Koha javore 634

Ngjarje Javore

Javore KOHA

Bisedë me Zana Sarvan

ISSN 1800-5969

Podgoricë e enjte, 9 tetorë 2014 Viti XIII / Numër 634 Çmimi 0,50

Mungesa e hoteleve, problemi kryesor i Ulqinit

www.kohajavore.co.me

Të gjendet zgjidhje për një të ardhme të qëndrueshme

2

e enjte, 9 tetorë 2014

Javore KOHA

Javore KOHA

Javore KOHA

Përmbajtje

Shqiptarët përkrahësit më të mëdhenj

Dorëshkrimet dhe fotografitë nuk kthehen

e enjte, 9 tetorë 2014

3 Javore KOHA

Ingridi superseksi në videoklipin e ri fq 5

fq 18

Arra ua ruan kujtesën

F. Shkreli:

Shembull i patriotizmit fq 6

fq 19

CH. Hill:

Bleona Qereti pjesë e “Euros of Hollywood”

Ardhmëria e Sirisë

Themelues: Kuvendi i Republikës së Malit të Zi

Gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë Numri i parë doli më 21 shkurt 2002.

Botues: SHAGBG „Pobjeda” Redaktor përgjegjës: Ali Salaj Gazeta redaktohet nga kolegjiumi: Fahrudin Gjokaj (redaktor teknik) Ismet Kallaba (aktualitete, sport), Toni Ujkaj (kulturë) Vijoleta Berishaj (sekretare teknike) Adresa: Bulevar revolucije 15, Podgoricë Telefon & fax: 078/110-578 E-mail: kohajavore@t-com.me www.kohajavore.co.me

Përmbajtje

fq 8

fq 20

Gj. Gjonaj:

Elbenita Kajtazi

Thesari i Malësisë, krenari dhe shqetësim fq 12

fq 21

Muzika popullore identifikon shqiptarët

Prezantim i kinematografisë shqiptare fq 16

fq 24

Ne hap me Kohen

4 Javore KOHA

Ngjarje javore

e enjte, 9 tetorë 2014

Redaksinë e gazetës “Koha javore” e vizitoi dje Grupi i punës së Kuvendit të Malit të Zi për çështjen e statusit të kësaj gazete

Të gjendet zgjidhje për një të ardhme të qëndrueshme

Podgoricë – Grupi i Punës së Kuvendit të Malit të Zi, i kryesuar nga deputeti dhe koordinatori Genci Nimanbegu, deputeti i opozitës Dritan Abazoviq (MZP) dhe Sllavica Mirkoviq, sekretare e Këshillit për sistemin politik në Kuvendin e Malit të Zi, ka vizituar dje redaksinë e gazetës “Koha javore”.

Redaktori përgjegjës i gazetës, Ali Salaj, i ka njoftuar përfaqësuesit e Kuvendit me gjendjen aktuale dhe krizën e kësaj gazete si pasojë e falimentimit të NPG “Pobjeda”.

Salaj kërkoi që gazeta “Koha javore” të mos përfshihet në procesin e falimentimit, as në kuadrin e privatizimit të mundshëm të

saj, por si media e pakicave të mbështetet nga institucionet përkatëse shtetërore.

Ai paraqiti shembujt e botimit të shtypit të pakicave në rajon, me theks të veçantë në Kroaci dhe Serbi, ku shteti mundëson botimin e dhjetëra gazetave në gjuhën e pakicave.

Grupi i punës u pajtua që gazeta në gjuhën shqipe “Koha javore” duhet të mbetet në skenën mediatike në Mal të Zi, duke gjetur zgjidhje për një të ardhme të qëndrueshme.

Anëtarët e Grupit të punës paralajmëruan zhvillimin e takimeve me ministritë përkatëse në Mal të Zi dhe me menaxhmen-

tin e “Pobjedës” me qëllim të përgatitjes së një platforme të re për veprimtarinë e kësaj gazete.

Grupi i punës pritet që t’i propozojë Kuvendit të Malit të Zi zgjidhjen për statusin e ardhshëm të gazetës së vetme në gjuhën shqipe në Mal të Zi. “Koha Javore” është themeluar nga Kuvendi i Malit të Zi në dhjetor të vitit 1999, kurse numri i parë ka dalë në shkurt 2002. Gjatë këtyre 13 vjetëve janë botuar gjithsej 634 numra duke luajtur një rol të rëndësishëm për lexuesit shqiptarë jo vetëm në Mal të Zi, por edhe më gjerë.

(Kohapress)

Ngjarje javore

e enjte, 9 tetorë 2014

5 Javore KOHA

Sipas sondazhit të CEDEM-it për qëndrimet e opinionit publik mbi integrimet në NATO Podgoricë – Shqiptarët e përkrahin më shumë se çdo popull tjetër në Mal të Zi integrimin e këtij vendi në NATO, kanë treguar rezultatet e sondazhit të kryer nga Qendra për Demokraci dhe të Drejtat e Njeriut (CEDEM).

Sipas këtij sondazhi, në nivel vendi anëtarësimin e Malit të Zi në NATO e përkrahin 35 për qind e qytetarëve, 45 për qind janë shprehur kundër, kurse 20 për qind nuk kanë pasur qëndrim.

Nëse i referohemi përkatësisë nacionale, 75.9 për qind e shqiptarëve janë shprehur se e mbështesin integrimin e Malit të Zi në NATO, 53.8 për qind e atyre që deklarohen si boshnjakë/muslimanë, 39.8 për qind e malazezëve dhe vetëm 9.3 për qind e serbëve.

Sondazhi është kryer në periudhën 2130 shtator dhe në të kanë marrë pjesë 1025 të anketuar nga 16 komuna në Mal të Zi: Bijello Pole, Berani, Plevla, Podgorica, Nikshiqi, Cetina, Herceg Novi, Ulqini, Tivari, Budva, Tivati, Kotorri, Rozhaja, Plava, Zhablaku dhe Kollashini.

Kur bëhet fjalë për efektin e integrimeve në NATO për Malin e Zi, 46 për qind janë shprehur se efektet janë të dobishme, kurse 54 për qind të padobishme.

Për dallim nga anëtarësimi në NATO, anëtarësimin e Malit të Zi në Bashkimin Evropian e përkrah një përqindje shumë më e madhe e popullsisë. 61.1 për qind e të anketuarve janë shprehur se Mali i Zi duhet të jetë anëtar i BE-së, 25.2 për qind janë shprehur kundër, kurse 13.7 për qind nuk kanë pasur qëndrim të caktuar. Kjo tregon se përkrahja ndaj anëtarësimit në BE është e njëjtë krahasuar me atë në mars të vitit 2013 (sondazhi i CEDEM-it), por shumë më i ulët

Shqiptarët përkrahësit më të mëdhenj

se në sondazhin e tetorit 2009 kur kjo përkrahje ishte 76.1 për qind.

Sa i përket besimit në institucione, qytetarët më së shumti kanë besim në sistemin shëndetësor (60.3 për qind), sistemin arsimor (58.7), Kishën Ortodokse Serbe (55.6), Ushtrinë e Malit të Zi (50.9), Presidentin e Malit të Zi (50.2), policinë (49.4), BE-në (48.8), Qeverinë (44.3), gjykatën (42.8).

“Kuvendit të Malit të Zi i besojnë 40.2

për qind e qytetarëve, sektorit joqeveritar 39.8 për qind, Delegacionit të BE-së në Mal të Zi 38.3 për qind, NATO-s 34.9 për qind, partive politike 26.2 për qind, ndërsa besimin më të vogël të qytetarëve nga të gjitha institucionet e gëzon Kisha Ortodokse Malazeze me 23.2 për qind”, ka treguar sondazhi.

Hulumtimi është realizuar me mbështetjen e NATO Public Diplomacy (Kohapress) – Bruksel.

