TravMagazine Top 50 2021

Page 1

2021 | het grootste reisvakblad van Nederland

OP POLE POSITION


Top

50


Top

50


Top

50


Top

50

Untamed Travelling


6

SEABOURN EXPEDITIONS

REIS VERDER IN ONBEKENDE GEBIEDEN

IJSBEREN BEZICHTIGEN IN SVALBARD

KAJAKKEN IN DE AMAZONE

OP MAAT GEMAAKTE 6-PERSOONS ONDERZEER VOOR ONDERWATERONDERZOEK

WALVISSEN SPOTTEN VANAF EEN ZODIAC, ANTARCTICA

KONING PINGUN KOLONIE, ZUID-GEORGIA

Uw klanten kunnen een van de eersten zijn die de ultraluxe expedities van Seabourn meemaakt voor unieke ontmoetingen met wilde dieren op de meest bijzondere bestemmingen ter wereld die maar weinigen ooit zullen zien.

SVALBARD

|

GROENLAND

|

AMAZONE

|

ANTARCTICA

|

ZUID-GEORGIA

|

CANADESE

ARCTIC

Voor marketing- en salesactiviteiten, neem contact op met het Business Development Team: +31 10 297 6611 of SalesNL@Seabourn.com

Top

50


7

· Speciaal gebouwde expeditieschepen, PC6 ijsversterkte romp, met geavanceerde manoeuvreertechnologie voor superieure stabiliteit, veiligheid en comfort · Expeditieteam van wereldklasse, die voor indrukwekkende ervaringen zorgt · Alle suites met zeezicht, luxueus ingericht · Met de hand geselecteerde vaarroutes ontwikkeld voor de expeditiereiziger naar de meest begeerde en afgelegen bestemmingen ter wereld

· Welkomst Champagne, inclusief een gevulde minibar met uw voorkeuren · Open bridge-beleid*, geleid door leden van het expeditieteam die toegang bieden tot het commandocentrum van het schip en officieren die uw reis navigeren · Eetgelegenheden van wereldklasse zijn allemaal inclusief, dineren waar, wanneer en met wie u wenst · Fooi geven is noch vereist, noch verwacht

· Intieme schepen met een privéclubsfeer

· Inclusieve premium sterke drank en wijnen die altijd aan boord verkrijgbaar zijn

· Twee op maat gemaakte onderzeeërs voor 6 gasten die de optie bieden om de expeditie verder uit te breiden met een diepere verkenning van de zeeën

· Zorgvuldig en bewust gecreëerd resort op zee voor avonturiers, ontworpen voor de luxe reiziger met unieke kenmerken en ruimtes om uw ervaring te overtreffen

· Intuïtieve, persoonlijke service geboden door personeel dat gepassioneerd is over het overtreffen van de verwachtingen van de gasten

· Spa & Wellness met Dr. Andrew Weil, met een exclusief bewust leven programma

· Verbeterde expeditie-ervaringen met Zodiacs, duiken, snorkelen en optionele kajaktochten

*Tenzij anders door de Kapitein bepaald

Ontdek het Extraordinary op Seabourn.com/expeditions

Top

50


Stel eenvoudig de ideale pakketreis voor je klant samen met KLM Holidays KLM Holidays (Powered by Airtrade) is nu ook beschikbaar voor jou als reisagent. Zo stel je eenvoudig de ideale pakketreis samen voor één scherpe prijs, inclusief vlucht, hotel, huurauto en activiteiten. Je ontvangt een commissie direct nadat je het pakket hebt verkocht. Wijzigen de reisplannen? Dankzij onze tijdelijke geld-terug-garantie kan je klant altijd annuleren. Ontdek de voordelen van KLM Holidays en registreer je vandaag nog via klm.nl/klmholidayspartner

Top

50


9

Editorial HET INTERVIEW

10

Bij het samenstellen van onze Top 50 hebben we als redactie besloten deze jaarlijkse ranglijst, in dit geval over boekjaar 2020, voor één keer zonder cijfers te publiceren, maar wel op volgorde van de door ons vergaarde cijfers. De reden is dat niet alle cijfers voldoende representatief zijn om een zuivere Top 50 samen te stellen. Veel bedrijven hebben tijdens de coronacrisis aanspraak kunnen maken op steun van de overheid, zoals de NOW-loonsteun en de tegemoetkoming vaste lasten (TVL). Veel bedrijven hebben deze steunbedragen in hun omzetcijfers verwerkt, terwijl andere nog wachten op aanvragen die nog niet verwerkt zijn. De cijfers zijn op dit moment onvoldoende representatief.

28 KERS EN GERRESSEN

Een ranglijst anders dan anders

64

TERUGBLIK SGR

74 OOSTDAM OVER DE ZWAARSTE CRISIS OOIT DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Aan de medewerking van de bedrijven heeft het niet gelegen. Op verzoek van TravMagazine hebben veel bedrijven de afgelopen weken hun omzetgegevens over 2020 en 2021 aangeleverd, en/of hun verwachting voor boekjaar 2022 gemeld. Aan de hand van de aangeleverde gegevens hebben we een ranglijst over 2020 samengesteld, maar eenmalig zonder cijfers. Wel zijn de omzetcijfers over 2019 vermeld, het laatste boekjaar vóór de coronacrisis, én de verwachting die bedrijven voor 2022 hebben gegeven. Want vooruitkijken is het thema van deze uitgave. Wie staat op pole position als de boekingen weer van start gaan? Overigens, ook het vooruitkijken naar 2022 is meer dan ooit een momentopname. Inzichten wijzigen per week, vaak per dag. De in deze uitgave genoemde verwachtingen zijn in de meeste gevallen in de tweede helft van november gedaan. De achtergrondverhalen zijn als vanouds gebleven. Zoals het traditionele Top 50-interview met topmanagers, die hun visie op de toekomst geven. Daarnaast voeren Arjan Kers (TUI) en Bas Gerressen (de nieuwe directeur KLM Nederland) een tweegesprek. Ik bedank alle bedrijven die hebben meegedaan voor alle moeite, hun openheid en vooral hun vertrouwen. Net als het boekjaar 2020 is ook de Top 50 over dit coronajaar anders dan anders. Volgend jaar maken we weer een Top 50, dan gewoon weer met alle cijfers. theo.de.reus@travmagazine.nl

Colofon De Top 50 is een uitgave van TRAVel Media. Algemene vragen: info@travmedia.nl Tel. 035-6728830 Fax: 035-6728833 Redactie Mail persberichten naar: redactie@travmedia.nl Adres redactie: Arendstraat 33A, 1223 RE Hilversum Informatie over aanleveren advertentie materiaal: traffic@travmedia.nl Druk: PreVision. Oplage: 7.218.

Abonnementen Opgave van abonnementen via www.travmagazine.nl of via info@travmedia.nl Telefoon: 035-6728830.

Verzendkosten België: € 49,80. Verzendkosten buitenland luchtpost: € 112,25 Collectieve (school)abonnementen (laaggeprijsd) op aanvraag Prijzen exclusief 9% BTW.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 30 dagen voor de vervaldatum bij ons wordt opgezegd. Dit kan uitsluitend per mail: info@travmedia.nl Abonnementsprijzen: Bedrijfsjaarabonnement (blad en nieuwssite): € 169,50 Webabonnement: € 129,50 Thuisabonnement (alleen in combinatie met een bedrijfsabonnement): € 77,70

poT

© TravMagazine Niets uit deze opgave mag worden ­verveelvoudigd, op­geslagen in een ­geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch in foto kopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke ­toestemming van de uitgever.

50

DIRECTIE: Tom van Apeldoorn & T.J. van Apeldoorn REDACTIE: Theo de Reus, Sharon Evers, Arjen Lutgendorff, Dylan Cinjee, Tijn Kramer, Judith Wetselaar & Rahanna van Stapele VERKOOP: Dennis Ebbers, Dennis de Groot & Daniëlle van Ewijk MARKETING: Jason Sanches VORMGEVING: Iris Beenen


10

Wie staat op pole position?

‘Belangrijk om je businessmodel te de-risken’ Na veel achteromkijken, wordt het tijd om de blik vooruit te richten. Wat hebben reisbedrijven gedaan om er in 2022 sterk voor te staan als de boekingen weer toenemen? Wie staat, om in Formule 1-termen te spreken, op pole position? Deze vraag kwam aan de orde in gesprek met Martine de Knoop (The Travel Club), Fenny Koppen (Riksja Travel), Elske Doets (Doets Reizen), Steven van der Heijden (Corendon), Arnoud Meijer (DTA), Daan Lenderink (Schiphol Travel International), Hans van Hoffen (VakantieDiscounter) en Marcel de Nooijer (Transavia). De locatie was toepasselijk: het circuit in Zandvoort. Door: Tom van Apeldoorn, Theo de Reus & Arjen Lutgendorff Foto’s: Nils van Houts

Arnoud, wat hebben jullie veranderd richting 2022?

Arnoud Meijer: ‘De 32 DTAaandeelhouders zitten er professioneel in. De meeste mensen hebben hun zaken goed opgeschaald. Er is diep gesneden

in de kosten, maar aan de andere kant is er nu ook flink opgestart met het aantrekken van personeel en investeringen in IT. Daar zit natuurlijk de uitdaging in. Dit is een bijzondere situatie, en iedereen zit er scherp in.’

Bij VakantieDiscounter zal wel wat veranderd zijn, gezien de bedrijfsstructuur als directseller?

Hans van Hoffen: ‘We hebben vrij snel de keuze gemaakt om alle medewerkers aan te houden.

Top

50

Omdat we het idee hadden: dit moment gaat een keer voorbij, al weet niemand wanneer. Met dank aan de NOW-regeling hebben we dat ook kunnen doen. Desalniettemin zijn natuurlijk best wat mensen toch weggegaan. Direct na de zomer vorig jaar


11

hebben we het complete klantenservice-systeem vervangen om klanten beter en efficiënter te bedienen. We richten ons ook meer internationaal en hebben België en Duitsland live gezet, en een nieuw touroperatormerk gelanceerd. En ja, we zoeken naar nieuwe collega’s. Dat blijft een ongelooflijke uitdaging.’

Wat is er bij Corendon veranderd?

Steven van der Heijden: ‘Wij hebben natuurlijk een dubbele crisis achter de rug: een Triton/ Sunweb-crisis en een coronacrisis. Maar eigenlijk zijn we weer aan een soort reset begonnen. We zeiden een paar maanden geleden al dat we er weer vol zelf voor gaan. We hebben gelukkig in de crisis de keuze gemaakt om alles wat te maken had met commercie, met IT, om dat aan boord te houden en zelfs te versterken. We zijn nu volop bezig met het lanceren van interne programma’s om grote stappen te zetten in de markt, waar die natuurlijk heel veel kansen biedt. Het tweede is dat we natuurlijk wel bezig zijn om ons businessmodel te de-risken. Gewoon kijken wat de impact is geweest van corona. Waaraan zijn we bijna kopje ondergegaan? Als je eigen vliegtuigen hebt, en dat weet Marcel (de Nooijer, Transavia) ook maar al te goed, dan hakt de coronacrisis er dubbelhard in. Want toestellen die aan de grond staan, kosten geld. Gelukkig waren leasemaatschappijen en anderen bereid om flexibiliteit in afspraken in te bouwen.’ Van der Heijden: ‘Maar verder is het business as usual. We zien in ieder geval volop commerciële kansen. We hebben natuurlijk de situatie van twee kapiteins op één schip. Ik houd me bezig met al die zaken waar Atilay zich niet

graag mee bezig houdt, maar die wel heel belangrijk zijn, zodat hij zich vol op de commercie kan richten. En we praten uiteraard regelmatig bij. Dan zorgen we dat we weer helemaal op één lijn zijn. Dat model heeft in coronatijd goed gewerkt en werkt nu ook nog heel goed.’

‘ Het vinden

van goede medewerkers blijft een ongelooflijke uitdaging ’ Wat is er bij Riksja veranderd?

Fenny Koppen: ‘We hebben vorig jaar helaas het bedrijf flink terug moeten schalen, via een vrijblijvende ontslagregeling. We hebben direct ook de organisatiestructuur aangepast. Minder mensen, dat vraagt ook een andere structuur. Anders wordt het werken vanuit schaarste. Daarnaast hebben we Europa uitgerold, waardoor we er tien bestemmingen bij hebben gekregen. Dankzij Europa hebben we dit jaar een relatief goed jaar gedraaid, waar we erg trots op zijn. We verwachten dat Europa toekomstig ook een belangrijke tak van ons aanbod zal blijven. Dus als verre reizenspecialist hebben we ons flink verbreed.’

Doets Reizen ging het meeste anders doen van iedereen. Elske, vertel eens.

Elske Doets: ‘Als in de basis Amerika- en Canada-specialist ben ik natuurlijk enorm geraakt door de crisis. Dat betekent dat een groot deel van mijn team ook gestopt is. Van basketballers, wat

Arnoud Meijer (DTA).

mensen in het toerisme zijn en die gewoon zo snel en zo veel mogelijk willen boeken, heb ik nu veel schakers aangenomen. Dat gaat heel goed. We zijn het team alweer aardig aan het opbouwen.’ ‘Naast IJsland, dat we al als bestemming hadden, hebben wij ook Scandinavië op de kaart gezet. Daarbij focussen we erg op ecotoerisme. Diep reizen, dat is één van onze nieuwe reisvormen, waarbij wij de klimaatafdruk willen verminderen door minder bestemmingen aan te doen. Mijn klanten bezoeken gemiddeld 17 bestemmingen per reis. Die vinken allemaal hun bucketlist af. Dat wil ik terugdringen.’

Wat is veranderd bij Schiphol Travel?

Daan Lenderink: ‘We zien dat het product dat klanten willen, is

Top

50

veranderd sinds corona. Er is meer aandacht voor human care, zekerheid. Er is veel gebruikgemaakt van Zoom. En het milieu speelt een grote rol. Veel bedrijven hebben in hun travel-policy opgenomen dat in een straal van 200 tot 300 kilometer de trein wordt voorgeschreven. Dat is echt allemaal nieuw. Natuurlijk komt NDC (de nieuwe boekingsnorm, red.) eraan, dus we hebben enorm geïnvesteerd in IT. We hebben onze assets vastgehouden. En onze belangrijkste assets zijn de mensen die bij ons werken.’

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’


FareFinder, gemaakt voor reisagenten. Nu met nieuw design en meer functies.

Fris en functioneler design Zelf boeking wijzigen en annuleren Opvragen e-tickets en facturen Eenvoudige weergave voorwaarden Transavia boekingen met optie NDC-content KLM en Lufthansa Group My FareFinder Touroperator fares Combined one way

Uniting travel and technology

Top

50

www.airtrade.com


13

Heb je de organisatie anders ingericht, heb je nu ook treinspecialisten?

Lenderink: ‘We waren al heel lean & mean, dus een vlakke organisatie met vaste mensen die het hele proces doorlopen. Met alleen maar fulltimers in dienst, die gekoppeld zijn aan een klant. Dus eigenlijk is onze propositie alleen maar versterkt. Er zijn ook heel weinig klanten weggegaan. De klant heeft nu veel meer advies nodig. Ze bellen soms wel tien keer voor een reis. Het concept dat wij hadden, past daar goed bij. Veel van onze concurrenten hebben callcenterachtige modellen. Die hebben het er veel lastiger mee.’

‘ Ik heb

nu veel schakers aangenomen ’ Hoe staat The Travel Club ervoor?

Martine de Knoop: ‘Wij waren als ZSO al lean & mean voor de crisis. Er is wel wat gebeurd. We hebben een nieuwe aandeelhouder en ik ben een directie-duo aangegaan met Don Kaspers. We zijn terug naar de basis gegaan en realiseren ons dat ons vak, de persoonlijke verkoop, zowel via reisbureaus als zelfstandig reisadviseurs, een enorme toekomst heeft. We zijn druk bezig geweest om ons bedrijf klaar te maken voor de toekomst, dat onze franchisenemers weer kunnen scoren. Dat merk je nu al. We hebben in oktober meer geboekt dan in oktober 2019. Er is een gigantische aanwas aan nieuwe klanten die op zoek zijn naar een persoonlijk reisadviseur. We

hebben wel heel erg het gevoel dat de toekomst de onze is, maar hoelang het nog gaat duren dat we uit de crisis zijn, dat is nog even een vraag.’

Hoe gaat het met Transavia in 2022?

Marcel de Nooijer: ‘Steven gaf het al aan, toestellen die aan de grond staan kosten geld. We hebben in de afgelopen anderhalf jaar het bedrijf daarom aan de kostenkant strakker neergezet. Dat kwam ook voort uit de verplichting rond de staatsteunmaatregelen. We hebben goede stappen gezet, vooral rond IT. Bovenal is Transavia een bedrijf dat extreem flexibel is, daar hebben we op diverse vlakken gebruik van gemaakt. We hebben kunnen dealen met grote wendingen, soms neergaand, maar even goed vooruit als er weer wind in de zeilen kwam. We hebben samen echt hard geknokt en dat heeft gewerkt. Ook bij ons lag oktober boven 2019, wat ons topjaar was. Er zijn nog steeds ontzettend veel mensen die graag naar mooie plekken willen gaan. En daar moeten we klaar voor zijn, op een slimmere, duurzamere, intelligentere manier.’

Het moet flexibeler voor de klant, mensen willen zes weken voor vertrek kunnen omboeken. Biedt Transavia zoiets ook?

De Nooijer: ‘Allereerst zien we veel last minute-boekingen. Daarnaast kan omboeken door de opties die wij aanbieden in de boekingsflow. Men koopt als het ware naast een basis ticketprijs, flexibiliteit bij. Daar wordt zeker gebruik van gemaakt. Wel zien we de interesse hierin de laatste maanden wat teruglopen. Men leert beter te dealen met onzekerheid.’

Martine de Knoop (The Travel Club).

Van der Heijden: ‘Mensen gaan makkelijker toch op reis. Die zijn niet meer zo bang.’ De Nooijer: ‘Reizigers hebben, meer dan in het begin van de coronacrisis inzicht en kennen de risico’s. Ook al blijven de coronaontwikkelingen en daarbij horende maatregelen onvoorspelbaar, toch zien we dat de bereidheid om te gaan groot is.’

Arnoud, hebben reisbureaus alleen maar meer werk door al die flexibiliteit die verleend wordt?

Meijer: ‘Dat klopt inderdaad. Wat Martine al aangaf, er is veel advies nodig. En dat kost ook geld. Je moet je klant wel goed begeleiden, daar zit ook je toegevoegde waarde in.’

Top

50

Lenderink: ‘In zakenreizen precies hetzelfde. We zijn twee keer zolang met een boeking bezig dan in 2019. En de vraag is: wie betaalt de veerman?’

Hoe zit het bij VakantieDiscounter? Die is vooral online actief.

Van Hoffen: ‘We konden vorig jaar het aantal telefoontjes niet aan. We hebben 20 man erbij opgeschaald, deels externe agenten. Mede daarom hebben we het systeem aangepast, om de klant veel beter te kunnen bedienen. Er komen meer vragen. De klant boekt en belt, waar voorheen gold: een klant boekt en belt niet. Nu zie je dat klanten kort voor vertrek bellen, voor extra’s of met vragen. We zijn een groot programma


14

Elske Doets (Doets Reizen).

gestart om klanten zo goed mogelijk te kunnen bedienen, ook online informeren, vaak via automatisch vragen beantwoorden. Het meeste staat wel online, maar toch heeft de klant behoefte om iemand te spreken. Ze zoeken naar bevestiging. We proberen klanten zo goed mogelijk te voorzien van informatie zonder dat de contactfrequentie de spuigaten uitloopt. Gelukkig hebben we dit jaar ook weer een goed jaar ten opzichte van 2019 achter de rug.’

Dankzij eigen vliegtuigen kan Corendon heel flexibel zijn als een bestemming het even minder goed doet. Andere touroperators hebben lijnvluchten ingekocht en zijn minder flexibel. Wordt dat een concurrentiespel?

Koppen: ‘Ja, het gaat erom wie het uiteindelijk het slimste oplost. Als je een lijnvlucht meteen inkoopt, zit je vast aan die kosten. De fluctuatie in tarieven

Hans van Hoffen (VakantieDiscounter).

Hoe zit dat bij Doets Reizen?

valt tot nog toe mee, maar we gaan het komend jaar zien. We zullen scherp moeten blijven want er is veel risico mee gemoeid.’ Van der Heijden: ‘Naarmate mensen vroeger boeken, hebben ze meer behoefte aan flexibiliteit in het lange traject, tot aan vertrek. Dus in een vroegboekperiode is dat relevant. In een laatboek-periode is dat veel minder relevant, want dan zijn ze bij wijze van spreken de koffer al aan het pakken als ze boeken. Maar als wij willen dat mensen gaan boeken, dan is dit een belangrijk element. Dat betekent dat vooral klassieke reisorganisaties moeten sleutelen aan hun businessmodel. Je gaat dan veel meer richting de werkwijze die al veel langer door low-cost airlines, hotels en autoverhuurders wordt gehanteerd. Hoe meer flexibiliteit, hoe hoger de prijs. En een lagere prijs bij minder flexibiliteit en hogere vooruitbetaling.’

Doets: ‘Mijn klanten boeken heel ver van tevoren, gemiddeld zes tot tien maanden. Met hoge reissommen. Op dit moment hebben we voor 2022 geen flexibele voorwaarden, maar gewoon de klassieke voorwaarden. Als klanten zich meer willen indekken tegen mogelijke corona-issues, dan kunnen ze daar gewoon een verzekering voor afsluiten. Je hebt een soort pluspakket, dan betaal je een paar procent meer. Dan kun je tegen elke reden annuleren, zelfs als je kind zakt voor school.’ Van der Heijden: ‘Maar bij angst nog steeds niet, toch?’ Doets: ‘Nee. Mijn klanten geven 15.000 of 20.000 euro uit. Die zijn per definitie niet bang. Het is een ander type reizigers, dat gewend is ver te reizen. Maar Daan heeft met Schiphol Travel een à la carte model, waarbij dienstverlening geld kost. Daar moeten we als

Top

50

reisbranche ook naartoe. Wij deden voorheen nog veel fysieke afspraken, dan kwamen mensen uit heel Nederland naar ons kantoor en zaten twee uur aan de balie. Dat is enorm kostbaar qua tijd. Nu doen we dat niet meer. Ik ben heel blij met een soort lockdown-achtige situatie, want ze moeten nu het liefst online boeken. Dat zijn ook de meest serieuze klanten. Die hebben 20 of 30 minuten nodig, in plaats van twee uur. Dat is een enorme efficiency.’

Hoe zien jullie de toekomstige relatie met de klant?

Lenderink: ‘Ik zie bij veel collega’s dat de klant een online boeking maakt en vervolgens toch gaat bellen. Dan wordt het eigenlijk gewoon een offline boeking. Maar de klant wil de online fee betalen, die lager is. Dat is best wel een discussie. Hoe ga je daarmee om? Dan moet hij maar niet bellen. Maar het lukt best goed klanten daarvan te overtuigen.’


15

De Knoop: ‘Een aantal van onze franchisenemers heeft verschillende servicepakketten waarbij de klant flexibiliteit en service kan kopen. Willen klanten volledig ontzorgd worden, dat we online inchecken, papieren in orde maken? Of wil de klant dat wij op bezoek komen? Daar zitten gradaties in. Ook offertes worden niet altijd maar automatisch kosteloos uitgewerkt. Maar het is wel een uitdaging voor de branche om te kijken hoe we meer flexibiliteit kunnen bieden, zodat de klant weer eerder gaat boeken. Je ziet nu dat de klant zo last minute boekt, die belt vandaag dat hij over anderhalve week naar Costa Rica wil, voor een rondreis van twee weken. Leveranciers kunnen dat ook niet zo snel bolwerken. We moeten zorgen dat de klant meer vertrouwen krijgt, en eerder durft te boeken.’ Koppen: ‘De meeste reisbedrijven hebben een hoog servicemodel, waarbij de klant kan terugvallen op de

organisatie waar hij boekt. Het is uiteindelijk onze taak om dat serviceniveau ook waar te maken, het liefst zonder extra kosten naar de klant. Je krijgt dan de gun-factor. Op service kun je het echte verschil maken, anders kan de klant het net zo goed zelf regelen.’ Van der Heijden: ‘Wij moeten niet te ver weggaan van ons businessmodel. Waarom boeken mensen bij ons? Omdat ze ontzorgd willen worden, of dat nou dure producten zijn of pakketreizen naar Turkije of Griekenland. Wij zetten er maximaal op in om die klant te ontzorgen, maar zodanig dat het zo weinig mogelijk mensuren kost. Door het beter inrichten van FAQ’s, door voortdurend te monitoren: waarover mensen bellen, waarover ze mailen, hoe we dat kunnen voorkomen en hoe we sneller kunnen afhandelen. Hoe kunnen we ze bij voorbaat al dat geruste gevoel geven? Maar daar extra geld voor vragen, geen service meer verlenen of de bereikbaarheid beperken?

Nee, dat staat bij ons niet in het woordenboek.’

Maar staat dat niet gewoon in de reisvoorwaarden?

Van der Heijden: ‘Ja, maar dan moet je nog steeds proberen om je klanten daar aangenaam in te verrassen. We hebben natuurlijk een lange periode gehad dat we coronatests en quarantaines betaalden, gratis omboekten als mensen positief testten voor vertrek. Dat hebben we nu afgeschaft voor nietgevaccineerden. Overigens, je wil niet weten wat je dan over je heen krijgt via Twitter en Facebook.’

Transavia vloog de afgelopen tijd naar veel oranje bestemmingen gewoon door, voor noodzakelijke reizen, terwijl een paar touroperators hun reizen niet uitvoerden maar wel voor ticketkosten opdraaiden. Is daar iets veranderd? De Nooijer: ‘Ik denk dat we

Top

50

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

actief met de industrie een coulancebeleid zijn gaan toepassen. Maar ook dat is gewoon een verdeling van risico. Het kan niet zo zijn dat al die risico’s uiteindelijk eindigen bij de airline. We begonnen dit gesprek over het kapitaalintensieve karakter. Een luchtvaartmaatschappij die een tijdje niet liquide is, die houdt het niet heel lang vol. Er worden oplossingen gezocht, maar niks is optimaal.’ ‘Er zijn zeker pittige gesprekken over geweest. Ik denk dat we er bij het merendeel van die situaties op een goede manier zijn uitgekomen. En we zullen nog meer van dat soort gesprekken moeten gaan voeren. We focussen deze discussie terecht op het thema corona, maar de volgende crisis


Top

50


17

gaat ongetwijfeld over het klimaat en alle veranderingen die dat met zich meebrengt. Daar zal ook een verdeelsleutel tussen ons, de businesspartners en ook met de individuele passagiers moeten plaatsvinden. Dus dat er iets gaat gebeuren, over waar welk risico komt te zitten, dat lijkt me evident.’

‘ Toestellen

die aan de grond staan, kosten geld ’ Is het nu een gezamenlijk risico geworden?

De Nooijer: ‘Ik zie het als een verantwoordelijkheid die we samen dragen. We hebben een flink jasje uitgedaan. Wij zijn heel dankbaar voor de NOWsteun, anders was het 300 miljoen in de min geworden. Dan is het einde oefening.’ Van der Heijden: ‘Anderzijds zijn wij ook heel dankbaar dat op veel toeristische bestemmingen de steun ook redelijk riant is geweest. Want anders hadden wij heel veel geld verloren doordat hotelpartners van ons failliet zouden zijn gegaan. Dat is niet gebeurd. Dat was onze grootste angst.’

Het milieu is al eerder genoemd. Zonder maatregelen keert de wal het schip?

Doets: ‘Je kunt niet wachten tot de consument zich bewust is van het feit dat reizen een negatieve impact heeft. Het is goed dat je als bedrijf stappen neemt en probeert die consument mee te nemen. Laat hem de impact van zijn reis zien.’

Fenny Koppen (Riksja).

Heeft de branche een imagoprobleem?

Koppen: ‘We hebben dat al door corona gekregen en ik denk dat die straks heel hard naar ons toegeschoven wordt als het gaat om klimaat. Dat is deels onterecht, aangezien reizen ook een positieve impact op de wereld heeft. We hebben een goed verhaal, maar het moet beter verteld worden. Daarnaast moeten wij als branche niet wachten op gedragsverandering maar zelf de verantwoordelijkheid pakken.’

Wordt milieu voor Corendon ook een ding?

Van der Heijden: ‘Nou, niet wordt, maar is. Ik heb mij met regelmaat niet zo populair gemaakt binnen de luchtvaart door daar duidelijke uitspraken over te doen. De reiswereld is al

langer bezig om een serieuze discussie te voeren over milieu. Ik vind dat wij het risico lopen om ons buiten de maatschappij te plaatsen als we daar niet heel serieus aandacht aan besteden. En ook accepteren dat de maatschappelijke kosten van vliegen steeds meer zichtbaar moeten zijn in de reizen, maar dat daar ook wat mee gebeurt. We betalen heffingen en belastingen op een vliegticket, die vervolgens in de algemene middelen komen. Wij moeten meer voorop gaan lopen in die discussie. Dat het gevolg is dat reizen duurder wordt, ja, dat is zo. Maar dat lijkt me ook vanzelfsprekend. Het is niet langer uit te leggen dat als je een kilometer rijdt, dat 80 procent van die kosten feitelijk belastingen en heffingen zijn. En dat het bij vliegen op dit moment minder dan 30 procent is.’

Top

50

Komt er ook iets positiefs uit deze crisis? De retail heeft veel service verleend, geholpen met omboeken. Arnoud, kun je dat nu uitdragen?

Meijer: ‘Dat is best wel lastig. In de periode dat de storm is losgebarsten, is er ook veel kritiek ontstaan, ook in de media. Dat is onderdeel van de crisis geweest. Je gaat nu je service optimaliseren, waarbij de vraag is of je daar een prijs voor vraagt. Het is goed om extra service te verlenen, om klanten te behouden, maar tegelijkertijd moet je proberen er een prijs op te zetten.’ De Knoop: ‘Ik denk dat we als branche het voordeel hebben dat de consument zich nu wel bewust is om goed georganiseerd op reis te gaan. En dat de


MORE DIGITAL SOLUTIONS – MORE RELAXED TRAVEL Discover the benefits of our digital services

Top

50


19

consument die zelf wat had geknutseld, aan z’n lot overgelaten was. Je ziet dus dat het belangrijker dan ooit is om met een betrouwbare partner zaken te doen.’

Dragen we dat wel goed uit? De Knoop: ‘Daar zouden we meer mee moeten doen. Het heeft ons veel negativiteit gebracht.’ Koppen: ‘Maar niet per se van de consument, alleen vanuit de politiek eigenlijk.’

Daan Lenderink (Schiphol Travel).

Lenderink: ‘En vanuit progressieve media, dat stoort mij enorm. Er is veelal sprake van wensdenken, suggestieve journalistiek als zouden zakenreizen niet meer nodig zijn, terwijl internationaal onderzoek aantoont dat zakenreizen gewoon terugkomen, we zien dit thans overigens ook in de VS. Ten aanzien van duurzaamheid herkennen wij enig opportunisme, het is een goed bewaard geheim dat slechts 1 procent van de KLM reizigers er voor kiest de reis te compenseren, in de zakelijke markt herkennen wij dit percentage ook. Er is soms sprake van greenwashing. We hebben het er allemaal over, maar op het moment dat een klant moet gaan betalen...’ Van der Heijden: ‘Compenseren is passé, dat werkt niet meer. Het is ook een verkeerd signaal, een soort katholieke aflaat. We moeten de keten verduurzamen en dat kan alleen maar in eerste instantie via bio-fuels en in tweede instantie door elektrisch of op waterstof te vliegen. Maar dat gaat nog tientallen jaren duren.’ De Nooijer: ‘Je moet met meerdere dingen tegelijkertijd komen. Compensatie kan niet de 100 procent oplossing zijn, want

Marcel de Nooijer (Transavia).

Top

50

zoveel plek voor bossen zal er niet zijn. Het is een en-en-enverhaal. En daarin maken we stappen waarbij ook kleine stapjes helpen.’

Wat zou je als branche of individuele partij kunnen doen om van 2022 een geweldig jaar te maken? Een branchecampagne?

Koppen: ‘Gezamenlijk een verhaal brengen over service en klimaat. Dát moet je als branche steevast de hele tijd naar buiten brengen. Wel met een verhaal dat ook echt hout snijdt en wat ook echt waar is, want anders ben je ook snel weg.’

‘ Mijn klanten zijn per definitie niet bang ’

Hoe ver is de ANVR met het opstarten van een nieuwe fase?

Koppen: ‘De kopgroep ‘Duurzaam’ binnen de ANVR is eigenlijk heel beperkt. Wij zitten erin als Riksja en nog een aantal partijen, maar het is een beperkt clubje. We zullen dat groter moeten optuigen zodat je echt als branche de vlucht voorwaarts kan maken en voorkomen dat we in de verdediging moeten gaan.’ De Knoop: ‘Op dit moment zitten we in de grootste crisis die we ooit mee hopen te maken en is het logisch dat de ANVR puur focust op het overleven en het helpen van de achterban. Maar we zijn er nog niet, want kijk naar de specialisten op ver. Die zijn nog in gevaar. Wanneer we gaan schakelen dan moeten we laten zien waar we als ANVRreisorganisaties voor staan. Wat


20

Ik.Kan.Dit

Top

50


21

voor comfort hebben wij klanten te bieden? Waarom moet de klant bij ons boeken? Daarnaast moeten we het duurzaamheidsverhaal uitdragen. Dat moet breder worden opgepakt en gedragen door de branche. Er ligt ook een stappenen beleidsplan klaar waar je in de komende maanden meer over zult horen.’ De Nooijer: ‘Je moet ook eerlijk zijn dat het een stappenplan in de tijd gaat zijn. Het is niet mogelijk om volgend jaar CO2neutraal te zijn als de techniek er niet is. We kijken wat we kunnen doen binnen de mogelijkheden die er zijn.’

‘ De klant

heeft nu veel meer advies nodig ’ Je praat tegen de mensen die voor drie tientjes op en neer naar Malaga willen. Van der Heijden: ‘Maar dat is niet meer zo.’

