WSPĂ–LNOTY M toda sztuka Ukrainy
W spolnoty. M to d a sztuka U krainy / C o m m unities. Young A rt o f U kraine Galeria Arsenal, Bialystok, 9.11.-9.12.2007 kuratorzy: g ru pa R.E.P. / curators: R.E.P. g ro u p
Galeria Arsenal dziçku je panu Jerzem u O n u ch o w i oraz In s ty tu to w i Polskiemu w Kij jo w ie za w sp ôtp racç przy w ystaw ie Arsenal G allery w o u ld like to th ank Jerzy O nuch and th e Polish In stitute in Kyiv fo r co o p e ra tio n w ith th e e x h ib itio n
m
InstyIut P o I * k i
ISBN 978-83-89778-11-6
W SPO LN O TY Mtoda sztuka Ukrainy
R.E.P. SOSka C h erso riska W s p o ln o ta A rty s ty c z n a / K h ers o n A rt C o m m u n ity T o to ro G a rd e n Psia K rew P an k P anic E le c to n ic B and g r u p a -m a r z e n ie P e n o p la s t / P an k Panic E le c to n ic B and d re a m -g r o u p P e n o p la s t T e a tr K arp a cki / C a rp a th ia n T h e a tre
G a le ria A rs e n a l, B ia ly s to k , 20 0 7
A m u l.dzar
Mi. I'.k.i partyzantka i dywersja na wsi, ■ vI•••posob na widza mtodych artystow i artystek z Ukrainy > ; .i. >ty, Mloda sztuka Ukrainy to rezultat projektu zainicjowanego w lutym 2007 roku i ' ■ hniwskie Centrum Sztuki Wspotczesnej przy Uniwersytecie Narodowym (Akademia 1 11 . i . Mohylanska). W jego ramach artystki i artysci zadali sobie pytania m.in. o metoiy 1 in inrganlzacji i alternatywne sposoby pozyskiwania widzow. Nikita Kadan, cztonek i . yjnej Przestrzeni Eksperymentalnej (R.E.P.), powod owych poszukiwan okresla i . in i.m wyraznie: Na Ukrainie brakjest systemu instytucji sztuki wspotczesnej, ponadto giq•i irazm oficjalnego wyksztalcenia artystycznego, brak kuratorow i krytykow, a takze brak "'if. rnowaniapublicznosciskutecznie marginalizujq miodego a r t y s t Mtodzi artysci daj$ i i. »zumienia, iz chc$ na nowo uksztaltowac oblicze sztuki ukrainskiej; nie majq zamiaru 111 ki Hjo nasladowac i d ^ d o wypracowania wtasnych rozwi^zari. Jednak pojawiaj^ si? tez ...... ... pewne echa pomystow w innych miejscach odrzuconych: Praktyka samoksztaicei ■i we wspoinocie jest bardziej skuteczna, a funkcjq krytycznq mogq peinic koledzy, tworzqc I' dnoczetnie zainteresowanq pubiicznoii. W ten sposdb „autonomiczne terytorium sztuki" ■' -1.vje s/? akurat nie byt utopiq, leczjedynym rzeczywistym toposem naszego pokoienia1. Rewolucyjna retoryka jest jednym ze znakow rozpoznawczych R.E.P.-u. W manifeScie Kadan liszedl publicznosc i krytykow szerokim tukiem, proponuj^c „autonomiczne terytorium
5
sztuki". Wszystkie role mieliby pelnic sami artysci zrzeszeni we wspölnocie. Zamkni^ty uklad w ramach jednego srodowiska to koronny zarzut wobec tusowki3. Z drugiej strony trudno formutowac taki zarzut wobec artystek i artystöw nieustannie negocjuj^cych w przestrzeni miejskiej i wiejskiej z losow^ publicznosci^ oraz aktywnie poszukuj^cych kontaktöw z innymi artystami. Wydaje sifj jednak, ze petne pasji manifesty R.E.P.-u nie jedynie ilustracj^ ich dziatan, a röwnorz^dnym zywiotem. R.E.P. postuguje si§ j^zykiem, ktöry byl zastrzezony dla z^dan politycznych, czasem dotyka go podobna choroba „odklejenia" od rzeczywistych praktyk. Na pocz^tku roku 2006 w performance Partia R.E.P. czlonkowie grupy podszyli si? pod parti^ polityczn^, ktöra chce zwröcic na siebie uwag§ wyborcöw. Ubrani w biale skafandry i maski, ktöre przypominafy zaröwno stroje do malowania, jak i odziez chroni^c^ przed radiacj^, stali przy czarno-biafym namiocie i gtosno zaznajamiali przychodniöw ze swoim manifestem, w ktörym pojawiaty si? absurdalne z^dania pod adresem kultury. Postulaty: „Duchowosc dla wszystkich!" latwo wywoluj^ smiech, przede wszystkim mogq byc odczytane jako krytyka j^zykowych sztamp i odzwierciedlenie pustostowia polityköw, jak röwniez fasadowosci zycia politycznego. Na szczegöln^ uwag? zasluguje projekt We Will R.E.P. You z 2005 roku. Podczas obchodöw rocznicy Rewolucji Pazdziernikowej zamaskowani artysci wyniesli na Majdan Nezateznosti podobizny Beuysa i Warhola. Konfrontacja z przedstawicielami komunistöw, nacjonalistöw oraz z przypadkowymi patriotycznymi möwcami wykazafa, ze ich obecnosc i po stulaty (slynne: Jeder Mensch ein Künstler!") cz^kiej wzbudzaly niech^c niz wesotosc. Rozmöwcy zdawali sie byc przekonani, iz obecnosc takich przebierancöw jest nieuprawniona i ma na celu raczej podwazenie i osmieszenie obecnosci innych „powaznych" demonstrantöw. Byc moze wplyw mialo röwniez przebranie artystöw: zaproponowali wlasn$, nieprzystaj^c^ do innych konwencje, podczas gdy pozostali uczestnicy sytuacji pozostawali „sob^" Kamera nie pokazata bezposrednich aktöw agresji, ale atmosfera byta raczej napifta. Warto wspomniec, iz artysci byli pokojowo nastawieni. Na wyrazon^ przez tube prosbe duchownego o zaprzestanie glosnego bebnienia na czas modlitwy zareagowali pozytywnie. Najnowszy projekt tej frontmenskiej na ukrainskiej scenie grupy nosi nazwe Patriotyzm i ma na celu utozenie piktograficznego j^zyka, ktöry umozliwi komuni-
6
i : iv bez zaposredniczenia. Poszczegölne obrazki oznaczaj^ slowa i poj?cia, zestawione ■il ^ tworzg dowcipne, a bywa, ze i krytyczne rebusiki. Wvobcowanie nie grozi z pewnoscig takze innym uczestnikom projektu Wspölnoty. * ila Ridny, Hanna Krywencowa, Oiena Poljaszenko, Bela tohaczewa to charkowska > i - istniejgca od 2005 roku jako galeria-laboratorium, a od 2006 röwniez jako grui ,.i ntystyczna w skladzie Mykola Ridny, Hanna Krywencowa i Serhij Popow. Zagadkon.izwa jest zargortowym okresleniem chorej wenerycznie prostytutki, ktöra zaraza ' ii klientöw. Obraz 6w ma metaforycznie przyblizyc sposöb dziatania grupy; bye ,, „ w ten sposöb artysci wskazujg na sw$ marginaln^, slabg, acz grozng pozyej?. Na vVv/',i,iwie przedstawiono dokumentacj? trzech dziatah. Akcja ONI na ullcy rozegrata si? i * i idzien wyboröw parlamentarnych w 2006 roku. Artysci w maskach Julii TymoWiktoröw Juszczenki i Janukowycza zebrali na ulicach Charkowa i Kijowa.Twarze i in iwszyeh stron gazet wychylity si? z bezgtosnego, anonimowego marginesu. W jedkadröw artysci poruszaj^ si? w zwartej, ale chybotliwej grupie, przywodzgc na i iItpcdw Pietera Bruegla. Czyzby walka wyboreza przywiodla czlonkow SOSki do ) 11 tleksji na temat czolowych polityköw ukrainskich? Z pewnosci^ zaburzyli zastaiu hi? wizualng. Ciekawym przedsi?wzi?ciem byt röwniez Barter przeprowadzony kuncami podcharkowskiej wsi. Mykola Ridny proponowal reprinty hitöw sztuki esnej w zamian za produkty spozywcze. Roya Lichtensteina wymienil bodajze , ',i 'il ogörköw. Ridny nie objasnial proponowanego przez siebie towaru, byl raezej •ym podyktowany jest wybör klienta; najcz?sciej byl to kolor i podobienstwo ■•( io4 lub kogos znanego. ' ice zk? na wies zaproponowata röwniez mi?dzynarodowa interdyscyplinarna siec iw \kupiona w Teatrze Karpackim, ktörg na bialostockiej wystawie reprezentowai • i/.ik, Claudia Stolle, Karla Fehlenberg, Benjamin Schälike, Gerhard Csejka, Oliver I ,i <l" <iraz Jacek Szubert. i ll pokazalfilmzweselaodbywajgcegosi?w karpackiejwsi, poprzedzonytekstem ■vi inego przewodnika po Galicji {Illustrierter Führer durch Galizien) z roku 1914, gdzie i v innymi tak opisane zostaly zwyczaje öwczesnych Huculöw: 7