6 Javore KOHA

e enjte, 9 tetorë 2014

Vështrime & Opinione

Vështrime & Opinione

e enjte, 9 tetorë 2014

7 Javore KOHA

Midhat frashëri - me rastin e 65-vjetorit të vdekjes

Shembull i patriotizmit Më 3 tetor 1949, 65 vjetë më pare, në hotelin Lexington në Nju Jork të Shteteve të Bashkuara, ndërroi jetë i mërguar dhe larg Atdheut, Midhat Frashëri, i biri i Abdyl Frashërit dhe nip i rilindasve Naim Frashëri dhe Sami Frashëri

Për Koha Javore: Frank Shkreli / Nju Jork

Unë deshta ta kujtoj këtë përvjetor, natyrisht për vet meritat e këtij burri të madh, trashëgimtar i familjes së madhe rilindase të Frashënlijve, mendimtarit, shkrimtarit, politikanit, dhe mbi të gjitha Shërbestarit të Shqipërisë, siç e quanin bashkohasit dhe bashkëluftarët e tij. Unë nuk e ndjejë veten as të denjë dhe as të informuar mirë që në këtë përvjetor të vdekjes së Midhat Frashërit të shkruaj mbi jetën dhe aktivitetin e tij politik dhe atdhetar. Por, po e shënoj këtë përvjetor me një kujtim modest, në emër të disa bashkombas të mi, bashkpuntorë të ngushtë të Midhat Frashërit -- të cilët nuk janë më -- por të cilët i kam njohur dhe me disa prej tyre kam patur fatin e mirë që në rininë time të punoja me ta tek Zëri i Amerikës, gjatë 1970-ave dhe në fillim të ‘80-ave dhe të cilët, besoj se po të ishin gjallë nuk do t’a lenin këtë përvjetor të kalonte pa thënë diçka për mësuesin dhe udhëheqsin e tyre të dashur.

Midhat Frashëri, si themeluesi dhe kryetar i Ballit Kombëtar, për ta ai ishte jo vetëm një udhëheqës politik, por konsiderohej edhe si një udhëheqës shpirtëror, si një shëmbull patriotizmi të vërtetë dhe atdhedashurie të shëndosh. Në ambientin e zyrës ku punoja me këta patriotë, pothuaj nuk kalonte asnjë ditë që njëri ose tjetri prej tyre të mos përmendte diçka nga koha që kishin kaluar me Midhat Frashërin, të cilët si besnikë tij që ishin, ai iu referohej atyre si “djemtë e mijë” . Këta

ishin ndër ata që kishin shkuar këmbë për këmbë me Midhat Frashërin, ose siç e quanin shpesh edhe me pseudonimin, Lumo Skendon që ishte bërë si emër i dytë i tij, njërit prej burrave të përmendur të kombit shqiptar. “Lumua ka thënë kështu, Lumua më ka thënë këtë....”, ishte pothuaj një refren i përditshëm i ish-kolegëve të mi, sidomos gjatë pushimeve kur shkonim për kafe, pas transmetimit të programeve në ndërtesën e VOA-s. Kujtimi i tij rrahte në zemërat e tyre dhe ishin të përbetuar që të ruanin porositë e tij dhe të luftonin me dije e me penë për të çuar në vend amanetin e Midhat Frashërit, për një Shqipëri të lirë e demokratike, për një Shqipëri të Shqiptarëve, siç thonin ata. Ata e bënë këtë, secili në mënyra të ndryshme, deri në fund të jetës së tyre.

Ata flisnin për udhëheqsin e vet, si njërin prej tyre, i cili sipas tyre, ishte i thjeshtë e i dashur me të gjithë -- gjithmonë me ta,

gjatë luftës nepër borë e shi e të ftohtë, si në fitore ashtu edhe në humbje. Ata kujtonin arratisjen e tyre nga Shqipëria me lundër nepërmjet Shkodrës për të shpëtuar kokën nga Enver Hoxha, kur çlirimi i vendit fatkeqsisht u zëvendësua me sundimin e diktaturës komuniste të Enver Hoxhës, i cili detyroi që shumë prej bijve më të mirë të kombit të arratiseshin e të merrnin rrugët e botës. Ata kujtonin jetën nëpër kampet e refugjatëve në Itali dhe gjetiu, në gjëndje shumë të vështira të asaj kohe, pa mbështetje dhe pa shpresë, shpesh edhe pa ushqim të mjaftueshëm.

Pasi e dinin se isha i lindur në trojet shqiptare nën-ish-Jugosllavinë, kolegët e mi më flisnin shpesh për pasionin e thellë dhe dashurinë që Midhat Frashëri kishte pasur për Kosovën, dhe për trojet shqiptare në përgjithësi, theksonin ëndërrën e tij për një Shqipëri Ethnike. Megjithë humbjen politike dhe megjithë vuajtjet nepër

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

rrugët e mërgimit, të gjithë ish-kolegët e mi, pothuaj pa përjashtim, pohonin se megjithë humbjen dhe përball situatës së zymtë të pas luftës, si përfundim i fitores së komunizmit, dhe të ndarjes me familjet e tyre, ndonëse ata vet kishin humbur shpresat, ishte Midhat Frashëri ai, i cili, sipas tyre i frymëzonte ata, u jepte shpresë, u jepte forcë për të shikuar me optimizëm drejtë së ardhmes. “Shpresa mbahet me punë dhe ideal”, ka shkruar Midhat Frashëri dhe pyetjes se “Cili duhet të jetë ideali ynë?, ai përgjigjet duke thënë se ideali ynë, “Duhet të jetë madhëria dhe nderi i shqiptarit, njësia dhe bashkimi i kombit, lumturia dhe përparimi i përgjithshëm.”

Kisha dëgjuar aq shumë prej tyre për personin dhe veprimtarinë e Midhat Frashërit, si njeri dhe si një rilindas i shquar, mbi travajët e tyre gjatë dhe pas luftës, sa që pas disa viteve me ta, pothuaj e ndjeja veten si të kisha qenë pjesë e atij grupi të nderuar bashkadhetarësh, megjithse në krahasim me ata isha shumë më i ri nga mosha. Prandaj, në këtë 65-vjetor të vdekjes së Midhat Frashërit, dua të kujtoj edhe ata që kanë qenë afër tij dhe me të cilët kam pasur nderin dhe privilegjin t’i njoh për së afërmi. Pikëspari Zonjën e ndershme Lulu Vrioni, të mbesën e Midhat Frashërit dhe për mendimin tim, ndoshta spikerja më e mirë që kam njohur unë. Talat Karagjozi, i cili më thoshte se Midhat Frashëri i kishte vdekur në duartë e tija dhe kurdoherë që fliste për të, i mbusheshin sytë me lotë, pasi nga ajo ditë e sot, mendohet se me të këthyer në Amerikë, Midhat Frashëri u helmua pas deklaratës që kishte bërë në radion BBC të Londrës në lidhje me formimin e lëvizjes anti-komuniste në mërgim dhe pas themelimit të Komitetit Kombëtar Shqipëria e Lirë, kryetar i së cilës

ishte zgjedhur Midhat Frashëri. Ndër të tjerët e kësaj gjenerate, me të cilët kam punuar, kanë qenë Xhevat Kallajxhiu, Ruzhdi Daca, Gaspër Kiçi, Bardhyl Pogoni dhe jashtë zyrës së VOA’s ishin “djemtë” e Midhat Frasherit me të cilat kisha njohuri e shoqëri, përfshirë Dr. Tako Bacaj, Ramazan Turdiu, pastaj djemtë e Profesorit dhe gjeografit të njohur dhe kartografit të parë shqiptar nga Kosova, Ahmet Gashi -- autorit të parë të gjeografisë së Shqipërisë më 1935, vëllëzërit Dr. Faton Gashi dhe Prof. Luan Gashi i Lidhjes Kosovare, jeta e të cilëve ishte e dendur me veprimtari patriotike dhe kontribute edhe për vendin e adaptuar, Amerikën -- njëri si mjek i dalluar e tjetri si profesor shkencash politike, i cli njihej si profesor që adhurohej nga studentët e tij universitarë amerikanë. Kujtimet e këtyre ish-kolegëve e miqëve të mi për Midhat Frashërin -- ishudhëheqsin dhe mësuesin e tyre -- janë bërë tani edhe pjesë e kujtimeve të mia, përshtypje të cilat i kujtoj me nderim në këtë 65- vjetor të vdekjes së Midhat Frashërit, djalit të Abdyl Frashërit dhe nipit të Naimit dhe Sami Frashërit.