Vijf tientjes dan?

De Nooijer: ‘Het is natuurlijk een soort van framing, alsof het hele vliegtuig gevuld is met stoelen van 30 euro. Dat is niet zo en zo is het ook nooit geweest. Het gaat erom waar je naartoe wilt met elkaar en hoe je dat concreet kunt maken. Dan wordt het een geloofwaardig verhaal. Vertel welke stap je in welke periode zet. Dan houden mensen vertrouwen, daar ben ik van overtuigd. Bij ons gaat de discussie over sustainable aviation fuel. We gaan het doen, in kleine stapjes, maar dat is ook afhankelijk van aanbod. Het

Tom van Apeldoorn (TRAVel Media).

gaat om idioot grote investeringen. Ook al komen we uit een slechte financiële situatie, maar we gaan het wel doen. We moeten alleen niet beloven dat we volgend jaar al CO2-neutraal zijn.’ Van der Heijden: ‘Als het gaat om het aanzien van de branche moeten we ook de gelederen gesloten houden. Het afgelopen jaar zijn we een beetje rollebollend over straat gegaan met zijn allen. Retail, touroperators, airlines, ruzies, rechtszaken en noem maar op. Het is logisch, want in doodsnood wil je weleens wat stevige uitspraken doen en de confrontatie opzoeken. Maar dat moet wel afgelopen zijn, want

media smullen van ruzies en vergroten het uit. Het gedoe rond D-reizen is heel erg heftig geweest.’

En touroperators die zeggen dat ze alle vouchers al hebben terugbetaald, terwijl anderen op een voucherbank zitten te wachten?

Doets: ‘Als we als branche serieus genomen willen worden, moeten we wel stoppen met heel lage prijsniveaus als vanaf-prijs te communiceren. Vliegtickets vanaf 7 euro… Daarmee geef je aan dat je niet serieus bent en dan word je ook minder serieus genomen. Dat kan niet en daar moeten we mee stoppen.’

Top

50

Laten we in de glazen bol kijken. Wat wordt volgend jaar?

Meijer: ‘Dat zit in de buurt van de 70 tot 80 procent, maar het sentiment zal van invloed zijn. Als het vertrouwen er is, dan zijn er veel mogelijkheden. Ik hoop natuurlijk dat het die kant opgaat, maar het ligt niet in onze handen.’ Van Hoffen: ‘Ik denk dat we volgend jaar flink gaan groeien ten opzichte van 2019. Het zag er dit jaar, minus de maanden die we hebben gemist, goed uit. Q1 wordt spannend en er zal een flinke vraag komen richting zomervakantie, last minute. De huidige situatie zal de branche een hele lastige start van het


22

nieuwe jaar bezorgen, maar ik verwacht een gigantische inhaalslag. Het kan overigens ook dat klanten juist niet tot het laatste moment wachten, zodat ze niet weer een zomer missen. Het is een beetje koffiedik kijken, maar wij schatten nu dat we rond de 70 tot 80 procent uitkomen in de eerste drie maanden ten opzichte van de eerste drie maanden in 2019. En dat het daarna heel hard gaat oplopen.’ Van der Heijden: ‘Ik denk dat we ervoor moeten zorgen dat we tussen de golven door gaan scoren. Het sentiment gaat natuurlijk op en neer, maar de reisbereidheid en de wil om op vakantie te gaan is heel groot. Dat is een héél groot verschil met een jaar geleden, waarin mensen veel angstiger waren. Als de

boostercampagne er komt en het aantal besmettingen onder controle is, dan valt er heel goed te scoren. Het tweede is dat het volume weliswaar wat lager is, maar de mogelijkheid om marge te maken is gigantisch. We hebben nog nooit zo’n goede oktober, november en december gedraaid als dit jaar. Mensen zijn bereid echt te betalen. Dat betekent dat we met een kleiner volume ruimschoots boven het marge-volume van twee, drie jaar geleden uitkomen.’ Koppen: ‘Wij zitten met smart te wachten op het moment dat het oranje reisadvies er voor alle verre bestemmingen afgaat. Ik hoop dat code oranje in ieder geval voor het einde van het jaar is verdwenen. Dan schatten wij in dat we met doorgeboekte omzet

70 procent moeten kunnen realiseren. Maar het gaat spannend worden wat er de komende maanden allemaal gaat gebeuren.’ Doets: ‘Ik ga uit van minimaal 50 procent. We zitten nu al richting 75, dus dat is eigenlijk veel gunstiger. Alleen denk ik wel dat er nog wat strubbelingen komen. Maar met 50 procent ga ik gewoon winst maken.’ Lenderink: ‘Wij zitten nu zo’n beetje op 50 procent en in de zakenreisbranche zit men gemiddeld op zo’n 40 tot 45 procent. Ik verwacht voor 2022 een voorzichtige 70 procent ten opzichte van 2019, maar dat hangt natuurlijk helemaal af van wat de rest van de wereld doet. Het is moeilijk in Zuid-Amerika,

Afrika, het verre Oosten. Zakelijk is het heel grillig. Wat betreft vertrekkende omzet schuren we tegen de 50 procent aan, terwijl media doen geloven alsof er geen zakelijke reiziger vertrekt vanuit Nederland.’ De Knoop: ‘Wij doen zowel ver als Europa, dus voor ons is het ook de vraag wat er gaat gebeuren met de opening van de grenzen van verre bestemmingen. Wij denken dat 70 procent realistisch is. Dat zou hoger kunnen uitvallen als in januari de oranje reisadviezen voor verre bestemmingen zijn verdwenen.’ De Nooijer: ‘Wij zetten de capaciteit volgend jaar in op ongeveer 95 procent ten opzichte van 2019. Twee weken geleden was ik iets enthousiaster, maar als die duidelijkheid er is, dan zie ik de vraag weer verplaatsen.’

Zijn jullie als reisbedrijf ook van plan om naar 2G te gaan?

Van der Heijden: ‘Ik wil het liefst vandaag naar 2G, want dat gaat de vaccinatiegraad verder opjagen, het schept duidelijkheid en het discrimineert gevaccineerden niet langer. Met de booster-prik en 2G zijn we binnen de kortste keren uit alle ellende.’

Hoe gaan jullie om met je eigen medewerkers die niet voor 2G zijn?

Van der Heijden: ‘In de luchtvaart hebben we nu een bizarre situatie. Iedereen die een vliegtuig binnenstapt als reiziger is gevaccineerd, getest of recent genezen, maar datzelfde mogen wij niet van onze medewerkers aan boord vragen.’

En als je dat als bedrijf zelf zou mogen bepalen?

Van der Heijden: ‘Ja, maar dan verdwijnt misschien één derde van Steven van der Heijden (Corendon).

poT

50


23

Doets: ‘Wij zijn als branche superflexibel, super dienstverlenend. Wij proberen altijd wegen te vinden, maar dat is tegelijk onze ondergang om steun te krijgen, omdat wij daar zo handig in zijn.’

mijn capaciteit, omdat misschien wel een derde van ons cabinepersoneel niet is gevaccineerd. Dat is mijn schatting. Jonge mensen, veel ook die moeder willen worden op korte termijn, veel die denken er geen last van te zullen hebben of al corona hebben gehad. Van de piloten hebben we indruk dat bijna iedereen gevaccineerd is.’ De Nooijer: ‘Als 2G doorgevoerd gaat worden dan zullen wij opnieuw naar onze capaciteit ten op zichten van onze productie moeten gaan kijken. ’

Heeft de overheid er steeds op gehamerd om niet te reizen juist omdat de reissector er zo op reageerde?

Van der Heijden: ‘Vorig jaar is natuurlijk heel sterk door de overheid ingezet op ‘reis niet, reis niet, reis niet’. Dat hebben we gelukkig, door er niet zoveel meer op te reageren, kunnen weghalen. Dat blijft nu ook weg, denk ik. Het feit dat Rutte ons met naam en toenaam aan de schandpaal heeft genageld omdat wij coronavrije reizen wilden gaan aanbieden naar Turkije, heeft geleid tot een beleid waarbij er veel overleg op hoog niveau was met de overheid. Deze heeft ook gezegd dat ze specifieke sectoren niet meer gaat bashen, maar dat ze zou sturen op de maatregelen zelf. Ik denk dat dat wel een beetje heeft geholpen.’

Elske, je hebt de reissector ook wel een muurbloempje genoemd als het gaat om het opkomen voor haar rechten. Hoe kijk je daar nu naar?

Doets: ‘Het is natuurlijk super kwalijk dat wij bijna nooit zijn genoemd als reissector tijdens de persconferenties, terwijl voor de gemiddelde Nederlander de vakantie een heel groot goed is. De meeste mensen die een saaie baan hebben, hebben het alleen maar over hun vakanties. Dus het is heel erg top-of-mind. Op de één of andere manier heb ik het idee dat ze ons gewoon niet serieus nemen en daardoor ook geen sectorspecifieke steun geven. Ja, leningen, dat is dan een godswonder.’ De Knoop: ‘Ik heb in de politiek gesprekken gehad met Wouter Koolmees en Mona Keijzer en bij beide partijen merkte je wel erkenning en begrip, maar vanwege politieke hogere doelen was er geen mogelijkheid om iets te realiseren. In dit geval voor de kleine zelfstandigen. Om inderdaad geen precedenten te scheppen. We zijn daardoor een beetje het kind van de rekening geworden. We mogen als sector blij zijn dat we het voucherfonds gekregen hebben. Zonder vouchers en fonds had een groot deel van de branche niet meer bestaan. Laten we hopen dat we de komende jaren niet meer zo

met de politiek in discussie hoeven.’ Van der Heijden: ‘En om de handelsbalans, want wij zorgen er als sector voor dat er heel veel miljarden naar het buitenland verdwijnen, die beter in Nederland uitgegeven kunnen worden.’

‘ Verder is

het business as usual ’ Kan of moet de lobby anders? Toen eenmaal de pleuris uitbrak, bleek eigenlijk hoe slecht onze lobby was.

Van der Heijden: ‘Daar ben ik het niet helemaal mee eens. Ik heb veel contact gehad met politici, vooral veel één op één. Heel veel Kamerleden, staatssecretarissen, ministers, die dan ook op een gegeven moment, als jij er discreet mee omgaat, jou benaderen voor hun eigen meningsvorming. Ik denk dat die lobby heel veel shit heeft voorkomen, heel veel foute maatregelen. We hebben niet gekregen wat we wilden, we hebben nooit sectorspecifieke steun gekregen, maar we hebben wel een hoop ellende weten af te wenden. En zonder het voucherfonds had bijna niemand meer bestaan.’

Top

50

Van der Heijden: ‘We bestaan allemaal nog. De overheid zegt: zie je nu wel. Ik wil absoluut een lans breken voor wat de overheid heeft gedaan. Zonder generieke steun hadden wij niet meer bestaan. Uitstel belastingen, de NOW die we onmiddellijk ontvingen. Ik vind dat de overheid zich echt fantastisch heeft ingespannen om snel adequate maatregelen te treffen. Dat het voucherfonds te laat was, is ook niet aan de overheid te verwijten, maar dat is die eikels te verwijten die een klacht in Brussel hebben ingediend waardoor de zaak daar vertraagd werd. Wat dat betreft weinig kritiek op de overheid als je terugkijkt op wat ze gedaan heeft om het bedrijfsleven te helpen. De reden waarom wij niet hoeven te verwachten dat er extra staatssteun komt, is omdat de economie oververhit is. Er zijn geen mensen te vinden. Er is vrijwel geen werkloosheid, dus de overheid moet ook een keer ophouden met veel geld de bedrijven in te pompen.’

Dit interview vond plaats voordat de Omicron-variant z’n intrede deed.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’


Zet jezelf op pole position met de beste Travel software!

Visual Tour Builder

CRM

BackOffice

Media Tool

Website Tools


Top

50

25

in beeld

TUI NEDERLAND

1

Topman Fritz Joussen van TUI Group verwacht dat de reisverkopen in de zomer van 2022 weer naar het niveau van voor de coronacrisis gaan. Dat stelde Joussen begin december bij de bekendmaking van de jaarcijfers over het gebroken boekjaar 2020/21. TUI Group realiseerde in zijn financiële boekjaar een omzet van 4,7 miljard euro, circa 40 procent minder dan het jaar ervoor. Het verlies bedroeg bijna 2,5 miljard euro, minder dan het verlies van 3,1 miljard van het jaar ervoor. Voor Joussen staat vast dat de boekingen losbarsten zodra de reisrestricties wegvallen. ‘Na de herstart van afgelopen jaar hebben we een succesvol zomerseizoen gehad.’ In (het vorige) boekjaar 2019 behaalde TUI Nederland een omzet 2,1 miljard euro. Aangezien TUI Group beursgenoteerd is, worden geen prognoses openbaar gemaakt.

3

CORENDON Corendon heeft een dubbele crisis achter de rug: een Triton/ Sunweb-crisis en een coronacrisis. Zo verwoordt CEO Steven van der Heijden het in het grote interview in deze uitgave. Na het afketsen van de overname door investeerder Triton, die eerder Sunweb kocht, is Corendon er weer vol zelf voor gegaan. Daarnaast is Van der Heijden bezig om het businessmodel te de-risken. Dat zou wel eens de term van 2022 kunnen worden. Corendon, met 638 miljoen omzet in 2019, verwacht in 2022 op 715 miljoen te komen. Steven van der Heijden.

4

SUNWEB GROUP

Arjan Kers.

BCD GROUP

2

BCD Group, in 1975 opgericht door John Fentener van Vlissingen, bestaat uit BCD Travel, Park ’N Fly (parkeren bij luchthavens) en heeft een minderheidsbelang in Airtrade. Over de Nederlandse omzet over 2020 en 2021 worden geen mededelingen gedaan. Wel zegt het zakenreisconcern desgevraagd: ‘Wereldwijd liggen de netto air transacties momenteel (november 2021) op zo’n 40% van het niveau van vóór de pandemie. We verwachten dat deze eind 2022 op 70-80% van het pre-Covid-niveau liggen, maar dit zal per land verschillen.’ Samengevat: BCD Group verwacht eind 2022 weer op een omzet van 70 tot 80 procent van het niveau van 2019 te zitten. De Nederlandse was in 2019 circa 1.660 miljoen. Wereldwijd maakte BCD Group in dat jaar 30 miljard dollar omzet.

´Waar wij optreden, gaat het over kansen, vooruitdenken. Je zult ons niet snel horen klagen.´ Mattijs ten Brink, topman van Sunweb, klonk vastberaden in een interview met TravMagazine in september 2021. De vastberadenheid is zichtbaar in de verwachting voor komend jaar. Het bedrijf, met 420 miljoen omzet in 2019, verwacht voor 2022 circa 485 miljoen. Mattijs ten Brink.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 27

Top

50


Samen reisdromen uit laten komen in 2022 een nieuw tijdperk van ontdekkingsreizen

Top

50

foto: Nayara Tented Camp, Costa Rica

Ontdekkingsreizen naar Latijns-Amerika, Noord-Amerika, Afrika, Azië, Europa & de Poolgebieden Officieel agent van National Geographic Expeditions www.avilareizen.nl | info@avilareizen.nl | +31 (0)23 785 1857 Nassaulaan 2, 2011PC, Haarlem


27

OTRAVO

5

Otravo (Online Travel Organisation) ontstond in 2014 na de samenvoeging van Vliegtickets.nl en World Ticket Center (WTC). Eind 2015 werd Schipholtickets toegevoegd. De VakantieDiscounter, dat in februari 2017 werd overgenomen, ontwikkelde zich tot succesvol A-merk. Sinds de fusie met het Spaanse Travelgenio, in 2018, worden uitsluitend internationale omzetcijfers gemeld. Het eerdere omzetcijfer voor Nederland over 2019 was een schatting: 375 miljoen.

UNIGLOBE

6 Boekjaar 2019, het jaar vóór corona, was voor zakenreisorganisatie Uniglobe een topjaar, met 225 miljoen omzet. Directeur Cees Klinkenberg verwacht voor 2022 herstel naar 151 miljoen. Klinkenberg gelooft in de kracht van de persoonlijke aanpak in het zakenverkeer. ‘Videobellen kan nooit een live ontmoeting vervangen’, zei hij najaar 2021 tegen TravMagazine.

8

OYO/@LEISURE

OYO Vacation Homes is onderdeel van het Indiase OYO Hotels & Homes, een succesvolle start-up die in 2013 werd opgericht. In mei 2019 werd de @Leisure Group overgenomen, bekend van de merken Belvilla, DanCenter en Traum-Ferienwohnungen, en met het hoofdkantoor in Amsterdam. Het bedrijf geeft geen cijfers voor de Nederlandse markt. TravMagazine schatte de Nederlandse omzet precorona (2019) eerder op 175 miljoen.

SCHIPHOL TRAVEL GROUP

9

Net als andere zakenreisbedrijven is de Schiphol Travel Group in 2020 en 2021 zeer hard getroffen door de wereldwijde Covidpandemie. De gevolgen bleven voor de onderneming nog enigszins beperkt omdat een deel van de omzet van de kantoren op Schiphol, Rotterdam en London afkomstig is uit de maritieme markt. ‘We sorteerden tijdig voor op de herstelfase, de fase waarin wij ons nu bevinden die nog zeker een jaar zal duren’, zegt directie-duo Daan Lenderink en Arlette van Bezu. Over de herstelperiode is het bedrijf optimistisch. ‘Er is bewust gekozen voor het behoud van onze belangrijkste asset, de collega’s die voor onze organisatie werken en in feite ons product vorm geven, waardoor we klaar zijn voor de verdere ontwikkeling van de markt.’

Cees Klinkenberg.

VCK TRAVEL

7

VCK Travel is een vaste waarde in de Nederlandse zakenreiswereld. Het bedrijf noteerde in 2019 een omzet van 240 miljoen. Gevraagd naar de verwachting voor 2022, zegt managing director Ed Berrevoets: ‘Wij houden er rekening mee dat we in de loop van het jaar 2022 mogelijk weer op zo’n 70 procent van 2019 zullen zijn. Dat betekent dat we de eerste maanden nog lager zullen zitten en het jaargemiddelde zodoende daar nog behoorlijk onder zal zitten. Uiteraard is het koffiedik kijken en volledig afhankelijk van allerlei niet beïnvloedbare externe factoren.’ Berrevoets acht het niet waarschijnlijk dat over het hele komende jaar 60 of 70 procent wordt gerealiseerd, zoals andere bedrijven denken. ‘Met maanden in het begin van het jaar die daar nog niet in de buurt zullen komen, impliceert dat dus, dat je tegen het einde van het jaar maanden van ver boven de 70 procent moet realiseren om op gemiddeld 70 procent te komen. Dat achten wij uitgesloten.’

Daan Lenderink.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 39

Top

50


28

Tweegesprek Kers (TUI) en Gerressen (KLM)

‘Wat zou je doen als je op mijn stoel zat?’ In een tweegesprek treden Arjan Kers (general manager TUI Nederland) en Bas Gerressen (directeur KLM Nederland) op verzoek van TravMagazine per toerbeurt als interviewer op en vragen elkaar het hemd van het lijf. Het gesprek is meteen de eerste kennismaking tussen beide managers, aangezien Gerressen in oktober 2021 is aangetreden in zijn nieuwe rol bij KLM. Door: Tom van Apeldoorn en Theo de Reus Foto’s: Nils van Houts

Arjan Kers: wie is een KLM’er?

Bas Gerressen: ‘Er zijn natuurlijk ruim 27.000 KLM-ers en die zijn niet allemaal hetzelfde. Wat ons verbindt, is dat alle KLM’ers proberen samen te werken. Als ik ergens een probleem heb en hulp nodig heb, dan volgt altijd een positief antwoord. Er wordt meegedacht. Dat bekende ‘blauwe’ familiegevoel zit voor mij heel erg in het samenwerken. Ik denk dat dat ook inherent is aan de luchtvaart en reisbranche, want we zijn natuurlijk een service-industrie. We willen onze klanten zo goed mogelijk bedienen. Een KLM’er is iemand die trots is op het bedrijf, die gelukkig wordt van het reizen en van het internationale karakter. Die graag een glimlach op het gezicht van de passagier wil zien. Dat verbindt ons.’

Gerressen: Ik wil deze vraag terugstellen. Wat verbindt de gemiddelde TUI-medewerker? Arjan Kers: ‘Wij hebben een andere historie. De wortels van

het bedrijf zijn gelegd toen Lissone en Lindeman in 1876 de deuren van het eerste reisbureau in Nederland openden. De basis van Holland International werd gelegd in 1974 en van Arke in 1934. Halverwege de jaren negentig kwamen deze beide bedrijven in handen van TUI en in 1997 werd TUI Nederland opgericht. Dat was niet makkelijk vanwege de verschillende bloedgroepen, maar ik vind het mooi om te zien dat daar één familie van is gemaakt, zelfs inclusief België.’

‘ Het zou

goed zijn wanneer er een staatssecretaris of een minister van Toerisme was ’

Kers: Wat voor soort leider, manager ben jij?

Gerressen: ‘Ik vind het lastig om zoiets over jezelf te zeggen, want dan heb je de kans dat je jezelf op de borst klopt over bepaalde dingen. Maar ik ben wel rationeel. Dat is misschien een beetje mijn achtergrond als ingenieur, ik kijk altijd naar de feiten en cijfertjes. Ik ben niet een heel emotioneel persoon, die je bij wijze van spreken schreeuwend of huilend door het gebouw ziet gaan. Ik ben vrij stabiel van karakter. Misschien heeft dat te maken met het feit dat mijn vader vroeg is overleden, dat ik daardoor dacht: dan is de rest allemaal niet meer zo erg.’ ‘Ik ben optimistisch ingesteld. Ook nu tijdens de Covid-situatie. Ik probeer altijd te denken: jongens, dit is het laatste treetje. Daarna gaan we weer. Dat is misschien niet altijd juist, maar dat is wel mijn instelling. Ik ben heel erg van het versterken van mensen; ik hoef niet over de schouder van iedereen binnen mijn afdeling mee te kijken.’ Arjan Kers en Bas Gerressen.

Top

50


29

Top

50


GL

GRAND HOTEL RESIDENCIA Maspalomas Gran Canaria

PALM BEACH Maspalomas Gran Canaria

WAAROM MET MINDER GENOEGEN NEMEN? Uitstekende gastronomie en de beste service, ieder hotel met zijn eigen charme En op slechts enkele stappen van het strand.

SEASIDE SANDY BEACH Playa del Inglés Gran Canaria

SEASIDE LOS JAMEOS Playa de los Pocillos Lanzarote

Seaside Hotels S. L., C/Teobaldo Power s/n, 1a Planta, Loc. R-206 – 216, E-35100 Playa del Inglés, Gran Canaria, Tel.: +34-928-06 32 00 Fax: +34-928-06 33 06, reservas@seaside-hotels.com, www.seaside-collection.com


31

Kers: Wat ben je verder voor leider?

Gerressen: ‘Dat zou je beter aan het team kunnen vragen, maar ik probeer het beste uit het team te halen en laat iedereen in zijn waarde. Dat vind ik ook naar de Nederlandse markt toe belangrijk, waar KLM volgens mij een grote rol heeft. Maar het is niet zo dat KLM alles wel even alleen kan. Wereldwijd worden de meeste tickets nog steeds verkocht via reisagenten.’

Gerressen: ‘Ik heb gelezen dat TUI de komende maanden 15 reisbureaus opent. Heeft elk nadeel zijn voordeel tijdens Covid?

Kers: ‘Dat is wel een goede redenering. We hebben tijdens Covid gezien dat de vraag naar persoonlijk contact en reisadvies groter is dan daarvoor. Mensen die online hadden geboekt,

kwamen uiteindelijk toch met hun vragen naar het contact center en in onze reisbureaus. Er is dus zeker toekomst voor het reisbureau en de reisadviseur. Ik ben daar zelf altijd heel optimistisch over geweest, want ik geloof echt in die toegevoegde waarde. Zeker dat offline online kan versterken. Nadat D-reizen wegviel, zijn er veel reisbureauklanten ‘vrijgevallen’. Wij hebben die gaten opgevuld, daar waar ze in ons ‘witte vlekkenplan’ pasten.’

‘ Ik ben

optimistisch ingesteld, ook tijdens Covid ’

Kers: ‘Welke mensen zijn voor jou een voorbeeld geweest?’

Gerressen: ‘Er schieten me twee te binnen. Ik was erg onder de indruk van hoe Bram Gräber als directeur KLM Nederland vergaderingen leidde en hoe hij binnen een uur iedereen meekreeg. Hij deed dat op een zo natuurlijke, strakke manier met veel energie. Het was hogere besluitvaardigheid, terwijl iedereen toch zijn zegje had kunnen doen en kunnen meedenken, ook als je het er niet mee eens was. En de andere persoon is Pieter Elbers, onze CEO. Ik vind het knap hoe hij het bedrijf in de volle breedte door en door kent. Toen ik in China werkte, viel het me op hoeveel mensen hij daar kent. Die spraken nog steeds vol bewondering over hem, omdat hij in het verleden een route vanuit China had geopend of

Top

50

daar de eerste onderhandelingen voor had gedaan.’

Gerressen: ‘Arjan, jullie hebben je duidelijk uitgesproken tegen Black Friday. Jullie hebben nu Fair Friday, met aandacht voor duurzaamheid. Wat hopen jullie te bereiken?

Kers: ‘De politiek kijkt al jaren met een schuin oog richting luchtvaart en de reiswereld, het is helder dat wij meer oog moeten hebben voor duurzaamheid en daar actie in moeten nemen. Die druk is tijdens Covid alleen maar groter geworden. Wij hebben ondernemerschap getoond door een product op die vraag te maken en Fair Travel te lanceren. Dat was voor ons ook een statement, we zijn al ruim 15 jaar bezig met duurzaamheid,


32

je moet dat ook zichtbaar maken voor de consument. Vanuit onze medewerkers kwam het idee voor Fair Friday, met 800 hotels uit ons aanbod met een ecolabel. Ik ben altijd supporter van eigen ideeën. Als ze goed zijn, dan gaan we ze ook echt realiseren en dat is gebeurd.’

Kers: ‘Wat zijn de komende honderd dagen je prioriteiten?

Gerressen: ‘Ik ben in een periode gestart waarin het herstellen van het contact met de markt heel belangrijk is. September tot november was daar een uitstekende periode voor, want toen kon een aantal evenementen doorgaan. Het Dutch Open, waar we in vier dagen tijd bijna 10.000 klanten, partners en leveranciers over de

vloer hebben gekregen. De lancering van het KLM-huisje, een evenement voor Platinum for Life-klanten, maar ook TravDay in Hilversum. Het was heel prettig om weer fysiek in contact te komen met iedereen in de reisindustrie. Dat moet dan natuurlijk wel verantwoord en volgens de coronaregels kunnen.’

Kers: ‘Wat zijn je drie speerpunten?

Gerressen: ‘Ten eerste dus contact met de markt maken. Ten tweede de interne kennismaking. Het is goed om medewerkers te leren kennen en het is goed dat ze mij leren kennen en weten hoe het ervoor staat met onze strategische plannen voor het komende jaar, zoals hoe ons duurzame herstel

eruit gaat zien, maar ook wat we doen met bijvoorbeeld KLM Holidays. De kern is hoe we dicht bij de klant kunnen blijven staan en onze plannen verder uitrollen. We hebben een lijst van bijna 50 punten. Die te rangschikken op volgorde van belangrijkheid is mijn derde prioriteit.’

Gerressen: ‘Arjan, je pleit voor een minister van Toerisme. Kun je dat toelichten?’

Kers: ‘Als sector zijn we de laatste tijd heel hard geraakt. Daar lijden we allemaal onder en dat heeft ook tot discussie geleid binnen de hele sector. Je ziet dat er een beetje tweespalt is ontstaan, tussen reisagenten en een paar grote touroperators. Ik ben het totaal niet eens met de kritiek die

Top

50

geuit werd op de handelwijze van ANVR in deze crisis. Frank Oostdam (directeur ANVR, red.) heeft juist een mooie, sterke positie neergezet. Wat onderbelicht was, is de vraag of we onszelf als branche anders hadden moeten presenteren aan de buitenwereld. Ook richting overheid. In deze megacrisis heeft de overheid niet altijd goed begrepen hoe onze sector functioneert. Zowel op het vlak van de luchtvaart als de hele reissector.’ ‘Waarom is er bij de overheid niet meer kennis over zo’n belangrijke sector, zowel inkomend- als uitgaand toerisme? Het zou goed zijn wanneer er een staatssecretaris of een minister van Toerisme was, misschien in combinatie met duurzaamheid. Nu


33

dat beter zou zijn. Transavia heeft zijn eigen merk met eigen beleid. Het is natuurlijk een andersoortige airline dan KLM, maar er zijn mogelijk ook synergiën te behalen. Dus ik snap wel wat je zegt. Ik kan alleen op dit moment niet beoordelen of het dan ook commercieel gezien beter zou zijn voor Transavia en voor KLM in die combinatie. Dat kan iets zijn om met mijn collega’s bij Transavia te bespreken.’

Wat zijn jullie verwachtingen voor het komend jaar? Arjan Kers: ‘De toekomst is heel beweeglijk, dat hebben de afgelopen weken maar weer bewezen. Het gaat er om dat je mee kunt bewegen en snel inspeelt op al die veranderingen. Ik heb er vertrouwen in dat we volgend jaar weliswaar een overbruggingsjaar hebben, maar we met vertrouwen naar de toekomst kunnen kijken. Ik durf zelfs te zeggen dat ik reken op groei. We werken in een prachtige sector met een bijna onmogelijke veerkracht.’

Gerressen: ‘We hebben veel met TUI samengewerkt op het gebied van marathonreizen. Hoe zie je het herstel in dat segment?

moesten we onze zaak bepleiten bij drie verschillende ministeries die onderling geen informatie synchroniseerden. Dat was gecompliceerd en hielp onze belangen niet. In veel landen om ons heen bestaat dat wel, zeker in het zuiden van Europa, in Griekenland, Spanje.’

Kers: ‘Wij maken als sector aan de ene kant de commerciële afspraken met KLM en aan de andere kant met Transavia. Waarom is niet gekozen voor één commerciële afdeling binnen KLM Group? Dat zou voor ons als partners veel makkelijker zijn.’ Gerressen: ‘Ik heb daar nog geen duidelijke mening over of

Kers: ‘Wij noemen dat GIS, Groups, Incentives en Sports. In leisure zie je de verkoop weer naar beneden gaan na de recente persconferentie in Den Haag, omdat mensen onzekerder worden. Maar bij Groups, Incentives en Sports is dat het tegenovergestelde geweest. De vraag is de afgelopen tijd echt gestegen. Er is een enorme vraag naar wellbeing. Mensen willen ook tijdens de vakantie meer sporten. Wij noemen dat opladen tijdens je vakantie. Vroeger was dat op een strandbedje liggen, maar tegenwoordig willen mensen actiever zijn tijdens hun vakantie. Maar er is ook een groep die kiest voor meer hardcore sport, zoals een marathon. Wij zijn een aantal jaar geleden marathonreizen gestart en daar is een mooie samenwerking met KLM uit voortgekomen. Het is heel jammer dat Amerika is opengegaan een dag nádat de New York Marathon zou plaatsvinden, waar we meer dan 600 hardlopers op hadden ingeschreven. Gelukkig heeft 75 procent van die mensen naar volgend jaar omgeboekt.

waarin we zo veel mogelijk bestemmingen weer vrijuit kunnen promoten. Ik verwacht dat Azië nog wel deels dicht zal zitten voor een groot deel van het jaar. Maar ik hoop dat de situatie van Noord-Amerika en Zuid-Amerika aantrekt. Als dat zich voortzet, dan kan het nog steeds een heel mooi jaar worden. Het zal in 2022 niet hetzelfde worden als 2019. IATA verwacht wereldwijd rond de 80 procent. Het zou mooi zijn als we dat kunnen realiseren of overschrijden.’

Bas Gerressen: ‘Ik hoop ook dat januari een maand is

Dat is voor ons een heel specifieke doelgroep die niet alleen met ons de marathon loopt, maar ook een citytrip boekt of misschien een zomervakantie.’

Sterker nog, ik heb een heilig geloof dat de zakelijke markt veel sneller zal herstellen dan we allemaal aannemen.’

Kers: ‘Was KLM Holidays echt strategisch doordacht of een beetje uit noodzaak geboren, omdat KLM op dit moment het zakelijke verkeer niet kan vliegen?’

Gerresssen: ‘Ik baseer me op wat in Noord-Amerika gebeurt, hoe snel de markt zich daar hersteld heeft. Ik zie nu al in de boekingen dat het zakelijke segment soms sneller toeneemt dan het leisure segment. Tegelijk stijgt onze loadfactor in businessclass net zo hard mee als in economy class. Dus ik zie geen achterblijvende vraag naar businessclass, wat vaak wordt gesuggereerd. Natuurlijk doen alle grote

Gerressen: ‘Nee, dat is echt strategisch doordacht. Er zitten meerdere aspecten in. Een van de belangrijkste is dat we aan het investeren waren in technologie die niet van ons was (via Airtrade, red.). Dus het vastleggen van het intellectuele eigendom van de technologie is voor mij een van de belangrijkste pilaren. We ontwikkelen KLM Holidays niet door omdat wij denken dat de zakelijke reiziger zal verdwijnen.

Top

50

Kers: ‘Kun je daar iets over zeggen?

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’


KLEUR JE DAG MET NIEUWE INDRUKKEN Natuurlijk bezoek je Curaçao om heerlijk tot rust te komen en te genieten van de tropische temperaturen, de stranden en de gastvrijheid. Maar er is zoveel meer te beleven. Bezoek galerijen van lokale kunstenaars en ontdek de oogverblindende kleuren van de Handelskade en de streetart tijdens een wandeling door Willemstad. Onze cultuur is overal. En dat proef je ook in de smaken van de vele culinaire hotspots die het eiland rijk is. Zet je zonnebril maar vast op, het eiland vol kleur komt je tegemoet.

