Business Traveller #2 2024 - Zomer editie

De mondiale luchtvaarttop komt samen

Met Inner Circle op zoek naar de liefde…

Saoedi-Arabië opent de deuren naar de wereld

Ibiza • USA-updates • Rome • Review NIO EL7 • First Class

SAIL IN TOTAL LUXURY

Ontdek en beleef Explora Journeys, het nieuwste en meest stijlvolle Europese luxe lifestylemerk dat zeereizen herdefinieert voor de ultieme ervaring op zee.

Ontspan in ruime suites, penthouses en residences met uitzicht op zee, die zijn ontworpen om een thuis weg van huis te creëren, en geniet van diverse culinaire belevingen in één van onze verfijnde restaurants, bij het zwembad of op uw privéterras.

Ervaar EXPLORA I of EXPLORA II, op een collectie van reizen vanaf 7 nachten met de flexibiliteit om uit te breiden naar 14 of 21 nachten. Ontdek het Caribisch gebied, de Middellandse Zee, de Rode Zee en het Arabische schiereiland.

CULINAIRE BELEVINGEN UIT ALLE HOEKEN VAN DE WERELD

Een viering van wereldwijde culinaire talenten, culturen, en passies. EXPLORA I en EXPLORA II bieden verfijnde en gevarieerde culinaire ervaringen in zes levendige restaurants, plus in-suite dineren, evenals in vijf van de 12 bars en lounges aan boord (acht binnen en vier buiten).*

Onze experts op het gebied van eten en drinken, combineren een schat aan ervaring en creativiteit bij het samenstellen van meeslepende culinaire belevingen. Met enthousiasme vertellen zij verhalen over de herkomst van de zeldzame ingrediënten, die speciaal voor Explora Journeys met de hand worden geselecteerd.

Voordelig zakendoen met bluebiz

Reist u voor uw onderneming naar het buitenland?

Of gaan uw collega’s regelmatig op zakenreis?

Voor elke zakenreis met KLM of partners ontvangt u blue credits. Deze blue credits kunt u gebruiken voor onder meer gratis vliegtickets of upgrades. Deelname is kosteloos.

Kijk voor alle voordelen op bluebiz.com

ZOMER 2024

INTERVIEWS

14 MARJAN RINTEL

De topvrouw van KLM over ambities en… sneakers

30 PIETER ELBERS

Onze man in India verovert de wereld met IndiGo

48 DAVID VERMEULEN

Wie gaat er nog op Tinder als er Inner Circle is?

FEATURES

18 VERSLAG IATA Nederland staat aardig voor gek…

34 MACHINE REVOLUTION

Over A.I. in de reiswereld

42 FIRST CLASS Heeft de allermooiste stoel toekomst?

60 NIO EL7

Onze auto-expert ging ‘m testen

64 IBIZA

Geen DJ maar heerlijk zen en luxe

TIME FOR A LITTLE LUXURY IN

DELTA’S PREMIUM CABINS .

Treat yourself. Upgrade your travel experience to one of Delta’s premium cabins. Stretch out and relax in Delta Premium Select or dine high in Delta One®, one of the most exclusive cabins in the sky.

Trotse tinten blauw

Nederland oh Nederland, wij zijn de kampioen. Het was 1988 en Andre Hazes leefde nog, ‘we’ wonnen het EK met de legendarische goals van San Marco Van Basten, en Schiphol was de beste airport ter wereld en groeide lekker door. Anno 2024 ziet het leven er heel anders uit. Nederland zal het EK niet winnen, de enige echte André Hazes is dood en Schiphol glijdt verder en verder af naar bedenkelijke dieptes. Dat is niet goed voor Nederland. Op de luchtvaarttop in Dubai (pagina 18) werd ons kikkerlandje publiekelijk aan de schandpaal genageld. De overheid dan, die aan een lange wandeling zonder landkaart is begonnen. Tot op heden is dat geen succes. We zagen al eerder dat de VS niet zal nalaten druk uit te oefenen, zoals ze al eerder deden met de slots van JetBlue. Dat was het relatief kleine JetBlue nog. Het grote Delta, KLM-partner en de grootste airline ter wereld, liet in Dubai ook weten te rekenen op de EU om alle Nederlandse krimpplannen in de kiem te smoren. Daar moet je een beetje tussen de regels door lezen. Maar lees vooral de verschillen in dagelijkse bezigheden tussen onze twee trotse tinten blauw, dat van KLM en van IndiGo. Blijven we in Nederland treuzelen of zien we luchtvaart als middel voor welvaart, kennisgroei en connectiviteit? Ik wens de nieuwe overheid heel veel wijsheid toe…

Tijn Kramer Hoofdredacteur

COLOFON

UITGEVER Tom van Apeldoorn

HOOFDREDACTEUR Tijn Kramer

REDACTEUR Arjen Lutgendorff, Dylan Cinjee, Theo de Reus, Rahanna van Stapele, Sharon Evers en redactie UK Business Traveller

COMMERCIEEL DIRECTEUR TJ van Apeldoorn

SALES Dennis Ebbers, Dennis de Groot en Tina Bakker

ART DIRECTOR Iris Beenen

CONTACT

REDACTIE 035-6728848

EMAIL redactie@travmedia.nl

SALES tel 035-6728855 of 035-6728852

EMAIL sales@travmedia.nl

ABONNEMENT tel 035-6728830 email redactie@travmedia.nl

JAARLIJKS ABONNEMENT: Bespaar 5 procent op een abonnement van 2 jaar en 10 procent op een abonnement van 3 jaar.

NEDERLAND: 1 jaar, €42.95 2 jaar, €79 3 jaar, €115

PANACEA 10 JOHN STREET, LONDON WC1N 2EB

TEL +44 (0)20 7821 2700 BUSINESSTRAVELLER.COM

MEER MOGELIJKHEDEN, MEER SUCCES: ONS BREDE AANBOD VOOR ZAKENREIZEN

EUROWINGS

Het belang van zakenreizen neemt weer toe, en daarom breiden we ons aanbod voor zakenreizigers in heel Europa continu uit. We hebben de afgelopen twee jaar onze vluchtverbindingen flink uitgebreid om bedrijven te helpen weer volop van start te gaan. Zo bieden we nu aantrekkelijke verbindingen van Düsseldorf naar Berlijn, Zürich en Milaan. Nieuw toegevoegd zijn verbindingen naar Leipzig en Dresden, met een dienstregeling die perfect is afgestemd op zakenreizigers.

WINGS EXPRESS: NOG

ONTSPANNENDER NAAR JE BESTEMMING

Eurowings-passagiers naar Berlijn en Hamburg profiteren op de luchthaven van Düsseldorf van ‘WINGS express‘ met snellere toegang tot de veiligheidscontroles en kortere routes naar de gates. De vluchten vertrekken altijd vanaf dezelfde, dicht bij elkaar gelegen gates in Terminal A, waardoor na de veiligheidscontrole slechts een paar stappen nodig zijn om aan boord te gaan. Reizigers die van tevoren online hebben ingecheckt, kunnen zo binnen 40 minuten hun vliegtuig bereiken.

BUSINESS, MAAR CASUAL: ONS

BEDRIJFSPROGRAMMA

EW4BUSINESS

Wij vliegen u naar aantrekkelijke bestemmingen in Europa en bieden u vluchten die zijn afgestemd op de behoeften van zakenreizigers. Dankzij onze individuele tarieven en de bij te boeken extra’s kunt u uw reis helemaal naar eigen wens samenstellen en ervan genieten.

Zakenreizigers profiteren met alle directe en transferverbindingen in het hele routenetwerk van Eurowings van de EW4Business-bedrijfsvoordelen. EW4Business biedt bedrijven een aantrekkelijke bedrijfskorting vanaf een jaaromzet van slechts € 2.000. Dit geldt voor de drie Eurowingstarieven: BASIC, SMART en BIZclass. Gratis registratie voor deelname aan EW4Business op eurowings.com/nl

DE VOORDELEN VAN

EW4BUSINESS OP EEN RIJTJE

Voor iedereen die veel onderweg is, bedrijven, kmo’s of zelfstandigen

• Bedrijfskorting op alle vluchten van Eurowings met het BASIC-, SMART- en BIZclass-tarief

• Korting geldig voor alle non-stopen aansluitende vluchten in het hele routenetwerk van Eurowings

• Onbeperkt gratis omboeken tot 40 minuten voor vertrek, inclusief de optie om de geboekte route te wijzigen

• Deelname vanaf € 2.000 jaaromzet van vluchten van Eurowings

• Miles verzamelen bij Miles & More en inwisselen tegen aantrekkelijke awards

• Points ontvangen voor een frequent flyer-status en genieten van speciale privileges waardoor vliegen nog comfortabeler wordt

• Selfservices in het bedrijfsportaal en in de Eurowings-app

• Voorrang bij de Corporate Service hotline voor zakelijke klanten

AMEX GBT trekt portemonnee voor CWT

AMERICAN EXPRESS GLOBAL BUSINESS TRAVEL (Amex GBT) heeft een definitieve overeenkomst gesloten om CWT over te nemen, een wereldwijde aanbieder van oplossingen voor zakenreizen en vergaderingen. De transactie waardeert CWT op ongeveer $570 miljoen (526 miljoen euro), exclusief schulden, onder bepaalde voorwaarden en aanpassingen van de aankoopprijs. Paul Abbott, CEO van Amex GBT, verklaarde: ‘Door CWT te integreren in ons bewezen software- en dienstenmodel zullen we meer keuze, kansen en waarde bieden aan klanten en aandeelhouders.’

CEO van CWT, Patrick Andersen, zei: ‘Samenwerken met Amex GBT versnelt onze visie op een technologiegedreven toekomst voor zakenreizen, waar menselijke expertise en technologie samenkomen om een uitstekende klantbeleving te bieden. We zijn ervan overtuigd dat het gecombineerde bedrijf waarde zal creëren.’ De financiering zal deels in contanten en deels in aandelen worden gedaan. De afronding van de transactie wordt verwacht in de tweede helft van 2024, afhankelijk van gebruikelijke sluitingsvoorwaarden en wettelijke goedkeuringen.

CWT bedient 4.000 klanten en wordt naar verwachting in 2024 goed voor ongeveer $850 miljoen aan inkomsten en $70 miljoen tot $80 miljoen aan Adjusted EBITDA.

VCK Travel gaat Gray Dawes Travel heten

NA DE OVERNAME VAN VCK TRAVEL DOOR Gray Dawes Travel in januari 2024, kondigde het bedrijf een verandering in de leiding van het bedrijf aan. Vanaf mei is Ed Berrevoets afgetreden als Statutair Directeur en heeft Dave Bishop de rol van Managing Director op zich genomen, waarbij hij voornemens is de huidige groei van VCK Travel voort te zetten onder de merknaam Gray Dawes Travel. Deze naamswijziging wordt naar verwachting ergens in het najaar afgerond. Het zakenreisbedrijf laat weten: ‘Dave Bishop brengt 25 jaar aan leidinggevende ervaring in financiën, sales, technologie en commercie mee naar zijn nieuwe rol. Zijn vastberadenheid, strategisch inzicht en bewezen staat van dienst maken hem ideaal om deze spannende nieuwe fase van het bedrijf te zullen gaan leiden.'

‘Ik voel me vereerd en ben enthousiast om deze rol op me te nemen,’ zegt Bishop. ‘We zijn Ed ontzettend dankbaar voor zijn toewijding, visie en leiderschap. Ik kijk uit naar een succesvolle volgende fase voor onze Nederlandse operatie en een veelbelovende toekomst voor onze Europese klanten.’

ITA Airways, ‘A Sky Full of Italy’

Met Skyteam-member ITA Airways, een jonge, efficiënte en innovatieve luchtvaartmaatschappij, hebben reizigers via Rome - Fiumicino of Milaan - Linate keuze uit 57 bestemmingen wereldwijd. Ruime keuze uit 16 bestemmingen in Italië, 26 internationale -, en 15 intercontinentale bestemmingen.

Vanaf zomer 2024 worden nieuwe bestemmingen toegevoegd aan het groeiende netwerk, zoals Accra, Dakar, Riyadh, Kuwait City en Jeddah.

De huidige vloot bestaat uit 94 vliegtuigen en in 2024 treden 28 nieuwe generatie-vliegtuigen toe waaronder 5 wide-body (A330900) en 23 narrow-body/regional (A321neo, A320neo en A220-100).

De uitbreiding van de vloot vormt een verdere stap vooruit in de groeistrategie om tegen 2026 de groenste luchtvaartmaatschappij van Europa te zijn. Het cabine-interieur straalt Italiaanse elegantie en stijl uit in een verfijnde en comfortabele setting. ITA Airways biedt reizigers afhankelijk van het type toestel de keuze uit Businessclass-stoelen, bekleed met zacht leer, fully flat en met directe toegang tot het gangpad. Reizigers

genieten van Italiaanse cuisine en 17 inch inflight entertainmenttouchscreens. In een aparte rustige cabinesectie zijn Premium Economyfauteuils te reserveren met 40% meer beenruimte en 15,6 inch inflight entertainment-touchscreens. De Economy Class-stoelen hebben verstelbare hoofdsteunen en een 13,3 inch inflight entertainmenttouchscreen. Reizigers kunnen tijdens reserveren of online check-in kiezen voor meer beenruimte in Comfort Economy. Met het ‘Volare’spaarprogramma van ITA Airways sparen reizigers voor gratis vluchten, upgrades en extra bagagevrijstellingen. Vanuit Amsterdam vliegt ITA Airways tweemaal daags naar Rome - Fiumicino en driemaal daags naar Milaan - Linate, wat flexibiliteit en gemak geeft bij het plannen van zakenreizen.

Zakenreizen op maat

EW4Business biedt exclusieve kortingen en volledige planningsflexibiliteit

Kortingen in het hele Eurowingsnetwerk en op alle tarieven

Maximale flexibiliteit door kostenloos omboeken en wijzigen van de route

Prioritaire klantendienst via de hotline voor bedrijven

Delta weer terug naar Tampa

DELTA HERSTART KOMEND WINTERSEIZOEN DE DAGELIJKSE service tussen Amsterdam Airport Schiphol (AMS) en Tampa International Airport (TPA) op 27 oktober. De nieuwe service wordt uitgevoerd met een Airbus A330-300-vliegtuig, met keuze uit Delta One, Delta Premium Select, Delta Comfort+ en Main Cabin.

Deze route versterkt het Florida-Europa-netwerk van de luchtvaartmaatschappij en is een aanvulling op bestaande

CORENDON NU OOK NAAR BONAIRE

VANAF 3 NOVEMBER vliegt Corendon Dutch Airlines naar Bonaire. Corendon zegt dat dit volgt op het succes van de vluchten naar Curaçao en de groeiende vraag naar vakanties op Bonaire. De airline zal twee keer per week vliegen, op woensdag en zondag, met het eigen vliegtuig (A350). De vlucht naar Bonaire is een combi-vlucht met de route Curaçao (AMS-CUR-BON-AMS). Op Curaçao maakt het toestel een tussenlanding en komt een nieuwe crew aan boord. Het betreft een lijndienst, dus het is ook mogelijk om losse tickets te kopen, zonder hotelarrangement.

winterseizoendiensten tussen Amsterdam en Orlando (MCO). Delta vliegt ook het hele jaar door van Amsterdam naar Atlanta (ATL), Boston (BOS), Detroit (DTW), Minneapolis/St Paul (MSP), New York (JFK), Portland (PDX), Salt Lake City (SLC) en Seattle (SEA). Met de joint venture-partners van Delta is de connectiviteit met Florida zeer uitgebreid. KLM en Air France bieden vluchten aan tussen Miami en Parijs, terwijl Virgin Atlantic vliegt van zowel Miami als Tampa naar London Heathrow (LHR) en van Orlando naar zowel Manchester als LHR.

LUFTHANSA START UITROL NIEUW ALLEGRIS-PRODUCT

LUFTHANSA ALLEGRIS, HET NIEUWE premium boordproduct op langeafstandsroutes, is onlangs officieel gelanceerd. Het eerste Airbus A350toestel uitgerust met Allegris is op 1 mei vertrokken vanuit München naar de Canadese metropool Vancouver. De tweede bestemming is Toronto, dat in de eerste maanden afwisselend met Vancouver wordt bediend op geselecteerde vluchten. Naarmate er meer A350’s worden geleverd, zal de Allegris-cabine ook gebruikt worden op vluchten naar Chicago en Montreal in de zomer.

EUROSTAR WIL IN 2030 VOLLEDIG DUURZAAM

EUROSTAR HEEFT BELOOFD OM TEGEN 2030 de treinen in zijn vijflandennetwerk van 100 procent duurzame energie te voorzien. Het hogesnelheidsspoornetwerk is van plan ‘de ruggengraat te worden van duurzaam reizen in Europa’, terwijl het werkt aan zijn doelstelling om tegen het einde van het decennium 30 miljoen passagiers te vervoeren (ter vergelijking: Eurostar vervoerde in 2023 18,6 miljoen passagiers).

AMERIKAANSE ZAKENREIZIGERS

BELANGRIJK VOOR

EUROPA

VOLGENS HET CITIES & TRENDS 2023 UNITED STATES-RAPPORT van BCD Travel vertegenwoordigt Europa zeven van de tien meest bezochte intercontinentale steden voor Amerikaanse zakenreizigers, met Londen als populairste. Het rapport is gebaseerd op vlieg- en autoverhuurdata van BCD in de VS in 2023. Volgens de Europese Commissie hebben de EU en de VS de grootste handels- en investeringsrelatie ter wereld, waarbij de beide economieën samen goed zijn voor een derde van de wereldwijde handel in goederen en diensten. Na zakelijke hotspot Londen volgen Frankfurt, Amsterdam, Parijs, München, Zürich en Dublin op de lijst, die wordt afgesloten door drie Aziatische steden: Tokio, Seoul en Dubai.

De door Amerikanen meest bezochte stad in de Verenigde Staten zelf is Atlanta, thuisbasis van vele Fortune 500-bedrijven zoals Delta Air Lines en Coca Cola en tevens beschouwd als koploper onder steden met de snelste groei van startende bedrijven. Dallas-Fort Worth, met een robuust netwerk van grote bedrijven en hoofdkantoren, en Chicago, met een groeiende reputatie als technologieclub, volgen op de tweede en derde plaats. New York City neemt de vierde plaats in.

Reisgedrag

Bij het boeken van intercontinentale vluchten kozen Amerikaanse zakenreizigers voornamelijk voor Businessclass (53%) en Economyclass (36%). Premium economy (10%) en First Class (1%) werden het minst geboekt. Voor zakenreizen in de VS was 80% van de geboekte vluchten rechtstreeks en slechts 20% indirect. Voor intercontinentale reizen ligt de verdeling dichter bij elkaar: 47% van de geboekte vluchten was rechtstreeks, 53% was indirect. Zakenreizigers bleken hun vlucht en reisklasse meestal op basis van het reisbeleid van hun werkgever, het vluchtschema en hun persoonlijke voorkeur te kiezen. Als ze vroeg op hun bestemming willen zijn, boeken ze vaak een rechtstreekse vlucht. Als tijd geen rol speelt en ze geld willen besparen, kiezen ze eerder voor een indirecte vlucht. Voor intercontinentale vluchten hangt de keuze sterk af van het feit of er überhaupt rechtstreekse vluchten beschikbaar zijn.

OOK EUROPESE ZAKENREIZIGERS

SLAAN HUN VLEUGELS WEER UIT

VOLGENS HET SOORTGELIJKE RAPPORT ‘CITIES & TRENDS EUROPE 2023’ van BCD Travel zijn Amsterdam en New York de meest bezochte steden voor Europese zakenreizigers. De populairste landen zijn Duitsland en de Verenigde Staten. De resultaten zijn ook hierbij gebaseerd op vlieg- en autoverhuurdata van BCD, deze keer van in een reeks Europese markten in 2023.

In totaal zijn de uitgaven voor zakenreizen in Europa in 2023 hersteld tot 96% van het niveau van voor de pandemie (2019). Het herstel varieert per regio en per land en is afhankelijk van geopolitieke ontwikkelingen, de capaciteit van leveranciers en andere factoren. In lijn met de GBTA 2023-bevindingen, is West-Europa duidelijk koploper in de top 10 van Europese steden, gedreven door de terugkeer van face-to-face vergaderingen en evenementen, en de opleving van internationale zakenreiscapaciteit en -volumes. De rest van Europa herstelt zich langzamer, onder andere door de oorlog in Oekraïne.

De lijst van intercontinentale steden die door Europese zakenreizigers worden aangedaan, wordt gedomineerd door de VS, met maar liefst zeven steden in de top 10. Maar ook Dubai doet het erg goed op de derde plaats. Het emiraat is sterk gericht op groei en is van plan om de meest bezochte bestemming ter wereld te worden. Andere steden in de top 10 zijn Singapore en Shanghai.

