Raam en Deur 6-2015 by Molijn Sales Support

Jaargang 17 nr 6 - 2015

vakblad voor raam-, deuren geveltechniek, van ontwerper tot verwerker

Architect Addy de Boer:

‘Wij bouwen ook mee aan de sociale cohesie in de wijk’ p01_Cover.indd 1

27-11-15 14:05

DucoFit 50 ‘ZR’ Supersnelle plaatsing

0,07 Cwinst

esystem

system

0,07 Cwinst

0,06 F CO CIX C C

0,06

omfort system

winst system

F C

T C

ronic

glasaftrek

omfort system

glasaftrek

is prachtig

Brandwerend

TW T 80 W79 ronic

system is prachtig

systemmin.

Brandwerend

4 P79

lassic system 0,28 IX De DucoFit 50winst ‘ZR’ is een zelfregelend ventilatierooster voor ‘onzichtbare’ system

winst

min.

compacte kalfplaatsing. Het rooster kan bijzonder snel vastgeschroefd

of -geniet worden. Voor de afdichting werd een nieuwe coëxtrusie-

0,28

lassic

system winst techniek ontwikkeld. Dit maakt het gebruik van zwelband overbodig. Het

fraai afgeronde binnenrooster en de bediening vormen één geheel en

een nette afwerking rond het ventilatierooster mogelijk.

DUCO @ POLYCLOSE 2016 Bezoek ons in HAL 1, STAND 1438 van 14 t.e.m. 16 januari 2016

We inspire at www.duco.eu

26062009_DUCO_RaamEnDeur.indd 20 Naamloos-10 1

HOME OF OXYGEN

kunnen dus eenvoudig afgenomen en teruggeplaatst worden. Dit maakt

info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44

19/11/15 25-11-15 17:03 09:37

VOORWOORD

Doorzettingsvermogen Kennis en nieuws zijn de brandstof voor de branche; wie goed geïnformeerd is, kan innoveren vanuit een visie, nieuwe strategieën ontplooien, beslissingen met zuivere argumenten onderbouwen en duurzame netwerken ontwikkelen met de juiste partners. Raam en Deur is als vakblad al jarenlang een bron van kennis voor alle disciplines die werken aan de gevel. Bij ons leest u redactionele verhalen die achtergronden belichten, thema's uitdiepen, experts aan het woord laten. Die verhalen bieden, hopen wij, vergezichten die voor u als lezer nieuw, verrassend en vooral bruikbaar zijn. Bij kennisoverdracht neemt het internet een steeds belangrijker plaats in. Daarom zijn ook wij sinds november online met onze vernieuwde website. Op www.raamendeuronline.nl brengen we vak nieuws in een omloopsnelheid die anders is dan die van de gedrukte editie die u nu in handen heeft, vaknieuws ook dat anders is van karakter. Voor wie snel wil bijlezen wat het allerlaatste nieuws op ons vakgebied is, loont het om iedere dag te beginnen met www.raamendeuronline.nl. Op onze website plaatsen we actueel nieuws en persberichten die ook worden bewaard in ons archief, zodat uit de actualiteit een kleine vakbibliotheek ontstaat. Die persberichten worden ook aangekondigd op ons Twitteraccount @RD_redactie en op LinkedIn geplaatst.

heel eigen karakteristieken. Om eens iets te noemen; niet de aandeelhouders of het management dicteren hier de weg die men als bedrijf bewandelt, maar de familieleden. In deze aflevering vertelt directeur Eveline van Leeuwen van Van Leeuwen Kozijnen uit Noordwijkerhout hoe de derde generatie zich met doorzettings vermogen en een neus voor innovatie door de crisis wist te slaan. En welke perspectieven schuilen in toekomstige, strategische samenwerking met collega bedrijven. Ook in deze uitgave: een interview met vastgoedontwikkelaar Peter Kraak – over deuren. De bouw innoveert de laatste jaren op allerlei gebieden, maar hoe zit dat met de deur? De binnendeur van nu, dat is toch altijd nog gewoon die opdekdeur van vroeger? En hoe staat het met de buitendeur. Kraak geeft zijn visie, en beantwoordt een aantal vragen over deuren die hij in zijn dagelijkse praktijk als ontwikkelaar regelmatig hoort. Tot slot heb ik ook bij deze editie weer een verzoek aan u. Heeft u ideeën of suggesties voor de redactie van Raam en Deur? Neem dan contact op via tel. +31 (0)73 503 88 32 of mail naar het redactieadres: raamendeur@plancommunicatie.nl. Wij maken samen met u Raam en Deur!

In deze editie vindt u onder andere een nieuwe aflevering van onze serie over familiebedrijven. Familiebedrijven zijn een belangrijke vaste waarde in onze branche en hebben een aantal waardevolle,

COLOFON

Raam en Deur vakblad voor raam , deur en gevel techniek, van ontwerper tot verwerker. www.raamendeuronline.nl Verschijning 6x per jaar Uitgave Plancommunicatie Postbus 61 NL 5258 ZH Berlicum Tel. +31 (0)73 503 88 32 Fax +31 (0)73 503 11 95 E mail: info@plancommunicatie.nl Website: www.plancommunicatie.nl Uitgever Edgar Molijn Redactie-adres Raam en Deur Postbus 61 NL 5258 ZH Berlicum Tel. +31 (0)73 503 88 32 E mail: raamendeur@plancommunicatie.nl

Redactie Hans Fuchs Arie Grevers Louis Jongeleen Johan van Leipsig Edgar Molijn Adverteren Molijn Sales Support Bert van Woesik, Debby Sajoe en Edgar Molijn Postbus 61 NL 5258 ZH Berlicum Tel. +31 (0)73 503 35 44 Fax +31 (0)73 503 11 95 E mail: raamendeur@molijnsalessupport.nl Website: www.molijnsalessupport.nl Vormgeving Inpladi bv bureau voor idee en creatie, Cuijk Druk Veldhuis Media bv, Raalte Abonnementen Plancommunicatie Postbus 61 NL 5258 ZH Berlicum Tel. +31 (0)73 503 88 32

Veel leesplezier, Edgar Molijn Hoofdredactie Raam en Deur

Wilt u een abonnement? E mail: abonnement@plancommunicatie.nl Jaarabonnement € 72, (excl. btw) Buitenland € 87, (excl. btw) Verschijning 6 x per jaar. Annulering is alleen schriftelijk mogelijk tot 8 weken voor afloop van de abonne mentsperiode. Close-Up Advertorial Copyrights Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden ver veelvoudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toe stemming van de uitgever. Uitgever en redacteuren verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen uit gever en redacteuren op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en redacteuren aan vaarden dan ook geen enkele aansprakelijk heid voor schade van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

De wederpartij wordt met nadruk aan geraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken maar af te gaan op zijn pro fesisionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controlereren. De inhoud van zowel advertenties als Close Up pagina's zijn samengesteld door of namens adverteerders en wordt door Plancommunicatie niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatig heid daarvan. Plancommunicatie aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud van zowel advertenties als Close Up pagina's. ISSN 1389 6873

: @RD_redactie

K E U R M E RK

: @RD_banen

6 / 2015

p03_Voorwoord 3

27-11-15 14:34

INHOUDSOPGAVE

Gevelarchitectuur, Architectuur voor nu en straks, deel 5

Met CPO Sint Martens Hof werkten bewoners zelf aan hun stad Een gesprek met architect Addy de Boer die samen met zijn collega’s van het Arnhemse bureau Nexit de afgelopen jaren betrokken waren bij ontwerp, organisatie en begeleiding van het bijzondere klushuizenproject in de wijk Sint Marten in Arnhem.

10 Het Detail, deel 5

“Akoestiek en ventilatie, een complexe verhouding in balans” Mechanisch ventileren zonder storende geluiden van buiten en zonder ergerlijk gezoem van een ventilatiebox. Comfortabele akoestiek en verse luchtvoorziening in de woning leken lang onverenigbaar. Maar, de laatste jaren komen we in de buurt. Dat bleek tenminste uit de woorden van twee deskundige sprekers die dit najaar hun visie gaven tijdens een seminar over het thema ‘Akoestiek en Ventilatie’. Een verslag.

Het Familiebedrijf

Voorzichtig en voortvarend. Derde generatie bij Van Leeuwen Kozijnen stevent af op een goed jaar Van Leeuwen Kozijnen uit Noordwijkerhout is een familiebedrijf pur sang. Met doorzettings vermogen en een neus voor innovatie heeft de derde generatie zich door de crisis geslagen. Directeur Eline van Leeuwen wil in de toekomst blijven investeren in nieuwe ontwikkelingen, ook in samenwerking met collega bedrijven.

22 Inside

Metaalcomposiet kan de klassieke metalen zoals koper, brons en zink vervangen Het gebruik van metalen in de architectuur is van alle tijden, de halfedele metalen en legeringen zijn vaak geliefd bij ontwerpers vanwege het oxidelaagje dat zich na jaren vormt. Voor een scheikundige is het corrosie, een architect noemt het patina. Met een speciaal composiet zijn deze metalen gemakkelijker toe te passen en hoeft men geen jaren te wachten op het begeerde patina effect.

25 4

2015/6

p04_Inhoud.indd 4

01-12-15 09:54

INHOUDSOPGAVE

Deuren

Deurenbranche illustratief voor bouweconomie De ergste crisis in de bouwsectoren ligt achter ons. Maar dat maakt het nog niet gemakkelijk om te zien hoe de bouw zich nu verder ontwikkelt. Waar komt het zwaartepunt te liggen; bij snel renoveren, bij transitie of toch weer bij nieuwbouw? Welke krachten bepalen hoe we willen bouwen en zijn bouwindustrie en toeleveranciers daar innovatief genoeg voor? Raam en Deur vroeg het aan een vastgoedontwikkelaar met dertig jaar ervaring in de verschillende bouw sectoren. Peter Kraak is nu als projectleider voor woningcorporatie AlleeWonen betrokken bij de realisatie van 93 woningen in het nieuwe stationscomplex van Breda. Hij geeft een doorsnede van ‘bouwen anno 2015’, door te kijken naar de markt voor ‘deuren‘.

28 Polyclose

Polyclose bron van informatie en inspiratie Van donderdag 14 tot en met zaterdag 16 januari 2016 vindt in Flanders Expo in het Belgische Gent Polyclose plaats, de Europese vakbeurs voor raam , deur , zonwering , gevel en toegangstechniek. De vakbeurs is gratis te bezoeken door professionels uit de branche met een uitnodiging.

35 Training-Opleiding

Sectorplan wil bestendige timmerindustrie Meer werk in de timmerindustrie, dat is de insteek van het Sectorplan Timmerindustrie dat nog tot en met 30 september 2016 van kracht is. De SSWT wil extra BBL’ers laten instro men en ontwikkelde onder andere de loopbaan APK. Daarnaast treedt de stichting op als intermediair voor een breed aanbod aan cursussen voor de timmerindustrie. Zoals de cursus Verfverwerking in de Timmerindustrie van PPG Industrial Coatings in Veenendaal.

36 Postbox Berichten uit de markt

Gevelarchitectuur Deel 5, Met CPO Sint Martens Hof werkten bewoners zelf aan hun stad 10 Productnieuws Productnieuws Het Detail Deel 5, “Akoestiek en ventilatie, een complexe verhouding in balans”

Het Familiebedrijf Voorzichtig en voortvarend. Derde generatie bij Van Leeuwen Kozijnen stevent af op een goed jaar 22

Polyclose Polyclose bron van informatie en inspiratie 35

Inside Metaalcomposiet kan de klassieke metalen zoals koper, brons en zink vervangen 25

Training en Opleiding Sectorplan wil bestendige timmerindustrie

Branchepaginas NBvT VMRG VKG

38 41 43

Buiten de Deur/Agenda Beurzen en evenementen

Op de mat Vakboeken/catalogi

Deuren Deurenbranche illustratief voor bouweconomie 28 20 6/2015

p04_Inhoud.indd 5

01-12-15 09:55

26.981538

>15

Alprokon aluminium

NIEUW #007: Geheim agent in deurnaaldvorm Inbraakwerende 007-deurnaaldprofielen voor dubbele deuren

1 sluitnaad

AFGEDEKT met DEURNAALD

< 40%

3 kreukelzones en 2e deurnaald

€ besparing

>15 minuten

>15 minuten inbraakwerend

3 haakschoten

minder KROMTREKKEN DEUR

minder nazorg en onderhoud

geïntegreerde meerpuntssluiting

LEES VERDER IN “DE INBRAAK” NU BIJLAGE BIJ RAAM & DEUR

Alprokon Aluminium Development B.V. Bremen 1, 2993 LJ Barendrecht Postbus 1160, 2990 CA Barendrecht www.alprokon.com

t (0180) 64 39 50 www.alprokon.com Naamloos-10 1

t (0180) 64 39 50 f (0180) 64 39 65 e info@alprokon.com

25-11-15 09:39

POSTBOX

“Prefab groeit, vooroverleg reduceert faalkosten”

Duco erkend VMRG Zonwering bedrijf Duco Ventilation & Sun Control uit Veurne mag zich voortaan een erkend VMRG Zonwering bedrijf noemen. Richard Geraerts, verkoopleider Nederland, en Bart Debusschere, commercieel directeur utiliteitsbouw, ontvingen het certificaat voor VMRG Zonwering uit handen van Bert Lieverse, voorzitter en directeur van de VMRG, de brancheorganisatie voor gevels en gevelele menten. Het bedrijf is goedgekeurd door SKG IKOB Certificatie en voldoet daarmee aan de VMRG Kwaliteitseisen voor zonwering. Dit betekent dat het bedrijf volgens de eisen gegaran deerd kwalitatief hoogwaardige zonwering levert. VMRG Zonwering is een groep van professionele bedrijven op het gebied van zonwering die voldoen aan de VMRG Kwaliteitseisen. Deze bedrijven zijn te herkennen aan het VMRG Zonwering logo. De bedrijven worden jaarlijks door een onaf hankelijke instantie gekeurd, wat moet zorgen voor continue kwaliteit. De VMRG Zonwering bedrijven houden onderling en met de gevelbouwers contact. Zo willen ze op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen, kennis delen en samen werken aan nieuwe oplossingen.

Gebruikers van prefab in de bouw verwach ten een verdere groei van deze toepassing. Verder blijkt vooroverleg in de bouw faal kosten te reduceren. Dat zijn twee belang rijke conclusies uit het Bouwkennis Jaar rapport 2015/2016. Van de partijen in de bouwketen heeft gemiddeld 69 procent wel eens met prefab toepassingen gewerkt. Partijen die momenteel met prefab werken, geven aan dat dit in 48 procent van de projecten het geval is. Zij verwachten dat dit aandeel in 2020 opgelopen is naar 61 procent, een stijging van 13 procent. Wat betreft vooroverleg, blijkt uit het rapport dat dit wordt gezien als meest effectieve manier om faalkosten te reduceren. Ook het werken met vaste partners wordt vaak genoemd als geschikte methode voor de ver mindering van faalkosten. Op enige afstand volgen het aanbesteden op kwaliteit, werken met gestandaardiseerde oplossingen en het werken met prefab elementen.

Inschrijving geopend voor Lighthouse Award Stichting Lighthouse Fonds roept professionals in de bouwsector op een partij of project aan te melden voor de Lighthouse Award 2016. Deze tweejaarlijkse prijs van de Lighthouse Club Nederland honoreert een persoon, project of organisatie die een buitengewone bijdrage levert aan de ontwikkeling van de bouwsector. De beschrijving van het project, de organisatie of de persoonlijke verdienste moet duidelijk maken waarom dit een winnaar is. Ook de relevantie voor de bouw, het bijzondere van de bijdrage en de toekomstgerichtheid tellen mee. Men kan zichzelf, zijn organisatie, een project, of anderen aanmelden. De prijs werd in 2013 uitgereikt aan Stichting Makkers in de Bouw vanwege de inzet voor cultuurverandering van “rakkers naar makkers gedrag” in de bouw. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden van 5.000 euro. Wie mee wil doen stuurt zijn inschrijving naar secretaris@lighthouseclub.nl.

Prijs voor raam- en deurbeslag Intersteel De nieuwe Dock lijn van Intersteel heeft een “Special Award for Excellence” voor functionaliteit gewonnen. Dat gebeurde onlangs bij de uitreiking van de GIO, de Erkenning Goed Industrieel Ontwerp. De Dock lijn raam en deurbeslag is ontworpen door interieurarchitect Erik Munnikhof. De lijn is modulair opgebouwd en verkrijgbaar met hand grepen in roestvast staal, notenhout of acryl. De handgreep ligt boven de as, waardoor een hoek in het ontwerp ontstaat. De jury koos de lijn van Intersteel uit meer dan zestig inzendingen. “Intersteel geeft de deurkruk, één van de meest gehanteerde producten, weer een eigen identiteit en met name de mogelijkheid om je deurkruk aan te passen aan je interieur”, aldus voorzitter Wim Poelman. De prijs werd uitge reikt tijdens de Dutch Design Week. Volgens Intersteel onderstreept de prijs dat de deurkruk een duidelijkere rol kan spelen in het interieur. 6/2015

p07_Postbox.indd 7

01-12-15 14:44

POSTBOX

Tuindorp in ere hersteld Woningbouwvereniging Woonkracht 10 laat groot onderhoud uitvoeren aan 153 woningen in Tuindorp Meerdervoort in Zwijndrecht. Neiteler en Sluis architek ten en bouwkundigen heeft, na onder zoek naar de oorsprong en functie van de woningen, een onderhoudsvoorstel met energetische verbeteringen uit gewerkt. Het doel was om de sfeer en charme van vroeger te herstellen en te combineren met het comfort van nu. In het project worden, naast ventilatie roosters, inbraakwerend hang en sluit werk en Q Stream woonhuisventilato ren, drie specifieke Buva hardglas producten verwerkt. De toiletten worden voorzien van inbraakwerende valramen type ISO 1300, uitgevoerd in satijnglas. Op verzoek van de bewo ners worden de nieuwe voordeuren voorzien van een klein type ISO 1000 draairaampje en als laatste wordt het glas in lood raam boven de voordeur vervangen door Buva isolatieglas ISO 1000 voorzien van een keramische print met het originele glas in loodontwerp.

