O K T O B E R 2 0 1 9 €4.95
STOPOVER (SINGAPORE) Een nieuwe juweel en andere topsteden voor een overstap...
100 JAAR BAUHAUS Wereldwijd aandacht voor de modernistische beweging
48 UUR IN GLASGOW
PLUS
Een authentieke stad om verlief op te worden. Cheers!
Zwitserland • Tissot horloges • Ritz-Carlton Istanbul
‘THE OCEAN OF THE AIR UNITES ALL PEOPLE’
BP
ALBERT PLESMAN 1919
2
van Ed Berrevoets “Dat KLM vanuit zo’n klein land zo’n grootse waardering over de hele wereld heeft weten te creëren is meer dan bijzonder. Onze nationale trots doet zijn naam steeds weer alle eer aan. In dienstverlening en klantenbinding.”
… met 100 jaar kwaliteit Van iconische Delftsblauwe huisjes tot aan een ongeëvenaarde social media integratie: het bewijst de klasse van een koninklijke luchtvaartmaatschappij. Qua punctualiteit en betrouwbaarheid biedt KLM al jarenlang een onovertroffen dienstverlening aan met een product waar geheel Nederland van profiteert. Wij feliciteren alle KLM’ers met dit mooie jubileum.
vcktravel.nl | +31 20 6800 802 | info@vcktravel.nl
INHOUD
OKTOBER 2019
OP R EIS 24
26
48
D E C E O V E R T E LT
JAAR KLM: ■ GESCHIEDENIS
Topman Elbers over 'zijn' KLM...
46
O K T O B E R 2 0 1 9 €4.95
STOPOVER (SINGAPORE) Een nieuwe juweel en andere topsteden voor een overstap...
■ 100
De luchthaven 'just got even better' in de stadstaat...
HISTORISCH
OKTOBER 2019 GADGETS
SINGAPORE
46
Het overzicht van 100 jaar geschiedenis...
BUSINESS TRAVELLER
GLASGOW
Authentieke Schotse topper
K LM 1 00 J A AR OP D E C OVER 100 JAAR BAUHAUS Wereldwijd aandacht voor de modernistische beweging
OP PAD IN GLASGOW
PLUS
Een authentieke stad om verlief op te worden. Cheers!
Zwitserland • Tissot horloges • Ritz-Carlton Istanbul
‘THE OCEAN OF THE AIR UNITES ALL PEOPLE’ ALBERT PLESMAN 1919
■ HET
DE UIVER. EEN SPECIAL OVER 100 JAAR KLM.
ZWITSERLAND
54
PURSER AD
BP
Een van de vele KLM'ers aan het woord over het leven aan boord...
LEVEN VAN EEN PURSER ■ INTERVIEW CEO ELBERS■
38
Verse lucht, volop te doen en je bent er zo...
LIF E S T YLE 58
GADGETS
In ear headphones van Sony met ruisonderdrukking...eindelijk! 60
60
5
SPORTHORLOGES
Maar dan zoals ooit was bedoeld... 62
DESIGN
100 jaar Bauhaus, een overzicht
SIN G AP OR E
62 businesstraveller.nl
26 33
1 0 TOP S TOP OVER S OK TOBER 2019
ITALIA let’s MEET here let’s MEET here ITALIA ITALIA
let’s let’sMEET MEEThere here
REGISTRATION
WORKSHOP
LUNCH
DEBATE
ENJOY ITALY
REGISTRATION
WORKSHOP
LUNCH
DEBATE
ENJOY ITALY
businessmadebeautiful - www.italia.it
VOORWOORD
Wie is er niet groot mee geworden?
H
et kan u onmogelijk ontgaan zijn, KLM viert haar honderdjarig bestaan. We staan er uitgebreid bij stil. Met een vlucht door de geschiedenis en we spreken KLM-topman Pieter Elbers over dit bijzondere eeuwfeest, met daarin leuke persoonlijke herinneringen van de CEO. Zoals iedereen die ongetwijfeld heeft. Zoals ze in een pindakaascommercial zeggen: wie is er niet groot mee geworden?Mijn eerste? Op mijn negentiende met mijn vader mee naar New York. In een 747. Een beetje tiener is tegenwoordig al drie keer de wereld over geweest, maar in de jaren ’80 lag dat voor de meesten nog echt anders. Ook voor mij was het de eerste ‘verre’ vlucht en het maakte een grote indruk, net zoals het toen nog heerlijke ruwe authentieke New York. Dat ben je al gauw verkocht en ik hield er onder meer een levenslange liefde over voor de helaas langzaamaan verdwijnende jumbo 747. Anno 2019 is het een andere wereld: we vliegen goedkoper dan ooit, vaker dan ooit, de concurrentie is enorm en milieueisen worden terecht dwingender. Maar vliegen is voor velen heerlijk vertrouwd, een continue ontdekkingsreis. Daar schrijven we ieder nummer met plezier over, ook over al die andere mooie airlines. Maar heel soms is het fijn even terug te denken aan je eerste liefde. Van harte KLM, maak er een mooi feestje van.
7
Tijn Kramer Hoofdredacteur
COLOFON
Een nieuwe juweel en andere topsteden voor een overstap...
■ 100
JAAR KLM: ■ GESCHIEDENIS
100 JAAR BAUHAUS Wereldwijd aandacht voor de modernistische beweging
OP PAD IN GLASGOW
PLUS
Een authentieke stad om verlief op te worden. Cheers!
Zwitserland • Tissot horloges • Ritz-Carlton Istanbul
JAARLIJKS ABONNEMENT: Bespaar 5 procent op een abonnement van 2 jaar en 10 procent op een abonnement van 3 jaar.
‘THE OCEAN OF THE AIR UNITES ALL PEOPLE’ ALBERT PLESMAN 1919
■ HET
BP
LEVEN VAN EEN PURSER ■ INTERVIEW CEO ELBERS■
businesstraveller.nl
O K T O B E R 2 0 1 9 €4.95
STOPOVER (SINGAPORE)
OKTOBER 2019 GADGETS
CONTACT REDACTIE 035-6728848 EMAIL redactie@travmedia.nl SALES tel 035-6728855 of 035-6728852 EMAIL sales@travmedia.nl
ABONNEMENT tel 035-6728830 email redactie@travmedia.nl
BUSINESS TRAVELLER
UITGEVER Tom van Apeldoorn HOOFDREDACTEUR Tijn Kramer REDACTIE Sharon Evers, Arjen Lutgendorff, Dylan Cinjee, Theo de Reus, Belinda Meijers, Sofie Smets, Alexandra Meijer, en redactie UK Business Traveller COMMERCIEEL DIRECTEUR TJ van Apeldoorn SALES Dennis Ebbers, Dennis de Groot en Daniëlle van Ewijk ART DIRECTOR Iris Beenen en Seb van Apeldoorn MARKETING Kim Kuijer en Ellen van 't Klooster-Pol
PANACEA 41-43 MADDOX STREET, LONDON W1S 2PD TEL +44 (0)20 7821 2700 BUSINESSTRAVELLER.COM
NEDERLAND: 1 jaar, € 42.95 2 jaar, € 79 3 jaar, € 115
OK TOBER 2019
VOORIN
TRANSAVIA N I E U W N A A R B I L B A O , E D I N B U R G H E N P E R U G I A TRANSAVIA VLIEGT DE KOMENDE ZOMER naar drie nieuwe bestemmingen vanaf Rotterdam The Hague Airport: Bilbao in Spanje, Edinburgh in Schotland en Perugia in Italië. De vluchten naar Amman, Jordanië vanaf Amsterdam Airport Schiphol die vanaf 1 oktober 2019 starten, worden ook volgend jaar zomer aangeboden. Het zomerschema van Transavia start op 1 april en loopt tot en met 31 oktober 2020. Vanaf Amsterdam vliegt Transavia vanaf zomer 2020 extra op de bestemmingen Beiroet, Libanon en Keflavík, IJsland. En vanaf Eindhoven Airport wordt er extra gevlogen op de Griekse bestemmingen Heraklion en Zakynthos.
8
LIRANSOKOLOVSKIFINZI/ISTOCK
YES! GARUDA DIRECT VAN AMSTERDAM NAAR BALI MET INGANG VAN 01 oktober 2019 zal Garuda Indonesia de bekende vlucht van Amsterdam naar Jakarta aanpassen naar een directe vlucht van Amsterdam naar Bali. De reistijd van Amsterdam naar Denpasar, Bali wordt daarmee een extra uur korter. De nieuwe route zal voorlopig worden uitgevoerd met een Airbus A330-200. Deze vlucht zal onderweg een korte stop maken in Kualanamu, Medan (Sumatra), echter zal op hetzelfde vluchtnummer doorvliegen als internationale vlucht naar Bali. ‘Onze Bali passagiers zullen nu aankomen op de internationale terminal van Denpasar International Airport, en gaan daar dan ook door de immigratie procedure’, zegt Rick Wouters, Sales Manager Europe. ‘Garuda Indonesia is continue bezig haar netwerk te optimaliseren, zowel binnenlands als internationaal. Want naast dat wij nu een directe vlucht naar Bali aanbieden, zijn wij nu ook de enige luchtvaartmaatschappij met een non-stop vlucht van en naar Medan, Sumatra’. Tevens wordt er ingespeeld op de grotere vraag naar het premium product tussen Nederland en Indonesië. Het aantal stoelen in de Business Class neemt met 10 extra stoelen toe. Zakenbestemming Jakarta blijft goed bereikbaar met een korte overstap op Medan. Deze toename zal niet alleen ten goede komen aan het zakelijke verkeer maar ook voor het hogere segment van het toeristische verkeer naar Bali.
OK TOBER 2019
businesstraveller.nl
SOMMIGE CHEFS SERVEREN HUN BESTE MAALTIJDEN OP 10 KM HOOGTE
Wij vliegen vijf keer per dag vanaf Amsterdam met widebody-vliegtuigen. Geniet van uw vlucht met nog veel meer Business Class-privileges.
businesstraveller.nl
Beschikbaarheid van producten en services is afhankelijk van de duur van de vlucht en het type vliegtuig.
OK TOBER 2019
9
10
VOORIN
NIEUWE THALYSROUTES SLAAN AAN DRIE NIEUWE bestemmingen, Marne-La-Vallée, Roissy-Charles de Gaulle en Bordeaux,hebben Thalys in de eerste helft van dit jaar bijna 5 procent meer reizigers bezorgd. Om precies te zijn, waren er 4,8 procent meer reizigers dan vorig jaar. De mooie groeiresultaten zijn mede te danken aan de Nederlandse route, ook door het succes van de nieuwe rechtstreekse lijn naar Disneyland Paris en Roissy-Charles de Gaulle, die eind maart gelanceerd werd.
H O T E L G R O E I N E D E R L A N D S TA G N E E R T UIT HET ONDERZOEK van Horwath HTL blijkt dat de Nederlandse hoteliers de komende jaren geen sterke groei meer verwachten. Van de ruim 400 ondervraagde hoteliers verwacht minder dan de helft, 49%, dat de bezettingsgraad in 2019 nog verder zal stijgen. Circa 10% verwacht een stabiele bezetting te kunnen realiseren, terwijl 41% rekening houdt met een daling. Desondanks zullen de kamerprijzen naar verwachting nog wel blijven
stijgen: 65% van de hoteliers verwacht een prijsstijging, 6% een stabilisatie en 29% een daling. De hotelmarkt in de regio Amsterdamen Schiphol lijkt de piek al te zijn gepasseerd. De bezettingsgraad in de hoofdstedelijke regio
steeg in 2018 niet, maar stabiliseerde op 85%. De gemiddelde kamerprijs steeg nog wel sterk: van € 139 naar € 151. Gemiddeld zijn de gemiddelde kamerprijzen in Amsterdam en Schiphol nu bijna 60% hoger dan die in de rest van Nederland.
11
HELP, HOTELS EN TICKETS WEER DUURDER
V
olgens de 2020 Industry Forecast van BCD Travel zullen wereldwijde hotelprijzen in 2020 stijgen met 1% tot 3%, en vliegtarieven met 1% tot 2%. De hogere hotelprijzen zijn het gevolg van een sterke vraag, waardoor de bezettingsgraad in de meeste regio’s hoog blijft. In Azië zullen de prijzen zelfs meer stijgen, met name in Japan, waar de Olympische Zomerspelen van 2020 plaatsvinden, en Vietnam. Reden hiervoor is de sterke vraag naar zowel vrijetijds- als zakenreizen. Luchtvaartmaatschappijen zullen de gemiddelde tarieven in de meeste markten verhogen om de hogere brandstof- en personeelskosten te compenseren. Verwacht wordt dat de gemiddelde ticketprijzen in 2020 met 1% tot 2% zullen stijgen. De tragere wereldwijde economische vooruitgang heeft in een jaar tijd geleid tot een zwakkere groei van de vraag
businesstraveller.nl
naar vliegreizen. Desondanks blijft de vraag voor luchtvaartmaatschappijen sterk genoeg om in de meeste markten hun tarieven te kunnen verhogen als compensatie voor de hogere brandstof- en personeelskosten. In 2020 zullen de regionale economy class-tarieven naar verwachting met 1% stijgen en de business class-tarieven met 2%. De gemiddelde stijging van vliegticketprijzen in de verschillende regio’s zal tussen de 1% en 3% liggen. Vluchten in Azië en Latijns-Amerika zullen met 3% de scherpste stijging zien naarmate de vraag zich herstelt. In Europa blijven de regionale economy class-tarieven stabiel vanwege concurrerende lowcostmaatschappijen.
OK TOBER 2019
COLUMN
H. KERSTEN
VERBODEN OVERHEIDSSTEUN? Ja natuurlijk is de spaarrente op dit moment historisch laag. En ja natuurlijk gaat vervolgens eenieder klagen over het feit dat over spaargeld een forfaitair rendement wordt berekend dat hoger is dan de spaarrente die ontvangen wordt en waar vervolgens 30% zogenaamde box 3 belasting over moet worden betaald, voor zover het vermogen meer bedraagt dan € 30.846. Gelukkig wordt er ook in aandelen, onroerende zaken etc belegd. Het forfaitaire rendement daarop is precies hetzelfde als dat op spaargeld. En ja, daar kan een hoger rendement op worden behaald, maar uiteraard ook een (veel) lager rendement. Nu wordt over de eerste € 72.797 30% over 1,8% van dat bedrag aan inkomstenbelasting betaald, over de volgende € 932.775 30% over 4,22% en boven de € 1.005.572 30% over 5,33%. Heb je een spaarrekening met een saldo van € 1.530.846 dan ben je nu € 20.107 aan inkomstenbelasting kwijt, terwijl je nauwelijks rente ontvangt. Maar ja, kies en andere belegging en je rendement kan (veel) hoger zijn. Nochtans: opstand en revolutie en het kabinet is om. Met ingang van 2022 wordt naar verwachting wanneer de ideeën van de regering wet worden een forfaitair rendement geheven van 0,09% over al het spaargeld. Het belastingtarief gaat naar 33% en de € 30.846 is geen heffingsvrij vermogen wanneer het vermogen hoger is dan de € 30.846, maar wat maakt dat uit bij spaargeld? In het gegeven voorbeeld is in 2022 de belastingdruk, rekening houdend met een nieuw fenomeen: een heffingsvrij inkomen, € 183, € 19.924 minder dan nu.
11 1222
OK TOBER 2019
En degene die belegt in aandelen of in onroerende zaken? Daar wordt een forfaitair rendement over vastgesteld van 5,33%, hetgeen tegen het tarief van 33% een te betalen inkomstenbelasting betekent van € 26.926, 34% meer dan nu. Dat is zeker fors, maar is het rechtvaardig? Moet een overheid sponsoren wanneer er gekozen wordt voor zekerheid ten opzichte van het wagen van een poging om een beter rendement te scoren dan de rente op een spaarrekening? Dat lef kost in ieder geval in dit geval ruim € 26.000, 1,7% van het totaal belegd vermogen. En, wanneer je ook nog eens € 1.000.000 leent om te beleggen neemt je vermogen niet toe, maar je moet wel meer inkomstenbelasting betalen: ruim € 7.500. In diverse landen is er al sprake van een negatieve rente op spaarrekeningen. Wanneer dat in Nederland ook aan de orde is zou het logisch zijn dat de belasting negatief wordt op vermogen op spaarrekeningen wanneer je de ingezette lijn doortrekt. Dat is nog eens plezierig: je hebt een vermogen met een negatief rendement en de belastingdienst stort een deel daarvan bij. Kan een reden zijn om het geld op de spaarrekening te laten staan en niet onder het matras te stoppen of in de kruipruimte. Maar zou dat nou geen verboden overheidssteun zijn? Overheid: stimuleer aub het gegeven dat er nog mensen zijn die risico durven te nemen in plaats van een angsthazenbelasting te introduceren.
businesstraveller.nl
VOORIN
NIEUWE OOGST BIJ BOWERS & WILKINS Bowers & Wilkins komt met een nieuwe lijn draadloze hoofdtelefoons. De serie bestaat uit vier verschillende versies, elk met eigen draagstijl en op maat ontworpen technologie: de PI3 en PI4 in-ears, PX5 on-ear en als vlaggenschip de PX7 over-ear. Dit biedt een hoogwaardige optie voor elke luistervoorkeur. Innovatieve functies zoals aptX Adaptivetechnologie garanderen een streamingkwaliteit in hoge resolutie voor de beste audio prestaties. De PX7, PX5 en PI3 zijn beschikbaar vanaf medio oktober. De PI4 zal vanaf januari 2020 beschikbaar zijn.
OOK MARRIOTT STOPT MET PLASTIC MINI’S MARRIOTT INTERNATIONAL KONDIGT de uitbreiding aan van het initiatief om kleine flacons met shampoo, conditioner en douchegel in de gastenbadkamers te vervangen door grotere flacons met een pompje. Inmiddels heeft Marriott International al grotere flacons ingevoerd in ongeveer 1.000 hotels en resorts in NoordAmerika en het bedrijf verwacht dat het merendeel van de overige hotels in december 2020 de overstap gemaakt heeft. Naar verwachting zal het uitgebreide programma van toiletartikelen van Marriott International, wanneer dit wereldwijd volledig is uitgevoerd, een vermindering van ongeveer 500 miljoen kleine flacons per jaar opleveren – dit betekent ongeveer 770.000 kg minder plastic op afvalstortplaatsen, een vermindering van 30 procent. Onlangs kondigde IGH (oa Intercontinental Hotels) een soortgelijk initiatief aan.
