Destination Duitsland 2015 by Typeline Verlagsvertretung GmbH & Co.KG

DsR15_BE1_01 Titel_Layout 1 10.02.15 13:11 Seite 1

DuitslaNd

VAKANTIEREGIO’S

Erzgebergte | RijnlandPalts | Het Zwarte Woud | Oost-Beieren | Moezelland

KUNST & GENOT

Bremerhaven | Pforzheim Paderborn | Düsseldorf Bad Füssing | Passau

ACTIEF ONDERWEG

Sankt Wendeler Land Eifel | Winterberg | Weser

DsR15_BE1_02-03_Inhalt_Layout 1 10.02.15 13:09 Seite 2

INHOUD

Pure levensvreugde voor iedereen Duitsland voor het hele gezin 

Kiel

Hamburg

Bremen

Naar het zilver: alsmaar rechtdoor 6 expositiemijn fascineren jong en oud





t Hannover

Magdeburg

  

 

Düsseldorf

Eisenach

   

Oost-Beieren voor liefhebbers natuur en prachtig berglandschap

t Schwerin

t 



t Berlin t Potsdam

t Erfurt

Dresden



Wiesbaden

tt t Frankfurt Mainz

 

Nürnberg

  Freiburg t



Stuttgart

Passau

 

München

Bad Füssing Warme bronnen & ontspannen

Passau Cultuur en natuur beleven

Het Zwarte Woud Actief onthaasten

Schmuckmuseum Pforzheim 5000 jaar sieraadkunst

Vakantieregio Brandenkopf midden in het Zwarte Woud

Rijnland-Palts onbeschrijfelijk mooi

Uitzichten voor actieve genieters fabelachtige landschappen

DsR15_BE1_02-03_Inhalt_Layout 1 10.02.15 12:56 Seite 3

Meer dan 200 span nende reportag es en features

Samen op paden het Zwarte Woud Actief cultuur beleven in het Blauwe Land Genieten en gezondheid opdoen aan de Noord- en Oostzee

Navigeer simpel via de innovatieve themacloud en de interactieve kaart van Duitsland naar het vakan‐ tiedoel van jouw keuze

Het Sankt Wendeler Land Actieve vakantie

Winterberg Vakantie-avontuur

Saarschleifenland Natuur en cultureel erfgoed

NRW – venster op de kunstwereld 26 Ontdek talloze meesters

Moezelland paradijs voor wijngenieters en actieve vakantiegangers

Zeche Zollverein Geschiedenis om aan te raken

Rhein-Mosel-Eifel Op ‘Traumpfaden’ er tussen uit

Fietsen naar de Noordzee Langs de Weser-fietsroute

Ooievaarshoofdstad Petershagen huisland van de witte ooievaars

Bremerhaven Stad van fietsen, vissen en windjammers

Eifel 22 De ‘Eifelsteig’ en haar partnerpaden Van Paderborn naar Sauerland 23 gevarieerd landschap dat direct overloopt in het bosrijke Sauerland Paderborn Bezoek de Brueghel familie

Tussen venen en zeeën 30 blootsvoets wandelen over het Wad en indrukwekkende kastelen bewonderen

Spring direct van het ar‐ tikel naar de aanbiedingen voor je reisdoel

Intuïtief, interactief en mobiel – op je desktop, smartphone en tablet – vóór, tijdens en na je reis

www.destination-duitsland.be

Destination Duitsland verschijnt als bijlage van PASAR Magazine #03/2015 Uitgever: Typeline Werbeagentur GmbH & Co.KG, Hanauer Landstraße 192, DE-60314 Frankfurt, Tlf. +49 (0)69 95 14 49-0, hallo@typeline.de, www.typeline.de Omslagfoto: Burgstadt Kastellaun, Foto: Hunsrück-Touristik GmbH/Eike Dubois Vertaling: Mark van Lee. Overname van teksten en afbeeldingen is uitsluitend toegestaan na toestemming van de uitgever. Alle gegevens berusten op bronnen van de vermelde organisaties en ondernemingen. d. d.: februari 2015

DsR15_BE1_04-05_Intro_Layout 1 10.02.15 11:05 Seite 4

Vakantie in Duitsland Pure levensvreugde voor iedereen Beleef van kust tot bergtop de vakantie als vrijheid. Voor jong en oud â&#x20AC;&#x201C; weetgierig of dol op sport. Duitsland heeft het juiste vakantie aanbod voor het hele gezin â&#x20AC;&#x201C; ontspanning, op krachten komen en avontuur.

Rondspetteren en ontspannen kan men het best aan de kust van de Noord- en Oostzee. Om te shoppen en je te verbazen zijn er aantrekkelijke stadjes en steden van D端sseldorf tot Bremerhaven. Een spannende dag beleeft men in de musea van het Ertsgebergte. Beweging en gezondheid is volop te vinden in Bad Bramstedt en Bad F端ssing. In de stadjes in het Zwarte Woud, in het Sauerland, de Hunsr端ck en de Eifel slaan de harten van actieve vakantiegangers sneller. Bijzondere fietservaringen dwars door natuur en hoogstaande cultuur bieden de routes in Rijnland-Palts, langs de Saar en in het Westerwoud. En in het spoor van romeinen, kunst en wijn wandelt men langs de Moezel, in Paderborn of in Passau. molenmuseum in Gifhorn het Markersbacher viaduct in het Ertsgebergte

息 www.muehlenmuseum.de, TV Erzgebirge, panthermedia Andy Nowack

DsR15_BE1_04-05_Intro_Layout 1 10.02.15 11:05 Seite 5

de Tegelberg in de Ammergauer Alpen

DsR15_BE1_06-11_Wartburg_Bad_Füssing_Layout 1 10.02.15 11:49 Seite 6

Ondergronds in het Ertsgebergte

Eisenach Wartburg

Naar het zilver: alsmaar rechtdoor Thüringen, Saksen-Anhalt en Saksen zijn rijk aan bodemschatten. Daardoor ontstonden talkrijke mijnbouwwerken, waarvan er nu nog een aantal als expositiemijn jong en oud blijven fascineren.

hüringen, land van dichters en denkers, van de Wartburg en een zelfverklaard ‘groen hart van Duitsland’, is ook een land van de mijnbouw. Al meer dan duizend jaar zijn hier diverse soorten erts, zout, kolen en zelfs aardolie gewonnen. In de Thüringer geneeskrachtige badplaatsen Bad Langensalza, Bad Frankenhausen, Bad Salzungen, Bad Sulza, Creuzburg, Schmalkalden en Suhl werden zoutwaterbronnen zelfs gebruikt voor de zoutwinning. De romeinse geschiedschrijver Tacitus beschrijft de zogenaamde ‘zoutslag’ tussen de stammen Hermunduren en Chatten, die in het jaar 58 n. Chr. waarschijnlijk aan de Werra heeft plaats gevonden. Nu staan talrijke mijnbouwwerken open voor bezoekers om de duizendjarige mijnbouwgeschiedenis in Thüringen te ervaren. De expositiemijn ‘Am Aschenberg’ in Bad Liebenstein, in private handen, is een magnetische trekpleister voor groot en klein. Hier wordt de geschiedenis van de mijnbouw in de omgeving van Bad Liebenstein tot leven gebracht. Tijdens een rondleiding krijgt men een goede kijk op het werk van de mijnwerkers. In de museumtentoonstelling kunnen bezoekers zich verdiepen in de wereld van mineralen en edelstenen of zich tegoed doen aan een fascinerende verzameling mijnlampen.

Het oudste tentoongestelde voorwerp dateert van 3500 jaar geleden. Een expositie van werkkleding, gereedschappen en allerlei mijnwerktuigen vullen de rijke museumverzameling aan.

Zilver en Erts Aan de rand van Trusetal nodigt de voor bezoekers opengestelde mijn ‘Hühn’, eveneens in privébezit, uit tot een tijdreis door de wereld van deze mijn waar barieten vloeispaat gewonnen werd. Via een

Nationaal Park Hainich

wirwar van gangen en galerijen daalt men af tot 500 meter onder de oppervlakte. Een deel van het traject wordt afgelegd met de ‘Hühn-Express’. Onderweg komt men oude mijnspoorbaantjes tegen, technische werktuigen en natuurlijk de bij de mijn horende mineralen. Aansluitend kan men in een vaste expositie meer dan 500 mineralen bewonderen, evenals een naar het origineel nagebouwde groeve en het model van een vroeger bij het dorp staande spaatmolen.

DsR15_BE1_06-11_Wartburg_Bad_Füssing_Layout 1 10.02.15 11:57 Seite 7

Sangerhausen Röhrigschacht Wettelrode

Niet elke grot heeft een natuurlijke oorsprong, zoals bijv. de Marienglas-grot in het Thüringer woud. Het grootste deel ervan is niet natuurlijk, maar bestaat voornamelijk uit grotachtige gewelven die door de winning van gips en koper zijn ontstaan. Daarom is ze nu te bezichtigen als mijn-bouwwerk. Deze als geologisch natuurmonument aangewezen grot bevindt zich tussen Friedrichroda en Tabarz. De belevenis-mijn ‘Merkers’ is een expositiemijn in het Wartburg gebied in WestThüringen. Vanwege haar bijzondere plek en soort is het een ankerplaats in de Europese route voor Industriecultuur. Tijdens een ongeveer 21 kilometer lange rondrit op de wagens voor arbeidsploegen ervaren bezoekers wetenswaardigheden over de winning van kalizout en kunnen ze onderaards de opslagplaats van het nazigoud, de kristalgrotten en een museum voor zoutmijnbouw bezichtigen. Bovendien wordt de grootste en diepste concertzaal ter wereld getoond. De rondleiding door het mijngebied duurt zo’n 2 tot 3 uur, beginnend met een 2 minuten durende tocht in een liftkooi naar 500 meter diepte. Hier ligt een enorme voormalige voorraadbunker van 250 meter lang, 22 meter breed en 17 meter hoog. De bunker, waarin 50.000 ton ruw zout kon worden opgeslagen en waarin zich de grootste onderaardse schoepenradgraafmachine ter wereld bevindt, doet tegenwoordig dienst als concertzaal met een ongewoon goede akoestiek. Op 807 meter diepte is behalve een ‘kristal-bar’ ook een pas in 1980 ontdekte kristalgrot, met zoutkristallen tot een

Expositiemijn

meter in omtrek, te bezichtigen. Deze geologische ontsluiting is nu als geotoop beschermd. De meest bezochte expositiemijn van Thüringen is de ‘Saalfelder Elfengrotten’ aan de rand van het Thüringer leisteengebergte. De Elfengrotten zijn vooral beroemd door haar kleurige druipstenen. De ‘Elfengrotten’ zijn ontstaan in de mijn ‘Jeremias Glück’ bij de voormalige winning van aluinschalie, en ze staan sinds 1993 te boek als ‘de kleurrijkste expositiemijnen ter wereld’ in het Guinness Book of Records. Door het ijzer- en mineraalrijke milieu zijn veel verschillende kleuren aanwezig, waarbij vooral de ruim honderd tinten bruin opmerkelijk zijn.

Mijn- en rozenstad Sangerhausen Verder naar het noorden is de meer dan 1000 jaar oude mijn- en rozenstad Sangerhausen gelegen tegen de berghellingen van de zuidelijke Harz. De bebouwing in het oude centrum is grotendeels als een een aaneensluitend geheel uit de 15e – 18e eeuw overgebleven. Het beleveniscentrum voor mijnbouw ‘Röhrigschacht Wettelrode’ bevindt zich midden in het historische mijngebied van het zuidoostelijke Harz-voorland. Een markant monument is daar een van de oudste staaltransportinstallaties in Europa. De bezoekers beleven op een diepte van 283 meter tastbaar de geschiedenis van de koperschaliewinning in dit gebied. Maar Sangerhausen heeft niet alleen onderaards iets te bieden. Volop in het daglicht heeft de grootste rozenverzameling ter wereld, het Europa-Rosarium Sangerhausen, er een plek gekregen. Een zee

van miljoenen rozenbloemen, in een 13 ha groot park met ca. 300 verschillende soorten bomen en struiken, is een openbaring voor bezoekers. De meer dan 8500 verschillende soorten variëteiten en geslachten van rozen, uit verscheidene landen en tijdperken ter wereld, verleiden met hun veelvoud aan vormen, kleuren en geuren elk jaar opnieuw vele bezoekers.

