Ngjarje javore
KOHA Javore
Podgoricë e enjte, 4 dhjetor 2014 Viti XIII / Numër 642 Çmimi 0,50
Misteret e Çinarit
www.kohajavore.co.me
Shkëmbim i programeve dhe përvojave
2
Përmbajtje
e enjte, 4 dhjetor 2014
Përmbajtje
Javore KOHA
F. Shkreli:
Ngjarje javore
HA Oore KJav
Podgoricë e enjte, 4 dhjetor 2014 Viti XIII / Numër 642 Çmimi 0,50
www.kohajavore.co.me
Shkëmbim i programeve dhe përvojave
Misteret e Çinarit
Javore KOHA
Njeriu që bëri miq për kombin shqiptar fq 6
Shënuan në Tuz 28 Nëntorin- Ditën e Flamurit fq 8
e enjte, 4 dhjetor 2014
3
Javore KOHA
Almeda Abazi, famë dhe para në Turqi fq 21
Opozita në kuvend e pakënaqur
Ngjarje javore
Opinion
Vështrim Opinion Politikë I n t e r v i s t ë P a n o r a m ë Te k n o l o g j i
VIP Automobilizëm Shëndeti
fq 24
Kulturë Sport horoskopi fjalëkryqi Mozaik
Akademi reflektuese e virtyteve kombëtare fq 10
Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002. Botues: SHAGBG „Pobjeda” Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Toni Ujkaj (kulturë) Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 078/110-578 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen
Kronikë suksesi në vete fq 14
Polikseni Manxhari zgjidhet Miss Massachusetts USA fq 20
Mbulesa tradicionale të kokës
Histori Opinione & Vështrime
Te k n o l o g j i
Shkenc
Vështrim Opinion Politikë I n t e r v i s t ë P a n o r a m ë Te k n o l o g j i
fq 26
Monografi mbi një personalitet emblematik fq 28
13 medalje për KT “Ulqini” fq 31
VIP Automobilizëm Shëndeti
Ngjarje javore
Kulturë Opinione & Vështrime
Në hap me KOHËN
4
Ngjarje javore
e enjte, 4 dhjetor 2014
Ngjarje javore
e enjte, 4 dhjetor 2014
Nënshkruhet marrëveshja e bashkëpunimit ndërmjet shërbimeve publike të Malit të Zi dhe Shqipërisë
U promovua doracaku në gjuhën shqipe “Jeta e shëndetshme e diabetikëve”
Informacione të rëndësishme për diabetin
Shkëmbim i programeve dhe përvojave Podgoricë – Radio Televizioni i Malit të Zi dhe Radio Televizioni Shqiptar kanë nënshkruar të hënën marrëveshje bashkëpunimi, me të cilën parashikohet që shërbimet publike të dy vendeve të shkëmbejnë programet e tyre dhe përvojat e punonjësve. Drejtori i përgjithshëm i RTSH-së, Martin Leka, ka shprehur kënaqësi për nënshkrimin e marrëveshjes ndërmjet shërbimeve publike të Malit të Zi dhe Shqipërisë. “Ky bashkëpunim përfshin fusha të ndryshme, produksione të përbashkëta, bashkëpunimin ndërmjet redaksive, gazetarëve, shkëmbimin e dokumentarëve si dhe çështje të ndryshme që
kanë të bëjnë me bashkëpunimin e dy televizioneve”, ka thënë ai. Drejtori i përgjithshëm i RTMZ-së, Rade Vojvodiq, ka theksuar se ky është një shembull i mirë i bashkëpunimit të dy shteteve, dy shërbimeve publike. “Nëpërmjet disa programeve që do të realizohen në koproduksion, në fillim nga fusha e turizmit, ekonomisë dhe kulturës, do të promovojmë vendet, popujt dhe dëshirën tonë të mirë në rrugën e përbashkët drejt Bashkimit Evropian”, ka thënë ai. Drejtorët e dy shërbimeve publike janë pritur me këtë rast nga Milan Roqen, këshilltar kryesor politik i kryeministrit Millo Gjukanoviq.
5
Javore KOHA
Javore KOHA
Në takim me Lekën dhe Vojvodiqin, ai ka theksuar rëndësinë e radios dhe televizionit për lidhjen e popujve dhe shteteve në Ballkan, në frymën e kohës së re dhe qëllimeve të përbashkëta strategjike evropiane dhe evroatlantike. “Mali i Zi dhe Shqipëria, të cilët respektojnë traditën e gjatë të fqinjësisë së mirë dhe respektit reciprok, duke i shtuar kësaj edhe përcaktimet e përmendura strategjike të kohës sonë, mund të jenë shembull për të gjithë në rajon, si dhe më gjerë”, ka thënë Roqen. (Kohapress)
Dr. Valentina Kaliniq theksoi se ky doracak u ofron diabetikëve informacione shumë të rëndësishme për diabetin të cilat do t’u ndihmojnë atyre të përballen më lehtë me këtë sëmundje kronike, e cila përveç terapisë mjekësore kërkon edhe disiplinë dhe vetëkontrollim të pacientëve
Ulqin - Shoqata e Diabetikëve “Rrethi i kaltër” promovoi të premten e kaluar në Ulqin doracakun në gjuhën shqipe “Jeta e shëndetshme e diabetikëve” dhe shpërndau falas donacionin me vlerë nga ulqinaku Rifat Stankoviq, i cili jeton në Gjermani. Endokrinologia nga Tivari Valentina Kaliniq, në fjalën e saj përshëndetëse tha se tani e tutje diabetikët shqiptarë jo vetëm të komunës së Ulqinit, por edhe të komunës së Tivarit dhe të Podgoricës, kanë mundësi të lexojnë në gjuhën e tyre amtare doracakun me titull “Jeta e shëndetshme e diabe-
tikëve”, të cilin e ka botuar Shoqata e Diabetikëve “Rrethi i kaltër” me seli në Tivar. Ajo theksoi se ky doracak u ofron diabetikëve informacione shumë të rëndësishme për diabetin të cilat do t’u ndihmojnë atyre të përballen më lehtë me këtë sëmundje kronike, e cila përveç terapisë mjekësore kërkon edhe disiplinë dhe vetëkontrollim të pacientëve. Doktoresha Kaliniq paralajmëroi se së shpejti ky doracak do të promovohet edhe në Tuz. Për rëndësinë e këtij doracaku në
gjuhën shqipe foli edhe redaktorja Bilana Dabiq e cila falënderoi përkthyesin Gjekë Gjonaj, i cili, siç u shpreh ajo, këtë punë e bëri vullnetarisht. Në emër të Shoqatës “Rrethi i kaltër” në Ulqin përshëndetën kryetari Izedin Dino Ramoviq dhe nënkryetarja Veneranda Gjonaj. Ata falënderuan doktoreshën Kaliniq për mbështetjen e saj të vazhdueshme, sikurse edhe donatorin Rifat Stankoviq për këtë kontribut shumë të rëndësishëm për diabetikët e Ulqinit. (Kohapress)
6
e enjte, 4 dhjetor 2014
Vështrime & Opinione
Vështrime & Opinione
e enjte, 4 dhjetor 2014
7
Javore KOHA
Javore KOHA
Ibrahim Rugova –me rastin e 70-vjetorit të lindjes (1)
Njeriu që bëri miq për kombin shqiptar Për Koha Javore:
Frank Shkreli Nju Jork
Ai ishte ftuar nga Kisha Katolike Shqiptare në New York,“Zoja e Këshillit të Mirë” sot “Zoja e Shkodrës”, për të marrë pjesë në seminarin kushtuar 300-vjetorit të vdekjes së Imzot Pjetër Bogdanit dhe veprës së tij, në tetor, 1989. Me Dr. Rugovën nga Kosova ishte ftuar edhe Dr. Engjëll Sedaj, Profesor i Universitetit të Prishtinës, për t’iu bashkuar referuesve të tjerë të ftuar në seminar, si Profesor Arshi Pipa, At Danjel Gjeçaj, dhe Profesor Martin Camaj, referatet e të cilëve në fakt janë botuar 5-vjetë vjetë më parë nën kujdesin e Zotit Tonin Mirakaj, ish-kryetari i Këshillit te Kishës Katolike në York. Me këtë botim, Zoti Mirakaj në të vërtetë ka përjetësuar jo vetëm një seminar dhe pjesëmarrjen në atë tubim të mbajtur në universitetin e njohur amerikan Fordham, ku morën pjesë disa prej akademikëve më të njohur shqiptarë të asaj kohe, mbrenda dhe jashtë trojeve shqiptare. Por me atë botim, ai përjetësoi edhe vizitën e parë historike në Shtetet e Bashkuara të personit, i cili pak pas kësaj vizite që kishte bërë në New York dhe në Washington, ai do të zgjidhej si udhëheqësi i një lëvizjeje për liri e pavarësi të shqiptarëve të Kosovës. Si rrjedhim, atë dhe
vuajtjet e shqiptarëve të Kosovës nën thundrën e terrorit serb do t’i njihte shumë shpejt mbarë bota. Ishte kjo një periudhë kur Serbia bënte si të donte me shqiptarët, i burgoste, i vriste i detyronte të arratiseshin. Në të vërtetë, vitet 1989 dhe 1990 shënu-
an valën e madhe të arrestimeve dhe vrasjeve të shqiptarëve në masë, vetëm e vetëm sepse kishin marrë pjesë në demonstrata paqësore kundër ndryshimeve të manipuluara politike të kushtetutës jugosllave nga ana e Beogradit. Ishin këto dryshime të cilat,
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
më në fund, anulluan sado pak të drejta që gëzonin shqiptarët e Kosovës deri atëherë. Situata e shqiptarëve në Kosovë sa vinte e keqësohej deri në një pikë që shtypjet e Serbisë ndaj popullit autokton shqiptar të Kosovës arritën proporcione tragjike.
