TravMagazine Top 50 2022 by TRAVel Media

2022 | het grootste reisvakblad van Nederland

PROUD TO BE

IN TRAVEL

Klimahaus Bremerhaven

Anders denken, anders doen: Welkom in het Vakantieland Nr. 1 #DuitslandDichtbij

Amsterdam, 15 oktober 2022

Beste partners uit de reisbranche, Anders denken – anders doen: dat is het motto van het ANVR-congres 2022, dat na de pandemie eindelijk weer plaatsvindt. Het motto staat voor innovatie, een pragmatische houding en natuurlijk voor optimisme. Gekozen door een branche, die door corona in een ongekende crisis terechtkwam en die nu door de oorlog in Oekraïne en de hierdoor veroorzaakte energieschaarste en inflatie weer voor enorme challenges staat. Maar de Nederlandse reisbranche gaat deze enorme uitdagingen aan! Anders denken – anders doen. In het Duits zou je zeggen: ´Auf zu neuen Ufern!´ Auf zu neuen Ufern: welke locatie is voor het ANVR-congres beter geschikt dan een bestemming aan zee? Dit jaar is het congres in de zustersteden Bremen en Bremerhaven, waar ooit emigranten begonnen aan hun oversteek over de oceaan naar de Nieuwe Wereld, op zoek naar een nieuw leven, een hoopvolle toekomst. In Bremen en Bremerhaven laat de Nederlandse reisbranche van 3 tot en met 5 november 2022 zien dat de reissector weerbaar is. En kijkt hoe de branche zich verder kan ontwikkelen en wat er nodig is om vitaal te blijven. Wij zijn ontzettend blij dat de keuze voor het ANVR-congres dit jaar op Duitsland is gevallen. Dit ligt naar onze bescheiden mening voor de hand. Het land is – zoals bekend – al vele jaren de populairste vakantiebestemming onder Nederlandse toeristen. Het stond ook tijdens de pandemie op de eerste plaats. We zijn nu op de goede weg het niveau van 2019 weer te bereiken. Het thema duurzaamheid wordt steeds belangrijker. Het Duits Verkeersbureau besteedt hieraan met zijn wereldwijde campagne FEEL GOOD nu en de komende jaren veel aandacht. Duitsland staat al op de zesde plaats in het Sustainable Development Report en is erop voorbereid dat ook het toerisme in de toekomst duurzamer moet worden. Wij willen hier samen met de reisindustrie verder aan werken. Meer hierover in Bremen... We wensen iedereen in onze geweldige reisbranche veel succes en kijken ernaar uit de deelnemers van het ANVR-congres in Bremen en Bremerhaven te ontmoeten. Auf zu neuen Ufern! Herzliche Grüße – en tot ziens in Duitsland!

Michaela Klare Directeur Regional Manager Northwest Europe Duits Verkeersbureau

Untamed Travelling

when you finally come up for air

Go ahead take a nice, deep breath. Because we intend to make every moment of your client’s voyage a Seabourn Moment. And with nearly one team member for every guest, all ocean-front suites, and ships carrying just 264-600 guests, your clients will enjoy all the breathing room they seek.

Ontdek meer op Seabourn.com

+31 10 297 6611 / SalesNL@Seabourn.com

Editorial Nieuw

HET INTERVIEW

31 JAN DRIESSEN OVER CRISISCOMMUNICATIE

TE LAND, TER ZEE EN IN DE LUCHT

45 92

OOSTDAM BLIKT TERUG EN KIJKT VOORUIT DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Bij het samenstellen van deze Top 50 heeft de redactie ervoor gekozen om niet te blijven hangen in twee zware coronajaren, maar om vooral naar het heden te kijken. Dat doen veel bedrijven ook, want boekjaar 2022 ziet er weer aanzienlijk beter uit. Daarom hebben we de prognose-omzet van boekjaar 2022 gebruikt bij het samenstellen van de lijst. Daarmee geeft de Top 50 nu inzicht in het actuele boekjaar. Tegelijk hebben we de coronajaren 2020 en 2021 niet uit het oog verloren. Ook de cijfers van 2019 komen aan bod, omdat veel bedrijven hun actuele omzet vergelijken met dit pre-corona jaar. Het resultaat is een uniek overzicht van de omzetgegevens van 2019 tot en met 2022, voor zover bedrijven deze beschikbaar stelden. En de meeste bedrijven waren daar opvallend open over, al blijft het pijnlijk om te zien hoe weinig omzet sommige bedrijven in de coronajaren hebben gerealiseerd. Een voorbeeld: Travel Trend, dat in 2019 ruimschoots 22 miljoen omzet noteerde, behaalde in boekjaar 2021 een omzet van slechts 314.000 euro. Inmiddels heeft de verre reizenspecialist zich goed hersteld met ruim 15 miljoen in 2022. Toen ik directeur Natasja Eshuis mijn medeleven liet blijken over de cijfers van 2021, reageerde ze nuchter: ‘Het is goed dat de buitenwacht eens ziet hoe moeilijk wij het als sector hebben gehad.’ Eshuis heeft tijdens corona haar personeelsbestand zoveel mogelijk op orde gehouden en plukt daar nu de vruchten van. Proud to be in Travel, het thema van deze Top 50, is hier zeker van toepassing. Dat geldt ook voor het grote aantal nieuwkomers in de Top 50, zoals Dé VakantieDiscounter met een zelfstandige notering, Silverjet, Vuelandia en ConsolidAir. Het is goed om te zien dat er in coronatijd ondernemers zijn die kansen zien en ook realiseren. Ik bedank alle bedrijven die hebben meegewerkt aan deze uitgave voor hun moeite, openheid en vertrouwen. Ik ben nu al nieuwsgierig naar de cijfers van 2023. theo.de.reus@travmedia.nl

Colofon De Top 50 is een uitgave van TRAVel Media. Algemene vragen: info@travmedia.nl Tel. 035-6728830 Fax: 035-6728833

Redactie

Mail persberichten naar: redactie@travmedia.nl Adres redactie: Arendstraat 33A, 1223 RE Hilversum Informatie over aanleveren advertentie materiaal: traffic@travmedia.nl Druk: PreVision Eindhoven. Oplage: 7.780

Abonnementen

Opgave van abonnementen via www.travmagazine.nl of via info@travmedia.nl Telefoon: 035-6728830. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 30 dagen voor de vervaldatum bij ons wordt opgezegd. Dit kan uitsluitend per mail: info@travmedia.nl Abonnementsprijzen: Bedrijfsjaarabonnement (blad en nieuwssite): € 169,50 Webabonnement: € 129,50 Thuisabonnement (alleen in combinatie met een bedrijfsabonnement): € 77,70

Verzendkosten België: € 49,80. Verzendkosten buitenland luchtpost: € 112,25 Collectieve (school)abonnementen (laaggeprijsd) op aanvraag Prijzen exclusief 6% BTW.

Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch in foto kopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

DIRECTIE: Tom van Apeldoorn, T.J. van Apeldoorn REDACTIE: Theo de Reus, Arjen Lutgendorff, Sharon Evers, Rahanna van Stapele, Dylan Cinjee, Tijn Kramer, Judith Wetselaar VERKOOP: Dennis Ebbers, Dennis de Groot, Tina Bakker MARKETING: Daniëlle van Ewijk VORMGEVING: Iris Beenen

Proud to be in Travel?

‘Vakantie moet toegankelijk blijven voor iedereen, niet alleen voor de elite’ Wat zijn de vooruitzichten en kansen voor 2023, met de hoge inflatie en onzekerheid over de energierekening? Hoe breng je als branche voor het voetlicht wat je aan duurzaamheid doet? En hoe krijg je de klant aan het (vroeg)boeken, of moet je over stalen zenuwen beschikken? Door: Tom van Apeldoorn, Arjen Lutgendorff en Theo de Reus Foto’s: Nils van Houts

Deze en andere vragen omen aan de orde tijdens het jaarlijkse Top 50 interview met Joyce Akkersdijk (FTI), Milka van Dam (Travel Counsellors), Marjon Kaper (ANWB), Michelle de Wit (Prijsvrij/D-reizen), Bas Gerressen (KLM), Steven van der Heijden (Corendon) en Arjan Kers (TUI). Gespreksleider is uitgever Tom van Apeldoorn (TRAVel Media). Van Apeldoorn: ‘Joyce, je bent nieuw aan deze tafel, maar je zat

vorige week met de grote heren van FTI aan tafel. Waar ging het over?’ Akkersdijk: ‘We hebben het gehad over het komende jaar, waarbij wij uitdagingen zien voor de winter. We zitten momenteel zeker niet op hetzelfde niveau als 2018/2019, als groep zijnde, dus niet voor FTI in de Benelux. Dat komt door het boekgedrag van de klant, die laat erg op zich wachten. Dat zit nu rond de zes,

zeven weken voor vertrek, maar dat was in het verleden altijd drie tot zes maanden. Daardoor hebben we momenteel nog best veel capaciteit. Het is de vraag of we dat terug gaan geven of dat wij stalen zenuwen moeten hebben.’ Kers: ‘Wat Joyce aangeeft, is een goed punt. Veel bedrijven vergelijken met 2019. Maar nu wordt iedereen nerveus en jullie overweging begrijp ik.’

Akkersdijk: ‘Er wordt gespeeld in de markt. Partijen die prijzen dumpen om te kijken waar het moment ligt dat de klant toch gaat boeken. We zien dat er een spel wordt gespeeld tussen touroperators.’ Kers: ‘Het boekingsgedrag loopt erg terug. Kun je dat aanwakkeren? Moeten we massaal de markt op om het los te weken? Of zit het gewoon niet in de markt en moeten we

wachten en geduld hebben tot de rust een beetje is teruggekeerd? Lastige discussie.’ Kaper: ‘Refereren aan 2019 wordt steeds lastiger. Dat is natuurlijk ons laatste normale jaar en we hebben de afgelopen twee jaar niet anders gedaan dan daarmee vergelijken. Er is een aantal dingen echt enorm veranderd. Een boekingshorizon is één ding, maar mensen houden rekening met de inflatie en de angst voor wat er in hun portemonnee gebeurt.’ Akkersdijk: ‘Het is een uitdagende tijd waar we ons tussen kansen en risico’s begeven.’ Van Apeldoorn: ‘En Steven, bij jullie?’

‘ Het is de vraag of we capaciteit terug gaan geven of dat wij stalen zenuwen moeten hebben ’ Joyce Akkersdijk (FTI)

Van der Heijden: ‘Vergelijkbaar. Je hebt geen enkele referentie of houvast. We hebben een waanzinnig uitbundig boekingsjaar 2022 achter de rug. Toen kwam Oekraïne en zakte het iets in, vervolgens Schiphol waardoor het nog verder inzakte. Daarvoor twee Covidjaren. Daarvoor een jaar waarmee je wel kan vergelijken, maar dat houdt toch over een paar maanden ook op, want toen begon Covid, drie jaar geleden. Je ziet absoluut dat er ontzettend veel voorzichtigheid is in de markt en ik denk dat we een

hele, hele, hele zware winter krijgen. Prijsverhogingen, lagere vraag, hoge inflatie, onzekerheid over koopkracht, dus het gaat heel lastig worden.’ Van Apeldoorn: ‘Michelle, wat merken jullie op de reisbureaus?’ De Wit: ‘We zien weinig terughoudendheid bij consumenten die op de reisbureaus komen. Ze komen gericht een vakantie boeken. Binnen vriendenkringen hoor je wel wat meer twijfels, maar bij de consument in de winkels nog niet. Tot halverwege september merkten we er ook in aankoopgedrag nauwelijks iets van. We zien sindsdien wel een lichte daling in de vraag, zeker voor de winter. De herfst wordt nog wel geboekt, maar na de chaos op Schiphol neemt dat ook weer wat af.’ Van Apeldoorn: ‘Zien jullie dat ook bij KLM?’ Gerressen: ‘Ja, exact hetzelfde. Over het algemeen lopen de boekingen nog steeds behoorlijk door, bijna verbazingwekkend, maar je ziet natuurlijk nu door de Schiphol-perikelen dat met name oktober en de herfstvakantie daardoor worden geraakt. Als ik de laatste twee weken bekijk; december ziet er heel goed uit en de boekingen voor volgend jaar lopen tot nu toe nog volgens de normale verwachtingen. Maar dat kan over een of twee maanden anders zijn als de inflatie zijn uitwerking gaat hebben, dat zien we nu nog niet.’ Van der Heijden: ‘Je moet wel heel specifiek kijken. Last minute wordt er best wel oké geboekt. De vluchten zitten vol, de marge is vergelijkbaar met normaal in deze periode en oktober enigszins ook nog wel. De winter is echt slecht. Dat is de laatste weken behoorlijk achteruitgegaan

Joyce Akkersdijk

en we hebben het nog niet eens over de zomer. De winter gaan we echt alleen nog maar aan de gang krijgen met prijs.’ Van Dam: ‘Ik herken mij het meest in het verhaal van Michelle. Bij ons zien we echt geen teruglopende boekingen, sterker nog, het is niet aan te slepen. We zien een hoge conversie op offertes. De winter is inderdaad lastiger, maar de boekingen voor het voorjaar en de zomer zien er veelbelovend uit. We hopen wat betreft de winter op een sterk last minuteseizoen. De tijd zal het leren.’ Van Apeldoorn: ‘Het is dus best wel beangstigend, want in een tijd waarin je meer risico loopt en hogere prijzen op Schiphol betaalt, is de markt heel erg diffuus. Dat is spannend, of niet Arjan?’ Kers: ‘Ja, maar ik ben vrij optimistisch ingesteld. De

afgelopen maanden waren zeker niet slecht. Alleen de laatste twee weken zie je wel een enorme terugval. Zeker na Prinsjesdag. Mensen hebben het gevoel gekregen van: ‘Wat gaat er op ons afkomen?’ Daarnaast zijn er nog veel meer sociaalmaatschappelijke thema’s die impact hebben op de consument en waar de media sterk op inspelen. Elke keer als er iets op Schiphol was, zag je een paar dagen dat de boekingen terugvielen.´ Van Apeldoorn: ‘Je hebt in deze tijd ook niet heel veel ruimte om met prijs te gaan werken.’ Van der Heijden: ‘Maar als er geen vraag is, dan krijg je het met prijs ook niet aan de gang.’ Kers: ‘Dat is een beetje de discussie. Ga je heel veel geld in marketing steken? Waar iedereen van profiteert. Als de grote spelers op een bepaald moment naar buiten treden, kun je daar

Kom werken aan de toekomst van reizen!

Werken bij Airtrade? Ga naar werkenbij.airtrade.nl of scan de QR-code met je camera

Scan om de vacatures te bekijken

Bekijk onze vacatures: werkenbij.airtrade.nl

de markt mee aanwakkeren, ja of nee? Ik heb daar intern best wel discussies over. Als het niet in de markt zit, moet je het niet doen. Of je moet met iets agressiefs komen, iets waarmee je in één keer iedereen wakker schudt. Het mooiste is schaarste creëren, dat de consument het gevoel krijgt dat hij snel moet boeken omdat hij anders te laat is.’ Van der Heijden: ‘Dat is voor de consument vrij ongeloofwaardig onder de huidige omstandigheden.’ Kers: ‘Nou exact, daarom. Ik weet niet of je het sentiment kan omdraaien op dit moment. Iedereen heeft het druk. Maar de aantallen die we graag zouden zien, die komen nog niet.’

Steven van der Heijden

Kaper: ‘De heel dure reizen gaan qua omzet best aardig. De wat meer welgestelde gezinnen die gaan gewoon. Die hebben ook geen koopkrachtproblemen. Het verschil tussen mensen met een kleine en een grote portemonnee wordt groter en dat vind ik wel treurig.’

bestaan niet. Hoe gaan we daarmee om? We proberen heel duurzaam te doen met papieren rietjes, enzovoorts, maar eigenlijk heb je geen verhaal. Als je in een vliegtuig stapt om op het strand te gaan liggen, kan je dat op geen enkele manier sustainable maken.’

‘ Je hebt geen enkele referentie, geen enkel houvast ’ Steven van der Heijden (Corendon)

Kers: ‘Dat is ook de discussie; vakantie en reizen moeten toegankelijk blijven voor iedereen en niet alleen voor de elite. Het wordt ons niet gemakkelijker gemaakt om dat zo uit te voeren.’ Van Apeldoorn: ‘Dan hebben we nog het onderwerp sustainable. Sustainable reizen

Kers: ‘Dat ben ik niet met je eens.’ Akkersdijk: ‘Duurzaamheid heeft ook een sociaal aspect. In Sri Lanka is er een hotelketen die vrouwen, die eerst voor hun gezin hebben gezorgd, een opleiding biedt zodat zij in de hotellerie kunnen werken. Ik vind dat ook een vorm van duurzaamheid.’ Gerressen: ‘De perceptie van Tom gaat alleen maar over vakantiegangers die lekker op het strand gaan liggen. Het merendeel van de reizigers is niet zo. Wie een waterput wil slaan in Afrika, kan daar niet lopend of met de trein naartoe. Of je zegt heel bruut ‘elke reis is niet duurzaam’, nou dan stop je er mee. Dan stop je ook met auto

rijden, dan stop je met leven en dan stop je ook met het verzorgen en connecten van mensen over de wereld. Volgens mij zijn we als maatschappij niet bereid om dat allemaal op te geven. Je moet zeggen, duurzaamheid is superbelangrijk. Dat moeten we versnellen. We moeten er heel hard op inzetten, maar je moet er wel enigszins rationeel en realistisch in zijn. Hoe snel kan iets gaan? Je moet erin investeren, in bijvoorbeeld technologie. Je moet er een visie op hebben.’ Kers: ‘Vliegen is zo zichtbaar. Wij hebben als sector de afgelopen jaren een grote bijdrage geleverd aan verduurzaming. Het zal nooit 100 procent duurzaam worden, maar niks is 100 procent duurzaam. Je kan wel een bijdrage leveren en het is belangrijk dat wij dat als sector doen. Alleen wordt vanuit de overheid de druk steeds groter dat we nog meer moeten doen. We doen al veel, maar we weten dat niet altijd goed zichtbaar te maken.’

Gerressen: ‘Kijkend naar het thema, Proud to be in Travel: we moeten ook veel trotser zijn op wat al wel is gedaan. Wat gaaf dat de reisindustrie hier het voortouw in neemt. Als wij morgen stoppen met verduurzamen, dan blijft de consument gewoon vliegen. We moeten het met elkaar versnellen. Het is lastig voor ons als luchtvaartmaatschappij om trots te zeggen wat we al doen, want dat wordt per definitie op dit moment, met de sensitiviteit in de samenleving, niet geaccepteerd. Dus dan moet je je mond even houden. Als je het in Amerika, China, India, Afrika of België zegt, dan vinden ze het fantastisch.’ Kaper: ‘Het is de vraag of je als airline je mond moet houden, want bij de consument is veel onwetendheid. Mensen roepen heel makkelijk dat vliegen slecht is. En dadelijk krijg je ook nog vakantieschaamte. Natuurlijk is het heel moeilijk om de juiste woorden te vinden, maar hebben wij niet een verantwoordelijkheid om te vertellen wat wij doen om

onze producten te verduurzamen?’ Gerressen: ‘Ja, maar dat is heel lastig. Duurzame brandstof is weer beter dan CO2compensatie. Op het moment dat wij het woord duurzame brandstof in de mond nemen, worden we al gesued dat het niet duurzaam is.´ Van Apeldoorn: ‘Merk je dat verduurzaming een rol speelt bij jullie klanten?’ Van Dam: ‘Weinig, heel eerlijk gezegd. Er wordt wel eens naar gevraagd. We doen er zelf in de organisatie redelijk veel aan. Dat kan altijd meer en ik kan me voorstellen dat de heren (Gerressen, Kers en Van der Heijden, red.) een grotere uitdaging hebben vanuit de luchtvaartkant, maar we horen het heel weinig van de klant. Ik denk dat daar ook echt wel de crux zit. Als burger wil men dit allemaal wel, maar als consument wordt het al een stuk ingewikkelder omdat het snel

duurder wordt of ze moeten dan keuzes maken die ze niet per se willen.’ Van Apeldoorn: ‘Er is een heel groot verschil met wat de opinie roept en hoe de klant het beleeft.’ Van Dam: ‘Exact. De media hebben echt wel invloed. Ik denk dat maar een klein deel van de consumenten zich écht met verduurzaming bezighoudt. Maar de meeste mensen vinden het als consument ingewikkeld.’ Gerressen: ‘Er is ook een noodzaak tot reizen. ‘Alles of niets’ is geen keuze. Er hoeft geen ongebreidelde groei te zijn, absoluut niet meer, maar stoppen is voor mij zo’n extreem standpunt. Dat is helemaal niet realistisch. Vliegen is gewoon enorme noodzaak. De overheid moet enorm veel reizen. Zelfs activistische clubs reizen met ons, omdat ze schepen moeten bemannen over de hele wereld. Ja, als je dan roept dat het allemaal maar moet stoppen.’

Van Apeldoorn: ‘Greenpeace boekt bij jullie?’ Gerressen: ‘Ik heb geen namen genoemd.’ Kers: ‘De discussie gaat altijd over de reductie van CO2. Maar er wordt nooit gesproken over de sociaaleconomische bijdrage die we leveren aan de bestemmingen. Tijdens de Covidperiode zag je heel sterk dat veel bestemmingen soms wel voor 90 procent afhankelijk zijn van de inkomsten uit toerisme. In ons welvarende land kijken we naar onze buren en roepen dat je niet meer mag reizen. Dat is niet goed, denk eens aan al die mensen die van onze business leven.’ Gerressen: ‘Het verhaal is niet dat we duurzaam zouden zijn, het verhaal is dat wij willen verduurzamen en dat we daar acties voor ondernemen. Dat moeten we wel vertellen. We hebben ons gecommitteerd aan de science based targets. Dat betekent dat we in 2030 op 30

procent minder uitstoot per passagiers willen zitten in vergelijking met 2019. Dat is fors en daar moeten we heel veel voor doen. Op de grond is 60-65 procent van het materiaal al elektrisch en dat gaat naar 100 procent. Er gebeurt ontzettend veel, maar we vertellen niks.’ Kers: ‘Deze discussie gaat over iedereen die in de reiswereld werkt. Als KLM straks 30 procent minder capaciteit heeft, of andere airlines, dan heeft iedereen er last van.’ Akkersdijk: ‘Het werkt op de hele keten door. We hebben mensen in de hotels en op de bestemmingen en die hebben ook een gezin. Wij hebben ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid en dat wordt niet goed belicht.’ Gerressen: ‘Als de besluiten worden ingevoerd zoals nu het plan is, dan verliest Nederland heel veel. Maar mensen blijven wel reizen, alleen via Brussel of

onze toegevoegde waarde als reisagent kunnen laten zien.’ Van Apeldoorn: ‘Dus eigenlijk moet je er een beetje blij mee zijn?’ Gerressen: ‘Servicing, callcenters, winkels, dat element is wel weer veel belangrijker geworden, terwijl het voorheen een beetje uit was. Mensen weten weer dat zo’n reis toch complex is. Als er dan iets misgaat, kan het niet digitaal à la minute worden opgelost. Dan is het wel fijn als je iemand aan de lijn krijgt.’ Akkersdijk: ‘Wij zien ook wel dat de klant bereid is om daar extra voor te betalen.’

Milka van Dam

Düsseldorf. En dan zijn we twee, drie jaar later en dan zegt de overheid: ‘Verdorie, we verliezen heel veel in de economie’. Want dan vertrekken bedrijven opeens naar Milaan of andere steden en dan ben je te laat. Ik denk dat er veel meer nagedacht moet worden voordat je dit soort dingen niet volledig doordacht doorvoert op basis van politieke overwegingen.’

Van der Heijden: ‘Volgens mij niet. Het heeft puur te maken met de afspraken over de hoeveelheid geluid rondom Schiphol die op een onjuiste manier - althans, op een onzorgvuldige manier - is gemeten. En als je die daadwerkelijk gaat meten, leidt dat tot andere uitkomsten dan waarop in de afgelopen periode het beleid is gevoerd.’

Van der Heijden: ‘De maatregelen van de reductie in de luchtvaart hebben puur te maken met geluid. Als de overheid nu niet ingrijpt, dan doet de rechter dat. En hoe komt dat? Zoals Bas beschreef; omdat de overheid ongelooflijk laks en onzorgvuldig is geweest. Het heeft niets met stikstof of -depositie te maken. Alleen, het wordt in de publieke opinie wel in één grote discussie gegooid en die nuance is heel lastig aan te brengen. De overheid is heel bang dat de rechter een besluit neemt dat heel negatief uitpakt voor Schiphol.’

‘ Het is niet

Van Apeldoorn: ‘Ligt daar Europees iets aan ten grondslag?’

aan te slepen

’

Milka van Dam (Travel Counsellors)

Van Apeldoorn: ‘Milka, merk je dat klanten die zelf hun vakantie samenstelden na corona weer de hulp van een ZRA inschakelen?’ Van Dam: ‘Zeker, in die zin hebben we er wel van geprofiteerd. Absoluut. En dat zal nog wel even aanhouden. Ik denk dat de consument heeft geleerd van corona.’ De Wit: ‘We merken dat heel veel klanten, ook na het

faillissement van D-reizen, gewoon weer terugkomen. Het consumentenvertrouwen is juist heel erg groot, ook in een merk als D-reizen, wat failliet is gegaan. Dat is ook waarom de naam D-reizen is doorgegaan. We zagen al bij Blokker en andere grote ketens dat de consument weer heel snel vergeet. Het doe-het-zelven heeft er zeker voor gezorgd dat de klant weer op zoek is naar vertrouwen. Service én vertrouwen, iemand die helpt problemen op te lossen. Dat heeft ons deze zomer wel flink wat extra werk bezorgd.’ Van Apeldoorn: ‘Covid heeft op die manier wel aangetoond dat je als industrie een grote toegevoegde waarde hebt.’ De Wit: ‘Covid én Schiphol, want vergeet de rol van Schiphol niet.’ Van Apeldoorn: ‘In welk opzicht dan?’ De Wit: ‘Nou ja, alle geannuleerde en verplaatste vluchten waarin wij de klant hebben moeten begeleiden. Daarmee hebben we wel echt

Kaper: ‘Ik vind het ook echt heel knap als je ziet hoe onze collega’s in de branche zich keihard hebben ingezet om al die vluchten om te boeken. En dat na zo’n coronacrisis, waar je alleen maar bezig was met annuleren. Ik ben er echt heel trots op.’ Kers: ‘Dat is een terecht punt. Alleen, wij lossen als branche alle problemen op die bij ons over de schutting worden gegooid (door onder andere Schiphol) en dan zegt men: ‘Kijk eens, het is helemaal geen probleem’. Dat is echt heel erg, zeker als je weet hoe hard reisprofessionals de afgelopen jaren hebben gewerkt met Covid en nu met Schiphol.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

problemen met Schiphol zijn en de onzekerheid begint te spelen, hoor je collega’s uit de branche zeggen dat ze het werk minder aantrekkelijk vinden. Toch vinden ze wel weer de juiste draai en halen ze er het positieve uit. Ze kunnen immers doen wat ze het liefste doen; klanten helpen met het verzorgen van een mooie vakantie. Dus het werk heeft twee gezichten.’ Van Apeldoorn: ‘Steven, doet Corendon nog wat met reisbureaus?’

Michelle de Wit

Bloed, zweet en tranen. Zo zit de reiswereld in elkaar.’ Kers: ‘Wat ik ook heel opvallend vind, is dat we best wel veel goede mensen hebben moeten laten gaan en dat mensen uit eigen beweging de sector hebben verlaten. Je ziet nu veel mensen weer terugkomen die in een andere sector zijn gaan werken, die inzien dat het gras elders niet groener is en dat de reissector toch wel heel erg leuk is. Dat zouden we nog veel beter moeten uitdragen, want personeel en jonge mensen enthousiast maken voor de sector is best wel een uitdaging.’ Van Apeldoorn: ‘Welke rol moet de ANVR er in spelen?’ Kers: ‘De ANVR is natuurlijk niet overal de oplossing voor. Ondernemingen zelf hebben een rol daarin. De ANVR is toch geen werkgever?’

‘ We hebben echt wel onze toegevoegde waarde als reisagent kunnen laten zien ’ Michelle de Wit (Prijsvrij/D-reizen)

Kaper: ‘We kunnen de arbeidsmarkt laten zien dat werken in toerisme hartstikke leuk is en laten zien wat we doen aan duurzaamheid. We kunnen vertellen wat we aan het doen zijn, met data en tech. Er zijn veel jonge mensen die daarin worden opgeleid. Laten we vooral laten zien dat we geen ouderwetse branche zijn.’ Kers: ‘Wat ik een positieve draai vind, is dat de ZRA’s het heel

goed doen. Persoonlijke service wordt heel erg gewaardeerd. Reisagenten doen het goed. Mensen zijn ook een beetje van online afgestapt en weer een beetje richting de reisagent gegaan. Dat vind ik een goed gegeven. Dat betekent dat het reisbedrijf heel erg gewaardeerd wordt door de klant.’ Van Apeldoorn: ‘Is het vak daardoor ook populairder geworden? Zie je nu ook nieuwe aanwas?’ Van Dam: ‘Nee, het is niet per se populairder geworden, maar eigenlijk redelijk stabiel geweest al die jaren. Ook in de Covidjaren.’ De Wit: ‘Ik werk nu één jaar en vier maanden bij D-reizen en daar hebben de mensen een heel vervelende periode gehad met het faillissement, veel wachten en noem maar op. Maar nu er

Van der Heijden: ‘Ja, wij doen zeker wat met reisbureaus. Niet met D-reizen, maar wel met wat andere reisbureaus. We zien absoluut dat die goed presteren. Deze reisbureaus deden het altijd al goed. Er wordt gemiddeld eerder geboekt met gemiddeld hogere reissommen en hogere marges. Dat is prima. Als we kijken naar personeelsuitdaging, dan zien we die vooral bij de klantcontactafdelingen. Wij hebben ons contactcenter op Curaçao en in Antalya heel erg uitgebreid. Omdat het daar gemakkelijker is om mensen te vinden. In Nederland is het aandeel nog maar één derde van de totale contactcentercapaciteit.’ Van Apeldoorn: ‘Marjon, jullie zitten bij de ANWB in een andere hoek; campers, caravans, regenjassen, winkels et cetera.’ Kaper: ‘Ja, voor elk wat wils. Vakantie in de meest brede zin van het woord. Voor je tolbadge als je met de auto gaat, of voor de verzekering. Wij hebben het veel over vliegen vandaag, maar er zijn afgelopen zomer heel veel mensen met de auto op vakantie gegaan. De autovakanties zijn herontdekt, evenals kamperen.’ Van Apeldoorn: ‘Is het aantal autovakanties bij TUI dit jaar gestegen?’

WHEN IT COMES TO SUSTAINABILITY, THE SKY SHOULDN’T BE THE LIMIT.

We, the Lufthansa Group, enable our customers to offset their CO2 emissions immediately through Sustainable Aviation Fuel or via long term climate protection projects such as reforestation. Learn more on makechangeﬂy.com

#MakeChangeFly

makechangefly.com

Kers: ‘Jazeker, dat is ook een grote tak van sport die wij hebben. Maar tijdens de Covidperiode had je natuurlijk een aantal van die waarzeggers die zeiden dat het allemaal anders zou worden. Dat we op een andere manier zouden gaan reizen. Maar sinds in januari de maatregelen zijn opgeheven, gaat iedereen weer naar de grote vakantielanden toe. Met alle respect, ik geloof echt niet dat het verandert. Wordt er op een andere manier gereisd? Gaat iedereen alleen maar duurzaam? Je ziet iedereen weer massaal naar Griekenland, Turkije en Spanje gaan.’ Van Apeldoorn: ‘Hebben we al de eerste indicatie voor zomer 2023?’ Van der Heijden: ‘Nee. Je kan moeilijk voorspellen wat er morgen gebeurt, laat staan wat er over twee maanden gebeurt.’ Van Apeldoorn: ‘Maar neem de situatie in Oekraïne, hoe ga je daarmee om? Je weet eigenlijk niks meer zeker.’

zeker dat het een ramp wordt als het nog erger wordt.’ Kers: ‘Je moet natuurlijk je target halen en daar werk je naartoe. Als het niet meezit, dat het gewoon niet in de markt zit, dan moet je alles uit de kast halen om te kijken hoe je die markt in beweging kan brengen. En dan is de vraag: wil je daar nu heel veel geld in gaan stoppen? Of is dat verloren geld? Je moet wel even wachten tot er wat rust is teruggekeerd. Dat zijn strategische momenten. Je spreekt wel over miljoenen die je op een bepaald moment in marketing moet steken, on- of offline, om die markt in beweging te brengen.’ Van Apeldoorn: ‘Worden de risico’s groter?’ Kers: ‘Je moet straks de beslissing nemen of je routes er uithaalt, omdat die vraag maar niet komt. Of ga op andere bestemmingen inzetten? Dat is gemakkelijk als je een eigen

Van der Heijden: ‘Flexibel plannen. Zorgen dat je allerlei scenario’s in huis hebt waarbij je terug kan zonder dat het te veel schade veroorzaakt. Dus wij hebben een budget, waarbij de scenario’s verder uiteenlopen dan ooit. Normaal liggen die relatief dicht bij elkaar. 5 procent, 8 procent, 11 procent groei. Altijd groei. En nu lopen die scenario’s van min 30 naar plus 10 procent. Dat is wel een groot verschil. En bij zo’n budgetscenario van min 30 procent moet je best wel wat doen om dan toch nog zwarte cijfers te schrijven. Je moet capaciteit kwijt, je krijgt bezettingsproblemen en je krijgt benuttingsproblemen van vliegtuigen. Maar als je het nu niet voorbereidt, dan weet je Arjan Kers

airline hebt, zoals wij. Dan ben je niet zo afhankelijk. Als Turkije of Egypte niet lekker lopen, dan zet je meer in op de Canarische Eilanden. Nederland is een klein landje en we zijn uiteindelijk niet de enige. Als wij op de grote bestemmingen maar 20 of 30 kamers vullen en de Engelsen en Duitsers pakken 100 tot 150 kamers, dan heb je het nakijken.’

