Koha Javore 553

Kulturë

Javore KOHA

ISSN 1800-5969

Podgoricë e enjte, 7 shkurt 2013 Viti X / Numër 553 Çmimi 0,50

Edhe pse historia na tregon shumë për tolerancën fetare, prapë se prapë secili nga ne duhet të jemi shumë të kujdesshëm, pasi, sipas shkrimtarit Ismail Kadare: “Harmonia fetare, sa ç’është madhështore si ngrehinë, aq është edhe e brishtë. Mjafton e çara e parë serioze, mjafton radikalizimi i njërit prej besimeve, që ngrehina të shembet”

Tharmi i shqetësimit

www.kohajavore.co.me

Intelektuali dhe shoqëria

2

e enjte, 7 shkurt 2013

Javore KOHA

Javore KOHA

Javore KOHA

Përmbajtja

BERZH-i mund të ndihmojë Ulqinin

Plava dhe Gucia s’kanë qenë kurrë të ndara

Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen

e enjte, 7 shkurt 2013

3 Javore KOHA

Femrat shqiptare seksi të Amerikës fq 4

fq 20

Venera Lumani fq 5

fq 20

45 minutat e Floriana Garos

A. Lulushi:

Fantë e Shkencë

Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi

Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002.

Botues: SHAGBG „Pobjeda” Drejtor ekzekutiv: Lav Lajoviq Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Fran Gjokaj, Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 247-674 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me

Përmbajtja

fq 12

fq 21

A. Gojçaj:

Koktej hormonesh dhe tundimesh rinore

Tregime humoristike dhe anekdota fq 14

fq 26

R. Brosio:

Xhon Kerri në krye të diplomacisë amerikane

Bukuria e të shprehurit të fjalës fq 16

fq 28

Ne hap me Kohen

4 Javore KOHA

Ngjarje javore

e enjte, 7 shkurt 2013

Ngjarje javore

e enjte, 7 shkurt 2013

5 Javore KOHA

Kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, është takuar me shefin e Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim në Podgoricë, Giulio Moreno

Partitë politike shqiptare në Plavë organizuan tubim protestues kundër rezultateve të referendumit konsultativ për themelimin e komunës së Gucisë

BERZH-i mund të ndihmojë Ulqinin

Plava dhe Gucia s’kanë qenë kurrë të ndara

Bashkëbiseduesit u pajtuan se Komuna e Ulqinit tashmë disa vite me radhë dhe dekada është lënë pas dore sa i përket investimeve në infrastrukturë dhe se BERZH-i mund të ndihmojë në këtë drejtim.

Ulqin - Kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, ka pritur shefin e Zyrës së Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim në Podgoricë, Giulio Morenon me bashkëpunëtorë.

Cungu i ka njoftuar mysafirët me aktivitetet që ka ndërmarrë deri tani vetëqeverisja lokale dhe çfarë ka ndër mend të ndërmarrë në të ardhmen për zgjidhjen e problemeve të infrastrukturës në qytet.

Nga ana tjetër, Moreno e ka njoftuar kryetarin e Komunës së Ulqinit me ak-

tivitetet që BERZH-i kryen në Mal të Zi, planet për investimet e ardhshme dhe kreditimet, si dhe për fushat dhe kushtet me të cilat BERZH-i mund të aprovojë kreditë.

Bashkëbiseduesit u pajtuan se Komuna e Ulqinit tashmë disa vite me radhë dhe dekada është lënë pas dore sa i përket investimeve në infrastrukturë dhe se BERZH-i mund të ndihmojë në këtë drejtim.

Në takim është rënë dakort që Komuna e

Ulqinit të përgatisë projektet infrastrukturore që vlerëson se mund të kreditohen nga BERZH-i e pastaj ato të shqyrtohen.

Shefi i Zyrës së BERZH-it në Podgoricë, Giulio Moreno, e ka njoftuar kryetarin Cungu edhe për mundësitë e kreditimit të sektorit privat. Ata janë marrë vesh për realizimin e një vizite të sipërmarrësve ulqinakë BERZH–it, me qëllim që të njihen më në detaje me këto mundësi.

(Kohapress)

Plavë – Kuvendi i Komunës së Plavës ka miratuar raportin e Komisionit për realizimin e referendumit konsultativ mbi themelimin e komunës së Gucisë dhe rezultatet e referendumit, në seancën e parë të rregullt, të mbajtur të premten.

Raportin e kanë përkrahur këshilltarët e PDS-së, PSD-së, PPS-së, Partisë Boshnjake dhe Partisë për Gucinë, kurse tre këshilltarët e partive nacionale shqiptare, LD në MZ, UDSH dhe FORCA, kanë qenë kundër.

Duke pasur parasysh se tri partitë politike shqiptare kanë qenë kundër referendumit, mu në fillimin e seancës, para se të aprovohet rendi i ditës, këshilltari i UDSH-së, Fadil Ulaj, ka kërkuar që pika e parë e rendit të ditës, e cila ka të bëjë me raportin e Komisionit për rezultatet e referendumit, të hiqet nga rendi i ditës.

“Të gjithë duhet ta kenë të qartë se referendumi është zhvilluar me keqpërdorime dhe parregullsi, të cilat kanë ngjallur indinjatë dhe pakënaqësi te qytetarët tanë. Kërkojmë që kjo pikë të hiqet nga rendi i ditës dhe të pritet vendimi për ankesat tona të dërguara Gjykatës Kushtetuese të Malit të Zi”, ka theksuar Ulaj, të cilin e ka përkrahur edhe këshilltarja e Forcës, Vera Hakaj, kurse këshilltari i LD në MZ, Ahmet Gjonbalaj, ndër të tjera ka theksuar se është duke u manipuluar mjaft se shqiptarët janë kundër Gucisë, respektivisht kundër kthimit të statusit të komunës së saj, kurse e vërteta është që iniciativën mbi themelimin e komunës e kanë nisur individët në Guci.

Mirëpo, një orë pas fillimit të seancës së Kuvendit të Komunës së Plavës, që është mbajtur në sallën e Qendrës për Kulturë në Plavë, në organizim të subjekteve politike shqiptare, LD në MZ, UDSH dhe FORCA, dhe OJQ-së “Alpet Shqiptare”, në platonë para objektit në fjalë është organizuar tubim protestues.

Disa dhjetëra protestues shqiptarë që kanë marrë pjesë në këtë tubim, të

cilët kanë mbajtur transparente e pankarta dhe flamuj kombëtarë shqiptarë, kanë porositur se nuk do ta mbështesin e as përkrahin ndarjen e Plavës dhe Gucisë.

Në tubim kanë folur përfaqësuesit e të gjitha partive shqiptare në Plavë, të cilët kanë deklaruar se nuk do ta pranojnë referendumin e këtillë dhe se do të luftojnë me të gjitha mjetet e mundshme demokratike kundër shkeljes së të drejtave të tyre. Në këtë drejtim ata kanë lëshuar edhe komunikatën, të cilën e ka lexuar aktivisti i LD në MZ Dega në Plavë, Sadri Balidemaj, në të cilën në mes tjerash thuhet: “Jemi tubuar që të protestojmë dhe të ngrisim zërin kundër padrejtësive ndaj popullit tonë, të cilat po kryhen me shkeljen e Kushtetutës së Malit të Zi. Jemi tubuar para kësaj godine ku po mbahet seanca e Kuvendit të Komunës së Plavës, e cila me këmbëngulje po vazhdon që të shkelë Kushtetutën dhe ligjet e Malit të Zi, duke verifikuar referendumin e turpshëm, edhe pse ai ka qenë i parregullt dhe jolegjitim sipas të gjithë parametrave. Kërkojmë nga Kuvendi i Komunës së Plavës që të shfuqizojë vendimin antikushtetues, të aprovuar më 23 nëntor të vitit të kaluar, kurse nga Gjykata Kushtetuese e Malit të Zi kërkojmë që të respektojë Kushtetutën dhe të anulojë vendimin e Kuvendit të Komunës së Plavës.

Kërkojmë nga Kuvendi Komunal që në asnjë mënyrë të mos i miratojë rezultatet e referendumit për statusin e komunës së Gucisë për shkak të shkeljes së rregullave gjatë procesit të votimit.

Ftojmë vëllezërit boshnjakë që të mos i përkrahin iniciativat e disa individëve për ndarje dhe përçarje, duke pasur parasysh të kaluarën, të sotmen dhe të ardhmen e përbashkët. I bëjmë apel faktorit ndërkombëtar që të shfrytëzojë ndikimin e vet tek institucionet e Malit të Zi kundër shkeljes së të drejtave tona, përndryshe procesi i integrimeve malazeze në Bashkësinë Evropiane do të mbetet vetëm rrugë e verbër. Ftojmë Tiranën dhe Prishtinën zyrtare që të merren më seriozisht me problemet e popullit të vet në Serbi dhe në Mal të Zi. I ftojmë të gjithë qytetarët e Plavës dhe Gucisë që të mos bien pre e manipulimeve të pinjollëve, matrapazëve e pazarxhinjve, të cilët tentojnë të shfrytëzojnë iniciativën për rikthimin e komunës së Gucisë që të ndezin zjarr në këtë trevë e cila ka një histori të bujshme dhe mjaft të lavdishme”, thuhet në komunikatën të cilën e kanë nënshkruar ushtruesi i kryetarit të LD në MZ - Dega në Plavë, Ismet Gjonbalaj, kryetari i Degës së UDSH-së në Plavë, Fadil Ulaj dhe kryetarja e Degës së Forcës së Re Demokratike në Plavë, Vera Hakaj.

Sh. Hasangjekaj

6 Javore KOHA

e enjte, 7 shkurt 2013

Vështrime & Opinione

Vështrime & Opinione

e enjte, 7 shkurt 2013

7 Javore KOHA

Tharmi i shqetësimit

Foku s

Edhe pse historia na tregon shumë për tolerancën fetare, prapë se prapë secili nga ne duhet të jemi shumë të kujdesshëm, pasi, sipas shkrimtarit Ismail Kadare: “Harmonia fetare, sa ç’është madhështore si ngrehinë, aq është edhe e brishtë. Mjafton e çara e parë serioze, mjafton radikalizimi i njërit prej besimeve, që ngrehina të shembet” Gjekë Gjonaj

Të gjithë ata që e njohin të kaluarën e Malësisë kanë thënë dhe thonë se malësorët janë dalluar ndër shekuj për tolerancën fetare dhe për një bashkëjetesë të shkëlqyer me njëri-tjetrin. Kjo është e vërtetë e pakontestueshme !

Malësorët e shumëvuajtur, si të gjithë shqiptarët, nuk e kishn formuar këtë harmoni fetare dje, e as sot, por është kjo vlerë dhe thesar i çmuar i shqiptarëve që buron me shekuj. Ata tolerancën dhe mirëkuptimin në mes veti e kishin kuptuar si dy gjëra që duhet t’i posedojnë, t’i ruajnë dhe t’i kultivojnë nga brezi në brez. Virtyti i solidarizimit e mbajti gjallë shpirtin e malësorëve dhe atëherë kur ishin buzë greminës.

Myslimanë apo i krishterë nga çdo cep i Malësisë ishin një dhe të pandarë.

Motoja e tyre kryesore ishte dhe duhet të jetë: Ta duam njëri - tjetrin, si vëllau – vëllanë, si shqiptari-shqiptarin. Po nuk e deshtëm kombin, gjuhën, historinë, flamurin, gjakun e veten tonë, nuk mund të presim se do të na dojë dikush tjketër”. Këtë parim ata e bazonin në faktin se për të gjithë shqiptarët, sikur edhe te popujt e tjerë, mbi të gjitha duhet të jetë interesi kombëtar dhe se feja nuk duhet të jetë element ndarjeje në mes të shqiptarëve.

Shembuj të tolerancës ndërfetare ndër malësorët

Dëshmia më e mirë e harmonisë fetare

në jetën shoqërore të malësorëve na vërtetohet historikisht në shumë raste si në luftë e në mbrojtje bashkë, në dasma, në festa, në gëzime, në hidhërime bashkë. Po të nismim dhe të rendisim shembuj në lidhje me tolerancën fetare ndër malësorët gjatë shekujve, nuk do të mundemi t’i përmbledhim me një shkrim kaq të shkurtër. Por le të jetë kjo një përpjekje modeste për t’i kontribuar sadopak tolerancës dhe harmonisë ndërfetare të malësorëve,e cila gjatë historisë ka pasur edhe sprovat e veta, që për fatin tonë të mirë janë kaluar me guxim e gjakftohtësi.

Nga biseda me personalitetin e nderuar ish kryeimamin e Tuzit, Rexhep Lika, i cili 21 vjet ka shërbyer me dinjitet si udhëheqës shpirtëror në Malësi veçojmë këta shembuj: 1. Me rastin e festës së madhërueshme të Kurban Bajramit, në vitin 1967 priftërinjtë katolikë të Malësisë kishin ardhur për ta përgëzuar Likën në shtëpinë e tij. Kur ata hynë mbrenda gjetën vetëm bashkëshorten e Rexhepit, Hatixhen. Ajo nuk i ka njohur mysafirët, por i ka mirëpritur dhe shërbyer sipas traditës e riteve fetare. Në ndarje u ka dhuruar nga një palë çorapë, kurse me ardhjen e Rexhepit në shtëpi e mori vesh se kush kanë qenë mysafirët për të të panjohur.

2. Kur ambasadori i Vatikanit ka vizituar Kishën e Tuzit kryeimami Rexhep Lika ka qenë i ftuar dhe ka marrë pjesë në meshën shejte. Ai me këtë rast u mirëprit dhe u respektua nga të gjithë

besimtarët. Madje disa besimtarë të pranishëm në kishë kanë bërë kryq në shenjë miradije e respekti për pjesëmarrjen e tij në këtë ceremoni fetare.

