Koha Javore - 580

Ngjarjet javore

Javore KOHA

Intervistë me Daniel P. Serwer

ISSN 1800-5969

Podgoricë e enjte, 22 gusht 2013 Viti X / Numër 580 Çmimi 0,50

www.kohajavore.co.me

A duhet të ketë moral në Politikën e Jashtme ?!

Kosova është në gjendje të ketë ushtrinë e saj

2

e enjte, 22 gusht 2013

Javore KOHA

Javore KOHA

Javore KOHA

Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi

Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002.

Botues: SHAGBG „Pobjeda” Drejtor ekzekutiv: Lav Lajoviq Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Fran Gjokaj, Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 247-674 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen

Përmbajtja

Pro dhe kundër peticionit fq 4

Komisioni hell poshtë edhe versionin e dytë fq 5

A. Gojçaj:

Skënderbeu hero i një vepre të shekullit xviii fq 10

L. Gjokaj:

Me rastin e 250 vjetorit të Famullisë fq 14

Shpalosje e vlerave artistike fq 16

Përmbajtja

e enjte, 22 gusht 2013

3 Javore KOHA

Intervistë me këngëtarin Arkimed Lushaj - Stresi fq 18

Kosova pa përfaqësuese në “Miss Universe”? fq 20

Almeda Abazi do të luajë te Sulltani fq 20

Dita e Diasporës

fq 24

Përfundoi me sukses manifestimi “Festa e verës” 2013 në Krajë fq 26

Ne hap me Kohen

4 Javore KOHA

Ngjarje javore

e enjte, 22 gusht 2013

Ideja e Shqipërisë Natyrale përçan përfaqësuesit politikë shqiptarë në Mal të Zi

Pro dhe kundër peticionit Përfaqësuesit politikë shqiptarë në Mal të Zi janë të ndarë rreth idesë së Shqipërisë Natyrale, nismë e Koço Danajt, drejtuesit të Listës për Shqipërinë Natyrale dhe drejtor i Qendrës së Prognozave Politike dhe Sociale.

Danaj ka nisur nënshkrimin e peticionit për formimin e Shqipërisë Natyrale dhe ka sqaruar se shqiptarët me këtë duan të bëjnë presion ndaj bashkësisë ndërkombëtare, në mënyrë që të realizohet qëllimi që të gjithë shqiptarët të jetojnë në shtet të përbashkët.

Sipas tij, peticionin e kanë firmosur një numër i madh i deputetëve të parlamenteve të Shqipërisë, Kosovës, Maqedonisë dhe Malit të Zi. Ai ka saktësuar se shumë do të befasohen me rezultatet e mbështetjes, të cilat do të publikohen më 28 nëntor, në Ditën e Flamurit.

Deputetët e partive shqiptare në Parlamentin e Malit të Zi, Genci Nimanbegu dhe Fatmir Gjeka, kanë deklaruar se nuk e kanë firmosur peticionin me të cilin kërkohet krijimi i Shqipërisë Natyrale.

Deputeti i koalicionit Forca për Bashkim, Genci Nimanbegu, ka thënë se nuk është në dijeni të peticionit, por që sigurisht nuk do ta kishte firmosur, sepse bëhet fjalë për tërheqjen e vëmendjes nga problemet reale.

Edhe deputeti i Koalicionit Shqiptar, Fatmir Gjeka, ka thënë se nuk din asgjë

për peticionin në fjalë.

Në pyetjen se nëse do ta mbështeste idenë e Shqipërisë Natyrale, ai ka thënë se të gjitha projektet e shteteve të mëdha në Ballkan e kanë humbur kuptimin e vet, për shkak se të gjithë do të jemi së bashku në Bashkimin Evropian pa kufij.

Ndërkaq, Vasel Sinishtaj nga Iniciativa Qytetare ka thënë se do ta firmoste peticionin për formimin e Shqipërisë Natyrale.

I pyetur nëse do ta mbështeste krijimin e Shqipërisë Natyrale, ai ka thënë natyrisht, nëse ky do të ishte vendim i Gjykatës Ndërkombëtare të Arbitrazhit.

Lidhur me këtë ka reaguar edhe Partia Demokratike e Socialistëve.

“Jemi të bindur që dhe partnerët tanë nga Iniciativa Qytetare janë të vetëdijshëm që bëhet fjalë për projektin i cili bie ndesh me synimet tona të koalicionit dhe të cilat nuk do të kontribuojnë në realizimin e asnjë përfitimi politik”, thuhet ndër të tjera në reagimin e kësaj partie, PDS thekson se me ripërtrirjen e shtetësisë malazeze dhe me proceset dinamike të integrimit për anëtarësim të plotë në BE dhe NATO është vendosur pika në të gjitha idetë e mëdha shtetërore në Ballkan, përfshirë edhe idenë e krijimit të të ashtuquajturës Shqipëri Natyrale.

(Kohapress)

Ngjarje javore

e enjte, 22 gusht 2013

5 Javore KOHA

UDSH kërkon mbajtjen e zgjedhjeve të jashtëzakonshme në komunën e Ulqinit

Komisioni hell poshtë edhe versionin e dytë Komisioni , ia ka besuar kompanisë “Investment and Consallting“ hartimin e elaboratit për arsyetueshërinë ekonomike për formim të Komunës së plot të Tuzit por edhe versionin e dytë, mirëpo, sipas kryetarit të Komunës as versioni i fundit nuk është në përputhje me intersat e qytetarëve të Malësisë.

Komsioni për ndjekje, komunikim dhe bashkëpunim me firmën “Investment and Consallting” me 13 Gusht 2013 në versionin e dytë të elaboratit për arsyetueshmëri ekonomike të Komunës së Plot të Tuzit e ka shqyrtuar këtë studim dhe nuk është pajtuar as me versionin e dytë të ndërtuar nga firma në fjalë dhe komisioni e ka hellur poshtë atë nga se siç u shpreh kryetari i Komunës z. Fran Lulgjuraj, të ardhurat fiskale janë të pamjaftueshme dhe se disproporcioni në mes të të ardhurave dhe shpënzimeve është jashëzakonisht i madh pothuajse mbi 400mijë euro. Komisioni i parë, kompanisë “Investment and Consallting “ ia ka besuar që të hartoj elaboratin për arsyetueshmërinë ekonomike për formim të Komunës së plot por edhe versionin e dytë mirëpo, sipas kryetarit të Komunes as version i dytë nuk është në pajtim me intersat e qytetarëve të Malësisë. Komisioni siç tha Lulgjuraj i ka propozuar atij qe një dokument i till nuk mund të shkojë në procedurë publike dhe si

i tillë edhe versioni i dytë i ndërtimit të elaboratit është i pavlefshëm. Komisioni siç u shpreh Lulgjuraj ka respektuar ecurin ligjore, por të ardhurat sipas mëndimit të komisionit dhe sipas medimit të Lulgjurajt që është kryetar i komisioni,t janë të pamjaftueshme.

“Ne kemi patur edhe më parë tre studime arsyetueshmërie, mirëpo këtë kompani e ka angazhuar KU e Tuzit dhe nuk e di nësë këtu ka patur ndokush ndikim nga anët, majtas apo djathtas?

Unë në bazë të sygjerimeve kam angazhuar potencialin kadrovik këtu në Komunë i cili duhet të bëjë vlerësimin e të ardhurave ekonomike, sepse ne duam Komunën e cila mund të kënaq nevojat elementare të qytetareve” u shpreh kryetari i Komunës dhe njëheri kryetar i Komisionit Fran Lulgjuraj. Ai tha se pas dështimit të versionit të dytë të elaboratit ka angazhuar përsëri potencialin kadrovik qe deri me datë 15 shtator 2013 të paraqes një përcaktim ekonomik, një elaborat financiar në bazë të elementeve dhe eksperiencës

së deritanishme duke shfrytëzuar edhe të dhënat në terren nga shoqatat, institucionet, dhe nga afro 126 subjekte ekonomike që sipas tij figurojnë në Komunë. “Unë do të formojë Komisionin e ri sepse komisionit të mëparshëm i ka mbaruar mandati ngaqë nuk kanë më se çfarë të bashkëpunojnë me firmën “Investment and Consallting”. Unë jam në mëndyshje nëse do të ndërpres ose jo kontratën me firmën në fjalë apo nëse do t’ua paguajmë përsëri veprimtarinë e tyre. Kjo Kompani ka respektuar rrjedhshmërinë shkencore, por ne nuk jemi të kënaqur dhe atë studim nuk e kemi pranuar. Ne, nga potenciali ynë ekonomik në Komunë, në bazë të nevojës, do të konsultohemi edhe me dikë nga jashtë në mënyrë qe ta kemi një dokument bazikë, një version pune të cilin do t’ia prezantojmë komisionit të ri, e më pas edhe Kuvendit të Komunës”, u shpreh Lulgjuraj. Ai theksoi se do të tentojë qe të gjej zgjidhjen më të mirë për këtë çështje.

Toni Ujkaj

6 Javore KOHA

e enjte, 22 gusht 2013

Vështrime & Opinione

A duhet të ketë moral në Politikën e Jashtme ?!

Edi Rama dhe “partneriteti strategjik” Shkak për këtë shkrim u bënë vizitat e fundit të Kryeminstrit të ardhëshëm të Shqipërisë, Z. Edi Rama në Turqi, Greqi dhe Itali, ku sipas deklaratave të tija për median, gjatë dhe pas vizitave, qëllimi i këtyre vizitave ishte hapja e një kapitulli të ri në marrëdhënjet me këto vende që ai i cilësoi si ‘’partnerë strategjikë’’ të Shqipërisë.

Për Koha Javore: Frank Shkreli / Nju Jork

Në një intervistë me Top Channel, Kryeministri i ardhëshëm shqiptar,deklaroi se “Ne jemi të gatshëm që të ngremë në një nivel të panjohur deri tani marëdhëniet me Turqinë që e konsiderojmë një partner strategjik”. Edhe për Greqinë, Z. Rama tha se megjithë problemet e së kaluarës me fqinjin në jug, u shpreh i gatëshëm, siç tha ai, të “Hapë një kapitull të ri’’, në marrëdhënjet midis Tiranës dhe Athinës.

Shqipëria dhe shqiptarët, përfshirë edhe Republikën e Kosovës, kanë nevojë për miqë të afërm e të largët, pasi si numër, shqiptarët janë një komb i vogël dhe i shtypur, i harruar dhe i nepërkëmbur për shekuj, kryesisht dhe pothuaj ekskluzivisht nga këto kombe, tani “partnerë strategjikë” të Shqipërisë,duke mos lënë jashtë kësaj liste edhe Serbinë, që kanë bërë kërdinë mbi shqiptarët. Janë ekzaktërisht këto vende që gjatë historisë së kombit shqiptar, jo vetëm u kanë mohuar shqiptarëve lirinë, bashkimin

dhe pavarësinë e plotë të tyre, por janë përpjekur me mish e me shpirt t’i zhdukin ata nga faqja e dheut si komb dhe të ndajnë trojet shqiptare midis tyre. Por etja për liri, bashkim dhe pavarësi e shqiptarëve, bëri që kombi shqiptar të mbijetojësado i vuajtur e i përgjysmuar. Është shumë me vend që Zoti Rama i bëri këto vizita në Turqi, në Greqi dhe Romë para se të fillojë zyrtarisht nga detyra e kryeminsitrit ,ndonëse si për çdo vend tjetër, marrëdhëniet me fqinjët – megjithë historinë e hidhur të shqiptarëve me ata--duhet të jenë prioritare, për nga vet natyra dhe afërsia gjeografike dhe pragmatizmi politik,por edhe për nga interesat ekonomike. Si të tilla, marrëdhënjet e Shqipërisë dhe të shqiptarëve me këto vende, tani të “partneritetit strategjik”, sipas Z. Rama do të jenë në favor të, “një Shqipërie më të fortë politikisht, ekonomikisht dhe shoqërisht.”

Por,ky “partneritet strategjik’’ me këto tri shtete, pa dyshim me rëndësi për politikën kombëtare dhe ndërkombëtare të Shqipërisë, nuk mund të realizohet në një zbrazëti morale dhe në mung-

esë të konsideratave historike dhe të politikave aktuale të këtyre tre vende ndaj Shqipërisë dhe shqiptarëve.Sepse, qëllimi i kësaj politike të “partneritetit strategjik”,duhet të jetë diçka më tepër se vetëm një proces. Duhet patjetër të ketë qëllime për arrijtjen e disa rezultateve të caktuara. Si “partnerë strategjikë”, të Shqipërisë, nënkuptohet se me ta ndahen vlerat madhore të njerëzimit, siç janë zbatimi dhe resepektimi i të drejtave bazë të njeriut, lirisë së fjalës, lirisë së shtypit e të tjera, për vet shtetasit e këtyre vendeve dhe më gjërë . Nuk mund të mos binte në sy deklarata e Z. Rama gjatë vizitës në Turqi, kur tha se “Turqia do të shërbejë si shembull’’ për Shqipërinë, ndërsa në të njëjtën kohë, në sheshet turke, policia dhe forcat e sigurimit ushtronin dhunë ndaj protestuesve paqësorë. Edhe sjelljet tendencioze të Greqisë me imigrantët, përfshirë edhe ata shqiptarë, njihen mirë nga të gjithë.Organizata të ndryshme europianedhe ndërkombëtare kanë venë në dukje rregullisht, shkeljet evazhdueshme të të drejtave të njeriut në Turqi dhe në Greqi.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

Vështrime & Opinione

Natyra e këtyre regjimeve besimi i tyre në normat dhe standardet ndërkombëtare dhe sesi ato i zbatojnë këto ndaj popullit te vet, ka shumë rëndësi edhe për marrëdhëniet shtet me shtet, pra për marrëdhënjet edhe të Shqipërisë me këto vende.

