Ngjarjet javore
Javore KOHA
ISSN 1800-5969
Podgoricë e enjte, 9 janar 2014 Viti X / Numër 598 Çmimi 0,50
www.kohajavore.co.me
Nëntë lista në garë
Edon Molla, ylli i basketbollit amerikan
2
e enjte, 9 janar 2014
Javore KOHA
Javore KOHA
Javore KOHA
Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi
Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002. Botues: SHAGBG „Pobjeda” Drejtor ekzekutiv: Lav Lajoviq Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 078/110-578 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen
Përmbajtja
Përmbajtja
Nëntë lista në garë
3 Javore KOHA
A. Lulushi:
Ky letrar i parë i shqipes fq 5
fq 14
A. Bardhi:
F. Shkreli:
Dëshmi të reja që heqin dyshimet
Roli i fesë në politikë fq 6
fq 16
Gj. Gjonlekaj:
Mbahu nëno mos kij frikë, se ke “qyqet” n’amerikë
e enjte, 9 janar 2014
Afërdita, tash edhe prezantuese fq 8
fq 20
Valbona Selimllari
Sh. Peraj:
Dështuan si politikëbërës fq 10
fq 21
N. Gashi:
Figurë e ndritur e kombit shqiptar
Kur festojmë së bashku fq 12
fq 24
Ne hap me Kohen
4 Javore KOHA
Ngjarje javore
e enjte, 9 janar 2014
Ngjarje javore
e enjte, 9 janar 2014
5 Javore KOHA
Vendimi i Gjykatës së Lartë në Bjello Pole për vrasjen e refugjatëve nga Kosova pranë Rozhajës
Lirohen të gjithë të akuzuarit Bjello Pole - Tetë anëtarë të ishUshtrisë Jugosllave janë liruar nga akuzat për vrasjen e 15 refugjatëve nga Kosova në fshatin Husaj, pranë Rozhajës, në prill të vitit 1999. Verdiktin e ka sjellë Dhoma e Gjykatës së Lartë në Bjello Pole,
e kryesuar nga gjykatësi Vukomir Boshkoviq. Gjykata ka liruar komandantin e batalionit të Ushtrisë Jugosllave, Predrag Strugar, si dhe ish-ushtarët Momçillo Barjaktaroviq, Petar Llabudoviq, Aco Knezheviq, Bran-
isllav Radiq, Miro Bojoviq, Vlladimir Gjurashkoviq dhe Boro Novakoviq. Krimi kundër civilëve shqiptarë, të cilët kanë ikur nga Kosova në Mal të Zi, ka ndodhur gjatë ndërhyrjes së NATO-s në ish-Jugosllavi. (Kohapress)
Në seancën e fundit të Kuvendit të Komunës së Plavës
Në zgjedhjet lokale në komunën e Ulqinit
Nëntë lista në garë Ulqin – Në zgjedhjet e parakohshme lokale në komunën e Ulqinit, që do të mbahen më 26 janar, do të garojnë nëntë lista të kandidatëve për këshilltarë në Kuvendin e Komunës së Ulqinit. Komisioni Zgjedhor komunal ka konfirmuar se deri më 31 dhjetor 2013, kur ishte afati i fundit për dorëzimin e listave, për të marrë pjesë në zgjedhjet lokale janë paraqitur një koalicion dhe tetë parti politike. Koalicioni i vetëm është “Bashkë për të
ardhmen e Ulqinit”, i përbërë nga Partia Demokratike, Lëvizja Qytetare “Perspektiva” dhe Lidhja Demokratike në Mal të Zi, ndërkaq tetë subjekte të tjera politike kanë vendosur që të dalin në mënyrë individuale në zgjedhje: Forca e Re Demokratike, Unioni Demokratik i Shqiptarëve, Partia Demokratike e Socialistëve, Partia Socialdemokrate, Partia Popullore Socialiste, Fronti Demokratik, Partia Boshnjake dhe Mali i Zi Pozitiv, i cili merr pjesë për të parën
herë në zgjedhje lokale në Komunën e Ulqinit. Pas krizës disamujore të koalicionit qeverisës, këshilltarët e Kuvendit të Komunës së Ulqinit kanë votuar për shkurtimin e mandatit të tyre në seancën e jashtëzakonshme, të mbajtur më 12 nëntor të vitit të kaluar. Ashtu si dhe përbërja e kaluar, edhe përbërja e re e Kuvendit të Komunës së Ulqinit do të ketë 33 këshilltarë. (Kohapress)
U miratua ndryshimi dhe plotësimi i buxhetit për vitin 2013 Plavë – Në seancën e pestë të rregullt të Kuvendit të Komunës së Plavës, të mbajtur ditën e fundit të vitit të kaluar, pas debatit të gjatë të zhvilluar në mes të këshilltarëve të subjekteve politike në pushtet dhe atyre në opozitë, është miratuar Propozim Vendimi mbi ndryshimet dhe plotësimet e buxhetit të Komunës së Plavës për vitin 2013 dhe është aprovuar Propozim Vendimi mbi financimin e përkohshëm të komunës për periudhën janar – mars. Arsyeshmërinë e vendimit mbi ndryshimet dhe plotësimet e buxhetit për vitin 2013 e ka parashtruar sekretarja e Sekretariatit për ekonomi, financa dhe zhvillim, Melliha Haxhialeviq, duke
theksuar se buxheti është projektuar në shumën prej 2 777 343 euro, ku të hyrat janë të shpërndara në buxhetin operativ prej 2 283 743 dhe atë kapital në shumë 423 600 euro, kurse rezerva e përhershme rrjedhëse është planifikuar në shumën 70 mijë euro. Propozimi i Vendimit për ndryshimin dhe plotësimin e buxhetit të vitit të kaluar është miratuar me 18 vota të koalicionit në pushtet (Partia Boshnjake, PSD, Partia për Gucinë dhe LD në MZ), kundër kanë qenë shtatë këshilltarët e PDS-së dhe Forcës së Re Demokratike, kurse këshilltarët e koalicionit të partive proserbe “Plava më e mirë, Mali i Zi më i mirë” nuk kanë marrë pjesë në
votim. Në seancën e fundit të Kuvendit të Komunës së Plavës, këshilltarët kryesisht me shumicë votash kanë miratuar edhe propozim vendimin mbi themelimin Shoqërisë me Përgjithësi të Kufizuar të Ndërmarrjes Publike për Veprimtari Komunale dhe Banesore në Plavë, Propozim vendimin mbi vendosjen e marrëdhënieve miqësore në mes të Komunës Gomec të Republikës së Turqisë dhe Komunës së Plavës, raportin mbi punën e rregullimit të hapësirës për vitin 2013, si dhe programin e punës të Kuvendit të Komunës së Plavës për vitin 2014. Shaban Hasangjekaj
6 Javore KOHA
e enjte, 9 janar 2014
Vështrime & Opinione
Vështrime & Opinione
e enjte, 9 janar 2014
Foku s
7 Javore KOHA
Roli i fesë në politikë Kohët e fundit në median shqiptare është venë re një debat mjaft i nxehtë në lidhje me rolin që duhet të luaj feja në politikën dhe shoqërinë shqiptare. Është pak i çuditshëm fakti se feja dhe roli i fesë në shoqërinë dhe politikën shqiptare po debatohen në këtë kohë, sikur shqiptarët nuk kanë probleme të tjera jo fetare, me të cilat duhet të merren në këtë moment, siç janë problemet e mëdha ekonomike dhe sfida të tjera politiko-shoqërore të botës shqiptare.
Për Koha Javore: Frank Shkreli / Nju Jork
Por ndoshta nuk duhet të habitemi për këtë debat mbi influencat e huaja, ndërkohë që Shqipëria pret të marrë statusin e vendit kandidat për antarësim në Bashkimin Europian dhe ndërkohë që edhe Kosova gjëndet përballë sfidash të mëdha të konsolidimit të shtetit si dhe të përpjekjeve diplomatike për shtimin e njohjeve ndërkombëtare të pavarësisë së saj. Disa analistë shprehen se ky debat po nxitet dhe inkurajohet edhe nga element të huaj me influencë në hapësirat shqiptare, në përpjekje për të mbjellur ngatërresa, dhunë e përçarje dhe për të përhapur urrejtje në radhët e shqiptarëve dhe si rrjedhim për të vonuar ose për të zhdukur përgjithmonë aspiratat e kombit shqiptar për integrim në organizmat eurotlantike. Megjithëse çështjet e ditës dhe taktikat e përdorura në të kaluarën kanë ndryshuar, duket se edhe sot si gjithmonë më parë në periudha kur kombi shqiptar është gjëndur para vendimeve historike për të ardhmen e vet, ndërkohë që shqiptarët, si kurrë më parë në histori, janë në prak të një të ardhme më të mirë -- diçka ose dikush del për të penguar përparimin e këtij kombi, duke sulmuar gjënë më të shënjtë të tij, harmoninë fetare. Kësaj here po debatohet dhe diskutohet mbi influencën e fesë dhe rolin që duhet të luaj feja e shumicës apo e pakicës, sidomos në jetën politike, kryesisht në
Kosovë, por edhe në Shqipëri dhe në trojet e tjera shqiptare në Ballkan. Kush po e lufton dhe kush po përpiqet të dhunojë këtë dhunti morale që Perëndia ia ka falur kombit shqiptar?! Feja është një faktor me rëndësi në jetën e individit dhe të një populli. Shqiptarët, historikisht, me të drejtë janë njohur për tolerancën e tyre fetare ndaj njëri tjetrit dhe i janë paraqitur edhe botës së qytetëruar, dhe atje ku mbizotërojnë konfliktet fetare, si një shembull i bashkjetesës dhe harmonisë fetare. Kjo ka qenë dhe është një ndjenjë krenarie për të gjithë shqiptarët e tri besimeve kryesore. Shqiptarët deri tani e kanë konsideruar fenë si një çështje që ka të bëjë me jetën private të individit, dhe si një rit që praktikohet mbrenda mureve të xhamisë, të kishës, të teqesë ose në ndonjë objekti tjetër fetar dhe nuk e kanë
konsideruar fenë si pjesë e pandashme të jetës politike të shoqërisë dhe të influencës së saj në qeverisje dhe në bërjen e politikës së shtetit. Prandaj, ky dallim pra mbi rolin që duhet të luaj feja, dmth., nëse feja duhet të jetë diçka private për indidvidin, si plotësuese e nevojave shpirtërore të njeriut, a po të shikohet si një fenomen i rëndësishëm i jetës politike dhe shoqërore të një vendi, është tepër i rëndësishëm. Ky dallim midis këtyre dy roleve që duhet të luaj feja, është tepër i nevojshëm të bëhet, kur të merren parasyshë dhuna, përçarjet dhe urrejtjet që kanë prekur vendet, të cilat historikisht kanë vuajtur dhe vuajnë nga dhuna dhe mosmarrveshjet fetare. Nëqoftse nuk bëhet ky dallim dhe nëqoftse një shoqëri, përfshirë edhe shqiptarët, nuk vendosë se feja është çështje private dhe si e tillë, influenca e saj duhet të rrijë larg
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
dhe të mos ndikojë në sferat publike dhe politike të jetës shoqërore, atëherë një shoqëri me probleme të tilla pasqyron vendet ku feja është bërë shkak konfliktesh e dhune, madje edhe lufte. Për ndryshe, pa këtë dallim të qartë, mbi rolin e fesë, nuk ka shpresë për ruajtjen ose zhvillimin e një shoqërie civile progresive. Me dilemën mbi rolin e fesë në jetën publike dhe politike janë përballur e përballen shumë shtete dhe shoqëri, përfshirë edhe Shtetet e Bashkuara. Ndonëse kushtetetuta e Amerikës është e qartë mbi ndarjen e shtetit nga feja, pasi ato luajnë role të ndryshme në jetën e njeriut dhe të shtetit, roli i fesë në politikë u debatua ashpër dhe haptas gjatë fushatës për president me 1960. Në atë kohë, kandidati i Partisë Demokrate ishte Xhon F. Kenedi, i besimit katolik, por që deri atëherë Amerika nuk kishte pasur presi-
dent që i përkiste këtij besimi dhe si e tillë, ajo fushatë ishte e para ku u debatua haptazi roli që duhej të luante feja në një shoqëri, si ajo e Amerikës. Xhon F. Kenedi, i vetdijshëm se shumica protestane e shikonte atë si një kandidat që i përkiste fesë katolike, u detyrua të fliste lidhje me rolin e fesë në politikë, një fjalim që edhe sot konsiderohet si një kryevepër në lidhje me këtë subjekt, e që mund të shërbejë si një përvojë historike nga e cila mund të marrin mësim edhe të tjerët. Në shtator të vitit 1960, kandidati për president Xhon Kenedi, në një përpjekje për të zhdukur dyshimet e shumicës protestane në lidhje me përkatësinë e tij katolike --mbajti fjalimin para një grupi priftërinjsh protestanë në qytetin Hjuston të shtetit Teksas. Me atë rast, ai bëri disa deklarata në lidhje me rolin, që sipas tij duhej të lunate feja në politikë dhe në shoqëri. Ai u tha atyre se besonte fuqishëm në ndarjen absolute të shtetit nga feja, duke theksuar, ndër të tjera, se asnjë besim nuk duhet të favorizohet mbi të tjerat, pa marrë parasyshë shumicën përbërëse të njërës ose tjetrës fe. Ndërkaq, ai nënvizoi besimin e tij të thellë në lirinë e fesë duke thënë se, ‘’Unë besoj në një Amerikë, e cila zyrtarisht nuk është as katolike, as protestane as hebreje”, duke shtuar se ai besonte në një Amerikë, ku asnjë zyrtar qeveritar nuk kërkon as nuk pranon udhëzime mbi politikën e shtetit, nga asnjë burim as udhëheqje kishtare ose fetare. Xhon Kenedi pat thënë me atë rast se ai besonte në një Amerikë ku asnjë ent fetar të mos përpiqet të imponojë, në mënyrë direkte ose indirekte, vullnetin e tij mbi publikun e gjërë ose të
ushtrojë influencë mbi aktet dhe veprimtarinë publike të zyrtarëve të shtetit. Ai ka thënë gjithashtu se beson në një shtet ku, “Liria e fesë është pa dallime dhe e barabartë për të gjithë”, duke shtuar se “një akt kundër një enti fetar duhet të konsiderohet si një akt kundër të gjitha feve.” Xhon Kenedi me fjalimin e tij, përkrahu idenë se njerëzit duhet të jenë të lirë të besojnë çfarë dëshirojnë, pa iu imponuar asgjë atyre, duke theksuar se besonte në një Amerikë ku amerikanët nuk janë të ndarë në bazë të feve, por besonte në një Amerikë ku të gjithë kanë një ndjenjë vëllazërimi dhe ku anëtarët e të gjitha feve trajtohen si të barabartë. Shqiptarët mbi të gjitha besojnë në liritë bazë të njeriut, përfshirë lirinë e fjalës dhe të besimit, për veten dhe për të tjerët. Për këto liri është derdhur shumë gjakë dhe gjatë shekujve janë humbur aq jetë shqiptarësh. Kurrë shqiptarët nuk ka njohur ndasi dhe as urrejtje fetare midis tyre as me të tjerët. Shqiptarët u dalluan si të vetmit në Europë që strehuan dhe shpëtuan hebrejtë nga nazistët. Kjo është fryma vëllazërore e shqiptarit që nuk ka njohur asnjëherë kufij as dallime fetare. Andaj, shqiptarët sot nuk guxojnë të bien pre e influencave të huaja që nuk ua duan të mirën shqiptarëve, por të jenë besnikë të traditës dhe kulturës kombëtare, përfshrirë edhe harmoninë fetare. Kjo është në interesin kombëtar dhe ky shqetësim duhet të jetë në ndërgjegjen e çdo shqiptari, por duhet të jetë sidomos e ngulur në ndërgjegjen e çdo udhëheqsi fetarë dhe politik që feja të mos përdoret për qëllime përçarjesh dhe konfliktesh vëllazërore.
