Koha 573

Ngjarjet javore

Javore KOHA

ISSN 1800-5969

Podgoricë e enjte, 4 korrik 2013 Viti X / Numër 573 Çmimi 0,50

www.kohajavore.co.me

Hyrja e Kroacisë në BE, sinjal i mirë për Malin e Zi

Muzgu i “Zotrave” Ngjarjet e fundit në Kosovë (çrregullimet e organizuara nga “Vetëvendosja”) dhe Shqipëri (dueli me revole në ditën e zgjedhjeve), tregojnë se shpresat për ardhmërinë europiane të shqiptarëve kanë qenë më tepër romantike dhe idealiste sesa reale.

2

e enjte, 4 korrik 2013

Javore KOHA

Javore KOHA

Javore KOHA

Përmbajtja

Gjatë muajit pritet binjakëzimi i Plavës me Deçanit

Në pritje të tranzicionit të qetë

Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen

e enjte, 4 korrik 2013

3 Javore KOHA

Gj. Gjonlekaj:

Kola i Sokol Bacit dhe Dante Alighieri fq 5

fq 16

Adrian Lulgjuraj mbajti koncert në Tuz

F. Shkreli:

fq 8

fq 19

Lucinda Creighton:

Afërdita Dreshaj, e preferuar në Turqi

Normalizimi i marrëdhënieve

Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi

Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002.

Botues: SHAGBG „Pobjeda” Drejtor ekzekutiv: Lav Lajoviq Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Fran Gjokaj, Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 247-674 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me

Përmbajtja

fq 10

fq 20

A. Apoloni:

Linda Halimi do të performojë në shtëpinë e “Playboy”

Autori dhe i biri-pasardhës të klasikëve postmodernë fq 12

fq 21

Bisedë me trajnerin e klubit „Besa“, Nikollë Gegaj

N. Draga:

Vepër shumëdimensionale fq 14

fq 30

Ne hap me Kohen

4 Javore KOHA

Ngjarje javore

e enjte, 4 korrik 2013

Presidenti i Malit të Zi, Filip Vujanoviq, mori pjesë në takimin e presidentëve të shteteve të rajonit në Zagreb

Ngjarje javore

e enjte, 4 korrik 2013

Kryetarët e komunave të Deçanit dhe Rahovecit, Rasim Selmani dhe Smajl Latifi, vizituan Plavën

Hyrja e Kroacisë në BE, sinjal i mirë për Malin e Zi

Takimi është organizuar me iniciativën e përbashkët të presidentëve të Kroacisë dhe Sllovenisë, Ivo Josipoviq dhe Borut Pahor. Sipas tyre, përmes krijimit të traditës së takimit, po ashtu dëshirojnë të ndryshojnë perceptimin e rajonit brenda BE-së dhe të tregojnë “kapacitetin e vullnetit politik që gjërat të zgjidhen nëpërmjet dialogut, jo nën presionin e BE-së, por nga brenda”.

Zagreb – Presidenti i Malit të Zi, Filip Vujanoviq, ka thënë se hyrja e Kroacisë në Bashkimin Evropian përbën një ngjarje historike e cila në Mal të Zi përjetohet si një sinjal i mirë.

Në takimin e presidentëve të shteteve të rajonit, të organizuar nga Presidenti i Kroacisë, Ivo Josipoviq, Vujanoviq i ka uruar Kroacisë që çdo ditë e re në BE të sjellë realizim të ëndrrës së saj.

Ai ka vlerësuar se BE-ja ka treguar vullnet që të vazhdojë me procesin e zgjerimit.

“Ne këtë e përjetojmë edhe si sinjal të mirë për Malin e Zi”, ka thënë Vujanoviq.

Presidenti kroat Josipoviq ka shtruar mëngjes pune për kryetarët e të gjitha shteteve të dala nga ish republikat jugosllave, si dhe Presidenten e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga, dhe Presidentin e Shqipërisë, Bujar Nishani.

Nga kabineti i Josipoviqit kanë deklaruar

se mëngjesi joformal i punës përbën fillimin e takimit vjetor të presidentëve të shteteve të rajonit, në të cilin do të ishte i ftuar gjithmonë një prej drejtuesve të vendeve anëtare të BE-së.

Josipoviq ka thënë se edhe pas anëtarësimit në BE, Kroacia dëshiron të zhvillojë marrëdhënie të mira fqinjësore dhe se do të lobojë për procesin e mëtejshëm të zgjerimit të BE-së.

Ai ka thënë se qëllimi i takimit joformal me homologët nga rajoni ka qenë që të bisedohet mbi temat që përbëjnë interes për rajonin.

“Sot kemi diskutuar posaçërisht mbi procesin e zgjerimit dhe dinamikën e tij, mundësitë që ofrojnë projektet e përbashkëta, sidomos në fushën e infrastrukturës, dhe për atë se si ne dëshirojmë të ndihmojmë në zgjidhjen e çështjeve të hapura”, ka thënë Josipoviq.

Ai ka theksuar se takimi është organizuar me iniciativën e përbashkët të tij dhe Presidentit të Sllovenisë, Borut Pahor.

Presidentët e Kroacisë dhe Sllovenisë kanë theksuar se nuk dëshirojnë të jenë “avokatë” të rajonit, por promotorë të tij.

Sipas tyre, përmes krijimit të traditës së takimit, po ashtu dëshirojnë të ndryshojnë perceptimin e rajonit brenda BE-së dhe të tregojnë “kapacitetin e vullnetit politik që gjërat të zgjidhen nëpërmjet dialogut, jo nën presionin e BE-së, por nga brenda”.

Presidentja e Kosovës, Atifete Jahjaga, ka thënë se anëtarësimi i Kroacisë në BE është i rëndësishëm për tërë rajonin dhe se pret që “nisma kroato-sllovene” do ta orientojë tërë rajonin në rrugën drejt BE-së.

Nga kabineti i Presidentit kroat kanë bërë të ditur se takimi i ardhshëm i “tetëshes” do të mbahet në Slloveni.

(Kohapress)

5 Javore KOHA

Gjatë muajit pritet binjakëzimi i Plavës me Deçanit Plavë – Delegacionet e komunave të Deçanit dhe të Rahovecit, të kryesuara nga kryetarët Rasim Selmanaj dhe Smajl Latifi, të enjten e kaluar kanë vizituar Plavën, me ç’rast janë pritur nga kryetari i Komunës së Plavës Orhan Shahmanoviq, përfaqësuesit e partive politike shqiptare të Komunës së Plavës, si dhe personalitete të tjera të jetës politike e shoqërore nga kjo komunë.

Në takimin që është mbajtur në sallën e Komunës së Plavës, mysafirët nga dy komunat Republikës së Kosovës i ka përshëndetur kryetari i Komunës së Plavës Orhan Shahmanoviq, i cili ka theksuar se marrëdhëniet edhe ashtu të mira me komunat fqinje të Republikës së Kosovës, duhet t’i avancojmë edhe më shumë.

Shahmanoviq ka thënë se është i gëzuar dhe i lumtur që Republika e Kosovës me hapa të sigurt po ecë përpara dhe me sukses po i zgjidh prob-

lemet e popujve pakicë.

“Unë jam shumë i lumtur që së shpejti do të miratojmë vendimin mbi binjakëzimin e komunave Plavë dhe Deçan, akt ky i cili pritet të ndodhë në seancën e Kuvendit të Komunës së Plavës, që do të mbahet më 5 korrik”, ka thënë ai.

Duke folur për projektet e përbashkëta që mund të realizohen, kryetari i Komunës së Plavës ka veçuar si projektin më të rëndësishëm ndërtimin e aksit rrugor Deçan-Plavë, projekt ky me vlerë kapitale infrastrukturore për të dyja komunat fqinje, por edhe më gjerë.

Ai ka kërkuar nga homologët e tij nga Kosova që të shfrytëzojnë autoritetin e tyre për përshpejtimin e zgjidhjes së problemit të kalimit kufitar në “Çakorr”, në aksin rrugor Murinë-Çakorr-Pejë, të cilin ia ka shtruar edhe kryeministrit të Republikës së Kosovës Hashim Thaçi, i cili ka premtuar se do të marrë masa që ky problem të zgjidhet sa më parë.

Kryetari Shahmanoviq i ka njoftuar miqtë nga Kosova edhe me zhvillimin e punëve në aksin rrugor Plavë-GuciPodgoricë e cila kalon nëpër territorin e Republikës së Shqipërisë, e që pritet të përfundohet deri në vitin 2015.

Kryetari i Komunës së Deçanit, Rasim Selmanaj, ka thënë se sa i përket ndërtimit të aksit rrugor Deçan-Plavë është bërë një përparim i dukshëm ngase vitin e kaluar kanë pasur takime me kryeministrin dhe me ambasadat më të fuqishme në Kosovë, me të cilët temë diskutimi ka qenë ndërtimi i këtij aksi rrugor.

“Kemi pasur premtime konkrete nga kryeministri Thaçi se është i gatshëm të ndajë mjete për fillimin e ndërtimit të saj, mirëpo deri me tani në këtë drejtim nuk kemi ndonjë hap konkret”, ka thënë ai.

Kryetari i Komunës së Rahovecit, Smajl Latifi, ka shprehur besimin se në të ardhmen do të thellohet komunikimi dhe bashkëpunimi ndërmjet tyre.

“Komuna e Deçanit dhe komunat tona do të bëjnë një adresim shumë serioz rreth temës që ka të bëjë me ndërtimin e rrugës Deçan-Plavë”, ka thënë ai, duke shtuar se ky projekt ka përkrahjen edhe të krerëve të komunave të tjera të rrafshit të Dukagjinit.

Në takimin me përfaqësuesit e subjekteve politike shqiptare u ngritën disa çështje që i preokupojnë shqiptarët e kësaj komune, për të cilat folën kryetari i LD në MZ, dega Plavë-Guci Bujar Hasangjekaj, kryetarja e Forcës së Re Demokratike, dega Plavë-Guci Verë Hakaj, si dhe disa anëtarë të tjerë të këtyre subjekteve nacionale shqiptare. Në këtë drejtim, ata veçuan dy ngjarjet e ndodhura në prill dhe maj të këtij viti në fshatin Martinaj – ndërtimi i deponisë së përkohshme të bërllokut dhe mbeturinave të ngurta në lokalitetin “Jerina” si dhe provokimet e vazhdueshme të komunitetit serb për rindërtimin kishës ortodokse serbe në gërmadhën e ish kishës së ndërtuar para 80 vjetësh me dhunë, në pronën të uzurpuar të një familjeje të këtij fshati.

Mysafirët nga komunat e Kosovës premtuan se do të përpiqen të ndikojnë aq sa kanë mundësi tek institucionet e shtetit të Kosovës, në mënyrë që në bisedat bilaterale me simotrat e tyre nga Mali i Zi të japin kontributin e vet për përmirësimin e gjendjes dhe situatës së përgjithshme të shqiptarëve të këtyre trojeve. Shaban Hasangjekaj

6 Javore KOHA

e enjte, 4 korrik 2013

Vështrime & Opinione

Vështrime & Opinione

e enjte, 4 korrik 2013

7 Javore KOHA

Për imazhin e shqiptarëve

Muzgu i “Zotrave” Ngjarjet e fundit në Kosovë (çrregullimet e organizuara nga “Vetëvendosja”) dhe Shqipëri (dueli me revole në ditën e zgjedhjeve), tregojnë se shpresat për ardhmërinë europiane të shqiptarëve kanë qenë më tepër romantike dhe idealiste sesa reale.

Xhoana M. Perkaj

Më 1 korrik, disa minuta pas mesnate, Kroacia është bërë anëtare e 28-të e BE-së. Në zemrën historike të Zagrebit, në prezencen e 180 zyrtarëve më të lartë nga Europa dhe bota, Kroacia ka hyrë solemnisht në Europë. “Jeni kthyer atje ku keni takuar gjithmonë”, u ka porositur kroatëve Jose Manuel Barroso, presidenti aktual i Komisionit Europian. Ç’është e vërteta, Kroacia gjithmonë është mburrur me kulturën e vet dhe, më në fund, është kthyer në shoqërinë së cilës i takon.

