TOGETHER 59 FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΟΖΑΝΗ_ ΠΤΟΛΕΜΑÏΔΑ_ ΓΡΕΒΕΝΑ_ ΚΑΣΤΟΡΙΑ_ ΦΛΩΡΙΝΑ
Tιμή φύλλου 0,02
Εταιρεία: Έντυπος Εκδοτική ΜΙΚΕ
Ιδρυτής: Θωμάς Δημητριάδης
Εκδότρια: Kέλλυ Γρηγοριάδου
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Στέλιος Φούντογλου
Υπεύθυνος marketing: Γιώργος Σιαμπανόπουλος
ανάγνωση!
Υπεύθυνος διανομής: Πέτρος Καραϊσκος
DTP: Κορίνα Πριμηκυρίου
Εκτύπωση: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.
Κέλλυ Γρηγοριάδου
Διεύθυνση: Αρχελάου 25, Κοζάνη 50132 Τ. 2461025600
επικοινωνία: info@togethermag.gr
togethermag.gr
Ωρολογόπουλος Shop
Δεσκάτη
Βιβλιοπωλείο Κοτίτσας
Σέρβια
Κέντρο Τύπου Σαββίδης Home Café Bar
Πολιτιστικό Κέντρο Κοινωφελούς
Μ υρωδιές βγαλμένες από τον Κήπο της Εδέμ, ανοίγεις το παράθυρο και προχωράς στην άνοιξη ενώ μπροστά ξεδιπλώνει αθέατο το καλοκαίρι. Φάνηκε η άνοιξη της ελπίδας, και ζέστανε τον χειμώνα της απελπισίας. Ωστόσο, μέσα στην ίδια μέρα, η μία αντίθεση διαδέχεται την άλλη. Η κυριαρχία την υποταγή, η πίστη την δυσπιστία, το φως το σκοτάδι. Δίπλα μας, το αυγό του φιδιού επωάζεται, η πιο σκοτεινή πλευρά των ανθρώπων, το ένστικτο φωτίζεται και η φαινομενική δικαιοσύνη αναζητά το χαμένο της δίκιο. Το σύστημα ξαναγεννιέται με νέους όρους ευάλωτο στο φύσημα σαν πικραλίδα και οι άνθρωποι μοιάζουν έτοιμοι την ίδια ώρα να ενωθούν ή να διχαστούν, να οργανωθούν ή να εξαρθρωθούν μέσα σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Κι όμως όλοι αναζητούμε την αιώνια άνοιξη, την ανεξίτηλη παρουσία μας σε έναν ανθισμένο καμβά που μοιάζει σαν ένα φανταστικό σχεδόν φουτουριστικό διάλειμμα από την πραγματικότητα. Μια ποιητική στο συνηθισμένο και καθημερινό, όπως η εικόνα του Αλέξανδρου Βρεττάκου συνδεδεμένη από την μοναδικότητα της ύπαρξης και της ζωής που μοναχικά αναζητά την ξεγνοιασιά.
Φλώρινας γκαλερί
Φλώρινας «Βασιλικής
Σφακιανάκη (έναντι Σανταλίδης
Επιχείρησης
Βελβεντό
Σε αυτό το τεύχος συνεργάστηκαν: Δημήτρης Δημητριάδης
Αίνιγμα- All day Café Mετόχι
Θεσσαλονίκη
Κώστας Διδίλης
Μέγαρο Μουσικής
Οberon, Λεωφόρος Νίκης 2
Κορίνα Χατζηπαναγιωτίδου
Μr Johnny, Δοϊράνης 38 Στόρι, Ολύμπου 87
Κατερίνα Παπαστεργίου
Λίλα Κύρου
Αθήνα Εθνική βιβλιοθήκη- Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Κοζάνη Αεροδρόμιο Βιβλιοθήκη
Καστοριά Βιβλιοπωλείο ΑΛΠΑ Βιβλιοθήκη ΤEI
Nautical Hall The passenger Aρχοντικό Ωρολογόπουλος
Θεσσαλονίκη Μέγαρο Μουσικής Οberon, Λεωφόρος Νίκης 2 Στόρι, Ολύμπου 87
Ελένη Γκόρα
Στεφανία Ζούρκα
Κώστας Μεταξάς
Ιωάννα Νινιώτα Πουλιοπούλου
Κώστας Μπουζούκης
Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 (Πλατεία Προσκόπων) Βρυσάκι Χώρος Τέχνης και Δράσης, Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι Κορίνα του Μέσων Δυτικής
Αν θέλετε να λαμβάνετε το TOGETHER στο χώρο σας, το γράφειο ή όπου αλλού επιθυμείτε, μπορείτε να μας ενημερώσετε δίνοντας τα στοιχεία σας (ονομ/μο, διεύθυνση, τηλέφωνο) με τρεις τρόπους: • info@togethermag.gr • 24610 25600 • Με επιστολή στην ταχυδρομική διεύθυνση Περιοδικό TOGETHER Αρχελάου 25, Κοζάνη 50132 ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ ΕΔΩ ads@togethermag.gr | Τ 24610 25600
ΔΑΚ Κοζάνης Katerinas Bakery DeuxK El barrio Βατρακούκος Le roi Ρεθύθι Five café Espresso World Royal bean Aμορίνο 4coffee Γαλατάς ΚΤΕΛ Δημαρχείο Περίπτερο Ψιρικοκό Funky Monkey Sette Πεσκέσι Resto bar Mocca café Μπαράζ Τσικριτζής
Πτολεμαΐδα Λεχόβου 8, Εργαστήρι «Ζωγρα φίζω»
Πρακτορείο εφημερίδων ,Β. Κων/νου
Ιδέες Καφέ Μανδρακούκος
Baccara
Hλεκτρονικοτσιγαράδικο
Coffee Island
Γρεβενά
Δημαρχείο Zoomserie Εστιατόριο Αυλαίς Hδίγευστον Station streetwear
Maestro in Caffe Ιδαίες Art Café & Shop
Φλώρινα
Florina Travel Σχολή Καλών τεχνών Φλώρινας The Factory καφέ γκαλερί Σύγχρονο περίπτερο Δ.Κ. Βιβλιοθήκη Φλώρινας «Βασιλικής Πιτόσκα»
Europe Direct Περίπτερο Λίγο απ΄ όλα Αμύνταιο Κέντρο Τύπου Σφακιανάκη Σιάτιστα Περίπτερο Κλεισιάρης (έναντι Δημαρχείου) Δημαρχείο Ξενοδοχείο Αρχοντικό Παπαθωμάς ΗΛΜΑΚ
Άργος Ορεστικό Βιβλιοχαρτοπωλείο Σανταλίδης Αεροδρόμιο
Σέρβια Κέντρο Τύπου Σαββίδης Home Café Bar Πολιτιστικό Κέντρο Κοινωφελούς Επιχείρησης
Βελβεντό Αίνιγμα- All day Café Mετόχι
The Caravan Ρέμπελου 1 ΥΨΙΛΟΝ, Εδέσσης 5 Η ντάνγκαρα, Αρμενοπούλου 26
Fata Morgana, Φιλίππου 1 Κινηματογράφος Βακούρα, Μιχαήλ Ιωάννου 8 ΣΤΕΡΕΟ , Δημάρχου Βαμβακά 3-5 ΥΨΙΛΟΝ, Εδέσσης 5 Μουσείο Φωτογραφίας Πικάπ, Ολύμπου 47
Kitchen Bar, Αποθήκη Β2 Α’ Προβλήτα Λιμένα Ζανδές Παραδοσιακές Τουλού μπες Βελβεντού, Εγνατίας 108 και Πρασακάκη γωνία Οδοντιατρείο Μανωλάκη, Τσιμισκή 95
Lola Nikolaou Art Gallery, Τσιμισκή 52
Αθήνα Εθνική βιβλιοθήκη- Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 (Πλατεία Προσκόπων) Βρυσάκι Χώρος Τέχνης και Δράσης, Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι
EDITORIAL
59
Κέλλυ Γρηγοριάδου Που θα βρείτε το Together TOGETHER FREE PRESS ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ | ΤΕΥΧΟΣ 59 Φωτογραφία εξωφύλλου: Αλέξανδρος Βρεττάκος Σχεδιασμός εξωφύλλου : SotiriSioutzioukis εκμοντερνισμός ενός παρελθοντικού και πολιτισμικού προϊόντος! πόσες περιπτώσεις σήμερα τα προϊόντα ταυτίζονται οποίο ανήκουν; Σε ελάχιστες. σύγχρονη οπτικοποίηση της είναι ένας φόρος τιμής λαικό σχέδιο που αρχίζει να ξεθωριάζει από την μνήμη μας, φέρνει στο σήμερα την ανάγκη εικονοποίησης και οπτικής
την χρονιά, και αυτή θα είναι η δική μας ευχή για όλους σας. και αφήστε το παρελθόν να εισβάλλει στο παρόν το μέλλον. συμβολισμό, οι μάγοι κουβαλούν τα δώρα τους, τα δώρα αυτά είναι δεν χάνει την ιδιότητα του όσα χρόνια και αν περάσουν!
Ηλεκτρονική
Website:
Tα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν υποχρεωτικά τη γνώμη του περιοδικού. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή ύλης χωρίς προηγούμενη άδεια του εκδότη.
Καλωσορίσατε! Στον Δήμο Σερβίων του Πολιτισμού, της Ιστορίας, του φυσικού κάλλους, στη γη των Βυζαντινών Εκκλησιών, στον Δήμο Σερβίων της γεύσης, των φιλόξενων ανθρώπων, της χαράς και της ευημερίας! www.dservion.gr
ε ένα χωριό κτηνοτρόφων σε υψόμετρο 1240 μέτρων διοργανώνεται εδώ και 20 χρόνια ένα εναλλακτικό –οικολογικό φε στιβάλ με φρεσκάδα και νέα αντίληψη για την μουσική. Οι «Γιορτές της Γης» είναι η αφορμή για να στήνεται κάθε χρόνο στο μικρό γαλατικό χωριό των 35 κατοίκων , τη Βλάστη, μια νέου τύπου παραδοσιακή γιορτή. Έτος εκκίνησης του φεστιβάλ είναι το 2001 όταν η Κοινότητα Βλάστης, η Εταιρεία Περι βαλλοντικής έρευνας και ενημέρωσης ΟΙΚΟ ΤΟΠΙΑ με την συμπαράσταση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τη συμμετοχή τεσσάρων χωρών, της Ελλά δας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας οραματίστηκαν ένα φεστιβάλ μακριά από τον αστικό ιστό. Και εγένετο. Οι «Γιορτές της γης» είναι από τα πρώτα φεστιβάλ στην Ελλάδα που φορά ένα οικολογικά πολιτισμικό αλληλέγγυο και μουσικό μανδύα ενώ δεν παραλείπει να εντάξει ποίκιλλες δραστηριότητες και παράλ ληλες δράσεις στο πλαίσιο της ταυτότητας που οραματίστηκε να δημιουργήσει! Μοναδικό και εναλλακτικό για τα δεδομένα της χώρας ξεκίνησε σαν ένα κοινωνικό πείραμα που θα συνδύαζε την φύση, την ιστορία, και θα αλληλεπιδρούσε με έννοιες όπως η αλλη λεγγύη, η αυτοοργάνωση, ο αντιρατσισμός, η συλλογικότητα σε έναν τόπο μακριά από πολυσύχναστους τουριστικούς προορισμούς. Μια γιορτή με χιλιάδες επισκέπτες που αποζητά μια σύνδεση και μια «επιστροφή». Επιστροφή στο χωριό, επιστροφή των νέων γενιών στη φύση με μια δόση υπέρβασης, κόντρα στην αποξένωση και την περιβαλλοντική αμνησία που βιώνουμε τις τελευταίες δεκαετίες, μια εναλλακτική πρόταση διακοπών, μουσικών ερεθισμάτων, διασκέδασης, ψυχαγωγίας, δια χείρισης του ελεύθερου χρόνου και διατροφής. Η Πολιτιστική Εταιρεία Βλάστης διοργα νώτρια του φεστιβάλ από το 2012 που ανα συγκροτήθηκε το 2017 με νέα μέλη γιορτάζει φέτος τα 20 χρόνια παρουσίας και λειτουργίας της «οικολογικής πόλης» που φιλοξενεί κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες όλων των ηλικιών, από όλες τις γωνιές τη γης με συναυλίες, πει ραματικό και παραδοσιακά μεταλλαγμένο ήχο, πλήθος δραστηριοτήτων, παρεμβάσεις, ξεφά ντωμα, Διονυσιακές αγκαλιές και ιστορίες! Οι παρέες ξαναζωντανεύουν και δίνουν ζωή στην
ορεινή ύπαιθρο, μοιράζονται εμπειρίες, τραγου δούν και χορεύουν μέσα σε ένα πανέμορφο, φιλόξενο, οικείο, φυσικό τοπίο. Η πολυπολιτισμική «άλλη πρόταση» του καλοκαιριού, αποδεικνύει ότι η συνύπαρξη ανθρώπων, ήχων και πολιτισμών μόνο γιορτή μπορεί να είναι γιατί χτίζει γέφυρες και γκρεμί ζει τα σύνορα, φέρνει τους ανθρώπους πιο κο ντά, τους εμπνέει, τους παρακινεί, τους ενώνει!
4 ΤΟGETHER
Σ
Oι «Γιορτές της Γης» προσθέτουν μια άλλη διάσταση σε ένα φεστιβαλικό ταξίδι στα ορο πέδια του Σινιάτσικου γεμάτο ποικιλομορφία, και αυθεντικότητα που πιστεύουμε ότι αξίζει να ζήσετε σαν εμπειρία! Vamos! 6-7 Ιούλη- Βλάστη Εορδαίας FB: @spasmenorodikastoria 20 χρόνια «Γιορτές της Γης» Εδώ είναι Βαλκάνια και είναι Παίξε –Γέλασε! ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ
Το σύγχρονο Ιδιωτικό κέντρο εξυπηρέ τησης πολιτών της Κοζάνης είναι το νέο σημείο αναφοράς στην πόλη που στοχεύει στην εξυπηρέτηση και φροντίδα δημοσίων υποθέσεων. Η ικανή και έμπειρη ομάδα που συντάχθηκε έρχεται να καλύψει τις ανάγκες των πολιτών με αποτελεσματικότητα και ταχύτητα. Ο Λευτέρης Ιωαννίδης, υπεύθυνος του Κέντρου μας μίλησε για το κενό που κα λύπτει το Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών «Εξυπηρετώ, τις υπηρεσίες που προσφέρει, τους στόχους και τις επιδιώξεις του. Ποιο κενό έρχεται να καλύψει το πρώτο και μοναδικό ιδιωτικό Κέντρο Εξυπηρέτησης Πο λιτών «Εξυπηρετώ»; Σήμερα πολλοί πολίτες βρίσκονται πελαγωμένοι μεταξύ της ψηφιακής μετάβασης και του παραδοσιακού τρόπου εξυπηρέτησης. Ερχόμαστε λοιπόν σε όλη αυτή την κατάσταση να υποστηρίξουμε τους πολίτες, να φροντίσουμε για τις υπηρεσίες τους, να λύσουμε τα προ βλήματα τους, να διευκολύνουμε τη ζωή τους. Απευθυνόμαστε τόσο σε πολίτες, όσο και σε επιχειρήσεις και αναλαμβάνουμε την διεκπεραίωση απλών αλλά και σύνθετων υποθέσεων. Τι υπηρεσίες εξυπηρέτησης παρέχετε και ποιες ανάγκες καλύπτετε; Οι υπηρεσίες που μπορούμε να παρέχουμε είναι πραγματικά δεκάδες και καλύπτουν όλο το φάσμα του δημόσιου τομέα. Ενδεικτικά θα ανέφερα: Αιτήσεις ΑΣΕΠ, έκδοση συντάξεων, έκδοση Πιστοποιητικών, Μεταφράσεις, Επιδόματα, Ασφαλιστικά Ταμεία, Μεταβιβάσεις οχημάτων, ΟΑΕΔ, υπηρεσίες κτηματολογίου, υποστήριξη επιχειρήσεων σε δημόσιους δια γωνισμούς, άδειας διαμονής μεταναστών, ρυθμίσεις οφειλών. Επι της ουσίας δεν υπάρχει υπηρεσία που θα μπορούμε να αναλάβουμε. Επίσης συνεργαζόμαστε τόσο με δικηγορικά, όσο και με λογιστικά γραφεία για
να πα ρέχουμε πιο ολοκληρωμένες υπηρεσίες. Ποιος είναι ο στόχος σας και οι επιδιώξεις σας; Να δημιουργήσουμε ένα σημείο αναφοράς στην Κοζάνη όπου κάθε πολίτης θα ξέρει ότι θα μπορεί να βρει λύση στο πρόβλημα του, απλά μια απλή ερώτηση μέχρι και την πιο πολύπλοκή διαδικασία. Η εμπειρία και οι γνώσεις της ομάδας, η θέση μας στο κέντρο της πόλης αλλά και η διά θεση μας να εξυπηρετήσουμε τους πολίτες εγγυόνται ότι το κέντρο μας θα γίνει ένας χώρος που θα διεκπεραιώνει τις υποθέσεις των πολιτών με ταχύτητα, ασφάλεια και αξιοπιστία. Ποιο σχήμα υποστήριξε την υλοποίηση του Κέντρου Εξυπηρέτησης; Στο επιχειρηματικό σχήμα του κέντρου μας, συμμετέχουμε αρκετοί και σημαντικοί επι χειρηματίες του χώρου των λογιστικών υπηρεσιών. Αυτή η ένωση των δυνάμεων είναι ένα από τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και κατά τη γνώμη μου ένας δύσκολος μας, αλλά ασφαλής τρόπος για να έχουν επιτυχία οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Τι σας ώθησε να αναλάβετε τα ηνία, η εμπειρία σας από την διοίκηση του Δήμου έπαιξε ρόλο; Πολλά έπαιξαν το ρόλο τους, αλλά για μένα η δυνατότητα να αναλάβω την οργάνωση και την διοίκηση του ΕΞΥΠΗΡΕΤΩ αποτελεί μια νέα πρόκληση και μια νέα ευκαιρία για δημιουργία. Σαφώς η εμπειρία, όχι μόνο στη διοίκηση του Δήμου, αλλά και από τις προη γούμενες επαγγελματικές μου θέσεις έπαιξαν το ρόλο τους, και προφανώς δεν σκέφτηκα πολύ να αποδεχτώ την πρόταση να είμαι μέλος αυτής της ενδιαφέρουσας προσπάθειας. Πλατεία Λασσάνη 15, Κοζάνη info@exipireto.gr T. 2461 035 800 - 6944 51485 Δευτέρα- Παρασκευή 08:30- 20:00 @Εξυπηρετώ-ΙδιωτικόΚέντρο-Εξυπηρέτησης @exipireto www.exipireto.gr Το «Εξυπηρετώ» στο πλευρό των πολιτών! Ένα καινοτόμο ιδιωτικό ΚΕΠ άνοιξε στην πόλη της Κοζάνης
επίδοξους συλλέ κτες και φωτογράφους. Μία βόλτα στην αγορά για σουβενίρ, μια στάση για μια βέλγικη μπίρα κι έπειτα σπίτι για τις απαραίτητες ετοιμασίες. Είναι 7 το πρωί της Τετάρτης και οι καιρικές συνθήκες είναι ιδανικές. Βγαίνουμε από την πόλη και μετά από λίγο μπαίνουμε στην εθνική οδό με κα τεύθυνση Λουξεμβούργο για να κάνουμε την πρώτη στάση για καφέ και ανεφοδιασμό. Το αυτοκίνητο είναι μικρό, κατασκευασμένο ώστε να ξεγλιστράει μέσα στον αστικό ιστό, να χωράει παντού. Οι δια στάσεις του το κάνουν σχεδόν απαρατήρητο. Η ίδια φιλοσοφία και στο εσωτερικό του, οι επιβάτες του πραγματικά κολλημένοι στα τζάμια.