Dr. Ibrahim Rugova, Presidenti i parë i Kosovës dardane lindi më 2 Dhjetor, 1944. Ky vit shënon 70-vjetorin e lindjes së Dr. Ibrahim Rugovës dhe njëkohësisht përket me 25-vjetorin e vizitës së parë që ai bëri në Shtetet e Bashkuara, si kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës
Shqiptarët vuanin vetëm dhe në heshtje. Zëri i shqiptareve të Kosovës nuk dëgjohej dhe bota e jashtëme kishte pak ose aspak dijeni dhe as interesim mbi vuajtjet dhe torturat që diktatura serbe ushtronte mbi popullësinë shqiptare të Kosovës. Shkelja e të drejtave bazë të njeriut për shqiptarët e Kosovës, në të gjitha nivelet sa vinte dhe po keqësohej, në kundërshtim të plotë me marrveshjet e Helsinkit dhe me angazhimet që kishte marrë Beogradi si vend anëtar i Organizatës për Siguri dhe Bashkpunim në Europë. Regjimi serb kishte krijuar në Kosovë një atmosferë koloniale, e mbështetur në një forcë brutale ushtarake dhe policore. Çështja ishte se si të njoftoheshin miqët dhe mbështetsit e demokracisë dhe të të drejtave të njeriut kudo, por sidomos në Shtetet e Bashkuara, mbi krimet dhe shkeljet flagrante të të drejtave të shqiptarëve nga regjimi serb, me fjalë të tjera, si të sensibilizohej opinioni ndërkombta mbi krimet që po ndodhnin në Ksoovë dhe si të ndërkombëtarizohej “çështja e Kosovës. Presidenti Rugova e kishte kuptuar qyshë heret se ishte jetike që të krijohej një kunder-balancë ndaj shpifjeve të Beogradit kundër shqiptarëve të Kosovës, të cilët regjimi serb i paraqiste si irredentistë dhe terroristë -- dhe si të njoftohej bota, e sidomos Washingtoni zyrtar, në lidhje me përkeqësimin në rritje e sipër të situatës për shqiptarët e Kosovës. Bota duhej informuar se Serbia kishte vendosur një regjim diktatorial policor e ushtarak të terrorit serb në Kosovë, me qëllim realizimin e ob-
jektivit shekullor të planeve serbe për cfarosjen ose shpërnguljen me forcë të shqiptarëve nga Dardania antike. Ndonëse, tetorin e vitit 1989, nuk besoj se Dr. Rugova parashikonte të ardhmen e tij në krye të një partie politike, që mund të ketë qenë, në mos e para, atëherë ndër të parat parti anti-komuniste në Europën Lindore dhe se as nuk mund të parashikonte ngjarjet që pasuan. Por në tetor të vitit 1989, ai ka shprehur preokupimin e tij ndaj faktit se në përendim ekzistonte një boshllëk informacionesh të vërteta mbi gjëndjen e shqiptarëve nën ish-Jugosllavi dhe se bota nuk e njihte të vërtetën mbi ato që po ndodhnin në Kosovë. Serbia po e fitonet luftën e propagandës. Pa kurrfarë pretendimesh gjatë asaj vizite, më kujtohet se Dr. Rugova pat shprehur bindjen e tij për doemosdoshmërinë për nevojën urgjente për të sensibilizuar botën mbi gjëndjen e vështirë të shqiptarëve në Kosovë dhe për mundësitë për të paraqitur çështjen shqiptare ashtu siç në të vërtetë ishte, në arenën ndërkombëtare e veçanërisht në Washington dhe në Europën Perëndimore, por sidomos ai donte të siguronte jo vetëm vëmendjen por edhe mbështetjen e Shteteve të Bashkuara për kauzën e të drejtave të shqiptarëve. Si njohës i historise dhe si atdhetar i vërtetë – ai e kishte të qartë se kush ishin miqët dhe kush armiqët -- të ri e të vjetër -- të kombit shqiptar. Dr. Ibrahim Rugova ishte i bindur se tek Shtetet e Bashkuara do të gjënte mikun dhe përkrahsen historike të të drejtave të shqiptarëve, ashtu siç edhe ndodhi më në fund.
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
8
Kulturë
e enjte, 4 dhjetor 2014
Kulturë
e enjte, 4 dhjetor 2014
KKSH dhe SHKA-të “Dedë Gjo Luli” dhe “Koha”
Shënuan në Tuz 28 NëntorinDitën e Flamurit
Në Malësi përveç manifestimit qëndror, dita e flamurit është shënuar edhe nga subjekte politike që veprojnë në këtë trevë, nga Iniciativa Qytetare të cilët shtruan një darkë të begatë në restorantin “Troja” për aktivistë dhe simpatizantë të partisë ku i panishëm në këtë festë ishte edhe përfaqësuesi i ambasadës së Shqipërisë në Mal të Zi, Lirim Ujka. Gjithashtu edhe Lidhja Demokratike dega e Malësisë ka përkujtuar këtë datë të rëndësihme historike. 102 vjetori i pavarësisë së Shqipërisë është shënuar edhe nga disa shkolla fillore dhe të mesme në Malësi. Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve në Mal të Zi në bashkëpunim me shoqëritë kulturore dhe artistike “Dedë Gjo Luli” dhe “Koha” kanë organizuar në qendrën për kulturë në Tuz manifestimin kulturo-artistik për nderë të Ditës së Flamurit tonë kombëtar dhe 102 vjetorit të pavarësisë së Shqipërisë nën moton “Rreth Famurit”. Për t’a nderuar këtë përvjetorë dhe ditë të shënuar historike për kombin shqiptarë, auditori i qendrës për kulturë në Tuz ka qenë i stërbushur në mesin e të cilëve edhe kryetari i Këshillit Kombëtar të Shqiptarëve Genc Nimanbegu dhe anëtar të KKSH-së, përfaqësues të institucioneve të ndyshme që veprojnë në Tuz, përfaqësues të ambasadës së Republikës së Shqipërisë në Mal të Zi, përfaqësues të bashkësive fetare dhe personalitete të tjera të fushave të ndyshme nga Malësia, Shqipëria, Kosova, Maqedonia e diaspora shqiptare. Fillimisht të ftuar në këtë mbrëmje organizative mezosopranja, njëheri moderatorja e programit Besiana Mehmeti nga Maqedonia si dhe tenori i mirënjohur shqiptar Shkodran Tolaj intonuan hymnin e flamurit tonë kombëtar të
shoqëruar me entuziazëm dhe emocion të veçantë nga të gjithë protagoinistët në audiencë. Në fjalën e saj përshëndetëse ajo theksoi se në këtë ditë populli shqiptar kujton figurën e Azdrenit dhe himnin e gjuhës shqipe nga Naim Frashëri duke thënë se jemi së bashku në Malësi për të festuar dy ditë të shejta të nëntorit, 22 nëntorin-Ditën e alfabetit dhe 28 nëntorin- Ditën e Flamurit Kombëtar nën moton “Një komb, një gjuhë, një flamur”. “Unë Besiana Mehmeti nga Maqedoni dhe tenori Shkodran Tolaj nga Kosova kemi ardhur këtu tek ju në Malësi për të përcjellur mesazhin e bashkimit tonë kombëtar. Sa herë që vjen nëntori ne kujtojmë momente shumë të rëndësishme dhe të lavdishme të historisë tonë. Ky muaj na kthen në 1908-tën në kongresin e manastirit në shkronjat shqipe nga at Gjergj Fishta atëherë kur u vendos që gjuha shqipe të jetë një dhe e unisuar që të jemi një, toskë e gegë, mysliman, katolik e ortodoksë”, theksoi ndër të tjera gjatë fjalës së saj përshëndetëse mezosopranja Besiana Mehmeti. Ajo më tej theksoi se sakrificat për hapjen
e shkollës së parë shqipe nga Pendeli Sotiri në Korcë e më vonë normales së Elbasanit nuk kanë qenë të vogla duke shtuar se shqiptarët në atë kohë u dogjën u përndoqën e u burgosën por dhe përkundër kësaj, shqiptarët siç tha, kurr nuk u dorëzuan dhe “jo rastësisht jemi mbledhur të gjithë së bashku në tokën e “Dedë Gjo Lulit“ të Malësisë të cilët së bashku me Çun Mulën ishin dy delegatë në Lidhjen Shqiptare të Prizrenit dhe kështu nisi rrugëtimi ynë i lavdishëm në histori me Lidhjen e Prizrenit, me Kongresin e Manastirit dhe me shpalljen e pavarësisë së kombit tonë me 1912-tën nga Ismail Qemali,”, theksoi ndër të tjera Besiana Mehmeti. Ndërkohë i pranishëm në këtë event kryetari i Këshillit Kombëtar të Shqiptarëve Genc Nimanbegu duke përshëndetur të pranishmit në sallë theksoi se çdo herë kur u drejtohet bashkëkombasve të tij në Malësi ka emocione të veçanta dhe siç tha është privilegj të jenë në mesin e organizimeve të tilla. “Këshilli Kombëtar i Shiptarëve për vitin 2014-të festimet e ditës së flamurit i filloi në Ulqin me 25 nëntor, kurse sonte së bashku me sho-
qatat kulturore-artistike “Dedë Gjo Luli “ dhe “Koha” përgatitëm një program që besoj së do të ju kënaq. Sonte festojmë 571 vjetori n e ngritjes së flamurit të Skëndërbeut dhe 102 vjetorin e Shgipërisë së pavarur ku shumë burra dhe gra derdhën gjak për këtë flamur dhe ne kujtojmë me nderim dhe jemi krenar për vepra të tyre por shikimi ynë duhet të jenë e ardhmja, pasi ne e meritojmë atë atë më të mirë, më të begatë dhe më lumtur”, theksoi ndër të tjera Nimanbegu. Ai më tej shtoi se Këshilli Kombëtarë i Shqiptarëve këtë vit ka arritur të ketë qëndrime të përbashëta për çështjen e simboleve kombëtare, për ligjin zgjedhor dhe për Komunën e Malësisë duke thënë se problemet e shqiptarëve janë të shumta duke bërë apel qe të bashkëveprojmë në mënyrë të përbashkët dhe kjo sipas tij duhet të shërbej si mësim për të ardhën pasi siç theksoi “bashkëveprimin nuk e kemi në nivel deri tani. Integrimet në BE dhe në NATO janë dëshirë e gjithë shqiptarëve si komb i lashtë europian. Shqiptarët në Mal të Zi si popull autokton kanë dhënë fuqishëm kontributin për lëvizjen demokratike në Malin e Zi dhe këtë mision duhet t’a vazhdojmë dhe të dëshojmë që jemi dhe do të
9
Javore KOHA
Javore KOHA
jemi faktor paqeje, bashkëpunimi dhe stabiliteti por për këtë duhet punë e përbashkët e individëve e posaçërisht e subjekteve politike shiptare në Malin e Zi”, theksoi ndër të tjera Nimanbegu. Ai shtoi se “le të jemi krenar për atë që jemi të bindur së e ardhmja do të sjellë më tepër begati dhe dretësi, që fëmijët tonë të kujtojnë të kaluerën, të ruajnë gjuhën, kulturën dhe traditën tonë e të jenë krenar për veprat e të parëve tonë. Ne shqiparët jemi mysliman dhe të krishtër, toskë dhe gegë, besojmë në një zot, flasim në një gjuhë dhe kemi të njëjtin flamur” përfundoi kryetari i Këshillit Kombëtar të Shqiptarëve Genc Nimanbegu. Ndërkaq me një këngë akapelo publikun e pranishëm në sallë e argëtoi këngëtarja-mezosopranja nga Maqedonia Besiana Mehmeti. Më pas përfaqësuesi i familjes së Çumunlajve të Malësisë Smail Çumulaj përshëndeti audiencën e gjërë dhe uroi gjithë shqiptarët kudo për festën e flamurit. “Tubimi ynë sonte shpreh domethënie simbolike se jemi të bashkuar rreth flamurit shekullorë i cili valon i lirë tash 102 vjet nga Vlora e vitin 1912, kur u shpall pavarësia e shtetit shqiptar. Ne dëshmojnë se jemi të bijtë e Kastriotit, Ismail Qemailit, Dedë Gjo Lulit dhe të gjithë atyre trimave që derdhën gjakun
për liri dhe për të ardhmën tonë të lumtur. Tubimi ynë sonte na fton të jemi të bashkuar sidomos në këtë trevë e cila përballet me nevoja e probleme të shumta të cilat kurrsesi nuk po gjejnë zgjidhje. Kërkesat tona po përsëritën nga dita në ditë, nga viti në vit dhe as që u shihet fundi. Por, sikur të ishim të bashkuar rreth çështjeve madhore që kanë të bëjnë me zhvillimin e kësaj treve, me siguri se edhe rruga drejt realizimit të qëllimeve tona do të ishte më e shpejt”, u shpreh ndër të tjera Çunmulaj. Programi i pasur dhe i larmishëm artistik i përzgjedhur për këtë mbrëmje vijoi me valle dhe këngë me motive nga treva e Malësisë të ekzekutuara nga SHKA “Dedë Gjo Luli “ dhe “Koha”, të cilët me veprimarinë e tyre artistike i kanë tejkalur kufijtë e lokalitetit duke performuar edhe në skena kombëtare e ndërkombëtare. Kjo mbrëmje vërtetë dhuroi emocione të veçanta duke përcjellur mesazhe bashkimi e dashurie për atdheun tonë e këto motive më së miri u vërejtën dhe u përcollën nga interpretimi i disa këngëve nga tenori i mirënjohur Shkodran Tolaj. Në këtë mbrëmje nuk munguan as aktorët nga Shkodra Bruno e Paskualina Shllaku të cilët për disa minuta kënaqën publikun t.u me disa pjesë aktruese.
