται στην περιοχή. Όλοι μαζί, ως μία ομάδα κάθισαν στον ειδικό διαμορφωμένο χώρο που είχαμε ετοιμάσει. Κάθε μέρα στην αίθουσα κατασκευής συνέβαινε κάτι μαγικό! Κάθε τραπέζι φιλοξενούσε 40 πολυπολιτισμικούς, ιδιαίτερους, μικρούς και μεγάλους καλλιτέχνες! Το αποτέλεσμα φυσικά ήταν να δημιουργήσουν 500 πολύχρωμα,

ευτυχισμένα, ειρηνικά, μοναδικά, και ξεχωριστά στολίδια, τα οποία στόλισαν το χριστουγεννιάτικο δέντρο στην αίθουσα χορού του παλατιού! Με αυτόν τον τρόπο, επιβεβαιώνεται για άλλη μία φορά πως η τέχνη εξαλείφει τις διακρίσεις, τις ρατσιστικές συμπεριφορές και την περιθωριοποίηση. Τα χαμόγελα, οι αγκαλιές και τα χιλιάδες «ευχαριστώ» που εισπράξαμε απ’ όλα τα παιδιά ήταν το καλύτερο χριστουγεννιάτικο δώρο που θα μπορούσε να μας δώσει το 2019! Η ευτυχία των παιδιών κρύβεται στην ανοιχτή μας αγκαλιά, σε λίγες μπογιές, στην χρυσόσκονη και σε μερικά μελομακάρονα!

ΤΟGETHER

41

«Τα μπουμπουκάκια των Χριστουγέννων» KEIMENO: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ

5

το πρωί, τέτοια ώρα ξεκινούσαμε να τα λέμε στο χωριό. Δεν είχε ξημερώσει ακόμα, έξω νύχτα αλλά εμείς πανέτοιμοι…Χοντρό μπουφάν, κασκόλ και γάντια. Παγωνιά! Χιόνι! Μα, εμείς περιμέναμε πως και πώς να ξεκινήσουμε για τα κάλαντα των Χριστουγέννων. «Να προσέχετε και όταν κρυώσετε ή κουραστείτε να γυρίσετε…Ακούς;». Μαζεύτηκε το γκρουπ, οι μεγαλύτεροι της παρέας πρόσεχαν τα μικρά. Εμάς! «Φέρναμε βόλτα» όλο το χωριό. Από πόρτα σε πόρτα, δεν ξεχνούσαμε καμιά. Μας περίμεναν οι γριούλες και μας άνοιγαν αμέσως, δεν ήθελαν να περιμένουμε στο κρύο. Καλούδια στη σακούλα και κέρματα. Μανταρίνια, φιστίκια, καραμέλες, ζαχαρωτά και σοκολατάκια… Στον δρόμο πειράγματα και γέλια. Νιώθαμε ευτυχία, χαρά και όλη αυτήν την αγαλλίαση των Χριστουγέννων. Ξεχνούσαμε την κούραση και δε νιώθαμε το κρύο. Σε ένα από τα σπίτια που πήγαμε στον πάνω μαχαλά, μια γιαγιούλα καθώς έκανε την μοιρασιά, αφού έβαλε βαθειά το χέρι στην τσέπη της μαύρης ποδιάς της, έδωσε κέρματα σε όλους εκτός από μένα, σε εμένα έδωσε ένα μαύρο κουμπί. Ξεσπάσαμε σε γέλια και από εκείνη τη στιγμή ένιωσα πως θα ήμουν η πιο τυχερή της παρέας. «Κάλπικο το κέρμα…Άνθρακας ο χρυσός» φώναξε ο Γιωργάκης.

Όταν ξημέρωσε κλείναμε τον φακό μας και συνεχίζαμε το περπάτημα. Αφού ψέλναμε τα κάλαντα σε όλα τα σπίτια του χωριού και ευχόμασταν στον κύρη τους χίλια χρόνια να ζήσει, τρέχαμε στον φούρνο. Εκείνη την ώρα έβγαιναν τα πιο νόστιμα μπουμπουκάκια. Αφράτα, ζεστά, τα πιο γλυκά ψωμάκια του κόσμου. Έτσι τα ζητούσαμε, «Καλημέρα! Θέλουμε μπουμπουκάκια». «Αμέσως, παιδιά μόλις τα έβαλα από την φωτιά». Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή την εικόνα. Παγωμένοι και κουρασμένοι να πέφτουμε με ορμή στα ψωμάκια και να τα καταβροχθίζουμε. Να

ζεσταίνουμε και να χορταίνουμε τις κοιλίτσες μας. Νιώθαμε γεμάτοι, πλήρεις, δεν μας έλειπε τίποτα, αφού το πνεύμα των Χριστουγέννων μας συντρόφευε μέχρι το τέλος. Έπειτα ακολουθούσε η καταμέτρηση, μοιραζόμασταν μέχρι και την τελευταία δεκάρα. Δίκαια πράγματα. Βγάζαμε μερίδιο και γι’αυτούς που δεν μπόρεσαν να έρθουν μαζί μας να «γυρίσουμε τα κάλαντα». Στις διάφανες σακουλίτσες τα φρούτα και τα κεράσματα. Τις μέρες των Χριστουγέννων με επισκέπτεται αυτή η εικόνα. Πόσο τυχερή νιώθω που κατάφερα να ζήσω τόσο όμορφες στιγμές. Στο χωριό λοιπόν, με το τριγωνάκι να χτυπά με όση δύναμη μπορούσε από τον ενθουσιασμό. Δεν μας ένοιαζαν τα χρήματα, αλλά η προσμονή, η βόλτα, τα πειράγματα μεταξύ μας, ο χιονοπόλεμος, τα χτυπήματα στην πόρτα, τα καλωσορίσματα και η χαρά που εισπράτταμε από τους παππούδες και τις γιαγιάδες. Όταν πηγαίνουμε στο χωριό την περίοδο των γιορτών δεν ξεχνάμε τα μπουμπουκάκια, νιώθουμε το ίδιο συναίσθημα, αυτό που δένει ακόμα την παρέα των Χριστουγέννων, τι και αν πέρασαν χρόνια αμέτρητα από τότε, αν ανταμώσουμε μιλάμε γι’αυτά και τα γευόμαστε με την ίδια λαχτάρα από τον ίδιο φούρνο, την ίδια ώρα σαν μεγάλοι ξενύχτηδες πια και όχι σαν μικρά κολιαντρούλια.

Στο πιο vintage σημείο της πόλης, κάτω από το ιστορικό Βαλταδώρειο γυμνάσιο, συναντάμε το μπαρ μεζεδοπωλείο Παπαγάλος . Ο χώρος ζεστός και φιλικός, καθώς κυριαρχούν η πέτρα και το ξύλο, παρατείνει το μικρό αυτό ταξίδι στην παλιά Κοζάνη. Σε ένα πλήρως ανανεωμένο περιβάλλον, υπό νέα διεύθυνση, ο Παπαγάλος πάνω απ’ όλα προσφέρει όμορφες στιγμές κι ωραίες αναμνήσεις. Γίνεται με την πρώτη επίσκεψη στέκι. Ανοιχτά από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, από τον πρώτο καφέ μέχρι το τελευταίο ποτό, με καθαρό τσίπουρο, επιλεγμένο κρασί και προσεγμένο φαγητό, θα σας εξυπηρετήσει με τον καλύτερο τρόπο. Ανακαλύψτε τον Παπαγάλο στο κέντρο της Κοζάνης.

Ρωτήστε το προσωπικό για τα πιάτα ημέρας και τις προγραμματισμένες μουσικές βραδιές

