Koha 570

Ngjarjet javore

Javore KOHA

ISSN 1800-5969

Bisedë me shkas me studiuesin Ruzhdi Ushaku

Podgoricë e enjte, 13 qershor 2013 Viti X / Numër 570 Çmimi 0,50

www.kohajavore.co.me

Mali i Zi kandidat serioz për anëtarësim në BE

Ka ende mjaft projekte që presin

2

e enjte, 13 qershor 2013

Javore KOHA

Javore KOHA

Javore KOHA

Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi

Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002.

Botues: SHAGBG „Pobjeda” Drejtor ekzekutiv: Lav Lajoviq Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Fran Gjokaj, Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 247-674 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen

Përmbajtja

Të saktësohet nëse kërkohet statusi i komunës për Tuzin apo Malësinë

Përmbajtja

3 Javore KOHA

A. Lulushi:

Ngjajshmëria fq 5

fq 14

Samanta Karavella fiton “Top Fest 10”

H. Muja:

Heretizmi i historisë fq 6

fq 20

Daniela Koka në “Miss Beauty of the World”

F. Shkreli:

Ernest Koliqi-110 vjetori i

e enjte, 13 qershor 2013

fq 8

fq 20

Masiela Lusha

Gj. Gjonlekaj:

Patriot dhe humanist fq 10

fq 21

S. Malohoxha:

Një trashëgimi me vlerë

Krenar për sukseset e arritura fq 12

fq 30

Ne hap me Kohen

4 Javore KOHA

Ngjarje javore

e enjte, 13 qershor 2013

Ngjarje javore

e enjte, 13 qershor 2013

5 Javore KOHA

Sipas kryetarit të Delegacionit Parlamentar për marrëdhënie me vendet e Ballkanit Perëndimor të Parlamentit Evropian, Eduard Kukan

Mali i Zi kandidat serioz për anëtarësim në BE “Pas anëtarësimit të Kroacisë në korrik, procesi i zgjerimit të BE-së hyn në një pauzë shumëvjeçare. Jo për faktin se nuk ka mjaft vende – kandidate, por për faktin se procesi i anëtarësimit së bashku me bisedimet do të marrë shtatë deri në tetë vjet kohë”, vlerëson Kukan.

Anëtari i Parlamentit Evropian dhe kryetari i Delegacionit parlamentar për marrëdhënie me vendet e Ballkanit Perëndimor, Eduard Kukan, ka deklaruar se pas Kroacisë, Mali i Zi është kandidati më serioz për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian.

Sipas tij, pas anëtarësimit të Kroacisë në korrik, procesi i zgjerimit të BE-së hyn në një pauzë shumëvjeçare.

“Jo për faktin se nuk ka mjaft vende – kandidate, por për faktin se procesi i anëtarësimit së bashku me bisedi-

met do të marrë shtatë deri në tetë vjet kohë”, vlerëson ai.

Në dritën e përvojës së bisedimeve të vendit të tij, Sllovakisë, dhe krahasimit me procesin që ka ndjekur Kroacia dhe vendet e tjera në rrethin e ri të zgjerimit, Kukan tërheq vërejtjen për kushtet më të rrepta për anëtarësim në BE, sipas të cilave ligjet dhe zbatimi i tyre duhet të jenë në pajtim me ato të BE-së para anëtarësimit të një vendi.

Kukan ka vlerësuar se Serbia mund të

fitojë datën e hapjes së bisedimeve në samitin e ardhshëm të BE-së, dhe në këtë mënyrë, konsideron ai, të bëhet një lloj “rivali” i Malit të Zi. Europarlamentari sllovak mendon se Turqia, e cila i ka filluar bisedimet disa orë para Kroacisë, ka avancuar shumë pak, duke plotësuar vetëm tre nga 35 kapitujt në kuadër të bisedimeve për anëtarësim në BE. Kukak ka shprehur shqetësim sidomos për situatën në Bosnje dhe Her(Kohapress) cegovinë.

Këshilli Legjislativ i Kuvendit të Malit të Zi shtyu për seancën e ardhshme shqyrtimin e Propozimit për ndryshimin e Ligjit për Organizim Territorial

Të saktësohet nëse kërkohet statusi i komunës për Tuzin apo Malësinë Podgoricë – Këshilli Legjislativ i Kuvendit të Malit të Zi ka shtyrë të hënën për seancën e ardhshme shqyrtimin e Propozimit për ndryshimin e Ligjit mbi Organizimi Territorial, me të cilin parashikohet formimi i komunës së pavarur të Malësisë.

Anëtarët e Këshillit kanë vlerësuar se me ndryshimet e propozuara të Ligjit mbi Organizimin Territorial duhet të saktësohet nëse statusi i komunës së pavarur kërkohet për Tuzin apo Malësinë.

Propozuesi i ndryshimeve, deputeti i Koalicionit “Forca për Bashkim”, Genci Nimanbegu, ka sqaruar se Malësia-Tuzi është dualizëm.

“Tuzi do të pavarësohet, ndërsa Malësia është emër historik. Për shqiptarët Malësia është ajo që për malazezët

është Mali i Zi”, ka thënë ai.

Por anëtarët e tjerë të Këshillit mendojnë se Malësia dhe Tuzi nuk duhet të trajtohen si dualizëm.

“Edhe mua më krijon huti përdorimi i terminologjisë së dyfishtë. Besoj se të gjithë do ta pranonin statusin e komunës për Tuzin, kurse Malësia është diçka tjetër”, ka thënë kryetari i këtij këshilli Xhavid Shaboviq.

Në sugjerimin që të hiqen nga propozimi disa vendbanime që gjenden jashtë territorit të Komunës Urbane të Tuzit, Nimanbegu ka thënë se do ta bëjë këtë, por nuk do ta tërheqë propozimin nga procedura.

Deputeti i PDS-së, Luigj Shkrela, ka thënë se Komuna Urbane e Tuzit e ka refuzuar studimin e arsyetueshmërisë të punuar nga propozuesi dhe se i ka

paraqitur Kryeqytetit iniciativën për punimin e elaboratit të ri të arsyetueshmerisë, i cili sipas tij, pritet që të jetë gati deri në fund të qershorit.

Nimanbegu është përgjigjur duke thënë se nëse ka nevojë, ai është i gatshëm që ta harmonizojë propozimin e tij me iniciativën e Komunës Urbane.

“Ndryshimet do të jenë në procedurë derisa të shihet nëse do të caktohet data e referendumit për Tuzin në shtator dhe derisa të heq dyshimin që PDS e mbështet iniciativën që Tuzi të jetë komunë e pavarur”, ka thënë ai.

Me Ligjin për Organizimin Territorial të Malit të Zi, Tuzi ka statusin e komunës urbane në kuadër të Kryeqytetit (Podgoricës).

(Kohapress)

6 Javore KOHA

e enjte, 13 qershor 2013

Vështrime & Opinione

Vështrime & Opinione

e enjte, 13 qershor 2013

7 Javore KOHA

Fokus (2)

Heretizmi i historisë Për Koha Javore:

Hajrudin S. Muja/Nju Jork

Këtu u hap shkolla e parë e mesme (1791) dhe pas mbydhjes së Partriarkanës serbe (1776), u bë qendra e dytë më e rëndësishme e ortodoksisë pas Kievit.

Ishte koloneli Mihaylevich i Austrisë dhe jo njëri prej liderëve serbë, që mbështeti çlirimin e “Serbisë së Vjetër” dhe zgjoi përpjekjetet nacionaliste kundër ‘Turqisë’. Gjithsesi asaj i ndihmoj dukshëm edhe Rusia, duke i bërë të mundur më 1816, një llojë vetqeverisjeje serbe, zgjedhjen e Knjazit, vjeljen e taksave dhe administrimin e gjykatave. Këto koncesione u përtëriten deri më 1838, kur Knjaz Milosh Obrenoviqi, formoj autoniminë e plotë, vetëm formalisht nën osmanët [Belgradi:1874/242].

Kështu, austriakët qenë të parët që ua vunë ‘bishtin’ shqiptarëve. Hahn’i (1854), sa qëndroj si konsull austriak në Janinë, nuk kishte parë “shqiptarë me bisht”, por i kishte treguar një njeri i besueshëm që e quanin Theodoris. Tek “Heronjt dhe heretizmi i folklorit shqiptar”, duke bërë fjalë për besimet popullore që besonin në kukudhët, fantazmat, të bukurat e dheut, etj., ai përshkuante dy lloje njerëzish me bisht, ato me bisht të ngjajshëm si të dhisë dhe ato me bisht kali, që gjendeshin vetëm në Shqipërinë e Jugut: “Ai ishte i detyruar ta merrte në dorë bishtin e vet për të mos e ndotur”.

Ai përmendë edhe Buffon [Buffon:196], i cili në “Natural History” përmend njeriun me bisht që jetonte në Shqipëri, “por unë” – thotë Hahn – nuk munda ta gjejë një të tillë” [Hahn:163]. Sigurisht, Buffon si natyralist, e kishte vendosur shqiptarin në procesin e teorisë darviniane, të “shëndrrimit të tij në njeri”, që ende i ng-

jante më shumë majmunit!

As Thorton (1930), nuk e kishte parë një të tillë, sikur të mos i kishte treguar doktorri serb Stanislav Mladović, për një shqiptar që punonte në kuzhinën e një restauranti në Sarajevë. Ky shqiptari e kishte lejuar këtë të “civilizuarin e Prendimit”, t’ja “prekë bishtin” sipër rrobave në fundin e kurrizit të tij, por prapë nuk ja kishte parë [Thorton:274]. Njëjtë sikurse Hahn dhe Thorton, me “bishtin e shqiptarit”, vepronte edhe editori i një gazete vjeneze Paul Sieberts.

Gjatë shekujve XIX-XX, të huajtë që u përpoqën më së shumti në përçudnimin e ‘ turqve’ shqiptar dhe paraqitjen e tyre si “barbarë”, qenë konsulli francez i Epirit të Ali Pashës, Puqueville (1813), konsulli rus Gliferding në Sarajevë (1859), kleriku anglez Denton (1862), konsulli rus Jastrebov në Prizren (1904), arkeologu rus Kondakov (1909), arkeologu austriak Kanitz, disa udhëtarë britanikë, si Mackenzie, Irby etj.

Në vitin 1913, edhe gazetat e Francës çirreshin duke thirrur se Shqipëria u duhej dhënë Serbisë për t’a qytetëruar, pasi shqiptarët kishin lindur me bisht, i cili u shërbente atyre për t’u kacavarur nëpër degët e pamëve, çka frymzoj At Gjergj Fishtën, të reagojë me artikullin : “A janë t’zott shqyptarët me u majtë shtet n’vedi?” [Spasse, 8.2.2011]. Por, artikujt e gazetave franceze mobilizuan edhe më shumë mjetet serbe të propagandës e të diplomacisë, të shkencës e të gazetarisë, sa një pjesë e madhe e opinionit prendimorë aso kohe, zuri ta besonte “për të vërtetë” punën e “bishtit” të shqiptarëve, dhe deri që shqiptarët mundën të sqaroheshin se nuk kishin bishta, serbët mbaruan punët e tyre dhe morën ç’mundën nga trojet e shqiptarëve.

Austria ishte mbështetja kryesore e ‘zgjimit kombëtar serb”, që në fundin e shek.

XVII-të, kur përmes “militagrenze” austriake, ndihmoj formimin e qendrës veriore të emigrimit serb në Sremski Karlovci (Karloqa), qendrën më të rendësishme të kulturës serbe.

Publicisti serb Jovan Tomić, në parathënien e librit të publikuar më 1913, përdorte fjalët e z. Gregoire Jakschitch, i cili në gazetën “LeTemps” [3.1.1913], kishte dhënë alarmin e ekspansionizmit shqiptar, dhe synimin e tyre për të përvetësuar tokat “jashtë Shqipërisë së vërtetë”, siç i emëronte ai tokat e Novi Pazar-it, të Fushës së Kosovës, Serbisë së Vjetër (Kosovës) dhe Maqedonisë. Këtë ‘rrezik’ të madh, Jakschitch e krahasonte me “një lumë shkatërrues që del nga shtrati, në mungesë të çdo force rregullatore”. Prandaj, kishte ardhur koha që ky lum “të çohej në shtratin e vet e të bëhej i qetë e i mirë” dhe, është e kuptueshme se kujt i takonte kjo detyrë!? Kur kolonia serbe e Parisit kishte përmbledhur vëllimin “Çështja shqiptare” [Hachette:1913], kishin botuar në të artikuj të publicistëve francezë. Në një artikull Bianconi, për shembull (dhe të tjerë si ai), nuk njihte shqiptarë në Kosovë e Maqedoni Perëndimore; edhe nëse kishte ndonjë të tillë, ata ishin prej atyre që kishin dalë “jashtë shtratit të përroit”. Pak kohë më parë në “Etnografia dhe statistika e Turqisë së Evropës” (1877) ai nuk njihte serbët!

Duke u bazuar në të tilla ‘argumente’, serbi famkeq Cvijiq, i paraqiti shqiptarët si kafshë [Feraj:2011], kurse Gjorgjeviqi, do të gjente kohën e përshtatshme më pas, për të përdorur “bishtin”, që ua kishin vënë shqiptarëve prendimorët.

Sipas Gjorgjeviqit shqiptarët ishin ‘paranjerzorë’, që deri në shekullin e XIXtë, “flinin në pemë të varur në bishta” [Đjorđjević:1913/4-7]. Kështu kishte thënë Gjorgjeviqi (1844-1930), në Konferencën e Paqës së Versajës (1919), kur prifti Fan Noli, e ndjeu veten të obliguar, ti kthejë prapanicën auditoriumit, që tua tregonte se shqiptarët nuk kanë bishta!

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

Sidoqoftë, Gjorgjeviqit i kishte ardhë një rast i volitshëm, për të realizuar planin e Cvijiqit, në synimin e rikrijimit të Mbretërisë së madhe Serbe, duke gëlltitë gjithë bregdetin shqiptar në të! I pëlqente tejmase deklarata e Bizmarkut në Kongresin e Berlinit se “nuk ka komb shqiptar” [Packok:1914/176], kurse “bishti” i shqiptarit i duhej për një ‘barcoletë’ në realizimin e synimeve të politikës serbe që përfaqësonte!

Në librin e tij, Gjorgjeviq i karakterizonte shqiptarët, veç posedimit të bishtit, edhe si gjakprishur, shtazorë, injorantë, që “nuk dinë çka është kripa, jetojnë nëpër shpella” [Đjorđjević:7] e që “nuk e dallojnë sheqerin prej borës”. Gjorgjeviqi nuk kishte pa asnjë prej tyre, por kishte “argument” për ta. Ai kishte lexuar tregimin te Jastrebovi, i cili për një kohë të gjatë kishte shërbyer si konsull rus në Prizren, dhe kudo që kishte udhëtuar nëpër familjet shqiptare i kishin servuar kafe, së cilës në vend të sheqerit i qitnin borë [Jastrebov:1904/226]. Po kështu edhe udhëtarit anglez H.A.Browne, në fund të shek.XIX, shqiptarët e maleve i kishin pjekur kafe pa sheqer: “sipas traditës shqiptare”. Vetëm kur u ndal në Mirditë, përkthyesi i Brownit i kishte thënë një familjeje se Brown e pi kafen me sheqer.

Meqë në shtëpi nuk kishin sheqer, tek binte borë, vajtën e gjetën dhe e prunë

“një grusht sheqer” [Brown:1888/175].

Pastaj, ndërsa Brown po largohej nga Mirdita në Lumë, dhe derisa bora po pushonte, shoqëruesja Frana, duke futur duart në dëborë, qau: “Lamtumirë sheqeri i Mirditës.” Kjo i kishte dhënë Brownit të kuptojë se shqiptarët nuk e dallonin sheqerin prej borës, të cilën e përmend Gjorgjeviqi, duke këshilluar pastaj se “Shqipëria e pavarur do të ishte shtet i ri musliman në Evropë dhe ky do të ishte anakronizëm për kulturën e sotme të Evropës dhe idealet e saj.” Të tilla pikëpamje mbante për shqiptarët edhe shtypi i Malit të Zi: “Shqiptarët janë më të këqinj se edhe turqit. Këta janë të egër, të pafrenueshëm dhe të paaftë për formimin dhe organizimin e shtetit.

