Koha javore 629

Ngjarje Javore

Javore KOHA

ISSN 1800-5969

Podgoricë e enjte, 4 shtator 2014 Viti XIII / Numër 629 Çmimi 0,50

www.kohajavore.co.me

Bashkimi Evropian e do Ballkanin Perëndimor brenda tij

Personalitet i kishës dhe kulturës shqiptare

2

e enjte, 4 shtator 2014

Javore KOHA

Javore KOHA

Javore KOHA

Përmbajtje

Ulqini do të binjakëzohet me qytetin Serik

Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen

e enjte, 4 shtator 2014

3 Javore KOHA

Njeri unikat me zemër të madhe fq 5

fq 16

Diellza e kërkuar në shumë klipe

B. Lewis:

Ku u gabua? fq 6

fq 20

Sophia Loreni nderohet me çmim për arritje jetësore

Gj. Gjonlekaj:

Fanatizmi i klerikëve

Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi

Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002.

Botues: SHAGBG „Pobjeda” Drejtor ekzekutiv: Lav Lajoviq Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Toni Ujkaj (kulturë) Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 078/110-578 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me

Përmbajtje

fq 8

fq 21

F. Camaj:

Një ngjarje e veçantë

Profesionist i përkushtuar dhe humanist i pashoq fq 10

fq 24

Sh. Hasangjekaj:

Manifestimi tradicional “Logu i Vitojës”

Studim monografik meritor fq 14

fq 28

Ne hap me Kohen

4 Javore KOHA

Ngjarje javore

e enjte, 4 shtator 2014

Ngjarje javore

e enjte, 4 shtator 2014

Delegacioni i Komunës së Ulqinit në vizitë pune në Turqi

5 Javore KOHA

Të enjten u mbajt Samiti i Berlinit

Bashkimi Evropian e do Ballkanin Perëndimor brenda tij Kancelarja gjermane, Angela Merkel, dhe zyrtarët e lartë të Bashkimit Evropian, u kanë bërë thirrje në Samitin e Berlinit vendeve të Ballkanit Perëndimor, që të lëvizin fuqishëm përpara me reforma të thella ekonomike dhe politike, me të cilat do të shtoheshin gjasat e tyre për pranim në BE. Në takimin njëditësh të mbajtur të enjten, morën pjesë zyrtarët e lartë të Malit të Zi, Shqipërisë, Kosovës, Maqedonisë, Serbisë, Bosnjë e Hercegovinës, dhe Sllovenisë e Kroacisë, që tashmë janë anëtare të BE-së.

Në fokus të Samitit në Berlin kanë qenë integrimet evroatlantike të Ballkanit Perëndimor si dhe projektet e përbashkëta që do të çonin drejt rimëkëmbjes ekonomike më dinamike të rajonit.

Në konferencën e përbashkët për media të zhvilluar nga kancelarja gjermane, Angela Merkel, kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, dhe kryetari i Komisionit Evropian, Jose Manuel Barroso, u tha se përfaqësuesit e palëve pjesëmarrëse në Samitin e Berlinit dhanë mesazh të përbashkët për integrim sa më të shpejtë të Ballkanit Perëndimor në BE dhe se Samiti i Berlinit do të shërbejë për të motivuar shtetet e Ballkanit Perëndimor që t’i intensifikojnë marrëdhëniet në mes tyre.

Kancelarja Merkel është shprehur e përkushtuar se Gjermania do të jetë garantuese dhe mbështetëse e projekteve që do të zhvillohen në rajon.

Ajo tha se fillimi i zbatimit të projekteve të infrastrukturës që lidhin këto shtete, do të përmirësojnë dhe shpeshtojnë raportet në mes të udhëheqësve të tyre.

“Ne dëshirojmë që Ballkani Perëndimor të integrohet në Bashkim Evropian. Sigurisht që Gjermania do të angazhohet në këtë aspekt. Sidomos që projektet e infrastruk-

turës të përmirësojnë kontaktet në mes të shteteve”, ka thënë Merkel.

Kryeministri i Shqipërisë, njëherit kryesuesi i shteteve të rajonit në këtë samit, Edi Rama, ka thënë se ndjehet optimist për bashkëpunimin rajonal dhe gatishmërinë e Ballkanit Perëndimor për të nxitur reformat për integrim.

“Të gjithë liderët e rajonit besojmë se dëshira e lidershipit gjerman, është një garanci se konferenca e sotme nuk është fundi, por fillimi i një bashkëpunimi në mes të Ballkanit Perëndimor dhe BE-së”, ka theksuar ai.

Ndërsa, kryetari i Komisionit Evropian, Jose Manuel Barroso, tha se objektivi i tyre është që t’i shohin vendet e Ballkanit Perëndimor në BE. Ai premtoi që KE do të ndihmojë rajonin me 12 miliardë euro.

“Gati 12 miliardë ndihmë është parashikuar për periudhën 2014- 2020, dy miliardë prej të cilave për projekte rajonale”, është shprehur Barroso.

Analistët politikë vlerësojnë se në Samitin e Berlinit Bashkimi Evropian u ka rikonfirmuar vendeve të Ballkanit Perëndimor se rruga për në BE kalon përmes luftimit të krimit të organizuar dhe korrupsionit.

(Kohapress)

Ulqini do të binjakëzohet me qytetin Serik Një delegacion i Komunës së Ulqinit, në krye me kryetarin Fatmir Gjeka, po qëndron nga dita e martë në vizitë pune në qytetin Serik të Antalyas në Turqi.

Gjatë vizitës pesëditore delegacioni nga Ulqini do të pritet nga kryetari i Komunës së Serikut, prof. dr. Ramazan Çalik, guvernatori i distriktit të

Serikut Erol Rutemoglu, guvernatori i Antalyas, Selahattin Ozturk etj.

Kryetari i Komunës së Ulqinit dhe ai i Serikut, do të nënshkruajnë protokollin e binjakëzimit ndërmjet këtyre dy qyteteve. Në këtë ceremoni do të marrë pjesë edhe ministri aktual për Çështjet Evropiane në Qeverinë e Turqisë, Mevlut Çaushoglu,

i cili pritet që së shpejti të drejtojë diplomacinë turke.

Përpos vizitave të shumta, delegacioni i Komunës së Ulqinit do të takohet edhe me investitorë në fushën e turizmit, të cilëve do t’u prezantojë Ulqinin dhe mundësitë e investimit në këtë qytet.

(Kohapress)

Në vend të Tonin Becit

Ernal Filo, ambasador i ri i Republikës së Shqipërisë Podgoricë – Ambasador i ri i Republikës së Shqipërisë në Mal të Zi do të jetë Ernal Filo, i cili deri tani ka shërbyer si zëvendës ambasador në Ambasadën e Shqipërisë në Beograd.

Ai do të zëvendësojë ambasadorin e deritashëm Tonin Beci, që ka qenë për gjashtë

vjet në krye të Ambasadës së Shqipërisë në Mal të Zi. Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bujar Nishani, në bazë të propozimit të kryeministrit Edi Rama, ka dekretuar kohë më parë emërimin e Filos në detyrën e ambasadorit

të Jashtëzakonshëm dhe Fuqiplotë të Republikës së Shqipërisë në Republikën e Malit të Zi. Para se të fillojë detyrën e re, Filo pritet të marrë agremanin nga shteti i Malit të Zi. (Kohapress)

6

e enjte, 4 shtator 2014

( 1) c i t n a l t a The

Javore KOHA

Vështrime & Opinione

Vështrime & Opinione

Ku u gabua?

I parë nga të gjitha standardet e botës moderne, nga zhvillimi ekonomik, niveli i edukimit apo arritjet shkencore, qytetërimi islam, dikur i fuqishëm, sot ka mbetur shumë prapa. Mjaft njerëz në Lindjen e Mesme ia hedhin fajin faktorëve të jashtëm. Por problemet e botës muslimane përgjithësisht kanë në bazën e tyre një arësye të thjeshtë: mungesën e lirisë Bernard Lewis

Gjatë shekullit të 20, u bë e qartë se në Lindjen e Mesme, në fakt në të gjitha vendet ku sundon Islami, gjërat kishin shkuar shumë keq. Krahasuar me Krishtërimin, rivalin e tij qindravjeçar, bota e Islamit ishte dobësuar, kishte rënë në varfëri dhe injorancë. Perëndimi kishte dalë në vend të parë dhe dominimi i tij ishte i dukshëm. Ai ishte shtrirë në çdo aspekt të jetës publike të muslimanëve, madje çka ishte më e dhimbshme, kishte hyrë edhe në jetën e tyre private.

Ithtarët e modernizimit me reformë apo me revolucion të botës islame i përqendruan përpjekjet në tre aspekte: ushtarake, ekonomike dhe politike. Por rezultati ishte zhgënjyes, për të thënë më të paktën. Përpjekjet për të arritur fitore me ushtri moderne sollën një sërë disfatash të hidhura. Edhe përpjekjet për zhvillim ekonomik nuk patën sukses.

Në disa vende ato çuan në ekonomi të varfëra dhe të korruptuara, që vareshin te ndihmat e huaja. Në disa vende të tjera sollën varësinë te nafta si burimi i tyre i vetëm. Madje edhe nafta e tyre nxirrej me anë të shkencës perëndimore dhe shfrytëzohej nga industria perëndimore. Herët a vonë, ajo është e destinuar të shterrojë ose ndoshta të anashkalohet nga përdoruesit e energjisë, tani që komuniteti ndërkombëtar po e kupton gjithnjë e më tepër ndotjen që ajo i sjell tokës, detit dhe ajrit gjatë përdorimit ose transportit, po e kupton se nafta e

lë ekonominë botërore në mëshirë të një klike autokratësh kapriçozë. Më e keqja e të gjithave janë rezultatet politike: përpjekjet e gjata për liri kanë lënë në Lindjen e Mesme një sërë tiranish mjerane, duke filluar nga autokracitë tradicionale e deri te diktaturat, të cilat janë moderne vetëm në aparatin e tyre të shtypjes dhe të indoktrinimit.

Për shërimin e gjendjes u provuan formula të ndryshme: armatime dhe uzina, shkolla dhe parlamente, por asnjëra nuk dha rezultatin e dëshiruar. Aty-këtu ato çuan në ndonjë zbutje të problemeve dhe për disa elementë të kufizuar të popullatës sollën ndonjë përfitim. Por ato nuk e ndreqën, madje as që e frenuan

disbalancën në rritje mes Islamit dhe botës perëndimore.

Dhe kjo nuk ishte e gjitha. Muslimanët ndiheshin keq që, pas shumë shekujsh pasurie dhe fuqie, ishin bërë të varfër e të dobët, që kishin humbur pozitën udhëheqëse, të cilën e konsideronin si të drejtën e tyre dhe që kishin përfunduar në rolin e ndjekësve të Perëndimit. Por shekulli i 20, sidomos gjysma e tij e dytë, u solli një poshtërim të mëtejshëm, kur ata e kuptuan se nuk ishin më as në radhët e para të këtyre ndjekësve, por po mbeteshin prapa në sërën e gjatë të vendeve që po modernizoheshin sipas shembullit të Perëndimit, sidomos atyre në Azinë Lindore. Ngritja e Japonisë

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

ishte një inkurajim por edhe një qortim.

Ngritja e mëvonshme e fuqive të tjera ekonomike aziatike solli vetëm qortim.

Trashëgimtarët krenarë të qytetërimeve të lashta ishin mësuar tashmë të paguanin firma perëndimore për të realizuar gjëra që teknikët dhe kontraktorët e tyre nuk i bënin dot. Sundimtarët dhe biznesmenët e Lindjes së Mesme e panë tani të udhës të ftonin kontraktorë dhe teknikë nga Koreja, e cila vetëm pak dekada më parë kishte dalë nga sundimi kolonial japonez. Nuk është mirë të ndjekësh dikë nga pas, por është shumë më keq kur e ndjek duke çaluar.

I parë nga të gjitha standardet e botës moderne, siç janë zhvillimi ekonomik,

krijimi i vendeve të punës, niveli i shkollimit, arritjet në edukim dhe shkencë, liria politike dhe respekti për të drejtat e njeriut, ky qytetërim dikur i fuqishëm, tani ka rënë mjaft poshtë.

“Kush na e bëri këtë?” është reagimi më i natyrshëm i njerëzve kur punët nuk shkojnë mirë. Këtë pyetje e kanë bërë dhe e bëjnë shumë njerëz në Lindjen e Mesme. Zakonisht është më e lehtë t’ua hedhësh fajin të tjerëve për hallet e tua. Për një kohë të gjatë, fajtorët më të zakonshëm ishin mongolët. Pushtimeve mongole të shekullit të 13 u hidhej faji për shkatërrimin e fuqisë dhe të qytetërimit islam si dhe për dobësinë dhe stanjacionin që pasoi. Por pas një farë kohe, historianët, muslimanët dhe të tjerët kuptuan se ky argument kishte dy të meta: Së pari, disa nga arritjet më të mëdha kulturore të Islamit, sidomos në Iran, erdhën pas dhe jo para pushtimeve mongole. Së dyti, një fakt më i vështirë për t’u pranuar, por i pamohueshëm ishte se mongolët përmbysën një perandori, e cila tashmë ishte e dobësuar për vdekje; përndryshe është e vështirë të kuptosh se si perandoria dikur e fuqishme e kalifëve mund të kapitullonte përpara një hordhie kalorësish endacakë që vinin nga stepat e Azisë Lindore.