Konsideratat gjeografike, ekonomike dhe kulturore për një fillim të ri në marrëdhënjet me këto tre vende, të cilat pa dyshim janë në interesin kombëtar, duhet të kenë si bazë një politikë të jashtme të bazuar në moral dhe në zbatimin e standardeve të njohuara ndërkombëtarisht ndaj respektimit të lirive dhe të të drejtave bazë të njeriut. Shqipëria dhe shqiptarët duhet të ngulin këmbë për këto standarde, pasi ata vetëm përfitojnë nga zbatimi i normave ndërkombëtare në mbrojtje të të drejtave të njeriut që tani janë bërë pjesë e pa ndarë e marrëdhënjeve shtet me shtet dhe në nivel ndërkombëtar.Merre me mendë se çdo të kishte ndodhur një dekadë më parë në rastin e Kosovës, nëse bota perëndimore në krye me Shtetet e Bashkuara, nuk do të kishte si barometer moral këto standarde ndërkombëtare në mbrojtje të të drejtave të njeriut dhe të drejtës së kombeve për vetvendosje. Pa këtë bazë

morale në politikën ejashtme dhe në marrëdhënjet ndërkombëtare nuk do të kishte as 14 pikat e Uodrou Uilsonit, njëra prej të cilave garantoi vetvendosjen dhe pavarësinë e shteteve ballkanike, përfshirë pavarësinë e Shqipërisë.

Politika e Tiranës zyrtare ndaj këtyre vendeve duhet të jetë me doemos strategjike dhe praktike për kohën, por ama gjithmonë e bazuar në standardet më të larta morale të njerëzimit dhe mbi të gjitha duhet të jetë një politikë që është në interesin afat-gjatë të kombit. Gjithmonë duke patur në mend fjalët pragmatike të Ministrit të Jashtëm britanik, (1848) Lord Palmerston-it, se, “Ne nuk kemi as aleatë dhe as armiqë të përhershëm. Por interesat tona kombëtare janë të vazhdueshme dhe të përhershme.Janë këto interesa, pra, që e kemi për detyrë t’i ruajmë dhe t’i mbrojmë.” Është e natyrshme që vende të ndryshme kanë interesat e veta kombëtare, si dhe rrugën e zhvillimit, të traditave dhe kulturave të ndryshme. Secili vend gjithashtu do të ndjekë rrugën e vet në zhvillimin e demokracisë dhe të reformave shoqërore, por e drejta e njerëzve për të pasur një zë në shoqërinë ku jetojnë, është jetësore për krijimin e një shoqërie të qëndrueshme dhe të be-

e enjte, 22 gusht 2013

7 Javore KOHA

gatë – gjë që çon drejtë një shoqërie më të hapur e më transparente dhe në mbrojtjen e të drejtave të njeriut anë e mbanë botës dhe më në fund në një botë më të mirë për të gjithë. “Partnerë strategjik’’ nënkupton miq të ngushtë, pothuaj si në familje, ku bisedohen e diskutohen gjërat haptas.Marrëdhënjet me “partnerë strategjikë” nënkuptojnë respekt dhe mirëkuptim të përbashkët dhe nuk janë marrëdhënje bazuar në leksione për mohimin, rishkimin ose ndryshimin e historisë në marrëdhënjet me këto vende.

Shqiptarët gjatë gjithë historisë së tyre kanë kërkuar miqësi me fqinjtë dhe me të tjerët, kanë kërkuar marrëdhënje të ngushta me popujt dhe institucionet e Ballkanit dhe më gjërë.Kështuqë nuk mund të fajësohen shqiptarët për mungesën e një partneriteti më të madh në të kaluarën midis Shqipërisë dhe shqiptarëve me këto vende, tani, “partnere strategjike”.Tani lindë pyetja: nëse Turqia, Greqia dhe Italia, do e konsiderojnë Shqipërinë dhe shqiptarët si partnerë strategjikë, apo si vëlla i vogël?

Zoti Rama u ofroi atyre jo vetëm miqësi dhe solidaritet, por “partneritet strategjik”.Cila do të jetë përgjigja e Athinës, Romës dhe Ankarasë?

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

8 Javore KOHA

Intervistë

e enjte, 22 gusht 2013

Intervistë me Daniel P. Serwer, profesor në Universitetin John Hopkins në Uas Marrëveshja e Prillit parashikon hyrjen e Serbisë dhe Kosovës në Bashkimin Evropian, secili vend sipas aftësive të veta, çka më në fund do të rehabilitojë marrëdhëniet etnike në Kosovë dhe Serbi.

Kosova është të ketë us

Daniel P. Serwer, Ph.D., është profesor në Universitetin John Hopkins, në Shkollën e studimeve të avancuara në fushën ndërkombëtare, Washington, D.C. Serwer gjithashtu është studiues në Qendrën për Marrëdhënie Transatlantike dhe specialist në Institutin për Lindjen e Mesme.

Ka shërbyer si Zv. President i Institutit për Paqe duke udhëhequr programet në lidhje me respektimin e ligjit, dialogun fetar, ekonomitë e qëndrueshme, media dhe konfliktet, shkenca, teknologjia dhe rikuperimi i paqes.

Prof. Serwer ka punuar shumë në parandalimin e konflikteve etnike dhe sektare në Ballkan dhe Irak. Ai është i pari diplomat i SHBA-së që ka bërë të mundur fillimin e dialogut midis serbëve dhe shqiptarëve të Kosovës.

Përpara funksioneve të tij në Institutin e Paqes, 1998-1999, Serwer ka shërbyer si Ministër- Këshilltar në Departamentin e Shtetit, ku i janë akorduar gjashtë dekorata për performancën e tij të lartë.

Në Departamentin Amerikan të Shtetit, Serwer ishte drejtor i departamentit për analizën Europiane dhe Kanadeze, 1996-1997, ku ka ndjekur nga afër implementimin e Marrëveshjes së Dejtonit për Bosnjen e Hercegovinën dhe përkeqësimin e sigurisë në Shqipëri dhe Kosovë. Prof. Serwer ka marrë pjesë si panelist në Forumin Strategjik të Bledit, Slloveni, më 2010. Në këtë forum, Serwer ka lobuar për njohjen e pavarësisë së Kosovës nga shtete që nuk e njihnin ende. Ish diplomati amerikan ka pasur një bisedë të gjatë me ambasadorin e Indonezisë në Vjenë, të cilit i ka drejtuar pyetjen pse Indonezia ende nuk e njeh pavarësine e Kosovës.

Koha javore: Si e shikoni Kosovën sot? A janë realizuar aspiratat e popullit të saj?

Daniel P. Serwer: Kosova ka arritur aspiratën e saj më sublime: ajo është e pavarur dhe thuajse sovrane. E them “pothuajse sovrane” sepse NATO-ja është ende e pranishme për të garantuar sigurinë dhe rendin, veçanërisht në veri të vendit, EULEX-i vazhdon të kontribuojë me prokurorë dhe gjyqtarë, ndërsa OSBE-ja ende i monitoron zgjedhjet.

Për shumë shqiptarë të Kosovës është domethënës fakti që policia dhe ushtria serbe nuk është më e pranishme dhe kosovarët janë në gjëndje t’i zgjedhin autoritetet lokale dhe qendrore në rrugë demokratike. Këtu bën përjashtim Lëvizja “Vetëvendosje!” dhe ndoshta 20 për qind e popullsisë, e cila

insiston që Kosova të bashkohet me Shqipërinë, duke shkelur kushtetutën e saj.

Për shumë kosovarë sot, të sigurojnë jetesën është prioriteti kryesor, por integrimi në BE është synimi afatgjatë. Legjislacioni është formuluar në mënyrë të tillë për të qenë në unison me kërkesat e Bashkimit Evropian.

Problemi është zbatimi i dobët i këtyre ligjeve, ashtu siç është në Serbi dhe në vende të tjera të Ballkanit. Ka ende shumë punë për të bërë, përfshirë këtu edhe heqjen e vizave, sepse shteti është i dobët.

Mjedisi i biznesit është i hapur për investime të huaja, por është ende larg nga standartet evropiane, veçanërisht korrupsioni, sektori informal dhe shërbimi i dobët në furnizimin me energji elektrike. Rritja ekonomike ka qenë rel-

ativisht e qëndrueshme, por nuk është në ritmet e duhura me qëllim punësimin e krahut të ri të punës që po shtohet çdo ditë.

Rezultati është një mërzitje konstante në Kosovë dhe emigrimi jashtë vendit është i paevitueshëm. Sot kosovarët zakonisht emigrojnë në Shqipëri dhe Maqedoni, duke krijuar një hapësirë kulturore më të gjerë në rajon.

Sot tensionet etnike dhe problemet politike të ditës konsiderohen të parëndësishme për shumë kosovarë. E

Intervistë

e enjte, 22 gusht 2013

shington

ë në gjendje shtrinë e saj bisë së Jugut, Maqedonisë së Veriut, Bosnjes dhe Qipros. Marrëveshja e Prillit tregon rrugën që duhet të ndiqet gjatë implementimit të Planit Ahtisari, i cili ishte një plan integral për kushtetutën e Kosovës. Arritje kryesore do të jenë zgjedhjet lokale në vjeshtë, por edhe amnistia është diçka e rëndësishme. Varet shumë nëse Beogradi do të përdorë të gjithë forcën dhe autoritetin që gëzon te pakica serbe në Kosovë, për të luajtur rol aktiv në këtë proces. Nëse votimet në zgjedhjet lokale nuk ndodhin në datën e caktuar, në të kundërt mund të kemi probleme.

njëjta gjë ndodh edhe me shumicën e popullit serb. Shqipëria dhe Serbia janë pak a shumë të kënaqur me qeverisjen lokale të ndarë për komunat serbe.

Koha javore: Në çfarë shkalle janë të pranishme aktualisht tensionet etnike?

Daniel P. Serwer: Sot tensione etnike ka vetëm në veri. Këto nuk duhen lënë pas dore, sepse mund të marrin pas vetes të gjithë Balkanin. Ndarja e Kosovës së veriut, mund të çojë në ndarjen e Ser-

Koha javore: Çfarë i rekomandoni Prishtinës për të bërë aktualisht?

Daniel P. Serwer: Shumë gjëra, por unë do të fokusohem në disa sektorë që kanë lidhje me marrëdheniet ndëretnike: Ushtria e Kosovës, ambienti i biznesit dhe arsimi.

Kosova tani është në gjendje të ketë ushtrinë e saj. Ajo ka hezituar deri tani falë presioneve ndërkombetare dhe investimeve të mëdha që kërkon ushtria. Por ndërsa NATO-ja do t’i tërheqi forcat, kjo temë do të jetë në qendër të vëmendjes.

Se sa e madhe duhet të jetë Ushtria e Kosovës dhe kapaciteti i saj, kjo varet nga rreziku në rajon. Nëse Serbia nuk pranon integritetin territorial dhe sovranitetin e Kosovës, rreziku duhet të konsiderohet seriozisht. Nëse Serbia e njeh Kosovën, ose NATO shërben si garante, Kosova mund të ketë një forcë modeste, e cila do të reduktojë dyshimet ndëretnike dhe tensionet.

Për ambientin e biznesit, çështja kryesore është roli i partive politike, të cilat kanë një rol kryesor në punëdhënie dhe investimet publike. Përqindja e ryshfeteve në Kosovë, aktualisht të raportuara, arrin deri në 16 për qind, çka

9 Javore KOHA

Se sa e madhe duhet të jetë Ushtria e Kosovës dhe kapaciteti i saj, kjo varet nga rreziku në rajon.

Nëse Serbia nuk pranon integritetin territorial dhe sovranitetin e Kosovës, rreziku duhet të konsiderohet seriozisht. Nëse Serbia e njeh Kosovën, ose NATO shërben si garante, Kosova mund të ketë një forcë modeste. nuk është e madhe, por ka një ndjenjë të përgjithshme që lidhjet politike janë të rëndësishme për të siguruar ndonjë projekt në infrastrukturë. Është lidhja midis politikës dhe ekonomisë që duhet të pastrohet urgjentisht. Ka një pakënaqësi në lidhje me tenderet dhe kontratat, të cilat bëhen në mënyra që bllokojnë konkurrencën e ndershme.