Κωνσταντίνου, Δρίζη 14, Κοζάνη Τ.2461 026838 Fb: @PapagalosBarMezedopoleio

42 ΤΟGETHER

Η «Μετέωρη Γυναίκα» του Μιχάλη Πιτένη

Μ

μια εύκολη απόφαση δεν ήταν. Όσο και αν αγαπάς τις γυναίκες, όσο και αν, ια «μικρή» είδηση, μια είδηση που πέρασε στα ψιλά γράμματα, όπως θεωρείς πως, έχεις εντρυφήσει στην ψυχολογία τους και μελετήσει πολλές συνηθίζουμε να λέμε, υπήρξε η αφορμή για το νέο μου μυθιστόρημα και ποικίλες αντιδράσεις τους, το να ενδυθείς αυτόν τον ρόλο συνειδητο«Μετέωρη γυναίκα». Πώς και γιατί την κράτησα ούτε που θυμάμαι. ποίησα γρήγορα πόσο δύσκολο είναι. Το πάλεψα όμως και καθώς οι σελίδες Εξάλλου τις μέρες εκείνες έγραφα άλλο βιβλίο και δεν είχε καμιά σχέση με γέμιζαν και η ιστορία εξελισσόταν διαπίστωνα το πόσο αδικημένες παρατο θέμα του. Δεν την ξέχασα όμως, αλλά ούτε κι εκείνη εμένα. Κάθε φορά μένουν ακόμα και σήμερα, παρόλο που η συμβολή τους σε κάθε σύγχρονη που ανακάτευα τα χαρτιά μου όλο και πεταγόταν μπροστά μου. Να την κοινωνία είναι πολύ πιο σημαντική απ’ αυτή των ανδρών. αγνοήσω; Το προσπάθησα μα αποδείχτηκε μάταιο… Συνειδητά επέλεξα από την πρωταγωνίστρια μου να λείπουν δύο βαΞεκίνησα, αλλά πώς να συνθέσεις ένα ολόκληρο ψηφιδωτό έχοντας σικά στοιχεία. Ο τόπος όπου ζει και τα εξωτερικά της μόνο μια ψηφίδα στο χέρι και ένα σχέδιο ανύπαρχαρακτηριστικά. Πιστεύω πως μια γυναίκα τα ίδια, κτο ακόμα; περίπου, αντιμετωπίζει όπου και αν ζει. Μπορεί ν’ Λένε πως ό,τι γράφουμε προϋπάρχει μέσα αλλάζει η ένταση και η έκταση, αλλά όχι και η μορφή μας. Είναι οι σκέψεις, τα συναισθήματα που έχει των όσων την ταλαιπωρούν. αποθησαυρίσει η μνήμη και τα φυλάει μέρα νύχτα Πιστεύω, επίσης, πως τα εξωτερικά χαρακτηριπροσμένοντας τις λέξεις που θα τα μετατρέψουν Μπορεί να μην ζούμε χίλιες ζωές στικά μπορεί να δημιουργήσουν συνθήκες διακρίσε εικόνες. Μάλλον έτσι είναι. Μπορεί να μην αλλά και μια φτάνει, αρκεί να σεων για μια γυναίκα, όχι μόνο αν θεωρείται άσχημη, ζούμε χίλιες ζωές αλλά και μια φτάνει, αρκεί να παρατηρείς, να δίνεις χρόνο και αλλά και στην περίπτωση που όλοι τη θαυμάζουν παρατηρείς, να δίνεις χρόνο και σημασία ακόμα σημασία ακόμα και στη λεπτομέγια την ομορφιά της. Η εξωτερική εμφάνιση είναι σε και στη λεπτομέρεια όσων εξελίσσονται όχι μόνο θέση να λειτουργήσει ως παραμορφωτικός καθρέστη δική σου ζωή, αλλά γύρω σου, κοντά σε σένα, ρεια όσων εξελίσσονται όχι μόνο μακριά από σένα. Μέχρι όπου μπορεί να φτάσει στη δική σου ζωή, αλλά γύρω σου, πτης των πραγματικών της ικανοτήτων, κάτι που, δυστυχώς, το βλέπουμε να συμβαίνει πολλές φορές. το μάτι και το αυτί που σαν άλλες μέλισσες θα κοντά σε σένα, μακριά από σένα. Συνήθως, επιλέγω τον τίτλο του κάθε μου βιβλίου συλλέξουν εκείνα τα ερεθίσματα για να μπολιάαπ’ την αρχή. Έτσι έγινε και μ’ αυτό. Στο τέλος τον σουν έπειτα μ’ αυτά τη φαντασία και εκείνη ν’ άλλαξα. Η γυναίκα που δημιούργησα είναι απ’ την αρχή μέχρι το τέλος «μεαρχίσει να παράγει. Κι η φαντασία παράγει, αρκεί να την αφήσεις ελεύθερη τέωρη». Δεν υπήρχε, λοιπόν, πιο κατάλληλος γι’ αυτή. να το κάνει και χωρίς να είσαι συγγραφέας. Στα παιδιά η παραγωγή της Υπάρχουν σκληρές σκηνές στο βιβλίο. Περιγραφές καταστάσεων που μετουσιώνεται σ’ ένα αυτοσχέδιο παιχνίδι, στους μεγάλους στο να σκέφτοκάποιοι θα τις κρίνουν ως «τραβηγμένες» ή «ακραίες». Θα συμφωνήσω μαζί νται στιγμές που θα ‘θελαν να ‘χαν ζήσει και δεν μπόρεσαν ή δεν αξιώθηκαν, τους. Θα τους υπενθυμίσω βέβαια πως πολλές φορές η ίδια η ζωή ξεπερνά στους συγγραφείς σε ολόκληρες ιστορίες. τη φαντασία. Αλλά εδώ δεν μιλάμε για ζωή. Μιλάμε για ένα βιβλίο που τη Η απόφαση η δική μου ιστορία να κινηθεί γύρω από τη ζωή μας γυναίσυγγραφή του προκάλεσε μια «μικρή» είδηση, μια είδηση που πέρασε στα κας πάρθηκε αμέσως. Η είδηση που πυροδότησε την όλη διαδικασία για την ψιλά γράμματα… εξαπάτηση μιας γυναίκας έκανε λόγο. Στην πορεία αποδείχτηκε πως μόνο

TOGETHER

Το 2019 τελειώνει και το Together υποδέχεται το νέο έτος με την πρώτη έκδοση του εικονογραφημένου παιδικού βιβλίου της Λίλας Κύρου.

«Ξεχύθηκαν στους δρόμους τα σκουπίδια για να δηλώσουν πως δεν είναι όλα ίδια» Η κυκλοφορία του παραμυθιού θα πραγματοποιηθεί από τον Ιανουάριο. «Μια ιστορία με μια ιδιαίτερη διαδήλωση, αυτή των σκουπιδιών για την άδικη μεταχείριση τους. Τελικά, τη λύση την δίνουν τα παιδιά μέσα από τη διαδικασία της ανακύκλωσης.»

Τα σημεία πώλησης θα ανακοινωθούν από την ιστοσελίδα μας Togethermag.gr καθώς και τα social media Facebook: @togethermazi Instagram: @together_free_press

Together και στις εκδόσεις βιβλίων, μαζί στα γράμματα και στον πολιτισμό!

ύν ται ην έοι έα, ση

S

upport your local team» είναι μια φράση που εδώ και αρκετά χρόνια έχει (σχετικά) εξαπλωθεί πανευρωπαϊκά, κυρίως μέσω οπαδικών σελίδων στο ίντερνετ. Κάτι σαν κίνημα των συνειδητοποιημένων φιλάθλων της επαρχίας που υποστηρίζουν ότι το να είσαι οπαδός της ομάδας της πόλης σου, να ζεις τη γηπεδική κουλτούρα από κοντά, αγαπώντας τον σύλλογο που ζει και αναπνέει δίπλα σου, είναι σαφώς σημαντικότερο από το να διαλέγεις μια ομάδα με μόνο κριτήριο τους τίτλους και τις διακρίσεις. Η Κοζάνη το είχε καταφέρει αυτό. Παλιότερα, στις δεκαετίες που πάλευε για την άνοδο στην Α΄ αλλά ακόμα και στη Β΄ Εθνική. Έχω ζήσει εποχές στο ΔΑΚ Κοζάνης που τα τσιμέντα στις κερκίδες ήταν τόσο γεμάτα που δε σηκωνόμασταν στο ημίχρονο-όντας και ψαρωμένα γυμνασιόπαιδα στα πρώτα μας γηπεδικά βήματα-για να μη χάσουμε τις θέσεις! Άλλα χρόνια, με ποιοτικό ποδόσφαιρο και δυνατές ομάδες σε Β΄ και Γ΄ Εθνική- όπως ονομάζοταν τότε οι δύο κατηγορίες- και κυρίως χιλιάδες φιλάθλους στα γήπεδα, της διψασμένης για μπαλίτσα, επαρχίας. Είναι μια άλλη, μεγάλη κουβέντα, το πόσα πράγματα πήγαν στραβά έκτοτε στο ελληνικό ποδόσφαιρο και άδειασαν τα γήπεδα των μικρότερων κατηγοριών και όχι μόνο. Παρόλα αυτά οι μικρές κατηγορίες έχουν κρατήσει ζωντανή την αυθεντικότητα, το ρομαντισμό και την αγάπη για την ουσία του ποδοσφαίρου, κόντρα στην καλπάζουσα εμπορευματοποίηση. Η είδηση ότι η οικογένεια Καπετάνου αναλαμβάνει τη Διοίηκηση του Φ.Σ. Κοζάνης έφερε κλίμα αισιοδοξίας στα ποδοσφαιρικά στέκια της πόλης και τους φιλάθλους της ομάδας. Δικαίως, μιας και τα αδέρφια Καπετάνου, ο Κώστας κι ο Παντελής, έχουν πίσω τους πολλά χρόνια εμπειρίας σε υψηλό επίπεδο κι έχουν όρεξη να δημιουργήσουν κάτι καλό στον τόπο που έκαναν τα πρώτα σπουδαία βήματα στην καριέρα τους.

«

Ο Κώστας Καπετάνος, προπονητής της Κοζάνης μας μίλησε για τους πρώτους μήνες δουλειάς και τους στόχους στο παρόν και το μέλλον.