Jednq z osobliwoici huculskiego zycia jest wielka swoboda zachowan erotycznych miqdzy kobietami i mqzczyznami. Prawie kazdy zonaty Hucul ma kochankq (lubaska), a kazda zamqznakobietakochanka.Cz%stokontaktyseksualnezachodzqpomizdzyczlonkamirodziny:ojciec wspölzyje z cörkq lub dziadek z wnuczkq. Teic jest wrqcz zobowiqzany postarcc si$ o to, aby bezdzietno synowa miala dzieci. Wiemosc malzehska jest wsröd Huculöw caikowicie obca, a opisane relacje wydajq siq im normalne\ Ta notka powoduje, ze film Wesele, zrealizowany w konwencji amatorskiego dokumentu, oglgda si§ z zaciekawieniem. Sygnalizowana w przewodniku rozwigzlosc kaze szczegölnie podejrzliwie przyglgdac si? paristwu mlodym i ich gosciom. Uwyraznia si? sztucznosc sytuacji, wszyscy sg powazni, skupieni i swigteczni, lecz sprawiajg wrazenie doklejonych do rytualu. Ceremonia rozwija si$ wedle okreslonego scenariusza, ktöry sprawia wraze nie niewprawnej adaptacji do miejscowych warunköw, a lokalna specyfika jest wyraznie widoczna za sprawg huculskiej kapeli z prawdziwym cymbalistg i urz^dniczki w stroju ludowym. Ciekawe, co tez si§ stalo z tymi erotycznymi zwyczajami Huculöw po bez mala stu latach. Nie wiadomo, kto obserwuje sytuacji, kamerzysta zamöwiony przez mlodg par^ jest widoczny w kadrze. Czyzby bylo to jakies abstrakcyjne, obiektywne oko ducha Oswiecenia? Przedziwne pejzaze Jacka Szuberta, zdj^cia Claudii Stolle, Karli Fehlenberg oraz Gerharda Csejki zgromadzone w tej samej sali podkreslaly atmosfer^ nieprzystawalnosci, wyrwy w rzeczywistosci podyktowanej przez film. Grupa Psia Krew i galeria Totoro Garden przedstawily dokumentacj^ swojej miejskiej partyzantki. Znakiem rozpoznawczym tej pierwszej sg namalowane w trudno dost^pnych miejscach czaszki skomponowane z cegielek-pikseli lub wizerunki krokodyli o dlugich paszczach (gawiali?). Zas Totoro Garden w ramach projektu Boze kröwki przyczepia biedronki do $cian budynköw instytucji publicznych, do reklam, a nawet do pomniköw bohateröw narodowych, karnawalowym gestern naruszajgc powag^ i jednoznacznosc dobrze znanych i wyraznie zdefiniowanych miejsc. Chersohska Wspölnota Artystyczna opröcz filmöw i fotografii wystawila mnöstwo obrazöw. Oleksandr Peczerski i Oleksandr Zukowski mieszkajq we wsi Bilozirka odleglej o 10 km od Chersonia. W czasie wolnym od twörczosci produkujq meble dia miejscowych skle-
8
/' V ./■" uw:zych oraz strzegq plantacji ogôrkôw\ Swiadectwa ich twörczosci Chersohska ■ і It mi. і Artystyczna postanowila pokazac w galerii. Zaprezentowala rôwniezdwie se11< і v'.t h ikt'jw Julii Woljazlowskiej (Ludziezogromnymiuszami і Rysunkianatomiczne), a takhumoru erotyczne komiksy Stanistawa Woljaztowskiego. W hih і ....... ... I Mvi"' iiyiulowanej Bajka о nodze opowiedziane zostaly perypetie malarza, ktoremu ........ . : ,tny chirurg przyszyl czlonek do uda. Malarzowi sprawito to wiele ktopotöw przy ......і иnu moczu, stracil powodzenie u kobiet, a zyskat sympatiç u psöw. Chersohska nt >1.1 Artystyczna wyprodukowata takze szereg amatorskich filmow opartych na - i ii hollywoodzkich motywach: np. ataku krokodyla na grupç letniköw, najezdzie ' і . traz kilku innych. Ubogosc scenografii і gry aktorskiej zmusza do poszukiwania iii и in m|o dna tych realizacji. Jednym z wytlumaczen mogloby bye wysmianie stereoIVi " im Izi z krajôw postsowieckich, wpatrzonych w niedoscigte wzory kultury zachod! і iii irzy niewprawnie dostosowuß do swojej rzeczywistosci to, со wydaje siç im bye w , і и .і hikowane w lepszym swiecie. Sami artysci deklaruj^, iz ich realizaeje dotycz^ takze I m tin lonalnych teorii spiskowych. / к ininujcjcej na wystawie dokumentaeji dzialah mtodych artystöw і artystek zdaje и i.vvnikad, iz poszukujq oni widowni w miejscach nienamaszczonych przez sztukç, zas i. J' і и '.taje siç odpowiednia do prezentowania rezultatöw owych poszukiwah. Wazne s^ II in г w ramach srodowiska artystyeznego oraz znalezienie dla niego szerokiego коп ії і in tak instytucjonalnego, jak і spoteeznego. Wystawa uchwycita pierwsze, niejako I I in>wa zadane pytania: „Kim jestesmy?” і „Gdzie jestesmy?". Вус moze „Dok^d zmieI нііуГ jest w krajach postkomunistycznych zbyt obei^zone, aby lekko udzielad na nie і иIpowiedzi. Anna bazar P ierw otna wersja tekstu ukazata siç na stronie in te rn e to w e g o „O biegu’
9
Jednq z osobliwoici huculskiego zycia jest wielka swoboda zachowan erotycznych miqdzy kobietami i mqzczyznami. Prawie kazdyzonaty Hucul ma kochankq (lubaska), a kazda zam$zna kobieta kochanka. Czqsto kontakty seksualnezachodzq pomiqdzy czlonkami rodziny: ojciec wspölzyje z cörkq lub dziadek z wnuczkq. Tete jest wrqcz zobowiqzany postarac si$ o to. aby bezdzietna synowa miala dzieci. Wiernosc malzeriska jest wsröd Hucutöw calkowicie obea, a opisane relacje wydajq siq im normalne4. Ta notka powoduje, ze film Wesele, zrealizowany w konweneji amatorskiego dokumentu,ogl£jda si^zzacieka wieniem. Sygnalizowana w przewodniku rozwi^ztosc kaze szczegölnie podejrzliwie przygl$dac si^ panstwu mtodym i ich gosciom. Uwyraznia si? sztucznosc sytuaeji, wszyscy sq powazni, skupieni i swi^teczni, lecz sprawiaj^ wrazenie doklejonych do rytualu. Ceremonia rozwija si§ wedle okreslonego scenariusza, ktöry sprawia wraze nie niewprawnej adaptaeji do miejscowych warunköw, a lokalna specyfika jest wyraznie widoczna za sprawq huculskiej kapeli z prawdziwym cymbalist^ i urz^dniezki w stroju ludowym. Ciekawe, co tez si§ stalo z tymi erotycznymi zwyczajami Hucutöw po bez mata stu latach. Nie wiadomo, kto obserwuje t? sytuaej^, kamerzysta zamöwiony przez mtod^ par§ jest widoczny w kadrze. Czyzby byto to jakies abstrakcyjne, obiektywne oko ducha Oswiecenia? Przedziwne pejzaze Jacka Szuberta, zdj^cia Claudii Stolle, Karli Fehlenberg oraz Gerharda Csejki zgromadzone w tej samej sali podkreslaly atmosfer^ nieprzystawalnosci, wyrwy w rzeczywistoki podyktowanej przez film. Grupa Psia Krew i galeria Totoro Garden przedstawify dokumentaej^ swojej miejskiej partyzantki. Znakiem rozpoznawezym tej pierwszej s^ namalowane w trudno dost^pnych miejscach czaszki skomponowane z cegietek-pikseli lub wizerunki krokodyli o dtugich paszczach (gawiali?). Zas Totoro Garden w ramach projektu Boze kröwki przyczepia biedronki do scian budynköw instytueji publicznych, do reklam, a nawet do pomniköw bohateröw narodowych, karnawatowym gestern naruszaj^c powag? i jednoznacznosc dobrze znanych i wyraznie zdefiniowanych miejsc. Chersohska Wspölnota Artystyczna opröcz filmöw i fotografii wystawita mnöstwo obrazöw. Oteksandr Peczerski i Oteksandr Zukowski mieszkajq we wsi BUozirka odleglej o 10 km od Chersonia. W czasie wolnym od twörczoici produkujq meble dla miejscowych skle-
8
ній /■ 1 V4V(.ychorazstrzegqplantacjiogôrkôwK Swiadectwa ich twôrczosci Chersohska W j " 'li и.1.1 Auystyczna postanowila pokazac w galerii. Zaprezentowata rôwniezdwie se nt* і , мінім >w Julii Woljaztowskiej (Ludziezogromnymiuszami і Rysunki anatomiczne), a tak/I і и' їм* ■і її /cwrotnego humoru erotyczne komiksy Stanisiawa Woljaztowskiego. W hiI ■ iiytulowanej Bajka о nodze opowiedziane zostaly perypetie malarza, ktôremu Hirii.i M .и ly chirurg przyszyl czlonek do uda. Malarzowi sprawito to wiele klopotöw przy i * i і : її mi moczu, straci) powodzenie u kobiet, a zyskat sympatiç u psôw. Chersohska і 'їїїї >i . i Artystyczna wyprodukowala takze szereg amatorskich filmôw opartych na ■ и,, h iiollywoodzkich motywach: np. ataku krokodyla na grupç letniköw. najezdzie • 11 и.і/ kilku innych. Ubogosc scenografii і gry aktorskiej zmusza do poszukiwania .. г 1 dna tych realizacji. Jednym z wytlumaczen mogtoby bye wysmianie stereoI l/i / krajow postsowieckich, wpatrzonych w niedoscigle wzory kultury zachod- » і і и n/у niewprawnie dostosowujq do swojej rzeczywistosci to, со wydaje siç im bye і ....hikowane w lepszym swiecie. Sami artyki deklaruj^, iz ich realizaeje dotycz^ takze і .і. ии jonalnych teorii spiskowych. li imlnujqcej na wystawie dokumentaeji dziatah mtodych artystöw і artystek zdaje її і nk,к , iz poszukuj3 oni widowni w miejscach nienamaszczonych przez sztukç, zas і и.і ,i,i|esiçodpowiedniadoprezentowaniarezultatôwowychposzukiwar.Waznesq її h w ramach srodowiska artystyeznego oraz znalezienie dla niego szerokiego konI : ui tak instytucjonalnego, jak і spoieeznego. Wystawa uchwycifa pierwsze, niejako " і now.) zadane pytania: „Kim jestesmy?" і „Gdzie jesteémy?". Byd moze „Dok^d zmieI liny?" jest w krajach postkomunistycznych zbyt obciqzone, aby lekko udzielac na nie odpowiedzi. Anna bazar Pierwotna wersja tekstu ukazata siç na stronie internetowego „Obiegu"
9
P rz y p is y
