michiel nummer 12 / voorjaar 2021
“We moeten samenwerken om de zorg voor Zeeuwen dicht bij huis te houden” “Voor mij is dit de toekomst van de zorg”
Onderdeel van Universitair Medisch Centrum Rotterdam
1
Taxi Kole helpt u graag met: Groepsvervoer Luchthavenvervoer Rolstoeltaxi Rouwvervoer (volgauto’s) Zittend Ziekenvervoer Taxi Kole is in bezit van het TX keurmerk. Dat betekent dat wij voldoen aan strenge eisen op het gebied van veiligheid en comfort.
0113 - 561324
ZEELAND
MIDDEN-
Zorgzaam en betrouwbaar! www.taxikole.nl | info@taxikole.nl
• • • • • • • • •
Uw partner in de regio Wij bieden oplossingen voor elke voet 60 jaar vakmanschap in orthopedische schoentechniek Intensief samenwerkingsverband met de Maatschap Orthopedie, Reumazorg West-Brabant en Revant revalidatie geneeskunde Gratis en vrijblijvend voetonderzoek Goede samenwerking met uw eigen arts Second opinion door een vakkundig specialist Extra aandacht voor uw individuele wensen Tevens leverancier van professionele (sport) inlays SPREEKUREN UITSLUITEND OP AFSPRAAK BEL: 0118 41 06 69
BREDA | ETTEN-LEUR | ROOSENDAAL | BERGEN OP ZOOM | GOES | VLISSINGEN WWW.AVANDERLINDEN.NL
Passende zorg, ook bij u thuis Wanneer je beperkt wordt door ziekte of ouderdom is het juist belangrijk om zoveel mogelijk verbonden te blijven met mensen die je dierbaar zijn en de wereld om je heen. Dat is waar onze thuiszorg voor staat. Meer info over thuiszorg en onze andere diensten is te vinden op wvozorg.nl
,
zorg voor elkaar
De best mogelijke zorg “Voor u ligt het voorjaarsnummer van 2021. Een mooie mix
gespecialiseerde medische zorg. We zijn trots dat we ook in
van artikelen, die goed laat zien dat we steeds beter leren de
deze tijd kunnen zorgen voor goede oncologische zorg, en het
COVID-19-zorg te combineren met de reguliere zorg. Gezond
liefst zo dicht mogelijk bij huis. Een mooi voorbeeld hiervan
blijven is daarbij een belangrijk uitgangspunt. In deze editie
is de immunotherapie voor mensen met longkanker, die we
leest u bijvoorbeeld hoe belangrijk slapen is om fit te blijven
oorspronkelijk met Erasmus MC gestart zijn en op dit moment
en hoe het slaaponderzoek helpt te achterhalen waarom
zelfstandig aan patiënten in Adrz kunnen geven. Dat en nog
slapen niet lukt. In de rubriek ‘Voorkomen is beter dan
veel meer mooie samenwerkingen om de best mogelijke zorg
genezen’ gaan we in op het belang van bewegen. Naast een
aan Zeeuwen te kunnen bieden, met of zonder COVID-19.
goede nachtrust, is dat essentieel voor een energiek leven. Ook na een ingreep is beweging belangrijk om snel weer fit te
Ik ben daarnaast erg blij dat ik in deze Michiel de
worden. De Zeeuwse rubrieken bieden zeker inspiratie om er
gelegenheid krijg onze nieuwe bestuurder Jolanda de Vries,
in eigen regio op uit te trekken!
sinds 1 januari 2021 bij Adrz werkzaam, voor te stellen. Samen gaan we de zorg in Zeeland nog verder verbeteren
In onze rubriek ‘Academische zorg’ zoomen we in op
voor alle Zeeuwen en toeristen.”
“Samen gaan we de zorg in Zeeland nog verder verbeteren”
Claudia Brandenburg Voorzitter raad van bestuur
Volg Adrz op:
of kijk op Adrz.nl
Colofon
nummer 12 / voorjaar 2021 Aan dit nummer werkten mee:
Redactie: Caroline Houmes, Liesbet Mallekoote,
Aan deze uitgave is veel aandacht besteed,
Marjolijn Bergmann-van Leeuwen, Peter
maar er kunnen geen rechten aan worden
de Doelder, Dennis de Keuning en afdeling
ontleend. Heeft u opmerkingen of suggesties?
Communicatie & Marketing Adrz
Stuur ze naar communicatie@adrz.nl
Fotografie: Mary Remijnse, Evert van Moort, Linda Rijk Ontwerp, realisatie, uitgever: Trainews Media
3
voor tijdelijke opvang in een gastvrije omgeving
Zorg met meerwaarde Buurtzorgpension Vlissingen 06 2218 9784 vlissingen@buurtzorgpension.nl Buurtzorgpension Zierikzee 06 2366 9598 zierikzee@buurtzorgpension.nl www.buurtzorgpension.nl
Cedrah biedt wonen, zorg en diensten aan ouderen die bewust kiezen voor een organisatie met een reformatorisch identiteitsprofiel. Onze locaties in Zeeland zijn Eben-Haëzer in Middelburg, Hebron in Nieuwerkerk en Rehoboth in Goes. U ontvangt kwalitatief hoogwaardige zorg en persoonlijke aandacht. Bij ons kunt u terecht voor: › verzorging en verpleging in het woonzorgcentrum › thuiszorg › eerstelijns verblijf in Rehoboth › zelfstandig wonen
› › › ›
dagbesteding seniorenrestaurant dementiezorg activiteiten en ontmoeting › huishoudelijke hulp
Meer informatie? Bel de adviseur via 0118 67 66 00 (Eben-Haëzer) of 0113 22 45 00 (Rehoboth en Hebron) of ga naar www.cedrah.nl
Professionele aanpassing in ziekenhuis Breed aanbod aan contactlenzen Hoog slagingspercentage
Second opinion Therapie bij bijziendheid Samenwerking met oogartsen
Afspraak zonder verwijzing Overeenkomst met alle zorgverzekeringen Wielingenlaan 2, Terneuzen Telefoon: 0115-677088
www.ccterneuzen.nl
Een ziekte, ongeval of aangeboren aandoening heeft veel impact op uw dagelijks leven. Ons team van medisch specialisten werkt nauw samen in de persoonlijke revalidatie behandeling bij volwassenen en kinderen. Het herstel en uw zelfredzaamheid staan voorop. Revant is hét expertisecentrum in WestBrabant en Zeeland.
Breda | Goes | Terneuzen | Vlissingen 0800-0048 | www.revant.nl
Revant, de kracht tot ontwikkeling
in deze uitgave
15
24
28
15
De Cliëntenraad
26
Stichting Vrienden Adrz
Trombosezorg in goede handen
19
Vroeger
27
In de Zeeuwse straat
9
In bed met
21
Waar of niet waar?
28
Uit het ziekenhuis
10
Welkom bij
22
Academische zorg
29
Weet-je?
24
De dag van
30
Even ontspannen
3
Van de redactie
6
Uitgelicht
12
14
15
De best mogelijke zorg
Jo-Annes de Bat
Het slaaponderzoek
Aan de keukentafel met Jolanda de Vries, raad van bestuur Adrz
E-health
Fietslabyrint stimuleert tot bewegen
Op bezoek
26
Het werkplan is klaar, en nu?
Bezoek van de fruitfee
Bij volle maan worden meer kinderen geboren
Immunotherapie longkanker
Annemarie de Visser, deskundige infectiepreventie
Column
Krasse negentigers
31
Met iPads ontspannen wachten op de operatie
Krabbendijke
GGD coronavaccinatielocatie Goes
Weetjes over de huisartsenpost
Filippinepuzzel
Voorkomen is beter dan genezen
Kom in beweging tegen corona
“Voor mij is dit de toekomst van de zorg”
16
Mooi Zeeland
Geschiedenis onder water
5
uitgelicht
Paul Deij, operationeel leidinggevende trombosedienst, en patiënt
Trombosezorg in goede handen Sinds dit jaar verzorgt Accureon de trombosezorg van Adrz.
Wat is trombose?
De trombosezorg blijft daarmee in vertrouwde handen.