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
8 Javore KOHA
Opinione & Vështrime
e enjte, 9 janar 2014
Opinione & Vështrime
e enjte, 9 janar 2014
9 Javore KOHA
Shqiptarët në Amerikë
Mbahu nëno mos kij frikë, se ke “qyqet” n’amerikë Për Koha Javore
Gjekë Gjonlekaj/New York Për popullin amerikan Dita e Falenderimeve ka një rëndësi të jashtëzakonshme. Është Dita e lutjeve dhe e falenderimeve për të mirat që i ka dhënë Zoti këtij vendi. Është festa e fillimit të bujarisë së fundvitit. Atë ditë fillon dërgimi i dhuratave, sidomos për të varfërit. Kështu hapet dera e bujarisë dhe qendron e hapur deri në fund të vitit. Shoqëria amerikane shpenzon miliarda dollarë për t’i bërë më të lumtur ata që jetojnë në kushte të vështira ekonomike. Varferia është dënimi më i rëndë për çdo shoqëri në botë. Mahatma Gandi ka thënë: “Varëfëria është më e keqe se robëria”. Afro-amerikanët e Shteteve të Bashkuara, pas lirimit nga skllavëria, kishin përjetuar një mjerim të hatashëm ekonomik dhe kjo varfëri e tejskajshme i kishte shtyrë ata të kërkonin rikthimin në skllavëri. Institucionet ndërkombëtare, duke përfshirë këtu Bankën Botërore dhe Fondin Monetar Ndërkombëtar, njoftojnë se një pjesë e madhe e popullit shqiptar në Shqipëri, në Kosovë e më gjërë, jeton në një varfëri tepër të rëndë. Shqiptarët e Amerikës gëzojnë dhe përfitojnë shumë nga ekonomia e përparuar amerikane dhe, pjesëmarrja e tyre me shumicë në festa dhe ceremoni të ndryshme, tregon se ata janë në gjendje të mirë ekonomike. Për këto festa shqiptaro-amerikanët prishin miliona dollarë. Natyrisht se këto shpenzime janë të kota, sepse fitimet i marrin pronarët e lokaleve, këngëtarët dhe ata që marrin përsipër organizimin. Në këto ceremoni u dëgjuan shumë lutje dhe fjalime. Por asnjë nga ata nuk e thanë një fjalë për varfërinë ekonomike të Shqipërisë, Kosovës dhe trojeve të tjera shqiptare në Ballkan. U hapën qindra hotele
Në Shtetet e Bashkuara atmosfera dhe entuziazmi i festave të fundvitit fillon në Ditën e Falenderimeve (Thnksgiving Day). Kjo është një festë e madhe dhe shumë e veçantë. Gjithëmonë kremtohet të ejten e fundit të muajit nëntor. Shqiptarët e Amerikës gjatë asaj jave festojnë edhe Pavarësisë e Shqipërisë. Sivjet ndodhi që Dita e Falenderimeve ra me 28 Nëntor. Gëzimi i festave të fundvitit fillon pikërisht atë ditë. Edhe vitin e kaluar shqiptarët e Amerikës festuan si asnjëherë më parë. Kjo u pa nëpër kanalet televizive shqiptare, pastaj në gazeta, por më shumë në internet. e restorante për defrime e salltanete, me të ngrëna e të pira deri në kupë të gjurit. Ahengje të cilat në ekranet televizive dukeshin si një rrëmujë, ku qeni nuk e njeh të zonë dhe fjalët e fundit ishin: “më rrove e të rrova e brisku i berberit”. Fjalime e gropa në gjoks dhe pastaj bekime deri në qiell, por asnjë fjalë dhe asnjë lutje për ata që vuajnë në tokat shqiptare edhe për një kafshore buke. Një shekull më parë shqiptarët e Amerikës, me Nolin e Konicën në krye, grumbulluan ndihma miliona dollarëshe në vlerën e sotme për të ndihmuar Shqipërinë dhe popullin e saj. E sot, pas një shekulli, shqiptarët në atdhe dëgjojnë “fjalë të mëdha e punë të vogla” nga vëllezërit e tyre të Amerikës. “Mrekullitë” e këtyre shqiptarëve shihen edhe në ekranet televizive të Shqipërisë e Kosovës dhe trojeve të tjera. Këta ”patriotë” flasin natë e ditë për sukseset e tyre në Shtetet e Bashkuara. Rrahin gjoksin për dije e kulturë, për ekonomi e poltikë në ekranet televizive të botës shqiptare. Nuk e di pse, por edhe gazetarët shqiptarë qendrojnë si të hutuar para tyre, thuajse janë përsonalitetet më të larta të shoqërisë amerikane. Kurrë nuk kam parë një gazetar shqiptar që t’i pyes këta “ekspertë” se çfarë pune bëjnë dhe sa kanë kontribuar konkretisht për Shqipërinë ose Kosovën. Disa prej atyre bëjnë namin për
investimet e tyre në Shqipëri e Kosovë. Të gjithë e dijmë se ato investime ishin dhurata nga miqtë e tyre të politikës atje. Ata që nuk kishin dhënë asnjë kontribut për rënjen e diktaturës në Shqipëri ose për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës u shpërblyen me pasuritë kombetare nga frika se gjoja këta “patriotë” kishin lidhje me autoritetet e larta të politikës në Shtetet e Bashkuara dhe se mospërfillja e këtyre biznesmenëve mund të kishte pasoja për të ardhmen e tyre politike në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Mal të Zi apo në Luginën e Preshevës. Noli e Konica nuk bënin thirrje për investime në Shqipëri. Ata bënin thirrje për ndihma atdheut. Pothuajse një shekull më parë Fan S. Noli shkroi poemën e tij të famshme “Jepni për Nënën”. Kurrë nuk i shkoi ndër mend të shkruante ”Investoni për Nënën”, pavarësisht se edhe në atë kohë egzistonin investimet dhe tregëtia. Kohë më pare, një murgeshë shqiptare nga Kosova gjendej për vizitë familjare në New York dhe në Detroit. Gjatë bisedës në telefon e pyeta: ”Çka mund të bëjnë shqiptarët e Amerikës për të varfërit e Kosovës”? Murgesha S.Micakaj tha: “ Ata do të ishin mirë sikur ju shqiptarët e Amerikës të ishit pak më të kujdesshëm ndaj tyre. Ata do të shpëtonin me ato ushqimet e humbura kot nëpër dasma e ahengje” dhe vazh-
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
doi: ”Mbase i keni parë ata të mjerë duke kërkuar ushqime, bile edhe veshmbathje në kodrat e plehrave nëpër qytetet e Kosovës”. Vitin e kaluar, Banka Botërore njoftoi se mbi 90 mijë familje në Shqipëri jetojnë në varfëri të tejskajshme. Ky raport i Bankës Botërore u transmetua nga Zëri i Amerikës në emisionin televiziv “Ditari”. Kjo shifër tregon se një pjesë e madhe e popullit shqiptar jeton në varfëri dhe mjerim ekonomik. Kjo gjendje është edhe më e dukshme në Kosovë. Një përqindje e vogël e pasurisë së shqiptarëve të Amerikës do t’i shpëtonte ata nga ky mjerim. Shqiptarët e Amerikës kanë sot pasuri me vlerë dhjetëra miliarda dollarë. Kanë mundësi të shkëlqyeshme për vepra të mëdha humanitare. Mediat e shkruara dhe ato elektronike të informacionit në Shtetet e Bashkuara i kushtojnë vemendje dhe hapësirë varfërisë, problemeve të imigracionit dhe sëmundjeve të ndryshme. Gazetat e mëdha, siç është “The New York Times” dhe kanalet televizive “CNN” e të tjera, shpallin konkurse për shkrime serioze që merren ekskluzivisht me këto probleme. Autorët e këtyre shkrimeve shpërblehen me çmimet më të larta, siç është “Çmimi Pulitzer” e të tjera. Shoqëria shqiptare dhe mjetet e informacionit duhet të marrin sh-
embull shoqërinë amerikane. Shqiptarët, të cilët rrahin gjoksin për lidhjet e tyre të fisit e gjakut me Nënë Terezën, duke pretenduar se janë vëllezërit e motrat e kësaj Shejtëreshe, duhet të bëjnë më shumë për të varfërit atje, përndryshe do të thoshte Profesor Petër Prifti, lindja e saj në kombin tonë mbase ishte një rastësi. Bujaria e shqiptarëve të Amerikës nuk tregon shumë për lidhjet e shqiptarëve me Nënën Terezën. Ajo e kishte filluar ndihmën me një të varfër në Kalkutë duke bërë thirrje: “Fillo me një”. Në asnjë vend të huaj, ku jetojnë shqiptarët, nuk ka më shumë organizata e shoqata shqiptare se sa në Shtetet e Bashkuara, të cilat mund të ndihmojnë shumë për zbutjen e kësaj varfërie. Ky stil veprimi po bën ndryshime kolosale deri edhe në Selinë Shenjtë. Papa Françesku, në ciklikën e tij të parë dhe në shumë predikime, i shpalli luftë mjerimit ekonomik dhe padrejtësisë shoqërore. Ky Atë i Shenjtë po bën revolucionin më të madh brenda kishës katolike. Po bën më shumë se asnjë Papë dhe, pikërisht për këto ndryshime, po nderohet më shumë se asnjë përsonalitet tjetër në botë. Gazeta “The Finacial Times” e 28 dhjetorit 2013 shkruan se Papa Frençesku sivjet e festoi 77-vjetorin e lindjes në banesën e tij me 4 njerëz të varfër të pastrehë. Mrekullira të tilla kishte bërë vetëm Nëna Tereze. Papa Françesku po flet më shumë për varfërinë ekonomike se për doktrina e filozofi. Është koha që edhe shqiptarët e Amerikës të bëjnë një kthesë në këtë drejtim. Në qoftëse përjashtojmë kohën e Nolit e të Konicës, shqiptarët e Amerikës nuk meri-
tojnë respekt nga populli shqiptar, sepse nuk bënë asnjë vepër serioze për Shqipërinë dhe as nuk bënë shumë për Kosovën, sigurisht nëse përjashtojmë ata shqiptarë të Amerikës, që morën pjesë në luftën për çlirimin e Kosovës. Pas rënjes së diktaturës, Shqipëria nuk kishte asnjë zyrë të vetën në Washington. Në vitin 1995 shqiptarët e Amerikës hapën një fushatë për blerjen e ambasadës shqiptare në kryeqytetin amerikan, ambasadë e cila në atë kohë kushtoi 1 milion e 750 mijë dollarë. Kështu u themelua Komisioni për mbledhjen e fondeve për blerjen e ambasadës. Dhe, në fund të vitit 1996, Komisioni i dorëzoi Presidentit të Shqipërisë Sali Berisha një çek prej 60 mijë dollarësh!... Ceremonia e dorëzimit të këtij çeku qesharak u bë në Plaza Hotel, në New York. Kjo fushatë e dhuratë ishin treguesi më i mirë se kush janë shqiptarët e Amerikës. Përfaqësitë diplomatike të Shqipërisë, në Shtetet e Bashkuara, jetojnë në kushte më të vështira ekonomike se asnjë përfaqësi tjetër e huaj në Amerikë. Ata vuajnë edhe për gjërat më elementare. Shumë ambasada, misione e konsullata në Shtetet e Bashkuara janë blerë nga afaristët e kombësive të ndryshme dhe u janë dhënë dhurata vendeve prej ku biznesmenët e kanë origjinën. Ky është fenomen i njohur në botën përëndimore. Shoqëria shqiptare e Amerikës është vonuar, por nëse vepron tani, mbase kjo vonesë mund të harrohet. Populli thotë “më mirë vonë se kurrë”. Nëna Tereze ka thënë se nuk është Zoti fajtor për varfërinë, Unë e Ti jemi fajtorë.
