Together Free Press n.63

Tιμή φύλλου 0,02

Εταιρεία: Έντυπος Εκδοτική ΜΙΚΕ

Ιδρυτής: Θωμάς Δημητριάδης

την ιδιότητα του όσα χρόνια και αν περάσουν!

Εκδότρια: Kέλλυ Γρηγοριάδου

Δημοσιογραφική επιμέλεια: Στέλιος Φούντογλου

ανάγνωση!

Υπεύθυνος διανομής: Πέτρος Καραϊσκος

DTP: Κορίνα Πριμηκυρίου

Εκτύπωση: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.

Κέλλυ Γρηγοριάδου

Ωρολογόπουλος Shop

Σημεία και τέρατα

Σημείο(ν) - Στα αρχαία ελληνικά, το γνώρισμα. Αλλά και το γεγονός, το σημάδι. Επίσης το χαρακτηριστικό όριο. Ή η χρονική στιγμή, ορόσημο, milestone.

Τέρας - Αυτό που προκαλεί δέος ή θαυμασμό. Προαναγγελία μέλλοντος ή προφητεία. Πολλές φορές με φόβο.

Φλώρινας γκαλερί Φλώρινας «Βασιλικής

Σφακιανάκη (έναντι Σανταλίδης

Κορίνα του Μέσων Δυτικής

Δεσκάτη

Βιβλιοπωλείο Κοτίτσας

Διεύθυνση: Αρχελάου 25, Κοζάνη 50132 Τ. 2461025600 Ηλεκτρονική επικοινωνία: info@togethermag.gr Website: togethermag.gr Tα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν υποχρεωτικά τη γνώμη του περιοδικού.

Σέρβια

Κέντρο Τύπου Σαββίδης Home Café Bar

Πολιτιστικό Κέντρο Κοινωφελούς

Επιχείρησης

Σε αυτό το τεύχος συνεργάστηκαν:

Aργύρης Παφίλης

Βελβεντό Αίνιγμα- All day Café Mετόχι

Πάνος Ζήζος Γιώργος Δελιόπουλος

Θεσσαλονίκη

Μέγαρο Μουσικής

Οberon, Λεωφόρος Νίκης 2

Στεφανία Ζούρκα

Μr Johnny, Δοϊράνης 38 Στόρι, Ολύμπου 87

Οργανωτική ομάδα KOZANI YOUTH FEST 2022

Μιχάλης Καραβέλλας

Αθήνα Εθνική βιβλιοθήκη- Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Κατερίνα Παπαστεργίου

Ελένη Γκόρα

Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 (Πλατεία Προσκόπων) Βρυσάκι Χώρος Τέχνης και Δράσης, Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι

Κορίνα Χατζηπαναγιωτίδου

Μιχάλης Πιτένης

Πάνος Κεφαλάς

Ιωάννα Νινιώτα Πουλιοπούλου Κώστας Μπουζούκης

Τα Σημεία και τέρατα δηλώνουν μια εναλλαγή ρόλων μεταξύ ανθρώπου και τέρατος. Μέσα στη θλιβερή μετριότητα άνευ περιεχομένου που ζούμε, ψάχνουμε τρόπους να ξεφύγουμε από τηλεοπτικά, ψυχολογικά, κοινωνικά, οικονομικά, οικογενειακά, υπαρξιακά αδιέξοδα που μας γεμίζουν βάρος και απογοήτευση. Ήρθε ο καιρός να πούμε όχι. Όχι στην ζωή γεμάτη φόβο, με ελάχιστους εαυτούς, ελάχιστες αμοιβές, ελάχιστες ελπίδες και ανύπαρκτα όνειρα. Όχι, δεν γίνεται να ανεχτούμε άλλο αυτό το πολιτικό σκηνικό του Φουρθιώτη, του Μαραβέγια, του Πάτση. Δεν θα γίνουμε η χώρα των υπνωτισμένων. Όχι άλλη υπομονή για να περάσει και αυτό. Όχι άλλο μίσος, περικοπές, καλάθια της νοικοκυράς, κουπόνια, e-pass. Όχι η παντόφλα δεν είναι θρησκεία. Όχι στη σήψη της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Όχι, δεν θα υποταχθούμε στη συνήθεια και την ψευδή ασφάλεια. Θα δημιουργήσουμε πεισματικά χωρίς να αφήνουμε πια να μας άγουν και να μας φέρουν κατά πως θέλουν. Kανείς δεν μπορεί να γελάει με τα όνειρά μας. Ψηλά το κεφάλι και απέναντι από τα σημεία και τα τέρατα. Κέλλυ Γρηγοριάδου

Αν θέλετε να λαμβάνετε το TOGETHER στο χώρο σας, το γράφειο ή όπου αλλού επιθυμείτε, μπορείτε να μας ενημερώσετε δίνοντας τα στοιχεία σας (ονομ/μο, διεύθυνση, τηλέφωνο) με τρεις τρόπους: • info@togethermag.gr • 24610 25600 • Με επιστολή στην ταχυδρομική διεύθυνση Περιοδικό TOGETHER Αρχελάου 25, Κοζάνη 50132 ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ ΕΔΩ ads@togethermag.gr | Τ 24610 25600

Κοζάνη Αεροδρόμιο Βιβλιοθήκη ΔΑΚ Κοζάνης Katerinas Bakery DeuxK El barrio Βατρακούκος Le roi Ρεθύθι Five café Espresso World Royal bean Aμορίνο 4coffee Γαλατάς ΚΤΕΛ Δημαρχείο Περίπτερο Ψιρικοκό Funky Monkey Sette Πεσκέσι Resto bar Mocca café Μπαράζ Τσικριτζής Πτολεμαΐδα Λεχόβου 8, Εργαστήρι «Ζωγραφίζω» Πρακτορείο εφημερίδων ,Β. Κων/ νου Ιδέες Καφέ Μανδρακούκος Baccara Hλεκτρονικοτσιγαράδικο Coffee Island

Γρεβενά Δημαρχείο Zoomserie

Εστιατόριο Αυλαίς Hδίγευστον Station streetwear

Καστοριά Βιβλιοπωλείο ΑΛΠΑ Βιβλιοθήκη ΤEI

Nautical Hall The passenger Aρχοντικό Ωρολογόπουλος Maestro in Caffe Ιδαίες Art Café & Shop Φλώρινα Florina Travel Σχολή Καλών τεχνών Φλώρινας The Factory καφέ γκαλερί Σύγχρονο περίπτερο Δ.Κ. Βιβλιοθήκη Φλώρινας «Βασιλικής Πιτόσκα» Europe Direct Περίπτερο Λίγο απ΄ όλα Αμύνταιο Κέντρο Τύπου Σφακιανάκη Σιάτιστα Περίπτερο Κλεισιάρης (έναντι Δημαρχείου) Δημαρχείο Ξενοδοχείο Αρχοντικό Παπαθωμάς ΗΛΜΑΚ Άργος Ορεστικό Βιβλιοχαρτοπωλείο Σανταλίδης Αεροδρόμιο Σέρβια Κέντρο Τύπου Σαββίδης Home Café Bar

Πολιτιστικό Κέντρο Κοινωφελούς Επιχείρησης

Βελβεντό Αίνιγμα- All day Café Mετόχι

Θεσσαλονίκη Μέγαρο Μουσικής Οberon, Λεωφόρος Νίκης 2 Στόρι, Ολύμπου 87

The Caravan Ρέμπελου 1 ΥΨΙΛΟΝ, Εδέσσης 5

Η ντάνγκαρα, Αρμενοπούλου 26 Fata Morgana, Φιλίππου 1 Κινηματογράφος Βακούρα, Μιχαήλ Ιωάννου 8

ΣΤΕΡΕΟ , Δημάρχου Βαμβακά 3-5 ΥΨΙΛΟΝ, Εδέσσης 5 Μουσείο Φωτογραφίας Πικάπ, Ολύμπου 47

Kitchen Bar, Αποθήκη Β2 Α’ Προβλήτα Λιμένα Ζανδές Παραδοσιακές Τουλούμπες Βελβεντού, Εγνατίας 108 και Πρασακάκη γωνία Οδοντιατρείο Μανωλάκη, Τσιμισκή 95

Lola Nikolaou Art Gallery, Τσιμισκή 52

Αθήνα Εθνική βιβλιοθήκη- Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος Αερόστατο, Πτολεμαίων 4 (Πλατεία Προσκόπων) Βρυσάκι Χώρος Τέχνης και Δράσης, Βρυσακίου 17, Μοναστηράκι

στη Βάλια Κίρνα του Σμόλικα, στο Χελιμόδι της Σαμαρίνας και περνάει χρώματα σε οξιές, καστανιές, βελανιδιές, σφεντάμια οστριές, γάβρους, φτελιές, σκλήθρα και θάμνους δημιουργώντας μικρά πολύχρωμα μπαλώματα πάνω στον χαλκοπράσινο καμβά των πεύκων, των ελατιών, της Αγιά Τριάδας και δεν ξεχνά τα καλντερίμια των μονοπατιών και τις καμπούρες των πέτρινων γεφυριών. Κάλεσμα έκανε η φύση σ΄ όλους τους ζωγράφους. Κάθε ζωγράφος κι ένα δένδρο κι ένα χρώμα. Χρυσίζει το κίτρινο του καδμίου στους γάβρους, λαμποκοπά η κόκκινη ώχρα, το χοντροκόκκινο και σιέννα ψημένη στις οξιές και καμαρώνουν τα σφεντάμια! Αρίφνητα λαλήματα. Ο άγιος πόλεμος των πουλιών και φεύγουν τα κοπάδια για τα χειμαδιά, βελάσματα, κυπροκούδουνα, γαβγίσματα, σουρσίματα και αναριγεί η Ράχη της Γιότσας. Τα κυκλάμινα οι γητευτές του Φθινοπώρου γέρνουν ευγενικά στα απόσκια, τα μανιτάρια αφήνουν διακριτικά στο βωμό τον δικό τους μυστηριώδη κόσμο και από πάνω το καθάριο ουλτραμαρίν τ’ ουρανού σκεπάζει την γυμνή κορυφή του Σούφλικα. Το απαλό φως, οι μαλακιές γαλαζόμαυρες σκιές στα βαθιά του δάσους, οι γιγάντιες κορμοστασιές των βουνών που λαμποκοπούν, όλα σκορπούν μια γλυκιά, πολύχρωμη, ευγενική αλλά και μελαγχολική ομορφιά που κρατάει όσο να την γυμνώσει ο Χειμώνας. Καλό Χινόπωρο!

απeψεις

Παρωχημένα συστήματα οργάνωσης, διοίκησης, και χρηματοδότησης Γράφει ο Στέλιος Φούντογλου

Το αγαθό της δημόσιας υγείας υπερέχει όλων, είναι υπέρτατο και μη διαπραγματεύσιμο. Δεν αποτελεί νέο το γεγονός ότι η οικονομική κρίση που πλήττει σκληρά τα τελευταία χρόνια την Ελλάδα έχει άμεσο αντίκτυπο στις υπηρεσίες υγείας, την ίδια στιγμή μάλιστα που το θεμελιώδες, ανθρώπινο δικαίωμα στην υγεία περιλαμβάνει την έγκαιρη, κατάλληλη, και οικονομικά εφικτή, πρόσβαση των πολιτών σε υπηρεσίες υγείας ποιότητας. Η αλήθεια είναι πως το κράτος οφείλει να δημιουργεί κατάλληλες συνθήκες σε κάθε περίπτωση, προκειμένου οι πολίτες του να είναι όσο το δυνατόν πιο υγιείς, ωστόσο αρκετά και σημαντικά προβλήματα στον εν λόγω τομέα, επιμένουν να υπάρχουν, με κάποια μάλιστα να αυξάνονται. Τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα δημόσια νοσοκομεία διαιωνίζουν την τραγική κατάσταση που επικρατεί στην Δυτική Μακεδονία.

Η κατάσταση είναι αρκετά προβληματική με ελλείψεις σε βασικές ιατρικές ειδικότητες. Κανείς δεν πρέπει να αρρωσταίνει, ή να πεθαίνει μόνο και μόνο επειδή έχει χαμηλό οικονομικό εισόδημα, ή επειδή δεν έχει πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται. Το προσωπικό των νοσοκομείων κάνει καθημερινά υπερπροσπάθειες να ανταπεξέλθει στις ελλείψεις και τις ανάγκες των ασθενών καθώς και στις πολύωρες υπερωρίες. Η απροθυμία των γιατρών να στελεχώσουν τα περιφερειακά νοσοκομεία, αποδίδεται στην έλλειψη ισχυρών οικονομικών κινήτρων και όχι μόνο. Υπερεργασία – Υπερεφημέρευση «Κανένας γιατρός δεν θα θέλει να πάει για να καλύψει μόνος

Στις γειτονιές των αόρατων

στα νοσοκομεία του ΕΣΥ είναι 5.500, με δεδομένο όμως ότι οι οργανισμοί των νοσοκομείων είναι παρωχημένοι, υπολογίζεται ότι για να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες απαιτούνται 8.500 γιατροί. Σε ό,τι αφορά το νοσηλευτικό, διοικητικό και λοιπό προσωπικό, οι κενές οργανικές θέσεις είναι 25.000 και οι στοιχειώδεις ανάγκες υπολογίζονται σε 35.000. Ο αριθμός των «Γενικών» δημόσιων νοσοκομείων με τα σημερινά δεδομένα δεν είναι μικρός, ούτε τα χρήματα που δαπανώνται από την πολιτεία για τη λειτουργία τους λίγα, αφού απορροφούν το 7,8% τού ΑΕΠ (ΕΛΣΤΑΤ). Η χωροταξική τους κατανομή δεν είναι ορθολογική. Σε πολλές περιπτώσεις το κριτήριο ίδρυσής τους δεν ήταν η εξυπηρέτηση των υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού, αλλά «ανάγκες τοπικής ανάπτυξης», δηλαδή εξυπηρέτηση τοπικών συμφερόντων και προσώπων και η άσκηση μικροπολιτικής. Ελάχιστα νοσοκομεία εκτός Αθήνας ή Θεσσαλονίκης μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Εξ ου η ανάγκη μετάβασης πλήθους ασθενών στα νοσοκομεία των μεγάλων αστικών κέντρων.