‘ Merken als Sudtours en Evenements Reizen, wat is daar nog van overgebleven? ’ Arjan Kers (TUI)

Van Apeldoorn: ‘Wordt het businessmodel van de touroperator meer risicodragend?’

Kers: ‘Dat is al risicodragend.’ Kaper: ‘Ik keek laatst naar een risicomatrix die we jaarlijks maken, maar dan nog voor Covid. Toen had je als risico misschien vraaguitval als er ergens een natuurramp zou zijn. Zoiets als Covid hadden we nooit kunnen bedenken. Vroeger wist je ook: er is één boekingsseizoen en rond de Vakantiebeurs is het hartstikke druk. Dat is ook geen zekerheid meer, er zijn tegenwoordig veel meer onzekerheden.’ Van Apeldoorn: ‘Als je businessmodel onzeker is geworden, is het dan houdbaar dat je de commissiestructuur met de retail overeind houdt en 8 of 9 procent betaalt?’ Van der Heijden: ‘Zolang de retail ons vroegboekende omzet met een goede marge bezorgt, is het prima dat de retail daar met stijgende prijzen ook meer aan overhoudt.’ Kers: ‘Een vraag aan Marjon.

Altijd het hoogst haalbare...

Live Happy

FOX was voor mij een van dé spelers in de markt. Is het een juiste beslissing geweest om FOX onder ANWB-reizen neer te zetten?’ Kaper: ‘Ik denk van wel, maar het is nog te vroeg om het al te evalueren. Het was een moeilijke tijd om precies te meten, want FOX is altijd heel groot geweest op bestemmingen waar we het afgelopen jaar nog heel weinig naartoe konden gaan, zoals Indonesië. Maar we hebben gevoelsmatig zeker nog wel een jaar nodig om de veranderingen naar ANWB helemaal af te maken. Wij geloven er wel in dat we uiteindelijk ook in het verre segment groter gaan worden dan vóór Covid. Maar goed, dat moeten we over vijf jaar zien.’

‘ Het is de vraag of je als airline je mond moet houden ’ Marjon Kaper (ANWB)

Van Apeldoorn: ‘Maar ANWB staat bij mij voor Wegenwacht en kamperen, en niet voor verre reizen.’ Kaper: ‘Dat kan ik me voorstellen. Dat was natuurlijk ook onze hypothese toen wij die hele merkdiscussie aangingen. Aan de ene kant wilden we heel graag, met vijf miljoen leden, maximaal profiteren van alle data die je van die mensen hebt. En is het dan zonde dat je iets onder een apart merk hebt staan? We zijn gaan uitzoeken, net voor Covid, hoe de ANWB bekend stond als het ging om het boeken van reizen. En wat schetste onze verbazing? Dat alleen al de

spontane bekendheid van ANWB voor wat betreft het boeken van vakanties groter was dan FOX en Pharos bij elkaar.’ Van der Heijden: ‘Nu we het toch over merken hebben? Arjan, heb jij er spijt van dat Kras in TUI is opgegaan?’ Kers: ‘Moeilijke beslissingen zijn vaak noodzakelijke beslissingen. Het was wel de beste keuze op een bepaald moment. Toen ik in 2014 bij Kras binnenkwam, zat Gerrit Slot daar nog, samen met Steven (van der Heijden, red.). We spraken toen toch over heel veel passagiers. Ik geloof dat Kras de vijfde reisorganisatie in Nederland was op dat moment. Maar het is met alles zo; als je gaat integreren in het grote geheel, dan verdwijnt dat weer. Dat zie je ook met merken als Sudtours en Evenements Reizen. Wat is daar nog van overgebleven? Niks meer. En dat waren best wel mooie merken.’

Marjon Kaper

Gerressen: ‘Zien jullie ook een vraag naar meer luxe producten? Wij merken het aan de vraag aan boord naar luxere stoelen.’ Van der Heijden: ‘Het is een beetje tussen wat je wil en dat wat je kan betalen. Of dat komend jaar doorgaat, is de vraag, want uiteindelijk dwingt koopkracht je om misschien even iets zuiniger aan te doen. Maar de tendens om steeds luxer te boeken is onmiskenbaar.’ Akkersdijk: ‘Ik vraag me wel af hoe dit verder zal ontwikkelen. In de herfstvakantie ben je voor een standaardhotel in Egypte als gezin zo 6.500 euro kwijt. Dat vind ik best wel aan de prijs. Het was altijd 1.000 euro goedkoper. Dat zijn dingen die mij zorgen baren, want we willen iedereen betaalbare vakanties blijven aanbieden.’

Tom van Apeldoorn

Van der Heijden: ‘Ja, want we hebben natuurlijk enerzijds energiekosten, anderzijds de hypotheekkosten en dat is een iets uitgestelde tijdbom. Mensen hebben nu over het algemeen een iets langere vaste hypotheek, een rentevaste periode, maar alles wat nu vernieuwd wordt qua hypotheek, gaat ook drie, vier procent omhoog. We hebben nog niet alles gezien als het gaat om koopkrachtdaling. Daar ben ik een beetje huiverig voor.’

hoteliers op de bestemming hebben ook last van hogere prijzen, daar wordt energie ook duurder.’

Van Apeldoorn: ‘En ik wilde het zo graag positief houden. Maar

Van der Heijden: ‘Vandaar die hoge prijzen zoals in Egypte.

‘ Krijgen we een soort prijzenoorlog?

’

Tom van Apeldoorn (TRAVel Media)

we niet onmiddellijk herhalen. Dat duurt wel weer even, maar natuurlijk gaan mensen op reis. Er wordt nog steeds best oké geboekt, ook op last minutebasis. Het moet wel iets meer worden gestimuleerd, maar als de propositie goed is, boeken mensen nog steeds. Dus ik ben niet uitsluitend negatief. Maar we komen van een roze wolk, qua volume, boekingsbereidheid en marge, die echt ongelooflijk is. Daar donderen we nu wel vanaf en met een umfeld dat heel wat uitdagender is. Ik denk dat iedereen die daarnaar kijkt zich daar wel een beetje zorgen over maakt.’

Bas Gerressen

Egypte is een voorbeeld waar hoteliers hun prijzen echt gigantisch hebben verhoogd.’ Kers: ‘Dit is niet een Nederlands thema, maar een Europees thema. Met alle reisorganisaties wereldwijd, of tenminste in Europa, hebben we dezelfde problemen. Hotelpartners hebben de prijs ook omhoog gegooid, maar die zullen toch moeten aanpassen als er geen klanten komen. Dat is vraag en aanbod. En ja, wij zullen waarschijnlijk marges

moeten inleveren en hopen dat die vraag weer komt. En dan gaat het weer om volume en schaalbaarheid. Dat is altijd zo geweest. Maar ik zeg wel eens vaker, en dat klinkt misschien heel raar, als 30 procent van de Nederlanders de komende jaren niet meer reist, betekent dat nog steeds dat 70 procent wel reist, toch? En als die 70 procent bij mij reist, ben ik gewoon heel erg tevreden.’ Van der Heijden: ‘Dat extreme boekingsjaar van dit jaar gaan

Van Apeldoorn: ‘Krijgen we een soort prijzenoorlog?’ Van der Heijden: ‘Nee, dan gaat er capaciteit uit.’ Kers: ‘Exact.’ Van der Heijden: ‘Dat werkt altijd al zo. Dat is nooit anders geweest. Soms is het beter om capaciteit eruit te halen dan om de prijs verder te blijven verlagen. Dat zit in het mechanisme.’

Kers: ‘We zullen altijd minder vraag hebben en zullen altijd uitdagingen houden. We kunnen ook niet meer lang vooruitkijken. Het zal altijd heel korte termijn blijven. Dat is misschien heel atypisch met onze business, maar dat is wel waar we nu tegenaanlopen.’

‘ Mensen blijven wel reizen, alleen via Brussel of Düsseldorf ’ Bas Gerressen (KLM)

Van der Heijden: ‘Dat is wat ik bedoel met vóór 9/11. Je maakte brochures, die gooide je op de toonbank bij het reisbureau en dan kon je achterover gaan leunen. Vlak voor vertrek moest je een keer wat afprijzen en dat was het dan. Die tijden komen echt nooit meer terug.’ Dit interview vond eind september plaats.

Staan zakenreizen terug op de agenda? Staan zakenreizen terug op de agenda? Staan Wees zakenreizen voorbereid! terug op de agenda?

Wees voorbereid! Wees voorbereid!

AirPlus Corporate Card AirPlus Corporate Card Plan uw zakenreizen zonder zorgen! AirPlus Corporate Card Plan uw zakenreizen zorgen! De AirPlus Corporate Cardzonder is de ultieme oplossing voor uw Plan uw zakenreizen zorgen! De AirPlus Corporate is de voor ultieme oplossing voor uw werknemers onderwegCard die zonder zorgt datatransparantie en

werknemers onderweg die zorgt voor datatransparantie en een eenvoudige administratie. Gemakkelijk, handigvoor en veilig, De AirPlus Corporate Card is de ultieme oplossing uw een eenvoudige administratie. Gemakkelijk, handig en veilig, is het uw enkele reis naar eenvoudig zakelijk reizen. werknemers onderweg die zorgt voor datatransparantie en is heteenvoudige uw enkele administratie. reis naar eenvoudig zakelijkhandig reizen.en veilig, een Gemakkelijk, is het uw enkele reis naar eenvoudig zakelijk reizen.

Reclameboodschap voor promotionele doeleinden. Raadpleeg voor meer informatie over de algemene voorwaarden de website https://www.airplus.com/ en in het bijzonder de sectie "Gegevens van de samenleving en transparantie". De goedkeuring van Company Account, Virtual Cards, Corporate Card is naar goeddunken van Lufthansa AirPlus Servicekarten GmbH. Reclameboodschap voor promotionele doeleinden. Raadpleeg voor meer informatie over de algemene voorwaarden de website https://www.airplus.com/ en in het bijzonder de sectie "Gegevens van de samenleving en transparantie". De goedkeuring van Company Account, Virtual Cards, Corporate Card is naar goeddunken van Lufthansa AirPlus Servicekarten GmbH. Reclameboodschap voor promotionele doeleinden. Raadpleeg voor meer informatie over de algemene voorwaarden de website https://www.airplus.com/ en in het bijzonder de sectie "Gegevens van de samenleving en transparantie". De goedkeuring van Company Account, Virtual Cards, Corporate Card is naar goeddunken van Lufthansa AirPlus Servicekarten GmbH.

Top

in beeld

TUI NEDERLAND Omzet 2022: -

TUI Group heeft een sterke zomer 2022 achter de rug die bijna op het niveau lag van zomer 2019. ‘We zullen het boekjaar 2022 succesvol afsluiten met een aanzienlijk positief resultaat’, stelden de inmiddels vertrokken CEO Fritz Joussen en zijn opvolger Sebastian Ebel in september 2022. In zijn financiële boekjaar 2021 noteerde TUI Group als geheel een omzet van 4,7 miljard euro, circa 40 procent minder dan het jaar ervoor. TUI Group verstrekt geen cijfers over de afzonderlijke markten. Dat betekent dat TUI Nederland voor het tweede jaar op rij geen cijfers kan aanleveren voor de Top 50. Het ligt echter in de lijn der verwachting dat TUI Nederland afstevent op een stevig herstel. David Burling, lid van de TUI Group Executive Board en als CEO Markets verantwoordelijk voor alle markten van het reisconcern, verklaarde afgelopen voorjaar aan TravMagazine dat TUI Nederland het bovengemiddeld goed doet. Op 14 december 2022 jaar verschijnt het jaarverslag over boekjaar 2022. Als beursgenoteerd bedrijf doet TUI Group geen mededelingen over de verwachte cijfers. Analisten verwachten volgens Duitse media een winst voor rente en belastingen (Ebit) in de buurt van een goede 400 miljoen euro. TUI Nederland behaalde in 2019 (pre-corona) een omzet van 2,1 miljard euro.

SUNWEB GROUP Omzet 2022: 495 miljoen

Sunweb Group heeft eveneens een goed jaar achter de rug, waarin de omzet naar verwachting hoger uitkomt dan pre-corona. De omzet in boekjaar 2022 komt op 495 miljoen euro, verwacht de in Rotterdam gevestigde touroperator. In boekjaar 2019 eindigde de teller op 420 miljoen. Sunweb Group heeft zijn aanbod in 2022 uitgebreid met cruises en treinreizen, als onderdeel van de groeistrategie. ‘We willen minimaal vier thuismarkten hebben, dus naast Nederland ook België, Zweden en Denemarken’, zegt topman Mattijs ten Brink tegen TravMagazine. ‘We willen in alle sectoren aanwezig zijn waarvan we denken dat er groei in zit. We willen ook groeien door het steeds persoonlijker te maken, steeds beter te snappen wat een specifieke klant en zijn reisgezelschap nodig heeft.’ Mattijs ten Brink

CORENDON Omzet 2022: 700 miljoen

2 Corendon heeft een topjaar achter de rug, waarin de omzet naar verwachting uitkomt op 700 miljoen euro. Dat is meer dan de 638 miljoen die (pre-corona) in 2019 werd behaald. Over boekjaar 2023 is CEO Steven van der Heijden een stuk minder optimistisch. Vanwege de hoge inflatie en de angst voor een hoge energierekening zullen consumenten in 2023 meer dan ooit de hand op de knip houden en onder andere bezuinigen op vakanties. Tegelijk zullen vakanties door de sterk gestegen kosten duurder worden, stelde hij in september bij de opening van het academisch jaar op de Breda University of Applied Sciences.

Steven van der Heijden.

PRIJSVRIJ GROUP Omzet 2022: 468 miljoen

Prijsvrij Group, inclusief het nieuwe D-reizen, groeit gestaag. In zijn prognose voor 2022 verwacht het bedrijf een omzet van 468 miljoen euro. Dat is exclusief de eigen virtuele touroperator. Er zijn inmiddels 77 winkels van D-reizen opnieuw geopend; 12 winkels zijn in ontwikkeling. In boekjaar 2019 noteerde Prijsvrij Group nog een omzet van 140 miljoen.

Marc van Deursen (Prijsvrij) en Arjan Kers (TUI)

Lees verder op pagina 27

ZORGELOZE UITSTAPJES BEGINNEN MET ZORGELOOS INSTAPPEN.

Ontdek de zonnige kant van autohuur. Bij Sunny Cars houden we ervan om autohuur makkelijk en helder te maken. Daarom is all-in bij ons ook echt all-in. Simpel en betrouwbaar! We bieden een duidelijk en transparant proces én ondersteunen met kant-en-klare communicatie. Alles is gemakkelijk zelf te regelen via de B2B-tool en ons salesteam staat altijd voor je klaar. Dát is de zonnige kant van autohuur.

DÉ VAKANTIEDISCOUNTER Omzet 2022: 275 miljoen

Onder de vleugels van de Britse investeerder 3i staat Dé VakantieDiscounter sinds zomer 2022 weer op eigen benen. ‘We focussen op internationale uitbreiding’, zegt Hans van Hoffen, CEO van de Elmar Travel Group, waar Dé VakantieDiscounter onderdeel van is. Otravo heeft het bedrijf van de hand gedaan. Van Hoffen is bij de overname meegegaan en heeft volop ambitie. Het doel is om in 2026 op een omzet van 1,2 tot 1,5 miljard euro te zitten. 3i heeft tevens investeringen in onder andere Action, BasicFit en Hans Anders. Dé VakantieDiscounter gaat internationaal aan de slag, zoals Van Hoffen in juli 2022 tegen TravMagazine zei en start in België en Duitsland. De VakantieDiscounter werd in 2000 opgericht. Het bedrijf werd in 2007 verkocht aan de voormalige eigenaren achter Elmar Reizen. In 2017 kocht Otravo het bedrijf. De snelle groei van de laatste jaren is volgens Van Hoffen het gevolg van een grote klantfocus, mede door inzet van techniek. Voor boekjaar 2022 verwacht Van Hoffen een omzet van 275 tot 280 miljoen euro. Daarmee is Dé VakantieDiscounter een nieuwkomer in de Top 50.

VCK TRAVEL Omzet 2022: 210 miljoen

VCK Travel is stevig geworteld in de Nederlandse zakenreiswereld. In boekjaar 2019 noteerde het bedrijf een omzet van 240 miljoen euro. Managing director Ed Berrevoets sprak vorig jaar de verwachting uit dat VCK Travel in 2022 op 70 procent van de pre-corona omzet zou zitten. Dat pakte beter uit. De prognose voor boekjaar 2022 is 210 miljoen euro.

BCD GROUP Omzet 2022: 201 miljoen

Dat de prognosecijfers van BCD Group voor 2022 fors lager uitvallen, komt doordat Travix en Airtrade Holland niet meer tot het concern behoren. De prognose voor 2022 is dus zonder Travix en Airtrade. In een korte toelichting zegt BCD: ‘Wij verwachten dat het reisverkeer binnen drie tot vier jaar weer terugkeert naar het niveau van voor corona. Zakenreizen zijn van essentieel belang om bedrijfsdoelstellingen te bereiken en er is duidelijk een toenemende behoefte aan face-to-face samenwerken met klanten, partners en leveranciers. Wereldwijd liggen onze netto air transacties momenteel* op ongeveer 60% van het niveau van vóór de pandemie. Wij verwachten dat deze eind 2022 op 75% tot 85% van het pre-Covidniveau liggen.’ (*=augustus 2022).

AIRTRADE HOLLAND Omzet 2022: 175 miljoen

Tijdens de coronacrisis noteerde Airtrade in boekjaar 2020 ‘een negatieve omzet’, zoals CEO Jeroen Martron het destijds noemde. Inmiddels volgt de consolidator en techniekleverancier weer een stevig opgaande lijn. De prognose voor 2022 bedraagt 175 miljoen euro. De omzet pre-corona bedroeg 215 miljoen euro. Airtrade heeft zijn kosten afgeschaald om meer lean & mean te worden.

THE TRAVEL CLUB Omzet 2022: 160 miljoen

The Travel Club, gevestigd in Culemborg, zit in 2022 weer praktisch op de omzet van pre-corona. Voor 2022 verwacht The Travel Club op 160 miljoen euro uit te komen. In 2019 eindigde de teller op 154 miljoen. Martine de Knoop en Don Kaspers vormen inmiddels ruim een jaar samen de directie van The Travel Club en The Travel Company. Beide bedrijven werden in de zomer van 2021 overgenomen door investeerder Wim Smit. Gevraagd naar haar verwachting voor 2023, zei De Knoop recent in TravMagazine: ‘Alles bij elkaar is het ontzettend lastig om voor 2023 een verwachting te geven. Als we dit najaar nog een opleving van het virus krijgen, dan gaat dat zeker gevolgen hebben voor het vertrouwen van de consument om voor 2023 al een vakantie te boeken. Daar staat tegenover dat we nu al 30 procent omzet geboekt hebben staan voor 2023, dus dat ziet er wel goed uit.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 39

Samen reisdromen uit laten komen in 2023

ontdekkingsreizen met een vakantiegevoel

Foto: Magic Camps, Oman

Bijzondere reizen zijn onderdeel van het DNA van Avila. Inmiddels 11 jaar geleden was een van de eerst reizen onder de vlag van Avila een rondreis door Argentinië per privéjet waarbij de polosport op een dag werd gecombineerd met de beste wijnhuizen van Mendoza. Exclusiviteit vinden we terug in tijd, privacy, unieke ervaringen, service en esthetiek. En op die vlakken zijn we de afgelopen jaren expert geworden. Van Zuid-Amerika tot Zuid-Afrika, van het Midden-Oosten tot het Wilde Westen. Als oﬃcieel agent van National Geographic Expeditions bieden we daarnaast een heel scala aan reizen waar de reiziger exclusief toegang krijgt tot de wereld van National Geographic. Privéreizen, kleinschalige groepsreizen en expeditiecruises waarbij de gasten worden vergezeld door fotografen en wetenschappers van National Geographic. Maar een bijzondere reis begint al bij het eerste contact. Zo bezoeken we regelmatig klanten aan huis, ook samen met onze ZRA- en andere retailpartners. Zo nemen we de gasten aan de hand en ontwerpen we de perfecte rondreis van A tot Z. Met de hele familie op safari, een expeditiecruise voorbij de poolcirkel, of een uitgebreide rondreis door Zuidoost-Azië waarbij de mooiste ervaringen aan elkaar worden geregen. Van sophisticated expeditions tot luxe vakanties ben je bij ons aan het juiste adres. Oog voor detail is daarin essentieel, zoals net even dat goede kamertype met vrij uitzicht of bij aankomst in Venetië een privé boottransfer met juist die authentieke Riva. Een bijzondere reis heeft voor iedere gast een andere invulling, en dat is iets waar we als maatwerkspecialist onze duidelijke meerwaarde laten zien. Bel of mail gerust met onze specialisten, 023-2210800 of info@avilareizen.nl Tim, Hilda en het team van Avila Reizen

Ontdekkingsreizen naar Latijns-Amerika, Noord-Amerika, Afrika, Azië, Europa & de Poolgebieden Oﬃcieel agent van National Geographic Expeditions www.avilareizen.nl | info@avilareizen.nl | +31 (0)23 221 0800 Zijlsingel 1 - 5e etage, 2013DN, Haarlem

FINOLHU Baa Atoll, Maldives

GRAND HOTEL RESIDENCIA Maspalomas, Gran Canaria

PALM BEACH Maspalomas, Gran Canaria

SEASIDE SANDY BEACH Playa del Inglés Gran Canaria

SEASIDE LOS JAMEOS Playa de los Pocillos Lanzarote

Seaside Hotels S. L., Avda. de Moya nr. 8, E-35100 Playa del Inglés, Gran Canaria Tel.: +34 928 063200, Fax: +34 928 063306, reservas@seaside-collection.es, www.seaside-collection.com

Jan Driessen

‘Een kind, zelfs een blind paard, had de problemen kunnen voorspellen ’ De reissector heeft tijdens en na de coronapandemie meer dan ooit te maken gehad met crisiscommunicatie. Hoe heeft de sector dat gedaan? Wat kan er beter?

Door: Arjen Lutgendorff

TravMagazine ging op gesprek bij Jan Driessen, die zijn sporen in de journalistiek en communicatie al lang en breed heeft verdiend. Hij interviewde tal van politici voor Den Haag Vandaag en volgde voor Brandpunt en Netwerk de actualiteiten, waaronder oorlogen en presidentsverkiezingen. In die periode interviewde hij onder andere Tony Blair, Bill Clinton, Silvio Berlusconi, Yasser Arafat, Nelson Mandela en de Dalai Lama. In de zero’s was hij campagnestrateeg voor Mark Rutte, werkte als directeur communicatie bij AEGON en vandaag de dag helpt hij talloze bedrijven met zijn eigen communicatiebedrijf ‘Q&A’. Of er iets te verbeteren valt binnen de reissector? Lees en huiver.

Hoe beoordeel jij als communicatiestrateeg het vertrek van Schiphol CEO Dick Benschop? ‘Zo’n afgedwongen voortijdig besluit is natuurlijk een persoonlijke klap, maar was onontkoombaar gezien de voortdurende chaos en de enorme schade die reizigers daardoor opliepen. De zwaar bekritiseerde CEO kon het tij niet meer tijdig keren en werd zelf een sta in de weg voor de

noodzakelijke verbeteringen en het herstel van vertrouwen met alle stakeholders. Zo’n publieke exit is snoeihard, maar dat is het soms aan de top. Zijn videoboodschap toonde pijnlijk de ontstane afstand tot de werkvloer. Staand voor een overvol bureau, hoog vanuit de ivoren managementtoren, een half voorgelezen procesverhaal zonder enig écht gevoel voor wat reizigers en medewerkers te verduren hebben gekregen. Geen excuses aan wie ook, of verklaring. Geen getoonde warmte of inleving. Jammer, want ik weet dat hij die betrokkenheid en verantwoordelijkheid wel ten volle voelt.’

het was chaos in het kwadraat. Schokkend, een derdewereldland waardig. Ik heb heel veel gereisd met KLM, ook in andere tijden. In de Afrikaanse woestijn zag ik ellendige dingen en als je daarna een KLMtoestel op de luchthaven van Nairobi zag staan, was dat een teken van trots, gedegenheid, veiligheid en betrouwbaarheid waar je ook voor betaalde, maar dat is aan gort geholpen. KLM

Hoe kijk je naar de huidige crisis? ‘Ik kijk met totaal onbegrip naar zéér gevestigde instituten als Schiphol en KLM. Er is geen grotere zonde in de reiswereld dan je reizigers (kinderen, ouderen) van het een op het andere moment in het buitenland te laten staan. Ongehoord en onacceptabel. Een kind, zelfs een blind paard, had de problemen in de reissector kunnen voorspellen. Dat daar op geen enkele luchthaven over is nagedacht?! Ik was onlangs op Schiphol en Jan Driessen

heeft nu de geloofwaardigheid van een prijsvechter. Het beeld van de altijd betrouwbare blauwe vogel is weg. Zelfs de koningin bleef achter in Argentinië.’

Als jij CEO van Schiphol was geweest… ‘Waarom zette Schiphol toen het misging er geen speciale crisisteams op? Waarom zie ik dat niet? Dat er een week lang

Fairway Golftravel Tico Reizen

Riksja Travel

&Olives

ResiRest Avila Reizen

SNP Natuurreizen

Pacific Island Travel

VCK Cruises

Bohemian Birds

Amazing Destinations

Garden Tours

Pin High Golftravel

Best of Travel Travelnauts Munckhof Italmania

Proud op onze klanten!

Matoke Tours Novi Travel

Pangea Travel BON Travel

Van Verre Reizen Charlie’s Travel

Barrio-Life

Jambo Safari Club Holidayguru

Outsight Travel

Golftime

Zuid-Afrika Specialist

Ambiance Travel

Vamonos Travels

Executive Travel

DeUna Travel Casita Travel

Voja Travel

GI Travel

Oryx Travel

Dock C Cruisepartners

Siama

Corparate Meeting Partners Explore more

Kingfisher Tours TRAVELKID

Voetbal Retour

Gruber Golfreisen

TsjechiëXperience

Explore Tanzania Le Beau Reizen

World Explorers

Preferred Hotels & Resorts

Sapa Pana Travel Troll Travel Rondreis op maat

Namasté Reizen

Singha Reizen

Karibik Sport

Your Planet Travel

Eurocult-Lito Reizen

Snowleopard Adventures Wielerbus

Vakantie & Zorg

Creating Stories

No Beach Reizen

Idlewild Africa Travel Vakantie Hond

A&E Erlebnisreisen

Dimsum Reizen Waterproof Tours Suriname

Undiscovered

Challenge Resorts & Travel

Costa Rica Vakantie

Sable Tours

Mevo Reizen Valerius Reizen

Inezia Tours

Curaçao Exclusief

Golf Business Class

GO Africa

Go Local! Waterproof Expeditions

Las Perlas Bijzonder Afrika

Unico Travel

Sunhill Cycling

Disabled Accessible Travel Tirol Outdoor

Local Touch Travel

Leon Reizen

Suriname Holidays NL Connection

CheapCampers

Italstudio Hoogstins Travel

Portokali

Manders Travel

www.travelspirit.nl Disclaimer: dit is een greep uit onze klanten, excuses als je er niet bij staat.

Anubhuti

gezegd: Wat als het misgaat? Wat als we dadelijk te langzaam opstarten? Wat als er dadelijk weer meer reizigers komen? Op dit moment is het niveau nog niet eens terug op het niveau van vóór corona. De koffers die er al maanden staan, de roltrappen die het al maanden niet doen, het geeft het beeld van een bedrijf dat niet diepgaand genoeg kritisch is geweest en nu nog steeds niet scherp genoeg aan de wind zeilt. Natuurlijk hebben we het over de optelsom van ‘the perfect storm’, maar ook dan zul je een communicatielijn moeten hebben die medewerkers omarmt en klanten uitlegt wat er aan de hand is. De communicatie was en is gewoon niet op orde en de bereikbaarheid is dramatisch.’

Chaos op Schiphol. Foto: Fery Iswandy / Shutterstock.com

koffers staan, dat kan gebeuren, maar die koffers staan er al maanden. Iedereen kan daar zo een koffer meepakken. Dat de helft van de bagagescanners structureel buiten bedrijf is; dat is écht onacceptabel, dat kan en mag niet.’

Er wordt ook wel gezegd dat het allemaal bewust gebeurt, om mensen te ontmoedigen om te vliegen. ‘Schiphol is een commerciële organisatie, ik geloof niet dat dit bewust gebeurt. Het is onmacht.’

Wat is er in jouw ogen misgegaan? ‘Corona was overmacht, maar niemand riep toen dat de CEO van Schiphol moest aftreden. Nu zitten we al lang niet meer middenin de pandemie en ervaart Schiphol ‘de wet van de basketbal’. Eigenlijk moet iedere directie die kennen. Als een basketbal stil op de grond komt te liggen, kost het extreem veel

energie en moeite om die basketbal weer omhoog te krijgen. Dat heeft de leiding zich onvoldoende gerealiseerd.’

Goede spelers krijgen die bal wel snel aan het stuiteren… ‘Ook topspelers kost dat veel extra energie. Het is enorm ingewikkeld wanneer er maandenlang geen kennisoverdracht is, geen opvolging wordt gegeven aan mensen die weggaan, om vanuit het niets een organisatie weer vaart te geven. Ik vind dat een bedrijf, als het gaat om crisis(communicatie), alle risico’s van tevoren in kaart moet brengen en dat betekent dat je de meest zwarte scenario’s in kaart moet brengen en moet voorkomen dat het misgaat.’

Hoe hebben KLM en Schiphol dat gedaan? ‘KLM en Schiphol zijn daar niet toe in staat gebleken, terwijl het geen bedrijven in derdewereldlanden zijn. Het zijn

de meest professionele organisaties die Nederland kende. Geprezen instituten, beste werkgevers, altijd bovenaan qua reputatie, dan heb je de verplichting om in ‘dark scenario’s’ te denken. Dan kan je niet zeggen dat je het hebt geoutsourcet. Ook bij het uitbesteden van taken ben je eindverantwoordelijk wanneer het misgaat. Overal zijn oplossingen voor en ik heb ook te lang aan de corporate bedrijfskant gezeten om te weten hoe complex het is, dus ik heb ook wel begrip voor situaties die ontstaan, maar hier zie ik zaken die echt anders aangepakt hadden kunnen en moeten worden.’

Hoe vind je de communicatie van Schiphol? ‘Bij crisiscommunicatie is het zo dat je allereerst alles gedaan moet hebben om te voorkomen dat het misgaat. Voorkomen is beter dan genezen. Als ik bij Schiphol had gewerkt, had ik

‘

De chaos op Schiphol is een derdewereldland waardig ’ Heb je nog andere tips? ‘Je zult dagelijks betrokkenheid moeten tonen. Tijdens de coronacrisis zag je Pieter Elbers (ex-CEO KLM, red.) overal, maar toen het daarna mis ging tijdens de herstart heb ik niemand van KLM gezien. Natuurlijk, Elbers was onderweg naar de uitgang, maar zijn opvolgster heb ik ook niet gezien. Die was waarschijnlijk nog met treintjes bezig? Die ook niet rijden trouwens. Ik heb Dick Benschop tot aan zijn afscheid één keer bij Buitenhof gezien, overigens een goed optreden, maar té weinig. Ik heb het Schiphol-

34 34

managementteam niet aan het werk gezien bij de security-rijen, bagagebanden of vliegtuigen. Wel dat vreselijke fotootje van Benschop die aan het roeien was met zijn gezin. Dat zijn dodelijke beelden. Hij was zoals ik campagneleider, hij bij PvdA en ik bij VVD. Hij had moeten weten dat hij in crisistijd continu zichtbaar had moeten zijn, toegankelijk had moeten zijn voor elke journalist. Nu kregen de (ingehuurde) medewerkers de woede van reizigers over zich heen, maar hij had daar moeten staan. Een plan om de chaos te voorkomen was er niet en de zichtbaarheid ontbrak volledig. Dat was niet alleen bij Schiphol, maar ook bij Transavia en KLM. Ik vind dat, voor zo’n belangrijke branche, onbegrijpelijk. Zóveel mensen gedupeerd, in paniek, ouderen die ’s nachts op de luchthaven moesten blijven, er werden onverantwoordelijke beslissingen genomen door procesmanagers die Excelsheets kunnen lezen. Ik zag dagelijks geen leiders op televisie die meevoelend zijn, die tonen dat ze het begrijpen, die overal willen aanschuiven om uit te leggen hoe erg het is. Dat de KLM en Schiphol-top het zo hebben laten lopen, heeft mij het vertrouwen ontnomen.’

Je hoort ook wel dat de consument snel vergeet, dat vertrouwen snel terugkeert. ‘Nee, dat is niet het geval. Het vertrouwen van KLM is in decennia opgebouwd. In mijn tijd als oorlogsverslaggever raakte je ontroert wanneer je de blauwe vogel zag staan, het was een merk waar je van op aan kon. Maar na wat er allemaal is gebeurd, kan ik de KLM niet meer vertrouwen. Nu heb je het idee dat je met een derderangsorganisatie als Ryanair vliegt. Het past bij

Ryanair, maar KLM verkoopt het gestolde vertrouwen. De stewardessen gedragen zich er naar, piloten lopen met een rechte rug, alles tip top in orde. Op het moment dat je zo plotseling, zonder dat je alle scenario’s ten volle hebt benut, zomaar een streep haalt door duizenden vluchten zonder er de juiste opvang en communicatie voor te creëren; ik had het voor ondenkbaar gehouden voor zo’n maatschappij. Daarmee haal je een streep door de betrouwbaarheid en die komt niet meer zo snel terug. Ik zou niet meer zo snel denken; ‘KLM laat je niet in de steek’, omdat ik weet dat ze het wel doen op het moment suprême.’