' Nikita Kadan, Wspölnoty, http://w w w .galeria-arsenal.pl/arsenal.php?id= 345& typ= ano. Przy okazji w a rto zaznaczyö, ze ujaw nia si? tu kolonialny kom pleks Ukrairicbw, po le gaj^cy na poczuciu wiasnej niedoskonatosci w zestaw ieniu z he ge m o nem . W w ypadku U krainy t? rol? o d g ry w a lo im p e riu m rosyjskie, p o te m ZSRR, gd zie tru d n o szukac w zo ro w rozv/iazari instytucjonalnych. Zresztt} Rosja raczej nie stanow iia wzorca cy w iliza cyjne go dla p o d b ity c h krajow, m im o ze zachow yw ata dom inacj? w o jsko w o -p o lityczn ^. Zatem rol? hegem ona zast?pczego, do staw cy w zo ro w m usial przyj^b na siebie b o g a ty i röznorodny w fo rm y organizacyjne .Zachöd". W irö d in telektua listbw badaj^cych ow ? pro ble m a tyk? s^ m.in. M ykota Riabczuk, Oksana Zabuzko, Jurij A nd rucho w ycz, M arko Pawlyszyn, M irosiaw Szkandrij. 3 Ibidem . 3 Slow o tusowka zostaio scharakteryzow ane przez W iktora M isiano jako przejiciow a form a spole c z n o k i a rty s ty a n e j - spoleczn oki bez instytucji, bez s o lid a rn o k i i bez wspolnych w a rto k i. Szerzej o tusow ce m ozna przeczytac w w yw ia dzie: W iktor Misicno o rosyjskiej scenie artystycznej ije j okolicach, http://sekcja.org/m iesiecznik.php?id_artykulu=145. Na gru n cie polskim Jaroslaw Klejnocki zap ro p o n o w a t „pro fita ria t" - specyficzny, zam kniqty i spetryükowany porzqdek wplyw öw , porzqdek hierarchiczny w kulturze, ktöry jest ufundow any no lobbingu i kiientelizmie, o udatnie ujaw nia si? poprzez felietonow y dyskurs w medioch. Jaroslaw Klejnocki, Lobbyici i fe lie to n ik i czyli w szponoch profitariatu, [w:] Literatura w czasach zarazy. Szkice i polemiki, Warszawa 2006, s. 38. 4 Fragm ent tekstu d o tgczo ne go d o pracy. 5 Z po dp isu na w ystaw ie .W spölnoty".
to
A m u l. iz a r
і мI '.in Guerrillas and Rural Sabotage: , •mukj Ukrainian artists' way to attract viewers і ні niion entitled Communities. Young Art of Ukraine is the outcome of a project initi- I m i cbruary 2007 by the Center for Contemporary Art affiliated to the National Univi 11 v і >1 Kyiv -Mohyla Academy (NaUKMA). The project required the artists to tackle such і, і , the organization of their work and unconventional ways of attracting viewers, і і inn Ian, a member of the Revolutionary Experimental Space art group (Ukr. 'R.E.P.'), mi nit a specific reason why such issues need to be handled: "In Ukraine there is mini irated structure of contemporary art institutions. In fact, the stagnation of official Hі r iii education, the want of curators and art critics, as well as the virtually non-existent і ні ніс,t in contemporary art among potential viewers prove quite successful in marginali h.j young artists."1Nevertheless, young artists wish to make it clear that they intend to і u| ie Ukrainian art anew; they refrain from imitation and strive to establish their own mi ions. However, they sometimes do echo some ideas that were rejected elsewhere: •II education in a community is more effective and your colleagues may serve as critthey also constitute an audience that evinces interest. This is how «the autonomous о rritory of art» turns out not to be a utopian concept but a genuine topos created by • hi generation."'1Revolutionary rhetoric is one of the identifying features of R.E.P. In its
11
manifesto, Kadan gives the audience and the critics a wide berth and proposes the idea of "autonomous territory of art". All traditional roles are to be performed by the artists who are to create an affiliated community. The fact that such a community would remain quite hermetic has become the key charge against the so-called fusov/co;3 it would be unfair, however, to level such a charge against artists who invariably have to negotiate with casual audience their existence in the urban and rural space and, at the same time, strive to seek contact with other artists. Yet, it seems that R.E.P.'s passionate manifestos do not serve merely as an illustration of their activities; they constitute a fundamental element in their own right. R.E.P. uses language that has long been reserved for making political claims, which means that at times it is also afflicted with detachment from tangi ble practices. In the beginning of 2006 in a performance entitled R.E.P. Party, members of the group impersonated an actual political party which wanted to draw voters' attention. Dressed in white suits which resembled both a painter's outfit and the type of cloth ing that protects against radiation, they stood by a black and wliite tent and vociferously familiarized the passers-by with their manifesto which voiced absurd demands to be ful filled by culture. Such requests as "Spirituality for everyone" are bound to make people laugh; but more importantly, they should be viewed as a means of denouncing linguistic clichés, as a mirror image of politicians' verbiage, and as a mark of the superficiality of the political scene. The project entitled We Will R.E.P You (2005) deserves particular attention. During the celebration of the anniversary of the October Revolution, masked artists car ried portraits of Beuys and Warhol into Maidan Nezalezhnosti (Independence Square). When confronted with the representatives of communists, nationalists and accidental patriotic speakers, their presence and their demands, such as the famous "Jeder Mensch ein KQnstler!" (Eng. 'Everyone is an artist'), witnessed aversion rather than amusement. The interviewees seemed convinced that the presence of these oddly dressed people was not only illegitimate, but also that it was aimed at undermining and ridiculing serious demonstrators. Maybe this response was caused by the way the artists were dressed: they proposed their own convention which did not fit in with the idea of "staying themselves" to which all other people adhered. Although the recording did not register any direct acts
12
til кін) і і- it mosphere was rather tense, regardless of the fact that the artists were І» 'і»4■. I, Hh lined. When a priest used a loudspeaker to ask them to stop drumming w I imm і iv M і . Ю be held, their reaction was positive. The latest project carried out by thh ic linn і її міпіап art group is entitled Patriotism. It involves the creation of a picto• i 1 i.hi in.ige which would make communication without intermediaries possible. і 11 ui ie4 refer to words and concepts; when put together, they form witty, and '•< ...... ' ntical, little puzzles. t їм., і l i i in ipants of Communities project also do not have to fear alienation. Mykola її ні.і Kriventsova, Olena Polyashenko and Bella Logacheva form a group called і Ur.nd in Kharkiv. It was originally established in 2005 as a lab gallery and since M M і >l.i Ridniy, Ganna Kriventsova and Sergiy Popov have also been operating as an r н і. I he mysterious name comes from a particular jargon and refers to prostitute 1 nit і , from a venereal disease and infects her clients.This image is supposed to re1 way the group functions; maybe this is how the artists try to make it explicit that " 111, і'.іііоп may seem marginal, yet it may also be dangerous. Documentary evidence of - n ncms was chosen for the exhibition. They Took to the Streets was performed a day i Hн 1 1<.the parliamentary elections in 2006. Artists wore masks of Yulia Tymoshenko, Viktor ir In nko and Viktor Yanukovych and begged in the streets of Kharkiv and Kyiv. Faces 1. ■front pages of the newspapers emerged from the anonymous and silent periph' і , і Hu і of the shots captured the artists moving in a dense but wobbly group, which , ,il x >ut associations with Pieter Bruegel's painting entitled The Blind Leading The Blind. i ible that the fierce election campaign had led SOSka to such a reflection on Ukrain 11 .і itical leaders? They surely disturbed the currently existing visual hierarchy. Barter, a i which was carried out in cooperation with the inhabitants of a village near Kharkiv, . worth mentioning. Mykola Ridniy tried to exchange printed versions of great works І і 'temporary art for foodstuffs. He would swap a Roy Lichtenstein for a jar of, say, pick! i ucumbers. Ridniy did not provide any background information on the items he was it! ring. He was more curious about the reasons behind the client's choice: more often 111.m not it was about color and the painting's resemblance to something familiar.