3. Kryeimami Rexhep Lika bashkë me 20 besimtarë myslimanë merr pjesë në Festën e Zojës së Grudës në Qelën e Kishës në Grudë, ku për të gjithë të pranishmit ishte shtruar dreka.

4. Një ditë, si shumë herë të tjera, kryeimami Rexhep Lika dhe patër Gjergji rrinin së bashku në një kafene të Tuzit. Një malësor i ulur jo larg tyre i pyet : “Ju pini kafe bashkë e dikush prej nesh e shikon njëri-tjetrin me sy të keq ?!” . Patër Gejrgji iu përgjigj: “Të urtit rrinë bashkë e pinë kafe, kurse të tjerët mund të shikohen shtrembër”.

Porosia

Kryeimami Rexhep Lika, duke folur për harmoninë e besimeve në Malësi shprehet me krenari se gjatë shërbimit të tij shumëvjeçar në Tuz ka bashkëpunuar ngusht me priftërnjtë katolikë, patër Gjergjin, patër Kolën, Patër Dedën dhe patër Zefin, duke shtuar se nuk ka kaluar asnjë javë që mos të pijnë kafe së bashku me ndonjërin prej tyre. Lika nuk mban mend të ketë pasur asohere ndonjë situatë konfliktuale ndërmjet dy konfesioneve në Malësi. Ai shprehet: “ Të gjithë jemi prej një nëne dhe prej një babai, të krijuar nga një Krijues, i cili ka dashtur që të gjithë të mos jemi të një feje ( besimi), por dallimi të shërbejë si afrim e jo përçarje. Nëse e nderojmë atë që është e shenjtë, jetën, nderin dhe pa-

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

surinë e njëri-tjetrin, nuk ka vend për urrejtje, përçarje e mosmarrëveshje”. Ky mesazh mendoj se i duhet sot Malësisë, në shekullin e ri , në kohën e zhvillimeve dhe ndryshimeve të mëdha, kur shumë vlera tradicionale, historike, kulturore dhe civilizuese rrezikohen të zbehen, të ftohen dhe të zhbëhen.

Edhe pse historia na tregon shumë për tolerancën fetare, prapëseprapë secili nga ne duhet të jemi shumë të kujdesshëm, pasi, sipas shkrimtarit Ismail Kadare: “Harmonia fetare, sa ç’është madhështore si ngrehinë, aq është edhe e brishtë. Mjafton e çara e parë serioze, mjafton radikalizimi i njërit prej besimeve, që ngrehina të shembet.”

Toleranca dhe bashkëjetesa fetare është një lule e çmuar, por edhe e

brishtë, e cila thahet e prishet, po s’u tregua kujdesi i duhur. Jam i bindur se njerëzit e urtë të Malësisë, prijësit fetarë dhe politkë, do të jenë të vëmendshëm dhe do ta zgjedhin mosmarrëveshjen fetare të inicuar nga armiqtë tanë, që ndodhi më 16 janar të këtij viti në varrezat e Kishës së Shën Mëhillit në fshatin Dinoshë, e cila shqetësoi secilin shqiptar të cilësdo bashkësi fetare , i cili ia do të mirën vetes, familjes dhe kombit. Ky tharmë i shqetësimit të malësorëve, i mbjellur kushedi se kur në Malësi, nuk është asgjë tjetër vetëm një vrasës i vëllazërimit, i rrezikshëm jo vetëm për besime ( fe) , por dhe për ekzistencën e bashkëjetesën tonë të përbashkët në këtë truall të larë me gjakun e lirisë. Prandaj malë-

sorët duhet të ngrihen mbi ndasitë fetare dhe të jenë të bashkuar. Të ruajnë harmoninë fetare si sytë në ballë.

Të mos themi ky është mysliman dhe ai është i krishterë, sespe të gjithë jemi shqiptarë, jemi një fis e një farë. Mos t’i harrojmë fjalët e At Anton Harapit se “nuk shpëton, jo, as xhamia pa kishën, as kisha pa xhaminë, por as njena, as tjetra pa Shqipninë… me të gjithë atdhetarët…afrim, dashuri, vllaznim”, e as fjalët e Haxhi Vehbi Dibrës, drejtuar besimtarëve:”Kristianë e muslimanë janë vëllezër shqiptarë të pandarë...

Ta duam njëri-tjetrin...…t’i tregojmë botës mbarë se shqiptarët pa dallim feje, janë vëllezër si bij të njëshëm të së dashurës sonë Shqipëri”.

Zoti na ndihmoftë.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

8 Javore KOHA

e enjte, 7 shkurt 2013

Opinione & Vështrime

Opinione & Vështrime

Letër e hapur Kryeministrit të Qeverisë së Malit të Zi z. Millo Gjukanoviq Vasel Sinishtaj

Z. Kryetar i Qeverisë, Pas tëntimit të pasuksesshëm të përcaktimit të datës për mbajtjen e referendumit konsultativ në takimin e përbashkët të përfaqsuesve të partive nacionale Shqipëtare në Mal të Zi me përfaqësuesit e PDS, për shkak të urgjencës për zgjidhjen e çështjes së relizimit të së drejtës në vetëqeverisje lokale për qytetarët e Malësisë , jemi të detyruar të Ju drejtohemi me anën e kësaj letre të hapur.

Kërkesa vjen për shkak se kjo çështje mbetet e hapur prej kohës kur Malësisë me dekret nga ana e qeverisë së atëhershme ju muar e drejta në vetëqeverisje lokale e me këtë edhe munësia e zhvillimit ekonomik dhe planifikimi sipas masave dhe kërkesave të popullatës lokale e njëkohësisht fillon edhe shpërngulja masovike nga vëndlindja. Çështja e realizimit të vetëqeverisjes lokale për qytetaët e Malësisë filloi të intensifikohet me vet paraqitjen e sistemit shumëpartijak në Mal të Zi respektivisht që nga viti 1992, e veçanarisht nga viti 1997 kur edhe u nënshkrua marrveshja ndërmjet qeverisë dhe një pjese të opozites për minimumin e parimeve të demokratizimit të shoqërisë, kur për herë të parë ceket nevoja për themelimin e komunave të reja.

Prej atëher, vazhdimisht prëmtohet formimi i komunës së mvetësishme (në vitin 2003, pasë nënshkrimit të marrveshjës së Washingtonit; në vitin 2005, me nenin 55 të Ligjit për kryeqyte, me mundësin e revidimit të zbatimit të ligjit në fjalë; në vitin 2007, para aprovimit të Kushtetutës të shtetit të pavarur dhe në vitin 2010, në prag të zgjedhjeve lokale në Podgoricë).

Mirëpo, edhe pas arritjes dhe nëshkrimit të këtyre marrëveshjeve kjo çështje mbetet në nivelin e prëmtimeve.

Në ndërkohë Kuvëndi i Malit të Zi aprovon Ligjin për organizimin teritorial, normat e të cilit përcaktojnë, në mes tjerash, kushtet dhe procedurën për rregullimin teritorijal e si obligim parashihet mbajtja paraprake e referendumit konsultativ.

Në gjithë këtë procedurë parashihet edhe obligimi i dorëzimit të studimit të bazueshmërisë për ndrrimin teritorial respektivisht elaboratin e bazueshmërisë eko-

Dakordimi i dinamikës së referendumit Potencojmë gadishmërinë tonë të plotë që me Ju të dakordojmë dinamiken e mundshme të realizimit të të gjitha pyetjeve nga Platforma e përbashkët politike dhe Aneksi i marrveshjes politike nomike.

Për referendumin konsultativ keni folur edhe Ju në tubimin parazgjedhor në Tuz, me 23.09.2012, me çrast deklaruat:” se me daten kater do të mbahet mbledhja e kuvëndit të komunes urbane me çrast do të merret vëndimi për shpalljen e referendumit dhe ju do të deklaroheni se në çfarë komune dëshironi të jetoni”. Megjithatë, deri më tani kjo mbetet në nivelin e prëmtimeve për shkak se, si duket Kryebashkiaku i Podgoricës nuk pajtohet me qëllimin tonë që referendumi (në qoftë se duhet të jetë?!) të mbahet njëkohësisht kur edhe zgjedhjet presidenciale, me çrast dukshëm do të zvogëloheshin shpenzimet dhe do të anashkaloheshin kundërshtimet e mundëshme politike të karakterit a do ta përkrahim kandidatin presidencial të PDS apo jo.

Kjo pikërisht varet nga Ju dhe politika juaj ndaj kësaj çështjeje si dhe qëndrimit ndaj komunës së ardhëshme të Malësisë/Tuzit.

Nga shkaku se data e zgjedhjeve presidenciale është caktuar, ne jemi të mëndimit se duhet reaguar shpejtë dhe duhet përmirësuar të padrejten e shkaktuar ndaj qytetarëve të Malësisë.

Zoti Kryetar i Qeverisë, Është momenti të JU përkujtojmë edhe

faktin se deputetet Vasel Siniushtaj dhe Genci Nimanbegu , me daten 03. gusht 2012, Kuvëndit të Malit të Zi i dorëzuan Propozim ligjin për ndrrimin dhe plotësimin e Ligjit për organizimin teritorial të Malit të Zi dhe njëkohësisht dorëzuan edhe studimin e arësyetueshmërisë.

Mirëpo, ministria gjegjëse (Ministria e punëve të brëndëshme dhe administrates publike) deri më sot nuk është deklaruar në lidhje me iniciativën tonë edhe pse me ligj është dasht të deklarohet në afat prej 45 ditësh prej ditës së pranimit të inicijativës ( neni 26 paragrafi 3 i Ligjit për organizimin teritorial të Malit të Zi) në çmënyrë vetë shkelin ligjin në fjalë.

Në një rast tjeter vetëm është marrë vëndimi për realizimin e referendumit konsultativ edhe pse ky teritor as nga afer nuk i plotson kushtet e parapara me ligj , kurë krahasohen të dhënat e atij mjedisi me Malësinë,të paraqitura me studimin e arsyetueshmerisë për ndrrimin teritorial.

Sot dihen rezultatet e referendumit për Petnjicë dhe Guci ndërsa data e referendumit konsultativ për Malësi ende nuk dihet edhe pse iniciativa jonë është dorëzuar para iniciativës së Plavës.

Në ndërkohë, zotëri Gegaj,përmes mediumeve, na paralajmëron datën e referendumit konsultativ herë gjatë vitit 2014 e

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

herë deri në fund të vitit 2013.

A thua se edhe kjo zoti Kryeminister, nuk është edhe një dëshmi e diskriminimit ndaj ne Shqiptarëve, duke harruar këtu parimin juridik “ Më i vjetër nga koha, më i fortë nga ligji” dhe parashtrohet pyetja e parimit kushtetues të barazisë së qytetarve para ligjit? Mëtutje, me datën 30.01.2013 në një përbërje të gjërë të përfaqësuesëve të PDS dhe partive nacioale Shqipëtare, pas më shumë se pesë orë bisedimesh, nuk arritem të dakordojmë daten e mbajtjes së referendumit konsultativ për qytetarët e Malësisë .

Mirëpo, duhet pranuar se pas propozimit të konkludimit nga ana e zotërisë Maroviq, ishim shumë afer marrveshjes ngase i njëjti propozim ishte i pranueshëm edhe për ne (e citojmë: “Data e mbajtjes së referendumit konsultativ duhet caktuar para dates së mbajtjes të zgjedhjeve presidenciale. Kjo nuk është çështje e ultimatumit e as vardisje e PDS- ve ndaj Shqiptarëve”).

Mirëpo, insistimi i serishëm i kryebashkiakut të Podgoricës për nevojen e shpalljes së tenderit për punimin e elaboratit të ri, edhe përkunder faktit se ne këtë e kemi dorëzuar, e që deri më sot nga aspekti i vlerësimit të eksperteve nuk është kontestuar, e pastaj të pritet ndrrimi i Ligjit për organizimin teritorial, Ligjit për kryeqytetin, Ligjin për vetëqeverisjen lokale dhe Ligjin për finacimin e njësive të vetëqeverisjesë lokale dhe tek në fund të shtatorit të organizohet referendumi konsultativ, për ne realisht nuk është e

pranuashme dhe se një qëndrim i till nuk mund të arësyetohet. Kjo, për vetë faktin se dimë se Kushtetuta dhe ligjet duhet të vlejnë për të gjithë qytetarët njëlloj – si për ata nga Petnjica dhe Plava, si për ne nga Malësia.

Zoti kryeminister, Duke patur parasysh rethanat dhe faktet: - se çështja e realizimit të drejtës në komunë të mvetësishme për qytetarët e Malësisë/Tuzit, edhe më tutje pa nevojë po tentohet të zvarritet; - se të gjitha marrveshjet e deritanishme të arritura dhe të nënshkruara, në lidhje me këtë pyetje, janë injoruar; - se egzistojnë indiciet, veçanarisht pas takimit të 30.01.2013 se po tentohet të arrihet edhe një marrveshje politike e cila nuk ka bazë juridike, për çarësye shumë lehtë mund edhe të kontestohet dhe anulohet, ne me këtë rast Ju propozojmë që Ju personalisht, me autoritetin dhe ndikimin Tuaj nga funksioni i kryeministrit të intervenoni tek organet dhe institucionet kompetente që Ministrisë së punëve të mbrendshme dhe administrates publike, në një afat sa më të shkurter, ti dërgojnë të dhënat e kërkuara për shkak të marrjes së qëndrimit adekuat ndaj iniciatives tonë (neni 26 paragrafi 2 i Ligjit) dhe më pas Ministria e punëve të mbrendshme dhe administrates publike të konstatoj se janë plotësuar kushtet formalo-juridike për ndrrimin teritorial dhe që kuvendit të kryeqytetit ti urdhëroi që, në pajtim me nenin 54 të Ligjit për organizimin teri-

e enjte, 7 shkurt 2013

9 Javore KOHA

tarial të Malit të Zi, të sjell vendimin për shpalljen e referendumit konsultativ për qytetaret e Malësisë, i cili do të mbahej në afatin jo më pak se 45 dhe jo më shumë se 90 ditë, duke respektuar në tërësi normat e Ligjit sistemor (Ligjit për organizimin teritorial të Malit të Zi) dhe lex specialis (Ligjit për refendum) të cilët, në aspektin kohor të mbajtjes së refendumit, janë plotësisht të harmonizuar.