Rritja e nacionalizmit, që në vetvete ishte importuar nga Europa, solli perceptime të reja. Arabët mund t’ua hidhnin fajin për problemet e tyre turqve, që i kishin mbajtur nën sundim prej shekujsh. Nga ana e tyre, turqit mund t’ua hidhnin fajin për stanjacionin e qytetërimit të tyre peshës së vdekur të së kaluarës arabe, në të cilën kishin mbetur të paralizuara energjitë krijuese të popullit turk. Persët mund t’ia hidhnin fajin për humbjen e lavdisë së tyre të lashtë arabëve, turqve dhe pjesërisht mongolëve.

Në shekujt e 19 dhe 20, dominimi britanik dhe francez në një pjesë të mirë të botës arabe solli një element të ri dhe të pëlqyeshëm ku mund të kërkohej faji: imperializmin perëndimor. Në Lindjen e Mesme ka patur mjaft arsye ku mund të bazohej një akuzë e tillë. Dominimi politik perëndimor, depërtimi ekonomik i Perëndimit dhe sidomos ndikimi i tij kulturor, që ishte më i gjatë, më i thellë dhe më tinzar se gjithçka tjetër, ia ndryshuan faqen rajonit dhe transformuan jetën e popujve të tij. Ky element u solli atyre drejtime të reja, zgjoi shpresa dhe

e enjte, 4 shtator 2014

7 Javore KOHA

shqetësime të reja, krijoi rreziqe dhe pritshmëri të reja, të papara në të kaluarën e tyre kulturore.

Por dominimi anglo-francez ishte relativisht i shkurtër dhe mori fund gjysmë shekulli më parë, ndërkohë që tatëpjeta e Islamit kishte filluar shumë kohë më parë dhe vazhdoi parreshtur pas kësaj.

Në mënyrë të pashmangshme, roli prej fajtori që u atribuohej britanikëve dhe francezëve u zëvendësua nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, krahas aspekteve të tjera të lidershipit perëndimor.

Përpjekja për ta transferuar fajin tek Amerika ka fituar mbështetje të konsiderueshme, por, për arsye të ngjashme, nuk është bindëse edhe sot e kësaj dite. Sundimi anglo-francez dhe ndikimi amerikan, ashtu si edhe pushtimet mongole, ishin pasojë dhe jo shkak i dobësive të brendshme të shteteve dhe shoqërive të Lindjes së Mesme. Disa vëzhgues, brenda dhe jashtë rajonit, kanë vënë në dukje se ka patur diferenca në zhvillimin post-kolonial të ish zotërimeve britanike, për shembull mes Adenit në Lindjen e Mesme dhe Singaporit apo Hong Kongut, ose mes viseve të ndryshme që dikur ishin pjesë e Perandorisë Britanike në Indi.

Një tjetër element europian në këtë debat është anti-semitizmi dhe hedhja e fajit hebrejve për të gjitha problemet.

Hebrejtë, në shoqëritë islamike tradicionale kanë provuar kufizimet normale dhe rreziqet e herëpashershme që sjell statusi i të qenit pakicë. Para lindjes dhe përhapjes së tolerancës perëndimore në shekujt e 17 dhe 18, ata jetonin më mirë nën regjimet muslimane se në ato të krishtera, në aspektet më të rëndësishme. Me përjashtime të rralla, aty ku në traditën islame ekzistonin paragjykime armiqësore ndaj hebrejve, përgjithësisht shoqëritë islame ushqenin më tepër përbuzje dhe mospërfillje se sa dyshime apo fiksime kundër tyre. Prandaj, ngjarjet e vitit 1948, dështimi i përpjekjeve për të penguar krijimin e shtetit të Izraelit, u pritën me tronditje. Siç vinin në dukje disa autorë të asaj kohe, të mundeshe nga fuqitë e mëdha imperialiste të Perëndimit ishte poshtëruese; të pësoje të njëjtin fat në duart e një bande të përbuzur hebrejsh ishte e padurueshme. Anti-semitizmi dhe imazhi i tij për hebrejtë si një monstër e ligë që thur vazhdimisht plane të fshehta, u kthyen në një antidotë për të qetësuar dhembjen.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

8 Javore KOHA

Opinione & Vështrime

e enjte, 4 shtator 2014

Opinione & Vështrime

Feja dhe terrorizmi (2)

Fanatizmi i klerikëve Për Koha Javore

Gjekë Gjonlekaj/New York

Burimet informative britanike thonë se në ato luftëra po marrin pjesë më shumë se 300 shqiptarë. Ky është numër tepër i madh për nje popull kaq te vogël.

Bëhet pyetja pse shkuan shqiptarët atje dhe kush i ka frymëzuar? Gjenerata ime dhe gjeneratat tjera të nxënsëve dhe studentëve shqiptare të Kosovës të viteve 60’ e 70’ ishim edukuar në frymën kombëtare për lirinë dhe pavaresinë e Kosovës. Brezi ynë u edukua në frymën e dashurisë për tokën shqiptare për gjuhen shqipe, për flamurin kombëtar, për Skenderbeun dhe për të gjithë ata që luftuan për lirinë dhe bashkim kombëtar. Ata profesorë ishin humanist e patriot, ishin evropian dhe të qytetëruar. Të gjitha frymëzimet kombëtare i morem prej tyre dhe prej elites intelektuale të Shqipëris. Ata nuk bënin indoktrinime fetare siç bëjnë sot hoxhallarët fanatik. Ata nuk folen kurrë me gjuhën e urrejtjes dhe të vrasjes. Ata na mësuan për qëndresë kombëtare, ashtu siç kishin bërë popujt tjerë në robëri. Ata nuk folen kurrë për terrorizëm e krime monstruoze siç bëjnë xhihadistet shqiptarë sot në Al Queda dhe në ISIS. Në këtë Universitetet të kalibrit evropian në këtë çerdhe të shejtë të arsimit lindi pavarësia e Kosovës. Aty kishin mësuar Jakup Krasniqi dhe shokët e shoqet e tij.

Ushtria Çlirimtare e Kosovës quhet çlirimtare sepse nuk ishte indoktrinuar nga fanatikë fetar terrorist të çmendur dhe pikërisht për këtë Kosova e fitoi lirinë e pavarësinë. Studentët e atëhershëm të Universitetit të Prishtinës në bashkëpunim me popullin shqiptarë realizuan ëndrrën shekullore të atij populli heroik e fisnik. Është mëkat kur sot djemtë të Kosovës dhe të viseve tjera shkojnë e vriten për ideologjitë barbare të Kalifatit Islamik dhe të Abu Kan al Bagdadit. Të vjen keq sepse ata janë viktimë e shumë klerikeve fanatik ekstremist të Kosovës te cilët u panë per 30 ditë në të gjitha kanalet televizive shqiptare gjoja

Në qendër të vëmendjes botërore janë arrestimet në Kosovë. Zyrat e Sigurimit njoftuan për arrestimin e 42 shqiptarëve, pastaj për vrasjen e 16 të tjerëve në luftën e Sirisë dhe të Irakut

për agjërim. Një prej kanaleve televizive te Kosovës për çështje fetare islamike ishte tepër i shëmtuar dhe shqiptarët e Amerikës kërkuan anulimin e tij.. Bëhet pyetja pse kaq shumë kanale fetare islamike dhe kush i financon ato? Në Shtetet e Bashkuara jetojnë 75 milione amerikanë të fesë katolike..Ata kanë vetem një kanal televiziv për çështje fetare. Pse e gjithë kjo propaganda fetare islamike në tokat shqiptare? Ata klerikë Rasputina, të shëmtuar e barbar, me uniformë karnevalesh po e indoktrinojnë rininë e shkret. Kështu kishte vepruar kryetari i një sekti fetar amerikan David Koresh ne Waco të Texasit ne prill të vitit 1993. Një pjesë e madhe e hoxhallarëve të Kosovës dhe të viseve tjera shqiptare u edukuan në shkolla fe-

tare arabo-turke antikristiane dhe antiamerikane. Shokët e tyre ne Irak dhe në Siri po terrorizojnë pakicat e ndryshme fetare e veçanarisht të krishterëve. Kalifati Islamik kërkon nga malësoret e krishter synetin. Natyrisht se edhe tuqit kishin përdorur metoda të tilla çnjerëzore kundër të krishterëve shqiptare në jug dhe në veri të Shqipërisë.

T’i kujtojmë për një çast bijat e Sulit dhe të malësive shqiptare. Për fatëkqesinë tonë kombëtare historinë po e shkruajnë disa pleqë të matufosur që u kanë ra trutë ne qafë. Ky fudullek i tyre dhe i politikes djallëzore u pa në 100-vjetorin e Pavarësise së Shqipërisë. Këta burra e festuan 100-vjetorin e pavarësisë së Shqiperisë, duke sharë Evropen e jo Turqinë e cila e kishte pushtuar e rrënu-

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

ar Shqiperinë për 5 shekuj, dhe më në fund e kishte lënë popullin shqiptar në mëshirën e Rusisë dhe vendeve sllave te Ballkanit. Kjo që ndodhë sot në Kosovë dhe në tokat tjera shqiptare është turpi më i madh në historinë e kombit tonë.

Pushtimet e huaja ose diktaturat e vendit ishin te diktuara nga fuqitë e mëdha.

Si shpjegohet fakti që sot djemtë shqiptar mundësisht edhe ndonjë vajzë është radhitur në grupime terroriste antiamerikane me Al Qaiden dhe ISIS-in.

Ato janë organizatat më antiamerikane në botë. Hoxhallaret ekstremist shqiptarë e dijnë këtë të vërtetë nga kolegët e tyre të vendeve arabe. Këta flliqana do të thoshte Ramush Haradinaj janë edukuar në frymen antiamerikane. Xhamitë e tyre të improvizuara janë çerdhe

ekstremizmi e terrorizmi janë bunkere për ”veze gjarpëri” do të thoshte Ismail Kadare. Këta përbindesha të shkretirave arabe mund të kthehen nesër si bumerang në tokat shqiptare për një luftë civile. Këta krokodila duan të ndryshojnë edhe fizionominë e popullit tonë. Ata duan ta mbulojnë fytyren e gruas shqiptare. O taliban të mjerë fytyra e gruas është si drita e diellit dhe nuk mbulohet. Grate shqiptare sidomos ato te Kosovës janë shumë të shqetësuara për çmenduritë e tyre dhe po reagojnë kundër këtyre dukurive..Vallë si e ndjejnë veten politikanët shqiptarë para amerikanëve dhe përendimorëve për këto veprime. Kryeministri i Kosovës Hashim Thaçi i kishte premtuar Presidentit George W. Bush gjatë një pritjeje shumë miqësore në Shtëpinë e Bardhë, se Kosova nuk do të lejojë kurrë veprimtari terroriste. Zoti Thaçi e kishte bërë këtë premtim në atë pritjen të jashtzakonshme ulur në karrikë nën portretin e famshëm të George Washingtonit.

Për shqiptaro-amerikanet e vërtetë ky ishte një lajm shumë i mirë. Dashamiret e Kosovës dhe të Amerikes u gëzuan shumë për këtë deklaratë. Zoti Thaçi ju i keni deklaruar gazetes “The New York Times” se aspironi titullin burr-shteti.

Por kusht per t’u quajt burr-shteti është mbajtja e fjalës. Mbase nuk keni harruar se këtë zotim e keni bërë në Shtëpi të Bardhë para George W. Bush nën portretin madhështor të George Washingtonit. Ju zoti Kryeminister dhe populli shqiptar i Kosovës e di shumë mirë se ishin vendet e krishtera përendimore ato që u gjeten pranë Kosovës në ditët më të vështira. Aleanca e krishtere e NATO-ishte pranë popullit shqiptarë dhe UÇK-ës gjatë luftës në Kosovë. Ato ditë nuk u dëgjua zëri i klerikeve arabe e turqë dhe asnjë lutje nëpër xhamitë ose teqet arabo-turke për shpëtimin e Kosovës, siç bëri Selia e Shejtë Ditën e Pashkëve me 7 prill të vitit 1999, kur Gjon Pal i Dytë para qindra mijëra besimtaresh në Sheshin e Shën Pjetrit bënte thirrje për shpëtimin e Kosovës.

Thirrja e Atit të Shejtë për shpëtimin e Kosovës u transmetua anë e mban botës. Ate ditë të gjitha kishat katolike të Shteteve të Bashkuara thanë meshe e lutje për shpetimin e Kosovës. Atë ditë Presidenti i Shqiperisë Rexhep Mejdani i bëri thirrje opinionit botëror për shpëtimin e popullit shqiptar duke e theksuar në menyrë të veçantë se është populli

e enjte, 4 shtator 2014

9 Javore KOHA

i Nënës Terezë. Thirrjet e Presidentit të Shqiperisë u transmetuan disa herë në kanalin televiziv CNN. Nostalgjitë fetare shumë herë janë të pakuptueshme. Per shembull kurrë nuk kam takuar djal shqiptar të fesë islame nga Kosova me emërin Gjergj që do të ishte emër për dashurinë e Gjergj Kastriot Skenderbeut. Takoj vazhdimisht djem shqiptar nga Kosova dhe viset tjera shqiptare me emërin Naser. Pse Naser? Per dashurinë e arabit mysliman Abdel Gemal Naseri të Egjiptit. Kurrë nuk kam takuar vajzë shqiptare myslimane me emërin Tereze.