Υποστήριξε την ομάδα της πόλης σου! ΚΕΙΜΕΝΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

Έχετε αγωνιστεί κι εσύ κι ο Παντελής στα πρώτα βήματα της καριέρας σας στην Κοζάνη. Πως πήρατε την απόφαση να αναλλάβεται οικογενειακά τη Διοίκηση του Συλλόγου και δύο δεκαετίες σχεδόν αργότερα, πως βλέπετε την κατάσταση στην ομάδα; Από τη συμμετοχή μας στην ομάδα της Κοζάνης έχουμε να θυμόμαστε μόνο όμορφες στιγμές. Κάναμε αρκετούς φίλους, με τους οποίους όλα αυτά τα χρόνια κρατήσαμε επαφές και παρόλο που είμασταν μακριά πάντα παρακολουθούσαμε την πορεία της ομάδας και μας στεναχωρούσε η κατάσταση στην οποία περιήλθε τα τελευταία χρόνια. Αυτή ακριβώς η κατάσταση μας οδήγησε να πάρουμε την απόφαση να αναλάβουμε την ομάδα. Μετά από πολλή σκέψη βάζοντας κάτω όλες τις δυσκολίες που ξέραμε ότι θα αντιμετωπίσουμε, αλλά με οδηγό το συναίσθημα η απόφαση δεν άργησε να παρθεί. Μετά από 20 χρόνια σχεδόν η κατάσταση στην ομάδα δεν έχει καμία σχέση με την ομάδα του τότε. Προς έκπληξή μας, είδαμε μια ομάδα στα πρόθυρα της διάλυσης. Στόχος μας δεν είναι να παραμείνουμε σαν διοίκηση στην ομάδα αλλά να την ανοίξουμε προς τον κόσμο

ΤΟGETHER

με την εγγραφή μελών, τα οποία θα συμμετέχουν ενεργά στις αποφάσεις. Εμείς επιθυμούμε να τρέξουμε αγωνιστικά την ομάδα, να κάνουμε δηλαδή αυτό που γνωρίζουμε καλά από την εμπειρία μας τόσα χρόνια στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Σχετικά με το αγωνιστικό κομμάτι,ο στόχος της ομάδας φέτος δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικός από την άνοδο στην Γ΄Εθνική. Τί άλλα οφέλη θα προσπαθήσετε να αποκομίσετε απ΄την πρώτη σας χρονιά; Με το που πέρασε η ομάδα στα χέρια μας, προσπαθήσαμε να την οργανώσουμε όσο καλύτερα γινόταν, στο μικρό χρονικό περιθώριο που είχαμε, σε θέματα υλικού προπονήσεων, ρουχισμού και το σημαντικότερο να ενισχύσουμε το ρόστερ της. Εννοείται πως η άνοδος είναι μονόδρομος για φέτος κι αυτό ακριβώς θα προσπαθήσουμε να πετύχουμε στο τέλος της χρονιάς. Τα οφέλη που θέλουμε να αποκομίσουμε από την πρώτη χρονιά είναι να τεθούν γερές βάσεις ώστε η ομάδα να μπορεί να σταθεί στην επόμενη κατηγορία καθώς και να αναδείξουμε και γιατί όχι να προωθήσουμε ποδοσφαιριστές σε μεγαλύτερες ομάδες. Εδώ και αρκετά χρόνια η ομάδα αγωνίζεται σε μικρές κατηγορίες,γεγονός που σιγά-σιγά έχει απομακρύνει τη μεγάλη μάζα των φιλάθλων της περιοχής από το γήπεδο. Τι κινήσεις σχεδιάζετε για να ξαναφέρετε τον κόσμο στο ΔΑΚ Κοζάνης; Δυστυχώς ο κόσμος έχει απομακρυνθεί από το γήπεδο, κάτι που είναι λογικό, λόγω της πορείας της ομάδας τα τελευταία χρόνια κι ακριβώς αυτό

είναι το μεγάλο στοίχημά μας....να γυρίσουμε τους φιλάθλους πίσω στις κερκίδες του ΔΑΚ όπως όταν αγωνιζόμασταν εμείς που κάθε Κυριακή ήταν σχεδόν γεμάτο. Πως αξιολογείτε την κατάσταση στο ελληνικό ποδόσφαιρο μετά την αναδιάρθρωση που έγινε στις μικρότερες κατηγορίες; Το ελληνικό ποδόσφαιρο δυστυχώς πάει από το κακό στο χειρότερο. Η αναδιάρθρωση που έγινε θα φανεί σε βάθος χρόνου αν ήταν σωστή ή όχι και μακάρι να αποδειχθεί πως έγινε προς όφελος των μικρότερων κατηγοριών.

45

Ποιους μακροπρόθεσμους στόχους έχετε; Πως φαντάζεστε ιδανικά την ομάδα σε μια πενταετία; Ως μακροπρόθεσμο στόχο στο πίσω μέρος του μυαλού μας είναι μια ομάδα που θα φτάσει όσο πιο ψηλά γίνεται, γιατί όχι και στη Σούπερ Λιγκ. Η περιοχή μας διψάει για ποδόσφαιρο και έχει πολλά χρόνια να δει μια ομάδα σε υψηλό επίπεδο. Η μόνη ομάδα που έχει όλες τις προδιαγραφές να το πετύχει αυτό είναι η ΚΟΖΑΝΗ. Και για να επιτευχθεί αυτό θέλουμε κοντά μας τον κόσμο. *θερμό ευχαριστώ στον Κώστα Τσιώρα

Δ Τ

46 ΤΟGETHER

Φ Ο Ι Τ Η Τ Ε Σ Ε Ν Δ ΡΑ Σ Ε Ι

#EUandU Conference θΕΕσσαλονίκη Edition 29 - 30 Νοεμβρίου 2019 Λιμάνι Θεσσαλονίκης

Μ

ε σύνθημα «Ξυπνάει το Μέλλον Μέσα σου!», η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα υποδέχθηκε στις Αποθήκες Γ και Δ του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης στις 29 και 30 Νοεμβρίου 1300 σύνεδρους! Τις εργασίες του συνεδρίου παρακολούθησαν περίπου 60 φοιτητές από το τμήμα Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας χάρη στη μοναδική ευκαιρία δωρεάν μετακίνησης που έδωσε το Europe Direct Δυτικής Μακεδονίας και ο Όμιλος Ενεργών Νέων Φλώρινας. Το διαδραστικό, ενημερωτικό και ψυχαγωγικό αυτό διήμερο ξεκίνησε με έναν ανοιχτό διάλογο με τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, κ. Μαργαρίτη Σχοινά. Ο κ. Σχοινάς συζήτησε με 600 νέους για το μέλλον της Ευρώπης. Αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην προτεραιότητα που έχει θέσει η Ευρώπη για ένα πιο πράσινο μέλλον, στην ψηφιακή διακυβέρνηση και ειδικότερα στο επιχειρείν και την επαγγελματική αποκατάσταση. Απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις του κοινού και δεν παρέλειψε να εκφράσει την αγάπη του για τη γενέτειρά του, τη Θεσσαλονίκη. Η πρώτη μέρα συνέχισε με πληθώρα ομιλητών που μοιράστηκαν τις επιτυχημένες ιστορίες επιχειρηματικότητας και συμβούλεψαν τους παρευρισκόμενους για το πώς μπορούν να δημιουργήσουν ένα επιχειρηματικό πλάνο, πού να βρουν χρηματοδότηση και πρωτίστως πώς να μετατρέψουν την ιδέα τους σε επιχείρηση. Οι ιστορίες των ομιλητών δεν έδωσαν μόνο την απαραίτητη τεχνογνωσία για τη δημιουργία και την ανάπτυξη μιας επιχείρησης αλλά ενέπνευσαν, καθώς οι ομιλητές μοιράστηκαν προσωπικές ιστορίες με το κοινό. Η δεύτερη μέρα ήταν αφιερωμένη στην απασχόληση και την εύρεση εργασίας. Οι ομιλίες ξεκίνησαν με την Υφυπουργό Παιδείας κα Σοφία Ζαχαράκη, η οποία μίλησε για τον πραγματικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει το σχολείο και για τις ικανότητες που πρέπει να καλλιεργούνται σε ένα σύγχρονο σχολικό περιβάλλον. Η κα Ζαχαράκη στο τέλος συνομίλησε με τους φοιτητές και άκουσε προσεκτικά τις ιδέες τους. Η μέρα συνεχίστηκε με συμβουλές για τη συγγραφή βιογραφικού και την εύρεση εργασίας, ενώ συζητήθηκαν τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να επιτύχει σε μια συνέντευξη εργασίας. Υπήρξε, επίσης, εκτενής ενημέρωση για ευκαιρίες απασχόλησης στα Ευρωπαϊκά Όργανα, κι όλα

ΤΟGETHER

αυτά μέσα από διαλέξεις, συζητήσεις, συνεδρίες mentoring, θεατρικά παιχνίδια και οπτικοακουστικές δραστηριότητες. Στην Αποθήκη Γ, βρίσκονταν και τις δύο μέρες του συνεδρίου περίπτερα 40 εταιρειών που αναζητούσαν προσωπικό και ενημέρωναν για νέες θέσεις εργασίας. Το αποτέλεσμα ήταν να προσφέρουν συνολικά 200 θέσεις εργασίας! Παράλληλα με τις παρουσιάσεις 42 coaches συμβούλευσαν πάνω από 1000 συνέδρους για την ανάπτυξη δεξιοτήτων αλλά και για θέματα προσωπικής ανάπτυξης. Οι μέρες ήταν εξαιρετικά γεμάτες και δεν θα μπορούσαν να κλείσουν με καλύτερο τρόπο: οι διοργανωτές και τα δύο βράδια είχαν προετοιμάσει συναρπαστικά πάρτυ με πλούσια εδέσματα και live μουσική! Το διήμερο έκλεισε με πολλές σκέψεις και προβληματισμούς. Αν και αυτό μπορεί να ακουστεί αρνητικό, σας διαβεβαιώ ότι είναι πολύ θετικό. Οι προσωπικές ιστορίες που ακούσαμε δεν μας δίδαξαν μόνο το πώς να στήσουμε μια επιτυχημένη επιχείρηση αλλά πώς να μην τα παρατάμε μπροστά στις δυσκολίες. Ένας μάλιστα από τους