Jeta e tyre në fise është gjysmë e egër...

Ata mund të pacivizohen e të civilizohen vetëm në qoftë se të tjerët në atë vend vendosin rendin e qetësinë... Për këto arsye duhet fshirë nga harta e Ballkanit edhe vetë emri Shqipëri... territori duhet ndarë ndërmjet Malit të Zi, Serbisë dhe Greqisë. Shqiptarët në të kaluarën kanë ndihmuar Portën dhe vazhdimisht kanë bërë terror mbi popullsitë e varfra sllave.

Prandaj shqiptarët duhet të përjetojnë fatin e vëllezërve të tyre muslimanë ose të pranojnë mbështetjen e ndershme të shteteve të krishtera. Shqiptarët të cilët para 5 shekujve pranuan të bëhen

muhamedanë, pse të mos e pranojnë tani Krishterimin që të kulturohen e të përparojnë. Shqiptarët që jetojnë në kufi me Malin e Zi janë me origjinë sllave, prandaj si të tillë duhet të luftojnë kundër turqve dhe t’i bashkangjiten Malit të Zi” [Glas Crnogorca, 10.11.1912].

Ndërkohë, vetë mbreti Nikollë shkruante në memoaret e tij se “Shqiptarët jetojnë në fise dhe nuk dinë se ç’është Atdheu...

Ata nuk dinë asgjë jashtë fisit dhe të gjithë anëtarët e fisit për çdo gjë mund të japin përgjegjësi vetëm përpara parisë fisnore... Janë të pacivilizuar dhe si të tillë nuk dinë e s’mund të organizojnë shtet...”[Petrović:1988/166] Fare ‘në fund’, do të shohim pastaj shqiptarin hamall: “e keqja e domosdoshme në punët e ndërtimit dhe në transportin e pianove. Sepse dikush duhej të mbante tulla në katin e fundit të pallatit të kinemasë që po ndërtohej në Beograd, dikush duhej të ngarkonte dy tonë qymyr… dhe sipas Bora Kostiqit, ky ishte shqiptari “zezaku ynë”. Gjenocidin kundër këtyre ‘zezakëve’, pastaj, Evropa do ta përkrahte; nëse jo ndryshe, me heshtjen e saj në ngjarjet e 1913-tës në Plavë e Guci, ose ato të 1945 në Tivarë!

Do ta korigjojmë këtë histori, apo do ta lëmë kështu siç është? Unë mendoj ta korrigjojmë e ta heqim ‘bishtin’ dhe shumë gjëra që na kanë vënë të tjerët!

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

8 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 13 qershor 2013

Kulturë

e enjte, 13 qershor 2013

Ernest Koliqi-110 vjetori i lindjes

Figurë gjigante kulturore Ernest Koliqi këshillon të rinjtë se si të gjitha kombet e tjera, edhe kombi shqiptar duhet t’i përshtatet zhvillimeve shoqërore të njerëzimit dhe tu bashkohet dialogjeve me përfaqsues qytetërimesh dhe kulturash të ndryshme

Për Koha Javore Frank Shkreli / Nju Jork

110 vjetë më parë, më 20 Maj, 1903 lindi në Shkodër Ernest Koliqi. Unë kam pasë fatin e mirë ta njoh Profesor Koliqin gjatë qendrimit tim si refugjat në Romë, para se të vendosesha në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. E kujtoj si një njeri të thjeshtë dhe tepër të afrueshëm me gjithkënd. Por mbi të gjitha, ai ishte një gjigant i letërsisë dhe i kulturës shqiptare me merita të konsiderueshme.

Përveç meritave të mëdha në nivelin kulturor dhe gjuhësor, një kontribut i rëndësishëm kombëtar i mohuar i Ernest Koliqi, ose për të cilin flitet shumë pak ose aspak, është hapja e shkollave të para në gjuhën shqipe në Kosovë, nën drejtimin e tij si ministër, kur Kosova u bashkua me Shqipërinë gjatë luftës -- ndëkohë që shkollat shqipe ishin të ndaluara nga okupatorët serbë.

Ai ndihmoi gjithashtu edhe në sigurimin e bursave për studentë shqiptarë nga Kosova për trajnimin e tyre në Itali dhe Austri. Meritat e Ernest Koliqit, para dhe pas Luftës së Dytë Botërore janë të mëdha, por fatkeqsisht gjatë periudhës së regjimit komunist të diktatorit Enver Hoxha, ndonëse edhe sot, Ernest Koliqi vazhdon të gjykohet për aktivitetin e tij të shkurtë politik dhe jo të vlersohet për kontributet e tija monumentale ndaj

letërsisë, kulturës dhe gjuhës shqipe në përgjithësi.

E vërteta është se, unë nuk e ndjejë veten as të aftë dhe as të denjë të shkruaj për këtë personalitet të madh të gjuhës dhe kulturës shqiptare. Por nuk mund durohem pa e kujtuar atë me rastin e këtij 110 vjetori të lindjes së tij, pasi kisha fatin ta njihja në rininë time, dhe dashtë e pa dashtë njerëz të tillë të lënë përshtypje që zgjasin tërë jetën. Megjithse kur e kam njohur në fillim të 70-ave, ai ishte në moshë të shkuar -- Ernest Koliqin e mbajë mend dhe e kujtoj si njeri të palodhëshëm dhe të papërkulshëm ndaj sfidave dhe vështirsive, dhe gjithmonë të qeshur.

Ishte themelues dhe pronar i revistës së famshme ‘’Shëjzat’’, një ndërmarrje këjo që ai e vazhdoi së botuari deri në momentin e fundit të jetës. Revista ‘’Shëjzat’’, në të vërtetë, ishte jo vetëm një pasqyrim i talentit të tij, dhe i dashurisë për letrat shqipe dhe i atdhedashurisë, por njëkohsisht ishte edhe simbol i aftësisë së tij për të mbledhur rreth vetes bashkpuntorë e shkrimtarë, të cilët si edhe vet Koliqi, ia donin të mirën kombit shqiptar. Ernest Koliqi, duke besuar në fjalën e urtë, ‘’trimi i mirë me shokë shumë’’, rreth ‘’Shëjzave’’, mblodhi një numër të madh shkrimtarësh dhe eksponentash të kulturës dhe gjuhës shqipe në mërgim, të cilët për kontributet e tyre nuk kërkonin asnjë shpërblim, por që për objektiv kishin, vetëm e vetëm, përkushtimin e tyre ndaj çështjes kombëtare. Ata ishin, ajka, undyra e shkrimtarëve dhe intelektualëve shqiptarë në mërgim, të cilët i shkuan pas këtij burri të madh të letrave shqipe.

Karl Gurakuqi, njëri prej bashkpuntorëve dhe njohësve më të mirë dhe bashkohas i Ernest Koliqit, duke iu referuar bashkpunimit të gjërë të intelektualëve të

kohës me revistën Shëjzat e Koliqit, ka shkruar se, ‘’Nuk ka ngja ndonji herë në shtypin tonë, qoftë mbrenda në Shqipni, qoftë jashtë Atdheut, që një revistë të ketë pasë nji numër kaq të madh bashkpuntorësh.” Karl Gurakuqi vazhdoi me vlerësimin e tij se, “Këjo don të thotë se për Koliqin ushqehet nji nderim i posaçëm; emëni i Tij me veprat e çmueshme e të shumta ka ba që secili e ka pasë për nder me e vu nën flamur të Tij dhe bashkë me te, me u përpjekë të mbajnë gjallë flakën e dashunisë së kombit e të gjuhës shqipe.”

Këtë flakë dashurie për gjuhën dhe kombin shqiptar, Ernest Koliqi e ka shprehur në të gjithë veprat e tija, por sidomos në kryeartikujt e rëvistës Shëjzat, shumë

prej të cilave kam patur fatin t’i lexoj -mendime të cilat, megjithëse të shkruara më shumë se një gjysëm shekulli më parë, mbeten edhe sot aktuale. Në ato komente, lexuesi dallon qartë ndiesitë e tija atdhetare. Në shkrimet e tija, sipas vet autorit, askush “Nuk gjenë në to asnji rresht që mos të naltësojë fisnikinë e kombit, ose që të cenojë nderin dhe idealet e gjindes arbnore.”

Në një koment në Shëjzat e vitit 1971 të titulluar, “Njerëzija”, duke folur për demokracinë, Profesor Ernest Koliqi shkruan se me mburrje shqiptohet fjala demokraci, nga ata që ndoshta as nuk dinë preardhjen e saj etimologjike, ose nga ata politikanë që, sipas At Gjergj Fishtës, “venë kapelë në krye e lidhin kravatë në

fyt.” Demokracia e vërtetë sipas, Ernest Koliqit, nuk është “Pështjellim ideshë dhe panjerzi sjelljesh”, por ajo ,“Lypë harmonizim vullnetesh e qellimesh nepërmjet bisedimesh të lira e të kthiellta. Rrahen çashtjet mirë e mirë, mandej fiton davanë shumica. Ndër ne Shqiptarët, përkundrazi, t’ashtuquejtunit demokratë duen të shtërngojnë (detyrojnë) të madh e të vogël me iu nënshtrue -- arsye e pa arsye -- mendimeve e qellimeve të tyne, madje edhe kur ndodhen në pakicë…….Secili grup ngujohet në kullë të ideve të veta. S’ka vend për shoshitje të kthiellta mendimesh. Kush nuk ndodhet i përfshim në një gji të grupit, ashtë anmik, njeri i urrejtshëm që duhet asgjësue, po qe e mundun, ose me e shnderue me akuza e shpifje shnjerzuese.”

Në një editorial tjetër, me titull, “Politika dhe Kultura”, të vitit 1965, duke shkruar për atdhedashurinë thotë: “Animirë, si mundet t’i thotë vetes “atdhetar”, ai bir Shqipje, që për arsye shkalle shoqnore, ja rrjedhimi shtëpijak, ja feje ja krahine, e shikon shtrembët dhe e mëninë bashkëgjaksin (bashkombasin) e vet a thue se Shqipnija nuk ashtë çerdhe e përbashkët, por llogor ku fati na dënon me kalue jetën? Pra, vetija e parë e një atdhetari qindron në dashuni për vëllaznit e një gjaku e të një gjuhe. Mos e mënijë atë edhe nëqoftse nuk të pëlqen…..po qe ma i shkolluem ndriçoje, po qe ma i pasun ndihmoje….Tue përbuzun bashkombasin, cili do të jetë ai, dhe pa asnji bazë themelore, ti mohon mundësinë e bashkjetesës kombtare, vërteton fjalët e të huejve që s’na duen, e të cilët trumbetojnë se Shqiptaët s’janë të zotët t’i krijojnë vetes nji atdhe.”

Duke komentuar për kulturën politike të kohës por që duket sikurë pasqyron edhe gjendjen aktuale të politikës shiptare, ai thotë se “veprimtaria politike e cila nuk ndriçohet prej kulturës nuk ashtë gja tjetër veçse nji lojë kote, që argëton ndoshta ata që e lozin, por pengon ecjen e kombit mbi udhën fatale të historisë.”

Në një koment tjetër në Shëjzat e vitit

9 Javore KOHA

1969, Profesor Ernets Koliqi shkruan se, “Shqiptarët, pleq e të rij qofshin, ndër lëvizje turbulluese ideologjike, duhet të përpiqen me sjellë ujin në mulli të atdheut, tue u frymëzue nga mendime e idena shqiptare dhe jo prej atyne të marra nga të huajtë të cilët duen të ndreqin puntë e veta, e me zi ç’presin të gjëjnë torollakë që ua a ngjesin falas dorën.’’

Dhe një kryeartikull drejtuar një të riu letrar, në një numër të Shëjzave të vitit 1970, Ernest Koliqi këshillon të rinjtë se si të gjitha kombet e tjera, edhe kombi shqiptar duhet t’i përshtatet zhvillimeve shoqërore të njerëzimit dhe tu bashkohet dialogjeve me përfaqsues qytetërimesh dhe kulturash të ndryshme, por ai thekson rëndësinë e besnikërisë që duhet patur ndaj traditave dhe kulturës shqiptare në rend të parë, duke thënë: “Brigjet e Atdheut tonë të adhuruem njomen nga valet e kaltëra të Mesdheut, ku lulzuan besimet e qytetnimit që përfaqsohen në gjinden arbnore. Ashtë vetvrasje përpjekja me tha langjet ushqyese të qytetnimeve mesdhetare në rrajët e thella të kombësisë. Pranverat e reja të shqiptarizmit, prej atyne langjeve do të bijnë e do të hapen në mbrekulli gjethesh e lulesh. Vepra arti dalë nga mendja e zemra e Shqiptarit duhet të depërtohen nga fryma, nga ersimi i tokës s’onë, e të vrumullisin me fuqinë e humus-it të shqiptarizmit, humus ky i grumbulluem në shpirt e në gjak të fisit shqiptar gjatë mija vjetësh. “ Fjalët, veprat dhe shkrimet e Profesor Ernest Koliqit kanë qenë dhe janë visare të çmueshme dhe gjithnjë aktuale për kombin shqiptar. Duke lexuar shkrimet e tija, të shfaqet para syve pasqyra e pastër e patriotizmit dhe atdhedashurisë së patundur e tij, por njëkohsisht edhe e shqetësimeve të tija të zemrës si një atdhetari, poeti e shkrimtari, që vdiq në mërgim, i përbuzur dhe larg rrethit të familjes.

Le të shërbejë ky përvjetor, që më në fund, sipas akademikut dhe ekspertit të letërsisë shqiptare, kanadezit, Robert Elsie që , “Kritikët modernë në Shqipëri, të cilët vet kanë mbijetuar Stalinizmin gjysëm shekullor, të jenë më të kuptueshëm, më të arsyeshëm dhe më sensitivë ndaj kompromiseve, që shpeshherë shkrimtarët dhe intelektualët janë detyruar të bëjnë nën urdhërat e regjimeve ekstreme. Si figurë letrare dhe kulturore, Ernest Koliqi ishte dhe mbetet një gjigant”, thotë Profesor Robert Elsie, në një shkrim të tij për Ernest Koliqin.

10 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 13 qershor 2013

Kulturë

e enjte, 13 qershor 2013

11 Javore KOHA

Kolë Bojaxhiu

Patriot dhe humanist Për Koha Javore:

Gjekë Gjonlekaj/New York

Prelati austriak Mons. Leo Masburg nё kapitullin e 9-tё tё librit “Nёnё Tereza e Kalkutёs” (portret personal) botuar nga Ignatius Press nё Shtetet e Bashkuara nё vitin 2011 shkruan shumё edhe pёr babain e saj Kolё Bojaxhiun. Ai shkruan se Kolё Bojaxhiu kishte lindur nё Prizren. Pas vitit 1900 ishte vendosur nё Shkup,i cili nё atё kohё quhej Uskup, tani kryeqytet i Maqedonisё. Atje punoi si farmacist dhe mё vonё si arkitekt,deri kur u bё ortak nё njё ndёrmarrje me njё koleg. Dranja, nёna e Gonxhe Bojaxhiut ishte 16-vjeçare kur u martua me burrin e saj Kolё Bojaxhiun. Ai ishte 34 vjeç, domethёnё 18 vjet mё i moshuar se nusja e tij. Nё vitin 1905 Dranja lindi vajzёn e parё tё cilёn e pagёzuan me emrin Age, dhe nё vitin 1908 lindi djalin, Lazёri. Dhe mё 26 gusht tё vitit 1910 erdhi nё kёtё botё Agnes(Gonxhe)Bojaxhiu.

Nё vitin 1910 Shkupi kishte 47 mijё banorё shumica shqiptarё tё besimit mysliman. Shkupi kishte shumё banorё tё besimit ortodoks. Katolikёt ishin pakicё,por shumё tё vendosur. Shkupi ishte nёn sundimin e Perandorisё Otomane deri nё Luftёn e Parё Ballkanike, qё filloi nё vitin 1912 dhe pastaj u bё pjesё e Serbisё.