Pse? Emëri i pagëzimit i Gjergj Fishtes ishte Zef, por kur u shugurua meshtar me dëshiren e tij e mori emërin Gjergj për dashurinë dhe respektin e Gjergj Kastriot Skenderbeut. Për të gjitha këto që ndodhin sot e kane fajin kryesor hoxhallaret e vendit dhe misionaret turqë e arabë. Pesqind vjet robëri nuk ishin pak, por ekziston një frikë e madhe ndërkombëtare se ata mund te kthehen përsëri në tokat tona shqiptare ne Ballkan. Gazeta “The Wall Street Journal” javën e kaluar botoi një editorial me titull” Erdogani - Sulltan i Ri i Turqisë”. Kjo gazetë e madhe amerikane e kupton mirë qëllimin e tij dhe për këtë redaksia i dha Erdoganit këtë titull. Televizioni “Teuta” i Ulqinit transmetoi kohë më parë një kronikë në lidhje me disa financime të Arabisë Saudite dhe Turqisë për studime të kultures islamike në këtë qytet të sterlasht ilir. Bëhet pyetja pse ata japin fonde vetëm për kulturen islamike e jo per kulturen ilire ose para ilire ose edhe arbërore. Ata kanë të drejtë të kërkojnë edhe zhdukjen totale të kultures iliro-arbërore, por fajin kryesor për këtë e kanë udhëheqësit shqiptarë të Ulqinit që i pranojnë këto dhurata antishqiptare. Në një vepër historike të Ruzhdi Ushakut shkruan se Ulqini është qyteti më i vjetër ilir dhe kultura e Ulqinit nuk fillon me ardhjen e turqëve.

Eqrem Çabeu thotë se Ulqini është fjalë ilirishte-ulku. Në qoftë se turqit e arabet i ripushtojnë edhe një herë tokat shqiptare bashkimi me Evropen do të jetë i vështire e mbase dhe i pamundur. Thirrjet jo shqiptare të Naim Tërnaves: “Bismilah, Rrrahman e Rrahim” nuk i kupton Evropa. Thirrjet shqiptare e sidomos alfabeti i gjuhes shqipe do të mirëpriten në Evropë. Shqiptaret mund të hyjnë në Evropë me identitetin dhe kulturën e tyre e jo me gjuhën arabo-turke.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

10 Javore KOHA

In Memoriam

e enjte, 4 shtator 2014

In Memoriam

e enjte, 4 shtator 2014

11 Javore KOHA

In Memoriam: dr. Lukë Gjokaj

Profesionist i përkushtuar dhe humanist i pashoq Shtëpia e tij shndërrohet në ordinancë të vërtetë, ku dr. Luka u ofroi shërbime shëndetësore të rinjve e të vjetërve, grave e fëmijëve, punëtorit e shtegtarit, të varfrit dhe të pasurit, me një fjalë të gjithëve që kishin nevojë, në çdo kohë të ditës dhe të natës, me pagesë simbolike, por më shumë pa kurrfarë shpërblimi Fran Camaj

Vdiq Dr. Luka, mjeku i Malësisë e humanisti i pashoq. Ky lajm i zi dhe i papritur, të cilit askush nuk donte t’i besonte, u përhap me shpejtësi rrufeje në gjithë Malësinë, ngriu zemrat dhe përloti sytë e çdo malësori që e njihte atë. E kush nuk e njihte Lukë Doktorin, siç e quanim ndryshe shumë nga ne? U përhap ky lajm i hidhur edhe në Kosovën trime, ku i kaloi vitet më të bukura të fëmijërisë dhe të rinisë së vet dhe përloti sytë e shumë kosovarëve, shokë të shkollës dhe të studimeve; të shumë banorëve të qytetit të Klinës me rrethinë, të cilëve vite me radhë u ofroi shërbime mjekësore; të qindra kosovarëve refugjatë e punëtorë krahu, që kërkonin strehim në Malësinë tonë në ditët e luftës së tyre për jetë a vdekje, ose kërkonin punë për të fituar një kafshatë bukë për veten dhe më të dashurit e tyre, të cilëve u ofroi ditë e natë shërbim mjekësor, pa asnjë shpërblim material. Shpërblimi më i madh për Dr. Lukën ishte kur arrinte t’ia shpëtonte ose t’ia vazhdojë jetën njeriut, e raste të tilla ka pasur shumë gjatë karrierës së tij punuese. U prit ky lajm me dhimbje e hidhërim të veçantë në diasporën shqiptare në Amerikë, ku ndodhet dy e tretat e Malësisë, gjegjësisht dy të tretat

e malësorëve. Ky fakt e ka munduar atë ditë e natë, sidomos kur shihte se para syve tanë fshatrat e Malësisë po boshatisen dhe po mbeten shkretë. Edhe atje kur shkonte, nuk rrinte duarkryq, por punonte me përkushtim të madh, siç ka vepruar kurdo dhe kudo që ka ndodhur, në misionin e tij të shenjtë, në shërbim të njerëzve, gjithmonë duke i mbetur besnik betimit të Hipokratit.

Dr. Lukë Gjokaj ka lindur para 64 vjetësh në fshatin Muzheçk të Trieshit. Në moshën katër-pesë vjeçare, së bashku me prindërit e vet dhe familjarët e tjerë, u vendos në fshatin Sukruq, ku kaloi një pjesë të mirë të jetzës. Shkollën fillore e kreu në Vuksanlekaj, gjegjësisht në Tuz, kurse gjimnazin në Gjakovë. Si në shkollën fillore, ashtu edhe atë të mesmen, u dallua ndër nxënësit më të mirë, me ç’ gjë krijoi parakushte të volitshme për regjistrim në çdo fakultet që do të dëshironte. Por ai u përcaktua për atë që i flinte në zemër, për atë që kishte afinitet dhe për atë profesion për të cilin kishte më së shumti nevojë Malësia.

U regjistrua në Fakultetin e Mjekësisë të Universitetit të Prishtinës, që ishte hapur vetëm një vit më parë. Edhe aty u dallua ndër studentët më të mirë të gjeneratës. Pas diplomimit, në afat

rekord, kreu stazhin e praktikantit në Qendrën Klinike të Podgoricës, për të vazhduar punën e mjekut në Klinë, ku i vuri në shërbim të popullit të gjitha aftësitë e veta profesionale e njerëzore, duke mbetur kështu përgjithmonë i paharruar në kujtesën dhe në zemrat e banorëve të kësaj qyteze dhe të rrethinave të saj. Mirëpo dashuria e malli për vendlindjen dhe për njerëzit e vet e detyruan të kthehet në Malësi në fillim të viteve të tetëdhjeta të shekullit të kaluar, për të zënë punë në Shtëpinë e shëndetit të Podgoricës, Stacioni shëndetësor i Tuzit. Falë punës së tij të palodhshme njëkohësisht vazhdon edhe përsosjen e vet profesionale dhe merr titullin e specialistit të mjekësisë së përgjithshme. Pas punës disavjeçare në këtë institucion shëndetësor pensionohet, por me këtë nuk merr fund puna e tij si mjek. Përkundrazi shtëpia e tij shndërrohet në ordinancë të vërtetë, ku dr. Luka u ofroi shërbime shëndetësore të rinjve e të vjetërve, grave e fëmijëve, punëtorit e shtegtarit, të varfrit dhe të pasurit, me një fjalë të gjithëve që kishin nevojë, në çdo kohë të ditës dhe të natës, me pagesë simbolike, por më shumë pa kurrfarë shpërblimi.

Nuk ka njeri që ia ka mësyrë kësaj ordi-

nance e të jetë kthyer pa kryer vizitën, por as pa këshillat dhe fjalët e ëmbla të dr. Lukës, që tek ata kishin ndikim të veçantë. E gjithë kjo i siguroi atij epitetin e Mjekut të Malësisë dhe të humanistit të rrallë. Pra, dy veti të Dr. Lukës nuk mund t’ia mohojnë as ziliqarët më të mëdhenj: profesionalizmin në punë dhe humanizmin në jetë. Ato kanë qenë parësore gjatë gjithë jetës tij, por nuk është kënaqur vetëm me kaq. Ai gjithmonë ka gjurmuar e studiuar, duke përcjell rregullisht e me kujdes risitë dhe të arriturat në shkencën e mjekësisë, por edhe aktualitetet e kohës. Ai e ka dashur kombin dhe gjuhën e vet më shumë se çdo komb e gjuhë tjetër të botës, por nuk ka urryer asnjë tjetër.

Urrejtja ka qenë e huaj për Dr. Lukën.

Për të në rend të parë ka qenë njeriu, pa marrë parasysh përkatësinë kombëtare e fetare, ngjyrën apo racën. Dr. Luka ka qenë edhe studiues e orator i mirëfilltë. Ishte edhe atdhetar i vërtetë dhe për këtë, në ditët më të vështira të kombit tonë u angazhua edhe politikisht, jo për të përfituar personalisht, por për t’i dhënë ndihmesë zgjidhjes së çështjes kombëtare. Por nga ajo u largua kur e kuptoi se politika ballkanike nuk kërkon njerëz siç ishte ai. Jo se nuk kishte kokë për çdo pozitë partiake e

shtetërore, por pse politika e kohës nuk i donte njerëzit, siç ishte ai. Donte njerëz ndryshe nga ç’ ishte Dr. Luka. Dhe këto janë shkaqet që e braktisi politikën dhe vazhdoi punën me përkushtim në profesionin që të flinte në zemër dhe në shërbim të njerëzve.

Kam dëgjuar nga shumë njerëz të vjetër duke thënë se kur nuk ka mundur të të shërojë Dr. Shiroka nga Shkodra, vetëm Zoti ka mundur të bëjë çudinë dhe ta shpëtojë njeriun. E unë do të thosha se çka ka qenë Dr. Shiroka për Shkodrën, për Malësinë dhe njerëzit e saj ka qenë Dr. Lukë Gjokaj.

Në fund, me dhimbje në zemër e lot në sy po ndahem nga ti shok e vëlla, mik e dashamir: në emër të Shoqatës ILLYRICUMI, në emër të fqinjëve me të cilët tash më se tridhjetë vjet ndave të mirën e të keqen, gëzimet e hidhërimet, në emër të atyre me të cilët pije kafenë e mëngjesit dhe me të cilët shkëmbeje mendimet mbi aktualitetet e ditës dhe të kohës, në emër të dashamirëve të fjalës së shkruar dhe në emër të të gjithë atyre që të donin dhe i doje, numri i të cilëve padyshim është shumë shifror.

Po ndahemi nga ti, por jemi krenar që jetove me ne edhe pse tepër shkurt.

Emri dhe veprat tua nuk vdesin kurrë.

Përkundrazi, do të mbeten përgjithmo-

në në kujtesën tonë, kurse gjeneratave të ardhshme do t’u shërbejnë si udhërrëfyese se si duhet të veprojnë ata që t’i shërbejnë vetes, popullit të vet dhe njerëzve në përgjithësi.

Familja e Dr. Lukës me ju sot, në këtë ditë të vështirë, është e gjithë Malësia.

Me ju ndajnë dhimbjen për humbjen kaq të madhe edhe Ulqini, Plava e Gucia, Kosova e Shqipëria, si dhe diaspora malësore në ShBA. Vdekja e çdo pësoni është humbje për familjen dhe vëllazërinë, kurse vdekja e birit tuaj të dashur është humbje për gjithë Malësinë, për gjithë shqiptarizmin. Për këtë duhet të jeni krenarë dhe ky fakt ju detyron të mbaheni më të fortë, edhe pse është shumë vështirë në këto momente kur ndaheni nga më i dashuri i juaj.

Faleminderit familjes Gjokaj që linde dhe rrite një njeri të tillë, siç ishte Lukë Doktori. Të faleminderit Lukë për çdo gjë që ke bërë për familjen e vëllazërinë tënde, për të gjithë neve, për Malësinë dhe shqiptarizmin! Të qoftë lavdia dhe i lehtë dheu i tokës arbërore, që aq shumë e doje!

Pushofsh në paqe!

Fjala me rastin e vdekjes Së Dr. Lukë Gjokajt, organizuar nga Shoqata ILLYRICUMI

12 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 4 shtator 2014

Kulturë

Përkujtohet 15 vjetori i vdekjes së Dom Simon Filipaj

e enjte, 4 shtator 2014

Personalitet i kishës dhe kulturës shqiptare

Me Meshën e shenjt të mbajtur në kishën e Shën Gjergjit në breg të Bunës në Ulqin, u shënua 15 vjetori i vdekjes së personalitetit të kishës dhe kulturës shqiptare në Mal të Zi, dom Simon Filipaj. Me këtë rast u zbulua edhe shtatorja e Dom Simon Filipajt e punuar nga skulptori shqiptar, Kreshnik Gjika, e cila u vendos në oborrin e famullisë së Shën Gjegjit ,aty ku veproi mbi 30 vite si famullitar por edhe si përkthyes i Biblës në gjuhën shqipe.