Prijs voor Vlakglas Recycling Nederland

Duco draagt bij aan renovatie De renovatie van 86 eengezinswoningen aan de Mergelweg in Maastricht is afgerond. Woning corporatie Servatius Wonen & Vastgoed riep daarbij de hulp van Duco Ventilation & Sun Control in. Om aan de renovatie eisen te voldoen, werd er naast thermische isolatie ook natuurlijke ventilatie toegepast om de luchtkwaliteit te optimaliseren, en vocht en schimmel problemen te vermijden. Samen met de opdrachtgever werd voor de toevoer van verse lucht gekozen voor de toepas sing van zelfregelende klepventilatie roosters van de DucoKlep 15 ZR. “Deze keuze werd ingegeven door diverse redenen”, zegt Hub Tillie van de woningcorporatie. “De DucoKlep 15 ZR had onze voorkeur doordat het ven tilatierooster niet alleen een aanzien lijke luchtdoorlaat en een gemakkelijke reiniging garandeert. Ook esthetisch gezien past dit rooster in het plaatje.”

Vlakglas Recycling Nederland is door het Nationale Business Succes Award Instituut uitgeroepen als Branchewinnaar Glasrecycling 2015. De Nominatiecommissie ziet in het bedrijf een stabiele, vooruitstrevende onder neming. De Nationale Business Succes Award wordt sinds 2012 jaarlijks toegekend aan het beste bedrijf van Nederland. Het is de groot ste ondernemersprijs van ons land. De geno mineerden dienen een succesvisie te hebben, een gezonde bedrijfsvoering en een onder scheidende positie in hun markt. Op basis van een selectie worden de bedrijven per branche voorgedragen als branchewinnaar.

Roto neemt Deventer over Bouwleverancier Roto Frank neemt Deventer Profielen over. Met de aankoop van de Deventer groep wil Roto Frank zijn technische des kundigheid op het gebied van ramen en deuren uitbreiden. De over name vindt plaats met ingang van 1 januari 2016. Deventer is actief op het gebied van afdichtingsprofielen van TPE (thermoplastische elastomeren) voor ramen, deuren, kozijnen en beglazingen. Omdat de aankoop een volgens Roto “ideale aanvulling” op de bestaande portefeuille van Roto vormt, is de investering volgens het bedrijf van strategisch belang. De arbeidsplaatsen van de in totaal ongeveer 160 medewerkers van Deventer blijven behouden. De integratie van het nieuwe groepslid in het Roto samenwerkingsverband vindt zonder tijdsdruk plaats. Deventer biedt volgens Roto goede vooruitzichten, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van andere of nog niet uitgeputte marktpotentiëlen. Voor de zakenpartners van Deventer spelen ook toekomstige continuïteit en betrouwbaarheid een rol. Zo blijven, naar Roto beweert, zowel het product als serviceprogramma onveranderd.

2015/6

p07_Postbox.indd 8

01-12-15 14:44

POSTBOX

“Nederlander test rookmelder nauwelijks” Uit onderzoek van Nest Labs, dat onder andere rookmelders en thermostaten maakt, blijkt dat 8 op de 10 (78 procent) van de Nederlandse huishoudens is uitgerust met minstens 1 rookmelder, maar dat 4 op de 5 (84 procent) zijn rookmelder niet maandelijks test. Dat ter wijl zeker 45 procent van de rookmelders in Nederland niet werkt, volgens een rapport van de IFV (de Brandacademie). Bovendien is het volgens het onderzoek van Nest Labs verontrus tend dat meer dan de helft (53 procent) van de Nederlanders niet weet hoe hij zijn huis moet ontvluchten in het geval van brand. De opvallende cijfers rondom rookmelders hebben moge lijk te maken met de negatieve reputatie van de rookmelder in Nederland. Zo blijkt dat bijna driekwart (74 procent) van de respondenten vindt dat er vervelende aspecten zitten aan rookmelders. Het vaakst genoemd worden het vervelende gepiep bij een bijna lege batterij (42 procent), valse of hinderlijke alarmsignalen (31 procent), en het feit dat men de batte rijen moet verwijderen om het alarm uit te zetten (22 procent).

GND komt met zekerheidsklassen geluidwerende deuren GND, een overkoepelende organisatie van twaalf Nederlandse deurenfabrikan ten, komt met zekerheids klassen voor geluidwerende deuren. Samen met duide lijke definities en herkenbare labels wil de organisatie zo helderheid verschaffen aan de markt over de mate van geluidwerendheid van een deur. De GND zekerheids klassen bieden de aangeslo ten fabrikanten garantie op de functionele prestaties van het geleverde en gemonteerde product. Afhankelijk van de zekerheidsklasse, voldoet alleen het deurblad, het deurblad inclusief hang en sluitwerk en dichtingen of het deurblad inclusief hang en sluitwerk, dichtingen en kozijn gegarandeerd en is het volgens het test certificaat gemonteerd. Geluidwerende deuren van bij GND aangesloten fabrikanten zijn te herkennen aan het garantie en zekerheidslabel in de hangzijde van de deur. Daarmee zijn de afkomst en prestaties op het gebied geluid , brand en inbraakwerendheid van de deur te controleren.

Winnaars Deceuninck-actie bekend De winnaars van de Deceuninck Facebook actie, waarmee Nederlandse particulieren 10.000 euro aan prijzengeld konden winnen, zijn bekend. De familie Leenheer uit Hoogvliet kreeg van Paul Jansen, commercieel directeur Deceuninck Nederland, een cashbackcheque van 5000 euro. De actie hield in dat men een fraaie kleurenfoto van zijn of haar nieuwe Deceuninck Zendow#neo kozijnen kon insturen om vervolgens op de Deceuninck Facebook pagina de meeste “likes” te verzamelen. Nog vijf andere winnaars ontvangen elk 500 euro.

Verbouwing UWV-kantoor van start De transformatie van het voormalig UWV kantoor in het hart van Arnhem is onlangs begonnen. Het verouderde kantoorcomplex, dat lange tijd heeft leeggestaan, wordt volledig gestript. Het pand zal in de zomer van 2016 worden opgeleverd als Camelot Campus 026 Eusebiusplein. Toon Verschuren, coördinator Transformatieteam Gemeente Arnhem: “Het bestrijden van leegstand binnen een priori teitsgebied zoals de binnenstad is belangrijk. Het zijn de meest toe komstvaste locaties in de stad en de plekken waar leegstand het meest pijnlijk zichtbaar is. Dit project is daarom een voorbeeld van een trans formatie naar woonruimte in het hart van de stad.” Eigenaar Camelot Real Estate uit Eindhoven realiseert de plannen van Architecten en ingenieursbureau De Loods uit Aarle Rixtel voor 96 zelfstandige woon eenheden met oppervlaktes variërend van achttien tot 53 vierkante meter. De bouwwerkzaamheden, uitgevoerd door Bouwgroep Moonen uit ’s Hertogenbosch, voorzien in het gebruik van duurzame materialen. Uiteindelijk zal het pand onderdeel uitmaken van de nieuw uit te voeren voetgangerscorridor tussen de Rijnboulevard en het centrum. 6/2015

p07_Postbox.indd 9

01-12-15 14:45

GEVELARCHITECTUUR Tekst Louis Jongeleen | Beeld Marcus Peters

Gebouwen voor nu en straks, deel 5

Met CPO Sint Martens Hof werkten bewoners zelf aan hun stad Langs het spoorwegviaduct dat Arnhem-Noord scheidt van het centrum van de stad, staat aan de rand van de wijk Klarendal het nieuwe Hotel Modez, met opvallende, hoge bakstenen puntgevels. Op de begane grond is het trendy grand-café Caspar gevestigd. Die plek is bij uitstek geschikt voor een gesprek met architect Addy de Boer. Niet alleen omdat hij en zijn collega’s van het Arnhemse bureau Nexit de ontwerpers zijn van het hippe Modez, maar ook omdat zij de afgelopen jaren betrokken waren bij ontwerp, organisatie en begeleiding van het bijzondere klushuizenproject in de wijk Sint Marten een paar honderd meter verderop.

Addy de Boer:” Begin deze eeuw stond een flink aantal woningen in de wijken Klarendal en Sint Marten op de nominatie om te worden gesloopt. Met dat vooruitzicht werd er aan onderhoud van veel woningen niets meer gedaan. Tegelijkertijd protesteerden bewoners van deze wijken tegen de sloop- en nieuwbouwplannen van de gemeente en woningcorporaties. Nieuwe appartementen in plaats van de bestaande karakteristieke panden vormden voor hen een schrikbeeld. Rond 2007 ontstond er meer begrip voor de actievoerders die voorstanders waren van het opknappen van de panden volgens een klusconcept, naar Rotterdams voorbeeld. Daar werden voor het eerst bestaande huurwoningen voor weinig geld verkocht aan liefhebbers die de plicht op zich namen om de slecht onderhouden panden zelf op te knappen, met hulp van aannemers. Toen het politieke klimaat in Arnhem veranderde met de komst van SP-wethouder Elfrink werd de ‘Klusfactor’ door de gemeente Arnhem en woningcorporatie Portaal omarmd. Ze besloten veertig boven-en benedenwoningen rond de zogeheten Sint Martens Hof samen te voegen tot twintig ruimere panden en deze te verkopen. Voorwaarden daarbij waren een investeringsverplichting voor het opknappen van de huizen en het oprichten van een kopersvereniging die opdracht zou geven tot renovatie van het casco en de schil van de twintig panden. Daar hoorde ook een PvE bij voor isolatie, herstel van voegwerk en renovatie van kozijnen en daken. Die eisen zijn later door Nexit opgeplust met extra duurzaamheidsambities.” 10

Keukentafel Addy de Boer: “Nexit had toen al enige ervaring opgedaan met CPOprojecten elders. In feite was het al een specialiteit van ons om complexe projecten met particuliere opdrachtgevers tot een goed einde te brengen. Daar moet je als architect lol in hebben: bij mensen aan de keukentafel aanschuiven om dan hun ziel en zaligheid voorbij te zien komen. Dat is echt heel iets heel anders dan samenwerken met professionele projectontwikkelaars en woningcorporaties. Die manier van werken bij dit project en ook de combinatie van restauratie, renovatie en nieuwbouw pasten heel goed bij de filosofie van Nexit en bij onze expertise. Waarschijnlijk heeft ook onze betrokkenheid bij deze buurt meegespeeld toen we uit een selectie van vier architectenbureaus door de opgerichte kopersvereniging werden gekozen als projectarchitect. We hebben toen alle kopers uitgenodigd om in een aantal workshops de collectieve belangen te verkennen. In die sessies kwamen de gezamenlijke beslissingen tot stand over hoe er een samenhangend geheel gemaakt zou kunnen worden van het gevelbeeld van de achterzijde van de twintig panden en over de indelingen van een collectief bruikbaar binnenterrein. Met schetsen en modellen hebben wij dat werken aan gezamenlijke besluiten steeds gevoed. Ik ben er best trots op dat we daarmee hebben bijgedragen aan de inzet van de kopers bij

2015/6

p10_Gevelarchitectuur 10

27-11-15 14:32

GEVELARCHITECTUUR

het zelf vormgeven aan hun eigen woonomgeving. Ik bedenk daarbij dat architecten en bouwers het vaak hebben over duurzaamheid in termen van energiezuinigheid en milieuvriendelijkheid, maar dat ze de sociaal maatschappelijke duurzaamheid vaak buiten beschouwing laten. Wij waren in ieder geval vastbesloten om met dit project de sociale cohesie in deze wijk weer terug te brengen. Daarbij horen ook gemeenschappelijke beslissingen over hoe het straatbeeld er zou moeten uitzien. De workshopsessies daarover zijn later gevolgd door individuele gesprekken met kopers over hoe ze hun eigen woning wilde indelen, uitbouwen en afwerken. Van iedere afzonderlijk woning hebben we een 3D BIM-model gemaakt waarin we tot op detailniveau de technische oplossingen hebben uitgewerkt. Toen de kopersvereniging aannemer Kuiper Bouw Arnhem had uitgekozen als hoofdaannemer voor het restauratiewerk en de renovatie van de woningcasco’s, kon deze bouwer op basis van ons tekenwerk en onze aanwijzingen zijn plan trekken. Maar nu hebben we lang genoeg gepraat. Laten we nu naar buiten gaan en een kijkje gaan nemen in Sint Marten.”

Historisch Buiten haalt Addy de Boer zijn design-fiets van het slot, stapt op en rijdt in wandeltempo over de Sonsbeeksingel richting de wijk Sint

Marten. Na een paar honderd meter slaat hij rechtsaf de Hommelseweg op. In deze levendige straat met afwisselende series woonhuizen, herenhuizen, winkels en café’s, wijst De Boer op een huizenblok waarvan de gevels zorgvuldig gerestaureerd zijn. De Boer: ‘Je ziet hier een voorkant van het woningenblok dat één zijde van de Sint Martens Hof vormt. Wij vonden het belangrijk om alle kwaliteit die er nog zit in deze oude gevels weer zichtbaar te maken. Sierpleister en lijstwerk rondom kozijnen zijn hersteld en waar nodig opnieuw aangebracht. Alle kozijnen van deze tien gevels zijn vervangen. De oorspronkelijke profilering is teruggebracht in de nieuwe kozijnen De oorspronkelijke schuiframen zijn vervangen door vaste delen met uitzetramen aan de bovenkant. Het historisch aanzicht blijft dus behouden terwijl ook aan de hedendaagse eisen voor energiezuinigheid en comfort wordt voldaan. De keuze voor houten kozijnen lag voor de hand omdat hier sprake is van veel verschillende aansluitdetails.” Een van de gerestaureerde panden heeft een hedendaags uiterlijk gekregen. De Boer: “Die pui hebben we een andere invulling gegeven. Daar was voorheen een portiek waar zich het straatvuil verzamelde. Nu is er een pui van slanke stalen profielen ingezet die is vormgegeven als een winkelpui. Alleen, er zit nu een woonkeuken achter.

6/2015 11

p10_Gevelarchitectuur 11

27-11-15 14:32

GEVELARCHITECTUUR

Die vormgeving is een knipoog naar het verleden toen er in deze straat kleine blokjes seriewoningen werden gebouwd die werden afgewisseld met individuele panden, vaak met kleine nerinkjes op de begane grond. Intussen voldoet die gevel wel aan de technische eisen voor isolatie, geluidwering en brandveiligheid.”

Deeleconomie In de Marten van Rossumstraat, een zijstraat van de Hommelseweg, wijst Addy de Boer de weg naar de toegang van de binnenterrein van de Sint Martens Hof. Dan staat hij plotseling midden in een fraai aangelegde binnentuin met nog verassend veel groen tussen de struiken en boompjes met herfstkleuren. De wanden van de tuin worden gevormd door de puntgevels van de achterhuizen, afgewisseld door puien van hout en aluminium en zadeldaken met geometrische uitsparingen. De Boer: “Al deze verschillende panden moeten natuurlijk aan de gestelde eisen voldoen. Aan de eisen voor daglichttoetreding bijvoorbeeld. Nu waren hier veel mensen die een achtergevel met veel glas erin fijn vinden. Daar houd ik zelf ook van. Maar niet iedereen is hetzelfde. Anderen willen niet dat er teveel inkijk ontstaat. Voor die opdrachtgevers ontwerpen we dan geen glasgevel. Als architect kun je je eigen visie niet gaan opleggen. Sommige klanten kiezen graag voor jouw visie als architect, maar er zijn er ook mensen met wie je in een proces terecht komt waarin je samen kiest wat het beste past bij de persoonlijke wensen, bij de gezinssituatie en bij het beschikbare budget. Daarmee hoef ik mijn visie als architect niet te verloochenen. Je moet een balans zien te vinden. Dat is dan tevens je handschrift, jouw identiteit waardoor het ook zo’n project kan worden. Het ontwerp van de duurzame stadstuin op dit binnenterrein is gemaakt tij-

dens de verschillende workshops van de kopers met landschaps architect Sanda Lenzholzer en een aantal studenten landschapsarchitectuur van het Wageningen University & Researchcenter. Er werd daar ook de afspraak gemaakt dat de bewoners hun eigen achtertuintje zouden krijgen, met een vrij open erfafscheiding van natuurlijk materiaal. De tuintjes geven vrije toegang tot de grote tuin die de bewoners met elkaar delen. Hier zie je dus die deeleconomie fysiek gestalte krijgen. Ook de vormgeving van de verschillende aanbouwgedeelten aan de achtergevels is in gezamenlijkheid ontstaan.”

