Ngjarjet javore
Javore KOHA
ISSN 1800-5969
Podgoricë e enjte, 20 qershor 2013 Viti X / Numër 571 Çmimi 0,50
www.kohajavore.co.me
Për efikasitet dhe transparencë më të madhe
Qasje
Në shënjestër programi shqip i TVMZ
2
e enjte, 20 qershor 2013
Javore KOHA
Javore KOHA
Javore KOHA
Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi
Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002. Botues: SHAGBG „Pobjeda” Drejtor ekzekutiv: Lav Lajoviq Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Fran Gjokaj, Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 247-674 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen
Përmbajtja
Shërbime dhe patrulla të përbashkëta fq 4
F. Shkreli:
Patriot apo tradhtar? fq 6
A. Gojçaj:
Strehë domethëniesh të trishta
fq 10
Gj. Gjonaj:
Vepër dinjitoze me vlera kombëtare fq 14
Lule dhe duartrokitje të merituara fq 17
Përmbajtja
e enjte, 20 qershor 2013
3 Javore KOHA
Horizonte të reja krijuese fq 18
Anxhela Martini, imazh i Sherrin Hill fq 20
Iris Shala, shqiptarja e parë “Playmate” fq 20
Nik Xhelilaj luan rolin kryesor në telenovelën turke fq 21
Katër medalje për “Ulqini”-n fq 30
Ne hap me Kohen
4 Javore KOHA
Ngjarje javore
e enjte, 20 qershor 2013
U nënshkrua Protokolli i Bashkëpunimit gjatë sezonit turistik veror ndërmjet policisë së Malit të Zi dhe Shqipërisë
Shërbime dhe patrulla të përbashkëta Në fokus të takimit ndërmjet dy drejtuesve të lartë policorë dhe delegacioneve që i shoqëronin ishte dhe sigurimi i të gjitha lehtësirave të nevojshme për qytetarët e të dy vendeve në pikat e kalimit kufitar, si dhe fuqizimi i mëtejshëm i bashkëpunimit ndërmjet strukturave policore. Shkodër - Në kuadër të sezonit turistik 2013, Drejtoria e Policisë së Malit të Zi dhe Policia e Shtetit e Republikës së Shqipërisë kanë nënshkruar një protokoll bashkëpunimi, i cili përcakton modalitetet e bashkëpunimit për organizimin e shërbimeve të përbashkëta për parandalimin e krimit dhe të patrullave të përgjithshme në territorin e Malit të Zi, duke synuar ofrimin e shërbimeve sa më cilësore për qytetarët e të dy vendeve. Protokolli i bashkëpunimit është nënshkruar në qytetin e Shkodrës ndërmjet drejtorit të Drejtorisë së Policisë së Malit të Zi, Sllavko Stojanoviq, dhe drejtorit të Përgjithshëm të Policisë së Shtetit Shqiptar, Hysni Burgaj. Në fokus të takimit ndërmjet dy drejtuesve të lartë policorë dhe delegacioneve që i shoqëronin ishte dhe sigurimi i të gjitha lehtësirave të nevojshme për qytetarët e të dy vendeve në pikat e kalimit kufitar, si dhe fuqizimi i mëtejshëm i bashkëpunimit ndërmjet strukturave policore. Drejtori i Policisë së Malit të Zi, Sllavko Sto-
janoviq, duke shprehur kënaqësinë për takimin dhe nënshkrimin e Protokollit, vuri në dukje rëndësinë e tij në kuadër të fuqizimit të mëtejshëm të bashkëpunimit. “I kemi harmonizuar qëndrimet tona lidhur me sfidat që kemi përpara, si dhe jemi marrë vesh për operacionet e përbashkëta dhe linja të tjera të bashkëpunimit. Mendoj se bashkëpunimi ynë i mirëfilltë duhet të vazhdojë rrugën në integrimin Europian. Po ashtu jemi marrë vesh për thjeshtimin e modalitetit të kontrollit në pikën e përbashkët të kalimit kufitar SukubinëMuriqan, shkëmbimin e informacionit të duhur lidhur me trafikimin e personave, trafikimin e armëve, të municionit, dhe kemi definuar së bashku modalitetin e punës dhe operacioneve të përbashkëta në luftimin e këtyre dukurive”, ka theksua ai. Drejtori i përgjithshëm i Policisë së Shtetit Shqiptar, Hysni Burgaj, ka nënvizuar nivelin e lartë të bashkëpunimit ekzistues ndërmjet policive të të dy vendeve. “Shembull i këtij bashkëpunimi është pika e përbashkët e kalimit Muriqan-Sukubinë.
Ndërkohë dhe ky protokoll është një mesazh për qytetarët e të dy vendeve, që ne në drejtim të bashkëpunimit nuk njohim kufij në shërbimin policor”, u shpreh ai. Ai ka sqaruar se protokolli parashikon shërbime të përbashkëta të policisë së rendit dhe kriminale në Budva dhe Ulqin, ndërkohë që ka theksuar se po synohet të thjeshtohet pocedura e kalimit në pika të kontrollit ndërmjet dy vendeve. “Po tentojmë që të shkëmbejmë informacionin në kohën më të shkurtër të mundshme në këto pika, duke synuar të arrijmë drejt asaj që të kemi një kontroll, ku secili shtet të kontrollojë hyrjet në territorin e tij, për t’i krijuar lehtësira sa më të mëdha qytetarëve shqiptarë dhe malazezë. Ky është një ndër objektivat tanë dhe besoj që së shpejti ne do të mund ta arrijmë pas kontakteve të ekspertëve përkatës”, është shprehur Burgaj. I pranishëm në takim ishte edhe ambasadori i Malit të Zi në Shqipëri, Ferhat Dinosha. (Kohapress)
Ngjarje javore
e enjte, 20 qershor 2013
5 Javore KOHA
U përurua Zyra e Qytetarëve dhe fillimi i punës së administratës elektronike në komunën e Ulqinit Ulqin – Ambasadorja e SHBA-së në Malin e Zi, Sue K. Brown, dhe kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, kanë përuruar të hënën hapjen e Zyrës së Qytetarëve dhe fillimin e punës së administratës elektronike në Komunën e Ulqinit. Ky projekt, i realizuar në kuadër të Programit për qeverisje efikase në Mal të Zi, është financuar nga qeveria e SHBAsë nëpërmjet Agjencisë Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID). Ambasadorja Brown ka thënë se shpreson që ky projekt do të mundësojë efikasitet dhe transparencë më të madhe. “Duke ju falënderuar këtij projekti, kërkesat e qytetarëve do të procesohen në mënyrë të organizuar, ndërsa përdorimi i teknologjisë mundëson shpejtimin e procedurave administrative. Këto përmirësime do të mundësojnë ofrimin e shërbimeve më të shpejta sa i përket rregullativës, lejeve dhe shërbimeve të tjera komunale”, ka thënë ajo. Ambasadorja e SHBA-së ka theksuar se sivjet bëhet 12 vjet që kur populli amerikan nëpërmjet USAID-it ndihmon qytetarët e Malit të Zi në përmirësimin e punës së qeverisjes vendore. Kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, ka thënë se ndërtimi i mjediseve të reja të Zyrës së Qytetarëve, e pajisur me
Për efikasitet dhe transparencë më të madhe
teknologjinë më moderne, mundëson një komunikim më të shpejtë dhe më efikas ndërmjet punonjësve të administratës, si dhe një procesim elektronik të të gjitha dokumentacioneve nga arkivi deri te shërbimet dhe sekretariatet përkatëse. “Ky projekt paraqet një hap shumë të
rëndësishëm në përmirësimin e punës së administratës lokale, e cila në një të ardhme të afërt do të na shërbejë që të jemi më të shpejtë, më ekonomikë dhe më efikas, gjë që është edhe qëllimi i tij kryesor”, ka thënë ai. Projekti është implementuar nga Instii.k. tuti East-West Management.
Ministri i Punës dhe Mirëqenies Sociale, Predrag Boshkoviq, priti një delegacion të pensionistëve të Kosovës nga Ulqini Podgoricë – Ministri i Punës dhe Mirëqenies Sociale, Predrag Boshkoviq, ka pritur një delegacion të pensionistëve nga Ulqini, shtetas të Malit të Zi, të cilët kanë problem me njohjen e viteve të punës së tyre në Kosovë. Delegacioni i pensionistëve nga Ulqini, shoqërohej në këtë takim nga deputeti i koalicionit Forca për Bashkim, Genci Nimanbegu, edhe pse sipas njoftimit të tyre, ata i kishin ftuar për të marrë pjesë në takim të gjithë deputetët shqiptarë në Kuvendin e Malit të Zi. Në takim me ministrin Boshkoviq, përfaqësuesit e pensionistëve kanë shprehur shqetësimet lidhur me realizimin e të drejtës së tyre ligjore për njohjen e viteve të punës së tyre në Kosovë. Ministri Boshkoviq ka theksuar se Mali i Zi është shumë i interesuar që kjo çështje të definohet sa më parë me
Mirëkuptim për të drejtat ligjore të pensionistëve palën kosovare nëpërmjet nënshkrimit të një marrëveshjeje dypalëshe. Ai i ka njoftuar bashkëbiseduesit se në fund të këtij muaji do të vazhdojnë bisedimet me palën kosovare në Prishtinë dhe se nuk ka asnjë arsye që kjo çështje të zvarritet. Ministri Boshkoviq ka nënvizuar se do të bëjnë të pamundurën që të mos dëmtohen shtetasit e Malit të Zi. Ndërkaq ndihmësministri Jovo Pajoviq, përgjegjës i Sektorit për sigurim pensional dhe invalidor, ka thënë se shpreson që në takimin e ardhshëm në
Prishtinë do të harmonizohen të gjitha pikat e diskutueshme. Dy palët janë marrë vesh që të jenë në komunikim të vazhdueshëm për t’u njohur me rezultatet e bisedimeve me (Kohapress) palën kosovare.
6 Javore KOHA
Vështrime & Opinione
e enjte, 20 qershor 2013
Përg j
Patriot ap
imi
Nxjerrja në shesh dhe njoftimi për ekzistencë të përgjimit nga ana e qeverisë amerikane amerikanëve, - ka nxitur një debat të ashpë
Për Koha Javore Frank Shkreli / Nju Jork
Një javë e ca më parë, gazeta britanike Guardian dhe gazeta amerikane Uashington Post botuan informacione për programin e fshehtë të qeverisë federale të Shteteve të Bashkuara për përgjimin e miliona telefonatave dhe komunikimeve në internet. Personi që nxorri në publik informacionet e fshehta, ishte i riu 29-vjeçar, amerikani Eduard Snouden, një ish-nëpunës me kontratë i Agjencisë super secrete të Sigurimit Kombëtar. Ndërsa Uashingtoni zyrtar po vlerëson dëmet e shkaktuara nga publikimi i paautorizuar i programeve të fshehta dhe ndërkohë që komisione të ndryshme të Kongresit Amerikan kanë njoftuar mbajtjen e seancave dëgjimore në lidhje me këtë çështje, zëdhënës të qeverisë amerikane, para Kongresit dhe në media -- janë duke mbrojtur programin e mbledhjes në masë të informacioneve mbi tabulatet telefonike -- duke thënë se ky veprim u ndërmor në bazë të një urdhëri të fshehtë të një gjykate që miratonte mbledhjen e informacionit nga Agjencia e Sigurimit Kombëtar. Qeveria amerikane dhe mbështetsit e këtij programi thonë se përdorimi i kësaj praktike është me rëndësi për të mbrojtur Shtetet e Bashkuara nga sulmet dhe kërcënimet për sulme terroriste, pasi ky program ndihmon në identifikimin e personave ose grupe personash që mund të kenë kontakte
me terroristë, të cilët duan të dëmtojnë këtë vend, siç ka ndodhur në të kaluarën, duke filluar nga 11 Shtatori i vitit 2001. Qeveria amerikane gjithashtu, shpjegon në deklaratat e saja, se këto përgjime u ndërmorën bazuar në nenin 215 të ligjit federal mbi përgjimet brenda vendit, e që njohet si “Akti Patriot”, i miratuar gjatë administratës së Presidentit Xhorxh W. Bush, pas sulmeve të Al Kaidës. Qëllimi i këtij Akti është për tu dhënë kompetenca më të mëdha agjencive të fshehta për të përgjuar komunikimet elektronike për parandalimin e ndonjë sulmi terrorist. Presidenti Barak Obama ka nënshkruar zgjatjen e afatit të këtij ligji edhe për katër vjetë të tjera. Më heret këtë javë, ai e mbrojti programin e përgjimeve telefonike duke thënë se “Vlerësimi im dhe i ekipit tim është se këto praktika na ndihmojnë të parandalojmë sulmet terroriste. Ndonjë shkelje modeste e privatcisë që ndodh kur kontrollohen tabulatet, por pa dëgjuar përmbajtjen e bisedave telefonike --krahasuar me përfitimin -- ia ka vlejtur,” tha Presidenti Obama. Gjithashtu në mbrojtje të këtij programi, Drejtori i Agjencisë për Sigurimin Kombëtar, gjenerali Keith Alexander i tha dje një seance të Kongresit se të dhënat nga programi i përgjimeve kanë mundësuar parandalimin e dyzina sulmesh dhe komplotesh terroriste, duke shtuar se praktika të tilla janë jetike për mbrojtjen e atdheut. Ai i tha gjithashtu Kongresit se dëshiron
të informojë popullin amerikan se, “ne po përpiqemi të jemi transparent, të mbrojmë të drejtat dhe liritë civile si dhe privatcinë, por në të njëjtën kohë, edhe sigurinë e këtij vendi”, tha gjenerali Alexander. Ky ligj, siç pretendojnë zyrtarët, mund të lehtësojë punën e agjencive të fshehta amerikane për të mbledhur informacione mbi sulme të mundëshme terroriste, por praktikat që lejon ky ligj në këtë angazhim, janë kritikuar dhe kundërshtuar ashpër nga indidvidë dhe organizata që mbrojnë të drejtat civile dhe privatcinë individuale, duke thënë se agjencive të fshehta dhe të rendit publik u janë dhënë kompetenca tëpër të mëdha, sidomos në kryerjen e përgjimeve të vazhdueshme elektronike. Madje, madje, në lidhje me këtë, janë njoftuar tanimë, një numër padishë kundër qeverisë federale, duke filluar nga Bashkimi Amerikan i Lirive Civile, (e njohur me inicialet anglisht ACLU), organizatë e cila e ka quajtur praktikën e grumbullimit të informacionit si tepër alarmuese. Duke njoftuar dje padinë kundër qeverisë federale, organizata ACLU tha se programi i fshehtë i Agjencisë së Sigurimt Kombëtar shkelë seriozisht të drejtat e amerikanëve. Ish-nëpunësi me kontratë i Agjencisë së Sigurimit Kombëtar, Eduard Snouden, personi që pa autorizim nxorri në dritë programin e fshehtë për përgjimin e telefonatave, gjëndet tani në Hong Kong. Lajmet bëjnë të ditur se Ministria Amerikane e Drejtësisë është duke
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
Vështrime & Opinione
e enjte, 20 qershor 2013
7 Javore KOHA
po tradhtar?