Top 5 landen voor zakenreizen

Duitsland is het meest bezochte Europese land, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk, dat van de eerste plaats in 2019 naar de tweede plaats in 2023 is gezakt. Door Brexit hebben EU- en Zwitserse burgers een geldig paspoort nodig om naar het Verenigd Koninkrijk te reizen en kunnen ze het land sinds oktober 2021 niet meer in met een nationale identiteitskaart. Toch blijft het VK een populaire bestemming voor zakenreizen. Nederland, Frankrijk en Italië volgen op respectievelijk de derde, vierde en vijfde plaats.

De VS leidt de intercontinentale ranglijst, gevolgd door de Verenigde Arabische Emiraten, India en China. Dit komt door de sterke handelsbetrekkingen tussen Europa en Azië. Canada sluit de ranglijst af op de vijfde plaats.

2023

RANKING

EUROPA

Duitsland

Verenigd Koninkrijk

Nederland

Frankrijk

Italië

Reisgedrag

INTERCONTINENTAAL

Verenigde Staten

Ver. Arabische Emiraten

India

China

Canada

Als we kijken naar de reisklasse die Europese reizigers boeken voor intercontinentale vluchten in 2023, staat businessclass bovenaan met 47%, gevolgd door economyclass met 42%. Premium economy is goed voor 10% en First Class voor slechts 1%. Dit wijkt iets af van de (eerder genoemde) resultaten die onder Amerikaanse reizigers waargenomen werden, waar businessclass en economyclass respectievelijk 53% en 36% uitmaken op intercontinentale vluchten. Voor zakenreizen in Europa is 84% van de geboekte vluchten rechtstreeks, grotendeels vanwege de korte afstanden en een uitgebreid netwerk. Slechts 16% is indirect. Voor intercontinentale reizen is de verdeling echter bijna gelijk: 51% van de geboekte vluchten is rechtstreeks, 49% is indirect.

‘Samen maken wij Nederland’ Interview KLM CEO Marjan Rintel

Marjan Rintel is op 1 juli 2024 twee jaar CEO van KLM. Een turbulente post-covidperiode met een dagelijkse stroom aan een niet altijd even redelijk (politiek) debat. Ondertussen gaat het werk door voor een betere en meer duurzame toekomst van de luchtvaart. Business Traveller sprak de topvrouw op de IATA-conferentie in Dubai.

DOOR TIJN KRAMER

Ubent twee jaar geleden als CEO begonnen. Hoe kijkt u terug op deze eerste periode?

‘Het was natuurlijk nog steeds wel een rollercoaster de afgelopen twee jaar. Met de periode na covid, en de aankondiging van de krimp. En dat dossier loopt natuurlijk nog steeds. Het draaide om herstellen van covid en het weer op orde krijgen van de capaciteit. De afgelopen weken, maanden en met name ook de meivakantie zijn prima verlopen. En wat natuurlijk heel goed is, dat blijkt dat vliegen toekomst heeft. Mensen willen gewoon weer vliegen, ze gaan op reis.’

Wat zijn de uitdagingen?

‘De capaciteit. Simpelweg omdat er heel veel vliegtuigen zijn besteld, en die niet zomaar meteen geleverd kunnen worden. En we hebben natuurlijk in de supply chain echt nog wel problemen, waarvan ik vermoed dat die echt de komende jaren nog wel zullen spelen.’

Wat betreft de laatste voorgestelde plannen vanuit de overheid? Uw reactie.

niet een jaar de winkel dicht doen en dan weer opendoen, want dan heb je geen winkel meer. Ik vind het disproportioneel als je dat niet meeneemt in het verhaal. Ik kijk natuurlijk ook naar de landen om ons heen, en die nemen vlootvernieuwing wél integraal mee als onderdeel van geluidsreductie. En we zien dat toch steeds niet volledig terug in de plannen die er nu liggen.’

‘De reactie is eigenlijk tweeledig. We zien nu gelukkig wel dat er een aantal elementen die wij voorheen hebben genoemd, opgenomen worden. Er wordt naar de vloot gekeken. Het gebruik van stillere vliegtuigen in de nacht, opnieuw vliegtuigen met te veel uitstoot… Er is kennelijk dus wel een opening in de discussie, waarbij een aantal elementen die wij hebben genoemd, meegenomen worden. Aan de andere kant, een vliegtuig kopen, dat is niet een kroketje uit de muur halen. We hebben de nieuwe Airbus A350 gekocht. Maar die komt, en dat is natuurlijk ook allang bekend bij de overheid, pas eind 2026. Je kunt

Welk dringend advies zou u de nieuwe overheid willen meegeven?

‘We moeten een toekomstplan maken waar we ons aan vast kunnen houden. Dat roepen we natuurlijk al een tijdje, maar we hebben een betrouwbare partner nodig. Samen maken wij Nederland. En daar hoort vestigingsklimaat bij, daar hoort een airline bij en er horen bedrijven bij die zich willen vestigen in Nederland.’

Enerzijds lijkt luchtvaart in de publieke opinie in het verdomhoekje te zitten, anderzijds is de vraag naar vliegtickets enorm. Wat is toch die discrepantie in Nederland?

‘Dat vind ik ook heel apart. Als je nou kijkt naar dat imagoprobleem: ik heb nota bene een publiekelijk interview gegeven op de Universiteit van Amsterdam, waarbij je weet dat zoiets best voor een kritisch publiek kan zijn. Maar mensen stonden in de rij om op de foto te gaan en te vragen hoe ze konden solliciteren. En we hebben ook opnieuw kunnen lezen dat we een van de vier meest aantrekkelijke werkgevers zijn. Maar je ziet het ook rondom SAF (Sustainable Aviation Fuel, red). Wij kopen als AF/KLM 16% van de wereldwijde SAF. Maar als je kijkt hoeveel

passagiers daadwerkelijk SAF vrijwillig bijkopen, is dat maar heel beperkt. Dat geldt natuurlijk ook voor andere duurzame producten die niet bij onze sector horen. Of het nu gaat over kleding of over bepaalde producten in de supermarkt. Ben je nou wel of niet bereid om je gewoontes aan te passen?’

We moeten een toekomstplan

Misschien geeft de media het daadwerkelijke gedrag van de consument niet goed weer. ‘Je ziet natuurlijk wel vaker, ook niet nieuw, dat slecht nieuws beter verkoopt dan goed nieuws. Wij blijven zeggen dat we onze verantwoordelijkheid nemen. We willen snelle verduurzaming, en we nemen heel veel maatregelen om dat te bereiken, ook binnen KLM zelf.’

maken waar we ons aan vast kunnen houden.

Voelt u zich dan eerder Don Quijote die tegen de molens vecht, of bent u inmiddels meer hoopvol gestemd? ‘Ik heb wel het idee dat het besef wat beter doordringt. Dat komt natuurlijk omdat niet alleen de luchtvaart, maar ook het Nederlandse bedrijfsleven, aan de bel heeft getrokken.’

Atilay Uslu, oprichter van Corendon, heeft laatst geopperd alle vluchten tot 500 kilometer maar af te schaffen. Wat vindt u van dat idee?

‘Ik heb net met de minister, ProRail, NS, en Schiphol aan tafel gezeten, omdat ik ook van mening ben dat je het treinreizen moet bevorderen. Maar wel daar waar het kan. Alleen moet de overheid dan wel eerst investeren in infrastructuur. En moeten we afspraken maken met elkaar over de afstemming, de dienstregelingen en de aansluitingen. En hoe je het makkelijk maakt; de passagier moet gemakkelijk de koffer mee kunnen nemen en kunnen overstappen. Maar op dit moment is infrastructuur nog niet optimaal. Je kunt vluchten tot 500 km afschaffen, maar als je niet op je bestemming kan komen, dan heb je niks opgelost. Dan moet iedereen in zijn auto op weg.’

Maar de trein is anno 2024 grotendeels toch nog geen concurrerend product? Ik stel: het gaat binnen vijf tot tien jaar ook niet lukken om dat op orde te krijgen. ‘Zeker niet. Als je daarvoor infrastructuur moet neerleggen, ben je minimaal twee keer langer bezig. We zijn nu natuurlijk wel in gesprek met een aantal partijen om te onderzoeken hoe we een aantal bestemmingen in Duitsland, Brussel en Parijs echt nog beter neerzetten. Dus ik denk dat er echt nog wel stappen te zetten zijn, alleen alles stopzetten tot 500 kilometer is niet helemaal realistisch. Die infrastructuur ligt er gewoon niet.’

FOTO: Marjan Rintel

Een veelgehoorde opmerking: ‘Het vliegticket wordt te duur voor de ‘gewone’ Nederlander.’ Wat is uw reactie daarop?

‘We moeten realistisch zijn: vliegen wordt echt veel duurder. En ik hoor helaas te vaak dat we ‘wel eens een keer belasting moeten gaan betalen’. Laten we realistisch zijn en kijken naar de hoeveelheid belasting die nu al op een vliegticket zit. En er komt vanuit de EU nog meer aan dat uiteindelijk ook betaald moet worden. Dus vliegen wordt inderdaad duurder. Onze ambitie is natuurlijk het product betaalbaar houden, wat al heel lastig is in de context waar we ons aan gecommitteerd hebben. Ik vind het ook te makkelijk om te zeggen dat mensen die op vakantie willen, dan vanaf airports over de grens moeten vliegen. Dat zou natuurlijk zonde zijn.’

Hoe verloopt de samenwerking met partner Air France, en kan KLM zijn ei kwijt als het gaat om de belangen van KLM?

‘Zo, dat is wel een heel oud onderwerp. Volgens mij is onze focus echt gericht op hoe we onze groep verder kunnen versterken. Dat kun je alleen maar doen door samen te werken, en ook alleen maar door naar buiten te kijken. Naar onze concurrenten. Hoe doen die het? Hoe kunnen wij concurrerend zijn? Wat hebben we nodig in die consolidatie? En dat doen we vanuit volledige samenwerking. Want ik denk altijd: we hebben allemaal een belang om de groep zo sterk mogelijk te maken.’

Zijn er nog plekken op de wereldkaart waar KLM graag heen zou willen?

‘Mijn grootste opgave op dit moment is het vergroten van de capaciteit van KLM. We zitten nog steeds niet op 100% op long-haul-routes. Onder andere nog vanwege de inhaalslag om de juiste hoeveelheid piloten binnen te krijgen, die ingewikkeld blijkt. Gelukkig is er erg veel animo voor het beroep van piloot, het is een heel aantrekkelijk vak. Dus we kunnen de kandidaten wel vinden, maar we moeten ze natuurlijk ook trainen en dat duurt even. Daarnaast hebben we nog met een hele omscholingsopgave te maken voor de nieuwe Airbus-toestellen. Op die inhaalslag wil ik me eerst focussen. Als we dat doen, kunnen we weer richting de bestemmingen waarop we graag willen vliegen.’

KLM heeft onlangs met 30 andere stakeholders uit de reisindustrie 10 commitments opgesteld. Hoe gaat dat concreet verder?

‘Dat was natuurlijk in eerste instantie bedoeld om aan de overheid te laten zien dat wij als sector willen samenwerken. Natuurlijk zijn we het niet allemaal op alle punten met elkaar eens, maar we gaan wel met z’n allen voor de verduurzaming van de luchtvaart. En daarover willen we

graag in gesprek met de overheid, om te zorgen dat het in de plannen komt en we weer verder gaan. Dus ik denk dat we eerst moeten wachten totdat we een nieuw kabinet hebben, om het dan voort te zetten.’

FOTO ONDER: De crew op de KLM-sneakers

Pieter van Oord is net begonnen als CEO van Schiphol. Wat staat er bovenaan de agenda om met hem te bespreken?

‘Ik ken Pieter als een heel sympathiek, professioneel en vakbekwaam persoon. Ik denk dat we allereerst naar de toekomst moeten kijken. Laten we nou eens samen onderzoeken hoe we tegen de luchtvaart over 10, 20 of 30 jaar aankijken. Ik zou ook graag samen met hem willen bouwen aan onze samenwerking. Want daarover hoor je vanuit de hele wereld: ‘Wat zijn jullie nou eigenlijk aan het doen in Nederland? Juist Schiphol en KLM hebben historisch gezien zoveel neergezet in dat ‘kleine’ landje Nederland.’ Die samenwerking en prestaties zijn voor velen zo’n voorbeeld geweest, en nog steeds. Het zou mooi zijn als we daar weer naartoe kunnen. Dat we opnieuw voorloper kunnen zijn op een aantal terreinen, en mensen daar weer trots op kunnen zijn.’

Zoals je eerder al noemde is KLM uitgeroepen tot een van de meest aantrekkelijke werkgevers van Nederland. Hoe doe je dat?

‘Ik denk dat dat met een aantal elementen te maken heeft. Ten eerste simpelweg met het product dat we hebben: vliegen heeft toekomst, en mensen willen gewoon graag op

reis. Maar ook die Nederlandse touch die we hebben. Die memorabele ervaringen die we dan toch weten over te brengen. Vanuit al die KLM-medewerkers die zich dag en nacht, al die jaren lang, inzetten voor KLM. Met een glimlach, service en soms een grap. Dat is natuurlijk toch wat zo ontzettend wordt gewaardeerd. En we blijven ons inzetten voor verduurzaming, door innovatief te zijn en te blijven. Dit zijn denk ik toch elementen die ook de jongeren aanspreken, hè. (Lachend): Ja, sorry, ik begin er zelf ook weer helemaal enthousiast over te worden. Binnen KLM is het zo veelzijdig en er is zo veel mogelijk voor een mooie carrière, op welke afdeling dan ook.’

Tot slot, jullie crew mag sinds kort op trendy sneakers de wereld rond. Hoe lopen ze?

‘Dat kan ik je uit persoonlijke ervaring vertellen, want ik heb ze zelf ook. Ik heb er een jaar geleden al op mogen proefdraaien tijdens de Sustainable Flight Challenge naar Los Angeles. Nou, super! Ik krijg nu zelfs van pursers een bedankje met foto van een reis naar Kaapstad, waarbij ze laten weten hoeveel vermoeidheid het scheelt. En dat is natuurlijk ook belangrijk: het welzijn van de KLM’ers. Met zoiets simpels als sneakers. Dan denk ik: hartstikke goed, graag gedaan…’

FOTO BOVEN: De A350 is in bestelling

Een hete middag in Dubai

Eens per jaar komt de luchtvaartindustrie samen op de jaarvergadering van de International Air Transport Association (IATA).

Dit jaar ging het er in Dubai, met 44 graden op de thermometer, ook in de airconditioning van het J.W. Marriott, soms heet aan toe. Zeker voor Nederland…

DOOR TIJN KRAMER

IATA vertegenwoordigt zo’n 330 luchtvaartmaatschappijen, goed voor 80% van het totale luchtverkeer, uit 120 landen. Dan is het knap als je als klein kikkerlandje Nederland meerdere keren publiekelijk wordt genoemd ten overstaan van bijna de gehele luchtvaartindustrie. De ‘krimp’ is allang geen Nederlands nieuws meer…

IATA-topman

Een recordaantal van vijf miljard luchtreizigers in 2024…

Willie Walsh liet er geen gras over groeien in zijn openingsspeech. ‘Er is in Nederland sprake van een grote aantasting van de mondiale standaarden. Het kabinet wilde de capaciteit van Schiphol definitief verminderen met minimaal 40.000 vluchten per jaar, zogenaamd om geluidsoverlast weg te nemen. Dat is een slechte keuze voor een handelsnatie waarvan de welvaart gekoppeld is aan connectiviteit, vooral als er een mondiale standaard bestaat om geluidsoverlast

aan te pakken. De evenwichtige aanpak van de ICAO werd in 2001 overeengekomen. (De Internationale Burgerluchtvaartorganisatie - ICAO - is een agentschap van de Verenigde Naties dat 193 landen helpt samen te werken en hun luchtruim te delen in hun wederzijds voordeel, red.) Deze is vastgelegd in het Verdrag van Chicago en draagt het gewicht van de wet in de EU en elders. De Nederlanders hebben er geen acht op geslagen in hun politiek gemotiveerde poging om zonder overleg de slots op Schiphol te bezuinigen. En ze maakten zich geen zorgen over de Worldwide Airport Slot Guidelines – een mondiale standaard die nooit bedoeld was om een dergelijke achterwaartse en illegale actie mogelijk te maken. Wij protesteerden. En toen de EU en de VS toetraden, trokken de Nederlanders zich terug. Het was duidelijk dat het toestaan van de Nederlanders om ‘rogue’ te gaan op het gebied van mondiale standaarden

het potentieel heeft om een puinhoop te creëren. We kunnen regeringen dit cruciale feit niet laten vergeten. Wij moeten waakzaam blijven. Het Schipholdossier is niet geheel afgesloten. En de Belgen lijken iets soortgelijks te proberen.’

Waarvan akte. Het is duidelijk dat de nieuwe Nederlandse overheid rekening moet houden met de IATA, de EU en de Amerikanen als het zonder goed beleid krimpvoorstellen wil doorvoeren. Nog meer juristen kunnen zich gaan inlezen, zo lijkt het. Maar gelukkig was het niet alleen de tik op de Nederlandse vingers in Dubai. Ondanks vele mondiale problemen, groeit de luchtvaart fors, met alle uitdagingen die er desalniettemin blijven.

Directeur-generaal Walsh: ‘In een wereld met veel en toenemende onzekerheden blijven luchtvaartmaatschappijen hun winstgevendheid versterken. De verwachte totale nettowinst van 30,5 miljard dollar in 2024 is een grote prestatie gezien de recente verliezen door de pandemie. Met een recordaantal van vijf miljard luchtreizigers dat in 2024 wordt verwacht, is de menselijke behoefte

om te vliegen nog nooit zo sterk geweest. Bovendien rekent de wereldeconomie op luchtvracht voor de levering van de 8,3 biljoen dollar aan handel die via de lucht naar klanten gaat. Het lijdt geen twijfel dat de luchtvaart van cruciaal belang is voor de ambities en de welvaart van individuen en economieën. Het versterken van de winstgevendheid van luchtvaartmaatschappijen en het vergroten van de financiële veerkracht zijn belangrijk. Winstgevendheid maakt investeringen mogelijk in producten die voldoen aan de behoeften van onze klanten en in de duurzaamheidsoplossingen die we nodig zullen hebben om in 2050 een netto nulkoolstofuitstoot te bereiken.’

MAGERE MARGE

‘De luchtvaartsector is op weg naar duurzame winsten, maar er moet nog een grote kloof worden overbrugd. Een rendement van 5,7% op het geïnvesteerde vermogen ligt ruim onder de kapitaalkosten, die ruim 9% bedragen. En het verdienen van slechts €6,14 per passagier is een indicatie van hoe mager onze winst is – nauwelijks genoeg voor

zou ook helpen. De nadruk leggen op overheidsbeleidsmaatregelen die de concurrentiekracht van het bedrijfsleven stimuleren, zou winst opleveren voor de economie, voor de werkgelegenheid en voor de connectiviteit. Het zou ons ook in een sterke positie plaatsen om investeringen in duurzaamheid te versnellen’, aldus Walsh.

RAPPORT

De rapportcijfers van de luchtvaart geven ondanks alle uitdagingen reden tot optimisme voor de sector. De verwachting is dat de winstgevendheid in 2024 zal toenemen, omdat de inkomsten iets sneller groeien dan de uitgaven (+9,7% versus +9,4%). De bedrijfswinst zal naar verwachting uitkomen op $59,9 miljard (+14,7%, vergeleken met $52,2 miljard geschat voor 2023). De nettowinst zal naar verwachting echter iets langzamer groeien, met +11,3%, van naar schatting 27,4 miljard dollar voor 2023 tot 30,5 miljard dollar voor 2024. De inkomsten uit de industrie zullen naar verwachting in 2024 een historisch hoogtepunt van 996 miljard dollar bereiken.

een kopje koffie in veel delen van de wereld. Om de winstgevendheid te verbeteren is het oplossen van supply chain-problemen van cruciaal belang, zodat we vloten efficiënt kunnen inzetten om aan de vraag te voldoen. En verlichting van lastige regelgeving en steeds toenemende belastingvoorstellen

PASSAGIERS

De passagiersinkomsten zullen naar verwachting in 2024 $744 miljard bereiken, een stijging van 15,2% ten opzichte van $646 miljard in 2023. De omzetgroei van passagierskilometers zal naar verwachting jaar-op-jaar 11,6%

Soepelere regelgeving helpt snellere verduurzaming

bedragen. De gemiddelde bezettingsgraad van passagiers zal in 2024 naar verwachting 82,5% bedragen. Dit komt grotendeels overeen met het niveau van vóór de pandemie (82,6% in 2019) en weerspiegelt de krappe vraag- en aanbodomstandigheden als gevolg van aanhoudende problemen met de toeleveringsketen voor vliegtuigen en motoren.

VEEL VRAAG

De IATA-peilinggegevens van april 2024 kwamen overeen met de verwachtingen voor aanhoudend sterke prestaties op de passagiersmarkten. Ongeveer 39% van de respondenten verwacht de komende twaalf maanden meer te zullen reizen dan in de voorgaande twaalf maanden. De meerderheid (54%) zei dat ze verwachten evenveel te reizen als in de

FOTO LINKS: Sjeik Mohammed Al Maktoum

voorgaande twaalf maanden. Slechts 6% geeft aan minder te gaan reizen. Ongeveer 46% van de respondenten verwacht de komende twaalf maanden meer aan reizen te zullen uitgeven dan in de voorgaande twaalf maanden. Een vrijwel even groot deel (45%) verwacht de komende twaalf maanden hetzelfde aan reizen uit te geven, terwijl 9% verwacht minder uit te geven.