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
10 Javore KOHA
e enjte, 9 janar 2014
Vështrime & Opinione
Vështrime & Opinione
e enjte, 9 janar 2014
Qasje
11 Javore KOHA
Dështuan si politikëbërës Në këto vite të demokracisë ajo që i ka dalluar krerët e politikës shqiptare në Mal të Zi nga komuniteti shqiptar është amoraliteti politik. Shaban Peraj
Se është kështu jemi dëshmitarë të gjithë, këtë secili nga ne po e përjetojmë , secili nga ne e shohim , këtu nuk takon parime, nuk shikon realizime të premtuara , gjë që pushteti qendror lirshëm vazhdon të veprojë me kute sipas llogarisë së tij, dhe për këtë nuk bën kompromise që do të çonin në zgjidhje të problemeve të komutetit shqiptar. Si për habi politikanët tonë rrinë larg këtyre dukurive , ata janë vetëm shikues pasiv, nuk duan ta thonë të vërtetën për çështjen e statusit për Tuzin. E gjitha ajo që thuhet nga përfaqësuesit e politikës shqiptare bëhet vetëm gjatë fushatave politike, ku pas kësaj çdo gjë mbetet, ndalon dhe nuk lëvizë gjatë gjithë mandatit që ata kanë! Veprimet e tyre të bëjnë të qash dhe të qeshësh, me ngjyrën e dalë boje, pa qenë të zotët t’u dalin përpara problemeve të shumta me të cilët ballafaqohen shqiptarët e këtushëm. Ndonjëri prej tyre edhe mund të dalë me ndonjë deklaratë sa për sy e faqe, siç bëri njëri ditë më parë, por çdo gjë mbetet aty , të tjerët nuk bëzëjnë fare të kënaqur me kolltuqet që kanë zënë, dhe kështu në pafundësi vazhdon kalvari i mosrealizimit të të drejtave të qytetarëve shqiptarë në trojet e veta etnike. Këta me mosveprimet e tyre në kohë të duhur, sigurisht se gjenerojnë vetëm kriza, dhe çuditërisht nuk zbatojnë parimet demokratike, por i deformojnë ato sipas interesave personale. Sa janë të angazhuar përfaqësuesit shqiptarë dhe sa kanë ndikim në politikën e përgjithshme në Mal të Zi tregon edhe miratimi i “Ligjit për zgjedhje dhe përdorim të simboleve kombëtare”. Aty, siç
njohtojnë mediet në Podgoricë , sipas ligjit nuk do të lejohet përdorimi i Flamurit Kombëtar në gëzimet familjare, ndryshe parashikohen dënime nga 2 deri në 20 mijë euro! Me këto ligje absurde sigurisht se janë të kënaqur vetëm përfaqësuesit e komunitetit të cilët janë aty sa për të mbajtur një fotele dhe për të aminuar ligjet e vendimet që sillen nga qeveria aktuale, ndryshe... Pse zvarritet çështja e komunës së Tuzit ? Shqiptarët në Malësi , me qendër Tuzin përbëjnë pjesën më të madhe të popullsisë së atjeshme. Duket se kjo e pengon kryeqendrën e Malit të Zi , ndaj flitet për një status të një komune të veçantë. Sigurisht se e gjitha kjo bëhet për interesa politike dhe ata që e pësojnë më së shumti janë qytetarët e atjeshëm . Nuk ka referendum deklaroi ditë më parë i pari i Podgoricës, z. Miomir Mugosha. Arsyet e dhëna prej tyre gjoja se ai territor nuk ka resurse ekonomike të qëndrueshme nuk qëndrojnë . Të njëjtim mendim në ato vite kishin edhe disa nga përfaqësuesit shqiptar në parlamentin malazias, apo edhe ministri i atëhershëm në Ministrinë për të Drejtat dhe Liritë e Popujve Pakicë, z. Ferhat Dinosha, dhe për këtë vuan ai territor, vuan ajo pjesë e komunitetit që ka mbetur në trojet e veta etnike, vuan për mungesë të transparencës së plotë nga ata që kërkojnë votën e malësorëve, nga ata që vetëm në prag të zgjedhjeve u bie ndërmend se atje ka një komunitet, ka votues, sepse po të ishte ndryshe Podgorica kaherë i kishte “çuar duartë” nga ajo anë. Po të ishte vullneti i mirëfillt i kryeqendrës malazeze, pa intersa politike që në
ato vite Tuzi do të ishte komunë e plotë. Kështu vazhdohet me premtime, fjalë e fraza boshe , me shpresë se një ditë kjo do të ndodhë, por tani me këtë deklratë të fundit mbetet pak për të besuar se do të shihet dritë në fund të tunelit. Pavarësisht premtimeve të dhëna nga qeveria aktuale para zgjedhjeve parlamentare se deri në fund të vitit do të organizohet referendumi për Tuzin komunë të plotë, duket se i ka bindur tashmë qytetarët e kësaj hapësire se jo çdoherë duhet besuar atyre që në të gjitha rastet nuk mbajtën premtimet e dhëna. Tani për mosrealizim të referendumit , liderët e politikës shqiptare kërcënojnë zgjedhjet e ardhshme lokale në Podgoricë, dhe kjo të duket sikur duan të trembin “harushën me shoshë”, në një kohë kur janë bërë palë me qeverinë aktuale , dhe si për habi i shkojnë asaj në prehër pa kurrfarë kërkese dhe si paturp nuk skuqen të thonë “edhe para zgjedhjeve të përgjithshme kemi premtuar se do jemi pjesë e qeverisë”. Atëherë, ku mbeti morali, kur çdo gjë u bë amorale, ku mbetën premtimet e dhëna se nuk do të dalim në zgjedhje kur të gjithë dolën dhe morën aq sa u takoi?!Aty mbeti e gjitha, më gjatë nuk vazhdoi , asnjë pllëmbë nuk lëvizi në këtë drejtim , vetëm se zunë ca vende në parlamentin malazias, çka i konvenon politikës zyrtare të Malit të Zi. Në anën tjetër u dha pëlqimi nga qeveria që të fillohet me procedurat për Gucinë komunë e plotë, me çka në vete paraqet habi si ka mundësi që kjo të bëhet aq shpejt duke e krahasuar atë me procedurat e ndjekura për form-
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
imin e komunës së Tuzit. Jo se kjo nuk duhet bërë, përkundrazi, por pse dhe si ka mundësi të vendoset aq shpejt, apo ndoshta se atje nuk kanë mbetur edhe aq shqiptarë ku pjesën më të madhe të popullsisë e përbëjnë myslimanët dhe malazezët, gjë që po të shikohet hollë-
hollë janë një. Sot edhe në njërën edhe në tjetrën qender nuk ka kush tu prijnë shqiptarëve (bile jo kjo strukturë), pavarësisht defilimeve që bëjnë, pavarësisht deklaratave boshe që lëshojnë në medie. Tani ka ardhur koha që mosserioziteti i tyre të penalizohet, dhe të
mendojnë mirë se regjimi aktual i ka shfrytëzuar të gjitha mundësistë për të mos i dhënë Tuzit statusin e komunës së plotë, dhe këta nuk guxojnë të lejojnë të jenë bashkëndërtues të projektit për zbrazjen e trojeve etnike shqiptare në Mal të Zi.
Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„
12 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 9 janar 2014
Kulturë
e enjte, 9 janar 2014
13 Javore KOHA
Mirash Ivanaj
Figurë e ndritur e kombit shqiptar Prof. Dr. Mirash Ivanaj, ka lindur me 1891 në Podgoricë dhe ka vdekur me 1953 në Tiranë. Mirash Ivanaj është me prejardhje nga Bëkajt e Trieshit, respektivisht nga Malësia. Ka qenë një personalitet i shquar në kohën kur jetoi dhe punoi. Shkollën fillore e ndjeku në Podgoricë, të mesmen në Serbi, ndërsa studimet e larta i ka kryer në Universitetin e Romës, ku ka mbaruruar dy degë studimore: letërsi-filozofi dhe jurisprudencë dhe ka arrijtur titullin Doktor i shkencave juridike. Po ashtu i ka di i disa gjuhë të huaja. Andaj ai ishte në atë kohë një nga intelektualët më të njohur të kombit shqiptar: profesor, publicist, jurist, filozof, poet dhe politikan.