Van koper naar zilver: het Erzgebergte Toen in 1168 voor het eerst zilvervondsten bij Freiberg in Saksen bekend werden, kwam de toestroom van mijnwerkers, kolendelvers en handelaren op gang. Sinds deze ‘eerste mijnlokroep’ is het gezicht van het Erzgebergte verder bepaald door mijnbouw en ertsverwerking. Verdere zilvervondsten, en later in de 20e eeuw dan de winning van uranium, >>

Sangerhausen: Rosarium

DsR15_BE1_06-11_Wartburg_Bad_Füssing_Layout 1 10.02.15 11:58 Seite 8

Natuurpark Erzgebirge/Vogtland Fichtelbergspoor

www.wartburg.de www.erlebnisbergwerk.de www.annaberg-buchholz.de www.bergbautradition-sachsen.de www.sangerhausen.de

deden opnieuw mensen toestromen naar het gebied waar naast zilver en uranium ook talrijke andere metalen gewonnen werden, zoals tin, koper, nikkel en kobalt. Vele originele getuigenissen van deze 800 jarige geschiedenis zijn bewaard gebleven en kunnen nu nog bezichtigd worden: schachten, grotten, gangen evenals waterraderen, mijnspoorbanen, ertstransportinstallaties en meer. Een aantrekkelijke ‘afdaling’ naar de bloeitijd van de laatmiddeleeuwse zilverdelving is bijvoorbeeld mogelijk in de voor bezoekers toegankelijke mijn ‘Im Gössner’, die deel uitmaakt van het Erzgebergtemuseum in Annaberg-Buchholz. Annaberg hoort, net als Freiberg, Schneeberg en Joachimsthal tot de bergstadjes die als gevolg van de herhaaldelijke ‘mijnlokroep’ ontstonden. Niet alleen stadjes ontstonden als gevolg van de mijnbouwindustrie. De mijnbouw heeft haar stempel gedrukt op het hele landschap van het Ertzgebergte. Enorme afvalbergen getuigen van de bismut-winning in de 20e eeuw. En de nu nog aanwezige afwateringsgangen en kanalen voor vlotten herinneren aan langer vervlogen tijden van de mijnbouwindustrie. Ook de ontboste vlaktes van het Ertzgebergte tussen Fichtel- en Elbsandsteingebergte zijn het gevolg van de grote omwentelingen in economie en cultuur.

Door mijnbouw bepaald: handwerk en kunst, zeden en gebruiken

Traditionele kunsthandwerk

Houtsnijden, houtdraaien en kantklossen behoren tot het traditionele kunsthandwerk van het Ertzgebergte. ‘Alles komt hier van de mijnbouw’ zeggen de Ertzgebergters. Want de handswerkkunsten bloeiden

op als het slecht ging in de mijnbouw. Ook nu nog is de mijnbouw levendig te zien in de motieven van de houtsnijkunst, zoals in de ‘Schwibbögen’ (kaarsenbogen) en de ‘Buckelbergwerken’ (op rug draagbare mijnbouw-poppenhuizen). En als in het Ertzgebergte de kersttijd aanvangt, dan toveren de stadjes zich om tot volverlichte kerstmarktpleinen met grandioos geüniformeerde mijnwerkers-blaaskapellen en parades. Dan is de lucht vervuld van de geuren die de houten rookmannen verspreiden bij de het opbranden van de rookkaarsen. Niet alleen kinderogen gaan glanzen bij de aanblik van houten speelgoed of fijn besneden houten piramides en notenkrakers. Natuurlijk is ook de keuken van het Ertzgebergte beïnvloed door de toegestroomde vreemdelingen. Karakteristiek zijn de aardappelpannenkoeken in diverse variëteiten: zoals de met botermelk klaargemaakte ‘Getzen’ of de tweezijdig gebraden ‘Fratzen’. Met kerstmis is ‘Neinerlaa’ geliefd, samengesteld uit negen verschillende ingrediënten waaronder linzen, braadworst en zuurkool. Aan elk ingrediënt wordt daarbij een gelukbrengende werking toegeschreven: de linzen zorgen ervoor dat men steeds genoeg centjes heeft.

UNESCO-werelderfgoed-kandidaat Deze overvloed aan erfenissen uit de bergen mijnbouwcultuur is de aanleiding voor een grensoverschrijdende initiatief tot erkenning van de bergstreek Erzgebergte als UNESCO-werelderfgoed. Daarmee zal deze fascinerende regio eindelijk ook wereldwijd de erkenning krijgen die ze al lang verdient

KLICKTIPPS

DsR15_BE1_06-11_Wartburg_Bad_Füssing_Layout 1 10.02.15 11:41 Seite 9

Passauer Land Donauleiten

Oost-Beieren voor liefhebbers Langs de grens met de Tsjechische republiek en Oostenrijk trekt het oostelijke deel van Beieren bezoekers aan met een onbedorven natuur en prachtig berglandschap, met eerste klas voorzieningen zowel voor actieve vakanties als voor wellness.

eieren, Duitslands grootste bondsland, staat wereldwijd voor Duitse tradities en gebruiken, ongerepte natuur en een berglandschap om van te houden. Het is ook beroemd om haar oorspronkelijke keuken en haar legendarische gemoedelijkheid. Tegen de grens met Oostenrijk en Tsjechië ligt Oost-Beieren, een regio als een fotoboek vol plaatjes om van te dromen. In het Nationale Park Beierse Woud is het ‘oerbos’ direct voor de hoteldeur aanwezig: in het kerngebied floreert een natuur die volkomen onberoerd is door mensen. ‘Laat de natuur aan de natuur’ luidt de filosofie, en inderdaad, nergens tussen de Atlantische oceaan en de Oeral kunnen de bossen met hun venen, bergbeken en meren zich op zo’n groot oppervlak op hun eigen natuurlijke wijze ontwikkelen tot een uniek wild boslandschap. Op de 24.300 ha. werden 320 kilometers bewegwijzerde wandelpaden aangelegd, meer dan 200 km gemarkeerde fietsroutes en 170 km langlaufpistes, die de bezoekers in winter en zomer door een adembenemende omgeving voeren. Verder naar het noordwesten, in het beschermde natuurpark Beierse Woud, ligt het Arberland, een geliefde vakantieregio waar, zoals bewezen is, de schoonste lucht van Duitsland gemeten is.

Tijdens de zomermaanden komen bezoekers naar historische stadjes als Landshut, Regensburg of Passau voor de traditionele festivals. De Landshutter Huwelijksceremonie is een van de grootste festivals in heel Europa. Het feest word om de vier jaar gevierd, met 2017 als eerstvolgende keer, en is een herinnering aan het in 1475 in Landshut gesloten huwelijk van de Beierse hertog Georgs des Reichen met Hedwig Jagiellonica, de dochter van de Poolse koning Kasimir IV.

Passau – barokke levenslust Het sprookjesachtige stadsdecor van Passau, met haar hoge torens, schilderachtige pleinen, romantische promenades en kronkelende straatjes, werd zo’n 300 jaar geleden gecreëerd door barokke kunstenaars en handwerkslieden. Midden in het oude centrum verheft zich de dom St. Stephan, waarin van mei tot oktober elke werkdag het grootste kerkorgel ter wereld klinkt. Maar ook voor sportieve activiteiten heeft deze regio de beste voorzieningen. Naast de talloze wandelroutes zijn er in de warmere zomermaanden ook bijzondere recreatiemogelijkheden als wakeboarden en waterskiën, en bergklimmen of golfen. Ook in de winter zijn er talrijke mogelijkheden voor vakantiegangers om hier

vakantie te houden. Wie zijn dagen graag actief doorbrengt kan dat doen op ski’s, snowboard of met langlaufen door schilderachtig witte natuurlandschappen. Wie liever een rustige time-out wil nemen en zich naar hartenlust laten verwennen, vindt ontspanning voor lichaam en geest bij een van vele voorzieningen voor wellness, bijvoorbeeld in Bad Füssing.

Bad Füssing – helende natuurbronnen Bad Füssing zelf ontdekte volkomen toevallig haar grootste schat. Wat er in 1938 uitzag als een mislukte boring naar olie, bleek al snel grote gevolgen te hebben voor het kleine slechts uit zes huizen bestaande Weiler Füssing: men had warme helende natuurbronnen aangeboord. Dit was het geboorteuur van de nu meest succesvolle badplaatsregio in Europa, het Beierse Golf- en Thermenland, waar Bad Füssing het vlaggenschip van is. Uit de allereerste bronnen wordt tegenwoordig nog thermaalbad 1 gevoed, latere boringen ontsloten meerdere helende bronnen, die door meer dan 100 ontspannings-, attractie- en behandelingsbaden stromen.

Rivieren, bossen en warme baden Aan de voet van het Beierse Woud ontdekt men de Donau in haar ongerepte natuurlijke staat: actief als paradijs >>

DsR15_BE1_06-11_Wartburg_Bad_Füssing_Layout 1 10.02.15 12:59 Seite 10

Natuurlandschap aan de Inn

voor roeiers of hengelaars, als Duitslands grootste riviereiland bij Windorf of culinair met Donauvissen die bereid zijn volgens streekrecept. Talrijke fietsroutes voor plezier en lange afstand lopen dicht langs de Donau, de Isar en de Inn, en ook omhoog het Beierse Woud in, en maken de aantrekkelijke en geschiedenisrijke regio tot een fietsparadijs. Rondom de drie-rivie-

Passau Het oude raadhuis

ren-stad Passau in het zuidoosten van Beieren strekt zich de natuurlijke rijkdom van het Passauerland uit. De heuvelruggen van het zuidelijke Beierse Woud, de weidse rivierlandschappen van Donau, Inn en Ilz en de warme bronnen van Bad Füssing en Bad Griesbach vormen samen het centrum van deze rijke belevingswereld en doen naar meer smaken. Bijvoorbeeld

naar het Europa-reservaat Unterer Inn. Het strekt zich met 5500 ha oppervlakte grensoverschrijdend uit over 55 km rivierbedding en bestaat uit wateroppervlakten, slikbanken en eilanden. In het Europareservaat vormt de stuwdam een groot stuwmeer met vele eilanden, zones met ondiep water, en uiterwaarden waarin een natuurleerpad en observatiehutten voor

Warme bronnen & ontspannen in Bad Füssing Europa’s meest geliefde geneeskrachtige badplaats in het mooiste deel van Oost-Beieren, dichtbij de drie-rivieren-stad Passau. Bad Füssing verwent haar gasten met het grootste thermale bad-landschap van Europa: 100 therapie-, ontspannings- en bewegingsbassins met tezamen 12.000 m2 wateroppervlakte zijn gelegen in drie grote thermaalbaden en in hotels met hun eigen thermaal baden. Ze bevorderen genezing en zorgen voor grenzeloos ontspannen.

Kur- & GästeService Bad Füssing Rathausstraße 8 | DE-94072 Bad Füssing Tel.: +49 (0) 8531 975-580 Fax: +49 (0) 8531 21367 tourismus@badfuessing.de www.badfuessing.de

Het scala aan genoegens voor lichaam en geest loopt daarbij van de A van ayurveda tot en met de Z van zen-meditatie. Voel het herstelproces, de nieuwe energie en hoe uw nieuwe levensgevoel u doet stralen. Neem hier een ontspannende time-out van de stress en hectiek van alledag. Verbind gezondheid en natuur met een actieve vakantie in een bijzonder zonnig deel van Duitsland tijdens een perfect verblijf in Bad Füssing, met haar uitstekende gastronomie, gevarieerde evenementen en vriendelijke gastgevers.