‘

De centrale boodschap van de reisbranche ontbreekt volledig ’

Altijd als er ergens op de wereld iets gebeurt, dan weten de media de reiswereld te vinden. Daardoor komt de reiswereld altijd in het verdomhoekje. Moet je bijvoorbeeld altijd een reactie geven als de media je bellen in verband met negatief nieuws of is ‘geen commentaar’ ook een goede reactie? ‘Altijd reageren! Op het moment dat je een bedrijf hebt dat diep verbonden is met de maatschappij, dat honderdduizenden klanten in de

Nederlandse samenleving heeft, dan dicteert die relatie dat je altijd verantwoording aflegt op alle vlakken. Ik vind het een verplichting, ook als het een keer niet uitkomt, ook als het vervelend is en je een keer geen antwoord hebt of als je moet erkennen dat je fout hebt gezeten. Zorg dat je zichtbaar, kwetsbaar en relevant bent in je relatie. Je spreekt niet tot de redacteur van TravMagazine of De Telegraaf, je spreekt tot de lezers. Je hebt geen verantwoording aan de journalist of het medium, maar aan je klanten of partners die het lezen.’

Er zijn reisprofessionals die vinden dat de brancheorganisatie en reisorganisaties ‘hun bek moeten houden’ wanneer ze naar een reactie worden gevraagd door media wanneer er waar dan ook ter wereld iets speelt dat van invloed kan zijn op reizen. Zij vinden het bijvoorbeeld niet verstandig om in de zomer, met betrekking tot de Schiphol-chaos, al te roepen dat je je zorgen maakt over het winterseizoen… ‘De enige manier is om eerlijk naar de feiten van vandaag en de verwachtingen voor morgen te kijken, in een constante dialoog, want de situatie kan veranderen. Op die manier moet je proberen het vertrouwen van de consument terug te winnen en dat doe je niet door je kop in het zand te steken en niet te communiceren, want dan word je een onbetrouwbare partner. Dat gaat niet. Je moet, hoe lastig dat soms ook is, blijven communiceren op basis van de feiten die je kent.’

Wat moet je doen als je als reisorganisator door media wordt gebeld? ‘Als je je communicatie op orde hebt, dan weet je wat journalisten gaan vragen. Ik weet uit mijn ervaring van de afgelopen 40 jaar in de journalistiek en bedrijfsleven dat bijna alle denkbare crisissen en publicitaire rampen van tevoren intern al wel bekend waren. Als iets werd ontkent door het management, vroeg ik om de notulen van de afgelopen vergaderingen en dan stond het er negen van de tien keer in. Zorg dat je al je denkbare antwoorden van tevoren klaar hebt en als je dat niet hebt, dan kan je vragen om er ruim voor de deadline op terug te komen. ‘Geen commentaar’ is voor mij geen optie. Ik ben altijd bereikbaar, neem op en bel terug, ook als het vervelende vragen zijn.’

Wachten tot een journalist belt of zelf initiatief nemen door middel van een persbericht/conferentie? ‘Indien mogelijk proactief. Diezelfde verantwoordelijkheid heb je naar klanten toe. Vertel wat er gaat gebeuren. Waarom gaf Schiphol niet iedere dag een persconferentie? Er wordt veel te weinig geoefend op het crisiscommunicatieplan.’

De CEO van een reisbedrijf moet een mediatraining volgen… ‘Dat hoeft geen mediatraining te zijn, maar ze moeten media begaafd zijn. Er is geen topsporter die ooit op een podium komt zonder de goede training en begeleiding. Heel veel CEO’s die goed zijn in boekhouden en Excel-sheets lezen, denken vaak dat ze ook heel goed in communicatie zijn, maar dat is niet zo. Journalisten

weten vervelende vragen te stellen, terwijl mensen rondom CEO’s die CEO’s vaak naar de mond praten met de geijkte vragen. Je moet jezelf trainen op vervelende vragen.’

Als een groot bedrijf als KLM of Schiphol een nieuwe CEO aanneemt, moeten ze dan ook kijken of die persoon het goed kan als het gaat om communicatie? ‘In de huidige tijd wel. Ik kom nog uit de tijd dat bedrijven zaken mooier voor konden doen dan dat ze waren. Social media heeft nu die power. Eén enkele klant of medewerker kan een bedrijf ten gronde richten en dat betekent dat een bedrijf/ organisatie communicatief vaardig moet zijn. Dat betekent ook dat het gezicht dat leiding geeft aan het bedrijf over die communicatieve vaardigheden moet beschikken. Iemand die schuw is voor de pers zou ik niet aannemen als CEO. Mij wordt vaak gevraagd om een bedrijf betere reputatie te bezorgen. Het gaat daarbij over leiderschap, prijskwaliteitsverhouding, de serviceverlening, je maatschappelijke verantwoordelijkheid, de winst die je maakt; die vormen tezamen de drivers van een gedegen reputatie. Dat is niet iets dat snel in één interviewtje door de secretaresse gefixed kan worden. De onzichtbaarheid bij bedrijven als Schiphol en KLM vind ik echt verbijsterend en heeft denk ik ook geleid tot het voortijdig vertrek van Benschop.’

Als je terugdenkt aan de coronacrisis, welke CEO’s van reisbedrijven heb jij in de media gezien? ‘Allereerst Frank Oostdam

(directeur ANVR, red.). Ik vind hem gegroeid. Hij is beschikbaar, ijdel genoeg om in de spotlights te gaan zitten, doet het professioneel en geeft helder uitleg, dat is een goede combinatie. Ik heb Arjan Kers (TUI Nederland) gezien. Hij deed het goed in de media, maar Oostdam is echt het gezicht van de reissector geworden. In de coronacrisis, niet in de ontwaak-

crisis, heeft Pieter Elbers (exKLM) het goed gedaan. Je zag hem met de handen uit de mouwen en dat is het beeld dat we willen zien. Die urgentie is daarna kwijtgeraakt bij KLM. Ik heb ook Atilay Uslu (Corendon) gezien. Hij staat er altijd, ook als het vervelend is. Het maakt ook nog een verschil of je alleen CEO bent of CEO én eigenaar. Atilay hoeft niet te overleggen

met anderen wat hij gaat zeggen, hij kan het ter plekke de oplossing bedenken en beloven. Weinigen is die rol gegeven, maar het geeft wel de kracht van zijn betrokken communicatie aan.’

Moet de reisbranche aan een mediastrategie werken? ‘De reputatie van de branche

PAPAGAYO BEACH HOTEL

PAPAGAYO BEACH RESORT

WWW.PAPAGAYO.COM |

PAPAGAYO BEACH CLUB

@PAPAGAYOCURACAO

naar een hoger plan tillen vergt een gezamenlijk optreden. Je moet in samenhang doelen naar buiten te brengen, zodat niet partij A naar links wijst, partij B naar rechts, enzovoort, want dan heb je losse kralen. Maar waar is die ketting in de reisbranche?! Wat zijn de centrale boodschappen van de reiswereld en hoe worden die centraal uitgedragen? Dat ontbreekt volledig. In de reisbranche is het ‘iedereen voor zich en God voor ons allen’. Het consumentenvertrouwen in de uitgaande reissector verpulvert, mensen kopen campers, want ze willen niet meer in de rij staan of met de onbetrouwbare KLM vliegen. CEO’s, zeker van de grotere partijen, moeten regelmatig met de brancheorganisatie bijeenkomen. Ik krijg niet het idee dat dat gebeurt. Ze moeten bedenken waar de sector voor staat, wat de sector te bieden heeft en hoe het vertrouwen teruggewonnen kan worden. Dat zijn hele belangrijke sessies,

maar ik denk dat iedereen al gillend gek wordt van z’n eigen problemen. Je ziet of voelt de urgentie in ieder geval niet.’

‘

KLM is niet meer te vertrouwen ’ Tijdens de crisis kregen veel reisbedrijven leningen, maar heel veel Nederlanders denken dat het om steun gaat. Hoe kan je dat beeld veranderen? ‘Dat is heel lastig. Er is tegenwoordig heel veel sprake van framing en nepnieuws. Linkse partijen die het maar blijven hebben over de staatssteun die KLM heeft gehad. Ze weten dat het geen steun is, maar een lening en toch blijven ze het benoemen als steun. Dan moet er een tegengeluid komen met

minimaal zoveel kracht, liefst met tien keer zoveel kracht, want negatief nieuws gaat tien keer sneller dan positief nieuws. Dat tegengeluid moet er komen op basis van de feiten, controleerbare feiten. Iedere keer zeggen dat het geld al is terugbetaald inclusief rente. KLM is al bezig met het terugbetalen van de leningen, maar daar hoor je de linkse partijen helemaal niet over en (bijna) niemand schrijft erover.’

De reissector zit ook in de CO2-crisis met veel negatieve verhalen over reizen, maar er is nauwelijks aandacht voor alle energie die reisbedrijven erin steken. ‘Reisbedrijven, de politiek, opinievormers en de journalistiek moeten kijken naar de herwaardering van de feiten. Toen ik journalist was, was er een collectief gevoel over de feiten, zowel bij links als rechts. Als wij zagen dat er 100

mensen op het Binnenhof stonden, dan stonden er 100 mensen en geen duizenden. Tegenwoordig is het feitenframe losgeslagen. Dat linkse partijen spreken over steun aan KLM, terwijl het over een lening gaat, is valselijk. Politici, de journalistiek en bedrijven moeten de balans in nuancering in controleerbare feiten herwaarderen. Het populistische gekwaak, het nepnieuws, is zó alarmerend. Ik ga er vanuit dat grote (reis)bedrijven een ‘social press warroom’ hebben die die teneur waarneemt. De teneur op social is overigens niet de teneur van breed democratisch Nederland. Social media is heel veel betaalde en (buitenlands) geregisseerde stemmingmakerij. Uiteindelijk nemen Miep uit Purmerend en Henk uit Geleen dat ook over. De eerste 30 zijn allerlei trollen die een teneur zetten over KLM, enzovoorts, waar zelfs de pers op een gegeven moment in meegaat. Ik was minder hard geweest als ik zelf geen repeterend negatieve ervaringen had met KLM en op Schiphol. We leven niet meer met de beperkingen van corona, dat is maanden geleden, maar toch ettert het door. Beschamend en KLM en Schiphol onwaardig. Ik wens de nieuwe CEO’s alle sterkte en een hoog gevoel van urgentie om zaken intrinsiek te verbeteren.’

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Curaçao

Canarische Eilanden Dominicaanse Republiek

Egypte

Gambia Bali

Zanzibar

Turkije

Dubai

Bonaire

Madeira

Gegarandeerd op vakantie! Boekt je klant met Corendon vanaf luchthaven Schiphol en is hij/zij op tijd aanwezig maar mist toch zijn/haar vlucht, dan zorgen wij ervoor dat je klant alsnóg op vakantie kunt gaan! Wil je klant dit niet, dan ontvangt je klant de reissom van de vakantie terug.

CWT Omzet 2022: -

Zakenreisbedrijf CWT, sinds 2019 de officiële naam van Carlson Wagonlit Travel, is al sinds 2006 in Amerikaanse handen. Het bedrijf maakt geen afzonderlijke cijfers over de Nederlandse markt bekend. De positie van CWT in de Top 50 is ingeschat op basis van concurrentieanalyses.

FTI Omzet 2022: 140 miljoen

Het Duitse FTI groeit gestaag door in Nederland. De touroperator heeft sinds zomer 2017 ook een compleet programma voor de Nederlandse markt. Over boekjaar 2019 (pre-corona) werden voor het eerst omzetcijfers voor Nederland gemeld: 70 miljoen euro en bijna 100.000 passagiers. Voor 2022 is de prognose: 140 miljoen omzet en 165.000 passagiers. ‘FTI Nederland heeft de groei van precorona kunnen oppakken en kunnen voortzetten tot een omzet van ruim 140 miljoen euro. Ondanks omikron en de situatie Rusland-Oekraïne bleven de boekingen stabiel en namen later het jaar weer toe’, zegt Joyce Akkersdijk in een toelichting. ‘Vooruitkijkend naar komende winter, liggen de boekingen momenteel al boven het niveau van 18/19.’ FTI Group is de derde touroperator van Duitsland, na TUI Group en DER Touristik.

TIX.NL Omzet 2022: -

ATPI Omzet 2022: 126 miljoen

Met een prognose-omzet van 126 miljoen euro voor boekjaar 2022 zet ATPI een stevig resultaat neer. ‘Met de pandemie achter de rug kan ATPI weer doen waar het goed in is: het organiseren van zakelijke reizen, meetings en events’, zegt Helen van Berken, Managing Director ATPI Benelux. ‘De motor draait weer op volle toeren. Het netwerk versterken, reizen, het persoonlijke contact met relaties en collega’s ontmoeten en in gesprek gaan. Dat is waar onze klanten behoefte aan hebben. Met een toegewijd team van kundige professionals staan wij 24/7 voor hen klaar. Met de ondersteuning van een zeer uitgebreid en vernieuwd pakket van travel management en duurzaamheid technologie is ATPI klaar voor de toekomst.’

UNIGLOBE Omzet 2022: 125 miljoen

Uniglobe bezet sinds jaar en dag een stevige positie in de top 5 van zakenreisbedrijven in Nederland. De omzet voor 2022 komt naar verwachting uit op 125 miljoen euro, zegt Cees Klinkenberg, die sinds 2007 aan het roer staat van Uniglobe Travel Holland. ‘Als de coronacrisis iets bewezen heeft, dan is het wel de noodzaak van persoonlijk contact. En dat is iets waar zakenreizen onmisbaar voor zijn, naast de rol van de zakenreisagent daarin’, zei Klinkenberg eerder dit jaar in TravMagazine. ‘Bovendien ben ik wel een beetje klaar met videobellen.’ In de omzet 2020 en 2021 van Uniglobe werd nog een deel fulfilment omzet meegeteld. Voor de prognose 2022 telt deze omzet niet meer mee.

Tix.nl maakt geen omzetgegevens bekend. De positie van het bedrijf in de Top 50 is een inschatting op basis van marktanalyses.

AMERICAN EXPRESS Omzet 2022: -

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

American Express verstrekt sinds lange tijd geen afzonderlijke omzetgegevens per land meer. De zakenreisomzet in Nederland en daarmee de positie in de Top 50 is ingeschat op basis van concurrentieanalyses.

Lees verder op pagina 41

Geniet van een diner voor twee of een van de andere gratis extra’s die bij elke boeking inbegrepen zijn

SUNNY CARS Omzet 2022: 122 miljoen

Met een (prognose)omzet van 122 miljoen euro voor boekjaar 2022 heeft Sunny Cars zijn eerdere verwachtingen ruimschoots overschreden. In oktober 2021 verwachtte het bedrijf voor 2022 nog slechts een omzet van 59 miljoen. Pre-corona (2019) was de omzet 98 miljoen. In een toelichting zegt de specialist in autohuur: ‘Het aantal verhuurde auto’s zal in 2022 volgens verwachting uitkomen op -25 procent ten opzichte van 18/19 (het laatste boekjaar pre-corona). De omzet is echter fors hoger uitgevallen dan gebudgetteerd. Dit heeft te maken met de hoge huursommen die een gevolg zijn van het tekort aan huurauto’s. Op sommige populaire bestemmingen zijn de tarieven in het hoogseizoen met 150 procent of meer gestegen. Voor de reisagent betekent dit ook een hoger bedrag in euro’s aan commissie, waardoor autohuur een nog aantrekkelijker ancillary-product is.’

SCHIPHOL TRAVEL GROUP Omzet 2022: 110 miljoen

Zakenreisbedrijf Schiphol Travel Group stevent weer af op pre-corona cijfers. Directeur Daan Lenderink verwacht voor 2022 een omzet van 110 miljoen euro. ‘Covid had ook in 2021 een enorme impact op de omzet van de Schiphol Travel Group. De omzetdaling viel relatief mee gezien de hoeveelheid maritiem gerelateerde omzet’, zegt hij. Het bedrijf verwacht voor 2022 een volledig herstel en omzetten vergelijkbaar aan pre-corona.’

OYO/ @LEISURE Omzet 2022: -

OYO Vacation Homes is onderdeel van het Indiase OYO Hotels & Homes, een start-up die in 2013 werd opgericht. In mei 2019 werd in Nederland de @Leisure Group overgenomen, bekend van de merken Belvilla, DanCenter en TraumFerienwohnungen. Dit zijn nog steeds de drie hoofdmerken van het bedrijf, waarvan het Nederlandse hoofdkantoor is gevestigd in Amsterdam. Het bedrijf verstrekt geen separate cijfers voor de Nederlandse markt. De positie in de Top 50 is ingeschat.

TRAVELXL Omzet 2022: 101 miljoen

Met zijn prognose-omzet van 101 miljoen euro voor boekjaar 2022 zit TravelXL bijna op het niveau van pre-corona (2019), toen 105 miljoen euro werd gerealiseerd. Dit is op basis van een gebroken boekjaar in de periode 1 november 2021 tot en met 31 oktober 2022. ‘Dat dit is gerealiseerd in een jaar dat voorzichtig startte, we te maken hadden met onvoorziene verrassingen, tegenvallers (Schiphol), lastminute wijzigingen (hierdoor bergen extra werk zonder vergoeding), personeelstekorten, laat wel zien hoe onze partners en medewerkers hiervoor bijzonder hard hebben gewerkt en zich bijzonder flexibel hebben opgesteld’, zegt managing partner Ronald Raadsheer. ‘Daarom is een groot compliment voor alle betrokkenen zeker op zijn plaats. De prognose voor 2023? Gelet op de onzekere omstandigheden en het onvoorspelbare van de consument, wereldtoneel, economie en andere factoren, zouden we al blij zijn met een herhaling van 2022.’

BOOKERZZZ Omzet 2022: +100 miljoen

De naam Bookerzzz is niet breed bekend, maar dat geldt wel voor de bedrijven die er deel van uitmaken, zoals de websites HotelSpecials, BugalowSpecials en Hotelweek. Oprichter Remco Hofstede meldde eind 2021 dat grens van 100 miljoen euro transactieomzet was overschreden.

OTRAVO

Omzet 2022: -

Otravo (Online Travel Organisation) ontstond in 2014 na de samenvoeging van Vliegtickets.nl en World Ticket Center (WTC). Eind 2015 werd Schipholtickets toegevoegd. Otravo ging in 2018 een fusie aan met het Spaanse Travelgenio. Sindsdien worden uitsluitend internationale omzetcijfers gemeld. In de zomer van 2022 werd Dé VakantieDiscounter verkocht. De positie van Otravo in de Top 50 is een schatting op basis van marktanalyses.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 81

Droom van vakantie Dat kunt u uw klanten gerust toewensen. Als uw klanten kunnen reizen, staan 40.000 hulpverleners in 200 landen voor hen klaar. Met de ervaring van AXA Partners ontwikkelt u op maat gemaakte programmaʼs om uw klanten overal veiligheid te garanderen: reisverzekeringen, feilloos georganiseerde persoonlijke hulpverlening en (digitale) diensten die waarde toevoegen voor uw klanten. Uw klanten kunnen bijvoorbeeld 24/7 online – via een videoverbinding – een arts raadplegen. Zo houden uw klanten zelfs in geval van ziekte, een ongeval of andere ongemakken toch een goed gevoel over aan hun vakantie.

Co-create with us. www.axapartners.nl

De reisen annuleringsverzekeringen van AXA worden in Nederland aangeboden door AXA Partners, AFM-register nummer 12045210. V.U. Guy Serdobbel

Infotorial

YOURS/Uwreisaccountant

Zo trots als een kip Bij YOURS/Uwreisaccountant zijn ze zo trots als een pauw. En dat in kippendorp Barneveld. Wilco Bouwman en Lindsey van Ginkel AA RB zetten hun trots niet aan de kant, maar wel op papier. Trots op onze klanten Corona, Rusland, energiekosten, inflatie en personeelstekorten. Onze klanten krijgen heel wat voor hun kiezen. En ondanks al deze tegenslagen houden ze de moed erin en vechten ze door. Bewonderenswaardig! We zijn echter ook trots op klanten die om financiële en emotionele redenen zijn gestopt als reisondernemer en nu op een andere manier hun boterham verdienen. Ook dat is ondernemen.

Trots op ons specialisme YOURS/Uwreisaccountant is al bijna 12,5 jaar dé accountant voor de reisbranche. En daar zijn we trots op. ZRA/ZSO, stenen reisbureaus en touroperators profiteren van onze jarenlange ervaring en specifieke kennis, waardoor we echt toegevoegde waarde kunnen bieden. In de afgelopen jaren hebben we al zoveel verschillende situaties meegemaakt dat we zelden meer verrast worden. We kennen de specifieke regelingen en weten hoe de hazen in de reiswereld lopen.

best creatief noemen. Tientallen ondernemers hielpen we bijvoorbeeld aan fiscale optimalisatie en de juiste ondernemingsstructuur. Van starters tot ervaren klanten. Mooi om te mogen doen! Ook op het gebied van de bedrijfsvoering dragen wij graag ons steentje bij met advies. Waar liggen de kansen? Wat zijn de valkuilen? Doordat we over de cijfers van heel veel reisondernemers beschikken en veel reisspecialisten spreken, kunnen wij goed benchmarken en bijvoorbeeld adviseren over de hoogte van de marges. We zijn een trotse sparringpartner.

Trots op creativiteit en deskundig advies Creatief boekhouden? Daar doen we niet aan. Maar binnen de kaders van de wet zoeken we de best mogelijke oplossing voor de reisondernemer. En dat mag je Lindsey van Ginkel en Wilco Bouwman

Trots op ons brede netwerk Al die reisgala’s en bruisende bijeenkomsten waren gezellig en hebben ook nog iets opgeleverd: een zeer breed netwerk in de reiswereld. Reisorganisaties, brancheorganisaties, softwareleveranciers, juristen, notarissen, advocaten en ga zo maar door. We zijn trots op ons netwerk, waarvan ook onze klanten dagelijks de vruchten plukken.

Trots op ontwikkeling De wereld om ons heen verandert voortdurend, net als de wetgeving.

Als reisondernemer weet u als geen ander dat dit best pittig kan zijn. Bij YOURS staan we natuurlijk ook niet altijd te juichen als er nieuwe regelgeving wordt aangekondigd, maar we volgen vanzelfsprekend alles op de voet. We lezen, studeren en informeren, met onze klanten in het achterhoofd. Juist door ons te blijven ontwikkelen zijn we al bijna 12,5 jaar de specialist in de reisbranche. En daar zijn we trots op!

JOIN OUR TEAM! Senior Reisagent • IATA Specialist • Copywriter Allround Developer • SEA Specialist • SEO Marketeer CRO Specialist • Recruiter • Adviseur Groepsreizen Product Owner • Financieel Medewerker • Diverse Stages

Check deze vacatures nu op prijsvrij.nl/vacatures

Scan & solliciteer

Sunny Cars, HAL en Transavia; overeenkomsten en verschillen

‘De glazen bol voor 2023 is nog erg beslagen’ Een hectisch boekjaar 2022, waarin de gevolgen van twee zware coronajaren nog naklinken, de onzekerheid over boekjaar 2023 waarin opnieuw krapte wordt verwacht en de aandacht voor duurzaam reizen. Dat zijn enkele overeenkomsten waar Hans Knottnerus (Sunny Cars), Nico Bleichrodt (Holland America Line) en Marcel de Nooijer (Transavia) mee te maken hebben. Een interview over hetgeen zich te land, ter zee en in de lucht afspeelt. Door: Theo de Reus

‘Krapte aan huurauto’s houdt aan, wees er op tijd bij’ Hans Knottnerus (Sunny Cars)

Sunny Cars heeft het afgelopen boekjaar 25 procent minder auto’s verhuurd dan in het topjaar 2018/19. ‘Door de situatie op Schiphol was er minder last minute-vraag naar autohuur, terwijl er anderzijds minder aanbod bij onze verhuurpartners was’, zegt Hans Knottnerus, Managing Director van Sunny Cars voor Nederland, België en Frankrijk. ‘Toch hebben we uiteindelijk een beter resultaat behaald. Dat komt omdat de huursommen gestegen zijn. Dat is vooral het gevolg van een hogere kostprijs van een huurauto op zich. De aanschaf van een huurauto is duurder geworden, onze verhuurpartners kunnen geen volumekorting bij de fabrikanten meer bedingen. Dat betekent dat de verhuurders hun auto’s langer in gebruik houden, waardoor ze hogere kosten voor onderhoud hebben.’

De krapte aan huurauto´s, waar de branche afgelopen zomer mee te kampen had, zal volgend jaar ook aanhouden. Vooral in de VS en Canada zal de pijn het meest voelbaar zijn, zegt Knottnerus. De verhuurpartners van Sunny Cars in de VS en Canada, belangrijke bestemmingen voor Sunny Cars, kampen vooral met een tekort aan SUV’s. ‘In NoordAmerika worden veel grote auto’s verhuurd, juist ook omdat vooral families hier op vakantie gaan. In een markt die toch al krap is, merk je zoiets meteen´, zegt Knottnerus. ‘Bovendien is in de VS veel vraag naar one-way’s. Dus mensen willen de auto oppikken in Los Angeles en drie weken later in San Francisco afleveren, om maar een voorbeeld te noemen. Dat ging voorheen moeiteloos, maar het is nu lastiger want de verhuurders willen de auto’s bij hun locatie houden.’ Volgens Knottnerus hebben verhuurpartners niet alleen te kampen met een krapte aan auto’s, maar is ook sprake van een personeelstekort. ‘Daardoor is Hans Knottnerus

het afleveren van een huurauto bij het hotel vaak lastig. Reizigers kunnen beter hun huurauto meteen op de luchthaven oppikken of zelf naar een stadskantoor gaan.’ Knottnerus heeft een dringend advies aan reisverkopers: ‘Maak geen offerte voor een huurauto, maar zet de boeking meteen in het systeem. We hebben onze Flexservice verder versoepeld, waardoor een huurauto niet vier maar één uur voor huuraanvang geannuleerd kan worden. Je loopt dus geen enkel risico, maar hebt wel de zekerheid van een huurauto voor je klant.’ Knottnerus tekent aan dat de reisagent dankzij de hogere prijzen goed heeft verdiend aan autohuur, aangezien de commissie over de eindprijs wordt berekend. ‘Die hebben we in keiharde euro’s uitbetaald.’ Op de vraag of zomer 2023 beter wordt, antwoordt Knottnerus: ‘Mijn glazen bol is wat dat betreft erg beslagen. Het hangt van veel factoren af: hoe gaat het met de coronapandemie, wat doet de inflatie, worden er nieuwe huurauto’s geleverd? Vragen waar we op dit moment geen antwoord op hebben.’ Elektrisch rijden heeft een vlucht genomen in Nederland, maar blijft bij autohuur volgens Knottnerus vooralsnog een nichemarkt. ‘We bieden elektrische huurauto’s aan en die worden ook geboekt, maar het is nog geen één procent van het totaal. De infrastructuur op de bestemmingen, zoals de beschikbaarheid van laadpalen, is vaak nog onvoldoende.’

De zorg om bijtijds een laadpaal te vinden overheerst. De kennis van de reisbestemming strekt zich vaak niet uit tot het netwerk van laadpalen of -stations. Er is een groot contrast met thuis rijden, waar fans van elektrische auto’s weten waar ze laadpalen kunnen vinden. Dit leidt tot een zeer lage vraag van de kant van autoverhuurklanten, ook al zijn we als Sunny Cars al vijf jaar bezig met het onderwerp e-auto’s.’ Ook zijn de verhuurlocaties zelf niet ingericht op de inzet van elektrische auto’s. Waar een benzineauto binnen 30 minuten getankt en schoongemaakt opnieuw verhuurd kan worden, kost dat proces bij een elektrische auto meer tijd omdat deze weer vol moet worden opgeladen. Los van de vele snelladers die er nodig zijn bij verhuurpartners om dit mogelijk te maken. En daarnaast is er het probleem voor de huurders om de auto ‘vol’ in te leveren. Knottnerus: ‘Even snel aftanken net voor de airport is er niet meer bij.’

‘We moesten stevig ingrijpen in ons netwerk, waarbij we steeds probeerden de reis van zoveel mogelijk passagiers te laten doorgaan. Dat betekende omboeken, vluchten samenvoegen, verkoop stopzetten en ook annuleren. Dat ging gepaard met veel extra werk en hoge kosten. Ook raakte de operatie erg verstoord door het tekort aan security-personeel op Schiphol. Er waren veel vertragingen en dat had een impact op onze mensen, zware roosters bijvoorbeeld en veel extra werk voor de collega’s op kantoor. Ook onze passagiers en partners hebben daar veel last van gehad.’ Over de omvang van de opgelopen schade laat De Nooijer zich niet uit. Wel dat het om grote bedragen gaat. ‘Hierover voeren we nog gesprekken met Schiphol.’

Volgens Knottnerus is sprake van een kip-en-ei-situatie, van vraag en aanbod. ‘De EU streeft ernaar om vanaf 2035 alleen nog emissievrije nieuwe auto’s op de markt te brengen. Ik vrees dat we op middellange termijn geen afscheid zullen nemen van diesels en benzinemotoren in de autoverhuurbranche. Maar de omschakeling van de vloten zal en moet komen. Daarom hebben we nu een eerste aanzet nodig.’

‘Mijn collega’s leggen nog steeds complexe puzzels’

Marcel de Nooijer (Transavia) Veel reizigers schrikken terug voor het opladen, vooral in het buitenland, zegt Knottnerus. ‘Op onbekende routes vertrouwen bestuurders niet op het kortere bereik van een elektrische auto.

Transavia heeft al sinds de meivakantie ‘helaas’ veel last van de situatie op Schiphol, zegt Marcel de Nooijer (CEO Transavia). Marcel de Nooijer

Wat kan je als individuele airline doen om de schade te beperken? ‘Flexibel en inventief zijn, continu inspelen op de veranderende situatie en rekening blijven houden met alle belangen. Dat betekent steeds de afweging maken tussen de belangen van je passagiers, je partners, het welzijn van je eigen medewerkers en de commerciële belangen. We kijken daarbij steeds hoe we de impact voor iedereen zoveel mogelijk kunnen beperken en ook de financiële schade. Bijvoorbeeld door vluchten vanaf Schiphol te verplaatsen naar de regio, zoveel mogelijk vluchten door te laten gaan met reeds geboekte passagiers en de verkoop te stoppen. En als we dan nog boven de parameters van Schiphol uitkomen, moeten er ook nog

vluchten worden geannuleerd. Dan kiezen we voor een bestemming waar we vaker op vliegen of waar genoeg andere alternatieven voorhanden zijn zodat passagiers kunnen omboeken. Maar leuk is anders.’ Hoe ziet zomer 2023 eruit? ‘Ik ben positief ingesteld en ga er daarom ook vanuit dat we een goede zomer krijgen in 2023. We zagen de afgelopen zomer dat Nederlanders heel graag op vakantie willen en hier ook echt aan toe waren na een intense periode van covid. We houden er daarom rekening mee dat zij ook volgend jaar weer hun welverdiende reis willen maken. Daarom hebben wij ook voor 2023 een breed aanbod voor onze passagiers. Schiphol heeft nu haar lessen geleerd en bovendien

voldoende tijd om de situatie op te lossen. Ik ga er daarom ook vanuit dat dat gebeurt. Wij vliegen naar ruim 100 bestemmingen zoals we ook dit jaar deden. Nieuw is dat de route Eindhoven-Bordeaux weer terug is in ons netwerk.’ Naast lijndienstvluchten voert Transavia deze zomer ook fullchartervluchten uit voor diverse touroperators naar onder meer: Egypte (Marsa Alam en Hurghada), Turkije (Antalya, Dalaman en Bodrum), Noord-IJsland (Akureyri) en Finland (Rovaniemi). De branche heeft twee jaar coronacrisis doorstaan en het gaat nog steeds niet soepel. Waar ben je het meest trots op binnen Transavia? ‘De enorme veerkracht van mijn collega’s, zowel in de lucht als op de grond. Het waren, en zijn,

zware tijden. Toch blijven we de focus houden op onze klanten en onze partners. Het waren, en zijn nog steeds, complexe puzzels die mijn collega’s moeten leggen. En toch krijgen zij dat steeds voor elkaar. Ik heb daar grote bewondering voor.’ Hoe vertaalt zich dit naar de consument of reisagent toe? ‘We blijven een aantrekkelijke airline voor onze consumenten en partners werken graag met ons samen. Ook als het door de situatie om ons heen lastig wordt, blijven we in gesprek en investeren in die relatie. Dat is belangrijk, want samen met onze partners proberen we zo goed mogelijk door deze periode te komen. We doen daarbij herhaaldelijk een beroep op hun begrip en medewerking. Daarom willen we vooral onze dank uitspreken voor de enorme inzet die dit ook van hen vraagt.’ Hoe maakt Transavia de transitie naar duurzaam vliegen? ‘We begonnen als eerste low cost airline met het bijtanken van Sustainable Aviation Fuel (SAF),daarmee dringen we CO2uitstoot terug. Nog beperkt, vanwege de geringe beschikbaarheid en hoge kosten, maar het is een mooi begin. Daarnaast zijn we partner bij de aanleg van een waterstofinfrastructuur rond Rotterdam The Hague Airport, om met waterstof te kunnen gaan vliegen. Tot slot, met Lucy investeren we in elektrisch vliegen. En volgend jaar starten we met de vlootvernieuwing en verwelkomen we de eerste Airbus. De uitstoot van geluid en stikstof door deze neo-toestellen is wel 50 procent lager dan de huidige generatie vliegtuigen en een vermindering van meer dan 15 procent CO2uitstoot. Dit betekent dat de situatie voor omwonenden van

luchthavens sterk zal verbeteren: minder geluidshinder en minder CO2-uitstoot.’ Waar is Transavia mee bezig waar je over vijf jaar heel trots op bent? ‘We zullen steeds verder verduurzamen, dat is onze belangrijkste stap. En daarnaast vliegen toegankelijk houden voor een groot publiek.’