Τ

ρίβουν τα χέρια τους οι τηλεοράσεις και τα πρωινομεσημεριανά τηλεπάνελ. Ξέρετε, αυτές οι πολύχρωμες βεντάλιες, σαν θηλυκά παγώνια, που εισβάλλουν στο σπίτι μας και κρώζουν, που (ολιγο)πωλούν από το πρωί ως το βράδυ την (καταστροφική μας) ενημέρωση μέσω της τηλεόρασης. Casual και σένιοι λειτουργοί της ερευνητικής δημοσιογραφίας (!), ρίχνουν σε χρόνο τηλεοπτικό (μην προλάβουμε να αντιδράσουμε), τα πάντα στο τραπέζι μας, στη μούρη μας. Δηλαδή τα κακό, το χειρότερο και το κάκιστο (έχουμε επιλογές, μπορούμε και να αλλάξουμε κανάλι!). Ο πλουραλισμός στο απόγειο του. Και η κατάντια μας επίσης. Είναι αυτοί/ες, οι ίδιοι, που βάζουν στη γκάμα τους τα πάντα: Από τα φρύδια μιας κάποιας ως το παιδάκι που βίασαν ή σκότωσαν. Από τα σούπερ κινητά, τα μετρητά και τα εκατομμύρια (να ο στόχος), ως τα μαρτύρια των Ουκρανών και των Ιρανών καταπιεσμένων. Και από το θανατηφόρο ντεκολτέ της διάσημης ως το νέο… ελληνοτουρκικό έπος ( και με 3D γραφήματα). Ό,τι πουλάει, μ’ άλλα λόγια. Έναν αχταρμά. Αρκεί (το προϊόν) να ναι πιασάρικο, να καίει (και να ζέχνει). Αυτό μετράει . Πότε Βούδας πότε Κούδας. Και με Xριστό και με Aλάχ. Άφεριμ, τι να πρωτοδιαλέξεις; Βέβαια, δεν μας λένε αν μετράει (γι’αυτούς) το ότι δε μπορούν να μας απευθύνονται σα νάμαστε ρακοσυλλέκτες λογικής ή αντίληψης κάτω του μετρίου. Δε μας λεν αν οι οικογενειοκρατίες στην ενημέρωση είναι θεμιτές και νόμιμες. Ούτε αν οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά, οι άνεργοι ή οι άρρωστοι (πρέπει να) αποδέχονται τις λαγνοθηρικές τους καθημερινές εισβολές. Ρετουσαρισμένες και φτιαγμένες στα μέτρα τους. Το κουμπί, βλακεία και απόρριψη, λείπει από τα μηχανάκια μέτρησης της τηλεθέασης, δυστυχώς. Όχι δεν μπορεί να είναι η αλήθεια αυτά που καθημερινά ακούμε και βλέπουμε από αυτούς που, μεταξύ τους, αλληχειροκροτούνται και επαίρονται. Όσο κι αν μας βομβαρδίζουν περί του αντιθέτου. Η αλήθεια- και η ζωή- δεν δημιουργούνται, σαν ιοί, σε πλατό και εργαστήρια τηλεθέασης . Δε μπορεί να χωράν σε ετοιμόρροπες ψευδοκατασκευές. Και αυτεπάγγελτες βοήθειες, σαν εισαγγελικές ,ούτε ζητήσαμε ούτε θα ‘ρθουν από κει. Νομίζω η αληθινή ζωή είναι στη σιωπή, εκεί που οι άνθρωποι περνάν απαρατήρητοι . Τα προβλήματα, τα συναισθήματα, οι σκέψεις-η αληθινή ζωή δηλαδή- είναι στις γειτονιές των αόρατων. Εκεί πρέπει να σκύβουμε αν πραγματικά θέλουμε να βρούμε. Όχι σαν καιροσκόποι ή τυμβωρύχοι αλλά πάντα.

συνΕΡΓΑΤΗΣ

Η "Κυκλική Σταθερότητα" βασίζεται στην θεωρία που λέει ότι επαναλαμβανόμενες μεταβαλλόμενες συνθήκες που συμβαίνουν στην ζωή μας δημιουργούν μια σταθερότητα και είναι ένας ωραίος τρόπος να τις αντιμετωπίζουμε και να τις αποδεχόμαστε. Η θεωρία αυτή συνδέεται άμεσα με την προσωπική μου ζωή μιας και κυρίως λόγω επαγγελματικών και καλλιτεχνικών μου υποχρεώσεων οι μεταβολές και οι μετακινήσεις ήταν αναπόφευκτες και συχνές. Όλη αυτή η οπτική αντικατοπτρίζεται σε αρκετά από τα έργα μου κυρίως τα νεότερα μέσα από έγχρωμες σφαίρες πλαισιώνοντας τα ασπρόμαυρα πορτρέτα μου. Σχεδόν σε όλα τα έργα μου επικρατούν γυναικείες μορφές σε ασπρόμαυρους τόνους με κύριο χαρακτηριστικό την αφαιρετική τους διάσταση, την έντονη καθετότητα και παραλληλότητα και υλοποιημένα ως προς το ήμισυ, κάνοντας ξεκάθαρη μια σταθερή τάση των περισσοτέρων ανθρώπων να κυριεύονται από την αίσθηση του ανικανοποίητου και μιας μόνιμης αναζήτησης για κάτι που μας λείπει. Ένας συνδυασμός λοιπόν μιας εσωτερικής ανάγκης για σταθερότητααλλά και ικανοποίησης του ανικανοποίητουεξωτερικεύονταιμέσα από τα έργα μου και ανοίγουνδρόμους για νέεςεσωτερικέςαναζητήσεις ή δημιουργίανέωνανικανοποίητων προσδοκιών.

πριν ακόμη από το 2000 άρχισε την ενασχόληση του με την τέχνη του graffiti. Οι σπουδές του ξεκινήσαν στο ΤΕΙ Ιωάννινων όπου και αποφοίτησε το 2009. Το 2021 ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην ¨ΑrtTherapy¨ του Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ενώ παράλληλα ολοκλήρωσε και το μεταπτυχιακό του στην Ειδική Αγωγή του Πανεπιστήμιου Λευκωσίας. Η ενασχόληση του με το graffitiξεκίνησε από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 και με διαλλείματα κάποιων ετών συνεχίζει και υπάρχει στην ζωή του. Τα τελευταία χρόνια στα έργα του υπερισχύουν ρεαλιστικά πορτρέτα σε ασπρόμαυρες αποχρώσεις, συνήθως γυναίκειου φύλλου. Δραστηριοποιείται κυρίως σε πόλεις της βορείου Ελλάδος ενώ έργα του μπορούμε να βρούμε στην Καστοριά, στην Θεσσαλονίκη, στην Κοζάνη, στα Γιάννενα και στην Κομοτηνή. Τα τελευταία χρόνια η παρουσία του είναι σταθερή σε γνωστά φεστιβάλ graffitiόπως το Outtacityfestστα Μουδανιά Χαλκιδι-

Η Αποστολή

• Καινοτομεί, καταγράφοντας τις προτεραιότητες του συνόλου των δυνάμεων της αγοράς και τις προβάλλει στο σωστό χρόνο, στα αρμόδια πρόσωπα και υπηρεσίες

• Παρακολουθεί τις προκλήσεις των καιρών με ποιότητα και κατάλληλη οργάνωση, και δίνει μια νέα δυναμική στην επιχειρηματικότητα, προσπαθώντας να μειώσει τα μειονεκτήματα και να ενισχύσει τα πλεονεκτήματά της

• Συμβάλλει στη δημιουργία ενός κλίματος συνεργασίας, αμοιβαίας εμπιστοσύνης και επιτυχούς πληροφόρησης του επιχειρηματικού κόσμου

• Ενημερώνει συστηματικά τα μέλη του γύρω από τις εξελίξεις σε κρίσιμα οικονομικά και επιχειρηματικά θέματα

• Παρέχει δωρεάν πληροφόρηση και συμβουλευτικές υπηρεσίες στις επιχειρήσεις – μέλη του

• Διοργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια επιμόρφωσης που προωθούν την αναβάθμιση του ανθρωπίνου δυναμικού των επιχειρήσεων - μελών του • Επιδιώκει την όσο το δυνατό μεγαλύτερη ενθάρρυνση και υποβοήθηση της ατομικής επιχειρηματικής πρωτοβουλίας, τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την προσέλκυση, αλλά και την προώθηση νέων επενδύσεων, την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σύγχρονου ανταγωνιστικού περιβάλλοντος

δραστηριότητα. Η εμφάνιση της πανδημίας του κορωνοϊού, τα συνεχόμενα lockdown των προηγούμενων μηνών κυρίως στην περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, η απολιγνιτοποίηση, η αύξηση

κόστος λειτουργίας και πλήττουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που τα τελευταία δύο χρόνια δίνουν έναν καθημερινό αγώνα επιβίωσης. Το Επιμελητήριο Κοζάνης αριθμεί περίπου 10.000 μέλη όλων των παραγωγικών κλάδων, που συνεισφέρουν σημαντικά στην τοπική μας οικονομία. Σε αυτή την δύσκολη συγκυρία είναι επιτακτική η ανάγκη να είναι αισθητή και διακριτή η παρουσία του Επιμελητηρίου μας δίπλα στο κάθε μέλος. Στην προσπάθεια που καταβάλλουμε ως Επιμελητήριο Κοζάνης για την αναβάθμιση των υπηρεσιών μας και την καλύτερη εξυπηρέτηση των μελών μας, παρέχεται μέσω των βασικότερων καναλιών κοινωνικής δικτύωσης (Ιστοσελίδας, facebook), η δυνατότητα άμεσης και έγκαιρης ενημέρωσης για τα επιχειρηματικά και επιμελητηριακά νέα τα οποία αφορούν άμεσα ή έμμεσα τις επιχειρήσεις της περιοχής και με κάθε πρόσφορο μέσο καθημερινή και ουσιαστική στήριξη και επαφή σε κάθε μέλος του. Αυτό ήταν από τις πρώτες προτεραιότητες της νέας διοίκησης του Επιμελητηρίου Κοζάνης, να δομήσει μια συχνή, χρήσιμη και αποτελεσματική επικοινωνία με τις επιχειρήσεις-μέλη του, ώστε να αξιοποιηθούν όλα τα νέα τεχνολογικά εργαλεία για την έγκυρη ενημέρωση των επιχειρήσεων στα πεδία ενδιαφέροντος

μολογηθούν το επόμενο διάστημα, ειδικά στην περιοχή μας, οπότε χρειάζεται εγρήγορση, στοχοθεσία και προτάσεις προς κάθε κατεύθυνση

να καταστεί το Επιμελητήριο μας εκφραστής του συνόλου των επιχειρήσεων και των κλάδων που το συνθέτουν αποτελώντας βασικό μοχλό και παράλληλα επιταχυντή προς τη εξεύρεση λύσεων στα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μέλη του, με δυνατή θεσμική εκπροσώπηση, με παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες σε τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο. Το επιμελητήριο μας μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τη βάση των αλλαγών οι οποίες θα δρο-

Η

σελίδα «Στης Κοζάνης τα Σοκάκια» δημιουργήθηκε το Μάρτη του 2022 από ένα σιουρδοντάμαρο που ξενιτεύτηκε μικρό και παρηγοριούνταν ακούγοντας το Έντεκα στον ευρωπαϊκό βορρά. Πήρε τ’ όνομά της απ’ το γνωστό παραδοσιακό τραγούδι κι επιχειρεί ν’ αποτυπώσει σημεία της πόλης, ανακαλύπτοντας παράλληλα και τις ιστορίες τους. Το σιουρδοντάμαρο πίσω απ’ τη σελίδα γεννήθηκε τη δεκαετία του ’90, μεγάλωσε με φανό και social media και θεώρησε πως ένας λογαριασμός στο Instagram θα ήταν ο πιο άμεσος τρόπος να εκφράσει την αγάπη του για την πόλη του. Του αρέσει να φωτογραφίζει και να βιντεοσκοπεί κτίρια, ανθρώπους και θεάματα, και κυνηγάει από μικρό λέξεις, στης Κοζάνης τα σοκάκια και αλλού!

_Τα 3 πράγματα που σου αρέσουν περισσότερο στην πόλη: Αποκριά, Κοβεντάρειος Βιβλιοθήκη, Λαογραφικό Μουσείο. _Τα 3 πράγματα που αν έλειπαν θα την λίγο ομορφότερη: Σκουπίδια σε δημόσιους χώρους, στενά πεζοδρόμια, πολλά αυτοκίνητα. _Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα έκανες αν ήσουν δήμαρχ@ς για μια μέρα; Θα καλούσα όλους τους φανούς της πόλης ν’ ανάψουν έναν κεντρικό φανό στην πλατεία. _Σε ποια γειτονιά ζεις τώρα; Στου Λάκκου τ’ Μάγγαν’ _Ποιο είναι το καλύτερο μέρος για να απομονώνεσαι στην Κοζάνη; Ο Αη-Λιάς και, τις μέρες που μου πέφτει μακριά, το Ξενία. _Ποιο ήταν τα αγαπημένα σου στέκια στην παλιά Κοζάνη; Μεγάλωσα πίνοντας ζεστή σοκολάτα και παίζοντας επιτραπέζια στο Play and Laugh που έκλεισε, πηγαίνοντας στο Ολύμπιον και νοικιάζοντας ταινίες απ’ το βίντεο κλαμπ ακριβώς δίπλα, τρώγοντας πίτσες απ’ τη Va Bene και κιχιά απ’ τον φούρνο του Σιδέρη, δοκιμάζοντας όλα τα σπόρια του Λάτσκου και χορεύοντας στο Gallery και στο Chorus. Το ξημέρωμα μάς έβρισκε να τρώμε σάντουϊτς στον Τσικριτζή. Τα καλοκαίρια παίρναμε όλα μαζί ταξί για να πάμε στη Γέφυρα ή μαζευόμασταν στον Δημοτικό Κήπο με κιθάρες και μπύρες. _Μπορείς να θυμηθείς ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο με εσένα κάπου στην πόλη; Τα πρώτα που μου έρχονται στο μυαλό είναι από παλιές Απόκριες, δεκαετίες 2000 και 2010. Παρελάσεις, μπέντια, πολιτική σάτιρα, η Πανδώρα να παίζει το Έντεκα, το βράδυ στο φανό τραγούδι και Περιστέρια. Για εμάς που ήμασταν παιδιά και ενηλικιωθήκαμε μετρώντας Απόκριες ήταν ένας μαγικός κόσμος. _Αγαπημένη σου πλατεία; Η κεντρική, με τον Μαμάτσιο. _Ένα επίθετο που χαρακτηρίζει τους Κοζανίτες;

το Λαογραφικό Μουσείο, την Βιβλιοθήκη, το Αρχοντικό Λασσάνη, τον Δημοτικό Κήπο, τον σιδηροδρομικό σταθμό… Μεγάλη βόλτα! _Ο αγαπημένος σου περίπατος; Ξενία. Κλασικά εικονογραφημένα. Για πιο μακριά, Κουρί.

φαντάζ’ πλάι

σειρά αγαλμάτουν, ποκάτ’

λένι για ν παλιά ν Κόζιαν’. Μι ένα ρουλόϊ σντρανή ν πλατέα ξακιουστό κι καμαρουτό, μι τα στινάτς κι τς αυλές τς, η Κόζιαν’ είνι γιουμάτ’ ιστουρίες. Μούγκι ιστουρίες έχ’, πέρα απ’ ν Απουκρά, τουν κρόκου κι ν ΔΕΗ που για να δούμι τι τα γέν’ κι μι τ’ αφτήνια. Πόσις ιστουρίες χουράνι στα σουκάκια τα πόλς; Ιτούτου αναρουτήθκα κι έφκιασα ένα Instagram για ν Κόζιαν’. Πουλύς κόσμους τα γινιάς μ’ τα σι πει «Ουέϊ, μια μκρή πόλ’ είνι, πόσις ιστουρίες να ’χει στα σουκάκιατς;». Κι τ’ απαντήσου ιγώ «Πουλλές.

στα ιρείπια, λέξςποπίν’ βυσσινάδα στουν σταθμό τουντρένουν, ποπεριγράφν’ του σπίτι τ’ Λασσάν’ κι σιργιανούνσν βόλτα τρώουντας σάντουϊτς, σπόρια ή παγουτό. Λέξς πορίθκαν απ’ τα παραθύρια τα Βιβλιουθήκς κι ξιχύθκαν στα σουκάκια, για να φτιάξν όλις τα ιστουρίες τα πόλς. Ιτούτ’ είνι η θκή μ’ η Κόζιαν’.

