4
Archipelag Palestyna Kiedy wjeżdżamy na teren Palestyny, a właściwie tego skomplikowanego tworu, jakim jest Autonomia Palestyńska, stajemy się na wielu poziomach bezbronni. Nie dlatego, że izraelska armia okupuje i kontroluje militarnie i ekonomicznie większość palestyńskiego terytorium, i nie dlatego, że mur separacyjny jest obrazą dla marzeń o świecie, w którym nie ma miejsca na dyskryminację i łamanie praw człowieka. Współczesna forma kolonializmu doskonali tu swoje przebiegłe formy, a uświadomienie sobie, że jesteśmy uwikłani – wbrew swojej woli – w wielką machinę przyzwalania na sytuację, w której znajdują się Palestyńczycy, jest przygnębiająca. Po raz pierwszy byłam w Ramallah w 1992 roku. Nie było jeszcze wtedy ani Autonomii Palestyńskiej, ani muru wzniesionego przez Izrael rękami słabo opłacanych palestyńskich robotników, ani postanowień z Oslo, gdzie w 1993 roku zawarto porozumienie, które miało problemy palestyńsko-izraelskie rozwiązywać, a jeszcze tylko ich dodało1. Do Ramallah, wtedy niewielkiej miejscowości, malowniczo położonej na wzgórzach Zachodniego Brzegu Jordanu, jechało się z Jerozolimy sześciodrzwiowym mercedesem taksówką – skrzyżowaniem samochodu będącego symbolem komfortu z autobusem. Samochody stały w rzędzie przed Bramą Damasceńską, którą pielgrzymki wiernych z całego świata wchodzą w uliczki starego miasta. Podróż trwała krótko – w końcu to tylko 16 kilometrów w linii prostej. Dziś pokonanie tego dystansu zabiera w najlepszym wypadku ponad godzinę, w najgorszym cały dzień. Droga, kiedyś prosta, została zablokowana; nowa wije się i kluczy. Trzeba przedostać się przez niesławny checkpoint Qalandiya, główny punkt graniczny, ustanowiony przez Izrael. Służy do kontrolowania 1 Wzajemne uznanie Izraela i Organizacji Wyzwolenia Palestyny, zawarte w 1993 roku w Oslo, które miało stanowić fundament procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie. Jest podstawą prawną istnienia Autonomii Palestyńskiej, a jednocześnie podziału terytorium na trzy strefy: A – obejmującą większe miasta Zachodniego Brzegu oraz Strefę Gazy, B – osiedla arabskie objęte militarną kontrolą Izraela, i C – osiedla izraelskie i tereny pod całkowitą kontrolą Izraela.