Mooi “Dit was een lastig pand” zegt Addy de Boer als hij voor het hoekpunt staat waar de twee gevelwanden van de Sint Martens Hof bij elkaar komen. De woning daar, in de oksel van het binnenterrein, zal waarschijnlijk weinig licht vangen. Of? Addy de Boer: “Hier hebben we iets bijzonders mee gedaan. We hebben het achtertuintje en de kelder uitgegraven tot ongeveer anderhalve meter beneden maaiveldniveau. Tegen de achtergevel hebben we een glazen erkeruitbouw van bijna vijf meter hoog gerealiseerd, opgebouwd uit structureel glas en een kozijn van Afrikaans Afzelia-hout. Een deel van de begane grondvloer hebben weggehaald zodat er een vide ontstond. De glazen uitbouw verbindt zo de living op begane grond met de woonkeuken in het souterrain. Het kleine, intieme achtertuintje dat vanaf drie uur ‘s middag volop zon vangt, staat zo in directe verbinding met het souterrain dat ook belicht wordt via de ramen aan de straatkant. Helemaal boven in dit hoekpand hebben we een hap gehaald uit het dak en de gevel, om ruimte te creëren voor een dak-

12 2015/6

p10_Gevelarchitectuur 12

27-11-15 14:32

GEVELARCHITECTUUR

terras en een studioruimte met kantoor. Met al deze ingrepen hebben we van een donker en lastig pand een zeer lichte woning gemaakt. Het betrof natuurlijk wel een aparte opdracht, los van de basisrenovatie. Voor de andere achtergevels hadden we met de kopers verschillende keuzemogelijkheden afgesproken met eventuele extra’s. De meesten kozen voor een achtergevel met houten kozijnen, met of zonder negge. Extra speciaal is de aluminiumgevel die nu tussen een houten en gestucte achtergevel staat. Deze gevelconstructie van aluminium en glas is op de tweede verdieping doorgezet en vormt zo één geheel met de glazen valbeveiliging van een dakterras. Bij de keuze van deze oplossingen heb ik me niet laten leiden door wat ik zelf het mooiste product of het mooiste materiaal vond. Mijn opvatting van wat mooi is, is niet het enige dat telt. Natuurlijk kan esthetiek soms een kernkwaliteit zijn van een ontwerp, maar bij dit project gaat het meer om hoe je samen een woonomgeving maakt. Daarbij zoek je naast fraaie oplossingen ook naar technisch en financieel passende mogelijkheden. Bij CPO Sint Marten was geen sprake van een architectuurbudget zoals die waarmee grote publieke gebouwen worden gerealiseerd of waarmee woningcorporaties werken. Toch denk ik dat hier op architectuurgebied meer bereikt is dan bij veel andere projecten voor stedelijke vernieuwing.”

‘Strak, vlak en technisch’ De opdrachtgever wilde graag dat de nieuwe achtergevel van de uitbouw (een uitbreiding over twee bouwlagen met een dakterras) aan de achterzijde volledig in glas werd uitgevoerd. Aanvankelijk was dit beoogd in staal met een structurele beglazing. Maar dat werd te begrotelijk. Vandaar dat Nexit het ontwerp heeft vertaald naar een ranke aluminiumconstructie. Addy de Boer: “Het pand staat op een markante plek in het midden van het bouwblok. Het vormt de schakel in een hoekverdraaiing van de pandenaan de Hommelseweg. Door de afwijkende vormgeving en materialisering wordt deze situatie onderstreept, maar tegelijkertijd blijven de maat en schaal ondergeschikt aan het grote geheel. Daardoor ervaar je het pand wellicht eerder als een ‘dissonant’in de partituur. Wij vonden het belangrijk dat de gevelvullende pui een strakke, vlakke en technische uitstraling zou krijgen. Vandaar ook de keuze voor blank geanodiseerd aluminium. De pui is vervaardigd door D’n Boeij Aluminiumbouw uit Schaijk. Voor de blinde panelen ter plaatse van de vloeraansluitingen is gekozen voor een shadowbox- constructie. Dit is een HR++ beglazing waarbij het binnenblad van de ruit is gecoat in Ral 9006, een zilverkleur die aansluit bij het blank geanodiseerde aluminium. De buitenblad is gewoon helder glas waardoor er dieptewerking in de beglazing ontstaat. Om een royale toegang tot de tuin mogelijk te maken is op de begane grond gekozen voor een dubbele, naar buiten draaiende deur Op de eerste verdieping heeft de gevel van de slaapkamer een Frans balkon met een draai-kiepdeur.”

6/2015 13

p10_Gevelarchitectuur 13

27-11-15 14:32

Voorzichtige kracht en precisie HAUTAU ATRIUM comfort close en HS hulpveer

De HAUTAU ATRIUM comfort close - met de lichtste vleugelsluiting aller tijden - en de HAUTAU HS速 hulpveer zijn hoogtepunten op het gebied van exacte techniek.

fort m o C ven! bele

Zie nog veel meer! Polyclose Gent 2016 Halle Nr.1, Stand 1260 14-16 Januar 2016

Beslagtechniek Fitting technology

www.HAUTAU.de

Naamloos-10 1

25-11-15 09:38

PRODUCTNIEUWS

Nieuwe industrielak

Nieuwe App van AGC

Global Paint Products intro duceert de Industrielak Zijdeglans en Hoogglans. Industrielak is een kras vaste, gemodificeerde pol yurethaan alkydharslak voor buiten. Industrielak is met name geschikt voor het aflakken van staal, gevel timmerwerk, kozijnen, deu ren, multiplex en overige (probleem ) ondergronden. Deze aflak is volgens Global Paint een toevoeging op het gespecialiseerde pakket van het bedrijf. De sterke pun ten van de nieuwe industrielak zijn onder andere de goede buitend uurzaamheid, hoge dekkracht, vloei en standvermogen. Verder is de lak volgens het bedrijf ten opzichte van andere alkydharsproducten minder gevoelig voor donkervergeling, kras, stoot en slijtvast en goed verwerkbaar. Industrielak Zijdeglans en Hoogglans zijn verkrijg baar in 0,5 en 1 liter en is aan te kleuren op het 24 canister CMS kleurmengsysteem van Global Paint Products. Global Paint Products, Boven Leeuwen, 0487.59.51.60. www.globalpaint.com

AGC heeft een nieuwe app gelanceerd, de Reference App. Het is vol gens AGC een showroom van AGC glas dat is toegepast in gebouwen over de hele wereld. In de app zitten verschillende functies, wat het zoeken vergemakkelijkt. Er kan gezocht worden op in of exterieur, op land, op gebouwtype (bijvoorbeeld hotel, woning, winkel) en ook op toepassingsgebied (bijvoorbeeld gevelbeglazing, interieur, struc tureel). Is Leed, Breeam of Cradle to Cradle belangrijk? Ook hierop kunnen â&#x20AC;&#x153;groen gecertificeerde gebouwenâ&#x20AC;? gevonden worden. Elk gecertificeerd gebouw is duidelijk gemarkeerd. Alle referenties hebben verder een gedetailleerde beschrijving en een Google Map Indicator, zodat een tour door een stad of land kan worden gemaakt. Daarnaast kan de gebruiker een per soonlijke lijst van favorie ten maken door bepaalde projecten te markeren. De AGC Reference App is gratis te downloaden vanaf iTunes en Google Play App Store. AGC Flatglass, Tiel, 0344.679.911, www.agc flatglass.com

Nieuwe raamsluiting Axa

Vouwgordijnen voor dakramen

Axa komt met een nieuwe raamsluiting. Volgens het bedrijf combi neert de nieuwe sluiting 3329 montagesnelheid, gebruiksgemak, design en veiligheid. Door de montagewijze, waarbij de losse raam kruk pas in de opleveringsfase gemonteerd wordt, is de kans op beschadiging van de raamsluiting tijdens werkzaamheden en/of transport zo veel mogelijk beperkt. Bij het plaatsen van de nieuwe sluitkom worden de schroefgaten van de oude raamsluiting afgedekt. Plamuren en schilderen is niet nodig. Het design, waarbij de verti cale positie van de kruk in lijn is met het kozijn, moet voor een natuurlijke eenheid zorgen. Daarnaast is de greep beter toeganke lijk en de benodigde bedie ningskracht afgenomen. Ook voldoet de 3329 aan de eisen van het Politie Keurmerk Veilig Wonen en heeft het product een SKG ster. Axa Home Security, Veenendaal, 0318.53.61.11, www.axahomesecurity.com

De Velux Groep werkt samen met ontwerpduo Scholten & Baijings. De nieuwe partners hebben onlangs een combinatie van 6 stoffen uit de Colour Collection by Scholten & Baijings met een nieuwe product categorie (vouwgordijnen voor dakramen) gepresenteerd. De vouw gordijnen zijn gemaakt van een zachte stof met de mogelijkheid en de flexibiliteit om deze op iedere manier die je wilt te positioneren. De vouwgordijnen dimmen niet alleen het daglicht, maar zijn ook af te stemmen op de rest van het interieur, of er nu gekozen wordt voor plastisch, minimalistisch of grafisch. De gordijnen zijn verkrijgbaar in 3 kleuren met licht blokkerende stof en 3 met lichtdoorschijnende stof, elk in de natuurlijke kleuren van het ochtendgrijs, het hemels blauw in de middag en het avondrood. Tot slot heeft het raamdecoratie product een systeem waarmee stof kan worden verwisseld. Hierdoor kan met een enkele klik worden overgestapt van het ene dessin naar het andere. Velux Nederland, De Meern, 030.66.29.679, www.velux.nl

6/2015

p15_Productnieuws 15

27-11-15 14:31

PRODUCTNIEUWS

Geluidsabsorberende plafondeilanden

Samenwerking VBH en TNT

Hunter Douglas introduceert de TechStyle Eilanden: lichtgewicht en geluidsabsorberende plafondeilanden voor ruimtes in gebouwen met een lange nagalmtijd. De TechStyle Eilanden bestaan uit lichte glasvezelvliestegels die in U vormige aluminium extrusieprofielen zijn geklemd. Dankzij de kanalenstructuur van de tegels en de geëxtrudeerde profielen wegen de plafondeilanden slechts 3,3 kilogram per vierkante meter. Hun geringe gewicht zorgt voor een lagere fysieke belasting voor installateurs, reduceert de totale belasting op de gebouwfundering en bespaart brandstof voor transport. De materiaalkenmerken zorgen volgens Hunter Douglas voor een goed geluidsabsorberend vermogen, zo blijkt ook uit onderzoek van ingenieursbureau Peutz. In het geluids frequentiegebied van 250 tot 4000 Hertz absorberen de TechStyle Eilanden volgens het onderzoek 75 procent van het geluid en neemt de nagalmtijd hierdoor af tot op een aangenamer akoestisch comfort niveau. Hunter Douglas, Rotterdam, 010.49.62.222, www.hde.nl

VBH Nederland, leverancier van hang en sluitwerk aan fabrikanten van gevelelementen en montage bedrijven, gaat samenwerken met TNT Innight, de nachtdistributeur van TNT. Met deze samenwerking wil VBH voorraden door heel Nederland in de nacht op de gewenste onbemande locaties aan vullen. Het leveren vindt plaats op een locatie naar keuze, bijvoorbeeld in de kofferbak van een servicebus of een kast aan de muur. Bovendien worden ook retouren opgehaald en volgens afspraak naar de juiste locatie gebracht. VBH Nederland en TNT Innight zijn de verdere samenwerking aangegaan na een suc cesvol eerder traject. Bart Louwen van VBH Nederland: “Het traject gaat goed, zowel wij als onze klanten zijn tevreden over de resultaten. Het uitrollen van deze service naar meer van onze klanten behoort dan ook zeker tot de mogelijkheden.” VBH Nederland, Oosterhout, 0162.48.34.00, www.vbh nl.nl

Veiligheidsbeslag met kerntrekbeveiliging

Nieuwe epoxy reparatiepasta

Nemef heeft zijn aluminium veiligheidsdeurbeslag in de 3400 en 3500 series uit gebreid met kerntrekbeveili ging. De laatste jaren is “kerntrekken” een populaire inbraakmethode geworden. De inbreker breekt hierbij de cilinder in het slot. Het anti kerntrekbeslag is bestand tegen deze manier van inbre ken. Het nieuwe veiligheids beslag met kerntrekbeveili ging voorkomt dat de kern van de cilinder verwijderd kan worden door de kerntrek methode. Het massieve alu minium beslag is voorzien van een instelbare kerntrekunit (RVS 316) die een minimale uittrekkracht van 15 kn (1500 kg) kan weerstaan. Het anti kerntrekbeslag is SKG 3 sterren gecertificeerd en voldoet aan het Politiekeurmerk Veilig Wonen. Assa Abloy, Raamsdonkveer, 088.639.47.61, www.assaabloy.nl

Repair Care heeft Dry Flex 3 aan zijn schildersassortiment toege voegd. Het betreft een snel uit hardende, zuivere epoxy repara tiepasta bij temperaturen onder de 15 graden Celsius. Dry Flex 3 is ontwikkeld om met name ook bij koudere temperaturen een snel uithardende reparatiepasta te hebben. Zo is het product bij 15 graden Celsius binnen tien uur uitgehard en bij 5 graden Celsius binnen twintig uur. Dry Flex 3 kan gebruikt worden voor alle typen reparaties met een laagdikte van 5 40 mm en bij temperaturen van 0 25 graden Celsius. De onlangs geïntrodu ceerde Dry Fix Uni is de voorstrijk die in combinatie met Dry Flex 3 gebruikt moet worden en zorgt voor een hechting tussen de onder grond en de reparatiepasta. Omdat Dry Flex 3 een twee componenten epoxy is, is het belangrijk dat beide componenten goed met elkaar gemengd worden. Daarom is het product voorzien van een meng controlesysteem: bij correcte vermenging kleurt het product van blauw naar mosgroen. Repair Care International, Waalwijk, 0416.65.00.95, www.repair care.com

2015/6

p15_Productnieuws 16

27-11-15 14:31

PRODUCTNIEUWS

Nieuwe deurkrukken Intersteel

Nieuwe verpakkingen voor Simson

Intersteel komt met een nieuwe lijn deurkrukken genaamd Fusion. De lijn is ontworpen door Bas König. Het gebruiken van deurkrukken uit de Fusion lijn, is aandacht besteden aan details in het interieur, zo zegt König. De naam, Fusion, is geïnspireerd door het koken. Bas König: “De materialen rubber en roestvast staal zijn net zo met elkaar in balans als de smaken in de fusion keuken, waar meerdere kookstijlen samenkomen.” De lijn bestaat uit drie deurkrukken: de Elegant, de Special Fusion en de Solid Fusion. De Elegant Fusion moet een combinatie van stoer en elegant weergeven. De Special Fusion is een meer klassiek ontwerp. De Solid Fusion heeft als ontwerp een tonmodel. “Deze greep ligt goed in de hand, net zoals de messenslijper waar het ontwerp op is geïnspireerd.” Van Leeuwen International, Rhenen, 0318.47.77.77, www.intersteel.nl

Bostik introduceert de geheel vernieuwde verpakkingslijn voor haar Simson lijmen, kitten en afdichtingen. De nieuwe verpakkingslijn kenmerkt zich door de witte kokers met donkerblauwe labels met als hoofdmerk Bostik. Het oude vertrouwde logo van Simson zal voorlo pig nog als submerk op de verpakking blijven staan om duidelijk te maken dat het nog steeds om dezelfde producten, kwaliteit en ser vice gaat. De nieuwe verpakkingen kenmerken zich behalve door don kerblauwe labels op witte kokers met het nieuwe Bostik logo door een groene gekko als beeldmerk, verpakkingen in vier talen (NL/FR/DL/ EN), een duidelijk kleursysteem met verwijzing naar het verwerkings / toepassingsgebied en een heldere illustratie die in één oogopslag het toepassingsgebied verduidelijkt. Verder ziet de gebruiker standaard enkele pictogrammen om zaken zoals verbruik, verwerking, toepassing en technologie weer te geven. Hiermee kan de gebruiker het juiste product kiezen. Bostik, ‘s Hertogenbosch, 073.62.44.374, www.bostik.nl

Lichtstraat als bouwpakket

Deceuninck Zendow#neo Premium: de toekomst vandaag!

ModuGlas, een glazen lichtstraat in de vorm van een lessenaar met muuraansluiting of zadeldak, is nu ook leverbaar als bouwpakket. Alle onderdelen zijn zo uitgevoerd dat ze met de hand te transporte ren zijn. De ModuGlas lichtstraten zijn onderhoudsarm en dragen vol gens de fabrikant bij aan de duurzaamheid en waarde van de woning. De lessenaar met muur aansluiting is vrijwel vlak. De hellingshoek bedraagt slechts 10 graden. Met een hoogte van ongeveer 45 cm past de lichtstraat daardoor onder vrijwel ieder bestaand raam. De vrijstaande zadel kapuitvoering biedt met een lichtoppervlakte tot circa negen vierkante meter volop daglicht in iedere ruimte. Jet Bik Producten, ‘s Hertogenbosch, 073.63.39.174, www.jet bik.nl

New is now. Als marktleider in een wereld waarin steeds meer aan dacht geschonken wordt aan de impact van het gebruik van materia len en van energie, is Deceuninck het aan zichzelf, aan u en aan de toekomstige generaties verplicht nieuwe technologieën en strategieën te ontwikkelen die zijn profielen nog efficiënter en nog performanter maken. Een voorbeeld hiervan is: Linktrusion®, een innovatieve revolutionaire technologie waarbij de traditionele ver sterkingswijze van kunststof kozijnen en deuren vervangen wordt door continue structurele glasvezels, kunststof schuim en staaldraad. Het resultaat: een efficiënter grondstofgebruik, betere performanties, een 100% recycle baar product én bovenal … sterk verbeterde thermi sche prestaties. Bezoek ons op Polyclose: stand 1400 of ga naar www.deceuninck.nl

6/2015

p15_Productnieuws 17

27-11-15 14:31

Luchtdicht bouwen? Natuurlijk met DEVENTER Profielen!

De eerste zonwering voor glas op glas hoekramen

Panovista® DEVENTER dichtingsprofielen voldoen aan de zwaarste klasse 3 ‘Passiefhuis’ van SBRCURnet luchtdicht bouwen en dragen bij aan jarenlang comfort en energiebesparing. Download de kwaliteitsverklaring op:

deventer-profielen.nl | 076 541 69 00

Wind

“Voor een comfortabele winter. DEVENTER Profielen.”

