Business Traveller 2 - Maart

BUSINESS TRAVELLER

M A A R T 2 0 2 0 €4.95

DE NIEUWE HIT: HANOI Vietnam maakt naam als zakelijke bestemming

MASTER G-SHOCK Een exclusief interview met uitvinder Kikuo Abe in Tokyo

DROMEN VAN BELIZE

PLUS

Een avontuurlijke bestemming voor de betere bucketlist

Eurostar review • Tudor horloges • Vraag het de undercover piloot

MAART2020

REIZEN IN DE TOEKOMST

■ FOODHALLEN ■ HOTEL

BP

W REVIEW ■ AIRBALTIC PREMIUM ECONOMY ■ INTERVIEW PTA ■ GADGETS Nieuwe covermaten BT10.indd 1

26-02-2020 15:05

2

veilig VCK Travel

Simone Notenboom "Elke organisatie heeft een zorgplicht voor veiligheid en gezondheid van zijn medewerkers tijdens werktijd. Ik adviseer u graag hoe u Duty of Care kunt toepassen in crisissituaties.

Coronavirus beĂŻnvloedt zakenreizigers Weet waar uw zakenreizigers zijn met VCK Travels Duty of Care. Via onze Trace & Trace tool kunt u realtime zien waar uw medewerkers of zakelijke reizigers zich bevinden. Vaak wenselijk bij noodgevallen.

Ook kunnen wij u helpen met een aangepast reisbeleid bij crisissituaties, waarin u afweegt of u wel of niet een bepaald gebied moet bereizen.

VCK Travel zorgt voor uw Duty of Care. Nieuwsgierig hoe wij dat doen?

Ga naar vcktravel.nl/info en wij vertellen u er meer over.

INHOUD

MAART 2020

OP R EIS 24

HANOI

Prachtige stad, met overdaad aan scooters en lekker eten 42

LONDEN

Historie op het spoor 50

NEDERLAND

Bijzondere nieuwe hotels in Amsterdam en Den Haag

LIF E S T YLE 54

GADGETS

Een heel bijzonder horloge en...

56

F E AT UR E S 20

INTERVIEW

OP D E C OVER

30

Welke man ontwierp het horloge dat 100 miljoen keer de toonbank overging? (en counting...)

46

C R U I S E P TA

REIZEN IN DE TOEKOMST

Een gesprek over de Cruise Terminal Amsterdam...

56

BELIZE

17

5

Een bucketlist-ontdekking 60

AVORIA Z

Een lust voor het oog...

H OT EL W D E H ALLEN

38

64 businesstraveller.nl

MAART 2020

Met KLM van Enschede naar New York Laat de auto staan en kies voor de KLM Bus. Vanaf zeven steden in Nederland reist u met de KLM Bus gratis naar Schiphol. En weer terug. Met gratis WiFi, koffie en thee bereidt u in alle rust uw meeting voor. Uw zakenreis begon nog nooit zo ontspannen. Meer informatie op klm.nl/klmbus

VOORWOORD

Reizen in de toekomst

W

e hebben een bijzonder leuke blik in de glazen bol deze maand. Hoe reizen we in de toekomst? Dat is een mooie mix van gefundeerd gokken, een beetje redelijk inschatten, simpelweg nadenken en de ontwikkelingen wereldwijd in de gaten houden. Het aardige: die toekomst is nu en gaat zich uitstrekken over de decennia die komen gaan. Nu al merk je dat je op Schiphol – niet overal – je laptop en je toilettasje niet uit je carry-on hoeft te halen. Dikke kans dat je het op airport X op de terugweg wel weer moet doen, maar dat is een kwestie van tijd. Hyperloop dan weer? Verre toekomst, vliegende zelfrijdende auto’s, nou ja zeg het maar, de eerste passagier-drones zijn gesignaleerd. Maar onnodig geneuzel met paspoorten en lang wachten, je koffer die stiekem elders op vakantie gaat, malafide taxichauffeurs… het komt allemaal aan een eind. Het mooie daarbij is dat de reiservaring steeds duurzamer zal worden, zowel de trein, vliegtuig en hotellerie innoveren in rappe mate. We blijven er graag over schrijven om u op de hoogte te houden. Want als er iets niet gaat veranderen: ondanks alle virtuele opties, we zullen in de toekomst zeker niet minder gaan vliegen. Integendeel.

7

Tijn Kramer Hoofdredacteur

COLOFON

UITGEVER Tom van Apeldoorn HOOFDREDACTEUR Tijn Kramer REDACTIE Sharon Evers, Arjen Lutgendorff, Dylan Cinjee, Theo de Reus, Belinda Meijers, Sofie Smets, Alexandra Meijer en redactie UK Business Traveller COMMERCIEEL DIRECTEUR TJ van Apeldoorn SALES Dennis Ebbers, Dennis de Groot en Daniëlle van Ewijk ART DIRECTOR Iris Beenen en Seb van Apeldoorn MARKETING Kim Kuijer CONTACT REDACTIE 035-6728848 EMAIL redactie@travmedia.nl SALES tel 035-6728855 of 035-6728852 EMAIL sales@travmedia.nl

businesstraveller.nl

ABONNEMENT tel 035-6728830 email redactie@travmedia.nl JAARLIJKS ABONNEMENT: Bespaar 5 procent op een abonnement van 2 jaar en 10 procent op een abonnement van 3 jaar.

PANACEA 41-43 MADDOX STREET, LONDON W1S 2PD TEL +44 (0)20 7821 2700 BUSINESSTRAVELLER.COM

NEDERLAND: 1 jaar, € 42.95 2 jaar, € 79 3 jaar, € 115

MAART 2020

VOORIN

DIRECT VAN BRUSSELS NAAR DE FRANSE ANTILLEN AIR BELGIUM GAAT MET met ingang van de winter 2020 zowel rechtstreeks op Martinique als op Guadeloupe vliegen. Dat doet de airline vanaf Brussel-Charleroi. Tot dan worden de bestemmingen in een driehoek aangevlogen. De luchtvaartmaatschappij liet eerder al weten haar tweewekelijkse vluchten naar de Franse Antillen te verlengen na het huidige winterseizoen. Na het zomerseizoen, dat loopt tot 5 september, worden de vluchten opgesplitst.

'Gezien het groeiende succes en de grote belangstelling zijn de vluchten voor het winterseizoen 2020 vanaf heden boekbaar op basis van het gewijzigde programma', zo laat de airline in een statement weten.

8

Turkish breidt verder uit in Afrika

NH Hotels nu in ook The Big Apple Na twee jaar wachten maakt Manhattan zich op om een nieuwkomer te verwelkomen in het hotelaanbod van The Big Apple. NH Collection New York Madison Avenue, het eerste hotel van NH Hotel Group in NoordAmerika, opent in april haar deuren. Het pand is omgetoverd tot een hotel dat haar gasten meeneemt op een reis terug in de tijd naar een van de meest markante periodes uit de geschiedenis van Gotham.

Het hotel is gevestigd in een gebouw geïnspireerd op de Renaissance Revivalarchitectuur uit 1920 en straalt pracht, creativiteit en het tumult van het gouden tijdperk van de reclame uit.

Dankzij NH Collection New York Madison Avenue kunnen gasten genieten van de ambiance van Madison Avenue in de jaren ’50 en tegelijkertijd profiteren van alle gemakken van vandaag de dag.

De stijl van het interieur is duidelijk Europees, met een

vleugje eclectische elegantie.

Die nostalgische sfeer zet zich voort in de gemeenschappelijke ruimten van het etablissement, ontworpen om inspirerende ervaringen op te doen. Warme kamers met uitnodigende open haarden, comfortabele ruimten om uit te rusten en serene maar levendig ingerichte werkruimten zijn slechts enkele charmes van de lobby.

Omgeven door de meest iconische wolkenkrabbers in de skyline van New York, bieden vrijwel alle 288 hotelkamers een prachtig uitzicht op de stad. Vanaf het terras van de presidentiële suite kijkt de hotelgast uit over het Empire State Building. Zowel de suites als de deluxe kamers zijn ingericht met elegant houten meubilair en uitgerust met uitstekende voorzieningen die aan de hoogste normen van comfort voldoen. Boekingen zijn nu al mogelijk via de website van NH Collection.

Turkish Airlines heeft Malabo, de hoofdstad van EquatoriaalGuinea toegevoegd aan haar routenetwerk. De vluchten naar Malabo maakt dat Turkish Airlines in totaal 319 bestemmingen aanvliegt, waarvan 60 in Afrika. vluchten zullen vanaf Istanbul via Port Harcourt naar Malabo worden uitgevoerd met een Boeing 737-900.

MAART 2020

businesstraveller.nl

9

A DREAMLIKE FLIGHT Geniet van uw droomvlucht met de Boeing 787-9 Dreamliner

businesstraveller.nl Beschikbaarheid van producten en services is afhankelijk van de duur van de vlucht en het type vliegtuig

JANUARI/FEBRUARI 2020

VOORIN

N I E U W ! A M S T E R DA M - N E W Q UAY

FLYBE HEEFT EEN nieuwe route tussen Amsterdam en Cornwall Airport Newquay aangekondigd.

De airline gaat zes vluchten per week tussen de twee steden onderhouden, vanaf 29 maart maar inmiddels boekbaar.

10

De Schnitzel Index We kenden de Big Mac Index wel, maar deze vonden we ook leuk om even te noemen voor de wintersporters onder onze lezers. Want de prijzen van een lunch op de piste in de Alpen lopen sterk uiteen, maar worden ieder jaar hoger. De Schnitzel Index vergelijkt de schnitzelprijzen in de hoogstgelegen bergrestaurants van achttien populaire skigebieden in de Alpen en geeft daarmee een algemene indruk van de prijzen in skigebieden. De schnitzel met friet is 6,8% duurder geworden ten opzichte van 2018. Gemiddeld betalen wintersporters € 14,95 voor een Wiener schnitzel in een skigebied.

BCD TRAVEL OVERTREFT DE 1 MILJARD

BCD Travel, een van de grootste zakenreisorganisaties ter wereld, heeft haar financiële resultaten van 2019 bekendgemaakt. De totale omzet in 2019 bedroeg 27,5 miljard dollar, waarvan 10,9 miljard aan partneromzet. De omzet steeg met 1% in vergelijking met 2018, ondanks de wereldwijde economische onzekerheid en de politieke onrust in vele delen van de wereld. De omzet uit nieuwe sales overtrof opnieuw de grens van 1 miljard. ‘We zijn blij met onze groei van vorig jaar en zullen eind maart meer financiële informatie over 2019 bekendmaken', aldus Cees Batenburg, Global Chief Financial Officer bij BCD. '2020 begon met een industriebrede afname van reizen, met name in Azië vanwege het coronavirus. Wij zijn er op voorbereid om het reisbeleid van onze klanten uit te voeren en reizigers en travelmanagers bij te staan met alle middelen die wij tot onze beschikking hebben.’

MAART 2020

businesstraveller.nl

VOORIN

AIS AIRLINES S T O P T G RO N I N G E N HELAAS. DE NEDERLANDSE luchtvaartmaatschappij

AIS Airlines is genoodzaakt de routes tussen Groningen en Kopenhagen/Münster te stoppen. De vaste kosten van de operatie zijn te hoog om de route voort te zetten. Arend van der Meer, CEO AIS Airlines: ‘We hebben absoluut de juiste passagiersaantallen op de vluchten weten te behalen. We gaan kijken of wij de vaste kosten omlaag kunnen brengen. We willen de optie openhouden om de route in de toekomst weer op te pakken.’ De luchtvaartmaatschappij voerde sinds 4 maart 2019 de vluchten uit tussen Groningen en Kopenhagen. Vanaf 2 september 2019 voegde AIS Airlines daar Münster aan toe. Het toestel van AIS Airlines vloog vanaf Münster via Groningen naar Kopenhagen.

Nieuwe lid voor Oneworld

Luchtvaartalliantie Oneworld laat weten verheugd te zijn met de aankondiging dat Alaska Airlines van plan is om tegen de zomer 2021 toe te treden tot de alliantie en zijn plannen om een internationale alliantie te vormen aan de Amerikaanse westkust met Oneworld (oprichtend) lid American Airlines.

Garuda weer naar Jakarta GARUDA INDONESIA VLIEGT sinds kort weer de nonstopvlucht van Amsterdam naar Jakarta. Eerder dit jaar paste Garuda haar non-stop vlucht van Amsterdam naar Jakarta aan naar een directe vlucht van Amsterdam naar Bali, met een tankstop in Medan. Met het herinvoeren van de non-stop Amsterdam – Jakarta vlucht beschikken passagiers vanaf Amsterdam weer over één stop internationale verbindingen naar onder andere Singapore en Bangkok en een snellere verbinding naar Perth, Australië. Voor het uitvoeren van deze route zal Garuda Indonesia gebruik maken van de Boeing 777-300ER.

VIRGIN ATLANTIC TERUG NAAR KAAPSTAD VIRGIN ATLANTIC GAAT IN de herfst weer

vliegen op Kaapstad vanaf Londen Heathrow.

Vanaf 25 oktober gaat de maatschappij vier keer per week haar Boeing 787-9 Dreamliner inzetten.

Vanaf 23 november wordt het een dagelijkse vlucht.

KLM-partner Virgin Atlantic ging al eerder naar Kaapstad maar stopte in 2015.

businesstraveller.nl

MAART 2020

COLUMN

H. KERSTEN VERKOOP JE ONDERNEMING, OF TOCH NIET? (2) Nadat je hebt laten kijken wie je nou echt bent volgt daaruit dat je feitelijk prima geschikt bent voor het soort werk wat je uitvoert. Natuurlijk zijn er op diverse vlakken verbeterpunten, maar grosso modo doe je het zo slecht nog niet. Dat blijkt ook uit de financiële resultaten die je behaalt met je onderneming. Toch is er iedere keer weer dat stemmetje: moet ik niet verkopen, want dat geeft rust en mogelijk financiële onafhankelijkheid. Wanneer je 65 jaar bent en 10 miljoen euro bij verkoop ontvangt zal dat zeker het geval zijn, uitzonderingen daargelaten.

Maar nu de realiteit voor veel MKB ondernemers.

Even heel kort door de bocht: een onderneming (lees: aandelen in de BV die de onderneming uitoefent) wordt vaak verkocht voor EBITDA maal een factor.

EBITDA zijn de earnings before interest, taxes, depreciation and amortization. In simpel Nederlands: de winst voor rente, vennootschapsbelasting en afschrijvingen.

Per sector zijn er gangbare factoren waarmee de EBITDA worden vermenigvuldigd om te komen tot een prijs. Brookz overname barometer geeft een indicatie voor de factoren: bijvoorbeeld detailhandel 3.55, horeca 4.0, industrie en productie 5.4 etc. De meeste sectoren liggen de facto tussen de 3.55 en de 6.25. Daarbij maakt de grootte van je bedrijf nog een verschil.

Stel je hebt een horecabedrijf( met daarboven een holding)en behaalt jaarlijks (genormaliseerd) een netto winst van 230k. Ook heb je een prima salaris uit de BV. De rentelasten bedragen 10k op jaarbasis, de

11 1222

MAART 2020

afschrijvingen 30k en de vennootschapsbelastinglast is 54k. de EBITDA is dan 324k (230 + 10 + 30 + 54).

Bij verkoop van je bedrijf ontvang je 4 maal dit bedrag ofwel 1.296k. Netto in de Holding.

Conclusie: je bent miljonair en miljonairs kunnen stilleven (?).

Tja, na verkoop ontvang je geen salaris meer en moet je leven van de verkoopopbrengst. Het veilig (?) op een bankrekening parkeren van de koopsom levert niets op en kost misschien zelfs geld, dus beleggen is het toverwoord. Vaak gaan beleggers uit van een rendement van 6%, fors beter dan de spaarrente.

Netto houd je hiervan afgerond 5% over dus ontvang je jaarlijks 65k waarover je nog bij uitkering aan privé 26,25% inkomstenbelasting verschuldigd bent. Per saldo dus 48k, ofwel 4k per maand. Daar moet alles van betaald worden, ook de kosten die voorheen ‘via de zaak liepen’.

Dat wordt dus waarschijnlijk interen en hoelang je dat kunt doen hangt af van je gemiddelde levensverwachting en je uitgavenpatroon. Interen betekent overigens minder beleggingsrendement en is 6% nu wel zo prima? Wat is het risico?

In je eigen onderneming had je een beleggingsrendement van 18%. Natuurlijk, ook een risico. En, ben je in staat op afstand te sturen en zo (een deel van ) je salaris te gebruiken voor het aannemen van een goede directeur?

Kortom: verkopen lijkt vaak leuk, maar past het financieel wel en wat ga je met je vrije tijd doen.

Wanneer je werk je grootste hobby is kun je wel eens met de ziel onder de arm eindigen.

businesstraveller.nl

VOORIN

COMPENSATIEREGELING IN HET GEDING De Europese Unie overweegt de huidige compensatieregels bij vluchtvertraging en vluchtuitval te versoberen.

Dat zou de financiële druk op de luchtvaart verlagen. Dat blijkt uit een intern document, zo berichtte Reuters onlangs.

Tussen 2011 en 2018 zijn vertragingen en annuleringen van vluchten toegenomen met respectievelijk 56 en 70 procent. Hiermee zijn ook de kosten voor airlines opgelopen. Volgens de huidige EU-regels, die sinds 2005 gelden, kunnen reizigers tot 600 euro aan compensatie krijgen. Dat compensatiebedrag mag hetzelfde blijven, zo luidt het voorstel van de huidige EU-

voorzitter Kroatië. Dat land is een van de EU-landen die kritiek hebben op de huidige compensatieregelingen.