Nikë Gashaj
Mirëpo, Mirashi Ivanaj është dallua dhe për cilësitë e karakterit të tij, si njeri me dinitet të lartë, i ndershëm dhe i drejtë, humanist dhe patriot, burr trim e guximtar dhe i shkëlqyeshmëm në punën e tij në arsim, kulturë dhe politikë. Me 1923 ka ardhur nga Roma në Shkodër, ku ka qenë drejtori i parë i gjimnazit shtetëror deri me 1930. Gjithashtu në Shkodër themeloi Gazetën”Republika”, si një mjet për të shpalosur idetë e lirisë, demokracisë dhe atdhedshurisë. Pastaj ka punuar si mësimdhënës nëpër shkolla në Tiranë. Puna e tij në arsim dhe kulturë ka pas jehonë të madhe si njeri me dituri, me vizion përparimtar, me moral të kristaltë dhe atdhetar i flakët. Si i tillë me 1933 u bë Ministër i arsimit të Shqipërisë. Si Ministër ka dhënë një kontribut të jashtzakonshëm në reformimin e arsimit kombëtar. Reforma e tij ishte e afruar me arsimin perendimor, por me një profil tërësisht shqiptar. Një reformë e tij e arsimit dhe edukimit ka rezultuar në formimin e shëndoshë të brezave të ri, me çka ka kontibuar në afirmimin dhe përparimin e kombit dhe shtetit shqiptar. Andaj reforma e arsimit kombëtar e Shqipërisë të asaj kohe, është quajtur dhe” Reforma Ivanaj”. Mu për këtë arësye Mirash Ivanaj duke iu falenderuar meritave të mëdha të tij në arsim e kulturë, ka hyrë si figura më e ndritur në historinë e kombit shqiptar, për çka është dhe fitues i shpërblimeve e dekoratave më të larta shtetërore dhe kombëtare. Ndër to po nënvizojmë: në vitin 1929, Mbreti Ahmet Zogu e dekoroj Mirash Ivanaj me
Urdhin”Kumandar”i urdhërit të Skënderbegut”; më 1992, Presidenti i Shqipërisë, Sali Berisha i jep Mirash Ivanaj, Medaljen “MARTIR I DEMOKRACISË”, ku thuhet: “Intelektual erudit, drejtues dhe organizator i arsimit kombëtar, i përkushtuar ndaj çështjes si drejtues shoqëror, demokrat dhe atdhetar i shquar, armik i betuar i diktaturës komuniste deri në flijim”; më 1995, Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Sali Berisha, ia jep Mirash Ivanaj, Titullin: “MËSUES I POPULLIT”ku thuhet: “Reformator dhe njëri nga kollosët e arsimit shqiptar. Dha kontribit të shquar si drejtor i parë i gjimnazit shtetëror në Shkodër dhe si ministër i arsimit në fillimet e viteve “30”; me 2003, Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Alfred Moisiu, e dekoroi Mirash Ivanaj me Urdhërin”NDERI I KOMBIT”, me motivacionin”Figurë e shquar e kombit dhe kulturës shqiptare, reformator i madh i arsimit dhe shkollës kombëtare shqiptare, luftar i paperulur i indipedencës, lirisë dhe progresit kombëtar e shoqëror”. Prandaj, Mirash Ivanaj, si shkencatar dhe atdhetar në gjurma të rilindasve kombëtar dhe të përpjekjeve të mëdha të tij, ka kryer të ashtuquajturën”Reformën Ivanaj”. Ai vlerësonte se shqiptarëve u duhej një shkollë e përbashkët unike kombëtare e drejtuar nga shteti shqiptar. Vizioni i tij i sistemi arsimor ishte lufta për shkollën kombëtare si përçuese e ndërgjegjes kombëtare dhe kosolidimi i unitetit kombëtar, pavarësisht nga përkatësia fetare. Sipas Mirash Ivanaj krijimi
dhe afirmimi i shkollës kombëtare shqiptare duhet të jetë jo vetëm shqipe nga gjuha, por edhe ilumuniste nga përmbajtja, jo vetëm laike, por edhe masive, e përbashkët për të pasurin e të varfërin, për myslimanë e të krishterë, për djelmë e vajzat, një shkollë ku të arsimoheshin e edukohshin qytetarë të ndërgjegjshëm, jo vetëm të ditur, por edhe atdhetarë. Kjo ka qenë një platformë arsimore dritëdhënëse për kombin shqiptarë. Ai vinte në dyshim çdo mision të të huajve në sektorin e arsimit. Edhe sikur të vinin këtu me qëllime bëmirëse. Ata nuk e njihnin realitetitn e vendit. Problemi i edukimit moral, patriotik e shoqërorthoshte Ivanaj, ishte shumë më i rëndë-
sishëm se ai “diturak në Shqipëri”. Në prill 1993 Parlamenti i Shqipërisë i ndryshoj nenet 206-207 të Statutit që lëjonin çeljen e shkollave private. Në Nenin 206 u përcaktua: Mësimi dhe edukimi i shtetasve shqiptarë janë një e drejtë e shtetit. Jepen vetëm ndër shkolla dhe institucione shtetërore shkallash të ndryshme si mbas ligjit...Shkollat private, çdo kategorie qofshin, që kan veprua deri sot, mbyllen. Në nenin 207 thuhet: Shkollat fetare për përgatitjen e klerit, të mbajtura prej Komuniteteve fetare shqiptare, janë të lira dhe rregullohen me ligj... Arsyet e këtij ndryshimit...shkollat private nuk kanë dhënë frytet që priteshin... personeli i tyre nuk është i zhveshur prej
ndjesive në kundërshtim me Statutin e parimit e edukatës kombëtare... pse rrënjosin ndjesi anti bashkimore. Ligji u dekretua nga mbreti më 22 prill dhe u zbatua me 25 prill 1933. Në fund të prillit 1933, reforma Ivanaj u vu në zbatim me mbydhjen e të gjitha shkollave private, sikurse ishin: shkolla private jofetare 21, shkolla klerikale myslimane 14, shkolla klerikale katolike 17, shkolla klerikale ortodokse 4, shkolla të huaja për shqiptarë 19, shkolla private të minioritetit grek 10. Gjithsejit 85 shkolla. Duhet theksuar se me zbatimin e reformës arsimore, kryesisht u mbyllën shkollat private të drejtuara dhe të finansuara nga tri qendra të jashtme, nga tri kultura të ndryshme, nga tri shtete “mike” të asaj kohe të Shqipërisë: Greqisë, Turqisë dhe Italisë. Shkollat e huaja shikoheshin si përçues të influencave të jashtme dhe një rrezik për unitetin kombëtar. Në shtypin e vendit dhe në qarqet e diasporës shqiptare ngrihej zëri kundër një gjendjeje të tillë dhe kërkohej një shkollë më e organizuar dhe e drejtuar nga shteti. Shkolla e shtetit duhej të ishte e vetmja vatër e formimit të njëtrajtshëm kombëtar të brezave të ri. Shkollat private në Shqipëri të asaj kohe në historiografinë shqiptare por dhe nga studjuesit e huaj vlersohen në mënyrë shumë kritike. Për shembull, historiani i njohur amerikan, Edwwin Jacques, shkruan: Qeveria shqiptare me mbylljen e shkollave private u përpoq të eliminonte propagandën shkombëtarizuese, që ishte e pashmangshme në shkollat
e agjencive të huaja përçase” ( Edwin Jacques, Studimi:”Historia e Popullit Shqiptar nga lashtësia deri në ditët e sotme”, SHBA, Carolina, 1995, fq.433 ). Po ashtu, profesori i njohur francez i të drejtës ndërkombëtare, Gilber Gidel, është shpehur: “Asnjë shtet në botë nuk mund të heq dorë nga kujdesi për arsim, prandaj as shteti shqiptar”. Sipas Statutit monarkik shteti ishte i ndarë nga feja, por kojo nuk do të thoshte që shteti nuk kishte të drejtën e kontrollit të institucioneve fetare për të mënjanuer çdo veprimtari në dëm të kombit dhe ndërhyrjes të huaj në punët e fesë e të vendit. Kjo spjegohej për arësye të përvojës së hidhur të së kaluerës, kur disa klerik të bashkësive të ndryshme fetare u bënë vegla të ndikimeve të huaja në dëm të interesave kombëtare (Historia e Popullit Shqiptar, Tom III , Akademia e Shkencave e Shqipërisë, Tiranë, 2007, fq. 300 ).Përfundim: Reforma e Shkollës komëbëtare e Mirash Ivanaj ka pasur rëndësi substanciale kundra asimilimit të kombit shqiptar, për tejkalimin e pëçarjes fetare dhe zgjimin e ndëgjegjes kombëtare. Ajo ka qenë digë e pengesës së ndikimit politik dhe kulturor të shkollave private të shtetëve të huaja në arsimimin dhe edukimin e shqiptarëve, respektivisht në asimilimin e tyre. Pikërisht, shkollat e huaja private kanë qenë pengesë në lëvizjen për çlirimin kombëtar të shqiptarve. Prandaj shkolla kombëtare ka qenë domosdoshmëri historike, me të cilën ishte e lidhur qenia dhe ardhëmeria e Shqipërisë dhe kombit shqiptar.
14 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 9 janar 2014
Kulturë
e enjte, 9 janar 2014
15 Javore KOHA
Gjon Buzuku
Ky letrar i parë i shqipes Ne vitin 1555, 5 janar – Gjon Buzuku përfundoi veprën e tij që njihet si “Meshari”. E kishte filluar më 20 mars 1554 (viti 2014 shënon 460-vjetorin). Ja si shkruan Buzuku te Pasthënia: Ndë vjetët M.D.L.IV. (1554) njëzet dit ndë mars zuna nfill, e mbarova ndë vjetët një M.D.L.V.(1555) ndë kallënduor V dit. (Emil Lafe). Për Koha Javore: Astrit Lulushi/ Uashington
Gjon Buzuku është autori i parë i njohur deri më sot i letërsisë shqipe. Kush ishte ai, nga ishte, ku punoi, mbi ç’baza arriti ta shkruante e ta botonte librin e vet, janë pyetje që ende nuk kanë gjetur një përgjigje të plotë. Por dihet për vështirësinë që Buzuku hasi, për punën, qëllimin dhe për kohën kur e shkroi ose e botoi veprën e vet, dhe këtë e mësojmë vetëm nga pasthënia e librit. Gjon Buzuku ishte famulltar i thjeshtë, që, me sa duket, punoi në Shqipërinë e Veriut, jo larg vendit ku e botoi veprën e tij ndoshta në trevën e Ulqinit e të Tivarit. Libri i plotë ka pasur 110 fletë (220 faqe), por, ashtu siç na ka arritur sot, ka 188 faqe, i mungojnë 16 faqet
e para, por edhe disa të tjera përmes. Kështu që, duke mos pasur as kopertinë, as faqen e parë, nuk dimë as titullin e tij të vërtetë dhe as vendin e botimit etj. Libri duket se i përket rrymës protestante, pasi ka qenë në listën e librave të ndaluar nga kisha katolike e Romës. Pra, përmbajtja e librit është fetare dhe kryesisht me pjesë liturgjie, pjesë që lexohen e recitohen vetëm prej klerikëve në shërbesat kishtare. Gjuha e veprës është ajo e dialektit të Shqipërisë Veriore e Perëndimore. Përmbajtja e veprës dëshmon për përdorimin e shqipes në shërbesat fetare. Ishte koha kur në Evropë kishte
shpërthyer lëvizja për t’u shkëputur nga kisha katolike e Romës, lëvizja që njihet me emrin protestantizëm. Një nga kërkesat kryesore të kësaj lëvizje ishte që shërbesat kishtare të bëhen në gjuhën amtare. Edhe Buzuku, me sa duket, ecën në këtë rrugë, edhe pse kjo është në kundërshtim me urdhrat e Vatikanit. Në rrethanat që ishin krijuar në Shqipëri nga pushtimi osman, kisha katolike e Romës ishte e detyruar të bënte lëshime për t’i vënë fre islamizmit të popullsisë shqiptare. Këtë gjë e kuptoi dhe e shfrytëzoi Buzuku, i nisur jo vetëm nga qëllime fetare por edhe atdhetare. I ndikuar nga idetë e lëvizjes
protestante, Buzuku iu vu punës që besimtarët shqiptare shkrimin e shenjtë ta merrnin drejtpërdrejtë në gjuhën amtare: U Doni Gjoni, biri i Bdek Buzukut , tue u kujtuom shumë herë se gluha jonë nukë kish gja të ndigluom (që të jetë dëgjuar) n së Shkruomit shenjtë, n së dashunit se botësë sanë desha me u fëdigune për sa mujta me ditune, me zdritunë (me ndriçue) pak mendetë e atyne që të ndiglojinë. Që nga botimi deri më 1740, gati dy shekuj Meshari ishte një vepër e humbur, një vepër e panjohur. Më 1740, atë e zbuloi në Biblotekën e Propaganda Fides në Romë Gjon Nikollë Kazazi prej Gjakove, aso kohe arqipeshkëv i Shku-
pit. Pas kësaj çështja mbeti përsëri në heshtje edhe për më tepër se një shekull, kur e rizbuloi arbëreshi Pal Skiroi në Biblotekën e Vatikanit në Romë, ku gjendet edhe sot. Me 1929 libri u fotokopjua në tri kopje, njëra nga të cilat gjendet në Biblotekën Kombëtare në Tiranë. Më 1955, me rastin e 400-vjetorit të “Mesharit”, Instituti i shkencave në Tiranë organizoi një sesion shkencor të posaçëm. I ngarkuar nga Instituti, gjuhëtari i njohur Eqrem Çabej përgatit botimin kritik të “Mesharit” në dy vëllime (vëll. i parë Hyrje studimore dhe transliterim; vëll. i dytë fotokopja e origjinalit dhe transkriptim).