Ishin këta ish kolegë të mi gazetarë, të cilët çdo ditë dhe në çdo moment, profesionin e tyre përpiqeshin ta merrnin tepër seriozisht. Ishin të “shkollës së vjetër”, ashtu siç i donte dhe siç i kishte mësuar Midhat Frashëri, i cili rolin e gazetarit e kishte çmuar shumë, duke thënë se gazetarët duhet të jenë “njerëz të idealit” dhe “me ndërgjegje të lartë kombëtare” dhe se shtypi, ka shkruar ai, duhet të jetë “kopshti i një jete morale, shkolla e së vërtetave politike dhe shoqënore, predikimi për zhvillimin mendor dhe shpirtënor, e një disipline vullnetare e një rregulle të inspiruarë prej amorit dhe dashurisë, duke kupëtuarë drejt dhe vërtet intere-

sin tënë”. Ideja e tij ishte se shtypi i lirë që do t’i shërbente interesave të kombit dhe të shoqërisë duhej “të drejtohet nga njerëz të zotë dhe profesionistë”, duhej të jetë, sipas Midhat Frashërit, në “Duar të dënja, në njerëz të zotër, të pajuarë me cilësi dhe virtute të naltë”.

Në fjalimin e tij të famshëm në BBC e Londrës, në vjeshtën e vitit 1949, Midhat Frashëri iu drejtua shqiptarëve kudo që ishin duke paralajmëruar se kombi shqiptar po e kuptonte se çfarë kishte sjellur fitorja e komunizmit në Shqipëri, duke thënë se, “Kadalë, kadalë raca Shqiptare, ajo race së cilës nuk i mungon asnjë virtyt njerëzor, ajo racë që vuan por edhe që ndjen, që ofshan por që edhe shpreson dhe nuk harron, ajo racë themi, filloi të shohë të vërtetën, të shohë rrezikun edhe fatkqesinë, në të cilën e hodhën matrapazët komunistë. Po i çilte sytë dhe po e mprehte vullnetin e saj”. Ai e pat përfunduar fjalimin e tij duke shprehur shpresën se të gjithë Shqiptarët do ta kenë shpirtin dhe mendjen gjithëmonë për të mirën e Shqipërisë. “Kjo, tha ai, “është lutja jonë ndaj Zotit të Madh dhe lusim që gjithnjë Shqiptarët e vërtetë të rrëfehen të denjë për të qenë Shërbëtorët e Shqipërisë.”

Fatkeqsisht, ky trashëgimitar i denjë i Rilindjes kombëtare – jo vetëm që në Shqipërinë e tij të dashur nuk konsiderohet si Shërbestar i Atdheut, por përkundrazi, historia komuniste e etikon atë gjithnjë me njollosjen si “reaksionar”, madje edhe “tradhëtar” të kombit. E kush? Midhat Frashëri, djali i Abdyl Frashërit! Midhat Frashëri i Kongresit të Manastirit ku së bashku me At Gjergj Fishtën vendosën themelet e alfabetit shqip! Midhat Frashëri i Konferencës së Paqës në Paris edhe aty së bashku me At Gjergj Fishtën e Mons Bumçin për të mbrojtur të drejtat e Shqipërisë dhe të shqiptarëve! Midhat Frashëri i cili me fjalime e shkrime, nepër konferenca ndërkombëtare dhe me deklaratat e tija në gjuhë të ndryshme, me fanaticizëm ka mbrojtur të drejtat e Shqipërisë dhe të Kombësisë shqiptare!

Mjaftë me mëkatet që u janë bërë patriotëve si Midhat Frashëri dhe At Gjergj Fishta! Historia e regjimit komunist të Enver Hoxhës i kishte shlyer edhe imazhet e tyre nga fotografitë historike, në përpjekje për t’i zhdukur ata përgjithmonë nga historia, por megjithëkëtë,veprat e tyre do të mbeten gjithnjë të paharrueshme, sepse të tilla ishin!

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

8 Javore KOHA

e enjte, 9 tetorë 2014

Opinione & Vështrime

Opinione & Vështrime

Fokus

Ardhmëria e Sirisë

e enjte, 9 tetorë 2014

9 Javore KOHA

“Burrat dhe shtetet,” diplomati izraelit Abba Eban dikur vlerësoi, “tregohen të mençur pasi kanë shterur të gjitha alternativat tjera.” A do të jetë kjo situata për Shtetet e Bashkuara, drejt Sirisë – që është çështja më e vështirë dhe më e rrezikshme në Lindjen e Mesme bashkëkohore?

Christopher R.Hill

Deri tani, politika amerikane është “avulluar” deri në vendimin për të bombarduar ekstremistët Sunni, dhe një përpjekje për të trajnuar rreth 5.000 Sirianë, të cilët pretendohet se do të shpartallojnë Sunnitë, të mposhtin forcat e presidentit Bashar al-Assad, dhe të marshojnë fitimtarë drejt Damaskut – ndoshta me manifestim festiv me avionë nga SHBA-të. SHBA-të po vazhdojnë ta bëjnë gjënë e gabuar, ose së paku jo adekuate, që është dëgjimi dhe, çka është edhe më e keqe, besimi në ata që kanë qenë pjesë e problemit.

Presidenti Barack Obama ka të drejtë se shkatërrimi i Shtetit Islamik është propozim afat-gjatë. Por, edhe pse Obama saktësisht ka identifikuar atë çfarë dëshiron SHBA-ja nga Siria – për të cilën Amerika duhet të nxitë mbështetje në rajon dhe në komunitetin e gjerë kombëtar. Sikur Iraku që nuk mund të qeveriste vetëm nga Shia, edhe Siria nuk mund të qeveriset në mënyrë efektive vetëm nga shumica Sunni.

Siria është problem proverbial nga ferri, një vend kufijtë e të cilit pak kanë të bëjnë me identitetin fisnor apo të sekteve. Kufijtë e Sirisë, janë vizatuar në nguti dhe fshehtësi para një shekulli nga ministrat e jashtëm të Francës dhe Britanisë. Siria kurrë nuk do ta shoh ditën kur dikush nuk do ta përmend këtë fakt, apo të propozojë seri të re të fakteve.

Edhe Shteti Islamik, për të cilët historia duket të ketë përfunduar në shekullin e shtatë, ka vënë në dukje ligjshmërinë koloniale të kufijve në atë regjion.

Por vija e vendosur në marrëveshjen Sykes-Picot, nuk është problemi kryesor i Sirisë. Mbi të gjitha, kufijtë në Afrikë, Evropë, Amerikë Latine, Azi dhe Amerikë veriore kanë rrënjët në historitë komplekse të cilat pak njerëz do të dëshironin t’i përjetojnë edhe një herë.

Në Lindjen e Mesme, çfarëdo përpjekje për të ndryshuar kufijtë, me gjasa do të

krijojë më shumë probleme se sa që do të zgjidhë.

Problemet me të cilat SHBA-ja po përballet në Siri kanë prejardhje shumë më bashkëkohore. Në fillim të Pranverës Arabe, dhe gjatë trazirave të ngritura si rezultat i kërkesës nga Sirianët që të përfundojë regjimi brutal i regjimit të Assad-it, SHBA-të dhe Franca dërguan ambasadorët e tyre për të vizituar Hama-n në korrik të vitit 2011, për të nxitur unitet në mesin e lëvizjes opozitare. Hama njihej për popullatën Sunni qëndrimet kundër Assad-t, ku shpesh lindnin protesta të dhunshme dhe madje edhe sulme ndaj qeverisë.