=Mέχρι τη Γερμανία το ίδιο μοτίβο. Σχεδόν ευ θεία, με καταπράσινα λιβάδια δεξιά κι αριστερά και τις όφεις από τα διάσπαρτα βουστάσια να διακό πτουν το απέραντο στο βλέμμα. Που και που κανέ νας λοφίσκος. Ίδιο σκηνικό και στην Autobahn στο Μπάντεν – Βούτεμπεργκ προς Βαυαρία. Από εκεί και μέχρι την Αυστρία η διαδρομή έχει πραγματικό ενδιαφέρον με τους θεόρατους, απότομους και κοφτερούς βράχους των Άλπεων. Λίγη ώρα μετά παίρνουμε την έξοδο για το Σάλτσμπουργκ, όπου και θα περάσουμε το πρώτο βράδυ. Στην παλιά πόλη όπου βρισκόταν το ξενοδοχείο μας απαγορεύονται τα αυτοκίνητα πλην των μό νιμων και δικαίως καθώς η πόλη μοιάζει σαν να
έχει βγει μέσα από παραμύθι. Οριακά προλάβαμε
ανοιχτή την κουζίνα ενός εστιατορίου για να φάμε
ένα σνίτσελ στην γενέτειρα χώρα του ακούγοντας τον αγριεμένο Salzach. Ακόμη μια μικρή βόλτα το πρωί στην πόλη ήταν απαραίτητη πριν αναχωρή σουμε για τον επόμενο σταθμό μας, στο Νόβι Σαντ
Σερβίας μέσω Ουγγαρίας.
τη
μονότονη και κουραστική. Αξι οσημείωτα σημεία της διαδρομής το δάσος από τις ανεμογεννήτριες στην πεδιάδα της Αυστρίας πριν τα σύνορα, τα κοπάδια από ελάφια που βοσκούσαν αμέριμνα δίπλα σε αγροκτήματα στην Ουγγρική ύπαιθρο και φυσικά η τιμή της βενζίνης περίπου στο 1,20 του Ευρώ κάνοντας τη μετατροπή από το Φιορίνι. Φτάσαμε σούρουπο στα σύνορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να ξεμπερδέψουμε αργά σχετικά λόγω της μεγάλης ουράς και να πιάσουμε τον αυτοκινητόδρομο για το Νόβι Σαντ. Οριακά δεν προλάβαμε ανοιχτό εστιατόριο για να καταλήξουμε να τρώμε ελληνικό γύρο σε γυράδικο με την επι γραφή γραμμένη στα ελληνικά : Όλα καλά. Αφιερώσαμε λίγο χρόνο για μια βόλτα στο Νόβι Σαντ το επόμενο πρωί. Ιστορικό κέντρο, απλωμένο, με όμορφα café κι εστιατόρια και φυσικά ο Δούνα βης. Ήρεμος, επιβλητικός, κυρίαρχος. Με αρκετή ζέστη μπαίνουμε στο αυτοκίνητο, λίγο πριν το με
6 ΤΟGETHER ΤΟGETHERGRAM 25 3000 χιλιόμετρα με ένα 500ράκι Μ εγάλη Τρίτη των Καθολικών στις Βρυ ξέλλες. Από το Palais de Justice κατηφο ρίζουμε προς την Place du Jeu de Balles στο κέντρο όπου βρίσκεται η marche aux puces, το υπαίθριο παζάρι με τα παλιά αντικείμενα. Επικρατεί το βορειοαφρικανικό στοιχείο και είναι Ιδανικό μέρος για μετανάστες, φοιτητές,
Ο ορεινός όγκος είχε ενδιαφέρον αλλά δεν δι ήρκησε πολλή ώρα γιατί από νωρίς
τη Σερβία
ΚΕΙΜΕΝΟ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιώργος Σιαμπανόπουλος
της
πιάσαμε ισιάδι που θα μας πήγαινε μέχρι
κάνοντας
διαδρομή μουντή,
ΤΟGETHER 7 σημέρι για να συνεχίσουμε το ταξίδι προς τη Βουλγαρία, αφού πρώτα θα κάναμε μια μικρή στάση στο Najlon flea market για αναζήτηση ρετρό ποδοσφαιρικών εμφανίσεων. Εργαλεία, ανταλλακτικά, παιχνίδια, ρούχα από δεύτερο χέρι και απομιμήσεις, κόσμος έφερνε να πουλήσει τα παλιά κι αγόραζε πάλι παλιά. Διαφορετικές φιλές,
χωρίς λογική και χρήση … με λίγα λόγια Βαλκάνια. Η χαρά
Πάλι απέραντη ευθεία, πιο βαρετή από την χθεσινή. Φτάσαμε στη Φιλιππούπολη, στο Plovdiv δηλαδή στη μια περίπου τη νύχτα. Ευτυχώς μας περίμενε ο Mitro, ο ιδιοκτήτης μιας μικρής πανσιόν στην παλιά πόλη για να μας δώσει τις απαραίτητες οδηγίες. Μας σχεδίασε σε ένα χάρτη τη διαδρομή που θα ακολουθήσουμε για να φτάσουμε στην περιοχή Καπάνα όπου θα βρίσκαμε σίγουρα κάποιο fast food ανοιχτό. Κι ευτυχώς μας σχεδίασε τη διαδρομή μέσα από την παλιά πόλη, ίσως κι επίτηδες, γιατί μόνο έτσι θα είχαμε την ευκαιρία να τη δούμε έστω και βράδυ. Κατεβήκαμε στην Καπάνα, βρήκαμε ανοιχτό ένα μαγαζί με βρώμικο, στην κυριολεξία, και καταλήξαμε για μπίρα στο μπαρ Art Club Nylon εκεί κοντά. Η Φιλιππούπολη αξίζει σίγουρα μια δεύτερη επίσκεψη. Και το Nylon επίσης. Παρασκευή μεσημέρι περάσαμε τη γέφυρά του Μαρίτσα δηλαδή του Εύρου που διασχίζει την πόλη, σχετικά γρήγορα φτάσμαε στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα και με μια μικρή καθυστέρηση στο σταθμό μπήκαμε Ελλάδα από την Νυμφαία με κατεύθυνση Αλεξανδρούπολη. Σάββατο αναχώρηση, Εγνατία οδός και στον αυτόματο για Κοζάνη. Κάτι περισσότερο από 3000 χιλιόμετρα μέσα σε ένα 500αράκι. Όλα καλά.
πολυκοσμία, αντικείμενα
του φωτογράφου.
O κεντρικός άξονας των έργων μου επιδιώκει να ανοίξει έναν διάλογο ανά μεσα στο μέσα και στο έξω. Φέρνει στο προσκήνιο αντικείμενα\έννοιες\ εικόνες που συναντάμε στην καθημερινότητα μας σε αυτό που θεωρούμε «μέσα». Ο όρος αυτός προφανώς έχει ευρεία έννοια και ποικίλει ανάλογα με το θέμα της συζήτησης. Το «μέσα» θα μπορούσε να είναι ο εσωτερικός μας κόσμος, άρα ο ψυχισμός του καθένα, αλλά είναι και το εσωτερικό του σπιτιού μας -οικείο- αλλά και ο ψηφιακός κόσμος που θεωρώ, παρά την τεράστια πλέον έκταση του, ότι δεν θα μπορούσε να ανήκει στο «έξω». Γιατί όμως όταν μεταφέρουμε κάτι από το μέρος από όπου προοριζόταν κάπου αλλού παύει να είναι το ίδιο, και τι θα προκύψει στην περίπτωση που δημιουργήσουμε ένα κοινό έδαφος συνάντησης για το μέσα και το έξω ; Τα μέσα που κυρίως χρησιμοποιώ είναι το σπρέι και ο καμβάς. Η αφορμή για το σπρέι, πέρα από το βάνδαλο παρελθόν μου στην εφηβεία, είναι το γε γονός ότι η γραφή του είναι ευρέως αναγνωρίσιμη καθώς συναντάται παντού στα αστικά κέντρα. Συνεπώς φέρνει μαζί του την έννοια του «έξω». Ωστόσο όταν χρησιμοποιείτε επάνω στον καμβά, τον οποίο χρησιμοποιώ ως σημείο συνάντησης των δύο προαναφερθέντων εννοιών, παύει είναι το βρώμικο υλικό για τέχνη του δρόμου. Η μεταφορά αυτής της γραφής από το ένα μέ ρος στο άλλο ξαφνικά -και τόσο ειρωνικά κατά την γνώμη μου- μεταμορφώ νει το υλικό αυτό από ¨βρώμικο¨ σε καθαρό χρώμα και από ¨παράνομο¨ σε εργαλείο για έναν άνθρωπο με μεράκι. Αν έπρεπε να περιγράψω την έρευνά μου με μία λέξη θα έψαχνα για μία λέξη ανάμεσα στην “αλλαγή” και στην “μεταμόρφωση”. Δεν θα μπορούσα να συμβιβαστώ με καμία από αυτές δυο καθώς παραπέμπουν σε άλλα νοήματα εκτός του ερευνητικού μου πεδίου. Εξ άλλου η εικαστική γλώσσα έρχεται -και είναι αναγκαία- όταν οι λέξεις δεν είναι αρκετές ώστε να περιγράψουν κάτι. Σε διαφορετική περίπτωση κανένας δεν θε έμπαινε στον κόπο να οπτικοποιή σει οτιδήποτε αν μπορούσε να το επικοινωνήσει με τα λόγια. Τα τελευταία χρόνια η σύγχρονη τέχνη θεωρώ πως έχει ασχοληθεί με θέματα που αφορούν όχι απλά τη επικαιρότητα αλλά θίγουν με έναν εντε λώς νέο τρόπο την ανθρωπότητα ως γεγονός. Αυτό το βασίζω
Δημήτρης Δημητριάδης γεν νήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1997. Σήμερα είναι τελειόφοιτος στη Σχόλη Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο Τμήμα Ει καστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών στο 5ο εργαστήριο ζωγραφικής. Η εικαστική του μελέτη είναι κυρίως στο πεδίο της ζωγραφικής αλλά ασχολεί ται επίσης με τις κατασκευές, μικρά γλυπτά και εικαστικές εγκαταστάσεις. Από το 2021 ασχολείται με το ραδιόφωνο σε διαδικτυακό σταθμό που έχει την δική του εκπομπή. Τα τελευταία χρόνια δραστηρι οποιείται καλλιτεχνικά στην Θεσσαλονίκη συμμετέχοντας σε ομαδικές εκθέσεις όπως στο “Πάνω-Κάτω τέχνη” στο ¨Ατε λείωτο¨ art studio, στο ¨Λιβάδι του εφήμερου¨ στο Λιβάδι Βασι λικών, στο “Affordable art” στη γκαλερί Λόλα Νικολάου, στο “Κοίτα μην αρρωστήσεις” στον πολυχώρο τέχνης Μπενσουσάν Χαν και στον “Social Fetish –Κοινωνικός Φετιχισμός” στον πολυχώρο Spectroom.
fb: Demétres Demetridis In: Demetres_d3de
8 ΤΟGETHER
στο ότι με την άνοδο της τεχνολογίας, το να ζείς στον 21ο αιώνα είναι μια εμπειρία που ιστορικά κανένας άνθρωπος δεν έχει ξανά βιώσει. Με το ίντερνετ
κόσμος έχει γίνει μικρότερος αλλά την ίδια στιγμή και μεγαλύτερος από ποτέ.
αυτό στο νου μου καταλαβαίνω ότι οι καλλιτέχνες επηρεάζονται από εντε λώς καινούρια ερεθίσματα και καταλήγουν σε διαφορετικά συμπεράσματα σε σχέση με το παρελθόν. Ιδανικά, θα ήθελα να μπορούσα να απαριθμήσω και να πω μερικά λόγια για
με μία κίνηση εξαφάνιζε τον μισό πληθυσμό του πλανήτη. Τσαλαβουτήματα Δημήτρης Δημητριάδης EΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΡΗΣ ΚΟΝΤΟΣΦΥΡΗΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
ο
Με
κάθε μία θεματολογία ξεχωριστά αλλά πιστεύω ότι αυτό είναι μία δεξιότητα που λίγοι κατέχουν. Στο κάτω κάτω τι θεωρούμε σύγχρονη τέχνη; Τα έργα που παρακολουθεί ο περισσότερος κόσμος ή τα έργα ¨υψηλής ραπτικής¨ που φιλοξενούνται σε κάτασπρες γκαλερί ; Πάντως, αν η απάντηση είναι τα έργα που παρακολουθεί ο περισσότερος κόσμος, τότε η σημαντικότερη θεματολογία είναι το τί θα συνέβαινε στην περίπτωση που ένας μωβ εξωγήινος ερχόταν στην γη και
Ο
Η ΛΟΛΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Καυτερή πιπερία 1 2022
ένας βιώσιμος σχεδιασμός οικονομικής ανάτα σης της περιοχής, αφού και το Σχέδιο μετάβα σης που κατατέθηκε είναι θολό και επιζήμιο για την περιοχή μας». Αυτή η ξαφνική δραστική μείωση της λιγνι τικής παραγωγής είναι αποτέλεσμα της συν δυασμένης δράσης πολλών παραμέτρων, οι περισσότερες από τις οποίες συνδέονται με τις κυβερνητικές αποφάσεις προτάσσοντας ως δικαιολογία την κλιματική και περιβαλλοντική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Μια πολιτική που οδηγεί την περιοχή μας στην αβεβαιότητα και στην απραξία. Χρειά ζεται λοιπόν άμεσα σχεδιασμός δημιουργίας θέσεων εργασίας που θα δώσει στους πολίτες αλλά κυρίως στους νέους της περιοχής μας την επάρκεια στο να μην την εγκαταλείψουν». Το ερώτημα που εύλογα προκύπτει από την
Υγείας και Κοινωνικής Συνοχής. συμπολίτες μου έρχονται αντιμέτωποι και με την πρόκληση της επόμενης δυσοίωνης μέρας». Δεν επαναπαύεται και δεν του αρέσει ο όρος πολιτική στην τοπική αυτοδιοίκηση. «Όταν θέ λεις να ασχοληθείς με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αποσύρεις τις κομματικές σου ταμπέλες». Θέλει μέσα από την ενασχόληση του με τα κοινά να δημιουργήσει τις ιδανικές συνθήκες για την ενασχόληση των νέων με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Τονίζει μάλιστα με έμφαση πως χρειαζόμαστε τους νέους στην Τοπική Αυτοδιοί κηση. Ζητάει το πάντρεμα του παλιού με το νέο για να «θωρακιστεί» όπως χαρακτηριστικά ανα φέρει η αυτοδιοικητική παρουσία της περιοχής! «Μόνο μέσω της υγιούς πολιτικής σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης μπορεί ο καθένας μας να προσφέρει στο τόπο του και να συμβάλει και αυτός στην αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι άρρηκτα συνδεδε μένη με κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας και γι’ αυτό οφείλει να μας απασχολεί όλους». Για την επόμενη μέρα και τις ευκαιρίες που μπορεί να γεννήσει η μεταλιγνιτική περίοδος μιλάμε για την ενίσχυση του αγροτικού κόσμου και τη δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος προς το νέο που θέλει να ασχοληθεί με τον αγροτικό τομέα πάντα με την στήριξη της εκά στοτε Περιφερειακής αρχής. «Για τους νέους και νεοεισερχόμενους αγρό τες οφείλουμε την έμπρακτη στήριξη μας και τον απόλυτο σχεδιασμό της επόμενης μέρας. Πρέπει να θέσουμε ως προτεραιότητα τη στή ριξη του αγροτικού πληθυσμού της Δ. Μακεδο νίας, γιατί πιστεύω ότι η ανάπτυξη της περιοχής, εκτός των άλλων, περνάει υποχρεωτικά και μέσα από την ανασυγκρότηση του Αγροτικού Τομέα και τη στήριξη των αγροτικών προϊόντων της περιοχής» αναφέρει χαρακτηριστικά. «Οφείλουμε να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για την ανάταξη του τόπου μας» Ο ίδιος ξεκαθαρίζει την πρόθεσή του να ασχοληθεί εκ νέου στις επικείμενες αυτοδιοι κητικές εκλογές και να πρωταγωνιστήσει στις νέες προκλήσεις του αύριο.
«Στο περιβάλλον αυτής της νέας πραγματικό τητας που διαμορφώνεται πρέπει να δράσουμε συλλογικά, να ενώσουμε δυνάμεις, να αξιοποι ήσουμε τα διαθέσιμα εργαλεία και μέσα και να απαλλαγούμε, οπωσδήποτε, από πολιτικές που συνεχίζουν να βλάπτουν τον τόπο».
10 ΤΟGETHER «Θέσεις εργασίας
ΗΛ Ι ΑΣ Κ Α ΤΑΝΑΣ Περιφερειακός Σύμβουλος, πρώην Αντιπεριφερειάρχης Οικονομικών,
άμεσα»
του
της
καθώς όπως διαφαίνεται δεν υπάρχει φως στο τούνελ! Χαρακτηρίζει την τωρινή περιφερειακή αρχή ως άτολμη προς τα κέντρα αποφάσεων , άτονη και ανακόλουθη ως προς τις προεκλογικές της εξαγγελίες το 2019 και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις σκέψεις των νέων να εγκα ταλείψουν την περιοχή καθώς ο ανύπαρκτος σχεδιασμός της επόμενης μέρας δημιουργεί ανασφάλεια
ερωτηματικά. «Μετά από δύο χρόνια πανδημικής κρίσης που ανέτρεψαν την καθημερινότητά μας, οι Η περίοδος που διανύουμε τον βρίσκει προβλη ματισμένο. Κύριο θέμα συζήτησης η μεταβατική περίοδος της βίαιης απολιγνιτοποίησης. «Ήταν μια λάθος κίνηση, τουλάχιστον ως προς το χρόνο αλλά και τις παγκόσμιες εξελί ξεις. Πολλοί υπέρμαχοι
τις οικολογικές ευαισθησίες». Το
πλέον είναι η δημόσια συζή τηση να επικεντρωθεί στο νέο μοντέλο ανά πτυξης και στις επενδύσεις. «Δεν μπορούμε να μιλάμε για απολιγνιτοποίηση και να μην υπάρχει E ίναι άνθρωπος της πιάτσας. Αφουγκράζεται τον κοινωνικό απόηχο και δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης. Η ενασχόλησή του με τα κοινά ήρθε έπειτα από τη δημιουργία ερωτημά των που έχρηζαν απαντήσεις εκ των έσω. Το πέρασμά του από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ως εντεταλμένος σύμβουλος Πολιτικής Προστασίας και στη συνέχεια ως Αντιπεριφερειάρχης Οικονομικών μόνο θετικό πρόσημο θα μπορούσε να έχει. KEIMENO: ΣΤΕΛΙΟΣ ΦΟΥΝΤΟΓΛΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΑΜΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
συζήτηση είναι, το πως από το 2033 όπου φαι νόταν ως καταλυτικό έτος για το ένδοξο τέλος του λιγνίτη, φτάσαμε να μιλάμε για ημερομηνίες (2023) που συμβαδίζουν με την ταφόπλακα
ενεργειακού λεκανοπεδίου
χώρας μας
και πολλά
της ταχείας απολιγνιτο ποίησης συνειδητοποιούν τώρα ότι η κυβέρνηση βιάστηκε πολύ, προσπαθώντας να δείξει
ζητούμενο
Elie be Unique
μόδας. Η Έλλη, δεν περιορίζεται σε διαστάσεις. Μέσα από το κατάστημα της θέλει να αναδείξει την ομορφιά των γυναικών με ρούχα που αγκαλιάζουν την κάθε τους στιγμή, τις γεμίζουν αυτοπεποίθηση, αποκαλύπτοντας στην καθεμία ξεχωριστά την δική της ομορφιά και προσωπικότητα! Σε κάθε συλλογή της θα βρείτε όλα τα must have ρούχα για ένα προσεγμένο στιλ από το πρωί μέχρι το βράδυ, υψηλή ποιότητα, έμφαση στη λεπτομέρεια. Ανακαλύψτε την μεγάλη ποικιλία σε αμπιγέ ρούχα για ειδικές περιστάσεις, γάμο και βάπτιση σε σχέδια που εντυπωσιάζουν από αποκλειστικά Ελληνικές εταιρείες και σχεδιαστές! Γκέρτσου Κωνσταντίνου 3, Κοζάνη | T. 2461 039591 eliebeunique
Η ιστορία του καταστήματος «Elie be Unique» ξεκινάει το 1996, καθιερώνοντας το όνομά του στο χώρο της μόδας και την πόλη της Κοζάνης. Ρούχα κλασικά και μοντέρνα, casual και βραδινά, διαχρονικά, κομψά, σύγχρονα, αναδεικνύουν την θηλυκότητα μιας δυναμικής γυναίκας συνδυάζοντας τις τελευταίες τάσεις της
Γεννήθηκες και μεγάλωσες στην Κοζάνη, μια πόλη που έχει ιστορία στη jazz μουσική μίλησε μου για σένα.
