TTM.nl oktober 2011

01_Cover.e$S 10-10-11 15:18 Pagina 1

oktober 2011 nummer 10

magazine voor eigen en beroepsvervoer

Scania R480 Euro 6 Topline

Scania maakt belofte waar nieuws

distributie

rij-impressie

personeel

test

sentimenteel materieel

Renault zet hoog in met Kangoo ZE Rijden met de nieuwe Actros Vito E-Cell in de binnenstad

Het ecodepot van GLS E-learning voor MBO logistiek De rijke historie van Tatra

Dossier ICT & Logistiek

Kosten besparen met software 'in the cloud'

TIP Trailer Services ONTZORGT

FleetCare FleetCare van TIP Trailer Services neemt zorg uit handen.

Wat u onderhoudsbehoefte ook is, van een contract tot een exibele onderhouds oplossing, wij kunnen u de juiste oplossing bieden.

Laat TIP Trailer Services uw trailers onderhouden, zodat u geen zorgen meer heeft over het onderhoud van uw trailervloot en u meer tijd kan besteden aan uw kernactiviteiten.

FleetCare van TIP Trailer Services neemt uw zorgen weg.

Voor meer informatie

angela.roberts@ge.com Of bel +31 10 2886007 E-mail

03_Inhoud.qxp 10-10-11 15:00 Pagina 3

inhoud Pagina 14-16 in dit nummer: 4-5

>

- Renault verwacht veel van de nieuwe Kangoo Z.E.

6-7

>

- TTM.nl stuurde de Mercedes-Benz Vito E-Cell stilletjes door het centrum van Utrecht.

8-9

>

- De Iveco Daily onderging een facelift en kreeg nieuwe Euro 5 motoren.

- NetGezien, interessante websites voor het wegtransport.

Scania Euro 6 vergeleken met Euro 5

10 - 11

>

- Renault demonstreerde haar

TTM.nl testte als een van de eersten de nieuwe Scania Euro 6. En nog wel in dezelfde specificaties en weersomstandigheden als de eerdere test met de Euro 5 versie. Kan Scania haar belofte nakomen om een gelijk of nog lager brandstofverbruik te scoren?

Pagina 33 - 38

trucks voor in de stad. Han Vallenduuk vraagt zich af waarom minister Schultz geen visie heeft.

12 - 13

>

- Rij-impressie van de nieuwe Mercedes-Benz Actros.

14 - 16

>

- Test van de Scania R480 Euro 6.

18 - 19

>

- Een bezoek aan de tweedaagse beurs Ecomobiel 2011, waar duurzaam vervoer centraal staat.

20 - 29

>

- Het Dossier ICT & Logistiek bevat

Personeel verdient permanente aandacht Het aanbod van goed en goed geschoold personeel in de transport- en logistieke sector is nog altijd schraal. Daarom is het goed te zien dat er steeds meer innovatie uit de branche zelf komt om te zorgen voor voldoende (geschoold) personeel. Maar zorg is er ook, zeker als het gaat om de invulling van Code 95, de richtlijn vakbekwaamheid.

een voorbeschouwing van de beurs, veel productnieuws en case stories met PostNL en FrieslandCampina.

33 - 38

>

- In het Dossier Personeel aandacht

Pagina 40-42

voor de gevolgen van de 48-urige werkweek, e-learning op MBO-niveau en Transportopleider.nl.

40 - 42

>

- GLS Netherlands liet TTM.nl haar nieuwe Ecodepot in Enschede zien.

44 - 45

>

- Een bezoek aan het Tatra Museum onthult de rijke historie van dit Tsjechische truckmerk.

GLS zoekt balans tussen economie en ecologie

46

>

- Blikvanger & Colofon.

Met trots opende GLS Netherlands onlangs in Enschede haar eerste ‘ecodepot’. Het magazijn is gericht op duurzaamheid, maar moet natuurlijk ook gewoon praktisch zijn. Gaat dat wel samen? www.ttm.nl

oktober 2011 | 3

04-05_Nieuws, Comment.qxp:04-05 10-10-11 14:28 Pagina 4

commentaar

nieuws

Doelstelling 30.000 Kangoo’s Z.E. in 2012

Renault neemt elektri

Vooruitgang Bij het sluiten van deze TTM.nl duiken er in de media verontrustende berichten op: hoogstwaarschijnlijk dient zich al snel een nieuwe economische crisis aan. En hij is, zoals het er nu naar uit ziet, nog ernstiger dan die van 2008. En terwijl om ons heen iedereen begint te zuchten en steunen, ben ik blij dat ik in mijn werk veel te maken heb met de transportsector. Niet dat de crisis daaraan voorbij gaat, verre van dat zelfs, maar onze branche heeft wel een veerkracht en dynamiek die mij vaak weer versteld doet staan. Kijk de artikelen in deze TTM.nl er maar op na. De beurs ICT & Logistiek staat bol van de innovatie bijvoorbeeld. En op het Noorderpoort College in Groningen zijn ze jonge MBO-leerlingen met een levensechte e-learning module de weg aan het leren in een warehouse. Je moet aanstaand personeel, zo moeilijk te vinden, toch op hun eigen niveau enthousiast maken voor de

De zelfde ruimte De elektromotor is ongeveer even groot als een diesel en de batterijen zitten onder de vloer. De Kangoo Z.E. biedt dan ook evenveel ruimte en laadvermogen als de gewone modellen.

Renault is de enige autofabrikant waarbij de elektrische bestelauto het stadium van massafabricage heeft bereikt. Door de auto zelf te fabriceren, en bovendien op de zelfde productieband als de gewone Kangoo, kan men de elektrische versie van de Kangoo aanbieden tegen een prijs de voor elk gewoon bedrijf betaalbaar is.

De Kangoo Z.E. wordt in heel Europa aangeboden tegen een prijs van 20.000 euro. Daarbij is niet inbegrepen de prijs van de lithium-ion batterij. Die moet men van Renault huren voor een bedrag van 72 tot 125 euro

per maand. Hoe hoger de prijs, des te groter is de actieradius. Bij 125 euro per maand heeft men een batterijcapaciteit die toereikend is voor 170 km. Het huurcontract loopt 48 maanden en omvat ook een ‘mobili-

sector? Dan maar met een game! In een eigen magazine beadvertentie

titelde de Vereniging van Milieuprofessionals de transportsector onlangs als ‘de grootste vervuiler’ en zei dat ‘in het goederenvervoer schonere technologie zich veel minder snel heeft ontwikkeld dan in het personenvervoer’. Pardon? Dat gaat misschien op voor de scheepvaart, maar truckfabrikan-

Duurzaam in productie ĂŠn gebruik

ten hebben in het afgelopen decennium een prestatie van formaat neergezet bij de ontwikkeling van schone truckmotoren. Lees de test van de Scania Euro 6 in dit nummer er maar op na. En dan heb ik het nog niet eens over de talrijke slimme systemen die veiligheid en efficiency bevorderen, zoals er talrijke te vinden zijn op de nieuwe Mercedes-Benz Actros. De transport- en logistieke sector blinkt juist uit in in-

$HROXV WUXFNEDQGHQ JHVFKLNW YRRU LHGHUH LQ]HW Met een breed assortiment kwaliteits-truckbanden is Aeolus sinds de introductie in Europa in 2004 dĂŠ runner-up naast de bekende A-merken. Aeolus verkoopt in Europa jaarlijks meer dan QLHXZH WUXFNEDQGHQ YHHODO YLD 3URĂ€OH 7\UHFHQWHU GH K\SHUVSHFLDOLVW LQ WUXFNEDQGHQ

De voordelen van Aeolus zijn legio, want Aeolus biedt: ‡ ¾%HVW SULFHœ VWUDWHJLH ‡ (HQ JXQVWLJH SULMV NZDOLWHLWVYHUKRXGLQJ ‡ (HQ XLWVWHNHQG UHQGHPHQW ‡ $OOH PDWHQ HQ W\SHQ XLW YRRUUDDG OHYHUEDDU ‡ 'RRUORSHQGH SURGXFWLQQRYDWLH ‡ (HQ NDUNDV JHVFKLNW YRRU ORRSYODNYHUQLHXZLQJ ‡ (HQ EUHHG DDQERG PHW NHX]H YRRU LHGHUH LQ]HW

novatie en aanpassingsvermogen in moeilijke tijden. Een crisis kun je elkaar ook aanpraten. Uitgaan van onze eigen kracht lijkt me een veel beter uitgangspunt.

Arjan Velthoven | hoofdredacteur ttm.nl

4 | oktober 2011

2QEHWZLVW KpW DOWHUQDWLHI YRRU LHGHU $ PHUN ZZZ SURILOHW\UHFHQWHU QO DHROXV

www.ttm.nl

04-05_Nieuws, Comment.qxp:04-05 10-10-11 14:28 Pagina 5

Column

12

ektrische bestelauto serieus!

Batterij De ruimte tussen de rode panelen herbergt de batterij. De bodemdelen zijn bestaande componenten, waardoor de extra fabricagekosten voor een Kangoo Z.E. nihil zijn.

Meter Op het dashboard is te zien hoeveel capaciteit de batterij nog heeft. Er is ook een internettoepassing, waarmee men op afstand kan monitoren.

teitsondersteuning’. Renault garandeert verder dat de batterijcapaciteit minimaal 80 procent is. De onderhoudskosten zijn 20 procent lager dan die van een diesel. Of de ‘Total Cost of Ownership’ hoger of lager is dan die van een diesel hangt af van de inzet en het gebruik van de wagen. Maar volgens Renault zijn er heel wat situaties waarin de Kangoo Z.E. gewoon goedkoper is dan een dieselversie. Daarbij is nog geen rekening gehouden met eventuele ‘incentives’ en met het feit dat -zoals in ons land - stroom laden op veel plaatsen (nog) gratis is. Is dat niet zo, dan moet men uitgaan van ongeveer 1,50 euro per batterijlading. Een vraag waar Renault nog geen duidelijk antwoord op heeft en die ook mede bepalend is voor de Total Cost of Ownership, is wat de restwaarde van een elektrische auto is. Men verwacht dat er te zijner tijd wel een markt zal ontstaan voor gebruikte elektrische auto’s, maar voorlopig is er nog niets te zeggen over wat een gebruikte Kangoo Z.E. opbrengt. Het handigst is op dit moment dan ook

Stekker De stekker voor het laden zit op een makkelijke plek in de motorkap. www.ttm.nl

om de wagen maar te leasen, want dan ligt het risico bij Renault. Ook over de technische levensduur van de wagen kan men nog geen uitsluitsel geven, maar Renault verwacht dat die niet veel minder zal zijn dan die van een diesel- of benzinemodel.

Actieradius vaak genoeg Renault heeft onderzocht dat de meeste gebruikers van bestelwagens per dag niet boven de 100 km uitkomen. De actieradius van 170 km moet dus voldoende zijn. Inzet van een elektrische bestelauto vergt niettemin wel een stukje planning. Overigens zit er wel schot in de ontwikkeling van snellaadsystemen.

Op dit moment is er alleen de mogelijkheid van standaard laden, thuis of aan een paal. Dat duurt 3 tot 8 uur voor een hele lading. Volgend jaar komt er een snellaadsysteem waarmee men in 10 minuten de batterij tot ongeveer een derde van zijn capaciteit kan opladen. In sommige landen levert men batterijwisselstations.

Plezierig rijden Het rijden in een elektrische Kangoo is simpelweg een genot. De acceleratie onder de 50 km/uur is meer dan die van menig diesel. Plezierig is dat de wagen fors op de motor remt. Daarmee wordt stroom opgewekt die weer naar de batterij wordt teruggevoerd. De wagen remt op de motor zelfs zo fors dat de remlichten dan ook aangaan. Verder is de motor uiteraard muisstil en is de maximum snelheid toch nog altijd

9 en 10 november 2011

ICT & Logistiek Zevende editie van ICT & Logistiek, tentoonstelling op het gebied van ICT-toepassingen en diensten in de logistieke keten in de Utrechtse Jaarbeurs. www.ict-en-logistiek.nl

15 - 17 november 2011

Transport Venray Transportbeurs voor Zuid-Oost Nederland, België en Duitsland. Transport Venray is een zusterevenement van de Carrosserie Vakdagen Hardenberg en Gorinchem en wordt georganiseerd volgens het "all-in" principe. http://www.evenementenhal.nl

In de productielijn De Kangoo Z.E. wordt op dezelfde productielijn gemaakt als de gewone modellen. De elektromotoren worden op een aparte band aangevoerd.

120 km/uur. Qua laadruimte of laadvermogen is de Kangoo Z.E. gelijk aan de gewone Kangoo. Beide hebben een nuttig laadvermogen van 650 kg. Renault gebruikte voor de Kangoo Z.E de voorzijde van een Kangoo Compact en de achterkant van een Kangoo Maxi. Daardoor ontstond onder de vloer een perfecte ruimte voor de batterij en hoefde men ook qua ontwikkeling geen meerkosten te maken.

Serieus Renault is naast Mercedes de enige die een elektrische bestelauto zelf bouwt en dat ook nog op de bestaande productielijn doet. In tegenstelling tot de andere elektrische bestelwagens is de Kangoo Z.E. geen proefballonnetje. De wagen wordt geproduceerd in aantallen die vele malen groter zijn dan wat de andere merken halen en Renault verdient er ook geld aan. Het Franse merk neemt de elektrische auto uiterst serieus en gaat straks ook zelf de motoren produceren.

16 en 17 november 2011

Opslagtanks Opslagtanks 2011 staat dit jaar in teken van zaken als het maken en beheersen van investering- en vervangingsbeslissingen, nieuwe technieken voor een kortere uitbedrijfsname, nieuwe regelgeving en technieken en oplossingen voor tankbodemcorrosie. Het evenement vindt plaats in Rotterdam. http://www.iir.nl/industry/event /opslagtanks

25 - 29 november 2011

Trailer 2011 Kortrijk Tweejaarlijkse internationale vakbeurs van opleggers, aanhangwagens, carrosserieën, componenten en toebehoren voor goederenbehandeling en logistiek. Dit jaar vindt er ook de uitreiking plaats van de trofeeën behorend bij International Truck- en Van of the Year 2012. http://www.trailer.eu

oktober 2011 | 5

06-07_Nws, Test.qxp:06-07 10-10-11 13:53 Pagina 6

test > kleintransport

Mercedes-Benz Vito E-Cell

Mercedes-Benz Vito E-Cell

Stil door de stad Vorig jaar al introduceerde Mercedes-Benz zijn eerste volledig elektrische bestelauto: de Vito E-Cell. Deze geheel op accu’s draaiende Vito stuurden we voor deze test de binnenstad van Utrecht in.

Het is dat er ‘Zero Emission’ en ‘ECell’ op de Vito staat, want verder is aan de buitenkant van de auto niet te zien dat het hier om een elektrisch voertuig gaat. De Vito ECell heeft standaard een wielbasis van 3200 mm, maar heeft wel een verlengde carrosserie. Standaard zijn ook twee zijschuifdeuren aangebracht. Onder de Vito, onder de laadvloer om precies te zijn, liggen de lithium-ion accu’s. Die zijn verbonden met een unit met regelelektronica die weer vastzit aan de 60 kw sterke elektromotor, gewoon onder de motorkap.

Achter het vertrouwde brandstofklepje bij de deur zit in dit geval een ‘stopcontact’.

Stoelverwarming In de cabine is alles vertrouwd.

Opvallend is het ontbreken van airco, maar er is wel stoelverwarming. Voldoende om het warm te krijgen, maar minder belastend voor de voorraad elektriciteit. Standaard is ook Comand navigatie gemonteerd, inclusief Bluetooth. Het tussenschot heeft geen ruit. Om toch voldoende zicht naar achteren te hebben, is er standaard een achteruitrijcamera aanwezig, inclusief akoestisch signaal.

6 | oktober 2011

Ready Starten gaat gewoon door het draaien van de sleutel, waarna alleen in het display achter het stuur door het oplichten van het woordje ‘READY’ te zien is dat we kunnen gaan rijden.

Dat gaat verbazingwekkend makkelijk. De Vito E-Cell heeft weliswaar 280 Nm koppel, maar dat wordt zeer geleidelijk naar de voorwielen gebracht. De elektrische Vito laat zich soepel door het Utrechtse stadsverkeer sturen. Eigenlijk is behalve het motorgeluid de rijsensatie hetzelfde als bij een ‘normale’ Vito. Dat is echter een groot compliment. Op het instrumentarium is zichtbaar hoeveel er van de elektromotor gevraagd wordt, of dat je, bij remmen, energie ‘recupereert’ en teruggeeft aan de accu’s. In het instrumentarium is ook te zien hoeveel capaciteit er (in percentages), nog van de batterijen over is. De Vito E-Cell heeft een automatische versnellingsbak, die prima communiceert met de elektromotor.

100 km De Vito heeft volgens Mercedes een actieradius van iets meer dan 100 km en heeft een topsnelheid van 80 km/uur. Daarom is het realistisch om dit voertuig alleen in de stad in te zetten. Daar kan hij makkelijk met

alle verkeer mee en is hij met zijn emissievrije status echt van waarde.

TTM.nl reed een ochtend rond in Utrecht en verbruikte op een afstand van 31,9 km in totaal 34 procent van de batterijen. Een actieradius van 100 km is dus reëel. Het opladen van de batterijen gaat bij een 400V aansluiting in vijf uur. Wie gebruik maakt van een 230V stopcontact, is twee keer zo lang bezig.

Mercedes-Benz kan optioneel een laadstation bij de Vito E-Cell leveren.

1

2

Zwaar De Vito E-Cell heeft een verlengde carrosserie en een laadvloer van 247 cm lengte. Het laadvolume bedraagt 5,7 kuub, de Mercedes mag 852 kg aan lading meenemen. Dat is 400 kg minder dan bij een dieselaangedreven Vito in vergelijkbare configuratie. De Vito E-Cell weegt zelf namelijk 2198 kg.

3

Lease De online gegevens van de Vito ECell bij de RDW vermelden een catalogusprijs van ruim 81.000 euro.

Da’s nogal veel, en daarom is het slim dat Mercedes de Vito E-Cell uitsluitend in de lease aanbiedt.

Daarvoor moet dan wel een bruto leasetarief van 1800 euro per maand worden betaald. Eventuele subsidies zijn daarin niet meegerekend, vanwege de enorme verscheidenheid ervan.

Arjan Velthoven

4

5 www.ttm.nl

nz

06-07_Nws, Test.qxp:06-07 10-10-11 13:53 Pagina 7

nieuws

Specificaties en metingen Merk

Mercedes-Benz

Type

Vito E-Cell

Motor

synchroon

VALX maakt vorderingen

elektromotor Inhoud (cc)

nvt

Vermogen (kw)

60

Koppel (Nm)

280

Afmetingen uitwendig lxbxh (cm)

501 x 191 x 190

Wielbasis (cm)

320

Laadruimte lxbxh (cm)

247 x 165 x 135

Tilhoogte (cm

57

Eigen gewicht (kg)

2198

Nuttig laadvermogen (kg)

853

Max. aanhangwagengewicht (kg)

0

Geluidsniveau bij 80 km (dBA)

niet gemeten

Acceleratie 0-80 km/h (sec)

13,8

Actieradius

ca.100 km

CO2-uitstoot (gr/km)

0

Aanschafprijs basismodel (lease per maand vanaf, €)

1800,-

Alle prijzen excl. BPM en excl. BTW

Na een relatieve stilte maakt het nieuwe trailerassenmerk VALX meer bekend over haar afzet. Sinds begin 2011 levert VALX 9-tons trailerassen uit voorraad aan Europese trailerbouwers. VALX heeft de doelstelling om binnen drie jaar meer dan 10 procent Europees marktaandeel te behalen.

VALX heeft in de Zuid-Europese markt reeds langetermijnovereenkomsten gesloten met verscheidene trailerbouwers voor de levering van assen. Het gaat onder andere om Lecitrailer, Parcisa, Guillen en PrimBall. In totaal heeft men in Spanje assen uitgeleverd voor ruim 800 voertuigen. Men verwacht hier meer dan 20 procent marktaandeel te behalen aan het einde van 2011.

Om nog meer naamsbekendheid te verwerven en om klanten meer kennis over de VALX producten te ver-

schaffen, organiseert VALX op dit moment cursussen en workshops in Madrid, Spanje. Om tevens in ZuidEuropa een effectief netwerk voor aftersales support te kunnen bieden, heeft VALX een 24/7 Europese pechservice opgezet en hebben ze meer dan 600 onderhouds- en reserveonderdelencentra in Europa. Ook in Nederland heeft men inmiddels een aardig klantenbestand opgebouwd: HSF Logistics heeft de eerste trailer met VALX assen besteld en Koopman Logistics Group uit Nijkerk heeft al eerder verscheidene trailers met VALX assen in haar vloot opgenomen. Knapen Trailers staat sinds kort ook op de klantenlijst van VALX. Meulenberg Transport in Urmond bleek recentelijk de 1000ste trailer met VALX assen in gebruik te hebben genomen. Het ging om een trailer van D-TEC.

Duitse politiek zegt ‘ja’ tegen LZV-proef 1) Normaal

4) Laden

Het interieur van de Vito ECell verschilt in niets van een ‘normale’ Vito.

Met een Mennekes stekker kan de Vito E-Cell worden geladen.

Groen LED-licht geeft aan of er daadwerkelijk geladen wordt.

2) Minder mee Het laadvolume lijdt niet onder de batterijen, het laadvolume wel: er mag 400 kg minder mee.

3) Standaard Een automatische versnellingsbak en een multimedia navigatiesysteem zijn standaard op de Vito E-Cell.

www.ttm.nl

5) Charge Op het instrumentarium kan de capaciteit van de batterijen worden gecontroleerd, evenals de gevolgen van de rijstijl voor de accu-inhoud.