Ajo gjithashtu ishte e njohur si shtëpi e aktiviteteve të Vëllazërisë Myslimane.

Vizita sigurisht nuk bashkoi opozitat.

Rezultati më i rëndësishëm ka qenë eliminimi i çfarëdo mundësie për tu

përballur me qeverinë e Assad-it. Është e vërtet se vendimi i SHBA-së për ë anuar haptazi drejt protestuesve në Hama, tregoi fundin e çfarëdo influence të mundshme mbi Alawites, fis ky mbi të cilin është i bazuar regjimi i Assad-it, kështu duke margjinalizuar efektivisht SHBA-të.

Problemi i Sirisë nuk është thjesht qenia e Assad-it në pushtet; largimi i regjimit të tij veçmas nuk do të harmonizonte interesat e mishëruar në identitetet sektare dhe etnike të vendit. Një konsiderim i menduar mirë dhe afat-gjatë, në lidhje me ardhmërinë e Sirisë, dhe mënyrën se si do të qeverisej demokratikisht vendi, është tejet i nevojshëm.

Obama ka vënë në krahasim politikën e tij në Siri me operacionet e qëndrueshme kundër qelizave terroriste në Afrikën veri-lindore. Kjo qasje pa

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

dyshim duhej të ndodhte. Por, çfarë nënkuptoi Kryetari i “Joint Chiefs of Staff Martin Dempsey” kur hapi dyert për diskutime në lidhje me komponentin tokësor të SHBA-ve në kampanjën kundër Shtetit Islamik, fuqia ushtarake amerikane nuk mund të përdoret në mënyrë të pavendosur. Kjo duhet të jetë element i zgjidhjes së një konflikti i cili nuk po jep shenja të rimëkëmbjes vetvetiu.

Janë tre qarqe bashkëqendrore të angazhimit diplomatik amerikan: përpjekja e suksesshme në Bagdad për të larguar nga pushteti kryeministrin Nouri al-Maliki, kështu duke tentuar të fitohen zemrat dhe mendjet e Sunnive; përpjekja për të thelluar dialogun me shtetet regjionale siç është Arabia Saudite; dhe përpjekja më e zgjeruar për të përfshirë liderët ndërkombëtar.

Administrata Obama ka përdorur tentativat e veta për të larguar Malikin si pikënisje për të përmirësuar marrëdhëniet në atë regjion. Por është larg të qenit e qartë nëse partnerët regjional janë të gatshëm të bashkëpunojnë me Irakun e drejtuar nga Shia. Është i rëndësishëm aq sa diplomacia regjionale, fakti se qasja e SHBA-ve e cila përfshin qeverisje unitare në Irak, do të jetë problematike, duke marrë parasysh realitetin e Shia-ve që janë në rolin e udhëheqësve. Mendimi i tanishëm për zgjidhje eventuale politike parasheh zgjedhje të përkohshme, e ndjekur nga një proces kushtetues të cilin palët ndërluftuese e pranojnë. Por në terren, realiteti tregon se është mjaft e dyshimtë që çfarëdo procesi zgjedhor të mund të rezultojë me autoritet të përkohshëm që është në gjendje të

krijoj sistem të qëndrueshëm politik.

Kjo gjendje argumenton për diplomaci në nivel ndërkombëtar për të identifikuar një plan funksional për të ardhmen e Sirisë të cilin njerëz të arsyeshëm mund ta mbështesin. Siria mund të jetë e veçantë, por problemet e qeverisjes së një kombi shumë etnik nuk janë.

Shumë prej zgjedhjeve ( një parlament dydhomësh dhe struktura provinciale shumë të decentralizuara, për shembull ) janë të njohura mirë.

Do të ketë prej atyre që argumentojnë se identifikimi i elementeve kyçe të një zgjidhjeje të mundshme politike, është një lloj mbështetjeje poshtërimi për Sirianët. Por kur qeverisja jofunksionale e një shteti shkakton vdekjen e qindra mijëra civilëve të pafajshëm, dhe kërcënon shtetet fqinje, ankesa të tilla nuk kanë vend fare në debat.

Pikëpamjet e shprehura në fq: OPINIONE & VËSHTRIME nuk përfaqësojnë domosdoshmërisht politikën redaksionale të „KOHA javore„

10 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 9 tetorë 2014

Kulturë

e enjte, 9 tetorë 2014

11 Javore KOHA

Toposet femërore brenda korpusit të letërsisë shqipe në Mal të Zi

Topose më lirike Letërsia që krijohet nga shkrimtarët shqiptarë në Mal të Zi është pjesë e pandashme e korpusit të letërsisë shqipe, sidomos sot kur komunikimi jo vetëm letrar është më i lehtë. Kjo letërsi dallohet nga shfaqja e toposit letrar te të gjithë autorët e saj. Pra, tipari më dallues është përdorimi i toposit herë si vend real e herë si topos letrar.

Në kuptimin e parë, fjala “topos” do të thotë vend, kurse në letërsi toposi përveçse vend është temë, personazh, pasazh letrar që haset shpesh ose mbizotëron në një vepër letrare.

Përmes toposit, kriteri gjeografik na shfaqet brenda kësaj letërsie si krijim, por edhe i kushtëzuar dyfish që në titull, pra toposet (vendet reale \ toponimet) që kalojnë në letërsi dhe krijohen në një areal të veçantë gjuhësor.

Kjo letërsi jeton mes dy kulturash: kulturës së vendit në të cilën krijohet (dhe i përket) dhe kulturës së kombit si identitet. Prandaj, në disa raste, faktorët letrarë dhe jashtëletrarë janë të ndërthurur jo vetëm në shkrime, por edhe në komunikimin me lexuesin e saj jo vetëm në Mal të Zi. Në letërsinë shqipe, toposi i parë shfaqet përmes ndërtimit të figurës së qytetit; është Shkodra e Milosaos, qyteti ynë i parë letrar.

Shkodra si topos shfaqet edhe në letërsinë shqipe që krijohet në Mal të Zi, por ajo nuk kërkon të identifikohen me qytetin si hapësirë kulturore, por me Shkodrën si identitet i përbashkët kombëtar.

Te të gjithë shkrimtarët e kësaj letërsie mbizotëron toposi si shprehje e etnisë, aq sa rrezikon të shndërrohet në izotopi jo vetëm letrare.

Toposi në këtë letërsi shfaqet në forma nga më të ndryshmet. Ai dallohet nga proza në poezi, por edhe vetë brenda toposit në poezi (që është më lirik se në prozë) vërejmë se kemi elementet e një toposi femëror në vëllimet: “Gruaja e zezë, Art Club, Ulqin 1995” dhe “Shpirt i rrebeluar, Art Club, Ulqin, 2005”.

prag që quhet shtëpi. të ikë, të ikë, të ikë.../ maleve të bëhem bishë?!”

Toposi real kalon në topos artistik përmes ndjenjës, kushtimit dhe vetëmohimit. Në fund të fundit, kjo është kredoja poetike e Lumnije Hoxhës.

Në vend të përfundimit

Ky topos i jep një element tjetër kësaj letërsie, elementin e ndjenjës dhe perceptimit ndryshe të botës, sepse marrëdhënia e krijimeve me toposin është më e letrarizuar Toposi femëror i jep një element tjetër kësaj letërsie, elementin e ndjenjës dhe perceptimit ndryshe të botës, sepse marrëdhënia e krijimeve me toposin është më e letrarizuar.

Toposi i tjetërsuar dhe përshkrimi shpirtëror i Ulqinit

(Suzana Llolla “Gruaja e zezë”) Poetika e kësaj poeteje është e dyzuar, shfaqet si topos i tjetërsuar dhe si përshkrim shpirtëror i Ulqinit dhe krijim i toposit letrar.

