ËÇÁ¤Ô´ ËÇÁÊÌҧ ËÇÁÃÑ¡ÉÒ
กรณีศึกษาภายใตโครงการการพัฒนากระบวนการจัดการความรู เพื่อยกระดับความสามารถของบุคคลากรเปาหมาย สูความเปนเลิศดานการพัฒนาการทองเที่ยวอยางยั่งยืน
B8
การสนับสนุน ชุมชน
หลังปกดานหนา (ขาว)
กรณีศึกษาภายใตโครงการการพัฒนากระบวนการจัดการความรู เพื่อยกระดับความสามารถของบุคคลากรเปาหมาย สูความเปนเลิศดานการพัฒนาการทองเที่ยวอยางยั่งยืน
GTSC-D Destination
B8 การสนับสนุนชุมชน
ÃÒÂÅÐàÍÕ´¡ÒþÔÁ¾
ËÇÁ¤Ô´ ËÇÁÊÌҧ ËÇÁÃÑ¡ÉÒ
กรณีศกึ ษาภายใตโครงการการพัฒนากระบวนการจัดการความรูเ พือ่ ยกระดับความสามารถ ของบุคคลากรเปาหมายสูความเปนเลิศดานการพัฒนาการทองเที่ยวอยางยั่งยืน จัดทำโดย องคการบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการทองเที่ยวอยางยั่งยืน (องคการมหาชน) และ มหาวิทยาลัยแมฟา หลวง คณะทำงาน ผูเ ขียนหลัก ผูเ ชีย่ วชาญประจำโครงการ
ผูช ว ยผูเ ชีย่ วชาญประจำโครงการ
ดร.ชัชชญา ยอดสุวรรณ ดร.อภิสม อินทรลาวัณย ผศ.ดร.พลวัฒ ประพัฒนทอง ดร.จิราภา ปราเดรา ดิเอส ดร.ณัฐกร วิทิตานนท ผศ.ดร.พรรณนิภา ดอกไมงาม ดร.ปเนต มโนมัยวิบูลย นางสาวดลพร สุวรรณเทพ นายปตพงษ เวฬุวนารักษ นางสาวมัชฌิมา อุนเมือง
ออกแบบรูปเลม บริษทั ภูมปิ ญ ญาไทยพัฒนา จำกัด พิมพท่ี บริษทั ภูมปิ ญ ญาไทยพัฒนา จำกัด พิมพครัง้ แรก 2561 จำนวนพิมพ 250 เลม ISBN : 978-616-8008-15-7
¤Ó¹Ó “ ËÇÁ¤Ô´ ËÇÁÊÌҧ ËÇÁÃÑ¡ÉÒ ” การจัดการความรูเ ปนเรือ่ งทีถ่ อื กำเนิดในวงการการศึกษาโดยมีจดุ ประสงค เพือ่ เพิม่ ประสิทธิภาพ ขององคกรใหสามารถปฏิบัติงานไดดียิ่งขึ้น ทั้งนี้ตามที่องคการบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อ การทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืน (อพท.) ไดมกี ารทำขอตกลงความรวมมือกับสภาการทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืนโลก ในการนำหลักเกณฑการทองเที่ยวอยางยั่งยืนของโลกมาใชเปนเครื่องมือในการถายทอดองคความรู ระหวางเจาหนาทีอ่ งคการบริหารการพัฒนาพืน้ ทีพ่ เิ ศษเพือ่ การทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืน (อพท.) กับหนวยงาน ภายนอกและผูท ส่ี นใจ โดยจัดทำแผนปฏิบตั กิ ารเพือ่ การจัดการความรู (Knowledge Management Action Plan) ในเรือ่ งการทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืน โดยอางอิงจากหลักเกณฑ GSTC (Global Sustainable Tourism Council) ในหมวด B การเพิม่ ผลประโยชนและลดผลกระทบเชิงลบ ทางสังคมและเศรษฐกิจ แกชมุ ชนทองถิน่ หลักเกณฑยอ ย B8 การสนับสนุนชุมชน (Support for Community) ทีส่ นับสนุน ใหแหลงทองเที่ยวของชุมชนมีระบบการบริหารจัดการที่สนับสนุนผูประกอบการ นักทองเที่ยว และสาธารณชน ใหมีสวนรวมในการพัฒนาแหลงทองเที่ยวผานโครงการของชุมชน และโครงการ ดานความยัง่ ยืนตาง ๆ โดยคณะผูว จิ ยั ไดเลือกหมูบ า นหวยหินลาดใน จังหวัดเชียงราย และมูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอย จังหวัดภูเก็ต เพื่อถอดบทเรียนและพัฒนารูปแบบองคความรูเพื่อสนับสนุนการจัดกิจกรรม แลกเปลีย่ นเรียนรูห รือกิจกรรมเผยแพรความรูส ำหรับกลุม เปาหมายทัง้ ภายในและภายนอกองคกร การศึกษาครั้งนี้มีขอจำกัดคือเปนกรณีศึกษาเพียงมิติเดียวซึ่งอาจจะไมครอบคลุมถึงมิติของ การจัดการในหมวด B หลักเกณฑ GSTC-D ไดทง้ั หมด ดังนัน้ การศึกษาในอนาคตจึงควรศึกษาเพิม่ เติม ในมิติอื่น ๆ เพื่อประเมินผล สังเกตการณ และพัฒนาใหเกิดความยั่งยืนของพื้นที่ ตามเกณฑการ ทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืนโลกในลำดับตอไป
¤Ó¹ÔÂÁ “¡ÒþѲ¹Ò¡Ãкǹ¡ÒèѴ¡ÒäÇÒÁÃÙŒà¾×่Í¡ÃдѺ¤ÇÒÁÊÒÁÒö ¢Í§ºØ¤ÅÒ¡Ã໇ÒËÁÒÂÊÙ‹¤ÇÒÁ໚¹àÅÔÈ ´ŒÒ¹¡ÒþѲ¹Ò¡Ò÷‹Í§à·Õ่ÂÇÍ‹ҧÂÑ่§Â×¹” ËÅѡࡳ± ´ŒÒ¹¡Ò÷‹Í§à·Õ่ÂÇÍ‹ҧÂÑ่§Â×¹ ÊÓËÃѺáËÅ‹§·‹Í§à·Õ่ÂÇ (GSTC-D) ËÁÇ´ (B) ¡ÒÃà¾Ô่Á¼Å»ÃÐ⪹ ·Ò§àÈÃÉ°¡Ô¨á¡‹ªØÁª¹à¨ŒÒ¢Í§Ê¶Ò¹·Õ่áÅÐÅ´¼Å¡ÃзºàªÔ§Åº È. ´Ã.ÁÔ่§ÊÃþ ¢ÒÇÊÍÒ´
การทองเที่ยวนับเปนกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่นำรายไดมาสูแหลงทองเที่ยวและประเทศ กลุม นักทองเทีย่ วทีเ่ ดินทางทองเทีย่ วจากทีห่ นึง่ ไปยังอีกทีห่ นึง่ มีสว นสำคัญทีก่ อ ใหเกิดความเคลือ่ นไหว ทางเศรษฐกิจในทุกดานทีเ่ กีย่ วของกับบุคคล ซึง่ มีผลโดยตรงตอธุรกิจทองเทีย่ วและมีผลทางออมตอ ธุรกิจอืน่ ในแหลงทองเทีย่ ว การทองเทีย่ วยังกอใหเกิดการกระจายทรัพยากรและรายไดใหแกคนในทองถิน่ สรางอาชีพ และคุณภาพชีวติ ทีด่ ขี น้ึ แกคนในชุมชนอีกดวย การจัดทำชุดความรูและกระบวนการจัดการความรู เพื่อยกระดับความสามารถของบุคลากร เปาหมายสูความเปนเลิศดานการพัฒนาการทองเที่ยวอยางยั่งยืน ตามหลักเกณฑดานการทองเที่ยว อยางอยางยืนสำหรับแหลงทองเทีย่ วของสภาการทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืนของโลก GSTC (Global Sustainable Tourism Council) ในหมวด (B) การเพิม่ ผลประโยชนทางเศรษฐกิจแกชมุ ชนเจาของสถานทีแ่ ละลด ผลกระทบเชิงลบ เพือ่ เปนแนวทางในการเผยแพรความรูข อง อพท. ใหบคุ ลากรสามารถปฏิบตั งิ านได ดียง่ิ ขึน้ และบรรลุเปาหมายขององคกรทีต่ ง้ั ไว นัน้ คือ การสงเสริมใหการพัฒนาการทองเทีย่ วในพืน้ ที่ พิเศษเพือ่ เกิดประโยชนอยางยัง่ ยืนตอชุมชนทองถิน่ และมีการดำเนินงานทีส่ อดคลองกับการทำขอตกลง รวมกับสภาการทองเที่ยวอยางยั่งยืนของโลก ในการนำหลักเกณฑการทองเที่ยวอยางยั่งยืนของโลก มาใชเปนเครือ่ งมือในการถายทอดองคความรูร ะหวางเจาหนาทีข่ อง อพท. กับหนวยงานภายนอก คณะผูเชี่ยวชาญไดทำการศึกษาโดยใชแนวทางเชิงกรณีศึกษา เขาไปศึกษา สังเกตการณ เรียนรู และประมวลผลวิธีการจัดการของแหลงทองเที่ยวที่ไดรับการยอมรับวามีการจัดการอยางเปนระบบ โดยไดเลือกกรณีศกึ ษาทีส่ อดคลองกับประเด็นในหมวด (B) พืน้ ทีศ่ กึ ษาทีไ่ ดรบั การคัดเลือกนัน้ มีกลไก ในการเพิ่มผลประโยชนทางเศรษฐกิจแกชุมชนเจาของสถานที่และลดผลกระทบเชิงลบอยางเห็นผล อันจะชวยสนับสนุนใหการจัดทำชุดความรูแ ละกระบวนการจัดการความรูเ พือ่ พัฒนาเทคนิคการปฏิบตั ิ งานของ อพท. มีประสิทธิภาพ เพื่อใหบุคลากรของ อพท. และองคกรภายนอกที่เกี่ยวของ ไดรับ ประโยชนสงู สุดตอไป È. ´Ã.ÁÔ่§ÊÃþ ¢ÒÇÊÍÒ´
ÊÒúÑÞ ¡ÒûÃÐÂØ¡µ 㪌ͧ¤ ¤ÇÒÁÃÙŒ ˹ŒÒ 27
º·¹Ó ˹ŒÒ 1
¶Í´º·àÃÕ¹¤ÇÒÁÃÙŒ ˹ŒÒ 6
¡ÒùӼšÒÃÈÖ¡ÉÒä»ãªŒ ˹ŒÒ 41
¡Ã³ÕÈ¡Ö ÉÒËÁÙº‹ ÒŒ ¹ËŒÇÂËÔ¹ÅÒ´ã¹ ¨Ñ§ËÇÑ´àªÕ§ÃÒ ˹ŒÒ 8 ¡Ã³ÕÈ¡Ö ÉÒÁÙŹԸàÔ ¾×Íè Êع¢Ñ 㹫Í ¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡çµ ˹ŒÒ 18
¢ŒÍÁÙÅ͌ҧÍÔ§ ˹ŒÒ 45
ࡳ± ¡ÒûÃÐàÁÔ¹¾×¹é ·ÕÈè ¡Ö ÉÒ Ë¹ŒÒ 30
·ÕÁ§Ò¹·‹Í§à·ÕÂè ÇÂѧè Â×¹ ˹ŒÒ 51