Bashkëorganizatori i këtij manifestimi ,Dom Gabriel Grabanica, e cilëson si tejet të rëndësishëm përkujtimin e një figure të veçantë të shqiptarëve në Mal të Zi, siç është Dom Simon Filipaj. “Shën Gjergjit po i kthehet zëri dhe gëzimi në 15 vjetorin të kalimit në amshim të Dom Simon Filipaj, shqipëruesit të Biblës. Është një ditë gëzimi dhe feste jo vetëm për shqiptarët në Mal të Zi, por edhe për të gjithë shqiptarët kudo që jetojnë në Kosovë, Shqipëri, Maqedoni dhe në dasporë”-tha z. Grabanica Manifestimi u ndihmua nga shoqata e mërgimtarëve me të njëjtin emër “Dom Simon Filipaj” me seli në Nju Jork, e cila është e njohur ndër shqiptarët në Mal të Zi me organizimin e aktiviteteve humanitare . Kryetari i Fondacionit z. Tomë Shkreli tha se “donatorët nga Nju Jorku ndihmuan këtë manifestim me respektin ndaj Dom Simon Filipaj, i cili me përkthimet e tija kishtare ju tha të gjithve shqiptarëve kudo që jetojnë që të flasin me Zotin Shqip”.

Pas vdekjes së Dom Simon Filipajt

në këtë vend punoj me përkushtim të veçantë edhe Dom Nikë Ukgjini, i cili e ruajti dhe e vazhdoi traditën e pasur të famullisë së Shën Gjergjit . Z. Ukgjini konsideron se “ Dom

Simoni me përkthimin e Biblës integroi kulturën shqiptare në atë botërore”.

Vepra e Dom Simon Filipaj kujtohet dhe nderohet shumë si nga kisha

katolike ashtu edhe nga intelektualë, institucione dhe shoqata të ndryshme. Me përkthimin e Biblës dhe veprave të tjera në gjuhën shqipe Dom Simon Filipaj konsidero-

13 Javore KOHA

Në Shën Gjergj të Ulqinit u shënua 15 vjetori i vdekjes së personalitetit të njohur të kishës dhe kulturës shqiptare në Mal të Zi,perkthyesit të Biblës në gjuhën shqipe, Dom Simon Filipaj. Para pjesëmarrësve nga hapësira mbarëshqiptare, me këtë rast u zbulua edhe shtatorja e Dom Simon Filipajt, e financuar nga fondacioni i mërgimtarëve nga Nju Jorku

het ndër klerikët më të mëdhenj që i shërbyen kombit dhe kulturës shqiptare.

Për kontributin e dhënë për kishën dhe kulturën shqiptare ,Filipaj u

shpall “Prelat Nderi” nga Papa Gjon Pali II si dhe u dekorua nga presidenti i Shqipërisë, Alfred Moisiu, me urdhërin “Naim Frashëri i Artë”. a.s.(VOA)

14 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 4 shtator 2014

Kulturë

e enjte, 4 shtator 2014

15 Javore KOHA

Mbi librin “Vepra letrare e Esad Mekulit dhe kritika e saj” të autorit dr. Fadil Grajçevci

Studim monografik meritor

Studimi monografik synon të sjellë një kontribut të ri, duke u udhëhequr nga parimet estetike dhe kriteret artistike, duke iu shmangur interpretimit dhe vlerësimit himnizues e glorifikues. Autori është përpjekur që vlerësimin e krijimeve të veçanta letrare të Esad Mekulit, të krijuara në kushte e rrethana specifike, ta bëjë duke pasur parasysh kontekstin kohor të krijimit të tyre Për Koha Javore: Shaban Hasangjekaj

“Vepra letrare e Esad Mekulit receptohet dhe qarkullon në mesin e lexuesve shqiptarë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Krijimet e tij letrare të para Luftës së Dytë Botërore, të shkruara e të botuara në serbisht, u bënë fakte letrare të letërsisë shqipe vetëm pas Luftës së Dytë Botërore, atëherë kur edhe u përkthyen në shqip. Ta studiosh, sot, veprën letrare të Esad Mekulit është punë edhe e lehtë edhe e vështirë. Kur kemi parasysh numrin e madh të shkrimeve kritike për veprën e tij, që sigurisht janë disa qindra faqe: shënime të shkurtra, kritika, vështrime, artikuj, studime të ndryshme – puna për studimin e veprës së tij bëhet më e lehtë. Por, kur i lexon gjithë ato shkrime që janë një letërsi e tërë kritike vetëm për një autor, për veprën e të cilit dëshiron të thuash diçka të re, frika se do të përsëritësh shumëçka nga ato shkrime, punën e bën shumë të vështirë”, thuhet në fillimin e parathënies të librit me titull “Vepra letrare e Esad Mekulit dhe kritika e saj” të autorit dr. Fadil Grajçevci nga Prishtina, i cili njëherit është studim monografik me të cilin doktoroi në vitin 2011.

Librin në fjalë, recensues të të cilit janë akademik Rexhep Qosja dhe dr. Hysen Matoshi, i cili njëherit është edhe lektor i tij, e botoi Instituti Albanologjik në Prishtinë në vitin 2013, u shtyp në shtypshkronjën KGT në Prishtinë dhe përbëhet prej 363 faqesh. Libri është ndarë në dy pjesë. pjesa e parë përfshin Kritikën e veprës së Esad Mekulit, kurse pjesa e dytë veprën letrare të Esad Mekulit.

Autori në vazhdimin e parathënies së librit shkruan se para se të provojë të bëjë një studim të ri, nga një këndvësh-

trim tjetër, e ka parë të nevojshme që edhe kritika e veprës letrare të Esad Mekulit të merret në shqyrtim, sidomos ajo për poezinë e tij, e shkruar në kontekste të ndryshme kohore, me rastin e botimit të përmbledhjeve të tij, me rastin e përvjetorëve që lidhen me jetën dhe

veprën e tij, apo edhe në raste të tjera.

Studimi i krijimtarisë letrare të Esad Mekulit dhe i kritikës së saj nënkupton sintezën e interpretimeve dhe të studimeve të mëparshme duke ia shtuar edhe një përvojë të re estetike. Nisur nga jehona që dikur e gëzonte vepra le-

trare e Esadit, e cila shpesh lidhej edhe me vetë personin e tij, ngase ai bënte pjesë ndër të rrallët: ishte njëri nga prijëtarët e letërsisë shqipe në Kosovën e pas Luftës së Dytë Botërore, ishte themelues dhe redaktor shumëvjeçar i revistës së vetme letrare shqipe “Jeta e re” si dhe nismëtar dhe mbështetës i shumë ngjarjeve të mëdha të jetës kulturore në Kosovë, studimi i formimit të personalitetit të tij letrar, ndjeshmëria emocionale dhe vetëdija e tij intelektuale, bëhet i domosdoshëm.

Pas një rishqyrtimi të tillë, në vijim të këtij studimi me pretendime monografike, veprës letrare të Esad Mekulit, autori i është qasur duke hulumtuar veçoritë e politikës së tij, duke u nisur kronologjikisht që nga poezia e tij para Luftës së Dytë Botërore e deri tek ato të fundit të viteve ‘80 të shekullit XX. Edhe më herët nga kritika letrare është theksuar nevoja e studimit më të gjithanshëm dhe më shterues të veprës letrare të Esad Mekulit, aq më shumë kur kihet parasysh fakti se poeti ka shumë vite që ka vdekur dhe vepra e tij letrare është e përmbyllur.

Studimi monografik “Vepra letrare e Esad Mekulit dhe kritika e saj” e autorit Fadil Grajçevci, synon të sjellë një kontribut të ri, duke u udhëhequr nga parimet estetike dhe kriteret artistike, duke iu shmangur interpretimit dhe vlerësimit himnizues e glorifikues. Autori është përpjekur që vlerësimin e krijimeve të veçanta letrare të Esad Mekulit, të krijuara në kushte e rrethana specifike, ta bëjë duke pasur parasysh kontekstin kohor të krijimit të tyre.

Vepra letrare e Esad Mekulit nuk meriton as vlerësim mitizues, siç ka bërë më herët kritika jonë ideo-tematike dhe ajo utilitare, por as vlerësim demitizues e zhvlerësues, siç ka bërë një pjesë e kritikës së viteve ‘90.

Poezia e Esad Mekulit nuk i takon një rryme, një drejtimi apo një prirjeje të caktuar letrare. Edhe pse në një kohë respektoi disa receta të shkrimit, ai në përgjithësi shkroi me intuitë kreative.

Në veprën e tij poetike integrohen përvoja të ndryshme poetike, që nga ato klasike e deri tek ato moderne, simboliste, avangardiste, por edhe socrealiste, që së bashku shkrihen në një realizëm asimilues. Temat dhe motivet në poezitë e tij janë të shumta, prandaj prej tyre burojnë koncepte, ide e pikëpamje të ndryshme politike, sociale, filozofike, historike, etike e psikologjike për njeriun, për jetën e për vdekjen, për besimin fetar, për natyrën, për dashurinë e për urrejtjen, për të bukurën e të shëmtuarën, për të mirën e të keqen.

Studimi i autorit dr. Fadil Grajçevci synon një shqyrtim të ri të fakteve letrare, në dritën e një perspektive tjetër, larg influencës së faktorit politik e ideologjik, një interpretim dhe vlerësim që i shmanget njëanshmërisë metodologjike.

Vepra e Esad Mekulit meriton studim të gjithanshëm, duke u nisur që nga karakteristikat e saj ideore, etike, filozofike e deri tek ato strukturale artistike.

Për realizimin e këtij studimi, autori është ndeshur edhe me vështirësitë e papritura, të cilat kanë të bëjnë me gjetjen e shkrimeve të ndryshme për jetën dhe veprën letrare të Esad Mekulit, të botuara në gazeta dhe revista të ndryshme. Autori po të kishte qasje edhe në bibliotekën e Esad Mekulit, në shtëpinë e tij, ky studim do të ishte më i plotë dhe më i arrirë. Familja e poetit, pas vdekjes së tij, në dy-tri raste ishte zhgënjyer nga të interesuarit e tjerë të veprës së tij, të cilët kishin marrë libra e ndonjë dorëshkrim të tij për t’i studiuar, por që, as i kishin kthyer më ata libra e dorëshkrime, e as i kishin bërë ato studime. Sidoqoftë, autori e falën-

deron familjen e poetit Esad Mekuli, për kujdesin që po tregon për ruajtjen e dorëshkrimeve të tij dhe bibliotekës së tij të pasur.

“Dr. Fadil Grajçevci në monografinë e tij ka vlerësuar se shkrimtari Esad Mekuli zë vend të rëndësishëm në letërsinë shqipe të kohës sonë, posaçërisht në letërsinë shqipe në Kosovë, se krijimtaria e tij letrare e meriton një studim të plotë monografik, se me gjithë kritikën vëllimore për veprën e tij, vazhdojmë të mos e kemi një mendim meritor lidhur me vendin që zë ai në letërsinë shqipe.

Ndër rezultatet e kësaj vepre, që përbëjnë interes për studimet tona letrare, veçojmë: së pari, autori ia ka dalë që të ofrojë sintezën më gjithëpërfshirëse të mendimit kritik për Esad Mekulin, duke identifikuar ato kontribute të kritikëve tanë të cilat i kanë qëndruar kohës; së dyti, kjo vepër shënon përpjekjen e parë për një qasje të plotë e të gjithanshme për studimin monografik të krijimtarisë letrare të Esad Mekulit; së treti, në monografinë ‘Vepra letrare e Esad Mekulit dhe kritika e saj’, ofrohen edhe dimensione që prekin kontekstin e formimit të tij si poet, por edhe të ndikimit të Esadit në rrjedhat e letërsisë shqipe në Kosovë.

Punimi karakterizohet nga niveli i lartë i argumentimit, përfundimet e bazuara mbi faktet dhe procedimi i saktë metodologjik e gjithnjë në përputhje me natyrën e një studimi shkencor. Autori, përveçse e zotëron dhe e përdor drejtë terminologjinë e shkencës së letërsisë, duhet thënë se shkruan qartë, rrjedhshëm, përgjithësisht gjuha e këtij punimi është model i të shkruarit dhe të menduarit shqip”, thuhet në recensionin e këtij libri.

Dr. Fadil Grajçevci punon si bashkëpunëtor shkencor në Institutin Albanologjik të Prishtinës.

16 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 4 shtator 2014

Kulturë

e enjte, 4 shtator 2014

17 Javore KOHA

Portret: Emro Abazi – Babo

Njeri unikat me zemër të madhe “Baboja” ka qenë një njeri i jashtëzakonshëm, i lartë mbi dy metra. Në përgjithësi, ishte figurë markante, jo vetëm nga ana fizike, por edhe një njeri me zemër të madhe, të “gjanë” sa deti, thotë populli.

Në secilin hap dhe në secilën fjalë, këto veti të tij janë vërejtur

Pas tij dhe gjeneratës së cilës i ka takuar, Ulqini nuk ka më peshkatarë të tillë. Një njeri i jashtëzakonshëm, siç ka qenë “Baboja”, pa dyshim e meriton të përmendet dhe të mos harrohet. Ai dhe shumë shokë të tij, siç ishin Qiroja, Cafi, Januzi, Duli, Sula e shumë të tjerë nga kjo plejadë peshkatarësh të qytetit tonë, do të mbeten në historikun e peshkatarisë

Ismet Karamanaga

Emro Abazi – Babo, kështu e quanin të gjithë ulqinakët, i madh dhe i vogël. E ka pasur gjithmonë në buzë humorin karakteristik. Kjo ishte veçori gjenetike e këtij fisi të njohur nga Ulqini. “Hamoj” shpeshherë është degjuar në Pazarin tonë, kur edhe dikush tjetër ka bërë humor për vete, por edhe për kalimtarë apo personazhe të cilët e kanë merituar një thumb nga ndonjë bejte. Posaçërisht “Hamojt“ i kanë thurur “thumbat” sepse i kanë pasur në reportorin e tyre.