Nёnё Tereza nuk ёshtё parё kurrё pa rruzarё nё dorё. Rrёnjёt e devotshmёrisё burojnё nga fёmijёria e saj. Nёna e tyre ishte shumё fetare.

Gonxhja mёsoi prej nёnёs dimensionin social tё besimit. Ajo vizitonte vazhdimisht tё sёmurёt dhe tё varfёrit. Familja e Nёnёs Tereze ishte shumё e zhvilluar deri nё kohёn kur vdiq babai i saj nё moshёn 46-vjeçare.

Kolё Bojaxhiu ishte tepёr i interesuar pёr çёshtje politike dhe luftonte pёr

Pothuajse të gjithe autorët e huaj që shkruajnë për Nënë Tereze, theksojnë në mënyrë të veçantë atdhedashurinë e prindërve të saj, sidomos të babait, Kolë Bojaxhiut

tё drejtat e shqiptarёve dhe pas njё kohё u bё anёtar i kёshillit tё qytetit tё Shkupit. Nё vjeshtёn e vitit 1918 njё delegacion i kёshillit tё qytetit tё Shkupit ku bёnte pjesё edhe Kolё Bojaxhiu udhёtuan pёr nё Beograd tё ftuar pёr njё mbledhje. Posa u largua nga Beogradi, Kola u sёmur rёndё,duke pёrjetuar dhimbje tё mёdha. Pasi arriti nё Shkup u shtrua urgjentisht nё spitalin e atij qyteti dhe vdiq disa orё mё vonё.

Lazri, djali i tij tёrё jetёn ka qenё i bindur se babain e tij e kishin helmuar serbёt pёr shkaqe politike.

Lazёr Bojaxhiu ka qenё kolonel nё Ushtrinё Shqiptare para Luftёs sё Dytё Botёrore. Ai kishte mbaruar Akademinё Ushtarake nё Itali. Ai u largua nga Shqipёria nё fillim tё Luftёs sё Dytё. Lazёr Bojaxhiu kishte shumё miq shqiptarё nё diasporё sidomos nё Itali dhe nё Shtetet e Bashkuara.

Ai vizitoi disa herё New York-un Boston-in dhe qytetet e tjera ku jetojnё shqiptarёt. Ai pritej mirё dhe me nderime nё New York,bile merrte pjesё nё aktivitete tё ndryshme kombёtare.

Bile nё njё seminar nё Universitetin Columbia,Lazёr Bojaxhiu e kishte kundёrshtuar Profesor Stavro Skendin pёr disa pikpamje akademike rreth kulturёs shqiptare. Ai ishte shumё i nderuar nё shoqёrinё italo-amerikane. Si vёlla natyror i Nёnёs Tereze ishte shumё i privilegjuar edhe nё shoqёrinё amerikane. Ai merrte pjesё nё konferenca ndёrkombtare dhe nё ceremoni tё ndryshme ku merrte pjesё Nёna Tereze. Ai fliste shumё pёr çёshtjen shqiptare. Lazёr Bojaxhiu vdiq nё vitin 1981 nё Palermo tё Siçilisё, nё moshёn 73 vjeçare. Disa dite pas vdekjes sё tij Kardinali Cooke

i New York-ut tha pёr tё meshёn e dritёs nё Katedralen Shёn Patriku.

Nёna Tereze vdiq me 5 shtator tё vitit 1997. Prej asaj dite e deri nё ditёn e varrimit me 13 shtator shtypi qёndror dhe mjetet e tjera elektronike tё informacionit tё Indisё u morёn me biografinё dhe veprimtarinё e Nёnёs Tereze, duke vёnё vazhdimisht nё dukje gjenocidin serb kundёr shqiptarёve. Gazetat e Indisё shkrua-

nin se babai Nёnёs Tereze-Kolё Bojaxhiu ishte helmuar nё Beograd nga serbёt anti-shqiptarё.

Gazetat shkruanin gjerёsisht pёr gjenocidin serb nё Ballkan, sidomos nё Bosnjё dhe nё Kroaci,pasi qё lufta nё Kosovё ende nuk kishte filluar. Shumё nga ato shkrime i lexova gjatё ditёve sa qёndrova nё Kalkutё pёr varrimin e Nёnёs Tereze.

Shumё autorё tё huaj kanё vёnё nё dukje atdhedashurinё e Kolё Bojaxhiut.

Ata shkruajnё se Kolё Bojaxhiu organizoi njё pritje madhёshtore nё shtёpinё e tij me rastin e Shpalljes sё Pavarsisё sё Shqipёrisё me 28 Nёntor tё vitit 1912. Bile nё atё gёzim tё madh kombёtar kishte marrё pjesё edhe Bajram Curri. Gjithё natёn kёnduan dhe kishin shtёnё me armё.

Bajram Curri i kёrkoi falje Dranes pёr gjumin e trazuar tё fёmijёve.Dranja ishte pёrgjegjur se Lazri e Ageja mund tё jenё trazuar,por Gonxhes as topat nuk ia prishnin gjumin. Gazeta “The Washington Post” nё shtator

tё vitit 1997 shkruante se Gonxhja e vogёl shumё herё kishte kёnduar pёr Ditёn e Pavarsisё sё Shipёrisё. Babai i saj Kola e detyronte tё kёndonte nё ceremonitё e 28 Nёntorit. Gazeta shkruante se Nёne Tereza ndoshta mund tё ishte njё soprano e mirё. Nёnё Tereza thotё se shtёpia e tyre nё Shkup ishte shndёrruar nё njё Kuvend (Parlament) pёr çёshtje shqiptare. Dera e shtёpisё sonё ishte gjithmonё e hapur pёr patriotёt shqiptarё, thotё ajo. Pas vdekjes sё babait patriotёt shqiptarё nuk vinin mё nё shtёpinё tonё, sepse u shndёrrua nё njё shtёpi lutjesh fetare.

Mё 1934 Dranja dhe motra Age u vendosёn nё Tiranё.

Me rastin e 100-vjetorit tё Pavarsisё sё Shqipёrisё ёshtё folur e shkruar shumё pёr patriotёt shqiptarё. Por asnjёherё nuk ёshtё pёrmendur emri i Kolё Bojaxhiut. Nё qoftё se merret parasysh veprimtaria e tij kombёtare, vdekja tragjike dhe misterioze, Kolё Bojaxhiu meriton tё nderohet si njё patriot i vёrtetё. Ai bashkpunoi me intelektualёt dhe patriotёt mё tё njohur tё kohёs. Nё shtёpinё e tij gjetёn mbёshtetje Hasan Prishtina, Lazёr Mjeda, Mati Logoreci, Bajram Curri dhe tё gjithё intelektualёt dhe patriotёt shqiptarё. Kolё Bojaxhiu ishte arkitekt dhe farmacist dhe pёr njё kohё tё gjatё i ushtroi si specialist kёto profesione. Kole Bojaxhiu ndertoi disa objekte kulturore ne qytetin e tij. Ai ishte humanist dhe filantropist. Luftoi tёrё jetёn pёr Shqipёri etnike dhe bashkim kombёtar. Kёtё qёllim e kishte deklaruar nё takimet e tij me patriotёt e Rilindjes shqiptare.

Pёr qёndrimet e tij politike tregonin djali i tij Lazri dhe Nёna Tereze. Ajo u

shmangej deklaratave politike,bile as pёr helmimin e tij nuk ka folur kurrё sepse parimi i saj moral e shpirtёror nuk e lejonte njё gjё tё tillё. Pёr vdekjen e tij tragjike dhe misterioze fliste vazhdimisht Lazri, bile edhe para autoriteteve tё larta tё vendeve tё ndryshme. Jeta,veprimtaria dhe varret e Bojaxhive shtrihen nё gjithё anёt e Arbёrisё,dhe tё diasporёs e deri nё Indinё. Nё tokё e nё qiell Familja Bojaxhiu pёrbёn hartёn mё tё vёrtetё tё Shqipёrisё etnike. Dranja e Gjakovёs, Kola i Prizrenit. Ageja, Lazri e Gonxhja tё Shkupit ku edhe prehet Kola.Ndёrsa nё varrezat e Sharrёs nё Tiranё pushojnё nё amshim Dranja e Ageja.Pёrtej detit atje nё Palermo tё Siçilisё pranё shumё arbёreshёve pushon nё pёrjetёsi Lazёr Bojaxhiu.

Ndёrsa nё Kalkutё tё Indisё prehet bija mё fisnike e racёs arbёrore Nёna Tereze.

Pёr Kolё Bojaxhiun nuk janё bёrё studime tё mjaftuesheme nga historianёt shqiptarё. Natyrisht se serbёt i kanё humbur ndoshta tё gjitha gjurmёt e veprimtarisё sё tij. Por mbase ka mbetur diçka nё arkivat historike tё Serbisё dhe vendeve tё tjera ku veproi. Kolё Bojaxhiu punoi tёrё jetёn pёr tё mirёn e çёshtjes shqiptare dhe nё fund kёtё veprimtari sublime e pagoi me jetё.Vdiq nё mёnyrё misterioze nё dekadёn e dytё tё shekullit XX, nё kohёn kur u vranё shumё patriotё shqiptarё nga forcat anti-shqiptare tё Ballkanit. Nёna Tereze ka treguar gjithmonё pёr atdhedashurinё dhe humanizmin e tij. Ai kishte ndikuar mё shumё se kushdo tjetёr ne veprimtarine supёrnjerёzore dhe tё shejtё. Kolё Bojaxhiu ёshtё babai i bijёs mё tё mirё dhe mё tё njohur i tё gjitha kohёrave. Do tё ishte nё nderin e historianёve shqiptarё tё bёnin kёrkime tё mjaftueshme pёr ta vendosur atje ku meriton.Tё gjithё kemi detyrime pёr Kolё Bojaxhiun dhe familjen e tij, por Shkupi, Prizreni e Gjakova kanё mё shumё obligime .Rrugёt dhe sheshet me emrin e tij do t’i nderonin qytetet dhe vendet e banuara shqiptare. Ky patriot e humanist meriton shtatore e nderime kudo. Nesёr ndokush edhe mund tё pyes kush ёshtё ky burrё shqiptar?

Pёrgjigjja ёshtё e lehtё! Ky ёshtё Kolё Bojaxhiu, babai i Nёnёs Tereze.

12 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 13 qershor 2013

Kulturë

e enjte, 13 qershor 2013

13 Javore KOHA

Hafiz Ali Ulqinaku në kujtimin e brezave

Një trashëgimi me vlerë Hafiz Aliu i përket plejadës së nderuar të figurave të shquara të kulturës sonë. Jeta e tij nuk ka qenë e qetë. Përkundrazi, ajo qe e vështirë, plot shqetësime e brenga, me lëvizje të detyruara nga rrethanat tragjike-historike.

Sutki Malohoxha

Këtë vështrim për Hafiz Ali Ulqinakun, po e filloj me një varg kuptimplotë dhe filozofik nga kryevepra e tij – Mevludi, ku thuhet: A ti Dynjanë, a Dynjaja t’mujti ty?

A e mblodhe mallin ti a malli ty?

A e le Dynjanë, a Dynjaja t’la ty?

A ti Dynjanë a dynjaja t’rrejti ty?

Hafiz Ali, ne pasardhësit e tu, nuk u rrejtëm as nuk të harruam. Përkundrazi, me respekt të madh ndaj figurës dhe veprës tënde, sonte po e shënojmë 100-vjetorin e vdekjes. ...

Hafiz Ali Ulqinaku lindi në Ulqin në vitin 1853, në familjen e një barkatari me banim në Ranë. Emri i babait të tij ishte Jakub Behluli, prej fisit Usta Ali, me profesion barkatar. Në Ulqin e thërrisnin edhe Hafiz Ali Gjoka. (Një herë, në një tubim të gjerë popullor, e pyetën At Gjergj Fishtën pse Hafiz Aliu quhej edhe Ali edhe Gjokë. Ata morën këtë përgjigje nderuese: Hafiz Aliu e ka mendjen okë) Shkollimi i Hafiz Aliut u bë në dy faza: shkollën fillore dhe një pjesë të medresesë e kreu në Ulqin, ndërsa vazhdimin dhe përfundimin e saj në Shkodër, në medresenë e Bushatllinjve, ku mori edhe ixhazetin (diplomën).

Në medresenë e Ulqinit mësues pati myftiun Sali ef. Hylen. Me rënien e Ulqinit nën Malin e Zi, familja e Aliut bashkë me qindra familje të tjera ulqinake u shpërngulën në Shkodër. Aliu në Shkodër, përveç përfundimit të shkollës, fitoi një përvojë të pasur nga personalitete kulturore e përparimtare të kohës nga traditat e shquara të qytetit të lashtë e me histori të shkëlqyer si dhe nga ndikimi i qytetërimit dhe kulturës perëndimore.

Hafiz Aliu në vitin 1882 emërohet mësues i shkollës fillore në lagjen Dudas të Shkodrës. Në vitin 1884 u transferua në Lezhë,

ku fillimisht kreu detyrën e mësuesit e të imamit. Falë cilësive të tij pozitive, në vitin 1899 merr titullin e nderit Myfti i Lezhës.

Këtu do të vendoset familjarisht e do të qëndrojë 24 vjet radhazi, deri në fund të jetës së vet. Ky qytet do t’i bëhet si një vendlindje e dytë. Këtu do të njohë kulmin e karrierës së tij, do të realizojë prodhimtarinë më të rëndësishme kulturore dhe do të lërë pasardhësit që jetojnë edhe sot e kësaj dite.

Hafiz Aliu vdiq në Lezhë dhe u varros në Shkodër, më 23 prill 1913, në oborrin e Xhamisë së Shaban-efendisë në lagjen Mahalla e Re, me një ceremoni prekëse e me pjesëmarrje të gjerë popullore. Varri i tij sot nuk gjendet.

Veprimtaria e Hafiz Ali Ulqinakut shtrihet në disa fusha kryesore: në atë të letërsisë, të gjuhësisë, të arsimit e në atë fetare. Në fushën e letërsisë kryesisht është përkthyes. Në vitin 1873 në Ulqin ka përkthyer Mevludin nga poeti i famshëm Sulejman Çelebi nga qyteti Bursa, duke përdorur alfabetin arabo-osman. Përveç përkthimit të Mevludit, ai bëri edhe disa përshtatje dhe shtoi disa vargje origjinale.

Ka përkthyer edhe disa vargje me titull “Huda Rabbim” të dijetarit e filozofit turk Haki Erzurum. Përveç këtyre përkthimeve, përktheu dhe përshtati në vargje edhe disa njohuri fetare. Këto tri vepra i botoi në Stamboll në vitin 1887.

Sa i përket fushës së gjuhësisë, Hafiz Aliu ka hartuar tre fjalorë. I pari është turqishtshqip në vargje, i dyti turqisht-shqip me rend alfabetik dhe i treti me të njëjtin kriter shqip-turqisht. Në nderim të vendlindjes, të tre fjalorët i quajti “Ulqin”. Të tre fjalorët kanë gjithsej 1334 faqe dhe për bazë kanë të folmen e Ulqinit, me ndikime të të folmes së Shkodrës dhe Lezhës. Fjalorët kanë vlera leksikografike, leksikologjike dhe dialektologjike për historinë e gjuhës. Fjalorët mbetën në dorëshkrim.

Në fushën e arsimit ka hartuar një abetare shqipe të shkruar me shkronja arabe. Fillon me alfabetin që ka 40 shkronja, 30 bashkëtingëllore dhe 10 zanore. Ka edhe një gramatikë të shkurtër. Abetarja gjithashtu mbeti në dorëshkrim.

Në fushën fetare ka kryer detyra të ndryshme. Ishte hoxhë, imam dhe myfti. Në këtë fushë veprimtaria e tij ishte shumë e pasur, kështu që ruhet dhe përmendet edhe sot.

Stambolli e ka vlerësuar shumë Hafiz Aliun. Në një shkresë nga Stambolli dërguar Hafizit thuhet: “Ylemasë së madh Hafiz ef.