Pikëllimi Nuk kam planifikuar ta shkruaj këtë artikull. Por, duke i përcjellur lajmet lidhur me përgatitjet që bëheshin në

Kroaci për këtë solemnitet, një detaj ma zgjoi një kujtim të hidhur. Njëri nga reporterët konstatoi, mes tjerash, se “Kroacia sonte, me tingujt e “Himnit të gëzimit” do të hyjë në BE”.

Në kohën kur pritej (dhe luftohej) që Kosova të bëhej e pavarur, me rastin e hyrjes së një grupi të madh të shteteve në BE (2004), kam shkruar se si një ditë edhe shqiptarët, me tingujt e “Himnit” të Betovenit dhe Shilerit, do “të fluturojnë drejt gjithësisë europiane”. „Çfarë do të jenë gjasat e popullit shqiptar për të hyrë në këtë Europë të madhe? Në rast se do të kihet vetëdije dhe mençuri, perspektiva e Shqipërisë dhe Kosovës në BE është më se optimistike“. Tani, më duhet të them se e kam parë dhe parashikuar atë që kam pasur dëshirë ta shoh, e jo atë që ka qenë dhe që është e mundur të bëhet.

A ka Europa interes që në gjirin e vet ta pranojë një popull, i cili haptas manifeston se nuk i pranon vlerat e saja?

Borhesi

Nobelisti argjentinas Horhe Luis Borhes, e ka një tregim të shkurtër i cili titullohet “Ragnarok”. Për ata që nuk e dijnë, Ragnarok është miti kyç gjermanik. Flet për betejen vendimtare mes fuqive të Dritës dhe të Errësirës. Sipas mitologjisë, zotat, bartësit e Dritës, e kanë humbur këtë betejë dhe Tokën e ka mbuluar errësira. Por, kjo betejë, thotë miti, nuk është përfundimtare dhe dikur, në të ardhmen, zotat do të kthehen në Tokë dhe jeta do të ringjallet. Kështu thotë miti. Por, të shohim se si kanë kaluar zotat në tregimin e Borhesit.

Borhesi, i cili, përndryshe ka qenë specialist në mitologjinë gjermanike, në “Ragnarok” e tregon ëndrrën e vet për kthimin e zotave nga mërgimi. E përshkruan se si në ëndërr ishte duke pritur me shokë në aulen e fakultetit, që ta zgjedhin kryesinë e studentëve, kur, përnjëherë u dëgjua një brohoritje.

“Zotrat, zotrat” u dëgjua nga të gjitha anët. “Populli i priti me admirim dhe brohoritje. Të gjithë filluam të duartrokisim me lotë në sy. Zotrat janë kthyer pas mërgimit shekullor. Dukeshin të mëdhenj, në podium. Kokëlartë dhe me gjoks të qitur, me buzëqeshje i pranonin përshëndetjet tona.“ Në momentin kur njëri nga zotrat iu drejtua

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

publikut, e në vend të zërit të njeriut, lëshoi zë pule, ngjarjet muaren rrjedhën tjetër. “Në moment kuptuam se ata i janë qasur mjetit të fundit, se janë dinakë, injorantë dhe të pamëshirshëm, si egërsirat e vjetra grabitqare dhe se, në fund, do të na shkatërrojnë nëse do të lejojmë të na rrokë frika ose mëshira... I nxorëm revolet dhe me gëzim i vramë Zotat”.

Fundi i së ardhmes Ngjarjet e fundit në Kosovë (çrregullimet e organizuara nga “Vetëvendosja”) dhe Shqipëri (dueli me revole në ditën e zgjedhjeve), tregojnë se shpresat për ardhmërinë europiane të shqiptarëve kanë qenë më tepër romantike dhe idealiste sesa reale. Shqipëria deri tani është refuzuar dy herë për fillimin e negociatave për hyrjen në BE, ndërsa, Kosovën e pret një rrugë e gjatë që të arsyetohet si shtet. A ka Europa interes që në gjirin e vet ta pranojë një popull, i cili haptas manifeston se nuk i pranon vlerat e saja? A do të jenë shqiptarët gjithmonë simbol i egërsisë, i epsheve dhe impulseve të pakontrolluara, simbol i masës që nuk e kontrollon veten.

Të mos ndodh (ta thërras në ndihmë përsëri Borhesin) që “e ardhmja, tashmë, është duke marrë fund”.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

8 Javore KOHA

Opinione & Vështrime

e enjte, 4 korrik 2013

Opinione & Vështrime

Shqipëria pas zgjedhjeve

Në pritje të tranzicionit të qetë Deklaratat e protagonistëve kryesorë të politikës shqiptare pas zgjedhjeve, të japin shpresë për një tranzicion të qetë dhe për një të ardhme demokratike të Shqipërisë

Për Koha Javore:

Frank Shkreli

Qe edhe zgjedhjet parlamentare shumë të pritura të 23 qershorit, 2013 në Shqipëri erdhën e shkuan. Fitoi aleanca e majtë e kryesuar nga Partia Socialiste.

Koalicioni i majtë ka marrë 84 mandate deputetësh, ndërsa koalicioni i djathtë ka siguruar 56 mandate në Kuvendin e ri të Shqipërisë, që fillon nga puna në Shtator.

Kryeministri i deritanishëm, Dr. Sali Berisha dhe njëherzi edhe personi që dominoi politikën shqiptare gjatë 20-vjetëve të kaluara, pranoi burrërisht humbjen, mori vet përgjegjësinë për ‘të dhe njoftoi se do të tërhiqet nga funksionet e Partisë Demokratike. Duke folur dje nga selia e partisë së tij, në një fjalim emocional, kryeministri Berisha tha se, “Qytetarët tanë votuan me shumicë projektin e kundërshtarit tonë”, dhe uroi kundërshtarin e tij politik, Zotin Edi Rama për fitoren e tij me fjalët: “Duke njohur rezultatin, i uroj atij punë të mbarë.”

Edhe fituesi i zgjedhjeve dhe kryeministri i ardhëshëm Edi Rama, në fjalimin e tij të fitores, njohu kontributet e kundërshtarit të tij politik, Kryeministrit Berisha, për të cilin tha se, “Më ka qëlluar të them deri dje edhe fjalë të papëlqyeshme për paraardhësin tim, siç edhe ai ka thënë jo pak për mua. Kjo ndodh në betejën politike, por ndodh edhe më shumë në demokracitë e pazhvilluara si e jona, ku pushteti i popullit degradon rëndom në shfaqjen e pushtetit të një njeriu. Por, sonte unë dua ta falenderoj atë për çdo gjë të mirë që historia, mbase mund ta

vlerësojë nesër me një objektivitet më të madh se timin sot, dhe i uroj gjithë të mirat në jetën e tij private në vazhdim”.

Duke qenë dëshimtarë të këtyre deklaratave qytetëruese midis dy politikanëve kryesorë shqiptarë pas një fushate tepër të ashpër midis tyre, përfituan nga rasti dhe reaguan shpejtë edhe ndërkombëtarët, të cilët përgëzuan koalicionin e majtë për fitoren dhe vlerësuan punën e Kryeministrit Sali Berisha për tetë vitët e qeverisjes së tij. Komisioneri i Baskimit Europian për Zgjërimin, Z. Stefan Fyle përgëzoi koalicionin a majtë që fitoi në zgjedhjet e së dielës duke thënë se pret që qeveria e ardhëshme do të vazhdojë të zbatojë reformat e nevojshme për të çuar përpara procesin e integrimit evropian të Shqipërisë.

Duke folur për arritjet e qeverisë Berisha, përfaqsuesi europian tha se, “Tetë vitet e kaluara kanë qenë një periudhë reformash të rëndësishme dhe të rritjes ekonomike. Shqipëria ka arritur përparim të dukshëm në rrugën e integrimit evropian. Liberalizimi i vizave, si dhe rekomandimi i Komisionit Evropian për statusin e kandidatit janë dëshmi për këtë, tha ai. Stefan Fyle tha gjithashtu se megjith sfidat e shumëta me të cilat përballet sot Shqipëria, “Kjo është koha që shqiptarët të shikojnë përpara me besim, të bashkuar, drejt të ardhmes së tyre evropiane”, ka thënë Fyle.

Edhe Shtetet e Bashkuara reaguan nepërmjet ambasadës së tyre në Tiranë, me të njëjtin ton, duke përgëzuar shqiptarët për pjesëmarrjen e madhe në zgjedhjet e të djelës që kaloi, dhe njëkohsisht u bëhet thirrje udhëheqësve shqiptarë, që pas formimit të qeverisë së re të riangazhohen për thellimin e reformave që nevojiten për integrimin europian të vendit. Ambasada amerikane në Tiranë,

në emër të Uashingtonit zyrtar falënderon Kryeministrin në largim, Z. Sali Berisha, duke vlerësuar mbështjetjen e tij qëndrueshme për marrëdhënjet e

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

ngushta midis Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Shqipërisë.

Humbja në politikë nuk është kurrë e këndshme, për askënd. Por maturia dhe

profesionalizmi politik, e pse jo edhe burrëria shqiptare, e treguar kësaj radhe nga dy forcat kryesore të vendit, kanë tërhequr vëmendjen e shumë vërejtësve, si diçka shumë pozitive për politikën shqiptare, diçka që nuk është venë re në zgjedhjet e më parëshme, të cilat gjithmonë kanë qenë të kontestuara nga humbësi, ose humbësit.

Deklaratat pasqyruan një atdhedashuri që, të pakën, tani për tani, duket se tejkalon interesat vehtjake e partiake.

Një atdhedashuri e thjeshtë, e pa bujë, por një atdhedashuri që i sjellë Shqipërisë dhe kombit shqiptar dobi, tani dhe në të ardhmen. Në këtë moment të historisë së kombit shqiptar, këjo është edhe një dëshirë edhe e të gjithë shqiptarëve të përhapur anë e mbanë botës, përfshirë edhe diasporën e fortë dhe urë-lidhëse me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, aleatin strategjik të kombit shqiptar. Megjithëse larg Atdheut, dhe për arsye historike, pa të drejtë vote, shqiptarët kudo ia duan të mirën Shqipërisë. Duam ta shohim atë të lavdëruar, të përparuar dhe të nderuar jo vetëm në sytë e vetë shqiptarëve, por edhe para botës së qytetëruar. Gjatë shekullit të kaluar, kombi shqiptar u gjënd— kundër vullnetit të tij – në shtigje të papritura dhe shkatërruese. Por jeta dhe rrethanat e historisë ndryshojnë çdo ditë, për shqiptarët dhe për njerëzimin, e të cilat sot kërkojnë një kulturë të re politike. Një kulturë, mbi të gjitha, të atdhedashurisë për fatin e Atdheut. E këjo dashuri pikëspari qëndron dhe lulëzon, në mos në dashurinë për njëri tjetrin, atëherë në respektin për njëri tjetrin – për ndryshe mohohet mundësia e një bashkjetese mbrenda shtëpisë së përbashkët. Kundërshtarët dhe armiqtë e kombit shqiptar, historikisht, kanë

e enjte, 4 korrik 2013

9 Javore KOHA

pretenduar se Shqiptarët nuk mund të qeverisin vetveten. Ata gjithmonë do të thonë këtë, por të pakën, klasa politike shqiptare të mos u japë municion në mbështetje të këtij pretendimi.

Deklaratat e protagonistëve kryesorë të politikës shqiptare, pas zgjedhjeve të japin shpresë për një tranzicion të qetë dhe për një të ardhme demokratike të Shqipërisë. Le të shpresojmë se deklaratat e Kryeministrit në largim, Z. Sali Berisha dhe ato të Kryeministrit të ardhëshëm Z. Edi Rama, pas numërimit të votave, të pasqyrojnë edhe mendimet dhe pikpamjet e tyre dhe të partive që ata përfaqësojnë. Për ndryshe këto deklarata politike, nga të dyja palët, do të konsiderohen si një mashtrim dhe lojë e radhës, që mund të kënaqin vetem ata që angazhohen në to, por njëkohsisht vështirëson jashtë mase shkuarjen përpara të kombit shqiptar në rrugën fatale të tij që i ka caktuar historia.