TIP

De grote bloeiende en groene parken zijn met hun 30 miljoen bloemen van 200 verschillende soorten en meer dan 100.000 planten het hele jaar door een bron van vreugde voor de gasten

Vakantie in Bad Füssing betekent schoonheid en je lekker voelen.

Gezondheid die lichaam en geest integreert en plezier brengt – dat is Bad Füssing Het spectrum aan genezingsmethoden is uniek en loopt van traditionele tot hightech geneeskunde. Vanwege haar uitzonderlijke combinatie aan werkzame stoffen wordt het beroemde zwavelhoudende thermaal water vooral gebruikt bij de behandeling van alle onderdelen van het bewegingsapparaat.

DsR15_BE1_06-11_Wartburg_Bad_Füssing_Layout 1 10.02.15 12:59 Seite 11

Bad Füssing Königshof

watervogels. Zo ontstaat een biotoop voor ca. 250 soorten watervogels en een interessant landschap dat waard is om beschermd te worden. In dit gebied met natuur- en vogelbescherming zijn er nog onbedorven uiterwaardbossen en talrijke water- en andere vogels. Ook zeldzame planten en dieren, zoals bijvoorbeeld de wilde bever, kan men

hier tegenkomen. Een dicht net aan paden loopt kilometers ver over de dam en door de uiterwaarden. In Ering am Inn bevindt zich een rijk uitgerust informatiecentrum met exposities en milieustation. Hier start ook het natuurleerpad. Vanaf april zijn er elke zondag door de biologes van het infocentrum geleide rondleidingen

KLICKTIPPS

www.dreiburgenland.info www.donautal-klosterwinkel.de www.europareservat.de www.ostbayern-tourismus.de

Cultuur en natuur beleven in Passau De Oost-Beierse DRIE_RIVIEREN_STAD nodigt niet alleen uit tot sightseeing, maar ook tot een actieve vakantie. ‘Van cultuur naar natuur - wandelen & fietsen in en rondom Passau’ - zo luidt het motto van de DRIE_RIVIEREN_STAD dit jaar. Tijdens vele evenementen - zoals ‘Rad Total im Donautal’, GPS-wandelingen en actief-touren onder begeleiding - kunnen bezoekers ervaren hoe dicht cultuur-en natuurplezier in Passau bij elkaar liggen. De stad staat zo wie zo al bekend als paradijs voor fietsers en biedt bovendien vele mogelijkheden om te wandelen.

Bezienswaardigheden in overvloed

Tourist-Information Passau Rathausplatz 2 | DE-94032 Passau Tel.: +49 (0)851 95598-0 Fax: +49 (0)851 95598-31 tourist-info@passau.de www.tourismus.passau.de

Zoals bekend zijn er in Passau ook vele bezienswaardigheden te ontdekken. Een hoogtepunt is het samenstromen van Donau, Inn en Ilz bij de drie-rivieren-hoek. Komend uit het westen, zuiden en noorden, stromen de drie rivieren tezamen als Donau verder naar het oosten. Daarbij schept het barokke stadsgezicht, dat in de 17e eeuw ontworpen werd door Italiaanse architecten, een zuidelijke sfeer. In het centrum van de binnenstad verrijst majesteitelijk de dom St. Stephan, met de grootste barokke kerkruimte ten noorden van de Alpen en het grootste domorgel ter wereld. Hoog boven de rivieren tronen aan de Donau kant de vesting Oberhaus en aan de kant van de Inn de pelgrimskerk Mariahilf. Een bijzondere belevenis zijn de ‘drie-rivieren-stadsrondvaarten’ per boot. Dat geldt ook voor de uitstapjes per boot in het Beierse oost-Oostenrijkse Donaudal en voor cruises via Wenen en Boedapest naar de Zwarte Zee.

TIP

Passau kan terug kijken op 2000 jaren stadsgeschiedenis. Beleef de geschiedenis en verhalen tijdens een barokke stadsrondleiding door de pittoreske straatjes van de binnenstad

DsR15_BE1_12-15_Schwarzwald_Layout 1 10.02.15 12:00 Seite 12

Het Zwarte Woud – actief onthaasten luit uw ogen en dompel u onder in een bad dat geurt naar verse dennennaalden. Daarmee is de dagelijkse sleur gauw vergeten. Als fluweel strelen de groene knoppen in het dampende water de huid, en ontvouwen zo hun oeroude helende werking. Deze jonge dennenscheuten zijn op 1000 meter hoogte in het Hoge Zwarte Woud gerijpt tot pure energie leveranciers - vol vitamine C, chlorofyl en etherische oliën. De geneeskrachtige werking verdeelt zich harmonisch over

het hele lichaam, maakt de huid glad en ontslakt op rustige wijze het gestreste organisme.

Schitterende uitzichten Vanaf het juweel Pforzheim tot aan het mondaine Baden-Baden boeit de Schwarzwald-Bäderroute bezoekers tijdens een rondrit van ongeveer 270 km tussen het dal van de Nagold in het oosten en het Badener druivengebied in het westen. Hier zijn alle genoegens te ervaren die

het landschap, de kuuroorden en geneeskrachtige baden in het noordelijke Zwarte Woud te bieden hebben. De route loopt door middeleeuwse stadjes en lieflijke dorpjes, door elegante geneeskrachtige badplaatsen en levendige vakantieplaatsen. Pforzheim vormt daarbij de noordelijke toegangspoort, die makkelijk en comfortabel te bereiken is via de autobahn Karlsruhe-Stuttgart. Tegenwoordig heeft Pforzheim naam gemaakt als ‘goudstad’. Tot ver over de grenzen van

Schmuckmuseum Pforzheim 5000 jaar sieraadkunst

Schmuckmuseum Pforzheim Schmuckmuseum Pforzheim Jahnstraße 42 | DE-75173 Pforzheim www.schmuckmuseum.de

Het sieradenmuseum Pforzheim toont de geschiedenis van sieraden en is uniek in de wereld. De bezoekers krijgen juwelen uit de oudheid te zien, uit renaissance en jugendstil en bovendien een unieke collectie van moderne sieraadkunst. Het in ‘International Style’ gebouwde Reuchlinhaus is zelf een architectonisch juweel. Openingstijden: Di t/m zo en op feestdagen: 10 - 17 uur (behalve bij kerst en nieuwjaar)

Donkergroene dennenbossen, bergweitjes waar geneeskrachtige kruiden groeien, heldere bronnen en zonnige dalen, en daarbij de beroemde gastvrijheid van het Zwarte Woud en de regionale producten – dat zijn ideale voorwaarden om uit de dagelijkse sleur te stappen.

DsR15_BE1_12-15_Schwarzwald_Layout 1 10.02.15 12:00 Seite 13

Duitsland staat ze bekend om haar horloge- en sieraadindustrie en ook als thuisstad van vele sieraadontwerpers. Met het unieke sieraadmuseum in het Reuchlinhaus heeft het een bijzondere trekpleister voor bezoekers.

Genietershoek en wijngaarden Naast de ontelbare wellness-oasen en geneeskrachtige baden staat het Zwarte Woud ook bekend als ‘Duitslands mooiste genieterhoek’. Dat is niet alleen te danken aan de creatieve gastronomen en chefkoks die elk jaar met bijna 400 adressen worden aanbevolen door de belangrijke gourmetgidsen. Op de frequente boerenmarkten vindt men een gelegenheid om allerlei regionale producten te proeven in de stadjes of op de meer dan 30 markten bij natuurparken, of bij deelname aan een ‘boerderij- of wijnteler-brunch’ of bij een

uitstapje naar een kaasboerderij langs de kaasroute in het zuidelijk Zwarte Woud. En wat is een goede maaltijd zonder wijn? Aan de westrand van het Zwarte Woud ligt het Badense wijngebied, dat met 12.500 van de bijna 15.400 ha totale teeltoppervlakte in Baden wel een ‘WijnZwarte-Woud’ lijkt te zijn.

Genieten van tijd en ruimte Wat voor de één uitrusten en ontspanning inhoudt, betekent voor de ander bewegen in frisse lucht en bos en natuur gadeslaan. Dat is sinds januari 2014 nu op het hoogste niveau mogelijk, in het eerste nationaale park van Baden-Württemberg in het noordelijke Zwarte Woud. Het park is 10.062 ha groot en bestaat uit 2 gebiedsdelen bij Ruhestein en bij de Hohen Ochsenkopf langs de Schwarzwaldhochstraße, die van Freudenstadt

naar Baden-Baden loopt. Al generaties lang wordt hier bosen landbouw bedreven, maar toch toont het Zwarte Woud hier afwisselend zowel haar zachte lieflijke kanten als haar wilde en ongetemde sferen. Zowel te voet, per fiets als op ski’s kan men het park doorkruisen en van de natuur genieten op gemarkeerde wegen. Ook de kernzones, waarin de natuur aan zichzelf wordt overgelaten, zijn altijd toegankelijk.

Op pad langs de Murg en Wehra Het Zwarte Woud staat bekend om haar immense aantal boeiende wandelroutes met alle moeilijkheidsgraden en smaakvoorkeuren. De in het zuidelijk Zwarte Woud tussen Hochrhein en Hotzenwald gelegen Murg-Wehra-rondwandelroute verbindt drie grote thema- en belevenispaden: het ‘Murgtalpfad’, de ‘ >>

©Th. Rathay

Brandenkopf midden in het Zwarte Woud Typische boerderijen, bloeiende boerentuinen en adembenemende vergezichten over het weidse landschap van het Zwarte Woud – de vakantieregio Brandenkopf biedt een dromerig decor voor ontspannen vakantiedagen. De Brandenkopf is bijna 1000 m hoog en geeft haar naam aan de hele vakantieregio rondom Oberharmersbach, Zell am Harmersbach, Biberach en Nordrach. Langeafstandspaden, wandelingen met culinaire genoegens, natuurbelevenispaden – voor elke wandelwens is hier een passende tour. En onderweg zijn er talloze mogelijkheden om heerlijk te verpozen. Even op adem komen en zich laten verwennen met stevige ham, Schwarzwälder kersentaart en andere specialiteiten.

Ferienregion Brandenkopf

TIP

Tel.: +49 (0)7835 63 69 11 info@brandenkopf.com | www.brandenkopf.com

Meer dan 500 km gemarkeerde wandelpaden nodigen uit tot uitgebreid wandelen

DsR15_BE1_12-15_Schwarzwald_Layout 1 10.02.15 12:01 Seite 14

Highlight De Keizer zijn Stoel Vanaf de westelijke rand van het Zwarte Woud begroet Breisach u al van verre: de St. Stephansmünster, monumentaal kenmerk van de Europastad, verheft zich hoog boven de Rijnvlakte, direct naast de bekende wijnstreken Kaiserstuhl en Tuniberg. Met haar historische stadscentrum en de bekende wijnen sektkelders heeft deze stad aan de oever van de Rijn een heel eigen charme voor bezoekers. In elk geval zou men een rondwandeling over de Münsterberg moeten maken. Van daaraf heeft men een wijds uitzicht over de Rijnvlakte, Zwarte Woud en Vogezen.