10
Kulturë
e enjte, 4 dhjetor 2014
Kulturë
e enjte, 4 dhjetor 2014
Në komunat Plavë dhe Guci u shënua 28 Nëntori – Dita e Flamurit Kombëtar
Akademi reflektuese e virtyteve kombëtare Plavë – Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve në Mal të Zi në bashkëpunim me Shoqatën “Alpet Shqiptare” dhe SHKA “Maja e Karajfilit”, të premten e kaluar në sallën e madhe të Qendrës për Kulturë në Plavë, e cila ishte e mbushur përplot shqiptarë të Plavës dhe Gucisë me rrethinë, por edhe të komuniteteve tjera, mysafirë nga viset shqiptare të Malit të Zi, si dhe personalitete të tjera të shquara të jetës shoqërore, politike dhe kulturore, ndër të cilët veçojmë drejtorin e Fondit për Mbrojtjen dhe Realizimin e të Drejtave të Pakicave në Mal të Zi, Safet Kurtagiq, dhe veprimtarin për çështje kombëtare nga Kosova dhe njëherit vëllain e dy dëshmorëve të kombit, Fadil Fazliu, organizoi akademi solemne me ç’rast me respektin dhe nderimet më të larta u shënua Dita e Flamurit kombëtar, përvjetori i 102-të i Pavarësisë së Shqipërisë dhe ditëlindja e trimit legjendar Adem Jashari. Pas intonimit të himnit kombëtar shqiptar nga grupi i nxënësve të shkollave fillore “Hajro Shahmanoviq” të Plavës, “Xhafer Nikoçeviq” të Gucisë, si dhe asaj të mesme të përzier “Beqo Bashiq” të Plavës, por edhe të rinj të tjerë pjesëmarrës të programit, të veshur me rrobat kuq e zi dhe me veshje kombëtare shqiptare autoktone të vendit, drejtueset e programit Arbërore dhe Rilinda Gjonbalaj, me zë të ëmbël dhe buzëqeshje, kanë përshëndetur të pranishmit duke ua uruar festën madhështore. Përmes refreneve të spikatura, ato kanë përkujtuar ngritjen e parë të flamurit kombëtar para 571 vjetësh nga trimi legjendar Gjergj Kastrioti – Skënderbeu, pikërisht më 28 Nën-
tor të vitit 1443 në Krujën legjendare, në kohën kur ai organizoi dhe i priu popullit shqiptar në luftën kundër pushtuesve otomanë për çlirimin e trojeve shqiptare, për të vazhduar pastaj me mallëngjim shpalosjen dhe reflektimin e evokimeve kushtuar 28 Nëntorit 1912, kur në Vlorën heroike, plaku legjendar Ismail Qemali, i mbështetur dhe përkrahur nga Isa Boletini, Luigj Gurakuqi, Hasan Prishtina dhe rreth 30 trima dhe patriotë të tjerë shqiptarë
nga të gjitha trojet shqiptare, ngriti lart flamurin kuq e zi dhe e shpalli Pavarësinë e Shqipërisë. Ato thanë se 28 Nëntori na bashkon, zemrat tona rrahin dhe janë sot me vëllezërit tanë në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Luginë të Preshevës, Çamëri dhe Diasporë, dhe jemi krenarë dhe ballëlartë për atë që jemi. Në akademinë solemne kanë folur dhe të pranishmit i kanë përshëndetur edhe Tahir Gjonbalaj, aktivist dhe
veprimtar nga Gucia, dhe Fadil Fazliu, veprimtar për çështje kombëtare nga Kosova. Dita e Flamurit kombëtar, përvjetori i 102-të i Pavarësisë së Shqipërisë dhe ditëlindja e trimit legjendar Adem Jashari u shënua edhe me program të begatë dhe të larmishëm kulturo-artistik e muzikor, me recitime e recitale, këngë dhe valle, bartëse kryesore e të cilave ishte Shoqëria Kulturo-Artistike “Maja e Karajfilit”, e shoqëruar
11
Javore KOHA
Javore KOHA
Simbolikë të veçantë kremtes, para dhe pas manifestimit solemn, i dhanë vashëzat dhe djelmoshat shqiptarë nga vendbanimet shqiptare të trevës së Plavës dhe Gucisë, të cilët me ca dhjetëra vetura ku valëviteshin flamujt kuq e zi parakaluan në sheshin e Plavës, pastaj vazhduan rrugës rreth e përqark vendbanimeve me popullatë shqiptare të Plavë-Gucisë nga anëtarët e SHKA “Komorani” nga Bushati i Drenicës së Kosovës. Në programin e begatë dhe të larmishëm kulturo-artistik të shfaqur nga anëtarët e SHKA “Maja e Karajfilit”, i përgatitur nga aktivistja e mirënjohur Mirjeta Gjonbalaj, me mbështetjen dhe përkrahjen e koreografeve Arbërore dhe Rilinda Gjonbalaj, të pranishmit i kanë impresionuar valltarët me ekzekutimin e valleve: “Vallja e Bareshës”, “Vallja e Shotës”, “Vallja e Pavarësisë”, “Vallja e Hamzë Jasharit” dhe “Vallja Festive”. Me mjaft interesim dhe duartrokitje frenetike u përcollën edhe recituesit e SHKA-së. Të vegjlit Jon Ahmetaj, Ardena Gjonbalaj dhe Ajet Selimaj me zërat e tyre si cicërima e zogjve me plot dashuri i kënduan atdheut, gjuhës dhe flamurit përmes poezive që i recituan. Nga programi po ashtu veçojmë recitalet “Vallja e Nëntorit” e interpretuar nga nxënëset Enola Balidemaj dhe Ajeta Selimaj, “Vellëzër shqiptarë” nga Enida Selimaj, “Shqiponja” nga Jeta Lecaj, “Festa e Flamurit” nga Flaka Balidemaj, “Akuza e popullit tim” nga Elita Kukaj, “S’kam faj që flas shqip” nga Rreze Gjonbalaj, “Urime festa nënë Shqipëri” nga Rilinda dhe Arlind Gjonbalaj, dhe “Për flamur shqiptari s’fal” nga Anita Kukaj. Ndër të pranishmit e shumtë në sallën e Qendrës për Kulturë, mbresa të mira lanë edhe këngëtari i mirënjohur nga Martinajt e Gucisë, Ismail Balidemaj, me interpretimin e këngës “Mirë se t’gjeta nënë Shqipëri” dhe këngëtarja nikoqire nga Plava, Liridona Selimaj, e cila në duet me këngëtarin Ismail Balidemaj interpretuan këngën “Këngë kurbeti”. Me duartrokitje frenetike dhe ovaci-
one u përcoll monologu kushtuar burrave trima të krahinës së Plavë-Gucisë, i ekzekutuar nga aktori kosovar Avni Gërvalla. Lozja me çifteli e instrumentalistit të ri nga Hoti i Plavës, po ashtu ndër të pranishmit u përcoll me kërshëri dhe vëmendje. Valltarët, solistët dhe instrumentalistët (sharki, çifteli dhe def ) të SHKA “Komorani” nga Bushati i Drenicës së Kosovës me programin e tyre të shkurtër, valle dhe këngë heroike, i ngazëllyen dhe i frymëzuan të pranishmit të cilët i përshëndetën dhe i falënderuan për pjesëmarrjen e tyre në këtë akademi solemne. Dëshmi faktike e kremtes në mënyrë madhështore të Ditës së Flamurit, ishin flamujt kombëtarë shqiptarë të ngritur pothuaj në çdo shtëpi shqiptare në vendbanimet e dy komunave Plavë-Guci ku ata jetojnë, simbole këto të cilat manifestimin e bënë më madhështor dhe i dhanë epitetin e ngjarjes me vlerë të vërtetë kombëtare. Simbolikë të veçantë kremtes, para dhe pas manifestimit solemn, i dhanë vashëzat dhe djelmoshat shqiptarë nga vendbanimet shqiptare të trevës së Plavës dhe Gucisë, të cilët me ca dhjetëra vetura ku valëviteshin flamujt kuq e zi parakaluan në sheshin e Plavës, pastaj vazhduan rrugës rreth e përqark vendbanimeve me popullatë shqiptare të Plavë-Gucisë. Festa e flamurit kombëtar shqiptar, përvjetori i 102-të i Pavarësisë së Shqipërisë dhe ditëlindja e trimit legjendar Adem Jashari, në Komunat e Plavës dhe Gucisë u shënuan në mënyrë simbolike, me respektin dhe nderimet më të mëdha kombëtare. Shaban Hasangjekaj
12
Kulturë
e enjte, 4 dhjetor 2014
Kulturë
e enjte, 4 dhjetor 2014
13
Javore KOHA
Javore KOHA
Kujtime me rastin e 100-vjetorit të lindjes dhe 20-vjetorit të vdekjes së profesor Anton Çettës (2)
Peshkimi në lumin Drenica Dr. Bahri Brisku
Ndieja një kënaqësi të hareshme kur profesor Anton Çetta fliste për përjetimet e tij gjatë peshkimeve. Ai e kishte pasion të veçantë peshkimin sportiv – me grepa. I posedonte të gjitha llojet e grepave, misinave (penjve të najlonit), rrencave dhe treguesve të cilët gjatë peshkimit qëndronin mbi ujë