Unë flasë kështu, jo për të mbrojtur njërën ose tjetrën parti, ose njërin ose tjetrin udhëheqës politik, por flas kështu, nga Amerika e largët, nga një urgjencë që ndjejë si shqiptar, se kombi shqiptar ka nevojë për një bashkim të të gjitha forcave të tij për të kapërcyer sfidat dhe krizat, të cilat duket se ende e trazojnë dhe rëndojnë mbi kombin shqiptar, madje edhe pas 20-vjetë të rënjes së komunizmit. Të shpresojmë se të gjithë Shqiptarët, e sidomos klasa politike shqiptare, me një marrëveshje vëllazërore, gjithmonë do të “sjellin ujin në mulli të Atdheut”, për triumfe të reja të racës arbërore. Këjo është porosia e heroit kombëtar dhe prijsit të të gjithë Shqiptarëve, Gjergj Kastriotit – Skënderbe, por edhe dëshira e të gjithë Shqiptarëve kudo. Me bashkpunim, vëllazërim dhe tolerancë politike dhe njerëzore ndaj njëri tjetrin për të mirën e vendit dhe të kombit të tyre, Shqiptarët do të kenë mbështetjen jo vetëm të aleatëve të tyre perëndimorë, por edhe bekimet e të Madhit Zot për agime të reja të kombit tonë shumë të vuajtur.

Tani gjithçka varet nga mënyra se si koalicioni i majtë to të menaxhoj fitoren dhe si koalicioni i djathtë do të menaxhoj humbjen. Deklaratat e Zotërinjve Berisha dhe Rama japin shpresë se diçka mund të ketë ndryshuar në Shqipëri, në krahasim me të kaluarën. Mirëpo, kjo mbetet për tu parë në ditët, javët, muajtë dhe vitet e ardhëshme.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

10 Javore KOHA

e enjte, 4 korrik 2013

Opinione & Vështrime

Opinione & Vështrime

e enjte, 4 korrik 2013

11 Javore KOHA

Qasje Në Kosovë po vlerësohet mundësia historike që mund të shfrytëzohet; rruga për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, dhe përmes kësaj, një rrugë për realizimin e marrëdhënie të tyre të ardhshme me Bashkimin Evropian, i cili mbetet spirancë e paqes dhe stabilitetit për rajonin

Normalizimi i marrëdhënieve afron Kosovën e Serbinë me BE-në

Lucinda Creighton

Javën e kaluar pata mundësinë që ta vizitoj Prishtinën. Qëllimi i vizitës sime ishte i dyfishtë. Si përfaqësuese e Presidencës Irlandeze të Këshillit të Bashkimit Evropian, kam pasur detyrë që të diskutoj me qeverinë kosovare mbi progresin e bërë në zbatimin e Marrëveshjes së arritur më 19 prill.

Por, unë gjithashtu doja t’i siguroja për mbështetjen e Irlandës ndaj Kosovës dhe perspektivën e saj evropiane.

Gjatë qëndrimit tim në Prishtinë, kam pasur kënaqësinë që të takoj zëvendëskryeministrin Petroviq, ministrin e Jashtëm Hoxhaj, dhe ministren për Çështje Evropiane, Çitaku.

Pas kthimit nga Beogradi, unë vetëm

se mund ta vlerësoj guximin e treguar nga udhëheqja kosovare në arritjen e Marrëveshjes së 19 prillit dhe vendosmërinë për të gjetur mënyra për të zbatuar Marrëveshjen. Qoftë në fushën e drejtësisë, policisë, apo strukturave të reja komunale, vullneti për të bërë kompromise të vështira dhe për të arritur planet dhe objektivat e dakorduara ishte shumë evident, ku unë u dhashë siguri për mbështetje dhe inkurajim nga Presidenca Irlandeze, si gjatë mandatit tonë në zyrë,

ashtu edhe përtej.

Irlanda është një mbështetëse e fortë e zgjerimit të BE-së dhe një nga prioritetet tona gjatë kryesimit të Presidencës është që të arrijmë përparim konkret për të gjitha vendet kandidate dhe vendet e ardhshme kandidate. Këtë javë Këshilli Evropian është duke e shqyrtuar nëse do të duhej hapur negociatat për Marrëveshjen e Stabilizim-Asocimit me Kosovën.

Në Kosovë po vlerësohet mundësia historike që mund të shfrytëzohet; rru-

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

ga për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, dhe përmes kësaj, një rrugë për realizimin e marrëdhënie të tyre të ardhshme me Bashkimin Evropian, i cili mbetet spirancë e paqes dhe stabilitetit për rajonin. Ekziston gjithashtu mundësia për të transformuar Kosovën, përmes miratimit dhe zbatimit të legjislacionit dhe normave të cilat janë evropiane, dhe të cilat ofrojnë barazinë e trajtimit dhe mundësitë për përparimin ekonomik për të gjithë ata që jetojnë në

Kosovë, të çfarëdo përkatësie etnike apo fetare.

Ne e dimë nga përvojat tona në vendin tonë se nganjëherë është e nevojshme për të marrë rreziqe për paqen.

Këto lloje të negociatave kërkojnë guxim të madh, kërkojnë kompromise të shumta dhe mund të përballen me pengesa e vështirësi. Por, duke vazhduar që të angazhoheni dhe të përpiqeni të gjeni zgjidhje, është gjë e domosdoshme në mbajtjen e dinamikës dhe përmirësimit të cilësisë së

jetës për të gjithë.

Ne gjithashtu mund të tregojmë nga vetë përvoja jonë në Irlandën e Veriut se shpërblimi përfundimtar ua vlen përpjekjeve të mëdha të ndërmarra.

Unë ndihem e sigurt se e njëjta gjë do të jetë e vërtetë edhe për Kosovën.

Unë mund t’ju siguroj se Presidenca Irlandeze do të bëjë gjithë çka mundet për të arritur një rezultat pozitiv këtë javë.

(Autorja është ministre irlandeze e Shtetit për Çështje Evropiane.)

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

12 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 4 korrik 2013

Kulturë

Recension

Romani I biri është një rrëfim për njeriun që pi birrë me absurdin, duke e marrë gjithçka si të predestinuar nga miliona arsye sociale, politike, ekonomike dhe historike.

Autori dhe i biri-pasardhës të klasikëve postmodernë

(Andrej Nikolaidis: I biri, roman, e përktheu Hajro Ulqinaku, e botoi Art Club – Ulqin dhe PEN Qendra e Kosovës, Ulqin, 2013)

Ag APOLLONI

Andrej Nikolaidis (1974) është shkrimtar i përditshmërisë urbane të jetës ballkanike, të cilën e transponon në rrëfim antitradicional duke e mbushur me elemente dokumentare, por pa u shkëputur nga imagjinata kreative. Në përmbajtje të veprave të tij vërehet guximi intelektual, kurse në planin formal e stilistik të tyre ai shkëlqen si prozator i zhdërvjelltë dhe me kulturë të madhe leximi.

Romani I biri është një rrëfim për njeriun që pi birrë me absurdin, duke e marrë gjithçka si të predestinuar nga miliona arsye sociale, politike, ekonomike dhe historike.

Personazhi-narrator i këtij romani

rrëfen histori fragmentare në të cilat implikohet në mënyra të ndryshme: si shikues, si veprues apo si përjetues. Ai mbetet rrëfimtar që rrëfen për rrethin në të cilin gjendet. Kontekstit social autori i implikuar ia përshtat muzikën adekuate, kështu që rrëfimi bëhet me kolanë zanore të përzgjedhur nga: J. S. Bach, John Walker’s Blues, Mono, Sonic Youth etj.

I biri është një roman që nis aty ku mbarojnë romanet sentimentale.

Ndarja nga e dashura në këtë rrëfim është edhe ndarje nga sentimentalizmat. Largimi i së dashurës, vdekja e nënës, vdekja e vëllait, humbja e babait,– janë të mjaftueshme për të

kaluar në diskurs elegjiak, por rrëfimi ruan tonin neutral, duke marrë referenca dhe modele nga vepra të ndryshme, që realisht përbëjnë planin intertekstual dhe intermedial të këtij romani.

Me gjithë spektrin tematik, me gjithë referencat në muzikë, në pikturë, në letërsi, në kinematografi, në histori, në politikë dhe në kultura të ndryshme, romani I biri strukturohet si një tërësi e re estetike.

I biri është një rrëfim i rrëmujshëm sikur rrethi brenda të cilit jetojnë personazhet e romanit. Në fakt, autori dhe I biri janë pasardhës të denjë të klasikëve postmodernë.

I biri është një roman që nis aty ku mbarojnë romanet sentimentale.

e enjte, 4 korrik 2013

13 Javore KOHA

14 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 4 korrik 2013

Kulturë

e enjte, 4 korrik 2013

15 Javore KOHA

Kolana për Ndre Mjedën në tetë vëllime

Vepër shumëdimensionale Botimi i serialit monografik kushtuar Mjedes ka kapërcyer përmasat personale dhe institucionale. Ajo tashmë është një enciklopedi për Mjeden dhe Rilindjen Kombëtare.

Dr.Nail Draga

Në hapësirën kulturore mbarëshqiptare, në kohën e pluralizmit, studiues të ndryshëm janë paraqitur më studime dhe botime të veçanta, duke trajtuar tema dhe personalitete të ndryshme nga fahu i tyre profesional.

Por, nga të gjithë ata kemi një rast i cili është unikat për ne shqiptarët, sepse pas një pune rreth katërdhjet veçare, studiuesi Mentor Quku i paraqitet opinionit të gjerë me studimin disa vëllimesh kushtuar personalitetit të dom Ndre Mjedes. Eshtë kjo kolana më e gjerë deri më tash kushtuar një kolosi të kulturës sonë kombëtare e shkruar jo nga ndonjë institucion shtetëror por nga një indvid më plot pasion dhe profesionalizëm.

Rastësia thonë se sjell edhe mrekulli.

Ishte pikërisht rastësi qe Mentor Quku të jetë mësimdhënës në një shkollë në afërsi të vendit ku jetoj dhe veproj

dom Ndre Mjeda vitet e fundit të jetës.

Duke qenë kureshtar për aktivitetin e tij në Kukël, Quku pati mundësinë të mbledh një material nga personat qe e kanë njohur e bashkëpunuar me Mjeden. Dhe pas një pune kolosale, opinionit i dhurohet kolana e Mjedës në tetë vëllime, më rreth pesë mijë faqe. Autori na paraqet figurën e Mjedes në aspektin shumëdimensional, ashtu siç ishte dhe veprimtaria e tij.

Angazhimi i autorit ishte permanent sepse vite me radhë ka gjurmuar dokumente, fakte arkivore, vepra gjuhësore e letrare, historike e kulturore duke i sistemuar e përpunuar duke na dhënë figurën e Mjedës, si askush deri më tash ne këtë monografi të llojit të vet.

Mjeda na paraqitet më përkushtimin e tij shumëplanesh si ate kulturor, letrar, kombëtar, social, politik në mbrojtje të identitetit të kombit shqiptar.

Nga diskursi i prezentimit të Mjedes, autori na prezenton edhe veprimtarinë e tij politike, si deputet i Kuvendit të Shqipërisë në periudhën 1921-24.

Në këtë kohë deputet në Kuvend ishin elita kombëtare e shoqërisë shqiptare si Hilë Mosi, Luigj Gurakuqi, Pater Gjergj Fishta, dom Ndre Mjeda, Riza Dani, Mustafa Kruja,Maliq Bushati etj. që duhet të jetë model edhe për kohën tonë.

Në diskutimin e tij qe mbajti në Kuvendin e Shqipërisë Mjeda me 18.7.1921 në mbledhjen e 34-të të radhës, mbajti një fjalim programatik, që bëri bujë.