QATAR AIRWAYS NAAR OSAKA QATAR AIRWAYS VOERT vanaf 6 april 2020 vluchten uit op Osaka. Osaka is de op een na grootste metropool van Japan en wordt voor de luchtvaartmaatschappij de derde toegangshaven tot het land. Qatar Airways startte in 2010 rechtstreekse vluchten naar Tokyo Narita en lanceerde in 2014 een route op Tokyo Haneda vanaf Hamad International Airport (HIA) te Doha. Op de nieuwe route wordt een Airbus A350-900 ingezet, die is uitgerust met 36 stoelen in Business Class en 247 zitplaatsen in Economy Class. In eerste instantie worden vijf vluchten per week uitgevoerd, wat vanaf 23 juni 2020 wordt uitgebreid naar dagelijkse vluchten. Osaka geldt al vele honderden jaren als het economisch centrum van het Kansai-gewest in Japan. In het Kansai-gewest bevinden zich talloze bekende businesstraveller.nl
attracties, zoals Arima Onsen, een van de beroemdste en oudste heetwaterbronnen, en Nara, de vroegere historische hoofdstad van het land. Bezoekers kunnen er ook historische bezienswaardigheden bewonderen, waaronder UNESCO World Heritage sites. OK TOBER 2019
1 133
COLUMN
B.M. KÖNIG
THOMAS COOK IS DOOD, LEVE THOMAS COOK Het nieuws staat er helemaal vol van. Het Britse Thomas Cook – één van de grootste touroperators van Europa - is failliet verklaard. Bezweken onder zijn schuldenlast. Na 178 jaar. De hete zomer zou hier debet aan zijn. Net zoals de Brexit en een stijging van hotel- en brandstofkosten. Ongelofelijk niet? Of is het juist wel te bevatten… De Britse overheid zou in ieder geval een ‘plan B’ klaar hebben liggen. Bedoeld om chaos met gestrande reizigers te voorkomen. Dat zouden er bij benadering meer dan 600.000 (!) zijn. Waarnaast er nog eens 50.000 klanten nog op reis moeten gaan. Op het vliegveld van New York zouden de koffers van Thomas Cook-passagiers al in het vliegtuig zitten terwijl de reizigers zelf niet meer mee mochten vliegen. Een hotel in Tunesië zou Thomas Cook-passagiers gegijzeld hebben. Pas na het (opnieuw) afrekenen van duizenden euro’s kregen de mensen hun paspoort terug. In Nederland merken we de gevolgen nog niet. Met de nadruk op ‘nog’. Want dat het Britse faillissement ook hier invloed gaat hebben, staat voor mij – als reis- en faillissementsrecht specialist - wel vast. Ik verwacht dat Neckermann en het Nederlandse Thomas Cook heel snel meegezogen zullen worden in de val van hun ‘Britse moeder’. Voor reizigers is dat vooral vervelend. Het betekent onzekerheid en een hoop rompslomp. Niet meer en ook niet minder. Dankzij de SGR (Stichting Garantiefonds Reisgelden) blijft het daar vermoedelijk ook bij, uitzonderingen daar gelaten. De SGR zorgt er namelijk voor dat reizigers hun vakantie af kunnen maken en terug gehaald worden. Of dat reizigers van al geplande vakanties omgeboekt worden of schadeloos gesteld worden als de trip niet doorgaat.
11 1444
OK TOBER 2019
De basis hiervoor ligt in ons Burgerlijk Wetboek. Echt waar. In Nederland is het voor een reisorganisatie namelijk alleen mogelijk om ‘georganiseerde reizen’ aan te bieden als je als reisorganisatie de beschikking hebt over een zogenaamd garantiekeurmerk. Dat ligt verankerd in artikel 512 van boek 7 van ons Burgerlijk Wetboek. Ook wel artikel 7:512 BW genoemd. Say what? Oké. In Jip & Janneke taal dan. In Nederland is het voor een reisorganisatie verplicht om je te verzekeren tegen ‘financieel onvermogen’ (lees: een faillissement of ernstige betalingsproblemen). Daarvoor kan je je dan aansluiten bij bijvoorbeeld de SGR, het GGTO (Garantiefonds voor Gespecialiseerde Touroperators), de STO (Stichting Take Over) of de HISWA boekingsgarantie. Die vangen de klappen op als het misgaat. Zoals dat straks voor Neckermann het geval zal (lijken te) zijn. Omdat ik zelf regelmatig als curator van failliete bedrijven optreed, ben ik beroepsmatig wel benieuwd naar wat nou daadwerkelijk het faillissement heeft veroorzaakt. Los van alle eerder gemaakte verliezen en het door een fusie meezeulen van een enorme schuldenlast vermoed ik dat er ook in dit geval sprake is van een sterk verouderd verdienmodel. Van een organisatie die niet met de tijd is meegegaan. En daardoor onvoldoende voorbereid was op het feit dat het aanbieden van ‘pakketreizen’ een bejaard concept is. Dat doen we tegenwoordig namelijk allemaal zelf. Maar ja, de beste stuurlui vliegen niet in de lucht, zijn niet op reis of aan het cruisen. Nee, die staan aan wal…
businesstraveller.nl
TRIED & TESTED VLUCHT
Air France B787-9 premium economy PARIJS-NAIROBI A C H T E R G R O N D Air France's route Parijs-Nairobi, die vorig jaar maart werd gelanceerd en vijf keer per week wordt uitgevoerd.
B O A R D I N G Ik was al ingecheckt toen
ik aan de transfer begon vanaf startplaats Londen. Cabinepersoneel vertelde me mijn nieuwe gate-nummer op de eerste vlucht. We landden in 20u00 in Parijs CDG T2, dus de verbindingstijd was redelijk krap voor mijn vertrek uit 21u05 naar Nairobi. Het was ongeveer 15 minuten lopen van het vliegtuig, plus vijf minuten om de beveiliging te passeren. Omdat Premium Economy prioriteit geeft bij het instappen, is het me gelukt om van het ene vliegtuig naar het andere te lopen zonder problemen. Het werkte goed voor mij, maar als de eerste vlucht vertraging had of als er lange wachtrijen waren bij Paris CDG, zou je in de problemen komen. Vóór het opstijgen deelde de bemanning toilettasjes uit, waaronder een tandenborstel-set, sokken, oordoppen, oogmasker en hoofdtelefoonhoezen (overear-hoofdtelefoons zijn bevestigd aan de stoel).
D E S T O E L De
premium economy cabine had drie rijen in een 2-3-2-indeling (A-B, D-E-G, K-J). Ik zat op gang 11D op de tweede rij. De cabine was slechts halfvol. Met 40 inch pitch, plus 19 inch breedte (versus de 31-inch pitch en 17-inch breedte in economy), voelden de stoelen niet klein en je kunt achterover leunen tot 130 graden binnen een vaste constructie om de passagier niet te storen achter je. Je
businesstraveller.nl
kunt je benen een beetje optillen met de beensteun of je voeten op een verstelbare standaard plaatsen. De stoelen waren dun met lederen afwerking op de arm en hoofdsteunen. Een comfortabel kussen en deken werden verstrekt en een fles Evian werd in een houder geplaatst. Een zak onder de armleuning was handig voor het opbergen van mijn telefoon. Het 11,7-inch IFE-scherm was intuïtief in gebruik en de stoel had Europese stopcontacten en USB-poorten. De tafel was stevig om aan te werken en op te eten. Alle Air France Dreamliners hebben wifi, met pakketten variërend van gratis berichten tot een volledige streamingpas voor € 30. B E S T E P L E K Ik zou de middelste stoelen 11E en 12E vermijden omdat je niet de voordelen krijgt van de schutbordrij, gangpad of het raam. D E V L U C H T We vertrokken op tijd en toen het veiligheidsgordelteken afging, bracht de bemanning natte doekjes en menu's. Om 22u00 serveerden ze drankjes, gevolgd door diner 40 minuten later - mijn wijn kwam in een goed glas en het servet en bestek waren van hoge kwaliteit. De maaltijd, die samen op één dienblad werd geserveerd, bestond uit twee broodjes met Camembert en boter, een zalmtartaarvoorafje en een crumble van rode bessen. Als hoofdgerecht koos ik romige pennepasta in champignonsaus met kipjus en groenten. De zalm was te koud, met delen nog steeds ijzig, maar al het andere was goed. Dienbladen werden opgeruimd om 23u20 en er werden meer drankjes geserveerd. De lichten werden niet lang daarna gedimd en de rest van de
vlucht verliep soepel. Een muffin, sap en yoghurt werden ongeveer een uur voor de landing gebracht, evenals warme dranken.
A A N K O M S T We landden een
beetje vroeg in Nairobi, op 05u55. De visumwachtrijen bouwden zich snel op, dus het was handig om als een van de eersten uit het vliegtuig te komen.
O O R D E E L Air France's B787 premium economy-product overbrugt met succes de kloof tussen business en economy, met een extra beenruimte van negen centimeter dan de laatste, plus leuke details zoals een menu en voorzieningenpakket. De stoel was comfortabel en de bemanning was behulpzaam. Jenni Reid BESTE VOOR Comfortabele stoelen in een kleine, stille cabine
C ONFIGURATIE 2-3-2
ZITBREEDTE 19 inch
ZITPL A ATS 40 inch
VLUCHTDUUR 8 uur 5 minuten
PRIJS Internettarieven voor een retourvlucht premium economyvlucht van Londen naar Nairobi via Parijs in oktober varieerden tussen 1000 en 2000 euro, afhankelijk van de flexibiliteit
CONTACT airfrance.com
OK TOBER 2019
15
INFOTORIAL
tapcorporate.com OK TOBER 2019
businesstraveller.nl
INFOTORIAL
KIES LETLAND
1 71 7
Met elk jaar nieuwe hotels en locaties, wordt Letland een steeds aantrekkelijkere evenementenbestemming. Het is gemakkelijk te bereiken en biedt voldoende vergaderruimte in een perfecte historische en natuurlijke omgeving. →
businesstraveller.nl
OK TOBER 2019
INFOTORIAL
→
RIGA - GEMAKKELIJK TE BEREIKEN VANAF BESTEMMINGEN WERELDWIJD Bereik Riga in slechts 2 uur en 15 minuten van Amsterdam, 2 uur van Frankfurt en 2 uur en 40 minuten van Londen! De grootste
luchthaven van de Baltische staten is rechtstreeks verbonden met meer dan 100 bestemmingen in Europa, Centraal-Azië en het Midden-Oosten. Nationale luchtvaartmaatschappij Air Baltic heeft de jongste jet-vloot in Europa met veel routes bediend door de ultra moderne Airbus A220. Lufthansa, SAS, Finnair en Turkish Airlines behoren tot de luchtvaartmaatschappijen die Riga International Airport verbinden met bestemmingen wereldwijd. Dagelijkse veerboten verbinden Riga met Stockholm en comfortabele bussen rijden bijna elk uur tussen Riga, Vilnius en Tallinn. De reistijd vanaf de hoofdsteden van Estland en Litouwen is ongeveer 4 uur. Rail Baltica is een groot infrastructuurproject dat zich momenteel in de planningsfase bevindt en zal de Baltische staten met de rest van Europa verbinden via hogesnelheidstreinen.
18
VAN HISTORISCHE BALZALEN TOT TOONAANGEVENDE CONFERENTIESUITES
Het historische centrum van Riga een UNESCO-werelderfgoedlocatie vertelt slechts een deel van het verhaal van de stad met populaire locaties, waaronder het House of Black Heads en het Letse Nationale Kunstmuseum. Ontdek het industriële erfgoed, de houten architectuur en markten van Riga tijdens een stadsrally, of kies een locatie zoals de gloednieuwe Hanzas Perons, ooit een laadstation. Riga Motor Museum ligt op slechts 20 minuten rijden van het centrum en biedt vergaderruimte voor 150 personen. De slanke nieuwe campus van de Universiteit van Letland biedt conferentie- en brainstormruimten. In 2020 komt het rivierfront ATTA Center Riga met een capaciteit van 3300 mensen. Riga heeft een breed scala aan historische en eigentijdse opties. Lokale DMC's kunnen helpen bij het selecteren van de beste optie voor uw evenement en adviseren over technische, catering-, transport- en decoratieafspraken.
OK TOBER 2019
businesstraveller.nl
INFOTORIAL
JE BENT NOOIT VER VAN DE NATUUR
Riga ligt dicht bij stranden en nationale parken als u buitenelementen aan uw evenementenprogramma wilt toevoegen of dichter bij de natuur wilt zijn voor de duur van uw vergadering. Jūrmala is een badplaats op slechts 15 minuten rijden van de internationale luchthaven van Riga. De stad kan conferenties organiseren met maximaal 750 deelnemers, en de
met pijnbomen bedekte duinen en stranden liggen op niet meer dan 10 minuten lopen van de belangrijkste locaties. Sigulda is de onofficiële buitensporthoofdstad van Letland en ligt in het Gauja National Park met kilometerslange natuurpaden en opties voor boottochten. Een prachtige, natuurlijke omgeving voor kleine tot middelgrote vergaderingen, ook perfect voor teambuilding en incentives.
19
ETEN KAN EEN ECHT HOOGTEPUNT VAN UW EVENEMENT ZIJN
Inventieve koks transformeren kwaliteitsproducten uit lokale bossen en velden in onvergetelijke maaltijden. De hedendaagse Letse keuken bevat ingrediënten zoals wilde paddestoelen, berkensap, rabarber, meerval en wild. Veel toprestaurants bieden externe cateringdiensten. Ooit overwogen om uw gala-evenement in het bos of op het strand te organiseren? Letland organiseert elk jaar honderden evenementen. Lokale serviceproviders hebben de ervaring en expertise om u te helpen uw conferentie, uitje, beurs of productlancering te starten. Kom het zelf bekijken! Hoogtepunten van het jaarlijkse evenement zijn de Rimi Riga Marathon - de enige Gold Label-marathon in Noord-Europa, het muziekfestival Riga-Jurmala, het Riga International Film Festival en de kerstmarkten.
businesstraveller.nl
OK TOBER 2019
INTERVIEW LOGIS HOTELS
‘MENSELIJK CONTACT IS CRUCIAAL’ Karim Soleilhavoup is directeur van Logis Hotels, een al lang bestand Frans merk met een sterke culinaire affiniteit. Maar nog niet iedereen is bekend met de keten. Hoog tijd dus om even bij te praten.
0 22 0
Voor onze lezers die niet op de hoogte zijn van het merk: hoe zou u het DNA van Logis Hotels beschrijven, wat maakt het uniek? ‘De afgelopen 70 jaar heeft Logis Hotels altijd gevochten om hotels onafhankelijk te houden. Wij zijn de enige internationale organisatie waar onafhankelijke hotels en restaurants oplossingen vinden op basis van hun eigen organisatie en ondernemerszin. Onze restaurants staan ook bekend om de kwaliteit van hun eten, met verse en lokale producten; bij Logis Hotels hebben klanten de keuze uit 14 restaurants met minimaal 1 Michelin-ster. Met al onze 2400 leden zijn we toegewijd aan de lokale economie. En wat maakt Logis Hotels uniek? De welkome glimlach van elke hoteleigenaar wanneer klanten in het hotel aankomen: overal anders, maar overal authentiek en warm! Welke hoteltrends zie je? Welke vind je leuk, welke niet? Je ziet dat klanten zoeken naar een steeds meer ‘nietgestandaardiseerde ervaring’. Ook is er een nieuwe vraag van jonge reizigers naar zakelijke en co-working faciliteiten. En ook een sterke aantrekkingskracht voor
multi-services en hybride ruimtes waar de grens tussen toeristen en de lokale bevolking verdwijnt. Met betrekking tot dit laatste merk hebben we een jaar geleden een nieuw concept gelanceerd met de naam ‘Auberge de Pays Logis’ en het eerste is afgelopen juli geopend. Dit concept is een mix van lokale diensten en boodschappen voor inwoners, restaurant en hotel. Hoe belangrijk is persoonlijk contact in dit digitale tijdperk? Menselijk contact is cruciaal, want het is de enige manier om het verschil te maken in de horeca. Recente studies tonen aan dat zelfs als 78% van de zakenreizigers digitaal gebruikt om te reserveren, slechts 54% de voorkeur geeft aan digitale versus menselijke interactie bij het inchecken in een hotel (2019 CWT). Robots vormen niet de oplossing om klanten te vragen om hun verblijf in hotels te verbeteren. Eigenaren verbeteren de ervaring van het verblijf.
'Een warm welkom, comfort en goed eten...'
Wie is je kernklant? We hebben eigenlijk twee kernklanten: zakenreizigers die de neiging hebben om minimaal een keer per week in een hotel te verblijven met hoge verwachtingen van eten en comfort. En vrijetijdsklanten, tussen de 35 en 60 jaar oud die graag op authentieke plaatsen verblijven, met een warm welkom en goed eten. 45% van Logis Hotels-klanten zijn internationaal (VK, BE, DE en NL)
Hoe belangrijk is de zakelijke reismarkt? Dankzij de beste combinatie tussen een warm welkom, comfort en goed eten, vertegenwoordigen frequente zakenreizigers een groot deel van de Logis Hotels-klanten en brengen ze in het laagseizoen goede zaken voor onze leden. Dit is een aanzienlijk deel van de jaarlijkse omzet van 80 miljoen euro van ons loyaliteitsprogramma. Wat is het belang van gastronomie voor Logis? Zie je hier bepaalde trends? Logis Hotels heeft een sterke gastronomische traditie
OK TOBER 2019
businesstraveller.nl
INTERVIEW LOGIS HOTELS TEKST TIJN KRAMER
ONDER: Karim Soleilhavoup, directeur van Logis Hotels.
en een geweldig imago onder Europese reizigers van goed en vers voedsel, zelfgemaakt met lokale producten. In 2019 vallen meer dan 1800 restaurants in Europa onder de vlag van Logis Hotels; En 14 zijn minstens 1 Michelin-ster. We overwegen ook een strategische stap in grote Europese steden: ons netwerk openen voor onafhankelijke restaurants. Dit zou coherent zijn met ons DNA en ons imago en zou nieuwe klanten kunnen aantrekken. Dit kan een winwin deal zijn: we zouden hen onze 250.000 leden van ons loyaliteitsprogramma brengen en restaurants zouden het merk bekendheid geven en nieuwe, jongere klanten converteren ... Hoe onderscheid je de verschillende Logis-hotels Onze nieuwe segmentatie zal aan het eind van het jaar aan het grote publiek worden onthuld. Er zijn drie hoofddoelen: om verschillen en specifieke eigenschappen van elk Logis Hotel te onthullen, in plaats van ze te classificeren van 1 tot 4. Om het imago van Logis Hotels te benoemen met verschillende ervaringen voor te stellen aan reizigers en tot slot om het enige Europese merk te versterken dat in staat is om kwaliteit te garanderen in 2400 hotels, zonder enige vorm van standaardisatie. Wat zijn de plannen voor de Nederlandse markt? We moeten groeien. Logis Hotels kunnen kleine en middelgrote onafhankelijke hotels aantrekken, en vooral
businesstraveller.nl
met een goede kwaliteit van gastronomie en goede gastvrijheid. Denk je dat de merknaam voldoende bekend is in onze markt? Voor de Nederlanders die regelmatig naar Frankrijk reizen, is het merk Logis zeer bekend; voor de Nederlanders die niet regelmatig Frankrijk of het Franstalige deel van België bezoeken is Logis helaas niet zo bekend. Maar dit is niet 100 procent een communicatieprobleem; het is ook een netwerkprobleem: Nederlanders moeten het Logis-merk op hun dagelijkse trip zien om het als een belangrijke speler in hun land en in heel Europa te beschouwen. Wie zijn je belangrijkste concurrenten? Kleine onafhankelijke ketens zullen nooit concurrenten zijn. Zoals ik eerder al zei, is ons doel om samen te werken met andere onafhankelijke ketens zoals Hampshire Hotels of Charme Hotels, niet om te concurreren. Tot slot, u kunt er maar één kiezen, wat is uw favoriete Logis-hotel en waarom? Een keuze maken is helaas anderen uitsluiten ... Ik ga voor Logis Hotel de Tuinkamer: het is een gerenoveerde boerderij in de buurt van het dorp Ruurlo en het restaurant is een 'Table Distinguée' Logis. Het oudere gebouw van de boerderij wacht op u voor een drankje voor of na het diner. Bij mooi weer wordt het diner buiten geserveerd op het terras met uitzicht op de prachtige tuin.