ÊÒèҡ ;·. องคการบริหารการพัฒนาพืน้ ทีพ่ เิ ศษเพือ่ การทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืน (องคการมหาชน) หรือ อพท. มีเปาหมายในการสงเสริมและพัฒนาการทองเที่ยวใหเกิดประโยชนอยางยั่งยืนตอชุมชนทองถิ่น โดยนำเกณฑการทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืนโลก (Global Sustainable Tourism Council) มาใชเปนเครือ่ งมือ ในการขับเคลื่อนแผนยุทธศาสตรองคการบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการทองเที่ยวอยางยั่งยืน (องคการมหาชน) พ.ศ. 2560-2563 ดังนั้นเพื่อใหแผนยุทธศาสตรดังกลาว ดำเนินไดตามเปาหมาย อพท. จึงเล็งเห็นความจำเปนในการถอดบทเรียนความรู ในประเด็นความรูที่เกี่ยวกับการบริหาร จัดการการทองเที่ยว เพื่อเปนการนำองคความรูที่ไดรับมาถายทอดใหแกบุคลากรที่เกี่ยวของในการบริหารจัดการ แหลงทองเที่ยว รวมถึงบุคลากรของภาคีเครือขายภาครัฐ เอกชน และสถาบันการศึกษา ในพื้นที่ พิเศษและเขตพัฒนาการทองเทีย่ วของ อพท. จนทำใหเกิดการพัฒนาการทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืน อพท. จึงมอบหมายใหมหาวิทยาลัยแมฟาหลวงถอดบทเรียนความรู และจัดทำชุดความรู รวมถึงกระบวน การจัดการความรู ทีม่ คี วามสอดคลองกับเกณฑการทองเทีย่ วอยางอยางยืนโลก สำหรับแหลงทองเทีย่ ว (GSTC for Destination) อพท. หวังเปนอยางยิ่งวา ชุดความรูเหลานี้จะเปนประโยชนตอวงการการทองเที่ยวไทยในทุก กลุม เปาหมาย ซึง่ หากทุกภาคสวนทีเ่ กีย่ วของมีความรูค วามเขาใจในแนวทางการพัฒนาการทองเทีย่ ว อยางยั่งยืนใหเปนไปในทิศทางเดียวกันแลว จะเปนจุดเริ่มตนที่ดีของการพัฒนาการทองเที่ยวไทย ใหเกิดความยั่งยืนตามมาตรฐานสากลไดอยางแทจริง ͧ¤ ¡ÒúÃÔËÒáÒþѲ¹Ò¾×้¹·Õ่¾ÔàÈÉ à¾×่Í¡Ò÷‹Í§à·Õ่ÂÇÍ‹ҧÂÑ่§Â×¹ (ͧ¤ ¡ÒÃÁËÒª¹)
º·¹Ó ËÅѡࡳ± GSTC ÊÓËÃѺáËÅ‹§·‹Í§à·Õ่ÂÇ ã¹ËÁÇ´ B การศึกษาการจัดการความรูเพื่อการทองเที่ยวอยางยั่งยืนนี้ เปนการศึกษาในหมวด B การเพิ่ม ผลประโยชนและลดผลผลกระทบเชิงลบ ทางสังคม และเศรษฐกิจแกชุมชนทองถิ่น หลักเกณฑยอย B8 การสนับสนุนชุมชน ซึง่ เปนหลักเกณฑของสภาการทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืนโลก (Global Sustainable Tourism Council) “B8 ¡ÒÃʹѺʹعªØÁª¹ (Support for Community) áËÅ‹§·‹Í§à·Õ่ÂÇÁÕÃкº ·Õ่ʹѺʹعáÅЪ‹ÇÂãËŒ ¼ÙŒ»ÃСͺ¡Òà ¹Ñ¡·‹Í§à·Õ่ÂÇ áÅÐÊÒ¸Òóª¹ ÊÒÁÒöËÇÁ ʹѺʹعâ¤Ã§¡ÒâͧªØÁª¹áÅÐ â¤Ã§¡ÒôŒÒ¹¤ÇÒÁÂÑ่§Â×¹µ‹Ò§ æ” (GSTC, 2016)
โดยการศึกษาตามแนวทางของเกณฑการทองเที่ยวยั่งยืน เปนการประเมินและถอดบทเรียน การจัดการความรูเ กีย่ วกับการสนับสนุนชุมชน เพือ่ นำไปพัฒนารูปแบบความรูส นับสนุนการจัดกิจกรรม แลกเปลีย่ นเรียนรู และจัดกิจกรรมเผยแพรความรูส ำหรับกลุม เปาหมายทัง้ ภายในและภายนอกองคกร
1
ÀÒ¤Õà¤Ã×Í¢‹Ò·Õà่ ¡ÕÂ่ Ç¢ŒÍ§¡Ñº ¡ÒþѲ¹Ò¡Ò÷‹Í§à·ÕÂ่ ÇÍ‹ҧÂѧ่ Â×¹ หลักเกณฑ B8 ในการสนับสนุนชุมชนนัน้ ตองรับความรวมมือจากภาคคทีเ่ กีย่ วของตามภาพที่ 1 องคการบริหารการพัฒนาพืน้ ทีพ่ เิ ศษเพือ่ การทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืน (องคการมหาชน) ผนึกกำลังภาคี เครือขายในประเทศและตางประเทศ ดานการทองเที่ยวอยางยั่งยืน โดย อพท. เปนกำลังสำคัญ ในการประสานงานภาคีโดยมีคานิยมองคกรดังนี้
ทุมเทมุงมั่น ประสานภาคี มีใจบริการ ทำงานเปนทีม ยิ้มฟงชุมชน
อพท. นักทองเที่ยว
หนวยงาน เอกชน
ชุมชน
องคกรระหวาง ประเทศ
ภาคีเครือขาย การพัฒนาการทองเที่ยว อยางยั่งยืน อาสาสมัคร
2
หนวยงาน ภาครัฐ
สถาบัน การศึกษา
ภาพที่ 1 : ภาคีเครือขายการพัฒนาการทองเที่ยวอยางยั่งยืน
สื่อมวลชน
໇ÒËÁÒ¡ÒþѲ¹Ò·ÕÂ่ §่Ñ Â×¹ … à¾×Í่ ¤Ø³ÀÒ¾ªÕÇµÔ áÅÐÊÔ§่ áÇ´ÅŒÍÁ·Õ´ ่ Õ ความสัมพันธระหวางหลักเกณฑดานการทองเที่ยวอยางยั่งยืนสำหรับแหลงทองเที่ยวของ สภาการทองเทีย่ วอยางยัง่ ยืนของโลก GSTC (Global SustainableTourism Council) และเปาหมาย การพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals) SDGs คือ เปาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals) ซึ่งเปนกรอบ ทิศทาง การพัฒนาของโลกภายหลังป ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558) ที่องคการสหประชาชาติ (United Nations: UN) กําหนดตอเนื่องจาก MDGs หรือเปาหมายการพัฒนาแหงสหัสวรรษ (Millennium Development Goals) ซึ่งสิ้นสุดลงเมื่อเดือนสิงหาคม 2558 เปาหมายที่ 1
ขจัดความยากจน
เปาหมายที่ 10
เปาหมายที่ 2
ขจัดความหิวโหย เกษตรยั่งยืน
เปาหมายที่ 11
เมืองปลอดภัย
เปาหมายที่ 3
สุขภาพและความเปนอยูที่ดี
เปาหมายที่ 12
การผลิตและบริโภคที่ยั่งยืน
เปาหมายที่ 4
การศึกษาเทาเทียมและทั่วถึง
เปาหมายที่ 13
เปาหมายที่ 5
ตอสูกับการเปลี่ยนแปลง ของสภาพภูมิอากาศ
ความเทาทเียมทางเพศ
เปาหมายที่ 6
เปาหมายที่ 14
อนุรักษทรัพยากรทางทะเล
การจัดการน้ำและสุขาภิบาล
เปาหมายที่ 7
เปาหมายที่ 15
การจัดการระบบนิเวศทางบก
การเขาถึงพลังงานที่ทันสมัย
เปาหมายที่ 8
เปาหมายที่ 16
สังคมเปนสุข
การเติบโตเศรษฐกิจที่ยั่งยืน
เปาหมายที่ 9
พัฒนาอุตสาหากรรม นวัตกรรมและโครงสรางพืน ้ ฐาน
เปาหมายที่ 17
สรางความเขมแข็งในระดับสากล
ลดความเหลื่อมล้ำ
ประเด็น B8 เรื่อง สนับสนุนชมุชน แหลงทองเที่ยวมีระบบที่สนับสนุนและชวยให ผูประกอบการ นักทองเที่ยว และสาธารณชน สามารถรวมสนับสนุนโครงการของชุมชนและโครงการดานความ ยั่งยืนตาง ๆ มีสวนสอดคลองกับเปาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals) ดังนี้
ที่มา : https://www.gstcouncil.org/gstc-destination-criteria-and-the-sdgs
3
»ÃÐ⪹ ¡ÒôÓà¹Ô¹¡ÒõÒÁËÅѡࡳ± B8 ในหมวด B เนนการเพิม่ ผลประโยชนและลดผลกระทบเชิงลบ ทางสังคมและเศรษฐกิจแกชมุ ชน ทองถิ่น โดย B8 มุงเนนดานการสนับสนุนชุมชน เพื่อพัฒนาแหลงทองเที่ยวใหมีระบบการสนับสนุน และชวยใหผูประกอบการ นักทองเที่ยวและสาธารณชน สามารถสนับสนุนโครงการของชุมชน และโครงการดานความยั่งยืนตาง ๆ ซึ่งสามารถกอใหเกิดประโยชน ดังภาพที่ 2
เสริมสรางความรับผิดชอบ จากการทองเทีย ่ ว และใช ทรัพยากรสิง่ แวดลอม ใหเกิดประโยชนสงู สุด
สงเสริมใหเกิดการ มีสว นรวมระหวาง เจาบานและผูม าเยือน
เพิม ่ คุณคาแกการรักษา สิง่ กอสรางและมรดก ทางวัฒนธรรม รวมถึง สิง่ แวดลอมใหคงอยูส บ ื ไป
B8
การสนับสนุนชุมชน
สรางความเชือ่ มัน ่ ดานการพัฒนา ทางเศรษฐกิจและสังคม อยางเปนธรรม
สรางรายไดและโอกาส ทางการทำงานทีม ่ น ่ั คง ใหชม ุ ชนเพือ่ แกไขปญหา ความยากจนทีเ่ กิดขึน ้
ภาพที่ 2 : ประโยชนของการดำเนินการตามหลักเกณฑ B8
4
พัฒนาการทองเทีย ่ ว พรอมกับการรักษา ระบบนิเวศและปกปอง ความหลากหลาย ทางชีวภาพไดเปนอยางดี
º·ºÒ· ;·. องคการบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการทองเที่ยวอยางยั่งยืน (องคการมหาชน) มีบทบาท คือ เปนองคกรกลาง ทำหนาที่ประสานงานกับทองถิ่นหรือพื้นที่ทองเที่ยว มีหนาที่เพื่อสงเสริม ใหมกี ารบริหารจัดการการทองเทีย่ วในเชิงคุณภาพ โดยยึดปรัชญารักษาสมดุลใน 3 มิติ คือ เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดลอม เพื่อการทองเที่ยวอยางยั่งยืน ดวยกระบวนการมีสวนรวม อพท. มีบทบาทในการสนับสนุนการพัฒนาการทองเที่ยวโดยชุมชนหลายดานรวมถึงการ เชื่อมโยงกับเกณฑ GSTC หมวด B ซึ่งเปนการเพิ่มผลประโยชนในทางเศรษฐกิจแกชุมชนเจาของ สถานที่และการลดผลกระทบเชิงลบ อพท. นั้น ไดมีการเก็บรวบรวมขอมูลในการศึกษาประเด็น เกี่ยวกับการสรางผลประโยชนใหแกชุมชน และมีการประเมินระดับความสุขของคนในพื้นที่ (Gross Village Happiness: GVH) ทีท่ าง อพท. ไดรบั ผิดชอบเพือ่ เปนแนวทางในการกำหนดแผนการดำเนิน การเพื่อสรางความพึ่งพอใจดานเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดลอม ใหเกิดขึ้นในพื้นที่นั้น ๆ ซึ่ง อพท. ไดมีการจัดกิจกรรมภายใตแนวคิด “รักษปานาน” และกิจกรรม “ภูตพิทักษตนไม” เพื่อเปนการ ดำเนินการภายใตหมวด B และโครงการอื่น ๆ อีกมากมาย
5
¶Í´º·àÃÕ¹¤ÇÒÁÃÙŒ
6