Ky fis i njohur nga Ulqini është marrë me muzikë dhe shumë prej tyre kanë qenë moderatorët e parë dhe të pazëvendësueshëm në dasmat ulqinake dhe më gjerë. Këngëtarët dhe ahengtarët e kohës ishin në atë fillim Osoja, Maliqi dhe Hakushi. Ekzistonte edhe një thënie: “Venia veshin masllahatit / Si ka thanë Maliqi i Dautit”.

Humorin e Dautit të parë e vazhdon Maliqi, Hakushi, Dauti dhe posaçërisht më vonë Rexhepi. Ky ka mbetur figurë emblematike duke lënë gjurmë të pashlyera në folklorin tonë popullor.

Ende edhe sot, “Dasma Ulqinake” me folklorin popullor ulqinak, luhet në tërë teatrot anembanë tokave shqiptare. ”Hamojt” ishin dhe mund të thuhet edhe sot se janë ata që e kultivojnë këtë pasuri popullore te ne.

Krahas muzikës, disa individë nga ky fis janë marrë edhe me mjekësi popullore.

Më i njohuri ndër ta ishte Jenuzi.

Në Ulqin dhe në rrethinën e tij, nuk ka pasur shtëpi të konfesionit islam ku Hakushi dhe më vonë Musaja, Dauti, Rexhepi, Sabriu dhe Veri nuk kanë bërë “synet”. Me këtë janë marrë deri vonë duke e shndërruar këtë aktivitet në mjeshtëri. Janë quajtur berberashë.

Vargu popullor ulqinak thotë: “Berberash të lumtë dora / na i bane djemt’ si molla”.

Sipas dëshmisë së njërit prej pjesëtarëve të kësaj familjeje, Sabro Abazit, të parët e tyre ka mundësi të kenë ardhur në Ulqin nga Kruja. Supozohet pra, se “Hamojt” e kanë prejardhjen nga Kruja. Pas pushtimit të Krujës nga osmanët dhe vdekjes së Skënderbeut, Hamz aga largohet nga Kruja dhe me të afërmit e tij vendoset në Ulqin.

Sipas Hamz agës, populli i ka quajtur “Hamoj”. Prandaj unë flas me një simpati të posaçme për këtë fis të lashtë nga Ulqini ynë.

Një vend të posaçëm, të them më mirë në majën e piramidës së kësaj familjeje gjendet Emro Abazi - Babo.

Peshkatarët e kanë quajtur gjithmonë “Rosho”. Të rinjtë më vonë e kanë quaj-

tur Babo. Por ”Baboja” nuk është marrë me muzikë si vëllai i tij Hakushi dhe të tjerët. Muzika dhe pasioni i tij ka qenë Buna dhe peshku. Ka mbetur sinonim i peshkimit, posaçërisht atij në Bunë.

Mbi 50 vite me radhë “Baboja” me shokët e tij ka “gjujt” peshk në Bunë, me rrjeta dhe me “fllugë”, ditë për ditë, sidomos në vjeshtë. Ka pasur syrin që e ka parë peshkun edhe në errësirë.

Gjithmonë me “Babon” ka qenë “gjonja” më e mirë. Më kujtohet si fëmijë, por edhe më vonë, kthimi i peshkatarëve nga Buna me “fllugë”, me rrema te shkallët e peshkaxhinjve në ”Molon e Vogël”. Gjithmonë kanë ardhur plot me peshk. Ne si fëmijë kemi fituar shpeshherë peshk. Ka qenë koha kur edhe është “xanë”, por edhe ka pasur peshk më tepër. ”Fllugat” nuk kanë pasur motorë dhe

shpeshherë peshkatarët kanë rremuar prej Bunës deri në Ulqin. Më kujtohet një barkë “Shasingradi”, e cila ka pasur një motor, por ai më tepër ka qenë i prishur.

“Baboja” ka qenë një njeri i jashtëzakonshëm, i lartë mbi dy metra. Në përgjithësi, ishte figurë markante, jo vetëm nga ana fizike, por edhe një njeri me zemër të madhe, të “gjanë” sa deti, thotë populli. Në secilin hap dhe në secilën fjalë, këto veti janë vërejtur.

Kam pasur nder të rri shpesh me “Babon”, nganjëherë edhe të lundroj më vonë me ”fllugën” e bukur e cila, pak e modifikuar, ende edhe sot gjendet në Bunë. I biri i tij Burhani - “Brunoja” e ka peshkun dhe detin në gjak si trashëgimi nga “Baboja”. Edhe tash Brunoja shpesh shkon në Bunë. E hedh një sy në “fllugë” dhe nganjëherë edhe shkon

në peshkim. Për peshk, për Bunë dhe për det flet dhe bisedon me një dashuri të pafund.

Por, më duket se “Baboja”, Emro Abazi, ka qenë unikat. Pas tij dhe gjeneratës së cilës i ka takuar, Ulqini nuk ka më peshkatarë të tillë.

Dua ta përmendi edhe një veti të posaçme me të cilën ka qenë e stolisur kjo figurë markante e Ulqinit. “Baboja” ka qenë i “butë” thotë populli dhe pavarësisht nga situatat dhe rrethanat, kurrë nuk e ka ngritur zërin. Një njeri i jashtëzakonshëm, siç ka qenë “Baboja”, pa dyshim e meriton të përmendet dhe të mos harrohet.

Ai dhe shumë shokë të tij, siç ishin Qiroja, Cafi, Januzi, Duli, Sula e shumë të tjerë nga kjo plejadë peshkatarësh e qytetit tonë, do të mbeten në historikun e peshkatarisë.

18 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 4 shtator 2014

Kulturë

e enjte, 4 shtator 2014

“Muzat e Alpeve” mblodhi në Rugovë e Kotorr poetë të rajonit

Manifestim që bashkon dhe integron Në Rugovë të Pejës dhe në Risan të Kotorrit, është mbajtur takimi dyditor tradicional i shkrimtarëve të Kosovës, Malit të Zi dhe Shqipërisë “Muzat e Alpeve 2014”.

Konaku i Haxhi Beut në Pejë, i cili 50 vjet më parë është shndërruar në Muze Etnografik, ishte pikënisja e grupit të shkrimtarëve në kuadër të manifestimit tashmë tradicional “Muzat e Alpeve 2014”, me ç’rast drejtoresha e Muzeut, Besa Berisha dhe stafi i saj me prezantimin e eksponateve të çmuara trashëgimore ktheu pjesëmarrësit prapa në kohë.

Shkrimtarët e të tria shteteve, pas tryezës së rrumbullakët me temën “Bashkëpunimi ndërkufitar Kosovë, Shqipëri dhe Mal i Zi dhe integrimet evropiane në fushën e letërsisë”, si dhe promovimit të librit “Viktimat” të autorit boshnjak Safet Hadroviq Verbiçki nga Rozhaja, kurorëzuan shtegtimin e përbashkët në Risan të Malit të Zi me

promovimin e librit të autorit Ibrahim Kadriu, të përkthyer në gjuhën malazeze “Narod je kriv” (Populli është fajtor), si dhe me ndarjen e Çmimit për Vepër Jetësore “Teuta”, shkrimtarit të mirënjohur shqiptar Dritëro Agolli.

“Sot nuk është koha të mblidhemi dytre veta dhe të promovojmë një libër, por të mblidhemi si kombe dhe si shtete dhe të promovojmë vlerat tona të përbashkëta”, është shprehur Ibrahim Kadriu, në fjalën hyrëse në tribunën kushtuar bashkëpunimit ndërkufitar dhe integrimeve evropiane në fushën e letërsisë, duke theksuar se fjalës së shkruar i bëjmë keq nëse flasim si individë dhe jo si vlera kombëtare.

Në tryezë me fjalët e tyre kanë kontribuar edhe shkrimtari boshnjak nga Mali i Zi, Safet Hadroviq, si dhe prof. dr.

Sali Bashota i cili ka kërkuar mbështetje më të madhe institucionale për të mundësuar pjesëmarrjen edhe më të gjerë të shkrimtarëve, sipas të cilit vler-

at afirmojnë vetveten, por vetë shkrimtarët i prishin ato duke u bërë pikë e pesë në grupe e klane.

Ndërkaq kryetarja e Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës Flora Brovina ka kërkuar që të gjitha grupet letrare në tërë hapësirën shqiptare, por edhe në diasporë, të integrohen më shumë edhe brenda vetvetes dhe të avancojnë vlerat e integrimeve mes popujve.

Më tutje akademik Rexhep Ferri dhe pjesëmarrësit e tjerë, kanë kërkuar zgjidhjen e statusit të krijuesve të të gjitha arteve, siç ka ndodhur në rajon dhe botë.

Edhe diskutuesit tjerë u morën me tema të cilat do të ishin në funksion të zhvillimit të krijimtarisë letrare si dhe bashkëpunimit të ndërsjellë të krijuesve në rajon.

Aver Husaj, shef i kulturës në komunën e Pejës, e cila ishte nikoqire e këtij manifestimi krahas komunës së Kotorrit, bëri thirrje për një angazhim

më kreativ të vetë shkrimtarëve, derisa Ajete Beqiri, drejtuesja e shoqatës “Teuta” për Kosovë, tha se për më pak se dy vite të themelimit ia ka dalë që të mbledhë rreth vetes emrat më të spikatur të letërsisë së tri shteteve të kësaj pjese të Ballkanit.

Ndërkohë në kuadër të manifestimit, të pjesës së organizuar në Kosovë, u përurua libri i Safet Hadroviqit “Viktimat”, i përkthyer në gjuhën shqipe nga Smajl Smakaj dhe i botuar në Prishtinë.

Manifestimi më pas ka vazhduar në Risan të Kotorrit, me një mbrëmje letrare.

Bashkimi në hotelin me emrin “Teuta”, ndarja e çmimit “Teuta” në zemër të qytetit të lashtë të Teutës kujtonin rrënjët e përbashkëta ilirike të popullit shqiptar dhe të atij malazez.

Shkrimtari i cili gjithë angazhimin e tij krijues letrar ia ka kushtuar antikës, gjurmëve të mbetura nga lashtësia, sidomos nga Iliria, Mirash Martinoviq, bashkëthemelues i këtij asociacioni letrar

që e madhëron emrin e mbretëreshës ilire Teuta, i njohur edhe me romanin “Teuta”, në hapje të manifestimit tha se: ”Muzat e Alpeve” janë një manifestim që na bashkon dhe integron, ndërsa Çmimi “Teuta” është vulë e tij. Ndërsa, këta dy emra, Jevrem Berkoviq dhe Dritëro Agolli, i kanë dhënë kuptim që në fillim këtij manifestimi”.

Me rasatin e komunikimit të Çmimit “Teuta” që, sivjet iu nda poetit të madh Dritëro Agolli, doajeni i letërsisë malazeze Jevrem Bërkoviq që paraprakisht kishte shprehur dëshirën që vetë t’ia dorëzonte në Tiranë, Dritëro Agollit, tha se kjo paraqet një ngjarje të rëndësishme jo vetëm për ne si shoqatë, por duhet të shërbejë për çdo fushë si shembull bashkëpunimi dhe integrimi ndërmjet të tri shteteve tona.

Duke përshëndetur të pranishmit shkrimtarja e njohur Natasha Lako që kishte ardhur nga Shqipëria bashkë me shkrimtarët Sadik Bejko dhe me

19 Javore KOHA

Shkrimtarët e të tria shteteve, pas tryezës së rrumbullakët me temën “Bashkëpunimi ndërkufitar Kosovë, Shqipëri dhe Mal i Zi dhe integrimet evropiane në fushën e letërsisë”, si dhe promovimit të librit “Viktimat” të autorit boshnjak Safet Hadroviq Verbiçki nga Rozhaja, kurorëzuan shtegtimin e përbashkët në Risan të Malit të Zi me promovimin e librit të autorit Ibrahim Kadriu, të përkthyer në gjuhën malazeze “Narod je kriv” (Populli është fajtor), si dhe me ndarjen e Çmimit për Vepër Jetësore “Teuta”, shkrimtarit të mirënjohur shqiptar Dritëro Agolli kryetaren e PEN-it shqiptar Entela Safeti Kasi, falënderoi shoqatën “Teuta”, duke plotësuar edhe më shumë manifestimin me një rezyme kujtimesh për mjeshtrin e madh të vargut Dritëro Agollin.

Gjithashtu edhe Entela Safeti Kasi tha se kjo ngjarje letrare krijon një imazh të mirë, ndërsa kalimi i Çmimit “Teuta” nga duart e shkrimtarit të madh malazez Jevrem Berkoviq në duart e një shkrimtari po aq të madh shqiptar Dritëro Agolli, do duhej të shërbente si një imazh komunikimi në botën e letrave.