ën e programit të fshehtë të miliona telefonave të ër, por të doemosdoshëm
marrë në shqyrtim padinë kundër tij për ta ekstraduar dhe për ta hedhur atënë gjyq nën akuza kriminale. Në Hong Kong, Eduard Snoudën i dha një intervistë gazetës kineze në anglisht, “South China Morning Star’’, gjatë së cilës ai u shpreh se nuk ka në mend të këthehet ë Amerikë dhe shtoi se fatin e tij ua ka lënë në dorë gjykatave dhe popullit të Hong Kongu-ut. Këtu në Shtetet e Bashkuara, publikimi i njoftimeve mbi programin e përgjimit të telefonatave dhe burimeve të tjera të internetit, ka shkaktuar një debat të ashpër në media dhe në të gjitha nivelet e shoqërisë, qoftë mbi njoftimin e këtyre sekreteve, qoftë edhe mbi personin, Eduard Snoudën,i cili pa autorizim informoi botën për ekzistencën e këtij programi të fshehtë përgjimi. Nga një anë, një numër individësh dhe organizatash, si të majta ashtu edhe të djathta, kanë shprehur zemërimin e tyre në lidhje me ekzistencën e këtij programi përgjimesh të fshehta, ndërsa disa anëtarë të Kongresit Amerikan thonë se kanë qenë në dijeni të këtij programi dhe se e mbeshtesin atë si një mjet për të parandaluar sulmet terroriste kundër popullit amerikan, siç tha kryetarja Komisionit të Senatit për Zbulimin, Senatorja demokrate Dajanë Fainstain. Ndërsa Senatori republikan Lindsi Graham tha se, ai nuk i shikon veprat e Eduard Snoudën si vepra patriotike por i konsideron ato si akte kriminale dhe se si të tilla, ai “Shpreson se do ta ndjekim Z. Snoudën deri në fund të
dynjasë me qëllim që ai të përballet me drejtësinë.” Vet, Eduard Snoudën i tha gazetës kineze “South China Morning Star’’, e cila botoi disa citime nga intervista në uebsajtin e saj, se ai nuk e konsideronte veten, “as tradhëtar dhe as hero, por thjeshtë një amerikan”, duke shtuar se ai gjëndej në Hong Kong, jo për të ikur nga drejtësia, por siç tha ai, “jam këtu për të zbuluar një kriminalitet”. Nëse Eduard Snoudën është hero apo tradhëtar është ende heret të thuhet, me shpresë që njoftimet e tija pa leje, të mos kenë dëmtuar sigurimin kombëtar të këtij vendi dhe që njoftimi i
këtij programi të fshehtë të mos përfundojë në humbje jete. Por në mos asgjë tjetër, -- nxjerrja në shesh dhe njoftimi për ekzistencën e programit të fshehtë të përgjimit nga ana e qeverisë amerikane të miliona telefonave të amerikanëve, -- ka nxitur një debat të ashpër, por të doemosdoshëm, siç tha edhe vet Presidenti Obama, mbi nevojën për të pasur një program të tillë të fshehtë përgjimi për parandalimin e sulmeve terroriste dhe që njëkohësisht të mbrojë të drejtat civile dhe privatcinë e shtetasve amerikanë, të garantuara nga Kushtetuta e Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
8 Javore KOHA
e enjte, 20 qershor 2013
Opinione & Vështrime
Qasje
Në shënjestër prog
Me miratimin e sistematizimit të fundit para një muaji, i cili u bë pa dijen dhe konsultimin me stafi ditja e radhës këtij programi. Pra, me këtë sistematizim nuk u parashikuan dy vende pune, çka në situatë kërcënon që edhe ky program, i cili tani është zbehur për shkak të
Musa Gjoka
Ky shkrim nuk ka për qëllim që vetëm të njoftojë me situatën nëpër të cilën po kalon Programi shqip i Televizionit të Malit të Zi, por edhe të apelojë tek të gjithë përfaqësuesit politikë, veprimtarët e kulturës, intelektualët dhe qytetarët e lirë, që të ngrejnë zërin kundër kësaj padrejtësie që po u bëhet shqiptarëve. Fundi i shekullit të shkuar, konkretisht viti 1998 për informimin shqip në Mal të Zi është periudha që paraqet kthesë pozitive apo një fillim të mbarë në këtë fushë. Kompletimi me një staf të gjerë i redaksisë së Radios së Malit të Zi dhe formimi i Programit shqip të televizionit shtetëror, në qershor të vitit 98, pastaj formimi i gazetës së përjavshme në gjuhën shqipe “Koha javore” dy vjet më vonë, u prit mirë nga komuniteti shqiptar dhe njëkohësisht ishte sinjal pozitiv për të ardhmen e tij. Këto momente ishin shpresëdhënëse për një qasje të re të institucioneve shtetërore në realizimin e një të drejte të popullatës shqiptare, të drejtës së informimit dinjitoz në gjuhën amtare. Kjo situatë vazhdoi një kohë të caktuar, por për fat të keq shkurt, dhe pa dyshim luajti rol të rëndësishëm në shumë aspekte. Problemi filloi me gazetën “Koha javore”, e cila posaçërisht pesë vitet e fundit është duke kaluar nëpër një rrugë
tejet të vështirë, si në pikëpamje materiale ashtu edhe në ato kadrovike dhe organizative. Prej dy vitesh është në shënjestër programi shqip i televizionit shtetëror. Në kohën kur pritej që ky program të zgjerohet, si me kuadro të
rinj ashtu edhe me programe të reja që ishin nevojë e kohës dhe objektiv i stafit të tij, ndodhi e kundërta. Lëvizja e terminit për emetimin e emisioneve ishte ataku i parë që ju bë programit shqip. Aq shumë i kanë lëvizur terminet e emeti-
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
Opinione & Vështrime
e enjte, 20 qershor 2013
9 Javore KOHA
grami shqip i TVMZ
in aktual të Programit shqip të Televizionit të Malit të Zi, iu dha goënkupton largimin nga puna edhe të dy anëtarëve të redaksisë. Kjo mungesës së kuadrove, të shuhet në tërësi.
mit saqë as autori i këtij teksti që është pjesë e stafit prej themelimit nuk mund t’i regjistrojë e jo më shikuesi. Zvogëlimi i minutazhit të emisionit “Mozaiku” prej 60 në 40, pastaj në 30 dhe aktualisht në 45 minuta, për ç’arsye u detyruam
që t’ia ndërrojmë edhe emrin që në fillim e kishte “MOZAIKU 60”, është fakt që mund ta dëshmoni ju. Kurse emisioni informativ ditor “Lajmet”, nga 15 minuta sa ishte në fillim u reduktua në 10 minuta. Momenti i dytë dhe më i rëndë pa dys-
him, ishte largimi i të gjithë punëtorëve me kontratë dhe bashkëpunëtorëve (dy gazetarëve të rinj dhe një folëseje, që ishin me perspektivë për të ardhmen e kësaj redaksie, pastaj dy bashkëpunëtorëve të jashtëm nga Prishtina dhe Shkupi, dhe tre bashkëpunëtorëve nga Plava, Rozhaja dhe Ostrosi) me pretekst të kursimit, edhe pse kompensimet për ta ishin shumë simbolike. Dhe kjo nuk është e tëra! Pas pensionimit të shefit të Programit, në vend të tij u emërua kuadri i komunitetit shumicë që nuk e njeh gjuhën shqipe, që dëshmon për një mosbesim në kuadrot shqiptare. Me miratimin e sistematizimit të fundit para një muaji, i cili u bë pa dijen dhe konsultimin me stafin aktual, ju dha goditja e radhës këtij programi. Pra, me këtë sistematizim nuk u parashikuan dy vende pune, çka nënkupton largimin nga puna edhe të dy anëtarëve të redaksisë. Kjo situatë kërcënon që edhe ky program, i cili tani është zbehur për shkak të mungesës së kuadrove, të shuhet në tërësi. Nëse ndodh kjo, çka nuk mund të përjashtohet kur kihen parasysh veprimet e deritanishme të menaxhmentit të këtij institucioni, do të humbim jo vetëm ne si staf, por të gjithë shqiptarët në Mal të Zi, kur dihet roli i informimit në ruajtjen dhe zhvillimin e identitetit. Ky shkrim nuk ka për qëllim që vetëm të njoftojë me situatën nëpër të cilën po kalon Programi shqip i Televizionit të Malit të Zi, por edhe të apelojë tek të gjithë përfaqësuesit politikë, veprimtarët e kulturës, intelektualët dhe qytetarët e lirë, që të ngrejnë zërin kundër kësaj padrejtësie që po u bëhet shqiptarëve. Sot informimi, kurse nesër nuk dihet kush do ta ketë radhën?! P.S. E tërë kjo ndodh me informimin publik në Mal të Zi në kohën kur në shtetet e rajonit, konkretisht në Kosovë, hapet kanali i veçantë për komunitetet e pakicave! (Autori është gazetar i Redaksisë shqipe të Televizionit të Malit të Zi)
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
10 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 20 qershor 2013
Vështrim
Strehë dome
Poezinë e Goranoviqit e karakterizon një ti zbrazëtisë, që të gjitha së bashk Mr. Anton Gojçaj
Poezia e Pavle Goranoviqit ka tipare të theksuara postmoderniste, si p.sh.: prania e pandërprerë e të kaluarës në çastin e shkrimit, gërshetimi i ëndrrës dhe i iluzionit me realitetin, referencat e shumta me idhujt e periudhës së fëmijërisë dhe rinisë qoftë nga lëmi i sportit (basketbollisti Drazhen Petroviq, boksieri Mate Parllov, skiatori Rok Petroviç, futbollistët Pol Gaskojn dhe Xhorxh Best) apo nga pop-arti (filmi “Kazablanka”, aktorja Zhiljet Binosh), emrat e shkrimtarëve të ndryshëm (Muzil, Melvil, Heminguej), citatet nga krijimtaria e Kishit, Ungaretit, Nabokovit, vegimet fragmentare për një person të dashur që është i pranishëm edhe kur nuk përmendet. Po ashtu, rrënimi i çdo lloji ideologjie dhe ideologjizimi, pozicionimi ironik deri te kontestimi përballë historicizmit dhe tradicionalizmit (dekonstruksioni i mitit nacional në poezinë “Bisedë me mikun”), por edhe kundruall dukurive urbane e intelektualiste, meditimet (demistifikuese) për poezinë - brenda vetë poezisë, loja shpesh paradoksale me semantikat e fjalëve, komunikimi i drejtpërdrejtë me lexuesin... Pra, këto janë disa nga shenjat përdalluese të frymës dhe praktikës shkrimore postmoderniste, të cilat lexuesi mund t’i gjejë në këtë libër. Poezia e Goranoviqit zhvillohet herë si monolog i heroit lirik/poetit, herë si dialog i tij me lexuesin, herë si një trajtë rrëfimi ne kuptimin “confessio”-nal. Diskursi poetik është më shumë filozofik dhe meditativ sesa eufonik. Më shumë (auto)ironik sesa patetik. Megjithëse vjen nga një vend, i cili është i njohur si “mbretëria e lahutës” (ose “gusle” - në gj. malazeze), lexuesi