Hoog boven het Murgdal

Schluchtensteig’ en het ‘Wehratal-Erlebnispfad’. De route loopt in totaal 90 km door fascinerende landschappen met dalen en ravijnen. Beschermde natuurgebieden, burchten, musea, kerken, kapelletjes, recreatievoorzieningen en andere attracties liggen allemaal langs de route en bieden een scala aan belevingsmogelijkheden. Bovendien is de rondwandelroute voorzien van bijna 100 informatiepunten. Voor de eerste etappe Todtmoos-Wehr kunnen de wandelaars kiezen tussen kwaliteitswandelweg Schluchtensteig (de rode variant) of het Wehratal-belevenispad (de groene variant). Hoogtepunt op deze vrij pittige eerste etappe is het Brennet textielmuseum in Wehr, dat in een met zorg gearrangeerde opstelling de geschiedenis van de plaatselijke textielindustrie toont. De tweede etappe volgt eerst de loop van de Wehra tot ze uitmondt in de Rijn, en

daarna de boven-Rijn. Kort voor Bad Säckingen heeft men de keuze om de trompettersstad via het reeds door Scheffel bezongen bergmeer met het wildreservaat te bereiken, of tot aan het eind het Wehrtal-belevenispad langs het beschermde vogelgebied Wehramündung te volgen. En dan komt men het schilderachtige oude stadscentrum binnen om gezellig rond te slenteren. De derde etappe Bad Säckingen-Murg is met 9 meter hoogteverschil makkelijk af te leggen en lijkt meer op een wandelommetje. De weg naar de straatweg langs de Rijn kan men het beste zo kiezen dat men daarbij de oude stad met haar historische gebouwen en pleinen doorkruist. Bij de Rijn heeft men een prachtig gezicht op de met hout overdekte brug. Langs de weg ligt de oude Gallustoren, die tot de oudste gebouwen in Bad Säckingen

De hemel nabij In het Bernauer Hochtal genieten van al het goede: wandelen op bekroonde paden– wellness – wintersport INKLUSIV

Met de ‘Inklusiv GÄSTEKARTE Gästekarte Bernau’: gratis toegangen – gratis OV – gratis skiën Info over vakantie in Brenauer Hochtal bij de Tourist-info: Rathausstraße 18 • DE-79872 Bernau im Schwarzwald Tel. +49 (0)7675 160030 • www.bernau-schwarzwald.de

Triberger waterval

DsR15_BE1_12-15_Schwarzwald_Layout 1 10.02.15 12:12 Seite 15

Feldmeer bij Feldberg

behoort. De toren vormde de oostpunt van de oude stad, waar zich vroeger de oostelijk punt bevond van het eiland waarop eens het oude Säckingen lag. De Gallustoren werd niet alleen gebouwd als fortificatie om de stad te verdedigen, maar diende ook als golfbreker en bescherming tegen hoog water. Op de vierde etappe tussen Murg, Laufenburg en Rickenbach valt veel te beleven: het prachtige uitzicht op de ‘beide’ Laufenburg’s, het romantische oude stadscentrum, boottochten op de Rijn naar boven of beneden, het hoge uitzichtpunt Rickenbach, de burchtruïne Wieladingen, Emil Wachters glaskunst in de Pfarrkirche en het Energiemuseum in Hottingen. Tussen Rickenbach en Herrischried staat u tijdens de vijfde etappe het Hotzenwald te wachten, met vele schatten en natuurwonderen.

De hoog oprijzende Gugeltoren biedt schitterende uitzichten rondom tot de Alpentoppen en de Zwitserse Jura aan toe. Wie wat meer wil weten over de geschiedenis en cultuur van het Hotzenwald moet hier beslist het openluchtmuseum Klausenhof bezoeken. Na deze ‘wandel’etappes is de laatste dag naar het geneeskrachtige klimaat van kuuroord Todtmoos met haar dertien stadsdelen weer wat veeleisender. In Todtmoos zelf documenteert het volkskundig museum ‘Heimethus’ hoe de mensen hier vroeger leefden. Natuurlijk vormt de barokke pelgrimskerk ‘Onze Lieve Vrouwe van Todtmoos’ het centrum van het kuuroord. Maar ook ondergronds zoekt men er naar verborgen schatten: in de afgedankte mijn ‘Hoffnungsstollen’

KLICKTIPPS

www.todtmoos.de www.murg-wehra-weg.de www.schwarzwald-tourismus.info www.schwarzwald-nationalpark.de www.ferien-suedschwarzwald.de

www.ferienwelt-suedschwarzwald.de 15

DsR15_BE1_16-22_Layout 1 10.02.15 11:26 Seite 16

Rijnland-Palts – onbeschrijfelijk mooi Ontdek de historische burchten en kastelen, romantische rivierdalen en zonnige wijnhellingen! Rijnland-Palts, de regio rond Rijn en Moezel, is voor elk jaargetijde de perfecte vakantiebestemming.

Rheinland-Pfalz Tourismus GmbH Löhrstraße 103 – 105 | DE-56068 Koblenz www.rijnland-palts.nl info@rijnland-palts.nl Tel.: +49 (0)1805/7574636 (€ 0,14 per min. met vaste tel.net Duitsland / mobiele net max. € 0,42 per min.)

ties. Zowel de actieve vakantieganger, de cultuurmin naar als de wijnliefhebber, allemaal komen zij hier aan hun trekken.

Afwisselende natuur en schilder achtige actieve-vakantie aanbiedingen Het ca. 12.000 km op kwaliteit gecontro leerde netwerk van langeafstand fietspaden is uitstekend geschikt om het unieke natuur- en cultuurlandschap te ontdekken. Gemoedelijk fietsen kan men over de fietspaden langs de rivieren, voor kinderen zijn vooral de vlakke fietspaden over spoorwegtracés heel geschikt en toerfietsers kunnen genieten van de zeven langeafstand fietspaden. Wie het nog sportiever wil kan in de middelge bergtes van de Eifel, het Westerwoud en de Hunsrück omhoog om berglucht op te snuiven en te genieten van de steile afdalingen. Gaat u liever te voet op pad? Op onze twaalf langeafstand wandelroutes beleeft u schilderachtige uitzichten en vele indrukwekkende etappes. De langeafstandspaden Rheinsteig, Eifelsteig, Saar-HunsrückSteig en Westerwald-Steig behoren tot de ‘Top Trails of Germany’ en daarmee officieel tot de mooiste wandelroutes in Duitsland. Met de nieuwe opening van de Moselsteig afgelopen jaar is er weer een lange afstand wandelroute met predicaat bijgekomen, die de hoogste wandelkwaliteit garandeert. En vanaf voorjaar 2015 kunt u zich ver heugen op de verlenging van de Saar-Hunsrück-Steig, die dan over 195 toege voegde kilometers van Idar-Ober-

stein tot aan Boppard am Rhein loopt. Het aanbod aan wandelingen wordt gecomplemen teerd met talrijke korte routes en rond wandelingen, bijvoorbeeld de Traum schleifen rondom de Saar-Hunsrück-Steig.

Cultuurgebieden vol legenden Maar ook aan cultuur- en wijngenot ont breekt het niet in Rijnland-Palts! Wist u dat alleen al 70% van de Duitse wijn en sekt daar geproduceerd wordt? De drui ven gedijen langs de Ahr, de Moezel-Saar, de Nahe, in de Pfalz, Rheinhessen en langs de romantische Rijn. Elke wijnstreek op zich is uniek en kan terugblikken op een duizendjarige oude traditie. Wijnboeren, wijnfeesten en talrijke culinaire evenementen vormen het hele jaar door een uitnodiging om van de edele drank te genieten en regionale lekkernijen uit te proberen. Voor culturele genoegens zorgen talrijke bezienswaardigheden en historische getuigenissen, zoals bij voor beeld de vier UNESCO-wereld erfgoed gebieden: het bovendeel van het midden-Rijndal, de met legenden omgeven rotsen van de Lorelei met haar schilderachtige burchten en kastelen, de Bovengermaans-Rätische Grenslinie Limes, de dom bij Speyer en Trier met de romeinse gebouwen, de dom en de Lievevrouwenkerk.

TIP

Van 17 april t/m 18 oktober vindt in Landau de vierde Rijnland-Paltse tuinenshow plaats. Verheug u op een onvergetelijke reis door de wereld van bloemen

Schilderachtige rivierlandschappen, wijngaarden zo ver het oog rijkt, romantische burchten en kastelen, historische steden en dorpen – bijna geen ander Duits bondsland is zo veelzijdig en gevarieerd. Gelegen in het westen van Duitsland, vlakbij Nederland en België, is RijnlandPalts de optimale reisbestemming voor een weekend en ook voor langere vakan-

DsR15_BE1_16-22_Layout 1 10.02.15 11:27 Seite 17

Kröv Uitzicht op de Moezel-lus

Wandelen in het ravijn van de Ehrbach

Uitzichten voor actieve genieters Van de lieflijke rivierdalen langs de Ahr, Moezel, Rijn en Nahe, via de ruige bergkammen van de Eifel, Hunsrück en Westerwald tot aan de mediterrane Palts – deze fabelachtige landschappen hebben alles wat het hart sneller doet kloppen.

aar is het eigenlijk het mooist in Rijnland-Palts? Geen makkelijke vraag, want de diepblauwe kratermeren van de Eifel wedijveren met de paden hoog op de wijnhellingen langs de Moezelbochten, terwijl de romantische kastelen langs de Rijn even aantrekkelijk zijn als de amandelbomen in de Palts, de vinotheken van Rheinhessen of de fascinerende wandelpaden langs de Ahr, Lahn of Nahe. Geen andere deelstaat kan bogen op zo’n grote verscheidenheid. Hier liggen wijngebieden die in de hele wereld bekendheid genieten en al vele jaren een stempel drukken op de Duitse wijncultuur. De Romeinen kenden reeds het genot van goede wijn. Het lag dus voor de hand dat ze al 2000 jaar geleden de eerste wijnstokken aan de Moezel plantten. Ondertussen zijn er met Ahr, Middelrijn, Moezel, Nahe, Rijnhessen en Palts al zes wijnbouwgebieden met bijna 64.500 hectare wijnbouwgrond. ‘Wijn’, ‘Cultuur’, en ‘Culinair’ worden in dit wijnrijk met hoofdletters geschreven – restaurants met sterren en een regionale authentieke keuken, op wijn gebaseerde topgerechten en een smaakvolle traditionele keuken, zij allen gebruiken uitgelezen wijnen van topproducenten voor een stijl-

volle, authentieke wijnbeleving.Onze tip: kijk eens rustig naar al deze mogelijkheden en laat je verrassen door alles wat hier te ontdekken valt.

Ontdek de ‘andere Heimat’ Met de film van de bekende regisseur Edgar Reitz is de Hunsrück mal lang een synoniem voor ‘Heimat’ geworden, en maakt daarmee mensen nieuwsgierig naar het boeiende landschap tussen Rijn, Moezel en Nahe. In de nieuwste film van deze regisseur, met als titel ‘Die andere Heimat’ wordt in rijke beelden de geschiedenis verteld van de mensen die van de Hunsrück naar Brazilië emigreerden. Het ooit zo schrale land met een ruig klimaat presenteert zich nu met innovatieve ideeën, bijv. voor het gebruik van windenergie. Tussen Hochwald en Idarkopf verheft zich de Erbeskopf, de hoogste bergtop in Rijnland-Palts. Op 816 meter hoogte kijkt men vanaf het nieuwe uitzicht platform, dat als een architectonisch kunstwerk de top siert, ver weg over het landschap van de Hunsrück. In de winter wordt de Erbeskopf omgetoverd tot het meest geliefde skigebied in de regio, met liften voor drie pistes en

fantastische winterwandelwegen door besneeuwde bossen.

Onderweg in het edelstenenland Langs de Nahe fonkelt het: niet alleen maar in de slijperijen van agaatstenen of in de musea rondom Idar-Oberstein, maar ook in de glazen vol uitstekende wijnen van producenten langs de Nahe. Recente wandeljuweeltjes zijn de 24 ‘vitaaltouren en droomlussen’, die zeer geliefd zijn als rondwandelingen die aansluiten op de ‘Soonwaldsteig’ en de ‘Saar-HunsrückSteig’. Vanaf de bron van de Nahe tot aan de Rijn lopen ze via paden uit de middeleeuwen rondom het betoverende en rustieke vakwerkdorp Herrstein, of demonstreren langs de vitaaltour ‘steen, wijn & kleur’ hoe het milde klimaat en de bijzondere bodemstructuur de Nahewijn zo uniek maken. En in de sporen van de oude Kelten en de legendarische struikrover Schinderhannes trekt men door het romantische Hahnenbachdal. Als een adelaarsnest ligt de middeleeuwse burcht Schmidtburg op een uitstekende rotspartij boven het dal. Hoog boven het Kellerbachdal, waar nog zoveel elders uitgestorven bloemen >>

DsR15_BE1_16-22_Layout 1 10.02.15 11:27 Seite 18

bloeien, bieden de uitzichttorens op rotspunten een geweldig panorama over het Soonwald.