Myftisë së Lezhës, hirësisë suaj ju dërgojmë këtë shkrim, duke kërkuar një fetfa, si t’ua marrë mendja juaj, ne kemi nevojë për këshillat tuaja, prandaj me na urdhërue këtu në Turqi, si myfti, sepse gjykimi e fjala e zotnisë suaj ka rëndësi për ne”. Ftesën Hafizi e refuzoi, nuk donte të bëjë karrierë, por donte t’i shërbente popullit të vet.

Me Hafiz Ali Ulqinakun mburren tre qytete: Ulqini, Shkodra dhe Lezha. Studiues të ndryshëm të këtyre qyteteve dhe anembanë botës e vlerësojnë atë nga këndvështrime të ndryshme, disa në tërësi, disa në aspekte të veçanta. Për këtë figurë markante janë mbajtur tubime të shumta shkencore, simpoziume, mevlude dhe takime.

Për Hafiz Ali Ulqinakun ekzistojnë mendime të ndryshme: a hyn apo jo në rrjetin e bejtexhinjve? Është mendimi se me bejtexhinjtë, Hafiz Aliu ka lidhje vetëm me alfabetin arab. Por, nuk duhet mënjanuar organizimin strukturor të vargjeve të tij, përdorimin e figurave dhe kadencën metrike, ose ndryshe, prozodinë të cilën ai e përdor, në modelimet e strofave që janë të ngjashme me ato të bejtexhinjve. Dihet se krijimtarinë e bejtexhinjve e cilësojnë: botëkuptimi islamik dhe ndikimi i letërsisë arabe.

Duhet përmendur personalitetin e gjithanshëm të Hafiz Aliut. Në monografinë “Heti, njeri i urtë i Shkodrës”, të autorit Sami C.

Zaja, kur flet për bejtexhinjtë e Ulqinit, për marrëdhëniet mes Shkodrës e Ulqinit në aspekte të ndryshme të jetës, për miqësinë mes humoristëve të të dy qyteteve, për ceremonitë e dasmave, jep të dhëna për miqësinë e Hetit (Heti i Molla Sylos - që i vogël u dallua për zgjuarësi dhe vullnet për dije. Nuk pati mundësi të vazhdojë shkollën. Për një farë kohe ndoqi mësimet në mejtep. Zelli i madh për mësim e bëri që në mënyrë autodidakte të përvetësonte mirë turqishten e deri diku edhe arabishten. Pa bërë ndonjë shkollë shqipe e mësoi vetë gjuhën amtare. Që heret i lindi dashuria për poezinë popullore, krijimtarinë folklorike.

Frekuentonte mjediset e ahengjeve, të hokatarëve. Ka punuar rrobaqepës në Pazar të Shkodrës. Në këtë mjedis zejtarësh është kultivuar shumë humori. Në moshën e thyer vuri çallmë dhe u muar me punë feje. U quajt Molla Het. Ka qenë shumë inteligjent dhe ka pasur kujtesë të fortë.) me Hafiz Ali Ulqinakun, për vlerat e tyre. Për këtë flet edhe bejtja e Hetit, ku thuhet: Unë n’Ulqin s’desha me ardhë Porse m’pruni zemra e bardhë, M’pruni miku, zotni burrë Që i don bejtet si n’furrë.

Një ngjarje e bukur e kësaj tradite është “ndeshja” e zhvilluar në mes të humoristëve të Shkodrës dhe të Ulqinit. Hafiz Ali Ulqinaku e kishte ftuar Hetin në një dasmë në Ulqin. Këtu Hetin e pritën me shumë përzemërsi dhe respekt për emrin dhe namin e madh që e kishte fituar. Në këtë gëzim ishte ftuar edhe bejtexhiu vendas “me namë”, Cafi Hasanagës. Të dy bejtexhinjtë i vendosën përballë njëri-tjetrit në sofrën e dasmës, të rrethuar nga shumë dasmorë.

Bile edhe trapazanët ishin mbushur me gra dhe të gjithë prisnin me padurim fillimin e “duelit”. Miku i Hetit - Hafiz Ali Ulqinaku, pasi uroi çiftin për lumturi, ftoi dy bejtexhinjtë të fillonin, duke krijuar vetë ai një bejte aty për aty:

Le t’i lutna Perendisë Për këtë dasmë në Ulqin, T’na shkojë mbarë e plot lezet Porsi mjalti me pekmez.

Ballë për ballë dy bejtexhinj Njeni prit e tjetri qit, Tash na knaqin tue këndue E tue qeshë tash biem teftik.

Mbas kafazit rri grania Kangë e bejte tue ndigjue, Cafi i Zyles n’bejte idhnak Heti i Sylos për merak.

Nga kjo shihet se edhe për këtë lloj të krijimtarisë letrare Hafizi ka patur aftësi.

Kush janë pasardhësit e tij?

Diçka më tepër për Hafiz Ali Ulqinakun mësova nga takimi im që pata me mbesën e tij, zonjën Sulltanë Said Zylja në Shkodër, me datën 31 janar 1992. Në mes tjerash, zonja Sulltanë më tha: “Hafiz Aliu ka pasur një djalë – Saidin dhe vajzën Fahrijen, e cila ka jetuar në Peshkopi. Ishte e martuar për Selim Sirrin. Pasi ky u sëmur, erdhën për të jetuar në Lezhë.

Ajo ka pasur dy fëmijë: djalin Muhametin, gjinekolog, dhe vajzën Fiqirijen, e martuar për Kurta-begun nga Shasi. Djali i Hafizit, Saidi, gjithashtu ka ushtruar detyrën e hafizit. Ka lindur në vitin 1892 dhe vdiq në vitin 1946, në moshën 54 vjeçare. Detyrën e hafizit e përvetësoi nga i ati Hafiz Aliu.

Hafiz Saidi ka një djalë – Abdullahin, i cili jeton në Lezhë, dhe dy vajza: Sulltanën dhe Nurijen. Nga zonja Sulltanë mësova se Hafiz Aliu në abetare punoi 6 muaj me radhë. Abetarja është e shkruar me një dorëshkrim të mrekullueshëm. Tërë këtë kohë ka ndejtur pothuajse i mbyllur në një dhomë. Bashkëshortja e tij e vizitonte në dhomë vetëm atëherë kur i jepte ujë dhe drekën. Abetarja në dorëshkrim sot gjendet në Arkivin e Shtetit në Tiranë”.

Zonja Sulltanë në shtëpi e ruante Mevludin e Hafizit, por me parathënien e djalit të tij, Hafiz Saidit. Mevludi ishte shumë i vjetër.

Vendin dhe vitin e botimit nuk e kishte.

Me datën 2 shkurt 1992 u takova në Lezhë me z. Abdulla Said Hafizi, nipin e Hafiz Aliut. Gjatë një bisede miqësore, z. Abdulla më tha: “Përveç abetares që jeni në dijeni, gjyshi im ka shkruar edhe fjalorin shqip-turqisht për më pak se 3 muaj. Origjinalin gjyshi e ka nisur për në Stamboll, me qëllim që të botohet atje. Kopja e këtij fjalori gjendet në Arkivin e Shtetit në Tiranë. E di se e kanë sjellë nga Berati. Qeveria turke e ka ftuar gjyshin tim për të shkuar në Stamboll, për të punuar si këshilltar në Këshillin e ylemave. Ftesën e ka refuzuar. Ftesa për të cilën bëhet fjalë sot e kësaj dite gjendet në Muzeumin e Lezhës”.

Z. Abdulla i kujtohet se Hafiz Aliu e kishte këshilluar bashkëshorten e tij që t’i ruajë shumë librat të cilat i takonin Hafiz Aliut, kuptohet pas vdekjes së tij. Aq e këshilloi, sa që i tha: “Nëse diçka ndodh në shtëpi, nëse shtëpia digjet, shiko ta shpëtosh pakon me libra, patjetër”.

Z. Abdulla në shtëpi kishte një kompozim të bukur. Një piktor lezhjan e kishte pikturuar Hafiz Aliun duke qëndruar në këmbë.

Këtë kompozim shumë e ruante si ai, ashtu edhe tërë familja e tij.

Hafiz Aliu i përket plejadës së nderuar të figurave të shquara të kulturës sonë. Jeta e tij nuk ka qenë e qetë. Përkundrazi, ajo qe e vështirë, plot shqetësime e brenga, me lëvizje të detyruara nga rrethanat tragjikehistorike.

Edhe pse jetoi në këto rrethana, Hafiz Aliu falë talentit të tij të madh për të krijuar në disa fusha, na ka lënë një trashëgimi të vyer. Prandaj, vepra e tij duhet të kujtohet me nderim, me vlerësim e me mirënjohje nga brezat. Kështu, shpesh duhet të na kujtohet vargu me të cilin ia fillova dhe po e përfundoj, varg ky mbi të cilin të gjithë ne duhet të mendohemi: A ti Dynjanë, a Dynjaja t’mujti ty?

A e mblodhe mallin ti a malli ty?

A e le Dynjanë, a Dynjaja t’la ty?

A ti Dynjanë a dynjaja t’rrejti ty?

14 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 13 qershor 2013

Kulturë

e enjte, 13 qershor 2013

Çmimi ndërkombëtar Pretnar 2013

ESE

Ngjashmëri

Një e dyfishtë nuk është identike, dy të një lloji - binjakë - dallohen fizikisht, megjithatë presupozohen të ngjashëm. Ka edhe dyshe të rreme, si dy kartmonedha me të njëjtin numër serie

Për Koha Javore Astrit Lulushi / Uashington

Në përvojën e përditëshme, gabimi më i zakonshëm ndodh kur njeriu përpiqet të bëj dallim midis dy objekteve të një lloji, siç janë ‘dy partitë’. Me to ndodh, vetëm pjesërisht, si në një mbrëmje ku njëri e lë gotën diku, pra-

në një tjetre, dhe më vonë nuk është në gjendje të thotë se cila është e tija - e ngjashme por jo e njëjtë, as e rremë, as e fabrikuar, sepse gotat nuk janë aty për të gënjyer a mashtruar, siç mund të thuhej për një vepër arti të kopjuar, ose për dy parti me të njëjtën zanafillë.

Një e dyfishtë nuk është identike, dy të një lloji - binjakë - dallohen fizikisht, megjithatë presupozohen të ngjashëm. Ka edhe dyshe të rreme, si dy kartmonedha me të njëjtin numër serie. Qartë, njëra prej tyre është false, por edhe të dyja të vërteta nëse janë prodhuar nga i njëjti fabrikues, por ato ngjajnë edhe në letër, ngjyra, e vlerë.

Kur njerëzit e dijnë se njëra është kopje e tjetrës, ata pak interesohen për vërtetësi a identitet dhe tërhiqen drejt të dyjave për oportunizëm.

Tregohet se, patricët romakë mbetën

të kënaqur estetikisht me kopjen e një statuje greke, kërkuan një firmë të rreme të skulptorit origjinal; turistët në Firence admirojnë Davidin e Mikelanxhelos pa u shqetësuar se skulptura s’është origjinalja. Në muzeun Getty në Malibu të Kalifornisë, pikturat origjinale mbahen në mjedise të mbyllura dhe shumë prej atyre të eksozuara janë riprodhime, por vizitorët pak interesohen të dijnë se cilat vepra janë origjinale dhe cilat të kopjuara.

Në fakt, përkufizimi i termave të tilla si ‘false’, ‘fabrikim’, ‘faksimile’, ‘pseudo’, ‘të rreme’, ‘të paligjshme’, ‘kopje’ (nga vjen edhe ‘kopil’), dhe shprehje të tjera jane pak-a-shumë kundërthënëse, ndoshta për të vetmen arsye të vështirësisë për të përcaktuar se cfarë pikërisht është ‘origjinal’ ose ‘objekt i vërtetë’.

Çmimi ndërkombëtar Pretnar, ambasadorëve të letërsisë dhe gjuhës sllovene, që ndahet nga viti 2004, në Takimin ndërkombëtar letrar të Herbersteinit, gjegjësisht nga viti 2008 në Lirikonfestin ndërkombëtar (Festivali pranveror i arteve lirike), është falënderimi më i lartë kulturor slloven (për kontributin shumëvjeçar të vazhdueshëm apo për kontributin e rëndësishëm të njëhershëm në lidhjet ndërkombëtare letrare, gjegjësisht për njohjen e letërsisë dhe gjuhës sllovene jashtë shtetit) atyre individëve (përjashtimisht edhe dy vetëve apo grupeve) meritorë, në mënyrë të barabartë për shtetasit sllovenë dhe të huaj, që angazhohen botërisht , në frymën e dr. Tone Pretnar-it (1945–1992) për njohjen me letërsinë, gjuhën dhe letrarët sllovenë. Është ky falënderim ndërkombëtar për ata ndërmjetësues kulturorë, që, jashtë Republikës së Sllovenisë, ndër kombet tjera nëpër botë, e përhapin vetëdijen dhe njohurinë e gjallë mbi letërsinë dhe gjuhën sllovene, gjegjësisht që vendosin një dialog të qëndrueshëm ndërkombëtar kulturor, një interesim dhe lidhshmëri (në mes tjerash me njoftimet dhe përkthimin e literaturës së re artistike sllovene, me nxitje dhe me organizimin e mësimit të gjuhës sllovene, si dhe me përkthimin e letërsisë sllovene, me prezantimin e letrarëve bashkëkohorë sllovenë në kombet tjera etj.)

Kriteret e zgjedhjes vlerësojnë të gjitha fushat dhe llojet e veprimtarisë letrare dhe krijimtarisë, me të cilat vërtetohet lidhshmëria e rëndësishme ndërkombëtare si dhe prezantimi i literaturës dhe gjuhës sllovene.

Titulli i Ambasadorit ndahet në takimin XII ndërkombëtar letrar – Lirikonfest 2013 në Velenje.

Që nga viti 2012 në bashkëpunim të zgjeruar me Forumin e kulturave sllave, të gjithë laureatët e Çmimit Pretnar janë edhe Ambasadorë të kulturave sllave. Çmimin Pretnar, gjegjësisht titullin e nderit Ambasador i letërsisë dhe

15 Javore KOHA

Akademia Sllovenia poetike e ka shpallur laureat të çmimit Pretnar për vitin 2013, përkthyesin dhe poetin Nikollë Berishaj, çmimit më të lartë slloven për përkthim të letërsisë sllovene, me të cilin shkon edhe titulli i nderit Ambasador i letërsisë dhe gjuhës sllovene në botë. Çmimi do të ndahet të premtën, më 14. 06. 2013 në Lirikonfest Velenje

gjuhës sllovene e kanë fituar deri më tani: 1. Ludwig Hartinger (Austri), 2. František Benhart (Çeki), 3. Gančo Savov (Bullgari), 4. Božena dhe Emil Tokarz (Poloni), 5. Kari Klemelä (Finlandë), 6. Matjaž Kmecl (Slloveni) dhe Andrej Rozman (Slloveni), 7. Nadežda Starikova (Rusi), 8. Peter Scherber (Gjermani, Austri), 9. Evgen Bavčar (Slloveni-Francë) dhe Orsolya Gállos (Hungari).

Nikollë Berishaj, lindi në Tuz, më 1958, aty edhe jeton dhe krijon. Është shqiptar nga Mali i Zi, me profesion inxhinier i elektroteknikës, përndryshe poet, shkrimtar,përkthyes, esejist... Përkthen nga sllovenishtja, kroastishtja, serbishtja, boshnjakishtja dhe malazezishtja në shqip dhe anasjelltas.

Në Enciklopedinë e Sllovenisë (bl.1, 1987.) është autor i artikullit mbi historinë e marrëdhënieve sllovene-shqiptare.

Në redaksinë dhe përkthimin e tij, më 2008 botoi në Tiranë Antologjinë e poezisë bashkëkohore sllovene. Është autor i Fjalorit sllovenisht-sdhqip dhe shqip –sllovenisht (botimi i parë në Lublanë, 1989, i dyti i plotë[suar në Tiranë, më 2002 dhe 2009). Ka botuar përmbledhjen e poezisë Sub rosa dictum (2001.) dhe romanin Kush e vrau besën (2011.).