De Duitse verkeersministers hebben onlangs hun toestemming gegeven om de landelijke proef met LZV’s te starten. Tijdens een bijeenkomst over infrastructuur behandelden de ministers een verzoek om de proef met de ecocombi’s, zoals voorgesteld door bondsverkeersminister Ramsauer, af te wijzen. Een stemming onder de verkeersministers van de lidstaten wees uit dat er voor afblazen van de proef geen meerderheid was, al was het kantje boord volgens Duitse media.

Dat betekent dat de weg vrij is voor Ramsauer om nog deze herfst de proef van start te laten gaan. De stemming houdt echter niet dat alle lidstaten mee zullen doen aan de proef. “De proef zal niet plaatsvin-

den in lidstaten die hem om goede redenen afwijzen”, zei Jörg Vogelsänger, minister van infrastructuur van Brandenburg, en voorzitter van de bijeenkomst. “Het dichte wegennet, veel wegwerkzaamheden, de files, ik kan me niet voorstellen dat de LZV een echte oplossing is”, reageerde Harry Voigtsberger, verkeersminister van Nordrhein Westfalen, op de stemming. Zijn lidstaat is dan ook van plan geen deel te nemen aan de proef met ecocombi’s.

oktober 2011 | 7

08-09_Nws, net gezien.qxp 10-10-11 15:21 Pagina 8

actueel

Nieuwe motoren, nieuw interieur, meer veiligheid

Iveco frist Daily nog een keer op Iveco heeft zijn succesvolste en langst bestaande model, de Daily, toch nog maar eens fors onder handen genomen. “We hadden kunnen volstaan met alleen de nieuwe Euro 5 motoren, maar gezien het belang van de Daily voor ons en onze klanten zijn we toch maar een stap verder gegaan”, zegt Alfredo Altavilla, de nieuwe topman van Iveco’s moederbedrijf Fiat Industrial.

(selectieve remregeling voor stabilisatie aanhangwagenremmingen).

Het modellenprogramma is uitgebreid met een trekkerversie. Tot dusverre werden trekkers door veel dealers zelf gemaakt door het inkorten van een gewoon chassis. Dat is nu dus verleden tijd.

Zuiniger Tegelijk met de lancering van Euro 5 motoren onderging de Iveco Daily ook een facelift en werd een serie technische verbeteringen doorgevoerd. Daarmee moet Iveco's succesvolste model er weer even tegen kunnen. Het motorenprogramma bestaat uit een nieuwe Twin Turbo versie van de 3 liter diesel met als maximum vermogen maar liefst 205 pk. Daarmee is de Daily de krachtigste in zijn segment. Daarnaast is er een 146 pk sterke EEV-versie van dezelfde motor. Die heeft dan wel een variabele, maar geen Twin Turbo.

Nieuw is verder de 2.3 liter Multijet II motor van de tweede generatie met eveneens 146 pk, maar een lager koppel. Alle dieselmotoren hebben een geoptimaliseerd EGR-systeem om de emissies verder te doen dalen. Het vernieuwde EGR-systeem heeft een verbeterde controle die er 8 | oktober 2011

voor zorgt dat de gerecycleerde uitlaatgassen beter verdeeld worden over de cilinders. Verder is een DPF (Diesel Partikel Filter) standaard. Ten slotte blijft uiteraard de 3.0 liter aardgasmotor in productie als de elektrische versie van de Daily.

Veiliger Nieuw zijn verder de zesgangs versnellingsbakken, een stop/go systeem en een hele serie veiligheidsvoorzieningen. Op de nieuwe Daily leverbaar is de negende en nieuwste generatie ESP, ABS, EBD, ASR, MSR (tegen overtoeren van de motor), Hill Holder (terugrolrem), LAC (Actieve lading controle) maar ook hele serie nieuwe voorzieningen zoals HFC (Hydraulische remfading controle), RMI (roll movement intervention), ROM (roll over mitigation) en TSM

Voor de nieuwe 2.3 liter motor in combinatie met de zesbak claimt Iveco een brandstofverbruik dat 10 procent lager ligt dan het vergelijkbare huidige model. Tevens leiden alle verbeteringen tot een verlaging van de 'total cost of owership'. Aan het uiterlijk is de nieuwe Daily te herkennen aan een nieuwe grille.

Deze bevat nu ook dagverlichting en mistlampen die tot 40 km/uur meeschijnen in de rijrichting. Ook in het interieur veranderden enkele zaken.

Zo is er nu een opbergplaats voor een laptop en is de nieuwste versie van TomTom af-fabriek leverbaar. De nieuwe Daily blijft beschikbaar in

Nieuw democentrum Een line-up van de nieuwe Iveco Daily modellen voor het fraaie Fiat Industrial Village van Fiat Industrial in Turijn.

GVW's van 3,2 tot 7 ton, wat een laadvermogen mogelijk maakt tot 4,7 ton. De bestelwagenversies beschikken over laadvolumes tot 17,2 m3. Ook de Daily 4x4 versie is in vernieuwde uitvoering leverbaar.

Superman Om het imago van de nieuwe Daily kracht bij te zetten gebruikt Iveco nu het logo van Superman, waarvoor men natuurlijk toestemming vroeg bij het Amerikaanse Warner Bros.

Superman lost Popeye af die na de vorige vernieuwing het Daily beeldmerk kracht bij moest zetten. Of dat echt werkt is de vraag. De Daily is het bedrijfsautomodel dat in Europa en misschien ook wel daarbuiten het langst (sinds 1978) in productie is en heeft bij de klanten inmiddels een dijk van een reputatie opgebouwd.

P.C. Wieman

Interieur nieuw Het interieur werd fors onder handen genomen. Ook is de nieuwe TomTom nu af fabriek leverbaar. www.ttm.nl

08-09_Nws, net gezien.qxp 10-10-11 15:21 Pagina 9

nieuws

net gezien

Truckland opent werkplaats voor elektrische voertuigen Onder de naam ‘Truckland Zero’ opent de Amsterdamse truckdealer Truckland een werkplaats die geheel is bestemd voor elektrische en hybride voertuigen. Truckland laat daarmee zien dat men voertuigen met zero of bijna zero emissie serieus neemt ondanks het feit dat de verkopen ervan nog niet het niveau hebben bereikt dat Truckland ervan verwacht had. Algemeen directeur Truckland Noord Hans Everts: "Tot dusverre hebben we ongeveer 25 elektrische voertuigen verkocht, de meesten daarvan aan gemeentes en aan taxibedrijven. Maar ook particuliere bedrijven beginnen te komen.

Onlangs leverden we bijvoorbeeld een elektrische Doblò aan transportbedrijf R. Nagel dat ermee op Schiphol gaat rijden voor het rondbren-

gen van documenten." Everts vermoedt dat de verdere groei van de elektrische bestelauto wordt vertraagd door de scherpe prijsstelling van de Renault Kangoo ZE. "Daardoor nemen velen een afwachtende houding aan in de hoop dat ook bij andere aanbieders de prijzen nog zullen dalen." Truckland gaat verder met de ontwikkeling van het aanbod van elektrische en hybride voertuigen. Tijdens de opening was er een elektrische versie van de Fiat 500 en ook stond er een Iveco Daily van een Italiaanse producent met een in de aandrijflijn geïntegreerde elektromotor. Bij dit voertuig is de normale aandrijflijn intact gebleven maar is in de tussenas een elektromotor gebouwd. Afhankelijk van het accupakket is de actieradius op zuivere elektrotractie max. 80 km.

De maximum snelheid van 45 km/uur is naar de mening van Truckland nog wat aan de lage klant.

Nieuw is ook dat men samenwerkt men Hytruck en GINAF. Gisteren overhandigde men een geheel elektrische Hytruck/GINAF aan transporteur Appel die ermee gaat rijden voor Sligro.

Maak je niet dik Het Shell tankstation aan de A12 in de richting Oberhausen beschikt sinds enige tijd over een AdBlue tankinstallatie. Dat is plezierig. Minder plezierig is dat de tanks zo dicht bij elkaar staan dat het voor de

chauffeur vrijwel onmogelijk is de deuren nog open te doen. Zo dicht mogelijk tegen één kant parkeren en jezelf vervolgens dun maken, is de enige oplossing om uit de cabine te komen.

selman.jouwweb.nl/ Anonieme betrokkenen hebben een webpagina gemaakt met informatie over diverse ontwikkelingen rond de BV’s van Bas Selman, bekend van het bedrijf Europe Flyer. Volgens de website is op 26 oktober om 14.00 uur de definitieve uitspraak in het Hoger beroep in de strafzaak tegen Ben Selman. Op 14 september is tegen hem een celstraf geëist van 21 maanden, waarvan 7 maanden voorwaardelijk.

Hij wordt ondermeer verdacht van valsheid in geschrifte en het opzettelijk onjuist en onvolledig invullen van de belastingaangifte.

Het laatste gerucht is dat een groot deel van de trucks van Europe Flyer is uitgevlagd naar Duitsland.

www.laatjenietafleiden.nl/ Aan elektronische apparatuur in de auto zitten ook nadelen vast. Uit onderzoek blijkt dat het lastig is achter het stuur twee dingen tegelijk te doen.

Vooral gebruik van elektronische apparatuur leidt de aandacht af. Via deze website kan iedereen zelf testen wat de mogelijke gevolgen zijn.

carambathegame.com/ Op de website Caramba bouwt de deelnemer zijn eigen wegennetwerk. Naarmate dat vordert wordt het verkeer complexer en moet men steeds meer moeite doen om er ondanks ongevallen en oponthoud toch voor te zorgen dat mensen op tijd op de juiste plaats aankomen.

www.lzv.nu/ De website lzv.nu is een initiatief van verschillende logistieke opleiders in Zuid-West Nederland. Uiteraard gaat de website vooral over de opleidingen die vereist zijn om een LZV ofwel Ecocombi te mogen besturen. De opleiding omvat twee dagdelen waarin de cursist les krijgt over verkeerswetgeving, invloed van de lading op de voertuigbeheersing en aandacht voor speciale kijk- en stuurtechniek. Verder is er een instructierit en worden bijzondere manoeuvres uitgevoerd.

www.ttm.nl

oktober 2011 | 9

10-11_Nws+Vallenduuk.qxp 10-10-11 15:22 Pagina 10

actueel

Urban Trucks voor stadsdistributie

Renault denkt centrumgericht De distributie van goederen in het centrum van steden, of eigenlijk in woongebieden in het algemeen, wordt steeds meer onder de loep gelegd. Zijn de trucks wel schoon en stil genoeg? Renault Trucks wil juist die vraag beantwoorden met het motto ‘Urban Trucks’, vrachtwagens op alternatieve brandstoffen, en technieken die onnodig rondtuffen in stadscentra moeten verminderen.

“De invloed van goederendistributie in binnensteden is fors”, zegt JeanMarc Lange, vice-president LCV bij Renault. “We moeten niet vergeten dat in Europa 80 procent van de bevolking in steden leeft en dat iedere bewoner van een stad jaarlijks 22 ton aan goederen consumeert. Daarbij wordt 10 procent van alle CO2-emissies gelinkt aan trucks. En dan heb ik het nog niet eens over uitstoot van roet en fijnstof, het geluid van distributieverkeer en de drukte die al dat verkeer oplevert.” Renault Trucks wil met bestel- en vrachtwagens met schone diesels of motoren met alternatieve brandstoffen het geluid, de uitstoot en congestie in de binnenstad verminderen. Met haar bestelau-

Minder diesel Volgens Renault kan de Premium Distribution Hybrys Tech door zijn hybridetechniek twintig procent aan diesel besparen.

to’s Master, Maxity, Midlum en Premium Distribution zegt Renault alles in huis te hebben van 2,8 tot 26 ton voor klanten die in steden hun goederen afleveren. Onder het label Clean Tech zijn enkele bestelauto’s en trucks gevat die met alternatieve brandstoffen opereren. TTM.nl reed in de Premium Distribution Hybrys Tech, een 6x2 assig voertuig van 26 ton. De truck is een parallel hybride en moet volgens Renault 20 procent aan diesel besparen. De hybride technologie helpt niet alleen om jaarlijks mogelijk 20 ton aan CO2 te besparen, door de mogelijkheid (kort) elektrisch

te rijden is ook het geluid van de auto minder. Bij stilstand wordt de diesel volledig uitgeschakeld. Bij optrekken wordt alleen de elektromotor gebruikt, als de truck harder dan 20 km/h uur rijdt springt de diesel pas weer aan. Dat scheelt uitstoot en lawaai bij veelvuldig start-stop werk. De DXI7 Euro 5 diesel (310 pk) is gekoppeld aan de Optidriver+ automaat, die de chauffeur in druk verkeer ontlast en emissies verder beperkt.

Schok We reden ook kort in de elektrische versie van de Renault Maxity. Deze kleine truck, met een laadvermogen van 2 ton, heeft een 47 kw sterke elektromotor, die vanzelfsprekend emissievrij is. Hij is verkrijgbaar in drie tonnages: 2,5, 2,9 en 3,4 ton. De Maxity Clean Tech heeft lithium ion batterijen met een capaciteit van 42kWh. De motor is gekoppeld aan een sequentiële automaat, die de auto bij schakelen nog wel eens een schok geeft. De Maxity is echt een

Rondje De elektrische Maxity is echt bedoeld voor stadsdistributie. Zijn weggedrag en actieradius nopen ook tot in afstand beperkte ritten.

10 | oktober 2011

auto voor in de stad. Zijn maximumsnelheid van 70 km/h en actieradius van maximaal 100 km geven aan dat je op buiten- en al helemaal op snelwegen niets te zoeken hebt.

Markt Renault heeft de Maxity, de Premium Distribution Hybrys Tech en ook de Premium CNG uitgebreid getest. Zo reed in Nederland onder meer Peter Appel met een Maxity door Amsterdam en deden Coca-Cola en Norbert Dentressangle mee in pilots met de hybride Premium. Nu is Renault Trucks zo ver dat de Clean Tech modellen in productie gaan, maar daar moet men zich niet te veel bij voorstellen. “We bieden deze trucks aan voor hen die schoon en stil in de binnenstad willen opereren. Er is vraag naar voertuigen als deze, maar we gaan zeker geen serieproductie draaien. Eerst moet de vraag goed op gang komen”, aldus Lange tegenover TTM.nl. Dat is een terechte opmerking en tegelijk een vraagteken.

Vanwege de meerprijs van dergelijke voertuigen (Renault heeft geen officiële prijzen bekendgemaakt) is het maar de vraag of die marktvraag er wel echt komt. Andere truckfabrikanten hebben in het verleden daar hun www.ttm.nl

10-11_Nws+Vallenduuk.qxp 10-10-11 15:22 Pagina 11

sociaal

Geen visie

t Cryogeen Ook stille distributie is iets wat Renault nastreeft. Deze tank met vloeibaar CO2 moet zorgen voor geluidloze koeling op een Premium distributietruck.

Toevallig komt net

den vrijgegeven. Alsof het Nederlandse wegver-

als ik dit ga schrij-

voer geen extreem groot belang heeft bij ‘the sin-

ven het standpunt

gle market’. Ik hoor er ook niemand over; wel

binnen dat onze

VERN en SP die roepen dat cabotage - in Neder-

minister van Infrastructuur en Milieu gaat inne-

land - verderfelijk is.

men over zaken als verbetering digitale tacho-

Het tweede punt dat mij trof was de houding van

graaf en cabotage. In een brief aan de Tweede

de minister ter zake de aansprakelijkheid van de

Kamer blijkt het ministerie geen enkele visie te

werkgever voor overtreding van de rij- en rusttij-

hebben op vraagstukken als cabotage en hand-

denregels. Dat aspect kwam op bij de in Europa

having van de digitale tachograaf. Dus niet lan-

gewenste introductie van een chip op het rijbe-

ger die leidende rol voor Nederland in het

wijs van de chauffeur. De minister schrijft daar-

wegvervoer. Op de Europese wegen niet, maar

over: "Daarnaast kan de verantwoordelijkheid

ook in Brussel niet. De Polen hebben de markt op

van de ondernemer voor het nakomen van de rij-

de Nederlanders veroverd. En onder het Poolse

en rusttijden in het wegvervoer na integratie van

voorzitterschap hobbelt Nederland achter de

rijbewijs en bestuurderskaart op de bestuurder

Commissie aan. Mijn ergernis is het grootst als

afgewenteld worden. Ik ben er dan ook niet van

het gaat om het standpunt dat Nederland op het

overtuigd dat dit een goed plan is." Asjemenou.

Apps

gebied van cabotage inneemt. In een brief aan

Uit de pen van een VVD-minister! Binnenkort is

Renault is er veel aan gelegen transporteurs zo schoon, stil en ook zo snel mogelijk door de binnenstad te leiden. Interessant zijn dan ook de apps voor smartphones die Renault ontwikkeld heeft. NavTruck geeft een uitgebreid trucknavigatiesysteem op de telefoon van de chauffeur, DeliverEye, dat de chauffeur bovendien in staat stelt om van GPS-locaties voorziene foto’s van vertragingen of beschadigde goederen naar thuisbasis of opdrachtgever te zenden. De apps zijn verkrijgbaar in de App store, Renault is naar eigen zeggen bezig om integratie met transportmanagementsystemen mogelijk te maken.

de Tweede Kamer lepelt de minister slechts het

het 75 jaar geleden dat de wetgever het in afwij-

standpunt van de Commissie op. Dat is geen

king van het normale strafrecht nodig vond, om

nieuws, want dat ligt al vast in een verordening

in plaats van de feitelijke dader, zijn werkgever

uit 2009. Die beperking van de vrije cabotage is

te bestraffen. Wel iemand met een half miljoen

afgedwongen door de grote lidstaten. Die had-

aan investering weken op pad te sturen, maar

den last van uitstekende Nederlandse vervoers-

aansprakelijk zijn voor daden, ho maar! Nu krijgt

prestaties. Na lang geklaag bij de Commissie

de minister op een presenteerblad de argumen-

kwamen de beperkingen van de vrije cabotage.

ten aangeboden om die doorgeschoten sociale

Nederland heeft zich in dat dossier bepaald niet

bescherming van de chauffeur ongedaan te

als voorvechter voor ‘the single market’ ge-

maken.

weerd. Voor een aantal grote Nederlandse ver-

En dan zegt ze: ik vind dat niet zo’n goed idee!

voerders betekende dat puinruimen in Frankrijk,

Alsof er geen impuls tot betere naleving zou uit-

Engeland en Duitsland. Ten koste van veel in-

gaan van strafbaarstelling voor eigen daden?

vesteringen rijden die Nederlandse vrachtwa-

Lik-op-stuk heet dat. Natuurlijk wil de IVW het

gens daar nu op kentekens uit de staat van

zich gemakkelijk maken met bedrijfscontroles.

ontvangst. Mochten deze voertuigen toevallig in

Maar naar de echte dader gaat geen signaal uit,

Nederland worden ingezet – in agrarisch vervoer

als twee jaar later over een boeterapport wordt

is dat mogelijk – , dan is deze minister nu bezig

gebakkeleid. Weet hij veel dat zijn overtreding

cabotagewetgeving in Nederland te implemen-

daarin voorkomt en wordt beboet? Ook het ge-

teren, om dat te voorkomen. Ik heb nog eens

brek aan geld en dus inspecteurs is pijnlijk

goed gelezen of een lidstaat wel verplicht is om

merkbaar in de brief aan de Tweede Kamer.

een (beperkte) cabotageregeling in te voeren.

Overbelading gaat naar de KLPD. Het eigen ver-

Maar het is een direct werkende verordening. Ik

voer heeft IVW erbij gekregen. Verder zet IVW in

sluit niet uit dat de verordening in strijd is met

op auditing, selfassessment en convenanten. In

het EU-verdrag over de vrije markt. Het zou de

één jaar dat men bezig is heeft men al 4 goede-

Nederlandse staat sieren om daar een punt van

renvervoerders (waarvan een eigenrijder), één

te maken. In plaats daarvan blijft de Neder-

supermarkt en 3 busbedrijven zover gekregen.

landse minister aan het handje lopen van wat de

Storm loopt het dus niet en dat was wel te ver-

Commissie op cabotageterrein heeft bepaald.

wachten. Afijn, de minister wil een principiële

Geen enkele visie of strijdlust om als de Com-

discussie voeren over de chip op de bestuurders-

missie in 2013 met een evaluatie komt, alvast

kaart. Zij heeft zich nu al in een lastige positie

aan te kondigen dat cabotage volledig moet wor-

gemanoeuvreerd.

neus mee gestoten. Geodis BM is overigens zeer recent gaan rijden met een nu definitief model van de Premium Distribution Hybrys Tech, voorzien van cryogene koeling en voldoend aan de PIEK-eisen. De truck wordt ingezet voor leveringen aan supermarkt Carrefour.

Arjan Velthoven

Door de stad Een app als NavTruck moet de chauffeur sneller en precies door de stad heen leiden.

Han Vallenduuk | Advocaat te Haarlem, gespecialiseerd in het wegvervoer. www.vallenduuk.nl

www.ttm.nl

oktober 2011 | 11

12-13_Rijden met nwe Actros.e$S:12-13 10-10-11 15:27 Pagina 12

rijimpressie

Rijden met de nieuwe Actros

Onderweg naar 2020 De nieuwe Mercedes-Benz Actros is volgens MercedesBenz ‘onze belangrijkste nieuwe truck in dit decennium’. Dat betekent dat we tot minimaal 2020 onderweg zijn met Mercedes’ jongste. TTM.nl maakte de eerste kilometers in Zuid-Duitsland.

Er is al veel geschreven over de nieuwe Actros, ook door TTM.nl, maar nog niet eerder was er echt de gelegenheid om er een flink stuk mee te rijden. Ook wij reden niet meer dan zo’n 200 km in totaal, maar toch voldoende om een goede indruk te krijgen. Eerst rijden we vanaf München naar het iets verderop gelegen Ulm. Dat doen we allereerst met een 1851LS met LStreamspace cabine. Deze heeft een stahoogte van 197 cm. De inrichting van de cabine, en dat geldt voor alle cabinevarianten, van de Actros, is dik in orde. Het geheel is natuurlijk gericht op comfort, maar een handzaam dagelijks gebruik is nog veel belangrijker. Wat dat betreft is er maar weinig aan te merken op het interieur. Om het bovenste bed te bereiken is er niet langer een trapje beschikbaar, de chauffeur moet de voet maar op het dashboard zetten.