RISICO’S

De winstgevendheid van de sector is kwetsbaar en kan door vele

factoren positief of negatief worden beïnvloed. De vooruitzichten van luchtvaartmaatschappijen zijn historisch gezien nauw verbonden met mondiale economische trends. Niettemin is de sector grotendeels veerkrachtig gebleken in het licht van de inflatie, de hoge rentetarieven en de vertragende bbpgroei in de post-pandemische periode. De economische ontwikkelingen in China moeten nauwlettend in de gaten worden gehouden. Vertragende groei, jeugdwerkloosheid en de relatieve kracht van de dienstensector ten opzichte van de productiesector zijn allemaal aanwijzingen dat de Chinese economie zich in een transitie bevindt, wat brede gevolgen zou kunnen hebben buiten de landsgrenzen. Oorlog is een andere. De operationele gevolgen van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne en de oorlog tussen Israël en Hamas zijn grotendeels beperkt gebleven tot de directe omgeving van deze conflicten. Een escalatie van beide conflicten heeft het potentieel om de economische vooruitzichten negatief te veranderen. Dan Supply Chains. Problemen met de toeleveringsketen blijven de wereldhandel en het bedrijfsleven beïnvloeden. Luchtvaartmaatschappijen zijn direct getroffen door onvoorziene onderhoudsproblemen aan sommige vliegtuig-/motortypes en door vertragingen bij de levering van vliegtuigonderdelen en vliegtuigen, waardoor de capaciteitsuitbreiding en vlootvernieuwing beperkt werden. En er is het overheidsbeleid: nu er meer mensen naar de stembus gaan dan in enig ander jaar, heeft 2024 het potentieel om het mondiale politieke landschap aanzienlijk te veranderen. Hoewel een grotere politieke focus op bedrijfsvriendelijk beleid en het versterken van economieën welkom zou zijn, zou een politieke verschuiving weg van mondiale instellingen, internationale handel en beleidsverlamming door gepolariseerde politiek waarschijnlijk schadelijk zijn.

Naarmate luchtvaartmaatschappijen hun inspanningen op het gebied van het koolstofarm maken verdubbelen, zou elke verslechtering van de politieke vastberadenheid om in 2050 een netto nul-koolstofuitstoot te bereiken, de beleidssteun die luchtvaartmaatschappijen nodig hebben om dit belangrijke doel te bereiken, in gevaar kunnen brengen.

DE REIZIGER ZELF

Vliegreizen blijven waarde opleveren voor de consument. Uit de publieke opiniepeiling van IATA van april 2024 bleek dat 97% van de reizigers tevreden was over hun reis. Bovendien was 91% het ermee eens dat connectiviteit via de lucht van cruciaal belang is voor de economie en 89% zei dat dit een positieve impact heeft op de samenleving.

Passagiers rekenen op een veilige, duurzame, efficiënte en winstgevende luchtvaartsector. Uit opiniepeilingen van de IATA blijkt welke belangrijke rol reizigers de luchtvaartindustrie zien spelen: 86% zei dat zakenreizen een gemakkelijk te rechtvaardigen investering is. 77% was het ermee eens dat vliegreizen een goede prijskwaliteitverhouding biedt. 90% zei dat vliegreizen een noodzaak is voor het moderne leven. 83% erkende dat het mondiale luchtvervoernetwerk een belangrijke bijdrage levert aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN.

DUURZAAM

De luchtvaart blijft vasthouden aan haar doel om in 2050 een netto nulkoolstofuitstoot te bereiken. Reizigers hebben een groot vertrouwen in deze belofte: 82% gelooft dat dit het juiste doel is, 76% zegt dat we duurzaam zullen kunnen vliegen en driekwart van de respondenten is het er mee eens dat luchtvaartleiders de klimaatuitdaging serieus nemen.

OOGGETUIGEN UIT HET

MIDDEN-OOSTEN

Zien is geloven. Het Midden-Oosten kent een ruim en divers aanbod aan bestemmingen. Alle ernstige geopolitieke zorgen even daargelaten is de regio grotendeels nog goed bereisbaar. We vragen twee reisprofessionals over hun persoonlijke ervaringen in Dubai en Saoedi-Arabië.

DOOR RAHANNA VAN STAPELE

‘DE AMERIKAANSE DROOM IN DUBAI’

Acht maanden geleden verhuisde Mohsin Amdaouech, oprichter en eigenaar van de reisorganisatie #nietdenkenmaardoen, permanent naar Dubai met zijn gezin. Na zijn middelbare school gebruikte Mohsin zijn gespaarde salaris van bijbaantjes voor een wereldreis, waardoor hij een populaire Instagrammer werd. Zijn groeiende online aanhang

FOTO BOVEN: Madain Saleh in Saoedi-Arabië

FOTO LINKS: Mohsin Amdaouech

reageerde enthousiast toen hij (eigenlijk als grapje) voorstelde samen op citytrip naar Barcelona te gaan. Zo ontstond het concept #nietnadenkengewoondoen, dat nu wereldwijd groepsreizen aanbiedt. Mohsin licht toe: ‘Dat Nederlanders van nature reislustig zijn was bekend, maar ook de animo binnen de multiculturele gemeenschap bleek verrassend groot.’

NIET TWIJFELEN

‘Ondanks dat ik nooit gebonden was aan één plaats, vond ik Nederland ideaal om te wonen. Maar tijdens een verblijf in Dubai bij mijn zus, die er al tien jaar woont, zag ik plots de mogelijkheden voor me, net als mijn vrouw gelukkig. Je moet niet te lang wachten met zulke ideeën’, vertelt Mohsin. Hij richtte onmiddelijk een bedrijf op en nog geen vier maanden later verhuisde het gezin naar het Emiraat.’

40 JAAR VOOR

‘Ik beschouw Dubai wel echt als onderdeel van de Emiraten, een regio die wat mij betreft echt ultiem is. De economische drive hier

zorgt voor een dynamische sfeer waarin je groter gaat denken. De Amerikaanse droom leeft hier, en het land loopt 40 jaar voor. Rijd je te hard? Dan ontvang je binnen enkele minuten een sms met een QR-code om de boete te betalen. Bestel je midden in de nacht een iPad, dan wordt deze binnen vijftien minuten geleverd. De servicegerichtheid, veiligheid en netheid van het land zijn ongekend.’

NEDERLANDSE GEMEENSCHAP

Ondanks de vliegafstand voelt Dubai niet ver van Nederland. ‘We wonen in een internationale wijk en er is een grote Nederlandse gemeenschap. We hebben zelfs een Nederlandse huisarts en tandarts. Het doet voor mij bijna denken aan de verhalen van mijn vader over gastarbeiders in Nederland. Ik beschouw mezelf als wereldburger en bied mijn kinderen deze internationale ervaring’, zegt Mohsin.

NIET NADENKEN

‘Zuid-Afrika is op dit moment onze meest geboekte bestemming, maar Dubai is ook een populaire bestemming. Klanten die kiezen voor zonzekerheid, schone voorzieningen en zeer kwalitatieve service, vinden hier hun geluk. En het hoeft echt niet meer razend duur te zijn. Met een pakketreis van bijvoorbeeld Corendon of TUI is Dubai verrassend betaalbaar.’

BEZIENSWAARDIGHEDEN EN ACTIVITEITEN

‘In Dubai bezoeken we als gezin eigenlijk zelden de toeristische hotspots zoals de Dubai Mall. In plaats daarvan gaan we naar plekken als Dubai Hills Mall, waar voornamelijk locals komen. Manzar Beach is ideaal voor een rustige stranddag zonder commerciële drukte, waar locals gezellig samen eten aan het water. Probeer ook eens restaurant Mama Fri in een rustige wijk voor uitstekend eten. En een tip? Gebruik de Entertainer App voor aanzienlijke kortingen, vooral handig voor gezinnen.’

ROADTRIP

‘Recent hebben we een roadtrip naar Oman gemaakt, slechts vier uur rijden vanaf Dubai naar de hoofdstad Muscat. Ook volg ik de ontwikkelingen in Saoedi-Arabië met interesse, een land dat zich steeds meer profileert als toeristische bestemming met een groeiende online aanwezigheid.’

‘IN

SAOEDI-ARABIË ONTDEK JE IETS

TOTAAL NIEUWS’

Saoedi-Arabië investeert de laatste jaren flink in haar toeristische infrastructuur, en trekt met woestijnlandschappen, grote steden, als Riyadh en Jeddah, en visionaire projecten, zoals NEOM (een futuristische megastad midden in de woestijn), wereldwijd steeds meer de aandacht. Verkeersbureau Saudi Tourism Authority hield vorig jaar diverse studiereizen voor reisspecialisten om een indruk te krijgen van het uitgestrekte

FOTO BOVEN: Al Jubail Mangrove Park. Abu Dhabi

FOTO LINKS: Debby SchipperSnelders

FOTO ONDER: Masdar City, Abu Dhabi

© Anna Ostanina Shutterstock.com

land, dat tot dusver echt wil inzetten op toerisme uit het hogere segment. Debby Schipper-Snelders (Travelboutique) mocht afgelopen september mee om een kijkje te nemen.

HEEL FASCINEREND

‘De reis was bedoeld voor agenten en touroperators die wat luxere reizen aanbieden voor klanten die graag naar bestemmingen gaan die niet zo evident zijn, zoals Bhutan of de Galapagoseilanden. De reis zat heel goed in elkaar en we hebben echt een goede indruk van het land gekregen.’ Het land is nog maar recent open gegaan voor toerisme en zo voelde dat voor Debby ook. ‘Er is nog zoveel te zien uit de oude tijd en je kan er van alles voor de eerste keer beleven, dat is heel fascinerend. Wat ons ook opviel is de sterke variëteit in het landschap; er is heel veel verschillende natuur. Qua toerisme staat het nog in de kinderschoenen. En kijk, natuurlijk zijn sommige dingen er anders. Het eten en drinken is fantastisch, maar voor een drankje met alcohol op het strand moet je er niet heen gaan. Maar voor mij en de bedoelde klant is dat ook niet belangrijk. Als je daar bent, drink je lemon mint squash of granaatappelsap, alles wat de locals zelf ook drinken. Je moet er naartoe gaan om iets totaal nieuws te ontdekken. Ik ben natuurlijk wel bang dat het, naarmate het toerisme toeneemt, stap voor stap gaat veranderen.’

ROUTE

‘We zijn gestart in hoofdstad Riyad, wat ik heel goed vond, omdat je daar meteen het oudste museum van het land kan bezoeken. Zo leer je meteen echt begrijpen waar de stad en het koninkrijk vandaan komen. Riyad is afwisselend van heel oud tot supermodern, met bijvoorbeeld een eeuwenoud lemen dorp dat op de UNESCO-Werelderfgoedlijst staat, net buiten de stad. Vervolgens zijn we naar Medina gegaan, de tweede heilige stad voor de moslims. Het is heel bijzonder om de pelgrims te zien die hun hele leven sparen om daar naartoe te gaan.’

BIJ DE MENSEN THUIS

‘Voor mij was het contact met de lokale bevolking ook een eyeopener. Een reisonderdeel was een lunch bij de inwoners thuis, en met de vrouw des huizes raakte ik in gesprek over kerst. Tuurlijk ken ik kerst, vertelde ze. Ze zei: ‘Wij vliegen naar Londen, halen kerstballen en cadeautjes en vieren het gewoon’. Zo komen de leukste gesprekken los, en ik zou zo’n activiteit aan al mijn klanten aanraden. Over het algemeen waren de mensen zelf nieuwsgierig naar ons, maar ze zetten niet zo snel de eerste stap. In Jeddah, dat we later bezochten, waren mensen weer iets meer easy-going dan in de hoofdstad. Wat betreft de man-vrouwverhoudingen: er lopen genoeg vrouwen zonder hoofddoek, of werken bijvoorbeeld als taxichauffeur. Ik voel me er veilig en zou ook als vrouw alleen er gerust naartoe durven reizen. Ik vind het mooi hoe zij dat benoemen: een vrouw is een zus van iemand en een dochter van iemand. Alles in SaoediArabië begint met respect. Dat, en de gastvrijheid, waren echte

eyeopeners. Het zijn wel hele trotse mensen waarbij je voorzichtig moet zijn met feedback. Het land zelf is ook erg hiërarchisch met een allesbepalende koning.’

NADENKEN

‘Het hoogtepunt was voor mij woestijnoase Al Ula, waar het fantastisch is georganiseerd. Het voordeel van achterlopen in het toerisme is natuurlijk dat je het beter kan inrichten dan je voorgangers. Vanaf een startpunt met lekkere koekjes en sapjes, start je de jeeproute op je eigen geplande tijd. Je komt bij de tempel en tombes dan ook niemand anders tegen. Daar is heel goed over nagedacht. We lunchten in het hotel Our Habitas Al Ula en dat maakte de ervaring helemaal compleet. Ten slotte heb je in Jeddah, een gezellige havenstad, mooie stranden en de heerlijkste gerechten.’

DUUR

‘Ik heb wel klanten die weg van de massa willen, naar plekken waar maar weinig mensen zijn geweest, en de service is hier van even hoog niveau als andere bestemmingen uit het hogere segment, al zijn de Saudi’s misschien iets formeler, maar dat moet je voor lief nemen. Wat ik op dit moment nog wel een uitdaging vind, is toch het kostenplaatje tegenover de ervaring. Waarbij ik het nu nog aan de dure kant vind in vergelijking met andere opties, zoals de Malediven, en ik denk dat het wijs is als ze ook viersterrenhotels zouden aanbieden. Maar wie een land wil ontdekken dat net open gaat en niemand kent, raad ik aan vooral nu te gaan.’

FOTO BOVEN: Jeddah

Riyad: van Oud(h) naar Nieuw

De toeristische ambities van Saoedi-Arabië zijn ongeëvenaard. Een land dat tot voor kort potdicht zat, opent de deuren voor de wereld. Business Traveller nam een kijkje in de hoofdstad Riyad.

DOOR TIJN KRAMER

Nee, het is geen Dubai. Elke vergelijking met het succesnummer gaat mank. Riyad lijkt in niets op Dubai, misschien los van de ambities om groter te groeien. Maar er zijn vooral verschillen te observeren. De Saoedische hoofdstad is eind mei niet overlopen met toeristen, sterker nog, ik waan me een van de weinigen. De toeristische infrastructuur staat nog in de kinderschoenen. De lokale bevolking lijkt langzaam te wennen aan de nieuwe versoepelingen. Maar er zijn dan weer wel authentieke Arabische ervaringen die nu al ongeëvenaard zijn te noemen. En dan hebben we het niet over shopping malls met airco, hoewel die er ook zijn. Er is echt wel veel moois te zien.

Toeristisch toegang was bijna niet mogelijk, en nu wel

Terug naar het begin. Riyad, de hoofdstad van SaoediArabië, is een moderne en snelgroeiende metropool met een rijke geschiedenis en een diverse cultuur. Er is ook een significante Arabische bevolking, hoewel ook hier veel Indiërs en Pakistanen wonen voor het harde werk. De ligging is zoals bekend in het centrum van het Arabisch Schiereiland, en het klimaat is woestijnachtig, met zeer hete zomers en milde winters. Temperaturen kunnen in de zomer oplopen tot boven de 45 graden Celsius, terwijl de winters relatief mild zijn met temperaturen die zelden onder de 10 graden Celsius dalen. Dat maakt de wintermaanden met uitstek de beste en meest logische periode voor een bezoek. Bonus: ook de locals genieten dan van de buitenlucht en er wordt van alles georganiseerd om de tijd optimaal te gebruiken. Popconcerten, sportevents en andere leuke uitjes vormen samen het ‘Riyadh Season’, de fun-maanden op de kalender waarin ook steeds meer internationale artiesten acte présence geven.

Toch is vooral ook de geschiedenis en natuur interessant. Riyad is ontstaan uit een kleine nederzetting genaamd Hajr, die dateert uit de pre-islamitische tijd. De stad heeft zich in de twintigste eeuw snel ontwikkeld van een bescheiden stad tot een moderne metropool, vooral na de oprichting van het Koninkrijk Saoedi-Arabië in 1932 door koning Abdulaziz Al Saud. Als hoofdstad herbergt Riyad de belangrijkste overheidsinstellingen en is het een belangrijk financieel en commercieel centrum. Zoals bekend is het land lange tijd een gesloten boek geweest. Toeristische toegang was bijna niet mogelijk, en nu wel. Het belangrijkste is wel de enorme visumversoepeling, die een bezoek nu wel aantrekkelijk maakt. Alleen de heilige stad Mekka blijft een uitzondering, tenzij je moslim bent. Maar voor de rest is het welkom uitgeroepen. Onder de Vision 2030-strategie streeft

Riyad naar diversificatie van de economie, met investeringen in niet-olie-sectoren zoals toerisme, technologie en financiën.

TO DO LIST

De King Khalid International Airport is een van de belangrijkste luchthavens in de regio, en zal de komende jaren fors gaan groeien. Wat betreft infrastructuur heeft de stad één groot probleem en dat is het verkeer. Riyad bouwt momenteel aan een uitgebreid metronetwerk om het openbaar vervoer te verbeteren en verkeersopstoppingen te verminderen. Maar neem tot dat moment wel de tijd om van A naar B te komen. Uber (of Careem) werkt uitstekend en ook de taxi’s zijn betaalbaar. En zonder enige twijfel is Riyad een veilige stad. Uiteraard is het ook een ‘droge’ stad, dat wil zeggen dat er nergens alcohol wordt geserveerd en het ook niet meegenomen mag worden. Dat zal, naar verwachting, ook wel versoepeld worden maar vooralsnog kan iedereen genieten van mocktails of een alcoholvrij biertje.

Het absolute hoogtepunt is een excursie naar de ‘Edge of the World’

Maar wat gaan we als eerste bekijken? Enkele hoogtepunten tijdens een kort bezoek zijn snel te noemen. Het Masmak Fort is een mooi historisch bouwwerk in het centrum, van de stad, nabij de soek, die aan de kleine kant is en niet bijzonder interessant. Dat geldt wel voor het Nationaal Museum van Saoedi-Arabië, met uitgebreide tentoonstellingen over de geschiedenis, cultuur en erfgoed van het land. De derde must is Diriyah, een historische

ONDER: Edge of the World

stad en UNESCO-werelderfgoedlocatie, bekend om zijn traditionele architectuur en belangrijke rol in de Saoedische geschiedenis. Het is de oorspronkelijke thuisbasis van de Saoedische koninklijke familie. En zeer opmerkelijk misschien: Boulevard City (en World), een neonverlicht entertainmentgebied met fun uitjes zoals karten, een voetbal-experience, fast food en allerlei ander werelds vermaak.

De eyecatcher van de stad, en een beetje het symbool van de moderne stad, is de Kingdom Tower, ook bekend als de Al Mamlaka Tower. Het gebouw heeft een uniek ontwerp met een opvallende opening aan de top, die lijkt op een omgekeerde parabolische boog volgens de architecten, maar eerlijk gezegd ook op een flessenopener. De toren is 302,3 meter hoog en telt 99 verdiepingen. Het is een van de hoogste gebouwen in Saoedi-Arabië en een herkenningspunt in de skyline van Riyad. Een van de meest opvallende kenmerken van de Kingdom Tower is de Sky Bridge, een 56 meter lange brug die de twee zijden van de opening bovenin de toren verbindt. De Sky Bridge biedt een spectaculair panoramisch uitzicht over de stad en is een populaire toeristische attractie. Het is tevens de locatie van het beste hotel van de stad, het Four Seasons at Riyadh Center. Het luxe hotel van de beroemde keten heeft 276 kamers waarvan 39 suites. Het hotel bestaat uit 12 verdiepingen van een gebouw met 100 verdiepingen. Hoewel andere hotelbrands aanwezig zijn, staat het hotel te boek als de plek waar beroemdheden en locals graag overnachten of tijd spenderen. Het was

lange tijd het huis van topvoetballer Ronaldo die in het lokale topteam Al Nassr speelt. Het heeft een uitstekend zwembad en meerdere goede caférestaurants, en er wordt gewerkt aan meer outlets. Want goed eten is booming in de stad. Uiteraard zijn er de bekende Arabische en Libanese invloeden, maar meer en meer topchefs komen hun kunsten vertonen in het snel moderniserende Riyad. Het luxe hotel heeft alle bekende ingrediënten zoals je van Four Seasons kunt verwachten. Van chauffeursdiensten tot een goede conciërge die je de beste tips kan geven, en zeer luxe kamers. Ook loop je vanuit de lobby zo de Kingdom Tower in, met een mix van functies. Naast het Four Seasons dus ook kantoorruimtes, appartementen en winkelruimtes. Het onderste deel van de toren bevat het Kingdom Centre Mall, een exclusief winkelcentrum met tal van internationale merken, maar ook lokale specialiteiten zoals Oudh-parfums en goud.