(vijon nga numri i kaluar) Profesori në kohën e caktuar kishte dalë dhe më priste te Bozhuri. Kishte marrë me vete tërë pajisjet e peshkimit, por pasi që nuk i kishin mbetur cigare ishim të detyruar që të prisnim pakëz sa të hapen kioskat e shitjes të duhanit. Antoni pinte cigare Drina me filter, kurse unë zakonisht përdorja Drinë pa filter, por pas sugjerimit të tij, edhe unë bleva të njëjtën lloj të cigareve si profesori. U vendosëm në pjesën ku lumi ishte më i gjerë. Hodhëm grepat me shtaga në mes të lumit. Në grepa kishim shtrënguar mirë mejen e kaçamakut. Kaloi një kohë që as profesorit, as mua, jo vetëm që nuk na ra ndonjë gjë, por as nuk na i ngacmonin grepat! I ngulëm të dy shtagat në tokë, pa i nxjerrë grepat
“Shiqo Bahri”, tha profesori. “Pikërisht në këtë vend të lumit, e ka pasë lënë amanet trimi Shaban Polluzha (kur ishte i plagosur rëndë) që kur të vdesë, me qëllim që mos t’iu bjerë në dorë armiqve, ta hedhin në mes të lumit duke ia varur një peshë të rëndë hekuri! Këtu ka shpëtuar trupi i tij”
nga lumi, dhe përgatitëm një rrjetë të shkurtër, të cilën e montuam në një vend të ngushtë të lumit. Kur u kthyem, vërejtëm që shtagat ishin përkulur, treguesit e mbiujit ishin zhytur. Me nxitim i tërhoqëm shtagat me grepa. Na kishin rënë dy krep. Ndieja një kënaqësi të hareshme kur profesor Anton Çetta fliste për përjetimet e tij gjatë peshkimeve. Ai e kishte pasion të veçantë peshkimin sportiv – me grepa. I posedonte të gjitha llojet e grepave, misinave (penjve të najlonit), rrencave dhe treguesve të cilët gjatë peshkimit qëndronin mbi ujë. Kurdo që lëviznin këta tregonjës, ishte sinjal përgatitor për tërheqjen e shtagës.
“Shiqo Bahri”, tha profesori. “Pikërisht në këtë vend të lumit, e ka pasë lënë amanet trimi Shaban Polluzha (kur ishte i plagosur rëndë) që kur të vdesë, me qëllim që mos t’iu bjerë në dorë armiqve, ta hedhin në mes të lumit duke ia varur një peshë të rëndë hekuri! Këtu ka shpëtuar trupi i tij”. Pa e mbaruar këtë rrëfim, profesorit iu përkul shtaga e peshkimit. Nxori nga lumi edhe një peshk. Profesor Çetta posedonte në diskutime magji marramendëse, të cilat i shpërthente duke prodhuar kureshtje të entuziazmuar te dëgjonjësit, të cilët e dëgjonin me respekt të përkushtuar. Vërente rreth e rrotull qëndrimin
e dëgjuesve dhe vazhdonte vetëm atëherë kur bindej që ata po e ndjekin me korrektësi. Ai posedonte instikt të mrekullueshëm. “Profesor, ndoshta mbete pa e përfunduar çështjen e varrimit të Shaban Palluzhës?”, e pyeta unë. “Është e vërtetë. U ngatërrova rreth shtagës. Varrimi i Shabanit këtu me kërkesën e tij, është i vetmi varrim në Kosovë që është krye në thellësinë e ndonjë lumi ndër ne. Me kërkesën strategjike të personit. Mos harroni që një gjë të ngjashme ka pasë kërkuar edhe heroi tjetër i Drenicës – Azem Bejta. Ky, kur e patën plagosur xhandarët e Serbisë, iu ka pasë lutur shokëve që kur të vdesë, trupin e tij ta vendosin në një shpellë të thellë. Veç kësaj porosie
i kishte këshilluar shokët dhe Shotën që në asnjë mënyrë mos ta shpallin vdekjen e tij. Shumë kohë pas vdekjes së Azemit, shokët e tij kur takoheshin me patrullat e xhandarmërisë, më zë të lartë thirrnin: - O pritne, pritne Azem Galicën se arriti!” Profesori iu kthye prapë ngjarjes së Shaban Palluzhës. “Nipat dhe shokët e Shabanit, me mjete të nevojshme për çdo vit organizonin, në mënyrë sekrete, vizitën e ‘Varrit’ – trupit të tij, në thellësinë e këtij lumi! Këtë ngjarje ma kanë treguar në besë disa drenicakë me rastin e mbledhjes së tregimeve nga kjo hapësirë kreshnike”, përfundoi Antoni. Lëvizja e zakonshme e peshqve ishte rralluar. Në rrjetë kishin rënë një vistër
peshqish. Rrjeta ishte e profesorit, ndaj atij i takonte tërë gjoja e rrjetës, por Antoni më tha: ”Ti Bahri ke zënë më pak peshk”. Atëherë më futi në strajcën time dy grushta peshq përkundër kundërshtimit tim. Profesor Anton Çetta nuk dëshironte që të shkojmë dy-tri herë rresht të peshkojmë në një vend. Ndaj, ndërrimin e vendeve të peshkimit e kishim të domosdoshëm në planin tonë. Me ëndje të posaçme, për shkak të gjerësisë dhe begatisë me peshq, shkonim në liqenin e Batllavës. Zakonisht atje takonim shumë peshkatarë sportivë dhe profesionistë të cilët peshkonin me rrjeta të mëdha. Atje jeta ishte më dinamike dhe na kalonte shpejt koha. Atje, shpeshherë piqnim peshq të freskët. (vijon)
14
Kulturë
e enjte, 4 dhjetor 2014
Kulturë
e enjte, 4 dhjetor 2014
15
Javore KOHA
Javore KOHA
Fryma bamirëse e Fondit Humanitar “Malësia”
Kronikë suksesi në vete Sot pas dy dekadash, them me bindje të plotë dhe me krenari se ky fonadacion ka bërë punë të vogla me dashuri të madhe, të cilat i kanë përjetuar dhe i ndjejnë qindra familje malësorësh dhe jo vetëm. Veprimtaria e tij humane njëzetëvjeçare në vazhdimësi i shërbeu, me nder e dinjitet, në radhë të parë Malësisë dhe malësorëve. Me veprimtarinë e deritashme të shkëlqyer, përmes formave të ndryshme në fushën e arsimit të të rinjve të Malësisë, zhvillimit kulturor të kësaj treve, shkollimit të studentëve shqiptarë në Malin e Zi, ndihmës sociale, shëndetësore të malësorëve në nevojë, e shumë aktiviteteve tjera për t’i dalë zot çështjes shqiptare, treguan bujarinë dhe fisnikërinë e tyre të madhe ndaj popullit të vet
Gjekë Gjonaj
Para 20 vitesh, saktësisht më 14 janar 1994, është themeluar Fondi Humanitar ”Malësia”, me seli në Nju Jork. I njoh të gjithë vullnetarët malësorë, që me vite janë angazhuar dhe vazhdojnë të shërbejnë në këtë fondacion bamirës, të cilët kohën e tyre të lirë ia falin idealit humanitar, dhe mund të them se mishërim i tyre është mbi të gjitha, frymëzimi për të ndihmuar shqiptarët në
nevojë. Puna vullnetare e këtij fondacioni është një kronikë suksesi në vete. Sot pas dy dekadash, them me bindje të plotë dhe me krenari se ky fonadacion ka bërë punë të vogla me dashuri të madhe, të cilat i kanë përjetuar dhe i ndjejnë qindra familje malësorësh dhe jo vetëm. Veprimtaria e tij humane njëzetëvjeçare në vazhdimësi i shërbeu, me
nder e dinjitet, në radhë të parë Malësisë dhe malësorëve. Nuk ka asnjë dyshim se me shembullin e drejtuesve, anëtarëve dhe donatorëve të këtij fondacioni, u tregua fryma e tyre e solidaritetit, e bamirësisë, e përkushtimit ndaj vendlindjes së tyre, të cilën e duan me gjithë zemër dhe për të cilën shpeshherë kanë derdhur edhe lotë nga malli i zhuritur që të sjell
mërgimi. Me veprimtarinë e deritashme të shkëlqyer, përmes formave të ndryshme në fushën e arsimit të të rinjve të Malësisë, zhvillimit kulturor të kësaj treve, shkollimit të studentëve shqiptarë në Malin e Zi, ndihmës sociale, shëndetësore të malësorëve në nevojë, e shumë aktiviteteve tjera për t’i dalë zot çështjes shqiptare, treguan
bujarinë dhe fisnikërinë e tyre të madhe ndaj popullit të vet. Me këto veprime të tyre fisnike, ata po ngrehin lart dhe po e respektojnë emrin e tyre si malësorë, të cilët gjatë gjithë historisë sonë, i bënë ballë kohërave, dhe ia arritën me shumë sakrifica, të ruajnë nderin, besën, gjakun dhe burrërinë, mikpritjen, gjuhën e bukur e të ëmbël shqipe, kulturën dhe traditën,
virtyte këto që do të na i dëshironin edhe shumë popuj e kombe të tjerë. Kështu Fondi Humanitar “Malësia” në rritën e tij të deritashme krijoi ndjenjën e bamirësisë dhe solidaritetit, duke vërtetuar thënien e moçme shqiptare: “Nëse dëshiron t’i ndihmosh vetvetes, atëherë ndihmoju të tjerëve, sepse kështu do të ndihmojë Zoti dhe të tjerët”.