Arsimi është kryesor në të ardhmen ekonomike të Kosovës. Ky proces duhet të zhvillohet, të paktën pjesërisht në anglisht, për të lehtësuar hyrjen në Evropë, të reduktojë ndjenjat panshqiptare dhe të promovojë integrimin.

Arsimimi në nivelin K-12 në gjuhën angleze, do t’i tërhiqte të dy grupet etnike, shqiptarët dhe serbët, mbi të gjitha do të ndihmojë përshpejtimin e procesit të integrimit të Kosovës në Bashkimin Evropian dhe mundësitë për punëdhënie do të rriten.

Koha javore: Çfarë mendoni për zhvillimin e infrastrukturës ndërkufitare?

Daniel P. Serwer: Vazhdimi i autostradës Durrës-Prishtinë deri në Nish është veçanërisht i rëndësishëm, por ka shumë projekte të tjera rajonale që mund të implementohen, përfshirë këtu energjinë e rinovueshme dhe telekomunikacionin.

Marrëveshja e Prillit parashikon hyrjen e Serbisë dhe Kosovës në Bashkimin Evropian, secili vend sipas aftësive të veta, çka më në fund do të rehabilitojë marrëdhëniet etnike në Kosovë dhe Bisedoi: Peter Tase Serbi.

10 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 22 gusht 2013

U botua, e përkthyer shqip, kryevepra e Fra Andrija Kaçiq Mioshiq-it

Skënderbeu vepre të shek

(ANDRIJA KAÇIQ MIOSHIQ, GJERGJ KASTRIOTI SKËNDERBEU, poemë, përkthe Anton Gojçaj

1.Autori: Andrija Kaçiq Mioshiq (Fra Andrija Kačić Miošić), filozof, kronikan, njëri nga autorët që krijuan letërsi në gjuhën e popullit, u lind në Brist, afër qytetit bregdetar Makarska (në Dalmacinë e sotme, pjesë e Kroacisë), në vitin 1704. Në shënimet biografike për autorin që botuesi shqiptar jep në fund të librit, thuhet: “Sipas disa shënimeve, familja e tij pas vdekjes së Skënderbeut, kishte zbritur në Dalmaci nga rrethi i Shkodrës.” (Ç’është e vërteta në BajzëMalësi e Madhe, afër Shkodrës, edhe sot ka familje me mbiemrin Kaçaj (nga të cilët më të njohurit janë basi i famshëm i muzikës shqipe Lukë Kaçaj, poeti Dodë Kaçaj e tje rë.)

Në moshën 16 vjeçare u fut në urdhrin e françeskanëve dhe mori emrin Andrija (emri i pagëzimit ishte Antun). Studioi për filozofi dhe teologji në Budim (1721-1724) dhe në Osijek (1724-1728). Përveç si meshtar, punoi edhe si profesor i filozofisë, kurse në vitin 1731 në Venecie dha provimin për profesor general të teologjisë. Vdiq në vitin 1760.

Pas vetes ka lënë katër vepra të botuara, prej të cilave tri janë shkruar në gjuhën e popullit (kroatisht: pučka književnost) dhe një në gjuhën latine. Të gjitha u botuan (ndoshta edhe u shkruan) në dekadën e fundit të jetës së tij: 1. Elementa peripathetica, 1752, kurs i filozofisë.

2. Razgovor ugodni naroda slovinskoga (Bisedë e këndshme e popullit sllav) , poezi e prozë, 1756.

3. Razgovor ugodni naroda slovinskoga, botim i dytë, i zgjeruar, 1759.

4.

Korabljica (Arka), 1760.

2. Libri: Vepra, në origjinal, mban titullin “Razgovor ugodni naroda slovinskoga“ (Bisedë e këndshme e popullit sllav) dhe është botuar për herë të parë në vitin vitin 1759. Libri është i hartuar në prozë dhe në vargje.

Botuesi shqiptar ia ka ndryshuar titullin librit, besoj për arsye sepse nuk është përkthyer në tërësi, por vetëm cikli i këngëve që i kushtohen Gjergj Kastriotit, të cilat përbëjnë një pjesë të konsiderueshme të librit.

Nuk janë përkthyer disa pjesë të vogla në prozë të cilat po ashtu flasin për Gjergj Kastriotin. Do të kishte qenë më korrekte sikur botuesi, ose përkthyesi, ta kishte shënuar në cilin botim është mbështetur përkthimi.

Poeti, në ciklin e poemave historiko-

heroike, përshkruan edhe trimëritë e prijësit të Shqipërisë, Gjergj Kastriotit Skënderbeut.

Duhet thënë se Kaçiq – Mioshiq në këtë vepër del mjaft konfuz në çështjen e barazimit (sinonimik) të ilirëve me sllavët, d.m.th. sipas tij ilirët dhe sllavët janë i njëjti popull. Studiuesi malazias Vojislav P. Nikçeviq, këtë e shpjegon kështu: ” ilirizmi te rilindësit kroatë ishte vetëm një jugosllavizëm deklarativ joreal dhe për këtë arsye edhe dështoi...” (Vojislav P. Nikčević.

Mažuranić i Njegoš o Crnoj Gori i Crnogorcima - kulturološki pristup, në: IVAN MAŽURANIĆ (1814-1890) I CRNA GORA, zbornik, Cetinje-Osijek, 2011, f. 62). Nga e njëjta bindje, historikisht e gabuar, u nisën edhe aktivistët kroatë të shekullit XIX të

Kulturë

e enjte, 22 gusht 2013

hero i një kullit xviii

eu: Smajl Smaka, botoi: UEGEN, Tiranë 2012)

cilët lëvizjen e vet kombëtare e pagëzuan “Ilirski preporod” (Rilindja ilire).

Kaçiq - Mioshiq jo rrallë bën përshkrime të mjegullta, jo të qarta, të mos them kundërthënëse, kështu për shembull në pjesët e shkruara në prozë, pasi Bardhylin, Pleuratin, Agronin, Gencin, Teutën e të tjerët i quan sllavë, më vonë kur bën kronikën historike të sllavëve (alias ilirëve) ai përmend se në vitin 541 pas Krishtit në këto treva arriti sundimtari sllav Ostroillo, i cili i dëboi “sllavët e moçëm” dhe në tokat e tyre ngulën “sllavët e rinj (ter istiravši stare Slovince iz Država slovinski, svoje iznova naseli). Veç disa rreshta më tej ai thotë se në vitin 552 mbreti Svevlad “i pushtoi Maqedoninë dhe Ilirinë, e pastaj ato vende u quajtën sllave.” (Na 552. Kralj Svevlad os-

voji Macedoniju i Iliriju, ter se ove države tada slovinske prozvaše.)

Origjinali është i shkruar në dhjetërrokëshin epik, pa rimë, kurse përkthimi është bërë në tetërrokësh, me rimë. Mund të thuhet se përkthimi ofron, të paktën, mundësinë që edhe lexuesit pa pretendime shkencore të marrin sadokudo informacione dhe të krijojnë një ide për këtë vepër, e cila nuk është krejtësisht e panjohur për studiuesit shqiptarë (Skendi Stavro ka bërë një studim krahasues të kësaj vepre me “Lahutën e Malcis’” të Atë Gjergj Fishtës, në gjuhën angleze, Nju-Jork 1980.) Kjo është vepra më e lexuar e letërsisë kroate të shekullit XVIII dhe deri sot ka pasur mbi 65 (ri)botime. Fragmente të librit janë përkthyer edhe në italisht, gjermanisht, frëngjisht, latinisht, bullgarisht, çekisht, sllovakisht, rusisht, maqedonisht, hungarisht, shqip. Popullaritetin europian të veprës duhet kërkuar në mbështetjen e fuqishme të autorit te letërsia gojore, që ishte ndër veçoritë kryesore sidomos të frymës së romantizmit. Në vepër i thuren lavde Venedikut për luftërat kundër osmanëve. Cikli i këngëve kushtuar Skënderbut u frymëzua nga veprat e Marin Barletit, Biemit e ndonjë tjetri. Andrija Kaçiq Mioshiq Skënderbeun e sheh si hero të krishterë, i cili duke luftuar për lirinë e vendit të vet, njëkohësisht lufton edhe për krishterimin: “Vëllezër mos u frikësoni, që osmanët kanë më shumë ushtarë: ata Muhamedin e tyre festojnë, e ne të Jezusit emër të mbarë.” Është shekulli XVIII kur u shkrua libri, koha kur kombet (nacionet) ende nuk kishin

11 Javore KOHA

marrë konotacionin që kanë sot, sidomos jo në Ballkan, kurse vetë Perandoria Osmane luftonte nën flamurin e Islamit, prandaj kjo dioptri e Kaçiq Mioshiqit nuk duhet parë as interpretuar jashtë botëkuptimeve të asaj kohe. “ Nuk ka nënë të ketë lindur një trim / si e ka lindur nëna – Skënderbeun” - klith poeti, duke mos e fshehur ekzaltimin e vet ndaj personalitetit të jashtëzakonshëm të princit të Arbërisë.

Si venetofil i identifikuar, Kaçiqi u gjet në situatë jokomode kur deshi të përshkruajë luftën e fatosit shqiptar kundër ushtrisë së Venedikut, e cila përbëhej nga kroatë, italianë, latinë... Gjendjen psikologjike të Skënderbeut dhe strategjinë e tij afatgjatë poeti e jep përmes këshillës zemërgjerë drejtuar ushtarëve të vet : “ Por, ju lutem, vëllezër, të dashurit e mi, kur ta dërmoni ushtrinë e prijësit të zi e lëshoni shëndosh e plot gazmi të ikë në Shkodrën e bardhë si tani.

Poeti këtë moment jokomod për të, pra përleshjen e Skënderbeut me Venedikun, e zgjidh me një kompromis, duke konfirmuar fitoren e të parit, por edhe duke ruajtur dinjitetin e ushtarëve të Venedikut në disfatë: “ Godiste Moisiu latinët e rinj, por mbrohen si trima me fletë, kur Skënderbeu ra mbi kroatët si veri, nuk mund t’i lëvizte dot as vetë.

3. Në vend të përfundimit Autori kroat i shekullit XVIII, Andrija Kaçiq Mioshiq, pra një shekull para se të marrë hov Rilindja shqiptare, para lexuesve sllavë por edhe të gjithë popujve të tjerë dëshmon botërisht se, për “ngritjen në qiellin mitik” të personalitetit më të madh të historisë së shqiptarëve, po aq kontribut sa vetë shqiptarët, e nganjëherë ndoshta edhe më shumë, dhanë krijuesit e popujve të tjerë europianë. E Skënderbeu e meritoi këtë, për guximin “e marrë” që pati t’i kundërvihej fuqisë më të tmerrshme të kohës, për mençurinë prej strategu lufta e të cilit nuk zgjati vetëm një natë as vetëm në një betejë, por një çerek shekulli, me luftra të përgjakshme, pothuaj vit për vit, por sidomos për krenarinë liridashëse dhe atdhedashëse që u la shqiptarëve. Natyrisht edhe për respektimin e vlerave europiane, djepi i të cilave, sado që tash dikuj kjo mund t’i tingëllojë ironike, ishte në këtë pjesë të Europës.

12 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 22 gusht 2013

Letërsia shqipe në Mal të Zi (4)

”Passio”, një roman Liridona Sinishtaj

Në romanin Passio ka përhyerje në formë e trajta shkrimi duke sjellё risi në diskursin letrar, shkrimi modernist arrihet …duke shprehur devijime të dallueshme nga diskurset e mëparshme të letërsisë Në romanin Passio këto shmangieshfaqen përmes një loje ndërkomunikimesh diskursive: • Diskursit filozofiko-letrar Kështu është në këtë botë, po s’deshe ti të biesh në fund, vjen fundi tek ti dhe të merr me vete. (Passsio, f.21) Më në fund, njeriu e krijon pikturën e jo piktura njeriun. (Passio, f.73)

Tiparet moderniste në romanin Passio të Anton të reja ne formë dhe përmbajtje. Passio shmang kërkon larmishmëri stilesh përmes kë shumë, por rrugën deri te ne e gjejnë vetëm disa individë.

E kuptoj që barra jote është e rëndë.

(Passio, f.24) Kur arriti në majë, Ai Që Nuk Qeshet Kurrë ra përmbys.Dhe e puthi tokën.

Pastaj me vendosmërinë e kureshtarit rrebel, u cua për të tretën herë, e gjeti njëfarë rrase pak më të madhe dhe ndenji mbi të. (Passio, f.45-46)

• Shfaqja në mënyrë refuzuese ndaj traditës pёrmes:ironisë, citimit, parodisë dhe pastishit, ku ironizohet dhe parodizohet çdo zakon që fshihet nё anën e traditës që duhet tejkaluar.

Ky refuzim shenjëzohet edhe përmes tematikës,teksti ka ndërthurje të dy tematikave asaj universale dhe shqiptare.

Shenjëzimi refuzues ndaj traditës jepet përmes dy botëve asaj në Amerikë ku Gjith’ dreqi i mallkua’ e ka rrugën ktej, e jepet boshësia e njeriut, jeta vetmitare e artistit, dhe në Malësi në vendlindjen s’i dihet (Passio, f.48) e Jozefit, tw cilin e pret e kaluara “e har-Moter a t’lypet ma vllau? (Passio, f.62) -Nan’, prit i her’, se na s’e dim’ as sa dit’ ruar” dhe koha e pajetuar.