• Geen hinderlijke aluminium profielen of kabels permanent in de hoek zichtbaar • De beide zijden van de screen worden tijdelijk open afgerold • De onderlat verdwijnt de kast als de screen volledig opgerold is. • Maximale afmetingen: 4000 mm B (elke zijde) x 2800 mm H

Water Rook Brand

Stand 1410 & 1510

www.renson.nl

Geluid Maatwerk

Naamloos-6 1

27-11-15 13:59

PRODUCTNIEUWS

Brandwerende deur Weekamp getest Deurenproducent Weekamp Deuren uit Dedemsvaart gebruikt bij de productie van zijn brandwerende deuren het Medite Tricoya Extreme plaat materiaal als dekplaat. De deuren die hiermee worden gemaakt, zijn recent door Efectis Nederland succesvol getest op 60 minuten brand werendheid. De toplaag van Medite Tricoya Extreme is gemaakt van geacetyleerd MDF dat waterbestendig is en een hoge dimensionele stabiliteit en duurzaamheid kent. Het resultaat is volgens de producent een plaat die niet rot en na langdurig contact met water nauwelijks werkt. De brandwerende buitendeur heeft een afmeting van 1050 x 2450 mm (bxh) en is geclassificeerd volgens NEN6069/EN1634: E60; EW60 (EI1, 260 tot 980 x 2350 mm). Optioneel kan de deur worden uitgevoerd met brievensleuf, spionoog, kabeldoorvoer en elektrisch slot. De deur is leverbaar met maximaal vijf glasopeningen waarvan het gezamenlijk glasoppervlak niet meer bedraagt dan 35 procent van het deuroppervlak. Collite Panel Products, Roermond, 0475.39.97.40, www.meditetricoya.nl

Nieuwe deurnaald Alprokon komt met een nieuw type deurnaald onder de naam “007”. De 007 deurnaald zit bevestigd tussen dubbele deuren en is speciaal ontwikkeld om inbrekers zo lang mogelijk bij het slot vandaan te hou den. Nieuw is dat de aluminium “afdekflens” is voorzien van zoge naamde kreukelzones. Door de afdekflens van de 007 deurnaald inventief op te bouwen en op specifieke punten te voorzien van buig lijnen, ontstaat tijdens een inbraakpoging een kreukelpatroon. De 007 deurnaald afdekflens absorbeert de breekkrachten. Ook zijn er speciale 007 modellen in het Alprokon programma opgenomen die geschikt zijn voor deuren met een rubber kaderprofilering. Door deze kreukelzones houdt de 007 deurnaald inbrekers meer dan vijftien minuten buiten de deur. Zonder deur naald bedraagt deze tijd minimaal drie minuten. De sluitnaad die tussen dubbele deuren zit, moet zo lang mogelijk onbe reikbaar blijven voor de inbreker die de slotschoten wil force ren om zo toegang te krijgen tot de buit. Alprokon, Barendrecht, 0180.643.950, www.alprokon.com

Nieuwe renovatiekoker Ubbink De vernieuwde Ubbink kunststof renovatiekoker is bedoeld om een voudig aan te brengen in bestaande muren om de ventilatie in kruip ruimten en kelders van gebouwen en woningen te verbeteren. Ten opzichte van de bestaande renovatiekoker biedt het vernieuwde ontwerp meer bevestigingsflexibiliteit. Door de grotere netto doorlaat is de ventilatiecapaciteit toegenomen, zonder dat de buisdiameter (50 mm) is toegenomen. Er is geen vaste koppeling meer tussen het muurrooster en de koker die door de muur gaat. De koker is voorzien van een klemfunctie zodat hij niet te ver in het geboorde gat kan zakken. Het losse muurrooster is flexibel te plaatsen. De ver werker heeft de keuze uit zes gaten om twee bevestigingsschroeven in te draaien. Dit zorgt ervoor dat de pluggen goed te positioneren zijn in de muur. Na bevestiging klikt het rooster dicht en zijn de schroefgaten niet meer te zien. Ubbink, Doesburg, 0313.48.02.00, www.ubbink.nl

Ventilatie en zonwering gecombineerd De Buva SunStream Evo is de vernieuwde versie van de SunStream, die natuurlijke ventilatie en zonwering com bineert. De nieuwe versie heeft een geluidwering van 40dB(A), waardoor hij in geluidsbelaste projecten toe pasbaar is. Ook de U waarde is veranderd zodat het appa raat toepasbaar is in gebouw concepten met hoge isolatie waarden, aldus Buva. De kunststof en aluminium pro fielen zijn zo vormgegeven dat ze direct op het kozijn verwerkbaar zijn en één geheel vormen met het kozijn. Een extra verstevigings regel is niet meer nodig. De SunStream Evo is op kozijnen tot vier meter breed (in combinatie met koppelgeleider tot zes meter breed) en drie meter hoog toepasbaar, wat hem geschikt moet maken voor renovatieconcepten en prefabbouw. Door de “Connect en Go” technologie is de SunStream Evo volgens Buva gemakkelijk elektrisch aan te sluiten. Buva, Barendrecht, 0180.69.75.00, www.buva.nl

6/2015

p15_Productnieuws 19

27-11-15 14:32

HET DETAIL Tekst Louis Jongeleen

Van klepraam tot sensor

“Akoestiek en ventilatie, een c om Mechanisch ventileren zonder storende geluiden van buiten en zonder ergerlijk gezoem van een ventilatiebox; comfortabele akoestiek en verse luchtvoorziening in de woning leken lang onverenigbaar. Maar, de laatste jaren komen we in de buurt, stellen twee deskundige sprekers die dit najaar hun visie gaven tijdens een seminar over het thema ‘Akoestiek en Ventilatie’. Een verslag. Meer dan 150 belangstellenden uit verschillende bouw en installatie branches kwamen begin november op uitnodiging van Duco – produ cent van o.a. ventilatiesystemen – naar het Instituut voor Beeld & Geluid in Hilversum om te worden bijgepraat over het complexe terrein van akoestiek en ventilatie. Gastspreker Wim Beentjes, senioradviseur bouwadviseur van LBP|Sight, gaf een indruk van de ontwikkeling van de techniek van het gelijktijdig ventileren en het weren van buitengeluid. Vijftig jaar geleden ging het wat dit betreft over gevelroosters en klepraampjes. Pas na de oliecrisis (1973), toen het belang van kier dichting en isolerend dubbelglas evident werd, brak het inzicht door dat voor de gezondheid van de bewoners goede ventilatie van een woning een voorwaarde is.

Wim Beentjes:

“Geluid bij ventilatievoor zieningen hebben we nu behoorlijk onder controle” (foto: bouwplaatVught)

HET DETAIL (5) ‘Het Detail’ is de titel van een zesdelige serie, waarmee Raam en Deur aandacht besteedt aan schijnbaar kleine oorzaken van grote bouwfouten. In elke aflevering gaan we in op de bouwfysische achtergrond van een bouwdetail en geven we aan hoe missers kunnen worden voorkomen. Deze aflevering van ‘Het Detail’ kwam tot stand in samenwerking met de advies en ingenieursbureaus LBP|Sight en de Peutz Group.

In 1977 werd met de NEN 1087 een ventilatie eis gesteld van 1 dm3 per seconde per m2 vloeroppervlak (voor een woonkamer met open keuken minimaal 0,042 m2 of 42 dm3/s). De nieuwe NPR 1088 bepaalde dat het drukverschil over de voorzie ning bij een luchtvolumestroom van 5m/s door die doorlaat niet hoger mocht zijn dan 60 Pa. De eerste wetgeving over geluidwering werd vastgelegd in de Wet geluidhinder (Wgh, 1979) en het Besluit geluid wering gebouwen (Bgg, 1982). Uitgangspunt was hierbij dat het binnen niveau niet hoger mocht zijn dan 35 dB. Gelijktijdig moest ook aan eisen voor ventilatie worden voldaan. De techniek van de suskasten kwam echter nog niet verder dan een geluidwering van GA ≤ 28 dB.

Suskasten Adviseur Beentjes: “Vanaf het begin van de jaren tachtig zijn de fabrikanten voortdurend bezig met verbetering van suskasten. In 1984 waren er al 37 sterk verbeterde typen. In de aanloop van een nieuwe versie van het Bouwbesluit werd alvast een nieuwe ventilatie grootheid ingevoerd, de q v –waarde, de volumestroom bij 1 Pa [dm3/s]. De ventilatie eis voor een verblijfsgebied werd q v = 0,9 vloeroppervlakte (≥ 7dm3/s). In 1993 was er een eerste suskast vol gens de nieuwe richtlijn. Het eerste Bouwbesluit bepaalde in 1992 dat de karakteristieke geluidwering op een gevel (GA;k ) minimaal 20 dB moet zijn voor een verblijfsgebied en minimaal 18 dB voor een verblijfsruimte. Aan beide eisen moest gelijktijdig worden voldaan. In geluidbelaste situaties werd de GA;k eis de geluidbelasting volgens de Wet geluidhinder 33 dB, resp. 35 dB. Na 1992 komt de NEN 5077 uit, een eerste meetmethode voor de karakteristieke geluidwering van een gevel (GAk) en daarbij een praktijkrichtlijn met een rekenmethode die het meetresultaat kan voorspellen, de NPR 5272. Vanaf 1985 verschijnen er steeds meer correctiefactoren die de berekening van de geluidwering nog nauwkeuriger kunnen maken, zoals onder andere de verhouding ruimtevolume en geveloppervlak, de gevel structuur (Cg) en de hoek (elevatiehoek) waaronder het geluid binnen komt in het ventilatierooster (Celevatie).” Zijn terugblik beëindigt Wim Beentjes onder andere met de conclusie dat we anno 2015 de factoren die invloed hebben op geluid bij bepaalde ventilatievoorzieningen behoorlijk onder controle hebben. Hij verwacht voor de toekomst dat het vooral de energiemaatregelen zullen zijn die de voorzieningen voor ventilatie en geluidwering gaan bepalen.

2015/6

p20_Detail 5 20

27-11-15 14:31

HET DETAIL

c omplexe verhouding in balans”

Correctiefactor voor gevelstructuur (Cg): afscherming van de galerij beïnvloedt geluidwering

(Illustratie: LBP|Sight)

Installatiegeluid Uit oogpunt van gezondheid hebben we in woningen niet alleen te maken met ventilatie en buitengeluid, maar ook met installatiegeluid en geluid tussen ruimten. In zijn presentatie ging deskundige Jan Buijs, akoestisch adviseur bij adviesbureau Peutz BV, in op wat het Bouwbesluit 2012 zegt over de eisen voor installatiegeluid in de woning en wel speciaal bij ventilatiesystemen met natuurlijke toevoer en mechanische afvoer (systeem C, red.) Eerst gaf hij een toelichting bij enkele grondbegrippen uit de akoestiek. Zo stelde hij dat ‘geluid’ in zijn vak altijd gaat over het geluid dat hoorbaar is voor het menselijk oor, dat een frequentie heeft van 20 tot 20.000 Herz. De sterkte van het karakteristieke installatiegeluid ( Li,A;k) wordt uitgedrukt in dB(A).

Laboratoriumopstelling voor meting van geluidafstraling van ventilatieboxbehuizing

(foto: Peutz BV)

Adviseur Buijs komt tot de slotsom dat de eisen van Bouwbesluit 2012 een redelijke bescherming bieden tegen geluid van de eigen installaties. Tegelijkertijd vraagt hij zich hardop af of er misschien toch in de toekomst voor de beperking van geluidshinder tussen de 5 tot 10 dB(A) strengere eisen moet komen. Tot slot stelt hij tevre den vast dat uit recent onderzoek van Peutz BV blijkt dat alle toon aangevende fabrikanten tegenwoordig afvoerboxen kunnen leveren die in bepaalde situaties de stilste zijn.

Het geluidsniveau dat we waarnemen is afhankelijk van de afstand tot de geluidsbron en van de akoestische eigenschappen van de meetruimte (nagalmtijd). Geluidvermogen (Lw) is bronsterkte van het installatiegeluid zelf, de waarde die we graag willen weten van elke ventilatiebox. Het Bouwbesluit 2012 stelt nu voor een woonfunctie een maximale geluidseis vast van 30 dB(A). Daarbij gaat het om het geluid van alle installaties (luchtverversing, warmteopwekking en warmteterugwinning) bij het voorgeschreven ventilatiedebiet (= het luchtvolume dat per uur verplaatst moet worden). Voor het beperken of voorkomen van geluidshinder binnen woningen geldt een streef waarde van 20 tot 25 dB(A) en voor geluidniveaus voor omliggende woningen een etmaalwaarde (avond, nacht) van 45 dB(A).

Praktisch Voor praktische aanwijzingen in verband met het geluid van individu ele woninginstallaties verwijst Jan Buijs naar de normstellende ISSO publicatie 111 (zie: www.isso.nl). In de bijbehorende Specificatiebladen voor Mechanische Ventilatie staan onder andere de plaatsen aange geven waar de centrale geluidsbron van de installatie in een woning zich kan bevinden: in de woonkamer/keuken of slaapkamers, op de open zolder, op de vliering, in de berging grenzend aan een verkeers ruimte of in een berging grenzend aan een verblijfsruimte. Als in een verkeersruimte, bijvoorbeeld op de gang, een installatiegeluidsniveau optreedt van 45 dB(A) wordt daarmee ook voldaan aan de wettelijke eis voor de aangrenzende verblijfsruimte.

Jan Buijs:

“Het Bouwbesluit 2012 geeft redelijke bescherming tegen geluid van eigen installaties” (foto: bouwplaatVught)

6/2015

p20_Detail 5 21

27-11-15 14:31

HET FAMILIEBEDRIJF Tekst en beeld Arie Grevers

Derde generatie bij Van Leeuwen Kozijnen stevent af op een goed jaar

Voorzichtig en voortvarend

Vlnr: Thomas, Thom en Eline van Leeuwen

Van Leeuwen Kozijnen uit Noordwijkerhout is een familiebedrijf pur sang. Met doorzettingsvermogen en een neus voor innovHatie heeft de derde generatie zich door de crisis geslagen. Directeur Eline van Leeuwen wil in de toekomst blijven investeren in nieuwe ontwikkelingen, ook in samenwerking met collega-bedrijven.

Inmiddels maakt bij het familiebedrijf Van Leeuwen Kozijnen uit Noordwijkerhout de derde generatie de dienst uit, te weten: directeur Eline van Leeuwen en haar jongere broer Thomas. Hun opa richtte in 1960 een algemeen aannemingsbedrijf op in het centrum van Noordwijkerhout. Hij werd door collega-aannemers geregeld gevraagd om houten kozijnen te maken. Kennelijk was hij daar erg goed in en een specialisme was geboren. Na enkele jaren verhuisde de oude van Leeuwen zijn kozijnenfabriekje naar de rand van Noordwijkerhout, tot opluchting van de buurt, want door de groeiende productie was bij tijd en wijle overlast niet te vermijden. In 1984 nemen twee zoons het stokje over. Eén van hen heet Thom en is de vader van Thomas en Eline. Hij zwaait vanaf 2002 in zijn eentje de scepter. De tweede generatie bouwt de vestiging aan de Leidsevaart uit en ziet de omliggende bollenvelden in de loop der jaren plaatsmaken voor industrie. Ook kopen ze zelf grond aan voor uitbreiding. In de vakanties verdient Eline een paar centen bij in de productiehal van haar vader. Ze doet niet onder voor de vaste krachten bij het afmonteren van kozijnen. Ondanks de ontwikkelde vaardigheden denkt ze dan nog niet aan een carrière in de kozijnenbranche. Na de middelbare school besluit ze zich breed te oriënteren en kiest voor HBO-bedrijfseconomie. Eline: “Ik liep stage bij een bank en een accountantskantoor, maar ik kwam er al snel achter dat het 22

niet mijn wereldje was. Het kozijnenvak bleek toch dieper in mijn genen geworteld dan ik dacht en ik koos voor een afstudeerstage bij een kozijnenfabrikant. Dit was heel leerzaam. Ik ontdekte technieken die we thuis nog niet toepasten.”

Hard tegen hard In 2006 maakt Eline de stap naar het familiebedrijf en in 2010, op 25-jarige leeftijd, wordt ze directeur van het bedrijf, dat zestien medewerkers telt. Broer Thomas doet intussen een opleiding in de timmerindustrie. Ook hij volgt, na verschillende stages elders waarbij hij veel heeft geleerd over calculatie en ict, het voorbeeld van zijn zus en vindt zijn bestemming in het familiebedrijf. Eline, lachend: “Vroeger hadden we weinig gemeenschappelijk, zoals dat kan zijn tussen broer en zus. Maar inmiddels kunnen we het prima vinden. Sterker nog, we hebben overwegend dezelfde ideeën over de koers van het bedrijf.” Vader Thom is nog altijd zeer betrokken bij de dagelijkse gang van zaken. Belangrijke besluiten vallen pas als ze er met z’n drieën achter staan. Zijn ze het dan altijd met elkaar eens? Eline: “Nee, zeker niet. We kunnen het grondig oneens zijn. En soms zijn er stevige discussies, waarbij we geen blad voor de mond nemen. Het gaat dan hard tegen hard, maar altijd op argumenten over zakelijke kwesties; we maken het nooit persoonlijk. Tegenover familie kun je zonder omwegen je hart luchten. Ik zie dat als een groot voordeel. Oneens prima, maar over de zaken die ertoe doen moet er uiteindelijk consensus zijn.” Eline’s eigen gezin is niet betrokken bij het bedrijf. Eline: “Mijn man doet iets totaal anders. Zo heb we elkaar ’s avonds bij het eten nog eens wat nieuws te vertellen. De combinatie gezin met kinderen en leiding geven aan het bedrijf moet je goed kunnen organiseren. Beide vragen aandacht en tijd. En natuurlijk knelt ’t wel eens. Maar ik mag me niet beklagen; met de kinderen gaat het prima en met het bedrijf gaat het nu ook weer fantastisch.”