Nga kjo, mbetemi me shpresë se në propozimin tonë do të njihni qëllimin tonë të sinqert që çështja e referendumit konsultativ të definohet në mënyrë të vlefshme juridike e pastaj Ju, sipas vlerësimit Tuaj të lirë pa kurrfar ngutje, deri më 31. mars të 2013 të caktoni dhe publikoni terminin më optimal ligjor për mbajtjen e referendumit konsultativ, për të cilin afati i fundit ligjor mund të jetë deri më 30. qershor të 2013. Të gjitha solucionet e tjera do të ishte vetëm politikë pa bazë juridike, e cila edhe mëtutje do jepte mundësinë e keqpërdorimit dhe mosrespektimit të marrveshjes së re eventuale, e përvoja e keqe e deritashme në këtë drejtim na paralajmëronë që të jemi të kujdesëshëm. Megjithatë, ne sinqerisht besojmë se do të hasim në mirëkuptimin Tuaj për shkak se Malit të Zi, në rrugën drejt anëtarsimit në strukturat europiane dhe euroatlantike i nevoitet partneriteti i sinqert me partitë politike Shqiptare të cilat kanë përfaqësuesit autentik dhe forcimi i besimit të ndërsjellët e jo “ndeshjet” kush kujt do tja hedh. Do të pajtohemi se na duhen rezultatet të cilat shpejtojnë proceset e decentralizimit të matutjeshëm të pushtetit e me këtë edhe demokratizimin e shoqërisë, të cilat sipas nesh sigurojnë edhe kushte më të mira jetese për të gjithë qytetarët e Malit të Zi, e jo asesi edhe më tutje të garohemi “në lojen humbes-fituas”.

Në fund, potencojmë gadishmërinë tonë të plotë që me Ju të dakordojmë dinamiken e mundshme të realizimit të të gjitha pyetjeve nga Platforma e përbashkët politike dhe Aneksi i marrveshjes politike ngase për ne realizimi i të drejtave dhe lirive të garantuara me Kushtetutë është më e rëndësishme se vetë pjesëmarrja në pushtetin ekzekutiv, e nga shpejtësia e zgjidhjes së pyetjes së referendumit konsultativ dhe problemeve të tjera do të varet edhe qendrimi ynë i ardhëshëm ndaj qeverisë, amandamenteve Kushtetuese dhe kandidatit presidencial. Në lidhje me këtë, nëse e shihni si të arësyeshme, mund të organizoni një takim.

Me rrespekt,

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

10 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 7 shkurt 2013

Kulturë

e enjte, 7 shkurt 2013

11 Javore KOHA

Qasje

Intelektuali dhe shoqëria

dhe të shtetit, ku pjesa më e madhe e tyre ishin të burgosur politikë.

Ndonëse për nga numri ishin të pakët, intelektualët shqiptarë, si në ish-Jugosllavi dhe në Shqipëri, kanë vuajtur shumë dhe si të tillë janë shembull tipik i persekutimit nga ana e pushtetit përkatës.

Intelektuali konformist

Shikuar historikisht, statusi i intelektualëve në të gjitha shoqëritë nuk ka qenë i njëjtë, sepse varej nga sistemet shoqërore në vendet përkatese

Dr.Nail Draga

Në jetën e përditshme, po t’iu bëhet pyetja individëve të ndryshëm për të shpjeguar dallimin në mes shprehjes inteligjenci dhe intelektual, ata ndihen ngusht dhe e kanë të vështirë të japin një përgjigje përfundimtare. Kjo gjë vjen ngaqë akoma sot nuk ka një definicion të saktë për inteligjencinë.

Studimet, shumë vite më parë, kanë vënë në dukje se në zhvillimin e inteligjencës ndikon ndjeshëm gjenetika, por, gjithashtu, dhe ambienti në të cilin rritet dhe zhvillohet njeriu.

Psikologët janë të mendimit se inteligjenca e një individi mund të jepet me saktësi aty nga mosha 17-18 vjeç.

Ndërsa, nga ana tjetër për termin intelektual ka shpjegime të mjaftueshme, duke e përkufizuar intelektualin si person të rrallë në mjedisin e tij, për qendrimin dhe veprimin ndaj dukurive shoqërore. * * *

Semantika e termit intelektual dhe inteligjencë

Pikërisht në lidhje me këtë çështje, individët e zakonshëm jo që nuk hetojnë ndonjë dallim në mes të këtyre

dy termave, por është e kundërta i barazojnë sikurse të ishin sinonime, edhe pse nga ana e tyre semantike ato kanë dallime përmbajtësore.

Sepse në botën e qytetëruar ka kohë që këto dy terma dallohen, pasi nuk kemi të bëjmë me të njëjtën përmbajtje. Madje është anakronike të mendohet se çdo kush që ka të kryer ndonjë shkollë (të lartë, apo superiore) të quhet me epitetin intelektual apo inteligjenci.

Por, jemi dëshmitarë se një defekt i tillë i trashëguar është i pranishëm edhe në ditët tona, sepse disa mendojnë se niveli shkollor apo i veprave të botuara ofron vetvetiu titullin intelektual. Një koncept i tillë është me qasje të gabuar sepse personat e tillë janë vetëm individë më përgatitje përkatëse shkollore dhe me profesionin e tyre, e asgjë më shumë, dhe si të tillë nuk mund të mbajnë epitetin intelektual.

Andaj, për të hequr dilemat semantike duhet cekur se përcaktimi i sotëm gjuhësor i këtyre shprehjeve mund të përmblidhet shkurtazi: “Inteligjent: njeri me aftësi të dalluara për ta kthyer realitetin që e rrethon në dobi të vetes” dhe “Intelektual: njeri me aftësi të dalluara për ta kthyer realitetin në

dobi te të gjithëve”.

Një analizë e këtyre përkufizimeve pa dyshim heq dilemat përmbajtësore duke i dhënë vendin e merituar çdo personi, pa epitete, por sipas meritave, qendrimit dhe veprimit në mjedisin përkatës.

Gjergj Fishta për intelektualin

Por, nga ky aspekt pa mëdyshje se P.Gjergj Fishta për kohën kur jetoi, jep përmasat e intelektualit duke theksuar se “ai duhet të jetë prezent në kohën e vet, në kohën e të tjerëve që do të vijnë më pas, e të qenit prezent do të thotë të kesh kurajon të thuash të vërtetën ku dhe kur duhet, haptazi e ballazi, sado e idhët që të jetë, sado tragjike, sado e papëlqyeshme për veshët e të tjerëve.” Dhe nuk ka dilemë se një përkufizim i tillë dëshmon qartë se cilat vlera duhet të ketë ai individ nga aspekti profesional e moral për të merituar epitetin e intelektualit.

Por, pas vitit 1990, kur edhe te shqiptarët u vendos pluralizmi, jemi dëshmitarë se në këtë periudhë e cila njihet si tranzicion dolën në shesh tiparet dhe karakteret e individëve, andaj lirisht mund të themi se kjo është koha ku dominojnë jo intelektualët, por in-

teligjentët. Madje ekziston një lulëzim i tyre sepse nuk zgjedhin mjete për të realizuar qellimet e tyre. Në shumë raste, subjektet politike kanë qenë dhe janë mbulesë e angazhimit të tyre. Dhe me të drejtë, një inteligjenci e tillë cilësohet si inteligjenci sociale, me anë të së cilës një individ synon që ti arrijë qëllimet e veta me anë të një sjelljeje kooperuese, kompetitive dhe manipulative, që cilësohet si një inteligjencë makiaveliste.

Disidenti-apo armiku i shtetit

Shikuar historikisht, statusi i intelektualëve në të gjitha shoqëritë nuk ka qenë i njëjtë, sepse varej nga sistemet shoqërore në vendet përkatese. Nëse në sistemet shoqërore demokratike në botën perëndimore ka ekzistuar fjala e lirë dhe shprehja e mendimit

ku intelektuali nuk rrezikohej edhe atëherë kur kritikonte pushtetin, e kundërta ka qenë në vendet e ish kampit socialist në Evropën Juglindore. Në këto vende, sistemi totalitar më kohë kishte eliminuar mendimin ndryshe duke krijuar pseudointelektualët të cilët ishin pararoja e partisështet.

Ndërsa ata të cilët kishin guximin për ti shprehur pikëpamjet e tyre të cilat nuk ishin sipas vijës së partisë, përkatësisht të pushtetit, pasojat ishin të pashmangshme duke filluar me izolimin, internimin, burosjen e madje edhe eliminimin fizik të tyre. Andaj, nuk është për tu çuditur fakti se numri i intelektualëve në vendet e ish kampit socialist ishte i vogël, ndërsa ata që ishin të tillë quheshin disidentë, që kishte epitetin e armikut të sistemit

Ndërsa nëse analizojmë anën semantike të termit “konformist” ku thuhet se konformisti bie në “pajtim vetëm me fjalë me mendimin, veprimet a sjelljet e dikujt; ka prirje për t’iu përshtatur sa për sy e faqe qëllimeve, synimeve e interesave të më të fortëve a të shumicës; sjellje e veprime që bëhen sa për të qenë brenda”(FGJSSH, f.859), atëherë çdo gjë është e qartë se kemi të bëjmë me një grup të caktuar individësh, të cilët në sajë te qendrimit të tyre nuk e meritojnë termin intelektual. Kjo shtresë intelektualësh në teoritë socio-politike ka emërtimin e vet përkatës dhe quhen konfromistë.

Sepse, siç kemi cekur në fillim të këtij shkrimi, intelektuali është ai i cili ka vizion dhe nuk angazhohet për qellime personale.

Sistemi monist është angazhuar me të gjitha mekanizmat që intelektualët e profileve të ndryshme ti angazhojë në politikën ditore, ku çdo gjë ishte e instrumentalizuar, ku edhe shkenca, kultura dhe arti nuk mund të ishin përjashtim. Në raste të tilla vazhdimisht janë përkrahur ata të cilët kanë pranuar dirigjimin nga të tjerët, të cilët patjetër kanë pasur një biografi të përshtatshme dhe si të tillë në njëfarë mënyre kanë qenë edhe të besueshëm, sepse kështu e ka lypur partia. Nuk kanë pasur mundësi të kenë përkrahjen shoqërore disidentët apo ata të cilët kanë pasur qendrimin dhe parimet e tyre për çështje të ndryshme shoqërore. Por, në raste të tilla nga një realitet i imponuar nuk ka dilemë se paraqiten pakënaqësi, ku në mënyrë të drejtpërdrejtë e përjeton intelektuali opozitar, pra si konflikt me konformistët të cilët mbrojnë interesat e pushtetit duke përfituar gjithsesi edhe personalisht. Nga një situatë e tillë nuk ka dilemë se krijohet një ndarje nga jeta shoqërore, ku ne shqiptarët në ish-Jugosllavi kemi një përvojë disa vjeçare.

12 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 7 shkurt 2013

Kulturë

e enjte, 7 shkurt 2013

13 Javore KOHA

Laboratoria e jetës

Fantë e Shkencë Mënyra e shpërndarjes si mjet për t’a kuptuar a jetuar atë në tërësi është e lashtë, ashtu si sot mënyra e zbërthimit a ndarjes përdoret në laboratore për efekt studimi.

Për Koha Javore:

Astrit Lulushi/ Uashington

Hipoteza shkencore është se çdo gjë filloi nga shpërthimi i madh i një grimce të vogël, që duket se duhej të kishte qenë esencë. Sot një tjetër teori (singularity), që përmbledh shkencë e metafizikë, thotë se çdo gjë po shkon prapa drejt të vetmes grimce që e krijoi dhe kjo do të ndodhë kur njeriu të kuptojë plotësisht qëllimin gjithëpërfshirës të të qenit.

Jeta është komplekse. Mënyra e shpërndarjes si mjet për t’a kuptuar a jetuar atë në tërësi është e lashtë, ashtu si sot mënyra e zbërthimit a ndarjes përdoret në laboratore për efekt studimi. Mendohet se eksplorimi drejt njohjes filloi kur njeriu vendosi t’a ndajë jetën ne katër elementë thelbësorë: Zjarr - (ngrohtësi, vrull, intimitet); Ajër (liri, hapësirë, thjeshtësi); Ujë (qytetërim, gjallerim, mirëkuptim); Tokë, (ndërthurje, njëjtësim, riprodhim).

Kur i studioi në laboratorin e jetës, dhe arriti t’i kuptojë thellësisht këto ndarje, vemendje i tërhoqi Diell që ngrihej e ulej çdo ditë mbi kokën e tij. Në ditët me dimër mendoi se sikur Dielli të zhdukej fare, çdo gjë e gjallë mbi tokë do të shuhej. Shkenca sot

thotë se pa Diellin as galaktika jonë nuk do të ishte, madje një ndryshim sado i vogël në largësi i Diellit do të mjaftonte që Toka të bëhej krejtësisht akull ose shkrumb.

Me këtë koncept, njeriu iu kthye Diellit duke e parë atë si elementin e pestë thelbësor; disa e quajnë Frymë, Shpirt, ose Eter. Katër elementët e parë (Zjarri, Uji, Ajri, Toka) sillen simbolikisht në formë trekëndëshi, ndërsa element i pestë “kuintessenca” - që filloi edhe të adhurohej - vjen i skicuar nga lashtësia në formën e një rrethi – Dielli ndoshta sepse ishte rrethi i parë që njeriu njohu para se të shpikte rrotën, kopje e formës së Dellit, njeriu vetëm sa i shtoi shkopinjtë ndarës.