Karakteri i theksuar intertekstual është do me nëjt Zefi k’tu.

• Diskursit biblik i shkrirё nё diskursin e një tipar tjetër dallues i romanit Passio, madje mund të themi se pikërisht narratorit elementet e theksuara të mitit biblik, I gjithë romani është një lojё diksursesh, ndërthurja e tyre krijon një model të ri por mbizotërimi i theksuar i diskursit shkrimi në korpusin e romanit shqip në biblik bën që ai të shkrihet brenda dis- Mal të Zi. kursit tё narratorit.Duke i rikuptimësuElementet e intertekstit ar parabolat biblike i bën pjesë dalluese biblik në Passio të stilit të tij.

Kujtohu si thotë mësuesi në librin shen- Objekt i intertekstualitetit bëhet gjetja jt-nuk mund t’u shërbesh dyzotërinjëve e pranisë së një teksti në një tekst tjetër.

Intertekstualiteti nuk është pra të zbunë të njëjten kohë. (Passio, f.24) Çka është e pamundur për njeriun, nuk luarit e një dukurie të re, por të parashështë e pamundur për Zotin (Passio, truarit e një mënyrë të re të menduari dhe të mbërthyeri të formave të pikëtaf.65) Thjesht, kush ka nevojë mund të vijë kimeve të hapura apo të fshehura këtu vetë. Ata që kanë nevojë janë ndërmjet dy tekstesh (Nathalie Piergay• Diskursit dialektor Përmes këtij diskursi karakterizohen personazhet, dhe harmonizimi i trajtave dialektore me gjuhën standarde është një element estetik i arrirë në roman. me i la mushknit (Passio, f.39) Ka m’ta gjet’ nana i nuse ci ka me da n’kish’ t’Traboinit, vec edhe noj vjet, sa t’rritesh… (Passio, f.43)

Gros, Prishtinë, 2011, f.17).

Në Passio është marrë miti biblik i Historisë së Jozefit nga Dhjata e Vjetër.

Në letërsi gjithmonё ka mbizotëruar marrja e parabolave biblike, sidomos në letërsinë modernë që zhvillon format më të ndërliqshme letrare individuale (Sabri Hamiti, Tiranë, 2009 f. 171).

Pikëtakimet intertekstuale të elemeteve biblike në roman do t’i japim pёrmes pjesёve tё shkёputura nga tekstet dhe krahasimin e tyre, në mënyrë që t’i konkretizojmë elementet biblike dhe rifunksionalizimin e tyre ne roman.

E gjithë parabola biblike dhe miti është

Kulturë

e enjte, 22 gusht 2013

n intertekstual

Gojçaj janë shenja që kjo letërsi kërkon shprehje get nga tradicionalia drejt modernes; modernizmi ërkimit të se resë në letërsi në raport me traditën. risemantizuar, por qё në thelb interteksti dhe mitit biblik është i theksuar.

Pjesё e tekstit nga Bibla, Dhjata e Vjetër

Historia e Jozefit

Jozefi kur ishte shtatëmbëdhjetë vjeҫ, ruante grigjën e t’et bashkë me vëllezërit e vet.

Jozefi ishte ende i ri e shkonte me bijtë e Bilhës dhe të Zelfës.

Jozefi pa një ëndërr dhe ua tregoi vëllezërve.

(56, Zanafilla 36, 37, IV)

Lartësimi i Jozefit

Takimi o parë i Jozefit me vëllezrti e vet Jozefi i njohi, u foli më ashpër se njerëzve të tjerë nga se mbahej si i huaj (Zanafilla, 42, f.62) Ai edhe ia ndërroi emrin dhe e quajti në gjuhën egjiptianë Safanet Fanek (që përkthehet shpëtimtari i botës) … ( Zanafilla, 41, 42, 61.)

S’voni dhe u përhap menjëherë fjala në shtëpinë e faraonit:”erdhen vëllezrti e Jozefit!”U gëzua faraoni dhe gjithë familja e tij.” (Zanafilla 45, 46, f.66)

Prita e Jozefit

Kur e pa, iu qep në qafë dhe ngrykngrykas qau gjatë.Izraeli i tha Jozefit:”Tash pasi të pashë me sytë e mi se je gjallë dhe po të le pas, do të vdes i kenaqur” (Zanafilla 46,47, f.67)

Pjesë e teksti nga romani Passio

Levizësi i parë i këtij rrëfimi doli nga një ëndërr.

Jozefi pa një ëndërr të cuditshme, e

cila, gjoja, u zhvillua në vendlindjen e tij, që ishte mijëra kilometra larg vendit ku kishte shtratin tani. (f.5) Pas kaq vitësh përseri në vendlindje.Por i huaj (f.40) Krejtësisht I huaj, me emrin e një të huaji-Jozef Montanaro. (f.40) Grishja e faraoni Ke ba sevap me anën ci ke ardhë.Tash munet me dek, e shuemja. (f.67) Më sipër kemi shkёputur disa pjesë nga Bibla dhe disa nga romani Passio, ku theksohen raportet e ngjajshme mes dy teksteve. (Pikëtakimet apo raportet e ngjajshme janë) Ne të dy tekstet personazhet kanë humbur rrugёn: janë të huaj, larg vendlindjes, larg prindërve.

Pra, ka humbje te djalit, ka ndёrrim emri në të dy tekstet, ka largim nga vendlinjda, ka rikthim, gёzim nga nena (në romanin Passio), babai qё merr vesh se djali i tij jeton (Historia e Jozefit , Dhjata e Re).

Ka personazhe biblike:

Jozefi, Gjoni

Ka situata biblike: Ngadalë, sikur të ecte rrugës së kalvarit, filloi t’i qepej kodrinës para tij. (Passio, f.45) Por kryqi i padukshëm që mbante këtë mbrëmje në shpinë nuk ishte aspak i lehtë. (Passio, f.45) Kur arriti në majë, Ai Që Nuk Qeshë Kurrë ra përmbys.

Dhe e puthi tokën. Pastja me vendosmërinë e kureshtarit rrebel, u cua për të tretën herë… (Passio, f.45) Moral biblik: -por asnjëri prej nesh nuk ështëi përjetshëm… (Passio, f.10) Thjesht, kush ka nevojë mund të vijë këtu vetë. Ata që kanë nevojë janë

13 Javore KOHA

shumë, por rrugen deri tek ne e gjejnë vetëm disa individë.

Kohë pas kohe. Kush e gjen, e gjen!

(Passio, f.23) Ti e ke humbur besimin në bariun, e bariu ende po të kërkon.

Zhurmat e kësaj bote t’i kanë mbushur veshët e ti nuk e dëgjon zërin e tij. (Passio, f.24) Të gjitha këto elemente vërtetojnë praninё e theksur të intertekstit biblik nё roman.

Romani Passio është shenja dhe modeli i një letërsie që kërkon të dalë nga folklorizmat, të cilat kanë ardhur për shkak të mbylljës së saj.

Përfundime Letërsia shqipe që krijohet sot në Mal të Zi njihet shumë pak, mungesa e receptimeve, studimeve apo mosnjohja e kësaj letërsi, jo vetëm në Shqipëri, por edhe në Mal të Zi, Kosovë dhe Maqedoni na ka bërë që të ishim sa më tëpёrmbledhur nё përzgjedhjen e materialeve të pakta ekzistuese (dhe jemi tё vetёdijshёm se ndonjё autor dhe vepёr mund tё ketё mbetur jashtё vёmendjes sonё).Kemi arritur në përfundime se kjo letërsi fillon të botohohet në vitin 1980 me poezitë e Nol Berisha, Ibrahim Berjashi dhe Anton Berishaj, dhe se viteve të fundit kemi rritje të numrit të botimeve.

Kjo letërsi fillon qe në vitin 1980 me themelimin e revistёs “Koha” qё u dha mundësi të gjithë krijuesve të botonin.

Deri në vitin 2000 kjo letërsi më shumë arrin të mbijetoi sesa të krijoi.

Pas viti 2000 kemi një ringjallje, sepse fillojnë të krijojnë dhe botojnë më shume, dhe në vitin 2004 lindë romani.

Në të njëjtën kohë lëvrohet romani tradicional me romanet e Fran Camaj, dhe ai modern me romanet e Anton Gojçaj dhe Anton Gjuravçaj.

Romane të cilat shfaqin tipare moderniste dhe shenjëzojnë kërkesën e kësaj letërsisë për stile të reja, në mënyrë që të dalë nga folklorizmat dhe mbyllja për shkak të ruajtjës së identitetit.

Të dhënat e pakta biografike që kemi dhënë pothuajse për çdo autor dhe vepër kanë qenë të nevojshme në punimin tonë, sepse vetë natyra e punimit na ka detyruar në mënyrë që të krijonim një ide më të saktë për këtë letërsi.

Ky punim dhe këto përfundime nuk synojnë të përmbajnë një karakter shterues apo gjithëpërfshirës, sepse vetë cikli i parë i studimeve bachelor na kufizon.

14 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 22 gusht 2013

Me rastin e 250 vjetorit të Famullisë

Një fragment his nga krahina e tr

Duke ndjekur të dhënat për Mjekësinë tradicionale në Shqipërinë Veriore, gjegjësisht në Malësi autorëve të ndryshëm, kemi hasur edhe në përshkrimin e shumë luftërave te përgjakshme dhe regjion. Nga të gjitha këto ngjarje, veçanërisht ishte intriguese lufta e Nikmarashit e cila ngjau heroiko-tragjik i tipit të Akilit e Hektorit që ndodhi me at rast mes një luftëtari malësor Tom P një eprori ushtarak – Damjan Shobajiq malazias. Është interesant me cekë se ky dyluftim u zhv betejës, si dhe fakti se për te shkruajnë më shumë autorët malazez (Duçiq, Erdelanoviq, dr. Sve shqiptar, çka edhe na tërhoqi të bëjmë këtë fragment të shkurtë historie.

Dr. Lukë Gjokaj

Duhet theksuar se aso kohe edhe Trieshi, ashtu si e gjithë Malësia ishin pjesë e Vilajetit të Shkodrës dhe deri atëherë kishin gëzuar privilegje të mëdha nga pushteti Osman, veçanërisht gjatë sundimit gati njëqind vjeçar të Dinastisë së Bushatlive. Por, këto favore dhe këtë liri ata nuk ua kanë falur por malësorët e fituan me luftëra e gjak dhe me besnikëri ndaj tyre, sepse ishin të bindur në qëllimet e Bushatlive, për pavarësinë e Arbërisë nga Porta e Lartë. Dhe sot kur kremtojmë 250 vjetorin e themelimit të kësaj Famullie, njëkohësisht kujtojmë edhe kohën e sundimit të Mehmet Pashë Plakut dhe respektin që ai kishte ndaj kësaj popullate dhe Malësisë.

Raporti i Kishës së Trieshit me këtë Dinasti është i veçantë dhe vështirë se mund kalohet me këtë rast pa u theksuar edhe disa momente kruciale gjatë historisë së tyre.

- Në Qershor të vitit 1788, vetëm 15 vjet pas themelimit të kësaj Famullie, këtu erdhi at Erazmo Balneo, misionar françeskan nga Balneo i cili 30 vite ishte edhe mjek i Bushatlive. Mirëpor kësaj radhe këtu nuk erdhi në misionin e mjekut, por kishte ardhur për tu strehua pasi në Shkodër princin e tij, Mahmut Pashën e kishin rrethua kundërshtarët dhe do-

nin ta shfarosnin me akuzë se ai donë të formoi Konfederatën Ilirike dhe ta shkëpus nga Perandoria Osmane. Gjatë qëndrimit tre mujor të tij këtu në Triesh, nuk ka dyshim se ai mobilizoi malësorët për të shkuar në Shkodër dhe çliruar Pashën e tyre, çka edhe u realizua.

- Në relacionet e kësaj Famullie, ndër të tjera gjendet edhe një dokument që mban datën e 15 Tetorit të vitit 1791 i shkruar nga at Vinçenco prej Parmet dhe tregon për Prël Vuksanin, luftëtar që ra në betejën e Vidinit, të cilën e komandonte vetë Mahmut Pasha. Aty jep të dhëna edhe për shpenzimet që bëri i vëllai i tij Diloshi, me rastin e pranimit të ngushëllimeve. Atje, së bashku me te ra edhe Hasa Nika, sot Nikollaj, që është nga i njëjti fshat – Muzheçku, dhe të cilit aso kohe i ngritën një lapidar që mbanë emrin e tij. Por, në atë betejë, siç mësojmë nga të dhënat gojore, veç këtyre morën pjesë edhe shumë luftëtarë tjerë nga kjo krahinë.