‘Boekjaar 2023 zal heel anders zijn’ Nico Bleichrodt (Holland America Line)

Holland America Line heeft een fantastisch jaar achter de rug, maar het was wel een hectisch jaar. Dat zegt Nico Bleichrodt, als Vice President International Sales verantwoordelijk voor alle salesactiviteiten buiten NoordAmerika. ´Toen in het eerste kwartaal de wereld weer openging, evenaarden we in een korte periode de cijfers uit 2019. We hebben een enorme run gemaakt. Circa 80 procent van onze business was vertrek uit onze homeport Rotterdam.’ De Rotterdam VII, het nieuwste schip van HAL dat in mei 2022 heel toepasselijk in Rotterdam werd gedoopt, blijkt een klantentrekker. Veel reizigers kiezen voor vertrek uit Rotterdam en voor een cruise binnen Europa.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Het vakantiegevoel… zodra u de deur uitstapt

Schiphol Travel Taxi ■ Geen gesleep met koﬀers; ■ Vanaf uw deur tot aan de vertrekhal en retour; ■ 24 uur per dag, 7 dagen per week; ■ Door heel Nederland; ■ Gegarandeerde beschikbaarheid;

Schiphol Business Taxi ■ Snel met een luxe taxi van en naar de luchthaven voor een zakelijke trip; ■ Op tijd en vóór de vertrekhal uitstappen zodat u direct kunt inchecken; ■ Last minute reserveren mogelijk, géén wachttijden; ■ Additionele services, zoals begeleiding van en naar de gate mogelijk.

Met Schiphol Travel Taxi begint uw vliegreis op de drempel van uw eigen deur. Waar u ook woont, wanneer u wilt. Geen gesjouw met koﬀers of afhankelijk zijn van wegbrengers en afhalers. Op de avond voor vertrek wordt uw ophaaltijd bevestigd. Reserveren: Via uw ANVR reisbureau, Schiphol.nl of bel met 0900-8876 (€ 0,10 p/min.)

schiphol.nl/traveltaxi

Welcome to Amsterdam Airport

Die cruises gaan voor een groot deel richting Noord-Europa. ‘We zitten over heel 2022 op het niveau van ons recordjaar 2019 wat passagiers en omzet betreft. En dat deden we voornamelijk met één schip vanuit Nederland, terwijl dat er in 2019 twee waren.’ De boekingen voor 2023 zijn goed van start gegaan, met veel vroegboekers, zegt Bleichrodt. ‘Terwijl we het afgelopen jaar juist veel laatboekers zagen. Het toont aan dat het vertrouwen om te gaan cruisen weer helemaal terug is.’ Ondanks de goede start van 2023 maakt Bleichrodt zich ook zorgen. ‘We hebben te kampen met een hoge inflatie en helaas is de oorlog in Oekraïne nog steeds gaande.’ Qua bestemmingen is Azië nog steeds een probleem voor de rederijen. ‘We boeken veel cruises in het Caribisch gebied en naar Alaska. Op Alaska zijn wij specialist. We hebben zes schepen in Alaska in het tweede en derde kwartaal van 2023.’ Grote vraag is hoe Holland America Line de chaos op Schiphol heeft doorstaan. Of heeft HAL als cruiserederij juist geprofiteerd van het feit dat veel mensen liever niet vanaf Schiphol wilden vliegen? ‘Beide’, antwoordt Bleichrodt. ‘Ons succes werd in 2022 getemperd door de situatie op Schiphol. Voor onze cruises met vertrek buiten Nederland moeten mensen vliegen en velen van hen deden dat liever niet. In die zin hebben wij ook de negatieve gevolgen van Schiphol ondervonden. Vooral onze cruises op de Middellandse Zee werden hierdoor geraakt. Anderzijds hebben we zelden zoveel lokale vertrekken gehad. Ook in 2023 zijn die populair. We hebben cruises met vertrek uit Nederland aangeboden voor een

Nico Bleichrodt

kale prijs vanaf 699 euro. Dat is een enorm goede prijskwaliteitverhouding.’ De situatie zal in 2023 heel anders zijn, mede als gevolg van concurrentie uit de Verenigde Staten. Bleichrodt spreekt van een ‘interne concurrentie’ vanuit de VS, omdat nu ook Amerikanen weer meer naar Europa gaan komen om te cruisen en een cruise bij Holland America Line boeken. En meer vraag leidt als vanzelf tot hogere prijzen. ‘Ik weet niet of we het lage prijsniveau kunnen vasthouden, al hebben we ook een all inclusive-prijs vanaf 1.199 euro, inclusief drankenpakket, wifi, excursie en diner in een van onze specialiteitenrestaurants. Maar de situatie in 2023 is niet te vergelijken met die in 2022.’ Op de vraag waar hij na twee moeilijke coronajaren trots op is, antwoordt Bleichrodt zonder aarzeling: ‘Mijn team.’ Hij vervolgt: ‘In 2020 heb ik mijn team enorm

moeten reduceren, zowel de reserveringsafdeling als de salesen marketingafdeling. We hebben met een kleiner team heel hard gewerkt en ons iedere dag moeten aanpassen aan de steeds weer veranderende situatie. Iedereen had het druk met problemen oplossen, vouchers uitgeven, steeds weer annuleren en daarna omboeken en doorschuiven. Maar het goede nieuws is dat bijna iedereen weer terug is. De medewerkers van de afdeling sales kunnen zich weer bezighouden met verkopen, beurzen en agenten bezoeken. Zonder een goed team zou het een moeilijk verhaal zijn geweest.’ Waar ben je nu mee bezig waar je over vijf jaar trots op kunt zijn? ‘Ik ben blij dat we weer een nieuwe reclamecampagne kunnen opzetten, als vervolg op de succesvolle campagne ‘Holland America Line, waarom niet nu?’ We richten ons nu op, vakantie is cruisen en cruisen is Holland

America Line. Onze campagne is vanaf december weer op alle tvzenders te zien en wat mij betreft het hele jaar door. Daarmee zijn we ondersteunend aan de hele branche om mensen aan het cruisen te krijgen.’ Ook bij Holland America Line speelt duurzaamheid een steeds grotere rol. Bleichrodt: ‘In 2030 willen we de CO2-uitstoot met 20 procent gereduceerd hebben en in 2050 willen we geheel carbonneutraal opereren. Negen van onze schepen zijn voorzien van een stekker. Dat wil zeggen dat ze in havens waar dat mogelijk is, kunnen inpluggen op walstroom. In Rotterdam is in 2024 walstroom beschikbaar. Onze Nieuw Statendam is geheel van LED-verlichting voorzien, terwijl onze andere schepen LEDverlichting in de openbare ruimtes hebben. Via Carnival Corporation als geheel wordt gekeken naar alternatieve en schonere brandstoffen. We zitten niet stil.’

Vuelandia (100% b2b) ontzorgt, verbindt en faciliteert reisagenten & reisorganisaties bij hun boekingen. Dit met in-huis ontwikkelde Travel Booking Software en een uitgebreid aanbod van reisproducten zoals vlucht, hotel en autohuur. wat wij voor jou kunnen Wil je weten w betekenen? We komen graag met je in gesprek! Bel 0900 - 440 00 00 of stuur een mail naar sales@vuelandia.com.

Hotels en accommodaties afkomstig van 62 beddenbanken Een ﬂighttool met alle koppelingen en benodigde content Autohuur van gerenomeerde partij Flexible Autos Groepsoffertes voor hotels en vliegtickets Consolidating en Customer Support Zekerheid van SGR(z) + ANVR + IATA die Vuelandia jou biedt

TROTS

... op onze branche én ons team!

53 Infotorial

BRIL Accountants/A tot Z Accountants & Adviseurs

‘Wij kennen de reiswereld’ De rol van accountants en financieel adviseurs krijgt een steeds groter maatschappelijk belang. Dat zegt Marcel Nijssen, partner-owner bij BRIL Accountants/A tot Z Accountants & Adviseurs. ‘Dat hebben de twee coronajaren wel duidelijk gemaakt.’ Nijssen valt met de deur in huis. ‘Reisbedrijven hebben accountants nodig als het goed gaat, maar nog meer als het minder goed gaat.’ Hij doelt daarmee op de twee recente coronajaren. ‘Ik moet de overheid een compliment geven als het gaat om steunmaatregelen als de NOW en de TVL. Aan het begin van de coronacrisis werd gezegd dat er geld gestort zou worden op de bankrekening van bedrijven die dat nodig hadden. En prompt, na drie weken stond dat geld op de rekening.’

‘

Onze rol is duidelijk maatschappelijker geworden ’ Nijssen vervolgt: ‘Maar de overheid heeft niet het apparaat om die geldstromen te controleren. Daar werden accountants mee opgezadeld, inclusief de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid. Dat betekent meer risico’s voor ons, want het ging bij elkaar om miljarden euro’s. Bovendien zet het soms onze relatie met de

Marcel Nijssen en Arend van de Geest

klant onder druk, van wie wij de jaarrekening controleren. Onze rol is duidelijk maatschappelijker geworden. Maar ik ben er trots op dat de relatie met al onze klanten goed is gebleven.’ Samen met Arend van de Geest begon Nijssen drie jaar geleden met BRIL Accountants. BRIL legt zich uitsluitend toe op controlewerkzaamheden. Een belangrijk deel van de klantportefeuille komt uit de reiswereld. ‘We zijn er trots op dat we als organisatie in drie jaar verdubbeld zijn qua omvang, we onze naam gevestigd hebben als vakkundige accountant in de

reissector waarbij ook de ANVR ons weet te vinden voor advies of een sparrende rol.’ Die kennis van de reiswereld is een belangrijk punt waarmee BRIL Accountants/A tot Z Accountants & Adviseurs zich onderscheiden van anderen, zegt Nijssen. ‘Wij spelen een rol bij de verklaring bij de jaarrekening waar de SGR waarde aan hecht. Wij weten waar de goede btw-aangifte van reisbedrijven aan moet voldoen, we kennen belangrijke managementinformatie. En neem het principe dat de klantgelden geen onderdeel mogen zijn van het werkkapitaal. Wij hebben hiervoor zelf een

kengetal ontwikkeld, waarmee je dat kunt meten.’ Daarnaast stelt Nijssen regelmatig benchmarks samen om aan te tonen waar de sterke en zwakke punten bij reisbedrijven zitten. ‘We zitten inmiddels op een grote berg data uit de reiswereld. We werken nu aan een benchmark waarin we een analyse van de situatie voor- en na corona maken. En nu we het toch over trots hebben. Ik ben er trots op dat er ondanks de hoge werkdruk niemand van onze 26 medewerkers is vertrokken. En ik ga zelf elke dag met plezier naar m’n werk.’

Stef Driessen (ABN AMRO)

Een vliegende start voor de nieuwe CEO van Schiphol Na maanden van chaos stapte Dick Benschop op als topman van Schiphol. Ook op andere luchthavens staan reizigers in lange rijen. Is alle hoop vervlogen? Zeker niet, denkt ABN AMRO. Wanneer de luchthavendirecties investeren in het welzijn van medewerkers, virtuele wachtrijen en passagierslogistiek treedt verbetering op. Daarnaast moet onze nationale luchthaven alles op alles zetten om haar hub-functie te behouden. Door: Stef Driessen

De wereldwijde luchtvaartsector kampt met een periode van vertragingen, verloren bagage en chaos doordat de reisdruk vrij onverwacht het niveau van voor de coronapandemie evenaart. Alle partijen inen rond de industrie wijzen met een beschuldigende vinger naar elkaar.

proberen de openstaande vacatures te vullen, ‘maar hun klanten, de luchtvaartmaatschappijen, willen geen marktconforme salarissen betalen’, schrijft Deighton in The Telegraph.

Benschop op Schiphol dan wél een vliegende start? Dat kan door te luisteren naar de luchthavenmedewerkers, naar de grootste klant en door de passagierslogistiek te verbeteren. De chaos laat de reizigers niet onberoerd. Inmiddels kijkt 42

Zo verwijt CEO Warwick Brady van grondafhandelaar Swissport overheden dat ze veel te strenge coronamaatregelen namen die de luchtvaartsector vervolgens dwong tot massale ontslagen. Aan de Zwitserse krant Schweiz am Wochenende legt Brady uit dat ‘we nu overal kampen met tekort aan personeel vanwege de gigantische bezuinigingen die destijds nodig waren’.

Vliegtuigmaatschappijen zijn op hun beurt boos op de luchthavens die hun beveiliging niet op orde hebben. Zo is KLM furieus over de recent beslissing van Schiphol om vliegrestricties te verlengen tot april 2023. Om kosten te besparen, besteedde Schiphol enkele jaren geleden de beveiliging uit aan vijf onderaannemers die stevig op loonkosten concurreren. In september stonden 200 vacatures uit.

Bestuursvoorzitter Paul Deighton van London Heathrow Airport legt de schuld bij vliegtuigmaatschappijen die bij het uitbreken van de coronapandemie massaal grondpersoneel schrapten. In Europa verliet meer dan de helft van deze arbeidskrachten – verantwoordelijk voor het inchecken van reizigers en het inen uitladen van bagage – de sector. Bedrijven als Swissport

De luchthaven lijkt tot inkeer te komen en verhoogt vanaf november de uurlonen van de duizenden beveiligers met een vijfde. Meer structuur in de roosters van de beveiligingsmedewerkers en verbeterde rustruimtes moeten de rest doen om potentiële werknemers te interesseren. Het zijn stappen in de goede richting, maar voorlopig niet meer dan dat. Hoe krijgt de opvolger van

Personeel op één

Stef Driessen.

procent van hen naar alternatieve reisopties, zo meldde het NBTC in september. Het zijn overigens deze reizigers zelf die een deel van de problemen veroorzaken. Gefrustreerde passagiers vragen in toenemende mate assistentie aan in de hoop de wachtrij te mijden. Daarmee verhogen zij de

werkdruk voor het luchthavenpersoneel. Ook vieren reizigers hun frustratie bot op de beveiligingsmedewerkers. Volgens vakbond CNV heeft bijna de helft van de beveiligers op Schiphol soms te maken met agressie, 26 procent regelmatig en 13 procent vaak. De luchthavendirectie zou de drempel voor assistentie voor de reiziger moeten verhogen en de medewerkers juist meer rugdekking moeten geven wanneer ze in onveilige situaties geraken. Daarnaast moet Schiphol zijn personeelsbestand stevig uitbreiden. Het is maar de vraag of dit met de jongste loonsverhoging lukt. Nederlanders vinden de balans tussen werk en privé het belangrijkste in hun baan, terwijl die juist door de hoge werkdruk verslechtert. Het verbeteren van deze balans vereist maatwerk en een intensieve samenwerking tussen de partijen die de beveiliging en de

goederenstromen afhandelen. Lukt dit laatste niet, dan moet Schiphol overwegen om deze taken weer zelf uit te voeren.

De hub-functie De staat, de belangrijkste aandeelhouder van Schiphol, stuurt met verscherpte milieumaatregelen aan op een krimpscenario. Vertrekkend topman Benschop waarschuwde in oktober in De Telegraaf voor de risico’s hiervan. De nieuwe baas van de luchthaven zal beter moeten duiden dat krimp weleens duurder uit kan pakken dan groei. Krimp kost de Nederlandse samenleving 2 tot 9,5 miljard euro, zo becijferde CE Delft in een recente analyse, waar groei maximaal 2,5 miljard gaat kosten. De analyse houdt naast de directe kosten nadrukkelijk rekening met de milieu- en geluidswinst bij minder vluchten. De grote bandbreedte wordt veroorzaakt door het wel of niet verdwijnen van de hub-functie in een krimpscenario. Het verdwijnen van

de hub-functie geeft volgens CE Delft extra schade, wat betekent dat Schiphol alles op alles moeten zetten om het KLM naar de zin te maken. KLM is met de helft van het aantal vluchten de belangrijkste klant die invulling geeft aan deze hub-functie.

‘

Goedbedoelde tips voor de nieuwe CEO van Schiphol ’ In slechts één scenario levert krimp van Schiphol winst op. In dit geval blijft de hub-functie behouden en is in 2030 tevens een mondiaal emissiehandelssysteem van kracht. Het snel op touw zetten van één wereldwijde luchtvaartbelasting beschouw ik als wensdenken in tijden van oplopende geopolitieke spanningen. Bovendien stuurt de VS aan op belastingkortingen voor groene maatschappijen in plaats van belastingopslagen voor vervuilers. In Europa wordt dat onderscheid nog niet gemaakt.

De virtuele wachtrij en logistiek Uit proeven bij de Johan Cruijf ArenA weten we dat 30 procent van alle verkeerscongestie rond het stadion bestaat uit bezoekers die zonder parkeerplan arriveren. Ook op luchthavens ontstaan wachtrijen omdat reizigers te vroeg of op de verkeerde plek aanwezig zijn. De ‘virtuele wachtrij’ kan dit voorkomen. Daarbij krijgen groepjes reizigers via hun telefoon vaste tijdvakken toebedeeld waarbinnen ze kunnen inchecken. Realtime informatie is de sleutel.

Zo werken sommige systemen met sensoren die via de telefoon nauwkeurig de locatie van reizigers bepalen. Deze ‘passenger density management’systemen genereren vervolgens ‘heat maps’ die tonen waar zich concentraties bevinden. Ook moet geïnvesteerd worden in robotisering. Zo heeft Singapore Airlines op het vliegveld van Perth een aantal ‘customerservicekiosken’ waar de reiziger geheel contactloos zijn koffer afgeeft. Met behulp van beeldherkenning koppelt het systeem de reiziger aan zijn bagage. Als de nieuwe CEO van Schiphol een vliegende start wil maken, dan moet zij investeren in het welzijn van luchthavenmedewerkers, de grootste klant en in passagierslogistiek. Alleen zo beperkt Schiphol de chaos en de maatschappelijke kosten die een krimpscenario met zich meebrengen. Stef Driessen is Sector Banker Leisure bij ABN AMRO bank. Als expert op het gebied van reizen en de gastvrijheidseconomie, in de breedste zin van het woord, schrijft hij regelmatig bijdragen voor TravMagazine. Omstandigheden wijzigen snel. Dit artikel schreef hij op 7 oktober 2022.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Je voelt je

On Top of the Rock Bij boeking van een Sunair pakketreis New York gratis toegang tot Top of the Rock

Al jouw Top 50 stedentrips boek je bij dé stedenspecialist Sunair Vakanties!

57 Infotorial

Seaside Collection

‘Het beste van het beste bij Seaside’ Het beste van het beste, zo kan je de accommodaties van Seaside Collection perfect omschrijven. Dat kan ook niet anders, grondlegger Theo Gerlach is inmiddels 94 jaar jong en zorgt er persoonlijk voor dat de service en gastronomie van zijn hotels tot een van de beste behoren. En met succes. Onlangs opende de keten haar jongste hotel op de Malediven. In de loop der jaren zijn er vier Seaside Collection-hotels op de Canarische Eilanden, waaronder vier op de Canarische Eilanden en één op Lanzarote, zes hotels in Duitsland, waaronder het prestigieuze Side Hotel in Hamburg en het Gewandhaus in Dresden. Ook het Westin Valencia behoort tot de Seaside Groep en in 2019 werd het prachtige hotel Finolhu op de Malediven gekocht. Astrid van Wijk (Director of Sales & Marketing Canarische Eilanden): ‘Finolhu betekent letterlijk zandbank, omdat het hoofdeiland en drie kleinere eilanden met elkaar verbonden zijn door een lange zandbank. Na de overname heeft de familie Gerlach het hotel geredecoreerd

en voorzien van prachtige kleuren met veel turquoise, groen en geel, geïnspireerd door een caleidoscoop, spelend met de kleuren uit de natuur. Het resort bestaat uit 125 villa’s, waarvan een aantal op het water zijn gebouwd, vele hebben zelfs een eigen zwembad en de meest luxe villa ‘Rockstar Villa’ heeft met twee slaapkamers en een eigen elektrische buggy om over het eiland te rijden. Verder zijn er vier restaurants met ook hier weer de superieure Seaside-kwaliteit die de gastronomie rijk is en een beachclub met zwembad voor als gasten op bepaalde momenten meer onder de mensen willen zijn, met muziek van de dj en entertainment. Iedere vrijdag

wordt er een White Party georganiseerd en verder kan men er allerlei soorten watersporten uitoefenen, waaronder duiken in het Finolhu House Reef.’ Finolhu bevindt zich op de eilandengroep Baa Atoll op 30 minuten afstand met Seaplane van Male. Het hotel biedt ook een leuke Kids’ Club, Oceaneers Club, en een uitgebreide spa. Hierdoor is Finohu geschikt voor alle leeftijden en door het uitgebreide aanbod en de barefoot luxury hoeft niemand zich hier te vervelen en is dit de ultieme paradijselijke relaxvakantie, waarbij men de rest van de wereld echt kan vergeten.

Riviercruises Al enkele jaren geleden had Gregor Gerlach (zoon van Theo Gerlach, red.) interesse in riviercruises, echter er werd besloten alleen deze nieuwe tak te bewandelen als echte luxe op het hoogste niveau zou kunnen worden geboden. Van Wijk: ‘Toen kwam de aankoop van Finolhu er tussendoor, maar toen eind januari 2022 de prestigieuze groep Crystal Cruises mede door de effecten van de pandemie het hoofd niet meer boven water kon houden, bloeide deze interesse onmiddellijk weer op. Crystal had Astrid van Wijk

namelijk een fantastisch op-entopluxe product. De mogelijkheid ontstond om de “Mozart” over te nemen, een geweldig schip met prachtige geschiedenis en door Crystal voor de pandemie geheel gerenoveerd met zeer hoogwaardige materialen en een subliem aanbod op het gebied van service en gastronomie. Het blad Forbes Magazine noemt het schip: “The best for the best”. Gregor en zijn zus Anouchka twijfelden niet en stortten zich meteen op dit avontuur. Begin april 2023 zal het schip voor het eerst na de pandemie uitvaren.’ Van Wijk: ‘De Mozart is een heel bijzonder schip met veel ruimte. De suites zijn groter dan op andere schepen, maar ook heeft dit schip de grootste crew, vooral in service en in de keuken, om de topservice te kunnen bieden die perfect bij de luxe van Seaside past. Elk van de 81 suites biedt butler service en dit alles zorgt ervoor dat de Mozart de concurrentie op de Donau ver achter zich laat. De hoteldirectrice van de Mozart en de chefkok van het schip zijn weer in dienst genomen, zoals velen van het Crystal-personeel, waardoor Seaside kan garanderen op het zelfde topniveau door te gaan.’

ONTDEK EUROPA

EN PROFITEER MET HAVE IT ALL

WAAROM HOLLAND AMERICA LINE? Meerdere bestemmingen zien en maar één keer je koffer uitpakken tijdens een cruise vakantie. Het vervoer, accommodatie, eten en entertainment zijn allemaal inbegrepen. Bovendien boek je voor je klanten nu voordelig inclusief ons Have it All pakket: drankenpakket, wifi, landexcursie(s) en specialiteitendiner(s) zijn inbegrepen. Geniet aan boord van de vriendelijke en persoonlijke service. Vertrek gemakkelijk vanuit Amsterdam of Rotterdam naar Noord-Europa en geselecteerde Middellandse Zee bestemmingen. Bekijk ook onze andere wereldwijde bestemmingen. Holland America Line is dé pionier op het gebied van cruisevakanties, in 2023 vieren wij ons 150-jarig jubileum! Holland America Line: De mooiste manier om de wereld te ontdekken.

Bij vragen en/of informatie neem contact op met jouw Business Development team: salesnl@hollandamerica.com 010 2976614. Kijk ook op hollandamerica.com.

Kom werken aan de toekomst van reizen! Airtrade biedt een unieke combinatie van diensten: Customer Service én Travel Technology voor Touroperators, (online-)reisbureaus en luchtvaartmaatschappijen. Ons doel is het ondersteunen van onze agenten en het tevredenstellen van reizigers en vakantiegangers; nu en in de toekomst. We zijn een dynamisch en innovatief bedrijf met een passie voor reizen. Pas jij bij ons? Solliciteer vandaag nog!

Tanja van Binsbergen-Leinweber IATA Specialist Customer Service Center “Airtrade is een professioneel en toegankelijk bedrijf met een ﬁjne groep mensen. Naast dat we hard werken hebben we het ook erg gezellig met elkaar. Het is een plek waar ik me thuis voel, mezelf kan zijn en kan ontwikkelen. Door de combinatie van luchtvaart en technologie is er veel dynamiek en is geen dag hetzelfde. Er is veel ruimte voor nieuwe ideeën en verbeteringen, je kunt zelf echt een verschil maken. En dit doe je niet alleen, dit doen we als team!”

Oguz Irmak Product Owner API “Airtrade is een van de weinige bedrijven die reisdiensten levert in combinatie met reistechnologie. De ervaring die ik heb opgedaan op het Customer Service Center komt bij het maken van reistechnologie goed van pas. Met deze ervaring kan ik mij goed inleven in hoe er door gebruikers gezocht wordt naar vliegtickets. Mijn werkdag bij Airtrade is elke dag weer anders en dat maakt mijn werk altijd uitdagend en interessant.”

Bekijk onze vacatures: werkenbij.airtrade.nl

PROUD TO BE FTI ALLROUND TOUROPERATOR MEER DAN 120 BESTEMMINGEN

3e GROOTSTE TOUROPERATOR VAN EUROPA

EXTRA FLEXIBILITEIT EN ZEKERHEID MET ONZE AANVULLENDE PAKKETTEN

BAGAGE ALTIJD INCLUSIEF

Ga voor meer informatie naar www.fti-service.nl

Infotorial

Abu Dhabi

‘Inspirerend, spannend en bijzonder’ De hoofdstad en grootste emiraat van de Verenigde Arabische Emiraten is de thuisbasis van witte zandstranden, adrenaline verhogende themaparken, verleidelijke streetfood en toprestaurants, iconische cultuurcentra en nog veel meer. Abu Dhabi is ook gezegend met een rijk erfgoed, met bewijzen van menselijke bewoning die minstens 8.500 jaar teruggaat, en een verbazingwekkend divers terrein, waaronder prachtige natuurlijke eilanden, majestueuze woestijnen, rustige oases, torenhoge bergen en levendige steden. Een van de toplocaties is het erfgoed van Al Ain, bekend als de ‘Tuinstad’ van het emiraat vanwege de weelderige, groene omgeving. Op slechts 90 minuten rijden van het centrum van Abu Dhabi ligt de stad vol unieke historische bezienswaardigheden en architectonische juweeltjes, zoals de Al Ain Oase, met een nog steeds werkend oud irrigatiesysteem en kronkelende paden door dikke boomkruinen met dadelpalmen en andere fruitbomen. De grootste dierentuin van de regio en een reeks prachtige historische forten behoren tot de andere hoogtepunten van de stad. De inzet van het emiraat voor culturele uitmuntendheid is te zien in het Saadiyat Cultural District, waar binnenkort ‘s werelds grootste concentratie van cultuurgoederen van wereldklasse te vinden zijn, waaronder het Louvre Abu Dhabi, het Zayed National

Museum en het Guggenheim Abu Dhabi. Yas Island is het uitgaanscentrum van de stad, waar sensatiezoekers aan hun trekken komen. Voor gezinnen die de kinderen willen vermaken is Warner Bros. World Abu Dhabi het grootste overdekte themapark ter wereld met volledige airconditioning, waar alle legendarische personages van deze beroemde filmstudio tot leven komen. Voor wie nat en wild wil worden, zijn er in Yas

Waterworld een looping waterglijbaan met vrije val, surfervaringen en de langste hangende achtbaan van het Midden-Oosten. Snelheidsliefhebbers mogen de snelste achtbaan ter wereld - de 240 km/u Formula Rossa - in Ferrari World Abu Dhabi niet missen, of de kans om met een superauto over het Yas Marina Circuit te rijden. Abu Dhabi heeft ook prachtige, ongerepte stranden, waarvan vele broedplaatsen zijn voor

zeldzame schildpadden. Natuurliefhebbers moeten ook de mangrovemoerassen van het emiraat bezoeken, ideale plekken voor rustige kajakavonturen om het zeldzame zeeleven in dit uitgestrekte natuurparadijs te bekijken. De combinatie van historische en moderne wonderen, allemaal verpakt in de beroemde Arabische gastvrijheid, betekent dat Abu Dhabi echt iets heeft voor iedereen om in zijn eigen tempo van te genieten.

D E W E R E L D VA N S I LV E R J E T L U X U R Y T R AV E L

5*Deluxe THE OBEROI BE ACH RESORT AL ZOR AH - A JMAN

SILVERJET VAKANTIES SELECTEERT HET BESTE WAT DE WERELD TE BIEDEN HEEFT • Complete pakketreizen incl. vluchten, hotel, Executive Lounge, ruimbagage & privétransfers • Informatieve en stijlvolle brochures • Fraai verzorgde reisbescheiden voor de klant • Een zeer aantrekkelijke commissiestaffel • 24/7 nooddienst door eigen personeel • Voor meer informatie ga je naar www.silverjet.nl of bel 055 - 357 55 00

Infotorial

Qenner

Vertrouwen en transparantie zijn key Hoppa! Wat zijn we lekker bezig met z’n allen. Om te beginnen willen wij graag onze complimenten maken aan de reisbureaus en reisagenten. Wat is er weer veel geboekt en wat hebben jullie je lekker herpakt! De afgelopen tijd heeft voor veel veranderingen gezorgd, waardoor het eens te meer duidelijk is geworden hoe belangrijk vertrouwen en transparantie zijn. Wij hebben hier de afgelopen tijd aan gewerkt door de informatie in ons B2B-platform TravelDesk uit te breiden en transparanter te maken. Zo hebben we nieuwe reistypes en bijbehorende labels gecreëerd, waardoor het vinden van de beste accommodatie nog gemakkelijker wordt. Om de consument te kunnen voorzien in volledige informatie van de reis, hebben wij de reisadviezen van de Rijksoverheid toegevoegd. Deze informatie is altijd actueel en voorziet in onder meer kleurcodes, reischecklisten en tips van de ambassade. Het zoeken hebben we vergemakkelijkt door de voorselectie ‘Vlucht’ te verwijderen. Hierdoor is met name het zoeken op accommodatie een stuk eenvoudiger gemaakt.

het selecteren van een smiley in de white label app van de reisorganisatie. Deze reviews zijn uiteraard ook in de TravelDesk opgenomen, want bij het kiezen van de perfecte vakantie zijn ervaringen van andere reizigers natuurlijk wel zo belangrijk!

Kleurrijke koffers Om de uitgebreide mogelijkheden van de TravelDesk aan de man te krijgen zijn we gestart met een tweewekelijkse nieuwsbrief met interessante weetjes en nieuwtjes over de TravelDesk. Extra leuk is de winactie die we geïntroduceerd hebben waarbij je kans maakt op een vrolijke koffer van het merk b·hppy. Het enige wat een

Ervaringen van echte reizigers Het nieuwe reviewplatform TravelTrustIt, dat ontstaan is door een samenwerking tussen Qenner en Travelia zit enorm in de lift. De betrouwbare reviews, die alleen door echte reizigers gegeven kunnen worden, worden al gebruikt door ruim 70 reisorganisaties. Het geven van een review gaat gemakkelijk door Team pakketreizen & TravelDesk

reisagent daarvoor hoeft te doen is een boeking plaatsen in de TravelDesk. Elke maand wordt een winnaar gekozen.

Kijkje in de toekomst Het komende jaar staat het verduidelijken van het boekingsproces op de planning. Je kunt hierbij denken aan onder andere het toelichten van de annuleringsvoorwaarden, het weergeven van de vluchtindeling en het verbeteren van de transferopties. De B2B portal zal tevens worden uitgebreid met een nieuwe Duitse Touroperator, vakantieparkenaanbod en onafhankelijke hotelinformatie. We hebben ons team aan kunnen

vullen met twee nieuwe collega’s die zich bezighouden met support/marketing en development. De komende tijd hopen we nog verder te groeien zodat we echt kunnen knallen op het gebied van vakantieaanbod en productdoorontwikkeling.

2022 in cijfers • Er zijn 330% meer boekingen geplaatst dan in 2021 (cijfers t/m september) • De meeste boekingen zijn geplaatst in februari • Spanje, Turkije en Griekenland waren de favoriete bestemmingen • Het meest is er geboekt bij TUI Nederland, gevolgd door FTI en Alltours

Infotorial

Sawadee

‘We weten waar we over praten, dat merkt de klant ook’ Bij Sawadee werken ze graag samen; samen met elkaar als team, maar ook samen met de klant en retail. Sara Monnik (Sawadee) vertelt er graag meer over. Waar ben je het meeste trots op binnen jullie eigen organisatie? ‘Wij zijn trots op ons - gelukkig weer - groeiende team van enthousiaste medewerkers. Allemaal met hart voor de toeristische branche en in het speciaal voor Sawadee. Met z’n allen werken we dagelijks aan de mooiste reizen in een fijn kantoor en binnen een prettige werksfeer. Dat die Sawadeecultuur zo gewaardeerd wordt, blijkt uit het feit dat meerdere medewerkers na Covid weer terug in dienst zijn gekomen. De kracht van een goede organisatie zit ‘m voor een groot deel in tevreden medewerkers.’

Hoe vertaalt zich dit naar de consument toe? ‘De klant staat bij ons centraal, maar dit kan alleen als onze medewerkers vanuit een goed gevoel aan het werk zijn. De tevredenheid van onze medewerkers straalt tenslotte direct af op onze klant. Dat onze medewerkers tevreden en betrokken zijn, het leuk hebben met elkaar en trots zijn op onze producten vinden we heel belangrijk. Wij geloven in het product dat we verkopen en staan hier helemaal achter. Door onze medewerkers op studiereis te laten gaan, leren ze de bestemmingen en onze

producten goed kennen. Deze kennis wordt ingezet om de reizigers zo goed mogelijk te kunnen informeren, maar ook om onze reizen blijvend te verbeteren. We weten waar we over praten, dat merkt de klant ook.’