Me shumimin e dijeve u pasurua edhe gjendja shpirtërore dhe për të menaxhuar më mirë këtë jetë gjithnjë e më të ndërlikuar, njeriu në imagjinatë, e ndau Diellin në 4 pjesë; - Zjarr, Ajër, Tokë, Ujë. Ndërsa jeta evoluoi, dhe njeriu provoi përvoja të reja, në secilën prej 4 ndarjeve ai përfshiu nga 3 elementë të gjallë cilësorë, që shpjegonin vyrtytet e të jetuarit në përputhje me rrethanat. Në 1/4 e rrethit, ku kishte vendosur Zjarrin, u përf-

shi Shigjetari, Luani dhe Dashi (guxim, krijimtari, qëndresë). Në ndarjen e Ajrit; Peshorja, Ujori dhe Binjakët. (drejtësi, përmbajtje, ndërkomunikim). Në pjesën e Tokës: Demi, Bricjapi dhe Virgjëresha. (integritet, zhdërvjellësi, ndershmëri). Në në pjesën e Ujit: Peshqit, Gaforren, Akrepin (mbijetesë, këmbgulje, vetëflijim).

Vihet re se Ujori nuk bën pjese në pjesën e Ujit, si për të treguar se jeta është e pamundur si pa ujë edhe pa ajër dhe, se, siç thotë edhe shkenca sot, këta dy elementë përmbajnë njëri tjetrin.

Një gjë që tërheq vemendjen në këto ndarje të lashta është së të kundërtat përfshihen në të njëjtin grup, si për të treguar se dy të kundërta krijojnë balancë dhe kur dy persona nuk janë dakord rreth dickaje, marrëveshja qëndron vetëm midis, në distancë të barabartë nga secili, dhe të dy duhet të tendosen njësoj për t’a arritur.

Ndërsa Toka rrotullohet në orbitën e saj rreth Diellit, kjo bën që Dielli të shfaqet ekliptik në sferën qiellore. Kjo shkakton atë që quhet Zodiak (greq.

- cikël, rreth), dhe që në gazetat e përditëshme mban titullin Horoskop

(greq. - orëshikues).

Astrologjia është metafizikë, ideore, shpirtërore, psikike. Shumë burra shtetesh kane patur astrologët e tyre që ndihmonin në marrjen e vendimeve. Shtypi sot shpesh përqesh kur zbulon raste të tilla, megjithëse janë vetë gazetat që ofrojnë çdo ditë horoskope, si për të thënë se u besojnë atyre, apo manpulojnë për të joshur lexues.

Por edhe Astronomia e cila është shkencë, thelb, fakt, thotë se Zodiak quhet një rreth i ndarë në 12 shenja apo pjesë të barabarta. Shkencërisht, Zodiak është një sistem koordinativ qiellor, ose më saktë, sistem koordinativ ekliptik, që tregon vend-ndodhjen e tokës gjatë udhëtimit rreth diellit dhe fazat e eklipsore të Diellit dhe Hënës.

Dihen tashmë se Dielli dhe Hëns shkaktojnë efekte (disa të pa shpjegueshme) mbi qeniet e gjalla. Për ditët pa diell, shkencëtarët mendojnë se ato shkaktojnë stres. Hëna, veç të tjerash, shkakton batica e zbatica.

Dhe nëse Hëna ka fuqi të zhvendosë ujrat masive të oqeaneve, ajo sigurisht ka, në mos shumë here, më

shumë fuqi të shkaktojë tërheqje e shtyrje të lëngjeve brenda qenieve të gjalla.

Legjendat thonë se Hëna e plotë ndikon kryesisht trurin (pjesën më të lagësht të trupit) duke e bërë njeriun “lunatik”, të pa-parashikueshëm në sjellje. Gjë e ngjashme mund t’i

ketë ndodhur edhe princit Parisi të Trojës kur zbatica e nxorri në brigjet Spartës ku ai takoi Helenën, emër që jo thjesht përkon me fjalën Hënë dhe që Homeri ndoshta jo rastësisht e zgjodhi për të mishëruar artistikisht forcën tërheqëse të Hënës dhe pasojat e saj.

14 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 7 shkurt 2013

Kulturë

e enjte, 7 shkurt 2013

15 Javore KOHA

Botime: letërsi e përkthyer për fëmijë

Koktej hormonesh dhe tundimesh rinore (Slavko Pregl, Gjenitë pa brekë, roman për të rinj, botoi SHB Uegen, Tiranë 2012)

Përmes aventurave të adoleshentëve, nga perspektiva e tyre, autori përshkruan shoqërinë e kohës. Jeta e këtyre adoleshentëve është një mozaik dinamik djenjash, emocionesh, eksperimentesh, provash dashurie dhe shkëndijash xhelozie, guximi dhe frike, që kulmon me larjen grupore, në det - djem e vajza bashkë, pa brekë. Një karusel i vërtetë ndjesish herë të ëmbla, e herë të dhimbshme.

Anton Gojçaj

Romani “Gjenitë pa brekë” është vepër e autorit të njohur bashkëkohor slloven, Slavko Pregl (1945, Lubjanë).

Pregl ka studiuar për ekonomi dhe është autor i dhjetëra veprave letrare. Është laureat i një numri të konsiderueshëm çmimesh dhe mirënjohjesh, kombëtare e ndërkombëtare, për krijimtari letrare.

Botimi i parë i romanit “Gjenitë pa brekë” në Slloveni u realizua në vitin 2009, kurse përkthimi i tij në gjuhën shqipe (vetëm tri vite më vonë) është kontakti i tij i parë me lexuesin tonë.

Tipologjikisht, qoftë për nga tematika, qoftë për nga trajta e rrëfimit, “Gjenitë pa brekë” mund të klasifikohet si letërsi për të rinj, i nënzhanrit të romaneve me tematikë nga jeta e adoleshentëve. Ngjarja zhvillohet në fillim të shekullit XXI, në një qytet të Sllovenisë. Edhe më saktësisht: në një qendër shkollore (shkollë e mesme).

Rrëfimi hapet me skenën kur katër hajdutë të rinj, në oborrin e shkollës, e rrehin dhe pastaj ia grabisin të hollat Lenartit, një nxënësi të vitit të parë, ditën e parë të tij në këtë

qendër shkollore. Kërkimi, zbulimi dhe ndjekja e katër hajdutëve në fjalë është vetëm njëra nga linjat e rrëfimit dhe në këtë aspekt ka disa elemente të romanit policor. Mirëpo, romani është një gërshetim i pandërprerë i disa linjave narrative. Një linjë e tillë është zhvillimi i marrëdhënies së dashurisë ndërmjet Bobit dhe Bibës, ish-redaktorit dhe redaktores së re të fletushës së shkollës “REFLESH”.

Përzierja ndërmjet tyre e djaloshit me emrin Gjeniu, e begaton strukturalisht dhe psikologjikisht, pa e rënduar ndjeshëm, lidhjen e dy të dashuruarve. Linjë tjetër është përgatitja dhe botimi i fletushkës së shkollës, që në fakt shndërrohet në linjën kryesore të romanit. Ka edhe një linjë interesante joshjeje (si duket e ndërsjellë, por jo e dhënë qartësisht) erotike ndërmjet një maturanti dhe një profesoreshe të re, që sapo kishte ardhur nga amfiteatri i universitetit, po ashtu një temë jo e shpeshtë, por provokuese, për trajtim letrar.

Trembëdhjetë nxënës (Lenarti-Armani, Bobi, Biba, Pika, Shpella, Gjeniu, Kuptishi, Zhani, Bajsi, Miha, Kutia, Poeti dhe Pipi) dhe tre mësimdhënës janë të përfshirë në botimin e fletushkës. Mirëpo, nxënësit duan që të punojnë siç u pëlqen atyre, duke i ikur tutelës së profesorëve mentorë.

Gjuha e romanit është e bukur, e gjal-

lë, dinamike dhe kurrë e mërzitshme.

Rrëfimi bëhet në vetën e tretë, gjërat rrjedhin shpejt dhe shpesh marrin kahje befasuese. Veçori e autorit Pregl është sensi për humorin, ku shpaloset spirituoziteti i jashtëzakonshëm i narratorit, që shpesh është po aq i paparashikueshëm dhe befasues, nëse jo edhe më shumë, sa vetë gjuha po edhe veprimet e personazheve për të cilët flet. Narratori edhe vetë ka shpirt adoleshenti, flet për ta me gjuhën e tyre... Një ilustrim: “ - A do të vish pak te unë? - e pyeti Biba. Biba në fakt ishte, gjoja, vajza e tij. Vijonte po atë shkollë një vit më pas. Kjo “gjoja” kishte të bënte me faktin se Biba të krijonte një përshtypje se ishte, mirëpo Bobi nuk qe plotësisht i bindur për këtë. Jo që i merrte tepër seriozisht thashethemet, që i vinin shpesh në veshë. Veçanërisht motrat e tij e dinin, ashtu rastësisht, për kot, ah vërtet, Petra ka thënë, në fakt nuk është gjë, por Alenka e ka parë, i ka thënë Majës i vëllai, por kjo nuk është e vërtetë, mirëpo... “ (f. 24) Personazhe kryesore janë që të gjithë, trembëdhjetë nxënës ose të rinj adoleshentë. Ky është edhe një roman për prindërit dhe fëmijët e tyre në moshën e adoleshencës. Prindërit e Lenartit, kontrollojnë xhepat e fëmijës së vet, nga frika se merr drogë, por aty në vend të drogës gjejnë prezer-

vativë. Ose: pas një marrëdhënieje seksuale me të fdashurine saj Bobin, pa mbrojtje, Biba e frikësuar se ka mbetur me barrë, e merr të ëmën në tre të natës me telefon për t’i thënë “Mbeta shtatzënë, mami!”, por pasi merr një tabletë kundër ngjizjes së padëshiruar, ajo të nesërmen arsyetohet para nënës se e gjitha qe vetëm një lojë: “Aha, kjo, asgjë mami, e di, luajtëm dënime..., Bobi nxori lajmin për në shtëpi se kishte thyer këmbën, Zhani shpalli kumtin se ia vodhën automobilin, dhe unë, mua m’u desh të të lajmëroj se jam shtatzënë, vetëm për humor, kupton. Të gjithë ju e mbajtët veten mirë.” (f. 167) Seksualiteti, erotika janë tërë kohën në ajër, jo vetëm te ky çift, por te i gjithë grupi ...

Përgatitja e fletushkës hijeson gjithçka, edhe simpatitë, edhe mësimet, edhe drogën, edhe dhunën... Nxënësit e marrin me seriozitet superior përgatitjen e REFLESHIT, madje si një mision. Dhe ia arrijnë qëllimit, sepse fletushka, e cila publikohet në versionin elektronik, shkakton shumë bujë, pozitive e më pak pozitive. Për

shkak të një artikulli të Gjeniut, për pak ndodh një skandal diplomatik ndërshtetëror. Gjeniu në artikullin e vet për botën e jashtme, kishte thumbuar politikën e një “shteti të madh mik”. Vjen vetë ambasadori i atij shteti të hulumtojë kush e ka kritikuar politikën e shtetit që ai përfaqëson. Redaksia rebele qëndron pas asaj që ka bërë dhe që thuhet në fletushkë. Rebelimit ndaj autoritetit të prindërve dhe të institucionit shkollor i shtohet edhe rebelimi ndaj adhurimit të sistemit të vlerave që promovon globalizimi dhe provokimi i drejtpërdrejtë i tij. Është periudha kur ata ngadalë fillojnë diferencimin nga shoqëria, ku grupi ose banda është vetëm një fazë kalimtare, drejt profilimit të karakterit individual të secilit prej tyre. Këtu, këta të rinj, në mënyrën e vet japin provimin e pjekurisë, domethënë më nuk duan të jenë vetëm pllaka pa individualitet në të cilat mund të shkruajë çdo kush (prindi, mjedisi, sistemi arsimor-edukativ dhe ai politik), por marrin guximin për të provokuar, si subjekte, me qëndrimet e veta, qoftë edhe për çështje të politikës ndërkombëtare.

Hetimet policore, erotika, seksualiteti, konflikti prindër-fëmijë, konflikti institucion (shkollor) - nxënës dhe mësimdhënës-nxënës, gërshetimi i hamendësimeve me faktet, prania e drogës dhe dhuna në institucionet arsimore-edukative, dialogjet e përshkuara nga replika dhe batuta me shumë “spec djegës”, të gjitha janë brenda, edhe diçka më tepër.

Një koktej i mirëfilltë hormonesh dhe kapriçosh rinore. Përmes aventurave të adoleshentëve, nga perspektiva e tyre, autori përshkruan shoqërinë e kohës. Jeta e këtyre adoleshentëve është një mozaik dinamik djenjash, emocionesh, eksperimentesh, provash dashurie dhe shkëndijash xhelozie, guximi dhe frike, që kulmon me larjen grupore, në det - djem e vajza bashkë, pa brekë. Një karusel i vërtetë ndjesish herë të ëmbla, e herë të dhimbshme.

Porosia kryesore e këtij romani është përmbledhur në disa fjalë të kriminalistes Milena, e cila të rinjve, në fund të romanit, më mes tjerash, u drejtohet me këto fjalë: “ Ndoshta nuk e keni parë: keni jetuar në pambuk dhe papritmas, në mënyrë të rrezikshme i jeni afruar moshës së pjekurisë. Disa edhe e kanë tejkaluar atë. Pambuk nuk ka më. U pret një jetë tejet e egër.” E njëjta Milenë, pak më tej, përfundimisht, u tërheq vërejtjen: “Herë-herë do të gjendeni të vetmuar në fushë të gjerë. Të vetmuar dhe pa brekë.” (f. 207) Shumë vite më parë është botuar shqip dhe ka pasur sukses te lexuesi shqiptar romani “Shoqëria „Pulëbardha e përhitur”” (në një përkthim tjetër “Shoqëria „Pulëbardha kaltëroshe””) e një autori tjetër slloven, Tone Selishkar, e cila po ashtu ka për personazhe kryesore një shoqëri ose grup fëmijësh.