2015/6

p22_Familiebedrijf 22

27-11-15 14:30

HET FAMILIEBEDRIJF

Een goed jaar Afgelopen jaren heeft bij Van Leeuwen – net als bij elk ander bedrijf in de bouwsector – de economische recessie zijn sporen achtergelaten. Het is in crisistijd echter een voordeel om een familiebedrijf te zijn, meent Thomas, die ook even tijd vrijmaakt om mee te praten. “Vreemde aandeelhouders haken snel af als de vooruitzichten slecht zijn, terwijl men in een familiebedrijf de broekriem aanhaalt, soms tegen beter weten in. Continuïteit staat bij familiebedrijven hoog in het vaandel. Nu de crisis ten einde loopt, merk je in de hele branche dat vele familiebedrijven ’t overleefd hebben door de tering naar de nering te zetten. Maar ik moet zeggen dat het nog spannend was. We hebben in 2010 namelijk fors geïnvesteerd; kort voordat er bij ons de klad in kwam. Het had allemaal niet veel langer moeten duren. Het was kantje boord.” Van Leeuwen lijkt sterker uit de crisis gekomen. Eline: “Het herstel gaat sneller dan we hebben verwacht. We merken dat onze klantenkring zich uitbreidt. Afgelopen jaren is natuurlijk een aantal fabrieken omgevallen en aannemers zijn op zoek naar een nieuwe kozijnenleverancier. Als de lijn die we hebben ingezet zich doorzet, stevenen we af op een goed jaar. We hebben het lekker druk en kunnen twee maanden vooruitkijken. Dat is voor ons een luxepositie, want wij zijn ingericht voor de kleinere projecten, zeg maar: de projecten van vandaag bestellen en morgen leveren. Dat wil zeggen: flexibel en snel kunnen reageren op vragen uit de markt. Daartoe zijn we mede in staat door de aanschaf in 2010 van een Windowmaster, waarmee we zonder instelproblemen gemakkelijk tussen de bedrijven door een ‘serie’ van 1 kunnen draaien.”

Eline: “Mijn vader was nooit zo van het netwerken, maar ik vind het juist prettig om met andere collega’s over zaken en innovaties te praten. Bovendien denk ik dat je het in de huidige tijd niet meer alleen redt. De leden van TimmerSelekt durven in hun keuken te laten kijken. Een mooie gezamenlijke innovatie is bij voorbeeld het SelektMovair+ kozijn, waarbij in de onderdorpel verborgen ventilatieopeningen zijn aangebracht. De ontwikkelingskosten van dit soort innovaties worden gezamenlijk gedragen. Iedereen houdt overigens wel zijn zelfstandigheid en levert de producten onder eigen naam.” Niet alleen onder de vlag van TimmerSelekt zijn Eline en Thomas bezig met innovatie. Afgelopen jaren hebben ze zich sterk gericht op automatisering van de productie. Eline: “We willen blijven investeren in ons bedrijf om die gewenste continuïteit te garanderen. Dat betekent dat je je op de hoogte houdt van de jongste ontwikkelingen, ondermeer door de relevante beurzen te bezoeken. Het geeft echt voldoening om te zien wat we hebben bereikt door gezamenlijke inspanning en door het nemen van gecalculeerde risico’s. Voorzichtig en voortvarend, op die lijn gaan we verder. Er is zoveel gebeurd sinds ik als pubermeisje in de oorspronkelijke kleine productiehal kozijnen stond af te monteren. Bijna niet voor te stellen. Het huidige machinepark zou daar bij lange na niet meer inpassen. Een inspirerende gewaarwording.”

Samen innoveren Van Leeuwen is onder leiding van Eline lid geworden van de Nederlandse Branchevereniging van Timmerfabrikanten. Daarnaast is het bedrijf in 2007 gevraagd voor de TimmerSelekt Groep; twaalf bedrijven die samen werken aan innovatie en productverbetering.

Luchtfoto van de kozijnenfabriek rond 1968 en rond 2015.

6/2015 23

p22_Familiebedrijf 23

27-11-15 14:30

argenta

opening doors

argenta® invisidoor® SDX Onzichtbaar aluminium kader voor schuif-in-de-wand deuren tot 100 kg

Design komt samen met flexibiliteit

Stand 1022

Het nieuwe OMEGA FLEX smartschild van CES De argenta® invisidoor® SDX is een complete oplossing voor binnendeuren die in de wand schuiven, waardoor je voor schuifdeuren het strakke design van het invisidoor® assortiment voor een puur en modern interieur kan aanhouden. • Uitneembare rail • Voorzien van Proslide schuifdeurbeslag • Voor deurdiktes van 38 tot 45 mm

• gitzwarte of verkeerswitte kunststof behuizing voor binnendeuren (meer kleuren op aanvraag) • harmonisch geïntegreerde lezer • zonder boren op elke deursituatie flexibel en eenvoudig aan te passen • State of the Art componenten Made in Germany

• Voor wanden met wanddikte tot 100 of 125 mm • Minimale speling tussen het kader en het deurpaneel tot 3 mm

nv Argent Alu sa | Bankstraat 2, 9770 Kruishoutem - Belgium T +32 (0)9 333 99 99 | F +32 (0)9 333 99 90 info@argentalu.com | www.argentalu.com

Naamloos-6 1

Teaming up for security since 1840

www.ces.eu/nl

27-11-15 14:00

INSIDE Tekst Gerard Zweers

Metaalcomposiet kan de klassieke metalen zoals koper, brons en zink vervangen

Kozijnen op stand Het gebruik van metalen in de architectuur is van alle tijden, de halfedele metalen en legeringen zijn vaak geliefd bij ontwerpers vanwege het oxidelaagje dat zich na jaren vormt. Voor een scheikundige is het corrosie, een architect noemt het patina. Met een speciaal composiet zijn deze metalen gemakkelijker toe te passen en hoeft men geen jaren te wachten op het begeerde patina-effect. Niet iedereen neemt genoegen met een kozijn van hout, kunststof of aluminium in de bekende RAL kleuren. Soms moet een kozijn of gevelelement een bijzondere uitstraling krijgen, in een ander geval is de retro-look van een slank stalen kozijn gewenst. Verometal coating kan een extra dimensie toevoegen aan het design van een bijzonder kozijn. Verometal is een metaalcomposiet dat

Hirsch gebouw aan het Leidseplein, zwart brons gepatineerde aluminium puien

A. Brons, zwart gepatineerd B. Brons zwavelkleurig gepatineerd C. Brons naturel

zich laat verwerken als coating. Het product bestaat voor het merendeel uit zuiver metaalpoeder. Aan dit poeder wordt een polymeer binder toegevoegd waarna een vloeibaar metaal ontstaat dat zich laat verspuiten op nagenoeg alle materialen. Er zijn opvallende verschillen met gewone coating, zo is de laagdikte na verspuiten circa 120 µm, beduidend meer dan een gewone coating. Na het drogen van het metaalcomposiet, aan de lucht of in een droogkamer, ziet het oppervlak er dof uit. Vervolgens wordt het oppervlak opgeschuurd, men noemt dit het verwijderen van de

6/2015 25

p25_Metaalcoating 25

27-11-15 14:29

INSIDE

reactielaag, waarna het metaal in volle glans verschijnt. Het verschil met een coating is dat men echt metaal ziet, het polymeer bindmiddel is niet meer zichtbaar. Met de genoemde laagdikte blijft er uiteindelijk een coating over met een gewicht van 650 – 1000 gram per m2 product. De leverancier heeft een reeks metalen in het progamma zoals brons, koper, messing, tin, RVS, gunsmoke en andere. Omdat het product uitstekend hecht op materialen zoals aluminium, staal, kunststoffen en hout is er een scala aan toepassingen ontstaan. Het wordt veelal gebruikt in het interieur van winkels voor balies, vitrines en stellingen, daarnaast zijn er talrijke decoratieve maar ook technische toepassingen. De voordelen zijn materiaal- en gewichtsbesparing, en het laat zich gemakkelijker verwerken dan massief brons of koper. Met een ondergrond als staal kan men een veel slanker en sterker product maken dan met bijvoorbeeld messing. Om precies die redenen vindt het product steeds vaker zijn weg naar het luxe kozijn. Er bestaat daarnaast nog een speciale receptuur die men als spachtelputz kan verwerken. Zo zijn de wanden van de Siematic flagship store in Amsterdam met een metaalputz afgewerkt.

Patina, in één minuut oud

Obumex showroom, brons gepatineerde stalen kozijnen fa. ODS

Het spuiten met Verometal is voor een professioneel spuitbedrijf geen enkel probleem. Pas na het drogen begint het echte werk, door middel van schuren, stralen of borstelen kan het oppervlak naar wens van ruw, tot gepolijst als een spiegel, afgewerkt worden. Materialen zoals koper, brons en messing veranderen in de loop der jaren door het ontstaan van een patina, een oxidelaag op het oppervlak van metaal. Verometal heeft daarin voorzien, men biedt de mogelijkheid om patina’s op het nieuwe product aan te brengen. Er bestaat een serie van patina’s zoals zwart voor brons, groen voor koper, zwavelkleurig voor messing en nog vele andere. Dit zijn speciale vloeistoffen die met een zachte doek over het metaal worden uitgewreven, waarna het patina binnen een minuut verschijnt. Door de nodige oefening kan men het patina in allerlei patronen aanbrengen, een optie waar ontwerpers dankbaar gebruik van maken. De mechanische nabewerking en het patineren vereisen wel enige training. Frank Smolenaers, eigenaar van Verometal Benelux, legt uit: “In 2014 hebben wij voor een nieuwe marktbenadering gekozen. Alle afnemers en verwerkers van onze producten moeten getraind en gecertificeerd worden. Het doorlopen van een tweedaagse training is een voorwaarde om onze producten te kunnen afnemen. Wij positioneren Verometal als een high end designproduct en dan moeten onze verwerkers in staat zijn de beste kwaliteit te leveren.” Op dit moment zijn er circa dertig verwerkers actief in de Benelux. Peter Johannes, mede-eigenaar en verwerker: “Het product wordt steeds vaker toegepast in combinatie met stalen kozijnen, men zoekt dan een vintage kozijn met een slank profiel. Een veelgekozen metaalafwerking is brons voorzien van een rauw patina.” Omdat het aantal patina- en textuurafwerkingen onbeperkt is, hebben nogal wat opdrachten een klantspecifiek karakter. Er worden eerst monsters gemaakt en het komt meer dan eens voor dat de ontwerper zelf staat te patineren in de werkplaats van Verometal. Bij het stalen en aluminium kozijn is verzinken respectievelijk poedercoaten een goede corrosiewerende ondergrond alvorens Verometal wordt aangebracht. Johannes: “Ik zeg er duidelijk bij dat gepatineerde producten altijd onderling afwijken. Dat is de levendigheid van patina, net als het natuurlijk proces. Wie tien exact dezelfde producten wil, moet niet bij ons zijn.”

26 2015/6

p25_Metaalcoating 26

27-11-15 14:29

INSIDE

Toepassingen Met recht een voorname toepassing zijn de kozijnen die de etalage vormen van de Rolex Boutique aan de P.C. Hooftstraat in Amsterdam. Deze brandstore is eigendom van Schaap en Citroen en ontworpen door Inex architecten in Maastricht. Inex is een allround architectenbureau met een specialisatie in luxe retailprojecten. Een dergelijke opdracht vereist veel ‘Fingerspitzengefühl’ van de architect, men heeft niet alleen te maken met de eigenaar, maar veeleer met de merken die gevoerd worden in de winkel. Het bijzondere van deze boetiek is dat Rolex op de begane grond heerst en het merk Philippe Patek de scepter zwaait op de eerste verdieping. Jos Kramer, directeur en architect, licht toe: “Onze uitdaging was deze twee merken in één winkel onder te brengen. Het ontwerpoverleg voerden wij dan ook met de leidende designers van beide merken in Genève. De firma’s zitten op steenworp afstand van elkaar, maar het blijven concurrenten. Beide merken hebben een uitgesproken brand identity en een huisstijl waar wij rekening mee moesten houden.” Grondslag voor het ontwerp en materiaalgebruik, waarbij Inex eigen keuzes maakt, zijn sfeerbeelden die Rolex en Patek ter beschikking hebben gesteld. De kozijnen zijn dan ook afgewerkt met een gepatineerd brons dat overeenkomt met het brons dat door Rolex in het interieur wordt gebruikt. Ook in dit geval heeft Inex de patineerexperimenten met Verometal zelf geleid. Kramer: “Het gepatineerde brons symboliseert leeftijd in de context van: duurzaamheid en vertrouwen.” De kozijnen hebben uit veiligheidsoverwegingen een bijzondere opbouw, Kramer kan hier begrijpelijkerwijs geen mededelingen over doen. Het ontwerpproces, een balanceeract met twee sterke merken in één winkel, heeft tot een symbiose geleid waarbij elk merk tot zijn recht komt.

Rolex Boutique aan de P.C. Hooft, brons gepatineerde puien

Een meer historische toepassing van Verometal is de vernieuwing van de puien van het iconische Hirschgebouw aan het Leidseplein in Amsterdam. In dit gebouw is een Apple store gevestigd die een pui bezit van massief messing. Men overwoog bij de renovatie alle puien in het Hirschgebouw op die manier uit te voeren. Met het alternatief, alluminium puien brons gepatineerd, heeft men de gewenste klassieke look en een aanzienlijke besparing weten te bereiken. Enigszins nostalgisch is de toenemende belangstelling voor stalen kozijnen. Architecten zijn vaak gecharmeerd van het stalen kozijn vanwege de slanke, smalle profielen. Ook zijn deze kozijnen heel toepasselijk bij de renovatie en herbestemming van oude industriële gebouwen, maar zelfs particulieren kiezen nog wel eens voor staal in hun woning. ODS Geveltechniek in Barendrecht heeft zich gespecialiseerd in stalen kozijnen en biedt een uitgebreid programma geïsoleerde en niet-geïsoleerde profielen aan. Afgezien van het vintage karakter kiezen architecten voor staal omdat het, met zijn hoge sterkte en stijfheid, grotere afmetingen toelaat met slankere profielen, aldus Ron Jacobs, sales manager bij ODS. Bij de firma Obumex in België, meubelfabrikant en interieurinrichter voor het hogere segment, heeft men het stijlvolle interieurkozijn Art 15 toegepast. De profielen zijn hier afgewerkt met een gepatineerd brons dat net weer afwijkt van andere projecten.

Gevelplaat Smolenaers ziet nog meer toepassingen voor zijn metaalcomposiet: “Ook in gevels worden vaak metalen zoals koper, corten staal, zink en dergelijke toegepast. De verwerking van deze materialen is vaak lastig en de vormgevingsmogelijkheden zijn beperkt. Wij hebben een gevelplaat ontwikkeld op basis van geperste minerale wol voorzien van een metaalcomposiet. Deze plaat is gemakkelijker te verwerken voor de aannemer en geeft de architect meer ontwerpvrijheid.” Het gevel product met de naam Ozeon wordt nog dit jaar geïntroduceerd.

6/2015 27

p25_Metaalcoating 27

27-11-15 14:29

DEUREN Tekst Louis Jongeleen | Beeld bouwplaat Vught

Deurenbranche illustratief voor bouweconomie

“Innovatie legt het nog af tegen fixatie op prijs”

Peter Kraak (53) werkt als zelfstandig adviseur voor woningcorporaties bij de ontwikkeling van de grotere nieuwbouw – en onderhoudsprojecten. De afgelopen jaren was hij onder andere als directievoerder en projectleider ‘ontwikkeling en uitvoering’ betrokken bij onderhoudsprojecten voor woningen, herontwikkeling van bedrijfsterreinen, de bouw van een winkelcentrum en de realisatie van appartementen voor huisvesting van studenten. Sinds drie jaar verzorgt hij als docent bij opleidingsinstituut Kjenning trainingen adviestrajecten voor projectleiders, opzichters en corporatiemedewerkers. Zijn motto: ‘Een ware wegkapitein brengt en gunt zijn kopman de overwinning’.

2015/6

p28_Deuren 28

27-11-15 14:28

DEUREN

De ergste crisis in de bouwsectoren ligt achter ons. Maar dat maakt het nog niet gemakkelijk om te zien hoe de bouw zich nu verder ontwikkelt. Waar komt het zwaartepunt te liggen; bij snel renoveren, bij transitie of toch weer bij nieuwbouw? Welke krachten bepalen hoe we willen bouwen en zijn bouwindustrie en toeleveranciers daar innovatief genoeg voor? Raam en Deur vroeg het aan een vastgoedontwikkelaar met dertig jaar ervaring in de verschillende bouwsectoren. Peter Kraak is nu als projectleider voor woningcorporatie AlleeWonen betrokken bij de realisatie van 93 woningen in het nieuwe stationscomplex van Breda. Hij geeft een doorsnede van ‘bouwen anno 2015’, door te kijken naar de markt voor ‘deuren‘. Een interview.

De bouw verkeert de laatste twee jaar in een toestand van voortdurende verandering. Hoe merken we dat aan bouwproducten als ‘buitendeuren’ en ‘binnendeuren’? Peter Kraak: “Als je vanuit een helikopter kijkt naar de verschillende markten, naar utiliteitsbouw en woningbouw, renovatie, nieuwbouw en transitie en naar huur- en koopsectoren, dan valt het op dat er ondanks alle dynamiek weinig verandert aan de aard en de toepassing van de meeste bouwproducten. Binnendeuren en buitendeuren vormen daarop geen uitzondering. Natuurlijk heb je altijd nichemarkten en exclusief maatwerk blijft altijd bestaan, maar van innovatie in de bulk van de producten komt weinig terecht. Neem de binnendeur. Eindgebruikers willen in hun huis best iets anders dan die standaard opdekdeur. Maar als puntje bij paaltje komt, zie je in nieuwbouwwoningen van alle prijsklassen toch weer diezelfde opdekdeur verschijnen. Waarom? Omdat die goedkoper is, je hebt er geen echt kozijn voor nodig, geen dorpel en je krijgt er ook nog een soort bovenlicht bij. Kiest de beslisser voor een binnendeur van een iets betere kwaliteit en hij rekent uit hoeveel hij kwijt is aan, zeg tien binnendeuren in een woning, dan wordt de post ‘binnendeuren’ meteen een heel stuk duurder. Dat schrikt af. Intussen is een eindgebruiker tegenwoordig wel bereid wat meer uit te geven voor meer woonoppervlak of een mooiere keuken. En kijk eens naar de spectaculaire renovatie-inspanningen die nu worden geleverd. Ze zetten een compleet nieuwe, geïsoleerde gevel tegen de oude pui, compleet met een prima voordeur, terwijl ze de oude binnendeuren gewoon laten zitten. Is dat innovatief? Als er sprake is van innovatie in binnendeuren dan hebben we het in feite over de productiewijze van deze bouwproducten. Daar, in de deurenfabrieken, gebeurt het. Daar kunnen ze steeds effectiever en goedkoper dezelfde soort deuren maken. Bij buitendeuren zie je weer heel andere mechanismen, die overigens met vernieuwing niet veel te maken hebben. Een voorbeeld: we willen ons, in deze eeuw van het individu, graag onderscheiden van onze buren. Dan kiezen we voor een afwijkend, eigenzinnig visitekaartje. Dat is dan de voordeur die zegt hoe we eigenlijk willen wonen. De voordeur die lijkt op een deur van een herenhuis, zegt: ‘Dit is eigen-

lijk een herenhuis’. Een dubbele deur van een boerderette zegt: ‘Dit is een boerderij.’ Deze functie van een deur als identificatie van de bewoners, is van alle tijden.”