¡ÒäѴàÅ×Í¡¾×้¹·Õ่ÈÖ¡ÉÒ วิธีการศึกษาโดยการคัดเลือกกรณีศึกษา “หมูบานหวยหินลาดใน จังหวัดเชียงราย” และ “มูลนิธิเพื่อสุนัขในซอย จังหวัดภูเก็ต” เนื่องจากทั้งสองพื้นที่มีการเปดโอกาสใหบุคคล องคกร และหนวยงานภายนอก สามารถเขามามีสวนรวมในการสนับสนุนกิจกรรมที่จัดขึ้นในพื้นที่ อีกทั้ง มีความโดดเดนในเรื่องของแนวคิดที่สามารถยึดถือเปนคานิยมหลักของแตละพื้นที่ ที่ทำใหบุคคล ภายนอกใหความสนใจและอยากจะเขามาสนับสนุนการดำเนินการทำกิจกรรม/โครงการตาง ๆ ของชุมชน
มีระบบจัดการ แผนงานเป้าหมาย
ได้รับรางวัล เป็นตัวอย่าง ที่ดี
มีระบบ ในการติดตาม วัดผล
เกณฑ์การ คัดเลือก
การมีส่วนร่วม
มีการทำงานมา ไม่น้อยกว่า 20 ปี
อีกทัง้ พืน้ ทีก่ รณีศกึ ษาทัง้ สองแหงนีย้ งั ไดรบั รางวัลทีเ่ ปนทีย่ อมรับในระดับนานาชาติ แมวา ทัง้ สอง พื้นที่จะมีรูปแบบในการสนับสนุนชุมชนที่แตกตางกัน แตสิ่งหนึ่งที่ทั้งสองพื้นที่ยึดถือรวมกันคือ การสรางระบบทีท่ ำใหภาคีทเ่ี กีย่ วของกับการทองเทีย่ ว อาทิ ผูป ระกอบการ นักทองเทีย่ วและสาธารณชน สามารถรวมสนับสนุนโครงการตาง ๆ ของชุมชน และโครงการทีจ่ ะนำไปสูค วามยัง่ ยืนของแหลงทองเทีย่ ว ทั้งสองตอไป 7
กรณีศก ึ ษา หมูบ า นหวยหินลาดใน จังหวัดเชียงราย
8
¡Òöʹº·àÃÕ¹¾×้¹·Õ่ÈÖ¡ÉÒ: ¡Ã³ÕËÁÙ‹ºŒÒ¹ËŒÇÂËÔ¹ÅÒ´ã¹ ¨Ñ§ËÇÑ´àªÕ§ÃÒÂ
»ÃÐÇѵԤÇÒÁ໚¹ÁÒ
หมูบานหวยหินลาดใน ตั้งอยูที่ หมู 7 ต.บานโปง อ.เวียงปาเปา จ. เชียงราย ถูกกำหนดใหเปน พื ้ นที ่ ป า สงวนแห ง ชาติ ยังไมม ีก ารติด ตั้งระบบไฟฟาในพื้น ที ่ แต มี ก ารติ ด ตั ้ ง แผงโซล า เซลล เพือ่ ใชในการสองแสงสวางยามค่ำคืน โดยชาวบานทีอ่ าศัยอยูเ ปนของชนเผาปกาเกอะญอ ทีด่ ำรงชีวติ ตามวิถีดั้งเดิมโดยอาศัยการพึ่งพิงกับธรรมชาติและหาเลี้ยงชีพดวยการทำไรหมุนเวียน ซึ่งถือเปน ภูมิปญญาปกาเกอะญอมีการปฏิบัติกันมาอยางชานาน มีการปลูกขาวและพืชผลชนิดตาง ๆ ตาม ฤดูกาล อีกทั้งมีการทำไรชาและเลี้ยงผึ้ง จากวิถีการดำรงชีวิตแบบดั้งเดิมนี้ สามารถสรางสมดุล ระหวาง “คนกับปา” ทำใหคนในหมูบานสามารถหาเลี้ยงชีพและอาศัยอยูรวมกับปาไดอยางยั่งยืน ภายในชุมชนมีพื้นที่ทั้งสิ้น 23,143 ไร โดยแบงเปนพื้นที่ปา จำนวน 19,498 ไร ที่ทำกิน จำนวน 3,547 ไร และทีอ่ ยูอ าศัย จำนวน 98 ไร ซึง่ ครอบคลุมพืน้ ทีบ่ า นหวยหินลาดใน บานผาเยือง และบาน หวยหินลาดนอก
9
ปจจุบัน พ.ศ. 2556 รางวัลวีรบุรุษผูรักษาปา (Forest Hero) ในฐานะ ผูแทนทวีปเอเชีย
พ.ศ. 2556 บานหวยหินลาดในไดประกาศเปน “วันสถาปนาสิทธิชุมชน และเขตพื้นที่วัฒนธรรมพิเศษ ชุมชนปกาเกอะญอ”
พ.ศ. 2553 ไดเปนพื้นที่นำรองโฉนดชุมชน และชุมชนนำรองเขตสังคม วัฒนธรรมพิเศษตามมติ ครม.
พ.ศ. 2548 ไดรับรางวัลลูกโลกสีเขียว ประเภทกลุมเยาวชน และรางวัลสิปปนนท เกตุทัต 5 ป แหงความยั่งยืน
พ.ศ. 2548 ไดรับรางวัลรูปธรรม ในการจัดการทรัพยากร โดยกระทรวงทรัพยากร และสิ่งแวดลอม
พ.ศ. 2539 เขารวมกับเครือขายเ กษตรกรภาคเหนือ (คกน.) ในการรักษาปา
พ.ศ. 2542 ไดรับรางวัลลูกโลกสีเขียว ประเภทชุมชนอนุรักษดิน น้ำปา
พ.ศ. 2529-2532
มีการสัมปทานปาไม เกิดขึ้นในพื้นที่หมูบาน
พ.ศ. 2535 ไดรับรางวัล หมูบานประชาธิปไตย ระดับประเทศ
อดีต ภาพที่ 3 : ความเปนมาของหมูบานหวยหินลาดใน
10
ปจจัยที่สงเสริมใหเกิดความรวมมืออยางมีประสิทธิภาพ ในหมูบานหวยหินลาดใน 1. ภาวะผูนำ (Leadership) ผูน ำในการขับเคลือ่ นการสนับสนุนประกอบ ไปดวย จะมีผนู ำสองสวนคือ ผูน ำแบบเปนทางการ คือ ผูใหญบาน (นายชัยประเสริฐ โพคะ) และ ผู น ำแบบไม เ ป น ทางการ คื อ นายปรี ช า ศิ ร ิ (พะตีชาเนอะ) ผูนำที่ชาวบานเคารพนับถือ ในหมูบ า น และนางสาวดาวใจ ศิริ (โตะ) เยาวชน ทีส่ ามารถสรางขวัญและกำลังใจในหมูบ า นหวยหิน ลาดใน ผูน ำเหลานีม้ สี ว นสำคัญในการขับเคลือ่ น กิจกรรมการสนับสนุนชุมชนในการรักษาปา ภายในหมูบ า น เปรียบเสมือนตัวแทนของบุคคล ในหมูบานแตละชวงวัยที่ทำหนาที่ดำเนินการ สงเสริมใหมรี ะบบภายในหมูบ า นและพืน้ ทีใ่ นการ ดูแลรักษาปาที่ดียิ่งขึ้น
2. การสื่อสาร (Communication) การสื ่ อ สารของหมู บ า นห ว ยหิ น ลาดใน แบงออกเปน 2 รูปแบบ คือ การสือ่ สารรวมกัน ภายในหมูบ า น และการสือ่ สารกับบุคคลภายนอก 2.1 การสื่อสารรวมกันภายในหมูบาน สวนใหญจะกระทำผานผูนำอยางเปนทางการ เปนการสื่อสารเพื่อใหเกิดความเขาใจรวมกัน ในเรื่องนโยบายของรัฐ เพื่อสรางความเขาใจ เกี่ยวกับการรักษาสมดุลของปาในพื้นที่ โดย มีการเชื่อมโยงวิถีชีวิตและความเชื่อในการ ดำรงอยูกับสิ่งแวดลอมโดยสันติ อาทิ เรื่อง ของขวัญมนุษย 37 ประการทีช่ าวปกาเกอะญอ เชือ่ วา ตองประกอบไปดวย ขวัญทีอ่ ยูใ นตัวคน 5 ประการ และในสัตวและธรรมชาติอีก 32 ซึ่งเกี่ยวเนื่องกับคำสอนของชนเผาที่กลาววา
“ ใชปาตองรักษาปา
ใชน้ำตองรักษาน้ำ ”
นายปรีชา ศิริ
นางสาวดาวใจ ศิริ
»ÃÕªÒ ÈÔÃÔ, ¼ÙŒ¹Ó·ÕèªÒǺŒÒ¹à¤Òþ¹Ñº¶×Í (ÊÑÁÀÒɳ , 20 ¾ÄÉÀÒ¤Á 2561)
เพือ่ เปนการบอกใหคนในพืน้ ทีเ่ ห็นถึงคุณคา ของปาที่ มี ต อ คนในชุ มชนให ด ำรงชี ว ิ ต เป น แหลงอาหารทีห่ ลอเลีย้ งคนในพืน้ ที่ จนถึงปจจุบนั รวมไปถึงความเชือ่ และเรือ่ งเลาอีกมากมาย ทีไ่ ด สอดแทรกแนวคิดเกีย่ วกับ การรักษาปา จากคำสอน เหลานีต้ า งสงผลตอความเชือ่ และพฤติกรรมของ คนในพืน้ ทีท่ ม่ี ตี อ การรักษาปาและอาศัยอยูร ว ม กับปาได
11
2.2 การสือ่ สารกับบุคคลภายนอก สวนใหญ จะกระทำผานนายปรีชา ศิริ (พะตีซาเนาะ) อดีตผูใหญบาน และนางสาวดาวใจ ศิริ (โตะ) ตัวแทนกลุม เยาวชนบานหวยหินลาดใน เปนการ สือ่ สารเพือ่ ใหบคุ คลภายนอกไดเขาใจถึงวิถชี วี ติ วั ฒ นธรรม และภู ม ิ ป ญ ญาดั ้ ง เดิ ม ของชาว ปกาเกอะญอ ผานการทำกิจกรรมทีห่ ลากหลาย อาทิ การรวมกันสราง แนวกันไฟ การบวชตนไม รวมไปถึงการแลกเปลีย่ นความรูก บั ผูท ม่ี าเยือน ในเรือ่ งธรรมชาติและสิง่ แวดลอม และการรักษาปา รูจักกับหมูบานมากยิ่งขึ้น อีกทั้งยังสามารถ หาขอมูลสำหรับเขามาทองเที่ยว เพื่อศึกษา เรี ย นรู และการแลกเปลี ่ ย น เช น กลุ ม ของ มหาวิทยาลัย องคกรภาครัฐ หรือเอกชนทีม่ คี วาม สนใจ เพื ่ อให เ กิ ด การเผยแพรความรูต อไป ไมเพียงแตเปนการสื่อสารระหวางหมูบาน กับนักทองเทีย่ วหรือหนวยงานภายนอกเทานัน้ แตยังมีการสื่อสารกับหมูบานใกลเคียง อาทิ หมูบ า นหวยหินลาดนอกและบานผาเยือง เพือ่ กอ ใหเกิดความเขาใจ และหันมารักษาปาเชนเดียว กับพื้นที่หมูบานหวยหินลาดใน 3. การบริหารจัดการทรัพยากร (Administrative Resources) การบริหารจัดการทรัพยากรภายในบาน หวยหินลาดใน เปนการบริหารจัดการในรูปแบบ ของการพัฒนาระบบนิเวศ โดยมีการจัดสรรพืน้ ที่ ในการทำพืชหมุนเวียน เลีย้ งผึง้ ทำไรชาพืน้ ถิน่ และการปลูกปาไผเพื่อเก็บหนอไม การจัด บริหารจัดการพื้นที่ของบานหวยหินลาดใน เปนการจัดการที่ทำรวมกับการอนุรักษปาไม ในพืน้ ทีท่ ม่ี กี ารทำไรหมุนเวียน จึงไมสง ผลกระทบ ตอระบบนิเวศในพื้นที่ 12
3.1 การทำไรหมุนเวียน เปนการทำการ เกษตรแบบโบราณ ไมมกี ารใชสารเคมี หรือนำ เมล็ดพันธุจ ากภายนอกเขามาปลูกในพืน้ ที่ เพือ่ รักษาระบบนิเวศใหคงเดิม โดยถือเปนภูมปิ ญ ญา ดั้งเดิมในการอาศัยอยูรวมกับปาของชาวบาน หวยหินลาดใน 3.2 การเลีย้ งผึง้ เปนการเลีย้ งผึง้ ตามธรรมชาติ โดยสรางรังที่ทำใหผึ้งสามารถเขาอาศัยและ ผลิตน้ำผึง้ ได โดยโพรงผึง้ ทีช่ าวบานสรางขึน้ นัน้ จะนำไปวางไวใตตน ไมหรือริมน้ำตามปาในพืน้ ที่