ομιλητές μας εκμυστηρεύτηκε πως απέτυχε 13 φορές μέχρι να αναλάβει τη δουλειά που πάντα ονειρευόταν! Πήραμε πολλά μαθήματα. Μεταξύ άλλων μας συμβούλεψαν να κάνουμε πάντα παρέα με άτομα λίγο καλύτερα από εμάς, προκειμένου να μας βοηθούν να εξελισσόμαστε. Να κάνουμε πάντα έρευνα και να ψάχνουμε για όσα μας αρέσουν και έτσι όχι μόνο θα βρούμε την ιδανική εργασία αλλά θα μάθουμε καλύτερα και τον εαυτό μας. Να αναθεωρούμε και να αναστοχαζόμαστε συχνά για το πού είμαστε, πού θέλουμε να φτάσουμε και πού θα θέλαμε ιδανικά να φτάσουμε. Πως δεν αρκεί μόνο

47

να κάνουμε επιτυχημένα δίκτυα συνεργατών αλλά πρέπει να το διασκεδάζουμε. Γιατί μόνο τότε θα μπορέσουμε να κάνουμε αυτό που πραγματικά μας γεμίζει και να προσφέρουμε στην κοινωνία.

Σοφία Σταματοπούλου Επιμέλεια: Ομάδα Επικοινωνίας του Τμήματος Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

Το Πρότυπο Παθολογικό Ιατρείο Δημητρίου Γ. Μακρίδη ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Φεβρουάριο του 2017 με στόχο να προσφέρει υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου στο Νομό Γρεβενών. Ο ιατρός κος Δημήτρης Μακρίδης έχοντας ειδικευθεί στο Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, απεκόμισε εμπειρία γνώση και ειδίκευση στην Εσωτερική Παθολογία και στον Σακχαρώδη Διαβήτη. Στο Πρότυπο Παθολογικό Ιατρείο παρακολουθούνται ΣΑΚΧΑΡΟ, ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ, ΥΠΕΡΤΑΣΗ, ΛΙΠΙΔΙΑ, ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗ, ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ, ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ, ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ, ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ, ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΕΣ, ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΥΤΩΝ.

ΜΟΜΟ Kidshoes

Πλατεία 28ης Οκτωβρίου 2, Κοζάνη

Σ

Ι

Ν

Ε

Μ

Α

Επιστρέφουμε στα λατρεμένα 80s αυτήν την φορά με τις αγαπημένες μας χριστουγεννιάτικες ταινίες!

A CHRISTMAS STORY Bob Clark (1983) 8,0/ 10

Ιντιάνα, τέλη των 1940. Χριστούγεννα, και ο μικρός Ράλφι θέλει διακαώς να αποκτήσει το όπλο Red Rider. Οι γονείς του, όμως, δε θέλουν να του χαρίσουν το συγκεκριμένο δώρο και προσπαθούν να του εξηγήσουν ότι οι άνθρωποι πρέπει να ζουν ειρηνικά και όχι να πολεμούν. Έτσι, ο Ράλφι το σκάει από το σπίτι και επισκέπτεται το κοντινό κατάστημα παιχνιδιών, για να ζητήσει από τον Άγιο Βασίλη να του δωρίσει το όπλο που τόσο θέλει! Η κόντρα μεταξύ τους, με τον δάσκαλο και τον Αϊ Βασίλη επιδεινώνουν τα πράγματα.

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ ΤΡΕΛΟΥ ΘΗΡΙΟΤΡΟΦΕΙΟΥ Jeremiah S. Chechik (1989) 7,6/10

Η οικογένεια Γκρίζγουολντ φορτώνει το σπίτι για τις διακοπές των Χριστουγέννων. Τα πρώτα μηνύματα με τα λαμπάκια είναι μάλλον αρνητικά, αλλά κι όταν καταφθάνουν οι συγγενείς η κατάσταση χειροτερεύει.

Nέα Collection 2020

ΓΚΡΈΜΛΙΝΣ

Joe Dante (1984) 7,3/10

Το δώρο του νεαρού Μπίλι για τα Χριστούγεννα είναι ένα «μανγκουάι», ένα παράξενο κατοικίδιο που παραμένει άκακο όσο ο ιδιοκτήτης του τηρεί τρεις βασικούς κανόνες: όχι νερό, όχι δυνατό φως και ποτέ φαγητό μετά τα μεσάνυχτα. Ο Μπίλι θα αποδειχθεί απρόσεκτος, με ολέθριες συνέπειες για τον ίδιο, την οικογένειά του και ολόκληρη την πόλη. H ζωή της μικρής πόλης που ζει δεν θα είναι ξανά η ίδια.

ΠΑΡΤΙ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΩΝ

ΠΟΛΥΘΡΟΝΑ ΓΙΑ ΔΥΟ

7,0/10

Διαδραματίζεται στην εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων με αποκορύφωμα την Πρωτοχρονιά. Σε μια προσπάθεια να διασκεδάσουν την πλήξη τους, δύο ηλικιωμένοι, πάμπλουτοι αδελφοί βάζουν στοίχημα ότι μπορούν να μετατρέψουν έναν κακοποιό σε επιτυχημένο επιχειρηματία, αλλά και το αντίστροφο.Έτσι, ένας άστεγος/κομπιναδόρος νεαρός «μαύρος» παίρνει την θέση ενός πλουσίου «λευκού» χρηματιστή της Wall Street.

Richard Donner (1988) Πρόκειται για μια από τις πιό δημοφιλής ιστορίες του Κάρολου Ντίκενς [Christmas Carol] προσαρμοσμένη στην σύγχρονη εποχή. Ο Φρανκ Κρος είναι παραγωγός της τηλεόρασης. Αδίστακτος, κακιασμένος και με ‘φουσκωμένο’ Εγώ, ποδοπατεί τους πάντες και τα πάντα προκειμένου να κάνει την δουλειά του και να έχει την ησυχία του. Φυσικά, το πνεύμα των Χριστουγέννων δεν τον αγγίζει και τα Χριστούγεννα είναι γι’ αυτόν άλλη μια βαρετή υπόθεση. Την παραμονή της μεγάλης γιορτής τρία φαντάσματα αποφασίζουν να τον επισκεφτούν και να ξυπνήσουν από το λήθαργο τα αγνά συναισθήματα που ο Φρανκ αποφάσισε να κρύψει βαθιά μέσα του.

John Landis (1983) 7,5/10

Κάθε μέρα με χαμόγελο εδώ και δεκαετίες ζυμώνουμε και ψήνουμε για εσάς με τα αγνότερα υλικά. Παραδοσιακές χειροποίητες πίτες και προϊόντα άρτου αργής ωρίμανσης. Με γνώμονα την ποιότητα και βάση μας την παράδοση προσφέρουμε σε εσάς που μας εμπιστεύεστε, πάντα το καλύτερο προϊόν. Πλατεία 28ης Οκτωβρίου 7, Κοζάνη Πτολεμαΐδος 1, Κοζάνη

Πρωτοχρονιάτικο Ρεβεγιόν Κρατήσεις: Τηλ: 2461 029915 & 6978488557 Μουράτη 3, Κοζάνη

Χρόνια πολλά και Καλές γιορτές!

Β

Ι

Β

Λ

Ι

Ο

Κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις ΣΛΑΒΟΦΩΝΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Κράτος και πολιτικές ταυτότητες στη Μακεδονία του Μεσοπολέμου Ραϋμόνδος Αλβανός Ο Μεσοπόλεμος, δηλαδή η περίοδος 1922-1940, είναι η σημαντικότερη περίοδος στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας. Τότε ουσιαστικά μπήκαν οι βάσεις για τη συγκρότηση της πραγματικότητας όπως τη ζούμε σήμερα. Σε αυτό το βιβλίο θα παρουσιαστούν στοιχεία της κοινωνικής ιστορίας των Ελλήνων που σίγουρα δεν αφορούν μόνο τη Μακεδονία. Η συγκρότηση των δικτύων των πολιτευτών, οι στρατηγικές τους για την άντληση ψήφων, η έκφραση και διαχείριση των μυριάδων αιτημάτων των ψηφοφόρων-χωρικών, οι συγκρούσεις ντόπιων-προσφύγων σχετικά με τη γη, τα έντονα πολιτικά πάθη των διχασμένων Ελλήνων σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς είναι μερικά από τα στοιχεία που αναλύονται στην παρούσα μελέτη και χαρακτηρίζουν όλη την ελληνική ύπαιθρο του Μεσοπολέμου. Η εστίαση της μελέτης εντοπίζεται σε δύο ομάδες που αμφότεροι ήταν «ξένοι»: στους πρόσφυγες που ήρθαν σε μια νέα πατρίδα πολύ διαφορετική από αυτή που άφησαν και στους σλαβόφωνους που επίσης ήταν κατά κάποιο τρόπο «ξένοι». Το βασικό ερώτημα που διατρέχει αυτό το βιβλίο είναι το ποιος είναι ο ρόλος του κράτους στην προσπάθεια ένταξης των σλαβόφωνων και των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία και πώς το κοινοβουλευτικό σύστημα επηρέασε τη συγκρότηση εθνικών και πολιτικών ταυτοτήτων στη μεσοπολεμική Μακεδονία.