Waar staat het bedrijf nu en waar willen jullie naartoe? ‘Sawadee is heel sterk uit de Covid-19-crisis gekomen. We konden aflopende contracten destijds niet verlengen, maar veel collega’s zijn toch teruggekomen. Daar zijn we niet alleen trots op, maar ook heel blij mee. Dat is voor zowel werknemer als werkgever erg goed. We hebben tijdens de pandemie kunnen werken aan ons fundament. De Customer Experience is verbeterd. Nu is het zorg om ons DNA; duurzaam, ondernemend en nieuwsgierig, ook bij de nieuwe collega’s te laten landen. De nabije toekomst is voor de branche uitdagend, maar wij blijven de mooiste routes samenstellen.’

tijden op CO2 reductie door bijvoorbeeld te kiezen voor treinen ipv binnenlandse vluchten, te kiezen voor meer duurzame accommodaties, onze keuzes in restaurants waar lokaal eten geserveerd wordt etc. Daarnaast bannen we waar mogelijk plastic van onze reizen, door de kleine waterflesjes vervangen door eigen, duurzame drinkflessen en deze bij te vullen. In de contracten die wij met onze leveranciers hebben zijn zaken omtrent duurzaamheid, zoals plasticreductie, dierenwelzijn, mensen en kinderrechten, standaard meegenomen. Zij delen deze focus, alleen samen bereik je een groter doel. Het toerisme kan een grote bijdrage leveren aan lokale

Wat doen jullie aan duurzaamheid? Duurzaamheid is niet alleen het compenseren van de CO2 uitstoot, dit is een achterhaald concept. We focussen ons al Sara Monnik

economische ontwikkeling, naast dat het je wereldbeeld verbreedt. Meerdere perspectieven dragen bij aan begrip, inzicht en solidariteit. Het uitdragen van deze voordelen is belangrijk voor avontuurlijke duurzaam opererende organisaties. Het moet tegengewicht bieden aan de impact en beeldvorming van/ door massatoerisme.

Wat kunnen we de komende tijd van Sawadee verwachten? ‘Wij staan op het punt een Premium product te lanceren. Niet zomaar luxe en dure onpersoonlijke hotels, maar rondreizen met bijzondere overnachtingen, kleinere groepen en met onze meest ervaren reisbegeleiders.’

TIME FOR A LITTLE LUXURY IN

DELTA’S PREMIUM CABINS. Treat yourself. Upgrade your travel experience to one of Delta’s premium cabins. Stretch out and relax in Delta Premium Select or dine high in Delta One®, one of the most exclusive cabins in the sky.

Infotorial

De Jong Intra Vakanties

‘Positief maar behoudend naar 2023’ Ondanks de hobbels waarmee de Jong Intra Vakanties in 2022 te kampen had, heeft de touroperator uit Ridderkerk een commercieel goed jaar achter de rug. ‘Boekjaar 2022 was verrassend positief, maar uit voorzorg maken wij voor 2023 een begroting die net iets onder 2022 ligt’, zegt Coby van Dongen (commercieel directeur de Jong Intra Vakanties). Van Dongen citeert een uitspraak van Arjan Kers (General Manager TUI Nederland), die in het voorjaar van 2022 voorspelde dat dit jaar wel eens lastiger kon worden dan de twee coronajaren ervoor. ‘Hij heeft zo gelijk gehad’, zegt Van Dongen. ‘We hebben het dit jaar vooral moeilijk gehad in onze operatie. Dat was de rode draad in ons hele aanbod.’

Tekorten Naast de aanhoudende situatie

op Schiphol noemt zij een scala aan grotere en kleinere problemen, vooral veroorzaakt door gebrek aan gekwalificeerd personeel: het tekort aan touringcars en de benodigde chauffeurs om deze te besturen, hotels die zonder kok zaten, onervaren receptiemedewerkers bij hotels waardoor er meer overboekingen waren. Het zorgde voor een opeenhoping van uitdagingen en vooral extra werk.’

En dan zijn er nog de fors hogere prijzen, zonder dat het serviceniveau meestijgt. ‘Neem alleen al het serviceniveau op onze luchthaven, dat is om te huilen. Terwijl de klant bij hogere prijzen juist meer service verwacht’, zegt Van Dongen.

Flexibiliteit Op de vraag waar zij trots op is, antwoordt ze: ‘Ik ben trots dat we als branche, de reisagenten in het bijzonder en wij als reisorganisaties, de flexibiliteit hadden om de problemen samen op te lossen. Zo hebben we als sector zoveel mogelijk geprobeerd de problemen op Schiphol op te lossen voor onze gezamenlijke klant.’ Van Dongen is ook trots dat de Jong Intra het Voucherfonds inmiddels volledig heeft afgelost en de uitgestelde belastingbetaling heeft voldaan. ‘Welke firma in onze branche is 50 jaar geleden gestart en verkeert nog steeds in zo’n goede positie? Ik ben trots op ons hele team.’

Autorondreizen De Jong Intra Vakanties heeft boekjaar 2022, dat 31 oktober eindigde, beter kunnen afsluiten dan verwacht. Maar, zegt Van Dongen: ‘Zonder de problemen Coby van Dongen

op Schiphol was het resultaat nog beter geweest. Schiphol blokkeert onze last minutes. Wij hebben daar last van, omdat klanten de chaos op Schiphol willen vermijden en vaker de auto pakken om op vakantie te gaan. En dat zijn lagere reissommen. We spelen daar op in door meer dan 150 autorondreizen op de plank te hebben. Die kunnen reisagenten kant-en-klaar aan de klant aanbieden.’ Voor boekjaar 2023 is het lastig een voorspelling te doen, zegt Van Dongen. ‘De coronabesmettingen lopen weer op, de oorlog in Oekraïne, de koopkrachtdaling, de onzekerheid over de energierekening. Je kan de krant niet openslaan of het is negatief. Daarom vind ik het geweldig om ook eens een positief geluid te horen. Vakantie staat nog steeds heel hoog op het prioriteitenlijstje van de consument. Zeker de zomervakantie, die hoort erbij. De klant kiest misschien een wat goedkopere reis, maar hij laat zich zijn vakantie niet afnemen. Wat dat betreft, blijf ik positief.’

Erik Jan Reuver (SGR)

‘Wij hadden geen idee van stille surséance van D-rt Groep’ De afwikkeling van de schade van D-rt Groep, het Voucherfonds en het toegenomen risico van SGR, juist nu het in 2022 weer (veel) beter gaat met reisbedrijven. SGR-directeur Erik Jan Reuver blikt terug op het afgelopen jaar en kijkt kort vooruit naar 2023. ‘Wij hadden geen idee van de stille surséance van D-rt Groep in 2021 voor het faillissement.’ Door: Theo de Reus

Wat heeft je in 2022 het meest beziggehouden? ‘De schade van D-rt Groep, de vorderingen die we hadden op touroperators naar aanleiding van D-rt en de discussie met de curatoren over D-rt. Het jaar 2022 stond ook in het teken van herstel van de markt, de herinvoering van de consumentenbijdrage van vijf euro. En natuurlijk het Voucherfonds. Als SGR hebben we - tot nu toe - in 2022 één schade gehad: het faillissement van Club Travel, een kleine touroperator en misschien een

beetje onbekend, met ongeveer 50.000 euro schade.’

Wat is de stand van zaken rond D-rt? ‘We hebben met nagenoeg alle partijen een oplossing kunnen realiseren over de vordering die we hadden. Met sommige hebben we een regeling getroffen of het over de tijd kunnen uitsmeren. Met de meeste partijen zijn we daar wel uitgekomen. Alle claims van consumenten hebben we inmiddels uitbetaald. Dat waren 22.000 dossiers en uiteindelijk

rond de 41 miljoen euro schade. Voor een aanzienlijk bedrag daarvan hebben we de schade bij de touroperator kunnen verhalen op basis van de verplichting die een touroperator had.’

Wat is daarmee gebeurd? ‘In een aantal gevallen is daar een betalingsregeling voor getroffen, een groot aantal reisondernemingen heeft netjes de vorderingen betaald. Op dit moment (half september 2022, red.) hebben we nog met één partij een discussie.’

Hoeveel geld is uit het Voucherfonds geleend? ‘In totaal heeft SGR 180 miljoen euro uitgeleend aan reisondernemingen, waarvan de grootste drie, ik noem geen namen, in totaal zo’n 147 miljoen euro van ons hebben geleend.’

Dan viel het voor de anderen dus relatief mee? ‘Dat klopt, het verschil tussen die 147 en 180 miljoen ging naar circa 100 deelnemers die uiteindelijk een lening bij ons Erik Jan Reuver

hebben gevraagd en hebben gekregen. Wij hebben vijf aanvragen moeten afwijzen. De geleende bedragen variëren in deze groep van bedragen tussen de 5.000 euro en 10 miljoen, afhankelijk van de grootte van de omzet en de cashflow mogelijkheden.’

Ook een lening van 5.000 euro? ‘We hebben ook kleine deelnemers met een ton omzet, voor wie 5.000 euro veel geld is.’

Hoe staat het met de aflossingen aan het Voucherfonds? ‘De lening dient binnen zes jaar te zijn terugbetaald. Bedrijven mogen vervroegd aflossen en dat doen sommige partijen ook. Dan hebben ze minder rentelast en minder verplichtingen op hun balans. Na elk jaar gaat de rente met een stapje van 1 procent omhoog, dit is een prikkel om versneld af te lossen. SGR staat garant richting de overheid, maar tot nu toe heeft iedereen aan zijn verplichtingen voldaan. We hebben inmiddels twee keer de aflossing geïncasseerd en drie keer de rente. We hebben

tot nu toe geen enkel probleem gehad met de incasso van de aflossingen en de rente.’

Ben je nog bezig met de schuldvraag van het faillissement van D-rt of laat je dat aan de curatoren over? ‘Dat laatste voorlopig. We laten de curatoren het onderzoek doen en hebben daar ook contact over. Het onderzoek naar de oorzaken van het faillissement loopt nog. Als de curatoren tot bepaalde conclusies komen, dan kan SGR kijken of we daar ook iets mee kunnen. Als de curatoren van mening zijn dat er geen verwijt kan worden gemaakt aan de voormalige bestuurders en aandeelhouders van de D-rt Groep, wat ik me overigens niet kan voorstellen, want ik heb voldoende informatie aangeleverd bij de curatoren, kunnen wij zelf alsnog stappen nemen tegen de voormalig bestuurders of de voormalige aandeelhouders. Maar we hebben afgesproken dat de curatoren eerst hun werk doen. Daar hebben we alle vertrouwen in, het zijn goede curatoren.’

‘

Misschien is die accountant ook wel misleid ’

Kun je één ding noemen dat je hebt aangeleverd? ‘We hebben alle correspondentie aangeleverd die we hebben gevoerd met D-rt voorafgaande aan het faillissement. Er was aan het einde bijvoorbeeld best

wat discussie tussen D-rt en SGR over ongeoorloofde handelspraktijken, zoals boekingen waarvan wij zagen dat die ten onrechte van garantie werden voorzien. Zo zijn er voorbeelden van boekingen waarbij een terugbetaling op een vliegticket werd omgezet naar een niet bestaande pakketreis. We hebben ook meegemaakt dat de voormalig eigenaren van D-rt ons vlak voor het faillissement van informatie voorzagen waarvan je je achteraf afvraagt: klopt dat allemaal wel?’ ‘Dat ging ook over de management buy-out en hoe het er financieel voor stond naar aanleiding van de management buy-out, mede in het kader van een aanvraag bij het Voucherfonds begin 2021 (noot redactie: hierover heeft D-rt een kort geding gevoerd tegen SGR en verloren). SGR ontving toen documenten waaruit zou moeten blijken dat RTG/RTK (noot: de voormalige eigenaar) garanties en werkkapitaal zou hebben meegegeven en andere vormen van werkkapitaal, zodat de onderneming niet acuut in de financiële problemen zou komen. Nu moet blijken of deze documenten wel authentiek waren.’ Reuver vervolgt: ‘Een ander voorbeeld van hoe SGR misleid werd: we waren niet op de hoogte van het kort geding dat Uniconsult eind 2020 heeft gevoerd tegen D-rt. Er is toen zelfs een periode sprake geweest van een stille surséance. Dat had absoluut gemeld moeten worden. Dat hebben ze niet gedaan. Wij konden dit zelf ook niet weten, want het woord zegt het al, het is stille surseance en wordt dus niet in gerechtelijke stukken opgenomen. Dat had er

ongetwijfeld toe kunnen leiden dat wij toen iets hadden gedaan met het deelnemerschap. Maar dat wisten wij niet, dat hebben ze ons nooit medegedeeld, terwijl dat wel een verplichting is in het deelnemersreglement.’ ‘Eind 2020 had de familie Van den Broek (de voormalig eigenaren van D-reizen, red.) een kort geding aangespannen tegen D-rt over gebruik van het merkenrecht, dat blijkbaar in onderpand was gegeven bij Uniconsult. Er werden leningen blijkbaar niet meer afgelost. Pas later, na het faillissement van D-rt in april 2021, is SGR erachter gekomen dat er een kort geding speelde. En dat er discussies waren over stille surséance, waarvan wij dus niet wisten dat dat speelde.’

Die merkrechten waren bij Van Den Broek/ Uniconsult in onderpand gegeven in ruil voor leningen? ‘Ja, dat die merkrechten bij Uniconsult zaten in ruil voor leningen wist ik wel, alleen niet dat daar een kort geding over is gevoerd eind 2020, inclusief de periode van de stille surséance. Die surseance is blijkbaar uiteindelijk beëindigd. De stille bewindvoerders, de huidige curatoren, zijn toen gestopt met hun werk. Uiteindelijk heeft D-rt zelf op 6 april 2021 haar eigen faillissement aangevraagd, niemand anders. Maar alles wat daarvoor gebeurde en de precaire situatie van D-reizen zelf, als onderdeel van D-rt, daar hebben de bestuurders van toen (Henne de Dijn en Haeck, red.) volgens ingewijden wel een twijfelachtige rol gespeeld.’

Hebben ze zaken rooskleuriger voorgesteld? ‘Ik wil daar nu nog geen

conclusie aan verbinden, dat laat ik eerst over aan de curatoren. Vooral rond de management buy-out en wat de rol is geweest van RTG/RTK, daar moet het onderzoek zich op richten. Als er garanties zijn afgegeven en weer leningen zijn afgelost, dan zijn zij ook verantwoordelijk voor het faillissement en de schade die de reisbranche heeft opgelopen. Hoe is dat allemaal gebeurd? Hoe kan een management buyout plaatsvinden waarbij de onderneming voor 1 euro wordt overgedragen aan het management? Dan moet dit toch een ander voordeel voor RTG/ RTK hebben opgeleverd, ten koste van crediteuren? Of dat er mogelijk paulianeus gehandeld is met betrekking tot de management buy-out, waarbij bepaalde schuldeisers een bevoorrechte positie verkrijgen ten opzichte van andere schuldeisers, dat onderzoekt de curator nu. En dan is er nog de kwestie van de IP-rechten die opeens bij het management terecht waren gekomen. Daar is door de voormalige bestuurders met de curatoren uiteindelijk een schikking getroffen van bijna vijf ton, dat zegt natuurlijk ook wel iets.’

Kun je als SGR voldoende toezicht houden? ‘Laat ik voorop stellen dat wij geen toezichthouder zijn. SGR zorgt ervoor dat reisondernemingen aan de wettelijke garantieplicht kunnen voldoen en in dat kader stellen wij eisen aan een deelnemerschap bij SGR. Als er door bepaalde partijen wordt gezegd dat wij onvoldoende toezicht hebben gehouden op D-reizen, dan weten ze niet waar ze het over hebben. Ze kennen de discussies niet en de informatie niet die wij hebben

van de balans van onze deelnemers, ik zeg bewust de verslechterde balans en niet de verslechterde financiële positie, zien we dat ook de SGR Solvency II verslechterd is. Dat is weer gebaseerd op de methodiek waarop SGR onderzoeken uitvoert bij aangesloten reisondernemingen, op basis van solvabiliteit en liquiditeitsnormen, en natuurlijk ook rekening houdend met de boekingvolumes die in 2022 weer flink zijn toegenomen en waarschijnlijk weer uitkomen op pre-corona niveau.’

ontvangen en wat SGR er wel of niet mee kan doen.’ Reuver vervolgt: ‘Er wordt ook geroepen dat SGR toch wel wist dat D-reizen er financieel niet goed voorstond. Natuurlijk wisten wij dat, maar dat is toch geen reden om het deelnemerschap abrupt te beëindigen? Dan zouden we een gigantische schade veroorzaken en megaclaims ontvangen. Daarbij komt dat de helft van de reisbranche er in de Covid-crisis slecht voor stond. Dat is dan toch geen reden om iedereen maar uit het garantiefonds te zetten? Primair probeert SGR met de informatie haar eigen risico’s goed af te dekken. Maar we blijven natuurlijk wel afhankelijk van de informatie die we krijgen, en de betrouwbaarheid van die informatie. Als informatie achteraf onjuist blijkt te zijn, dan zijn wij ook misleid. Concreet: D-rt heeft eind 2020 de jaarrekening over 2019 gedeponeerd, met een verklaring van de accountant erbij, op basis van going concern, zoals ze dat vaktechnisch noemen. Drie maanden later gaat D-rt failliet. Daar zet je dan toch

wel je vraagtekens bij. Overigens had D-rt wel tussentijdse cijfers bij SGR aangeboden, maar zonder een accountantsverklaring is het heel lastig om vast te stellen of de cijfers betrouwbaar zijn.’

Is dat niet een beetje snel gegaan met een faillissement nadat de cijfers waren gedeponeerd? ‘Jij zegt het en wij stellen daar vragen over aan de curatoren. Heeft die accountant daar niet heel makkelijk een handtekening gezet? Misschien is die accountant ook wel misleid.’

SGR heeft 1 februari 2021 een consumentenbijdrage van vijf euro per persoon (opnieuw) ingevoerd. De buffer van SGR was altijd rond de 85 tot 90 miljoen euro. Moest die versterkt worden? ‘We hebben behoorlijke schade gehad bij D-reizen, maar ook op andere faillissementen. We zijn er vorig jaar nog redelijk goed uitgesprongen, we hadden ook

het geluk dat er goede beleggingsresultaten waren. Nu doen we het ook best goed, er is nog weinig schade, tot nu toe. En we hebben nu te maken met een behoorlijke inkomstenstroom met de consumentenbijdrage. Maar vergeet niet dat de buffers die SGR moet vormen wel in lijn met Solvency II normen moeten zijn. Dat betekent dat als de kans op faillissementen en schades toeneemt door verslechterde financiële posities van aangesloten reisondernemingen, ook SGR meer vermogen moet aanhouden om langjarig aan de verplichtingen richting consumenten te kunnen blijven voldoen.’

Wat is het streefbedrag voor het potje van SGR? ‘Dat kan ik niet in een absoluut bedrag uitdrukken. Tegen partijen die me daar om vragen, zeg ik: dat het hangt erg af van de uitkomsten van het Solvency II onderzoek. Dat is een norm die afhangt van het risico dat je loopt als garantiefonds of als verzekeraar.’ ‘Door de enorme verslechtering

Kan ik het zo vertalen: de omzet van de bedrijven die SGR moet afdekken is weer erg toegenomen, terwijl de financiële positie van de uitvoerende bedrijven is verslechterd. ‘Klopt, heel kort door de bocht samengevat. SGR streeft naar 250 procent Solvency II. Daarmee dient - om minimaal 2,5 keer het maximale theoretische risico af te dekken dat SGR in een jaar kan lopen voldoende vermogen te worden aangehouden. Maar het risico voor SGR hangt natuurlijk ook weer af van het volume in de markt. Daarom neemt het eigen vermogen van SGR nu weer toe met consumentenbijdragen. Als je te maken hebt met meer risico moet je – kort samengevat - ook meer buffers aanhouden om dat risico te kunnen dekken.’

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

REIZEN OP MAAT NAAR AMERIKA & CANADA

Snelle (re)acties via de mail of telefonisch Maatwerk bouw je eigen reis op www.flytothewest.nl Kennis & ervaring hulp van gespecialiseerde reisadviseurs Voorbereid op reis uitgebreide informatieboekjes voor de klant

E: info@flytothewest.nl T: +31(0)85-0438370

Hoe lang is die vijf euro nog nodig? ‘Dat rekenen we elk jaar met onze actuaris door. Als SGR aan de Solvency II norm van 250 procent voldoet, wat ik niet op korte termijn verwacht, dan stoppen we met die vijf euro of we spreken een lager bedrag af. Veel reisondernemingen vragen overigens of we niet langer met die vijf euro kunnen doorgaan, ook als er voldoende vermogen is, zodat zij hun eigen kosten of de zekerheidstelling aan SGR op termijn kunnen verlagen. Als SGR vragen we natuurlijk in de huidige markt in sommige gevallen ook om meer zekerheden. Als de balans van een reisonderneming verslechtert, maar de risicoomzet is weer op het oude niveau, dan ontkomt SGR er niet aan om meer zekerheden te vragen.’

Is het niet reëel dat de klant een beetje bijdraagt? ‘Dat doen ze nu toch ook met de consumentenbijdrage? Ik snap dat zoiets wordt gezegd als we meer zekerheden vragen, dat niet alle lasten bij reisorganisaties worden neergelegd. Maar aan de andere kant begrijp ik ook dat er op prijs wordt geconcurreerd en met die vijf euro consumentenbijdrage per persoon concurreer je met andere partijen die geen garantie hoeven aan te bieden, zoals bijvoorbeeld een Booking. com of airlines. Daar zou een wetgever toch naar moeten kijken, want hier ontstaat wel een ongelijk speelveld, maar dat ongelijke speelveld kan SGR niet oplossen.’

Hoe staat het met de vrijstellingsregeling voor buitenlandse touroperators? ‘Wij hebben een paar

vrijstellingen beëindigd omdat we discussies kregen over de vouchers van D-rt. Ook deze buitenlandse touroperators zijn door SGR aangesproken, net zoals bij SGR aangesloten touroperators. Op basis van met SGR gemaakte afspraken zouden zij ook hun verplichtingen jegens de consument moeten nakomen. De vrijstelling van Schauinsland is weer hersteld. Zij hebben alsnog de schade aan SGR vergoed. Inmiddels heeft ook Alltours aan zijn verplichtingen voldaan, maar we hebben nog geen nieuwe afspraak over een nieuwe vrijstelling, maar daar wordt aan gewerkt. Veel buitenlandse partijen vonden dat vouchers niet onder de afspraken vielen die ze met ons hadden gemaakt. SGR vond van wel, want een voucher is niets anders dan een betalingsverplichting die voortvloeide uit een bestaande – door corona geannuleerde reisovereenkomst. Hoezo vervalt dan de terugbetalingsverplichting aan de Nederlandse consument? Als je afspreekt dat je alle verplichtingen moet nakomen, is dat inclusief voucher, want die komt dan in de plaats van een wettelijke terugbetaling binnen veertien dagen.’

Wat wordt 2023? ‘Ik heb nog steeds geen glazen bol op mijn bureau staan. Ik ben wel benieuwd of bedrijven in staat zijn, als de boekingen wat tegenvallen, om aan alle verplichtingen te voldoen. In combinatie met belastingschulden, bankfinanciering of leningen van aandeelhouders kan dat moeilijk worden voor sommige bedrijven, maar ik heb geen concreet idee. Het zal ook afhangen van het consumentengedrag in combinatie met de energiecrisis

en het effect daarvan op de boekingen in 2023.’

Waar zie je kansen? ‘Reisondernemingen die waarde toevoegen en zorgen dat ze relevant zijn, dat is al lang mijn stokpaardje. Dat je marge kan maken, en die moet je – in mijn optiek - bij je klanten halen door waarde toe te voegen. Reisagenten die nog denken dat ze kunnen leven van commissies zullen toch moeten nadenken of ze niet op een andere manier betere marges kunnen maken, door middel van samengestelde reizen of door toevoegen van klantwaarde.’

Corona heeft aangetoond dat het zelf samenstellen van reizen een risico kan zijn. Agenten kunnen hun reizen beter bij een touroperator onderbrengen, zeggen de touroperators. Wat vind jij? ‘Dat kan, maar in mijn optiek moet je nog steeds niet alleen maar afhankelijk zijn van commissies van de touroperator,

maar ook waarde toevoegen door aan de klant een vergoeding te vragen voor je diensten. Bij verzekeringen zie je dat ook, dat men meer overgaat naar een adviesmodel, want bij verzekeringen zijn commissies afgeschaft. De tussenpersoon is daar veel meer adviseur geworden. Daar moet de reisbranche misschien ook over nadenken. De retail heeft nog altijd veel bestaansrecht, maar veel meer in de sfeer van advies geven, service verlenen en/of samengestelde reizen verkopen. Natuurlijk is dat laatste risicovol, maar sommige retailers zijn er goed in en maken meer marge dan alleen bij bemiddeling. Echter, dan heb je ook de lasten zoals een klassieke touroperator. Die retailers zijn in staat de klant te bedienen met een mooie reis, of dat nou op commissiebasis is of op basis van een samengestelde reis. Je moet er natuurlijk goed over nadenken of je voor een touroperating-model kiest en dan zorgen dat je alle risico’s die daarbij horen afdekt. Voor een deel kan dat via SGR en de zusjes van SGR.’

VOOR MANAGERS OP ZOEK NAAR KENNIS EN CONTACTEN IN DE REISBRANCHE Meld u nu aan op

www.reismanagementclub.nl

Meer dan 10 RMC-Meetups per jaar

75 Infotorial

Travel Trend

‘We zijn sterk aan het terugkomen’ Boekjaar 2022 is bij Travel Travel beter verlopen dan gepland, maar dat ging niet vanzelf, zegt directeur Natasja Eshuis. Operationeel waren er nog wel wat ‘uitdagingen’. ‘Uiteindelijk zijn we uitgekomen op een niveau van 70 procent van pre-corona.’ Het goede nieuws is dat vrijwel alle ruim 50 verre bestemmingen van Travel Trend in 2022 hun grenzen weer openden voor toeristen, nadat de verre reizenspecialist twee jaar nauwelijks reizen kon uitvoeren. Het lastige is alleen dat niet alle hotels en andere voorzieningen meteen weer operationeel zijn. Dat zorgt voor extra werk. ‘In Nederland werden bedrijven tijdens corona ondersteund door de overheid, maar in veel andere landen was dat niet het geval en gingen bijvoorbeeld hotels failliet. Dat betekent dat we bij iedere rondreis moeten controleren of alle hotels nog wel open zijn’, zegt Eshuis. Amerika en Canada gingen in de zomer van 2022 alweer open, maar Australië en NieuwZeeland hebben recent hun grenzen geopend. Eshuis: ‘Daar zien we nu dezelfde capaciteitsproblemen als eerder in Noord-Amerika. Er is een tekort aan huurauto’s, door de grote inhaalvraag in combinatie met een gereduceerde vloot. Ook zijn minder accommodaties operationeel en hebben nog niet alle luchtvaartmaatschappijen hun volledige vluchtschema hervat.’ Het gevolg is dat agenten langer op een offerte moeten wachten.

Natasja Eshuis

Eshuis geeft twee tips om de aanvraag te bespoedigen. ‘Vermeld in een offerteaanvraag de naam van de klant volgens paspoort. Dan kunnen wij de vluchten in optie zetten, want de vliegtarieven worden alleen maar hoger. En vraag welk budget de klant wil uitgeven. De ene klant wil namelijk de laagste prijs, de andere graag een reis met veel luxe.’ Travel Trend heeft op zijn website honderden voorbeeldreizen die de agent kan gebruiken voor een indicatie van de reissom. Eshuis: ‘Als de agent de juiste gegevens

aanlevert, voorkomen we dat we voor niks uren aan een offerte werken. En het scheelt in wachttijd.’ Tijdens de pandemie ging het aantal medewerkers bij Travel Trend van 54 naar 34. ‘Dat was een aderlating. Maar we hebben een ondergrens aangehouden, omdat er veel werk was, ook al verdienden we niets. Neem alleen al de vele omboekingen, het informeren van reizigers over corona, de informatie op de website actueel houden, mensen vlak voor vertrek inlichten als inreisregels veranderden.’ Eshuis noemt het positief dat Travel Trend erin slaagt weer

goede medewerkers aan te trekken, onder wie enkele ervaren reisagenten. Op de vraag wat zij van 2023 verwacht, antwoordt Eshuis: ‘Wie het weet, mag het zeggen. Afgelopen winter waren vrijwel al onze bestemmingen nog gesloten. Komende winter maken we een inhaalslag en ik voorzie een ‘normale’ zomer. We verwachten niet helemaal op het pre-corona niveau uit te komen, al dragen de prijsstijgingen bij aan een hogere omzet. Er is namelijk nog steeds krapte op sommige bestemmingen. We zijn in ieder geval sterk aan het terugkomen.’

We. Are. Back!

REISGALA

& DE NEDERLANDSE VAKANTIE AWARDS 28 JAN 2023 Hart van Holland, Nijkerk

ACTS VAN FRÉDÉRIQUE

SAMANTHA STEENWIJK

PETER VOGEL

Aanwezig zijn? Mail ons: sales@travmedia.nl Meer informatie: www.reisgala.nl

79 Infotorial

TravelSpirit

‘Nauw samenwerken met onze klanten is win-win’ Blind software naar binnen schuiven, dat doet TravelSpirit niet. Afgestemd op de situatie van de klant worden modules ingezet. Dat werkt het beste. Met trots kijkt Michiel Stoffels, eerder dit jaar gestart als interim manager bij TravelSpirit, terug op de afgelopen periode. De getoonde veerkracht van collega’s, de sterke relatie met klanten en de enorme innovatiedrift van het ontwikkelteam geven zeer veel energie. Vol vertrouwen kijkt hij vooruit om door te bouwen aan de toekomst van de Baarnse softwareleverancier.

Advies vanuit jarenlange ervaring Van recent gestarte reisorganisaties tot en met klanten van het eerste uur, elke situatie is anders. De manier van werken (systeem X of nog in Word en Excel), hoe het bedrijf is georganiseerd (is er focus op ICT?) en de omvang van het bedrijf. Allemaal zeer bepalende factoren voor het zetten van de juiste vervolgstappen. Waar is de reisorganisatie het beste mee geholpen? De koppeling met de boekhouding? Starten met het CRM? Of toch beter aan de slag met de digitale offertes van de Visual Tour Builder? De jarenlange ervaring van TravelSpirit met het geven van advies en het begeleiden van implementaties wordt telkens weer heel gericht ingezet.

Reisorganisaties helpen van A - Z Trots zijn ze in Baarn op de

Michiel Stoffels

complete set aan modules die aangeboden wordt. Hiermee kunnen reisorganisaties het gehele proces, van A tot en met Z, zeer efficiënt organiseren. Veel modules komen uit de eigen keuken en die blijven verbeterd worden op basis van feedback van de gebruikers. Ook zoeken ze bij TravelSpirit de samenwerking op met complementaire aanbieders. Denk aan koppelingen met Farefinder, STO Garant en de reisapp Appit. ‘We geloven in een open ecosysteem met als

doel reisorganisaties maximaal te faciliteren’, aldus Michiel.

‘Het team, de klanten, de partners, de tools. Het is prachtig waar het bedrijf nu staat. Trots om met dit bedrijf door te kunnen bouwen.’ Michiel Stoffels

Samen groeien we door De rol van customer succes manager zal steeds belangrijker worden voor TravelSpirit. Vanuit deze rol worden klanten heel gericht geadviseerd en begeleid.

Hoe maakt een reisorganisatie optimaal gebruik van de aanwezige modules én welke modules zijn nog meer nuttig? ‘De toegevoegde waarde die wij hier leveren, zorgt ervoor dat zowel onze klanten als wij doorgroeien. We kunnen overigens altijd goede mensen gebruiken.’ Michiel vervolgt: ‘We zijn met mooie nieuwe bedrijven in gesprek en we hebben volop aandacht voor onze klanten. Helemaal klaar om ook 2023 succesvol te maken!’

0nbezorgd op vakantie begint bij de ANWB

Ga met ons mee Iedereen zorgeloos en met plezier onderweg in een duurzame samenleving. Dat is de missie van ANWB. Onze vakanties zijn zorgvuldig uitgestippeld en daar zijn wij maar al te trots op! Van toffe actieve familievakanties tot rondreizen dichtbij of ver weg, lekker met z’n tweetjes of in een groep. Ook voor de singlereiziger hebben wij een gevarieerd reisaanbod.

Ga naar anwb.nl/reisagenten

EXPEDIA TRAVEL Omzet 2022: -

Expedia, gevestigd in de VS en actief in meer dan 70 landen, verstrekt geen omzetcijfers voor individuele markten. Het bedrijf werd hard geraakt door corona en leverde over heel 2020 wereldwijd gemiddeld 57 procent van zijn omzet in. De positie van Expedia in de Top 50 is een schatting.

ANWB REIZEN Omzet 2022: 90 miljoen

Refereren aan 2019 wordt steeds lastiger, zegt Marjon Kaper, directeur van ANWB Reizen elders in deze uitgave. ‘Dat was natuurlijk ons laatste normale jaar en we hebben de afgelopen twee jaar niet anders gedaan dan daarmee vergelijken. Er is een aantal dingen echt enorm veranderd. Een boekingshorizon is één ding, maar mensen houden rekening met de inflatie en de angst voor wat er in hun portemonnee gebeurt.’

