Travmagazine 15 by TRAVel Media

Het grootste reisvakblad van Nederland JAARGANG 39 APRIL 2020 WEEK 15

Droom nu reis later

SUNNY CARS

VAN DER HEIJDEN

REUVER

‘Alleen bezig met annuleren, dat is heftig’

wil op alles voorbereid zijn

‘Er worden te veel lasten bij de reisbranche neergelegd’

Wij steken de reisbranche graag een hart onder de riem Heeft u specififieke vragen over privacy of dataprotectie in deze uitermate hectische tijd, kunt u deze, uiteraard kosteloos, stellen aan onze specialisten. Hoe? U stuurt uw vraag per e-mail aan info@dpoconsultancy.nl Wij beantwoorden uw vraag zo snel als mogelijk.

We helpen u graag! AustraliĂŤlaan 12A, 5232 BB â&#x20AC;&#x2DC;s-Hertogenbosch

085 071 1080 dpoconsultancy.nl

Editorial Behoefte aan goed nieuws Je zult het wel druk hebben met het terughalen van al die mensen uit het buitenland. Dat was afgelopen week de opmerking van mijn buurman, met wie ik op veilige afstand stond te praten. Mijn buurman weet dat ik ‘iets’ met de reisbranche te maken heb, maar weigert al jaren te onthouden wat precies. En ik ben gestopt hem uit te leggen dat ik vooral stukkies schrijf. Juist dat hebben we als redactie van TravMagazine de afgelopen weken erg veel gedaan. Er kwam helaas geen eind aan de stroom nieuws rond de corona-crisis. Juist in deze tijd, waarin de ontwikkelingen elkaar razendsnel opvolgen, is goede en betrouwbare informatie van groot belang. En deze moet snel voorhanden zijn. Vooral de dagen na vrijdag 13 maart (ik was nooit bijgelovig…) waren hectisch. Samen met redactiecollega’s Belinda Meijers en Sofie Smets maakten we overuren en draaiden we diensten in de avond en weekends. Om iedereen in staat te stellen het

Inhoud

nieuws op de voet te volgen, hebben we onze website ook opengesteld voor niet-abonnees. Onze inspanningen vallen in het niet bij al het werk dat de afgelopen tijd in de branche is verzet en nog steeds wordt gedaan. Bij veel reisbedrijven werd en wordt in de weekends en ’s avonds doorgehaald om de klant, de reden van ons bestaan, te kunnen helpen. Tussen al het nieuws van gerepatrieerde klanten en uitgestelde reizen heb ik ook behoefte aan positieve berichten. En die zijn er volop. Hoe bankpresident Klaas Knot (Nederlandsche Bank) hoopvol blijft over economisch herstel na de corona-crisis. Dat Amerikaanse steden die, na het uitbreken van de Spaanse griep in 1918, meteen strenge maatregelen namen hun economie een jaar later sneller zagen herstellen dan steden die laks waren met social distancing (NRC Handelsblad, 2 april).

Hoe Oostenrijk en Noorwegen stap voor stap de corona-maatregelen versoepelen. Dat American Airlines zijn vluchten op Amsterdam 4 juni weer hervat. Met de toelichting: ‘Wij zijn van mening dat dit een eerste voorbeeld is van onze inzet voor de Nederlandse markt.’ Zo mag ik het horen. En er is inmiddels ook weer ander luchtig (niet-corona) nieuws. Hoe de Action een medewerker ontslaat omdat hij na werktijd een plastic tasje van 3 cent zonder betalen had meegenomen. Hoe museum Singer Laren de boel beveiligt NADAT een schilderij van Van Gogh is gestolen. Uit onderzoek blijkt dat de nieuwswaarde van corona, weliswaar nog steeds groot, na drie weken duidelijk is afgenomen (Emerce, 31 maart). Koppel dat aan het feit dat de meeste Nederlanders het thuiszitten inmiddels spuugzat zijn en je hebt een goede voedingsbodem voor ‘zin in vakantie’. Mijn buurman, een verwoed

sportvisser, houdt ondertussen de humor erin. ‘Als het jaar 2020 een vis was, zou ik hem teruggooien.’ Ik wens u fijne Paasdagen, sterkte, geduld en veel gezondheid. Theo de Reus theo.de.reus@travmagazine.nl Deze digitale editie van TravMagazine vervangt tijdens de coronacrisis tijdelijk de papieren uitgave. Door de kortere tijd tussen deadline en publicatie kunnen wij nóg actueler berichten over de laatste ontwikkelingen in de reisbranche. Alle linkjes in dit digitale magazine zijn aanklikbaar.

Actueel De informatie in deze uitgave is bijgewerkt tot en met vrijdag 10 april, 10.00 uur.

4 TERUGBLIK

22 8 EI VAN COLUMBUS SCENARIO’S

‘REGELINGEN CRUCIAAL’

Terugblik

op een week coronanieuws

‘We hebben vrijwel alles – letterlijk – moeten parkeren’ Vrijdag de 13-de maart. Het lijkt inmiddels een eeuwigheid geleden. Sindsdien veranderde iedere week, ieder uur, iedere dag de situatie rondom het coronavirus vliegensvlug, evenals de maatregelen die daarop getroffen werden in de reisbranche. Wij blikken terug – en soms ook heel voorzichtig vooruit - op wat er afgelopen week speelde. Door: Redactie

De reisbranche is flexibel

‘We zitten in een bijzondere situatie’, zegt Jeroen Klijs, toerisme-onderzoeker aan Breda University of Applied Sciences. ‘De vraag naar toerisme, naar vakanties is weg. Maar zodra er positief nieuws komt van het medisch front, komt daar hopelijk verandering in. Dat hebben we eerder gezien.’ Hij doelt hiermee op de uitbraak van Sars, waar de reisbranche destijds aanzienlijk sneller van herstelde dan werd voorspeld. ‘Het is geen bewijs. Meer een wens.’ Dat er nu al anders naar businessmodellen worden gekeken, is een feit. Zo heeft Arjen van Hijum, directeur van Store Support, een klant in de

OV-sector die geneigd is om modellen te gaan herijken ‘Want reizen met het openbaar vervoer zal na de crisis anders zijn dan voor de crisis. Omdat we nu bijvoorbeeld hebben gezien hoe goed mensen ook thuis kunnen werken, op andere tijdstippen. We wennen snel, en vergeten snel.’ Wel kan het volgens hem interessant worden wat de verzekeringswereld gaat doen in de toekomst. ‘Is er een standard voucher bijvoorbeeld beschikbaar? Ik denk dat consumenten volgend jaar meer rechten eisen wat betreft kosteloos annuleren, en misschien wat terughoudender zijn qua aanbetalingsregeling. Helemaal op de korte termijn.’ Of de consument straks ook een

ander boekingsgedrag vertoont, betwijfelt Klijs. ‘Het is wel interessant om te verkennen of je een verschil gaat zien in boekingsgedrag.’ Lees het artikel verder. 2

Parkeerplaats

Een bijzonder gezicht: KLM houdt, als gevolg van de coronacrisis, vanaf de start van het zomerseizoen een groot deel van haar vliegtuigen aan de grond. Naast enkele bestemmingen in het netwerk worden momenteel de laatste repatriëringsvluchten uitgevoerd. De toestellen die niet vliegen, worden geparkeerd op Schiphol. KLM-Topman Pieter Elbers zei hierover: ‘We hebben vrijwel alles – letterlijk – moeten parkeren.’

Garantstelling in reissector

De ANVR pleit ervoor dat de Nederlandse overheid één lijn trekt als het gaat om garantstelling in de reissector. Als de overheid nu overweegt om garant te staan voor de uitgifte van vouchers voor luchtvaarttickets, vraagt de ANVR om óók garant te staan voor de reisvouchers, de zogenaamde SGR-vouchers, ‘Als nu blijkt in de huidige crisissituatie dat een garantstelling voor luchtvaartvouchers nodig is vanuit overheidswege om consumenten te beschermen, vindt de ANVR het een logische stap als de overheid zich óók garant stelt voor de reisvouchers die de zwaar getroffen

reisbranche uitgeeft’, zegt ANVRvoorman Frank Oostdam. Na de coronacrisis kunnen alle partijen met elkaar om tafel om alsnog een garantiefonds voor vliegtickets te bespreken. ‘Een crisis als deze laat zien hoe kwetsbaar ondernemingen in de reissector zijn en de consument de nodige bescherming behoeft.’ 4

Een kleine delegatie van ANVRtouroperators heeft overleg gevoerd met Transavia vanwege de vele vragen die er waren bij de ANVRtouroperators omdat de airline aankondigde de vluchten tot en met 6 mei te annuleren. Lees hier alle hoofdlijnen die er zijn besproken.

Luchtbrug

Inmiddels is KLM een luchtbrug van Schiphol naar Australië gestart waarmee bijna 2.000 Nederlandse reizigers worden opgehaald. KLM voert deze vluchten uit in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken. ‘We zijn er trots op dat we tijdens deze wereldwijde crisis op deze manier van betekenis kunnen zijn’, zegt Rene de Groot, COO van KLM. ‘Vanuit de geschiedenis van KLM zijn deze vluchten extra speciaal. We hebben al sinds 1950 een sterke band met Australië, want het land was ruim 50 jaar lang een waardevolle bestemming binnen ons netwerk. Het is nu voor het eerst in 20 jaar dat er weer een KLM-vliegtuig op Sydney Airport landt.’ 5

Hoofdlijnen Transavia

Van dalen naar toppen

‘Deze situatie, voor TUI breed, voor organisaties groot of klein, is voor iedereen pijnlijk. Wij houden de moed erin, het glas is halfvol’, aldus Jeroen Otto, Manager Franchise van TUI at Home.

Via verschillende kanalen communiceren wij met elkaar. Vooral in onze besloten Facebookgroep, waar 98 procent van onze MRA’s actief is, wordt nu veel expertise, advies en ervaring gedeeld. In deze tijd gaat het echt om inspireren en motiveren. Ze leren hier van elkaar, en ‘lenen’ elkaars uitingen op de diverse sociale media kanalen. Mijn boodschap hierin is ‘denk out of the box, wees creatief in je oplossingen’. Juist in deze periode is de service van de reisagent belangrijk. En dat blijkt, nog nooit eerder hebben de MRA’s zoveel bloemen, chocola en cadeautjes van hun klanten gekregen.’ ‘Nu de eerste coronadrukte achter de rug is, geef ik de tip om je website aan te pakken. Vul deze nu met goede content. Ga vloggen; het beste middel om je klant het meeste vertrouwen mee te geven. Je bent persoonlijk, en

Jeroen Otto (TUI).

dat komt binnen. En niet alleen de zzp’ers en de reisbranche worden nu hard geraakt. Alle bedrijven hebben het moeilijk. Ga daarom nu op zoek naar andere ondernemers in je stad. Wat kun je doen om elkaar te helpen? Lees hier het interview 6

Uitstel, geen afstel

Corendon ziet in de cijfers dat de zomerboekingen worden opgeschoven naar het najaar. ‘September en oktober zien er qua belangstelling goed uit. Nederlanders laten hun vakantie niet zo gauw schieten. Het is uitstel, geen afstel’, zei Corendon-oprichter Atilay Uslu in een interview met de Telegraaf. ‘In Turkije, Griekenland en Curaçao kan men ook dan prima van de zon genieten.’ Uslu zegt in zijn 25-jarige loopbaan in het toerisme heel

wat crises te hebben moeten doormaken. ‘De Turkije-coup in het hoogseizoen van 2016 was in feite erger. Als dit achter de rug is, gaan we echt wel weer massaal op reis, maar alleen anders. Smetvrees en het 1,5 meter-syndroom blijven voorlopig nog even op vakantie hangen.’ Volgens Uslu zullen toeristen straks proberen om mensenmassa’s te mijden. Er zal extra aandacht moeten zijn voor openlijke hygiëne, in hotels, in vliegtuigen en op cruiseschepen. ‘Als reisondernemer moet je op dat sentiment gelijk inspelen. We moeten creatief zijn, want het moet praktisch en betaalbaar blijven.’ ‘Mensen zullen bewuster op vakantie gaan. Het moet schoon, veilig en goed bereikbaar zijn, daar wordt meer op geselecteerd.’