Toposi i tjetërsuar ndërtohet përmes konfiguracioneve të pazakonshme poetike që ndërthuren, madje në disa poezi shkon deri te tjetërsimi dhe zhbërja e kuptimeve simbolike.

Gjuha poetike ndryshon nga ligjërimi i përditshëm për faktin se ai përfshinë konstrukte ose fjalë, që nuk gjenden në të folurin e përditshëm si në poezinë: “Të çimentohen ndjenjat në shtylla syçelur Re mëndafshtë po të lus / importo një re drite Mërdhij nga kjo vranësirë / ndale mos të adaptohet në shpirt/ ...Druaj mos të krimbet vranësira”.

(Të ulen perdet pranë detit) Përmes motivit të dhimbjes në poezinë “O dhimbje shqiptare”, individualizohet dhe bashkohet me dhimbjen e kombit përmes metaforës së ndërtuar përmes sintagmave: “pikëllim trojesh / prani e heshtur / komb i stërhequr / gozhdë e pashkoqur / zvarritje e tepruar, / murmurimë e shkumëzuar.”

Ky motiv vërehet më qartë në poezinë “Kosovë”, ku toposi shfaqet si pjesë e brendshme e identitetit me dhimbjen e kombit: “Kosovë! / Përvëlohem e s’kam ç’të them! (Kosovë, f. 52)”.

I veçantë paraqitet edhe motivi i mërgimit si topos, ku uni lirik s’do të himnizojë tokën as atdheun, por thërret për kthim duke vetëmohuar.

“Ik o tokë dhe ti në mërgim, ...Në grindje rinia me jetën që kanë pse s’plas tokë anë e mbanë / mbretëro, burru për atë fuqi.../ Emigro edhe ti, mblidhi në gji ilegalisht, azilant, vetëm shko / mbyturazi dhe ti-rini kërko, lëpije plagën e mërgimit / fiku dhe ti me dritën e kandilit. (f.45)” Ndërtimi i veçantë i marrëdhënies me toposin real shfaqet përmes ndërtimit letrar të Ulqinit.

Ai kalon nga vend real në pasazh letrar dhe figurë stilistike duke u animizuar.

Ulqini i poetes zhveshet nga cilësitë e tij reale dhe mveshet me sytë e shpirtit dhe kujtimeve të unit lirik përmes: - Detit si metaforë “Ndoshta loti-pikë e detit është...a s’është deti shumicë e lotëve/ apo loti baticë e zbaticë/ (Loti e deti, f.

14)” - Poezive kushtuese ku Ai shfaqet si vendi i lindjes, por shprehet përmes dhimbjes së vetmisë së tij.

“Ulqini im, në ty lindur, në ty rritur/ pa më thuaj, çka deshe / që u nise në mërgim/ Ulqini im? (f.55)” - Animizimit të detit Ai universalizohet dhe shpirtëzohet përmes figurës së detit duke u shfaqur i pavdekshëm, i lirë, i pafe, i tërbuar, i qetë si dashuria. Pra, krijon shpirtin e lirë të tij, madje uni lirik i veshë kosmopolitizmin shpirtëror Ulqinit letrar.

“Ti merr frymë / madje edhe kur vdesim. / Rituali yt fundësitë i fsheh / etnik je, je i pafe / je i urtë, i tërbuar, i shastisur...

Ti qetëson, si dashuria.../ Ti trazon si dashuria...

Kaltërosh i përkryer / prehje e pakufi / cektirat, thellësitë i varrose në atë gji./ me qëndresën tënde / Ulqinit i bëre magji./ (Deti, ff. 5758)” Në fund deti shfaqet qartë si identifikim dhe personifikim i Ulqinit real dhe letrar.

Ai idealizohet aq shumë sa paraqitet i paarritshëm.

“Do të vdesësh për të, Mos kërko / të mësosh gjuhën e detit do të dergjen sytë / nga puhiza shpërlarëse e valëve, që të rrok me dashuri fatale.

Mos kërko / shkëmbijt e bedenave të kalasë të flasin për Ulqinin...

Mos kërko emrin e Plazhit të Madh apo të Vogël do të deh guri, uji, vapa, e rërës/ do të harrosh edhe emrin tënd.

Mos kërko ta njohësh Ulqinin / do të vdesësh para tij/ (f.59)” Me këtë poezi plotësohet shfaqja e toposit të Ulqinit nga vend real në figurë letrare, ku krijohet historia dhe përshkrimi shpirtëror i Ulqinit, duke krijuar dhe theksuar pavdekshmërinë e tij.

Toposi që (s’)vetëmohohet

(Lumije Hoxha “Shpirt i rrebeluar”) Shpirt i rrebeluar, është zëri i unit lirik që rebelohet përmes ndjenjës, vetironisë dhe vetmisë në poezitë: ”Unë jam në hiç, S’jam ajo, O Zot më fal, Ti ike...”

Në këtë vëllim toposi si vend është në funksion të temës dhe përshkrimit ku gjithmonë mbizotëron ndjenja.

“Dashurinë në pritje vetëm, / të vetme lashë,

pranë bregut të detit / në rrezë të Kalasë / dhe ika si pulëbardhë e trembur për të kërkuar / të humburën parajsë../ (Dashurinë të vetme e lashë, f. 46)” Poezitë e saj janë ndjenjë që shprehen përmes një unë-i këtu dhe një ti-je herë të larget e herë të afërt.

Janë kushtim për figurat historike dhe letrare, përmes të cilave krijohet toposi i identitetit me kombin dhe gjuhën, por ai përsëri ndërtohet përmes ndjenjës.

- Toposi si kushtim Vetëm në disa poezi shfaqet toposi si kushtim ndaj figurave që e frymëzojnë dhe identifikojnë me figurat e kombit si Naimi, Migjeni, Shkodra si vend, dhe poezia “Litari i ankthit kujtim” kushtuar Ali Podrimjes, i cili shfaqet si prijës shpirtëror i poetëve në Mal të Zi. “Litari i ankthit kujtim, E pashë nga larg / me një vetullim syri, poetin idol / në shoqërinë e poetëve miq të tij, dy pika loti rrodhen faqeve / portret i gjallë i shkrirë në poezi.

Në emër pasthirrmë kohe, / rreth qafës një litar ankthi / i qëndronte varë, / këputë litarin poet zemërgur, / i dhembshur sa vetë dhembja, i përjetshëm sa edhe kënga, / që vdes e ngjallet sa herë që lind / e perëndon dielli! (f.80)” - Atdheu si topos që (s’) vetëmohohet Shfaqja e toposit përmes atdheut ndërtohet si vetëmohim, ku shfaqet fuqishëm rebelimi dhe kosmopolitizmi shpirtëror në poezinë “Të ikë dua”.

“Të ikë dua.../ nga ky vend / që vendlindje e quajnë nga kjo tokë që quhet atdhe / nga ky

Toposet femërore janë më lirike, sepse edhe kur gjendet atdheu si temë dhe motiv, poetizimi mbizotëron dhe në këtë mënyrë formohet toposi letrar, i cili krijon imazhe poetike që shfaqen përmes tjetërsimit (Gruaja e zezë), vetironisë, rebelimit të unit lirik për t’u shkëputur nga tradita (Shpirt i rrebeluar).

Në toposet femërore mërgimi dhe vendlindja janë të ndërlidhura, paraqiten si thirrje dhe dhimbje që çojnë deri në mohim: “Emigro edhe ti, mblidhi në gji / ilegalisht, azilant, vetëm shko / mbyturazi dhe ti-rinië kërko, / lëpije plagën e mërgimit / fiku dhe ti me dritën e kandilit.” (Gruaja e zezë) Vendlindja shfaqet edhe si vetëmohim i unit lirik, si vend që i heq larinë: “Të ikë dua.../ nga ky vend / që vendlindje e quajnë / nga kjo tokë që quhet atdhe / nga ky prag që quhet shtëpi” (Shpirt i rrebeluar).