Het woord trombose kennen we bijna allemaal. Wat
Accureon werkt op vrijwel dezelfde manier en met dezelfde
trombose nu eigenlijk is, vragen we Paul Deij. Hij is de
medewerkers zoals Adrz voorheen deed. Voor reguliere
operationeel leidinggevende van Accureon trombosezorg.
trombosepatiënten verandert er dus eigenlijk niets. Voor
“Trombose is het ontstaan van een stolsel in een bloedvat.
de ‘zelfmeetpatiënten’ is het nieuwe computerprogramma
Dit kan gebeuren nadat een vaatwand beschadigd is,
even wennen. Alleen mensen die antistollingsmedicijnen
bijvoorbeeld door aderverkalking of na een operatie. Ook
gebruiken om stolselvorming (trombose) in het bloed
als het bloed te traag stroomt, kan trombose ontstaan. Dit
te voorkomen, maken gebruik van deze zorg. Zij laten
zien we soms na langdurig stilzitten of liggen, bijvoorbeeld
regelmatig hun bloed controleren of controleren dit
na een operatie of ziekte.” Paul vertelt dat trombose niet
zelf en worden begeleid door de medewerkers van
altijd te voorkomen is. “Tal van factoren spelen een rol
de trombosedienst, met name bij het bepalen van de
bij het ontstaan ervan.” “Maar”, vertelt hij, “een gezonde
hoeveelheid medicatie.
leefstijl kan helpen om het risico te verlagen. Denk daarbij aan gezond eten, niet roken en veel bewegen. We weten
Onder de naam Accureon BV werken de laboratoria Klinische
namelijk dat trombose minder snel ontstaat als de
Chemie van de ziekenhuizen Bravis en ZorgSaam samen.
bloedvaten gezond zijn.”
Adrz is het eerste ziekenhuis dat zich voor trombosezorg
6
bij Accureon aansluit. Daarmee verzorgt Accureon de
Wat doet de trombosedienst?
trombosezorg in Zuidwest-Nederland.
“Trombose is goed te behandelen met antistollingsmedicijnen”,
michiel
magazine adrz
“Een gezonde leefstijl kan helpen om het risico te verlagen” trombosedienst niet meer nodig. Dus, terwijl het aantal trombosepatiënten nog jaarlijks toeneemt, neemt het aantal mensen dat gebruikmaakt van de trombosedienst af.” Met minder patiënten wordt het steeds lastiger om kleinschalige trombosediensten in bedrijf te houden. Door te kiezen voor schaalvergroting kan de kwaliteit van de zorg worden gegarandeerd. “De belangrijkste uitgangspunten voor deze samenwerking zijn de continuïteit van kwalitatief goede trombosezorg en het beheersen van kosten. Ik ben ervan overtuigd dat we dit met Accureon trombosezorg waarmaken. De trombosezorg is in goede handen.”
vertelt Marjolein Schipper, een van de doseeradviseurs. Soms worden de medicijnen ook gegeven om stolsels te voorkomen, bijvoorbeeld bij hartritmestoornissen. De doseeradviseurs van de trombosedienst regelen de instelling van antistollingsmiddelen, Acenocoumarol en Fenprocoumon. Die medicatie-instelling is onder andere afhankelijk van de mate van antistolling. Bij trombosepatiënten wordt daarom regelmatig bloed geprikt om de stollingstijd (INR) te bepalen. De artsen van de trombosedienst bepalen vervolgens samen met gecertificeerde doseeradviseurs wat de dosering van de antistollingsmedicijnen moet zijn. Dezelfde dag nog versturen we met de post of digitaal de juiste dosering van deze medicijnen, inclusief de datum waarop de volgende controle moet plaatsvinden. Samenwerken voor behoud kwaliteit Paul vertelt dat, hoewel de nieuwe generatie antistollingsmiddelen niet voor iedereen geschikt zijn, er minder mensen gebruik maken van de trombosedienst. “Deze medicijnen zijn makkelijk in gebruik; mensen slikken elke dag dezelfde hoeveelheid tabletten. Voor deze nieuwe
Marjolein Schipper, doseeradviseur, en patiënt
generatie antistollingsmiddelen is de controle via de
7
Uitvaartverzorging
‛DE BEVELANDEN’ Johan Hoekman
Annemarie Bogaard Johan Hoekman
zorgzame begeleiding
Uw leven, Samen zorgen
• Overal te ontbieden
• Eigen rouwcentrum met aula
Bij Zorgstroom heeft u een goed leven met de mensen om u heen die er voor u toedoen. Dat kunnen we niet alleen.
• Rouwkamers 24 uur per dag toegang zonder afspraak • Alle voorzieningen om thuis op te baren
Samen met u, uw netwerk, mantelzorgers, vrijwilligers en andere zorgverleners zorgen we daarvoor. We kijken naar uw wensen en behoeften, maken een individueel plan en vervullen daarin samen elk onze rol. Uw mogelijkheden zijn daarbij ons uitgangspunt.
• Aandacht voor uw persoonlijke wensen • Informatiepakket op aanvraag verkrijgbaar (gratis en vrijblijvend)
info@zorgstroom.nl T 0118 - 68 40 00
zorgstroom.nl
(0113) 311 444 Geldeloozepad 20 | 4463 AJ Goes | www.uitvaartzorgcentrum.nl
Uw Speciaalzaak in Hoortoestellen
Hoortoestellen Gehoorbescherming Hoortoestelaccessoires Zwemdoppen en slaapdoppen Onderhoud en reiniging
• • • • • • • • •
Uw partner in de regio Wij bieden oplossingen voor elke voet 60 jaar vakmanschap in orthopedische voetbedden / steunzolen / inlays Leverancier van professionele sportinlays voor diverse in- en outdoor sporten Intensief samenwerkingsverband met de Maatschap Orthopedie, Reumazorg West-Brabant en Revant revalidatie geneeskunde Gratis en vrijblijvend voetonderzoek Goede samenwerking met uw eigen arts Second opinion door een vakkundig specialist Extra aandacht voor uw individuele wensen SPREEKUREN UITSLUITEND OP AFSPRAAK BEL: 0118 41 06 69
Jacob Valckestraat 17, 4461 KB Goes Tel. 0113 - 25 37 95
www.hoortoestelhuisjansen.nl
BREDA | ETTEN-LEUR | ROOSENDAAL | BERGEN OP ZOOM | GOES | VLISSINGEN WWW.WELLNESSINLAYS-SHOES.NL
in bed met
Jo-Annes de Bat Politicus
In deze rubriek vragen we Zeeuwen wat
Jo-Annes de Bat is namens het CDA gedeputeerde van de
ze beslist in of bij hun bed willen hebben,
provincie Zeeland. Hij heeft onder meer Financiën, Landbouw
mochten ze in het ziekenhuis terechtkomen.
en Visserij en Sport in zijn portefeuille. Jo-Annes is getrouwd met Mariska en ze hebben drie kinderen.
“Mijn telefoon is mijn levensader” “Gelukkig heb ik weinig ervaring met ziek zijn”, vertelt Jo-
Dat is mijn levensader, daar communiceer ik mee. Bellen,
Annes. “Ik ben alleen een keer op de eerste hulp geweest
e-mailen, social media, het nieuws bijhouden: ik gebruik
voor een hechting. Als ik ziek zou worden, probeer ik
mijn telefoon overal voor. Dat hoort ook wel bij de politiek,
waarschijnlijk zo snel mogelijk weer aan mijn gezondheid te
altijd beschikbaar en bereikbaar zijn. Mijn vrije tijd moet ik
werken. Daar ben ik altijd mee bezig. Ik probeer gezond te
inplannen. Zo houd ik elke woensdagmiddag vrij en ga ik met
eten en loop hard. Twee keer in de week zo’n acht kilometer
mijn kinderen naar de voetbaltraining.”
en in het weekend een duurloopje.” Maar een paar goede boeken mogen zeker ook mee. “Voor Op de vraag wat er mee moet, mocht hij ooit in het
mijn werk besteed ik vele uren aan het lezen van stukken,
ziekenhuis belanden, moet Jo-Annes even lachen. “Mijn
dus een boek lezen schiet er vaak bij in. Maar als ik dan de tijd
omgeving heeft al gezegd: als jij daar niet ‘mijn telefoon’ op
zou hebben, zou ik er zeker een paar meenemen. Politieke
antwoordt, is het niet geloofwaardig. Dus ja, mijn telefoon.
boeken natuurlijk, maar ook wel een paar fijne thrillers.”
9
welkom bij
Pieter Ingenhoest, laborant Klinische Neurofysiologie en slaaplaborant, en patiënt
Het slaaponderzoek Een goede nachtrust is belangrijk voor uw gezondheid
tijdens de slaap doet en hoe de verschillende slaapstadia
en uw dagelijks functioneren. Bij mensen met ernstige
worden doorlopen.
slaapproblemen geeft een slaaponderzoek inzicht in de oorzaak van de slechte nachtrust. Dit heet
Samenwerking tussen disciplines
een polysomnografisch onderzoek. Wie hiervoor in
Pieter Ingenhoest is laborant Klinische Neurofysiologie
aanmerking komt, wordt uitgenodigd om een nachtje in
en slaaplaborant. Bij het Centrum voor Slaap- en
het ziekenhuis te slapen.