VIABUS GROUP (BOLDERMAN/EFFEWEG) Omzet 2022: 65 miljoen

De Viabus Group, met de merken Bolderman, Effeweg en Diogenes Groepsreizen, rekent voor 2022 op een omzet van 65 miljoen euro. Dat was 77 miljoen in 2019. Voor 2022 is de verwachting 60 miljoen. Pre-corona was de omzet 77 miljoen. ‘We gaan dit jaar nog niet het oude niveau halen, maar zijn op de goede weg. We lopen veel tegen capaciteitsproblemen aan bij hotels en touringcarbedrijven. Bijna altijd is de oorzaak personeelstekorten helaas. De klant wil graag op reis. Dit zien we terug in onze boekingen, bezettingsgraad en zeker ook in onze groepsreizen op maat.’

ALLTOURS

Omzet 2022: 62,3 miljoen

Het Duitse Alltours noteert al jaren stabiele cijfers in Nederland. De touroperator uit Düsseldorf noemt uitsluitend concerncijfers, maar berekent voor TravMagazine elk jaar het aantal Nederlandse passagiers. In 2022 zijn dat er naar schatting 83.000. Daarmee wordt de Nederlandse omzet ingeschat op 62,3 miljoen euro. Alltours is de vierde touroperator in Duitsland, na TUI, DER Touristik en FTI Group. Oprichter Willi Verhuven is nog steeds de enige eigenaar.

DE JONG INTRA VAKANTIES Omzet 2022: 56 miljoen

VACANSOLEIL Omzet 2022: 90 miljoen

Vacansoleil, de aanbieder van campingvakanties, heeft een goed vakantieseizoen achter de rug, meldde het bedrijf uit Eindhoven in september. In alle 20 bestemmingslanden was de bezetting in de zomer zeer hoog. In juli en augustus was de bezettingsgraad bijna 100 procent. ‘Het zomerseizoen markeerde het eind van de invloed van de pandemie’, zegt Vacansoleil, dat concludeert dat 2022 een uitstekend jaar was. De geschatte jaaromzet is 90 miljoen euro. De omzet blijft iets achter bi jdie van 2019, toen circa 98 miljoen, maar de winst ligt dit jaar hoger.

De Jong Intra Vakanties rekent voor 2022 op een omzet van 56 miljoen euro. Daarmee gaat de touroperator uit Ridderkerk gestaag richting de 70 miljoen uit boekjaar 2019. ‘Ik ben eigenlijk zeer trots’, zegt commercieel directeur Coby van Dongen, die de uitdagingen opsomt waarmee het bedrijf te maken had. ‘In de winter hebben we geen enkele busreis kunnen uitvoeren en ook de wintersport kende zijn problemen. De meeste verre bestemmingen die wij voeren waren tot het voorjaar op slot, over Schiphol hoef ik het niet te hebben, ook met de riviercruises waren er uitdagingen vanwege de lage waterstanden. De busreizen kenden zo hun eigen issues. En toch gaan we 56 miljoen euro realiseren. Europa heeft het echt super gedaan en busreizen zijn na half mei goed op gang gekomen. Al met al realiseerden we in de zomer meer omzet dan in zomer 2019.’

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 91

Stem nu op de Vakantie Awards 2023! www.vakantieawards.nl

Na twee jaar van afwezigheid keert TravMagazine tijdens het Reisgala op zaterdag 28 januari 2023 weer de prestigieuze Vakantie Awards uit. De Vakantie Awards zijn de bekende en gerespecteerde B2B-brancheprijzen voor vakgenoten, gekozen dóór vakgenoten. Dat betekent dat iedereen die in de Nederlandse reisbranche werkzaam is, wordt gevraagd zijn stem uit te brengen. De achterliggende gedachte is eenvoudig: mensen die dagelijks op professionele basis bezig zijn met reizen en vakanties weten als geen ander welke bedrijven in de toeristische sector het beste presteren en daarvoor een award verdienen.

CATEGORIEËN

Aangepaste vakanties Airlines short haul Airlines long haul Autohuur Autovakanties Avontuurlijke vakanties Busvakanties Campingvakanties Cruise-agent Cruiserederij Groepsreizen Hotels Innovation Luxe vakanties

Stedentrips Up- en cross selling Vakantiehuizen Verkeersbureau Verre reizen Verre strandvakanties Wintersport Zonvakanties Spanje Zonvakanties Turkije Zonvakanties Griekenland Startup of the Year Talent of the Year Personality of the Year Sustainability

Sustainable Travel Award

In samenwerking met de ANVR reikt TravMagazine de Sustainable Travel Award uit voor reisbedrijven die een duurzaam beleid voeren. Via het stemformulier op www.vakantieawards.nl kunnen partijen zichzelf of andere nomineren, waarna een vakjury de winnaar bepaalt.

Winnaar 2020

Talent & Personality of the Year Dit jaar wordt ook de Travel Talent Award uitgereikt voor aanstormend talent in de reiswereld. En wordt de Travel Personality of the Year bekendgemaakt. Deze persoon heeft met zijn of haar verdiensten het afgelopen jaar het ‘verschil’ gemaakt. Talent & Personality of the Year zijn te nomineren via het stemformulier. Winnaar 2020

Innovation Award

Deze award wordt toegekend aan reisbedrijven of toeleveranciers die zich op innovatief gebied hebben onderscheiden. Dat kunnen technologiebedrijven zijn, maar bijvoorbeeld ook touroperators die nieuwe en verrassende product-markcombinaties hebben gelanceerd. Het speelveld voor deze award is dus breed.

Scan de QR-code om te stemmen of ga naar www.vakantieawards.nl

Winnaar 2020

84 Infotorial

Vuelandia

Vaste klant in de top van de Nederlandse reissector Vuelandia was in 2015 met € 13 miljoen omzet een prominente binnenkomer in de ranglijst van 40 grootste retailbedrijven, dit jaar komt de omzet uit rond de € 31 miljoen. De groothandel voor de reisbranche, tien jaar geleden opgericht door Mikel van Nimwegen en Danny Ruitenberg, is ondertussen een vaste klant in de top van de Nederlandse reissector. TravMagazine spreekt met Van Nimwegen over de ontwikkelingen. Hoe gaat het met Vuelandia? ‘Vuelandia heeft na alle ontwikkelingen in 2020 en 2021 de opgaande lijn van de afgelopen 10 jaar gelukkig weer gevonden. De eerste negen maanden zijn zelfs boven verwachting geweest, want dit jaar gaan we naar een omzet van boven de € 30 miljoen. Het gaat dus goed. De investering die we juist in 2020 en 2021 hebben gedaan, werpt nu zijn vruchten af. Denk hierbij aan het behoud van personeel en het ontwikkelen van nieuwe systemen en producten. Maar ook de aandacht voor onze klanten en tegelijkertijd ook nieuwe klanten die we hebben geworven. De behoefte van de B2B-klant stond en staat meer dan ooit centraal.’

Voor wie Vuelandia nog niet kent; wat is en wat doet Vuelandia precies? ‘Voor de reiswereld zijn wij dé B2B-leverancier in product en IT. Niet alleen consolideren wij diensten maar faciliteren wij deze ook. We noemen onszelf niet voor niks het warenhuis voor de reisindustrie. Want de markt bepaalt uiteindelijk zelf wat ze

nodig heeft en bij ons afneemt. Binnen de reiswereld bedienen wij een heel breed publiek, en stemmen dit af op de betreffende organisatie. Daarnaast bieden wij ook IT-oplossingen en beschikken we over een eigen 24/7 Customer Support. Dat alles maakt ons compleet in het aanbod en hierdoor kunnen we op alle vlakken op de klantvraag inspelen. Veel soortgelijke bedrijven fungeren vaak als doorgeefluik en verwijzen de klant naar de andere leverancier wanneer er bijvoorbeeld klachten zijn. Wij lossen deze zaken zelf op en ontzorgen hiermee de retail op heel veel gebieden. Wat dat betreft, zijn we echt een onestop-shop.’

Hoeveel reisbedrijven maken er al gebruik van Vuelandia? ‘Ik denk dat er weinig reisbedrijven zijn die niet met ons samenwerken en dat kan eigenlijk ook niet anders. Want als je op je core focust, hoef je namelijk helemaal niet verder dan bij ons te kijken. Wij hebben alles in huis wat je als wederverkoper van reizen nodig hebt. Plus daarnaast alle

zekerheden van IATA en ANVR tot SGR(Z).’

‘ Wij zijn dé B2Bleverancier voor de reiswereld ’ Waar ben je het meeste trots op binnen jullie eigen organisatie? ‘We zijn continu in beweging om juist dat te faciliteren wat een reisbedrijf nodig heeft om te verkopen en daarnaast vooral niet te kopiëren wat een ander al heeft. De innovativiteit heeft ons gebracht waar we nu staan. Verder ben ik het heel trots op de collega`s die bij ons werken, zij realiseren onze visie samen met onze gebruikers.’

Welke ontwikkelingen op gebied van IT software hebben jullie in de planning? ‘De nieuwe flight engine waarin

alle content wordt gefaciliteerd, inclusief alle gds-en, lowcosts en ndc`s waarbij de reisagent zelf bepaalt welke content hij gebruikt en distribueert. Daarnaast zullen we het Virtuele TO aanbod nog meer kracht bijzetten om onze klanten op elke manier te kunnen ontzorgen met een compleet aanbod.’

Hoe helpen jullie branchepartners in moeilijke tijden? ‘Door juist naar de branchepartners te luisteren en te kijken hoe we met elkaar kunnen samenwerken. Samenwerken en elkaar helpen staat bij ons trouwens al jaren centraal.

Met welke dingen zijn jullie het afgelopen jaar vooral druk geweest? ‘Het afgelopen jaar zijn we druk geweest met de ontwikkeling en optimalisatie van onze systemen, die we allemaal in eigen beheer hebben. Daarnaast hielden we ons bezig met het faciliteren van onze klanten op een hoog niveau. Geen wachttijden en een optimale kennis en kwaliteit benutten om klanten tevreden te houden.’

Welke nieuwe producten hebben jullie de afgelopen periode gelanceerd? ‘Met het aannemen van Bert Wildeman (Flexible Autos) hebben we kennis in huis gehaald voor een stevigere positie in de autohuur markt. Dit is werkelijk een gouden zet geweest, Bert doet het heel goed. Daarnaast hebben we nog meer effort gestoken in het virtuele touroperating-model waarin alle zekerheden zijn gedekt. Dit distribueren we via Dutch Travel Services (DTS). Hierin gaan we met een goede commissie en prijs de B2B markt met wat ongekend is nieuws faciliteren.’

Waarom raad je partijen die nog niet samenwerken met Vuelandia aan om contact met jullie te leggen? ‘De keuze is reuze en blijft ‘modulair’. Dat maakt het voor klanten zo aantrekkelijk. Gebruiken dat wat je nodig hebt. De onafhankelijkheid en de keuze van de gebruiker, en dus de ondernemer, staat bovenaan.’

Er wordt veel gesproken over de risico’s van dynamic packaging en de voordelen van de pakketreis. Hoe volgen jullie die discussie? ‘Tot en met 2019 verkochten wij losse modules (losse vliegtickets, hotel, autohuur, enz). Maar in 2019 zijn we begonnen te kijken naar technieken om dynamisch pakketteren van de producten mogelijk te maken voor de B2B, zodat risicodragende omzet € 0 zou zijn. Daarvoor hebben wij het Virtual Touroperating (VTO) product gelanceerd dat verkoopbaar is via DTS. Als je dat boekt, boek je losse producten van Vuelandia in een pakket waar weer SGR(Z)-garantie op zit.’

Maken touroperators er ook gebruik van? ‘Jazeker. Voornamelijk Retail gebruikt het. Maar als touroperators speciale contracten hebben met agenten in het buitenland kunnen we die contracten in veel gevallen in de VTO hangen. Touroperators kunnen dus wel degelijk gebruik maken van ons VTO-model. Dat heet samenwerken en durven delen.’

Danny Ruitenberg en Mikel van Nimwegen

Voor de coronacrisis had je het er nog wel eens over dat ZRA’s en reisagenten te afhankelijk zijn van grote touroperators. Hoe zie je dat nu? ‘Het is een stukje bewustwording die wij proberen te creëren. Je ziet dat commissies makkelijk naar beneden kunnen gaan bij

Wat voor jaar verwacht je voor de reissector in 2023?

Waar kan je Vuelandia van kennen? Vuelandia werd in 2012 opgericht door Mikel van Nimwegen en Danny Ruitenberg. Het bedrijf staat sindsdien bekend als dé groothandel voor de reisindustrie op het gebied van reisproducten en Travel Booking Software. Bedenk het maar wat je nodig hebt bij een pakketreis en via Vuelandia pakketteer je het. Op www.vuelandia.com lees je meer over het aanbod en het

team van het in Hoofddorp gevestigde bedrijf, waar ieder zijn eigen expertise heeft. Al jaren heeft het no-nonsense bedrijf tevreden klanten onder (non-)IATA reisagenten en touroperators, ZRAs, online travel retail, corporate (business) travel en community travel. Sinds enkele jaren is Vuelandia de General Sales Agent (GSA) van Flexible Autos. Bert Wildeman startte hier begin dit

grotere touroperators die ook B2C verkopen, terwijl wij dezelfde producten aanbieden. Wij zijn een onafhankelijke partij, je verdient via ons hogere commissies en we leveren flexibiliteit. Dus dezelfde producten, betere producten en hogere commissie. Niet overtuigd? Reisagenten zijn van harte welkom om de vergelijking te maken.’

jaar als salesmanager. Daarnaast is Vuelandia leverancier van het nieuwe distributieplatform Dutch Travel Services (DTS), dat sinds begin 2021 razendsnel groeit. Verschillende grote partijen werken al met het platform, zowel aan de leveranciers- als aan de gebruikers gebruikerskant.

‘Het is mijn verwachting dat de prijzen hoger zullen worden en dat er minder gereisd zal worden dan in 2022. Reizen zal denk ik geen gewoongoed meer zijn, en consumenten zullen extra nadenken wat ze met hun geld willen doen.’

Wat zijn jullie doelen voor volgend jaar? ‘Ons doel voor 2023 is te gaan verdubbelen in omzet. Met genoeg handjes om ook de kwaliteit te borgen die men van ons kent.’

INTRODUCTIE VAN EEN NIEUWE VISIE OP ZEEREIZEN Explora Journeys combineert eeuwenoude zeevaartervari ng met een overtreffende trap van Europese verfi jni ng, om hi ermee zeerei zen aan te bi eden di e i nspi rati e bi eden tot ontdek k i ng en avontuur. O ntw orpen i n samenw erk i ng met 's w erelds meest vooraanstaande superjachtspeci ali sten, zal EXPLORA I - de eerste van zes schepen i n de Explora Journeys vloot - in mei 2023 uitvaren. Alle reizen zi jn i nclusi ef high speed unlimited Wi-Fi, toegang tot 18 verfijnde en gevarieerde belevingen op het gebied van eten en drink en, w aaronder zes restaurants, vijf lounges en in-suite dining, ongelimiteerde drank jes, heerlijk e w i jnen, premi um sterk e drank en, een w elk omstfles champagne, toegang tot de spa, fooi en aan boord, en meer.*

EXPLORAJOURNEYS.COM *Experience fee is van toepassing op twee locaties

87 Infotorial

AirPlus

‘We blijven investeren om steeds de beste datakwaliteit te leveren’ De visie van AirPlus is dat ze hun klanten van betaalgemak willen blijven voorzien in een wereld die snel ontwikkelt. Hoe? Benny Leipold (Account Manager Travel Trade) en Jeffrey Kusnadi (Sales Manager Travel Trade) vertellen het graag. Waar ben je het meeste trots op binnen AirPlus? Benny: ’Bij AirPlus, net zoals bij vele andere bedrijven in de reisindustrie, stond ons hele bedrijfsmodel door de pandemie op het spel, omdat onze inkomsten als aanbieder van betalingsoplossingen voor (zaken)reizen gevaarlijk dicht bij nul kwamen. We hebben sterk geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling van onze producten en de relatie met onze klanten. Dit heeft ons samen in staat gesteld weer tijdig op de groei en daarbijbehorende kredietfaciliteiten in te spelen. Ook kwam er vanuit de organisatie een extra focus op

Jeffrey Kusnadi en Benny Leipold

de reisagent met het Travel Trade team, zowel globaal als lokaal en hebben we extra collega’s aangenomen om onze klanten bij te staan.’

Hoe vertaalt zich dit naar de klant toe? Jeffrey: ‘Veel face-to-face meetings met partners, huidige en potentiële klanten in de reissector. Organisaties willen juist nu verder vooruitkijken en daar betrekken zij AirPlus bij. Men beseft dat men bepaalde elementen moet veranderen om relevant te blijven in de toekomst. Dat geldt voor onze partners en klanten, maar evengoed voor AirPlus. Tijdens de pandemie

heeft AirPlus zich ook beziggehouden met het implementeren van een nieuwe IT-infrastructuur, die ons in staat stelt sneller op veranderende marktomstandigheden en behoeftes in te spelen. Door de groei van ons team zijn wij in staat de klant daarin te adviseren. Hierdoor zorgen we er samen voor dat onze klanten de juiste aandacht krijgen, een beter inzicht hebben en kunnen we samen bouwen aan de toekomst.’

Waar staat het bedrijf nu en waar willen jullie naartoe? Benny: ‘We zijn volledig terug in “growth mode”. Op dit moment zijn we volop bezig met het inwerken van de vele nieuwe medewerkers die we in de afgelopen maanden hebben aangenomen. Ook zijn we de puntjes op de i aan het zetten als het gaat om onze nieuwe producten die inmiddels op het nieuwe platform draaien. We hebben heel recentelijk onze plastic kaarten beschikbaar gemaakt in Apple Pay en hebben nog een aantal nieuwe product feature releases op de roadmap staan voor de komende periode. Onze visie is dat we onze klanten van betaalgemak willen blijven

voorzien in een wereld die snel ontwikkelt. Daarnaast blijven we investeren om steeds de beste datakwaliteit te kunnen blijven leveren, zodat onze klanten en partners hun financiële- en inkoopprocessen kunnen blijven optimaliseren.’

Wat gaan jullie de komende periode lanceren? Benny: ‘De komende periode mogen onze klanten en partners veel van AirPlus verwachten. Via de nieuwe portal kunnen organisaties bijvoorbeeld binnenkort geavanceerde rapportages maken van hun uitgaven die via AirPlus betaaloplossingen zijn gedaan. Ook investeren we in het opzetten van een portal voor onze merchants waardoor het voor onze klanten nog efficiënter wordt. Dit stelt ons in staat om nog intensiever en nauwer samen te werken met onze partners en klanten en uiteindelijk nieuwe samenwerkingen aan te gaan. En daarnaast is voor onze regio Benelux & Nordics de lancering van onze Virtual Cards in Noorwegen en Finland, en Corporate Cards in heel Scandinavie begin 2023 iets waar we naar uitkijken.’

Infotorial

Allianz Partners

‘We zijn een wereldspeler met veel gevoel voor de lokale markt’ Consumenten kunnen door de coronapandemie niet meer om de voordelen van een reisen annuleringsverzekering heen. Coby Tetteroo en Gert Bakker van Allianz Partners praten je bij. Tetteroo: ‘Tijdens de coronapandemie kon er niet veel worden gereisd, waardoor veel mensen de polis van hun doorlopende reisverzekering hebben opgezegd. Voor reisadviseurs is er nu een grotere markt en een extra kans om een losse reisverzekering te verkopen. Ik raad reisadviseurs dan ook aan om dubbel te checken of klanten een reisverzekering hebben en willen, het zal zeker lonen. De trefkans is nu namelijk groter. Daarnaast zijn consumenten zich meer bewust van de risico’s en zijn bereid om eerder een reisverzekering af te sluiten. Als iemand een doorlopende reisverzekering heeft, dan heeft de helft daarvan geen annuleringsdekking in die verzekering. Voorheen namen consumenten de gok, omdat zij gezond zijn en hen toch niets zou overkomen. Maar we weten nu allemaal dat je zomaar voor een uitdaging kan komen te staan, omdat je niet op reis kan vanwege een virus. Consumenten zijn zich hier bewuster van geworden. Vraag een klant met een doorlopende reisverzekering dan ook of hij een annuleringsverzekering wil. Dit heeft nu een betere kans van slagen dan voor corona. Onze reispartners geven ook aan dat

klanten meer verzekeringsbereid zijn.’ Bakker: ‘Dit is een perfect samenspel tussen de reisbranche en verzekeraars. Touroperators proberen flexibiliteit te bieden naar hun klanten toe, zoals het omboeken voor vertrek. Dat risico dekken wij niet specifiek, maar wij blijven de bekende redenen dekken als iemand niet op reis kan en daar hebben we Covid als erkende ziekte aan toegevoegd. Dit is een belangrijke aanvulling op de dienstverlening van een reisadviseur. Een klant verwacht

Henk Fokker - Relation Manager

namelijk als hij echt niet op reis kan, dat hij ergens op kan terugvallen en dat bieden wij.’

Vooroordelen Het grote vooroordeel voor het niet afsluiten van een reisverzekering, ligt volgens Bakker bij de medische kostendekking van de zorgverzekering. ‘Veel consumenten denken dat ze verzekerd zijn tegen medische kosten in het buitenland door hun zorgverzekering. Maar ongeveer 15% heeft alleen een Basis Verzekering. Dan ben je alleen gedekt tot 100% van het Nederlandse tarief. Met een aanvullende zorgverzekering is er

vaak wel dekking tot de kostende prijs. Maar ook hier is het goed om te checken of er wel werelddekking is en er geen limiet van toepassing is.’ Tetteroo: ‘Als een behandeling meer kost dan in Nederland het geval zou zijn, dan krijg je daar de rekening van. De kosten voor een medische behandeling liggen in bijvoorbeeld Amerika vaak twintig keer hoger dan in Nederland. Daarnaast wil het ook niet altijd zo zijn dat mensen een wereldwijde dekking hebben met hun aanvullende zorgverzekering. Reisadviseurs moeten echt in de gaten hebben dat hun klanten goed verzekerd moeten zijn tegen medische

Coby Tetteroo - Director Insurance Benelux

kosten en -hulp.’ Volgens Tetteroo is het ook belangrijk om te weten dat klanten altijd kunnen terugvallen op een alarmcentrale, die vanuit medisch perspectief ontzettend veel kan doen.

Uniek Op de vraag wat Allianz uniek maakt, antwoordt Tetteroo: ‘Met ons kleine team zijn we een lokale speler, maar we zijn een onderdeel van een wereldwijde organisatie met veel expertise waar wij ook gebruik van maken. We hebben collega’s over de hele wereld, hebben in elk continent eigen alarmcentrales – dat zijn er 34 in totaal – en we hebben vier Medical Global Competence Centers (MGCC). Hier worden zware medische casussen door een gespecialiseerd en zeer professioneel team behandeld. Denk bijvoorbeeld aan hartinfarcten en andere serieuze aandoeningen. We geven klanten de zekerheid dat zij de juiste medische behandeling krijgen. Dat is redelijk uniek. Maar tegelijkertijd zijn we ook een enorme lokale speler op het gebied van ondersteuning van onze reispartners. Om het onze partners nog gemakkelijker te maken om met ons te werken, is Allianz ook geïntegreerd in onder meer BAS-Fadiro.’ Bakker: ‘Allianz is een wereldwijde speler, maar wij weten precies wat er lokaal nodig is om makkelijk met elkaar te werken. We werken namelijk met en voor de branche.’ Tetteroo vult aan: ‘Je hoeft niet te kiezen tussen een global- en een loyal player. Met Allianz heb je het beide.’ Bakker zegt: ‘Onze slogan is: ‘We zijn er voor je, wat er ook op je pad komt’. Dat doen we primair voor de klant die de verzekering nodig heeft. We zien onszelf niet als verzekeraar, maar als hulpverlener. Zodra een klant in de problemen is, dan zijn we er. Maar we zijn er ook voor onze partners.’

Romy Mackaij - Accountmanager Retail

Buitenland Volgens Tetteroo denken consumenten bij een reisverzekering vaak aan het kwijtraken van hun bagage, waarvoor een claim voor zo’n 2.000 à 3.000 euro wordt ingediend. ‘Maar mensen die worden opgenomen in een ziekenhuis in het buitenland met bijvoorbeeld een hartinfarct of iemand die moet worden geopereerd vanwege een autoongeluk, kan een rekening van tienduizenden euro’s verwachten. Dat wil je niet voor jouw klanten. Zorg er dan ook voor dat zij met een betrouwbare partner met goede medische expertise en -dekking op reis gaan. De Covidperiode heeft ons niet alleen laten zien dat het nodig is, maar ook dat het in de komende periode belangrijk blijft.’

Last minute Bakker: ‘Consumenten denken vaak dat ze bij een last minuteboeking geen annuleringsverzekering nodig hebben, omdat ze toch snel op reis gaan. Wij zien juist dat er in die periode de meeste claims op de annuleringsverzekering komen, met name door Covid-situaties.

Gert Bakker - Business Development Manager

Bijvoorbeeld door een positieve PCR-test die enkele uren voor vertrek wordt afgenomen. Het is echt in alle situaties belangrijk om een annuleringsverzekering af te sluiten, des te meer omdat een annuleringsverzekering een dekking biedt op niet gebruikte vakantiedagen tijdens de reis. Een ander voorbeeld is wanneer iemand op vakantie naar huis moet vanwege een sterfgeval in de familie. Dan worden naar rato de resterende niet gebruikte vakantiedagen vergoed. Dit zijn belangrijke aspecten die gelukkig steeds duidelijker en helderder zijn voor onze reispartners om te bespreken met klanten.’

Nieuw Het travel team van Allianz Partners bestaat uit Coby Tetteroo (Directeur Insurance Benelux), Gert Bakker (Business Development Manager Travel), Henk Fokker (Relation Manager) en sinds augustus is Romy Mackaij (Accountmanager Retail) daaraan toegevoegd. ‘Romy is al jaren een vaste waarde binnen ons bedrijf. Ze werkt al vier jaar voor Allianz en heeft allerlei functies doorlopen met name in ondersteunde supportteams voor

zowel klanten als accounts. Zij gaat nu al voortvarend te werk binnen ons team om reisondernemers, -partijen en -agenten te trainen en te ondersteunen’, zegt Bakker.

Ondersteuning Volgens Bakker is er vanuit de retail veel vraag naar ondersteuning en Allianz speelt daarop in door naast de bereikbaarheid via de mail en telefoon, onlangs een chatfunctie te hebben toegevoegd aan de site. Hiermee kan een baliemedewerker vragen stellen tijdens het gesprek met de klant zonder aan de telefoon te hoeven hangen. ‘Daarnaast hebben we een eigen portal waarin onze partners verzekeringen kunnen afsluiten en informatie kunnen vinden dat gelinkt is aan ons intranet. We hebben ook een eigen e-learningplatform voor onze partners opgezet waarbij de argumenten om een reisen annuleringsverzekering af te sluiten kunnen worden getoetst. We geven webinars om deze kennis te verdiepen. En we trainen de trainers van onze partners om de verkoopvaardigheid verder te vergroten.’

Touroperating ACSI is dé campingspecialist van Europa. Je kent ons van de groene campinggidsen, camping-apps, camping-kortings kaarten én onze eigen reisproducten ACSI Kampeerreizen, SunLodge en Suncamp. Bij ACSI werken meer dan 170 mensen met een hart voor kamperen. Daarnaast inspecteren de 300 campinginspecteurs jaarlijks meer dan 10.000 Europese campings en worden de ACSI Kampeerreizen begeleid door onze eigen enthousiaste reisleiders.

Ruim 100 rondreizen met eigen caravan of camper Gezelligheid van een groep én individuele vrijheid Bekend van ‘We zijn er Bijna!’

www.acsireizen.nl

Selectie van 350 topcampings in Europa Samenwerking met Travel with Zoey Camping Guru’s: persoonlijk antwoord op alle campingvragen

www.suncamp.nl

Onze eigen luxe glampingaccommodaties Glampingvakanties voor het hele gezin Op de beste campings van Europa

www.sunlodge.nl

Mail voor meer informatie naar: pmelieste@acsi.eu

www.acsi.eu

TRAVEL COUNSELLORS Omzet 2022: 55 miljoen

E-HOI (CRUISEWINKEL/ ZEETOURS) Omzet 2022: 48 miljoen

Met een verwachte omzet van 55 miljoen euro bereikt Travel Counsellors Nederland in 2022 zelfs een hogere omzet dan in 2019 (pre-corona), dat werd afgesloten met 52 miljoen. ‘In 2021 zagen wij een minder tegenvallend coronajaar, dankzij een korte periode van reismogelijkheden en iets meer hoop aan het eind van het jaar’, zegt topman Fred van Eijk. ‘Tijdens de coronajaren hebben weinig Travel Counsellors afscheid genomen en zagen wij zowel via de academy als de training voor ervaren reisadviseurs nieuwe Travel Counsellors zich aansluiten. Voor 2022 kijken wij inmiddels al terug naar heel succesvolle verkoopmaanden en verwachten wij dat de groei zich zal doorzetten. Medio januari 2022 kwamen de boekingen los en tot op heden ervaren wij een zeer sterke groei ten opzichte van pre-corona. In de periode maart-augustus 2022 is de omzet zelfs met 42 procent gestegen ten opzichte van dezelfde periode in 2019.’

MUNCKHOF BUSINESS TRAVEL Omzet 2022: 54 miljoen

Met een verwachte omzet van 54 miljoen euro in 2022 is Munckhof met een goede comeback bezig. Het zou niet verbazen als de omzet hoger uitpakt, want Munckhof werd in mei 2022 (voor de twaalfde keer) uitgeroepen tot een van de 22 Best Managed Companies van Nederland. Dit predicaat wordt jaarlijks door Deloitte gegeven aan bedrijven met aantoonbare ambities en vernieuwing, die toekomstgericht denken en hier hun organisatie op inrichten. Munckhof, met een pre-corona omzet van 77 miljoen euro, heeft ruim 90 jaar ervaring als expert op het gebied van personenvervoer en reizen.

RIKSJA TRAVEL Omzet 2022: 49 miljoen

Fors herstel ook bij Riksja Travel, de specialist in verre maatwerkreizen. Met een verwachte omzet van 49 miljoen euro is het reisbedrijf hard op weg naar de 57 miljoen omzet in 2019. ‘Na alle uitdagingen van de afgelopen jaren, maar ook nog de afgelopen periode zijn we trots op het resultaat van 2022. We hebben ons op alle terreinen verbeterd en inmiddels een aantal mooie reizen in Europa ontwikkeld. 2023 zal een bijzonder jaar worden dat moeilijk te voorspellen valt, maar als bedrijf met grote ambities kijken we uit naar de komende uitdagingen. Na Covid en alle perikelen daaromheen kunnen we wel wat aan.’

Cruisewinkel, Zeetours en Cruise Travel zijn de bekende labels in Nederland van het Duitse e-hoi. De omzet van deze cruisespecialist voor 2022 komt naar verwachting op 48 miljoen euro. In 2019 werd nog 73 miljoen omzet genoteerd, maar de weg terug omhoog is ingezet.

TRAVELCENTER DE WIT Omzet 2022: 46,4 miljoen

Travelcenter De Wit gaat met een verwachte omzet van 46,4 miljoen euro in boekjaar 2022 ruimschoots over de cijfers van 2019, toen 27 miljoen werd genoteerd. De omzet komt op het conto van de vijf reisbureaus in Noord-Brabant en de aangesloten ZRA’s van Mijn ReisKennis.

VACANCESELECT EUROPE Omzet 2022: -

De geschiedenis van Vacanceselect gaat terug naar 1982, wanneer oprichter Loek van de Loo (mede)eigenaar wordt van een kleine camping in een olijfboomgaard aan het Italiaanse Gardameer. Twee jaar later start hij met het verhuren van vakantieaccommodaties aan het Gardameer. In de 35 jaar die volgen, bouwt hij Vacanceselect gestaag uit. Vacanceselect & Selectcamp worden in april 2018 overgenomen door de Franse Vacalians Group. De gecombineerde jaaromzet is dan 218 miljoen euro. Separate omzetcijfers worden niet meer verstrekt. De omzet voor Nederland wordt pre-corona (2019) geschat op 62 miljoen euro.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 101

Frank Oostdam (ANVR)

‘Na 2,5 jaar shit, wil ik ook de rit naar boven meemaken’ Is ANVR-directeur Frank Oostdam eigenlijk wel trots op de reissector? We spreken hem over dé thema’s van het afgelopen jaar en de periode die voor ons ligt. Door: Arjen Lutgendorff

‘De veerkracht van ondernemers in de reissector is heel groot. Ik vind het écht indrukwekkend wat er in de afgelopen jaren is gepresteerd. Het feit dat ik zo’n sector mag vertegenwoordigen, daar ben ik heel trots op.’

Extra zuur dat de reissector het nu wéér moeilijk heeft door de luchthavenchaos. ‘Ja. We kwamen als ANVR en als reissector vliegend uit de startblokken, maar zo’n klap die we dan door Schiphol krijgen is extra zuur omdat we niet volop kunnen profiteren van de vakantiewens die er is onder de consument. Dat we dat zo ervaren, zie je ook aan de heftigheid van onze reacties. Ook door geopolitieke ontwikkelingen, inflatie, enzovoorts, moeten we nog maar afwachten hoe lang alles gaat duren.’

Wat gebeurt er achter de schermen bij de ANVR waar je trots op bent? ‘Dat we met een heel beperkt aantal mensen (4,6 fte, vijf mensen) de afgelopen twee jaar heel veel toegevoegde waarde hebben laten zien. We hebben ons het snot voor de ogen gewerkt. Nu we branchecollega’s vaker ontmoeten, krijgen we dat ook te horen van onze leden.’ Frank Oostdam

Zou de reissector trotser op zichzelf mogen zijn?

durven zijn door alle negativiteit over de reissector?

‘Ja! We zijn natuurlijk een hele operationele sector. We zijn vanuit de crisis ineens weer in de boekingen gedoken. We moeten met z’n allen wat vaker stilstaan bij het feit dat we een hele mooie sector zijn met al z’n mitsen en maren.’