EDGE OF THE WORLD

Maar het absolute hoogtepunt, ook letterlijk is, een excursie naar de ‘Edge of the World’, lokaal bekend als Jebel Fihrayn, en een van de meest spectaculaire natuurlijke bezienswaardigheden in Saoedi-Arabië. Het bevindt zich ongeveer 90 kilometer ten noordwesten van Riyad en is onderdeel van de Tuwaik-bergrug. Het heet ‘Edge of the World’ vanwege de dramatische kliffen die abrupt eindigen en uitkijken over een uitgestrekte, lege woestijnvlakte. Het uitzicht vanaf de klif geeft bezoekers het gevoel aan de rand van de wereld te staan. De kliffen zijn miljoenen jaren oud en bestaan uit kalksteen en andere sedimentaire gesteenten. De geologische formaties zijn indrukwekkend. In de omgeving kun je verschillende wilde dieren spotten, zoals kamelen en verschillende vogelsoorten. Hoewel het niet direct bereikbaar is via verharde wegen, is het mogelijk om er te komen met een 4x4-voertuig. Het is raadzaam om deel te nemen aan een georganiseerde tour vanwege de afgelegen

locatie en de uitdagende terreinomstandigheden. Reken op een uur of acht voor een excursie, en neem goede schoenen en voldoende opslagruimte voor de foto’s op je telefoon mee. Riyad is een stad die heel snel verandert. En dat past allemaal binnen de Vision 2030 en de bijbehorende toekomstplannen. Riyad ondergaat tal van infrastructuur- en stadsontwikkelingsprojecten, waaronder Qiddiya (een groot recreatie- en entertainmentcomplex) en de Diriyah Gate (een cultuur- en erfgoedproject). Als onderdeel van Vision 2030 wordt er sterk geïnvesteerd in het ontwikkelen van toeristische attracties en dus het versoepelen van visumregels om meer internationale toeristen aan te trekken. En dat geldt voor heel het land. Saoedi-Arabië heeft ambitieuze plannen om zijn toeristische sector te ontwikkelen en te diversifiëren als onderdeel van de bredere Vision 2030-strategie, die gericht is op het verminderen van de afhankelijkheid van olie-inkomsten. Misschien heeft u het al gehoord; NEOM moet een futuristische megastad in het noordwesten van Saoedi-Arabië worden, gepland als een hub voor innovatie, technologie en duurzaamheid. NEOM omvat verschillende subprojecten, zoals THE LINE, een lineaire stad zonder wegen of auto’s, en Oxagon, een drijvende industriële stad. Het Red Sea Project is een luxe toeristisch project langs de Rode Zee-kust, dat een reeks van ongerepte eilanden, koraalriffen en woestijnlandschappen zal omvatten. Het project richt zich op duurzame toerismeinitiatieven en wil een van de topbestemmingen ter wereld worden voor ecotoerisme. En dan is er Qiddiya, een groot recreatie- en entertainmentcomplex nabij Riyad, bedoeld om de grootste entertainmentstad ter wereld te worden. Natuurlijk zijn er vraagtekens bij het voor velen nog onbekende Saoedi-Arabië. En eerlijk gezegd: er is maar een

manier om die te beantwoorden. Ga zelf kijken. Want Saoedi-Arabië komt eraan en dat wil je al zien voordat het echt druk wordt.

VAN BOVEN NAAR ONDER:

Al Masmak; Four Seasons Hotel in Kingdom Tower

Hoe Pieter Elbers met IndiGo de wereld gaat veroveren…

‘Naar nieuwe hoogten en over nieuwe grenzen’

Onze landgenoot Pieter Elbers maakt naam in India. De voormalig KLM-topman heeft zijn colbertje ingeruild voor een Nehru-jasje en is als CEO IndiGo in rap tempo bezig de regionale lowcoster te transformeren tot een mondiaal powerhouse. Pieter Elbers vertelt.

DOOR TIJN KRAMER

Laat er geen misverstand over bestaan, Elbers vermaakt zich uitstekend in India. Sterker nog, de voormalig KLM-topman timmert enorm aan de weg met ‘zijn’ IndiGo. Wie heeft het nog over EU-reguleringen, Den Haag en Ben Smith? Elbers lijkt verlost van het regelgevend juk en loopt met zevenmijlslaarzen naar de top van de mondiale luchtvaart. Het is hoe dan ook indrukwekkend om te zien. India komt eraan, zoveel is duidelijk.

INDIA

Elbers: ‘India is in opkomst. Een land met s’werelds snelst groeiende economie en dat zich voorbereidt om in 2027 de derde grootste economie ter wereld te zijn. Een land dat geworteld is in een rijk cultureel erfgoed en geschiedenis. Divers en verenigd door een groeiend verlangen om zowel nationaal als internationaal de vleugels uit te slaan. Eén dat vooruitloopt op de gedachten van de economische groei en de innovatie ervan. Een natie die inspireert en wint. En waar

ambities niet voorbehouden zijn aan enkelingen. En wordt voortgestuwd door een sterke visie op de luchtvaartinfrastructuur van de Indiase overheid. Terwijl de Indiase luchtvaart een vlucht neemt, is het IndiGo die de natie sinds 2000 vleugels geeft. Tegenwoordig is IndiGo, met meer dan 420 bestemmingen en meer dan 100 miljoen klanten, de belangrijkste motor van de luchtvaartgroei in India.’

STRATEGIE

‘We hadden een strategie, genaamd: ‘Naar nieuwe hoogten en over nieuwe grenzen’, waarbij er meteen nogal wat vragen opdoken. Wat betekent dit eigenlijk? En waar staat dit voor? Ik denk dat we de afgelopen twee jaar hebben kunnen laten zien wat we daarin allemaal hebben bereikt. En misschien, voordat ik inga op IndiGo zelf: India heeft een ongelooflijk jonge bevolking met een gemiddelde leeftijd van slechts 28 jaar. Het land leidt de vierde industriële revolutie door een hotspot en een centrum te zijn voor wat er maar aan komt als het gaat om kunstmatige intelligentie. En als laatste, maar zeker niet het minste: er is ongelooflijke groei. Er is een groeiende middenklasse in India, waarvan wij overtuigd zijn dat die de luchtvaart verder zal voeden. We kunnen de Indiase luchtvaart, die de afgelopen jaren feitelijk is verdubbeld en snel verder zal groeien, tegen die achtergrond zien. Nieuwe luchthavens worden geopend; Chivamoga, Ayodhya, eind vorig jaar geopend. We hebben twee zeer grote infrastructurele ontwikkelingen gaande: de opening van de tweede luchthaven in Delhi en de opening van de tweede luchthaven in Mumbai, waarvan eind dit jaar één en volgend jaar de andere. En dat, zou ik zeggen, brengt Delhi en Mumbai in de klasse waarin ze horen als het gaat om

65% van de wereldbevolking leeft binnen een vliegbereik van vijf tot zes uur

vergelijking met Londen, Parijs, New York en Tokio. Dat is wat we gaan zien. De geografische ligging van India maakt het tot een uniek gepositioneerde locatie. Pakweg 65% van de wereldbevolking leeft binnen een vliegbereik van vijf tot zes uur. Precies het bereik van het vliegtuig dat we vandaag hebben.’

GROEIKANSEN

‘Het is duidelijk dat India luchtvaartmaatschappijen verdient van een omvang die

bij dat potentieel past en die groeikansen biedt. IndiGo voert momenteel in totaal 2.000 vluchten uit en daarmee zijn we qua dagelijkse vertrekken ongeveer de zevende luchtvaartmaatschappij ter wereld. Tegenwoordig exploiteren we 122 bestemmingen. We zijn gestopt met het geven van een precies getal, omdat dit voortdurend verandert. Dus we doen liever 120, en binnenkort zal het alweer ergens boven de 130 zijn. Toen ik hier twee jaar geleden aan de slag ging, hebben we de 100e bestemming geopend, en vandaag dus al 122, waarvan 88 binnenlandse en 33 internationale. Vorig jaar mochten wij voor het eerst meer dan 100 miljoen klanten verwelkomen, waarvan ik vind dat dat een interessante statistiek is: het kostte sommige andere luchtvaartmaatschappijen meer dan 25 jaar om de 100 miljoen te bereiken. En IndiGo is pas zeventien jaar jong, in augustus van dit jaar achttien. Afgelopen boekjaar sloten we af met in totaal bijna 107 miljoen klanten.’

TOESTELLEN

‘We hebben ongeveer 350 vliegtuigen, en er staat een bestelling van duizend vliegtuigen die tussen vandaag en het midden van het volgende decennium moeten worden afgeleverd. Dat is ongelooflijk belangrijk, want daarmee halen we een solide vlootlijn binnen. En samen met de infrastructuurontwikkelingen kunnen we de Indiase markt bedienen.’

INTERNATIONAAL

‘We kijken steeds vaker naar de mondiale vergelijking. Vandaag zijn we dus de nummer zeven ter wereld, gemeten in dagelijkse vertrekken. Nummer vijf wat betreft het aantal

passagiers en nummer vijf qua stiptheid. Daarmee versterken we onze internationalisering. We hebben vorig jaar zes nieuwe internationale bestemmingen aangekondigd, waarbij ik zou zeggen dat de markt ongelooflijk positief heeft gereageerd. We vliegen nu dus dagelijks naar bijna al deze bestemmingen.

We voegen steeds meer toe. Zo kwamen Baku, Tbilisi, Almaty en Tasjkent erbij, opererend vanuit Delhi, en begonnen we met vliegen van Mumbai naar Nairobi. Naast Jakarta, hebben we onlangs ook Denpasar toegevoegd, gevlogen vanuit Bangalore. Dus we breiden echt uit naar een steeds internationaler netwerk.’

BESTEL MAAR

‘Vorig jaar plaatsten we een enorme bestelling op de Paris Airshow. Een totaal van 500 Airbus 320-toestellen, feitelijk een aanvulling op de eerdere orders. Daar hoort overigens ook de XLR bij, die er vanaf volgend jaar is (een soortgelijk type maar Extra Long Range, dus in staat verder te vliegen, red.). En meer recentelijk: onze bestelling voor 30 Airbus 350’s (Widebody-toestel dat met gemak richting Europa en Azië kan vliegen). De bestemmingen zijn op dit moment nog niet bekend, maar het toont een duidelijke internationale ambitie.’

ZAKENREIZIGERS

‘Indigo komt tegemoet aan de behoeften van het steeds veranderende Indiase consumentenlandschap, en begint een zakelijk product te introduceren op de drukste en zakelijke routes van het land. En er zijn nogal wat van die routes. We gaan een product op maat serveren waarvan de details later onthult worden. Maar we zien een ongelooflijke toename bij de kleine en middelgrote ondernemingen, en in India creëren we daar een soort focus op. Het land heeft een aantal grote conglomeraten, maar ook heel veel kleinere en middelgrote ondernemingen, die toenemend zijn. Neem bijvoorbeeld Bangalore, met al zijn IT-infrastructuur en al zijn bedrijven.’

Over IndiGo

IndiGo is een Indiase luchtvaartmaatschappij met hoofdkantoor in Gurgaon, Haryana, India. Het is de grootste luchtvaartmaatschappij in India qua vervoerde passagiers en vlootgrootte, met een binnenlands marktaandeel van 60,6% in april 2024. Het heeft zijn belangrijkste hub op de internationale luchthaven Indira Gandhi, Delhi. Topman is Nederlander Pieter Elbers (1970), voormalig CEO KLM en sinds oktober 2022 CEO bij IndiGo.

DUURZAAMHEID

‘Ik denk dat we veel doen op het gebied van duurzaamheid en investeringen om een verantwoordelijk bedrijf te zijn. Onlangs werd IndiGO opnieuw gerangschikt als de luchtvaartmaatschappij met meer dan 100 vliegtuigen en de jongste vloot. En we weten allemaal dat een jonge vloot zich vertaalt in de laagste uitstoot per passagier. Een heel belangrijk element, dus. We zijn met veel initiatieven bezig.’

TOERISME NAAR INDIA

‘Als je jezelf wilt ontwikkelen als een mondiale luchtvaartspeler, kun je niet alleen op de Indiase markt vertrouwen, en zullen we natuurlijk ook naar niet-Indiase markten kijken. Wat de toeristische mogelijkheden betreft; ik geloof dat, zodra er veel van dit soort directe en betaalbare vluchtmogelijkheden zijn, de aantallen aanzienlijk zullen toenemen. Een paar jaar geleden is er een

prachtige campagne gelanceerd door de Indiase autoriteiten onder de titel ‘Incredible India’. Naar mijn idee waarschijnlijk een van de beste campagnes door welk land dan ook uitgevoerd als het gaat om het in de spotlight zetten. Wat ik nu in India zie gebeuren, is dat er eigenlijk heel veel ontwikkelingen tegelijkertijd plaatsvinden. Zo was er onlangs een conferentie van hoteliers in Bangalore. Als je de India-plannen van grote internationale hotelketens ziet, dan zijn die enorm. Het is dus een combinatie van het creëren van hotels, het creëren van infrastructuur, het creëren van visumfaciliteiten en het creëren van directe vluchten door ons. De basis van IndiGo is de Indiase consument en het Indiase netwerk, maar het is duidelijk dat het internationaal ook zal gaan werken om die markt aan te spreken en klanten uit andere delen van wereld te verwelkomen. Dus uit Nederland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Japan, Korea en waar ze ook vandaan komen.’

MACHINE REVOLUTION

Kunstmatige intelligentie transformeert de reisindustrie, met enorme vooruitgangen in data-analyse en generatieve AI die naadloze, gepersonaliseerde reizen voor passagiers mogelijk maken.

Het is 2034. Je maakt je klaar om naar het vliegveld te gaan wanneer Genie, je persoonlijke AI-reisassistent, je een bericht stuurt. Genie heeft een reisupdate: je vlucht is geannuleerd vanwege een tyfoon in Singapore. Voordat je deze ongemakken kunt verwerken, stuurt Genie opnieuw een bericht. Het heeft je agenda gecontroleerd en biedt de beste alternatieven: ofwel een tussenstop via Dubai binnen zes uur, of je vlucht uitstellen tot de volgende dag. Je kiest voor optie één. Genie bevestigt en adviseert dat je Ubertransfer is geannuleerd en een terugbetaling is verwerkt. (Genie heeft ook een massage voor je gereserveerd in de lounge tijdens je tussenstop en je favoriete welkomstdrankje vooraf besteld.) Genie stelt ook een e-mail op voor je eerste klant, waarin de vertraging wordt gemeld en geschikte alternatieve tijden in je agenda worden voorgesteld. Je drukt op

‘verzenden’. Een grote reisverstoring – opgelost in seconden.

De toepassingen van AI is klaar om chatbots met een kwantumsprong te verbeteren

Laten we nu terugspoelen naar 2024. Dit geavanceerde niveau van naadloos reisbeheer lijkt misschien nog steeds een scifi-droom, maar het tijdperk van kunstmatige intelligentie is officieel aangebroken en staat op het punt om reizen in het komende decennium te transformeren. Verwacht enorme ontwikkelingen en verbeteringen in de klantervaring, met gepersonaliseerde aanbevelingen, papierloze luchthavens en geautomatiseerde onkostenadministratiesystemen in het verschiet.

CHATBOTS EN REISPLANNERS

Er zijn verschillende functies voor AI-technologieën. Generatieve AI verwijst naar de groep programma’s zoals Chat GPT die hoogwaardige tekst, afbeeldingen en andere inhoud genereren. De toepassingen van deze technologie zijn vergaand, klaar om klantenservice-chatbots met een kwantumsprong te verbeteren en als je zakformaat reisadviseur te schitteren. Het is een no-brainer voor hotels – of welk bedrijf dan ook

– om deze technologie te gebruiken als eerste lijn van klantenservice zonder de traditionele behoefte aan enorme personeelsmiddelen. We hebben al positieve voorbeelden gezien van vroege gebruikers zoals Hilton’s chatbot Connie, of Marriott’s AI-spraakbesturing voor zaken als verlichting, temperatuur en entertainmentsystemen. Maar de technologie verbetert snel.

IHG Hotels & Resorts is een van de meest recente partijen die de nieuwe technologie aankondigt, met de lancering van een digitale reisplanner in samenwerking met Google Cloud’s AI-platform, Vertex AI en Geminimodellen. Gasten kunnen verzoeken indienen bij de IHG Travel Planner met natuurlijke spraak en gepersonaliseerde aanbevelingen ontvangen als reactie – van opties voor late evening diners tot jazzshows of nabijgelegen co-working spaces. De planner wordt later dit jaar geïntegreerd in de vernieuwde IHG One Rewards mobiele app, met meer functies die in de komende maanden zullen worden onthuld.

Jolie Fleming, Chief Product and Technology Officer bij IHG Hotels & Resorts, zei: ‘We maken reisplanning gemakkelijker en interactiever voor potentiële reizigers. Binnenkort zullen gasten de IHG One Rewards mobiele app gebruiken als een echte mobiele

DOOR TAMSIN COCKS

reisgenoot om een volledig reisschema op te bouwen en hotels te boeken met slechts een paar tikken.’

Ondertussen gebruikt Marriott

International’s Homes & Villas-afdeling voor luxe vakantiehuizen Generatieve AI om reizigers natuurlijke taal te laten gebruiken om hun ideale vakantie te beschrijven – met of zonder bestemming in gedachten. Wat betekent dit? Nou, reizigers kunnen zeggen: ‘Ik heb een strandhuis nodig in het Caribisch

gebied, perfect voor een vrijgezellenfeest’ of ‘Ik zoek de beste hut in de bergen met een open haard en adembenemend uitzicht’ en de resultaten zullen eigenschappen vinden die aan de criteria voldoen, met lokale tips over onderwerpen variërend van het weer tot wandelingen.

‘Met natuurlijke-taalzoekopdrachten kunnen we koppelaar spelen, reizigers helpen moeiteloos het perfecte maar misschien

De Proto

onverwachte pand en bestemming in onze wereldwijde collectie te ontdekken,’ zei Jennifer Hsieh, Vice President, Homes & Villas by Marriott Bonvoy.

M-eenheden kunnen worden gebruikt om een conciërgeteamlid in te ‘beamen’

Hoewel de bovenstaande voorbeelden de spraak en tekst van mensen nabootsen, hebben sommige bedrijven AI ingezet om hologrammen en virtuele mensen te creëren. Qatar Airways bijvoorbeeld, gaf een gezicht en lichaam aan zijn AI-chatbot op ITB Berlin in maart. De luchtvaartmaatschappij gebruikte de gelegenheid om de industrie kennis te laten maken met Sama 2.0 – een AI-aangedreven MetaHuman bemanningslid, genoemd naar ‘lucht’ in het Arabisch. De levensechte Sama is een holografische chatbot, die ‘een interactieniveau laat zien dat zowel persoonlijk als functioneel is’, en up-to-date informatie biedt en vragen in realtime kan beantwoorden. Je kunt haar vinden via de Qverse, het digitale platform van de luchtvaartmaatschappij of via de Qatar Airways app. Korean Air, daarentegen, introduceerde virtuele mensen in de nieuwste veiligheidsvideo

– let op stewardess Rina tijdens je volgende reis. Vorige maand voegde Four Seasons Hotels and Resorts hologrameenheden toe aan de presidentiële en penthouse suites in het beroemde Beverly Wilshire hotel. De draagbare Proto M-eenheden kunnen worden gebruikt om een conciërge-teamlid ‘in te beamen’ om VIP-gasten vanuit het comfort van hun kamer te ontmoeten. Radisson Hotel Group daarentegen heeft de Radisson Meetings Dream Machine gelanceerd, die generatieve AI gebruikt om planners te helpen buitengewone evenementen te ontwerpen.

VRAAG NAAR DATA

Achter de schermen revolutioneert AI marktonderzoek onder consumenten. Bedrijven kunnen enorme hoeveelheden informatie verzamelen over klanten via meerdere touchpoints, wat nieuwe manieren opent om diensten en aanbiedingen te optimaliseren. ‘De belangrijkste manier waarop we AI in 2024 impact zullen zien hebben op reizen is rond data,’ zegt José Arozarena van Tour Review, een platform voor touroperators om online reviews te beheren. ‘Bedrijven met de grootste hoeveelheden beschikbare data zullen het meeste voordeel hebben en ook het snelst. AI zal die data effectiever kunnen interpreteren, wat resulteert in betere, meer gepersonaliseerde diensten.’

In februari kondigde Lufthansa een samenwerking aan met marketing- en innovatieconsultant TD Reply om het Customer Insight Hub te lanceren. Het AI-aangedreven portal haalt data uit talloze klantinteracties – van

online reserveringen tot betrokkenheid tijdens de vlucht en sociale media – en creëert rapporten over de klantervaring, die vervolgens kunnen worden gebruikt om het aanbod aan te passen. Philipp Schilchegger, hoofd klantinzichten bij Lufthansa, zei: ‘Het Customer Insight Hub faciliteert interne samenwerking en besluitvorming. We hebben een moderne, datagedreven basis voor het continu verbeteren

KLOKSGEWIJS VAN BOVEN

Zien we in de toekomst androïde receptionisten?; draagbare hologramapparaten bij het Four Seasons Beverly Wilshire.

van onze diensten, het creëren van een optimale klantervaring en daarmee het behouden van onze klanten op de lange termijn.’