OK TOBER 2019
21
ZAKELIJKE REISBEURS BTMF
AWARDS, BITTERBALLEN EN NETWERKEN Zou u hier volgend jaar ook bij willen zijn? Save the date: 07-09-2020. Zie verder www.btmf.nl
22
Ook Business Traveller organiseert eens per jaar een bijeenkomst voor een deel van haar doelgroep: de zakelijke reisprofessional. Afgelopen maand was het weer zover, met als hoogtepunt de uitreiking van onze bekende Awards. Het was volle bak op de BTMF, zoals de beurs in het kort heet. De Business Traveller & MICE Fair. Dat rare ‘mice’ is een acroniem voor meetings, incentives, congressen en evenementen. Ofwel; de zakelijke groepsreizen. De locatie was de eerste eyeopener: het nieuwe Corendon Village Hotel, met uitzicht vanaf de Skybar op Schiphol, en anders een Boeing 747 in de achtertuin. Het bleek de ideale setting voor de Nederlandse zakelijke reisbranche. De dag kende als gebruikelijk een educatieve aftrap. OK TOBER 2019
Julien Tilkens, director Global Sales EMEA van Egencia sprak voor een volle zaal over de toekomst van zakelijk reizen. Mariska Kesteloo nam daarna het stokje over om te verhalen over een van haar expertises: influencer marketing. Als derde was last-minute een heel mooie uitsmijter aan het programma toegevoegd. Of uitsmijter? Meesterknecht! Oud-topwielrenner, TV-beroemdheid, vijfvoudig tourdeelnemer en all around good guy Gert Jakobs liet in zijn zeer goed gewaardeerde presentatie praktische, aansprekende en grappige voorbeelden uit de topsport zien om tot goede en gemotiveerde mensen in een organisatie te komen. Je kunt het niet alleen, dat was in ieder geval een belangrijke conclusie! Tot
slot volgende een paneldiscussie over de huidige stand van zaken in de zakelijke reiswereld met Fred Kirchner van BCD Travel, op-nieuw Mariska Kesteloo en Marijke Vink van GI Travel.
BEURSVLOER EN BREAKOUTS
Maar business is business, dus daarna was het hoog tijd voor de beursvloer met een recordaantal exposanten. Van Brabant tot Peru, de Baltische staten, China Airlines, Transavia en Malta waren slechts enkele van de exposanten met wie de bezoekers konden kennismaken.
AWARDS
Traditioneel hoogtepunt van de beurs zijn de uitreikingen van de MICE Awards en de Business Traveller Awards. MICE Travel Personality businesstraveller.nl
LINKS: BCD Travel winnaar Fred Kirchner ONDER: Tijn Kramer, hoofdredacteur Business Traveller (l) met RobertJan Meijers van American Express.
23
of the Year werd Marjolein BlokDignum van branchevereniging MPI Nederland! Zij is uitgeroepen na een overleg van de jury bestaande uit een viertal voormalig winnaars van de Awards: Marijke Vink (GI Travel), Berend Bouwman (RAI), Lisette van Dolderen (Zwitserland Toerisme) en Judith Huisman (Meeting Select). Maar uiteraard focussen we ons in dit magazine op de Business Travel Personality of the Year: Robert-Jan Meijers van American Express. De winnaar is gekozen door de twee oud winnaars van de Awards: Franc Vink van Privium/VIP Services Schiphol en Annemerie Ariesen van NS International. Een toelichting van Franc Vink: ‘Ik ken Robert-Jan ruim drie jaar vanuit de samenwerking die we vanuit Schiphol hebben met AMEX. Hij is nu sinds (begin) dit businesstraveller.nl
lezers - aan de beste airlines, Travel Management Company, hotelketen en supplier. Daar kwamen de volgende laureaten uit.
BTMF AWARDS 2019, CATEGORIE BUSINESS TRAVEL
jaar Country Manager & VP (General Manager) AMEX Nederland. Een van zijn wapenfeiten die ik ken, is de herpositionering van de American Express Platinum Card en sterke groei die hij hierdoor heeft bewerkstelligd. Daarnaast is het een hele aardige, recht-door-zee en zeer klantgerichte persoon.’ Ook werden de awards uitgereikt – gekozen via stemmen door onze
1) Beste Airline Short Haul: Lufthansa 2) Beste Airline Long Haul: Singapore Airlines 3) Beste Travel Management Company: BCD Travel 4) Beste Supplier: Airtrade 5) Beste Hotelketen: Accor Hotels Aan het einde, na nog een rondleiding door het mooie hotel, was het tijd voor een passend slotakkoord. De gezellige netwerkborrel met uitzicht over Schiphol. Een zeer geslaagde dag, op naar volgend jaar! OK TOBER 2019
4 UUR IN...
3
TEKST HANNAH BRANDLER
22 44
Glasgow West End Mooie uitzichten, opvallende kunst en een heel klein drama in de grootste stad van Schotland
OK TOBER 2019
1
CLYDESIDE DISTILLERIE
Het zou niet juist zijn om Glasgow te bezoeken zonder het favoriete drankje van Schotland te eren. Deze door een familie gerunde Scotchwhiskydistilleerderij is geopend in 2017 en bevindt zich in het Old Pump House-gebouw aan Queen's Dock, van waaruit de geest ooit over de hele wereld werd geëxporteerd. We zullen niet te veel van het verhaal bederven, omdat een tour meer van het verleden zal onthullen, maar het is de moeite waard om te weten dat dit de eerste speciale single-malt distilleerderij is die in meer dan 100 jaar in Glasgow wordt geopend. Sluit je bezoek met een goed humeur af door de heerlijkheden in de winkel te bekijken; selecteer een van de exclusieve whisky's van de distilleerderij uit de Highland, Lowland of Islay en u kunt het gepersonaliseerd krijgen met een op
maat gemaakt label. Er is ook een café met een whiskyproefmenu, zodat je er vier kunt nippen. Dagelijks geopend van 10.00-17.00; een rondleiding van een uur kost £15. theclydeside.com
2 KELVINGROVE KUNSTGALERIE EN MUSEUM
Neem het viaduct boven de snelweg naar Eastvale Place en zie levendige muurschilderingen over pakhuizen en muren. Sla rechtsaf Kelvinhaugh Street in en ga linksaf naar Yorkhill Street, ga dan verder langs Regent Moray Street tot je Kelvingrove Art Gallery and Museum bereikt. Het rode bakstenen gebouw herbergt tentoonstellingen over alles van het oude Egypte tot een van de beroemdste zonen van Glasgow, Charles Rennie Mackintosh. De Glasgow Stories-collectie is een must voor diegenen die geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van de stad,
van het middeleeuwse begin door de industriële revolutie naar zijn moderne transformatie als een hub voor digitale media. Een ander hoogtepunt is de installatie van Sophie Cave's Floating Heads opgehangen in de foyer, het bestaat uit meer dan 50 sculpturen met verschillende emoties. Orgelrecitals vinden plaats in de Center Hall van 13.00 uur van maandag tot zaterdag en om 15.00 uur op zondag - het 2.889-pijporgel is aanwezig sinds het museum werd geopend in 1901. Open 10.00-17.00 uur (vanaf 11.00 uur op vrijdag en zondag); gratis toegang. glasgowlife.org.uk/ museums
3
KELVINGROVE PARK
De Kelvingrove Art Gallery and Museum bevindt zich in het noordwestelijke deel van dit Victoriaanse park, dat de eerste businesstraveller.nl
4 UUR IN...
4
5
1 2
5
2255
businesstraveller.nl
4
ARTISAN ROAST
Nadat u trek hebt gekregen van de steile klim, verlaat u het park via Eldon Street in het noordoosten en vindt u dit charmante cafĂŠ aan de overkant van de brug op Gibson Street 15-17. Er worden veel verse broodjes en gebak aangeboden probeer de chocodadels en caramel brownies - en de barista's roosteren hun eigen bonen. De koffiebar biedt een scala aan filteropties, waarbij de bonenselectie wekelijks roteert, en het cafĂŠ verkoopt zijn bonen ook aan het loket. De eclectische meubels omvatten rustieke houten banken en grammofoons die zijn hergebruikt als verlichting. Je zult freelancers en studenten zien, evenals vrienden die hier achter een brouwsel aan het praten zijn. Het is geopend van 08.00-17.00 uur (vanaf 09.00 uur in het weekend). artisanroast.co.uk
5
GREAT WESTERN ROAD
Tevreden met de genoten koffie en cake, slaat u rechtsaf Otago Street in en vervolgens linksaf naar het lange stuk Great Western Road om te winkelen. Blader door tweedehands boeken en verzamelobjecten bij Caledonia Books (nummer 483), een door een familie gerunde winkel, opgericht in 1986, en oude kleding bij Glasgow Vintage Company (453). Als je langskomt tijdens de lunch of het avondeten, zullen er waarschijnlijk rijen ontstaan bij Paesano Pizza (471), een favoriet in de stad met authentieke Napolitaanse zuurdesem. Als de natuur meer jouw ding is, ga dan richting Glasgow Botanic Gardens, die gratis te bezoeken zijn en open van 07.00 uur tot zonsondergang. caledoniabooks. co.uk; glasgowvintage. com; paesanopizza.co.uk; glasgowbotanicgardens.com BT
THEASIS/ISTOCK
groene ruimte van Schotland was. Ontworpen door Sir Joseph Paxton, bekend van Crystal Palace in Londen, zijn de 34 hectare verdeeld door de rivier de Kelvin en herbergen een gevarieerd aanbod van dieren in het wild en vogels, waaronder ijsvogels, reigers en aalscholvers, terwijl er ook af en toe ook otters te zien zijn. Wandel langs de grenzen van de kruidachtige en rododendron of bekijk de skateboarders die hun vaardigheden oefenen in het skatepark. Als je het uithoudingsvermogen hebt, klim je de verbazingwekkende granieten trap op, die dateert uit 1854. Je wordt beloond met een prachtig uitzicht op de stad en de universiteit van Glasgow, plus de prachtige Georgische herenhuizen van Park Terrace net buiten de poort. Tijdens de zomer vinden kaartjesuitvoeringen plaats in de artdeco muziektent en het amfitheater.
OK TOBER 2019
SINGAPORE
26
OK TOBER 2019
businesstraveller.nl
SINGAPORE
VEEL Singapore’s nieuwe Jewel-complex geeft eens te meer de ambities aan van de stadstaat, voor zowel leisure als zakelijke bezoekers. Blijf vooral even langer...
TEKST TOM OTLEY
Z ANG90246/ISTOCK
businesstraveller.nl
elfs de kleinste watervallen zijn boeiend, maar wanneer die waterval 40 meter hoog is en zich in een winkelcentrum op een luchthaven bevindt, is dat dubbel. Denk daarbij aan een scheutje jetlag van de vlucht die je net hebt gedaan en het grenst aan het surrealistische. Ga door de niveaus van de Jewel en je kunt de eerste waterval van het water zien dat door het opvallende glazen dak wordt geleid. Verder naar beneden kanaliseert dubbel versterkt glas het water in het laatste deel van de afdaling. Hier staren shoppers verwonderd, handen tegen het glas gedrukt, glimlachend voor foto's. ‘s Nachts wordt er elk half uur een licht- en geluidsshow gehouden die ongeveer vijf minuten duurt. Het is een eerste indruk van Singapore, maar het is dan ook de belichaming van hoe de stadstaat zich de afgelopen jaren heeft getransformeerd. Misschien was het de opening van Gardens by the Bay die het proces in 2012 startte, of zelfs eerder toen het Marina Bay Sands-complex in 2010 werd gelanceerd, maar Singapore ziet
meer bezoekers dan ooit tevoren 18,5miljoen vorig jaar, tegen 11,6 miljoen in 2010.
HET JUWEEL IN DE ... LUCHTHAVEN
Inmiddels hebben de meesten van ons gehoord over de luchthaven Jewel Changi. Geopend in april, heeft de spectaculaire landzijde voor gemengd gebruik in Changi, Singapore een totale vloeroppervlakte van 135.700 m². Het bevat een grote binnentuin, recreatieruimte, luchthavenfaciliteiten, een Yotelair met 130 kamers en een groot aantal winkels, eet- en drinkgelegenheden. De bouw van het $ 1,7 miljard (1,1 miljard euro) project begon in 2014 op de voormalige site van de Terminal 1 openluchtparking - er is parkeergelegenheid voor 2500 auto's in de kelder van de Jewel, hoewel de verwachting is dat de meeste mensen zullen gebruik maken openbaar vervoer, of hun voeten, om het te bezoeken. Het complex is ontworpen door Moshe Safdie, de architect achter Marina Bay Sands en Terminal 1 van de luchthaven Toronto Pearson. In totaal zijn er tien verdiepingen - vijf → bovengronds en vijf beneden. OK TOBER 2019
27
SINGAPORE
28
CHANGI AIRPORT/ALAMY
'De hoogste waterval ter wereld, geinspireerd op de tropische regenbuien van Singapore...' Het algemene ontwerp is geïnspireerd op de reputatie van Singapore als een ‘stad in een tuin’, en er zijn veel elementen die de vaste bezoeker van Gardens by the Bay en de onderscheidende Flower Dome- en Cloud Forest-serres eraan zullen herinneren. Van buiten gezien, zoals je zou verwachten, ziet het eruit als een enorm juweel. De gewelfde gevel is gemaakt van staal en speciale glasmaterialen die zowel licht doorlaten als warmtewinst verminderen, wat de groei van planten binnen mogelijk maakt en OK TOBER 2019
tegelijkertijd voor duurzame koeling zorgt. Er is ook een luchtgat van 16 mm die het geluidsniveau kan regelen van vliegtuigen die opstijgen en landen op de nabijgelegen startbanen.
GROTE HOOGTEN
BOVEN De mooie HSBC Rain Vortex.
De waterval - of de HSBC Rain Vortex, om zijn officiële naam te geven - is de hoogste indoor waterval ter wereld, geïnspireerd door de tropische regenbuien van Singapore. Geoogst regenwater stroomt door de oculus op het dak en stroomt zeven verdiepingen diep. Het is een fraaie technische prestatie, niet in het minst omdat de Skytrain al door de ruimte reed voordat de Jewel werd
gebouwd; de waterval is iets weg uit het midden om de trein zijn koers te laten blijven volgen. Rondom de Rain Vortex bevindt zich de Forest Valley - nogmaals, de Shiseido Forest Valley is de officiële gesponsorde naam - de thuisbasis van een van de grootste overdekte plantencollecties in Singapore, met meer dan 900 bomen en palmen en ongeveer 60.000 struiken. Het weelderige bos beslaat vier verdiepingen boven de grond en beschikt over twee wandelpaden. Je kunt vanaf niveau 1 helemaal omhoog klimmen naar Canopy Park op de bovenste verdieping op niveau 5, waar er een aantal geweldige plekken zijn voor foto's met uitzicht op de Vortex. businesstraveller.nl
SINGAPORE
Changi telt steeds meer bezoekers – van 55.4 millioen in 2015 tot 65.6 millioen in 2018
De 14.000 m² aan recreatieruimte van Canopy Park omvat speelattracties, een tuin, een evenementenplein en acht eet- en drinkgelegenheden. In de Topiary Walk zie je dierlijke topiary struiken, terwijl de Petal Garden seizoensgebonden bloemen in bloei toont. De Foggy Bowls is een gebied voor jonge kinderen, waarbij nevel uit de grond wordt uitgestoten waardoor het effect van spelen in de wolken ontstaat. De Canopy Bridge, 23 meter boven de grond opgehangen, heeft een glazen bodem in het midden en biedt een adembenemend uitzicht op de waterval. De Sky Nets, acht meter boven het Canopy Park geplaatst op hun hoogste punt, zijn in feite gigantische trampolines waarmee je kunt lopen of zelfs stuiteren, op voorwaarde dat je geen hoogtevrees hebt. De Discovery Slides is een mooi uitkijkpunt, een ander goed panorama biedt de 1.000 m² grote Cloud 9 Piazza, een evenementenruimte die plaats biedt aan maximaal 1.000 gasten. Eten en drinken bestaat uit lokale en internationale gerechten en omvat Tiger Street Lab, een nieuw concept van Tiger Beer van eigen bodem, en de Londense Burger and Lobster. businesstraveller.nl
HOTELNIEUWS
Een hotel dat zo beroemd is dat het een heel aantal hotels voortbracht - 14 en nog veel meer - dat nu deel uitmaakt van Accor. Raffles Singapore is vorige maand na een renovatie van twee jaar heropend. De beroemde Arcade is ook vernieuwd, met een Raffles Boutique, Ah Teng's Café, moderne galerie Art Matters, de Great Room-werkruimte en, op niveau 2, de legendarische Long Bar ( ja, waar de Singapore Sling is gemaakt) . De AC Boutique presenteert onafhankelijke, in Singapore gevestigde ontwerpers, en er zijn ook winkels in Leica en Rimowa. Eetgelegenheden zijn Butcher's Block steakhouse en het vlaggenschiprestaurant Singapore van Burger and Lobster. Jubilee Hall is omgebouwd tot de nieuwe Jubilee Ballroom voor 300 gasten, waarbij ook alle andere evenementruimten zijn vernieuwd. Het Capitol Kempinski met 157 kamers is ook geopend in oktober vorig jaar na een uitgebreide restauratie door Pritzker Architecture Prize-winnaar Richard Meier van het Capitoolgebouw in neoklassieke stijl uit 1930 en het Stamford House in Venetiaanse renaissancestijl (1904). Dicht bij Raffles is de 342room Andaz, die eind 2017 werd geopend. Een deel van het Duo Singapore, een complex voor gemengd gebruik in de wijk Ophir-Rochor, de kamers zijn ontworpen door André Fu. Het bekende Swissotel the Stamford heeft al zijn kamers, maar liefst 1.252, gerenoveerd terwijl het zusterhotel, Fairmont Singapore, ook een opknapbeurt
29
VANAF BOVEN: Raffles Singapore; Capitol Kempinski; Andaz
→ OK TOBER 2019
SINGAPORE
BELOW: At night a light and sound display transforms the Rain Vortex
30
Â
JUWEL DOEL
De bedoeling van het Jewel is tweeledig - om bezoekers naar Singapore te trekken en de aantrekkingskracht van de luchthaven Changi als doorvoerpunt te versterken. ( Je hoeft niet lang van airside te gaan via beveiliging en immigratie om bij de Jewel te komen minimaal vijf uur geadviseerd, hoewel als je van gevaarlijk leven houdt, ik zeker weet dat je het minder kunt doen.) Changi heeft een aanzienlijke toename gezien in passagiers in de afgelopen jaren - van 55,4 miljoen in 2015 tot 65,6 miljoen in 2018. Terminal 4 is geopend in 2017 en T1 is uitgebreid, waardoor de totale capaciteit van de luchthaven dit jaar is toegenomen tot 85 miljoen passagiers per jaar en tot 90 miljoen per jaar tegen 2024. Ondertussen staat de bouw van een nieuwe Terminal 5, die even groot zal zijn als alle huidige vier terminals samen en 50 miljoen mensen per jaar kan verwerken, in de pijplijn, met een geschatte OK TOBER 2019
voltooiingsdatum in de vroege 2030s. Volgens Ivan Tan, senior vicepresident van de groep voor zakelijke en marketingcommunicatie op de luchthaven van Changi, zal het Jewel naar verwachting 14 tot 15 miljoen bezoekers ontvangen tijdens het eerste jaar. Op de lange termijn wordt verwacht dat jaarlijks 20 miljoen mensen het Jewel bezoeken. BT
PRAKTISCH
Ervan uitgaande dat u nog niet op vakantie bent in Singapore, biedt het complex verschillende functies die het gemakkelijk maken om te bezoeken. Als u bagage hebt, zijn er opslagfaciliteiten en als u een bed nodig heeft, biedt Yotelair op de airport een verblijf vanaf vier uur. Als je je gewoon wilt opfrissen voordat je vliegt, heeft Yotelair ook drie douchecabines met toiletartikelen en handdoeken die per uur geboekt kunnen worden. Er zijn voorzieningen voor vroeg inchecken op niveau 1, bestaande uit vier bemande balies, zes
BOVEN De Jewel's Rain Vortex in speciaal verlicht in de avonduren
incheckkiosken voor zelfbediening en acht bag drops. Momenteel bieden 26 luchtvaartmaatschappijen diensten voor vroeg inchecken, waaronder Singapore Airlines, Air China, ANA en Qantas. Tegenover dit gebied is de Changi Lounge met 150 zitplaatsen, die verfrissingen, comfortabele stoelen, werkruimte, douches en zakelijke faciliteiten biedt. Ondertussen, om de zee-lucht connectiviteit te verbeteren en Singapore te ondersteunen als een cruisehub in de regio, plant Changi een transferservice voor cruise- en ferry passagiers die naar Singapore vliegen. Bagage wordt ook afgeleverd van hun aankomende vlucht naar hun vertrekkende schip. De Jewel heeft meer dan 280 winkels, eet- en drinkgelegenheden uit zowel Singapore als de rest van de wereld. Ongeveer de helft van de huurders zijn lokale merken, waaronder Supermama, die souvenirs en porseleinen artikelen verkoopt die zijn ontworpen in Singapore en gemaakt in Japan, en het Cookie businesstraveller.nl
SINGAPORE
De Jewel telt meer dan 280 winkels, eet en drink-opties uit Singapore en de rest van de wereld...