këtu njihet me një Mal të Zi ndryshe, aspak epik. Poeti nuk u këndon heronjve të luftës, apo protagonistëve të jetës politike, sociale apo ekonomike. Në vend se për ta, ai shkruan një cikël të vogël dhe mjaft të frymëzuar, për disa poetë të qytetit të vet të lindjes, Nikshiqit, ku i rrëshqasin disa shenja nostalgjie - të simbolizuara në ngjyrën “cinobër” të tjegullave të shtëpive. Dukuria e kujtesës, si formë e luftimit të harresës dhe zhdukjes, shfaqet shpesh në krijimtarinë e poetit malazias, ndërsa forma më praktike e zbatimit të saj është akti i shkrimit, ose siç thuhet në një varg: “Dhe kujtohem: pra, shkruaj” (në poezinë “Ajo çfarë shkruajnë kujtimet”). Vargjet e Goranoviqit disponojnë një muzikalitet të brendshëm, që refuzon diktatin e rimës dhe rrokjeve, diçka që përngjan me tingujt e një organoje. Në shikim të parë, ritmi i kësaj poezie të duket i njëtrajtshëm, kolokvial deri në kufi të monotonisë, por pas një përqendrimi pak më të përkushtuar të hapen horizonte të fshehura, shpaloset një muzikalitet tjetërfare, një ylber spektral i pasur me imazhe, figura, ide. Strategjia kreative që ndjek poeti nuk është organizimi i strukturave sintaksore në shërbim të një thyerjeje të papritur tingullore apo të ndërtimit qëllimor të raporteve, me funksion defamiljarizimi, ndërmjet fjalëve dhe domethënieve të tyre. Domethënë, ai nuk shkruan poezi në shërbim të një figure, një imazhi, apo ideje të vetme, por me maturi dhe kulturë ndërton strehë për domethëniet e fjalëve dhe figurave që realizon, me një ngjyrim kryesisht të trishtë, por gjithmonë
në shërbim të frymëzimit konkret ideo-estetik, qoftë të poezive të veçanta, qoftë të librit si tërësi. Shprehjet e gjetura, të rafinuara stilistikisht, megjithatë nuk mungojnë, si p.sh.: “ Dhe në fund panë se atë natë një ëndërr ka ndryshuar dy jetë”. (Shamia e zgjedhur rastësisht e Isidora Dankanit)
Kulturë
e enjte, 20 qershor 2013
11 Javore KOHA
ethëniesh të trishta
is melankolie, disponimi i errët, pikëllimi, monotonia, ndjenja e ku të kujtojnë një shprehje të gjuhës angleze - spleen
Poezinë e Goranoviqit e karakterizon një tis melankolie, disponimi i errët, pikëllimi, monotonia, ndjenja e zbrazëtisë, që të gjitha së bashku të kujtojnë një shprehje të gjuhës angleze - spleen. Kjo ndjenjë rezignacioni, ky farë “spleen”-i, ka shumë burime, që vjen herë nga kotësia e jetës, si në vargun “Kotësia është edhe kështu motivi im më i fuqishëm” (në vjershën
“Humbja ime sublime”) dhe herë nga ndarja e dhimbshme prej të dashurës (në vjershën “Largohesh...”), apo nga pakuptimësia dhe kalueshmëria e jetës te “Qyteti që po zhduket”, nga zëvendësimi i vlerave shpirtërore me ato materialet te “Edhe një përgatitje e madhe”, ose edhe nga relativizimi pothuaj nihilist i gjërave, që transmetojnë vargjet:
“ Deri sa largohet treni dhe afrohet dita mendoj se është krejt njësoj në cilin stacion dal dhe bagazhin e kujt e marr.” (Në linjën ndërkombëtare Selanik Mynih) Goranoviq ia del që nga temperamenti mesdhetar, malli (jugo)sllav dhe racionaliteti evropian, me durimin dhe vizionin e mjeshtrit, të nxjerrë një mozaik lirik që nuk të lë indiferent. Një krijues që refuzon të koketojë me patetikën, i cili nuk ndjek motivet populiste dhe nuk lakmon të ulet në rendin e parë, (poezia “Largohesh”), sepse e ka kuptuar sa e rrejshme dhe hipokrite di të jetë, shpesh, bota njerëzore. Krijimtaria poetike e Pavle Goranoviqit me pjekurinë filozofike dhe nivelin artistik përfaqëson me mjaft dinjitet vetëdijen krijuese dhe sensibilitetin e letërsisë bashkëkohore malazeze. Botimet e poezisë së përkthyer janë më se të nevojshme për qarkullimin e vlerave dhe njohjen reciproke të kulturave të popujve, e veçanërisht të fqinjëve dhe i kontribuojnë vështrimit krahasimtar, por edhe frymëmarrjes së sinkronizuar të vlerave më të spikatura në rajon. Dimitrov Popoviq, pas përkthimit në gjuhën shqipe dhe botimit të antologjisë së poezisë malazeze, me shqipërimin e librit të Goranoviqit, ka vazhduar me sukses misionin e vet, që t’i ofrojë lexuesit shqiptar krijimet më cilësore të letërsisë malazeze. (Parathënie e librit “Stinët e humbura”, botuar në Tiranë nga Shtëpia Botuese ONUFRI. Përktheu në shqip Dimitrov Popoviq)
12 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 20 qershor 2013
Përurim
Botim i rë sishëm për Kr
(KRAJA ME VEÇANTITË SHESTANASE NË RRJEDHËN E SHEKUJVE, Botoi: Shoqata “Dom Gjon Buzu
Organizimi i Konferencës shkencore dhe botimi i mate një subjekt i shoqërisë civile është dëshmi se kur ekz gjitha barierat qofshin ata objektive ap Nail Draga
Për Krajën si krahinë të veçantë etnografike nuk ka munguar interesimi i autorëve të ndryshëm për të shkruar artikuj apo studime nga fahu i tyre profesional. Por, është dëshmi e pa diskutueshme se autorët e huaj jo rrallë herë çështjet e trajtuara iu kanë qasur me subjektivizëm, duke ofruar të dhëna jo objektive dhe falsifikuar realitetin e këtij mjedisi. Dhe një qasje e tillë vazhdoj deri në vitin 1990, kohë kur ndryshuan rrethanat shoqërore me paraqitjen e pluralizmit. Vetëm pas këtij viti me studime dhe artikuj filluan të paraqiten edhe studiuesit shqiptarë, duke dhënë një ndihmesë në hulumtimin e çështjeve të trashigimisë sonë kulturore dhe historike, për ketë mjedis. Në vazhdën e këtyre hulumtimeve është edhe botimi i librit KRAJA ME VEÇANTITË SHESTANASE NË RRJEDHËN E SHEKUJVE botuar nga Shoqata “Dom Gjon Buzuku”. Botimi në fjalë paraqet përmbledhjen e kumtesave nga Konferenca shkencore e cila i zhvilloi punimet në Ulqin, nga data 7-8 tetor të vitit 2011.
Në këtë botim janë paraqitur kumtesat e 29 autorëve nga Mali i Zi, Shqipëria , Kosova dhe Kroacia. Varësisht prej temës së trajtuar në ketë botim paraqitën të dhëna shumëdimensionale, duke marrë përmasat e një enciklopedie shkencore për Krajën, sepse të dhënat e prezantuara kapin një hark kohor prej 25 shekujsh, pra nga antikiteti e deri në ditët tona. Botimi kumtesave të prezantuara paraqet realizimin final të këtij projekti, ndërsa pjesëmarrja e autoriteteve shkencore dhe kulturore në ketë konferencë dëshmon qasjen profesionale te studiuesve sipas lëmive të ndryshme shkencore. Duke analizuar emrat e pjesëmarrësve si dhe punimet e publikuara del se kemi të bëjmë me avancimin e vlerave të trashegimisë kulturore të këtij mjedisi. Madje nuk e teprojmë nëse themi se Kraja paraqet një thesar të veçantë për hulumtime shumëdimensionale, e sidomos nga fusha e gjuhësisë, folklorit dhe etnologjisë. Ndonse koha e ka bërë të vetën trashegimia kulturore ende ruan vlerat autentike, andaj si e tillë kjo krahinë vazhdimisht ka qenë dhe
Me rastin e prezantimit t moral të shprehim homaz për ato persona që sot ishin të pranishëm në Ko Shkodra dhe Anton Gj. shqip d do të jetë motivuese për hulumtuesit e ndryshëm. Nëse në të kaluarën ishin të tjeret që kanë hulumtuar dhe publikuar materiale të ndryshme nga kjo krahinë, në rrethana të reja nuk duhet të ketë tema tabu, andaj trajtimi i çështjeve duhet të bazohet ne faktografi dhe pa pagjykime. Krahina etnografike e Krajës si pjesa më perëndimore e hapësirës etnogjeografike shqiptare, bën pjesë në visaret e kombit shqiptarë si në të kaluren por edhe në kohën tonë. Organizimi i Konferencës shkencore dhe botimi i materialeve të prezantuara nga një subjekt i shoqërisë civile është dëshmi se kur ekziston vullneti tejkalohen të gjitha barierat qofshin ata objektive apo subjektive. Botimi
Kulturë
e enjte, 20 qershor 2013
13 Javore KOHA
ëndërajën
uku”, Ulqin 2013)
erialeve të prezantuara nga ziston vullneti tejkalohen të po subjektive.
të këtij botimi është obligim zhe dhe respektin tonë edhe nuk janë në mesin tonë por onferencë si Gëzim Uruçi nga .Filipaj i cili ka përkthyer në disa studime, të këtij botimi. paraqet një kontribut më vlerë në avancimin e vlerave të përgjithshme shkencore e kulturore për ketë krahinë etnografike. Respekt për stafin organizues por në veçanti duhet cekur dr.Simë Dobrecin i cili ndonëse në moshë ka treguar një angazhim të veçantë që duhet të jetë model edhe për të tjerët. Ai ka merita të jashtëzakonshme në valorizimin e vlerave të përgjithshme kulturore të Krajës në përgjithësi e të Shestanit në veçanti që është dëshmuar vite më radhë në sajë të materialeve të botuara në revistën BUZUKU. Po ashtu në organizimin e kësaj Konference shkencore kontribut të veçantë kanë dhënë edhe studiuesit nga Qendra e Studimeve Alban-
ologjike nga Tirana, të cilët kanë qendruar disa ditë në terren duke mbledhur e konsultuar materialin përkatës nga fusha e folklorit, etnologjisë, letersisë, gjuhësisë dhe historisë. Me rastin e prezantimit të këtij botimi është obligim moral të shprehim homazhe dhe respektin tonë edhe për ato persona që sot nuk janë në mesin tonë por ishin të pranishëm në
Konferencë si Gëzim Uruçi nga Shkodra dhe Anton Gj.Filipaj i cili ka përkthyer në shqip disa studime, të këtij botimi. Nuk ka dilemë se në të ardhmen ky botim do të jetë referencë e domosdoshme kur do të trajtohen tema të ndryshme qe në fokus të tyre do të kenë krahinën etnografike të Krajës, por edhe regjionin më gjerë.