Waakstoornissen (CSW) van Adrz in Vlissingen onderzoekt hij klachten, zoals slecht slapen en snurken. “Binnen het
10
Slapen, het lijkt de normaalste zaak van de wereld. Toch
CSW is sprake van een multidisciplinaire samenwerking
kampt een groot aantal mensen met slaapproblemen.
tussen neurologen, KNO-artsen en longartsen”, legt
Sommigen slapen slecht in, anderen zijn regelmatig
Pieter uit. “Na een zorgvuldige intake hebben we een
wakker en weer anderen snurken zo hard, dat ze er zelf
aantal onderzoeksmethoden tot onze beschikking. Als
of hun partner last van hebben. Vervelend, maar dat niet
de slaapproblemen vermoedelijk het gevolg zijn van
alleen. Na een nacht met weinig slaap kunnen mensen
ademhalingsklachten, kiezen we voor een polygrafie, ofwel
zich minder goed concentreren, is de kans op het maken
slaapregistratie. Dit vindt thuis bij de patiënt plaats. Patiënten
van fouten groter en zijn mensen vaak wat labieler. Om
slapen in de eigen vertrouwde omgeving, terwijl de
die reden is slapen minstens zo belangrijk als eten. Een
meetapparatuur de slaap en de eventuele ademstilstanden
polysomnografisch onderzoek laat zien wat het lichaam
(apneus) registreert. Slaapproblemen kunnen ook het gevolg
michiel
magazine adrz
“Het is een flinke verzameling aan elektroden en draden” Analyse van de nachtrust Volgens Pieter begint ‘het echte werk’ na het onderzoek, als de enorme verzameling aan gegevens wordt geanalyseerd. Dat is deels computerwerk, maar voor een belangrijk deel mensenwerk. “Er zijn vier fasen van slaap, die samen een slaapcyclus vormen. Normaal doorlopen mensen de hele slaapcyclus vier tot vijf keer per nacht. In ons onderzoek analyseren we de hele nacht. Zo zien we hoe iemands slaap eruitziet en hoe en waarom deze wordt verstoord.” Als Pieter dit onderzoek helemaal heeft uitgewerkt, beoordeelt de klinisch neurofysioloog de resultaten. De conclusie wordt doorgestuurd naar de aanvragend arts, die het met de patiënt bespreekt.
zijn van onrust in de benen, tandenknarsen, bepaalde ademhalingsstoornissen of een combinatie daarvan. Ook kunnen stoornissen in de diepe slaap, zogeheten REM- of droomslaap, bestaan of problemen met het slaapritme. Als mogelijk daarvan sprake is, nodigen we de patiënt uit voor een polysomnografisch onderzoek.” Heel veel meetapparatuur
Doris Schutte, verzorgende, en patiënt
Een polysomnografisch onderzoek start ’s middags, als de meetapparatuur bij de patiënt wordt aangesloten. Deze meetapparatuur registreert verschillende indicatoren, zoals de hersenactiviteit, ademhaling, oogbewegingen, hartslag, zuurstofgehalte in het bloed, snurken, lichaamshouding en spieractiviteit. “Het is echt een flinke verzameling aan elektroden en draden”, vertelt Pieter lachend. “Die bevestigen we aan een kastje, dat de patiënt bij zich draagt. Zodra dit gereed is, gaat de patiënt naar de verpleegafdeling. Daar hebben we een speciale kamer gereserveerd waar de patiënt één nacht verblijft. Er is ook een videocamera geïnstalleerd, zodat we kunnen filmen hoe iemand slaapt. De volgende ochtend worden alle draden verwijderd en kan de patiënt naar huis.”
11
aan de keukentafel met
Jolanda de Vries Raad van Bestuur Adrz
In deze rubriek praten we met professionals in de Zeeuwse zorg. Ditmaal maken we kennis met ons
12
Jolanda en haar man Paul hebben een woning gekocht
nieuwe lid van de raad van bestuur: Jolanda de Vries
dicht bij het ziekenhuis. Twee van hun drie kinderen zijn
(53). Omdat zij nog maar net de sleutel van haar
vanwege de studie al het huis uit, de jongste doet dit jaar
nieuwe woning heeft, vindt het interview plaats aan de
eindexamen. Vanwege het werk van Paul hebben ze ook
keukentafel van de afdeling Heelkunde in het ziekenhuis.
nog een woning in Den Haag.
Jolanda vindt het prettig dat ze in de weekenden nog naar
bereikbaar dan Goes. Hoewel de kinderen zich er ook op
Den Haag kan. “Als enig kind is mijn moeder toch op mij
verheugen om in de vakanties naar Zeeland te komen.
aangewezen. Fijn dat ik er op deze manier dan echt voor
Half vier haal ik onze jongste dochter van de trein, die was
haar kan zijn. En onze zoon studeert in Groningen, dan
zo nieuwsgierig naar het nieuwe huis – ze komt meteen
is Den Haag in de weekenden toch net iets makkelijker
kijken!”
michiel
magazine adrz
Sinds 1 januari is Jolanda de nieuwe collega van Claudia
op. Maar eerst wil ik onderzoeken of iets een specifiek
Brandenburg in de raad van bestuur. “Hiervoor was ik
of breder probleem is. Mocht ik zaken willen veranderen,
lid van de medische staf van het Elisabeth TweeSteden
dan doe ik dat stapje voor stapje, waarbij ik iedereen wil
Ziekenhuis. Ook ben ik hoogleraar aan de Tilburg University
meenemen in het veranderingsproces. De grote uitdagingen
met als leerstoel ‘Kwaliteit van leven’. Die aanstelling houd
hier in Zeeland zijn natuurlijk de grote afstanden in dit toch
ik, al is dat vooral om studenten die hier promoveren te
dunbevolkte gebied. Ons doel is zo veel mogelijk medisch
begeleiden bij hun onderzoek. Bij Adrz houd ik me bezig
specialistische zorg in Zeeland behouden. Dan blijft het
met de kwaliteit en veiligheid van onze zorg. Verder ben
ook een aantrekkelijke provincie om in te wonen. Maar dat
ik verantwoordelijk voor al onze zorgafdelingen, behalve
is meteen dé uitdaging. De zorg kampt met krapte op de
Radiologie, de apotheek en laboratoria. Ook heb ik een aantal
arbeidsmarkt, terwijl de vergrijzing en dus de zorgvraag
externe aandachtsgebieden, zoals de gezondheidscentra
toeneemt. Daarom moeten we met alle partijen in de zorg
in Vlissingen en op Schouwen-Duiveland, de Zeeuwse
de handen ineenslaan en zijn innovatieve oplossingen
Zorgschakels en integrale ouderenzorg.”
nodig. Oplossingen met een goede balans tussen digitaal en persoonlijk contact. De zorg zal er in de toekomst echt
Kwaliteit op orde
anders uitzien: dichtbij waar het kan en centraal waar
Jolanda heeft de afgelopen maanden kennisgemaakt
het moet. Alleen zo kunnen we goede zorg voor onze
met alle vakgroepen en poliklinieken in het ziekenhuis.
patiënten in Zeeland behouden.” De samenwerking met de
“Vanochtend was ik nog bij de afdeling Dialyse. Het valt
andere zorginstellingen is al in gang gezet, onder andere
me op dat iedereen heel open en eerlijk is. Zo krijg ik een
in de projecten van de gezondheidscentra en de met onze
helder beeld van wat goed gaat en wat beter kan. Want
betrokkenheid bij de Zeeuwse Zorg Coalitie.
natuurlijk zijn er hier en daar uitdagingen. Zeker in deze tijden van COVID-19, waar door de anderhalve meter soms ruimtegebrek ontstaat. Bij de gesprekken vind ik het belangrijk mee te geven dat ze altijd bij mij binnen kunnen lopen. Als ik niet in overleg ben, staat de deur ook letterlijk open. Gastvrij en betrouwbaar zijn niet voor niets onze kernwaarden.” Wat ‘betrouwbaar’ en de vertaling naar de kwaliteit van onze zorg betreft, zit het volgens Jolanda wel goed in Adrz. “Kwalitatief de best mogelijke zorg bieden voor iedereen die bij Adrz komt, is ons belangrijkste uitgangspunt. Om die
“We moeten samenwerken om de zorg voor Zeeuwen dicht bij huis te houden”
kwaliteit zo veel mogelijk te kunnen waarborgen, laten we die toetsen door Qualicor Europe. Een instantie die de kwaliteit
Als hoogleraar met de leerstoel ‘Kwaliteit van leven’ heeft
van tal van ziekenhuizen in Europa onderzoekt. Binnenkort
Jolanda een eigen kijk op de zorg: “Het is belangrijk om
zijn wij ook weer aan de beurt. Qualicor Europe kijkt naar
breder naar een patiënt te kijken dan alleen vanuit het
de kwaliteit van onze zorg door de ogen van de patiënt. Die
perspectief van de zorg. Soms komen lichamelijke klachten
staat immers centraal in alles wat we doen. Daarom is het
voort uit financiële of psychische problemen. Het is goed
bieden van kwaliteit ook constant onder onze aandacht. De
om je als arts altijd af te vragen: speelt hier meer? Wat is
nieuwe aanpak van Qualicor Europe, waarbij ze ziekenhuizen
de oorzaak van deze klachten? Ga altijd op zoek naar de
regelmatiger bezoeken om te kijken of alles goed gaat,
samenhang. Dan kan het zijn dat onderliggende problemen
past prima bij onze ambities. Als er een keer iets misgaat,
ergens anders opgelost kunnen worden en ziekenhuiszorg
dan proberen we daarvan te leren en de kwaliteit van de
wellicht niet eens nodig is. Dat wil je het liefst natuurlijk al in
zorg te verbeteren. Daarom hebben we ook zogenaamde
kaart hebben, zodat iemand direct op de goede plek terecht
veiligheidsdialogen, waaraan onder andere medewerkers en
komt als de oorzaak van de klachten niet een lichamelijk
leden van de cliëntenraad deelnemen.”
probleem complex is.”