‘We moeten onze trots veel meer uitdragen. We zitten in de hoek waar de klappen vaak vallen. Dat is eigenlijk niet aan de reissector te wijten, maar aan de externe omstandigheden. Schiphol, hard schreeuwende actiegroepen op social media, enzovoorts. Het is allemaal waar, maar we mogen wel wat meer aandacht hebben voor de positieve impact van reizen.’

Wat zou je willen zeggen tegen reisprofessionals die bijna niet meer trots

Ook reisprofessionals voelen zich misschien niet fijn bij het idee dat zij milieuvervuilende producten verkopen. Wat is je boodschap aan hen? ‘Als ANVR zijn wij erg druk met dit onderwerp en willen een nieuwe impuls geven aan onze duurzaamheidsambities. Als ik naar mijzelf kijk, dan zou ik niet weten waarom ik niet trots mag zijn, want ik weet dat we er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de negatieve impact op het milieu zo min mogelijk is. Wanneer je een dergelijk product verkoopt, dan geeft dat ook wel verantwoordelijkheid op het gebied van duurzaamheid. Dan moet je er ook bewust mee bezig zijn tijdens de verkoop. Het is de verkeerde mindset als je als reisprofessional vliegreizen verkoopt en ondertussen denkt: ‘Ik kan het milieu niet helpen.’

Hoe ervaar je je tv- en radio-optredens? ‘Ik ervaar vaak stress, want het blijft toch spannend iedere keer, maar ik ben ook blij met de mogelijkheden die we krijgen. Ik had het niet willen missen, maar ik heb ook wel heel veel negatieve reacties gehad op social media. Je wil het niet weten. Social media is net een riool.’

Wat voor reacties kreeg je op social media? ‘‘Je moet jezelf ophangen’ en ‘stort jezelf van een berg af’, hele nare dingen.’

Heb je je daarvoor kunnen afsluiten?’ ‘Dat heb ik uiteindelijk wel gedaan op advies van Armin van Buuren. Hij vertelde tijdens een event, dat ik bijwoonde, dat hij nooit zijn social media leest, waarop ik heb besloten dat ook niet te doen. Uiteindelijk kruipt het toch wel onder je huid. Niet de reacties

vanuit de achterban, want daar werd natuurlijk ook weleens gezegd dat ik dingen anders had moeten doen. Dat was eerlijke kritiek.’

‘ Er wordt echt te slecht betaald ’ Ligt corona achter ons? ‘Nee. Het is spannend wat er in het najaar gaat gebeuren. Experts verwachten een korte opleving, maar ik denk dat het wel gaat meevallen. We hebben goede afspraken met Buitenlandse Zaken gemaakt. Er is afgesproken dat we niet meer op slot gaan en dat reisadviezen niet meer zullen worden vermengd met coronaadviezen. De individuele status van een persoon (gevaccineerd, getest, enzovoorts) is bepalend voor het advies.’

ECDC (Europese RIVM, red.) heeft onlangs nog gezegd dat het aanpassen van de reisadviezen helemaal niet uitmaakt met betrekking tot de verspreiding van corona. ‘Dat klopt. Ook de World Health Organisation heeft gezegd dat het wijzigen van de reisadviezen niet helpt, dat het proces hooguit voor een paar dagen vertraagt. Het wijzigen van de reisadviezen levert zoveel schade op. We zullen het niet nalaten om daar steeds op te blijven hameren. Ik denk ook niet dat het in Europa nog een keer gaat gebeuren.’

Je bent sinds juni voorzitter van de ECTAA, de Europese ANVR. Waarom heb je

Wij maken internationale marketingambities waar op het kanaal dat bij jouw gasten past

Dagattractie Verblijf

Bestemming

Travel

Je ziet het goed, Red is in een nieuw jasje gestoken.

Onze vertrouwde marketingspecialisten staan voor je klaar. Neem snel een kijkje op onze vernieuwde website voor de mogelijkheden: www.redonlinemarketing.nl

Dé online marketing specialist in de reisen recreatiebranche

ervoor gekozen om die taak op je te nemen? ‘Het is heel eervol dat ik ben gevraagd. Mijn ANVR-collega’s Walter Schut en Frank Radstake zitten ook in tal van commissies, dus als ANVR doen wij al heel veel op Europees vlak. De meeste regelgeving komt er ook vandaan. Denk aan de Richtlijn Pakketreizen die men gaat herzien. Dan is het wel handig als je er dicht op zit. Het is een grote organisatie waar 30 ANVR’en lid van zijn, dus je kan niet hele grote veranderingen realiseren.’

‘ Op social media kreeg ik reacties als ‘Je moet jezelf ophangen’ ’ Wie gaat er van de nieuwe Europese Richtlijn profiteren? ‘Ik denk niet dat we erin slagen om er minder consumentenbescherming doorheen te krijgen. De consument moet op een goede manier worden beschermd, maar we zullen kijken of het lukt om ietsje minder verantwoordelijkheid bij de reisorganisator neer te leggen, al zal dat lastig worden. De nieuwe wetgeving zal er overigens niet eerder zijn dan 2025, maar we hopen dat bepaalde detailpunten voordeliger zijn. Daarnaast streven we naar een airline-garantiefonds. We willen dat bij een nieuwe pandemie en betalingsproblemen niet alleen de organisator verplicht is binnen twee weken uit te keren, maar alle spelers binnen de keten. Wij wilden wel uitkeren, maar de airlines deden dat niet. Dat soort details zijn heel belangrijk.’

Kan je stellen dat door corona de relaties binnen de reissector slechter zijn geworden? ‘Nee. Het is logisch dat de emoties hoog oplopen in een crisis en dat er soort centrifugale krachten ontstaan waardoor partijen uit elkaar worden gedreven, omdat er onenigheid is. Dat is ook een beetje ontstaan door de coronavoucher, dat onder stomend vuur en kokend water in een hele korte tijd is bedacht. Het was beter geweest wanneer we het met alle geledingen hadden kunnen overleggen, maar dat hebben we niet gedaan. Omdat het niet kon. Er zijn fouten gemaakt in de opzet, ook doordat er te weinig contact is geweest met de retail. De retail heeft daar, terecht, behoorlijk wat stampij over gemaakt. Aan de andere kant was een groot aantal reisbedrijven er niet meer geweest wanneer we niet met de vouchers waren gekomen. Het is de reddingslijn geweest, maar er zijn scheuren door ontstaan. Nu zijn die weer redelijk hersteld, doordat de boekingen weer gaan lopen. Wij zijn een emotionele sector. Dat heb ik de afgelopen tweeënhalf jaar wel gemerkt. Ik heb zo nu en dan ook ruzie gehad met een aantal mensen, maar wat mij betreft vergeten en vergeven we en gaan we weer door.’

Ben jij in de afgelopen tweeënhalf jaar sneller emotioneel en geïrriteerd geworden? ‘Ja, natuurlijk. In mijn functie kan ik dat natuurlijk niet altijd uiten, maar hier intern zeker. Ook als er onterechte kritiek is op de ANVR. Als je aan de ANVR komt, kom je ook aan mij. Met een aantal ondernemers heb ik zeker in de heg gelegen, maar nu niet meer. Iedereen is weer in z’n rol. Wat dat betreft ben ik er ook trots op dat er in de reissector sprake is van eerlijke kritiek en dat men recht

voor z’n raap is. Ik speel geen spelletjes en voor zover ik weet worden er ook geen spelletjes gespeeld.’

Er zijn directeuren en CEO’s die hun bedrijf tijdens de coronacrisis hebben verlaten. Heb jij overwogen om de ANVR te verlaten? ‘Nee. Af en toe komt er weleens wat op je af, maar ik vind zeker niet dat je in tijden van crisis weggaat. Ik heb twee jaar lang aan gestaan, ook omdat vanuit de media constant druk was. Ik moest continu nadenken wat ik wel en niet kon zeggen, ook vanuit de achterban. Er was druk om bepaalde dingen wel of niet te

zeggen. Er werd gezegd dat ik er meer met een gestrekt been in moest gaan. Daar komt heel veel stress bij kijken, maar ik had het niet willen missen. Mijn baan is de afgelopen twee jaar totaal veranderd.’

De sector heeft flink meegedaan aan het schoppen tegen Dick Benschop (scheidend CEO-Schiphol). Heeft de reisen luchtvaartsector hem eruit gewerkt? ‘Nee. We hebben flink tegen Schiphol aangeschopt, en dus ook tegen de directie, maar ik heb nooit meegedaan aan het roepen dat Dick Benschop weg moest,

TIME TO CHANGE? Naar een betrokken accountant met kennis van de reissector

JUIST NU! Wij kunnen ons voorstellen dat u juist nu behoefte heeft aan een accountant aan uw zijde met meer ervaring in de sector. Onze aanpak, kennis en vergunning zetten we ook graag voor u in.

NIEUWSGIERIG? Arend van de Geest MSc RA arend@brilaccountants.nl +31 6 21 11 69 85 Marcel Nijssen marcel@brilaccountants.nl +31 6 12 74 51 99

net even scherper “ “Oplossingsgericht met deskundige aanbevelingen.” Fenny Koppen, directeur eigenaar Riksja Travel

“Doortastend, analytisch, constructief, correct en ontzettend goede mensen.” Tim van der Wel, directeur eigenaar Avila Reizen

“De branchekennis bij BRIL is een groot voordeel. Dit zorgt voor een prettige en goede, maar ook constructieve en efficiënte samenwerking” Milka van Dam, general manager Travel Counsellors Nederland

want dat is symboolpolitiek en daar schieten we niks mee op. Daarmee los je het probleem op dit moment niet op. Dat hij zelf de conclusie heeft getrokken is denk ik goed voor dit moment, want op een gegeven moment word je een sta in de weg voor nieuw beleid. Maar ik denk dat het terecht is dat we samen met de luchtvaartsector wel de aandacht hebben gezocht om duidelijk te maken dat het schandalig is wat er op de luchthaven gebeurt en dat het ontzettend veel geld kost. Als het gaat om het imago van Nederland is het écht dramatisch en we zijn er nog niet klaar mee.’

Werken in de reisbranche als aantrekkelijk neerzetten is nogal lastig. Wat zijn verbeterpunten om de sector aantrekkelijker te maken? ‘We moeten veel meer voor kwaliteit gaan. Kwaliteit met betrekking tot arbeidsomstandigheden en -voorwaarden in de reissector. Gelukkig merk ik tijdens gesprekken met ondernemers in de reissector dat de mentaliteit aan het veranderen is. Tot voor corona werd er gezegd dat het leuk was om in de reissector te werken, dat het niet supergoed betaalde, maar dat je studiereizen kon maken, maar daar betaal je geen hypotheek van. Er wordt echt te slecht betaald. Op dat vlak moeten we moderniseren en meer gaan betalen. Veel bedrijven doen dat al, maar we behoren tot een van de meest slechtst betalende sectoren van Nederland. Dat is bewust beleid geweest in de afgelopen decennia, daar zijn we met z’n allen bij geweest en het was ook te verantwoorden, maar dat roer moet om.’

Dus jij staat straks voor de zaal met ANVRCongres-deelnemers en roept: ‘Jullie moeten je

medewerkers meer gaan betalen’. Hoe verwacht je dat ze daarop zullen reageren? ‘Ja, als wij die slag willen maken. Je schaamt je de ogen uit je kop als je ziet wat de bagagemedewerkers op Schiphol verdienen. Dat kan niet en dat straalt ook op onze sector af. Dat vind ik ook een deel van duurzaamheid, dat je passend loon geeft aan mensen met een bepaalde verantwoordelijkheid. Zeker in de reissector. Steeds meer ondernemers betalen meer dan het minimumloon. Het kan niet anders, we moeten dat gaan doen.’

Hoe gaat het financieel met de ANVR? ‘We hebben moeilijke jaren gehad en contributiekortingen kunnen geven. Gelukkig krijgen we er leden bij, maar we zijn aan het nadenken over andere mogelijkheden om de ANVR te financieren, zodat de ANVR minder afhankelijk wordt van de contributies. Denk aan trainingen, extra bijeenkomsten of de contributie op een andere manier inrichten. Wat dat betreft zitten we pas in de eerste fase. Een contributieverhoging is niet de bedoeling, dat is out of the question.’

Hoe kan het dat de vliegtaks niet in de pot voor de luchtvaartverduurzaming terechtkomt? ‘Minister Harbers heeft tegen mij gezegd dat er zoveel crisis is dat ze het geld nodig hebben voor de algemene pot. Er is een groeifonds luchtvaart waar € 1,3 miljard in zit, liet hij weten, dus de vliegtaks hebben ze voor de algemene pot nodig.’

‘ Met een aantal ondernemers heb ik zeker in de heg gelegen ’ Daar kan je niks tegen doen? ‘Nee, helemaal niks en we vinden het bijzonder teleurstellend. Het is overigens zo dat de overheid dit soort opbrengsten nooit keurmerkt. We hebben lange tijd hoop gehad dat het wel zo zou zijn.’

Heb je nog enige hoop dat er een minister of staatssecretaris voor toerisme komt? ‘Nee, niet nu. Als het ooit zou gebeuren, dan wordt het een staatssecretaris. Voor het eerst staat er in het regeerakkoord een passage over toerisme, over de toegevoegde waarde en het hoe belangrijk de sector is voor Nederland. Eén zinnetje, en daar zijn we al ontzettend blij mee. In de lobby, in samenwerking met Gastvrij Nederland, zijn we bezig om dat ene zinnetje uit te breiden. Want er moet een invulling komen en om het in te vullen is geld nodig. Alle sectoren willen overigens een minister en/of staatssecretaris.’

Er is veel gehamerd op ‘boek een pakketreis’, je noemde het zelf weleens een ‘suf’ woord. Sta je daar nog achter? ‘De voordelen van de pakketreis zijn het best bewaarde geheim van Nederland. Wat blijkt, het aandeel verkochte pakketreizen daalt alleen maar. De Europese Commissie heeft er een onderzoek naar gedaan en uit cijfers tot 2017 blijkt dat het aandeel pakketreis is gedaald

Verre Reizen op maat Sinds 1978

USA & Canada - Azië - Australië, Nieuw-Zeeland & Pacific Afrika - Midden- & Zuid-Amerika Ben je op zoek naar een verre reis op maat, dan ben je bij Travel Trend aan het goede adres. Onze ervaren medewerkers maken graag een offerte op maat, volledig afgestemd op de wensen van je klant. Je kunt rekenen op onze uitgebreide kennis en ervaring.

www.traveltrend.nl - info@traveltrend.nl - 010 289 18 00

naar 9%. Maar toch, 9% van het aantal reizen is een pakketreis, dat is bedroevend. Als er ooit aanleiding was om een pakketreis te boeken, dan was dat wel in de afgelopen twee jaar. We moeten daar iets mee, maar we weten nog niet precies wat. Als je wilt dat de consument beschermd is, promoot dan de pakketreis. ZRA’s en reisagenten moeten zichzelf ook niet steeds achter de oren hoeven te krabben, omdat ze zich zorgen maken over de enorme risico’s die ze lopen. Het is voor ons heel belangrijk dat de richtlijn werkbaar blijft voor alle geledingen binnen de reissector.’

Je sluit een consolideringsslag niet uit. Het lijkt wel of dat ieder jaar wordt geroepen, maar krijg jij daar nu extra signalen over? ‘Ik denk dat er dit jaar wel weer wat gaat spelen ja. Door de staatssteun viel het mee en bij veel ondernemingen heeft de staatssteun wel heel veel geholpen. Die overheidssteun is voor onze sector héél belangrijk geweest. Het was goud waard. Ik ken wel wat gevallen van bedrijven die in de toekomst verkocht gaan worden of zullen fuseren. Dat speelt. Als het zo is dat bedrijven steeds meer verantwoordelijkheden krijgen, dan zullen steeds meer ondernemers zich achter de oren krabben of ze dit nog wel willen. Daarom verwacht ik wel dat er nog een consolidatieslag gaat plaatsvinden.’

Hoe verklaar jij dat het reizen na corona niet is veranderd? ‘Het zit in de Nederlander, maar ook op Europees niveau zien we het. Het is logisch dat als je opgesloten hebt gezeten dat men weer eropuit wil. Het verbaast mij wel hoe snel het gebeurt, ook zakenreizen waarover is gezegd

bestemmingen zijn met betrekking tot het hubmodel. Ik vind wel dat ik mag roepen dat Nederlanders minder moeten gaan vliegen over die afstanden. Je bent bijna asociaal als je nu nog van Nederland naar Parijs vliegt.’

Hoe hoop je dat mensen die op het ANVR-Congres meegaan het congres verlaten? ‘Dat ze trots zijn op de sector.’

dat het niet meer terug zou komen.’

Je schreef ‘Harbers heeft er niets van begrepen’…? ‘We maken ons zeer druk over het terugbrengen van het aantal vliegbewegingen van en naar Schiphol. Daarin zoeken we ook nadrukkelijk samenwerking met de BARIN. We hebben samen met alle betrokken, omwonenden, NGO, luchtvaart, anderhalf jaar samen gezeten onder leiding van het ministerie van verkeer en waterstaat over het duurzame luchtvaartakkoord. Dat je een prijsprikkel gebruikt, daar ben ik het mee eens. Maar ga niet krimpen, want krimp is desastreus voor het netwerk, voor de sector, de connectiviteit van Nederland, arbeidsplaatsen en Lelystad, dat is niet nodig. Lelystad ligt daar maar, het is onbegrijpelijk. Het is een slechte beslissing.’

Een verbod op reclames voor reizen, dat is toch onvoorstelbaar? ‘Vijf jaar geleden lachten mensen erom. Ik stond op het podium en riep dat we niet in de hoek van tabaksindustrie moesten komen en verdomd we zitten in deze situatie. We hebben alle gemeenten aangeschreven en gezegd waarom het zo’n fout

besluit is. Het dreigt nu een landelijk besluit te worden dat we niet meer mogen adverteren.’

Erger jij je weleens aan reisbedrijven die goedkoop adverteren? ‘Ja, daar erger ik mij aan omdat het rampzalig is voor het imago van de reissector. Verbied het gewoon, maar dat mag dus niet. Ik vind dat dit soort advertenties de geloofwaardigheid de sector niet ten goede komt.’

‘ We hebben ons het snot voor de ogen gewerkt ’ Jij riep zelf ook ‘we moeten minder vliegen’. Waarom? ‘Naar bestemmingen waar je prima met de trein naartoe kan, zoals Parijs, Engeland, enzovoorts, moet je niet vliegen. Dat scheelt 2 tot 5 procent van de slots op Schiphol. Ik zeg niet dat je niet meer mag vliegen op bestemmingen binnen 750 kilometer, want er zijn airlines die zeggen dat het hele belangrijke

Er zal wel een groep ondernemers zijn die zegt dat ze er niet zoveel aan hebben om ‘trots op de sector’ te zijn. Ze willen geld verdienen. ‘Dat gaat samen. Als je in de reissector werkt, dan ben je allereerst blij dat je met zo’n product werkt. Bepaalde mate van trots en hopelijk is men geïnspireerd door nieuwe inzichten. En we kunnen elkaar weer eens spreken en dat is het aloude recept, de mix van inhoudelijkheid, nieuwe bestemming zien en met elkaar een paar dagen op stap. Men wil hartstikke graag en volgend jaar kijken we naar een andere mooie bestemming.’

Volgend jaar ben jij er nog bij als directeur? ‘Als het aan mij ligt wel. Ik heb nu tweeënhalf jaar de shit meegemaakt, dan wil ik ook de rit naar boven meemaken.’

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Juridisch gedoe? Wij staan voor u klaar!

101

PELIKAAN REIZEN Omzet 2022: 40 miljoen

De Pelikaan Travel Group, met een geschiedenis van ruim 90 jaar, verwacht 40 miljoen omzet in boekjaar 2022. Dat is meer dan de 38,5 miljoen die directeur/eigenaar John Goverde een jaar geleden nog verwachtte voor 2022. De omzet is inclusief de ZRA-formule ReisCreaties. In 2019 stond de teller bij Pelikaan op 55 miljoen.

PERSONAL TOUCH TRAVEL Omzet 2022: 34 miljoen

Arjan Kastelein, directeur van Personal Touch Travel, zei een jaar geleden dat hij voor boekjaar 2022 een omzet van 22,5 miljoen verwachtte. Uiteindelijk komt PTT op een omzet van 34 miljoen uit. ‘Toen het boekjaar begon, konden we niet vermoeden hoe goed 2022 zou gaan uitpakken. Tot februari werd er voorzichtig geboekt, maar vanaf februari waren de boekingen niet meer aan te slepen. De ZRA’s kregen het weer enorm druk. Corona verdween min of meer van de radar, maar met de Schiphol-problemen kreeg het woord voorpret plots een andere lading’, zegt Kastelein. ‘Nu het stof is neergedaald, zien we een prachtig jaar, met een hogere omzet dan pre-corona. De ZRA’s ontvangen weer goede provisies en eigen marges. Maar nog belangrijker, ook in 2022 heeft géén enkele ZRA één cent schade geleden. Wij zijn enorm trots op ons eigen Risicoplan dat jaar in jaar uit uitgebreid wordt en meebeweegt met de markt. Al ben je doorverkoper of organisator, het Personal Touch Travel Risicoplan zorgt voor je.’

E-BUSINESS TRAVEL Omzet 2022: 40 miljoen

35 KUPERS REISINFO

Zakenreisbureau e-Business Travel is een nieuwe naam in de Top 50. Het bedrijf uit Oud-Beijerland verwacht in 2022 een omzet van 40 miljoen euro, met 20.000 passagiers en 42 medewerkers (fte).

DJOSER Omzet 2022: 39 miljoen

Verre reizenspecialist Djoser rekende een jaar geleden op 33 miljoen omzet in 2022. Het wordt uiteindelijk 39 miljoen. In 2019 noteerde Djoser nog 62,5 miljoen omzet. Ook bij Djoser speelt mee dat verre reizen pas als laatste weer op gang kwamen.

SILVERJET Omzet 2022: 37 miljoen

Met een prognose-omzet van 37 miljoen euro in boekjaar 2022 is Silverjet Vakanties een stevige nieuwkomer in de Top 50. Ondanks de lastige tijden slaagt de aanbieder van luxe vakanties is het topsegment erin om groei te realiseren. In 2021 was de omzet 17,5 miljoen. Precorona (2019) noteerde de touroperator een omzet van 21,9 miljoen. Koersvastheid is een belangrijk kenmerk van Silverjet, net zoals de dikke brochures nog steeds een belangrijk marketinginstrument zijn.

Omzet 2022: 31,8 miljoen

Kupers Reisinfo, marktleider en stabiele speler in Limburg, heeft zich goed hersteld van twee zware coronajaren. De omzet voor 2022 komt op 31,8 miljoen euro. Dat is zelfs net iets meer dan de 31 miljoen omzet uit 2019. Kupers heeft 16 reisbureaus.

VUELANDIA Omzet 2022: 31 miljoen

Vuelandia maakt een snelle ontwikkeling door. De aanbieder van vliegtickets, hotels en autohuur verwacht voor 2022 een omzet van 31 miljoen euro. In 2021 stond de teller nog op 7,5 miljoen. Een mooi succes voor oprichters Mikel van Nimwegen en Danny Ruitenberg.

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Lees verder op pagina 109

Zeg Sawadee! tegen de wereld

Je beleeft ‘t tijdens een rondreis van Sawadee! Bekijk ons reisaanbod op sawadee.nl/tm2022

103 Infotorial

Lufthansa Group

‘Lufthansa Group wil tegen 2050 CO2-neutraal zijn’ Lufthansa Group wil tegen 2050 CO2-neutraal zijn en tegen 2030 zullen de aangesloten airlines minstens 190 brandstofbesparende vliegtuigen in de vloot hebben. Ambitieuze plannen, waar Victoria Bubmann (General Manager Sales Netherlands bij de Lufthansa Group) meer over vertelt.

Victoria Bubmann

‘Lufthansa Group is een mondiaal en lokaal bedrijf tegelijk. Het verbindt meer dan 100 landen en richt zich binnen haar verkoop- en operationele teams op lokale markten en regio’s. Hoewel reizen een paar jaar geleden heel gewoon was, is er de laatste jaren veel veranderd. We hebben de vraag naar toeristische bestemmingen zien toenemen en hebben ons netwerkaanbod voor vrijetijdsreizigers uitgebreid.’ ‘Bovendien vinden wij het belangrijk om ons verder te ontwikkelen op het gebied van duurzaamheid. Lufthansa heeft zich daarom een uitdagende doelstelling gesteld. Wij verbinden mensen, culturen en economieën over de hele wereld - en dat is precies wat we ook in de toekomst willen doen, bewust van

de effecten op het milieu. Zodat onze klanten over de hele wereld kunnen vliegen, zakenpartners elkaar persoonlijk kunnen ontmoeten en zaken kunnen doen. Het is ons doel de luchtvaart naar een duurzame toekomst te leiden en tegen 2050 CO2-neutraal te worden.’

Duurzame plannen Bubmann: ‘Tegen 2030 zullen de luchtvaartmaatschappijen van de Lufthansa Groep minstens 190 brandstofbesparende vliegtuigen in de vloot hebben. Het is een grote investering in de toekomst die het kerosineverbruik op elke vlucht met moderne vliegtuigen zal verminderen en daardoor tot 30 procent op de CO2-uitstoot zal besparen. Een andere belangrijke stap op weg naar een CO2neutrale luchtvaart is voor ons de

ontwikkeling en het gebruik van duurzame vliegtuigbrandstoffen (SAF). Het fundamentele concept achter SAF is het vervangen van fossiele brandstoffen door duurzame alternatieven op lange termijn. Maar ook, efficiënte vluchtoperaties. Door grondprocessen en vliegroutes te optimaliseren, verminderen we permanent de CO2-uitstoot. In 2021 is door optimalisatiemaatregelen op het gebied van prestaties en procedures, gewichtsvermindering, routeoptimalisatie en technologische ontwikkelingen 30.400 ton CO2-uitstoot bespaard. Door de aankoop van SAF kunnen bedrijven hun zakenreizen direct CO2-neutraal maken en hun inzet laten certificeren - afhankelijk van hun investering ook volgens de Scope 3-norm van het Greenhouse Gas Protocol. Bovendien is het mogelijk om op ons Compensaid platform de CO2-uitstoot te compenseren met lange termijn klimaatbeschermingsprojecten, bijvoorbeeld in samenwerking met de gerenommeerde non-profit organisatie myclimate. Daarnaast stellen we het vermindering van afval en plastic ten doel: plastic onderdelen voor eenmalig gebruik moeten tegen 2025 geleidelijk

worden vervangen door duurzame materialen. Daarnaast doen we er samen met onze passagiers alles aan om voedselverspilling te voorkomen. En ook, de trein of de bus nemen naar het vliegtuig - in tegenstelling tot andere luchtvaartgroepen verbindt de Lufthansa Group verschillende vervoerswijzen en breidt de samenwerking met lokale spoorwegaanbieders consequent uit.’ ‘Deze ontwikkelingen vergen een immense inspanning van onze hele organisatie en ik ben bijzonder trots op de mate van aanpassingsvermogen waarmee we de afgelopen uitdagende jaren hebben doorstaan. Als aanjager van innovaties in alle administratieve processen verbetert de Lufthansa Group voortdurend haar prestaties op de kerngebieden: financiën, business intelligence en transformatie, human resources, inkoop en IT, en ontwikkelt zij nieuwe oplossingen. Voor meer efficiëntie. Voor meer flexibiliteit. Voor meer toekomst. Allemaal voorbeelden die mij trots maken deel uit te maken van de Lufthansa Group’, aldus Bubmann.

Wordt het niet eens tijd om je eigen dromen te volgen?

Dat je in de allerleukste branche werkt wist je natuurlijk al. Maar heb je je wel eens afgevraagd hoeveel leuker het is als je ook nog zelfstandig ondernemer bent? Dat jij besluit hoe, wanneer en voor wie jij je droomreizen samenstelt. Maar wel met de steun van een professionele organisatie die jou met alles kan helpen waar je hulp bij nodig hebt.

Ontdek het nieuwe werken en word net als vele andere reisprofessionals lid van de leukste reisclub van Nederland! Meer weten? Neem snel een kijkje op zelfstandigreisadviseur.nl/dromen

105

Infotorial

Sunny Cars

‘We zijn de benchmark in autohuur’ Sunny Cars staat er sterk voor. Op dat gegeven is Suzanne Al (Director of Marketing voor Nederland, België & Frankrijk Sunny Cars) na twee onzekere coronajaren het meest trots. ‘We hebben ondanks het tekort aan huurauto’s een goed herstel van de boekingen gerealiseerd en draaien in 2022 zelfs een betere omzet dan verwacht. En dat met een kleiner team.’ Hoe vertaalt zich dit naar de consument? ‘Sunny Cars biedt het meest uitgebreide autohuurproduct op de markt. Niet alleen qua verzekeringen, terugbetaling van het eigen risico en onze GBBDschadedekking (glas, bodem, banden en dak, red.). We zijn 24/7 bereikbaar bij problemen ter plaatse en klanten kunnen tijdens de reis gebruik maken van onze Sunny2go-webapp.’, aldus Al. ‘Daarmee kan je de conciërge inschakelen voor leuke tips en kun je een parkeerplek vinden via de integratie van Parkopedia. En met Flight Delay Service krijg je gratis toegang tot luchthavenlounges als je vlucht minimaal één uur is vertraagd. Zo kan de reis ontspannen beginnen.’

Wat gaan jullie de komende periode lanceren, waar je over vijf jaar heel trots op bent? ‘We werken continu aan een betere customer journey en een efficiënter verhuurproces.’, zegt de marketingexpert. ‘Denk hierbij aan het breder inzetten van sleutelautomaten. Maar Sunny Cars blijft verder innoveren. We ontwikkelen momenteel een

schaderegistratie-app. Daarmee kunnen klanten de staat van de huurauto vastleggen bij zowel het ophalen als het inleveren van de huurauto. De pilot hiervoor staat gepland in december 2022. Ook gaan we stap-voor-stap realtime beschikbaarheid in het boekingsproces tonen. Hierdoor wordt het voor de reisagent direct inzichtelijk of de huurauto beschikbaar is. Je hoeft geen autohuur op aanvraag meer te doen en met onze versoepelde Flexservice maak je nog gemakkelijker die boeking voor je klant.’

En dat allemaal met een kleiner team? ‘Gelukkig niet’, lacht Al, ‘We hebben recent ons team uitgebreid met nieuwe collega’s, allemaal met ervaring in de reisbranche en/of autohuurwereld. Rik Sluiter (exTransavia en Avis) heeft het salesteam versterkt, er zijn meerdere Belgische oudreisagenten op de reserveringsafdeling gestart en zelf heb ik Frans van Lavieren (ex-Transavia) en Manon Prins (ex-333travel/Van Verre en D-rt Groep) in het marketingteam toegevoegd. We schakelen weer in de hoogste versnelling.’ Suzanne Al

En nu kan je inpakken! Vlieg in de Winter vanaf Dortmund naar: Antalya, Banja Luka, Belgrado, Boedapest, Boekarest, Chisinau, Cluj, Gdansk, Heviz, Iasi, Izmir, Katowice, Koetaisi, Krakau, London, München, Nis, Ohrid, Olsztyn-Mazury, Palma de Mallorca, Plovdiv, Podgorica, Porto, Pristina, Riga, Rome, Sibiu, Skopje, Sofia, Suceava, Târgu Mures, Thessaloniki, Timisoara, Tirana, Tuzla, Varna, Vilnius, Wenen, Wroclaw, Zagreb, Zonguldak

Nu online te boeken op www.dortmund-airport.nl

107 Infotorial

Prijsvrij Vakanties & D-reizen

Beide merken staan als een huis In relatief korte tijd is er hard gewerkt om van twee bedrijven, Prijsvrij Vakanties en D-reizen, één organisatie te maken. Iets waar Michelle de Wit (Chief Retail Officer bij Prijsvrij) erg trots op is. De Wit: ‘We zijn met de overname van D-reizen best wel een uitdaging aangegaan en dat is niet altijd zonder slag of stoot gegaan. Ons team heeft heel hard samengewerkt om D-reizen opnieuw op de kaart te zetten. Onderweg zijn we voldoende hindernissen tegengekomen, maar gelukkig hebben we die inmiddels overwonnen en kunnen we met een heel positief gevoel op afgelopen jaar terugkijken. We hebben in een jaar tijd veel bereikt. Je merkt dat ook aan de sfeer binnen het bedrijf. Ik wil

Michelle de Wit

daarbij ook echt alle reisadviseurs en customer care medewerkers in de branche een heel groot compliment geven. Ondanks de vele vluchtannuleringen en vluchtwijzigingen zijn zij, in ieder geval bij Prijsvrij Vakanties en D-reizen, met een lach op het gezicht blijven werken. Het werk was op dat moment niet altijd leuk, maar door te blijven denken aan de successen die daartegenover staan wordt het veel aangenamer. Collega’s zijn positief gestemd en beide merken staan als een huis. Ze hebben

beide een eigen propositie en zullen die ook behouden. Achter de schermen zijn processen zo ingericht dat ze voor beide merken ingezet kunnen worden.’ ‘Een goede sfeer in de winkel heeft in mijn ogen altijd een positief effect op de consument. Als onze collega’s fijn kunnen werken en de basis goed op orde is, dan stralen ze dat ook uit. De collega’s in de winkels helpen ook graag klanten bij boekingen die op de websites van Prijsvrij Vakanties en D-reizen worden gemaakt. Dat maakt dat we de klanten een totale omnichannel customer journey kunnen bieden. We hebben heel veel toekomstplannen. De basis van D-reizen en Prijsvrij zit goed in elkaar, maar kan nog sterker. Dat gaan we onder meer doen door het aantal winkels verder uit te breiden. We gaan op strategisch aantrekkelijke plaatsen nieuwe winkels openen om onze landelijke positie verder te versterken. Eén van de belangrijkste uitdaging voor ons komende jaren is om de totale omnichannel customer journey helemaal naadloos in elkaar over te laten lopen. Prijsvrij Vakanties is van origine een IT-organisatie en erg data gedreven. Dat geeft veel mogelijkheden en inzichten. Bijvoorbeeld over hoe de klant zich in de customer journey beweegt. Het zou mooi zijn als we die inzichten kunnen combineren met

de conversiemeting in onze winkels.’ Uiteraard is niet alleen uitbreiden, maar ook verduurzamen aan de orde. Het is belangrijk dat de branche gaat werken aan een duurzaam imago. ‘Volgens mij kan dat alleen door goed samen te werken en te zorgen voor eenduidige communicatie. Er wordt best veel aan verduurzaming van de branche gedaan, alleen wordt dit door de buitenwereld niet altijd gezien. Wij zijn zelf bezig met de integratie van duurzamere vervoersmiddelen op de website. Onlogische vliegroutes die onnodige extra vlieg kilometers veroorzaken worden uit ons assortiment geschrapt. Daarnaast kijken we ook kritisch naar alle bedrijfsprocessen.’ Maar er zijn meer toekomstplannen. ‘We hebben diverse lanceringen op de planning staan. Nieuwe innovatieve maar ook creatieve ideeën die we verder uit gaan werken om ze vervolgens in de praktijk te gaan brengen. We gaan volgend jaar sowieso onze eerste concept store lanceren, waar we veel van deze innovaties en creativiteit in kwijt kunnen. Daarnaast hebben we plannen om voor het eerst groot naar de vakantiebeurs te gaan en willen we een afdeling opzetten voor groepsreizen en maatwerk.