In dezelfde maand koos Vueling een andere benadering en kondigde het gebruik van Persona+ aan om klantprofielavatars te creëren die afdelingen kunnen helpen verschillende scenario’s na te spelen met fictieve passagiers en feedback op voorstellen te genereren.

Hoewel data-verzameling enorme mogelijkheden biedt, zijn er begrijpelijke zorgen voor consumenten – vooral als het gaat om privacy. Databreuken komen nog steeds verontrustend vaak voor. Marriott International en British Airways werden beide in 2020 rond de £20 miljoen beboet voor GDPR-overtredingen, terwijl Air Europa, American Airlines en Air Canada in 2023 tot de slachtoffers van hacking behoorden. Het implementeren van verantwoorde datamanagementmaatregelen, zoals gegevensbescherming, efficiënte opslag en verantwoordelijke gegevensverwijdering, zal een prioriteit moeten zijn voor zowel organisaties als klanten.

OP HET VLIEGVELD

Luchthavens zullen naar verwachting enkele van de meest zichtbare voorbeelden van AI

Het idee is dat alle passagiers binnen het netwerk kunnen reizen zonder instapkaart of smartphone

laten zien in de komende jaren, met biometrische en digitale oplossingen die snel worden aangenomen in de vorm van vingerafdruk- en gezichtsherkenning. Iedereen die met een glimlach door de paspoortcontrole is gegaan op plaatsen zoals Singapore Changi, zal deze technologie waarschijnlijk omarmen.

Volgens het 2024 Travel Technology Investment Trends-rapport van Amadeus, zijn er enorme stappen gezet in biometrie, waarbij 98 procent van de luchthavens van plan is om biometrische faciliteiten te implementeren en 60 procent van de luchthavens op schema

ligt om biometrie uit te rollen over de hele luchthavenervaring binnen de komende vijf jaar, inclusief inchecken, bagageafgifte, lounge en boarding. Het rapport bevestigde dat machine learning de belangrijkste technologie is voor reisbedrijven – zowel dit jaar als over vijf jaar, met data-analyse en de cloud als topprioriteiten voor investeringen.

Volgens IT-specialisten SITA is het aannemen van deze technologie niet alleen efficiënt, maar ook essentieel. In april bracht het bedrijf een whitepaper uit over biometrie, getiteld ‘Face the Future’, waarin wordt benadrukt hoe de voorspelde groei in passagiersaantallen (8 miljard tegen 2040) buitengewone druk legt op luchthavens, grenzen en luchtvaartmaatschappijen. Bestaande papieren en handmatige reisstructuren zullen simpelweg niet in staat zijn om dit aan te kunnen.

Verbeterde technologie strekt zich ook uit tot de ontwikkeling van ‘digitale reiscredentials’

KLOKSGEWIJS VAN LINKS:

Korean Air’s virtuele cabinepersoneel; robots klaar om te helpen op luchthavens; real-time vertalers van Turkish Airlines.

(DTC) – digitale kopieën van geldige identificatie zoals paspoorten – die het proces bij grensovergangen zouden versnellen. De whitepaper benadrukt casestudy’s zoals het Star Alliance Biometricinitiatief, waarbij passagiers hun biometrische gegevens via een foto kunnen registreren om sneller en contactloos te worden verwerkt op deelnemende luchthavens. Momenteel geldt dit voor de Lufthansa Group voor gebruik in Frankfurt, München en Wenen, maar het uiteindelijke idee is dat alle passagiers in het netwerk kunnen reizen zonder boardingpass of smartphone.

Het apparaat maakt realtime conversatie in meerdere talen mogelijk via een scherm

hebben geleerd van de congestie en verstoringen van de afgelopen jaren. Geavanceerde datauitwisseling en analysetools zullen hen in staat stellen om belanghebbenden te verenigen en mogelijkheden te identificeren voor grotere efficiëntie en slankere operaties. Oplossingen zoals totaal luchthavenbeheer en realtime inzicht in het beheer van activa en passagiersstromen maken wendbare, collaboratieve reacties op verstoringen mogelijk.’

David Lavorel, CEO van SITA, zei: ‘Luchtvaartmaatschappijen en luchthavens

Turkish Airlines heeft een ander voorbeeld gegeven van hoe AI kan helpen bij het navigeren of ‘wayfinding’ door luchthavens. De luchtvaartmaatschappij

heeft spraakherkenningssoftware ingezet om taalbarrières te verwijderen en heeft 100 SmartMic-taalvertalingsapparaten geïnstalleerd op Istanbul Airport, waardoor niet-Engelssprekende passagiers kunnen communiceren met het personeel van de luchtvaartmaatschappij. Het nieuwe apparaat ondersteunt 52 talen en 72 accenten, en maakt realtime gesprekken in meerdere talen mogelijk via een zeven-inch scherm.

VS EN HET DECENNIUM VOL KANSEN

‘Het zou ons nationale doel moeten zijn om niets minder dan de nummer één te zijn op het gebied van bezoekersaantallen, bezoekersuitgaven en bezoekerservaring’.

DOOR T.J. VAN APELDOORN

Het waren duidelijke en ambitieuze woorden van Geoff Freeman, President & CEO van U.S. Travel op de onlangs gehouden IPW, de grootste toeristische beurs voor inkomend toerisme in de Verenigde Staten, gehouden in Los Angeles.’ Niet dat het toerisme naar de VS slecht loopt, helemaal niet. Maar er is een kleine inhaalslag te maken in vergelijking met pre-covid-tijden en de Amerikanen zouden geen Amerikanen zijn als ze ergens niet de beste in willen zijn. Ambities volop. Maar ook uitdagingen. Freeman vervolgde: ‘Maar onze ambities worden beperkt door buitensporig lange wachttijden voor bezoekersvisa, vaak lange wachttijden bij de douane en een luchtverkeersleidingssysteem dat wordt uitgedaagd om aan de vraag te voldoen. Om de groei van het reisverkeer te verwezenlijken zal een aanhoudende focus van de overheid en de industrie nodig zijn om de fricties aan te pakken en het proces voor reizigers te verbeteren.’ Met name bezoekers uit landen die niet mogen meedoen aan het ESTA-programma worden daarmee extra gehinderd in een makkelijk bezoek als het gaat om een visum.

Een decennium vol kansen

Maar er liggen ook volop kansen de aankomende tien jaar met unieke events die veel publiek gaan trekken. Freeman wees op een ‘decennium aan kansen’ nu de Verenigde Staten zich

FOTO: Geoff Freeman

voorbereiden om miljoenen nieuwe reizigers te verwelkomen op grote evenementen op landelijke bestemmingen, zoals de Copa America deze zomer (de Amerikaanse variant op het EK), en al helemaal het WK Voetbal in 2026 (samen met Mexico en Canada) en de Olympische Zomerspelen in Los Angeles in 2028.

Die inhaalslag is nodig omdat de VS sinds eind 2023 namelijk een daling van 67 miljoen internationale bezoekers heeft gezien, een daling van 16% ten opzichte van vóór de pandemie. Dit heeft geleid tot een handelstekort van ongeveer 50 miljard dollar, waardoor het noodzakelijk is geworden om de processen voor binnenkomende reizigers te versnellen en te vereenvoudigen. Vooral voor zakelijke reizigers uit bepaalde delen van de wereld vormen de lange wachttijden voor visa en biometrische screenings op luchthavens een aanzienlijk obstakel. Biometrische technologieën, zoals gezichtsherkenning en vingerafdrukscans, worden ingezet om de veiligheid te verhogen. Echter, deze technologieën brengen ook uitdagingen met zich mee op het gebied van privacy en vertragingen, dat bijzonder nadelig is voor zakelijke reizigers die vaak onder tijdsdruk staan. Freeman benadrukte de noodzaak van een evenwichtige aanpak die zowel veiligheid als efficiëntie waarborgt. ‘Deze verbeteringen zijn cruciaal om ervoor te

VERSLAG VS

Uitdagingen én vooruitgang in de Amerikaanse zakelijke reisindustrie

zorgen dat de Verenigde Staten aantrekkelijk blijven voor internationale reizigers en om de positie van het land als een toonaangevende bestemming in de wereld te handhaven’.

Reactie

In reactie op deze problematiek heeft de Amerikaanse regering de ‘Commissionon SeamlessandSecureTravel’opgericht, die tot doel heeft de reiservaring in en naar de VS te verbeteren. Deze commissie is gericht op het verminderen van de bureaucratie en het versnellen van de doorstroom bij grenscontroles, door onder andere te pleiten voor verbeterde en snellere biometrische procedures die de privacy respecteren en toch de veiligheid waarborgen.

Een andere sleutelfocus van de commissie is het verbeteren van de ervaring bij aankomst in de VS. Lange wachttijden bij de douane en ingewikkelde procedures voor het opnieuw screenen van bagage bij overstappen zijn veelvoorkomende klachten. Technologische oplossingen, zoals geautomatiseerde paspoortcontroles en geavanceerdere bagagescreeningssystemen, worden onderzocht om deze processen te stroomlijnen. Freeman benadrukte verder het belang van internationale samenwerking en concurrentie. Andere landen nemen stappen om reizigers aan te trekken door het vereenvoudigen van hun inreisprocessen en het aanbieden van meer gebruikersvriendelijke opties. De VS moet blijven innoveren om concurrerend te blijven op de internationale markt.

Reiservaring

Tot slot uitte Freeman optimisme over de toekomst, gezien de recente betrokkenheid van de regering bij het verbeteren van de reiservaring. Voorbeelden van deze betrokkenheid zijn gesprekken met TSA-leiders om technologieën te verkennen die de doorstroomtijden bij veiligheidscontroles kunnen versnellen, en bezoeken aan luchthavens om de nieuwste douanetechnologieën te beoordelen.

Heeft First Class een toekomst?

Met voortdurende verbeteringen in businessclass moet First Class zichzelf overtreffen om te overleven.

DOOR CHRIS CHAMBERLIN

SSommigen beschouwen het midden van de twintigste eeuw als het echte ‘gouden tijdperk’ van reizen, toen jetvliegtuigen hun opkomst maakten. Met de lancering van de Boeing 747 konden hoogvliegende passagiers hun stoelen verlaten om de ruime bars en lounges aan boord te verkennen. Maar ondanks de glitter en glamour van die tijd bleef één realiteit waar: vliegen in First Class over oceanen betekende nog steeds alleen maar achterover leunen in een stoel – niet liggen. In de loop der tijd evolueerde First Class van die comfortabele stoel naar een echt bed. In de beginfase was er weinig focus op privacy. De nieuwigheid van een bed in de lucht was al een trekpleister op zich, zonder behoefte aan schuifdeuren

of douches. Ondertussen maakte businessclass zijn grootste debuut in 1970, maar het duurde tot 2000 voordat een luchtvaartmaatschappij het aandurfde om een bed ergens anders dan in de First Class-cabine te plaatsen. We kunnen British Airways bedanken voor het stellen van die norm, die zoveel reizigers nu verwachten van een businessclass-vlucht.

Airlines blijven de businessclass naar nieuwe hoogten stuwen, maar er is minder ruimte voor innovatie in First Class

Businessclass heeft zelfs de First Class van weleer overtroffen. Stoelen werden bedden, maaltijden en wijnlijsten werden luxer, en passagiers raakten gewend aan directe toegang tot het gangpad. En het houdt daar niet op. Bij sommige luchtvaartmaatschappijen wordt de privacy die voorheen was voorbehouden aan First Class nu standaard in businessclass, met afsluitbare deuren bij elke stoel. Het is duidelijk dat businessclass niet langer alleen een ‘praktisch’ product is waar je wat werk kunt doen en wat rust kunt krijgen. Het is nu

meer een luxe-ervaring: en niet alleen voor ‘zaken’. Uiteindelijk waren die tweepersoonsbedden in de Qsuite van Qatar Airways niet precies ontworpen met zakenreizen in gedachten. Maar waar laat dit First Class? Zijn we nu op een punt aangekomen waar businessclass zo geëvolueerd is dat First Class het niet meer kan overtreffen? Laten we eens kijken.

FIRST CLASS OF TWEEDE KEUS

Veel luchtvaartmaatschappijen blijven businessclass naar nieuwe hoogten stuwen, maar er is minder ruimte om te innoveren in First Class. Voor luchtvaartmaatschappijen die al vorstelijke privésuites met alle toeters en bellen aanbieden, hoe ver kan de grens nog echt worden verlegd? In plaats daarvan zien we vaker incrementele verbeteringen: bredere privacyschermen, langere bedden, 4K-tv’s enzovoort. Misschien draait de First Classervaring zelfs niet zozeer om de stoel. Factoren zoals aparte lounges op de grond, uitstekende service in de lucht

DEZE PAGINA: Een passagier geniet van dessert in British Airways First

en betere voordelen maken deel uit van het aantrekkelijke aanbod. Ik denk aan een recente reis van mijzelf, in British Airways First van Londen naar New York. In een vliegtuig dat de afsluitbare Club Suites in businessclass aanbiedt, heb ik toch graag nog meer miles besteed om BA First te vliegen. Het was niet de stoel die me aantrok: laten we eerlijk zijn, Club Suites biedt meer privacy. Het was de hele ervaring, inclusief een langverwacht bezoek aan de exclusieve Concorde Room van Heathrow.

Nu moet gezegd worden dat BA in First Class ook begint met het introduceren van sluitdeuren om het speelveld gelijk te trekken. Maar het punt blijft waar. Miles inwisselen is één ding, maar waarom zou iemand echt duizenden euro’s extra uitgeven voor First Class als businessclass goed genoeg is? Het is een vraag die duidelijk door de jaren heen is overwogen door BA-rivaal Virgin Atlantic – en blijkbaar zonder een goed antwoord te vinden. In plaats daarvan noemt de luchtvaartmaatschappij haar beste cabine brutaalweg ‘Upper Class’, misschien om elke reiziger te verleiden die vóór

HANNAH BRANDLER

Ik herinner me nog steeds de eerste keer dat ik een douche nam in een vliegtuig

premium economy zit.

Voor luchtvaartmaatschappijen aan de overkant van de oceaan is First Class op lange afstand aan het verdwijnen. Het is al verdwenen uit de vloot van Delta en United Airlines. Voor American Airlines is het nog niet helemaal uitgestorven, maar het komt dichtbij. Sommigen bewonderen de manier waarop de Boeing 777 Flagship First-stoel van AA kan transformeren in een naar het raam gericht kantoor. Maar de dagen ervan zijn geteld, met AA die haar huidige langeafstands business-

BOVEN: Binnen in een van Etihad’s First Class Apartments; Emirates’ First Class biedt een bed en veel privacy

en First Class-aanbiedingen vervangt door slechts één product: Flagship Suite. Voor je het vraagt, ja, het heeft een sluitdeur, waarmee het de huidige Flagship First overtreft. In feite is het in de VS de moeite waard om je ticket goed te controleren. Daar verwijst ‘First Class’ vaak naar die comfortabele stoelen op kortere vluchten, niet naar de vorstelijke suites tussen continenten. Koper, wees gewaarschuwd.

FIRST CLASS IN HET MIDDENOOSTEN

First Class was lange tijd een toonbeeld van service voor de ‘Big Three’ Golf-airlines: Emirates, Etihad Airways en Qatar Airways. Voor Emirates is First Class een vast onderdeel van de meeste vluchten. Sluitdeuren zijn de norm, en op de nieuwste Boeing 777’s reiken die deuren tot aan het plafond van de cabine voor ultieme privacy. Op de Airbus A380’s strekken de deuren zich niet zo ver uit – maar dat maakt niet uit als je in plaats daarvan kunt douchen in het vliegtuig. Niet te overtreffen, bieden Etihad’s First Class Apartments aangrenzende suites met privacyschermen en een opening tussen de suites, plus een douche. Voor degenen met nog meer geld om uit te geven, gaat een vlucht in The Residence by Etihad nog een stap verder. Deze drie-kamer-ervaring, beter dan First Class, combineert een lounge, slaapkamer en een eigen badkamer met douche om te wedijveren met een privéjet. En dan is er nog Qatar Airways. Terwijl de nationale luchtvaartmaatschappij van Qatar voorop loopt in businessclass met de beroemde Qsuite, is First Class een ander verhaal. De luchtvaartmaatschappij positioneerde de Qsuite als een manier om First Class overbodig te maken. De slogan van Qatar ‘First in Business’ onderstreept die filosofie – en wordt nog steeds gebruikt door de luchtvaartmaatschappij.

DEZE PAGINA VANAF

Aanvankelijk was het plan van Qatar om een aparte First Classcabine alleen op de flagship Airbus A380-vluchten te behouden – en die suites hebben geen sluitdeuren. Op alle andere langeafstandsvluchten zou de Qsuite een allesomvattende oplossing zijn voor reizigers in de voorste cabine. Althans, dat was de filosofie van de toenmalige CEO van Qatar Airways, de uitgesproken Akbar Al Baker. De nieuwe CEO van de luchtvaartmaatschappij, Badr Mohammed Al-Meer, heeft een ander idee. In plaats van First Class met pensioen te laten gaan, wil Al-Meer nieuw leven in de cabine blazen: er iets van maken dat echt opvalt. In een gesprek met CNBC in maart pochte Al-Meer: ‘Niemand kan een First Class-cabine beter ontwikkelen dan wij. We combineren de ervaring van

het vliegen met commerciële en executive jets om iets nieuws te ontwikkelen.’ De stap is ook niet gebaseerd op ijdelheid. ‘Op basis van de vraag van bepaalde sectoren zien we een hoge vraag naar First Class,’ zegt hij – en de nieuwe suite zal ‘uniek zijn voor Qatar Airways.’

WIE BOEKT – EN WIE NIET – FIRST CLASS?

Voor de meeste bedrijven is First Class een lastige verkoop. Organisaties die personeel in premium cabines boeken, beperken dat meestal tot businessclass. Het is vrij standaard voor zakelijk reisbeleid om First Class off-limits te maken wanneer werknemers voor werk vliegen. Sommige bedrijven maken uitzonderingen voor de CEO en andere senior executives: maar zeker niet voor de gewone werknemers.

BOVEN: British Airways First Class-entertainment; Qatar’s Qsuite voor vier passagiers

Voor de luchtvaartmaatschappijen, wanneer je hoogst betalende klanten niet routinematig je beste product kopen, wordt het zo moeilijker om First Class in de lucht te houden.

Duidelijk is dat sommige luchtvaartmaatschappijen de magische formule hebben gevonden – of ze profiteren van de geografie. Hoe groter de afstand van de reis van een reiziger, hoe groter de kans dat ze worden verleid door First Class op eigen kosten: of dat een bedrijf de extra kosten goedkeurt. Dit is waar luchtvaartmaatschappijen zoals Singapore Airlines en het Golftrio aanzienlijk van profiteren. De kans dat een zakenreiziger wordt goedgekeurd voor First Class alleen van Londen naar het Midden-Oosten is laag. Maar als diezelfde reiziger van Londen helemaal naar Sydney reist via bijvoorbeeld het Midden-Oosten, kan het meer gerechtvaardigd zijn.

Andere luchtvaartmaatschappijen met een opmerkelijk First Class-aanbod hebben de neiging gevestigd te zijn in belangrijke zakelijke hubs. Denk aan Londen voor British Airways, Singapore voor Singapore Airlines, Tokio voor All Nippon Airways (ANA) en Japan Airlines, Sydney voor Qantas – de lijst gaat door. De aantrekkingskracht van First Class wordt nog sterker

DEZE PAGINA VANAF

wanneer je een belangrijk mondiaal financieel centrum combineert met een luchtvaartknooppunt. Er kan worden gezegd dat een groot deel van het succes van Lufthansa in de First Class-ruimte voortkomt uit de thuisbasis in Frankfurt. Evenzo dat van Cathay Pacific in Hong Kong. Aan het einde van de dag kopen passagiers die First Class vliegen niet altijd First Class-tickets. Sommigen boeken met miles, terwijl anderen upgraden van een betaald ticket in een lagere cabine.

WAAR FIRST CLASS OPVALT

Om echt verder te gaan dan de grenzen van businessclass, moeten luchtvaartmaatschappijen buiten de gebaande paden denken. Het gameplan voor First Class kan niet dezelfde checklist zijn die in businessclass wordt verwacht – een goede stoel, een goede maaltijd... Je begrijpt het idee. In plaats daarvan is de uitdaging: maak First Class zo’n ervaring dat passagiers zich de vlucht de rest van hun leven zullen herinneren. Maak de reis zo’n afwijking van de gebruikelijke reisroutine dat mensen jaren zullen praten over die luxe ervaring. Ik heb bijna 800 vluchten gemaakt. Je zou denken dat ze op dit punt in elkaar zouden overlopen, maar ik herinner me nog steeds de eerste keer dat ik

een douche nam in een vliegtuig. Hoe het voelde om die deuren te sluiten en mijn eigen kleine wereld boven de wolken binnen te stappen. Je kunt er absoluut zeker van zijn dat wanneer ik word gevraagd naar enkele van mijn favoriete reizen, deze reizen top of mind zijn – en dat komt omdat de luchtvaartmaatschappijen duidelijk de echte uitdaging van First Class hebben herkend.