Πριν από 110 χρόνια, στις 11 Οκτωβρίου του 1912, οι κάτοικοι της Κοζάνης, μετά από στιγμές γλυκιάς αγωνίας, βγήκαν στους δρόμους, για να υποδεχθούν τα πρώτα τμήματα του ελληνικού στρατού. Ο συγγραφέας και δικηγόρος Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης γράφει για εκείνη τη μέρα: «Ο ενθουσιασμός, τα δάκρυα χαράς, η συγκίνηση, απερίγραπτα συναισθήματα που πλημμύριζαν την καρδιά του κάθε Κοζανίτη, του κάθε Έλληνα, παντρεύονταν εκείνη την ώρα με τους χορούς και τα τραγούδια». Αυτή τη γιορτινή στιγμή εθνικής λύτρωσης και περηφάνιας, που έζησαν οι Κοζανίτες τότε, τιμούμε με την καθιερωμένη αργία της 11ης Οκτωβρίου, με τη δοξολογία, τον πανηγυρικό λόγο, την παρέλαση και τα «χρόνια πολλά» που ανταλλάσσουμε μεταξύ μας. Όσο κι αν μοιάζουν τυπικές και διεκπεραιωτικές όλες αυτές οι εθνικές αργίες, τις έχουμε πραγματικά ανάγκη σήμερα, περισσότερο ίσως από κάθε άλλη ιστορική στιγμή. Αυτές οι μέρες αποτελούν σπάνιες ευκαιρίες να βγούμε ο καθένας από τη μόνωση της ατομικότητάς του –στην οποία κλειστήκαμε ακόμη περισσότερο τα τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας– να γιορτάσουμε συλλογικά σαν κοινωνία, να αφήσουμε στην άκρη τις διχαστικές μικροπρέπειες της καθημερινότητας, να θυμηθούμε ή να ανακαλύψουμε στο παρελθόν κοινά σημεία αναφοράς και υπερηφάνειας, να νιώσουμε την εθνική ανάταση και να οπλιστούμε με ελπίδα. Ωστόσο, οι εθνικές επέτειοι μπορούν πολύ εύκολα να καταντήσουν άνευρες γιορτές, νεκρά απολιθώματα μνήμης, αν μείνουμε στην εορταστική τους επιφάνεια ή απλώς παπαγαλίζουμε και δεν εξετάζουμε με κριτική ματιά τα ιστορικά γεγονότα, αν δεν αναζητούμε στο παρελθόν ένα ζωντανό νόημα, αν δεν αντλούμε από αυτό σημαντικά διδάγματα, τα οποία θα μας βοηθήσουν να διαχειριστούμε με επιτυχία το παρόν και να σχεδιάσουμε με προοπτικές το μέλλον. Οι νικηφόροι βαλκανικοί πόλεμοι του 1912-13, στους οποίους το μικρό μέχρι τότε ελληνικό κράτος κατόρθωσε να νικήσει διαδοχικά την Οθωμανική αυτοκρατορία και τη Βουλγαρία, και να απελευθερώσει τη Μακεδονία, την Ήπειρο και τα νησιά του Αιγαίου, αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ελληνικού κράτους στα διακόσια χρόνια ύπαρξής του. Πολλοί μπορεί να το θεωρήσουν και ως «θαύμα», αν αναλογιστούμε πώς ήταν η Ελλάδα το 1912, λίγα μόλις χρόνια μετά την πτώχευση του 1893, την ήττα στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο του 1898. Κι όμως, ένα τέτοιο «ανυπόληπτο» στα μάτια συμμάχων και εχθρών, γονατισμένο κράτος τα κατάφερε. Επειδή, όμως, στην Ιστορία δε συμ-

βαίνουν θαύματα ούτε τα γεγονότα προκύπτουν με ανεξήγητο τρόπο, αλλά μέσα από τις στοχευμένες προσπάθειες των λαών, καλό είναι να σκεφτούμε ποιες νοοτροπίες, ποιες αξίες και ποιες συνθήκες γέννησαν αυτό το «θαύμα» και οδήγησαν στην απελευθέρωση της Κοζάνης. Αν και ο πόλεμος μοιάζει υπόθεση του στρατού, εντούτοις, ένας στρατός από μόνος του δεν μπορεί να τον κερδίσει. Ο στρατός είναι απλώς ένα «εργαλείο», του οποίου η αποτελεσματικότητα εξαρτάται κυρίως από τη διορατικότητα, την αποφασιστικότητα, τη συνέπεια αλλά και την τόλμη –όπου απαιτείται– της πολιτικής ηγεσίας. Σκεφτείτε πόσο διαφορετική θα ήταν η εξέλιξη των βαλκανικών πολέμων, αν παρά τη βεβαιωμένη γενναιότητα των στρατιωτών μας, δεν είχε υπάρξει σωστή εκτίμηση των καταστάσεων και έγκαιρη λήψη των κατάλληλων αποφάσεων από στρατιωτικούς και πολιτικούς ηγέτες. Χωρίς τη στρατιωτική προπαρασκευή, η οποία είχε ήδη ξεκινήσει από το 1900 –και όχι την τελευταία στιγμή–, δε θα είχαμε στη διάθεσή μας ούτε το υπερόπλο της εποχής, το θωρηκτό «ΑΒΕΡΩΦ» ούτε τα αεροπλάνα που έκαναν δεκάδες αναγνωριστικές πτήσεις, ούτε άλλα χρήσιμα όπλα και πολεμοφόδια, για να πραγματοποιηθούν τα πολεμικά κατορθώματα. Αν δεν άφηναν –έστω προσωρινά– στην άκρη τις πολιτικές τους κόντρες ο πρωθυπουργός Βενιζέλος και η βασιλική οικογένεια, δεν θα υπήρχε το ελάχιστο απαιτούμενο

επίπεδο συνεννόησης και συνεργασίας σε τόσο κρίσιμες καταστάσεις. Αν ο πρωθυπουργός Βενιζέλος δεν είχε τη διορατικότητα να συμμαχήσει με τα υπόλοιπα βαλκανικά κράτη ή αν δεν έδειχνε την απαιτούμενη τόλμη, πιέζοντας τον Διάδοχο και Αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο, να κινηθεί άμεσα για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, η εξέλιξη των πραγμάτων στη Μακεδονία μπορεί να ήταν διαφορετική.

Ασφαλώς, πλάι στην εμπνευσμένη πολιτική ηγεσία, απαιτούνται η ετοιμότητα και η ευφυΐα των στρατιωτικών ηγετών, η ευψυχία και η αυτοθυσία των στρατιωτών την κρίσιμη ώρα της μάχης. Πολλά είναι τα παραδείγματα από τους βαλκανικούς πολέμους και συγκεκριμένα στην περιοχή μας, όπου ο ελληνικός στρατός πέτυχε αξιοθαύμαστα κατορθώματα. Ας θυμηθούμε την εκπόρθηση των Στενών του Σαρανταπόρου, τα οποία είχαν οχυρώσει οι Οθωμανοί με τη βοήθεια Γερμανών αξιωματικών. Η υποδειγματική κυκλωτική κίνηση και η ορμή του ελληνικού στρατού έφεραν την πρώτη μεγάλη νίκη στις 9 Οκτωβρίου και άνοιξαν τον δρόμο για την απελευθέρωση της Κοζάνης. Ακόμη κι όταν τα πράγματα έλαβαν αρνητική τροπή, με την υποχώρηση του ελληνικού στρατού από το Αμύνταιο και τον πανικό που προκλήθηκε στην Κοζάνη λίγες μέρες μετά την απελευθέρωσή της, η ψυχραιμία και η έγκαιρη μετακίνηση επιπλέον μεραρχιών απέτρεψαν

της Κοζάνης από τους Οθωμανούς. Εκατοντάδες επώνυμοι και ανώνυμοι, στην πρώτη γραμμή ή στα μετόπισθεν, μικροί και μεγάλοι ήρωες διακρίθηκαν σ’ αυτούς τους πολέμους, όπως ο μόλις δώδεκα χρονών Κεφαλλονίτης δεκανέας Γεράσιμος Ραυτόπουλος στη μάχη του Σαρανταπόρου. Η ισχυρή, όμως, πολιτική και η εμπνευσμένη στρατιωτική ηγεσία, για να παραμένουν ανεξάρτητες από ξένες επιρροές και ικανές να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους, πρέπει να βασίζονται σε μια στιβαρή λαϊκή βούληση. Και αυτή υπήρχε στους βαλκανικούς πολέμους. Μετά την ήττα στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 σύσσωμος ο ελληνικός λαός ‒ανεξαρτήτως πολιτικών διαφορών‒ ζητούσε ριζικές αλλαγές στην πολιτική και κοινωνική συγκρότηση του κράτους. Απαιτούσε αξιοκρατία, νέα πρόσωπα στην εξουσία και στρατιωτική ανασυγκρότηση. Και εν μέρει το πέτυχε, με τον ερχομό του Βενιζέλου στην εξουσία. Η λαϊκή θέληση για την εθνική αποκατάσταση των αλύτρωτων Ελλήνων εκφράστηκε εμφατικά με την αθρόα και ενθουσιώδη συμμετοχή στην επιστράτευση του 1912 και στις μάχες των βαλκανικών πολέμων. Τα γράμματα των στρατιωτών από το μέτωπο μαρτυρούν τη διάθεση των απλών πολιτών να αγωνιστούν για την απελευθέρωση των υπόδουλων αδελφών τους. Παράλληλα, οι Έλληνες της Μακεδονίας αλλά και δεκάδες Έλληνες εθελοντές από Αμερική και Καναδά συνέβαλαν κι αυτοί από την πλευρά τους στους εθνικούς αγώνες. Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση του Κοζανίτη ευεργέτη Κωνσταντίνου Δρίζη, ο οποίος εξέφρασε τον πόθο του για ελευθερία, χτίζοντας το κτίριο όπου στεγάζεται το σημερινό Δημοτικό Ωδείο, «για να φιλοξενήσει τον ελευθερωτή της πόλης, τον βασιλιά των Ελλήνων», όπως έλεγε, όνειρο το οποίο τελικά πραγματοποιήθηκε, καθώς φιλοξένησε τον βασιλιά Γεώργιο στις 14 Οκτωβρίου του 1912. Αυτό, όμως, το τόσο υψηλό εθνικό φρόνημα, που επέδειξαν οι Έλληνες των βαλκανικών πολέμων, δε σφυρηλατείται παρά μόνο από μια φλογερή πνευματική καθοδήγηση. Ο ελληνικός λαός δε στάθηκε μετέωρος και χαμένος σ’ εκείνη τη δύσκολη στιγμή. Τον στήριξαν δεκάδες φωτισμένοι ιερείς και ιεράρχες, οι οποίοι ανέλαβαν να διατηρήσουν άσβεστες την ορθόδοξη πίστη και την ελληνική συνείδηση, σε πείσμα της βουλγαρικής προπαγάνδας και της οθωμανικής καταπίεσης. Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες διέσωσαν την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό τρόπο σκέψης σε ακριτικά χωριά και πόλεις, μέσα σε δύσκολες και ασφυκτικές συνθήκες, ενίοτε και με κίνδυνο της ζωής τους. Τα εκατοντάδες ελληνικά σχολεία της Μακεδονίας, όπως το Βαλταδώρειο Γυμνάσιο της Κοζάνης, χρηματοδοτούνταν από τις ελληνικές κοινότητες, ήταν άρτια οργανωμένα και είχαν αξιόλογο πρόγραμμα σπουδών, καλλιεργώντας παράλληλα τα εθνικά ιδεώδη. Την ίδια αποστολή εκπλήρωναν και οι πολιτιστικοί σύλλογοι, όπως στην Κοζάνη η Φιλαρμονική Πανδώρα. Παράλληλα, οι πνευματικοί άνθρωποι και οι διασημότητες εκείνης της εποχής, όπως ο ολυμπιονίκης Κωνσταντίνος Τσικλητήρας και ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης, έδωσαν πρώτοι το παράδειγμα και συμμετείχαν

που

και προωθούσε την καταπίεση των χριστιανικών πληθυσμών, την έλλειψη κανόνων δικαίου και ισονομίας, καθώς και τη συστηματική άσκηση θεσμικής βίας. Η σφαγή των Ελλήνων ομήρων στα Σέρβια και η πυρπόληση της πόλης μετά την ήττα του οθωμανικού στρατού στον Σαραντάπορο μαρτυρούν τον βίαιο χαρακτήρα της οθωμανικής διοίκησης. Το ίδιο και η πρόταση βομβαρδισμού της Κοζάνης, η οποία ευτυχώς απετράπη από τον Τούρκο Αρχιστράτηγο Ταχσίν πασά. Απέναντι σ’ αυτή τη θεσμική βία της οθωμανικής αυτοκρατορίας η ένταξη στο ελληνικό κράτος σήμαινε την ένταξη σε μια σύγχρονη κοινωνία,

μέριμνα και για τους 57 Τούρκους τραυματίες. Συνεπώς, το «θαύμα» των βαλκανικών πολέμων δεν ήταν μια ευτυχής ιστορική συγκυρία, αλλά μια πετυχημένη και συγκροτημένη εθνική προσπάθεια, το κατόρθωμα ενός ολόκληρου λαού, μιας κοινωνίας που απαιτούσε το ιστορικό της πεπρωμένο. Και το πέτυχε. Τα συστατικά της επιτυχίας ήταν ο διορατικός πολιτικός σχεδιασμός, η στρατιωτική ετοιμότητα, η λαϊκή συστράτευση, η φωτισμένη πνευματική καθοδήγηση και το όραμα μιας δίκαιης κοινωνίας. Αυτά είναι και τα συστατικά που θα μας οδηγήσουν σε νέα κατορθώματα απέναντι στις διάφορες προκλήσεις της εποχής μας, είτε τις εθνικές είτε τις οικονομικές είτε τις τοπικές, ακόμη και τις προσωπικές. Έχουμε την τόλμη και τη θέληση να αξιοποιήσουμε αυτά τα χρήσιμα διδάγματα των βαλκανικών πολέμων; Ο καιρός θα δείξει. Μέχρι τότε, χρόνια μας πολλά.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που κρύβονται πίσω από την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα; Ο όρος της «τελικής ατεκνίας» είναι ένα νέο φαινόμενο κι αναφέρεται στην ύπαρξη σημαντικού ποσοστού γυναικών που δε θα τεκνοποιήσουν. Τα ποσοστά τελικής ατεκνίας είναι αρκετά υψηλά στα αστικά κέντρα. Οι αιτίες του φαινομένου της είναι ποικίλες και δεν μονοπωλούνται από ηθικό πανικό ούτε ρητορικές περί κινδύνων «αλλοίωσης του έθνους» ούτε από το αναφαίρετο δικαίωμα αυτοδιάθεσης. Μία πιθανή αιτία είναι η μέση ηλικία τεκνογονίας των γυναικών, η οποία αυξάνεται σταδιακά στην Ελλάδα από 26,24 έτη το 1985 σε 30,7 έτη το 2012 (ΕΛΣΤΑΤ, 2014). Η οικονομική ανασφάλεια και η καθυστερημένη αποχώρηση από το σπίτι των γονέων αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό αίτιο αφού οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες δεν διευκολύνουν τη Ελληνίδα να συνδυάσει τη μητρότητα με την εργασία μέσα στο ανεπαρκές ή ανύπαρκτο κράτος πρόνοιας (ΕΚΚΕ, 2001).

Ταυτόχρονα το brain drain, που πολύ δύσκολα θα αναστραφεί, είναι βασικό κομμάτι του δημογραφικού μας προβλήματος. Πέρα από το να παρέχεις σαν κράτος/κοινωνία κατάλληλες συνθήκες που να ευνοούν την τεκνοποίηση τι μπορείς να κάνεις; Ίσως το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να εξαλείψεις τα αντικίνητρα που υπάρχουν με τη δημιουργία κατάλληλων οικονομικών συνθηκών, μείωση της ανεργίας, τόνωση των εισοδημάτων, εφαρμογή στεγαστικών και εισοδηματικών πολιτικών, brain gain (ΕΚΚΕ, 2001).

Και εδώ η πολιτική καλείται να διαδραματίσει το σημαντικότερο ρόλο...