DatDat is quality time in een winterwoning vanvan Interhome. is quality time in een winterwoning Interhome. specialist Service ter plaatse op meer Service ter plaatse en een ü Vakantiehuizen Vakantiehuizen specialist ü ü Service ter plaatse op meerü ü Service ter plaatse en een ü sinds 1965 dan 200 bestemmingen 24/7 hulplijn sinds 1965

dan 200 bestemmingen

24/7 hulplijn

Deze winter in een Tel. 070-4141000 Deze winter in een Tel. 070-4141000 vakantiewoning van Interhome info@interhome.nl | www.interhome.nl info@interhome.nl | www.interhome.nl

vakantiewoning van Interhome Al Zwitserse meer dan kwaliteit 55 jaar proud to be in travel & zekerheid ü

ü Zwitserse kwaliteit & zekerheid

Samen met het hele gezin skiën en sleeën terwijl de kinderen een reusachtige sneeuwpop maken. Weer binnen lekker opwarmen met warme chocomelk Samen met het hele gezin skiën en sleeën terwijl de kinderen een reusachtige voor de kinderen en voor jezelf en heerlijk glaasje glühwein. Spelletjes erbij… sneeuwpop maken. Weer binnen lekker opwarmen met warme chocomelk Dat is quality time in een winterwoning van Interhome. voor de kinderen en voor jezelf en heerlijk glaasje glühwein. Spelletjes erbij… Dat is quality time in een winterwoning van Interhome. Service ter plaatse en een Vakantiehuizen specialist Service ter plaatse op meer

sinds 1965 ü Vakantiehuizen specialist sinds 1965

dan 200 bestemmingen ü Service ter plaatse op meer dan 200 bestemmingen

Tel. 070-4141000 info@interhome.nl | www.interhome.nl Tel. 070-4141000 info@interhome.nl | www.interhome.nl

24/7 hulplijn ü Service ter plaatse en een 24/7 hulplijn

109

TIOGA TOURS Omzet 2022: 29 miljoen

Tioga Tours verwacht in boekjaar 2022 een hogere omzet dan precorona: 29 miljoen euro, tegen 26 miljoen in 2019. ‘Ondanks de plotselinge lockdown in december 2021 is er daarna een enorme inhaalslag gemaakt’, zegt directeur Paul Backer. ‘We kwamen zelfs uit boven het totaal van 2019. Niet in aantallen pax, maar in omzet, oftewel, de reizen zijn een stuk duurder geworden. En dat is meteen ook de zorg voor 2023. Het worden weer spannende tijden.’

SOLMAR TOURS Omzet 2022: 27 miljoen

Solmar Tours in Maarheeze, specialist in busreizen, vliegen autovakanties en excursiereizen naar vooral Spanje, heeft zijn prognose voor 2022 bijgesteld. Een jaar geleden werd gerekend op 20 miljoen euro, maar de nieuwe prognose geeft 27 miljoen aan. In 2019 was de omzet 30,5 miljoen.

CONSOLIDAIR Omzet 2022: 25 miljoen

Erik van Markus en Auke van den Bos gingen ruim een jaar geleden van start met ConsolidAir en vormen samen de directie. Het bedrijf maakt meteen zijn entree in de Top 50. ‘Als nieuwkomer in het eerste volledige kalenderjaar een omzet van 25 miljoen euro realiseren, onderschrijft dat de gekozen strategie van netto levering van vliegtickets en klanttevredenheid voor non IATA-agenten de enige juiste is. Een sterk merk met goede reputatie bij klanten en leveranciers, ondersteunt door een krachtig technologie platform, heeft geleid tot deze gedroomde entree in de top 50 van reisbedrijven. Wij zijn daar als team ConsolidAir oprecht trots op’, zegt Van Markus.

ITG COMPANIES Omzet 2022: 24,6 miljoen

BURO SCANBRIT Omzet 2022: 24 miljoen

Buro Scanbrit verwacht boekjaar 2022 af te sluiten met 24 miljoen euro omzet. Een jaar geleden werd gerekend op 21 miljoen. Pre-corona was de omzet 32,5 miljoen. De Noord-Europa specialist heeft een breed aanbod reizen naar GrootBrittannië, Ierland, Scandinavië, inclusief Finland en IJsland, en Canada.

ACSI Omzet 2022: 23 miljoen

De naam ACSI doet bij weinig mensen een belletje rinkelen, maar wie het televisieprogramma ‘We zijn er bijna’ van omroep MAX in de zomermaanden volgt, kent deze kampeerspecialist maar al te goed. Het bedrijf verwacht in 2022 een omzet van 23 miljoen euro, met 48.000 passagiers. ‘Minder passagiers en meer omzet door een gewijzigde productmix. Minder boekingen voor losse kampeerplekken en meer voor luxe stacaravans/glamping’, zegt manager Touroperating Pieter Melieste. Voor 2023 wordt 21 miljoen omzet verwacht, met 45.000 passagiers. Melieste: ‘We verwachten door de economische omstandigheden dat er minder frequent, korter en tegen iets lagere reissommen gereisd zal worden.’ ‘De vraag naar camping- en kampeervakanties was overweldigend dit seizoen, waarbij SunLodge (de eigen stacaravans en glamping-lodges) al vroeg geheel waren volgeboekt mede door de internationale gastenmix. Een seizoen zonder noodzaak tot aanbiedingen. ACSI Kampeerreizen heeft na twee jaar ook weer een volledig seizoen kunnen uitvoeren. Jaarlijks wordt een van de reizen gevolgd door ‘We zijn er bijna’ en dat was dit jaar ‘De Grand Tour Spanje’.’

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

Eigenaar Harco van Uden van ITG Companies verwacht in 2022 op een omzet van 24,6 uit te komen. ‘Maar er kan nog van alles gebeuren, want er zijn veel korte termijnboekingen’, zegt hij. Voor boekjaar 2023 verwacht Van Uden 27,5 miljoen om te zetten. Dat is meer dan de pre-corona omzet van 26,2 miljoen.

Lees verder op pagina 111

We zijn er voor je Wat er ook op je pad komt Wat de reis van jouw klanten ook is en waar zij ook naartoe gaan. Wij staan voor ze klaar. Met ons pakket aan reisverzekeringen en ons wereldwijde netwerk. Altijd deskundig antwoord op alle hulpverleningsvragen. ‘We zijn er voor je. Wat er ook op je pad komt.‘ Dat geldt voor jou. En voor al je klanten.

111

REAS TRAVEL GROUP Omzet 2022: 23 miljoen

SUNAIR VAKANTIES Omzet 2022: 20,2 miljoen

Met 23 miljoen omzet in boekjaar 2022 heeft Sander Janssen van Reas Travel Group zijn prognose van een jaar geleden waargemaakt. Reas is bekend van het reisbureau in Rotterdam, CruiseClub, Tjingo.nl en Lavida Travel.

NOVA TOURS Omzet 2022: 22 miljoen

Nova Tours, met drie reisbureaus in Amsterdam, noteert voor 2022 een omzet van 22 miljoen, met 11 medewerkers (fte). Directeur/ eigenaar Ab Polak is al ruim 40 jaar actief als consolidator van vliegtickets. Dat doet hij onder de naam Nova Consolidating.

333TRAVEL Omzet 2022: 20,5 miljoen

Frangken Tuhumena, de CEO en eigenaar van 333travel, heeft tijdens de coronaperiode niet stilgezeten. Zo werd het aantal bestemmingen stapsgewijs uitgebreid van 20 naar 34 landen. En dat vertaalt zich voor boekjaar 2022 in een mooie omzet van 20,5 miljoen euro, het bedrag dat Tuhumena een jaar eerder als prognose had genoemd. ‘Ondernemen in crisistijd’, het motto van de presentatie van Tuhumena tijdens het ANVR-congres, blijkt dus te lonen. ‘Met stilzitten schiet je niet op. Je bent ondernemer of niet’, zegt Tuhumena.

Sunair zag de verkoop vooral in het voorjaar weer goed op gang komen. Dat heeft zich lang doorgezet tot vlak voor de zomer, zegt het directieduo Jan-Bert Wissink en Marc van Amsterdam. ‘Helaas waren er meerder factoren die de verdere groei hebben beperkt, zoals de welbekende Schiphol-perikelen.’ ‘Naast de steden hebben we natuurlijk ook ons niche product naar de Kanaaleilanden met onze exclusieve charters vanuit Groningen/Eelde en Rotterdam/Den Haag. Ondanks de late start voor de verkoop is dit het beste seizoen ooit geweest. We hebben de afgelopen tijd niet stilgezeten en mooie vernieuwingen en verbeteringen aan ons product toegevoegd. Natuurlijk houden wij de focus nog steeds op stedenvakanties en daarnaast de Kanaaleilanden.’ ‘Onze insteek is dat we maximaal willen groeien en in ieder geval als preferred op de eerste plaats staan bij al onze trouwe retail-partners. Niet alleen komend jaar, maar ook de jaren erna. Wij zullen er alles aan doen om dat te faciliteren. Kennis, focus, bereikbaarheid, service en uiteraard het beste stedenproduct van de Nederlandse markt onze kernwoorden.’

DEZE UITGAVE IS ‘POWERED BY’

TRAVel Media Compleet Blijf altijd en overal op de hoogte van al het nieuws uit de reisbranche.

TravDay AANBIEDING

Meer info www.travmagazine.nl/abonnementen

113

STIJL ‘Het is tijd om onze verre RAUW bestemmingen verder te belichten’ BELEVING FLAIR SERVICE Infotorial

FTI

Als TravMagazine aan Joyce Akkersdijk (Managing Director FTI) vraagt waar zij het meest trots op is binnen de organisatie, antwoordt zij zonder aarzelen: ‘Op ons team; wij laten ons niet gek maken.’ ‘Alhoewel ons team niet groot is, krijgen wij het toch altijd weer voor elkaar dankzij het enthousiasme en de inzet van alle collega’s. Iedereen steekt graag de handen uit de mouwen en draagt bij aan de groei van ons bedrijf. Of het nu de coronacrisis of de chaos op de luchthavens is, het team laat zich niet gek maken en samen weten we onze weg te vinden. Kijkend naar de omzet hebben wij de draad na de coronacrisis snel weer weten op te pakken en hebben wij zelfs een hele mooie groei doorgemaakt. Niet alleen de omzet is gegroeid, ook ons aanbod met hotels en bestemmingen is opnieuw uitgebreid. Met maar liefst 120 bestemmingen wereldwijd kunnen wij ons zeker een all-round touroperator noemen.’

Akkersdijk: ‘Voor elke klant is een droomvakantie anders: of dit nu een all-inclusive Turkije is of een verre reis naar de Seychellen om te gaan eilandhoppen – met ons ruime aanbod kunnen wij iedere reiziger een droomvakantie bieden. Vakantie is voor iedereen belangrijk en daarom bieden wij accommodaties voor ieder budget, van een driesterrenhotel midden in de metropool Dubai tot aan ultraluxe resorts op de Malediven. Voor de vakantie staat ons Nederlandssprekende Service

Center graag klaar om de klant te helpen en op de bestemming zelf helpt ons agentschap bij vragen. Klanten een fijne en zorgeloze vakantie bieden, is hetgeen wat wij bij FTI graag doen.’

De afgelopen vijf jaar heeft FTI gewerkt aan de bekendheid op de Nederlandse markt. ‘Inmiddels zien wij dat velen de weg naar ons hebben gevonden, iets waar wij ontzettend dankbaar voor zijn. Daarnaast hebben wij hard gewerkt aan het vergroten van ons aanbod, wat inmiddels is uitgegroeid tot een enorm hotelen vluchtaanbod met vertrek van zowel Nederlandse als Duitse en Belgische luchthavens. Alhoewel het belang van de Nederlandse markt voor ons groot is en we zeker blijven investeren in deze fijne partnerships, zullen wij ons ook meer gaan focussen op de Belgische en Luxemburgse markt en hier willen wij graag ons merk en aanbod verder uitbreiden.’

nog niet dat wij als FTI Group een enorm safari-aanbod in Kenia hebben, een heel sterk autoen camperaanbod in Australië bieden en dat we zowel rondreizen door bijvoorbeeld Thailand als pakketreis aanbieden of zelfs helemaal op maat gemaakt kan worden.’ De afgelopen jaren heeft FTI ook gewerkt aan hun eigen boekingstool FTI360 waarmee de reisagent heel eenvoudig de vakantie helemaal op maat kan maken voor de klant. ‘Afhankelijk van de bestemming zijn er verschillende mogelijkheden, zoals de vrijheid om rondreizen volledig naar wens in te richten of het boeken van rondreizen met een strandverlenging. De innovatieve tool biedt de mogelijkheid om reisvoorstellen zo aan te passen

dat ze precies zijn afgestemd op de wensen van de klant. Alhoewel we deze tool zeker nog aan het uitbreiden en verbeteren zijn, zien wij dat de interesse in deze tool groot is. Op dit moment staan er 40 bestemmingen live, van Afrika tot aan Mexico, en kunnen er sinds kort ook huurauto’s worden bijgeboekt in de tool.’

Het komende jaar introduceert FTI in de Benelux zijn FTIDrive product, waardoor er een groot en scherp geprijsd aanbod aan autoen camperhuur beschikbaar wordt. ‘Met deze toevoeging aan ons aanbod kunnen klanten gaan genieten van de mooiste rondreizen op de meest bijzondere bestemmingen tegen aantrekkelijke prijzen.’

Verre bestemmingen Akkersdijk: ‘Nu de focus de laatste vijf jaar op ons short- en midhaul product lag en dit product inmiddels flink is uitgebouwd en goed wordt geboekt, is het voor ons tijd om onze verre bestemmingen verder onder de aandacht te brengen. Veel reisagenten weten bijvoorbeeld Joyce Akkersdijk.

www.untamedtravelling.com info @untamedtravelling.com +32 (0)38 08 71 46

Top 50 reisondernemingen 2022

Top 50 Positie 2019

Omzet 2019 (€ mln) (pre-corona)

Omzet 2020 (€ mln)

Omzet 2021 (€ mln)

Omzet 2022 (€ mln) (prognose)

PAX 2019

PAX 2020

TUI Nederland

2.158

(-)

1.758.405

(-)

Corendon

638

181

280

700

782.000

200.000

Sunweb Group

420

125

145

495

585.000

270.000

Prijsvrij Group

140

(-)

468

VakantieDiscounter

(-)

207

135

275

VCK Travel

240

(-)

210

BCD Group

1.660

(-)

201

Airtrade Holland BV

215

(-)

175

The Travel Club

154

160

CWT

269

(-)

FTI

(-)

140

100.000

(-)

Tix.nl

179

(-)

American Express

180

(-)

ATPi

(-)

47,7

126

Uniglobe

225

125

Sunny Cars

122

Schiphol Travel Group

143

110

OYO/ @ Leisure

175

(-)

TravelXL

105

26,5

101

Bookerzzz

(-)

100

(-)

Otravo

375

(-)

Expedia Travel

210

(-)

ANWB

192

41,5

27,4

218.851

78.003

Vacansoleil

(-)

Viabus Group

(-)

150.000

(-)

Alltours

(-)

62,3

80.000

(-)

De Jong Intra Vakanties

23,7

`18,1

157.213

49.050

Travel Counsellors

25,5

Munckhof Business Travel

Riksja Travel

7,1

10,1

25.798

3.907

E-hoi (Cruisewinkel/Zeetours)

(-)

Travelcenter De Wit

(-)

46,4

VacanceSelect Europe

(-)

Pelikaan Reizen

12,6

15,1

E-Business Travel

(-)

Djoser

(-)

25.900

(-)

Silverjet

(-)

17,5

(-)

Personal Touch Travel

32,5

9,5

Kupers Reisinfo

9,2

31,8

Vuelandia

(-)

7,5

Tioga Tours

(-)

26,1

1,1

13.989

257

Solmar Tours

30,5

3,5

68.000

2.180

ConsolidAir

(-)

ITG Companies

26,2

4,8

8,5

24,6

6.000

(-)

Buro Scanbrit

32,5

(-)

50.000

(-)

ACSI

(-)

Reas Travel Group

(-)

Nova Tours

28,3

(-)

333travel

26,1

(-)

20,5

(-)

Sunair

27,5

(-)

20,2

61.500

(-)

PAX 2021

PAX 2022 (prognose)

FTE 2022 (prognose)

(-)

240.000

735.000

179.000

Top 50 reisondernemingen 2022 TUI Nederland

220

Corendon

610000

300

Sunweb Group

460

Prijsvrij Group

(-)

VakantieDiscounter

(-)

VCK Travel

211

BCD Group

(-)

Airtrade Holland BV

400

The Travel Club

(-)

CWT

40.000

165.000

FTI

(-)

Tix.nl

(-)

American Express

160

ATPi

130

Uniglobe

Sunny Cars

100

Schiphol Travel Group

(-)

OYO/ @ Leisure

135

TravelXL

(-)

Bookerzzz

Otravo

Expedia Travel

ANWB

(-)

61.929

91.000

190

(-)

Vacansoleil

(-)

120.000

(-)

Viabus Group

(-)

83.000

(-)

Alltours

36.030

90.000

De Jong Intra Vakanties

190

Travel Counsellors

Munckhof Business Travel

5.284

19.071

Riksja Travel

E-hoi (Cruisewinkel/Zeetours)

24,8

Travelcenter De Wit (-)

)-)

(-)

VacanceSelect Europe

33 34

Pelikaan Reizen

20.000

E-Business Travel (-)

(-)

16.500

(-)

Djoser

(-)

Silverjet

130

Personal Touch Travel

Kupers Reisinfo

10,5

Vuelandia

685

12.000

Tioga tours

13.000

45.000

Solmar Tours

42 43

(-)

ConsolidAir

(-)

5.500

ITG Companies

(-)

32.500

Buro Scanbrit

(-)

ACSI

(-)

Reas Travel Group

Nova Tours

(-)

333travel

(-)

30.000

Sunair

115

Toelichting De Top 50 van de Nederlandse reisbranche wordt met de grootste zorgvuldigheid samengesteld op basis van cijfers en gegevens die bedrijven zelf op verzoek van TravMagazine aanleveren. Wanneer bedrijven geen informatie kunnen aanleveren, dan wordt een inschatting gemaakt op basis van eigen onderzoek, onder andere bij de Kamer van Koophandel, via algemene brancheinformatie, concurrentieanalyses en andere openbare bronnen en publicaties. Hun positie in de ranglijst is dan voorzien van een blanco omzetnotering. De Top 50 is gebaseerd op de prognoses voor boekjaar 2022. In de Top 40 reisretail (pagina 119) komen ook de samenwerkingsverbanden in beeld, waaronder Dutch Travel Alliance (DTA), Business Travel Partners (BTP) en ITAC.

Werken bij een TOP 10 zakenreisbureau?

U N I G L O B E T R AV E L , N I E T V O O R I E D E R E E N Werken bij Uniglobe Travel betekent werken in een dynamische omgeving, waar volop ruimte is voor zelfstandigheid en eigen initiatief. Onze ambitie is om het beste zakenreisbureau te zijn, met persoonlijke service, creatieve en verrassende reisoplossingen, kortom, nét dat stapje extra. Zo ontzorgen wij onze klanten. Wil jij werken in een familiaire werksfeer waarin jij het beste uit jezelf kunt halen? Meer weten? Kijk op uniglobe.nl voor onze vacatures.

Top 40 Touroperators 2022

Omzet 2019 (€ mln) (pre-corona)

Omzet 2020 (€ mln)

Omzet 2021 (€ mln)

Omzet 2022 (€ mln) (prognose)

1.368

(-)

TUI Nederland (1)

Corendon (2)

637

181

280

700

Sunweb Group (3)

420

125

145

495

Vacansoleil (5)

(-)

ANWB Reizen (6)

192,2

41,5

27,4

Oyo Vacation Homes/ @ Leisure (4)

175

(-)

Viabus Group (Bolderman/Effeweg) (9)

(-)

Alltours (11)

(-)

62,2

De Jong Intra Vakanties (7)

71,1

23,7

18,1

Riksja Travel (19)

7,1

10,1

E-hoi (o.a. Cruisewinkel/Zeetours) (14)

(-)

VacanceSelect Europe (10)

(-)

Djoser (8)

62,5

(-)

Silverjet (18)

21,9

(-)

17,5

Tioga Tours (40)

1,1

Solmar Tours (32)

30,5

3,5

ITG Companies (27)

26,2

4,8

8,5

24,6

Buro Scanbrit (15)

32,5

(-)

ACSI (16)

Travel Counsellors (20)

4,8

333Travel (26)

1,8

20,5

Sunair (22)

26,1

(-)

20,2

Doets Reizen (38)

27,5

(-)

Sawadee (13)

(-)

19,5

Untamed Travelling (35)

15,1

(-)

15,2

Travel Trend (28)

22,2

4,4

314.000 (*1)

European Camping Group (21)

28,5

(-)

Oad Touroperating (29)

(-)

Jambo Safari Club (17)

17,2

(-)

13,4

Avila Reizen (34)

(-)

12,5

Treinreiswinkel (25)

36,2

3,6

3,9

Club Med (31)

3,8

5,1

SRC (33)

(-)

Askja (36)

14,7

(-)

8,8

11,5

Labrys Reizen (39)

11,4

1,7

4,4

Beter Uit Reizen (30)

11,3

(-)

7,1

Van Verre (37)

11,9

1,4

220.000 (*1)

Villa Vibes (-)

Pelikaan Reizen (23)

26,5

(-)

2,4

6,6

BCD (24)

22,5

(-)

BEYOND THE DUNES AND ALL IMAGINATION yo u d i s c o ve r a n Ar a b i a n t r e a s u r e wi t h g l i s t e n i n g p o ols , nestled in the golden sands. T h i s h i d d e n p a l a c e i n vi t e s yo u t o c o u n t l e s s a d ve n t u r e s, e n d l e s s r e l a xa t i o n a n d unforgettable indulgence. B u t wh a t t o d o f i r s t ? I t d o e s n ’t r e a l l y m a t t e r wh e n yo u h a ve i t a l l a t yo u r f i n g e rtips .

YOUR E X T RAORDI NA RY STORY

Qasr Al Sarab Desert Resort by Anantara #InAbuDhabi

visitabudhabi.ae

Top 40 Reisretail 2022

Omzet 2019 (€ mln) (pre-corona)

Omzet 2020 (€ mln)

Omzet 2021 (€ mln)

Omzet 2022 (€ mln) (prognose)

DTA (2)

319

(-)

557

Prijsvrij (13)

140

(-)

468

TUI Nederland (3)

314

(-)

VakantieDiscounter (-)

207

135

275

VCK Travel (6)

270

(-)

210

BCD Group (1)

1.637

(-)

201

Airtrade Holland (8)

215,4

(-)

175

The Travel Club (14)

154

160

CWT (7)

269

(-)

Tix.nl (11)

179

(-)

American Express (10)

180

(-)

BTP (19)

(-)

127

ATPi (9)

205

(-)

47,7

126

Uniglobe (5)

225

125

Schiphol Travel Group (12)

143

110

TravelXL (15)

105

26,5

101

Bookerzzz (20)

(-)

100

(-)

Otravo (4)

375

(-)

Egencia (16)

100

(-)

Expedia Travel (21)

210

(-)

ITAC (26)

8,7

18,4

Munckhof Business Travel (18)

Travelcenter De Wit (33)

26,8

(-)

46,4

E-Business Travel (36)

(-)

Travel Counsellors (22)

10,2

17,5

Personal Touch Travel (24)

32,5

9,5

Pelikaan Reizen (23)

28,6

(-)

13,7

33,4

Kupers (28)

30,9

9,3

31,8

Vuelandia (25)

(-)

7,5

ConsolidAir (-)

The Travel Company (30)

22,3

5,6

Reas Travel Group (31)

(-)

Nova Tours (34)

28,3

(-)

Vakanties.nl (27)

(-)

Travel Store (29)

(-)

Klooster Reizen (38)

11,9

(-)

Maritime Travel Service (32)

(-)

Westbound (39)

7,5

(-)

Mimosa Reizen (37)

(-)

Anthony Veder Travel (40)

7,4

(-)

121 Infotorial

RIU Hotels & Resorts

‘We houden altijd de focus op de toekomst’ Volgens Christine Oey (Business Development Director - The Netherlands RIU) is er bij RIU veel om trots op te zijn. Vooral dat RIU altijd de focus op de toekomst houdt. ‘Zo zijn er doorlopende investeringen in de verbetering en expansie van het portfolio en de introductie van nieuwe services’, aldus Oey. ‘Wat ik zelf noemenswaardig vind is dat ook in de coronajaren 2020 en 2021 vastgehouden is aan ons duurzaamheidscommitment met investeringen van meer dan €800.000 per jaar in sociale en ecologische projecten. Verder zien onze klanten steeds weer nieuwe hotels en bestemmingen. Zo zijn dit jaar in Senegal en op Zanzibar twee gloednieuwe hotels geopend. Ook is er een app voor de gasten waarop ze alle actuele hotelinformatie vinden, maar ook reserveringen kunnen maken voor de themarestaurants. Een opvallend voorbeeld van nieuwe services is de Riu Party. Deze wekelijkse, spectaculaire themafeesten voor alle gasten zijn groots opgezet met dj´s en fantastische optredens en vallen gewoon binnen het all-inclusive concept. Voorheen waren deze Riu Get Together Party´s alleen in de Caribbean, maar onlangs is de party ook geïntroduceerd op Sal en binnenkort zal de eerste Riu Party plaatsvinden op Boa Vista. Volgend jaar komen er nog meer bestemmingen bij.’

Toekomstproof RIU is tien jaar geleden een groots renovatieproject gestart, waarbij vrijwel alle bestaande

hotels grondig zijn vernieuwd. ‘In 2023 beginnen we als het ware weer van voren af aan. Tophotels als het Riu Gran Canaria en het Riu Palace Macao sluiten we dan weer enkele maanden om ze weer volledig “toekomstproof” te maken. Waar het bij RIU altijd om gaat, is de kwaliteit van ons product te verbeteren en uit te breiden. En natuurlijk met nieuwe bestemmingen. Dit zie je ook in onze stadslijn Riu Plaza. Daar breiden we volgend jaar uit met de opening van het nieuwe hotel Riu Plaza London Victoria en daarna met nieuwe hotels in Chicago en Toronto.’

Duurzaam Als hotelketen heeft RIU een grote verantwoordelijkheid om te werken aan duurzaamheid, laat Oey weten. ‘Te beginnen met de hotels. Al onze hotels hebben het duurzaamheidslabel Travelife, maar we blijven nieuwe ontwikkelingen implementeren. Sinds augustus draaien al onze hotels én hoofdkantoren in Spanje 100% op groene energie. Ook voelen wij deze verantwoordelijkheid voor de mensen en het milieu op de bestemmingen waar wij opereren. Aan de hand van onze RIU Methode, waarbij we niet alleen de economische situatie

Christine Oey

van een land bekijken, maar ook sociale aspecten zoals kwaliteit van leven en mogelijkheden tot verbetering daarvan, bepaalt RIU welke lokale projecten op zowel sociaal als ecologisch gebied worden gesteund. De voornaamste doelgroep hierbij zijn kinderen. In 2021 is 72% van de sociale investeringen besteed aan projecten gericht op gezondheid, sociale ontwikkeling en onderwijs. Dit komt erop neer dat het effect van deze projecten een direct positief effect had op 8.169 kinderen en indirect op 38.830

mensen. Iedereen die meer over de RIU projecten wil weten, nodig ik uit ons Sustainability Report op riu.com/riusponsible/ en/documentation te lezen.’

Trots ‘Ik weet zeker dat ik over vijf jaar nog altijd trots zal zijn op ons bedrijf, want RIU zal blijven inzetten op kwaliteit met mooie nieuwe hotels en bestemmingen, renovaties, verbetering en uitbreiding van de services en vele projecten op gebied van duurzaamheid.’

122

Personal Touch Travel

‘Service, service en nog eens service’ De afgelopen tijd heeft iedereen bij Personal Touch Travel veel voor hun kiezen gekregen, desondanks is er keihard doorgewerkt. Arjan Kastelein (Managing Director Personal Touch Travel) is dan ook het meest trots op de franchisenemers. Kastelein: ‘Tijdens de coronapandemie was alles vreemd en nieuw, dat stabiliseerde. Nu we dit jaar, sinds februari, enorme omzetten noteren, is het weer hard werken. Gelukkig nu wel voor omzet, marge en verdiensten, dat maakt een verschil. Op dit moment heeft elke boeking veel aandacht nodig, veelal door de problematiek op Schiphol. Dat is niet altijd leuk.’

Service ‘Verder ben ik nog altijd heel trots op de rebranding, dat is inmiddels vijf jaar geleden. De omslag naar een meer leisureuitstraling en luxe is daarmee

Arjan Kastelein

gemaakt en dat vertaalt zich in de doelgroepen die boeken. Wat klanten daarvan merken? Service, service en nog eens service. Elke collega-ondernemer heeft dit het hoogst in het vaandel staan. De klant is onzeker en dat moeten we met elkaar oplossen. Met de rebranding bedienen we de social media-kanalen beter, ontvangen klanten prachtige magazines en interessante nieuwsbrieven. Dit alles wordt voor de ZRA gedaan, zonder meerkosten. Dat is uiteraard inclusief in ons allinclusive-model. We horen ook heel vaak dat de ondernemer weer nieuwe klanten heeft en dat

komt door de strategie die wij in onze marketingkanalen inzetten.’ Na de pandemie is 2022 weer een heel goed jaar, laat Kastelein weten. ‘De omzet valt hoger uit dan de omzet in 2019 en dat wil wat zeggen. Voor 2023 wordt er ook veel weer geboekt, niet alleen Europa, maar zeker ook de verre bestemmingen. De start is erg goed mag ik wel zeggen. Op termijn willen we groei op twee vlakken. We streven naar hogere verdiensten, marges en omzet bij de huidige groep. Daarnaast is er weer enorme belangstelling voor onze Personal Travel Academy, waar we in 2023 weer een aantal opleidingen verzorgen voor mensen van buiten de branche. Ook zien we vanuit de branche belangstelling voor ons allinclusive-model dat transparant en duidelijk is.’

systeem laten zien wat je uitstoot is. Waarom vliegen we via een luchthaven naar de eindbestemming als de eindbestemming ook rechtstreeks te bereiken is? De prijs is nog altijd voor de vlucht een belangrijke factor en bizar genoeg is de vlucht met overstap goedkoper. Waarom gaan we niet meer met enkele reisprijzen werken? Dan kan je op de heenof terugweg een andere, duurzamere, optie kiezen. Wat kunnen we zelf? Keuzes maken in de juiste accommodatie, op de bestemming een keuze voor een lokaal hotel, geen keten. Waar heeft de lokale bevolking wat aan? En uiteraard, boek geen “foute” excursie. Duurzaam toerisme is uitermate belangrijk, we staan in de kinderschoenen nog. Dit moeten we branchebreed oppakken en niet denken, de ander doet het wel.’

Kinderschoenen

Samen

Werken aan een duurzaam imago van de branche blijft een lastige kwestie. ‘Ik ben absoluut voor duurzaam toerisme, dat staat buiten kijf. Ik zou graag zien dat we de consument goed kunnen informeren over de duurzame manier van reizen naar de gekozen bestemming. Trein, bus, vliegtuig, alles kan, maar welke keuze maak je? Een ideaal systeem moet vervoer tonen, niet alleen vliegen. Daarbij moet het

Kijken naar de toekomst, laat Kastelein weten: ‘We zijn gestart met verschillende projecten om efficiency voor de ZRA te optimaliseren. Als we de doelstelling van hogere omzetten en hogere marges willen behalen moeten we investeren in optimalisatie. Waar ik nu en over vijf jaar trots op ben en wil zijn is het feit dat we alles samen doen, met de ondernemers.’

Groei

Groen is het nieuwe goud

Duurzaamheid blijft op 1 staan ”De trein stijgt met stip. Bedrijven vergroenen hun reisbeleid. Vakantiereizigers denken na over hun ecologische voetafdruk en kiezen vaker voor de trein. Dat is goed nieuws, maar stelt ons ook voor uitdagingen. Die gaan we graag aan. Groen is het zeker wel. Stappen jullie in? NS International is al aan boord.”

Pim Jonker, Manager Business to Business