ΓΡΑΙΚΟΙ ΣΤΗΝ ΤΑΣΚΕΝΔΗ. Με τη σκέψη σε σένα Πατρίδα της Άννας Παπαδημητρίου με τον πρόλογο που έγραψε ο Μίλτος Πολυβίου Οι νέοι που μεγάλωναν στην Τασκένδη άκουγαν τις ιστορίες των γονέων τους από την εποχή του Εμφυλίου και αντιλαμβάνονταν πως κάτι πολύ κακό συνέβη στη χώρα τους. Η ιστορία της Ελένης, μητέρας της Γιάννας, είναι μια πραγματική ιστορία που περιγράφει πώς βρέθηκε από την Ήπειρο στην Τασκένδη μετά την υποχρεωτική επιστράτευσή της στον Δημοκρατικό Στρατό. Ήταν ένα 15χρονο κορίτσι όταν ξεκίνησε η περιπέτειά της και μπορούσε να σκοτωθεί από στιγμή σε στιγμή, όπως χιλιάδες Έλληνες αντάρτες και στρατιώτες, αδέλφια, ξαδέλφια, χωριανοί και φίλοι.

Μέσα από τις ατέλειωτες συζητήσεις των Ελλήνων της ξενιτιάς, των πρώην καπεταναίων του ΕΛΑΣ και των ανταρτών του ΔΣΕ, η νέα γενιά των προσφύγων στην Τασκένδη άκουγε συνταρακτικές αληθινές ιστορίες. Στο βιβλίο χρησιμοποιήθηκαν χειρόγραφα αυτόπτων μαρτύρων και αφηγήσεις ανθρώπων, σπαράγματα αληθινής ιστορίας, που έζησαν κατά την Κατοχή‐Εμφύλιο. Πίσω από κάθε μικρή ιστορία αυτών των ανώνυμων και επώνυμων πατριωτών υπάρχουν πραγματικές ανθρώπινες υπάρξεις, πραγματικά ιστορικά γεγονότα με ημερομηνίες, τοποθεσίες και ονόματα αυτών που επέζησαν με εμφανή και μη τραύματα και βρέθηκαν να ζουν στην ξενιτιά. Αυτό το μυθιστόρημα επιδιώκει να διαφυλάξει τη μνήμη αυτών που έζησαν τα συνταρακτικά γεγονότα της Κατοχής και κυρίως του Εμφυλίου.

ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1941-1944 Κατοχή – Αντίσταση – Εθνοτικές και εμφύλιες συγκρούσεις Της Σοφία Ηλιάδου – Τάχου Σκοπός του βιβλίου είναι η αποτύπωση και η ερμηνεία των αποχρώσεων της βίας που εκδηλώθηκε την κατοχική περίοδο στη Δυτική Μακεδονία, με σημεία αναφοράς τις συνθήκες κατοχής, την αντίσταση, τις εθνοτικές αλλά και τις εμφύλιες συγκρούσεις. Ενταγμένη στο νέο πλαίσιο της ιστοριογραφίας, ερευνώνται οι τοπικές ιδιαιτερότητες και η σημασία του τοπικού συγκείμενου στη διερμηνεία των γεγονότων της κατοχικής περιόδου. Ως «βία» δεν νοούνται μόνο οι δολοφονίες, αλλά και οι φυλακίσεις, οι εκτελέσεις, τα αντίποινα, η καταστροφή του παραγωγικού ιστού, ο στρεβλός επισιτισμός, και άλλα ανάλογα φαινόμενα. Γιατί η βία σε όλες τις εκφάνσεις της αποτελεί ιστορικό γεγονός, η νομιμότητα του οποίου απορρέει από

την αντίληψή μας για τη νομιμότητα του κράτους ως θεσμού που την ασκεί ή εναντίον του οποίου τα υποκείμενα της βίας επαναστατούν. Στη μελέτη αυτή, η νομιμοποίηση ή η καταδίκη της βίας που ασκήθηκε την περίοδο της κατοχής από τη μια ή από την άλλη πλευρά προϋποθέτει πρώτιστα την απάντηση στο ερώτημα ποιανού το συμφέρον υπηρετούσε το κατοχικό κράτος, το συμφέρον των κατακτητών ή αυτό των πολιτών. Η συγγραφέας, αντίθετη σε κάθε πολιτική πρόθεση που μπορεί να ελλοχεύει πίσω από την έρευνα, καταγράφει την ιδιαίτερη δυναμική της κατοχικής περιόδου, ειδικά σε ό,τι αφορά στη Δυτική Μακεδονία.

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΠΕΛΛΑΣ

1912- 1967 Της Αγνής Κ. Κολιαδήμου

Οι μετακινήσεις πληθυσμών κάθε άλλο παρά ανοίκειο φαινόμενο αποτελούν στην ιστορία των ευρωπαϊκών κρατών. Στη μελέτη αυτή επιχειρείται μία συστηματική καταγραφή των προσφυγικών ομάδων που εγκαταστάθηκαν στον νομό Πέλλας από το 1912-13 ως τη δεκαετία του 1960, καθώς και η παρουσίαση της ζωής στην περιοχή αυτή πριν την έλευσή των προσφύγων, ώστε να διαφανούν οι μεταβολές που συντελέστηκαν στην τοπική κοινωνία. Η προσφυγοποίηση των ελληνο- χριστιανικών πληθυσμών που κατοικούσαν στις βαλκανικές κτήσεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την «καθ’ ημάς» Ανατολή και τα ρωσικά – σοβιετικά εδάφη από την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων ως τη δεκαετία του 1960 με αποκορύφωμα τη Μικρασιατική Καταστροφή προκάλεσε μεγάλες πληθυσμιακές ανακατατάξεις και δημιούργησε νέα κοινωνικά δεδομένα στο ελληνικό κράτος. Η συγγραφέας καταγράφει αναλυτικά τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι πρόσφυγες και την επίδραση που άσκησαν σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο κατά τη διάρκεια των πρώτων 50 χρόνων της παρουσίας τους στον νομό αυτό.

Οι εκδόσεις μας προσφέρουν βιβλία ποιότητας σε μια σειρά από επιστημονικές θεματικές ενότητες όπως κοινωνιολογία, πολιτικές επιστήμες, ιστορία, κλασικά γράμματα, αρχαιολογία, εκπαιδευτικά θέματα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, θεολογία, ιατρική, σημειωτική, δίκαιο, γλώσσα, Μέσα Ενημέρωσης, οικονομία, πολιτική σκέψη, ισότητα των δύο φύλων, ρατσισμός, μάνατζμεντ και πολλές άλλες. Κάθε χρόνο εκδίδουμε πάνω από 50 νέους τίτλους βιβλίων. Πολλά από τα βιβλία μας χρησιμοποιούνται ως διδακτικά εγχειρίδια και βοηθήματα σε όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια επί δεκαετίες. Μερικοί από τους σημαντικότερους συγγραφείς επιστημονικών βιβλίων συνεργάζονται με τις εκδόσεις μας , ενώ έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά σημαντικά έργα ξένων συγγραφέων. Κύριο χαρακτηριστικό των βιβλίων που εκδίδονται από το Επίκεντρο είναι η διαχρονία. Ο εκδοτικός μας οίκος αποφεύγει τα εφήμερα best sellers και επικεντρώνεται στην έκδοση βιβλίων που παραμένουν επίκαιρα και ενεργά για πολλά χρόνια.

Εκδόσεις Επίκεντρο

Θεσσαλονίκη: Καμβουνίων 9, Τ. 2310-256146 | Αθήνα: Ασκληπιού 21, Τ. 210-3811077 | www.epikentro.gr | books@epikentro.gr

Μ

Ο

Υ

Σ

Ι

Κ

Η

EΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΓΚΟΥΝΤΩΝΗ

MUSIC Rewind H μουσική αναδρομή του Together για το 2019!