Voucher voor hotelsector

Hotels en B&B’s die bij annuleringen van grote boekingsites bij annuleringen gedane betalingen moeten terugstorten, komen in de problemen. Deze eisen pakken desastreus uit voor de sector. Inmiddels zouden de sites zoals Booking en Expedia hotels meer mogelijkheden om consumenten een alternatief te geven bij geannuleerde boekingen zoals een datumwijziging of een voucher. De ACM heeft gesprekken gevoerd met de verschillende partijen en onderzoek gedaan. Booking en Expedia mogen gebruik maken van de ‘overmacht’ clausule in hun voorwaarden. Daardoor kunnen reizigers die een non-refundable boeking hadden hun geld terug krijgen. Maar inmiddels hebben de boekingssites een aantal maatregelen genomen die de balans tussen de belangen van de eigenaren van accommodaties en reizigers verbetert: Boekingssites bieden óf geen ‘non-refundable’ boekingen voor accommodaties meer aan óf zij geven duidelijk aan dat het voor het risico van de reiziger is als hij toch een ‘non-refundable’ boeking maakt en uiteindelijk hier geen gebruik van kan maken. Het is namelijk inmiddels duidelijk welk risico de reiziger loopt en de consument wordt daarvoor ook gewaarschuwd tijdens het boeken.

Bedrijven helpen bedrijven

Onder het mom van ‘Bedrijven helpen bedrijven’ worden en gratis tools aangeboden voor reisprofessionals. Zo biedt TravelSpirit ANVR-leden een gratis tool aan voor de duur van 6 maanden. Deze tool vermeldt, in het Nederlands en in het Engels, de internationale reisregels per land. Ook heeft Store Support in samenwerking met ANVR een Vitaliteitsmeting ontwikkeld, waar ANVR-leden nu gratis aan deel kunnen nemen. In deze meting worden medewerkers wekelijks gevraagd naar hoe het met ze gaat en wat de organisatie kan doen om ze nog beter te helpen in deze uitdagende tijden. 9

Vragenuurtje

Het gaat goed met de Vragenuurtjes van de ANVR. De behoefte vragen te stellen over de gevolgen van het coronavirus blijft volgens de ANVR ‘onverminderd groot’. Houd de website van TravMagazine in de gaten wanneer er eventueel nieuwe vragenuurtjes gepland worden.

Pelikaan Travel lanceert boekingswebsite voor reisvoucher 10

Pelikaan Travel lanceerde 7 april een speciale boekingswebsite, zodat consumenten gemakkelijk hun reisvoucher kunnen

verzilveren. Deze voucher ontvangen zij als hun reis is geannuleerd vanwege het coronavirus. ‘Consumenten krijgen hiermee de mogelijkheid om sneller en gemakkelijker hun reis om te boeken en de reisvoucher te verzilveren.’ Naast Pelikaan Travel biedt ook Floow Travel, beide onderdeel van Pelikaan Travel Group, gedupeerden een reisvoucher mét SGR-garantie aan. Alle consumenten die tussen 19 maart en 6 mei 2020 zouden vertrekken, hebben recht op de voucher, die zij eind april per mail toegestuurd krijgen. ‘In twee weken tijd hebben we de speciale ‘corona’ boekingswebsite gebouwd: omboeken.pelikaantravel.com. Consumenten krijgen hiermee de mogelijkheid om sneller en gemakkelijker hun reis om te boeken en de reisvoucher te

verzilveren’, aldus Remco Bergwerff, Commercieel directeur van Pelikaan Travel Group. ‘En hoewel de reisvouchers eind april uitgegeven worden, kunnen consumenten zich nu alvast oriënteren op een nieuwe vakantie’, besluit hij. Lees het artikel hier verder 11

‘Een mooie race naar de top’

Judith Eyck (CEO Vakanties.nl) vertrok in februari – onder het mom van even loslaten – voor drie maanden naar Patagonië, Bolivia en Peru. Maar deze reis kwam abrupt ten einde door de coronacrisis. Sinds vorige week is ze terug Nederland. En hoe: ‘Wij staan in de startblokken om nog sneller te groeien dan dat we al deden.’ Lees hier het interview

Nu dromen, straks reizen

De SGR-voucher stond deze week centraal in een paginagrote advertentie in de Volkskrant, Parool en Trouw. De advertentie verschijnt volgende week donderdag in andere dagbladen van de uitgeverij. ‘We hopen hiermee dat de nu thuiszittende consument straks met zijn voucher weer een prachtige reis kan boeken.’

Tienduizenden Nederlanders naar huis gevlogen 13

Het is niet meer mogelijk om gestrande reizigers via de website Bijzondere Bijstand Buitenland of via het speciale format van Buitenlandse Zaken aan te melden voor repatriëring. Bij het ministerie van Buitenlandse Zaken hebben zich tot woensdagavond 8 april 25.000 reizigers die in het buitenland gestrand zijn, geregistreerd via de speciale website. Met de grootst mogelijke inspanning van medewerkers in binnen- en buitenland werd en wordt er nog steeds gewerkt om gestrande Nederlandse reizigers in het buitenland te helpen zo snel mogelijk terug te keren naar Nederland. Zo hebben ANVRreisorganisaties de afgelopen tijd zo’n 125 000 klanten veilig laten terugkeren naar huis. KLM en Transavia laten weten enkele tienduizenden

Judith van Eyck (Vakanties.nl).

Nederlandse reizigers naar huis te hebben gevlogen. In de afgelopen weken is daarmee invulling gegeven aan de uitvoering van het convenant Bijzondere Bijstand Buitenland, waarin het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft samengewerkt met tal van private partijen zoals ANVR, het Verbond van Verzekeraars, de gezamenlijke Nederlandse Alarmcentrales en verschillende luchtvaartmaatschappijen. 14

Nog altijd vakantieplannen

Van alle vakantiegangers die dit jaar nog een reis geboekt hebben staan, vertrouwt 57 procent erop dat ze in augustus op vakantie kunnen gaan. Spanje blijft de populairste (vlieg) bestemming. Dat blijkt uit onderzoek van dé VakantieDiscounter onder ruim 1.000 Nederlanders. Van de mensen die een reis geboekt hebben staan, heeft een meerderheid van de ondervraagden een positief gevoel dat reizen in augustus doorgaan. Voor de periode daarvoor zijn de ondervraagden iets minder positief; 32% verwacht in juli gewoon af te kunnen reizen, in juni is dit 21% en in mei 17%.

American Airlines hervat 4 juni route op Amsterdam 15

American Airlines gaat zijn vluchten van Europa naar

Amerika geleidelijk opnieuw opstarten. Amsterdam is daarbij een van de eerste Europese bestemmingen die opnieuw wordt aangevlogen, zo heeft de maatschappij donderdag bekend gemaakt. Het gaat om de vlucht Amsterdam – Dallas Fort Worth, die per 4 juni 2020 begint en tot 27 september 2020 (zomerseizoen) wordt gevlogen. In september volgt de route Amsterdam – Philadelphia. Dallas Fort Worth (DFW) en Philadelphia (PHL) zijn beide hubs van American Airlines die volgens de airline uitstekende

verbindingen bieden met het binnenlandse netwerk. Voor de resterende periode van 2020 is één dagelijkse vlucht vanuit Amsterdam gepland. Het aanbod is geladen in de GDS-systemen. ‘Er kunnen uiteraard veranderingen optreden gezien de huidige situatie, maar wij zijn van mening dat dit een eerste voorbeeld is van onze inzet voor de Nederlandse markt. Het is onze bedoeling deze frequenties te behouden zoals aangekondigd’, zegt American Airlines in een toelichting.

SGR-directeur Erik Jan Reuver

‘Er worden te veel lasten bij de reisbranche neergelegd’ De voucher die ANVR en SGR op 14 maart hebben gelanceerd is volgens de reisbranche het ei van Columbus en voor reisbedrijven in deze tijd de enige mogelijkheid om cash binnen te houden gezien de verplichte terugbetaling op basis van de wet op de reisovereenkomst. De voucher is daadwerkelijk ontstaan in een gesprek tussen beide organisaties, zegt SGR-directeur Erik Jan Reuver.

Door: Theo de Reus

Toen de corona-crisis zich aftekende, kreeg Reuver een telefoontje van de ANVR. Als de situatie lang ging duren, zou SGR dan ook vouchers dekken? Die vraag zette Reuver aan het denken. Normaal gesproken vallen vouchers niet onder SGR-garantie. Deze geldt alleen als sprake is van een reisovereenkomst of overeenkomsten van verblijf of vervoer. Deze overeenkomsten worden nu, door de huidige uitzonderlijke situatie, ontbonden voordat een mogelijk faillissement zou kunnen intreden, zo redeneerden juristen, waardoor de aanspraak op SGR verviel. Dus reden genoeg om in dit geval ook een garantie af te geven op vouchers.

De vouchers met SGR dekking worden door de organisator aan de consument verstrekt als diens reis door de corona-crisis moet worden geannuleerd. Nu het reizen wereldwijd tot stilstand is gekomen, zijn de vouchers een welkom alternatief voor het terugbetalen van de vooruitbetaalde reissom. Zo verslechtert de liquiditeit niet door massale terugbetalingsverplichtingen, terwijl de hotels en airlines al door de organisator zijn (aan)betaald. Sterker, massale terugbetaling zou het einde van veel reisbedrijven betekenen. ANVR-voorman Frank Oostdam vergeleek de situatie eerder met een soort bank-run. Dankzij deze SGR-dekking loopt de consument geen risico als een reisbedrijf onverhoopt omvalt. In dat geval betaalt SGR de waarde uit. De vouchers kunnen tot 1 juni worden uitgegeven. ‘Of verlenging nodig is, wordt later bekeken. Dat is een besluit dat het SGR-bestuur moet nemen.’ SGR heeft het risico op schade nauwgezet doorgerekend en uitgebreide scenario’s losgelaten op de mogelijke gevolgen van de voucher-garantie. Hij omschrijft de risico’s zoals deze pandemie als: ‘highly unlikely, but high impact.’

Erik Jan Reuver.

Vrij vertaald: Kleine kans, grote impact. De voucher met SGR garantie wordt inmiddels erkend door het ministerie van Economische Zaken, terwijl ook toezichthouder ACM consumenten dringend adviseert de vouchers te accepteren. In beide gevallen zijn de argumenten hetzelfde: we verkeren in buitengewone omstandigheden en die vragen om buitengewone maatregelen. Dus: accepteer de voucher, gebruik hem bij een volgende vakantie. En anders kun je na zes maanden tot een jaar je geld alsnog terugvragen. Gevraagd naar de strenge Europese regels ten aanzien van de terugbetalingsverplichtingen en gebruik van vouchers, zegt Reuver: ‘Wij bepalen de regels niet, maar je kunt er vergif op innemen dat de ECTAA, zeg maar de Europese ANVR, in Brussel aan de bel trekt zo gauw het coronastof is opgetrokken. We kunnen een volgende keer niet nogmaals buitengewone omstandigheden gebruiken en in deze situatie terecht komen. Er worden te veel lasten bij de reisbranche neergelegd. Dit moet geregeld worden, om toekomstige

problemen te voorkomen.’ Reuver hoopt en verwacht dat straks ook werk gemaakt wordt van een Garantiefonds voor losse vliegtickets, zoals recentelijk aan de politiek is voorgesteld door SGR, ANVR, ANWB en Consumentenbond. ‘De kans dat er airlines failliet gaan, blijft aanwezig. Ik denk dat er vanuit de publieke opinie genoeg druk op de politiek komt om een garantie voor losse vliegtickets op te tuigen. Kennelijk moeten er eerst een paar grote airlines omvallen.’ Bij het callcenter van SGR kwamen de laatste tijd gemiddeld 200 telefoontjes en 150 e-mails per dag binnen over de vouchers. ‘Dat aantal is vergelijkbaar met een middelgroot faillissement’, vergelijkt Reuver. Op de vraag of hij veel faillissementen verwacht vanwege de corona-crisis, zegt hij: ‘Ik heb geen glazen bol.’ Tussendoor is het Calamiteitenfonds (zusje van SGR) ook nog betrokken bij het project Bijzondere Bijstand Buitenland, om samen met het ministerie van Buitenlandse Zaken, het Verbond van Verzekeraars en ANVR circa 20.000 Nederlanders te repatriëren. Het Calamiteitenfonds is gevraagd vanwege zijn expertise op dit gebied.