13
An international interdisciplinary group of artists affiliated as the Carpathian Theatre also ventured into the countryside. The group was represented at the exhibition by Ivan Bazak, Claudia Stolle, Karla Fehlenberg, Benjamin Schälike, Gerhard Csejka, Oliver Skibbe and Jacek Szubert. Bazak showed a footage of a wedding ceremony in a village in the Carpathia region. The recording was introduced by a text from Illustrierter Führer durch Galizien (Eng. 'An Il lustrated Guide to Galicia'), published in 1914, which describes the customs of the Hutsuls in the following manner: Great freedom of sexual behaviors among men and women is one of the curiosi ties of the Hutsul life. Almost every married Hutsul man has a mistress dubaska) and every married Hutsul woman has a lover. It is very often the case that sexual in tercourses occur among members of one family: a father has an intercourse with a daughter, a grandfather has an intercourse with a granddaughter. Indeed, a fatherin-law has a duty to make sure that a childless daughter-in-law bears children. The Hutslus remain completely unaware of the notion of marital fidelity and the above mentioned practices seem nothing out of the ordinary:1 This note makes the watching of the film, which was shot in such a way as to look like an amateur documentary, even more fascinating. The promiscuity signaled in the guide inclines the viewer to treat the newlyweds and the guests with suspicion. The artificiality of the entire situation makes itself conspicuous: the participants stay serious, focused and festive, yet they seem to be as if tacked on to the rite. The ceremony proceeds according to an established scenario which appears to be a clumsy adaptation of the rite to local conditions. This local character is made even more explicit by the Hutsul folk band with a real cimbalom player and the official in a folk attire. It is indeed fascinating to think of whatever happened to the sexual behaviors of the Hutsuls after almost a hundred years. It is never made clear who observes the scene because the cameraman hired by the newlyweds appears in some of the shots. Is it possible that it is some abstract objective
14
I'jfl'.f i i .i ,| mi iii the Enlightenment? Extraordinary landscapes by JacekSzubert as well i it» I'ln i "ii.iphs by Claudia Stolle, Karla Fehlenberg and Gerhard Csejka exhibited in hih ........... и in emphasized the atmosphere of incompatibility, a breach in reality that И i
iim p r Hi ll by the recording.
i - 1 i и . ,irt (|roup and Totoro Garden gallery presented documentary evidence of iiiMi> mi .и i |i и i rilla "warfare". The identifying signs of the former involve skulls made up и* i " hi,ires painted in places which are hard to reach, or images of crocodiles v\ ' i 111 . . (gharials?). Totoro Garden commenced a project entitled God's Cows (the Hi 1 1и ul n.inslation into English of a Ukrainian phrase Bozhi Korivky that is customari 11 inter to a ladybug) whose main objective involves sticking ladybugs to the w 11 1 buildings of public institutions, to billboards and posters, and even to statues 111 и'ioes. This carnival gesture disturbs the solemnity and clear significance of • ii 11иiwn and explicitly defined places. in I, I, III ion to films and photographs, Kherson Art Community exhibited also a number 11.miii и иis. Oleksandr Pecherskiy and Oleksandr Zhukovskiy “live in the village of Bilo■i'ii l- ilometers away from Kherson; when they are not painting, they make furniture ' I , il <irocery shops and keep watch on a cucumber plantation."5Kherson Art Commu"H I' i ided to exhibit evidence of their artistic output in the gallery. They also displayed | " i ics of drawings by Yulia Volyazlovska (People with Huge Ears and Anatomic Draw, ) ind Stanislav Volyazlovsky's erotic comic strips full of perverse humor. The series "in I, d A Tale about a Leg tells a story of a painter who had a limb sewn to his thigh by ..... ilcvolent surgeon, which caused considerable problems with urinating. The painter .1 his popularity with women but he was well-liked by dogs instead. Kherson Art С о т ни nmy also produced a number of amateur films based on various Hollywood motifs, i i instance a crocodile attacking a group of holidaymakers or an invasion of the aliens. a« Hy in terms of sets and costumes, as well as the manner of acting, brings about the 11, - d to search for hidden meanings. One probable interpretation may suggest that the artists mock the stereotype of people from post-Soviet countries who look up to the иutiainable ideals of Western culture and try to clumsily adapt to their reality everything
15
that for them seems to have originated in a better world. The artists say that their projects refer also to provincial conspiracy theories. The documentary evidence of the young artists' projects, which constituted the main part of the exhibition, seems to prove that they seek to reach audiences in places not anointed with art. An art gallery serves as a venue which is suitable for presenting the results of their findings. The most vital issues include the relations within the artistic en vironment as well as the establishment of a wide institutional and social context for art communities. The exhibition managed to capture the primary questions which it has somehow raised anew: "Who we are?" and “Where we are?" Maybe in post-communist countries the question "Where we are heading?" is marked too heavily to be answered lightheartedly. A n n a b a za r translated by Katarzyna Sawicka The original (Polish) version o f this te x t was pu blish ed o n lin e in Obieg
Endnotes ’ N ikita Kadan, Communities. http://w w w .galeria-arsenal.pl/arsenal.php?id= 345& typ= ano. It is w o rth it to m e n tio n th a t such a situation reveals the colonial com p le x o f th e Ukrainians w h ic h m anifests itse lf in th e sense o f th e ir o w n im p e rfe c tio n that becom es conspicuous w h e n ju xta p o se d w ith a he g e m o n ic entity. As far as Ukraine is concerned, th e role o f th e latter was in itia lly o c cu pied by th e Russian em pire and later by th e USSR w h e 'e th ere was n o use in seeking m odels o f in stitu tio n a l solutions. As a m a tte r o f fact, Russia was hardly a civilization m o d e l fo r th e countries it conquered, even th o u g h it m aintained m ilita ry and political supremacy. This is w h y th e role o f a surrogate h e ge m o nic leader was assumed by th e West, w hich was n o t o n ly rich b u t also versatile in term s o f organizational structures. Intellectuals w h o deal w ith this subject m a tte r include: M ykola Riabchuk, Oksana Zabuzhko, Yuri A ndrukhovych, M arko Pavlyshyn, M iroslav Shkandrij.
16
II »dpi n ' I in nr.ovka was de fin e d by V iktor M isiano as "a te m p o ra ry fo rm o f artistic c o m m u n ity W/lili 11 1iii'. no institutions, dem onstrates n o solidarity and exhibits no c o m m o n values." The concept " ' * • ‘ i v.is th o ro u g h ly discussed in an in tervie w e n title d Viktor Misiano ab o u t the Russian o n ■<hi m,I n> whereabouts (http://sekcja.org/m iesiecznik.php?id_artykulu=145). Jaroslaw Klejnocki i " i . ; "w r/o r as a Polish equivalen t o f th e term . He defines it as 'a peculiar, closely-knit and os1 I. ii i i >1Influences; a hierarchical cultu ral ord er based on lo b b y in g and clientelism w h ic h read11.......... i i -, itself in m edia discourse w h ic h resem bles th at o f a feature article." Klejnocki, Jaroslaw. M , iiii*lie to n i$ c i czyli iai szponach profitariatu". [in: titeroturo w ezosochzorozy, Szkiceipolemiki,
W itUM wa: 2006. p. 38]. 1 in. ti'x t is a supp lem en t to th e w ork. i| mu N .ii th e e x h ib itio n e n title d Communities.
