Plony z domowego ogródka

Letnie zbiory

Tekst: Andrzej Pawłowski

Pełnia lata w ogrodach to czas długo oczekiwanych plonów. Właściciele przydomowych ogrodów i sadów rozpoczęli już prace związane ze zbiorem owoców i robieniem z nich przetworów oraz zapasów na zimę. Choć pierwsze wiśnie i czereśnie zostały już zebrane w lipcu, to sierpień przynosi nam kolejne owoce.

OWOCE

W sierpniu dojrzewa większość odmian jabłoni, grusz, śliw i brzoskwiń. Ich zbiór wymaga staranności. Takie owoce należy zrywać dojrzałe, gdyż gwarantuje to najlepszy smak i mogą być dłużej przechowywane. Oznaką dojrzałości jest łatwość oddzielenia ogonka od pędu. Co więcej, nie wszystkie owoce dojrzewają jednocześnie, dlatego zbiory należy rozłożyć na kilka etapów. Opóźnienie zbiorów (zbyt późne zbieranie plonów) jest równie niekorzystne, co przedwczesne zbiory, gdyż sprawia, że owoce nie nadają się do przechowywania, a jedynie bezpośrednio do spożycia. Gdy takie owoce będą zbyt długo czekać, będą tworzyć się w nich związki powodujące gnicie. Ta zasada dotyczy również owoców obitych i uszkodzonych mechanicznie.

Świeże, nieprzejrzałe owoce są najlepszym surowcem do robienia przetworów, gdyż obecność kwasów sprawia, że przetwory mają zdecydowany i ostrzejszy smak, a ponadto lepiej się przechowują. Owoce przeznaczone do przechowywania, głównie jabłka i gruszki, należy umieścić w skrzynkach wypełnionych wiórami, suchą słomą lub sianem. Pomieszczenie do przechowywania zbiorów musi być chłodne, ale nie wilgotne. Nie należy przechowywać w jednym pomieszczeniu owoców i warzyw, szczególnie ziemniaków. Ziemisty zapach jarzyn zostaje bowiem wchłaniany przez owoce (głównie jabłka).

Świeże, nieprzejrzałe owoce są najlepszym surowcem do robienia przetworów, gdyż obecność kwasów sprawia, że przetwory mają zdecydowany i ostrzejszy smak, a ponadto lepiej się przechowują.

OWOCE JAGODOWE

W sierpniu dojrzewają również owoce jagodowe, także te sprowadzone z odległych zakątku świata. Wiele z nich zadomowiło się już na stałe w naszych przydomowych ogrodach. Do gatunków takich należą: aronia czarnoowocowa, borówka wysoka, pigwowiec, jagoda kamczatka, cytryniec, dereń jadalny. Coraz częściej także powracają zapomniane rodzime odmiany i gatunki roślin, które kiedyś były bardzo popularne i stanowiły źródło witamin. Do takich owoców zaliczamy: bez czarny, jarzębinę, tarninę, berberys czy też głóg. Owoce te stają się coraz bardziej popularne. Tworzy się nawet ich nowe wartościowe odmiany. Jest to bardzo pozytywny trend, gdyż rośliny te zawierają związki działające korzystnie na stan naszego zdrowia, a ponadto są bardzo smaczne. Rozwój cywilizacji sprawił, że znacznie wzrosły możliwości przetwarzania, konserwacji i przechowywania owoców. Najczęściej letnie owoce służą do produkcji win, nalewek, soków, marynat, marmolad i kompotów.

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

WARZYWA I JARZYNY

Zbiorom owoców towarzyszą zbiory jarzyn z przydomowych zagonów. Podobnie jak w przypadku owoców, także i część warzyw przeznaczymy na bieżące zużycie. Część trafi także do przechowywania, stanowiąc zapas na czas zimy. Warzywne ogrody stanowią dziś popularny motyw w otoczeniu domów. Przyczyną jest tu głównie moda na zdrową żywność, którą gwarantuje własna uprawa. Wyhodowane własne jarzyny są synonimem zdrowego odżywiania. Wiele odmian warzyw i jarzyn pełni w ogrodach funkcje ozdobne. Nikogo już nie dziwią kolorowe zagony wielobarwnych sałat i kapust o ozdobnych liściach, kwitnących fasoli czy niezwykle dekoracyjnego rabarbaru. Okazuje się, że powszechnie znane użytkowe warzywa mogą być równie dekoracyjne jak ich stricte ozdobni kuzyni. Podobną rolę w ogrodach pełnią coraz modniejsze zioła, których obecność w ogrodach nikogo już nie dziwi. Oprócz znaczenia kulinarnego mają także estetyczne: są elementem wystroju, który wprowadza do ogrodu niepowtarzalny zapach oraz atmosferę. Do najbardziej charakterystycznych roślin tego typu należy lawenda, niegdyś uprawiana w donicach – dziś królująca na rabatach i w zagonach. Jej suszone gałązki umieszczone w szafie nadadzą jej niepowtarzalny zapach. Lawenda jest bardzo prosta w uprawie. Okazało się, że jest odporna na mróz i suszę. Wystarczy jej żwirowe podłoże i słoneczne stanowisko.

Środek lata to czas, kiedy ogrody tętnią życiem. Część roślin jeszcze kwitnie, inne owocują, a o tym, że za progiem stoi już jesień, świadczy zachodzące coraz bardziej na czerwono słońce i stada bocianów zataczających kręgi. ■