Sunny Cars past zich aan

‘Alleen bezig met annuleren, dat is heftig’ De huidige situatie betekent voor Sunny Cars ‘heel veel aanpassen’. Maar moeilijk over annuleren wordt er, ook tijdens de coronacrisis, niet gedaan. ‘We gaan ervan uit dat als de boekingen weer op gang komen onze loyaliteit aan de reisretail wordt beloond met een nieuwe stroom aan boekingen.’ Door: Belinda Meijers

Sunny Cars heeft de draai redelijk goed gevonden, ondanks dat sommige zaken nog wel erg wennen zijn. Hans Knottnerus, managing director Nederland en België: ‘Qua personeel werkt inmiddels 90 procent vanuit huis, dus we moesten even wennen aan hoe we met elkaar communiceren. Maar vooral wennen is het feit dat er vrijwel geen boekingen meer gemaakt worden en we alleen bezig zijn met annuleren. Dat is heftig.’ De focus ligt nu bij het proactief meedenken met business partners. ‘We proberen het voor hen zo makkelijk mogelijk te maken. Door proactief contact

op te nemen over reserveringen die nog in het systeem zijn, wellicht zijn die vergeten.’

Overzichtelijk Op de vraag of er zaken zijn waar de autoverhuurder tegenaan loopt, kan Knottnerus kort en duidelijk zijn: ‘Nee wij niet, we denken vooral in oplossingen en niet in problemen. Toen de eerste landen dichtgingen hadden we veel vragen over hoe de huurauto ingeleverd kon worden en reden sommige klanten er zelfs mee naar Nederland. Maar dat ligt nu allemaal stil. Uiteraard zijn er wat IT-hick ups

en was er ook voor ons onduidelijkheid rondom de ‘corona-voucher’, maar uiteindelijk is het allemaal nog erg overzichtelijk bij ons.’

Eigen beleid Er wordt bij Sunny Cars een eigen annuleringsbeleid gevoerd. Dit werkt goed volgens Knottnerus: ‘Omdat de retailboekingen pas twee weken voor vertrek aan ons betaald worden, kunnen we ook kosteloos annuleren voor de reisbureaus en ZRA’s. We zijn erg trots op de positieve reacties die we krijgen van onze wederverkopers op het beleid

dat we hebben uitgezet.’ Ondanks de eigen koers die wordt gevaren, noemt Knottnerus de SGR-voucher een prima ontwikkeling. ‘En het is vooral goed voor de branche dat Frank Oostdam zich zo proactief laat zien.’ Over annuleren wordt in geen geval moeilijk gedaan: ‘We hebben een zorgeloos product, hoge marge en doen nooit moeilijk, ook niet in deze situatie. We factureren alleen de transacties die daadwerkelijk hebben plaatsgevonden en bellen zelfs reisagenten na om te checken of iemand niet vergeten is een boeking te annuleren en zo onnodige kosten maakt. We gaan ervan uit dat als de boekingen weer op gang komen onze loyaliteit aan de reisretail wordt beloond met een nieuwe stroom aan boekingen. Die taak ligt bij de reisagent om de klant opnieuw te overtuigen van het voordeel van een huurauto.’ Sunny Cars hoopt dat er in de zomer weer gereisd kan worden en mensen daarbij een huurauto reserveren. ‘We denken dat als mensen weer gaan reizen een huurauto een onlosmakelijk deel van de reis zal uitmaken.’

Hans Knottnerus.

Jozef Verbruggen (Untamed Travelling)

‘Ik verwacht straks een tsunami aan aanvragen’ Hoe gaat het met Untamed Travelling? Wij spraken met Jozef Verbruggen, oprichter en eigenaar van de reisorganisatie, die naar eigen zeggen ‘always on the bright side of life’ kijkt. ‘We weten dat er leven is na corona.’ Door: Sofie Smets

Hoe waren jullie laatste weken? ‘De eerste twee weken zijn we vooral bezig geweest met mensen terug naar Nederland en Vlaanderen te krijgen. Dat is gelukt. Nu zijn we vooral bezig met de vouchers, en mensen omboeken. Onze grootste USP is gelukkig dat we altijd al thuiswerkten. Dat was dus niet nieuw voor ons. Daarnaast hebben onze eigen IATA-licentie. Daarom konden we erg snel

schakelen. We hebben dat zelf in beheer, en hoefden dus nergens naar een antwoordapparaat te luisteren.’

Hoelang kun je deze situatie nog volhouden? ‘Als het nu zo blijft, een paar maanden. We zijn een gezond bedrijf met een grote buffer. Natuurlijk draaien we verlies, maar we weten dat er leven is na corona. We proberen ons nu voor te bereiden op die tijd.

Natuurlijk als er weer gereisd mag worden, zal er ook nog wantrouwen zijn. Maar ik denk dat er een tsunami aan aanvragen komt. We bereiden ons daar nu op voor. Je ziet al wat het positieve nieuws vanuit België doet. Maar we zitten in feite nu in limbo.’

Hoe gaan jullie om met de SGR-voucher? ‘Klanten reageren ontzettend goed. Ze staan er open voor en

snappen ook in wat voor situatie we zitten. Een situatie van overmacht. Wij hebben hier niet om gevraagd, en onze klanten ook niet. We zitten er allemaal in, en dat schept ook wel weer een band. We hebben wel wat annuleringen gehad, maar dan heb je het nog niet eens over 1 procent. Ik ben blij met de voucher, ik sta er volledig achter. Gelukkig dat we zoiets hebben en dat er zo meegedacht wordt.’

Ben je ergens bang voor? ‘Niet per se. Je moet wel opletten met wat je zegt. Wat je nu zegt, kan over een paar uur weer heel anders zijn. Daarom benaderen wij klanten proactief. We proberen alles op de persoonlijke manier op te lossen, de beste manier. Wij beslaan ook een andere niche van de markt. Er is zo’n groot verschil tussen de top 5 van Nederland en de rest. Als je bij sommige andere aanbieders een all inclusive reis van een week hebt geboekt, dan is het een druk op de knop en klaar. Dat is bij ons wel wat anders. Ik wil daarover niet oordelen, maar het kost wat meer tijd. En uiteindelijk moeten wij, dat hoort bij leiderschap, het hoofd koel houden.’

Jozef Verbruggen.

Sunair verwacht geen inhaalslag

‘Wij richten onze pijlen op volgend jaar’ Sunair kijkt vooruit. Het team is al druk bezig om de producten voor komend jaar boekbaar te maken. Dat lukt aardig. Marc van Amsterdam, directeur van Sunair: ‘Wij werken natuurlijk al jaren samen met onze buitenlandse partners en ook zij zijn daarbij gebaat.’

Door: Belinda Meijers

Wat betekent deze situatie voor Sunair? ‘Het is een ongekend bizarre tijd waarin we momenteel leven, bijna niet voor te stellen. Maar het is de realiteit en we moeten het ermee doen en het beste uit onszelf halen om ons er doorheen te werken. Met rust, gezond verstand en realisme. Het feit dat we als bedrijf lean en mean zijn en we exact weten hoe we ervoor staan, werkt nu in ons voordeel. We kunnen snel schakelen en de focus houden op de details van onze ‘tak van sport’, stedenreizen en kanaaleilanden.’

Waar ligt op dit moment de focus? ‘Na de repatriëring van onze gestrande passagiers houden we

ons nu vooral bezig met veel vragen beantwoorden van reisagenten en consumenten. We proberen zoveel mogelijk boekingen om te boeken naar een latere datum dit jaar of volgend jaar. En om dat te bevorderen zijn we druk bezig om onze producten voor komend jaar boekbaar te maken. En dat lukt vrij aardig. Wij werken natuurlijk al jaren samen met onze buitenlandse partners en ook zij zijn daarbij gebaat.’

Lopen jullie tegen zaken aan? ‘Geen onoverkomelijke zaken. Onduidelijkheden en issues tussen touroperators, vervoerders, reisagenten worden besproken met als doel gezamenlijk zo goed mogelijk uit deze crisis te komen.

De ANVR speelt hier ook een belangrijke en uitstekende rol in.’

Wat is positief? ‘In de eerste plaats de instelling en inzet van ons team. Het is een zeer heftige periode en iedereen zet zich vol in. En dan zeker ook het begrip en geduld van het overgrote deel van de reisagenten én de consument. Wij weten allemaal dat de reisbranche het zwaar heeft en dan voelt het extra goed als een klant volop begrip en medeleven toont en ons een hart onder de riem steekt.’

Jullie hebben een eigen Sunair Corona Voucher. Werkt dit? ‘Ja. Zoekende naar oplossingen was de voucher bij ons al ter

sprake gekomen. Dat dit branchebreed geformaliseerd is met SGR-dekking is natuurlijk voor iedereen het beste. Verreweg de meeste consumenten accepteren de Sunair Corona Voucher.’

Kun je de klanten ‘binnenhouden’? ‘Verreweg de meeste klanten zijn positief en boeken nu al om, dat stimuleren wij ook vanwege prijs en beschikbaarheid. We zien zowel omboekingen naar het najaar, zo vanaf medio september, maar zeker ook voor volgend jaar, zo ook voor onze populaire Kanaaleilanden.’

Rekenen jullie op een inhaaleffect in het najaar? ‘Wij houden rekening met een ‘verloren’ jaar, en geen groot inhaaleffect. De zomermaanden zijn geen hoogseizoen maanden voor stedentrips, het najaar wel. We houden rekening met een beperkte opleving – vooropgesteld dat de situatie dan natuurlijk weer wat beter is. We richten onze pijlen op volgend boekjaar en zijn daar dus nu al hard mee bezig.’

Is er een boodschap die jullie willen delen met de branche? ‘Gezond blijven, de maatregelen naleven en positief blijven. Samen door!’ Team Sunair op de Vakantiebeurs in januari dit jaar.

Steven van der Heijden (Corendon) wil op alles voorbereid zijn

‘Geen enkel reisbedrijf kan het zonder een hoogseizoen bolwerken’ Corendon heeft diverse scenario’s op de plank liggen voor het post-corona tijdperk. ‘Je moet rekening houden met het meest pessimistische scenario en dat zou zijn als we het hele hoogseizoen èn naseizoen moeten missen’, zegt topman Steven van der Heijden. ‘Maar je moet ook voorbereid zijn op het best mogelijke scenario, wanneer we in juni of juli weer aan de slag kunnen.’

Door: Theo de Reus

Aanvankelijk zou Van der Heijden zich in 2020 vooral bezighouden met de goedkeuring door toezichthouder ACM van de overname door investeerder Triton en de daarop volgende integratie met Sunweb, dat eerder door Triton werd gekocht. Daarna zou hij stoppen als CEO. Het pakte anders uit. ‘We willen dit tot een goed einde brengen. Ik wil voorkomen dat er wat gebeurt met de werkgelegenheid. Bij onze touroperator en airline gaat het om 600 gezinnen, en met onze hotels erbij 1.500 gezinnen, die voor hun inkomen afhankelijk zijn van ons’, zegt Van der Heijden, die opmerkt: ‘Nog maar een paar weken geleden zag ik een beetje op tegen wat saaie laatste

maanden bij Corendon met een bureaucratisch ACM-traject, maar dat is wel het andere uiterste.’