Kroatië doet daarom in een informele brief aan alle lidstaten voorstellen voor aanpassingen. Een van de mogelijke maatregelen om de druk op airlines te verlichten, is het naar boven bijstellen van de minimale hoeveelheid vertraging waarbij reizigers recht hebben op compensatie.

Op dit moment geldt dat passagiers vanaf drie uur vertraging aanspraak kunnen maken op een vergoeding.

Volgens de huidige regels komen passagiers ook in aanmerking voor compensatie als een vlucht minder dan

14 dagen voor vertrek wordt geannuleerd. Ook die periode kan volgens Kroatië worden ingekort. De brief van de EU-voorzitter betekent nog niet automatisch dat de zaak is beklonken. Als de lidstaten

het eens worden, dan moeten de Europese Commissie en het Europees Parlement zich eerst nog over de zaak buigen voordat er aanpassingen worden gedaan.

1 133

KLM KOMT ME T ‘ECHTE ’ PREMIUM ECONOMY

In navolging van moederbedrijf Air France en veel andere maatschappijen gaat KLM een (‘echt’) Premium Economy product aan boord aanbieden.

Uiteraard heeft KLM al Economy Comfort, maar een concurrerend premium tussenklasse-product met eigen

businesstraveller.nl

op intercontinentale vluchten.

KLM biedt momenteel tegen een toeslag al economy comfort aan. Deze stoelen hebben binnen Europa 5 centimeter meer beenruimte, op verre vluchten 10 centimeter en bovendien kan de leuning 5 centimeter meer naar achteren.

Deze ook populaire klasse zal naar verluidt wel blijven bestaan.

Maar Premium Economy biedt naast meer zitruimte doorgaans ook grotere stoel en extra’s had de betere maaltijden en meer maatschappij nog niet. Vorige bagagevrijheid. Ook heeft jaar kondigde topman Elbers in Premium Economy vaak Business Traveller al aan de een aparte afgesloten komst serieus te overwegen. klasse aan boord. Volgens Naam en tijdspanne zijn nog Elbers is er een stijgende niet bekend. vraag naar deze klasse Vooralsnog wil KLM deze tussen business en tussenklasse alleen aanbieden economy. Logischerwijs

sluit het product qua boekingsklasse ook beter aan bij een overstap op een van de KL-partners die al over deze klasse beschikken. Hoe de stoel eruit gaat zien is nog niet bekend, maar op de foto’s hebben we even gekeken naar de Premium Economy van zuster Air France.

(Foto: Air France).

MAART 2020

COLUMN

W

B.M. KÖNIG OFFLINE

Een van de grootste uitdagingen van deze tijd - en dus ook voor mij als advocaat en ondernemer - is om af en toe even ‘uit te staan’. Daarmee bedoel ik niet dat ik dag en nacht op kantoor te vinden ben of dat ik mijn rol binnen mijn gezin reduceer tot het vlees snijden op zondag. Nee, ik bedoel dat ik nooit ‘uit’ sta. Terwijl dat ‘uit’ staan best wel heel belangrijk is.

Als ik de deur van mijn kantoor achter me dicht trek, werkt mijn hoofd door. Ik ben bezig met de zitting die ik volgende week op de agenda heb staan en de stevige brief die de advocaat van de wederpartij mij vanmiddag nog net voor het kort geding van morgen stuurde. Ook ben ik nog bezig met de nieuwe stoelen die ik heb besteld voor onze nieuwe spreekkamer en over hoe wij als kantoor invulling gaan geven aan de nieuw verplicht gestelde kwaliteitstoetsen voor de advocatuur. En áls mijn hoofd al niet bij mijn werk is, dan is mijn telefoon dat wel. Telefoon, WhatsApp, e-mail…

Het is een hot item de laatste paar jaar: bereikbaar zijn. Legio onderzoeken wijzen uit dat het constant bereikbaar moeten (of willen) zijn als stressvol wordt ervaren. Het zou goed voor ons zijn om die telefoon en laptop zo nu en dan achter slot en grendel te doen. Sterker nog, we hebben er recht op! Begin 2019 is het wetsvoorstel ‘Wet op het recht op onbereikbaarheid’ ingediend en in de cao Gehandicaptenzorg is deze zomer voor het eerst vastgelegd dat de werknemer buiten

11 1444

MAART 2020

werktijden het recht heeft om onbereikbaar te zijn. Een goede ontwikkeling? Ik denk het wel.

Maar wat als het niet je baas is die van je verwacht dat je altijd bereikbaar bent? Ik ben namelijk mijn eigen baas… Je bent dus zelf degene die verwacht dat je continu ‘aan staat’. En dus ook degene die al dan niet onbewust druk op jezelf legt om 24/7 bereikbaar te zijn. Wetenschappers van de Universiteit van Sussex in het Verenigd Koninkrijk rapporteerden dit najaar dat verplicht ‘uit’ staan óók voor stress kan zorgen. Ik herken dat wel om eerlijk te zijn.

Toch staat de telefoon en laptop deze week uit. Ik ben met mijn gezin op wintersport in de adembenemend mooie Dolomieten. Mijn mail lees ik niet. Echt niet. Mijn kantoor(genoten) weet (weten) dat ze me altijd mogen bellen als het écht nodig is, maar anders zie ik het volgende week. Een tikje ongemakkelijk in het begin, maar ook wel echt heel lekker. En stressvol? Nee hoor.

Ik heb het volste vertrouwen in mijn collega’s. En als zij straks op vakantie zijn, doe ik hetzelfde voor hen. Uiteindelijk is niemand onmisbaar. Op het werk dan…

Nu gaat mijn laptop dicht. Ik ga weer offline en skiën met mijn gezin. Fijne vakantie!

Bavo out.

businesstraveller.nl

VOORIN

ACCOR HOTELS: WEG ME T DAT PLA STIC! Kimpton opent

in Barcelona en San Francisco

ACCOR HEEFT DE TOEZEGGING gedaan om als eerste hotelgroep ter wereld toe te

treden tot de UN Global Tourism Plastics Initiative. Hiermee tekent de hotelgroep voor het verwijderen van alle plastic wegwerpartikelen voor gasten uit alle hotels voor het einde van 2022. Dit initiatief van Accor om de wereldwijde impact van plasticvervuiling in het milieu terug te dringen is een belangrijke stap voor de horecasector wereldwijd en voor de groep die zich al vele jaren inzet voor duurzaamheid. Accor verwelkomt jaarlijks meer dan 120 miljoen gasten en serveert elk jaar meer dan 200 miljoen maaltijden. Hierin ziet Accor een belangrijke rol als maatschappelijke verantwoorde onderneming. De afgelopen 25 jaar heeft de hotelgroep dan ook hard gewerkt aan haar duurzaamheidsprogramma ‘Planet 21’. Naast de eerdere belofte om alle plastic rietjes, roerstaafjes en wattenstaafjes te verwijderen uit de hotels, omvat de nieuwe belofte het volgende: Het verwijderen van alle individuele plastic toiletartikelen en bekers uit de hotelkamers tegen het einde van 2022. Verder: Het verwijderen van alle plastic voorwerpen voor eenmalig gebruik die worden aangeboden in de hotelkamers, vergaderruimten, restaurants, recreatieruimten (fitness, spa’s) tegen het einde van 2022.

NIEUWE VLEUGEL VOOR HOTEL DE L’EUROPE Hotel De L'Europe Amsterdam opent in maart de deuren van 't Huys. Een vernieuwde vleugel van het hotel, met een eigen ingang aan de Nieuwe Doelenstraat, waar zowel de Amsterdammer als de hotelgast 'Original Amsterdam Luxury' vindt. 't Huys biedt onderdak aan drie Amsterdamse toonbeelden van kunst, stijl en luxe: boekwinkel MENDO, Skins Spa en het atelier van high end bloemist The Wunderkammer - én aan een nieuw Italiaans restaurant: trattoria Graziella. Het interieurontwerp van 't Huys is van de hand van Amsterdam ontwerperscollectief Nicemakers.

businesstraveller.nl

Welkom Kimpton Vividora Hotel, de eerste opening in Spanje voor Kimpton Hotels & Restaurants, het luxe merk van IHG. Kimpton Vividora Hotel heeft 156 kamers, tien suites, drie dynamische restaurants en bars en een dakterras en zwembad met panoramisch uitzicht over de stad. Het ligt op loopafstand van enkele van de meest prominente bezienswaardigheden van de stad.

Gasten hebben gemakkelijk toegang tot Las Ramblas, het strand La Barceloneta, La Boqueria, Plaça Catalunya en de legendarische culinaire scène van Barcelona. Het nieuwe hotel biedt de kenmerkende voordelen van Kimpton, waaronder een nachtelijk gehost Social Hour waar gasten een drankje kunnen drinken, de toonaangevende huisdiervriendelijke houding van het merk en een benaderbare luxe-ervaring. Design-forward tokyo-bikes en Kimpton Vividora Hotel merk skateboards zijn beschikbaar voor gasten om de stad te verkennen. Er is ook weer een nieuw hotel aangekondigd in San Francisco, met 248 kamers op de toplocatie aan het water van Fisherman's Wharf. Wanneer het deze zomer opent, zal het Kimpton Alton Hotel zich bij twee andere Kimpton San Francisco-hotels voegen.

MAART 2020

15

W AOTPCI HN EI ES

Vraag het de piloot Onze undercover gezagvoerder onthult het leven in de cockpit

Hoe is de baan veranderd sinds je begon?

11 1666

veranderingen door de jaren heen omvatten het rookverbod, geen andere bezoekers dan de bemanning om het vliegdek te betreden sinds 9/11, piloten die langer kunnen werken, en veel strengere controles op het alcoholgebruik voordat ze zich melden om te vliegen (de limiet is bijna nul).

Toen ik 27 jaar geleden commercieel begon te vliegen, was het een andere wereld. Ten eerste, de meeste vliegtuigen waren, wat we nu zouden omschrijven als ‘uurwerk’, wat betekent dat de vlieginstrumenten voornamelijk wijzerplaten waren, boordcomputers waren basic, systemen Hoeveel van een vlucht voor drukregeling, brandstof, wordt gevlogen op de airconditioning en dergelijke werden handmatig bediend, navigatie was door automatische piloot? radiobakens en gyroscopen en de Momenteel worden alle starts handmatig stuurautomaat waren relatief eenvoudig. gevlogen. Afhankelijk van het type Tegenwoordig worden alle vluchtgegevens vliegtuig, kan de automatische piloot op tv-schermen weergegeven, zijn de worden ingeschakeld op ongeveer 500 voet. computers geavanceerder (maar minder Afhankelijk van de weersomstandigheden krachtig dan uw tablet), worden blijft deze dan aan tot 1000 voet van de vliegtuigsystemen automatisch bestuurd, grond om het vliegtuig te landen. Als het navigatie gebeurt via GPS en zijn de een laag wolkendek is, kan het later zijn of stuurautomaten zo als het winderig is, en met nauwkeurig dat ze het name een zijwind, kan het vliegtuig precies kunnen eerder zijn om de piloot in De automatische landen de middellijn van staat te stellen zich aan te piloot is de startbaan. De meeste passen aan een handmatige tegenwoordig zo luchtvaartmaatschappijen vlucht. Als het weer mistig is hebben ook een om te landen, moet het goed... zogenaamde ‘spion in de vliegtuig automatisch landen cockpit’ geïnstalleerd, een en zal de auto-pilot worden systeem dat elke losgekoppeld zodra het gebeurtenis of afwijking registreert buiten vliegtuig op de startbaan aan een reeks parameters die door de het afremmen is. De luchtvaartmaatschappij zijn automatische piloten zijn nu gedefinieerd. Dit is zo goed dat, afhankelijk van het ontworpen om de veiligheid type vliegtuig, er geen vereiste is te vergroten of om te om de landingsbaan te zien voor de voorkomen dat piloten te veel landing; het probleem is je weg eenmaal plezier hebben! Ik denk dat op de grond vinden. Niet alle vliegtuigen het kloppend is om te zeggen dat de rol van hebben de mogelijkheid om automatisch te de piloot in de loop van de tijd minder is landen als de mist erg dicht is, dus in dit geworden aangaande het handmatig vliegen geval moeten ze wachten op een verbetering met het vliegtuig en meer over het van de omstandigheden. Dit alles gezegd programmeren van computers en het hebbende, genieten we als piloten van het beheren van systemen en mensen. Andere vliegen met het vliegtuig. Als de JMAANAURATR 2I /0F2E0B R U A R I 2 0 2 0

weersomstandigheden gunstig zijn, is de luchtverkeersomgeving niet te druk en we zijn bekend met de luchthaven en omgeving, dan kunnen we handmatig vliegen onder 10.000 voet.

Is vliegen dan doorgaans saai?

Vliegen op korte afstand, nee. Lange afstand, ja. Dit laatste kan betrekking hebben op vluchten met een duur tot 14 uur. Afhankelijk van de lengte kunnen er twee, drie of vier piloten zijn om ervoor te zorgen dat elk de mogelijkheid heeft om een pauze te nemen en alert te blijven tijdens het vliegen met het vliegtuig. We zitten echter nog steeds ongeveer acht uur achter de knoppen. Gedurende die tijd moeten we controleren wat het vliegtuig doet, de navigatie beheren, eventuele problemen aanpakken, het weer controleren op nabijgelegen vliegvelden als we moeten omleiden en met de luchtverkeersleiding praten. Zelfs na al deze taken blijft er nog veel tijd over. Dus wat doen we de rest van de tijd? Wel, we eten onze maaltijden, lezen de krant, stellen de wereld op orde, strekken onze benen en genieten van het geweldige uitzicht. Wees echter niet bang, we houden de vlucht nog steeds actief in de gaten.

Koffers mee in de cockpit of in het ruim?

Het hangt af van de duur van de reis. Kleine koffers en reistassen kunnen in de cockpit worden opgeslagen, anders moeten ze worden ingecheckt. Over het algemeen kunnen verre reizen maximaal twee weken duren en is een grotere tas nodig, terwijl korteafstandstochten meestal slechts een paar dagen duurt, dus een tas volstaat. BT

businesstraveller.nl

TRIED & TESTED HOTEL WATC H E S

W HOTEL AMSTERDAM Oude gebouwen die een nieuwe bestemming krijgen. Het heeft wel iets. Bij het W Hotel in hartje Amsterdam kunnen ze erover meepraten.

Het W Hotel, dat in 2015 en 2016 zijn deuren opende, omvat twee gebouwen aan weerszijden van de Spuistraat, op steenworp afstand van de Dam. Het ene deel is gevestigd in het voormalige Rijkskantoorgebouw voor Geld en Telefonie (Exchange), ook wel aangeduid als voormalige PTT-telefooncentrale, achter het Paleis op de Dam. Het gebouw stamt uit 1925.

Het andere deel van het hotel is gevestigd aan de overkant van de straat, in het voormalige hoofdkantoor van Kasbank.

Leuk detail in dit gebouw, daterend uit 1908, zijn de kluisjes in de muur achter de receptie. Een aandenken om een modern gebouw een authentieke allure te geven.

Het W Hotel (in het Engels het dobbeljoe hotel) oogt industrieel. Het telt 238 kamers.

De keten is onderdeel van Marriott. Op de website wordt het vijfsterren hotel aangeprezen als luxury boutique hotel. ‘Een

intrigerende design-mix van erfgoed en contemporary style’, heeft een tekstschrijver bedacht. Gewoon een eigentijdse stijl dus, verpakt in oude bakstenen.

D E A A N K O M S T Wie vaker bij een hotel

in het centrum van Amsterdam is geweest, weet dat er twee manieren zijn om je auto kwijt te raken. Of je laat hem langs de stoep staan met de sleuteltjes erin, of je kiest voor valet parking. Hoewel het wel een paar centen kost, kies ik voor valet parking. Ik parkeer op de kleine strook voor de deur van de Exchange. Een medewerker rent naar buiten, pakt de tas voor één nacht uit m’n handen en loopt naar binnen. Hij noteert naam en kenteken en belooft dat de auto de volgende ochtend om acht uur weer klaarstaat.

Trouwens, ik ben Michael, zegt hij en geeft een hand.

Voor het inchecken word ik naar de zesde verdieping gestuurd. Het W Hotel is ‘upside down’ ingericht. Dus geen ouderwetse receptie op de begane grond.

Het gaat met de lift naar de bovenste etage. Hier bevinden zich incheckbalies, alsmede de bar, een restaurant en rooftopzwembad. En een weids uitzicht over de stad.

Ook de receptionist bij de incheckbalie stelt zich eerst voor. Om het wachten te veraangenamen krijg ik een glas prosecco aangereikt. Een standaard procedure waar ik moeilijk bezwaar tegen kan maken. De kamer wordt nog even geïnspecteerd, maar als goedmakertje voor het wachten ontvang ik een tegoedbon voor twee drankjes in de bar.

De serveerster is snel ter plaatse. Nadat ook zij haar naam heeft genoemd, serveert ze het drankje inclusief bak nootjes.

D E K A M E R Een hotelkamer moet aan

een paar simpele voorwaarden voldoen: een goed bed, een lekkere douche, een tv en goede hygiëne. De kamer in het voormalige gebouw van de Kasbank voldoet aan al deze eisen. De mooie inrichting met knipoog is meegenomen.