Dat ziet er wel echter wel stevig genoeg uit, gevaar van uitglijden op sokken is er echter wel. Alle demotrucks die Mercedes ons liet rijden

waren uitgerust met Fleetboard en een bijhorend schermpje. Dat is echter vast niet meegenomen in het oorspronkelijke design, want de plek van het scherm – in de buurt van bekerhouders en opbergplekken – is niet handig. De afwerking van het interieur is in alle gevallen prima in orde, en dan reden wij nog in preproductiemodellen ook.

Tijdens het rijden door dorpjes, met veel wendingen, valt het prima weggedrag op. Dat komt deels door het bredere en stijvere chassisframe, maar ook door nieuwe asbesturingssystemen en een nieuwe stuurinrichting. Ook de ophanging van de cabine werd verbeterd, evenals de vooras. Ook het geluid in de cabine is veel minder, doordat de OM471 motor standaard veel minder toeren draait dan zijn voorgangers. Een dag later konden we ook even met de oude Actros rijden. Die voldoet nog prima, maar de nieuwe is echt een sprong vooruit in rijdynamiek en comfort, dat valt niet te ontkennen.

Driekamer

A-Economy

De cabine moet aanvoelen als driekamerappartement en dat is aardig gelukt.

De eerste Actros die we reden was voorzien van een 510 pk sterke motor in Euro 5 versie. Later reden

12 | oktober 2011

Hoogwaardig Met de nieuwe Actros heeft Mercedes een vrachtwagen van een op het eerste gezicht hoogwaardig niveau afgeleverd.

we tweemaal met de Euro 6 versie, eenmaal met 449 pk en de andere ook met 510 paardenkrachten.

Deze trekkers, overigens gekoppeld aan met 25 ton beladen opleggers, reden we voornamelijk over

Bundesstrassen en Autobahn. Daar wordt duidelijk dat de nieuwe Actros gebouwd is om ecologisch transport te bevorderen. Zo heeft de Powershift transmissie naast de

Slalom De aanpassingen aan het chassis en onderstel zijn goed te merken tijdens de slalom: de Actros is niet van slag te krijgen.

www.ttm.nl

12-13_Rijden met nwe Actros.e$S:12-13 10-10-11 15:27 Pagina 13

Bremsen De boordcomputer kan feilloos navertellen of en in welke mate je de verschillende remtechnieken hebt gebruikt.

harte neemt, zit misschien veel aan de hendel te verstellen, maar hoeft de voet slechts bij uitzondering op de bedrijfsrem te zetten.

Stop-and-Go

A-stand, ook een A-economy stand, waarmee de transmissie in samenwerking met de motor nog meer let op het verbruik. De maximumsnelheid is dan overigens wel beperkt tot 85 km/h en de kickdownfunctie wordt uitgeschakeld. Het EcoRoll programma is in de nieuwe Actros geoptimaliseerd ten opzichte van de vorige generatie. Het blijft fascinerend om te horen en voelen hoe op zelfs al een kleine neerwaartse helling de toeren terugvallen tot stationair en de motor voorzichtig weer oppakt als de weg weer vlak wordt.

Maar de Actros is zeker geen slak geworden, puur gericht op besparen van diesel. Wie wil kan ook een Power mode aan zijn Powershift toegevoegd krijgen, waarbij alle schakelpunten 100 toeren hoger liggen. Ook heeft de nieuwe Actros Top Torque, een voorziening waarbij de motor bij heuvelop rijden een 200 Nm extra aan koppel levert. De gevolgen van alle handelingen van www.ttm.nl

chauffeur en truck zijn prima af te lezen in de boordcomputer.

Fleetboard, standaard op elke nieuwe Actros, geeft nog meer inzicht en maakt analyses mogelijk.

Mercedes-Benz raadt intensief gebruik van Fleetboard aan, voor het beste efficiencyresultaat en sturing op TCO.

Remmen

De bedrijfsrem, de motorrem en de retarder werken zelfs met zijn drieën samen als de adaptieve cruise control, tegenwoordig door Mercedes Proximity Control Assist genaamd. Daarmee kan op de snelweg zoals voorheen een afstand tot de voorganger worden ingesteld, waarna het systeem zelf de snelheid regelt. Nieuw in het systeem is de Stop-and-Go functie. Daarmee wordt rijden in files minder vermoeiend. Proximity houdt gewoon de voorganger in de gaten en stopt vanzelf keurig netjes. Trekt hij binnen twee seconden weer op, dan

volgt de Actros gedwee vanzelf, en anders is een tikje op het gaspedaal voldoende hem weer op gang te krijgen. Het systeem werkt ook prima in drukke stadsgebieden, al verdient het aanbeveling zelf altijd het overzicht en de voertuigbeheersing in de gaten te houden. De mogelijkheden van toepassing van moderne elektronica lijken echter onuitputtelijk. Vooruitkijkend is het wachten op de vrachtwagen die volledig zelf rijdt en waarbij de chauffeur alleen nog controleur is. Dat is voorlopig nog toekomstmuziek.

Misschien in 2020.

Arjan Velthoven

Gebruik ‘t Mercedes-Benz raadt iedereen aan Fleetboard te gebruiken als tool om de gebruikskosten van de Actros zo laag mogelijk te houden.

Het zit standaard op de Actros, maar het efficiënt gebruiken is heel wat anders natuurlijk.

Afremmen moet met de nieuwe Actros eveneens zo efficiënt mogelijk gebeuren. De testtrucks waarin wij reden waren uitgerust met zowel een motorrem als een retarder. De bediening ervan is ondergebracht in dezelfde ‘stengel’ aan de stuurkolom waar ook Powershift mee bediend wordt. Mercedes-Benz moedigt aan de motorrem en retarder zoveel mogelijk te gebruiken.

Dat is een prima aanbeveling. De elektronica regelt zelf of de motorrem of retarder of allebei worden gebruikt. Wie de aanbeveling ter oktober 2011 | 13

14-17_Test Scania.qxp 11-10-11 09:14 Pagina 14

test

Test Scania R480 Euro 6

Scania maakt belofte waar Bij de introductie van de Euro 6 motoren claimde Scania voor deze superschone diesels een gelijk of lager brandstofverbruik ten opzichte van de Euro 5 modellen.

TTM.nl testte op de valreep van het testseizoen een R480 met Euro 6 motor, om vast te stellen of de Zweden hun beloftes nakomen.

Het vergelijken van twee trucks die op verschillende dagen zijn getest kan alleen maar als de condities wat betreft verkeers- en weersomstandigheden exact gelijk zijn. Dat geluk was aan onze zijde: we testten de Scania R480 Euro 6 op de laatste mooie dag van 2011. Temperatuur en windsterkte waren identiek aan de dag in 2008 toen we de Euro 5 versie van de 480er aan de tand voelden. Ook identiek waren de specificaties van de beide voertuigen: allebei een Topline cabine en allebei de zelfde Opticruise transmissie. Een van de belangrijkste verschillen was het feit dat de Euro 6 truck twee 14 | oktober 2011

pedalen had en de Euro 5 uit 2008 nog drie. Maar dat heeft op de prestaties geen invloed. Ook de achterasreducties waren verschillend, waardoor de Euro 6 Scania bij 80 km/uur het wel heel lage toerental van 1110 omw/min draaide. Verder was de Euro 6 truck op de vooras van 80er banden voorzien waardoor de afstand tussen de onderbumperspoiler en het wegdek op 16 cm werd gebracht. Iets meer dus dan bij 70er banden maar nog altijd wat aan de lage kant, als je kijkt naar sommige opritten van veerboten of laaddocks bij dc’s. Niet identiek was de verkeerssituatie, omdat bij de test van

de Euro 6 Scania als gevolg van een groot ongeval op de Duitse Autobahn 3 een omweg moest worden genomen. Maar na enig rekenwerk was het toch mogelijk cijfers te produceren die vergeleken konden worden met die van de test uit 2008.

Eigen ontwikkeling De motor van de Euro 6 Scania is constructief gelijk aan die van de Euro 5 modellen. En heeft dus ook XPI injectie. XPI staat voor “Extra High Pressure Injection”. Het gaat hier om een common rail injectiesysteem dat Scania samen met motorenfabrikant Cummins ontwikkelde. Met

het XPI-systeem kan een hoge inspuitdruk bij alle toerentallen worden bereikt. De drukken lopen op tot 2400 bar. Bij XPI zijn vijf verschillende injectiecycli per verbrandingsslag mogelijk. Al het ontwikkelingswerk voor de Euro 6 motor is door Scania in eigen huis uitgevoerd. Alleen de verdere ontwikkeling van het XPI injectiesysteem deed men samen met partner Cummins. In de Euro 6 motor zijn alle tot nu toe bekende en beschikbare technologieën verwerkt: recirculatie van de uitlaatgassen, turbocompressor met variabele geometrie, hoge-druk common-rail inspuiting, selectieve katalytische reductie www.ttm.nl

14-17_Test Scania.qxp 11-10-11 09:15 Pagina 15

14-17_Test Scania

en een dieselpartikelfilter. Nieuw is verder dat motormanagement- en uitlaatgastechnologie nu in één besturingssysteem zijn geïntegreerd.

Vergeleken met Euro 5 zijn de emissies van Euro 6 drastisch lager. Met name de uitstoot van NOx en van partikels is nog maar een vijfde van wat de Euro 5 norm toelaat. Een nieuw element bij de emissietests is dat de deeltjes ook moeten worden geteld. In de praktijk komt dat erop neer dat de daadwerkelijke deeltjesuitstoot bij Euro 6 nog maar ca. 1/6 van Euro 5 mag zijn. In de nieuwe wetgeving is verder vastgelegd dat straks steekproefsgewijs ook bestaanwww.ttm.nl

de Euro 6 voertuigen die al een fors aantal kilometers hebben afgelegd, op emissies moeten worden gecontroleerd. Daarvoor is dan wel een soort rijdend laboratorium nodig.

Overigens zijn de onderhoudsintervallen voor de Scania Euro 6 motoren gelijk aan die voor Euro 5: minimaal 45.000 km voor distributievervoer, maximaal 120.000 km voor internationaal vervoer. Wel is een speciale motorolie vereist: Scania’s speciaal voor Euro 6 motoren ontwikkelde LDF-3.

Niets te merken Aan de motor merk je geen verschil,

niet qua geluid en niet qua rijden.

De nieuwe motor vereiste destijds de ontwikkeling van een compleet nieuw uitlaatsysteem. Door inschakeling van akoestici slaagde men erin het karakteristieke Scania-geluid te behouden. De Scania met Euro 6 motor rijdt en klinkt dus precies als een Scania Euro 5. De karakteristiek van de motoren is dan ook niet gewijzigd. De koppels en vermogens en de toerentallen waarbij die worden afgegeven, zijn identiek aan die van de Euro 5 motoren. Wat je wel merkt is dat de schakelsoftware is aangepast. De toeren van de Euro 6 motor worden echt heel laag gehou-

den. Meestal wordt bij 1300 omw/min opgeschakeld, maar soms ook al bij 1000 omw/min. De motor kan dat probleemloos aan. Bij gebruikmaking van de ‘power mode’ kwamen we maar één keer boven de 1800 omw/min uit. Omdat Euro 6 motoren als gevolg van de EGR warmer worden, zou je denken dat tijdens een rit in bergachtig terrein de visco vaker in komt. Dat is niet het geval. Bij de Euro 5 motor hadden we die ervaring destijds wel.

Toen stelden we vast dat de visco veel sneller inkwam dan bij de Euro 4 motoren. Nu konden we vaststellen dat het tegendeel het geval was: oktober 2011 | 15

14-17_Test Scania.qxp 11-10-11 09:15 Pagina 16

test

Kilometers, liters en tijden > hoogteprofiel testroute Scania R480 LA4x2MNA Euro 6

1.26 1.26 1.20 0.57 0,47

Brandstof Gem. (liter) verbruik (l/100 km) 27,3 25,2 43,6 37,3 27,7 46,7 24,2 30,4 15,6 23,3

Gem. snelheid (km/uur) 75,8 81,7 44,5 83,7 85,5

430,9

5.56

138,5

32,1

72,6

317,6

4.36

119,8

29,8

80,8

Traject

Afstand (km)

Tijd (uur)

Traject Traject Traject Traject Traject

1108,4 116,8 59,3 79,5 66,9

I II III IV V

Totaal Totaal (excl.

B-strasse) (m) 600 500 400 300 200 100 0

50

100

I Autobahn (vlak)

Grens Bergh

150

200

II Autobahn (berg-op)

Dortmund

250

300

350

III Bundesstrasse

VI Autobahn (berg-af)

Limburg

Siegen

400

450

500 (km)

V Autobahn (vlak) Oberhausen

Grens Bergh

te ontwikkelen. Ooit heeft men TTM.nl wel eens verteld dat dat te maken heeft met de motorconstructie en met de toepassing van afzonderlijke cilinderkoppen. Wat veel goed maakt is dat toepassing van de variabele turbo als gunstig neveneffect heeft dat het motorremvermogen drastisch hoger is. Tijdens de afdalingstest bleek er dan ook ruim voldoende remvermogen in de Euro 6 motor aanwezig te zijn om de combinatie op de gevraagde 40 km/uur te houden zonder gebruikmaking van de voetrem. Wat Scania ook niet kan bieden is een ‘Eco Roll’ functie, waarbij de transmissie tijdens afdalingen geheel in de vrijstand wordt gezet. Scania gelooft niet dat zoiets tot grote besparingen leidt en heeft bovendien het gevoel dat veel chauffeurs er niet op gesteld zijn.

Wel aanwezig is een ‘Hill Hold’ functie. Erg comfortabel en eigenlijk een voorziening die op iedere truck standaard zou moeten zijn.

Prima instap zelfs op TTM.nl’s helling- en afdalingstest, waarbij de hydraulische retarder het volle vermogen moest leveren, kwam de visco niet in actie.

Naar we aannemen komt dat door de fors hogere koelcapaciteit. Het enige echt merkbare of beter gezegd zichtbare aan de Scania Euro

6, is dat de binnenkant van de uitlaat brandschoon blijft. Ook als je een witte zakdoek voor de uitlaat houdt en een flinke dot gas geeft, blijft die schoon. En wat betreft die hydraulische retarder: Scania heeft vooralsnog geen enkel plan om een motorrem van het decompressietype

De Scania Topline cabine heeft de laagste vloer van alle trucks in het topsegment en scoort door de mooie, goed geplaatste instaptreden het hoogste qua gemak bij in- en uitstappen. Op de iets verhoogde, maar wel vlakke motortunnel is voldoende stahoogte om bijvoorbeeld spullen

Brandstofverbruik

Overzicht TTM testresultaten in de klassen 450 pk en hoger Euro 4/5

Frontaal opp. (m2 )

Brandstofverbruik (l/100 km)

Gemiddelde snelheid (km/u - Autobahn)

Aantal schakelingen (Dortmund - Siegen)

AdBlue verbruik (L/100 km)

Scania R 620 (620 pk)

10,1

30,8

82,1

nvt

DAF XF105 (460 pk)

9,75

27,7

81,6

nvt

0,9

Scania R480 (480 pk)

9,95

30,8

85,5

nvt

nvt

Mercedes Benz Actros 1848 LA (480 pk)

10,1

30,0

83,7

nvt

1,8

Renault Magnum 460 (460 pk)

10,1

28,4

85,5

nvt

0,81

Volvo FH16 660 (660 pk)

10,4

32,6

82,6

nvt

1,3

Scania R480 Euro 5(480 pk)

10,0

30,5

81,3

nvt

1,6

DAF XF105 (510 pk)

9,9

29,7

82,2

nvt

1,6

MAN TGX 18.540 XXL (510 pk)

9

31,6

82,9

nvt

2,4

Scania R620 (620 pk)

9,8

32,4

84,2

nvt

1,5

Scania R730 (730 pk)

9,8

30,5

84,1

nvt

1,6

84,6

nvt

1,75

Volvo FH16-700 (700 pk)

10,2

30,9

Volvo FH12-500 (500 pk)

10,2

28,2

84,2

nvt

1,59

DAF XF 105.510 (500 pk)

10,2

30,7

81,4

nvt

1,9

Scania R480 Euro 6 (480 pk)

10

29,8

nvt

1,6

30,5 g

80,8 30,5 gem

16 | oktober 2011

84,1 gem

uit de bovenkasten te halen. Onder het bed past een weekendtas en daar kun je dan ook meteen van buitenaf bij. Aan beide kanten is zo’n riant opbergvak van buitenaf bereikbaar, maar alleen links is dat standaard. De Scania Topline had een onderbed met het (optionele) uitschuifsysteem. Voor het uitschuiven moeten eerst de beide stoelen naar voren. Scania heeft daar wel slimme pedalen voor bedacht, maar het blijft een extra handeling. Het bovenbed van de Scania werkt met veiligheidsgordels en is te bereiken via een slim laddertje. Koeling en verwarming zijn goed voor elkaar: de chauffeur kan kiezen uit automatische klimaatregeling of handbediende airco. Er zijn ruim voldoende uitstroomopeningen en de temperatuur is digitaal instelbaar. De tweedelige koelkast heeft een duidelijke scheiding tussen koelen vriesvak. Er is een mechanische thermostaat. De laden van de koelkast liggen los in de unit.

De geteste Scania was voorzien van zo ongeveer alle veiligheidssystemen die er zijn. Naast Adaptive Cruise Control is er een waarschuwingsysteem dat in werking treedt als de wagen te snel of te dicht een voorganger nadert. Als de chauffeur niet zelf remt doet de truck dat automatisch en wel tot volledige stilstand is bereikt.

1,8 gem

Hamvraag is natuurlijk hoe het zit met het brandstofverbruik. Scania claimt dat het verbruik van de Euro 6 motoren gelijk is aan dat van een Euro 5 motor. Uit onze test blijkt dat dat klopt. Als je bij het dieselverbruik de helft van de liters AdBlue optelt (de literprijs is immers ongeveer de helft van diesel) dan komt de Euro 6 op het zelfde niveau uit als de Euro 5 die we in 2008 testten. De Nederlandse overheid heeft voor de aanschaf van Euro 6 voertuigen een stimuleringsmaatregel aangekondigd van 36 miljoen euro. Op het moment dat deze TTM.nl ter perse gaat is nog niet bekend wanneer die maatregel van kracht wordt. Vaststaat in ieder geval wel dat Scania zijn belofte met betrekking tot de prestaties van Euro 6 nakomt.

P.C. Wieman

Fotografie: Jan Lieftink

www.ttm.nl

14-17_Test Scania.qxp 11-10-11 09:15 Pagina 17

test

Scania R480 Euro 6

specificaties en metingen Voertuig Merk Scania Type R480 LA4x2MNA Euro 6

Motor Type DC 13 110 Slagvolume 12,7 liter Vermogen 353kw/480pk bij 1900 omw./min.

Koppel 2500 Nm bij 1000 – 1300 omw./min.

Aandrijflijn, onderstel Transmissie GRS905R 12 + 2 range-splitter met geïntegreerde retarder Banden voor Michelin 315/80R22,5 X energy savergreen Banden achter Michelin 315/70R22,5 X energy savergreen Vering voor parabool Vering achter 4 balgs lucht Banden oplegger Michelin 385/65R22,5 Energy

Specificaties testvoertuig

1

2

1) Riant Dashboard en stoel zijn heel riant uitgevoerd in onze test Scania.

2) Beste instap Scania scoort wat betreft de in- en uitstap als beste.

3) Uiterlijke kenmerken Aan de buitenkant is de Euro 6 Scania alleen herkenbaar aan enkele logo’s.

3

4

Eigen gewicht (kg) 7610 Eigen gewicht tijdens test (ton) 40 Hoogte kopschot (m) 3,95 Frontaal oppervlak (m2) 10,0 Achterasreductie 2.59 Motortoerental bij 80 km/uur in hoogste gang (omw./min.)

1110 Spoilers dak, zijfenders, onderzijde oplegger Geluidsniveau bij 80 km/uur (dBA) 64 dBA Basisprijs (€) n.n.b.

Prijs zoals getest (€) n.n.b.

4) Twee bedden Importeur

Het onderste bed kan worden verbreed nadat de stoelen naar voren zijn geschoven, het bovenste bed is bereikbaar via een slim trapje.

Scania Postbus 9598, 4801 LN Breda Stadionstraat 18, 4815 NG Breda Tel. (076) 751 16 01 www.scania.nl

5) Gescheiden koelvakken De koellade zit onder het onderste bed en heeft een koelvak en een diepvriesvak.

5 www.ttm.nl

oktober 2011 | 17

18-19_Reportage EcoMob.qxp:18-19 10-10-11 14:10 Pagina 18

beurs

Geslaagde derde editie Ecomobiel

Aanbod duurzame logistiek Op 27 en 28 september jongstleden vond in Ahoy Rotterdam de beurs Ecomobiel plaats. Op deze jaarlijkse vakbeurs voor duurzame mobiliteit en mobiliteitsmanagement was er redelijk wat aanbod op het gebied van duurzame logistiek. Zo was er een aantal elektrische bestelauto’s te zien en diverse trucks die milieuvriendelijk werden aangedreven op puur elektrische stroom, met een hybride aandrijflijn, met behulp van biogas of LNG en de combinatie methaan-diesel.

De beurs Ecomobiel werd voor de derde keer gehouden. De beurs vond dit jaar plaats in hal 1 van Ahoy Rotterdam en dat was een hele verbetering ten opzichte van de eerdere edities. Er kwamen ruim 4.000 vakbezoekers en bijna 1.000 geïnteresseerde consumenten op af.

Deze konden eventueel massaal elektrische scooters en personenauto’s testen op het Test & Drive Parcours. De meeste bestelauto’s en trucks waren alleen maar stilstaand te zien, een aantal binnen in de hal, maar het meerendeel was op het zonnige buitenterrein te vinden.