Eerder schetste Atilay Uslu (oprichter Corendon, red) drie scenario’s voor de toekomst. In juni langzaam opstarten, dan blijft Corendon winstgevend. Pas in juli weer beginnen, dan verdampt de winst. Of Corendon mist ook het hoogseizoen en dan moet stevig worden ingegrepen. Welk scenario is het meest waarschijnlijke? ‘We maken niet voor niets

scenario’s. Scenario’s maak je als je iets niet zeker weet. Niemand weet het. Het is eerder de vraag: op welk scenario bereid je je voor? Dat is uiteraard voor het meest pessimistische scenario. Dus niet opstarten na het hoogseizoen, maar pas opstarten in de winter en eigenlijk pas echt weer voor zomer 2021. Dat zijn de modellen die we doorrekenen. Ik zeg niet dat dat het meest waarschijnlijke is. Uiteindelijk hoop je in de loop van het hoogseizoen of in het naseizoen weer aan de bak te kunnen. Maar het zou heel vervelend zijn dat je daar alles op afstemt en dat je vervolgens tot de conclusie komt dat je het bij het verkeerde einde had. Dan heb je dus niet de juiste maatregelen genomen.’

Atilay hoopt dat in de loop van mei het openbare leven weer van start gaat en ook het vliegverkeer voorzichtig opstart. ‘Laat ik het zo zeggen: Atilay is een ondernemer, dus hij moet vooral uitgaan van het meest optimistische scenario. Sterker, het zou niet goed zijn als hij dat niet zou doen. Maar andersom moet ik als manager uitgaan van het meest negatieve scenario, dat Steven van der Heijden.

is mijn taak, en vervolgens het bedrijf daarvoor in de juiste uitgangspositie brengen.’

Hoe doe je dat? ‘Sowieso strak op de kosten letten en maximaal gebruik maken van de regelingen die de overheid heeft aangekondigd. Behalve de NOW-regeling, waarbij je als bedrijf een groot deel van de personeelskosten vergoed krijgt, zijn we daarnaast in gesprek met onze bank om een overbruggingsfinanciering te krijgen. Daarbij is heel bepalend of we dit jaar al dan niet hoogseizoenmarge genereren.’

Wat als dat gebeurt? ‘Als we dit jaar nog een beetje hoogseizoen draaien, dan verdampt weliswaar het grootste gedeelte van de winst, maar dan hebben we niet echt een acute noodsituatie. Op het moment dat het hoogseizoen ook voor het grootste gedeelte verdwijnt, dan hebben we wel overbruggingsfinanciering nodig. Geen enkel reisbedrijf kan het zonder een hoogseizoen bolwerken, hoe solide je ook bent. En als het echt heel lang gaat duren voordat de business terugkomt, dan zul je daar ook de omvang van de onderneming op

moeten aanpassen. Reorganiseren dus.’

Is een goed najaar nog mogelijk, dus geen afstel maar uitstel van boekingen? ‘Ook dat is onderdeel van onze scenario’s. Ik wil op alles voorbereid zijn. Dus rekenen we het meest optimistische scenario door, maar ook het meest pessimistische. Wat je niet moet overkomen, is dat je niet voorbereid bent op het slechtste scenario, maar je wil ook geen kansen missen als de handel sneller dan verwacht weer op gang komt. Want stel dat je nu veel capaciteit zou schrappen, en je neemt veel piloten en cabinepersoneel niet in dienst voor het hoogseizoen, wat je normaal wel zou doen. Dan is er dadelijk wel vraag en dan kun je niet vliegen. We houden rekening met veel variabelen en bij al die scenario’s past een bepaald organisatieplaatje.’

Dus scherp aan de wind zeilen? ‘Als we in juni of begin juli weer kunnen beginnen, dan hoeven we ons daar niet specifiek op voor te bereiden, dan gaan we gewoon door. De echte crisisscenario’s beginnen als we pas in of zelfs na het hoogseizoen weer kunnen beginnen. Dan zijn forse ingrepen onvermijdelijk.

Hoe anders ziet de wereld er straks, in het post-corona tijdperk, uit? ‘Ook dat is lastig te zeggen. Mensen zijn gelukkig geboren optimisten. Mensen zullen weer ongelooflijk genieten van hun vrijheid en beseffen dat het niet vanzelfsprekend is. Als straks dat corona-gordijn optrekt, dan zijn we allemaal heel erg blij dat we weer mogen bewegen, dat we weer op een terras kunnen zitten en weer uit eten kunnen, en dat we op den duur weer naar

evenementen kunnen en op reis kunnen. Natuurlijk is het niet uitgesloten dat alles redelijk snel weer back to normal is. Anderzijds, en dat is een beetje het probleem van onze sector, het begint voor consumenten met balkon, tuin en dan voorzichtig park, bos en strand; alles dus een beetje in de veilige directe omgeving. Voordat we op een druk Schiphol weer in een vol vliegtuig stappen op weg naar een gezellig druk hotel en strand, dat gaat langer duren. Het is niet zomaar over.’ ‘Maar het is straks ook economisch een andere wereld, met een forse werkloosheid, met inflatie en hogere rentes. Met veel minder bedrijven. Zo’n enorme economische verslechtering in een paar maanden tijd, heeft de wereld sinds de grote depressie van 1929 niet meer meegemaakt.’

Zie je een andere vorm van vakantievieren? ‘Ik denk dat hygiëne, handen wassen, en meer schoonmaken een structureler onderdeel worden van onze levensstijl. Dat was het altijd al in Azië, vooral in Japan. Dat zal ook een belangrijker onderdeel van onze maatschappij worden. Dat betekent vliegtuigen vaker en beter schoonmaken, op meer plekken handgel en in hotels nog hogere normen qua schoonmaak.’

Is de SGR-voucher het ei van Columbus om wat extra lucht te hebben? ‘Wij hadden al besloten om mensen een tegoedbon te geven voordat er überhaupt sprake was van een coronavoucher. De eerste annulering hebben we al met tegoedbonnen gedaan. Het is niet zozeer het ei van Columbus, het is de enige mogelijkheid. Reisorganisaties en airlines kunnen hun klanten niet terugbetalen, punt. We kunnen er

wel heel stoer over doen, maar ons businessmodel is gebaseerd op vooruitbetalingen van klanten. In ruil daarvoor tuigen wij onze hele organisatie op, zorgen we dat hotels voorbereid zijn, betalen we onze tophotels vooruit, regelen we vroegboekkortingen voor onze klanten, maar moeten we die hotels wel al vooruitbetalen in februari en maart.’ ‘Als je dan opeens al die reizen moet annuleren, dan heb je dat geld niet meer. In consumentenprogramma’s wordt wel eens gesuggereerd dat wij dat geld op onze rekening vasthouden, maar dat geld staat helemaal niet op onze rekening. Dat geld is vooruitbetaald aan onze hotels en in ruil daarvoor hebben wij een scherpe prijs voor de klant geregeld. Als dat niet zo was, dan zouden we die klant uiteraard veel liever terugbetalen. We willen het geld van onze klanten niet gijzelen, we willen hen op vakantie laten gaan.’ ‘Ditzelfde geld voor airlines. Salarissen krijgen we nu voor een

deel gecompenseerd door de overheid, maar alle andere kosten lopen door. Bij onze airline zijn dat de leases van toestellen, de verzekeringen, of neem alleen al de kosten van het hedgen van brandstof. Dat betekent iedere maand forse rekeningen van vele honderdduizenden euro’s omdat we zogenaamd aan de pomp voordeel zouden moeten hebben, terwijl we helemaal niet vliegen.’

Vorig jaar zei je dat 2019 het laatste jaar was waarin je in een executive rol actief was en dat je in 2020 alleen nog de overname door Triton zou afronden en de fusie met Sunweb. Blijf je nu toch langer? ‘Uiteraard. Eerst deze crisis maar eens zien te overwinnen. Daarna kijk ik wel verder. Het traject met Triton en Sunweb pakken we later weer op, dat is nu allemaal ondergeschikt. Ik zou het vreselijk vinden om nu aan de zijlijn te moeten toekijken. In zo’n situatie moet je je verantwoordelijkheid nemen en vol aan de bak!’

BELEEF HET ZELF

We hopen je snel weer te zien KIJK VOOR UPDATES EN INSPIRATIE OP CURACAO.COM

ANWB Reizen

‘Rekening houden met alle scenario’s’ Na een drukke periode van omboeken, annuleren en repatriëren hoopt Marjon Kaper, directeur van ANWB Reizen, op een tweede boekingsgolf. ‘We willen daar klaar voor zijn, maar het blijft koffiedik kijken.’ Door: Belinda Meijers

Toen de coronacrisis begon was ANWB Reizen vooral druk bezig om alle klanten om te boeken naar andere bestemmingen. ‘Eerst werden de reizen naar Azië geannuleerd, en later kwam Italië. We deden ons best om de klanten om te boeken naar bestemmingen waar ze toch van hun vakantie konden genieten.’ Helaas veranderde de situatie snel. Kaper noemt de afgelopen weken dan ook een ‘rollercoaster’: ‘Niet lang daarna gingen steeds meer landen op slot. We hebben toen het besluit moeten nemen om alles te annuleren. Om duidelijkheid te scheppen naar al onze klanten hebben we nu ook de mei-periode geannuleerd. Bizar hoe het allemaal is gegaan: van eerst kijken waar wel gereisd kon worden, naar alles annuleren en vervolgens een golf van repatriëring. We hadden op dat moment duizenden reizigers over de hele wereld. Nu zijn er nog een paar in Nieuw-Zeeland en enkele

groepen in Zuid-Afrika. Die komen bijna naar huis, dat is heel fijn.’ Klanten reageren positief op de hulp bij het omboeken en de voucher die wordt aangeboden. ‘We zijn enorm blij dat de ANVR de voucher in samenwerking met de SGR heeft ontwikkeld. We hebben er zelf vorm aan gegeven, maar binnen de gestelde richtlijnen. We overleggen eerst met onze klanten of ze kunnen omboeken naar het najaar of volgend jaar, en als dat niet lukt is de voucher een goede oplossing. Qua cash is het fijn, maar het is vooral belangrijk dat we een relatie houden met de klant en dat die terugkomt bij ons om iets anders te boeken. Met de voucher kunnen we onze klanten behouden.’

Impact Als onderdeel van de ANWB, heeft ANWB Reizen vooral nu het voordeel van een stevig moederbedrijf. ‘De ANWB heeft

brede activiteiten, met naast reizen ook de Wegenwacht, verzekeringen en de winkels. De Wegenwacht is een constante factor en een stabiele basis voor ANWB. Wij verkopen nu geen reizen en de ANWB-winkels zijn dicht, dus ook voor een stevig bedrijf als de ANWB heeft de coronacrisis enorm veel impact. Het is dus ook voor ons zwaar weer. We kijken nu op welke manier we gebruik kunnen maken van de steunmaatregelen van de overheid, ook met het oog op de werkgelegenheid.’ Waar ANWB Reizen binnen de crisis tegenaan loopt, is de onduidelijkheid over wanneer Nederland weer kan gaan reizen. Wanneer gaat vakantieseizoen 2020 in? ‘Dat is het meest ingewikkelde in de huidige situatie. Het ligt ook heel erg aan de wensen van de mensen. Ervaren we nu een omzetdip maar wordt het straks weer ‘normaal’? Of gaan we als reisbranche nog heel lang de effecten van corona ervaren? Het kan allebei gebeuren. Zes weken geleden was er nog niets aan de hand bij wijze van spreken, dus ik kijk nergens meer van op. Je moet met alle scenario’s rekening houden, en dat proberen wij ook te doen.’

Saamhorigheid Begin dit jaar is ANWB Reizen als overkoepelend bedrijf ontstaan, vanuit de integratie van FOX Verre Reizen, Pharos Reizen, ANWB Ledenreizen en ANWB Marjon Kaper.