Vepra qe bërë gati për shtyp më 1958, por për vështirësi teknike arriti të botohet më 1968 nga Akademia e shkencave e Rumanisë. Në studiumin hyrës te vëll. i pasrë E. Çabej flet gjerë për gjuhën dhe meritat e autorit. “Meshari” i Buzukut ka rëndësi shumë të madhe për historinë gjuhës së shkruar shqipe. për pesë shekuj. Duke krahasuar gjuhën e Buzukut me shqipen e sotme, shkencëtarët vërejnë zhvillime të ndryshme që ka pësyar gjuha shqipe që nga shekulli XVI e deri më sot, si dhe mënyrën sesi mund të ketë ndryshuar ajo që nga ilirishtja e largët dhe prirjet për ndryshime të mundshme në të ardhmen.
16 Javore KOHA
Kulturë
e enjte, 9 janar 2014
Kulturë
e enjte, 9 janar 2014
17 Javore KOHA
Xhamia e Mahallës së Ranës në dokumentat osmanisht të arkivit të Bashkësisë Islame Ulqin (Xhamia e Ibrahim Pashë Shkodrës Bushatlliu) (1)
Dëshmi të reja që heqin dyshimet Ekzistojnë një sërë dokumentash të periudhës pas Osmane që dëshmojnë se xhamia në Mahallën e Ranës është quajtur si Kum apo Kumluk Camii, që në gjuhën shqipe d.m.th. Xhamia e Ranës. Kurse xhamia tjetër e njohur aktualisht me emrin “Xhamia e Ali Pashës” asnjëherë nuk është quajtur me emrin Xhamia e Ranës, por si “Xhamia e Çeshmes së Pashës” apo “Pasa Çesme Camii”, dhe sipas dokumentacionit të këtij arkivi tregohet qartë se figurojnë në të njëjtën kohë si të veçuara të dyja këto xhami me emrat “Xhamia e Ranës” dhe “Xhamia e Pashës së Çeshmes” duke hequr dyshimet ose pretendimet se xhamia e Ali Pashës të jetë quajtur Xhamia e Ranës. Mr. Ali Bardhi
Duke shfletuar Arkivin e Bashkësisë Islame të Ulqinit, të bien në sy shumë dokumenta të ndryshme zyrtare në osmanisht, shumica e të cilëve përfshijnë periudhën e pas vendosjes së sundimit malazez në Ulqin, pasi arkivi i mëparshëm u shkatërrua nga rënia e zjarrit. Nga dokumentacioni që posedojmë, dalin në pah emrat e nëntë xhamive brenda qytetit të Ulqinit, duke filluar me Xhaminë e Kalasë apo Qendrore, Xhaminë e Çeshmes së Pashës apo Paşa Çeşme Camii, Mahallës së Re apo Lamit, ajo e Bregut apo Sukës, Kryepazarit apo Çarşı Başı, Merasë së Poshtme, Namazgjahut, Meterizit dhe në fund Xhaminë e Ranës. Këtë të fundit, në këtë artikull, do ta trajtojmë mbi bazën e disa dokumentave të gjetura në këtë arkiv. Në një artikull të botuar më parë në lidhje me themelet e para të xhamisë në mahallën e Ranës, kemi cekur tri hipotezat e mundshme mbi themelet e para të saj, nga ku kemi bërë një ndërlidhje ndërmjet tyre në mënyrë që të jepet një mendim sa më i përafërt dhe i qëndrueshëm për themelet e para të kësaj xhamie, pasi në ato momente nuk posedonim dokumente të mjaftueshme për të konkluduar më saktësisht mbi të vërtetën e saj. Në atë artikull kemi pohuar se themelet e kësaj xhamie mund të datojnë që në kohën e kontakteve të para me muslimanët apo me osmanët në periudhën e vasalitetit ndaj osmanlive, në kohën e Gjergjit II dhe Ballshës III, gjegjësisht periudhës para rënies përfundimtare të Ulqinit nën sundimin e Osmanlive (1571). Dhe në fund, mbi këto themele, ku si fillim mund të kenë qenë në përmasa më të vogla, dhe më
pas xhamia mund të ketë kulmuar me rindërtimin edhe njëherë të saj nga ana e Ibrahim Pashë Shkodrës-Bushatllive (1797-1809), nga e cila e mori edhe emrin. Thënë ndryshe, themelet e saj mund të kenë datuar shumë më përpara pashasë së Shkodrës, siç edhe flitet, dhe ndërtimin përfundimtar mund ta ketë arritur në kohën e sundimit të tij. Megjithatë, e gjithë kjo mbetet në shkallë hipoteze. Gjithashtu kemi pohuar se deri më tani, për dy hipotezat e para nuk kemi burime të shkruara historike, ndërsa për hipotezën e tretë kemi thënë se posedojmë një dokument nga Arkivi Osman i Kryeministrisë në Stamboll, i cili tregon për ekzistencën e një xhamie në Ulqin, e ndërtuar nga Ibrahim Pashë Shkodra, nga i cili e merr edhe emrin, por se e kemi pasur të vështirë që të konstatojmë me saktësi se kjo xhami të ketë qenë ajo në Ranë. Në këtë kuptim në bazë të dokumentacionit të gjetur në arkiv na rezulton se xhamia e Ranës është ndërtuar nga Ibrahim Pashë Bushatlliu (Në artikullin e botuar në revisten Elif, Podgoricë, viti XIII nr. 69, Prill, 2013. Fq, 63-65, dhe në Koha Javore, Podgoricë, 16 maj dhe 23 maj, 2013, viti X, nr. 566-567, kemi parashtruar tri hipoteza të mundshme rreth themeleve të para dhe ndërtimit të xhamisë në mahallën e Ranës. Hipoteza e tretë është dhënë edhe nga publicisti Mustafa Canka i cili duke ju referuar dokumentit të arkivit-BOA në Stamboll për ekzistencën e xhamisë së Ibrahim Pashë Shkodrës në qytetin e Ulqinit, ka përcaktuar vëndodhjen e saj në Mahallën e Ranës. Shih, Mustafa Canka, Ulqini në Perandorinë Osmane, fq. 175-176,
Ulqin, 2012). Kurse në këtë artikull do të hedhim më shumë dritë mbi emrin dhe ndërtuesin e kësaj xhamie duke ju referuar shumë
dokumentave të Arkivit të Bashkësisë Islame të Ulqinit. Ekzistojnë një sërë dokumentash të periudhës pas Osmane që dëshmojnë
se xhamia në Mahallën e Ranës është quajtur si Kum apo Kumluk Camii, që në gjuhën shqipe d.m.th. Xhamia e Ranës. Kurse xhamia tjetër e njohur ak-
tualisht me emrin “Xhamia e Ali Pashës” asnjëherë nuk është quajtur me emrin Xhamia e Ranës, por si “Xhamia e Çeshmes së Pashës” apo “Paşa Çeşme Camii”, dhe sipas dokumentacionit të këtij arkivi tregohet qartë se figurojnë në të njëjtën kohë si të veçuara të dyja këto xhami me emrat “Xhamia e Ranës” dhe “Xhamia e Pashës së Çeshmes” duke hequr dyshimet ose pretendimet se xhamia e Ali Pashës të jetë quajtur Xhamia e Ranës. Në këtë arkiv ekzistojnë edhe shumë fletë regjistrash ku jepen emrat e fiseve, kryefamiljarët së bashku me numrin e anëtarëve të familjes që banonin në këtë mahallë, edhe që ishin anëtarë të kësaj xhamie, ku edhe këtu del në pah emri i vërtetë i kësaj xhamie si “Xhamia e Ranës”. Po i njëjti emër vërehet edhe në fletëpagesat e pagave të imamit, muezinit, mytevelisë apo në të hyrat dhe shpenzimet tjera që kanë të bëjnë me këtë xhami. Nga këto dokumente del në pah edhe mektebi, vakëfi me të ardhurat e veta, si edhe emrat e disa prej imamëve, muezinëve e mytevelive të saj. Duke iu referuar një dokumenti në osmanisht, të gjetur në Arkivin e Bashkësisë Islame të Ulqinit mbi të hyrat dhe shpenzimet e xhamisë së Ranës për vitin 1330 rumi / 1914, mund të bëhet lidhshmeria me hipotezën e tretë të artikullit të mëparshëm, të cilën e kemi bazuar në një dokument të Arkivit Osman të Kryeministrisë në Stamboll, nga ku kemi thënë se në Ulqin ishte ndërtuar një xhami nga ana e Ibrahim Pashë Shkodës nga i cili e mori edhe emrin, dhe se në shërbim të saj të ketë lënë si vakëf edhe katër magazina në Shkodër. (vijon)
18 Javore KOHA
e enjte, 9 janar 2014
Shëndeti
VIP
Rozmarina mbron sytë!
Farat e lirit pengojnë sëmundjen e zemrës, diabetin, sulmin në tru, kancerin e gjirit, tumorin e prostatës, ulin kolesterinën e keqe. Superhero i ri në ushqimin e shëndetshëm janë farat e lirit. Këto fara të vogla përmbajnë dhjetëra materie ushqyese: omega-3 dhe omega-6 të thartirës yndyrore, vitaminat B1, B2, hekur dhe zink. Farat e lirit përmbajnë sasi të mëdha të fibrave dhe kaliumit. Në mesin e veçorive shëruese të farave të lirit janë edhe pastrimi i sistemit të tretjes, ulja e nivelit të yndyrës (kolesterolit) në gjak, efekti mbrojtës kundër paralizës dhe kancerit, është i dobishëm për memorie, etj.
19 Javore KOHA
Afërdita, tash edhe prezantuese Afërdita Dreshaj pas modelimit dhe muzikës po e sfidon veten edhe në një fushë tjetër, në atë të moderimit. Bukuroshja nga Mali i Zi më herët mbajti kurorën e Miss Kosova Univers 2011 dhe ishte modele për një varg markash të njohura. Më pas ajo vendosi ta provojë veten në muzikë duke sjellë disa hite, si “Komplimin”, “Nëse je burrë” dhe “Super Star”. Por Afërditës nuk i mjafton me kaq, dhe ajo do ta provojë veten edhe si prezantuese në emisionin “A Krasta Show” në Agon Channel. “Është krenari ta fillosh karrierën si prezantuese krah një personaliteti si Adi Krasta. Më ndiqni të shtunën në Agon Channel!”, ka shkruar ajo në profilin e saj në “Twitter”.
Kjo bimë e shkëlqyeshme mediterane, e cila rritet edhe në vise më të ftohta, me përbërjen e saj mbron sytë nga sëmundjet degjenrative. Studimet e reja nga shkencëtarët e “Sanford-Burnham Medical Research Institute”, në Florida, SHBA, zbulojnë se rozmarina, një shkurre që mund të rritet në kopsht apo në një vazo në shtëpi, mund të mbrojë retinën e syve nga shqetësimet apo sëmundjet që mund ta prekin atë, siç është p.sh., shkatërrimi makular. Substanca bimore e acidit karnosik, i cili gjendet edhe tek sherbela, është rezultativ në parandalimin shkatërrimit të retinës së syrit për shkak të toksicitetit që mund të depërtojë brenda saj. Degjenerimi makular është një simptomë që vërehet sidomos me kalimin e moshës dhe që çon në një reduktim gradual të shikimit që mund të shkojë deri në verbëri. Rozmarina, kultivohet si bimë zbukurimi, po ashtu prej kohësh populli e ka përdorur edhe si bimë mjekësore. Ajo, është shumë e efektshme për kurimin e shumë infeksioneve dhe sëmundjeve të ndryshme.
Farat e lirit janë ushqim i ri magjepsës!
e enjte, 9 janar 2014
Simpson: Dashuria nuk mjafton Jessica Simpson mendon se vetëm dashuria nuk është mjaft për të pasur një lidhje të qëndrueshme. Këngëtarja dhe aktorja beson se lidhja e saj me të fejuarin Eric Johnson do të rezultojë e suksesshme, meqenëse krahas dashurisë, ata kanë edhe komunikim shumë të mirë. 33-vjeçarja në vitin 2006 u shkurorëzua nga burri i parë, Nick Lachey, ndërsa ka pasur lidhje të dështuara me këngëtarin John Mayer dhe sportistin Tony Romo. “Kam mësuar se nganjëherë dashuria nuk mjafton. Mund të kesh një shpirt binjak dhe të jesh marrëzisht e dashuruar me atë person, por nuk do të thotë se kjo mjafton”, ka thënë Simpson për revistën Redbook.