Vitin e ardhshëm, Shoqata Rajonale e Shkrimtarëve të Kosovës, Shqipërisë dhe Malit të Zi “Teuta”, manifestimin “Muzat e Alpeve” do ta bartë në Shqipëri, prej nga Çmimi për Vepër Jetësore “Teuta”, nga shkrimtari malazez Jevrem Bërkoviq dhe shkrimtari shqiptar Dritëro Agolli do t’i kalojë një shkrimtari tjetër meritor nga Kosova.

(Koha Net)

20 e enjte, 4 shtator 2014

Javore KOHA

Panoramë

Diellza e kërkuar në shumë klipe Bukurinë, sharmin dhe elegancën e saj, thuajse nuk e ka askush nga vajzat shqiptare. Këto janë arsyet që e bëjnë shumë të kërkuar modelen bukuroshe Diellza Kolgeci.

Më parë nuk kemi pasur rastin që ta shohim në klipe të këngëtarëve, por së fundi Diellza ka pranuar që të jetë pjesë e tyre.

Ajo është mysafire në klipin e ri të këngës “Vazhdoj” që ka sjellë këngëtari Art Abazi.

Të kujtojmë se Diellza ishte pjesë edhe e klipit të këngëtares nga Orinda Huda.

Elsa Lila anëtare e jurisë së “The Voice of Albania” Drejtuesit e “The Voice of Albania” kanë konfirmuar se këngëtarja shqiptare Elsa Lila do të jetë anëtarja më e re e jurisë për sezonin e ri të shout.

“Po, është ajo! ElsaLila rikthehet në Tiranë, për të qenë trajnere në ‘TheVoice of Albania 4!”, thuhej në një status të publikuar në Facebook nga “The Voice...”.

Ajo do të braktisë Italinë së bashku me vajzën e saj, për t’iu rikthyer një misioni, të cilin duket se ajo e ka me shumë pasion.

Përveç Alma Bektashit dhe Sidrit Bejlerit që tashmë kanë konfirmuar pjesëmarrjen e tyre në sezonin e katërt të “The Voice of Albania”, pjesë e jurisë do të jetë edhe Genc Salihu.

“Genc Salihu, kompozitor, këngëtar, poet e producent nga Prishtina, vjen për herë të parë ndër trajnerët e The Voice of Albania!”, thuhej në FB. Nuk është konfirmuar ende se me cilën datë do të fillojë edicioni më i ri i shout.

Panoramë

e enjte, 4 shtator 2014

Sophia Loreni nderohet me çmim për arritje jetësore

21 Javore KOHA

Sophia Loren do të nderohet me çmimin për arritje jetësore në ceremoninë e përvitshme që organizohet nga Instituti Amerikan i Filmit (AFI).

AFI nderon njerëzit që kanë treguar sukses në industrinë e filmit dhe përkujton yjet që kanë korrur suksese në të kaluarën.

Aktorja Loren do të marr; pjesë në ceremoni për të parë edhe filmin e saj klasik “Marriage Italian-Style”, më 12 nëntor në Los Angeles dhe më pas do të ketë edhe një debat për karrierën e saj.

AFI Fest gjithashtu do të shfaqë edhe filmin e shkurtër “The Human Voice”, i cili është realizuar nga djali i Lorenit, Edoardo Ponti.

Aktorja italiane fitoi çmimin “Oscar” në kategorinë Aktorja më e mirë për filmin “Two Women” që është realizuar në vitin 1962. Ajo u nderua me “Oscar” edhe për arritje jetësore në vitin 1991.

Ardit Gjebrea: S’ka mik për “Kënga Magjike” Ardit Gjebrea është treguar sbumë i rreptë me të gjithë personat të cilët ndërhyjnë për t’u bërë pjesë e festivalit “Kënga Magjike”.

Me anë të një statusi të postuar në rrjetin social Facebook, Arditi ka kërkuar transparencë dhe aspak të bëjë favore në nder të miqve.

Sipas tij, kjo nuk ështe e udhës dhe se do të ketë masa ndëshkuese, deri në mos kalimin e këngës nga komisioni përkatës.

“Për dy ditë fillojnë pranimet për festivalin ‘Kënga Magjike’.

Rregulli dihet: kush ndërhyn për këngët që të pranohen, ato as nuk kalojnë pranë komisionit, por përjashtohen nga gara.

Pak më parë një i njohuri im ndërhyn për dikë nga Zvicra dhe unë i them: Në website zyrtar janë të gjitha rregullat e festivalit.

Tashmë nga Zvicra nuk pushon zilja e telefonit. Sigurisht unë nuk përgjigjem dhe ky status është për të lajmëruar publikisht të gjithë ‘miqtë’ që nëse do të ndërhyjnë për të njohurit apo të afermit e tyre duke më kërkuar favore, me mua nuk funksionon. Jemi në rregull Arben?!”, përfundon mesazhi i tij.

22 e enjte, 4 shtator 2014

Te k n o l o g j i

Fotografia e javës

Javore KOHA

Edhe Swatch lanson orë të mençur

„Nëse një fotograf profesionist fotografon të njëjtin objekt që fotografon edhe një person i zakonshëm, ku qëndron ndryshimi„.

Vedad dresheviq: Ujvara

Me sa duket, Swatch është duke përgatitur lansimin e një ore të mençur të quajtur “Swatch Touch”.

Shefi ekzekutiv i prodhuesit të orëve të famshme, Nick Hayek, i ka thënë Reuters-it se ora do të lansohet verën e ardhshme ndërsa do të përmbajë një pedometër dhe gjurmues tjerë shëndetësorë.

“Të gjitha firmat e mëdha teknologjike po dëshirojnë të punojnë me ne dhe unë nuk e përjashtoj se jemi apo do të bashkëpunojmë në disa fusha. Por edhe vetë mund të bëjmë shumë gjëra”, tha ai. “Është problem nëse e definoni produktin vetëm nga teknologjia që ai përmban. Vetëm teknologjia nuk e bën produktin e shitur, së paku jo tek orët”.

Swatch më parë i kishte rezistuar revolucionit të orëve të mençura për shkak se, sipas kompanisë, atyre u mungonte eleganca, por tani firma është nën presion nga ora e shumëpërfolur e Apple, iWatch.

MSN Messenger shuhet përfundimisht në tetor Kompania amerikane Microsoft ka bërë të ditur se platforma e famshme e bisedave MSN Messenger do të shuhet plotësisht nga muaji tetor.

I njohur si Windows Live Messenger, shërbimi është shuar në shumicën e

shteteve të botës, por kishte mbetur aktiv dhe shumë i popullarizuar në Kinë.

Sidoqoftë, Microsofti tani ka kontaktuar me përdoruesit e Messengerit në Kinë për t’ua bërë me dije se programi

do të shuhet nga 31 tetori.

MSN Messenger është lansuar në vitin 1999 si rival i shërbimit AIM nga AOL-i.

Microsofti e zëvendësoi Messengerin me Skype-n pasi zyrtarisht e bleu këtë shërbim në vitin 2011.

e enjte, 4 shtator 2014

23 Javore KOHA

„Qesh pak, shiko këtu”

24 e enjte, 4 shtator 2014

Mozaik

Mozaik

e enjte, 4 shtator 2014

Javore KOHA

25 Javore KOHA

Financieri dhe filantropisti shqiptaro-amerikan, Riçard Lukaj, organizoi pritje në shtëpinë e tij në Konektikët për Zv.presidentin e SHBA-së, Xhozef Bajden

Një ngjarje e veçantë Për Koha Javore Anjeza Bojku / Nju Jork

Financieri dhe filantropisti i mirënjohur shqiptaro-amerikan, Riçard Lukaj, pati mik në shtëpinë e tij në Konektikët, Zv.presidentin e Shteteve te Bashkuara, Xhozef Robinet (Xho) Bajden, Jr. më 20 gusht, në një pritje private me qëllim mbështetjen e Shoqatës së Guvernatorëve Demokratë dhe Guvernatorit të Konektikëtit, Dannel (Dan) Malloit.

Përveç Zv. presidentit Bajden dhe Guvernatorit Malloi, së bashku me stafet e tyre dhe ekipit të sigurisë, të ftuar ishin edhe senatori Riçard Blumenthall, personalitete të tjera të rëndësishme, disa drejtues të industrive të ndryshme, si dhe “Miss USA”, Nia Sançez.

Lukaj e hapi pritjen duke falënderuar të ftuarit për pjesëmarrjen dhe kontributin e tyre, duke theksuar në veçanti ata që e mundësuan këtë ngjarje, si ekipin e restorantit “Valbella” të cilin ai e etiketoi si kuzhina më e mirë italiane në Kontenë e Feirfilldit.

Fjalët e tij, njëkohësisht të lehta dhe serioze, ia shtuan rehatinë atmosferës së pritjes e cila filloi pasdite pasi të ftuarit e shquar patën rastin të takonin të pranishmit dhe donatorët. “Është vërtet një nder i veçantë për mua të jem këtu para një grupi miqsh dhe fqinjësh të shquar, për t’ju prezantuar mikun tonë Guvernatorin Dan Malloi dhe Zv. presidentin tonë të nderuar Xho Bajden, dy individë të cilët më bëjnë të ndjehem krenar që jam amerikan”, ka thënë Lukaj.

Para se të vazhdonte të prezantonte Guvernatorin Malloi dhe Zv.presidentin Bajden, Lukaj

gjithashtu foli pak për fillimet e tij si imigrant, djalë të prindërve punëtorë të cilët ishin arratisur nga ishJugosllavia për arsye të shtypjes etnike dhe ekonomike dhe që e kishin ushqyer atë me vlerat e punës, dashurinë për Amerikën dhe e kanë nxitur të besonte dhe të ndiqte Ëndrrën Amerikane, një koncept që mbetet ende shumë i rëndësishëm dhe konkret në jetën e Lukajt.

Zv.presidenti Bajden në fjalën e tij preku disa tema, përfshirë këtu dhe sfidat brenda dhe jashtë SHBA-së.

Ai përmendi gjithashtu ngërçin politik në kryeqytetin e vendit duke e përshkruar atë si një “përçarje të tmerrshme”. Sidoqoftë, ai e mbylli fjalimin me një notë pozitive duke thënë se gjithçka bëhet për të qenë të bashkuar. Sërish me një ton konstruktiv dhe pozitiv, ai përmendi shpeshherë faktin që njerëz si familja Lukaj janë ata që e veçojnë Amerikën nga e gjithë bota.

Nik Zherka, manaxheri i përgjithshëm i restorantit “Valbella”, tha se “ishte një nder të ishe pjesëmar-

rës në një pritje të një profili kaq të lartë që përfshinte Zv.presidentin e Shteteve të Bashkuara dhe Guvernatorin tonë, ndërkohë që dhe një i yni u bë shembull i suksesit të madh amerikan.”

“Jam vërtet mirënjohës që e njoh familjen Lukaj dhe shpresoj që të tjerë shqiptaro-amerikanë të rinj të ndjekin hapat e Riçard-it dhe të na çojnë sa më lart brez pas brezi”, vazhdoi Zherka.

Kur Zv.presidentit i bënë pyetjen më të zakonshme, se a kishte plan të konkurronte për President, ai u pergjigj “Po”, duke shtuar me shaka që me seriozitet do e konsideronte të konkurronte në Kosovë sepse atje ai kishte shanse të mëdha për të fituar.

Me emocion ai vazhdoi të përshkruante vizitën e tij në Kosovë dhe pritjen e mbështetjen e ngrohtë që kishte ndjerë atje, çka e kishte bërë të ndihej si hero.

Bajden ripohoi dhe shprehu respektin, afrimitetin dhe mbështetjen e tij për komunitenin shqiptar në disa

raste gjatë vizitës se tij te rezidenca e Lukajve.

Sipas muzikantit Ilir Dangëllia, i cili luajti në piano bashkë me ansamblin e ftuar, Bajden kishte njohuri të thella mbi shumë tema të rëndësishme, sidomos mbi politikën ndërkombëtare dhe imigracionin.

“Ai i permendi shqiptarët në shumë raste gjatë fjalimit të tij dhe pranoi vlerësimin dhe admirimin e tij për etikën e punës dhe kontributin e komunitetit shqiptar në shoqërinë amerikane”, shtoi Dangëllia.

Violinistit shqiptar, mbajtës të Urdhrit Grand Master, Frederik Banda, i cili luajti shumë bukur këngën “Lule Borë”, i kishte lënë shumë mbresa sjellja e ngrohtë e Zv.Presidentit Bajden gjatë përshëndetjeve me të ftuarit.

“Zv.presidenti u ndje aq mirë sa në shtëpinë e tij, saqë gjatë fjalimit e theu protokollin dhe u largua nga mikrofonat që të ishte më afër të ftuarve në mënyrë që t’i drejtohej atyre personalisht”, tha Banda.

“Kjo ishte sigurisht një shenjë reha-

tie e Zv.presidentit dhe familja Lukaj duhet përgëzuar për krijimin e një atmosfere të mrekullueshme”, shtoi violinisti.

Ky ishte aktiviteti i dytë që kishte organizuar Lukaj këtë verë në shtëpinë e tij për t’u dhënë mbështetje miqve të tij në Uashington.