Museum, waar gastronomische smaken variëren van lavendel tot laksa. Ongeveer 60 procent van de verkooppunten is nieuw in Changi, en vele zijn ook nieuw in Singapore. Meer dan 30 procent van de huurders in het Jewel zijn eetgelegenheden. Inlandse merken omvatten Irvins X Salted Egg voor snacks met gezouten eiersmaak; de Rich and Good Cake Shop, met gearomatiseerde Zwitserse broodjes; en Violet Oon Singapore, voor de lokale Peranakan-keuken. Internationale merken zijn onder andere Shake Shack en de grootste flagshipstore van Starbucks in Singapore. Op niveau B2 is er een food court met geselecteerde winkels die op lange uren werken. Shang Social, het eerste standalone non-hotel eetconcept van de Shangri-La Group, is ook geopend in de Jewel. Het restaurant met 220 zitplaatsen biedt drie Chinese keukens - Kantonees, Huaiyang en Sichuan - met een formele eetzaal, een bar en de "Mrkt" voor meer informele gemeenschappelijke diners. Dus de volgende keer dat u een tussenstop maakt in Singapore, is het zeker de moeite waard om op een gegeven moment rekening te houden met het nieuwe 'Juweel in de kroon'. Gaat dat zien... businesstraveller.nl
→
heeft ondergaan. Aan Robertson Quay ligt Millennium Hotels and Resorts, Social Singapore; het boetiekhotel Warehouse, gehuisvest in een gerenoveerd gebouw; en de 225room Intercontinental Singapore Robertson Quay, die eind 2017 werd geopend op de site van het voormalige Gallery-hotel. Ondertussen heeft zusterhotel van het Intercontinental Singapore een jaarlange renovatie voltooid, met invloeden van Peranakan, met name in de hoofdtoren van het hotel en de Heritage Wing, geïnspireerd door de architectuur uit de jaren 1920. Het Riverview hotel heeft de naam Four Points van Sheraton Singapore gekregen, terwijl Sofitel Singapore City Centre, gelegen boven het MRT-station Tanjong Pagar, eind 2017 werd geopend en de derde Sofitel van de stad is. Ook in Tanjong Pagar is een eigendom van IHG-merk Six Senses - de boetiek Duxton - met zusterbezit de Maxwell in de buurt in Chinatown. Ten slotte opent Lyf Funan Singapore, onderdeel van het nieuwe co-living merk van Ascott Limited ('lyf' wordt 'leven' genoemd), deze maand in het hart van het Civic and Cultural District. De accommodatie met 279 eenheden maakt deel uit van de ontwikkeling van Funan, waaronder ook een winkelcentrum met binnenen buitenfietsroutes, bergbeklimmen, een fitnessruimte, een bioscoop en een theater.
VANAF BOVEN: Swissotel the Stamford; M Social Singapore; Intercontinental Singapore Robertson Quay; Duxton 31
OK TOBER 2019
THE PRIDE WE TAKE IN BRINGING YOU AN AWARD-WINNING FLIGHT EXPERIENCE That’s what makes us the world’s most awarded airline
32
Best Long Haul Airline Business Traveller & MICE Fair Awards 2019 World’s Best Cabin Crew Skytrax World Airline Awards (UK) 2019 Best Major Airline – Asia TripAdvisor Travellers’ Choice Awards 2019 J U L I / A U G Usingaporeair.com STUS 2019
businesstraveller.nl
10 STOP-OVER TOPPERS OVERSTAPPEN? JA GRAAG!
Zakenreizen, dat is van A naar B en zo snel en comfortabel mogelijk als het budget toelaat. Toch is een directe vlucht niet altijd een optie. Niet erg! Na Singapore nog 10 toppers. En kijk altijd even bij de huis-airline van dienst, velen hebben aantrekkelijke stopover-deals!
2 businesstraveller.nl
1
1) Dubai: groot, groter, grootst. De luchthaven van Dubai is alleen al de moeite waard. Dubai International Airport heeft ’s werelds grootste aanbod aan dutyfreeshops (58.000 vierkante meter) dus vervelen is onmogelijk. Maar uiteraard kun je je ook in het emiraat uitstekend vermaken. De vele shopping malls, de woestijnexcursies of de vele culinaire mogelijkheden. En zeker in de winter een aangename zon. Kijk naar extra mogelijkheden bij Emirates. Must Do: een bezoek aan de Burj Dubai. 2) Hong Kong: Een klassieker in het genre! Nu de rust lijkt weer te keren in Hong Kong is er wat ons betreft weer alle reden iets langer te blijven in een van onze favoriete wereldsteden. Neem de Airport Express en al snel zie je de bijna buitenaardse torenflats. Niet veel later sta je hartje Hong Kong en zie je de legendarische Star Ferry varen. Maar ook werelds shoppen, superieure keukens, leuke excursies naar een van de vele eilanden. Er is altijd wel wat te doen in Hong Kong! Check bij Cathay Pacific naar de opties. Must Do: een boottochtje op de Star Ferry OK TOBER 2019
33
→
34
It takes two to tango Dรกt is zakenreizen volgens UNIGLOBE Travel
www.uniglobe.nl
10 STOP-OVER TOPPERS
6
3 5
3 4 3) China in opkomst: Shanghai en Beijing. De skyline van Shanghai is inmiddels bijna net zo beroemd als die van New York. Shanghai, dat is business pur sang. Beijing is de culturele hoofdstad, zuiderlijker is zakendoen de essentie. Het begint natuurlijk al heel leuk bij Shanghai's Pudong International Airport als je met de 300 kilometer per uur snellende Maglev-trein naar de stad gaat. Wandel langs koloniale gebouwen aan de rivier of laat je imponeren door de vele wolkenkrabbers vanaf de 100 Floor Observation Deck. Kies businesstraveller.nl
uit vele goede hotels, topshoppen en prima restaurants. Toch, als u te kiezen heeft, bezoek dan toch liever het meer authentieke Beijing. De Verboden Stad, oude hutong-wijken, het Tiananmen-plein, Chinees circus, tempels, paleizen en uiteraard een excursie naar de Chinese muur. China Southern en China Eastern hebben mogelijkheden. Must do Shanghai: Winkelen op Nanjing Road. Must Do Bejing: Excursie naar de Chinese muur. 4) Bangkok: geuren en kleuren! De Thaise hoofdstad is natuurlijk eveneeens een bestemming op zich maar met de vele vluchten die vanaf Amsterdam gaan via Bangkok ook een echte stop-over stad. Dus op weg naar Myanmar, Cambodja, Vietnam, Maleisië, Indonesië of elders in Thailand mag een paar dagen in deze wereldstad eigenlijk niet ontbreken. Paleizen, een uitstekende keuken, betaalbare massages, geuren, kleuren en lampjes. Kijk naar mogelijke opties onder meer bij Eva Airways (vanaf
Amsterdam) of Thai (vanaf Brussel) Must do: Eten bij Gaggan, een van de beste restaurants ter wereld. Of op straat. 5) Lissabon: Portugese schoonheid. Een ideale weekendbestemming op zich maar zeker via een TAP-vlucht naar verder zoals Madeira, Azoren of heerlijk Brazilië, ook een leuke stopover gedachte. Fado in de oude wijk Alfama, levendig nachtleven in de Bairro Alto of een bezoek aan een van de vele musea, een voetbalwedstrijd bij een van drie clubs of Portugees eten op stand. Wij gaan alvast! Kijk dus bij TAP voor de mogelijkheden. Must do: Kip (Frango) piri piri in een leuke taverna met een mooie Portugese wijn. 6) Reykjavik: natuurlijk en rustig. De stopover koning van het laatste decennium. Een vaak zeer betaalbare tussenstop onderweg naar de VS of Canada. De hoofdstaf Reykjavik is aanzienlijk populairder geworden in de laatste jaren maar echt druk kunnen we het onmogelijk noemen. Wie het land ingaat heeft daar nog veel minder last van. De Golden Circle is het bekendste uitje, na de beroemde Blue Lagoon. Wie echt wil ontspannen: de Blue Lagoon heeft nu zijn eigen luxe hotel! Heel het land verdient eigenlijk een eigen reis, maar eventjes is natuurlijk een fijn voorproefje. En wie weet het Noorderlicht! Icelandair heeft vele opties voor een kort verblijf ! Must do: een hotdog bij Baejarins Beztu Pylsur
OK TOBER 2019
35
INFOTORIAL
Oplossingen voor elk zakenreisprogramma...
36
BCD Travel helpt organisaties om hun reisbudgetten zo effectief mogelijk in te zetten. Reizigers krijgen toegang tot innovatieve tools zodat ze veilig kunnen reizen, onderweg productief zijn en de juiste keuzes maken. We werken samen met travelmanagers en inkopers om de complexiteit van zakenreizen te vereenvoudigen, besparingen en tevredenheid te stimuleren, en hun bedrijfsdoelstellingen te ondersteunen. Kortom, BCD Travel helpt klanten slimmer te reizen en meer te bereiken.
… ONDERSTEUND DOOR TECHNOLOGISCHE INNOVATIE Innovatie staat centraal in onze visie en de programma's van onze klanten. Dit brengen we in praktijk door voortdurend te investeren in technologie, mensen en processen. Een overzicht van onze platformen: • SolutionSource® is een online marktplaats met erkende oplossingen van derden als uitbreiding van het zakelijke reisprogramma. Met SolutionSource® zien klanten meteen OK TOBER 2019
wat de beste technologieproviders zijn, zodat ze een programma kunnen opzetten dat bij hun unieke behoeften past. • TripSource® houdt reizigers georganiseerd, geïnformeerd en binnen het reisprogramma dankzij gedetailleerde reisschema’s, notificaties, vluchtupdates en de beste boekingsopties. Het platform geeft reizigers toegang tot bedrijfsrichtlijnen waarmee ze binnen het programma blijven – en het is overal en altijd toegankelijk vanaf elk apparaat. • Tegenwoordig wordt van reisprogramma’s verwacht dat ze verschillende bedrijfstakken overbruggen. Met de oplossingen van DecisionSource® kunnen klanten deze groeiende verantwoordelijkheden aanpakken door reiskosten te besparen, zorgplicht te verbeteren en beleidsnaleving te vergroten.
oplossen. Maar onze visie gaat verder dan dat. De hele wereld heeft te kampen met problemen en BCD Travel wil graag een deel van de oplossing zijn. Ons doel als wereldwijd toonaangevend bedrijf gaat daarom verder dan winst en goede service. Met de energie van ons bedrijf en de kracht van onze klantenen leveranciersrelaties, vormen we een team van bedrijven die samenwerken om veel meer te doen dan wat we in ons eentje zouden kunnen doen. Voor het algemeen belang. Voor een grotere sociale impact. En om het succes van onze klanten te vergroten door meer te halen uit hun reisbudget, reizigers veilig te houden en de reiservaring te verbeteren. MEER WETEN? Wil je weten wat BCD Travel voor jouw organisatie kan betekenen? Neem contact met ons op voor praktisch en deskundig advies: www.bcdtravel.com/nl.
HET GROTERE GEHEEL
Onze klanten weten dat we graag problemen in hun reisprogramma’s businesstraveller.nl
10 STOP-OVER TOPPERS
10
8 9 37
7 7) Istanbul: Hammans en cultuur! Turkish Airlines heeft een fantastisch netwerk vanuit de nieuwe airport van Istanbul. Alleen op die luchthaven vermaak je je wel meerdere uren met mega-shopping en heel goed eten en drinken, een uitzondering in de airport-wereld. Maar natuurlijk wil je even naar een van de meest bijzondere steden ter wereld: Istanbul! Bezoek het Topkapi-paleis, ga verdacht goed Turks eten en ontspan in een van de oude hammans. Check dus bij Turkish Airlines. Must do: bezoek een wedsrijd van Galatasaray, Fenerbahce of Besiktas. 8) Seoul: Oud vs nieuw! Guus Hiddink knows what we are talking about. Toch Guus? We hebben twee nummers geleden uitgebreid stilgestaan bij de aantrekkingskracht van Seoul. In een notendop: bruisend, bijna onverwacht leuk, cultureel en sportief. Lekker eten ook! Het is businesstraveller.nl
wat ons betreft dan ook een prima stopover voor diegenen die verder willen vliegen, of binnen Korea, of naar China, Japan, Filipijnen of andere Korean Air bestemmingen. Must do: Koreaanse BBQ, het liefst in een groepje. 9) Atlanta: Frank the Farmer. De stad van CNN en Coca-Cola. Het is een veel gebruikte overstap voor KLM en huis-airline Delta op weg naar elders in de VS of LatijnsAmerika. Toch heeft de stad meer dan voldoende voor een paar dagen erbij. De frisdrank van de stad heeft een heel leuk museum, er is volop aandacht voor de bekendste inwoner uit het verleden, Martin Luther King en uiteraard sportteams (Atlanta United ‘soccer’ met Frank de Boer)
voor een sportief avondje uit. Vraag bij Delta Airlines voor opties. Must Do: Ontsnap bij te grote hitte naar de koelte van de Chattahoochee River, niet ver van de stad. 10) Doha, Qatar : lekker luxe. De airport van Doha, Hamad International, staat te boek als luxe kunststukje. Bijzonderheden naast shoppen en eten? Twee squashbanen en een 25-meter groot zwembad en spa. Ook Doha heeft natuurlijk volop te bieden. Denk aan shoppen, goed eten, luxe hotels. En, naar verluid, de beste Business Class in de business erheen, die van Qatar Airways. We gaan binnenkort kijken! Must do: Terug in de tijd in de Soek Waqif.
OK TOBER 2019
ZWITSERLAND
S
inds 1983 staat de mooie oude binnenstad van Bern om de werelderfgoed lijst van UNESCO. Hoewel Bern de hoofdstad van Zwitserland genoemd wordt, heeft Zwitserland eigenlijk geen hoofdstad. Bern is officieel de Bondsstad en het centrum van het Zwitserse democratische systeem. Het parlementsgebouw bevindt zich in het hart van het stadscentrum. De middeleeuwse sfeer van deze stad met zijn vele fonteinen, zandstenen gevels, smalle straatjes en historische torens is uniek. De boetieks, bars en cabaretpodia van de oude stad, waarvan sommige zich bevinden in gewelfde kelders, en de kleine straatcafés trekken zowel inwoners als reizigers aan.