16
Kulturë
e enjte, 4 dhjetor 2014
Kulturë
e enjte, 4 dhjetor 2014
17
Javore KOHA
Javore KOHA
Nga trashëgimia jonë
Misteret e Çinarit Në mitologjinë tonë kanë ekzistuar gojëdhëna, sipas të cilave aty banojnë apo jetojnë xhindët! Frika ka qenë gjithmonë ajo që na ka bërë të mos ndalemi shumë “ke Çinari”. Bile pa një shok, askush nuk ka pasur guxim të kalojë vetëm rrugës e cila kalon pranë Çinarit Ismet Karamanaga
Për Çinarin nuk ka të dhëna, por për dheun mbi Çinar kanë ekzistuar gjithmonë tregime dhe legjenda, të cilat shekuj me radhë janë përcjellur te ne, brez pas brezi. Më kujtohet se, për çdo herë, kur kemi shkuar si fëmijë në ullishtën e “Anës së Malit”, kalimi pranë Çinarit ka qenë gjithmonë i posaçëm. Pranë Çinarit është dashur të kalohet me shumë kujdes, me shikim në ato vrimat në trupin e madh, dhe gjithmonë kemi pasur frikë t’i afrohemi, pasi që kemi menduar se aty brenda ka diçka. Më vonë, si fëmijë më të rritur, kemi shkuar në “arra”, pasi që në afërsinë e tij ka pasur arra, por nga “frika” kurrë nuk kemi qëndruar gjatë aty.
Në mitologjinë tonë kanë ekzistuar gojëdhëna, sipas të cilave aty banojnë apo jetojnë xhindët! Frika ka qenë gjithmonë ajo që na ka bërë që të mos ndalemi shumë “ke Çinari”. Bile pa një shok, askush nuk ka pasur guxim të kalojë vetëm rrugës e cila kalon pranë Çinarit. Sot, rruga nga ana e Limanit është fare e mbyllur dhe e vetmja mundësi për t’u afruar Çinarit është rruga nga Mahalla e Re. Çinari është shumë i vjetër, por është vështirë të përcaktohet saktë se nga cila kohë daton! Mendoj se është mijëravjeçarë i vjetër. Kur njeriu i afrohet dhe e sheh brendësinë e Çinarit,
ku është një hapësirë e madhe si një dhomë, mund të imagjinojë se sa është i vjetër. Bile, ka informata se në vitet ‘90 të shekullit të kaluar, një njeri i çmendur është munduar t’ia vë flakën, dhe për këtë arsye brendësia është ende e zezë, por nuk është djegur, nuk ka mundur ta djegi. Populli thotë se e kanë shpëtuar “xhindët”. Çinari i ka rrënjët në ujë, pasi që pranë tij kalon uji që rrjedh nga kroi, i cili gjithashtu ka një histori të veçantë. Kroni i Çinarit, në formën e tashme, daton nga koha e Perandorisë Otomane. Me ardhjen e tyre në vitin 1571, në tërë Ulqinin u ndërtuan shumë
Çinari mund të bëhet një atraksion për turistët nga vendi dhe bota. Por, ne duhet të hapim rrugën, ashtu siç ka qenë dikur, ta mirëmbajmë më mirë mjedisin jetësor dhe në ofertën tonë turistike t’i shkruajmë disa rreshta edhe për gjëra të cilat duhet t’i ruajmë dhe t’i nxjerrim nga harresa kroje, sidomos në vende ku ka pasur burime natyrore, siç ka qenë ai te Çinari. Ekzistojnë hipoteza se ky ujë është përdorur shumë më parë nëpërmjet
ujësjellësit “aquadukta” deri te kroi në Kala. Kjo është vetëm një hipotezë. Çinari mund të bëhet një atraksion për turistët nga vendi dhe bota. Por, ne duhet të hapim rrugën, ashtu siç ka
qenë dikur, ta mirëmbajmë më mirë mjedisin jetësor dhe në ofertën tonë turistike t’i shkruajmë disa rreshta edhe për gjëra të cilat duhet t’i ruajmë dhe t’i nxjerrim nga harresa.
18
Shëndeti
e enjte, 4 dhjetor 2014
Ushqim
e enjte, 4 dhjetor 2014
Përgjatë viteve kemi parë një shumëllojshmëri të suplementeve për humbje peshe të cilat kanë premtuar humbje peshe pa mundim dhe uri. I fundit në vargun e produkteve është një ekstrakt i kafesë së gjelbër. Ekstrakti i kafesë së gjelbër është bërë shumë i njohur në mesin e pjesëtareve të gjinisë më të bukur, sepse ai premton humbje peshe, zmbrapsje të apetitit, përshpejtim të metabolizmit dhe djegien më të shpejtë të yndyrave. Tingëllon shumë mirë, apo jo? Kjo kafe shitet madje edhe në kafenetë më të famshme botërore, ndërsa në emisionin e tij e ka promovuar edhe dr. Oz i famshëm. Në atë emision u përmend studimi i cili përcolli 100 gra, disa morën placebo, dhe disa ekstrakte të kafesë së gjelbër. Sipas udhëzimeve shumë të qarta, dieta e tyre ishte identike. Pas dy javësh, gratë që e kishin konsumuar ekstraktin e kafesë së gjelbër kishin humbur mesatarisht nga një kilogram, ndërsa ato që kishin shfrytëzuar placebo kishin humbur dy herë më pak.
Çfarë dini për ekstraktin e kafesë së gjelbër
Stresi “goditje“ për lëkurën
Sa herë që ndihemi me ankth apo keq, hipotalamusi i dërgon sinjal hipofizës, e cila e transmeton më tej te gjëndrat mbiveshkore. Ato pastaj prodhojnë kortizolin, hormonin e stresit. Pasi që kortizoli injektohet në sistemin tonë, ai komunikon me të gjitha organet tona dhe shkakton inflamacion si reagim ndaj stresit. Inflamacioni çon deri te dëmtimi i qelizave. Inflamacioni afatshkurtër ndihmon në luftë kundër sëmundjes, por inflamacionet kronike dëmtojnë seriozisht trupin dhe janë të lidhura me sëmundjet e ndryshme, siç janë diabeti, artritisi dhe astma. Çka nënkupton kjo për lëkurën? Kur poret janë të inflamuara, ato bëhen të ënjtura dhe ka shumë të ngjarë që të mbyllen. Aknet, rrudhat, thatësia dhe kruajtja shfaqen me inflamacionin dhe janë tregues i asaj se çka ndodh me të vërtetë brenda
19
Javore KOHA
Javore KOHA
Llojet e ndryshme të mjaltit dhe përfitimet shëndetësore
Mjaltë livadhi
Gjithashtu i njohur si mjaltë “shumëlulesh”, rrjedh nga burime të ndryshme dhe të padefinuara të luleve. Ngjyra e tij mund të ndryshojë nga e çelur në të errët; shija shkon në varësi të përzierjes së luleve të ndryshme sezonale. Vlerat ushqyese: Ky mjaltë konsumohet shpesh nga ata që kanë problem me alergjinë – duke qenë se ai rrit sistemin imunitar duke ndërtuar antitrupat e organizmit kundër alergjenëve dhe polenit. Mjalti i livadhit është një alternativë efektive dhe e sigurt për trajtimin e infeksioneve të sipërme të frymëmarrjes dhe kollën tek fëmijët mbi moshën 12 muaj.
Mjaltë pishe
Mjalti i pishës nuk është i ëmbël, ka shije pak të hidhur, ka një aromë të fortë dhe është relativisht i pasur me minerale dhe proteina(kalcium,
magnez, zink, hekur, bakër, etj). Është mjaft rezistent ndaj kristalizimit. Vlerat ushqyese: Mjalti i pishës ka veti të forta anti-bakteriale (lufton bakterin E. coli). Gjithashtu mund të ndihmojë në kurimin e ftohjeve, infeksionet e fytit, gripin dhe problemet e stomakut.
Mjaltë mali
Ky mjaltë ka aromë të freskët të bimëve të bjeshkëve, por shija e tij mund të ndryshojë shumë në varësi të burimit të nektarit. Është një nga varietetet më të preferuar të mjaltit nga fëmijët. Përdoret shpesh në vend të reçelit për mëngjes. Gjerësisht përdoret dhe në gatim apo pjekje të ëmbëlsirave. Vlerat ushqyese: Ky mjaltë i rrallë, është i mbushur me ushqyes dhe vitamina që trupi ynë ka nevojë për funksionimin e shëndetshëm. Në të njëjtën kohë është i këndshëm dhe delikat në aromë.
Jo vetëm që është mjaltë i mirë për bukurinë e lëkurës, por është gjithashtu një antiseptik i fuqishëm që mund të përdoret si një trajtim natyror për plagët.
Mjaltë akacia (bagremi)
Akacia, është një nga më të popullarizuarit dhe më të ëmblit ndër varietetet e mjaltit për shkak të shijes së tij të butë dhe delikate. Ai mbetet në gjendje të lëngët për një kohë të gjatë. Për shkak të përmbajtjes së tij të ulët të saharozës, është një zgjedhje e mirë për diabetikët. Vlerat ushqyese: I njohur për veprimin e tij terapeutik, akacia pastron mëlçinë, rregullon zorrën dhe është anti-inflamator për sistemin e frymëmarrjes. Ky mjaltë është i shkëlqyer si ëmbëltues, pa ndryshuar shijen apo aromën e pijeve dhe çajrave. Gjithashtu, fëmijët e duan këtë mjaltë.