BELEEF HET ZELF ONTDEK MEER OP CURACAO.COM


35

bedrijven een pas op de plaats. Maar het midden- en kleinbedrijf reist meer dan tevoren, voor deals die ze moeten maken. Als jij op afstand zit via Teams, terwijl de concurrent face-toface bij de klant zit en het contract binnensleept. Dan weet ik zeker dat je die week daarna zegt: ik ga er nu ook naartoe. Maar denk ook aan marine en offshore dat doorgaat, en de farmaceutische industrie. Er zijn veel sectoren waarvoor mobiliteit nog steeds belangrijk is. De zakelijke reiziger is niet alleen maar de directeur die een deal sluit. Dat zijn natuurlijk bijvoorbeeld ook veel IT-mensen die ergens een klus moeten klaren. We zullen volgend jaar nog niet op 100 procent zitten, maar als de markten opengaan, dan zullen die heel hard weer aantrekken.’

‘ Ik probeer

altijd te denken: jongens, dit is het laatste treetje ’ Gerressen: ‘Arjan, waarom hebben jullie toch besloten om weer oranje reisbestemmingen te gaan aanbieden?

Kers: ‘Als marktleider willen wij het voorbeeld geven dat je veilig en verantwoord vakanties aanbiedt. We hebben altijd het beleid van de overheid gevolgd. Tot het punt dat minister Blok aankondigde dat er geen steunmaatregelen meer zouden komen. Toen hebben we zelf moeten besluiten hoe we de

volgende stap zouden nemen en een eigen koers bepaald. Gelukkig hebben wij een organisatie die wereldwijd mensen op de bestemmingen heeft zitten. We hebben zorgvuldige audits uitgevoerd per bestemming, mede op basis van de aanwezige medische voorzieningen en lokale vaccinatiegraad. En ik heb gezegd: op het moment dat wij reizen gaan uitvoeren naar een oranje bestemming, dan moeten onze reizigers er net zo veilig zijn als op een gele bestemming. Dus dat wij ervoor instaan dat mensen veilig en verantwoord op vakantie kunnen gaan. Maar mocht er wat gebeuren, dan vind ik ook dat we als reisorganisatie moeten zorgen voor onze reizigers.’

Kers: ‘Hoe kijk je als KLM naar de komende vijf jaar? Hoe belangrijk is de trade?

Gerressen: ‘Die rol is altijd belangrijk geweest en dat blijft zo. Natuurlijk hebben wij in de afgelopen jaren een enorme groei op onze eigen website, maar je weet dat niet alle klanten naar de KLM-website zullen gaan. De TMC’s, de grote corporates willen altijd vergelijken tussen luchtvaartmaatschappijen, hotels, autohuur. We hebben geen ambitie om dat over te nemen. Ik wil het liefst zo breed mogelijk zichtbaar zijn. Je moet eigenlijk in alle winkeltjes te zien zijn om verkocht te kunnen worden. Maar er zijn verschillende klanten. Sommigen

p o TTop

50

willen alles online regelen, anderen willen het reisbureau binnenstappen. Zakelijke klanten hebben weer te maken met het reisbeleid van het bedrijf. Daar moeten we allemaal rekening mee houden, dus ik zie die rol niet veranderen. We willen de juiste producten en services blijven aanbieden. De klant bepaalt uiteindelijk waar hij terecht wil komen en niet wij als KLM.’

Gerressen: ‘Wat was voor jullie een soort van defining moment tijdens de crisis? Dat er wat veranderde.’ Kers: ‘Als organisatie word je in deze crisis geconfronteerd met onbekend terrein. En ook medewerkers moeten met


36

onzekerheid omgaan. Je ziet een familiegevoel ontstaan van mensen die elkaar ondersteunen, samen de schouders eronder zetten. We hebben een paar moeilijke beslissingen moeten nemen en meer dan 600 mensen moeten laten gaan. Dat weegt zwaar op me. Ik heb ook gemerkt dat je niet te veel kunt communiceren, want mensen willen transparantie. Die willen weten hoe het bedrijf ervoor staat. Je ziet ook dat

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

mensen in de organisatie opstaan en jou helpen om de kar te trekken. Dat heeft mij enorm veel energie gegeven. Ook het ondernemerschap is sterk zichtbaar geworden. We hebben een paar mooie projecten uitgewerkt. Of het nou de TUI Workation was of een ludiek initiatief als de Partij voor de Vakantie, waar we veel aandacht mee gekregen hebben. We hebben in ieder geval altijd vooruit gekeken, we hebben onszelf fit voor de toekomst gehouden.’

Kers: ‘Als jij op mijn stoel zou zitten en de CEO van TUI zou zijn, wat zou jij dan anders doen?

Gerressen: ‘Goeie vraag. Ik weet niet of ik mijn vingers daaraan durf

te branden. Bij een grote partij die zo succesvol is, is het natuurlijk lastig om te zeggen wat je beter zou moeten doen. Maar je moet blijven innoveren. Als ik op jouw plaats zou zitten, zou ik partnerships voortzetten of zoeken waar dat zin heeft, en zelf doen waar dat nodig is. Nu vliegen vaak als negatief en vervuilend wordt gezien, zou ik het geluksgevoel willen terugbrengen bij mensen die het hele jaar hard gewerkt hebben en dan graag twee weken op vakantie gaan. Dat is op dit moment heel erg onderbelicht, hoe belangrijk dat is voor mensen. Kijk hoe je dat op een duurzame manier kan voortzetten en kwaliteit en service kan blijven leveren. Zorg voor dat geluksgevoel van de klant. Dat doen jullie volgens mij uitstekend.’

Top

50

Gerressen: ‘Stel, morgen is de hele wereld weer helemaal open. Waar zou je het liefste zo snel mogelijk naartoe willen?

Kers: ‘Ik heb nog wel een aantal bestemmingen op mijn bucketlist, maar het allerbelangrijkste is dat ik mijn dochter, die ik al meer dan een jaar alleen via video gesproken heb, kan bezoeken. Ik zou heel graag met de kerst met de hele familie weer eens samen willen zijn. En dan gezamenlijk een mooie reis naar Azië maken. Maar gezien alle ontwikkelingen, denk ik dat we elkaar als vertrouwd, weer zullen treffen in onze finca op Gran Canaria. En ook dat is fijn.’

Dit interview vond plaats voor de Omicron-variant z’n intrede deed.


37

Persoonlijk. Wie is… Arjan Kers: ‘Ik kom uit een arbeidersgezin, ben geboren in Gouda in 1969, waar ik tot mijn twintigste heb gewoond. Ik ben vader van drie kinderen. Ik ben dit jaar twintig jaar getrouwd. En van die twintig hebben we twee jaar samengewoond, de rest was altijd op afstand. Dat is wel heel bijzonder. Maar ik kijk er ook met een heel mooi gevoel op terug, op wat we samen hebben neergezet en dat de kinderen goed terecht zijn gekomen.’

Wat zijn je passies? ‘Mijn grootste passie zijn de mensen om me heen en het bedrijf waar ik voor werk. En als je nou echt vraagt naar privé-passies, dan ben ik zeker een wijnliefhebber. Ik ben ook een fervent reiziger, vooral naar oorden die niet als toeristisch bekend staan. Ik zoek met mijn gezin vaak bestemmingen op buiten de gebaande paden. Om mijn kinderen te laten zien dat vakantie niet alleen een hotel met een zwembad is, maar dat er nog meer dingen op de wereld bestaan.’

Favoriete club? ‘Ik houd van een goede partij voetbal, al kijk ik de afgelopen jaren vanwege minder tijd wat minder sport. Dat was als kind al mijn passie. En als ik af en toe een keer naar Ajax of naar Feyenoord ga, dan vermaak ik me bij beide clubs heel erg.’

Mijn vader is jong overleden, op zijn 44-ste, toen was ik tien. Verder heb ik een heel gelukkige jeugd gehad, altijd actief gevoetbald en getennist. Uiteindelijk heb ik in Delft Waterbouw gestudeerd. Ik wilde waterbouwkundig ingenieur worden en heb twee jaar in dit vakgebied gewerkt bij de Hollandse Betongroep. Stormvloedkeringen, havens en scheepvaartwegen, dat sprak me wel aan. Uiteindelijk heb ik toch bedacht dat mijn passie daar niet helemaal lag en gekozen voor KLM. Ik heb mijn vrouw ontmoet in Delft, die deed dezelfde studie. We zijn 26 jaar samen en hebben drie kinderen. Mijn zoon is geboren in Dubai, mijn middelste dochter in Den Haag en mijn jongste in China.’

Passies? ‘Mijn passies zijn vergelijkbaar met die van Arjan. Werk en mijn gezin zijn mijn passie, maar ook het reizen. Ik vind het geweldig om door nieuwe steden te lopen of door de natuur. Gewoon, nieuwe dingen ontdekken, daar krijg ik de meeste energie van. Plaatsen waar je nog niet eerder bent geweest, zoals in het diepste van China waar je amper de taal spreekt. Dan heb je leuke ontmoetingen met mensen. Ik probeer sportief te blijven en hard te lopen. Maar ik geniet ook gewoon van een lekker glas wijn en lekker eten.’

Bas Gerressen: ‘Ik ben geboren en getogen in Ede. Ik zeg altijd erbij EdeWageningen, want mensen kennen vaak het station. Daar komt mijn familie vandaan.

Top

50


TIME TO CHANGE? Naar een betrokken accountant met kennis van de reissector

JUIST NU! Wij kunnen ons voorstellen dat u juist nu behoefte heeft aan een accountant aan uw zijde met meer ervaring in de sector. Onze aanpak, kennis en vergunning zetten we ook graag voor u in.

NIEUWSGIERIG? Arend van de Geest MSc RA arend@brilaccountants.nl +31 6 21 11 69 85 Marcel Nijssen marcel@brilaccountants.nl +31 6 12 74 51 99

net even scherper “ “Oplossingsgericht met deskundige aanbevelingen.” Fenny Koppen, directeur eigenaar Riksja Travel

“Doortastend, analytisch, constructief, correct en ontzettend goede mensen.” Tim van der Wel, directeur eigenaar Avila Reizen

“De branchekennis bij BRIL is een groot voordeel. Dit zorgt voor een prettige en goede, maar ook constructieve en efficiënte samenwerking” Milka van Dam, general manager Travel Counsellors Nederland


39

CARLSON WAGONLIT TRAVEL

10

Carlson Wagonlit Travel, dat sinds 2019 de afkoring CWT als officiële naam hanteert, is al sinds 2006 in Amerikaanse handen. De cijfers zijn geconsolideerd. De omzet over 2019, van 269 miljoen, werd destijds ingeschat op basis van concurrentieanalyses.

AIRTRADE HOLLAND

Het aantal medewerkers bij ANWB Reizen is in de coronacrisis relatief hoog gebleven om klaar te zijn voor de komende jaren. ‘Omzet en aantal reizigers hebben natuurlijk ook in 2021 zwaar te leiden onder corona. We verwachten weliswaar herstel in 2022, maar dat is nog met de nodige onzekerheden omgeven. Het aantal medewerkers is ten opzichte van 2019 relatief hoog gebleven omdat we hebben door geïnvesteerd in IT en organisatie om zo onze positie voor de komende jaren te versterken.’ ANWB Reizen noteerde 192 miljoen omzet in 2019. Voor 2022 is de verwachting 155 miljoen.

11

Na een goed boekjaar 2019, met een omzet van 215 miljoen euro, kreeg ook Airtrade te kampen met tegenwind. Nadat in boekjaar 2020 ‘een negatieve omzet’ werd genoteerd, zoals CEO Jeroen Martron het noemt, kijkt de consolidator en techniekleverancier weer naar een opgaande lijn. Voor 2022 houdt hij vast aan zijn verwachting van 75 procent van 2019, ofwel 162 miljoen. ‘Het wordt wel een uitdaging’, zegt Martron, die aantekent dat hij de omzet van het oude D-reizen, ooit een grote klant, uit zijn prognose moest schrappen. Met Transavia Holidays en KLM Holidays, waarvan Airtrade leverancier is, gaat het gelukkig de goede kant op. ‘We hebben onze kosten afgeschaald naar 50 procent. We zijn lean & mean voor het nieuwe jaar.’

13

ANWB REIZEN

Marjon Kaper.

ATPI

14

De huidige ATPI Group is werd in 2002 opgericht een krachtenbundeling van afzonderlijke handelsbedrijven in de UK en Nederland. In de stroom overnames werd in 2006 de meerderheid van ATP Nederland verworven. De groep is in 2009 omgedoopt tot ATPI. Het bedrijf verstrekt geen nationale omzetgegevens. De omzet voor Nederland in 2019, van 205 miljoen, is mede gebaseerd op informatie die het zakenreisbedrijf elders publiceerde.

AMERICAN EXPRESS

Jeroen Martron.

VACANSOLEIL

12

15

American Express verstrekt geen omzetgegevens per land. De zakenreisomzet in Nederland is over 2019 is ingeschat op 180 miljoen.

Vacansoleil, aanbieder van campingvakanties uit Eindhoven, heeft zijn vijf eigen campings in Frankrijk en Luxemburg verkocht. Met de opbrengst versterkt het bedrijf zijn balans, en wil het investeren in beoogde groei als touroperator van campingvakanties. Eigenaar Wim Backers bemoeit zich weer tijdelijk actief met het management. Precorona (2019) was Vacansoleil goed voor 98 miljoen omzet. Als touroperator van campingvakanties denkt het bedrijf tussen drie tot vijf jaar de omzet te kunnen opvoeren tot circa 300 miljoen..

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 41

Top

50


40

Top

50


41

TIX.NL

16

Tix.nl bestaat inmiddels elf jaar. De omzet over 2019 was geschat op 179 miljoen.

THE TRAVEL CLUB

17

The Travel Club, gevestigd in Culemborg, omvat de formules The Travel Club, YourTravel, United Travel, HolidayPlanners en de labels Cruise specialisten, Honeymoon-Specialisten en Luxury Travel Consultants. De omzet in 2019 bedroeg 154 miljoen, met bijna 400 ZRA’s. De verwachting voor 2022 is 70 procent van pre-corona, ofwel 101 miljoen. In mei 2021 verwierf investeerder Smit The Travel Club en The Travel Company, waarin hij al een minderheidsbelang had.

TravelXL realiseerde in 2019 zoals bekend een omzet van 104,5 miljoen. Managing partner Ronald Raadsheer verwacht voor 2022 een index van 57 procent: 58,9 miljoen. ‘De onzekerheid in onze prognoses ligt in het feit dat wij niet weten wat de korte- en langetermijneffecten zullen zijn op het consumentengedrag in 2022. Zoals we nu hebben ervaren, is de consument zeker bereid om op vakantie te gaan en te boeken, maar de onzekerheid (welk virus, welke formaliteiten, inentingen mag ik wel of niet naar mijn land van keuze?) zal leiden tot een grote lastminute-vraag, waarbij de persoonlijke wensen worden aangepast aan de mogelijkheden om te reizen. Bovendien zullen we ook afhankelijk zijn van de beschikbaarheid en capaciteit, want het is niet in te schatten hoe consumenten in andere Europese landen zich gaan opstellen. Nederland is een kleine speler.

DE JONG INTRA VAKANTIES

Martine de Knoop en Don Kaspers.

PRIJSVRIJ GROUP

19

TRAVELXL

18

Prijsvrij kwam in 2021 prominent in het nieuws door de overname van reisbureaus van het voormalige D-reizen. In november 2021 waren ruim 70 nieuwe kantoren heropend. Eind 2022 wil (het nieuwe) D-reizen weer de grootste retailer van Nederland zijn. Prijsvrij Group sluit 2021 winstgevend en met een sterk eigen vermogen af, zegt het bedrijf. ‘Het in 2021 overgenomen D-reizen is sinds september 2021 weer winstgevend. Doelstelling is om vóór zomer 2022 alle geopende winkels naar de nieuwste uitstraling te hebben omgebouwd. Hierna openen we op strategische plekken ons vernieuwende retail-concept. In bestaande winkels wordt dit concept kleinschaliger geïntegreerd.’ Voor Prijsvrij Vakanties staat de verdere internationalisering (onder het merk Sunmix) bovenaan de agenda. De omzet in 2019 was 140 miljoen. Voor 2022 is de verwachting 570 miljoen (ex-VTO).

20

‘Vanaf juni zagen we weer boekingen binnenkomen en uiteindelijk waren de maanden juli tot oktober redelijk te noemen. In een paar maanden tijd is het echter onmogelijk om acht verloren maanden te compenseren.’ Dat zegt Coby van Dongen, commercieel directeur van de Jong Intra Vakanties. ‘Met dank aan de overheid voor de toegezegde steun zullen we het boekjaar 20/21 met een licht verlies of zelfs rond break even afsluiten. Zonder de forse schade van het faillissement van D-reizen zou het een positief resultaat geweest zijn. Maar nogmaals, dankzij de steunmaatregelen.’ De Jong Intra heeft opnieuw alle kosten tegen het licht gehouden. ´We zijn wendbaarder gebleken dan we dachten. We blijven investeren in een goede relatie met retailers. In 2022 bestaan we 50 jaar. Vanaf de eerste dag hebben we een goede samenwerking met de retail. Die koesteren wij.’ Pre-corona (2019) was de omzet 71 miljoen. Voor 2022 begroot Van Dongen conservatief: 46 miljoen.

Coby van Dongen.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 73

Top

50


Altijd de beste vakantiedeal

42

Zomer 2022

✔ Zomer 2022 nu boekbaar ✔ 19 landen ✔ 37 luchthavens ✔ 1187 accommodaties ✔ Hoge kortingen ✔ Gratis parkeren Maastricht & Groningen

Wij ku wachtennnen niet klanten om jouw de zon t weer naar e vliege n!

Omruil garantie

Laagste prijsgarantie

Top

50

Corendon Terughaalgarantie


43 Advertorial

ANWB

Onbezorgd de wereld ontdekken Iedereen zorgeloos en met plezier onderweg in een duurzame samenleving, dat is de missie van ANWB. Wij brengen dat in de praktijk door zo veel mogelijk Nederlanders zorgeloos en met plezier op vakantie en eropuit te laten gaan, hen onvergetelijke ervaringen te bieden en hen de wereld te laten ontdekken. Dat doen wij met informatie zoals de ANWB Reiswijzer, producten zoals de vignetten en natuurlijk onze reizen. Van A tot Z

Geld terug garantie

ANWB is al 137 jaar onderweg en sleept een flinke rugzak aan ervaring mee. Bij ons vind je een wereld vol reisinspiratie: in Nederland, Europa en ver daar buiten. Onze vakanties zijn van A tot Z zorgvuldig uitgestippeld. Van die toffe actieve familievakantie tot het maken van een rondreis dichtbij of ver weg, lekker met z’n tweetjes of in een groep. En ook voor de singlereiziger hebben wij een gevarieerd reisaanbod, zowel binnen als buiten Europa.

Met ANWB ga je veilig en comfortabel op pad, welke richting je ook inslaat. En daar hoort ook zorgeloos boeken bij. Daarom bieden we je de zekerheid van gratis annuleren én krijg je bij ons gewoon je geld terug wanneer je reis door een negatief reisadvies niet door kan gaan. Als er toch problemen ontstaan tijdens de reis dan staat de ANWB Alarmcentrale voor je klaar.

Even wennen: één merk en één website Afgelopen jaar hebben wij de nieuwe website gelanceerd. Al ons wereldwijde aanbod (voorheen Pharos, FOX en ANWB) onder één merk en één website. Met de beste reisinspiratie tot aan praktische tips. Om dit zoveel mogelijk aan te passen aan de wensen en behoeftes van onze klant, werken we steeds meer data-gedreven. De ANWB telt nu 4,9 miljoen leden en dit aantal groeit nog steeds. Hier valt dus

ook heel veel informatie te halen. Ook bij de reisagent zullen we steeds meer uitvraag doen naar welke behoeftes er zijn op het gebied van aanbod, kennis, inspiratie maar ook technische ontwikkeling. Achter de schermen blijven we hard werken om onze website te optimaliseren.

Groene ambitie De wereld verkennen is prachtig, zeker als dit zo duurzaam mogelijk gebeurt. ANWB is zich bewust van de impact die reizen met zich kan meebrengen. Daarom streven we een maximale reisbeleving na met een minimale footprint. Wij zijn Travelife gecertificeerd en alle reizen worden gecompenseerd voor CO2. Ook stimuleren wij onze partners om het plasticgebruik te verminderen en rekening te houden met natuurbehoud, de lokale bevolking en dierenwelzijn. Wie met eigen ogen heeft gezien hoe mooi de wereld is, wil er graag zuinig op zijn. Voor meer info: www.anwb.nl/vakantie of mail naar sales@anwbreizen.nl

Top

50



45 Infotorial

Corendon legt focus op nieuwe hotels en bestemmingen

‘Geen woorden maar daden’ Corendon verwacht dat 2022 een topjaar wordt. ‘Mensen willen op vakantie en er zal naar onze overtuiging sprake zijn van een inhaalvraag in de reissector’, zegt Debora de Roos (Directeur Marketing bij Corendon). Wat heeft Corendon geleerd van de crisis? ‘Geen woorden maar daden. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen zitten in het DNA van Corendon. We konden ons herpakken op het dieptepunt van de coronacrisis door creatief te zijn en ons te richten op nieuwe kansen, maar ook door flink op kosten te besparen, flexibeler te werken en gebruik te maken van de overheidssteun en het Voucherfonds. Daarnaast werkte de ABN Amro constructief mee aan de herfinanciering en hebben de aandeelhouders het eigen vermogen aangevuld. Hierdoor hebben wij deze crisis kunnen overleven.’

Zijn er veranderingen in het aanbod?

ondernemerschap: dat laten we nooit meer los.’

Kijkend naar 2022, wat heeft Corendon gedaan om op pole position te staan? ‘We stonden 12 december letterlijk op ‘pole position’, omdat we vanuit Stip de Formule1-reis naar Abu Dhabi organiseerden. Met bijna 3.500 fans en zowat 40 collega’s zetten we daar een groots evenement neer. Maar wat ons in de afgelopen periode vooral heeft geholpen, was onze beslissing om toch ‘oranje’ bestemmingen aan te bieden als we ervan overtuigd zijn dat dit veilig kan. Dit beleid zetten we voort.’

‘We hebben nieuwe hotelketens, zoals IberoStar en Concept Hotels, toegevoegd aan ons aanbod en verder zijn we in november 2021 gestart met de Dominicaanse Republiek (vanaf Brussel) en Kaapverdië en bieden we sinds 15 december Zanzibar aan. Dit zijn prachtige nieuwe bestemmingen, die we het hele jaar door gaan aanbieden.’

Waar ligt de focus in 2022? ‘Onze focus ligt volgend jaar op onze eigen hotels op Ibiza en Curaçao, de nieuwe hotelketens Iberostar en Concept Hotels, de Canarische eilanden en op onze

Wat heeft de crisis Corendon opgebracht? ‘In negatieve zin een forse schuld die we in de komende jaren moeten afbetalen. Maar we hebben ook ervaren dat onze kernwaarden ‘flexibel’ en ‘ondernemend’ geen loze termen zijn: ze definiëren écht wie wij zijn.’

Welke verwachtingen zijn er voor 2022? ‘We verwachten dat 2022 een topjaar wordt. Mensen willen op vakantie en er zal naar onze overtuiging sprake zijn van een inhaalvraag in de reissector. Daarnaast zijn er aanbieders weggevallen, zoals Thomas Cook en D-Reizen, en die cijfers zien we nog niet helemaal terug in het marktbeeld in Nederland en België. We breiden bovendien uit naar Denemarken en bieden meer bestemmingen aan, dus ons vooruitzicht is erg positief. Momenteel is de klant nog wat terughoudend met boeken voor zomer 2022, maar zodra de coronasituatie verbetert zal dat snel veranderen. Dat zagen we vorig jaar ook.’

Wanneer verwachten jullie weer op het oude niveau te zijn?

Heeft de crisis processen binnen het bedrijf blijvend veranderd? ‘Eigenlijk niet. Hoogstens nog wat verder aangescherpt. Om nog sneller te anticiperen en te reageren op kansen en uitdagingen die onze kant op komen. Die korte lijnen en dat

nieuwe bestemmingen Dominicaanse Republiek, Kaapverdië en Zanzibar. En Turkije blijft uiteraard onze belangrijkste bestemming, waar we altijd focus op zullen houden.’

‘Als de coronasituatie onder controle wordt gebracht, lukt dat al in het huidige boekjaar.’

Debora de Roos.

Top

50



47 Infotorial

Noverius blijft TRPPR door ontwikkelen

‘Hét zoek-en-boekplatform voor iedereen die online reizen verkoopt’ Noverius is bekend als leverancier van (maatwerk) Internet Booking Engines (IBE) en bijbehorende websites. De nieuwste booking-engine van Noverius is TRPPR. Jeroen Fokkema, mede-oprichter en General Director, geeft een toelichting. Wat is TRPPR? ‘TRPPR, uitgesproken als ‘tripper’, is de nieuwste booking-engine van Noverius. TRPPR bestaat uit een webservice die de koppeling voorziet van een aanbodprovider zoals Qenner of Traffics. Tevens kunnen wij ook maatwerk-koppelingen realiseren. Zo is TRPPR momenteel al in gebruik in combinatie met Qenner’s dynamic packaging platform. Naast de webservice is er een moderne gebruikersinterface (de zogenaamde ‘zoek en boek’) en

kunnen wij ook een hele website leveren om de interface heen.’

Wie is Noverius?

Wat heb je sinds de ontwikkeling van TRPPR toegevoegd? ‘Een belangrijke stap voorwaarts is de mogelijkheid om de booking-engine ook stand-alone te kunnen leveren en deze op te laten nemen in een bestaande website van een klant, zonder dat hiervoor verouderde iframetechniek moet worden toegepast. Dit is gelukt. Het draait inmiddels succesvol bij een van onze klanten. Hier zijn we dan ook zeer trots op. Door het opnemen van een kort script binnen een bestaande website kan een klant in feite binnen een paar minuten onze TRPPR booking-engine opnemen binnen zijn website. Voor de bezoeker ziet de booking-engine eruit alsof deze onderdeel is van de website, de url’s zien er gewoon netjes uit en zaken als deeplinken en SEO zijn zonder beperkingen mogelijk.’

Noverius is een softwareontwikkelaar die zich heeft gespecialiseerd in bookingengines voor de reisbranche in de Benelux en Duitsland en het bouwen van koppelingen kunnen videobeelden worden gebruikt in plaats van foto’s en zo zijn er nog verschillende nieuwe functionaliteiten.’

Voor welke klanten/ reisbedrijven is TRPPR geschikt? ‘Iedereen die online reizen verkoopt en hiervoor een professioneel platform wil gebruiken dat snel inzetbaar is en gemakkelijk in gebruik kan hiervoor TRPPR inzetten. Daarnaast kunnen wij ook helpen met specifieke wensen en maatwerk.’

En verder?

Wat zijn de voordelen voor de gebruikers?

‘Daarnaast zetten we voor klanten die bij ons ook de TRPPR-website afnemen sterk in op de gebruikerservaring van de bezoeker. Zo zijn er dynamische themablokken beschikbaar die zich qua content aanpassen op het zoekgedrag van de bezoeker,

‘Zowel voor de consument als onze klanten biedt TRPPR een betere gebruikerservaring. Dit uit zich in een modern design, snelle laadtijden, een flexibel CMS, overzichtelijke informatievoorziening en boekgemak.’

Jeroen Fokkema.

Top

50

tussen webservices. Dit doet Noverius inmiddels al ruim 10 jaar. Daarnaast kunnen klanten bij Noverius terecht voor websites en design.

Wat kunnen we voor verdere noviteiten van jullie verwachten? ‘We zijn in gesprek met aanbodproviders voor andere producten die aansluiten bij een volledige reiservaring om ook deze te ontsluiten binnen TRPPR. Daarnaast willen we het voor onze websiteklanten mogelijk maken om gemakkelijk zelf de indeling van pagina’s te kunnen wijzigen en naar eigen inzicht de pagina’s op te maken met dynamische blokken. Daarnaast hebben we nog diverse plannen, maar we moeten iets over houden voor de 2022-editie van de Top…’


48

Stef Driessen (ABN AMRO)

‘We overwinnen deze pandemie of we leren ermee leven’ ABN AMRO volgt de reisbranche op de voet. Wat ziet de bank in deze bewogen tijd gebeuren? TravMagazine vroeg het aan Stef Driessen, specialist gastvrijheidseconomie. Door: Theo de Reus Wat is er in de reisbranche blijvend veranderd door de coronacrisis? ‘Een op de drie reismedewerkers heeft de branche verlaten. Vanwege de krapte op de arbeidsmarkt is het onwaarschijnlijk dat vacatures straks snel worden ingevuld. De krapte zet mogelijk druk op de mogelijkheid van medewerkers om zelf hun verlofuren in te plannen. En laat dat nu juist de allerbelangrijkste arbeidsvoorwaarde zijn.’ Driessen vervolgt: ‘Reisondernemers zullen, in overleg met hun medewerkers, echt moeten bekijken hoe ze de beschikbare uren zo goed als mogelijk kunnen inzetten. Dat kan betekenen dat er een streep gaat door bestemmingen en werkzaamheden die eerder vanzelfsprekend waren. Of dat een groter deel van de taken wordt uitbesteed. Het betekent hoe dan ook dat er de komende jaren meer op protocollen en digitalisering zal worden ingezet.’

De klant wil meer flexibiliteit en boekt later. Hoe moet je daar als reisbedrijf mee omgaan? ‘Het werken met drie scenario’s is altijd slim. Zeker als hier kansen aan worden gekoppeld.

De waarschijnlijkheid van een scenario kan je periodiek herzien op basis van de ontwikkelingen. Dat vereenvoudigt het bijsturen, ook ná de coronacrisis. Dan zijn het weer hittegolven en geopolitieke spanningen die de boventoon voeren op het aantal verkochte reizen. Mensen die gezien de onzekerheden door de crisis later boeken uit angst dat ze hun geld niet terugkrijgen, maken een verkeerde inschatting. De Nederlandse reisbranche is met haar garantiefondsen namelijk bijzonder goed georganiseerd, waardoor reizigers ook bij faillissementen geen pijn lijden. Ik zou hier graag mee aandacht op gevestigd zien. Dat kan helpen laatboekers over de streep te trekken.’

Door het stilvallen van het reizen hadden/ hebben veel reisbedrijven gebrek aan cashflow. Hoe krijgen zij (al dan niet bij hun bank) meer geld voor minder? ‘De banken kunnen tot eind december coronakredieten verstrekken aan hun huisbankrelaties. De jaarcijfers 2019, liquiditeitsbegroting en

‘Later boeken leidt tot minder prijsafspraken in de reisketen. Dat verkleint helaas de voorsprong van reisbedrijven op branchevreemde (tech)partijen, die vaak meer weten van je reizigers. Wel is het zaak het risico op annuleringen zoveel als mogelijk te spreiden en om de kwaliteit te blijven borgen. Zelf kijken wij goed naar de beoordeling van de schoonmaak. Die zegt relatief veel over de kwaliteit van het management van de gecontracteerde accommodaties.’ Stef Driessen.

Top

50

actuele schuldpositie zijn hierbij leidend. Als daaruit blijkt dat een krediet binnen vijf jaar kan worden terugbetaald, dan kunnen we dit in vier op de vijf gevallen verstrekken. Lever de gevraagde documenten alsjeblieft compleet en liefst in één keer aan en licht toe welke overheidsmaatregelen je hebt benut, welke kosten je hebt weten te drukken en hoe dit doorwerkt in het financiële plaatje.’


49

‘Wat altijd helpt, is het onderstrepen van je ondernemerschap. Is de klantbinding van je reisbedrijf onderscheidend en blijkt dat uit een relatief hoog aantal omboekingen? Wordt er meer dan voorheen ingezet op bestemmingen waar de vaccinatiegraad op een hoog niveau ligt? Speel je slim in op meerjarige trends, zoals de vergrijzing of de combinatie van werk en vakantie? Of onderscheid je je op andere manieren en richt je je bijvoorbeeld op de groeiende groep Tesla-rijders? Benadruk dat dan tijdens een financieringsgesprek.’

Welke vragen kreeg je het afgelopen jaar het vaakst te horen van je klanten uit de reissector? ‘Bijna alle gesprekken gaan over de verwachte herstelperiode. Niemand heeft de wijsheid in pacht en ook onze scenario’s stellen we periodiek bij. Voor 2022 voorzien we in het slechtste scenario krapte op de arbeidsmarkt en een groei van de Nederlandse economie. We overwinnen deze pandemie of we leren ermee leven.’

Hoe staat de reisbranche er financieel voor in vergelijking met andere sectoren? ‘De reisbranche heeft sinds februari 2020 echt alles uit de kast getrokken om gestrande reizigers te repatriëren en om ze bij annuleringen te compenseren. De ontvangen steun was ontoereikend en de gevolgen zijn heftig, ook in vergelijking met andere sectoren. Sinds begin 2020 zijn al 26 reisorganisaties failliet gegaan, waaronder het oude D-reizen. Daarnaast zijn 625 reisbedrijven, waaronder veel zelfstandig reisagenten, opgeheven. Tot slot

kampen 785 overlevende reisbedrijven nu samen met een belastingschuld van 84 miljoen euro. Bedrijven met 2 tot 50 werknemers hebben een gemiddelde schuld van 106.000 euro, terwijl 20 grotere reisbureaus met meer dan 50 werknemers nog gemiddeld ruim 2,2 miljoen euro aan de belastingdienst moeten terugbetalen. Dat drukt de komende jaren op de mogelijkheden om te herinvesteren in medewerkers, digitalisering en marketing.’

‘ Deze

pandemie krijgt onze reislust niet klein ’

overweegt een korting als zij daarna geen omkijken meer heeft naar de schuldenaar. Andere schuldeisers hebben vaak belang bij meer zekerheid voor hun resterende vordering. Denk dan aan aanbetalingen, pandrechten of periodieke financiële rapportages, waarmee afspraken worden geborgd. Bij partners in de keten is het een overweging om schulden tijdelijk om te zetten in een belang in het reisbedrijf. Een tip daarbij is om stemrechten tot een minimum te beperken en om duidelijke afspraken te maken over voorwaarden waarmee je dat belang op termijn weer terug kan kopen.’