38
ZWITSERSE LUXE IN
MARKTEN Bern biedt een breed scala aan kleine, unieke en individuele boetieks met hoogwaardige en vaak handgemaakte en lokale producten. Op de pleinen van de stad vinden wekelijkse markten plaats. Ook als het weer wat minder is, is Bern is een perfecte winkelstad dankzij de vele arcades van de stad, die dienen als schuilplaats. Het Albert Einstein-huis getuigt van het verblijf van de natuurkundeliefhebber in Bern aan het begin van de 20e eeuw en kan idealiter worden gecombineerd met een bezoek aan het Einstein-museum. Bern en de omliggende regio is het chocolade- en kaascentrum van Zwitserland. De roots van zowel Toblerone als Lindt Chocolate liggen in Bern. De beroemde gatenkaas Emmentaler wordt tevens gemaakt in de nabije omgeving, net als Gruyères, dat in de buurt ligt. Bezoek dus zeker ook eens een atelier van authentieke kaasmakers of een Maison de Chocolat Cailler. BEER Het symbool van de stad is de beer. Midden in de stad ligt de beroemde “Bärengraben" de berenkuil. Hier
OK TOBER 2019
businesstraveller.nl
Z W I ST ES OE RU L A N D
BIJZONDER BERN
Zwitserland is rijk aan adembenemende uitzichten over de Alpen, kosmopolitische steden en culturele hoogstandjes, maar toch blijft Bern een van de best bewaarde toeristische geheimen van het land, met zoveel te ontdekken en alles binnen handbereik.
zit Albert Einstein dagelijks op een bankje te genieten van het uitzicht op de rivier de Aare die door de stad kronkelt. Vanuit de rozentuin en de Gurten kunnen bezoekers genieten van een prachtig uitzicht over de oude stad en de nabijgelegen bergen. De hele regio Bern is betoverend, met charmes variërend van de glooiende heuvels, een historische klokkengieterij, oude kastelen en unieke wandel- en fietslandschapen welke in de winter omgetoverd worden tot speeltuin voor de skiliefhebbers. Combineer een bezoek aan deze stad of een zakelijke afspraak met een heerlijke afdaling in de Zwitserse Alpen, zoals wij dat gedaan hebben in de skigebieden Adelboden en Grindelwald. Beiden bereik je al op een uurtje rijden. DROOMRESORT Stel je een droombergresort voor en het lijkt veel op Grindelwald in de Berner Alpen. Dit dorp ligt op 1.000 meter hoogte onder de beruchte noordwand van Eiger, een monumentale rotswand die in gelijke mate inspireert en intimideert. The North Face werd voor het eerst bedwongen in 1938 en trekt elk jaar honderden klimmers aan, die eruit
businesstraveller.nl
zien als kleine vlekjes terwijl ze de rots op vechten. Grindelwald is een van de gewildste en meest kosmopolitische bestemmingen voor uitstapjes en een vakantie van Zwitserland en het grootste skioord in de Jungfrauregio. Het is niet dat de pistes nou zo anders zijn dan in andere skigebieden. Het zijn de uitzichten op de bergen de Eiger Mönch, Jungfrau en Wetterhorn die werkelijk adembenemend zijn. Vanuit Grindelwald zijn er 3 skigebieden direct bereikbaar, de Kleine Scheidegg-Männlichen, Bodmiarena en Grindelwald-First. Het vervoer per trein naar Kleine Scheidegg is een bijzondere ervaring opzich. Boven aangekomen staat een gebied van 110 kilometer aan pistes te wachten in de schaduw van de immense Eiger. Of je stapt over op de hoogste spoorweg ter wereld. Deze brengt je naar het Jungfraujoch-zadel met het hoogste spoorwegstation op 3,454 meter hoogte ook wel de ‘top van Europa’ genoemd. SKI Samen bieden de skigebieden 160 kilometer aan pistes met zo'n 30 lift installaties tot op 2500 m. Het ook tot de skiarena Jungfrauregio horende Schilthorn bij Mürren bereikt zelfs 2971 m. Spectaculairste piste van de regio is zonder twijfel de afdaling van de Lauberhorn bij Wengen, bekend van het wereldbekercircus. Het gebied is niet voor niets het decor geweest als filmlocatie voor Star Warsen James Bond-films. Je kunt ook als vanzelfsprekend ook geweldig sneeuwwandelen op een van de vele gemarkeerde routes en ’s avonds is er veel vermaak in de bars van de vele hotels of geniet van de heerlijke traditionele gerechten uit de Zwitserse keuken. De Zwitserse hoofdstad is weer thuis in het legendarische Hotel Schweizerhof Bern & THE SPA. Het compleet gerenoveerde →
OK TOBER 2019
39
ZWITSERLAND
→
00 4440
hotel in het centrum van de stad is een samensmelting van een indrukwekkend erfgoed met een eigentijdse flair, een nobel design en exclusieve service. HÉT HOTEL Hotel Schweizerhof Bern is een grande dame met een Juliet-balkon en een uitnodigend maar hip interieur. Het ligt op een steenworp afstand van het centraal station en biedt uitzicht op het Zwitserse parlement en de Alpen. Het claimt de enige centrale spa en bar op het dak van Bern en de beste Weense schnitzel van Zwitserland. Het hotel maakt deel uit van de wereldwijde alliantie van luxe hotels "The Leading Hotels of the World" evenals de "Swiss Deluxe Hotels", Bern, in het hart van Zwitserland en Europa, is een ideale locatie voor zakelijke evenementen, en tegelijkertijd de setting voor een ontspannen, cultureel verrijkend, of juist actief bezoek…Bleisure LOCATIE Het Schweizerhof is sinds 1857 in situ gevestigd op een van de beste locaties in Bern - op de Bahnhofplatz, op een steenworp afstand van het centraal station. Vanaf de bovenste verdiepingen biedt het uitzicht op het Zwitserse parlement en over de schots hangende daken van de middeleeuwse oude stad naar de Alpen. De beroemde stenen arcades van Bern, met een aantal uitstekende onafhankelijke mode- en kunstboetieks, en de uitgebreide voedselmarkt van Bärenplatz liggen op vijf minuten lopen. Ondanks de locatie is het hotel vrij van lawaai en lichtvervuiling . Het hotel heeft in 2011 een grondige renovatie ondergaan waarbij juist de historische elementen behouden (een groot deel van het hotel staat op de monumentenlijst), maar alles is vooral ook up-to-date gebracht. STIJL EN KARAKTER Als de gouden stenen gevel imponerend is, is de sfeer binnen OK TOBER 2019
in boetiekstijl. De verlichte lobby annex bar - een mooi geheel van patriottische portretten, installaties van Muranoglas en gezellige zitgedeeltes - bruist van het gebabbel van de lokale bevolking. Langs met olijfkleurige gangen hangen fluwelen zitmeubels in Art Nouveau-stijl, grote orchideeën en kunstige doeken met afbeeldingen van de stad. Over het geheel genomen voelt het zeker modern aan - maar stop even en let op de detaillering in de houten panelenlift of de ingewikkeldheid van de kristallen kroonluchters. Items uit de geschiedenis van het hotel zijn doorspekt door een bekroond samenspel van Maria Vafiadis van het MKV Design in Londen, die ook achter het interieur van de zusterhotels van het Schweizerhof zit - Hotel Royal Savoy Lausanne en Bürgenstock Resort.
'De beste Wiener Schnitzel van Zwitserland...'
SERVICE Er is geen vleugje pretentie in het personeel, die vriendelijke, moderne service bieden en verwelkomen gasten met een warme flanel. Ze helpen je graag bij het boeken van een rondleiding door de stad of onthullen de beste plekken om te bezoeken. Met een knipoog naar duurzaamheid doneren ze ongebruikte toiletartikelen aan gemeenschapsprojecten en bieden ze gasten de kans om de CO2 die ze hebben gegenereerd door hun verblijf te compenseren met een donatie van 4 Zwitserse franken (£ 3). Tot de faciliteiten behoren een balzaal met spiegels en kroonluchters, een populaire sigaarlounge en yoga op het dak in juli en augustus. SPA De SPA is de enige spa in het stadscentrum en is een harmonieuze grot met zwart graniet, kaarsen en aroma's van essentiële aroma's van kersenbloesem. Er is een warm verwenbad met bubbelbedden en massagestralen, een hamam, een Finse sauna met een dompelbad, belevenisdouches, een ontspanningsruimte met waterbedden
businesstraveller.nl
ZWITSERLAND
en fitnessruimtes. Een verscheidenheid aan verschillende soorten massage- en schoonheidsbehandelingen vindt u op het 'spa-menu', verzorgd door een getraind team van interne specialisten die vertrouwen op de producten en behandelingen van de gerenommeerde cosmeticamerken. Voor overnachtende gasten van het hotel is de toegang tot THE SPA (365 dagen gratis) gratis. KAMERS De 99 ruime kamers zijn rustig en stijlvol. sommige met uitzicht op de Bahnhofplatz; anderen de oude stad. Hardhouten vloeren, crème tinten en geometrisch behang vormen het decor voor een palet van houtskool, taupe en rood. Textuur komt in de vorm van tweed, fluweel of chroom, terwijl het decor zich afspeelt in designlampen, stoelen met een statement en prints van Paul Klee. MARKTMENU Het hotel biedt enkele van de beste eetgelegenheden in Bern. Jack's Brasserie, die op de monumentenlijst staat, combineert een esthetisch à la Viennese koffiehuis - alle gestreepte cabines, glazen panelen en Art Nouveau-armaturen - met seizoensgebonden gerechten volgens Gault-Millau. De gids beschreef zijn Wiener-schnitzel als de beste in Zwitserland - ga voor de kleine portie want hij is ruim bemeten - maar de opties strekken zich uit tot lichte veganistische gerechten, zoals risotto met kruidenrisotto en amandelmelk. Er is ook een dagelijks 'marktmenu' met opties zoals steur van het nabijgelegen Frutigen. Service is uitstekend - vrolijk en vriendelijk - maar als je je verveelt, kun je de gouden naamplaatjes bekijken van alle beroemdheden die hier hebben gegeten, waaronder Elizabeth Taylor en Grace Kelly. De Lobby-Lounge Bar, een arty moderne ruimte met uitzicht op de straat, is gespecialiseerd in kommen gevuld met alles van gemengde salade
businesstraveller.nl
tot lokale gerst soep. Het Sky Terrace is geopend in de lente, zomer en december en is de enige bar op het dak in het centrum van Bern. Het biedt een uitzicht van 360 graden over de stad en de Alpen. Het ontbijt is even verleidelijk: boek de optie 'Schweizerhof ' om te genieten van gekookte gerechten, zoals shakshuka als ontbijtklassieker met gepocheerde eieren en licht pittige tomatensaus, kikkererwten en een gepocheerd ei, of Belgische wafels met romige nootnoga. Continentale opties zijn onder andere ontbijtgranen, een brede selectie van noten, zaden en bessen, brood, vlees, kaas en sappen, evenals honing gemaakt door een gemeenschap van bijen op het dak van het hotel. Maak zeker ook eens gebruik van de roomservice.
pistenetwerk van meer dan 185 km uitgerust met 56 degelijke liften. Een fantastische winterse arena waar alle sneeuwsportliefhebbers volop aan hun trekken komen. Perfect onderhouden langlaufloipen, sleepistes en betoverende wandelwegen op het Adelbodner zonneterras nodigen je uit om de alpijnse natuur te ontdekken – en talrijke berggasthuizen en alpenhutten om in alle gezelligheid even uit te rusten. Adelboden neemt ook een vaste plaats in op de kalender van de FIS wereldbekerwedstrijden: De reuzeslalom en de slalom aan de Chuenisbärgli behoren tot de klassiekers onder de skisportevenementen in de Alpen en lokken jaarlijks meer dan 20.000 toeschouwers naar het
41
ADELBODEN-FRUTIGEN Tot slot, nog tijd over? Denk ook eens aan Adelboden. Dankzij zijn hoge ligging, zijn lange skitraditie en het uitgebreide aanbod aan pistes kan de vakantiebestemming Adelboden-Frutigen zich trots tot de topskigebieden in de Zwitserse Alpen rekenen. In de skiregio „Adelboden-Lenk... dänk!“ is een
Wildstrubeldorf. Het is niet het enige hoogtepunt. Er is ook de langlaufnacht Adelboden. En het cultuurhuis „Alte Taverne“ geniet grote faam in de Zwitserse muziekwereld en verschijnt regelmatig in de pers. Toch zijn de jetset en sjieke maniertjes hier niet te vinden. Alles is er gemoedelijk, gewoon en ongedwongen.
OK TOBER 2019
TURKIJE AIRPORT
42
JULI/AUGUSTUS 2019
4,800
110
Hotels
Destinations
businesstraveller.nl
HOTEL NIEUWS
NIEUW ELAN BIJ RITZ-CARLTON ISTANBUL Het Ritz-Carlton, Istanbul is het afgelopen jaar in een fris nieuw jasje gestoken, ter waarde van liefst 7,5 miljoen euro. De gerenoveerde kamers, suites en vergaderfaciliteiten zijn prachtig opnieuw ontworpen om de essentie en historische elementen van de stad weer te geven, met nieuwe voorzieningen die een moderne touch bieden. Rustig gelegen vlakbij het Taksim plein, ongeveer tien minuten lopen, ligt het eveneens handig ten opzichte van Istanbul Airport. ‘Het Ritz-Carlton, Istanbul is een prachtig hotel’, zegt Nicolas Kipper, General Manager. ‘Onze missie voor dit belangrijke project was om het erfgoed van de stad te omarmen en met een eigentijdse geest te trouwen om een prachtige combinatie van de Oost- en West-invloeden te creëren die te vinden zijn in Istanbul.’
43
PORTUGESE ONTWERPER
De Portugese ontwerper Patricia Pina heeft het interieurontwerp van de kamers en suites uitgevoerd, terwijl de vergaderruimten opnieuw zijn bedacht door de bekende Turkse architect Hakan Yürüoğlu. Onder leiding van Pina zijn de 243 kamers, waaronder 23 suites, gerenoveerd om een ontwerpconcept te weerspiegelen dat is gecreëerd rond het Ottomaanse rijk en de rijke cultuur van Istanbul. Goud- en kopertinten worden gecombineerd met lagen kleuren, terwijl wandpanelen beschikken over ingewikkelde werken van kobaltblauw Anatolisch keramiek, luxe fluweel en zijde stoffen als hoofdeinden in alle gerenoveerde kamers en weerspiegelen zowel lucht als aarde in hun ontwerp. Elke kamer is prachtig ingericht met hedendaagse stukken van Turkse kunstenaars. Geglazuurde replica's van oude munten uit het bewind van Selim III, de hervormde Sultan van het Ottomaanse rijk, vallen ook op in de kamers en suites. The Ritz-Carlton ligt in het hart van de stad Istanbul en is een van de meest elegante hotels van de stad. Het hotel ligt tegen de achtergrond van prachtige Bosporus-kusten en biedt een perfecte businesstraveller.nl
mix van cultuur, gastvrijheid en verfijning in het hart van het kruispunt van de wereld tussen Azië en Europa. Sinds de opening heeft het hotel gastheer en hoogwaardigheidsbekleders, royalty's en artiesten die van het hotel houden sinds de opening een unieke reisbestemming. Gasten die verblijven in The Ritz-Carlton, Istanbul blijven genieten van uitstekende restaurants en revitaliserende hammanervaringen in het hotel. The Ritz-Carlton, het Atelier Real Food Restaurant van Istanbul, is een eerbetoon aan de bloeiende gastronomische scene van Istanbul, biedt een menu geïnspireerd op de hedendaagse wereldkeuken en de beste gerechten van het Ottomaanse paleis. We genoten er van warme hummus, erg goed gegrild vlees en een fraaie Turkse rode wijn. De Lobby Lounge is de perfecte plek voor een afternoon tea en Bleu Lounge Terrace voor cocktails met een ongeëvenaard uitzicht op de Bosporus. Het hotel
beschikt ook over een wellnesscentrum met een uitgebreid menu met gezichtsen totale lichaamsbehandelingen, een binnenzwembad en een authentieke Turkse hamam. Een zeldzaamheid in de stad, het hotel is het enige hotel met een openlucht spa met behandelingen met uitzicht op de Bosporus. Even helemaal bijkomen! Een uitstekend zakelijk adres het heerlijke leisure-trekjes.
OK TOBER 2019
Vlieg ontspannen en comfortabel in de Royal Laurel Class naar Bangkok en Taipei Altijd inclusief bagage
Vanaf Amsterdam vliegen wij drie keer per week rechtstreeks naar Bangkok om vervolgens na een korte stop door te vliegen naar onze thuisbasis Taipei. Aan boord ervaart u direct onze 5-sterren service, Aziatische gastvrijheid en vriendelijkheid. Wij vinden het belangrijk dat u zich tijdens de vlucht thuisvoelt op weg naar één van onze mooie bestemmingen in Azië.
EVA AIR. VOEL HET COMFORT
evaair.com
AIRLINE NIEUWS
AMERICAN AIRLINES MET PREMIUM ECONOMY NAAR AMSTERDAM
Vanaf 9 januari 2020 zal American Airlines met een moderne Boeing 787-8 van Amsterdam naar Philadelphia vliegen. Met dit grotere vliegtuig wordt de capaciteit met 25 extra stoelen vergroot en kan op deze route voor het eerst worden gevlogen in de Premium Economy klasse. De 787-8 biedt 20 full-flat stoelen aan het gangpad in de Flagship Business. Daarnaast kunnen Business-passagiers genieten van door chefs geïnspireerde menu's, een amenity-kit van het merk This is Ground en Bang & Olufsen hoofdtelefoons met ruisonderdrukking. Op de luchthaven van Philedelphia kunnen daarvoor in aanmerking komende passagiers, gebruikmaken van de Admirals Club, waar ze voor hun, aansluitende, vlucht rustig kunnen genieten. De 787 Dreamliner biedt ook 28 Premium Economy stoelen. De nieuwe Premium Economy Class van American Airlines biedt passagiers instappen met voorrang, een ruime leren stoel met 96 cm beenruimte, gebruik van een hoofdtelefoon met ruisonderdrukking, een stijlvolle amenity-kit van het merk STATE, een deken en kussen van Casper en verbeterde maaltijden met gratis wijn, bier en sterke drank. In de Main Cabin bevinden zich 186 stoelen, waarvan 48 Main Cabin Extra met extra beenruimte.
BESTE ENTERTAINMENT WEER BIJ EMIRATES EMIRATES HEEFT VOOR DE DERDE KEER OP RIJ DE PRIJS VOOR BESTE ENTERTAINMENT TE PAKKEN BIJ DE 2020 PASSENGER CHOICE AWARDS. De aanhoudende winst van Emirates op entertainment gebied is te danken aan haar constante innovatie in het in-flight entertainmentsysteem. Sinds de luchtvaartmaatschappij de eerste was die televisieschermen in de stoelen installeerden in 1992, is ze continu bezig met innoveren. Tegenwoordig heeft Emirates één van de meest uitgebreide en state-of-the-art entertainment- en communicatiesystemen in de lucht. Het entertainmentsysteem, ice,biedt meer dan 4.500 kanalen met meer dan 1.000 wereldfilms. Reizigers in iedere klasse kunnen zich vermaken op de grootste schermen in de industrie van maar liefst 13.3 inch voor Economy Class, 23 inch voor Business Class en 32 inch in First Class.
GETEST: STAR ALLIANCE LOUNGE (NUMMER 27) STAR ALLIANCE heeft eerder dit jaar zijn nieuwe lounge op Schiphol geopend. De lounge is gevestigd in het Schengen-gedeelte van de luchthaven. We gingen even buurten voorafgaand aan onze reis. Bij binnenkomst, rond een uur of acht in de morgen, oogt de lounge als een verademing op het dan al drukke Schiphol. Niet te druk, genoeg ruimte, en stijlvol. We zien een flatscreen met wat sport-tv op mute, een klein maar verder prima buffet met broodjes en verse sappen en een ruime bar. Gezien het tijdstip is biertap nog onbemand, wel zien we in de koelkastjes naast fris en water ook Heineken 0,0, Warsteiner en Leffe. Prima! In de lounge is gratis Wi-Fi beschikbaar, inclusief standaard usb. De lounge beschikt voorts over een bagageruimte, individuele werkhoeken, een gezamenlijke lees/ werktafel, diner-gedeelte, bar, relaxhoek en een wijnbar. De lounge biedt plaats aan 150 passagiers en is dagelijks open van 05.30 uur in de ochtend tot ’s avonds 21.30 businesstraveller.nl
uur. We vertrekken na een broodje, meerdere koffies en nemen een zakje chips mee voor aan boord. De service in de lounge is vriendelijk en houdt de boel netjes op orde. We hebben kort de tijd maar we weten: Star Alliance heeft er een uitstekende lounge bij.