Uitdagingen Zeeuwse zorg
Lachend sluit ze af: “Als onderzoeker heb ik toch een
Jolanda kijkt met frisse blik naar de gang van zaken in Adrz
bepaalde manier van dingen benaderen. Dat haal je er niet
en de zorg in Zeeland. “Natuurlijk vallen mij wel dingen
zomaar uit!”
13
e-health
Pieter Kuik, Fysiotherapeut, en patiënt
Fietslabyrint stimuleert tot bewegen Lekker bewegen op de hometrainer, terwijl het heuvel-
is. Geluiden van voorbijgangers en vogels kunnen de beleving
landschap van Limburg aan je voorbij glijdt. Dat kan met het
verder versterken.
Fietslabyrint, een programma dat herstellende patiënten in Adrz helpt al fietsend weer in conditie te komen.
De bedoeling van het Fietslabyrint is dat de patiënt, door het zien van een aantrekkelijke omgeving op het scherm, zin krijgt
Het Fietslabyrint is een programma dat patiënten stimuleert
om in beweging te komen en te blijven fietsen. Onderweg kan
om meer te bewegen. Verschillende afdelingen binnen Adrz
de patiënt kiezen of hij links of rechts afslaat en zijn er andere
beschikken over een hometrainer die is gekoppeld aan een
kleine opdrachtjes toe te voegen om ook de hersenen te
beeldscherm dat een aantrekkelijke fietsroute laat zien.
stimuleren en het geheugen te trainen.
Vanaf de opening van de nieuwe afdeling Heelkunde in mei 2019 staan er daar twee. Daarnaast beschikt de afdeling
Fietsen is voor iedereen
Cardiologie over een hometrainer met Fietslabyrint, net als de
Het Fietslabyrint is geschikt voor alle patiënten die in staat
afdeling Oncologie, sinds daar patiënten herstellen van een
zijn om te fietsen. Op de afdeling Heelkunde staan twee
stamceltransplantatie in Erasmus MC.
verschillende soorten hometrainers: de seniorenhometrainer en een gewone. De seniorenhometrainer heeft een
Virtueel fietsen door eigen land
gemakkelijkere instap, waardoor het ook voor minder mobiele
De patiënt op de hometrainer heeft met Fietslabyrint de
patiënten makkelijker wordt om met het programma te trainen.
keuze uit een grote variatie aan fietsroutes. Zo kan de patiënt
14
bijvoorbeeld kiezen voor de Bloesemroute, een rondje over
De ervaringen met het Fietslabyrint binnen Adrz zijn erg
de boulevard van Scheveningen of door het heuvellandschap
goed. De patiënten zijn enthousiast en vinden het leuk om
van Limburg. Het programma begint en de patiënt begint te
iets te doen te hebben tijdens hun herstelperiode. Het is van
fietsen. Doordat de patiënt fietst terwijl het programma draait,
toegevoegde waarde om op deze wijze patiënten te stimuleren
lijkt het alsof de patiënt écht in die omgeving aan het fietsen
tot beweging.
michiel
magazine adrz
op bezoek
de Cliëntenraad
Het werkplan is klaar en nu? De Clientenraad maakt jaarlijks een werkplan. U weet wel, van die dingen die onderin de lade terechtkomen als je daar niet goed op let. Dat proberen we dus te voorkomen. Vandaar dat de leden van de Cliëntenraad portefeuillehouder zijn geworden van de speerpunten die Adrz heeft geformuleerd voor 2021. Ik benoem er enkele die met name voor u van belang zijn. Patiëntvriendelijkheid vraagt dagelijks de aandacht en heeft allerlei aspecten. Binnen Adrz is men zich daar goed
“Voor mij is dit de toekomst van de zorg”
van bewust en zijn er ook verschillende programma’s die personeelsleden alert moeten houden op bejegening, vriendelijk en behulpzaamheid aan de mensen die behandeld worden in het ziekenhuis. Maar het gaat ook om dingen zoals ‘hoe verloopt het maken van een
Sinds februari krijgt een aantal Adrz-patiënten bij
afspraak’, worden afspraken wel nagekomen’ en ‘wat als
wijze van proef thuis chemo- of immunotherapie
een afspraak niet door kan gaan om een of andere reden’.
tegen kanker. Een van hen is Cees Schroevers
‘Kan men de weg wel vinden in het ziekenhuis’ en ‘hoe
uit Goes. Twee van de vijf behandelingen, die hij
flexibel is de maaltijd verstrekking’.
wekelijks nodig heeft, krijgt hij thuis. Contact met de achterban is ook zo’n speerpunt. Dat De thuisbehandeling is een pilot van een half jaar,
doen we via het patiëntenpanel waarvoor we u van harte
opgezet door Adrz en Allerzorg-Care for Cancer, als
uitnodigen deel te nemen (digitaal). Maar ook proberen we
onderdeel van de strategie Samen Zeeland. Het doel is
door direct contact informatie op te halen, los nog van het
om de zorg, als het kan, dichtbij de patiënt te leveren.
persoonlijk netwerk van de leden van de Cliëntenraad.
Cees Schroevers kreeg vorig jaar twee intensieve
Verder houden we ons natuurlijk bezig met onze
chemokuren tegen acute leukemie in het Erasmus
wettelijke taken van advisering en overleg met de
MC. Sinds juni krijgt hij chemotherapie in Goes. “Ik ga
organisatie.
vaak op de fiets naar het ziekenhuis. Maar met slecht weer is het wel fijn als ze die dag thuis komen prikken.
Wilt u wat kwijt bij de Cliëntenraad van Adrz?
Bovendien moet je in het ziekenhuis soms even
Stuur dan een e-mail naar cliëntenraad@adrz.nl.
wachten als het druk is.” Een van de verpleegkundigen die patiënten thuis
Peter de Doelder voorzitter Cliëntenraad Adrz
bezoekt, is Ellen Koopen. “Twee keer per week krijgen we een schema met patiënten die bezocht worden. Ik haal de medicatie op bij apotheek Scheldezoom in Adrz. Daarna controleer ik met een collega of ik de juiste heb gekregen en bij de patiënt controleer ik dat nog eens.” Het prikken zelf gaat moeiteloos. “Soms is mijn arm wat gevoelig”, vertelt Schroevers. “De weken erna ben ik vaker moe. Maar ik laat me niet kennen, ik wandel en fiets zoveel ik kan.”
15
mooi Zeeland
16
michiel
magazine adrz
Plompe Toren, overblijfselen verdronken dorp Koudekerke (Schouwen-Duiveland)
Geschiedenis onder water Nieuwlandseweg, Tolseindeweg, Olzendepolder:
niets van eventuele overblijfselen. Wie vanaf de
het zijn zo maar wat straatnamen rondom
dijk uitkijkt over de Oosterschelde ziet meestal niet
Yerseke, Oostdijk en Krabbendijke op Zuid-
veel meer dan de grijze golven.