De meeste ruimte wordt ingenomen door het bed, breed genoeg voor drie personen, met een matras dat zacht is maar toch steun biedt. Aan de muur hangt een brede breedbeeld-tv, er is een stortdouche en op de minibar staat heel sympathiek een Nespresso-apparaat met koffie-cups.

Ik pak een denkbeeldig stempel: goedgekeurd, vooral dankzij de persoonlijke benadering.

Het W Hotel beschikt naar verluidt over goede restaurants die door tijdgebrek helaas overgeslagen moesten worden.

Theo de Reus

businesstraveller.nl

J A N U A R I / F E BMR AU AA RR TI 2 0 2 0

17

TRIED & TESTED VLUCHT

AirBaltic Premium Economy, Amsterdam-Vilnius

88 11 18

De Letse luchtvaartmaatschappij airBaltic vliegt naar de drie steden van de naamgever, de Baltische Staten. Hoofdhub is thuisplaats Riga, maar ook Vilnius in Litouwen en het Estse Tallinn worden aangevlogen. Er is een grote bijzonderheid; de maatschappij vliegt met de nieuwe Airbus 220-300, die tot medio 2018 nog de naam kende die maker Bombardier haar had gegeven: de CS-300. Maar long story short, Airbus nam een meerderheidsbelang in het Canadese bedrijf en voilà: de Airbus A220-300 (en -100) was er. Momenteel verzorgt airBaltic rechtstreekse vluchten vanuit alle hoofdsteden van de Baltische Staten - Riga (Letland), Vilnius (Litouwen) en Tallinn (Estland). AirBaltic biedt handige verbindingen via Riga met zijn netwerk in Europa, Scandinavië, Rusland, het GOS en het Midden-Oosten. De airBalticvloot bestaat momenteel uit 3 soorten vliegtuigen - 22 Airbus A220-300, 4 Boeing 737–300 en 12 Bombardier Q400 NextGen, in totaal 38 vliegtuigen.

Afijn, terug naar mijn reis. Al vijf dagen van te voren kan ik digitaal inchecken. Doe dat ook, zo wordt duidelijk vermeld. Maar het is simpel en snel voeg ik mijn instapkaart toe aan mijn Apple Wallet. Ik had al eerder gekozen voor een Premium Economyoptie. Het was slechts een twintigtal euro meer op reissom van iets meer dan

200 euro maar als geheel voordeliger dan losse onderdelen bijboeken op een Economy ticket. Nu kreeg ik niet alleen sneller inchecken bij Premium Eco & Businessclass-balie op Schiphol, maar ook vroeger boarden en ik koos zonder bijbetaling een stoel bij de nooduitgang.

Lounge-toegang hoort er uiteraard niet bij.

Al van te voren had airBaltic mij per mail uitgenodigd hun inflight aanbod te bekijken, om te shoppen maar meer specifiek om een bepaalde gewenste maaltijd te boeken. Hiervoor pas ik echter, mijn vlucht naar Vilnius schat ik op twee uur en ik red het wel met een kop koffie. Mocht ik alsnog trek krijgen dan is er voldoende aanbod in het best aardige inflight magazine. Een goed belegde croissant en soep voor 9 euro, koffie en een muffin 6 euro, en de usual suspects als Pringles, gin-tonic en andere versnaperingen. Maar het is nog vroeg, een kop (goede) koffie voldoet voor 3,50 euro, die ik gewoon kan pinnen.

Maar de interesse is er vooral in het toestel.

Het nieuwe A220-300-vliegtuig met in totaal 145 stoelen oogt fris, en bijzonder, heeft een 2-3 configuratie. Dat is erg prettig, ik zit graag op een tweetje, net wat rustiger en bij de nooduitgang heb ik

meer dan voldoende beenruimte (en ik ben 1m96!). De rugleuning biedt voldoende comfort en de stoel voor me heeft, heel handig, twee zakjes. In de ene stop ik mijn gebruikelijke flesje water, in de ander mijn telefoon. Bij zowel de allerlinker-stoel als geheel rechts hangt er boven een minitv’tje, maar het scherm is niet veel groter dan een iPhone. Het geeft onder meer vlucht-informatie. Kek om te zien, maar heel handig is het niet, want als je er niet direct bij zit is het vrij lastig om te zien.

Wat ik vooral erg fijn vindt zijn de grote bagagebakken, toch vaak een probleem op iets kleinere of deels concurrerende toestellen zoals de bekende Embraer.

Hier is echt volop ruimte, zonder dat dat tekort doet aan het ruimtelijk gevoel van de cabine. Dit nieuwe vliegtuig is ook veel stiller - met een vier keer kleinere geluidsvoetafdruk. Bovendien is het op dit moment het groenste commerciële vliegtuig ter wereld, aldus de maatschappij, omdat het het eerste vliegtuig is met een transparante verklaring van de milieueffecten tijdens de levenscyclus,

M AJ AANR UT A2R0I /2F0E B R U A R I 2 0 2 0

businesstraveller.nl

TRIED & TESTED VLUCHT

19

Niet bedoeld voor deze review maar een paar dagen later vloog ik eveneens de kleinere Bombardier Q400 NextGen van de airline en ook daar kan ik alleen maar lovend over zijn. Plus dat het altijd leuk is om weer eens op de propeller te vliegen.

Maar terug naar onze Airbus. We landen vrij rap op Vilnius, in slechts 1 uur en 45 minuten. De service is correct en er kunnen geregeld tegen betaling drankjes en hapjes besteld worden. Er is ook een Business Class maar dit zijn dezelfde stoelen, alleen met de stoel ernaast vrij gehouden en wel een drank- en eetservice. Maar het scherp geprijsde Premium Economy product met aardig wat extra’s is zeker het overwegen waard. waardoor de CO2- en NOX-emissies met respectievelijk 20% en 50% worden verminderd. Dat laatste neem ik graag aan, maar het geeft in ieder geval aan dat het een toestel is voor de toekomst.

Even later probeer ik nog even een standaard tweetje om de beenruimte businesstraveller.nl

te testen en dan kom ik met mijn 1m96 wel een beetje krap te zitten, maar dat is niet ongewoon. Ik betaal vrij standaard bij tegenwoordig voor stoelen met extra beenruimte, de nieuwe businessmodellen hebben geen plaats meer voor een vriendelijke glimlach bij de ground crew.

Ik ervaar airBaltic als een frisse, moderne airline die prettig met haar klanten communiceert. Het toestel is een soort lovebaby tussen een kleinere Embraer en een grotere Airbus 320/Boeing 737.

Stoel fijn, goede bagageruimte, vriendelijk personeel. Een short haul ‘Premium Economy’ die indruk maakt. Tijn Kramer MAART 2020

INTERVIEW

TEKST TIJN KRAMER

FOTO: Kikuo Ibe

E

en legendarisch en revolutionair horloge, en dat is het. En succesvol, met al fors meer dan 100 miljoen verkochte exemplaren. De uitvinder en geestelijk vader van de Casio G-SHOCK is Kikuo Ibe. Innovatief, bijzonder en bescheiden. We interviewen hem in Tokyo, in het huis waar het allemaal begon voor het Japanse merk.

We spreken af op het metrostation Seijogakuen-Mae, een klein half uur buiten het echte hart van Tokyo. Ik verwacht dat de bedenker van een van de best verkopende horloges ter wereld minimaal met een limousine komt om samen naar Toshio Kashio Memorial Museum of Invention te gaan waar het interview zal plaatsvinden, het prachtige huis van een de vier oprichters van het wereldmerk. Ongeveer tegelijkertijd stapt Kikuo Ibe, net als ik, keurig op tijd, gewoon uit de metro…

WAAR IS DE HISTORIE VAN DE G-SHOCK BEGONNEN?

Op de middelbare school kreeg ik een horloge van mijn vader, die ik ook op de universiteit heb gedragen, en ook daarna nog. Maar toen ik begon te werken heb ik het horloge per ongeluk laten vallen. Het viel in stukken. En toen ik dat zag, kwam het besef dat ik een onbreekbaar horloge wilde maken, zelfs als het viel.

WAT GEBEURDE ER?

Ik kwam in contact met iemand die uit de andere richting kwam lopen. Aangezien het horloge al sinds de middelbare school om mijn pols zat, was het natuurlijk wat fragiel. Toen mijn pols tegen de ander aan kwam, viel deze. Ik probeerde het nog wel te pakken maar helaas.

20

HOE BENT U OP HET IDEE GEKOMEN VAN DE G-SHOCK?

Ik ben zelf gaan experimenteren, door prototypes op de grond te laten vallen vanuit het badkamerraam. En dat heb ik vaak herhaald. In het begin ging dat nog niet goed, maar uiteindelijk kwam ik zo wel bij de stevige structuur van het horloge.

U WERKTE VOOR CASIO, HOE KEKEN UW MANAGERS NAAR HET IDEE VAN ‘HET ONBREEKBARE HORLOGE’?

Ik geloof niet dat mijn managers zich toen al konden voorstellen wat het precies zou inhouden, maar de ontvangst door de oudere bazen was zeker positief over het idee. Gelukkig hebben we een bedrijfscultuur dat we de uitdaging aan mogen gaan om iets te maken dat nog niet in de wereld bestaat. Door deze bedrijfscultuur hebben ze me groen licht gegeven en gezegd mijn best te doen een dergelijk horloge te maken.

HOE LANG DUURDE HET VAN IDEE NAAR HET EERSTE HORLOGE?

Twee jaar, vanaf de experimentele fase totdat het op de markt kwam, in 1983.

WAS HET METEEN EEN SUCCES?

In het begin gingen we eerst verkopen in Japan, en daarna de VS en toen wereldwijd. Maar in de beginjaren vooral in Japan en de VS. Maar de eerste tien jaar ging het nog niet hard. Maar in de late jaren '90 kwam de ‘street fashion’ op onder Japanse jongeren, en de G-SHOCK’s sloten hier goed bij aan, plus dat ze praktisch waren.

HET WERD EEN BESTSELLER EN LATER EEN CULTUREEL ICOON, WANNEER GEBEURDE DAT?

We wisten eind jaren 90 dat het horloge goed verkocht maar dachten ook dat het een tijdelijk trendfenomeen zou kunnen zijn . Maar dat MAART 2020

businesstraveller.com

→

INTERVIEW

DE MAN VAN 100 MILJOEN

businesstraveller.com

MAART 2020

INTERVIEW

→

gebeurde niet! Helemaal niet zelfs, en dit is een persoonlijke gok, toen eind jaren 2000 daarbij de verzamelaars en echt grote fans bijkwamen….

IN 1983 KWAM DE EERSTE G-SHOCK OP DE MARKT, WAT ZIJN DE BELANGRIJKSTE INNOVATIES GEWEEST IN DE GESCHIEDENIS?

In vorm en design zijn we met zwart als basis gestart. Maar daarna zijn we met innovatieve kleuren gekomen, zoals geel en paars. Later zijn daar ook andere materialen bij gekomen, zoals metaal en carbon. We hebben altijd gebruikgemaakt van de laatste technologie die beschikbaar was. Solar Power, Radio controlled om de accuraatheid van de tijd verder te verbeteren, sensoren en GPS in de laatste jaren. Zo is zowel de vorm als technologie verandert, evolutie door de jaren heen.

WAT MAAKT EEN G-SHOCK ANDERS DAN ANDERE HORLOGES, BEHALVE DE STEVIGHEID? Ik denk dat de vorm van groot belang is. We kunnen soms al vanaf 20 tot 30 meter zien of iemand een G-SHOCK draagt. Vanwege de grote vorm, de stoerheid, de sterkte.

IS G-SHOCK VOOR IEDEREEN? MAN, VROUW, JONG, OUD, ZAKELIJK, HIP? Ik denk dat de stevigheid voor iedereen van waarde is, ik hoop dat iedereen in verschillende leeftijdsgroep dat kan waarderen. Volwassenen kunnen de volledig metalen versie dragen, voor kinderen, vrouwen en jongeren hebben we ook kleinere modellen en de BABY-G, kleurrijk en wat kleiner qua formaat. Maar we hebben een zeer groot aanbod, voor jong uiteraard maar ook voor wat hogere leeftijden.

EN DE LUXE HORLOGEMARKT? IS DAT VAN INTERESSE?

We zijn er niet echt op aan het focussen, maar we bieden wel relatief ‘higher end’ horloges aan, die ons Japans vakmanschap goed weerspiegelen. Maar het is niet echt een focus.

DE HORLOGES ZIJN RELATIEF BETAALBAAR, IS DAT ALTIJD EEN VEREISTE GEWEEST?

De originele G-SHOCK was betaalbaar en bereikbaar voor velen, en dat was met opzet. Dat oorspronkelijke idee koesteren we nog steeds. G-SHOCK moet bereikbaar en betaalbaar zijn voor veel mensen. Dat is nu nog zo en zal in de toekomst ook zo zijn.

BOVEN: De klassieker...

RECHTS: De gebroeders Kashio

WANNEER MERKTE U DAT DE G-SHOCK EEN COLLECTORS ITEM WERD EN ZELFS OP VEILINGEN VERSCHEEN?

Ik hoorde daar eind jaren 2000 over. Ze waren er misschien eerder maar dat wist ik toen niet.

VERZAMELT U ZELF WAT?

Ik heb maar drie G-SHOCK horloges in bezit, de originele modellen: een zwarte, witte en rode. De rode is voor winter, wit voor de zomer, en zwart voor herfst en lente.

IS G-SHOCK EEN TYPISCH JAPANS HORLOGE?

Het is wel een typisch ‘made in Japan’-horloge. Ook de derde partijen waren vanaf het begin Japanse bedrijven. We zijn er trots op dat we ‘made in Japan’ zijn.

WAT GEEFT U INSPIRATIE?

Dat is vrij moeilijk. Er is niets iets specifieks. Maar als er een idee is in mijn hoofd, dan blijft dat daar, in een hoekje van mijn hoofd. Ik ren om fit te MAART 2020

businesstraveller.com

INTERVIEW

blijven, en dan komt al rennend of lopend, vaak de inspiratie uit het idee dat er al zat.

pensioen ga, ga ik genieten van reizen voor privédoeleinden.

INSPIREREN ANDEREN U?

Nederland is prachtig. Het land is mooi is en de mensen zijn vriendelijk.

Maar het was wel pijnlijk dat iedereen zo lang is. (lacht)

WAAR KOMT U GRAAG?

De persoon die me het meeste inspiratie geeft is mijn vrouw. Uit het verleden zijn dat Leonardo da Vinci, Picasso en Mozart.

WELKE UITVINDINGEN BEWONDERT U?

UW VROUW IS IN GOED GEZELSCHAP, OF MISSCHIEN IS DAT JUIST ANDERSOM (LACHEND)

Mijn vrouw en ik zijn meer dan alleen goed gezelschap. Mijn meningen zijn soms anders of vreemd, en om dat te toetsen overleg ik dat met mijn vrouw, Dat is inspirerend.

Soms ben ik onder de indruk van alledaagse gebruiksvoorwerpen. Ik gebruikte laatst een schaar, en ik besefte me: dat zijn ooit geweldige uitvinders geweest. De simpelheid, de praktische kant.

GAAT CASIO SMARTWATCHES MAKEN GELIJK DE APPLE WATCH? Stay tuned!

HEEFT U EEN FAVORIET MODEL UIT DE VELE HONDERDEN DIE UITGEBRACHT ZIJN? De originele, de DW-5600, daar ben ik emotioneel aan verbonden.

IS ER EEN FUNCTIE DIE U ZOU WILLEN TOEVOEGEN, MAAR DIE TECHNISCH GEZIEN NOG NIET MOGELIJK IS? Al langer dan 30 jaren probeer ik het al…we zijn nu in een interview, er is geen klok om ons heen, dus we weten niet hoe laat het is. Maar het zou onbeleefd zijn op mijn horloge te kijken in uw bijzijn om te zien hoe laat het is. Ik zou graag een psychologische functie willen die mijn vertelt zonder te kijken hoe laat het is. Maar het is me nog niet gelukt.

Inspiratie?

Mijn vrouw, Da Vinci, Picasso en Mozart

G-SHOCK WAS EEN VAN DE EERSTE MERKEN DIE MET ONAFHANKELIJKE DESIGNERS WERKTE…

We realiseerden dat er fans waren die ook designers in andere landen waren. Een mooie samenwerking. We werken wel alleen met ze samen als het win-win is, win voor de designer, win voor G-SHOCK en als we dat blijven doen.

WAAR G-SHOCK HEEN MET DE ONTWIKKELING VAN HET HORLOGE?

(Deels grappend) Het zal nog duren, maar uiteindelijk zullen we naar de ruimte gaan. We hebben al horloges voor de zwaarste omstandigheden in de oceaan, lucht, grond. Maar ooit woon ik in een ruimtestation, om samen te werken met mijn buitenaardse vriend Taro, en die zal me vertellen dat hij naar de ruimtewinkel gaat om er een te kopen. Ik gok op 2035, ik weet niet of ik dan nog leef, maar dat is mijn verbeeldingskracht.

IN 2017 VERKOCHT CASIO DE 100 MILJOENSTE G-SHOCK? HAD U DAT OOIT GEDACHT? Ik heb me dat nooit kunnen voorstellen maar het succes is te danken aan iedereen bij ons bedrijf.

HOUD U VAN REIZEN?

WAT BETEKENT JAPAN VOOR U?