De allerbeste First Class-cabines moeten echt ‘extra’ zijn. Ze moeten elk idee dat je hebt over hoe het is om te reizen, omdraaien, je laten zien wat je in

commerciële vlucht. Het is zo over de top dat Singapore Airlines deze Airbus A380 ervaring ‘Suites’ noemt – niet ‘First Class’, een term die wordt gebruikt voor de meer ingetogen voorwaartse cabine op de Boeing 777’s van de luchtvaartmaatschappij.

Air France richt zich in plaats daarvan op exclusiviteit en een echt ‘wow’-effect. Op de hub in Parijs staan 29 Porsche Cayenne E-Hybrid-voertuigen klaar om passagiers puur tussen de lounge en het vliegtuig te vervoeren. Eenmaal aan boord ervaren gasten de ultieme privacy met volledige gordijnen, niet alleen tussen de kombuis en de eenrijige cabine, maar ook tussen elke suite en het gangpad.

Meer recent hebben de Japanse luchtvaartmaatschappijen de lat hoger gelegd om meer ‘primeurs’ naar de lucht te brengen. ANA’s ‘The Suite’ introduceerde het eerste 4K persoonlijke televisiescherm op een commerciële vlucht. Japan Airlines’ nieuwe Airbus A350 First Class markeert de eerste keer dat een commerciële luchtvaartmaatschappij headphones heeft vervangen door persoonlijke luidsprekers bij elke stoel. De eerste rapporten zijn dat de magie van dit vooruitstrevende ontwerp grotendeels voorkomt dat andere passagiers worden gestoord.

het leven hebt gemist – en je verslaafd maken aan de euforie. Dat is waar Singapore Airlines binnenkomt, als een van de weinige luchtvaartmaatschappijen wereldwijd die een volledig tweepersoonsbed aanbieden op een

Als dat nog niet ‘wow’ genoeg is, is de First Class-bank van JAL groot genoeg voor twee. Lufthansa, SWISS, BA, Cathay Pacific en Qantas zijn onder andere met nieuwe First Class-suites in de maak. En wat betreft Emirates, dat al douches op sommige vliegtuigen heeft en volledig afgesloten suites op andere? ‘We hebben andere producten die op de markt komen die [hun eigen] wow-factor zullen hebben,’ hint de senior vice president van de luchtvaartmaatschappij, Dr. Nejib Ben-Khedher. Voor Emirates is het duidelijk: ‘uitdaging geaccepteerd’.

DEZE PAGINA VANAF BOVEN: Singapore Airlines biedt een tweepersoonsbed in haar Suites; ANA’s Suites omvatten een 4K televisie

THE NEW ERA OF FLYING

THE NEW ERA OF FLYING

THE NEW ERA OF FLYING

More personal. More individual. Lufthansa Allegris!

Meer comfort, meer privacy- en een verscheidenhied aan manieren om de reis te personaliseren. Dat is Lufthansa Allegris.

More personal. More individual. Lufthansa Allegris!

THE NEW ERA OF FLYING

More personal. More individual. Lufthansa Allegris!

More comfort, more privacy, more experience – and a variety of ways to personalize your journey. That’s Lufthansa Allegris.

comfort, more privacy, more – and a variety of ways personalize your journey. That’s Allegris.

Economy Class and Premium Class to Business Class and Lufthansa Allegris takes new level across all classes. you’re traveling on business or alone, with your family or colleagues, Lufthansa Allegris is to continue to focus on the our passengers.

Meer comfort, meer privacy, meer belevenis - en een verscheidenheid aan manieren om je reis te personaliseren. Dat is Lufthansa Allegris.

More comfort, more privacy, more experience – and a variety of ways to personalize your journey. That’s Lufthansa Allegris.

More comfort, more privacy, more experience – and a variety of ways to personalize your journey. That’s Lufthansa Allegris.

From Economy Class and Premium Economy Class to Business Class and First Class: Lufthansa Allegris takes flying to a new level across all classes. Whether you’re traveling on business or for pleasure, alone, with your family or with colleagues, Lufthansa Allegris is our promise to continue to focus on the needs of all our passengers.

First

Class

Close the door. Arrive. Feel refreshed. In the new Lufthansa First Class, flying becomes more personal than ever before.

In the new Lufthansa First Class, flying becomes more personal than ever before. The spacious suites with their almost ceiling-height partitions and doors, promise maximum privacy and first-class comfort.

FIRST CLASS

First Class

First Class

Premium Economy Class

Premium Economy Class

The spacious suites with their almost ceiling-height partitions and doors, promise maximum privacy and first-class comfort.

PREMIUM ECONOMY CLASS

Business Class

Lufthansa Premium Economy Class sets new standards. Significantly greater comfort and many small amenities offer more space for individual travel experiences. Thanks to their special design, all seats have a discreet privacy screen – ideal for working, eating, and relaxing.

Premium Economy Class

Business Class

More comfort, more privacy, more experience – and a variety of ways to personalize your journey. That’s Lufthansa Allegris.

the new era of flying. Lufthansa Allegris.

From Economy Class and Premium Economy Class to Business Class and First Class: Lufthansa Allegris takes flying to a new level across all classes. Whether you’re traveling on business or for pleasure, alone, with your family or with colleagues, Lufthansa Allegris is our promise to continue to focus on the needs of all our passengers.

Van Economy Class en Premium Economy Class tot Businessclass en First Class: Lufthansa Allegris brengt vliegen naar een nieuw niveau in alle reisklassen. Of je nu voor zakelijk of privé reist, alleen, met je familie of met collega’s, Lufthansa Allegris belooft om zich steeds te blijven richten op de behoeften van alle passagiers.

Sluit de deur, kom tot rust en ontspan. In de nieuwe Lufthansa First Class wordt vliegen persoonlijker dan ooit tevoren. De ruime suites met hun bijna plafondhoge afscheidingen en deuren beloven maximale privacy en eersteklas comfort.

First Class

Five different seating options tailored to the individual wishes and needs of passengers – making flying more comfortable than ever before. Additional amenities, such as partitions that are at least 114 cm/3 ft 9 in high, and direct access to the aisle ensure even more privacy on board.

From Economy Class and Premium Economy Class to Business Class and First Class: Lufthansa Allegris takes flying to a new level across all classes. Whether you’re traveling on business or for pleasure, alone, with your family or with colleagues, Lufthansa Allegris is our promise to continue to focus on the needs of all our passengers.

Welcome to the new era of flying. Welcome to Lufthansa Allegris.

Close the door. Arrive. Feel refreshed. In the new Lufthansa First Class, flying becomes more personal than ever before. The spacious suites with their almost ceiling-height partitions and doors, promise maximum privacy and first-class comfort.

BUSINESSCLASS

Close the door. Arrive. Feel refreshed. In the new Lufthansa First Class, flying becomes more personal than ever before. The spacious suites with their almost ceiling-height partitions and doors, promise maximum privacy and first-class comfort.

Business Class

Business

Class

Premium Economy Class

Lufthansa Premium Economy new standards. Significantly comfort and many small amenities offer more space for individual experiences. Thanks to their design, all seats have a discreet screen – ideal for working, relaxing.

Economy Class

Lufthansa Premium Economy Class biedt aanzienlijk meer comfort. Vele kleine voorzieningen bieden meer ruimte voor individuele reiservaringen. Dankzij het speciale ontwerp hebben alle stoelen een privacyscherm - ideaal om te werken, te eten en te ontspannen.

Welkom in het nieuwe tijdperk van vliegen.

Welcome to the new era of flying. Welcome to Lufthansa Allegris.

Welkom bij Lufthansa Allegris.

Welcome to the new era of flying. Welcome to Lufthansa Allegris.

From Economy Class and Premium Economy Class to Business Class and First Class: Lufthansa Allegris takes flying to a new level across all classes. Whether you’re traveling on business or for pleasure, alone, with your family or with colleagues, Lufthansa Allegris is our promise to continue to focus on the needs of all our passengers.

Welcome to the new era of flying. Welcome to Lufthansa Allegris.

Close the door. Arrive. Feel refreshed. In the new Lufthansa First Class, flying becomes more personal than ever before. The spacious suites with their almost ceiling-height partitions and doors, promise maximum privacy and first-class comfort.

Five different seating options tailored to the individual wishes and needs of passengers – making flying more comfortable than ever before. Additional amenities, such as partitions that are at least 114 cm/3 ft 9 in high, and direct access to the aisle ensure even more privacy on board.

Business Class

Vijf verschillende stoelopties op maat gemaakt voor de individuele wensen en behoeften van passagiers - waardoor vliegen comfortabeler wordt dan ooit tevoren. Extra voorzieningen, zoals afscheidingen van minstens 114 cm / 3 ft 9 inch hoog, en directe toegang tot het gangpad zorgen voor nog meer privacy aan boord.

Five different seating options tailored to the individual wishes and needs of passengers – making flying more comfortable than ever before. Additional amenities, such as partitions that are at least 114 cm/3 ft 9 in high, and direct access to the aisle ensure even more privacy on board.

Lufthansa Premium Economy Class sets new standards. Significantly greater comfort and many small amenities offer more space for individual travel experiences. Thanks to their special design, all seats have a discreet privacy screen – ideal for working, eating, and relaxing.

Premium Economy Class

ECONOMY CLASS

Lufthansa Premium Economy Class sets new standards. Significantly greater comfort and many small amenities offer more space for individual travel experiences. Thanks to their special design, all seats have a discreet privacy screen – ideal for working, eating, and relaxing.

Economy Class

Economy Class

Five different seating options tailored to the individual wishes and needs of passengers – making flying more comfortable than ever before. Additional amenities, such as partitions that are at least 114 cm/3 ft 9 in high, and direct access to the aisle ensure even more privacy on board.

Economy Class

The new Lufthansa Economy passengers just the flexibility extras that they want for The ergonomic and spacious generation seats with their details ensure a pleasant on long-haul flights.

The new Lufthansa Economy Class offers passengers just the flexibility and the extras that they want for a relaxing flight. The ergonomic and spacious latestgeneration seats with their many smart details ensure a pleasant travel experience on long-haul flights.

Five different seating options tailored to the individual wishes and needs of passengers – making flying more comfortable than ever before. Additional amenities, such as partitions that are at least 114 cm/3 ft 9 in high, and direct access to the aisle ensure even more privacy on board.

De nieuwe Lufthansa Economy Class biedt passagiers precies de flexibiliteit en extra’s die ze willen voor een ontspannen vlucht. De ergonomische en ruime stoelen van de nieuwste generatie met hun vele slimme details zorgen voor een prettige reiservaring op langeafstandsvluchten.

Lufthansa Premium Economy Class sets new standards. Significantly greater comfort and many small amenities offer more space for individual travel experiences. Thanks to their special design, all seats have a discreet privacy screen – ideal for working, eating, and relaxing.

Economy Class

The new Lufthansa Economy Class offers passengers just the flexibility and the extras that they want for a relaxing flight. The ergonomic and spacious latestgeneration seats with their many smart details ensure a pleasant travel experience on long-haul flights.

The new Lufthansa Economy Class offers passengers just the flexibility and the extras that they want for a relaxing flight.

The ergonomic and spacious latestgeneration seats with their many smart details ensure a pleasant travel experience on long-haul flights.

The new Lufthansa Economy Class offers passengers just the flexibility and the extras that they want for a relaxing flight.

The ergonomic and spacious latestgeneration seats with their many smart details ensure a pleasant travel experience on long-haul flights.

Discover Lufthansa Allegris now: theperfectmatch-lufthansagroup.com/en

Discover Lufthansa Allegris now: theperfectmatch-lufthansagroup.com/en

First Class

Close the door. Arrive. Feel refreshed.

Ontdek Lufthansa Allegris nu:Discover Lufthansa Allegris theperfectmatch-lufthansagroup.com/en

‘We geloven in ‘opposites don’t attract’

Eindeloos swipen is passé! Business Traveller spreekt met David Vermeulen, oprichter en CEO van online datingsplatform Inner Circle, dat zich in de overvolle markt van datingsapps wil onderscheiden door een exclusievere selectie en het actief faciliteren van real life-kennismakingen.

Heel kort: wat is Inner Circle in jouw woorden?

‘Eigenlijk een community van likeminded singles, en wat ons bindt is niet alleen de app maar ook de events die we organiseren, in zowel Amsterdam als in het buitenland. Inmiddels zitten we op meer dan zes miljoen leden.’

In de kern nog wel een dating-app. Waarin onderscheiden jullie je concreet van een platform als bijvoorbeeld Tinder of Bumble?

‘We geloven niet in ‘opposites attract’, maar in ‘opposites don’t attract’. We hechten echt waarde aan de lifestyle van onze members, en daar proberen we ook

DOOR RAHANNA VAN STAPELE

FOTO: David Vermeulen

echt op te matchen. Wat we daaronder verstaan is, bijvoorbeeld: Waar ga je naartoe op vakantie, bij welke restaurants ga je uit eten en in welke barren ben je te vinden? Dat kan je dan ook uitgebreid delen op in het Inner Circle-platform. Als jij aangeeft dat je over drie weken naar Barcelona gaat, kan je dat opgeven en zien wie er die periode nog meer daar zijn. Het werkt dus ook informerend: je ziet welke spots populair zijn bij andere leden. Als leden soms al een partner hebben via het platform, blijven ze het

is men hoogopgeleid en woonachtig in de vier grootste steden van Nederland, al hebben we ook wel wat leden daarbuiten. Maar we zijn al lang niet meer alleen een Nederlands bedrijf. Al zijn we dertien jaar geleden begonnen in Amsterdam, het merendeel van onze members zit inmiddels in het buitenland.’

Oh?

‘Ja, in verschillende grote steden en zeker in Brazilië zijn we heel groot. Als

soms toch om die reden gebruiken. Het is dus veel meer een lifestyleplatform dan bijvoorbeeld een Bumble.’

Wie is daarbij de doelgroep?

‘Die is nog redelijk breed. Qua leeftijd zitten we zo tussen de 25 en 45 jaar. Vaak

je naar Rio of Sao Paulo gaat, zijn we daar op Tinder na het grootste platform. Heel mooi om te zien dat het daar zo goed aanslaat. Een reden daarvoor zijn de evenementen die we ook daar organiseren, daar wordt heel enthousiast op gereageerd. Daarnaast speelt onze

uitgebreide screening een rol: dat wordt daar echt als een extra veiligheidsfactor gezien.’

Verbinden jullie je aan al bestaande events, of organiseer je alles zelf? ‘Een combinatie van, met soms partnerships. Zo organiseerden we bijvoorbeeld een speed date-hoek tijdens een festival in Amsterdam, waar leden elkaar konden ontmoeten in een eigen barretje. Maar in andere gevallen organiseren we zo’n event zelf, en dat kan van alles zijn. Zo hebben we events waar duizend man op af komt, maar ook bijvoorbeeld wine-tastings of etentjes met een kleine groep. Er gaat veel tijd in de organisatie zitten, maar we proberen echt iets goeds neer te zetten. We merken gewoon dat de doelgroep het echt leuk vindt op een andere manier leden te ontmoeten. Het is veel gemakkelijker als je ergens bent en weet: ‘iedereen hier is single.’

Toch even terug naar het begin. Je startte Inner Circle dertien jaar geleden, zelf single.

‘Klopt. Op dat moment woonde ik in Londen en ik vond het moeilijk daar iemand te ontmoeten met wie ik een goede klik voelde. Ik keek wat rond en merkte dat veel gebruikers op bestaande platforms, toen bijvoorbeeld nog Match. com of Plenty of Fish, nauwelijks foto’s hadden. Het was allemaal wat dubieus. Op dat moment bestond er wel een reisplatform dat Small World heette, en waarbij je op uitnodiging lid werd en ook kon aangeven wanneer je waar naartoe zou reizen. Dat voelde heel vertrouwelijk en ik gebruikte het soms om te daten. Het werd een beetje een inspiratiebron.’

Datingapps – op smartphone – waren toen nog niet alom bekend..

‘Nee, en ook Tinder was er nog niet. Maar het stigma dat er toen was, de manier waarop mensen naar online daten kijken, is in positieve zin veranderd. Toen ik tijdens de start aan mijn vrienden vertelde waar ik mee bezig was, was de

50 indruk toch dat alleen droeftoeters van zulke platforms gebruik maakten. ‘Dan moet je wel heel desperate zijn’. Maar ik kan je verklappen: ieder die uiteindelijk nog single was, heeft zich aangemeld.’

Jullie prijzen je om exclusiviteit: groeide het niet te snel, ook tijdens de pandemie?

‘De grap is wel dat toen we startten, we dat meteen als Engels platform deden, met best een ambitieuze intentie om internationaal te gaan. Maar we hebben nooit de ambitie om het grootste platform in een land te worden, het gaat er juist meer om dat de juiste mensen zich aanmelden en we echt kunnen matchen op die shared lifestyle. Voor ons is het wat dat betreft altijd een beetje een contradictie. Je wil eigenlijk dat leden die via Inner Circle iemand vinden, daarna hun account verwijderen. Tijdens de pandemie zagen we inderdaad veel aanmeldingen. We hebben toen nog even geëxperimenteerd met online events, maar een online kroeg waarbij iedereen door elkaar praat werkte toch niet echt, haha.’

In Brazilië zijn we de grootste na Tinder

Waar screenen jullie precies op?

‘We zijn echt op zoek naar mensen die zelf ook serieus op zoek zijn, en werken wel met bepaalde leeftijden en grenzen. We kijken daarbij naar een combinatie van factoren, waaronder foto’s. Waar je op Tinder bijvoorbeeld mensen met ontbloot bovenlijf voor de spiegel ziet, of onduidelijke groepsfoto’s: dat past niet bij wat wij voor ogen hebben. Met een duckface voor de spiegel kan je er fantastisch leuk uitzien, maar dat is niet de doelgroep die wij zoeken. Maar het is een combinatie van factoren waarnaar we kijken, dat is nooit zo heel zwart-wit.’

‘En soms maken we ook een selectie om de balans te behouden. De verhouding man – vrouw, maar het geldt op meerdere vlakken: het platform werd bij lancering snel opgepikt binnen KLM en er meldden zich onmiddellijk allemaal piloten en stewardessen aan. Het werd

echt klmdating.nl, en toen zijn we bijvoorbeeld even gestopt met KLMpersoneel. Datzelfde gold soms voor een volledig advocatenkantoor waar de app rond ging. We noemen het niet meteen een afwijzing, want mensen eindigen op een wachtlijst. Kijk, uiteindelijk vindt de echte magic toch offline plaats, en we proberen mensen ook zo snel mogelijk in het echt bij elkaar te brengen. Maar de eerste stap is natuurlijk wel wat mensen online zien.’

Levert zo’n selectie niet veel kritiek op?

‘Die is er af en toe wel, en daar wringt het natuurlijk altijd een beetje. Als je iedereen toe zou laten, voorkom je kritiek, maar wordt de gebruikservaring ook een stuk minder. En de naam is natuurlijk ook Inner Circle; wij geloven ook wel dat het platform niet voor iedereen is. Maar ja, hetzelfde heb je als je in de stad een club bezoekt. Bij sommige tenten kan iedereen naar binnen ongeacht leeftijd of kledingstijl, en andere plekken zijn gewoon iets selectiever. Wat wij wel belangrijk vinden is dat we binnen Inner Circle wel een

beetje divers blijven, qua achtergrond of seksuele voorkeur bijvoorbeeld.’

Hoe meet je de ‘succes’-score?

‘Het feitelijk meten van succes, dat is een beetje moeilijk. We zien natuurlijk wel het aantal mensen dat een succesvolle ontmoeting aangeeft als reden bij verwijderen van de app, maar dat gebeurt niet altijd. Maar een voorbeeld van wat we bijvoorbeeld wel kunnen, is het filteren van tiencijferige woorden in de chat: dan kun je aannemen dat er telefoonnummers worden uitgewisseld. Laten we dan zeggen dat de helft daarvan in het echt afspreekt, en zo krijgen we een beetje een indruk van de cijfers. Op die manier hebben we bijvoorbeeld ook kunnen uitrekenen hoe vaak een ontmoeting plaatsvindt. Bij Inner Circle is dat ongeveer elke zes seconden, dus behoorlijk vaak. Maar het mooiste bewijs is natuurlijk de muur met alle geboorteen trouwkaartjes die we op kantoor hebben.’

Mensen geven veel informatie weg over zichzelf en waar ze zich begeven: hoe kijken jullie naar de veiligheid van leden?

‘Dat staat wel echt bovenaan op het moment dat je een platform als de onze runt. We doen er alles aan om te zorgen dat het aan de achterkant van de app veilig is en er geen gegevens kunnen lekken. Wat betreft de locaties van mensen; je kan niet tot op de meter en minuut zien waar iemand zich bevindt. Daarnaast helpt onze screening ook mee, vooral dus in Zuid-Amerika, waar veiligheid een rol speelt die wij hier iets minder kennen. Het checken van iemands profiel, werk, sociale media accounts of IP-adres draagt bij aan de betrouwbaarheid.’