Δεν ξέρω αν η Κοζάνη έχει ιστορία στην jazz μουσική, σίγουρα όμως έχει ιστορία στη μουσική γενικότερα. Μια πλούσια παράδοση σε διάφορα στιλ μουσικής, όπου μέσα από το πάντρεμα αυτών των στιλ κάποιοι άνθρωποι της πόλης μας ταυ τίστηκαν και με την αυτοσχεδιαστική μουσική ή jazz αν, θέλετε. Η πόλη της Κοζάνης διαθέτει ένα ευρύ φάσμα μουσικών από την παραδοσιακή μας μουσική έως τους λαϊκούς μας δημιουργούς και από την κλασσική μουσική μέχρι τα πιο σύγχρονα μουσικά ιδιώματα. Θυμάμαι, λοιπόν, να έχω γύρω μου όλους αυτούς τους ήχους την περίοδο της παιδικής μου ηλικίας. Ερεθίσματα από την πόλη σου, πες μου πως ήρθε στη ζωή σου η μουσική της τζαζ. Το βασικό ερέθισμα υπήρχε μέσα στο σπίτι μου. Από εκεί ξεκίνησαν όλα. Με την αγάπη των γονιών μου ιδιαίτερα για τη μουσική, το ραδιόφωνο αλλά και για τις τέχνες γενικότερα. Η μεγάλη δισκοθήκη του πατέρα μου ήταν ο βασικός παράγοντας για το πάθος που ανέπτυξα για τη μουσική. Μια άλλη σημαντική επιρροή μέσα από την Κοζάνη ήταν οι συναυλίες, στις οποίες έπαιρνε μέρος ο θείος μου, είτε με το τρίο Apopsis είτε με άλλους μουσικούς από τη γύρω περιοχή, αλλά και όχι μόνο: η πόρτα του σπιτιού του ήταν πάντα ανοιχτή για εμένα, για να παρακολουθώ τις πρόβες του αλλά και να ακούω όλες αυτές τις συζητήσεις μεταξύ μουσι κών που θαύμαζα. Επίσης να τονίσω την παρουσία των Λάκη Τζήμκα, Γιώτη Κιουρτσόγλου, Βάσω Δημητρίου, Χρήστου Ραφαηλίδη, κ.ά., οι οποίοι δραστηριοποιούνται μεν σε άλλες πόλεις αλλά πάντα υπάρχει η Κοζάνη στην ατζέντα τους και δίνουν ακόμη και σήμερα το παρών σε συναυλίες, εκδηλώσεις και φεστιβάλ στην περιοχή μας. Πες μου πώς ήρθε στη ζωή σου η μουσική της τζαζ. Η μουσική είχε μπει ήδη για τα καλά στη ζωή μου από τα χρόνια του δημοτικού σχολείου. Οι δίσκοι που άκουγα ήταν αυτοί των Led Zeppelin, Jimi Hendrix, Pink Floyd, Camel, κ.ά. Πειραματιζό μουν με ακούσματα που είχαν να κάνουν με την αυτοσχεδιαστική μουσική, όμως η καθοριστική στιγμή ήρθε λίγο αργότερα, γύρω όταν ήμουν δεκατριών-δεκατεσσάρων ετών. Θυμάμαι χα ρακτηριστικά τη στιγμή που η βελόνα του πικάπ ακούμπησε τον δίσκο του Wes Montgomery ”A dynamic new sound” και το πρώτο κομμάτι “Round Midnight”. Ήξερα ότι αυτού του τύπου η μουσική θα με επηρέαζε πολύ και βαθιά στο μέλλον. Κοντραμπάσο, ένα απαιτητικό όργανο – μίλησε μου γι’ αυτό.
12 ΤΟGETHER ΒΑΣIΛΗΣ ΚΟΥΤΣΟΝAΝΟΣ «Η jazz είναι ειλικρίνεια και συνεχής μεταμόρφωση» ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΦΟΥΝΤΟΓΛΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΊΕΣ: LUCIJA NOVAK
και θα τον συντροφεύει για ένα μεγάλο μέρος ζωής του. Το κοντραμπάσο δεν E να παιδί της πόλης και ένα κοντραμπάσο. Ο Βασίλης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κοζάνη. Τα πρώτα του μουσικά ερεθίσματα προήλθαν από την δισκοθήκη του πατέρα του. Ο καλλιτέχνης που έμελλε να σχεδιάσει τη μουσική του παιδεία ήταν ο κιθαρίστας της τζαζ Wes Montgomery. Τον κερδίζει το κοντραμπάσο για την μεγάλη παλέτα ήχων που δι αθέτει. Μια από τις μεγαλύτερές του φιλοδοξίες, η δημιουργία ενός γκρουπ μουσικών που θα παίζει αυστηρά συναυλίες με χαρακτήρα κοινωνικής προσφοράς.
Όποιος αποφασίζει να ασχοληθεί με τη μου σική ξέρει ότι το μουσικό όργανο που έχει επιλέξει θα τον ακολουθεί
είναι μόνο ένα αντικειμενικά μεγάλο όργανο, αλλά και ένα όργανο που απαιτεί πολλά χρόνια μελέτης, προκειμένου να αναπτυχθούν οι απαραίτητοι μύες και οι κάλοι στα δάχτυλα φυσικά. Κάποιος είχε πει ότι όσο πιο μεγάλο είναι ένα μουσικό όργανο τόσο πιο χαλαρός πρέπει να είσαι, έτσι ώστε να μην βλάψεις το σώμα και τα χέρια σου. Η μεταφορά του δε, είναι μια συνεχής άσκηση στην υπομονή, όχι μόνο την δική σου αλλά και των συνεργατών σου και όσων ζουν μαζί σου! Προσωπικά, αυτό που με κέρδισε στο κοντραμπάσο είναι ο βαθύς του ήχος, ο ρόλος του στη μουσική αλλά και η μεγάλη παλέτα ήχων που διαθέτει. Πως θα περιέγραφες την τζαζ μουσική; Ποικιλομορφία, πολυπολιτισμικότητα, ειλικρί νεια και συνεχής μεταμόρφωση είναι κάποια από τα βασικά στοιχεία της τζαζ, όπως και δικά μου. Πόσο πιστεύεις ότι σε επηρέασαν οι σπουδές στη σχολή καλών και παραστατικών τεχνών του Graz; Η αλήθεια είναι πως πρωταρχικός μου προ ορισμός για σπουδές ήταν το Βερολίνο. Το Graz ήρθε σαν ιδέα από τον τότε καθηγητή μου, Λάκη Τζήμκα. Ομολογώ πως τώρα που κοιτάω πίσω, ίσως ήταν η καλύτερη επιλογή για μένα. Η ακα δημία του Graz είναι μια από τις παλαιότερες στην Ευρώπη, με μεγάλη παράδοση στην εκπαίδευση. Ως τέτοια προσελκύσει ανθρώπους από όλα τα σημεία του ορίζοντα και έτσι αποτελεί σημείο συνάντησης πολλών εθνικοτήτων. Είχαμε την ευκαιρία να συνευρεθούμε νέοι άνθρωποι από όλον τον κόσμο, με κοινά ενδιαφέροντα, να συνυ πάρξουμε και να ανταλλάξουμε ιδέες, όχι μόνο για τη μουσική αλλά και για την ιστορία, την πολιτική, κλπ. Δύο μεγάλα σχολεία σε ένα, δηλαδή! Μίλησέ μου για το επίπεδο σπουδών στην Ελ λάδα. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω σπουδάσει - του λάχιστον μέχρι σήμερα - σε κάποιο ανώτατο εκ παιδευτικό ίδρυμα της χώρας. Έχω ολοκληρώσει κύκλους σπουδών στο Δημοτικό Ωδείο Κοζάνης και στο Σύγχρονο Ωδείο Θεσσαλονίκης. Παρα κολουθώ από μακριά τα πράγματα στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου στην Κέρκυρα μέσω αποφοίτων της γενιάς μου
αλλά και μέσω του σπουδαίου μουσικού και καλού
πλέον φίλου μου, Γιώργου Κοντραφούρη, με τον οποίο είμαστε σε συχνή επικοινωνία και πάντα που αναφέρει τα νέα της Σχολής. Αναμφισβήτητα, έχουν γίνει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρό νια προς την κατεύθυνση των σπουδών της τζαζ στην Ελλάδα. Βέβαια, τα πράγματα είναι ακόμη στα σπάργανα, γι’ αυτό και παρατηρεί κανείς σημαντικές ελλείψεις, ακόμη και στο διδακτικό προσωπικό, λ.χ. δεν μπορώ να φανταστώ ότι σε ένα ολόκληρο τμήμα μουσική δεν υπάρχει τακτικός καθηγητής μπάσου ή και άλλων οργά νων ή και φωνής ακόμα. Ελπίζω ότι όλα αυτά θα ξεπεραστούν γρήγορα διότι το ταλέντο, η αφο σίωση και το ταπεραμέντο υπάρχουν από τους μουσικούς μας. Σε έχουν χαρακτηρίσει ως η «νέα γενιά» της Ελληνικής τζαζ σκηνής, νιώθεις ότι το επίπεδο στην χώρα μας είναι ικανοποιητικό; Πρέπει να σου πω ότι ειλικρινά δεν ξέρω, η φράση Ελληνική τζαζ σκηνή μου ακούγεται κάτι σαν «η Αφροκουβανέζικη σκηνή της Νορβηγίας». Εννοώ πως ναι μεν έχουν γίνει τόσο πολλά στον χώρο της αυτοσχεδιαστικής μουσικής, ειδικά τα τελευταία είκοσι χρόνια, αλλά δεν είναι αρ κετά, εάν θέλουμε να μιλάμε για μια σκηνή, η οποία να διαθέτει κλαμπ που να παίζουν και να ασχολούνται αποκλειστικά με τη δημιουργική ή αυτοσχεδιαστική μουσική και μουσικούς που να ζούνε αποκλειστικά από αυτή, ώστε να μπορούν απερίσπαστοι να δημιουργούν και συνεπώς η ελληνική δημιουργία να συνομιλεί επί ίσοις όροις με τη διεθνή σκηνή, και όχι αποσπασματικά ή περιστασιακά, τυχαία και ιδίοις δαπάναις. Δυ στυχώς, δεν προβλέπεται οικονομική στήριξη από το κράτος για τέτοια μουσικά σχήματα ή
τέτοιους χώρους, ώστε να καθίστανται βιώσιμα. Από την άλλη, καθαρά χάρη στο πείσμα μονάδων,
υπάρχει μεγάλη κινητικότητα στο διαδίκτυο με διάφορους ιστότοπους, όπως το jazzevents.gr και το Jazz-Libray.gr, που έχουν δημιουργηθεί από ανθρώπους που αγαπούν την τζαζ και παρέχουν πληροφορίες γύρω από αυτή τη μουσική στην Ελλάδα. Τέλος, το επίπεδο πάντα ήταν και είναι υψηλό, διότι το απαιτεί η ίδια η μουσική και το ίδιο το είδος. Αγαπημένος καλλιτέχνης. Πάρα πολλοί. Ίσως ένας που μπορώ να ξεχω ρίσω, είναι ένας από τους παιδικούς μου ήρωες και αυτός δεν είναι άλλος από τον Bob Marley. Μουσικός απόλυτα αφοσιωμένος στην τέχνη του αλλά και ακτιβιστής με πολλές ευαισθησίες. H πιο απρόσμενη σου συνεργασία. Μια από τις συνεργασίες που είχα πρόσφατα και δεν περίμενα ποτέ να μου συμβεί, ήταν με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου. Η καλή μου φίλη Βάσω Δημητρίου με πρότεινε στη θέση του μπασίστα και έτσι ηχογραφήσαμε δύο δίσκους: ο ένας είναι «Ο Απροστάτευτος», σε συνεργασία με τον Σωκράτη Μάλαμα, και ο δεύτερος -πιο πειραματικός- βρίσκεται τώρα στο στάδιο της πα ραγωγής. Μέσα από τις πολύωρες συζητήσεις μας, ανακάλυψα πόσο πολλά πολλά κοινά ακούσματα είχαμε, ενώ ο τρόπος που σκέφτεται τη μουσική δημιουργία αλλά και τον εκατό του μέσα σε αυτή, ήταν μια έμπνευση για εμένα. Φιλοδοξίες.
Μια από τις μεγαλύτερες μου φιλοδοξίες ή επιθυμίες, είναι να φτιάξω ένα γκρουπ μουσι κών, το οποίο θα παίζει αυστηρά συναυλίες με χαρακτήρα κοινωνικής προσφοράς. Τα έσοδα των εκδηλώσεων αυτών, δηλαδή, να δίνονται σε οργανισμούς και ιδρύματα που τα έχουν ανάγκη.
ΤΟGETHER 13
Κοζάνη με τρεις λέξεις. Εξωστρέφεια,
«Όποιος αποφασίζει να ασχοληθεί με τη μουσική ξέρει ότι το μουσικό όργανο που έχει επιλέξει θα τον ακολουθεί και θα τον συντροφεύει για ένα μεγάλο μέρος της ζωής του».
χιούμορ, οικειότητα.
και
διάστημα,
αφομοίωσαν ποικίλες μουσικές παραδόσεις και κουβάλησαν, άπλωσαν, μετάλλαξαν, ανέμειξαν, επηρέασαν και διέδωσαν με τις μετακινήσεις τους τη Βαλκανική μουσική. Μ’ αυτήν την έννοια, οφεί λουμε αυτήν τη μερική τυποποίηση στους Ρομ. Μία βαλκανική brass μπάντα αποτελείται συ νήθως από έναν μεγάλο αριθμό μουσικών, που καθένας παίζει και κάποιο διαφορετικό όργανο. Τρομπέτες, φλικόρνα, τρομπόνια, κέρατα, κόρνες, ευφώνια και τούμπες συνοδεύονται από τύμπανα και παραδοσιακά davuls δημιουργώντας μελωδίες με συνήθως, γρήγορο τέμπο. Η μουσική είναι κατά
κύριο λόγο οργανική, αν και πολλές φορές συνο δεύεται και από τραγούδι.
οι ελληνικές αστικές κοινότητες της Μακεδο νίας για λόγους γοήτρου έναντι
14 ΤΟGETHER
οι Γάλλοι που ανέλα βαν να αναδιοργανώσουν τον τουρκικό στρατό, οι μουσικοί που μάθαιναν αυτά τα όργανα τα χρησι μοποιούσαν έπειτα στα γλέντια τους. Οι νομάδες Ρομ απλώθηκαν σε διάφορα μέρη των Βαλκανίων, σε σύντομο χρονικό
Oταν
Η Βαλκανική μουσική
τα χάλκινα της Δυτικής
ΚΕΙΜΕΝΟ:
Πως ξεκίνησαν όμως οι πρώτες κομπανίες χάλκινων στην περιοχή μας; Στο βιβλίο του μουσικολόγου και τρομπετίστα Γιώργου Χατζημανώλη με τίτλο «Τα χάλκινα πνευ στά στις λαϊκές κομπανίες της Δυτικής Μακεδονί ας» αναγράφεται πως οι πρώτες κομπανίες ξεκί νησαν από την περιοχή του Βοΐου και αργότερα εμφανίστηκαν στην Φλώρινα. Ο Βασίλης (Γκου ντής) Μάττας (1905-1992), από τους
Tι είναι όμως η Βαλκανική μουσική; Η Βαλκανική μουσική δημιουργήθηκε από χώ ρες των Βαλκανίων, είναι μουσική σχεδόν ομοιό μορφη, με μελωδίες και ερμηνεία αντιληπτές και αναγνωρίσιμες. Η Βαλκανική μουσική συναντά χρώματα διαφορετικών μουσικών παραδόσεων και δημιουργεί μια πολύμορφη σύνθεση. Πήρε το όνομα της από το «μπαλκάν» που σημαίνει όρος-βουνό στα τουρκικά ενώ τα όργανα που χρησιμοποιούνται είναι κοινά σε όλο το βαλκα νικό χώρο. Που δεν συναντούμε την γκάιντα, το ζουρνά, το λαούτο, το νταούλι, την τρομπέτα, το κλαρίνο, το βιολί, το ακορντεόν; Σχετικά µε την προέλευσή της υπάρχουν διά φορες απόψεις. Πολλοί ισχυρίζονται ότι πέρασαν στην Ελλάδα από τις τουρκικές µπάντες γύρω στο 1870. Τα χάλκινα μουσικά όργανα έφεραν στην Oθωμανική αυτοκρατορία των αλλογενών και αλλόθρησκων. Η άποψη αυτή του Σίμωνα Καρά που βρίσκεται γραμμένη στο οπισθόφυλλο του δίσκου
ακούω τον όρο «βαλ κανική μουσική», το μυαλό μου πηγαίνει στα συγκρο τήματα με χάλκινα και πνευστά. Αυτόν
τον «οικείο» ήχο, τον συνα ντά κανείς σε περιοχές της Μα κεδονίας και της Ηπείρου. Λέ γεται πως η μουσική ταυτότητα των Βαλκανίων προέκυψε από τις στρατιωτικές μπάντες της εποχής. Από τα στρατόπεδα στα αστικά κέντρα κι αργότερα στην ύπαιθρο, δημιουργήθηκε ένα από τα πιο εν διαφέροντα φαινόμενα.
Μακεδονίας
ΚΩΣΤΑΣ ΔΙΔΙΛΗΣ
πιο παλιούς κορνετίστες τις Εράτυρας, γράφει μεταξύ άλλων πως “ο πρώτος που έπαιξε στην περιοχή κορνέτα ήταν ο Σιέτας γύρω στα 1880” ενώ αναφέρει πως την ίδια εποχή στην Λειψίστα (Νεάπολη) έδρευε μια τουρκική μεραρχία, η οποία είχε μια μπάντα, από την οποία ο πατέρας του έκανε πλιάτσικο κλέβοντας ένα ευφώνιο το οποίο έπαιζε ο αδερ φός του. Η κομπανία του πατέρα του περιελάμβα νε ένα κλαρίνο , δύο τρομπόνια, μια κορνέτα, ένα ευφώνιο, ένα νταούλι και ένα τύμπανο. Πώς διαδόθηκαν και εισήχθησαν στο χώρο της Μακεδονίας και τροποποίησαν τη σύνθεση των προϋπαρχόντων μουσικών συνόλων; Ως προς το ερώτημα αυτό, ο Σίμωνας Καράς πιστεύει πως τα όργανα αυτά «ξεπήδησαν» μέσα από τις ελληνικές μπάντες που είχαν δημιουργή σει
«Τα Τραγούδια και χοροί της Δυτικής Μακεδονίας» ο οποίος αποτελεί μια από τις πρώ τες δισκογραφικές καταγραφές της ιστορίας των κομπανιών των χάλκινων πνευστών, δεν μπορεί να θεωρηθεί απολύτως αξιόπιστη καθώς καμία άλλη πηγή από εκείνη την εποχή δεν μας μαρτυρά κάτι παρόμοιο.