Këtu, ende sot bisedohet për autoritetin dhe privilegjet që gëzonin kreshnikët famëmëdhenj: Gil Doshi dhe Pjetër Vuka Caci tek Bushatlitë dhe në gjithë Vilajetin e Shkodrës. Gila trashëgonte dhe mbante titull fisnikut – vojvodë, që ia kishte dhënë Veziri i këtij Sanxhaku,

Relacion i vitit 1791 nga F. e Trieshit

kurse Pjetri ishte guximtar dhe luftëtar aq i tmerrshëm sa trimëritë e tij populli kishte shndërruar në mite, shkruan Ste-

Kulturë

storie rieshit

i nga shënimet etnografike të ngjarje te dhimbshme në këtë u me 1856 dhe një dyluftim Prel Drekut nga Benkajt dhe villua në momentin më kritik të etislav Martinoviq etj) sesa ata

van Duçiq. Me një rast kur Mahmut Pasha e gjykoi me vdekje mikun e tyre dhe ishin duke e varë, ata posa mbërritën në

e enjte, 22 gusht 2013

kala të Shkodrës dhe në sy të gjithë popullit, në momentin e ekzekutimit - Gila nxori shpatën nga brezi dhe siç thonë “i preu konopin mbi krye” dhe kështu e shpëtoi mikun nga varja. Këtë thyerje vendimi kaq kapital dhe këtë guxim të tyre Veziri jo vetëm se nuk e dënoi por edhe e dekori me dhurata duke u dhënë dy shpata të argjendta dhe një kobure.

Por, me kalimin e kohës dhe me ndërrimin e sundimtarëve në Shkodër, ndërroi edhe pozita e kësaj krahine dhe u shuan përparësitë që gëzonte shekuj më parë.

Më vitin 1855 sipas të dhënave të fratit të kësaj krahine, at Teodosios nga Parma, mbrojtja kryesore bazohej vetëm në forcat vullnetare vendore, kurse ndihmat që premtonte qeveria Osmane në Shkodër dhe kozulli francez atje, ishin vetëm fjalë goje. Në këtë periudhë Trieshi kishte 175 shtëpi dhe numëronte vetëm 2000 frymë (Hekard).

Një vit më vonë, në Gusht të vitit 1856 – ushtria malazeze nën komandon e princ Mirkut, pasi shtroi Kuçin dhe Kojën synonte të plaçkit e shtroi edhe Trieshin.

Ajo u vërsul nga pjesa perëndimore dhe duke kaluar nëpër Qafë Mollë për në Buxë, një kojas që ishte i mobilizuar në ushtrinë malazeze u shkëput nga kolona dhe iku për ti dhanë kushtrimin banoreve të kësaj krahine se janë të sulmuar.

Pas disa orësh forcat kryesore të dy palëve u përqendruan në fshatin Nikmarash, por ato të princ Mirkut si formacione ushtarake të rregullta që ishin, duket se u pozicionuan në vende më strategjike, kurse këto malësore mbeten të eksponuar më tepër zjarrit te tyre. Kjo që në fillim, u solli humbje të mëdha forcave vendore. Veçanërisht, ishte aktiv një grup ushtarakësh që ishin përforcuar në shtëpinë e Lek Mirit dhe nga aty shkaktoni viktima një pas tjetrës.

Duke parë rënien në fushëbetejë të këtyre trimave nga ky pozicion, një vajze 18 vjeçare – Mria e Marti Nikës - e pashme dhe sokoleshë veç si ajo, shkruan at Teodozio, kurse sipas tregimeve edhe një tjetër vajzë e quajtur Cube, por të dyja kushërira; morën unë zjarri në dorë dhe duke ecën nën frëngji të armëve iu afrua shtëpisë së Lek Mirit.

Gjatë kësaj lëvizje një plumb e goditi Mrinë në trup, por fati i saj ishte se i ra në breza dhe nuk e plagosi dhe as nuk u frikësua, por vazhdoi derisa mbërrini me qitë unët me zjarr në kulm të kësaj shtëpie që ishte e mbuluar me kashtë

15 Javore KOHA

thekre. Nga kjo menjëherë mori flakë shtëpia dhe forcat ushtarake të trishtuar nga tymi e zjarri filluan te dalin nga ai pozicion. Me këtë rast ata u goditet prej forcave malësore duke pësuar humbje të mëdha. Nga këto zjarre dhe humbje, në ushtrinë e Mirkut u krijua panik dhe çrregullim çka ishte e sigurt humbja e betejës.

Duke parë disfatën e ushtrisë së vetë, një epror i saj, Damjan Shobajiq që ishte bajraktar me gradë, si trim dhe luftëtar i përmendu që ishte, nuk u pajtua me humbjen. Në at moment ai lëshoi pozicionin e doli i vetëm në lamë të Nikmarashit dhe me shpatën e tij thirri në mënyrë sfiduese, siç ishte zakoni - kush asht trim le të dali këtu para dhe të provohemi me teh të shpatave. Nuk vonoi shumë dhe aty në lamë u turr Tom Prëla prej Bekajve, i ri dhe ashtu i pashëm e sokol si gjithmonë. Disa shkruajnë se mejdani u zhvillua në mes të dy ushtrive.

Damjan bajraktari ishte burrë në moshë prej një fshati afër Ostrogut, babai i shtatë djemve, ushtarak i sprovuar në shumë beteja. Ai kishte thirr e dalë në shumë mejdane duke i fituar të gjitha.

Toma ishte i nalt në trup, i zhdërvjelltë dhe i shpejte si era. Pa kalua shumë kohë duke gjëmuar vringëllimet e shpatave u pa se Damjanit po i ikën fati.

Pas edhe sa të ramëve që ndoshta ishin aq energjike sa të caktojnë fatin për jetë ose vdekje, Damjanin e lëshuan këmbët dhe ra përtokë. Me të mbaroi edhe beteja.

Ushtria u tërhoq kah kishte ardhur dhe në vendin e ushtarëve të rënë populli vuri gurë përkujtimorë, të cilët mbeten ashtu deri më vitin 1902 gjegjësisht, deri më vdekjen e kapitenit të këtij vendi – Marash Markut, kurse, në vendin ku ra Damjani, në shenjë të trimërisë, u vu një gurë edhe më i madh se tjerëve, dhe ashtu mbeti derisa filluan punimet në këtë rrugë (në rrugë të Trieshit). Ndërsa, Tom Prël Drekut iu këndua kënga e lavdia aq e madhe sa ushtonin gjithë këto male dekada me radhë.

Përfundim: Krahina e Trieshit gjendet mes Kelmendit dhe Kuçit dhe si e tillë ishte ngushtë e izoluar për shumë kohë, por mbijetoi me shekuj dhe sot është shembulli më eklatant ku dëshmohet thënia e Charles dhe Barbara Jelavich se: - kisha, gjuha dhe kultura popullore janë themel për ruajtjen e identitetit nacional.

16 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 22 gusht 2013

U mbajt edicioni i katërt i Festivalit mbarëkombëtarë „Rapsha 2013“

Shpalosje e vlera Festivali Mbarëkombëtar i folklorit burimor filloi me defilimin e grupeve pjesmarrëse nëpër qendër të Tuzit e më pas vijoi në skenën e hapur verore në Vitojë. Ky eveniment i madh i ideuar nga të gjithë shqiptarët si një nevojë shpirtërore dhe kombëtare dhe si një pikë takimi ku vëllezërit dhe motrat shqiptare dialogojë së bashku duke shpalosur vlerat artistike qe trashëguan të parët tonë, vazhdoi edhe këtë vit me tingujt e bukur të këngës dhe folklorit burimor. Kryetari i SHKA” Rapsha” Luigj Junçaj i përshëndeti të gjithë pjesmarrësit duke e shpallur të hapur festivalin mbarëkombëtar të folkorit burimor dhe theksoi se ky eveniment madhor i bënë shumë krenar dhe i bënë të mburren që SHKA “Rapsha” është organizator i këtij festivali tashmë tradicional. Ai tha se edhe përkundër kushteve të pavolitshme që SHKA”Rapsha” punoi ne fillesat e saja, kanë qene dhe mbetën te destinuar për funksionim të ruajtjes dhe zhvillimit të kulturës dhe identitetit. Junçaj tha se këte veprimtari e përjeton si një mision dhe theksoi se edhe më tutje do të jenë këmbëngulës që edhe në të ardhmën të vazhdojnë t’ua percjellin këtë pasuri kombëtare brezave të rinj, duke bërë apel qe edhe ata ta ruajnë dhe t’ua përcjellin pasardhësve të tyre. Ndërkaq pas fjalës së kryatarit tē SHKA “Rapsha” të pranishmit i përshëndeti z.Anton Lajçaj kryetar i Fontit Humanitar “Rapsha” fond i cili ka qenë sponsori kryesor për realizimin e këtij eventi madhor.

Në këtë mjedis u bashkuan qindra dhe mijëra adhurues të këngës dhe valles popullore, të bashkuar në një komb, gjuhë dhe kulturë. Gjatë katër netëve morën pjesë shumë arstistë popullorë ku përpara një numri të madh publiku u prezantuan 21 grupe dhe shoqëri kluturore-artistike me 423 artistë. Në skenën e festivalit u paraqitën 56 këngë, 43 kërcime e valle, 17 rapsodi, 20 melodi orkestrale, 4 rite e ligjerime, dhe tetë lloje kostumesh(veshjesh tradicionale) me disa variante. Festivali mbarëkom-

bëtar ishte i karakterit garues dhe grupet konkuruese u vlerësuan nga juria profesioniste e përbërë nga: z. Esad Ruka drejtor i qendrës kombëtare për veprimtari folklorike, z. Dilaver Kryeziu profesor - koreograf , prof. dr Ardian Ahmetaj profesor në Universitetin e muzikës në Vjenë, si dhe koordinator i tryezës për debatim ishte Zymer Neziri. Juria e kishte punën më të veshtirë pasi iu deshtë të zgjedh më të mirin në mesin e më të mirëve, mirëpo, në

fund vendosi që të ndajnë këto çmime si më poshte: Me çmim të karrierës u ndruan Vebi Peci-valltar i shoqërisë “Trepçe“të Mitrovicës, Gjovalin Ndreca i grupit të Pukës- instrumentist në instrumentet aerofone, Salla shabanimjeshtër i prodhimit të instrumenteve i grupit “Besa” Gostivar. Valltari më i mirë i festivalit u nderua Rifat Ymeri i ansamblit “Kamëza”, valltarja më e mirë e festivalit u shpall Diellza Reçica e ansamblit “Dita” Shtimje e Kosovës. Val-

Kulturë

e enjte, 22 gusht 2013

ave artistike

mbështeti dhe jam shumë i lumtuar që u vlerësuam me këtë çmim. Kjo është një trashëgimi që ne e vazhdojmë në Amerike duke u munduar që të sjellim brezin e ri këtu në Malësi pra ata që kanë lindur atje. Anëtarët e ansamblit “Bashkimi Kombëtar” pjesa më e madhe janë të lindur në Amerikë dhe ne jemi të përkushtuar të punojmë me brezin e ri që mos ta harrojnë gjuhën, kulturën, traditën dhe zakonet tona”, u shpreh Gjergj Dedvukaj kryetar i ansamblit “Bashkimi Kombëtar” ansambël ky që vitin e shkuar shënoi 20 vjetorin e themelimit. “ Ndjej kënaqësi më shumë për anëtarët e SHKA”Besa” dhe për adhurues të folklorit. Them me plotë krenari se Malësia në mënyrë të pandarë na mbështeti maksimalisht kësaj radhe sepse të gjithë e shikuan që ne në këtë skenë sollëm një aromë bjeshke me valle të re me elemente baritore. Anëtarët “Mirditës”. Grupi i cili u paraqit me gjatë performimit të kësaj valleje ishin veshjen më origjinale u vlerësua SHKA mjaft autentik, dhe vlerësimi i jurisë na “Malësori”-Gjonaj-Has-Prizren. Instru- solli aromë bjeshke. Në mënyrën më mentisti më i mirë në çifteli u shpall Er- perfekte e prezatuam përpara publiku vin Gega i grupit të Pukës. Në të njëjtën kërcimin shqip-vallën malësore. Unë kohë drejtuesi më i mirë artistik u shpall gëzohem shumë që u vlerësova edhe Shtjefën Ujkaj nga SHKA “Besa”-Triesh. si drejtuesi më i mirë artistik i festivalit Grupi instrumental më i mirë shpall dhe më përgëzon fakti që juria vuri re Orkestrina me instrumenta popullorë që unë si koreograf solla gjëra të patë rrethit të Pukës. Çmimet kryesore para në skenë, dhe ky çmim do të jetë të ansambleve folklorike të edicionit inkurajim për vazhdim të angazhimit të katërt të festivalit mbarëkombëtar tim edhe më të madh në këtë shoqëri. të folklorit burimor “Rapsha 2013” vi- Përgëzojë edhe keshillin organizajojnë si më poshtë: Me çmim të tretë tiv të SHKA”Rapsha” për organizimin u nderua Grupi i Urës Vajgurore-Berat. madhështorë të festivalit”, u shpreh Me çmim të dytë u nderua SHKA”Besa” koreografi i SHKA”Besa” Shtjefën Ujkaj. nga Trieshi, kurse me çmim të parë dhe “Është një kënaqësi jashtëzakonisht e fitues i edicionit të katërt të Festivalit madhe sepse vlerësimet për festivalin mbarëkombëtar “Rapsha 2013” u shpall kanë qenë të larta dhe vlerësimi më i SHKA “Bashkimi Kombëtar” –Njujork. madh duhet t’i jepet publikut i cili ka Ndërkaq Asambleja Parlamentare e qenë i mrekullueshëm. Sa i takon anës Shtetit të Njujorkut i dhuroi kryetarit organizative dua të falenderoj të gjithë të SHKA “Rapsha” Luigj Junçajt mirën- bashkëpunëtorët dhe dashamirësit që johje nga Mark Gjonaj- anëtar i AP të e kanë mbështutur këtë festival, donaNjujorkut për ruajtjen, dhe kultivimin torët kanë qenë të shumtë por merita e kulturës, traditës, vlerave, gjuhës dhe më e madhe i takon diasporës shqiphistorisë kombëtare. Këtë çmim e ndau tare. z.Anton Lajçaj i deleguari i Asamblesë Festivali ka vijuar ashtu siç ka qenë i Parlamentare. “Ndjehem shumë entuzi- parashikuar me axhendën e këshilastë qe kemi ardhur këtu në vendlindje lit organizativ”,u shpreh Luigj Junçaj në emër të shqiptarëve të Amerikës ku anëtar i këshillit organizues. Junçaj tha prezantojmë me dinjitet shqiptarët atje se edhe në vijim shoqëria që ai drejton në çdo festival të trojeve shqiptare. Ky do të vazhdojë këtë traditë duke prëmtrofe që morëm vendin e parë i takon tuar që në vitin 2017 do të jenë orgashqiptarëve të Amerikës. Jam shumë nizator të edicionit të pestë të festivalit i gëzuar që patëm një numër kaq të mbarëkombëtar. Festivali zgjati nga Toni Ujkaj madh publiku i cili na shoqëroi dhe na 16-19 Gusht 2013!!!