20
Panoramë
e enjte, 4 dhjetor 2014
Panoramë
Javore KOHA
Bukuroshja nga Përmeti, Polikseni Manxhari, ka fituar konkursin “Miss Massachusetts USA” dhe do të konkurrojë vitin e ardhshëm në “Miss USA 2015”. Konkursi për shtetin Massachusetts u zhvillua në Lowell University në Tewksbury. Polikseni Manxhari është diplomuar në Shkollën e Mesme rajonale në Wachusett dhe tani studion për psikologji në Northeastern University. Ajo ka punuar për “Samaritans, Inc” dhe ndërsa ndjek shkollën punon paralelisht në departamentin e burimeve njerëzore si koordinatore rekrutimi për New England Team, Inc. Bashkë me kurorën, Polikseni ka marrë edhe çmime të tjera, një nga të cilat është një bursë prej 45 600 dollarësh, nëse pranon të shkojë në Lindeneood University në St. Charles, Missouri.
Polikseni Manxhari zgjidhet Miss Massachusetts USA
“Nusja” e Armend Nimanit shpallet fotografia e vitit në AFP
Fotoja e Armend Nimanit, “Nusja”, shpallet fotografia e vitit në Agjencinë Franceze të Lajmeve AFP (Agence France-Presse). Në qendër të kësaj fotoje është modelja kosovaro-boshnjake Arleta Sahiti e cila ka pozuar pasi i kanë lyer fytyrën me ngjyra në kuadër të prezantimit të ceremonisë tradicionale të martesës. Fotoja tregon ritualin e përgatitjes së nuses, ashtu siç është tradita boshnjake nga një grua e vjetër, ndërsa rrathët e artë, simbolizojnë ciklin e jetës.
Almeda Abazi, famë dhe para në Turqi
Filmi nga Kosova, “Agnus Dei”, i realizuar nën regji të Agim Sopit, është kthyer triumfues edhe nga dy festivale ndërkombëtare. Rrëfimi që zhvillohet në kohën kur marrëdhëniet mes shqiptarëve e serbëve janë armiqësore, është vlerësuar si filmi më i mirë në “Filmmaker of the Year Festival” në Xhakartë të Indonezisë. Po ashtu “Agnus Dei” është edhe fitues i çmimit “Awards of Exellence” për film artistik të metrazhit të plotë, në festivalin “Accolade Global Film Competition” që mbahet në La Jolla, të Kalifornisë në Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Me këto çmime filmi i Sopit, e ka rrumbullakuar në 25 numrin e çmimeve në festivale ndërkombëtare. “’Agnus Dei’ gjatë dy viteve, nga data e premierës në Prishtinë, ka prezantuar Kosovën në 70 festivale ndërkombëtare, duke qenë i nominuar në 34 kategori të ndryshme dhe duke fituar 25 çmime, nga të cilat 18 çmime të para’, ka thënë Sopi.
e enjte, 4 dhjetor 2014
21
Javore KOHA
Bukuroshja shqiptare, Almeda Abazi, e cila po shijon famën në Turqi, dita-ditës po bëhet më e pëlqyer atje dhe madje po fiton më shumë të ardhura. Pas pjesëmarrjeve në spektakle të ndryshme dhe programe televizive, së fundmi Almeda ka qenë pjesë e një programi televiziv që është xhiruar në Spanjë, por që pritet të transmetohet në televizionet turke. Pasi i ka përfunduar këto xhirime, bukuroshja është nisur drejt shtetit aziatik Singapor për të shijuar disa ditë relaksi. Almeda nuk ka ngurruar të tregojë edhe linjat seksi, por edhe veturën luksoze që sapo ka blerë.
“Agnus Dei” kthehet me çmime edhe nga Indonezia e ShBA-ja
22
e enjte, 4 dhjetor 2014
Te k n o l o g j i
Fotografia e javës
Javore KOHA
Hewlett Packard prezantoi familjen e re të laptopëve që synojnë tregun e biznesit. HP EliteBook Folio 1020 është thënë të jetë “modeli më i hollë dhe më i lehtë i laptopit në industri”. Dy modelet e kësaj linje, HP EliteBook 1020 dhe HP EliteBook 1020 Special Edition (SE) janë ultra të hollë në vetëm 15.7mm dhe peshojnë vetëm 1 kg. Disa nga karakteristikat e HP EliteBook Folio 1020, përfshijnë procesorin e Intel, Core M, ekranin me 12.5-inç në Quad HD (QHD) apo Full HD, me opsionin e ndjeshmërisë në prekje, 8GB RAM dhe SSD opsionet prej 128GB apo 256GB. Jetëgjatësia e baterisë shkon deri në 9 orë, ndërsa trupi i laptopit përbëhet nga magneziumi-litiumi dhe fibrat e ripërtërishëm të karbonit. Në pjesën e komponentave për multimedia përfshihet kamera 720p HD Audio me DTS Studio Sound. Linja e re e laptopëve do të jetë në dispozicion në muajin shkurt dhe prill. Variantet e EliteBook Folio 1040 Ultrabook do të sjellin procesorët e Intel Core i5 dhe i7, ndërsa çmimet për këto modele do të fillojnë prej 1,299 dollarë.
Tani mund të themi me siguri që Apple po punon për krijimin e një iPad-i shumë të madh. Këtij tableti i jemi referuar deri tani si iPad Pro, por që mund të quhet iPad Air Plus, në bazë edhe të emrit të iPhone-it me ekran më të madh, iPhone 6 Plus. Revista japoneze Mac Fan publikoi disa imazhe të iPad-it të ardhshëm të Apple-it. Sipas këtyre imazheve, iPad-i i ri do të ketë dimensionet 305.31 x 220.8 x 7 mm. Për krahasim, Samsung Galaxy Note /Tab Pro me ekran 12.2 inç ka përmasat 295.6 x 203.9 x 7.95 mm, kështu madhësia e pajisjes së Apple-it është shumë e madhe sa për të pasur një ekran 12.2 inç dhe butonin në pjesën ballore të telefonit me sensorin e gjurmëve të gishtërinjve. Mac Fan deklaroi gjithashtu se iPadi gjigant do të vijë me një procesor të përmirësuar A9, krahasuar me A8X të tabletave aktuale të Apple, i cili do të gjendet edhe tek iPhone 6s dhe iPad Air 3. “iPad Air Plus” do të ketë gjithashtu katër altoparlantë të vendosur te çdo anësore e tabletit. Sipas Mac Fan, ky tablet mund të prezantohet në periudhën prill deri në qershor të vitit 2015.
HP sjell linjën e re të laptopëve EliteBook Folio 1020
Zbulohen detaje të tjera për iPadin gjigant
„Nëse një fotograf profesionist fotografon të njëjtin objekt që fotografon edhe një person i zakonshëm, ku qëndron ndryshimi„.
e enjte, 4 dhjetor 2014
23
Javore KOHA
„Qesh pak, shiko këtu”
24
Mozaik
e enjte, 4 dhjetor 2014
Mozaik
e enjte, 4 dhjetor 2014
25
Javore KOHA
Javore KOHA
Plani financiar i KU të Tuzit për vitin 2015-të
Opozita në kuvend e pakënaqur Komuna Urbane e Tuzit para pak ditësh ka publikuar hartimin e planit financiar për vitin 2015-të i cili parashikon shumën e mjeteve financiare prej 1.819.800,00 €. Këto mjete janë sistemuar në: mjetet për shpenzime operative në shumën: 522.000,00€, mjetet për shpenzime kapitale në shumën: 1.230.000,00€ dhe në mjete për transferta të partive politike në shumën 67.800,00€. Këshilltarët e opozitës në kuvendin e KU të Tuzit janë shprehur të pakënaqur me hartimin e këtij plani financiar pasi sipas tyre janë lënë jashtë projektet më primare për Malësinë ndersa janë planifikuar të ndërtohën ato më pak të rëndësishme. Këshilltari i Iniciativës Qytetare Vasel Sinishtaj për projektet dhe investimet e definuara që planifikohen të realizohen me planin financiar të 2015-tës u shpreh se ky propozim i planit nuk përmban asnjë projekt kapital zhvillimor qe nga ana tjetër sipas tij kemi të bëjmë me arsyetimin e mjeteve të shpënzuara për të cilat ne siç tha, as qe vendosim e as që i kontrollojmë. “Kjo ishte ajo politika e atyre që nuk dëshironin komunë me kufijë administrativ, me buxhet e kompetenca të veta. Shumë projekte vite me rrallë ishin të parapara me planet financiare por mjetet a puna as që fillonte e jo se jo të përfundonte.