NICK CAVE AND THE BAD SEEDS Ghosteen

“Remind Me Tomorrow” στιχουργικά και ηχητικά είναι το αποτύπωμα αυτών των «χαμένων χρόνων». Σε πρόσφατη συνέντευξή της δήλωσε πως «δεν ήθελε να κάνει κάτι διαφορετικό αλλά έπρεπε να κάνει κάτι διαφορετικό», καταφέρνοντας να περιγράψει το τελευταίο της πόνημα με μια φράση. Στο “Memorial Day” μοιάζει να τρέφεται από την απομόνωση, ενώ στο κορυφαίο “Jupiter 4” η φωνή της είναι ανατριχιαστική και οι ήχοι της σχεδόν απόκοσμοι. Το συναίσθημα όμως είναι εκεί, ακούγεται

Η

ζωή χαρακτηρίζεται από χωρισμούς κα διαχωρισμούς. Σκληρές γραμμές που χωρίζουν την μέρα και τη νύχτα, τις ανθρώπινες σχέσεις, τη ζωή και τον θάνατο. Η ζωή και ο θάνατος αποτελούν σημαντικά θέματα και βασικές πηγές έμπνευσης για τον Nick Cave και για ακόμα μια φορά δίνει σάρκα και οστά στις σκέψεις του. Τα synths που μοιάζουν να στροβιλίζονται μας υποδέχονται από τα πρώτα λεπτά του album, το οποίο ακολουθεί τον ατμοσφαιρικό μινιμαλισμό των τελευταίων κυκλοφοριών των Bad Seeds. Αυτή τη φορά η απλότητα είναι γοητευτική, σαγηνευτική, μελωδική, έχει υπόσταση και οντότητα και μέσα από αυτή ο Cave εξακολουθεί να εξερευνά τη θλίψη και την απώλεια. Κάθε του στίχος είναι σαν μια ποιητική σκηνή, ζωντανεύει, πάλλεται. Αν και η αίσθηση της απώλειας και του πένθους διατρέχει όλο το album, η αγάπη αποτελεί την κινητήριο δύναμη του Ghosteen. Είναι το μέσο που συνδέει τον Nick Cave με το πνεύμα του γιου του, είναι το μέσο που συνδέει τη ζωή με το θάνατο. Στις καλύτερες στιγμές του άλμπουμ: “Waiting for You”, “Galleon Ship”, “Ghosteen”, “Hollywood”, “Bright Horses”.

σε κάθε της λέξη. Στο “Seventeen” η Sharon Van Etten τραγουδάει για το παρελθόν, σε κάνει όμως να χάνεσαι στο παρόν. Το album στην ολότητά του είναι αριστουργηματικό. Καλοδουλεμένο και αυθεντικό, προσωπικό και προσιτό. Σαν τη Van Etten που από τη μια την ακούς στο αυτί σου και από την άλλη τέρμα στα ηχεία.

Π

T

o έκτο album του Tyler, The Creator είναι βαθιά συναισθηματικό και αντιπροσωπεύει το μουσικό ραφινάρισμα ενός καλλιτέ-

Η Kim Gordon δεν έχει να αποδείξει τίποτα, παρόλα αυτά με το No Home Record καταφέρνει να ξεπεράσει τον εαυτό της, εγκαινιάζοντας μια νέα περίοδο καλλιτεχνικής δημιουργίας. Με τον χαρακτηριστικό κιθαριστικό ήχο και την προθυμία να εκφράσει τον φόβο της εποχής μέσα από τις πειραματικές επιρροές της, οι στίχοι της υπογραμμίζουν ευθέως τους παραλογισμούς που μας ταλανίζουν. Το No Home Record επιφέρει την κάθαρση που τόσο χρειαζόμαστε. Αυτό το album ακούγεται στο repeat και στο τέρμα. Για να καταλάβεις περί τίνος πρόκειται άκουσε το “Air BnB”, το “Don’t Play It”, και το “Get Yr Life Back”.

WHEN I GET HOME – Solange

KIM GORDON No Home Record

Τ

ο 2019 είναι η χρονιά που η θρυλική Kim Gordon κυκλοφορεί το πρώτο της solo album. Για 30 χρόνια ήταν στην κορυφή του cool με τους Sonic Youth, ενώ τα τελευταία 8 χρόνια μετά τη διάλυση των Sonic Youth και το

TYLER, THE CREATOR – IGOR

SHARON VAN ETTENRemind Me Tomorrow

έντε χρόνια μετά το εξαιρετικό “Are We There” η Sharon Van Etten επιστρέφει με μια μεταδοτική αυτοπεποίθηση και μια αναζωογονητική αυθεντικότητα. Το

χνη που βάζει την ψυχή του σε αυτό που κάνει. Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα είναι πιο απλά και πιο στιβαρά. Για να μεταφέρει αποτελεσματικά την αφήγηση του IGOR, o Tyler τόσο στην παραγωγή όσο και στη σύνθεση δούλεψε με πολύ μεγάλη ακρίβεια. Γι’ αυτό το κάθε τραγούδι του album περιβάλλει τον ακροατή με τον συναισθηματισμό του. Από το “Earfquake” και το “Running Out Of Time” στο “Thank You” και στο “Are We Still Friends” o Tyler πραγματικά τελειοποιεί την προσέγγιση και τις εκτελέσεις των τραγουδιών του. Δείχνει τον πιο ευάλωτο εαυτό του και αφήνει τις σκέψεις του να κατακλύσουν τον ακροατή. Στο “IGOR”, συμμετέχουν και άλλοι κορυφαίοι καλλιτέχνες όπως η Solange, o Jack White, o Kanye West, εμπλουτίζοντας με τον δικό τους τρόπο την ακουστική εμπειρία που προσφέρει. Είναι ένα album που ακούγεται από την αρχή μέχρι το τέλος, χωρίς στοπ.

τέλος στη σχέση της με τον Thurston Moore, η πολυτάλαντη Gordon επιστρέφει στο Los Angeles για να γράψει το πρώτο προσωπικό της album. Η μετακόμιση, οι μεταβατικές φάσεις της και η περίοδος προσαρμογής αποτέλεσαν το πρωτόλειο υλικό έμπνευσης για το album που λειτουργεί σαν μανιφέστο της εποχής.

Η

ξαφνική κυκλοφορία του τέταρτου full length album της Solange με τίτλο “When I Get Home” μας αποδεικνύει πως η μίξη διαφορετικών ειδών και επιρροών είναι η μεγαλύτερη έμπνευση για την ίδια. Πρόκειται για ένα album που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν μια προσωπική επιστολή στον αγαπημένο τόπο της, το Huston. Τα 19 κομμάτια του δίσκου περιλαμβάνουν samples από γνωστούς καλλιτέχνες του Huston και εναρμονίζουν jazz, drum and bass και rap επιρροές. Η φράση “Do nothing without intention” που ακούγεται στο ιντερλούδιο του album μοιάζει να περιγράφει τη συνολική φιλοσοφία του, καθώς η Solange περίτεχνα ενώνει σε ένα μωσαϊκό ήχων και συνθέσεων τη συμβολή των συνεργατών της (Tyler, The Creator, Cassie). Τραγούδια με έντονους ρυθμούς

52 ΤΟGETHER

Είχαμε και στο χωριό μας clean eating; ΚΕΙΜΕΝΟ: ΡΑΦΑΕΛΑ KΑΡΑΔΗΣΟΓΛΟΥ

ΟΧΙ δεν είχαμε clean etaing. Γιατί; Γιατί δεν χρειαζόταν, γιατί όλα ήταν αγνά και χωρίς ορμόνες, γιατί ο πλανήτης μας δεν υπέφερε και γιατί η υπερκατανάλωση δεν υφίσταντο. Γιατί η γη ήταν «καθαρή» συνάμα και τα φρούτα και τα λαχανικά και τα σιτηρά και το χορταράκι που έτρωγε το προβατάκι που μεγάλωνε στην ώρα του και όχι στον μισό χρόνο σαν τα κοτόπουλα που έγιναν ξαφνικά σούπερ ήρωες...! Να λοιπόν τώρα γιατι το trend της εποχής είναι το #cleaneating, το αληθινό φαγητό, δηλαδή τροφές χωρίς επεξεργασία και μεταλλάξεις. Η τάση αυτή του καθαρού φαγητού έχει ως βάση την επιλογή της αγνής πρώτης ύλης και την μαγειρική στο σπίτι. Η προετοιμασία των γευμάτων στο σπίτι μας επιτρέπει να γνωρίζουμε τι ακριβώς τρώμε και πόσο μας βοηθά στην καθημερινότητα ως προς την ενέργεια, τις (κρυφές) θερμίδες και τις μελλοντικές διατροφικές μας συνήθειες. Καθαρή ζωή δεν σημαίνει ζωή χωρίς υδατάνθρακες και λιπαρά τα οποία είναι απαραίτητα για μια ισορροπημένη δίαιτα, ωστόσο υπερασπίζεται την σωστή πηγή λιπαρών και υδατανθράκων χωρίς συνδυασμούς... που τα σκοτώνουν. Επειδή όμως δεν υπάρχει άφθονος χρόνος για να φτιάχνουμε μόνοι μας ψωμί, τυρί, γιαούρτι, δεν μπορούμε να εκτρέφουμε τα δικά μας πουλερικά και να καλλιεργούμε λαχανικά η επιλογή είναι μια, να ψάξουμε καταστήματα που με απόλυτη εμπιστοσύνη θα προμηθευόμαστε τα υλικά μας. Τελικά η στροφή στην ποιότητα είναι αυτό που όχι μόνο κράτησε ζωντανές επιχειρήσεις που έμειναν ανεπηρέαστες στη φτήνια της εποχής αλλά τις εξέλιξε και τις εμπλούτισε με πελάτες. Μεγάλη μας τιμή να ζούμε σε επαρχιακή περιοχή και να επιλέγουμε τι βάζουμε στο πιάτο μας γνωρίζοντας τι μας προσφέρει κάθε επιχείρηση. Προτιμήστε τυροκομικά προϊόντα από την οικογένεια Φκιαρά, το τυροκομείο της οποίας βρίσκεται στο Βελβεντό Κοζάνης και χρησιμοποιεί γάλα μόνο από τοπικές φάρμες της περιοχής καθώς επίσης και το κρεοπωλείο Ζερβανταρίδη που όλα τα κρέατα είναι από παραγωγούς του τόπου μας και σφάζονται σε βιομηχανικό σφαγείο.