Duke qenë njohës i mirë i historisë kombëtare, ai vlerësoi lart kontributin e popullit shqiptar në Kosovë, për çështjen e çlirimit kombëtar. Fjalimi i Mjedës la më gojë të hapur tërë deputetet, si dhe gazetarët e diplomatët e huaj, që ishin të pranishëm në sallë.

Nga diskursi i prezentimit të Mjedes, autori na prezenton edhe veprimtarinë e tij politike, si deputet i Kuvendit të Shqipërisë në periudhën 1921-24.

Nga diskutimi i tij del qartë paraqitja e gjendjes se shqiptarëve në Kosovë, në sajë të gjenocidit të vazhdueshëm të bërë ndaj popullit shqiptar nga pushtuesit serb. Andaj shqetësimi i Mjedës nuk ishte personal por në nivel kombëtar, duke sugjeruar për angazhimet qe duhet të marrë kuvendi për informimin e saktë të opinionit ndërkombëtar përmes Këshillit të Kombeve, për të përkrahur të drejtat e popujve. Behet e ditur se pas fjalimit të Mjedës në fund të debatit u votuan dy propozimet, ai i qeverisë si dhe i opozitës, ku fitoi propozimi i shumicës qeveritare.

Në sajë të përdorimit të një

metodologjie shkencore, studiuesi Mentor Quku, del se ka punuar më përkushtim, devocion dhe dashuri, duke e dëshmuar me referencat shkencore të konsultuara, si dhe nga burimet arkivore dhe faktografinë tjetër, duke ofruar studimin me shumëplanesh për ketë personalitettë kulturës sonë kombëtare. Duke lexuar këto 8 vëllime, lexuesi i zakonshëm por edhe studiuesit e profileve të ndryshme, vazhdimisht do të gjëjnë të dhëna të reja të cilat deri më tash kanë qenë të panjohura, qe ia ngrit vlen këtij botimi. Andaj nuk është i rastësishëm edhe konstatimi i autorit Quku, që në të ardhmën, studimet për Mjeden duhet të quhen më emrin

e një discipline të veçantë që duhet ta ketë emrin mjedologjia.

Botimi i serialit monografik kushtuar Mjedes ka kapërcyer përmasat personale dhe institucionale. Ajo tashmë është një enciklopedi për Mjeden dhe Rilindjen Kombëtare. Nuk ka dilemë së në të ardhmën kur do të trajtohen tema të tilla, ky botim do të jetë referencë e domosdoshme, për çdo studiues apo përdorues të zakonshëm. Por, njëherit nuk do të permendet autori si botues por me të drejt do të quhet Instituti Quku.

Pa dyshim se një botim i tillë nderon autorin dhe kulturën kombëtare shqiptare.

16 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 4 korrik 2013

Kulturë

e enjte, 4 korrik 2013

17 Javore KOHA

Sprova e një përkthimi

Kola i Sokol Bacit dhe Dante Alighieri “Kjo copë e Komedisë Hyjnore”, sjellë në gjuhën tonë,dallohet për nji zotësi të rallë në të hartuemit e vargut njimbdhetërrokësh e për nji njomësi shprehjesh idiomatike që i ep përkthimit nji shije të thjeshtë shqipe.

KALZIM

Njeri i kandshёme e i butё’,qi gjallё hala Erdhe me gjet’n’kёt burg me t’kqija plot Ne,qi tokёn me gjak nji dit’kem la, Me na pas’nёpak n’hir i Madhi Zot Kishim m’e lut’ pёr ty,si pёr pagj’tande Mbasi pёr tё zezёn t’on’ka po derdh lot.

Mbi çka me ndie me gol’ty fort po t’kande Na po ndigjojmё,po flasim si qef ke Tash qi sikur po dan era po pranё.

Gjindet qyteti i em n’t’cilin kam le N’breg t’detit shi n’njat vend ku Pohi shgrehet Me lumet tjer’qi i mbledh dhe nёpёr dhe.

Dashnija qi me ‘i her’zemrёs i qepet E kapi kёt pёr bukurin trupin t’i Qi bora,me ç’mndyr’gjaku hala m’zehet Kush ё dasht’pёr pa dasht’nuk ka pёshtim E vet’pra me te zuna’i kaq miksi Qi,po shef as tash s’mund t’m’ qes’n’harrim.

M’nji soj deket na coi nё kjo dashtni, E e pret Kaina atё qi na mbaroi, Gjithkёto fjal’prej tyne kjenё ndi.

Prej bised’s t’ktyne shpirtne ndrrova bo; Fort u trishtova, e meç me krye nёr kam’ Sa m’pyeti Bajtagjija(2) se ç’mendoi.

Unё pёrgjegja me nji t’madhe shame: Oh sa mendime t’ambla i çuen kta tё shkret, Oh sa dishir,n’kёt t’zi mbarim,oh ç’nam!

Mandej prej tyne u solla e fola vet’ E fillova: Françeska e zeza jote Ma dёrpton zemrёn an’ pёr an’si zhgjet’.

Për Koha Javore:

Gjekë Gjonlekaj / Nju Jork

Nё vitin 1965 Italia nderoi 700-vjetorin e Dante Alighierit, ku morёn pjesё edhe disa personalitete tё kulturёs shqiptare qё jetonin nё Itali. Nё atё mes u shquan Ernest Koliqi, Martin Camaj, Karl Gurakuqi dhe Nos Qirjaku.

Adhurimi i shqiptarёve pёr Danten ёshtё i kahershёm.Veprimtatria letrare e kёtij gjeniali italian tё letrave u pёrkthye edhe nё gjuhёn shqipe por me vonesё. Njё ndёr hapat mё tё guximshёm pёr shqipёrimin e Komedisё Hyjnore kishte ndёrmarrё Kola i Sokol Bacit tё Grudёs nё fillim tё vitit 1900.

Ernest Koliqi dhe Karl Gurakuqi nё shёnimet e tyre botuar nё revistёn “Shejzat” viti 1965 botuan dy shёnime tё shkurtra pёr veprimtarinё kulturore dhe origjinёn familjare tё Kolё Sokol Bacit. Citojmё tekstualisht shёnimin e Profesor Karl Gurakuqit: ”Njё pjesё e Kёngёs V tё “Ferrit” tё Dante-s, pёrkthyer shqip nga Sokol Baci (Shejzat,Vjeti IX i botimit (1965) faqe 327-329).Kjo provё pёrkthimit shёnon Redaksija e Revistёs-gjindet nё “La Nazione Albaneze (Vjeti IV,Nr. VI,31 mars 1900) t’Anselmo Lorecchios-s. Nёnshkruhet Sokol Bazi qё nuk asht tjetёrkush veç Kola i Sokol Bacit, vojvode i Grudёs kah fillimi i kёtij qindvjeti. Sokol Baci ishte ad-

jutant i Knjaz Nikollёs tё Malit tё Zi. Kola i biri, kreu studimet universitare nё Romё . Pёrkthim i bamё prej tij nё vjersha njёmbёdhet-rrokshe,na tregon kjartas se ky nё rininё e vet asht marrё me gjuhёn shqipe dhe me letёrsinё e saj. Nё kёtё hartim mund tё vërehet shkalla e lartё e nё tё cilёn kishte mёrrijtё para 70 vjetёve zhvillimi i shqipes letrare. Ështё e vёrtetё

se ka disa tё meta: pёrdorim fjalёsh turqishte, kumbim rimash shumё tё rёndomta,por lipset marrё parasysh se ky aso kohe ishte fillimi i pёrpjekjevet letrare.

Pёr tё pasё nji mendim tё gjuhёs sё Shkodrёs 70 vjet pёrpara, po japim kёtu shёnimin me tё cilin Kola i Sokol Bacit e pёrciell pёrkthimin e vet: “Dantja ishte me Virgilin nё rreth

t’dytё t’Ferrit ku gjinden t’flligjtit, tё cilёt janё pra hjedhё e mundue prej nji erёs t’rrebtё fort. Kёtu pa dy vet qё shkojshin bashkё: Françeskёn prej Rimini-t e Palokёn e Malatesta: i thirri e Françeska i kalxoi tё dhembshёm historien e vet”.

Mё poshtё mund tё lexoni pjesё tё Kanges tё V-tё “Ferrit” tё Dantes pёrkthyer nga Kola i Sokol Bacit.

Kёtё pjesё tё “kangёs se V-tё “Ferrit” tё Dantes e kishte pёrkthyer shqip Kola i Sokol Bacit nё fillim tё vitit 1900. I nёnshkruari (Redaksia) siç duket ёshtё Ernest Koliqi i cili bёn koment nё lidhje me pёrkthimin e Kolё Sokolit. Ai thotё: “Kjo copё e Komedisё Hyjnore”, sjellё nё gjuhёn tonё,dallohet pёr nji zotёsi tё rallё nё tё hartuemit e vargut njimbdhetёrrokёsh e pёr nji njomёsi shprehjesh idiomatike qё i ep pёrkthimit nji shije tё thjeshtё shqipe.

Tue mendue kohёn kur u botua kjo copё, nonse me disa te meta, na çuditё pёr shkathtёsinё shprehёse tё saj”.

Pёr ata qё kanё lindur nё Malёsi tё Madhe pёrkthimi shqip i Dantes nga

Shaban Demiraj gjatë një vizite në New York në vitin 1996 tha se gjuha shqipe në Malësi të Madhe flitet mbase më mirë se në asnjë krahinë tjetër shqiptare Kola i Sokol Bacit ёshtё i shkёlqyeshёm.

Pak a shumё kёshtu flitet e kёndohet nё ato treva.Profesor Shaban Demiraj gjatё njё vizitё nё New York nё vitin 1996 tha se gjuha shqipe nё Malёsi tё Madhe flitet mbase mё mirё se nё asnjё krahinё tjetёr shqiptare.

Ernest Koliqi dhe Karl Gurakuqi nё shёnimin e tyre thonё se Kola i Sokol Bacit kishte pёrdorur fjalё turqisht nё atё pёrkthim. Nё vargjet e shёnuara me sipёr kemi vёnё re vetёm dy fjalё turqisht dhe nёse merret parasysh koha kur ai filloi pёrkthimin shqip tё Dantes, dy fjalё turqisht nuk janё shumё.Njё pёrkthim si ky tregon dashurinё e autorit pёr gjuhёn dhe kulturёn shqiptare. Nuk e kuptojmё pse ёshtё botuar emri i Sokol Bacit si pёrkthyes i Dantes nё revistёn “La Nazione Albanese” tё Anselmo Lorecchios, e jo emri i pёrkthyesit tё vёrtetё qё ёshtё Kola i biri i Sokol Bacit. Mos vallё ka qenё ndonjё gabim teknik ose diçka tjetёr. Bёhet pyetja pse nuk janё bёrё mё shumё studime pёr Kolёn e Sokol Bacit i cili ka qenё shumё aktiv nё Kryengritjen e Malёsisё tё vitit 1911 pёr pavarёsinё e Shqipёrisё,bile ai kishte detyrё me rёndёsi nё Komitetin e Podgoricёs. Nё vendlindjen time disa shqiptarё tё ditur tregonin shumё pёr Kolёn e Sokol Bacit. Ai gjithmonё pёrmendej pёr qёndrimet e tij patriotike. Bashkёpunimi i tij me arbёreshёt e Italisё dhe botimet nё ato revista tregojnё se Kolё Sokoli ishte patriot.

Veprimtaria e tij kulturore e atdhetare meriton studime dhe hulumtime serioze.

18 Javore KOHA

Mozaik

e enjte, 4 korrik 2013

Mozaik

e enjte, 4 korrik 2013

19 Javore KOHA

Nesër në Ulqin fillojnë “Ditët e filmit dokumentar dhe të shkurtër shqiptar”

Gjatë tre ditëve do të shfaqen 8 filma, pjesëmarrës në festivale kombëtare dhe ndërkombëtare, shumica e të cilëve fitues të çmimeve të ndryshme. Në këtë veprimtari do të marrin pjesë regjisorë, producentë dhe kritikë të filmit nga Shqipëria, Kosova dhe Mali i Zi, të cilët do të debatojnë në temën “Filmi dokumentar dhe i shkurtër shqiptar sot”.