Beveland. Ze verwijzen naar dorpen die allang niet meer bestaan. Verdwenen in de golven
Nieuwe nederzetting
van de Oosterschelde tijdens een van de vele
De natuur en de fundamenten van de verdronken
watersnoodrampen die Zeeland in de loop der
dorpen op Zuid-Beveland zijn beschermd
eeuwen hebben getroffen.
gebied. Maar af en toe verzorgt een archeoloog excursies naar Tolsende of Nieuwlande, waar
Alleen bij laag water en als je weet waarnaar je
nog bakstenen funderingen van gebouwen en
zoekt, zijn er nog wat resten te vinden van de
wat aardewerkfragmenten te ontdekken zijn.
verdronken dorpen van Zuid-Beveland. Ploeterend
In Tolsende zijn de resten van de kerktoren
door de zuigende modder en glibberend over
duidelijk te zien, maar de kerk zelf is verdwenen.
felgroen gekleurd wier, stuit je zomaar op de
Waarschijnlijk is veel bouwmateriaal in de jaren
resten van muren, een keldervloer of de contouren
na de overstroming weggehaald en gebruikt om
van een kerktoren. Verdronken dorpen vind je
een nieuwe nederzetting op een veiliger plek te
overal waar mensen van oudsher langs de kust
bouwen.
wonen. Omdat Zeeland veel kust heeft, zijn hier ook relatief veel verdronken dorpen: 117 zijn er
Plompe Toren
in kaart gebracht, maar waarschijnlijk zijn het
Veel herkenbaarder en toegankelijker zijn de
er meer. Sommige zijn spoorloos in de golven
resten van Koudekerke, een van de verdronken
verdwenen, andere vormen een schorren- en
dorpen van Schouwen-Duiveland. Wie de
slikkengebied dat alleen bij vloed onderloopt,
Oosterscheldekering bij Westenschouwen afrijdt
zoals het Zeeuws-Vlaamse Verdronken Land van
en naar rechts kijkt, ziet al van grote afstand de
Saeftinghe.
Plompe Toren boven het land uitsteken: het enige restant van het dorpsleven op het Zuidland van
Uitgestrekte akkers
Schouwen.
In de buurt van Yerseke en Krabbendijke liggen de resten van dorpen, zoals Nieuwlande en
Scheepvaart
Tolsende en de enige Zeeuwse verdronken stad
Het Zuidland was een uitgestrekt gebied dat
Reimerswaal. Ze verdwenen in de Sint Felixvloed
tussen 1475 en 1650 stukje bij beetje verdween
van 1530. Wie op zoek gaat naar deze dorpen,
in de golven van de Oosterschelde. Het enige
moet over veel fantasie, doorzettingsvermogen en
opvallende restant is de monumentale Plompe
goede kennis van de waterstanden beschikken. De
Toren, die een tijdlang fungeerde als baken
uitgestrekte akkers van Zuid-Beveland verraden
voor de scheepvaart. De bijbehorende kerk
“Je ziet niet veel meer dan grijze golven” 17
mooi Zeeland
Overblijfselen verdronken dorpen Tolsende en Nieuwlande
was al afgebroken voordat de rest van het dorp moest worden opgegeven. Tegenwoordig is in de Plompe Toren een bezoekerscentrum van Natuurmonumenten gevestigd. Wie de smalle trap van de toren beklimt, ziet de zeilbootjes op de Oosterschelde, de kust van Noord-Beveland en de Zeelandbrug. Krekengebied Naar het oosten kijkend zie je de Schelphoek, een krekengebied dat is ontstaan tijdens de Watersnoodramp van 1953. Caissons en een betonschip in de herstelde dijk herinneren aan deze ramp. Ook richting het noorden zijn sporen te zien van de strijd tegen het water. Aan de voet van de Plompe Toren ligt de Koudekerkse Inlaag met de zogenoemde karrenvelden. Inlaagdijken waren een soort reservedijken achter de zeedijk, als extra bescherming tegen overstromingen. De karrenvelden ontstonden door het afgraven van klei, die werd gebruikt om de zeedijken te versterken. Landinwaarts zijn de langgerekte
18
michiel
magazine adrz
vroeger
Bezoek van de fruitfee Het kon vroeger zomaar gebeuren: bezoek van de fruitfee! Want fruitfeeën bestonden echt! Het waren misschien wel de beroemdste feeën van Zeeland. Helaas zijn ze in de vergetelheid geraakt. De fruitfee was onlosmakelijk verbonden met het fruitcorso in Goes. Dit vond, in de periode tussen 1955 en 1968, jaarlijks plaats in september. Met praalwagens versierd met fruit was het fruitcorso een groots feest. Het trok tienduizenden bezoekers. Traditioneel werd ook ieder jaar een fruittrio gekozen: een fruitfee en twee hofdames. De fruitfee werd zelfs officieel geïnstalleerd door de burgemeester van Goes. Zij en haar hofdames waren aanwezig bij tal van evenementen rondom de fruitweek. Een belangrijke taak was het bezoeken van patiënten en het uitdelen van fruit bij ziekenhuizen en bejaardentehuizen op de Bevelanden, Walcheren en Schouwen-Duiveland. Zo kon het gebeuren dat patiënten verrast werden door het vrolijke bezoek van een heuse fruitfee met een mand boordevol Zeeuws fruit.
afgravingen te herkennen. Het drassige land wordt druk bezocht door vogels als de tureluur, scholekster en gans die er overwinteren of hun eieren uitbroeden. Duikstek Wie nog meer overblijfselen van Koudekerke wil bekijken, moet zijn duikpak aantrekken, want dit verdronken dorp komt ook met laag water niet droog te liggen. Het zicht onder water is op de meeste dagen matig, maar geoefende duikers kunnen de begroeide resten van dichtbij bekijken. De eeuwenoude funderingen zijn nu de leefwereld van de oesters, slangster, kabeljauw en zeeanjelier.
Fruitfee Elly van Willigen (Goes) met hofdames Anneke Polderman (Yerseke) en Cora Goedbloed (Goes) op kraambezoek . Bron: ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 21174. Herkomst: Fotoarchief PZC
19
Zuurstof als therapie bij klachten na bestraling en problematische wonden Je zit in een comfortabele stoel en terwijl je een boek leest of naar je favoriete muziek luistert, merk je aan het licht drukkende gevoel op je oren dat de omgevingsdruk wordt opgebouwd. Ondertussen adem je rustig in en uit door je zuurstofmasker. Hier wordt een behandeling omschreven die plaatsvindt in het Medisch Hyperbaar Centrum in Goes. Tijdens deze behandeling adem je honderd procent zuurstof in via een masker bij een druk die hoger is dan de normale omgevingsdruk. “Doordat de zuurstof onder druk wordt ingeademd, wordt er twaalf keer meer zuurstof in het lichaam opgenomen dan normaal”, vertelt Tjeerd van Rees Vellinga, arts Hyperbare Geneeskunde. “Dat zorgt ervoor dat weefsels die een tekort hebben aan zuurstof, tijdens deze behandeling beter van zuurstof worden voorzien. En juist die zuurstof heeft het weefsel keihard nodig om aan het werk gezet te worden, waardoor de kans aanzienlijk groter wordt dat klachten en pijn na bestraling goed herstellen en problematische wonden en infecties sneller én beter genezen.” Klachten na bestraling Deze therapie is bijzonder geschikt voor mensen die zijn bestraald. Een bestraling kan namelijk niet alleen schadelijke cellen uitschakelen, maar ook het gezonde weefsel aantasten. De gevolgen daarvan kan je heel snel merken, maar soms ontstaan er pas jaren later klachten zoals pijn en bindweefselvorming. Dankzij de toevoer van extra zuurstof,
’s-Gravenpolderseweg 114, 4462 RA Goes
088 - 1254290
worden er nieuwe bloedvaatjes aangemaakt, de doorbloeding wordt beter, pijnklachten verminderen en het bestraalde weefsel wordt weer soepeler. Diabetische voet Zuurstoftherapie kan ook succesvol zijn bij klachten aan de diabetische voet, zoals gezwollen of gevoelloze voeten of wonden aan de voet, waarbij infecties op de loer liggen. Wanneer de behandeling gedurende een aantal weken dagelijks wordt herhaald, worden er rondom de wond nieuwe bloedvaatjes aangemaakt en worden witte bloedlichaampjes in het afstervende wondweefsel gestimuleerd, zodat de wond zich kan herstellen. Vergoed vanuit elke basisverzekering Hyperbare zuurstoftherapie wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Neem contact op via 088 - 12 54 290 voor een intakegesprek bij één van de medisch specialisten.