14 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 20 qershor 2013
Simbolet kombëtare
Vepër dinjitoze vlera kombëtar
Studiuesi Hoxha pohon se shqiptarët shqiponjën e konsideronin sh bamirës dhe shton se të tillë e konsideronin edhe në krijimtarinë Gjekë Gjonaj
Prof.dr.Hysni Hoxha, pas një pune disavjeçare, me zell, vullnet e përkushtim të madh, lexuesve shqiptarë u dhuroi edhe një vepër dinjitoze me vlera kombëtare. Libri i tij më i ri “ Simbolet kombëtare” u botua para pak muajsh nga Shtëpia Botuese “ Faik Konica”, në Prishtinë me ndihmën e Drejtorisë për Kulturë të Kuvendit Komunal të Prishtinës. Ky libër i studiuesit të mirënjohur shqiptar, i cili me veprat e tij të botuara deri më tani nga fusha e letërsisë shqiptare dhe botërore si dhe të studimeve dhe eseve edhe në gjuhën maqedonase, serbokroate, sllovene, italiane, rumune dhe hungareze, është një thesar i madh shpirtëror e kulturor i popullit tonë, sepse trajton dhe analizon në detaje simbolet tona kombëtare: himnin, flamurin, simbolet shtetërore të Kosovës dhe autorët që kanë ngritur debatet mbi to. Autori Hoxha me këtë vepër me peshë në studimet albanologjike, dhe jo vetëm, u rreshtua në mesin e atyre intelektualëve shqiptarë që kontribuan me rastin e shënimit të 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë. Ai këtë vepër e ka strukturuar dhe ndërtuar në katër shtylla kryesore. E para “ Flamuri kombëtar”. E dyta “ Himni kombëtar”. E treta “ Himnet e poetëve tanë”. Dhe e katërta “ Biseda me krijues”. Libri fillon me parathënien në të cilën autori na njofton për idenë e këtij botimi , që, siç thotë ai, daton nga vera e vitit 1997, dhe për veprat dhe studimet
për simbolet tona kombëtare të cilave u është referuar në këtë libër. Duke lexuar veprën me kureshtje dhe me interesimin e një njeriu, që është i interesuar shumë për thellimin e njohurive nga kjo temë kaq e rëndësishme,siç janë simbolet tona kombëtare, m’u ngjallë krenaria kombëtare e cila nuk më shuhet kurrë. Leximi i këtij libri, jo vetëm që ishte kënaqësi, por edhe një habi, që më mbushi me emocione për analizën bindëse me mbështetje në vepra të autorëve më në zë shqiptarë të kohës që në fokus të tyre kanë pasur himnin dhe flamurin, që nga lashtësia e deri në ditët e sotme, siç janë : Faik Konica, Patër Donat Kurti, Jaho Brahaj, Ramadan Sokoli, Ali Hadri, Maksim Zotaj, Shaban Sinani, Bardhosh Gaçe, Lazgush Poraqeci, Vasil Tole, Valbona Karakaçi, Zeqirja Ballata, Ismail Kadare, e të tjerë si dhe në himnet e poetëve dhe atdhetarëve tanë të devotshëm , si : At Gjergj Fishta, Hilë Mosi, Asdreni, Ali Asllani, Naim Frashëri, Fan Noli, Mihail Grameno, Ernest Koliqi, Murat Toptani, Kristo Floqi, Dhimitër Shuteriqi, Hekuran Zhiti, Filip Shiroka, Luigj Gurakuqi dhe Xhevahir Spahiu. Profesor doktor Hysni Hoxha, duke iu referuar librit ”Flamuri i kombit shqiptar” të studiuesit Jaho Brahaj përmend tri burimet kryesore që flasin për historinë e flamurit të kombit shqiptar, veprën : Historia e Skenderbeut , e botuar latinisht në Venedik ( 1508-1510), Histroia e jetës dhe e bëmave të Skënderbeut të autorit Marlin Barleti dhe biografia e shkurtër për
Skënderbeun i autorit Dhimitër Shuteriqi, shkruar viteve të para të shekullit XVI ( fq. 33). Studiuesi Hoxha përmend të dhënat e profesor Shyqyri Nimanit, i cili në Ekspozitën e Çhikagos, në Hartën Portollane të Mesdheut të vitit 1456 në mesin e 41 flamujve me ngjyrë vërejti flamurin tonë kombëtar( fq.34). Profesor Hoxha si ngjarje tjetër historike të flamurit tonë kombëtar përmend edhe heroizmin e trimave të Malësisë së Madhe, kryesuar nga trimi legjendar Dedë Gjo Luli, me çetën e tij të Lekëve, i cili çliroi Deçiqin dhe në malin Bratilë , më 6 prill 1911 ngriti flamurin kuq e zi( fq.35). Studiuesi Hoxha pohon se shqiptarët shqiponjën e konsideronin shpend të shenjtë, bamirës dhe shton se të tillë e
Kulturë
e enjte, 20 qershor 2013
15 Javore KOHA
me re
hpend të shenjtë, ë tonë poetike konsideronin edhe në krijimtarinë tonë poetike, në tekstet e konkursit për himnin kombëtar më 1937 ( fq. 51). Ai nuk pajtohet me pyetjen e shtruar të Maskim Zotaj përkitazi me “ shqiponjën ndëshkuese “ të Zeusit, duke u shprehur kundër ndëshkimit të titanit Promete i cili u flijua për të mirën mbarënjerëzore. “ Shqiponja e Zeusit në asnjë mënyrë nuk mund të krahasohet me shqiponjën dy krerë të flamurit tonë kombëtar. Nuk mund të krahasohet po ashtu as me shqiponjën me një kokë, e cila edhe sot përjetohet si simbol i bamirësisë, guximit, trimërisë dhe lirisë”, shkruan Hoxha. ( fq. 55). Profesor Hoxha , duke e analizuar poezinë tonë gojore dhe të shkruar , respektivisht himnet e poetëve tanë, konkludon se fati i kombit shqiptar identifikohet me flamurin tonë kombëtar, simbolin e shenjtëruar nga gjaku i trimave atdhetarë,që u flijuan për çlirimin e trojeve tona etnike. ( fq. 65) “ ... Edhe në rrëfimet popullore, si në këngët historike dhe në këngë të zhanreve të tjera poetike m flamuri ynë kombëtar mbrohet me vendosmëri dhe flijime”, pohon Hoxha. ( fq. 92) Studiuesi Hoxha nuk ka mëdyshje se kombi shqiptar meriton të ketë himin tonë burimor kombëtar , e jo atë të të huazuar nga himni i poetit rumun, Joan Barsan, me tekst të përkthyer, të përshtatur, me dy strofa të shtuara nga Asdreni , me melodi të kompozitorit rumun , Ciprian Porumbescu, çështje kjo e shtruar nga Komisioni Qendror për Kremtimin e
25-vjetorit të Vetëqeverimit të Shqipërisë, më 5 shkurt 1937, por e parealizuar deri në ditët tona. ( fq. 102, 103, 113). Trajtimi i simboleve kombëtare në Kosovë : flamuri, stema dhe himni, në kohën kur ajo ishte njësi në kuadër të Republikës Federative të Jugosllavisë dhe tani shtet i pavarur dhe sovran po ashtu ia shtojnë vlerën kësaj vepre. Porofesor Hoxha nuk pajtohet me flamurin e imponuar shtetëror aktual të Kosovës pa karakteristika etnike të shqiptarëve shumicë ( me pëlhurë të kaltër me gjashtë yje, me ngjyrë të argjendtë të një pjese të pëlhurës që përfaqësojnë gjashtë etnitë prej të cilave shqiptarët përbëjnë 90 për qind të të gjithë banorëve, dhe pesë etnitetet e tjera së bashku 10 për qind) , dhe as me himnin gjysmak të Shtetit të Kosovës, “ Evropa” vetëm me një melodi , pa tekst poetik, të kompozitorit kosovar Mehdi Menxhiqit. Sipas Xoxhës simbolet kombëtare në Kosovë duhet të përcaktohen me kritere artistike dhe jo politike. ( fq. 148), kurse Kuvendi i Kosovës ka përgjegjësinë historike të mos pranojë himnin e cunguar pa tekst i cili do të fyejë Kosovën,popullin e saj dhe qenien tonë kombëtare që jeton jashtë Kosovës. ( fq. 155).
Tendencën e dallimit ( veçimit) të flamurit shtetëror të Kosovës nga flamuri ynë kombëtar, dhe himnin e shtetit të Kosovës nga himni ynë kombëtar autori Hoxha e komenton kështu: “ Kjo tendencë e errët , lirisht mund të themi reaksionare, e inicuar nga personalitete, qarqe dhe shoqata të huaja, synon ndarjen e kombit tonë në shqiptarë, që jetojnë brenda kufijve administrativë të Shqipërisë, dhe në kosovarë-shqiptarë, që jetojnë në Kosovë. Një ndarje e tillë, që regjimet shoviniste sllave kanë synuar ta realizojnë që herët, fatkeqësisht ka hasur në përkrahje edhe te disa individë dhe qarqe të ngushta në Shqipëri dhe në Kosovë, si edhe tek autoritetet evropiane me ndikim”. ( fq. 170). Libri,përveç shënimeve bibliografike të autorit, ka edhe një bibliografi për literarturën e përdorur, indeksin ( regjistrin ) e emrave dhe përmbajtjen që kësaj vepre ia shtojnë vlerën. Himni dhe flamuri janë simbole mijëvjeçare të qëndresës kombëtare të shqiptarëve deri në ditët tona, andaj këtë vepër e konsideroj të domosdoshme në radhë të parë për faktin se ajo pasuron literaturën dhe argumnentet e deritashme bindëse shkencore për këtë pasuri të kombit shqiptar.
16 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 20 qershor 2013
Kërkimi i së vërtetës
Kujtesë për lirinë
Gjetja e të vërtetës së vërtetë, është udhëtim i gjatë, i lodhshëm e i vetmuar, ngjitje malit përpjetë deri sa njeriu arrin në majë, që shënon daljen nga shpella në rrezet e diellit.
Për Koha Javore:
Astrit Lulushi / Uashington
Me disa ide ia vlen të luash, vetëm për të parë se çfarë vlere kanë. Në ç’mënyrë njeriu arrin tek e vërteta
është pyetje hipnotizuese. Cilat janë kushtet, me fjalë të tjera, ku njerëzit shohin papritmas mes tymnajës, shkendijën apo kuptimin e përsosur? Platoni eshtë një nga të parët që e nisi këtë bisedë. Kërkimi i së vërtetës fillon nga vetja, tha ai, dhe tregoi alegorinë e shpellës, ku robër në pranga, të varfër, të pafuqishëm, të pandriçuar (shumica), mendojnë se janë duke i parë gjërat qartë, edhe pse në fakt shohin vetëm imazhet ose hijet e tyre. Gjetja e të vërtetës së vërtetë, është udhëtim i gjatë, i lodhshëm e i vetmuar, ngjitje malit përpjetë deri sa njeriu arrin në majë, që shënon daljen nga shpella në rrezet e diellit. Çfarë ndodh nëse fjala ‘robër’
zëvendësohet me ‘perspektivë’? A nuk paraqet kjo perspektivë gjendjen e dëshpëruar e të pandriçuar të njerëzve që ende kërkojnë të vërtetën mes hijeve a imazheve? Shpesh, ata mashtrohen a udhëhiqen të besojnë se imazhet që shohin janë të vërteta, ndërsa me kurriz të kthyer qëndrojnë nga dielli. Kujtesë lirie nuk kanë, prandaj edhe rruga u duket e pabesë, raskapitëse, e mbushur me rreziqe. Jo për të përmendur se u duhet edhe të sjellin si të qena ato që duhej t’i kishin bërë, por nuk i bënë. Ironikisht, kjo ishte një ide jo e destinuar për të luajtur, por që ia vlen të mendosh se tek e vërteta nuk arrihet duke u zgjatur a përdredhur.
Kulturë
e enjte, 20 qershor 2013
17 Javore KOHA
Impresione nga koncerti i diplomës së sopranos Gjylie Pelingu në Universitetin e Arteve në Tiranë Koncerti ishte sukses i sopranos Gjylie Pelingu e cila korri jo vetëm duartrokitjet dhe buqetat e shumta me lule, por dhe vlerësimet e të pranishmëve profesionistë. Pa dyshim ky Koncert –Diplome tregoi jo vetëm për nivelin e Gjylies, por njëherësh edhe se atë e pret një karrierë e suksesshme, e cila kërkon pa dyshim më pas punë dhe mund nga ana e saj, gjë për të cilën ajo është e ndërgjegjshme, por dhe mbështetje të gjithanshme.
