Koha Javore - 5871

Ngjarjet javore

Javore KOHA

ISSN 1800-5969

Podgoricë e enjte, 10 tetor 2013 Viti X / Numër 587 Çmimi 0,50

www.kohajavore.co.me

Ministri turk i Punëve të Jashtme, Davutoglu, qëndroi në Ulqin

Kris Hill - diplomati që hapi ambasadën e parë amerikane në Tiranë

Veprimtar i madh diplomatik

2

e enjte, 10 tetor 2013

Javore KOHA

Javore KOHA

Javore KOHA

Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi

Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002.

Botues: SHAGBG „Pobjeda” Drejtor ekzekutiv: Lav Lajoviq Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 078/110-578 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me

Përmbajtja

Përmbajtja

Gj. Gjonlekaj:

Shqipëria një gur xhevahiri

e enjte, 10 tetor 2013

3 Javore KOHA

Malësorja që po çmend gjermanët fq 8

fq 20

A. Gojçaj:

Dashuria dhe liria kanë nevojë për njëra-tjetrën fq 10

fq 21

Arta Dobroshit çmimi “Professional Excellence Award” në Nju- Jork

Dorëheqja si akt moral

Libër me vlerë të lartë leksikologjike fq 12

fq 24

Prodhimi i rakisë dhe verës traditë në Malësi

B. Cengu:

Sfida e poezisë fq 16

fq 27

U përurua libri i prim. Dr. Gani Karamanagës

Ngritja e flamurit tonë kombëtar në Ulqin në vitin 1968

Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen

fq 18

fq 28

Ne hap me Kohen

4 Javore KOHA

Ngjarje javore

e enjte, 10 tetor 2013

Ministri turk i Punëve të Jashtme, Ahmet Davutoglu, qëndroi në vizitë të shkurtër në Ulqin

Premton vizitë në të ardhmen

Ngjarje javore

e enjte, 10 tetor 2013

5 Javore KOHA

Të shtunën në Ulqin u mbajt takimi i rregullt i kryetarëve të Forcës së Re Demokratike, Partisë Boshnjake dhe Iniciativës Qytetare Kroate

Kërkohet përshpejtim i realizimit të marrëveshjes qeverisëse me PDS-në Ulqin – Forca e Re Demokratike, Partia Boshnjake dhe Iniciativa Qytetare Kroate, partnerë të koalicionit “Mali i Zi Evropian” në qeverisjen në nivel shtetëror, kanë vlerësuar se koalicioni i partive të pakicave në Parlamentin e Malit të Zi në mënyrë aktive po i afirmon politikat e përbashkëta të partive.

Kryetarët e këtyre tri partive, Nazif Cungu, Rafet Husoviq dhe Marija Vuçinoviq, së bashku me bashkëpunëtorët e tyre kanë zhvilluar një takim të rregullt të shtunën në Ulqin.

“Bashkëpunimi i deritashëm i partive të pakicave është treguar i suksesshëm në pjesën e miratimit të amandamenteve kushtetuese të cilat e obligojnë përfaqësimin e pakicave në sistemin gjyqësor, prokurori dhe Gjykatën Kushtetuese, e posaçërisht bashkëpunimi i mirë ka rezultuar me mosmiratimin e Ligjit për mbrojtjen shëndetësore, me

të cilin është ndaluar centralizimi në shëndetësi, që do të ishte në kundërshtim me qëllimet politike të partive të pakicave”, thuhet në deklaratën për shtyp të Forcës së Re Demokratike.

Megjithatë, përfaqësuesit e tri partive kanë vlerësuar se realizimi i mar-

rëveshjes me partinë në pushtet në Mal të Zi duhet të realizohet në mënyrë më dinamike, për çfarë ata kanë thënë se do të angazhohen më tepër në periudhën e ardhshme.

(Kohapress)

Nuk ka zgjidhje të krizës në funksionimin e pushtetit lokal në Komunën e Ulqinit

Ulqini drejt zgjedhjeve të parakohshme lokale

Ulqin - Ministri i Punëve të Jashtme të Turqisë, Ahmet Davutoglu, i shoqëruar nga ambasadori i Republikës së Turqisë në Mal të Zi, Mehmet Nijazi Tanilir, ka qëndruar të premten në një vizitë të shkurtër në Ulqin.

Ai është pritur nga kryetari i komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, dhe kryeimami i këtij qyteti, Ali Bardhi, të cilët e kanë njoftuar me historinë e këtij qyteti të lashtë.

Ministri i Jashtëm turk ka vizituar Xhaminë e Detarëve, e cila është rikonstruktuar

me ndihmën e donatorëve nga Turqia, ku është njohur me historikun e kësaj xhamie.

Davutoglu ka bërë një shëtitje në Ranë të Ulqinit, nga ku ka pasur mundësi që të shohë Kalanë dhe pjesë të tjera karakteristike të Ulqinit.

Duke u shprehur i mahnitur me bukuritë e këtij qyteti, ai ka thënë se do ta vizitojë sërish atë në të ardhmen.

Ministri Davutoglu ka qëndruar në Ulqin gjatë kthimit të tij nga Dubrovniku ku ka

marrë pjesë në punimet e Forumit të Kroacisë, me titull “Siguria e Energjisë Evropiane”, temë qëndrore e të cilit kanë qenë çështjet e politikës së energjisë së BE-së dhe çështjet e politikës së sigurisë së BE-së në fushën e energjisë dhe korridorit jugor të gazit.

Pas Ulqinit, ai ka vazhduar me vizitën dyditore në Shqipëri, ku është takuar me krerët më të lartë të këtij vendi.

(Kohapress)

Ulqin – Përpjekjet për zgjidhjen e krizës politike të qeverisjes në komunën e Ulqinit kanë dështuar.

Bisedimet e zhvilluara gjatë ditëve të fundit ndërmjet Forcës së Re Demokratike, Partisë Demokratike dhe Partisë Demokratike të Socialistëve kanë rezultuar pa sukses.

Kryetari i Forcës së Re Demokratike, Nazif Cungu, njëkohësisht kryetar i Komunës së Ulqinit, kryetari i PD-së Fatmir Gjeka dhe kryetari i Këshillit Komunal të PDS-së, Loro Nrekiq, nuk kanë arritur të merren vesh për krijimin e koalicionit të ri ndërmjet këtyre tri forcave politike, i cili do të qeveriste deri në zgjedhjet e rregullta lokale.

Edhe pse askush nuk e din se cili do të jetë epilogu i kësaj krize politike, dështimi i marrëveshjes ndërmjet këtyre tri partive do të çojë, sipas të gjitha gjasave, në mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme lokale në këtë komunë, por çështje e hapur mbetet vetëm koha e mbajtjes së tyre.

Pushtetin lokal në Komunën e Ulqinit e ushtron shumica e përbërë nga Forca e Re Demokratike, Partia Demokratike, Partia Socialdemokrate dhe Lëvizja “Perspektiva”. Ky koalicion e mori pushtetin dy vjet më parë, pas ndarjes së UDSH-së dhe largimit nga kjo parti të një pjese të këshilltarëve të saj që më pas krijuan shumicën e re me opozitën e asaj kohe.

Por ky koalicion që prej disa muajsh ndodhet në krizë. Kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, ka shkarkuar para disa muajsh nënkryetarin e kësaj komune, Selim Resulbegoviq nga Partia Socialdemokrate, i cili është njëkohësisht kryetar i Këshillit Komunal të PSD-së në Ulqin.

Në fillim të muajit korrik u ndërpre seanca e Kuvendit të Komunës së Ulqinit pasi që partnerët e koalicionit nuk mbështetën Raportin e Punës për vitin 2012 të kryetarit të Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu.

Përkundër paralajmërimeve për vazhdimin e saj, kjo seancë nuk ka vazhduar më dhe nuk dihet nëse do të mbahet apo jo.

(Kohapress)

6 Javore KOHA

e enjte, 10 tetor 2013

Vështrime & Opinione

Vështrime & Opinione

e enjte, 10 tetor 2013

7 Javore KOHA

Kris Hill - diplomati që hapi ambasadën e parë amerikane në Tiranë

Veprimtar i madh diplomatik 1 tetori, 1991 është data e hapjes së Ambasadës së Shteteve të Bashkuara në Tiranë. Ambasadën e hapi i ngarkuari i përkohëshëm me punë, Kris Hill, i cili u pasua nga ambasadori i pare fuqiplotë i Amerikës në Tiranë, Uilliam Rajërson, pas një ndërprerjeje prej 51-vitesh të marrëdhënjeve zyrtare midis dy vendeve.

Për Koha Javore:

Nga Frank Shkreli / New York

Kris Hill, i cili tani është dekan i Institutitt Xhosef Korbel për marrëdhënje ndërkombëtare në universitetin Denver të shtetit Kolorado ka qenë në krye të shumë nismave diplomatike amerikane për pothuaj 30-vjetë. Ka shërbyer në disa nga vendet më të vështira në botë dhe gjatë karjerës së tij, ai është marrë me disa prej problemeve dhe sfidave më të mëdha të politikës së jashtëme amerikane, përfshirë Irakun, Korenë e Veriut, dhe Kosovën. Emërimi i tij për ambassador të Shteteve të Bashkuara në Irak më 2009 qe kundërshtuar nga disa senatorë të cilët thane në atë kohë se ai nuk kishte përvojë në Lindjen e Mesme, por shumica ishin të bindur se ai kishte përvojën e nevojshme dhe më në fund u aprovua emërimi i tij nga Senati. Më kujtohet në atë kohë, një mbrojtës i tij qe cituar në njërën prej gazetave të Uashingtonit të ketë thenë se përvoja e Ambasadorit Hill në Ballkan e kishte përgatitur atë për çdo sfidë diplomatike kudo në botë, përfshirë Irakun.

Gjatë karjerës së tij diplomatike 30-vjeçare, Ambasadori Kris Hill ka marrë pjesë në shumë përpjekje dhe në negociata për arritjen e disa marrvehsjeve dhe traktateve për paqë, si përfaqsues i Shteteve të Bashkuara.

Në një intervistë me revistën Bowdoin para disa vitesh, Z. Hill nënvijoi filozofinë e tij për negociata me kundërshtarët, duke thënë se, “që të zhvillosh

bisedime ose negociata me një shtet, nuk do të thotë se medoemos duhet të jemi dakort me politikën e atij vendi.” Por sipas tij, bisedimet me një palë kundërshtare janë një mjet për të arritur diçka”, dhe sit ë tilla duhet tu jepet mundësia të dalin me sukses. Ai njihej si një diplomat me reputacion,

por sipas një artikulli në gazetën Uashington Post të vitit 2009, thuhet se ai ndonjëherë i tejkalonte udhëzimet e marra nga Uashingtoni për negociata dhe nganjëherë shkelte edhe rregullat për të realizuar objektivin e misjonit të tij. Por ish-Sekretarja e Shtetit Hillari Klinton e pat mbrojtur në atë kohë

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

ambasadorin Hill dhe punën e tij diplomatike, duke thënë se, “Nga pikëpamja ime, Ambasadori Hill ka bërë limonadë duke shtrydhur disa limona shumë të këqij”. Kris Hill ishte shumë i afërt dhe punoi ngushtë me ish-ambasadorin dhe negociatorin e njohur amerikan Riçard Holbruk, sidomos gjatë krizës

në Kosovë. Holbruk, në librin e tij e ka cilësuar Ambasadorin Kris Hill si, “mendjemprehtë, i pafrikë dhe argumentues.”

Por, para se të njihej dhe të bëhej i famshëm në arenën ndërkombëtare, Ambasadori Hill kishte shërbyer në Ballkan ku 22 vjetë më pare hapi zyrtarisht ambasadën amerikane në Tiranë, më 1 Tetor, 1991 duke fituar përvojën e tij diplomatike në Shqipëri, në Kosovë dhe në Maqedoni, përvojë këjo që më vonë ai do e përdorte në rajone të tjera të botës, përfshirë Irakun dhe si kryenegociator i Amerikës në bisedimet për çarmatimin bërthamor të Koresë së Veriut.