Prezantim i arritjeve të fundit të kinematografisë shqiptare

Adrian Lulgjuraj mbajti koncert në Tuz Ulqin - Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” do të organizojë më 5-7 korrik 2013 në Ulqin manifestimin “Ditët e filmit dokumentar dhe të shkurtër shqiptar”.

Kjo veprimtari, e cila zhvillohet për të parën herë në Ulqin, ka për qëllim prezantimin dhe afirmimin e produksioneve të fundit në këto zhanre të kinematografisë shqiptare. Gjatë tre ditëve do të shfaqen 8 filma, pjesëmarrës në festivale kombëtare dhe ndërkombëtare, shumica e të cilëve fitues të çmimeve të ndryshme.

Natën e parë do të shfaqet filmi dokumentar italo-shqiptar “La nave dolce” me regji të Daniele Vicarit.

Natën e dytë do të shfaqet filmi i shkurtër “Kolona” me regji të Ujkan Hysajt, filmi dokumentar shqiptaroitalian “Da mare a mare” me regji të Ilir Butkës, filmi i shkurtër “Matanë lumit” me regji të regjisorit nga Ulqini, Sabir Kanaqi, dhe filmi dokumentar “Ulpiana antike” me regji të Bekim Seles.

Natën e tretë do të shfaqet filmi i shkurtër “Kthimi” i Blerta Zeqirit, filmi dokumentar “Shkronjat e pavarësisë” me regji të Mevlan Shanajt dhe filmi dokumentar “Rrugë” i Sabir Kanaqit.

Në këtë veprimtari do të marrin pjesë regjisorë, producentë dhe kri-

tikë të filmit nga Shqipëria, Kosova dhe Mali i Zi, të cilët do të debatojnë në temën “Filmi dokumentar dhe i shkurtër shqiptar sot”.

Përpos rëndësisë si një ngjarje e veçantë kulturore, “Ditët e filmit dokumentar dhe të shkurtër shqiptar” pasurojnë ofertën turistike të Ulqinit gjatë sezonit veror.

Sponsor kryesor i manifestimit “Ditët e filmit dokumentar dhe të shkurtër shqiptar” është Fondi për Mbrojtjen dhe Realizimin e të Drejtave të Pakicave, ndërsa ai është mbështetur edhe nga Organizata Turistike e Ulqinit dhe Hoteli “Mediteran”.

(Kohapress)

Këngëtari i mirënjohur me origjinë nga Malësia dhe përfaqësuesi i Shqipërisë në “eurosongun” e sivjetem Adrian Lulgjuraj mbajti të premten koncert në Tuz i organizuar nën patronazhin e qendrës për kulturë të Podgoricës gjegjësisht në kuadër të “Verës Kulturore të Podgoricës” në bashkëpunim me QIK-un në Tuz. Këngëtari i muzikës “Rok” në këtë koncert të mbajtur në ambient të hapur të qëndrës për kulturë në Tuz, performoi para një numri të koniderueshëm fansash të tij dhe të muzikës “Rok”. Këngëtari Adrian Lulgjuraj gjatë këtij koncerti i cili zgjati afro dy orë interpretoi shumë këngë nga repertoari i tij por edhe këngë të huaja të cilat u pritën me mjaft entuziazëm nga publiku i pranishëm. Me këtë koncert publiku malësor pati mundësinë të fillojë argëtimin për këtë sezon, pasi ende në këtë qytez nuk kanë filluar mbrëmjet e ndryshme argëtuse si zakonisht. Gjatë interpretimit dhe

performimit të tij në shoqërimin e “Akademia Band”, Lulgjuraj dhuroi për të pranishmit tinguj të zjarrt të kësaj rryme muzikore. Lulgjuraj për here të parë pas eventit muzikor të eurovizionit, e interpretojë para publikut malësor këngën “Identitet” me të cilën përfaqësoi Shqipërinë së eurosong 2013 së bashku me këngëtarin Bledar Seko. “Jam i befasur nga koncerti i sontëm sepse nuk prisnja një pjesmarrje kaq të madhe të publikut malësor pasi Tuzi ka një dukuri tjetër të muzikës gjë që është për tu respektuar dhe duke patur parasysh se çfarë muzike interpretojë unë, atëherë jam i kënaqur me numrin e fansave të mi në këtë koncert. Me atmosferën që krijuam dhe me duartrokitje të publikut ishte një indikacion që të gjithë të pranishmit së bashku me ne, u kënaqën shumë dhe ky ishte i gjithë qëllimi ynë të vim këtu”, u shpreh Adrian Lulgjuraj për gazetën tonë. Ai thalsoi se duke patur parasysh që Malësia

është një vend i vogël, mëndon se të rinjët këtu nuk janë edhe aq të kyçur në këtë lloj gjinie muzikore. Ai tha që rinia këtu në Malësia adhurojnë, për fat të keq,vetëm muzikën popullore që dëgjohet nëpër dasma dhe në këtë mënyrë sipas Lulgjurajt, të rinjët e kësaj treve nuk i lënë hapsirë vetës qe të dëgjojnë muzikë tjetër. “Duke parë një numër të kosiderueshëm të pjesmarrësve në këtë koncert më bën të mëndojë që ndoshta ka shpresë që të adhurohet edhe kjo lloj muzike dhe shpresojë që mos të jem i vetmi që e interpretojë këtë lloj muzike. Apelojë tek të rinjët në Malësi që përveç muzikës së dasmave, të fillojnë me moderne siç ështe muzika “Rok” dhe të edukohen që të jenë më të gjithanshën në dëgjimin e muzikës, të kyçën nëpër audicione të ndryshme, të tregojnë talentin e tyre dhe të dalin pse jo edhe fitues”, u shpreh këngëtari i muzikës “Rok” Adrian Lulgjuraj.

Toni Ujkaj

20 e enjte, 4 korrik 2013

Panoramë

Panoramë

Javore KOHA

21 Javore KOHA

Linda Halimi do të performojë në shtëpinë e “Playboy”

Duket qartë se Afërdita Dreshaj është një femër shumë e pëlqyer në Turqi. Ajo është ftuar nga këngëtari turk Bulent Serttap, që të marrë pjesë në projektin e tij më të fundit muzikor.

Dreshaj duket mjaft tërheqëse në këtë klip dhe duket qartas se suksesi i klipit është i garantuar.

Linda Halimi ka njoftuar përmes rrjeteve sociale se në muajin shtator do të performojë në shtëpinë e Playboy në një ndejë të madhe, ku do të marrin pjesë personalitete të njohura, si Jay Z, Beyonce, Mariah Carey, Alicia Keys etj.

Në njoftim thuhet se bosi i revistës për meshkuj, Hugh Heffner, ka kërkuar personalisht nga ekipi menaxherial i këngëtares që ajo të këndojë në atë mbrëmje.

“Faleminderit z. Hefner që më keni kërkuar mua dhe është një nder i madh ta promovoj këngën time të re debutuese në ‘Mansion’ dhe jam e nderuar që do t’ju takoj së shpejti ju dhe familjen tuaj të bukur e të madhe të Playboy”, shkruan mes tjerash në postimin në faqen e Lindës në Facebook.

Afërdita Dreshaj, e preferuar në Turqi

Fiorenza Lekstakaj, vajza më e bukur e Shqipërisë për vitin 2013

e enjte, 4 korrik 2013

Fiorenza Lekstakaj është vajza më e bukur e Shqipërisë për vitin 2013. Ajo ka fituar titullin “Miss Shqipëria 2013”, duke marrë kurorën nga Kleoniki Delijorgji.

17-vjeçarja ka lindur në Firence të Italisë, ku vazhdon shkollën e mesme për ekonomi. Është një vajzë e thjeshtë dhe thotë se si të gjitha bashkëmoshataret e saj, ka dëshira dhe pasione të shumta.

Pavarësisht se jeton në Itali, ajo flet shumë mirë shqip ngaqë prindërit ia kanë ushqyer gjithmonë dashurinë për Shqipërinë.

Ajo thotë se në “Miss Shqipëria 2013” rivale më të forta ka pasur Anitën dhe Geraldinën.

Fiorenza ke refuzuar ofertën për të konkurruar në “Miss Italia” sepse, siç thotë ajo, donte që pjesëmarrja e saj e parë në një konkurs bukurie të ishte në Shqipëri.

Ajo thotë se i pëlqen shumë bota e televizionit dhe do të donte që në një të ardhme të prezantonte “Miss Shqipëria”.

Fitorja në “Miss Shqipëria” i ka dhënë Fiorenzës të drejtën e përfaqësimit të Shqipërisë në “Miss Globe”.

Fiorenza thotë se është e lumtur që gëzon të drejtën për të përfaqësuar vendin e saj në një event ndërkombëtar dhe se do të përpiqet të japë më të mirën.

Pas dhjetëra pjesëmarrjeve në emisione të ndryshme televizive dhe evenimente kulturore e muzikore, ashtu siç pritej, fituesja e “The Voice of Italy”, Elhaida Dani nuk vonon të paraqitet në tregun muzikor italian. Ajo ka hedhur në treg veprën e saj të parë, me shtatë këngë, prodhim i shtëpisë së famshme diskografike “Universal”.

Në këtë përmbledhje nuk mund të mungonte “When Love Calls Your Name”, kënga që iu dhurua nga Riccardo Cocciante gjatë emisionit si dhe një sërë intepretimesh të tjera, të sjella nga këngëtarja e re shqiptare gjatë mbrëmjeve të “The Voice”.

Surpriza e bukur e radhës është kënga “Baciami e basta”, e shkruar posaçërisht për të nga Kekko Silvestre, i grupit Modà.

Elhaida Dani nxjerr në treg albumin e saj të parë

22 e enjte, 4 korrik 2013

Te k n o l o g j i

Fotografia e javës

Javore KOHA

DUO, kamera 2 në 1

Chin-Wei Liao është një dizajner i ri i cili së fundmi ka dizajnuar një kamerë e cila ndahet në dysh dhe mund të përdoret si dy pajisje të ndryshme në të njejtën kohë.

‘DUO’ synon të sjell një foto-eksperiencë krejtësisht të veçantë. Kjo pajisje përbëhet nga dy kamera duke u lejuar dy personave të ndryshëm të shkrepin imazhe në të njëjtën kohë.

Kamera lejon fotografin të jetë gjithashtu subjekt i fotografisë duke mos i anashkaluar ata, dhe duke i lejuar njerëzit të kënaqen duke dokumentuar dhe duke qenë të dokumentuarit.

Dizajni i kësaj pajisjeje është inspiruar nga ideja se disa njerëz nuk ndjehen rehatshëm kur dikush i fotografon ata. Projekti eksploron ndikimin e fotove të bëra vetë dhe mënyrat e inkurajimit të njerëzve në kënaqësinë e shkrepjes së fotove.

OLed, televizori që përmirëson shikimin Pas prezantimit në muajin janar, Samsung hodhi në treg OLed, televizorin e lakuar 55 polësh që kushton 10 mijë euro.

Ndryshe nga ekranet tradicionalë, prototipi i fundit i Samsung është i lakuar dhe sipas ekspertëve dhe grupeve të punës që kanë punuar për ndërtimin e tij, ndihmon në përmirësimin e shikimit.

Televizori doli fillimisht në shitje për t’u testuar vetëm në treguan koreano-jugor, ndërsa së fundmi Samsung dha dritën jeshile për ta hedhur atë në tregun global.

Megjithatë çmimi i kripur që duhet të paguhet për të pasur një televizor të tillë mund të pengojë masivizimin e tij.

„Nëse një fotograf profesionist fotografon të njëjtin objekt që fotografon edhe një person i zakonshëm, ku qëndron ndryshimi„.