20 e enjte, 9 janar 2014
Panoramë
Panoramë
Javore KOHA
“Engjëjt janë larg”, rrëfim për luftën e Kosovës
Valbona Selimllari, fytyra më e bukur e vitit Në fund të çdo viti bëhen sondazhe për të zgjedhur personazhin e vitit apo personin më të lakuar për vitin që lamë pas. Sondazhi origjinal që ka vendosur të bëjë Erjona Shehu, ish-prezantuese e lajmeve në “Top Channel” dhe dermatologe e njohur ka qenë pikërisht ai që ka të bëjë me fytyrën më të bukur. Pjesa më e madhe e atyre që janë përgjigjur kanë zgjedhur pikërisht Valbona Selimllarin. Thuhet shpesh në media që sa më shumë kalojnë vitet, aq më e bukur bëhet Valbona dhe kjo është më se e vërtetë. E kur një dermatologe si Erjona është plotësisht dakord me këtë rezultat nuk na mbetet çfarë të themi tjetër.
“Suus” në Top 20 të këngëve të Eurovizionit Këngëtarja Rona Nishliu e ka nisur Vitin e Ri edhe me një lajm të gëzuar. Ajo ka arritur të kualifikohet me këngën e saj “Suus”, në top 20-shin e këngëve më të mira në historikun e Eurovizionit. Ish- përfaqësuesja e Shqipërisë në Festivalin Evropian të Këngës në vitin 2012, është renditur në pozitën e 18-të, në kuadër të 250 këngëve më të preferuara të fansave të Eurosong-ut. Kënga “Suus” është renditur në këtë pozitë nga Eurovision Song Contest History & Eurovision
Song Contest Radio, pas votimit online përmes faqes së internetit 12points.tv. Vetë këngëtarja përmes faqes së saj në facebook, e ka mirëpritur këtë sukses. “Ju dua! Lajm i bukur për të nisë 2014-a?”, ka shkruar këngëtarja 27-vjeçare nga Mitrovica. Vendin e parë në “Eurovizion Top 250” e ka zënë fituesja e Eurovisionit në vitin 2012, suedezja Loreen me këngën “Euphoria”, ndërsa danezja Emmelie de Forest, e cila fitoi në edicionin e kaluar, ka përfunduar në vendin e 7-të
e enjte, 9 janar 2014
21 Javore KOHA
“Engjëjt janë larg”, filmi më i fundit i regjisorit Gjergj Xhuvani ka qenë dhe prodhimi kinematografik, i cili ka marrë shumë vëmendje gjatë kësaj kohe. Filmi me regji dhe skenar të Xhuvanit përqendrohet te drama kosovare, dhe kjo ka bërë që në kastën e aktorëve të përfshihen edhe artistë nga Kosova, por nuk mungojnë edhe aktorë nga Italia. Në rolet kryesore interpretojnë aktori italian Rinaldo Rocco dhe Teuta Krasniqi. Gjithashtu pjesë e kastit është Fatmir Spahiu dhe shënohet pjesëmarrja e aktorit të njohur shqiptar Ndriçim Xhepa. Filmi i cili është miratuar nga Qendra Kombëtare e Kinematografisë në vitin 2010, përballë problemeve me buxhetin që nuk kanë qenë të pakëta vetëm gjatë muajve të fundit të 2013 arriti të niste xhirimet. Tashmë xhirimet në Kosovë kanë mbaruar dhe zgjatën katër javë, për të vijuar më pas dhe në Bajram Curri dhe Itali për disa ditë. Filmi i cili vjen si një prodhim dramatik, me histori njerëzore, pritet ta ketë premierën vitin që vjen. Historia e filmit “Ëngjët janë larg” zhvillohet në mars të vitit 1999, në Kosovë. Periudha e bombardimeve të NATO-s, shpërngulja masive me karakter etnik të shqiptarëve. Terrori, frika, pasiguria, uria ka pllakosur qytetin e Gjakovës në kufi me Shqipërinë. Ngjarjet e filmit zhvillohen në harkun e 70 ditëve të bombardimeve. Zhanri i filmit është dramatik. Kohëzgjatja e filmit do të jetë 90 minuta.
Hersi Matmuja përfaqëson Shqipërinë në Eurosong Kënga “Zemërimi i një nate” nën interpretim të këngëtares Hersi Matmuja është shpallur fituese e edicionit të 52-të të Festivalit të Këngës në Radio Televizionin Shqiptar. Ajo do ta përfaqësojë Shqipërinë në Eurovision. “Ka qenë festivali i parë që unë e kam shijuar shumë këtë skenë dhe përmes këngës jam përpjekur të dhuroj atë që unë ndjej”, është shprehur fituesja e edicionit të 52-të të Festivalit të Këngës në RTSH. Çmimin e dytë të Festivalit e ka fituar Klodian Kaçani me këngën “Me ty”, ndërsa çmimin e tretë e ka fituar Saimir Braho me këngën e titulluar “Grua”. Juria e festivalit përbëhej nga shtatë anëtarë, emra të njohur të muzikës dhe fjalës si Agim Krajka, Aleksander Lalo, Hajg Zaharian, Petrit Malaj, Xhevahir Spahiu, Eriona Rushiti dhe Bojken Lako.
22 e enjte, 9 janar 2014
Te k n o l o g j i
Fotografia e javës
Javore KOHA
Facebook nuk është më “cool” për të rinjtë
Tinejxherët anekënd botës e kanë bërë Facebook-un rrjetin më të popullarizuar social në botë. Megjithatë, siç thuhet sipas një hulumtimi të ri mbi rrjetet sociale, i cili është financuar nga Bashkimi Evropian, janë tani pikërisht ata që nuk janë më të interesuar ta përdorin Facebook-un. Studiuesi Daniel Miller i University College në Londër thotë se të rinjtë e moshës 16 deri në 18 vjet në Britaninë e Madhe mendojnë se Facebook-u jo vetëm që është në rënie, por është praktikisht “i vdekur dhe i varrosur”, dhe madje për disa prej tyre është e pakëndshme kur atyre iu asociohet lidhja me Facebook. Megjithatë, sipas studimit nuk bëhet fjalë për ndonjë reagim ndaj sulmeve të rrjetit social ndaj jetëve të tyre private apo mbledhjes së mundshme të informacionit në lidhje me përdoruesit. Thjeshtë, Facebook më nuk duket “cool” për të rinjtë. Në raportin e tij, Miller shton se tani janë katër rivalë të rëndësishëm të cilët do ta marrin vëmendjen e Facebook-ut, duke filluar prej konkurrentit të saj kryesor, Twitter apo shërbimeve tjera si Instagram, Snapchat dhe WhatsApp .
Android TV, produkti i ardhshëm për Google Ndërkohë që ofruesit e televizioneve kabllore po përpiqen të ngushtojnë tregun e tyre për të mbajtur konsumatorët sa më shumë të lidhur pas shërbimit që ofrojnë, prodhuesit e televizorëve po punojnë për t’u rritur sa më tepër. Digitimes ka raportuar se shkrirja e grupit të punës së Google TV me ekipin e Android mund të jetë një shenjë që tregon se Google po ndërmerr
një hap të rëndësishëm në tregun e televizorëve. Sipas raportit, suksesi i Chromecast (pajisje e zhvilluar nga Google që lejon përdoruesit të shohin video, të shpërndajnë faqe të shfletuesit Google Chrome ose të hapin në ekranin e televizorit këngët që kanë ruajtur në smartfonët, tabletët ose kompjuterat e tyre) do të gjenerojë më tepër kërkesë për televizorët Android në treg dhe do
të shndërrojë sistemin Android TV një pajisje të rëndësishme për argëtimin në familje për shkak të mundësisë së tij për t’u lidhur me smartfonët. E ardhmja e Apple TV vazhdon të jetë një mister ngacmues, por aktualisht Chromecast renditet në krye të listës së pajisjeve elektronike më të shitura në Amazon. Edhe një herë tjetër Google vazhdon të qëndrojë një hap para në këtë konkurrencë.
„Nëse një fotograf profesionist fotografon të njëjtin objekt që fotografon edhe një person i zakonshëm, ku qëndron ndryshimi„. Nusret gjokaj: stop
e enjte, 9 janar 2014
23 Javore KOHA
„Qesh pak, shiko këtu”
24 e enjte, 9 janar 2014
Mozaik
Mozaik
e enjte, 9 janar 2014
Javore KOHA
25 Javore KOHA
Festat e fundvitit
Kur festojmë së bashku
Dhjetori është muaji ku të gjithë njerëzit anë e mbanë botës dëshirojnë të festojnë që të përmbyllin fundvitin në mënyrat më të mira . Sipas traditës së vendeve përendimore, në fund të çdo viti , zakonisht shkëmbehen dhurata të ndryshme si në mesin e anëtarëve të familjes, apo edhe të shoqërisë,me qëllim që të shprehet mirënjohja dhe konsiderata për njëri -tjetrin.
Haxhi Zeneli
Edhe ne shqiptarët kudo që jemi kemi festuar dhe gjithnjë vazhdojmë të festojmë së bashku festat e fundvitit. Kur merret parasysh e kaluara e jonë se si e festonim dikur atë ia vlenë të përkujtohet e kaluara historike dhe festata e atyre kohërave para më shumë se 30 viteve. U deshën vite të kalonin,që dikujt ti shkojë ndër mend dhe të marrin kurajon që me shpenzimet individuale,të bëjë organizimin e festës së përbashkët të dy qyteteve të cilët ishin të ndara afro njëqind vite , Ulqinit dhe Shkodrës.Për të parën herë u organizua një koncert madhërishëm në mbështetjen profesionale të TV-”Blue Sky”, nga Shkodra ku për të parën herë pas shembjes së” telave me gjëmba “ bëri ribashkimin
e këtyre qyteteve duke tubuar pranë vetes trupën e teatrit profesinal me humoristët dhe këngëtarët më të mirë. Duke iu bashkangjitur edhe këngëtarët e tjerë nga të gjitha trojët shqiptare,në një spektakël madhështor të ashtuquajtur”Sofra Shqipes”, u realizua edicioni i dytë pranë kalasë Ilire përmbi plazhin e vogël të këtij qyteti piktoresk ,në bashkëpunim me hotelin “Mediteran”.Salla e këtij hoteli ishte e mbushur përplotë me adhuruesit e artit shqiptar që kishin ardhur vetëm për një qëllim : për të festuar të gjithë së bashku. Ky eviniment festiv ishte i veçanët ,posaçërisht për ulqinakët dhe shkodranët të cilët bashkarisht u mblodhën për të festuar festat e fundvitit me gazin e barcoletava të humor-
istëve shkodran të shoqëruara me këngët popullore tradicionale të këtyre qyteteve të cilat u interpretuan me mjeshtëri nga këngëtarët e ftuar pranë “Sofres së Shqipes. Po të kthehemi 30 vite më parë kur rrugët në mes Ulqinit dhe Shkodrës ishin “ rrugë të ndaluara “ dhe çdo tentim i kalimit të kufirit ishte rrezikim me jetën apo dënim me burgime groteske .Atherë ishte e paimagjinueshme të organizohet një festim i këtillë vëllazëror.Përsonalisht isha shumë i kënaqur që isha i ftuar nga “ Sofra e Shqipes”që të përfaqësoj diasporën e Amerikës e në veçanti atë të Ulqinit. Ishte kënaqësi e veçantë të jem pjesë e kësaj feste dhe e ndijeva vetën mjaft të privilegjuar që ndod-
hësha në mesin e artistëve shkodran. Këto dy qytete të lashta ilire kanë aq shumë gjëra të përbashkëta sa që ishte e pamundur që të jetonin të ndara për një kohë aq të gjatë. Ulqini dhe Shkodra janë dy qytete të destinuara për njëra tjetrin duke pasur prasysh afërsinë etno-gjeografike,lidhjet familjare, artin,kulturën dhe traditën e përbashkët kombëtare. Fatmirësisht, erdhi koha që përsëri këto dy qytete (Ulqini-Shkodra) të rivendosin marrëdhëniet e veta vëllazërore. Kur ishim fëmijë nuk i shkëputnim sytë nga ekrani televiziv me rastin e programit të Vitit të Ri nga TVSH dhe deri në orët e vona,duke mos i lënë pa e përcjellur humorin e hollë shkodran të atyre viteve që u
bën edhe pjesë e jetës dhe të batutave tona. Mirëpo, shpeshëherë ndodhëte që në vitet e 80-të të mbylleshin perdet e dritareve dhe t’ja ulnim zërin televizionit me qëllim që mos të dëgjohët nga jashtë dhe për këtë të persekutohemi. Megjithatë, situata ndryshoj për së miri dhe sot jemi së bashku në një dhomë me Gëzim Krujën,Besnik Çinarin,Drane Xhajin,Muhamet Çerkinin,Sandrin,Zyliha Milotin etj. Mendova me vehten sa bukur që erdhë kjo ditë që më mos t’i mongojë vëllai-vëllaut dhe m’u kujtuan fjalët e mikut tim të ndjerë këngëtarit të madh nga Gjakova,Esat Bicurrit,të cilin e eliminuan fizikisht forcat paramilitare serbe gjatë luftës në Kosovë i cili për ndarjen e pop-
ullit tonë,shpeshëherë thoshte se “bashkimi kombëtar vjen nëpërmes artit, kultzrës dhe ekonomisë “. Sot shqiptarët festojnë së bashku kudo që janë në Ulqin,Shkodër, Tir anë,Prishtinë,Shkup,Preshevë,Vlorë ,Çameri .Procesi i bashkimit të shqiptarëve përmes artit,kulturës por edhe atij ekonomik, nuk ka të ndalur. Me 8 milionë banorë,shqiptarët në Ballkan janë faktori më i rëndësishëm ekonomik dhe politik. Sa do të jemi në gjendje që ne si popull ta zhvillojmë epokën tonë për bashkimin e mëtëtejshmëm varet në rend të parë prej nesh , por njëkohësisht edhe prej politikës zyrtare të dy shteteve shqiptare. (Autori është këngëtar popullor)
26 e enjte, 9 janar 2014
Mozaik
Mozaik
e enjte, 9 janar 2014
Javore KOHA
27 Javore KOHA
Interneti dhe politika
Demokracia digjitale
Xhemal Ahmeti
Pse? Sepse njeriu është ende fare pak i sqaruar me funksionalitetin real të akumulatorëve virtualë të informacionit. Pariser merr shembull google, e cila funksionuaka në bazë të mostrave ishullore brenda „Big Data“ sferës që do të thotë se megamakinës së kërkimit i mjaftojnë vetëm dhjetë interaksione nga një ordinator i caktuar për të krijuar profilin e interesave, preferencave politike të user-it. Ky sistem, sipas Pariser e sjell digjinautin të sillet rreth vetvetes, e mek atë brenda botës së tij dhe ia konfiskon lirinë e mësimit, zhvillimit. Po kështu vërtikshëm argumenton edhe Jürgen Habermass (Ah Europa: 2008 -162). Sipas doajenit të parafundit të neomarksistëve me kuletë kapitalistësh, interneti vazhdon të zhbëjë „hapësirën e përbashkët të veprimit komunikativ“. Digjitaliteti shpie në personalizimin, fragmentimin dhe atomizimin e shoqërisë deri në fijen e fundit. Pasoja e këtij zhvillimi edhe për Habermass mund të ketë vetëm një finale logjike: çdemokratizimin e shoqërisë. Këta dhe shumë autorë që veprojnë si divizion në formacion brenda paradigmës „antidigital-turn“ madje paralajmërojnë fundin e partive politike, ideologjive pa të cilat nuk do të mbijetuaka as demokracia. E shqiptarët, ç’digjinautësh janë ata, me ç’fore vërdallen ata botës virtuale?