Bloeiende amandelbomen Van oudsher zijn de bewoners van de regio Palts verwend met milde temperaturen, die een lange herfst en een vroeg voorjaar mogelijk maken. Zodra in februari

Uitzicht vanaf het Günderode-huis

of maart de eerste roze amandelbloemen opengaan, komt alles in de natuur tot uitbarsting. De Romeinen brachten de amandelbomen, en natuurlijk de druiven, mee – en daarmee de liefde voor alles wat heerlijk is. In het Paltserwoud hoeft men zich geen zorgen te maken over een heerlijke rustpauze, want hier zijn meer wandelhutten met waard dan waar ook. En in

sommige daarvan kan men zelfs overnachten. Evenals de wijn hebben ook de wandelwegen in de Palts een bijzonder karakter, wat het best te ervaren is op de drie langeafstand wandelwegen. De speelse afwisseling tussen bos en wijn is kenmerkend voor de ‘Pfälzer Weinsteig’, die met 153 km lengte loopt van Neuleinigen tot de Duitse Wijnpoort.

De Marksburcht in het Midden-Rijndal

Actieve vakantie in het Sankt Wendeler Land Fietsen, wandelen, zwemmen, zeilen – het heuvelige landschap van het Sankt Wendeler Land heeft voor actieve vakantiegangers veel te bieden. Het Sankt Wendeler Land ligt in het noordelijk deel van Saarland, midden in het natuurpark Saar-Hunsrück, slechts 140 km van de Belgische grens. Elf premium-wandelroutes, tussen 6 en 19 km lang, staan met prachtige uitzichten en vele hoogtepunten garant voor een onvergetelijke wandeling. Alle routes zijn uitstekend gemarkeerd. Naast deze premiumroutes zijn ook de kortere thematische routes aan te bevelen, zoals de Straat van de Sculpturen of de Pelgrimswegen. Of de ‘Saarland Tafeltouren’, waar men zich na de wandeling culinair kan laten verwennen. Vele aanbiedingen zijn als arrangement te boeken.

Tourist-Information Sankt Wendeler Land Am Seehafen 1 DE-66625 Nohfelden-Bosen Tel.: +49 (0)6852 9011-0 Fax: +49 (0)6852 9010-20 www.sankt-wendeler-land.de tourist-info@bostalsee.de

Ca. 300 kilometers – gezinsvriendelijk of vol stijgingen – maken een individuele planning van de fietsroute mogelijk, al naar gelang de conditie en de tijd. De verbinding met andere langeafstand-fietspaden en de vele combinatiemogelijkheden zorgen voor een enorme actieradius. Sportief ingestelde fietsers vinden een echte uitdaging in de prachtige natuur op de negen Mountainbike-touren met verschillende moeilijkheidsgraden en lengtes tussen 18 en 47 km. Wat men zeker niet mag missen: het grootste recreatiemeer van Zuidwest-Duitsland, de Bostalsee. Hier is het zwemmen, waterfietsen, surfen of zeilen geblazen.

TIP

Panoramische uitzichten over de regio heeft men vanaf het platform van de uitzichttoren boven op de 596 m hoge Schaumberg bij Tholey. Twee tentoonstellingen in de toren, een informatiestand en het restaurant ‘Schaumberg-Alm’ met biertuin maken het aanbod compleet

Een gevarieerd netwerk van fietspaden

DsR15_BE1_16-22_Layout 1 10.02.15 11:27 Seite 19

Wijnherberg aan de Nahe-fietsroute

Dichte bossen, imposante rotsen en romantische dalen zorgen voor een speciale bekoring op de 140 km lange ‘Pfälzer Waldpfad’ wandelroute.

Tussen druiven en Romeinse bouwwerken De Romeinen hadden in de gaten dat de hellingen langs de kronkelende rivier bij-

zonder geschikt waren voor wijnbouw. De meest verbouwde druivensoort is de ries ling. Zij plantten de eerste wijnstokken en maakten meer dan 2000 jaar geleden een begin met de wijnteelt. Dankzij de unieke ligging en de 400 miljoen jaar oude, in het devoon gevormde leisteenbodem, is de riesling uit de Moezel een van de beste witte wijnen ter wereld. Maar ook de niet

minder beroemde müller-thurgau en weißburgunder en grauburgunder worden hier geteeld. De keuze is enorm: zo’n 5000 bedrijven produceren samen duizenden wijnen, die naar alle uithoeken van de wereld worden geëxporteerd. De rijke cultuur, de lekkernijen van de Moezelstreek en de fascinerende regio ontdekt men het best met de ‘Moselsteig’, de in april 2014 >>

Saarschleifenland Natuur en cultureel erfgoed Spannende ontdekkingstochten bij drielandenpunt Duitsland-Frankrijk-Luxemburg. Naar het voorbeeld van de beroemde Saar-Hunsrück-Steig zijn in het ‘Saarschleifenland’ talrijke rondwandelingen gecreëerd van een dag of halve dag. Ze verbinden de schatten van de regio met een uitgebreid netwerk van fantastische bekroonde wandelingen. Wandelgenot op het hoogste niveau – dat heeft het Duitse ‘Wanderinstitut’ bevestigd door elk van de 111 routes te certificeren met het ‘Wandersiegel’. Deze ‘droomlussen’ zijn tussen de 6 en 20 kilometer lang en ontworpen als rondwandelingen. © ej|foto|grafik, Raphael Maass

Machtige kasteelruïnes

Saarschleifenland Tourismus GmbH Poststr. 12 | DE-66663 Merzig Tel.: +49 (0)6861 80 440 tourismus@saarschleifenland.de www.saarschleifenland.de

Vele ervan zijn direct verbonden met de Saar-Hunsrück-Steig, andere lopen in de buurt ervan. Rivierpanorama’s met zonovergoten wijnhellingen en stille bossen, machtige kasteelruïnes en lieflijke orchideeënweiden, steile rotspaden en paadjes door boomgaarden. De ‘droomlussen’ verbinden de mooiste landschappelijke schatten in de regio rond de bekende Saarlussen. En omdat een wandeling pas goed eindigt met een gezellig rustpunt, zijn er talrijke mooie plekken om te genieten en te verpozen. Het drielandenpunt staat niet alleen bekend om zijn uitgelezen wijnen, maar ook om een verfijnde biercultuur. Talloze gastronomen doen de regionale keuken eer aan met passende stevig-hartige gerechten.

TIP

Tuinen zonder grenzen – tot het unieke netwerk van tuinen in Duitsland, Frankrijk en Luxemburg behoren de ‘Tuin der zinnen’ in Merzig en het ‘Park van de vier jaargetijden’ in Losheim am See

DsR15_BE1_16-22_Layout 1 10.02.15 11:28 Seite 20

geopende wandelroute. Op het hele traject wisselt deze wandelroute van extra klasse, die zowel dicht langs als hoog boven de bochten van de rivier loopt, niet minder dan 14 keer van oever. Zo mist men geen mooie uitzichtpunten op de Moezelhellingen en passeert men vele wijndorpen. Daar kan men op een door druivenranken omgeven binnenplaats of

Wandelen op de Ahrsteig

direct aan de oever van de rivier krachten verzamelen voor de volgende etappe van de route, of bij een glas Moezelwijn overleggen om hier nog wat langer te blijven. Onderweg ontdekt men de indrukwekkende bezienswaardigheden langs de voormalige Romeinse weg. Het hart van deze regio is Trier, rond 18 v.Chr. gesticht door keizer Augustus en daarmee de

oudste stad van Duitsland. Het stadsbeeld wordt bepaald door de vele monumenten uit de oudheid, zoals de Kaiserthermen, de basiliek van Constantijn en de legendarische Porta Nigra – allemaal UNESCO-werelderfgoed. In het ‘Rheinische Landesmuseum’ kunt u bovendien het beroemde wijnschip van Neumagen bezichtigen, een reliëf uit de periode rond

Fietsroute Duitse Wijnstraat

Moezelland – paradijs voor wijngenieters en actieve vakantiegangers In de lente bloeien de wijnranken en de rode moezel-wijnhellingperzik, in de zomer bepaalt het warme diepe groen van de wijnranken het landschap, en in de herfst de betoverende bonte herfstkleuren van het loof. Al eeuwen lang gedijen langs de steile oevers van de Moezel excellente wijndruiven. Dit dankzij de leistenen bodem die warmte goed kan vast houden, maar ook dankzij de Romeinen. Al meer dan 2000 jaar geleden hadden de Romeinen een wijncultuur in het Moezeldal en lieten ze prachtige monumenten achter in Trier, en Romeinse villa’s en viaducten aan de Moezel, Saar en Ruwer.

Mosellandtouristik GmbH Kordelweg 1 | DE-54470 Bernkastel-Kues Tel.: +49 (0)6531-97330 Fax: +49 (0)6531-9733-33 info@mosellandtouristik.de www.mosellandtouristik.de

Wandelen, fietsen, watersport – zeldzaam mooi Dit unieke landschap is bijzonder intensief te beleven tijdens het wandelen, fietsen of op een boot. De 270 km lange Mosel-Radweg behoort tot de meest geliefde fietsroutes in Duitsland en loopt direct langs de rivier. De vele stadjes en dorpjes met wijnboeren, waar de fietsroute doorheen loopt, zijn een ontdekkingsreis waard. Voor wandelliefhebbers is er sinds een jaar de premiumwandelroute Moselsteig. Deze volgt 365 kilometer lang de Moezel, vanaf Perl aan de Duits-Franse grens tot aan de Rijn bij Koblenz. De water-wandelroute langs de Moezel maakt met ongeveer 60 open afstapplaatsen spontane uitstapjes mogelijk, precies waar u graag wilt.

TIP

De sfeervolle wijnfeesten aan de Moezel en Saar staan garant voor pure levensvreugde. Bij livemuziek, regionale specialiteiten en de kroning van een nieuwe wijnkoningin smaakt de lekkere wijn nog lekkerder

Het gevarieerde natuur- en cultuurlandschap langs de Moezel is voor fietsers en wandelaars een bijzondere belevenis.

DsR15_BE1_16-22_Layout 1 10.02.15 11:28 Seite 21

Uitzicht op Zell aan de Moezel

het jaar 220, dat ooit het graf van een wijnhandelaar sierde. Aan de hand van de vondst van dit reliëf is ontdekt dat het dorp Neumagen-Dhron het oudste wijndorp van Duitsland is. In Trier bevindt zich ook de oudste Duitse wijnkelder, die keizer Constantijn rond het jaar 330 in de vorm van twee reusachtige voorraadschuren, zogeheten horrea, liet bouwen.

Rondom de Saarlus Ongeveer halverwege tussen Saarbrücken en de plek van uitmonding in de Moezel veroorlooft de Saar zich een romantische omweggetje van ca. tien kilometer om hemelsbreed een afstand van twee kilometer te overbruggen. Deze sprookjesachtige lus in de Saar bij Mettlach verschaft de hele regio in het noordwesten

van het Saarland de naam Saarlus. Onvergetelijk is het uitzicht vanaf Cloef, een heuvel boven de rivierbocht met wandelen fietsroutes langs beide oevers. Hier, in de bosrijke streek tussen de Saarlus en de meer westelijk gelegen Bovenmoezel, heerst de Saarlandse levensvreugde, die mede bepaald is door de historische ligging tussen Duitsland en Frankrijk. >>

Op ‘Traumpfaden’ er tussen uit Geniet van veelzijdige rondwandelingen door ongerepte natuur in prachtige landschappen Ze behoren tot het beste wat Duitsland wat wandelen betreft te bieden heeft: de ‘Traumpfaden in Rijn-Moezel-Eifel-land’. U kunt de rijkdom aan natuurmonumenten en culturele schoonheden in de vakantieregio Mayen-Koblenz ontdekken op 26 rondwandelingen: 5 langs de Rijn, 7 langs de Moezel en 14 in de Eifel.