Clean Christmas to everybody! #thinkbeforeyoubuy

ΤΟGETHER

53

Κόκκινο κρασί Glühwein!

KEIMENO: ΜΕΛIΝΑ ΧΑΤΖΗΠΑΝΤΕΛH Στη συνέχεια, αφαιρούμε από τη φωτιά την κατσαρόλα με το ζεστό κρασί. Προσθέτουμε μέσα το μπράντι ή το κονιάκ ή εάν επιθυμούμε καλύτερα το παλαιωμένο ρούμι. Σουρώνουμε και σερβίρουμε το κόκκινο ζεστό κρασί σε ζεστό ποτήρι του κονιάκ ή οποιοδήποτε άλλο ποτήρι επιθυμούμε, αρκεί να είναι ζεστό για να μη σπάσει. Γαρνίρουμε με ροδέλα-φέτα πορτοκαλιού ή φλούδα πορτοκαλιού αποφεύγοντας όμως τη λευκή σάρκα του πορτοκαλιού για να μην πικρίσει το κρασί μας. Μπορούμε επίσης να γαρνίρουμε και με στικ κανέλας ή αστεροειδή γλυκάνισο ή φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Μπορούμε να βάλουμε και όλα αυτά μαζί.

Μυστικά για το κόκκινο ζεστό κρασί με μπαχαρικά (Glühwein)

Υλικά: 1 lt ξηρό κόκκινο κρασί (Αγιωργίτικο ή Merlot ή Pinot noir) 3/4 φλ. νερό 3/4 φλ. ζάχαρη κρυσταλλική (ή καστανή ή ακόμα καλύτερα μέλι) 2 πορτοκάλια 2 ξυλάκια κανέλας 1/4 κ.γλ κάρδαμο (κακουλέ) 2 αστεροειδή γλυκάνισο 10 ολόκληρα γαρύφαλλα 1 μοσχοκάρυδο (τριμμένο) 1 στικ βανίλιας (bourbon ή Μαδαγασκάρης) ή 1/2 κ.γλ. εκχύλισμα βανίλιας 150 ml brandy ή κονιάκ ή ρούμι παλαιωμένο

Εκτέλεση: Κόβουμε πρώτα το 1 πορτοκάλι σε ροδέλες και καρφώνουμε πάνω σε αυτές τα γαρύφαλλα. Στύβουμε το δεύτερο πορτοκάλι και σουρώνουμε το χυμό. Χαράζουμε στην μέση την βανίλια, από πάνω μέχρι κάτω. Ζεσταίνουμε σε μέτρια φωτιά το νερό με τη ζάχαρη ή το μέλι. Μόλις ομογενοποιηθεί το μείγμα προσθέτουμε το ξηρό κόκκινο κρασί και τα υπόλοιπα μπαχαρικά. Δηλαδή το τριμμένο κάρδαμο, τον αστεροειδή γλυκάνισο, τα ξυλάκια κανέλας, τις ροδέλες πορτοκάλι με τα καρφωμένα γαρύφαλλα, τη βανίλια ή το εκχύλισμα βανίλιας. Τέλος, τρίβουμε και ένα μοσχοκάρυδο. Ρίχνουμε μέσα και το χυμό πορτοκαλιού. Αφήνουμε το μείγμα να ζεσταθεί σε μέτρια φωτιά, χωρίς να βράσει για περίπου 15 με 20 λεπτά. Δεν θέλουμε να βράσει γιατί θα εξατμιστεί το αλκοόλ.

-Εάν επιθυμούμε να προσδώσουμε έναν πιο πικάντικο χαρακτήρα στο ζεστό κρασί μας, μπορούμε να προσθέσουμε όσο το ζεσταίνουμε στην κατσαρόλα μερικές φέτες καθαρισμένου και κομμένου τζίντζερ ή μισή πιπεριά τσίλι.

-Το glühwein όπως το αποκαλούν οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί, ή mulled wine όπως το αποκαλούν οι Άγγλοι, είναι στην ουσία ζεστό κρασί εμβαπτισμένο με μπαχαρικά και αρωματισμένο με πορτοκάλι.

-Σε πολλές περιπτώσεις η γεύση και ο αλκοολικός βαθμός ενισχύεται με μια μικρή ποσότητα μπράντι η κονιάκ, κάποιου παλαιωμένου γενικά αποστγματος.

-Παραδοσιακά καταναλώνεται όλο το χειμώνα, ιδιαίτερα τις πολύ κρύες μέρες και νύχτες ειδικά την περίοδο των Άγιων ημερών των Χριστουγέννων. Συνηθίζεται να πωλείται κυρίως σε Χριστουγεννιάτικες υπαίθριες αγορές και πλατείες στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Η Melisoula κατά κόσμον Μελίνα Χατζηπαντελή είναι pastry blogger και μπορείτε να την συναντήσετε ηλεκτρονικά στο melisoula.gr καθώς και στο ομώνυμο κανάλι στο YouTube.

Στην γιρλάντα του σύμπαντος Ο Κώστας Μπουζούκης διάβασε τις διευλεύσεις των πλανητών και υπογράφει τις αστρολογικές μηνιαίες προβλέψεις του για όλους μας! ΚΡΙOΣ 21.3-20.4

ΖΥΓOΣ 23.9-22.11

Χειμώνας τώρα πια και στην καρδιά σου μέσα πέφτει χιόνι αλλά στα μάτια σου βλέπω την πρώτη σπίθα της χρονιάς που έρχεται που θα βάλει φωτιά. Νέα ξεκινήματα, έρωτες που θα φτάσουν στο τέλος του και κάπως έτσι κάτι νέο ξεκινά από τη στάχτη, πιο δυνατό και φλογερό.

Επιστροφή μετά από πολύ καιρό στο μέρος που ξεκινήσατε. Το ταξίδι και η περιπέτεια τελείωσε, πολεμήσατε και φέρατε τα λάφυρα στο σπίτι σας. Είναι καιρός να ξεκουραστείτε, να απολαύσετε την συντρόφια των αγαπημένων σας και να σκεφτείτε το επόμενο βήμα στη ζωή σας. Τώρα έχετε αποκτήσει τη σοφία να αναγνωρίσετε την αξία της ειρήνης μεταξύ των ερωτευμένων.

ΤΑYΡOΣ 21.4-20.5 Είσαι μια κάβα πανάκριβων κρασιών. Ένα κελάρι γεμάτο φιάλες με πολύτιμα οράματα και ιδέες. Ήρθε η ώρα να τα ανοίξεις και να τα γευτείς με τους συνεργάτες σου και τα άτομα που αγαπάς. Μερικά απ αυτά τα μπουκάλια έχουν όμως και βαριά και δυσκολόπιοτα κρασιά οπότε βάλτε λίγο νερό στο κρασί σας και πιείτε στην καινούρια χρονιά που έρχεται γεμάτο νέους έρωτες.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ 23.10-22.11 Θα γίνω νύχτα και ας φοβάσαι. Ο φόβος δεν είναι όμως για σένα σκορπιέ μου. Παραδόσου στη νύχτα, στο παλιό παθός που θέλει ξανά να δείξει πώς η αγάπη είναι ρήμα. Το αγαπώ λέει πώς είμαι εδώ για σένα, είμαι εδώ κάθε νύχτα για να σε σκεπάζω με το πέπλο τις νέας σελήνης.

ΔIΔΥΜΟΙ 21.5-21.6

ΤΟΞOΤΗΣ 23.11-21.12

Διαιρείς, αφαιρείς και προσθέτεις, υπολογίζεις πάνω κάτω τι έκανες, πως το έκανες και σκέφτεσαι τα οικονομικά σου. Διπλωμάτη δίδυμε μου είναι ένας μήνας για σένα που θα κάτσεις με το αριθμητήρι σου να μετρήσεις τους κόπους σου και τις αμοιβές σου, για καλή σου τύχη συμπληρώνονται τα νούμερα σου με τον Δία να σου χαρίζει κάτι παραπάνω από αυτό που περίμενες. Πάρε ένα δώρο για τον εαυτό σου, σου αξίζει.

Βγήκατε από μια σχέση και από μια κατάσταση που έφτασε στο τέλμα! Οι εμπειρίες σας και οι γνώσεις, σας βοήθησαν να τα καταφέρετε να ανοίξετε ένα καινούργιο κεφαλαίο. Ένα κεφάλαιο που θα είναι πιο περιπετειώδες και ενδιαφέρον. Μέσα στην νέα χρονιά θα γνωρίσετε κάτι έντονα ερωτικό, αρκεί να είστε και πάλι καλλιτέχνες σε ότι κάνετε.

ΑΙΓOΚΕΡΩΣ 22.12-19.1 ΚΑΡΚIΝΟΣ 22.6-22.7 Είσαι κρεβάτι που πρέπει να καθαρίσεις, να αλλάξεις σεντόνια, να πετάξεις τα παλιά σου μαξιλάρια γιατί το άρωμα τους είναι από διάφορα άτομα που έβαλες στη ζωή σου. Είναι καιρός να μείνεις μόνος, να δουλέψεις με τον εαυτό σου και να κάνεις πράξη τα όνειρα σου. Καθώς θα τινάζεις τα μαξιλάρια σου, κρατά το τελευταίο που έχει το άρωμα από το άτομο που σ΄ αγαπά πολύ.