OK TOBER 2019
45
INTERVIEW
Over Albert, Jerry, Nico V en de Flying V…
GESCHIEDENIS KLM IN VOGELVLUCHT Honderd jaar KLM is een nostalgische vlucht door soms onbestendig weer. Maar aan het einde van de dag wel een landing uit het boekje. Ga mee op reis door een eeuw Nederlandse ondernemingszin, pionierszucht, tegenslag en doorzettingsvermogen.
12 september 1919: Koningin Wilhelmina verleent het predicaat ‘Koninklijk' aan KLM in oprichting.
46
7 oktober 1919: Oprichting van de ‘Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën' (KLM). Albert Plesman is de eerste directeur. 7 mei 1920: De eerste KLM-vlucht! Piloot Jerry Shaw vliegt met een geleaste DeHavilland DH-16 van Londen naar Amsterdam. Aan boord twee journalisten, een brief van de Londense burgemeester voor zijn Amsterdamse collega en een pak kranten. 4 april 1921: KLM start diensten met eigen piloten en toestellen (Fokker F-II en F-III). Hiermee begint de band tussen KLM en Fokker die tot 2017 zal duren. 9 mei 1921: Opening van het eerste KLM-kantoor aan het Leidseplein in Amsterdam, het eerste in zijn soort wereldwijd. Het enige restant anno nu: de KLM-reclame op het hoekpand Leidseplein-Leidsestraat. 1924: Eerste dierentransport. Met het vervoer van de jonge fokstier Nico V begint een lange geschiedenis van dierentransporten. 24 april 1924: Het eerste ongeluk met een dodelijke afloop in de KLMOK TOBER 2019
geschiedenis, dat in de meer onveilige beginjaren van de burgerluchtvaart niet voor het laatst zal zijn, bij KLM en ook bij andere maatschappijen. Een Fokker F.III verdwaalt in de mist boven Het Kanaal. 25 september 1930: Start van de geregelde lijndienst AmsterdamBatavia. Tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog is dit de langste reguliere luchtverbinding ter wereld 20-24 oktober 1934: De Douglas DC-2 ‘Uiver' wint de eerste prijs in het handicapgedeelte - een vlucht met passagiers en vracht - van de luchtvaartrace Londen-Melbourne. Ze vliegen in 3 dagen, 18 uur en 17 minuten naar Australië. De Uiver was voor KLM het eerste geheel uit metaal bestaande toestel (coverfoto). 15 december 1934: Eerste transAtlantische vlucht, met de Fokker F-XVIII ‘Snip', van Amsterdam via Curaçao naar eindbestemming Aruba. 1935: Cabinepersoneel doet zijn intrede. In eerste instantie zijn het mannen, hofmeesters genoemd. Snel daarna volgt een groep vrouwen, de stewardessen. 21 mei 1946: Start van de lijndienst tussen Amsterdam en New York, met de Douglas DC-4 ‘Rotterdam'.
23 juni 1949: Een zwarte dag. De Lockheed Constellation PHTER ‘Roermond’ stort neer in de Adriatische Zee. Alle 33 inzittenden komen om, inclusief gezagvoerder Hans Plesman, zoon van eerste KLMdirecteur Albert Plesman. 1 april 1958: Introductie van de Economy Class. Hierdoor werd het publiek dat kon vliegen nog verder uitgebreid. In 3 maanden tijd steeg het aantal passagiers met 27%. 1 november 1958: Opening van de lijn Amsterdam-Tokio via de Noordpool, met de Douglas DC-7 ‘Caraïbische Zee'. Personeel was speciaal hiervoor getraind en er waren extra voorzieningen aan boord zoals poolpakken. 25 maart 1960: Het tijdperk van de straalvliegtuigen breekt aan met de introductie van de Douglas DC-8 bij KLM. De vliegtijd wordt aanzienlijk korter, New York wordt bijvoorbeeld gehalveerd. 31 januari 1967: De eerste Boeing 747-206B voor KLM, de PHBUA, Mississippi. Hiermee start het ‘widebody'-tijdperk bij KLM. Het toestel heeft plaats voor 353 passagiers, vergelijk met het grootste toestel van KLM tot die tijd (de DC-8) waar maximaal 175 passagiers in konden. Op 14 februari maakte de businesstraveller.nl
KLM GESCHIEDENIS
PH-BUA haar eerste vlucht naar New York. 25 november 1973: De jaren ’70 stonden helaas bol van vliegtuigkapingen. Ook KLM ontsnapt er niet aan. De Boeing 747206B PH-BUA ‘Mississippi’ wordt boven Irak gegijzeld door Palestijnse terroristen. De passagiers worden na een omweg in Malta vrijgelaten, de bemanning pas wanneer de terroristen zich overgeven in Dubai, drie dagen nadat het vliegtuig uit Amsterdam was vertrokken. 27 maart 1977: De misschien wel donkerste dag uit de geschiedenis van KLM. De KLM-Boeing 747-206B PH-BUF "Rijn" en een PanAm-Boeing 747-121, N736PA "Clipper Victor", botsen op het vliegveld van Tenerife. In totaal komen 583 mensen om. Juli 1989: KLM verwerft een belang van 20% in de Amerikaanse maatschappij Northwest Airlines. Januari 1993: Het Amerikaanse Ministerie van Transport verleent KLM en Northwest Airlines de antitrust-immuniteit, waardoor ze intensiever kunnen gaan samenwerken. Dit is het begin van het strategisch partnership dat na de overname van Northwest door Delta Air Lines wordt voortgezet samen met Air France. businesstraveller.nl
December 1991: Als eerste luchtvaartmaatschappij op het Europese vasteland introduceert KLM een loyaliteitsprogramma voor klanten, Flying Dutchman, het huidige Flying Blue. Ingangsdatum is 1 januari 1992. Maart 1994: KLM en Northwest Airlines introduceren de ‘World Business Class', een nieuwe klasse gericht op de zakelijke reiziger op intercontinentale vluchten. 5 mei 2004: Officiële oprichting van de Air France KLM-Groep. September 2004: KLM, Northwest en Continental treden als nieuwe leden toe tot SkyTeam, een internationale alliantie van luchtvaartmaatschappijen. December 2006: KLM introduceert als eerste luchtvaartmaatschappij ter wereld de ‘self service transfer kiosk'. 2 juni 2008: KLM geeft het laatste papieren ticket uit. Voortaan zijn alle tickets die KLM uitgeeft e-tickets. Juni 2011: Eerste lijndienst op biobrandstof naar Parijs. 30 maart 2010: Laatste vlucht Fokker 50. KLM neemt hiermee definitief afscheid van de turboprop-toestellen.
14 november 2015: KLM neemt haar eerste Boeing 787-9 Dreamliner in ontvangst, een nieuwe fase in de vlootvernieuwing van KLM. 29 oktober 2017: Laatste commerciële vluchten Fokker 70, een einde aan het tijdperk van toestellen van deze vliegtuigbouwer. 2018: KLM vervoert 34,1 miljoen passagiers, met een vloot van 214 toestellen, naar 92 Europese en 70 intercontinentale bestemmingen. KLM heeft 33.000 medewerkers in dienst. 3 juni 2019: KLM doet een verdere stap in de toekomst. KLM-Topman Pieter Elbers en Prof. dr. Henri Werij van de TU Delft starten een nieuw samenwerkingsproject gericht op het verduurzamen van de luchtvaart. Samen gaan ze verder werken aan een nieuw vliegtuigontwerp: de Flying-V, een zeer energiezuinig type vliegtuig. 7 oktober 2019: Het is feest! KLM, 100 jaar. Een eeuw lang een innovatieve motor voor Nederland, haar economie en haar al o zo reislustige inwoners. Van harte! (bronnen: KLM, Wikipedia)
OK TOBER 2019
47
INTERVIEW CEO
‘ONTDEKKEN, ZIEN, VOELEN, PROE VEN’ T
opman Pieter Elbers werkt meer dan een kwart eeuw bij de honderdjarige KLM. Wie beter te vragen over de heden, verleden en toekomst van het jubilerend blauw? Een interview met persoonlijke herinneringen, de kracht van KLM en een blik in de toekomst. ‘Er moet een doorbraak komen…’
TEKST TIJN KRAMER
Wat is je eerste KLM-herinnering?
‘Mijn sollicitatiegesprek, op Schiphol-Oost, begin 1992. Daarvoor had ik een keer met Transavia gevlogen, maar nog nooit met KLM. Dat gesprek is inmiddels 27 jaar geleden’
Dus dan weet je ook nog je eerste KLM-vlucht?
‘Inderdaad. Dat was als onderdeel van het introductieprogramma, met een klein clubje net aangenomen collega’s…naar Boedapest. Dat vond ik heel bijzonder allemaal.’
Wilde je per se de luchtvaart in?
‘Nee. Ik heb logistiek management gestudeerd in Venlo, en ben daarna dienstplichtig bij de Marine gegaan, dus iets in de logistiek lag voor de hand. Ik had een paar sollicitaties gestuurd, ook naar wat toen Van Gend en Loos heette (vervoersbedrijf, in 2003 gekocht door DHL, red). Verschillende plekken hadden openingen, maar de baan bij KLM sprak me het meeste aan. Maar het is niet zo dat ik als kleine jonge al droomde van de luchtvaart.’
Waarom sprak KLM het meeste aan?
‘Het is fascinerend. Het feit dat je, technisch gezien, zoveel gewicht de lucht in krijgen en zover kan vliegen…ontzettend boeiend. De logistieke puzzel, de dynamiek, de klanten en
OK TOBER 2019
businesstraveller.nl
INTERVIEW CEO
de beweging. Als je op Schiphol komt…ik woonde toen in een andere, rustiger, deel van het land, en dan kom je op Schiphol: druk en dynamisch. Dat sprak me aan.
Kwam je wat bleu binnen?
‘Nee, dat niet per se, maar wel blanco. Ik had geen familie die bij KLM werkte, en je hebt mensen die van jongs af aan spotter zijn. Dat geldt niet voor mij. Mijn zoon van veertien weet meer van vliegtuigen dan ik op die leeftijd. ‘Oh kijk, papa, dat is een triple 7, en dat is een A380.’
Had je al reisbloed, de behoefte om de wereld te zien?
‘Ja, dat wel. Ik was zeventien toen ik met mijn broer op Interrail ging, hij was zestien. Dat was 500 gulden meen ik, dan kon je een maand lang door Europa treinen. Andere tijden: zonder mobiele telefoon, met een rugzak en een gitaar…mijn broer overigens op de gitaar hoor, ik niet. Je nam geld mee en je belde hooguit maar drie keer naar huis. Frankrijk, Italië, met de boot naar Griekenland, naar het toenmalige Joegoslavië, naar Denemarken en toen weer terug. Als je er nu over nadenkt…als je kinderen 24 uur weg zijn, dan app je al. Toen deed je dat gewoon. 17 en 16. Het reizen is toen begonnen. Ik vind het fascinerend om op andere plaatsen te komen, fascinerend andere culturen mee te maken. Om dat te ontdekken, te zien, te voelen, te proeven. Ik bewaar er alleen maar goede herinneringen aan.’
Wat betekent in de snelle wereld van vandaag dat een bedrijf 100 jaar bestaat?
Dat is natuurlijk heel bijzonder, ook als je kijkt naar de gemiddelde leeftijd van bedrijven, het wordt steeds korter. Of het bedrijf verandert enorm. Kijk naar de evolutie van Philips, dat een heel ander bedrijf nu is dan bij de start, heel knap overigens. Maar bij ons is het businessmodel in hele grote mate al eigenlijk 100 jaar min of meer hetzelfde. Maar toch zijn we in staat geweest te ondernemen, te innoveren, te pionieren, op het juiste moment de juiste dingen te doen. In een industrie die hypercompetitief is…
Er zijn de laatste jaren veel airlines verdwenen maar niet KLM, uit een relatief klein land. Hoe kan dat?
‘Ik denk toch dat er duidelijk iets aan innovatie en pionieren in het DNA van het bedrijf zit. Van generatie op generatie wordt dat doorgegeven. Zo bouwt elke generatie weer door op de voorgangers. Bedrijven kunnen alleen 100 jaar worden als je twee dingen hebt: loyale klanten en goed personeel. En het bijzondere is de chemie tussen die twee. Dat is iets om
businesstraveller.nl
OK TOBER 2019
→
INTERVIEW CEO
50
→
als KLM en Nederland trots op te zijn en te koesteren.
Hoe belangrijk is de fusie met Air France geweest?
'De eerste keer KLM naar New York? In mijn kantoor hangt een mooie foto, uit 1946...' (foto boven)
Heel belangrijk. Leo van Wijk (oud-topman KLM, red) zei het laatst in een interview en daar ben ik het helemaal mee eens: ‘op de juiste momenten zijn de juiste besluiten genomen.’ Plesman die net na de oorlog naar Amerika ging en 36 toestellen meenam. KLM die later een bijdrage deed om samen met Boeing combi-toestellen te gaan ontwikkelen. Bij het ontstaan van de ‘open skies’ (vrije wederzijde landingsrechten, in 1992, red) met Amerika, waren we de eerste die een joint venture aangingen (met Northwest Airlines, red). Toen de Europese consolidatie eraan zat te komen, heeft Leo van wijk gesteld dat we beter vooraan in die consolidatie konden zitten, niet achteraan. En wat digitalisering betreft hebben we social media al snel omarmd, waar anderen het lang hebben laten liggen. Dat was tijdens de vulkaansluiting, zo werd van de nood een deugd gemaakt destijds.’
Heb je veel geleerd van je voorgangers?
‘Natuurlijk; maar uiteindelijk kun je tijdshorizonnen niet helemaal vergelijken, iedere CEO heeft te maken met de uitdagingen van zijn of haar tijd. Pieter Bouw was er zes jaar en die zat in de hele Open Skies dynamiek, Leo van Wijk in de tijd van Europese consolidatie en Peter Hartman had te maken met hoge brandstofprijzen in combinatie met het
OK TOBER 2019
wegvallen van business bij de val van Lehman Brothers. Zo heeft iedereen heeft zijn eigen crises, uitgadingen en kansen. Ik heb getracht ervan te leren. Zonder hetzelfde te doen, want de tijd verandert.
Spreek je hen nog?
‘Een keer per jaar komen we sowieso samen, en ik spreek ze soms nog wel eens over bepaalde specifieke onderwerpen. Niet om te weten wat zij nu zouden doen, maar om te vragen wat, toen, hun overwegingen ooit waren. Dat is interessant.
Ik vraag het toch. Staat Camiel Eurlings ook in dat rijtje?
Hij heeft hier kort gezeten als CEO, en toen zijn er afspraken gemaakt tussen de commissarissen en Eurlings om daar verder geen commentaar op te geven of op terug te blikken. Die lijn houden we aan.
Wat was het dieptepunt in die 100 jaar?
Voor een luchtvaarbedrijf waar veiligheid bovenaan het vaandel staat is het dieptepunt de ramp op Tenerife (27 maart 1977 waarbij een KLM en Pan Am botsen, met 553 slachtoffers, red). Er zijn eerdere ongelukken geweest, zeker in de vroege jaren toen veiligheid nog in de kinderschoenen stond, maar Tenerife is toch wel het duidelijk dieptepunt.
En wat zijn de sleutelmomenten geweest?
‘Bij KLM komt het krachtige boven als het zwaar wordt. Als ik even naar mijn eigen vijf jaar kijk, naar mijn start als CEO in 2014 en de uitdagingen die er waren. De energie die we businesstraveller.nl
INTERVIEW CEO
wisten te mobiliseren, de kracht in het bedrijf. Dat was heel bijzonder. En die attitude van KLM-ers is meerdere keren een omslagpunt geweest in onze geschiedenis.
Wie verdienen in die 100 jaar KLM een speciale vermelding? Vanaf Plesman tot nu…
‘In ieder geval Plesman ja. ‘The ocean of the air unites all people’. Hij bleef, tegen de stroom in, in de luchtvaart geloven. En dat was die eerste jaren geen vanzelfsprekendheid. Verlies, ongelukken en tegenslag. Ik denk ook aan oud-KLM CEO Orlandini die maar liefst zestien jaar aan het hoofd heeft gestaan. Maar op de eerste plaats: het personeel in den breedte, door al die jaren heen. Je doet het samen, je doet het met elkaar. Dat is de kracht van KLM.
Jullie zijn inmiddels een wereldwijde merknaam.
Onze rol is dat we Nederland verbinden met de wereld en andersom. Maar we hebben natuurlijk een hele lange geschiedenis. In veel landen. We zijn vaak in staat geweest om op relevante momenten zichtbaarheid te creëren. Neem als voorbeeld Korea, daar vliegen we op sinds de Olympische Spelen (1988, red). Dat was voor het land een belangrijk moment en dan stappen we op tijd in. En dat is zo ontzettend veel vaker gedaan…
Wat is een realistische omschrijving van KLM in 2019?
Het bedrijf staat er fit en gezond voor, en intern zeggen we: ‘het dak is gerepareerd’…op alle fronten beter. Tegelijkertijd moet je realiseren dat de buitenwereld razendsnel aan het veranderen is. We zijn fit en gezond maar het is dus niet vanzelfsprekend dat het zo blijft. Daar moeten we elke dag weer voor knokken
BOVEN: De Flying V, en daaronder een deel van de 33.000 KLM'ers met blauw bloed...
51
Welke veranderingen zie jij als noodzakelijk om met vertrouwen de komende decennia in te gaan?
Doorgaan met innoveren en pionieren. Twee aspecten zijn daarin belangrijker dan voorheen: digitalisering en duurzaamheid. Ook zullen we blijven investeren in ons personeel; zowel in personeel dat al bij KLM werkt als het aannemen van nieuwe mensen. Bijvoorbeeld op het gebied van technologie en data management is een heel nieuwe generatie kennis nodig.