Ambasadori Kris Hill në të vërtetë, ishte njëri prej atyre diplomatëve amerikanë i cili vuri gur themelin e marrëdhënjeve amerikano-shqiptare dhe më vonë luajti një rol kyç përpara dhe gjatë luftës në Kosovë, ku ai shërbeu si përfaqsues i posaçëm i Shteteteve të Bashkuara për Kosovën gjatë viteve 1998-1990, dhe si bashkpuntor i ngushtë i ish-Ambasadorit Riçard Holbruk. Gjatë kohës që e kam njohur, Kris Hill ishte serioz dhe i përkushtuar në punën e tij. Por, ai e shihte me optimizëm të ardhmen e Shqipërisë dhe të Kosovës. Më kujtohet qendrimi i tij -- megjithëse në rrethana shumë të vështira pune kishte hapur ambasadën në Tiranë – kur e vizitova në zyën e tij, në një barake të përkohëshme dërrasash në truallin e ambasadës amerikane. Pyetjes time se si po kalonte dhe si i dukeshin punët, ai mu përgjigj: (“Look, it’s going to be hard. But this country has a lot of potential. Albania is going to make it. And we will build an embassy that is worthy of this country’’). Shiko, do të jetë vështirë. Por ky vend ka një potencial të madh. Shqipëria do t’ia dalë.

Dhe ne do të ndërtojmë një ambasadë që është e denjë e këtij vendi”, më tha ai.

Si përfaqsues amerikan gjatë krizës

në Kosovë, ambasadori Hill u dallua për punën e tij të palodhur dhe diplomacinë ecejake, Shkup, Prishtinë-Beograd dhe për rolin e tij në bisedimet e Rambujesë. Për këtë ai u dekorua me çmimin prestigjioz të Departmentit Amerikan të Shtetit për Negociata Paqësore, “Robert S. Frasure”. Dy vjetë më parë, Ambasadori Hill u këthye në Ballkan -- dhjetë vjetë pasi ishte larguar së andejmi – me një vizitë në Kosovë, i ftuar nga Fondi Amerikan për Arsim i Kosovës. Me atë rast ambasadori Kris Hill mbajti një fjalim ku shfaqi optimizmin e tij edhe për të ardhmen e Republikës së Kosovës. Ai tha se Kosova kishte bërë përparim të mrekullueshëm gjatë dekadës së kaluar, duke shtuar se, “Kosova duhet të jetë e durueshme, por të vazhdojë të shpresojë se ka një të ardhëme të shkëlqyer, bazuar në një sistem të mbarë arsimi, dhe të shkojë përpara me vëndosmëri dhe politika të drejta.”

Ambasadori Kris Hill, në këtë përvjetor të hapjes zyrtarisht të ambasadës amerikane në Tiranë në tetor 1991, dhe shërbimit të tij diplomatik në Shqipëri, por edhe rolit që ai luajti për zgjidhjen e çështjes së Kosovës, duket si diplomati i “harruar” nga koha, por në të vërtetë, Kris Hill ishte personi që së bashku me ambasadorin e parë amerikan, Uilliam Rajërson filluan nga asgjëja veprimtarinë diplomatike amerikane në kryeqytetin shqiptar, si dhe fillimin e rivendosjes së marrëdhënjeve të ngushta midis Uashingtonit dhe Tiranës, nën rrethana shumë të vështira pune në Shqipërinë e vitit 1991. Kontributi dhe influenca e ambasadorit Kris Hill në marrëdhënjet diplomatike shqiptaro-amerikane si dhe në zhvillimet, që më në fund çuan në krijimin e shtetit të pavarur të Kosovës, e që sot janë ndër marrëdhënjet më të ngushta shtet me shtet në botë, janë të konsiderueshme dhe meritojnë vlerësimin e duhur.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

8 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 10 tetor 2013

Kulturë

Shqipëria dhe shqiptarët gjatë një fundjave historike ne Amerikë (2)

Shqiptarët e Amerikës duhet të jenë të vendosur kur është fjala për mbështetjen ekonomike amerikane. Ata duhet të jenë urë lidhëse dhe garantuese midis Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara, siç kanë qenë komunitetet e tjera etnike në këtë vend. Shqiptaro-amerikanët duhet të shkojnë në Washington dhe t’i bëjnë të qarta kërkesat e tyre”.

Shqipëria një gur xhevahiri Për Koha Javore: Gjekë Gjonlekaj/New York

Të gjitha këto ngjarje, për të cilat folëm, u zhvilluan brenda tri ditëve të fundjavës së tretë të qershorit 1991. Ishin ditë frymëzimi, ditë gëzimi e shprese për të ardhmen e Shqipërisë dhe shqiptarëve.

Disa ditë pas transmetimit të filmit dokumentar për Shqipërinë, në kanalin “ABC”, në rubrikën 20/20, mora leje nga Drejtoria e Seksionit Shqiptar të Zërit të Amerikës në Washington për të bërë një intervistë me autorin e atij dokumentari, Tom Jarriel. Elez Biberaj e priti mirë propozimin tim dhe, sipas orarit të caktuar, shkova në “ABC” për intervistën me zotin Jarreil. U gëzua kur më pa. Para se të fillonim intervistën, biseduam shoqërisht për disa çështje, bile i tregova për anën e dhimbshme e tragjike të dokumentarit, duke ia bërë të qartë se intervista nuk do të përqendrohej rreth skenave trishtuese të shfaqura në ekranin televiziv të “ABC” dhe se do të bisedonim për anët pozitive dhe perspektivat e Shqipërisë dhe shqiptarëve. Ai menjëherë ra dakord me kërkesën time dhe tha: “Kam shumë për të thënë, sepse jam optimist për Shqipërinë dhe për të ardhmen e popullit shqiptar.

Shqipëria është një ndër vendet më të bukura në botë. Malet, fushat dhe deti i Shqipërisë janë një mrekulli natyrore. Shqipëria është një gur xhevahiri në kurorën e globit tone”.

Gazetari Tom Xharell (Jarriel) më tha se kishte vizituar shumë vende të botës, por bukuritë natyrore të Shqipërisë i kishin lënë mbresat të pash-

lyeshme. Ai tha se Shqipëria kishte vuajtur shumë nga diktatura dhe se shqiptarët nuk do të jetojnë kurrmë nën asnjë lloj diktature. Djalli, më tha ai, kishte dalë nga shishja dhe nuk futej më atje. Ato ekzode biblike ishin treguesi më i vërtetë i dëshirës së shqiptarëve për liri e demokraci.

Tom Jarriel kishte biseduar në lidhje me diktaturën me shumë refugjatë shqiptarë në Itali dhe ishte shumë i bindur në qendrimet e tij. Ai tha se Shqipëria ka shumë pasuri natyrore dhe një bregdet të shkëlqyeshëm. “Është vend i mirë për turizmin evropian dhe amerikan, sidomos për klasën e mesme të këtyre shoqërive perëndimore. Akoma nuk është gati për investimet e ndërmarrjeve gjigante, por është shumë vend i përshtatshëm për klasën e mesme të investueseve të huaj”.

Kriza politike në Jugosllavi, shtoi ai, do t’i shkaktojë dëme të mëdha Shqipërisë. Shqiptarët e Shqipërisë, sipas Tom Jarriel, kanë ruajtur jashtzakonisht mirë lidhjet dhe dashurinë për familje. Ata e duan dhe e nderojnë njëri-tjetrin më shumë se bota perëndimore. Kjo është pasuri e madhe morale, të cilën e posedon ky popull. Shqiptarët, sipas tij, janë të dhimbshëm e të kujdeshëm për familjarët e tyre dhe kjo është mrekullia më e madhe që kishte vrejtur tek populli shqiptar i Shqipërisë.

Pyetjes sime se mos vallë shqiptarët e kishin humbur dashurinë për atdhe si pasojë e diktaturës, ai ju përgjegj: “Jo aspak. Ata e duan Shqipërinë njësoj siç e do francezi

Francën ose italiani Italinë, bile edhe mërgimtarët. Ky zemërim është i përkohshëm. Kështu ka ndodhur edhe me popujt e tjerë në disa momente historike”.

Pyetjes se çka duhet të bëjnë shqiptaro-amerikanët për Shqipërinë ai iu përgjegj: “Shqiptarët e Amerikës mund të bejnë shumë për Shqipërinë. Ata duhet të shkojnë në Kongres dhe të bisedojnë me deputetë e senatorë, për të cilët ata kanë votuar, dhe të kërkojnë nga ata ndihmë për atdheun e tyre të lindjes ose origjinës. Duhet të kërkojnë mbështetjen e tyre pranë Shtëpisë së Bardhë dhe institucioneve të tjera federale, sidomos të Bankës Botërore, e cila ka shumë mundësi financiare për të ndihmuar Shqipërinë. Shtetet e Bashkuara mund ta ndihmojnë Shqipërinë shumë lehtë, pa i shkaktuar dëme ekonomisë amerikane.

Një zbritje e vogël e buxhetit ushtarak për Izraelin ose Egjiptin dhe transferimi i atij buxheti në formë të ndihmës ekonomike për Shqipërinë do të ishte shpëtim. Shqiptarët e Amerikës duhet të jenë të vendosur kur është fjala për mbështetjen ekonomike amerikane. Ata duhet të jenë urë lidhëse dhe garantuese midis Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara, siç kanë qenë komunitetet e tjera etnike në këtë vend.

Shqiptaro-amerikanët duhet të shkojnë në Washington dhe t’i bëjnë të qarta kërkesat e tyre”.

Pyetjes në lidhje me kohën e konsolidimit të demokracisë dhe ekonomisë shqiptare Tom Jarriel iu

e enjte, 10 tetor 2013

përgjegj me këto fjalë: ”Demokracia dhe ekonomia duan një kohë të gjatë. Ato kërkojnë më shumë kohë seç mendojnë politikanët. Konsolidimi i demokracisë së vërtete dhe rregullimi i ekonomisë janë procese të gjata dhe mbase duhet një brez i tërë që të punojë deri sa të arrihen rezultatet e duhura. Duhet minimum një çerek shekulli, e mbase edhe një dekadë tjetër. Por, pas një çerek shekulli, në Shqipëri do të vërehen rezultatet konkrete. Jam i sigurt për këto pohime, sepse shumë vende të botës, që kam vizituar si gazetar e qytetar amerikan, kanë qenë në gjendje të vështirë politike dhe ekonomike, ashtu siç është Shqipëria sot. Por, pas një periudhe të caktuar kanë bërë përparime të mëdha në të gjitha fushat. Këto pohime i bëj nga përvoja përsonale në ato vendeve”.

Tom Jarriel fliste për Shqipërinë e shqiptarët me një dashuri e respekt që nuk pritej prej një gazetari jo shqiptar. Për filmin e tij dokumentar, që u transmetua në rubrikën më të famshme televizive të Amerikës, është folur shumë në të gjitha nivelet e shoqërisë amerikane. Bile, ky dokumentar ishte pikënisje e madhe e politikës dhe shoqërisë amerikane në mbështetje të Shqipërisë dhe shqiptarëve.

Sot, pas 22 vitesh, e kujtoj me dashuri e respekt këtë vigan të gazetarisë amerikane, mik i vërtetë i popullit shqiptar, ashtu siç kujtoj atë fundjavë të qershorit 1991, që u dha zë shqiptarëve dhe Shqipërisë në botën amerikane dhe më gjërë.

9 Javore KOHA

10 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 10 tetor 2013

Kulturë

e enjte, 10 tetor 2013

11 Javore KOHA

Recension Violeta Allmuça shkruan me një stil të shkathtë, të ndërlikuar, të mençur, deridiku eseistik. Çfarë ajo shkruan, ka shpirt. Romani “Dashuria vjen nga jugu” prek shumë tema dhe shtron shumë pyetje. Dhe jep një përgjigje të qartë: kur zhduket dashuria, rriten dhimbja dhe padrejtësia.

Thotë po ashtu se dashuria dhe liria kanë nevojë për njëra-tjetrën.

Dashuria dhe liria kanë nevojë për njëra-tjetrën (Violeta Allmuça, Dashuria vjen nga jugu, roman, botoi: OMBRA GVG, 2012, Tiranë)

Anton Gojçaj

Po qe se rasti ose kureshtja të prin në pyllin narrativ të romanit “Dashuria vjen nga jugu” të Violeta Allmuçës, duhet të lëvizësh ngadalë. Labirinti sintaksor i mendimeve dhe thurja komplekse e syzheut kërkojnë përqendrim dhe kujdes maksimal, sepse filli humbet kollaj dhe leximi pastaj duhet nisur përsëri prej fillimi. Këtë aventurë mund ta çojë deri në fund vetëm ai që është i pajisur me durimin e plotësuesit të një “puzzle”-s me shkallë mjaft të lartë vështirësie. Episodet rrëfehen duke lëvizur në kohë, duke iu shmangur simplifikimit të tepruar në rrëfim. Disa gjëra nënkuptohen, megjithëse nuk thuhen qartë, si një dritëhije (chiaroscuro) në artin e pikturës..., bie fjala edhe te përfundimi enigmatik i Linës me sy të bukur. Narratori përdor teknikën e mjeshtrit të dritave në teatër, prozhektorët që ai drejton ndriçojnë vetëm ato ngjarje, figura apo personazhe ku duhet të drejtohen shikimet dhe vëmendja e lexuesit, pjesët e tjera të skenës mbeten në errësirë.