Heb je (ABN AMRO) nog een beetje vertrouwen in de reisbranche?

Kun je in Jip & Janneketaal uitleggen wat reisondernemers het beste kunnen doen om hiermee om te gaan? Hoe kunnen reisbedrijven bijvoorbeeld schulden saneren?

‘Mensen reizen zodra het weer kan. Dat blijkt uit alle sentimentmonitoren, onze eigen transactiedata en de daadwerkelijke boekingscijfers die wij aandachtig volgen. Uiteraard zien ook wij de verschillen tussen doelgroepen en bestemmingen. Bij groepsreizen en corporate travel is de herstelperiode langer en de uitval groter dan bij autovakanties voor koppels en gezinnen.’

‘Voor de aanpak van huurschulden is al veel jurisprudentie beschikbaar. Daar kunnen gespecialiseerde advocaten mee helpen. Maar ook bij andere schuldsaneringstrajecten is het raadplegen van een specialist verstandig. Dit haalt de emotie uit het traject en helpt bij het inspelen op dat wat schuldeisers of rechters willen zien.’

‘Maar deze pandemie krijgt onze reislust niet klein. Zoals ook eerdere pandemieën daarin hebben gefaald. Deze zomer was er zelfs sprake van ‘Revenge Travel’. Mensen gaven meer uit dan voorheen, omdat ze dit zichzelf gunnen en omdat het werken op afstand hier meer ruimte toe biedt. Voor de reisondernemers die hier slim op inspelen, breken echt betere tijden aan.’

‘In het algemeen leidt transparantie tot het beste resultaat. Iedere schuldeiser wil weten wat er gedaan is om de schade te beperken en wat zijn of haar alternatieven zijn. De oplossing kan verschillen. De bank

Stel, ik wil een reisbedrijf beginnen. Kan ik bij ABN AMRO aankloppen voor een krediet? ‘Het betalingsverkeer

Top

50

optimaliseren we graag. Dat is een onderschoven kindje waar van klein tot groot nog een wereld in te winnen valt. Waar starters vaak om vragen, is om een bankgarantie voor de verhuurder of het garantiefonds. Dat doen we liever niet zonder dat er wat tegenover staat, zoals geblokkeerde spaargelden. Normale bedrijfskredieten verstrekken we uiteraard wel. Gelukkig is kredietverlening geen hogere wiskunde. Banken bepalen het kredietrisico aan de hand van zes vragen. Die beginnen allemaal met de letter ‘W’. 1) Wie wordt mijn kredietnemer en wat is de kans dat gelden weglekken naar andere activiteiten of schuldeisers? 2) Wat is het verdienmodel en hoe verhoudt dit zich tot de concurrentie? 3) Wat is de kwaliteit van het management en die van de management-informatie? 4) Wat is de kredietbehoefte en hoe verhoudt dit zich tot de eigen inbreng? 5) Wanneer wordt er terugbetaald en waar blijkt dit uit? 6) Welke voorwaarden en looptijd zijn van toepassing? Driessen besluit: ‘De starter die goed beslagen ten ijs komt, vergroot zijn kans op een aantrekkelijke kredietofferte. Wij realiseren ons heel goed hoe groot het belang is van een goed functionerende reisbranche. Zowel voor de economie in binnen- en buitenland als voor de reizigers die hier onbetaalbare ervaringen mee opdoen.’

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’



51 Infotorial

KLM Holidays

KLM Holidays: complete pakketreis voor een voordelige prijs KLM verbindt al meer dan 100 jaar reizigers met de wereld. De jarenlange ervaring en het ruime aanbod van Europese en intercontinentale bestemmingen maakt KLM een expert op het gebied van stedentrips, zonvakanties en (verre) reizen. KLM heeft onlangs samen met Airtrade KLM Holidays, voorheen bekend als KLM Package Deals, geïntroduceerd. Zo ontvang je als reisagent een commissie direct, nadat je het pakket hebt verkocht. CO2-neutrale vlucht Met KLM Holidays reizen je klanten zowel voordelig als duurzaam. KLM compenseert namelijk de CO2-uitstoot van de vlucht. Alle bedragen worden door de luchtvaartmaatschappij rechtstreeks geïnvesteerd in het CO2OL Tropical Mix herbebossingsproject in Panama.

Met KLM Holidays stel je eenvoudig de ideale pakketreis voor je klant samen. Zo boek je naast een KLM-vlucht ook direct een hotel en/of huurauto. Eenvoudig én voordelig. Je kunt kiezen uit de beste hotels (vanaf drie sterren) en alle mogelijke vertrekdata en tijden. Wil jouw klant aanvullende activiteiten, ruimbagage of een transfer van of naar het vliegveld bijboeken? Dat kan! Er is altijd een voordelige combinatie mogelijk.

Van stedentrip tot zonvakantie, of een weekendje weg: KLM Holidays biedt jouw klant de zekerheid van een complete pakketreis voor een voordelige prijs.

De voordelen van KLM Holidays voor jou als reisagent: Eenvoudig te boeken KLM heeft speciaal voor reisagenten een booking tool

ontwikkeld, waarmee je eenvoudig de ideale pakketreis voor je klant samenstelt. Mochten er vragen zijn over boekingen, dan staat de speciale supportdesk van Airtrade direct voor je klaar. Transparant verdienmodel Met KLM Holidays stel je niet alleen eenvoudig de ideale pakketreis voor je klant samen, je verdient er zelf ook een aantrekkelijke commissie mee.

Top

50

Geen financieel risico KLM Holidays is een samenwerkingsverband met Airtrade, die de technologie en de afhandeling van KLM Holidays verzorgt. Airtrade draagt alle aansprakelijkheid als touroperator, waardoor jij als reisagent geen financieel risico loopt.

Deelnemen? Neem contact op met jouw accountmanager en ontdek de voordelen van KLM Holidays of ga naar klm.nl/ klmholidayspartner.


BEN JIJ KLAAR VOOR DE START? TUI blijft het aantal winkels uitbreiden en de finish is nog niet in zicht. Wij zijn daarom op zoek naar nieuwe collega’s voor onze TUI winkels. Stroomt bij jou de reislust door de aderen en zit service verlenen in je DNA? Dan verwelkomen we jou graag in ons Retail team!

Interesse?

Bekijk alle vacatures op www.careers.tuigroup.com/benelux/nl Vul als trefwoord in: Retail


53 Infotorial

30 jaar persoonlijke service met een efficiënte afhandeling

Ervaren Airtrade ontzorgt partners in complexe wereld Waar de (reis)wereld voor corona overzichtelijk was, verandert die nu van dag tot dag. ‘Juist in deze tijd is Airtrade dé partner met jarenlange ervaring (ruim 30 jaar) waar je op kunt bouwen’, aldus Marco van Erp Taalman-Kip (Commercieel Manager), die zelf zestien jaar bij het travel & technology bedrijf werkt. ‘We zijn zeker in het begin van het afgelopen jaar heel erg druk geweest met het terughalen van geld voor onze partners bij airlines. Ook voor ons zeer gemêleerd klantengezelschap was het een hectische tijd in een snel veranderende wereld. De dagelijkse veranderingen waren bijna niet bij te houden en maken het zó complex. Met de ervaring die wij hebben, hopen we onze partners in die wereld zo goed mogelijk te ontzorgen.’

ook een API waar OTA’s gebruik van maken. Voor touroperators of andere partijen met een website is dat interessant om hun eigen vluchtencontent in te zetten. We hebben er hard op doorontwikkeld en de API zo aangepast dat je daar ook opties in kunt nemen. Het is een hele benaderbare API voor OTA’s, touroperators en hoteliers. Voor wie online wil met z’n aanbod en daar ook vluchten bij aan wil bieden is een API ontzettend belangrijk.’

FareFinder

GDS gebruik

‘We zijn het bij iedereen bekende FareFinder juist blijven ontwikkelen, ondanks bezuinigen. We krijgen enthousiaste reacties op de modernere look & feel en nieuwe mogelijkheden. Je kunt nu bijvoorbeeld zelf wijzigingen aanbrengen en we komen in 2022 met de mogelijkheid om zelf een boeking te annuleren. Het is ons doel om de agent zoveel mogelijk zelf te laten doen. Waar het voor veel reisbedrijven ingewikkelder wordt, maken wij het leven voor onze partners een stuk gemakkelijker met alles in één systeem. Er zijn niet veel partijen die dat voor elkaar hebben zoals wij dat hebben.’

‘Het GDS (Amadeus, Galileo en Sabre) is ondanks de opkomst van NDC nog steeds heel belangrijk. Airtrade heeft voor GDSgebruikers een zeer interessant pakket waarmee je als GDS zeer onafhankelijk kan werken. We hebben twee unieke systemen, Air Robot en Air Messenger. Hiermee kan je 24 uur per dag gewoon doorboeken en je eigen tickets printen en wijzigen en worden je queues voor 90% voor je gedaan. En ook hier hebben we weer koppelingen met alle systemen die worden gebruikt in de Nederlandse reismarkt.’

API ‘Naast FareFinder biedt Airtrade

Persoonlijk ‘Waar we eerst wel moesten ingrijpen in ons personeelsbestand, zien we

ondertussen weer oudmedewerk(st)ers terugkomen. We werken sinds begin dit jaar met een mid-, front- en backoffice waardoor we flexibeler richting onze klanten kunnen zijn. De klantengroepen touroperators, reisbureaus en OTA’s zijn gebleven. In de periode dat dat kon zijn we onze partners weer gaan opzoeken. Ik ga liever op bezoek dan een volgende Teamsmeeting. Het was ontzettend fijn om weer agenten te zien, zowel op kantoor als tijdens TravDay, workshopdagen en beurzen van verschillende reisbedrijven.’ Ook nu we weer in een gedeeltelijke lockdown zitten, blijven we onze agenten bezoeken. En dat doe ik niet alleen, maar daar heeft Marjolein van Dijk ook een zeer actieve rol in.’

Niks is meer hetzelfde ‘In het voorjaar steeg het aantal boekingen, zeker in Europa. Het is overigens niet de vraag of men (ver) op reis wil, maar of en wanneer het kan. Voor NoordAmerika werd er veel in optie gezet, maar dat zwakt nu af. We verwachten in 2022 rond de 80% ten opzichte van 2019 uit te komen. Overigens is niks meer hetzelfde in de luchtvaartsector en het is voorlopig nog niet over.’

Waarom Airtrade? ‘De meeste reisbureaus werken al met ons. Voor (met name) touroperators is een samenwerking interessant, omdat we een systeem hebben waar alles in zit (waaronder ook koppelingen met systemen als Travel Spirit, BAS, Travelnote, 1TIS en Servico). Ook de touroperatortarieven, die ze langer in optie kunnen houden, bieden voordelen. Zeker in deze tijd. Ook het serviceapparaat inclusief noodnummer, zes dagen per week open, goede informatievoorziening via een compleet eigen extranet met een uniek groepen systeem en ruim 30 jaar ervaring. En misschien wel het belangrijkste, een bevlogen en zeer ervaren team dat zes dagen per week onze klanten te woord staat over de meest uiteenlopende zaken. Deze combinatie van factoren maakt ons uniek.’

Marco van Erp Taalman-Kip.

Top

50


54 Infotorial

Frangken Tuhumena (eigenaar 333travel)

‘Een nieuw land lanceren is niet alleen een website laden’ 333travel heeft net als iedereen uit de branche een bizar anderhalf jaar meegemaakt, waarbij het reisbedrijf weinig tot geen boekingen maakte. Frangken Tuhumena (eigenaar 333travel) vertelt over de leermomenten en kansen van het afgelopen jaar en blikt vooruit naar 2022. ‘Het afgelopen jaar, was net als het jaar daarvoor, een leerzame periode waarin ik mijn ondernemerschap heb kunnen laten groeien door onder meer het opstarten van andere ondernemingen die vervolgens 333travel hebben ondersteund. Ik heb een Molukse achtergrond en heb vanaf de basis alles zelf moeten opbouwen. Ik kom uit een liefdevol gezin, maar we hadden het absoluut niet breed. Na onze aankomst in 1951 in Nederland zijn de Molukkers destijds zeer slecht behandeld door de Nederlandse overheid. Er zijn over 70 jaar Molukkers in Nederland vier documentaires verschenen op NPO. De Nederlanders om mij

heen schaamden zich hierover en velen kenden deze geschiedenis niet. Mijn ouders en grootouders hebben mij geleerd altijd te blijven knokken en nooit op te geven om je doelen te behalen. Dit heeft mij ook gebracht waar ik nu sta.’ In welke situatie je ook begeeft, zoals nu in deze pandemie, heb je volgens Frangken twee opties: bij de pakken neerzitten en wachten op betere tijden of actie ondernemen en proberen het tij te keren. ‘Het tij keren kan op verschillende manieren. Wij kijken vooruit en zorgen dat we op zoveel mogelijk fronten voorwaartse stappen kunnen maken. Een hele belangrijke stap was het

uitbreiden in het aantal bestemmingen. Voor Covid boden we twintig landen aan, dit aantal is uitbreid met tien nieuwe landen: Costa Rica, Mexico, Egypte, Jordanië, IJsland, Namibië, Cuba, Israël, Oman en Nieuw-Zeeland. Het bijzondere is dat op dit moment zeven van deze nieuwe bestemmingen het uitstekend doen qua boekingen. Een nieuw land lanceren is niet alleen een website met producten laden. Een lancering bestaat uit het vinden van een juiste lokale partner, het ontwikkelen van typische 333travel unieke individuele rondreizen, een scherpe inkoop met geweldige boetiekachtige hotels, het trainen van je

Frangken Tuhumena in het midden van zijn team.

Top

50

salesteam et cetera. Mijn productteam heeft tijdens de pandemie absoluut niet stil gezeten en vergeet daarbij ook niet dat er een tijd lang niet kon worden gereisd naar deze nieuwe bestemmingen, hetgeen de inkoop hiervan niet vergemakkelijkt.’

Coronasneltestpoint Daarnaast ben ik samen met mijn oudste zoon Jason in oktober 2020 gestart met Coronasneltestpoint. Mijn zoon zit in de evenementenbranche en had het ook moeilijk. Coronasneltestpoint is gespecialiseerd in antistoffentesten, antigeen- en PCR-testen. Voordat we startten, hebben we eerst research gedaan in Nederland bij andere testlocaties. Het viel ons op dat er mega hoge bedragen werden gevraagd voor een antigeentest. Die bedragen liepen in die tijd op tot wel € 250 per test waarbij je na 15 minuten de uitslag kreeg. Wij vonden dat echt absurd en waren in Nederland de eerste partij die dezelfde RIVM-test voor € 69,50 op de markt brachten. Ik weet nog goed dat we op de openingsdag 140 man hadden. Al gauw besloten we om hiervan een franchiseformule te maken. Restauranthouders en (reis) ondernemers konden participeren met ons concept. Zo konden ze


55

toch nog een aardig zakcentje verdienen, terwijl hun restaurants bijvoorbeeld dicht moesten. Wij zorgden voor de backoffice door eigen systeem te ontwikkelen, training door onze BIG-arts, ons 333travel callcenter was ook het callcenter voor Coronasneltestpoint, waardoor het intact kon blijven. Op een gegeven moment hadden we 31 locaties in heel Nederland. Ons idee is altijd geweest om dit tijdelijk te doen, met de opbrengsten hebben we onze bedrijven kunnen steunen. Sinds 1 november zijn we ook gestopt met Coronasneltestpoint.’

Cupelicious Cupcakes ‘Met mijn gezin was ik vijf jaar geleden in Amerika. Mijn dochter Jada, die toen tien jaar was, heeft mij enthousiast gemaakt om naar een typische Amerikaanse Cupcake zaak te gaan. Toen ik een hap nam, was ik meteen verkocht. Ik zei tegen haar: “Papa zal een businessplan schrijven en als de tijd rijp is, gaan we ons eigen Cupcake-brand met USAinvloeden in Nederland lanceren. En zo geschiedde. Op 1 mei 2021 is onze eerste roze Cupcake store Cupelicious in de Breestraat 107 in Leiden geopend. Onze doelstelling is om in vijf jaar tijd in alle grote steden van Nederland, via onze franchiseformule, een Cupelicious store te hebben.’

Andere projecten ‘Verder lopen er nog meer projecten die ik met mijn zoon aan het opstarten ben. Een project heeft te maken met lancering van exotische producten en het andere heet Xtra Positive. Hiermee willen we in de Benelux de markt veroveren om iedereen in deze moeilijke tijden een beter gevoel te geven. We zien dat mensen neerslachtig zijn, een kort lontje hebben, zich niet kunnen concentreren et cetera. Ons natuurlijke product helpt hiertegen. Meer informatie volgt

later, maar onthoud de naam Xtra Positive of XP…’

Superflexibel ‘De processen binnen 333travel zijn niet zozeer veranderd, maar we hebben uiteraard wel verbeteringen doorgevoerd op onze vernieuwde website, in onze klantbenadering, faciliteiten en onze interne efficiency-processen. Daarbij hebben we ons eigen backofficesysteem gebouwd, hiermee kunnen we alle processen zo aanpassen zodat we onze klanten de best mogelijke service kunnen bieden. We hebben namelijk een superflexibel product. De klant kan bij ons alle kanten op, dus daarvoor dient de backoffice ook efficiënt en flexibel te zijn. Deze combinatie is vaak een uitdaging, maar door dit te combineren slagen we erin.’

Klaar voor ‘Sinds september staan we op pole position en zijn we goed aan het boeken. Dit komt door meerdere factoren. 333travel heeft zich constant laten horen en wordt regelmatig gebeld door de landelijke media om onze mening te geven. Daarnaast zijn we niet gestopt met de marketing. Onder de vlag van Coronasneltespoint lees kostenplaatje - hebben we 333travel blijvend gepromoot op snelwegmasten. Uiteindelijk is het belangrijk dat je een sterke branduitstraling blijft behouden en zodra klanten aan verre reizen denken, ook direct aan ons denken. Daarnaast heeft ons marketingteam ontzettend veel geïnvesteerd in SEO, organische (gratis) traffic en hebben we ingespeeld op de vele vragen rond covid. Hierdoor trekken we enorm veel nieuwe bezoekers aan, waarvan velen bij ons een reis boeken. Ook op gebied van verschillende keywords staan we zeer hoog in de ranking qua zoekwoorden. Onze nieuwe website is net voor covid gelanceerd en toen zagen we al

een groei van 20% in omzet. Met de verbeteringen op deze site is de verwachting dat we nog beter zullen gaan scoren.’

2024 ‘Je ziet dat er nog veel onzekerheid is met betrekking tot Covid. Mijn verwachting is dat Covid, of een variant hiervan, de wereld nog twee jaar zal teisteren. De kunst wordt dan om reizigers te vinden die ondanks deze virussen blijven reizen, zoals nu ook gebeurt. Het is lastig om voorspellingen te doen; het enige wat ik hierover kan zeggen is dat we de komende twee jaar zeker niet de normale omzetten van voor Covid zullen behalen. De verwachting is dat we vanaf 2024 weer echt kunnen gaan knallen. Tegen die tijd zal er veel meer

Top

50

kennis zijn over de huidige situatie en hoe hiermee om te gaan. Hoe langer deze crisis duurt des te groter het verlangen is om weer naar ‘normaal’ terug te keren.’

Samen ‘Het zou in de nabije toekomst mooi zijn om als reisbranche samen op te trekken en te vechten voor ons behoud als sector. Je ziet nu een scheiding tussen de Europa-aanbieders en de Verre reizen-specialisten en dat vind ik niet positief. Uiteindelijk vormen we samen de reisbranche en moeten we ervoor zorgen dat we als eenheid naar buiten treden.’


FLEXIBEL

... in reisduren ... in voorwaarden ... naar elkaar


57 Infotorial

Friedberg & Mahn

Niet te filmen; casus uit te praktijk Het was een koude winterse ochtend vlak voor de feestdagen en we stonden met drie advocaten voor de ingang van de Penitentiaire Inrichting (PI) Zaanstad. We maakten ons klaar om te gaan praten met de wederpartij die daar inmiddels gehuisvest zat. ‘Een kil calculerende ondernemer’ gespecialiseerd in de tijdelijke verhuur van woningen. Hij zit inmiddels vast op verzoek van een cliënt waarbij ons kantoor bij de rechter een vonnis tot gijzeling had weten te verkrijgen. De vastgoedondernemer was onze

cliënt nog een slordige ton verschuldigd. Eenmaal binnen komen we meteen ter zake. ‘Als je vandaag je schuld betaalt sta je snel weer buiten. Dus waar is het geld?’ zegt de lead advocaat. Met enige twijfel in zijn stem zegt de man ons echt te willen helpen want hij wil graag weer vrij zijn en de feestdagen thuis kunnen vieren. Maar na een gesprek van 2,5

uur zijn we helaas nog geen stap dichter bij een betaling en besluiten de man nog maar even te laten waar hij is.

‘ De vastgoedondernemer was onze cliënt nog een slordige ton verschuldigd ’

Enigszins gefrustreerd zitten we in de auto op de terugweg. Ik vraag aan mijn collega’s of wij hem nu echt met de feestdagen vast moeten laten zitten? Ja, daar begint het wel op te lijken. Maar de bal ligt bij hem, kreeg ik als antwoord. Bijna 2 weken later ontvangen we een bericht uit de PI. De man wil toch een deal sluiten. Maar ditmaal betrekken we de rechter in Amsterdam erbij, in de gedachte gezamenlijk tot afspraken te kunnen komen. De rechter komt meteen ter zake. ‘Ik begrijp dat u wilt vertellen waar het geld is?’ zegt de rechter tegen de man. De man zegt stellig maar wel verslagen geen inzicht te willen geven over de geldstromen Benno Friedberg.

Top

50

maar wel het volledige bedrag te willen betalen. Daarvoor moest hij wel een vriend in Amerika bellen. Die zal de betaling regelen. Zogezegd zo gedaan. De man werd na het bellen teruggebracht naar de PI tot de betaling door ons was ontvangen. En een paar dagen later ontvangt onze cliënte, als enige van vele andere schuldeisers, het volledige gevorderde bedrag. Ook in de problemen? Bel ons. 020 - 66 44 121 Info@thelawyers.nl


58 Infotorial

Allianz Partners anticipeert met producten en reispartners

‘Verzekeren extra belangrijk, want voorspellen risico’s is onmogelijk’ Na iedere persconferentie stond de telefoon bij Allianz Partners roodgloeiend. De reisverzekeraar heeft wederom een jaar van anticiperen op de actualiteit achter de rug en biedt reizigers en reispartners hulp middels nieuwe producten zoals de Quarantainedekking. TravMagazine sprak met Coby Tetteroo over de ontwikkelingen bij Allianz Partners. Inspringen op onzekere situatie ‘We zijn direct aan de slag gegaan op productniveau door het aanbieden van een Quarantainedekking waarmee men zich kan verzekeren tegen extra reis- en verblijfskosten door een Covid-besmetting of

vermoeden hiervan, zelfs als het gaat om de quarantaine van een hele accommodatie. Alles in de hoop om de consument over de streep te trekken om toch op reis te gaan. Ook onze partners hebben goed geanticipeerd op het winnen van vertrouwen bij de consument door omboek- en

terughaalgaranties te geven. We monitoren de actualiteit continu om te zien hoe we onze businesspartners kunnen helpen.’

Reizen naar oranje gebied ‘Wij hebben dit najaar als eerste

besloten om toch dekking te bieden voor medische kosten in oranje gebied. Dat was best een moeilijke beslissing want als er een zorginfarct is, dan kan iemand nog zo goed zijn gevaccineerd, hij kan ook andere kwalen hebben zoals bijvoorbeeld een hartinfarct. Wij moeten de belofte waar kunnen maken van assistentie en medische zorg. Het is dus de vraag hoe risicovol het is om iemand naar een oranje bestemming te brengen. Je moet reizigers heel goed voorlichten over de mogelijke risico’s met een blik die breder is dan alleen Covid.’

‘ We zullen

heel kort op de bal blijven zitten en onze business partners duidelijk informeren ’ Accountteam Allianz Partners v.l.n.r. Henk Fokker, Gert Bakker, Leah Veldkamp en Coby Tetteroo.

Top

50


59

Nederlanders terughoudend in boeken wintervakantie In opdracht van Allianz Partners werden consumenten in tien landen gevraagd naar hun plannen om deze winter op vakantie te gaan. Het resultaat is de eerste editie van de International Travel Confidence Index. Nederlanders lijken behoorlijk pessimistisch. Een meerderheid van de respondenten is ervan overtuigd dat ze deze winter op vakantie kunnen gaan. In de meeste onderzochte landen – behalve Duitsland, Italië en de VS – is de belangrijkste reden om niet te reizen dat wintervakantie voor hen niet belangrijk is. Het meest overtuigd op een mogelijke vakantie in de winter zijn de respondenten in Spanje (71%), Italië (69%) en de Verenigde Staten (66%). Nederland is het enige land waar een minderheid van de respondenten vertrouwen heeft in de mogelijkheden (41%). Spanjaarden (73%),

Veranderingen ‘Ons serviceteam analyseert continu welke vragen er zijn en hoe we daarop kunnen anticiperen. Onze telefoons staan roodgloeiend na een persconferentie. Vandaar dat we heel snel informatie updaten op onze site en we checken of de uitleg duidelijk genoeg is. Die snelle informatievoorziening zal niet verdwijnen, evenals de manier waarop we schakelen met de reis-retail.’

Resultaten 2021 ‘Er zijn mensen die hun doorlopende reisverzekering hebben opgezegd, er is geen vroegboekseizoen geweest in 2021 en toen de boekingen in juni op gang kwamen had de

Amerikanen (69%) en Italianen (64%) vinden vakantie in de winter het meest belangrijk. Nederlanders vinden een wintervakantie het minst belangrijk: 27%. Zorgen over flexibiliteit De gezondheidscrisis blijft de respondenten zorgen baren, maar alleen logistiek en niet met betrekking tot hun eigen gezondheid. Het vertrouwen op de mogelijkheid om in 2022 op vakantie te kunnen gaan ligt tussen de 51% en 84%. Respondenten maken ze zich zorgen over de mogelijkheid om alternatieve accommodatie of ander vervoer te vinden als er een probleem is. Slechts een kleine meerderheid zegt vertrouwen te hebben in het vinden van alternatieven. Nederlanders zijn de enige uitzondering op deze regel: meer dan de helft (53%) heeft geen vertrouwen in het vinden van alternatieve accommodatie bij een last-minute annulering. consument een andere risicoperceptie met een omboekgarantie en last minute boeking. ‘Waarom heb ik een annuleringsverzekering nodig?’ was de vraag. Je kan ook op de korte termijn niet voorspellen wat er gebeurt. Je kan in een week tijd van niks naar patiënt gaan, bijvoorbeeld door een Covid-besmetting. Dat moet bespreekbaar worden gemaakt om het laatste stukje risico af te dekken. De individuele risico’s benadrukken, ook al is er een omboekgarantie.’

Voorspellingen 2022 ‘Lastig, want er zijn zoveel factoren waar we rekening mee moeten houden. Het is eigenlijk niet te voorspellen waar het

Onzekerheid Over het algemeen blijft er argwaan bestaan over de mogelijkheid om op korte termijn te kunnen reizen naar welke bestemming dan ook. In de meeste landen ervaart bijna 1 op de 2 inwoners zekerheid dat er mogelijkheden zijn, maar drie landen zijn echter pessimistischer: Duitsland (40% vertrouwen), Oostenrijk (36%) en Nederland (24%). Gezondheidscrisis minder zorgwekkend Hoewel er duidelijke verschillen zijn over de wintervakantie bestaan er bepaalde algemene tendensen. De mate van vertrouwen met betrekking tot de mogelijkheid om deze winter te reizen is relatief goed in de meeste landen. Naarmate de vaccinatiegraad stijgt, lijkt de gezondheidscrisis minder zorgwekkend. Velen maken zich echter nog steeds zorgen over het op het laatste moment geannuleerd zien worden van naartoe gaat. Om een goede start te maken in 2022 investeren we veel in marktonderzoek naar de reisintenties van onze klanten (zie kader). We zullen heel kort op de bal blijven zitten en onze business partners duidelijk informeren. Voor begin 2022 komen we ook met een speciaal ontwikkeld online seminar, naast de nieuwsbrieven en e-learnings die we al aanbieden. Ik denk dat we zeker nog wel een half jaar tot een jaar in crisismode zitten en ons continu blijven aanpassen aan de actualiteit.’

Andere producten ‘Als Allianz Partners zijn we Alarmcentrale met reis-, pechhulp- en fietsverzekeringen.

Top

50

hun accommodaties en vervoersplannen. Nederlanders vinden wintervakantie minder belangrijk Sommige landen springen eruit: Italië, Spanje en de VS hechten veel belang aan deze vakantieperiode en passen hun plannen aan om er het beste van te maken, meestal in eigen land. Nederlanders zijn echter nog steeds bijzonder bezorgd over de gezondheidscrisis en hechten veel minder belang aan deze vakantieperiode. Gevolgen crisis voor vakantie Nu de vaccinatiegraad stijgt, nemen de zorgen over de eigen gezondheid af. De inwoners uit landen waar respondenten van het onderzoek wonen, maken zich echter nog steeds zorgen over de mogelijke gevolgen van de crisis voor hun vakantie en met name reserveringen voor logies en vervoer. Dat zijn onze drie belangrijkste producten. Ook op die producten blijven we focussen, want ook daar doen zich andere omstandigheden voor, want bijvoorbeeld vervangend vervoer/huurauto’s zijn minder beschikbaar door de crisis.’

Oude niveau ‘We zullen weer op het oude omzetniveau zitten zodra de reisbranche ook weer volledig up en running is en niet meer met uitdagingen wordt geconfronteerd. Het wordt niet meer het oude normaal, maar een nieuwe stabiele situatie.’


60 Advertorial

Club Med

Wie met Club Med op vakantie is geweest, wil nooit meer anders! Club Med: de luxe all-inclusive vakantieaanbieder met de mooiste resorts over de hele wereld! Bestemmingen met de beste faciliteiten voor kinderen, gastronomie en verschillende sportmogelijkheden. Ook biedt Club Med faciliteiten zoals wellness, excursiemogelijkheden en kinderopvang vanaf 4 maanden. Club Med heeft zonbestemmingen, wintersportresorts, een zeilschip en alle zeer geschikt voor de 3-generatiefamilie. Inclusief - Verblijf in een superior kamer - Gastronomie – van ontbijt tot en met diner - De gehele dag snacks en drankjes - Sportlessen, zoals waterskiën, op alle niveaus en vrij gebruik van sportfaciliteiten - Professionele kinderopvang van 4 t/m 17 jaar - Club Med Baby Welcome - Shows en entertainment - Tijdens wintersport ski-/ snowboardles en skipas inbegrepen

Extra mogelijkheden Optioneel en tegen betaling van een toeslag - Upgrade naar een Deluxe kamer of Suite - Cursussen op alle niveaus in bijvoorbeeld duiken, golf, paardrijden, etc. - Schoonheidsbehandelingen en massages - Professionele kinderopvang vanaf 4 maanden t/m 3 jaar - Excursies

Top

50


61 Infotorial

American Airlines reageert snel op veranderingen

‘Reizigers meer vertrouwen en comfort geven’ In april 2021 vloog American Airlines 20 jaar op Amsterdam Airport Schiphol en sindsdien mocht de Amerikaanse airline meer dan 2 miljoen passagiers verwelkomen. TravMagazine keek met Rick Mobach (Sales Manager Benelux) wat er op dit moment speelt bij de luchtvaartmaatschappij. ‘In het algemeen in recovery van alle segmenten, leisure en corporate.’ Vele IT-oplossingen ‘Zoals voor velen heeft ook American Airlines geleerd snel en juist te reageren op alle veranderingen, zoals de inzet van vele (nieuwe) IT-oplossingen. Er is veel aan gedaan om reizigers meer vertrouwen en comfort te geven wanneer ze reizen, denk aan contactloze technologie. Binnen het bedrijf zijn niet zozeer de processen blijvend veranderd, maar inhoudelijk is er wel veel aangepast.”

Main Cabin Extra ‘American Airlines heeft nu op alle vluchten vanaf Amsterdam Airport Schiphol naast Economy

Class (Main Cabin) ook Main Cabin Extra (met extra beenruimte), Premium Economy Class en Business Class. De Main Cabin Extra biedt extra beenruimte en je geniet van gratis films en tv-programma’s op het scherm of op je eigen apparaat.’

Gezondheid en flexibel ‘American Airlines introduceerde begin dit jaar met de app VeriFLY als eerste Amerikaanse luchtvaartmaatschappij een mobiel gezondheidspaspoort voor alle internationale reizen naar de Verenigde Staten. Via de app, die je kan gebruiken zodra je een ticket hebt geboekt, kan je bijvoorbeeld bevestigen dat je aan alle reisvereisten voor de reis hebt voldaan. Klanten

kunnen de app ook gebruiken voor interactie met een virtuele assistent of live chatten met een medewerker van de klantenservice om eventuele vragen over reizen te beantwoorden. Zodra het tijd is om hun koffers te pakken, maakt de app het gemakkelijk om in te checken voor een vlucht en labels voor tassen af te drukken - allemaal zonder een kiosk aan te raken. Contactloos inchecken, maar ook vele oplossingen voor de trade, zoals Sherpa en flexibele voorwaarden.’

Vliegschema ‘Het schema blijft altijd onderhevig aan vraag en aanbod. De service en het product (B787 Dreamliner) van American Airlines

Richard Bond & Rick Mobach.

Top

50

vanaf Amsterdam Airport Schiphol is erg modern en comfortabel. Met betrekking tot het schema vliegen we vanaf 17 december 2021 weer dagelijks op Dallas/Fort Worth International Airport en vanaf het zomerschema ook weer dagelijks op Philadelphia International Airport. Wat betreft de planning met betrekking tot aanbod vanaf Schiphol wil American Airlines zowel de vluchten naar Dallas/ Fort Worth International Airport als ook naar Philadelphia International Airport behouden, wat gelijk is aan 2019.’