PIETERS ELBERS PRIVÉ Mooiste moment van de dag? ‘Zonder twijfel ‘s morgens vroeg. Toen ik bij de mariniers zat, had ik een korporaal en die zei ‘Nieuwe dag, nieuwe kansen’. Daar werden we iedere dag vroeg mee wakker gemaakt. En dat zeg ik zelf ook nog regelmatig.’ Droomvakantie? Ik heb niet één droomvakantie, er zijn er verschillende. Nieuwe plekken ontdekken, maar ook het bekende. Er is zoveel. ’s Morgen langs het meer (Westlake) van Huangzou rennen is prachtig, maar ook teruggaan naar Griekenland, waar we drie jaar hebben gewoond, in een taveerne wat
businesstraveller.nl
eten en een glaasje ouzo drinken. Dat is ook een droom. De enorme diversiteit landen, culturen, geschiedenis en sferen, dat is het mooie… Beste advies ooit gekregen en van wie? Ik heb gedurende mijn carrière verschillende managers gehad waar ik veel van geleerd heb. Daar ben ik ontzettend dankbaar voor. Het blijven leren en ontwikkelen is daarin belangrijk. Vrije tijd? Ik heb niet zoveel vrije tijd, maar dan rennen en tijd doorbrengen met mijn gezin. En ik kan genieten van een glas wijn bij een
goed boek, met name over geschiedenis en landenculturen. Waar kunnen we je wakker voor maken? Een eindje hardlopen…of iets positiefs doen of ondernemen met elkaar, zowel privé als zakelijk. Dat levert me energie op. En tot slot, een goed adresje om te eten, ergens op deze wereld… Moeilijk hoor. Laat me er een noemen: Restaurant Tassia, in Kefalonia, aan het water. (Fiskardo, Kefalonia 280 84, Griekenland, ww.tassia.gr, red)
OK TOBER 2019
→
INTERVIEW CEO
52
→
Zoals jullie onlangs zeiden: Fly responsibly. Maar wat is verantwoord vliegen?
‘Het is denk ik voor ieder bedrijf, in welke industrie, duidelijk dat we voor een deel op krediet van de toekomst leven. Er moet nu op een aantal vlakken acties ondernomen worden. We doen dat al jaren, maar we kijken er nu nog meer naar. Dat we niet alleen als airline, maar als industrie samenwerken. We concurreren niet op duurzaamheid, we moeten kennis delen. Je gaat mij of KLM niet horen zeggen dat iemand wel, maar ook iemand niet, verantwoordelijk vliegt, Het is een lastige balans. We moeten als business kunnen blijven draaien juist om duurzaam te kunnen investeren.’
VLNR: 100 jaar KLM, service vroeger en spraakmakende KLM-momenten: Heineken-bier aan boord, digitale innovatie en de Fly Responsablycampagne.
(extreem hoge snelheidstreinen, een project van Elon Musk, red.) We wachten het af. Als ik al zie hoe ingewikkeld het is een pan-Europees treinennetwerk aan te leggen voor een vervoersmiddel idat al 100 jaar bestaat… Tegelijk, we lopen tegen de grenzen aan van wat het luchtruim aankan, ergens moet een doorbraak komen want 50 jaar doorgroeien met elk jaar 2 procent meer vliegtuigen in de luchtruim, dat gaat niet passen. Er moet een doorbraak komen, of die groei komt er toch niet en de tickets zijn dan duurder geworden.’
Heineken zegt ‘drink verantwoordelijk’ maar heeft alcoholvrij bier, 0,0. Jullie hebben altijd CO-2…
‘We zeggen dus tegen de klant: overweeg of het nodig is, en moeten alle spullen wel mee? En compenseer het. Met een beetje creativiteit kun je zeggen dat de CO-2 compensatie onze 0,0 is…’. Als je vliegt, vlieg dan bewust.’
En de verre toekomst? Kun je mij een – met een toegegeven hoog glazen bol gehalte – een visie schetsen?
‘Ik verwacht niet dat er op grote schaal ruimtereizen komen, de Concorde bleek ook niet betaalbaar. Een hyperloop? OK TOBER 2019
businesstraveller.nl
I N T IENRTVEI RE VWI ECWE O
Je bent Minister-President met meer dan normale volmacht voor een dag. Je hebt 24 uur om de problematiek rondom Schiphol op te lossen. Hoe doe je dat?
‘Vooropgesteld; Schiphol is een uitermate complex dossier met vele belanghebbenden. Maar er is wel een gemene deler te maken, waarvan uit je dan met zijn allen weer kunt gaan werken. Ik zou dus vooral duidelijkheid creëren. De onduidelijkheid en onzekerheid is in toenemende mate een probleem aan het worden. Je kunt van ons niet gaan verwachten miljarden te gaan investeren zonder een idee te hebben welke slots beschikbaar komen. Natuurlijk, we weten en willen: geen (!) ongebreidelde groei en ook het verdelen van de lusten en de lasten. Maar tegelijktijdig moet er wel het besef zijn dat we onmogelijk iedereen 100 procent tevreden kunnen houden. We moeten ergens de gemene deler vinden. Nu houden we elkaar gevangen in een poldermoeras….
Bij wie ligt de bal?
‘Uiteindelijk moet de politiek daar een knoop doorhakken. Maar alle partijen moeten eraan bijdragen. Wij willen als luchtvaartsector die verantwoordelijkheid ook nemen.’
Een KLM’er heeft blauw bloed, zo wordt gezegd. Wat maakt blauw bloed en hoe kom je er aan?
(Lacht) ‘Ik denk dat het een beetje besmettelijk is…je wordt er in ondergedompeld en je wordt er een onderdeel van. Je kunt het niet kopen, niet bij de dokter halen, niet claimen, zeggen of erover roepen, het is iets wat je ontwikkelt door het werken met collega’s en door het opdoen van mooie ervaringen.’
Wat zijn je mooie persoonlijke KLM-herinneringen?
‘Vooral dat ik steeds andere dingen heb kunnen doen in 27 jaar bij KLM. Ik ben begonnen bij vliegtuigbelading, en dan denk je in je blauwe uniform: ‘ja, hier sta ik toch maar mooi. Of toen ik voor het eerst naar het buitenland werd uitgezonden, naar Italië. Onze dochter is in Japan geboren!
businesstraveller.nl
KLM-QUIZ MET PIETER ELBERS 1) Wat was de eerste intercontinentale bestemming? Batavia, 1924 (correct) 2) In welk jaar was de eerste vlucht? 1920 (correct) 3) Wie was de piloot? ‘Ah, het was in ieder geval een Brit…’(inderdaad, zijn naar was Jerry Shaw) 4) Daarna als verre bestemming, Curacao,1934 5) Jullie vlogen als eerste Europese airline naar New York, in welk jaar? ‘Ha, daar heb ik hier in mijn kantoor een foto van hangen, ons toestel boven de stad. Dat was in 1946, en we hebben dat heel mooi gevierd in 2016.’ (correct) 6) Wie zong het liedje ‘Daar komt een Uiver gevlogen en heel de lucht hoort aan hem: het zijn de Hollandsche jongen van onze pracht-KLM’ Dat was Luis Davids (correct) 7) Wat was de bruidsrace? Nee, helaas…(Een meerdaagse luchtrace in 1953 per DC-6a, tussen Londen-en Nieuw Zeeland met aan boord 29 bruiden op weg naar hun geliefde. Gewonnen door KLM (‘Mooi zo’)
Maar ook aan alle geweldige collega’s, de
'Ik was 17 toen ik met openingsvluchten, gesprekken met klanten en de vele mooie evenementen. KLM wordt mijn broer op Interrail een deel van je leven.’ ging. Geen mobiele jij met KLM getrouwd? Of zou je telefoon, een rugzak Ben kunnen werken voor een andere airline? en een gitaar...' Of dan toch een andere branche? ‘Ik ben enorm verweven met KLM. En, (lacht), ik ben getrouwd met Marjolein. Ik heb me altijd ingezet en mijn best gedaan voor de plek waar ik op dat moment ben, zonder al te veel vooruit te kijken. Ik had ook niet, toen ik hier begin, de droom of ambitie CEO te worden. Ik wil daar dus niet te veel over speculeren. We zullen het wel zien.’
OK TOBER 2019
INTERVIEW
TEKST SOFIE SMETS
'ALS IK OPNIEUW MOCHT KIEZEN, DEED IK HET WEER.' Ad van Aken is al veertig jaar in dienst bij KLM als purser. Iedere zakenreiziger ziet de KLMcrew in actie. In het kader van het jubileum een kijkje achter de schermen met wereldreiziger Van Aken. ‘Alle culturen, alle religies, de gewoontes, de verschillende talen…’ Zou je dit ook bij een andere airline kunnen doen? ‘Nee. KLM is magisch voor mij. Het heeft een aantrekkingskracht. Als ik een 747 zie opstijgen – ik vind dat dit het mooiste is dat ooit is gemaakt – dan voel je het, dan zie je het; dit is luchtvaart.’ Heb je dit altijd gehad met de luchtvaart? ‘Toen ik vijf jaar was, zei ik tegen mijn ouders ‘ik wil bij KLM werken’. Ik was gek op vliegtuigen. Dan ging ik met mijn ouders naar Schiphol om vliegtuigen kijken. Ik raakte gefascineerd. Inmiddels werk ik hier nu ruim 40 jaar. Als ik opnieuw mocht kiezen, deed ik het weer.’ Waarom? ‘De reisindustrie is interessant omdat je met mensen te maken hebt. Alle culturen, alle religies, de gewoontes, de verschillende talen… Je ziet en hoort het allemaal op Schiphol. Ik wilde bij KLM werken, puur uit interesse voor de mens.’ Op 1 februari 1979 begon Van Aken bij de passage op Schiphol, bij de afhandeling van passagiers. Toen hij na een aantal jaar supervisor werd op deze afdeling, werd hij gevraagd om OK TOBER 2019
de afhandeling te organiseren in Sarajevo, waar in ’84 de Olympische Winterspelen plaatsvonden. ‘Wij vlogen niet op Sarajevo. Maar KLM vond het wel belangrijk om veel mensen vanuit de hele wereld via Schiphol mét KLM naar de Spelen te vervoeren. Toen ik terugkwam, werd ik gevraagd voor de afdeling speciale diensten en protocol.’ Dat betekende de afhandeling van VIPS. Belangrijke mensen dus, onder wie leden van het Koningshuis. Maar Van Aken wilde naast deze functie meer: Hij werd ook steward en ging het vliegen combineren met het PRwerk.‘Je had destijds nog een leeftijdsgrens, en kon je tot en met 28 jaar solliciteren. Toen voor de tweede keer een vacature hiervoor vrij kwam, dacht ik ‘zo zie ik ook nog wat van de wereld’. Maar dat mag nooit het hoofddoel zijn. Ik ben uiteindelijk gaan vliegen om met mensen te werken.’
'Op tien kilometer hoogte gaven zij een concert, met bassen en violen, in smoking en zwarte jurken...'
Wat is er in al die jaren allemaal veranderd aan boord? ‘Zoveel. Stel je voor, dat er nog gerookt werd aan boord. Iedereen stak een sigaret op in het rookgedeelte wanneer het lampje non smoking uitging. Het zag er blauw van de rook. De bemanning stond zelf ook rokend - met een sigaret in de hand - de trolleys te vullen. Ook veranderde er veel toen we op meer bestemmingen gingen vliegen en steeds verder gingen reizen. Dan kwam er een soort paardenstal met bedjes in het vrachtruim. Dat kun je je toch allemaal niet meer voorstellen? Daarnaast zie ik verandering bij de passagiers. Vroeger was vliegen elitair, nu kan iedereen vliegen. Mensen zijn mondiger geworden. En natuurlijk, we hebben altijd veel mensen op een businesstraveller.nl
INTER VIE W AD VAN AKEN
kluitje gezet, dus die dingen gebeuren. Maar de agressie is toegenomen. Meer mensen vliegen nu, dus de incidenten nemen ook toe. Het is een uitdaging om dat soms op te lossen. Soms zeg ik weleens ‘ik heb niet gesolliciteerd naar een politiefunctie.’ Ben je weleens in spannende situaties beland? ‘We hebben weleens een passagier gehad die mentaal niet in orde was, op een vlucht van L.A. naar Amsterdam. Dat kan beangstigend zijn. Daarin zie je dat je goed getraind bent. Je bent nooit alleen. Uiteindelijk besloten we om die mevrouw te boeien - dat is niet makkelijk
55
- puur voor de veiligheid van passagiers. Dit heb ik maar zelden meegemaakt gelukkig. Met medische gevallen worden we getraind, maar op het moment dat het je overkomt, dan moet je wel even slikken. Of het een bevalling is, iemand met hartinfarct, iemand die overlijdt aan boord… Je maakt het hele leven mee. Maar een werkbezoek met voormalig koningin Beatrix was ook spannend hoor. Dat is één van de mooiste momenten die ik mee heb mogen maken.’ En verder? ‘Ik kreeg een paar jaar geleden de vraag: ‘Ad, zou je de panda’s naar Amsterdam willen halen?’ Nou, ik heb nooit geweten dat panda’s zo heilig zijn. Ik ben met een camerateam naar Chengdu gevlogen. We hadden meer media dan bij de olympische Spelen. CNN, BBC… Er stonden 150 journalisten bij de aankomst van de panda’s voor het dierenhotel op Schiphol. businesstraveller.nl
Dan ben ik trots. Een trots die ik niet kan omschrijven. Of het moment dat we naar Sao Paolo vlogen met het Concertgebouworkest aan boord. Op tien kilometer hoogte gaven zij in een concert, met bassen, violen, in smoking en in lange zwarten jurken. Ja, dat zijn mooie momenten die me altijd bij blijven.’ Wat was de grootste verandering voor jou bij KLM? ‘Die was er niet per se, want je groeit mee met alle veranderingen. Ik hoef niet bij het oude te blijven, iets dat oudere mensen kunnen hebben. Ik sta open voor veranderingen, in de maatschappij van KLM. En in de maatschappij an sich. We staan aan het begin van het tijdperk, met alle veranderingen om ons heen en alle innovatie bij KLM. We zijn honderd jaar jong. Niet honderd jaar oud.’ Je bent zelf 62 jaar jong. Denk je al aan je pensioen? ‘Ik maak geen planning. Veel mensen vragen het aan me, maar ik ben niet bezig met mijn pensioen. Als die dag komt, zal ik me in ieder geval niet gaan vervelen. ik heb me nog nooit verveeld, privé niet en ook bij KLM niet.’ OK TOBER 2019
OK TOBER 2019
businesstraveller.nl
CREDITS: GOOGLE MAPS
58
57
60
62 58 I GADGETS
De remedie tegen baby-gehuil... 60 I HORLOGES
Sportief racen tegen de tijd 62 I DESIGN
Een viering van 100 jaar Bauhaus businesstraveller.nl
OK TOBER 2019
GADGETS
Limited Retro-Diver van Seiko Seiko is al decennia een respectabele naam als het gaat om duikhorloges, hoewel deze stoere klokken vaak in heel andere context worden gedragen, zoals Martin Sheen liet zien in Apocalypse Now bijvoorbeeld. Aan dat horloge doet een nieuwe prachtige, en wat duurdere, limited edition van Seiko nu denken. Toen het originele 1970 Seiko duikershorloge werd ontwikkeld, hadden de ontwerpers maar één doel voor ogen: het bouwen van een ‘Diver’s watch’ dat de betrouwbaarheid, precisie en afleesbaarheid bood waar serieuze duikers behoefte aan hadden. De
58
kast een breed en vloeiend ontwerp, zodat de kroon op de 4 uur-positie optimaal kon worden beschermd. Een ontwerp dat de liefdevolle geuzennaam ‘Turtle’ zou krijgen. In 2019 her-creëert Prospex het model uit 1970, de vader van de ‘Turtle’, met een heel bijzonder Limited Edition duikershorloge. Een karakteristieke ‘Diver’ die door het hoge niveau aan functionaliteit een eresaluut is aan het doorzettingsvermogen en vakmanschap van het originele ontwerpteam uit 1970. Deze 1970 Diver’s Re-creation Limited Edition (2500 exemplaren) kost 4350 euro.
Eindelijk: In-ear, draadloos én noise cancelling Sony heeft de draadloze in-ear headphone, de WF-1000XM3 uitgebracht. En daarmee komt eindelijk een antwoord op een wens van vele reizigers. Nu de headphone jack bij de meeste telefoons is verdwenen (de Samsung Galaxy S10 is zo’n beetje de enige topper nog), zijn we aan boord vaak afhankelijk van de USB poort om de telefoon van power te voorzien. En dat betekent dus dat we draad-headphones niet kunnen aansluiten, daar zit de charger al in. Uiteraard zijn er uitstekende
OK TOBER 2019
wireless overear headphones, ook noise cancelling, op de markt inmiddels, waar Bose en Sony op dit moment de toon zetten. Maar, het moet gezegd, niet iedereen heeft zin in het meenemen van een dergelijke groter formaat hoofdtelefoon. Dus dan resteert de kleinere in-ear wireless headphone, vooral bekend door Apple met zijn airpods. Maar die haalt dan weer, bij lange na, niet het geluidsniveau van de grote broers, en biedt al helemaal geen noise-cancelling, het audio-
tegengif voor huilende babies aan boord. NOISE CANCELLING Sony komt nu met een antwoord. De WF-1000XM3 beschikt over Dual Noise Sensortechnologie. Het reduceert deze alle storende geluiden tot een minimum. De processor creëert een omgekeerde geluidsgolf om storende achtergrondruis te neutraliseren. Met vier verschillende maten hybride oordopjes en drie maten triplecomfort-oordopjes is de pasvorm
super. Dit vinden wij een heel belangrijk voordeel tegenover de Apple Airpods bijvoorbeeld, die maar in 1 formaat komen en simpelweg niet zo lekker zitten. Nu is de pasvorm echt op maat. De headphones worden geleverd in een compacte case die tevens als oplader fungeert. De in-ears hebben tevens een snellaadfunctie – slechts 10 minuten laden biedt een batterijlevensduur van 90 minuten. Na een dag lang testen in vliegtuig, airport en stedelijke omgeving kunnen we niet anders dan zeer positief zijn over de nieuwe Sony headphones. Het geluid is uitstekend, puur en helder. Het gebruiksgemak, comfort en draagbaarheid maakt het een ideale reisgenoot. Een must-have voor iedere zakenreiziger. De WF-1000XM3 is verkrijgbaar in stijlvol zwart of zilver en kost €250.
businesstraveller.nl
GADGETS
Mercedes vergroot de actieradius Mercedes-Benz heeft de GLE 350 de 4MATIC en GLC 300 e 4MATIC gepresenteerd. De plug-in hybrid GLE overtuigt met zijn elektrische actieradius: dankzij een accu met een capaciteit van 31,2 kWh is hij in staat om meer dan 100 km te rijden met een bijpassende rijstijl. Bovendien heeft hij een topsnelheid van 160 km/h met uitsluitend een ingeschakelde elektromotor. De
ultramoderne viercilinder dieselmotor is eveneens zeer efficiënt. Ook de GLC 300 e 4MATIC maakt gebruik van de derde generatie plug-in technologie van Mercedes-Benz. De in vergelijking met andere plug-in hybrids aanzienlijk grotere actieradius van de GLE 350 de 4MATIC effent de weg naar een nog fijnere elektrische rijervaring. Een speciaal vormgegeven achterzijde en een
aangepaste achteras creëren ruimte voor de grote accu. Er zit geen laaddrempel in de bagageruimte, die met een maximale inhoud van 1.915 liter nog steeds royaal is. Het aandeel elektrisch rijden wordt niet alleen vergroot door de grote actieradius, maar ook door de mogelijkheid om onderweg snel te laden.