17
wystawa / exhibition
R.E.P. (Kijow / Kyiv)
Patriotyzm / Patriotism malarstwo scienne / wall painting Galeria Arsenal, Bialystok, 2007
\
D Z IA IA N IE A C T IO N
PO S T^P PROGRESS
M A N IP U LAC JA M A N IP U L A T IO N
20
0
PRZODEK AN C ES TO R
ROZKW IT B L O O M IN G
K ONSERW ATYZM C O N S E R V A TIS M
KORZENIE R O O TS
P O TE N C JA L IN TE L E K TU A L N Y IN T E L L E C T U A L P O T E N T IA L
R.E.P. (Kijow / Kyiv)
Patriotyzm / Patriotism malarstwo Scienne / wall painting Galeria Arsenal, Bialystok, 2007
PR2YJA2N F R IE N D S H IP
22
â&#x2013;ź
m W
LOT
FLIG H T
R.E.P. (Kijöw / Kyiv)
We W ill R.E.P. You! w id e o d o k u m e n ta c ja akcji z serii Interw encja / v id e o d o c u m e n ta tio n o f a c tio n fro m th e In terven tion series 2005 7 listopada 2005 roku w czasie o b ch o d ô w rocznicy R ewolucji Pazdziernikowej grupa R.E.P wyszta na M ajdan Nezaleznosti w Kijowie. ,O bj$w szy prow adzenie'dem onstracji kom um stow oraz opozycyjnej dem onstracji nacjonalistow, R.E.P w zyw al d o rew olucji kulturalnej. 7 N ovem ber 2005 d u rin g th e course o f th e O cto b e r R evolution celebrations, R.E.P g ro u p w e n t in to M aidan N ezalezhnosti (Independence Square) in Kyiv. "Taking a leading ro le ' in b o th th e c o m m u nists and th e op p o sin g nationalists dem onstrations, R.E.P. g ro u p called for th e cultu ral revolution. ukraihskie napisy na tablicach, o d g o ry / Ukrainian inscriptions o n boards, fro m th e top: da m y ofiar" / "We call fo r victim s" ,Kazdy je st artysta" J. Beuys / "Everyone is an a rtis t' J. Beuys
24
»ои«ш іш к«яя«*Я8Є| IFWOUSVIHW
vrtlliTtwftH)
--- І/рЖ 'Н А ■ Г л ^ инаI
МИТЕЦЬ _
йбойс
R.E.P. (Kijow/ Kyiv)
Portia R.E.P. / R.E.P. Pony wideodokumentacja akcji z serii Interwencja / video documentation of action from the Intervention series 2006
'
W trakcie kam panii przed w yb o ra m i d o W erchow nej Rady g ru pa R.E.P. rozbila na M ajdanie Nezateznosti w Kijow ie wtasny na m iot i ogiosila si? ,Parti$ R.E.P". Podczas akcji d o pow szechnej w ia d o moSci po da ny zostat .p rogra m " partii oraz m anifest, w kto ry m krytyko w a n o program kulturalny w szystkich pa rtii po lityczn ych Ukrainy. D uring a cam paign before th e Verkhovna Rada e le ctio n R.E.P g ro u p erected a te n t o n M aidan Nezalezhnosti (Independence Square) in Kyiv and declared itse lf "the R.E.P Party'. W hile th e action, a party's pro gra m and m anifesto th at criticized th e cultu ral pro gra m o f all th e Ukrainian po litical parties, w ere anno unced to th e public. subtitles, fro m th e to p: 'W e are a g ro u p o f yo u n g artists R.E.P." 'O u r aim is to give Ukraine a face w ith in cultu ral area o f th e w o rld . N o th in g less."
26
SOSka (Charkow / Kharkiv)
ONI na ulicy / They Took to the Streets fotodokumentacja akcji / photo documentation of action 2006 foto/photo: SOSka W przeddziert w y b o ro w parlam entarnych na Ukrainie grupa SOSka (M ykola Ridny, H anna K ryw encow a i Serhij Popow i wyszta na ulice Charkowa i Kijow a z seri^ akcji ONI na ulicy. Przebrani za be zd om nych artysci zebrali w maskach czotow ych ukrairiskich politykdw . The day before a parliam entary electio n in Ukraine, g ro u p SOSka (M ykola Ridniy, G anna K riventsova and Sergiy Popov) to ok to th e streets o f Kharkiv and Kyiv and organized series o f cam paigns They Took to the Streets. The artists w ere dressed up as th e hom eless and w ore masks o f th e leading Ukrainian politicians.
28
SOSka (Charkow / Kharkiv)
ONI na ulicy / They Took to the Srreels fotodokumentacja akcji / photo documentation of action 2006 foto/photo: SOSka 30
SOSka (Charkow / Kharkiv)
Barter wideodokumentacja akcji / video documentation of action 2007 Akcja Barter poswiecona jest problemom wzajemnego oddzialywania sztuki wspolczesnej i rynku. W podcharkowskiej wsi arty$ci organizuj^ barterow^ aukcje, na ktdrej proponuj^ tamtejszym mieszkartcom kupno â&#x20AC;&#x17E;reprintdw" czolowych dzief sztuki wspolczesnej. The action Barter is dedicated to the problems of interplay between contemporary art and market. In a village near Kharkiv, the artists organize barter's auction where they offer the habitants of that place "the reprints" of the foremost contemporary works of art to purchase. 32
j *ж f j
щш с
Щ
SOSka (Charkow / Kharkiv)
M y k o ta R id n y / M y k o la R id n iy
<
Lez i czekaj / Lie and Wait wideodokumentacja akcji / video documentation of action zdj?cia/shooting: Iwona Gol?biewska 2006 Akcja przeprowadzona 4 wrzeinia 2006 roku przed Ambasad^ Niemieck? w Kijowie jest rezultatem wtargni?cia polityki w prywatne zycie artysty. Szereg prob odwiedzenia Europy Zachodniej zakortczyl si? szeregiem odmow. Artysta, nawet przedstawiaj^c zaproszenie na wtasn? wystaw?, nie uzyskat wizy. Ta paradoksalna sytuacja stala si? przedmiotem wyst?pienia artystycznego. Kiedy czlowiek nie ma juz nic do stracenia, moze po prostu potozyc si? na chodniku i czekac. The action that took place on 4 September 2006 in front of the German Embassy in Kyiv is the result of the intrusion of politics into the artistâ&#x20AC;&#x2122;s private life. A series of attempts to visit Western Europe ended with a series of refusals. Even if the artist presented the invitation to his own exhibition, his visa got rejected. Such a paradoxical situation was the subject of his performance. When a man Iras nothing to lose, he can just lie down on the pavement and wait. 34
Chersohska Wspรถlnota Artystyczna (Cherson) / Kherson Art Community (Kherson)
S ta n is fa w W o lja z lo w s k i / S tan isla v V o ly a z lo v s k y
fotografie z cyklu Srodowisko zycia II / photographs from the series Natural Environment II 2006 36
Chersoriska Wspรถlnota Artystyczna (Cherson) / Kherson Art Community (Kherson)
Ju lia W o lja z lo w s k a / Y u lia V o ly a z lo v s k a
rysunek z cyklu Ludziezogromnymi uszami, papier, olowek / drawing from the series People with Huge Ears, paper, pencil 2005 38
Chersonska Wspรถlnota Artystyczna (Cherson) / Kherson Art Community (Kherson)
O te k s a n d r P eczerski / O le k s a n d r P ec h ers kiy
Iona / Wife olej na piรถtnie / oil on canvas 2007 40
Chersonska Wspรถlnota Artystyczna (Cherson) / Kherson Art Community (Kherson)
Oteksandr Zukowski / Oleksandr Zhukovskiy Rok psa / Year of the Dog olej na plรถtnie/ oil on canvas 2006 42
Chersonska WspĂślnota Artystyczna (Cherson) / Kherson Art Community (Kherson)
filmy z archiwum wideo C e n tru m In ic ja ty w M fo d z ie z o w y c h â&#x20AC;&#x17E;Totem " Cherson/ films from the video archives of T h e C e n te r o f th e Y o u th In itia tiv e s "T o tem ", Kherson www.totem.kherson.ua od gory/from the top: Wypadek no daczy /An Incident at Dacha, 2005 Inwazja z kosmosu / Invasion from Space, 2006 44
Totoro Garden (Kij么w / Kyiv)
Bote kr么wki / God's Cows fotodokumentacja akcji / photo documentation of action 2006 foto/ photo: Totoro Garden Sob么r $w. Michata, Kij么w / St. Michael's Cathedral, Kyiv 46
Totoro Garden (Kij么w / Kyiv)
Boze krowki / God's Cows fotodokumentacja akcji / photo documentation of action 2006 foto/photo: Totoro Garden Ministerstwo Spraw Wewn莽trznych Ukrainy, Gl么wny Wydzia) Spraw Wewn莽trznych m. Kijowa / Ministry of Internal Affairs of Ukraine, The Main Department of Internal Affairs of Kyiv city 48
Psia Krew (Kijow / Kyiv)
efekty dziatari w przestrzeni miejskiej: Olegator (krokodyl) i czaszka / the results of actions in urban space: examples of Olegator (crocodile) and a skull foto/photo: Psia Krew 50
Pank Panic Electonic Band grupa-marzenie Penoplast (Kijow) / Pank Panic Electonic Band dream-group Penoplast (Kyiv)
Poczuj siebie / Feel Yourself instalacja - dokumentacja 8 wyst莽p么w grupy Penoplast/ installation - documentation of 8 performances given by Penoplast 2006-2007 52
Teatr Karpacki / Carpathian Theatre
Iv an B azak
Wesele / The Wedding wideo/video 2006
54
Teatr Karpacki / Carpathian Theatre
G e rh a rd C sejka
fotografia z cyklu zdj?c wykonanych w Rumunii i w Niemczech/ photograph from the series taken in Romania and Germany 2005-2006 56
Teatr Karpacki / Carpathian Theatre
Karla Fehlenberg zdj?cie z cyklu / photo from the series Hotel Australia 2005 4
Pokoj sam obojcy, Yass
[...] Wchodz^c do pokoju, w k$cie na wprost po lewej stronie widzimy szafk? na telewizor, kton '| w v posazenie skurczyto si? do przenosnego turystycznego telewizorka. Na gdrze na szafie jest wentvl.t tor. Na scianach, zwlaszcza dookoia szafki na telewizor, odkrywamy slady zdaj^ce si? wskazywar n.i panicznie zatuszowane przest?pstwo. Za szafk$ nie znajdujemy zadnych Sladow. Nabieramy wn;> podejrzenia, ze ktos stoj^c plecami do telewizora, z luf^ w ustach, strzelii sobie w glow?. W rb/i wi 11 miejscach pokoju odkrywamy odpryski przypominaj^cezakrzepl^ krew. (...) fragment tekstu towarzyszqcego zdj?c luin Suicide Suite, Yass
(...) When entering the room, straight ahead to the left stood a wooden television-cabinet, wli.>i contents had shrunk to a portable television-set - on top of the cabinet a cooling-fan. So, on H" walls, especially around the television-cabinet, were traces of what seemed to point to ....... hastily concealed in a panic. Since, on the other hand, in the slipstreams of the television-i ,il m.. > hardly any traces could be made out, the impression arose that someone, with their back to tin television and the muzzle in their mouth, had blow out their brains. In various places of the ....... splashes of a substance could be found that was reminiscent of coagulated blood. [...] fragment of the text accompanying pi mi" 58
— ----------------ç —
Teatr Karpacki / Carpathian Theatre
C la u d ia S to lle
zdj^cie z cyklu ukazuj^cego margines spoleczenstwa oraz odpady spoleczehstwa konsumpcyjnego/ photograph from the series displaying the margins of society and consumer society's remains D端sseldorf 2006 60
Teatr Karpacki / Carpathian Theatre
B e n ja m in S ch 창lik e
Wir steigern uns... pomyst i choreografia / idea and choreography: Benjamin Schalike choreografia i taniec / choreography and dance: Angela Schubot, Juli Reinartz wideodokumentacja pokazu z festiwalu tarica Tanztage Berlin 2006 / video documentation of performance at the Tanztage Berlin 2006 dance festival 62
і.