Droom van vakantie Dat kunt u uw klanten gerust toewensen. Als uw klanten kunnen reizen, staan 40.000 hulpverleners in 200 landen voor hen klaar. Met de ervaring van AXA ontwikkelt u op maat gemaakte programma’s om uw klanten overal veiligheid te garanderen: reisverzekeringen, feilloos georganiseerde persoonlijke hulpverlening en (digitale) diensten die waarde toevoegen voor uw klanten. Uw klanten kunnen bijvoorbeeld 24/7 online – via een videoverbinding – een arts raadplegen. Zo houden uw klanten zelfs in geval van ziekte, een ongeval of andere ongemakken toch een goed gevoel over aan hun vakantie.

Co-create with us. www.axapartners.nl

De reis- en annuleringsverzekeringen van AXA worden in Nederland aangeboden door AXA Partners, AFM-register nummer 12045210.


63 Advertorial

Qenner

Qenner gaat vol gas door! Technologieplatform Qenner heeft een goed 2021 gehad. Thea Kroeze (finance) en Ferdinand Westerman (sales) lichten dit verder toe. gepakketteerd of acco-only zijn. Qenner heeft onder meer koppelingen met een Airtrade, Holiday Taxis, Quick parking, en hebben verschillende beddenbanken ontsloten, zoals Jumbo, Eurotours, W2M. Men kan met eigen margeinstellingen dit aanbod aanbieden/verkopen, binnen TravelDesk of eigen website. Qenner zal ook komend jaar op volle snelheid blijven doorontwikkelen aan haar platform, met diverse uitbreidingen in TravelDesk, van aanbod (extra Touroperator aanbod) tot nieuwe functionaliteiten.

Qenner in het kort: Ferdinand Westerman.

‘Qenner heeft een goed jaar gehad ondanks alle Covid-19perikelen’, meldt Thea Kroeze. ‘Positief voor Qenner is dat wij veel vakantieparken en campings in Europa hebben aangesloten en hiermee goede resultaten hebben behaald. Om onze klanten goede service te kunnen blijven bieden, zal ons team worden uitgebreid met nieuwe collega’s voor de Servicedesk en ITondersteuning.’ ‘Qenner heeft ook dit jaar vele nieuwe klanten mogen verwelkomen’, meldt Ferdinand Westerman. ‘Zoals VakantieXperts die door het faillissement van D-reizen geen

Thea Kroeze.

software meer hadden voor op het reisbureau. Binnen één week zijn ze door Qenner aangesloten op hun nieuwe software. Verder heeft FTI ook onlangs haar contract met Qenner verlengd. ‘Ook hebben we meer dan 200 vakantieparken/campings aangesloten vanuit een nieuw PMS (TommyBooking).’ ‘We zien dat TravelDesk in de markt goed wordt ontvangen en veel wordt gebruikt aan de balie. De hedendaagse klant wil gemak, snelheid en betrouwbaarheid. Met de TravelDesk kan zowel direct als via de TravelDesk bij de touroperator geboekt worden.’ Qenner heeft zich het afgelopen

jaar gefocust op productontwikkeling. ‘Zoals in de markt al gemeld, zijn wij een nieuw Review-platform gestart, TravelTrustIt, met als basis Vakantiepanel-reviews. TravelTrustIt biedt de ideale combinatie van Organisatiereviews en Accommodatiereviews in combinatie met een app. Altijd gegarandeerd betrouwbare reviews! We zullen TravelDesk natuurlijk ook uitbreiden met de Reviewcijfers van TravelTrustIt, waarop men kan filteren, sorteren en reviewdetails bekijken.’ Verder is het binnen het Qennerplatform mogelijk onder eigen touroperator-naam/label je eigen aanbod aan te bieden, dit kan

Top

50

• Wij leveren Travel Technology voor klanten in heel Europa • Al meer dan 20 jaar ervaring in de reisindustrie • Qenner is onafhankelijk • Een gespecialiseerd team met brede kennis in de reisindustrie • Sterk in automatiseren van processen (aanbod, boekingen) • Ontzorgen • Ontwikkelaar van balie product: TravelDesk • Nuchter vakmanschap!


64

Erik Jan Reuver (SGR)

‘Het wordt opnieuw een spannend jaar voor de reisbranche’ De coronacrisis heeft de reisbranche op zijn kop gezet en zal voor blijvende veranderingen zorgen. Dat stelde SGR-directeur Erik Jan Reuver in het zomerinterview 2021 met TravMagazine. Op verzoek kijkt hij voor deze Top 50-uitgave opnieuw terug, maar vooral ook vooruit naar 2022. Gevraagd naar zijn grootste frustratie noemt hij het gedrag van de voormalige bestuurders van D-reizen. ‘Het lijkt er nu sterk op dat er sprake was van een vooropgezet plan om de onderneming voor een appel en een ei, ten kostte van anderen zoals andere touroperators en SGR, door te starten.’ Door: Theo de Reus

Je hebt een tweede bewogen jaar achter de rug. In welk opzicht was 2021 anders dan 2020? ‘In 2021 zijn we in maart van start gegaan met het Voucherfonds en ging D-reizen failliet. Twee gebeurtenissen met een mega impact op de Nederlandse reisbranche en ook voor SGR. Door het Voucherfonds zijn we in staat geweest om de reisbranche te ondersteunen met liquiditeit. Het faillissement van D-reizen heeft voor een compleet ander distributielandschap van reizen gezorgd.’

In augustus liet je weten dat SGR tot dan toe 20,7 miljoen euro had uitgekeerd aan gedupeerde klanten van D-reizen. Er waren toen bijna 13.000 klanten uitgenodigd om een claim in te dienen en 9.900 claims waren al uitbetaald. Waar staat de teller nu? ‘Inmiddels hebben we meer dan 20.000 claims uitbetaald.’

Hoeveel verwacht je nog uit te keren? ‘We verwachten nog zo’n twee à drieduizend claims te moeten afwikkelen. Het lastige is wel dat hier heel veel dossiers bij zitten waar veel werk aan zit. Het betreffen vaak de complexe dossiers waar consumenten geen voucher hebben ontvangen of waar de reis is omgezet naar een andere touroperator die hiervan niet op de hoogte is gesteld. Dus de lastige dossiers.’

Er loopt nog steeds een geschil met touroperators die reissommen hebben terugbetaald aan D-rt, terwijl D-rt niet aan de klant heeft betaald. Deze touroperators moeten nu nogmaals betalen vanwege leveringsplicht. Is er een oplossing? ‘Met de meeste touroperators hebben we inmiddels betalingsafspraken gemaakt. De leveringsplicht wordt ook niet door hen ter discussie gesteld, het komt vaak niet uit met de

cashflow. Daarnaast zijn er dossiers die helemaal niet bij hen bekend zijn en daar proberen we dan op individueel niveau een oplossing voor te vinden.’

‘ Het blijven

natuurlijk interessante tijden ’ Het aantal faillissementen lijkt nog mee te vallen (afkloppen). Hoe komt dat? ‘Dit komt door de snelle aanpassingen die reisondernemingen hebben doorgevoerd, door de generieke loonsteun met NOW en TVL en door de komst van het Voucherfonds.’

aan de huidige situatie en zullen het wel overleven. Waar ik me wel zorgen over maak, zijn de verre reizen-specialisten die nog steeds met inreisbeperkingen te maken hebben en dus geen omzet draaien. Wellicht dat daardoor nog enkele faillissementen kunnen ontstaan.’

Wat is je grootste frustratie uit het afgelopen jaar? ‘Het gedrag van de voormalige bestuurders van D-reizen met betrekking tot de vouchers en het faillissement van D-reizen. Het lijkt er nu sterk op dat er sprake was van een vooropgezet plan om de onderneming voor een appel en een ei ten kostte van anderen, zoals touroperators en SGR, door te starten, dat is mijn overtuiging. Het kansloze kort geding in het voorjaar van 2021 van D-reizen tegen SGR en de Staat was alleen bedoeld als afleidingsmanoeuvre.’

Is dit een stilte voor de storm?

Is er veel beroep gedaan op het Voucherfonds?

‘De meeste organisaties hebben hun kosten kunnen aanpassen

‘Inmiddels hebben we voor een bedrag van 225 miljoen euro

Top

50


65

Erik Jan Reuver.

uitgezet aan leningen, die nog niet helemaal benut zijn.’

Hoe loopt de afhandeling? ‘De afhandeling loopt goed. Tot 31 december is het loket open om een lening aan te vragen en tot 28 februari 2022 kan men bij een lening vouchers financieren.’

Het digitale transactiesysteem van het ReisBetaalPlatform, ook wel bekend als het derdengeldensysteem van SGR, is in de ijskast gezet. Verwacht je dat er toch snel vraag naar zal komen vanuit de branche? ‘Dat zal sterk afhangen van hoe de marktpartijen onderling met elkaar afspraken gaan maken over de agentuurvoorwaarden en de daarmee samenhangende betalingsvoorwaarden. Ook zal de overheid kijken hoe we de terugbetalingsproblemen bij een grote crisis zoals Covid kunnen voorkomen, zodat er niet opnieuw een voucher hoeft te worden uitgegeven. We hoeven niet te

verwachten dat de overheid opnieuw vouchers toestaat en dat er financiering komt. We gaan weer terug naar de huidige wetgeving, waarbij de consument het recht heeft op terugbetaling binnen 14 dagen nadat de reis is geannuleerd.’

SGR is samen met ANVR nogal eens de kop van Jut geweest. Hoe ga je om met de kritiek? ‘Ik heb het idee dat de ANVR meer voor zijn kiezen kreeg vanwege de discussie omtrent de reisadviezen en reisbeperkingen vanwege Covid. SGR is natuurlijk geen brancheorganisatie maar een consumentengarantiefonds. Bij SGR proberen we altijd te leren van kritiek. Kunnen we zaken beter doen, dan proberen we dat ook te doen, binnen de mogelijkheden die we hebben. We moeten ook realistisch zijn, soms heeft SGR een tegengesteld belang vanwege de garantie aan de consument en vind een reisonderneming dat haar belang hoger moet worden ingeschat. Door uitleg en heldere

communicatie kan je vaak de kritiek bij een tegenstrijdig belang wel pareren.’

Wat is je verwachting voor 2022? ‘Het zal wederom een spannend jaar worden voor de reisbranche. Hoe zal de Covid-crisis zich verder ontwikkelen? Komen er weer reisbeperkingen of leren we leven met de situatie en met aangepast reizen? Hoe zullen reisondernemingen op deze situatie inspelen?’

Gaat de branche er straks blijvend anders uitzien? En op welke manier? ‘De reisbranche gaat er zeker anders uitzien. Het is survival of the fittest. De behoefte naar reizen bij consument zal zeker weer terugkomen naar het niveau van vóór de Covid-crisis. Dus de taart wordt niet kleiner, maar er zullen versneld nieuwe toetreders komen in de markt en het distributielandschap van reizenverkopen gaat er natuurlijk ook heel anders uitzien. Ik denk zelf dat OTA’s een enorme vlucht

Top

50

gaan nemen en dat consumenten vaker zullen kiezen voor pakketreizen omdat daar meer service en bescherming op zit dan bij het zelf knutselen. We zullen samen met de hele branche het wel beter moeten verkopen en de unique selling points van pakketreizen veel nadrukkelijker moeten communiceren.’

Is er nog wat positiefs te melden? ‘Jazeker, in deze tijden kan je laten zien wat je waard bent. Het blijven natuurlijk interessante tijden. Ondanks alle ellende valt er ook heel veel te genieten.’

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’


TRAVEL C NGRESS 2022

LET’S REBUILD

Hoe “herbouwen” we het landschap van de reissector en winnen we het vertrouwen van de consument terug? DINSDAG 11 JANUARI 2022 - ONLINE We zijn er klaar voor om weer te mogen starten, maar hoe kunnen we het vertrouwen voor de consument terugwinnen en welke strategieën zetten wij daarvoor in? Hoe gaan zowel reisorganisaties als bestemmingen ermee om als we ineens van 0 naar 100 moeten? Vallen we direct terug in de oude gewoontes en is massatoerisme snel weer een feit, of is dit het moment om het verschil te maken en hebben wij van deze uitdagende periode juist geleerd dat het anders moet. Wat is de waarde van toerisme en wat levert het de bewoners de bezoekers en bedrijven op? Tijdens het Travel Congress gaan we hier dieper op in met onder andere: Ron Simpson, Coen de Ruiter, Jacqueline Bosselaar, Anouschka Trauschke en Rafat Ali.

Ga naar travelcongress.nl voor tickets en meer info.

11 01 22 ONLINE

Bestel je tickets via

travelcongress.nl


67 Infotorial

Bij Nova Tours ben je nooit een nummer of een vinkje

‘We willen onze klanten maximaal online ondersteunen’ ‘Nova Tours heeft tijdens de crisis veel aandacht besteed aan de communicatie en is voortdurend in contact gebleven met klanten, reisbureaus en touroperators’, laten Ab Polak en Sandra Garib (directie Nova Tours) weten aan TravMagazine. Polak: ‘We zijn in contact gebleven om iedereen op de hoogte te houden van de stand van zaken van de refunds en om de informatie van de airlines door te geven. Indien nodig hebben we deze informatie met voorbeelden en praktische toelichting verduidelijkt. De communicatie en de crisis- en risicocommunicatie werd zeer op prijs gesteld. Wij vinden het van belang om in deze tijden al het mogelijke te doen om een steun te zijn voor onze agenten,

in meer dan alleen de IATAgerelateerde problematiek. Onze agenten mogen altijd bellen of mailen, zo vaak en zo veel als men nodig acht. Deze informatievoorziening wordt niet gelimiteerd en er wordt niets voor in rekening gebracht.’

Apps ‘Wij hebben nieuwe medewerkers aangenomen om snel onze bekende, uitgebreide service te kunnen regelen. Wij verwachten dat er door de

gewijzigde situatie in de reiswereld met de vele onzekerheden meer informatievoorziening en assistentie nodig zal zijn. Nova Tours heeft extra geïnvesteerd in de IT en onze Booking Engines verder uitgebreid, waardoor wij van alle airlines die op het gebied van NDC actief zijn, agenten de mogelijkheid bieden om de NDC-tarieven te boeken. In 2022 stellen we ook apps ter beschikking waardoor onze agenten hun klanten de

mogelijkheid kunnen bieden om via hun mobiel reserveringen te maken en tevens op de plaats van bestemming lokale activiteiten te boeken.’

Verder herstel ‘In 2022 en 2023 zal er een verder herstel optreden in de reiswereld met ongetwijfeld ook af en toe achteruitgang en tegenvallers, maar over het algemeen zal een verder herstel te zien zijn. Wij leggen sterk de nadruk op informatievoorziening, want dit zal in de komende jaren steeds meer nodig zijn.’

Maximaal online ‘Onze focus in 2022 ligt op enerzijds het verder ontwikkelingen binnen onze IT. Bij Nova Tours willen wij onze klanten maximaal online gaan ondersteunen, zodat belangrijke informatie altijd en direct voorhanden is. Maar onze focus is zonder meer om buiten de IT geboden zaken vooral de menselijk kant van onze samenwerkingen te blijven nastreven. Bij Nova Tours ben je nooit een nummer of een vinkje. Het belangrijkste wat Nova Tours in het ‘assortiment’ heeft is IATA-kennis, de speciale tarieven, service en vriendelijkheid.’ Ab Polak en Sandra Garib.

Top

50


68 Infotorial

Marcel Nijssen & Arend van de Geest denken graag mee

‘Het is goed met een helikopterview naar de reisbranche te kijken’ Met een schuin oog naar de bekende slogan ‘herhaling is de kracht van de reclame’ benadrukken Marcel Nijssen en Arend van de Geest, beiden owners van BRIL Accountants, nogmaals hun oproep aan reisondernemers in coronatijd. ‘De Covid-crisis is de kans om je organisatie opnieuw in te richten.’ Het is niet de eerste keer dat Nijssen ondernemers oproept de coronacrisis te gebruiken om kritisch naar hun bedrijfsvoering te kijken om te zien waar het efficiënter kan. Zijn bekende kreet: pak een wit vel papier en teken je organisatie opnieuw. Op de vraag wat er het afgelopen jaar is bereikt, antwoordt Van de Geest: ‘Bedrijven zijn meer kostenbewust geworden. Er is veel dood hout weggesneden, om het zo te zeggen. En je zult zien: als je snoeit, komen dingen

sterker terug. Het kostenbewustzijn, dat sinds de coronacrisis is ontstaan, is iets blijvend geworden. Bedrijven kijken vooral naar personeelskosten. Ze hebben vaak noodgedwongen afscheid moeten nemen van medewerkers. Inmiddels trekken de boekingen weer aan, maar bedrijven willen eerst weer een duidelijke omzetgroei zien voordat ze weer personeel gaan aannemen.’

Actief De cliëntenportefeuille van BRIL

Accountants bestaat voor het overgrote deel uit bij de ANVR aangesloten touroperators, ZSO’s en OTA’s, met een gezamenlijke omzet van 400 miljoen euro. ‘Wij zijn al heel lang in de reiswereld actief en weten daardoor precies wat er speelt, zeker op financieel gebied, en hoe het verdienmodel in de sector in elkaar zit. Wanneer een klant uit de reiswereld bij ons aanklopt, bijvoorbeeld voor een efficiënte controle, benchmark of SGR-aanvraag, dan weten we waar we het over hebben.’

Nijssen: ‘We kunnen daardoor op operationeel niveau meedenken en strategische vragen stellen, die de ondernemer verder helpen. Een klant is bij ons meer dan een dossier, om het zo te zeggen. We kijken hoe we met onze accountantswerkzaamheden actief kunnen bijdragen aan een goede bedrijfsvoering voor de langere termijn.’

‘ Bedrijven

zijn meer kostenbewust geworden ’ Benchmark Als voorbeeld noemt Van de Geest de onlangs gepresenteerde Benchmark van BRIL Accountants, waarbij 12 vergelijkbare touroperators (anoniem) werden vergeleken. De uitkomst hiervan werd in het najaar van 2021 gepresenteerd tijdens een RMC-Meetup in het kantoor van BRIL Accountants in Zeist. Nijssen: ‘De benchmark gaf toch ook weer voor ons verrassende

Top

50


69

mijn portefeuille heb. Reisbedrijven hebben ervaring met tegenvallers en meerdere crisissen. Geen andere sector laat zo’n inzet, flexibiliteit en snelheid zien.’

‘ BRIL

Accountants: Een klant is bij ons meer dan een dossier ’ Marcel Nijssen en Arend van de Geest.

uitkomsten. Door alle cijfers vergelijkbaar tegen elkaar aan te houden kom je toch weer tot nieuwe analyses en inzichten, zoals de verhouding tussen personeelskosten en automatisering, de positie van klantgelden in het werkkapitaal en de verhouding van kosten in relatie tot de marge.’ Via deze vergelijking van gelijksoortige bedrijven werd duidelijk hoe zij hebben gepresteerd ten opzichte van hun concurrentie. Bij de benchmark ging het om 12 directsellers met een gezamenlijke omzet van 235 miljoen euro, met een omzet die per bedrijf varieert van 7,4 miljoen (laagste) tot 45,9 miljoen (hoogste). Er is gekozen voor kwaliteit in plaats van kwantiteit en daarom gekozen voor een benchmark van 12 goed te vergelijken touroperators. Op de vraag wat hij een opvallende uitkomst vindt, noemt Van de Geest zonder aarzelen de verschillen in personeelskosten bij de bedrijven. ‘Personeelskosten zijn sowieso de grootste kostenpost voor

reisbedrijven, dus je moet goed kijken naar de productiviteit van je medewerkers. Daarbij is het belangrijk om naar de kosten per fte te kijken, dat geeft meteen meer inzicht.’

Conversie Gemiddeld in de benchmark zijn de personeelskosten 51 procent van de omzet. Bij één bedrijf waren de personeelskosten zelfs ruim 72 procent van de omzet. Nijssen vult aan: ‘Dat is een partij met weinig conversie. Als je conversie onder de 30 procent ligt, dan zit je 70 procent van de tijd feitelijk voor niks te werken. Kijk daarom kritisch naar de offertes die je maakt. Zet je personeel efficiënt in en zorg dat de productiviteit van je personeel omhoog gaat.’

voor als het straks weer aantrekt.’ De Travel Benchmark is een goed voorbeeld van wat BRIL Accountants nog meer doet, zegt Van de Geest. ‘Het is goed om met een helikopterview naar de reiswereld te kijken. Van de benchmark willen we trouwens een jaarlijks terugkerend thema maken.’

Instelling Nijssen is vol lof over de instelling van de gemiddelde reisondernemer en -reismanager. ‘Ik zie een sector met enorme flexibiliteit die weet te ondernemen in crisistijd. Wat een verschil met andere sectoren en klanten die ik ook in

Nijssen geeft nog een aanvullend advies: ‘Maak mensen in je organisatie verantwoordelijk voor zaken als kosten en opbrengst. Spreek samen targets af en spreek mensen er later ook op aan. Het loont om te kijken welke medewerkers direct bijdragen aan het resultaat. Het is ook verstandig om een goede kern van vaste krachten te hebben,

Top

En dan komt toch weer dat witte vel papier ter sprake, waar Nijssen het vaak over heeft en dat tot een soort mantra is geworden. ‘Ik heb in veel verkiezingen in de reisbranche mogen meekijken als jurylid en ik weet dat de reissector niet altijd even efficiënt is georganiseerd. Dat kan vaak veel beter. Daarom blijf ik het zeggen: gebruik deze periode als een leeg vel en teken je bedrijf opnieuw. Waar ondernemers op moeten letten? Kijk naar de verhouding tussen conversie en het aantal medewerkers (fte), iets dat ook uit onze Travel Benchmark als belangrijk punt naar voren kwam. Echt, het loont om daarnaar te kijken. Maar bekijk ook hoe goede ICT kan helpen.’

Wie zijn… Arend van de Geest en Marcel Nijssen zijn owners van BRIL Accountants BV. Marcel Nijssen is 25 jaar in het vak actief en is sinds 2009 zelfstandig ondernemer. Arend van de Geest is registeraccountant en vanaf

50

de oprichting betrokken bij BRIL Accountants. Met BRIL Accountants (in bezit van een WTA vergunning) worden sec controle- en beoordelingsverklaringen voor met name de reissector verzorgd.


We kunnen wel stellen dat er in alle opzichten sprake is van A brand new D


Prijsvrij en D-reizen gaan sinds juli hand in hand door het leven. Twee merken die perfect bij elkaar passen. Met beide een duidelijke en eigen strategie die gevoed wordt vanuit dezelfde motor. De motor van twee auto’s die vanaf de eerste rij klaar staan voor de start.

Droomstart voor A brand new D Waar bij de één de kracht voornamelijk op online ligt, ligt deze bij de ander juist in de fysieke winkels. Op alle fronten blijkt dit een gouden combinatie. Waar D-reizen Prijsvrij kan ondersteunen in het klantcontact is dat andersom van toepassing op het gebied van technologie. Dat heeft op alle fronten zijn vruchten afgeworpen. We kunnen wel stellen dat er in alle opzichten sprake is van “A brand new D”.

offline presence optimaal tot zijn recht komen. Daarmee hebben we nu al een unieke positie in de markt. Met de plannen die we als bedrijf hebben en de sterke financiële basis zal die positie komend jaar alleen nog maar beter worden.

Werken bij de leukste reisorganisatie van Nederland? Met twee merken groeien we hard. Daarom zijn we op

Vernieuwde propositie

zoek naar jou! Ben jij de online marketeer, de customer care held(in) of de reisexpert die

Prijsvrij is de eerste grote online partij die zijn propositie versterkt door de aankoop van het

we zoeken? Van stages tot management functies; jouw nieuwe baan staat er

voornamelijk op retail gerichte

ongetwijfeld tussen!

D-reizen. Met het samengaan van beide merken is een fantastisch omnichannel platform gecreëerd

Kijk voor meer info op www.werkenbijd-reizen.nl of op

waarbij de zowel de on- als

www.prijsvrij.nl/vacatures


72 Infotorial

AirPlus kijkt vol vertrouwen naar de toekomst

‘We zijn druk bezig met de laatste fase van onze IT-update’ AirPlus greep de crisis aan om versneld de migratie naar het nieuwe state of the art IT-platform door te voeren, waardoor klanten nog efficiënter worden bediend. ‘De betalingsindustrie ontwikkelt zich zeer snel en met onze nieuwe systemen kunnen we ook beter inspelen op de wensen van de markt. Zo kunnen we in de toekomst sneller klanten onboarden en nieuwe producten lanceren’, zegt Meghan Smith (Strategic Partnership Manager).

Laatste fase Benny Leipold (Business Development Manager): ‘Medio 2022 verwachten we de laatste fase van onze IT-update volledig te hebben afgerond, zodat we

klaar zijn voor het nieuwe normaal. We willen onze klanten, zowel in de reisindustrie als in het corporate segment, nog beter ondersteunen met de inkoop van allerlei (online) diensten en producten. Naast betaalgemak kunnen we de data, die gegenereerd wordt bij elke betaling, inzetten om financiëleen inkoopprocessen verder te optimaliseren met als voornaamste resultaten kostenbesparingen en hogere productiviteit.’

Veelbelovend Beiden laten weten enorm trots te zijn op het feit dat AirPlus nu in Nederland de vernieuwde Corporate Cards (zogenoemd walking plastic) kan aanbieden, voorheen kon dit namelijk alleen met een partner. Smith: ‘Daarnaast heeft onze Virtual Card een upgrade gekregen met nog betere functionaliteiten voor de gebruikers. De roadmaps voor beide producten zijn zeer veelbelovend met, om te beginnen, een mobile app en een vernieuwde gebruikersportal. Daarbij is AirPlus ook een aantal nieuwe samenwerkingen met procure to pay-partners aangegaan. Hierdoor kunnen onze producten nog veelzijdiger ingezet worden.’

Oude niveau

Meghan Smith en Benny Leipold.

Leipold: ‘Als we alleen zouden kijken naar onze reisomzet, dan verwachten we pas in 2024 weer op het niveau van 2019 te zitten. Wij denken dat leisure-boekingen snel zullen aantrekken, echter onze corporate klanten hebben aangegeven dat er voorlopig minder zal worden gereisd. Niet alleen om milieutechnische aspecten, maar ook om bedrijfseconomische redenen en niet te vergeten de medewerker die een betere werk-privébalans verwacht. Door de groei die wij verwachten in “procurement”,

Top

50

gaan we ervan uit eerder weer op het oude niveau te zitten.’

In balans

‘Of we veel hebben geleerd van de coronacrisis? Ontzettend. Onze teams werken nu heel succesvol hybride, zowel op kantoor als remote, samen en als bedrijf hebben we onze strategie aangepast door klanten ook de voordelen van onze betaal- en dataoplossingen buiten (zaken) reizen te laten benutten’, zegt Smith. ‘Toen de crisis uitbrak was thuiswerken in de wereld van de AirPlus niet zo gebruikelijk. De afgelopen periode heeft gebleken dat intensief virtueel of online samenwerken heel gemakkelijk kan en ook vele voordelen biedt, zoals een gezondere werkprivébalans. Uiteraard is het in sommige gevallen ook beter om fysiek samen te werken, maar we hebben eigenlijk een hele goede balans gevonden voor ons team’, aldus Leipold.

Positief Leipold: ‘De afgelopen maanden waren op zijn minst een uitdaging te noemen, maar door onze klanten en partners die, hebben we gemerkt, altijd positief en ondernemend zijn gebleven, kijken we met vertrouwen naar de toekomst. We willen dan ook bij deze iedereen bedanken voor het vertrouwen in AirPlus.’


73

21

DJOSER

Djoser noteerde met oprichter Herman van der Velde pre-corona 62,5 miljoen omzet. Voor boekjaar 2022 wordt 33 miljoen verwacht. Tussenliggende cijfers worden niet genoemd. ‘We hebben goede verwachtingen voor 2022. Tot voor kort waren de boekingen goed op gang aan het komen. Nu afwachten wat de verdere ontwikkelingen zijn en welk effect dit heeft op het boekingsgedrag. Klanten hebben onze nieuwe brochure goed ontvangen en weten ons zowel on- als offline te vinden.’

VACANCESELECT EUROPE

22

Vacanceselect/Selectcamp behoort sinds april 2018 tot de Vacalians Group en verstrekt geen separate omzetcijfers meer. De omzet voor Nederland werd voor 2019 geschat op 62 miljoen.

ALLTOURS

23 Het Duitse Alltours noemt uitsluitend concerncijfers. Voor TravMagazine telde de touroperator uit Düsseldorf vorig jaar de Nederlandse passagiers over 2019: 80.000. Daarmee werd de Nederlandse omzet ingeschat op 60 miljoen. Voor boekjaar 2022 verwacht Alltours herstel naar 40.000 Nederlandse passagiers.

Willi Verhuven.

BOOKERZZZ

EXPEDIA TRAVEL

25

Expedia, officieel gevestigd in de VS, verstrekt geen omzetcijfers voor de Nederlandse markt. Volgens concurrentieanalyses bedroeg deze omzet in 2019 circa 210 miljoen.

D-RT GROEP

26

Het grootste faillissement uit de coronacrisis: in april 2021 viel het doek voor D-rt Groep/D-reizen. Het failliete retailbedrijf heeft voor de laatste keer een notering in de Top 50. De omzet, in 2019 nog 537 miljoen, was in 2020 geslonken naar 26 miljoen, aldus het eerste rapport van te curatoren. Circa 1.15 mensen verloren hun baan, 285 reisbureaus moesten sluiten. De naam D-reizen is inmiddels weer terug in het straatbeeld onder leiding van Marc van Deursen (Prijsvrij).

SUNNY CARS

27

Sunny Cars noteerde in september en oktober 2021 de sterkste maanden van het jaar met veel lastminute boekingen en hoge huursommen. Volgens oprichter Kai Sannwald liggen vooral in de populaire vakantielanden rond de Middellandse Zee de prijzen tot 40 procent hoger. Vanwege de coronacrisis hebben veel lokale autoverhuurders een deel van hun vloot verkocht, terwijl de levering van nieuwe auto’s stagneert door problemen met de chipproductie. En schaarste leidt tot hogere prijzen. De groepscijfers van boekjaar 2020/21, dat op 31 oktober eindigde, worden eind 2021 verwacht. ‘We zijn tevreden met het resultaat en verwachten ook in 2022 een positieve ontwikkeling’, zegt Managing Director Hans Knottnerus. ‘Maar we verwachten dat het opnieuw spannend wordt vanwege de beschikbaarheid.’ Sunny Cars Nederland noteerde in 2019 een omzet van 98 miljoen. De verwachting voor 2022 is 59 miljoen.

24

Het gaat goed met Bookerzzz, het moederbedrijf van websites als HotelSpecials, BugalowSpecials en Hotelweek. Over boekjaar 2019 meldde het bedrijf vorig jaar aan TravMagazine een transactieomzet van 61 miljoen euro in Nederland en 82 medewerkers (fte). Oprichter Remco Hofstede liet half november 2021 op Linkedin weten de mijlpaal van 100 miljoen euro in een jaar tijd te hebben bereikt. Met toen nog bijna zes weken te gaan.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 87

Top

50


74

Frank Oostdam over de zwaarste crisis ooit

Discussies, onderlinge onvrede en financiële conflicten ‘We hadden gehoopt dat we konden terugblikken op de coronacrisis, maar we zitten er nog middenin’, aldus Frank Oostdam (directeur/voorzitter ANVR) in gesprek met TravMagazine terugblikkend op 2021. Door: Arjen Lutgendorff

Hoe kijk je ruim anderhalf jaar na de invoering terug op het Voucherfonds? Heeft dat dit jaar nog voor nieuwe inzichten gezorgd? ‘We mogen als sector heel blij zijn met de vouchers, want die zijn goud waard gebleken. SGR én partijen die vouchers hebben uitgegeven verdienen een groot compliment. Het is al met al redelijk goed gegaan. Er zijn weinig klachten over binnengekomen, ook niet vanuit de Consumentenbond. Het is iets waar we als reissector ongelooflijk trots op mogen zijn.’

Krijgt de voucher wellicht een Europees vervolg? ‘Het is een van de lobbypunten om vouchers onderdeel te laten uitmaken van de Europese richtlijn, maar dat gaat nog wel jaren duren.’

Eerst de blijdschap over de Europese coronaapp, maar nu trekken landen toch hun eigen regels… ‘Het is het gevolg dat Europa het op gezondheidsgebied niet met elkaar eens is. Ieder land gaat over de gezondheid van z’n eigen bevolking en daar hebben we nu mee te maken. In de zomer

hebben we natuurlijk wel volop kunnen profiteren van de Europese corona-app, maar nu schiet iedereen in de ankers nu het slechter gaat met de cijfers.’

nasmaak. Zeker als je weet hoe groot de schade is bij onze achterban én bij de ANVR.’

‘ Leisure

Hoe kijk je terug op het D-rt faillissement? ‘Als je het over het dieptepunt van het afgelopen jaar wilt hebben, dan is dat wel het faillissement van D-rt. Het heeft gezorgd voor heel veel persoonlijke drama’s. Daarnaast zorgt het voor een enorme financiële schade bij toeleveranciers. Het verdient absoluut geen schoonheidsprijs en ik heb er enorm de pest over in. We zijn er nog lang niet klaar mee.’

Je hebt in je jaren als directeur/voorzitter al behoorlijk wat faillissementen meegemaakt. Is er geen vinger op te leggen waar het steeds misgaat? ‘Nee, ieder faillissement is weer anders, kijk maar het verschil tussen het faillissement van OAD Reizen of dat van D-rt. Het moet allemaal nog worden bewezen, maar je kan er je vraagtekens bijzetten hoe koosjer het bij D-rt allemaal is gegaan. Dat geeft het faillissement van D-rt wat mij betreft een extra wrange

gaat sneller terugkomen dan we van tevoren hadden gedacht ’ Kan je de schade die het faillissement van D-rt bij ANVR heeft veroorzaakt toelichten? ‘Als je je rekening(en) niet betaalt, dan zorgt dat bij ons voor schade. Dat staat overigens niet in verhouding met de schade die veel van onze leden hebben geleden en die het geld al helemaal niet kunnen missen in deze tijd.’