Το σχολικό έτος 2020-2021 οι εγγεγραμμένοι μαθητές στα Δημοτικά περιορίστηκαν στους 606.400. Αντίστοιχα, η φοίτηση των νηπίων στα Νηπιαγωγεία έχει καταγράψει αύξηση τα τελευταία χρόνια, όμως η άνοδος οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό στην καθολική εφαρμογή της δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει κρίσιμο δημογραφικό (και όχι μόνο) πρόβλημα αφού η υπογεννητικότητα, σε συνδυασμό με την κρίση

το νομοσχέδιο που αυξάνει

Οι Περιφέρειες στις οποίες φοιτούν οι λιγότεροι μαθητές είναι το Βόρειο Αιγαίο, με μόλις 1,8% του συνολικού αριθμού μαθητών των Δημοτικών και 2% του συνολικού αριθμού μαθητών του Νηπιαγωγείου. Ακολουθεί η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων με 2,1% του συνολικού αριθμού μαθητών των Δημοτικών και 2,2% του συνολικού αριθμού μαθητών του Νηπιαγωγείου. Τρίτη, έρχεται η Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας με 2,3% του συνολικού αριθμού μαθητών των Δημοτικών και 2,2% του συνολικού αριθμού μαθητών του Νηπιαγωγείου. Την αναστολή λειτουργίας 3 Δημοτικών Σχολείων και 15 Νηπιαγωγείων για το σχολικό έτος 2022 - 2023, λόγω έλλειψης μαθητών, προβλέπει απόφαση της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας Συνολικά όμως, 227 σχολεία ανέστειλαν την λειτουργία τους λόγω έλλειψης μαθητών την σχολική χρονιά 2022-23. Τον Απρίλιο του 2020 η κυβέρνηση είχε καταθέσει το νομοσχέδιο που αύξανε τον αριθμό των μαθητών με την υγειονομική κρίση στην κορύφωση της. Οι εκπαιδευτικοί έκαναν τότε λόγο για ένα «συντηρητικό πισωγύρισμα» που θα έχει τεράστιες αρνητικές συνέπειες στη μαθησιακή διαδικασία και στη σχολική πρόοδο των μαθητών και το οποίο είναι αντίθετο σε κάθε σύγχρονη παιδαγωγική αντίληψη. Σύμφωνα λοιπόν με την σχετική εγκύκλιο που είχε εκδώσει το υπουργείο Παιδείας, προβλέπονται τα εξής: α. Για τα Νηπιαγωγεία: Ο μέγιστος αριθμός μαθητών ανά τμήμα στο νηπιαγωγείο καθορίζεται σύμφωνα με τις προβλέψεις της παρ. 2 του άρθρου 6 του Π.Δ. 79/2017 (Α 109) όπως αντικαταστάθηκε από τις προβλέψεις των παρ. 1 & 2 του άρθρου 50 του ν. 4692/2020 (Α 111) και συγκεκριμένα: Ο μέγιστος αριθμός νηπίων-προνηπίων είναι είκοσι πέντε (25) ανά τμήμα (από 22). Από διθέσιο νηπιαγωγείο και άνω, ο ελάχιστος αριθμός είναι δέκα πέντε (15) ανά τμήμα (από 12)» β. Για τα Δημοτικά Σχολεία: Ο μέγιστος αριθμός μαθητών ανά τμήμα στο Δημοτικό Σχολείο καθορίζεται σύμφωνα με τις προβλέψεις της παρ. 2 του άρθρου 7 του Π.Δ. 79/2017 (Α 109) όπως αντικαταστάθηκε από τις προβλέψεις των παρ. 3 & 4 του άρθρου 50 του ν. 4692/2020 (Α 111) και συγκεκριμένα: Ο μέγιστος αριθμός μαθητών είναι είκοσι πέντε (25) ανά τμήμα (από 22). Από επταθέσιο σχολείο και άνω ο ελάχιστος αριθμός των μαθητών

ερημοποίηση

ελληνικής περιφέρειας

το κλείσιμο των σχολείων θα δώσει το τελειωτικό χτύπημα σε ολόκληρα χωριά που θα βρεθούν χωρίς σχολεία, στην περιοχή τους. Αυτό σημαίνει ότι μαθητές θα αναγκαστούν να μετακινηθούν σε διπλανά χωριά, ώστε να συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός μαθητών ανά τάξη και σχολείο, ενώ ακόμα και ολόκληρες οικογένειες, ενδεχομένως υποχρεωθούν να μετακομίσουν ώστε να βρίσκονται κοντά στο σχολικό περιβάλλον.

Mήπως βρισκόμαστε αντιμέτωποι όχι μόνο με την υπογεννητικότητα αλλά και με τη συρρίκνωση του δημόσιου σχολείου αφού το μέτρο έρχεται σε αντίθεση με το γεωγραφικό ανάγλυφο της χώρας; Τι συμβαίνει στα Νηπιαγωγεία; Παλεύουν οι εκπαιδευτικοί χωρίς συμμάχους; Ο Αθανάσιος Κωτούλας, Πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Α/θμιας Εκπαίδευσης Κοζάνης και η Μάρθα Μαυρίδου, Νηπιαγωγός και Δημοτική Σύμβουλος Εορδαίας μας δίνουν με ανάφλυφο τρόπο την σημερινή εκπαιδευτική πραγματικότητα.

Κωτούλας Αθανάσιος

«Η κατάσταση με την αναστολή λειτουργίας Δημοτικών και Νηπιαγωγείων λόγω έλλειψης μαθητών δημιουργεί σοβαρά προβλήματα με κινδύνο την ερημοποίηση της ελληνικής περιφέρειας και το τελειωτικό χτύπημα σε ολόκληρα χωριά. Το πρόβλημα αυτό φαντάζει υπαρκτό και μεγαλύτερο για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, που εκτός από την υπογεννητικότητα, την εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση , έχει να αντιμετωπίσει και την απολιγνιτοποίηση. Η εφαρμογή του άρθρου 50 του ν. 4692/2020 (Α 111) στις εγγραφές της Α΄ τάξης των δημοτι-

κών σχολείων και των νηπιαγωγείων για το σχολικό έτος 2021-2022, που προβλέπει την αύξηση του μέγιστου αριθμού μαθητών από 22 σε 25 ανά τμήμα αλλά και την αύξηση του ελάχιστου αριθμού μαθητών από 12 σε 15 ανά τμήμα, οδηγεί για δεύτερη σχολική χρονιά, αφενός μεν, στην κατάργηση εκατοντάδων τμημάτων, αφετέρου δε, στη δημιουργία εκατοντάδων νέων τμημάτων με 25 μαθητές, σε συνθήκες πανδημίας, αλλά και στην υποχρεωτική μετακίνηση μαθητών από το σχολείο της αρχικής εγγραφής τους σε άλλο σχολείο.

Τη στιγμή που το ζητούμενο στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις, οι δυνατότητες, τα ενδιαφέροντα και, γενικά, οι ανάγκες και οι ιδιαιτερότητες του κάθε μαθητή, από άποψη γλωσσική, γνωστική, νοητική, συναισθηματική, πολιτισμική και κοινωνική, γεγονός που επιβάλλει την εξατομικευμένη παιδαγωγική και διδακτική παρέμβαση του εκπαιδευτικού, τη νέα σχολική χρονιά έχουμε τη λειτουργία τμημάτων με 25 μαθητές σε νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία, γεγονός που θα δυσχεράνει ακόμα περισσότερο την επίτευξη των παιδαγωγικών σκοπών και, ειδικότερα, την ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Όπως όλες οι σχετικές έρευνες αποδεικνύουν, τμήματα νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων με αριθμό μαθητών που υπερβαίνει το 20 δυσχεραίνουν, σε κάθε περίπτωση, την εκπαι-

δευτική διαδικασία, την παιδαγωγική οργάνωσή της και, τελικά, την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων.»

Μάρθα Μαυρίδου

«Κλείνουν τα νηπιαγωγεία; Ε και; Όταν λέω σε κάποιον πως είμαι νηπιαγωγός, εννιά φορές στις δέκα συμπληρώνει (από μόνος του χωρίς να τον ρωτήσεις). Α, δεν είσαι σε σχολείο. Πώς να πείσεις κάποιον που δεν έχει παιδιά πως το νηπιαγωγείο είναι η σημαντικότερη βαθμίδα μαζί με τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, όταν το ίδιο το υπουργείο κάνει τα πάντα για να το υποβαθμίσει. 25 μαθητές σε μια τάξη που με την βία χωράνε 20, νηπιαγωγεία που στεγάζονται σε κλειστές(ευτυχώς) πυλωτές πολυκατοικιών, χωρίς αυλή και μια νηπιαγωγός με δύο μάτια για 25 ξεχωριστά πλάσματα. Νηπιαγωγοί που παλεύουν με χίλια εμπόδια για να κρατήσουν τα τμήματα ανοιχτά, με τηλεφωνήματα ωρών σε γονείς να μην σταματήσουν να στέλνουν το παιδί τους γιατί «όχι, δεν θα τα μάθει στο δημοτικό το καμάρι σας», κι ένα υπουργείο που επιμηκύνει το ωράριο χωρίς να ρωτήσει κανέναν αν αυτό γίνεται. Επιτέλους πια, ας μπει κάποια στιγμή στο Υπουργείο Υγείας ένας γιατρός, στο Υπουργείο Δικαιοσύνης ένας δικηγόρος και στο Υπουργείο Παιδείας ένας εκπαιδευτικός, μήπως και αρχίσει κάτι να λειτουργεί.»

_ Μιλήστε μου για το WinCancer και την ιστορία του; Πως ξεκίνησε αυτό το ταξίδι; Είναι η ασθένεια του καρκίνου «επάρατη» νόσος; Το WinCancer ξεκίνησε ως ένα βιωματικό διαδικτυακό ημερολόγιο, όταν ο σύζυγός μου Δημήτρης Σιάχος κλήθηκε να αντιμετωπίσει για 3η φορά στη ζωή του τον καρκίνο. Ο λόγος της δημιουργίας του ήταν ακριβώς για να σπάσει το στίγμα της «επάρατης νόσου»! Δεν ήθελε να κρυφτεί, ήθελε να δώσει τη μάχη του δημόσια με την ελπίδα πως θα βοηθήσει και άλλους ανθρώπους. Η λέξη επάρατη είναι πολύ σκληρή, άδικη και άτοπη λέξη να χρησιμοποιούμε για τον καρκίνο. Είναι λάθος η χρήση της, καθώς ο καρκίνος είναι μια χρόνια νόσος που αντιμετωπίζεται. Ποιες δράσεις έχουν γίνει; Το WinCancer από την ίδρυσή του έως σήμερα έχει υλοποιήσει πληθώρα δράσεων. Η κορυφαία δράση μας που συνεχίζεται είναι η δημιουργία βιβλιοθηκών σε νοσοκομεία. Μέχρι σήμερα έχουν δημιουργηθεί 6 και συνεχίζουμε. Μια δράση με πολλαπλά οφέλη είναι το «επισκεπτήριο αγάπης», που συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση της νέας γενιάς, καθώς κάθε χρόνο ενεργοποιούνται πολλά σχολεία σε όλη την Ελλάδα με στόχο οι ασθενείς που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία την περίοδο των Χριστουγέννων και του Πάσχα να λάβουν μια κάρτα με ευχές. Την περίοδο των Χριστουγέννων λαμβάνει χώρα και το «ΔιαβάΖω». Συλλέγουμε βιβλία τα οποία φροντίζουμε να παραδίδονται σε ανθρώπους που την περίοδο των γιορτών των Χριστουγέννων βρίσκονται σε νοσοκομεία. Φέτος υλοποιούμε το πρόγραμμα «Αθλητές απέναντι στον καρκίνο» και παράλληλα με τη σειρά ενημερωτικών εκδηλώσεων που έχουν πραγματοποιηθεί, έχουμε δωρίσει στατικά ποδήλατα γυμναστικής σε διάφορα νοσοκομεία, όπως στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» και στο «Αττικό» Νοσοκομείο. Τα ποδήλατα αυτά είναι απαραίτητα για τους ασθενείς που βρίσκονται σε ανάρρωση μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών. Επίσης το WinCancer έχει δημιουργήσει τράπεζα αίματος με κωδικό 13917. _Ποια είναι η γνώμη σας για την κατάσταση των νοσοκομείων της Δυτικής Μακεδονίας απέναντι σε ασθενείς με καρκίνο; Η λειτουργία του Ογκολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου Πτολεμαΐδας είναι εξαιρετικά σημαντική για τους ασθενείς της περιοχής

της Δυτικής Μακεδονίας. Μεγάλος αριθμός θεραπειών πραγματοποιούνται εκεί και έτσι οι ασθενείς αποφεύγουν την ταλαιπωρία της μετακίνησης σε νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης ή των Ιωαννίνων. Προφανώς το τμήμα πρέπει να ενισχυθεί όσον αφορά τη στελέχωση του με το απαραίτητο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Θεωρώ πως η περαιτέρω ανάπτυξη του τμήματος θα αποτελέσει σημαντικό όφελος για τους πολίτες της περιοχής μας. _Πρέπει η Δυτική Μακεδονία να αποκτήσει ένα νοσοκομείο πρότυπο για τους πολίτες της; Η Δυτική Μακεδονία έχει νοσοκομείο πρότυπο για τους πολίτες της. Είναι το «Μποδοσάκειο». Έχει επίσης ακόμα 4 νοσοκομεία που το καθένα έχει τα δικά του συγκριτικά πλεονεκτήματα. Είμαστε πολύ τυχεροί, γιατί το έμψυχο δυναμικό όλων των νοσοκομείων μας , είναι εξαιρετικού επιπέδου. Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η ψυχολογία σε έναν ασθενή που διαγνώστηκε με καρκίνο; Η ψυχολογία ενός ασθενή παίζει πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση κάθε ασθένειας, πόσο μάλλον του καρκίνου. Επιστημονικές έρευνες, τα βιώματα των ασθενών, αλλά και οι εμπειρίες που λιγότερο ή περισσότερο όλοι οι άνθρωποι έχουμε από το συγγενικό, φιλικό, εργασιακό και γενικότερα κοινωνικό περιβάλλον

μας καθιστούν σαφές το πόσο σημαντικό ρόλο παίζει το υποστηρικτικό περιβάλλον γύρω από τον ασθενή. Είναι δύσκολη ασθένεια για να την περνάει κάποιος μόνος του. Είναι ανίκητος ο καρκίνος; Όχι, δεν είναι ανίκητος. Στις μέρες μας έχουμε πια πολλά εφόδια. Γνωρίζουμε τους παράγοντες που πολλαπλασιάζουν τις πιθανότητες εμφάνισής του. Π.χ. το κάπνισμα, το αλκοόλ, η κακή διατροφή, η καθιστική ζωή είναι κάποιοι από αυτούς και μπορούμε να τους αποφύγουμε. Η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας έχουν συμβάλει καθοριστικά στο να έχουμε το σημαντικότερο όπλο, την έγκαιρη διάγνωση. Επίσης στη μάχη κατά του καρκίνου έχουμε δίπλα μας εξαιρετικούς γιατρούς και νοσηλευτές. Με όλα αυτά τα εφόδια ο καρκίνος μπορεί να νικηθεί. Που θα θέλατε να φτάσει το WinCancer; Όσον αφορά το μέλλον θα ήθελα το Wincancer να πραγματοποιήσει όσα περισσότερα γίνεται από τα σχέδια που έχουμε κάνει και επενδύοντας στις συνεργασίες να συμβάλλει στην κοινή μάχη απέναντι στον καρκίνο. Προς το παρόν βασικό στόχο αποτελεί το να δημιουργηθούν βιβλιοθήκες σε όσα περισσότερα, αν όχι σε όλα, νοσοκομεία της χώρας μας που διαθέτουν ογκολογικά τμήματα.