Mijn beeld van de typische Japanner: deze is niet erg assertief, vindt het niet makkelijk om zich assertief te uiten….maar wel een echte teamworker, en relatief kalm. En Japan…we deden laatst een ‘invention workshop’ in een dun bevolkt deel van Japan. Er zaten slechts vijf kinderen op de school maar ze hadden een bijzonder puur hart. Misschien was mijn leven anders of beter geweest, als ik zo’n gebied was opgegroeid. Ik ben tijdens de kleuterschool al naar het centrum van Tokyo verhuisd. Maar nu woon ik weer buiten de stad, na 6u30 loopt er niemand meer op straat.

BENT U ALS HORLOGEMAKER EIGENLIJK WEL EENS TE LAAT VOOR EEN AFSPRAAK? Alle Japanners zijn ongeveer hetzelfde, we zijn standaard vijf minuten eerder. Ik ook.

MIJN LAATSTE VRAAG IS ABSTRACT: WAT IS TIJD?

Ik denk dat tijd aan iedereen in gelijke mate wordt gegeven. Het gaat er dus om hoe je het gebruikt, goed of slecht. Ik heb het ook slecht gebruikt, en dat betreur ik.

IN WELK OPZICHT?

Ik vond het wel leuk, maar ik reis nu zo vaak op overzeese lange reizen, en nu begin ik te twijfelen

Als ik iets moet doen of afmaken, dan denk ik er soms verkeerd over hoe dat aan te pakken. Dan verspeel ik tijd. Ik denk dat ik dan een lui mens ben…

REIST U VOOR WERK OF PRIVÉ?

IK GELOOF DAT NIET..

Ik reis vooral voor werk, privé is moeilijk in te plannen. Maar als ik met businesstraveller.nl

(lacht). Vandaag gedraag ik me.

MAART 2020

23

HANOI

24

TEKST MICHAEL ALLEN MAART 2020

businesstraveller.nl

HANOI

DE HIT HANOI Het imago van de Vietnamese hoofdstad - en de economie - neemt toe

T

oen de in Hanoi gevestigde advocaat Tony Foster in de laatste week van februari 2019 naar zijn kantoor ging, moest hij zich een weg banen langs de Vietnamese en Noord-Koreaanse bewakers, pantserwagens met machinegeweren en met sluipschutters bemande daken. Het was de week van de ontmoeting tussen Donald Trump en Kim Jong-un die, ondanks het feit dat het niet gunstig afliep voor de Amerikaanse president en de Noord-Koreaanse leider, de aandacht van de wereld op de Vietnamese hoofdstad vestigde.

'Ons kantoor ligt vlak naast de plek waar Kim verbleef, dus het was een groot ongemak omdat ons werd verteld dat we drie dagen niet naar het kantoor konden komen. We hebben toen geklaagd en kregen speciale pasjes', herinnert Foster.

De top was misschien een tijdelijke irritatie voor de werknemers in het gebied, maar zoals Filippo Bortoletti (plaatsvervangend manager van Dezan Shira en Associates' international business advisory) aangeeft, heeft het wonderen verricht voor de status van de stad op het wereldtoneel. Waaruit blijkt dat Vietnam relevant kan zijn in de internationale politiek en economie. 'Zelfs als er in die bijeenkomst niets specifieks is gebeurd, is het feit dat ze elkaar in Hanoi hebben ontmoet veelzeggend', zegt Bortoletti. 'Het had een grote impact, misschien niet op de Vietnamese bevolking, maar op de manier waarop buitenlandse mensen Vietnam zien.'

ROOSKLEURIGE TOEKOMST

Diegenen die in Hanoi wonen en werken hadden de top niet nodig om te vertellen dat hun stad, waar zo'n 39,8 procent van de bevolking jonger dan 24 jaar oud is, zich op een spannend economisch groeipad bevindt. Ook de bezoekers die voor het eerst naar Hanoi komen, kunnen niet ontkennen dat de sfeer van het jeugdige optimisme die er heerst, veelbelovend is. businesstraveller.nl

LINKS: Scooters en motortjes zijn echt overal...

BOVEN: Kim Jong-un en Donald Trump samen in Hanoi in februari 2019

Terwijl Ho Chi Minh City (ook bekend onder de vroegere naam Saigon) algemeen wordt beschouwd als de zakelijke hoofdstad van het land, kunnen bezoekers in Hanoi proeven aan het ‘echte’ Vietnam in een meer ontspannen omgeving.

Toch biedt de stad uitstekende zakelijke mogelijkheden.

'Toen ik hier voor het eerst in Hanoi kwam, werd ik door veel van mijn ex-collega’s in Saigon gewaarschuwd dat als je naar Hanoi komt het niet zomaar een stad in Vietnam is; het lijkt eerder op een ander land', zegt Humayoon (Tom) Shaikhzadeh (algemeen directeur van de nieuwe Oakwood Residence Hanoi, die in oktober is geopend).

Laten we eens kijken naar de economische cijfers: de gemiddelde groei van het bruto binnenlands product (BBP) tussen 2016 en 2018 bedroeg 7,36 procent, terwijl het BBP per hoofd van de bevolking 116 miljoen dong (€4.611) bereikte. De werkloosheid bedroeg slechts 2,17 procent in het eerste kwartaal van dit jaar.

Dit is deels te danken aan de investeringen van buitenlandse bedrijven, voornamelijk uit de regio Azië/Stille Oceaan. 'In Hanoi is er een enorme hoeveelheid Japanse en Koreaanse productie-investeringen,' zegt Foster. 'Samsung heeft miljarden dollars geïnvesteerd in smartphonefabrieken.

Er is een industriële zone die van Hanoi tot Hai Phong loopt en die vol staat met fabrieken, vaak in Aziatische handen. Als je een vlucht neemt met een watervliegtuig, wat MAART 2020

25

→

HANOI

de eerste maanden hadden we slechts een handvol klanten en dagjesmensen. Het duurde nogal lang om de markt te informeren over het concept.'

HET TEMPO VAN VERANDERING

→ 26

ik in oktober 2018 heb gedaan, vlieg je vrij laag en zie je de omvang van de investering. Zelfs ik was verrast.

Samsung bouwt een onderzoeks- en ontwikkelingscentrum in Hanoi dat, als het eenmaal klaar is, 3.000 mensen in dienst zal hebben en de grootste in zijn soort zal zijn in Zuidoost-Azië, volgens de Hanoi Times.

In juli 2019 werd Samsung SDS de grootste aandeelhouder van het Vietnamese IT-bedrijf CMC Corporation. Samsung is van plan het in Hanoi gevestigde bedrijf te gebruiken als basis voor de ontwikkeling van software in Zuidoost-Azië.

'De grootste werkgever op particulier niveau in Vietnam is Samsung, en dat komt omdat ze veel fabrieksarbeiders in dienst hebben', zegt Hao Tran (medeoprichter en directeur van Vietcetera, een tweetalig Vietnamees- en Engelstalig mediabedrijf dat gevestigd is in Ho Chi Minh City). Dé exportproducten uit Vietnam zijn smartphone-onderdelen naar Korea.

In het zuiden ligt de focus op de biologische industrie voor de hightech-landbouw en ondersteunende sectoren, terwijl in het westen de focus ligt op de high-end meubelproductie. Tran zegt: 'Het land beweegt zich in de richting van diensten in plaats van producten of productie, maar in het grote geheel gaat het in Vietnam nog steeds om de landbouw en de productie van lager gekwalificeerde producten. Hanoi heeft ook een ontluikende starterscultuur.

Do Son Duong is chief executive van Toong, een gedeelde werkruimte aanbieder met zes locaties in Hanoi en nog twee andere onderweg. Toen hij het in 2015 oprichtte, werd het opzetten van een gedeelde werkruimte in Vietnam als een ‘vergezocht idee’ beschouwd, herinnert Duong zich, maar sinds 2016 is er een ‘gedeelde werkruimte golf ’. 'Zelfs de meest optimistische persoon voorspelde dat we het niet langer dan drie maanden konden volhouden', zegt hij. 'In MAART 2020

Economische groei verandert steevast het gezicht van een stad - kijk naar China, waarvan de kuststeden in slechts enkele decennia zijn omgetoverd tot economische grootmachten.

Het tempo van de veranderingen in Hanoi is net zo grimmig, al gaat de bouw met iets meer horten en stoten dan in China.

Afgezien van de vertragingen in de bouw heeft Foster grote veranderingen in de stad meegemaakt. Hij kwam naar Hanoi in 1994 toen het Amerikaanse embargo werd opgeheven. 'Af en toe betrap je jezelf erop dat je denkt ‘Was ik echt hier, of ben ik op een andere plek?’ Het is niet meer te vergelijken. Ze zijn inmiddels bezig met het aanleggen van funderingen van een gebouw dat ze naast ons hebben afgebroken. Daar komt nu het hoofdkantoor van een bank.

Een blok verderop hebben ze net een mooi koloniaal gebouw afgebroken en ik weet niet zeker wat daarvoor in de plaats gaat komen - waarschijnlijk nog een toren', zegt hij. 'Deze hele constructie verandert het weefsel van de stad, dus het is niet meer zo charmant als vroeger, wat nogal triest is, maar je kunt het begrijpen.' Hanoi ontwikkelt zich zo snel dat sommige straten worden aangelegd voordat ze officieel kunnen worden benoemd. De lokale bevolking neemt het op zich om de straten (illegaal) te benoemen, zegt Vietnam News.

OOST ONTMOET WEST

Terwijl de ouderwetse charme van Hanoi gedeeltelijk verloren gaat door de ontwikkeling, kunnen bezoekers het aanstekelijke gevoel van optimisme onder de Vietnamese bevolking niet missen. 'Over het algemeen is

BOVEN: Stappen RECHTS: Linh Dam peninsula in het Hoang Mai district businesstraveller.nl

HANOI

‘Vietnamese mensen verdienen meer geld dan ooit en kunnen zich deze dingen veroorloven.’

VANAF BOVEN: Grote luxemerken komen op, barretjes waren er al businesstraveller.nl

er in Vietnam een opkomst van - ik noem het niet graag Westerse [invloed] - erkenning van een smaak voor merken en nieuwe ervaringen die deze consumptiepatronen aandrijven, en Vietnamese mensen verdienen meer geld dan ooit en kunnen zich deze dingen veroorloven,' zegt Tran.

De stad heeft nu minstens vijftien winkelcentra, zoals de Aeon Mall in Long Bien, die met een overvloed aan luxe winkels niet zou misstaan in Hongkong of Singapore.

Er zijn bijna 20 internationale scholen, terwijl je ook supermarkten vindt met Japanse en Koreaanse producten.

Buitenlandse modemerken komen steeds sneller op de Vietnamese markt en H&M en Zara hebben zich al gevestigd.

De opkomst van de consumentencultuur van de middenklasse naast een arbeidersklasse die nog steeds een laag loon heeft, zorgt voor enkele vreemde prijscontrasten.

Ik betaalde bijna €10 voor een cocktail in een trendy Old Quarter speakeasy, terwijl ik ongeveer 70 cent een bakje pho (Vietnamese soep) heb betaald langs de weg.

De middenklasse van Hanoi heeft sinds de opheffing van het embargo tussen de VS en Vietnam in 1994 een gestage groei doorgemaakt. 'In die tijd was de fiets een primair vervoermiddel. Toen kregen steeds meer gezinnen stap voor stap een brommer. Nu kopen veel mensen, niet alleen de rijksten, auto's', zegt Thomas Joseph Treutler (directeur van de kantoren in Hanoi en Ho Chi Minh van advocatenkantoor Tilleke en Gibbins). 'Het inkomen is gestegen en de mensen hebben de middelen om veel te reizen in het weekend - het bekijken van de fantastische badplaatsen en berggebieden van Vietnam of het bezoeken van de buurlanden.'

Hij voegt eraan toe: 'De waarde van onroerend goed is de afgelopen 25 jaar sterk gegroeid - veel lokalen hebben het goed gedaan op de markt en krijgen extra inkomsten door het verhuren van onroerend goed. In de jaren negentig van de vorige eeuw werkten de meeste mensen die je ontmoette voor een overheidsinstelling en het MAART 2019

27

→

HANOI

29

→

zou zeldzamer zijn om iemand in de particuliere sector te ontmoeten. Dat is niet langer het geval.'

OP DE MOTOR

Als je dapper genoeg bent dan is het rijden op een motor de enige manier om Hanoi te zien als een lokale

businesstraveller.nl

TIPWAM/ISTOCK

Dus als je in Hanoi bent en zoveel mogelijk van deze ontwikkeling wilt meemaken, wat is dan de beste manier om dar te doen? Zolang je levensverzekering up-to-date is, is dat zonder twijfel op de achterkant van een motor. Als je op een zondagmiddag met Henry Vo door de straten van de stad rijdt op de rug van een Vespa Sprint Notte, valt het me op dat het zeker de vernedering bespaart om in een overvolle metro te worden geramd. We delen de weg met rebelse motorrijders die wheelies makken op het midden van de snelweg, jonge paren die zich bezighouden met publieke vertoningen van genegenheid tijdens het rijden, mannen met propaangasflessen die hachelijk vastzitten aan de zijkant van hun motor - iedereen vermijdt elkaar behendig, inclusief de taxichauffeurs die TV kijken tijdens het navigeren.

Het kan niet precies als veilig worden omschreven (hoewel de meeste lokalen zullen aandringen dat het wel veilig is), maar als je dapper genoeg bent is dit de enige

manier om Hanoi te zien als een local. Vrijwel iedereen in de stad rijdt op een motor, of ze nu zelf achter het stuur zitten, door een vriend of partner worden gereden, of een motortaxi via de Grab-app bestellen.

De motoren zijn een evolutie van de fietsen die de stad eind jaren '80 en '90 overspoelden. 'Als je op een straathoek staat zie je 500 motoren; in 1990 zou je 500 fietsen hebben gezien - dat is het verschil', zegt Antony Slewka, directeur verkoop en marketing van het Metropole Hanoi, het hotel waar Trump en Kim elkaar ontmoetten.

De toekomst van het transportsysteem van Hanoi is onzeker. Het zou de kant van Peking kunnen opgaan, waar de middenklasse allemaal auto's koopt en de wegen verstopt raken. Ook kan de aanstaande, maar vertraagde, metro een daverend succes worden, waardoor de stad meer op Singapore of Hong Kong gaat lijken. 'De metro zal een betere manier van reizen zijn, maar ik weet niet wanneer deze af is', zegt Bortoletti. BT

BOVEN: St Joseph Kathedraal op Nha Chung MAART 2019

GLASGOW

30

REIZEN

In de komende decennia zal reizen worden getransformeerd door technologie en milieuproblemen. Hier zijn enkele ideeĂŤn die onze toekomstige reizen kunnen bepalen.

IN DE

TOEKOMST MAART 2020

businesstraveller.nl

GLASGOW

DUIDELIJKE VISIE

Hotel- en softwarebedrijf Guestline voorspelt de wijdverbreide integratie van glazen wanden die kunnen fungeren als spraakgestuurde tv's of digitaal behang kunnen worden. Badkamers zijn ook bekleed met glas, hoewel een eenvoudige spraakopdracht ze ondoorzichtig maakt wanneer u privacy wenst.

A.I. BEDDEN EN SLIMME SPIEGELS

Volgens Yotel zullen slimme spiegels worden geïnstalleerd in hotels van de toekomst. De keten vroeg 2.000 reizigers en 72 procent zei dat ze verwacht hadden dat hotels tegen 2050 hypergeïntegreerde muren met interactieve spiegels zouden hebben. Ook bedden passen zich automatisch aan de lichaamsvorm aan via Artifical Intelligence.

81%

van de reizigers vertelde Yotel dat zij tegen 2050 augmented reality in hotels verwachten om met vrienden en familie te praten

31

COOPER CARRY ARCHITECTS

MOBIELE HOTELS

De eerste overweging voor elke accommodatie die u boekt, is de locatie, maar wat als het hotel zou kunnen verhuizen naar waar u het echt wilde hebben? Cooper Carry Architects heeft de Radical Innovation Design Award for Hospitality 2019 gewonnen voor zijn 'Connectic'-concept (hierboven en links afgebeeld). De structuur kan overal worden geïnstalleerd - bijvoorbeeld voor tijdelijk gebruik in een park of groene ruimte, bevestigd aan een bestaand gebouw of het opvullen van een ruimte tussen gebouwen.

businesstraveller.nl

UITZICHT

Studenten Ruslan Mannapov en Airat Zaidullin wonnen de studentencategorie van de Radical Innovation Design Award 2019 voor gastvrijheid voor hun 'Rooftop Hotel Gardens'-ontwerp - metalen en glazen modules die extra kamers bieden met een prachtig uitzicht op de skyline.

62%

van de consumenten zei dat geautomatiseerde herkenning met behulp van biometrie en gezichtsherkenning hun reiservaring zou verbeteren, inclusief het vergrendelen en ontgrendelen van hun hotelkamers . juniperresearch.com

BIOMETRIE EN STEMACTIVERING

U betaalt voor uw hotel met vingerafdrukken, irisscans en gezichtsherkenning, ook goed voor het openen van kamerdeuren, volgens het rapport van Oracle Hospitality Hotel 2025. Klinkt eng? Welnu, Yotel vroeg reizigers wat ze voor ogen hadden in hotels in 2050 en 88 procent gaf de voorkeur aan gezichtsherkenning voor toegang tot de kamer. Volgens Guestline zullen spraakcommando's naar verwachting de verlichting, airco en verwarming regelen in hotelkamers, en slimme douches zullen de optimale temperatuur detecteren door de warmtewaarden van de aanraking van een gast te registreren.

MAART 2020

→

WATC H E S

→

33 22

AERODYNAMICS

De ‘Flying V’ (hierboven) is een prototype dat wordt gefinancierd door KLM en ontwikkeld door de Technische Universiteit Delft.