Οι κομπανίες χάλκινων πνευστών φαίνεται να εμφανίστηκαν πρώτα στην Δυτική Μακεδονία και μετέπειτα στην Βόρεια και Κεντρική. Αυτό αποδίδεται σε διαφόρους λόγους όπως στις τούρκικες στρατιωτικές μπάντες που ήταν άφθονες στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας αλλά και στην ευρωστία κάποιων ομογενών οι οποίοι ζούσαν σε μεγάλα αστικά κέντρα που ευ ημερούσαν, τα οποία πρωτοστατούσαν στα καλ λιτεχνικά και πολιτιστικά δρώμενα της εποχής. Λέγεται πως διάφοροι Έλληνες αριστοκράτες από τη Βιέννη τροφοδοτούσαν την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα με ιδέες, μανιφέστα, μουσικά όργανα και τεχνολογικές εξελίξεις. Στα 1860, στη Βιέννη, δόθηκε µια μεγάλη συναυ λία παρούσης όλης της Βιεννέζικης αριστοκρατίας µε πρώτους και καλύτερους τους Δυτικοµακεδό νες προύχοντες και πραματευτάδες. Οι περισσότε ροι από τους λαϊκούς µουσικοεκτελεστές προέρ χονται από τις αυτοδίδακτες τάξεις των µουσικών της Εράτυρας, της Καστοριάς, του Νεστορίου, της Κλεισούρας και της Βλάστης. Οι Γιουµπουραίοι, οι Τουµπαίοι και οι Μπουκαίοι ήταν οικογένειες µουσικών οι οποίοι εκείνο το βράδυ ενθουσίασαν το Βιεννέζικο φιλόµουσο κοινό. Όταν ο Νικόλαος Δούµπας «παραγγέλνει» ένα βαρύ αρβανίτικο σκο πό για να χορέψει, η µεγαλοπρέπεια και η επιβλητι κότητα του συνεπαίρνουν το κοινό. Αυθόρµητα, µε δική του πρωτοβουλία ανοίγεται ένα βιβλίο εισφο ρών, όπου συγκεντρώνεται το υπέρογκο για την εποχή ποσό των 3000 φράγκων, εκ των οποίων τα
µισά αποστέλλονται στην Ελληνική Κυβέρνηση και τα άλλα µισά στη Βλάστη. Ταυτόχρονα ο Νικόλαος Δούµπας χαρίζει στην Βλάστη και πολλά μουσικά πνευστά όργανα. Από τότε καθιερώνεται το ελ ληνικό αυτό είδος µουσικής στο Βιεννέζικο κοινό, το οποίο πλέον το εντάσσει σε πολλές άλλες επί σηµες εκδηλώσεις του. Το θέµα της προέλευσης των χάλκινων πνευστών παρά τις επικρατούσες απόψεις δεν έχει εξαντληθεί Με την άποψη ότι τα χάλκινα πνευστά προέ κυψαν από τις τούρκικες στρατιωτικές μπάντες, συμφωνεί και η Ελευθερία Γκαρτζονίκα, η οποία αναφέρει ότι ήδη από το τέλος του 19ου αιώνα, μουσικοί της περιοχής της Κοζάνης ήρθαν σε επαφή με τα χάλκινα στον τούρκικο στρατό όπου υπηρετούσαν ως μουσικοί και οι Κοζανίτες κοσμο πολίτες τα δέχτηκαν με ευχαρίστηση για την μελω δικότητα και την ένταση τους, που εξυπηρετούσε τα γλέντια τους σε ανοιχτούς χώρους. Άλλη πηγή αναφέρει πως οι Δυτικοµακεδόνες ίσως έµαθαν τα όργανα αυτά από την Σερβία, την Αυστρία και άλλα κράτη της Βόρειας Ευρώπης που είχαν επαφές. Στη διάδοση τους συνέβαλαν οι Έλληνες άρχοντες που είχαν παρέ-δώσε µε όλες τις Βαλκανικές πόλεις. Τα παραδοσιακά τραγού δια όμως που συντρόφευαν τον ντόπιο πληθυσμό στις χαρές και τις λύπες, ήταν τα ερωτικά, του κύ κλου της ζωής, τα αναφορικά σε τοπωνύμια και περιστατικά που αναδείκνυαν την παλαιότητα και
τοπικότητα τους ή απλώς την καθημερινή τους αναγκαιότητα και δεν είχαν ουδεμία σχέση με τις νεότερες συνθέσεις, που δημιουργήθηκαν για κα θαρά πολιτικούς και προπαγανδιστικούς σκοπούς. Επίσης, τα ιδιαίτερα μουσικά χαρακτηριστικά τους, κυρίως οι ρυθμοί αλλά και οι μουσικοί δρό μοι στους οποίους κινούνται όσο και η μουσικο ποιητική δομή τους, δηλώναν την τοπικότητα και διαφορετικότητα τους σε σχέση με τις νεότερες συνθέσεις. Το φαινόμενο της εμφάνισης των χάλ κινων πνευστών στις κομπανίες – ειδικά στη Μα κεδονία- αποτελεί αναμφισβήτητα ένα εθνομουσι κολογικό γεγονός για την χώρα μας, αφενός γιατί η χρονική περίοδος ξεπερνά την εκατονταετία και αφετέρου γιατί τα ευρωπαϊκά αυτά όργανα μπό ρεσαν να «ενσωματωθούν» στην ελληνική λαϊκή μουσική και να οργανώσουν το δημοτικό τραγού δι, όπως έκανε και το κλαρίνο. H Δυτική Μακεδονία είναι η μοναδική περιο χή της Ελλάδας, μαζί με την Μυτιλήνη οι οποίες χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν αντίστοιχα, χάλκινα πνευστά στην παραδοσιακή τους μουσι κή, τα οποία συνεισφέρουν στη διαμόρφωση του τοπικού μουσικού ιδιώματος. Το βαλκανικό σύμπλεγμα
Οι άνθρωποι από τα Βαλκάνια υποφέρουν από ένα σύμπλεγμα. Με κάθε κόστος, θέλουν να είναι διαφορετικοί από τους γείτονές τους. Τα κοινά μας σημεία είναι περισσότερα από τις διαφορές μεταξύ μας. Όμως όλα τα έθνη των Βαλκανίων προσπαθούν να αλλάξουν την ιστορία τους για να αναδείξουν τις διαφορές, το ίδιο συμβαίνει και με
ΤΟGETHER 15
Αν θες να περιγράψεις σε κάποιον τι είναι ο πόντος δείξε του τη Σέρρα λέγαν οι παλιοί. Ένας χορός που χορεύεται ένοπλος και μιμεί ται την μάχη με αναγνωριστικές κινήσεις, βή ματα οπισθοχώρησης, βήματα επίθεσης. Ένας σωματοποιημένος τρόπος έκφρασης της ταυ τότητάς μας. Ο χορός των χορών, της φωτιάς, των Ποντίων. Α’ σον τόπο’μ άνθρωπον, α’ σην αυλίτσα μ’ χώμαν κι α’ σο πηγάδ ντο έπινα ένα κρύο νε ρόπον… Ο Ποντιακός Σέρρα χορός από τις 7 Ιουλίου 2022 εντάσσεται στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας μια ένταξη που ανοίγει τον δρόμο για τον επόμε νο στόχο που είναι το να συμπεριληφθεί στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτι στικής Κληρονομιάς της UNESCO. Το δελτίο τεκμηρίωσης συντάχθηκε από την πολιτισμο λόγο και μέλος της επιτροπής Πολιτισμού της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, Αλεξία Ιωαννίδου και έχει ως βάση την μεταπτυχιακή διατριβή της. Οι ρίζες του χορού φτάνουν στην αρχαιό τητα. Σύμφωνα με την καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Μαγδαληνή Ζωγράφου «ως μορφή πυρρίχιου χορού, προήλθε από διασταυρώσεις μοτίβων αρχαίων πυρρίχιων χορών (ποδισμός-ξιφι σμός) και μετασχηματίστηκε ως Σέρρα στην παραδοσιακή κοινωνία για να φτάσει μέχρι τις μέρες μας διατηρώντας τον αρχικό της πυρή να». Κατά τον Μιχάλη Καραβέλα, βιωματικό χορευτή, μελετητή του χορού και βασικό πλη ροφορητή της Μεταπτυχιακής εργασίας της κ. Ιωαννίδου ο Σέρρα-χορός είναι σήμερα η πλη σιέστερη προς τον αρχαίο, μορφή Πυρρίχιου χορού. Η ονομασία Πυρρίχιος άρχισε να ακούγεται στα τέλη του 19ου αιώνα από τους λογίους Πο ντίους, οι οποίοι συνέδεαν τον χορό Σέρρα με μορφές του αρχαίου Πυρρίχιου. Ο Πυρρίχιος Σέρρα-χορός, λόγω της αρχαίας αλλά και της νεότερης ιστορίας του, φέρει βαρυσήμαντους συμβολισμούς. Η παλιότερη αναφορά στον χορό Σέρρα αλλά με το όνομα «τρεμικτός ή τρομαχτός» εμφανίζεται στο βιβλίο του Σάββα Ιωαννίδη διδασκάλου του παλαίφατου Φροντιστηρίου
16 ΤΟGETHER
Τραπεζούντας σε έκδοση του 1870 στην Κωνσταντινούπολη. Υπάρχουν πολλές εκδο ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΕΛΛΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ Δ υναμικότητα, ελευθερία, ζωηρός ρυθμός, παράπονο, χαρά και λύπη, νόστος για την πατρίδα, την γενέθλια γη. Περισσότερο από ψυχική ανάταση η σέρρα είναι η αφήγηση της ιστορίας του Πόντου. Ένας χορός που καλ λιεργεί την ιστορική μνήμη, την συλλογική μας ενότητα. Mια δέηση για τoν Πυρρίχιο Σέρρα Χορό, τον χορό των Ποντίων
της
χές για την επικράτηση της ονομασίας του. Κάποιοι λένε πως ο χορός οφείλει το όνομά του στον ποταμό Σέρρα, άλλοι πως προέρχε ται από το «Όρχησις εις Ιερά», ή προέρχεται από την λατινική λέξη «Serraae» που σημαίνει αλυσίδα. Κατά τον Μιχάλη Καραβέλα «ο χορός πήρε το όνομά του από τον τόπο όπου κατά την περίοδο της Αυτοκρατορίας της Τραπε ζούντας αναδείχτηκε». Ο τόπος αυτός δεν είν’ άλλος από τα θερινά Ανάκτορα των Κομνηνών παρά το χωριό Σέρρα και του οικισμού Σαγγα ρή όπου τοποθετείται και η τελευταία κατοικία των Υψηλαντών πριν μετοικήσουν στο Φανάρι μετά την κατάλυση της Αυτοκρατορίας. Είναι γνωστό πως στο Βυζάντιο, κληρονόμος του οποίου ήταν για τον Πόντο η Αυτοκρατορία των Κομνηνών, οι Αυτοκράτορες οργάνω ναν λαϊκές γιορτές [άρτον και θεάματα] όπου εκτός από το αθλητικό μέρος υπήρχε και το καλλιτεχνικό. Εκεί σ’ αυτές τις εκδηλώσεις προστρέχαν από όλα τα μέρη της Αυτοκρα τορίας για να χορέψουν και να διαγωνιστούν στον Πυρρίχιο, τον πιο προβεβλημένο χορό εκείνης της εποχής. Έτσι ταυτίστηκε το όνομά του με τον τόπο που γινόταν η προβολή του. Σέρρα-χορός έλεγαν οι παλιοί μας, δηλαδή χορός από εκείνες της εκδηλώσεις ενώ σήμε ρα, συνεχίζει ο Μιχάλης Καραβέλας, δεν είναι τυχαίο πως εξακολουθούν να γίνονται πανη γυρικές εκδηλώσεις στα Παρχάρια των Πλα τάνων! Για να μην υπάρξει σύγχυση, σημειώ νει πως αυτοί που και σήμερα στον Ιστορικό Πόντο χορεύουν αυτόν τον χορό είναι ελλη νόφωνοι, εξισλαμισμένοι Πόντιοι ελληνικής καταγωγής που ονομάζουν τον Σέρρα-χορό “χορόν”. Ο χορός Σέρρα ή σωστότερα ο Σέρρα-χο ρός, είναι ο πιο εμβληματικός χορός των Πο ντίων. Περικλείει το θέατρο, την ποίηση, τη γλώσσα, την μουσική, την ιστορία, την ψυχή ενός λαού που πορεύτηκε για τρεις χιλιετίες, με αξίες που ακολούθησε πιστά. Το ξερίζωμα όμως δεν ήταν το τέλος του. “Η Ρωμανία αν πέρασεν ανθεί και φέρει κι άλλο”. Ο πλούτος των Ποντίων μεταφέρθηκε μαζί με τα λιγοστά τους υπάρχοντα στην πατρίδα της Πατρίδας τους, την Ελλάδα. Μεταδόθηκε βιωματικά από γενιά σε γενιά. Έγινε στοιχείο ταυτότητας και κομμάτι της καθημερινότητάς
τους, αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης και επι στημονικής έρευνας
Η Σέρρα προϋποθέτει όχι μόνο καλή σω ματική κατάσταση αλλά και πνευματικά-ψυ χικά χαρίσματα για να αποδοθεί σωστά. Από ένα χωριό μπορούσαν να τον χορέψουν λίγα άτομα. Ο τρόπος μετάδοσης του γινόταν βι ωματικά. «Οι Πόντιοι χορευτές πατούν και ξαναπα τούν στο ίδιο σημείο λίγο μπρος-λίγο πίσω ξανά
και ξανά, σαν να θέλουν να επιβεβαιώσουν τη σχέση τους με τη γη» γράφει η Κορομηλά στο βιβλίο της ‘Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα’. Οι χορευτές γειώνονται ακουμπώντας όλο το
η αυριανή ταυτότητα των Πο ντίων.
«Στα χωριά μας, με καταγωγή από την Μα τσούκα του Πόντου δεν χόρευαν όλοι. Mε τρημένοι στα δάχτυλα ήταν οι σερατζήδες
χορευτές, πολλοί ήξεραν τα βήματα λίγοι μπο ρούσαν όμως να αποδώσουν τον χορό. Το ποντιακό στοιχείο δεν έλειπε από το σπί τι μου. Ο πατέρας μου χόρευε με μια ομάδα εξαιρετικών χορευτών, τον Νίκο Παλασίδη,τον Ξενοφώντα Σοφιανίδη και τον Δαμιανό Χαρα λαμπίδη, όμως στην πραγματικότητα δεν τους είδα ποτέ να χορεύουν ζωντανά. Σέρρα έμαθα να χορεύω από τον Μιχάλη Καραβέλα, έναν από τους πρώτους διδάξαντες από την δεκαετία του ’70 και έπειτα, όταν πήγα για σπουδές στην Θεσσαλονίκη και γράφτηκα στον Σύλλογο Ποντίων Φοιτητών. Φοιτητές, φίλοι, συγγενείς μαζευτήκαμε στον σύλλογο και με την καθοδήγηση του Μιχάλη μάθαμε τι σημαίνει ο χορός και πως πρέπει να αποδί δεται. Στη σέρα δεν μπαίνουν πέντε άνθρωποι στην σειρά που χορέψουν το ίδιο πράγμα τυ ποποιημένα κι’ ας κάνουν τα ίδια βήματα. Ο κάθε χορευτής βάζει το είναι του, τα συναι σθήματα του, την χαρά και την λύπη του, τον ενθουσιασμό του. Όταν αυτά παντρεύονται ο χορός αποδίδεται συγκινητικά. Σήμερα για να χορέψει κάποιος σέρρα πρέ πει να βρεθεί με τους συγχορευτές του σε κάποιο γεγονός. Ακόμη και αυτό δεν σημαί νει πως ότι οι χορευτές έχουν κάθε φορά την ψυχική ετοιμότητα για τον χορό. Όταν όμως κάποιος από τους χορευτές αισθανθεί πως ήρθε η στιγμή τότε θα παρακινήσει και τους υπόλοιπους.
ΤΟGETHER 17
πέλμα
μα
του τον καημό για τον ξεριζωμό του. Κώστας Πιλαλίδης-Ο Σέρρα χορός για τους σημερινούς χορευτές Συνάντησα τον χορευτή
με
τους και σβαρνούν το πόδι τους απότο
για να σηκώσουν σκόνη και να θάψουν μέσα
Κώστα Πιλαλίδη
καταγωγή από τον Τετράλοφο Κοζάνης και συζητήσαμε για τον χορό, γυρίσαμε πίσω στον χρόνοτότε που πρωτοέμαθε να χορεύει ενώ καταλήξαμε πως ο ποντιακός χορός και η μουσική είναι
Ο σέρρα ορός είναι αυτοσχεδιασμός, ατο μικότητα αλλά και συλλογικότητα μαζί. Μπο ρεί ο βηματισμός να είναι ο ίδιος αλλά κάθε ένας βγάζει το δικό του βίωμα που εξελίσσεται και κορυφώνεται. Όσοι ήρθαν από τον Πόντο και μετέδωσαν τα πρώτα ποντιακά στοιχεία δεν είναι πια μαζί μας. Ξεκινάμε και χάνουμε την επαφή με την πρώτη και δεύτερη γενιά. Η ποντιακή γλώσ σα σβήνει. Αυτό που μένει σε εμάς να κάνουμε ώστε να εκπληρώσουμε το χρέος μας απένα ντι στον ποντιακό ελληνισμό είναι να διατη ρήσουμε στη ζωή την μουσική και τον χορό, αδιατάραχα και ανόθευτα.»
Μιχάλης Καραβέλας
χορευτής
μελετητής του
εντάχθηκε στο Ποντιακό κίνημα από τα μαθητικά εφηβικά του χρόνια ενώ η πορεία του συνεχίζεται αδιάλειπτα μέχρι και σήμερα αφού πέ ρασε σε διοικητικές θέσεις διαφόρων φορέ ων του Ποντιακού Ελληνισμού. Σήμερα είναι Πρόεδρος της Εξελεγκτικής Επιτροπής της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων, μέλος της Επιτροπής Πολιτισμού της Παμπο ντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας και μέλος του Δ.Σ της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης. «Ήταν μια εποχή που στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, οι Πόντιοι Φοι τητές είχαν οργανωθεί στηριζόμενοι στο Τμή μα Νέων της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης και μας μετέδώσαν την φλόγα για να συμμε τάσχουμε κι’ ας ήμασταν ακόμα έφηβοι! Τότε ήθελε αρκετό
«Όταν του ζητήσαμε, μαζί με τον Παναγιώτη
τον Σαββίδη από την Σκήτη Κοζάνης, νεολαίος κι΄ αυτός της Ευξείνου Λέσχης να μας μάθει χορό, είδε πρώτα σε τι στάδιο βρισκόμασταν από πλευράς χορευτικής δεινότητας και έκ φρασης και μετά δέχτηκε λέγοντάς μας: “Εγώ θα χορεύω κι’ εσείς τερέστεν και μαθάνετεν!” αναπολεί και συμπληρώνει πως οι όλοι οι «πα λιοί» μας συμπεριφερόταν με το ίδιο τρόπο. Χορευτική Οδύσσεια Η χορευτική Οδύσσεια του Μιχάλη Καρα βέλα ξεκίνησε μετά την πρώτη του απόπειρα να χορέψει
να κατακτήσει τον κόσμον όλο» μας λέει με εμφανή συγκίνηση. Ο χορός είναι για τον ίδιο η ψυχή που θέλει και ζητάει, το μυαλό που ασκείται και δημιουρ γεί, η θυσία στο υπέρτατο θείο, η λατρεία στην ελεύθερη σκέψη, το συναίσθημα ότι υπάρχει.
Ο Σέρρα ορός είναι εθελούσια ένταξη σε μια φιλοσοφία χωρίς γράμματα και λέξεις. Μια στάση ζωής που σε οδηγεί σε δύσκολους δρόμους μα ταυτόχρονα σου υπόσχεται την ολοκλήρωση. Ο καθένας την ώρα που χορεύ ει καταθέτει την δική του άποψη για την ζωή, συνδέει όμως την ομάδα με μια ολόκληρη σει ρά από κοινές προσδοκίες» τονίζει.
Ο χορός των χορών, της φωτιάς, των Ποντίων
Ο χορός των χορών
Ο Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος Νο μικός Περιηγητής και Υπουργός Παιδείας της Ελλάδας το 1892 κατατάσσει τον Σέρρα-Χορόν όπως τον αναφέρει μεταξύ των διασημοτέρων χορών ολοκλήρου του κόσμου(Περιήγησις εις τον Πόντον- Αθήνα 1903)
Ο Σάββας Ιωαννίδης (1870) τονίζει την σχέ ση του με τους χορούς του Ξενοφόντος (Πυρ ρίχιοι), ο Ιωάννης Παρχαρίδης Γυμνασιάρχης του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας τον αναφέ ρει με δέος ως χορόν πολεμικόν (Τραπεζούντα 1911)
ομάδας του πρώτου Θε ατρικού Ομίλου της Ευξείνου Λέσχης Θεσσα λονίκης, ο οποίος αν και μεγάλος στην ηλικία τότε δεν σταμάτησε να προσφέρει στον Ποντι ακό Πολιτισμό.