3.3 การทำไร ช าพื ้ น ถิ ่ น ในหมู บ า น หวยหินลาดในนั้น ไดมีการทำไรชาพันธุอัสสัม โดยปราศจากการใชสารเคมีในการดูแลไรชา จึงทำใหชาในพื้นที่เปนชาที่ปลอดสารพิษ และ สมาชิกในชุมชนสามารถเขาไปเก็บได ไมมีการ แบงแยกวาเปนพืน้ ทีข่ องใคร เพือ่ เปนการสราง รายไดใหคนในพื้นที่ 3.4 การปลูกปาไผเพื่อเก็บหนอไม หนอไมของหมูบานจะเรียกวาหนอหก คือใน หนึ ่ ง ป จ ะมี ห น อ ไม 6 หน อ และมี ก ารเก็ บ บางสวนไวเปนแมพนั ธุข องหนอ โดยหนอจะเติบโต ในชวงเวลาแค 3 เดือน แตจะมีการแบงเวลา การเก็บเกีย่ วหนึง่ เดือนครึง่ และอีกหนึง่ เดือนครึง่ จะเปนการเก็บรักษาพันธุของหนอไมตอไป
4. การไดผลประโยชนรวมกัน (Mutual Benefit) นอกจากการบริหารจัดการทรัพยากรภายใน หมูบ า นแลว ทางหมูบ า นยังไดมกี ารเปดโอกาส ใหบคุ คลภายนอกไดเขามาแลกเปลีย่ น และเรียนรู ภายในหมูบาน เพื่อสรางความเขาใจเกี่ยวกับ การดำรงอยูข องบานหวยหินลาดใน ในการรักษา ปาผานการดำรงวิถชี วี ติ ของชาวบาน และรักษา สมดุลของระบบนิเวศภายในหมูบานยังมีการ จัดตัง้ กองทุนหมูบ า น และจัดสรรปนสวนเพือ่ ให ไดรบั ผลประโยชนรว มกันอยางเทาเทียม ซึง่ กองทุน เหลานี้เกิดจากการที่ชุมชนมีรายไดจากการ ขายสินคาและผลิตภัณฑชุมชน โดยแบงรายได สวนหนึง่ ไปบริหารจัดการทรัพยากรชุมชนผาน 3 กองทุนหลัก ไดแก
ÃÒÂÅÐàÍÕ´ 3 ¡Í§·Ø¹ËÅÑ¡ ÍÂً˹ŒÒ¶Ñ´ä»
13
กองทุนละลาย
ดูแลโดยผูใหญบาน
น้ำผึ้งแบรนด HOSTBEEHIVE และสบูน้ำผึ้ง
กองทุนเยาวชน
หัก 30%
กระจายออกไปในดานตาง ๆ ทั้งการรักษาปา การดูแลยามเจ็บไขไดปวย ของคนในชุมชน
ดูแลโดยกลุมเยาวชน
สนับสนุนเรื่องการทำกิจกรรมของเด็กและเยาวชนในพื้นที่
กองทุน
การศึกษาดูงาน
หัก 30%
การศึกษาดูงาน
หัก 10%
การศึกษาดูงาน
หัก 10%
การศึกษาดูงาน
หัก 10%
กองทุนกลุมสตรี
ดูแลโดยกลุมสตรี
เสื้อผาของชนเผา
หัก 30%
สนับสนุนการจัดทำแนวกันไฟ จัดทำคายเยาวชน เพื่อสรางสัมพันธอันดีระหวางชนเผา สนับสนุนกิจกรรมดูแลรักษาปา
ซื้ออุปกรณใหกลุมแมบานใชในการผลิตเสื้อผา
ภาพที่ 4 : การบริหารจัดการทรัพยากรชุมชนผาน 3 กองทุนหลัก
การดำเนินการของแตละกองทุนนัน้ ตัง้ อยูบ น ความโปรงใส โดยมีการประชุมประจำเดือน ในทุกวันที่ 10 ของแตละเดือน เพือ่ เปนการสรุป ผลการดำเนินการและหารือวางแผนถึงการพัฒนา หมูบ า น และการรักษาปาในพืน้ ทีต่ อ ไป โดยจะมี เหรัญญิกทำหนาทีร่ ายงานดานการเงินของหมูบ า น แจกแจงรายละเอียดเกีย่ วกับการจัดสรรเงินทุน ที่ถูกนำไปใช ทั้งในดานของการจัดทำไฟปา การรักษาปา และการดูแลรักษาคนที่เจ็บไข ไดปวยภายในหมูบาน 5. ความไวเนือ้ เชือ่ ใจ (Credence/Trust) การสรางความไวเนือ้ เชือ่ ใจของบานหวยหิน ลาดในนั้น เริ่มตนจากการสรางความเขาใจ ใหคนในชุมชนเกีย่ วกับการดำเนินการของผูน ำ ในหมูบ า น เพือ่ ใหเห็นเปาหมายตรงกันผานการ ประชุมประจำเดือน โดยผูท ำหนาทีร่ กั ษากองทุน จะทำการรายงานสถานการณทางการเงิน รายรับ รายจายใหแกสมาชิก เปนการสรางความโปรงใส 14
ซึ่งในการดำเนินการสวนนื้ถือเปนสวนสำคัญ ในการสรางความเชื่อมั่นระหวางชาวบานและ ผูน ำใหมคี วามเขมแข็ง จนเกิดเปนการดำเนินการ อยางมีประสิทธิภาพ
Ãкº¡ÒÃÊ‹§àÊÃÔÁ¡ÒÃʹѺʹعªØÁª¹ ã¹ËÁÙ‹ºŒÒ¹ËŒÇÂËÔ¹ÅÒ´ã¹
สำหรับระบบทีใ่ ชในการสงเสริมการสนับสนุน กิจกรรมภายในหมูบ า นหวยหินลาดในนัน้ ไมมกี าร จัดทำเปนลายลักษณอกั ษร แตเปนการดำเนินการ เองโดยหมูบาน เพื่อใหเกิดการรับรูไปสูบุคคล ภายนอก จนเกิดเปนการสนับสนุนเขามาในพืน้ ที่ การสนับสนุนชุมชนบานหวยหินลาดในนัน้ เกิดจาก การเขาไปมีสว นรวมของบุคคลภายนอก ในการ แลกเปลีย่ นเรียนรูเ กีย่ วกับการรักษาปา ผานวิถี การดำรงชีวติ ของคนในพืน้ ที่ โดยมีความเชือ่ ในเรือ่ ง ปกาเกอะญอตองอยูกับปา
…¡ÒôÓç໚¹»¡Òà¡ÍÐÞ͵ŒÍ§ÍÂÙ‹¡Ñº»†Ò à¾ÃÒÐÇÔ¶ÕªÕÇÔµ¢Í§àÃÒ¹Ñ้¹à¡Õ่ÂÇ¢ŒÍ§¡Ñº»†Ò àÃÒ¾Í㨡Ѻ¡ÒÃÍÂÙ‹ã¹»†ÒẺ¹Õ้ ´Õ¡Ç‹Ò¡ÒõŒÍ§à»ÅÕ่¹ÇÔ¶ÕªÕÇÔµ.. »ÃÕªÒ ÈÔÃ,Ô ¼Ù¹Œ Ó·Õªè ÒǺŒÒ¹à¤Òþ¹Ñº¶×Í (ÊÑÁÀÒɳ , 20 ¾ÄÉÀÒ¤Á 2561)
15
จากความเชื่อสูโครงการที่ประชาสัมพันธ ใหบุคคลภายนอกรับรูในวงกวาง โดยกิจกรรม ที่เกิดขึ้นภายในชุมชนนั้นไดรับการสนับสนุน จากหนวยงานตาง ๆ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคการศึกษา ตลอดจนบุคคลที่มีความสนใจ ในประเด็นการรักษาปาและการรักษาสมดุล ทางระบบนิเวศ โดยกลุม คนรุน ใหมภายในชุมชน ทีไ่ ดออกไปศึกษายังทีต่ า ง ๆ ไดชว ยประชาสัมพันธ และทำใหเกิดโครงการและกิจกรรมตาง ๆ เขามา สนับสนุนชุมชน อีกทัง้ การเผยแพรขอ มูลของคน ในชุมชนเกี่ยวกับการรักษาปาและการจัดการ ทรัพยากรเพือ่ ใหสามารถอยูร ว มกับปาไดอยางสมดุล เปนสวนสำคัญในการสนับสนุนชุมชน ทัง้ นีส้ ว นของ ภาครัฐนั้นมาจากหนวยงานตาง ๆ ทั้งภายใน และภายนอกพืน้ ทีจ่ งั หวัดเชียงราย โดยสวนใหญเปน การเขามาศึกษาดูงานและแลกเปลี่ยนความรู เกีย่ วกับการรักษาปาและบริหารจัดการทรัพยากร ในพืน้ ที่ เชนเดียวกับภาคเอกชนทีเ่ ขามาใหความ ชวยเหลือสนับสนุนโครงการภายในหมูบาน
รวมถึงเขามาแลกเปลี่ยนเรียนรูเกี่ยวกับการ ดำเนินการรักษาปาภายในหมูบ า นและประชาสัมพันธ ใหบคุ คลภายในนอกไดรบั รูต อ ไป อีกกลุุมหนึ่งที่มีบทบาทสำคัญในการชวย ประชาสัมพันธกลุมนักวิชาการ มหาวิทยาลัย ตาง ๆ เขามาใหการสนับสนุน และแลกเปลี่ยน ความรูในพื้นที่ อาทิ มหาวิทยาลัยแมฟาหลวง มหาวิทยาลัยเชียงใหม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร และมหาวิทยาลัย อืน่ ๆ อีกมากมาย รวมถึงเรือ่ งการเพิม่ รายไดแก ผลผลิตทางการเกษตรของหมูบานหรือการ เผยแพรขอมูลของหมูบาน ซึ่งในการเขามาทำ กิจกรรมหรือโครงการตาง ๆ ขององคกร บุคคล ภายนอก ทางหมูบ า นจะทำการบันทึกผานสมุด แสดงความคิดเห็นเพื่อเปนการบอกถึงความ รูสึกและความทรงจำเกี่ยวกับการเขามาทำ กิจกรรมและโครงการภายในหมูบานหวยหิน ลาดใน
ชาวบาน สถาบัน การศึกษา
นักวิชาการ
ลูกหลาน
ภาคีของ บานหวยหินลาดใน เอกชน
ภาพที่ 5 : ภาคีของหมูบานหวยหินลาดใน
16
ภาครัฐ
¡ÒÃÁͧàË็¹¤Ø³¤‹Ò สู ¡ÒÃʹѺʹع
17
กรณีศึกษา มูลนิธิเพื่อ สุนัขในซอย จังหวัดภูเก็ต
18
¡Ã³ÕÈÖ¡ÉÒ ÁÙŹԸÔà¾×èÍÊعѢ㹫Í ¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡çµ
»ÃÐÇѵԤÇÒÁ໚¹ÁÒ
มูลนิธิเพื่อสุนัขในซอย (Soi Dog Foundation) ตั้งอยูที่ หมู4 ซอยไมขาว 10 ต.ไมขาว อ.ถลาง จ.ภูเก็ต เปนมูลนิธิที่จัดตั้งขึ้นเพื่อชวยเหลือสุนัขและแมวจรจัดที่ไรผูดูแลใหไดรับการดูแล มูลนิธิเพื่อสุนัขในซอยมีอาสาสมัครจากหลากหลายประเทศเดินทางเขามาเพื่อดูแลสุนัขและ แมว รวมถึงใหความชวยเหลือในดานอื่น ๆ ทั้งการบริจาคเงิน บริจาคสิ่งของ ตลอดจนยารักษาโรค ตาง ๆ ที่จำเปนตอสุนัขและแมวในมูลนิธิฯ นอกจากอาสาสมัครที่เดินทางมาจากตางประเทศแลว นักทองเที่ยวที่เดินทางมายังจังหวัดภูเก็ตที่มีความสนใจในเรื่องของสุนัขและแมวจรจัด ตางให ความสนใจและเดินทางมายังมูลนิธิเพื่อเยี่ยมชมความเปนอยูของสุนัขและแมวจรจัดในพื้นที่ของ มูลนิธิฯ โดยภายในมูลนิธิไดมีการจัดเจาหนาที่และกลุมอาสาสมัครที่มีความเขาใจถึงความเปนมา ของมูลนิธิฯ ชวยบอกเลาถึงการดำเนินการ และการดูแลสุนัขและแมวในมูลนิธิฯ แกนักทองเที่ยว ทีเ่ ดินทางเขามาไดรบั รู ทัง้ นีน้ กั ทองเทีย่ วบางกลุม ทีไ่ ดเดินทางเขามาไดมกี ารรับรูถ งึ ความตัง้ ใจของมูลนิธิ ทำใหมกี ารตัดสินใจพักตอในจังหวัดภูเก็ต เพือ่ เขามาดูแลสุนขั และแมวในมูลนิธฯิ