‘Traumpfade’ – een andere manier van wandelen geen ambitieuze kilometers maken maar wandelen om van elk moment te genieten. De 6-19 kilometer lange rondwandelingen voeren door ongerepte natuur, dichte wouden en vulkaanlandschappen, over hoogvlaktes en steile wijnbouwhellingen, langs middeleeuwse kastelen en burchten en bieden adembenemende uitzichten over Rijnen Moezeldal.

Elke route een hoogtepunt op zichzelf

In tegenstelling tot de langeafstand routes, die in etappes dag na dag afgelegd worden, hebt u hier de keuze uit losse routes met heel verschillende lengtes, landschappen en thema's. Toch volgen ze allemaal dezelfde kwaliteitsfilosofie: de ‘Traumpfade’ zijn bekroond met het ‘Duitse Wandersiegel’ en staan garant voor een topbelevenis. Duidelijk routemarkeringen zijn binnen gezichtsafstand geplaatst en maken het oriënteren eenvoudig en aangenaam.

TIP

Naast de 26 ‘Traumpfaden’ brengt het thema-wandelpad ‘Streuobstwiesenweg’ u in een afwisselende wereld vol fruitbomen, vlier-plantages en walnoten-lanen. Een insectenhotel, geurkolommen en een fruit-leerpad maken het thema compleet. www.remet.de www.traumpfade.info

Projektbüro Traumpfade der Rhein-Mosel-Eifel-Touristik Bahnhofstrasse 9 | DE-56068 Koblenz Tel.: +49 (0)261/108419 Fax: +49 (0)261/3002797 info@traumpfade.info www.traumpfade.info

DsR15_BE1_16-22_Layout 1 10.02.15 11:28 Seite 22

Zuidlijke Eifel Een paradijs voor wandelaars

Slechts weinig regio’s in Duitsland bieden zo’n dichtheid en ongecompliceerd samengaan van hoogstaande sterrenkeukens en een geliefde regionale gastronomie die stevige plaatselijke specialiteiten op tafel brengt. Bijv. het Saarlandse nationale gerecht ‘Dibbelabbes’, een soort stoofpot met spek, prei, aardappelen, eieren en nog meer ingrediënten.

Het wijngaardgebied bij de Saarlus is de parel van de wijnbouw rond Moezel en Saarland. Het ligt bij het wijngebied‘Moseltor’ pal tegenover Luxemburg, ver voor de monding van de Saar en voor Trier. Er wordt voornamelijk Elbling, een witte druivensoort, verbouwd. De Elbling staat bekend als een van de oudste druivensoorten in

Europa, die al door de Romeinen aan de Moezel verbouwd werd. Voor wijnlijfhebbers is een bezoek aan de vinotheek ‘Haus der Saarländischen Weine’ in de voormalige schuur van de oude maalmolen van Perl aan te bevelen. Hier kan men de wijnen van vrijwel alle Saarlandse producenten proeven

De ‘Eifelsteig’ en haar partnerpaden Haar motto ‘waar rots en water je begeleiden’, wordt in elk opzicht kilometer na kilometer waargemaakt tijdens de 313 km van dit langeafstand-wandelpad met in totaal 15 etappes: de ‘Steig’ loopt door talrijke dalen waarin kleine beekjes kabbelen, voert langs kristalheldere stuwmeren aan de rand van het nationale park en passeert de ‘ogen van de Eifel’, de kratermeertjes. In Gerolstein worden de wandelaars begroet door steile dolomietrotsen, overblijfselen van een 380 miljoen jaar oud tropisch rif. In het dal van de Lieser passeert de smalle ‘Steig’ markante rotspartijen en ook op de laatste kilometers blijkt duidelijk de symbiose tussen rots en water: in het Butzerbachdal bepalen rotsblokken en scherp gekante stenen de beekloop. Met behulp van hangbruggen voorkomt men hier natte voeten.

Opwinding en avontuur, ontspanning en plezier: Dat geldt ook voor de paden die zich links en rechts aansluiten bij de Eifelsteig. Het netwerk aan partnerpaden omvat trajecten van een halve dag tot meerdaagse touren. Hiermee kan men bv. de voormalige koperstad Stolberg of de weiden met narcissen in het Perlenbachdal bij Monschau bezoeken. Onder de verzamelnaam ‘Vulkaaneifelpaden’ kan men het unieke door vulkanisme gevormde landschap van de Vulkaaneifel ontdekken. Men komt er kratermeertjes tegen of de koudwatergeiser ‘Wallender Born’.

Eifel Tourismus GmbH Kalvarienbergstr. 1 | DE-54595 Prüm Tel.: +49 (0)6551 96560 info@eifelsteig.de | www.eifelsteig.de

TIP

Alle touren zijn op de internetsite www.eifelsteig.de te vinden in een wandelrouteplanner, zodat men zich van te voren al uitgebreid kan informeren over het verloop, de zwaarte en de hoogtepunten van de paden. Voor dit pad worden meerdere wandelpakketten aangeboden, b.v. 7 overnachtingen met ontbijt, bagagetransport en lunchpakketten vanaf 439,- per persoon

Grandioze uitzichten, wijdse beekdalen, uitdagende klimmetjes – dat is puur natuurgenot op het langeafstand-wandelpad tussen Aken en Trier.

DsR15_BE1_23-25_Layout 1 10.02.15 11:35 Seite 23

Paderborn Schloß Neuhaus

Van Paderborn naar Sauerland Paderborn, een van de mooiste steden in Noordrijn-Westfalen, is omgeven door een gevarieerd landschap dat in het zuidoosten direct overloopt in het bosrijke Sauerland.

et landschap rond de 1200 jaar oude universiteits- en domstad Paderborn is zo gevarieerd als vrijwel geen andere fietsregio in Duitsland: in het noordoosten ligt de nog bijna ongerepte Senne met haar dennenbossen en heidevlaktes. Aan weerszijden van de Lippe ligt het vlakke Delbrücker Land, met een mozaïek van akkers en weiden. En tenslotte ligt in het oosten en zuiden de Paderborner Hoogvlakte met uitgestrekte landerijen die worden doorsneden door diepe beekdalen. En dan, op een afstand van een kleine dagtoer per fiets, ligt daar het Sauerland. Over meer dan 2000 km gemarkeerde fietspaden kunt u indrukwekkende landschappen en talrijke bezienswaardigheden beleven.

Het Alme-fietspad Het Alme-fietspad volgt over een afstand van 68 km het riviertje met dezelfde naam, vanaf haar uitmonding in de Lippe bij kasteel Schloß-Neuhaus voor de poorten van Paderborn tot aan haar bron bij Brilon in het Sauerland. Langs deze landschappelijk en cultuurhistorisch interessante fietsroute wijzen blauwe borden met de tekst ‘Alme-Radweg’ de weg naar talrijke bezienswaardigheden. Het startpunt van onze fietstour ligt in de barokke tuin van kasteel Schloß-Neuhaus.

Via Wewer verlaat de route het stadsgebied van Paderborn en gaat naar Borchen, Alfen en Niederntudorf. Volgende plaats is Wewelsburg met de gelijknamige indrukwekkende burcht op een uitstekende rots hoog boven het Almedal. Daarna passeert men Ahden, vervolgens Büren met de prachtige Jezuïetenkerk en dan rijdt men via Weine en Siddinghausen voorbij de Bürense wijken Harth en Ringelstein.

Het Auenrad-Fietsroute In Büren kan men de Alme-route mooi verlengen met de 44 km lange rondlus van de Auenrad-fietsroute. Deze gaat over verharde, niet geasfalteerde wegen door het idyllische ooilandschap tussen Büren en Bad Wünnenberg, langs talrijke met veel zorg gerestaureerde molens. Weer terug in Büren gaat het verder over een mooie bosweg links van de rivier en dan vanaf de Multhäuper hamermolen nog drie kilometers over de landweg tot aan BrilonAlme. Hier bevindt zich, zoals de naam al doet vermoeden, de bron van de rivier. Nu rest alleen nog de laatste zeven kilometer, met daarbij de enige lange afdaling van de gehele route, naar het eindpunt van de Alme-fietsroute bij het stadhuis in het centrum van de oude Sauerlandse Hanzestad Brilon,. Naast de Alme en het fietspad ligt nog een stilgelegd spoor, dat

gebruikt wordt voor toeristische uitstapjes met de Waldbahn-Almetal-trein.

Bikerparadijs Sauerland Fietsen of liever biken? In de Sauerlandse resorts kunnen de hobbybikers en klimspecialisten zich naar hartenlust uitleven. De routes in het land van de duizend bergen gaan door zacht glooiende vlaktes, over steile heuvels en uitdagende terreinroutes. >>

Paderborn Lippemeer

DsR15_BE1_23-25_Layout 1 10.02.15 11:35 Seite 24

Paderborn Historisch stadhuis

In het gebied van de mountainbike arena tussen Winterberg, Olsberg en Brilon vinden bikefans 38 routes met een totale lengte van 1700 kilometer. Sportieve fietsers kunnen zich hier echt uitleven en met hun dikke mountainbike profielen de steilste hellingen omhoog overwinnen om daarna razendsnel moedig downhill te razen.

Met de trail- en cross-tochten kunnen bikers hun kunnen ook op de proef stellen op voor hen aangelegde routes. Maar ook de recreatieve- en gezelligheidsfietsers kunnen in de bike Arena genieten van het prachtige middelgebergtelandschap met steilwandigen dalen, heldere meren en bosrijke natuurparken.

Almetal

Spoorbaanfietsen Rustiger fietst het op de SauerlandRadring, die de steden Finnentrop, Eslohe, Schmallenberg en Lennestadt verbindt. Over in totaal 84 kilometer gaat het door uitgestrekte loof- en naaldbossen langs kleine musea, monumenten van techniek, stille plekjes, aantrekkelijke zwembaden en andere gezinsvriendelijke recreatie-

Paderborn Bezoek de Brueghel familie Meer dan 100 werken van de Brueghel familie zijn van 21 februari t/m 21 juni in Paderborn te bezichtigen Dit jaar staat in Paderborn grootse Vlaamse kunst uit de 16e en 17e eeuw op het programma: van 21 februari t/m 21 juni 2015 wordt in de Städtischen Galerie – in het Paderbornse kasteel Neuhaus – een omvangrijk overzicht getoond van de veelzijdige werken van de Brueghel familie en de belangrijkste kunstenaars uit hun omgeving. Tentoongesteld worden meer dan 100 schilderijen, tekeningen en grafische prenten, die tijdens vier generaties van deze Vlaamse familie van schilders zijn ontstaan. Daartoe behoort ook het beroemde schilderij uit 1592: ‘de man met de geldzak en zijn vleiers’.