Besim hakramaj: kacema

e enjte, 4 korrik 2013

23 Javore KOHA

„Qesh pak, shiko këtu”

24 e enjte, 4 korrik 2013

Mozaik

Mozaik

e enjte, 4 korrik 2013

Javore KOHA

25 Javore KOHA

Doli numri i ri (8) i revistës “Malësia”

Një numër voluminoz

canner from intsig.com

Jul Cezarit“, Dr. Rokin Daberdaku “Qyteti mesjetar i Drishit“, Dr. Kastriot Marku “Organizimi hierarkik dhe territorial i françeskanëve në trojet shqiptare“, Mr. Qazim Namani “Kosovë apo Dardani“.

Me interes në këtë vëllim është edhe rubrika „Toponomastikë“, ku dy shkrimet e përfshira këtu u kushtohen mikrotoponomisë së vendbanimeve shqiptare të Pelagonisë nga Prof. Dr. Mustafa Ibrahimi dhe „Toponimia e trevave të Shqipërisë së Jugut“ nga Dr. Eliana Paço.

Një rubrikë të veçantë, redaksia i ka kushtuar çështjeve shoqërore, me artikujt e shkruar nga Prof. Dr. David Luka “A janë shqiptarët autoktonë ?“, Nikë Gashaj “Demokracia dhe opinioni publik“, Dr. Rezana Konomi “Aspekti etno-juridik mbi evolucionin e gjakmarrjes dhe të hakmarrjes në dy traditat e së drejtës (statutet dhe kanunet) dhe roli i shtetit shqiptar në mbrojtjen e të drejtës së jetës“, Dr. Juljana Kume “Greqizmat në teminologjinë e fesë ortodokse“.

Në vazhdim janë përfshirë recensione ose shqyrtime për disa botime të autorëve nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, arbëreshët e Italisë, trajtuar nga Akademik Gjovalin Shkurtaj, Dr. Vilma Proko, Dr. Griselda Doka, Dr. Kastriot Marku, Ma. Malvina Tafciu, Mr. Sheremet Krasniqi, Mustafa Spahiu dhe Ibrahim Hajdarmataj.

Ky numër mbyllet me urime dhe vlerësime për revistën“Malësia“ nga Prof. Dr. Shaban Sinani, Dr. Sabina Osmanoviq dhe publicisti Arben Lagreta.

(Kohapress)

te at r i t në sistemin letrar shqiptar“, Mr. Rrok Gjolaj “Poetika e përmbledhjes së vjershave 'Lulet e pasosme' të Nikollë Ivanaj“, Ma. Alessia Bergamin “Përnjohje e pikëtakime etnokulturore e gjuhësore mes shqipes e italishtes“, Ma. Arjeta Ferlushkaj “Qyteti - protagonisti antihero në romanin 'Kronikë në gur'“, Ma. Ermira Ymeraj “Murosja e Shkodrës dhe kënga e Rozafatit, vështrim krahasues“.

Në rubrikën nga „historia“ janë prezantuar gjashtë artikuj shkencorë: Prof. dr. sc. Zef Mirdita “Shqiptarët në kontekstin e katolicizmit dhe të ortodoksisë - Fryma ekumenike ndërkishtare“, Prof. Dr. Mazlum Baraliu “E drejta në luftë vetëmbrojtëse-çlirimtare dhe luftërat ofensive“, Dr. Nermin Basha “Botë ilire në veprën e

Generated by CamS

Këto ditë doli nga shtypi numri 8 i revistës për kulturë, shkencë dhe çështje shoqërore “Malësia“ në Podgoricë, me një përmbajtje të pasur të punimeve shkencore dhe artikujve studimorë nga mbarë hapësira shqiptare dhe më gjerë. Në këtë numër kanë bashkëpunuar studiues nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Kroacia, Italia dhe Mali i Zi. Në rubrikën “kulturë”, punimet e veta i kanë prezantuar 21 autorë: Prof. Dr. Anton Nikë Berisha „MESHARI“- vepër e hartuar nga Gjon Buzuku, Prof.

Dr. Tomor Osmani „Shtjefën Gjeçovi dhe ndihmesa e tij për shqipen“, Prof. Dr. Valter Memisha „Kostaq Cipro dhe Fjalori i gjuhës shqipe, 1954“, Prof. Dr. Ali Jashari „Fjalori Leksiko-Frazeologjik i Devollit si dëshmi etno-sociolinguistike“, Prof. Dr. Shaban Sinani “Ikje prej mitit të malit“, Prof. Dr. Adem Zejnullahu “Figura e Anton Çettës në këngët popullore“, Prof. Dr. Josif Mita “Vijimësia e kohëve ndërmjet formave foljore të fjalive të periudhës“, Prof. Ass. Dr. Mimoza Priku “Studimet për shqipen nga filologët e huaj“, Prof. Dr. Fatbardha Hoxha “Ndimesë me vlerë e Agust Dozon dhe Emil Legrand për letërsinë dhe kulturën shqiptare“, Prof.

Dr. Haredin Xhaferi „Për lokucionet në gjuhën shqipe“, Dr. Valbona Gace “Pamje mesianike në 'Vargjet e lira' të Migjenit“, Dr. Sabina Osmanoviq “Me sytë e një fëmije dhe perçen e një shkrimtari“, Prof. Dr. Abdulla Ballhysa - Dr. Elvira Lumi “Identiteti letrar ballkanik - faktor paqeje midis popujve“, Dr. Rovena Vata “Simbolika e breshkës si dekor i mitit të Malit të Camaj“, Dr. Meli Shopi “Probleme të terminologjisë lidhur me dialektologjinë dhe sociolinguistikën“, Mr. Ismail Doda “Kongresi i drejtshkrimit të gjuhës shqipe dhe zbatimi i rezolutës së tij tek shqiptarët në Mal të Zi“, Ma. Gëzim Puka “Fillimet e dramës dhe

Në QIK “Malësia” në Tuz u shfaq drama “Tregime Dashurie” Aktorë të Teatrit profesional “Istref Begolli” të Pejës shfaqen javën që kaloi në Tuz , dramën “Tregime Dashurie” të autorit-dramaturgut françez Rick Emannuel Shmit, një dramaturg i kohës.

Drama u shfaq në qendrën kulturoreinformative “Malësia” në Tuz e organizuar nga drejtus të QIK-ut. Drama në fjalë, sipas regjizorit, në tematikën e saj trajton dashurinë e dy burrave me një grua ose thënë ndryshe dashurinë e një nobelisti. “Duke qenë se dashuria për njerëz të ndyshëm peshon në mënyra të ndryshme, nga tendenca e parë ky burr e dashuron atë vajzë si një nobelistë, kurse nga ana tjetër ai mendon se ajo mund ta ketë tradhtuar dhe mund të ketë krijuar marrëdhenie me një burr tjetër duke qenë se ajo kishte katër muaj që nuk ishte kthyer, por të gjitha këto mendime janë iluzione të këtij nobelisti”, u shpreh regjisori i dramës Behar Zenelaj. Protagonistët kryesorë në këtë dramë janë Abenz Narko, Rick Larson dhe kohë pas kohe sipas regjisorit

do te futet edhe Helena Metronau.

Aktorët që interpretuar rolet kryesore janë Sylejman Lokaj, Niman Muçaj, dhe aktorja Rudina Zhara. Për realizimin e kësaj drame sipas rregjisorit Behar Zenelaj është dashur mjaft përkushtim me një kohëzgjatje afro 25 ditësh . Ai tha se ka patur një grup aktorësh mjaft të mire të cilët ia kanë lehtësuar punën në realizimin e kësaj dramë që ai I quajti titan të skenës shqiptare. “ Mendoj që drama që shfaqem sonte u prit mirë nga protagonistët në audience kishte një interesim për ndjekje të saj dhe unë besojë se ia vlenë me ardh këtu në Tuz por megjithatë medojë se Tuzi duhet të organizoi më tepër shfaqje dhe të ketë më tepër aktivitete kulturore, por sido që është unë falënderojë të gjithë pjesmarrësit që e ndoqën këtë dramë”, u shpreh aktori dhe rregjizori i kësaj drame Behar Zenelaj. Kjo dramë deri më tani është prezantuar në Pejë, Gjakovë, Ferizaj, Kukaj, Podujevë dhe në vende të tjera të Kosovës ndërsa është

hera e para që prezantohet në Tuz. Teatri i Pejës (apo Teatri Profesional) “Istref Begolli” , është një qendër e artistëve profesionistë të Pejës, i cili vepron për më tepër se 60 vite në Pejë.

Ndër artistë më të njohur që kanë kaluar dhe kanë kontribuar në edukimin e gjeneratave të këtij teatri shquhen Abdurahman Shala, Istref Begolli, Faruk Begolli , Melihate Ajeti, Kristë Berisha Malogami, dhe Ragip Loxha. Paraqitjet jashtë vendit, në nivele të tjera të këtij teatri kanë qenë pjesëmarrjet nëpër aktivitet të ish-Jugosllavisë. Shfaqjet e luajtura merrnin pjesë në festivale amatore të Teatrove Jugosllave. Ndër to dallohen shfaqjet “Të kulla e Hasim Bajraktarit” dhe “Nita” e Josip Reles , që u plasuan si shfaqjet më të mira në Hvar të Kroacisë. Shfaqje tjera të mbetura në kujtesë për të sukseshme janë “Dredhitë e Shaptukut” , “Hakmarrjën” e Jusuf Kelmendit , “Dila” e Josip Reles, “Shatë Shaljanët” , “Valsin e kuq” etj.

Toni Ujkaj

26 e enjte, 4 korrik 2013

Fejton

Fejton

e enjte, 4 korrik 2013

Javore KOHA

Të huajt për Shqipërinë (7)

“Një popull i jashtëzakonshëm dhe i guximshëm po masakrohet para syve të gjithë botës dhe Evropa, Evropa e Krishtere, Evropa e civilizuar, nuk thotë qoftë edhe gjysëm fjale rreth saj!

27 Javore KOHA

Thirjet e Edith Durham

jetojnë shqiptarët, një popull autokton, i cili, në shekuj, ka luftuar për liri dhe pavarësi kundër armiqve dhe pushtuesve të çdo lloji. Ata kanë ditur si të ruajnë origjinalitetin e tyre me gjithë luftrat e parreshtura që kanë bërë dhe nga përmbysjet historike që kanë ndodhur herë pas here.

As vala e madhe e emigrimit, as edhe betejat kundër sërbëve, turqve dhe armiqve e pushtuesve të tjerë, nuk ka mundur të pengojë shqiptarët për të mbajtur gjithmonë të pastra dhe të pandryshueshme tiparet e Për Koha Javore: rralla të tyre lidhur me racën, gjuhën Piro P. Tase dhe traditat e zakonet…”

“Një popull i jashtëzakonshëm dhe Në prag të Pavarësisë, Edith Durhami i guximshëm po masakrohet para syve të gjithë botës dhe Evropa, Evdo te shkruajë: “Gjëja më e çuditshme që vura re në ropa e Krishtere, Evropa e civilizuar, këto qytete është se ajo ç’ka mund të nuk thotë qoftë edhe gjysëm fjale quhet e shëmtuar, është tmerrësisht rreth saj! e ulët dhe e neveritshme, ndërsa e Dhjetra mijëra veta të pambrojtur bukura, mjaft e lartë dhe e madhër- u masakruan, gratë u përdhunuan, të rritur dhe fëmijë të mbytyr për ishme.

Kohërat përzihen me njëra - tjetrën. vdekje; qindra fshatra të djegur dhe Njerëzit pëlqejnë të vishen si evro- priftërinj të therrur. pianë dhe duken mjaft elegantë. Dhe Evropa vazhdon të qëndrojë inJu mund të shkoni në një farmaci diferente!” ?!”[Leo Freundlich - Vienë, dhe të blini atje ujë të gazuar, të 1913] importuar nga Franca, nga një njeri Ajo bashkoi zërin e saj me këtë thirrje i cili flet frëngjisht. Kur shkon në Pa- për të mbrojtur të drejtat e këtij popzar, takon malësorë me shtat të lartë ulli për të fituar lirinë dhe pavarësinë dhe të hollë, veshur me fustanella të e vet menjëherë pas përmbysjes maderdhura dhe të armatosur me ca sive të shkaktuar nga Lufta ballkanpushkë të gjata dhe të reja, të një ike ku u vranë mijëra vetë: burra, gra modeli të vjetër, gati 250 vjeçar. Dhe dhe fëmijë. Të rriturit u torrturuan për gjëja më e shëmtuar, që munda të vdekje, fshatrat u bënë shkrumb ose shikoja, ishte një lloj fakiri me fy- u plaçkitën krejt; gratë dhe vajzat e tyrë të rreshkur dhe të nxirrë, me sy reja u përdhunuan dhe gjithë toka të shqyer e gjysëm i leckosur i cili, e shkrretuar dhe e shkatërruar ishte me sëpatën e vogël dhe me tasin e mbytur në gjak.