Nga Sllovenishtja në shqip ka përkthyer shum[ë vepra letrare dhe shkwencore, në mes tyre Kajetan Kovc Miku im Piki Jakob (1984), Zeljko Kozinc Gjarpëri nën gur, (1989), Slavko Pregl Gjenitë pa brekë (2012), Boris Pahor Nekropoli në botim), Drago Jancar Druri pa emër, në botim); Anton Bebler Hyrje në integrimet evropiane (2008), Milan Jazbec Bazat e diplomacisë (2008), Martin Berishaj Identiteti dhe shtetësia (2010), Jerneja Mlekuz Burek.si (2011) etj..

Nga shqipja ka përkthyer në sllovenisht romanin Prilli i Thyer të Ismail Kadaresë (2006.). Revijalisht janë prezantuar në përkthimin e tij poetët dhe shkrimtarët sllovenë: Edvard Kocbek, Dane Zajc, Maruše Krese, Igor Torkar, Drago Jancar, Milan Dekleva, Suzana Tratnik, Katarina Marincic etj., ndërsa në gjuhën sllovene autorët shqiptarë Migjeni, Kadare, Ujkani, Podrimja, Tufa, Cufaj, Kongoli, Starova, Rreshpja etj..

Nga gjuha malaziase e ka përkthyer edhe romanin e Balsha Brkoviqit Galeria Private (2007).

16 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 13 qershor 2013

Kulturë

e enjte, 13 qershor 2013

17 Javore KOHA

Bisedë me shkas me studiuesin Ruzhdi Ushaku Botimi që do të dalë së shpejti e që pritet të prekë rrënjët e lashtësisë së gjuhës shqipe është një studim mbi dy fraza enigmatike nga vepra “Zogjt” e Aristofanit (shek. V p.e. r.), të shënuara me alfabetin grek, të panjohura dhe të pakuptueshme për greqishten e kohës, dhe deri më sot të pazbërthyera e të pashpjeguara në mënyrë të plotë dhe të gjithanshme shkencore me mjetet e ndonjë gjuhe të Ballkanit.

Koha javore: Z. Ushaku, jemi në vitin jubilar të jetës dhe veprimtarisë Tuaj shkencore. Cilat janë rezultatet që do t’i veçonit nga veprimtaria Juaj gjatë dekadës së fundit?

R. Ushaku: Nga viti 2003, kur Fondacioni LIKA botoi një libër të veçantë për veprimtarinë time shkencore, kanë ndodhur ngjarje të shënueshme në këtë drejtim, si pjesëmarrje në simpoziume me karakter vendor e ndërkombëtar, ligjërata të veçanta shkencore dhe, krahas tyre i kam botuar edhe tri vepra dhe disa studime të veçanta edhe në gjuhë të huaja-botërore.

Ndër këto vlen të ceket vepra ime “Ndihmesa onomatologjike nga hapësira iliro-arbërore” (Prishtinë, 2006), “Ulqini nga dritaret e kohës” me bashkautorin Jusuf Lika (Ulqin, 2006) dhe “Ulqini në përmasa kërkimi dhe frymëzimi” (Ulqin 2010). Me sa jam i informuar, kritika i ka pritur mirë dhe janë vlerësuar si risi tematike-shkencore, përkatësisht edhe risi konceptuale, sepse këto dy të fundit, përveç karakterit diturak, gërshetohen apo përshkohen edhe me frymë dhe formë artistike-publicistike, duke plotësuar një zbrazëti të llojit të vet me tematikë nga Ulqini. Besojmë se ky i fundit dëshmon që Ulqini zë vend të denjë në kontekstin e historisë dhe kul-

Ka ende mjaft projekte që presin

turës së lashtë bregdetare të Adriatikut dhe Mesdheut.

Gjatë kësaj dekade (viti 2011), pas një pritjeje gati 15 vjeçare, ka parë dritën një vepër shumë voluminoze për jetën dhe veprën e Profetit Muhamed, shkruar me gjuhën burimore frënge. Jam krenar që përkthimi im në shqip është i treti me radhë, pas përkthimeve në gjuhën turke dhe atë kroate-serbe. Në ndërkohë, ndoshta është përkthyer edhe në ndonjë gjuhë tjetër. Në dallim prej përkthimit më të hershëm në gjuhën kroate-boshnjake sipas botimit

të parë në frëngjisht, përkthimin e kam bërë nga ribotimi i pestë, përkatësisht i gjashtë, i cili është mbi 30% më voluminoz se botimi i parë.

Koha javore: Ka disa kohë që Ju keni paralajmëruar botimin e një studimi që prek rrënjët e lashtësisë së gjuhës shqipe. Kur pritet dalja në dritë e tij?

R. Ushaku: Është ky një studim mbi dy fraza enigmatike nga vepra “Zogjt” e Aristofanit (shek. V p.e. r.), të shënuara me alfabetin grek, të panjohura dhe të pakuptueshme për greqishten e kohës,

dhe deri më sot të pazbërthyera e të pashpjeguara në mënyrë të plotë dhe të gjithanshme shkencore me mjetet e ndonjë gjuhe të Ballkanit.

Studimi ka zënë fill në vitin 2010 dhe si sprovë e parë ka përfunduar më 2011, me ç’rast e kam parë të arsyeshme ta botoj për përdorim të brendshëm në një numër fare të vogël ekzemplarësh.

Dhe ja ku sot po e botoj si të tillë, me ndonjë ndërhyrje të vogël, korrigjime kryesisht teknike.

Në fund, mora guximin që këtë variantsprovë ta bëj publike për një opinion më të gjerë, me një tirazh të kufizuar, pas të cilit, sipas nevojës, mendoj ta botoj si më të plotë, pasi kam lënë pa i thënë edhe shumë të dhëna nga hulumtimet e pastajme, eventualisht edhe në funksion të përgjigjjeve plotësuese në reagimet e opinionit të gjerë intelektual apo shkencor.

Koha javore: Njëra ndër enigmat të cilës ende nuk i është dhënë përgjigjje shkencore është prania ose jo e Servantesit në Ulqin.

Me sa di, ka kohë që Ju merreni me zgjidhjen e kësaj enigme?

R. Ushaku: Lidhur me këtë çështje të diskutuar dhe të diskutueshme, si në shkencë ashtu edhe në publicistikë, kam qenë i interesuar që nga vitet e 60-ta të shekullit XX, dhe atëbotë kam marrë disa shënime nga informatorë të besueshëm përkitazi me gojëdhënën për “Servantesi në Ulqin”.

Edhe në veprat e mia për Ulqinin, kam shprehur mendimin tim hipotetik, përkatësisht nuk kam patur guxim as argumente të duhura për të pohuar diçka të tillë, por gjithnjë kam mbledhur materiale të ndryshme lidhur me këtë çështje. Më në fund, pas një pune sistematike arrita kah fundi i këtij projekti i cili besoj se do të jetë me interes shkencor-historik dhe në të mirë të tezës sime mjaft të bazuar se “Servantesi e ka pasur Ulqinin të njohur dhe, qoftë nga koha e aventurave të tij ushtarake apo luftarake, qoftë edhe si rob lufte.

Pra, në një mënyrë ose tjetër, ai do të ketë qenë edhe shpirtërisht i motivuar edhe nga ky qytet i lashtë bregdetar i cili atëbotë nuk ka qenë i panjohur për “Betejën e Lepantos”, i njohur edhe si qytet strategjik me traditë kusareske të kohës dhe tregtinë me robër të luftës.

Sidoqoftë, materialet, studimet e mia për këtë çështje që kapin rreth 80 faqe standarde të kompjuterit, besoj se do të jenë më se të mjaftueshme edhe për diçka më shumë se për një hipotezë pune.

Koha javore: Një pjesë të krijimtarisë

Tuaj ia keni kushtuar Ulqinit. Cili është emëruesi i përbashkët i këtyre veprave?

R. Ushaku: Përveç faktit të cekur esencial për karakterin krahasues të disa temave e motiveve letraro-artistike që Ulqinin e reflektojnë si pjesë të kulturës mesdhetare, librat në fjalë përveç karakterit instruktiv, informativ, kryesisht të mbështetur në kronika, artefakte, monumente si bazë realiste për shkencën e arkeologjisë, epigrafisë, traditës kulturore, me formën eseistike duhet të kenë edhe efekte, përjetim shpirtëror si një këndshikim por edhe përjetim i përmasave meditative-artistike.

Sa i takon aspektit rigoroz shkencor, Ulqini ka qenë për mua objekt kërkimi dhe studimi shumë më herët në botimet e mia filologjike që kanë të bëjnë me mitologjinë, terminologjinë detare peshkatare, homerologjinë në atë masë saqë nuk i ka lënë indiferentë as studiuesit kompetentë eminentë. Njëri prej këtyre studimeve që bën fjalë për çështje homerike është i botuar integralisht edhe në gjuhën japoneze nga Hiroshima University në vitin 1993.

Koha javore: Cilat janë projektet tjera që planifikoni t’i realizoni në të ardhmen?

R. Ushaku: Projekte ka ende që po presin gjatë për arsye të ndryshme, kurse kohë nuk ka mbetur shumë, aq më parë që mbamendja sa vjen e rrallohet, ndërsa energjia krijuese zvogëlohet. Sidoqoftë, e kam thuajse të gatshëm prej moti një vepër të llojit “Studime të reja filologjike” prej të cilave gjysma e punimeve e ka parë dritën në simpoziume të ndryshme, kurse gjysma tjetër është e pabotuar.

Kam në dorëshkrim një lloj novele mbi baza edhe të dokumenteve “Enigma e Valdanosit”, e cila “po pushon” mbi 10 vjet, por edhe një studim voluminoz mjaft atraktiv dhe i dobishëm për gjurmë a reflekse homerike nga një areal i Ilirisë, ku përfshihet edhe treva e Ulqinit, e kështu me radhë. “Pasha kohën!”

Bisedoi: I. Kallaba

18 Javore KOHA

Mozaik

e enjte, 13 qershor 2013

Mozaik

e enjte, 13 qershor 2013

19 Javore KOHA

Shkolla fillore “Marshali Tito” kremtoi ditën e saj Botimi që do të dalë së shpejti e që pritet të prekë rrënjët e lashtësisë së gjuhës shqipe është një studim mbi dy fraza enigmatike nga vepra “Zogjt” e Aristofanit (shek. V p.e. r.), të shënuara me alfabetin grek, të panjohura dhe të pakuptueshme për greqishten e kohës, dhe deri më sot të pazbërthyera e të pashpjeguara në mënyrë të plotë dhe të gjithanshme shkencore me mjetet e ndonjë gjuhe të Ballkanit.

Krenar për punën e vet Kurti, Mefit Tela, Abaz Mustafa, Muho Ceka, Rudi Goga, Hinda Llolla, Emina Muja, Martin Kocoviq, Lubo Llukiq e të tjerë thonë fjalë të mira për nxënësit e tyre, për të cilët shprehen se tashmë nuk janë më fëmijë të vegjël, por njerëz të rritur. Të gjithë mësimdhënësit e shkollës deklarohen të kënaqur me suksesin e nxënësve si në aktivitete mësimore ashtu edhe jashtë tyre. “ Këtë gjeneratë, e cila sivjet për herë të parë do të japë provim maturën e vogël, e karakterizon edukata, sjellja e mirë e cila vërehet përmes nderimit të mësimdhënësve, respektimit të ndërsjelltë dhe tolerancës. Ndjehemi krenar dhe fatlum për këtë gjeneratë të gjysmëmaturantëve e cila tek ne ka lënë përshtypje të mëdha. Me arsye mund të lavdërohemi me rezultatet e arritura në procesin edukativo-arsimor të nxënësave tanë, gjë të cilën e dëshmojnë 16 mirënjohje prestigjioze “ Lluça”, thonë me sinqeritet mësimdhënësit, duke u uruar nxënësve të tyre të jenë të mirë e të suksesshëm , sikur kanë qenë në shkollën fillore, të kenë shëndet dhe fat në jetën e tyre.

Gjekë Gjonaj

E premtja e kaluar ishte një ditë e veçantë për nxënësit dhe mësimdhënësit e Shkollës fillore “ Marshali Tito” në Ulqin. Atë ditë në lokalet e kësaj shkollë me një traditë të gjatë të punës së suksesshme në arsimimin dhe edukimin e nxënësve të kësaj komunë u shënua 25 maji - Dita e shkollës. Të pranishëm në këtë manifestim solemn ishin nxënës, mësimdhënës, udhëheqësia e shkollës, prindër, ish arsimtarë të kësaj shkollë, drejtor të shkollave të kësaj komunë , kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, kryetari i parlamentit të këtij qyteti, Milazim Mustafa, përfaqësues të tjerë të Komunës së Ulqinit, dhe përfaqësues të Policisë së Ulqinit.

Me një program kulturoro-artistik të organizuar nga nxënësit e shkollës nën mbikqyrjen e arsimtarëve të gjuhës shqipe, arsimtarëve të kulturës muzikore dhe të tjerëve, e bënë më madhështor shënimin e ditës së shkollës. Fillimisht u intonua hymni i Malit të Zi. Më pas ka vazhduar programi i larmishëm kulturoro-artistik në gjuhën shqipe, malazeze dhe angleze i gërshetuar me recitime, këngë, valle, inter-

Shkolla fillore është diçka që nuk harrohet

pretime në piano, violinë e koreografi të tjera që u pëlqyen nga të pranishmit.

Zadrima: Rezultatet e arritura flasin për punën tonë të mirë

Për rezultatet e arritura këtë vit shkollor në procesin edukativ dhe arsimor të kësaj shkollë, foli Martin Zadrima , drejtor i shkollës.

Ai e vlerësoi punën e personelit arsimor në këtë shkollë, duke thënë se vetë rezultatet e treguara dhe suksesi i nxënësve flasin më së miri për punën tonë të mirë. “ Sa i përket suksesit të përgjithshëm në nivel të shkollës 80 për qind e nxënësve kanë arrijtë sukses pozitiv. Nga

gjashtë paralele të klasëve të nënta që përfunduan vitin shkollor, 99 nxënës kanë treguar rezultat pozitiv, të shkëlqyeshëm janë 38, prej të cilëve 16 janë fitues të diplomës “ Lluça”: Ajdina Metanoviq ( nxënësja më e mirë e gjenaratës) Besart Hoxhiq, Rajmond Gjonaj, Blendi Çapriqi, Miranda Maku, Leudrita Mustafa, Antoneta Elezoviq, Aksa Murati, Maida Gjoni, Marina Luliq, Kristina Junkoviq, Lenka Llalloviq, Katarina Marnikoviq, Nagja Nuculloviq, Amella Muriq dhe Katarina Kujunxhiq.

Edhe sivjet nxënësit tanë kanë marrë pjesë në gara shtetërore në disa lëndë.

Sukses të lartë veçmas treguan Ajdina Metanoviq dhe Marina Luliq nga

gjuha gjermane, të cilat zunë vendin e dytë dhe tretë në nivel shtetëror, kurse mentori i tyre i gjuhës gjermane Bernd Vogel u shpall me meritë mentori më i mirë në Mal të Zi në katër vitet e fundit, i cili është ndër profesorët e rrallë që mësimin në orë e shpjegon në mënyrë interesante përmes lojës dhe komunikimit të vazhdueshëm në gjuhën gjermane”, tha Zadrima. Sipas tij këto rezultate dhe ky sukses i nxënësve është arrijtë falë organizimit të mirë të punës së arsimtarëve dhe besimit që tregojnë nga viti në vit prindërit për punën tonë.