O πεντάχρονος γιος μου είχε πει πως τα χρώματα στα νοσοκομεία δεν είναι αισιόδοξα; Μιλήστε μου για την δημιουργία χαριστικών βιβλιοθηκών σε νοσηλευτικά ιδρύματα; Αυτό είδαμε και εμείς και αποφασίσαμε να φτιάξουμε γωνιές ανάσας και αισιοδοξίας στα νοσοκομεία μας. Θέλαμε με τις βιβλιοθήκες να φτιάξουμε ένα φωτεινό χρωματιστό χώρο που οποιος έχεις ανάγκη, ασθενής, σύνοδος, νοσηλευτής, γιατρός, να μπορεί για λίγα λεπτά να νιώσει πως δεν βρίσκεται σε έναν χώρο νοσοκομείου, αλλά πως κάθεται στην αναπαυτική πολυθρόνα του σπιτιού του. Μέχρι σήμερα έχουμε δημιουργήσει 6 βιβλιοθήκες. Στα νοσοκομεία της Πτολεμαΐδας, της Λευκάδας, των Μολάων, των Χανίων, στο Κέντρο Ημερήσιας Νοσηλείας Νίκος Κούρκουλος του Αγίου Σάββα και στο Ογκολογικό της Κηφισιάς. Τι θα λέγατε σε έναν ασθενή με καρκίνο; Είναι δύσκολο να βρεις μία φράση που να ταιριάζει σε όλους τους ασθενείς, σε όλους τους ανθρώπους που αγωνίζονται απέναντι στον καρκίνο. Κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και καθένας αντιμετωπίζει την ασθένεια με τον δικό του τρόπο. Αυτό που ίσως θα ήθελα να τους ζητήσω είναι να μην σταματήσουν να αγωνίζονται και να προσπαθήσουν να κερδίσουν τον φόβο.

αποτελεί βασικό γνώρισμα της

στην Ελλάδα όσο και στις ορθόδοξες χώρες, ως ένα είδος ταξιδιού πνευματικής αναζήτησης και ανακάλυψης νέων πνευματικών και φωτισμένων δρόμων. Άλλωστε η θρησκεία είναι ένα «μέσο» που φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά καθώς μοιράζονται κοινές εμπειρίες και «πιστεύω». Παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς συνδυάζει πολιτιστικούς, πολιτικούς όσο και αρχιτεκτονικούς παράγοντες.

Μεγαλειώδη μνημεία, προαιώνια σύμβολα της χριστιανικής πίστης και της Ορθοδοξίας. Επιβλητικά ή ταπεινά μα πάντα περίτεχνα, μοναδικά, ανεπανάληπτα, τα θεόπνευστα αυτά αρχιτεκτονήματα αναμένουν να τα ανακαλύψετε. Τα μεγάλα προσκυνήματα της Ελλάδας φυλάσσουν στα καθολικά τους θαυματουργές εικόνες ή άγιες κάρες. Την ημέρα του εορτασμού τους εκτίθενται σε προσκύνημα ή γίνεται λιτάνευσή τους με τη συμμετοχή πλήθος κόσμου. Οι άνθρωποι που πραγματοποιούν επισκέψεις σε μια χώρα για θρησκευτικό τουρισμό ανήκουν στη μέση και ανώτερη εισοδηματική τάξη (άρα έχουν τη δυνατότητα να δαπανήσουν χρήματα στον προορισμό τους) και τείνουν να επαναλαμβάνουν το ταξίδι τους, είναι δηλαδή «repeaters», σύμφωνα τη διεθνή τουριστική ορολογία. Ταξιδεύουν συνήθως εκτός περιόδου αιχμής, κυρίως μεταξύ Σεπτεμβρίου - Ιουνίου, διαμορφώνοντας θετικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη 12μηνου τουρισμού. Επίσης, σε ποσοστό 65% ταξιδεύουν με τις οικογένειές τους. Βάσει στοιχείων του HATTA, περίπου 500.000 τουρίστες κάθε χρόνο επισκέπτονται και (αλλά όχι μόνο) θρησκευτικά μνημεία, στο πλαίσιο των διακοπών τους στην Ελλάδα, ενώ πάνω από 1 εκατ. άτομα κάνουν κάθε χρόνο τον παράπλου του Αγίου Όρους.

Σημειώνεται ότι πρώτη σε επισκεψιμότητα περιοχή θρησκευτικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα είναι τα Μετέωρα.

Για να μπορέσει να συμβάλλει ο θρησκευτικός τουρισμός στην ανάπτυξη μειονεκτικών περιοχών απαιτείται μια στοιχειώδη οργάνωσή του τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, Υπάρχουν μορφές του εναλλακτικού τουρισμού, οι οποίες μπορούν να συνδυασθούν με τον θρησκευτικό τουρισμό, όπως ο πολιτιστικός τουρισμός, ο αγροτουρισμός, ο εκπαιδευτικός τουρισμός, ο επιστημονικός τουρισμός, ο ορεινός και χειμερινός τουρισμός και ο περιηγητικός τουρισμός. Η θρησκευτική περιήγηση και τα ιερά προσκυνήματα, μπορεί να γίνουν αιτία να αναπτυχθεί σημαντικά ο τουρισμός στη Δυτική Μακεδονία. Η βαθύτερη πρακτική του πιστού, που κάνει θρησκευτικό τουρισμό, είναι να βρεθεί σ’ ένα σημείο, που μπορεί να τον από-γειώσει, να τον φέρει δηλαδή σε επαφή με μια άλλη πραγματικότητα, που δεν περιορίζεται σ’ αυτά, που του προσφέρουν οι πέντε αισθήσεις του. Οι ναοί και τα μοναστήρια είναι τόποι, οι οποίοι, και όταν τους φθάσεις ως προορισμούς, σε παραπέμπουν κάπου αλλού. Και ακριβώς αυτό επιδιώκει ο προσκυνητής όταν επισκέπτεται ιερά προσκυνήματα, εκκλησίες όπου υπάρχουν θαυματουργές εικόνες και άγια λείψανα, αγιάσματα, τόπους που συγκεντρώνουν θρησκευτικές μνήμες, μικρά ξωκλήσια, που πανηγυρίζουν.

Και έχει πολλά τέτοια σημεία η Δυτική Μακεδονία. Μοναστήρια και ναοί-μνημεία, αλλά και ασκηταριά.

Το προσκύνημα υπήρξε ανέκαθεν και εξακολουθεί να είναι -με άλλο νοηματικό περιεχόμενο σήμερα- ένα ταξίδι στο άγνωστο.

Πέρα από το θαυμασμό των κτιριακών υποδομών, των εικονογραφιών και του περιβάλλοντος χώρου, η αρχική πράξη του προσκυνήματος είναι να θέσει ο άνθρωπος τον εαυτό του στα χέρια του θεού. Μέσα από αυτή την εκδήλωση πίστης, ο προσκυνητής αναζητά το θείο, μακριά από τις δομές της καθημερινότητας. Ο τουρισμός αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του δικαιώματος του ελεύθερου χρόνου των σύγχρονων ανθρώπων Συνιστά μια ευκαιρία για ψυχοσωματική ανάπαυση του σύγχρονου εργαζόμενου ανθρώπου. Στόχος τόσο της τουριστικής, όσο και κάθε είδους ανάπτυξης είναι η παροχή οικονομικής ευημερίας και κοινωνικής προόδου στα μέλη μιας κοινωνίας. Οι θετικές όψεις του έχουν να κάνουν με τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη δημιουργία υποδομών και την εισροή κεφαλαίων, όψεις που φαίνεται να βελτιώνουν δραστικά τις τοπικές οικονομίες και να αποτελούν ουσιαστικά κίνητρα αναγέννησης μιας περιοχής και μάλιστα της Δυτικομακεδονίτικης υπαίθρου. Ο Θρησκευτικός τουρισμός στον τόπο μας οφείλει να αλλάξει και να γίνει περισσότερο δημιουργικός. Εκατομμύρια άνθρωποι ταξιδεύουν σε ιερούς τόπους. Σε όσους τόπους αυτοπροσδιορίζονται ως ιεροί, οι θρησκευτικοί τουρίστες και προσκυνητές επιδεικνύουν αξιοσημείωτη πίστη σε τέτοιους χώρους και προορισμούς. Σε αυτή τη βάση, ο θρησκευτικός τουρισμός έχει πιθανές επιπτώσεις στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη προορισμών που παρουσιάζουν κά-

ποιο θρησκευτικό ενδιαφέρον. Η πλησιέστερη δυνατή αναπαράσταση της γέννησης του νου είναι η απορία της στιγμή που κοιτάς ένα κυκλικό χωματοσωρό μπρος στα ωχρά στραβά σου πόδια, εγγενείς αρμονίες πτυχώσεων χώματος ομβρικής γης. Μιας γης, που αδιάκοπα συγκροτεί τη ζωτική αναθύμηση πτυχών του παρελθόντος, συνοδός της ζωή μας. «Πατρίδα είναι το παρελθόν μας», διαλαλεί στα αυτιά η Rodina, μετατρέποντας τη νοσταλγία της μητρικής γης στον εξαϋλωμένο φορέα των σημερινών μου αναμνήσεων. Την πρώτη φορά που έπιασα τσάπα, πρέπει να ήμουν πέντε – έξι ετών. Περιέργεια της τρυφερής παιδικής ηλικίας! Ολόγιομη αταραξία μιας προγενέθλιας αβύσσου, που σχηματιζόταν δίχως τη δική μου συναίνεση. Καθισμένος σ΄ ένα πολύχρωμο νάιλον, κρυμμένος στη σκιά, προφυλαγμένος από τον καυτό ήλιο, μπροστά στη θαλασσί καρότσα του τρακτέρ του παππού μου. Μόνος! Εγώ, η φύση και τα ερπετά. Ανάθεμα κι αν κατανοούσα την αξία των αντικειμένων που είχαν τοποθετήσει εμπρός μου, καταγωγής στο χώμα. Την αξία της Νadezhda (ελπίδας), που έναν ολάκερο χρόνο οι άνθρωποι επικαλούνται διαρκώς, μπας και ξαναφυτρώσει κάτι σ’ αυτήν την καψαλισμένη γη. Μια κίτρινη πατάτα κι ένα ξερό κρεμμύδι, παιχνίδια απασχόλησης στη θέση της κουδουνίστρας, εν ώρα συγκομιδής. Γνωρίζουμε ένα σωρό πράγματα για τα χέρια, καθώς ζουν και κινούνται στο ύψος του αναστήματος. Μα ως παιδιά δεν κατανοούμε την υφή ενός κρεμμυδιού, των πτυχώσεων του, στα ταλαιπωρημένα

χέρια του γεωργού. Μόνος, περιτριγυρισμένος

από ψίχουλα και κομματάκια ζυμωμένου ψωμιού, να χαμογελάω με τα ερπετά του χωραφιού καθώς σχηματίζουν ουρές, για να κλέψουν από την

αφελή αταξία μου, το χειμώνα τους. Πάλευα ως

παιδί να τα αιχμαλωτίσω, μα δεν καταλάβαινα

πως δεν ήταν παρά μεμβρανοειδείς σκιές επάνω

στο νωχελικό χέρι μου, απλά αθώα μερμηγκάκια, όπου το καθένα μέσα από το δικό του μαγικό φανό διακυμάνσεις μιας εντύπωσης για τη ζωή και την κίνηση. Μπορεί να μην είχα τη νόηση, αλλά είχα την υφή. Την υφή του ηλικιωμένου χώματος, αναμιγμένο με πετραδάκια, ξερό σιτάρι, υπολείμματα από τσόφλια αυγού, ζουμιών ντομάτας. Ιδρώτα! Ιδρώτα χρονισμένων αναμνήσεων ενός κόσμου που πλάστηκε μια Κυριακή. Στο βάθος, θερμικές αστραπές να φωτογραφίζουν τα παιδικά μου ίχνη. Δύο άλογα, θηρία άγρια στα παιδικά μου μάτια, να ταλαντεύουν τη χαίτι τους, μασώντας ξερό σιτάρι, φτύνοντας ανάσες κόπου της γης που δάμασαν. Η δύναμη του όπλου εξαρτάται από τον χειριστή του. Κι αν θεριά φαινόντουσαν μέσα στην πρωινή καταχνιά, ils ressemblaient à une idée bénie, για ένα παιδί πως κοίταζε πάντα προς εκεί που έπρεπε. Στο βάθος οι παππούδες με τους γονείς μου, αμυδρές σκιές, φαντάζαν παράξενα πλάσματα, όπου ανάμεσα στις αυλακώσεις της γης, βαστώντας τενεκέδες κινούνταν σαν αρπακτικά, γραπώνοντας την παραγωγή. Με πλοίο πάντα την οδύνη και πυξίδα την επιθυμία! Κι εγώ αφού τινάζοντας τη βρώμα του χώματος από τα ξανθά μαλλιά μου, ήθελα σώνει και καλά να καταφέρω με τα πεν νε γυαλιά της γιαγιάς να δω τον κόκκο του σιταριού, σε μια ανέλπιστη προσπάθεια να φανώ τρανός και γενναίος στα μερμήγκια. Μα το σιτάρι τότε δεν μου μαρτυρούσε την γλυκιά ιστορία του, συνέχιζε παρά ως έλικας στον έλικα, ως κάθε σύνθεση να αποτελεί τη θέση της επόμενης σειράς. Τη σπείρα της πνευματικότητας του κύκλου. Ενός κύκλου, ετών μετά, ενώ οι παππούδες λείπουν, τα φώτα στο σπίτι να είναι ορθάνοιχτα, το σιτάρι να κοιτά το ολόγιομο φεγγάρι αφήνοντας με την αίσθηση πόσο μικρός κι ασήμαντος είναι ο κόσμος στην ανθρώπινη συνείδηση, μπροστά σε μία και μόνη προσωπική ανάμνηση, εκφρασμένη με λόγια. Πόσο μπορεί να πονέσει μία σπασμένη ψευδαίσθηση;

κεί στα ψηλά του Δήμου Γρεβενών στέκει αγέρωχη η Σαμαρίνα. Το λευκό της χρώμα, αυτό που της χαρίζει απλόχερα ο χειμώνας και οι πυκνές χιονοπτώσεις, όσο και το δροσερό πράσινο του καλοκαιριού, την καθιστούν ένα παραθεριστικό ορεινό χωριό που δύσκολα μπορεί να συγκριθεί και που

Θεσσαλία.

πρώτη

κριά, είναι υπέροχη: Το μεγάλο κεφαλοχώρι στέκεται στους πρόποδες του δεύτερου σε ύψος βουνού της Ελλάδας, κάτω από τις χιονισμένες -έως αργά τον Μάη-ακρώρειές του με τις τελευταίες γειτονιές του να ακουμπούν στις δασωμένες παρυφές.

να διαλέξεις όποια ταβέρνα θες και να απολαύσεις από γίδα βραστή μέχρι πρόβειο κεμπάπ. Το χειμώνα θα βρείτε σχεδόν όλα τα είδη κυνηγιού μαγειρεμένα με ντόπιες συνταγές.Η περιοχή φημίζεται, επίσης, και για τις νόστιμες πίτες της, Λαχανόπιτες, Χορτόπιτες, Τσουκνιδόπιτες, Τυρόπιτες, Κρεατόπιτες. Αλλά και τα τυριά – γαλακτο-

κομικά αφού στη Σαμαρίνα παράγονται όλα τα είδη τυριών από γάλα πρόβάτου-κατσίκας και αγελάδας, Φέτα, Κεφαλοτύρι Κασκαβάλι Κασέρι Μανούρι Ξινοτύρι Μπάτζιος Ανθότυρο Ανεβατό Ξινόγαλο κ.α.

Κύρια απασχόληση των κατοίκων της είναι η κτηνοτροφία, η υλοτομία και ο τουρισμός. Οι γυναίκες υφαίνουν χοντρά μάλλινα υφάσματα, κουβέρτες και χαλιά.