Mëndoj në rrugën Dinoshë-Pikalë-Trijepsh, vorrezat e qytetit, palestra sportive, kopështi për fëmijë, tregu i gjelbërt, sigurimi i ujit të pijshëm për zonat rurale të Malësisë, kanalizimi për ujrat e zeza e projekte,etj. Vetëm ish kryebashkiaku mund të ketë dijeni se ku janë shpenzuar por në trevën e Malësisë jo”, u shpreh për Koha Javore. Nga ana tjetër kryetari i këshillit për financa dhe ekonomi në paralamentin lokal Nikollë Gegaj i pyetur se si e komenton hartimin e planit financiar të KU për vitin 2015-të, ai theksoi se ky plan është në përputhshmëri me mundësitë reale në shtet duke thënë se kryeqyteti këtë vit ka qenë i detyruar të reduktoj buxhetin e tij. “Me sfida te ndryshme ekonomike ballafaqohen edhe shtetet me te zhvilluare se sa eshte Mali i Zi por me rëndësi për mua është që ajo çfarë është definuar me plan, edhe të realizohet. Pajtohem se vërtet disa investime kapitale ende nuk janë realizuar e të cilat janë të domosdoshme për qytetarët e Malësisë. Por duhet ditur se disa projekte kapitale i financon qeveria e Malit të Zi që nuk janë pjesë e planit financiar. Vlen të përmënd kopshti i fëmijëve i cili është plan i Ministrisë së Arsimit t’a realizojë për vitin 2015-të. Kur është fjala për rrugën Dinoshë-Pikalë-Triesh pasi që është radhitur në rrugë regjionale dhe
jo komunale do të mundohemi që këtë projekt t’a kyçim në buxhetin e qeverisë malazeze”, u shpreh Gegaj. I pyetur se sa projekte janë realizuar në këtë trevë na planet financiare të mëparëshme, ai tha se duke marrë parasysh krizën që nuk anashkaloi as Malin e Zi, nuk ka mundur më shumë të realizohet duke përmendur disa investime të cilat janë kryer në Malësi por që sigurisht nuk kënaqin nevojat e banorëve të kësaj treve. Nga ana tjetër edhe këshilltari LD në MZ, dega e Malësisë Nikollë Camaj shprehu pakënaqësitë e tij në lidhje me planin financiar të KU të Tuzit për vitin 2015-të. “Plani hartohet pasi që çdo gjë kryhet ne Podgoricë, prandaj mundesia e intervenimit në të nuk ekziston, keshtu që edhe biseda me qëllim të intervenimi është e kotë, por megjithatë mendoj se është e nevojshme të flitet e të mos heshten pakenaqësitë, të cilat janë të panumërta. Sa u takon projekteve infrastrukturale, veçoj ato të cilat vite të tëra figuronin
në planet financiare, paret per të cilat kanë “ikur” dika, e projektet as që janë fillua. Janë këto projektet me të cilat është arsytua dikur formimi i KU: palestra sportive, tregu i gjelbert, kopshti për fëmi, rruga e shpejtë anësore, rruga Pikalë Triesh...Të gjitha këto janë harruar dhe pushtetaret lokal kënaqen me disa intervenime kozmetike që nuk çojne peshë për ardhmerine e ketij vendi. Në anën tjeter, u jepet përparësi disa investimeve që kanë karakter politik, që të kënaqin strukturat politike propushtet, e lihen pas dore viset e tjera”, tha Camaj. Ai më tej theksoi se përpos investimit në rrjetin e ujësjellësit asnjë projekt tjetër në Malësi nuk është realizuar. “Të tjerat janë vetëm disa intervenime që bëhen me vullnetin e mirë të kryetarit, i cili, për dallim prej të mëparshmëve tregon më tepër kujdes për nevojat infrastrukturale të Mlësisë, por e tëra përfundon aty, sepse ambienti politik ku vepron nuk është i disponuar të bëj më tepër për Malësinë”, përfundoi këshilltari Cam-
aj. Plani ndër të tjera parashikon këto mjete financiare për investime kapitale, operative e tranferta të partive politike në Malësi: Transfertat institucioneve për kulturë dhe sport janë planifikuar në shumën 100.000,00€, transfertat e partive politike janë planifikuar tek Shërbimi i Kuvendit të Kryeqytetit në shumën 67.800,00€, transfertat organizatave joqeveritare janë planifikuar në shumën 5.000,00€, transfertat për ndihma sociale në shumën 20.000,00€, transfertat e tjera individëve janë planifikuar në shumën 14.000,00€. Transfertat e tjera institucioneve janë planifikuar në shumën 5.000,00€.
Shpenzimet kapitale
Komuna urbane e Tuzit, në pjesën e shpenzimeve kapitale, i ka planifikuar projektet të cilat me Projekt-Vendimin mbi buxhetin e Kryeqytetit – Podgorica për vitin 2015 planifikohen të realizohen ne trevën e Komunës urbane te Tuzit në shumën e përgjithshme
1.230.000,00€.
Shpenzimet për infrastrukturën lokale në shumën 1.135.000,00€
Hartimi i dokumentacionit projektues për rrugën nga shitorja deri tek Xhamia në Dinoshë 5.000,00€, hartimi i dokumentacionit projektues për ndërtimin e shkollës në Dheun e Zi 10.000,00 €, hartimi i dokumentacionit projektues për Milesh 5.000,00 €, ndërtimi dhe rikonstruktimi i rrugëve në trevën e KU të Tuzit 450.000,00 €, mirëmbajtja e rrjetit rrugorë ekzistues në KU të Tuzit 150.000,00 €, ndërtimi i trotuarit të SHF në Dinoshë 15.000,00 €, ndërtimi i urës këmbësore mbi lumin Cem në Dinoshë 150.000,00 €, vazhdimi i ndërtimit të rrjetit të ujësjellësit në KU të Tuzit 300.000,00 €, rregullimi i rrjedhës së lumit Urrelë 30.000,00 €, rregullimi dhe mirëmbajtja e parkut në KU të Tuzit 5.000,00€ dhe rregullimi dhe mirëmbajtja e varrezave lokale në KU të Tuzit t.u 10.000,00 €.
26
Fejton
e enjte, 4 dhjetor 2014
Fejton
e enjte, 4 dhjetor 2014
27
Javore KOHA
Javore KOHA
Plisi - Miti i origjinës së pëllazgëvë hyjnorë (1)
Mbulesa tradicionale të kokës Një gjë marrim ne përsipër : Gjithsçka sa kemi sqaruar në lidhje me historinë, është e bazuar mbi llogjikën e fakteve … Në qoftëse do të merren me to njerëz të tjerë, më të zotë dhe më të ditur se ne, ata do të jenë të shoqëruar në punën e tyre nga bekimet tona më të zjarrta. Pashko Vasa (1825 - 1892) « E vërteta mbi Shqiperinë dhe shqiptarët »
Për Koha Javore:
Fatbardha Demi
Si simbol i Beogradit , kryeqytetit te Serbise, ngrihet madhështore Kolona “Fitimtari i Kosovës” (e përuruar me 7.10.1928) kushtuar , sipas medias serbe, fitores në Fushë Kosovë mbi turqit. Statuja shpreh forcën ushtarake (kolona, trupi nudo i mashkullit dhe shpata) si dhe mbrojtjen hyjnore (shqiponja). Modeli i monumentit, e ka origjinën tek tradita e Pellazgëve të lashtë, të cilët ngrinin shtylla të gurta mbas çdo fitoreje. Këtë fakt na e dëshmon Diodorit ( Diodorus Siculus, shk 1 pK) i cili pohon se far-
aoni Sheshoshi (Sesostri) ndërtoi shtyllat në formën e organeve gjinitale të burrit, në rastin e popujve luftarak, duke besuar se mënçuria e shpirtit të çdo populli do të shfaqet qartë në brezat pasardhës nga pjesa kryesore e trupit (1) Natyrën jo sllave të këtij monumenti e dëshmon edhe mbulesa e kokës , origjina e së cilës, lidhet me mitet Pellazge dhe në të gjitha format e saj historike, ka qenë karakteristikë e veshjes tradicionale të Shqipetarëve deri në ditët e sotme. Sa e lashtë është mbulesa e kokës
së shqipetarëve ? Siç ka ndodhur edhe në studimet e tjera për traditën e Kombit tonë, edhe kjo temë të çon në periudhat më të herëshme të historisë njërëzore. Për të ndjekur këtë rrugë dhjetra-mijë vjeçare, si udhë-rrëfenjës do të përdorim mjetet e mbijetuara nga ajo kohë e largët: GJUHËN pellazgo-shqipe, gjetjet arkeologjike dhe mitet. Mbulesa tradicionale e kokës (sot e përdorur vetëm nga meshkujt) në shqip emërtohet Qeleshe, Plis, apo Qylaf . Pikërisht, tek dy emër-
timet e para do të nis edhe studimi ynë. Emërtimi Qeleshe tregon se materiali i përdorur është leshi i bagëtisë. Sipas legjendave popullore të trashëguara nga periudha Ilire, Qeleshia punohej prej leshit të deles i shkelur (i shtypur me këmbë). (2) Punimi me leshin e deles i Qeleshes, kishte një domethënie, sa historike aq edhe besimtare. Në kohën kur njeriu primitiv, filloi « të vriste mëndjen » duke shfrytëzuar natyrën jo vetëm për t’u ushqyer, siç veprojnë kafshët,
mund të themi se nis edhe historia e NJERIUT të sotëm. “Njeriu, pohon Mircea Eliade (1907 -1986), është produkti përfundimtar i një vëndimi të marrë që në Krijim (al principio del Tempo): të vrasë për të jetuar”. (3) Materialet arkeologjike tregojnë se kafsha e parë e zbutur prej tij ka qenë delja (para 8000 vjetësh). Studiuesja M.Gimbutas (1921- 1994) pohon se delet dhe dhitë, përbëjnë 90% të kockave të gjëndura në shtresat neolitike. (4) Me delen nisi edhe profesioni i bariut, emer që simbolikisht e mori
mbreti në lashtësi (mbreti-bari) dhe drejtuesit e besimit kristian (bariu i tufës së besimtarëve). Delja bën pjesë në të njejtën familje (caprinae) sikurse edhe dhia. Mishi dhe qumështi i saj janë një ushqim që sigurohej lehtë, ndërsa lëshi i dëndur, ritej shpejt dhe ngrohte shumë. Përgjithësisht leshi i saj është në ngjyrë të bardhë. Ngjyra e bardhë është zotëruese në veshjen shqipetare. Në lashtësi ngjyra, forma apo materiali për objekte të rëndësishme, kishte një domethënie beimtare.
28
Mozaik
e enjte, 4 dhjetor 2014
Mozaik
e enjte, 4 dhjetor 2014
Libra të rinj
Monografi mbi një personalitet emblematik
29
Javore KOHA
Javore KOHA
Prokuroria themelore në Podgoricë ngre padi kundër redaktorit përgjegjës të revistës “Informer CG”
Dëmtim i reputacionit të shqiptarëve
(Jeta dhe veprimtaria e Sheh Tahir Kanaqit, Harmonia, Ulqin, 2014)
Para disa ditësh doli nga shtypi libri “Jeta dhe veprimtaria e Sheh Tahir Kanaqit”. Libri fillon me parathënien e shkruar nga shkrimtari dhe publicisti Ibrahim Berjashi. Pjesën kryesore të librit e përbëjnë kumtesat me autorë Sabri Kanaqin, prof. dr. Hajrullah Koliqin, Smajl Balën, Sadik Pelinkun, Mustafa Cankën, Mr. Ismail Dodën, prof. Dr. Musa Krajën, Evans Drishtin, mr. Behlul Kanaqin dhe mr. Ali Bardhin, pastaj fjalët përshëndetëse të dr. Nail Dragës dhe Don Frano Markiqit, që janë mbajtur në veprimtarinë shkencore të organizuar në Ulqin më 13 korrik 2012. Pjesë e librit janë edhe opinionet e disa personave që e kanë njohur Sheh Tahir Kanaqin, si dhe poezitë e gjetura në arkivin e tij. Ndërkaq, në pjesën “Shtojcë” janë botuar dokumente, letra,
dorëshkrime dhe fotografi nga arkivi familjar i pasardhësve të Sheh Tahir Kanaqit, që ndihmojnë për të krijuar një pasqyrë më të plotë për figurën e tij. Deri tani ka pasur artikuj të posaçëm nga autorë të ndryshëm, të cilët kanë trajtuar aspekte të ndryshme nga jeta dhe veprimtaria e Sheh Tahir Kanaqit, por kjo është monografia e parë dhe më e plotë e botuar mbi këtë personalitet emblematik dhe poliedrik, njërën prej figurave më të shquara dhe më të njohura që ka dhënë treva e Krajës. Tahir Kanaqi u lind në fshatin Kanaq (Ostros) të Krajës më 15 janar 1907, ndërsa vdiq më 15 dhjetor 1985. Ka punuar si imam në Krajë që nga viti 1928 deri në vitin 1972, kur u pensionua, por ka shërbyer edhe më vonë
në fshatin e tij. Ka qenë udhëheqës i tarikatit Rufai për Malin e Zi. Ai njihet si bamirës që posedonte kulturë për mjekësinë popullore, aftësi parashikuese të jashtëzakonshme dhe veti të rralla njerëzore. Përpos klerik, ishte një intelektual dhe krijues, patriot i respektuar në Krajë, Ulqin, Tivar, Shkodër, Mal të Zi, Shqipëri, Kosovë dhe më gjerë. Kryeredaktor i librit është Mr. Behlul Kanaqi, kurse këshillin redaktues përpos tij e përbëjnë edhe Ibrahim Berjashi, Sabri Kanaqi dhe Ismet Kallaba. Përgatitjen teknike dhe artistike të librit e ka bërë Qazim Muja. Libri “Jeta dhe veprimtaria e Sheh Tahir Kanaqit” është botuar nga Organizata joqeveritare “Harmonia”, ndërsa është shtypur në Entin Botues “Gjergj Fishta” i.k. në Lezhë.