έτοιμος, πόσο με βοηθούσε όταν σκε φτόμουν πως εκείνη την ώρα είχα φορτωθεί στους ώμους μου, που τους κουνούσα και έτρεμαν στον ρυθμό της λύρας, όλον τον Πό ντο! Τα συναισθήματα πρέπει να λειτουργούν αμφίδρομα! Πρέπει να είσαι έτοιμος να δώσεις τον εαυτό σου στον χορό ως μύστης και θυ σιαστής αλλά να περιμένεις κι΄ όλας να σου καλύψει ο χορός τα κενά της ψυχής που σου
Ο χορός της Φωτιάς Χαρακτηριστικά ενσωματώνεται χορευτικά η φλόγα που κατακαίει τις ψυχές των χορευ τών για ελευθερία, αυτοσεβασμό και δικαίωση. Ο χορός των Ποντίων Των Ποντίων ως απ’ ευθείας απογόνων των Αρχαίων Ελλήνων. Είναι και οι άλλοι ποντιακοί χοροί μα αυτός έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί παρά την σκλαβιά τεσσεράμισι αιώνων διατή ρησε όλα τα χαρακτηριστικά του ως πολεμική όρχηση. Αυτός ο χορός μαζί με την Ποντιακή Δι άλεκτο αποτελούν τα εξαιρετικής σημασίας δι απιστευτήρια για την ελληνικότητα της ράτσας.
18 ΤΟGETHER
. Πότε έμαθε να χορεύει σέρρα και τι τον παρακίνησε; «Τον Σέρρα-χορό τον έμαθα στην τελευ ταία τάξη του Λυκείου.Ήμουν ήδη μέλος του Τμήματος Νέων της Ευξείνου Λέσχης Θεσσα λονίκης και πολύ καλός χορευτής στο απλό τρομαχτόν Τίκ που είναι βέβαια ο κορμός του χορού επισημαίνει ο Μιχάλης Καραβέλας ενώ συμπληρώνει πως το κίνητρο του ήταν να μπορέσει να χορέψει όπως τα μέλη του φοι τητικού χορευτικού συγκροτήματος που για τους μικρότερους είχε μυθικές διαστάσεις. Δάσκαλός του ήταν ο Νικόλας Καλούσης από τα Αμπέλια της Τραπεζούντας και αρχη γός της χορευτικής
Ο
βιωματικός
και
χορού
θράσος να βγει ένας μαθητής και να κάνει τον χορευτή ή να παίξει στο ιδι ωματικό θέατρο» αναφέρει χαρακτηριστικά
χορό της
σχης,
Σέρρα-χορό. «Θυμάμαι
πε
για κάποια επίδειξη
ένιωθα
στον ετήσιο
Ευξείνου Λέ
μπροστά στον δάσκαλό το. Έπειτα η πο ρεία της ζωής του ταυτίστηκε με τον Πυρρίχιο
πως κάποιες φορές που έπρε
να χορέψουμε
και δεν
ζητάει
Μία προσεγμένη και καλόγουστη όαση, ανοίγει τις πύλες της και σας υποδέχεται. Η υψηλή αισθητική, οι αψεγάδιαστοι χώροι, οι υπηρεσίες ευρωπαϊκού επιπέδου, κάνουν το ξενοδοχειακό συγκρότημα ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣ αιτία του ταξιδιού σας στην Πτολεμαΐδα. Κάθε γωνία του ξενοδοχείου είναι σχεδιασμένη με λεπτομέρεια και υψηλά πρότυπα ποιότητας, εμπνευσμένα από τις δικές σας επιθυμίες. Το ξενοδοχείο αποτελεί κομβικό σημείο για τις αποδράσεις σας στα πιο όμορφα μέρη της Μακεδονίας. 30 λεπτά από το Νυμφαίο,
Aqua Club Posidonio
Η πισίνα του ξενοδοχείου Παντελίδης λειτουργεί καθημερινά τους καλοκαιρινούς μήνες και διατίθεται δωρεάν για τους ενοίκους του ξενοδοχείου. Διαθέτει κολυμβητική δεξαμενή 13x25m καθώς και παιδική πισίνα. Απολαύστε καφέ, ροφήματα, snack στον εξαιρετικό περιβάλλοντα χώρο της πισίνας. Το προσωπικό μας καθώς και ο ναυαγοσώστης θα είναι εκεί να σας εξυπηρετούν, ώστε να περάσετε ξέγνοιαστες στιγμές. Το εστιατόριο του ξενοδοχείου Παντελίδης αποτελεί την κορυφαία επιλογή στην πόλη της Πτολεμαΐδας για συνεστιάσεις υψηλής ποιότητας.
αφού οι χώροι των εκδηλώσεων είναι κατάλληλα διαμορφωμένοι και εξοπλισμένοι με οπτικοακουστικό εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας για την πραγματοποίηση επιτυχημένων events. Το εξειδικευμένο προσωπικό του Τμήματος ΕκδηλώσεωνCatering του ξενοδοχείου αναλαμβάνει την οργάνωση έως και την παραμικρή λεπτομέρεια. Από την επιθυμητή διάταξη του χώρου, τον αριθμό των καλεσμένων, τον καθορισμό των θέσεων, το μενού της δεξίωσης, τον απαιτούμενο εξοπλισμό έως και την διακόσμηση του χώρου.
διαθέτει
αίθουσες - χώρους εκδηλώσεων -
στην Πτολεμαΐδα. Χωρητικότητας έως
σε κλειστό χώρο και 2000 και άνω σε ανοικτό χώρο. Διοργανώνονται κοινωνικές εκδηλώσεις κάθε είδους αλλά και δεξιώσεις γάμων, βαφτίσεων,
τις Πρέσπες, την Φλώρινα και την Καστοριά Το ξενοδοχείο Παντελίδης
τις πλέον άνετες και πλήρως εξοπλισμένες
συνεδρίων
και 1100 ατόμων
Η απαράμιλλη αισθητική, η εμπειρία των Chef μας, η μοναδική θέα στον καταπράσινο κήπο και η άψογη πολυτέλεια του εστιατορίου «Αμβροσία» σας υπόσχονται μοναδικές στιγμές. Hotel Pantelidis H αυθεντική ελληνική φιλοξενία συναντά την πολυτέλεια 3ο χλμ Πτολ/δας-Φλώρινας (+30) 2463 053 300 @HotelPantelidis hotel_pantelidis www.hotelpantelidis.gr
νας μικρός μπόμπιρας κατηφορίζει από τας Σέρρας έξι μηνών ζωή. Κουρ νιασμένος στην αγκαλιά της μάνας για μια πόλη την Πτολεμαΐδα. Ενεργειακό κέντρο της Ελλάδος φωτίζει μια χώρα υπό το βλέμμα του Τζορτζ Μάρσαλ. Εκεί ξανά γεννηθήκαμε και στεριώσαμε σαν χώρα. Χωράφια ήμασταν, αγροί και μονοπάτια τα ονοματίσαμε λεωφό ρους. Σηκωνότανε το βλέμμα σαν αντίκριζες φουγάρα και καπνούς. Ένας τόπος γεμάτος ελπίδα και οικονομική ευμάρεια. Περνούσαν τα λεωφορεία και φωνάζανε για εργάτες να πάνε να δουλέψουν στους καπνούς! Σιγά σιγά στήθηκε το τρίπτυχο της ενεργειακής δύναμης της χώρας
με φωνές μεταμεσονύκτιες να περιμένουν την βάρδια. Ήταν το χρώμα το πορτοκαλί που συνδέθηκε με την οικονομική ταυτότητα της περιοχής. Από άκρη σε άκρη της χώρας το ενεργειακό λεκανοπέδιο της Δυ τικής Μακεδονίας έγινε η διαφήμιση του τό που ή η δυσφήμιση για κάποιους..
Το Α και το Ω
«Για μένα η ΔΕΗ δημιούργησε τις συνθήκες να ζήσω εγώ και η οικογένειά μου χωρίς δεύ τερες σκέψεις για το μέλλον» λέει χαρακτηρι στικά ο Θεόδωρος Κουσαλίδης εργαζόμενος στο Ν. Ορυχείο. «Η σιγουριά που μας έκανε να νιώθουμε ο λιγνίτης βλέπουμε να χάνετε μέρα με τη μέρα. Στην περιοχή υπήρχε η σιγουριά από το χωριό μέχρι την πόλη. Σίγουρα υπήρχαν και επιπτώ σεις, αλλά προσωπικά προτιμώ τις αρνητικές συνέπειες με την τσέπη γεμάτη για να μπορώ να σπουδάσω τα παιδιά μου και να έχω φαγη τό στο σπίτι παρά σε ένα καθαρό περιβάλλον με τις τσέπες άδειες». «ΔΕΗ θα υπάρχει αλλά όχι όπως την ξέραμε» Ο κ. Κουσαλίδης μιλά για την επόμενη μέρα με το μυαλό στο παρελθόν. «Η επόμε νη μέρα μετά το 2028 ίσως μας οδηγήσει στη μετανάστευση. Θα μείνουν μόνο συνταξιούχοι και αγρότες στη περιοχή. Δυστυχώς βλέπω να γυρνάμε 40 χρόνια πίσω και αυτό με γεμίζει πόνο».
Οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ μιλάνε με ανιδιο τελή αγάπη για την επιχείρηση του λαού. Τους φοβίζει η «ανοργανωσιά» όπως λένε. Πως γί νεται να μείναμε από σχέδια; Πως γίνεται τα φωτοβολταϊκα να πήγανε στους λίγους; Και τα χρόνια περνούσαν και οι τσέπες γέ μιζαν αλλά κανείς δεν περίμενε ότι θα έρθει η στιγμή που θα μιλούσαμε για κλείσιμο, λουκέ το και θα χανόταν εν μία νυκτί το οικοδόμημα δεκαετιών της ομαλής οικονομικής άνθισης του τόπου. Υπό την εξασφάλιση της ανάπτυξης της περιοχής υπήρχαν πάντα οι φωνές τις αντί δρασης. Ζωές χάθηκαν στον βωμό του ονόμα τος ΔΕΗ και οι περιβαλλοντολογικές συνέπειες ίσως θα μας βρουν αντιμέτωπους στο μέλλον. Πάντα σε μία καλοδουλεμένη μηχανή που πα ράγει ασταμάτητα χρήμα υπάρχουν γρανάζια που εναντιώνονται στους ρυθμούς αυτούς! Οι φωνές πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν αλλά θα ήταν προτιμότερο να υπάρχει και εναλλα κτική. Όταν επαναπαύεσαι σε μία ατμόσφαιρα πακτωλού χρημάτων η μετάβαση πάντα έχει δυσκολίες. Ο τόπος ήταν πάντα συνδεδεμένος άρρη κτα με τη φιλοσοφία της ΔΕΗ. Η οικονομία ακολουθούσε τους ρυθμούς της μεγαβατώ ρας. Ήταν μια ιστορία η ΔΕΗ που ποτέ δεν πί στευες ότι θα έφτανε στο τέλος της. Γέννησε και μεγάλωσε γενιές και γενιές. Φυτώριο κομ ματικών στελεχών και ανθρώπων που ατένι ζαν το μέλλον μόνο με αισιοδοξία. Υπήρχε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι κάποια στιγμή θα τελείωνε αυτό το μεταλιγνιτικό ταξίδι αλλά πάντα φαινόταν τόσο μακρινό και απρόσιτο. Είχε λόγο η περιοχή μας και πυγμή. Είμασταν
20 ΤΟGETHER Ε
ΦΕΚ Α 169/1950 Εξορύσσοντας το φως KEIMENO: ΣΤEΛΙΟΣ ΦΟYΝΤΟΓΛΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΑΡΑΜΟΥΖΑΣ Υπήρχε η σιγουριά του μεροκάματου που δημιούργησε στο υποσυνείδητό μας την επα νάπαυση για μια καλύτερη ζωή. Ίσως και να το βλέπαμε σαν στόχο ζωής να εργαστούμε στα εργοστάσια της ΔΕΗ. Γέμισαν τα λεωφορεία και τα πεζοδρόμια
και τα νοικοκυριά έπαψαν να ανη συχούν.
το ενεργειακό λεκανοπέδιο της χώρας. Εμείς δημιουργούσαμε το φως και προκαλούσαμε σκοτάδι στα καρδιοχτύπια των μηχανών. Ορ δές πολιτικών προσώπων μέσα στα κατάμαυ ρα ορυχεία του Νότιου Πεδίου να δηλώνουν περηφάνια για τη μάνα ΔΕΗ. Και στις απεργι ακές κινητοποιήσεις είχαμε πρωταγωνιστικό ρόλο. Ανταγωνιζόμασταν το κλείσιμο των δρό μων από τους αγρότες στον Θεσσαλικό κάμπο. Έπρεπε να τα είχες καλά με την εργατική τάξη της ΔΕΗ. Δεν χωρούσαν υποχωρήσεις μπρο στά στον φόβο των κατεβασμένων διακοπτών. Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού «Ο δημόσιος τομέας παρέχει υπηρεσίες που δεν μπορούν να αποκλειστούν από έναν μη πληρωτή και που ωφελούν ολόκληρη την κοινωνία και όχι μόνον μία συγκεκριμένη μάζα ανθρώπων.»
Ήταν το αποκούμπι όλων μας η λέξη «Δη μόσια», από το ακριτικό χωριό μέχρι τον επι χειρηματία του κέντρου. Πολλές φορές εκ μεταλλευτήκαμε την καλοσύνη της και την ανοχή της. Ισοπεδώσαμε και καταχραστήκαμε την εμπιστοσύνη της με απλήρωτα μπιλιετάκια που για μερικούς αυτός ήταν ένας από τους λόγους της ιδιωτικοποίησης της. Δεν έβγαιναν οι λογαριασμοί και η αριθμητική δεν βοηθούσε και τα φουγάρα σιώπησαν. Η τελευταία μεγάλη ΔΕΚΟ της χώρας ξεκίνησε την πορεία της το 1950 Στις 7 Αυγούστου του 1950 ιδρύεται στη χώρα μας, με τον Ν. 1468 η Δημόσια Επιχείρη ση Ηλεκτρισμού. Την εποχή εκείνη υπήρχαν στη Ελλάδα 400 περίπου εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η πρώτη ύλη που χρησιμοποιούσαν ήταν το πετρέλαιο και ο γαιάνθρακας που ει σάγονταν από το εξωτερικό. Το 1951 αρχίζει αμέσως η εφαρμογή της πρώτης φάσης του προγράμματος εξηλεκτρι σμού, με κεφάλαια που προήλθαν από τον κρατικό προϋπολογισμό, τις πολεμικές επα νορθώσεις και το σχέδιο Μάρσαλ. Τα πλού σια λιγνιτικά κοιτάσματα του ελληνικού υπε δάφους που άρχισαν να εξορύσσονται και να χρησιμοποιούνται ως καύσιμη ύλη στις λιγνι τικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που δημι ουργούσε. Το 1956, αποφασίστηκε η εξαγορά όλων των ιδιωτικών και δημοτικών επιχειρή σεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να υπάρχει ένας ενιαίος φορέας διαχείρισης. Το ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε με επάρκεια σε κάθε άκρη της ελληνικής γης. Από τα μικρά ακριτικά νησιά μας ως τους πιο απόμακρους οικισμούς της ορεινής Ελλάδας. Ταινιόδρομοι, πύργοι ψύξεως, αμέτρητες νταλίκες, κάρβουνο, τέφρα, σκονισμένα αυτο
κίνητα και λεωφορεία, κοιτάσματα και χωριά φαντάσματα που «εξαφάνισε» ο λιγνίτης. Κό μανος, Χαραυγή, Κλείτος, Καρδιά και έπεται και συνέχεια. Ήταν η εποχή που τα πάντα πε ριτριγυρίζονταν από τον λιγνίτη. Οι δεκαετίες πολλές και τα οικονομικά των νοικοκυριών περνούσαν στιγμές οικονομικής ευρωστίας! Ο χρόνος πέρασε αλλά η ανταποδοτικότητα του μαύρου χρυσού δεν άφησε τις αναγκαίες περ γαμηνές για ένα καλύτερο αύριο! «Ζούσαμε τις οικογένειές μας με αξιοπρέπεια» «Μεγαλώσαμε μέσα στην ανθρωπιά και μπορούσαμε να βγάζουμε τον μήνα με αξιο πρέπεια» μου αναφέρει ο Ταχτσίδης Αιμιλια νός, παλιός εργαζόμενος της ΔΕΗ που πλέον στην σύνταξή του παρατηρεί με λύπη τα γεγο νότα. «Τα χρήματά μας βοηθούσανε την τοπι κή αγορά και έδιναν ανάσα σε όλο τον εμπο ρικό κόσμο, κάτι που σιγά σιγά το βλέπουμε να εξαλείφεται». Μιλάει για τη ΔΕΗ και κατα λαβαίνεις ότι οι πολιτικές που ακολουθούνται δεν γεμίζουν με αισιοδοξία τον τόπο. «Η επό
μενη μέρα, δυστυχώς, προμηνύετε δυσοίωνη.
Όταν αποφασίζετε η βίαιη απολιγνιτοποίηση
μιας περιοχής χωρίς σχέδιο νιώθεις στο πετσί σου ότι κάτι δεν πάει καλά».
και σήμερα έπρεπε να έχουμε εξασφαλίσει την μακροχρόνια υγιή βιωσιμότητα των κατοίκων. Θα έπρεπε να μιλάμε για μια περιοχή πρότυπο στον ελλαδικό χώρο με τη δημιουργία πανεπι στημιακών ιδρυμάτων, συναφών επιχειρηματι κών δράσεων με τη ΔΕΗ και ένα λεκανοπέδιο κατάλληλο για επιχειρηματικές δράσεις. Μια περιοχή πρότυπο για τα δεδομένα μιας Ευρω παϊκής Ένωσης που μας κουνάει το δάχτυλο πολλές φορές προς συμμόρφωση. Ήταν οι εποχές καλές. Δεν αμφιβάλει κανείς σε αυτό. Λίγα λόγια για τον λιγνίτη O λιγνίτης ήταν διαχρονικά μια φτηνή πηγή ενέργειας, που υπάρχει σε αφθονία στην Ελ λάδα.
Η απόδοση του όμως είναι εξαιρετικά χα μηλή, και αποτελεί ένα εξαιρετικά «βρώμικο» καύσιμο.
Την περίοδο 1990-2017 ο λιγνίτης ήταν υπεύθυνος για το 34% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας μαζί.
ΤΟGETHER 21
Τα ποσά πολλές φορές ζάλιζαν στο άκου σμα του τοπικού πόρου και δημιουργούσαν ερωτηματικά για την πορεία τους! Από
ευημερίας μέχρι
τις αρχές της οικονομικής
Πλέον, εξαιτίας των τιμών των δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερ μοκηπίου, όπως αυτές διαμορφώνονται στο σύστημα που έχει θεσπίσει η Ε.Ε., η καύση του λιγνίτη είναι ασύμφορη. Αυτό λοιπόν το «βρώμικο» καύσιμο έθρεψε και μεγάλωσε γενιές αν θρώπων. Δημιούργησε οικογένειες! Πάντρεψε και προίκισε παιδιά και τους γέμισε ελπίδα για ζωή. Δημιούργησε όνειρα αλλά αφαίρεσε και θυ σίασε ζωές αγαπημένων προσώπων. Δεν δημιούργησε νοσοκομεία μήτε και κλινικές για να περιθάλψει τα παιδιά της μάνας ΔΕΗ. Και όταν μιλάμε για ανθρώπινες ζωές η οικονομία πάει στην άκρη. Σταματάνε τα υπέρ και τα κατά. Στα 160.000 στρέμματα των λιγνιτικών πεδίων
22 ΤΟGETHER
της Δυτικής Μακεδονίας μετράμε και συλλαβίζουμε τα γράμματα της λέξης καρκίνος και την φέρνουμε αντιμέτωπη με την λέξη χρήμα. Πόσο αλλοπρόσαλλη κατάσταση; Για τη σκόνη που δε σ΄ άφηνε να αναπνεύσεις ή για τη βαριά μυρωδιά που υπήρχε παντού; Από το 1959 που ξεκίνησε στην Πτολεμαΐδα το φουγάρο της ΛΙΠΤΟΛ του Μποδοσάκη μέχρι και σήμερα οι ανθρώπινες απώλειες στιγμάτισαν για πάντα αυτόν τον τόπο που πολλές φορές στον βωμό των χρηματικών απολαβών έμπαιναν στο πίσω μέρος του μυαλού μας και στοίχειωναν τις σκέψεις μας! To έτος 2028 είναι κοντά Πήραμε μια παράταση που ίσως μας δώσει τον χρόνο να σχεδιάσουμε και να πάρουμε πρωτοβουλίες για το αύριο της περιοχής. Ένας πόλεμος μας έδωσε την
στα χέρια των σοφών. Και το έτος 2028
κοντά.. Στα Λεύκαρα Κοζάνης. Έχοντας συγκεντρώσει ένα τε ράστιο απόσταγμα εμπειρίας και γνώσεων η Φάρμα Λευκάρων παράγει εκλεκτά, πρωτοποριακά και αδια φιλονίκητα υψηλής ποιότητας τυροκομικά προϊόντα, συνδυάζοντας τις παραδοσιακές συνταγές με τα πλεο νεκτήματα της σύγχρονης τεχνολογίας και της ολικής ποιότητας. Οι νέες εγκαταστάσεις της Φάρμας Λευκάρων με τις πλέον ιδανικές συνθήκες υγιεινής, αποτελούν ένα απ’ τα πιο σύγχρονα τυροκομεία της Ελλάδας. Εκεί που η παράδοση και η τεχνολογία βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία.