Parashikoj që edhe ky roman i Slavko Preglit do të gjejë mjaft lexues, qoftë në Shqipëri qoftë në viset e tjera ku lexohet libri në gjuhën shqipe, pra edhe në Malin e Zi. Romanin e ka shqipëruar përkthyesi i njohur i letërsisë sllovene në gjuhën shqipe (dhe i letërsisë shqipe në gjuhën sllovene) Nikollë Berishaj, kurse botimin e tij e ka mundësuar Agjencia Publike e Librit e Republikës së Sllovenisë.

16 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 7 shkurt 2013

Kulturë

e enjte, 7 shkurt 2013

17 Javore KOHA

Lirizmi poetik i Jeton Kelmendit

Bukuria e të shprehurit të fjalës Vëllimi i Kelmendit “Si të shkosh tek vetvetja” me kujton personat të cilët janë detyruar të kapërcejnë kufijtë gjate gjithë historisë. Sigurisht nuk kanë udhëtuar me trena luksozë, aeroplanë apo automjete të shtrenjta për të kaluar kufirin.

Madje akoma më keq, shume prej tyre kanë emigruar pa dokument identifikimi Richard A. Brosio

Unë jam një shkrimtar prozaik, por e admiroj poezinë, artin e kompozimit ritmik – të folur ose të shkruar – dhe ajo është imagjinare, me pasione dhe edukuese. Interpretimi im për poezitë e Kelmendit mund të befasojë lexuesin, dhe ndoshta, edhe vete autorin. Megjithëse unë nuk jam një studiues i historisë Ballkanike, kam pasur gjithmonë interes në atë pjesë të Evropës, për shume arsye.

Popujt e Ballkanit kanë kaluar një histori të vështirë, për arsye pjesërisht nga fqinjët e tyre të fuqishëm. “Balkanizim” do te thotë të ndash një shtet një territor etj, ne vende me të vegjël, të pasuksesshëm dhe konfliktual. Kelmendi – poeti e kupton shume mire historinë tragjike të këtij rajoni. Krijimtaria e tij lirike është e butë dhe e trishtueshme.

Vëllimi i tij “Si shkosh tek vetvetja” me kujton personat të cilët janë detyruar të kapërcejnë kufijtë gjate gjithë historisë. Sigurisht nuk kanë udhëtuar me trena luksoz, aeroplan apo automjete të shtrenjta për të kaluar kufirin. Madje akoma më keq, shume prej tyre kanë emigruar pa dokument identifikimi i cili është i nevojshëm për kalimin e kufirit.

Gjatë tridhjetë viteve të fundit e gjithë bota ka ndryshuar në mënyrë radikale për shkak të dëshirës për të fituar më shume nga “demokracitë” e fuqishme kapitaliste perëndimore. Disa e quajnë si neo-liberalizm me një “kamuflim” post modernist, si rasti i kulturës së

ndryshimeve ekonomike. Fjala “neksus” do te thotë, të lidhesh, të bashkosh, bashkim fuqish dhe mbledhje forcash, me fjalë të tjera – bashkim në mënyra të ndryshme.

Karl Marx shpjegojë se nen sistemin kapitalist, dhe formës së tij imperialiste, shkaktohet ajo që quhet “neksusi monetar.” Paraja dhe pasuria bëhen gjerat më të rëndësishme, dhe ndoshta arsyeja e vetme, që njerëzit me pushtet të bashkohen! Populli i Ilirisë dhe Shqipërisë nuk ka qenë në gjendje të ulet në poltronat e njerëzve të fuqishëm që bënin ligjin. Fuqitë perëndimore kane liberalizuar tregun duke lejuar sipërmarrësit (shumica janë korporata të mëdha kapitaliste) të trazojnë sa me shume të jetë e mundur një “shkatërrim krijues” Shumpeterian. “Tronditja dhe frika” e Milton Friedman, kapitalizmi shkatërrimtar është një forme për të berë luftë me vendet ku lideret e tyre nuk kane dashur te behen pjese e sistemit neo-kapitalisto- imperialist te fuqive perëndimore. Unë e kame lexuar dhe interpretuar këtë bibër duke u bazuar në një kontekst mbi te cilin ne sot jetojmë.

Nuk pretendoj që Kelmendi të bjerë dakord me mua! Këto poezi përfaqësojnë vështirësitë e një personi në lidhje me dëshirën që ka për tu kthyer përsëri në kohë kur vendi i tij ishte i zhvilluar dhe kishte drejtësi. Megjithëse kjo mund

të jetë më shumë një dëshirë sesa një fakt konkret. Duke u kthyer brenda shpirtit, përsëri tek zoti, tek një e kaluar e magjishme, ose fillimi i mundshëm i të tashmes? Ndoshta për tu stabilizuar në neo-spiritualitetin në vend të neo-ekonomise dhe politikës që mund të ndihmojnë në këtë shpërndarje?

Kthehet përsëri tek Zoti dhe Nene Tereza të cilët që të dy janë zhdukur? Një kthim në lulen e çelur të Gonxhes, si një Kalkute e vogël? Kjo është shumë e vështirë për të kuptuar se kur kapitalizmi global sekular nuk shikon drejt spiritualitetit vetëm kur do qe të shesë ç’do gjë - ç’do dite gjate gjithë viteve.

Atdheu Shqipëri! Kelmendi ngjan me njerëz të tjerë, vendi i të cilëve nuk ka ecur mirë gjatë dekadave të shkuara,

por shkon me tutje në histori ku deklaron se ka pasur një kohë në antikitet ku vendlindja e tij ka qenë me pushtet, me drejtësi dhe me shumë vlera trimërie.

Ai i thotë lexuesve të tij se kaq shumë shqiptar, dhe njerëz të tjerë në Ballkan, u është dashur të shkojnë jashtë; sidoqoftë, ndoshta do te kthehen në një atdhe më të madh, më të mirë dhe më të sigurt. Lexuesi mund të mendojë se a është e mundur që të gjithë njerëzit që Kelmendi aludon do të gjejnë një atdhe të madh, duke pasur parasysh luftërat që kanë ndodhur së fundi. Përpjekjet e vjetra të fuqive perëndimore për të detyruar këtë rajon të marrë pjese në kapitalizmin global, e bën të vështirë për të besuar se ëndrra e Kelmendit dhe shpresat e tij do të materi-

alizohen se shpejti! Ai pyet ku është kufiri qe ndan trishtimin me Gëzimin? Ai gjithashtu pyet ku e kanë çuar të djeshmen time, ku është hija e vitit të kaluar?

Autori ynë ka aftësi të lëviz nëpër kohë të ndryshme: kohë të largëta, antike, jo shumë larg, e tashmë dhe e ardhmja.

Kjo ndoshta është forca e tij në lidhje me atë që ai prezanton përpara lexuesve kozmopolitanë? Sot Zotërinjtë e botës nuk duan njerëz të zakonshëm me plot lëvdata për të mësuar si të bashkojnë lidhjet në kohë dhe hapësirë. Pa dyshim ata nuk e kanë dashur Marksin me iniciativën e tij për të mësuar njerëzit e kohës së vet të shikojnë pamjen e gjerë të botës, por vetëm një kolazh nga copa të ndryshme “fragmentesh të ndërprera.” Unë e admiroj

iniciativën kurajoze të Kelmendi-t për të na ndihmuar të kuptojmë më mirë mendimet dhe shpresat e një poeti që jeton dhe punon në një shtet të caktuar, por njëkohësisht demonstron globalizmin e tij. Peter Tase ka bërë të mundur për në të lexojmë një libër Shqiptar me poezi në gjuhën angleze.

Kjo i krijon mundësinë shumë njerëzve për të pasur njohuri rreth vendeve dhe ideve përtej botës anglishtfolëse.

Bravo Peter!

(RICHARD A. BROSIO, Ph.D., University of Michigan Professor Emeritus, Ball Sate University Lecturer and Visiting Scholar at The University of Wisconsin Milwaukee) Perktheu nga gjuha angleze: Peter M. Tase

18 Javore KOHA

e enjte, 7 shkurt 2013

Shëndeti

Produktet e qumështit për eshtra më të fortë

Automobilizëm Kompania e njohur “FAB Design” kohë më parë është “argëtuar” me modelin e “McLaren-it” atë MP4-12C Spider dhe atë e pajisi me pakon e saj të karrocerisë “Terso” me disa modifikime teknike.

Superautomobili kështu fitoi një “body kit” agresiv i cili përfshin thithës të madh të ajrit dhe krah jashtëzakonisht të mëdhenj, duke u përshtatur me ata më të vegjlit, të fabrikës. Po ashtu, në fotografitë që tashmë janë publikuar mund të shihet elementi i pazakontë i aerodinamikës në formë të “splitter-it” i vendosur afër xhamit të përparmë mbrojtës.

Të fuqishmit Spider i janë shtuar edhe rrotat 20-inçëshe “FAB Design Evolution” në të cilat gjenden gomat “Dunlop SP PortMaxx”.

Ndryshimet teknike kanë të bëjnë me ndryshimet në sistemin e hedhjes jashtë të gazrave që janë bërë nga çeliku, dhe këtu kemi të bëjmë me tuba 3-zonal.

Tri gota jogurt ose qumësht pa yndyrë në ditë i forcojnë eshtrat, ka zbuluar një studim i ri amerikan.

Shkencëtarët amerikanë kanë vërtetuar se personat e moshës së mesme, që pinë së paku tri gota jogurt ose qumësht në ditë, kanë dendësi më të madhe të eshtrave, që do të thotë se eshtrat e tyre janë më rezistuese ndaj thyerjeve. Por, një efekt të tillë nuk e kanë për shembull konsumimi i akullores ose ajkës.

Dr. Shivana Sahni nga “Hebrew SeniorLife Institute of Ageing Research” që është e lidhur me Universitetin e Harvardit ka thënë se si produktet e qumështit përmbajnë disa përbërës të rëndësishëm, të cilët janë të mirë për shëndetin e eshtrave.

Impotenca, e njohur po ashtu si disfunksion erektil është problemi gjatë të cilit mashkulli me vështirësi arrin dhe mban ereksionin dhe tek një numër i madh i meshkujve shfaqet pas moshës 40-vjeçare.

Xhenseni (ginseng) është bima e cila në mjekësinë kineze me shekuj përdoret si afrodiziak, ndërsa hulumtimi i ri tregon që xhenseni mund të zëvendësojë viagrën. Edhe pse hulumtimet e mëhershme kanë treguar që xhenseni mund të ndihmojë te impotenca, shumica e tyre janë kryer në minjtë laboratorik, ndërsa ky është hulumtimi i parë i këtij lloji i cili është kryer në meshkuj.

Në hulumtim kanë marrë pjesë 119 meshkuj, tek të cilët janë diagnostikuar probleme me arritjen dhe mbajtjen e ereksionit. I kanë ndarë në dy grupe. Një grup çdo ditë ka martë tabletën me esktraktin e xhensenit, ndërsa grupit tjetër ka marrë placebo.

Pas 8 javësh meshkujt të cilët kanë marrë xhensen kanë shfaqur përmirësim të vogël, por të rëndësishëm, në arritjen dhe mbajtjen e ereksionit.

Rezultatet e hulumtimiti nga shkencëtarët koreanë, të cilat janë publikuar në revistën “International Journal of Impotence Research” tregojnë që natyra fsheh të gjitha ilaçet për të gjitha problemet, pra edhe problemet me ereksionin.

Edhe pse ilaçet siç janë viagra ndihmojnë, madje 30 për qind e përdoruesve theksojnë se si nuk vërejnë përmirësim të konsiderueshëm. Për këta meshkuj zgjidhja e vetme do të ishte injektimi i ilaçit direkt në penis ose përdorimi i pompës, e cila rrit qarkullimin e gjakut në penis, çka nuk duket mjaft joshëse.

e enjte, 7 shkurt 2013

Xhenseni është viagra e re?

Kompania Opel e ka zgjeruar ofertën e saj edhe me modelin Zafira Tourer me motorin dizel 2.0 CDTI BiTurbo, motor ky me karakteristika të jashtëzakonshme.

Gjithashtu, përveç motorit, janë bërë edhe disa ndryshime të vogla si në pamjen e jashtme, ashtu edhe në brendi.

Edhe pse bëhet fjalë për një veturë familjare, kjo për shkak të hapësirë së madhe me 7 ulëse, kjo nuk do të thotë se Zafira Tourer nuk ka pamje të bukur. Përkundrazi, me prezantimin e modelit Zafira Tourer kohë më parë, Opel ka ofruar një pamje unike dhe tejet moderne, e kjo sidomos vërehet në pjesën e përparme, ku grupi i dritave në formë bumerangu, i japin këtij modeli një pamje tejet sportive dhe agresive.

Në modelin e përmirësuar me motor BiTurbo vijnë edhe fellnet tejet atraktive, të cilat edhe më shumë e potencojnë pamjen e bukur të tij. Po ashtu, xhami i madh në pjesën e përparme por i cili shtrihet edhe në një pjesë të kulmit, ofrojnë një kënaqësi në vozitje si për vozitësin, ashtu edhe për bashkudhëtarët, pasi kanë një pamje panoramë të gjerë.