Naast de chronische en complexe wonden aan de diabetische voet zijn er nog diverse aandoeningen die succesvol behandeld kunnen worden door zuurstoftherapie, zoals klachten na bestraling, zuurstoftekort na huid-, spier- of bottransplantatie, osteomyelitis of zuurstoftekort in het spierweefsel na een trauma of door een infectie. Het volledige overzicht van aandoeningen is te vinden op www.hyperbaarcentrum.nl
info@hyperbaarcentrum.nl
www.hyperbaarcentrum.nl
waar of niet waar
Bij volle maan worden meer kinderen geboren Er is een oud gezegde dat er rond volle maan meer baby’s
De baby zelf bepaalt het moment
geboren worden. Veel verloskundigen en kraamhulpen maken
Dat beaamt ook Karin Boot. Zij werkt al ruim 30 jaar als
daar grapjes over. Als ze in hun agenda zien dat het volle maan
verloskundige, waarvan 19 jaar bij Adrz. Zij herkent de
is, zeggen ze een extra drukke nacht te verwachten. Een leuk
grapjes die gemaakt worden over volle maan, maar ziet
verhaal, óók voor vrouwen die graag willen weten wanneer
de eventuele effecten van een volle maan niet terug
hun kindje geboren wordt. Hebben zij gelijk?
in de cijfers. “Bij volle maan worden evenveel kinderen geboren als bij andere maanstanden. De cijfers van Adrz
Het zou helemaal niet zo gek zijn als het verhaal klopt.
laten zien dat de meeste kinderen overdag geboren
De maan heeft namelijk invloed op eb en vloed. Ook ons
worden (60%). Dat is voor een deel te verklaren doordat
lichaam bestaat voor een flink deel uit water. Dus waarom
de klinische bevallingen vaker gepland worden, maar
zou de aantrekkingskracht van de maan daarop geen
meer dan de helft van alle bevallingen in Adrz begint
invloed hebben? Dat klinkt misschien logisch, maar deze
spontaan. Dat de maan ook maar enigszins invloed heeft
redenering gaat niet op. Eb en vloed hebben namelijk niets
op de geboortecijfers is dus een fabeltje. Maar wel een
te maken met de stand van de maan, zoals volle maan,
leuke! De baby bepaalt echt helemaal zelf wanneer het
maar met de afstand van de aarde tot de maan. We kunnen
moment daar is. En dat doet deze zonder eerst naar de
dit verhaal dus afdoen als een mooie volkswijsheid.
maan te kijken.”
21
academische zorg
Universitair Medisch Centrum Rotterdam
José van Erk, oncologieverpleegkundige, en patiënt
Immunotherapie longkanker
22
Adrz werkt samen met het Erasmus MC in Rotterdam.
het medicijn. “Toen wij de therapie voor het eerst gingen
Daardoor hebben patiënten van Adrz sneller toegang
geven, hebben de longartsen van Erasmus MC en Adrz
tot academische zorg. En Adrz kan hierdoor ook
vier maanden lang gezamenlijk poli gedraaid in Goes”,
zelf steeds specialistischer zorg leveren. Zoals
vertelt oncologieverpleegkundige Monique Meeuwse.
immunotherapie, een bijzonder medicijn dat het
“De medicijnen werden vanuit Rotterdam naar onze
afweersysteem helpt kankercellen te bestrijden.
dagbehandeling gebracht.”
“Immunotherapie wordt sinds augustus 2018
Van Erk is enthousiast over immunotherapie. “Het is een
verstrekt aan longkankerpatiënten in Adrz”, vertelt
prachtig medicijn. Vroeger kregen kankerpatiënten vaak
oncologieverpleegkundige José van Erk. “Toen ging dat
alleen chemotherapie. Dat maakt de kankercellen kapot
nog onder de vlag van Erasmus, maar sinds januari dit
en heeft vaak heftige bijwerkingen. Immunotherapie zet
jaar doen wij het zelfstandig. We begonnen met twaalf
je eigen afweersysteem aan het werk. Het zorgt ervoor
patiënten. Dat is later verhoogd naar zo’n dertig patiënten
dat het immuunsysteem de kankercellen herkent en gaat
per jaar.”
bestrijden.”
Immunotherapie is ontwikkeld in de academische
“Immunotherapie is geschikt voor patiënten met ernstige
ziekenhuizen. Patiënten die deze therapie volgen,
vormen van longkanker”, vertelt Meeuwse. “Het slaat
moesten tot enkele jaren geleden vaak ver reizen voor
helaas niet bij alle patiënten aan, maar als het goed
michiel
magazine adrz
“Immunotherapie zet je afweersysteem aan het werk” onderzoek doen op dit vlak, waardoor de behandeling nog verder kan verbeteren. Nu duurt de therapie een of twee jaar en zitten patiënten een keer in de twee weken tot een keer in de zes weken aan het infuus.” “Ik was heel trots toen we dit gingen doen”, zegt José. “Het is zo mooi dat je de patiënten deze zorg dicht bij huis kunt aanbieden. En de levensverwachting gaat echt aanzienlijk omhoog als de therapie aanslaat. Daarbij is het voor veel patiënten een geruststellend idee dat ze besproken worden in het overleg met het Erasmus MC.”
gaat, kan het de kwaliteit van leven voor patiënten enorm verbeteren.” Van Erk vult aan: “Het fijne is dat de patiënten nu niet meer naar Rotterdam hoeven, het zijn echt onze patiënten. Ook voor vragen over bijwerkingen zijn wij nu het aanspreekpunt. Dat betekent dat wij als verpleegkundigen ook flink zijn bijgeschoold. De bijwerkingen zijn vrij specifiek en kunnen heftig zijn, en die moet je wel herkennen.”
E.H.D. Keizer, longarts, en Monique Meeuwse, oncologieverpleegkundige
Omdat er nu geen arts meer uit Rotterdam hoeft te komen, kan de therapie in principe elke dag worden toegepast. “Het medicijn wordt nu ook hier bereid, in plaats van in Rotterdam. Het vergt wel nog steeds een nauwkeurige planning. Het medicijn is ontzettend duur en je kunt het niet lang bewaren. We moeten dus op de dag van de behandeling de patiënt bellen of hij of zij echt komt. Wanneer dat is bevestigd, geven we een seintje aan de apotheek, die het middel dan pas klaarmaakt.” De afdeling in Goes houdt nauw contact met Erasmus MC. Meeuwse: “Als academisch ziekenhuis blijven zij
23
de dag van
Annemarie de Visser Deskundige infectiepreventie
6.30 uur
8.15 uur
De wekker gaat al vroeg, ik kan er moeilijk uitkomen en blijf
In het ziekenhuis eerst weer koffie! Dan start ik de computer
nog een half uurtje snoozen.
op om mijn agenda en e-mail te checken.
7.30 uur Na het douchen ontbijt ik met havermoutpap. Ik drink eerst lekker een kop koffie en daarna thee. 7.45 uur In de auto staat Radio 2 aan: ‘De IntroRalley’, waarbij luisteraars een liedje moeten herkennen. Als ik wakker genoeg ben, probeer ik mee te raden.
8.45 uur Tijdens de dagstart bespreken we met het team de bijzonderheden voor vandaag. Eén collega heeft telefoondienst en houdt de algemene e-mail bij. De rest richt zich op hun eigen aandachtsgebieden. Voor mij zijn dat onder meer de Operatiekamers (OK) en de Intensive Care (IC). Als deskundigen Infectiepreventie helpen wij ziekenhuisinfecties en de verspreiding van bacteriën en virussen te voorkomen, door het geven van advies en scholing en door protocollen te maken. Vandaag heb ik de jaarlijkse audit op de Intensive Care gepland.
24
michiel
magazine adrz
9.00 uur
op. Vandaag heb ik geen tijd voor een lekker broodje uit het
Ik ga met twee IC-verpleegkundigen de afdeling langs. Ik
restaurant.
controleer of er beschadigingen zijn aan vloer, muur of plafond, maak wat foto’s en controleer of de ruimtes schoon
14.00 uur
zijn. Het is belangrijk dat medewerkers zich houden aan
Na de lunch loop ik naar een verpleegafdeling, waar een
de kledingvoorschriften en dat er genoeg mogelijkheden
onverwachte COVID-19-uitslag vragen oplevert. Een aantal
zijn om hun handen te wassen en te desinfecteren. In de
patiënten gaat in isolatie. Ik geef uitleg en kijk mee met de
kasten controleer ik of er geen beschadigde verpakkingen of
isolatiemaatregelen. Terwijl ik hiermee bezig ben, krijg ik
materialen liggen die over de houdbaarheidsdatum zijn.
een telefoontje over een badkamervloer die moet worden vervangen. 14.30 uur Eenmaal terug op kantoor schrijf ik een advies voor de technische dienst, met maatregelen om infecties te voorkomen bij het vervangen van de badkamervloer. Hierna neem ik met twee OK-medewerkers een aantal protocollen door. 16.00 uur Ik ga nog even naar de Acute Opname Afdeling. Omdat dit de afdeling is waar alle COVID-19-patiënten liggen, lopen we hier regelmatig langs om mee te kijken met de isolatiemaatregelen en vragen te beantwoorden. 16.30 uur Ik heb nog tijd om wat protocollen te bekijken. Er zijn een paar wijzigingen in de landelijke COVID-19-richtlijnen die doorgevoerd moeten worden. 17.15 uur De werkdag zit erop, ik stuur een appje naar mijn man Arian. Hopelijk begint hij alvast met koken en kan ik straks lekker aanschuiven!