Hoe sterk staat de ANVR nog? ‘Hartstikke sterk. Als er ooit een moment is geweest in het 65-jarige bestaan waarin we onze toegevoegde waarde hebben bewezen, dan zijn het

Top

50

wel de afgelopen twee jaar geweest. Dat staat voor mij als een paal boven water en gelukkig hoor ik dat ook van heel veel andere bedrijven. In tijden van crisis, en dit is voor onze sector de zwaarste crisis ooit, ontstaat er altijd discussie. Onvrede onderling, financiële conflicten, als brancheorganisatie doe je het nooit goed voor iedereen. Maar als we na twee jaar het net ophalen, dan hebben we bewezen dat de ANVR toegevoegde waarde heeft.’

Er is geen sprake van dat er een splitsing aan het ontstaan is binnen de ANVR? ‘Nee. We focussen ons al jaren op sterk overkoepelende activiteiten, we bemoeien ons niet met commerciële conflicten, onenigheden, gedoe in de markt, het verwerven van meer plek op basis van de invloed die men denkt te hebben. Anders trekken we de concurrentiestrijd, zeker in een crisis als deze, de ANVR binnen. We zijn er de afgelopen twee jaar druk mee geweest om dat te voorkomen. Niet altijd tot volkomen begrip van partijen die daarom vragen, maar ik denk dat onze koers de juiste is. Het zou ongelooflijk stom zijn om te denken over afsplitsen. Als de toegevoegde waarde van de


75

ANVR nu nog niet duidelijk is, dan zou ik zeggen: trek de consequenties en zoek je heil ergens anders. Ik hoor zelf die geluiden overigens niet en we hebben als ANVR een ijzersterk merk, ook als het gaat om de lobby.’

Voel jij jezelf soms pater familias die de partijen bij elkaar houdt? ‘Intussen ben ik al zo oud, dat ik dat af en toe wel zo voel. In de goede zin van het woord. Ik zou er zelfs trots op zijn als dat zo wordt gezien.’

Wat vind je persoonlijk overigens van de reisadviezen? ‘Ik vind het ongelooflijk jammer dat de streefdatum van begin november niet doorging. Uiteindelijk gaat het allemaal veel te langzaam.’

Je hebt het al vaker gehad over een Europees reisadvies. Hoe kijk je daar nu naar? ‘De ervaring van de afgelopen twee jaar hebben ons geleerd dat het nog een ver-van-onzebed-show is. Het zou zo mooi zijn dat we vrij kunnen reizen in Europa, zonder beperkingen. Nu we zoveel verder zijn in de pandemie zouden we het lef moeten hebben, maar iedereen

Frank Oostdam.

schiet toch weer in de reflex met extra beperkingen. Daarmee richt je zoveel schade aan.’

Je bent zelf best kritisch richting de politiek als ik je tweets zo volg. Het mag allemaal strenger? ‘Ik ben voor de harde lijn, maar helaas blijft het bij doormodderen dat is zó hemeltergend. Ik begrijp best dat het hartstikke moeilijk is om keuzes te maken, maar als ik kijk hoeveel effectiever de politiek in het buitenland is. Voor ons als

Omicron Het interview met Oostdam vond plaats voor de Omicronvariant z’n intrede deed. Daarover laat Oostdam weten: ‘Omicron is weer een extra klap en het is te hopen dat snel meer duidelijk wordt over dit virus. Het heeft veel onzekerheid gebracht en daar hebben we echt last van, zeker bij de afkondiging van

inreisverboden.’ De ANVRvoorman zei te begrijpen dat de overheid met het instellen van een inreisverbod uit landen in zuidelijk Afrika een korte, hevige klap wil geven, om zich te kunnen instellen op de nieuwe situatie. ‘Maar daarna moet het inreisverbod ook zo snel mogelijk verdwijnen. Het is volstrekt niet efficiënt.’

organisatie die op het buitenland is gericht, heeft het heel veel nadelen als het hier in Nederland zo doorgaat. Allerlei landen komen met beperkingen voor Nederlanders. Dat is niet goed voor de handel, mobiliteit en het is ook niet nodig.’

Er zijn reisprofessionals die niet (meer) zo in de lobby geloven. Wat is jouw visie op dat gebied? ‘Ik begrijp het dat er ondernemers en reisprofessionals zijn die verder van de lobby afstaan en dat in de hitte van de strijd zo zien. Maar, zonder lobby zouden we veel minder steun hebben gehad en een groot deel van onze sector had niet meer bestaan. Ondernemers willen natuurlijk snel resultaten zien, maar af en toe moet je als ondernemer inzien dat je goed bent in ondernemen en dat andere mensen beter zijn in lobbyen. Daar moet je op vertrouwen. Natuurlijk ontstaat er in hectische tijden weleens

Top

50

wrijving, maar ga uit van de dingen waar je zelf sterk in bent. Als dat ondernemen is, laat dan het lobbyen over aan mensen die daarvoor in dienst zijn genomen. Ik ben geen goede ondernemer, maar ondertussen wel ervaren in Den Haag. Uitgaan van eigen kracht én vertrouwen op anderen zijn allebei competenties van een goede ondernemer. Soms steekt de kritiek wel. Lobbyen is iets anders dan ondernemen en ondernemen is ook iets anders dan politiek. Het zou niet goed zijn wanneer de Tweede Kamer alleen uit ondernemers zou bestaan.’

Lijkt het jezelf nog wat om de politiek in te gaan voor de reissector? Een minister voor Toerisme of staatssecretaris zijn het afgelopen jaar weer genoemd. ‘Nee, daar zijn andere mensen veel beter in. Ik heb er veel te weinig geduld voor. Dat we een staatssecretaris of minister nodig


Juridisch gedoe? Wij staan voor u klaar!


77

hebben dat is nu wel duidelijk. Ik ben overigens jarenlang tegen geweest, want het leek mij altijd veel beter dat we als sector gewoon ons ding konden doen. Het blijkt echter dat, zeker in tijden van crisis en zeker in tijden van overlevingsmodus, een staatssecretaris of minister hartstikke hard nodig is om onze zaak te bepleiten. We hadden nu eigenlijk iemand nodig gehad in het kabinet, want in het kabinet is het imago van reizen niet goed. Met een nieuw kabinet moeten we daaraan gaan werken.’

Imagoverbetering van de reissector is iets waar men actie wil zien. Zijn er al plannen? ‘We hebben heel lang in de overlevingsmodus gezeten als sector en het is lastig om tot een soort vooruitdenken te komen. Dat geldt ook voor de ANVR. Wat mij betreft staat imagoverbetering op nummer 1. Met name het benaderen van Kamerleden, uitleggen hoe de sector in elkaar zit. We zijn een professionele sector en sturen niet alleen mensen naar het buitenland die daar geld uitgeven. Hopelijk kunnen we voorkomen dat we vanaf nul moeten beginnen bij een nieuwe crisis.’

‘Framing’ is misschien wel hét woord van 2021? ‘Als er een sector is die daar last van heeft gehad, dan is het wel de reissector. We hebben van alles de schuld gekregen. Van het vervuilen door vliegen, het verspreiden van het virus, enzovoorts. Het gezegde ‘het vertrouwen komt te voet en gaat te paard’ gaat voor ons ook op. Het is ongelooflijk hoe snel het imago achteruitgaat. Aan de andere kant, en daar moeten we op voortbouwen, de ANVR geniet door de crisis enorm veel meer bekendheid.’

Duurzaamheid is een ander thema waarover ook reisprofessionals zeggen dat we het misschien als boemerang terugkrijgen als een volgende crisis voor de reissector. ‘Ik vind dat een terechte opmerking. Met respect voor ieders inspanning, maar er moet een tandje bij. Als we niet véél meer aan duurzaamheid gaan doen als sector, dan zetten we onszelf buitenspel. Dan komt ook de geloofwaardigheid van toerisme op het spel en de buitenwereld zal naar ons toekomen met richtlijnen en regels. De successen van de afgelopen decennia, waarin het niet op kon, hebben onszelf verblind en ‘we’ konden toch niet opboksen tegen de kolencentrales in China. Die fase zijn we voorbij. Willen we geloofwaardig blijven met een goed verhaal richting consument, dan moet je met

duurzaamheid aan de slag. De ANVR zal daarin faciliteren. We zijn leveranciers van beleving, maar bij die beleving worden bijvoorbeeld veiligheid en dat het op een zo duurzaam mogelijke manier gaat steeds belangrijker. Dat is door de coronacrisis versterkt. Duurzaamheid staat heel erg hoog op de agenda.’

consequenties gehad, dus we zijn terug in aantal fte’s. Er wordt hartstikke hard nagedacht over de dingen die we volgend jaar gaan aanpakken, van duurzaamheid en customer experience tot het imago van de sector.’

‘ Alleen

‘Kijkend vanuit ANVR-positie ben ik hartstikke blij dat we één club zijn gebleven. Dat is de grootste verdienste vanuit ANVR en het wordt ons ook gegund door onze achterban. Verder was het toch wel erg positief te noemen hoeveel reizen er wel niet werden geboekt op het moment dat het weer kon. De coronacrisis heeft voor een nieuwe herwaardering van reizen gezorgd. Je ziet hoe belangrijk men vakanties vindt. De positieve waardering van reizen en het feit dat mensen bereid zijn om er geld voor uit te geven.’

maar janken, brengt de branche niks ’ Hoe zorgen jullie als ANVR dat jullie klaar zijn voor de toekomst? Zijn er veranderingen? ‘De crisis heeft personele

Top

50

Zijn er positieve dingen die je uit de crisis haalt?



79

Wat is er blijvend veranderd voor de sector? ‘Veel dingen. Covid is geen revolutie geweest, maar heeft zeker het perspectief van trends van voor de crisis als een soort evolutie verdiept en versterkt. Er zijn ook nieuwe dingen bijgekomen, bijvoorbeeld dat de reiziger van nu over het algemeen een bezorgde reiziger is geworden waar je op moet inspelen. Flexibiliteit en vertrouwen geven, kunnen aantonen dat je alles goed hebt geregeld. Dat biedt ook extra kansen. Daarnaast staat duurzaamheid op ieders netvlies.’

Je had het over flexibiliteit, dat deed mij weer even aan de plannen van de Europese Commissie denken die de consument nog beter wil beschermen. ‘We moeten ons extra in de handen gaan spugen om dingen voor elkaar te krijgen in Europa. Het consumentisme staat hoog aangeschreven in de EU. De voortekenen zijn niet goed. Aan de andere kant is het ook zo dat de EC zich moet realiseren dat als ze de risico’s alleen maar bij de aanbieders van pakketreizen gaan neerleggen, dat het aanbod van pakketreizen zal afnemen want wie wil dat dan nog? Dat zou betekenen dat de consument nog minder wordt beschermd.’

lastig jaar zijn en voorzie ik eerder dat dat in 2023 op het normale niveau terechtkomt.’

‘ Trends van

voor de crisis zijn als een soort evolutie verdiept en versterkt ’ Wat is de mooiste ‘overwinning’ van de ANVR in het afgelopen jaar? ‘De opening van Europa. Dat ging eigenlijk sneller dan we hadden gedacht en gehoopt. Daarom waren we positief gestemd over de mogelijkheden die er zouden komen voor reizen buiten Europa. De opening van Europa heeft in ieder geval voor een positieve vibe gezorgd en het sterkt mij en veel ondernemers dat leisure snel terugkomt. Als we in het eerste

kwartaal van 2022 veel minder last van het virus gaan hebben, zoals de virologen voorspellen, dan verwacht ik een prachtig 2022 en een redelijk jaar voor de partijen die gespecialiseerd zijn in landen buiten Europa. Leisure gaat sneller terugkomen dan we van tevoren hadden gedacht.’

Wat was de zwaarste nederlaag? ‘Op microniveau is dat bijvoorbeeld dat we als sector vaak niet werden genoemd tijdens de persconferentie, ondanks allerlei telefoontjes en appjes naar de raadsadviseur van Rutte. Ik weet hoe belangrijk de achterban dat vindt. Het niet doorgaan van de sectorspecifieke steun die ons toekomt is een verloren wedstrijd. Ook het veel te lang uitstellen van het openstellen van de rest van de wereld voelt als een nederlaag.’

Je rekent dat jezelf toch niet aan? Je hebt je uiterste best gedaan. ‘Nou ja, ik heb er zeker alles aan gedaan en kan iedereen recht in

Wat zijn je verwachtingen voor 2022? ‘Ik denk dat 2022 voor leisure, zeker binnen Europa, zeker een goed jaar zal worden en dat men ongeveer op 85% zal uitkomen van 2019. Voor verre reizen zal het iets minder zijn en zal men op 50% tot 60% van 2019 zal uitkomen. Zakelijk gaat het midden- en kleinbedrijf sneller reizen, maar zal 2022 nog een

Top

50

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

de ogen kijken, maar het is niet gelukt. Ik kan heel slecht tegen mijn verlies, lig weleens wakker van de dingen die niet lukken, die liggen dan als een steen in mijn maag. Aan de andere kant houd je mijn werk niet vol als je al te lang wakker ligt van een verloren wedstrijd. Vanuit die nieuwe realiteit bouwen we weer. Je kan niet alleen maar blijven hangen in dit soort tegenvallers. Alleen maar janken brengt de branche niks. Je staat op, ervaart een nederlaag als nieuwe realiteit en kijkt als ANVR waar nieuwe kansen liggen. Dat is vaak gebeurd.’


80 Infotorial

Vuelandia omarmt door leveranciers en gebruikers

‘We waren, zijn én blijven onafhankelijk’ ‘Onafhankelijkheid, kwaliteit, service en de absolute wil om samen te werken met partners aan de kant van retail- en reisorganisatie. Om die reden zijn we ook druk bezig met nieuwe initiatieven. De laatste ontwikkeling is de samenwerking met het platform van Dutch Travel Services, dat met een groot aanbod aan content uitstekend en onafhankelijk kan faciliteren op alle mogelijke fronten’, aldus Mikel van Nimwegen, medeoprichter en eigenaar van consolidator Vuelandia (onderdeel van Net Travel Associates BV), die in januari tien jaar bestaat. ‘Onafhankelijkheid is de basis voor succes en daarnaast het uitgangspunt om zelf een visie te kunnen bepalen en daarop te ontwikkelen. Met genoeg flexibiliteit om je aan te passen aan een snel veranderende omgeving. Met Vuelandia zitten we naar alle verwachting in 2022 weer op het oude niveau. Maar dit alleen door te blijven investeren in nieuwe mogelijkheden en in te spelen op de behoefte vanuit de markt. Bijvoorbeeld door mee te helpen met het ontwikkelen van

een nieuw platform, dat in deze tijd een behoorlijke uitdaging is, waarmee tevens een beter fundament onder onze organisatie gezet en we op meer benen kunnen staan.’

Verandering In het afgelopen jaar hebben we voornamelijk geleerd dat alleen opereren als consolidator je kwetsbaar maakt. Daarom hebben we de focus veel nadrukkelijker gelegd op het faciliteren en aanbieden van

services aan onze partners. Op zowel het gebied van gemak en ontzorgen, als op het zelf-samente-stellen reisaanbod en reisproducten van reisorganisaties. Dit laatste heeft dus alles te maken met ITontwikkeling en automatisering, waar we met Vuelandia IT, naast een intensieve samenwerking met derden, een hoop zelf doen. Met onze eigen ontwikkelde flight- en nieuwe administratietool zitten we in de laatste fase van afronding en ook

deze onderdelen verstevigen het fundament onder onze platformen.

Nieuwe partners ‘Komend jaar wordt een jaar waarin we ad hoc moeten (kunnen) inspringen op actualiteiten. Ik verwacht voornamelijk heel veel last minute boekingen. Daarom bekijken we in de B2B-markt naar de mogelijkheden naar verdere partnerships, om de te verwachten pieken en dalen op te kunnen blijven vangen door het zogenaamde shared service model. Al onze bestaande en nieuwe partners geloven in onze visie en de ontwikkeling van een onafhankelijk platform. En dat we niet op één been kunnen staan hebben we als geen ander geleerd in de afgelopen periode. Automatisering is dé sleutel, maar mensen en kennis zijn én blijven megabelangrijk. Door deze ontwikkeling hebben we in deze moeilijke tijd zelfs mensen kunnen en moeten aannemen en hebben we niemand hoeven ontslaan.’

Productaanbod Het productaanbod vlucht, hotel, Mikel van Nimwegen en Danny Ruitenberg.

Top

50


81

accommodatie, autohuur en verwerken van groepsaanvragen hebben we gelijk gehouden, omdat de vraag hiernaar onveranderd groot blijft. We zien dus geen reden om producten af te schrijven. We investeren zelfs nog meer in deze producten door onze eigen IT-ontwikkeling nog verder te ontwikkelen. Neem bijvoorbeeld ons hotelaanbod met 62 beddenbanken, die via VuelandiaHotels in de Travel Navigator is gehangen onder het SGRz-label. Volgend jaar gaan we autohuur zwaarder in de markt zetten, bieden we daarnaast alle airlines aan die met NDC werken en beschikken we over alle speciale tarieven die netto boekbaar zijn. Je kunt bij ons naast onze eigen Traveltool voor vluchten ook direct gebruikmaken van Sabre, Amadeus en Travelport (met alle efficiency-tools die daarbij horen). De flighttool wordt geoptimaliseerd met alle content

en GDS’en, wat uniek is op de Nederlandse markt. De Travel Navigator blijft onafhankelijk met up-to-date content die beschikbaar en nodig is.’

‘ Samen-

werking kan alleen slagen wanneer je elkaar vertrouwd ’ Zekerheden & flexibiliteit ‘Heel veel retailers, touroperators en wederverkopers hebben juist in de afgelopen periode voor Vuelandia gekozen. Wie via Vuelandia boekt loopt namelijk

geen risico door de zekerheid van IATA, SGR en SGRz die Vuelandia biedt. Dit is voor velen echt een belangrijk punt bij het boeken van reizen. Daarnaast blijft het interessant om via Vuelandia reizen zelf samen te stellen, waarbij producten netto worden aangeboden. Een zeer belangrijke USP. Bepaal je eigen marge met de zekerheid die er is. De flexibiliteit die wij hebben is voor iedere gebruiker ook een reden om aan te sluiten. De service afhandeling was en is 100% en dat wordt heel erg gewaardeerd.’

Onafhankelijk ‘Wij zijn een onafhankelijke B2Bpartner, zowel richting leveranciers als gebruikers. De keuze voor B2B is zeer bewust gemaakt, aangezien wij naar hun toe precies dat kunnen bieden waar onze visie op is gebaseerd: services automatisering, inkoop, verkoop, administratief en dus

faciliterend. Plus de kwaliteit door bewuste keuze van onze partners en samenwerkingen. Commitment de komende jaren is daarnaast zeer belangrijk. 10 jaar aan ervaring en goed weten te luisteren naar de behoefte van de klant is hier de grootste leermeester.

Commitment ‘Samenwerking kan alleen slagen wanneer je elkaar vertrouwd, een visie deelt en je elkaars krachten benut. Hierdoor vul je elkaar niet alleen aan, maar geeft vooral een gezonde basis en resultaat. Dat is een commitment naar elkaar toe. De versnippering die binnen de branche heeft plaatsgevonden die snap ik, maar we moeten elkaar blijven opzoeken en juist nu gaan samenwerken. En daarbij commitment afgeven op dat wat je met elkaar afspreekt is op dit moment zó belangrijk. Niet alleen zeggen, maar ook doen.’

Hoe belangrijk is onafhankelijkheid voor jou? Alleen ga je sneller, samen kom je verder. Vuelandia ontzorgt, verbindt en faciliteert reisagenten & reisorgansiaties bij hun boekingen, door een breed aanbod van IT Travel Booking Software & Reisproducten zoals vlucht, hotel, autohuur, inclusief het verwerken van groepsaanvragen. Bij ons loop je geen risico door de zekerheid van SGR(z) + ANVR + IATA die Vuelandia biedt.

Top

50


De specialist voor campingvakanties

Suncamp

M Circa 350 geselecteerde topcampings M Kampeerplaatsen, stacaravans en

glamping-lodges M Jaarlijks door ACSI geïnspecteerde

M Familiecampings met zwembad of direct

aan zee of een meer M Corona Geld-Terug-Garantie M Aanbetaling slechts 10%

campings

POWERED BY

Boek jouw glamping vakantie via

www.suncamp.nl (inloggen via Mijn Suncamp)


83

FTI

28

Het Duitse FTI heeft sinds zomer 2017 ook een compleet programma voor de Nederlandse markt. Over boekjaar 2019 werden voor het eerst omzetcijfers voor Nederland gemeld: 70 miljoen euro en bijna 100.000 passagiers.Toen brak de coronacrisis uit. Joyce Akkersdijk van FTI Nederland zegt: ‘Na een uitdagende periode zijn wij klaar om onze klanten weer de droomvakantie te bieden waar zij naar uitkijken. Daarbij spelen wij met aanvullende pakketten in op de vraag naar flexibiliteit en zekerheid.’ Komend boekjaar (2022) verwacht FTI herstel naar 100.000 passagiers en de oude omzet van 70 miljoen.

31

SAWADEE

Sawadee organiseert sinds 1983 avontuurlijke rondreizen. De reisaanbieder uit Amsterdam is onderdeel van Travelopia, een collectief van meer dan 50 (internationale) reismerken. De omzet in 2019 was 41 miljoen.

PERSONAL TOUCH TRAVEL

32

Onder het motto ‘Steady, Ready, Go’ vat Arjan Kastelein, directeur van Personal Touch Travel, boekjaar 2021 samen. ‘Na het meest bizarre jaar uit de geschiedenis van de reiswereld is 2021 een rustig, stabiel jaar geweest. Er zijn ZRA’s gestopt, maar ook een groot aantal gestart. Wij zijn enorm trots op deze ondernemers die in zo’n jaar het vertrouwen in de toekomst van de reiswereld uitspreken en met onze eigen opleiding van de Personal Travel Academy starten. PTT heeft in 2021 het eigen Risicoplan verder uitgebreid, volgens Kastelein een onderscheidend aspect. ‘Een ZRA kan ondernemen bij Personal Touch Travel, kan reizen samenstellen, maatwerk aan de klant leveren. Je hoeft bij ons géén doorverkoper te blijven.’ Kastelein spreekt van ‘een bedrijf gezond dat nog altijd de stootjes van deze crisis aankan. ‘We zien steeds meer boekingen. Er is geld genoeg, klanten willen reizen. Dat zien we in de omzetcijfers, soms zelf op niveau van 2018-2019. We zijn klaar voor de uitdagingen van net nieuwe jaar.’ PTT noteerde 32,5 miljoen omzet in 2019. De verwachting voor 2022: 22,5 miljoen.

Ralph Schiller en Joyce Akkersdijk.

VIABUS GROUP (BOLDERMAN/EFFEWEG)

29

Busspecialisten Bolderman en Effeweg melden hun cijfers onder de noemer Viabus Group, waaronder ook Diogenes Groepsreizen valt. Dat was 77 miljoen in 2019. Voor 2022 is de verwachting 60 miljoen.

MUNCKHOF BUSINESS TRAVEL

30

Arjan Kastelein.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Munckhof heeft ruim 90 jaar ervaring als expert op het gebied van personenvervoer en reizen. In 2019 werd een omzet van 77 miljoen gehaald. Het bedrijf verwacht in 2022 circa 54 miljoen te doen.

Lees verder op pagina 87

Top

50


Deze winter in een vakantiewoning van Interhome ü Zwitserse kwaliteit & zekerheid

Samen met het hele gezin skiën en sleeën terwijl de kinderen een reusachtige sneeuwpop maken. Weer binnen lekker opwarmen met warme chocomelk voor de kinderen en voor jezelf en heerlijk glaasje glühwein. Spelletjes erbij… Dat is quality time in een winterwoning van Interhome. Vakantiehuizen specialist ü sinds 1965

Service ter plaatse op meer ü Service ter plaatse en een ü dan 200 bestemmingen

Tel. 070-4141000 info@interhome.nl | www.interhome.nl

24/7 hulplijn


85 Infotorial

Hans Knottnerus (Sunny Cars) over 2022

‘Onze focus ligt op beschikbaarheid’ We staan aan de vooravond van een nieuw jaar, dat hopelijk een stuk beter wordt dan voorgaande corona-jaren. Staat Sunny Cars op pole position? Zijn er processen blijvend veranderd? Waar ligt de focus op in 2022. TravMagazine vraagt het aan Hans Knottnerus (Managing Director bij Sunny Cars). Het is corona voor én corona na, maar heeft deze pandemie ook iets opgebracht?

Heeft de crisis processen binnen het bedrijf blijvend veranderd?

Zijn er veranderingen in het aanbod en dienstverlening?

‘Het heeft ons geleerd dat onze behouden manier van bedrijfsvoering veel oplevert. Dankzij onze stabiele basis hebben we ons nooit zorgen hoeven maken om onze financiële positie. Met slechts twee aandeelhouders (Kai Sannwald en Thorsten Lehmann, red.) zijn de lijnen kort en hebben we snel kunnen schakelen om onze processen aan te passen op de veranderde markt. Zo hebben we vorig jaar binnen een paar weken een voucherconstructie voor consumenten opgetuigd en aan de retail al het geld van geannuleerde boekingen terugbetaald.’

‘We zijn inmiddels volledig gewend aan hybride werken en zullen dat ook in de toekomst blijven doen. Het biedt ons als organisatie veel meer flexibiliteit qua roosters en een betere werkprivébalans voor onze collega’s. Een win-winsituatie dus. Ook het contact met reisagenten zullen we op een andere manier inrichten. Waar ons salesteam voor corona veel ‘on the road’ was, gaan we vaker kiezen voor contact via digitale kanalen. Dit is zowel voor ons als voor de reisbureaus efficiënter. Uiteraard blijft persoonlijk contact enorm belangrijk. We blijven daarom veel trainingen geven en zijn aanwezig bij zoveel mogelijk trade events en leveranciersdagen.’

Kijkend naar 2022, wat heeft Sunny Cars gedaan om een goede start te maken? ‘De rustige periode hebben we vooral benut om onze systemen en processen te optimaliseren. Nu de markt weer aantrekt is er ruimte om nieuwe collega’s aan te trekken, zodat de bezetting optimaal is. Op de reserveringsafdeling zijn al diverse mensen begonnen, binnen het salesteam komt er binnenkort uitbreiding. We zijn klaar voor de boekingen in 2022.’

‘Vrijwel direct hebben we de mogelijkheid tot contactloos ophalen toegevoegd. Dit rollen we verder uit, omdat het niet alleen coronaproof is maar ook een snellere manier om de huurauto op te halen op de bestemming. Verder blijven we zorgeloze autohuur bieden met de meest uitgebreide all-in formule in de markt, ondersteuning van onze autohuurexperts voor advies en conversietips van het salesteam. Om ons hoge serviceniveau te kunnen waarborgen, vragen we reisagenten wel vaker om eenvoudige zaken zoveel mogelijk zelf te doen in de B2B-tool. Je kunt daar eigenlijk alles zelf regelen, zoals het toevoegen van een vluchtnummer en -tijd, de huurdata, bestemming, bestuurdersnaam aanpassen of het mobiele nummer van de klant doorgeven voor de adresaflevering. Op die manier hebben wij tijd om te ondersteunen bij de minder standaard autohuurreserveringen.’

Waar ligt de focus in 2022? ‘Onze focus ligt op de beschikbaarheid. We zijn momenteel in overleg met onze partners ter plaatse om garantie afspraken te maken, zodat we zoveel mogelijk huurauto’s beschikbaar hebben. Tijdens

Hans Knottnerus.

Top

50

corona zijn de vloten van veel autoverhuurders ingekrompen. Een uitdaging is dat er door de krapte aan grondstoffen, zoals chips en aluminium, momenteel minder nieuwe auto’s worden geproduceerd. Dit heeft een negatief effect op de capaciteit, omdat de wagenparken niet kunnen worden aangevuld. We schatten in dat er volgend jaar zo’n 30% minder capaciteit is en dat daarom de huurprijzen nog verder zullen stijgen. Een hogere huursom heeft overigens als gevolg dat het commissiebedrag voor de reisbranche in euro’s zal stijgen. Het hoeft dus qua nettoinkomsten geen nadelig effect te hebben.’

Wanneer verwachten jullie weer op het oude niveau te zijn? ‘Dat is moeilijk in te schatten. Om op ons oude niveau uit te komen, moeten we het wegvallen van D-rt compenseren. Ook zijn we afhankelijk van externe economische factoren. Als het tekort aan grondstoffen aanhoudt en er daardoor minder auto’s geproduceerd worden, zullen we niet aan alle vraag kunnen voldoen. Komend jaar denken we in ieder geval 60% van het aantal boekingen uit 2019 realiseren.’


Het vakantiegevoel… zodra u de deur uitstapt

Schiphol Travel Taxi ■ Geen gesleep met koffers; ■ Vanaf uw deur tot aan de vertrekhal en retour; ■ 24 uur per dag, 7 dagen per week; ■ Door heel Nederland; ■ Gegarandeerde beschikbaarheid;

Schiphol Business Taxi ■ Snel met een luxe taxi van en naar de luchthaven voor een zakelijke trip; ■ Op tijd en vóór de vertrekhal uitstappen zodat u direct kunt inchecken; ■ Last minute reserveren mogelijk, géén wachttijden; ■ Additionele services, zoals begeleiding van en naar de gate mogelijk.

Met Schiphol Travel Taxi begint uw vliegreis op de drempel van uw eigen deur. Waar u ook woont, wanneer u wilt. Geen gesjouw met koffers of afhankelijk zijn van wegbrengers en afhalers. Op de avond voor vertrek wordt uw ophaaltijd bevestigd. Reserveren: Via uw ANVR reisbureau, Schiphol.nl of bel met 0900-8876 (€ 0,10 p/min.)

schiphol.nl/traveltaxi

Welcome to Amsterdam Airport


87

TRAVEL COUNSELLORS

33

Cijfers voor de komende jaren en het net afgelopen financiële jaar kan en mag Fred van Eijk, directeur/oprichter van Travel Counsellors Nederland, niet delen. Wel kan hij in grote lijnen de verwachting neerzetten. ‘Wij verwachten in de loop van 2022 weer op het niveau van 2019 te komen. Vanaf 2023 budgetteren wij een duurzame groei ten opzichte van 2019. Het aantal Travel Counsellors is tijdens de pandemie ongeveer gelijk gebleven. Helaas heeft een aantal afscheid moeten nemen, maar dit is gebalanceerd door nieuwe franchisenemers, zowel ervaren reisadviseurs als startende ondernemers via de TC Academy.’ Pre-corona (2019) noteerde Travel Counsellors 52 miljoen omzet. Er zijn 185 ZRA’s.

E-HOI (CRUISEWINKEL/ZEETOURS)

Het Duitse e-hoi, met in Nederland de labels Cruisewinkel, Zeetours en Cruise Travel, noteerde 2019 pakweg 73 miljoen omzet in Nederland. Er worden geen verwachtingen voor 2022 gegeven. Patrick Cépèro, oprichter van Cruisewinkel.nl, is directeur van e-hoi Nederland.

36

BOOK-IT GROEP

De Book-it Groep van investeerder Wim Smit omvat de labels Book United, Weekendjeweg.nl, Bungalows.nl en Casita Travel. In mei 2021 deed hij de overname van The Travel Club en Travel Company, De omzet pre-corona van Bookit Group zou op 300 miljoen uitkomen, volgens de eigen website Bookit.nl.

37

BURO SCANBRIT

Fred van Eijk.

PELIKAAN REIZEN

34

John Goverde, directeur/eigenaar van Pelikaan Travel Group (al 35 jaar) maakt van zijn hart geen moordkuil. Hij bestempelt 2020 als het vreselijkste jaar uit de geschiedenis van het familiebedrijf. ‘We komen in 2020 uit op een verlies met ruim 6 nullen. We zagen al snel de noodzaak om serieuze maatregelen te nemen. Op 1 mei 2020 werd het voltallige personeel bij elkaar geroepen om het slechte nieuws te verkondigen. We zouden van 2/3 van het toenmalige personeelsbestand (bijna 90 medewerkers) afscheid nemen. We zouden stoppen met onze nieuwbouw, die 1 november 2019 was gestart, en het pand verkopen.’ Anderhalf jaar verder konden we gelukkig weer opschalen. We waren vol goede moed aan zomer en najaar 2021 begonnen, maar zijn helaas weer terug bij af. Omdat we een gezond bedrijf waren voor corona, en met de royale steunpakketten van de overheid, zijn we er nog.’ Laten we hopen dat we in 2022 weer kunnen doen waar we allemaal gelukkig van worden en goed in zijn: onze klanten een onvergetelijke vakantie bezorgen. Het zou fijn zijn dat we in de TOP 50 van 2023, terugblikkend naar 2022 kunnen zeggen: YES, we zijn weer op de goeie weg en we zijn er allemaal nog in goede gezondheid.’ Goverde (55 miljoen omzet in 2019) verwacht 38,5 miljoen in 2022.

35

Buro Scanbrit is een stabiele partij in de Top 50, met 32,5 miljoen omzet in 2019. Voor 2022 wordt herstel naar 60-70 procent verwacht, waarbij de 21 miljoen in zicht komt. De Noord-Europa specialist, die ruim 50 jaar bestaat, biedt reizen naar Groot-Brittannië, Ierland, Scandinavië, inclusief Finland en IJsland, en Canada.

ACSI TOUROPERATING

38

Pieter Melieste is bijna vier jaar Manager Touroperating bij kampeerspecialist ACSI. ‘Bij de Kampeerreizen (bekend van het televisieprogramma ‘We zijn er bijna’) hebben we 1,5 jaar geen groepsreizen kunnen uitvoeren, maar vanaf het najaar van 2021 loopt het weer storm. De campingvakanties van Suncamp, met eigen product SunLodge, doen het in 2021 en met voorboekingen 2022 uitstekend. Dat is mede dankzij het grote aandeel Duitse klanten en het ruime en populaire aanbod in Italië en Kroatië.’