Lule dhe duartrokitje të merituara Ditën e enjte, më datë 13 qershor 2013, në sallën e koncerteve të Universitetit të Arteve, dikur Akademia e Arteve, sopranoja Gjylie Pelingu, studente në degën e kantos me pedagoge Manjola Nallbani, këngëtare e mirënjohur, dha koncertin e diplomës. Në sajë të afisheve dhe ftesave të shpërndara, koncerti paraqiti interes të veçantë pasi numri i të pranishmëve ishte i madh. Përveç të tjerëve në sallë kishin ardhur të organizuar për të parë shfaqien ulqinakë nga qyteti i Durrësit. Bashkë me to, si të ftuarit e tyre, ishin dhe profesionistë të muzikës, pra, miq të ulqinakëve nga qyteti i Durrësit, violinistë, soprano, tenorë, kompozitorë, mezzosoprano si dhe dirigjent. Kishin ardhur dhe ulqinakë nga Ulqini. Soprano Master Class Gjylie Pelingu interpretoi pjesë nga kompozitorë të mëdhej si Mozart, Puccini, Donizetti, Verdi, Lehar, Subert dhe Dvorzak si dhe këngën popullore shqiptare, aq të mirënjohur për të gjithë, “Turtulleshë“. Në piano e shoqëronte koncert maester, Elvina Gurra. Gjatë interpretimit të saj, soprano Gjylie Pelingu manifestoi nivel të lartë profesional. Ajo I mrekulloi të pranishmit me zërin e saj të ëmbël, interpretimin shprehës plot emocion dhe forcën impresionuese. E veshur me një fustan blu e shumë elegante, nëpërmjet
zërit të saj të bukur, Gjylia arriti të bëjë publikun për vete, të korrë duartrokitje, madje dhe ovacione, të thirrura “bravo” etj, gjer dhe shoqërimin me rrahje shuplakash nga publiku gjatë intërpretimit të “Meine lippen, sie kϋssen so heiβ“ nga Franz Lehar, kur dhe vetë kërcente duke rrahur shuplakët. Koncerti ishte sukses i sopranos Gjylie Pelingu e cila korri jo vetëm duartrokitjet dhe buqetat e shumta me lule, por dhe vlerësimet e të pranishmëve profesionistë. Pa dyshim ky Koncert –Diplome tregoi jo vetëm për nivelin e Gjylies, por njëherësh edhe se atë e pret një karrierë e suksesshme, e cila kërkon pa dyshim më pas punë dhe mund nga ana e saj, gjë për të cilën ajo është e ndërgjegjshme, por dhe mbështetje të gjithanshme. Unë u ndjeva mirë kur urova pedagogen e saj, Manjola Nallbani, e cila më shprehu jo vetëm falënderimet, por dhe vlerësimin e saj për interpretimin me nivel të Gjylies. Në sytë e saj unë ndjeva ngazëllimin për interpretimin dhe suksesin e arritur që padyshim është dhe suksesi i saj si pedagoge. Vetë Gjylia mori përgëzimet e kompozitorit të mirënjohur durrsak, Ylli Ramzoti, ashtu si mua më shprehën vlerësimet e tyre profesionistët durrsakë që ishin me ne. Vlerësime dhe fjalë të mira më shprehu për sopranon Gjylie Pelingu dhe tenori
Kastriot Tusha, Mjeshtër i Madh, për zërin e saj, për të ardhmen që e pret, pse jo dhe për punën dhe mbështetjen që duhet të marrë në të ardhmen. Ne përjetuam emocione, por dhe u gëzuam për ulqinaken tonë, e cila pa dyshim në të ardhmen do të pushtojë me sukses skenat e koncerteve, duke nderuar edhe Ulqinin. Ajo diti të tregojë se është edhe një vajzë e denjë e Ulqinit. Ne patëm fatin dhe kënaqësinë që pas koncertit të rrimë me të, me prindërit esaj, të cilët na lanë mbresa të veçanta, të pimë kafe dhe të dalim në foto së bashku. Për ne do të mbetet një kujtim i paharruar, pasi morëm edhe premtimin e saj për ta patur në një koncert në Durrës. Soprano Gjylie Pelingu, tashmë në hapat e para të karierës së saj të suksesshme që troket, meriton kujdes, vëmendje, mbështetje e cila nuk do t’i mungojë edhe nga pushteti në Komunën e Ulqinit. Unë besoj se jo vetëm do të nderohet, por do të marrë edhe mbështetjen e tij, e cila do të startojë me pritjen e nderit që do t’i bëhet nga drejtuesit më të lartë të pushtetit komunal. Një veprim i tillë i qytetëruar dhe civil në radhë të parë i bën nder organizatorëve ashtu siç ndodh rëndom në vendet e qytetëruara, pasi soprano Gjylie Pelingu ka edhe një të ardhme Zyhni Beqiraj mjaft premtuese.
18 Javore KOHA
Mozaik
e enjte, 20 qershor 2013
Botohet numri i parë i revistës “Horizonti” i SHF “Mahmut Lekiq” në Tuz
Horizonte të reja krijuese SHF “Mahmut Lekiq” në Tuz ka botuar para disa ditësh numrin e parë të revistës shkollore “Horizonti”. Qëllimi kryesor i botimit të revistës sipas drejtorit të shkollës, është aktivizimi edhe më i madh i nxënësve në fushën e krijimtarisë dhe angazhimit të nxënësve që gjatë vitit shkollor të jenë sa më aktiv. Sipas drejtorit të shkollës interesimi i nxënësve për botime do të rritet gjithnji e më tepër dhe se revista do të jetë burim i vërtetë stimulus në krijimtarin e nxënësve të shkollës. Kjo revistë sipas drejtorit do të jetë çerdhe e grumbullimit të shumë aktiviteteve brenda dhe jashtë shkollës fillore “Mahmut Lekiq”. Revista ka përfshirë të gjitha punimet e nxënësve dhe mësimdhënësve të dorëzuara në redaksinë duke respektuar afatin e caktuar në kohë. Në revistë janë përfshirë poashtu aktivitetet dhe rezultatet e nxënësve dhe shkollës në përgjithësi. “Falë punës së pandërprerë dhe angazhimit maksimal dhe vullnetit tonë, revista ka dal nga shtypi me datën 10.06.2013, të hënën. Ideja ka lindur si rezultat i nevojës që e kërkon koha e reformës arsimore por edhe obligim i shkollës që të pasurohet shkolla jonë me revistën që sigurisht i ka munguar. Në planin tim si drejtor i ri i shkollës, mes tjerash e kam patur edhe revistën për të cilën kam patur dëshirë të madhe të dalë në dritë. Me këtë rast dua të falenderoj të gjithë ata mësimdhënës që e kanë ndihmuar me përpjekje dhe angazhime të veta si dhe nxënësit e shkollës për punimet e veta. Besoj se çdo numër i ri do të jetë gjithnji e më i begatshëm me përmbajtje dhe vëllim”, u shpreh drejtori i shkollës Nikollë Dukaj. Revista në fjalë do t’u shërbej nxënësve, mësimdhënësve, prindërve dhe në përgjithësi gjithë atyre që i takojnë shkollës fillore . “Ky është numri i parë i revistës së shkollës “Mahmut Lekiq”. Duke llogaritur pengesat dhe vështirësit e çdo fillimit, e pranoj se realizimi i numrit të parë të revistës sonë nuk ishte i lehtë. Është e vertete se kam patur deshirë të madhe që shkolla jonë me mbi 1000 nxënës ta ketë një revistë, qoft ajo edhe një herë në vit. Falenderoj redaksinë e gazetës të cilët njëzëri e pranuan propozimin tim që revista të
mbaj emrin “Horizonti”, u shpreh Dukaj. Drejtori i shkollës shpreson se numri tjetër i kësaj reviste do të zgjoj interesim edhe më të madh tek mësimdhënësit dhe nxënësit e shkollës. Kësaj here, siç tha ai përmbajtja e revistës ka më tepër karakter informativ mbi aktivitetet dhe punën realizuese brenda vitit shkollor 2012/13. Revista poashtu ka përfshirë të gjitha punimet e nxënësve dhe mësimdhënësve të dorëzuara në redaksinë duke respektuar afatin e caktuar me kohë. Në revistë janë përfshirë aktivitetet dhe rezultatet e nxënësve dhe shkollës në përgjithësi. “Duke patur parasysh se në shkollën tonë, si shkolla më e madhe në dy gjuhë në Mal të Zi mësimi zhvillohet në gjuhën shqipe dhe në gjuhën zyrtare të vendit, përmbajtja e revistës është poashtu në dy
gjuhë. Kemi rënë dakort që numri i parë i revistës të mbaj emrin “Horizonti” duke mënduar në horizonte të reja me shpresë gjithnji e më tepër në krijimtari dhe veprimtari të reja nga nxënësit dhe mësimdhënësit e shkollës fillore “Mahmut Lekiq”. Falenderoj edhe përfaqësues të MASH dhe kryetarin e Komunës urbane të Tuzit z. Fran Lulgjuraj që kanë ndihmuar botimin e revistës”, u shpreh z. Dukaj. Revista “Horizonti” sipas drejtorit në të ardhmen do të mbuloi fusha dhe lëmi të ndryshme krijimtarie duke përfshirë të gjitha lëndët që mësohen në shkollë. Revista është redaktuar nga disa mësimdhënës të shkollës në gjuhën Shqipe dhe malazeze kurse publikimi zyrtar i saj është bërë të martën e kaluar në ambientet e shkollës fillore “Mahmut Lekiq” në Tuz. Toni Ujkaj
Mozaik Në Malësi para pak kohësh disa aktivistë themeluan një organizatë joqeveritare të quajtur “LABEATËT”. Kjo organizatë ka për qëllim hulumtimin e trashigimisë natyrore, kulturore dhe historike të Malësisë. Shënimin e monumenteve të njohura ekzistuese natyrore, kulturore dhe historike. Organizimin e tubimeve shkencore dhe formave tjera të tubimeve të cilat do t’i promovonin monumentet natyrore dhe kulturore historike të Malsisë por edhe përmbajtjeve të tjera me të cilat Malësia është e njohur. Promovimin e vlerave turistike të Malsisë. Fotografimi dhe regjistrimi i monumenteve natyrore, kulturore dhe historike në Malësi. Shënimi i objekteve natyrore dhe kulturore historike të Malësisë në hartat përkatëse. Shënimi i rrugicave – shtigjeve deri tek të gjitha monumentet natyrore, kulturore dhe historike të cilat janë të panjohura për vizitorët. “Ideja mbi themelimin e OJQ “LABEATËT” lindi nga anëtari i kryesisë së organizatës Anton Pllumaj, ide kjo e para disa viteve, sepse veprimtaritë në këtë drejtim Antoni i ka filluar që nga viti 2010, duke regjistruar përmbajtje natyrore dhe kulturore-historike me syrin e fotoaparatit. Anëtarët e Shoqatës e përkarahën idenë e Antonit dhe më në fund është marrë vendimi. Emrin e Shoqatës e propozoi Mark Junçaj, çfarë dhe u pranua nga të gjithë pjestarët e organizatës”, u shpreh kryetari i saj Luigj Camaj. Ai theksoi se organizata në fjalë deri më tani ka zhvilluar disa ekspedita nëpër vise të ndryshme të Malësisë por që ka si synim të zgjëroi veprimtaritë e saja duke krijuar një bashkëpunimi me gjimnazin e Tuzit dhe me shkollat fillore në Malësi me qëllim që edhe nxënësit t’a njohin trashigiminë natyrore, kulturore dhe historike të Malësisë. Po ashtu duke bashkëpunuar me Komunën Urbane të Tuzit, me OJQ të ngjashme me atë të tyre nga Mali i Zi dhe rajoni. Sipaj kryetarit të saj, qe nga themelimi e deri më sot kanë zhvilluar 22 ekspedita , të gjitha në trojet e Malsisë, nga bregu i liqenit e deri në fshatrat malorë siç është Trijeshi dhe Koja. Kurse Veçoi ekspeditat: në Samoborr, Vuksanlekaj – varrezat, Pllanëcë – Dinoshë, Skorraq, Kshevë – Gurrec, Traboin – Bukoviq – Çemerr, Sukë – shpellë e Macës, dy ekspedita në Kojë, po ashtu edhe ekspeditat në Traboin – Kodër e Kishës – Nabom, dhe dy ekspedita në Drume-Hot, etj. Ai tha se Malësia nuk është e hulumtuar në aspektin historik, gjeografik, kulturor dhe për këtë arsye veprojnë si organizatë. Camaj u shpreh
e enjte, 20 qershor 2013
19 Javore KOHA
OJQ “Labeatet” ka për qëllim hulumtimin e trashëgimisë natyrore, kulturore dhe historike të Malësisë së Madhe
Promovimi i vlerave turistike të Malësisë se financimi i shoqatës për tani bëhet nga vetkontributi i anëtarëve kurse në këtë shoqatë mund të anëtarësohen të gjithë qëi përmbushin normativat e parapara me statutin e Shoqatës, mbi të cilin vëndos Këshilli i Shoqatës. I pyetur për planet e kësaj organizate për në vazhdim, Camaj u shpreh: ” Planet tona janë të shumta si organizimi i seminareve, kurseve dhe formave të tjera të punës me qëllim të rritjes së vetëdijes së qytetarëve me qëllim
të ruejtjes sa më të mirë të trashigimisë natyrore, kulturore dhe historike të Malësisë. Gjithashtu planifikojmë dhënie të këshillave profesionale organizatave dhe shoqatave në fushën e mbrojtjes së natyrës dhe trashigimisë natyrore, kulturore dhe historike të Malsisë”, u shpreh Camaj. Ai tha se planet më të afërta do të jenë eksplorimi i pjesës veriore të Malësisë konkretisht eksplorimi i fshatrave Koritë, Koshticë, Toni Ujkaj Rikavec dhe Greçë.
