วลีเขย่าใจ

ท่านผู้อ่านเป็นเหมือนผู้เขียนไหมครับ เมื่อได้ยินบางวลีหรือประโยคแล้ว มันเขย่าใจ ให้คิด วันนี้ขอเอามาแบ่งปันกันเพื่อเป็นอาหารสมอง และน�ำไปใช้ต่อ สิ่งที่ท�ำให้ “ตาสว่าง” หรือ “เขย่าใจ” ให้คิดนั้นแบ่งออกได้ดังนี้ (1) ความ คิด (2) ประสบการณ์ (3) วลีหรือประโยค ความคิดของคนบางคนกระทบใจเช่น ไอเดียที่ตูน บอดี้สแลมวิ่งเป็นพัน กิโลเมตรเพื่อหาเงินช่วยโรงพยาบาล หรือความคิดว่าบุคลิกลักษณะ (character) ของ มนุษย์เป็นตัวก�ำหนดชะตากรรม (destiny) หรือ การมีกิริยามารยาท มีความสุภาพ ให้เกียรติคนอื่น (civility) เป็นปัจจัยส�ำคัญหนึ่งของความส�ำเร็จในชีวิต ประสบการณ์ที่เราพานพบก็เขย่าใจเช่นกัน เช่น รับทราบเรื่องคนขาดแขน ขาดขาสู้ชีวิตแบบยิบตา หรือแม่คนเดียวกัดฟันเลี้ยงลูกจนได้ดี หรือ เรื่องราวของคน ที่มีวินัยสูงในการดูแลชีวิตตนเอง เรื่องส�ำคัญที่จะกล่าวถึงก็คือวลีหรือประโยคที่เขย่าใจ ขอตั้งโจทย์ดังนี้ “วลี หรือประโยคใดที่ท�ำให้ “ตาสว่าง” หรือ “เขย่าใจ” ที่สุดที่คุณเคยได้ยิน” ซึ่งผู้เขียน รวบรวมมาได้ดังต่อไปนี้ • "คุณต้องการอะไรในชีวิต "(นักจิตวิทยาชอบพูดประโยคนี้เพราะมัน สามารถวิเคราะห์บุคลิกได้ สิ่งใดขับเคลื่อนชีวิตของเราในขั้นพื้นฐาน เงินทอง อ�ำนาจ ชื่อเสียง การอยู่รอด ความสุข การต้องการความมั่นคงฯลฯ