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 97

Top

50


We zijn er voor je Wat er ook op je pad komt Ontdek onze reisverzekeringen op www.allianz-partners.nl


89 Infotorial

Bedsonline: de markt keert weer terug

‘Wie de klant de beste flexibiliteit biedt, staat op pole position’ Ondanks de coronacrisis is Hans Ritman, salesmanager Benelux bij Bedsonline, optimistisch gestemd over de toekomst. Dat de markt terugkeert naar het oude volume, staat voor hem als een paal boven water. ‘En als je zoals wij de klant de best mogelijke flexibiliteit kunt bieden, kom je op pole position.’ Voor Ritman is er geen reden om aan te nemen dat de reismarkt zou krimpen. Integendeel, de wil om te reizen, is meer dan ooit aanwezig. ‘De vraag is dan: bij wie boekt de klant, wanneer en tegen welke voorwaarden? In ieder geval wil de klant zo flexibel mogelijk boeken.’ Bedsonline heeft niet voor niets een goed laatste kwartaal van 2021 achter de rug, zegt Ritman. Het faillissement van (het oude) D-reizen heeft volgens hem niet voor minder volume in de markt gezorgd, maar alleen een verschuiving teweeggebracht. Vooral de online travel agents

(OTA’s) hebben hiervan geprofiteerd. De online agenten zijn een grote afnemer van Bedsonline, hoewel Ritman sinds een paar maanden ook een ‘enorme versnelling’ ziet bij de ondernemende ZRA’s. Op de vraag wat Bedsonline goed doet, zegt hij: ‘We hebben een makkelijke tool voor de reisagent. Agenten kunnen met ons samenwerken op commissiebasis. Ze kunnen ook kiezen voor nettoprijzen en zelf hun marge bepalen. Via een tool op onze website kunnen ze die marge in de prijs opnemen, waardoor de klant de totale reissom ziet.’

Daarnaast mag de agent verwachten dat de content van Bedsonline van goede kwaliteit en onderscheidend is. ‘De meeste hotels kopen we zelf in. We hebben geen onoverzichtelijk aanbod van 500.000 hotels, maar wel hotels die populair zijn op de Nederlandse markt. We hebben natuurlijk een ruim assortiment, met relevante content en niche-aanbod.’ Flexibiliteit is juist nu belangrijker dan ooit voor Bedsonline. ‘Doordat we goede afspraken met onze leveranciers hebben gemaakt, bieden we veel refundable tarieven en is het

Marije ’t Hart en Hans Ritman.

Top

50

mogelijk om tot kort voor vertrek of zelfs op de dag zelf nog kosteloos te annuleren. We hebben een goede band met onze leveranciers, omdat we direct betalen. Mede dankzij onze kapitaalkrachtige aandeelhouders zijn we vaak preferent partner. En we hebben met circa 3.000 hotels exclusieve afspraken.’ De prijzen van Bedsonline, zelfs inclusief commissie, zijn daardoor vaak lager dan via andere boekingssites worden aangeboden, zegt Ritman. ‘Dat komt mede doordat wij onze partners grote volumes leveren.’ Agenten betalen bij Bedsonline achteraf, als de klant is vertrokken. ‘Dat betekent dat je bijvoorbeeld als ZRA bij ons geen financieel risico loopt. Je moet wel een kredietlijn bij ons hebben. Agenten kunnen zelf alles online regelen en zelf het overzicht van hun lopende zaken houden.’ Daarnaast heeft Bedsonline ook in de coronacrisis de ondersteuning op de Nederlandse markt intact gehouden. Samen met zijn collega Marije ’t Hart is Ritman de vraagbaak voor veel agenten. ‘Ik zeg niet dat we alles kunnen oplossen, maar als er wat aan de hand is, kunnen we wel heel veel doen.’


90 Infotorial

‘Aruba blijft op een positieve manier top of mind’

‘Een goede reisbranche is van onschatbare waarde’ ‘Veerkracht tonen in moeilijke en constant veranderde tijden, dat is een van de aspecten die Aruba heeft geleerd van de crisis. In korte tijd hebben wij onze strategie op de heersende situatie aangepast, om er te allen tijde voor te kunnen zorgen dat Aruba op een positieve en inspirerende manier top of mind bleef en blijft’, vertelt Tirso Tromp (Area Director Europe, Aruba Tourism Authority). ‘Dit hebben wij aan de hand van diverse fasen gedaan waarbij wij content creëerden om op die fase en de behoefte van mensen

in te spelen. Op het moment dat er helemaal niet gereisd kon worden hebben wij onze social kanalen voorzien van

inspirerende video-content met ‘do it yourself’ instructievideo’s. Denk aan het maken van een typisch Arubaanse pastechi of een scrub met aloë vera. Vervolgens, toen de grenzen weer heropend werden, hebben wij volop ingezet op het bieden van inspirerende reiscontent in combinatie met het benadrukken van onze strikte gezondheid- en veiligheidsrichtlijnen en normen.’

‘Naast natuurlijk een uitdagende tijd heeft het er ook voor gezorgd dat men de kleine dingen meer ging waarderen zoals de opbloeiende natuur. Hotels hebben deze crisis aangegrepen om renovaties toe te passen, de gezondheids- en hygiënenormen nog verder aan te scherpen en ervoor te zorgen dat wanneer reizigers weer terugkeerde, zij hen een onbezorgde en veilige vakantie konden bieden.’

op gang gekomen. We gaan veel efficiënter met interne besprekingen om, omdat we het vaker digitaal doen. Uiteraard blijven we periodiek wel bij elkaar komen, omdat het faceto-face contact erg belangrijk is. Verder hadden wij voor de pandemie bij A.T.A. al stappen gezet om een ‘paperless organisatie’ te worden. Ook dat ontwikkelt zich door deze periode nog sneller en we hebben het doel met betrekking tot onze financiële administratie al bereikt. Onze gehele financiële administratie is nu digitaal en daardoor sneller en milieuvriendelijker. De toerist merkt hier niet direct wat van, maar richting onze trade partner hopen wij nu een nog betere service te kunnen bieden. Daarnaast kunnen wij onze boodschap met betrekking tot verduurzaming nog meer kracht bijzetten. Dat begon voor Covid al met het uitsluitend aanbieden van duurzaam gemaakt promotiemateriaal.’

Heeft de crisis processen binnen A.T.A. blijvend veranderd?

Kijkend naar 2022, wat doet Aruba om een goede start te maken?

‘In zekere zin wel. Mede door de crisis is de digitalisering van ons werk in een nog sneller tempo

‘Wij zien nu in 2021 al dat we qua bezoekersaantallen bijna op het niveau van 2019 zitten en

Wat heeft de crisis Aruba opgebracht?

Tirso Tromp.

Top

50


91

vanuit Nederland hebben we in de zomermaanden en september zelfs meer bezoekers op Aruba gehad dan in 2019, dus we staan wat dat betreft al aardig op pole position. We zien ook dat de boekingen voor de wintermaanden uitermate goed lopen, dus we willen deze lijn vasthouden en voortzetten. Samen met onze partners kijken

‘ Boek

je zomervakantie naar Aruba ruim op tijd ’ we nu ook al naar het komende zomerseizoen. De krapte op de markt zal zeker tot een run op zomervakanties leiden en dus willen wij er vroeg bij zijn. Het is ook zeker aan te raden om de zomervakantie naar Aruba ruim op tijd te boeken.’

Waar ligt de focus? Naast het herstel van het aantal toeristen, focussen we ook meer op een ‘high value low impact’ strategie. We willen als bestemming nog bewuster omgaan met onze natuur en middelen. Juist het bewaken en beschermen van onze natuur draagt bij aan het gevoel van rust en ontspanning waar zoveel bezoekers naar op zoek zijn en wat zij bij ons zeker terugvinden. Aruba heeft een heel positief effect op je gemoedstoestand en dit laatste willen wij in 2022 ook meer benadrukken. Daarnaast leggen wij ook meer de focus op bijzondere ‘signature experiences.’ Kleinschalige, maar hoogwaardige activiteiten zoals op maat gemaakte privépicknicks op bijzondere plekken. Speciale hikes met

kleine groepjes naar onontdekte plekken waar je met de auto niet kunt komen.’

Welke verwachtingen zijn er voor komend jaar? ‘Dat we in rap tempo weer op het niveau van 2019 zullen zitten qua toeristenaantallen en dat we veel nieuwe ervaringen en belevenissen kunnen bieden, zoals de eerder geschetste ‘signature experiences.’ De Nederlandse markt heeft zeker in de tweede helft van dit jaar

een belangrijke rol gespeeld in het algehele herstel van het toerisme. Deze trend willen wij voortzetten. Europa en Nederland in het bijzonder worden nog belangrijker voor Aruba.’

Wil je verder nog iets kwijt? ‘Vooral dat we ook dankbaar zijn aan onze collega’s binnen de reiswereld en de reisvakpers dat zij ons in deze uitdagende tijd gesteund hebben en er mede voor gezorgd hebben dat onze

Top

50

onlineactiviteiten zo’n succes zijn geworden. Masha danki daarvoor. En verder dat de weerbaarheid die wij om ons heen zagen in de reisbranche erg inspirerend was en is. Dit motiveerde ons ook nog meer om in deze moeilijke tijd ons steentje bij te dragen. Wij wensen iedereen een voorspoedig 2022. Een bestemming maakt geen reisbranche, maar een goede reisbranche is wel van onschatbare waarde voor een bestemming.’


Bekijk onze familiereizen op traveltrend.nl USA • Canada • Indonesië • Thailand • Vietnam • Sri Lanka • Costa Rica • Mexico • Namibië • Zuid-Afrika • Australië • Nieuw-Zeeland

NIEUW

De leukste verre familiereizen boek je bij Travel Trend!

TRT_advFamily_180x125mm.indd 1

02-12-2021 12:00

Vlieg direct van Amsterdam naar Dublin en Cork

Boek met vertrouwen

Check uw GDS voor meer informatie 2748 AL TravMagazine Advert_180x125mm A-W.indd 1

30/11/2021 13:00


93 Infotorial

Holiday Extras zit niet stil

‘In 2022 wordt ons aanbod nog uitgebreider’ Ondanks de coronacrisis, die er flink inhakt, blijft Holiday Extras zich focussen op haar leveranciers, partners en nieuwe producten. ‘Het is onze ambitie om volgend jaar nieuwe prestaties te herwinnen en nieuwe producten op de markt te brengen’, zegt Fieneke van Heusden-Bosters (Salesmanager Benelux & France Holiday Extras). ‘De crisis heeft onze branche natuurlijk hard getroffen, niets is meer zoals het was. Als de pandemie ons iets heeft laten zien, is het dat sommige

processen snel worden ondermijnd en dat we voor veel nieuwe uitdagingen staan. Bij ons is dat vooral op technisch gebied. Door de crisis weten we

ook dat goede gesprekken en een fijne band met onze partners belangrijker dan ooit zijn.’

‘ Met minder stress, meer vakantie ’

Focus Holiday Extras is een middelgroot bedrijf dat het afgelopen jaar helaas moest reorganiseren op het gebied van personeel. ‘Hierdoor hebben we afscheid moeten nemen van enkele medewerkers om de continuïteit van het bedrijf te kunnen verzekeren. Veel taken zijn herverdeeld binnen de afdelingen en kwam de focus vooral te liggen op betekenisvolle en lopende projecten’, zegt Van HeusdenBosters.

Marktpositie ‘We kijken vanzelfsprekend altijd of ons servicelevel kan worden verbeterd. In 2022 komen er zeker veranderingen aan om ons aanbod uitgebreider te maken. De pandemie heeft er namelijk helaas voor gezorgd dat we Fieneke van Heusden-Bosters.

Top

50

achterbleven op het gebied van ontwikkeling. Geplande projecten konden helaas niet worden uitgevoerd. Momenteel zijn wij bezig met het bekijken van al onze projecten die ons weer terug moeten brengen op de marktpositie die wij gewend zijn’, zegt Van Heusden-Bosters.

Minder stress ‘Helaas zal 2022 ons nog een onzekere toekomst brengen, maar gelukkig hebben wij al wel kunnen profiteren van reislustige klanten afgelopen zomer en herfst. Wij zijn er dan ook zeker van dat mensen ook komend seizoen blijven verlangen naar reizen en vakanties. En dan staat Holiday Extras natuurlijk klaar met onze producten om de reizigers te ondersteunen, zodat ze met minder stress, meer vakantie hebben.’

Volledig herstel Op de vraag wanneer Holiday Extras verwacht weer op het oude niveau te zitten, antwoordt Van Heusden-Bosters: ‘Helaas weten we natuurlijk niet hoe lang de pandemie ons nog bezig zal houden, maar realistisch gezien verwachten we een volledig herstel in 2023/2024.’


BOEK ZORGELOOS

JOUW DROOMVAKANTIE ALLROUND TOUROPERATOR MEER DAN 120 BESTEMMINGEN

3e GROOTSTE TOUROPERATOR VAN EUROPA

EXTRA FLEXIBILITEIT EN ZEKERHEID MET ONZE AANVULLENDE PAKKETTEN

BAGAGE ALTIJD INCLUSIEF

Ga voor meer informatie naar www.fti-service.nl EINDELIJK WEER REIZEN MET


95 Infotorial

Wolfgang Hendrix (UStravel.nl | Canadatravel.nl)

‘Onze focus voor komend jaar ligt op samenwerking en flexibiliteit’ Na ruim anderhalf jaar de grenzen gesloten te hebben gehouden, zijn Amerika en Canada weer open voor onder meer Nederlandse toeristen. Wolfgang Hendrix (UStravel.nl | Canadatravel.nl): ‘Daar zijn we natuurlijk ontzettend blij mee, na twee zomers van alleen maar omboeken en annuleren, hebben we nu ook weer met vertrekkende passagiers te maken en dat is veel leuker.’ Heeft de crisis ook iets opgebracht?

Kijkend naar 2022, zijn jullie er klaar voor?

‘Never waste a good crisis. We hebben intern in ieder geval veel aan ons product en automatisering kunnen werken. Daarnaast is het nooit echt rustig geweest. Ons beleid is altijd geweest om zoveel mogelijk om te boeken in plaats van te annuleren. Ook hebben wij gekozen voor een maximale bereikbaarheid voor onze reisagenten en directe klanten. Niemand verwijt je de coronacrisis, maar als je je verhaal niet kwijt kan, geen antwoord op je vragen krijgt, dan is dat erg frustrerend. Wij hebben er alles aan gedaan om dit te voorkomen.’

‘Het gaat ons niet alleen om een goede start, maar vooral om een goede samenwerking te hebben met onze reisagenten. Als UStravel.nl |Canadatravel.nl investeren we vooral hierin en gaan we voor langdurig samenwerken. Enig opportunisme is ons uiteraard niet vreemd en wij zijn bij UStravel.nl | Canadatravel.nl allemaal zeer gedreven, maar we gaan wel voor een prettige, eerlijke manier van zaken doen.’ ‘Naast ons hele ruime aanbod van rondreizen per auto of

camper, hebben we ons villaproduct in Florida behoorlijk uitgebreid en bieden we nu ook campings aan bij onze camperreserveringen. Verder is onze onlinevakantiebibliotheek verder uitgebreid. Onze focus voor komend jaar ligt op samenwerking en flexibiliteit. Corona bijt ons nog steeds in de staart en dat gaat nog wel even door. Met onze Boek Gerust Garantie hebben onze reisagenten een prima verkoopargument om hun klanten de zomer 2022 te laten boeken, waarbij ze ook vooraf weten tegen welke lage kosten ze tot 6 weken voor vertrek kunnen

annuleren. Dit geeft klanten ook rust. Daarnaast zijn we ons terdege bewust van de footprint van onze reizen. Eén van onze doelstellingen voor 2022 is om neutraal te worden, zowel intern als met ons gehele aanbod.’

Wanneer verwachten jullie weer op het oude niveau te zijn? ‘Het zal volgens ons nog jaren duren voordat de markt weer de aantallen van 2018-2019 gaat halen. Voor ons geldt niet zozeer terug naar het oude niveau, maar we willen vooral een innovatieve USA-Canadaspecialist blijven en ons vooral op de toekomst richten’

Heeft het processen binnen het bedrijf blijvend veranderd? ‘Zeker, de verwerking van aanvragen en reserveringen gaat nu sneller. We blijven verder ontwikkelen en hopen medio 2022 voor onze reisagenten de eerste online boekingsmodule klaar te kunnen zetten. Daarnaast focussen we ons nog meer op onze partners die ook in deze lastige tijden een fair beleid voerden.’

Het team van UStravel.nl | Canadatravel.nl van links naar rechts: Ilse Desmedt, Denise Martens, Gwendolyne Balk, José Kraan, Wolfgang Hendrix, Susanne Jans.

Top

50


96 Advertorial

Air Europa

Zuinigere, stillere vliegtuigen en een vernieuwd tarievenaanbod De afgelopen twee jaar was een onrustige periode in de wereld voor de reiswereld en luchtvaartmaatschappijen. 800’s. Minder geluid voor de omgeving en minder brandstofverbruik (tot wel 30% minder CO2-uitstoot) maken een groot verschil. Andere maatregelen die de duurzaamheid ten goede komen zijn onder meer het gescheiden inzamelen van afval voor recycling, minder gebruik van plastic en het digitale inflight magazine.

Vlieg zoals u dat wilt.

Mede door deze initiatieven verdiende Air Europa, in de laatste Atmosfair Airline index van 2018, een twaalfde positie van 125 deelnemende luchtvaartmaatschappijen. Zie: https://www.atmosfair.de/wpcontent/uploads/aai2018englischfarbe_final_mn.pdf

Stel uw vlucht samen naar eigen wens, wij passen ons aan.

VEEL VOORDELEN, ALTIJD TEGEN DE BESTE PRIJS. aireuropa.com

Keuze aan de klant, flexible tarieven

Ondanks alles heeft Air Europa niet stil gezeten, maar is juist nog meer aan het werk gegaan om ook de komende jaren dé luchtvaartmaatschappij voor Latijns-Amerika te zijn in de Nederlandse (Europese) markt. Om zo samen met alle partners de klant te kunnen blijven bieden waar hij naar op zoek is. Zuinigere, stillere vliegtuigen en

een vernieuwd tarievenaanbod met meer vrije keuze voor de klant.

Duurzaamheid Een van de belangrijkere projecten is het blijven verbeteren op het gebied van de duurzaamheid. Sinds eind 2021 bestaat bijna de hele vloot uit de zeer zuinige Boeing 787 Dreamliners en de Boeing 737-

In een tijdperk waar de klant meer en meer zelf een keuze wil maken; wat wel of niet inbegrepen moet zijn in het vliegticket, heeft Air Europa Fare Family-tarieven ontwikkeld waarmee de airline aan die wens probeert tegemoet te komen. De klant heeft een ruime keuze uit optionele extra’s: ruimbagage, de keuze van een favoriete stoel, of de mogelijkheid tot wijzigen, annuleren van een ticket. ‘‘Vlieg hoe u wilt, wij passen ons aan!’’ Dat is het motto van Air Europa.

Top

50

Vernieuwde vloot De Boeing 787 Dreamliners voor de intercontinentale vluchten, vanaf begin 2022 ook dagelijks tussen Amsterdam en Madrid, biedt niet alleen in Economy Class de beste ervaring voor de reiziger, maar biedt ook in Business Class een uniek product. Klanten die in de Business Class vliegen genieten van meer privacy en comfort dankzij de 1-2-1-configuratie (B787-900) en volledige verstelbare stoelen. Een breed aanbod aan entertainment, er worden gezonde en natuurlijk geproduceerde menu’s geserveerd samengesteld door de Michelin-sterrenchef Martin Berasategui.

Bestemmingen Vanaf Schiphol ben je, via een korte overstap in Madrid, zo in Latijns-Amerika, het Caribisch gebied of de VS. Met de blik op de toekomst voor positievere tijden in de reiswereld blijft Air Europa bezig met de uitbreiding van bestemmingen in LatijnsAmerika. Nieuwe bestemmingen zullen geleidelijk worden toegevoegd in de komende jaren. Zo wil Air Europa de reisliefhebbers meer mogelijkheden bieden naar het veelzijdige Latijns-Amerika.


97

RIKSJA TRAVEL

39

Riksja Travel is specialist in verre maatwerkreizen en behaalde daar in 2019 circa 57 miljoen euro omzet mee. Oprichter/CEO Marius Appelman heeft eind 2020 zijn directietaken overgedragen aan partners Fenny Koppen, Misja Visser en Yoram Samson. De verwachting voor 2022: 35 miljoen.

KUPERS REISINFO

40

43

Helmut Brall, eigenaar van Treinreiswinkel, die voor 2019 een omzet van 36,2 miljoen euro meldde, kan geen verwachting voor 2022 geven. ‘Dit blijft enorm koffiedik kijken. Een week geleden zagen we nog niet aankomen dat alle Zwitserland treinrondreizen die in december vertrekken waarschijnlijk niet door kunnen gaan.’

REAS TRAVEL GROUP

44

Reas Travel Group, met de labels Reas Reizen (reisbureau in Rotterdam), CruiseClub, Tjingo.nl en Lavida Travel, meldde vorig jaar over 2019 een omzet van 33 miljoen. Eigenaar Sander Janssen mikt op herstel naar 70 procent in 2022.

Ook Kupers Reisinfo, een stabiele waarde in Limburg, heeft te lijden gehad onder twee jaar corona. In 2019 was nog sprake van 31 miljoen omzet en 21 reisbureaus. Voor 2022 is de verwachting 23 miljoen met 15 kantoren.

333TRAVEL

TREINREISWINKEL

41

ITG COMPANIES

45

Eigenaar Harco van Uden van ITG Companies toonde zich in de coronacrisis zeer strijdvaardig. En is dat nog steeds. ‘ITG heeft ondanks de Covid-19 pandemie niet gereorganiseerd, maar het hele bedrijf bij elkaar houden. Hierdoor hebben we tijdens de covidperiode onze service op het hoogste niveau kunnen houden, waardoor we nu een fit bedrijf zijn en doorkunnen zodra de wereld weer opengaat.’ Van Uden, die over 2019 een omzet van 26,2 miljoen meldde, verwacht na twee zware coronajaren in 2022 uit te komen op 25 miljoen.

Met extreme serviceverlening vanaf het boekingsproces tot en met terugkomst van de reis probeert Frangken Tuhumena, de CEO van 333travel, klanten optimaal te bedienen. ‘Er is veel vraag naar ons individuele en zeer flexibele product.’ Voor 2022 verwacht Tuhumena 60-70 procent van de omzet van 2019, die toen 26 miljoen bedroeg.

Frangken Tuhumena.

BETER UIT REIZEN

42

Elke Kuipers en Harco van Uden.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Beter Uit Reizen, dat ruim 40 jaar christelijke groepsreizen aanbiedt, is terug in de Top 50. De klantentrouw van de organisatie, met 12 miljoen omzet in 2019, is kennelijk nog steeds groot.

Lees verder op pagina 99

Top

50


98 Infotorial

Seaside Collection

‘Heerlijk eten, comfort en de superieure service’ ‘Seaside Collection heeft geleerd dat kwaliteit nog grotere waarde heeft dan voorheen. We hebben de hotels grotendeels open kunnen houden, doordat het vertrouwen in veiligheid en goede kwaliteit er was onder de reisagenten en onze klanten en men weet dat je bij ons ondanks de omstandigheden toch van een heerlijke vakantie kunt genieten’, zo laat Astrid van Wijk (Director of Sales & Marketing Seaside Collection) weten aan TravMagazine. Veranderingen ‘We hebben ons hotel op Lanzarote (Seaside Los Jameos) vooral in de publieke zones mooi gerenoveerd en ge-redecoreerd. Alle zwembaden zijn vernieuwd en ook de poolbar is geheel nieuw. De receptie is opnieuw gedecoreerd en de bars en een van de conferentieruimtes en het restaurant zijn compleet gerenoveerd en van een mooie kleurrijke en warme decoratie voorzien. Ook zijn alle badkamers van onze Junior Suites en Suites spectaculair gerenoveerd en alle kozijnen en balkons zijn compleet van nieuw hout voorzien, zodat het gebouw er ook aan de buitenkant helemaal nieuw uitziet. Naast een nieuwe PMS in alle hotels bieden we natuurlijk de vertrouwde

kwaliteit en het heerlijk eten met meerdere vegan-opties in Seaside Palm Beach en Seaside Los Jameos. Daarnaast is er meer gedigitaliseerd, zonder het directe contact met onze gasten te verliezen.’

De beste ‘Seaside Collection stelt nogmaals voorop een superieure kwaliteit in gastronomie en service te bieden. We hebben gemerkt, dat door de situatie gasten er vaak nog meer voor kiezen meer in het hotel te blijven en te consumeren, waarschijnlijk door de garantie van veiligheid. Het is ons doel de beste te zijn, zowel in gastronomie en service, met aan de ene kant het meest luxe 5-sterren GL Hotel Grand Hotel Residencia, een

boutique hotel (lid van The Leading Hotels of The World) met een hele verfijnde en persoonlijke service en halfpension op sterrenniveau! Dan ons geweldige 5-sterren Design Hotel Palm Beach met befaamde BBQavonden, verfijnde menu’s en twee geweldige a-la-carte restaurants. Onze twee 4-sterren hotels bieden, buiten een superieure kwaliteit halfpension met elke avond heerlijk themabuffets, ook een hele goede All Inclusive (met merkdranken) optie. Onze vertrouwde gasten, maar ook veel nieuwe gasten, kiezen daarom nog steeds voor onze hotels. Heerlijk eten, comfort en de superieure service, daar staat Seaside Collection voor.’

Oude niveau en focus in 2022 ‘In oktober en november zaten we eigenlijk weer op het ‘oude’ niveau. December gaat ook die kant op. Het is de laatste weken iets rustiger geworden wat betreft de nieuwe boekingen, maar we verwachten dat het nog steeds een goede winter zal worden. Ook de zomer ziet er erg hoopvol uit. Er zullen dan waarschijnlijk nog steeds bestemmingen zijn die minder ‘veilig’ aanvoelen, waardoor we verwachten dat gasten toch wel voor Spanje en de Spaanse eilanden gaan kiezen. De focus ligt op nieuwe klanten werven, die voorheen de Canarische Eilanden niet zagen als hun bestemming, maar nu door de situatie het toch overwegen, die willen we met onze kwaliteit graag ‘veroveren’.’

Nederlanders graag geziene gasten ‘Als Nederlandse hoop ik natuurlijk dat ook mijn geboorteland de cijfers weer snel onder controle krijgt en dat we veel van mijn landgenoten mogen gaan ontvangen. Ze zijn graag geziene gasten, echte genieters en dat past perfect in ons concept van kwaliteit, comfort en heerlijk eten.’ Astrid van Wijk.

Top

50


99

TRAVEL TREND

46

Aan ambitie ontbreekt het Natasja Eshuis van Travel Trend niet. ‘Travel Trend zet in op circa 75 procent op de omzet van een ‘normaal’ jaar. Belangrijke pijler onder deze ambitie zijn de familiereizen, waar voor de B2B-markt een exclusieve samenwerking met Riksja Travel is aangegaan. Daarnaast ligt voor zomer 2022 een goede basis van omboekingen. Dat maakt de handen vrij voor nieuwe omzet.’ In cijfers: in 2019 was de omzet ruim 22 miljoen. De verwachting voor 2022 is 17,5 miljoen.

49

European Camping Group, met 29 miljoen euro omzet in 2019, is de verzamelnaam waaronder in 2007 Roan Camping Holidays en Go4Camp werden samengevoegd. Ook Allcamps werd toegevoegd. Voor 2022 is geen verwachting bekend.

SUNAIR VAKANTIES

50

Sunair heeft het druk gehad met uitgebreide communicatie over de vouchers en gecompliceerde dossiers. ‘Maar we hebben zeker niet stilgezeten en bleven de reiswereld informeren met onze digitale studiereizen’, zeggen Jan-Bert Wissink en Marc van Amsterdam. ‘Naast bestemmingsinformatie was dit ook een noodzakelijke afleiding voor velen. We gaan graag op de ingeslagen weg van pre-corona verder. Gelukkig komt de markt weer langzaam op gang. Wij kijken dan ook positief naar de toekomst.’ Sunair heeft de afgelopen tijd productvernieuwingen doorgevoerd. Deze hebben vooral betrekking op vervoer en accommodaties, zoals een nieuwe tool waarin NDC-content van KLM en BA kan worden geboekt. Sunair houdt bij alles de focus op stedenvakanties en de Kanaaleilanden. ‘Ons hotelaanbod is verder verdiept, vooral in populaire Spaanse steden en New York. Onze Kanaaleilanden worden volgend jaar uiteraard ook weer aangeboden met een wekelijke full charter vanaf zowel Rotterdam als Eelde. Onze insteek is dat we maximaal willen groeien en in ieder geval als preferred op de eerste plaats staan bij al onze trouwe retail partners. Niet alleen komend jaar, maar ook de jaren erna.’

Natasja Eshuis.

NOVA TOURS

EUROPEAN CAMPING GROUP

47

Nova Tours in Amsterdam heeft drie reisbureaus. Directeur/eigenaar Ab Polak heeft al 40 jaar als consolidator verstand van vliegtickets. Dat doet hij onder de naam Nova Consolidating. De omzet in 2019 was 28,3 miljoen. Polak hoopt in 2022 op herstel naar 20 miljoen.

SOLMAR TOURS

48

Jan-Bert Wissink en Marc van Amsterdam.

Spanje is de belangrijkste bestemming voor Solmar Tours in Maarheeze, dat busreizen, vlieg- en autovakanties en excursiereizen aanbiedt. Het bedrijf verwacht voor 2022 herstel naar 20 miljoen euro. Pre-corona was de omzet 30,5 miljoen.

Top

50

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’


100 Infotorial

Sander de Rooij (TravelSpirit): er is gelukkig nog veel te winnen

‘Gestroomlijnde werkprocessen zijn nu belangrijker dan ooit’ Het was hollen of stilstaan voor veel reisbedrijven in 2021. Pieken moesten opgevangen worden met veel minder mensen, goed georganiseerde werkprocessen helpen dan enorm. Natuurlijk kende 2021 vele gezichten, maar waar het gaat om de bijdrage die softwareontwikkelaars als TravelSpirit leveren aan de reisbranche, zijn het gelukkig ook blije gezichten. Een last minute- seizoen dat zich met de snelheid van een Formule 1-auto ontwikkelde, legde voor veel reisbedrijven een enorme druk op de operatie. Juist dan is het van groot belang om continu in control te zijn, onnodige handelingen tot een minimum te beperken en de kans op fouten zo klein mogelijk te maken.

Efficiency is key Reisbedrijven die met minder

mensen vergelijkbare omzetten halen als voor de crisis, dat zijn voor TravelSpirit dé praktijkvoorbeelden van organisaties die het onder de motorkap op orde gebracht hebben. ‘Ondanks het zware weer waar we inzitten met elkaar, maakt het ons echt wel trots als we van klanten te horen krijgen dat ze mede door het gebruik van onze software de situatie goed aankunnen. Dat is de toegevoegde waarde die we willen leveren, meer dan ooit is efficiency key wat ons betreft’, zegt Sander de Rooij, medeeigenaar TravelSpirit.

Online demo’s en kennismakingen Via travelspirit.nl vinden in 2021 veel reisbedrijven de weg naar online webinars en demo’s, ook de mogelijkheid voor online kennismakingen bleek een goede zet. Tijd is voor iedereen schaars en zo kan er tegen een beperkte tijdsinvestering toch veel kennis met elkaar gedeeld worden. Met name in de 2e helft van dit jaar hebben er veel online sessies plaatsgevonden. Een structurele verandering als gevolg van de crisis.

Blik vooruit De belangrijkste focus is om nog meer reisaanbieders te helpen

Sander de Rooij.

Barry Nijenhuis.

Top

50

het werk efficiënter en effectiever te organiseren. Er zijn nog heel wat reisbedrijven die grote stappen kunnen maken. Maar ook voor bestaande klanten is er nog genoeg te winnen. `Zowel onze eigen modules als de koppelingen met diverse partners bieden een zeer volwassen en complete oplossing voor alle fases van de customer journey. We hebben inmiddels zoveel implementaties gedaan dat we dit snel en goed kunnen’, zegt Barry Nijenhuis, mede-eigenaar Travelspirit.


101 Infotorial

Avila Reizen blijft continu naar kansen kijken

‘We hebben nooit stilgezeten’ Als er één reisbedrijf is dat niet snel bij de pakken neer gaat zitten, is het Avila Reizen wel. Het bedrijf heeft het aanbod het afgelopen jaar flink uitgebreid in aantal bestemmingen, verstevigde de band met de reisagent, startte een webshop en besteedde nog meer tijd aan haar stichting. Wat heeft Avila Reizen geleerd van de crisis? ‘Gek genoeg best veel. In zekere zin werden we teruggeworpen in de tijd doordat vele onzekerheden ons in beslag namen (om geheel andere redenen hebben Hilda en ik dat in het begin van onze relatie ook meegemaakt). We hebben met volwassenere ogen de onzekerheid en vergankelijkheid van het leven mogen ervaren en juist daardoor een dieper inzicht gekregen in zaken die er echt toe doen als liefde, vertrouwen en ambitie. Zakelijk hebben we geleerd en mogen ervaren hoe belangrijk flexibiliteit, creativiteit, communicatie en doorzettingsvermogen zijn.’

Heeft de crisis ook iets opgebracht? ‘Absoluut! Financieel hebben we natuurlijk grote verliezen geleden, maar in veel andere opzichten zijn we gegroeid. Sommige relaties zijn verdiept. We hebben ons aanbod uitgebreid, zijn een webshop gestart, hebben intensief tijd aan onze stichting besteed.’ Heeft de crisis processen binnen het bedrijf blijvend veranderd? ‘We hebben enkele belangrijke stappen gemaakt in automatisering en dat is uiteraard blijvend. Tevens zoals gezegd, is ons aanbod aan bestemmingen uitgebreid. Verder is thuiswerken meer geïntegreerd in onze organisatie. We kennen op dat vlak nu een hybride model.’