Vlak voor de ingang stond de nieuwe Volvo FM methaan-diesel.

Hiermee wordt duurzaam rijden mogelijk voor langere afstanden en zwaardere transportopdrachten. Op de eerste dag van Ecomobiel werd er op de stand van Volvo een belangrijke overeenkomst getekend.

De sierteelttransporteurs Wematrans, De Winter Logistics en Nover Logistic schaffen samen twaalf Volvo’s FM (bio)MethaanDiesel trucks aan, met een optie op nog eens acht trucks. Het uiteindelijke doel is om het biogas te verkrijgen uit afval van de sierteelt.

Daarmee wordt de hele keten betrokken in het project, dat in nauwe samenwerking is opgezet met FloraHolland, Volvo Truck Nederland en Volvo Trucks-dealer WD-Trucks. Voor het project is subsidie gegeven door AgentschapNL in het kader van het programma Truck van de Toekomst.

Alternatieve aandrijvingen Mercedes Benz had één van de grotere stands op Ecomobiel. Mercedes biedt inmiddels een breed gamma aan voertuigen met alternatieve aandrijfvormen, die ook leverbaar

Dual fuel De nieuwe Volvo FM MethaanDiesel heeft een vermogen van 460 pk en een koppel van 2.400 Nm. De motor werkt volgens het dual fuel principe.

zijn. Naast diverse modellen personenauto’s en bestelauto’s toonde het bedrijf een Econic LNG in Simon Loos uitvoering en de Atego BlueTec Hybrid. De Econic is geschikt voor aardgas en LNG en is momenteel de enige truck die voldoet aan de strenge PIEK-geluidsnorm. De Atego BlueTec Hybrid is, dankzij de gezamenlijke of afzonderlijke aandrijving door verbrandingsmotor en elektromotor, zeer geschikt voor inzet in milieuzones.

Fiat zette tijdens Ecomobiel alles in op het rijden op groengas. Om het aantrekkelijker te maken voor ondernemers, zijn alle Fiorino’s, Doblò’s en Ducato’s op groengas

Groengas Bij Fiat stond alles in het teken van rijden op Groengas.

18 | oktober 2011

hetzelfde geprijsd als de vergelijkbare dieselaangedreven Fiat bestellers.

Daarbij geeft Fiat ook nog eens een tankpas voor circa 10.000 km groengas cadeau. De groengas modellen van Fiat zijn nagenoeg CO2-neutraal, bieden diverse voordelen zoals goedkoop tanken, vrijwel geen uitstoot van fijnstof, en minder uitstoot van stifstofoxide (NOx), zodat deze bestelauto’s welkom zijn in elke milieuzone.

Volledig elektrisch De Hytruck by Ginaf was naar Ecomobiel gekomen via dealer Truckland Zero. Deze Hytruck wordt volledig elektrisch aangedreven door een AGV-elektromotor met een vermogen van 150 kW en een koppel van 720 Nm. De truck heeft een 4x2 bakwagenchassis en is leverbaar met een wielbasis van 3.900 mm tot en met 5.400 mm.

Laadvermogens variëren tussen de 7.630 kg en 7.770 kg. De actieradius is volgens Hytruck meer dan 150 km, ideaal voor distributievervoer in de binnensteden. www.ttm.nl

18-19_Reportage EcoMob.qxp:18-19 10-10-11 14:10 Pagina 19

iek groeit

Cargohopper II

Samenwerking

De Cargohopper II wordt momenteel in Utrecht ingezet voor distributievervoer.

Hytruck werkt tegenwoordig samen met Ginaf en dat is te zien aan de DAF LF cabine.

Ook ideaal voor distributievervoer in de binnenstad is de Cargohopper.

Voor de ingang bij Ahoy stond de Cargohopper II. Deze tweede versie is een negen meter lang voertuig met de nieuwste stand der techniek.

Jolly De volledig elektrisch aangedreven Jolly stond op Ecomobiel in een bakwagenuitvoering.

www.ttm.nl

Als trekker wordt de AlkĂŠ TU420XT gebruikt. Dit voertuig, tentoongesteld door Divaco Elektrovoertuigen, is volledig elektrisch aangedreven, beschikt over permanente vierwielaandrijving en haalt een maximale snelheid van 60 km/h.

De eveneens volledig elektrisch aangedreven Jolly 2000 met deze bakwagenopbouw heeft een laadvermogen van 1.230 kg. Dit voertuig

werd tentoongesteld door Ecars Europe. De Jolly 2000 heeft een elektromotor met een vermogen van 60 kW en een actieradius van 120 km.

Al met al was Ecomobiel 2011 een succes. Veel vakbezoekers, een veel groter aanbod aan voertuigen, een langer test & drive parcours en een betere beursomgeving, inclusief genoeg parkeerplaatsen. Duurzaam

rijden en duurzame logistiek zit duidelijk in de lift.

Paul Quaedvlieg

Naast elkaar Op het buitenterrein stonden de Mercedes-Benz Econic LNG in Simon Loos uitvoering en de Atego BlueTec Hybrid gebroederlijk naast elkaar.

oktober 2011 | 19

79

Nieuwe vakbeurs!

15, 16 & 17 november 2011 14.00-22.00 uur

TE KOOP GEVRAAGD VOOR EXPORT,

alle merken en typen vrachtwagens, opleggers- en schadewagens.

Tel. 010-222 22 00 / Fax 010-222 22 10 www.sprengelmeijer.nl / info@sprengelmeijer

Evenementenhal Venray Wattstraat 2, 5807 GB Venray T 0478 - 519 790 I www.evenementenhal.nl E venray@evenementenhal.nl

OPTIMALE AUTOMATISERING

AUTOMATISERINGSOPLOSSINGEN VOOR TRANSPORT EN LOGISTIEK Optimale automatisering voor logistieke bedrijven is van levensbelang.

TANS vervaardigt software voor transport- en logistieke ondernemingen.

De standaard software van TANS kan worden aangepast aan de wensen van de klant. Wilt u weten wat de mogelijkheden zijn voor uw bedrijf?

Neem dan contact met ons op. www.tans.net Standaard software I Flexibel inrichtbaar I Veel Know-how I Perfecte service

Ons evenement.

UW MOMENT.

21_25_Dossier ICT Voorbeschouwing.qxp:21-25 10-10-11 14:16 Pagina 21

dossier ICT & Lo

gistiek

Breed aanbod Op ICT & Logistiek is ook dit jaar weer een groot aantal aanbieders aanwezig op het gebied van TMS, boordcomputers, rit-/routeplanning en WMS.

ICT & Logistiek 2011

Cloud groeit gestaag Crisis of niet, kosten verlagen blijft een actueel thema in de transportsector. Dat ICT hier een wezenlijke bijdrage aan kan leveren, blijkt ook dit jaar op de vakbeurs ICT & Logistiek, die op woensdag 9 en donderdag 10 november aanstaande plaatsvindt in de Utrechtse Jaarbeurs. De aanwezige ICT-aanbieders presenteren tal van nieuwe ontwikkelingen, waarbij software ‘in the cloud’ gestaag blijft groeien.

Vorig jaar was de ‘cloud’ hèt trendwoord dat over de beursvloer gonsde. Ook de bezoeker van ICT & Logistiek 2011 zal het weer regelmatig horen. ICT-leveranciers verwachten dat in de toekomst steeds minder oplossingen lokaal op een server bij de gebruiker worden geïmplementeerd. In plaats daarvan draaien systemen onder beheer van de ICTleverancier op servers buiten de deur en maken bedrijven via internet - in the cloud - gebruik van de software.

In de transportsector is deze manier www.ttm.nl

van werken al geruime tijd gebruikelijk als het gaat om boordcomputersystemen. Inmiddels doet de cloud ook zijn intrede bij andere oplossingen. Zo biedt een groeiend aantal leveranciers van transportmanagementsystemen hun software webbased aan. Elders in deze TTM beschrijft Jan Hunze van Post NL Cargo Service hoe een TMS ‘in the cloud’ in de praktijk bevalt.

Betalingsmodel Een voordeel van systemen die niet

meer lokaal draaien, is dat de gebruiker de hard- en software niet hoeft aan te schaffen en onderhouden. In plaats daarvan wordt een vast tarief – vaak per gebruiker/auto per maand - voor het gebruik van de software betaald. Dit betalingsmodel blijkt in de praktijk goed aan te sluiten bij transporteurs en logistiek dienstverleners, die doorgaans geen ‘zak met geld’ hebben klaarstaan voor investeringen in ICT.

boordcomputers bij een zuinigere rijstijl van de chauffeur.

Een selectie van de noviteiten in de transportsoftware leest u op de komende pagina’s. Meestal gaat het om nieuwe ontwikkelingen binnen bestaande systemen, maar soms wordt ook een heel nieuwe oplossing geïntroduceerd, zoals PTV SmarTour, de nieuwe planomgeving die PTV lanceert als opvolger van Intertour.

Ontwikkelingen

Gratis aanmelden

Andere ontwikkelingen op ICT & Logistiek zijn niet echt nieuw, maar daarom niet minder belangrijk: processen efficiënter laten verlopen, sneller en eenvoudiger communiceren met partners en/of klanten en het milieu. Denk bij dit laatste onder andere aan de steeds gedetailleerdere emissieberekeningen die TMSen rit-/routeplanningssystemen maken, of de ondersteuning door

ICT en Logistiek 2011 vindt plaats op 9 en 10 november 2011 in de Utrechtse Jaarbeurs. Gratis aanmelden kan op www.ict-en-logistiek.nl.

Op deze site kunnen bezoekers zich ook inschrijven voor diverse seminars over trends en ontwikkelingen in ICT-toepassingen voor transport en logistiek.

Sandra Waenink oktober 2011 | 21

21_25_Dossier ICT Voorbeschouwing.qxp:21-25 10-10-11 14:16 Pagina 22

ICT & logistiek

Workflowmanagement in Tris Intris heeft haar Tris-suite voor transportmanagement, forwarding, warehousing en douane uitgebreid met verschillende nieuwe functionaliteiten. Een belangrijke verandering is het inbedden van workflowmanagement in Tris.

“De nieuwe workflowmanagement (WMF)-tool volgt interactief de uit te voeren taken op”, vertelt Tim van Tichelen, sales manager bij Intris. “Als taken niet op tijd zijn uitgevoerd, wordt de gebruiker hiervan op de hoogte gesteld.”

Naar gelang de prioriteit van taken of dossiers worden deze eerst getoond door de WMF-tool.

“Praktisch is ook dat het management de workload per gebruiker kan bekijken en taken zo nodig kan verschuiven als een dossierbeheerder teveel werk heeft”, aldus Van Tichelen.

In de WMF-tool kunnen daarnaast SLA’s met klanten worden ingesteld, waarna de software controleert of daaraan wordt voldaan.

Op basis van deze gegevens kan

PharmaTag bewaakt transport medicijnen

1-minutenregel in rijtijdenhulp CarCube

Om tijdens het transport de temperatuur van medicijnen automatisch te registreren en bewaken, introduceert Dyzle de PharmaTag. “De PharmaTag is een meetapparaatje ter grootte van een creditcard, dat van de fabriek tot de ontvanger met de medicijnen meereist”, vertelt Mark Roemers, CEO bij Dyzle. De ontvanger – een apotheek of ziekenhuis – kan via een weboplossing de temperaturen opvragen waarin het product tijdens de hele transportketen heeft verkeerd.

“Met de PharmaTag kunnen farmaceutische producten 24/7 live in de gaten worden gehouden”, licht Roemers toe. “Als de temperatuurmarge tijdens het transport is overschreden, gaat er automatisch een alert via een e-mail naar de relevante contactpersoon.

Bovendien kunnen logistiek dienstverleners gebruik maken van de temperatuurdata in de centrale database van Dyzle om het transportproces waar nodig aan te passen.” www.dyzle.com Stand 03.D103

22 | oktober 2011

Trimble Transport & Logistics heeft de Rijtijdenhulp op de CarCube boordcomputer afgestemd op de nieuwe generatie digitale tachografen die werken volgens de 1-minutenregeling conform de EU verordening 1266/2009.

“Tot voor kort registreerde de digitale tachograaf de rijtijd precies na 5 seconden beweging. Vanaf nu bepaalt de langste activiteit binnen de minuut of deze als rij-, werk- of rusttijd wordt beschouwd”, zegt Chris Boogaard, country manager Nederland bij Trimble Transport & Logistics

snel een KPI-rapportage voor de klant worden samengesteld.

Andere nieuwe ontwikkelingen zijn dat Tris nu beschikbaar is als 64-bits versie en volledig is geïntegreerd met MS Office 2010. Ook kregen de diverse deeloplossingen nieuwe functionaliteit, zoals e-booking om rechtstreeks vanuit een dossier zeevracht-

(voorheen Punch Telematix). “Hoe meer stops er tijdens een rit zijn, des te groter is de tijdwinst.” De Rijtijdenhulp waarschuwt de chauffeur en ook de planning als de maximaal toegelaten rijtijd nadert. Ook krijgt de planning een actueel inzicht in de al gereden en nog beschikbare rijtijd.

Daarnaast voerde Trimble enkele aanpassingen door in haar trucknavigatiesysteem. “De chauffeur kan eenvoudiger zelf de bestemming invoeren omdat de navigatie straatnamen automatisch voorstelt. Het terugvinden van plaats- en straatnamen gebeurt

zendingen te boeken, de laatste versie van de gevaarlijke stoffen regelgeving (IFTDGN 98 B). www.intris-group.com Stand 03.B120

via de in de CarCube opgeslagen informatie. Daarvoor is geen GPRS-verbinding met de thuisbasis meer nodig”, licht Boogaard toe. Ook biedt de nieuwe ritplanner in de trucknavigatie de mogelijkheid om meerdere tussenstops in te lassen. www.trimbletl.com Stand 03.A080

Cat4Roadhaulier en TopIQ uitgebreid GreenCat heeft verschillende nieuwe ontwikkelingen toegevoegd aan haar ICT-oplossingen voor transport. Zo is er nu een webbased versie beschikbaar van Cat4Roadhaulier, waardoor het TMS ook ‘in the cloud’ draait. Ook is de TopIQ boordcomputer uitgebreid met draadloze temperatuurregistratie en een uitgebreide driver performance rapportage.

Daarnaast kreeg Cat4Roadhaulier een nieuwe, geïntegreerde dashboardtool.

Deze maakt het mogelijk om tot op gebruikersniveau één of meerdere dashboards aan te maken met managementinformatie op basis van de functie en autorisatie van de gebruiker. Nieuw is ook de reistijdeninformatiemodule,

die GreenCat samen met verschillende partners heeft ontwikkeld in het kader van het RITS-project.

De TopIQ boordcomputer is uitgebreid met de GreenTrack RF draadloze trailerherkenning en temperatuurregistratie. “Via sterke sensoren wordt zowel de trailerID als de temperatuur nu volledig draadloos aan de boordcomputer doorgegeven”, vertelt Chris Hardijk van GreenCat. De planning heeft hierdoor altijd zicht op de locatie van een oplegger en het temperatuurverloop in de laadruimte. De temperatuurregistratie is volledig geïntegreerd met de backoffice. “Via een transportorder in een TMS kunnen de grenswaarden voor de temperatuur worden doorgegeven aan de

TopIQ”, licht Hardijk toe. “Bij overschrijding van deze waarden krijgt zowel de chauffeur als de planner op kantoor een alarmmelding. Buiten kantoortijden wordt ook de dienstdoende planner op zijn mobiel gewaarschuwd.” www.greencat-it.com Stand 03.C060

www.ttm.nl

21_25_Dossier ICT Voorbeschouwing.qxp:21-25 10-10-11 14:16 Pagina 23

Smart Links in CargoOffice

Kewill integreert douanesoftware

Om de onderlinge communicatie tussen gebruikers van CargoOffice te versnellen heeft Logistic Planet een nieuwe toepassing ontwikkeld: Smart Links.

“Er zijn momenteel ruim 100 transporteurs en logistiek dienstverleners die werken met onze CargoOffice online orderentry en tracking & tracing”, vertelt Jack Hoeve, directeur van Logistic Planet. “Onderling wordt er geregeld samengewerkt, maar de communicatie verloopt nog via telefoon of e-mail. Met Smart Link willen we dat uitbannen en de communicatie versnellen.”

Smart Links werkt als volgt. “We hebben een register met CargoOffice gebruikers waarin staat wat hun specialisme is.

Hieruit selecteert een vervoerder of logistiek dienstverlener zijn eigen partners en stelt een besloten netwerk samen. Ook partners zonder CargoOffice kunnen aan deze closed user group worden toegevoegd. Zij krijgen dan toegang tot de CargoOffice van de vervoerder zelf”, zegt Hoeve. “Wil de vervoerder een order uit-

charteren naar een partner, dan kan dit met één druk op de knop: de order komt dan in de CargoOffice van de uitvoerende partij.”

Daarna wordt in de CargoOffice van beide partijen statusinformatie bijgewerkt. Voor de financiële afhandeling van deze transacties biedt Logistic Planet een chartermodule. Ook is het mogelijk om TNT, DHL of DPD aan een closed user group toe te voegen. Hoeve: “Wij printen dan stickers, maken een melding van de orders in hun systemen en maken de statusmeldingen uit de betreffende netwerken zichtbaar in de CargoOffice van de vervoerder.”

Logistic Planet levert al haar diensten als Software as a Service tegen een vast (huur)tarief per maand.

Gateway App

Rijstijlanalyse met MapFox

Werken met de Gateway V2 software voor transport en logistiek is voortaan ook mogelijk via een smartphone of tablet PC. “We hebben een speciale App ontwikkeld voor smartphones en tablets zodat je als gebruiker alles wat het Gateway V2 pakket te bieden heeft, kunt besturen vanaf elke plek op de wereld met een draadloze internetverbinding”, vertelt Jack Merkx, directeur van Gateway Software.

Gateway V2 - de nieuwe naam voor Freightware - bestaat uit oplossingen voor transport- en warehousemanagement, forwarding, shipping, douane en finance. V2 staat voor versie 2. “Versie 3 is momenteel volop in ontwikkeling”, vertelt Merkx.

MapTrace heeft aan haar MapFox mobiele oplossing een CANbusmodule toegevoegd voor rijgedragregistratie/-analyse en het op afstand downloaden van de digitale tachograaf.

Deze nieuwe CANbusoplossing bestaat uit een gedetailleerde registratie van zowel de voertuiggegevens - zoals het verbruik - als het rijgedrag van de chauffeur. Tijdens het rijden wordt de chauffeur bovendien gewezen op afwijkingen in zijn rijstijl via de realtime rijgedragsignalering op de boordcomputer.

Daarnaast kan het massageheugen van de nieuwe digitale tachografen (vanaf onder andere de Stoneridge 7 serie) op afstand worden uitgelezen zonder bedrijfskaart in de auto.

Die hoeft alleen nog op

www.gateway.nl Stand 03.A088 www.ttm.nl

www.logisticplanet.com Stand 03.A079

Naast ontwikkelingen aan het TMS en WMS heeft Kewill de douanesoftware myUnidoc.eu volledig geïntegreerd in de 2011 release van Kewill Logistics.

“Ruim een jaar geleden heeft Kewill Minihouse overgenomen.

Hiermee is grote hoeveelheid kennis van douaneprocessen in huis gehaald”, vertelt Gerry Daalhuisen, global product manager bij Kewill. “De douaneoplossing myUnidoc.eu is een SaaS-applicatie en biedt op basis van transportdossiers uit Kewill Logistics een geautomatiseerde afhandeling van douaneprocessen en documenten. Een voordeel van deze constructie is dat bij wijzigingen in de douanewetgeving geen updates van logistieke modules meer nodig zijn.”

De nieuwe 6.04 versie van Kewill Logistics is volledig webbased,

kantoor aanwezig te zijn.

MapFox draait niet alleen op boordcomputers die worden ingebouwd, maar ook op handhelds en smartphones. Binnenkort komen daar de iPad en Android tablets bij. “Momenteel werken meerdere bedrijven met MapFox applicaties op de robuuste SkeyeDart handheld”, vertelt Charles de Vries, directeur van MapTrace. “Deze is vooral praktisch voor activiteiten als scannen, emballageregistratie en een digitale handtekening van de ontvanger.”

Nieuw in de MapFox AGR-GPS NL toepassing is, dat deze nu ook geschikt is voor Spoor 2 registraties. Bovendien zijn zowel de opties AGR-GPS NL als AGRGPS B voortaan naast elkaar te gebruiken.

nu ook het grafische planbord is aangepast.

“Dienstverleners die hun transportplanning vanuit verschillende vestigingen organiseren, hebben nu geen aparte Citrix of Terminal Server installatie meer nodig”, aldus Daalhuisen.

In de crossdockmodule zijn verbeteringen aangebracht die in het TMS de crossdockoperatie aansturen, zonder dat dat de inrichting van een WMS vereist.

Daarnaast introduceert Kewill een nieuwe 4PL-module. “We zien in de markt een stijgende trend naar uitbreiding met 3PLen 4PL-diensten”, licht Daalhuisen toe. “Om hierop in te spelen levert Kewill met een nieuwe 4PL-module een zogenoemd Purchase Order Management Systeem. De artikelkenmerken die normaal alleen in een WMS-omgeving zijn vastgelegd, worden daarmee bepalend voor de routering in het supply chain proces.” www.kewill.com Stand 03.A110

www.maptrace.nl Stand 03.A066

oktober 2011 | 23

21_25_Dossier ICT Voorbeschouwing.qxp:21-25 10-10-11 14:16 Pagina 24

ICT & logistiek

Dashboard voor Nachon ERP

SmarTour volgt Intertour op

Nachon ERP is uitgebreid met een transportmanagementdashboard.

“Ons ERP-systeem, dat is gebaseerd op MS Dynamics NAV, staat voor integratie van bedrijfsprocessen en -gegevens.