Τολμήστε και αφεθείτε, εξωτερικεύστε τα συναισθήματα σας και σκεφτείτε θετικά. Αυτό που ονειρευόμαστε και σκεφτόμαστε, το ελκύουμε. Θετικές σκέψεις, πολύ φλερτ και βήματα που θα σας κάνουν να αναθεωρήσετε τον εαυτό σας, δώστε μια ακόμα ευκαιρία και πιστέψτε τελικά ότι είστε όμορφη.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ 20.1-19.2 Ψάχνεις αριστερά, ψάχνεις δεξιά κοιτάς πάνω, κοιτάς κάτω και δεν έχεις καταλάβει πώς αυτό που ψάχνεις είναι μπροστά σου ή το κρατάς στο χέρι σου. Μην σπαταλάς την ανεργία σου σε πειράματα ανούσια. Εκτίμησε αυτό που έχεις και απόλαυσε τις γιορτές που σου επιφυλάσσουν όμορφες εκπλήξεις. Τα δάκρυα σου αν το κάνεις, θα είναι μονό χαράς.

ΛEΩΝ 23.7-23.8 Κυνηγούσατε το όνειρο τόσο καιρό και νομίζατε ότι είναι άπιαστο, πιστεύατε σε υποσχέσεις μέχρι που κλειστήκατε στο κλουβί του ίδιου σας του εαυτού. Πρέπει να καταλάβετε ότι το παλιό τελειώνει και αρχίζει κάτι καινούριο! Οι κόποι σας που αναγνωρίζονται επιτέλους και τώρα δαγκώστε του κλουβιού σας τα σιδερά και προχωρήστε στον δρόμο τις επιτυχίας.

ΠΑΡΘEΝΟΣ 24.8-22.9 Φορέσατε το καλό σας κουστούμι και είστε έτοιμοι για την εσωτερική σας εξομολόγηση όμως σκέφτεστε πώς δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα μικρά σας ψεματάκια γιατί πλέον φοράτε επιτέλους τα καθαρά σας ρούχα. Σας ζητώ να πείτε αυτό που νιώθετε και αισθάνεστε, μ’ αυτόν τον τρόπο θα πάρετε αληθινό δώρο από αυτόν ή αυτή που σας αγαπά.

ΙΧΘΎΣ 20.2-20.3 Έφτασε η ώρα να βαδίσετε προς την ωριμότητα. Λίγο η δουλειά που ψάχνετε και τώρα θα έρθει μπροστά σας, λίγο που γκρινιάζετε ότι είστε μόνη και δεν έχετε σχέση, τώρα είναι καιρός σίγα σίγα να βγείτε από τη θαλπωρή του σπιτιού που τόσο αγαπάτε και να ξανακολυμπήσετε στον ωκεανό της έκπληξης...

ťŻƂƁvſƊƃƆŸ vſƅŷƍƁ Dž ăe NJ NJǏ Η εκπαίδευση αποτελεί αναμφισβήτητα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής κάθε ανθρώπου. Η σύγχρονη κοινωνική διάρθρωση αλλά κι οι συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας αναδεικνύουν με επιτακτικό τρόπο την αναγκαιότητα ύπαρξης ποιοτικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών μέσα από τις οποίες θα καταστεί δυνατό να αναδειχθούν και να καλλιεργηθούν οι δεξιότητες και οι ικανότητες του κάθε μαθητή. Οι πολύχρονες, προσεκτικά μελετημένες και σημαντικές επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης, εγγυώνται τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα της προσφερόμενης γνώσης και προσανατολίζουν απαρέγκλιτα το μαθητή προς την επιτυχία. Τα τελευταία 22 χρόνια δραστηριοποιούμαστε στο χώρο της εκπαίδευσης. Στην μακρόχρονη πορεία μας είχαμε ένα και μοναδικό στόχο : την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης στους μαθητές μας. Φιλοδοξία μας είναι να μεταγγίσουμε την αγάπη για τη γνώση και παράλληλα να καθοδηγήσουμε σωστά τον υποψήφιο στην επίτευξη του βέλτιστου εκπαιδευτικού αποτελέσματος. Στο εκπαιδευτήριό μας, εκτός από το φροντιστήριο μέσης εκπαίδευσης, λειτουργεί πρότυπο κέντρο ξένων γλωσσών και κέντρο μελέτης για παιδιά δημοτικού, που καλύπτουν όλες τις εκπαιδευτικές ανάγκες. Η δημιουργία αυτών των κέντρων αποτελεί αίτημα των καιρών, λόγω των συνεχών και καταιγιστικών αλλαγών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η κατάλληλη και έγκαιρη προετοιμασία των μαθητών αποτελεί εχέγγυο για την επιτυχημένη εκπαιδευτική τους πορεία. Τα παιδιά μαθαίνουν να μελετούν οργανωμένα και μεθοδικά, καθοδηγούμενα από εξειδικευμένους εκπαιδευτικούς τόσο στις ξένες γλώσσες, όσο και στην καθημερινή τους προετοιμασία για το σχολείο. Παράλληλα, οι γονείς δεν αναγκάζονται να επιδίδονται σε έναν «αγώνα δρόμου» για να καλύψουν τις ανάγκες των παιδιών τους συνδυάζοντας πολλά και διαφορετικά εκπαιδευτήρια. Στα εκπαιδευτήρια εν–τάξη ο κάθε μαθητής αποτελεί ξεχωριστή προσωπικότητα και τον υποστηρίζουμε σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας του. Μελετώντας σε ένα περιβάλλον ευχάριστο και λειτουργικό με τη συνδρομή του καταρτισμένου επιτελείου καθηγητών μας αλλά και έγκυρων επιστημονικών συγγραμμάτων το παιδί όχι μόνο διαμορφώνει, αλλά και υλοποιεί τους στόχους του. Η άρτια οργάνωση των φροντιστηρίων μας, η πείρα, η υπομονή των καθηγητών μας και η διάθεσή τους να σταθούν δίπλα στον κάθε μαθητή ξεχωριστά αποτελούν εγγυήσεις επιτυχίας.

j Ŀ

ÅÒ Æ ÅÊÂáÛÐÚÎ ÑÂÓ¼Â

ŮvŸvŻƍŻ ƄŻƂƁvſƊƃƆŸƋ vſƅŷƍƁƋ

ʔ ŪƊŽŻƆƗƆƈƎvſ ƍƈ žƃŶżŻƌvŻ vŻƋ ƄŻƃ vŻƂŻŹƆƈƎvſ ƉƗƋ ƆŻ vŻƂŻŹƆƈƎvſ ʔ ŦƖƆƈƎvſ ƍƃƋ ŻƉƈƊŹſƋ vŻƋ ƄŻƃ ƄŻƅƖƉƍƈƎvſ ƍƎƐƕƆ ȂȃƄſƆŶȃȃ vŻƋ ʔ ŜƉŻƌƐƈƅƈƖvŻƌƍſ žƁvƃƈƎƊŽƃƄŶ ŻƄƕvƁ ƄŻƃ ŻƆ žſƆ ŷƐƈƎvſ vŻƂŸvŻƍŻ ƍƁƆ ſƉƕvſƆƁ vŷƊŻ ʔ ŜƆƍƃvſƍƒƉŹƀƈƎvſ ƎƉſƖƂƎƆŻ ƍƎƐƕƆ vŻƂƁƌƃŻƄŷƋ žƎƌƄƈƅŹſƋ

ŮvŸvŻƍŻ ŻƆŶƉƍƎƇƁƋ žſƇƃƈƍŸƍƒƆ ʔ ŝŶƀƈƎvſ ŻƉƕ ƆƒƊŹƋ ƍƃƋ żŶƌſƃƋ ƄŻƃ ƄŶƆƈƎvſ ƍŻƄƍƃƄŷƋ ſƉŻƆŻƅŸƑſƃƋ ʔ ŕƐƈƎvſ ƍƁ žƎƆŻƍƕƍƁƍŻ ƆŻ ƉƊƈƐƒƊŸƌƈƎvſ ƐƒƊŹƋ ſƄƉŻƃžſƎƍƃƄŶ ƉƊƈżƅŸvŻƍŻ ƌƍƁƆ ſƉƕvſƆƁ ſƄƉŻƃžſƎƍƃƄŸ żŻƂvŹžŻ ƍƈƎ ŞƎvƆŻƌŹƈƎ

ÅÒ ÎÂÔÕÆ ¿ Û Â Î Ê Ð Õ Æ ÑÓÐ

ÂÑ¿ Ï×Ó¾Ø

www.en-taksi.gr ilĴxĨjĨ

jIJĨnĪijrzİĨ

ĮıīĨİĬ

ĮıIJĴjĨllır

İĪĨďīzĬď˴nĪIJĭrijĪIJĭ˵

nĪĭIJĨĭĨr

nĪIJĭrijĪIJĭ

8!ŵjĨIJĭ

~ĨlĨİjIJĭ

ŮƁƅ ŮƁƅ ŮƁƅ ŮƁƅ ŮƁƅ ŮƁƅ ŮƁƅ ŮƁƅ ŮƁƅ