Përshkruhen historitë e dashurisë së disa çifteve: Tom Selës dhe Linës, Maksit dhe Dorës, Henrit dhe Dalinës... Mirëpo kryepersonazhi i vërtetë është kafka enigmatike e një gruaje, në zgavrat e së cilës, sapo lindte dielli, krijoheshin lotët. Kafka që përlotet në tryezën e antropologut

Maks Berger shndërrohet në obsesion për profesorin.

Rrëfimi hapet me çastin kur studentja shqiptare e çështjeve ndërkombëtare, Dalina, sjell edhe një herë nëpër mendime dashurinë pasionante që përjetoi, në trenin e linjës Edinburg-Londër, me arkeologun e sapodiplomuar, londinezin Henri. Dashuria ndodhi derisa ajo po shkonte te mikeshat në Londër, për të festuar Krishtlindjen dhe për të vazhduar pastaj për disa ditë në atdhe, që bashkë me nënën të priste ndërrimin e mot-

moteve.

Rrëfimi për kumbaren e Dalinës, Marijen, e sidomos për të ëmën e Marijes, Linën - dikur gruaja më e bukur e Butrintit, nuk është vetëm një digresion i zakonshëm sa për të shtyrë fundin e romanit. Lina shquhet me bukurinë e jashtëzakonshme, për çka mori epitetin - syndjellëse. Narratorja e përshkruan me ngjyrim lirik Linën: “ Edhe zogjtë u ulën nga majat e shegëve të egra kur panë gruan e hijshme. Thanë se ishin grumbulluar shumë dhurata.

Gratë dhe vajzat e bukura të qytetit u bënë xheloze.Burrat atë natë i harruan fytyrat e grave të tyre dhe jetuan me frymën e saj.” Një bukuri e tillë s’kishte si të mos i ndillte probleme asaj që e posedonte. I shoqi, Tom Sela, ishte shumë xheloz, kurse asaj nuk i pëlqente që ai ta trajtonte si kukull. Ajo nuk donte të ishte vetëm lodër, as pronë e dikujt, madje as e njeriut që vetë e dashuronte. Tom Sela në kulminacionin e xhelozisë, një ditë, e nxjerr nga shtëpia të shoqen dhe e bija e vogël nuk e sheh më nënën e vet. Në marrëdhënien pasionante të Tomit dhe Linës, dy karaktere të forta, ka gjurmë të luftës së përhershme për dominim (në marrëdhënie, familje) ndërmjet dy gjinive, luftë

kjo që jo rrallë e mbyt dashurinë, sado e fortë të jetë ajo, shpesh duke eklipsuar mbarë jetën e mëtejshme të protagonistëve. Një lidhje tjetër Tomit i kushtoi shtrenjt. Marrëdhënien me një pushtuese meshkujsh, bashkëshorte e një politikani të njohur, e cila ishte shumë e vetëdijshme për bukurinë e vet, e pagoi me jetë.

Henri, në linjën tjetër rrëfimore, i tregon të atit të vet, Maksit, se në tren kishte takuar një vajzë “me fytyrë të ngjashme me imazhin e kafkës së gruas së pazbuluar në laboratorin e tij”. Imazhi i profesorit të antropologjisë “mes skeleteve që së bashku i ngjanin një ushtrie të zhdukur ose të ngrirë në reportazhet e tmerrit.

Rrinin aq pranë njëri-tjetrit sa dukeshin se kishin të njëjtën histori, kishin marrë pjesë në të njëjtat beteja dhe aq më shumë vuanin nga vegimet e heronjve”, më ngjalli, nuk e di përse, një asociacion të largët me gjeneralin e ushtrisë së vdekur të Kadaresë...

Shkencëtarët që bien në dashuri me fytyrën e përshtatur (me ndihmën e programit kompjuteristik) të kafkës së gruas së panjohur është një gjetje e bukur e shkrimtares. Në këtë kontekst edhe personazhi i bashkëshortes së shkencëtarit, Dora, ndërtohet me psikologji të veçantë.

Ka diçka rrënqethëse dhe madhështore në temën e doktoraturës të profesor Maksit për të zbuluar identitetin e kafkës, ose “të vërtetën e kafkës pa origjinë”.

Vera Broja, një grua e re, e palumtur, e cila përjeton traumë pasi e detyruar nga i shoqi ia shet vajzën e vet një zonjës angleze, është një portret tjetër që ngulitet në kujtesën e lexuesit, në këtë galeri femrash të pazakonshme.

Romani mund të lexohet edhe si një alegori për marrëdhënien e ndërprerë në mes Europës së Vjetër (kafkës) dhe Eu-

ropës së Re (profesor Maksit, por edhe shkencëtarëve të tjerë), në rrafshin metafizik, apo edhe për rinjohjen e tyre, që këtu realizohet përmes dy të rinjve, anglezit Henri dhe shqiptares Dalina, si një lidhje dashurie (Shqipëri-Europë) me një perspektivë reale. Lina, ose personifikimi i pjesës së Europës së vjetër të njohur me emrin Shqipëri, u bë peng i bukurisë së vet së cilës s’i rezistonte njeri, ndërsa Dalina, personifikim i Shqipërisë së re, lufton “dufin kundër botës me dashuri”.

Këtë kuptim interpretimi e përforcojnë fjalët e narratorit, kur thotë: “ Perandoritë e universit ua ndanë trungun. Megjithatë rrënjët i merrnin kudo me vete.”

Në roman përshkruhet realiteti i brendshëm, emocional, i njerëzve, një Shqipëri e brendshme, shpirtërore. Në këtë drejtim mund të kuptohen fjalët e Dalinës, të cilën antropologu Maks Berger e quan intuitivisht Lina (vetë kafka misterioze ishte e Linës, ndoshta!?), që ajo i shqipton në fund të romanit: “ I shemba muret që na ndanin”, për të vazhduar: “ Unë e dua gjithë botën. Askush nuk mund të jetojë i ndarë.” Romani është një rekuiem për ndarjen e dhunshme të një koke nga trupi, të pjesës nga tërësia. Pse jo, edhe rekuiem për dashurinë e shkëputur në mënyrë të dhunshme nga liria.

Mos vallë romani na porosit se Europën e ftohtë, materialiste, mund ta ngrohë (kthejë në vetvete) pikërisht dielli i dashurisë që vjen nga jugu i saj, pra edhe nga Shqipëria...? “ Dalina Heta u mbulua me diell. E kishte marrë me vete edhe atje larg diellin”, thotë narratori në pasusin e fundit të romanit. Shqiptarët, jo vetëm gjeografikisht por edhe historikisht, janë pjesë e identitetit shpirtëror europian, por edhe vetë Europa, mund të gjejë diçka që e ka humbur e që mund

të forcojë imunitetin e identitetit të saj (aktualisht në luhatje), duke u hapur dyert shqiptarëve dhe Shqipërisë. Shqipëria dhe Europa, pavarësisht nga joproporcionaliteti numerik, apo edhe ekonomik, janë dy copa të një shpirti që e kërkojnë njëra-tjetrën dhe që i duhen njëra-tjetrës.

Përmasa polititike e romanit del në shesh edhe kur narratori parafrazon disa mendime të një profesori të Dalinës, sipas të cilit “ planeti mbetej po aq i vërtetë dhe i madh, sa një atdhe i vogël i matur me milje. Pak nga pak, trupi i ndarë i çdo kombi kërkonte të bashkohej. Ky mbetej një amanet nga paraardhësit edhe pse ata ishin në atëbotë.” Mirëpo, në vend të imazhit të diktatorit, të cilin nuk e mbante mend, Dalina kujtonte fytyrën e të dashurit të vet, Henrit. Dalina është modeli i një shqiptareje të brezit të ri, me botëkuptime të emancipuara politike: “ Ajo e konsideronte kundërshtarin politik si një qenie të natyrshme civilizimi dhe jo si armik.” Sa shumë nevojë kanë demokracitë e brishta të Ballkanit për njerëz që kështu do ta perceptojnë politikën...

Rrëfimi ka thellësi. Idetë dhe situatat e sajuara mjeshtërisht, me figuracion të pasur e poetik, prodhojnë një diapazon të gjerë domethëniesh. Narratori i gjithdijshëm e influencon përjetimin e lexuesit më shumë sesa që fokusohet në paraqitjen e përimtësuar të ngjarjeve. Është roman i mendimeve dhe ndjenjave, e jo roman i përshkrimit të veprimit.

Violeta Allmuça shkruan me një stil të shkathtë, të ndërlikuar, të mençur, deridiku eseistik. Çfarë ajo shkruan, ka shpirt. Personazhet femërore dalin më të fuqishme sesa të meshkujve. Disa prej këtyre personazheve janë gra fatale (Lina, pastaj bashkëshortja pa emër e Ilir Gurit), kurse disa të tjera janë vetë viktima të fatit (Maria, Vera Broja...). Por edhe Maks Bergeri, Henri, Tom Selca, Martin Nagri janë karaktere të besueshme dhe të ndërtuara me dije.

Ky roman prek shumë tema dhe shtron shumë pyetje. Dhe jep një përgjigje të qartë: kur zhduket dashuria, rriten dhimbja dhe padrejtësia. Thotë po ashtu se dashuria dhe liria kanë nevojë për njëra-tjetrën. Ky roman është, pra së gjithash, një përpjekje në drejtim të vetëdijesimit të njerëzve se bota, aktualisht, ka nevojë për më shumë dashuri. Apo, siç thotë në fund Dalina: “Le të ngremë një dolli për jetën dhe dashurinë... Cheeers!”

12 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 10 tetor 2013

Kulturë

e enjte, 10 tetor 2013

13 Javore KOHA

Në Plavë u promovua libri “Fjalori i të folmes së Plavës-Gucisë” i autorit Ibrahim – Ibro Rekoviq

Libër me vlerë të lartë leksikologjike Në kuadër të Takimeve të 37-ta Letrare të Plavës, ditë më parë në sallën e madhe të Qendrës për Kulturë në Plavë, është bërë promovimi i librit me titull “Fjalori i të folmes së Plavës-Gucisë”, i shkruar në gjuhën malazeze, i piktorit akademik, shkrimtarit, publicistit, personalitetit të shquar kulturor dhe politiko-shoqëror nga Plava, Ibrahim – Ibro Rekoviq.

Moderatori i përurimit, aktori i mirënjohur Ismet Shluka, hapjen e promovimit të këtij libri e ndërlidhi me parathënien e akademikut Zuvdija Hoxhiq kushtuar librit me titull “Ambienti i humbur” (Izgubljeni ambient) të autorit Ibrahim Rekoviq, të botuar disa vite më parë.

Ai konstaton se kryesisht në vizatime janë portretet e të tjerëve, të cilët me mençuri dhe nderë e kanë përjetuar shekullin famëkeq, duke lënë në mjedis gjurmë të pashlyera, kanë ndikuar në jetën e tyre dhe kanë hyrë në rrëfim dhe kujtesë.

“Edhe vizatimet me motive nga shtëpitë, kullat dhe avllitë e PlavësGucisë shërbejnë që të na përkujtojnë në kalimin e kohërave dhe njerëzve”, thekson akademiku Hoxhiq dhe shton: “Edhe shtëpitë e vjetra janë kulme të bibliotekës. Rreth përshkrimeve mbi to, ka mbretëruar jeta, është lindur dhe vdekur, ka ardhur e tubuar e natyrisht edhe biseduar”.

Fjalët të cilat janë dëgjuar në ambiente të ndryshme me dekada të tëra i ka mbledhur dhe vjelur arkitekti i vyeshëm kulturor i Plavës-Gucisë, Ibrahim Rekoviq, dhe në mënyrë të rregullt i ka sistemuar në fjalorin e të folmes së Plavës-Gucisë.

Botues i librit është Instituti për Gjuhën dhe letërsinë malazeze. Recensentë janë akademikët Jashar Rexhepagiq, Alija Xhogoviq dhe Zuvdija Hoxhiq.

Libri përmban mbi 4 000 fjalë në 400 faqe. Redaktorë të librit janë Adnan Çirgiq, Sanja Orlandiq dhe Nikola Popoviq.

Mbi librin “Fjalori i të folurit të PlavëGucisë” ka folur doktori i parë i gjuhës malazeze, profesori Adnan Çirgiq.