19
ความเปนมาของแหลงทองเที่ยว สำหรับคนรักสัตว “ซอยดอก” พ.ศ .2557
พ.ศ. 2546
มีการกอตั้งมูลนิธิ เพื่อสุนัขในซอย (Soi dog foundation)
พ.ศ. 2548
World Society for the Protection of Animals (WSPA) ไดตัดสินใจสนับสนุนดานการเงิน แกโครงการทำหมัน เปนเวลาสองป
พ.ศ. 2554
มีการเริ่มดำเนินโครงการ รณรงคยุติการสงออก เนื้อสุนัขผิดกฎหมาย
เขารวมเปนคณะกรรมการ พิจารณาราง พรบ.สวัสดิภาพสัตว ในปลายปที่ทำใหการบริโภค เนื้อสุนัขและแมวกลายเปน การกระทำผิดกฎหมาย
อดีต
ปจจุบัน
พ.ศ. 2548
ไดรับการจดทะเบียนเปนมูลนิธิ ในประเทศไทยและไดมีการกอตั้ง คณะกรรมการบริหาร ชาวไทยขึ้น
พ.ศ. 2551
มีการจัดตั้งศูนยพึ่งพิง และสำนักงานใหญของมูลนิธิ ณ จังหวัดภูเก็ต
พ.ศ. 2556
มีการรวมบริจาคทุนทรัพย จากผูสนับสนุนมูลนิธิเพื่อกอสราง ศูนยพักพิงขนาดใหญ ขึ้นบนพื้นที่ของ ดานกักกันบุรีรัมย
ภาพที่ 6 ความเปนมาของมูลนิธิเพื่อสุนัขในซอย จังหวัดภูเก็ต
ที่มา : tripadvisor.com
20
จากการทีก่ ลุม นักทองเทีย่ วใหความสนใจเปนจำนวนมาก จึงทำใหมลู นิธเิ พือ่ สุนขั ในซอยถูกนำไปรีววิ ในเว็บไซตทริปแอดไวเซอร (www.tripadvisor.com) และทำใหเกิดการบอกตอเรื่องราวจนทำให มีผสู นใจเดินทางเขาไปในมูลนิธฯิ มากยิง่ ขึน้ จากการรับรูท เ่ี พิม่ มากขึน้ สงผลใหองคกรตาง ๆ จากทัง้ ภาครัฐและภาคเอกชน รวมถึงกลุมบุคคลที่มีความสนใจในเรื่องสุนัขและแมวเขามาจัดกิจกรรม เพื่อสนับสนุนการดำเนินการของมูลนิธิเพื่อสุนัขในซอย อาทิ การระดมเงินทุนเพื่อสนับสนุนการ ดำเนินการของมูลนิธิ การจัดแคมเปญเพื่อชวยเหลือปญหาสุนัขจรจัด การจัดกิจกรรมอบรมและ ใหความรูเกี่ยวกับสุนัขและแมวแกบุคคลภายนอกพื้นที่ใหเกิดความเขาใจ และกิจกรรมอื่น ๆ อีกมากมายทีเ่ ขามามีสว นรวมในการขับเคลือ่ นการดำเนินการของมูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอย เพือ่ ชวยเหลือ สุนขั และแมวจรจัดในพืน้ ทีจ่ งั หวัดภูเก็ต และสงผลไปยังพืน้ ทีอ่ น่ื ๆ ทีม่ ปี ญ หาเรือ่ งสุนขั และแมวจรจัด ในพื้นที่ รวมถึงปญหาการคาขายสุนัขเพื่อการบริโภคที่เกิดขึ้นในบางพื้นที่ของประเทศไทย
»˜¨¨Ñ·Õ่Ê‹§àÊÃÔÁãËŒà¡Ô´¤ÇÒÁËÇÁÁ×ÍÍ‹ҧÁÕ»ÃÐÊÔ·¸ÔÀÒ¾ ã¹ÁÙŹԸÔà¾×่ÍÊعѢ㹫Í ¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡็µ
1. ภาวะผูนำ (Leadership) มูลนิธิเพื่อสุนัขในซอย ไดกอตั้งขึ้นจาก ความตัง้ ใจของคุณจอหนและคุณจิลล ดัลลีย คูส ามี ภรรยาชาวอังกฤษที่เขามาใชชีวิตวัยเกษียณ ที่จังหวัดภูเก็ต และตองการทำงานที่ชวยเหลือ ปญหาสุนขั และแมวจรจัดในเกาะแหงนี้ ซึง่ ใ นอดีต ปญหาสุนขั และแมวจรจัดในพืน้ ทีจ่ งั หวัดภูเก็ตนัน้ มีอยูเปนจำนวนมาก 2. การสื่อสาร (Communication) การสื่อสารหลักของมูลนิธิเพื่อสุนัขในซอย คือการสือ่ สารผานเว็บไซตหลักของมูลนิธฯิ เพือ่ เปนการกระจายขาวสารเกีย่ วกับการดูแลรักษาสุนขั และแมวจรจัดทีถ่ กู ทอดทิง้ ในพืน้ ที่ รวมถึงทีต่ ง้ั ของมูลนิธินั้นไดเปดใหบุคคลที่มีความสนใจ เกีย่ วกับสุนขั และแมวทีถ่ กู ทอดทิง้ และตองการ ที่จะเขามาชวยเหลือหรือดูแลสามารถเขามา ภายในพื้นที่เพื่อดูแลสุนัขและแมวไดเชนกัน โดยจะมีกลุม อาสาสมัครและเจาหนาทีใ่ นมูลนิธฯิ ทำหนาที่ใหความรูและแนะนำในการเขาถึง กลุม สุนขั และแมวจรจัดที่อยูในความดูแล
21
นอกจากการสื่อสารผานเว็บไซตของมูลนิธิแลว ยังมีกลุม ของคนทีเ่ คยเขามายังพืน้ ทีข่ องมูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอย ไดนำขอมูลไปเผยแพรในเว็บไซตทริป แอดไวเซอร (Tripeadvisor.com) เพือ่ เลาถึงความ ประทับใจในการเขาไปเยีย่ มชม และทำกิจกรรม ภายในมูลนิธิ จึงทำใหเกิดการสือ่ สารในวงกวาง จนทำให ม ี ค นเข า มาในมู ล นิ ธ ิ ฯ มากยิ ่ ง ขึ ้ น นอกจากจะเดินทางมายังจังหวัดภูเก็ตเพือ่ พักผอน แลวนัน้ ยังมีการเลือกเขามาทำกิจกรรมภายในมูลนิธิ รวมถึงรวมสนับสนุนเงินบริจาคและสิง่ ของทีจ่ ำเปน ใหแกสนุ ขั และแมวภายในมูลนิธฯิ
3. การบริหารจัดการทรัพยากร (Administrative Resources) สำหรับการบริหารจัดการทรัพยากรภายใน มูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอยนัน้ มีการบริหารโดยกลุม เจาหนาที่ภายในองคกรเพื่อจัดสรรเงินบริจาค สิ่งของ อุปกรณเครื่องใช และความเรียบรอย โดยรวมขององคกร ซึ่งภายในจะมีการบริหาร จัดการอยางเปนระบบ โดยมีการแบงการทำงาน เปนแผนกเพื่อใหสะดวกตอการดำเนินการรวม
22
และสามารถตรวจสอบได นอกจากนี้แลวยัง ไดมีการติดตามและประเมินผลการทำงานของ เจาหนาที่ภายในมูลนิธิ เพื่อใหการดำเนินการ เปนไปอยางราบรื่น
4. การไดผลประโยชนรวมกัน (Mutual Benefit)
CNVR มูลนิธิเพื่อสุนัขในซอย ไดมีการดำเนินการ เกีย่ วกับการลดปญหาจำนวนประชากรสุนขั และแมว จรจัดโดยใชกระบวนการ CNVR ซึง่ เปนกระบวน การทีส่ ามารถแกไขปญหาการเพิม่ ขึน้ ของจำนวน ประชากรสุนัขและแมวจรจัดไดอยางยั่งยืน เนือ่ งจากสุนขั ทีไ่ ดรบั การดูแลผานวิธกี ารนีจ้ ะถูก นำกลับไปปลอยยังพื้นที่เดิม เพื่อดูแลพื้นที่ ทีส่ นุ ขั ตัวเดิมอยูแ ละปองกันไมใหสนุ ขั จากตางถิน่ เขามาอยูอ าศัยเพิม่ ซึง่ จากการดำเนินการขางตน ของมูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอยสงผลใหจำนวนสุนขั และแมวจรจัดในพื้นที่จังหวัดภูเก็ตลดลงอยาง เห็นไดชดั สงผลใหชมุ ชนโดยรอบเกิดความพึงพอใจ เนือ่ งจากไมตอ งกังวลกับโรคทีจ่ ะตามมากับสุนขั และแมวจรจัดในพืน้ ที่ อีกทัง้ ยังสามารถลดปญหา การเกิดอุบตั เิ หตุเกีย่ วกับการเชีย่ วชนสุนขั และ ปญหานักทองเทีย่ วหรือคนในพืน้ ทีถ่ กู สุนขั จรจัด กัดได ซึง่ จากการดำเนินการอยางจริงจังของทาง มูลนิธฯิ พบวาในปจจุบนั พืน้ ทีจ่ งั หวัดภูเก็ตมีสนุ ขั และแมวจรจัดใหเห็นตามทองถนนลดนอยลง และยังไดมีการขยายการดำเนินการไปยังพื้นที่ ใกลเคียง เพื่อกำจัดปญหาสุนัขและแมวจรจัด ที่เกิดขึน้ ในประเทศไทยไดเปนอยางดี
เกร็ดความรู กระบวนการ CNVR เปนกระบวนการจัดการ ที่ชวยขจัดปญหาการเพิ่มขึ้นของประชากรสุนัข และแมวจรจัด ซึ่งกระบวนการ CNVR ประกอบไปดวย • Capture คือ การจับสุนัข • Neuter คือ การทำหมันเพื่อควบคุม จำนวนประชากร • Vaccine คือ การฉีดวัคซีนเพื่อใหปลอดภัย ทั้งตัวสุนัขและบุคคลรอบขาง • Release คือ การปลอยสุนัขกลับไปยัง อาณาเขตเดิมที่จับมา
23
5. ความไวเนื้อเชื่อใจ (Credence/Trust) สำหรับความเชื่อมั่นใจการดำเนินการของ มูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอยนัน้ ไดรบั รางวัล GuideStar Platinum Seal เปนเครือ่ งหมายระดับ Platinum รั บ รอง "ความโปร ง ใส" จาก GuideStar ซึ่งเปนแหลงรวมฐานขอมูลของมูลนิธิตาง ๆ ทั่วโลก จึงทำใหผูที่ใหการสนับสนุนเกิดความ เชื่อมั่นในตัวองคกรมากยิ่งขึ้น
24
Ãкºã¹¡ÒÃÊ‹§àÊÃÔÁ¡ÒÃʹѺʹعªØÁª¹ ã¹ÁÙŹԸÔà¾×่ÍÊعѢ㹫Í ¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡็µ
สำหรับระบบในการสงเสริมการสนับสนุนมูลนิธิเพื่อสุนัขในซอยนั้น สามารถทำไดหลากหลาย รูปแบบ ไดแก 1. การบริจาคเงินผานชองทางออนไลน โดยการโอนเงินเขาบัญชีธนาคารของทางมูลนิธิ