Më 29 qershor, ai organizoi një pritje për miqtë e tij në Senat dhe në Dhomën e Përfaqësuesve në Kongres. Ishin ftuar Senatori Mërfi (Murphy) nga Komiteti i Marrëdhënieve të Jashtme të Senatit dhe Kryesia e Komitetit për Evropën, Senatori Riçard Blumenthall i Komitetit të Forcave të Armatosura të Senatit dhe Kongresmeni Haims (Himes) i Komitetit të Zbulimit dhe Financës të Dhomës së Përfaqësuesve.

Lukaj ka qënë aktiv për çështje të ndryshme për një kohë shumë të gjatë, duke kontribuar per çështje të ndryshme e duke ndihmuar veçanërisht njerëz në vështirësi në trojet shqiptare. Ai ka ndihmuar në themelimin e organizatave, institucioneve dhe fondacioneve që kanë vendosur standarte dhe që janë dalluar gjatë periudhave kritike në rajon për shqiptarët. Lukaj është nderuar për punën e tij nga Republika e Shqipërise duke u përzgjedhur si një nga Konsujt e Nderit në Shtetet e Bashkuara, gjë që më vonë është konfirmuar nga Departamenti i Shtetit Amerikan.

Ai ka qenë nder themeluesit dhe është tanimë kryetar i Bordit të Universitetit Amerikan të Kosovës (AUK), i cili është partner me Institutin Teknologjik të Roçesterit dhe bashkëpunon me institucione të tjera të mirënjohura arsimore për të ofruar shërbim të cilësisë më të lartë të arsimit privat në Evropën Juglindore.

Përveç Zv. presidentit Bajden dhe Guvernatorit Malloi, së bashku me stafet e tyre dhe ekipit të sigurisë, të ftuar ishin edhe senatori Riçard Blumenthall, personalitete të tjera të rëndësishme, disa drejtues të industrive të ndryshme, si dhe “Miss USA”, Nia Sançez Kohët e fundit, z. Lukaj bashkëpunoi në themelimin e Aksionit për Nënat dhe Fëmijët e Shëndetshëm në Kosovë, në kujtim të vajzës së tij Adelina, organizatë që shpërndan pajisje dhe furnizime mjekësore të domodoshme në Kosovë. Lukaj ka qenë gjithashtu themelues i programit Hope Fellowship, një nismë e përbashkët me KKSHA-në (që Lukaj e drejtonte në atë kohë) dhe USAID, i cili siguron trajnime menaxhimi për gratë e Ballkanit dhe organizon programe shkëmbimi me korporatat më të mëdha dhe organizata qeveritare dhe joqeveritare në SHBA. E fundit, por jo më pak e rëndësishme, Lukaj është një promovues i zjarrtë i investimeve dhe forcimit të lidhjeve ndërmjet Ballkanit dhe SHBA-së. Ai ka drejtuar delegacione të shumta biznesmenësh dhe ka kontribuar në zhvillimin e konferencave të investuesve në SHBA dhe Evropë në këtë drejtim. Z. Lukaj ka drejtuar ose ka marrë pjesë gjithashtu në vizitat e delegacioneve të grupeve të ndryshme të Kongresit, të skuadrave vëzhguese të OSBE-së, të vëzhguesve ndërkombëtarë të zgjedhjeve, të ambasadorëve të ndryshëm, në vizitat e Presidentit Uilliam Xh. Klinton, të kryetarit të Bashkisë së Nju Jorkut Majkëll R. Blumberg si dhe drejtuesve të tjerë të lartë në rajon.

26 e enjte, 4 shtator 2014

Fejton

Fejton

e enjte, 4 shtator 2014

Javore KOHA

27 Javore KOHA

Dalja e çështjes së Ulqinit në planin diplomatik(1)

Mosrealizimi i dispozitave të Traktatit të Berlinit konkretisht nenit 28, si dhe protokolli i posaçëm i 18 prillit 1880, përcaktimi i vijës kufitare ndërmjet Malit të Zi dhe Perandorisë Osmane mori një dimension tjetër dhe në skenën ndërkombëtare, diplomacitë e Fuqive të Mëdha nxorën çështjen e Ulqinit

Diplomacia e fuqive të mëdha

Sabri Salaj

Përplasjet diplomatike ndërmjet Fuqive të Mëdha për çështjen e Ulqinit nxorën në dritë se Kongresi i Berlinit nuk ishte bërë mbi bazën e drejtës së popujve por mbi bazën e interesave të Fuqive të Mëdha. Propozimi që Ulqini me lumin Buna të jetë pjesë e territorit të Malit të Zi në parim i bashkonte Fuqitë e Mëdha kurse përplasja më e madhe diplomatike zhvillohej në prapaskena me marrëveshje sekrete për ndarjen e zonave të influencimit në këto pjesë të territorit të Perandorisë. Çështja shqiptare nuk u trajtua si një çështje më vete e në mënyrë tërësore në tryezat diplomatike në Berlin, por Fuqitë e Mëdha u detyruan të merren me te vetëm atëherë kur nga interesat e tyre rrezikohej shndërrimi i Krizës Lindore në një krizë globale. Lidhja Shqiptare ishte në mbrojtje të truallit të vet etnik, nga vendimet e padrejta të Fuqive të Mëdha dhe kjo bëri që çështja shqiptare të ndërkombëtarizohej dhe në kombinimet e ardhshme diplomatike të fuqive të mëdha, çështja shqiptare të jetë pjesë e politikave ndërkombëtare, pa të cilat nuk mund të rregulloheshin marrëdhëniet ndërkombëtare.

Zgjidhja e problemit të Shqipërisë Veriore përbënte përplasjen më të madhe diplomatike ndërmjet Fuqive të Mëdha, ku si rezultat i kësaj rrezikohej një përplasje ushtarake ndërmjet Fuqive të Mëdha dhe Perandorisë Osmane.

Interesat e Fuqive të Mëdha në këto pjesë të Shqipërisë për ndarje të zo-

nave të interesit nga shpërbërja e Perandorisë Osmane dëshmuan se çështja shqiptare nuk u zgjidh asnjëherë në të mirë të popullit shqiptar, por në prizmin e interesave të vet fuqive.

Londra e dinte mirë se në zonën veriore të Shqipërisë shtriheshin interesat e Austro-Hungarisë, prandaj vendosi të veprojë në bashkëpunim me Vjenën për zgjidhjen e çështjes së Shqipërisë Veriore. Tendencat e Rusisë për realizimin e Traktatit të Shën Stefanit nuk ishin shuar, kështu që Britania e Madhe ishte e detyruar të kerkonte zgjidhje sa më të shpejtë të këtij problemi, nga i cili problem rrezikohej edhe pjesë të territoreve tjera të Perandorisë Osmane, zonë e interesit të saj.

Në prag të mbledhjes së Konferencës së Ambasadorëve në Berlin, Konsulli i Anglisë në Shkodër, Green dhe ai i Austro-Hungarisë, Lippich kishin bërë planin për t’i dhënë Malit të Zi në vend të Hotit dhe Grudës që si mori dot, një krahinë tjetër ndërmjet liqenit të Shkodrës dhe detit Adriatik, e cila përfshinte Ulqinin dhe rrethin e tij gjer të gryka e Bunës. Green në një shkresë të tij drejtuar Londrës, më 29 maj 1880, deklaronte se,,kam biseduar në tërësi më z. Lippich, konsullin e përgjithshëm austriak, çështjen e dhënies së territorit Malit të Zi, në perëndim të Liqenit të Shkodrës, në vend të territorit të definuar në Konventë… Në asnjë pikë unë dhe Lippich nuk kemi pasur mendim tjetër”.

Plani i Green u kritikua ashpër nga Am-

basadori Special i Britanisë në Stamboll, Xhorxh Goshen, i cili e shikonte çështjen shqiptare si një problem të përgjithshëm që nuk mund të anashkalohet nga diplomacia e Fuqive të Mëdha.

Të gjitha argumentet e tij ai i parashtroi në një letërdërgesë drejtuar Lordit Grandville më 26 korrik 1880. Në analizën e tij Goshen vjen në përfundim se dy janë elementet kryesor që duhet të merren për bazë: korrektësia

apo drejtësia në njërën anë dhe leverdia apo realpolitika në anën tjetër. Në anën e korrektësisë ai vinte në pah se “lëvizja shqiptare është e krejtësisht e natyrshme. Një racë po aq e lashtë dhe e veçantë kanë po aq të drejtë sa të gjithë popujt tjerë që i rrethojnë … ata me të drejtë pretendojnë të jenë të pavarur… Kombësia e tyre po injorohet dhe territori i banuar me shqiptarë po u jepet në veri malazezëve, për të kënaqur Malin e Zi, protegjeun e Ru-

sisë, kurse në jug Greqisë, protegjeut të Anglisë dhe Francës”.

Vjena e nisur nga synimet e saja politike dëshironte që Ulqinin ta lidhte më nenin 29 të Kongresit të Berlin, ku portin e Tivarit e kishte nën administrimin e saj, po ashtu të njëjtën gjë kërkonte edhe mbi bregdetin e Ulqinit ku nëpërmjet lumit Buna të dilte në portat e Shkodrës një qytet që zinte vend më rendësi në perspektivën e diplomacisë Austro-Hungareze.

Duke u nisur nga këto Austro-Hungaria nuk doli haptas si autore e projektit për Ulqinin,por nëpërmjet Anglisë derisa të sigurohej miratimi i Fuqive të Mëdha. Pasi Fuqitë e Mëdha e aprovuan vendimin e ri, Anglia dhe Austro-Hungaria kërkonin mënyrën sesi duhet të realizohet një vendim i tillë. Në bisedat që Green dhe Lippich kishin ndërmjet veti ranë dakord që të bëhet një demonstratë detare në bregdetin e Adriatikut si presion ndaj Shqiptarëve dhe Portës së Lartë, për dorëzimin e Ulqinit.

Grandvilli, ministër i Punëve të Jashtme i Britanisë së Madhe, i ka parashtruar kontit Karoly, përfaqësues të Vjenës në Londër, organizimin e demonstratës më pjesëmarrjen e të gjitha Fuqive të Mëdha, mirëpo diplomacia austro-hungareze donte ta kufizonte pjesëmarrjen e demonstratës, sepse nuk donte anije ruse e italiane në këtë pjesë të bregdetit Adriatik, zonë e interesit të saj.

Sipas protokolleve të seancës së 20 gushtit të vitit 1880, ku morën pjesë që të gjithë përfaqësuesit e Konferencës së Ambasadorëve në Berlin, u vendos që Fuqitë e Mëdha të demonstrojnë forcën para shqiptarëve, ndërkohë që në operacionet e drejtpërdrejta ushtarake kundrejt tyre të futej Porta. Në këtë mbledhje u vendos që flota e aleatëve të dalë para Ulqinit në fillim të shtatorit me këtë arsenal lufte: tri anije franceze, dy anije angleze, dy anije austro-hungareze, një ruse dhe një gjermane. Forcave do t’u prijë admirali anglez Sejmour.

Më 26 qershor Fuqitë e Mëdha i propozuan Portës së Lartë që t’i lëshonte Malit të Zi, Ulqinin me rrethet dhe të gjente mënyrën për t’i dhënë një fare autonomie vilajetit të Shkodrës. Humbja e këtij limani të rëndësishëm që vinte në rrezik edhe sigurimin e Shkodrës, ishte e dëmshme për Turqinë, por sidomos një gjymtim i rëndë për Shqipërinë. Shkodra ishte fort e lidhur më Ulqinin. Ky qytet ishte porti kryesor i Shkodrës. Lidhjet e Shkodrës me Ulqinin ishin të shumta në të gjitha drejtimet, prandaj humbja e Ulqinit për Shkodrën ishte e madhe sidomos në pikëpamjen tregtare e cila me anën e këtij porti zhvillonte tregtinë më botën tjetër. Në vitin 1818, flota ulqinake numëronte 400 njësi lundruese.

28 e enjte, 4 shtator 2014

Mozaik

Javore KOHA

Mozaik

e enjte, 4 shtator 2014

Në Reç të Komunës së Shkrelit

29 Javore KOHA

Përkujtohet lufta e Reçit dhe dëshmorët e rënë

Filloi viti i ri shkollor

Regjistrohen mbi 100mijë filloristë e gjimnazistë Viti i ri shkollor në të gjitha shkollat fillore dhe të mesme në Mal të Zi, për më tepër se njëqind mijë nxënës, filloi me 1 shtator. Këtë vit shkollor e startuan 70mijë filloristë dhe 32mijë gjimnazistë. Nga Ministria e arsimit është njoftuar se gjatë pushimeve verore është bërë restaurimi i 89 objekteve të institucioneve edukativoarsimore përgjatë gjithë Malit të Zi për të cilat janë investuar 1.55milion euro. Ndërkaq edhe në dy shkollat në Tuz, në atë fillore dhe të mesme si dhe në institucionet parashkollore, ka startuar viti i ri shkollor me 1 shtator, dhe sipas drejtorëve çdo gjë është e gatshme për vijim e procesit mësimor.