Fitues i edicionit të katërt të Festivalit mbarëkombëtar i folklorit burimor “Rapsha 2013” u shpall SHKA “Bashkimi Kombëtar” –Njujork

lja më e mirë e Festivalit u shpall Vallja me motive të veriut e ansamblit “Gjergj Kastrioti”-Miçigan.

Ndërkohë Rituali më i mirë i festivalit u shpall ai i SHKA “Minatori”-Kosovë.

Këngëtari më i mirë u vlerësua Marash Dushaj i SHKA “Dedë Gjo Luli”-Malësi, kurse këngëtarja më e mirë u shpall Fatlinda Abazi e grupit “Minatori i Ri”Kizhnicë-Kosovë. Juria vendosi që rapsodi më i mirë i festivalit në fjalë të shpallet Nikollë Preçi i grupit të

17 Javore KOHA

18 Javore KOHA

Intervistë

e enjte, 22 gusht 2013

Intervistë me këngëtarin Arkimed Lushaj - Stresi

Shumë shpejt konce trevën tuaj, ju prem “Love Story” është kënga ime më e pëlqyer tani për tani, por premtoj që do kem dhe super bashkëpunime të tjera, si me Fjolla Morinën “Tym-tym“, me klip që do regjistrohet në Prishtinë dhe shumë hite të tjera që do të bëjnë bujë në repin shqiptar dhe hip hop.

Koha javore: Përshëndetje Arkimed. Faleminderit që pranuat të jeni pjesë e kësaj interviste. Ju lutem, për të gjithë fansat tuaj, na tregoni: Sa e vështirë është jeta e një reperi si Ju? Stresi: Jeta e një reperi si unë s’është aspak e vështirë tani. Më parë ka qenë pak e vështirë për

mua, por tash s’është më...

Koha javore: Kur keni qenë adoleshent, a ka qenë ëndrra juaj të jeni këtu ku jeni sot?

Stresi: Që i vogël preferoja të bëhesha një këngëtar i madh dhe klas për të gjithë njerëzit në Shqipëri që degjonin muzikën hip hop.

Koha javore: “Lambo” është kënga që e bëri Stresin shumë të njohur. Sa jeni i kënaqur me këtë këngë?

Stresi: Kënga qe super. Më pëlqeu shumë, si dhe mbeta shumë i kënaqur që Flori Mumajesi më bëri një këngë super, ashtu siç e desha unë.

Intervistë

ert në mtoj

e enjte, 22 gusht 2013

19 Javore KOHA

Arkimed Lushaj, i njohur nga të gjithë si Stresi, është një nga këngëtarët më të përfolur të estradës shqiptare. Është i njohur për këngët e shumta që bën, ku me dy të fundit “Lambo” dhe “Love Story” ka arritur një sukses goxha të madh.

Gjithashtu edhe këngët e shumta me labelin BabaStars e kanë ngritur atë në skenën e madhe të muzikës shqiptare.

Koha javore: A mendoni që “LoveStory” është kënga juaj më e mirë deri tani?

Stresi: Po vërtet, “Love Story” është kënga ime më e pëlqyer tani për tani, por premtoj që do kem dhe super bashkëpunime të tjera, si me Fjolla Morinën “Tym-tym“, me klip që do regjistrohet në Prishtinë dhe shumë hite të tjera që do të bëjnë bujë në repin shqiptar dhe hip hop.

Koha javore: Elvana Gjata apo Tuna?

Stresi: Elvana Gjata.

Koha javore: A mendoni që fansat ju adhurojnë si artist apo si BadBoy? Stresi: Unë mendoj që ata më adhurojnë dhe si artist, dhe si badboy.

Koha javore: Çfarë bëni në kohë të lirë?

Stresi: Kohën e lirë e ndaj me miqtë e mi, këngëtarët, shokët, miqtë dhe familjarët e mi.

Koha javore: Jeni adhurues i leximit të librave të ndryshëm?

Stresi: Po. Leximi i librave më pëlqen shumë dhe shpesh herë lexoj libra.

Koha javore: Përse vendosët të bashkoheni në një label si BabaStars?

Stresi: Sepse atje bëjnë pjesë shumë këngëtarë të mirë dhe të dëgjuar në repin shqiptar, si Getoar Selimi, Visar Shala, Cozman, Tuna, Tds etj., prandaj u bashkova me ta dhe do të ishte turp të refuzoj një grup labeli si Baba

Stars.

Koha javore: Sa ju ka ndihmuar anëtarësimi në këtë grup për të rritur famën tuaj?

Stresi: Anëtarësimi në këtë grup më ka ndihmuar shumë, sepse aty e ndieja veten si në shtëpinë time dhe bashkëpunimet me ta ishin super dhe jo për të rritur famën time.

Koha javore: Keni vizituar ndonjëherë Malin e Zi? Stresi: Nuk e kam vizituar ndonjëherë, por ju premtoj që do të jem shumë shpejt tek Ju. Koha javore: Kur mund të presim një koncert nga Ju në këto treva?

Stresi: Mund të prisni një koncert nga unë shumë-shumë shpejt në trevën e tuaj. Ju premtoj.

Bisedoi: Kristjan Gj. Dukaj

20 e enjte, 22 gusht 2013

Panoramë

Javore KOHA

Kosova pa përfaqësuese në “Miss Universe”?

Kosova edhe këtë vit mund të mbetet pa përfaqësuese në spektaklin “Miss Universe 2013”.

Shkak për këtë është bërë Rusia, që nuk e ka njohur ende Kosovën si shtet dhe si rrjedhojë edhe pasaportat e saj, kështu që bukuroshja e porsazgjedhur Mirjeta Shala mund të mos përfaqësohet në këtë garë.

Mirjeta Shala ishte zgjedhur mis gjatë një gare të organizuar në RTV 21, ku ajo u zgjodh në mesin e vajzave që do ta përfaqësojnë Kosovën në këtë garë.

Almeda Abazi do të luajë te Sulltani Bukuroshja shqiptare, Almeda Abazi, do të jetë pjesë e serialit të famshëm turk, “Muhtesem Yuzyil” (“Shekulli madhështor”).

Miss Globe Albania (2008), pas pjesëmarrjes në shumë aktivitete të ndryshme në Turqi, ku përveç bukurisë tregoi dhe talentin e saj në aktrim, pritet ta rritë edhe më shumë popullaritetin me pjesëmarrjen në këtë serial.

Pjesëmarrja e Almedës në serialin që flet për Sulltan Sulejmanin pritej të ndodhte që në sezonin e kaluar, mirëpo u shty për shkak të angazhimeve tjera të saj. Personazhi që do të aktrojë bukuroshja është një vajzë italiane (Valeria), e cila së bashku me një shoqe të saj (Cecilia) jetojnë në pallatin e Venedikut, nga ku rrëmbehen dhe dërgohen në pallatin e Sulltanit.

Panoramë

e enjte, 22 gusht 2013

21 Javore KOHA

Filmi i ri i Arta Dobroshit, premierë në Dokufest

Arta Dobroshi ka zgjedhur Prizrenin, vendlindjen e gjyshes së saj, Rahmije Dobroshi, për të shfaqur premierën e filmit më të ri.

Filmi i ri “kosovar” i Artës quhet

“Bashk” dhe është realizuar nën regjinë e Daniel Mulloy.

Krahas aktores së famshme shqiptare në film luan edhe Atis Shala. Arta është edhe producente e filmit, së

Aktorja Naomi Watts mendon se Princesha Diana, e cila ka vdekur në vitin 1997, i ka dhënë leje nga varri për ta interpretuar në filmin që tregon jetën sentimentale të saj. 44-vjeçarja pranon se kjo deklaratë e saj nuk tingëllon mirë, por kjo është e vërteta.

“Gjithmonë pyesja veten nëse Diana do ta pëlqente që rolin e saj ta luaja unë dhe nisa t’i kërkoja leje. U lidha aq shumë me Dianën dhe jetën e saj dhe më dukej sikur kaloja kohë së bashku me të. Erdhi një moment kur ndjeva se më dha leje për këtë film. E di që nuk tingëllon mirë, por nuk kam ç’të bëj”, theksoi Watts.

Aktorja pranon se ka pasur shumë presion për këtë rol: “Diana është një nga femrat më të famshme të kohës sime dhe kisha shumë presion. Doja që gjithçka të dilte mirë pasi për këtë film do të ketë shumë interes dhe të gjithë do të japin mendimin e tyre. Me siguri ky është roli im më i vështirë i karrierës”, tha Watts.

Filmi, që do të shfaqet për herë të parë muajin e ardhshëm, do të fokusohet në dy vjetët e fundit të jetës së Princeshës Diana dhe përfshin detaje nga marrëdhëniet e saj me Dodi al Fayed dhe Hasnat Khan, pas divorcit nga Princi Charles.

bashku me Daniel Mulloy dhe Nita Deda.

Premiera e filmit është shfaqur mbrëmë në festivalin e filmave dokumentarë “Dokufest”.

Watts: Princesha Diana më dha leje për ta interpretuar në film

22 e enjte, 22 gusht 2013

Javore KOHA

Samsung do ta prezantojë orën e saj të mençur, të emërtuar Galaxy Gear, gjatë muajit të ardhshëm.

Ora e re e Samsung do t’u mundësojë përdoruesve të saj të bëjnë thirrje telefonike, të shfletojnë internetin, të shkëmbejnë e-maila, dhe shumë funksione tjera të ngjashme, thonë disa burime të afërta me kompaninë e madhe koreano-jugore.

Galaxy Gear do të mbështetet në platformën mobile të Google, Android, dhe e njëjta do të jetë në dispozicion për shitje më vonë gjatë vitit.

Me këtë risi, Samsung po synon që ta tejkalojë rivalitetin potencial i cili mund t’i vijë nga kompania Apple, e cila besohet se do ta ketë një produkt të ngjashëm në treg.

Burimet e njëjta thonë se Galaxy Gear do të prezantohet zyrtarisht më 4 shtator, përkatësisht dy ditë para panairit të IFA-s, i cili mbahet në Berlin.

Te k n o l o g j i

Ora e mençur e Samsung, muajin e ardhshëm?

Tabletët po rriten, Samsung përgatit modelin me 12 inç

Madhësitë e ekraneve të tabletëve po rriten dhe me sa duket ky është një trend. Për ta përcjellur trendin, Samsung thuhet se është duke përgatitur një model të ri të tabletit me ekran prej 12 inçësh.

E përditshmja koreane, Korea Economic Daily, thotë se tableti i ri i Samsung do të debutojë në tetor të këtij viti, duke thënë se për momentin kompania ende është duke u marrë me përgatitjet e pajisjes.

Ekrani më i madh i tabletëve të Samsung deri më tash është 11.6 inç. Raporti i njëjtë i informacionit gjithashtu ka thënë se rezolucioni i tabletit të ri të Samsung do të përshtatet me atë që sot e ka versioni i ri i Google Nexus 10, i cili është prodhuar nga Samsung.

Në anën tjetër, thuhet se edhe Apple është duke menduar të krijojë një tablet më të madh, sesa ato që i ka aktualisht.