Een logisch vervolg daarop is het monitoren van deze processen en gegevens”, zegt Mattanja in ’t Veld, business development manager bij Nachon Automatisering. Dat monitoren gebeurt met behulp van JetReports, een add-on oplossing op MS Excel. “Via een transportmanagementdashboard maakt het ERP-systeem niet alleen interne analyses en rapportages, maar verzorgt ook periodieke prestatierapportages ten behoeve van klanten”, licht In ’t Veld toe. “Die kunnen op papier, maar ook digitaal of via een portal aan klanten beschikbaar worden gesteld.”

Ook de vorig jaar aangekondigde integratie van Nachon ERP en het 3 PL Dynamics WMS van Boltrics wordt de komende tijd

PTV introduceert met SmarTour een compleet nieuwe planomgeving, die het bestaande PTV Intertour opvolgt. “Al onze ritplanningsoplossingen worden ondergebracht in en doorontwikkeld op dit nieuwe platform”, vertelt Hans Bottelier, directeur van PTV Benelux.

PTV SmarTour heeft een aantal belangrijke functionaliteiten die in Intertour nog ontbraken. Zo kan het systeem door meerdere planners gelijktijdig worden gebruikt. “Via rollen en rechten leg je vast wie toegang heeft tot welke functionaliteit en wat iemand wel en niet mag doen”, licht Bottelier toe. Ook heeft het systeem een open planhorizon en kan het meerdere transportstromen door elkaar kan plannen: zowel directe transporten van A naar B als distributie van en naar één of meer depots. “Zo kan iedereen met dezelfde plantool werken en van dezelfde gegevens in de onderliggende centrale database gebruik maken”, zegt Bottelier. Deze database is niet langer een

gerealiseerd. De eerste implementatie vindt plaats bij De Huisman Group in Wijchen.

Deze logistiek dienstverlener ging in 2010 van start met Nachon ERP en stapt nu over op 3PL Dynamics WMS voor haar warehousing- en VAL-activiteiten. “Door zowel het TMS als WMS te integreren in één omgeving maakt Huisman een efficiencyslag en wordt een stap gemaakt naar een hoger serviceniveau”, aldus In ’t Veld. Hij geeft aan dat Nachon ERP ‘in the cloud’ voor 2012 op de rol staat.

“Alle functionaliteit wordt dan online toegankelijk.” www.nachon.nl Stand 03.C103

Nieuwe release TX-Connect Transics lanceert deze maand een nieuwe versie van TXConnect, het backofficeplatform bij de Transics TX boordcomputer. “Het gaat om de meest ingrijpend gewijzigde release tot nu toe”, vertelt Walter Mastelinck, CEO van Transics.

Belangrijke nieuwe functies in TX-Connect 2011 zijn de remote datadownload van het massageheugen van de digitale tachograaf, guided navigation en een snelle documententransfer naar kantoor.

Met de nieuwe downloadfunctie voor de TX-MAX kan het massageheugen van de digitach voortaan op afstand worden uitgelezen zonder dat er een bedrijfskaart in de truck nodig is. Voor het downloadproces hoeft de bedrijfskaart alleen nog in de kaartlezer op kantoor aanwezig te zijn.

Dankzij de guided navigation24 | oktober 2011

toepassing kan de planner een voorgedefinieerde route meesturen naar de boordcomputer in de truck. Op basis daarvan navigeert het navigatiesysteem de chauffeur langs dezelfde route die de planner heeft berekend.

Nieuw binnen TX-Connect is ook TX-Doc: een functie die het mogelijk maakt een SD-kaart vanuit een fotocamera rechtstreeks in de boordcomputer te steken. Langs deze weg kan de chauffeur snel foto’s en afbeeldingen naar kantoor doorsturen, bijvoorbeeld in geval van schades en ongevallen.

Een extra optie bij TX-Doc is de al langer bestaande TXDocscan, waarbij chauffeurs via een mobiele A4-scanner onderweg documenten kunnen scannen en doorsturen naar kantoor.

eigen ontwikkeling, maar een standaard database als MS SQL of Oracle.

Een andere nieuwe ontwikkeling in SmarTour is de inzet van aparte tijd/afstandenmatrixen voor elk voertuigtype en de mogelijkheid om automatisch een voorplanning te maken.

Bottelier: “Op basis van regels die je als gebruiker zelf definieert, kunnen orders vooraf gegroepeerd worden zodat ze meteen bij de juiste planner op het scherm verschijnen.”

Nieuw is ook dat de userinterface van SmarTour is aangepast aan de Microsoft standaard en het plansysteem is ontwikkeld voor gebruik op meerdere beeldschermen naast elkaar. www.ptvbenelux.com Stand 04.A044

Tans-vestiging in Antwerpen Naast de hoofdvestiging in Eindhoven heeft Tans sinds vorige maand een eigen kantoor in Antwerpen. “Het toenemende aantal (potentiële) klanten heeft ervoor gezorgd dat Tans nu permanent in België vertegenwoordigd is”, vertelt René Knapen, directeur van Tans.

Augustin Feyens verzorgt de verkoop van Talis en het relatiebeheer in België. De ondersteuning en consultancy worden vooralsnog vanuit Nederland gedaan.

Een andere nieuwe ontwikkeling is dat Tans haar TMS Talis vanaf 2012 ook gaat leveren als

64-bits versie. “Deze versie ondersteunt meerdere talen, zodat de gebruiker in zijn eigen taal met het systeem kan werken”, aldus Knapen.

Daarnaast is Tans nu dealer van een tweede business intelligencetool: naast Hyperion implementeert het ook QlikView. Deze tool combineert gegevens vanuit verschillende ICT-systemen tot managementrapportages, waarbij direct kan worden ingezoomd op de onderliggende data. www.tans.net Stand 03.C081

www.transics.com stand 03.D065 www.ttm.nl

21_25_Dossier ICT Voorbeschouwing.qxp:21-25 10-10-11 14:16 Pagina 25

EasyTrack geïntegreerd met backoffice

Rietveld heeft EasyTrack voorzien van de mogelijkheid de boordcomputer te integreren met backofficesystemen, zoals het TMS. Bovendien is het boordcomputersysteem nu beschikbaar met een 5 inch scherm.

“Dankzij de integratie met de backoffice kunnen ritorders direct vanuit het TMS naar de boordcomputer worden verstuurd”, vertelt Jos Tas van Rietveld. “De chauffeur verwerkt de ritopdrachten via de module Taakbeheer, waarna de gegevens vanuit EasyTrack rechtstreeks naar het TMS worden teruggekoppeld.”

Op ICT & Logistiek 2011 demonstreert Rietveld ook de eerder dit jaar geïntroduceerde EasyTacho oplossing. Deze bestaat uit een compacte unit met SIM-kaart die - gekoppeld aan de digitale tachograaf - op afstand de chauffeurskaart en het massageheugen uitleest. www.rietveld.nl Stand 04.B069

Enhanced Package voor Ortec TD Ortec heeft in de 2011-release van Ortec Transport & Distribution zowel bestaande functionaliteiten verbeterd als nieuwe toegevoegd. Nieuw is het Enhanced Package 1, waarmee Ortec TD is uit te breiden met twee nieuwe modules: Reporting&Analytics en Resource Assignment. In de bestaande functionaliteit is onder andere een fileverwachting opgenomen op basis van historische fileinformatie. Ook is de CO2-berekening uitgebreid met een nieuwe emissiecalculator en zijn milieuzones in de software te definiëren.

Met Reporting&Analytics kunnen gebruikers realtime en interactief rapportages uitdraaien, zowel

voor het management als voor de planning. De module is gebaseerd op Microsoft SQL Server Rapportage Services, waarmee de gebruiker zelf bedrijfsspecifieke rapporten kan samenstellen.

Deze zijn ook te bekijken op een iPad, zonder dat hiervoor Ortec TD geopend hoeft te worden.

“De optimalisatiemodule Resource Assignment zorgt ervoor dat de beschikbare middelen, zoals voertuigen, opleggers en chauffeurs worden gematcht met de geplande ritten”, vertelt product manager Daniël Dam. Ook kan de nieuwe module de vertrektijdstippen op een depot balanceren om pieken in de werklast en onnodige wachttijd voor trucks te voorkomen.

Ook nieuw in Ortec TD is een KPI dashboard. “Dit ondersteunt planners bij het behalen van prestatiedoelen die zijn gesteld door het management, bijvoorbeeld met betrekking tot het gemiddelde aantal stops of de opbrengst per route”, zegt Dam. www.ortec.com Stand 03.B081

TomTom Webfleet Mobile Voor wagenparkbeheerders die hun auto’s ook onderweg willen volgen introduceert TomTom Webfleet Mobile. “Met deze toepassing krijg je via een iPhone of Android toegang tot de Webfleet applicatie”, zegt Jeroen Groenendijk, sales director Benelux & REU Business Solutions bij TomTom. Via de Webfleet backofficesoftware is onder meer te zien waar auto’s zijn, welke route ze rijden en wat de status van het transport is.

Groenendijk vertelt dat TomTom de vraag naar trucknavigatie de laatste maanden sterk ziet stijgen.

Daarom wordt de trucknavigatie nu ook geleverd op een TomTom met een 5 inch (13

cm) scherm: de TomTom PRO 9150 Truck. “Deze versie heeft een geïntegreerd modem met SIM-kaart zodat het systeem kan communiceren met Webfleet”, zegt Groenendijk. “Dat maakt het systeem heel geschikt voor de inzet bij subcontractors.” www.tomtom.com/business Stand 03.D081

Transpas versnelt crossdocking In samenwerking met Van Reenen Transport in Barneveld heeft Art Systems voor Transpas Enterprise een speciaal crossdockscherm ontwikkeld om de

www.ttm.nl

afhandeling van de crossdockactiviteiten te versnellen.

Daarnaast zijn binnen Transpas enkele aanvullende componenten van PTV Mapserver geïnte-

greerd. Hierdoor is het onder andere mogelijk binnen een rit de volgorde van zowel de laadals losadressen te optimaliseren.

“Op het crossdockscherm is realtime te zien welke goederen met welke auto’s binnen gaan komen en in welke opleggers ze overgeladen moeten worden”, vertelt Willie Bruining, sales manager bij Art Systems.

“Voorheen werd er eerst een afleverplanning gemaakt, waarna de lijsten voor het crossdocken werden geprint. Het loodspersoneel zag in de praktijk pas

welke goederen ze moesten verwerken als een auto bij de loods aangekomen was. Nu dat al in een vroeg stadium bekend is, kan het loodspersoneel vooraf meedenken met de planning en kan er efficiënter worden gewerkt. Dat bespaart Van Reenen ’s avonds en ’s nachts behoorlijk wat tijd bij het overslaan van de goederen.” www.artsystems.nl Stand 04.A088

oktober 2011 | 25

26-27_Dossier ICT PostNL.qxp 10-10-11 15:28 Pagina 26

ICT & Logistiek

1) Aftersales “De gegevens uit Spider Cargo’s mobiele toepassing zijn realtime beschikbaar in het TMS en daarmee ook voor onze opdrachtgevers”, zegt Jan Hunze. “Dat biedt ons de mogelijkheid aftersalestoepassingen aan het mobiele platform te koppelen.”

2) PDA Zodra een bezorger een Extra@Home-levering afmeldt op zijn PDA, stuurt het TMS een bericht naar de volgende ontvanger dat de bestelling naar hem onderweg is.

3) Onderzoek Naast tracking&tracing van de zending kan PostNL Cargo Service vanuit het mobiele platform een tevredenheidsonderzoek over de bezorging opstarten.

1

Spider Cargo met geïntegreerde mobiele oplossing

‘Mobiel platform sterk marketinginstrument’ “Binnen vijf minuten sta je al op Twitter als er bij een levering aan een consument iets foutgaat”, zegt Jan Hunze, directeur Cargo Service bij PostNL Cargo Service (voorheen TNT Cargo Service). “Klantbeleving is tegenwoordig cruciaal.” Via het mobiele platform, dat Com-Unit integreerde met haar TMS Spider Cargo, weet PostNL Cargo Service die beleving positief te beïnvloeden.

Met een PDA alleen zendingen volgen en de klant digitaal laten tekenen voor een snelle POD is bij PostNL Cargo Service een gepasseerd station. “Wij zetten de mobiele oplossing vooral in als marketinginstrument, waarmee we de klantbeleving voor onze opdrachtgevers doortrekken tot en met het moment van leveren”, vertelt Hunze.

Centraal hierin staat de interactie tussen de PDA’s van de chauffeurs en het transportmanagementsysteem Spider Cargo. “Omdat ComUnit het mobiele platform volledig 26 | oktober 2011

heeft geïntegreerd met Spider Cargo, zijn de gegevens vanuit de PDA’s altijd realtime beschikbaar in het TMS en daarmee ook voor onze opdrachtgevers”, zegt Hunze. “Op basis daarvan ontwikkelen we voor hen allerlei aftersales toepassingen.”

Cloud PostNL Cargo Service werkt al sinds 2007 - de start van voorganger TNT Cargo Service - met Spider Cargo (zie ook www.com-unit.nl). Hunze vertelt dat het TMS niet draait op een eigen server van PostNL: het

totale beheer van Spider Cargo is uitbesteed aan Com-Unit en wordt als dienst afgenomen op basis van een afgesproken prijs per zending.

“Een belangrijk voordeel van het TMS ‘in the cloud’ is dat ook onze transportpartners eenvoudig toegang hebben tot het systeem”, vertelt Hunze. Zowel PostNL Cargo Service als haar distributeurs hebben de mogelijkheid zendingen door de hele keten te volgen, onafhankelijk van wie de activiteit uitvoert. “Zo werken we met onze partners in één ICT-omgeving waarin we data cen-

traal gebruiken waar dat relevant is”, zegt Hunze. “En waar dat niet gewenst is, zijn ze goed beveiligd.”

Mobiele oplossing Com-Unit’s mobiele oplossing bestaat uit software die draait op een standaard PDA of handheld computer. Vanuit Spider Cargo worden gegevens, zoals ritlijsten en order-/klantgegevens, naar de PDA’s verstuurd. Alle gegevens die via de PDA’s zijn vastgelegd, komen rechtstreeks terug in het TMS en worden direct in de database verwerkt.

PostNL Cargo Service heeft ComUnit’s mobiele oplossing uitgerold bij de service Extra@Home (zie ook www.postnlpakketten.nl). Dit zijn business-to-consumer leveringen van grote producten, zoals meubels, bedden en witgoed. Per dag gaat het om 2.000 à 2.500 leveringen, www.ttm.nl

26-27_Dossier ICT PostNL.qxp 10-10-11 15:28 Pagina 27

2

4

4) Online Dashboard Op basis van realtime data vanuit de PDA’s biedt PostNL Cargo Service haar opdrachtgevers een online dashboard met KPI’s over de levering.

3

uitgevoerd door verschillende transportpartners van PostNL Cargo Service. Hunze: “Dagelijks zijn voor Extra@Home 75 à 100 auto’s onderweg, waarbij de chauffeurs een PDA met onze mobiele toepassing bij zich hebben.”

Extra@Home Bij Extra@Home heeft PostNL Cargo Service verschillende aftersales toepassingen ontwikkeld voor haar klanten, zoals Wehkamp en Leen Bakker. Hun afleverorders komen binnen in Spider Cargo, waar ze worden ingepland op een rit. “Als de bezorgopdracht is gekoppeld aan een geplande aflevertijd, krijgt de ontvanger vanuit het TMS automatisch een e-mail, SMS of voicebericht met de verwachte aankomsttijd”, licht Hunze toe.

Voor de start van een rit verstuurt Spider Cargo de afleveringen naar de PDA’s van de bezorgers. Op elk afleveradres scannen zij de barcode van de zending en beantwoorden enkele controlevragen. Tot slot tekent de ontvanger op de PDA, waarna de order wordt afgemeld.

“Op dat moment werkt Spider Cargo meteen de ordergegevens bij en stuurt automatisch een SMS naar de volgende ontvanger dat we naar www.ttm.nl

Foto’s: Henk Riswick

hem onderweg zijn”, zegt Hunze.

“Ook heeft een opdrachtgever altijd de beschikking over de realtime distributiegegevens. Als bijvoorbeeld een servicedeskmedewerker van Wehkamp een vraag krijgt over de bezorging, kan hij of zij meteen de actuele status opvragen. Gewoon in het eigen bedrijfssysteem, dat achter de schermen in verbinding staat met Spider Cargo.”

Tevredenheidsonderzoek Een tweede toepassing die is gekoppeld aan de PDA, bestaat uit het automatisch versturen van een e-mail als een ontvanger niet thuis is. “In dat geval belt de chauffeur eerst met onze eigen klantenservice, die de ontvanger belt. Is die niet bereikbaar, dan meldt de chauffeur op zijn PDA dat de klant niet thuis is”, legt Hunze uit. “Vanuit Spider gaat er dan een e-mail naar de klant met een uitnodiging voor het maken van een nieuwe afspraak.

Via een link naar de bezorgkalender kan de ontvanger een nieuwe bezorgdag selecteren.”

Interessant is ook de mogelijkheid een klanttevredenheidsonderzoek op te starten vanuit het mobiele platform. Hunze geeft een voorbeeld: “Als de bezorger op zijn PDA

meldt dat een wasmachine, gekocht via wasmachine.nl, regulier is afgeleverd, zorgt het TMS ervoor dat de ontvanger na enkele minuten een telefoontje krijgt. Dat bevat een voicebericht van webwinkeleigenaar Tom Coronel of de klant wil meewerken aan een klanttevredenheidsonderzoek.”

Is dat het geval, dan stelt Coronel zijn klant enkele vragen, die met een druk op een telefoontoets te beantwoorden zijn. “Deze antwoorden komen binnen in Spider Cargo, waar ze worden verwerkt tot een rapportage die meteen inzichtelijk is voor de opdrachtgever”, zegt Hunze. “Ook gebruiken we de antwoorden intern: in combinatie met de route, stop en bezorger berekent het TMS een score per bezorger, die we meenemen in onze online academy voor bezorgers.”

Het koppelen van het tevredenheidsonderzoek aan het aflevermoment leidt tot een hoge respons, zo blijkt uit de praktijk. “Dat maakt het een sterk aftersales instrument”, stelt Hunze.

Online dashboard PostNL Cargo Service biedt haar opdrachtgevers daarnaast een online dashboard met KPI’s over de

bezorging, die worden bijgewerkt vanuit de PDA’s. Zo is realtime te zien hoeveel procent van de zendingen first time right, niet thuis, geweigerd, geannuleerd of beschadigd waren. Ook wordt voor opdrachtgevers een recyclingadministratie bijgehouden op basis van de gegevens die de bezorgers op de PDA vastleggen.

Hunze ziet nog vele nieuwe toepassingsmogelijkheden voor het mobiele platform. Eén daarvan wordt in deze periode uitgerold bij Extra@Home: Checkpay. Hierbij betaalt de klant bij aankoop van het product, waarna het betaalde bedrag op een derdenrekening bij PostNL wordt gestort. De ontvanger krijgt een unieke pincode toegestuurd, die hij bij ontvangst moet intoetsen op PDA. Alleen als de PDA aangeeft dat de pincode klopt, mag de bezorger de bestelling afleveren, waarna het geld meteen aan de opdrachtgever wordt overgemaakt.

“Dit soort services kunnen we alleen ontwikkelen dankzij 100 procent transparantie in de ICT”, zegt Hunze. “Alleen dan zijn de benodigde snelheid en betrouwbaarheid te waarborgen.”

Sandra Waenink oktober 2011 | 27

28-29_Dossier ICT Friesland Campina.qxp 10-10-11 14:31 Pagina 28

ICT & logistiek

Automatisch Als een rit is afgerond, worden alle relevante ritgegevens automatisch van de boordcomputer naar het SAP-systeem van FrieslandCampina gestuurd.

FrieslandCampina ‘praat’ met boordcomputers dienstverleners

Meer transparantie in vloeibaar transport Hoe houd je als verlader zicht op de ritten die je dienstverleners uitvoeren? Als antwoord op die vraag implementeerde FrieslandCampina het nieuwe HT-platform van GreenCat. Via dit platform communiceert het planningssysteem van de zuivelfabrikant direct met de boordcomputers van gecharterde vrachtauto’s. Het resultaat is meer transparantie en een efficiënter proces.

Elk dag rijden tussen de vijftig en honderd vrachtauto’s door het land om melk en halffabricaten te vervoeren tussen de verschillende fabrieken van FrieslandCampina.

Het transport wordt uitbesteed aan zo’n vijftien logistiek dienstverleners, die tussen de 200 en 250 transport28 | oktober 2011

opdrachten per dag uitvoeren.

Hoeveel kilometers al die vrachtauto’s nu echt afleggen en welke kosten daarmee gemoeid zijn, blijft soms te lang onduidelijk voor de zuivelgigant. Het kan dagen duren voordat de dienstverleners een overzicht sturen naar Intra Transport, de

afdeling van FrieslandCampina die het vloeibaar bulktransport plant en organiseert. “We willen eerder geïnformeerd worden over wat nu precies gedaan is, bijvoorbeeld om rapportages te kunnen maken en om te kunnen kijken of lopende planningen gewijzigd moeten worden”, vertelt Martien Maas, manager Intra Transport bij FrieslandCampina.

Halverwege 2010 concludeerde FrieslandCampina dat het zo niet langer kon. Het bedrijf besloot op zoek te gaan naar een nieuw IT-systeem dat niet alleen voor meer transparantie, maar ook voor een efficiënter planningsproces moest zorgen. De zes planners van de zuivelproducent waren immers nog altijd gewend om grotendeels via

papier met de dienstverleners te communiceren. De ritlijsten die uit het planningssysteem Shortrec van Ortec rolden, werden stuk voor stuk uitgeprint om ze per fax naar de betreffende transporteurs kunnen te sturen.