11.00 uur Als ik de audit heb afgerond, bespreek ik vast de eerste conclusies met de teamleiders van de IC. Daarna ga ik mijn rapport uitwerken. Onze collega met de telefoondienst heeft het erg druk. Er zijn meerdere patiënten met een positieve uitslag, zoals COVID-19 of MRSA. Mijn rapport moet even wachten. Eerst inventariseren we alle patiënten
19.00 uur
en medewerkers die contact hebben gehad met de
Als ik nog energie heb, gaan we even wandelen of hardlopen.
positieve patiënten.
Vanavond ploffen we lekker op de bank: Netflix!
12.30 uur
22.00 uur
Tussendoor eet ik snel mijn meegebrachte boterhammen
Lekker op tijd naar bed. Morgen gaat de wekker weer.
25
column
Stichting Vrienden Adrz
Met iPads ontspannen wachten op de operatie Dankzij een donatie van het DELTA Zeeland Fonds zijn er voor patiënten op de afdeling Recovery binnenkort zes iPads beschikbaar. Zo kunnen ze meer ontspannen hun operatie afwachten. Teamleider Maurice Sluik en verpleegkundige Onderstaande column is geschreven door Dennis de Keuning, hij is werkzaam als verpleegkundig specialist op de verpleegafdeling Cardiologie van Adrz.
Jenneke Wattel vertellen waarom de iPads een
Krasse negentigers
soms lang te wachten. Bijvoorbeeld omdat er een
Onlangs was het ook één van de oudere cardiologen
moet inwerken. Met een iPad hebben patiënten
opgevallen; wat zijn er nog ontzettend veel vitale
wat afleiding. Dat is belangrijk omdat onze afdeling
negentigers hier in Zeeland. Opmerkelijk is dat ze ook
vaak hectisch is of er net een overdracht van een
cognitief vaak nog zo goed zijn. ‘Taaie Zeeuwen’ noemt
patiënt plaatsvindt. Dan is het voor de privacy fijn
hij ze. In de Randstad was hij duidelijk anders gewend.
als de wachtende patiënten zich op de iPad richten
En inderdaad, uit mijn tijd als ambulanceverpleegkundige
in plaats van op de omgeving. Want hoe meer
moest je bij een melding van een oudere boer met pijn op
ontspannen ze de operatie ingaan, des te beter.”
aanwinst zijn voor de afdeling Recovery. “Voordat patiënten naar de operatiekamer gaan, liggen ze spoedgeval tussendoor komt of de verdoving nog
de borst vooral hard kunnen rijden. Héél hard. Grote kans dat het serieus was, want de uitspraak ‘het komt vanzelf,
“Onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat als een
dus gaat het ook vanzelf over’ kwam eerder ook al van
patiënt minder stress ervaart voor de operatie, dat
een aardappelboer uit Meliskerke.
een positief effect heeft op de pijnbeleving en het herstel. Voor volwassenen willen we bijvoorbeeld
Zo gebeurde het op een ronde van de ochtendvisite dat
sudoku’s, woordspelletjes of de krant aanbieden,
ik samen met een jonge, vrouwelijke cardioloog en een
terwijl kinderen kunnen kiezen uit filmpjes of
verpleegkundige bij een vieve 94-jarige dame langsliep
muziek. We starten nu met zes iPads en hopen
die opgenomen lag met hartfalen. We stonden met z’n
dat we dat aantal kunnen uitbreiden als het
drieën naast elkaar en de cardioloog deed het woord. Op
succesvol is. Want er is nog zoveel meer mogelijk:
iedere vraag gaf de vrouw echter rechtstreeks antwoord
introductiefilmpjes van de chirurg of bijvoorbeeld
aan mij, want deze ‘man in doktersjas’ moest toch wel
foto’s na afloop van de keizersnee. Dankzij deze
de cardioloog zijn. Na een aantal vragen en antwoorden,
donatie kan dat straks allemaal!”
begon het een beetje ongemakkelijk te worden. Ook Stichting Vrienden Adrz
mijn subtiele vingerwijzen richting de cardioloog
Ilse de Mol
veranderde niets aan de situatie. Nadat we klaar waren met de visite van de vierpersoonskamer, riep ze mij bij zich. “Is die jongedáme de dokter soms?” Ik antwoordde instemmend, waarop ze vroeg: “Maar wie bent u dan?” “Ik ben verpleegkundig specialist”, antwoordde ik. “O, komt dat goed uit, broeder, zou je de postoel even voor mij kunnen halen?” Enigszins overvallen door deze vraag liep ik om de postoel en hielp haar wat ongemakkelijk uit bed, ook omdat ik niet zag dat de infuuspomp bleef haken achter het nachtkastje. Ze keek mij met pretoogjes aan en fluisterde zacht: “Je bent toch een soort dokter hè, want die zusters hier doen dit veel beter …”
26
michiel
magazine adrz
Jenneke Wattel, verpleegkundige
in de Zeeuwse straat
Laurens Meeuwsen Dorpsstraat, Krabbendijke
Zomaar een straat. Elk nummer van Michiel vragen we een inwoner van een straat in Zeeland naar zijn of haar gezondheid en ervaringen met
Krabbendijke
zorg voor elkaar.
“In het ziekenhuis kom je altijd wel een bekende tegen” De Dorpsstraat in Krabbendijke is het winkelhart van
Chinese restaurant. Verder is hij een fanatiek hardloper.
het dorp. Hier is de supermarkt, de slager, de bakker
“Toen ik ongeveer 35 jaar geleden merkte dat mijn
én boekhandel Van Velzen. Sinds anderhalf jaar woont
conditie achteruitging, heb ik mijn hardloopschoenen
Laurens Meeuwsen (60) samen met zijn vrouw Anja
aangetrokken. En eigenlijk nooit meer uitgedaan. Zeker
boven hun boekwinkel. Van hun tien kinderen wonen
drie of vier keer per week loop ik een ronde van acht à
Martijn, Robert-Jan en Christian nog thuis. “Vroeger
tien kilometer. Het valt me op dat steeds meer mensen
lag onze drukkerij vrijwel naast de winkel. Die heb ik
naar buiten gaan. Het is soms druk met wandelaars aan
overgenomen van mijn oom. Ik werk daar al sinds mijn
de Ooster- en Westerscheldedijk.”
zeventiende. Inmiddels is de drukkerij verhuisd naar de dorpsrand. Daar vind je mij overdag. Mijn vrouw runt de
‘Ons kent ons’
boekhandel.”
Bij Adrz bezoekt hij sinds kort de oogarts. Natuurlijk kan hij vanuit Krabbendijke ook naar Bergen op Zoom,
Gezondheid centraal
maar Goes voelt veel beter. “Als Zeeuw voelt dat toch
Laurens vindt aandacht voor zijn gezondheid belangrijk.
prettiger. Ik word daar prima geholpen. Bovendien, het
Hij snoept niet en eet verstandig. Alleen om de twee
is toch een beetje ‘ons kent ons’. Je gaat nooit voor je
weken op zaterdag wordt er gesnackt en als zijn
plezier naar het ziekenhuis, maar het is leuk dat je altijd
vrouw onverhoopt niet heeft kunnen koken, belt hij het
wel een bekende tegenkomt.”
27
uit het ziekenhuis
Maurice de Jong, vaccinatielocatiecoördinator Zeelandhallen Goes
GGD coronavaccinatielocatie Goes In de rubriek ‘Uit het ziekenhuis’ belichten we
staan, zodat we snel kunnen uitbreiden. We maken veel
organisaties die in de zorgketen actief zijn. Wij spraken
gebruik van mensen uit de horeca, die met hun gastvrije
voor dit nummer met Maurice de Jong, die bij de GGD
instelling ideale hosts zijn. Ook worden er bijvoorbeeld
vaccinatielocatiecoördinator is van de Zeelandhallen in
gepensioneerde zorgmedewerkers ingezet. Gelukkig is er
Goes. “Wij zijn er klaar voor!”
aanbod genoeg!”
Inwoners van Zeeland kunnen sinds 18 januari 2021 voor
Goed geoliede machine
hun coronavaccinatie terecht bij de Zeelandhallen in Goes.