19 Javore KOHA

McLaren MP4-12C Spider Terso

Opel Zafira Tourer 2.0 CDTI BiTurbo

20 e enjte, 7 shkurt 2013

Javore KOHA

Panoramë

e enjte, 7 shkurt 2013

Femrat shqiptare “Kolona” udhëton seksi të Amerikës në tre festivale filmi Të tria janë të bukura dhe ndoshta kanë marrë këtë nur nga malësia e bukur e Shqipërisë dhe e Malit të Zi. E kemi fjalën për të tria vajzat që jeni duke i parë në foto, të cilat akomodimi në Amerikë ka bërë që të jenë shqiptaret më seksi në këtë vend të madh.

Vajzat modele Tika Camaj, Anxhela Martini dhe Afërdita Dreshaj pozojnë dhe shpesh herë i shikon me njëratjetrën. Për nga gjatësia, vajzat e Malësisë ia kalojnë shkodranes, por ende jo nga fama.

Të tria modelet kanë postuar nëpër profilet e tyre këtë foto dhe poshtë saj kanë shkruar “Shqipja jonë e bukur”.

Venera Lumani: Mund të këndoj në çdo gjuhë Këngëtarja shqiptare nga Struga, Venera Lumani, ka thënë se ajo pa problem do të këndonte në gjuhën maqedonase, pasi thotë se arti nuk njeh kufinj.

Fituesja e edicionit të dytë të “The Voice of Albania” ka shkëlqyer në finalen e madhe dhe sigurisht se priten edhe projekte të saj në të ardhmen. Në një garë shumë të fortë me Jozefinën, Matejin dhe Mjellmën, vajza nga Struga e Maqedonisë u shpall zëri më i mirë i këtij edicioni.

“Arti nuk njeh limite gjuhësh, kufij apo të tjera si këto. Unë mund të këndoj në secilën gjuhë. Për shembull, para 2-3 javësh kam dëgjuar për herë të parë një këngë kineze dhe më bëri të qaja, pa e kuptuar asnjë fjalë. Pra, varet se si depërton kënga te publiku, a mund të arrij të krijoj një emocion”, ka theksuar bukuroshja nga Struga.

Panoramë

21 Javore KOHA

Tri “stacione” të tjera janë krijuar për filmin “Kolona” të regjisorit kosovar Ujkan Hysaj.

Në muajin mars, filmi i metrazhit të shkurtër që flet për luftën në Kosovë do të udhëtojë në tre festivale ndërkombëtare të filmit.

Fillimisht filmi do të shfaqet në California të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, në festivalin “Cinequest”, i cili mbahet në mes datave 26 shkurt deri më 10 mars. Këtë vit ky festival mban edicionin e 23-të, ndërsa konsiderohet si një prej atyre që zbulon talente të reja, e që ka të drejtë të nominimit të filmave të shkurtër për çmimin prestigjioz “Oscar”.

Ndërkohë një tjetër festival prestigjioz i filmit të shkurtër në botë, ai “Tampere Film Festival”, në edicionin e 43-të të tij ka lënë vend edhe për filmin kosovar. Ky festival, që zgjat pesë ditë, nis më 6 e përfundon më 10 mars. Festivali i Finlandës po ashtu nominon filma për “Oscar”, por edhe për “European Academy Award”.

Ndërsa nga 14 deri 28 mars, filmi i Ujkan Hysajt do të shfaqet edhe në Festivalin ndërkombëtar në Vilnius të Lituanisë.

Filmi “Kolona” ka marrë çmimin për filmin më të mirë të huaj në edicionin e 10-të të “Asian International Film Festival” në Seul të Koresë Jugore. I njëjti ka arritur të bindte publikun në edicionin e 28-të të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Varshavë të Polonisë, në tetor të vitit të kaluar. E para kësaj, çmimin për filmin më të mirë të huaj e kishte marrë edhe në Meksikë.

45 minutat e Floriana Garos Floriana Garo javën e parë të muajit shkurt do të vijë pranë publikut me një format të ri televiziv. “Jo vetëm modë” është emisioni i ri i vajzës bukuroshe të motit në “Abc News”, që do të transmetohet çdo të shtunë në orën 16:00. 45 do të jenë minutat që Floriana do të sjellë përpara publikut të rejat më të fundit jo vetëm në fushën e modës, por edhe të lajmeve nga industria e Hollivudit dhe profile të personazheve të njohur shqiptarë.

Formati i këtij emisioni është i huaj, i ngjashëm me “Non solo mode”, që jepet në Canale 5, por i sjellë ndryshe në studion e Floriana Garos.

Floriana ka dëshmuar se është jo vetëm një vajzë e bukur, por edhe një vajzë që punon shumë. Deri tani atë e ka ndjekur pas suksesi. Urojmë që kështu të ndodhë edhe për 45 minutat që do të pasojnë fundjavat me “Jo vetëm modë”.

22 e enjte, 7 shkurt 2013

Javore KOHA

Nokia i ka ftuar mediat në ngjarjen e saj mediale, të cilën do ta mbajë në ditën e parë të Kongresit Botëror Mobil.

Aty pritet që kompania të zbulojë kompjuterin e saj të parë tablet, me të cilin prodhuesi finlandez synon të garojë me iPad-in e Apple.

Tableti i Nokias do të operojë në Windows RT, ndërsa ekrani i këtij modeli të tabletit do të ketë një diagonale që arrin 10.1 inç.

Sipas Digitimes, thuhet se Nokia është në bisedime me Microsoft, Qualcomm dhe Compal Electronics, me të cilët mendohet se do ta krijojë tabletin e ri. Gjithashtu flitet se tableti do të vijë me dy bateri, portin për HDMI si dhe USB porte për të mbështetur lidhjen e internetit mobil.

Te k n o l o g j i

Nokia me një tablet të ri kundër iPad!

Samsung Galaxy S2 Plus

Muajin e kaluar, Samsung pati prezantuar modelin e freskuar të telefonit të saj të famshëm - Galaxy S2 Plus, ndërsa tani ky model ka filluar të shitet në Finlandë për një çmim prej 378 euro.

Samsung Galaxy S2 Plus vjen me ekranin e ndjeshëm në prekje me 4.3 inç në teknologjinë Super AMOLED prej 480x800 pikselëve, si dhe versionin e ri të sistemit operativ Android 4.1.2 Jelly Bean që mbështetet nga procesori dual core 1.2GHz. Karakteristikat tjera të Samsung Galaxy S2 Plus përfshijnë edhe kamerën e pasme me 8 mega-piksel me LED ndiçues dhe auto fokus, si dhe kamerën e përparme me 2 mega-piksel për video komunikim.

Edhe pse nuk dihet se kur do të vijë në vendet tjera të Evropës, Samsung Galaxy S2 Plus në tregun finlandez do të ketë dy versione të këtij modeli në dispozicion, njëri i cili vjen me teknologjinë NFC dhe tjetri pa të.

Sony sjell pasardhësin e PlayStation 3!

Sony do ta lansojë një pasardhës të konsolës së saj të famshme PS3 më 20 shkurt.

Kompania më herët ka dërguar ftesat zyrtare për këtë ngjarje, duke thënë se në të do të prezantohet “e ardhmja e PlayStation”, por pa zbuluar se për çfarë saktësisht bëhet fjalë.

Sony do të fillojë shitjen e gjeneratës së re të PlayStation, më vonë gjatë vitit, për të konkurruar me Microsoft, e cila është gjithashtu ka gjasa të lansojë modelin e ri të konsolës së lojrave.

Me PS4, Sony planifikon të përqendrohet më shumë në aspektet e lojrave sociale dhe më pak në specifikat e pajisjes.

Gjenerata e re e PlayStation thuhet se do të ketë një drajv optik, AMD procesor dhe CPU grafikë, për ta zëvendësuar procesorin Cell i cili ishte në modelet e mëparshme.

Fotografia e javës „Nëse një fotograf profesionist fotografon të njëjtin objekt që fotografon edhe një person i zakonshëm, ku qëndron ndryshimi„.

Nusret gjokaj: Emocioni Bardhë e

e enjte, 7 shkurt 2013

23 Javore KOHA

„Qesh pak, shiko këtu”

24 e enjte, 7 shkurt 2013

Kulturë

Kulturë

e enjte, 7 shkurt 2013

Javore KOHA

25 Javore KOHA

Ndërveprimi kulturor

Poeti italian D’Anuncio dhe Shqipëria

Për Koha Javore:

Arjan Th. Kallço & Pierfranco Bruni

Kultura duke qënë sendërtimi më i fuqishëm i ndërveprimit mes popujve, nuk mund ta anashkalojë kurrë atë pjesë të traditave të cilat nuk ndahen me kufij dhe që nuk mund të jenë molla e sherrit. Bashkë me mikun tim Bruni dëshirojmë që të sjellim një moment idilik tipik italo-shqiptar, ku politika nuk mund të luante asnjë rol parësor imponues, pasi letërsia nuk ka nevojë për ndihma hipokrite politike dhe ndërmjetës të degraduar në aferat më të errëta të koshiencës.

Jo është një thirrje tepër e dukshme duke u mbështetur në dëshmitë dhe në shkrimet e kohës në të dyja anëet e detit. Lidhja është aq e ngushtë dhe e brendshme, e natyrshme dhe jo e sfazuar, sepse një letrar nuk shikon interesat apo idealet në fuqi që të mund të japë konsensusin e bashkëpunimit.

Ndoshta D’Anuncioja e kuptoi se jo të gjitha marrëdhëniet janë të varura politikisht, ndoshta në pozicionin e tij si pjesë e ideologjisë së cilës i shërbente, e kuptoi se tradita e një populli nuk mund të zëvendësohen kollaj, aq më tepër të asimilohen, ndoshta ishte vetëm një çast përhumbjeje në to që të tregonte një farë superioriteti kulturor. Por poeti Italian i kishte studiuar dhe i njihte mirë bëmat e udhëheqësit dhe personazhit kyç të historisë sonë gjatë pushtimit turk, Gjergj Kastriotit.

Më mirë ta konsiderojmë një ngushëllim të qëndrueshëm në lidhjet me Shqipërinë, me idenë që ta zgjeronte kulturën, zakonet dhe historinë e të dy vendeve, por në të njëjtën kohë, edhe shkrimtarët dhe poetët shqiptarë nxorën nga D’Anuncioja stimuj dhe një problematikë të gjerë nga ana letrare.

Prania e përbashkët me ndërthurrje kulturash, nxjerrin në skenë referime kuptimplote që edhe sot na bëjnë që të m,endojmë shumë dhe t’i vlerësojmë pozitivisht.

Ka dëshmi të qarta të simpatisë së Gabriele D’Anuncios ndaj vendit

Gabriele d’Anuncio dhe kultura shqiptare : kjo do të ishte një temë e bukur për të nxjerrë në pah pikërisht lidhjet e lashta dhe shkëmbimet kulturore mes dy vendeve. përballë,Shqipërisë dhe shqiptarëve, duke vizituar në brendësi të memorialit të Vittorialit. Në dhomën e relikave, pikërisht në altarin e relikave të luftës dhe simboleve fetare, mund të admirohet një ekzemplar i rrallë, i lidhur me lëkurë, bëhet fjalë për veprën Skënderbeu të priftit shkodran Barletio, në versionin gjermanisht të vitit 1561. Ëshët një prej katër ose pesë librave të pranishëm dhe me miratim të vetë poetit në atë pjesë mistike të banesës së vet. Për këtë gjë shkruan Ernesto Koliqi në Esetë mbi letërsinë shqiptare (Olschki,1972) në kapitullin dedikuar Gabriele D’Anuncios dhe admiruesve të tij të përtejdetit, shqiptarëve.

Në disa kërkime të miat në bibliotekën e qytetit të Korçës rezulton se veprat e tij janë të pranishme edhe në Shqipëri dhe datojnë dekada më parë dhe besoj se janë sjellë tek ne në vitet e regjimit fashist, i cili nuk mund të mos i bënte publicitet njërit prej poetëve që mbështeti fuqimisht ideologjinë e tij. Në këtë pikë si poet dhe kritik shqiptar nuk mund të bashkohem me D’Anuncion, por kjo nuk e vë në dyshim penën e tij dhe faktin se është një prej poetevë më në zë të Italisë.

Veprat e tij nuk janë vetëm në gjuhën italiane, por edhe në gjuhën frënge.

Gjatë periudhës së historisë shqiptare, nga vitet 1944-1990, autori Italian nuk ishte i parapëlqyer pikërisht për arsyet që thashë më lart. Pas viteve ’90 ka disa përpjekje që vepra e tij të përkthehet edhe në gjuhën shqipe, ku mund të përmendim disa gjurmë në renditjen kohore me përkthimet e mia në një libër me titull, Poezi italiane për dashurinë në vitin 2003 dhe një përm-

bledhje të Aleksandër Pavlit në vitin 2010 me 15 poezi në dy gjuhë.

Prania e D’Annuncios në letërsinë shqipe pasqyrohet mirë në studimet e Koliqit, përmes një vizioni artistik dhe kulturor që vendos në qendër një dimension të kulturës orientale. Gabriele D’Annuncioja e donte letërsinë shqipe dhe shumë shkrimtarë shqiptarë e konsideronin atë një mjeshtër të vërtetë. Nuk janë konstatime që nuk kanë bazë, por ka edhe dëshmi të rëndësishme që e vërtetojnë këtë fakt.

Karakteri gojor i poezisë shqipe ka një venë të thellë muzikore dhe në këtë muzikalitet që rrjedh nga një bagazh përvojash letrare, por edhe antropologjike, muzikalitet koral vallëzues italo-shqiptar në ritmin e fjalëve, theksimi i vargut danuncian nuk mund të mohohet.

Jo rastësisht poezia shqipe bashkëkohore e përmban ritmin lirik gabian. Ishte poeti Laxaro Shantoja që përktheu Shiu në pyll në vitin 1942 në gazetën letrare Tomorri i vogël.