Fotografia e javës „Nëse një fotograf profesionist fotografon të njëjtin objekt që fotografon edhe një person i zakonshëm, ku qëndron ndryshimi„. fahrudin gjokaj

e enjte, 22 gusht 2013

23 Javore KOHA

„Qesh pak, shiko këtu”

24 e enjte, 22 gusht 2013

Mozaik

Javore KOHA

Biznis Klub Anamalit në bashkëpunim me Shoqatën „Ora“ organizuan manifestimin

Dita e Diasporës Foto: ARB

Kryetari i BKA-së, Kabil Kurti, thotë se ky manifestim ka për qëllim njohjen e diasporës me të rejat nga vendlindja, të arriturat, por edhe me preokupimet dhe përpjekjet për realizimin e disa projekteve në shërbim të qytetarëve të Anës së Malit.

Biznis Klub Anamalit në bashkëpunim me Shoqatën „Ora“ organizuan të enjten për të parën herë manifestimin „Dita e Diasporës“.

Programi i manifestimit “Dita e Diasporës” është përbërë nga pjesa sportive, prezantimi i vlerave të trashëgimisë kulturore të zonës dhe pjesa muzikore.

Manifestimi ka filluar me zhvillimin e lojërave tradicionale dhe garave sportive në terrenet sportive te Restorant „Shasi“.

Në kuadër të prezantimit të vlerave të trashëgimisë kulturore të zonës së Anës së Malit, në mjediset në Kalanë e Shasit është prezantuar cikli i parë „Ta njohim Tokën Amë“, ku është folur pët të arriturat e deritashme shkencore dhe nevojën e studimit të lokalitetit arkeologjik të Shasit.

Manifestimi është mbyllur me koncertin e mbajtur në fushën e sportit në Katërkollë, ku kanë marrë pjesë SHKA „Tradita“ nga Ana e Malit, Ansambli „Bashkimi Kombëtar“ nga Nju Jorku, këngëtarë dhe valltarë nga

vendi dhe diaspora.

Sipas kryetarit të BKA-së, Kabil Kurti, ky manifestim ka për qëllim njohjen e diasporës me të rejat nga vendlindja, të arriturat, por edhe me preokupimet dhe përpjekjet për realizimin e disa projekteve në shërbim të qytetarëve të Anës së Malit. „Diaspora ka qenë dhe mbetet një përkrahëse e madhe në realizimin e projekteve që çojnë në përmirësimin e jetës së bashkëvendasve të tyre. Diaspora asnjëherë nuk ia ktheu shpinën vendlindjes, por gjithmonë iu përgjigj zërit të saj“, thotë ai.

Duke vënë në pah se Diaspora në mënyra të ndryshme, qoftë individuale apo kolektive, i ka ndihmuar deri tani bashkëvendasit në vendlindje, Kurti thotë se ky bashkëpunim do të jetë më efikas dhe më i drejtpërdrejtë në realizimin e disa projekteve të tjera, ku Diaspora do të jetë partner i barabartë.

Nënkryetari i Shoqatës ShqiptaroAmerikane „Ana e Malit“ në Nju Jork, Xheladin Zeneli, thotë se dias-

pora e Anës së Malit, ka dëshmuar se megjithëse gjendet në një distancë të largët gjeografike, me zemër e mendje është përherë pranë vendlindjes.

Duke uruar që “Dita e Diasporës” të kthehet në një manifestim tradicional, në mënyrë që të përforcohen edhe më shumë lidhjet në mes vendlindjes dhe diasporës, ai thotë se edhe në të ardhmen do të vazhdojnë të përkrahin “aktivitete në vendlindje që kanë të bëjnë me ruajtjen e identitetit kombëtar, kulturës, historisë dhe traditës, projekte në fushën e arsimit dhe sportit, si dhe aksione të ndryshme me qëllime bamirëse”.

Zeneli mendon se duke marrë parasysh numrin e konsiderueshëm të qytetarëve të Komunës së Ulqinit që jetojnë në botën e jashtme dhe nevojat e tyre të shumta, tashmë ka ardhur koha që lidhjet ndërmjet vendlindjes dhe Diasporës të institucionalizohen nëpërmjet krijimit të Sekretariatit për Diasporën pranë komunës së Ulqinit. i.k.

Kulturë

e enjte, 22 gusht 2013

25 Javore KOHA

“Summer Fest” për herë të parë në Ulqin

Publiku i pakët zbeh spektaklin madhështor Performanca e shkëlqyer e këngëtarëve, aktorëve të “Portokalli”-së dhe Trupës së Baletit të “Top Channel” në skenën impozante, e shoqëruar me moderimin e dyshes simpatike Luana Vjollca dhe Ardit Roshi, ka ofruar një spektakël madhështor, të paparë ndonjëherë në Ulqin.

Me koncertin e mbajtur të shtunën në plazhin “Copacabana” në Ulqin është mbyllur edicioni i dytë i “Summer Fest”, festivalit veror të muzikës moderne shqiptare, të organizuar me nismën e Fondacionit mediatik “Dritan Hoxha” me mbështetjen e televizionit “Top Channel”. Koncerti i mbajtur në Ulqin për herë të parë në kuadër të “Summer Fest”-it ka përfunduar turin gati dymujor të këtij festivali në qytete të ndryshme shqiptare.

Para publikut të pakët në numër, kanë perfomuar këngëtarët Dren Abazi, Mc Kresha, Hana Cakuli, Vedat Ademi, Eni Koci, grupi “Burn” dhe Olta Boka, aktori Romir Zalla nga Trupa e aktorëve të “Portokallisë”, balerini Klajdi Selimi dhe balerinet e Trupës së Baletit të Televizionit “Top Channel”.

Performanca e tyre e shkëlqyer në skenën impozante, e shoqëruar me moderimin e dyshes simpatike Luana Vjollca dhe Ardit Roshi, ka ofruar një spektakël madhështor, të paparë ndonjëherë në Ulqin. Por numri prej

200-300 vetave që kanë marrë pjesë në koncert, ia kanë zbehur bukurinë këtij spektakli, i cili në qytetet e tjera është ndjekur nga mijëra vetë. Për këtë duket se fajin e kanë Komuna e Ulqinit dhe Qendra Kulturore, me

mbështetjen e të cilëve është organizuar “Summer Fest”-i në Ulqin, për marketingun e dobët që i kanë bërë atij apo edhe për ndryshimin e vendit të mbajtjes së spektaklit vetëm i.k. disa ditë para mbajtjes së tij.

26 e enjte, 22 gusht 2013

Mozaik

Javore KOHA

Përfundoi me sukses manifestimi “Festa e verës” 2013 në Krajë Për shkak të mungesës së fondeve, organizatori u përcaktua që manifestimi të zgjasë një ditë, një ndryshim ky nga vitet e mëparshme kur zgjaste edhe një javë dhe kishte më shumë aktivitete kulturore dhe sportive.

Vazhdimë identitetit

Ali Gjeçbritaj

Edicioni i 21-të i manifestimit “Festa e Krajës” 2013 – Ditët e kulturës dhe të sportit në Krajë, u mbajt të martën më 13 gusht në terrenet sportive të Shkollës fillore “GjergjKastrioti Skënderbeu” në Ostros.

Për ndryshim nga vitet e mëparshme kur ky manifestim organizohej në fillim të qershorit e më pas në muajin korrik, kur pjesa më e madhe e mërgimtarëve i kalonin pushimet në Krajë, këtë vit për shkaqe objektive, për arsye të muajit të Ramazanit, u vendos shtyrja e tij në muajin gusht.

Për shkak të mungesës së fondeve, organizatori u përcaktua që manifestimi të zgjasë një ditë, një ndyshim tjetër ky nga vitet e mëparshme kur zgjaste edhe një javë dhe kishte më shumë aktivitete kulturore dhe sportive.

Mijëra manifestuas në mbrëmjen e 13 korrikut ia mësynë Krajës.

Përveç nga Kraja, kishte manifestues nga Shkodra, Ulqini, Tivari, Ana e Malit, Malësia, Rozhaja, Plava e Gucia, si dhe shumë qytetarë nga Kosova e trevat tjera shqiptare që pushimet verore i kalojnë në bregdetin e Ulqinit e Tivarit etj.

Nderuan me pjesëmarrjen e tyre personalitete të jetës shoqërore, arsimore, artistike e shkencore.

Pjesëmarrja e një numri të madh mërgimtarësh jo vetëm nga Kraja,

por edhe nga trevat tjera e bënë manifestimin e Krajës edhe më madhështor. Terrenet sportive në oborrin e shkollës shkëlqenin nga koloriti i veshjeve të bukura popullore shqiptare nga të gjitha trevat. Elani rinor erdhi në shprehje përmes këngës dhe vallës së bukur shqipe dhe vallëzimit tradicional dhe bashkëkohor, gërshetuar për mrekulli natyrshëm me bukuritë e kësaj treve iliro-shqiptare.

Kryetari i Këshillit Organizues të manifestimit, Ali Gjeçbritaj, në fjalën e tij në mes tjerash kërkoi që të bashkohemi të gjithë për mbrojtjen e monumenteve kulturore e historike në Krajë nga uzurpimet e paskrupullta dhe provokimet e të

tjerëve.

“U bëj thirrje udhëheqësve të Kishës Pravosllave Serbe që t’i ndalin provokimet ndaj popullit të Krajës, ndërsa ia tërheq vërejtjen pushtetit aktual në Malin e Zi se është koha e fundit që në mënyrë institucionale të veprojnë konform ligjeve të shtetit dhe ta parandalojnë këtë fushatë provokuese. Krajës t’i kthehet qetësia shpitërore. Në të njëjtën kohë kërkojmë që të zhvendoset objekti në formë të kishës nga maja e Rumisë, që u vendos më 18 qershor 2005 me ndihmën e ushtrisë serbo-malazeze dhe të lirohen ishujt në liqenin e Shkodrës, të okupuar nga Kisha Pravosllave Serbe

Mozaik

e enjte, 22 gusht 2013

27 Javore KOHA

ësi e ruajtjes së t dhe traditave

dhe të njëjtit të kthehen në gjendje të mëparshme, për t’u shfytëzuar për vizita të lira rekreative e qëllime turistike”, theksoi ai.

Ndërsa sa i përket Kishës së Shën Mërisë në Krajë, ai tha se mbetjet e “këtij monumenti historik të kulturës sonë shpirtërore i takojnë popullit të Krajës, ndërsa si përmendore kulturore u përket të gjithë civilizimeve, por dhe popujve”.

Të pranishmëve iu drejtua edhe Mehmet Bardhi, kryetar i Lidhjes Demokratike në Mal të Zi, i cili ndër të tjera u shpreh se ky manifestim është një vazhdimësi e ruajtjes së identitetit tonë dhe traditave tona të pasura dhe të lashta

sa dhe vetë populli shqiptar.

Me vallet e bukura, të luajtura nga vallëtaret e shkathëta të seksionit folklorik të shkollës,së Krajës nisi programi artstik i mbrëmjës. Pasuan vallëtarët e SHKA “Tradita” nga Ana e Malit. Në skenë u ngjitën rapsodët nga Shkodra, Fran Kodra e Ndue Shytani, e më pas humoristi Gegë Shpati. Me koloritin e veshjeve popullore në podium dolën anëtarët e Shoqatës “Bashkimi Kombëtar” nga Nju Jorku, të cilët me interpretimet e këngëve folklorike dhe valleve të zonës së veriut kënaqën për më shumë se gjysmë ore pjesëmarrësit. Kjo ishte pa dyshim pjesa më e arritur e mbrëmjes. Pasoi kënga e bukur

shqipe, kënduar nga këngëtarë nga të gjitha viset shqiptare. Organizatori edhe kësaj here i gostiti manifestuesit me ushqime tradicionale të trevës. Kënga dhe vallja vazhdoi deri në orët e vona të mbrëmjes.

Synimi i organizatorit ka qenë që manifestimi të vazhdojë rrugëtimin e tij. Kjo edhe kësaj here u arrit, bile i tejkaloi pritshmëritë. Kjo nga vetë fakti se ajo që u synua u arrit plotësisht. Organizatori falënderon të gjithë ata që mundësuan dhe mbështetën edhe këtë radhë manifestimin, të parin që orgnizohet në vazhdimësi në trojet shqiptare në Malin e Zi tash 21 vjet.

Realizimin e manifestimit e ndihmuan Komuna e Tivarit, Lidhja Demokratike në Mal të Zi, Shoqata Atdhetare “Kraja” Nju Jork, Adem Cuka – Nju Jork, Ndërmarrja tregtare ANB nga Tivari, Fabrika e Mobiljeve “Kurti”, “Sava Montenegro” - Katërkollë, “Rapex”, “L.M.G” – Ulqin, “Veprimtaritë Komunale” - Ulqin, Shitorja “Mimoza” në Ostros, Xhelal Halili Lekperaj - Njujork, Salë Nikezi, Kafeneja “Panorama”, Muhamet Xhafa Çeka në Arbnesh etj.