20 e enjte, 20 qershor 2013
Panoramë
Javore KOHA
Anxhela Martini, imazh i Sherrin Hill Ardhja e zonjës së madhe të modës dhe fustaneve të saj unike në Shqipëri dhe udhëtimi i disa modeleve nga Kosova drejt vendeve të bukura dhe të vjetra të Jugut të Shqipërisë i ka bërë shumë kureshtarë. Koleksioni më i ri i veshjeve të Sherrin Hill, ku tashmë janë realizuar edhe fotografitë nga modelet shqiptare shumë të zgjedhura, mes tyre edhe Miss Kosova 2012, Diana Avdiu, do të vijë nën aparatin e fotografit të njohur Fadil Berisha. Arsyeja se pse ajo kishte zgjedhur bukuroshen shkodrane, është pasi këtë herë Hill në fustanet e saj kishte më tepër sensualitet, që i përshtatej shumë modeles shqiptare.
Aktorja dhe topmodelja 22 vjeçe, Iris Shala, e lindur në Prishtinë dhe që jeton në Graz të Austrisë është zgjedhur për “Playmate July 2013, titull që e shpall revista për meshkuj “Playboy”, botimi gjerman për çdo muaj. Irisi është e njohur edhe nga një rol që ajo ka luajtur në serialin e njohur gjerman “Anna und die Liebe” (Ana dhe dashuria). Në Austri ajo ka fituar vendin e tetë në një garë për topmodelen më të mirë. Në intervistat që ka dhënë për mediet e ndryshme austriake dhe gjermane, Irisi thotë se gjithmonë ka pasur një afinitet për aktrimin. Këtë e ka edhe njëfarë trashëgimie, thotë ajo, dhe zbulon se gjyshi i saj ka qenë Abdurrahman Shala, një aktor i shquar i gjeneratës së parë të aktorëve të teatrit dhe të filmit në Kosovë. Është me siguri shqiptarja e parë që zgjidhet “Playmate” në revistën e njohur për prezantimin erotik të femrave, “Playboy”.
Iris Shala, shqiptarja e parë “Playmate”
Panoramë
e enjte, 20 qershor 2013
21 Javore KOHA
Përfundon xhirimi i filmit “Tri dritare dhe një varje” Ka përfunduar xhirimi i filmit “Tri dritare dhe një varje”, prodhim i kompanisë filmike CMB. Xhirimi i këtij filmi me regji të Isa Qosjes dhe skenar të Zymber Kelmendit ka zgjatur 34 ditë. Në këtë film, që trajton temën e pasojave të dhunimeve gjatë luftës, luajnë Irena Cahani, Luan Jaha, Donat Qosja, Xhevat Qorraj, Leonora Mehmeti, Selman Jusufi, Syle Kuqi, Basri Shala etj. Producentë të filmit janë Shkumbin Istrefi dhe Mentor Shala, ndërsa drejtor fotografie Gokhan Tiryaki nga Turqia, xhirues i filmit fitues në Festivalin e Cannes, “Once upon a time in Anatolia”, të regjisorit turk, Nuri Bilge Cejlanit. Filmi pritet të fillojë montazhin gjatë muajve të verës, ndërsa premiera pritet të shfaqet në fillim të vitit 2014.
Aktori shqiptar Nik Xhelilaj do të luajë rolin kryesor në një telenovelë turke, ku tregohet një histori e dashurisë mes një vajze të pasur dhe një djali të varfër. Telenovela pritet të nisë së shpejti dhe titullohet “Jeta e të riut varfanjak” (Fakir Gencin Romani), ku në rolet kryesore do të jenë aktori shqiptar Nik Xhelilaj dhe aktorja e famshme turke, Fahriye Evcen. Kjo telenovelë, e cila bazohet mbi një histori dashurie të një të riu të varfër me një vajzë të pasur, pritet të jetë një ndër më të suksesshmet e sezonit të ri. Nik Xhelilaj, lindur më 5 mars 1983, u bë i famshëm në Turqi me rolin e tij të Kadirit në telenovelën “Qyteti i Humbur”, transmetuar përgjatë vitit të kaluar në “Kanal D”. Ndërsa Fahriye Evcen, është një aktore turko-gjermane e lindur më 4 qershor 1986, e mirënjohur në Turqi për disa role në telenovela dhe filma.
Nik Xhelilaj luan rolin kryesor në telenovelën turke
22 e enjte, 20 qershor 2013
Te k n o l o g j i
Javore KOHA
Samsung është duke planifikuar të lëshojë versione të ndryshme të telefonit të saj kryesor, Galaxy S4, përkatësisht edhe një version më të shpejtë të pajisjes, e cila do të transmetojë të dhëna gati dy herë më të mëdha se shpejtësia normale, tha kreu i biznesit mobil në Samsung të hënën. J.K. Shin, njëri nga bashkë-udhëheqësit ekzekutiv të firmës më të madhe në botë të teknologjisë për nga ana e të ardhurave, tha se versioni i shpejtë i Samsung Galaxy S4 do të shitet në Korenë e Jugut që nga fillimit i këtij muaji. Samsung gjithashtu ka njoftuar se është në bisedime me disa nga operatorët mobilë jashtë shtetit për ta marrë telefonin, edhe pse në këtë deklaratë kompania nuk tregoi se për cilët operatorë bëhet fjalë. “Ne do të jemi të parët që do të lansojmë versionin e avancuar të telefonit të mençur 4G”, tha Shin. S4 i ri do të përdorë teknologjinë e avancuar LTE-Advanced 4G, një avancim nga modeli konvencional i njohur si 4G LTE. LTE-Advanced ofron transmetimin e të dhënave deri në dyfishin e shpejtësisë normale të 4G. Telefoni do të mbështetet nga çipat e Qualcomm.m Nëse shkarkimi i një filmi në 4G zgjat 3 minuta me 4G Advanced, përdoruesi do ta marrë atë film për pak më shumë se 1 minutë.
Samsung nxjerr version edhe më të shpejtë të Galaxy S4
Instagram shërbim me video, si përgjigje ndaj Vine?
Facebook do të bëjë një njoftim interesant më 20 qershor. Pritet që rrjeti social të lëshojë shërbimin e ri për video në shërbimin e saj të famshëm të fotografive, Instagram. Brenda pak ditësh përdoruesit e Instagram do të kenë mbështetje dhe shërbim të ri, i cili përfshin videon. Nga shumë njerëz të industrisë, kjo shihet si një përgjigje ndaj Vine të rivalit të saj, Twitter. Dhe ngjashëm sikur Vine, i cili lejon incizimin e videove jo më të gjata se sa 6 sekonda, edhe video e Instagram, do të ofrojë të njëjtin shërbim, mirëpo kohëzgjatja e videos do të jetë deri në 10 sekonda. Pasi shërbimi i Twitter është popullarizuar shumë shpejt, ka shumë kuptim që edhe Facebook ta ndjek këtë hap me biznesin e saj të ri, Instagram, dhe 20 qershori është vënë si datë e mundshme e këtij lansimi, bashkë me shërbimin e përfolur, Facebook RSS Reader.
Fotografia e javës „Nëse një fotograf profesionist fotografon të njëjtin objekt që fotografon edhe një person i zakonshëm, ku qëndron ndryshimi„. Xhoana Perkaj: Riva në muzg
e enjte, 20 qershor 2013
23 Javore KOHA
„Qesh pak, shiko këtu”
24 e enjte, 20 qershor 2013
Kulturë
Javore KOHA
Mbi librin “Ofelia me mjekër” të Moikom Zeqos Boshti konceptual i librit qëndron te raporti kontradiktor dhe paradoksal midis reales dhe virtuales. Bota sa vjen dhe bëhet më virtuale. Bota e internetit dhe e kibernetikës po klonojnë qenie të kufizuara në rrafshin virtual, duke iu larguar esencës humaniste. Ky qytetërim teknologjik rrezikon identitetin e njeriut dhe ngjan si një apokalips i vërtetë. Për Koha Javore: Prof. Dr. Anton Papleka
Libri “Ofelia me mjekër”, i shkrimtarit të njohur Moikom Zeqo, publikuar nga Shtëpia Botuese “Morava”, Tiranë, 2013, është një vepër që bën pjesë në kolanën ku përfshihen librat “Refuzimi i shkrimit” ( Dituria, 2010 ) dhe “Vetullat hyjnore” (Bota shqiptare, 2012). Në librat e lartpërmendur ka proza të shkurtra që i përkasin eseistikës dhe trillimit letrar. Kjo gjë përbën një veçori origjinale të prozës së Moikom Zeqos, një risi të spikatur, me të cilën e pasuron prozën shqiptare, sidomos atë që thyen kufijtë e tradicionalizmit e të provincializmit. Libri “Ofelia me mjekër” ka si nëntitull “Proza të të jetuarit së prapthi”. Konkretisht, në këtë libër, ai ka sintetizuar shqetësimet e tij të mëdha për bashkëkohësinë dhe ekzistencën njerëzore, të rrezikuar nga tjetërsimet e pafundme. Pse tjetërsimi na bën të jetojmë së prapthi? A mundet të vazhdohet përjetësisht kështu? Boshti konceptual i librit qëndron te raporti kontradiktor dhe paradoksal midis reales dhe virtuales. Bota sa vjen dhe bëhet më virtuale. Bota
Letërsia si ankthi i modernitetit
e internetit dhe e kibernetikës po klonojnë qenie të kufizuara në rrafshin virtual, duke iu larguar esencës humaniste. Ky qytetërim teknologjik rrezikon identitetin e njeriut dhe ngjan si një apokalips i vërtetë. Jo më kot, Zeqo i referohet filozofit francez Jean Baudrillard dhe tezës së tij se postmoderniteti e ka shndërruar botën në një Simulacrum (kopje e kopjeve). Si do të jetë e ardhmja? A do të kemi një njerëzim të vërtetë apo një njerëzim të klonuar? Libri i Zeqos përpiqet t’u japë përgjigje këtyre pyetjeve ekzistenciale. Libri ka një erudicion të madh që nuk është një qëllim në vetvete, por premisë për të bërë sinteza. Zeqo thotë se Google-i është një informacion pa inventar dhe shterpë. Aftësia për të bërë sinteza është mrekullia e intelektit, pra e shkrimtarit, e mendimtarit, e krijuesit. Libri “Ofelia me mjekër” ka një substancë shqiptare dhe universale. Të bëjnë përshtypje shkrimet për Gjon Buzukun dhe Migjenin, Konicën dhe shumë subjekte shqiptare të mesjetës, ku ka zbulime të reja dhe këndvështrime befasuese. Libri ka ankthin e modernitetit, subjektet i ndërthur, i shndërron në
një subjekt të vetëm, sipas një kontrapukti të stilit elegant dhe tejet zhdërvjellës, ku informacioni farfurin plot befasira të çuditshme duke aktivizuar mendimin kriticist dhe kërkues. Në pamje të parë, tregimi “Ofelia me mjekër” duket shumë i ndërlikuar. Ofelia si personazh shekspirian është një ikonë e letërsisë botërore, tashmë klasike. Tek Ofelia, Zeqo ndërthur e koncentron shumë simbolika dhe bën një teori të personazhit në përgjithësi. Tek Ofelia është dhe mjekra e Krishtit dhe e Gjergj Kastriot Skënderbeut, është sakrifica e Teutës ilire, por edhe Ajnshtajni. Kjo do të thotë se një personazh mund të krijojë afërsi dhe simbolikë me të gjitha personazhet, sepse njeriu dhe njerëzimi është vetë Ofelia me mjekër dhe pa mjekër. Pra, esenca e librit qëndron te çështja se a është e ardhmja e njeriut realizimi i tij si njeri, apo degradimi i tij, apokalipsi i tij moral, biologjik e shoqëror. Për këto arsye, mendoj se libri “Ofelia me mjekër” përfaqëson një risi në krijimtarinë e Zeqos dhe të letrave shqipe dhe si i tillë meriton të përkthehet në gjuhët e popujve fqinjë dhe të Europës. Sepse e meriton.
Kulturë
e enjte, 20 qershor 2013
25 Javore KOHA
Në Prishtinë u promovuan katër vepra të Mehmet Krajës
Mjeshtër i lojës me kontekste të mëdha kulturore
Prishtinë - Ulqini ishte fillesa e parë kur u botuan shkrimet e tij të para në letërsi, në kohën kur ai ishte nxënës i gjimnazit. E nën përkujdesjen e Esad Mekulit, ishin tregimet e para të tij ato që u botuan në revistën letrare “Jeta e Re”, asokohe. Deri më tani ka botuar njëmbëdhjetë romane, katër vëllime me tregime, dhjetë drama dhe pesë libra nga fusha e publicistikës. Është ky autori Mehmet Kraja, i cili së fundmi promovoi katër romane të ribotuara nga shtëpia botuese “Onufri”: “Im atë donte Adolfin” (2005), “Selvitë e Tivarit” (2007), “Edhe të çmendurit fluturojnë” (2004) dhe “Hotel Arbëria” (2010) janë romanet që të enjten u shpalosën në Akademinë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës në prani të shumë akademikëve kosovarë, letrarëve, kolegëve e shkrimtarëve. Në mesin e të pranishmëve, Bujar Hudhri nga shtëpia botuese “Onufri”, ka dhjetë vjet që boton shkrimet e Krajës.