De aerodynamische vorm vermindert het brandstofverbruik met 20 procent vergeleken met een A350 en de passagierscabines, het vrachtruim en de brandstoftanks bevinden zich in zijn vleugels, die passen in de bestaande poortinfrastructuur. KLM zegt dat het ontwerp ‘de passagierservaring zou verbeteren, van de stoelindeling in de vleugels tot het ontwerp van de stoelen en toiletten’. Airbus heeft onlangs vleugeluiteinden getest die in de wind fladderen (rechts). Ze zijn ontworpen om te bewegen als de vleugels van een albatros om de effecten van turbulentie te minimaliseren.

STOELONTWERP

EVTOLS

Verticale start- en landingsvliegtuigen zijn volledig elektrisch en bedrijven zoals Volocopter (foto), Lilium, Uber en Airbus ontwikkelen modellen. Ze kunnen een revolutie teweegbrengen in de stedelijke mobiliteit, hoewel de goedkeuring van de regelgeving afhangt van veiligheidsoverwegingen en hoe mensen reageren wanneer ze laag overvliegen.

MAART 2020

Door de groei van Premium Economy kunnen nieuwe soorten stoelen ontstaan. Het rechts afgebeelde ontwerp, van de Britse firma Universal Movement, vouwt twee stevige "vleugels" aan beide kanten die privacy toevoegen en u helpen om uw hoofd te laten rusten. Kan Business Class beter worden? Mike Crump, directeur brand experience bij Acumen Design Associates, is van mening dat vliegtuiginterieurs flexibeler kunnen worden, met opties voor dubbel dineren, tweepersoonsbedden, familieruimtes en werkruimtes, waardoor klassenstructuren worden afgebroken. De grootste veranderingen zijn waarschijnlijk in de technologie - bijvoorbeeld, gezichtsherkenning die uw entertainmentsysteem synchroniseert met uw persoonlijke accounts en uw comfortvoorkeuren aanpast, alles aangeboden via OLEDschermen. businesstraveller.nl

REIZEN IN DE TOEKOMST

ELEKTRISCH

Elektrische vliegtuigen komen eraan, maar hun mogelijkheden zijn afhankelijk van de ontwikkeling van batterijen. Er zijn meer dan 170 bedrijven die werken aan elektrische en hybride vliegtuigprojecten, van Airbus en Boeing tot start-ups zoals Wright Electric. Rolls-Royce werkt aan het snelste volledig elektrische vliegtuigooit (rechts) dat dit jaar zal vliegen en werkt samen met Airbus en Siemens aan de E-Fan X, een hybride-elektrische motor met twee megawatt voor commerciële doeleinden vliegtuigen, gehoopt debuut in 2021. De grootste markten voor dergelijke vliegtuigen zijn waarschijnlijk korteafstandsvliegtuigen en particuliere luchtvaart. EasyJet zegt tegen 2027 routes zoals Amsterdam-Londen met elektrische vliegtuigen te willen vliegen, hoewel critici zeggen dat dit te optimistisch is. Lange afstandsvluchten zijn een ver vooruitzicht. Zoals Chief Technology Officer van Airbus, Grazia Vittadini, opmerkt, kunnen batterijen die 30 keer efficiënter en "energierijker" zijn dan ze nu zijn, nog steeds slechts een A320 vliegen met een vijfde van zijn huidige bereik met de helft van zijn lading.

Biobrandstoffen zullen in 2040 verantwoordelijk zijn voor

20%

van de vraag naar vliegtuigbrandstof volgens

33

Het Internationaal Energie Agentschap.

HET NIEUWE SUPERSONISCHE

Het Amerikaanse ministerie van Transport en de Federal Aviation Administration zeggen dat ze ‘stappen ondernemen om de ontwikkeling van civiele supersonische vliegtuigen te bevorderen’. Boeing werkt samen met de Amerikaanse fabrikant Aerion om een vliegtuig te ontwikkelen (zie de impressie van de kunstenaar hierboven) dat zou vliegen op Mach 1.4 (ongeveer 1.600 km per uur). Ondertussen bouwt Boom Supersonic een Mach 2.2-vliegtuig dat het hoopt medio 2020 te vliegen, en Lockheed Martin heeft een contract met NASA om een demonstratievliegtuig te bouwen.

Het aantal jaarlijkse vliegtuigpassagiers zal verdubbelen tot

8.2 miljard

→ businesstraveller.nl

in de komende 20 jaar (IATA)

MAART 2020

→

CHRISTOPHER JOHNSON/FENTRESS

REIZEN IN DE TOEKOMST

→

LUCHTHAVENONTWERP

Inzendingen voor de jaarlijkse Fentress Global Challenge, een luchthavenontwerpwedstrijd voor jonge architecten, geven een kijkje in hoe verschillend de luchthavens van de toekomst zouden kunnen zijn. Het winnende ontwerp van 2019 door Daoru Wang toont een "drive-through airport", met vliegtuigen die zich door fasen in een lijn verplaatsen en de terminalfaciliteiten in een wolkenkrabber in plaats van languit op grondniveau. Een ander ontwerp van Christopher Johnson (hierboven afgebeeld) ziet een doorrijproces van vliegtuigen plaatsvinden onder de terminal.

JANUARI/FEBRUARI 2020

HYPERLOOP BEWEGING

Het rapport BA 2119 van British Airways: Flight of the Future suggereert dat luchthavens, en zelfs vliegtuigen, kunnen worden geĂŻntegreerd in een hyperloop-achtig doorvoersysteem (foto), waarbij reizigers in modules worden vervoerd. Inchecken, eten, drinken, entertainment-selectie en visumcontroles kunnen worden uitgevoerd binnen de hyperloop (een voorgestelde hogesnelheidsmodus voor het verplaatsen van passagiers via elektrische aandrijving door een lagedrukbuis). businesstraveller.nl

REIZEN IN DE TOEKOMST

GESTROOMLINEERDE VEILIGHEID

Een nieuwe generatie geavanceerde beveiligingsscanners is al in opkomst die het niet langer nodig maakt om vloeistoffen in plastic zakjes te doen of uw schoenen uit te doen. In combinatie met gezichtsherkenning zullen dergelijke apparaten de manier veranderen waarop reizigers door de beveiliging gaan. In de nabije toekomst kunnen beveiligingsmaatregelen eenvoudigweg een rit met een roltrap door verschillende gezichts- en lichaamsscanners inhouden, of zelfs worden uitgevoerd in het openbaar vervoer op weg naar de luchthaven.

ROBOTS

Robotassistenten zullen slimmer worden. Ze zullen auto's parkeren (zoals het bovenstaande model van Stanley Robotics al doet), passagiers via gezichtsherkenning naar hun gate rijden en complexe problemen oplossen.

35

BETERE BIOMETRIE

Biometrie is goed op weg om een revolutie teweeg te brengen in de manier waarop we op de luchthaven navigeren. Naast het verkrijgen van check-in, beveiliging en instappen zonder paspoort of instapkaart, zal gezichtsherkenning waarschijnlijk worden gebruikt om advertenties te laten richten op passagiers op basis van leeftijd, geslacht of stemming, toegang tot de lounge en als betaling voor winkelen.

→

CHECK-IN EN BAG-DROP

IT-aanbieder SITA voorspelt het einde van de incheckbalies op de luchthaven, die volledig zullen worden vervangen door online check-in en selfservicepunten, waarbij passagiers op de hoogte worden gehouden in elke fase van de reis - instappen, vluchtwissels, tas bewegingen - via hun mobiele telefoons.

SITA zegt dat het afleveren en ophalen van tassen in de toekomst op meerdere punten in de reis wordt aangeboden, zoals in een treinstation, parkeergarage of koffietentje. Deze worden verbonden met hogesnelheidstransportbanden en gedurende de reis gevolgd. Meer services maken ophalen of bezorgen bij huizen en hotels mogelijk.

businesstraveller.nl

MAART 2020

REIZEN IN DE TOEKOMST

→

36

SPACE!

Overal geweest? Binnenkort kun je de stratosfeer verlaten met de lancering van ruimtehotels. Elon Musk's Space X Starship (foto) wil zijn eerste privépassagier rond de maan vliegen in 2023, en Virgin Galactic verkoopt nog steeds zijn 200.000 vluchten aan boord van zijn ruimteschip.

Het roterende ruimtestation Von Braun van de Gateway Foundation is van plan om de hotelactiviteiten in 2025 te starten, met een prijskaartje voor verblijf dat acht cijfers telt. Het station produceert verschillende niveaus van zwaartekracht door de rotatiesnelheid aan te passen - zodat u gewichtloosheid kunt ervaren maar ook uw voeten op een vaste ondergrond kunt houden tijdens het dineren of sporten.

Orion Span zal ook toetreden tot het tijdperk van commerciële ruimte met het modulaire Aurora Station. Activiteiten hier zijn het verbouwen van voedsel en de mogelijkheid om nul zwaartekracht te ervaren. Het luxe hotel zal 12-daagse reizen starten vanaf US $ 9,5 miljoen per persoon in 2022.

VIRTUELE WERELDEN

2030

Het jaar dat het Von Braun Rotating Space Station naar verwachting 500 mensen in een baan en 200 toeristen per week zal hebben, in totaal meer dan 10.000 mensen per jaar MAART 2020

Virtuele realiteit zal gemeengoed worden in horeca en werkomgevingen.

Zintuiglijke apparatuur betekent dat hotelkamers elk gewenst uitzicht kunnen bieden - een strand of een stad, afhankelijk van je humeur - of je kunt er een verblijf hebben en de realiteit ontvluchten via een headset. Vergaderingen zullen plaatsvinden in een virtual realitywerkplek om de CO2-voetafdruk van een bedrijf te verminderen, fabrikanten zullen VR gebruiken om mensen een ervaring te laten testen en luchtvaartmaatschappijen zullen meeslepende (film-)ervaringen aan boord bieden. businesstraveller.com

REIZEN IN DE TOEKOMST

VERTALINGSTECHNOLOGIE

BJARKE INGELS GROUP

Moeten we, zodra de technologie het overneemt, nog talen leren? Apps en apparaten kunnen al in realtime vertalen.

Volgens Ericsson Consumer Lab's 10 Hot Consumer Trends 2030: The Internet of Senses, verwacht ongeveer 70 procent van de consumenten oortelefoons te hebben die automatisch en foutloos, zo tegen 2030, vertalen. In de verre toekomst? Mensen kunnen zelfs worden gechipt waarbij de hersenen onmiddellijke vertalingen ontvangen, of misschien kunnen we gedachten lezen en woorden helemaal wegnemen.

MEER DAN 60% van de wereldbevolking woont over tien jaar in steden (World Economic Forum)

DRIJVENDE STEDEN

Met 90 procent van 's werelds grootste steden blootgesteld aan stijgende zeeën tegen 2050, heeft Oceanix de eerste duurzame drijvende stad (boven) ontworpen voor 10.000 inwoners. De water- en stormbestendige habitat van zes buurten ligt rond een beschermde centrale habitat, met gemeenschappelijke landbouw. Gebouwen gemaakt van lokaal geproduceerde materialen kunnen naar meer geschikte locaties worden verplaatst als het weer het vereist. Tegelijkertijd zullen we ook dieper graven. In het KX50: The Future in Focus-rapport van Samsung voorspelt professor Dale Russell de komst van ‘aardgravers’ (omgekeerde wolkenkrabbers) om ruimte te besparen in steeds drukkere metropolen. BT

HOTELAUTO

Ontwerpstudio Aprilli heeft een "autonome reissuite" (rechts) ontworpen die vervoer zonder bestuurder vermengt met een hotelkamer! De auto heeft slaap-, werk- en badkamerfaciliteiten zodat u productief kunt zijn op uw reis. Aprilli beschouwt het als een concurrerende optie voor lucht- en treinreizen, omdat het de behoefte aan een tweede vervoermiddel wegneemt. De suites zijn ontworpen om aan te sluiten op bestaande infrastructuur in een hotel, waardoor gasten toegang hebben tot openbare voorzieningen, waaronder eetgedeeltes, sportscholen en vergaderzalen. businesstraveller.com

MAART 2020

37

INTERVIEW

TEKST SOFIE SMETS

Beleving Toen horeca-ondernemer Chong Chu zes jaar geleden in Madrid liep en wat ging drinken in Mercado San Miguel was het eerste wat hij dacht: ‘Waarom hebben we dit niet in Nederland?’

88 3338

MAART 2020

businesstraveller.nl

INTERVIEW

Waarom werd je zo getriggerd in Madrid?

‘Zo’n markthal is laagdrempelig, er is veel diversiteit, een groot aanbod… En het is gewoon gezellig. Ik was altijd al bezig met horeca. Samen met mijn partner Zing-Kyn Cheung, hij komt uit het bedrijfsleven, zijn we een plan gaan uitwerken. Onze verschillende kennisgebieden bij elkaar maakt ons flexibel en zelfstandig.’

Wilde je het meteen al zo groots aanpakken?

(volmondig) ‘Ja. Of het potentie heeft, weet je natuurlijk op voorhand niet. Er waren meer mensen met het idee. Maar geen mensen die de volgende stap durfden te zetten. Die stap hebben wij wel gezet. Het concept was onbekend. Het gaat niet om een klassiek restaurant, of een café of bar. Het gaat om totaal iets anders. Toevallig liepen we aan tegen de locatie De Hallen in Amsterdam. Op die plek zagen wij het wel gebeuren ja.’

39

Sinds jullie daar zitten, is Amsterdam-West wel opgebloeid.

‘Amsterdam Oud-West was niet per se dé plek in Amsterdam. De renovatie van het Hallencomplex heeft de boel wel doen opbloeien. Het is de combinatie van ons, de bioscoop, het hotel. Allemaal verschillende functies bij elkaar.’

Voel je ook die verantwoordelijkheid, iets laten opbloeien?

‘Nee niet per se. We dachten niet meteen ‘we gaan hier even wat veranderen’. De eerste weken nadat we waren gestart, werden de buurtbewoners gillend gek. Al die tijd hadden ze in rust geleefd. En in één keer staan er een paar duizend fietsen ‘voor de deur’. Maar de huizenprijzen schoten ook omhoog. Er zijn best wat huiseigenaren die ons een bosje bloemen kwamen brengen omdat hun huis voor drie keer zoveel werd verkocht.’ Chu lacht: ‘Als we echt slim waren geweest, hadden we eerst alle panden opgekocht en waren we daarna pas opengegaan.’

De rest is geschiedenis: 1.200 vierkante meter met verschillende eettentjes, allemaal onder één dak. ‘We hebben de visie dat je voor een project als de Foodhallen lokaal draagvlak moet hebben. Wat heeft een stad te bieden? Daar maken wij onze selectie uit. Dat gaat nu een stuk makkelijker. We werden eerst gek aangekeken: 1.200 vierkante meter vullen met standjes? Er waren mensen die zeiden: ‘Lul maar een eind verder’. In het begin was het best wel moeilijk. Het is lastig om dit concept uit te leggen businesstraveller.nl

MAART 2020

→

INTERVIEW

→

In een stad als Amsterdam draait het onwijs om trends...

aan iemand die het niet snapt.

Daarom hadden we voor onszelf een groeiperiode ingecalculeerd. Mensen konden het vreemd gaan vinden. In de aanloop naar de opening toe hebben we spanning opgebouwd. Toen begon de marketingmachine te rollen. In het begin kwamen er vooral lokalen. Het zat hier vol met hipsters. Dat zijn niet de meest loyale gasten die je hebt. Als er wat nieuws opengaat, zijn ze er als de kippen bij. In een stad als Amsterdam gaat het onwijs om trends. Dus als er weer wat anders hips is, zijn ze ook snel weer weg.’

Kwam toen de switch naar de toeristen?

‘Als je ergens veel toeristen hebt, dan is het in Amsterdam wel. Wij kregen te maken met een natuurlijke groei van lokalen naar toeristen. Onze bezoekersaantallen van nu bestaan voor 80 procent uit toeristen. Dat komt mede doordat we in de Lonely Planet staan. Als je googelt ‘wat te doen in Amsterdam’ dan staan wij altijd ergens bovenaan.

De Foodhallen Amsterdam is uitgegroeid tot landmarketing.

We horen nu thuis in het rijtje toeristische attracties.’

Naast Amsterdam is er ook een Foodhallen geopend op de Kop van Zuid in Rotterdam en is er sinds een paar maanden ook een Foodhallen in het centrum van Den Haag te vinden.

Hoe speel je daar op in; hetzelfde concept, andere stad

‘De doelgroepen zijn overal heel anders. Het verschil tussen Amsterdam en Rotterdam is natuurlijk erg groot. Je hebt een MAART 2020

heel andere mindset. In elke Foodhallen hebben we een andere uitstraling. En je anticipeert bijvoorbeeld ook op de doelgroep door te werken met lokale partijen.’

Vul je met de Foodhallen dan ook een maatschappelijke rol in?

‘Dat is wel groot gezegd. Maar je moet wel nadenken over bepaalde zaken waar je impact op kan hebben. Een wijk zoals Oud-West krijgt wel een onwijze injectie sinds wij daar zitten. We moeten dus wel het goede voorbeeld daarin geven. Maar niet elke visie past in onze stad.’

Hoezo?

‘We geloven in de Randstad. Daar zit de massa. Het gaat niet alleen om de toeristen, je moet ook kijken naar je doelgroep. Ik weet niet of ons publiek ook in Zwolle zit, mensen die bijvoorbeeld zeven dagen per week buiten de deur eten.’