Teatr Karpacki / Carpathian Theatre
O liv e r S k ib b e
Plynnezycie / Liquid Life wideo/video 2007 krotki film pokazuj^cy rozne formy mikroorganizmow wyst^puj^cych w wodzie rzeki Szprewy wBerlinie/ short film showing different forms of microorganisms living in the water of the Spree river in Heilln 64
Teatr Karpacki / Carpathian Theatre
Jacek S z u b e rt
malarstwo/ painting olej na p!6tnie / oil on canvas 2007 W obrazoch Jacka Szuberta zobaczylem elementy ornamentalne, ktdre mozna zauwazyt wmolmfilnw o obyczajoch Huculdw. Ivan Bazak In Jacek Szubert's paintings I noticed ornamental elements that con be seen in my film on the Ihiituit customs. Ivan Bazak w centrum / in the centre: projekcja filmu Wesele Ivana Bazaka / film projection of the Ivan Bazak's The Wedding 66
artysci / artists
R.E.P. (Kijöw) te s ia C h o m e n k o , t a d a N a k o n e c z n a , K senia H nykycka, N ik ita (M y k y ta ) K ad a n , W o to d y m y r K u zn ie c o w , Z a n n a K a d y ro w a
Grupa Rewolucyjna Przestrzen Eksperymentalna powstaia pod koniec 2004 roku podczav Pomaranczowej Rewolucji. Od pocz^tku dzialalnosc grupy byta skoncentrowana na badaniu sposoböw komunikacji w przestrzeni publicznej. Jçzyk „demokracji ulicznej', reprezeniu j. > wspölnot w przestrzeni obywatelskiej staly siç przewodniq tematyka prac R.E.P.-u. Pierw/. projekt grupy zostai zrealizowany na ulicach Kijowa podczas pomarartczowych wydar/ci i Pod koniec 2005 roku, w czasie parlamentarnej kampanii wyborczej, artysci przeprowad/ili szereg akcji ulicznych, w ktôrych sztuka wspôiczesna zostala przedstawiona jako parti,i i « • lityczna, walcz^ca o przyciçgniçcie uwagi elektoratu. Akcje te, kontynuowane w 2006 roku nosz^ wspoln^ nazwç Interwencja. Kolejny projekt R.E.P.-u nosi tytut Patriotyzm.Ten „projekt-proces' rozwija ideç uniwersalnn |, . jçzyka - espéranto. Artyki postuguj^ siç szeregierr symboli graficznych odpowiadaj.|‘ röznym siowom i pojçciom. Za pomocq owych znakbw tworz^ wizualne opowiesci, pi /<*• I« wszystkim w technice maiarstwa sciennego. W Patriotyzmie lokalna problematyka st.ip■ tematem uniwersalnej komunikacji. Projekt zmierza do usuniçcia problemöw z przekl.nl' " - aby dziçki maksymalnej koncentracji sensu wypowiedzenia ,nie tracic czasu na tlum,n ■ nie". Jego utopijny cel zaktada rozmowç o rôznicach we wspôlnym jçzyku. Opröcz malai ■' > Sciennego widzowi zawsze proponowany jest stownik znaczen-symboli.
70
R.E.P. (Kyiv) O le s y a K h o m e n k o , L ada N a k o n e c h n a , K seniya G n y ly ts k a , N ik ita (M y k y ta ) K ad a n , V o lo d y m y r K u zn etso v , Z h a n n a K a d y ro v a
i â&#x2013; olutionary Experimental Space was created towards the end of 2004 during the Orange Hi vi ilution. Since the very beginning the group's focus has involved the examination of means n in ii nmunication in the public space. The language of 'street democracy' and the represeni .in.....if communities in the civic space have become the central themes of R.E.P.'s works. The in 11 inject was carried out in the streets of Kyiv during the 'orange' events. Towards the end i 11 6 during the parliamentary election campaign, the artists undertook a series of street ,)â&#x20AC;˘ 11' ms m which they portrayed art as a political party that fights for the voters'support. These .it in His were continued in 2006 under the joint title Intervention. r, -i' f 'H is another of R.E.P.'s projects; as a project and a process at the same time, it develops th<- 1 i . if a universal language - Esperanto. Artists use a range of graphic symbols that refer ii >i i.u in iilar words and concepts in order to create visual tales in the form of murals. In Patriotii - issues become the topic of universal communication. The project aims to eliminate I hi it him onnected with translation; the maximum concentration of meanings is to preclude ll.r â&#x20AC;˘.....i to lose time on translation'. The project's utopian objective entails the possibility of ii i. 11.1 differences in one common language. Apart from the murals, the artists always of1. 11 in i. wer also a dictionary of symbols and meanings.
71
SOSka (Charkow) SOSka to charkowska eksperymentalna galeria-laboratorium, ktbra powstata 18 listopada 200'' roku w kr?gu mtodych artystow i teoretykow iM y k o ta R idny, H a n n a K ry w e n c o w a , O le n a P o lja s ze n k o , B ela to h a c z e w a ). W krdtkim czasie SOSka zrealizowata 14projekt6wwCli.uk wie, Kijowie, Moskwie, Krakowie i w Tbilisi (Gruzja) oraz Krems (Austria). Artyki SOSki tworzyli wspölne projekty i performensy takze przed pojawieniem si? galiMit jednak akcje te byly nieregularne i trudno powiedzied, ze formowaly Srodowisko kulturalm Agresywna wspolnota zmusza do tego, aby si?z ni^ liczyd. Przej?cie martwego pomieszczei h.i mieszkalnego przez sztuk? podyktowalo szczegolne srodki. Stworzywszy wlasne srodowi-.k SOSka koncentruje si? na eksperymentowaniu z otaczaj^c? rzeczywistokiq. Wlasnie to ot< i czenie jest „stref^ identyfikacji", ktör^ zaj?li si? artysci i artystki, doskonale odzwierciedl.ii r slangowe znaczenie nazwy soski, czyli prostytutki roznosz^cej choroby weneryczne. Od marca 2006 roku dziala rbwniez „grupa SOSka”, ktör^ tworzq artyki M y k o la R idny, H a n n .i K ry w e n c o w a i S e rh ij P o p o w . Grupa zrealizowata tTkie projekty, jak ONI na ulicy (200' >). , Barter (2007).