Παύλου,
lefkarafarm.gr Φάρμα Λευκάρων Τυροκομικά προϊόντα υψηλής ποιότητας
ευκαιρία να εκτιμήσουμε το κεφαλαίο δέλτα, έστω και στα τελευταία βήματα πριν το οριστικό τέλος. Στα χέρια των ανθρώπων που διοικούν είναι οι μοίρες μας. Ένα πιάτο φαί και μια ζωή με αξιοπρέπεια. Κάτι που το είχαμε δεδομένο πλέον μένει
είναι
Μεθώνης 1, Κοζάνη Τηλ. 2461 049 009 Κιν. 6974 762 286 farma.lefkaron@yahoo.gr
Χαρίση 54, Κοζάνη Τηλ. 2461 181 237 Κιν. 6974 762 286 farma.lefkaron@yahoo.gr
Πανέμορφα χωριά της Δυτικής Μακεδονίας ιδανικά για εκδρομές Τα ταξίδια αποτελούν πλέον μία επιλογή που χαρίζει συναισθηματική ενθάρρυνση, ψυχική χαλάρωση αλλά και ώθηση για συνέχιση της σκληρής καθημερινότητας του καθενός! Ανακαλύψαμε κοντινούς, σχεδόν ανεξερεύνητους προορισμούς για αποδράσεις που συνδυάζουν την ομορφιά του τόπου μας και την μαγεία της φύσης σε καταπράσινες όασεις με τρεχούμενα νερά, επιβλητικά βουνά και σαγηνευτικά χωριουδάκια! Μια περιήγηση στα πανέμορφα κρυφά μέρη της, θησαυρούς της Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας! Παλιουριά Παρασκευή Χιονάτο Επταχώρι Καστανιά Αυλές Αμμουδάρα Σκλήθρο Πέτρες Ψαράδες Κώτας Δροσοπηγή Νέος Καύκασος EΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΦΟΥΝΤΟΓΛΟΥ Εταιρία Tουρισμού Δυτικής Μακέδονίας visitwestmacedonia.gr visitwesternmacedonia Visit Western Macedonia - Greece visitwestmacedonia@gmail.com
Ψαράδες
Κώτας
Το
λίμνης κατέφυγαν και ασκήτευσαν μοναχοί κατά τη βυ ζαντινή και μεταβυζαντινή εποχή, καθώς από τα τέλη του 9ου αιώνα η περιοχή περιέρχεται στη ζώνη επιρροής του Βούλγαρου ηγεμόνα Συμεών και καταλαμβάνεται πότε
24 ΤΟGETHER
από τους Βυζαντινούς και πότε από τους Βούλγαρους. Στους Ψαράδες οι κάτοικοι του χωριού διηγούνται τις ιστορίες τους, αποκαλύπτουν ότι ζουν μέσα και για τη λίμνη, ενώ σερβίρουν στους φιλοξενούμενούς τους φρέσκο γριβάδι,
Οι Ψαράδες βρίσκονται στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας και προσφέρουν ένα απίστευτο πακέτο τουριστικών δραστηριοτή των στους λίγους και τυχερούς επισκέπτες που έχουν τη διάθεση και την τιμή να το γνωρίσουν και ακολούθως να το αγαπήσουν για την ομορφιά και την απλότητά του. Ένα ταξίδι στους Ψαράδες περιλαμβάνει χαλάρωση, καφέ και τσίπουρο στα παραδοσιακά καφενεδάκια του χωριού παρέα, φυσικά, με τους φιλόξενους ντό πιους. Η μεγαλύτερη περιπέτεια, η οποία τελικά γίνεται μοναδική εμπειρία στους Ψαράδες είναι η βαρκάδα στα νερά της λίμνης. Το μίνι ταξίδι στο χωριό περιλαμβάνει ξενάγηση στα διάσημα ασκη ταριά της Παναγίας της Ελεούσας, της Μεταμόρφωσης και της Ανάληψης. Ο τόπος είναι πλούσιος σε ιστορία. Στις βραχώδεις ακτές της ΔΉΜΟΣ ΠΡΕΣΠΏΝ
τον θησαυρό τους. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ψάρι που ζει στις λίμνες με μεγάλη εμπορική αξία για τους ψαρά
δες της περιοχής.
χωριό βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του Νομού Φλώρινας, στα νοτιοανατολικά της Μικρής Πρέσπας, όντας χτισμένο σε υψόμετρο περί που 685 μέτρων στην κοιλάδα του σχηματίζει ο Λαδοπόταμος. Από την περιοχή διέρχονται τόσο οι εθνικές οδοί ΕΟ2 και ΕΟ15 όσο και η οδική αρ τηρία που συνδέει τη Φλώρινα με την Καστοριά με το να χωριό βρίσκεται σε τοποθεσία πολύ κοντά στο μέσω της διαδρομής Φλώρινα-Καστοριά. Οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία. Στην περιοχή ρέει ο Λαδοπόταμος που είναι παραπόταμος του Αλιάκμονα και σχηματίζει βι ότοπο. Η κορυφή Αγνάντια προσφέρει ιδιαίτερη θέα και η κορυφή Ανε μοδαρμένη(Μπούτσι) βρίσκεται σε 1.779μ. ύψος προσφέρει ιδιαίτερη θέα προς το Γράμμο, το Μοράβα, το Βίτσι και προς τις λίμνες των Πρεσπών. Στην περιοχή του Κώτα παρατηρούνται δάση όπου φύονται οξιές, βελανι διές, γιγάντιες φουντουκιές, ψευτοπλατάνοι και μεγάλη ποικιλία θάμνων. Εκεί διαβιούν αρκούδες, λύκοι, ζαρκάδια, αγριογούρουνα, ασβοί, νυφίτσες, σκίουροι, αετοί, γεράκια, αγριοπερίστερα, κ.ά. Αξιόλογο θρησκευτικό μνη μείο αποτελεί ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Εντός του οικισμού υπάρχει το σπίτι του Καπετάν Κώτα που λειτουργεί σαν μουσείο όπου δια σώζονται εκθέματα από το 1.850.
Αμμουδάρα
Η Αμμουδάρα είναι οικισμός το δήμου Άργους Ορεστικού της περιφερειακής ενότητας Καστοριάς. Στον οικισμό λειτουργεί υδρο θεραπευτήριο με 9 ατομικούς λουτήρες, που εκμεταλλεύεται την υδροθειούχο πηγή της περιοχής. Το νερό χαρακτηρίζεται ως ψυ χρό HCO3-Ca-Na-Mg- Cl-υδροθειούχο, υποτονικό και έχει μέση θερμοκρασία 15˚C. Είναι κατάλληλο για ρευματισμούς, δερματικές, αναπνευστικές και αρθριτικές παθήσεις.
Γέρμας
Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς. Το χωριό Γέρμας πήρε το όνομά του από τον Μακεδονομάχο Νικόλαο Τσοτάκο, ο οποίος είχε το ψευδώνυμο Καπετάν Γέρμας, λόγω της κατα γωγής του από τη Γέρμα Λακωνίας. Ο Γέρμας πρωτοκατοικήθηκε κατά τη Νεολιθική εποχή. Αυτό το μαρτυρούν τρεις προϊστορικές ακροπό λεις, που βρίσκονται στα νότια του χωριού, και συγκεκριμένα, δύο στην τοποθεσία «Μελίσσι» και μία στην τοποθεσία «Καστρί». Στα χρόνια των Μακεδόνων βασιλέων Φιλίππου Β΄ και Μεγάλου Αλεξάνδρου υπήρχε στον Γέρμα ένας σημαντικός οικισμός, στην τοποθεσία «Μπίλια – Κε ράσοβο». Εκεί σώζονται πάμπολλα ερείπια της Ελληνιστικής, Ρωμαϊκής και Πρωτοβυζαντινής περιόδου.
ΤΟGETHER 25
ΔΉΜΟΣ ΆΡΓΟΥΣ ΟΡΕΣΤΙΚΟΥ
Ο Γέρμας είναι οικισμός της
Παλιουριά
Το χωριό βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της της Περιφερει ακής Ενότητας Γρεβενών, στους πρόποδες της δυτικής απόληξης των Καμβουνίων ορέων και συγκεκριμένα της υψηλότερης κορυφής αυτών, η οποία είναι γνωστή με το όνομα Μπουνάσια ή Βουνάσσα. Το χωριό, στα δυτικά του οποίου ρέει ο Αλιάκμονας, είναι ένα από τα επτά χωριά της περιοχής της Φιλουρίας και είναι κτισμένο σε υψό μετρο 500 περίπου μέτρων, απέχει δε από την πόλη των Γρεβενών 46 χλμ. και 15 χλμ. από την κοντινή κωμόπολη της Δεσκάτης. Η Παλιουριά ξανακτίστηκε, ουσιαστικά, μετά το τέλος του Β’ Πα γκοσμίου Πολέμου ενώ η εικόνα της μεταβλήθηκε ριζικά, μετα τον καταστροφικό σεισμό του 1995 και την κατασκευή σύγχρονων, αντι σεισμικών κατοικιών. Ο πληθυσμός της, ο οποίος αποτελείται από γηγενείς Γρεβενιώτες και από μικρασιάτες πρόσφυγες, μειώθηκε αισθητά τις δεκαετίες του 1960 και 1970, λόγω της μετανάστευσης των νέων της σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας και στο εξωτερικό, ιδίως στη Γερμανία, προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Σήμερα, η Παλιουριά αριθμεί περίπου 400 μόνιμους κατοίκους και είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά των Γρεβενών. Οι κάτοικοι της ασχολού νται με τη γεωργία (καλλιέργεια σιτηρών, αραβόσιτου, καπνού κ.α.), με την κτηνοτροφία (αιγοπρόβατα, βοειδή) ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ανάπτυξη και του τομέα παροχής υπηρεσιών, με την ίδρυση επιχειρήσεων εστίασης και εμπορίου τοπικών προϊόντων, ως απόρροια της τουριστικής ανάπτυξης της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών.
Παρασκευή
Η Παρασκευή είναι ορεινό χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Γρε βενών σε υψόμετρο 780 μέτρα και υπάγεται στη δημοτική ενότητα Δε σκάτης. Η Παρασκευή βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο, στις νότιες πλαγιές του όρους Βουνάσα (1.415μ.) των Καμβουνίων. Οι κάτοικοι του ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Η αρχική θέση του χω ριού, τον 5ο αι. π.Χ., ήταν νοτιότερα της σημερινής, στη θέση «Κλίμα» και ονομαζόταν Καστρί. Την περίοδο του Βυζαντίου (πριν το 1393) ήταν στη θέση «Βαένι» ή «Παλαιοχώρι», όπου σώζονται ακόμα ερείπια. Απελευθε ρώθηκε από τους Τούρκους στις 7/10/1912. Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου, η οποία είναι τρίκλιτη βασιλική και χρονολογείται στον 19ο αιώνα, από το 1992 έχει χαρακτηριστεί ως κτίριο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία.
νερό.
• Ο Γάβρος με το χωνευτικό κρύο νερό και τα ψηλά πλατάνια. Ο «Γάβρος» χτισμένος από τον κ. Δήμζα ήταν παλιότερα ένα απλό πέτρινο ντουβάρι.
• Η γέφυρα Παλιουριάς – Παναγιάς.
• Ο Χάντακας με τις απόκρημνες βαθιές χαράδρες.
• Η Σκάλα με τον παλιό μύλο της Μπουνάσας και τους καταρ ράκτες.
• Oι βρύσες της περιοχής
26 ΤΟGETHER
Αξιοθέατα – Ιστορικά Μνημεία • Μονή Ευαγγελιστρίας με το θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο. • Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου με τις άριστες τοιχογραφίες. • Άγιος Γεώργιος. • Περιοχή Λίμνης σε υψόμετρο 1200 μ. με το κρύο
ΔΉΜΟΣ ΔΕΣΚΆΤ Ή Σ
Δροσοπηγή
Η Δροσοπηγή είναι ένα καταπράσινο ορεινό χωριό του Ν. Φλώ ρινας. Βρίσκεται πάνω στον παλιό επαρχιακό δρόμο που ενώνει τη Φλώρινα με την Καστοριά μέσω της ορεινής διάβασης Βιτσίου. Έχει περίπου 200 μόνιμους κατοίκους και 900 μ. υψόμετρο. Το χωριό στεφανώνουν πυκνά δάση με οξιές, βελανιδιές, σκλήθρα, πλατά νια, αγριοκαρυές και κρανιές, ενώ από παντού ξεπηδούν γάργαρα πηγαία παγωμένα νερά. Αξίζει να επισκεφθείτε το παλιό γεφύρι της Δροσοπηγής, που βρίσκεται στο δρόμο για το παλιό χωριό. Χτί στηκε το 1852 από ντόπιους μαστόρους. Οι κάτοικοι είναι κυρίως οικοδόμοι, κτηνοτρόφοι και δασεργάτες. Απέχει 13 χιλιόμετρα από τη Φλώρινα. Το φυσικό περιβάλλον είναι ιδιαίτερα πλούσιο. Από την περιοχή περνά ο Δροσοπηγιώτικος ποταμός που πηγάζει από το όρος Βίτσι, εκβάλλει στον ποταμό Αξιό και έχει τρεις παραποτά μους. Ο ποταμός διατηρεί και πληθυσμό πέστροφας ενώ παρόχθια υπάρχουν οξιές και βελανιδιές. Το χωριό δημιουργήθηκε το 1844 από μεγάλο τμήμα των κατοίκων του χωριού Πληκάτι Ιωαννίνων, οι οποίοι αγόρασαν, σχεδίασαν και δημιούργησαν το νέο χωριό. Οι κάτοικοι διακρίθηκαν στο Μακεδονικό Αγώνα με κυριότερο οπλαρ χηγό το Νικόλαο Μάνο.
Νέος Καύκασος
Το χωριό απέχει 15 χιλιόμετρα από τη Φλώρινα, διαμένουν λιγότεροι από 170 κάτοικοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων ασχολούνται με την κτηνοτροφία. Βρίσκεται σε οροπέδιο, σε υψόμετρο 640 μέτρων, κοντά στα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία και πολλά από τα ψυχρά ρεύματα έρχονται από τη γειτονική χώρα. Στη μέση του χωριού περνά η δια δρομή της αχρησιμοποίητης σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης - Μοναστηρίου, η οποία χτίστηκε το 1894. Στο Νέο Καύκασο υπήρξε επίσης ο συνοριακός σταθμός αυτής της διαδρομής τον 20ο αιώνα. Ο Νέος Καύκασος βρίσκεται πάνω από ένα μεγάλο υπόγειο απόθεμα δι οξειδίου του άνθρακα που εκτείνεται σε όλη τη λεκάνη της Φλώρινας, γνωστό από τη δεκαετία του 1960 και το οποίο αξιοποιείται εμπορικά.
28 ΤΟGETHER
ΔΉΜΟΣ ΦΛΏΡΙΝΆ Σ
Καστανιά
Η Καστανιά είναι ορεινό χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Κο ζάνης. Είναι κτισμένη στη βόρεια πλαγιά των Πιερίων, σε υψόμετρο 1050μ. και απέχει 6,5χλμ από τα Σέρβια. Είναι γνωστό από παλιά με την ίδια ονομασία την οποία πήρε προφανώς από τα καστανόδεντρα που αφθονούν στην περιοχή όπου είναι χτισμένο το χωριό. Το πρώτο χωριό βρισκόταν στην πε διάδα των Σερβίων και ονομαζόταν παλαιοκαστανιά. Το χωριό εί ναι καλοχτισμένο και πυκνοκατοικημένο σε μία απότομη πετρώδη πλαγιά με πρόσοψη προς το βορρά. Η θέση του χωριού προσφέρει πανοραμική θέα στην τεχνητή λίμνη Πολυφύτου με κεντρικό ση μείο τη Υψηλή Γέφυρα Σερβίων. Το 1995 και έπειτα από σεισμό, ο οποίος προκάλεσε πολλές και σοβαρές ζημιές σε κτίσματα του χωριού, αποφασίστηκε η μετεγκατάσταση του χωριού σε νέα το ποθεσία ανατολικά στα προάστια των Σερβίων. Ένα έργο το οποίο χρηματοδοτήθηκε εξ’ ολοκλήρου από το Ελληνικό Κράτος. Με τη δημιουργία του νέου οικισμού οι κάτοικοι του παλιού ελαχιστοποι ηθήκαν σε 98 σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Λαογραφικό Μουσείο Με τη βοήθεια πολλών χωριανών και του Μορφωτικού Συλλό γου άρχισε το 1999 η ανακαίνιση του παλιού σχολείου με σκοπό να μετατραπεί σε Λαογραφικό Μουσείο η οποία ολοκληρώθηκε
Αυλές Οι Αυλές βρίσκονται 4χλμ δυτικά των Σερβίων , ανάμεσα στην τεχνη τή λίμνη Πολυφύτου και στα Καμβούνια όρη. Οι κάτοικοί του ασχολού νται με τη γεωργία. Σε κατάφυτο λόφο πάνω από τον οικισμό υπάρχουν τα εξωκλήσια του Νεκταρίου και του Αγίου Αθανασίου, ενώ το χωριό πανηγυρίζει των Αγίων Θεοδώρων. Ο οικισμός ιδρύθηκε επί της επο χής του Αυτοκράτορα Ηρακλείου και έλαβε το όνομα Αυλές επειδή θε ωρούνταν η αυλή των Ανακτόρων – Κάστρων των Σερβίων. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας η ονομασία του ήταν «Πόρτες», λόγω της ομώνυ μης τοποθεσίας «Στενά Πόρτες» που βρίσκονται δίπλα στο χωριό. Απέναντι από τον οικισμό, πάνω στα Καμβούνια όρη, βρίσκεται κρε μασμένο το ασκηταριό του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, του 11ου αιώνα και προσφέρει πανοραμική θέα προς τη λίμνη.
ΤΟGETHER 29
το καλοκαίρι του ίδιου έτους. Η συνεισφορά των χωριανών ήταν το αποκορύφωμα της προσπάθειας αυτής καθώς πρόσφεραν όλοι αντικείμενα παλαιότερων εποχών-κειμήλια, τα οποία τοποθετήθη καν στο Λαογραφικό Μουσείο μέσα από το οποίο μπορεί ο επισκέ πτης να κάνει ένα γρήγορο ταξίδι στο χρόνο. Εκκλησίες που αξίζει να επισκεφτείς • Άγιοι Θεόδωροι • Ιερά Μονή Αγίου Αντωνίου
ΔΉΜΟΣ ΣΕΡΒ ΙΏΝ
Σκλήθρο
Ά ΜΥΝΤΆΙΟΥ
Πέτρες Το ειδυλλιακό τοπίο της βόρειας όχθης της λίμνης των Πετρών απο τέλεσε προνομιακό χώρο για την ανάπτυξη της ανθρώπινης δραστηριό τητας ήδη από την αρχαιότητα, όπως μαρτυρούν τα σημαντικά αρχαιο λογικά ευρήματα από τη ελληνιστική πόλη στο λόφο «Γκραντίστα», αλλά και τα λείψανα της ρωμαϊκής και παλαιοχριστιανικής περιόδου μέσα στο σύγχρονο οικισμό. Ο αγροτοποιμενικός χαρακτήρας του χωριού - με παραγωγή φακής, σταφυλιών, λιναριού, ψαριών, λειτουργία νερόμυλων - καταγράφεται σε τουρκική απογραφή του 1481, όπου ο οικισμός ανα φέρεται με το όνομα «Πετρισκός» και στον οποίο κατοικούσαν συνολικά 67 οικογένειες. Οι Πέτρες διατηρούν τα χαρακτηριστικά αυτά, αφού η αμπελοκαλλιέργεια, η αλιεία και η παραγωγή κρεμμυδιών αποτελούν τις βασικές παραγωγικές δραστηριότητες των 444 σημερινών κατοίκων του χωριού. Με αφετηρία τις Πέτρες, σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να περι ηγηθεί στο χρόνο και το αξεπέραστο φυσικό περιβάλλον της περιοχής κάνοντας το γύρο της ομώνυμης λίμνης με τα πόδια, το ποδήλατο ή το αυτοκίνητο. Σε αυτήν την πορεία θα έχει τη συντροφιά περίπου 130 ειδών σπάνιων πουλιών όπως η λαγγόνα, η νανόχηνα και το χρυσογέ ρακο, τα οποία διαβιούν σε ένα ιδιαίτερο οικοσύστημα χαρακτηρισμένο ως Περιοχή Κοινοτικού Ενδιαφέροντος από το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000.