Η Σαμαρίνα γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη από τα τέλη του 18ου αιώνα και μέχρι τον 19ο. Η οικονομία βασίστηκε στην κτηνοτροφία, τη βιοτεχνία και στο εμπόριο. Οι κύριοι οικονομικοί πόροι ήταν η κτηνοτροφία-οι Σαμαρινιώτες είχαν 80.000 γιδοπρόβατα- αλλά και η βιοτεχνία ξύλου-η Βάλια Κίρνα και τα νερά της, στο παρελθόν, αποτελούσε μια πηγή υδάτινης ενέργειας, καθώς εκεί λειτουργούσαν πέντε νεροπρίονα απαραίτητα για τους ξυλουργούς

τα τελευταία λόγια που ξεστόμισε ο λαβωμένος Μίχος Φλώρος λίγο πριν πεθάνει στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Ο Φλώρος ήταν αρχηγός των 120 Σαμαρινιωτών, που πολέμησαν τον Απρίλιο του 1826 μαζί με τη φρουρά των Μακεδόνων, στην πολιορκία του Μεσολογγίου, εκ των οποίων διασώθηκαν μόνο 33. ΤΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ Στα νοτιοδυτικά της Σαμαρίνας βρίσκεται το ρέμα της Βάλια Κίρνα. Πηγάζει από το Σμόλικα και διασχίζει την περιοχή σε μήκος περίπου 6 χιλιομέτρων. Στα νοτιοδυτικά, στους πρόποδες του Σμόλικα, υπάρχουν δύο λίμνες που είναι γνωστές ως «Δρακόλιμνες» ενώ πιο πέρα αφρίζει ο μεγάλος καταρράκτης του Σμόλικα, ο «Απα Σπιντζουριάτα» ο οποίος ρίχνει τα νερά του σε μια απότομη και πυκνοδασωμένη χαράδρα, τη Σκοντίνα. Το χωριό έχει οκτώ εκκλησίες και είναι διαιρεμένη σε τέσσερις μεγάλες συνοικίες ή ενορίες της Μεγάλης Παναγίας, του Αγίου Αθανασίου, του Προφήτη Ηλία και της Μικρής Παναγίας. Νότια του χωριού θα βρείτε μέσα στο δάσος το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής (1713), βυζαντινού ρυθμού και το εσωτερικό του είναι κατάγραφο με τοιχογραφίες ντόπιων αγιογράφων. Ιδρυτές της μονής υπήρξαν οι μοναχοί Νικηφόρος και Διονύσιος και παλαιότερα

Παπαζήση, Μπίζιου, Ζέκιου, Μεγάλης Παναγιάς κ.λπ. Στο δάσος Κιούριστα, πάνω από τη Σαμαρίνα, βρίσκεται η Φαντίνα Λικιράου («πηγή της κυράς»), δίπλα στην οποία έχει χτιστεί βρύση που φημίζεται για το γάργαρο, κρυστάλλινο νερό της.

Στη Κοινότητα του χωριού, στο κέντρο της Σαμαρίνας συστεγάζεται το αρχαιολογικό-λαογραφικό μουσείο. Εδώ φυλάγονται παραδοσιακές στολές και παλιά εργαλεία των ντόπιων. Αξιοσημείωτα είναι τα ιστορικά μνημεία της κοινότητας. Όμως, η Σαμαρίνα έχει «πράμα» και για τους λάτρεις των σπορ. Κοντά είναι το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας, που είναι χιονισμένο τους περισσότερους μήνες του χρόνου. Αυτό δίνει τη δυνατότητα για πολλές χειμερινές δραστηριότητες. Το σαλέ και οι εγκαταστάσεις βρίσκονται σε

ύψος 1.750 μ. Για τους λάτρεις της πεζοπορίας υπάρχουν τρία μονοπάτια για την κορυφή του Σμόλικα. Ανάλογα με ποιο θα πάρετε, η βόλτα σας θα διαρκέσει από 3 έως 5 ώρες.

Τέλος, αν σας ενδιαφέρει το ράφτινγκ, ο ποταμός Βενέτικος είναι στη διάθεσή σας με μπόλικα νερά και ορμή από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο.

Η Σαμαρίνα είναι ο προορισμός που θα πας και θα ξεχάσεις σίγουρα την καθημερινότητα. Θα ακούσεις να σου διηγούνται ιστορίες οι ντόπιοι και θα περάσεις ώρες δίπλα στο τζάκι πίνοντας ντόπιο κρασί και τσίπουρο με παραδοσιακούς μεζέδες. Ο ορεινός αυτός προορισμός είναι ό,τι πρέπει για όσους θέλουν να ζήσουν το χειμώνα στην επαρχία και όσον πιο μακριά από την πολυκοσμία γίνεται.

σίες του χωριού όπως του Προφήτη Ηλία (1795) και το ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου (1819) ή Μεγάλης Παναγιάς. Στη βόλτα σας μέσα στο χωριό, θα παρατηρήσετε πως όλες οι βρύσες που θα δείτε είναι πέτρινες, έχουν κατασκευαστεί επί τουρκοκρατίας και έχουν όλες ονόματα όπως Παπακύργια,

ο 2022 ορίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας*, τοποθετώντας τη νέα γενιά στο επίκεντρο των προτεραιοτήτων της ΕΕ και των κρατών μελών της. Η σημασία της αναγνώρισης αυτής είναι διπλή για την Ελλάδα, και ειδικότερα για την Δυτική Μακεδονία, μια από τις 3 περιφέρειες της ΕΕ με τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας των νέων πανευρωπαϊκά. Καταρχάς, δίνεται η αφορμή να τεθούν οι θεματικοί άξονες για την θέση και το ρόλο της νεολαίας, τόσο στη λήψη αποφάσεων που αφορούν το μέλλον της, όσο και στη συνδιαμόρφωση και υλοποίηση αυτών. Επιπλέον, δημιουργούνται πεδία δραστηριοτήτων για τους νέους και τις νέες σε

Ας δούμε σε τίτλους τα βασικά συμπεράσματά μας! Την πρώτη μέρα του Φεστιβάλ οι νέοι και οι νέες της πόλης συμμετείχαμε σε μια ανοιχτή συζήτηση στην Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη, η οποία είχε ως αντικείμενο τους θεματικούς άξονες του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας. Η συζήτηση αποτέλεσε την αφετηρία και την αφορμή της επικοινωνίας και της αλληλεπίδρασης των ιδεών και των προβληματισμών μας σε σχέση με το μέλλον. Όλοι οι φορείς-υποστηρικτές της διοργάνωσης ήταν εκεί και συμμετείχαν ενεργά στη συζήτηση.

Ευκαιρίες συμμετοχής για τους νέους

Σήμερα μπορείς να ταξιδέψεις εύκολα σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, να συμμετέχεις σε προγράμματα ανταλλαγής νέων και να μοιραστείς με τους συνομηλίκους σου τις ανησυχίες, τις ιδέες και τις προτάσεις σου. Και ίσως η απόφαση για τη συμμετοχή σε μια τέτοια δράση κινητικότητας να σου αλλάξει τη ζωή! Οι εμπειρίες, οι δεξιότητες, οι αξέχαστες στιγμές που θα ζήσεις μέσα από τη συμμετοχή σου σε μια χρηματοδοτούμενη από την Ε.Ε., όπως σε ένα πρόγραμμα Erasmus+ ή European Solidarity Corps δεν είναι απλά μια πλούσια προσθήκη στο βιογραφικό σου, ούτε ένα ακόμη δωρεάν ταξίδι. Είναι η έμπνευση και η αφετηρία για το μέλλον σου. Μέσα από τη συμμετοχή σου σε προγράμματα κινητικότητας μπορείς να ενδυναμώσεις τη φωνή σου, να δικτυωθείς, αλλά και να αλληλεπιδράσεις με νέους και νέες από όλη την Ευρώπη. Αυτή είναι η ουσία της κοινής, ευρωπαϊκής οικογένειας μας. Το Φεστιβάλ αποτέλεσε μια καλή ευκαιρία για τους νέους και τις νέες της Κοζάνης να έρθουν σε επαφή με ευρωπαϊκούς, εθνικούς και τοπικούς οργανισμούς και φορείς της κοινωνίας που θα είναι χρήσιμοι για την μελλοντική προσωπική αλλά και επαγγελματική τους εξέλιξη. Μάθε πώς μπορείς και εσύ να επωφεληθείς και μείνε ενημερωμέν@ για κάθε νέα ευκαιρία, ακολουθώντας την GO Alive στα social media! Ενσωμάτωση της προοπτικής της νεολαίας στις πολιτικές της ΕΕ Ζεις στην Κοζάνη, σε μια μικρή πόλη της Ελλάδας - ενός από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκή Ένωσης. Μπορείς να σπουδάσεις σε οποιοδήποτε κράτος μέλος σαν να σπουδάζεις στην Ελλάδα, ή να εργαστείς

με την ίδια ευκολία οπουδήποτε σαν να ζεις στην πόλη σου. Η ΕΕ δεν είναι ένα μακρινό γραφείο στις Βρυξέλλες. Είσαι και εσύ κομμάτι της, όπως είσαι κομμάτι μιας γενιάς που έχει την πιο άμεση πρόσβαση στη γνώση, στις ευκαιρίες, στη γνώμη και στις δυνατότητες. Η προοπτική σου για το μέλλον σου, ενσωματώνεται στις πολιτικές της ΕΕ με πολλούς τρόπους. Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Νεολαία για το διάστημα 2019-2027 είναι το σημείο αναφοράς για την ενεργοποίηση, ενδυνάμωση και καθοδήγηση της νεολαίας, η οποία προσφέρει στα κράτη μέλη τις κατευθυντήριες αρχές για την συμπερίληψη των νέων στη δημοκρατική διακυβέρνηση, στον πολιτικό διάλογο και στον τομέα λήψης αποφάσεων. Η ανταλλαγή καλών πρακτικών, η δικτύωση, η ενδυνάμωση μέσα από τη συμμετοχή, τη δράση και την πρωτοβουλία δεν είναι απλώς κενές λέξεις, όταν μιλάμε για δράσεις που πραγματοποιούνται από νέους/νέες για νέους/νέες. Κατα τη διάρκεια του Φεστιβάλ τέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης η ανάγκη υποστήριξης των οργανισμών νεολαίας, καθώς και των συμβουλίων νέων, ως μια ευκαιρία για την τοπική αυτοδιοίκηση να αποτελέσει το γόνιμο πεδίο αλληλεπίδρασης και σημείο τομής για την ενσωμάτωση της προοπτικής

για

μπορούμε να

Δι-

τα παραπάνω ερωτήματα αποτέλεσαν την αφετηρία για μια γόνιμη συζήτηση αλληλεπίδρασης ιδεών και απόψεων και δόθηκε το στίγμα της νέας εποχής, που ενώ τρέχει με ταχύτητες ίσως άπιαστες και δίνει ευκαιρίες, εγκυμονεί ταυτόχρονα και κινδύνους, που θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο ανατροφοδότησης της πορείας αυτής της εξέλιξης με επίκεντρο τον άνθρωπο.

έχει

πώς η καινοτομία έχει μπει στη ζωή σου; Πως μπορούμε να γίνουμε

συνύπαρξης; Εσύ, είσαι αρκετά ενεργός ή ενεργή; Αν όχι, ποιά είναι η δική σου οπτική για τη συμμετοχή σου ως ενεργό μέρος της Κοινωνίας των Πολιτών στις δράσεις της; Ο ενεργός πολίτης δεν είναι πλέον μόνο αυτός που ψηφίζει στις εκλογές. Είναι εκείνος που συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος, που προσφέρει στην κοινότητα, που

ενδυναμώνεται, δικτυώνεται και συνεργάζεται με άλλους πολίτες. Βιωματικά, ο εθελοντισμός, η ανάληψη πρωτοβουλιών και η συμμετοχή στα κοινά δρώμενα είναι το έδαφος που δημιουργείς ή δημιουργείται από σένα και σε βγάζει από τη ζώνη ασφαλείας σου. Γνωρίζεις την πόλη σου, προσφέρεις σε αυτή, εμπνέεις, βοηθάς, οραματίζεσαι, μοιράζεσαι. Αυτό είναι το μέλλον. Και είναι δικό μας!

Το Kozani Youth Fest περιλάμβανε ένα επιτυχημένο πάρτι νεολαίας στην κεντρική πλατεία της πόλης και ολοκληρώθηκε με δύο παρακι-

νητικές ομιλίες, από τον επιχειρηματία Λευτέρη Παπαγεωργίου και τον συγγραφέα Στέφανο Αλεξιάδη στην Κεντρική Πλατεία της πόλης, κάτι που ήταν εντελώς πρωτοποριακό και επωφελές για όλους τους συμμετέχοντες, αλλά και για τους περαστικούς.

Οι εθελοντές δώσαμε την υπόσχεση ότι έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για το επόμενο Kozani Youth Fest. Γιατί φέραμε τα χρώματα, τις μουσικές, την ενημέρωση, τις ευκαιρίες, τους φορείς, του νέους και τις νέες της πόλης σε ένα φεστιβάλ ιδεών, ψυχαγωγίας, δικτύωσης και ενδυνάμωσης. Εσύ θα λείπεις από το επόμενο;

INFO 1

Οι στόχοι του Kozani Youth Fest 2022:

- Διάδοση ευκαιριών των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους νέους

- Επαφή νέων με τοπικούς και εθνικούς φορείς και οργανισμούς

- Ανάδειξη ευκαιριών και προοπτικών σε τοπικό επίπεδο μέσα από την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της περιοχής - Προώθηση του Youth Work - Προώθηση της ενεργού συμμετοχής στα κοινά από υπεύθυνους πολίτες

- Ενσωμάτωση της προοπτικής της νεολαίας στα επίπεδα χάραξης πολιτικών της Ένωσης

- Στήριξη, εμψύχωση, ψυχαγωγία, δικτύωση και ενδυνάμωση των νέων

Κοζάνη»

• Επιμελητήριο Κοζάνης - «Human Libraries: Η νέα γενιά του επιχειρείν»

• Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας - «How to thrive: Προετοίμασε το βιογραφικό και την παρουσία σου για μία συνέντευξη»

• ΟΑΠΝ - Οργανισμός Αθλητισμού - Πολιτισμού & Νεολαίας Δήμου Κοζάνης - «Το πορτρέτο στη φωτογραφία»

Για την ελληνική του καταγωγή και την χριστιανική του πίστη έδωσε εκατόμβες θυμάτων στην λαίλαπα της Γενοκτονίας σε βάρος του από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς. Κι' αυτό δεν το ξεχνά και παλεύει με κάθε μέσο για την Διεθνή αναγνώριση αυτής του της θυσίας. Κάνει προσπάθεια να διασώσει την διάλεκτό του, πολύτιμο στοιχείο του γλωσσικού μας πλούτου ως Έλληνες, όπως αναγνωρίζουν πλέον έγκριτοι γλωσσολόγοι, με τμήματα εκμάθησης της διαλέκτου και ενίσχυση της λογοτεχνικής της αποτύπωσης.