Nga i gjithë korpusi i kësaj letërsie vetëm në këto dy vëllime për herë të parë nuk himnizohet vendlindja si topos real e as si temë letrare, por shfaqen ndjenja dhe kërkesa kosmopolite.

Pra, toposi real përmes toposit femëror tjetërsohet, zhbëhet nga adhurimi për atdheun, universalizohet përmes gjuhës poetike edhe kur shpreh identitetin.

Duke u universalizuar përmes dashurisë si ndjenjë, i jep një tipar të ri korpusit të letësisë shqipe që krijohet në Mal të Zi përmes poeteve femra.

Poezia është At-Dheu i tyre, ato s’e shmangin dot!

“Kudo që jam kahdo që shkoj vetveten gjej të shkrirë, të tretur në poezi!“ Lumnije Hoxha “Teneqexhinje të isha më mirë sholl i këpucës së ngjeshur çmos kisha pranuar Vetëm jo një shpirt poeteje”.

Suzana Llolla

12 Javore KOHA

Kulturë

Kulturë

e enjte, 9 tetorë 2014

e enjte, 9 tetorë 2014

13 Javore KOHA

Vështrim mbi ekspozitën me fotografi të organizuar nga OJQ “Labeatët”

Thesari i Malësisë, krenari dhe shqetësim Këtë ekspozitë e lexoj edhe si një alarm të shoqatës “Labeatët” që e gjithë trashëgimia kulturore dhe historike e Malësisë të mbrohet nga rreziku i shkatërrimit nga faktori natyror dhe faktori njeri. Në çdo shtet të botës së civilizuar monumentet e kulturës duhet të promovohen, të ruhen dhe të mbrohen nga rreziku i vazhdueshëm për t’u zhdukur, në kuadrin e institucioneve shtetërore, por edhe të organizatave të ndryshme ndërkombëtare Gjekë Gjonaj

Një ekspozitë e veçantë fotografike dedikuar trashëgimisë së pasur historike dhe kulturore të Malësisë së Madhe, para disa ditësh i është prezentuar edhe opinionit të Ulqinit.

Organizatori i ekspozitës, Organizata Joqeveritare “Labeatët” nga Malësia, solli artistikisht nëpërmjet fokusit të aparatit në vëmendjen e publikut një pjesë nga arsenali i pasur i monumenteve të kulturës materiale dhe shpirtërore të Malësisë, me qëllim të evidentimit të problematikave të ndryshme që shoqërojnë këtë pasuri kombëtare, sikurse edhe promovimin dhe mbrojtjen e saj.

Fotografitë e ekspozuara dhe të botuara në një katalog domethënës, sjellin dëshmi mbi rrënjët e lashtësisë së Malësisë, të rëndësishme për njohjen e saj.

Mozaik i pasur

Në literaturën shkencore të monumenteve historike thuhet se trashëgimia kulturore, materiale dhe jomateriale (shpirtërore), përbën bazën e studimeve të çështjeve identitare, e cila sjell kontributet e popujve të ndryshëm në zhvillimin e gjithëmbarshëm të njerëzimit. Jo rastësisht, para dy mijë vjetësh u tha: “Ata që nuk e njohin të kaluarën janë si foshnja - nuk dine gjë!” (Lucrecius Car).

Popujt si dhe foshnja kanë rritën e vet dhe kjo rritë bazohet në njohuritë dhe në përvojat e fituara nga e kaluara, nga rrënjët individuale e kolektive. Këto rrënjë gjenden në trashëgiminë kulturore, të krijuar nga njerëzit dhe për njerëzit.

Edhe treva apo zona e Malësisë së Madhe përmban një mozaik të pasur të trashëgimisë arkeologjike,

Mbrojtja dhe prezentimi

arkitekturore, shpirtërore dhe të peizazheve kulturore të krijuara që nga koha ilire e deri te kohët moderne, që përmbajnë atribute shkencore, historike, artistike dhe të mjedisit, siç janë: Kalaja ilire e Samoborit dhe muri ilir i kësaj kalaje, që i përkasin shekullit të tretë para erës së re, tumat ilire (varrezat parahistorike, karakteristike për periudhën e bronzit dhe hekurit), pastaj varrezat e tjera unikale të pastudiuara, të cilave nuk u dihet vjetërsia, dhe rrënojat e Kishës së Shën M’hillit në fshatin Dinoshë (shekulli IX) etj. Si e tillë, trashëgimia kulturore e Malësisë është pjesë fisnike e ambientit dhe e mentalitetit të banimit.

Rreziku i shkatërrimit

Këto dhe shumë visare të tjera mbresëlënëse të Malësisë së Madhe janë pjesë e identitetit shqiptar, me të cilat mburren jo vetëm malësorët.

Nga ana tjetër, janë edhe shqetësim, për arsye se këto vlera kombëtare janë lënë në mëshirën e fatit.

Këtë ekspozitë e lexoj edhe si një alarm të shoqatës “Labeatët” që e gjithë trashëgimia kulturore dhe historike e Malësisë të mbrohet nga rreziku i shkatërrimit nga faktori natyror dhe faktori njeri. Në çdo shtet të botës së civilizuar monumentet e kulturës duhet të promovohen, të ruhen dhe të mbrohen nga rreziku i vazhdueshëm për t’u zhdukur, në kuadrin e institucioneve shtetërore, por edhe të organizatave të ndryshme ndërkombëtare.

Mbështetur nga ky fakt, këtë detyrim ligjor e ka edhe Mali i Zi si shtet shumënacional dhe shumëetnik, i cili patjetër duhet të fokusohet në evidentimin dhe diskutimin e problematikave nga të cilat vuan edhe trashëgimia shqiptare. Sepse faji për këtë shkatërrim, në radhë të parë,

vjen nga shteti, për të vijuar më pas deri te ndërgjegjja qytetare, e cila ka vite që mungon.

Zëri i intelektualëve dhe i specialistëve

Të gjithë jemi dëshmitarë se trashëgimia jonë kulturore, në të gjitha trevat e banuara me shqiptarë në Mal të Zi, pra edhe në Malësi, ka qenë dhe vazhdon të jetë e rrezikuar, e pambrojtur dhe se është bërë shumë pak, për të mos thënë asgjë, për përmirësimin e saj.

Situata aktuale, e rënduar qoftë nga kriza ekonomike, qoftë politike, bën që vëmendja mbi të tilla gjëra të zhvendoset dhe të kalohet në plan të dytë. Institucionet e trashëgimisë kulturore, për fat të keq, po vuajnë nga mungesa e një strategjie gjithëpërfshirëse kulturore e shumë faktorë të tjerë që nuk janë objekt i këtij shkrimi, të cilët në shumë raste

kanë sjellë kalimin e përgjegjësive nga një pushtet në tjetrin, nga pushteti qendror tek ai lokal.

Në këtë situatë të pakënaqshme ndaj monumenteve të kulturës sonë, duhet të pyesim vetveten: A kemi ne ndërgjegjje për këto gjëra?

A kemi ne ndjeshmëri ndaj trashëgimisë kulturore?

Nëse jemi realistë, duhet thënë dhe duhet pranuar se të gjithë kemi përgjegjësi, e jo vetëm institucionet e monumenteve.

Trashëgimia kulturore shqiptare në përgjithësi dhe ajo e Malësisë në veçanti, është e përbashkët. Ajo u takon të gjithëve. Bashkon shumë shpirtra. I bashkon njerëzit dhe rrit mirëqenien.

Po kush janë ata që duhet të parët të ngrisin zërin për këtë trashëgimi të rrezikuar?

Intelektualët dhe specialistët. Mendoj.