Fjalët të cilat janë dëgjuar në ambiente të ndryshme me dekada të tëra i ka mbledhur dhe vjelur arkitekti i vyeshëm kulturor i Plavës-Gucisë, Ibrahim Rekoviq, dhe në mënyrë të rregullt i ka sistemuar në “Fjalorin e të folmes së Plavës-Gucisë”. Në 400 faqet e tij, libri përmban mbi 4 000 fjalë.

“Kur para gjysmë viti më ka informuar akademiku Zuvdija Hoxhiq se është përpiluar fjalori i të folmes së Plavë-Gucisë dhe Institutit i ofrohet për botim, nuk kam mundur të pres ta marr në dorë atë material. Pak ka vise në Mal të Zi të cilat janë interesante siç është treva e Plavë-Gucisë kur është në pyetje leksiku. E folmja e Plavë-Gucisë që moti ua ka tërhequr vëmendjen filologëve

të njohur”, ka thënë ai. Çirgiq ka thënë se “Fjalori i të folmes së Plavës-Gucisë” i autorit Ibrahim – Ibro Rekoviq është fjalor me vlerë të lartë dialektologjike.

Ai në të vërtetë nuk përmban tërë leksikologjinë e Plavës dhe Gucisë, por atë që është specifike për këtë trevë.

Fjala është për materialin e mbledhur me mjaft kujdes, të përbërë prej më se

4 000 fjalësh të njësive të theksuara, të cilat janë dhënë në përdorim kontekstual.

Akademiku Alija Xhogoviq nga Peja, ka thënë se libri i Rekoviqit derisa ka qenë në dorëshkrim, ka qenë vetëm i tij, kurse tani kur ai është i botuar është edhe i të gjithë neve.

“Fusha dialektologjike e Plavës-Gucisë, më parë, shumë mirë është e prezan-

tuar në onomastikën e kësaj treve, e tani edhe në leksikologji mu përmes librit të Ibrahim Rekoviqit, libër i cili pa dyshim ka një vlerë jashtëzakonisht të madhe në leksikun e përgjithshëm. Qasjes së autorit në punën me përgjegjësi dhe peshë jashtëzakonisht të madhe në hartimin dhe përpilimin e një vepre të këtillë, e aq më parë kur ky i përket një profesioni tjetër, atij të piktorit aka-

demik e jo linguistit profesionist, duhet dhënë një meritë dhe një falënderim jashtëzakonisht të madh në këtë drejtim, sepse vërtet puna dhe përkushtimi i tij kanë finalizuar aktivitetin e tij me botimin e këtij libri vërtet kapital për linguistikën, respektivisht dialektologjinë e trevës së Plavë-Gucisë, punë kjo që pa dyshim ka ruajtur nga harresa dialektin e të shprehurit vendor të popullatës së Plavë-Gucisë, e cila dita-ditës është në harresë e sipër ngase migrimi dhe emigrimi i tyre në botën e jashtme është duke shkaktuar dhe lënë brenga të rënda në boshatisjen e vendbanimeve të kësaj ane”, ka thënë ai.

Sipas akademikut Xhogoviq, me librin e tij “Fjalori i të folmes së Plavës-Gucisë” Rekoviq ka dhënë një kontribut të madh në mbledhjen, ruajtjen dhe publikimin e fjalëve karakteristike të popullatës së trevës së Plavës-Gucisë, e në veçanti në ruajtjen e tyre nga harresa.

Për shkaqe objektive, në përurimin e librit nuk kanë marrë pjesë akademiku Zuvdija Hoxhiq dhe shkrimtari e historiani i kulturës Faruk Dizdareviq, i cili ka dërguar kumtesën me titull “Gjuha është lum pa grykë”, pjesë nga e cila ka lexuar moderatori Shluka Autori i librit, piktori akademik, shkrimtari, publicisti dhe punëtori i shquar i kulturës dhe aktiviteteve shoqërorepolitike nga Plava, Ibrahim –Ibro Rekoviq, në fjalën e vet ka përshendetur dhe falënderuar të gjithë të pranishmit për pjesëmarrjen masovike në promovimin e librit të tij, e në veçanti organizatorin e promovimit, Qendrën për Kulturë në Plavë, i cili në programin e Takimeve të 27-ta Letrare të Plavës e kishte përfshirë promovimin e këtij libri.

Ai po ashtu falënderoi për kontributin në botimin e librit botuesin, recensentët, redaktorët, donatorët etj.

Në fund të promovimit, autori Rekoviq të gjithë të pranishmëve iu dhuroi nga një punim në grafikë, nga opusi i gjerë i veprimtarisë së tij artistike.

Shaban Hasangjekaj

14 Javore KOHA

Reportazh

e enjte, 10 tetor 2013

Reportazh

e enjte, 10 tetor 2013

15 Javore KOHA

Udhëpërshkrim

Rrugëtim në rrjedhën e shekujve Për qytetin antik të Apollonisë kishim mësuar si nxënës e studentë, por tani kemi rastin ta prekim me dorë dhe ta shohim me sy. U fascinova me këtë qytet. Këtu pamë për së afërmi historinë tonë të bujshme. Pamë Ilirinë, Perandorinë Romake, Bizantin. Këtu nuk pamë Osmanët. Sikur ata këtu nuk kishin lënë gjurmët e tyre. Themelet e Apollonisë janë ilire, edhe pse këtu parakaluan perandori të ndryshme.

Në kuadër të aktiviteteve shkollore, punëtorët e Shkollës filore “Gjergj Kastrioti –Skënderbeu” në Ostros, bazuar edhe në programin e ngritjes profesionale, realizuan veprimtari relaksuese, shëtitje në Shqipëri. E shtuna e 21 shtatorit të këtij sikur i ishte dedikuar pikërisht kësaj shëtitjeje. Dita e bukur zbardhi e kthjelltë, me diell shtatori, ashtu siç janë edhe ata të cilët punojnë me brezat e rinj. Rugëtimi nisi në orët e hershme të mëngjesit nga Kraja. Rrezja e parë e diellit, nga maja e Cukalit na takon në Shkodër, tek “Rozafa” e lashtë, nga ku ka vazhdimësinë jeta.

Balada e murimit është ngulitur thellë në mendjet tona.

Deri në qytetin e Lezhës flasim me njëritjetrin për legjendën e murosjes. Lezha tashmë na ndërpret bisedën dhe hyjmë në një temë të re. Flasim për historinë e qytetit, secili nga këndvështrimi i vet. “Lisus”, poema e Mjedës, më kujtohet dhe recitoj dy vargje të saj.

Kalojmë nëpër Fushë Krujë dhe dikush u kujtua dhe tha se këtu para disa vitesh ka qenë Presidenti amerikan, Xhorxh Bushi i Ri. Një tjetër me shaka ia pret: “Më duket se këtu diku thonë i ka humbur ora e dorës Bushit”.

Atmosfera është në nivel. Në mesin tonë ka edhe të atillë që për arsye të ndryshme asnjëherë nuk kanë pasur rast e mundësi të kalojë më larg se Shkodrën. Rruga na shpie në Vorë. Nuk ndalojmë, por vazhdojmë rrugëtimin për në Durrës, Kavajë e Rrogozhinë. Nuk ndalemi në asnjërin nga këto qytete. Arrijmë në periferi të Lushnjës dhe ndalemi për një kafe. Para sysh më vijnë imazhet e filmit “Koncert në vitin 1936” të Saimir Kumbaros dhe aktorët Manushaqe Qinami, Margarita Xhepa, Robert Ndrenika, Bep Shiroka, Roland Trebicka, Mirush Kabashi ... dhe

një thënie nga ky fillm: “Myzeqeja hambar mushkonjash”. Jo, sot Myzeqeja ishte shumë e bukur dhe siç duket edhe e begatë me prodhime bujqësore.

Rrugëtimi për në qytetin e Vlorës na shpie nëpër Fier. Aty kemi edhe një vendas, i biri i një emigranti, i biri i Sylejman Dodës nga Dodajt e Arbneshit. Koha nuk na premton ta vizitojmë. Në hyrje të qytetit të Fierit vizitojmë kopshtin zoologjik, Safari Park Zoo, ku arsimatari i biologjisë dhe mësimdhënësit që japin lëndën e natyrës, dhe jo vetëm ata, kanë rastin e mirë që të njihen dhe të fotografojnë kafshët e egra të llojeve të ndyshme. Të njëjtat fotografi, ata mund t’i shfytëzojnë në procesin mësimor me nxënës në klasë.

Dëshira e madhe jo vetëm e imja por edhe e mësimdhënsëve, pa dyshim është që ta vizitojmë qytetin antik të Apollonisë. Kjo dëshirë po na buzqesh dhe po bëhej realitet. Autobusi i vogël doli nga autostrada dhe iu drejtua qytetit antik.

Në hyrje të qytetit, një grup studentësh po hulumtonin. Na gëzoi fakti se në mesin e tyre takuam edhe një studentearkeologe nga Ana e Malit, e cila na përshëndeti përzemërsisht dhe na uroi me gjithë zemër që të kalojmë sa më mirë.

Për qytetin antik të Apollonisë kishim mësuar si nxënës e studentë, por tani kemi rastin ta prekim me dorë dhe ta shohim me sy. U fascinova me këtë qytet. Këtu pamë për së afërmi historinë tonë të bujshme. Pamë Ilirinë, Perandorinë Romake, Bizantin. Këtu nuk pamë Osmanët. Sikur ata këtu nuk kishin lënë gjurmët e tyre.

Themelet e Apollonisë janë ilire, edhe pse këtu parakaluan perandori të ndryshme, na shpjegon ciceroni.

Përshtypje na la Teatri i Qytetit, Shëtitorja - ndërtim dykatesh i stilit dorik dhe jonik, e ndërtuar në shek. IV-III p.e.s., Muri Tarra-

cini, shek.III p.e.s., Biblioteka e qytetit nga shek. II i erës sonë, Rrytardon, ndërtesa e organit më të lartë të qytetit, e shek. II-III të erës tonë etj.

Hyjmë në Muzeumin Apollonia Antike. Shohim aty gjëra që syri ynë nuk i kishte parë ndonjëherë. Në kompleksin e muzeumit vizitojmë edhe Manastirin

ose siç na thotë prifti i kësaj kishe, Kisha e Shën Mërisë, e ndërtuar në mes të shekullit XII dhe XIII. Vitin e ndërtimit nuk e dinte të na thotë prifti i saj, gjë që për ne ishte befasi e pakëndshme. Koha dyorëshe e qëndrimit tonë në qytetin antik kaloi shpejt.

Agjenda jonë ishte e kufizuar. Duhej të

nisemi për në Vlorë. Në qytetin e Pavarësisë arrijmë në orën dymbëdhjetë. Në Monumentin e Pavarësisë bëjmë bashkërisht një foto. Vazhdojmë në këmbë përmes qytetit jugor. Shëtitjen nëpër qytet e bën edhe më të bukur koha e mirë me diell. I biem përgjatë Sheshit Pavarësia, Sheshit të Flamurit. Gjatë shëtitjes

nëpër qytet na bien në sy institucionet arsimore dhe kulturore, si bie fjala shkolla “Ali Demi”, teatri “Petro Marko” etj. Pas një orë shëtitjeje, ku secili nga ne ka blerë nga një gjë për ta pasur kujtim nga Vlora, arrijmë në Muzeun e Pavarësisë. Ciceroni na pret me një buzqeshje dhe na shpjegon gjerë e gjatë për shumë gjëra që nuk i kemi ditur. Në këtë mënyrë shumica prej nesh plotësuam një zbrazëti që kishim. Kjo, jo për fajin tonë, por për fajin e atyre që historinë na e mësuan ndryshe, na e mësuan gabim. Për shumë nga ne, kjo ishte një orë e madhe e historisë kombëtare.

E lëmë Vlorën e Ismail Bej Qemalit dhe kthehemi pas. Rrugës na përcjellin plantacionet me ullinj, limonë e portokallë.

Drekën e hamë në periferi të Lushnjes.

Lokali hotelier është autokton, menyja kryekëput shqiptare me prodhime të Myzeqesë. Edhe tingujt e lehtë të muzikës që vinin nga altoparlantët e lokalit këtu janë shqiptarë.

Pas pushimit dyorësh, vazhdojmë rrugëtimin për në Durrës. Ndalojmë në kompleksin turistik të qytetit dhe vizitojmë plazhin e bukur, në të cilin ende kishte pushues. Pasditja me diell, valët e lehta të detit i japin një pamje mahnitëse qytetit bregdetar.