Als de mensen in Goes binnenkomen, worden ze
“Vanuit hier bevoorraden we ook de drie andere locaties:
opgevangen door een host. “Indien nodig kan die host ze
Middelburg, Terneuzen en Zierikzee”, vertelt Maurice. Hij is
helemaal begeleiden. We krijgen dan ook veel positieve
van oorsprong projectmanager van grote evenementen;
reacties na afloop: dat onze medewerkers zo vriendelijk
die ervaring komt hem bij deze enorme operatie goed van
zijn, dat het allemaal vlekkeloos verloopt en dat de locatie
pas. “In totaal zijn er tot en met 21 maart 46.108 vaccinaties
er zo mooi uitziet. Alles hangt hier heel nauw met elkaar
gezet door de GGD Zeeland en staan er 33.323 ingepland.
samen. Het belangrijkste is dat mensen zich goed aan het
Alles hangt af van hoeveel vaccins er geleverd worden.
tijdsblok houden waarvoor ze genodigd zijn; anders krijg
Wat dat betreft voelt het als stilte voor de storm.”
je een stuwmeer aan wachtende mensen. Op dit moment werken we met tijdsblokken van vijf minuten; straks – als
Op dit moment werken er op de locatie in Goes elke
de jongere groepen komen – worden dat tijdsblokken van
dag 120 medewerkers, verdeeld over twee shifts. “Er
drie minuten.”
zijn nu dagelijks vijf à zes prikstraten open, voor vijf-
28
à achthonderd prikken per dag. We hopen hier snel
Waar Maurice op hoopt? “Dat we zo spoedig mogelijk
maximaal te kunnen draaien: alle twaalf prikstraten
meer vaccins geleverd krijgen. Zodat we snel weer terug
open voor 1500 à 1800 prikken per dag. We hebben
kunnen naar het oude normaal. Daarom is de sfeer hier
een ongelooflijke grote poule medewerkers startklaar
ook zo goed: het vaccin gaat dát weer mogelijk maken.”
michiel
magazine adrz
Weetjes huisartsenpost Beoordelen De telefoon bij de Huisartsenpost (HAP)
wordt opgenomen door een triagist, die aan de hand van vragen kan beoordelen of het nodig is dat de beller naar de HAP komt. Triagisten hebben na hun opleiding tot doktersassistent een extra tweejarige scholing gevolgd.
Arts controleert Alles wat de patiënt aan de telefoon bespreekt met de triagist wordt
weet-je?
Veel vragen Aan de hand van een grote hoeveelheid vragen, beoordelen de triagisten het
urgentieniveau van elke patiënt. Niveau 1 betekent dat de patiënt direct door een ambulance wordt bezocht. Patiënten met niveau 4 kunnen de volgende dag naar hun eigen huisarts. En niveau 5-patiënten krijgen een advies van de HAP-assistent.
Thuisarts.nl Thuisarts.nl is een betrouwbare website
nauwkeurig genoteerd. Binnen een
van Nederlandse huisartsen. Voordat
uur kijkt de dienstdoende arts nog eens
klacht opzoeken en vind
naar de antwoorden en beslist dan of een patiënt alsnog naar de HAP moet komen.
je de HAP belt, kun je op deze site je je al veel informatie over de meest logische oorzaken. Daarmee kun je beter inschatten of je de HAP moet bellen.
Alleen spoed De huisartsenpost is alleen bedoeld voor spoedgevallen en niet voor een second opinion of vanwege de gunstige openingstijden. Zeker in de zomer is de werkdruk in de HAP hoog en is het belangrijk dat alleen mensen met urgente klachten bellen.
Marjolein Lievense, triagist bij de Huisartsenpost
29
Kun jij de filippinepuzzel oplossen?
even ontspannen
Vul de woorden in, van links naar rechts, volgens de gegeven omschrijvingen. Bij de juiste invulling onstaat van boven naar beneden een woord. 1 synoniem ingreep 2 aandoening waarbij er in een bloedvat een bloedstolsel gevormd wordt 3 zwelling op slijmvlies
1.
4 synoniem overgevoeligheid 5 rood vocht in het lichaam
2.
6 synoniem uithoudingsvermogen
3. 4. 5. 6.
Vul hier uw oplossing in:
Deze foto is gemaakt voor de coronacrisis (COVID-19)
Adrz: kennis delen en van elkaar leren Maakt u zich vanwege corona extra zorgen om uw familielid, partner of naaste die bij Emergis in behandeling is? Voelt u zich machteloos omdat zijn of haar psychische klachten toenemen? Maakt u zich zorgen
Heb jij een positieve instelling, ga je voor kwaliteit en vind jij jezelf bij ons passen? Kijk dan op de website naar ons actuele vacatureaanbod.
omdat de coronamaatregelen uw zieke dierbare harder lijken te raken dan andere mensen? Deel je zorgen met één van onze medewerkers!
De Emergis familietelefoon 0113 26 70 80 Iedere maandagmiddag van 13.30 tot 16.30 uur
www.emergiscoronavirus.nl
Adrz.nl/vacatures
voorkomen is beter dan genezen
v.l.n.r. Carla Coenen, Rianne Jongsma, Eva Adriaans, Medisch Psychologen voor volwassenen
Kom in beweging tegen corona De hele dag tussen vier muren, met als hoogtepunt
2. Een snufje buitenlucht doet goed
uw dagelijkse bezoek aan de supermarkt. Nauwelijks
Buiten zijn is gezond! Een frisse neus en de zon op uw huid
contact met ouders en kinderen en alleen nog collega’s
zijn goed voor uw mentale en fysieke gezondheid.
op afstand. En dat al maandenlang. Het is logisch dat de risico’s van eenzaamheid en depressiviteit op de
3. Geniet, lach en dans met muziek
loer liggen. Carla Coenen, Rianne Jongsma en Ellen
Luisteren, meezingen, dansen of zelf spelen: muziek verrijkt
Adriaans, Medisch Psychologen voor volwassenen
uw hersenen, maakt emoties los en zorgt voor een prettig
bij Adrz, delen hun tips om in actie te komen tegen
gevoel. Of u nu kiest voor Nick & Simon, Adele of Mozart;
sombere gevoelens.
muziek maakt blij.
Als mensen geïsoleerder raken, worden ze somberder.
4. Ga iets doen wat u altijd al leuk vond (of altijd al graag
Psycholoog Rianne Jongsma ziet dat ook tijdens
wilde doen)
haar spreekuur. “Het coronavirus (COVID-19) heeft
Dit is hét moment om activiteiten terug op te pakken
duidelijk impact op ons welbevinden. Veel sociale
waarvan u altijd al genoot. Of juist om nieuwe dingen
contacten vallen weg en we zitten vaker thuis dan
te leren. Misschien schildert u graag? Haal dan uw
normaal. Hierdoor krijgen meer mensen te maken
schilderspullen van zolder. Anderen hebben plezier in
met eenzaamheid en depressieve gevoelens. Mijn
tuinieren, puzzelen of het huis opknappen. Frans leren?
belangrijkste adviezen zijn: praat erover en blijf het
Voilà, dan is dit hét moment! Wát u doet, maakt niet uit.
perspectief zien, want dit is tijdelijk, zo blijft het niet.”
Als u er maar (opnieuw) plezier aan beleeft.
Kom in beweging! 5. Zorg voor uzelf en voor anderen 1. Pak de fiets of trek uw wandelschoenen aan
Aandacht voor uzelf is belangrijk, maar kijk ook om naar
Dertig minuten fietsen of wandelen maakt al bepaalde
anderen. Stuur eens een kaartje naar opa of oma, vraag de
stofjes los in het brein, die een positieve invloed hebben
buren of alles goed gaat en neem eens een boodschapje
op uw stemming. Natuurlijk kunt u alleen gaan, maar het
voor iemand mee. Vergeet ook de online mogelijkheden niet.
is nog leuker samen! Er is buiten ruimte genoeg. Dat kan
Natuurlijk is het anders dan anders, maar een online afspraakje
dus prima op anderhalve meter afstand.
kan zeker gezellig zijn! Zo verliezen we elkaar niet uit het oog.
31
SVRZ
voor een kleurrijk palet aan zorg
SVRZ is een specialist in ouderenzorg in Zeeland. Wij bieden een totaalpakket van zorgdiensten waarbij wonen, welzijn, zorg en behandeling op elkaar afgestemd zijn.
Kijk op www.svrz.nl of bel onze zorglijn 0900 78 79777 voor al onze diensten, bij u in de buurt.
Gezamenlijk één doel: u weer in balans brengen en houden > U vindt onze praktijken over heel Walcheren > Vandaag bellen, morgen terecht!
>
Gratis Haal en Breng Service na een nieuwe heup of knie
>
COVID-19 revalidatie
>
Oncologische Revalidatie
>
COPD
>
Fysiotherapie met alle specialisaties van baby tot oudere
>
OCA revalidatiegeneeskunde, ergotherapie en oefentherapie Cesar
>
Bedrijfsfysiotherapie voor werknemers
0118 - 46 18 97 • info@pmcinbalans.nl • www.pmcinbalans.nl O O S T- S O U B U R G • M I D D E L B U R G • V L I S S I N G E N • KO U D E K E R K E • A R N E M U I D E N • Z O U T E L A N D E