Hoe bepaalt de marktwerking de ontwikkelingen in de deurenbranche? Peter Kraak: “Wie meent dat de marktontwikkelingen hier in hoofdzaak bepaald worden door de vrije werking van vraag en aanbod, vergist zich. In Nederland zijn de belangrijkste veranderingen in ontwerp en kwaliteit en toepassing van deuren teweeggebracht door wijzingen in de weten regelgeving. Dan hebben we het onder andere over de maatvoering van deuren en over eisen voor luchtdichtheid, isolatiewaarde, geluidwering, inbraakveiligheid, toegankelijkheid en duurzaamheid. Maar hoe komen bouwvoorschriften op deze terreinen eigenlijk tot stand? In ieder geval niet door te vragen wat de eindgebruiker wil. Wel door de lobby van invloedrijke marktpartijen. Een vraag: waar is de regel die bepaalt dat ook visueel gehandicapten en slechthorenden normaal toegang moeten kunnen hebben bij de voordeur van een flat? Die regel is er niet. In de meeste gevallen zijn toegangssystemen van woongebouwen ongeschikt voor het probleemloos binnenlaten van doven en slechtzienden. Andere vraag: is iedere Nederlander vrij om te kiezen voor de buitendeur die hij of zij graag heeft? Niet dus. Oké, particuliere woningeigenaren hebben die vrijheid meestal wel, maar voor huurders is dat bijna nooit het geval. Woningcorporaties laten tegenwoordig de keuze van nieuwe binnenen buitendeuren en van hangen sluitwerk en sanitair graag over aan de aannemer. Het argument daarbij is dat de aannemers het best op de hoogte zijn van de markt. Alleen wijst de praktijk uit dat dit vaak niet opgaat. Dus gaan sommige woningcorporaties die keuzes weer zelf maken. Daarbij hanteren ze feitelijk maar één motief: wat is het goedkoopst in het onderhoud!”

Exclusief: ‘Onzichtbare deur‘ in stationshal Breda

6/2015 29

p28_Deuren 29

27-11-15 14:28

DEUREN

Stationscomplex Breda: openslaande ramen…of deuren?

Welke bouwfysische kwaliteiten van buitendeuren hebben tegenwoordig de hoogste prioriteit bij de beslissers? Kunt u een hitlijst geven? Peter Kraak: “Bij voordeuren heeft een hoge isolatiewaarde veruit de hoogste prioriteit bij de afnemer. Met andere woorden: een gunstige EPC-waarde, dus een lage U-waarde van de voordeur, staat op nummer één. Intussen worden de wettelijke normen voor de warmteweerstand steeds scherper. Daarom zie je de laatste tijd meer aanbod van houten deuren van grotere diktes en deuren van andere materialen. Helaas levert dat per saldo niet altijd een veel scherpere U-waarde op voor de gevelopening, omdat de ongunstige U-waarde van een houten kozijn vaak de zwakke schakel is. Op nummer twee van de hitlijst staat nu kierdichting. Dat geeft het belang aan van goede kaderdichtingen van deuren. En verder: als er veel aandacht uitgaat naar een hoge energieprestatie van het hele gebouw (EPN), is het opvallend dat bij oplevering regelmatig blijkt dat die prestatie niet gehaald wordt omdat de voordeur is kromgetrokken.

“ Een gunstige EPC-waarde staat op nummer één.” Een goede derde op de lijst van gewenste kwaliteit is de inbraakveiligheid van de voordeur. Je kunt je daarbij afvragen of de nadruk die tegenwoordig gelegd wordt op een verbetering van inbraakveiligheid

door toepassing van hangen sluitwerk met 3 SKG-sterren altijd zinvol is. De praktijk wijst immers uit dat 2-sterren in de meeste gevallen al voldoende is. Als het om verbetering van hun producten gaat, kunnen de hangen sluitwerkfabrikanten beter iets doen aan die cilinderbediende 3-puntssluitingen die voor veel mensen te zwaar zijn om te bedienen met hun voordeursleutel. Verbetering van inbraakveiligheid is tegenwoordig bijna synoniem met PKVW, zeker in de corporatiewereld. Voor sommige woningcorporaties is het onder PKVW brengen van hun woningbezit een doelstelling geworden. Merkwaardig is dat, want waarom zou een certificaat een doel zijn? Het gaat toch immers om het inbraakveilig maken van gebouwen. Om dat te bereiken zijn er vanuit de bouwvoorschriften op sommige punten eisen gesteld aan het hangen sluitwerk. Maar waarom zou betere buitenverlichting geen eis zijn voor inbraakveiligheid? Een straatlantaarn maakt toch net zo goed uit hoe inbraakveilig een woning is. Die hang naar het halen van een certificaat doet zich ook voor bij het streven van woningcorporaties om bij hun projecten alleen deuren van FSC-hout voor te schrijven. Daarmee zijn we beland bij het punt van de duurzaamheid. Misschien is dat wel nummer vier van deze hitlijst. Woningcorporaties die voor de beslissing staan om wel of niet voor FSC-hout te kiezen, schaffen per slot van rekening de meest duurzame deur aan. Maar daarbij is de FSC-eis – dat het hout afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen - vaak stilzwijgend vervangen door een ander criterium voor duurzaamheid, namelijk: ‘minder kostbaar in het onderhoud’. Als ik nog een prioriteit nummer vijf zou moeten noemen, denk ik aan geluid.

30 2015/6

p28_Deuren 30

27-11-15 14:29

DEUREN

Vaak gestelde vragen Tijdens zijn werk als projectleider en als docent worden aan Peter Kraak vaak dezelfde vragen gesteld. Hierbij enkele van deze vragen en zijn heldere antwoorden.

Een inpandige deur, moet deze 30 of 60 minuten brandwerend zijn? Een inpandige deur volgt de brandweringseisen van de wand waar de deur in gemonteerd is. Inpandige deuren van woningen (in trappenhuizen en afgesloten gangen) hebben een weerstand (wbdbo) van minimaal 30 minuten. Aan uitpandige deuren worden in principe geen wbdbo-eisen gesteld.

Moet een bergingsdeur voldoen aan weerstandsklasse 2? Aan een bergingsdeur worden in de bouwvoorschriften geen eisen gesteld voor een weerstandsklasse volgens NEN 5096. Het is wel verstandig ook voor een berging deze eis te hanteren. Is er sprake van een inpandige deur naar de woning, dan geldt de aanbeveling om voor de buitendeur in de berging of garage en voor de garagedeur weerstandsklasse 2 volgens NEN 5096 aan te houden.

Mag een deur kromtrekken? Ja en nee. Je wilt natuurlijk niet dat een deur die krom staat, nauwelijks meer te sluiten is en tocht doorlaat. Zo’n deur voldoet deur niet meer aan de eisen van luchtdichtheid, thermische isolatie en geluidwering. De discussie over de kwaliteit van de deur en het kozijn zal plaatsvinden tussen opdracht gever en aannemer of leverancier.

Hoe krom?

Wat doet een brievenbus met de U-waarde? In de gebruikelijke berekeningsmethoden komt dit niet tot uitdrukking. Voor dit soort onderdelen bepaalt art. 5.3 lid 8 van het Bouw besluit dat aan 2% van de oppervlakte aan scheidingsconstructies geen eisen worden gesteld aan de thermische isolatie. In de toekomst zijn de eisen aan energiezuinig bouwen zodanig dat de brievenbus in een deur gewijzigd zal worden in een buitenbrievenbus.

Wanneer moet ik een deur voorzien van een deurdranger?

Hoe zit dat nou met die 20 mm opstap? Geldt dit ook van binnenuit?

Nieuwe deuren in portieken dienen zelfsluitend te zijn. Regeling Bouwbesluit 2012 bepaalt dat de brandwerende voordeuren van een woonfunctie, in een woongebouw met één trappenhuis (portiekontsluiting volgens BB art. 2.104, lid 4), zelfsluitend uitgevoerd moeten worden. Deze wijziging is sinds 1 april 2014 van kracht. Daaraan kan men voldoen met de klassieke deurdranger of met een moderne deurdranger met vrijloop.

Het Bouwbesluit eist in art 4.27 een maximale opstap van 20 mm. Dit hoogteverschil van 20 mm moet worden gemeten vanaf de afgewerkte vloer, dus vanaf de vloerbedekking, het parket of een andere vloerafwerking. Het hoogteverschil vanaf de bouwkundige vloer kan bij de bouwaanvraag dus groter zijn dan 20 mm.

Welke eisen zijn er op het gebied van deuren en geluidwering?

‘Onzichtbare’ deurdranger

Die bouwfysische kwaliteit gaat straks een grotere rol spelen. Met name bij de transitie van kantoren tot woongebouwen gaat geluidbelasting op de gevel een belangrijk aandachtspunt worden. Want de voorschriften voor geluidsbelasting voor verblijfruimte zijn strenger dan die voor kantoorruimten. Ten slotte : De keuze van een voordeur is sowieso een lastig ding, want over welk eindproduct praat je dan? Niet over een losse deur. Of een voordeur voldoet aan alle gestelde prestaties, is afhankelijk van hoe de aannemer het deurkozijn heeft bevestigd in de omliggende constructie, van de kwaliteit van de deur die de deurenproducent aflevert en van het hangen sluitwerk. Bij de oplevering draait het uiteindelijk toch om de kwaliteit van het geheel, om de combinatie van die drie samenstellende elementen. Bij kant-en-klare gevelelementen is die vraag niet meer aan de orde.”

Welke veelbelovende innovaties zie je in de nabije toekomst in de deurenbranche? Peter Kraak:“ Samenvattend, kan ik zeggen dat ik bij de productcategorie binnendeuren nu geen innovatie van betekenis signaleer. Alles draait om de prijs. In de utiliteitsbouw, bij zorggebouwen en kantoren

Aan deuren (en het daarbij behorende kozijn) worden eisen gesteld aan geluidwering. Hierbij is het van belang of de ruimte achter de deur een verkeersruimte is of een verblijfsruimte. Het Bouwbesluit eist geluidstechnisch een prettige verblijfsruimte. Afhankelijk van het geluidsniveau buiten dient de gevel te waarborgen dat deze eis in de verblijfsruimte wordt gehaald. Voor een verkeersruimte gelden lagere eisen.

hebben binnendeuren steeds vaker een specifieke functie, bijvoorbeeld als brandwerende deur die op een ander moment een vluchtdeur is. Dat zijn nu nog niche-markten. In kantoren zie je nu zelfsluitende binnendeuren die reageren op aanwezigheidsdetectie die uitgerust zijn met een elektronische sluitplaat of een elektrisch slot.

“ De opdekdeur 2.0 bestaat niet.” Ten slotte stel ik vast dat de voordeur in het algemeen ook nog altijd de privé-deur is. Die wil je goed dicht kunnen doen. Basisdoel van de voordeur is het bereiken van een bepaalde mate van geborgenheid en veiligheid. Die functie van een draaiende voordeur bestaat over honderd jaar nog. Voordeuren die je via het internet kan bedienen en inpandige schuifdeuren komen in toenemende mate voor, maar zijn in de meeste gevallen erg prijzig.”

6/2015 31

p28_Deuren 31

27-11-15 14:29

NOVITEITEN

Inbraakwerende deurnaald ‘007’ houdt inbrekers ruim 15 minuten buiten (SKG**)

30/60 minuten brandwerend sponningprofiel met rubberafdichting

Alprokon komt met een nieuw type deurnaald onder de naam ‘007’. De 007 deurnaald zit bevestigd tussen dubbele deuren en is speciaal ontwikkeld om inbrekers zo lang mogelijk bij het slot vandaan te hou den. Nieuw aan de 007 deurnaald is onder meer dat de aluminium ‘afdekflens’ is voorzien van heuse kreukelzones. De deurnaaldprofie len, die de sluitnaad over de volle hoogte afdekken, zijn zeer moei zaam te forceren en ‘absorberen’ breekkrachten als een ‘kreukel zone’. Het ‘openbuigen’ maakt veel lawaai en is een tijdrovend proces; de naald is zeker 15 minuten inbraakwerend! De inbreker taait af. Een andere bekende 007 zou zeggen: “Missie geslaagd!” Alprokon, 0180.64.39.50, www.alprokon.com

Alprokon komt met een nieuwe serie 30/60 minuten brandwerende sponningprofielen, geschikt voor standaard sponningmaten: 17 en 25 mm (resp. uitvoering 350 en 550). Brandwerende sponningprofielen worden geplaatst rondom enkele en dubbele brandwerende deuren. In praktijk zien we vaak dat er losse (bij verhitting) expanderende materialen worden geplakt in de aan slag. Deze aanpak is niet bedrijfszeker. Gevaren die op de loer liggen: slechte verlijming, naden tussen de materialen, verkeerde toepassing van het soort expanderend materiaal. Alprokon sponningprofielen zijn meerdere malen, met succes, onderworpen aan brandproeven. Kiest u ook voor optimale brandveiligheid? Alprokon, 0180.64.39.50, www.alprokon.com

Nieuwe Atlas V3 scharnieren

BUVA InLine zelfstellende sluitkom

BUVA heeft het programma Atlas scharnieren doorontwikkeld om deze nog beter te laten aansluiten op de wensen uit de markt. Allereerst is de afstand tussen de bledden vergroot naar 2,6 mm. Hierdoor is een vaste hangnaad van 2 mm te realiseren! Met deze verbetering zijn de hang en sluitnaden op de gewenste afstand te krijgen. Bovendien is de vormgeving van het lager geoptimaliseerd. Deze verbetering vergemakkelijkt het afhangen/dichtleggen van het raam of de deur. BUVA, 0180.69.75.00, www.buva.nl

De innovatieve BUVA InLine zelfstel lende sluitkom is volledig toegespitst op de bouwpraktijk en het terugbren gen van mogelijke faalkosten die kun nen ontstaan door werking van deur/ kozijn. Het bedieningsgemak is verder vergroot. De werking van de deur wordt automatisch gecorrigeerd. Zo is de wind en waterdichtheid in combi natie met de BUVA SolidSeal kaders uitstekend onder controle en ontstaat een goede binnenafsluiting. De BUVA InLine sluitkom is zelfstellend. De haak of blokschoot loopt altijd in de kom. De unieke rvs veerconstructie corrigeert een eventuele kromming in de deur en zorgt voor blijvende druk op de dichting. De unieke deur kozijncombinatie zorgt voor het pro bleemloos en klachtenvrij functione ren van deuren. Mochten deuren onverhoopt uitzakken, dan is de haak plaat eenvoudig verticaal bij te stel len. De BUVA InLine zelfstellende sluitkom is qua maatvoering gelijk aan de handmatig nastelbare BUVA Tolerante sluitkom. BUVA, 0180.69.75.00, www.buva.nl

2015/6

p32_Noviteiten 32

27-11-15 14:28

NOVITEITEN

Timmermans Hardglas gaat mee in duurzaam bouwen. Timmermans biedt Triple Iso hardglazen klep, val en draairamen met alle voordelen in één raam. Triple ramen voldoen aan het politie keurmerk veilig wonen (PKVW) klasse 2 vol gens Nen 5096 en hebben een zeer lage Ug waarde 0.9 (EN673). Triple ramen hebben lichttransmissie (EN 410) van LTA 70% en een lichtreflectie van LR 22.2%. De zontoe streding (EN 410) van Triple ramen bedraagt ZTA 64%. Voor bestel en/of offerteformulie ren, product en/of bestekomschrijvingen, DWG bestanden, plaatsingsvoorschriften, of product foto’s verwijzen wij u naar onze website: 0523.26 54 42, www.timmermanshardglas.nl

Skantrae Hang- en sluitwerkpakketten

Skantrae All-In service

Skantrae maakt de voor en achterdeurklus eenvoudiger dan ooit! Alle materialen in en om een buitendeur zitten nu in één overzichtelijk pak ket. Een pakket bestaat uit RVS of mat chroom deurbeslag, met daarbij een meerpuntssluiting, veiligheidsscharnieren met dievenpen én de benodigde boringen en frezingen in de deur. Tenslotte kunt u uw deur helemaal compleet maken met een brievenbuspakket en tochtvaldorpel 0316.58.66.00, www.skantrae.com

De Skantrae All In service regelt de hele deurenklus. De deur wordt digitaal bij de consument ingemeten, op maat gemaakt en vervolgens gespoten in een RAL kleur naar keuze. De monteur bezorgt de deur, hangt deze af en monteert het hang en sluitwerkpakket. Tenslotte neemt hij de oude deur mee. Dat is echt “gemak van Skantrae”. 0316.58.66.00, www.skantrae.com

Ruimtecomfort

Op 14 - 15 -16 januari 2016 presenteren we ons in hal 1 - stand 1026 van Flanders EXPO te Gent (B) 6/2015

p32_Noviteiten 33

27-11-15 14:28

W U IE

N Oogstrelend, superisolerend & beresterk

360 ° KLEURD GE

• Revolutionaire versterkingstechnologie Linktrusion • Tot 35% betere isolatie • Modern, slank en strak design • Robuust en inbraakwerend • Nog grotere kozijnen deurelementen • Meer dan 4.000 kleurcombinaties • Lokale fabricage Kijk op www.deceuninck.nl Kozijnen, deuren en luiken

Tuintoepassingen

KOZIJN

DEUR

Zendow#neo, de kozijnen deurprofielen van de toekomst

A++++

glasvezels

Volledige deur Ud tot 0,85 W/m2K

Volledig kozijn Uw tot 0,68 W/m2K

Dak & gevel

pvc-hardschuim staaldraad

Interieurtoepassingen

Deceuninck NV - Benelux Bruggesteenweg 360 • BE-8830 Hooglede-Gits (BE) T +32 51 239 272 • F +32 51 239 261 • belux@deceuninck.com • www.deceuninck.be (NL) T +31 76 561 78 34 • F +31 76 750 23 53 • deceuninck.kunststof@deceuninck.com • www.deceuninck.nl

157358 DECEUNINCK POLYCLOSE ADV RAAM EN DEUREN.indd 1 Naamloos-5 1

26/11/15 14:28 26-11-15 16:24

VAKBEURS POLYCLOSE

Sterke aanwezigheid van Duitse, Italiaanse en Nederlandse bedrijven

Polyclose bron van informatie en inspiratie Van donderdag 14 tot en met zaterdag 16 januari vindt

Innovatie

in Flanders Expo in het Belgische Gent Polyclose plaats,

De bouwbranche is volop in beweging. Innovatie is tegenwoordig meer dan ooit nodig, als troef voor groei en differentiatie in de markt. Polyclose profileert zich als het platform waar die productinnovaties gepresenteerd worden. Daarnaast zullen op deze beurs actuele trends te zien zijn als geïntegreerde systemen, modulaire oplossingen, samenvoeging van disciplines, energiebesparende vernieuwingen en duurzaam bouwen. In het aanbod van de exposanten valt op dat ook de sectoren security (toegang) en ventilatiesystemen (via ramen en deuren) steeds meer aandacht krijgen.

de Europese vakbeurs voor raam-, deur-, zonwering-, gevel- en toegangstechniek. De vakbeurs is gratis te bezoeken door professionels uit de branche met een uitnodiging. Op vrijdag 15 januari is er de traditionele avondopening tot 20.00 uur.