“Jam i mahnitur me gjuhën shqipe që ka përdorur autori”, ka thënë mes rreshtash Hudhri, shkruan “Zëri”. Romanet në fjalë janë ribotime të cilat autorin e kanë “ngacmuar” për t’i ribotuar në mënyrën e re të kohës, shoqëruar edhe me ndryshime në kopertina. Recensenti i këtyre veprave, Ali Aliu, për autorin ka thënë se është një ndër shkrimtarët më të rëndësishëm të letërsisë së sotshme shqipe. Sipas tij, Kraja është personalitet me ndikim në hapësirën kulturore shqiptare. “Cikli romanor narrativ ka temën ‘Historia shqiptare’, që me këtë rast do të thotë domosdoshmërisht qëndrim dhe pozicion i qartë i vetë autorit”, ka thënë Aliu, i cili ka shtuar se e veçanta e Krajës në letërsinë bashkëkohore lidhet me rrallësinë e tij si autor për t’i kapërcyer kufijtë, duke i bërë bashkë hapësirat shqiptare. Sadik Bejko u shpreh i gëzuar që merr
pjesë në promovimin e veprave të Krajës. “Mehmet Kraja është një personalitet i prozës shqiptare e në mënyrë të veçantë i prozës romanore. Ai është një krijues i mirë i teksteve dhe njohës i mirë i tyre”, është shprehur Bejko, ndërsa romanin e fundit të Krajës “Edhe të çmendurit fluturojnë” e ka quajtur si hapësirë ku tregohet se të gjithë njerëzit janë të palumtur, dhe më të këqijtë e njerëzve janë ata që e afishojnë palumturinë e tyre. Kurse autori Basri Çapriqi ka thënë se Kraja e ka tradhtuar gjuhën në fillimet e tij, sepse ai nuk ka nisur me romanin por me antiromanin, e kështu e ka cilësuar Krajën si autor atipik. Çapriqi tha se romani i parë i këtij autori, “Gjurmët në trotuar” (1978), është përputhje e përpiktë e një romani me tipare post-moderne. “Jo vetëm romani i parë, por edhe disa libra të Krajës të kësaj faze karakterizohen me një gjuhë të komunikativitetit të ulët, kurse më vonë ai ka hapur gjurmë dhe me këto libra ai ka dalë në pah me gjuhë të hapur”, tha Çapriqi, i cili ka shtuar se Kraja është mjeshtër i lojës me kontekste të mëdha kulturore. “Vepra e Krajës është nga më cilësoret e prozës sonë dhe e përbërë nga dhjetëra vëllime me tregime, me publicistikë, eseistikë si dhe prej një sërë romanesh të suksesshme” shkruan Vath Koreshi. “Mehmet Kraja i ka verifikuar edhe një herë dhe ka dëshmuar aftësitë e tij në lidhje me njohjen e thellë të gjuhës shqipe dhe leksikut të saj të pasur. Kjo është aq e dukshme dhe u shërben si një shkollë estetike shumë njerëzve që aspirojnë për të shkruar në gjuhën shqipe prozë apo çdo lloj tjetër letërsie. Me leksikun e futur ndjeshëm në frazën e tjerrë artistikisht aq plotësisht, ai bëhet bartës i elementeve të reja që janë shkas për studiuesit e gjuhës”, shkruan Miranda Haxhia në një broshurë që “Onufri” ka përgatitur në nder të Krajës. Pas luftës së Kosovës, Kraja ishte redaktor i kulturës në të përditshmen “Zëri” dhe më pas redaktor i shtojcës për kulturë në gazetën “Koha Ditore”. Që nga viti 2002 është ligjërues në Fakultetin e Arteve në Prishtinë ku jep lëndën e skenarit të filmit dhe është anëtar i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës.
26 e enjte, 20 qershor 2013
Fejton
Javore KOHA
Të huajt për Shqipërinë (5) Kurzoni flet me admirim për prijësat e çetave kryengritëse, për këta “xhentëlmenë” me të cilët bisedoi pranë zjarrit dhe u lidh me një miqësi të ngushtë edhe pse emrin nuk ua mësoi asnjëherë, por që do t’i pëlqente t’i quante “guerrilas’ dhe “ Komandantë të Guerriljeve”.
Udhëtimet
Për Koha Javore: Piro P. Tase
“…Nuk do ta harroj kurrë atë ditë kur po hynim në Tepelenë, ora 5 e mbrëmjes, ndërsa dielli po perëndonte…shqiptarët, të veshur me fustanellën e bardhë dhe jelekun prej kadifeje të qëndisur me ar, me xhamadanin prej stofi të zi, dhe me koburen dhe kamën me dorezat të punuara gjithë argjend (veshja më e mrekullueshme në botë) tartarët me qylafët e gjatë mbi kokë, turqit me çallmat dhe kaftanët e veshur me gëzof nga brënda dhe pelerinat të hedhura mbi supe, ushtarët dhe zezakët skllevër me kuaj…daullet që binin fuqishëm dhe djemtë e rinj që këndonin lutjen e mbrëmjes nga maja e minaresë së xhamisë, të gjitha këto së bashku, formonin një pamje spektakolare për syrin e një të huaji…” (Wiliam Plomer (Fragment nga Letra e Bajronit-shenimi im)-Po aty, fq.,149154.)
“Në të djathtë ngrihet Tomori, i cili me linjat dhe madhështinë e vet i ngjan Etnës, ngjashmëri, të cilën nuk ma ka zënë syri kurrë në ndonjë mal tjetër. Maja e tij e lartë, e veshur me një mantel të bardhë dhe të shndritshëm dëbore, spikat mes reve me një shkëlqim mahnitës, tamam si një kështjellë e banuar mes atij terreni të hapur dhe malor.” Hughes “Shqiptari ka shumë pak dëshira në jetë. Pak bukë të bërë me kallamboq, ose me misër indian, dhe një kokër qepë me djath është e mjaftueshme për të. Një jatagan dhe një pisqollë në brez si dhe pushka e gjatë i qëndrojnë gjithnjë pranë, edhe kur fle në qiell të hapur me kokën të vendosur mbi një gur dhe fytyrën të mbular
me palën e gunës së trashë. Qeleshen e tij nuk e heq kurrë nga koka, as në dimër dhe as në verë. Në vend të këpucëve mban ca opinga lëkurë të thurura vetë. Është e habitshme se si kërcen ai me to kur ecën nëpër rrugët e ‘shtruara’ me shkëmbinj” Cockerell „Për nga pamja e fytyrës dhe forma e shtatit, malësorët shqiptarë konkurojnë me çdo racë tjetër të Evropës..... ...Gratë kanë një bukuri të jashtëzakonshme dhe krejt ndryshe nga çdo racë tjetër. Ato duken si Madona që kanë zbritur nga malet e lartë të mbuluar me dëborë por që shkathtësia dhe zgjuarsia mendore e burrave të maleve ua gjallëron akoma më shumë bukurinë dhe thjeshtësinë.“ A. Herbert
Fejton
e enjte, 20 qershor 2013
e Kurzonit
Por le te vazhdojme me tej: Në vitin 1834 vjen nga Korfuzi në Janinë udhëtari anglez, Robert Kurzoni. Këtë udhëtim ai e përshkruan në librin “Vizita nëpër Manastiret e Lindjes”. “E veçanta e shoqërisë shqiptare të asaj kohe, më mirë se kudo, të binte në sy tek mënyra e të jetuarit të pronarëve të mëdhenj të tokave. Përfaqësuesit e kësaj klase e paraqesnin veten si njerëz që kishin lindur vetëm për të mbajtur armë. Këta çifligarë të mëdhenj ishin kryetarë dhe prijësa. Fshatarët, vetëm ushtarë apo komitë,..” për të mos përdorur këtu termin e rëndomtë “Klefte” mënyra se si i quante pushtuesi ata, dhe që, në më të shumtën e rasteve (në mënyrë të pavetëdijshme) quheshin po kësh-
tu edhe nga udhëtarët e huaj në kujtimet e tyre. Dhe kur ata ndesheshin ballëpërballë me këta “Klefte” të rrezikshëm, do t’u duhej që të hapnin fjalorët që të gjenin emërtimin i cili do t’u shkonte më për shtat, këtyre “splendid gentelmenëve ” të vënë në krye, jo të bandave kriminale, por në krye të çetave kryengritëse, kundër pushtetit qëndror të Portës së Lartë, për një “pronunçiamento” për zgjedhje të lira, apo kushedi se çfarë tjetër… Dhe në fund ndaheshin nga këta njerëz si me miqtë më të shtrënjtë në botë. Vitet 1834-35, kur Kurzoni bëri vizitën e tij të shkurtër nëpër Epir dhe në Shqipërinë e Jugut, përkojnë me një periudhë të rëndësishme në historinë e Shqipërisë. Dhe është, pikërisht, ky fakt që i bën interesante shënimet e tij të hedhura në këtë libër udhëtimesh. Sipas Kurzonit, “… në Shqipërinë e Jugut, ishte gati të shpërthente një kryengritje, rebelim, apo revoltë (pronunciamento) mbase edhe përpjekje për të siguruar zgjedhje të përgjithshme, të lira, apo diçka e ngjashme me të…Të paktën, të gjithë ata që vinin andej, thoshin se i gjithë vendi po ziente. Dukej qartë se po përgatitej një Kryengritje e Përgjithshme…” Kurzoni, edhe pse këtë kohë po e jetonte në kampin kundërshtar, e quante kështu këtë lëvizje, ndryshe nga sundimtari i ri i këtij pashallëku, Mahmud Pasha, i cili sapo “…kishte marrë lajmin që rebelë apo hajdutë ata e quanin veten ndryshe - ishin bashkuar dhe kishin ngritur rrethimin në qytetin e Beratit..” …Është ky fakt që i bën interesante të dhënat e këtij udhëtari, ku pasqyrohet atmosfera e tensionuar në qytetin e Janinës, kur sheshi përpara fortesës ishte “ i mbushur plot e përplot me kuaj të vendosur në rresht dhe të mbërthyer nga koka te këmbët me frerë të trashë” dhe nga grupe njerëzish, të cilët, të ndarë si-
27 Javore KOHA
pas kombësisë, “bisedonin për ngjarjet e ditës,” kur frika dhe alarmi i përgjithshëm kishte kapur qeveritarët turq në Janinë. ..Dhe pati rastin të shikojë Vezirin, i cili në situata të tilla, të tensionuara, “ kurrë nuk dilte jashtë pa u shoqëruar me një ushtri njerëzish të armatosur..” Ai e përjetoi këtë Kryengritje, mes ushtarëve dhe oficerëve të ushtrisë turke, duke pirë kafe dhe cigare me Mahmud Pashën. Ai dëgjoi vetë nga goja e tij lidhur me atë ç’ka po bënin “rebelët apo hajdutët” në Berat. …Dhe u befasua nga pamja e ushtrisë turke e cila po nisej me ngut për në Berat.. Pamja e atij vargu të gjatë njerëzish të hipur mbi kuaj, me diellin i cili u ndiçonte mbi kokë dhe u reflektonte në armët e ndritshme, i krijonte përfytyrimin “ … e një gjarpëri gjigand me luspa të shkëlqyeshme që zvarritej kobshëm në drejtim të presë së vetë.” Ja përse Veziri i Janinës nuk pati kohë ta priste për herë të dytë udhëtarin anglez. Nuk e ke vështirë të kuptosh simpatinë e Kurzonit për këtë lëvizje të cilën ai e quan me një përcaktim bashkëkohor “proninciamento” (ItalishtKryengritje e armatosur me synime të caktuara politike-Shënimi im-P.T.) dhe që arrin të parandjejë kërkesat e avancuara të saj. Ai flet me admirim për prijësat e këtyre çetave kryengritëse, për këta “xhentëlmenë” me të cilët bisdoi pranë zjarrit dhe u lidh me një miqësi të ngushtë edhe pse emrin nuk ua mësoi asnjëherë, por që do t’i pëlqente t’i quante “guerrilas’ dhe “ Komandantë të Guerriljeve”. Dhe për çudi, në asnjë tekst historie nuk jepet shpjegimi i kuptimit të vërtetë, në kuadrin e kontekstit të përdorur, të kësaj fjale. Përdorimi i epitetit “Kleft” për shqiptarët, do të bëhej më von një objekt i veçantë studimi nga ana e autoreve te huaj! Në vitin 1847, Eduard Liri ndërmori një ekspeditë shumë të suksesshme në Kalabri, duke përfunduar në këtë mënyrë një sërë vizatimesh dhe një Ditar, të cilin ai e botoi më von. Në vitin pasardhës, ai vendosi të eksplorojë Greqinë e Veriut dhe Shqipërinë, pjesa më e madhe e së cilës, në atë kohë njihej si ‘Turqia e Kontinentit Evropian” dhe që qeverisej nga pashallarët vendas.