“Festa e Verës” në Krajë ka për qëllim mes tjerash ruajtjen e traditës së vjetër të daljes në Rumi, ruajtjen dhe kultivimin e trashëgimisë kulturore në Krajë, avancimin dhe ruajtjen e identitetit kombëtar, zhvillimin e jetës kulturore dhe sportive, kultivimin dhe trashëgiminë kulturore të popullit shqiptar etj.

28 e enjte, 22 gusht 2013

Mozaik

Javore KOHA

Në Plavë është mbajtur Panairi i bujqësisë në temën “Nxitje zhvillimit të agroturizmit”

Bashkëpunim i ndërsjellë përtejk

Plavë - Në fillim të këtij muaji, në pla- shtetëror i prodhimeve bujqësore, tonë e oborrit të Qendrës për Kulturë i organizuar në kuadër të realizimit në Plavë, është mbajtur Panairi ndër- të projektit të bashkëpunimit përte-

jkufitar të disa komunave të pjesëve veriore të Malit të Zi dhe Republikës së Shqipërisë.

Mozaik

kufitar

Sekretarja e Sekretariatit për ekonomi dhe zhvillim në Komunën e Plavës, Meliha Haxhialeviq, me rastin e hapjes

e enjte, 22 gusht 2013

29 Javore KOHA

Panairi i Bujqësisë është organizuar nga Organizata Rajonale Turistike për rajonin e Bijellasicës, Komeve dhe Bjeshkëve të Nemuna në bashkëpunim me komunat Plavë dhe Andrijevicë, në kuadër të projektit “Farm tour”. së Panairit ka thënë se pas panaireve të mbajtura në Shqipëri dhe Andrijevicë, kemi rastin që t’i gostitim prodhuesit bujqësorë nga Shqipëria, Plava dhe Andrijevica, të prezantojmë, të provojmë dhe të shijojmë prodhimet e tyre.

“Qëllimi i këtij projekti është lidhja e prodhimit të ushqimit organik vendor me turizëm. Ai do të kontribuojë dukshëm në zhvillimin e mjediseve në të cilat këto projekte realizohen, si dhe valorizimin e potencialeve tona bujqësore. Dëshira jonë është që ky panair të jetë dëshmi dhe porosi e të gjithë prodhuesve të ardhshëm bujqësorë që trevat tona të kenë potenciale dhe kushte të volitshme për zhvillimin e bujqësisë të cilën duhet shfrytëzuar.

Shpresojmë që ky bashkëpunim do të mbahet dhe zhvillohet në të ardhmen”, ka thënë ajo duke e shpallur të hapur Panairin.

Drejtoresha e Organizatës Rajonale Turistike për trevat Bijellasica, Komovi dhe Bjeshkët e Nemuna, Tatjana Drakulla Medenica, në fjalën e vet ka thënë se janë duke bërë përpjekje për t’i bindur vendasit e vyeshëm që të rrisin prodhimtarinë e vet bujqësore, që me përkujdesje t’i paketojnë ato dhe t’i sigurojnë çertifikatat e nevojshme për t’u bërë partnerë të denjë të ekonomisë turistike.

“Përmes projekteve të ndryshme në periudhën e kaluar kemi punuar në afirmimin e veriut të Malit të Zi, në promovimin e resurseve turistikobujqësore, por edhe njerëzore, sepse kemi dëshiruar që t’i afirmojmë bukuritë e këtushme natyrore, por edhe çiltërinë e njerëzve”, ka theksuar ajo.

Ndërkaq, drejtori i organizatës partnere nga Shqipëria - RASP, Petrit Dobi,

ka thënë se ky është aktiviteti i tretë që organizohet në kuadrin e projektit ‘Farm tour’.

“Projekti ‘Farm tour’ është një projekt që mbështet zhvillimin e agroturizmit, por ndërkohë ne kemi kuptuar që ky projekt nuk është i fokusuar vetëm në mbështetjen e agroturizmit në kuptimin e ngushtë. Ky projekt ndihmon në bashkëpunimin ndërmjet institucioneve të ndryshme të secilit vend dhe konkretisht sot janë këtu përfaqësuesit e institucioneve të ndryshme, siç janë organizatat turistike Bjellasica, Komovi dhe Bjeshkët e Nemuna”, ka thënë ai.

Fermerët më të suksesshëm nga Komuna e Plavës janë shpërblyer me makina bujqësore (freza dhe kositëse motorike), të cilat në mënyrë solemne u janë dorëzuar. Fituesit e tyre janë fermerët Leonard Curanoviq, Idriz Canoviq, Mervan Laliq, Novo Gjukiq, Ervin Markishiq dhe Ruzhdija Jadadiq.

Prodhuesit bujqësorë nga komunat Plavë dhe Andrijevicë në dhjetëra stenda kanë ekspozuar ushqimin organik të prodhuar në mënyrë tradicionale, me të cilin kanë gostitur vizitorët e manifestimit. Të pranishëm në panair kanë qenë edhe fermerë nga Shqipëria dhe përfaqësuesit e komunave Margegaj, Fierc dhe Shishtavec të Republikës së Shqipërisë.

Panairi i Bujqësisë është organizuar nga Organizata Rajonale Turistike për rajonin e Bijellasicës, Komeve dhe Bjeshkëve të Nemuna në bashkëpunim me komunat Plavë dhe Andrijevicë, në kuadër të projektit “Farm tour”, me mbështetjen e fondeve të Bashkimit Evropian në kuadër të Programit të bashkëpunimit ndërkufitar.

Shaban Hasangjekaj

30 e enjte, 22 gusht 2013

Fjalëkryqi & Horoskopi

Javore KOHA

Mundohuni ta ndryshoni sa me shpejt rutinen e jetes ne cift. Nese mendoni gjate gjithe kohes se partneri ju do dhe s’mund te beje asgje pa ju, rrezikoni te perballeni Dashi me nje surprize te pakendeshme.

Beqaret do kene shume fat per nje takim te vecante kesaj rradhe. Nese krijoni nje lidhje me te, do jeni te lumtur per nje kohe te gjate. Me financat do tregoheni shume impulsive. Kujdes!

Ne cift nuk do i duroni me detyrimet dhe kerkesat e shumta te partnerit. Gjithsesi kujdes! Nese largoheni shume nga ai do e keni te veshtire t’i rregulloni gjerat. Beqaret Luani nuk do humbin fare kohe. Do pranoni propozimet qe do iu behen pa hezituar fare. Me e rendesishme per ju eshte te perjetoni kenaqesi. Me shpenzimet duhet te beni kujdes. Situata financiare do jete e paqendrueshme.

Atmosfera per ciftet do jete konfliktuale. Ka shume mundesi qe ju te debatoni me partnerin per gjera te parendesishme. Kujdes, Shigjetari mos i tejkaloni limitet! Beqaret do te ndihmohen shume nga Urani, i cili mund te sjelle edhe nje dashuri shume te bukur. Mos e lini kete mundesi t’iu ike nga duart. Ne planin financiar do keni shume probleme dhe te gjitha keto fale pakujdesise suaj. Merrni masa!

Sot do kerkoni te dominoni mbi te dashurin e zemres duke i imponuar menyren tuaj te te vepruarit. Kujdes! Me kete sjellje jo vetem qe mund te lindin Demi konflikte por rrezikoni edhe ta lendoni partnerin. Beqaret do ndihmohen shume nga Dielli, i cili do iu premtoje nje dite shume te mire per dashurine. Ne planin financiar duhet te beni kujdes nga Neptuni.

Edhe pse do jeni paksa te shqetesuar per dicka ne lidhjen tuaj, gjerat do shkojne mire. Mund te filloni edhe projekte per te ardhmen. Per beqaret, Virgjeresha atmosfera do jete e mbushur me pasion. Per disa mund te kete edhe nje dashuri me shikim te pare. Duhet te jeni te vemendshem ne cdo moment. Me financat do tregoheni te kujdesshem. E dini mire gjendjen tuaj dhe do iu vini fre edhe shpenzimeve.

Kohet e fundit gjerat nuk kane shkuar mire me partnerin. Keni qene te stresuar dhe keni pasur veshtiresi ne komunikim. Kjo dite do jete paksa me e qete dhe do Bricjapi filloni te vendosni dialog. Hena do ndikoje pozitivisht per beqaret.

Ajo mund te sjelle edhe nje takim shume te kendshem. Ekuilibri financiar do te prishet nga Plutoni.

Beni kujdes nese nuk doni te ngeleni me xhepat bosh.

Do jeni shume sentimentaliste sot.

Nga ane tjeter xhelozia do jete me e theksuar se me pare, cka mund te shkaktoje edhe probleme. Beqaret do jene mjaft sharmante dhe do terheqin Binjaket vemendjen e te gjitheve. Perfitoni nga kjo dite per te bere per vete ate qe doni! Dielli dhe Merkuri do e permiresojne mjaft buxhetin tuaj. Cdo gje do jete ne ekuiliber dhe ju do jeni te qete.

Marredhenia me partnerin do jete shume e mire. Te dy se bashku do “luftoni” me disa probleme dhe kjo do iu afroje me teper me njeri tjetrin.

Peshorja Deshirat romaneske te beqareve do fillojne te konkretizohen. Do iu jepen mundesi per njohje te reja. Perfitoni sa me shume!

Venusi do kujdeset sot per jeten sentimentale te te gjitheve.

Marredhenia e cifteve do jete e ngrohte, sensuale dhe do mbizoteroje bashkepunimi. Beqaret Ujori edhe pse do hasin disa pengesa do i shprehin ato qe ndjejne. Pritet nje dite me shume fat per ju. Do mundoheni te ruani nje ekuiliber financiar dhe te kontrolloni deshirat per te shpenzuar pa kufij.

Dita duket shume premtuese per ata qe jane ne cift. Venusi do iu beje t’i shijoni gjithe kenaqesite qe iu jep te qenit ne nje lidhje. Dashuria per beqaret do shkoje mire dhe ju do Gaforrja kaloni momente te mrekullueshme.

Dilni, pranoni ftesa dhe argetohuni sa me shume te mundni. Ne planin financiar do e keni te veshtire ta permiresoni situaten pas problemeve qe keni patur. Beni durim!

Jeta ne cift do te influencohet mjaft nga Jupiteri. Cdo problem apo tabu do te zgjidhet. Perfitoni nga kjo situate pa pasur frike dhe pa hezitim. Beqaret kesaj here do Akrepi terhiqen nga persona shume me te rinj ne moshe. Nga njera ane eshte me mire keshtu sesa te lidheni me dike me te madh.

Me financat do iu mbeshtese Plutoni. Gjithsesi kjo nuk do te thote qe ju nuk duhet te tregoheni te matur.

Ata qe jane ne cift do mundohen te verifikojne aftesine e tyre per te joshur, por kjo do i coje ne fillimin e nje aventure te re. Mos kujtoni se kjo dashuricke nuk do kete pasoja Peshqit tek ekuilibri i lidhjes suaj. Beqaret nuk duhet te presin mrekulli kete here. Vetem disa prej jush, te ndikuar nga Plutoni do kene njohje te reja. Financat nuk do jene te keqija, por nuk eshte momenti per shpenzime te medha.

Sport

e enjte, 22 gusht 2013

10 sportistët më të mirë të të gjitha kohërave

Muhamed Ali në krye të listës I pari në këtë listë është boksieri legjendar Muhamed Ali (67 vjeçar), ish-kampion i botës tri herë në peshën e rëndë.

Në vendin e dytë gjendet futbollisti legjendar brazilian, Pele (68), tri herë kampion i botës, me 77 gola në 92 ndeshje për kombëtaren e Brazilit.

Në vendin e tretë gjendet shtatë herë kampioni i botës në Formula 1, Michael Schumacher, i cili ka triumfuar në 91 gara.

Gazeta me tirazhin më të madh në Gjermani, Bild, ka shpallur listën e dhjetë sportistëve më të mirë të të gjitha kohërave. Listën e 10-të sportistëve më të mirë e kanë përpunuar 53 gazetarë të sportit në të gjithë Gjermaninë, të cilët kanë marrë parasysh rezultatet kulmore, por edhe

31 Javore KOHA

1. Muhamed Ali (boks) 2. Edson Arantes do Nascimento Pele (futboll) 3. Michael Schumacher (Formula 1) 4. Michael Jordan (basketboll) 5. Roger Federer (tenis) 6. Franz Beckenbauer (futboll) 7. Jesse Owens (atletikë) 8. Diego Armando Maradona (futboll) 9. Carl Lewis (atletikë) 10. Michael Phelps (not)

ndikimin që kanë pasur në shoqërinë njerëzore.

I pari në këtë listë është boksieri legjendar Muhamed Ali (67 vjeçar), ishkampion i botës tri herë në peshën e rëndë.

Në vendin e dytë gjendet futbollisti legjendar brazilian, Pele (68), tri herë

kampion i botës, me 77 gola në 92 ndeshje për kombëtaren e Brazilit. Ai në 1 363 ndeshje ka shënuar 1 281 gola.

Në vendin e tretë gjendet shtatë herë kampioni i botës në Formula 1, Michael Schumacher, i cili ka triumfuar në 91 gara