Bezoekers Polyclose is sinds de eerste editie in 1991 uitgegroeid tot het groot ste evenement in de Benelux op het gebied van raam , deur , zon wering , gevel en toegangstechniek, stelt organisator Guy Martens van Limaco NV: “De beurs is elke twee jaar goed voor meer dan 14.000 bezoekers. Er staan meer dan tweehonderd exposanten, uit meer dan tien landen, verspreid over drie beurshallen in Flanders Expo. Er is geen vergelijkbare vakbeurs in de Benelux.” In 25 jaar tijd bouwde het team van Polyclose niet alleen een stabiele vakbeurs op, maar wist ook een sterk merk neer te zetten. Guy Martens benadrukt het concept : “Kwaliteit en aanbod blijft voor Polyclose voorop staan. We blijven onze strenge toelatingscriteria qua exposanten behouden. Zowel bestaande als nieuwe exposanten, grote en kleine, nemen deel. Er is een sterke aanwezigheid van Duitse, Italiaanse en Nederlandse bedrijven.”

De bezoekers van Polyclose zijn actief in de sectoren aluminium en kunststofbewerking, architectuur en advies, automatisering en toe gangscontrole, bouw, beveiliging, glas, ramen en deuren, schrijnwerk, ventilatie, zonwering en rolluiken. Guy Martens: “Het is ons opgevallen dat het aantal bezoekende bedrijven sinds 2008 gestegen is met meer dan 25%. Hun kwaliteit blijft toenemen. De lichte daling qua bezoekersaantal gaat gepaard met een stijging qua bezoekende bedrijven. Groeien om te groeien is niet ons doel, wel de return voor de exposanten via kwalitatieve bezoekers.” Tijdens de vorige editie kwam 24% van de bezoekers uit Nederland, net als een groot aantal exposanten. Polyclose is één van de weinige gespecialiseerde technische vakbeurzen waarvoor Nederlanders massaal naar België komen. Daardoor hebben veel exposanten ook een vertegenwoordiging van Nederland op de stand.

Polyclose Polyclose staat voor alles wat open en dicht gaat in een gebouw. De vakbeurs biedt een overzicht van alle bewegende elementen, inclusief poorten en hekken. Polyclose brengt een actueel overzicht van alu profielen, alu systemen, automatisering, biometrische systemen, bouwbeslag, coatings, deurpanelen, dichtingen, gereedschappen, gevel, glas en toebehoren, kunst stof profielen, kunststof systemen, machines, poorten, rolluiken, sloten, software, staal systemen, toegangscontrole, ventilatie systemen, raamhorren, zonwering. Meer informatie: www.polyclose.be

6/2015

p35_Polyclose.indd 35

01-12-15 14:46

TRAINING EN OPLEIDING Tekst Hans Fuchs

Meer instroom, goede scholing en kennis borgen

Sectorplan wil bestendige timmerindustrie Meer werk in de timmerindustrie, dat is de insteek van het Sectorplan Timmerindustrie dat nog tot en met 30 september 2016 van kracht is. De SSWT wil extra BBL’ers laten instromen en ontwikkelde onder andere de loopbaan-APK. Daarnaast treedt de stichting op als intermediair voor een breed aanbod aan cursussen voor de timmerindustrie. Zoals de cursus Verfverwerking in de Timmerindustrie van PPG Industrial Coatings in Veenendaal.

Een verbreding van de werkgelegenheid in de Nederlandse industrie, dat wil minister Lodewijk Asscher met de Sectorplannen. Gerard Bouwman, technisch opleidingsadviseur van de Stichting Sociaal en Werkgelegenheidsfonds Timmerindustrie (SSWT) legt uit waarom ook de timmerindustrie zo’n sectorplan heeft: “De timmerindustrie trekt momenteel aan en verandert tegelijkertijd meer en meer in een procesgestuurde industrie – en dat in een branche waar de werknemers gemiddeld vijftig jaar oud zijn. Onze sector heeft behoefte aan goed opgeleide jonge mensen die uit de voeten kunnen met de moderne techniek in onze branche.” Die jonge mensen wil het Sectorplan Timmerindustrie laten instromen via het Beroepsbegeleid Leren. Het sectorplan voorziet in de instroom van tweehonderd extra BBL’ers, opgeleid voor de timmerindustrie. De instroom wordt afgestemd op het tempo van de vergrijzing. Bouwman: “We kijken stap voor stap hoeveel werkgelegenheid in de aantrekkende timmerindustrie werkelijk nodig is.”

Cursussen Het Sectorplan Timmerindustrie is er ook voor de mensen die al in de timmerindustrie werken. Zij kunnen bijvoorbeeld een loopbaanAPK doen of een EVC-analyse laten uitvoeren. En het Sectorplan Timmerindustrie biedt de mogelijkheid om cursussen te volgen. Bouwman: “Je kunt als timmerbedrijf met een scholingsvraag aankloppen bij de SSWT. Dan zoeken wij een partij die de passende cursus kan verzorgen. Als een bedrijf een nieuwe machine heeft aangeschaft en zijn personeel daarvoor wil scholen, maken wij een maatwerkplan voor de scholing.” Het cursusaanbod binnen het sectorplan is breed. Veel aanvragen gaan over scholing voor CNC-

Loopbaan-APK en EVC-analyse De loopbaan-APK haakt in op de veranderingen in de timmerindustrie, waar de traditionele machinale bewerking meer en meer op de achtergrond raakt. Gerard Bouwman van de SSWT: “Er zijn al bedrijven die alleen nog maar produceren met CNCgestuurde machines. Dat vraagt nieuwe vaardigheden.” Volgens Bouwman geeft de loopbaan-APK antwoord op de vraag of een werknemer nog wel op de goede plek binnen een bedrijf zit: “De loopbaan-APK mondt uit in een plan dat helder maakt wat iemands mogelijkheden zijn, binnen of buiten de sector, en of eventueel scholing nodig is.” Scholing is essentieel, stelt Bouwman, zeker in een branche

waar mensen vroeger zonder echte opleiding aan het werk gingen: “We willen dat deze werknemers toch een MBO-opleiding op zak hebben. Dat biedt zekerheid, bijvoorbeeld bij een volgende baan. Voor deze medewerkers maken we een EVC-analyse, een analyse van Eerder Verworven Competenties. We bouwen voor werknemers een digitaal portfolio op, inclusief certificaten, dat duidelijk maakt: ‘Wat kan ik?’ en: ‘Welke vrijstellingen krijg ik voor een MBO-opleiding?’”

2015/6

p36_Opleiding 36

27-11-15 14:27

TRAINING EN OPLEIDING

De cursus Verfverwerking in de timmerindustrie bij PPG duurt twee dagen en heeft vier modules. Module 1: algemene kennis Regelgeving, certificering van hout, KVT, concepten I t/m IV, garanties. Module 2: techniek Hout en hout herkennen, wat is verf, productbladen en etiketten lezen, uitleg van de diverse verfsystemen en spuitmethodes (flowcoaten, spuitautomaat, handspuit, spuitrobot), arbo en milieu (spuitinstallaties), praktijk (omgaan met de spuiten). Module 3: praktijk Berekenen en meten natte laagdikte en droge laagdikte, controles op hechting open en gesloten verffilm, de werking van pompen en spuitpistolen. Module 4: commercie Voordelen en eigenschappen van hout, onderhoud, ketensamenwerking De PPG-cursus Verfverwerking in de timmerindustrie wordt gehouden in Veenedaal, vanaf 2016 in Amsterdam. Kosten: 295 euro per persoon.

gestuurde machines, lean-technieken, cross-trainingen (overdracht van kennis aan medewerkers die breder inzetbaar willen worden voor behoud van hun werkgelegenheid) en spuiten, verfverwerking en -behandeling. Zo’n cursus spuiten geeft onder andere PPG Industrial Coatings in Veenendaal. De PPG-cursus – Verfverwerking in de Timmerindustrie – is niet nieuw, meldt Jos Schuurmans, Segment Manager Wood EMEA bij PPG: “Tijdens de crisis hebben veel van onze klanten zich gefocust op hun core-bussines. Scholing stond helaas op het tweede plan. Nu trekt de de markt weer aan, terwijl door de vergrijzing kennis wegebt. Met deze cursus willen we de kennis over spuiten in de timmerindustrie vasthouden en vergroten.”

Groepsdynamiek De cursisten van de PPG-cursus komen uit alle geledingen van de timmerindustrie, meldt Schuurmans: “Veel van de cursusten hebben een bouwkundige achtergrond. Ze weten alles van detailleren, van kozijnen, maar zijn helaas vaak niet op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen binnen de verfindustrie. Voor industriële verfverwerking bestaat geen specifiek certificaat, er is ook geen specifieke opleiding voor.” Afhankelijk van de behoefte van de cursisten zet PPG accenten in de lesstof. En Schuurmans ziet graag dat de cursisten uit meerdere bedrijven komen: “Dan ontstaat een groepsdynamiek waarbij mensen veel van elkaar leren; ieder bedrijf brengt zijn eigen cultuur en aanpak mee, heeft zijn eigen manier van werken.”

Leren met subsidie

Commercie

Het Sectorplan Timmerindustrie wil veel mensen uit de timmerindustrie scholen, via cursussen en trainingen. Meer dan 1000 medewerkers volgen momenteel binnen het bestek van het sectorplan een cursus of training of hebben deze afgerond. Voor de subsidie gelden richtbedragen, afhankelijk van het aantal medewerkers in een bedrijf. Voor het opstellen van het scholingstraject bepaalt SSWT per bedrijf hoeveel subsidie beschikbaar is. Aan de hand van de beschikbare budget maakt SSWT het uiteindelijke scholingsplan. Voorwaarde is dat een timmerbedrijf de CAO Timmerindustrie volgt en dat voldaan wordt aan de eisen van de cursus, onder andere via een toetsing van de behandelde stof.

Bijzonder aan de cursus van PPG is de aandacht voor commercie. Die cursusmodule is speciaal toegevoegd om de timmerindustrie te helpen bij het in de markt zetten van zijn producten, meldt Schuurmans: “Je moet goed weten wat je verkoopt, in plaats van met lede ogen toezien hoe je marktaandeel krimpt. Neem PVC: dat wordt altijd verkocht als onderhoudsvrij en duurzaam. Maar waar een PVC kozijn na dertig jaar vervangen moet worden, kan een houten kozijn met gemak vijftig jaar mee. Beglazing en andere elementen als bijvoorbeeld hangen sluitwerk kun je gedurende die levensduur eenvoudig aanpassen. Met kennis over voordelen en eigenschappen van hout, over onderhoud en ketensamenwerking, bijvoorbeeld met onderhoudsbedrijven, kan de timmerindustrie in de markt slagvaardig handelen.”

6/2015 37

p36_Opleiding 37

27-11-15 14:27

Brandwerende Houten Gevelelementen Duidelijk herkenbaar De leden van de NBvT kunnen houten gevelelementen leveren die, afhankelijk van hun uitvoering, een bepaalde mate van brandwerendheid hebben. Omdat de brandwerende houten gevelelementen nauwelijks afwijken van standaard houten gevel elementen, is besloten de brandwerende houten gevelelementen aanvullend te merken.

Plaats van de merken » Kozijnen met beweegbare delen: op ca. 150 mm van een kozijnhoek, binnen de glaslijn, of bij een beweegbaar deel in de kozijnsponning aan de scharnierzijde op ca. 150 mm uit de onderhoek.

Het merkteken Brandwerendheid wordt alleen door de timmerfabrikant aangebracht als ook het brand werende glas en/of brandwerende deuren in zijn economische opdracht zitten.

» Kozijnen met alleen doorzichtige panelen en ondoorzichtige vullingen: op ca. 150 mm van een kozijnhoek, binnen de glaslijn, of op de spouwlat.

Het merkteken wordt aangebracht direct onder het KOMO®merkteken.

» Kozijnen met deuren: tussen de twee bovenste scharnieren in de kozijnstijl.

KOMO-merkteken

label niet verwijderen

WWW.NBVT.NL

30 minuten brandwerend

60 minuten brandwerend

Mogelijkheden in brandwerende houten gevelelementen Het assortiment brandwerende gevelelementen wordt steeds uitgebreider. Het NBvTlidbedrijf kan u informeren over de mogelijkheden die er zijn in brandwerende houten gevelelementen.

38 2015/6

p38_NBVT 38

27-11-15 14:26

SUPERSNELLE DEUROPENING

Design komt samen met flexibiliteit

Mooi, veilig, snel: automatische sectionaaldeuren

Het nieuwe OMEGA FLEX langschild van CES

• Europa’s nr. 1 met meer dan 75 jaar ervaring

• weerbestendige roestvast stalen uitvoering voor binnenen buitendeuren • harmonisch geïntegreerde lezer • zonder boren op elke deursituatie flexibel en eenvoudig aan te passen

bij de productie van deuren

• Tot 50 % snellere deuropening met SupraMatic-aandrijving

• Alleen bij Hörmann: radiosysteem BiSecur voor het comfortabel opvragen van de deurpositie

• State of the Art componenten Made in Germany

Teaming up for security since 1840

Naamloos-6 1

www.ces.eu/nl

27-11-15 14:00

< W W W. A M I . N L

Naamloos-6 1

27-11-15 14:01

VMGR NIEUWS Einsteinbaan 1, Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.605.36.44, F: 030.605.32.60, E: info@vmrg.nl, I: www.vmrg.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van de VMRG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur redactie

De bouw worstelt met zichzelf De afgelopen jaren is de capaciteit van bedrijven in de bouw aanzienlijk gedaald. Faillissementen, bedrijfsbeĂŤindigingen waren aan de orde van de dag. De groep bouwbedrijven, architecten en leveranciers is kleiner geworden en ook in onze gevelsector is er sprake van een sterk afgenomen capaciteit. Het is vreemd dat bouwbedrijven niet in staat zijn om de vermindering in capaciteit, ook wel schaarste geheten, om te zetten in gunstiger prijsomstandigheden. Terwijl hun klanten, blijkens onderzoek, best hogere prijzen verwachten. Zoals beschreven in een Cobouw publicatie, werkt menigeen nog steeds op een kostprijs niveau. Blijkbaar heeft de bouwsector de nare eigenschap om zich te onttrekken aan normale economische wetmatigheden. Dit heeft wel consequenties, want dit onvermogen om zich aan te passen aan betere economische omstandigheden vertaalt zich in een negatieve druk op de leveranciers. Deze leveranciers evenwel, kunnen bij de verhoogde bouwvraag niet meer beschikken over voldoende capaciteit die immers tijdens de crisis is geslachtofferd. Maar deze leveranciers volgen wel de gebruikelijke economische wetmatigheden. Het is zaak dat de bedrijven in de bouw en hun opdrachtgevers zich realiseren dat schaarste aan producenten en productiecapaciteit zich altijd vertaalt in hogere prijzen.

VMRG Oppervlaktebehandeling: gegarandeerde kwaliteit VMRG Oppervlaktebehandeling is de nieuwe naam van bedrijven op het gebied van oppervlaktebehandeling die voldoen aan de VMRG Kwaliteitseisen. In de VMRG Kwaliteits eisen en Adviezen zijn eisen (www.vmrgkwaliteitseisen.nl) opgenomen op het gebied van oppervlaktebehandeling. Alle VMRG Oppervlaktebehandeling bedrijven, te herkennen aan het gelijknamige logo voldoen aan deze eisen. Een gevelbouwer met het VMRG Keurmerk levert gegaran deerde kwaliteit die voldoet aan de VMRG Kwaliteitseisen. Als dit bedrijf de oppervlaktebehandeling uitbesteedt aan een VMRG Oppervlaktebehandeling bedrijf is het er zeker van dat dit bedrijf ook aan deze eisen voldoet. Dit bedrijf is dan ook in het bezit van een geldig Qualicoat, Qualisteelcoat, Qualanod of GSB Kwaliteitslabel en conformeert zich aan de VMRG Kwaliteitseisen en Adviezen.