Open standaarden Na gesprekken met verschillende ITleveranciers kwam FrieslandCampina terecht bij GreenCat, dat op dat moment bezig was met de ontwikkeling van een nieuw platform voor communicatie met boordcomputers. Dit HT-platform bleek de ontbrekende schakel in de communicatie tussen FrieslandCampina en de dienstverleners te vormen. www.ttm.nl

28-29_Dossier ICT Friesland Campina.qxp 10-10-11 14:31 Pagina 29

ten en rust- en wachttijden in een XML-bestand geplaatst. Dat bestand wordt via het platform geïmporteerd in SAP, het ERP-systeem van FrieslandCampina waarin de informatie direct beschikbaar is voor analyses en rapportages. Waar de mensen van Intra Transport vroeger soms weken moesten wachten op deze informatie, hebben ze nu vrijwel direct inzicht in de uitgevoerde ritten.

Poort openen

Alarm Indien gewenst kunnen de planners via het HT-platform gealarmeerd worden als een rit is gestart of beëindigd.

Dat het HT-platform volledig webbased is en gebruik maakt van open standaarden, was één van de redenen van FrieslandCampina om voor GreenCat te kiezen. Dat betekent dat het platform via webservices kan worden gekoppeld aan alle boordcomputers van de dienstverleners, ook als die niet door GreenCat zijn geleverd. En van de vijftien dienstverleners gebruiken niet meer dan tien de TopIQ van GreenCat. Begin dit jaar, toen het HT-platform zich inmiddels al bij andere klanten van GreenCat had bewezen, tekenden beide bedrijven een contract.

Vervolgens ging GreenCat direct aan de slag met het detailontwerp en de inrichting van het platform.

De afgelopen zomer is gebruikt om het systeem te testen, waarna het in september in gebruik is genomen.

Slim doorgeefluik Het HT-platform fungeert in feite als een slim doorgeefluik tussen de verschillende IT-systemen van FrieslandCampina en de boordcomputers in de vrachtauto’s. Het slimme zit ‘m onder meer in het feit dat het HT-platform weet welke auto van welke dienstverlener is, zodat de juiste planningsinformatie automatisch naar de juiste boordcomputer wordt gestuurd. Eventueel kunnen de planners in het HT-platform www.ttm.nl

nog vrije tekst aan de planningsinformatie toevoegen, bijvoorbeeld in de vorm van instructies aan de chauffeur. Als de chauffeur ’s ochtends in zijn auto stapt en de boordcomputer inschakelt, ziet hij precies welke taken in welke volgorde uitgevoerd dienen te worden met de bijbehorende instructies.

Met het HT-platform is het in principe ook mogelijk om de voortgang van de transportopdrachten en de exacte posities van de verschillende voertuigen realtime te volgen.

FrieslandCampina maakt daarvoor echter geen gebruik van het HTplatform, maar van Shortrec. Het HT-platform stuurt de realtime informatie over de lopende ritten rechtstreeks naar dit planningssysteem, waardoor de planners de uitvoering van de ritten direct met de planning kunnen vergelijken.

Als een rit helemaal is afgerond, wordt alle relevante informatie uit de boordcomputers via het HT-platform weer teruggekoppeld aan FrieslandCampina. Daarvoor checkt het platform elke vijf minuten of er chauffeurs zijn die via hun boordcomputer een rit hebben gereedgemeld. Als dat het geval is, worden de ritgegevens in de betreffende boordcomputer zoals begin- en eindtijden, begin- en eindstanden van kilometertellers, GPS-coördina-

Het HT-platform was al gereed voordat FrieslandCampina besloot om het te implementeren. Toch heeft GreenCat nog een drietal extra functies ontwikkeld voor de toepassing bij de zuivelfabrikant. Twee daarvan zijn al genoemd. De eerste is de functie waarmee planningsinformatie naar de juiste vrachtauto van de juiste dienstverlener wordt gerouteerd. De tweede is de functie die elke vijf minuten checkt of een rit gereedgemeld is en de ritgegevens doorstuurt naar SAP. De derde functie betreft de mogelijkheid voor dienstverleners om de poort naar het HT-platform te openen en te sluiten. Niet elke auto wordt immers louter en alleen voor FrieslandCampina ingezet, en de dienstverleners willen niet dat de zuivelfabrikant ook inzicht krijgt in de ritten die voor andere verladers worden uitgevoerd. Voor elke boordcomputer zijn daarom handelingen gedefinieerd waarmee de chauffeur zich kan aan- en afmelden bij FrieslandCampina. Na aanmelding wordt de poort naar het HT-platform opengezet en stroomt de planningsinformatie binnen. Na afmelding sluit de poort automatisch. De boordcomputer kan dan nog wel voor andere verladers worden gebruikt, alleen zijn die gegevens niet meer zichtbaar voor FrieslandCampina.

snellere terugkoppeling van alle ritgegevens inclusief de kosten. Met andere woorden: de operatie die is uitbesteed aan dienstverleners, is nu volledig transparant geworden.

“Dankzij dit platform krijgen we veel beter inzicht in de activiteiten en posities van de gecharterde voertuigen, waardoor we hen veel beter kunnen aansturen”, vertelt Maas Dankzij de snellere beschikbaarheid van informatie en het realtime inzicht in de voortgang zijn ook de leverprestaties en de leverbetrouwbaarheid verbeterd. “Dat geeft meer stabiliteit in de planning. Bovendien kunnen we nu sneller inspelen op aanpassingen in de productieplanning”, aldus Maas, die aangeeft dat besparing op transportkosten geen doel was van het project.

“Niettemin kunnen we nu wel efficiënter rijden.”

Het HT-platform biedt niet alleen de verlader, maar ook de dienstverleners voordelen. Ook zij besparen administratieve rompslomp. Zij hoeven geen faxen meer te ontvangen en handmatig ritgegevens te verwerken en te sturen naar FrieslandCampina. Martien Maas: “Eén ding is zeker: het wordt niet meer zoals vroeger. Niet voor ons en niet voor onze vervoerders.”

Marcel te Lindert

Meer stabiliteit De voordelen voor FrieslandCampina zijn duidelijk: geen gedoe meer met het faxen van ritlijsten, realtime inzicht in de voortgang van de operatie en een

Sneller Martien Maas van Friesland Campina: “We kunnen nu sneller inspelen op aanpassingen in de productieplanning.” oktober 2011 | 29

advertorial

Van skybox naar garagebox TEKST: BIES VERMEULEN FOTOGRAFIE: ARTHUR MEBIUS

o

va

H n

Hans van de Berg raakte door de crisis in één klap zijn fortuin kwijt. Maar hij laat zich niet kennen en is alweer druk bezig om er weer bovenop te komen.

g

m n

M af

n o (“

H

ve zw

fla vo M

n

zi g

w b Vanuit zijn nieuwe ‘kantoor’ werkt Van de Berg aan zijn comeback

he ho g

x

ij stond vorig jaar nog op nummer

vol passie vervolgt hij: “Ik moet weer op

112 van de Quote 500. Het kon niet op voor de selfmade miljonair. Met een van zijn eigen vliegtuigen vloog

de kleintjes letten en op zoek naar slimme dealtjes. M’n zakeninstinct laait op als nooit tevoren.” Zo vertelt hij ons

Hans van de Berg van businessdeal

enthousiast over Telfort. Die bieden

naar businessdeal. De zoon van een

zakelijke abonnementen die makkelijk zijn aan te passen aan de situatie. Dus een meeveranderend abonnement wanneer

“Ik heb nu de kwaliteit die ik gewend was, maar dan supervoordelig!” groenteboer verdiende zijn eerste miljoenen begin jaren tachtig met een nieuw verpakkingssysteem voor appels.

Maar sinds de crisis is hij weer terug bij af. “Een appeltje voor de dorst heb ik er niet aan overgehouden”, grapt de eeuwig optimistische en goedlachse Van de Berg (“Zeg maar Hans, hoor!”).

Hans is met zijn vrouw, dochter en zoon verhuisd van hun riante villa met zwembad en tennisbaan naar een klein flatje. Naar eigen zeggen is dit vooral

een bedrijf van klein naar groot of van groot naar klein gaat. En daar weet Hans alles van. Verder kunnen met een groepsabonnement alle specifieke belwensen van iedere medewerker individueel worden afgestemd. Als we doorvragen blijkt dat zijn vrouw Hans van de Berg in betere tijden

“Mij hoor je niet klagen!

Zo ben ik dertig jaar geleden ook begonnen.” weliswaar de enige medewerker is. Maar toch, verzekert hij ons: “Met Telfort heb ik nu de kwaliteit die ik gewend was, maar dan supervoordelig!” “Zo”, roept hij

vol zelfvertrouwen terwijl hij gebruikt papier omdraait en terug in een kopieermachine stopt, “zit ik binnen de kortste keren weer in m’n eigen skybox!”

Benieuwd naar alle zakelijke voordelen van Telfort?

Ga dan naar telfort.nl/zakelijk.

“We delen al onze belminuten tegen een zeer voordelig tarief.” nieuwe onderneming. Trots laat hij ons zijn ‘kantoor’ zien. Dit is gevestigd in een garagebox van de flat waar het gezin nu woont. Vanachter zijn oude, imposante bureau vertelt hij: “Natuurlijk is het niet helemaal wat ik gewend ben. Maar mij hoor je niet klagen. Zo ben ik dertig jaar geleden ook begonnen.” Opgewekt en

Telfort zakelijk OpMaat Eén mobiele bundel voor het hele bedrijf 200 minuten inclusief internet op uw mobiel 1GB

Actieprijs geldt gedurende de looptijd van het 2-jarig contract. Kijk voor de voorwaarden op telfort.nl.

voor zijn gezin wel even wennen.

Maar Hans is alweer druk bezig met zijn Gratis Samsung Galaxy S Plus

38,-

31,

30 p/mnd

Werkt in je voordeel

telfort.nl 0800 1707

Maak kennis met kennis.

Nu 3 nummers voor â‚Ź

15,-

Voor digitaal aanmelden ga naar www.eisma.nl Deze actie is geldig in Nederland t/m 31 maart 2011

33_Personeel Opening.qxp:33 10-10-11 14:36 Pagina 33

dossier persone el

Vrees om tijdige invulling code 95

Personeel verdient permanente aandacht Het aanbod van goed en goed geschoold personeel in de transport- en logistieke sector is nog altijd schraal.

Daarom is het goed te zien dat er steeds meer innovatie uit de branche zelf komt om te zorgen voor voldoende (geschoold) personeel. Maar zorg is er ook, zeker als het gaat om de invulling van code 95, de richtlijn vakbekwaamheid.

VTL startte begin deze maand weer met de Roadshow, een concept dat leerlingen van vmbo-scholen de kans geeft om kennis te maken met het werk in de sector Transport en Logistiek door middel van ‘serious games’. Interessant is de e-learning module die momenteel onder meer gebruikt wordt op het Noorderpoort College in Groningen (zie pagina 36). www.ttm.nl

Tielbeke Transport meldde onlangs trots dat eind vorige maand is gestart met een eigen chauffeursopleiding op BBL-basis. De tweejarige opleiding, die plaatsvindt op de thuisbasis van Tielbeke in Lemelerveld, gaat in samenwerking met Deltion jongeren opleiden voor een baan als vrachtwagenchauffeur. Uitgangspunt is natuurlijk dat de deelnemers na hun

opleiding doorstromen tot chauffeur bij het bedrijf. Gemotiveerde deelnemers kunnen na aanmelding gedurende het hele leerjaar bij Tielbeke of Deltion instromen. Het onderwijs sluit in deze opzet naadloos aan op de eisen die Tielbeke tegenwoordig aan chauffeurs stelt. Dit voordeel en het dreigende chauffeurstekort in de nabije toekomst was voor de vervoerder aanleiding tot dit initiatief. Ook Buko Transport meldde in een persbericht dat het de chauffeurs gaat ‘opfrissen’ met een nascholingsprogramma in het kader van code 95. ’t Is mooi dat er initiatieven zijn van transportbedrijven en scholen zelf, maar er zijn wel wat zorgen over de mate waarin bedrijven bezig zijn met

de invulling van de richtlijn vakbekwaamheid. Dat bleek bij de presentatie van Transportopleider.nl (zie pagina 38). Veel opleiders vrezen dat transportbedrijven en chauffeurs te lang wachten met het volgen van de verplichte nascholingscursussen in het kader van code 95.

Dat is zorgwekkend, ook al omdat er eerder dit jaar in TTM.nl al de noodklok werd geluid over dit probleem, maar transporteurs blijkbaar niet wakker zijn geworden. Het is echt hoog tijd om nu doelgericht, en met oog voor een kwalitatief goede opleiding, met code 95 aan de slag te gaan!

Arjan Velthoven oktober 2011 | 33

34-35_Personeel 48 uur.qxp 10-10-11 14:41 Pagina 34

personeel

Wat doet-ie?

Deze chauffeur is klaar met rijden, maar hoe controleer je of hij zich verder aan de 48-urige werkweek houdt?

Gevolgen invoering 48-urige werkweek

Koude soep De aankondiging van de 48-urige werkweek, enkele jaren geleden, leidde tot veel onrust in de transportbranche. Sinds april vorig jaar geldt de EU-richtlijn 2003/88/EG, waarin de 48-urige werkweek geregeld wordt, ook in Nederland. Sindsdien horen we er eigenlijk maar weinig meer over. Is het echt zo goed geregeld?

Zelden zal een politieke maatregel zoveel stof hebben doen opwaaien als de invoering van de 48-urige werkweek. Nederland kwam er in eerste instantie nog genadig af, met de afwijkingsregel die inhield dat er van maart 2005 tot en met april 2010 55 uur per week mocht worden gewerkt. Maar het uitzicht op een werkweek van ‘slechts’ 48 uur benauwde velen. Als wij in de digitale archieven van TTM.nl duiken, 34 | oktober 2011

komen we een hoop chaos, onduidelijkheid, rumoer en opstand tegen. Er werd door gerenommeerde instanties als CNV Vakmensen de noodklok geluid, want het inkomen van chauffeurs zou wel eens met 15 procent achteruit kunnen gaan.

Directeur Sociale Zaken van Transport en Logistiek Nederland Leon Ceelen over die periode: “Het rumoer werd mede veroorzaakt doordat het velen niet duidelijk was

wat de regeling nu precies inhield.

Welke uren en activiteiten telden wel mee en welke niet? Er was veel ruis, angst ook omdat men dacht er in salaris op achteruit te gaan.”

Geleerd Toen de richtlijn uiteindelijk echt in werking trad, bleek de soep lang niet zo heet gegeten te worden als hij werd opgediend. Sterker nog, als je de rust van nu afzet tegen de chaos van toen, kun je stellen dat er koude soep werd geserveerd. De 48-urige werkweek mocht namelijk als gemiddelde worden berekend over 26 weken. Ook bleek arbeidstijd niet gelijk te staan aan diensttijd. Het was in ieder geval mogelijk om werkweken van maximaal 60 uur te draaien, als maar aan het gemiddelde van 48 uur over 26

weken wordt voldaan. Was dan al die ophef vooraf voor niks? “Nee”, vindt Ceelen, “want transportbedrijven kijken nu veel meer naar arbeidstijden van werknemers, en vroeger alleen naar rij- en rusttijden.

Er wordt nu met veel meer aandacht gekeken naar het inplannen van medewerkers en transporten.

Het is iets anders werken, maar het is wel efficiënter geworden en beter voor de medewerkers. Sociale innovatie, zo kun je het noemen. In ieder geval heeft er op sociaal vlak een optimalisatieslag plaatsgevonden en dat is een heel positief gevolg van de invoering van de 48urige werkweek.” Ceelen ziet dat elders in Europa, waar de 48 uren al langer gelden, de regel overal redelijk geaccepteerd is. “Ik moet daar wel bij zeggen dat er in Nederland www.ttm.nl

34-35_Personeel 48 uur.qxp 10-10-11 14:42 Pagina 35

Camera’s

Schrikbeeld Een jarenlang schrikbeeld: 48 en niets meer, bleek achteraf best mee te vallen.

door de crisis sinds 2008 minder werk is. Er worden minder uren gedraaid en dat is misschien wel een duwtje in de rug bij het slagen van deze richtlijn.”

Controle?

Huub van den Dungen, destijds namens FNV Bondgenoten aan de onderhandelingstafel over de 48urige werkweek, zegt maar “weinig te horen” over ervaringen met de nieuwe Arbeidstijdenrichtlijn. “Ik twijfel wel even, want of en hoe er in de praktijk gecontroleerd wordt op naleving, weet ik niet. Ik weet wel dat de controlerende instanties onderhevig zijn aan personeelsbeperkingen, dus veel personeel zullen ze niet vrij hebben voor intensieve controle.” Van den Dungen kijkt met een goed gevoel terug op de manier waarop de Arbeidstijdenrichtlijn in Nederland is ingevoerd.

“Natuurlijk was er een spanningsveld, en kan het debat soms heftig zijn, maar uiteindelijk kwamen we bij een regeling waarbij 48 uur een heel rekbaar begrip bleek. Dat is de verdienste van het overleg tussen werkgevers- en werknemersorganisaties, maar de richtlijn is ook gewoon goed benut. De EU gaf namelijk een richtlijn, die je in overleg zelf mocht invullen. Dat gaf een bepaalde speelruimte. Sommige partijen noemden dat toen sjoemewww.ttm.nl

len, maar het is gebruik maken van de mogelijkheden die de wet je biedt. We hadden kunnen kiezen voor echt 48 uur, maar er bleken ook uitwijkmogelijkheden te zijn.

Heel iets anders dus dan de rijtijdenverordening, wat ook echt een verordening is. Daar valt niet aan te tornen.”

Belachelijk Onderhandelen loont dus, en achteraf viel het allemaal best mee. Of toch niet? Niet lang na de invoering van de 48-urige werkweek constateerde de Europese Commissie dat ook zelfstandige chauffeurs aan de richtlijn moesten voldoen. Leon Ceelen kan zich daar nog over opwinden. “Belachelijke regeling, echt waar. Chauffeur is in Europa het enige beroep waarbij je als zelfstandig ondernemer beperking van je arbeidstijden krijgt opgelegd. En waarom? Het argument dat het de verkeersveiligheid bevordert snijdt geen hout, want dat is al in de rijen rusttijdenregeling vastgelegd. De hele regeling is een wassen neus, die ook niet valt te handhaven. Een eigen rijder die ’s avonds zijn administratie bijwerkt, spoor die maar eens op. Ik denk dat de beleidsmakers ook wel inzien dat het opleggen van een 48-urige werkweek voor eigen rijders geen enkel nut heeft.”

Ook Klaas de Waardt, voorzitter van VERN, is fel: “Hoe controleer je in vredesnaam 3956 zzp’ers? Wil je elke chauffeur volgen met een camera? Dat is onbegonnen werk.

Bovendien hebben de controlerende instanties personeel te weinig, maar dan nog, bewijslast over de werktijden van chauffeurs is niet te verkrijgen. De hele regeling bevindt zich ver van de realiteit! Het bewijst, dat zei ik vorig jaar ook al en nu nog maar eens, dat het merendeel van de Europese Parlement geen idee heeft hoe de transportsector in elkaar zit. Je kunt je zelfs afvragen of de 48-urige werkweek, ook voor chauffeurs die bij een baas rijden, op zich wel realistisch is. Als een chauffeur een lange werkweek heeft gehad, van zeg 60 uur, dan denk je toch niet echt dat hij de week erop de truck een dagje laat staan ter compensatie? Die hele arbeidstijdenrichtlijn is er, als je er goed naar kijkt, op gericht om de truck te laten rusten, niet de chauffeur. Wat hij ’s avonds in het gezin, bij nevenactiviteiten, buiten de deur, weet ik waar allemaal uitspookt en wat hem dat aan energie kost, is helemaal niet te controleren. Als die truck maar negen uur stilstaat! Dat maakt deze hele regeling eigenlijk belachelijk.”

De Waardt ziet weinig kansen voor een lobby voor veranderingen, en ook Leon Ceelen ziet niet veel in een tegengeluid. “Als het aan mij ligt wordt de regel voor eigen rijders lie-

ver vandaag dan morgen ingetrokken. Maar de politieke beslissing is gevallen, nog niet zo lang geleden.

Die wordt niet snel teruggedraaid.

Misschien in de verre toekomst, maar dat is koffiedik kijken.”

Handhaving?

Pal voor het sluiten van deze TTM.nl was Europarlementariër Peter van Dalen (ChristenUnie), tevens voorzitter van de Transportcommissie van het Europees Parlement, aanwezig bij een bijeenkomst met wegvervoerders van Transport en Logistiek Nederland – Kleine Transport Ondernemers. Hij zei daar niets te zien in de handhaving van de Europese arbeidstijdenregeling voor zelfstandige chauffeurs. Volgens Van Dalen is handhaving onmogelijk en onnodig: “Onmogelijk omdat een inspecteur niet kan nagaan hoe een zelfstandige chauffeur de dagelijkse tijd doorbrengt. Onnodig omdat deze regeling de verkeersveiligheid niet bevordert.” Begin deze maand heeft Duitsland aangekondigd de arbeidstijden van zelfstandige chauffeurs niet te handhaven.

Van Dalen wil dat Nederland het voorbeeld van Duitsland volgt: “Ik roep minister Schultz van Haegen op, samen met haar Duitse collega, te strijden tegen deze arbeidstijdenregeling. De Duitsers hebben gelijk: de regeling is compleet overbodige Europese wetgeving.”

Arjan Velthoven

Strijd Europarlementariër Peter van Dalen vindt dat minister Schultz van Haegen moet strijden tegen de arbeidstijdenregeling voor eigen rijders. oktober 2011 | 35

36-37_Personeel E-learning.qxp 10-10-11 14:44 Pagina 36

personeel

Positief De ervaringen van de leerlingen van het Noorderpoort College met de e-learning module zijn positief.

Leerlingen hebben baat bij e-learning

Virtueel crossdocken Het Noorderpoort College in Groningen is een van drie ROC’s in Nederland die werken met een e-learning module die leerlingen laat werken in een virtueel 3D distributiecentrum. Zowel leerkracht als leerlingen zijn positief over het ‘virtuele leren’.