Trashëgimia kulturore historike e një populli paraqet tërësinë e vlerave shpirtërore dhe materiale të krijuara gjatë historisë së tij, pasqyron zhvillimin ekonomik, shoqëror, politik, fetar e kulturor në të kaluarën e tij, paraqet luftën e tij shekullore për ruajtjen e identitetit të tij etnik, gjuhësor dhe kulturor. Malësia e Madhe, siç thamë, ka një identitet kombëtar shqiptar, i cili bashkë me identitetet e tjera pasqyrojnë diversitetin e çmuar kulturor të Malit të Zi dhe të Evropës. Për këtë thesar të pasur të trashëgimisë etnokulturore, materiale dhe shpirtërore të periudhave të ndryshme historike të Malësisë, duhet të punojmë më shumë se deri më tani. Ka ardhur momenti që trashëgimia kulturore shqiptare në Mal të Zi të aktualizohet siç duhet, me veprime konkrete të bazuara në ligjet shtetërore dhe dokumentet ndërkombëtare të ruajtjes dhe mbrojtjes së monumenteve historike si vlerë universale.

Mbrojtja dhe prezentimi i trashëgimisë kulturore të Malit të Zi, përfshirë këtu edhe trashëgiminë kulturore të shqiptarëve si popull autokton, është obligim ligjor që buron nga Kushtetuta e Malit të Zi dhe nga konventat ndërkombëtare. Për Malin e Zi si shtet i pavarur, mbrojtja e trashëgimisë kulturore do të jetë test i rëndësishëm i nivelit të civilizimit.

Për ne shqiptarët (malësorët), mbrojtja dhe prezentimi i trashëgimisë sonë kulturore, natyrore dhe historike, do të jetë test i nivelit të vetëdijes sonë për monumentet tona historike, fetare dhe klulturore.

14 Javore KOHA

Kulturë

e enjte, 9 tetorë 2014

Kulturë

e enjte, 9 tetorë 2014

15 Javore KOHA

Në Guci u bë promovimi i përmbledhjeve me poezi “Vargje jete” dhe “Dua” të autores Hasnije (Kukaj) Gjonbalaj

Me hapa të sigurt drejt afirmimit poetik Poetja Hasnije Kukaj – Gjonbalaj është duke ecur me hapa të sigurt drejt ndërtimit të personalitetit të një poeteje me përvojë. Me botimin e librit të dytë “Dua”, ajo ka dëshmuar se brenda saj është “një xeherore”, skaji i së cilës nuk shihet. Fjalët që ajo i përdorë në librat e vet janë të një rëndësie të veçantë sepse aty-këtu janë fjalë të një shqipeje që në vete përveç kuptimësisë, kanë edhe një muzikalitet dhe origjinalitet të veçantë Guci – Poetja Hasnije Kukaj – Gjonbalaj nga fshati Vuthaj i Komunës së Gucisë, këtë vit u prezantua edhe me librin e dytë me poezi me titull “Dua”, vëllim ky shumë më i pjekur sesa libri i parë i saj po ashtu me poezi, me titull “Vargje jete”, i botuar në vitin 2011.

Të enjten e kaluar, në sallën e godinës së Shtëpisë së Kulturës në Guci, u bë promovimi i të dy vëllimeve në fjalë.

Moderatorja e programit të përurimit, Shpresa Kukaj – Kurtaga, duke i përshëndetur të pranishmit, familjen e poetes, farefisin e saj, nxënësit dhe kolegët e dy shkollave ku ajo punon si pedagoge e gjuhës dhe letërsisë frënge, Shkollës fillore “Xhafer Nikoçeviq” në Guci, dhe Shkollës së Mesme të Përzier “Beqo Bashiq” të Plavës, shumë aderues të tjerë të fjalës së shkruar letrare–poetike nga Gucia dhe Plava me rrethinë, e në veçanti drejtorin e Fondit për Mbrojtjen dhe Realizimin e të Drejtave të Pakicave në Mal të Zi, Safet Kurtagiq, dhe anëtarin e Këshillit Drejtues të këtij fondi, Bujar Hasangjekaj, e shpalli të hapur promovimin.

Pedagogu i gjuhës dhe letërsisë shqipe në Shkollën e Mesme të Përzier “Beqo Bashiq”, Fadil Ulaj, në recensionin e tij kushtuar librave me poezi të poetes Hasnije Kukaj – Gjonbalaj u shpreh se Plava dhe Gucia gjithmonë kanë nxjerrë njerëz të ndritur edhe në fushën e dijes dhe kulturës, duke veçuar dy emra të shquar, jo vetëm të kësaj krahine, por në gjithë rrafshin kulturor shqiptar, Esad Mekuli dhe Rexhep Qosja.

“Mekuli është themelues i institucioneve në Kosovë, ku me të drejtë u quajt edhe bardi i Kosovës, ku s’mund të harrojmë thirrjet e tij ‘Liri dhe dije kurrë nuk mjafton’, kurse Qosja ynë i madh, është aktualisht njëri nga personalitetet më të ngritura shumëklanësh, që nga letër-

sia e deri te filozofia në mbarë rrafshin shqiptar”, tha ai.

Duke cituar Sharl Bodlerin, babain e poezisë moderne, ai tha se për ta kuptuar më mirë shpirtin e një poeti duhet kërkuar fjalët që hasen më së tepërmi në poezinë e një krijuesi.

“Për të respektuar këtë parim, mund të konstatohet që në fillim se për të depërtuar në shpirtin e përmbledhjeve me poezi ‘Vargje jete’ dhe ‘Dua’ që sot janë para nesh, duhet të vërejmë fjalët që i hasim më së shpeshti te dy këto përmbledhje poetike: nënë, baba, familje, vendlindje, liri, dituri, dashuri etj. Titujt e librave me poezi ‘Vargje jete’ dhe ‘Dua’ sintetizojnë preokupimet dhe synojnë të përmbushin kërkesën, dashurinë ndaj njeriut në përgjithësi, e në veçanti njeriut të kësaj ane, ashtu si është me të mirat dhe të këqijat përreth tij, por, edhe me botën bimore dhe shtazore

përreth. Ky njeri duhet të çmohet për të cilin dhe në emër të të cilit sakrifikohet jo vetëm poezia, por edhe vetvetja dhe gjithçka tjetër. Shpesh ndodh në poezinë shqipe se ajo lind si rrjedhojë e vuajtjeve, e më pak nga gëzimet e jetës, siç kemi rastin në veprat në fjalë ‘Vargje jete’ dhe ‘Dua’”, tha ai.

Ulaj u shpreh se frymëzimi poetik i një pjese të mirë të poezive të këtyre dy përmbledhjeve vjen nga e kaluara, por edhe nga e sotmja.

“Ato flasin për lavdinë, qëndresën, ndershmërinë e njerëzve të këtij trualli, por edhe dhembjen për të afërmit, dhembjen kolektive, kurbetin si një plagë e thellë e shoqërisë shqiptare që ka prekur sidomos trevën tonë nga e kaluara e vazhdon edhe sot. Duke ngjallë shpesh emocione dhe shprehje të shpërthimit të shqetësuar të poetes, fjalët kurbet, hallall, ndarje, mall, tron-

ditje, pikëllim, varr, që i hasim këtu, i shërbejnë krijueses për të krijuar atmosferën e gjallë, ndërsa fjalët dallëndyshe, bar, lule, liri, paqe, dituri, atdhe, dashuri etj., na ofrojnë përjetime të thella drejt së ardhmes duke arritur efektet e bukura artistike. Motivet dhe preokupimet e këtyre poezive janë të ndërlidhura sa me të kaluarën e lavdishme e tragjike, edhe me të sotmen, edhe të nesërmen shpresëdhënëse”, theksoi ai.

Sipas Ulajt, te përmbledhjet “Vargje jete” dhe “Dua” hasim poezi me tema të thjeshta, mandej intime, meditative, kushtuar ngjarjeve historike, figura heroike duke ofruar vizion të qëndresës kombëtare dhe fytyra kulturore.