Ndalesa e fundit për ne është kompleksi turistik “Illyria” në Shkodër , tek ura e Bunës. Prapë më del parasysh Ndre Mjeda me poemën “Scodra”. Nga lartësia e “Illyrisë”, si në pëllëmbë të dorës shoh qytetin verior, djepin e kulturës shqiptare. Pijmë nga një pije freskuese dhe siç është zakoni në fund nga një ëmbëlsirë. Aq sa zgjati harku diellor atë ditë, po aq ishte dhe trajektorja e udhëtimit tonë. Me perëndimin e diellit në Rumi, rrugëtimi ynë përfundoi.

Ali Gjeçbritaj

16 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 10 tetor 2013

Kulturë

e enjte, 10 tetor 2013

17 Javore KOHA

Mbi vëllimin me poezi “Orëndreqësi Qiellor” të Moikom Zeqos Se kush pat thënë dikush i ditur se “që ta kuptosh plotësisht një krijues, lexo dorëshkrimet e tij”. Moikom Zeqo është gjithnjë i paplotë sa të mos i njihen dorëshkrimet. Një ditë më tha: “i kam thënë Epidamnit (djalit) se mund të bëni ç’të doni me të gjithë librat e bibliotekës, por dorëshkrimet m’i ruani. M’i ruani se aty jam unë i plotë.”

Sfida e poezisë

Për Koha Javore: Besim Cengu

Vëllimi poetik “Centauri i Ri” i Moikom Zeqos përcakton atë shprehjen që vetë poeti e thekson se “poezia ndihmon të zbulojmë atë që ende nuk e dimë...”. Çdo libër që boton poeti e konsideron si sfidë ndaj vetvetes, dhe në fakt kështu është. Poezitë e këtij vëllimi janë përzgjedhur te dorëshkrimet e pabotuara... Dorëshkrimet e pabotuara! Sa shumë dorëshkrime të pabotuara ka ky sfidant i letrave të sotme shqipe! Plot, plot fletore e blloqe të rregullt dhe të ruajtur me kujdes. Se kush pat thënë dikush i ditur se “që ta kuptosh plotësisht një krijues, lexo dorëshkrimet e tij”.

Moikom Zeqo është gjithnjë i paplotë sa të mos i njihen dorëshkrimet. Një ditë më tha: “i kam thënë Epidamnit (djalit) se mund të bëni ç’të doni me të gjithë librat e bibliotekës, por dorëshkrimet m’i ruani. M’i ruani se aty jam unë i plotë.”

Pasi botoi “Centaurin e Ri”, vëren se kishte lënë një cikël poetik të natyrës së poezive të këtij vëllimi të harruar në një prej blloqeve të panumërt. Një cikël marramendës mbushur me intensitet mendimi dhe metaforash ku “Thepat e agavieve e plagosin agun” e “Shqiponjat e detit mbi zenite rrinë.” Thjesht një tufë poezish të magjishme dhe që

vetëm universi i mendjes moikomiane i prodhon. Poezi të mrekullueshme moderne.

Dhe sapo ka botuar librin më të ri “Orëndreqësi Qiellor“ (Helga’s Sekret 2013), pjesë e “mbretërisë poetike moikomiane” siç e ka cilësuar studiuesi Fatmir Alimani. Ky libër është vëllai siamez i librit të mëparshëm “Centauri i Ri”, poezi të shkruara gjatë viteve 1993-2013. Dy libra që janë në substancë i njëjti libër.

Moikom Zeqo shkruan për njerëzit që jetojnë mbi tokë, e jo për një pjesë,

prandaj ai është universal.

Poezia e tij është guxim, rebelim, këndellje, siqeritet, pasion, mjeshtëri dhe ndjeshmëri e hollë dhe e shumëfishtë artistike dhe skalitje e përkorë e figurës poetike. Ai e di dhe është i vetëdijshëm se është koha për një vështrim të ri poetik, për një formë të re, për një mendim të ri, për një fjalë tjetër që rrëmben, që tingëllon tjetërlloj, që përcjell një mesazh tjetër, që lë një shije tjetërndryshe.

Kam mendimin se problemi substancial i krijimit artistik që prej qytetërimit

të lashtë e deri më sot ka qenë raporti i përmbajtjes me formën që sintetizojnë të tërën, veprën e plotë artistike që sipas autorit përcjell mesazhin e arrin qëllimin për të cilin shkruhet. Jo më kot Moikomi e vlerëson krijimin e vet poetik në këtë drejtim. Në të kundërtën, nuk e konsideron të tillë.

Në shekullin XIX ky raport u sintetizua në pyetjen e famshme retorike të Zhorzh Sand-it kur thoshte: “Venusi i Milosit është i përsosur. Ashtu qoftë! Po ç’më duket një kokë e bukur gruaje kur

brenda nuk ka tru?” Prej kur u shtrua kjo pyetje e deri më sot arti ka ecur në hulli kërkimi të pambarimtë artistik edhe duke përsosur formën, edhe duke pasuruar përmbajtjen. Prej këtij kufiri kohor ndarës cilësisht rolin më të madh e ka lujtuar “mbretëria e metaforave dhe e filozofimit poetik”.

Simbolizmi francez është ndoshta shprehja sintetike e nisjes së poezisë së re. Ky revolucion artistik përmbysi koncepte e ndërtoi forma krejt të reja e krejt të ndryshme që u bënë avan-

gardë e një krijimi të përmasave të tjera të ndryshëm në formë, gjuhë, figura, trajtim e shtjellim idesh, përdorimin e teknikaliteteve të reja. Verlen, Rembo, Bodler, Malarme etj., apo Po, Whitman e Wallace në Amerikë, por edhe Lermontovi, Hlebnikovi dhe Majakovski në Rusi, Georg Trakli dhe Rilke në poetikën gjermane, Rene Char dhe Sent John Pers në Francë, Kavafis, Elitis në Greqi, Stanesku dhe Soresku në Rumani, Ungareti në Itali etj., u bënë “mentaliteti i ri artistik”, “të përjashtuarit prej rregullit”, “planetet që fluturonin në një orbitë të re krejt të panjohur prej artit tradicional”. Fillimisht për të mos u kuptuar e për t’u quajtur absurdi i madh i shoqërisë, e më pastaj, për t’u thithur e vlerësuar realisht si kërkesë e kohës e domosdo e saj.

Para së gjithash, sipas Moikom Zeqos, rëndësinë më të madhe e ka fjala. “...A është funksioni i Poezisë të gjejë fjalë të reja, më të abstraguara, më shndritëse (luçiferiane), apo të ndreqë një protokoll të moçëm, të përkryejë simetrinë e një raporti fjalësh, apo ta çojë e ta tkurrë një mendim e një ide në zgripin e përpiktë të një gjeometrie euklidiane? A është kjo përkryerje e sipërfaqes, e së dukshmes sipas kërkesave të një sqime të pamundshme, apo të një argjendarie zbukuruese? Po a mund të zhbëhet një qëllimshmëri përmasash për të zëvendësuar (alternuar) me një shpërthim të kuptimshmërisë antike dhe ftillëzuese të fjalëve?”

Pyetjeve drithëruese, realisht thelbësore në artin e sotëm modern që shtron vetë poeti u jep përgjigje me sukses nëpërmjet magjisë së fjalës në poezitë e tij si epërsi e kreativitet kundrejt “agresionit” virtual internetik që po deformon tragjikisht krijimin artistik si magji e njerëzimit. Mendja njerëzore ka krijuar botën virtuale, ndaj është e destinuar ta sundojë atë. ... Edhe në këtë libër të tij, të cilin autori e quan “Orëndreqësi Qiellor”, si një këmbanë që jehona e tingujve të saj nuk resht, poeti te poezia “Revolucioni botëror” shtron pyetjen që do të shoqërojë njerëzimin gjatë shekullit XXI: ...“Email-et më rrethojnë kudo si një kor, Ngjan se materja ka humbur pa cak.

Si ta bëj një revolucion botëror Në një delfin, tre yje e dhjetra zambakë?”

18 Javore KOHA

Mozaik

e enjte, 10 tetor 2013

“Autori ka meritë që ka ditur të shkruaj qartë dhe kuptueshëm, për masën e gjerë të njerëzve, duke arritur në mënyrën më të mirë të mundshme të dërgojë afër lexuesve dijet e duhura shkencore”, ka thënë prof.

Dr. Elez Selimi.

Në sallën e Qendrës Kulturore të Ulqinit, të mërkurën e kaluar u bë përurimi i librit “Dielli, deti, shëndeti” i prim. Dr. Gani Karamanagës.

Libri, i botuar në dy botime të veçanta: në gjuhën shqipe dhe në gjuhën malazeze, është përmbledhje e punimeve kërkimore-shkencore të autorit, të mbajtura në konferenca shkencore, takime mjekësore apo të botuara në gazeta e revista të ndryshme që nga viti 1977 e deri në ditët e sotme.

Ai është vlerësuar lart nga folësit në përurim, specialistë të mjekësisë dhe të fushave të tjera, të cilët kanë vënë në pah aspekte të ndryshme pozitive të këtij libri.

Redaktori shkencor i botimit në gjuhën shqipe, Prof. Dr. Elez Selimi nga Tirana, ka thënë se në punimet e botuara në libër bëhet fjalë për sëmundjet më problematike në rajonin e Ulqinit.

Sipas Selimit, autori ka meritë që ka ditur të shkruaj qartë dhe kuptueshëm, për masën e gjerë të njerëzve, duke arritur në mënyrën më të mirë të mundshme të dërgojë afër lexuesve dijet e duhura shkencore për këto sëmundje.

Recensenti i botimit në gjuhën shqipe, Prof. Dr. Simë Dobreci, ka thënë se Prim.

Dr. Gani Karamanaga, i dashuruar në Ulqinin e vendlindjen, gjatë punës së tij profesionale është marrë posaçërisht me ndikimin e klimës së bregdetit në shëndetin e njeriut, duke i studiuar dhe vërejtur veprimet pozitive të detit, aerosolit, klimës, diellit.

“Në përmbledhjen ‘Dielli, deti, shëndeti’, ai i grumbulloi, i sistemoi vëzhgimet e veta mbi ndikimin e klimës bregdetare

Marketing

e enjte, 10 tetor 2013

Ministria e të Drejtave të Njeriut dhe te Pakicave

U përurua libri i prim. Dr. Gani Karamanagës “Dielli, deti, shëndeti”

Autori, vizionar që sheh përtej

GËZUAR FESTA E

BAJRAMIT në shëndetin e njeriut. Dr. Karamanaga konstatoi që resurset natyrore të Ulqinit ndikojnë mirë në përmirësimin e shëndetit”, theksoi ai.

Dr. Mirosllav Mariq nga Igalloja e ka quajtur autorin e librit vizionar që sheh përtej.

“Në libër vërejmë përgjegjësinë e atij që sheh më tepër se tjetri. Po ashtu autori, vizionar, në një mënyrë origjinale nxit idetë e zhvillimit të qëndrueshëm të resurseve njerëzore dhe natyrore të biodiversitetit unik të Ulqinit. Autori nuk pret projekte të mëdha nga lart.

Ai e fillon aksionin, propozon dhe krijon projekte të mëdha, për disa prej të cilëve jemi sot dëshmitarë”, ka thënë ai.

Për të “libri është bashkëkohor dhe i dobishëm për lexim, tekst jo vetëm mbi të arriturat shkencore bashkëkohore, por edhe i raportit të përgjegjshëm të autorit ndaj profesionit, identitetit, mjedisit të tij”.

Në fjalën e vet, autori Prim. Dr. Gani Karamanaga ka thënë se libri paraqet rrugën e tij jetësore në fushën e mjekësisë.

Ai ka folur ndër të tjera për strukturën e librit, që në bazë të tematikës që trajton është i ndarë në katër kapituj: Shëndetësi, Klima dhe shëndeti, Infektologji,

Pulmologji.

Për librin kanë folur edhe Prim. Mr. Scc. Milan Roloviq, recensent i botimit në gjuhën malazeze, Ardita Rama, lektore e librit në gjuhën shqipe, Liljana Rabrenoviq, lektore e librit në gjuhën malazeze, dr. Nail Draga, drejtor i Qendrës Kulturore Ulqin dhe Safet Kurtagiq, drejtor i Fondit për Mbrojtjen dhe Realizimin e të Drejtave të Pakicave.