30 ΤΟGETHER
Το Σκλήθρο είναι κτισμένο στους πρόποδες των ορεινών όγκων του όρους Βίτσι, σε μια μικρή κοιλάδα όπου ενώνονται 3 ποταμοί. Βρί σκεται επί της επαρχιακής οδού Αμυνταίου - Καστοριάς και απέχει 18 χιλιόμετρα από το Αμύνταιο. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Ζελενίτσι που στα σλαβικά σημαίνει «πράσινος τόπος» και υποδήλω νε το καταπράσινο τοπίο της περιοχής. Το 1918 συστάθηκε κοινότητα Ζελενιτσίου με έδρα το Ζελενίτσιον και το χωριό αναφερόταν με αυτό το όνομα μέχρι το 1927 οπότε μετονομάστηκε σε Σκλήθρο. Το Σκλή θρο είναι χωριό καθαρά αγροτικό και κτηνοτροφικό. Λόγω των ειδι κών κλιματολογικών συνθηκών, η κύρια πηγή εσόδων των αγροτών του χωριού προέρχεται από την καλλιέργεια της πατάτας, το χαρα κτηριστικότερο προϊόν του χωριού. Η τοπική κοινωνία έχει φροντί σει τα τελευταία χρόνια να προβάλλει την ιδιαίτερη αυτή παραγωγή με τη καθιέρωση της γιορτής της πατάτας στις αρχές Αυγούστου, με διάφορα πολιτιστικά δρώμενα και γιορτές γευσιγνωσίας. Το ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον του Σκληθρου και η θέση του πάνω στον οδικό άξονα Αμυνταίου - Καστοριάς έχουν συμβάλλει στην αύξηση των επι σκεψιμότητας στην περιοχή, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να έχουν δημιουργηθεί ικανοποιητικές υποδομές εστίασης και φιλοξενί ας επισκεπτών. ΔΉΜΟΣ
Ενότητα Ακριτών
Δήμου Νεστορίου. Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της περιφερειακής ενότητας στις βόρειες πλαγιές της κορυφής Αμμούδας σε υψόμετρο 960μ. με 118 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011) και απέχει από την πόλη της Καστοριάς 31 χλμ. Στον οικισμό λειτουργεί δημοτικός ξενώνας, υπάρ χει εκκλησία του Αγίου Νικολάου (1922) και γήπεδο με δοσμένο όνομα «Χριστίνα Γιαζιτζίδου» προς τιμή της Ολυμπιονίκης κωπηλάτριας Χρι στίνας Γιαζιτζίδου, όπου έχει καταγωγή από εκεί.
Επταχώρι Το Επταχώρι είναι ο μεγαλύτερος οικισμός της Δημοτικής Ενότητας Αρρένων της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς. Διοικητικά ανήκει στο Δήμο Νεστορίου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο οικισμός είχε 295 κατοίκους. Βρίσκεται πάνω στην επαρχιακή οδό Ιωαννί νων-Κοζάνης-Θεσσαλονίκης και συνδέει την Κόνιτσα με τον Πεντάλο φο. Στα όρια μεταξύ Ήπειρου και Μακεδονίας, το Επταχώρι διαθέτει εντυπωσιακά από αρχιτεκτονική άποψη κτίρια, όπως αυτό του σχολεί ου και της εκκλησίας του χωριού. Από το Επταχώρι ήταν ο ζωγράφος Ηλίας που αγιογράφησε διάφορες εκκλησίες, μεταξύ των οποίων και τη μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στο Σπήλαιο Γρεβενών το 1658. Οι κάτοικοι του Επταχωρίου συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821. Σημαντικότερος αγωνιστής από το Επταχώρι ήταν ο χιλίαρχος Νικό λαος Γκολέτσης που πολέμησε στο πλευρό του Γεωργίου Καραϊσκάκη καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα.
Αξιοθέατα – Ιστορικά Μνημεία • Μοναστήρι Αγίου Γεωργίου Επταχωρίου (1625 μ. Χ.), στα 2 χλμ από το χωριό, βυζαντινής αρχιτεκτονικής, με αξιόλογες βυζαντι νές τοιχογραφίες. • Αγία Παρασκευή (1914), πολιούχος Επταχωρίου στο κέντρο του χωριού, αγιογραφημένη από μοναχούς του Αγίου όρους (κατά τη δεκαετία ’70)
• Παλιομονάστηρο 9ου αι. μ.Χ. , με πρόσβαση από μονοπάτι, πε ζοπορία δύο ωρών, ήπιας δυσκολίας.
• Νερόμυλος του 19ου αι. ανακαινισμένος από τον Πολιτιστικό Σύλλογο.
• Τρία πέτρινα γεφύρια 19ου αι., το ένα στο κέντρο του χωριού, τα άλλα δύο λίγο έξω από το χωριό.
• Πέτρινο Δημοτικό Σχολείο (1925)
• Πολλά παλιά παρεκκλήσια τα οποία μπορεί να επισκεφτεί κά ποιος από μονοπάτια, απολαμβάνοντας ανεπανάληπτη φυσική ομορφιά.
• Φωτογραφικό μουσείο-Τζημοπούλειο με 6.000 παλιές φωτο γραφίες Επταχωρίου, από αρχές 20ου αι (1910 η πιο παλιά) έως τη δεκαετία ’70 μέσα από τις οποίες αναδύεται η ιστορία και λαογραφία Επταχωρίου. • Χώρος πρωτότυπης Τέχνης όπου υπάρχουν - Πίνακες με γραμ ματόσημα και πίνακες με φύλλα, λουλούδια και τομές από κορμούς δέντρων. Βέργες κρανιάς κεντημένες με σουγιά. Ξυ λοτεχνήματα με τεμάχια ελάτου. Γύψινα ανάγλυφα. Συλλογή έγ χρωμων κροκαλοπαγών πετρωμάτων.
ΤΟGETHER 31
Το Χιονάτο είναι ορεινός οικισμός της Περιφερειακής Ενότητας Κα
Χιονάτο
στοριάς. Διοικητικά ανήκει στη Δημοτική
του
ΔΉΜΟΣ ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ
Επικοινωνία σημαίνει αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπων. Ο τρόπος που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον εαυτόν τους και αυτούς με τους οποίους επικοινωνούν. Πολύπλευρος και μαχητικός συνάμα. Μια ήρεμη δύναμη που έμαθε να αντιμετωπίζει τις καταστάσεις με πυγμή. Δεν συμβιβάζεται με την μετριότητα και ακολουθεί τους κανόνες που του επιβάλλει η επαγγελματική του εμπειρία. Μια εμπειρία που δομήθηκε και γαλουχήθηκε σε μία πορεία ζωής που είχε μονοπάτια μοναξιάς και αναζήτησης. Η λογοτεχνία, η ποίηση, η ζωγραφική και κάθε είδους τέχνη έχει εμπνευστεί πολλές φορές από τα μαλλιά. Τι σημαίνει για σένα η κομμωτική; Δημιουργία, φαντασία και συναίσθημα! Ήταν η εποχή του πρώτου του επαγγελματι κού εγχειρήματος. Το δημιούργημά του ήρθε σε μια εποχή απώλειας και πένθους. Είναι η μάνα που γαλούχησε το «εγώ» του. Ο θάνατος και η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου είναι από τα πιο έντονα φορτισμένα γεγονότα στη ζωή ενός ανθρώπου. Κι όμως τα ψυχικά αποθέ ματα τον στέριωσαν. «Μαθαίνεις να ζεις με την απώλεια, δεν μπορείς να κάνεις διαφορετικά. Κουβαλάς το πένθος για μια ζωή».
«Κανείς δεν πίστευε σε μένα» Στα πρώτα του βήματα αναζήτησε τη γνώση που μέχρι και σήμερα είναι η βασική προϋπό θεση της επιτυχίας. Επιτυχία είναι να θέτεις αληθινούς και κατάλληλους στόχους. Να είσαι ρεαλιστικός και αληθινός όταν θέτεις στόχους και να ξέρεις ότι δεν έχει καμία σχέση με τη τύχη. Όσα εμπόδια και να έρθουν στο διάβα σου μάθε να αγωνίζεσαι. Το αποκούμπι της καθημερινότη τάς του η σχέση που έχει δημιουργήσει με την εκκλησία. Εκεί γαληνεύει και επαναπροσδιορίζει τα θέλω του! Η κάθαρση της ψυχής που τόσο έχουμε ανάγκη!
Η παιδική του ψυχή πάντα αναζητά την καλαι σθησία. Από το πρωινό ξύπνημα μέχρι το τέλειο χτένισμα. Χτίζει μια σχέση εμπιστοσύνης με τον πελάτη. Κάθε αποτέλεσμα είναι και μια νέα επιτυχία γι’ αυτόν. Τελειομανής για να περνάνε το κατώφλι του χαρούμενοι άνθρωποι. Από το αντρικό κούρεμα μέχρι και το πιο απαιτητικό γυναικείο χτένισμα!
Ήταν στο Βελλίδειο Θεσσαλονίκης όταν απέ κτησε το πρώτο του βραβείο στο Βαλκανικό Φε στιβάλ Κομμωτικής. Εκεί επισφραγίστηκε η λέξη «πιστεύω». Πίστεψε περισσότερο στον εαυτό του και οι τοίχοι των βραβείων πλέον κοσμούν το ησυχαστήριό του. Κάθε βραβείο ένας αγώνας και μια υπόσχεση στον εαυτό του. Είναι η απόδειξη του «μπορώ», ενός έργου δίχως τέλος.
32 ΤΟGETHER ΙΩΣΗΦ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ «Η κομμωτική είναι ορμητήριο εκφράσεων και καταφύγιο συναισθημάτων»
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΦΟΥΝΤΟΓΛΟΥ O Ιωσήφ Λαζαρίδης είναι βαθιά δεμένος με την τέχνη της κομμωτικής. Είναι ένας σύγχρονος άνθρωπος που συνδυάζει τη μόδα με την ίδια τη ζωή. Εμπνέεται από το εσωτερικό αποτύπωμα της ψυχής και δημιουργεί. Η τέχνη της κομμωτικής τον απελευθερώνει και τον λυ τρώνει. Είναι το καταφύγιό του.
Υμνεί το γυναικείο φύλλο. «Πλάσμα μονα δικό και ιερό» αναφέρει και ευχαριστεί ανθρώ πους και παρουσίες που τον βοήθησαν και τον εμπιστεύτηκαν σε αυτό το πολύπλευρο ταξίδι. Από το μικρό παιδί μέχρι και τον πιο απαιτη τικό κύριο. Από την έφηβη κοπέλα μέχρι την αρχοντική γυναικεία παρουσία. Η κομμωτική είναι συναίσθημα. Να ακολου θείς τις τάσεις και να εμπλουτίζεις το χτένισμα με την δικιά σου προσωπικότητα. Μη μένεις στάσιμος. Να ψάχνεις το στοιχείο εκείνο που θα σε κάνει να διαφέρεις.
«Αν κάποιος θέλει να ξεχωρίσει επιλέγει εμένα»
Προσπαθεί να μεταλαμπαδεύσει τη γνώση του στους νέους που θέλουν να ασχοληθούν
με την κομμωτική. «Η κομμωτική δεν έχει τέλος. Να έχουν ευρεία γνώση του επαγγέλ ματος». Πολλές φορές «δανείζετε» την νεανι κότητα των μαθητών και δημιουργεί μέσα από τις δημιουργίες τους. Το χτένισμα αντικατοπτρίζει όλες τις πτυχές της προσωπικότητάς του δημιουργού. Να εξει δικεύεσαι αν θέλεις να έχεις την σταθερότητα και την εξέλιξη που ορίζει το μέσα σου.
Οι τεχνικές που χρησιμοποιεί είναι αποτέλε
σμα μιας πολυετούς εμπειρίας σε ό,τι αφορά τις σύγχρονες τάσεις της μόδας αλλά και στις νέες τεχνικές στην περιποίηση των μαλλιών. H διαρκής εκπαίδευση και ενημέρωση του Ιωσήφ και της ομάδας των συνεργατών του
και η προσωπική φροντίδα που αφιερώνει στην πελατεία του είναι τα στοιχεία που του χάρισαν την επιτυχία και κάνουν την πελατεία του να αισθάνεται μοναδική. «Μη μένεις στάσιμος σε μια εποχή που όλα αλλάζουν με απίστευτη ταχύτητα»
Στο πέρασμα των χρόνων σε έναν μίνι απο λογισμό ευγνωμονεί τους κακούς και ηρωο ποιεί τους καλούς. Στην πρώην πρόεδρο κομ μωτών Κοζάνης, Πελαγία Μπουρλιβα χρωστάει τα πάντα, «πίστεψε σε εμένα και μου στάθηκε σαν μάνα». Κι αν το μεγάλο του όνειρο είναι ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή στο πολυπολιτισμικό Μαν χάταν πάντα η πόλη της Κοζάνης θα είναι η μεγάλη του αγάπη που τον καταξίωσε και του έδωσε την δυνατότητα να γίνει αυτό που πάντα ήθελε. Ο Ιωσήφ που όλοι γνωρίζουμε και εμπιστευόμαστε. Είναι η πόλη που δημι ούργησε την οικογένεια του εξιστορώντας πλέον στην κόρη του την
ΤΟGETHER 33
και αξιομνημόνευτης. «Το χτένισμα αντικατοπτρίζει όλες τις πτυχές της προσωπικότητάς του δημιουργού. Να εξειδικεύεσαι αν θέλεις να έχεις την σταθερότητα και την εξέλιξη που ορίζει το μέσα σου». Π. Μελά 41, Κοζάνη Τ. 2461 028984
ιστορία μιας πορείας αξιοζήλευτης
πέντε ανέμους...
«συνέχεια στα όρια... λες κι είναι για κακό, να ΄ναι μια φορά κανονικό» Γεράσιμος Ευαγγελάτος Ανυπομονούσε για αυτό το καλοκαίρι, γιατί πιθανολογούσε πως αυτή τη φορά θα μπορούσε να αποδράσει. Έβρισκε τον εαυτό της συνέχεια στα όρια. Στα ρευστά όρια των χρωμάτων μιας Δύσης. Εκείνης που παρατηρούσε κάθε μέρα συγκινημένη. Σε εκείνα τα όρια που μπορούν να αγγίξουν μόνο τα τραγούδια, που επιμελώς απέφευγε να ακούσει. Σε εκείνα τα όρια που μόνο οι στίχοι μπορούσαν να λύσουν. Στα όρια μιας πάγιας – έως και ειρωνικής- εκκρεμότητας. Ο χειμώνας που πέρασε ήταν ασφυκτικά αδιάφορος. Συσσώρευε στο μυαλό της εικόνες σκοτεινές από εκείνες τις μέρες που ο ήλιος δεν μπορούσε ούτε να ανατείλλει. Το όριο του ανικανοποίητου κενού που προκαλούν αυτές οι μουντές μέρες ήταν το μεγαλύτερο της πλήγμα. Ήταν ανυπόφορο να βλέπει την ερήμωση, τη νέκρωση της δημιουργικό τητάς της, απλά και μόνο γιατί όλες οι πόρτες ήταν ερμητικά κλειστές. Δεν προσπάθησε αρκετά; Νευρίαζε με τις μέρες που περνούσαν απλά για να περάσουν, κι ας προσπαθούσε να μην απουσιάζει ποτέ από εκείνες. Και ας άκουγε μόνο το θόρυβο αυτής της πόλης. Και ας αισθανόταν την ασχήμια που έκρυβε το γκρι της. Κι ας άκουγε μόνο τοξικές
Κάφκα – στη συγκρίσιμη και γνώριμη πραγματικότητα τους. Είχε σίγουρη την ασφάλεια της ρουτίνας. Μέσος όρος κακών: απροσδιόριστος. Αυτά ήθελε να αφήσει πίσω αυτό το καλοκαίρι. Ήθελε να ξεπεράσει τα όρια αυτής της εκκρεμότητας. Να μη νιώθει κενό για κάθε στραβή ή μέτρια προσπάθειά της να ξεφύγει. Να βρει τα όρια της πιο ανάλαφρης εικόνας της. Εκείνης που έχει απελευθερωθεί από τα βαρίδια των φωνών. Εκείνης που έχει αφήσει πίσω της κάθε τείχος ανασφάλειας. Εκείνης που αναζητά τα χρώματα και που μετρά τις ανάσες σε κάθε βήμα. Εκείνης που νιώθει ότι μόνο το απέραντο μπλε στα ανοιχτά είναι το σπίτι της. Ήθελε αυτό το καλοκαίρι να είναι το όριο της συμβατικής της εκκρε
μότητας. Το τελευταίο. Θα αντέστρεφε το πλασματικό αφήγημα περί ορίων. Θα απομυθοποιούσε την αποτρεπτική τους ισχύ και φήμη. Την εσφαλμένη περιοριστική τους εικόνα. Τα όρια είναι ρωγμές στο απόλυτα άπιαστο και απροσδιόριστο. Δεν είναι τείχη. Ίσως είναι αφετηρίες, ίσως και ευλογίες ή ευχές. Είχε σχεδιάσει τις εκδρομές, τις αφορμές, τις πιο ζεστές βραδιές κάτω από τα αστέρια, δίπλα στη θάλασσα. Αποφάσισε ότι θα Το μόνο που κατάφερε τις μέρες που κυνηγούσε το χρόνο είναι να μην ζει ποτέ πραγματικά στο παρόν. Ο χρόνος. Άπειρος, χωρίς όρια. Ο ασταμάτητος, αξεπέραστος, αόρατος εχθρός των στιγμών – ο φίλος των αναμνήσεων.
-Δε ζεις στις αναμνήσεις. Ζεις στα όρια της στιγμής. -Κι αν είσαι συλλέκτης στιγμών; -Μην είσαι συλλέκτης των περασμένων. Ζεις στα όρια της στιγμής. Ήθελε να βρει τα όρια των ήχων, των στίχων, των παλμών. Ήθελε να χαθεί στις πιο ανάλαφρες σελίδες. Ή καλύτερα να τις γράψει, σε ένα μπαλκόνι γεμάτο λουλούδια, μουσικές, και παρέες. Ήθελε να σταματήσει να βάζει τείχη στην ελευθερία. Ήθελε να πατάει γερά στα πόδια της, να ακούγεται η φωνή της καθαρά, χωρίς σπασμούς. Ήθελε να βρεί το θάρρος, ίσως το θράσος να μην καταλαγιάζει την ένταση της. Ήθελε να ξεπεράσει τα όρια του μέτριου. Ήθελε να μετρήσει το σφυγμό των ανέμων. Αυτών των αδάμαστων θαυμάτων. Ήθελε να ξεπεράσει τα στεγανά, ενοχικά, άσχημα στερεότυπα των ορίων. Αυτό το καλοκαίρι, στους πέντε ανέμους...