Wat zijn de volgende doelen?

‘Op dit moment zijn we ook sterk aan het focussen op Mexico Stad, waar inmiddels ook een aantal collega’s zit. Behalve de grote steden in Europa

en Zuid-Amerika, willen we verder uitbreiden. Het is nog lastig te zeggen waar precies, maar je ziet in z’n algemeenheid dat met name op plekken waar Tinder actief is, men ‘swipe-moe’ is. Daar eindig je met een rits matches, waar je niet verder op kan doorselecteren. Wij geloven echt dat mensen op een bepaald moment verdieping willen, en dat er in veel steden echt behoefte is aan een platform als dit.’

Is dat ook de toekomst van online dating volgens jou?

‘Ik denk wel dat mensen in de toekomst het eindeloze swipen steeds meer zat worden, en verwacht dat dat soort activiteit dan ook steeds minder wordt en mensen wel iets meer moeite willen gaan doen voor die echte klik. Het betaalt zich uit als we iets meer delen, en er ontstaat het community-gevoel van een groep: ik hoor ergens bij en daar voelt het vertrouwd.’

Wie is jullie concurrentie?

‘Zoals verteld identificeren we ons echt

sterk als lifestyle-platform, en dan moet je qua concurrentie eerder denken aan bijvoorbeeld een Instagram. Ook daar kunnen mensen ‘inchecken’ op locaties, bijvoorbeeld. Daarnaast misschien echt toegelegde reisapps die mensen gebruiken en die ook toenemen in populariteit, zoals Urban Journalist en Out of Office. Niet helemaal hetzelfde als Inner Circle, maar onze doelgroep bevindt zich daar wel.’

Snel gecheckt: jij hebt jouw partner uiteindelijk niet via online dating ontmoet..

‘Haha, helaas, dat klopt. Terwijl je dat natuurlijk wel het liefst zou zeggen. Ik heb haar wel via via leren kennen, dus in die zin toch via mijn ‘inner circle’.

Ben je zelf nog steeds veel op reis, voor werk of bleisure?

‘Met regelmaat ga ik naar Brazilië en Mexico, waar we in Sao Paulo en Rio dus ook een groep collega’s hebben zitten. Als het carnaval in Rio is, combineer ik dat zeker met een eigen vakantie!’

Wanneer u zich verslikt komt er direct iemand met een glaasje water.

NH COLLECTION ROMA PALAZZO CINQUECENTO

Als toonaangevend consumentenmagazine voor de welgestelde reiziger, legt Business Traveller zich toe op het ontdekken en delen van bijzondere reiservaringen.

Onlangs hadden we het genoegen om NH Collection Roma Palazzo Cinquecento te testen. Nabij het oude centrum van Rome, biedt dit hotel een unieke mix van historische charme, Italiaanse elegantie en onberispelijke service.

OVER NH HOTELS

NH Hotels is een internationale hotelketen met een sterke aanwezigheid in Europa en Latijns-Amerika, met een onberispelijke reputatie op het gebied van gastvrijheid en service. Het NH Collection-merk staat bekend om, zoals zij zelf zeggen, ‘aandacht voor detail en compromisloze toewijding aan het creëren van onvergetelijke ervaringen voor gasten’.

Daarmee maken wij kennis bij de eerste voet over de drempel gezet in NH Collection Roma Palazzo Cinquecento.

PERSOONLIJKE SERVICE.

Dit behoeft in geval van NH Collection Roma Palazzo Cinquecento een extra alinea. Vanwege het late tijdstip van

aankomst, werd er direct meegedacht over een goed restaurant in de buurt. In de hotelkamer stond een etagère klaar met vers fruit en wat zoete lekkernijen. Een persoonlijk welkomstbriefje en even later een telefoontje met de vraag of alles naar wens is, maakten die onberispelijke reputatie direct waar. Een speciale Guest Manager is aangesteld en heeft persoonlijke aandacht voor alle gasten. ’s Avonds, na een lange dag, liggen er heerlijke chocolaatjes op de kamer en staan er pantoffels klaar naast het bed. Het personeel is werkelijk attent op alles.

PLAATS

NH Collection Roma Palazzo Cinquecento ligt aan het gelijknamige plein direct naast het grootste treinstation van Rome. Vanaf het vliegveld eventueel eenvoudig aan te reizen per trein of anders taxi, waarvoor een vast tarief geldt. Uiteraard bevindt er zich een metrohalte op loopafstand om je snel te kunnen verplaatsen, maar onze voorkeur gaat uit naar lopen, de step of de fiets. In dit openluchtmuseum wil je tenslotte niets missen. Dat begint al voor de deur. In de voortuin van het hotel waant u zich in het oude Rome. De Mura Serviane werd in de vierde eeuw voor Christus gebouwd ter verdediging van Rome en is vernoemd naar Servius Tullius, de zesde koning van Rome. In de tuin van het hotel kunt u goed bewaarde delen van de muur zien.

De centrale ligging van het hotel maakt het een ideale uitvalsbasis voor het verkennen van de iconische bezienswaardigheden van de stad, zoals het Colosseum, de Trevifontein en het Forum Romanum, die allemaal op loopafstand liggen. Voor de avond raden wij aan de traditionele volkswijk Trastevere te bezoeken, de uitgaanswijk van Rome, met talloze restaurants en barretjes.

STIJL EN KARAKTER

Het NH Collection Roma Palazzo Cinquecento belichaamt de essentie van

Romeinse elegantie. Gehuisvest in een prachtig gerestaureerd zestiende-eeuws gebouw, straalt het hotel een tijdloze charme uit in combinatie met moderne luxe. Van de weelderige lobby tot de stijlvolle kamers, waarbij de inrichting moeiteloos klassieke elementen met eigentijdse accenten combineert.

SERVICE EN FACILITEITEN

NH Collection Roma Palazzo Cinquecento is een goede keuze voor zakelijke bijeenkomsten, conferenties en evenementen met zes conferentieen vergaderruimtes met ruimte voor maximaal 60 personen. Elk is voorzien van microfoons, projectoren en tv-schermen. Het unieke tuinterras biedt ruimte voor drankjes voorafgaand aan de vergadering of voor socializen naderhand.

Een stadsbezoek aan Rome kan intensief zijn. Ook na een dag hard werken is het sfeervolle dakterras op de vijfde verdieping een oase om tot rust te komen en te genieten van het prachtige uitzicht over de stad. Kies voor een cocktail als ‘aperativo’ of geniet van een fantastisch diner met lokale gerechten en dagverse producten. Voor de sportievelingen is er een fitnessruimte uitgerust met diverse cardioapparaten en gewichten.

KAMERS

De kamers van het NH Collection Roma Palazzo Cinquecento zijn sereen en helemaal ingericht op comfort, wat zeer wenselijk is in een stad die non-stop bruist.

Er zijn verschillende typen kamers. Elk is smaakvol ingericht om je direct thuis te laten voelen en voorzien van moderne gemakken, zoals een flatscreen tv, climatecontrol, Queensize bedden voorzien van sleep-bettermatrassen en luxe beddengoed, een regendouche, een minibar, gratis

WiFi en uiteraard een Espresso-apparaat. De koffie drink je het lekkerst op het aangesloten terras van een van de premium kamers. Voor gezinnen zijn er aansluitende familiekamers.

ETEN EN DRINKEN

Eten in Italië is sowieso een feestje. Dat begint in de ochtend wanneer er een uitgebreid ontbijtbuffet staat te wachten met alle denkbare lekkernijen en lokale specialiteiten zoals panna cotta. Ook hier spant de persoonlijke service de kroon. Een omelet wordt vers bereid, net als de perfecte cappuccino. Voor de vroege vogels die voor het ontbijt vertrekken kan er wat klaargemaakt worden. Laat de dag maar beginnen!

RIU PLAZA BERLIN

OVER RIU HOTELS

RIU Hotels is een internationale hotelketen met meer dan 100 hotels in 19 landen. De keten is vooral bekend om zijn luxe resorts, gelegen op exotische vakantiebestemmingen over de hele wereld en een uitstekende prijskwaliteitverhouding. Voor de liefhebbers van stedentrips zijn er de RIU Plaza-hotels, altijd centraal gelegen en een perfecte uitvalsbasis voor zakenreizigers en toeristen die steden willen verkennen.

PLAATS

Berlijn wordt gekenmerkt door zijn rauwe energie en innovatieve geest. De stad heeft rijke historische bezienswaardigheden, een levendige kunstscene, gevarieerde en zeer goed betaalbare restaurants en een bruisend nachtleven. Juist de diversiteit maakt de Duitse hoofdstad

zo populair bij reizigers. RIU Plaza is letterlijk gelegen in het hart van Berlijn (stadsdeel Mitte), een ideale uitvalsbasis voor het verkennen van deze dynamische stad. Bezienswaardigheden als de Brandenburger Tor, de Berlijnse Muur en de levendige Kurfürstendam zijn slechts op een steenworp-afstand. Het iconische warenhuis KaWeDe (Kaufhaus des Westens) - een van de grootste van Europa - bevindt zich om de hoek en staat garant voor een heerlijke middag shoppen. Er is een metrostation nagenoeg voor de deur, taxi’s die af en aan rijden, maar wat ons betreft ontdek je Berlijn het beste per step of fiets. Zeker als je af en toe van de gebaande paden wilt.

STIJL EN KARAKTER

RIU Plaza Berlijn omarmt een eigentijdse esthetiek met strakke lijnen, verfijnde

inrichting en een warme sfeer. Het interieur straalt een gevoel van luxe uit, terwijl het tegelijkertijd uitnodigend en comfortabel aanvoelt. Het hotel ademt een rustige elegantie uit die perfect past bij de ambiance van Berlijn.

SERVICE EN FACILITEITEN

Ruim 330 kamers, elf vergaderruimtes, zes zalen met ruimte voor meer dan 800 personen, een centrale bar en een groot restaurant maken RIU Plaza Berlijn zeer geschikt voor vergaderingen en evenementen. Het parkeren van uw auto wordt gratis aangeboden. Voor de liefhebbers is er de volledig ingerichte sportschool met 24 uur per dag toegang. Het personeel in het hele hotel is zeer behulpzaam en spreekt vanzelfsprekend goed Engels.

KAMERS

Er zijn verschillende kamertypes, variërend van Master Suites tot Deluxe kamers. Alle zijn luxe ingericht met standaard bedden van 200 x 200 cm. Er is in het hele hotel goede WiFi-verbinding. De satelliet-tv, multimedia-aansluitingen, een bureau, zelf te regelen verwarming en airconditioning, een minikoelkast, kluisje, een waterkoker en koffiezetapparaat maken het verblijf in

de kamer extra comfortabel.

De badkamers zijn ruim. Voorzien van een dubbele wasbak, een gescheiden toilet en een heerlijke regendouche. Wanneer u op de zeventiende verdieping verblijft is het uitzicht uiteraard adembenemend.

ETEN EN DRINKEN

De RIU Hotels zijn befaamd vanwege de uitgebreide ontbijtbuffetten. Zo ook de Plaza’s. Het ontbijt wordt doordeweeks geserveerd van 6.30 uur tot 10.30 uur en in het weekend van 7.00 uur tot 11.00 uur, in het restaurant op de begane grond. Koks zijn bezig met allerhande ontbijtjes zoals roerei, tosti’s, wafels en pannenkoeken. Het

uitgebreide buffet bestaat uit sappen, zoete deegwaren, charcuterie, fruit, yoghurt van goede kwaliteit, gebak en ontbijtgranen. Zuivelvrije en glutenvrije producten zijn beschikbaar. Frisdranken en allerlei soorten snacks zijn verkrijgbaar in de lounge van het hotel. Ook is er een Grab & Go beschikbaar om eten af te halen.

GASTEN MET EEN HANDICAP

Het hotel beschikt over aangepaste kamers en bewegwijzering in braille.

FAMILIEVRIENDELIJK

Familiekamers zijn beschikbaar met een tweepersoonsbed of twee

eenpersoonsbedden en een slaapbank. Er zijn kinderstoelen aanwezig in de ontbijtzaal.

CONCLUSIE

Na eerdere ervaringen met RIU en de RIU Plaza-hotels kunnen wij zeggen dat RIU Plaza Berlijn voldoet aan de verwachtingen. De locatie is goed, kamers zijn comfortabel en van alle gemakken voorzien, het personeel behulpzaam en het ontbijt gevarieerd en uitgebreid. Een gezellige rooftopbar zou het helemaal afmaken om na een enerverende dag nog even na te genieten. Hoewel er genoeg mogelijkheden zijn in de directe omgeving.

NAAR BERLIJN REIS JE MET DE TREIN

Wat ons betreft is een reis met de trein de ultieme manier van reizen en ook nog eens duurzaam. Heerlijk ontspannen of nog even wat werken. Na iets meer dan vijf uur onderweg - rechtstreeks vanaf Amersfoort - stap je uit in hartje Berlijn, waar het indrukwekkende Hauptbahnhof direct al een attractie op zich is. Op de website of in de app van NS International staan alle reistijden overzichtelijk weergegeven en is een reis eenvoudig te boeken.

56 I HEERLIJKE LIFESTYLE

60 I ELECTRISCH WONDER En, rijdt dat een beetje mooi?

64 I IBIZA

Een idyllisch stukje luxe

Japanse gin, ja graag!

Luxe artistiek hotel opent in Amsterdam

Avani Hotels & Resorts, het upscale lifestylemerk van Minor Hotels, breidt verder uit in Europa met de lancering van Avani Museum Quarter Amsterdam Hotel. Gevestigd in een gerenoveerd gebouw uit het midden van de vorige eeuw, in het Museumkwartier van de stad, biedt dit 163 kamers tellende hotel langs de gracht een ideale uitvalsbasis voor zowel toeristen als zakenreizigers. Gasten

hebben daarnaast de mogelijkheid om te genieten van een aantal unieke ervaringen in Amsterdam die zijn opgezet middels innovatieve samenwerkingen. Het hotelontwerp is geïnspireerd op de uitgebreide collectie van het Stedelijk Museum en combineert avant-garde met traditionele elementen om een modern en uitnodigend interieur te creëren. Het gebruik van baksteen voegt een vleugje

Canon lanceert de EOS R100

De vakantie komt eraan! Canon lanceert de EOS R100, naar eigen zeggen de ideale camera voor elk gezinsavontuur. De camera is gemakkelijk te bedienen, eenvoudig mee te nemen gelet op zijn compacte, lichtgewichtbody en biedt een verbluffende beeldkwaliteit.

Het draagbare design van de EOS R100, met een gewicht van slechts 356 gram, is kleiner en lichter dan een traditionele spiegelreflexcamera, perfect voor

van Amsterdams architectonische identiteit toe aan de glanzende glazen gevel die het hotel siert. De geometrische patronen en blokkleuren van tapijten, tegels en meubels zijn geïnspireerd door kunst van beroemde 20e-eeuwse kunstenaars zoals Piet Mondriaan, Anni Albers, Gunta Stölzl en Sophie Taeuber, wat de artistieke samensmelting in het design compleet maakt.

wie onderweg foto's en video's wil maken. De comfortabele greep, de elektronische zoeker, de intuïtieve bediening en de begeleide gebruikersinterface geven gebruikers de juiste tools om zelf als gezinsfotograaf te fungeren, zonder dat ze een professional hoeven te zijn. Dit wordt ondersteund door creative assist, waarmee je eenvoudig de achtergrondscherpte, helderheid, contrast en kleurbalans kunt aanpassen.

Een klassieker in frisse nieuwe kleuren

De Kånken werd al in 1978 door Fjällräven ontworpen om rugproblemen onder Zweedse schoolkinderen te helpen voorkomen. De rugzak groeide in relatief korte tijd uit tot een favoriet in heel Zweden. Nu, 46 jaar later, siert Kånken miljoenen ruggen over de hele wereld. De immens populaire rugzak is in talloze kleuren verkrijgbaar, en voor Lente/Zomer 2024 brengt Fjällräven ons twee nieuwe tinten. Ga jij voor fris en opvallend in sunstone orange of voor het beeldige exemplaar in de diepe kleur blackberry? De Kånken is een veelzijdige

Limited edition Havaianas

Twee Braziliaanse designiconen komen met een kleurrijke collectie flipflops, een unieke mix van de vrolijke prints van de Braziliaanse FARM Rio met het iconische originele flipflop-ontwerp van Havaianas. De limited edition-collectie bevat vijf nieuwe gedurfde en onderscheidende FARM Rio-illustraties. Deze speelse retroprints, waaronder tropische palmbomen, toekans, luipaarden, tropisch fruit en het Copacabanastrand, versieren de Havaianas-topstijlen.

metgezel en transformeert moeiteloos naar alle aspecten in het leven: van het dagelijks leven of werk tot mooie reizen - deze rugzak staat tot je dienst. Het sterke, lichtgewicht Vinylon F-materiaal is bestand tegen vuil en nattigheid. Voor makkelijk in- en uitpakken, is het ruime hoofdvak volledig open te ritsen. Zo kun je altijd goed bij je spullen, ook onderin de tas. De rugzak is voorzien van twee platte zijvakken, waarin onder meer een waterfles kan worden meegedragen. En in het vakje met rits aan de voorkant hou je kleine spullen praktisch bij de hand.

Suntory Roku Gin is een prestigieuze craft-gin, diep geworteld in het rijke erfgoed van Japan. De naam van het huis, die 'zes' betekent in het Japans, weerspiegelt dit erfgoed door in elke gin zes Japanse botanische ingrediënten te combineren met acht traditionele botanische ingrediënten. En nu is er een nieuwe editie van deze trendy (en heerlijke) Japanse Gin. Als ode aan de Japanse lente – de Sakura bloesems –introduceert Suntory Roku Gin dit jaar de Roku Gin Sakura Bloom Edition.

De nieuwste editie

binnen de Festival Collection en zijn eerste limited edition gin sinds de oprichting van Roku Gin in 2017. De Roku Gin Sakura Bloom Edition eert zijn Japanse erfgoed door trouw te blijven aan het concept van 'Shun', oftewel de waardering voor de pieksmaken van elk seizoen, die de productie en het vakmanschap van het prestigieuze huis vormgeeft. Zo wordt elke botanical binnen zijn gins enkel geoogst wanneer de ultieme smaak is bereikt. De Roku Sakura Bloom Edition is sinds kort verkrijgbaar in Nederland.

TRIED & TESTED AUTO

DE NIO EL7, IS DIT DE TOEKOMST?

Het was eindelijk zo ver: We mochten de NIO EL7 ophalen in Breukelen bij het NIO-hoofdkantoor voor een testrit naar Oostenrijk. Naar Oostenrijk met een elektrische auto? Jazeker! En ik zal het vast verklappen: dat gaat met deze NIO een stuk soepeler dan verwacht!

NIO? Wat is dat? NIO is een in Nederland nog redelijk onbekende Chinese autofabrikant. Maar technologisch gezien doen ze hier in Nederland iets waar veel andere automerken nog wat van kunnen leren. Niet alleen bieden zij de mogelijkheid om, met enige voorwaarden natuurlijk, elke maand een andere auto te rijden door het afsluiten van een abonnement, maar kan je er ook nog eens voor kiezen om bijvoorbeeld geen gebruik te maken van hun Power Swap-techniek, waardoor de maandelijkse kosten lager zijn.

POWER SWAP

Sorry, Power Swap? Ja, inderdaad. De NIO beschikt namelijk over de techniek waarmee de accu in zijn geheel verwisseld kan worden in een van hun Power Swap Stations. Hoe dat werkt? Zeer eenvoudig:

De Power Swap Stations zien eruit als moderne garageboxen. Wanneer je een Power Swap via de app aanvraagt en je komt aan bij het station, volg je de instructies van de auto en parkeer je de NIO voor het station, en de rest doet de auto vanzelf. Na ongeveer vijf minuten sta je weer buiten met een accu die voor

maximaal 90% opgeladen is en een gevoel dat je net naar de toekomst bent gereisd vanwege de ervaring. Oh, en niet te vergeten alle Tesla-rijders, die buiten met hun kin op de stoep nog twintig minuten naast hun turbochargers staan te kijken naar het futuristische tafereel dat ze voor hun ogen zien ontvouwen. En we hebben het een aantal keren mogen testen: het werkte elke keer zonder enige problemen. In Nederland zijn nu negen Power Swap Stations en in Europa in totaal 43, verdeeld over Noorwegen, Zweden, Duitsland en Nederland.

PRESTATIES

Oke, leuk, maar de rest van de auto?