Prim. Dr. Gani Karamanaga ka qenë drejtor i Shtëpisë së Shëndetit në Ulqin në tre mandate. Është organizator i tetë simpoziumeve shkencore të mjekëve Ulqin – Shkodër. Ai është kryetar i Bashkimit të Krijuesve Shqiptarë në Malin e Zi. Deri tani ka botuar monografinë në gjuhën shqipe dhe malazeze “Mjekimi me faktorë natyrorë në regjionin e Ulqinit” dhe “Historiku i shërbimit shëndetësor në Ulqin”.

Botimin e librit “Dielli, deti, shëndeti” në gjuhën shqipe e ka financuar Fondi për Mbrojtjen dhe Realizimin e të Drejtave të Pakicave, kurse në gjuhën malazeze Shtëpia e Shëndetit në Ulqin.

Përurimi i librit, i cili është moderuar nga shkrimtari Hajro Ulqinaku, është organizuar nga Bashkimi i Krijuesve Shqiptarë në Malin e Zi dhe Biblioteka e Ulqinit – Qendra Kulturore Ulqin. i.k.

19 Javore KOHA

Alternativa Shqiptare - Tuz

Me fat feta e

Kurban BAJRAMIT

20 e enjte, 10 tetor 2013

Panoramë

Panoramë

Javore KOHA

Malësorja që po çmend gjermanët Ka udhëtuar suksesshëm në botën e modelimit në Gjermani. Dhe përveç se ka prezantuar shtetin gjerman në botë, përmes bukurisë dhe ëmbëlsisë që më së miri e karakterizon, bukuroshja shqiptare me origjinë nga Malësia, Martina Ivezaj, nuk ka reshtur së angazhuari me punë në botën e të bukurës. Ajo edhe sot e kësaj dite mbetet imazh i shumë firmave të njohura në Gjermani e më gjerë.

Ndjehet me fat për gjithçka që i ka ofruar bota e modelimit. Dhe karshi jetës së suksesshme që po jeton në shtetin gjerman, bukuroshja shqiptare nga Malësia, ka thënë se ndjehet edhe më shumë krenare që i përket një populli siç janë shqiptarët.

Me krenari çdoherë ka prezantuar origjinën e saj, e me po aq krenari thotë se do të angazhohej në secilin eveniment që do ta thërriste kombësia e saj.

Rita Ora, tani edhe si prezantuese Pop ikona shqiptare, Rita Ora, ka bërë të ditur se do jetë prezantuese në evenimentin muzikor “BBC Radio 1 Teen Awards”, në krah të prezantuesit me eksperiencë, Nick Grimshaw.

Ndarja e çmimeve do të bëhet më 3 nëntor 2013 në “Wembley Arena” të Londrës, ndërsa ky do jetë edicioni i 4-t i këtij evenimenti, ku këtë vit pritet të performojnë Tinie Tempah, Fall Out Boy, Rizzle Kicks, Jessi J, Icona Pop dhe James Arthur.

Ndryshe, mediat britanike flasin për një takim pune mes Rita Orës dhe Simon Cowell në lidhje me ‘X Factor’, ku thuhet se ky i fundit është i etur ta fusë këngëtaren shqiptare në panelin e jurisë.

e enjte, 10 tetor 2013

21 Javore KOHA

Arta Dobroshit çmimi “Professional Excellence Award” në Nju- Jork Arta Dobroshi ka marrë Çmimin “Professional Excellence Award” në Nju- Jork nga organizata humanitare “Motrat Qiriazi”.

Arta është njëra ndër katër personat që nderohen me rastin e 20-vjetorit të kësaj organizate. Më parë me këtë çmim ishin nderuar Rose Kolaj, Jim Romeo dhe Dr. Anna Kohen.

Për këtë rast të veçantë dhe të rëndësishëm, Arta është përkrahur nga Fondacioni i Kosovës për Shoqëri të Hapur.

Arta Dobroshi në edicionin e 63-të të “Berlinales” sivjet u kthye me epitetin “Shooting Star”, një çmim prestigjioz që ndahet në ceremoninë “Berlin Palast”.

Xhirimet e filmit ”Kthimi” me regji të Kastriot Abdyli, bashkëprodhim i ”Dardania Film” nga Kosova dhe ”Shkupi Film” nga Shkup, kanë përfunduar në kohë rekord. ”Kthimi” është historia e njërit prej fshatrave shqiptarë ku ndërthuret mënyra e jetesës tradicionale dhe moderne, patriarkalizmi dhe integrimi global kulturor.

Xhirimet e filmit, që filluan më 10 shtator, u zhvilluan në disa lokacione në Maqedoni (fshati Jabolce, Komuna Sopishte dhe rrethinat e tij), kufiri në mes të Kosovës dhe Maqedonisë dhe në Durrës.

Pavarësisht buxhetit minimal, i cili ishte vetëm 257 mijë euro, në saje të përpjekjeve të jashtëzakonshme të ekipit të filmit u përfundua në kohë rekorde prej 21 ditësh.

Ekipi i aktorit përbëhej nga disa emra të njohur nga Maqedonia dhe Kosova: Selman Lokaj, Haziri Haziri, Safete Rugova, Sefedin Nuredini, Teuta Ajdini dhe aktorja e re franceze Delphine Depardieu, mbesa e yllit francez Gerard Depardieu.

Filmi është mbështetur nga Fondi i Filmit të Republikës së Maqedonisë dhe Qendra e Kinematografisë në Kosovë. Është i pari bashkëprodhim në mes të Kosovës dhe Maqedonisë.

Filmi ”Kthimi” për 21 ditë

22 e enjte, 10 tetor 2013

Te k n o l o g j i

Fotografia e javës

Javore KOHA

Tableti i Dell në Android, i cili është përfolur tashmë për një kohë të gjatë, Venue 8 është prezantuar edhe zyrtarisht nga kompania.

Mirëpo ky nuk është modeli i vetëm i tabletit të cilin do ta lansojë Dell, pasi që kompania amerikane tani po synon të garojë me modelet tjera të famshme të tabletëve Android, dhe për këtë arsye tashmë e ka prezantuar edhe modelin tjetër me ekran më të vogël, Venue 7.

Për ta zgjejruar ofertën e saj, Dell i ka vënë modelet e njëjta në dispozicion edhe në platformën mobile të Microsoft, Windows 8.1, nëse kjo është zgjedhja e sistemit operativ për një grup konsumatorësh.

Venue 8 dhe Venue 7 bazohen në Android 4.2.2 Jelly Bean, ndërsa procesorët e tyre janë me 2GHz Intel Clover Trail. Tabletët e rinj të Dell hyjnë në mesin e tabletëve me çmim të lirë, dhe karakteristika të mira.

Venue 8 posedon ekranin e ndjeshëm në prekje me 8 inç dhe rezolucionin prej 1280 x 800 pikselëve, 16GB memorie të brendshme, dhe opsionin për lidhje të internetit me teknologjinë LTE. Ndërsa, Venue 7 posedon ekranin e ndjeshëm në prekje me 7 inç, dhe rezolucionin prej 1280 x 800 pikselëve, 16GB memorie të brendshme.

„Nëse një fotograf profesionist fotografon të njëjtin objekt që fotografon edhe një person i zakonshëm, ku qëndron ndryshimi„.

Samra orahovac: Fotografi

Dell prezanton tabletët Venue 7 dhe 8 Nexus 5 do të kushtojë sa gjysma e çmimit të iPhone 5S

Modeli i ri i telefonit të mençur të Google, Nexus 5, do të mund të dalë në treg me një çmim atraktiv, i cili arrin në 299 dollarë për versionin me 16GB memorie të brendshme.

Sipas faqes së famshme Phone Arena, modeli me 16GB i Nexus 5

do të shitet për 299 dollarë, ndërsa versioni me 32GB do të kushtojë 399 dollarë.

Për më shumë faqja ka thënë se versioni i telefonit me 16GB do të vijë me baterinë prej 2300mAh, ndërsa versioni me 32GB do të vijë me bat-

erinë prej 3000mAh. Një burim i afërt me Google ka thënë se Nexus 5 do të kushtojë sa gjysma e çmimit të iPhone 5S, që i bie se çmimi i Nexus 5 nuk do të shkojë më lart sesa 324 dollarë, pasi që iPhone 5S pa kontratë shitet për 649 dollarë.

e enjte, 10 tetor 2013

23 Javore KOHA

„Qesh pak, shiko këtu”

24 e enjte, 10 tetor 2013

Mozaik

Mozaik

e enjte, 10 tetor 2013

Javore KOHA

25 Javore KOHA

Bisedë me ish kryetarin e Komunës Urbane të Tuzit Fran Lulgjuraj

Dorëheqja si akt moral “Disa herë kam premtuar se nëse nuk do të mbahet referendumi deri në fund të shtatorit unë do të jap dorëheqje dhe ashtu ndodhi. Prandaj fjala e dhënë dhe prëmtimi duhet të mhahen. Tek ne ka qenë traditë qe fjala mbrapsht nuk mund të kthehet dhe unë e mbajta fjalën e dhënë”!

Koha Javore: Z Lulgjuraj para disa ditëve ju dhatë dorëheqje nga posti i kryetarit të Komunës a mund të ma thoni cilat janë shkaqet qe çuan në dorëheqje?

F.Lulgjuraj: Shkaku i vetëm ashtu siç e kam njoftuar edhe opinionin ka qenë vetëm fjala qe e kam dhënë dhe e kam prëmtuar disa herë përmes mediumeve si në ato të shkruara ashtu edhe elektronike atëherë kur ka qenë aktuale çështja e referendumit konsultativ për Komunën e pavarur të Tuzit në pyetjet e gazetarëve sikurse në shumë emisione televizive, e kam thënë haptazi se nësë nuk do të mbahet referendumi konsultativ siç ka qenë paralajmëruar për fundin e shtatorit, unë do të jap dorëheqje. Prandaj fjala e dhënë dhe prëmtimi duhet të mhahen ashtu siç edhe kam vepruar. Tek ne ka qenë traditë qe fjala mbrapsht nuk mund të kthehet. Unë nuk jam penduar, kam dasht ta mbaj fjalën edhe pse shumë më kanë thënë se nuk është nevoja të dorëhiqem, unë kam punuar në shumë poste mes tjerash edhe në diplomaci, dihet se posti nuk mund të lihet aq lehtë, mirëpo kam ba e kam fol dhe më në fund e mbajta fjalën e dhënë. Unë asnjëhërë në asnjë mo-

ment nuk kam patur konflikt as me kolegët në punë gjatë një viti e gjashtë muaj sa kam qenë kryetar , kam mbajtur marrëdhënie të mira dhe korrekte me të gjithë dhe mund të them se askush nga individët apo institucionet nuk ka ushtruar presion mbi mua, përkundrazi kanë tëntuar të më bindin se nuk është e nevojshme qe unë të jap dorëheqje por megjithatë unë kam sjellur vendim dhe ua kam dorëzuar vendimin tim për dorëheqje organeve përkatëse ashtu siç parashikohet me rregullore.

Koha Javore: Pse u vonua referendumi dhe nuk u mbajt deri në fund të muajit shtator, në mos është kjo taktikë politike qe me zgjedhje të ardhshme të Podgoricës Tuzi përsëri mos të jetë Komunë?

Tek ne ka qenë traditë qe fjala mbrapsht nuk mund të kthehet.

Unë nuk jam penduar, kam dasht ta mbaj fjalën e dhënë

F. Lulgjuraj: Unë atë taktikë nuk e kam të njohur se nuk jam trajner të merrem me taktika të ndyshme mirëpo njëra ndër arsyet qe nuk u zhvillua referendumi është edhe çështja e punimit të elaboratit qe unë e kam nënshkruar me pëlqimin e njëmbëdhjet anëtarëve të komisionit të profesioneve të ndryshme shumica nga ata ekonomistë dhe juristë dhe ia besuam hartimin e elaboratit firmës “InvestmentConsullting” e cila është dashur ta dorëzoj punimin final me date tetë korrik, mirëpo ata dorëzuan vetëm versionin e parë duke thënë se nuk është për distribuim pastaj kemi formuar edhe dy komisione të tjera dhe është vonuar për datën e parashikuar. Ata e punuan elaboratin por komisioni, as unë personalisht dhe as këshilltarët nuk kemi qenë të kënaqur për faktin se kam qenë i bindur dhe e anëtarëve të komisionit dhe këshilltarëve sikurse edhe pozitës dhe opozitës se Tuzi si komunë disponon me të ardhura fiskale më të mëdha dhe me resurse të mjaftueshme ekonomike. Ne na nevojiet një komunë e cila do të ishte stabile në aspektin financiar dhe po ashtu e qendrueshme ekonomikisht sepse nuk duam e as nuk mundemi t’i mashtrojmë

qytetarët dhe kjo është arsyeja që nuk u mbajt referendum sepse sikurse me 8 korrik t’ua kishim drejtuar institucioneve në procedurëm e mëtejshme atëherë situata do të ishte ndryshe, mirëpo vendimi i komisionit ka qenë qe një elaborat i tillë mos të shkojë në procduar të mëtejshme.