Njerëz të vegjël dhe të mëdhenj

Mësimdhënësit e shkollës, Abdullah

Gjysmëmaturantëve shembullorë dhe atyre me sukses të shkëlqyeshëm të kësaj shkollë u vjen mirë për suksesin e arritur. Ata thonë se për të arritur këtë sukses u është dashur të mësojnë në mënyrë sistematike, duke shtuar se për suksesin e tyre meritat më të mëdha i kanë mësimdhënësit dhe prindërit e tyre të cilët i kanë përkrahur që nga takimi i parë me mësuesin në foshnjore. Por ajo që ata do ta mbajnë mend gjithmonë sigurisht janë ditët e përbashkëta shkollore. “ Na vjen keq që e lamë shkollën fillore, sepse për të mbajmë shumë kujtime. Ajo është diçka që nuk harrohet”, thonë shoqet e klasës Leudrita, Lejla, Antoneta, Emina dhe Miranda. Ngjashëm shprehen edhe shokët e tyre Besarti, Blendi, Rajmondi, Arlindi dhe Fitori . “Gjatë shkol-

limit nëntëvjeçar kemi patur momente të bukura.Jemi shoqëruar me njëritjetrin. Së bashku kemi kaluar mjaft çaste të kënaqshme, të cilat nuk do t’i harrojmë kurrë, sikurse as mësimdhënësit tanë të dashur nga të cilët mësuam që të bëhemi njerëz të ditur dhe të kulturuar”, pohojnë ata dhe shtojnë se nuk kanë frikë nga matura e vogël, sepse për këtë provim nga gjuha shqipe, matematika dhe lënda zgjedhëse i kanë përgatitur profesorët e tyre.

Revista e shkollës “ Fjala jonë”

Me rastin e shënimit të ditës së shkollës u promovua numri 9-të i revistës shkollore “ Fjala jonë” në gjuhën shqipe dhe gjuhën malazeze. Në faqet e kësaj reviste janë botuar punime të nxënësve të talentuar në lëmi të ndryshme, artikuj , ku bëhet fjalë për suksesin e nxënësve të dalluar në shkollë dhe jashtë saj, garat e ndryshme shkollore, komunale, shtetërore dhe ndërkombëtare. Poashtu në faqet e kësaj reviste kanë zënë vend edhe ngjarje e aktivitete të ndryshme punuese dhe organizative të kësaj shkollë gjatë këtij viti shkollor, pastaj punime letrare të nxënësve në poezi dhe prozë, fjalë të urta popullore, kuriozitete, kuizi, fjalëkryqi, punime artistike nga lënda e artit figurtaiv të nxënësve , anketa me nxënës, dhe preferencat e nxënësve nga fusha e muzikës, filmit dhe letërsisë.

Mesazh urimi

Natyrsiht se të gjithë nxënësit nuk kanë mundur të jenë njëlloj të suksesshëm ,por tani kanë mundësinë dhe rastin të zgjedhin atë që dëshirojnë, atë që u intereson . Ajo çka është më e rëndësishme është fakti që gjatë shkollimit të mëtejshëm të jeni njerëz të mirë. Dhe këtë u lutemi që gjithmonë ta keni në mendje. Sepse fitimi më i madh i shkollës, i shoqërisë dhe i prindërve tuaj është që ju të formoheni si njerëz të dobishëm. Mësoni, mësoni dhe vetëm mësoni. Mësimi ju ofron sfida të shumta.

20 e enjte, 13 qershor 2013

Panoramë

Panoramë

Javore KOHA

Samanta Karavella fiton “Top Fest 10”

Daniela Koka, modelja e njohur e agjencisë së modës “Gecjan fashion Group”, është zgjedhur të përfaqësojë bukurinë shqiptare në “Miss Beauty of the World 2013” që mbahet në kryeqytetin e Kirgistanit, Bishkek.

Kjo është hera e parë që Shqipëria do të ketë përfaqësuesen e vet në këtë konkurs të madh bukurie. Daniela është zgjedhur për të përfaqësuar Shqipërinë në “Miss Beauty of the World” pas një konkursi që zhvilloi “Gecjan fashion Group”, ku në mesin e 130 konkurrenteve, juria profesionale vendosi që ajo të jetë vajza fatlume që do të ketë mundësinë të shkëlqejë në këtë garë.

Udhëtimi i bukuroshes në këtë konkurs bukurie do të financohet nga “My Pub” – Prizren, ndërsa për veshjen e saj është përkujdesur Lela Fashion.

Drejtuesit e “Miss Beauty of the World 2013”, shprehen shumë të kënaqur që Shqipëria do të jetë njëra ndër 70 shtetet që do garojnë për të fituar titullin e më të bukures në botë.

Daniela, para nisjes për ne Kirgistan, pritet të shkojë në Prishtinë për të realizuar edhe setin e dytë të fotografive me njërin nga fotografët më të mirë shqiptarë, Avni Selmani.

Samantha Karavella është fituesja e “Top Fest 10” me këngën e saj “Loti i fundit”. Mes emocionesh, Samanta falënderoi bashkëpunëtorët e këngës së saj, si dhe ata që e votuan në këtë mbrëmje spektakolare, të festivalit më të madh të muzikës moderne shqiptare.

“Jam shumë e emocionuar. Nuk e prisja që ta fitoja unë”, ishin fjalët e para të artistes, pas marrjes se çmimit, që u prezantua nga fituesja “Top Fest 9”, Elhaida Dani.

Në mbrëmjen finale të edicionit të 10-të të “Top Fest”, u ngjitën në skenën e Pallatit të Kongreseve artistë nga mbarë trevat shqiptare, të cilët performuan live në kategori të ndryshme.

Fituesja e madhe u përzgjodh me votat e jurisë së festivalit, bashkuar me votat që publiku dha pas një televotimi të hapur në minutat e fundit të finales.

Në kategorinë “Best Group”, “Offchestra u përzgjodh si grupi më i mirë. Çmimin “Best male” e fitoi artisti Andos, ndërsa për kategorinë “Best New Artist”, çmimin e fitoi “The Code”.

Marsela Çibukaj, e shpallur e dyta në “The Voice of Albania 1”, është këngëtarja më e votuar në internet.

Një artiste që është rritur me “Top Fest”, Naza fitoi çmimin “Top Albania Radio”, me këngën e saj “Dëgjo zemrën”.

Fituese e Çmimit “Best RNB” u shpall Ajsel. E mirënjohura Kamela Islamaj u përzgjodh më e mira në kategorinë “Best Pop Rock”.

Samantha Karavella rrëmbeu edhe Çmimin “Best Female”, kurse Albërie Hadërgjonaj Çmimin “Best Balade”.

Daniela Koka në “Miss Beauty of the World”

e enjte, 13 qershor 2013

21 Javore KOHA

“Fisnikët”, vlerësim për karrierën Fisnikë në jetën e përditshme, fisnikë në familje, Fisnikë në art. Ky është grupi i njohur pop-rock, i cili rriti dhe edukoi me muzikën e tij për dekada me radhë gjenerata të ndryshme të rinjsh. Të vlerësuar ndër vite me çmime, grupi kosovar hyri në historinë e muzikës shqip që në vitet ’78, duke krijuar hite, jo vetëm në një zhanër të palëvruar shumë deri asokohe, por edhe me tekstet, të cilat për herë të parë tek ne vinin krejt ndryshe; me mesazhe të forta sociale, politike, guximi, ndjenje, por edhe humori e satire!

“Fisnikët” u formuan si grup në një kohë kur në Kosovë mbizotëronte një klimë e përshtatshme për kultivimin e rock-ut. E nëse asokohe sapo kishin filluar të nuhateshin notat e para autoktone në këtë zhanër me grupet “Gjurmët”, “Ilirët”, “Minatori”, etj. banda e “Fisnikëve” e plotësoi kornizën me stilin e veçantë të të bërit muzikë me rock akustik.

Edhe pas 33 vitesh në skenë, grupi “Fisnikët” duartrokitet po aq fort sa në daljet e para në skenë. Ata u vlerësuan edhe me çmimin e Karrierës në një nga veprimtaritë muzikore më të ndjekura në Kosovë, “VideoFest 2013”.

Ajo njihet si aktore, shkrimtare, producente dhe humanitare. Shumë e talentuara Masiela Lusha fitoi famë në serialin televiziv “George Lopez” dhe qysh në moshë të vogël ajo u shqua për talentin e saj.

Revista “Teen Magazine” do ta cilësonte atë si ndër pesë të rinjtë që do të kishte shansin e suksesit. Në fushën e letërsisë, Masiela u cilësua si shkrimtarja më e re në botë, 12 vjeçare, që publikon një libër në dy gjuhë. Disa vite më parë, ajo themeloi Fondacionin “Fëmijët e Botës”, ndërsa këtë vit është bërë Ambasadore Ndërkombëtare për të Rinjtë me Fondacionin Athgo që promovon sipërmarrjen botërore dhe mbështetet nga UNICEF dhe Banka Botërore.

Në një bisedë për Zërin e Amerikës, Masiela ka treguar se aktrimi nuk ka qenë synimi i saj fillestar.

“Kur isha 7-8 apo 9 vjeçare nuk e dija se çfarë ishte aktrimi. Nuk i kuptoja kamerat apo vetë makinerinë pas kësaj industrie. Ishte një agjent i cili erdhi në Detroit të shtetit Michigan në kërkim të talentëve të rinj. Mamaja ime mendoi se ishte një ide e mirë për të provuar shanset në këtë industri. Mes qindra konkurruesve ai zgjodhi tre vetë që i ftoi në qytetin Los Angeles dhe unë isha mes tyre. Kjo ishte eksperienca ime e parë dhe nuk ishte zgjedhja ime e parë në jetë, por jam shumë e lumtur që e ndoqa dhe në të vërtetë ndryshoi kursin e jetës time”, ka thënë Lusha e cila jeton në SHBA.

Masiela Lusha: aktrimi më ndryshoi kursin e jetës

22 e enjte, 13 qershor 2013

Te k n o l o g j i

Mozaik

e enjte, 13 qershor 2013

Javore KOHA

HTC ka prezantuar modelin e ri të telefonit të mençur HTC Desire 600, të cilin kompania ka thënë se do ta lëshojë në treg gjatë muajit qershor, edhe pse nuk ka dhënë detaje për datën e saktë të debutimit.

Mirëpo, burime jozyrtare thonë se kompania tajvaneze do të debutojë në treg me HTC Desire 600, gjatë javës së ardhshme, ose më 19 qershor më saktë.

HTC Desire 600 është një model i ri i telefonit Android, i cili posedon dy sim-kartela, ndërsa i njëjti vjen me ndërfaqen e famshme të kompanisë, HTC Sense 5 dhe HTC BlinkFeed. Procesori i këtij modeli të telefonit thuhet se do të jetë quad core në 1.2Ghz Qualcomm Snapdragon 200.

Specifikat tjera të HTC Desire 600 përfshijnë edhe ekranin me diagonale prej 4.5 inç në qHD Super LCD2, me rezolucion prej 540 x 960 pikselëve, ndërsa telefoni ka edhe kamerën e pasme me 8 mega-piksel, e cila mund të incizojë video në HD 720p.

Në Qendrën Kulturore të Ulqinit të martën u përurua libri “Kraja me veçantitë shestanase në rrjedhën e shekujve”

HTC prezanton Të dhëna shumëdimensionale modelin Desire 600 me përmasat të një enciklopedie

iPhone 6, me ekran 4.8”, në fillim të 2014?

Gjenerata e re e telefonit të Apple, iPhone 6 mund të vijë në fillim të vitit të ardhshëm, ndërsa modeli i ri i iPad Mini, me ekran Retina mund të vonohet deri në fund të këtij viti, para se të paraqitet në tregun global.

Hulumtimi i ri i Citi Research gjithashtu thotë se prodhimi Nokia EOS është duke i versionit të ri të iPhone, 5S, punuar në pajisjen e saj të është shtyrë për dy deri në re Windows Phone 8. Purekatër javë.

View posedon sensorin Në raportin e Citi thuhet se e kamerës prej 41 megame rrjedhat e fundit, përpiksel dhe thuhet se edhe doruesit nuk mund të presin Nokia EOS do të posedojë që iPhone 5S të lëshohet në treg gjatë muajit shtator, edhe pse kështu kamerë të ngjashme. Së ishte planifikuar fillimisht nga Apple, por edhe nëse ndodh që kompania fundi, nëpër internet kanë do të jetë e gatshme ta freskojë modelin e fundit të telefonit të saj të rrjedhur fotot aktuale të pajisjes së re të Nokias, e cila ka një famshëm, në iPhone 5S, ka shumë gjasa të ndodhë që sasia e prodhuar kamerë të madhe në pjesën e prapme, një blic masiv për një të mos jetë e mjaftueshme. pajisje të tillë si dhe një dritë asistuese për fokusim.

Në fund të raportit, Citi ka thënë se përpos iPhone 5S, mund të pritet Pajisja në foto mund të jetë vetëm prototipi i pajisjes aktuale pasi që pjesa ‘XX Mega Pixel’ tregon që ky nuk është version edhe një version tjetër i iPhone me ekran me diagonale e cila arrin në 4.8 final. Deri tani nuk ka informata mbi planet e Nokias për lansi- inç, i cili sipas tij do të paraqitet në treg në tremujorin e parë të vitit 2014. min e kësaj pajisjeje. iPhone 5 ka ekranin e ndjeshëm në prekje me diagonale prej 4 inç.

Nokia EOS, smartphone me kamerë 41 megapiksel

23 Javore KOHA

Ulqin – Në Qendrën Kulturore – Ulqin të martën u përurua libri “Kraja me veçantitë shestanase në rrjedhën e shekujve”, në të cilin janë përmbledhur kumtesat nga konferenca shkencore e organizuar në Ulqin më 7-8 tetor 2013 nga Shoqata “Don Gjon Buzuku” me ndihmën e Qendrës së Studimeve Albanologjike në Tiranë dhe Komunës së Ulqinit.

Kryeredaktori i botimit, prof. Dr. Simë Dobreci, tha se merita kryesore për këtë libër iu takon pjesëmarrësve të konferencës shkencore me referatet e tyre.

Duke sqaruar mosmarrëveshjet me kryesinë e Shoqatës “Don Gjon Buzuku” dhe përfaqësuesit e Qendrës së Studimeve Albanologjike, të cilët edhe pse organizatorë të konferencës nuk morën pjesë në përurimin e librit, ai tha se kjo lindi për shkak se “disa anëtarë të Shoqatës ‘Buzuku’ kërkonin që t’i bashangjiteshin këtij libri edhe disa referate që nuk ishin në program të konferencës, çka unë nuk mund ta lejoja”.

Sipas tij, “kjo dhe disa kërkesa për ndryshime në fillim të librit”, që për të nuk

ishin normale, ishin shkaqet e mosmarrëveshjes.

“Në këtë mënyrë fillova të besoj që libri kurrë nuk do të botohet. U konsultova me disa vetë dhe vendosa ta botoj librin”, u shpreh Dobreci.

Anëtari i redaksisë shkencore të librit, prof. Dr. Ruzhdi Ushaku tha se është i befasuar këndshëm me strukturën e veprës.

“Metodat apo qasja interdisiplinare e studimit të problemeve të ndryshme ka dalë si realitet edhe në këtë vepër.

Këtu kemi histori, gjeografi, filologji, folklor, onomastikë, politikë, ekonomi, arkeologji etj.”, u shpreh ai.

Në fjalën e tij, Ushaku përmendi edhe ndonjë të metë të librit në aspektin teknik, por që sipas tij nuk ia zbehin atij vlerën.

Prof. Dr. Hajrullah Koliqi, anëtar i Këshillit redaktues të librit, i cili nuk ishte i pranishëm në përurim, në recensionin e tij e cilëson këtë libër si “përmendore të kujtesës historike të Shestanit dhe të Krajës në tërësi”.

“Kumtesat në fjalë sollën prurje të reja dhe me interes, jo vetëm për Krajën dhe Shestanin, por edhe më gjerë.

Ato shquhen për rigorozitet dhe korrektesë shkencore-metodologjike, për mbështetje në burime relevante, për gjuhë të pastër shqipe dhe terminologji shkencore”, thekson ai.

Sipas Koliqit, në këtë përmbledhje ka kumtesa që trajtojnë aspekte dhe vlera të kulturës shpirtërore të këtyre trevave të Nënrumisë.

Për Dr. Nail Dragën, anëtar i Këshillit redaktues të librit, në këtë botim paraqiten të dhëna shumëdimensionale duke marrë përmasat e një enciklopedie shkencore për Krajën.

Sipas tij, botimi paraqet një kontribut me vlerë në avancimin e vlerave të përgjithshme shkencore, kulturore për këtë krahinë etnografike.

“Punimet e publikuara janë dëshmi se kemi të bëjmë me avancimin e vlerave të trashëgimisë kulturore të këtij mjedisi. Madje nuk e teprojmë nëse themi se Kraja paraqet një thesar të veçantë për hulumtime shumëdimensionale e sidomos nga fusha e gjuhësisë, folklorit dhe etnologjisë”, tha ai.