Por i gjithë impostimi letrar i Shantoisë është i strukturuar në mësimin danuncian. Kështu edhe formimi i një shkrimtari si Bernardino Palaj apo përkthimet e Masar Sopotit, i cili përktheu D’Anuncion në faqen letrare në gjuhën shqipe të Gazetës italiane të jugut, në Bari, ku Sopoti mori rolin e redaktorit.

Por nuk është vetëm një fakt i tillë që vendos lidhjet e padiskutuara midis D‘Anuncios, shqipes dhe shqiptarëve.

Poeti Italian pati lidhje edhe me shumë shqiptarë të tjerë që patën kryer studimet e tyre në Itali, pavarësisht nga bindjet e tyre fetare, si Fishtën, por ishte Koliqi ai që i dedikoi lidhjes

midis D’Anuncios dhe botës shqiptare faqe të veçanta të papërsëritëshme që mbeten në historinë e letërsisë italiane, por më shumë shqiptare, pasi madhështia italiane e kulturës shihej si një model i veçantë i cili duhej t’i frymëzonte kolegët shqiptarë. D’Anuncio kishte një shpirt islamik të formuar në një vision gati bizantin me tiparet e një modeli historik dhe kulturor që i karakterizoi shumë shkrime të tij. Ky karakter shqipësie që theksohet edhe tek D’Anuncio, i ka padyshim rrënjë e një dëshmie të bazuar në përcaktime që të çojnë në një identitet letrar tërësisht mesdhetar. Kurësesi nuk mund t’i ndash nga këto lidhje të ngushta nga njëra-tjetra. Kemi një dëshmi të qartë të Koliqit në të cilën nënvizohet : Duke u nisur nga mësimi danuncian, disa nga shkrimtarët e rinj më të prirur rreth viteve ’30 i shtuan mundësitë shprehëse të gjuhës mashkullore shqiptare, por pa e dëmtuar shtyllën e shëndetshme heroiko-patriarkale që dëshmon fisnikërinë e lashtë të saj; e drejtuan të shprehin me mjeshtëri të hollë lëvizjet e brendshme dhe t’i përshkruante me më shumë saktësi të qartë ngjarjet dhe mjediset moderne,

deri atëherë në jetën e panjohur dhe në letrat shqiptare, që të evokonte me tone të sfumuara epoka dhe momente sugjestive të së shkuarës, që të shkrijë me vagullimin ëndërrimtar nevojën për arratisje nga jetëa e përditëshme.

Kjo është një shprehje e fortë e besnikërisë në mesazhin letrar danuncian.

Ernest Koliqi si një vlerësues i madh i D’Anuncios shkon më tej kur pohon : D’Anuncioja, mes mjeshtrave të stilit, ishte ai që na shtyhu ne shkrimtarëve shqiptarë që admironim magjinë e mrekullueshme verbale, ta përsosnim atë mjet të mistershëm të komunikimit njerëzor që është gjuha e një kombi dhe ta bënim të përshtatshme me kërkesat letrare të kohëve të reja.

Gjuha dhe rapsodia janë dy elementë të rëndësishëm në pohimin dhe komunikimin danuncian. Dihet që fashizmi i kushtoi një vëmendje të veçantë gjuhës italine. Këto dy elementë qëndrojnë në bazë edhe të poezisë shqiptare, por ende para se ajo të ishte poezi italo-shqiptare. Ky ishte një mësim i dukshëm që pasqyrohej tek stili, por edhe një vizion identiteti në proceset e kulturës. Poeti D’Anuncio e shikonte heroin tonë kombëtar,

Skënderbeun, si një pikë të fortë referimi, e konsideronte jo thjesht si një hero kombëtar. Gjurmët dhe prania e tij në letërsinë shqipe edhe sot mbetet kostante. Xhovani Papini thotë se tek D’Anuncio gërshetohet një përzjerrje karakteri grekësie dekadente dhe orientalizmi : Aleksandrie ose Bizanti. Një botë në të cilën akti poetik është një gjurmëzim sublime kuptimi, së cilës i qëndron tërësisht emblematik. Ernest Koliqi tregoi se D’Anuncios kishte patur ndikim të dukshëm në kulturën letrare shqipe.

Koliqi thotë më tej: D’Anuncio si shpirt eklektik dhe si konceptim pagan i veçantë i jetës mund të konsiderohet më i afërti me mentalitetin dhe shijen shqiptare. Nga ana tjetër kultura orientale e ka joshur mjeshtërin.

Ajo pjesë sot e konsideruar më të paqëndrueshme të krijimtarisë letrare danunciane, ku shfaqen personazhe të dhunshme dhe në të njëjtën kohë finë, ku përshkuhen mjedise të rrethuar me pompositet oriental, i përgjigjej shijes bizantine i derdhur thellë tek shqiptarët, veçanërisht në qytet, prej shekujsh me përkatësi aktive para perandorisë bizantine dhe më pas ndaj asaj otomane, e cila ruajti, duke i ndikuar me shpirt islamik format dhe zakonet e qytetërimit bizantin.

D’Anuncioja nuk është i vetmi poet Italian që vërtet ka patur lidhje me Shqipërinë dhe shqiptarët. Është detyra e çdo italianisti që të nxjerrë në pah ndërveprimet kulturore në çdo epokë dhe më pas t’ia nënshtrojmë kritikës së shëndoshë për meritat dhe të metat, duke përjashtuar kategorikisht ndikimin e politikës, e cila kreu një akt të paprecedent konfonduesë në vitin jubilar të Pavarësisë sonë kombëtare, duke dhunuar pavarësinë e shkencave dhe duke dashur ta trajtojë vetëm në njërin kah historinë tonë.

Historia jonë letrare ka dëshmi të tjera të bashkëpunimit midis dy popujve dhe mjafton të përmendim gjysmën tonë shpirtërore që prej shumë shekujve ndodhet në Itali, arbëreshët.

26 e enjte, 7 shkurt 2013

Mozaik

Mozaik

e enjte, 7 shkurt 2013

Javore KOHA

27 Javore KOHA

Sipas drejtorit të Drejtorisë për Komunikacion, Veselin Grboviq

Libra të rinj

Tregime humoristike dhe anekdota për të mundur të keqen (Asllan Bisha, Dashuri në stinën e qershive, “Art Club”, Ulqin, 2013)

Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” ka botuar këto ditë librin “Dashuri në stinën e qershive” të autorit Asllan Bisha. Në libër janë përfshirë 29 tregime humoristike dhe 9 anekdota.

Ky libër përbën një sprovë të tij në një fushë të re të krijimtarisë letrare dhe është vijimësi e librit të mëparshëm “Grimca jete dhe anekdota”.

Në parathënien e librit, autori tregon arsyen se pse vendosi të shkruaj këtë libër.

“Jetojmë në një kohë kur brenga na ka kapluar, buzëqeshja na ka ikur nga fytyra e stresi na rëndon shpirtin tonë. I kemi të gjitha, por s’kemi asgjë... Jemi të mërrolur. Prandaj, kemi nevojë për të mundur stresin. Por si?

Vendosa të shkruaj tregime humoris-

Ndërtimi i urës së Port Milenës ka filluar në tetor të vitit 2010 dhe afati për përfundimin e saj ka qenë 18 muaj.

Por firma sllovene “Primorje” nga Ajdovshçina e cila kryente punimet ka falimentuar ndërkohë dhe ky afat ka kohë që ka kaluar.

Ura mbi Port Milenë gati deri në fund të marsit (Asllan Bisha, Dashuri në stinën e qershive, “Art Club”, Ulqin, 2013)

tike, të cilat shpresoj se do t’ju kthejnë buzëqeshjen, duke mundur të keqen.”

Kryeredaktor i librit është Basri Çapriqi, redaktor Jaho Kollari, recensent Haxhi Shabani, ndërsa lektor Skender Temali.

Libri është shtypur në Shtypshkronjën “Rozafa 1” në Shkodër, kurse botimin e tij e ka mundësuar Sabri Gjoni, avokat në SHBA. Shkrimtari Asllan Bisha ka botuar deri tani disa romane, libra me tregime dhe novela për fëmijë dhe të rritur.

Ai është autor i veprave “Valët e detit”, “Net peshkimi”, “Nusja e detarit”, “Dasma e peshqve”, “Dashuri buzë Barbanës”, “Nusja e detarit” (ribotim), “Dashuri në stinën e verës”, “Dashuri te palma”, “Frikë dhe dashuri në Barbanë”, “Ankthi i pritjes” (përzgjedhje) dhe “Grimca jete dhe anekdota”.

Në kuadër të veprimtarisë së tij botuese, “Art Club” i cili është botuesi më i madh ndër shqiptarët në Malin e Zi ka botuar deri tani rreth 85 libra, kryesisht të autorëve shqiptarë në Malin e i.k.

Zi.

Ulqin – Drejtori i Drejtorisë për Komunikacion, Veselin Grboviq, ka thënë se ura mbi Port Milenë do të jetë gati për t’u lëshuar në përdorim deri në fund të marsit.

“Janë duke u kryer punimet përfundimtare në ndërtimin e urës mbi Port Milenë. Bëhet fjalë për projektin më të madh infrastrukturor i cili është duke u ndërtuar tek ne vitin e fundit”, ka thënë ai, pas vizitës së kryer në kantierin e ndërtimit.

Ndërtimi i urës së Port Milenës ka filluar në tetor të vitit 2010 dhe afati për përfundimin e saj ka qenë 18 muaj.

Por firma sllovene “Primorje” nga Ajdovshçina e cila kryente punimet ka falimentuar ndërkohë dhe ky afat ka kohë që ka kaluar. Punimet tani po kryhen nga disa ndërmarrje vendore.

Premtimet se ura do të lëshohet në përdorim më 13 korrik të vitit të kaluar apo para zgjedhjeve parlamentare të tetorit po ashtu janë treguar të pasakta.

Vlera e këtij investimi është 13.9 milionë euro. Projektin e urës e ka punuar firma DB “Inzhenjering” nga Beogradi.

Gjatësia e përgjithshme e përfshirë me projekt është 900 metra, prej të cilave ura ka gjatësinë 350 metra.

Ura do të ketë katër korsi me gjerësi 3.25 metra, pjesën ndarëse prej dy metrash, dhe dy trotuaret anësore me gjerësi 2.65 metra, kështu që gjerësia e saj e përgjithshme do të jetë 20.3 metra. Lartësia minimale e urës është shtatë metra, kurse në korridorin prej 50 metrash është projektuar konstruksioni lëvizës me me-

kanizmin e ngritjes lart e cila siguron kalimin e mjeteve lundruese. Tashmë është vendosur edhe ndriçimi përgjatë urës dhe në hyrje të saj, kurse në pjesët anësore të urës janë vendosur parmakët nga çeliku.

“Ura do të jetë në mënyrë të shkëlqyer e inkorporuar në mjedis. Bëhet fjalë për një sistem unik të tërheqjes, kurse në mes ura hapet dhe do të ketë mundësi që të kalojnë jahtet e mëdha”, ka thënë Grboviq.

Ndërtimi i urës mbi Port Milenë mundëson lidhjen e bulevardit “Teuta” me rrugën e Shtojit, e cila të çon në ujëdhesën Ada. Ura e re do të shmangë problemet në komunikacion, që shfaqen sidomos gjatë sezonit veror në këtë aks rrugor.

(Kohapress)

28 e enjte, 7 shkurt 2013

Rajoni & Bota

Rajoni & Bota

e enjte, 7 shkurt 2013

Javore KOHA

Xhon Kerri në krye të diplomacisë amerikane Xhon Kerri dallohej si njëri ndër senatorët më të informuar mbi çështjet ndërkombëtare politiko-ushtarake, ndërkohë që gëzonte respekt nga kolegët e tij, si demokratë ashtu edhe ata republikanë Për Koha Javore: Frank Shkreli / Nju Jork

Të Hënën, Sekretari i ri amerikan i shtetit, Xhon Kerri arrijti në Departamentin e Shtetit për të filluar detyrën e tij të re, ku u prit me brohoritje, ndërsa iu drejtua me shaka diplomatëve dhe punonjësve të shumtë të këtij enti, me pyetjen, ‘’Nëse një burrë mund të drejtojë Departamentin e Shtetit’’, një referencë këjo ndaj dy grave, para-ardhëseve të tij në këtë detyrë, Hillari Klinton dhe Kondoliza Rajs. Në të vërtetë, ish-Senatori Kerri i cili është 69-vjeç, është burri i parë i bardhë që mban këtë detyrë në 16 vjetë, pasi ç’prej vitit 1997 në këtë detyrë kanë shërbyer Madelinë Ollbrajt, Kolin Powell, Kondoliza Rajs (të dy këta afrikano-amerikanë) dhe Hillari Klinton.

Në ditën e parë zyrtare në detyrën e re, Sekretari i Shtetit Kerri u angazhua se do të përqëndrohet në sigurinë dhe mbrojtjen e diplomatëve amerikanë nga sulmet terroriste anë e mbanë botës, duke thënë se ‘’ç’prej sot, menjëherë sa të filloj nga puna, prioriteti im numër një është përqëndërimi mbi sigurinë e diplomatëve tanë.’’ Ai u tha të pranishëmve se e konsideron Departmentin e Shtetit si një vend pune

ku ‘’mund të arrijmë gjërat më të mira që është e mundur të realizohen në qeveri’’, përfshirë edhe përpjekjet për të siguruar paqën në botë.