Κρατάει και σέβεται κι' εκείνα τα χαρακτηριστικά που του ‘δώσαν και του δίνουν την ιδιαίτερη πολιτιστική του ταυτότητα και τον βοήθησαν να λειτουργεί ως κοινωνικό όν ισότιμα με τους άλλους συνέλληνες. Αυτά είναι η μουσική του, τα τραγούδια του και οι χοροί του. Είναι πρόδηλο πως οι Ποντιακοί χοροί ευτύχησαν στις μέρες μας να αναγνωριστούν πράγματι ως στοιχείο της ιδιαίτερης ταυτότητας του Ποντιακού Πολιτισμού. Κάθε χρόνο στο Σύνταγμα, στα πλαίσια απότισης φόρου τιμής στα 353000 θύματα της Ποντιακής Γενοκτονίας χορεύεται ο Πυρρίχιος Σέρρα-χορός. Από την Ίδρυση της Νέας Μονής της Παναγίας Σουμελά, της Παντάνασσας του Πόντου, στο όρος Βέρμιο, κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου, το Χριστιανικό καθήκον του Ποντιακού Ελληνισμού το ακολουθούν και χορευτικές εκδηλώσεις από συγκροτήματα Συλλόγων αλλά και του ίδιου του Λαού που πανηγυρίζει όπως γινόταν και στον Πόντο. Το παράδειγμα της Παναγίας Σουμελά το ακολούθησαν και οι άλλες Μονές όπως του Αγίου Γεωργίου του Περιστερεώτα, του Αγίου Ιωάννη του Βαζελώνα, της Παναγίας Γουμερά κ.ά. Τι ιδιαίτερο όμως κουβαλάνε οι χοροί μας και έχουν γίνει πλέον ένα με την υπόστασή μας; Η Ελληνική παρουσία στον Πόντο χάνεται στην αχλή του μύθου με τον Φρίξο και την Έλλη, τον Ιάσωνα και την Αργοναυτική Εκστρατεία, αλλά και πριν απ' αυτούς με τους Πρωτοέλληνες Κάρες, Μινύες, Παφλαγώνες και Λέλεγες, από την 6η π.Χ χιλιετία. Αργότερα την περίοδο του Μεγάλου Αποικισμού 8ος-6ος αιώνας π.Χ, ο Πόντος γίνεται ο αγαπημένος προορισμός των Ιώνων της Δυτικής Μικρασιατικής ακτής, κυρίως της Μιλήτου αλλά και της Μητροπολιτικής Ελλάδας. Σ' αυτόν τον χώρο έζησαν χιλιάδες χρόνια

Ελληνικού πολιτισμού, καλλιεργώντας τις επιστήμες, την φιλοσοφία και τις τέχνες. Στην Αρχαία Ελλάδα όπου για πρώτη φορά οι κοινωνίες δημιούργησαν νόμους και υπέταξαν τα πάντα σ' αυτούς, ακόμα και την θρησκευτικότητα των πολιτών, οι Μύστες πρώτοι απ' όλους νομοθέτησαν την όρχηση. Πολύ νωρίς με την ανάπτυξη του πολιτισμικού εκείνου μεγαλείου της Αρχαιότητας και την απελευθέρωση του ανθρώπινου πνεύματος, παράλληλα με την φιλοσοφία, τον στοχασμό και τις επιστήμες έχουμε όπως είναι γνωστό και την ανάπτυξη των Καλών Τεχνών. Μία λοιπόν από τις έξι καλές τέχνες ήταν και η όρχηση. Αρχιτεκτονική, Γλυπτική, Ζωγραφική, Μουσική, Ποίηση, Όρχηση. Κατά τον Αριστοτέλη η εν Κόσμω αρμονία του Σύμπαντος προϋποθέτει την Κοσμονομίαν, την οποία η Υπέρτατη Δύναμη, ο Θεός, έθεσε στον Κόσμο κατά την πρώτη και αρχέγονο κίνησή του. Ο Πλάτων, πραγματευόμενος την θέσπιση των νόμων και κανόνων για την ανάπτυξη της Ιδεατής του Πολιτείας, ασχολείται με την όρχηση, θεωρώντας την όχι μόνο άριστο και απαραίτητο εκπαιδευτικό μέσο, αλλά και εκπαιδευτικό στόχο για τους νέους, τις γυναίκες και τους πολίτες γενικότερα. Η όρχηση στην Αρχαιότητα είχε φτάσει σε “ύψιστη τελειότητα” λέει ο Λουκιανός στο “Περί Ορχήσεως” σύγγραμμά του τον 2ο μ.Χ αιώνα για να προσθέσει: “ Η όρχησις αφύεται τας υποθέσεις της όλας εκ της Αρχαίας Ιστορίας και πρέπει να την έχει, ο χορευτής πρόχειρον-την Ιστορία- εις την μνήμη του και μετά χάριτος να αναπαριστά τας ιστορικάς υποθέσεις”. Μας λέει δηλαδή ότι στην εποχή του δεν έχουμε να κάνουμε με απλό λαϊκό χορό αλλά η όρχηση έχει μετεξελιχθεί σε χορόδραμα κάτι που θα δούμε μετά από 16 ολόκληρους αιώνες με το πρωτοεμφανιζόμενο στην Ευρώπη μπαλέτο. Στο ίδιο έργο ο Λουκιανός αναφέρεται ξεχωριστά στην Ιωνία και στον Πόντο, όπου έχει μεταφερθεί το πολιτισμικό βάρος της Ελληνικής έκφρασης μετά την Ρωμαϊκή κατάκτηση της Ελληνικής χερσονήσου, τονίζοντας πως εκεί, στην Ιωνία και στον Πόντο δηλαδή, συμμετέχουν οι Άρχοντες και οι πρώτοι σε κάθε Πολιτεία στις χορευτικές γιορτές και παραστάσεις. Ο “Χορευτικός αυτός Πολιτισμός, δεν ήταν δυνατόν να σβήσει και να ξεριζωθεί τόσο εύκολα. Είχε γίνει τρόπος ζωής, έκφρασης συναισθημάτων, ιδεών και επιθυμιών. Είχε πάψει προ πολλού να είναι θρησκευτικός. Διαπερνούσε οριζόντια τις θρησκευτικές δοξασίες. Έτσι επέζησε των απαγορεύσεων της Χριστιανικής Εκκλησίας όταν επικράτησε τον 4ο αιώνα, μέχρι που έγινε αποδεκτός από την ορθόδοξη

Αν ο καλός espresso είναι η αρχή, τότε το βασικότερο στοιχείο για ένα απολαυστικό καφέ είναι το Five Cafe στην πόλη της Κοζάνης με φρεσκοκομμένο καφέ καθημερινά! Υψηλή ποιότητα, γνώση ώστε τα αρώματα να διατηρούνται και να αναδύονται σε κάθε γουλιά στο Five Cafe η τέχνη του καφέ είναι στα καλύτερά της! Φρεσκοστυμένοι χυμοί, γεμάτοι βιταμίνες για υγεία και ευεξία αλλά και ροφήματα που θα σας φτιάξουν τη διάθεση, θα σας δώσουν ενέργεια. Σας περιμένουν να τα απολαύσετε!

για να ξεκινήσουμε την μέρα μας! Με φρέσκια, καθημερινή παραγωγή στο εργαστήριο, τα καλύτερα υλικά, προσιτές τιμές, χορταστικές ποσότητες αλλά και άψογη εξυπηρέτηση επιλέγουμε φρεσκοψημένες μπουγάτσες με γέμιση κρέμα ή τυρί, κιμά, σπανάκι αλλά και παραδοσιακά ποντιακά Περέκ και Πισία. Όλα αυτά μπορείτε να τα συνδυάσετε με ποιοτικό καφέ και ροφήματα! Στο κατάστημα θα βρείτε τα Εκλεκτά Ελληνικά Παραδοσιακά προϊόντα ΣΟΝΙΑ αφού ο Γιώργος Αραβόπουλος, ιδιοκτήτης του καφέ-μπουγάτσα «Το Πρώτο», είναι ο αποκλειστικός αντιπρόσωπος τους. Τα Εκλεκτά Ελληνικά Παραδοσιακά προϊόντα ΣΟΝΙΑ φτιάχνονται σε αυστηρά επιλεγμένες οικογενειακές οικοτεχνίες και βιοτεχνίες με τις αυθεντικές συνταγές και αγνά υλικά πρώτης ποιότητας, χωρίς συντηρητικά! Δοκιμάστε προϊόντα αποκλειστικά φτιαγμένα

και ξένων δημιουργών, παλιών και νέων, από τα μεγαλύτερα και πιο γνωστά ονόματα του Ελληνικού τραγουδιού, μέχρι τους νεότερους καλλιτέχνες που τώρα ξεκινούν την πορεία τους.

02. Διασφαλίζουμε την αξία της μουσικής των μελών μας, υποστηρίζουμε την καλλιτεχνική δημιουργία και συνεργαζόμαστε στενά με τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν καθημερινά τη μουσική τους.

03.Υποστηρίζουμε την καλλιτεχνική δημιουργία και τον πολιτισμό, προσφέροντας στους δημιουργούς τη δυνατότητα να εισπράττουν την επιτυχία τους και να ενισχύουν την αξία τους.

Κρυφές χαρές

Κρυφές χαρές που δεν ομολογούνται, δεν μοιράζονται για να μην πειράξουν, να μην ενοχλήσουν. Κατάντησαν να κρύβονται, γιατί φοβούνται μην πονέσουν τους άσπονδους φίλους. Εκεί φτιάσανε οι άνθρωποι να τις αποκρύπτουν, δεν αντέχουν λίγο φως μέσα στο σκοτάδι τους, ένα ψήγμα ευτυχίας μέσα στη δυστυχία τους. Ένα χαμόγελο μέσα στη μιζέρια τους, μια αλήθεια μέσα στο ψέμα τους. Μα κρύβονται οι χαρές; Όταν είσαι ευτυχισμένος λαμποκοπάει το μέσα σου, φωτίζεται η πλάση όλη. Θέλεις να φωνάξεις απο χαρά, να χορέψεις, να μοιραστείς, να ζήσεις. Τα ματόχαντρα αχρηστεύονται, ο φθόνος ξεθωριάζει μπροστά στη χαρά. Φαίνεται μικρός, ποταπός, γίνεται ανύπαρκτος. Παρασέρνει στο διάβα της τα πάντα, γιγαντώνεται και γίνεται ανίκητη. Στο

πέρασμα της σου γελάει, αλλά αν δεν μοιραστεί αχρηστεύεται, παύει να υπάρχει. Αν δεν μοιραστούμε τις χαρές μας δεν ζούμε, δεν υπάρχουμε. Να χαίρεσαι με τις χαρές σου, αλλά περισσότερο με τις χαρές των άλλων, εκεί ψηλώνει ο άνθρωπος και ρίχνει μπόι και δείχνει το καθαρό του πρόσωπο, την καρδιά του, το ποιόν του. Οι κρυφές χαρές είναι μισές χαρές, κρύβουν έναν φόβο, μια καχυποψία, δεν γεμίζουν την καρδιά σου, δεν την ξεχειλίζουν για να φτάσουν για όλους. Δεν ψιθυρίζονται, έμαθαν να κάνουν κρότο. Ζήστε τες έντονα, αληθινά, στην υπερβολή τους, αν δεν τις ευχαριστιέσαι τι νόημα εχει; Σήμερα δικές μου, αύριο δικές σου. Χαρές φανερές, θαρραλέες και δανεικές γεννημένες να ομολογούνται και να μοιράζονται.

και διαχείρισης του κοινού, με όλες τις δημιουργίες των παιδιών. Το μουσείο είχε εύκολη και ελεύθερη πρόσβαση «Το εκπαιδευτικό παιχνίδι και η τέχνη στην εκπαίδευση και στον πολιτισμό» από την Πρωτοβουλία Νέων Κοζάνης

για όλους και όλες. Στην έκθεση διαφάνηκε η δημιουργικότητα των παιδιών, η φαντασία και η ευαισθητοποίηση που έχουν ως προς το κομμάτι του πολιτισμού. Στόχος της δράσης ήταν η συμμετοχή και παρακίνηση όσο το δυνατόν περισσότερων παιδιών ώστε να αναρωτηθούν, να συνειδητοποιήσουν και να αποτυπώσουν τι σημαίνει για τα ίδια το Μουσείο. Επιδιώχθηκε, μέσα από τη δράση να αναδειχθεί η οπτική των παιδιών για το μουσείο, να περιοριστούν παλιές παγιωμένες αντιλήψεις για αυτό και να ενταχθεί στη μη τυπική εκπαίδευση των μικρών μαθητών, τα αγαθά και οι γνώσεις που αποδίδουν. Το μουσείο, άλλωστε, είναι η καλύτερη πηγή μόρφωσης, καθώς λειτουργεί σαν ένα πολυτροπικό κείμενο: εικόνα μαζί με πληροφορία. Ο συνδυασμός αυτός βοηθά περισσότερο τα παιδιά να μάθουν και να αποθηκεύσουν την πληροφορία αγγίζοντας διαφορετικές πτυχές της πολιτισμικής εμπειρίας. Στόχος του Συνεδρίου είναι να διερευνηθούν οι δυνατότητες που προσφέρει το εκπαιδευτικό παιχνίδι και η τέχνη τόσο στην τυπική εκπαίδευση όσο και στη μη τυπική. Το πρόγραμμα του Συνεδρίου

θα περιλαμβάνει κεντρικές

από

Χορός και πάλι χορός!

KEIMENO: ΕΛΕΝΗ ΓΚΟΡΑ Ξεκίνησα χορό· σάλσα, μπατσάτα, κιζόμπα και σουίνγκ. Εντάξει, όλα έχουν γίνει μια μαντάρα στο κεφάλι μου. Δεν θυμάμαι κανένα βήμα και η βασική μου ερώτηση είναι «Με ποιο πόδι ξεκινάμε;». Η δασκάλα είναι πολύ χαμογελαστή και δεν απελπίζεται. Το μόνο που με ρώτησε είναι «Έχεις χορέψει ξανά;». Κάποτε είχα παρακολουθήσει κάτι μαθήματα τάνγκο σε αρχάριο επίπεδο και φέτος που έχω περισσότερο χρόνο, όρεξη και διάθεση είπα να δοκιμάσω και τους λάτιν χορούς, γιατί μπατσάτα μόνο σε εξόδους είχα μάθει να χορεύω, αλλά ρε παιδί μου, πολύ βασικά βήματα ένα, δύο, τρία, τέσσερα απ’ τα δεξιά και ένα, δύο, τρία, τέσσερα απ’ τα αριστερά. Καμιά φιγούρα, μόνο τρεις διαφορετικές ημιτελείς στροφές της κακιάς ώρας, που δεν έβρισκαν τη σωστή θέση ή το σωστό πόδι-αλίμονο δηλαδή! Και τελοσπάντων, κατέληξα στο συμπέρασμα πως όλα αυτά λύνονται κάπως όταν χορεύουμε σε ζευγάρια, γιατί ως ντάμα έχω το πλεονέκτημα να ακολουθώ και να προσπαθώ να καταλάβω ποια είναι η επόμενη κίνηση.

Το ουάου σε όλο αυτό είναι ότι γίνονται και πάρτι. Έχω βαρεθεί να βγαίνω αποκλειστικά για ποτό βιδωμένη σε ένα μπαρ. Κι έτσι με μια φίλη μου αληθινή χορεύτρια-όχι επαγγελματία- πηγαίνουμε και χορεύουμε. Βέβαια, κι αυτό σχετικό είναι. Καθόμαστε σε μια άκρη και περιμένουμε να έρθουν να μας ζητήσουν το χέρι. Και κάπου εδώ έχω βάλει ως στόχο ότι μόλις γίνω καλύτερη και μάθω περισσότερα βήματα, θα διεκδικώ περισσότερους χορούς πηγαίνοντας και ρωτώντας «Χορεύουμε;». Είναι περίεργο πάντως συναίσθημα να εξηγώ ότι τώρα ξεκίνησα κι ότι ξέρω μόνο τα βασικά και ότι πρέπει το ζήτημα να μένει στην αρχή. Το Φθινόπωρο λοιπόν, με βρίσκει σε μια ευχάριστη περιπέτεια αναζήτησης ρυθμού και κίνησης και το κυρίαρχο ερώτημά μου είναι για ποιον λόγο οι καβαλιέροι είναι τόσο λίγοι; Ναι, δεν το κρύβω. Έγραψα αυτή τη μικρή ιστορία μπας και φιλοτιμηθεί κανένας να μάθει χορό για να μην περιμένουμε σαν τις βαριόμοιρες και τις δυστυχισμένες πότε θα έρθει η σειρά μας για να μας χορέψουν. Στην τελική, λυπηθείτε αυτούς που από την ώρα που ξεκινάει το πάρτι

μέχρι την ώρα που τελειώνει δίνουν πόνο ασταμάτητα. Δείξτε έλεος κι αλληλεγγύη. Εκεί έξω είμαστε πολλές, και δεν είναι απειλή.

Αυτές τις μέρες κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία το νέο βιβλίο του συγγραφέα Μιχάλη Πιτένη, που τιτλοφορείται “Γιαλάν ντουνιάς”, από τις εκδόσεις ΓΡΑΦΗΜΑ. Είναι το ένατο βιβλίο του και το έκτο μυθιστόρημα του.