Përfytyrimi i saj për shqiptarin, palypësit që mbante nëpër duar, dukej sikur ishte sjellë nga Lindja e Largët.” varësisht nga koha kur ajo i njohu Ajo jetoi mes malësoreve shqiptarë dhe jetoi me ta, do të jetë i njëjtë me në atë kohë kur qarqet përparimtare atë të paraardhësve të saj: evropiane lëshonin thirrjen për të “Oh, unë di gjithçka rreth shqipndihmuar popullsinë e martirizuar tarëve! Është ai populli që dallohet nga fytyrat e qeshura, nga sytë e në trevat veriore të vendit. “…Në bregun lindor të Adriatikut, tre zjarrtë dhe flokët me thinja!” ditë të mira udhëtim që nga Vjena, Apo siç do të shprehet më von, ud-

hëtari, botanisti dhe gjeografi italian, Prof. Antonio Baldacci: “S’pushoja në asnjë çast së himnizuari, me gjithë zemër, qiellin dhe tokën e asaj pjese të Shqipërisë, sa të ashpër aq edhe të bukur, ku kam kaluar kohët më të lumtura të jetës sime.”

Edith Dyrham, ndërsa punonte për lehtësimin e plagëve që shkaktoi në Maqedoni kryengritja e vitit 1903, vuri re se lëvizja e parasë, tranzit, u ishte besuar shqiptarëve. E pushtuar nga kureshtja për të njohur nga afër këta njerëz si dhe vendin e tyre, ajo ndërmori një sërë udhëtimesh me kalë për të njohur këto fise në veri të Shqipërisë dhe shumë shpejt u bë mbrojtësja më aktive e malësorëve, trojet e të cilëve, lakmo-

heshin nga shtetet fqinjë. Në pozitat e një udhëtareje femër, ajo ndjeu tek këta njerëz mikpritës, respekt të thellë dhe habi. Vendasit, duke mos qënë në gjëndje të përfytyronin kënaqësitë që mund t’i jepte njeriut një udhëtim i tillë në këto vende, apo kuriozitetin që mund të zgjonin ato, menduan se atë e kishte dërguar vetë Mbreti i Anglisë, me qëllim për të njohur situatën në vend dhe për t’u lehtësuar sado pak dhembjen.

Ngjarjet e kohëve të fundit në këto treva, paralajmëronin fundin e Perandorisë Osmane. Pothuajse fare vetëm, ajo komentoi situatën e krijuar në Ballkan në mënyrë shumë të drejtë, duke e parë atë më shumë si një konflikt ndër - etnik se sa fetar.

Shqipëria ishte një vend ku mbi-

zotëronte popullsia myslimane dhe të krishterët ishin në një numër më të vogël se sa në vendet fqinjë. Edit Durhami, me artikujt e botuar nëpër gazetat e mëdha të asaj kohe: ‘The times’, ‘Manchester Guardian ‘ dhe kudo, u përpoq që ta regullonte këtë balancë.

Në vitin 1904, Edit Durham ndërmori udhëtimin e saj të parë nëpër Shqipëri. Ishte nisur nga Ohri dhe stacioni i parë do të bëhej Vlora. Itinerari i saj ishte: Tepelenë –Elbasan.

“Avlona ishte qyteti tjetër që kishte radhën për t’u vizituar…Na kishin thënë se duhej të udhëtonim nja dhjetë orë të mira me kalë.”-thotë ajo Ndërsa kaluan Vjosën, hynë në distriktin e Mallakastrës... “...Tanimë, neve i kishim bërë dhjetë orë rrugë, e megjithatë ende ishim në mes të rrugës për në Avlona….

Më dukej sikur kisha gjithë jetën që po udhëtoja dhe se do të më duhej të udhëtoja edhe pas vdekjes për të mbritur deri atje….”

Më në fund ata mbritën në Vlorë, një qytet i vogël me rreth 5,000 banorë ku ndodheshin tre konsullata të huaja: ajo austriake, konsullata italiane dhe greke, për të mos thënë edhe një e katërt, ajo ruse. “…Kajmekami më pa me shumë dyshim. Si zakoisht, ai filloi të më thoshte se vendi është i banuar i gjithë vetëm nga grekë dhe turq dhe se vitin e ardhshëm, qyteti do të përshkohej gjithandej me rrugë të mrekullueshme e ura të shumta, dhe se do të mbushej plot me shkolla greke. E pastaj filloi të ushtrojë detyrën e tij duke më drejtuar qindra pyetje…. “...No, monsieur, nuk jam as gazetare as edhe misionere; Je suis Anglaise.

Jo, babai im nuk ka qënë as ambasador as edhe Konsull, as gazetar as edhe nuk dinte ‘të bënte politikë’; vëllezërit e mij nuk janë as ushtarakë as edhe me ndonjë shërbim diplomatik; Jo, asnjëri prej tyre nuk e ka vizituar ndonjëherë perandorinë

turke; po ashtu as xhaxhallarët apo kushurinjtë e mij. As e kanë patur ndonjëherë ndër mend për ta bërë këtë gjë....

Ndërsa ai tregohej i paduruar për të mësuar sa më shumë rreth familjes sime, unë fillova t’i tregoj aq shumë gjëra, sa ai u lodh nga kjo temë.

Nuk pa asgjë të dyshimtë tek unë, por filloi të bëhej, akoma, tmerrësisht i besdisur. Donte të mësonte të gjitha vendet që kisha vizituar. Unë i përmenda një varg emrash sipas shteteve: Francë, Gjermani, Itali, Austri, Serbi, Mal i Zi, Bosnje…Gjithçka që i thoshja ishte më se e vërtetë, por ai, jam e sigurt, nuk besonte asnjë fjalë. Pastaj donte të dinte vendet që kisha vizituar në Turqi, përse, kur dhe për sa kohë. I përshkova gjithçka me saktësi.

Ai më shprehu mirënjohjen dhe pas një bisede me karakter të përgjithshëm, papritur, më pyeti në se kisha pashaportë angleze apo ndonjë dokument. Ia tregova.. Ai kontrolloi për disa minuta vizën sa unë nuk e mbajta dot të qeshurën. Ishte i pushtuar nga padurimi për të më gjetur ndonjë kleçkë. Habia e tij ishte me të vërtetë interesante.

-Mademoiselle, duket se, me të vërtetë paske qënë në këto vende!

-Tamam, ashtu siç ua tregova më parë, monsieur’ Më në fund, ai vendosi, që në shënjë respekti për mua, Komisari i Policisë do të bëntë mirë për të më shoqëruar kudo që të vija. Gjatë gjithë kohës që qëndrova atje më dukej sikur luanim lojën e maces me minë.”

E lanë Vlorën dhe, pasi kaluan pranë gërmadhave të Kaninës, u bashkuan përsëri “me mikun e vjetër, Vjosën” dhe pas pak, në majën e një kodre, panë një kolonë të vetmuar, të shkurtër që shkëlqente si mermer i bardhë në atë qiell të kaltër. “… shoqëruesi na tha se shumë kohë më parë, në atë vend, ndodhej një qytet i mrekullueshëm.”

28 e enjte, 4 korrik 2013

Mozaik

Sport

e enjte, 4 korrik 2013

Javore KOHA

KU e Tuzit fillon furnizimin me ujë nëpër Malësi

Duke marrë parasysh se shumë famijle në zonat rurale jetojnë në kushte të vështira ekonomike, jemi dakorduar që t’u vimë në ndihmë këtyre amvisërive që sadopak t’u zbusim hallet e përditëshme”, u shpreh kryetari i kësaj komune Fran Lulgjuraj

Në turneun evropian të tenisit në Veli Loshinj të Kroacisë

Rrezart Cungu fitoi vendin e dytë në çift Cungu ka qenë më i suksesshëm në dyshe, ku ka fituar vendin e dytë, kurse në kategorinë individuale është eliminuar në xhiron e dytë.

Ndihmohen qytetarët në nevojë Furnizimi me ujë për amvisëritë e zonave ruale të Malësisë por edhe të një pjesë të zonës urbane ka qenë të hënen temë kyçe e takimit që zhvilloi kryetari i Komunës Urbane të Tuzit me përfaqësues të sekretariatit për çështje komunale dhe komunikacion, të ndërmarrjes publike Ujësjellës dhe Kanalizime si dhe me perfaqësues të të gjitha klubeve që participojnë në Kuvendin e pushtetit lokal dhe me kryetar të bashkësive lokale të KU të Tuzit. Gjatë këtij takimi është vendosur që të fillohet me furnizim me ujë të fshatrave të atyre zonave malore ku ka më tepër mungesë uji, sidomos gjatë verërave të thata siç ka qenë ajo e vitit të kaluar. Për furnizim të fshatrave në nevojë janë siguruar dy automjete furnizuese të ujit që do të jenë, siç tha Lulgjuraj, në dispozicion me një çmim simbolik, për çdo qytetar e në veçanti për ata që kanë një ekonomi më të ulët jetese. “Në

bazë të kërkesave të qytetarëve që do t’i drejtohen shtabit të kësaj Komune që e përbejnë të gjithë përfaqësuesit e partive politike dhe të bashkësive lokale, qytetarët do të gëzojnë të drejtën e tyre. Duke marrë parasysh se shumë famijle në zonat rurale jetojnë në kushte të vështira ekonomike, jemi dakorduar që t’u vimë në ndihmë këtyre amvisërive që sadopak t’u zbusim hallet e përditëshme”, u shpreh kryetari i kësaj komune Fran Lulgjuraj. Ai theksoi se nga kjo nismë do të përfitojnë sidomos ata familjarë të cilët jetojnë vetëm nga ndihma sociale apo ato që janë të sëmurë, si dhe ata që nuk gëzojnë të drejtë për ndihma sociale dhe ata që kanë një pension të ulët. Lulgjuraj theksoi se nga një takim i mëparshëm së bashku me përfaqësues të të gjitha klubeve të këshilltarëve dhe bashkësive lokale, u kanë dërguar kërkesë institucioneve relevante, që të fillohet gjatë kësaj

29 Javore KOHA

vere ,siç tha lulgjuraj, me ndërhyrje në përmirësimin e shtratit Urrela i cili vite me radhë sjell probleme të pakompensueshme tek shumë banorë të Malësisë, sidomos në kulturat e tyre bujqësore. “ E kemi njoftuar Ministrinë për bujqësi, Agjencinë për ndërtimin dhe zhvillimin e Podgoricës dhe Sekretarijatin, që gjatë kësaj vere të fillojnë me ndërhyrje në shtratin e lumit Urrela që vite me rradhë vështirëson jetën e qytetarëve për shkak të vërshimave gjatë stinës së vjeshtës dhe demërit siç ka ndodhur dhe sivjet”, theksoi Lulgjuraj. Sipas tij problemi i lumit Urrela do të zgjidhet së shpejti me ardhjen e zv/ministrit të bujqësisë që sipas Lulgjuraj ka prëmtuar se do t’a vëzhgojë shtratin e këtij lumit i cili sipas Lulgjurajt do të përcaktojë se ku është më e nevojshme të kryhen ndërhyrjet që t’i jepet fund këtij problemi disavjeçar.

Toni Ujkaj

Tenisti i Klubit “Bellevue” nga Ulqini, Rrezart Cungu, ka shënuar suksesin e radhës në Turneun evropian të tenisit në Veli Loshinj të Kroacisë.