Gjatë ceremonisë, Sekretari i Shtetit Kerri, në mënyrë simbolike, u tregoi punonjësve të Departamentit të Shtetit pasaportën e tij diplomatike kur ai kishte në moshën 12 vjeçare, pasi babai i tij kishte pa pasë shërbyer si diplomat. Ai u foli të pranishëmve mbi përvojën e tij si një i ri 12 vjeçar, në Berlinin e pas luftës më 1950-at ku shërbente babai i tij si diplomat, duke thënë se ai mund të kishte shkaktuar një incident diplomatik pasi, duke përdorur pasaportën diplomatike, ai shetiste me biçikletë nepër rrugët e Berlinit të ndarë dhe të shkatërruar nga lufta. Ai tha se ende i kujtohet se si në pjesën e Berlinit të kontrolluar nga komunistët sovjetikë, ‘’Nepër rrugë kishte shumë pak njerëz dhe se ata ishin të veshur me rroba të zeza, dhe levizënin me kokën poshtë.’’ Sekretari Kerri u tha diplomatëve të sotëm amerikanë se atëherë, ‘’në ato rrugë nuk dallohej kurrfarë gëzimi’’, në fytyrat e njerëzve duke shtuar se, kurë këthehej në Berlinin Përendimor pas

vizitave në sektorin lindor të qytetit, ai ‘’e ndjente veten i qetësuar’’ dhe se megjithëse ishte qortuar nga babai i zemëruar që të mos shkonte andej -nga këjo përvojë, shtoi ai, kishte mësuar aq shumë, ‘’mbi virtytet e lirisë dhe mbi virtytet e parimeve dhe idealeve tona në bazë të cilave jetojmë’’.

Sekretari i Shtetit Xhon Kerri u tha punonjësve të Departamentit të Shtetit se falënderon Presidentin Obama, ‘’për besimin që ai ka treguar ndaj tij duke e emëruar atë në këtë detyrë të rëndësishme’’, por shtoi ai “edhe për besimin në secilin prej jush dhe në

punën që ju beni çdo ditë.’’ Ish-Senatori Kerri shtoi se, ‘’Vizioni i Presidentit Obama dhe politikat që ai ka zbatuar gjatë disa viteve të fundit’’, sipas tij, ‘’pa asnjë dyshim, kanë rivendosur reputacionin e Amerikës në botë’’, dhe tha se Presidenti Obama ka nevojë për ndihmë për t’a bërë Amerikën dhe botën më të sigurt, më të begatë dhe më në paqë.

Në fjalën e tij të hënën para punonjësve të Departamentit të Shtetit, Sekretari i ri amerikan i Shtetit nuk foli mbi iniciativa të reja që ai mund të ketë ndërmend të ndërmarrë në

fushën e punëve të jashtëme dhe ndërkombëtare, as nuk përmendi sfidat e shumëta me të cilat përballen Shtetet e Bashkuara dhe bota.

Por gjatë dëshmive për konfirmimin e emërimit të tij në detyrën e Sekretarit të ri të Shtetit para Komisionit të Senatit për Marrëdhënjet e Jashtëme, Zoti Kerri tha se bota është tanimë në dijeni të një numëri sfidash të rrezikshme me të cilat përballemi, veçanërisht në Lindjen e Mesme si dhe në Azinë Jugore dhe Qendrore. Ai veçoi interesimin amerikan në lidhje me mos përhapjen e armëve bërtham-

29 Javore KOHA

ore, duke thënë se duhet që patjetër të zgjidhim çështjet që kanë të bëjnë me programin bërthamor të Iranit, duke shtuar se, ‘’Presidenti Obama ka vendosur definitivisht, se ne duhet të bëjmë çdo gjë që është e mundur që Irani të mos prodhojë armë bërthamore”. Përveç këtyre, Zoti Kerri tha se bota gjatë luftës së ftohët – e ndarë në dy kampe atë komunist dhe antikomunist -- në shumë pikpamje ishte shumë më e thjeshtë, duke thënë se bota sot dallohet nga probleme tepër të ndërlikuara që nuk njiheshin më parë, siç është dalja në shesh e Kinës si fuqi botërore, e ashtuquajtura ‘’Pranverë Arabe’’, pastaj çështjet e ndërlidhura botërisht dhe të ndëlikuara, si ekonomia e shëndetësia– çështjet demografike dhe të mjedisit, varfëria, sëmundjet, si edhe përparimet teknologjike, e tjera.

Zoti Kerri u tha gjithashtu senatorëve se ai është i vetdijshëm se, ‘’ne nuk mund të jemi të fuqishëm në botë, nëqoftse nuk jemi të fortë këtu në vendin tonë’’, sidomos nga pikpamja ekonomike e financiare, dhe u bëri thirrje ligjvënsve që të rregullojnë çështjet financiare dhe buxhetore të Amerikës, duke shtuar se ‘’më shumë se kurrë më parë, politika e jashtëme sot është politikë ekonomike’’. Kështuqë, I tha ish-Senatori Kerri, Komisionit të Senatit për Punët të jashtëme, se ky është momenti për një udhëheqje amerikane, tani është koha për mendime të freskëta, është një periudhë për të punuar së bashku’’, pasi sipas tij, ‘’rruga përpara nesh është e vështirë”, por përfundoi Zoti Kerri, ‘’Unë besoj se udhëheqja amerikane në botë është një strategji e doemosdoshme për Amerikën dhe jo diçka që ne bëjmë për hatër ose favor për vendet e tjera’’.

Senatori Kerri është veteran i dekoruar i luftës në Vjetnam dhe ishte kandidat i Partisë Demokrate për president në vitin 2004. Z. Kerri dallohej si njëri ndër senatorët më të informuar mbi çështjet ndërkombëtare politikoushtarake, ndërkohë që gëzonte respekt nga kolegët e tij, si demokratë ashtu edhe ata republikanë. Prandaj, megjithë sfidat e mëdha dhe të ndërlikuara ndërkombëtare, me të cilat ai do të përballohet pothuaj menjëherë -- pritet që ai të dallohet edhe në detyrën e rëndësishme si Sekretar amerikan i Shtetit.

30 e enjte, 7 shkurt 2013

Fjalëkryqi & Horoskopi

Sport

e enjte, 7 shkurt 2013

Javore KOHA

Do i zgjidhni me qetesi sot problemet qe keni pasur ne cift dhe do hyni ne nje faze tjeter edhe me te bukur. Do benit mire te tregoheshit edhe pak me tolerDashi ante. Beqaret do kene nje ndikim te dyfishte nga planetet. Disa do i shtyjne te dalin neper takime dhe disa te tregohen te matur. Ne planin financiar do iu duhet me patjeter te merrni ndonje hua sepse nuk do ia dilni dot.

Jeta juaj ne cift do jete edhe me e bukur sesa ju e kishit menduar gjate kesaj dite. Do i shprehni te dy ndjenjat dhe do ndiheni me mire. Do kaloLuani ni mjaft momente romantike.

Beqaret nga ana tjeter duhet te behen me te duruar dhe te presin ende per shpirtin binjak. Ekuilibri buxhetor nuk do tronditet aspak.

Do jeni shume kokeforte gjate kesaj dite dhe nuk do i pranoni aspak kritikat e partnerit. Kujdes sepse mund te lindin edhe Shigjetari mosmarreveshje me te. Beqaret do kene ndryshime rrenjesore ne jeten sentimentale. Pergatituni shpirterisht! Fianncat do ndikohen mjaft nga Merkuri. Do keni fat dhe do jeni me te qerte per hapat qe duhet te hidhni.

Neptuni nuk do jete aspak i favorshem gjate kesaj dite per jeten tuaj ne cift. Mos e provokoni shume partnerin sepse do keni konflikte me te. Beqaret Demi duhet te tregohen me te rezervuar dhe te kujdesshem me hapat qe do behen. Ne planin financiar do keni fat. Kjo do iu shtyje te beni investimet qe keni menduar, madje do hiqni edhe disa lek menjane.

Sot do arrini ta bindni partnerin tuaj te beje ate qe ju deshironi dhe kjo do t’ju kenaqe pa mase.

Nga ana tjeter komunikimi dhe Virgjeresha bashkepunimi do mbizoteroje gjate gjithe kohes. Beqaret do kthehen ne specialiste te joshjes.

Do e beni per vete sa hep e mbyll sytre ate qe iu pelqen. Ne planin financiar analizoni mire gjithcka para se te beni investime te medha.

Dite e kenshme kjo e sotmja per te dashuruarit. Pas nje periudhe te zymte dhe me mosmarreveshje, do jeni me te qete dhe do filloni t’i pranoni Bricjapi gabimet. Beqaret do kene me teper mundesi te ndeshen me personin e duhur. Bejini syte kater qe ta gjeni me lehte ate. Financat do jene te dobeta per shkak te shpenzimeve te shumta qe do kryeni.

Beni pak perpjekje sot qe ta ndryshoni rutinen e jetes suaj ne cift gjate kesaj dite sepse po vazhduat keshtu do merziteni mjaft. Beqaret do jene shume Binjaket kerkues dhe nuk do vendosin kollaj per te filluar nje lidhje. Kjo eshte gje e mire, por mos prosni gjate sepse dikush tjeter do ua mare “fatin”. Financat do jene delikate per shkak se nuk kujdeseni aspak per shpenzimet.

Ciftet do kelojne nje dite pasionante dhe te mbushur me emocione. Nuk do deshironi te ndaheni per asnje moment nga ai qe dashuroni. Nese jeni Peshorja beqare dhe ende nuk keni gjetur personin e pershtatshem, sot do i keni te gjitha mundesite per ta arritur qellimin.

Shfrytezojini! Ne planin financiar gjerat nuk do shkojne ashtu si i mendonit keshtu qe kujdes!

Merkuri do jete planeti me i favorshem sot per jeten tuaj sentimentale. Dialogu dhe bashkepunimi do mbizoteroje gjete gjithe dites. Nuk do keni Ujori asnje debat. Beqaret nuk duhet te krijojne iluzione te kota sepse do lendohe. Merrini gjerat shtruar dhe me optimizem. Financat do jene te mira, keshtu qe mund te beni edhe ndonje transaksion te nevojshem.

Nje takim impresionues pritet gjate kesaj dite per ata qe jene beqare. Perfitoni dhe emocionet do jene te shumta. Ata qe jane ne nje lidhje nuk duhet Gaforrja te kene zili te tjeter, por duhet te shtojne dozat e imagjinates per te ndryshuar sa me pare rutinen. Ne planin financiar do perballeni me disa probleme dhe do e keni te veshtire t’ia dilni mbane. Kujdes!

Jeta sentimentale e cifteve do jete e qendrueshme gjate kesaj dite.

Do e kuptoni qe me nje shikim nevojat e partnerit dhe do e beni ate te ndihet me mire. Per beqaret Akrepi asgje nuk do ndryshoje. Behuni te duruar nese doni te gjeni personin e pershtatshem. Ne planin financiar situata do vazhdoje te jete e mire. Shpenzoni me maturi dhe nuk do keni as tronditjen me te vogel.

Ka gjasa qe marredhenia juaj me partnerin te permiresohet gjate kesaj dite. Do kuptoheni me mire me njeri tjetrin dhe do i shprehni me teper ndjenjat. Vazhdoni Peshqit ne kete rruge. Beqaret do kene takime interesante. Perfitoni sa te mundni, por mos u nxitoni te merrni vendime te menjehershme. Financat do jene te ekuilibruara dhe nuk do keni as me te voglin problem.

Kjo fitore e merituar e Cungut në kryeqytetin kroat nuk ishte befasi për trajnerin e tij, Zoran Ivanisheviq, i cili deklaroi se e priste një sukses të këtillë meqë kishin ushtruar shumë në fazën përgatitore.

Viti 2013 ka filluar mbarë për tenistin e talentuar nga Ulqini, Rrezart Cungu, anëtar i Klubit të Tenisit “Bellevue”.

Rrezarti triumfoi bindshëm në turneun shtetëror në Zagreb deri në moshën 16 vjeç, të cilin e ka organizuar Federata e Tenisit të Kroacisë.

Rruga e tij deri në finale nuk ishte aspak e lehtë pasi për kundërshtarë ka pasur tenistë mjaft cilësorë.

Por loja e tij në këtë garë të nivelit ndërkombëtar ishte aq cilësore saqë pa vështirësi të madhe i ka fituar të gjitha ndeshjet, duke mos humbur asnjë set gjatë gjithë turneut.

Cungu në finale demonstroi lojë të shkëlqyer, e cila zgjati dy orë, me tenis-

31 Javore KOHA

Në Turneun shtetëror në Zagreb të Kroacisë

Cungu i artë tin Matko Varga, të cilin e mundi me rezultatin 2:0. Seti i parë ishte i barabartë, por në momentet vendimtare Cungu u tregua shumë i kujdesshëm dhe fitoi me rezultat 7:6. Ndërkaq, në setin e dytë, Cungu dominoi në fushë dhe e mbylli atë me rezultatin 6:2, i cili i mundësoi të shpallet fitues i këtij turneu të rëndësishëm.

Para ndeshjes finale, Cungu ka mposhtur tre tenistë të mirë.

Në ndeshjen e parë ka fituar Filip Pazin me rezultat 2:0 (7:6, 6:4). Në çerekfinale, Cungu e rriti nivelin e lojës dhe e fitoi kundërshtarin Tomisllav Barun me rezultat të thellë 2:0 (6:1, 6:0), duke i lejuar atij që të fitojë

vetëm një gem.

Edhe në gjysmëfinale, Cungu luajti shumë mirë dhe nuk i lejoi kundërshtarit të tij, Ivan Legar, asnjë shans për fitore, duke e mundur me rezultatin 2:0 (6:0, 6:4).

Kjo fitore e merituar e Cungut në kryeqytetin kroat nuk ishte befasi për trajnerin e tij, Zoran Ivanisheviq, i cili deklaroi se e priste një sukses të këtillë meqë kishin ushtruar shumë në fazën përgatitore.

Për Cungun dhe trajnerin e tij Ivanisheviq, kjo fitore do të thotë edhe një energji shtesë dhe një vetëbesim më i madh per turnetë e radhës të Gj. Gjonaj nivelit europian.