28 e enjte, 20 qershor 2013
Mozaik
Javore KOHA
Pranvera e vonuar
Reshjet dëmtuan të mbjellat në ambiente të hapura
Kulturat bujqësore të mbjella në ambiente të hapura në trevën e Malësisë janë vonuar për daljen në treg për shkak të reshjeve të vazhdueshme të shiut të cilat kanë mbizotëruar gjatë gjithë stinës së Pranverës. Reshjet perveçse kanë vonuar të mbjellat për shitje, gjithashtu i kanë dëmtuar rëndë duke u bërë pëngesë për rritjen normale të tyre. Gjatë kësaj periudhe përveç shiut me intensitet të lartë, ka patur edhe reshje breshëri i cili ka zgjatur vetëm pak minuta por ka shkaktuar dëme të konsiderueshme. Fermerët nga Malësia ankohen se ua kanë dëmtuar plotësisht të mbjellat sidmomos shalqinin, ky i fundit është përfshirë nga sëmundje të ndryshme që zakonisht u bie perimeve, shkak i këtyre sëmundjeve ka qënë moti i papërshtatshëm . Njëri ndër femerët që ka pësuar dëme në të mbjellat e tij është fermeri nga fshati Sukruq Pjetër Ivezaj i cili tha se dëmet janë evidente. “Reshjet e pandërprera të shiut e sidomos breshëri ka qenë në disfavor total për të mbjellat. Reshjet e shiut kanë shkaktuar vonesë të atyre perimeve që dalin zakonisht
në sezonin e pranverës. Dëmtim të konsiderueshëm kanë patur të mbjellat në vende të hapura, ku kane qënë të ekspozuara ndaj kohës jo premtuese të pranverës. Ai shprehet që ka pësuar më shumë dëme në shalqi, kur vendi është përfshirë nga reshje të rrëmbyeshme me breshër ,duke zgjatur vetëm pak minuta por duke shkaktuar dëme të theksuara, për pasojë duke i shkatërruar të mbjellat”, u shpreh fermeri nga Sukruqi Pjetër Ivezaj. Ai tha se nga prodhimtaria e këtij viti rrezikon të bie në defiçit për faktin se ivestimet janë shumë të larta kurse përfitimet shumë të ulëta fat të cilin siç tha ai do ta kenë shumë fermerë të Malësisë. Ivezaj theksoi se patatja është produkti i vetëm e cila ka përfituar nga reshjet e shiut, kurse kulturat e tjera bujqësore kanë pësuar dëmë shumë. “Jetojmë prej vitesh këtu dhe aq breshër sa ka rënë para dy javësh nuk ka ndodhur ndonjëherë në këtë periudhë kohore. Erdhi përnjëherë dhe zgjati vetëm pak minuta”, u shpreh Ivezaj. Fermeri në fjalë e quan vitin 2013-të një vit të keq, pasi i gjithë viti u karakterizua me reshje dhe
përmbytje. Prodhimtaria e cila është mbjellur në ambiente të mbyllura (sera) është frytdhënëse por siç theksoi Ivezaj jo dhe aq profitabile pasi çmimet krahasur me vite të mëparshme kanë rënë dukshëm, kurse pjesa më e madhe e prodhimtarisë në ambient të hapur është vonuar për shitje dhe do të duhen së paku edhe dy javë që ato të nxirrën nëpër tregje. Ivezaj tha se nga të reshurat e pranverës më së shumti kanë pësuar fermerët e Fshatit Sukruq dhe Vuksanlekaj, por edhe të fshatrave të tjera fushore. Ivezaj sikurse edhe fermerët e tjerë ankojnë se të gjitha dëmet që pësojnë nga prodhimtaria e tyre, iu duhet atyre që t’i rikuperojnë, pasi sipas tij askush nga institucionet kopetente të cilave u janë drejtuar nuk u vjen në ndihmë, siç theksoi z.Ivezaj, ne raste të tilla fatkeqësish natyrore dhe dëmesh me përmasa të tilla nuk iu kanë ardhur në ndihmë organet kopetente, dhe shpresa ndaj tyre është shuar. Duke shpresuar që koha të jëtë me frutdhënësë ne ditët ne vijim dhe të mbjellat të jenë me produktive për Toni Ujkaj daljen e tyre ne treg.
Mozaik
e enjte, 20 qershor 2013
29 Javore KOHA
U vendos gurthemeli i Medresesë së Vajzave në Ulqin
Ulqin – Në prani të një numri të madh të qytetarëve të Ulqinit, por edhe nga qytetet e tjera të Malit të Zi, Shqipëria, Kosova, përfaqësuesve të qeverisjes vendore dhe të Bashkësisë Islame, përfaqësuesve diplomatikë etj., të mërkurën e kaluar në Fushën e Ulqinit u vendos gurthemeli për ndërtimin e Medresesë së Vajzave. Ndërtimi i saj financohet nga Shoqata e Miqve të Kulturës dhe Arsimit nga Stambolli, përfaqësuesit e së cilës kanë marrë pjesë në ceremoni. Reisi i Bashkësisë Islame të Malit të Zi, Rifat ef. Fejziq, ka thënë se ndërtimi i medreseve të vajzave është shumë i rëndësishëm dhe se duhet mbështetur. “Nga kjo medrese do të dalin nëna të cilat do të edukojnë fëmijët e tyre në frymën e Islamit, në frymën e paqes, tolerancës sepse ky është Islami në parim”, është shprehur ai. Ambasadori i Turqisë në Malin e Zi, Mehmet Niayzi Tanilir, ka thënë se kjo shkollë është një dhuratë e popullit turk për popullin e Ulqinit dhe një shenjë e miqësisë. Duke folur për bashkëpunimin e mirë ndërmjet Turqisë dhe Malit të Zi, ai ka kujtuar se përpos investimeve që janë bërë nga Agjencia Turke për Zhvillim dhe Bashkëpunim Ndërkombëtar, një frut i mirë i këtij bashkëpunimi janë edhe nxënësit nga Mali i Zi të cilët studiojnë në Turqi me bursa të ofruara nga
Dhuratë e popullit turk Qeveria turke. Kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, ka thënë se nëpërmjet miratimit të planeve detaje urbanistike, qeverisja vendore ka dëshmuar vendosmërinë për të mundësuar ndërtimin e objekteve moderne dhe bashkëkohore, duke respektuar të gjitha nevojat e kohës dhe kërkesat e qytetarëve të të tre konfesioneve fetare. Ai ka thënë se mësimet fetare janë mësime më të rëndësishme në ngritjen e moralit njerëzor. “Prandaj, jam i bindur që kjo medrese do të kontribuojë maksimalisht në këtë drejtim, jo vetëm për të rinjtë e qytetit tonë, por edhe më gjerë”, është shprehur ai. Për kryeimamin e Ulqinit, Ali Bardhi, ndërtimi i medresesë së vajzave do t’i rikthejë Ulqinit një vepër të rëndësishme të së kaluarës së arsimit fetar e
shkencor në gjuhën shqipe. “Njëherit ajo plotëson edhe një nevojë të madhe aktuale për brezat tonë, të cilët me padurim e presin që moti këtë vepër madhështore pasi ajo jo vetëm që plotëson dhe ushqen nevojën e edukimit fetar të tyre, por njëherit do t’i formojë ata edhe nga ana shkencore bashkëkohore”, ka thënë ai. Kryetari i Shoqatës së Miqve të Kulturës dhe Arsimit nga Stambolli, Sahin Bahadir, në fjalën e tij ndër të tjera është zotuar se do ta kryejnë me sukses ndërtimin e kësaj medreseje. Godina e medresesë së vajzave është projektuar nga arkitektët ulqinakë Valon Buzuku dhe Beqo Brashnjani, si dhe arkitekti i xhamisë, Nezir Hoxha. Ajo përbën një objekt bashkëkohor, në të cilin janë përfshirë të gjitha përmbajtjet e nevojshme për një institucion i.k. arsimor.
30 e enjte, 20 qershor 2013
Sport
Javore KOHA
Në Turneun ndërkombëtar të taekwondosë “Kaçaniku Open 2013” Me medalje të artë u kurorëzuan Allmedin Suka, Medina Kanaqi dhe Esad Kraja, ndërsa me medalje të argjendtë Ardiana Karamanaga.
Më 9 qershor 2013, në Kaçanik u mbajt Turneu Ndërkombëtar në sportin olimpik të taekwondo-së “Kaçaniku Open 2013”. Në të morën pjesë rreth 150 garues, kryesisht nga klubet e shteteve të rajonit, si Kosova, Shqipëria, Mali i Zi dhe Maqedonia. Klubi i Taekwondo-së “Ulqini” u përfaqësua me katër garues, të cilët fituan tri medalje të arta dhe një medalje të bronztë. Me medalje të artë u kurorëzuan Allmedin Suka, Medina Kanaqi dhe Esad Kraja, ndërsa me medalje të argjendtë Ardiana Karamanaga. Drejtuesit e KT “Ulqini” falënderojnë sponsorët, Fabrikën e Mobiljeve “Kurti” dhe Restorantin “Alfa”, që mundësuan pjesëmarrjen e tyre në këtë turne. (Kohapress)
Katër medalje për “Ulqini”-n
Sport
e enjte, 20 qershor 2013
Klubi i Karatesë “Ulqini” mori pjesë në Turneun XIII Ndërkombëtar në Podujevë
31 Javore KOHA
Përfundim i suksesshëm i sezonit të parë të garave Tri garueset e “Ulqini”-t arritën të kurorëzohen me katër medalje: një të artë, dy të argjendta dhe një medalje të bronztë. Seida Suma fitoi nje medalje të artë dhe një të argjendtë, Antigona Rama një medalje të argjendtë dhe Hantije Ibroçi një medalje të bronztë. Të dielën në Podujevë të Kosovës u mbajt Turneu XIII ndërkombëtar i karatesë “Rrahim Curri & Behar Begolli”, i organizuar për nderë të Ditës së Çlirimit të Podujevës, ku morën pjesë 30 klube me mbi 250 garues nga Shqipëria, Maqedonia, Mali i Zi, si dhe klubet nga Kosova. Në këtë turne KK “Ulqini” u prezantua me tri garuese, të cilat arritën të kurorëzohen me katër medalje: një të artë, dy të argjendta dhe një të bronztë. Seida Suma fitoi nje medalje të artë dhe një të argjendtë, Antigona Rama një medalje të argjendtë dhe Hantije Ibroçi një medalje të bronztë. Ekipi u udhëhoq nga drejtori i marketingut Skender Tahiri dhe kryetrajneri i klubit, Kujtim Sukaliqi. Me këtë turne KK “Ulqini” përfundoi me sukses sezonin e parë të garave. (Kohapress)
Vdiq ish-trajneri i kombëtares shqiptare të futbollit, Josip Kuzhe
Largimi i një kolosi të futbollit Të dielën në mbrëmje vdiq ish-trajneri i kombëtares shqiptare, Josip Kuzhe. Pas një sëmundje të rëndë, trajneri kroat Josip Kuzhe ka ndërruar jetë në një spital të Zagrebit. Kuzhe drejtoi për 18 muaj kombëtaren shqiptare të futbollit në periudhën 2009-2011, duke e ngritur edhe më shumë nivelin e kësaj kombëtareje që është sot, kur drejtimin e mori Xhani De Biazi. Kuzhe arriti ta poziciononte Shqipërinë në vendin e 50-të në renditjen e FIFA-s, duke thyer i pari rekordin deri në muajin prill të vitit 2013,
kur u thye nga trajneri aktual. Josip Kuzhe u lind më 13 nëntor 1952 dhe ndërroi jetë në moshën 62 vjeçare. Edhe gjatë kohës që ishte trajner i kombëtares shqiptare, ai ka pësuar një atak, ku u shtrua në Spitalin Amerikan në Tiranë, madje duke e ndjekur ekipin nëpërmjet televizionit. Problemet e tij shëndetësore vijuan edhe më pas. Federata Shqiptare e Futbollit i ka shprehur ngushëllime familjes Kuzhe për humbjen e këtij kolosi të futbollit kroat dhe jo vetëm.