Wie is nog meer belangrijk voor jullie, naast de ‘standaard toerist’?

‘Wij spelen ook in op de behoefte van de zakenreiziger. Dat is wel één van onze vaste doelgroepen. Het is voor hen een makkelijke manier om buiten de deur te eten, laagdrempelig en we zijn een sociaal concept. Mensen schuiven bij de Foodhallen bij elkaar aan tafel, voeren gesprekken. Je ziet vaak genoeg dat mensen alleen of met z’n tweeën binnenkomen en uiteindelijk met een mannetje of acht aan het borrelen zijn. businesstraveller.nl

INTERVIEW

Het is trouwens ook onwijs populair om hier met je tinderdate af te spreken. Lekker laagdrempelig ook. En als het klote is, heb je genoeg afleiding om je heen. Dan ga je gewoon even wat eten of drinken halen, haha.’

verzonnen? Er is gewoon één of andere gast geweest die dacht: sushi is populair, burrito’s zijn populair… We maken er een combinatie van.’

Waar ontstond jouw liefde voor horeca?

Hoe blijft het Foodhallen-concept interessant?

‘Mijn ouders hebben de klassieke Chinese horeca bedreven.

Je groeit dan wel op met een beetje gevoel van hospitality en dienstverlenend zijn. Toen ging ik naar de hotelschool. Dan krijg je nóg een keer een stukje hospitality mee. Daarna heb ik de zaak van mijn ouders overgenomen in Rotterdam. Dat heb ik een jaartje of vijftien gedaan, toen was ik er wel klaar mee. Eigenlijk ben ik al mijn hele leven bezig met horeca.

Overal waar ik kom, kijk ik anders naar horeca dan een gemiddeld persoon.’

Hoe ver gaat jouw ambitie? Heb je plannen voor het buitenland?

‘Ja. Als we dit gaan doen, dan moet je wel een stabiele lokale partner hebben met wie je dat samen kunt gaan opzetten.

Nieuw land, nieuwe cultuur, nieuwe stad… Dat is niet niets.’

‘Zolang je blijft afwisselen met je aanbod van eten, inspeelt op dranktrends, zorgt voor live-entertainment… Beleving is een mode-woordje, maar het is wel een dingetje hier. Mensen komen hier écht voor de beleving.’

En waar ga jij uit eten? Of kook je liever?

MET DE KLOK MEE: Chong Chu, oprichter Foodhallen; Sushi in Foodhallen Rotterdam; Sfeer in Foodhallen Amsterdam.

‘Ik kook niet. Ik ben de hele dag al bezig met eten en drinken. Ik vind de Franse keuken relaxed. No nonsense. Een sterrenzaak trek ik niet meer. Ik hoef niet zes uur lang aan tafel te zitten, zeker niet in het buitenland. Ik wil lokale cuisine eten. Het hoeft allemaal niet zo ingewikkeld te zijn.’

En die sushi-burrito dan?

'Ja wat werkt, dat werkt hè. Soms is het simpel en moet je aan

de vraag voldoen.’

41

Welk land dan?

‘Ergens in West-Europa. Alles daarbuiten heeft nog niet zoveel zin. We zijn al eens benaderd door een ontwikkelaar uit New York. Maar we moeten eerst volwassen worden. Nu zijn we nog aan het groeien aan de voorkant, en druk bezig om de backoffice in te richten en de organisatie volwassen te maken. Dat heeft tijd nodig. Je moet niet te snel gaan als het fundament niet sterk genoeg is. Daar kun je niet op bouwen. Dus nu nog even een jaartje de organisatie strak trekken. Daarna zou Utrecht een logische optie zijn voor de Foodhallen. Als de tijd rijp is…

Utrecht heeft een interessante, grote gemeenschap.’

Nu even over het eten. Wat zijn de trends?

'Vegan, vega… Healthy dus.’

Hoe speel je in op die trends?

‘Door altijd goed om je heen te kijken. We hebben geen oogkleppen op. Wat is populair in het buitenland bijvoorbeeld? Londen, Parijs, Hongkong, Shanghai, New York… Dit zijn de grote metropolen waar veel gebeurt.

Culturen komen hier bij elkaar en nieuwe concepten komen daar uit voort. Hier haal ik wel inspiratie uit, zoals rare dingen als sushi-burrito’s. Wie had dat vijf jaar geleden businesstraveller.nl

MAART 2020

42

TEKST TIJN KRAMER

Mijlpaal op het spoor Nog heel even en er wordt echte spoorgeschiedenis geschreven. Op 30 april aanstaande gaan de eerste directe treinen rijden tussen Amsterdam en Londen. Onlangs was de preview.

Business Traveller reed mee. →

EU R O S TA R

→

44

Een historisch moment als op dinsdag 6 februari, stipt om 7u48, de eerste directe treinverbinding per Eurostar vertrekt. In aanwezigheid van Cora van Nieuwenhuizen, Minister van Infrastructuur en Waterstaat, die in haar nopjes is met het nieuwe ecologisch verantwoorde vervoersmiddel. ‘De rechtstreekse verbinding maakt de treinreis naar Londen (St Pancras) makkelijker en vooral sneller. Controles in Brussel zijn straks niet meer nodig, dat scheelt reizigers al snel een uur reistijd. Zo wordt de trein echt een volwaardig alternatief voor het vliegtuig.’ Mike Cooper, CEO van Eurostar stelt met gevoel voor humor dat het Verenigd Koninkrijk ondanks de Brexit juist dichterbij dan ooit ligt voor Nederlanders. ‘Onze volledig rechtstreekse treinverbinding betekent een belangrijke ontwikkeling voor de hogesnelheidstrein en biedt een comfortabel en milieuvriendelijk alternatief voor de luchtvaartmaatschappijen.’

Milieu, het is al vaker gezegd.

Eurostar biedt de meest duurzame keuze voor Europese reizen over korte

MAART 2020

afstand, met een reis tussen Londen en Amsterdam die 80 procent minder koolstof per passagier uitstoot dan een vergelijkbare vliegtuigreis. Door voor Eurostar te kiezen, ondersteunen reizigers ook actief de herbebossing van Europa: Eurostar plant een boom voor elke treinreis die is opgenomen in de Eurostar-dienstregeling.

WENS

Maar bovenal is de 30ste april de voltooiing van een oude wens waarvan de klus al half gedaan was. Sinds april 2018 reed de hogesnelheidstrein al zonder overstap en douanestop van Londen naar Nederland. De heenweg

echter behoefte nog een overstap op Brussel. Per 30 april niet meer. Vanaf die datum blijf je lekker op je stoel zitten, kopje koffie erbij en in vier uur (en 9 minuten) reis je van stadshart maar stadshart. Rotterdam ligt op de hielen, de havenstad, gaat per 18 mei non-stop, in zelfs drieënhalf uur.

Ook Heike Luiten, directeur NS International reist mee op de gedenkwaardige spoordag. ‘Deze route betekent heel veel voor ons, Londen stond al jaren op ons wensenlijstje, nu de route aan twee kanten rechtsstreek gaat is dat een fantastische mijlpaal die we bereiken.

We zien al dat in de periode van 2018 tot nu toe er ruim 500.000 reizigers gebruik van hebben gemaakt, dat kan alleen maar groeien.’

Maar is de Eurostar een volwaardig alternatief voor de vele vliegverbindingen tussen Amsterdam en de Londense airports? ‘Ik ben er vanaf overtuigd, dat vanaf 30 april dit ook voor zakenreizigers een hele mooie optie is. Als je de totale reistijd neemt dan is voor een heel groot deel van Nederland de reistijd

businesstraveller.nl

EU R O S TA R

concurrerend, als je alles meeneemt, dus ook de transfertijden vanaf de airports in Londen. Ook wat betreft comfort.’ Een ander belangrijk aspect daarin is frequentie. Nu rijden er twee dagelijkse treinen, maar de ambitie werd meteen aangekondigd om naar drie en daarna naar vier treinen per dag te gaan, elk met 900 passagiers.

Wanneer precies? ‘Ik durf er nog geen exacte datum op te plakken maar de wens om dat dit jaar nog voor elkaar te krijgen’ aldus Luiten. ‘We willen in ieder geval daarna zelfs met vijf treinen gaan rijden en dan kijken hoe de markt zich ontwikkelt.’ En daarna, want Thalys rijdt bijvoorbeeld liefst veertien keer per dag tussen Amsterdam en Parijs? ‘Ik sluit niets uit, maar we gaan eerst kijken. Maar er zit rek in de spoorcapaciteit, daar kan nog wel wat bij.’

Maar vooralsnog is er een mooie start. Vindt ook Ankie BroekersKnol, Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid: ‘Dankzij de internationale samenwerking tussen Nederland, België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk wordt de treinreis van Amsterdam naar Londen een stuk korter en dus aantrekkelijker voor businesstraveller.nl

de reiziger. Tegelijkertijd kunnen we de grenzen goed blijven bewaken.

Gemak en veiligheid tegelijk dus.’

Uiteraard hebben zelf ook eens goed nagedacht over de meerwaarde van de verbinding. De check-in heeft plaats op spoor 15 van Amsterdam CS (let op: geen stop op Schiphol, zoals Thalys!) maar kunnen we vanwege de feestelijkheden niet correct inschatten. Wel het comfort van de trein. We zitten eerste klas, of beter gezegd Business Premier, de meest vrije en luxe van de drie reisklassen. Een luxe stoel, goede

wifi en uitstekende service. Op de terugweg checken we snel in en wachten we even in de Business Lounge die een tikje smal is voor de hoeveelheid passagiers, maar verder een welkome extra. Nog even een gin & tonic na gedane zaken en even lekker easy op de weg terug.

Deze topklasse doet niet onder voor haar broertjes op ICE of Thalys, het gaat echt om nuanceverschillen.

Werken, relaxen, een powernap, het is allemaal mogelijk en de rit gaat op tijd en comfortabel. Het voordeel is duidelijk: hartje stad, met een metro of taxi ben je overal vrij snel.

Daarmee haalt de trein veel tijd in op de logischerwijs snellere vliegreis, vanwaar je nog lang en kostbaar verder moet met bus, taxi of trein.

De uitzondering is eigenlijk alleen Londen City Airport, zeker ook als je daadwerkelijk in de City moet zijn. Een zakenreis naar Londen is natuurlijk per persoon verschillend en aan de hand van de details kiest je je beste opties en ga je per vliegtuig of per Eurostar. Want dat is het belangrijkste winst! De trein is vanaf 30 april een echt alternatief geworden voor de vliegreis. Kom maar op met die extra treinen dus!

MAART 2020

45

INTERVIEW

444666

46

INTERVIEW

TEKST TIJN KRAMER

'Hoe nu verder?'

'Het zal eens rustig zijn in de hoofdstad.

Dick de Graaff is directeur van de Passenger Terminal Amsterdam. Over kwaliteitstoeristen, belastingen, mogelijke verhuisplannen… en de toekomst. →

47

INTERVIEW

→

En toen moesten de rederijen opeens belasting gaan betalen…

Ik ben vorig jaar als directeur begonnen, op 1 januari 2019. Eind november 2018 werd duidelijk dat per 1 januari de toeristenbelasting kwam, 8 euro per persoon, voor de transitpassagiers. Er werd wel over gesproken, maar het kwam toch als een verrassing.

Dit wordt een bijzonder jaar met SAIL 2020 voor de deur en 13 maiden calls...

Met directe consequenties…

MSC was de eerste die aankondigde te vertrekken, daarna Costa, CMV en volgende er meerdere, inclusief alle Carnaval Corporation schepen. Alleen de HAL is gebleven , maar die hebben vooral turnaround (vertrek-of aankomst is onbelast, een tussenstop wel) met de Nieuw Statendam dus daarvoor geldt het niet.

We hadden in 2018 180 schepen, vorig jaar 116, dit jaar 114. We hebben het jaar gelukkig positief afgesloten mede doordat we een aantal superjachten hebben ontvangen, dat is een nieuwe tak van sport. En we hebben scherp op de kosten gelet.

of Rotterdam er veel cruisegangers naar Amsterdam komen. Soms met tientallen touringcars tegelijk.

Via een omweg dus alsnog. Is het dan een verstandig gemeentelijk besluit?

Er spelen twee zaken. Ik woon en werk zelf ook in Amsterdam. Een prachtige stad die leefbaar moet blijven. Dus ik ben het er wel mee eens dat bezoekers aan deze stad een bijdrage moeten leveren aan openbare orde, veiligheid en schoonmaak ervan. Wat ik spijtig vond was de termijn van invoering. De rederijen boeken twee jaar vooruit, laat ze er aan wennen… dus wat we vreesden is gebeurd. De rederijen voelden zich overvallen, en die zijn naar omliggende havens gegaan. Op zich goed dat de omzet in Nederland blijft, maar niet in Amsterdam.

Maar je wil uiteindelijk weer omhoog…

Het jaar 2021 ziet er al iets beter uit dan dit jaar, en de boekingen komen nu binnen voor 2022. Ik ben echt benieuwd of er dan en stijgende lijn in komt. Wat ik eigenlijk wel verwacht…

Maar we hebben het wel over een maatregel die keurige toeristen treft, niet de rotzooischoppers.

We willen inderdaad met zijn allen de kwaliteitstoerist in de stad. Maar er is niet een eenduidige definitie. Mijn voorganger heeft ooit gezegd: wij vinden de cruisepassagiers een kwaliteitstoerist want dat is een bezoeker die geen overlast veroorzaakt. De gemiddelde cruisepassagier is 49 jaar, die besteden wat uren aan land, gaan de hoogtepunten bezoeken, naar een museum of winkelen en ze geven behoorlijk wat geld uit. Ik durf best te beweren dat die cruisepassagier een kwaliteitstoerist is.

Waarom? De belasting blijft.

Die gaat niet weg nee, dat weten de rederijen ook. Maar Amsterdam is toch erg populair bij de cruise-toeristen. We zien ook dat van de schepen die aankomen in IJmuiden

Hoe staan jullie met de verhuizing?

Er is nu een adviescommissie aan het werk over de IJ-oever verbindingen. Die komen in juni met een advies, en dan is het aan de Amsterdamse gemeenteraad en Rijkswaterstaat

MAART 2020

businesstraveller.nl

INTERVIEW

om het advies te volgen of niet. Er hangt voor ons veel van af. Als er een brug komt ten westen, of een ondiepe tunnel dan worden we lastig of zelfs onbereikbaar. Maar ik denk dat we voorlopig, hier nog blijven.

Dat gaat wat kosten…

Er is nu een werkgroep aan de slag die dat aan het bekijken is. Maar dat hangt ook van de gemeentelijke plannen voor huisvesting in de toekomst.

Is de kans reëel dat het langer wordt?

Het is wel een optie, absoluut.

Mochten jullie verhuizen, gaat de belasting dan weg?

Nee, die blijft. Maar ik verwacht dat de rederijen op termijn terugkeren. Ze zullen er niet zozeer gewend aan raken, maar het is een fact of life en hebben zij nu de tijd gehad om deze belasting te verwerken. Het is zoals het is, en dan komen we terug op het begin. Want Amsterdam blijft populair.

Wat hoor je in de wandelgangen?

Het is of deze plek, of bij de Coenhaven, want dat is ook nog steeds een optie. Maar er loopt ook een bestuursopdracht parallel aan het rapport van de adviescommissie. Dat gaat over een visie over cruisen in het Noordzeekanaal gebied.

Daar zijn alle gemeenten in dit gebied bij betrokken, van Velsen tot Amsterdam. Daar hangt ook een economisch rapport aan: wat de zeecruisevaart oplevert, ook aan werkgelegenheid. Plus een onderzoek over duurzaamheid, een belangrijk thema natuurlijk. En ook het soort toerist.

Demografie, wat geven ze uit, hoe lang over ze en waar. Het zal allemaal mee gaan spelen. Het zijn allemaal belangrijke elementen om op basis van onderzoek een weloverwogen besluit te nemen. De cruisevaart lijkt het symbool geworden van overtoerisme. Grote schepen met veel passagiers aan boord, ook al gaat het om maximaal 2 procent van het totaal aantal toeristen dat de stad jaarlijks bezoekt. De wens PTA te verplaatsen naar een plek buiten de stad van toenmalig wethouder Ollongren sluit aan op deze perceptie. Daarom is het goed te onderzoeken: waar hebben we het precies over, wat levert het de stad op en hoe staat het met de emissies, ook heel belangrijk.

Dat zal toch blijken dat de overlast van dronken Britse jongeren komt…

Ja, inderdaad, maar we zullen de concurrerende toeristengroepen niet zwart gaan maken. Dat is niet netjes.

Maar goed, ik denk dat de cruisetoerist is wel een type toerist dat je graag wel hebben.

Dat is netjes, maar waarom eigenlijk? Jij wordt ook afgerekend op je resultaten. Airbnb-gangers en dronken ‘lads’ veroorzaken de rotzooi…

Ja, dat zien we ook wel, zeker toen we de bierfiets hier nog voor de deur kregen. Dat zagen we nette cruisepassagiers het schip aflopen en dat staat er een man in een prinsessenjurk met een stel kabouters om zich heen tegen de kade te plassen…

Maar een beetje verstandig gemeenteraadslid moet dat toch ooit beseffen?

Ik denk dat die gemeenteraadsleden uiteindelijk ook wel weten waar de overlast vandaan komt. Je ziet de strengere AIRbnb regels al komen, die uitdaging is wel duidelijk.