Në shkollën fillore në Tuz, këtë vit ulen për herë të parë në bankat shkollore 1.115 nxënës. “Në ditën e parë të shkollës çdo gjë ka qenë e gatshme për të mirëpritur nxënësit me planprograme adekuate, me orare të planifikuara me

kalendarin shkollor gjatë këtij viti si dhe me të gjitha aktivitetet që parashikohen përgjatë një viti shkollor”, u shpreh drejtori i SHF “Mahmut Lekiq”, Nikollë Dukaj. Ai më tej shtoi se është shqetësuas fakti që nga viti në vit, ashtu edhe sivjet, numri i nxënësve që regjistrohen për të ndjekur mësimin në gjuhën amëtare është gjithnjë në rënie pasi regjistrimet në gjuhën zyrtare janë dominante. “Fatkeqësisht numri i nxënësve në gjuhën shqipe është çdo vit e më i vogël. Në gjuhën malazeze në shkollën amë janë nga dy klasë, në gjuhën shqipe po ashtu dy klasë, kurse në paralelet e shpërndara ka numër shumë të vogël të nxënëve dhe ka gjithseit shtatë nxënës në klasën e parë në fshatrat Milesh, Vuksanlekaj e Sukruq. Dhe kjo është një problematik që rrezikon klasët në të ardhmën të cilave mund të ju duhet të zhvillojnë mësimin të kombinuar”, theksoi Du-

kaj. Në këtë shkollë gjatë pushimeve verore sipas dretorit janë kryer disa ndërhyrje të cilat kanë qenë të nevojshme për t’u riparuar. Ndërkaq drejtori i shkollës së mesme në Tuz Semir Laleviq tha se viti i ri shkollor e gjen këtë institucion të gatshëm për vijimin e procesit të rregullt mësmior.”Këtë vit shkollor jemi shumë të përgatitur për të vijuar procesin mësimor dhe sa u takon teksteve shkollore edhe sa u përket kushteve brenda objektit mësimore pasi kemi bërë disa investime të nevojshme me qëllim përmirësimin e kushteve për nxënësit. Kemi riparuar dhe sallën sportive si dhe në oborrin e shkollës kemi kryer disa ndërhyrje me vëndosjen e disa fasadave”, u shpreh drejtori i shkollës Semir Laleviq. Në këtë vit shkollor sipas drejtorit, vitin e parë do ta ndjekin 150 nxënës në pesë paralele prej të cilave tre në gjuhën amëtare dhe dy në gjuhën zyrtare. t.u

Në fshatin Reç të Komunës së Shkrelit është mbajtur edhe këtë vit manifestimi tradicional kushtuar dëshmorëve të rënë në luftën e Reçit kundër okupatorit italian. Fillimisht për t’i nderuar ata të cilët u fliuan për Reçin, u vëndosën kurora lulesh në memorialin përkujtimorë, nga autoritete vendase, përfaqësues të partive politike e institucionale dhe nga personalitete të fushave të tjera. Në këtë festë që është bërë mjaft tërheqëse për vizitorët, edhe këtë vit u tubuan numër i madh personash nga zonat e Malësisë së Madhe mes tyre edhe kryetari i Komunës së Shkrelit z. Fredi Sterkaj si dhe drejtues të institucioneve të qarkut të Shkodrës, deputetë dhe bashkëatdhetarë nga diaspora shqiptare. Në tubimin e sivjetëm, përveç koncertit të organizuar enkas për këtë eveniment ku morën pjesë disa këngëtarë nga Malësia e Madhe dhe Tuzi si dhe grupe valltarësh, është organizuar edhe një minipanair i vogël nga fermerë të ndyshëm të cilët kanë prezantuar disa produkte ushqimore të zonës pasi zona në fjalë ka si strat-

egji të saj agrobiznesin duke qenë se njëra ndër zonat turistike të komunës Shkrel është edhe Reçi. Në një prenoncim për gazetën tonë, kryetari i Komunës së Shkrelit Fredi Sterkaj u shpreh se viteve të fundit kjo festë origanizohet në mënyrë simbolike e cila mbahet kryesisht javën e fundit të gushtit ose fillimjavën e shtatorit.

“Ky manifestim është njëri ndër më të rëndësishmit pas atyre që bëhen në pikën turistike të Razmës. Ne mundohemi që brenda mundësive tona financiare të krijojmë njëfarë atraktiviteti për të gjithë ata që vijnë të festojnë me ne. Viteve të fundit interesimi për pjesmarrje në këtë festë ka rënë mjaft pasi numri i turistëve që vizitojnë Shqipërinë ka rënë, por shpresoj që në të ardhmën ky vend do të promovohet edhe më shumë dhe do të krijohet një infrastrukturë rrugore më e mirë që të rritet interesimi për Reçin”, u shpreh Sterkaj. Viyitorët në manifestimin e sivjetëm kanë patur rastin të shijojnë freskinë e natyrës që ofron Reçi, por edhe disa produkte ushqimore të prodhon kjo zonë, por

edhe panaire me kostumografi kombëtare të zonave të ndyshme të Malësisë së Madhe dhe në fund koncertin e organizuar nga Komuna Shkrel.

Lufta e Reçit është ndër luftërat më kryesore që është bërë gjatë Luftës antifashiste NacionalÇlirimtare të Luftës së Dytë Botërore për qarkun e Shkodrës dhe më gjërë. Në gusht të vitit 1943 Italia fashishte kishte këmbëngulur me force të pushtoj Reçin dhe zonat e tij me qëllim opupimin e gjitha zonave të tjera për të kaluar kaluar pastaj në zona të Dukagjinit dhe në Kosovë. Forcat partizane së bashku me forcat e Reçit dhe me gjithë organizmat e tjerë, u bashkuan dhe luftun kundër pushtuesit italian dhe është lufta e vetme që është bërë në bashkëpunim me të githa forcat politike, ushtarake dhe shoqërore gjatë Luftës së Dytë botërore ndaj ka marr edhe një simbolik të veçantë që quhet Lufta e Reçit. Kjo festë edhe këtë vit u organizua nga Komuna e Shkrelit në bashkëpunim me nënprefekturën dhe prefekturën e Shkodrës. t.u

30 e enjte, 4 shtator 2014

Mozaik

Javore KOHA

e enjte, 4 shtator 2014

Këtë javë nisin kualifikimet për Kampionatin e ri Evropian

SHKA “Rapsha” organizoi manifestimin tradicional “Logu i Vitojës”

Vazhdim i ruajtjes dhe kultivimit të traditave shumëshekullore në Malësi Manifestimi tradicional “Logu i Vitojës“ i cili organizohet vite me radhë me rastin e festës së Shën Gjonit, u organizua edhe këtë vit nga SHKA “Rapsha” nga Rapsha. Ky event i përvitshëm grumbulloi numër të konsideruar të atyre të cilët janë të apasionuar pas natyrës së bukur dhe atraktive që sjell Vitoja piktoreske bashkë me ujin e ftoftë dhe të kristalt që buron.

Logu i Vitojës është shëndërruar qe disa vite në një vend shumë të adhuruar si nga vendas ashtu edhe nga bashkëatdhetarë të cilët vijnë në Malësi për t’i kalur pushimet verore.

Në këtë vendtubim të rinjët dhe të rejat por edhe ata të moshës së thyer, takohen, shkëmbejnë komunikim me njëri-tjetrin dhe argëtohën nën shoqërinë e muzikës. “Me rastin e festës së hotjanëve tashmë në mënyrë tradicionale shka “Rapsha” organizon “Logun e Vitojës”. Para shumë vitesh ka lindur ideja për organizim të këtij tubimi i cili atëherë u organizua në mënyrë spontane nga aktivistë nga hoti, dhe qe nga viti 2001 ky log orga-

Sport

nizohet nga Shka “Rapsha” e cila angazhohet për ruajtjen dhe kultivimin e vlerave dhe traditave tona dhe në një farë mënyrë zgjon interesim për bashkimin e malësorëve dhe shqiptarëve ngado që vijnë me qëllim që festa të jetë e organizuar sa më mirë dhe sa më begatshëm”, u shpreh për Koha Javore njëri ndër anëtarët e kryesisë së SHKA“Rapsha” z. Prël Junçaj. “Logu i Vitojës” edhe sivjet , duke u nisur nga numri i pjesmarrësve, si duket ishte shumë i mirëpritur pasi si viteve të shkuara ashtu edhe këtë vit sipas organizatorëve u tubuan afro 2mijë veta dhe këtë e pohoi edhe njëri ndër organizatorët, Prël JUnçaj. “Vitoja është qendër e cila vizitohet shumë nga kalimtarët e rastit por vizitat më masive ndodhin me rastin e organizimeve të ndyshme kulturore siç është sidomos, festivali mbarëkombëtar i Këngës dhe i Valleve Popullore që ne si shoqatë kemi marr mbi supe qe vite me radhë, brenda mundësive tona në bashkëpunim me aktivistë të tjerë nga vendi dhe diaspora të orga-

nizojmë këtë festival si dhe “Logun e Vitojës”, përfundoi Junçaj. Ndërkaq gjatë muajit gusht Malësinë e vizitojnë shumë mërgimtarë nga vise të ndyshme botërore e pjesa dërrmuese nga SHBA dhe Europa pasi malësorët kryesisht janë të akomoduar atje dhe sadopak aktivitetet e pakta kulturore dhe argëtuese, mirëpritën dhe frekuentohën qe të gjitha. Vitoja vite me radhë ka qenë vend i cili ka tërheq shumë njerëz si vendas, kalimtarë të rastit ashtu edhe të huaj. Burimet e pastra dhe vendi atraktiv që ofron Vitoja janë bërë tërheqëse vizitorët të cilët kalojnë një pjesë të mirë të ditës gjatë stinës së verës. Këto dukuri si dhe shumë të tjera ka bërë që Vitoja t’a fitojë tashmë epitetin e vendit të preferuar dhe të dashur për mijëra njerëz që duan të relaksohen dhe të argëtohet përmes shumë lojrave tradicionale që terreni i këtij vendi i mundëson. Kujtojme se të gjitha malet e Malësisë i kanë logjet e tyre dhe ato mbahen për çdo vit në trevat t.u përgjatë Malësisë.

Fillojnë ethet për “Francë 2016”

Shqipëria e cila ndodhet në një grup të vështirë, Grupin I, së bashku me Portugalinë, Danimarkën, Serbinë dhe Armeninë, ndeshjen e parë do ta luajë të dielën në fushën kundërshtare ndaj bartësit të këtij grupi, Portugalisë. Ndërkaq Mali Zi ndodhet në grupin G së bashku me Rusinë, Suedinë, Austrinë, Moldavinë dhe Lihtenshtajnin.

Në ndeshjen e parë kualifikuese, Mali i Zi do të presë të hënën Moldavinë Grupi A Holanda Çekia Turqia Letonia Islanda Kazakistani

Në fund të kësaj jave nisin sfidat kualifikuese për Kampionatin Evropian i cili do të mbahet në Francë në vitin 2016.

Për 23 vende (24 skuadra bashkë me Francën si vend mikpritës) që do të marrin pjesë në finale të këtij kampionati, luftojnë 53 kombëtare.

Ndeshjet e para në kuadër të kualifikimeve në grupe do të luhen nga data 7-9 shtator.

Shqipëria e cila ndodhet në një grup të vështirë, Grupin I, së bashku me Portugalinë, Danimarkën, Serbinë dhe Armeninë, ndeshjen e parë do ta luajë të dielën në fushën kundërshtare ndaj bartësit të këtij grupi, Portugalisë.

Në këtë ndeshje, për shkak të lëndimeve, Shqipëria do të ketë shumë mungesa, në mesin e të cilëve edhe disa lojtarë titullarë.

Përkundër kësaj, trajneri i kombëtares kuq e zi, italiani Gianni de Biasi është shprehur optimist.

Sipas tij, Shqipëria nuk do të luajë për barazim me Portugalinë, por pretendon pikët e plota.

Për këtë gjë, italiani ka sjellë shem-

31 Javore KOHA

bullin e transfertës së shkuar me Norvegjinë, ku Shqipëria fitoi 1-0, në një përballje ku favoritë absolutë ishin nordikët.

Përtej këtij takimi, i cili do luhet më 7 shtator, në konferencën për shtyp, De Biasi bëri edhe një rezyme të gjendjes së futbollistëve që ka grumbulluar për këtë ndeshje të parë, duke theksuar edhe një herë se Shqipëria, përkundër faktit se është pjesë e “grupit të ferrit”, do të tentojë që të kualifikohet për “Francë 2016”.

“Në këto kualifikime do të punojmë me një grup më të vogël lojtarësh. Do të jenë rreth 26- 27 lojtarë, nga të cilët më pas në varësi të gjendjes së tyre fizike dhe sportive, si dhe në varësi edhe të kundërshtarit, do të zgjedh 11-shen titullare”, ka deklaruar De Biasi.

Ndërkaq Mali Zi ndodhet në grupin G së bashku me Rusinë, Suedinë, Austrinë, Moldavinë dhe Lihtenshtajnin. Në ndeshjen e parë kualifikuese, Mali i Zi do të presë të (Kohapress) hënën Moldavinë.

Group B Bosnja e Hercegovina Belgjika Izraeli Uellsi Qipro Andorra Group C Spanja Ukraina Slovakia Bjellorusia Maqedonia Luksemburgu Group D Gjermania Irlanda Polonia Skocia Gjeorgjia Gjibraltari Group E Anglia Zvicra

Sllovenia Estonia Lituania San Marino Group F Greqia Hungaria Romania Finlanda Irlanda Veriore Islanda Group G Rusia Suedia Austria Mali i Zi Moldavia Lihtenshtajni Group H Italia Kroacia Norvegjia Bullgaria Azerbaixhani Malta Group I Portugalia Danimarka Serbia Armenia Shqipëria