Daar staat de juf. Ze is blond, heeft strakke jeans aan en een zo mogelijk nog strakker topje. De les kan beginnen. Gelukkig is deze ‘coach’ uitsluitend op het beeldscherm te vinden, anders zou ze misschien teveel de aandacht afleiden van de gemiddeld zeventienjarige tweedejaars leerlingen van de opleiding Manager Transport en Logistiek. Zij werken onder leiding van de ‘real 36 | oktober 2011

life’ docent vervoer Rob Prins met de online Warehousemodule. “Bij een opleiding Transport en Logistiek kun je veel in theorie vertellen, maar praktijklessen zijn zo goed als onmogelijk. In het kader van het project ‘Improve Your Move’, dat erop gericht is om opleiding en praktijk van het bedrijfsleven zoveel mogelijk op elkaar aan te laten sluiten, is deze e-learning module ont-

wikkeld. Tijdens lessen met de computer op school is het verboden om te gamen, maar deze e-learning module laat leerlingen juist spelenderwijs de gang van zaken in een warehouse kennen. Het is geen echte game, maar wel een simulatie met levensechte opdrachten en uitdagingen.”

Albo De Warehousemodule heeft als basis het distributiecentrum van de virtuele supermarkt Albo. De module bestaat uit vier onderdelen die de leerling kan oefenen: goederenontvangst, opslag & replenishment, order verzamelen en verzenden. De coach (de virtuele juf) instrueert de

leerlingen, die met het juiste materiaal, een rolcontainer, pallettruck of een heftruck, het magazijn in worden gestuurd. Ook krijgen ze, bij orderpicken bijvoorbeeld, een handscanner mee en zelfs een stanleymes, als artikelen nog in plastic zijn gewikkeld. We kijken mee over de schouder van Robbert (17). Hij moet gaan orderpicken met de rolcontainer, en leest op zijn handscanner op welke locatie hij moet zijn. Bij aankomst op de locatie scant hij de locatie en pakt het opgegeven aantal artikelen uit het schap. Ook die worden gescand en op de rolcontainer geplaatst. Robbert moet zijn picklijst afwerken en krijgt na afloop van de coach te horen wat zijn scowww.ttm.nl

36-37_Personeel E-learning.qxp 10-10-11 14:44 Pagina 37

res zijn en of het nog beter kan. De coach kan overigens ook tijdens het werken met de module advies geven. Docent Prins krijgt feedback van de module hoe zijn leerlingen gepresteerd hebben. “Ik kan de resultaten bekijken en zo mogelijk leerlingen bijsturen als dat nodig is.” Robbert heeft vorig jaar al stage gelopen. “Daarbij heb ik ook in een magazijn gewerkt. Door de Warehousemodule van school wist ik al hoe de processen daar verlopen. Het heeft me zeker geholpen.”

Zijn toekomst ziet hij echter niet in het warehouse. “Ik wil vrachtwagenchauffeur worden.” Ook zijn buurman Colin (17) heeft die wens en geeft aan bij zijn stage vorig jaar – bij Wiersema General Ship Supply in Farmsum – beter beslagen ten ijs te zijn gekomen door zijn ervaringen met de e-learning module. Het oefenen met het orderpicken hebben de heren na twintig minuten wel gezien, waarna Prins ze vanaf zijn eigen computer toegang geeft tot het crossdocken. “Crossdocken!

Leuk, dat gaat met een echte heftruck!”, aldus de enthousiaste Robbert. Prins kan zijn leerlingen overigens per e-mail ook toegang geven tot bepaalde opdrachten en ze hun inlogcodes nogmaals sturen, wat erg handig blijkt met de soms ernstig verstrooide leerlingen.

niets van, terwijl hij op het Noorderpoort College ingespannen naar zijn beeldscherm tuurt. De tweedejaarsleerling heeft baat bij de e-learning module gehad. “Ik heb vorig jaar stage gelopen bij een groothandel.

Dat was iets anders dan in dit e-magazijn, maar ik pikte de praktijk doordat ik al heel wat wist makkelijk op.”

komst zijn. Dan kan bijvoorbeeld iedere chauffeur onderweg online gaan, zijn oefenstof bekijken, een toets maken en die opsturen naar zijn begeleider. Het is maar een voorbeeld, maar ik ben ervan overtuigd dat e-learning ook voor bedrijven in

de transport- en logistieke sector een uitkomst kan zijn.”

Arjan Velthoven Online Bonus: bekijk een video van de Warehousemodule op www.ttm.nl/video

Toekomst Volop positieve ervaringen dus.

Heeft e-learning dan de toekomst?

“Ja en nee. Zo makkelijk is het niet”, zegt Leo Hille, uitgever bij uitgeverij Ondile uit Capelle aan den IJssel, dat de Warehousemodule in portefeuille heeft. “Scholen en vooral onderwijsmethodes verschillen heel veel van elkaar. E-learningmodules zijn daarom niet één op één te kopiëren en toe te passen op een andere school. Leraren, die meestal beslissen over de oefenstof, verschillen enorm van benadering.

De een heeft liever een boek, de ander wil het liefst alles ‘e’. Dat maakt een brede uitrol van e-learning lastig. Daarnaast worden de extra kosten vaak onderschat. De opbouw van een programma en het hosten van een website zijn kostbaar. Dat zien scholen nog wel eens over het hoofd.”

Aan de slag Gegevens over bijvoorbeeld een orderpickopdracht worden net als ‘in het echt’ op een handscanner weergegeven.

Commercieel Award De warehousemodule werd voor Improve Your Move ontwikkeld door Jutten Simulation uit Ooij. “De simulatie is geënt op het warehouse van supermarkt Poiesz in Sneek. De module heeft dus een echt reallife gehalte”, vertelt Edward Bosma van Jutten. De module is dermate professioneel van opzet, dat Jutten er bij de e-Learning Awards dit voorjaar de ‘Innovative Award’ voor ontving. De module is echter niet alleen bruikbaar voor het onderwijs. “Hij is nu ontwikkeld voor MBO-leerlingen, maar voor logistiek dienstverleners kunnen wij de module aanpassen naar wens en op maat. In het verleden hebben wij al voor bijvoorbeeld DSV e-learning modules verzorgd.”

Daar weet Andries (17) helemaal www.ttm.nl

Momenteel werken drie ROC’s, in Groningen, Eindhoven en Apeldoorn, met de Warehousemodule. Hille werkt samen met de ROC’s en Jutten om de e-learning module commercieel in de markt te zetten. “Met de opgedane ervaringen is bijna het moment daar om de module in licentie ook door andere ROC’s met een logistieke opleiding te laten gebruiken. Dat zijn er zestien in totaal.”

Hille ziet ook voor transportbedrijven kansen om e-learning toe te passen voor (bij)scholing van personeel. “Ik zie dat vooral het management van grote transporteurs en logistieke dienstverleners, die vaak zelf scholing aanbieden, daar oren naar heeft.

Zomaar tien chauffeurs op een middag bij elkaar zetten in een klas is lastig. E-learning kan dan een uit-

Reëel De bekroonde warehousemodule laat leerlingen werken in een realistische omgeving.

Goederen klaarzetten Een van de onderdelen van de module laat leerlingen zelfs als chauffeur de auto laden. oktober 2011 | 37

38_Personeel Transportopleider.qxp 10-10-11 15:29 Pagina 38

personeel

Transportopleider.nl biedt complete landelijke dekking

Twaalf verkeersscholen bundelen krachten Transportopleider.nl is een nieuw samenwerkingsverband van twaalf verkeersscholen die samen met Gilde een fraai technisch platform hebben ontwikkeld waarmee men niet alleen met klanten kan communiceren, maar waarbij ook interactie mogelijk is. Het ontstaan van Transportopleider.nl heeft voor een deel te maken met het wegvallen van VTL. Doelstelling van het samenwerkingsverband is dat transportbedrijven en logistiek dienstverleners maar ook uitzendbureaus opleidingen kunnen inkopen en kandidaten kunnen aanmelden. Daarnaast kan men via het internetplatform de prestaties van de medewerkers in het opleidingstraject volgen. Op het internetplatform kan ook in de gaten worden gehouden wanneer medewerkers in aanmerking komen voor verlenging van het heftruckcertificaat of van een opleiding in het kader van Code 95. Verder is via het platform het aanbod van opleidingen voor de transport en logistieke branche in Nederland inzichtelijk en toegankelijk gemaakt voor potentiële klanten. Willem Verboon in de toespraak tijdens de officiële lancering van Transportopleider.nl: "We willen de klant alle zorgen rond het opleidingstraject uit handen nemen. Als hij met ons in zee gaat nemen wij het opleidingentraject van zijn personeel over en houden we hem

nauwgezet op de hoogte wanneer zijn personeel bijvoorbeeld in aanmerking komt voor een bijscholingscursus." Sterk punt van Transportopleider.nl is dat de betrokken verkeersscholen, waarvan de meeste tot voor kort VTL gecertificeerd waren, landelijke dekking garanderen. Klanten kunnen daardoor via het samen met softwareleverancier Gilde ontwikkelde platform, invulling geven aan hun totale opleidingsbehoefte.

Modulair portaal Het portaal is modulair opgebouwd.

De deelnemende verkeersscholen kunnen zelf de tekstgedeeltes inrichten en beheren. Ze kunnen ook een eigen frontportaal inrichten en via de website de eigen documenten beheren. Ook het factureren gaat via de portal. Daarnaast kent de portal een managementrapportagefunctie. Daarmee kan men bijvoorbeeld een realtime rapportage genereren rond de voortgang

Volle zaal Voor een volle zaal met deelnemers en pers hield Willem Verboon de openingstoespraak.

van projecten en de uitvoering ervan. Ook zaken als de inzet van trainers en de slagingspercentages kunnen via de website worden bijgehouden. Ten slotte kunnen meerdere koppelingen worden gemaakt, bijvoorbeeld met klantenwebsites of met subsidieportals.

Te laat Veel van de tijdens de officiële lancering aanwezige opleiders vrezen trouwens dat transportbedrijven en chauffeurs te lang wachten met het volgen van de verplichte nascholingscursussen in het kader van code 95.

CCV divisie manager Jacqueline

Uitbreiding mogelijk De deelnemende rijscholen aan Transportopleider.nl zijn Verkeersopleidingen Jan ter Beek, Verkeersschool Keijbeck, Verkeersschool B Knol, Transportopleidingen Zuid-Nederland, Verkeersschool Willem Verboon, Verkeersschool Kees van Iersel, Verkeerscollege Twente, Verkeersschool Weijers, Verkeersschool Elar en Verkeersschool Wesseldijk. De komende maanden gaan alle deelnemers volledig over op het nieuwe platform. Men staat open voor verdere uitbreiding van het aantal deelnemers om een nog betere landelijke dekking te krijgen.

38 | oktober 2011

Trage start Tijdens de officiële presentatie was buiten te zien hoe de trucks van Transportopleider.nl eruit zien.

Mathey vertelde tijdens de officiële lancering dat op dit moment nog maar eenvijfde van de vereiste opleidingsdagen ook daadwerkelijk zijn gevolgd. Mathey schat dat het totaal aantal chauffeurs dat de vereiste nascholing zal moeten volgen op rond de 162.000 ligt. In 2008 werden 599 dagen bij CCV geregistreerd, voor dit jaar staat de teller op 61.968 dagen. Op de vraag of het niet tijd wordt om via een campagne bedrijven en chauffeurs op te roepen nascholingscursussen te gaan volgen zegt Mathey dat men begin volgend jaar de balans opmaakt en dan, samen met de betrokken partijen, het besluit neemt of actie nodig is. Meerdere van de in Groesbeek aanwezige transportopleiders zeiden zich zorgen te maken over een opeenhoping van aanvragen voor cursussen in de maanden kort voor de deadline van september 2016.

"Het is goed mogelijk dat er tegen die tijd zo weinig opleidingscapaciteit is dat de chauffeur of de ondernemer geen keuze meer heeft en zich zal moeten schikken naar de agenda en planning van de opleiders", zei een van hen. www.ttm.nl

U BENT TRAILERS KWIJT?

U MIST TEMPERATUURCONTROLE?

U KUNT GOEDEREN NIET TRACEREN?

Ontdek op www.transics.com onze volledige oplossing voor trailermanagement Transics Stephensonweg 8 - 4207 HB Gorinchem - Tel: 0183 617 886 - Fax: 0183 614 633 www.transics.com - info@transics.com

>CI:AA><:CI IG6>A:G EGD<G6B Ontdek hoe het Intelligent Trailer Program u helpt om de operationele kosten van trailers te optimiseren, en gelijktijdig de veiligheid verbetert en het comfort van de chauffeur verhoogt.

Dei^Ijgc Dei^AdVY >bbdW^a^oZg IV^a<J6G9

IgV^aZg<J6G9 IZaZbVi^` IgV^aZg GZbdiZ 8dcigda :bZg\ZcXn 7gV`Z 6aZgi

Bekijk de video’s over deze en andere functies op

lll#lVWXd"Vjid#Xdb$^ciZaa^\ZciigV^aZg >c[d#ca5lVWXd"Vjid#Xdb

40-42_Distributie 10-10-11 14:57 Pagina 40

distributie

Think-Green GLS Netherlands is een dochteronderneming van General Logistics Systems in Amsterdam.

GLS verzorgt pakketdiensten voor 220.000 klanten in Europa en daarnaast express- en logistiekdiensten. Ook vervoert GLS in het Benelux-gebied pallets en stukgoederen via een geïntegreerd netwerk. GLS hecht belang aan duurzaamheid: het initiatief Think-Green bundelt de milieubeschermende activiteiten van de groep binnen Europa. De groep is met eigen bedrijven en partners aanwezig in 42 Europese landen en via contractuele allianties verbonden met de hele wereld. GLS beschikt over 38 centrale overslagplaatsen en 642 depots. Dagelijks worden maar liefst 13.100 medewerkers en 17.100 voertuigen ingezet. In 2010/11 vervoerde GLS 363 miljoen pakketten en behaalde de groep een omzet van 1,75 miljard euro. Bij het GLS Ecodepot in Enschede werken 40 mensen.

1

GLS vindt balans tussen ecologie en economie

Natuurlijk gedrag Met trots opende GLS Netherlands onlangs in Enschede haar eerste ‘ecodepot’. Het magazijn zit vol met energiebesparende technologieën en past zo prima in het ‘Think-Green’ duurzaamheidsinitiatief dat GLS nastreeft. Klinkt prachtig allemaal, maar werd er op logistiek gebied ook nog vooruitgang geboekt?

GLS wil een modern bedrijf zijn en dat betekent dat het bedrijf ook nastreeft Maatschappelijk Verantwoord te Ondernemen (MVO). Dat doen wel meer bedrijven; GLS heeft haar filosofie dus Think-Green gedoopt. Het specifieke doel is om emissies te beperken, afval te vermijden en het verbruik van grondstoffen te verminderen.

Think-Green is uitgerold over alle Europese GLS-vestigingen; GLS 40 | oktober 2011

Netherlands onderscheidt zich daarvan positief. “Wij hebben al meerdere stappen gezet op het gebied van duurzaam ondernemen.

Afgelopen voorjaar is GLS Netherlands als eerste GLS-onderneming op grond van het milieumanagementsysteem gecertificeerd volgens ISO 14001. Dat certificaat krijg je, maar dan moet je ook garant staan voor jaarlijkse verbeteringen in de milieubesparende maatregelen

van het bedrijf. Jezelf constant verbeteren dus”, zegt Milo Kars, general manager van GLS Netherlands.

Gescheiden De logistieke dienstverlener heeft 17 vestigingen in Nederland, waaronder twaalf parcel depots, uitsluitend voor pakketdistributie. “Wij houden vracht en pakketten gescheiden. We stoppen dus geen pakjes bij de pallets, daar zijn we vier jaar geleden mee gestopt. Het was gewoonweg niet efficiënt genoeg, en de efficiency van transport is toch een speerpunt van onze activiteiten”, vertelt Kars snel. “Ja, we hadden al een depot hier in Enschede, hier net aan de overkant van de straat. Het werd echter veel te klein, en toen we de kavel hier konden kopen, hebben we

dat snel gedaan. Onze Think-Green benadering schreef voor dat we een ecodepot gingen bouwen, zoals GLS er ook al zes heeft in Duitsland en Frankrijk. Ons depot is echter geen kopie van de buitenlandse depots.

Die hebben bijvoorbeeld vaak zonnepanelen. Sinds de subsidie hier in Nederland is teruggedraaid worden nergens meer zonnepanelen gemonteerd. Ook wij hebben die dus niet. Elk ecodepot heeft zijn eigen kenmerken, op grond van wensen, maar ook eisen van bijvoorbeeld de gemeente. Al moet ik zeggen dat hier in Enschede de gemeente goed heeft meegedacht en -gewerkt. Belangrijk, want met dit depot is een investering gemoeid van 2,3 miljoen euro. Dat is voor de lange duur, dus dan is goed nadenwww.ttm.nl

40-42_Distributie 10-10-11 14:57 Pagina 41

1) Balans GLS heeft oog voor het milieu, maar efficiënt transport staat nog altijd voorop.

2) Op de band De pakketten worden met een uitschuifbare laadlosband gelost uit de trailers.

3) Rollenbaan Vanaf de laadlosband gaan de pakketten op een rollenbaan langs de laaddocks.

4) Controle Interne tracking van de pakketten vindt plaats door middel van 86 camera’s.

3

2

ken over wat er moet komen te staan essentieel. We zijn nu erg tevreden met het depot, ook met de locatie, want die is nog steeds prima, dichtbij uitvalswegen. Het nieuwe depot is door zijn afmetingen en inrichting een flinke logistieke verbetering.”

Technologie Het depot van GLS Netherlands wordt een ‘ecodepot’ door toepassing van drie verschillende milieutechnologieën. “Allereerst de verwarming. Die gebeurt primair door gebruik te maken van een warmtepomp, die 80 meter onder de grond zit en warmte aan de aarde onttrekt”, legt depot manager Karin ter Braak uit. “Met de warmtepomp neemt de uitstoot van CO2 flink af. Daarnaast heeft het hele pand zeer efficiënte verlichting.”

Vervolgens wijst Ter Braak naar het dak. We kijken goed: het dak van het ecodepot is scheef! “Dat klopt”, lacht Ter Braak, “met het www.ttm.nl

4

schuine dak regenereren we regenwater. Dat wordt opgevangen en hergebruikt. We spoelen er bijvoorbeeld de toiletten mee door.” Er wordt naast CO2-uitstoot, zo’n 40 procent, ook geld bespaard door de milieutechnologieën. “In totaal wordt er zo’n 40 procent op de exploitatiekosten van het gebouw bespaard”, aldus Ter Braak. Als we voor de fotografie op zoek gaan naar de kenmerken van het ecodepot, komen we erg weinig tegen.

“Bij het ontwerp van het ecodepot is er rekening mee gehouden dat de ecologische kenmerken zo min mogelijk ten koste mogen gaan van de logistieke functie ervan. Die inrichting van het depot levert zo bij aan het motto van de ecodepots: ‘Meer ecologie voor meer economie.’ Ter Braak ziet overigens bij GLS in Enschede al langer ‘natuurlijk gedrag’. “Eigenlijk al sinds we het ISO14001 certificaat hebben. Hoe ga je om met afval, met papier, maar ook met milieubelastende

stoffen als bleekwater, het komt overal in terug. Het draagvlak en de motivatie onder het personeel is ook groot. Dat is geweldig.”

‘s Nachts De activiteiten rond het GLS Ecodepot beginnen al als (bijna) iedereen nog op één oor ligt. “’s Nachts rijden er vier trekker-trailercombinaties vanuit de HUB, ofwel het centrale overslagpunt in Utrecht, hiernaartoe, met in totaal zo’n 4.000

‘De focus op ecologie zorgt bij GLS voor een natuurlijk gedrag’ tot 4.500 pakketten. De trailers worden hier neergezet en dan begint om half zes ’s morgens het hele circus”, schetst Ter Braak. De trailers worden bij zes docks gelost

met behulp van uitschuifbare laadlosbanden, die aansluiten op de rollenbaan die door het hele depot loopt. Boven de rollenbaan hangen in totaal 86 camera’s, die alles registreren wat er met de pakketten gebeurt. “Dat is overal zo, ook in Utrecht”, vertelt Ter Braak. “Op deze manier kunnen we intern de pakketten altijd traceren. De camera’s registreren de barcodes die op de pakketten staan en kunnen zo tot op de meter nauwkeurig nagaan waar een pakket is. De beelden van de camera’s worden niet permanent bekeken, maar we kunnen ze wel raadplegen om te zien wat er met een pakket is gebeurd.” GLS maakt voor het managen van de interne goederenflow gebruik van in eigen huis gemaakte software.

Bestelauto’s Voor het transport naar de ontvangers maakt GLS Netherlands gebruik van in totaal zo’n 200 subcontractors en zo’n 600 chauffeurs. Bij de oktober 2011 | 41

40-42_Distributie 10-10-11 14:57 Pagina 42

distributie

8

7

5) Scan Medewerkers en chauffeurs hebben handscanners tot hun beschikking.

6) Klaar De chauffeurs zetten de pakketten in hun gebied klaar op volgorde van aflevering.

5

7) Toegewijd GLS roemt de toewijding van de chauffeurs, die hun werk serieus nemen en hun aflevergebied op hun duimpje kennen.

8) Klaar voor vertrek Dagelijks vertrekken zo’n 30 bestelauto’s voor GLS naar afleveradressen.

9) Energie Deze doodnormaal uitziende CVinstallatie is aangesloten op de warmtepomp, 80 meter onder de grond.

Foto’s: Henk Riswick – www.henkriswick.nl

9

6

in totaal 36 laaddocks staan hier in Enschede veel bestelauto’s van NDL Transport. De chauffeurs halen de pakketjes voor hun betreffende postcodegebied, leggen ze bij het laaddock op volgorde van de meest efficiënte route en laden hun wagens vervolgens omgekeerd.