Als je de keuze hebt tussen Coenhaven en hier aan ’t IJ? Mijn voorkeur is blijven waar we zitten. Maar wordt het Coenhaven of elders, dan maken we daar ook een hele nieuwe, duurzame terminal. businesstraveller.nl

Proef je wel waardering in Amsterdam?

Ik praat veel met politieke partijen. Ik wil ook een leefbare stad, en ik merk zeker begrip. Ik ben van mening dat de cruisetoerist niet de overlast, noch verstoring veroorzaakt.

We kijken vol vertrouwen naar de toekomst en zijn bezig met het leggen van de laatste hand aan onze nieuwe strategie. Omdat Amsterdam een populaire bestemming blijft zullen we in de toekomst ongetwijfeld tegen de grenzen van de capaciteit aanlopen. Dan komt het moment dat we kunnen kiezen: welke schepen hebben we het liefst? De schoonste schepen en de schepen die de meeste toegevoegde waarde voor Amsterdam opleveren.

In hoog tempo zijn rederijen bezig met verduurzaming, onder andere met scrubbers, LNG aangedreven schepen en schepen geschikt voor walstroom. We willen dan ook graag zo snel mogelijk een walstroomaansluiting en de mogelijkheid om LNG te bunkeren bij PTA. We beginnen dit jaar met een pilot met elektrische taxi’s voor het vervoeren van passagiers die hun cruise eindigen in Amsterdam. We willen ook met rederijen in gesprek over het spreiden van de cruisetoerist; op een duurzame manier vervoeren naar plekken in de regio. Want Amsterdam is mooi, maar de omgeving is ook het bezoeken waard. 2020 wordt een bijzonder jaar, met SAIL 2020 voor onze deur en 13 maiden calls.

MAART 2020

JANUARI/FEBRUARI 2020

businesstraveller.nl

CREDITS: GOOGLE MAPS

54

51

56

54 I LIFESTYLE

Het beste voor onderweg of thuis 56 I BELIZE

Het avontuur wacht 64 I TUDOR

64

Familie van Rolex dus businesstraveller.nl

MAART 2020

THE SEABOURN ALL-INCLUSIVE DIFFERENCE Intieme schepen, met een privéclubsfeer Intuïtieve, persoonlijke service, geboden door personeel dat gepassioneerd is over het overtreffen van de verwachtingen van gasten Reizen naar alle 7 continenten die bekroonde ervaringen opleveren Alle suites met zeezicht die bekroonde ervaringen opleveren Inclusive premium sterke drank en heerlijke wijnen die altijd aan boord verkrijgbaar zijn Welkomst champagne, inclusief een gevulde minibar met de door de gast doorgegeven voorkeuren Fooi geven is noch vereist, noch verwacht Dineren op wereldniveau, verder geperfectioneerd door een culinaire samenwerking met chefkok Thomas Keller Beste resort op zee dat meesterlijk is ontworpen Alle restaurants zijn inclusief, dineren waar, wanneer en met wie de gast wenst Seabourn Conversations, in contact komen met visionaire experts Ventures door Seabourn™, optionele excursies aan wal, die de ervaring van de gast verrijkt op geselecteerde bestemmingen Doelgerichte en duurzame reiservaringen in samenwerking met UNESCO Spa & Wellness met Dr. Andrew Weil, met een exclusief bewust leven programma Een avondentertainmentervaring in samenwerking met Sir Tim Rice

Ervaar meer op seabourn.com

Voor informatie, marketing- en salesactiviteiten, neem contact op met het Business Development Team: 010 297 6611 of salesnl@seabourn.com.

LIFESTYLE

All aboard! Noviteiten in overvloed...

Op zoek naar een luxe vakantie? Cruisen in Europa en de Caribische zee blijft onverminderd populair. Ook komende tijd komen er weel vele bijzondere schepen bij. Ook nieuwe rederijen komen eraan:

54

Vrigin Cruises van Richard Branson en het hyperluxe Ritz-Carlton. We noemen, in alfabetische volgorde, veertien bijzondere nieuwe schepen die in 2020 in de vaart komen.

Carnival Cruises - Mardi Gras Celebrity Cruises - Celebrity Apex Coral Expeditions - Geographer Crystal Cruises - Crystal Endeavor Holland America Line - de Rijndam (mei 2021) MSC Cruises – MSC Virtuosa Princess Cruises - Enchanted Princess Regent Seven Seas Cruises - Seven Seas Splendor Ritz Carlton Cruises – Evrima (foto) Royal Caribbean - Odyssey of the Seas Seabourn - Venture (2021) Silversea Cruises - Silver Moon & Silver Origin Virgin Voyages - Scarlet Lady

Griekse topluxe in de Cycladen In het hart van de Cycladen middenin de diepblauwe Egeïsche zee ligt Paros, volgens de Griekse dichter en Nobelprijswinnaar George Seferis het allermooiste van de Griekse eilanden. De exclusieve vakantiebestemming staat synoniem voor pittoreske vissersdorpjes, verborgen baaien en ongerepte stranden. Adembenemende schoonheid gaat er hand in hand met de fascinerende cultuur van de Griekse mythologie.

Authentieke Griekse gastvrijheid wordt naar een nog hoger niveau getild met twee nieuwe en unieke parels op Paros: het exclusieve vijfsterrenboetiekhotel Parīlio, lid van Design Hotels en de luxueuze vakantieverblijven Acron Villas. Het gloednieuwe boetiekhotel Parīlio opende zijn deuren in juli 2019.

De naam verwijst naar het eiland van ‘Paros’ en ‘īlios’, het Griekse woord voor ‘zon’. Het luxueuze designhotel is ingericht volgens een hedendaagse Cycladische stijl met rustgevende, neutrale kleuren, gebeeldhouwde natuursteen en warme houten accenten. Parīlio ligt aan de noordoostelijke kust van Paros, tussen het

MAART 2020

wondermooie Kolympithres-strand met zijn unieke granietformaties en het idyllisch, witgekalkt vissersdorpje Naoussa met zijn charmante haven.

Het indrukwekkende buitenzwembad, omringd door amberkleurige velden en statige araucaria bomen, is de perfecte plek om tot rust te komen en te volle te genieten van de warme Griekse zon en de spectaculaire uitzichten. Acron

Villas is dé aanrader voor een luxueuze familievakantie of voor samenreizende koppels en vrienden op zoek naar rust en authenticiteit. De wondermooie villa’s zijn cascadegewijs tegen een heuvel gebouwd en kijken uit over het gezellig levendige vissersdorpje Naoussa en de Egeïsche Zee. Het idyllische strand van Kolympithres (één van de mooiste stranden van het eiland) ligt bovendien vlakbij.

businesstraveller.nl

LIFESTYLE

‘Klasbak’ van het jaar 55

De Audi Q3 Sportback is door lezers van het gerenommeerde Duitse automagazine ‘auto, motor und sport’ uitgeroepen tot ‘Beste Auto van 2020’. De nieuwe SUV-coupé van Audi die enkele maanden geleden werd geïntroduceerd, won overtuigend in de categorie van de compacte SUV’s/crosscountry auto’s.

De Q3 Sportback was overigens niet de enige Audi die tijdens de verkiezing in de prijzen viel. Ook de A1, A5 Sportback,

A8 en e-tron eindigden op het podium.

‘Deze overwinning voor de Q3 Sportback betekent buitengewoon veel voor ons, omdat we de verkiezing vorig jaar ook al wonnen met de technisch verwante Audi Q3', aldus Marc Lichte, hoofd Design bij Audi. 'Klanten hebben waardering voor onze kijk op een compacte premium SUV met een expressief design.

De coupéachtige daklijn laat de Q3 Sportback aanzienlijk langer lijken en

geeft hem daarmee een flinke portie elegantie.’

Superluminova…

Als expert op het gebied van professionele luchtvaarthorloges heeft Bell & Ross in 2017 de LUM-collectie ingehuldigd. Het achtervoegsel LUM in de naam betekent licht en verwijst naar een van de voornaamste kwaliteiten van Bell & Ross-horloges, die bekendstaan om hun leesbaarheid in alle omstandigheden. Deze modellen met gezandstraalde stalen of matte keramische behuizingen hebben

businesstraveller.nl

uitzonderlijke weergavekwaliteiten dankzij het gebruik van Superluminova C3. Een klassiek type van Bell & Ross dat zich reeds bewezen heeft. Superluminova C3 verliest met de tijd niets van zijn lichtintensiteit en doet denken aan de historische matte tritiumtinten van vintage militaire horloges. Het brengt uiteraard geen schadelijke effecten met zich mee zoals radioactiviteit en behoudt zijn dagkleur.

MAART 2020

BELIZE

55 66

' THIS IS WHERE I LONG TO BE' Tropical the island breeze All of nature wild and free This is where I long to be La isla bonita Madonna - La Isla Bonita

businesstraveller.nl

TEKST ARJEN LUTGENDORFF

I

n Belize zijn ze ervan overtuigd dat de tekst van Madonna’s wereldhit ‘La Isla Bonita’ over San Pedro op het eiland Ambergris Caye gaat. Het is inderdaad zo’n eiland waar iedereen weleens over droomt, maar het land in Midden-Amerika heeft zoveel meer te bieden. Business Traveller ontdekte Belize, van de jungle tot ‘la isla bonita’.

Belize? In Nederland kan je bij het noemen van deze bestemming rekenen op vragende gezichten. Dat terwijl National Geographic Belize vorig jaar nog op een toplijstje met dé te bezoeken landen plaatste. Menig reisorganisatie biedt het land inmiddels al wel aan en er wordt flinke promotie gemaakt. Waar het land in 2017 door 3.753 Nederlanders werd bezocht, waren dat er in 2018 als 5.958.

Belize werd overigens in de zeventiende eeuw door Britse houthandelaren en piraten gekoloniseerd. Voor die tijd werd het land, zoals zoveel landen in Midden-Amerika, bewoond door de Maya’s. Wie Belize (lid van het Britse Gemenebest) niet kent, denkt bij het horen van de naam misschien al snel aan een eiland, maar het land grenst in het zuiden en westen aan Guatemala en in het noordwesten aan Mexico. Aan het oosten grenst het aan de Caribische Zee.

57

REIZEN NAAR EN RONDREIZEN IN BELIZE

Belize, vaak aangeboden als strandverlening van Guatemala of Mexico, heeft zoveel te bieden dat je je er met gemak drie weken vermaakt. Vanaf Amsterdam is het ideaal vliegen via Panama met haar redelijk kleine luchthaven in vergelijking met de andere optie: Amerikaanse luchthavens.

In Panama krijg je als reiziger met minder formaliteiten te maken en vlakbij de luchthaven heb je al hotels als het Crowne Plaza Panama Aeropuerto om de nacht door te brengen. Zo begin je je vakantie in Belize in ieder geval niet met een jetlag. Wie via Amerika vliegt, moet niet vergeten een ESTA te regelen. Wil je Belize combineren met Mexico? Dan is Cancun een mooie optie, waarvandaan je met het vliegtuig, de bus of de watertaxi naar Belize kunt reizen. Andere doorslaggevende factoren bij het kiezen van een luchtvaartmaatschappij en transferluchthaven? Prijs, kwaliteit, welke klassen worden er aangeboden, taal en vluchttijden. Wil je rondreizen in Belize? De wegen zijn over het algemeen uitstekend. Binnenlandse vluchten zijn ook een geweldige beleving, voornamelijk middels kleine vliegtuigjes voor slechts een paar man uitgevoerd door Tropic Air. Fijne bijkomstigheid: Belize is qua oppervlakte

businesstraveller.nl

MAART 2020

→

BELIZE

→

ging nog een stapje verder, hij kocht er in 2005 zelfs het in de Caribische Zee gelegen eiland Blackadore Cay voor een slordige $ 1,75 miljoen. Blackadore Cay is 42 hectare groot en ligt direct aan het prachtige rif voor de kust van Belize. Als milieuactivist is Dicaprio van plan om dit eiland te veranderen in een eco-resort met daarop een ‘groen’ hotel waarbij hij ook een kunstmatig rif wil plaatsen.

twee derde van Nederland: van noord naar zuid 274 kilometer en van oost naar west 110 kilometer. Dat maakt het heel erg prettig om rond te reizen.

RELAX

Via de luchthaven Belize City, waar je nummertje nog hard wordt geroepen over de toonbank wanneer je eten klaar is, vliegen we naar het schiereiland Placencia. Het luchthavengebouw is zo klein dat je er een paar fietsen in kwijt kan. Niet verbazingwekkend voor een badplaats waar hooguit 2.000 mensen wonen, maar vandaag de dag goed wordt gevonden door toeristen. De omgeving van Placencia brengt je helemaal tot rust. Vrijstaande houten huizen, palmbomen, strand, zee, vrolijke kleuren en mensen die je vriendelijk groeten. Ons hotel, Brisa Oceano Resort, ligt pal op het strand waaraan meerdere prachtige hotels en resorts liggen. Wanneer ik ’s ochtends mijn gordijnen open zie ik vroege vogels met een vishengel, sportievelingen joggen over het 25 kilometer lange zandstrand en achter de palmbomen komt de zon op.

VOGELS

Wie de jungle op een spectaculaire manier wil ontdekken, kan doet doen bij Bocawina Rainforest Resort & Adventures. Dit is het enige resort in Belize, op vijf kwartier rijden van Placencia, dat middenin een nationaal park ligt. Je kan er vogels spotten, een wandeling naar de waterval maken waar je kan baden in een natuurlijk zwembad, genieten van het uitzicht over de jungle én op de Caribische Zee en genieten van de natuur middels het langste zipline parcours van Belize. Dit eco resort biedt verschillende accommodaties. Van Deluxe Suites met een geweldig uitzicht op het regenwoud en de waterval tot Cabanas en standaardkamers. Wij hebben hier niet overnacht, maar volgens de medewerkers zingen de vogel in de jungle je in slaap.

58

LUXE IN DE JUNGLE

Ontbijten doen we in Wendy’s Creole Restaurant, waar je een typisch Belizaans ontbijtje met vis kan scoren. Je kan in Placencia de hele dag op je strandstoel liggen kijken naar mensen en genieten van een cocktail, maar je kan in de omgeving ook voldoende ondernemen. Van een catamarantocht tot kajakken, snorkelen en duiken tot vissen, walvishaaien kijken tijdens de volle maan tussen april en juli en het jaarlijks kreeftenfestijn. De beach cruiser is overigens een populair vervoersmiddel. Fietspaden en stoplichten vind je niet in Placencia, maar dat is dan ook absoluut niet nodig. Dit is een vakantieparadijsje waar je je nergens druk om hoeft te maken.

RICH AND FAMOUS

Dat Belize meer heeft te bieden, is ook de rich and famous niet onbekend. Van Cameron Diaz, Bill Gates, Heidi Klum en Brook Sheilds tot Tiger Woods en Ivanka Trump, ze vierden er allemaal weleens vakantie. Leonardo DiCaprio MAART 2020

VAN BOVEN NAAR BENEDEN: Genieten van de jungle tijdens het ziplinen bij Bocawina Rainforest Resort & Adventures; De Mayaruïnes Xunantunich.

Het landschap verandert zienderogen wanneer je van Oost- naar West-Belize reist. De jungle wordt dichter en dichter en van een Caribische sfeer kom je terecht in een Latijns-Amerikaanse sfeer. In het aan de grens van Guatemala gelegen San Ignacio verblijven we in het luxe San Ignacio Resort Hotel. Dit biedt alles wat je van een luxe hotel verwacht, waaronder een buitenzwembad, spa, restaurant, gratis wifi en bovenal een gemeubileerd balkon met uitzicht op de jungle. Hier zijn de mooiste vogelgeluiden mijn wekker, zie ik de mist verdwijnen tussen de bomentoppen, terwijl twee leguanen genieten van de opkomende zon. Vanaf het hotel liggen de Mayaruïnes Xunantunich om de hoek. De ruïnes zijn naast de Great Blue Hole een van de bekendste bezienswaardigheden van het land. Wanneer je bovenop de tempel staat en het gehele complex overziet, vraag je je af hoe hard ze indertijd hebben moeten werken om dit voor elkaar te boksen. Tip: zorg dat je de tempels bezoekt op een rustig moment. Laat het hotel even bellen met de vraag of er geen groep van een cruiseschip langskomt op het moment dat jij wilt gaan. Overigens vind je in het hele land ruïnes, maar Xunantunich vind je terug in alle top-lijstjes. businesstraveller.nl

BS E OL IUZLE

ALL OF NATURE WILD AND FREE

Ook de in Nederland bekende tv-bioloog Freek Vonk sprak in zijn uitzendingen over Belize over ‘een fantastisch land in Midden-Amerika’. Daarmee maakte hij de voornamelijk jonge kijkers warm voor een bezoekje aan het land, waar het overigens ook uitermate voor geschikt is. In zijn uitzendingen over Belize liet hij zowel de jungle zien als de onderwaterwereld. In een van de uitzendingen bracht hij een bezoekje aan het eiland Ambergris Caye/ San Jose en bracht hij op een mooie manier het prachtige koraal in de wateren bij Belize in beeld. Het land staat bekend als een van de meest bijzondere plekken ter wereld om te duiken. Dierenliefhebbers kunnen overigens hun geluk niet op in Belize. De meest bijzondere dieren leven er, van de jaguar en poema tot de zeekoe, spider monkey, schildpadden, leguanen, slangen en tal van kleurrijke vogels.