Kampeerreizen. De crisis heeft volgens Kaper een positief effect op de samensmelting van de verschillende organisaties: ‘We leren elkaar versneld kennen door deze situatie. Het is mooi om te zien hoeveel saamhorigheid er is ontstaan. Samen zetten we de schouders eronder.’ Op dit moment lanceert ANWB allerlei initiatieven. En ondanks dat het niet direct met reizen te maken heeft, is Kaper er toch trots op. ‘Omdat mensen er niet meer op uit kunnen in Nederland, kun je vanaf de bank in een speciale podcast de natuur ervaren. En de traumahelikopters van ANWB worden ingezet om coronapatiënten te vervoeren. Het maakt me trots dat de ANWB daaraan een bijdrage kan leveren.’ Ondanks deze positieve lichtpuntjes, hoopt Kaper net als veel anderen dat het snel voorbij is. ‘Het is nog heel onduidelijk wat er gaat gebeuren deze zomer. Het is koffiedik kijken. Ik hoop van harte dat Nederland straks weer wat meer opengaat en dat mensen weer de kans krijgen om te reizen en te ontspannen. Dat hebben we allemaal wel verdiend.’ De focus ligt bij ANWB Reizen nu op de toekomst. ‘We hopen op een tweede boekingsgolf en willen daar klaar voor zijn. Verder werken we hard aan de verdere integratie van het bedrijf. We willen in het voorjaar van 2021 één systeemlandschap en één website lanceren. Daar werken we onverminderd hard aan door.’

Column Marcel Nijssen

Zorgeloos, Zorgzaam, Zorgen De afgelopen maand en ook de komende maanden wordt er gesproken over curves, zien we meer grafieken en cijfers dan we gewend zijn… En weten we allemaal niet waar deze toe zullen leiden. En dat baart mij zorgen. te laten vragen om de administratie van de ‘zwarte kas’ bij de financieel directeur.

Zorgzaam

Hoewel ik als eigenaar van een accountantsorganisatie gewend ben cijfers te lezen, te interpreteren en tot een advies te verwerken, ben ik net als u geen trendwatcher die een datum en tijd kan noemen die aangeeft wanneer Het Virus voorbij is, we en masse weer in restaurants neerstrijken en beter nog, massaal weer het vliegtuig pakken. En dat baart mij zorgen.

Over curves gesproken. Volgens mij is ieder levenspad, iedere carrière een curve. Eén met pieken en één met dalen. Momenteel het beste samen te vatten in drie paragrafen; zorgeloos, zorgzaam en zorgen.

Zorgeloos Het zal in het najaar van 1993 zijn geweest dat ik na een maandenlange

Marcel Nijssen Marcel Nijssen is (mede) eigenaar van BRIL Accountants BV en AtotZ accountants & Adviseurs BV. Met BRIL Accountants (in bezit van een WTA vergunning) worden sec controle- en beoordelingsverklaringen voor met name de reissector

verzorgd). AtotZ Accountants & Adviseurs ontleent haar naam aan de vestigingen Arnhem en Zeist en houdt zich bezig met advisering, samenstelopdrachten, fiscale aangiften en financiële administraties.

sollicitatieprocedure mocht starten bij het toenmalige Moret Ernst & Young. ‘Mocht’, omdat het een bijna niet voor te stellen tijd was van ‘te veel’ accountants op de arbeidsmarkt. Als jongste assistent kreeg je niet direct de meest intelligente werkzaamheden toegewezen en kreeg je na de ontgroening bij je studentenvereniging te maken met typische accountantshumor. Zo werd je gevraagd voor de volgende dag je zondagse pak aan te trekken voor een belangrijke klant om vervolgens naar de vuilverbranding te worden gestuurd om te controleren of alle zegelboekjes van de supermarktketen wel echt verbrand werden. Of je werd naar de magazijnbeheerder van de lokale Peugeot dealer gestuurd om hem om de voorraadlijst ‘bougievonken’ te vragen. De grootse prank was om je bij een horeca-imperium

Na verschillende klanten en sectoren bezocht te hebben, mocht ik als jonge assistent mee naar OAD. Uitgerust met vier kleuren balpennen voor de verschillende vinkjes ontdekte ik een mooie onderneming en fantastische sector. Een jaar later mocht ik al als controleleider naar Cycletours en Sindbad Reizen, toen nog gevestigd aan de Keizersgracht in Amsterdam. Mijn toenmalige manager Fred Bosch (nu CEO van COOP Supermarkten) leerde me met harde hand ‘t vak, goede managementletters te schrijven maar vooral wat communicatie betekende in ons vak. In ieder geval was m’n liefde voor de reissector geboren en voelde ik me er snel thuis. Iets dat alleen maar toenam nadat ik m’n eigen kantoor was gestart. Ik voelde mij oprecht verantwoordelijk voor iedere klant en al zijn uitdagingen. Vele jaarrekeningen en controles later togen we met elkaar in november naar Belfast voor het ANVR congres 2019. Met inspirerende sprekers debatteerden we over sustainable reizen, spraken we over de gevolgen van overtoerisme en stonden we massaal achter de plastic pledge. Hoe anders ziet de

prioriteitenlijst van de reisondernemer er nu uit, amper 4 maanden later…. We voeren in Belfast, tegen de achtergrond van de werf van de ‘Titanic’, in de mist en waren ons niet bewust van de enorme ijsberg waar we op zouden botsen; corona.

Zorgen Zeker is er chagrijn in de sector, is er gemopper en cynisme, maar ik zie vooral een sector die het met elkaar wil oplossen, pragmatisch en met aandacht voor ieders belang. Ik zie een hardwerkende brancheorganisatie die in crisistijd haar netwerk op orde blijkt te hebben. ANVR, SGR en ACM polderen naar een zo goed mogelijke oplossing. Jonge mensen in de branche staan op als ongedacht goede crisismanagers en de boegbeelden van ANVR en SGR doen het fantastisch in de media.

laat zo’n inzet, flexibiliteit en snelheid zien, aangevoerd door wederom een zichtbare en bereikbare branche-organisatie. Hoe anders in Duitsland (waar ik te maken heb met reisondernemingen als dochters van Nederlandse touroperators) waar men het woord ‘polderen’ niet lijkt te kennen, waar een enorme verharding plaatsvindt in het verdedigen van eigen belangen en waar men lichtjaren achterloopt in het denken over een coronavoucher. Ik kijk naar

‘

De prioriteitenlijst van de reisondernemer ziet er nu, amper 4 maanden na het ANVRcongres in Belfast, heel anders uit ’ Ik zie een sector met enorme flexibiliteit die weet te ondernemen in crisistijd. Wat een verschil met andere sectoren en klanten die ik ook in mijn portefeuille heb. Reisbedrijven hebben ervaring met tegenvallers en meerdere crisissen. Geen andere sector Marcel Nijssen.

onze oosterburen en bedenk dan dat ik ze zo erg een beetje ‘Oostdam en Reuver’ gun. Geloof me dat we het in Nederland echt veel beter doen. Maar deze fantastische aanpak in Nederland is geen luxe. Het is noodzaak om deze crisis te overwinnen. Op korte én op lange termijn. Want ook al zullen maatregelen worden versoepeld op 28 april, de wereld zal nog steeds ziek zijn. Helemaal deze dagen denk ik

vaak terug aan mijn zorgeloze tijd van 1993. Niet alleen omdat ik daar als groentje mocht starten aan mijn carrière. Maar ook omdat ik 27 jaar later kan concluderen dat de reisbranche meerdere crises heeft overwonnen. Want ook op 1,5 meter afstand, geloof ik heilig in de verbondenheid van de prachtige reisbranche. Marcel Nijssen Marcel@brilaccountants.nl

Update uit Spanje, Curaçao en Griekenland

‘Het scenario is onbekend’ Net als andere bestemmingen maken ook Curaçao, Griekenland en Spanje een pas op de plaats. Maar het optimisme is groot, zo is te horen bij de verkeersbureaus. De promotieen marketingplannen liggen al klaar voor als er straks weer gereisd mag worden. Door: Belinda Meijers en Theo de Reus

‘Gasten straks weer van harte welkom’ Eleni Skarveli (Grieks Verkeersbureau) Ook voor Eleni Skarveli, de directeur van het Grieks Verkeersbureau voor de Benelux (Greek National Tourism Organisation) in Amsterdam is het lastig om voorspellingen voor het zomerseizoen te doen. Griekenland heeft tot 27 april te maken met een lockdown. Of deze wordt verlengd of versoepeld, is nog niet bekend. De voorzorgsmaatregelen die de Griekse regering vrij vroeg, al op 12 maart, heeft genomen, hebben Griekenland zeer laag in de wereldwijde lijst met coronagetroffenen gehouden, met 1.755 besmettingsgevallen en

79 sterfgevallen (cijfers per 6/4/2020). De verwachtingen voor deze zomer zijn op z’n minst onzeker, omdat mensen op dit moment niet kunnen reizen en de meerderheid niet denkt aan het plannen van zijn zomervakantie, zegt Skarveli.

Het is belangrijk dat mensen blijven dromen over de plaatsen van hun bucketlist in Griekenland waar ze graag naartoe willen. Persoonlijk ben ik optimistisch dat zodra de situatie op het gebied van gezondheid weer veilig is, Griekenland zijn gasten weer van harte zal kunnen verwelkomen.’

‘Tot we officieel horen over het einde van de lockdown, kunnen we alleen maar plannen maken. De Griekse economie is sterk afhankelijk van het toerisme, maar de gezondheid van onze inwoners en bezoekers staat voorop. De lockdown-ervaring liet ons zien hoezeer we allemaal afhankelijk van elkaar zijn en hoe voorzichtig we gezamenlijk als toeristische sector het vertrouwen terug moeten winnen.

Griekenland is een van de favoriete bestemmingen van Nederlanders voor de zomervakantie, zegt Skarveli. ‘Zee en zon, cultuur en nachtleven, lekker eten en vriendelijke locals zijn maar een paar redenen om Griekenland te bezoeken.’ Volgens cijfers van het verkeersbureau reisden vorig jaar 972.937 Nederlanders naar Griekenland voor hun vakantie.

Eleni Skarveli, directeur van het Grieks Verkeersbureau voor de Benelux.

Op de vraag of de toeristische sector in Griekenland zich alvast op het najaar richt, zegt zij: ‘Griekenland is een bestemming voor het hele jaar. Zo is de herfst ideaal voor degenen die houden van een mild klimaat en warm zeewater. Voor dit najaar adviseren we, samen met Nederlandse partners, bestemmingen als Kreta, Rhodos, Corfu en Kos. Deze bestemmingen zijn ideaal om te herontdekken, zeker ook in combinatie met kleinere eilanden in de buurt.’ Het verkeersbureau heeft de campagne Griekenlandfromhome gelanceerd, om bezoekers alvast te inspireren voor hun volgende vakantie

Column

Sterker door strijd En daar liggen we dan. Onder de indruk van de wals die over de branche heen is gegaan. Goede voornemens en plannen kunnen de prullenbak in. De angst voor je eigen gezondheid, die van familie, vrienden, collega’s en je bedrijf is als een mokerslag aangekomen. Je hebt meer annuleringen in 1 maand dan boekingen in je beste maand ooit. Hoe gaan we hier ooit uit komen?

Muryad de Bruin

‘De impact is enorm’ Muryad de Bruin (Curaçao Tourist Board Europe) ‘Allereerst gaan onze gedachten uit naar de nabestaanden die naasten verloren hebben aan COVID-19 en we denken aan de mensen die in de ziekenhuizen en op de Intensive cares liggen en vechten voor hun leven. Vanaf het begin van deze crisis is de veiligheid en de gezondheid van onze bevolking en onze bezoekers voor ons van het grootste belang geweest. Het Curaçao Tourist Board werkt nauw samen met het Ministerie van Volksgezondheid, Milieu en Natuur, de Curaçao Civil Aviation Authority en lokale overheidsinstanties om nieuwe ontwikkelingen nauwlettend in de gaten te houden. Het Curaçao Tourist Board is direct betrokken zodat alle partijen de veiligheidsmaatregelen vanuit de World Health Organization (WHO) opvolgen. Ook zetten wij ons in om open communicatie te bevorderen met zowel onze bewoners als onze bezoekers om zo te zorgen dat iedereen de

up-to-date informatie ontvangt. Er gelden op het moment strikte regels de om verspreiding van het virus zoveel mogelijk tegen te gaan. Er is een lockdown van twee weken afgekondigd per 30 maart en al het inkomend verkeer (met uitzondering van bijzondere medische hulp etc.) is stilgelegd. Er wordt dus alles aan gedaan om te zorgen dat de door de WHO opgestelde aanbevelingen worden nageleefd.