Vlerësime për librin dhanë edhe Ali Gjeçbritaj, Gjokë Dabaj, Prof. Dr. Abduli.k. lah Zymberi dhe Zylfije Gjoni.

24 e enjte, 13 qershor 2013

Mozaik

Mozaik

e enjte, 13 qershor 2013

Javore KOHA

Shkolla fillore “Gjergj Kastrioti – Skënderbeu” në Triesh kremtoi Ditën e Shkollës dhe 126-vjetorin e punës së saj

Mbi një shekull arsim e kulturë Lidhja në internet, biblioteka shkollore dhe mësimi në kabinete rrisin cilësinë e mësimëdhënjes.

Këtë vit doli gjenerata e 51-të e semimaturantëve, kurse nxënëse e gjeneratës u shpall Kristina Ivanaj.

Krahas Shpërblimit “Vëllezërit Gjonlekaj” u nda edhe Mirënjohja “Shkëndija e dijes“ nga Fondacioni „Prof. dr. Pjetër Toni Gjuravçaj“.

Në krahët e shpateve të Kazhenikut, në qendër të Trieshit, që me krenari mbi një shekull lëshon rreze drite e diturie – Shkolla nëntëvjeçare “Gjergj Kastrioti Skënderbeu”, ku ndjekin shkollimin malësoret e vegjël zemërbardhë, javën e kaluar kremtoi Ditën e Shkollës dhe 126-vjetorin e punës dhe ekzistimit të saj.

Dhe si përherë kur shënohet kjo ditë, edhe kësaj radhe në këtë kremte kishin ardhur prindërit e nxënësve, veprimtarët dhe përfaqësuesit e bashkësisë vendore, mysafirë – donatorë, bashkëpunëtorë e dashamirë të arsimit nga Malësia e Podgorica, e më në numër gjithsesi - trieshjanët. Sepse, ashtu siç dhe apostrofoi në fjalën e rastit drejtori i shkollës Zef Gjuravçaj, “secila festë e kremte shkollore është festë e jona e përbashkët ngase trieshjanët edhe para një shekulli kanë ditur ta duan e çmojnë dijen e librin, shkollën e arsimin, atëherë e sot, kudo që gjen-

den e jetojnë, qoftë këtu apo në diasporë. Këtë vatër të diturisë e të

dritës, këtë tempull të edukimit e të kulturës e duan, e adhurojnë, e ndih-

mojnë dhe e kujtojnë, sepse të gjithë kanë kaluar nëpër bankat e shkollës së vendlindjes e cila gjatë ekzistimit të saj e ka arsyetuar misionin dhe veprimtarinë e vet arsimore, edukative e kulturore, duke zhvilluar e ndërtuar mbi një shekull popullaritetin e vet me rezultate të lakmueshme përmes afirmimit të nxënësve dhe brezave më të suksesshëm të saj që më së miri dëshmon për cilësitë e aftësitë punuese të kuadrove të profileve e vokacioneve të ndryshme që kanë vepruar në këtë vatër edukativo – arsimore mbi një shekull.

E kujtojnë ish nxënësit shkollën jo vetëm si institucion ku mësuan shkrim–lexim dhe i morën njohuritë bazë, por i kujtojnë mësuesit e parë, arsimtarët, profesorët, pedagogët dhe drejtorët që e udhëhoqën nëpër harqe të ndjeshme kohore duke lënë vepra madhore e të pashlyera dhe që duhet dhe meritojnë në çdo kremte shkollore t’i përmendim e t’i

përkujtojmë me pietet e respekt të veçantë.”

“E them këtë me dashje”, nënvizoi drejtori Gjuravçaj, “sepse ne pasuesit e tyre duke i kujtuar ata, nderojmë veprimtarinë e lashtësinë dhe ruajmë kontinuitetin e këtij tempulli të shtrenjtë jo vetëm për Trieshin e Malësinë, por edhe më gjerë”.

Bilanci vjetor i mësimëdhënies u cilësua lart nga stafi drejtues i shkollës duke theksuar se kjo shkollë po merr konturet e mësimit bashkëkohor të shekullit XXI duke konfirmuar se lidhja në internet, vënia në funksion e bibliotekës shkollore, kuadri profesionist si dhe mësimi në mësonjtore të informatikës, kabinete të fizikës, kimisë dhe të biologjisë e arsyetojnë këtë konstatim duke lënë hapësirë për të krijuar kushte edhe më optimale në të ardhmen për zbatimin e plotë të reformës shkollore.

Gjithë këtë e ilustron edhe nota mesatre e shkollës në fund të Periudhës së Tretë të Klasifikimit që shprehet me 3.84, si dhe vlerësimi intern – ekstern në testimet nacionale për ciklin e parë, dytë dhe të tretë, ku vërtetohet cilësia dhe kontinuiteti i mësimëdhënies në nivel të shkollës.

Si gjithëherë, edhe kësaj radhe kremtja e Ditës së Shkollës ishte përmbushur me program tejet të begatshëm kulturo- artistik, ku u promovua afiniteti dhe talenti i nxënësve trieshjanë duke treguar imagjinatën e bujshme e të pashoqe, të shprehur me programin e pasur dhe të larmishëm. Recitali “Kjo tokë muze emrin e ka nënë – kjo tokë muze emrin e ka dashuri” i dha përmbajtje të veçantë gjithë këtij manifestimi ku nxënësit e nëntvjeçares i kënduan Shkollës së vendlindjes, Trieshit, Malësisë, Gjergj Kastriotit e Nënë Terezës. Është vështirë të veçosh nga të gjitha ato recitime, pikë muzikore, vallëzime ritmike dhe interpretime burimore, por edhe aktrime se kush ishte më i suksesshëm. Megjithatë, çdo pikë e intepretuar u mirëprit dhe u shpërblye me duartrokitje frenetike, kurse gëzimi në fytyrat e të gjithë të pranishmëve e posaçrisht në portretet e prindërve të tyre vërehej në çdo moment, përcjellë me lot gëzimi.

Në vazhdim të solemnitetit, drejtori i Shkollës përgëzoi gjeneratën e 51-të të semimaturantëve dhe njëheri gjeneratën e parë të shkol-

25 Javore KOHA

Mirënjohja “Shkëndija e dijes” Në shenjë respekti dhe kujtimi ndaj të dashurit tonë, doajenit të arsimit, i cili në shkollën e vendlindjes “Gjergj Kastrioti – Skënderbeu” punoi, arsimoi, edukoi dhe e drejtoi për shumë vjet, Fondacioni “Prof. dr. Pjetër Toni Gjuravçaj” ka vendosur që nga viti shkollor 2012/2013 të shpërblejë një nxënës me sukses më të mirë në ciklin e lartë, me rastin e Ditës së Shkollës me Mirënjohjen “Shkëndija e Dijes“‘. Çmimi do të ndahet për çdo vit në mënyrë tradicionale dhe krahas Mirënjohjes fituesit do t’i jepet një shumë në të holla në vlerë prej 100 euro.

Jemi të mendimit se ky lloj shpërblimi, ashtu siç është edhe emërtuar, do të nxisë ngritjen e nivelit të mësimit në shkollën e Triepshit dhe se brezi i ri do të eci gjurmave të dashurit tonë duke përhapur shkëndija dije“, thuhet në njoftimin publik të Fondacionit „Prof. dr. Pjetër Toni Gjuravçaj“ drejtuar Drejtorisë, Këshillit të Arsimtarëve dhe kolektivit punonjës të Nëntëvjeçares ‘’Gjergj Kastrioti Skënderbeu’’ në Triesh.

limit nëntëvjeçar duke shpresuar se do të vazhdojë rrugën më të mirë të brezave të reja të kësaj shkolle, duke ecur udhës së njohurive të reja, t’i shijojnë frytet e shkollimit, t’i gëzojnë prindërit, por edhe arsimtarët me të cilët u shoqëruan plot nëntë vjet.

Nxënëse e gjeneratës u shpall Kristina Ivanaj, përndryshe laureate e Mirënjohjes ”Shkëndija e dijes” së Fondacionit “Prof. Dr. Pjetër Toni Gjuravçaj”, kurse me Shpërblimin Vjetor “Vëllezërit Gjonlekaj” u shpërblye nxënësja po ashtu e klasës IX, me sukses të shkëlqyer - Kristijana Cacaj.

Për sukses të shkëlqyeshëm dhe veprimtari shkollore, Drejtoria dhe Këshilli i Arsimtarëve shpërbleu me diploma dhe falënderime 23 nxënës.

Ishte kjo edhe një kremte e kurorëzuar me suksese, revistë ku defiluan filizat e njomë të Trieshit, duke lënë mbresa të pashlyera se kjo vatër e arsimit ishte dhe mbetet fidanishte e edukimit dhe e arsimit të brezave të Katrinë Gjuravçaj ri trieshjanë.

26 e enjte, 13 qershor 2013

Fejton

Fejton

e enjte, 13 qershor 2013

Javore KOHA

Të huajt për Shqipërinë (4)

Tabllot e bukura shqiptare Nëse do të më lejohej të nxirrja një konkluzion nga këto raste, atëhere na jepet e drejta të themi se pellazgët kanë qënë folës të një gjuhe të ndryshme nga ajo greke .“…Sipas këtij konkluzioni të Herodotit, del se pellazgët kanë qënë jogreqishtfolës, se athinasit, duke qënë pellazgë, mund ta kenë ndryshuar gjuhën e tyre me qëllim që të bëhen Helenë.

Për Koha Javore: Piro P. Tase

Pa u ndalur në mendimin e historianëve dhe udhëtarëve të huaj lidhur me lashtësinë dhe origjinën e popullit shqiptar që nga koha e Herododit (shekulliVI para erës së re) dhe më thellë, (dhe, pa dashur të bëjmë polemikë!) le t’i referohemi përsëri disa shënimeve te cilat i jepen lexuesit dhe studiuesit shqiptar nga albanologu i njohur Robert Elsie, dhe që për herë të pare, të përkthyera në gjuhën shqipe, lexuesi do t’i gjejë tek botimi “Të Huajt për Shqipërinë dhe Shqiptarët”.Per origjinën pellazgjike të po-

pullsisë shqiptare, ‘Babai i Historisë’, Herodoti, shkruan: “Unë nuk jam në gjendje që të provoj, me siguri, gjuhën që flisnin pellazgët. Sidoqoftë, është e pranueshme të bësh një konkluzion prej gjuhës së folur nga pellazgët të cilët jetojnë akoma. Ka pellazgë të cilët kanë mundur të jetojnë në qytetin Kreston. (të cilët sot quhen thesaliotë). Gjenden të tjerë pellazgë të sistemuar në Plakia dhe Skylake në Hellespont. (Dikur banorë të Atikës bashkë më Athinasit). Gjenden,

gjithashtu, një numër komunitetesh të vogla pellazge që e kanë quajtur veten me tjetër emër. Nëse do të më lejohej të nxirrja një konkluzion nga këto raste, atëhere na jepet e drejta të themi se pellazgët kanë qënë folës të një gjuhe të ndryshme nga ajo greke .“…Sipas këtij konkluzioni të Herodotit, del se pellazgët kanë qënë jo-greqishtfolës, se athinasit, duke qënë pellazgë, mund ta kenë ndryshuar gjuhën e tyre me qëllim që të bëhen Helenë. (Arnold Tonybee, “Disa probleme mbi historinë e

Greqisë” Londër, 1969,fq.126) Të njëjtën gjë dëshmon edhe “Një Fjalor i Vogël Klasik për Biografi, Mitologji dhe Gjeografi.

Nje fragment nga Radoslav Grujic: “Legenda iz vremena Cara Samuila o poreklu naroda”. në: Glasnik skopskog naucnog drustva, Skopje, 13 (1934), p. 198 200. Përkthyer në gjuhën angleze nga Dr.Robert Elsie prej ‘The Old Church Slavonic’.: “Dihet që në gjithë botë fliten gjuhë të ndryshme. Midis tyre, pesë janë gjuhët ortodokse që fliten nga:

bullgarët, grekët, sirianët, iberianët (gjeorgjianët) dhe rusët.

Tre nga këta kanë alfabet ortodoks: grekët, bullgarët dhe iberianët.

Janë dymbëdhjetë gjuhë të tjera që u përkasin popullsive gjysëm– besimtare: alemanians, frëng, magjarët,(hungarezët) indianët, jacobitët, armenët, saksonët, polakët, arbanasit (shqiptarët), kroatët, hizi, gjermanët.”

Ky fragment, që i përket viteve 10001018, përpiqet të shpjegojë origjinën e popujve dhe të gjuhëve. Sipas tij Bota është e ndarë në 72 grupe sipas gjuhës dhe në tre kategori sipas besimit: Ortodoks, gjysëm besimtarë (ose jo- ortodoksë të krishterë) dhe jo-besimtarë.

Në një kohë kur, sërbët, as që përmenden fare, të bie në sy që Shqiptarët, në këtë kohë ende një përzjerje fisesh që jetonin në thellësi të kontinentit, kanë gjetur vend në këtë grupim mes popujve gjysëm-besimtarë.

(Robert Elsie-“Early Albania, a Reader of Historical Texts”, 11th - 17th Centuries, Wiesbaden 2003, p. 3.]

Një fragment nga: Michaelis Attaliotae: ‘Historia’, Bonn 1853, p. 8, 18, 297. Përkthyer në gjuhën angleze nga Robert Elsie. : “Për fat të keq, popujt të cilët dikur kishin qënë aleatët tanë dhe që kishin të njëjtat të drejta si shtetas dhe që i përkisin të njëjtit besim, si shqiptarët dhe latinët, të cilët jetonin në rajonet italiane të Perandorisë sonë, fare papritur u bënë armiqtë tanë kur Michael Dokenianos, në çast, u vu kundër udhëheqësve të tyre…

Michael Attaleiates ka qënë një historian bizantin i cili arriti të ngjiste shkallët më të larta gjatë sundimit të perandorëve Romanus IV (10671071) dhe Michael VII (1071-1078).

‘Historia’ e tij, e cila përfshin vitet 1034-1079, është një dëshmi e gjallë e jetës poilitike dhe ushtarake të Perandorisë Bizantine në këtë kohë.

27 Javore KOHA

Është, pikërisht, kjo kohë kur grekët bizantinë shkruajnë për herë të parë për egzistencën e shqiptarëve si një komb më vete. ((Robert Elsie - ‘Early Albania, a Reader of Historical Texts, 11th - 17th Centuries’, Wiesbaden 2003, p. 4-5.të ] Një fragment nga: Olgierd Górka (ed.): “Anonymi descriptio Europae orientalis. Imperium Constantinopolitanum, Albania, Serbia, Bulgaria, Ruthenia, Ungaria, Polonia, Bohemia. Anno MCCCVIII exarata” Kraków 1916, p. 25 29. Përkthyer në gjuhën angleze nga Robert Elsie.: “Kjo provincë është e quajtur Albania sepse banorët e këtij vendi kanë lindur me flokë të shndritshëm(albo).

Këtu qëntë janë të përmasave trupore shumë të mëdha dhe aq të fuqishëm sa mund të mposhtin edhe luanin. Ashtu sikurse e përmend edhe Plini, shqiptarët i dërguan Aleksandrit të Madh një qen të tillë i cili e vuri atë të ndeshej në arena luftimesh me luanë, elefantë dhe buaj të egër.

Ata kanë sy të ngjyrosur, pupila të përhimta që mund të shikojnë më mirë natën se sa në ditën me diell.”

I ashtuquajturi “‘Anonymi Descriptio Europae Orientalis’ (Përshkrim Anonim i Evropës Lindore)(1) është një tekst latinisht i periudhes së mesjetës i cili i përket vitit 1308 dhe që përmban një vështrim mbi vendet e Evropës Lindore dhe, në veçanti, atyre të Ballkanit. (R.Elsie-“Early Albania, a Reader of Historical Texts, 11th - 17th Centuries”, Wiesbaden 2003, p. 2325.)