“Het maken van de route doet de chauffeur zelf. Hij kent zijn bezorgingsgebied zo goed, daar gaan wij niet tussenzitten. Het zijn natuurlijk ook echte ondernemers, met een eigen verantwoordelijkheid en eigen input”, aldus Milo Kars. Als alle chauffeurs rond het middaguur vertrokken zijn, is het erg rustig in het 1500 m2 grote ecodepot. “Maar dat duurt niet zo lang”, zegt Kars. “Om 17.00 uur komen de pakketten bin42 | oktober 2011

nen die vandaag zijn opgehaald bij opdrachtgevers hier in de regio. Dat zijn er dagelijks ook zo’n drie- tot vierduizend. Die worden hier verwerkt en gaan daarna naar Utrecht.“

LZV Dagelijks rijden de bestelauto’s voor GLS zo’n 100 tot 250 km. Kars vindt de inzet van elektrische auto’s nog wat ver gaan, maar heeft Euro 5 en Euro 6 voor de bedrijfswagens die voor GLS rijden wel tot norm verheven. Daarnaast wordt nog deze maand de eerste LZV in gebruik genomen door GLS Netherlands. Kars: “Een trekker met daarachter een city-trailer en een gewone trailer. Die gaat lange

afstanden rijden tussen de HUB in Utrecht en de depots in het Limburgse Stein en Groningen. Echt

‘Een schoner milieu is belangrijk, maar wij streven ook naar efficiënt transport’ de ver-weg-locaties dus, daar behalen we de meeste winst. We hoeven nu naar die bestemmingen maar één in plaats van twee voertuigen in te zetten. Ik wil de LZV ook graag inzetten voor ons depot in België, maar moet nog toestemming krijgen om tussen Antwerpen en

Brussel te mogen rijden. Met de LZV Duitsland in is ook een grote wens van ons. Het gewicht hoeft bij GLS geen punt van discussie te zijn, met alleen pakketjes aan boord wegen we hoogstens 20 ton. We kijken scherp naar logistieke vraagstukken.

GLS heeft veel te maken met congestie op de wegen, drukte in de spits en venstertijden in de binnensteden. We dragen graag bij aan een schoner milieu, maar streven ook naar het meest efficiënte transport. Om die reden hebben we onlangs ook de eerste stappen gezet om ons steentje te gaan bijdragen aan een efficiënte stadsdistributie hier in Enschede.”

Arjan Velthoven www.ttm.nl

Let op!

Alerta maakt veiligheid bespreekbaar

Ik zit niet 24 uur per dag op je schouder.

2I MH KHW QX YRRU MH]HOI GRHW YRRU MH FROOHJDpV RI GH NODQW YHLOLJ ZHUNHQ LV EHODQJULMN 0DDU KRH EOLMI MH VDPHQ VFKHUS RS YHLOLJKHLG LQ GH GDJHOLMNVH GUXNWH" (Q ZDW NXQ MH HU ]Ã&#x201E;OI DDQ GRHQ" :DDU JHZHUNW ZRUGW JDDQ GLQJHQ PLV %HZXVW QDGHQNHQ HQ YHLOLJ JHGUDJ NDQ YHHO RQJHYDOOHQ YRRUNRPHQ 9DQ ZHUNYORHU WRW GLUHFWLH GH EHVFKHUPHQJHO XLW JHGUDJVFDPSDJQH WLRQDULV· HHQ YURXZ QRJ ZHO ´:DQQHHU EHJLQW GLH GDPH"µ 'H VWLPXOHHUW PHQVHQ RP GH YHLOLJKHLG LQ KHW EHGULMI VDPHQ WH YHUEHWHUHQ HQ WH ZDDUERUJHQ FROOHJD·V ZDDUGHHUGHQ GH JUDS WRHQ GH NDUWRQQHQ HQJHO KDDU LQWUHGH GHHG 'H YLUWXHOH IXQF WLRQDULV JDDW PHH RS LQVSHFWLHV 6HULHXV 6SHHOV HQ GHHOW KDDU EHYLQGLQJHQ LQ $DQYXOOLQJ ´'H JHGUDJVFDPSDJQH PHW $OHUWD ¶:iiU NDQ KHW IRXW JDDQ"· &HHV ´$OHUWD EHQDGHUW YHLOLJKHLG XLW KHW LQWHUQH QLHXZVEXOOHWLQ =H LV YRRU RQV HHQ KDQGLJH DDQYXO GH +DDQ WHDPOHLGHU I\VLHNH HHQ DQGHUH KRHN 'H EHVFKHUP ¶YHUYLQJ· 0XOGHU GH]H ]RPHU OLQJ RS GH ¶KDUGH· YHLOLJKHLGV GLVWULEXWLH ELM )RNNHU 6HUYL HQJHO YHUWHOW KDDU ERRGVFKDS WLMGHQV ]LMQ YDNDQWLH ]tM EOHHI QRUPHQµ PHOGW 7RQ GH 5RRLM FHV GHQNW PHW ]LMQ WHDP LQ GH VSHHOV ]RQGHU RSJHKHYHQ YLQ JHZRRQ EHUHLNEDDU YRRU PHO YHLOLJKHLGV HQ PLOLHXFR|UGLQD JHHVW YDQ $OHUWD ,Q PDJD]LMQ JHUµ +DYL /RJLVWLFV LV GLVWULEX GLQJHQ HQ WLSV WRU ELM GH 5(7 'H RQGHUKRXGV HQ ZHUNSODDWV OLJJHQ RQGHU WHXU YRRU HQNHOH JURWH EHGULMYHQ DIGHOLQJ YDQ KHW 5RWWHUGDPVH GHOHQ GLH ZRUGHQ JHEUXLNW LQ XLW GH IRRGVHFWRU +LHUPHH ZHUNW 0XOGHU ´,N ]LH GDW RQ]H PHQ YHUYRHUVEHGULMI YRHUW JURWH RQ YOLHJWXLJHQ VRPV NZHWVEDUH :LOOHP 0XOGHU FR|UGLQDWRU )D VHQ EHWHU QDGHQNHQ ELM ZDW ]H GHUKRXGVSURMHFWHQ HQ UHYLVLHV HOHNWURQLVFKH DSSDUDWXXU *H FLOLWDLUH 'LHQVWHQ HQ 9HLOLJKHLG GRHQ $IVSUDNHQ PDNHQ RYHU XLW 6RPV RS SODDWVHQ ZDDU WUDQVSRUWHHUG PHW JURRW URO DDQ YHLOLJHU JHGUDJ 0HW FKDXI YHLOLJKHLG EHWHNHQW YDDN RRN UHL]LJHUV NRPHQ 'LH PRJHQ OHQG PDWHULHHO ´+LHU JDDW KHW IHXUV PDJD]LMQPHGHZHUNHUV HQ VOLPPHU ZHUNHQ 3LRQQHQ QHHU JHHQ JHYDDU ORSHQ %HKDOYH ,62 RP RQ]H HLJHQ YHLOLJKHLG GLH NDQWRRUSHUVRQHHO ´'H FDPSDJ ]HWWHQ YRRU MH PHW MH KHIWUXFN LV GH RQGHUKRXGVDIGHOLQJ YDQ FROOHJD·V HQ GLH YDQ GH SDV QH LV ODDJGUHPSHOLJ PDNNHOLMN DDQNRPW NRVW LHWV PHHU WLMG 9&$ JHFHUWLÃ&#x20AC; FHHUG $DQ GH KDQG VDJLHUVµ *RUGHO RP RS GH KHI HYHQ LQ WH ]HWWHQ µ :HNHQODQJ PDDU ZHUNW YHUYROJHQV PDN YDQ UDSSRUWDJHV ZRUGHQ ULVLFR·V WUXFN HHQ JHYDOOHQ RQGHUGHHO YRHUGH 0XOGHU GH VSDQQLQJ RS NHOLMNHU =RDOV LHPDQG ]HL ¶'iW DDQJHSDNW ZHUNSOHN PDWHULDDO YRRU GH FRFNSLW QLHW PHHU JH RYHU ¶GH QLHXZH YHLOLJKHLGVIXQF ]DO $OHUWD ZHO OHXN YLQGHQ· µ pQ KRH MH GDDUPHH RPJDDW ,Q EUXLNHQ VLPSHOH KDQGHOLQJHQ ¶WRROER[PHHWLQJV· EHVSUHHNW 'H GLH OHYHQV NXQQHQ UHGGHQ 5RRLM KHW JHGUDJ YDQ GH PHQVHQ PHW EHKXOS YDQ $OHUWD 'H YHL 'H +DDQ SDNW KHW VHULHXV DDQ OLJKHLGVFR|UGLQDWRU EOLMIW HURS 6SDDUW NRVWHQ QRFK PRHLWH DOV KDPHUHQ HQ EHQDGUXNW VWHHGV KHW RP PDWHULDDO RI NOHGLQJ ZDW PHQVHQ ]pOI NXQQHQ GRHQ JDDW ]RODQJ PHQVHQ KHW PDDU 0RQWHXUV KHEEHQ KHW HU RRN JHEUXLNHQ *HwQVSLUHHUG GRRU RYHU ]LHW KLM 2QYHLOLJH VLWXD DOOH YRRUEHHOGHQ HQ WLSV YDQ WLHV RI VOHFKW PDWHULDDO ZRUGHQ DQGHUH EHGULMYHQ NZDP KLM VQHOOHU JHPHOG ´/DDW ]LHQ GDW WHUXJ YDQ GH FXUVXV HQ LQWUR MH HU ZDW PHH GRHWµ EHQDGUXNW GXFHHUGH ¶GH EHVFKHUPHQJHO 'H 5RRLM ´'DDUYRRU KHE MH GH GLH HU QLHW DOWLMG LV· :DDU ]LHQ OHLGLQJ QRGLJ µ 2RN GDDU YRHUW MXOOLH ULVLFR·V LQ MH ZHUN" +LM EH KLM YHLOLJKHLGVRYHUOHJ HQ ODDW KLM VSUDN VLWXDWLHV HQ RSORVVLQJHQ LQ GH JURHS ]LHQ ZDW KHW RSOHYHUW

$OHUWD VSUHHNW LHGHUHHQ RS V\PSDWKLHNH ZLM]H DDQ RS HLJHQ YHUDQWZRRUGHOLMNKHLG HQ

9UDDJ QX KHW JUDWLV VWDUWSDNNHW DDQ RS ZZZ YHLOLJKHLG QO DOHUWD MU_825.01.172_C&V_Advertorial_transport_215x285.indd 1

30-09-11 16:16

44-45_Sentimenteel.qxp 10-10-11 15:08 Pagina 44

sentimenteel materieel

Rijke historie in Kopřivnice

Rondje Tatra Museum Ter gelegenheid van de introductie van de Tatra Phoenix was TTM.nl in de gelegenheid het Tatra Museum in Tatra’s thuisbasis, het Tsjechische Kopřivnice, te bezoeken. Een kennismaking met de onverwacht rijke historie van een toch wat onbekend merk.

Breed

n is de T111, de Deze brede jonge et een V12 luchtg eerste Tatra me ige en De r. oto koelde dieselm en monument.

Tatra met een eig

Onbekend? De naam Tatra klinkt toch wel bekend in de oren? Ja, dat klopt. De naam wel, maar de jarenlange aanwezigheid achter het IJzeren Gordijn heeft veel activiteiten van het Tsjechische automerk lang verborgen gehouden voor de gemiddelde Nederlander. Maar goed, we gaan veel te snel. Tatra bestond al lang voor het IJzeren Gordijn werd opgetrokken. Het bedrijf gaat er prat op de oudste voertuigenfabriek in Centraal Europa te hebben en de op een na oudste ter wereld. De eerste Tatra personenauto werd gebouwd in 1897, de eerste vrachtwagen een jaar later. De historie van Tatra gaat echter nog veel verder terug, tot 1850, toen het huidige Kopřivnice nog haar Duitse naam Nesselsdorf had. In Nesselsdorf begon Ignác Šustala in 1850 een succesvolle fabriek die vooral door paarden getrokken voertuigen produceerde. In 1891, toen Šustala al was overleden, namen lokale bankiers het bedrijf over en noemden het Nesselsdorfer Wagenbau Fabriks Gesellschaft. Hugo Fischer von Röslerstamm was de nieuwe grote man. Hij had een spoorachtergrond en liet Nesselsdorfer Wagenbau (NW) ook veel treinwagons bouwen. Misschien staat er daarom nog steeds een treinwagon bij de ingang van het Tatra 44 | oktober 2011

Museum in Kopřivnice. Fischer von Röslerstamm bleek echter een visionair: hij zag de vraag naar getrokken wagens afnemen en zocht een nieuwe markt. Hij bedacht dat met kleine aanpassingen de voorheen door paarden getrokken wagens zelfstandig konden rijden. Hij zocht contact met Baron Theodor von Liebieg, die weer goed bevriend was met Karl Benz. Die wilde best motoren leveren aan Kopřivnice, en zo werd de Präsident, de eerste personenauto van wat we nu Tatra noemen, slechts een paar jaar na de allereerste automobiel geproduceerd. Een jaar later zag de eerste NW vrachtwagen al het levenslicht. De ‘truck’ had een laadvermogen van 2,5 ton en was voorzien van twee tweecilinder Benz motoren. De tweede motor werd alleen gebruikt bij een helling. Zo konden hellingen van wel 12 procent worden bedwongen. In 1900 werd de truck licht aangepast. Het model werd goed verkocht in Kopřivnice en omgeving, voor een periode van zeventien jaar. De Eerste Wereldoorlog legde NW geen windeieren: in 1915 werd de productie van de tweetons TL2 gestart, een jaar later werd de viertons TL4 gemaakt.

Beide trucks werden in totaal 1383 maal gefabriceerd, voor die tijd een indrukwekkend aantal. In 1918 werd de nieuwe staat Tsjechoslowakije opgericht. Daarbij werd ook de naam NW vervangen door Kopřivnická Vozovka; de producten kregen allemaal de naam Tatra. Die naam werd verkregen van het Tatra gebergte, waar regelmatig voertuigen werden getest. De NW TI4 was de eerste truck die met de naam Tatra op het ‘bodywork’ verscheen.

Chassis De man die Tatra pas echt goed op de kaart zette, nog wel mondiaal, was Hans Ledwinka. In 1923 presen-

teerde hij de T11, een personenauto met een centraal chassis en onafhankelijke wielophanging. Dat chassisconcept werd de basis van Tatra’s beroemde offroad voertuigen. Er werden talloze varianten gemaakt op dat ene centrale chassis, tot op de dag van vandaag. Ook de allernieuwste Tatra Phoenix, die net in productie was genomen, ging uit van hetzelfde chassisidee als Ledwinka bijna 90 jaar geleden bedacht.

In het Tatra Museum staan iconen uit Tatra’s rijke truckhistorie. Zoals de T815, de truck die het frontstuurprincipe op een nieuw niveau bracht, maar ook de T138, gepresenteerd in 1958. Deze opmerkelijk modern uitziende truck werd later doorontwikkeld tot de T148, waarvan honderdduizend stuks werden gebouwd. De T148 zorgde ervoor dat Tatra over de hele wereld bekend werd. Eind jaren vijftig, begin jaren zestig werden er Tatra trucks naar 53 landen in de wereld geëxporteerd. Nog een monument uit de Tatra historie is de T111, een massieve truck die een V12 versie van Tatra’s beroemde luchtgekoelde diesel had. De auto was een ster in het terrein, de T111 kon een helling van 45 procent aan. De T111 werd veelvuldig ingezet bij de opbouw van het communistische Tsjechoslowakije na WOII. In het Slowaakse gedeelte plaatsten dankbare burgers zelfs een exemplaar van de truck op de sokkel van een standbeeld en verhieven de T111 zo letterlijk tot monument.

Kever?

In het museum staan veel trucks, maar nog meer personenauto’s.

Tatra’s historie is namelijk ook rijk aan vermeldenswaardige ‘PKW’s.’ En dat zijn heus niet alleen maar hoekig uitziende ‘communistenauto’s’, verre van dat zelfs. Kijk maar eens naar de vierzitter cabriolet T75, die werd gefabriceerd van 1934 tot en met 1939. Of beter nog, de T97, een zeer aerodynamisch vormgegeven vierzitter. Hij werd maar twee jaar gebouwd, tot de Duitsers Tsjechoslowakije in 1939 annexeer-

den. Ernaast staat de T600Tatraplan, een zeer populair naoorlogse auto. De populariteit nam snel af nadat de regering besloot de productie van Kopřivnice te verplaatsen naar Škoda in Mlada Boleslav. Ook interessant is de Tatra V750, een prototype van een auto met de motor achterin, bedoeld voor het gewone volk, uit 1933. Klinkt bekend? Klopt, boze tongen in Tsjechië beweren dan ook dat naziDuitsland met het ontwerp aan de haal is gegaan en Ferdinand Porsche op zijn minst plagiaat pleegde. Tatra is trots op haar technische vindingen, en die zijn dan ook volop te vinden in het museum. Niet alleen staan er levensgrote exemplaren van het centrale chassis, maar ook zijn er talloze voorbeelden van de luchtgekoelde diesels te vinden. Er is zelfs een Tatra boxermotor te zien.

Stalin Exotische auto’s staan ook in het Tatra Museum. Wat te denken van een T600-Tatraplan uit 1949, uitgevoerd als witte cabriolet en voorzien van een opvallend rood leren interieur? De auto werd gebouwd op een normaal T600-Tatraplan chassis, maar kreeg een carrosserie van carrosseriebouwer Sodomka uit Vysoké Mýto. De auto werd tentoongesteld op de autoshow van Genève in 1949 en werd daarna cadeau gegeven aan ene J.V. Stalin, voor diens zeventigste verjaardag. Pas 23 jaar na diens dood, in 1976, kwam de auto retour naar Kopřivnice. Naar verluidt werd de auto daar persoonlijk afgeleverd door Stalins familie.

Dakar Tatra heeft dan wel een rijk verleden, ook het heden mag er zijn. Tatra is met zijn offroad racetrucks zeer succesvol in woestijnrally’s. Dit jaar werd nog de Silk Way Rally gewonnen door Ales Loprais. Hij hoopt begin volgend jaar ook vooraan mee te strijden in de Dakar Rally, die Tatra al zes keer won. www.tatramuseum.cz Arjan Velthoven www.ttm.nl

44-45_Sentimenteel.qxp 10-10-11 15:09 Pagina 45

Multi-inzetbaar Deze Tatra 85 was multiinzetbaar: hij werd ook als tankauto en als trekker gebruikt.

Präsident

Winnaar

De allereerste Tatra personenauto (1897) droeg meteen de pretentieuze titel ‘Präsident’.

Tatra is altijd sterk geweest in het terrein. Deze trucks getuigen ervan. In het midden een testtruck op basis van de T148, rechts Tatra’s eerste Dakar winnaar uit 1988.

2,5 ton De eerste truck van Tatra (eigenlijk NW) uit 1898, met een laadvermogen van 2,5 ton en twee Benz motoren.

Afgeleide Deze Tatra 43/52 werd afgeleid van een T52 personenauto. De truck heeft achterwielaandrijving, onafhankelijke wielophanging en een versterkte achteras.

Tatra

Van Josef

De eerste vrachtwagen met Tatra branding: de NW TL4.

Nog van Josef Stalin geweest, deze T600Tatraplan in exclusieve uitvoering.

Druppel

Revolutionair

De zeer aerodynamische, druppelvormige T97 uit 1937.

De eerste Tatra met het revolutionaire en nog altijd gebruikte chassisconcept: de T11 uit 1923.

www.ttm.nl

oktober 2011 | 45

46_Blikvanger.qxp 10-10-11 15:16 Pagina 46

blikvanger

Het is vanzelfsprekend dat Mercedes-Benz de Vito E-Cell, een geheel elektrisch aangedreven bestelauto (zie ook de test op pagina 6-7 in deze TTM.nl), een zo schoon mogelijk imago wil geven. ‘Natuurlijk’, zo u wilt. Maar dat alle duiven in zulke groten getale naar dit billboard van de Vito E-Cell zouden komen, dat had zelfs het merk met de ster niet kunnen vermoeden. Of toch wel. De maker van deze foto vermeldde er namelijk fijntjes bij dat de vogels eigenlijk helemaal niet zo geïnteresseerd waren in de Vito, maar meer in het vogelvoer dat op en rond het billboard was gestrooid.

Truck & Transport Management Onafhankelijk vakblad voor het eigen vervoer en het beroepsgoederenvervoer over de weg.

Redactie Hoofdredactie: Arjan Velthoven Telefoon: (088) 29 44 709 a.velthoven@eisma.nl Paul Quaedvlieg Telefoon: (088) 2944 704 p.quaedvlieg@eisma.nl Bureauredactie: Henk Stam Fotografie: Studio Jan Lieftink, Doetinchem Koos Groenewold, Henk Riswick Vormgeving: ZeeDesign - Witmarsum E-mail redactie: redactie.ttm@eisma.nl Adres: Informaticaweg 3c, 7007 CP Doetinchem Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem Aan dit nummer werkten mee: Han Vallenduuk, Sandra Waenink

46 | oktober 2011

Uitgave: Eisma Industrialmedia b.v.

Informaticaweg 3c, 7007 CP Doetinchem Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem.

Directie: Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur Uitgever: Henk Meinen Advertentie-exploitatie Verkoop: Sander Smidstra tel.: (088)294 4736 mob.: 06 31768832 s.smidstra@eisma.nl Mieke Bark Tel.: (088)2944742 m.bark@eisma.nl

Salesmanager: Cobie te Nijenhuis tel.: (088) 294 47 35 Traffic: ZeeDesign tel.: (0517) 531 672 fax: (0517) 531 810 ttm@zeedesign.nl Marketing: Imke Hammerman tel.: (088) 294 47 60 i.hammerman@eisma.nl Bankrelatie: Voor Nederland: Friesland Bank: 29.80.05.298, voor België: Postcheque Brussel: 000-0007463-91 Productie: DTP & Prepress: ZeeDesign Druk: Veldhuis Media

Copyright: © 2011 Eisma Industrialmedia, Leeuwarden.

Algemene voorwaarden | Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingenen/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

www.ttm.nl

Ons dealerservicenetwerk: altijd en overal beschikbaar

!