Inderdaad, de Power Swap is natuurlijk op dit moment nog een echte USP, maar NIO heeft veel meer te bieden dan alleen snel weer onderweg zijn bij een lege accu. Zoals je mag verwachten voldoet NIO aan alle strenge Europese richtlijnen voor veiligheid. Hierbij wordt bij NIO gebruikgemaakt van het Aquila Super Sensing-systeem met maar liefst 33 sensoren, waaronder een LiDAR-laser die de omgeving razendsnel in kaart kan brengen en elf camera’s in en rondom de auto om bijvoorbeeld ook andere weggebruikers te registreren. Aan alles is gedacht; van Lane Assist en Adaptive Cruise Control tot opties als een

dode-hoek-assistent en een geavanceerde head-up-display, zodat je ogen tijdens het navigeren niet meer van de weg hoeven te dwalen. En dat is van groot belang met de steeds sneller accelererende auto’s van tegenwoordig. In de sport+ -stand schiet de 2.366 kilo wegende EL7 in 3.9 seconden naar de 100 kilometer per uur, met een topsnelheid van 200 kilometer per uur. Met deze acceleratie is de NIO slechts 0.6 seconden langzamer dan bijvoorbeeld een Audi RS e-tron GT! En die is ruim 300 kilogram lichter en meer dan €50.000,- duurder… De NIO is dus ook voor de bestuurder met voorliefde voor wat G-krachten, zeker het overwegen waard. Ook het bereik is zeker niet verkeerd: met de 100kWh-accu kan men volgens WLTP normering tot 509 kilometer halen. Maar goed, dit zal in de praktijk eerder rond de 425 kilometer liggen en is zoals bekend afhankelijk van veel factoren.

NOMI

Wat de NIO nog persoonlijker maakt is de persoonlijke assistent NOMI. NOMI is een klein, rondvormig robotje bovenop het dashboard. NOMI begroet je tijdens het in- en uitstappen en staat altijd klaar om je van informatie te voorzien. Roep een keer ‘Hey Nomi’ en het ondersteunt je met bijvoorbeeld weersverwachtingen, navigatie of aanwijzingen bij het Power Swap Station. NOMI leert constant bij doordat de software van de auto over the air wordt bijgewerkt. Ook staat het technische team bij NIO altijd klaar om suggesties en eventuele klachten meteen te verwerken in de software, zodat de gebruikerservaring elke dag een beetje beter wordt. Dit laatste is niet nieuw of uniek, maar nog steeds wel indrukwekkend.

COMFORT

Qua comfort zijn de verwachtingen hoog in deze prijsklasse, maar als de Chinese markt ergens veel waarde aan hecht naast uiterlijk vertoon, is het comfort. En wat doet NIO dit goed! Ook hier is aan alles gedacht: de voorstoelen zijn voorzien van stoelverwarming, ventilatie en een massagefunctie, maar ook de achterbank

is voorzien van stoelverwarming. Het panoramische dak, dat uiteraard open kan, geeft in combinatie met het lichte interieur echt een gevoel van vrijheid en de ruimte in de auto is alom ongekend. En wat dacht je van soft-close-portieren? Of de mogelijkheid om verschillende geuren in de auto te verspreiden voor een nog huiselijker gevoel? Het is duidelijk dat de fabrikant een statement probeert te maken dat aan alle

kanten luxe uitstraalt. Dat mag natuurlijk ook wel voor een auto met dit prijskaartje, maar de Duitse fabrikanten vragen voor al deze extra’s nog altijd een hoge meerprijs bovenop de al niet misselijke bedragen.

CONCLUSIE

Uiteraard moeten we het nog wel even hebben over wat deze bolide dan mag kosten. Zoals eerder genoemd: er zijn meerdere mogelijkheden om een NIO te rijden. De NIO EL7 heeft een vanafprijs van €76.900,- en dat is zeer schappelijk te noemen wanneer je dit vergelijkt met de concurrentie bij Audi, BMW of Mercedes. Bij dit tarief huur je de accu. Wanneer men de accu aan wil schaffen gaat de vanafprijs naar €88.900,-. De door ons gereden versie kost €101.430,- (100 kWhaccu, Southern Star-lak en alle opties), maar zoals gezegd: de NIO-modellen zijn standaard al zeer compleet uitgevoerd, dus een luxueuze rijervaring zal nooit ontbreken. Wat mij betreft heeft NIO met het accuwisselsysteem al een streepje voor op de concurrentie, maar de toekomst zal leren of dit genoeg is om de harten van elektrische rijders te veroveren.

SERVICEKWALITEIT HOOG IN HET VAANDEL BIJ IPARKING

ZÓ WIL JE JE AUTO PARKEREN OP SCHIPHOL

Parkeren bij Schiphol, direct voor de ingang van de vertrekhal, en bij terugkomst staat je auto klaar om direct naar huis te kunnen rijden. Valet parking is bekend, maar het idee dat het altijd duur moet zijn, is een misverstand. We spraken hierover met Kökan (‘Ko’) Dulda (Directeur), Tom Smitka (Manager Operations) en Willem Huijmans (Logistiek Manager) van iParking Schiphol Valet Service.

Bij valet service wordt je auto bij vertrek vanaf de luchthaven voor je geparkeerd en staat hij weer klaar bij de uitgang als je aankomt op Schiphol. Is deze snelle en gemakkelijke manier van parkeren duur? Dulda, Smitka en Huijmans adviseren om niet alleen naar de prijs te kijken. We bespreken de actualiteit van luchthavenparkeren en andere diensten die iParking Schiphol biedt.

Kwaliteit boven winst Veel bekende reisorganisaties werken inmiddels samen met iParking Schiphol, dat al meer dan twaalf jaar gespecialiseerd is in valet parkeerdiensten op Schiphol. Dulda: ‘Wij zijn gericht op duurzame samenwerkingen. We werken samen met tevreden en loyale partners, zoals Net Travel Group, The Travel

DOOR ARJEN LUTGENDORFF

Company en Personal Touch Travel. Ook Travel Management Companies zoals Uniglobe, BCD Travel en Munckhof Business Travel zijn partners. Dit zijn partijen die willen kunnen vertrouwen op een betrouwbare en betrokken partner en rekenen op uitstekende extra services voor hun klanten, zoals VIP-carwash, APK Check, bijtanken of volledig opladen. Is iParking Schiphol geschikt voor elke reisorganisatie?

Bij het aangaan van een samenwerking zijn we selectief, om zo de kwaliteit te blijven garanderen. Ons doel is niet om zo groot mogelijk te worden, maar om altijd onze goede service te kunnen blijven bieden. Wij ontzorgen reizigers op het gebied van parkeren, wat hun reiservaring verbetert. Dit biedt tijdsbesparing en gemak.’

Onderscheid

Zijn alle valet parking-bedrijven hetzelfde? Willem: ‘Wij onderscheiden ons door een continue focus op klantbeleving. Wij begrijpen goed dat wij aan het begin en einde van de reiscyclus staan en direct invloed hebben op de reiservaring. Bijvoorbeeld: als je naar ZuidAfrika reist en om vier uur ‘s nachts op de luchthaven moet zijn, wil je zonder gedoe je auto parkeren. Wij zorgen ervoor dat we op tijd aanwezig zijn bij de vertrekhal, zorgen voor een vriendelijke ontvangst en helpen de klant verder, zodat de reis ontspannen begint. Wanneer je om drie uur ‘s nachts in de regen terugkomt met een vertraagde vlucht, ben je blij dat je direct in je eigen auto kunt stappen en naar huis kunt rijden.’

Servicegerichte en ervaren chauffeurs

De kwaliteit die iParking Schiphol haar klanten biedt, wordt ook verwacht van haar medewerkers. Smitka: ‘In tegenstelling tot vele andere aanbieders werkt iParking Schiphol met een vast team van servicegerichte en ervaren chauffeurs. Onze medewerkers hebben een goede uitstraling, spreken netjes Nederlands en hebben de juiste toon. We realiseren ons dat het belangrijk is hoe je overkomt op de reiziger. Daarbij kunnen onze klanten erop vertrouwen dat er respectvol met hun auto wordt omgegaan en dat deze netjes wordt geparkeerd. Dat is prettig en geruststellend als je op vakantie gaat.’

Mobiliteit vergroten

Wat kun je vertellen over

luchthaven-parkeren? Dulda: ‘Luchthaven-parkeren kun je onderverdelen in On Airport- en Off Airport-parking, waarbij je weer kunt kiezen tussen shuttleparkeren en valetparkeren. Beide vormen zijn wereldwijd breed geaccepteerd door consumenten, bedrijven en reisorganisaties. Parkeren vormt een essentieel onderdeel van mobiliteit en de totale reisketen van de frequente vlieger en vakantieganger. In grote lijnen kun je de parkeeraanbieders op Schiphol in drie segmenten onderverdelen: premium, mainstream en prijsvechters. Het mainstreamsegment bestaat uit de grote aanbieders die zich richten op kwantiteit in plaats van kwaliteit, met een gemiddeld tot laag serviceniveau. Het prijsvechterssegment richt

zich op de laagste prijs en biedt minimale servicekwaliteit. Bij ons ligt de focus op cliënten die tijdigheid, betrouwbaarheid en servicekwaliteit belangrijk vinden. Wij denken niet in termen van ‘massa is kassa’, maar streven naar de best mogelijke service.’

Parkeerlocaties

Smitka, die zich bezighoudt met de operationele zaken binnen iParking Schiphol, vertelt dat zij uitsluitend goede parkeerlocaties gebruiken. ‘Je hoort soms verhalen over onprettige parkeerterreinen in het donker, lange wachttijden in de kou, of oude en stoffige busjes richting de luchthaven. Dat soort dingen wil je niet als je op reis gaat. Wij bieden een comfortabel, gemakkelijk en betrouwbaar

Wij onderscheiden ons door een continue focus op klantbeleving

alternatief. We hebben nette parkeerlocaties, verplaatsen zelf de auto en bieden ook de mogelijkheid voor een overdekte parkeerplaats. We werken onder andere samen met Hyatt Place Hotel in Hoofddorp, dicht bij Schiphol. Wanneer een klant onverwacht eerder terugkomt, kunnen we snel schakelen en de auto binnen 15 minuten naar Schiphol brengen.’ Dulda: ‘We bieden onze service momenteel alleen op Schiphol aan, maar bij voldoende vraag vanuit onze partners is uitbreiding naar Eindhoven en Rotterdam niet uitgesloten.’

Verdere uitbreiding

‘Waar komen de trouwe klanten

van iParking vandaan?

Natuurlijk via goede referenties en positieve online reviews. Maar zeker ook via de dedicated partnerships’, zegt Dulda. ’Dat zijn de reisorganisaties, onze partners. Wij hebben absoluut ruimte voor verdere uitbreiding van het aantal samenwerkingsverbanden. Wij willen graag dat onze goede service zich breder over de markt verspreidt. Ik denk dat iedereen hier blij van wordt, zowel de reizigers als de reisorganisaties.’

iParking Schiphol Valet Parking is gevestigd in Hoofddorp. Meer informatie? Ga naar iparkingschiphol.eu.

Het ultieme eilandgevoel op Ibiza

Als er één zekerheid is, is het dat Ibiza ook vooral meer dan een feesteiland is. Juist de rust en Spaanse charme maken het bijzonder. Zoals in Atzaró.

DOOR TIJN KRAMER

Het bekende Agriturismo

Atzaró staat wereldwijd bekend als een thuis van huis. Het zeer luxe oord is gelegen in het noorden van het eiland, in de buurt van Santa Eulària des Riu. Landelijk gelegen is er veel om te bewonderen en te genieten. Van prachtige tuinen, een heel mooi zwembad, heerlijk eten en een serene sfeer. En privacy voor wie het zoekt.

Atzaró biedt een verscheidenheid aan luxe kamers en suites, vaak ingericht in een stijlvolle mix van traditionele Ibiziaanse en moderne elementen. Sommige suites beschikken zelfs over privéterrassen en zwembaden. Maar in welke accommodatie dan ook, stijl staat in nauw verband met comfort en luxe. Het geheel strekt zich uit over een uitgestrekt landgoed van dertien hectare en biedt een rustig toevluchtsoord dat doet denken aan een schilderachtig dorp, compleet met prachtig verzorgde tuinen, uitnodigende zwembaden en elegante binnenplaatsen. Het is ideaal voor een romantische getaway of een rustige familievakantie op niveau. Verwacht

hier geen DJ’s aan het zwembad. Hier kom je tot rust en tot jezelf. De kern van Atzaró’s aantrekkingskracht ligt in de sterke band met de natuur. Het landgoed beschikt over overvloedige sinaasappelboomgaarden en een weelderige moestuin, waardoor elk aspect van de gastervaring doordrenkt is met de essentie van het mediterrane landschap.

Dineren bij Atzaró is een heerlijke ervaring, met restaurants en eetruimtes die naadloos zijn geïntegreerd in de natuurlijke omgeving. Gasten kunnen ervoor kiezen om buiten te dineren op prachtige terrassen of te genieten van de gezellige sfeer van binnenruimtes, aangekleed met een authentieke, rustieke inrichting. Het kent een farmto-table-concept waarbij biologische producten rechtstreeks afkomstig zijn uit de moestuin van het landgoed en lokaal geproduceerde vlees en vis prominent op het menu staan. La Veranda, het vlaggenschiprestaurant van het hotel, biedt een gevarieerde selectie mediterraan geïnspireerde gerechten. Wij genieten van boerenkip

gemarineerd in citroen, tijm, rozemarijn en knoflook, met Ibiza-aardappel, babygroenten en Ibiza-geitenkaas en notensaus. Geen vlees? Denk dan aan de vegan linzenburger met tomaat, zoetzure ui, rucola en kurkuma-mayonaise, pompoenpittenbrood en frietjes. Om u een indruk te geven.

Ondertussen biedt The Orange Tree, een schitterend seizoensgebonden tuinrestaurant, een intieme omgeving waar gasten kunnen genieten van hun maaltijden te midden van de schoonheid van de natuur. Wie het nog meer zen wil, kan ontspannen in de apart gelegen spa, met een mooi scala aan behandelingen en wellnessprogramma’s. Ook is er een yogaprogramma met meerdere sessies per dag. In de zomer kun je ook genieten van film in een van de tuinen.

Maar het landgoed staat niet alleen. Gelegen aan het ongerepte strand van Cala Nova, is er een prachtige strandclub. Bij Atzaró Beach gaat de gastvrijheid van het hotel verder voor reizigers die op zoek zijn naar een mooie dinerervaring aan zee. En in het rustieke binnenland is er Aubergine by Atzaró, een eveneens rustieke setting met fantastisch eten, en ook een ideale lunchplek als je niet in het hotel verblijft.

Atzaró ademt Ibiza oude stijl. Tijdig reserveren is te allen tijde een aanrader, maar wie eenmaal zijn plekje onder de zon bij Atzaró heeft gevonden zal er enorm van genieten.

Atzaró ademt

Ibiza oude stijl

H. KERSTEN

ACCOUNTANTS DIE HET NIET ZO NAUW NEMEN MET DE

REGELS, WAARBIJ HOGE BOMEN VEEL WIND VANGEN

Als accountant word ik niet vrolijk van alle negatieve berichtgeving in de media.

Ik noem maar even de examenfraude, ofwel het delen van antwoorden bij het afnemen van verplichte toetsen. KPMG kwam als eerste in opspraak, met als gevolg een afscheid van een betrokken bestuurder en een afscheid van de voorzitter van de raad van commissarissen. En: een schikking over een boete, opgelegd door de Amerikaanse toezichthouder PCAOB (Public Company Accounting Oversight Board) van een bedrag van 25 miljoen dollar. Fout gedrag, noemde de nieuwe topvrouw van KPMG dit, en dat snap ik. Ruim 500 medewerkers hebben er volgens de media aan meegedaan. En dat betekent dat er per frauderende KPMG-er een boete van zo’n 50.000 dollar moet worden betaald; wat een bedrag. En de betrokken bestuurder kreeg een persoonlijke boete van 150.000 dollar opgelegd. Nog nooit eerder legde de PCAOB zo’n hoge boete op.

De conclusie is, dat het loont om te studeren. Je had immers per student 50.000 dollar kunnen besparen. Uitgaande van een benodigde studietijd van 50 uur voor zo’n toets was de opbrengst 1.000 dollar per uur geweest, toch wel (veel) hoger dan de uurtarieven van betrokkenen schat ik zo in.

Commercieel lijkt KPMG er geen last van te hebben. Ze zijn immers benoemd als de nieuwe accountant bij Heineken, als opvolger van Deloitte.

Dan Deloitte, hetzelfde verhaal als bij KPMG: ook daar deelde men de antwoorden bij het afnemen van verplichte toetsen. Ook daar is een bestuurder teruggetreden. Dit naar aanleiding van

een intern gehouden onderzoek op verzoek van de AFM (Autoriteit Financiële Markten). Of het er ook 500 zijn geweest die zich er schuldig aan hebben gemaakt, is op dit moment niet bekend. En of de PCAOB opnieuw een boete van 25 miljoen dollar oplegt evenmin, maar het ligt wellicht voor de hand.

Was het dat? Nee, want bij Mazars is men een intern onderzoek gestart naar aanleiding van twee klokkenluidersmeldingen.

Alle drie de genoemde accountantsorganisaties hebben een zogenaamde OOB-vergunning, waarmee ze beursgenoteerde bedrijven in Nederland mogen controleren, zodat ook die onder de Amerikaanse toezichtregels vallenvandaar de PCAOB-boete. Er zijn verder nog drie organisaties in Nederland met een OOBvergunning: EY, PwC en BDO. Daar hebben we nog niets over vernomen, maar of deze al gereed zijn met de interne onderzoeken is de vraag.

Maar ja; hoge bomen vangen veel wind. De vraag is vervolgens hoe de situatie bij de kleine(re) accountantsorganisaties is. Daar vernemen we feitelijk niets van, hetgeen overigens niet wil zeggen dat er geen sprake is van examenfraude. We hebben één schrale troost; ook in de Verenigde Staten was sprake van examenfraude, maar ik heb nooit gelezen dat de AFM de organisatie waar het voorkwam een boete heeft gegeven.

Ik hoop dat we als accountants ons vak zodanig bijhouden dat we fluitend en zonder hulp van collega’s de toetsen kunnen invullen. Ik weet uit ondervinding dat dit veel tijd kost, maar een dag niet geleerd is een dag niet geleefd.

7-DAY MEDITERRANEAN MARVELS & MATCHES: BARCELONA OPEN

Seabourn Venture | April 13, 2025 Civitavecchia (Rome), Italië naar Barcelona, Spanje

vanaf € 5.399,-*

Inclusief economy class vluchten

Inclusief overnachting in Barcelona en upper-level tickets voor de halve finale van de Barcelona Open.

10-DAY ANDALUSIAN NIGHTS: SPOTLIGHT ON SEVILLE

Seabourn Venture | April 20, 2025 Barcelona, Spanje naar Lissabon, Portugal

vanaf € 7.499,-*

Inclusief economy class vluchten

Inclusief een overnachting in Sevilla met een exclusief diner en flamencodansvoorstelling in de iconische Villa Luisa Flamenco, en kaartjes voor het Alhambra. Aan boord samen met Seabourn Conversationalist Tommy Haas, voormalig Duitse tennisser, daarnaast speciale activiteiten en programma’s met tennisthema.

8-DAY VINEYARD VISTAS: AN EVENING IN BORDEAUX

Seabourn Venture | April 30, 2025 Lissabon, Portugal naar Dublin, Ierland

vanaf € 5.399,-*

Inclusief economy class vluchten

Inclusief een overnachting in Bordeaux en een exclusief wijndiner in Château Smith Haut-Lafitte.

met onze A Sail To Remember promotie nieuwe herinneringen met tot 15% korting op de geselecteerde afvaarten vanaf oktober 2024. Aanmelden voor de nieuwsbrief

Ontdek meer op Seabourn.com

Voor informatie, marketing- en salesactiviteiten neem contact op met ons Business Development Team: SalesEUR@Seabourn.com.

*Algemene voorwaarden: Getoonde prijzen zijn per persoon, op basis van twee-persoonsbezetting in de Verandah categorie en zijn inclusief havengelden en andere toeslagen. De prijzen zijn in EURO. Bespaar tot 15% op geselecteerde afvaarten. Kortingen zijn gebaseerd op promocode NB* of JE* en zijn geldig op geselecteerde afvaarten met vertrek vanaf oktober 2024. Kortingen zijn alleen van toepassing op het bruto basistarief inclusief havengelden en andere toeslagen. De campagne eindigt op 25 juni 2024. De aanbieding is afhankelijk van beschikbaarheid en kan capaciteit gecontroleerd zijn en kan op elk moment zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd of ingetrokken. Er kunnen andere beperkingen van toepassing zijn. De volledige Algemene Voorwaarden zijn beschikbaar op seabourn.com/en/eu/terms

Maak

Groen = Goud

Parijs halen, betekent heel hard treinen

Anouk Vetter geeft het goede voorbeeld. Als topsporter laat ze zien wat nodig is om je doel te bereiken. Vooruitgang vraagt om keuzes - dingen doen en dingen laten. Vanuit dezelfde mindset reist ze op hoge snelheid met de trein naar Parijs. Hoe meer mensen haar voorbeeld volgen, hoe sneller die groene toekomst dichterbij komt. Voor Anouk mag die goud zijn!

Simone Raanhuis, Accountmanager Business Travel