Interneti qenka platformë autopropagandistësh të frustruar, egocentrikësh që kanë asketizuar veten me arrest shtëpiak për t’u indoktrinuar ditë e natë me vetveten. Situatë kjo që sipas politologut Eli Pariser (The filter bubble: 2010) ia suspendon individit mundësinë e mobilitetit; e paaftëson, anonimizon njeriun, ia heq atij të drejtën e të qenit subjekt social dhe e bën të padobishëm për demokracinë. Edhe më ashpër: interneti në kualitetin e tij aktual qenka kanceri i diversitetit, pluralizmit dhe varroska demokracinë se paradënon njeriun me njëdimensionalitet. CYBEROSHQIPET Disa shembuj konkretë e të freskët nga politika: Piktori Edi Rama i shoqëruar nga fotografja e tij personale Jutta Benzenberg funksionalizoi në mënyrë të shkëlqyeshme rrjetet sociale në favor të programit të tij politik. Estetizimi i çdo hapi, veprimi dhe aksioni nëpërmjet fotografive dhe komenteve kuazispontane i dha personalitetit të Ramës profilin e një inovatori, kreativi, transparenti që sugjeronte se edhe politika mund të jetë e bukur dhe etike e jo siç e percepton shumica shqiptare sot „shtetin të jetë imoraliteti i organizuar“ (Nietzsche: UaW-2.1). Në të njëjtin stil veproi edhe partia pseudorevolucionare „Vetëvendosje“, e cila me një dizajn të shkëlqyeshëm, unik dhe imponues populloi facebookun gjatë gjithë periudhës së zgjedhjeve lokale në Kosovë. Pa dilemën edhe më të vogël se këta aktorë politikë përfituan edhe nga performanaca e tyre virtuale. Do të përfitonin ndoshta edhe pak më shumë, nëse popullatës virtuale shqiptare t’i jepej mundësia që të zgjedhin nëpërmjet E-Voting-ut, nga ana tjetër. Mirëpo çdo aktivist i rrjeteve sociale vërejti se taborët polemistë mbetën deri në fund në pozitat politike që përfaqësonin në fillim. Këtu kemi një fakt që përgënjeshtron teorinë e Jürgen Habermas- it dhe Eli Pariser-it: demokracia nuk u dobësua
por u përforcua. Arsyeja: Mediat sociale kësaj radhe i dhanë zë edhe asaj pjese të demosit, e cila para tyre luante rolin e masës së manipuluar (nga ideologjitë dhe partitë) e tash luajti rolin e masës me ndikim në strukturimin politik të vendit. Jo vetëm inteligjencia mediave klasike debatoi për alternativat, mundësitë, kapacitetet dhe opsionet por edhe ata që më herët mezi e botonin ndonjë „letër lexuesish“ në ndonjë gazetë.
Shikuar thellë efektin shqiptar të kësaj radhe madje mund të spekulojmë se neomarksistët ta kenë shqelmuar vetë Marksin sepse sheshazi shihet t’i ketë kapur paranoja e humbjes së monopolit të elitave në trushpërlarjen e masave. VOX DEMOSI DHE PARTITË Këtë shembull konkret shqiptar lehtësisht mund ta krahasojmë me zhvillimet në sferat tjera globale: Jo rrjetet sociale përbëjnë mendimin intelektual por ato klasike si BBC, CNN, NZZ,
FAZ, sepse ato filtrojnë, hulumtojnë dhe krahasojnë në formë profesionale e të përqendruar që digjinautët nuk mund ta bëjnë kurrë, jo për shkak të mungesës së kokave, por për shkak të pamundësisë se seleksionimit brenda xhunglës virtuale. Të fundit, mediat e specializuara, klasike, absorbojnë dhe pasqyrojnë debatet virtuale si vox demosi, bazës, të cilin u nxjerrin në konkurrencë elitave, partive, politikave. Ato pra shpërfaqin „racionalitetin“ apo
„irracionalitetin” digjital të një shoqërie plurale, diverse, një lloj „true-timedemocracy“-ie për të cilën flet studiuesi kanadez Pierre Lévy në veprën e tij „Inteligjenca kolektive - për një antropologji të Cyberspace-it“ (1997). A do të zhduket demokracia me zhdukjen e partive siç supozojnë autorët e antidigital-turn-it? Jo demokracia përforcohet ashtu siç tha edhe pionieri i E-Votingut dhe filozofi çek i mediave Vilém Flusser që në vitet e 70- ta kur bëni eksperimentin QUBE (Question your tube). Partitë nuk do të munden të ekzistojnë kështu siç kanë vepruar deri tani, jo për shkak të internetit, por për shkak se bota postsekulare tashmë ka filluar të ndahet nga epoka e ideologjive, të cilat funksiononin mirë vetëm në kohët kur manipulimi ishte i lehtë (njëdimensional: partitë kapnin masat dhe informonin në sajë të ideologjisëqë përfaqësonin) e diversiteti shtypej ose tjetërsohej në qendrat e organizatave. Aktualisht e rrëmetshëm bota vazhdon të rimobilizohet në dy pole; në atë të skamnorëve që duan mirqënie dhe në atë të të pasurve që duan të mbajnë gjithçka për vete. Luftë kjo që ka më pak ka të bëjë me ideologjitë, idealizmat dhe internetin e më shumë me konkurrencën darwin-iste ndërmjet qenieve të gjalla për çështje ekzistence. Njëjtë si në fillim të historisë njerëzore, vetëm kësaj radhe me internet.
28 e enjte, 9 janar 2014
Kulturë
Javore KOHA
Sport
e enjte, 9 janar 2014
Komuna e Ulqinit ndau çmimet për sportistët dhe klubet më të mira për vitin 2013 Çmimi për klubin më të mirë në sportet individuale i ka takuar Klubit të Karatesë “Champion”, ndërsa klubi më i mirë në sportet kolektive është shpallur Klubi i Hendbollit “Ulqini”.Sportistët më me perspektivë për vitin 2013 janë shpallur karateistët Adonis Markashi dhe Hantije Ibroçi.
29 Javore KOHA
Rrezart Cungu dhe Teuta Ukoshata, sportistët më të mirë
Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” shënoi 23-vjetorin e themelimit
Edhe një vit i suksesshëm
Në fushën e veprimtarisë botuese, gjatë këtij viti me firmën e “Art Club”-it, janë botuar 11 tituj të rinj, ndërkaq katër libra të tjerë gjenden në procesin e shtypit dhe pritet të botohen së shpejti. Krahas kësaj, është realizuar me sukses edhe një edicion i manifestimit “Kalimera Poetike” dhe është mbajtur për të parën herë në Ulqin manifestimi “Ditët e filmit dokumentar dhe të shkurtër shqiptar”. Po ashtu janë organizuar edhe disa përurime të librave dhe shënime të përvjetorëve. Ulqin - Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” shënoi 23-vjetorin e themelimit me një takim pune të anëtarëve të saj, ku u prezantuan rezultatet e arritura gjatë vitit 2013. “Pavarësisht ndihmës së vogël institucionale për kulturën, sidomos në këtë kohë krize, viti që po lëmë pas është vazhdim i punës së deritashme të suksesshme të ‘Art Club’-it për ruajtjen dhe afirmimin e kulturës, letërsisë, artit dhe shkencës shqiptare në Malin e Zi”, thuhet në deklaratën për shtyp të kësaj shoqate. Në fushën e veprimtarisë botuese,
gjatë këtij viti me firmën e “Art Club”it, i cili është botuesi më i madh ndër shqiptarët në Mal të Zi, janë botuar 11 tituj të rinj, ndërkaq katër libra të tjerë gjenden në procesin e shtypit dhe pritet të botohen së shpejti. Krahas kësaj, është realizuar me sukses edhe një edicion i manifestimit “Kalimera Poetike”, duke sjellë në Ulqin emrat më kulmorë të letërsisë shqipe dhe ballkanike, dhe është mbajtur për të parën herë në Ulqin manifestimi “Ditët e filmit dokumentar dhe të shkurtër shqiptar”, ku janë prezantuar të arriturat e fundit në këto gjini të kinemato-
grafisë shqiptare. Po ashtu janë organizuar edhe disa përurime të librave dhe shënime të përvjetorëve. “Art Club” falënderon të gjithë donatorët që e kanë mbështetur në realizimin e projekteve të tij. Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” është themeluar më 28 dhjetor 1990 nga një grup i dalluar i krijuesve të Ulqinit. Ajo është një ndër shoqatat më të vjetra të shoqërisë civile të krijuara në periudhën e pluralizmit, jo vetëm ndër shqiptarët, por në tërë Malin e Zi. (Kohapress)
Ulqin – Tenisti i ri i Klubit të Tenisit “Bellevue”, Rrezart Cungu, dhe futbollistja e Klubit të Futbollit për Femra “Ulqini”, Teuta Ukoshata, janë shpallur sportistët më të mirë të Ulqinit për vitin 2013. Atyre u janë ndarë çmimet në ceremoninë e organizuar nga Sekretariati për Administratë dhe Veprimtari Shoqërore i Komunës së Ulqinit, më 30 dhjetor të vitit të kaluar. Përpos çmimeve për sportistët më të mirë, janë ndarë çmime edhe për klu-
bin më të mirë në sportet individuale, klubin më të mirë në sportet kolektive si dhe sportistët më me perspektivë në komunën e Ulqinit për vitin 2013. Çmimi për klubin më të mirë në sportet individuale i ka takuar Klubit të Karatesë “Champion”, ndërsa klubi më i mirë në sportet kolektive është shpallur Klubi i Hendbollit “Ulqini”. Sportistët më me perspektivë për vitin 2013 janë shpallur karateistët Adonis Markashi dhe Hantije Ibroçi. Në ceremoninë e ndarjes së çmimeve
për sportistët dhe klubet më të mira të Komunës së Ulqinit për vitin 2013, është dhënë edhe mirënjohja për punëtorin më të mirë sportiv. Mirënjohja i është ndarë trajnerit Hajro Çaushi për kontributin e tij gjatë viteve në zhvillimin e basketbollit në Ulqin. Çmimet u janë ndarë sportistëve dhe përfaqësuesve të klubeve më të mira për vitin 2013 nga kryetari i Komunës së Ulqinit, Nazif Cungu, i cili i ka uruar ata që edhe në të ardhmen të vazhdojnë të shënojnë suksese. (Kohapress)
30 e enjte, 9 janar 2014
Sport
Sport
e enjte, 9 janar 2014
Javore KOHA
Portret: Edon Molla, ylli i basketbollit amerikan
31 Javore KOHA
Ëndrra e tij është që të bëhet një lojtar profesionist në NBA ose Evropë. Edoni shpreson që një ditë të përfaqësojë Shqipërinë dhe Kosovën në ekipin kombëtar.