โดยสามารถเลือกไดวาตองการบริจาคเปนรายเดือนหรือเปนจำนวนครั้ง นอกจากนี้ ยังมีการรวมบริจาค ณ สำนักงานหลักของมูลนิธิ โดยจะมีซมุ ประชาสัมพันธของมูลนิธิ ตั้งอยูเพื่ออธิบายถึงการทำงานของมูลนิธิ และใหความรูเกี่ยวกับการดูแลรักษาสุนัข และแมว รวมไปถึงการบริจาคแกมลู นิธฯิ เพือ่ นำไปดูแลและรักษาสุนขั และแมวตอไป 2. การอุปถัมภสน ุ ขั และแมวทีอ่ ยูใ นความดูแลของมูลนิธิ สามารถทำได 2 วิธี คือ การ รับอุปถัมภโดยใหอยูใ นความดูแลของผูท ด่ี แู ลเอง แตจำเปนตองมีการประเมินความพรอม ของผูท จ่ี ะอุปถัมภ เพือ่ ลดการเกิดปญหาของจำนวนของสุนขั และแมวจรจัดภายหลัง นอกจากนี้ยังสามารถเขารวมโครงการผูอุปถัมภเพียง 1,050 บาทตอเดือน เพื่อรับ ขาวคราวของสุนขั ทีร่ บั อุปถัมภเปนประจำตลอดทัง้ ป การอุปถัมภโดยเงินบริจาคทีไ่ ดนน้ั จะถูกนำไปจัดสรรในการดูแลสุนขั ทุก ๆ ตัวในมูลนิธฯิ ตอไป 3. การเปนอาสาสมัครในมูลนิธิ คือ การฝกใหอยูร ว มกันเปนสังคมและการพาสุนขั เดินเลน
รวมทั้งการฝกแมวและสุนัขใหรูจักการอยูรวมกันเปนสังคม สุนัขและแมวที่พักอยูใน ศูนยพักพิงของมูลนิธิจะไดรับการอุปการะไปอยูกับครอบครัวใหม ซึ่งเปนสิ่งจำเปน ที่จะตองมีการเรียนรู สอนใหพวกเขายอมรับและไวใจผูคน และสอนใหสุนัขรูจักการ เดินเลนดวยสายจูงไดอยางถูกตอง
4. การบริจาคสิง่ ของเครือ่ งใช มูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอย จำเปนตองไดรบั การบริจาคเวชภัณฑ
เพือ่ ใชในการรักษาพยาบาลสุนขั และแมวจรจัดในประเทศไทย แตจำเปนตองไดรบั การ ตรวจเช็คถึงประเภทของสิง่ ของบริจาควาสามารถใชไดหรือไม เพือ่ กอใหเกิดการนำสิง่ ของ บริจาคไปใชใหเกิดประโยชนสงู สุด 25
26 111
¡ÒûÃÐÂØ¡µ 㪌ͧ¤ ¤ÇÒÁÃÙŒ: จากการลงพืน้ ทีศ่ กึ ษาหมูบ า นหวยหินลาดใน จังหวัดเชียงราย และมูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอย จังหวัด ภูเก็ต จากวิเคราะหขอมูลดานบริบทของพื้นที่ ความเปนมาและปจจัยที่สงเสริมใหเกิดความรวมมือ อยางมีประสิทธิภาพภายในพื้นที่ รวมถึงระบบในการสงเสริมใหองคกรหรือบุคคลภายนอกสามารถ เขามารวมเปนสวนหนึง่ ในการสนับสนุนพืน้ ทีห่ รือชุมชนนัน้ จึงนำมาสูโ มเดล 5Cs ทีเ่ ปนเกณฑสำหรับ การประเมินตนเอง ในดานบริบทของพื้นที่เพื่อกำหนดทิศทางในการสรางความรวมมือในชุมชน และสามารถตอยอดใหเกิดกิจกรรมหรือโครงการทีส่ ามารถสงเสริมสนับสนุนพืน้ ทีห่ รือชุมชนได ซึง่ การ วิเคราะหขอ มูลขึน้ อยูก บั บริบทของแตละพืน้ ที่ อาจไมเหมาะสำหรับการใชประเมินในแหลงทองเทีย่ ว กระแสหลัก (Mass Tourism) โดยโมเดล 5Cs แสดงรายละเอียดดังภาพตอไปนี้
คานิยมหลักขององคกร/ชุมชน (Core Value)
สนับสนุนชุมชน สูความยั่งยืน 5Cs Model
รูปแบบความรวมมือ (Channel of collaboration)
ความไวเนื้อเชื่อใจ (Credence/Trust)
การสื่อสาร (Communication)
ความสนใจรวมกัน (Common Interest)
ภาพที่ 7 : โมเดล 5Cs ที่เปนเกณฑสำหรับการประเมินตนเอง
27
¤‹Ò¹ÔÂÁËÅÑ¡¢Í§Í§¤ ¡ÃËÃ×ͪØÁª¹ (Core Value) เปนการวิเคราะหคณ ุ ลักษณะ และความเชือ่ ของคนภายในองคกรหรือชุมชน เปรียบเสมือนการ วิเคราะหตนเอง เพือ่ ใหทราบถึงสิง่ ทีเ่ ปนเปาหลักขององคกรหรือชุมชนทีส่ ามารถยึดถือรวมกันได ¡ÒÃÊ×่ÍÊÒà (Communication) เปนกระบวนการสงสารขอมูลไปยังผูรับสารโดยมีลักษณะการสื่อสารที่แตกตางกันออกไป ขึน้ อยูก บั ความตองการและความเหมาะสมของพืน้ ที่ ¤ÇÒÁʹã¨Ã‹ÇÁ¡Ñ¹ (Common Interest) เปนการวิเคราะหบุคคลที่เขามายังพื้นที่หรือชุมชน ตองเปนผูที่มีความสนใจรวมกันในเรื่องที่ พื้นที่หรือชุมชนนั้น ๆ ยึดถือเปนคานิยมหลัก (Core Value) เพื่อใหสามารถกำหนดกลุมเปาหมาย ทีม่ คี วามสนใจรวมกันไดอยางชัดเจนมากยิ่งขึ้น ÃٻẺ¤ÇÒÁËÇÁÁ×Í (Channel of Collaboration) รูปแบบของการทำงานรวมกัน เพื่อวัตถุประสงคใดวัตถุประสงคหนึ่ง โดยเนนการสรางความ รวมมือระหวางคนในชุมชนและบุคคลภายนอก ใหเขามามีสว นรวมในการทำกิจกรรม หรือโครงการ ตางๆจนเกิดเปนการพัฒนาอยางยั่งยืนในพื้นที่หรือชุมชนนั้น ๆ ¡ÒÃäÇŒà¹×้Íàª×่Í㨠(Credence/Trust) เปนการศึกษาเกีย่ วกับหลักธรรมภิบาลขององคกร (Good governance) กลาวคือ มีความสำนึก รับผิดชอบ มีความโปรงใส และมีการปกครองที่เปนธรรม รวมถึงทุกคนสามารถเขามามีสวนรวมได จนทำใหเกิดความไวเนือ้ เชือ่ ใจขึน้ ในพืน้ ทีห่ รือชุมชน และเปนแนวทางทีน่ ำไปสูก ารจัดระเบียบในการ อยูรวมกันเพื่อใหสามารถอยูรวมกันไดอยางสงบสุข 28
29
ࡳ± ¡ÒûÃÐàÁÔ¹¾×้¹·Õ่ÈÖ¡ÉÒ การศึกษานีไ้ ดรวบรวมปจจัยความสำเร็จการสนับสนุนชุมชน จากกรณีศกึ ษาทัง้ สองกรณี ซึง่ นำมาสู ปจจัยความสำเร็จ 5 ดาน ไดแก คานิยมหลัก การสื่อสาร ความสนใจรวมกัน การไวเนื้อเชื่อใจ และ รูปแบบความรวมมือ หรือทีเ่ รียกวา 5Cs Model และไดทำการพัฒนาตอยอดไปสูเ กณฑการประเมิน การสนับสนุนชุมชนสูความยั่งยืน โดยนำปจจัยความสำเร็จแตละดานมาจำแนกเปนลำดับชั้น 0-5 โดยที่ 0 หมายถึง ไมมี และ 5 หมายถึง มีในระดับมากที่สุด ดังตารางดานลางนี้ ระดับ 0
ระดับ
คานิยมหลัก ขององคกร/ชุมชน (Core Values) ไมมี
ระดับ 1
การสื่อสาร (Communication) ไมมี
ระดับ 2
ความสนใจรวมกัน (Common Interest)
ระดับ 3
การไวเนื้อเชื่อใจ (Credence /Trust)
ไมมี
ไมมี
ระดับ 5
รูปแบบความรวมมือ (Channel of Collaboration) ไมมี
มีเฉพาะผูน ำชุมชนหรือองคกรเทานัน ้ มีการสื่อสารเรื่องทั่วไป ที่เขาใจเปาหมายของคานิยมหลัก ระหวางกันภายในชุมชน ขององคกรหรือชุมชน หรือองคกร
จำนวนความสนใจรวม นอยกวารอยละ 30 จาก คนในชุมชนหรือองคกร
มีความโปรงใส และ มีการตรวจสอบบัญชี โดยคณะกรรมการ
มีรูปแบบของกิจกรรม หรือโครงการที่ชัดเจน เปนรูปธรรม
เฉพาะผูนำและคณะกรรมการ หรือคณะทำงานเทานั้นที่เขาใจ เปาหมายของคานิยมหลัก ขององคกรหรือชุมชน
มีการดำเนินการในระดับ 1 และมีการสื่อสารเกี่ยวกับ คานิยมภายในชุมชนหรือ องคกร
จำนวนความสนใจรวมมีมากกกวา รอยละ 30 จากคนในชุมชน หรือองคกร
มีการดำเนินการในระดับ 1 และมีการประชุมรวมกัน เพื่อตัดสินปญหา
มีการดำเนินการในระดับ 1 และมีการประเมินผลกระทบ ทั้งทางบวกและลบ และมี การดำเนินการอยางตอเนื่อง
สมาชิกมีคุณลักษณะรวม ในเรื่องความเชื่อของคน ภายในองคกรหรือชุมชน สิง่ ทีเ่ ปนเปาหลักทีส ่ ามารถยึดถือ รวมกันได ปฏิบัติตอเนื่อง เห็นผลเชิงประจักษ
มีการดำเนินการในระดับ 1, 2 และมีการสื่อสารในเรื่องคานิยม ขององคกรหรือชุมชนไปสูผูที่ มีสวนเกี่ยวของและบุคคล ภายนอก
มีในการดำเนินการในระดับ 2 และเปดโอกาสใหคนภายนอก เขามามีสวนรวมในโครงการ หรือกิจกรรมตาง ๆ อยางตอเนื่อง ยาวนาน และมีความยั่งยืน
มีการดำเนินการในระดับ 1, 2 และมีกฏเกณฑทส ่ ี รางขึน ้ เพื่อสนับสนุนโครงการ หรือกิจกรรมของชุมชน หรือองคกร
มีการดำเนินการในระดับ 1, 2 และเปดโอกาสใหคน ภายนอกเขามามีสวนรวม กับกิจกรรมหรือโครงการ
มีการดำเนินการในระดับ 2, 3 และมีเปาหมายในการดำเนินการ เพื่อทุกคนที่เกี่ยวของ และมีการ ลงมือปฏิบต ั อิ ยางตอเนือ่ งยาวนาน รวมถึงเปนตัวอยางทีด ่ แี ละสามารถ นำไปปรับใชได
มีการดำเนินการในระดับ 1, 2, 3 และมีการสือ่ สารกับบุคคล ภายนอกเกี่ยวกับการเขามา มีสวนรวมในการสนับสนุน กิจกรรม โครงการ และการ ทำงานของชุมชนหรือองคกร
มีการดำเนินการในระดับ 2, 3 และเปนตัวอยางที่ดี สามารถ เผยแพรความรูไปใชยังพื้นที่อื่นได อยางประจักษ และมีการสืบทอด ไปยังคนรุนใหม
มีการดำเนินการในระดับ 1, 2, 3 และมีการรายงาน ตอสาธารณชน และสามารถ ตรวจสอบได