Kijkend naar 2022, wat heeft Avila Reizen gedaan om op pole position te staan? ‘We hebben eigenlijk nooit stil gezeten en zijn continu blijven kijken naar kans. Dat werpt momenteel zijn vruchten af. We zijn ook enkele mooie samenwerkingen aangegaan en hebben verschillende projecten opgestart. Zo openen we in 2022 vestigingen in België en Mexico City. Er staan momenteel ook verschillende vacatures uit.’

Zijn er veranderingen in het aanbod? ‘We hebben best wel veel bestemmingen ontwikkeld en zijn daar nog altijd volop in aan het investeren, zoals in de vorm van famtrips, netwerk uitbreiden, studie, et cetera. Tevens zijn we een onderscheid in labels aan het ontwikkelen waarbij Avila Reizen een grotere focus krijgt op comfort, onze Bourique en Unique reizen en waarbij ons nieuwe label Avila Adventure gaat focussen op avontuur en off the beaten track, onze authentique reizen.’

Hilda en Tim van der Wel.

Waar ligt de focus in 2022?

Welke verwachtingen zijn er voor 2022?

‘Op het extra bewust genieten van ons mooie vak en het leven an sich. En op de ambitie Avila Reizen naar een nieuw niveau te tillen.’

‘Als het virus niet opnieuw te veel roet in het eten gaat gooien, verwachten we een forse groei in 2022.’ ‘We wensen iedereen hele

Top

50

mooie feestdagen en alvast de allerbeste wensen voor het nieuwe jaar. Hopelijk zien we elkaar vaak en heeft 2022 prachtige avonturen voor ons allen in petto. Veel geluk en liefde gewenst!’


102 Infotorial

Joyce Akkersdijk (FTI Reizen)

‘De klant heeft meer behoefte aan zekerheid en flexibiliteit’ Opnieuw kijken we terug op een bewogen jaar, maar heeft de coronacrisis ook iets opgebracht? Zijn er processen blijvend veranderd en is FTI klaar voor de start van een nieuw jaar? TravMagazine sprak met Joyce Akkersdijk, Sales & Marketing Manager van FTI Reizen. Wat heeft FTI geleerd van de crisis? ‘De coronapandemie heeft ons geleerd te kijken naar wat we anders of beter kunnen doen om goed door deze crisis heen te komen. Dit geldt niet alleen voor de coronapandemie, maar eigenlijk voor alle crisissen. Tijdens een crisis is het belangrijk om een team om je heen te hebben dat flexibel is en nieuwe dingen durft te leren. Ik ben heel trots op mijn team, zij stonden altijd open voor veranderingen. Wij zijn hierdoor nóg hechter geworden.’

Heeft de crisis processen binnen het bedrijf blijvend veranderd? ‘Door de crisis hebben wij beter leren inspelen op de veranderingen om ons heen. Door de continue wijzigingen vraagt dit flexibiliteit van ons. De klant heeft meer behoefte aan zekerheid en flexibiliteit, iets wat wij belangrijk vinden om aan te bieden in deze tijd.’

Kijkend naar 2022, is FTI klaar voor de start? ‘Met onze drie aanvullende pakketten maken wij reizen zo veilig en flexibel mogelijk. Het Corona Zekerheidspakket bestaat uit twee onderdelen: de Corona

Reisbescherming is kosteloos inbegrepen bij iedere nieuwe pakketreisboeking en de Corona Reisdekking is bij te boeken voor slechts €9,90 per persoon. Daarnaast is ook het FLEXPLUStarief nog steeds bij te boeken, waarmee de klant voor een klein bedrag tot kort voor vertrek kosteloos kan omboeken of annuleren zonder opgaaf van reden. De reisperiode voor alle pakketten is tot en met 31.10.2022.’

Zijn er veranderingen in het aanbod/ dienstverlening? ‘Wij bieden net zoals voor de coronapandemie meer dan 120 bestemmingen wereldwijd aan. Op veel van deze bestemmingen staat ons agentschap Meeting Point klaar om de juiste service te verlenen. In tijden van corona hebben wij extra gemerkt hoe belangrijk het bieden van goede service is. Tevens bieden wij onze klanten de mogelijkheid hun vakantie kosteloos te laten annuleren of om te boeken bij een negatief reisadvies. De behoefte aan vakantie is groot, het grootste deel van onze klanten reist ondanks het reisadvies af.’

Waar ligt de focus in 2022?

name op Turkije, de Verenigde Arabische Emiraten, Egypte, Griekenland en de Canarische Eilanden. Turkije is voor ons de nummer één-bestemming en als FTI Group zijn we dan ook de grootste op deze bestemming. Wij merken dat er steeds meer vraag is naar de Verenigde Arabische Emiraten, inmiddels zijn wij ook marktleider op deze bestemming en hard bezig om ons aanbod nog verder uit te bouwen. De populariteit van de V.A.E. stijgt mede dankzij de EXPO2020, waarvoor toegangstickets bij FTI kunnen worden geboekt. Egypte heeft bij ons altijd al een speciale plek, hier woont de eigenaar van FTI die veel heeft geïnvesteerd in

Joyce Akkersdijk.

‘Onze focus voor 2022 ligt met

poT

50

eigen hotels in El Gouna. Op de Canarische Eilanden en Griekenland groeit ons hotelportfolio sterk en bieden wij ook een breed vluchtaanbod aan vanaf Nederland, Duitsland en België.’

Wanneer verwachten jullie weer op het oude niveau te zitten? ‘Wij verwachten dat we aan het einde van het toeristische jaar 2021/2022 minimaal weer op het niveau van 2018/2019 zitten. De toekomst zien wij positief tegemoet en als team staan wij klaar voor de reisagenten en onze gezamenlijke klanten. Wij kunnen niet wachten om weer veel mooie droomvakanties te verzorgen.’


103 Infotorial

Wilco Bouwman en Lindsey van Ginkel over YOURS

‘In 2022 gaan wij zeker sterk van start’ Het gaat goed met YOURS accountancy en uwreisaccountant.nl, dat zeggen Wilco Bouwman (Partner, bedrijfseconoom en allround adviseur) en Lindsey van Ginkel (Partner, accountant en belastingadviseur). ‘We zijn erg druk met de NOW- en TVL-verklaringen voor onze klanten, hebben nieuwe software aangeschaft en hebben ons deze materie eigen gemaakt. Daarnaast hebben we cursussen gevolgd en blijven we up-to-date met de vele wijzigingen in wet- en regelgeving.’ Bouwman en Van Ginkel: Het is bijzonder dat door de coronacrisis veel nieuwe klanten zich bij ons hebben aangemeld. ‘Zij weten ons specialisme in de reisbranche te waarderen en te gebruiken voor hun eigen handel. Vaak zijn wij een klankbord voor hun ondernemersgeest. We krijgen veel vragen over wat nu te doen en met welke middelen. Samen sparren we over de toekomst en welke beslissingen te nemen. Het zijn vaak emotionele gesprekken, want soms is stoppen ook een goed alternatief.’ ‘Wij hebben nu veel meer werk met de NOW- en de TVLregelingen. Continuïteitsdreiging vergt veel aandacht bij de uitvoering van onze opdrachten. Samen met de klant kijken we of doorgaan met de onderneming wel handig/verstandig is.’

Kritischer

Wilco Bouwman en Lindsey van Ginkel.

Binnen YOURS zijn de processen niet veranderd, er zijn er wel een aantal bijgekomen door onder meer de nieuwe wet- en regelgeving. ‘Onze positie in het maatschappelijk verkeer is tenslotte verantwoording afleggen aan de buitenwereld. We zijn nog kritischer geworden over het handelen van onze klanten.’

Top

50

Sterk van start Van Ginkel: ‘In 2022 gaan wij zeker sterk van start, in februari worden wij wederom getoetst door het SRA. Hierbij wordt ons kwaliteitsstelsel beoordeeld. Voor YOURS ligt volgend jaar de focus op het begeleiden van onze klanten. Samen willen we kijken naar kansen en mogelijkheden in de veranderende (reis-)wereld.

‘ Soms is

stoppen een goed alternatief ’ De juiste beslissingen Bouwman: ‘Ik verwacht dat we nog niet uit de problemen zijn, gelukkig wordt er nu weer gesproken over de voortzetting van de overheidssubsidies. Welke beslissingen moeten ondernemers nu gaan maken, voordat de wereld voor hen weer opengaat? Ik hoop dat we allemaal gezond blijven en dan komt de rest vanzelf wel weer.’


Holiday Extras de marktleider in het aanbieden van reis extra‘s:

Parkeerplaatsen en hotels op luchten cruisehavens door heel Europa

Meer dan 400 bootovertochten vanuit 154 havens

Lounges wereldwijd Kijk op www.holidayextras.nl voor meer informatie!

Top

50


105 Infotorial

Coby van Dongen (DJI) kijkt vooruit

‘We hebben elkaar nodig’ Natuurlijk is de Jong Intra Vakanties de coronacrisis veel liever kwijt dan rijk, maar door een andere manier van werken - in teams per productgroep - en continue up-tot-date managementinformatie, staat de reisorganisatie dichter bij de klant en kan het de klantvraag beter monitoren. Coby van Dongen (commercieel directeur) vertelt. De crisis heeft de Jong Intra doen inzien dat het bedrijf flexibeler en wendbaarder is dan ze dachten. De Jong is in het begin van de coronacrisis, eind april 2020, op een heel andere manier gaan werken, met minder collega’s en in teams per productgroep. Van Dongen: ‘We hebben nog sterker ervaren hoe waardevol ons team is, fit to change. Met het complete team is gekeken naar welke werkzaamheden efficiënter ingericht, of zelfs achterwege gelaten konden worden. Daar zijn bijzonder verrassende zaken uit voortgekomen. Qua automatisering hebben we zeker niet stil gezeten en is er een geheel nieuw managementinformatiesysteem in gebruik genomen. We hebben ook veel aandacht besteed aan het schrijven van unieke content en dat is onder meer terug te zien in de magazines die we hebben uitgebracht. Deze magazines oogsten veel lof, als je er doorheen bladert, krijg je echt zin in vakantie. Onze producten waren vroeg boekbaar voor winter 21/22 en zomer 22, dat is belangrijk voor de oriëntatie.’

Benelux-aanbod toegevoegd met vakantieparken, campings, hotels en appartementen. De afgelopen tijd hebben we ons zonvakantieaanbod sterk uitgebreid met de Griekse eilanden, Kos, Corfu, Kreta en Rhodos en Zakynthos. Sinds april 2021 bieden we Aruba, Bonaire en Curaçao aan. Natuurlijk ook Spanje, Canarische Eilanden, Malta en Portugal/ Madeira. Ons zonvakantie-aanbod is uitermate flexibel qua reisduur, luchtvaartmaatschappij en keuze in luchthavens alsmede transfers. Dit is een groot voordeel voor de klant. Uit gesprekken met reisagenten blijkt dat dit niet bij iedereen bekend is. We moeten dit beter promoten. Daarnaast hebben we een prachtig kant-enklaar autorondreizenproduct. Dat heeft in afgelopen zomer de prognoses overtroffen. Het is zeer makkelijk boekbaar en biedt een goed verdienmodel. Maar ook

onze digitale maatwerkoffertes voor de verre bestemmingen en Europese bestemmingen scoren uitstekend.’

op 65-70% van 2018/2019. Eind 2023 verwacht de Jong Intra weer op het oude niveau van voor de pandemie te zitten.

Plannen

Eenduidigheid

Op de vraag waar de focus in 2022 ligt, antwoordt Van Dongen: ‘We moeten waakzaam blijven met betrekking tot het verbeteren van processen, letten op een optimale en flexibele klantbediening en onze goede relatie met de retail behouden. We hebben elkaar nodig. Ons zonproduct - voor velen verrassend - willen we in 2022 verder voor het voetlicht brengen. Maar we willen ook de busbezetting optimaliseren en nieuwe websites, B2B en B2C, lanceren.’ Van Dongen verwacht een grote last minute-markt. ‘De klant zoekt flexibiliteit en zekerheid.’ Wat betreft omzet ligt de prognose

‘Nu we weer in onzekerheid verkeren, is de klant zeer terughoudend met het boeken van een nieuwe reis en hier is opnieuw steun vanuit de overheid zeer wenselijk. Maar ook eenduidigheid met betrekking tot geldigheid van de vaccinaties, de noodzaak van de boosterprik en een andere benadering van reisadviezen (kleurcoderingen) is wenselijk.’

Prognoses overtroffen Van Dongen laat weten dat de reisorganisator in staat is om in een korte tijd aan de veranderende klantvraag te voldoen. ‘We hebben bijvoorbeeld, toen de coronacrisis begon, een

Top

50

Samen Sterk ‘We werken in 2022 al 50 jaar samen met de retail. We koesteren onze relatie en zullen daarin blijven investeren. Samen staan we sterk’, besluit Van Dongen.


Top 50 reisondernemingen 2020 Volgorde op basis van omzet 2020, zonder individuele bedragen. Zie disclaimer op deze pagina

Top 50 Positie 2019

Omzet 2019 pre-corona (€ mln)

Verwachte omzet voor boekjaar 2022 (€ mln)

1

TUI Nederland

1

2.158

(-)

2

BCD Group

2

1.660

1.249

3

Corendon

3

638

715

4

Sunweb Group

5

420

485

5

Otravo

6

375

355

6

Uniglobe

9

225

151

7

VCK Travel

7

240

144

8

OYO/ @Leisure

16

175

(-)

9

Schiphol Travel Group

18

143

95

10

Carlson Wagonlit Travel

8

269

(-)

11

Airtrade Holland BV

10

215

162

12

Vacansoleil

22

98

(-)

13

ANWB

13

192

156

14

ATPi

12

205

(-)

15

American Express

14

180

(-)

16

Tix.nl

15

179

(-)

17

The Travel Club

17

154

101

18

Prijsvrij.nl

19

140

570

19

TravelXL

20

105

58,9

20

De Jong Intra Vakanties

26

71

46

21

Djoser

29

63

33

22

VacanceSelect Europe

30

62

(-)

23

Alltours

32

60

(-)

24

Bookerzzz

31

61

(-)

25

Expedia Travel

11

210

(-)

26

D-rt Groep

4

537

(-)

27

Sunny Cars

21

98

59

28

FTI

27

70

70

29

Viabus Group (Bolderman/Effeweg)

23

77

60

30

Munckhof Business Travel

24

77

54

31

Sawadee

36

41

(-)

32

Personal Touch Travel

41

32,5

23

33

Travel Counsellors

35

52

52

34

Pelikaan Reizen

34

55

38,5

35

E-hoi (Cruisewinkel/Zeetours)

25

73

(-)

36

Bookit/ Weekendjeweg.nl

28

66

(-)

37

Buro Scanbrit

40

32,5

21

38

ACSI

(-)

19

(-)

39

Riksja Travel

33

57

35

40

Kupers Reisinfo

42

31

23

41

333travel

50

26,1

18

42

Beter Uit

(-)

11,3

(-)

43

Treinreiswinkel

37

36,2

(-)

44

Reas Travel Group

39

33

23

45

ITG Companies

49

26,2

25

46

Travel Trend

(-)

22,2

18

47

Nova Tours

46

28,3

20

48

Solmar Tours

43

30,5

20

49

European Camping Group

45

29

(-)

50

Sunair Vakanties

47

27,5

17


107

Toelichting De Top 50 van de Nederlandse reisbranche wordt met de grootste zorgvuldigheid samengesteld op basis van cijfers en gegevens die bedrijven zelf op verzoek van TravMagazine aanleveren. Wanneer bedrijven geen informatie kunnen aanleveren, dan wordt een inschatting gemaakt op basis van eigen onderzoek, onder andere bij de Kamer van Koophandel, via algemene branche-informatie, concurrentieanalyses en andere openbare bronnen en publicaties. De ranglijst is gebaseerd op boekjaar 2020, waarbij bedrijven is gevraagd een prognose voor boekjaar 2022 te geven. In de Top 40 reisretail (pagina 111) komen ook de samenwerkingsverbanden in beeld, waaronder Dutch Travel Alliance (DTA), Business Travel Partners (BTP) en ITAC. In de Top 50 van dit jaar is 2020 het ijkjaar, maar we kijken vooral vooruit. De ranglijst 1-50 is samengesteld op basis van door bedrijven aangeleverde gegevens over 2020, maar eenmalig zonder vermelding van de afzonderlijke omzetgegevens. Desgevraagd noemen de meeste bedrijven hun verwachting voor 2022. Dat levert een gemiddelde op van 60-70 procent van de omzet van 2019. Er zijn uitzonderingen. Zo ligt de verwachting van Corendon en Sunweb voor boekjaar 2022 zelfs hoger dan hun omzet pre-corona in 2019. Dat geeft de burger moed.

Disclaimer Bij het samenstellen van deze editie van de Top 50 is besloten de jaarlijkse ranglijst, in dit geval over boekjaar 2020, voor één keer zonder cijfers te publiceren. Wel is de volgorde van de lijst aangehouden op basis van de door bedrijven aangeleverde informatie. De reden is dat niet alle cijfers voldoende representatief zijn om een zuivere Top 50 samen te stellen. Veel bedrijven hebben tijdens de coronacrisis aanspraak kunnen maken op steun van de overheid, zoals de NOW-loonsteun en de tegemoetkoming vaste lasten (TVL). Veel bedrijven hebben deze steunbedragen in hun omzetcijfers verwerkt, terwijl andere nog wachten op

Nieuwkomer in de Top 40 van Touroperators is Avila Reizen (34) van Hilda en Tim van der Wel. Met hun niche-aanbod van verre reizen zitten zij dicht op de huid van de reisverkoper en gooien daar hoge ogen mee. In de Top 40 Retail is Cem Dal met zijn Mimosa Reizen (37) nieuwkomer. De ondernemende Dal is naast zijn reisbureau in Nederland ook actief als inkomende agent in Turkije. Frank Visch, CEO van de Travel Store, toont zijn Alblasserwaardse nuchterheid in zijn vooruitblik. Hij verwacht in 2022 op circa 50 procent van de omzet van 2019 uit te komen, toen 23 miljoen werd omgezet. ‘Groei naar 70 á 80 procent, zoals veel bedrijven aangeven, is in mijn ogen veel te optimistisch. Misschien zelfs naïef. Een en ander natuurlijk erg afhankelijk van welk product je verkoopt. Ons bedrijf is een mix van zakenreizen, online en maatwerk via de Travel Store’s. Wij kunnen de risico’s dus spreiden, maar zijn wel realistisch. Alle drie zullen aankomend jaar echt nog niet floreren. De consument is enorm afwachtend. Een negatief mediabericht of een verscherping van maatregelen heeft direct effect.

poT

50

aanvragen die nog niet verwerkt zijn. De cijfers zijn op dit moment onvoldoende representatief om deze op individuele basis te vermelden. Aan de hand van de aangeleverde gegevens hebben we daarom een ranglijst over 2020 samengesteld, maar zoals gezegd eenmalig zonder cijfers per bedrijf erbij te vermelden. Wel zijn de (pre-corona) omzetcijfers over 2019 vermeld, én de verwachting die bedrijven voor boekjaar 2022 hebben gegeven. Dat vooruitkijken naar 2022 is een momentopname. In de meeste gevallen is dat in de tweede helft van november gedaan.


vind jouw


Top 40 Touroperators 2020

Volgorde op basis van omzet 2020, zonder individuele bedragen. Zie disclaimer op deze pagina 107

Top 40 positie 2019

Omzet 2019, pre-corona (€ mln)

Verwachte omzet voor boekjaar 2022 (€ mln)

1

TUI Nederland

1

1.368

(-)

2

Corendon

2

637

715

3

Sunweb Group

3

420

485

4

Oyo Vacation Homes/ @ Leisure

5

175

(-)

5

Vacansoleil

6

98

(-)

6

ANWB Reizen

4

192,2

156

7

De Jong Intra Vakanties

9

71,1

46

8

Djoser

11

62,5

33

9

Viabus Group (Bolderman/Effeweg)

7

77

60

10

VacanceSelect Europe

12

62

(-)

11

Alltours

13

60

30

12

Bookit/Weekendjeweg.nl

10

66

(-)

13

Sawadee

15

41

(-)

14

E-hoi (o.a. Cruisewinkel/Zeetours)

8

73

(-)

15

Buro Scanbrit

18

32,5

21

16

ACSI

33

19

20

17

Jambo Safari Club/Bolsjoj Reizen

31

20,1

(-)

18

Silverjet

30

21,9

(-)

19

Riksja Travel

14

57

35

20

Travel Counsellors

32

20

(-)

21

European Camping Group

21

28,5

(-)

22

Sunair

22

27,5

16,5

23

Pelikaan Reizen

23

26,5

8

24

BCD

27

22,5

17,6

25

Treinreiswinkel

16

36,2

(-)

26

333Travel

25

26,1

18

27

ITG Companies

24

26,2

25

28

Travel Trend

28

22,2

17,5

29

Oad Touroperating

29

22

(-)

30

Beter Uit Reizen

39

11,3

(-)

31

Club Med

40

10

11

32

Solmar Tours

19

30,5

20

33

SRC

34

17

12

34

Avila Reizen

(-)

10

10

35

Untamed Travelling

35

15,1

14,5

36

Askja

36

14,7

7,5

37

Van Verre

37

11,9

5,5

38

Doets Reizen

20

29

15

39

Labrys Reizen

38

11,4

8,6

40

Tioga Tours

26

26

18


Verbreed uw horizon met onze Business Class Een exclusieve vliegervaring waar u voor maximale comfort en privacy kiest. · Duurzamere vliegtuigen. · Full flat stoelen met directe toegang tot het gangpad. · Menu's samengesteld door de 12 Michelin ster chef-kok Martin Berasategui.

BESLIS HOE VER U WILT GAAN. aireuropa.com

Top

50


Top 40 Reisretail 2020

Volgorde op basis van omzet 2020, zonder individuele bedragen. Zie disclaimer op deze pagina 107

Top 40 positie 2019

Omzet 2019, pre-corona (€ mln)

Verwachte omzet voor boekjaar 2022 (€ mln)

1

BCD Group

1

1.637

(-)

2

DTA

4

319

365

3

TUI Nederland

5

314

(-)

4

Otravo

3

375

(-)

5

Uniglobe

8

225

151

6

VCK Travel

6

270

144

7

Carlson Wagonlits Travel

7

269

(-)

8

Airtrade Holland

9

215,4

162

9

ATPi

11

205

(-)

10

American Express

12

180

(-)

11

Tix.nl

13

179

(-)

12

Schiphol Travel Group

15

143

95

13

Prijsvrij

16

140

570

14

The Travel Club

14

154

107

15

TravelXL

15

105

58,9

16

Egencia

18

100

(-)

17

D-rt Groep

2

636

(-)

18

Munckhof Business Travel

19

75

54

19

BTP

20

73

(-)

20

Bookerzzz

22

61

(-)

21

Expedia Travel

10

210

(-)

22

Travel Counsellors

23

52

(-)

23

Pelikaan Reizen

27

28,6

30,5

24

Personal Touch Travel

25

32,5

22,5

25

Vuelandia

30

26

30

26

ITAC

21

73

(-)

27

Vakanties.nl

37

12

20

28

Kupers

26

30,9

23

29

Travel Store

33

23

11,5

30

The Travel Company

34

22,3

9

31

Reas Travel Group

24

33

23

32

Maritime Travel Service

35

15

(-)

33

Travelcenter De Wit

29

26,8

(-)

34

Nova Tours

28

28,3

20

35

Campingvison.com (o.a. Allcamps.nl)

36

14,7

(-)

36

E-Business Travel

31

25

(-)

37

Mimosa Reizen

(-)

16

8

38

Klooster Reizen

38

11,9

8,4

39

Westbound

39

7,5

(-)

40

Anthony Veder Travel

40

7,4

(-)


ZIEN WIJ JOU BINNENKORT ALS NIEUWE ZRA BIJ TUI? TUI at Home

SAMENWERKEN MET DE GROOTSTE REISORGANISATIE VAN NEDERLAND KENT NATUURLIJK VELE VOORDELEN MEER VRIJHEID EN ZELF JE UREN BEPALEN

RELATIEGERICHTE SUPPORT

Een stukje vrijheid is toch wel één van de mooiste pluspunten van het werk als zelfstandig reisadviseur. Je bent baas over eigen agenda, bepaalt zelf je uren en werkt zelfstandig binnen je eigen vertrouwde netwerk. Wie wil dat nou niet?

Onze supportafdeling is de spil tussen de zelfstandige reisadviseurs en TUI Nederland. Hier kun je terecht voor vragen, klachten en advies. En dat allemaal via één telefoonnummer. Bovendien ondersteunen we je op het gebied van administratie, marketing en pr-activiteiten. De supportafdeling is gevestigd bij Reisadviesbureau TUI Effting in Eindhoven. Alle knowhow binnen handbereik.

JOUW PERSOONLIJKE EXPERTISE, GEKOPPELD AAN TUI TUI at Home combineert het krachtige imago van TUI met jouw persoonlijke expertise. Zo voorzie je als zelfstandig reisadviseur een grote doelgroep van kwalitatieve producten en een persoonlijk advies op maat.

LAGE INSTAPKOSTEN, LAGE FEE & HOGE VERDIENSTEN

ALTIJD EEN COMPLEET EN ACTUEEL REISAANBOD Door de grote inkoopkracht van TUI Nederland heb je altijd een compleet en actueel reisaanbod in huis, zo bied je als zelfstandig reisadviseur elke klant altijd een passend reisvoorstel.

VRIJ ONDERNEMERSCHAP

Naast een bescheiden maandelijkse bijdrage voor je Notebook, VPN account (Travelconnect/Cockpit) betaal je eenmalig een ‘entree fee’ voor een uitgebreide training, basispakket marketing materialen en een drukwerkpakket. Daartegenover staat een uitstekend commissiemodel en een zeer lage fee per boeking?

Bij TUI kun je naast een zeer ruim aanbod van gecontracteerde leveranciers ook op eigen gelegenheid afspraken met leveranciers maken. Hierdoor kun je, zelfs bij bijzondere en uitzonderlijke reizen, altijd een passend reisschema aan jouw klant aanbieden.

Ben jij die ervaren reisadviseur waar TUI at Home haar naam aan wil verbinden? Voor extra informatie of een oriënterend gesprek, neem contact op met Jeroen Otto.

JEROEN.OTTO@TUI.NL

06 11236286

TUIATHOME.NL/WORD-REISADVISEUR


113 Infotorial

‘Enorm aanbod voor alle type reizigers’

‘In 2022 zal er heel veel nadruk liggen op duurzaamheid’ Voor de Lufthansa Group is 2021 een bewogen jaar geweest, zo laat Roberto Mamone (General Manager Sales Nederland) in gesprek met TravMagazine weten. Maar er wordt hard aan de toekomst gewerkt, waarin onder andere duurzaamheid, flexibiliteit, corporate- én leisure-aanbod en service centraal staan. Dit is de Lufthansa Group ‘Degelijk, betrouwbaar, wereldwijd netwerk, partner en een enorm aanbod voor verschillende type reizigers, dat is waar de Lufthansa Group voor staat’, aldus Mamone. ‘Daarnaast heb je bij ons een enorme keuze met de airlines Eurowings, Eurowings Discover (voornamelijk gericht op leisure), Brussels Airlines als onze Afrika-specialist, Swiss met een groot intercontinentaal netwerk, Edelweiss (de leisure airline-tak van Swiss), Austrian Airlines (onze Oost-Europa en MiddenOosten specialist) en last but not least Lufthansa.’

B2B-partners ‘Ons businessmodel ten opzichte van B2B-partners is door de coronacrisis niet veranderd’, zo stelt Mamone. ‘De intermenselijke relatie was al belangrijk in het verleden, maar is alleen maar belangrijker geworden tijdens de coronacrisis. Je zit in dezelfde industrie, je hebt elkaar nodig en je moet er samen uitkomen. Eén voor allen en allen voor één. We zijn heel nauw met onze klanten in contact gebleven om erachter te komen hoe we elkaar het beste konden helpen.’

Wat heeft de crisis opgebracht? Waar Lufthansa voornamelijk op

zakenreis-routes focust, is er tijdens de crisis hard gewerkt aan een betere mix met toeristische routes. ‘Met de lancering van Eurowings Discover, ons leisure brand, vliegen we op bestemmingen als de Canarische Eilanden, Egypte, Marokko, maar ook Barbados, Jamaica en Cuba. Lufthansa zelf zou niet zo snel op dit soort bestemmingen vliegen. Eurowings Discover is erg enthousiast ontvangen op de Nederlandse markt, waar Windhoek een van onze nieuwe topbestemmingen is.’ De vluchten van Eurowings Discover vertrekken vanuit Frankfurt en München.

NDC ‘Bij de start van NDC was het moeilijk was om de voordelen ervan te promoten’, aldus Mamone. ‘Tijdens de coronacrisis hebben steeds meer partners de toegevoegde ervaren. Online travel agents zijn wat dat betreft al heel ver, maar ook steeds meer corporate agents zetten stappen. NDC is belangrijk met het oog op de toekomst. We blijven hard werken om het service aspect van NDC te verbeteren.’

Robert Mamone.

Contact De Lufthansa Group wil dat

Top

50

klanten zowel persoonlijk als digitaal kunnen hebben met de airlines. ‘Tijdens de coronacrisis belde mensen vaak op hetzelfde moment met het callcenter, de gesprekken duurden langer én de vragen gingen ook over andere zaken (vaak coronagerelateerd) dan ons eigen product. We kunnen er niet omheen om meer in te zetten op digitalisering.’

2022 ‘2022 wordt het jaar van het heropstarten van steeds meer business en routes, we zullen het aantal leisure routes uitbouwen en binnen de Lufthansa Group zal er heel veel nadruk liggen op het duurzaamheidsverhaal. Ons cateringconcept was al duurzaam, maar wordt steeds duurzamer. We kijken naar het verminderen van CO2-uitstoot, maar ook naar minder plastic, hergebruik en bedrijven kunnen middels een programma CO2 compenseren. Ook zullen we een hoge mate van flexibiliteit aan de dag moeten leggen, want reisrestricties en corona zullen niet snel verdwijnen. Je moet heel snel kunnen inspelen op de actualiteit. Al onze tickets zijn nu ook te wijzigen, we gaan mee met de wensen van de klant.’


114 Advertorial

Atout France

Frankrijk & toerisme: groen, groener, groenst Frankrijk zit niet stil. Zo heeft de Franse regering het zogenaamde ‘Plan Destination France’ gelanceerd om het toerisme in Frankrijk een boost te geven en toekomstbestendig te maken. Wel 1,9 miljard euro wordt de komende tien jaar geïnvesteerd in de ontwikkeling van het toerisme om Frankrijk de meest populaire en groene vakantiebestemming ter wereld te maken. Frankrijk zet in op een meer kwalitatieve, duurzame en veerkrachtige toeristische sector die voldoet aan de verwachtingen van de reiziger anno nu die duurzaam reizen steeds belangrijker vindt. Het plan is gebaseerd op vijf pijlers: die gekoesterd moet worden, bijvoorbeeld met versnelde investeringen ter bescherming van de biodiversiteit of via de promotie van 32 Culturele routes van de Raad van Europa die, lopend door heel Frankrijk, zorgen voor een betere spreiding van toeristen.

©GettyImages, Ekaterina Pokrovsky.

Talent aantrekken Om met name een carrière in de horeca, hotellerie en transportsector aantrekkelijker te maken, worden er de komende twee jaar grootschalige communicatiecampagnes uitgevoerd in Frankrijk en worden de beroepen in het toerisme extra onder de aandacht van jongeren gebracht.

Versterking van de kwaliteit van het toeristisch aanbod Structurele investeringen moeten zorgen voor de versterking van de kwaliteit van accommodaties en de horeca. Zo stelt de overheid meer geld

Vergroening beschikbaar voor langetermijnleningen en komt er een ontwikkelingsprogramma, aangestuurd door o.a. het hoofdkantoor van Atout France in Parijs, om de centra van middelgrote steden een nieuwe impuls te geven door het renoveren, transformeren en behouden van onafhankelijke hotels en horecagelegenheden. Ook voor de MICE-sector wordt er een ruim budget gereserveerd.

Promotie en ontwikkeling van de natuurlijke en culturele rijkdom

In 2030 wil Frankrijk de beste bestemming zijn voor duurzaam toerisme en fietsvakanties. Om de ecologische transitie in een stroomversnelling te brengen, kan met name het mkb beroep doen op financiële ondersteuning voor groene initiatieven via het ‘Fonds Tourisme Durable’. Ook geldt er vanaf april 2022 een nieuw sterrenklassement dat ook rekening houdt met het milieubewuste karakter van een accommodatie.

Promotie van de bestemming Frankrijk

Frankrijk beschikt over een grote natuurlijke en culturele rijkdom

Om het toerisme naar Frankrijk te stimuleren en de internationale concurrentie het

Top

50

hoofd te bieden, voert Atout France een meerjarige promotieen communicatiecampagne uit onder het grote publiek, de BtoBsector en de media. Bovendien zal Frankrijk optreden als gastland voor het WK Rugby 2023 en de Olympische/ Paralympische Spelen in 2024 die fantastische economische en toeristische kansen bieden, ook voor Nederlandse professionals!

Pont du Gard ©Atout France, Léa Camilleri.


Groen is het nieuwe goud

Laten we duurzaamheid op 1 zetten. ”Laten we er niet omheen draaien. Zo top is ‘t allemaal niet op dit moment. Ondertussen blijven we optimistisch en kijken we uit naar herstel. Misschien is het nog geen goud dat aan de horizon gloort. Groen is het zeker wel. Stappen jullie in? NS International is al aan boord.”

Annemarie Ariesen, Manager Business to Business & Group Travel

Top

50


ZORGELOZE UITSTAPJES BEGINNEN MET ZORGELOOS INSTAPPEN.

Ontdek de zonnige kant van autohuur. Bij Sunny Cars houden we ervan om autohuur makkelijk en helder te maken. Daarom is all-in bij ons ook echt all-in. Simpel en betrouwbaar! We bieden een duidelijk en transparant proces én ondersteunen met kant-en-klare communicatie. Alles is gemakkelijk zelf te regelen via de B2B-tool en ons salesteam staat altijd voor je klaar. Dát is de zonnige Top kant van autohuur.

50


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.