“Odisea” për Shqipërinë dhe shqiptarët është e pafund… Çdo paragraf që lexon është një penelatë më shumë në portretizimin e Shqiperisë dhe të Shqiptarëve. Kur lexon përshkrimet e tyre, të krijohet një vizion i gjallë dhe tepër realist i epokës kur këta të huaj kaluan tranzit apo jetuan në këto vise.

Njëra tabllo më e bukur se tjetra. “…ndërsa vazhdojmë të ecim përgjatë faqes perëndimore të malit, herë pas here, në intervale të shkurtëra kohore, dielli e çan mjegullën e dëndur, bëhet më i dukshëm dhe ndriçon hapësirat e fushës së Mizakisë të kufizuar nga ujrat e kaltërta të detit , për t’u fshehur përsëri, magjishëm, nga retë e sapo krijuara dhe nga shiu (W.M. Leak) i papritur…”

28 e enjte, 13 qershor 2013

Mozaik

Javore KOHA

Në Shkollën e Mesme të Përzier në Plavë u ndanë diplomat “Lluça” 30 nxënës gjatë shkollimit të mesëm katërvjeçar kanë treguar sukses të shkëlqyeshëm dhe sjellje shembullore, 16 prej të cilëve notat në të gjitha lëndët mësimore i kanë pasur të shkëlqyeshme, të cilëve u është ndarë diploma “Lluça 1”, kurse 14 të tjerëve, të cilët po ashtu kanë pasur sukses të shkëlqyeshëm por jo në të gjitha lëndët mësimore gjatë shkollimit të tyre të mesëm, u janë ndarë diplomat “Lluça 2”.

Mirënjohje e lartë për suksesin në mësim

Plavë - E premtja e javës së kaluar, në Shkollën e Mesme të Përzier “Beqo Bashiq” të Plavës, ishte ditë e veçantë dhe më e dalluar prej ditëve të tjera të këtij viti shkollor. Këtë ditë, në sallën e Qendrës mësimore të kësaj vatre arsimore, ishin tubuar maturantët me sukses të shkëlqyer, prindërit e tyre, mësimdhënësit dhe personalitete të tjera, për të marrë pjesë në ndarjen e diplomës “Lluça” (Pishtari) për rezultatet e larta mësimore që ata kanë shënuar gjatë katër vjetëve në këtë shkollë.

Në shtatë paralele mësimore të maturantëve, dy prej të cilave me mësim në gjuhën shqipe, 30 sish gjatë shkollimit të mesëm katërvjeçar kanë treguar sukses të shkëlqyeshëm dhe sjellje shembullore, 16 prej të cilëve notat në të gjitha lëndët mësimore i kanë pasur të shkëlqyeshme, të cilëve u është ndarë diploma “Lluça 1”, kurse 14 të tjerëve, të cilët po ashtu kanë pasur sukses të shkëlqyeshëm por jo edhe në të gjitha lëndët mësimore gjatë shkollimit të tyre të mesëm, u janë ndarë diplomat “Lluça 2”.

Për suksesin e arritur mësimor, me vendimin e kolektivit të mësimdhënësve të shkollës, nxënësit janë shpërblyer me nga një libër.

Drejtori i shkollës, Ramo Kollashinac, i

cili ua ka ndarë diplomat maturantëve, në fjalën e vet të rastit ka theksuar se kjo ditë për shkollën është solemniteti më i rëndësishëm i cili ndodh gjatë vitit.

Ndarja e diplomave “Lluça” u shënua në mënyrë solemne. Në fytyrat e të gjithë të pranishmëve vërehej gëzimi, mburrja dhe lumturia. Prindërit ishin krenarë kur përjetonin momentin e ndarjes së kësaj mirënjohjeje të lartë për suksesin e arritur në mësim. Ata përzemërsisht falënderuan kolektivin e mësimdhënësve për kontributin e dhënë në avancimin dhe ngritjen e tyre edukativo-arsimore në shkallë më të lartë.

Në orët e pasdites të ditës së ndarjes së diplomave “Lluça”, nxënësit bartës të tyre ishin mysafirë të kryetarit të Komunës së Plavës, Orhan Shahmanoviq, i cili i njoftoi për aktivitetin e punës së organeve komunale, kurse për suksesin e arritur mësimor i përgëzoi dhe i uroi, me ç’rast edhe i shpërbleu me nga një libër.

Atyre u dëshiroi sukses edhe në shkollimin universitar, me dëshirë që si ekspertë të lëmive të ndryshme të kthehen në vendlindje për të dhënë kontributin e vet.

Laureatë të diplomës “Lluça 1” janë: Vlerona Kukaj, Arbresha Çelaj, Fahru-

din Feratoviq, Merida Mehmedoviq, Svetllana Dashiq, Vellimir Turkoviq, Nemanja Petroviq, Stefan Radenoviq, Ksenija Noviqeviq, Mina Kollashinac, Albina Cirikoviq, Mensur Shaboviq, Anisa Canoviq, Boris Turkoviq dhe Amina Shahmanoviq, kurse laureatë të diplomës “Lluça 2” janë: Arijanita Rugova, Leonida Dedushaj, Adila Bektesheviq, Radonja Shoshkiq, Andrija Rajkoviq, Mevludin Hot, Sanja Rajkoviq, Allem Markishiq, Ivana Radenoviq, Ensar Gjesheviq, Strahinja Paunoviq, Ajlla Drashkoviq, Mellinda Rajkoviq dhe Anesa Rexhematoviq.

Të gjithë nxënësit laureatë të diplomës “Lluça” të kësaj shkolle deklaruan se do t’i vazhdojnë studimet në fakultetet e ndryshme në universitetet e Malit të Zi, por edhe në ato të shteteve në rajon dhe më gjerë.

Katër nxënëset shqiptare, laureate të diplomës ”Lluça”, deklaruan se do t’i vazhdojnë studimet universitare. Kështu, Arbresha Çelaj në Fakultetin e Arkitekturës, Vlerona Kukaj në Fakultetin Ekonomik, ndërkaq Arijanita Rugova dhe Leonida Dedushaj ende nuk janë përcaktuar se çka do të studiojnë.

Për nxënësit dhe prindërit e tyre, në restorantin e vet, shkolla organizoi koktej rasti, me ç’rast nxënësit dhe prindërit e hareshëm kaluan çaste të Sh. Hasangjekaj këndshme.

Mozaik

e enjte, 13 qershor 2013

In memoriam

29 Javore KOHA

Prof. dr. Meshqyre Çapuni – Brestovci (1946-2013) Më 9 qershor në Prishtinë pas një sëmundjeje të rëndë ndërroi jetë Prof. dr.

Meshqyre Çapuni Brestovci.

Ajo u lind në Ulqin në vitin 1946. Shkollën e mesme të infermierisë e mbaroi në Cetinë, kurse Fakultetin e Mjekësisë në Sarajevë.

Pas përfundimit të studimeve, si mjekja e parë shqiptare në Malin e Zi (p.s. ka diplomuar njëkohësisht me të motrën Dr. Sabahete Çapuni - Paraçka) nuk gjeti mirëkuptim që të punësohet në vendlindje, pranë drejtorisë së atëhershme të Qendrës Medicinale në Tivar, në kuadër të së cilës ka qenë edhe Shtëpia e Shëndetit në Ulqin.

Për këtë arsye, si shumë intelektualë të tjerë u largua nga Ulqini dhe filloi punën si stazhiere në Klinikën për sëmundjet e syrit në Prishtinë, ku vazhdoi si mjeke në specializim e mandej deri në titullin universitar - profesoreshë e Fakultetit të Mjekësisë. Një kohë të gjatë ka ushtruar edhe detyrën e drejtoreshës së kësaj klinike.

Specializimin në fushën e oftamologjisë e përfundoi në Beograd në vitin 1976.

Studimet pasdiplomike i ka mbaruar në Zagreb në vitin 1981, ku ka magjistruar me tezën “Lëndimet perforative të syrit”. Disertacionin e doktaraturës e ka mbrojtur në vitin 1986 në Fakultetin e Mjekësisë në Prishtinë.

Si okuliste ka qenë për trajnim në Gjermani dhe Angli.

Si autore dhe bashkautore, ka botuar shumë artikuj në revistat e Kosovës, por edhe në revistat tjera shkencore në botë.

Prof. Dr. Meshqyre Çapuni - Brestovci si nxënëse në shkollën e mesme, në të gjitha etapat e zhvillimit të saj, si edhe gjatë punës së saj është dalluar gjithmonë për përkushtimin e posaçëm ndaj të sëmurëve. Tërë jetën e saj ia ka kushtuar mjekësisë, humanizmit dhe shkencës.

Për shkak të rrethanave të kohës, nuk ka pasur fat të punojë asnjëherë në vendlindje, për të cilën ka pasur një

mall të madh. Por, ajo i ndihmoi popullit shqiptar tërë jetën e saj.

Edhe kur mësoi për sëmundjen, ajo vazhdoi të punojë dhe t’i kryej disa ndërhyrje te pacientët e saj.

Vdekja e Dr. Meshqyres është një humbje e madhe për familjen e saj, por edhe për shëndetësinë mbarëkombëtare shqiptare. Ulqini, me siguri do të jetë krenar për punën dhe jetën e saj.

Dhe në fund, autori i këtij teksti ka qenë nxënës në Shkollën e mesme të Mjekësisë në Cetinë së bashku me të ndjerën.

Prim. Dr. Gani Karamanaga

GJIMNAZI PRIVAT “DRITA” – ULQIN SHPALL

KONKURS për regjistrimin e nxënësve në vitin e parë, për vitin shkollor 2013/2014 Njoftohen nxënësit të cilët kanë përfunduar shkollën fillore se afati i regjistrimit në Gjimnazin Privat “Drita” zhvillohet nga data 05-20 qershor të këtij viti.

Në bazë të kushteve për regjistrim nxënësi duhet të paraqesë këto dukumente: -certifikatën e datëlindjes, -certifikatën origjinale të përfundimit të shkollës fillore, -certifikatat origjinale të notave të klasës VI, VII , VIII dhe IX - nëse nxënësi nuk i ka çertifikatat e përmendura, atëherë paraqet librezën e notave, - dhe kërkesën për regjistrim të cilën e plotëson në shkollë.

30 e enjte, 13 qershor 2013

Sport

Sport

e enjte, 13 qershor 2013

Javore KOHA

31 Javore KOHA

Bisedë me David Camaj, trajner i KF për të vegjël “Malësia” Klubi i Futboollit për të vegjël “Malësia” nga Tuzi pasi ka përfunduar me sukses disa gara që i paraprinë të hyjë me katër skuadrat më të mira në finale të kampionatit të Malit të Zi, javën që kaloi u nis për në Shtutgard të Gjemanisë ku mori pjesë në turneun evropian të futboollit për të vegjël.

Vitin e kaluar nga pjesmarrja në këtë turne evropian, klubi “Malesia” arriti të zënë vendin e pestë në mes të 116 skuadrave nga e gjithë Evropa kurse sivjet u kualifikua me 16 skuadrat më të mira nga 114 skuadra.

Në këtë kuadër biseduam me trajnerin David Camaj.

Koha Javore: KF “Malësia” ditëve të fundit ka qenë i angazhuar nëpër gara dhe turne të ndryshme në të cilat ka arritur rezultate pozitive, këtë e dëshmon edhe fakti se keni qenë të përgatitur të merrni pjesë në turneun evropian të futbollit për të vegjël që u mbajt të shtunën dhe të dielën në Gjermani, na flisni pak për sfidat në këtë garë?

David Camaj: Para disa ditësh mbaruam kampionatin e Malit te Zi ku arritëm të kualifikohemi në plej of me 4 ekipet më të mira në Mal të zi çfarë është një rezultat shumë i madh për ne duke e ditur se ekipi i cili vitin e kaluar luajti në finale u transferua në klubin e “Buduqnostit” dhe “Mlladostit” gjë që paraqet arritje shumë të madhe për ne pasi lojtarët tanë janë të pranuar por edhe te dalluar në klubet e Malit të Zi. Kësaj here morën pjesë në turneun e madh evropian dhe kjo është hera e tretë ku vitin e kaluar ishim më tepër se të suksesshëm ku në mesin e 116 skuadrave morëm vendin e 5, ku për hyrje në gjysëmfinale u ndaluam nga klubi i madh i Shtutgardit. Kurse këtë vit gjatë dy ditëve qëndrim në Gjermani zhvilluam 14 ndeshje ku u përpoqëm të japim maksimumin dhe arritëm të shënojmë 6 fitore, 4 barazime dhe 4 humbje, dhe u kualifikuam me

Krenar për sukseset e arritura sin vetëm suksese pozitive si brenda vendit ashtu edhe sa i takon arenës ndërkombëtare?

David Camaj: Jam shumë krenar që jam trainer i këtyre vogëlueshëve, krenohem me ta. Me siguri pa përkrahjen e prindërve nuk do të arrisja këtë sukses.

Mëndoj se punën që ma besuan këta prindër jam duke ua shpërblyer me rezultate. Jam shumë i kënaqur me rezultatet e 3 viteve të fundit, si në kampionatin e Malit të Zi ashtu edhe në arenën ndërkombëtare.

Koha Javore: A janë përmbushur pritshmëritë tuaja që kishit nga ky turne, sa jeni të kënaqur me rezultatin e sivjetëm?

David Camaj: Po më janë plotësuar të gjithë ato çfarë prisja nga ky turne meqënëse pas një rrugëtimi 30 orësh deri në Shtutgart, të nesërmën pra të shtunën patëm 7 ndeshje po ashtu dhe të dielën 7, dhe nga të gjitha ndeshjet jam jashtëzakonisht i kënaqur me rezultatet.

Koha Javore: Ne cilin vit është themeluar klubi juaj? Na flisni për disa nga garat më të veçuara që keni marrë pjesë që nga themelimi e deri më sot ?

David Camaj: Klubi ynë u themelua në vitin 2007, ku dy vite veprum si shoqatë e sportit, kurse tash 4 vjet jemi klub i pranuar nga Federata e fotbollit të Malit të Zi. Pjesmarrjet më të rëndësishme do t’i veçoja: turneun në Austri në vitin 2008, pjesmarrjen në disa vende të Shqipërisë (Lezhë, Tiranë, Shkodër),gjithashtu dhe turneun e madh të Shtutgardit që tash 3 vite me rradhë jemi pjesmarrës të rregullt.

16 skuadrat më të mira në mesin e 114 skudrave nga e gjithë Evropa.

Koha Javore: Nga kush keni gjetur mbështetje qoftë materiale apo financiare për të realizuar rrugëtimet nëpër turne të ndryshme jashtë vendit?

David Camaj: Duke e ditur se kriza ekonomike po ndjehet kudo mund të them se jemi i vetmi klub jo vetëm në Mal të Zi por edhe më gjerë që kemi arritur gjatë 4 viteve të luajmë në turne të ndryshme europiane. Duke ju falenderuar sponsorit tonë gjeneral “Castellana”, zotëri Anton Vulaj, i cili çdo herë

si materialisht ashtu edhe financiarisht e përkrah këtë klub, kemi arritur t’i realizojmë planet tona. Nuk duhet harruar as të madhin Adrian Gjokaj yllin e futbollit i cili plot 4 vite na mundësoi pothuajshe gratis të ushtrojmë në ballonsallën e tij “Gjokaj”. Gjithashtu duhet falenderuar zotëri Nosh Camaj, partitë

politike shqiptare Alternativa-Gjergj Camaj dhe perspektiva-Vasel Sinishtaj, Këshillin Nacional të Shqiptarëve-Tahir Tahiraj si dhe vëllezërit tanë nga SHBA shoqatën “Ded Gjon Luli” nga Nju Jorku.

Koha Javore: Si ndjeheni ju si trajner që fëmijët të cilët trajnoni po arri-

Koha Javore: Cilat janë planet tuaja për të ardhmen?

David Camaj: Planet e mia janë së pari të vazhdojë të afirmohem si trajner, dhe meqënëse jam trajner i liçensuar nga UEFA, do të mundohem të vazhdoj sa më mirë në mënyrë që Malësia të ec para siç edhe e meriton me rezultate të mira dhe me plot suksese.

Intervistoi: Toni Ujkaj