Ai ka qenë më i suksesshëm në dyshe, ku ka fituar vendin e dytë, kurse në kategorinë individuale është eliminuar në xhiron e dytë.

Në kategorinë singël, Cungu është ndeshur në xhiron e parë me tenistin Jakov Martinis, të cilin e ka fituar me rezultatin 2-1 (6:4, 5:7, 6:3). Në xhiron e dytë, Cungu ka humbur nga Alen Rogiq - Haxhaliq me rezultatin 0-2

(2:6, 5:7).

Në kategorinë e çifteve (dubël), Cungu me partnerin e tij Borna Gojo nga Kroacia kanë fituar në xhiron e parë dyshen Filip Kesina dhe Jakov Martinis me rezultatin 2-1 (6:4, 5:7, 10:6).

Ndeshjen çerekfinale dyshja CunguGojo e kanë fituar lehtë dhe shpejt për shkak se njëri prej kundërshtarëve të tyre Millosh Radenkoviq - Jernej Zaplotnik, është lënduar dhe kanë qenë të detyruar ta dorëzojnë meçin.

Edhe në gjysmëfinale, dyshja Cungu – Gojo kanë fituar lehtë ndaj dyshes

Amandej Gorucan - Sven Lah, me rezultatin 2-0 (6:3 6:2).

Përkundër faktit se e kanë fituar setin e parë në finale, Cungu dhe Gojo kanë humbur nga kundërshtarët e tyre Jure Frank dhe Nejc Sitar, me rezultatin 1-2 (7:5, 3:6, 6:10).

Nga KT “Bellevue” kanë bërë të ditur se pas këtij turneu, Rrezart Cungun së bashku me trajnerin e tij Zoran Ivanisheviq, i pret turneu i radhës në Slloveni.

(Kohapress)

30 e enjte, 4 korrik 2013

Sport

Sport

e enjte, 4 korrik 2013

Javore KOHA

31 Javore KOHA

Bisedë me trajnerin e klubit „Besa“, Nikollë Gegaj

Klub me rezultate të mëdha Klubi “Besa” shënoi rezultate të mëdha ndër vite nëpër kampionate evropiane, botërore, në Olimpiadë të rinjve, në kampionate ballkanike për juniorë, kadetë, pra në çdo garë si evropiane ashtu dhe botërore

Klubi taekwondo “Besa” nga Tuzi i themeluar para dy dekadash, gjatë gjithë këtyre viteve ka shënuar rezultate pozitive si brenda Malit të Zi ashtu edhe në arenën ndërkombëtare. Klubi “Besa” ka qenë nikoqir i Kampionatit të parë në Mal të Zi në sportin taekwondo dhe nga viti në vit ka qenë organizatorë dhe bashkëorganizator i shumë eventeve të rëndësishme sportive në Mal të Zi në fushën e këtij sporti. Në vitin 2004, 2005 dhe 2006 avancoi sporti taekwondo i këtij klubi dhe kështu organizuan turnamentin mbarëkombëtar të taekwondos shqiptare. Në lidhje me fillesat e klubit, angazhimet e tij, sfidat përgjatë gjithë këtij rrugëtimi që prej dy dekadash, për rezultatet dhe çmimet e fituara, biseduam me trajnerin e klubit “Besa” nga Malësia Nikollë Gegaj.

Koha Javore: z.Gegaj Klubi juaj i taekwondos i themeluar para dy dekadash ka shënuar rezultate pozitive gjatë gjithë këtyre viteve , a mund të na flisni për fillesat e punës tuaj, për kushtet në të cilat keni punuar dhe për sfidat në përgjithësi gjatë fillimit tuaj?

N. Gegaj: Kaluan mbi dy dekada qe kur kemi filluar punën e klubit “Besa”. Në fil-

lim ishte një entuziazëm jashtëzakonisht i lartë cfarë na jepte motiv, sepse kohrat ishin të vështira kur luftërat ishin prezente në Jugosllavi të atëhershme.

Por edhe krahas asaj mua së bashku me shokun tim të ndjerë Tomë Bojaj na shtynte një motiv që të punojmë me të rinjët, t’i largojmë nga rruga dhe nga të këqijat qe sillte ajo kohë. Në fillim klubi “Besaj” arriti të anëtarësojë një numër të madh sportistësh të entuziazmuar për nismëm e këtij sporti ,çfarë na jepte vullnet për të punuar dhe për t’u përgatitur për garat fillestare. Garën e parë si klub e filluam në Ruma dhe më pas vazhduam me gara të tjera që sado i mirë që ishte rezultati ne nuk u kënaqnim por kërkonim përherë e më shumë. Kushtet në fillim kanë qenë të vëshira sepse nuk kemi patur palestër dhe kemi ushtruar jashtë derisa u gjetem disi të ushtrojmë nëpër shkolla dhe ambiente të ndyshme.

Askush nuk na mbështeste si klub, asnjë institucion, as nga bashkësia lokale e atëherëshme e Tuzit as nga Ministria apo Sekretariati i Sportit i Podgoricës, mirëpo me vullnet të madh arritëm të mbijetojmë dhe t’i zgjërojmë aktivitet dhe kontaktet e para edhe me shtetin

amë-Shqipërinë ku kishim bashkëpunëtorë z.Përparim Ferunaj derisa krijuam kontakt edhe me mjeshtrin e madh koreanë Kin Jong Ki në bashkëpunim me të cilët organizuam garënprovimin e parë për breza në Mal të Zi, bashkëpunim i cili vazhon edhe sot. Viti 1997-98 ka qenë viti kur u verifikuan mjeshtrat e parë të taekwondo klubit “Besa” nga Malësia.

Koha Javore: Nga kush keni gjetur mbështetja financiare apo edhe morale gjatë gjithë këtyre viteve rrugëtim qe nga fillimi deri më sot?

N.Gegaj: Ndihmën e parë që të realizojmë synimet tona na e ofroi sponsori i parë firma “Nera” nga Tuzi i cili ndihmonte me mjete material në realizimin e shumë aktiviteteve. Por shpesh kemi organizuar aksione për grumbullim të mjeteve që na çelnin rrugën të vazhojmë. Po ashtu në vitin 1995 kryetari klubit Luigj Gojçaj krijoj kontatke me bashkëatdhetarë nga SHBA-ja të cilët u shprehën të gatshëm të na ndihmojnë me pajisjet e para. Dhjetë vitet e fundit kemi gjetur sponsor nga individë të ndyshëm , kurse dy tre vitet e fundit kemi sponsorin tonë “Alba Petrol” i cili na ndihmon. Gjatë dy viteve të fundit sponsori ynë organizoi një aksion në Zvicër dhe Gjermani nga i cili grumbulluam disa mjete materiale duke shtuar edhe nga xhepi ynë, dhe arritëm të sigurojmë një fugon i cili na e lehtëson shumë udhëtimin nëpër gara të ndyshme brënda dhe jashtë vendit.

Klubi “Besa” është klubi i vetëm në MZ

që akoma as pas 21 vjetësh nuk e ka buxhetin e tij pra nuk kemi një buxhet të qëndrueshëm.

Koha Javore: Nga klubi juaj qe në fillim kanë dalur talentë dhe mjeshtër të dalluar dhe numri i tyre sa vjen e rritet çdo vit, a mëndoni se ata janë talentë të lindur apo jeni ju si trajner që ndikoni në talentin dhe rezultatin e tyre?

N. Gegaj: Talenti arrihet vetëm me punë. Pra një talentë nësë nuk mbështetet nga trajneri, vështirë se do të ec para në karrierë sidomos në kushte që ne punojmë. Ne duhet të përkrahim talentët tu japim atyre kurajo, por shpesh i kemi përkrahur edhe me mjete materiale, por pa një përkrahje financiare rrezikon çdo klub të humbas edhe talentën për shkak të pamunësive për të vazhuar sfidat sportive. Unë kam qenë gjithmonë ai që i kam inkurajuar talentën që të vazhdojnë e të ecin para për ç gjë sot jam krenar.

Koha Javore: Cilat janë disa nga garat më të rëndësishme ku keni marr pjesë ndër vite edhe sa u takon garave brenda dhe jashtë vendit, cilat do ti veçonit, dhe cili ka qenë rezultati në këto gara?

N. Gegaj: Klubi “Besa” shënoi rezultate të mëdha ndër vite nëpër kampionate evropiane, botërore, në Olimpiadë të rinjve, në kampionate ballkanike për juniorë, kadetë, pra në çdo garë si evropiane ashtu dhe botërore. Sportistët e këtij klubi kanë shënuar rezultate të pëlqyeshme. Rezultatet që do i veçoja janë si ato të pjesmarrjes në kam-

pionatin ballkanik, në kampionatet ndërkombëtare në Itali, Gjermani, Hungari, Francë, Kroaci, Sërbi, Greqi, Shqipëri dhe nga të gjitha këto gara jemi dekoruar me medalje nga më të ndyshmet dhe me vende të pëlqyra.

Koha Javore: Vitin e kaluar siç edhe vite më parë federata Taekwondo e Malit të Zi u ka shpallur klubin më të sukseshëm të taekwondos në Mal të Zi për vitin 2012, a ju inkurajon ju si trajnerë të klubit që të bëni përpjekje edhe më shumë për sukese të reja?

N. Gegaj: Me zultatet tona të herëpasherëshme gjatë 21 vitesh jemi shpallur mbi dhjetë herë klubi më i sukseshëm në MZ dhe unë mëndojë se vërtet me punën e tonë e kemi merituar këtë kategorizim. Edhe përkrah këtyre rezultateve nuk sjell tek opinioni dhe tek organet kopetente një ndikim që të na dedikohet buxheti, por presim që së shpejti do të gëzojmë edhe Komunën e Plotë dhe atëherë të kemi edhe buxhetin tonë.

Koha Javore: Na flsini për disa nga pjesmarrjet tuaja nëpër evente sportive gjatë muajve të fundit dhe cili ka qenë rezultati?

N. Gegaj: Ky vit për ne ka qenë mjaft i sukseshëm por edhe i ngarkuar me aktivitete të shumta. Kam filluar të punojë me një gjeneratë të re pra nga mosha 12-17 sepse është një moshë që prëmton rezultat. Do të veçoja garat në muajin Maj ku morëm pjesë në Tiranë “Tirana Open” ku kemi zën vendet e para. Nje ditë pas në Kampionatin

e Malit të Zi me pionerë dhe juniorë nga i cili dolëm më të sukseshmit. Me 17 dhe 18 Maj morëm pjesë në trofeun tradicional të Beogradit dhe nga atje u dekoruam me pesë medalje, pastaj me 25 Maj në “Karllovac Open” nga i cili u dekoruam. Më pas disa sportistë të “Besës” morën pjesë në “Austia Open” që përveç rezultateve ishte një përvojë për ta. Dhe në Qershor morëm pjesë në “Kaçaniku Open” nga i cili u dekoruam gjithashtu. Më pas organizuam një seminarë të përbashkët për vajza, për shqiponjat tona, në Tiranë, edhe ai ishte seminar i sukseshëm.

Koha Javore: Cilat janë planet më të afërta të klubit “Besa”?

N.Gegaj: Planet më të afërta janë të organizojmë testin-provimin e nxënësve për breza dhe planifikojmë të marrin pjesë në kampionatin “Bodens C Kup” që mbahet në Gjermani me 6 dhe 7 Korrik dhe ky është aktiviteti i parë që besojmë se do të marrim pjesë. Dhe gjatë verës kemi një mori aktivitetesh, të pregatitemi për Kampionatin për kadetë i cili mbahet në Bukuresht në muajin gusht dhe për pjesmarrje në Kampionatin Ballkanik për junior, kadetë dhe senior që do të mbahet në Tivar në të cilin Federata taekwondo e Malit të Zi do të jenë nikoqir. Në Shtator do të përgatitemi për Kampionatin evropian për junior. Planifikojmë të bëhemi pjesë e Kampionatit “Korçulla Open”, të seminareve të hapura që do të mbahet në Kroaci dhe në vende të tjera, pra nuk kemi të ndalur me aktivitete të sh Intervistoi: Toni Ujkaj