Koha Javore: A është dorëheqja juaj e parevokuar dhe a mendoni se partia do ta pranoj dorëheqjen tuaj?

F. Lulgjuraj: Ekzistojnë tre lloje të dorëheqjeve, ofrim i dorëheqjes, paraqitja e dorëheqjes dhe dorëheqja e parevokueshme. Unë e kam prëmtuar disa herë nëpër intervista të mediumeve të ndyshme

që nëse nuk do të mbahet referendumi unë do të jap dorëheqje siç kam thanë atëherë , kam vepruar dhe tani dhe nuk kam dashur t’i ik fjalës as majtas as djathtas por drejt. Pra unë kam dhënë dorëheqje në bazë të fjalës së dhënë dhe prëmtimit. Kurse sa i takon aspekti se a do ta pranoj partia apo jo dorëheqjen time kjo nuk më takon mua të flas sepse nuk dëshiroj të merrem me parashikime sepse nuk jam as parashikues as i motit dhe as nuk merrem me parashikime sportive. Për këtë çështje ngase nuk kam dijeni nuk mund të komentoj asnjë fjalë.

Koha Javore: Kur pritet sipas jush se do të mbahet referendumi për

statusin e Komunës?

F. Lulgjuraj: Ditëve të fundit është hartuar elaborati i ri i cili është aprovuar njëzëri nga komisioni dhe ditëve në vazhdim do t’i sillet kryeqytetit si akt final dhe do të vijoj në procedur të mëtejshme dhe nëse kjo ec në rrugën e parashikuar, ka gjasa qe referendumin ta shpall kryeqyteti deri kah fundi i këtij viti dhe të mbahet në fillim të vitit që vjen, mirëpo unë nuk mund të përcaktojë më ndonjë datë, por në bazë të informacioneve qe posedojë unë dhe ashtu sikurse ka thënë edhe kryebashkiuaku në një emision televiziv, ndoshta deri ka fundi i këtij viti ka gjasa të shpallet referendumi dhe të mbahet.

Intervistoi: Toni Ujkaj

26 e enjte, 10 tetor 2013

Mozaik

Javore KOHA

Kryetari i komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, bisedoi me përfaqësuesit e Drejtorisë për Komunikacion të Malit të Zi për fazën e tretë të rikonstruktimit të rrugës Ulqin – Sukubinë

Punimet pritet të fillojnë në shtator 2014

Ulqin – Kryetari i komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, ka pritur përfaqësuesit e Drejtorisë për Komunikacion të Malit të Zi, me të cilët ka biseduar mbi projektin e përgjithshëm të rrugës Ulqin-Sukubinë, me theks të veçantë në segmentin rrugor Ulqin-Krythë, që

Mali i Zi Qeveria e Malit të Zi Ministria për të Drejtat e Njeriut dhe Pakicave

LA J M Ë R I M

përbën fazën e tretë të punimeve të rikonstruktimit të kësaj rruge.

Në deklaratën për shtyp të Zyrës së kryetarit të komunës së Ulqinit thuhet se përfaqësuesit e kësaj komune kanë bërë disa sygjerime lidhur me projektimin e segmentit Ulqin-Krythë,

ku është rënë dakort për zgjidhjen e problemit në kanjonin e Klleznes, ruajtjen e Urës së Vjetër të Klleznës, si dhe zgjidhjen e problemit të Tunelit të Klleznës duke ndërtuar dy galeri, në hyrje dhe në dalje të tij.

Në takim janë parashtruar vërejtje edhe lidhur me disa pika kritike të këtij segmenti, kryesisht për disa kthesa të parashikuara me projekt.

Punimet e rikonstruktimit të segmentit rrugor Ulqin-Krythë pritet të fillojnë në shtator të vitit të ardhshëm, kur parashikohet të përfundojnë të gjitha procedurat për nisjen e punimeve. Sipas përllogaritjeve paraprake, ndërtimi i këtij segmenti do të kushtojë rreth 10 milionë euro.

Përfaqësuesit e Drejtorisë për Komunikacion kanë premtuar se së shpejti do të përfundojë edhe projekti për ndërtimin e pesë vendparkimeve për autobus në segmentin e përfunduar rrugor Krythë-Sukubinë, me kërkesë të komunës së Ulqinit.

Rruga Ulqin-Sukubinë përbën njërën ndër arteriet kryesore rrugore jo veç për qytetin e Ulqinit, por për të gjithë Malin e Zi. Për rëndësinë e kësaj rruge më së miri flet fakti se gjatë këtij viti në vendkalimin kufitar Sukubinë – Muriqan kanë kaluar rreth dy milionë turistë. Nëpërmjet kësaj rruge, në Ulqin dhe në bregdetin e Malit të Zi vijnë pjesa më e madhe e turistëve nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia, por edhe e diasporës shqiptare të cilët i kalojnë pushimet në vendlindje.

(Kohapress)

Lajmërojmë të gjithë kandidatët të cilët kanë konkurruar për t’u regjistruar në vitin e I-rë të studimeve në universitetet e Republikës së Shqipërisë për vitin akademik 2013/2014 dhe nuk kanë arritur të regjistrohen në afatin e parë të regjistrimit, që të kontaktojnë Ministrinë për të Drejtat e Njeriut dhe Pakicave të Qeverisë së Malit të Zi në mënyrë që të konkurrojnë për rialokimin e kuotave, për afatin e dytë të regjistrimit.

Kandidatët mund të paraqiten më 8-11 tetor 2013, prej orës 10.00-14.00, në numrat e telefonit 020 482 324 dhe 020 482 325.

Mozaik

e enjte, 10 tetor 2013

27 Javore KOHA

Prodhimi i rakisë dhe verës traditë në Malësi Në fshatin Lekaj ekziston një mini-fabrikë që bënë grumbullimin e rrushit, përpunimin dhe prodhimin e verës dhe rakisë

Sezoni i vjeshtës ka filluar dhe së bashku me të edhe përpunimi i rrushit dhe prodhimi i rakisë dhe verës ashtu siç ka qenë dhe vazhdon të mbetet traditë në Malësi. Pjesa dërrmuese e banorëve në Malësi qe prej shumë vitesh përveçëse kanë kultivuar shumë kultura bujqësore qe kanë shërbyer si burim kryesor i të ardhurave ata janë marrur edhe me vreshtari të cilën e ushtrojnë edhe sot, dikush më pak e dikush më shumë.

Mirëpo viteve të fundit shumë pronar të vreshtave kanë shprehur pakënaqësitë e tyre me shitje të rrushit për asrye se çmimi grumbullues ka qenë i ulët dhe nuk ka kënaqur kërkesat e tyre por më e keqja është se shumë prodhues shprehen se gjatë këtij sezoni nuk ua kanë grubulluar prodhimin e rrushit ashtu sikurse u është prëmtuar më parë dhe ashtu sikurse ka ndodhur vite më parë. Por, edhe pse ka ndodhur kështu, banorët prodhus të rrushit mund të jenë optimist qe prodhimi i tyre në të ardhmën mos të shkoj bosh pasi viteve të fundit në fshatin Lekaj të Malësisë është hapur një mini fabrikë e cila bënë grumbullimin e rrushit, përpunimin e tij dhe prodhimin e rakisë dhe verës. Kjo fabrikë e vogël pronar i së cilës është Nua Ivezaj është hapur qe nga viti 2004 dhe qëllimi i hapjes së saj,siç u shpreh pronari është qe të bëhet një prodhim

interesin e tij , gjithashtu bën dhe shitje të rrushit, duke shprehur deshirën që t’u vijë në ndihmë prodhuesve të tjerë në Malësi të cilët merren me vreshtari duke bërë grumbullimin e rrushit të tyre aq sa lëjon kapaciteti i fabrikës e cila mund të grumbulloj 100mijë kg për sezon por sipas tij në vijim do të rritet kapaciteti grumbullues. Pronari Ivezaj tha se nga kjo veprimtari që ushtron krahas investimeve që ka bërë ka edhe përfitime, por jo në nivel të lartë sa do të kishte deshirë Z.Ivezaj dhe që do të duhej, duke qenë se tatimet në ato shtete që eksporton janë mjaft të larta por Ivezaj shprehet i veçantë ku mund të kontrollohet kual- se këtë profesion e ushtron, përveçse si iteti i prodhimit dhe çmimet. Ai shpre- burim i të ardhurave edhe për hobi, ai het qe prodhimi i rakisë behet nga e ka te trashiguar nga të parët ashtu siç vreshtat e tij, te gjithe bashkefshataret ka qenë traditë qe prej shumë vitesh në te cilet jane te interesuar te shesin Malësi. “Kushtet për punë në këtë fabrrushin, nga vreshtat e tyre behet grum- rikë i kemi mjaft të mira. bullimi më pas e eksportohet në shumë Kemi 10 punëtorë të cilët bëjnë zierjen e shtete të ndyshme si në Ballkan, Evropë rakisë, shtypjen e tropeve, kryejnë edhe dhe Shba duke perjashtuar shitjen ne mbushjen, etiketimin dhe paketimin e tregjet malazeze. Pronari i kësaj fabrike prodhimit. Rakia që prodhojmë është e u shpreh qe prej shumë vitesh ka ekzis- forcës 21 gradë dhe të them sinqerisht tuar dëshira që prodhimi i vreshtave se kërkesat për këtë lloj prodhimi që në Malësi të eksportohet në tregje të unë bëj, është mjaft e lartë sepse jam ndryshme jashtë vendit. Në këtë mini i liçencuar nga Ministria e Bujqësisë e fabrikë prodhohet rakia e quajtur “Malë- Malit të Zi qe të merrem me këtë lloj sia” e cila sipas pronarit ka zënë vend qe shërbimi dhe është fabrika e vetme e prej tetë vitesh në tregjet amerikane, po këtij lloji në Malësi”, theksoi pronari Nua ashtu prodhohet rakia e quajtur “Mus- Ivezaj. I pyetur për planet në vazhdim ai kat”. Pronari i fabrikës Nua Ivezaj tha se u shpreh: “Dëshira ime e madhe është nga vreshtat vendase prodhon edhe se sikur të gjeja një teknolog shqiptar rakinë qe quhet “Liria” dhe po ashtu nga Malësia apo Ulqini qe ka përfunedhe disa lloje të tjera të cilat qendro- duar bujqësinë dhe i cili është ekspert jnë në kazan të drurit të lisi dhe një lloj në këtë fushë do të doja ta punësoja në i verës por në sasi më të vogël. “Maki- këtë fabrikë apo edhe nëse ka ndonjë i neritë që bëjnë përpunimin e rrushit i ri që ka dëshirë ta përfundojë fakultekemi të gjitha moderne i kemi mullinjët tin e bujqësisë dega e vreshtarisë, unë dangres dujal, kazanët i kemi shumë të do isha i gatshëm tja paguaj të gjitha mirë të cilët e bëjnë fermentimin dhe po shpenzimet gjatë shkollimit sepse më ashtu kemi pompat të cilat bëjnë ricikli- nevoitet te kem një teknolog të mirë min e mushtit, pra mund të them se pu- për arsye se në të ardhmën do të doja të nohet me metoda mjaft bashkëkohore” avancoj edhe me prodhimin e verërave u shpreh pronari Nua Ivezaj. Ai prodhon të ndyshme” përfundoi Ivezaj.

Toni Ujkaj duke mbajtur një perqindje të mirë në

28 e enjte, 10 tetor 2013

Histori

Histori

e enjte, 10 tetor 2013

Javore KOHA

Ngritja e flamurit tonë kombëtar në Ulqin në vitin 1968 (1)

Ngjarje madhore e këtij qyteti Ulqinakët guximtarë që në zemër kishin dashurinë ndaj simboleve tona kombëtare në vitin 1968 ngritën maisivisht Flamurin tonë kombëtar.- Flamurin e Skënderbeut

Gjekë Gjonaj / Ulqin

Ideali i lartë i tyre për Flamurin kuq e zi, me shqiponjën dykrerëshe, simbolin më të shtrejtëruar të kombit shqiptar ngadhënjeu mbi frikën e deriatëhershme deri në palcën kurizore të çdo shqiptari në ish-Jugosllavi. Ngritja e flamurit tonë kombëtar, sipas pjesëmarrësve të drejtpërdrejtë dhe dëshmitarëve okularë në dyqanet dhe lokalet private në Ulqin ndodhi në vigjilje të 1 majit të vitit 1968.