72
SOSka (Kharkiv) I- .1 is an experimental lab gallery based in Kharkiv. It was created on 18 November 2005 by i 1of young artists and art theorists from the town: M y k o la R idniy, G a n n a K riv e n ts o v a , i 'i na P o ly a s h e n k o , a n d B ella L o g a c h e v a Shortly afterwards, SOSka carried out 14 projects nil- harkiy, Kyiv, Moscow, Krakow, Tbilisi (Georgia), and Krems (Austria). h igh SOSka artists carried out joint projects and performances before the gallery was esi il lished, their actions were far from regular and it can hardly be argued that they shaped the ii num I scene. Nevertheless, this potent community can by no means be disregarded. The fact ii i ll landoned living quarters were taken over by art called for the implementation of special hum ',ures. Having created their own environment, SOSka members are focused on experinung on the surrounding reality. It is this surrounding space that constitutes the 'sphere of ■■)■i 11 ication' with which the artists deal, which, in turn, accurately reflects the slang meaning i it 11H1name soska, in Ukrainian ‘a prostitute who spreads venereal diseases'.
March 2006, the artists M y k o la R id n iy , G a n n a K riv e n ts o v a a n d S erg iy P o p o v have i H 111 ‘ iperating as the "SOSka group"; they carried out, among others, such projects as They Innk/o the Streets (2006) and Barter (2007).
73
Chersonska Wspôlnota Artystyczna (Chersori) S ta n is la w W o lja z to w s k i, Ju lia W o lja z lo w s k a
oraz artyécî outsiderzy ze wsi Bilozirka pod Chersoniem O fe k s a n d r P ec ze rski i O te k s a n d r Z u k o w s k i
Chersoriscy artysci pracuj^ poza konkretnym srodowiskiem intelektualnym, unikaj^ wplywôw rynku, a takze jakiegokolwiek popytu czy nacisku. Chersonska Wspôlnota Artystyczna nie jesi w zaden sposôb sformalizowana, jej czlonkôw i cztonkinie l^czy pozostawanie na marginesnoraz potrzeba wejscia w relacje z miejscowym kontekstem, ktôremu obce jest samo pojçci'' „sztuka wspôtczesna". Wspôlnota, ktôra powstala, poniewaz artysci mieli problemy z tym, zeby przetrwac w obéi, nych warunkach, realizuje projekty instytucjonalne, takie jak Muzeum Sztuki Wspôlczesnc) w mieszkaniu artysty Wiaczestawa Masznickiego, inicjuje programy kuratorskie, realizuje rôw niez festiwale sztuki wspôtczesnej we wsi Czerniank^ pod Chersoniem.
74
Kherson Art Community (Kherson) S tan islav V o ly a z lo v s k y , Y u lia V o ly a z lo v s k a
Hid outsider artists from the village of Bilozirka near Kherson O le k s a n d r P ec h e rs k iy a n d O le k s a n d r Z h u k o v s k iy
aâ&#x20AC;˘ nsts from Kherson work outside any particular intellectual community; they try to steer clear : nil of the power of the market and of any form of demand or pressure. Kherson Art Com11 mnity is not bound by any formal standards. Artists are unified by the fact that they live on iii fringes of society, as well as by the notion that they have to account for the local context wI ich remains totally ignorant of the concept of contemporary art.
Hi.' community emerged because the artists found it hard to survive in the existing condi"is. They carry out institutional projects such as Museum of Contemporary Art housed in i H it of one of the artists, Vyacheslav Mashnitskiy; they initiate curatorial enterprises; they also on janize festivals of contemporary art in the village of Chernianka near Kherson.
75
galeria Totoro Garden (Kijöw) A n a to lij S lo jk o , N a d ia K eim , A r tu r B ie lo z io ro w , A n a to lij B ie lo w , P a w lo K o k te b e ls k i, B orys K a s za p o w
Totoro Garden to niezalezna instytucja artystyczna, ktöra dzialala latem 2006 roku w Kijowk • Wjej ramach zostalo zorganizowanych pi?c projektdw artystycznych i cztery wieczory kon ceptualne. Wszystkie projekty Totoro Garden byly zbiorowe i stosunkowo otwarte, wziph > w nich udzial ponad szescdziesi?cioro artystdw i artystek. Interesuj^ca jest nie tyle masowov owego zjawiska kulturowego, co raczej format projektdw: wszystkie opieraly si? na przypuv czeniu, ze artystg moze bye kazdy. Ideologicznym haslem galerii bylozdanie Petera Lambom.i Wilsona, iz to nie artysta jest gatunkiem czlowieka, lecz czlowiek jest gatunkiem artysty. Pr<> jekty nie podlegaly scislej kontroli kuratorskiej, ujawniala si? natomiast ich spontaniezm >•., Eksperymentalne projekty Totoro Garden realizowane czy to w pomieszczeniach galerii, i /v tez w przestrzeni publieznej, badaly t? lub innq stref? przecinania si? sztuki i rzeczywistoSci Zaprezentowane w Galerii Arsenal fotografie i wideo s^ dokumentacj^ zbiorowego projekiu Boze krdwki, ktdry mial miejsce podezas wystawy w galerii Totoro Garden latem 2006 roku pod tytulem Blqd natury (Nature Error). Projekt wykonany jest w technice „buggiti" (z ang. bi/./ - insekt, jednoczesnie bug - blgd kodu). Odmiennie niz graffiti, buggiti wdziera si? w kod r/<■ czywistofci nie tylko na poziomie estetyeznej transformaeji, lecz bezposrednio dobudowujr obiektywng material^ plaszczyzn? swiata widzialnego, nios$c ikryte zagrozenie: przeiic sympatyezny obiekt pomalowany w „bozg krdwk?" moze bye wypelniony materialami wy buchowymi.
76
Totoro Garden gallery (Kyiv) A n a to lii S loiko, N a d ia K elm , A rtu r B y e lo zy o ro v , A n a to lii B yelov, P av lo K o k te b e ls k i, Boris K as h ap o v
lotoro Garden is an independent artistic institution that operated in Kyiv in the summer of i)06. It organized five artistic projects and four conceptual evenings. All projects carried out v Totoro Garden were collective ones; they were also relatively open and as such they ini )lved the participation of more than sixty artists. However, the mass character of this cultural i 1• nomenon seems less remarkable than the actual format of the projects which entailed the notion that everyone can be an artist. As their ideological motto, the gallery adopted Peter unborn Wilson's dictum that it is not the artist who is a species of man but the man who is i species of artist. Since the projects did not undergo any strict control, they revealed a great ■!< <iree of spontaneity. Totoro Garden's experimental projects, carried out both in the gallery uid in public spaces, examined how art and reality pervaded one another. i *" tographs and video recordings shown at Arsenal Gallery constitute a documentation of i ollective project entitled God's Cows (the title is a literal translation into English of a Ukrainian i ilnase BozhiKorivky that is customarily used to refer to a ladybug) which was carried out dur s t m i the exhibition entitled Nature Error that was held at Totoro Garden gallery in the summer 006. The project exploited what the artists themselves refer to as the 'buggiti” technique hr) small insect and a computer code error - and graffiti). Unlike graffiti, buggiti hacks into 11ii ■code of reality not only at the level of artistic transformation; it also builds another objec11vi ■and material layer onto the visible world and at the same time presents a concealed threat: il 11*r all, a friendly-looking object painted in such a way as to resemble a ladybug may be filled with explosives.
77
Psia Krew (Kijöw) L o d e k , Ura, H o m e r, K io t
Grupa Psia Krew pracuje w rôznych dziedzinach sztuki ulicznej. Przede wszystkim w ramach tradycyjnego „nowojorskiego writingu" z jego grafomani^, rywalizacj^ w kaligrafii, strefami obecnoéci oraz zamkniçciem siç w subkulturowej komunikacji wewnçtrznej. Poza tym Psia Krew wykorzystuje „niezalezny kanal komunikacyjny" (graffiti) w celu wyjscia poza zakres ,komunikatöw dla swoich". Reinterpretacja kanonöw ikonograficznych skutkuje wytworzeniem organicznie z nimi zwi^zanej symboliki wpisuj^cej siç w tkankç miasta. Gra toczy siç z samym miastem (architekturq) oraz z jego mieszkancami. W przedstawionej dokumentacji niektdrych dziatah Psia Krew ukazuje oba te podejscia. Propaganda absurdalnych komunikatow w postaci obrazkow Olegatora (krokodyla) prowokuje swoj^ wszechobecnosciq, wywoluj^c cate spek trum reakcji spotecznych (Ura). Inne podejscie to dialog z architekturq przez wpisanie pikse lowego logo (czaszka) w obiekty z kratkowanq powierzchniq, kiedy sam procès malowani.i sprowadzony jest do minimum. Srodowiskiem malarzy ulicznych jest scena graffiti, sied kontaktöw catego szeregu mikrospo tecznosci (grup, zalôg, crews). DzialalnoSd graffiti zwykle ma Charakter akcji grupowej, jest swt ■ go rodzaju „ulicznq guerrilla", w ktdrej jednostk$ bojow^ jest zatoga.