• "เมื่อคุณมีชีวิตเหลืออีก.......เปอร์เซ็นต์ คุณจะท�ำอะไรกับมัน" (หากใช้ อายุขัยเฉลี่ยเป็นเกณฑ์ก็พอค�ำนวณได้ หากจะต้องตายไปก่อนก็ยิ่งมีเปอร์เซ็นต์เหลือ น้อยลงไปอีก) • "เมื่อตายไปแล้ว คุณอยากให้คนนึกถึงคุณว่าอย่างไร" (ไม่ว่าจะเป็นคน เดินดิน หรือคนมีชื่อเสียงที่เหาะได้ล้วนมีครอบครัวลูกหลานและคนรู้จักด้วยกันทั้งนั้น ที่จะนึกถึงเรา) • "คนทุกคนจะถูกลืม" (ความจริงที่ทุกคนปฏิเสธไม่ได้) • "เมื่อคุณมีชีวิตเดียว คุณจะท�ำอย่างไรให้ชีวิตคุณมีความหมาย" • "คุณภูมิใจอะไรที่สุดในชีวิต" (บางคนอาจนึกถึงรูปธรรม เช่น ความมั่งคั่ง ปริญญา หรือความรู้ที่มี ต�ำแหน่ง ยศถาบรรดาศักดิ์ แต่ยังมีอีกฟากของนามธรรม ที่ควรใคร่ครวญ) • "ถ้าต้องตายในเวลาสองเดือน คุณจะท�ำอะไรกับเวลาที่เหลือ" • "คุณจะใช้หนี้โลก (และ “แผ่นดิน”) ในห้วงเวลาที่เหลืออย่างไร" • "วันนี้ (อาทิตย์นี้) คุณได้เรียนรู้อะไรใหม่ ๆ บ้าง โดยเฉพาะจากชีวิต คนอื่น" (ผมชอบค�ำอวยพรให้ พบเรื่องราวดี ๆ ที่เป็นก�ำลังใจให้ชีวิต เพราะทุกผู้ ทุกนามล้วนต้องการก�ำลังใจด้วยกันทั้งนั้น มากบ้างน้อยบ้างตามสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้น ในชีวิตในช่วงเวลาต่าง ๆ กัน) • “ชีวิตด�ำเนินต่อไปเสมอ” (ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น ไม่ว่าคุณสูญเสียอะไร ทุกชีวิตก็ด�ำเนินต่อไปข้างหน้าด้วยกันทั้งสิ้น มนุษย์ทุกคนต้องด�ำรงชีวิตต่อไปตามเวลา ที่ไม่มีวันหยุดเดิน) • "คุณบริโภคทรัพยากรของโลกมาก็มากมายแล้ว คิดจะชดใช้มันอย่างไร บ้าง" • "วันนี้คุณได้ท�ำอะไรให้คนอื่นได้ชื่นใจบ้าง" • "หากย้อนเวลากลับไปได้ สิ่งส�ำคัญที่สุดที่คุณจะท�ำมันใหม่คืออะไร" • "หากต้องตายวันพรุ่งนี้ อะไรเป็นค�ำสอนที่คุณจะทิ้งไว้ให้คนรุ่นหลัง" (คุณ มีประสบการณ์ มีปัญญา ได้เรียนรู้ชีวิตมาก็มาก ดังนั้นย่อมมีอะไรในใจที่จะทิ้งไว้ให้ เป็นประโยชน์แก่คนรุ่นต่อ ๆ ไปอย่างแน่นอน)

• "ชีวิตคือการถูกสุ่มเลือก (life is random)" (เราก�ำหนดชะตาชีวิต ตัวเองได้ในระดับหนึ่งเท่านั้น อีกส่วนหนึ่งถูก “สุ่มเลือก” โดยสิ่งใดก็อธิบายไม่ได้ เช่น “ถูกสุ่มเลือก” ให้เสียชีวิตในวัยอันไม่สมควร ให้เจ็บไข้ ให้ถูกล็อกเตอรี่ ให้ถูกภัยพิบัติ ฯลฯ) • "อย่าให้ความส�ำคัญแก่เรื่องความรัก (แบบหนุ่มสาว) จนเกินควร" (คน บางคนหมกมุ่นกับเรื่องการต้องมีความรัก ต้องมีคนรักจนเสียงานเสียการ และชีวิต ไม่รุ่งอย่างที่ควร) • "ทุกการเดินทางที่ยาวไกล เริ่มต้นด้วยก้าวแรกเสมอ" • "การเปลี่ยนแปลงเป็นนิรันดร์" • "จงอยู่กินต�่ำกว่าฐานะเสมอ" (มีรายได้พอจะอยู่กินตามฐานะของการ มีเงินระดับนั้น แต่อยู่กินต�่ำกว่านั้นเพื่อจะได้มีเงินออม) • "การลงทุนที่ส�ำคัญที่สุดคือการลงทุนในตัวเอง" • "โลกนี้ไม่มีอะไรฟรี "(ทุกอย่างล้วนได้มาจากการต้องเอาบางสิ่งไปแลก เปลี่ยนมาทั้งสิ้น อยากมีชีวิตที่มีความสุขก็ต้องยอมอดทนไม่ท�ำบางสิ่งและต้องท�ำ บางสิ่ง) มนุษย์ไม่ได้มีชีวิตที่มีความสุขเพราะบริโภคอาหารแต่เพียงอย่างเดียวเรา ขาดน�้ำไม่ได้ฉันใด เราก็ขาด “อาหารสมอง” ไม่ได้ฉันนั้น

“Aim high” but miss is better than “aim low” and hit. ตั้งเป้าไว้สูงและพลาดดีกว่าตั้งเป้าไว้ต�่ำและท�ำได้พอดี

ประสงค์ บุญยะชัย คณะกรรมการจัดท�ำยุทธศาสตร์ชาติด้านพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์