Tourist Information Paderborn Marienplatz 2a | DE-33098 Paderborn Tel.: +49 (0)5251 882980 tourist-info@paderborn.de www.paderborn.de www.brueghel-ausstellung.de

Vanaf kasteel Neuhaus – waar van mei t/m oktober in het kader van de Paderborner kasteelzomer vrijwel elk weekend openlucht evenementen plaats vinden – is het slechts vier prachtige kilometers langs de kortste rivier van Duitsland, de Pader, tot aan de Paderborner binnenstad, die altijd een bezoek waard is. Sowieso zijn de verschillende landschappen rondom Paderborn uitermate geschikt om via wandelingen of fietstochten te ontdekken: te voet over een van de 14 tot 21 km lange rondwandelroutes, over de ‘Paderborner Höhenweg’, de ‘Paderborner Karstrundweg’ of de ‘Alten Pilgerweg’, en met de fiets over de vijf Paderborner Rundtouren (‘PB-Touren’) die tussen de 25 en 70 km lang zijn. Meer informatie: www.paderborn.de/radfahren

TIP

Voor de Brueghel tentoonstelling en de Paderborner fietsroutes zijn er ook informatie folders in de Nederlandse taal

Fietsen, wandelen en plezier beleven

DsR15_BE1_23-25_Layout 1 10.02.15 11:39 Seite 25

Winterberg op de top

Bikepark Winterberg Het Bikepark Winterberg is het grootste en veelzijdigste bikepark van Duitsland. Hier vindt men alles voor mountainbiken,

rijstijl verbeteren, of gewoon plezier beleven. Omhoog met de fiets in de lift, en weer naar beneden op de negen kilometer professioneel aangelegde afdalingsroute. Hier treft de Europese mountainbike scene elkaar. Maar ook de minder geoefende fietser kan hier in het Bikepark Winterberg met zijn wielen uit de voeten

KLICKTIPPS

www.alme-radweg.de www.bikepark-winterberg.de www.paderborner-land.nl www.winterberg.de

en verpoosmogelijkheden. De route volgt een voormalige spoorlijn waarbij de 700 meter lange vleermuistunnel een hoogtepunt is. Ze is bijna geheel geasfalteerd.

Vakantie-avontuur Winterberg Pakkende belevenissen en gevarieerde vrijetijds-attracties van 1 april t/m 1 november gratis met de WinterbergCard Plus

Ingebed in het zacht glooiende landschap van het Sauerland ligt de vakantiewereld Winterberg. Door de ongerepte natuur, frisse berglucht en indrukwekkende panorama’s is Winterberg een zeer geliefde bestemming voor actieve vakantiegangers. Boeiende thematische routes, rondwandelingen en het ‘Hochsauerland Wanderfestival’ zijn ideaal voor wandelaars. Ook voor fietsers heeft Winterberg een scala aan mogelijkheden, die variëren van routes voor mountainbikers tot gemoedelijke routes door idyllische dalen. Nieuw is ook het Trailpark Winterberg dat in het voorjaar geopend wordt. Gratis activiteiten met de WinterbergCard Plus Gratis plezier beleven vakantiegangers met de WinterbergCard Plus: met activiteiten als zomerrodelbaan, klimpark, panorama-belevenis-brug, boottochten op de Sauerlandse meren of waterpret in het openluchtbad Siedlinghausen hoeft men zich niet te vervelen. Leuke activiteiten voor het hele gezin zoals minigolf, een bezoek aan het nationaalpark Kellerwald, of een bezoek aan Thikos Kinderland daaraan zullen kinderen zich zeker herinneren. Ook op culturele mogelijkheden hoeft men in Winterberg niet te beknibbelen: het West-Duitse Wintersportmuseum, het openluchttheater Hallenberg, het Heinz Nixdorf Museum in Paderborn, dit alles en nog veel meer is met de WinterbergCard Plus gratis! Dit all-inclusief-ticket van vakantiewereld Winterberg garandeert vrije toegang tot meer dan 40 recreatiebedrijven in Winterberg en omgeving en is bij meer dan 80 gastgevers bij de overnachtingsprijs inbegrepen.

TIP

Beleef een uniek totaalpakket in Winterberg, waarbij recreatie, activiteiten in de natuur en vrijetijdsplezier voorop staan: www.winterbergcard-plus.de !

Ferienwelt Winterberg Am Kurpark 4 | DE-59955 Winterberg Tel.: +49 (0) 2981/92500 Fax: +49 (0) 2981/8007878 info@winterberg.de

DsR15_BE1_26-27_Layout 1 10.02.15 13:01 Seite 26

Münster Otto Piene

Münster LWL-Museum für Kunst und Kultur

NRW – venster op de kunstwereld H

Highlight De Ruhrtriennale De Ruhrtriennale, het Internationale Festival van de Kunsten, brengt muziek, beeldende kunst, theater, dans & performance tezamen in de fascinerende ruimten van de industriecultuur in het Ruhrgebied (14-08 t/m 26-09)

artelijk welkom in cultuurland Noordrijn-Westfalen. Hier wachten ongeveer 900 musea en expositieruimten met een groot aanbod aan actuele tentoonstellingen erop ontdekt te worden.

Het uur nul in de kunst: ZERO De verwerking van de catastrofe beheerste na de tweede wereldoorlog de kunst in Duitsland. Een kunstzinnige ontwikkeling die niet in verband stond met de Naziterreur leek onmogelijk. Een paar kunstenaars zagen daarin geen perspectief. Zij riepen in het jaar 1958 het uur nul uit: ZERO. Zo noemden Heinz Mack en Otto Piene, en later ook Günther Uecker

hun kunstenaarsgroep in Düsseldorf. Ze schiepen een nieuwe esthetiek, richtten de blik optimistisch vooruit, en ontwikkelden de lichtkunst, kinetische kunst en kunst met objecten onomkeerbaar verder. Hun avant-garde kunst is zojuist opnieuw ontdekt: een grote overzichtstentoonstelling trekt sinds herfst 2014 van het Guggenheim museum in New York via Berlin naar Amsterdam. In hun eigen werkgebied Noordrijn-Westfalen heeft men de drie kunstenaars nooit van de eerste rij verbannen. Tot 10 mei 2015 toont de Kunstsammlung NRW in Düsseldorf een retrospectief van het omvangrijke werk van Günther Uecker. In Münster wijdt het

Het ander hotel in Dusseldorf Dit hotel, gelegen in een idyllisch park in Kaiserswerth, biedt een gemoedelijk comfort in een historische ambiance.

De 55 stijlvol gemeubileerde kamers en de veelzijdige vergaderzalen beloven een bijzonder aangenaam verblijf.

www.hotel-mutterhaus.de

Das MutterHaus Hotel und Tagungszentrum GmbH Geschwister-Aufricht-Str. 1 (vroeger Alte Landstr. 179) DE-40489 Düsseldorf Telefoon: +49 211/6 17 27-0 Telefax: +49 211/6 17 27-15 04

2015 is het jaar van de grote internationale namen. Tussen Düsseldorf, Essen en Münster zijn er talloze meesters en vele kunst-sterren te ontdekken.

DsR15_BE1_26-27_Layout 1 10.02.15 13:02 Seite 27

Düsseldorf Günther Uecker Bewegtes Bild 1964

LWL-Museum voor Kunst en Cultuur een overzicht aan de lichtkunst van Otto Piene (13 juni t/m 20 september).

Zeche Zollverein: totaalkunstwerk Het UNESCO werelderfgoed Zeche (hoogoven) Zollverein vormt een van de boeiendste bestemmingen in het Roergebied. Met een oppervlakte van 100 ha. biedt het

Unesco-werelderfgoed Zollverein ruimte aan een grote diversiteit in belevingen, die zich het best in alle rust laten ontdekken. In het voormalige ketelhuis bij schacht XII presenteert bijv. het Red Dot Design museum de grootste expositie ter wereld van designs uit de huidige tijd. Op 4000 m2 , verdeeld over vijf etages, tonen meer dan 2000 tentoonstellingsstukken de reikwijdte

Zeche Zollverein Extraschicht

van actuele ontwerpen voor producten. Behalve de vaste tentoonstellingen worden er talrijke afzonderlijke evenementen georganiseerd, zoals concerten, exposities en workshops. Zo bijvoorbeeld op 8 mei 2015: Klavier-Festival Ruhr: Piano meets Djs – Piano Clubbing (electronische dansmuziek) met Francesco Tristano, Brandt Brauer Frick & Edoardo Pietrogrande

Geschiedenis om aan te raken Het UNESCO-werelderfgoed ‘mijn en cokesfabriek Zollverein’ Het UNESCO-Werelderfgoed Zollverein, ook bekend als de ‘mooiste mijn van de wereld en de grootste cokesfabriek van Europa’, is tegenwoordig het levende symbool van het Ruhrgebied. Gelegen midden in de Ruhr-regio, in noord-Essen, kan men hier elke dag interessante nieuwe kanten ontdekken van dit indrukwekkende icoon van industriecultuur.

Spannende industriële geschiedenis beleven

Tijdens een rondleiding langs het Denkmalpfad ZOLLVEREIN® (monumentenpad) maakt u kennis met de bovengrondse installaties van de ooit productiefste mijn van Europa of met de stilgelegde productielijn van de destijds grootste cokesfabriek van het continent. Hier komt geschiedenis weer tot leven en wordt het werken en leven met de kolen bijna tastbaar. Langs de route van de kolen vertellen grote machines en reusachtige installaties het verhaal van de enorme productie van deze mijn. Nu nog ziet men er het kolengruis en de reuk van ijzer, rubber en olie getuigt van een arbeidsintensief verleden. Tijdens een rondleiding met geschoolde gidsen langs de kolenroute leert men de architectuur, het werk en de techniek kennen.

TIP

Over steenkool en mijnwerkers. Rondleiding voor publiek in het Nederlands Tijd: 15 februari 2015 (zondag), 18 februari 2015 (woensdag), 22 februari 2015 (zondag), 25 februari 2015 (woensdag), 1 maart 2015 (zondag), 5 april 2015 (1e paasdag), 24 mei 2015 (1e Pinksterdag), altijd om 14 uur. Duur: 2 uur / kosten: 9 € (met korting 6 €), kinderen van 5 t/m 17 jaar 4 €, families 12 € resp. 20 €

UNESCO-Welterbe Zollverein Gelsenkirchener Straße 181 DE-45309 Essen Tel.: +49 (0)201 246810 denkmalpfad@zollverein.de www.zollverein.de

DsR15_BE1_28-29_Layout 1 10.02.15 11:21 Seite 28

Bremerhaven Kleine Weser

Petershagen Glasblazerij Gernheim

De Weser-fietsroute is vanwege haar gevarieerdheid een van de populairste langeafstandsfietspaden van Duitsland. Ze gaat door heidevelden en moerassen, door kleine stadjes en grote metropolen, naar zandstranden en de Waddenzee.

e Weserfietsroute begint in de vakwerkstad Hannoversch Münden in Nedersaksen, slingert dan ca. 40 kilometer door Noordrijn-Westfalen om daarna haar koers door Nedersaksen richting Noordzeekust te vervolgen. Tijdens een fietstocht langs de Weser ontvouwen zich landschappen als uit plaatjesboeken. Meteen al op de eerste etappe, het Weserbergland, wordt men verwend met allerlei landschappelijke en architectonische hoogtepunten: kastelen in Weserrenaissance stijl, burchten, kloosters en de zacht glooiende heuvels van het Weserbergland. Vlak voor Minden verlaat de Weser het bergland. Vanaf Porta Westfa-

lica loopt de fietsroute dan door de NoordDuitse laagvlakte en passeert fascinerende veen-, moeras- en heidelandschappen.

Bremen en Bremerhaven In de grootste stad aan de Weser, de vrije Hanzestad Bremen, eindigt deze etappe. Als men de Bremer stadsmuzikanten achter zich gelaten heeft gaat het verder in de luwte van de dijken. De Weser wordt vanaf Bremen steeds breder, zodat men het een of andere koopvaardijschip op zijn tocht richting Noordzee kan vergezellen. Wie aan de westkant van de Weser verder fietst komt ter hoogte van het schiereiland Butjadingen langs pittoreske bad-

plaatsjes aan de kust en langs het nationale park ‘Nedersaksiche Waddenzee’. Aan de oostelijke kant van de Weser ligt de zeestad Bremerhaven. Bremerhaven is als geen andere stad bepaald door haar ligging aan zee. Tussen 1830 en 1974 emigreerden vanaf hier meer dan zeven miljoen mensen, voornamelijk naar de Verenigde Staten. De geschiedenissen van deze emigranten, ervaart men in het Duitse ‘Auswanderhaus’, Europa ‘s grootste belevenismuseum over het thema emigratie. Daarna gaat het op de laatste etappe verder langs een twaalf kilometer lang zandstrand tot aan de monding van de Weser bij Cuxhaven

Fietsen naar de Noordzee

Ooievaarshoofdstad Petershagen…

Mindener Straße 16 | DE-32469 Petershagen Tel.: +49 (0)5707 90010 | www.petershagen.de

Rond Petershagen loopt de ‘ooievaarsroute’ 50 km langs typische Weser-dorpjes met vakwerkhuizen en historische Weser-kerken. Zeldzame watervogels en witte ooievaars begeleiden de fietsers op hun tocht langs verschillende typen molens, het haringvangstmuseum Heimsen en het industriemuseum Glasblazerij Gernhem.