Impact op toerisme De impact op de economie van Curaçao is enorm. Toerisme is één van de pijlers van de economische ontwikkeling op het eiland en dat is tot stilstand gekomen. We zien dat onze partners in Curaçao, maar ook in Nederland en de rest van de wereld, in zeer zwaar weer zitten en dat iedereen hoopt op een snelle verbetering van de situatie. Gelukkig kunnen toeristen het hele jaar op het eiland terecht en zijn we, doordat we het hele jaar mooi weer hebben, niet gebonden aan

seizoenen. We gaan er samen met onze airline- en tradepartners alles aan doen om, zodra het weer kan, het toerisme zo snel mogelijk weer op gang te krijgen. Er wordt met alle betrokken partijen gekeken hoe het reizen er in de toekomst uit zal zien en hoe we ook in de toekomst de veiligheid van de reizigers en de lokale bevolking kunnen bewaken.

Verbinding We merken dat er een grote behoefte is aan verbinding tussen de mensen van Curaçao, onze lokale en internationale partners en de reizigers die nu alleen maar kunnen dromen van een reis naar Curaçao. Daarom ontwikkelden we, eigenlijk spontaan en met enthousiaste medewerking van veel Curaçaoënaars, een minicampagne onder het motto: ‘We hopen je snel weer te zien’. Met een korte video en advertenties hopen we zo te laten zien dat we aan onze reizigers denken en dat we niet kunnen wachten om ze weer te kunnen ontvangen. Om Curaçao nu al bij mensen

Mijn angst begon al begin februari. Bij klanten met reizen in Azië kwam de klap al aan, annuleringen volgden. Onze eerste Coronastandup was op 25 februari, in Italië waren net de eerste gevallen bekend geworden en reisbeperkingen volgden. We bespraken het mogelijke effect op klanten, wat te doen met de Google Ads en Facebook campagnes. We schetsen scenario’s voor het geval we thuis zouden moeten werken. Op hetzelfde moment vertrokken vakantiegangers nog onbezorgd op hun vakantie. De vraag is nu, wat doe je in de tussentijd? Denk na over de afgelopen jaren, wat deed er nou echt toe, wat gaf nou een echt gezonde marge, wat wil je anders doen? Hoe ga je zorgen dat je comeback legendarisch wordt? Hoe ga je de tijd die nu vrijkomt nu het stof is neergedaald goed gebruiken? Investeer juist nu tijd in je positionering, in je website, denk na over je product. Zorg voor de ultieme comeback marketing! Neem nu die tijd om er sterker uit te komen. Sterker door strijd! En blijf gezond! Roy Platje Red Online Marketing

thuis te brengen hebben we samen met een aantal lokale influencers in korte tijd een serie gastvlogs ontwikkeld waarin we een aantal Curaçaose activiteiten, smaken en ervaringen willen delen die mensen thuis zelf kunnen doen. Deze ‘Dushi Dingen om thuis te doen’, zal je de komende tijd tegenkomen op digitale kanalen.

Positief over de toekomst We hebben afgelopen jaren een mooie groei doorgemaakt en 2019 was een recordjaar wat betreft bezoeken vanuit Nederland. Er zijn mooie nieuwe accommodaties bijgekomen met de opening van het Curaçao Marriott Beach Resort en Dreams Curaçao Resort, Spa & Casino en we kijken uit naar de opening van Corendon Mangrove Beach Resort later dit jaar. De Nederlandse reiziger weet Curaçao heel goed te vinden en we hebben er vertrouwen in dat we ook in de toekomst één van de meest favoriete vakantiebestemmingen zullen zijn. Wij kunnen in ieder geval niet wachten om ze weer te zien.’

‘Toerisme snel laten herstellen’ Charo Hierro González (Ministerie van Toerisme Spanje) ‘Terwijl wij vechten tegen de gezondheidscrisis veroorzaakt door COVID-19 werken wij ook aan de ‘escalatie’ van de lockdown maatregelen en het stilleggen van niet-essentiële activiteiten, zodra de situatie dat weer toelaat. Het scenario is onbekend daar de situatie van dag tot dag verandert, maar de gezondheid van de inwoners van Spanje blijft eerste prioriteit hebben. De bevolking staat op de eerste plaats. Wanneer wij zeker weten dat er een oplossing is voor deze gezondheidscrisis, zal er een

begin worden gemaakt met het herstellen van de normaliteit.

Toerisme meest geraakt Het toerisme is een van de sectoren die het meest geraakt is door de coronacrisis. De Spaanse overheid heeft een uitgebreid pakket maatregelen aangenomen om een economisch en sociaal schild te creëren dat helpt om de gevolgen van deze crisis te verlichten en om te voorkomen dat een tijdelijk en conjunctureel probleem een structureel probleem of een solventieprobleem voor onze bedrijven kan worden. Daarom is er onder andere 400 miljoen euro gereserveerd in zachte leningen aan bedrijven in de toeristische sector; is er een eerste gedeelte van een garantielijn ter waarde van 20.000 miljoen euro opengesteld; zijn de sociale zekerheidsvergoedingen van de

seizoenmedewerkers verlengd van februari tot juni; en is er een uitstel van betaling van zes maanden ingesteld wat betreft de sociale zekerheidspremies voor zzp’ers en bedrijven.

Verlengen seizoen We bevinden ons in een onzeker scenario. Er kunnen geen voorspellingen gedaan worden want alles hangt af van hoe de pandemie zich verder ontwikkelt en hoelang de maatregelen voor de lockdown duren. Vanuit het Staatssecretariaat voor Toerisme werken wij samen met de toeristische sector en de autonome regio’s om na de crisis het toerisme zo snel mogelijk te laten herstellen en met zoveel mogelijk kracht. Daarom houden wij de situatie in de verschillende markten nauw in de gaten en analyseren wij de variabelen die het herstel van het vertrouwen en de consumptie beïnvloeden.

In veel toeristische bestemmingen in ons land, bijvoorbeeld de Balearen, is in het verleden het toeristisch seizoen tot na de zomermaanden verlengd en wij gaan ervan uit dat het dit jaar ook mogelijk zal zijn. Wij werken al aan een uitgebreid promotieen marketingplan zowel voor het binnenlands toerisme als voor onze belangrijkste buitenlandse markten om de miljoenen buitenlandse toeristen die ieder jaar Spanje kiezen als hun vakantiebestemmingen te herwinnen. Spanje waardeert de loyaliteit van Nederlandse toeristen en wij zullen er alles aan doen om ze, als de pandemie eenmaal is overwonnen, wederom met dezelfde gastvrijheid als altijd te blijven ontvangen.’

‘Het reisvirus is sterker dan het coronavirus’ Hans de Wilde, directeur van Tenzing Travel, had het gevoel alsof hij op vijf borden tegelijkertijd aan het schaken was. ‘Maar hoe negatief de situatie ook is, het schept absoluut een band.’ Door: Sofie Smets een oplossing te vinden die voor iedereen oke is.’

Zet de huidige crisis de relatie met de reisbureaus niet onder druk?

Hoe heb je de laatste weken ervaren? ‘Ik heb het gevoel gehad dat ik op 5 borden tegelijkertijd aan het schaken was. Repatriëren, annuleren, vooruit aan het kijken, bezig met liquiditeit, en ook je gezondheid en het welzijn van het personeel… Maar hoe negatief de situatie ook is, het schept absoluut een band en begrip. Ook bij de partners. Iedereen in de reisindustrie snapt wat er aan de hand is. Natuurlijk vechten we voor het eigen belang, maar er is ook veel solidariteit.’

voucher ‘een onding’ en ‘niet goed doordacht’ wordt genoemd. De consument wordt gek gemaakt met tegenstrijdige berichten en signalen door de scoringsdrift van de media. Daar hebben wij veel last van. Maar net zo erg is het als partijen in de reissector er tegenaan schoppen. Natuurlijk zijn er issues en losse eindjes rond de voucher, dat kan toch ook niet anders. Maar we moeten de kern in de gaten houden van de voucher: het is zowel voor de sector als de consument iets heel goeds.’

Welke problemen heb je ervaren?

Hoe reageren jullie klanten op de voucher?

‘Het grootste probleem is dat zaken per dag en soms zelfs per uur veranderen. Veel dingen zijn ook niet zwart-wit. Zoals de SGRvoucher bijvoorbeeld. We zijn allemaal erg blij met dit initiatief, dit is echt een reddingsboei voor de reissector en het is ook goed voor de klant. Ik erger me dan ook kapot aan artikelen in kranten en televisieprogramma’s waar de

‘De meeste zijn bereidwillig en redelijk en snappen de situatie. Er zijn altijd klanten die dat niet zijn, die niet over hun eigen case heen kunnen kijken en moord en brand schreeuwen omdat ze het liefst gisteren hun geld terug zouden willen. Maar ook dit kan me wel voorstellen. Je weet niet in welke persoonlijke situatie zij zitten. Waar mogelijk proberen we dan

‘Wij boeken voornamelijk via reisbureaus en we proberen de voucher zo retailvriendelijk mogelijk in te vullen. Gelukkig is er nu een eenduidig proces afgesproken door de grote retailpartijen, dat was hard nodig. Ik sta ook 100% achter de gemaakte afspraken, want de belangen van elke partij worden gerespecteerd. De klant krijgt de voucher voor de betaalde reissom. Het reisbureau kan één eigen voucher uitgeven die de volledige reisovereenkomst met de klant dekt. Hierdoor worden issues als eigen marge en zelf samenstellen opgelost. Bovendien houdt het reisbureau de commissie, dus betaalt de touroperator netto. De touroperator krijgt de reeds door de klant gedane betalingen door het reisbureau doorgestort en geeft een bruto voucher af, dus inclusief commissie. Als Tenzing Travel willen we nu laten zien waar onze loyaliteit ligt en die ligt bij de reisbureaus. Daarom geven we nu ook 2 procent extra commissie als het reisbureau de klant omboekt, want dat willen we natuurlijk allemaal het liefst.’

Ben je ergens bang voor? ‘Net als de rest, houden wij ons hart vast voor wat er de komende

zomer gaat gebeuren. Tot die tijd kunnen we het handelen, met de steunmaatregelen van de overheid, de voucher… Maar als er in de zomer niet gereisd kan worden, dan kan ik me niet voorstellen dat iedereen dat overleeft. Daar valt niet tegenaan te bezuinigen. Dan zal elke reisorganisatie aan de rand van de afgrond komen te staan. Wat wel een voordeel is, is dat elke zwakte van de sector nu wordt blootgelegd.’

Dus dat is van waarde voor de consument? ‘Na het faillissement van TravelBird, Thomas Cook en nu de crisis, is het wel duidelijk dat het echt van toegevoegde waarde is om te boeken bij een ANVR/SGR aangesloten reisorganisatie. Maar er zijn ook nog heel veel dingen nog niet goed geregeld zijn. Als we hier goede oplossingen voor vinden, dan komt de sector sterker uit de crisis, hoe dramatisch de situatie nu ook is.’

Zal de consument anders op vakantie gaan? ‘Veel van onze klanten zijn reisfreaks, en staan te trappelen om reizen te maken. Maar als we in een recessie terecht komen, en zij staan er financieel anders voor, dan wordt die verre reis misschien toch opgeschoven. Maar één ding is zeker, het reisvirus is sterker dan het coronavirus.’