Ngjarjet paraprake

Dihet mirëfilli se Kosova ishte frymëzuesja kryesore për barazi dhe të drejta të shqiptarëve në ish-Jugosllavi, nën ombrellën e kryetarit të shtetit dhe kryetarit të Partisë Komuniste të Jugosllavisë ( më pas Lidhjes Komuniste të Jugosllavisë) Josip Broz Tito ). Periudha më e errët për shqiptarët ishin vitet 1948-1966 ( e njohur në popull si periudha e Aleksandër Rankoviqit, sekretar i Komitetit Qendror të LKJ-së, ministër i Punëve të Brendshme dhe nënkryetar i Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë).

Gjatë këtyre viteteve shqiptarët në Kosovë përballeshin me një fushatë të egër shkombëtarizimi e shpërnguljeje masive nga trojet e tyre stërgjyshore.

Ata kontrolloheshin plotësisht nga UDB-a ( Drejtoria e sigurimit të shtetit) dhe statusi i tyre ishte mjaft i palakmueshëm.

Me kushtetutën e vitit 1963 Repub-

lika Federative Popullore e Jugosllavisë shndërrohet në Republikë Socialiste Federative të Jugosllavisë.

Ndërkaq Kosova shpallet Krahinë Autonome, kurse shqiptarët nga nocioni “pakicë kombëtare“ me këtë Kushtetutë u definuan si “ kombësi”.

Kjo kushtetutë edhe pse nuk kishte sjellur ndonjë ndryshim esencial sa i përket trajtimit dhe pozitës së shqiptarëve, ajo megjithatë paralajmëroi ditë më të mira dhe ndryshime në të ardhmen. Në atë kohë veç kishin filluar edhe konfliktet e para në mes të forcave burokratike decentralizuese në krye me Titon dhe atyre unitariste serbe, të drejtuara nga Rankoviqi.

Në tetor të vitit 1966 Komiteti Qendror i Lidhjes Komuniste të Jugosllavisë në Plenumin e Brionit e përjashtoi Aleksandër Rankoviqin nga LKJ-ja. Tito-ja fitoren e tij ndaj krahut shovinist serb të Rankoviqit në diskutimet publike u përpoq ta arsyetojë si fitore e të gjitha kombësive, duke u munduar që ta thejë kompleksin e inferioritetit që u ishte imponuar shqiptarëve.

Në këto rrethana edhe për shqiptarët në Malin e Zi u krijua një klimë paksa më e relaksuar politike dhe duke e shfrytëzuar këtë krizë të krijuar dhe një pjesë e intelegjencës shqiptare filluan të flasin hapur për padrejtësitë që i bëheshin popullit shqiptarë në arsim, kulturë dhe në fusha tjera të jetës politike e shoqërore.

Kushtrimi për mbrojtjen e flamurit

Ditët e fundit të prillit të vitit 1968 për Ulqinin mbeten të shënuara si ngjarje madhore të këtij qyteti. Pikërisht ato ditë u ngritë flamuri kuq e zi për të cilin ishin burgosur shumë njerëz patriotë të kësaj komunë dhe të gjitha trevave tjera shqiptare në Malin e Zi. Veprimtari i shquar i çështjes kombëtare , patrioti, ish i burgosuri politik, prof.doktor Bahri Brisku, i cili kaloi disa vite në burgjet famkeqe të sistemit barbar serbosllav, në rrëfimin e tij sqaron se çfarë ndodhi me këtë rast. “ Natën e 30 prillit të vitit 1968 një grup qytetarësh patriotë organizuan në Ulqin një tubim ( kushtrim) për mbrojtjen e flamujve shqiptarë, të cilët i kishim vendosur atë ditë, në disa objekte e dyqane private në qytet. Të gjithë ishim të bindur se heqjen e flamujve e kishte organizuar policia e asaj kohë, e bindur se ne nuk do t’i rivendosim. Të pakënaqur me këtë veprim të policisë ne vëndosëm që flamujt kombëtarë t’i ngrisim përsëri në të gjitha pjesët e qytetit.

Flamurin në Kala ( Qytetin e Vjetër) e ngritën pa rënë terri Jakup Nimanbegu dhe Zyhti Misheri,kurse në Kullën e sahatit e vëndosën Hasan Bojku dhe Qemal Dervishi. Duke qenë të bindur se pushtetarët e asaj kohë do të bëjnë gjithçka të munden që flamujt t’i hjekin përësri ne vëndosëm që t’i ruajmë flamujt çdo natë.Për këtë qëllim u ftuan persona të zgjedhur nga rrethi i Ulqinit, të gjithë të armatosur”,thotë Brisku.

Taktika e policisë

Këto hapësira lirije filluan të jetësohen edhe në komunën e Ulqinit të nxitura dhe të motivuara nga disa tubime publike dhe ngjarje të rëndësishme në Kosovë dhe në Shqipëri, të cilat tek shqiptarët në përgjithësi ringjallën dinjitetin dhe krenarinë kombëtare:

1) Konferenca Albanologjike e mbajtur në Tiranë (17 janar 1968).

2) Simpoziumi shkencor i mbajtur në Prishtinë (9-12 maj 1968), me rastin e 500 vjetorit të vdekjes se kryetrimit Gjergj Kastriotit - Skënderbeut, ku morën pjesë studjues shqiptarë e të huaj të fushave të historisë, të letër-

sisë, të gjuhësisë, të folklorit dhe të etnografisë, dhe 3) Konsulta e njësimit të gjuhës shqipe e mbajtur më 22 - 23 prill 1968 në Prishtinë, në të cilën u konstatua se si “gjuhë letrare e shqiptarëve në Jugosllavi njihej njëzëri gjuha letrare e shtetit amë (Shqipërisë)”.

29 Javore KOHA

Policia, siç rrëfen Brisku, për t’ia arritur qëllimit të vet - heqjen e flamujve shqiptarë nga objektet ku ishin vendosur, përdori një taktikë të re, të papritshme dhe befasuese. “ Ajo msheftazi kishte ftuar Komandën e ushtrisë së Tivarit, që të marrë masa ndaj popullatës shqiptare të Ulqinit e cila “ po kryente disa veprime kundër pushtetit”. Rreth orës dy pasmesnate erdhi në Ulqin një major ( për të cilin vonë mësova nga një tivaras se quhej Beqir Husenbegoviq,i kombësisë boshnjake) me dy ushtarë.

Unë bashkë me anëtarët e grupit mbikqyrës të këtij tubimi protestues Elez Nikeziqi, Hasan Bojku, Esat Shkodra dhe Selatin Bajraktari ishim vendosur në katin e dytë të një dyqani te Rrethi i sotshëm.

30 e enjte, 10 tetor 2013

Marketing

Javore KOHA

Sport

e enjte, 10 tetor 2013

31 Javore KOHA

Në prag të ndeshjes Shqipëri-Zvicër në kuadër të eliminatoreve për Kupën e Botës “Brazil 2014”

GËZUAR FESTËN E KURBAN BAJRAMIT!

Shqiptarët e Zvicrës, në cilindo variant, do të dalin fitues!

KOMUNA URBANE E TUZIT Me rastin e Kurban Bajramit - të gjithë besimtarëve të fesë islame, si në vendlindje, ashtu dhe në diasporë, ua uron këtë festë, me dëshirë që ta kalojnë në lumturi dhe harmoni me të afërmit, fqinjët dhe të gjithë njerëzit e vullnetit të mirë, pa marrë parasysh përkatësinë e tyre nacionale apo fetare, ngase festat duhet të afrojnë dhe bashkojnë njerëzit.

Iniciativa qytetare - Tuz

Uron festën e Kurban Bajramit

Ndeshja Shqipëri-Zvicër që do të luhet nesër mbrëma në Tiranë dhe që pritet të jetë e ngarkuar me emocione, ka elektrizuar si rrallë ndonjë ngjarje tjetër opinionin zviceran. Situata kur gjashtë nga futbollistët e kombëtares së Zvicrës janë shqiptarë (nga Kosova dhe Maqedonia) i ka ngritur edhe më lart emocionet. Në televizionet dhe gazetat zvicerane, në vendet dhe terminet qendrore jepen artikuj dhe emetohen emisione speciale në prag të ndeshjes.

“Fenomenit” të numrit të madh të futbollistëve nga një vend i vogël si Kosova, i bëhen zbërthime nga më të ndryshmet, prej ekspertëve por dhe njerëzve të thjeshtë, si nga zviceranët edhe nga shqiptarët.

“Prej nga ky unitet kaq i theksuar në mes të shqiptarëve?”, ishte pyetja të cilës kishte provuar t’i përgjigjej një emision i njohur i televizionit zviceran “Sportlounge”.

Me këtë “unitet” ishte menduar solidarizim, sipas emisionit, i pakusht i shqiptarëve të Zvicrës për bashkëkombësit e tyre të suksesshëm, siç është rasti aktualisht me futbollistët “e tyre” që luajnë për Zvicrën.

Për të gjetur përgjigjen, autori i emisionit kishte vizituar lokalet ku bën ushtrimet SHKA “Dardania” e Winterthurit dhe kishte pyetur redaktorin e gazetës “Tages Anzeiger”, Enver Robellin.

Përgjigjet e valltarëve, të rinj e të reja, të lindur në Zvicër, tregonin për lidhjen e fuqishme të tyre me rrënjët shqiptare, që e tregon edhe vetë angazhimi në një shoqëri folklorike. Por njëkohësisht ata nxjerrin në pah edhe shumësinë e identiteteve që kanë, duke jetuar si shqiptarë në Zvicër.

Ndërsa Enver Robelli, atë që quhet unitet dhe solidarizim në mes të shqiptarëve jashtë vendit e lidh me faktin se ata, me shumicë, e kanë braktisur Kosovën (edhe Maqedoninë dhe Shqipërinë) në kohë të rënda. Për këtë arsye ishte e nënkuptueshme që ata që iknin do të ndihmonin ata që do të mbeteshin, për të mbijetuar.

Gazeta “Schweiz am Sonntag” i ka kushtuar një dosje të tërë shpjegimit të “fenomenit” të shqiptarëve, Kosovës dhe qasjes së tyre ndaj futbollistëve që po bëjnë epokë në Zvicër. Për këtë, gazetarët e saj kanë vizituar Kosovën, duke bashkëbiseduar me shumë shqiptarë që kanë jetuar më parë në Zvicër,

“Fenomenit” të numrit të madh të futbollistëve nga një vend i vogël si Kosova, i bëhen zbërthime nga më të ndryshmet, prej ekspertëve por dhe njerëzve të thjeshtë, si nga zviceranët edhe nga shqiptarët. “Prej nga ky unitet kaq i theksuar në mes të shqiptarëve?”, ishte pyetja të cilës kishte provuar t’i përgjigjej një emision i njohur i televizionit zviceran “Sportlounge”. pastaj me familjarë e të njohur të futbollistëve si Shaqiri, Xhaka e Behrami etj. Përgjigjet që ka marrë gazeta, flasin të shumtën për një adhurim të kosovarëve për Zvicrën dhe për përligjjen që ata i bëjnë vendimit të futbollistëve shqiptarë për të luajtur për Zvicrën.

Ngjashëm ka vepruar dhe gazeta në gjuhën frënge “Le Matin”.

Po ashtu në kërkim të zbulimit të “misterit” të Kosovës, këtij vendi “më të vogël se Romandia”, që ka prodhuar 15 reprezentues (3 të Zvicrës dhe 12 të Shqipërisë) është nisur edhe gazeta “Tages Anzeiger”. Ajo, në dy faqet e saj ka marrë opinionet e shqiptarëve të suksesshëm të Zvicrës, si bankieri Alban Nevzati dhe kardiokirurgu Florim Cuculli. Të dy u dalin gjithsesi në mbrojtje futbollistëve shqiptarë që kanë vendosur të luajnë për Zvicrën dhe të dy kanë vendosur të shkojnë për të parë ndeshjen në stadiumin “Qemal Stafa” në Tiranë.

“Unë do të dal vetëm si fitues” (nga stadiumi), citohet që në titullin e artikullit, bankieri i ri nga Cyrihu, Alban Nevzati.

Një thënie që mund të kuptohet si parashikim për fitoren e Zvicrës. Por, ku ta dish, mbase edhe si aludim në identitetet tona të dyfishta që mund të deshifrohet edhe kështu: Cilado palë që të fitojë, unë si shqiptar jam fitues”!