Openingstijden: ma, do 12-15 uur; di, wo, vr 12-17 uur; za 11-14 uur, 01-11 t/m 31-03 mo & za gesloten

TIP

Touristinformation “Altes Amtsgericht”

Gebruik de navigator.petershagen voor planning en oriëntering, voor en tijdens uw bezoek bij ons

In het noorden van Oost-Westfalen ligt in de molenregio Minden-Lübbecke de Weserstad Petershagen. De molenregio dankt haar naam aan de 43 door wind, water en paarden aangedreven molens. Hier, in het thuisland van de witte ooievaars, is fietsen en wandelen in het weidse landschap van water, weiden en bossen een unieke belevenis. Ook cultuurminnaars komen in de voormalige bisschopsstad volop aan hun trekken.

DsR15_BE1_28-29_Layout 1 10.02.15 11:22 Seite 29

Stad van fietsen, vissen en windjammers Bremerhaven is een ideaal reisdoel voor actieve vakantiegangers, kooplustigen en liefhebbers van maritieme sfeer. De internationale Noordzeekust-fietsroute, de nationale Weser-fietsroute, of de plaatselijke ‘Fisch & Shipp-Route’: veel fietsroutes doorkruisen de zeestad Bremerhaven, die vanwege haar omvangrijk netwerk aan fietspaden dan ook bekend staat als een aantrekkelijk vakantiedoel voor fietsers. Wie zijn eigen fiets niet meebrengt kan er hier een huren bij een verhuurpunt, waar ook verdere service wordt geboden. En speciaal op fietsers ingestelde hotels en hostels met aantrekkelijke aanbiedingen zijn er meer dan genoeg in de zeestad.

Shopping en cooking Drie campings met de modernste faciliteiten bieden samen meer dan 120 camperplaatsen. Die liggen zo dicht bij het centrum dat men te voet naar de boeiende wetenschaps- en beleveniswerelden en de winkelcentra van de stad kan gaan. In het winkelcentrum ‘Mediterraneo’ vinden kooplustigen een winkelparadijs met een mediterrane sfeer, winkels van hoge kwaliteit en uitnodigende restaurants. Daartegenover ligt het ‘Columbus Center’, waar de 75 winkels alles bieden wat het hartje begeert. Ook de overdekte voetgangerszone nodigt uit tot winkelen en rondwandelen. Daarna kun je in alle restaurants van de stad vis eten in alle variaties. Een bijzonder

TIP

Zeiltochten op prachtige historische schepen naar de Noordzee worden niet alleen door landrotten gewaardeerd. Te boeken via www.bremerhaven.de

smaakvol genoegen is: de Zeeviskookstudio. Deze voor Duitsland unieke showkeuken laat in een één-uur durende kook-show zien hoe makkelijk en snel een lekker vis menu bereid kan worden van verse, gerookte of diepgevroren vis. Tips & trucks krijg je er gratis bij.

Schip’ en scheepscruises organiseren. Een kleurrijk festivalprogramma maakt deze fantastische dagen compleet.

Museumwerelden en talrijke kwaliteits-evenementen. Wie geïnteresseerd is in cultuur moet beslist de tijd nemen om een bezoek te brengen aan de wetenschaps- en beleveniswerelden van de ‘Havenwelten Bremerhaven’ – bijvoorbeeld het ‘Klimahaus Bremerhaven 8 ° Ost’, het ‘Duitse Auswandererhaus’ of het Duitse scheepvaartmuseum. De modern vormgegeven exposities boeien bezoekers uren lang! Ze maken daarmee Bremerhaven het hele jaar door tot een aantrekkelijke bestemming voor iedereen die een originele attractie zoekt. Maritieme originaliteit beloven ook de volgende topevenementen in 2015: zo werpt de fietsen recreatiebeurs op 11/12 april in de ‘Schaufenster-Fischereihafen’ een blik op de nieuwste trends in de fietswereld. Slechts 2 weken later, op 25 en 26 april, vindt op dezelfde plek de ‘FischParty’ plaats, het festival voor visliefhebbers en fijnproevers met daarbij een lange ‘proefmijl’. En van 12 t/m 16 augustus 2015 wordt Bremerhaven tijdens de ‘SAIL Bremerhaven 2015’ tot ‘hoofdstad van de windjammers’. Meer dan 1,2 miljoen enthousiaste bezoekers werden verwacht en meer dan 200 traditionele zeil-, stoomen motorschepen, die dagelijks ‘Open-

Bremerhaven Touristik TouristTel: +49 (0)471 - 809 36 100 touristikservice@erlebnis-bremerhaven.de www.bremerhaven-tourism.de www.facebook.com/erlebnisbremerhaven

DsR15_BE1_30-31 T_Layout 1 10.02.15 12:16 Seite 30

Schleswig-Holstein Muziek Festival

Husum krokusbloemenfeest

Tussen venen en zeeën Het hele jaar door kan men een ontdekkingsreis ondernemen naar de veelzijdigheid van Sleeswijk-Holstein, het gebied tussen de Noordzee en Oostzee: blootsvoets wandelen over het Wad, de zilte zeelucht inademen, indrukwekkende kastelen bewonderen en de helende kracht van veen en zee beleven.

Bad Bramstedt De idyllische kuur- en Rolandstad staat bekend als moderne geneeskrachtige badplaats en als aantrekkelijk doel voor vakantie of dagje uit. Uniek in de stad is het modder-bewegingsbad, dat voor iedereen vrij toegankelijk is in het Klinikum Bad Bramstedt. De geneeskrachtige werking wordt bij het bewegen bijzonder goed verspreid over het lichaam van de badende persoon en de hele bloedsomloop wordt positief beïnvloed.

ie zich in Sleeswijk-Holstein overgeeft aan het ritme van de getijden, laat de alledaagse drukte al gauw achter zich. Het hele jaar door staan er daar bijzondere belevenissen te wachten: heel Noord-Friesland staat elk jaar op de 21e februari in vuur en vlam, als de traditionele ‘Biike vuren’ op de stranden oplaaien. In maart trekt het havenstadje Husum vele mensen om met een lilakleurige zee van krokussen het krokusbloemenfeest te vieren. De jaarlijks in juni gehouden Kieler Week vormt een unieke mengeling van een top evenement rond zeilschepen en noordDuitslands grootste volksfeest. Tegen het eind van het jaar zorgen de gemoedelijke feestelijke kerstmarkten voor een passende sfeer in dit stemmige jaargetijde. Voor genieters van maritieme specialiteiten is dit de perfecte plek om van de ene culinaire lekkernij naar de andere te gaan.

Cultuur, muziek en veel te zien Het Sleeswijk-Holstein muziek festival, dat elk jaar in juli en augustus gehouden wordt (11-07-2015 t/m 30-08-2015), behoort tot de toonaangevende internationale culturele evenementen. Imposante

kastelen en herenhuizen, schuren, stallen en de mooiste kerken van Sleeswijk-Holstein vormen samen een uniek en stemmingsvol decor voor muzikale presentaties, die gewoonlijk alleen voorbehouden zijn aan bezoekers van de gerenommeerde opera- en concertgebouwen.

Eilandkunst Juist in de zomer zet het museum ‘Kunst van de Westkust’ op het Noordzee eiland Föhr zich in om kunst die zich bezig houdt met het thema ‘zee en kust’ te onderzoeken en onder de aandacht te brengen. Als uitgangspunt dient de schilderijenverzameling van museumstichter Frederik Paulsen, met daarin werken van belangrijke Scandinavische, Nederlandse en Duitse kunstenaars. Sinds 1999 presenteert de stichting ‘Schleswig-Holsteinische Landesmuseen Schloss Gottorf’ onder het dak van de voormalige residentie van de hertog van Sleeswijk-Holstein-Gottorf de collectie van het Landsmuseum voor kunst en cultuurgeschiedenis samen met die van het archeologisch Landsmuseum. Zo worden archeologische vondsten uit de steentijd getoond naast kunst van deze tijd.

Highlight

DsR15_BE1_30-31 T_Layout 1 26.02.15 09:47 Seite 31

Föhr Museum Kunst der Westküste

De grijze stad en de groene uiterwaarden Husum trekt bezoekers met het LudwigNissen-huis, dat als Noordzeemuseum Husum de culturele en natuurlijke ruimte van de Noordzeekust presenteert. Het hedendaagse Theodoor-Storm museum is eveneens een bezoek waard. Minder kunstachtig en museaal, en toch authentiek regionaal in de beste zin des woords, gaat het toe in het wildpark Eekholt in het Holsteiner auen-landschap (wilde weiden en uiterwaarden). De dieren die thuishoren in het regionale landschap zijn in het wildpark te zien in hun natuurlijke omgeving, waarbij de onderlinge ecologische betrekkingen duidelijk worden gemaakt. In het ca. 67 ha grote park leven meer dan 700 dieren van meer dan 100 verschillende soorten. In het bos zijn

zowel wilde zwijnen, wolven en marters te bekijken als de zeldzame grote trap (vogel), roofvogels, uilen en ook buizerds en oehoes. Het wildpark vormt een compleet en dagvullend uitje voor het hele gezin.

UNESCO-werelderfgoed Waddenzee

KLICKTIPPS

www.sh-tourismus.de www.husum-tourismus.de www.nationalpark-wattenmeer.de www.mkdw.de www.shmf.de www.bad-bramstedt.de

De Waddenzee is wereldwijd uniek: hier wisselen eb en vloed elkaar elke zes uur af. Bij eb kunnen vakantiegangers met gidsen over de zeebodem vanaf het vaste land naar de eilanden Inseln en Hallingen wandelen en zo de wereld van de zeebewoners en de talrijke watervogels ontdekken. Midden in het natuurerfgoed liggen de tien hallingen. Het zijn kleine eilandjes, die pas na beide grote stormvloeden uit de middeleeuwen ontstaan zijn op het slik

Een oase voor genieters, rustzoekers en individualisten! Het Hotel voor Genieters Historischer Krug is even bekend om zijn goede keuken als om de ruim 30 jaar bestaande Beautyfarm, waar ayurvedische wellness in koninklijke ambiance aangeboden wordt. De prachtige ligging en de in Scandinavische landhuisstijl ingerichte kamers creëren alle voorwaarden voor genieten en ontspannen.

Genießer Hotel Historischer Krug Grazer Platz 1 DE-24988 Oeversee Tel. +49 (0)4630 940 0 info@historischer-krug.de www.historischer-krug

DsR15_BE1_32_Paderbornerland_Layout 1 10.02.15 10:06 Seite 32

Beleef het Paderborner Land!

Ontdek Paderborn, het historische juweel in het Paderborner Land! Info

kaart · e mit Karte · with map · met

• • • •

Fiets door prachtige landschappen Wandel over fantastische routes Ontspan in wellnessparadijsjes Leer de historische wortels van de bronnenstad Paderborn kennen. • Geniet van de heerlijke keuken • Bezoek interessante musea en tentoonstellingen

mappa

Wandelen

s Uitstapje

Fietsen

Paderborner Land

in het Paderborner

in het Pad

erborn

er Land

Land

in het Paderborn

er Land

Vraag de gratis brochure aan.

Touristikzentrale Paderborner Land e. V. Königstr. 16, DE-33142 Büren/Duitsland Tel. +49 2951 970300, Fax 970304

info@paderborner-land.de www.paderborner-land.nl www.facebook.com/paderbornerland