Alle steunmaatregelen op een rij

Frank Radstake (ANVR): ‘Regelingen cruciaal voor de reisbranche’ De overheid schiet bedrijven en ondernemers tijdens de corona-crisis te hulp met diverse maatregelen. Samen met Frank Radstake van de ANVR zet TravMagazine de regelingen, inclusief eventuele haken en ogen, op een rijtje. Door: Theo de Reus

NOW De belangrijkste is de NOWregeling, de tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkgelegenheid. Met deze regeling kunnen werkgevers een aanvraag indienen voor een substantiële tegemoetkoming in de loonkosten. De regeling geldt met terugwerkende kracht per 1 maart jl. voor een periode van drie maanden met de mogelijkheid tot verlenging met nog eens drie maanden. De NOW-regeling is in de plaats van werktijdverkorting. Het gaat er niet om of werknemers wel of geen werkzaamheden meer hebben, maar om het wegvallen van omzet. Indienen kan bij het UWV tot en met 31 mei 2020. Bedrijven die gedurende drie maanden ten minste 20 procent omzetverlies hebben, kunnen hiermee (met terugwerkende kracht per 1 maart) een tegemoetkoming van maximaal 90 procent van de loonsom krijgen naar rato van de omzetdaling. Bij een omzetverlies van 100 procent is dat 90 procent, bij bijvoorbeeld 50 procent omzetverlies wordt dat dan 45 procent van de totale loonsom. Voorwaarde is dat bedrijven hun medewerkers hun reguliere salaris blijven doorbetalen en dat bedrijven tijdens de periode dat er

subsidie wordt ontvangen geen aanvraag doen voor ontslag om bedrijfseconomische redenen. Dan worden ze gekort op de uitkering. ‘Veel ondernemers hebben hun omzet met bijna 100 procent zien teruglopen. De NOW is dan ook zonder overdrijven van levensbelang voor de reisbranche’, zegt Radstake.

81 procent. Het restant moet de werkgever bijpassen. Bovendien is de uitkering voor vakantiegeld in de maand mei niet inbegrepen in de regeling. Ook is de directeurgrootaandeelhouder (DGA) van de regeling uitgezonderd. Wel zijn de pensioenpremie en opbouw vakantiegeld inbegrepen.

zegt Radstake. ‘Dat betekent dat je als ondernemer goed moet omgaan met situaties waarin je afscheid neemt van medewerkers. Loopt iemands proeftijd ten einde of loopt zijn contract voor bepaalde tijd af, doe alles volgens de regels en neem bijvoorbeeld de voorgeschreven maand aanzegtijd.’

De NOW-regeling past heus niet perfect, zegt Radstake. Zo is de effectieve vergoeding bij 90 procent in de praktijk maar zo’n

‘Een belangrijk doel van de regeling is zoveel mogelijk mensen in dienst te laten blijven en hun baan te laten behouden’,

Werkgevers die over de schreef gaan, worden gekort op de NOW-subsidie. Deze ‘boete’ bedraagt 150 procent van de

loonkosten van een werknemer. Of zoals Radstake voorrekent: ‘Dat is 100 procent van één werknemer en 50 procent van een tweede. Je kunt dus mogelijk beter iemand in dienst houden met een NOW-subsidie in plaats van een ontslagvergunning aanvragen. Dat moet je per geval goed bekijken.’ Het webinar van de ANVR en Reiswerk over de WOW-regeling trok dinsdag 7 april meer dan 140 kijkers. Het webinar is integraal terug te kijken in het Travelcollege van Reiswerk, via www.travelcollege.nl

TOGS Een tweede regeling staat bekend onder de naam TOGS, de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren. De ANVR geeft ervoor geijverd om ook reisbedrijven in aanmerking te laten komen voor de eenmalige tegemoetkoming van 4.000 euro om vaste lasten te kunnen betalen. De voorwaarden: bedrijven moeten beschikken over een inschrijving KvK met een reisbranchecode, het bedrijf mag niet op een woonadres gevestigd zijn en je mag niet meer dan 250 werknemers in dienst hebben. ‘Het is een prima regeling, maar het is wel een druppel op een gloeiende plaat’, zegt Radstake. Een nadeel, waaraan momenteel wordt gewerkt: de Sbi-codes bij de Kamer van Koophandel voor de reiswereld (79.11 of 79.12) dekken niet altijd de werkzaamheden van de aanvragers. Zo zitten de sbicodes van bepaalde specialisten er niet tussen. ‘Je kunt alsnog een juiste code aanvragen bij de KvK, maar dat kost tijd, terwijl je juist nu cash nodig hebt voor je vaste lasten.’ Door één van de voorwaarden, namelijk dat een bedrijf niet op

Frank Radstake.

een woonadres gevestigd mag zijn, vallen ondernemers met een bedrijf aan huis tussen de wal en het schip. ‘Dit soort problemen is ontstaan omdat deze regelingen snel opgetuigd moesten worden. Ik weet dat er naar oplossingen wordt gekeken, wij ijveren daar ook voor’, zegt Radstake.

‘

Binnenkort komt een overheidsregeling die echte gemaakte kosten compenseert ’ Tozo De Tozo, de tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers, is de derde regeling. Deze richt zich op ZZP’ers, en dus op ZRA’s en ZRO’s. Een andere doelgroep van de Tozo zijn zelfstandige

reisleiders. Die moeten echter een minimum aantal uren hebben gewerkt en hun werk moet in Nederland zijn uitgevoerd. ‘Voor veel reisleiders dus niet geschikt, want de meeste werken in het buitenland, maar ZRA’s kunnen goed met de regeling uit de voeten’, zegt Radstake. De Tozo kan worden aangevraagd bij de eigen gemeente en heeft de vorm van inkomenssteun of lening voor bedrijfskapitaal. De looptijd is in ieder geval tot 1 juni. Naast deze drie regelingen is het wachten op een overheidsregeling die de echte gemaakte kosten van reisbedrijven compenseert. Radstake hoopt binnenkort hierover meer te horen. ‘De voorgaande drie regelingen zijn echt heel belangrijk, maar voor de reisbranche ook alleen een soort overbruggingsregelingen in afwachting van waar de overheid mee komt. Er moet nieuwe liquiditeit de reisketen in. Of het nu gaat om een regeling op nationaal en/of Europees niveau, het moet zich richten op

onder meer het compenseren van de annuleringskosten en repatriëringskosten in de afgelopen periode. In Denemarken hebben ze daar al iets voor opgetuigd. Mijn collega’s zijn hier druk mee bezig: echt heel belangrijk.’ Radstake geeft een voorbeeld hoe reisbedrijven voor hoge kosten zijn komen te staan. Een gezin ging vier weken naar Nieuw-Zeeland en moest halverwege teruggehaald worden vanwege de coronacrisis. Naast de hoge repatriëringskosten kan de klant ook vragen, volgens de Europese richtlijn pakketreizen, om een passende prijsverlaging voor de niet-genoten vakantiedagen. En dat terwijl de touroperator nu geen inkomsten heeft. ‘Dat is echt niet fair, maar wel zoals de wet nu is’, zegt Radstake. ‘Dat is trouwens voor straks echt iets om nader te bekijken. Consumentenbescherming is prima en daar moeten we ook niet vanaf willen, maar deze exceptionele kosten kun je niet eenzijdig bij reisorganisaties leggen.’

Bedankt, … dat je al weken bezig bent in deze onwerkelijke situatie … dat je on- & offline dag & nacht duizenden klanten te woord staat … dat je reizigers helpt met omboeken, annuleren en repatriëren … dat je bij de ANVR hoort ... dat je samen met je collega’s de schouders eronder blijft zetten.

Want eigenlijk wil je het liefste jong en oud, strandganger en cultuurliefhebber laten genieten en hen een unieke vakantie-ervaring laten beleven.

Bedankt voor je inzet!

Samen met jou en 24.000 ANVR-reisprofessionals zoals jij komen we door deze crisis! Met elkaar werken wij keihard aan een succesvolle en klantgerichte reissector; ook in de toekomst! Frank, Walter, Frank, Mirjam, Ilse, Anneke, Ad, Gerben, Angelique en Mark

Sander Geleedst (Buro Scanbrit): samen de klant behouden

‘Klant vindt het vooral erg jammer niet op vakantie te kunnen’ Samen met onze retailpartners de klant behouden en zorgen dat deze de SGR-voucher inwisselt voor een mooie nieuwe vakantie. Dat is in deze tijd van corona-crisis de belangrijkste boodschap van Sander Geleedst, marketingmanager van Buro Scanbrit. Door: Theo de Reus

Buro Scanbrit heeft alle reizen met vertrek tot eind mei geannuleerd. De afgelopen weken heeft Geleedst zich vooral beziggehouden met ‘de ontdekkingstocht’ om de SGRvoucher en alle bijbehorende spelregels op een rij te krijgen. ‘Dat heeft even geduurd. We willen er nu samen met onze retailpartners voor zorgen dat we de klant bij ons houden.’ Buro Scanbrit is specialist in reizen naar Groot-Brittannië en Scandinavië en onderdeel van Stena Line. Het zomerseizoen in Scandinavië is relatief kort en concentreert zich in de maanden juli en augustus. ‘In die maanden gaan er vooral families naartoe. September kan ook nog goed, maar daarna is de zomer voor Scandinavië afgelopen. Groot-Brittannië loopt langer door. Er zijn veel mensen die in september of oktober nog een weekje Ierland of Schotland doen.’ Volgens Geleedst reageren klanten goed op de uitgifte van de SGR-voucher. ‘Klanten vinden het vooral erg jammer dat ze niet op vakantie kunnen. Ik denk dat meer dan 90 procent de voucher zonder meer accepteert. Dat heeft misschien te maken met het type klant dat we hebben. Men kiest vaak ook

doelbewust voor een reis naar Groot-Brittannië of Scandinavië. Lukt dat dit jaar niet, dan wordt het volgend jaar.’ Buro Scanbrit levert vooral veel maatwerkreizen. Dat is in deze tijd een belangrijk voordeel, want maatwerk betekent veel contact met de klant. Geleedst ziet hier een grote rol voor de reisagenten weggelegd. ‘Net als het boeken van een vakantie is ook het annuleren en omboeken bij ons product iets dat op maat gebeurt. Dat betekent een nieuw contactmoment. De reisagent kent de klant en kan samen met hem weer op zoek naar de mooiste reis tegen de beste voorwaarden.’

online al boekbaar. In juli komen de brochures uit. De winter in Scandinavië is de laatste jaren bij Buro Scanbrit steeds belangrijker geworden. Een bestseller is Fins Lapland, dat in samenwerking met TUI fly al jarenlang met succes wordt aangeboden. Ook het noorden van Noorwegen, met vluchten naar de plaats Tromsø, doet het goed. In samenwerking met SAS heeft Buro Scanbrit in de winter dagelijkse vluchten naar Tromsø,

dat wel wordt aangeduid als de hoofdstad van het Noorderlicht. Volgens Geleedst is het belangrijk om samen met de partners, zoals retail, leveranciers en vervoerders, de klant centraal te stellen en te behouden. ‘Sinds deze week pakken we de communicatie weer op. Om de klant te inspireren zodat hij, zoals de slogan zegt, nu kan dromen en straks weer reizen.’

Geleedst verwacht dat de meeste klanten zullen omboeken naar een zelfde vakantie volgend jaar, of als het meezit naar later in de zomer. ‘Dat hangt er natuurlijk van af wanneer er weer gereisd mag worden. Onze bestemmingen in Scandinavië zijn dun bevolkt en bieden veel ruimte. We hebben veel huisjes in kleinschalige parken, waar je de social distancing goed in acht kunt nemen.’ Daarnaast heeft Buro Scanbrit de eerste boekingen voor komend winterseizoen al binnen. Het eerste winteraanbod is Marketingmanager Sander Geleedst met Paula Chaudron, general manager van Buro Scanbrit (Archieffoto TravMagazine).