Nderohet nga Nju Jork Jankis dhe Guvernatori i Nju Xhersit Për Koha Javore Ermira Babamusta, Nju Jork
Edon Molla është një figurë e shquar e basketbollit amerikan. Deri tani Edoni ka pasur një karrierë mjaft të suksesshme në sportin e basketbollit. Ka fituar dy kampionate në shtetin e New Jersey-it, dy tituj për Turne të Kampionëve dhe dy kampionate kombëtare të SHBA-së. Në vitin 2012, Edon Molla është përzgjedhur të luajë në “All Stars Game” (në lojën e yjeve), në përfaqësim të New Jersey-it kundër Connecticut-it. Edon Molla dhe ekipi i tij janë nderuar nga Guvernatori i New Jersey-it, Chris Christie, për fitoren e kampionatit të parë kombëtar dhe nga New York Yankees në stadiumin famoz “Yankee” për fitoren e kampionatit të dytë kombëtar. Aktualisht Edon Molla është basketbollist i Divizionit të I-rë në kolegjin “Shën Francis” në New York. Ëndrra e tij është që të ketë një karrierë profesionale në NBA ose Evropë dhe që një ditë të përfaqësojnë ekipin kombëtar shqiptar.
Fëmijëria dhe jeta sportive
Edon Molla ka lindur në mars 1994 në Ulqin, Mal të Zi, dhe ka prindër Xhavit Molla (mësues i sportit) dhe nëna Merita Xharra-Molla (ekonomiste). Babai i Edonit, Xhaviti ka lindur në Ulqin dhe në moshën 14 vjeç u vendos në Gjakovë, Kosovë, për të ndjekur shkollën e mesme. Pastaj në moshën 18-vjeçare u transferua në Prishtinë, për të ndjekur arsimin e lartë në Universitetin e Prishtinës. Nëna e tij, Merita Xharra, ka lindur në qytetin historik të Prizrenit në Kosovë. Në verën e vitit 1989 prindërit e tij u martuan dhe para se të fillonte lufta në Kosovë, ata emigruan në Amerikë, kur Edoni ishte vetëm foshnje, bashkë
me vëllanë Admirin. Të dy djemtë e flasin shumë mirë gjuhën shqipe dhe krenohen me prejardhjen e tyre shqiptare. “Babai im më tregon sa e vështirë është jeta e emigrantit në vend të huaj. Gjithmonë më thotë që duhet punuar shumë dhe se suksesi arrihet me punë dhe respekt. Prindërit më kanë rritur në frymën e traditave shqiptare dhe nuk e harroj prejardhjen time. Krenohem me të. Më frymëzon fakti që shqiptarë të suksesshëm si Lorik Cana, që luan për Lazio të Italisë, zgjodhi të luaj për ekipin e Shqipërisë dhe i tha jo dy ekipeve më të mira, Francës dhe Zvicrës. Dua të paraqes një imazh të mirë të shqiptarëve dhe të influencoj rininë në arritjen e ëndrrave të tyre”, thotë Edon Molla. “Këtu në Nju Jork njerëzit i shohin të rinjtë shqiptarë si tipa të fortë. Edhe trajneri im ma thotë këtë gjë. Prandaj kur luaj nisem me motivacionin për t’ia bërë të ditur botës që shqiptarët janë të aftë, mund të ecin përpara dhe të arrijnë suksesin, ndonëse për të arritur aty kalojnë shumë vështirësi dhe nuk i shfaqin ato. Dua që të gjithë shqiptarët të arrijnë sa më lart dhe të kenë sukses”, shtoi Edoni. Edon Molla u aktivizua në basketboll që kur ishte 5 vjeç dhe luante me vëllain e tij në një park pranë shtëpisë në Brooklyn, New York. Që në atë moshë njihej si lojtar shumë i aftë dhe më i miri duke luajtur me fëmijë më të mëdhenj se ai, me kundërshtarë 17-vjeçarë. “I jam shumë mirënjohës familjes sime që më kanë mbështetur shumë. Babai merrej me futboll, por unë zgjodha basketbollin dhe jam rritur me këtë lojë. Luanim me vëllain deri në mesnatë në park ose në palestër. Kemi
që të shkoja në praktikë dhe në lojëra. Madje shfaqeshim para se palestra të ishte hapur, orë më përpara. Kam mësuar nga mamaja të jem korrekt dhe i përpiktë. Babai më vuri parësore edukimin dhe që të dilja mirë në shkollë. Ma vuri kusht që nëse nuk jam nxënës i mirë me mesatare të lartë nuk mund të luaja basketboll. Prandaj për mua shkolla është e para, pastaj vjen sporti”, thekson Edon Molla.
Suksesi në Shkollë të Mesme: Nderimi nga Guvernatori i New Jersey-it
qenë shumë të bashkuar familjarisht dhe përkrahnim shumë njëri-tjetrin. Vëllai tani ndjek një nga shkollat më të mira, Universitetin e New York-ut për avokati dhe punon shumë”, tregon Edoni. Nëna e Edonit, e inkurajoi atë ta merrte si profesion sportin që Edoni e donte. Në moshën 8-vjeçare e regjistroi Edonin në ekipin e St. Columbia, ku avancoi shumë shpejt. Kur ishte vetëm 13 vjeç luajti në lojën e kampionatit. Edhe pse ekipi humbi lojën, Edoni mori shumë vëmendje nga trajnerë dhe shkolla të mesme që ishin shumë të interesuar për ta rekrutuar. Mori interesim edhe nga mediat ameikane që filluan të shkruajnë për këtë talent të ri. “Nga nëna kam mësuar vlerat dhe etikën e punës. Ajo vetë punon shumë. Nuk kishim makinë dhe me autobusa dhe trena më shoqëronte
Edon Molla ka luajtur në disa prej ligave dhe turneve më prestigjioze të basketbollit si: Hoop Group Elite Camps, Five Star Camp, Nike IS8 League, Nike West 4th League, Rumble in the Bronx Tournament, Naismith Hall of Fame Tournament, Dan Finn Classic, Boast Mobile SNY Invitational Tournament etj. Që nga klasa e 6-të, ai ka udhëtuar në të gjithë Amerikën ku ka luajtur në turne dhe kampe në mbi 30 shtete. Në vitin 2009, Edon Molla vendosi të hyjë në shkollën e mesme mjaft të suksesshme të Shën Antoni, që ka një nga ekipet më të mira të basketbollit të historisë amerikane. Njihet si më prestigjozja dhe më e mira në vend. Në 40 vitet e fundit, trajneri legjendar që udhëheq ekipin, Bob Hurley ka thyer rekordin duke fituar 27 tituj, 13 turne të kampionateve dhe katër kampionate kombëtare, duke pasur shtatë sezone fituese rresht të pathyeshme. Në vitin 2010, trajneri Bob Hurley u emërua dhe emri i tij u shtua në “Hall of Fame” të basketbollit. “Trajneri im Bob Hurley ka pasur kërkesa të larta nga ne lojtarët. Gjithmonë na shtynte që të punonim sa më
shumë dhe të ishim më të mirët. Me të vërtetë është një nga më të mirët, një legjendë e historisë së basketbollit amerikan. Ka qënë i përkryer. Na ka mësuar si të ishim njerëz të mirë në radhë të parë, dhe së dyti basketbollistë të mirë. E vlerësoj shumë përkrahjen dhe mësimet e tij”, shprehet Edon Molla. Edoni ishte shumë i vendosur për të arritur ëndrrën e tij dhe të shkëlqente. Çdo ditë, zgjohej në orën pesë të mëngjesit, udhëtonte dy orë (4 orë gjithsej) duke ndërruar disa trena vetëm për të shkuar në shkollë, nga New Yorku për në New Jersey. Si student dhe basketbollist Edoni cilësohej. “Ajo që më shtynte ishte vendosmëria ime për të qenë më i miri në basketboll. Kam pasur shansin të luaj me konkurrencën më të forte, si Klyes Anderson, (UCLA), Myles Mack (Rutgers) dhe shumë të tjerë që kanë potencial për NBA”, tregon Edoni. Gjatë kohës në shkollën Shën Antoni (St. Anthony), Edoni ka pasur një sukses të madh. Bashkë me ekipin e tij të shkollës ka fituar kampionatin e New Jersey-it, si dhe turneun e titujve të kampionit kombëtar për SHBA-në. Gjatë katër viteve në Shën Antoni ka pasur rekordin 127-5 dhe 66-0 në dy vitet e fundit. Vitin e fundit u zgjodh kapiteni i ekipit, një titull që iu dha nga trajneri legjendar Bob Hurley. Në vitin 2012, Guvernatori i New Jersey-it, Chris Christie ka nderuar Edon Mollën bashkë me ekipin e tij të Shën Antoni për fitoren e kampionatit të parë kombëtar. Po ashtu Edoni dhe ekipi u nderuan nga New York Yankees, në stadiumin famoz “Yankee” për fitoren e kampionatit të dytë kombëtar. Suksesi i Edon Mollës është përmendur nga mediat më prestigjoze
amerikane si CBS 60 Minuta, ABC 2020, TLC Cake Boss, dhe në librin nga Daniel Pasner me titull “Chasin Perfect”.
Karriera në kolegj dhe synimet për të ardhmen
Në vitin 2013, Edon Molla filloi shkollën e lartë të St. Francis ku ndjek dy degë, biznes dhe komunikacion. Aktualisht Edoni luan si basketbollist i Divizionit të Parë, ku përzgjidhen lojtarët më të mirë në këtë divizion. Ky është viti i parë i Edonit dhe ka një rekord 9-5, ku mundi edhe Universitetin e Miamit dhe Oakland. “Po mësohem me jetën e universitetit. Kam një trajner shumë të mirë, Glen Braica dhe me shpresë se do fitojmë turneun me St. Francis”, thotë Edoni. Edon Molla pëlqen dhe respekton sportistë si Kobe Bryant dhe Lorik Cana. Ndjek lojërat e NBA-së, si dhe sportin shqiptar duke përfshirë ekipin e futbollit kombëtar të Shqipërisë dhe Kosovës, si Trepça, Peja, Sigal Prishtina dhe Bashkimi. Ëndrra e tij është që të bëhet një lojtar profesionist në NBA, ose në Evropë. Edoni shpreson që një ditë të përfaqësojë Shqipërinë dhe Kosovën në ekipin kombëtar. “I madhi Gandi ka thënë: fillimisht ata të injorojnë, pastaj të qeshin. Më pas të luftojnë dhe pastaj del fitimtar. Kështu dhe jeta ime. Fillimisht nuk më përfillën dhe qeshnin se isha i vogël dhe luaja me më të mëdhenj se unë. Pastaj më kërkonin që të ishin lojtarë kundërshtarë dhe dola fitues. Unë besoj se nëse je i vendosur në jetë çdo gjë është e mundur. Nëse punon shumë mund t’i arrish qëllimet. Dua që një ditë të luaj për ekipin kombëtar shqiptar dhe të frymëzoj gjeneratën e re për të ndjekur ëndrrat e tyre në sport”, përfundon Edon Molla.
Konkurs
Konkuroni per fotografinĂŤ e javĂŤs