Podgoricë – Prokuroria shtetërore themelore në Podgoricë ka ngritur propozim padi kundër redaktorit përgjegjës të revistës “Informer CG”, Novak Uskokoviq, për shkak të dëmtimit të reputacionit të popullit pakicë. Në muajin tetor, kjo revistë ka publikuar një varg artikujsh me tituj bombastikë, në të cilin i fyen rëndë shqiptarët. Artikujt janë botuar pas ndeshjes së ndërprerë të futbollit ndërmjet Shqipërisë dhe Serbisë në Beograd. Nga prokuroria kanë deklaruar se
kanë ngritur propozim padi për shkak se Uskokoviq ka fyer popullin pakicë që jeton në Mal të Zi, duke qenë se si person përgjegjës ka lejuar publikimin e titujve dhe nëntitujve ofendues. “Prokuroria themelore shtetërore në Podgoricë ka ngritur propozim padi kundër U. N. për shkak të veprës penale të dëmtimit të reputacionit të popujve, popujve pakicë dhe bashkësive të tjera nacionale të pakicave”, thuhet në deklaratën e Prokurorisë. Në fillim të muajit nëntor, deputetët Genci Nimanbegu nga Forca e Re
Demokratike dhe Nik Gjeloshaj nga Alternativa Shqiptare kanë ngritur padi penale kundër tabloidit “Informer CG”, redaktorit përgjegjës Novak Uskokoviq, autorit të tekstit me inicialet E.I. dhe autorit të tekstit me inicialet B.V. në tabloidin “Informer CG”, për shkak të dyshimit se me publikimin e teksteve dhe titujve në këtë tabloid më 16 tetor 2014, kanë kryer vepër penale të nxitjes së urrejtjes nacionale, racore dhe fetare, të sanksionuara me Kodin Penal të Malit të Zi. (Kohapress)
30
Sport
e enjte, 4 dhjetor 2014
Sport
e enjte, 4 dhjetor 2014
31
Javore KOHA
Javore KOHA
Në Podgoricë u mbajt Kupa e Malit të Zi në taekwondo
13 medalje për KT “Ulqini” Klubi i Taekwondosë “Ulqini” zuri vendin e parë në renditjen e përgjithshme në disiplinën e formave, ndërsa në disiplinën e dyluftimit, kategoria e juniorëve, u rendit në vendin e tretë Garuesit më të suksesshëm ishin Esad Kraja dhe Edina Kraja, të cilët u kurorëzuan me nga tri medalje të arta
U mbajt Maratona e Tretë e Pavarësisë Ulqin – Shkodër
Maratonomakët e kohës sonë Për të dytin vit me radhë, fitues doli atleti i Klubit të Atletikës “Mornar” nga Tivari, Dragoljub Koprivica, i cili shënoi rezultatin dy orë, 38 minuta dhe 44 sekonda, që është rreth 20 minuta më shpejt se rezultati i shënuar nga ai vitin e kaluar. Për këtë ka ndikuar konkurrenca më e madhe, sidomos me pjesëmarrjen e kampionit të Shqipërisë, Ilir Këllezi nga Klubi i Atletikës “Skënderbeu” nga Korça, i cili u rendit i dyti, kurse vendin e tretë e zuri Zheljko Milloviq nga Nikshiqi. As moti me shi, i cili në momente ka rënë dendur, nuk i ka penguar maratonistët të cilët kanë marrë pjesë në Maratonën e Pavarësisë Ulqin - Shkodër, të organizuar për të tretin vit me radhë nga Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve në Malin e Zi në bashkëpunim me Komunën e Ulqinit dhe Bashkinë e Shkodrës, për nder të 28 Nëntorit – Ditës së Flamurit. Në Maratonën e tretë të Pavarësisë kanë marrë pjesë 21 maratonistë, profesionistë dhe amatorë, të të gjitha moshave, që nga më të rinjtë e deri tek ata më të moshuarit, nga Ulqini, Tivari, Nikshiqi, Shkodra, Tirana, Durrësi, Korça, Shkupi, Kosova, SHBA dhe Polonia, të cilët me të drejtë mund të quhen heronj dhe maratonomakë të kohës sonë. Njëri nga nismëtarët e kësaj maratone, Esat Aloshi, kishte ardhur nga SHBA për të marrë pjesë për të tretin vit me radhë në Maratonën e Pavarësisë. Nuk mungonin as Sotir Qirjaqi nga “Klub Maraton Tirana”, maratonisti legjendar, pjesëmarrës në shumë maratona, deri në atë të Nju Jorkut, Irfan Domnori
nga Shkodra, pjesëmarrës në të gjitha veprimtaritë e këtij lloji në rajon, Dom Gabriel Grabanica, një meshtar dhe veprimtar i shquar, i cili dëshmon se dëshira dhe pasioni është çelësi i suksesit në jetë. Pjesëmarrësi më i vjetër i maratonës Nexhat Xhemalçe nga Durrësi, 78 vjeç, përkundër moshës së tij e ka mbyllur me sukses garën duke vrapuar tërë maratonën. Po ashtu edhe polaku 71-vjeçar, Witold Radke, duke dëshmuar edhe një herë se atletika dhe maratona nuk njohin moshë. Në mesin e shumë maratonistëve të rinj, duhet veçuar pjesëmarrësin më të ri, Esadin Avdallin, 14 vjeç, i cili përkundër moshës së tij, ka vrapuar mbi 30 kilometra. Ai është udhëheqës i grupit të të rinjve, të cilët premtojnë dhe janë garant i vazhdimësisë së Maratonës së Pavarësisë dhe shndërrimit të saj në të ardhmen në një maratonë edhe më masive, me pjesëmarrje të gjerë ndërkombëtare. Për të dytin vit me radhë, fitues doli atleti i Klubit të Atletikës “Mornar” nga
Tivari, Dragoljub Koprivica, i cili shënoi rezultatin dy orë, 38 minuta dhe 44 sekonda, që është rreth 20 minuta më shpejt se rezultati i shënuar nga ai vitin e kaluar. Për këtë ka ndikuar fakti se këtë vit konkurrenca ishte më e madhe, sidomos me pjesëmarrjen e kampionit të Shqipërisë, Ilir Këllezi nga Klubi i Atletikës “Skënderbeu” nga Korça, i cili u rendit i dyti, kurse vendin e tretë e zuri Zheljko Milloviq nga Nikshiqi. Për fituesit Bashkia Shkodër ndau diploma dhe dhurata. Nuk duhet lënë pa përmendur punën humane të ekipit mjekësor, Julit dhe Xhemalit nga Shoqata “Malteser” Shkodër, për kujdesin maksimal të treguar ndaj çdo pjesëmarrësi të maratonës. Maratona Ulqin – Shkodër u mbajt për të parën herë në vitin 2012, me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, dhe më tepër se karakterit garues, ka karakter simbolik të bashkimit të këtyre dy qyteteve. i.k.
Të dielën në Podgoricë u mbajt Kupa e Malit të Zi për vitin 2014 në sportin olimpik të taekwondosë, ku morën pjesë nëntë klube me mbi 150 garues. Klubi i Taekwondosë “Ulqini” u paraqit me 11 garues, të cilët fituan 13 medalje, prej të cilave dhjetë medalje të arta dhe tri medalje të argjendta. Garuesit më të suksesshëm nga KT “Ulqini” ishin Esad Kraja dhe Edina Kraja, të cilët u kurorëzuan me nga tri medalje të arta.
Në disiplinën e dyluftimit, medalje të arta fituan Esad Kraja, Edina Kraja dhe Ardiana Karamanaga, kurse medalje të argjendtë Medina Kanaqi. Në disiplinën e formave, medalje të arta fituan Esad Kraja, Edina Kraja, Ardiana Karamanaga, Medina Kanaqi dhe Xheneta Kanaqi, kurse medalje të argjendta Amra Dushku dhe Amrudin Hoxhiq. Në kategorinë PAR, me medalje të arta u kurorëzuan Esad Kraja dhe Edina Kraja.
KT “Ulqini” zuri vendin e parë në renditjen e përgjithshme në disiplinën e formave, ndërsa në disiplinën e dyluftimit, kategoria e juniorëve, u rendit në vendin e tretë, duke u shpërblyer me kupa. Drejtuesit e këtij klubi falënderojnë të gjithë sponsorët që kontribuan për pjesëmarrjen e garuesve të tyre në Kupën e Malit të Zi, sponsorin gjeneral Fabrika e Mobiljeve “Kurti”, “Cungu&Co”, “Kallaba Company”, “Gragjacomerce”. (Kohapress)
Ngjarje javore
KOHA Javore
Podgoricë e enjte, 4 dhjetor 2014 Viti XIII / Numër 642 Çmimi 0,50
Misteret e Çinarit
www.kohajavore.co.me
Shkëmbim i programeve dhe përvojave