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του: “Κοζάνη, Δεκέμβρης 1960. Η πόλη βουλιάζει στο χιόνι, αλλά κουμπάρος και μπράτιμοι οδεύουν χορεύοντας υπό την συνοδεία οργάνων για να παραλάβουν τη νύφη, καθώς γάμος που ξεκίνησε δεν σταματά. Αυτός ο γάμος, όμως, δεν μέλλεται να γίνει ποτέ. Φλεβάρης 2010. Ο 65χρονος Νικολάκης επιστρέφει στην γενέθλια πόλη, την Κοζάνη, αναζητώντας απαντήσεις στα ερωτήματα που τον ταλανίζουν εδώ και 50 χρόνια. Η ζωή μιας μικρής επαρχιακής πόλης την εποχή του ’60 όταν αρχίζει σιγά σιγά να αναπτύσσεται και να ξεφεύγει απ’ τις δυσκολίες και την ανέχεια σκιαγραφείται μέσα από τα ήθη και τα έθιμα της και, κυρίως, το ιδιαίτερο γλωσσικό ιδίωμα των κατοίκων της. “Γιαλάν ντουνιάς”. Μια έκφραση που χρησιμοποιούσαν παλιά στην Κοζάνη και σημαίνει “ψεύτικος κόσμος”, όπως ο κόσμος του μυθιστορήματος και τα γεγονότα που παρουσιάζονται, που είναι προϊόντα μυθοπλασίας, αλλά ορισμένα θα μπορούσαν να είναι αληθινά, ακόμα και αν κάποιες φορές φαντάζουν σαν ψέματα.”

Μια ιστορία για την Κοζάνη, λοιπόν, ή μήπως όχι; Ο συγγραφέας εξηγεί: “Είναι μια ιστορία, φανταστική, όπως και οι πρωταγωνιστές της, τοποθετημένη στην Κοζάνη. Μια ιστορία που θα μπορούσε να είχε συμβεί σε οποιαδήποτε ανάλογη επαρχιακή πόλη, την ίδια, περίπου, εποχή. Για να καταφέρω να συνθέσω την εικόνα αυτής της εποχής, μέσα στην οποία ξεκινά και εξελίσσεται, κατά κύριο λόγο, ο “Γιαλάν ντουνιάς”, αξιοποίησα, εκτός από ιστορικά στοιχεία, τις αναμνήσεις διαφόρων ανθρώπων όπως μου μεταφέρθηκαν μέσα από τις διηγήσεις τους, αλλά και κάποια απ’ τα προσωπικά μου βιώματα. Η χρήση του κοζανίτικου ιδιώματος, της μητρικής μου γλώσσας, στις καθημερινές συνομιλίες

πλησιέστερη δυνατή αναπαράσταση της γέννησης του νου είναι η απορία της στιγμή που κοιτάς ένα κυκλικό χωματοσωρό μπρος στα ωχρά στραβά σου πόδια, εγγενείς αρμονίες πτυχώσεων χώματος ομβρικής γης. Μιας γης, που αδιάκοπα συγκροτεί τη ζωτική αναθύμηση πτυχών του παρελθόντος, συνοδός της ζωή μας. «Πατρίδα είναι το παρελθόν μας», διαλαλεί στα αυτιά η Rodina, μετατρέποντας τη νοσταλγία της μητρικής γης στον εξαϋλωμένο φορέα των σημερινών μου αναμνήσεων.

KEIMENO: ΠΑΝΟΣ ΚΕΦΑΛΑΣ στον έλικα, ως κάθε σύνθεση να αποτελεί τη θέση της επόμενης σειράς. Τη σπείρα της πνευματικότητας του κύκλου. Ενός κύκλου, ετών μετά, ενώ οι παππούδες λείπουν, τα φώτα στο σπίτι να είναι ορθάνοιχτα, το σιτάρι να κοιτά το ολόγιομο φεγγάρι αφήνοντας με την αίσθηση πόσο μικρός κι ασήμαντος είναι ο κόσμος στην ανθρώπινη συνείδηση, μπροστά σε μία και μόνη προσωπική ανάμνηση, εκφρασμένη με λόγια. Πόσο μπορεί να πονέσει μία σπασμένη ψευδαίσθηση;

Την πρώτη φορά που έπιασα τσάπα, πρέπει να ήμουν πέντε – έξι ετών. Περιέργεια της τρυφερής παιδικής ηλικίας! Ολόγιομη αταραξία μιας προγενέθλιας αβύσσου, που σχηματιζόταν δίχως τη δική μου συναίνεση. Καθισμένος σ΄ ένα πολύχρωμο νάιλον, κρυμμένος στη σκιά, προφυλαγμένος από τον καυτό ήλιο, μπροστά στη θαλασσί καρότσα του τρακτέρ του παππού μου. Μόνος! Εγώ, η φύση και τα ερπετά. Ανάθεμα κι αν κατανοούσα την αξία των αντικειμένων που είχαν τοποθετήσει

του

δράκου

εκδ. Διόπτρα Το χαμόγελο του δράκου της Αλκυόνης Παπαδάκη είναι ένα λογοτεχνικό βιβλίο, που μέσα από έναν βαθύ συναισθηματικό τρόπο γραφής επικεντρώνεται στις σχέσεις μάνας και κόρης. Μια γιαγιά και κατ’ επέκταση μια μάνα, που ποτέ δεν μπόρεσε να γίνει μια γωνιά γαλήνης για τη μικρή Λενιώ. Μια μικρή Λενιώ, που ζούσε μονίμως με έναν δράκο στο προσκέφαλό της. Μέσα από τη βαθειά δυσλειτουργική οικογένεια, μπόρεσε η αγαπημένη μας Αλκυόνη Παπαδάκη να σκιαγραφήσει τη μικρή Λενιώ και να μας μεταδώσει όλα τα συναισθήματα που μπορεί να νιώσει μια ανθρώπινη ψυχή. Ένα τοπίο με θάλασσα και αμμουδιά, που κάθε άνοιξη φυτρώνουν χιλιάδες μικρά πανέμορφα κρίνα. Δυο γλάροι που απορούν γιατί ο Θεός δεν έδωσε και στους ανθρώπους φτερά. Εικόνες που η Αλκυόνη μάς ταξιδεύει με την καλύτερη δυνατή ποιητική περιγραφή. Άρεσε πολύ στη μικρή Λενιώ η ζωγραφική. Άραγε θα καταφέρει ποτέ να ζωγραφίσει στον μεγαλύτερο της φόβο ένα χαμόγελο; Κατερίνα Παυλίδου, Α3

να απολαύσουν μια ποικιλία ελληνικών προϊόντων άριστης ποιότητας σε αδιαπραγμάτευτη ποιότητα και χαμηλές τιμές. Η Ελληνική Διατροφή Αγγέλου ανυπομονεί να σας εξυπηρετήσει, με χαμόγελο, σεβασμό και συνέπεια!

ροκ ενώ οι κοφτές φράσεις του Kiedis και κυρίως οι slap μπασογραμμές του Flea, κάνουν άμεσα αναγνωρίσιμο τον ήχο του γκρουπ. Oι Slovak and Irons δεν έπαιξαν στο ομώνυμο ντεμπούτο άλμπουμ του 1984, στο οποίο συμμετείχαν ο κιθαρίστας Jack Sherman και ο ντράμερ Cliff Martinez. Ο Slovak επανήλθε για το δεύτερο άλμπουμ τους, Freaky Styley (1985) και ο Iron για το τρίτο τους.The Uplift Mofo Party Plan (1987). Με νέα μέλη τον John Frusciante στην κιθάρα και τον Chad Smith στα τύμπανα, οι Red Hot Chili Peppers ηχογράφησαν το Mother's Milk (1989) και την πρώτη τους μεγάλη εμπορική επιτυχία, Blood Sugar Sex Magik (1991). Ο Frusciante ένιωσε άβολα με τη δημοτικότητά τους και έφυγε ξαφνικά κατά τη διάρκεια της περιοδείας προώθησης του άλμπουμ, ένα χρόνο αργότερα. Μετά από μια σειρά προσωρινών κιθαριστών, αντικαταστάθηκε από τον Dave Navarro, ο οποίος εμφανίστηκε στο έκτο άλμπουμ του γκρουπ, One Hot Minute (1995). Αν και επιτυχημένο, το άλμπουμ απέτυχε να ανταποκριθεί στην δημοφιλή αναγνώριση του Blood Sugar Sex Magik.

Το 1998, μετά την αποχώρηση του Navarro, ο Frusciante επανήλθε στο συγκρότημα και το έβδομο άλμπουμ τους, Californication (1999), έγινε η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία τους, με 16 εκατομμύρια αντίτυπα να πωλούνται παγκοσμίως ενώ ακολουθούν τα By the Way (2002) και Stadium Arcadium (2006) που ήταν επίσης επιτυχημένα. Το Stadium Arcadium ήταν το πρώτο τους άλμπουμ που έφτασε στο νούμερο ένα στο Billboard 200. Ο Frusciante έφυγε ξανά το 2009 για να επικεντρωθεί στη σόλο καριέρα του, αντικαταστάθηκε από τον Josh Klinghoffer, ο οποίος εμφανίστηκε στο I'mwithYou (2011) και στο The Getaway (2016) με παραγωγό τον Danger Mouse, πριν ο Frusciante επανενταχθεί το 2019. Έξι χρόνια μετά τον Απρίλιο του 2022, κυκλοφόρησαν το διπλό 12ο άλμπουμ τους, Unlimited Love, ενώ το 13ο, Return of the Dream Canteen, κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο και αυτό διπλό, με ένα τραγούδι με τίτλο «Eddie», αφιερωμένο στον αείμνηστο μουσικό Eddie Van Halen, που πέθανε πριν δυο χρόνια. Οι Red Hot Chili Peppers έχουν κερδίσει έξι βραβεία Grammy και μπήκαν στο Rock and Roll Hall of Fame τον Απρίλιο του 2012. Το μουσικό περιοδικό «RollingStone», το 2020, τους συμπεριέλαβε στη λίστα με τα 500 καλύτερα άλμπουμς όλων των εποχών, κατατάσσοντας το Blood Sugar Sex Magik στη θέση 186 και το Californication στην 286. Φέτος

κοντά τους. Γεύσου πιο πολύ τη ζωή! ΔIΔΥΜΟΣ 21.5-21.6 Φέρσου ανάλογα των περιστάσεων και μείνε ακροατής γιατί ο ανάδρομος Άρης με τον ανάδρομο Κρόνο που πλέον πέρασε θα σε οπλίσει με… σχεδόν όλη την ενέργεια του σύμπαντος. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να ακούς τους άλλους. Ίσα ίσα, αυτόν τον μήνα θα πρέπει να αντιμετωπίσεις τα μελλοντικά εμπόδια που έρχονται. Τα οικονομικά σου έρχονται και ψήνονται! ΚΑΡΚIΝΟΣ 22.6-22.7 Καρκινάκια μου όμορφα η εικόνα σας πλέον δεν είναι καλή. Θέλω να δώσετε προσοχή και να διορθώσετε την τεμπελιά σας. Καλό είναι να διορθώσετε τις ερωτικές σας σχέσεις. Με αφορμή τον Άρη, αρπάξτε τις ευκαιρίες για δουλειά και παίξτε το παιχνίδι που τόσο καλά ξέρετε. Έρχεται ένας

ΖΥΓOΣ 23.9-22.11

Ζήτα μου ότι θες και εγώ θα στο προσφέρω. Αυτό το μήνα πρέπει να προσέχετε πολύ γιατί δεν μπορείτε να ανταποκριθείτε σε ότι σας ζητηθεί. Μην τάζετε κάτι που δεν μπορείτε να πραγματοποιήσετε. Καλό θα είναι να ξεκουραστείτε λίγο και να ανασυγκροτήσετε τις δυνάμεις σας. Η οικογένεια σας , σας χρειάζεται. Τους καλο9ύ πολεμιστές τους κρατάμε για το τέλος.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ 23.10-22.11 Μιλώντας για λαβύρινθο, σκέφτομαι ότι είσαι εσύ ο λαβύρινθος και θέλω να χαθώ μέσα σου. Αυτός ο μήνας έχει την περισσότερη δυσκολία και τα μεγαλύτερα εμπόδια όλης της χρονιάς που παίρνουν την μορφή ενός έρωτα και μιας καλής πράξης. Συγκράτησε τις δυνάμεις σου και αφιέρωσε χρόνο στον εαυτό σου. Δεν συνέβηκα ποτέ. ΤΟΞOΤΗΣ 23.11-21.12 Η εμπειρία σου πάντα δείχνει το σωστό. Ο χρόνος όμως σου λέει πως χρειάζεται παραπάνω εμπειρία και σαν καλλιτέχνης του σύμπαντος θα καταφέρεις πολλά. Προσοχή στα ερωτικά σου γιατί έλκεις με τον ερωτισμό σου και αντιπάθειες του παρελθόντος. ΑΙΓOΚΕΡΩΣ 22.12-19.1 Πότε θα στρωθεί η κατάσταση ρε φίλε; Έχουμε έναν μήνα που θα είσαι γεμάτος δύναμη και κουράγιο για τα δύσκολα που έρχονται. Είσαι από τους λίγους που η τύχη θα σε ευνοήσει και καλό είναι αυτό να το εκμεταλλευτείς. Προσοχή στις συναλλαγές σου και κυρίως στα οικονομικά. Αν η οικογένεια σου σε χρειάζεται πρέπει διπλωματικά να λύσεις τα θέματα. ΥΔΡΟΧΟΟΣ 20.1-19.2 Το μυαλό σου είναι ο λαβύρινθος του σύμπαντος. Έχεις

Η HELLENiQ ENERGY επιβράβευσε για 1η φορά τους αριστούχους αποφοίτους Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων του 2021 και 2022 που κατοικούν στον Δήμο Κοζάνης. Ο Όμιλος απένειμε επαίνους και τα χρηματικά έπαθλα σε 104 αποφοίτους σε μία εκδήλωση στην Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, η οποία αποτελεί πραγματικό στολίδι της περιοχής. Άλλωστε τι πιο συμβολικό από το να βραβεύσεις τους αριστούχους σε έναν χώρο που ταυτίζεται

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους, ο Υφυπουργός Μεταφορών και Υποδομών Μιχάλης Παπαδόπουλος, Βουλευτές της περιφέρειάς, ο Δήμαρχος Κοζάνης Λάζαρος Μαλούτας, εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Ο Υφυπουργός Μεταφορών κ. Παπαδόπουλος, στην ομιλία του, εξέφρασε την ιδιαίτερη χαρά του για την παρουσία του στην εκδήλωση και για τα βραβεία που θα απένειμε στο «μέλλον του νομού μας το μέλλον της χώρας μας», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Από την δική του πλευρά ο Δήμαρχος κ. Μαλούτας ευχαρίστησε την HELLENiQ ENERGY για την πρωτοβουλία και

πυλώνες του προγράμματος «Proud of Youth», που από φέτος τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Από το 2009 η HELLENiQ ENERGY έχει βραβεύσει συνολικά 4.250 αριστούχους από 34 Γενικά Λύκεια και 16 Επαγγελματικά Λύκεια, αποδεικνύοντας έμπρακτα τη διαχρονική στήριξή της στους νέους που ξεκινούν να κατακτήσουν την γνώση. Στην εκδήλωση την δική του ξεχωριστή νότα έδωσε ο Αντώνης Τσαπατάκης που, με τα δικά του βιώματα, ενέπνευσε τους αποφοίτους να ανοίγουν τα φτερά τους, να αγγίζουν τις κορυφές και να μην τους καταβάλει καμία δυσκολία.

και στελέχη της Διοίκησης του Ομίλου. Το Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης «Proud of Youth» του Ομίλου HELLENiQ ENERGY ενισχύει το κίνητρο των νέων να διαμορφώσουν το μέλλον τους, να εξελιχθούν και να προοδεύσουν στους τομείς που επιλέγουν. Και όπως παρατήρησε και η παρουσιάστρια της εκδήλωσης, Έφη Αλεβίζου, ο Όμιλος σε αντίθεση με τα σημερινά