มีการดำเนินการในระดับ 1, 2, 3 และสามารถขยายผล ไปสูพื้นที่อื่นได และมีการ สนับสนุนจากบุคคลภายนอก อยางตอเนื่อง
มีการดำเนินการในระดับ 2, 3, 4 และเปนตัวอยางที่ดี และไดรับรางวัลการันตี
มีการดำเนินการในระดับ 1, 2, 3, 4 และเปนตัวอยางที่ดี และไดรับรางวัลการันตี
มีการดำเนินการในรระดับ 2, 3, 4 เปนตัวอยางที่ดี และไดรับรางวัล การันตี
มีการดำเนินการในระดับ 1, 2, 3, 4 เปนตัวอยางที่ดี และไดรับรางวัลการันตี
มีการดำเนินการในระดับ 1, 2, 3, 4 และเปนตัวอยาง ที่ดีและไดรับรางวัลการันตี
ตารางที่ 8 : เกณฑการประเมินการสนับสนุนชุมชนสูความยั่งยืน
30
ระดับ 4
" One Health สุขภาพหนึ่งเดียว สูการมีสุขภาพที่ดีโดยองครวม"
31
32
¼Å¡ÒûÃÐàÁÔ¹¾×้¹·Õ่ÈÖ¡ÉÒ จากกรอบการวิเคราะหบริบทของพืน้ ทีโ่ ดยโมเดล 5Cs ผานสองกรณีศกึ ษา ไดแก หมูบ า นหวยหินลาดใน จังหวัดเชียงราย และมูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอย จังหวัดภูเก็ต สามารถสรุปและอภิปรายผลไดดงั นี้ ผลการประเมินตนเอง ในหลักเกณฑยอย B8 การสนับสนุนชุมชน
ËÁÙ‹ºŒÒ¹ËŒÇÂËÔ¹ÅÒ´ã¹ ¨Ñ§ËÇÑ´àªÕ§ÃÒÂ
คานิยมหลักขององคกร/ชุมชน (Core Value)
5 รูปแบบความรวมมือ (Channel of collaboration)
4
3 3
ความไวเนื้อเชื่อใจ (Credence/Trust)
การสื่อสาร (Communication)
4 ความสนใจรวมกัน (Common Interest)
33
¤‹Ò¹ÔÂÁËÅÑ¡¢Í§Í§¤ ¡ÃËÃ×ͪØÁª¹ (Core Value) กรณีศึกษาของหมูบานหวยหินลาดในนั้น คานิยมหลักขององคกรและชุมชน คือ การรักษาปา เพือ่ สรางความยัง่ ยืนและความสมดุลของธรรมชาติ ¡ÒÃÊ×่ÍÊÒà (Communication) กรณีศึกษาของบานหวยหินลาดใน จังหวัดเชียงราย เนนการสื่อสารในรูปแบบการแลกเปลี่ยน เรียนรูโดยตรงกับผูที่มาเยือน เพื่อสรางใหเกิดความเขาใจในพื้นที่อยางแทจริง อีกทั้งยังเปนการ สือ่ สารทีต่ อ งการสงเสริมใหเกิดจิตสำนึกเกีย่ วกับการรักษาปาและการอาศัยอยูร ว มกันปาอยางยัง่ ยืน ¤ÇÒÁʹã¨Ã‹ÇÁ¡Ñ¹ (Common Interest) กรณี ศ ึ ก ษาของหมู บานหว ยหิน ลาดในนั้น เปน การดึงกลุ มบุ ค คลที ่ มี ค วามสนใจในเรื ่ อ ง ของการรักษาปาและการจัดการทรัพยากร ใหคนสามารถอยูรวมกับปาไดอยางยั่งยืน ¡ÒÃäÇŒà¹×้Íàª×่Í㨠(Credence/Trust) กรณีศกึ ษาของบานหวยหินลาดในนัน้ สรางความไวเนือ้ เชือ่ ใจ ใหเกิดขึน้ ในพืน้ ทีไ่ ดโดยการนำเรือ่ ง ของความเชื่อของชุมชนเกี่ยวกับการรักษาปามาเปนหลักในการพูดคุยเพื่อใหเกิดความเขาใจ และ เชื่อใจในการรวมกันรักษาทรัพยากรในพื้นที่ ÃٻẺ¤ÇÒÁËÇÁÁ×Í (Channel of Collaboration) การสรางรูปแบบของความรวมมือในพื้นที่หมูบานหวยหินลาดในเปนการจัดทำกิจกรรม และ โครงการตาง ๆ เกีย่ วกับการรักษาทรัพยากรปาไมในพืน้ ที่ อาทิ การสรางแนวกันไฟ การบวชตนไม และ การผูกสายสะดือเด็กแรกเกิดกับตนไม เพือ่ เปนการรักษาปาในพืน้ ที่ รวมไปถึงการซือ้ สินคาทีจ่ ำหนาย ในชุมชนเพือ่ เปนสวนหนึง่ ในการสนับสนุนการรักษาปาของชุมชน นอกจากนีย้ งั รวมไปถึงการแลกเปลีย่ น เรียนรูเ กีย่ วกับการจัดการทรัพยากรระหวางบานหวยหินลาดในกับหนวยงานภายนอกทัง้ จากภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคการศึกษา รวมไปถึงบุคคลทั่วไป 34
“ชาวบานอยูดีมีสุข” แผนพัฒนาและขับเคลื่อน อพท. ระยะ 4 ป (2562 - 2565)
35
การทองเที่ยวของประเทศ มีคุณภาพไดมาตรฐาน แผนพัฒนาและขับเคลื่อน อพท. ระยะ 4 ป (2562-2565)
36
¼Å¡ÒûÃÐàÁÔ¹¾×้¹·Õ่ÈÖ¡ÉÒ
ÁÙŹԸÔà¾×èÍÊعѢ㹫Í ¨Ñ§ËÇÑ´ÀÙà¡çµ
คานิยมหลักขององคกร/ชุมชน (Core Value)
4 รูปแบบความรวมมือ (Channel of Collaboration)
4
4
5 ความไวเนื้อเชื่อใจ (Credence/Trust)
การสื่อสาร (Communication)
3
ความสนใจรวมกัน (Common Interest)
37
¤‹Ò¹ÔÂÁËÅÑ¡¢Í§Í§¤ ¡ÃËÃ×ͪØÁª¹ (Core Value) มูลนิธิเพื่อสุนัขในซอย มีแนวคิดวา “คนรักษสัตว สัตวรักษสิ่งแวดลอม” เปนการสรางสุขภาพ หนึง่ เดียว (One health) โดยยึดมัน่ ใหมนุษยและสัตวสามารถเกือ้ กูลซึง่ กันและกันและอาศัยอยูร ว มกัน ไดอยางยั่งยืน ¡ÒÃÊ×่ÍÊÒà (Communication) มูลนิธิเพื่อสุนัขในซอยนั้น เปนการสื่อสารในแบบวงกวางบนสื่อออนไลนหลากหลายรูปแบบ เพือ่ ประชาสัมพันธไปยังกลุม เปาหมายทีม่ คี วามสนใจในเรื่องของการดูแลสัตว
¤ÇÒÁʹã¨Ã‹ÇÁ¡Ñ¹ (Common Interest) มูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอย ไดนำแนวคิดในเรือ่ งการอยูร ว มกันระหวางคน สัตว และสิง่ แวดลอม มาเปน จุดสำคัญในการสรางจิตสำนึกทีด่ ใี หกบั ผูอ น่ื ในการดูแลสุนขั เพือ่ ลดปญหาสุนขั จรจัดในพืน้ ที่ อีกทัง้ ยังสามารถดึงกลุมคนที่มีความสนใจรวมกันในเรื่องการปกปองและดูแลสัตวใหเขามารวมกิจกรรม กับทางมูลนิธิเพื่อสุนัขในซอยที่เพิ่มขึ้น ¡ÒÃäÇŒà¹×้Íàª×่Í㨠(Credence/Trust) มูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอย มีความนาเชือ่ ถือในเรือ่ งของความโปรงใสในการบริหารจัดงานดานเงินบริจาค ทีเ่ ขามา โดยไดรบั รางวัลการันตีจาก Guide Star Platinum Seal เปนเครือ่ งหมายระดับ Platinum รับรองความโปรงใส จาก Guide Star จึงทำใหเกิดความเชือ่ มัน่ ทัง้ บุคคลภายในและภายนอกเกีย่ วกับ การบริหารจัดการในพื้นที่นั้น ๆ ÃٻẺ¤ÇÒÁËÇÁÁ×Í (Channel of Collaboration) มูลนิธเิ พือ่ สุนขั ในซอย ไดมกี ารสรางรูปแบบของการรวมมือกับคนภายนอกผานหลากหลายกิจกรรม อาทิ การเขามาเปนอาสาในพื้นที่ การรวมบริจาคเงินและสิ่งของใหมูลนิธิ และการอุปถัมภสุนัข และแมว เปนตน 38
¡ÒùӼšÒÃÈÖ¡ÉÒä»»ÃÐÂØ¡µ ã¹¾×้¹·Õ่ µÒÁËÅѡࡳ± ¢Í§âÁà´Å 5Cs คานิยมหลักขององคกรหรือชุมชน (Core Value) ปจจัยสำคัญอยางแรกที่พื้นที่หรือชุมชน แตละแหงจำเปนตองมีคือ การสำรวจตนเอง ใหเขาใจถึงคานิยมหลักในองคกรหรือชุมชน เพือ่ ให เกิดความรวมมือกันภายในพืน้ ทีห่ รือชุมชน จนกอ ใหเกิดการพัฒนาทีจ่ ะสามารถนำไปสูค วามยัง่ ยืน ตอไปได การสื่อสาร (Communication) การเลือกวิธกี ารสือ่ สารของพืน้ ทีห่ รือชุมชน ใหเหมาะสมนั้นมีความจำเปน เนื่องจากหากมี การสือ่ สารอยางถูกวิธแี ละถูกกลุม เปาหมายจะ สงผลใหเกิดความยัง่ ยืนในพืน้ ที่ และปองกันการ ลนทะลักของนักทองเทีย่ วทีจ่ ะเขามาในพืน้ ทีไ่ ด เพราะหากไมมกี ารสือ่ สารทีถ่ กู ตองและเหมาะสม กับพื้นที่อาจจะสงผลใหพื้นที่นั้น ๆ เกิดความ เสียหายจากการเพิ่มจำนวนของนักทองเที่ยว ที่มากจนเกินความพอดี ความสนใจรวมกัน (Common Interest) บุคคลที่มีความสนใจรวมกัน เปนปจจัย สำคัญในการกำหนดกลุมเปาหมายที่จะชวย ขับเคลือ่ นคานิยมหลักของพืน้ ทีห่ รือชุมชนนัน้ ๆ ไปสูเปาหมายสูงสุดที่ตั้งไวได
การไวเนื้อเชื่อใจ (Credence/Trust) ความโปรงใสและการตรวจสอบไดของการ ดำเนินการนั้น เปนสิ่งสำคัญในการสรางความ เชือ่ มัน่ และความนาเชือ่ ถือใหกบั คนในพืน้ ทีห่ รือ ชุมชน ที่จะทำใหเกิดการพัฒนาอยางยั่งยืน รูปแบบความรวมมือ (Channel of Collaboration) รูปแบบของการสรางความรวมมือทีแ่ ตกตาง กันไป ขึ้นอยูกับความตองการและบริบทของ พืน้ ที่ ซึง่ สิง่ ทีส่ ำคัญทีส่ ดุ ในการจะชวยใหกำหนด รูปแบบของความรวมมือคือการกำหนดคานิยม หลักขององคกรหรือชุมชน (Core Value)
39
40
¡ÒùӼŠ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒä»ãªŒ
41
¡ÒùӼšÒÃÈÖ¡ÉÒä»ãªŒ ͧ¤ ¡ÒúÃÔËÒáÒþѲ¹Ò¾×้¹·Õ่¾ÔàÈÉà¾×่Í¡Ò÷‹Í§à·Õ่ÂÇÍ‹ҧÂÑ่§Â×¹ ;·.
สำหรับการนำไปใชขององคการบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการทองเที่ยวอยางยั่งยืนหรือ อพท. นั้น สามารถนำขอมูลสวนนี้ไปประยุกตใชในพื้นที่ที่หนวยงานรับผิดชอบเพื่อพัฒนาดานการ สนับสนุนชุมชนใหมปี ระสิทธิภาพมากยิง่ ขึน้ อีกทัง้ ยังเปนกรณีศกึ ษาทีม่ คี วามเปนเลิศดานการสนับสนุน ในแงที่แตกตางกัน ทำใหไดมุมมองและแนวคิดในการนำไปประยุกตใชที่กวางมากยิ่งขึ้น ˹‹Ç§ҹÀÒ¤àÍ¡ª¹
สำหรับการนำไปใชของหนวยงานเอกชนนั้น สามารถประยุกตใหเขากับบริบทและลักษณะ ขององคกรของแตละแหง โดยเปนแนวทางในการวิเคราะหลักษณะของหนวยงานหรือองคกรนั้น ๆ อีกทั้งเพื่อเปนแนวทางในการสนับสนุนชุมชนเพื่อพัฒนากิจกรรมและโครงการตาง ๆ ไดดียิ่งขึ้น ˹‹Ç§ҹ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ
สำหรับการนำไปใชของหนวยงานการศึกษานั้น สามารถนำไปปรับใชเพื่อเปนแนวทางปฏิบัติ และแบบอยางในการเผยแพรความรูเกี่ยวกับการสนับสนุนชุมชน อีกทั้งวิธีการวิเคราะหบริบท และ การสรางความรวมมือที่มีประสิทธิภาพในพื้นที่
42
43
44
¢ŒÍÁÙÅ͌ҧÍÔ§ ณัฐชยา ผิวเงิน. (2554). บทบาททุนทางสังคมในการพัฒนาชุมชนบานปลาคลาว ตําบลปลาคลาวอําเภอเมือง จังหวัดอํานาจเจริญ. วิทยานิพนธปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนาสังคมมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. ปรัชญากรณ ไชยคช. (2561). อะไรคือการทองเที่ยวอยางรับผิดชอบ. สืบคนเมื่อ 19 กันยายน 2561, จาก https://www.th.thairt.org/blog/a5adb67e34c. พรธิดา วิเชียรปญญา (2547). การจัดการความรูพื้นฐานและการประยุกตใช. พิมพครั้งที่1. กรุงเทพมหานคร: เอ็กซเปอรเนท มงคล สิทธิหลอ, จุฬาภรณ ทองสุทธิ, ณัฏฐนนท สายประเสริฐ, อาทิตย ศิริ และเบ็ญจมาส บุญเทพ. (2557). ภูมิปญญาไรหมุนเวียน กรณีศึกษาบานหวยหินลาดใน ตำบลโปง อำเภอเวียงปาเปา จังหวัดเชียงราย. สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเชียงราย. กระทรวงวัฒนธรรม. วรวุฒิ โรมรัตนพันธ. (2548). ทุนทางสังคม. กรุงเทพฯ: โครงการสรางเสริมการเรียนรูเพื่อชุมชนเปนสุข (สรส.). สุนีย มัลลิกะมาลย. (2545). รัฐธรรมนูญกับการมีสวนรวมของประชาชน. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. DASTA. (2015) Designated Areas for Sustainable Tourism Administration (Public Organization). DASTA's Research Collection on Sustainable Tourism, 3(1), 1-8. Dean Jr, J. W., & Bowen, D. E. (1994). Management theory and total quality: improving research and practice through theory development. Academy of management review, 19(3), 392-418. Ekins, P., Dresner, S., & Dahlström, K. (2008). The four‐capital method of sustainable development evaluation. European Environment, 18(2), 63-80. Ekins, P., Dresner, S., & Dahlström, K. (2008). The four‐capital method of sustainable development evaluation. European Environment, 18(2), 63-80. Goodwin, N. R. (2003). Five kinds of capital: Useful concepts for sustainable development (pp. 214578-1110886258964). Medford, MA: Tufts University. Gray, B. (1989). Collaborating: Finding common ground for multiparty problems.
45
¢ŒÍÁÙÅ͌ҧÍÔ§ GSTC (2016). GSTC Destination Criteria. Retrived from: https://www. gstcouncil. org/gstc-criteria /gstc-destination-criteria. Henneman, E. A., Lee, J. L., & Cohen, J. I. (1995). Collaboration: a concept analysis. Journal of Advanced Nursing, 21(1), 103-109. Hunter, C. (1997) On the need of re-conceptualise sustainable tourism development. Journal of Sustainable Tourism 3(3), 155-65. Huxham, C., & Vangen, S. (1996). Working together: Key themes in the management of relationships between public and non-profit organisations. International Journal of Public Sector Management, 9(7), 5-17. Huxham, C., & Vangen, S. (2000). Leadership in the shaping and implementation of collaboration agendas: How things happen in a (not quite) joined-up world. Academy of Management Journal, 2000(43), 1159-1175. Leach, W. D. (2006). Public involvement in USDA Forest Service policymaking: A literature review. Journal of Forestry, 104(1), 43-49. Legler, R., & Reischl, T. (2003). The relationship of key factors in the process of collaboration. The Journal of Applied Behavioral Science, 39(1), 53-72. Markandya, A., & Pedroso-Galinato, S. (2009). Economic modeling of income, different types of capital and natural disasters. The World Bank. Mizrahi, T. (1999). Strategies for effective collaborations in the human services. Social Policy, 29(4), 5-5. Mohr, J., & Spekman, R. (1994). Characteristics of partnership success: Partnership attributes, communication behavior, and conflict resolution techniques. Strategic Management Journal, 15(2), 135-152. Olaniyan, D. A., & Okemakinde, T. (2008). Human capital theory: Implications for educational development. Pakistan Journal of Social Sciences, 5(5), 479-483.
46
¢ŒÍÁÙÅ͌ҧÍÔ§ Palmer, A. (1996). Linking external and internal relationship building in networks of public and private sector organizations: A case study. International Journal of Public Sector Management, 9(3), 51-60. Selin, S., & Myers, N. (1995). Correlates of partnership effectiveness: the Coalition for Unified Recreation in the Eastern Sierra. Journal of Park and Recreation Administration, 13(4), 37-46. Sherlock, K. (2001). Revisiting the concept of hosts and guests. Tourist Studies, 1(3), 271 - 293. Sin, H. L. (2009). Volunteer tourism “involve me and I will learn”?. Annals of tourism research, 36(3), 480-501. Smith, V. L. (1989). Host and Guests: The Anthropoglogy of Anthroponlogy of Tourism (2nd. ed.). Philadelphia: University of Pennsylvania press. Waddock, S. A., & Bannister, B. D. (1991). Correlates of effectiveness and partner satisfaction in social partnerships. Journal of Organizational Change Management, 4(2), 64-79 Wenger, E. (1998). Communities of practice: Learning as a social system. Systems Thinker, 9(5), 2-3. Wheeller, B. (1991). Tourism's troubled times: Responsible tourism is not the answer. Tourism Management, 12(2), 91-96. Wondolleck, J. M., & Steven, L. Y. (2000). Making Collaboration Work. Washington, D.C.: Island Press. Wongkit, M. & Kaewsuwan, K. (2016). Factor Influencing Volunteer Tourism in Thailand: A Case Study of Songkla Province. Journal of Thai Hospitality and Tourism, 11(2), 13-22 Wood, D. J., & Gray, B. (1991). Toward a comprehensive theory of collaboration. The Journal of Applied Behavioral Science, 27(2), 139-162. Zhang, J., Inbakarn, R. J., & Jackson, M. S. (2006). Understanding Community Attitudes Towards Tourism and Host - Guest Interaction in the Urban - Rural Border Region. Tourism Geographies, 8(2), 182 - 204.
47
48
49
“à¾ÃÒзӷ‹Í§à·ÕèÂÇ...à¡‹§¤¹à´ÕÂÇäÁ‹ ä´Œ” 50
·ÕÁ§Ò¹·‹Í§à·ÕèÂÇÂÑè§Â×¹
NEW, DIFFERENT, BETTER
Èٹ ºÃÔ¡ÒÃÇÔªÒ¡Òà ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂáÁ‹¿‡ÒËÅǧ ÀÒÂ㵌¡ÒÃʹѺʹع¢Í§Í§¤ ¡ÒúÃÔËÒáÒþѲ¹Ò¾×é¹·Õè¾ÔàÈÉ à¾×èÍ¡Ò÷‹Í§à·ÕèÂÇÍ‹ҧÂÑè§Â×¹ (ͧ¤ ¡ÒÃÁËÒª¹) 51
·ÕÁ§Ò¹·‹Í§à·ÕèÂÇÂÑè§Â×¹ ´Ã.¨ÔÃÒÀÒ »ÃÒà´ÃÒ ´ÔàÍÊ หัวหนาโครงการ
เป น อาจารย ป ระจำสำนั ก วิ ช าการจั ด การ มหาวิ ท ยาลั ย แม ฟ า หลวง สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกดานการจัดการการทองเทีย่ ว จาก University of Surrey ประเทศสหราชอาณาจักร มีความเชีย่ วชาญดานการทองเทีย่ วยัง่ ยืน วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดเล็ก
´Ã.ªÑªªÞÒ ÂÍ´ÊØÇÃó ทีมงานวิชาการ
เป น อาจารย ป ระจำสำนั ก วิ ช าการจั ด การ มหาวิ ท ยาลั ย แม ฟ า หลวง สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกดานการทองเทีย่ วและอุตสาหกรรมการบริการ จาก Griffith University ประเทศออสเตรเลีย มีความเชีย่ วชาญดานการจัดการ การทองเทีย่ ว อุตสาหกรรมการบริการ และไมซ (MICE)
52
·ÕÁ§Ò¹·‹Í§à·ÕèÂÇÂÑè§Â×¹ ´Ã.»à¹µ Áâ¹ÁÑÂÇÔºÙÅ ทีมงานวิชาการ
เป น อาจารย ป ระจำสำนั ก วิ ช าวิ ท ยาศาสตร มหาวิ ท ยาลั ย แม ฟ า หลวง สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกดานวิศวกรรมอุตสาหกรรมและเศรษฐศาสตร สิง่ แวดลอมจาก Lund University ประเทศสวีเดน มีความเชีย่ วชาญดานนโยบาย สิง่ แวดลอม เศรษฐศาสตรสง่ิ แวดลอม การจัดการ ทรัพยากรธรรมชาติ การจัดการ ขยะมูลฝอย และการทองเที่ยวอยางยั่งยืน
´Ã.ÍÀÔÊÁ ÍÔ¹·ÃÅÒÇѳ ทีมงานวิชาการ
เป น อาจารย ป ระจำสำนั ก วิ ช าการจั ด การ มหาวิ ท ยาลั ย แม ฟ า หลวง สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกดานทรัพยากรธรรมชาติ จาก University of Vermont ประเทศสหรัฐอเมริกา มีความเชี่ยวชาญดานนิเวศเศรษฐศาสตร การใชประโยชนของที่ดิน และการประเมินมูลคาของบริการเชิงนิเวศ
53
·ÕÁ§Ò¹·‹Í§à·ÕèÂÇÂÑè§Â×¹ ¼È.´Ã.¾ÅÇѲ »ÃоѲ¹ ·Í§ ทีมงานวิชาการ
เป น อาจารย ป ระจำสำนั ก วิ ช าศิ ล ปศาสตร มหาวิ ท ยาลั ย แม ฟ า หลวง สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกดานสังคมศาสตร จากมหาวิทยาลัยแมฟา หลวง มีความเชี่ยวชาญดานประวัติศาสตร วัฒนธรรมทองถิ่นไทย วิจิตรศิลป การจัดแสดงงานและพิพิธภัณฑ
¼È.´Ã.¾Ãó¹ÔÀÒ ´Í¡äÁŒ§ÒÁ ทีมงานวิชาการ
เปนอาจารยประจำสำนักวิชาวิทยาศาสตรสุขภาพ มหาวิทยาลัยแมฟาหลวง สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกดานเทคโนโลยีพลังงาน จากมหาวิทยาลัย เทคโนโลยีพระจอมเกลาธนบุรี มีความเชี่ยวชาญดานเทคโนโลยีพลังงาน การประเมินผลกระทบตอสิ่งแวดลอม
54
·ÕÁ§Ò¹·‹Í§à·ÕèÂÇÂÑè§Â×¹ ´Ã.³Ñ°¡Ã ÇÔ·ÔµÒ¹¹· ทีมงานวิชาการ
เป น อาจารย ป ระจำสำนั ก วิ ช านิ ต ิ ศ าสตร มหาวิ ท ยาลั ย แม ฟ า หลวง สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกดานสังคมศาสตร จากมหาวิทยาลัยแมฟา หลวง มีความเชีย่ วชาญดานกฎหมายการปกครอง กฎหมายรัฐธรรมนูญและการเมือง การปกครองไทย
55
Designated Areas for Sustainable Tourism Administration (Public Organization) 118/1 Tipco Tower 31st FL. Rama VI Road Phayathai Bangkok 10400 Thailand www.facebook/DASTATHAILAND www.facebook.com/SaiJaiPaiTiew