Erg sportief en slim Casio komt met een nieuw PRO TREK Smart-horloge: de WSD-F21HR. Het gloednieuwe model is waterbestendig tot vijftig meter. De WSD-F21HR is uitgerust met een hartslagmonitor, waarmee zijn drager zijn tempo optimaal kan aanpassen tijdens het hardlopen, trailrunnen of fietsen. Bovendien ondersteunt het horloge offline kleurkaarten – handig voor sporters die graag het onbekende opzoeken. Dankzij de nieuwe functies van de WSD-F21HR zijn dragers continu op de hoogte van hun fysieke conditie, en kunnen ze dankzij de offline kaarten zonder problemen onbekende routes volgen.
businesstraveller.nl
Aan de Activity-app van de smartwatch zijn bovendien Running en Trail Runningmenu’s toegevoegd die live data tonen. De gebruiker kan zelf kiezen welke informatie de app weergeeft – zoals hartslag, snelheid of afstand, maar ook barometrische druk en een hoogteovergangsgrafiek. Vooraf zijn tot wel vier schermen in te stellen, waartussen
gemakkelijk is te wisselen tijdens het lopen of fietsen. Zo is de gewenste informatie altijd binnen handbereik. Net als andere PRO TREK Smartmodellen is de WSDF21HR geschikt voor Google App-diensten, de trekkingapp ViewRanger, de fietsapp BIKEMAP, de app STRAVA en andere outdoor-sportapps die compatibel zijn met Wear OS by Google. Prijs 499 euro
OK TOBER 2019
59
HORLOGES
TEKST CHRIS HALL
RACE-KLOKJE De 1973 Navigator past precies bij de sportieve en snelle ambities van Tissot.
60
D
e term ‘sporthorloge’ is grappig. Voor veel mensen betekent het ongetwijfeld iets rubberachtig en digitaals - misschien gemaakt door Garmin of Apple dat je biometrische gegevens kan volgen en scherpe elektrische schokken kan veroorzaken wanneer je activiteit onder een bepaald tempo daalt. Of zoiets; Ik ben niet helemaal op de hoogte van dergelijke zaken. Om daarentegen nerds zoals ik te plezieren, is een sporthorloge iets dat diep in het verre verleden is ontworpen om te worden gedragen tijdens een van de meer gekende atletische bezigheden, zoals polo, duiken of motorraces. Natuurlijk, zelfs 50 jaar geleden gingen de sportieve geloofsbrieven van deze horloges meer over marketing dan het idee dat jij of ik er eigenlijk een zou dragen om aan een sport deel te nemen. Maar waar de Zwitsers echt een fundamentele rol hebben gespeeld, is op het gebied van sporttiming. Enkele van de vroegste chronografen werden ontwikkeld om paardenrennen te timen, en tot het digitale tijdperk was een mechanisch horloge je beste keuze voor alles, van rally tot boksen. Tegenwoordig wordt door sommigen aangenomen dat de positie van ‘officiële tijdwaarnemer’ ceremonieel is, omdat de mechanische horloges van een merk slechts OK TOBER 2019
VAN LINKS: Tissot’s 1973 Navigator; Kessel Racing partners met Tissot; Alex Caffi stuurt voor Kessel tijfdens de Monaco Grand Prix Historique.
tot enkele seconden per dag nauwkeurig kunnen zijn. Maar dat is niet zo. Swiss Timing - het bedrijf van Swatch Group dat tijdwaarnemingstaken uitvoert voor onder meer Omega, Longines, Blancpain en Tissot - is een toonaangevend technologiebedrijf dat voortdurend nieuwe manieren bedenkt om de beste marges te meten. Onder de vlag van de Swatch Group, 's werelds grootste horologische conglomeraat, kent elk merk zijn plaats. Zoals Tissot, voornamelijk in de categorie kwartshorloges tussen 200 en 500 euro. Onlangs is echter iets gedaan wat Tissot weer stevig in contact heeft gebracht met zijn sportieve verleden. Het is opnieuw sponsor en tijdwaarnemer van de Tour de France, die eind jaren tachtig en begin jaren negentig aan de race was gekoppeld, en hoewel andere merken op verschillende punten het voorrecht hadden, is er iets dat gewoon goed aanvoelt. Toch is het op vier wielen dat Tissot onlangs twee interessante relaties opnieuw heeft aangewakkerd. De eerste is met autofabrikant Alpine - nu eigendom van Renault - toen deze na twee decennia afwezigheid terugging naar het autorijden. Tissot werkt sinds 2015 met Alpine via de endurance raceteams van het merk, maar de naam Alpine was grotendeels uit het oog gewekt tot de veelgeprezen herlancering van zijn A110 sportwagen vorig jaar - wat Tissot een onverwachte businesstraveller.nl
HORLOGES
Tissot heeft haar sportieve verleden weer omarmd...
maar welkome publiciteit bezorgde. Misschien wel de meest verrassende wedergeboorte is Tissot's scherpe heropleving van haar partnerschap met Kessel Racing. Verrassend op ĂŠĂŠn niveau omdat er geen tekort is aan horlogemerken met een motorsportaansluiting - in het bijzonder TAG Heuer maar vooral omdat het onwaarschijnlijk is dat de naam Kessel zeer veel zal betekenen voor de typische klant van Tissot. Loris Kessel reed slechts een handvol keren in de F1, zonder de toporde te verontrusten, maar hij ging verder met het vinden van een zeer succesvol endurance raceteam en een van de meest prestigieuze supercardealers van Zwitserland. Vandaag concurreert het Kessel Racing-team (gerund door zoon Ronnie) op de historische Grand Prix van Monaco in gerestaureerde Brabham F1-auto's versierd met de oorspronkelijke sponsorpositie van Tissot. Rijden op deze nieuwe golf van auto-enthousiasme is Tissots heldenstuk voor het jaar, een horloge dat bekend staat als de Navigator van 1973. Het is een redelijk getrouwe recreatie van een chronograafmodel dat oorspronkelijk in dat jaar werd gemaakt, en is perfect voor de hedendaagse markt met zijn tonvormige stalen kast (afwisselend geborsteld en mooi gepolijst) en de combinatie van een zwart-witte panda-stijl wijzerplaat met weloverwogen doses oranje op de chronograafhanden. Zelfs de geboorde lederen band roept de gewichtsbesparende maatregelen van klassiek racen op. Het kost 1895 euro - in de buurt van de bovenkant van het assortiment voor Tissot, maar een redelijk eerlijke prijs om te betalen voor iets dat er zo uitziet, kan gemakkelijk twee keer zo veel kosten. BT businesstraveller.nl
OK TOBER 2019
61
BAUHAUS
BOUW DE TOEKOMST
De Duitse kunstacademie Bauhaus heeft de wereld waarin we leven gevormd. Ter gelegenheid van het eeuwfeest, selecteren we enkele van de beste tentoonstellingen en expo’s die aan de beweging zijn gewijd.
H T FRANTZEN, ERBENGEMEINSCHAFT NACH FRANZ EHRLICH/GUNTER BINSACK
62
onderd jaar geleden, in april 2019, werd de kunstacademie Staatliches Bauhaus opgericht door architect Walter Gropius in Weimar, Duitsland. Op het eerste gezicht lijkt de geest van experimenteren en hergroei in die tijd uit de hand gelopen - Duitsland was een land gebroken door de Eerste Wereldoorlog, die slechts vijf maanden eerder was geëindigd. Toch was 1919 ook een jaar van vooruitgang, met de geboorte van democratie in het land en stemrecht voor vrouwen. Uit de ruïnes van het conservatieve Duitse rijk ontstond een liberale geest en een voorliefde voor culturele experimenten. De scheuten van het modernisme begonnen te worden gezien tegen het einde van de vorige eeuw en het radicale idee van het verenigen van vorm en functie, zoals gepromoot door de 19e-eeuwse Engelse ontwerper William Morris, had wereldwijde aandacht gekregen. Evenzo moest de Bauhaus-school haar leerlingen trainen in het totale kunstwerk, of ‘gesamtkunstwerk’, waarbij ambacht, design en beeldende kunst samensmelten en technologie in de mix brachten. De minimale lijnen, geometrische vormen en het beperkte kleurenpalet van Bauhaus vormden het ontwerp uit de 20e eeuw. De school kan creatieve geesten als Paul Klee, Wassily Kandinsky, Anni Albers en Ludwig Mies van der Rohe tot zijn leraren, studenten en regisseurs rekenen. Van meubels en architectuur tot industrieel ontwerp en typografie, Bauhaus liet weinig elementen van de creatieve wereld onaangeroerd. Tijdens de korte 14 jaar van de werking had de school drie locaties in Duitsland - Weimar tot 1925, Dessau van 1925 tot 1932 en Berlijn tot 1933 - en drie directeuren, alle architecten: Gropius, Hannes Meyer en Mies van der Rohe. In 1933 leidde de opkomst van het nazi-regime tot zijn ondergang, maar in plaats van de geest van Bauhaus te onderdrukken, werd zijn invloed verder weggevoerd terwijl leden de fascistische staat ontvluchtten - vandaar de rijkdom aan Bauhaus-architectuur in steden zoals Tel Aviv en Chicago. Samen met de langverwachte opening deze maand van het Bauhaus Museum Dessau, gebouwd voor het eeuwjaar, zijn er nog steeds een aantal uitstekende tentoonstellingen te bezoeken zowel in Duitsland en de rest van de wereld, inclusief ons eigen Tilburg. OK TOBER 2019
DEZE FOTO: De Masters’ Huizen bij de Bauhaus Building in Dessau BOVEN: Eberhardt Schrammen’s Five Hand Puppets (1923), te zienin Weimar
businesstraveller.nl
BAUHAUS
WORDS BECKY AMBURY
63
MET DE KLOK MEET: Bauhaus Archiv Berlin; Marcel Breuer’s Wassily armchair (1925), te zien in Weimar; Franz Ehrlich’s Material Relief (1927), te zien in Dessau
GEBOUW
BAUHAUS MUSEUM DESSAU
De thuisbasis van 's werelds een na grootste Bauhaus-collectie - de grootste is in Berlijn – is dit opvallende gebouw in Dessau (een uur rijden van Leipzig) bijna net zo aantrekkelijk als de exposities waarvoor het is gemaakt. De open en flexibele architectuur belichaamt de Bauhaus-geest en heeft als doel liefhebbers te trekken en als een cultureel centrum in het stadscentrum te dienen. De Black Box op de eerste verdieping huisvest architectuur, meubels, verlichting, textiel, behang en lettertypen, die allemaal de schuld weerspiegelen die hedendaags design aan de beweging verschuldigd is. Opent op 8 september; volwassenen € 8,50 . bauhaus-dessau.de
WEIMAR
BAUHAUS MUSEUM
Weimar (een uur en 45 minuten met de auto van Leipzig) is de geboorteplaats van Bauhaus en heeft daarom de oudste collectie. Je kunt het bewonderen in het nieuwe museum van de stad, dat in april werd geopend met zijn permanente tentoonstelling met de toepasselijke naam ‘The Bauhaus Comes from Weimar’. Werken omvatten de beroemde tafellamp van Wilhelm Wagenfeld en Carl Jakob Jucker, meubels van Mies van der Rohe en kunstwerken van Klee, Laszlo Moholy-Nagy en Lyonel → Feininger. Toegang € 11. klassik-stiftung.de b u s i n e s s t r a v e l l e r . nc ol m
J A N U A R I / FOE KB TROUBAERRI 2 0 1 9
Met wereldwijd meer dan 70 resorts is Club Med marktleider op het gebied van upscale en premium all-inclusive vakanties. Pionier sinds 1950. clubmed.nl | infonl@clubmed.com | 0900-202.03.06 Stadhouderskade 13 | 1054 ES Amsterdam
BAUHAUS
BAUHAUS
BUITEN DE EU
BERLIN
“ORIGINAL BAUHAUS”
Deze goed gestructureerde tentoonstelling presenteert 14 belangrijke stukken uit de geschiedenis van Bauhaus, waarin het verhaal achter elk verhaal wordt beschreven en hoe de maker technologie en kunst samenbracht. BauhausArchiv, Museum für Gestaltung (het tijdelijke huis van het museum bevindt zich in de Berlinische Galerie in Charlottenburg terwijl er renovaties plaatsvinden); tot 27 januari; toegang € 12. bauhaus.de
LONDON
TAIKRIXEL/MICHAELJACOBS/ISTOCK, JAN KELER, STIFTUNG BAUHAUS DESSAU (I 21430 GG)/GUNTER BINSACK, 2018
“BEYOND BAUHAUS: MODERNISM IN BRITAIN 1933-66”
Drie van de leidende figuren van de beweging, Gropius, Marcel Breuer en Moholy-Nagy, kwamen in de jaren dertig in het VK wonen en werken; deze tentoonstelling onderzoekt hun impact op architectuur in GrootBrittannië. Er zullen ook lezingen, vertoningen en workshops plaatsvinden. RIBA Architecture Gallery, Portland Place; 1 oktober - 1 februari; gratis toegang. architecture.com
TILBURG
“BAUHAUS& | MODERN TEXTIEL IN NEDERLAND” Ook in Nederland is nog een Bauhaus-expo! De tentoonstelling ‘Bauhaus& Modern Textiel in Nederland’ zoomt in op de invloed van het Bauhaus in de Nederlandse textielvormgeving en toont de lijn van het verleden naar het heden. Een handvol Bauhäusler, zoals de studenten worden genoemd – afgestudeerd in de weverij van het Bauhaus in Dessau – gaat hier in Nederland aan de slag. Zij inspireren latere generaties textielontwerpers en kunstenaars. In de expositie is de blik ook gericht op een viertal kunstenaars van nu, die in opdracht van het TextielMuseum nieuw werk maakten dat reflecteert op het erfgoed van de befaamde opleiding. Het is nog te zien tot en met 3 november in het Textielmuseum in Tilburg. www.textielmuseum.nl ■ Ga naar bauhaus100.com voor meer informatie. BT businesstraveller.nl
VANAF BOVEN: Het Bauhaus gebouw, Dessau; Peter Keler’s Cradle (1922), te zien in Weimar; prototype van Alfred Schafter’s Pendant Light (1931/2), in Dessau; Breuer’s Four-Piece Set Tables B9 (1925-6), ook te zien in Weimar
De modernistische beweging heeft twee verrassende buitenposten ...
TEL AVIV
Het kan een verrassing zijn om te horen dat de Israëlische stad de grootste verzameling Bauhaus-gebouwen ter wereld heeft, het resultaat van de emigratie van Duitse joodse architecten na de opkomst van de nazi's. Nu een Unesco-werelderfgoedlocatie, kunnen de meer dan 4.000 gebouwen van de witte stad van Tel Aviv worden opgenomen tijdens een begeleide twee uur durende wandeling (80 shekels / 20 euro) vanuit Bauhaus Centre Tel Aviv, dat ook een gratis permanente tentoonstelling heeft. bauhaus-center.com
CHICAGO
Toen de industriële leiders van Chicago het profiel van de stad wilden verbeteren, wendden ze zich tot Bauhaus voor inspiratie. Hongaarse emigrant Moholy-Nagy, een van de oorspronkelijke leraren van de beweging, werd opgesteld in en de New Bauhaus-school werd opgericht in 1937. Hoewel het slechts een jaar duurde, had zijn invloed een langere levensduur. Mies van der Rohe werd ook aangetrokken door de stad en ontwierp verschillende gebouwen op de campus van het Illinois Institute of Technology. Architectonische hoogtepunten in de binnenstad zijn zijn Kluczynski Federaal gebouw, Dirksen Federaal gebouw en AMA Plaza aan 330 North Wabash; de laatste hiervan is de thuisbasis van het Langham hotel. chicagobauhausbeyond.org
OK TOBER 2019
65
66
VOLGENDE MAAND
Tijd voor Tokyo
OK TOBER 2019
businesstraveller.nl
HOE OPTIMALISEER JE HET GEBRUIK VAN LOYALITEITSPROGRAMMA’S? Als lid van een loyaliteitsprogramma wil je natuurlijk je miles of punten verdiensten maximaliseren en gebruik optimaliseren. Een frequente reiziger zijnde heb je misschien al een programma van voorkeur; daar waar je status hebt of al een behoorlijk saldo aan punten. Begin je echter in de miles wereld, of stap je over naar een nieuwe airline of hotelketen, dan is het vaak de vraag waar je het beste je punten kunt bijschrijven.
Reisvoordelen, en/of voordeliger reizen? Comfort op reis is van groot belang. Zowel op een zakentrip als privé. Loungetoegang of een hogere loyaliteitsstatus met de bijbehorende voordelen helpen dan enorm. Word je daarnaast ook enthousiast van een goede deal, korting of promotie? Goede kans dat een van de InsideFlyer Premium Membership pakketten dan iets voor jou is. Dit is een eenmalige aankoop van een pakket aan interessante reisvoordelen, speciaal samengesteld voor de frequente reiziger. Zo kun je bijvoorbeeld versneld elite status behalen, 10x met 15% korting een jaar lang hotels boeken, goedkoper een lidmaatschap voor loungetoegang verkrijgen, auto’s huren met korting, en nog veel meer. Schaf een InsideFlyer Premium reispakket aan en krijg toegang tot exclusieve reisvoordelen van deelnemende
InsideFlyer is de ideale omgeving als je meer wilt weten over het sparen en uitgeven van miles of punten, en het optimaal gebruik maken van loyaliteitsprogramma’s door bijvoorbeeld elite status. Daarnaast vind je hier ook uitgebreide gidsen voor het vinden en boeken van goedkope vluchten en hotels. Én tips en advies hoe je zo comfortabel mogelijk kan vliegen en reizen; wat is de beste stoel, waar is de beste lounge en hoe kan je upgraden naar een hogere reisklasse? Ook vind je in dit uitgebreide netwerk dagelijks het laatste luchtvaartnieuws, de meest interessante deals en duidelijke reviews. Op het forum kun je met je medereizigers ervaringen uitwisselen, vragen stellen en tips delen.
partners. Ideaal voor de frequente (zaken)reiziger! Met enkele voordelen heb je de aanschafprijs zo terugverdiend. Je schaft het pakket namelijk aan vanaf €49,95. Zie voor alle informatie InsideFlyer.nl/premium-membership
Dus wil jij alles weten over het gebruik van je loyaliteitsprogramma en beter reizen? Dan zien we je graag binnenkort terug op InsideFlyer.nl
InsideFlyer is a worldwide network of travel websites with focus on loyalty programs, frequent travelers and earning/redeeming points and miles. InsideFlyer.dk | InsideFlyer.no | InsideFlyer.se | InsideFlyer.co.uk | InsideFlyer.de | InsideFlyer.nl
Gekozen tot beste Travel Management Company tijdens de BTMF Awards 2019 Bedankt namens al onze medewerkers en klanten!
Š 2019 BCD Travel. All rights reserved.