AMBERGRIS CAYE/SAN PEDRO

De vlucht van Belize City naar Ambergris Caye is een prachtig schouwspel met de verschillende tinten turquoise van de Caribische Zee, prachtige eilandjes en zeil- en speedboten die onder je langs glijden. In Belize is het nog geen probleem om in het vliegtuig naast de piloot plaats te nemen, voor menigeen een geweldige ervaring. Het vliegveld van San Pedro grenst aan de stad. Wie wil kan gezellig wat gaan drinken naast de start- en landingsbaan.

Bijvoorbeeld in Carlo & Ernie's Runway Bar, schuin tegenover The Palms Oceanfront Suites waar we verblijven. Je verblijft hier in een ruim appartement, met keuken, badkamer, balkon, alles erop en eraan. Ambergris Caye oogt in eerste instantie druk, maar iedereen is er in de vakantiemodes. Of je nu aan het lunchen bent bij Ramons Village Resort, een wandeling maakt langs het water richting ‘Central Park’ of met hét vervoersmiddel van het eiland (golf-karretjes) naar Secret Beach rijdt, iedereen is hier aan het genieten.

WHERE THE SUN WARMS THE SKY

Ben je op tijd wakker en verblijf je op een van de tropische eilandjes voor de kust van Belize?

Open dan je balkondeuren of de gordijnen en geniet van de zeelucht, maar vooral van de opkomende zon. Ondertussen bereiden vissers zich voor op hun werkdag, wordt het strand schoongemaakt, worden de verse broodjes langs de hotels gebracht en wandelen of fietsen kinderen over het strand naar school. En met de minuut wordt het een beetje warmer en kan je je gaan voorbereiden op een dagje aan of op het water met een aangename eiland ‘breeze’.

Where the sun warms the sky. Of Madonna nu wel of niet het Belizaanse eiland bedoelde, wie Belize heeft bezocht is het erover eens: This is where I long to be.

Op je strandstoel, kijken naar mensen, genieten van een cocktail

WISHLIST

Ondanks dat Belize klein is, hebben we niet alle geweldige plekken van het land kunnen bezoeken. Van alle aanraders die we hebben meegekregen een top drie. Extra inspiratie? Kijk op ontdekbelize.nl en zoek online de afleveringen van Freek Vonk of 3 Op Reis over Belize op.

De Great Blue Hole kan je op allerlei manieren bekijken: vliegend, hangend aan een parachute, varend, zwemmend of duikend.

Wie dit wonderlijke natuurspektakel vanuit de lucht bekijkt, heeft tevens zicht op het

businesstraveller.nl

Barrièrerif van Belize: het langste barrièrerif op het noordelijke halfrond en het tweede na het Australische Groot Barrièrerif. De Great Blue Hole, een onderwatergrot, werd mateloos populair nadat de beroemde

documentairemaker Jacques-Yves Cousteau het een van de mooiste plekken ter wereld noemde om te duiken.

De ATM (Actun Tunichil Muknal)-grot bezoeken. Hier ontdek je de mysterieuze

onderwereld van de Maya’s. Volgens mensen die wij hebben ontmoet, en die alles in Belize hebben gezien en gedaan, een van de meest bijzondere dingen die zij hebben meegemaakt in hun leven.

Bezoek Caye Caulker: dit eiland is vooral populair bij backpackers. Tip: ga naar dit eiland met de watertaxi die vertrekt in Belize City.

MAART 2020

59

AVORIA Z

TEKST TOM OTLEY

Er was zware sneeuwval voorspeld. En toen onze minibus vanuit Morzine de berg opklom, werd het weer slechter en slechter. De banden van het busje hadden er flink moeite mee, omdat er een dikke deken aan sneeuw aan de zijkanten van de kronkelende weg vestigde, waardoor het een enkel spoor werd. Bij elke haarspeldbocht zagen we de lichten van andere voertuigen die terugkwamen van het resort.

Uiteindelijk bereikten we het resort. Hoewel het enige wat we konden zien lichtjes waren op een grote garage. Het laatste deel van de reis brachten we door in een soort cabine bovenop een tractor. Avoriaz staat bekend om zijn autovrijheid, maar in dit soort weersomstandigheden is lopen onmogelijk. Vanuit de cabine klommen we een ladder af en een paar minuten later waren we bij ons onderkomen. We beschermden onze gezichten tegen de dwarrelende sneeuw en voelden met onze voeten de rand van de treden tot aan de voordeur. Welkom in Avoriaz op 1.800 meter hoogte.

60

PEPLOW/ISTOCK

IN DE HOOGTE

De volgende ochtend zagen we dat er meer dan een meter verse sneeuw was gevallen. Zonsopgang was eerst een dunne rode lijn aan de horizon, daarna goudkleurig alsof het een maanachtig landschap verlichtte. Enorme sneeuwlawines hadden het hele resort 's nachts omhuld, waardoor het moeilijk was om de gebouwen te onderscheiden van de rest van het landschap.

Als je op deze hoogte door dikke sneeuw heenrijdt, ben je snel buiten adem. Gelukkig is er in de buurt een skiverhuurwinkeltje waar je terecht kan voor allerlei artikelen. Het Chalet Beluga is in 2018 gebouwd op slechts enkele meters van de top van de Prodains lift, het ontmoetingspunt van de skischool en de bars en restaurants aan de piste. De uitdaging is extra groot als een resort zulke strenge bouwvoorschriften heeft als bij Avoriaz. Dat is al sinds de eerste planning het geval, waarbij de natuurlijke materialen en het ontwerp niet alleen belangrijk zijn voor de bouw van de gebouwen, maar ook er moet ook rekening worden gehouden met de hoogte en de vorm van de bouw.

Het mag niet storend zijn voor het prachtige landschap.

Deze Franse vakantiebestemming, en een aantal meer, dateert uit het begin van de jaren zestig, toen een gebrek aan sneeuw problemen veroorzaakte voor bestemmingen op gematigde hoogte. Een ‘Plan Neige’ werd in 1964 gelanceerd. In totaal werden twintig ontwikkelingslocaties → RECHTS: Avoriaz skiresort, ontworpen door architect Jacques Labro MAART 2020

CREATIEVE

HOOGTEPUNTEN Hooggelegen skigebied Avoriaz is een droombestemming voor liefhebbers van architectuur.

I S TA N BU L

61

AVORIA Z

→

geïdentificeerd al "skigebieden op grote hoogte die rationeel, functioneel en effectief moeten zijn", maar dat betekende ook dat de gebieden zo moesten worden ontwikkeld dat ze toegankelijk zijn voor automobilisten en voldoende parkeergelegenheid hebben. Kort gezegd, de auto is koning. President Pompidou verklaarde: "Wij Fransen houden van onze auto's, dus onze steden moeten ze verwelkomen."

De plaatsen behaalden verschillende niveaus van succes.

Sommige gebieden behielden hun eigen identiteit, dankzij de controle van één architect of een groep architecten.

Flaine lag onder de verantwoordelijkheid van Bauhausmeester Marcel Breuer (ook verantwoordelijk voor het UNESCO-hoofdkwartier in Parijs en het Whitney Museum in New York), terwijl Les Arcs het meesterwerk was van Charlotte Perriand. Voor Avoriaz was het Jacques Labro.

ONTWERP

62

MAART 2020

geschetst door Gérard: "Als mensen op vakantie gaan, zijn ze op zoek naar een verandering van omgeving om weg te komen van de dagelijkse sleur."

Daarom zouden er geen auto's worden toegelaten in Avoriaz.

Voor zijn tijd was het revolutionair.

De verwarming zou elektrisch zijn, die niet vervuilde zoals olieverwarming, en de straten zouden skipistes worden. Het architectonische ontwerp zou innovatief te zijn, maar toch bescheiden, en zich mengen met de omgeving. De gemeente Morzine heeft een overeenkomst ondertekend waarbij de ontwikkelaar toestemming kreeg om de skigebieden te creëren en de liften te bedienen.

De Tête aux Boeufs piste kreegt een stoeltjes- en sleeplift. De "Pas du Lac" was het enige skiresort met

businesstraveller.nl

ORELI B, PASCAL GOMBERT

Het resort werd gebouwd op een plateau in een regio van alpenweiden, die in de winter verlaten was. Hoewel de top van de hellingen van de Chavanette en de HautsForts boven het Avoriaze plateau uitstijgen, werd het enthousiast ontvangen door de eerste alpen-skiërs, zoals Jean Vuarnet, die in Morzine is geboren en in 1960 de Olympische Downhill kampioen werd.

Toen Vuarnet terugkeerde naar Morzine was het zijn doel om de pistes van Avoriaz toegankelijker te maken voor alle skiërs. Hij deed dit met succes; er ontstond een wintersportplaats. Vuarnet herinnerde zich later: "Voor de mensen van Morzine, was het alsof je naar Alaska ging.”

Hij zocht een partner in onroerend goed die ervaring had in zulke grote projecten. Hij vond dat in Robert Brémond en zijn zoon. Brémond stelde namelijk voor dat zijn zoon, Gérard - die later oprichter en voorzitter werd van de groep Pierre et Vacances - de operatie kon leiden. Gérard Brémond deed een beroep op een jong team dat rechtstreeks uit de architectenschool kwam Jacques Labro, Jean-Jacques Orzoni en Jean-Marc Roques (Roques was nog een kunststudent in die tijd). Samen bedachten ze een nieuw concept voor de skigebieden, zoals

Laat je bagage vervoeren per paardenslee...

MET DE KLOK MEE: De hellingen van Avoriaz liggen op 1.800 meter hoogte; het Chalet Beluga van buitenaf; het gezellige modernisme; Hôtel des Dromonts; Avoriaz is autovrij.

een restaurant en bar, die ook de receptie waren, en de achterkamer diende als slaapzaal voor de leden van de skipatrouille. Jean Vuarnet was trots op zijn nieuwe toevluchtsoord: "Eindelijk was ik te weten gekomen of skiërs geïnteresseerd zouden zijn in deze spectaculaire bestemming," zei hij.

Je kan nog steeds de eerste projecten zien die destijds werden gebouwd, zoals de residenties Séquoia en Mélèzes en het Hôtel des Dromonts, die allemaal de Prix de l'Équerre d'Argent architectuurprijs hebben gewonnen in 1968. De architecten hebben samen het Collectif Architecture opgericht en zijn verder gegaan met het ontwikkelen van een aanpak die gebaseerd is op het verzoenen van architectuur en natuur.

TIJD VOOR PLEZIER

Wil je nog meer beleven? Dan zal je blij zijn te horen dat de bekende bar- en restaurantketen La Folie Douce (lafoliedouce.com) in 2018 een vestiging in Avoriaz heeft geopend. Avoriaz heeft meer dan genoeg uitgaansgelegenheden voor iedereen, behalve voor het meest hardcore feestbeest.

Het maakt ook deel uit van de Portes du Soleil-skigebied met 600 kilometer aan pistes. Het heeft van alles; van makkelijke blauwe pistes tot enkele uitdagende zwarte en veel off-pistes. Le Pas de Chavanette, ook wel bekend als de "Mur Suisse", of "Swiss Wall", is een van de bekendste.

Het maakt niet uit hoeveel je van skiën houdt, maar er worden geheid herinneringen gemaakt die je vaak zullen laten terugdenken het resort zelf. Avoriaz is, wanneer het bedekt is met sneeuw, een van de mooiste, zeker van de resorts op zulk hoog niveau. De afwezigheid van auto's en het gebruik van paardensleeën om de bagage van mensen te vervoeren, draagt ook bij aan de charme. businesstraveller.nl

MAART 2020

63

HORLOGES

TEKST CHRIS HALL

TUDOR TIJD 64

Tudor ’s Black Bay staat symbool voor de renaissance van de laatste tien jaar

JANUARI/FEBRUARI 2020

businesstraveller.nl

HORLOGES

H

Het afgelopen decennium is Tudor in een uiterst benijdenswaardige positie gekomen. Over het algemeen bevindt het aanbod zich in het zeer smalle centrum van het Venn-diagram waar een goed uiterlijk waar voor uw geld en Zwitserse stamboom elkaar kruisen, en het heeft zich bewezen als niet alleen een krachtige rivaal zoals Tag Heuer, maar als de lieveling van een nieuwe verzamelaarsgroep.

Tudor als merk bestaat al sinds 1946, gemaakt door Rolex-oprichter Hans Wilsdorf, die de naam twintig jaar eerder had geregistreerd en het als een beter alternatief zag voor zijn allesoverwinnende sporthorloges.

De reden waarom het deze suggestieve naam draagt, is tweeledig: Wilsdorf was een complete anglofiel - Rolex werd immers in het Verenigd Koninkrijk opgericht - en was geobsedeerd door de symmetrie en marketingkracht van namen van vijf letters. (Het is redelijk om te zeggen dat hij, vooruitziend als hij was, geen tijd had voorzien waarin het zou moeten concurreren in zoekmachine rankings met Henry VII en zijn nakomelingen.)

Zoals de meeste horlogemerken, genoot het een hoogtijdagen in de jaren zestig en zeventig, maar om het verhaal extreem kort te maken, in de jaren 2000 raakte Tudor in het slop; de horloges onopvallend en niet concurrerend. Een volledige revisie werd opgestart en deze kwam in 2010 weer tot leven.

De kern van deze revival is een horloge dat het hernieuwde elan van Tudor vertegenwoordigt - de Black Bay (voor het eerst uitgebracht in 2012). Geïnspireerd door de duikhorloges van de jaren zestig en zeventig.

Ondanks zijn hoekige omtrek en 200 meter waterbestendigheid, zijn onderwaterprestaties ondergeschikt aan zijn aantrekkelijke uiterlijk, benadrukt door de focus op kleurrijke randen en rijke details met vergulde randen. Geprijsd tussen grofweg 2.000 en 6.000 euro, zijn er tot op heden twintig variaties geweest, variërend in verschillende maten en materialen en met chronograaf- en GMT-functies.

DIEPE DUIK

Vorig jaar deed Tudor iets ongewoons: het bracht een Black Bay uit die vrij veel mensen niet leuk vonden, of althans niet begrepen, en dat bovendien, anders dan alle andere Black Bay, niet voorbestemd was om een bestseller te worden. De P01 (3499 euro) genaamd, is een merkwaardig exemplaar, gekenmerkt door het enorme volume van de behuizing, met name de twee platen aan de boven- en onderkant van de wijzerplaat die over de roterende ring vallen. De bovenste verbergt een scharnierend mechanisme waardoor het oplicht, waardoor de ring vrij kan draaien; druk het terug op zijn plaats en het klemt naar beneden, businesstraveller.com

LINKS EN BOVEN: The P01 aan de hand van het prototype voor de US Navy

waardoor de ring op zijn plaats wordt vergrendeld.

Het komt voort uit een prototype dat Tudor halverwege de jaren zestig voor de Amerikaanse marine produceerde.

Destijds was een duikhorloge een essentieel hulpmiddel en de roterende randen waren nodig voor duikers om te volgen hoe lang ze onder waren. Als de ring niet op zijn plaats wordt geslagen, kan dit een fatale overschatting van de resterende zuurstofreserves betekenen, dus een horloge dat dit risico kon verminderen was het doel.

Uiteindelijk kozen de VS voor een meer traditioneel ontwerp, maar de prototypen en schetsen zouden in het archief van Tudor blijven totdat de hoofdontwerper van het merk, Ander Ugarte, ze een paar jaar geleden opgroef.

De in Spanje geboren Ugarte, die ik onlangs ontmoette op het hoofdkantoor van Tudor in Genève, onthulde dat het horloge ook niet meteen een hit was toen hij het aan het bedrijf presenteerde, maar het beschreef als een horloge dat je moet 'ontdekken', hij overtuigde hen ervan dat Tudor zich met acht jaar succesvolle Black Bays onder de riem kon veroorloven om iets experimentelers te doen.

De P01 is een getrouwe recreatie van het originele prototype en hoewel het geen gelimiteerde editie is, zal het waarschijnlijk nooit in grote hoeveelheden bestaan (Tudor maakt elk horloge volgens de vraag van de retailer).

Door het model tot zijn belangrijkste horloge van 2019 te verklaren, heeft Tudor een krachtig signaal afgegeven dat, hoewel het misschien het merk van David Beckham en Lady Gaga is, het ook het merk van horloge-geeks wil zijn.

Het beheer van deze dualiteit zal cruciaal zijn naarmate het merk zich blijft ontwikkelen, en hoewel ik veel meer van mijn eigen Black Bay houd dan zijn vreemde neef, ben ik blij dat beide de kans krijgen om te bestaan. BT J A N U A R I / F E BMRAUAARRTI 22 00 21 09

6655

66

VOLGENDE MAAND

Parijs JANUARI/FEBRUARI 2020

businesstraveller.nl

Vanaf 30 april

Met Eurostar vliegensvlug naar hartje Londen. “ Dit voorjaar trein je met Eurostar in recordtijd ook náár Londen. Vanaf 30 april reis je in 4 uur en 10 minuten van Amsterdam CS naar Londen St Pancras International. En vanaf 18 mei ook vanuit Rotterdam CS in 3,5 uur. Tweemaal per dag. De terugreis gaat nog sneller: ook direct, zonder overstap. Zonder lange paspoort- of bagagecontrole, mét beenruimte. De ticketverkoop is al open. Vliegensvlug boeken dus!”

Annemarie Ariesen, Manager Business to Business & Group Travel

A good deal right from the start Take the opportunity to lower your travel expenses – with TAP Corporate.

Free corporate rewards programme

by TAP Air Portugal aimed at small and medium-sized businesses. Learn more and sign up at tapcorporate.com.

Daily ights from Amsterdam to Porto and Lisbon

flytap.com