42 ΤΟGETHER
ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΖΟΥΡΚΑ
όπως η γενική ατμόσφαιρα
πιο βαριά
του
KEIMENO:
φωνές. Τοξικές και άπληστες
της. Είχε βρει, έτσι κι αλλιώς, καταφύγιο στα
βιβλία
Στους
• Συμβουλές Νομικού χαρακτήρα Πολλές από τις ομαδικές συνοδευτικές δράσεις όπως είναι τα θε ατρικά – πολιτιστικά εργαστήρια, οι αθλητικές δραστηριότητες καθώς και οι διατροφικές συνεδρίες, πραγματοποιούνται διαδικτυακά μέσα από μια ηλεκτρονική πλατφόρμα του zoom, στην οποία έχουν ελεύ θερη πρόσβαση οι ωφελούμενοι, στις ημερομηνίες που έχουν προ γραμματιστεί. Επίσης οι ωφελούμενοι έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν διαδικτυακά, δια ζώσης ή τηλεφωνικά λόγω της πανδημίας, εξατομι κευμένες συνεδρίες ψυχοκοινωνικής στήριξης, συμβουλές οικονομι κού ή/και νομικού χαρακτήρα, από εξειδικευμένους επιστήμονες. Οι ωφελούμενοι μπορούν να ενημερώνονται για τις υπηρεσίες και να συμμετέχουν στις παραπάνω δράσεις και συνεδρίες ακλουθώντας τους παρακάτω συνδέσμους: • Στο site των Συνοδευτικών Δράσεων του Προγράμματος • Καθώς και στο fb Η συμμετοχή στις ομαδικές συνεδρίες είναι ελεύθερη χωρίς προη γούμενη δήλωση συμμετοχής, με βάση το αναρτημένο ημερολογιακό
πρόγραμμα. Για την συμμετοχή στις ατομικές συνεδρίες οι ωφελού μενοι μπορούν να εκδηλώνουν ενδιαφέρον τηλεφωνικά στο 694 4913 599 ή στέλνοντας email στο PDM-TEBA-SYNODEYTIKA@gmail.com
ΤΟGETHER 43 Η
Συμβουλών •
δραστηριότητες •
δράσεις •
Οικονομικού χαρακτήρα
Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, ως Επικεφαλής Εταίρος των Κοινωνικών Συμπράξεων του ΤΕΒΑ της Περιφέρειας Δυτικής Μακε δονίας στο πλαίσιο του «Επιχειρησιακού Προγράμματος Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής ΤΕΒΑ» και σε συνεργασία με τις Πε ριφερειακές ενότητες Κοζάνης, Καστοριάς, Φλώρινας και Γρεβενών υλοποιούν συνοδευτικές δράσεις κοινωνικής ένταξης και δημιουργι κής απασχόλησης των ωφελούμενων του ΤΕΒΑ που περιλαμβάνουν: • Υπηρεσίες Ψυχοκοινωνικής Στήριξης • Υπηρεσίες Διατροφικών
Αθλητικές
Πολιτιστικές- παιδαγωγικές
Συμβουλές
ή στα σημεία εξυπηρέτησής τους για τα συνοδευτικά μέτρα. Το
μά τους θα καταχωρείται και θα προωθείται στον αρμόδιο επιστήμο να, ο οποίος θα έρχεται σε επαφή μαζί τους. Συνοδευτικές Δράσεις, Υπηρεσίες και Συνεδρίες Κοινωνικής Ένταξης, Δημιουργικής Απασχόλησης και Πολιτισμού Σημεία ενημέρωσης και εξυπηρέτησης ωφελούμενων: Γρεβενά: Τέρμα Κ. Ταλιαδούρη, Διοικητήριο Γρεβενών «Κ. Ταλιαδούρης», 2ος όροφος, γραφείο 416, T. 2462 353 316 Καστοριά: Νομαρχία Καστοριάς, γραφείο (δίπλα στο τμήμα Συγκοινωνιών), Ισόγειο, - T. 6948 454 815 Κοζάνη: Δημοκρατίας 74 Νομαρχία, 3 όροφος, γραφείο 10, T. 2461 351 118 Φλώρινα: Διοικητηρίου,4 όροφος, τμήμα δημόσιας υγείας και κοινωνικής μέριμνας, - Τ. 2385 350 468
αίτη
τον τρόπο με τον οποίο πολλά συγκροτήματα και καλλιτέχνες δημιουργούσαν μουσική μέχρι τότε ενώ ταυ τόχρονα εμφανίστηκαν πολλά νέα είδη, όπως το Hip Hop, το New Wave και το Metal, τα οποία έχουν επηρεάσει τη μουσική σκηνή έως σήμερα. Την 1η Αυγούστου του 1981, ο μουσικός παγκόσμιος χάρτης θα αλλάξει για πάντα όταν το MTV ξεκίνησε να παίζει 24 ώρες το εικοσιτετράωρο μουσικά βίντεο, με πρώτο το «Video Killed The Radio Star» των The Buggles, μια κί νηση που άλλαξε το μέχρι τότε πρόσωπο της pop μουσικής. Οι καλλιτέχνες πλέον δεν όφειλαν να έχουν μόνο ένα «τρομερό» τραγούδι και να φαίνονται όμορφοι στις εμφανίσεις τους, έπρεπε να δημιουργούν θελκτικά βίντεο και να «χαμογελούν στις κάμερες». Το MTV έχει αποκτήσει επιρροή στη μουσική βιομηχανία και δίνει βήμα προβολής σε συγκροτήματα και καλλιτέχνες σε ένα ευρύτερο κοινό μέσα από τους τηλεοπτικούς δέκτες.
Στα 80’s ξεκινάει και το new wave με το χορευτικό ήχο των Pretenders, των Roxy Music, των Stranglers, αλλά και καλλιτεχνών με πιο σκοτεινό ήχο όπως οι Bauhaus, οι Joy Division και οι Cure στο ξεκίνημα τους, αλλά και οι ωμοί Gang of Four. To punk της προηγούμενης δεκα ετίας επηρέασε πολύ και ορισμένους νέους που σε συνδυασμό με τα ρέγκε και σκα ακούσματα τους δημιούργησαν ένα νέο υβρίδιο ska-punk που έγινε γνωστό από τους Specials του Terry Hall και τους Madness. Τα μεγαθήρια της δεκαετίας στο ροκήταν σίγουρα οι U2 που εξακο λουθούν μέχρι και σήμερα να είναι από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα, αλλά πολύ κοντά σίγουρα και ο David Bowie και οι Queen για τις μουσι κές που κυκλοφόρησαν τη δεκαετία. Τα 80’s είναι και η δεκαετία του μέταλ, με συγκροτήματα όπως οι Iron Maiden και οι Motorhead, οι Metallica, οι Anthrax, οι Megadeth και Slayer. Τα 80’s ήταν όμως και η δεκαετία στην οποία γεννήθηκε το hip hop με τον πρώιμο electro-funk-disco ήχο του αρχικά και τους Afrika Bambaataa, Kool Herc, Grandmaster Flash και Sugarhill Gang, μέχρι τον Schooly D, τους Public Enemy, τους Run DMC, τους Juice Crew, τους NWA, τον LL Cool J και τους Beastie Boys. Πολλά έχουν γραφεί για την eightίλα, προσπαθώντας να αποδώσουν το κλίμα της επίπλαστης ευημερίας ή και των αμφιλεγόμενων ενδυμα τολογικών επιλογών, όμως το σίγουρο είναι ότι τα 80’sήταν από τις πιο ριζοσπαστικές δεκαετίες για τη μουσική
ηλεκτρονικό ήχο τον λεγόμενο synth-pop, με καλλιτέχνες που εξακολουθούν έως σήμερα όπως οι Pet Shop Boys και οι Depeche Mode, με άλλους που εξαφανίστηκαν σαν πυροτεχνήματα αλλά ταυτόχρονα και με αμέτρητες κακές περιπτώσεις που κατάφεραν να γίνουν mainstream.
ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΤΑΞΑΣ Η δεκαετία των 80’s Η δεκαετία που πολλοί μνημονεύουν για τη μουσική της, δικαιολογημένα ή όχι; Τ α 80΄s, ήταν μια ακόμα δεκαετία που η μουσική απετέλεσε ένα μέσο καταγραφής των γεγονότων της εποχής. Τα μουσικά είδη κατά τη διάρκεια της, επαναπροσδιόρισαν
τους. Η επόμενη μεγάλη επανάσταση στη μουσική τεχνολογία ήρθε ως η άφθαρτη μορφή δίσκου. Αρχικά παρουσιάστηκε το 1982 από τη Philips και τη Sony, η νέα μορφή δίσκου CD που πρόσφερε «άλλη» ποιότητα ήχου και έδωσε νέα ώθηση στη μουσική βιομηχανία. Μπορεί η δεκαετία του ‘70 να είχε ποιοτική δισκογραφία και να είχε θέσει τον πήχη πολύ ψηλά στη rock, τη soul, τη funk και τη disco και να μας κλη ροδότησε σημαντικά άλμπουμ και τραγούδια, η νέα δεκαετία όμως προχώ ρησε σε πιο
Ένα από τα πιο δημοφιλή συγκροτήματα της δεκαετίας του ‘80 που προβλήθηκε ιδιαίτερα και πολλοί θεωρούν ότι ήταν ο λόγος που έγιναν τόσο δημοφιλείς, είναι οι Duran Duran. Άλλοι καλλιτέχνες που αξιοποίησαν στο έπακρο τα βίντεο κλιπ, ήταν ο Michael Jackson (το «Thriller» είχε διάρκεια πάνω από 14 λεπτά!) καθώς και οι Frankie Goes to Hollywood. Η γενιά του MTV, εκτός από τηνpop, περιελάμβανε και πιο ροκ μουσική. Δημοφιλή ροκ συγκροτήματα ήταν οι Van Halen, οι Def Leppard και οι Aerosmith που ανέβασαν τα ντεσιμπέλ για τους χιλιάδες θαυμαστές
εάν καβαλήσετε την μηχανή του έρωτα! Ξέρετε καλά να καβαλάτε τις μηχανές και ακόμα καλύτερα να τις δουλεύετε. ΔIΔΥΜΟΣ 21.5-21.6 Νέα δεδομένα, νέοι έρωτες, εντάσεις, συστολές και διαστολές των κορμιών σας. Ένας μήνας γεμάτος νέες ιντριγκαδόρικες καταστάσεις και μέσα σε όλα αυτό η ένταση του να χτυπήσετε κάποιον άγρια. Το θέμα είναι να υπάρξει μια αμοιβαία έλξη και όχι μια εγωιστική μεταχείριση. Μια ανανέωση των εσωρούχων σας θα καλμάρει το κλίμα των ανελέητων σφαλιάρων. Κάποιες φορές πρέπει να πάθεις για να μάθεις. ΚΑΡΚIΝΟΣ 22.6-22.7 Γυρίσαμε πάλι στα παλιά, στα δύσκολα λημέρια των χωρισμένων ψυχών και ένα σώμα που βράζει και θέλει να νιώσει ξανά την ηδονή της πρώτης φοράς. Έχουμε έναν μήνα γεμάτο χωρισμούς όπου κάθε καινούργιο θυμίζει το παρελθόν. Αυτό που αγα πούσες και τα βράδια παρενοχλούσες
διαπαιδαγώγησης όχι μόνο των γύρω σας αλλά και του ίδιου σας του εαυτού. Σε θέλω αυτόν τον μήνα ξύπνιο γιατί τα όνειρα πια είναι ψέματα. ΖΥΓOΣ 23.9-22.11 Είστε και πάλι όμορφοι και αυτό επειδή συνδυάσατε την δουλειά και την σωστή παλινδρόμηση των υγρών σας. Δεν αφυδατώνεστε και παραμένετε σταθερά ενυδατωμένοι. Αρκετές οικογενειακές υποχρεώσεις αλλά όχι κουραστικές. Η τεχνολογία είναι με το μέρος σας αλλά μην πέφτετε στην παγίδα των έξυπνων κινητών. Πάτε το γράμμα με τον παραδοσιακό τρόπο και αφήστε τα μοντέρνα για να μην έχουμε σοβαρές πολεμικές αποκαλύψεις. ΣΚΟΡΠΙΟΣ 23.10-22.11 Το μόνο που κάνατε αυτόν τον μήνα είναι να ανα νεώσετε την γκαρνταρόμπα σας αλλά καταλήξατε να φοράτε τα παλιά. Πολύ προσοχή στα οικονομικά σας και στα επαγγελματικά βήματά σας. Οι άσκοπες μετακινήσεις του εγκεφαλικού σας συστήματος σε λάθος στυσή-ματα θα φέρουν πάλι πολεμικές τάσεις. Αποφύγετε γεμάτες φεγγαρόλουστες βραδιές. ΤΟΞOΤΗΣ 23.11-21.12 Είσαι ένας ανελέητος κυνηγός άπιαστων ονείρων και όμως στοχεύεις ακριβώς στο όνειρο. Είσαι καλ λιτέχνης αν και τα έργα σου πλέον φανερώνουν τις πράξεις του παρελθόντος σου. Αν δεν έρθει ο έρωτας αυτόν τον μήνα για σένα θα έρθει μια επαγ γελματική πρόταση που θα κάνει τον φάρο σου να λάμψει και να μαγνητίσει ένα ερωτικό καράβι που έχασε την πορεία του. ΑΙΓOΚΕΡΩΣ 22.12-19.1 Ένα κεφάλι που μυαλό δεν βάζει και το μόνο που κάνει είναι να προσθέτει κι άλλα δεδομένα, να μπαίνει σε καταστάσεις παλιού τύπου. Καιρός ανοιξιάτικος και προμήνυμα καλοκαιριού θα είναι ο προγραμματισμός σου τον οποίο πρέπει να κάνεις για το μέλλον. Μην το βάλεις στο πίσω μέρος του μυαλού σου γιατί το καλο καίρι είναι μικρό και θα περάσει γρήγορα.
ΤΟGETHER 45
ΥΔΡΟΧΟΟΣ 20.1-19.2 Το αγαπημένο σας ποτήρι που έχετε και πίνετε το νερό της ζωής που πηγάζει από μέσα σας είναι καιρός να το αλλάξετε και να το αντικαταστήσετε με μεγαλύτερο σκεύος που είναι ανθεκτικό σε πίεση και χωράει περισσότερο από το νερό της πηγής σας. Νεύρα δεν υπάρχουν πια, σπάσανε και δεν κόλλη σαν οπότε η αγάπη είναι το μεγαλύτερο νεύρο που δεν σπάει για εσάς. ΙΧΘEIΣ 20.2-20.3 Φτάνουμε στο καλοκαιράκι βρε κουτά και το στοιχείο σου θα λάμψει και πάλι, ένα στοιχείο όλο έρωτα, ηδονή και πάθος. Το αγαπημένο χρώμα σας για φέτος θα είναι το πορτοκαλί του ηλιοβασιλέματος γιατί τα μάτια σας θα τα λούσει το φως της λάγνας αναπαραγωγικής ευχαρίστησης. Μην βιάζεστε να προγραμματίσετε τις διακοπές σας διότι οι εκπλήξεις έρχονται με την ταχύτητα του φωτός. ΚΡΙOΣ 21.3-20.4 Συστολές και διαστολές εγκεφαλικών αγγείων. Η ένταση του μήνα και όλη αυτή η έξαψη της Παν σελήνου και της Έκλειψης Ηλίου κάνει την ατμό σφαιρα του σπιτιού και των ερωτικών σχέσεων να θέλουν να εκραγούν. Αυτό το μήνα κάντε ένα βήμα πίσω, τσιρίξτε στο μπαλκόνι σας γιατί αν ξεσπάσετε θα φέρετε την μεγαλύτερη αναστάτωση.Τα οικο νομικά σας δεν μπορούν να αναπνεύσουν γιατί τα πνίγεται στις αλκοολικές σας συνήθειες. ΤΑYΡOΣ 21.4-20.5 Δεν υπολογίσατε σωστά και δεν πράξατε τα δεόντα για τις καταστάσεις των ερωτικών σας θέλω. Ένας μήνας που θα έρθουν στο προσκήνιο τα ερώτικά σας σχέδια και ο προγραμματισμός των διακοπών σας. Σκεφτείτε σαν δυο μυαλά που θέλουν να γίνουν ένα στο ίδιο κορμί. Η Αφροδίτη θα βοηθήσει πολύ
ματικά σου και στα φιλικά σου πρόσωπα. Μπορεί από το ίδιο φύλο να έεις το καλύτερο δώρο. ΛEΩΝ 23.7-23.8 Ρε φίλε που έχεις μπλέξει. Σε ποιες ομάδες αναρχικών και ερωτικών μολοτωφ; Eίσαι ένας επαναστάτης αλλά αυτόν τον μήνα πρέπει να διαλέξεις το στρατόπεδο που θα σε βοηθήσει να ξεπεράσεις τα εμπόδια των επαγγελματικών σου καταστάσεων και όχι να πηδήξεις τα εμπόδια των ερωτικών διαστάσεων του μυαλού και του κορμιού σου. Φέρε εις πέρας την αποστολή που θα σου ανατεθεί. ΠΑΡΘEΝΟΣ 24.8-22.9 ΟΙ καταστάσεις σας φέρνουν αντιμέτωπους με τα λερωμένα κρυφά μυστικά και τον παρορμητικό τρόπο σκέψης σας. Μην κάνετε απλά ένα βήμα πίσω αλλά κάντε ένα μεγάλο πήδημα πιο πίσω γιατί η κατολίσθηση από τα βαριά κυβικά σας θα είναι μεγάλη αν δεν το κάνετε. Τα μεγάλα μυαλά συναντιούνται και πάλι Πολύ μεγάλη προσοχή στην οικογένεια και στο κομμάτι της Παραδείσια πουλιά Προβλέψεις: Κώστας Μπουζούκης
σωστής
στα δίχτυα των σκοτεινών παιχνιδιών σου. Κάνε αποχή από τις σαρκικές απολαύσεις, δώσε σημασία στα επαγγελ
Αυτό το βάζο με το γλυκό, το κρυμμένο στο ξύλινο ράφι, πίσω από την πολύχρωμη μικρή κουρτίνα, που τραβώντας την αποκαλυπτόταν το διάφανο υλικό που προστάτευε τον καρπό και τη ζάχαρη. Αυτό θυμήθηκα απόψε κι έβαλα την εμαγιέ κατσαρόλα στο πετρογκάζ, έπλυνα τις φράουλες που μάζεψα πρωτύτερα από τον κήπο, πρόσθεσα τη ζάχαρη και κοντοστάθηκα… Kοχλάζουν κιόλας οι φράουλες στο ζουμί
τους, δένεται το σιρόπι με την παραδοσιακή γνώση της διατήρησης των φρούτων, μυρίζει γλύκα και παρελθόn. Bυθίζω την ξύλινη κουτάλα, ανακατεύω, ακούω, δοκιμάζω, ζω και ξαναζώ τρόπους μαθημένους από γενιά σε γενιά, όπως έλεγε κι η δασκάλα μου. Γλυκά του βάζου, του ποτηριού, του κουταλιού, όπως κι αν τα πεις κανείς ίδια η γλύκα στο στόμα, ίδιο το γλυκό μετά το φίλεμα… συμπλήρωμα κι ολοκλήρωση, απόλαυση και νοσταλγία!
Υλικά 1 ½ κιλό φράουλες
1 κιλό ζάχαρη 1 λεμόνι
46 ΤΟGETHER
1 στικ βανίλιας Πλένετε τις φράουλες, τις καθαρίζετε, αφαιρείτε τα κοτσάνια και τις βάζετε με τη ζάχαρη σε σειρές μέσα στην κατσαρόλα. Αφήνετε να μείνουν μία νύχτα ή έως ότου η ζάχαρη λιώσει. Τις βράζετε για 3 λεπτά και προσθέτετε την βανίλια. Τραβάτε το γλυκό απ’ τη φωτιά, το σκεπάζετε με ένα τουλπάνι και αφήνετε να μείνει 12 ώρες. Κατόπιν βγάζετε τις φράουλες από το σιρόπι με τρυπητή κουτάλα και το βράζετε μερικά λεπτά μέχρι να δέσει. Ρίχνετε μέσα τις φράουλες, προσθέτετε το χυμό λεμονιού και βράζετε το γλυκό για 3 έως 4 ακόμη λεπτά μέχρι να δέσει. Το βάζετε σε βάζα αφού κρυώσει! Φράουλα, γλυκό του κουταλιού ΣΥΝΤΑΓΗ: ΙΩΑΝΝΑ ΝΙΝΙΩΤΑ-ΠΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΥ To Ρεβύθι Τα συστατικά μιας ουτοπίας είναι τρία: καφεδάκι, τσιπουράκι, μεζεδάκι! Ο προορισμός όμως, για την δική σου ουτοπία είναι ένας: Ρεβύθι μεζεδοπωλείο! Δρίζη 5, Κοζάνη Tηλ. Παραγγελιών: 2461026841 Το Ρεβύθι - To Revithi torevithi1