78
Psia Krew (Kyiv) L o d e k , Ura, H o m e r, K io t
Psia Krew art group uses various techniques of street art. Traditional New York writing scene proves to wield the most profound influence on their works which display such characteristic features as seeming lack of talent, rivalry in terms of calligraphy, division into particular neigh borhoods and being confined to the internal communication of the subculture. Nevertheless, Psia Krew use graffiti, which they view as an independent communication tool, in order to move beyond the limitations of 'messages to the homeboysâ&#x20AC;&#x2122;. The artists' reinterpretation of iconographic canon brings about the emergence of a special kind of symbolism that organi cally refers to the existing standards and becomes an inherent part of the cityspace. Such a game captivates both the city, i.e. its architecture, and the inhabitants. Documentary evidence i it several actions carried out by Psia Krew reveals both approaches. The propaganda of absurd messages in the form of murals depicting Olegator (crocodile) becomes provocative due to :s omnipresence, and as such it generates a wide range of social responses (Ura). Yet another , ipproach involves a dialogue with architecture which acquires the form of a pixel-like logo of i skull written on walls whose surface is made up of squares; this reduces the very process of I >.ainting to the minimum. i met artists work within the realm of graffiti writers which involves an interrelated network of i'tacts among micro-communities, or crews. As a rule, graffiti is a group activity; it is a kind <! street guerrilla 'warfare' in which a crew corresponds to a combat unit.
79
Pank Panic Electonic Band grupa-marzenie Penoplast (Kijow) A rtu r B ie to z io ro w , Z a n n a K a d y ro w a , A n a to iij B ieto w , D m y tro M o is e je w , D m y tr o Ib ra im o w (H A R D T E N N IS ), O te k s a n d r K o c h a n o w s k i, A n ie la Z a jc e w a , S erh ij P e tro w y c z (D o n Peros) i p rz y ja c ie le
Penoplast powstal w 2003 roku. Grupa-marzenie 28-go wieku Penoplast funkcjonuje w sytu acji postdyskursu. Synergiczna dramaturgia Penoplastu zmusza widza do wysokiej interaktywnosci, oddzialujac na niego nie tylko wzrokowo i dzwi?kowo, ale tez w kazdy inny sposob drazniqcy zmysly. Wyslizguj^c si? z „kokonu' problematyki spoleczenstwa konsumpcyjnego, Penoplast konstruuje nowe narracje, proponuj^c iluzoryczne projekcje przyszlofci (Siski pobiediat - oni uze letiat / Cycki zwyci?z3, one juz lec?, Pobiedit K i t a j / Z w y Chiny), apeluj^c do pierwotnych instynk tow audytorium [Seks pryjszol/ Seks nadszedt), imituj?c absurdalne refleksje na temat procesu artystycznego (Artanimababa) czy tez dzia!aj$c w przestrzeni arteterapeutycznej (Czomw, nichto ne lubyt idiota/Jakos nikt nie lubi idioty). Penoplast powstal wskutek spotkania mlodego pokolenia wspolczesnych ukrainskich artystdw i artystek z muzykami roznych nurtow, zarow no uprawiaj^cymi eksperymentaln? elektronik? (disco-punk, IDM, itd.), jak i autentycznymi wychowankami klasycznego konserwatorium. Sytuacja nadszczelnej interakcji, ktora cz?sto okazuje si? bye interweneja w przestrzeri publiczna, likwiduje granic? mi?dzy widzem a wspbltwbrc? koncertu-performensu: Tyjestei styropia nem, ja jestem styropianem, mama jest styropianem, tata jest styropianem! Wszystko, co odbywa si? podezas wyst?pu Penoplastu, stanowi element tego wyst?pu. To sprawia, ze publieznosd zanurza si? w stan 15-minutowego bytu gwiazdy lub tez wykorzystuje mozliwosc psychode licznej absurdalnej autonegaeji, „roztopienia si? w" oraz bycia pochtoni?tym/tq przez wszechogarniajace dzialanie. Prezentowana w Galerii Arsenal instalacja Poczuj siebie (2006-2007) to dokumentaeja 8 wyst?pbw zespolu Penoplast, imituj?ca specyficzny stan widza, ktory znajduje si? jednoczesnie na scenie i przed niq.
80
Pank Panic Electonic Band dream-group Penoplast (Kyiv) A rtu r B y e lo zy o ro v , Z h a n n a K a d y ro v a , A n a to lii B yelo v, D m y tr o M o yse ye v, D m y tr o Ib ra im o v (H A R D T E N N IS ), O le k s a n d r K o h a n o v s k iy , A n ie la Z a y ts e v a , S e rg iy P e tro v ic h (D o n Peros) a n d frie n d s
Penoplast are a group that was created in 2003. The dream-group of the 28"’ century Peno plast function within the so-called post-discourse situation. The synergic dramatic tension created by Penoplast by means of visual and aural stimuli, as well as thanks to their implementation of any other existing ways to irritate the senses, forces the viewer to become 'highly interactive'. Deftly swerving out of the debilitating issues of con sumer society, Penoplast construct new narratives which propose illusory visions of the future (Ukr. Siskipobiediat - oni uzhe lietiat - Eng. 'Tits will prevail, they are coming'; Ukr. Pobiedit Kitay - Eng. ‘China will prevail'), appeal to the most primitive instincts of the audience (Ukr. Seks pryishol - Eng. 'Sex has arrived'), imitate absurd reflections about the artistic process (Artonimababa), or act in an art therapy sphere (Ukr. Chomus nikhto ne liubyt idiota - Eng. 'Somehow nobody likes an idiot’). The creation of Penoplast has its roots in the contacts of young Ukraini an artists with musicians who represent various trends ranging from experimental electronic music (disco-punk, IDM, etc.) to that composed by actual graduates of classical music con servatories. A situation in which interaction is over-tight frequently turns out to be a form of intervention in the public space. In fact, it destroys the boundary between the viewer and the co-crea tor of the concert or performance: "You are polystyrene foam, I am polystyrene foam, mum is polystyrene foam, dad is polystyrene foam!". Everything that happens during Penoplast’s performance becomes an element of that performance. As a result, the audience experience their 15 minutes of stardom; or they use this opportunity to plunge into absurd psychedelic self-negation, melting into and yielding to the overpowering action. The installation exhibited at Arsenal Gallery is entitled Feel Yourself (2006-2007). It is a piece of documentary evidence of eight performances given by Penoplast that imitates the peculiar state in which a viewer finds himself or herself while being on stage and in front of it at the same time. 81
Teatr Karpacki w Galerii Arsenal Teatr Karpacki reprezentowali: Iv a n B azak, G e rh a rd C se jka , K arla F e h ie n b e rg , B e n ja m in S ch älike, O liv e r S k ib b e , C la u d ia S to lle o ra z Jacek S z u b e rt
Teatr Karpacki jest interdyscyplinarnq mi^dzynarodowq sieciq artystöw. Swe korzenie ma w miejscowosci Jaworiw w ukraibskich Karpatach. Inne jego siedziby znajduß sie w Kolonii i w Berlinie. Artyfci zajmujgcy sie röznymi gatunkami i mediami pracuje wspölnie nad poszczegölnymi projektami. Obok aktorstwa i performensu w swoim przekazie wykorzystujq röwniez fotografi?, wideo, muzyke. www.karpatentheater.com
82
Carpathian Theatre at Arsenal Gallery represented by: Iv a n B azak, G e rh a rd C sejka, K arla F e h le n b e rg , B e n ja m in S ch alike, O liv e r S k ib b e , C la u d ia S to lle a n d Jacek S z u b e rt
Carpathian Theatre is an international interdisciplinary association of artists. It emerged in the town of Javoriv in the Ukrainian range of the Carpathians. It also has its seats in Cologne and in Berlin. The artists, who exploit a variety techniques and mediums, work together on par足 ticular projects. Apart from acting and performance, they also employ photography, video and music. www.karpatentheater.com
83
o k ta d k a /c o v e r:
R.E.P., Patriotyzm, malarstwo scienne/Patriotism, wall painting Galeria Arsenal, Bialystok, 2007 SILA, ENERGIA POW ER, ENERGY
uanaasMsut
ZW IRZEK C O N N E C T IO N
P O TE N C JA L IN TE L E K TU A L N Y IN T E L L E C T U A L P O T E N T IA L
ka talo g / ca talo g u e
redakcja/edited by: Ewa Borowska tekst/text: Anna tazar tlumaczenie z j?zyka ukrainskiego/translation from Ukrainian: Anna tazar tlumaczenie na j?zyk angielski/translation to English: Katarzyna Sawicka, Sylwia Narewska zdj^cia/photos: Michat Strokowski, chyba ze zaznaczono inaczej/unless otherwise marked opracowanie graficzne/layout: Ewa Borowska & Studio Maciejewscy druk/printed by: Orthdruk, Bialystok naktad/print run: 500 Š Copyright by Authors and Galeria Arsenal Bialystok 2008 w yd a w c a /p u b lis h e d by
Galeria Arsenal, ul. A. Mickiewicza 2,15-222 Bialystok, Poland tel. 085 7420353, fax 085 7428560 e-mail: mail@galeria-arsenal.pl www.galeria-arsenal.pl Dyrektor Galerii / Gallery Director: Monika Szewczyk Galeria jest finansowana przez miasto Bialystok The Gallery is financed by the City of Bialystok Bialystok 2008 ISBN 978-83-89778-11-6
G
A
L
E
R
I
Poland. 15-222 B iatystok. ul. A. M lc kie w lcza 2 te l./fa * (0048) 85 7 4 2 0 3 5 3 .8 5 7428560 e-m all: m ail@ galerla -arsen al.p l
A