Column Marijke de Jong

Omdenken en doen De laatste weken ben ik vooral bezig met omdenken. Overal zie en voel je de gevolgen van het corona-virus en iedereen heeft er direct of indirect ‘last’ van. Ook de reisbranche en ik als trainer/coach in de reisbranche merken de gevolgen. Maar ik wil niet denken in ‘last hebben van’ maar bezig zijn met ‘omdenken en doen’. Dus niet denken hoeveel klanten en omzet raak ik kwijt, maar hoe behoud ik mijn klanten? Of niet ’s ochtends opstaan met de gedachte hoe slecht deze crisis is, maar met: hoe kom ik er beter uit dan dat ik erin ging? Graag denk ik momenteel kosteloos mee met ZRA’s en reisbureaus, hoe zij beter uit deze crisis komen en geef ik advies via e-coaching. Ik leer hier niet alleen van, maar krijg er vooral energie van. Welke tips heb ik ze meegegeven;

Tip 1. Blijf in gesprek met je klant. De klant wil geen zielige mail ontvangen, waarin je aangeeft hoe moeilijk jij het hebt als reisbureau of ZRA en met de vraag of ze het resterende bedrag van hun geboekte reis alsjeblieft willen betalen. Ga ze bellen (of via Whatsappvideo of Skype) en leg uit waarom je vraagt om deze betaling en waarom de SGR-voucher een oplossing is. Benadruk het aspect ‘zekerheid’ en SGRgarantie.

Tip 2. Ga helpen in plaats van verkopen. Klanten willen nu niet denken aan reizen, dus ga ze geen mails (SPAM) sturen met mooie plaatjes van fantastische

zonnige oorden. De meeste dromen zijn momenteel bedrog! Geef ze liever persoonlijk advies over hun geboekte reis, waarbij je aangeeft hoe nu verder en vooral meeleeft met hun situatie. Empathie geven kost niets!

Tip 3. Daag je klant uit en geef ze wat te doen. Bedenk een leuke reisquiz die ze met hun kinderen thuis kunnen doen. De winnaars kunnen een bos bloemen ophalen bij de plaatselijke bloemist. Win-winsituatie. Wie weet win jij deze ondernemer als klant in de toekomst. Of bedenk een winactie waarbij ze een collage moeten maken van hun ideale volgende vakantie. Wanneer de grenzen weer open gaan, kan je ze altijd benaderen met jouw passend aanbod voor hun ideale vakantie.

Tip 4. Blijf als collega’s in contact met elkaar. Denk niet dat jij dit (vooral als thuiswerker) alleen moet doen. Bel je collega regelmatig en vertel elkaar hoe jij erin staat en waar je energie van krijgt. Deel persoonlijke ervaringen.

Tip 5. Denk vooruit. Blijf niet hangen in het nu, maar ga nadenken met je team (of collega ZRA) hoe je beter uit deze crisis kan komen dan dat je erin ging. Bespreek met

elkaar (via Skype of Zoom) een aantal punten wat je gaat doen als er weer gereisd mag worden en werk een plan van aanpak uit. Zomaar een paar tips. De reisbranche heb ik altijd gezien als een positieve, creatieve en innoverende branche.

Dus uit deze crisis komen we wel. Hoe? Kwestie van omdenken en gaan doen. Succes en blijf gezond. Marijke de Jong Solution Trainingen

Spijker je kennis bij

TravEcademy, juist nu! Exotische stranden, ruige bergketens of inspirerende metropolen… hopelijk kunnen we klanten er spoedig weer naar toe sturen. Tot die tijd biedt TravEcademy je een hoop inspiratie door middel van diverse gratis cursussen, waarmee soms ook prijzen te winnen zijn. Sla je slag, want dit is hét moment om je kennis bij te spijkeren. Stay home – stay inspired (& educated)! Cursussen uitgelicht Thailand – van noord naar zuid Waar vind je de mooiste plekken en hidden gems van Thailand? Ontdek deze unieke en veelzijdige bestemming in Azië en verdiep je in het land van de eeuwige glimlach. Start direct!

Beste stedentrips van Polen Wil jij je klanten een aantrekkelijke en voordelige bestemming aanraden, die ze ook positief zal verrassen? Ontdek dan de bruisende Poolse steden door middel van de cursus ‘Beste stedentrips van Polen’ en win een luxe weekend in hotel Mercure Warszawa Centrum in Warschau! Start direct!

Grecotel Grecotel is een collectie van de beste hotels & resorts in Griekenland, elk met een uniek design, geïnspireerd door hun magnifieke locatie. Ontdek deze hotelketen en win een leuk pakket met producten van de Agrecofarm! Start direct! Bekijk nog meer cursussen

Met Sunair en Aer Lingus naar Dublin en New York

‘Hopelijk kunnen we deze steden snel weer verkopen’ Net voor het uitbreken van de corona-crisis kwamen de deelnemers van een studiereis naar Dublin en New York terug in Nederland. De reis was georganiseerd door Sunair en Aer Lingus. ‘Het was een geweldige reis. Misschien kunnen we met een verslag nog wat positief nieuws brengen’, zegt Linda Andeweg van Sunair. Een studiereisverslag met het inmiddels bekende motto: droom nu, reis later. Tijdens de studiereis, die plaatsvond van 5 tot en met 11 maart, werd gevlogen met Aer Lingus. Er zat een volle dag Dublin in het programma. Reisagenten konden zelf ervaren hoe het is om al in Dublin door de Amerikaanse douane te gaan, de zogeheten pre-clearance. Een verademing, zegt Andeweg. ‘Want bij aankomst op de luchthaven van New York kun je zo doorlopen, geen douane, geen rijen, geen huilende kinderen, geen gewacht, gewoon doorlopen, koffer pakken en hup in de transferbus of taxi.’ De ontdekkingstrip door Dublin, op 1.5 uur vliegen vanaf Amsterdam, ging van start met een whiskyproeverij. ‘Dus de sfeer zat er al snel in’, zegt Andeweg. ‘Uiteraard mocht Trinity College niet ontbreken. We kregen ook een rondleiding door Windmill Lane recording studios, waar veel bekende artiesten hun nummers hebben opgenomen. In de avond heerlijk eten en Ierse muziek en dansen. Wat een gezellige stad en gastvrije mensen.’ In New York was bijna niemand

van de groep topreisagenten geweest. Er werd overnacht in het Beacon Hotel, een van de bestsellers van Sunair, met een handige ligging in een residentiele wijk ‘upper west’ ter hoogte van 72-ste straat. ‘Binnen 10 minuten vanuit het hotel sta ja, met de metro, op Times Square.’ Op het programma voor de drie dagen stond een fietstour door Central Park, inclusief picknick.

Deze is bij te boeken via Sunair. De andere hotspots ontbraken niet. Na de fietstour met de metro ging het downtown, naar Brooklyn Bridge, foto’s maken. Aansluitend met de Circle Line Boat en opnieuw foto’s maken van de Brooklyn Bridge, maar dan vanaf het water. In de avond stond de musical Frozen op het programma. Ondanks de jetlag viel niemand in slaap.

De laatste ochtend waren er korte presentaties van partners en werd Empire State Building bezocht. De terugvlucht met Aer Lingus, met korte overstap op Dublin, landde op tijd op Schiphol. ‘Om terug te keren in de realiteit, met alle uitdagingen van dien’, zegt Andeweg. ‘We hopen New York snel te kunnen verkopen, want alle deelnemers willen hun enthousiasme en kennis delen met de klanten.’

Kijk op TravMagazine.nl voor het laatste nieuws

Het vakblad TravMagazine is een uitgave van TRAVel Media. Algemene vragen: info@travmedia.nl. Tel. 035-6728830. Fax: 035-6728833. Redactie Mail persberichten naar: redactie@travmedia.nl. Adres redactie: Arendstraat 19, 1223 RE Hilversum Informatie over aanleveren advertentie materiaal: traffic@travmedia.nl.

© TravMagazine Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch in foto kopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Colofon

Abonnementen Opgave van abonnementen via www.travmagazine. nl of via info@travmedia.nl. Telefoon: 035-6728830.

DIRECTIE

VERKOOP

Tom van Apeldoorn

Dennis Ebbers

Abonnementsprijzen: Bedrijfsjaarabonnement (blad en nieuwssite): € 169,50. Webabonnement: € 129,50. Thuisabonnement (alleen in combinatie met een bedrijfsabonnement): € 77,70. Verzendkosten België: € 49,80. Verzendkosten buitenland luchtpost: € 112,25 Collectieve (school)abonnementen (laaggeprijsd) op aanvraag. Prijzen exclusief 9% BTW.

MARKETING

39e jaargang, TravMagazine verschijnt tweewekelijks.

DTP: Iris Beenen & Seb van Apeldoorn. Stagiair: Lotte Broers Druk: PreVision. Oplage: 7.218.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 30 dagen voor de vervaldatum bij ons wordt opgezegd. Dit kan uitsluitend per mail: info@travmedia.nl

REDACTIE

Uitgever

TJ van Apeldoorn Commercieel Directeur

Theo de Reus Hoofdredacteur

(Web)redacteur

Judith Wetselaar

Kim Kuijer

Tijn Kramer

Sofie Smets

Daphne Gerritsma

Commercial Manager

Hoofdredacteur (plv)

Daniëlle van Ewijk

Belinda Meijers

Alexandra Meijer

Chef Redactie

Redacteur

Commercieel Medewerker

Redacteur

Hoofd Marketing

Backoffice Medewerker

Achterop

Bekijk alle agentaanbiedingen op

Stay home – stay inspired (& educated)! Speciaal voor de balie: • acties • events • kortingen • trends

WIN EEN COWBOY-HAT UIT TEXAS!

Badges & cadeaubonnen! Texas staat bekend om het Wilde Westen en haar cowboys, maar heeft nog veel meer fantastische plekken te bieden: van de zandstranden aan de Golf van Mexico tot de machtige valleien van de Rio Grande en van woestijngebieden, moerassen en eindeloze prairies tot trendy metropolen. Maak de cursus over Texas op TravEcademy en krijg de beste tips voor de mooiste rondreizen die jij straks weer aan je klanten kunt aanbieden. Daarnaast maak je kans op het winnen van een echte Texas cowboy-hat, dus zet ‘m op!

VERDIEP JE IN SKYTEAM Heb jij je al verdiept in SkyTeam? Elke maand maak je kans op geweldige prijzen door de vernieuwde e-course over deze luchtvaartalliantie op TravEcademy succesvol af te ronden. Zo kun je je onder andere verdiepen in het SkyTeam Marine product en Digital Spine. Verder lees je er alles over het bagagebeleid, Frequent Flyer programma’s, SkyPriority, lounges en nog veel meer! De afgelopen maanden zijn al diverse reisprofessionals verblijd met uiteenlopende cadeaus; van vliegtickets tot flight simulator experiences en restaurantbonnen. Hoe vaker je mee doet, hoe meer kans! Succes!

Welkom in de Verenigde Staten van Amerika; het land van de onbegrensde mogelijkheden! En omdat het land zo groot is, de afstanden zo ver en de staten zo verschillend, biedt Brand USA je de e-learning tool ‘USA Discovery Program’ aan. Verdiep je in de VS, verdien na elke cursus een badge en maak elke maand kans op een cadeaubon van Bol.com ter waarde van 50 euro. Elke maand worden er twee vergeven, dus zet ‘m op!

Waan je even op de Filipijnen De Filipijnen vormen niet alleen een ontzettend mooi land, maar het staat ook voor plezierig reizen door de vriendelijke bevolking. De slogan ‘It’s more fun in the Philippines’ bestaat dan ook niet voor niets! Ontdek het allemaal in de cursus op TravEcademy en laat je meevoeren naar deze bijzondere eilandengroep in Azië! En je maakt ook nog eens kans op een heerlijk verwenpakket met gedroogde mango’s en koffielikeur uit de Filipijnen!

Heeft u ook een agentenactie of aanbieding voor Achterop? Stuur deze dan voor plaatsing naar travecademy@travmedia.nl o.v.v. Achterop.