BNA kondigde aan dat het de architectenbranche nu voor de wind gaat en als een sector last heeft gehad van de wegvallende vraag tijdens de afgelopen crisis is het deze groep wel. Blijkbaar zijn zij in staat om hun unieke en creatieve arbeid wel naar behoren gehonoreerd te krijgen. Wellicht heeft dat te maken met een meer realistisch inkoopgedrag van hun opdrachtgever namelijk de opdrachtgever zelf. Ook in de gevelbouw zijn de capaciteitsgrenzen in zicht en zullen de consequenties van schaarste zichtbaar worden en leiden tot daarbij behorende tarieven en prijzen.

6/2015

p41_VMRG 41

27-11-15 14:26

SOCIAL MEDIA Volg ons op Twitter @RD_redactie

Heeft u ideeĂŤn of suggesties voor artikelen of berichten in Raam en Deur? Neem contact op via tel. +31 (0)73 503 88 32 of stuur een e mailbericht naar het redactieadres: raamendeur@plancommunicatie.nl

Volg ons op LinkedIn Raam en Deur

Plaats uw vacature op ons Twitter account @RD_banen

Informeer naar de mogelijkheden tel. +31 (0)73 503 35 44 mail raamendeur@molijnsalessupport.nl

Vind nu alle informatie ook online: www.raamendeuronline.nl p42_ADS.indd 1

01-12-15 14:10

VKG NIEUWS Postbus 1496, 3430 BL Nieuwegein T: 030.750.98.01, E: info@vkgkozijn.nl, I: www.vkgkozijn.nl De informatie op deze pagina is afkomstig van VKG en kwam tot stand buiten de verantwoordelijkheid van de Raam en Deur redactie

Nieuwegein, 8 december 2015

VKG Architectuurprijzen 2015/2016 uitgereikt biq architecten en De Zwarte Hond hebben de VKG Architectuurprijzen 2015/2016 gewonnen, in respectievelijk de categorieën Renovatie en Nieuwbouw. De prijzen zijn uitgereikt in het Kunstmin te Dordrecht en worden ieder jaar toegekend aan bouwprojecten waar kunststof gevelelementen (kozijnen, ramen en deuren) op esthetische wijze onderdeel uitmaken van het ontwerp. Winnaar VKG Architectuurprijs Renovatie is Stanleylaan 1 te Utrecht van biq architecten De VAM flats in Kanaleneiland Zuid zijn eind jaren 80 voorzien van kunststof kozijnen waarbij de beeldkwaliteit van de oorspronke lijke houten kozijnen verloren is gegaan. De verbetering van de energieprestatie was aanleiding om de kozijnen opnieuw te ver vangen. De vraag was, in welk materiaal? Waar wijs je naar terug? Het verleden is tweevoudig geïnterpreteerd: de nieuwe kunst stof puien benaderen de originele houten kozijnen zo dicht mogelijk: ze verwijzen qua indeling en profilering en dankzij folies ook in kleur naar de oorspronkelijke uitvoering, in materiaal naar de eerdere renovatie.

Winnaar VKG Architectuurprijs Nieuwbouw is Appartementen Typhoon van de Zwarte Hond De gevelelementen van de woningen van Typhoon zijn van kunststof. Deze zijn strak vormgegeven en hebben door hun profilering een verfijnde uitstraling. Duurzaamheid, onderhoudsvriendelijkheid en de scherpe prijs waren belangrijke voordelen bij de keuze voor kunststof gevelelementen van de woningen in dit project. Als tegenhanger zijn de gemeenschappelijke ruimten van het gebouw van wit aluminium gemaakt. Samen met de rode baksteen en het witte aluminium complementeert de antracietkleurige kunst stof het project en geeft het geheel een rustige en luxe uitstraling.

Het project nam het in de eindstrijd op tegen Renovatie Mendelweg te Boskoop van A3 Architecten en Kaap Hoorn te Hoorn van GeO architecten.

Het project nam het in de eindstrijd op tegen Zaanse Strip te Zaanstad van Heren 5 archi tecten bv bna en de 53 woningen in Gorecht West te Hoogezand van zofa architecten.

De Publieksprijs was bij het ter perse gaan van dit bericht nog niet bekend. VKG Architectuurprijs De VKG Architectuurprijs is sinds de intro ductie in 2005 uitgegroeid tot een serieuze vakprijs, die ieder jaar wordt toegekend aan bouwprojecten waar kunststof gevelelemen ten (kozijnen, ramen en deuren) een belang rijk onderdeel uitmaken van het ontwerp. Hiermee wil de Vereniging Kunststof Gevelelementenindustrie (VKG) positieve aandacht vragen voor de mogelijkheid van kunststof. Naast de bestaande Nieuwbouwprijs worden sinds 2010 ook de Renovatie en de Publieksprijs uitgereikt. De jury van de VKG Architectuurprijs bestond dit jaar uit Reimar von Meding, Architect Partner KAW, Gerben van Dijk, H team Marcel Blom, Benthem Crouwel Architects, Albert Zegelaar (VKG) en Harm Tilman (de Architect, secretaris jury).

Stanleylaan 1

Appartementen Typhoon

Meer over de Architect de Architect is onder architecten het grootste en meest gelezen vakblad van Nederland. Dit is voor architecten, stedebouwkundigen, interieurarchitecten en landschapsarchitecten de bron voor vakkennis en inspiratie. Maar ook gemeentes, woning corporaties, projectontwikkelaars en bouwkundestudenten halen hun vakinformatie uit de Architect.

VKG De Vereniging Kunststof Gevelelementenindustrie (VKG) is de branchevereniging voor bedrijven die kunststof ramen en deuren produceren en leveren. Voor meer informatie of interview verzoeken kunt u contact opnemen met: Ir. A.J. Zegelaar (directeur) – zegelaar@vkgkozijn.nl, (030) 750 98 01, www.vkgkozijn.nl

6/2015

p43_VKG.indd 43

01-12-15 09:55

U wilt maximaal daglicht en comfort. Wij bieden BUVA hardglas. BUVA hardglas draai-, uitzet- en valramen hebben een slanke en strakke vormgeving. Scharnieren en sluitingen worden rechtstreeks op het thermisch geharde glas aangebracht. De ramen hebben een zeer smalle omkadering, waardoor de daglichtopening maximaal is. Met een weids uitzicht voor de bewoner als resultaat! BUVA hardglas ramen zijn als compleet eindproduct direct in houten, kunststof en aluminium kozijnen te verwerken. Recyclebaar, onderhoudsvrij en optioneel met prints en inbraakwerend! Bel BUVA voor de volledige brochure en meer informatie of download deze op buva.nl.

Standnummer 1114

Uniek in deursluittechniek, sinds 1932 fabrikant van geruisloze deursluitoplossingen

DICTATOR deuropvangers de ideale oplossing om het hard dicht kunnen slaan van deuren te voorkomen  De deur wordt altijd zacht en geruisloos opgevangen en vervolgens stevig gesloten gehouden.  Voorkom beknelling van (kinder)vingers  Uitvoeringen voor draaien schuifdeuren  I.c.m. een Adjunct inbouwkettingdeursluiter een perfect toegankelijke deursluitoplossing.

DICTATOR type 1000

Adjunct 2500 kettingsluiter

DICTATOR type 1400

DICTATOR Productie B.V. Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E-mail: info@dictator.nl of bezoek onze website: www.dictator.nl

Naamloos-6 1

27-11-15 14:02

BUITEN DE DEUR

Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer Editie 2016 van vakbeurs Facilitair & Gebouw beheer vindt woensdag 13, donderdag 14 en vrijdag 15 januari plaats in de Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch. Facilitair & Gebouwbeheer is de afgelopen jaren uitgegroeid tot hét vakevenement in de facilitaire en gebouwbeheer sector. De vakbeurs biedt u allereerst een zeer breed scala aan producten en diensten op het gebied van facilitair management en gebouwbeheer. Daarnaast zijn er tijdens de beursdagen diverse bijeenkomsten zoals recepties en themapresentaties. Tijdens deze editie organiseert de vakbeurs voor het eerst twintig themadagen in drie beursdagen. Deze themadagen staan in het teken van kennis- en informatieoverdracht. Daarnaast worden er verschillende themaroutes samengesteld, zodat u veel doelgerichter op zoek kunt gaan naar de standhouders die voor u de juiste informatie hebben. Meer informatie: www.vakbeursfacilitair.nl Voor gratis voorregistreren ga naar www.raamendeuronline.nl

Gevel 2016 Gevel 2016, gehouden in Ahoy te Rotterdam van 27-29 januari, is een vakevenement over de gebouwschil voor architecten en bouwkundigen. Op Gevel vinden bezoekers de nieuwste gevel techniek en –vormgeving, systemen en oplossingen, referentieprojecten, lezingen en netwerkbijeenkomsten, exposities en competities. Met het thema “Façades with 2020 vision” blikken de organisatoren vooruit op de nabije toekomst: in 2020 moeten gebouwen energieneutraal, slim en duurzaam zijn, met alle aandacht voor leefbaarheid en biodiversiteit. En dat vraagt enkel het allerbeste van architecten en ingenieurs. Het evenement vindt in 2016 gelijktijdig plaats met Material Xperience: het vakevenement voor (interieur)architecten en creatieve professionals gericht op materialen, innovatie en inspiratie. Meer informatie: www.gevel-online.nl

Polyclose 2016 De honderden exposanten uit tientallen landen doen er iedere twee jaar weer alles aan om Polyclose in het Belgische Gent tot een volwaardige vakbeurs te maken, zo zegt organisator Guy Martens. Met de eerste editie in 1991, profileert Polyclose zich inmiddels als het grootste evenement in de Benelux op het gebied van raam-, deur-, zonwering-, gevel- en toegangstechniek. Polyclose staat voor alles wat open en dicht gaat en biedt een overzicht van alle bewegende elementen aan en in de gevel, inclusief poorten en hekken. Het aanbod is uitgebreid, maar op elkaar afgestemd, aldus de organisatie. Bovendien vindt de bezoeker in Gent trends, innovaties en de grootste marktspelers. Polyclose vindt plaats van 14-16 januari in de Flanders Expo in Gent. Meer informatie: www.polyclose.be

Agenda Luchtdicht bouwen 15 december Luchtdicht bouwen is geen vrijblijvende zaak meer, maar wordt vastgelegd in gebouwprestaties die ook daadwerkelijk gerealiseerd moeten worden. In deze cursus leert de deelnemer ontwerpen, tekenen en rekenen aan luchtdichtheid, maar ook wordt getoond hoe hij afdichtingsmaterialen als PUR-schuim en kitten zorgvuldig kan aanbrengen. www.bouwforum.nl

Bouw & Reno 9-17 januari De Antwerpen Expo is het decor voor Bouw & Reno. Het aanbod op de beurs is zowel divers als kwalitatief. Gedurende 9 dagen vindt de bezoeker in Antwerp Expo een actueel overzicht van wat de bouwsector te bieden heeft. Het aanbod van de 250 exposanten is zowel divers als kwalitatief. Een verzorgd onthaal, interessante producten en een efficiënt wandelparcours waren een paar van de positieve opmerkingen die de bezoekers over eerdere edities maakten. www.bouwreno.be

Brandveilig compartimenteren en vluchten 16 februari Met deze training leert de deelnemer de spelregels over brandveiligheid uit het Bouwbesluit 2012 toepassen en leert hij wat de betekenis daarvan is voor concrete gebouwen. www.bouwforum.nl

Ecobuild Batibouw 2016 Van 25 februari tot en met 6 maart is de Brussels Expo als vanouds de achtergrond voor Batibouw. De grootste (ver)bouwbeurs van België en haar bijna 1000 exposanten nodigen de bezoekers uit om trends en materialen te ontdekken. Batibouw is een beurs voor zowel vaklui als consumenten in de bouwsector. De beurs trekt op een oppervlakte van 120.000 vierkante meter elke editie ongeveer 300.000 bezoekers (waaronder 75.000 bouwprofessionals), gespreid over elf beursdagen. De eerste twee dagen van de beurs zijn exclusief voorbehouden aan de professionele bezoeker, vanaf de derde dag kent de beurs een gemengd publiek. Dit jaar zijn er drie themadagen, te weten Actueel, Technisch en Lifestyle. Meer informatie www.batibouw.be

8-10 maart Ecobuild is ‘s werelds grootste beurs en conferentie op het gebied van modern en duurzaam bouwen. De beurs biedt bezoekers het meest complete overzicht van innovatieve en duurzame bouwmaterialen en -methoden, van ontwerp tot afbouw. Dit evenement wordt van 8 tot 10 maart gehouden in Londen en trekt architecten, voorschrijvers, ontwikkelaars en aannemers, als ook publieke opdracht gevers uit het Verenigd Koninkrijk. www.nbcc.co.uk

6/2015 45

p45_Buiten de deur 45

27-11-15 14:25

OP DE MAT

Bouwsculptuur van de Utrechtse Dom Dit boek analyseert de Domkerk en haar bijgebouwen uit de periode 1253 1517, toen de Dom min of meer werd voltooid, aan de hand van de middeleeuwse bouwsculptuur. Dit heeft geresulteerd in een, wat betreft het koor, andere bouwvolgorde dan tot nu toe steeds is gedacht. Daarbij wordt de sculptuur in een stilistische context geplaatst. Ook komen zo de opdrachtgevers van de diverse fases van de Domkerk in beeld. Al met al blijkt de 13de eeuwse sculptuur van de Dom meer met die in Parijs en Reims samen te hangen dan met die van Keulen, zoals voorheen is gedacht. De door de tijd heen veranderende thematiek geeft bovendien inzicht in de middeleeuwse gedachten wereld. In het boek wordt daarom stil gestaan bij zaken als de betekenis van het naturalistische bladwerk, waterspuwers en andere monsterfiguur tjes, engelen met passie symbolen, consoles met schilddragers, profeten figuren en het Heilig Graf. Bouwsculptuur van de Utrechtse Dom, Elizabeth den Hartog, ISBN: 9462580731, uitgeverij WBooks, € 39,95

Architectuur en al het andere De Oostenrijker Adolf Loos (1870 1933) was niet alleen architect, maar ook een publi cist. Teksten als ‘Architectuur’, ‘Het principe van de bekleding’ en ‘Ornament en misdaad’ zijn hiervan beroemde voorbeelden. De teksten van Loos zijn vol gens de uitgever blijvend actu eel voor het begrip en de ont wikkeling van onze hedendaagse westerse archi tectuur en vormgeving. En zijn nu voor het eerst beschikbaar als zelfstandige Nederlandse uitgave. ‘Architectuur en al het andere’ ontsluit met de vertaling van 50 teksten het geschreven werk van Adolf Loos. De selectie van kunsthistoricus Pieter Jan Gijsberts bestrijkt de gehele publicatieperiode van Loos. De vertaling is van Ineke van der Burg, die ook het voorwoord en de annotaties verzorgt. Het nawoord is geschreven door Hilde Heynen. Adolf Loos Architectuur en al het andere, Adolf Loos, ISBN: 9462082472, uitgeverij Nai10Publishers, € 34,50

De Haven van Rotterdam De Haven van Rotterdam biedt het actuele over zicht, de ontstaans geschiedenis en een blik in de toekomst van de haven. Vanuit het oogpunt van economie, landschap en logistiek wordt de haven in al zijn diversiteit beschreven en getoond. Het boek navigeert langs de plek ken waar haventechniek wordt ontworpen, waar trends zichtbaar worden en waar nieuw landschap gestalte krijgt. Een internationale vergelijking plaatst Rotterdam naast 9 andere wereldhavens. Daarnaast toont het boek hoe het stoere Rotterdamse imago zorgvuldig werd opgebouwd. Van Maasvlakte II tot de Fruithavens, van het Vogeleiland Slufter tot RDM en van de Botlek tot de Kop van Zuid: portretten van meer dan 40 bijzondere plekken, interviews, havenverhalen en fotografie van Jannes Linders en Siebe Swart tonen de unieke en vaak betoverende facetten van het havenlandschap. De Haven van Rotterdam, Marinke Steenhuis, ISBN: 9462082340, uitgeverij Nai10Publishers, € 49,50

De Bosatlas van het cultureel erfgoed Nederland is rijk aan monumenten. Molens, kerken, kastelen en fabrieken: ze maken invoelbaar hoe mensen vroeger woonden, werkten en geloofden. Maar er is meer dan gebouwd erfgoed. Landschappen bijvoorbeeld laten de vindingrijkheid zien waarmee Nederlanders hun leefomgeving vorm hebben gegeven. Of feesten en rituelen, waarin oude opvattingen doorklinken. Allemaal vormen van erfgoed die het ver leden dichterbij brengen. In De Bosatlas van het cultureel erfgoed is dit brede scala aan onder werpen samengebracht in 1 overzicht. Het boek geeft speciale aandacht aan Nederlands erfgoed in het buitenland en bevat luchtfoto’s van Karel Tomeï. De Bosatlas van het cultureel erfgoed, Bosatlas, ISBN: 9001120105, Noordhoff Uitgevers, € 69,95

2015/6

p46_Op de Mat 46

27-11-15 14:25

LET OP! nieuw adres voor uw pers- en nieuwsberichten!

raamendeur@ plancommunicatie.nl

MOVAIR+ CLIMARAD

Heidebloemstraat 1, 5482 ZA Schijndel +31 (0)73-611 06 14 info@isc-nl.com, www.isc-nl.com

Naamloos-6 1

27-11-15 14:08

Beslagrevolutie...

Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem dan contact met ons op. Hunneperkade 62, 7418 BT Deventer E: info@themans.nl

ANSA intense is een merk van

RD_adv1_1.indt 1

| |

T: +31(0)570 662 580 I : w w w. t h e m a n s . n l -

| F: +31(0)570 662 589 w w w. a n s a d e s i g n . n l

hang- & sluitwerk bv

02-10-15 10:21