“Poezia e Hasnije Gjonbalajt është e drejtpërdrejtë dhe përshkohet nga thjeshtësia artistike duke përmbushur vlerat kryesore të saj. Gjuha poetike e veprave në fjalë është e rrjedhshme

dhe e pastër, e mbështetur në shprehje popullore të të folmes së krahinës sonë”, përfundoi Ulaj.

Ndërkaq, mësimdhënësja e gjuhës dhe letërsisë shqipe, Hasime Bruçaj, duke u përqendruar në vlerësimin kritik të poezive të përfshira në dy përmbledhjet “Vargje jete” dhe “Dua” të poetes Hasnije Kukaj – Gjonbalaj, me admirim dhe kureshtje shpalosi vizionin e vet meditativ.

“Poetja, nëpërmes këtyre poezive shpreh dashuri të zjarrtë për vendlindjen, prindërit, familjarët, farefisin dhe tërë kombin tonë, respekton dhe e ngritë lart flamurin dhe pavarësinë, shkruan për luftërat tona çlirimtare, i lidhë të gjitha trojet shqiptare kudo që janë dhe martirët, heronjtë dhe dëshmorët që kanë rënë për mbrojtjen dhe çlirimin e tokave tona, pra, atdheu mbi të gjitha”, tha ajo.

Sipas saj, poetja me maturi shkruan kundër përçarjes së popullit tonë, jep një porosi që mos të na përçajnë partitë, as i ligu, dhe shkruan “Thuprat e gjyshit një nga një secili i theu, ndërsa me to të bashkuara në votër djemtë i ktheu”.

Bruçajt tha se poetes i digjet shpirti edhe për bashkëvendësit që morën rrugën e kurbetit, dhe i fton që të kthehen se këtu është jeta, drita, lumturia.

“Kolege Hasnije, të lumtë! Për vargjet e bukura, ku e ke shprehur dashurinë e zjarrtë për vendet tona, si për shembull Bori, Pajishta, të cilat me mall i ftojnë njerëzit si dikur të rrinë nën hije së bashku e t’ia thonë këngës malësorçe. Poetja është e lidhur ngusht me vendlindjen, prandaj i falënderoj të gjithë që ndërtojnë në këtë vend, si për shembull urën e Vuthajve dhe objektet tjera rreth e rreth deri në kupë të qiellit që t’i bind bashkëvendësit të kthehen dhe asnjëherë të mos ia kthejnë shpinën vendlindjes.

Ajo nuk di të urrejë. Në çdo poezi rrjedh dashuri, vetëm e vetëm për gjëra të mira që të çojnë përpara në rrugën e dijes dhe përparimit”, u shpreh ajo.

Poetja Hasnije Kukaj – Gjonbalaj, në fjalën e vet me kënaqësi dhe admirim përshëndeti gjithë të pranishmit duke i

falënderuar për pjesëmarrje masive në tubimin, siç e quajti ajo, “madhështor”, për të arriturat e saj në fushën e letërsisë shqipe, shpalosi me kureshtje dhe mallëngjim mbresat dhe përjetimet e veta në “ujërat e thella, por të kthjellëta” të botës poetike.

Ajo falënderoi folësit për shprehjet e tyre që evokuan për rëndësinë dhe vlerën e dy veprave që u promovuan, e pastaj në mënyrë kronologjike, në mënyrë refleksive, të pranishmit i njoftoi me punën e saj kushtuar poezisë.

Disa poezi të zgjedhura nga përmbledhjet “Vargje jete” dhe “Dua”, të autores Hasnije Kukaj – Gjonbalaj, i lexuan nxënësit e Shkollës së Mesme të Përzier “Beqo Bashiq”, mësimdhënëse e të cilëve është poetja.

Në promovimin e librave të poetes Hasnije Kukaj – Gjonbalaj foli edhe drejtori i Fondit për Mbrojtjen dhe Realizimin e të Drejtave të Pakicave në Mal të Zi”, Safet Kurtagiq, fond ky që mundësoi financimin e librit të dytë “Dua”.

Poetja Hasnije Kukaj – Gjonbalaj, me hapa të sigurt është duke ecur drejt ndërtimit të personalitetit të një poeteje me përvojë. Ajo, me botimin e librit të dytë “Dua”, ka dëshmuar se brenda saj është “një xeherore”, skaji i së cilës nuk shihet. Fjalët që ajo i përdorë në librat e vet janë të një rëndësie të veçantë sepse aty-këtu janë fjalë të një shqipeje që në vete përveç kuptimësisë, kanë edhe një muzikalitet dhe origjinalitet të veçantë.

Duke lexuar librat e poetes Hasnije Kukaj – Gjonbalaj, lexuesi ndjen një lloj relaksimi, çka do të thotë se librat nuk përmbajnë poezi që krijojnë momente monotonie. Pra, duke i lexuar vargjet e poetes, lexuesi relaksohet dhe madje mund edhe të frymëzohet, duke e vënë atë në gjendje meditimi për jetën.

Edhe pse është në fillim të karrierës poetike, ajo është tepër e mirëseardhur për letrat shqipe.

Për të pranishmit poetja organizoi koktej rasti dhe të pranishmëve të interesuar u ndau ekzemplarë të librave të Shaban Hasangjekaj promovuar.

16 Javore KOHA

Intervistë

e enjte, 9 tetorë 2014

Intervistë

e enjte, 9 tetorë 2014

17 Javore KOHA

Bisedë me këngëtarën Vjollca Luka-Gjoni

Muzika popullore identifikon shqiptarët Vjollca Luka ka lindur dhe është shkollur në qytetin e Shkodrës. Është këngëtare e preferuar e muzikës popullore shqiptare e në veçanti dallohet për interpretimin e shkëlqyer të këngëve qytetare shkodrane.

Deri më tani ka ralizuar katër albume kurse këngët më të preferuara nga publiku janë këngët: “Do vish”, “Kam ardhur në Amerikë”, “Bashkëjetesa”, etj. Ndër vite ka marrë pjesë në shumë evenimente të rëndësishme muzikore në koncerte dhe festivale ku edhe është nderuar me çmime të larta. Aktualisht jeton dhe vepron në Prishtinë Koha Javore: Vjollca qe në moshë të hershme të fëmijërisë filluat të interpretoni këngë popullore shkodrane të cilën po e vazhdoni gjatë gjithë viteve të karrierrës tuaj artistike? Çfarë ndjesie është të lindësh talent në qytetin e djepit të kulturës dhe këngës popullore si dhe të vazhdosh t’i këndosh qytetit tënd?

Vjollca Luka: Po është e vërtetë se në një moshë të hershme fillova të këndoj. Kam qenë 4-5 vjeçare atëherë kur për herë të parë u ngjita në skenë dhe ajo që më ka mbetur në mendje janë emocionet e para që edhe sot i kam të freskëta. Unë kam lindur në një familje artëdashëse, qe të gjithë e adhuronin muzikën, atë shkodrane në përgjithësi, dhe çdo gëzim familjar që pasonte e kalonim mes një atmosfere të veçantë.

Sigurisht të lindësh dhe të shkollohesh në një qytet me vlera siç është Shkodra është inkurajim i cili ndikoi shumë qe t’a

profesionalizoj talentin tim që besoj se e kam të lindur.

Koha Javore: Sa është numri i këngëve dhe albumeve të realizuara deri më sot dhe cilën e konsideroni si këngën që ju dha më së tepërmi popullaritet?

Vjollca Luka: Deri më tani kam realizuar katër albume, kurse viteve të fundit duke parë që albumet nuk mund të arrijnë nivelet e suksesit që i ka patur disa vite më parë, vendosa të distancohem duke ralizuar vetëm këngë dhe videoklipe. Mendoj se përveç këngëve shkodrane të cilat i kam këndur me shumë dashuri, si rezultat i së cilës edhe më adhurojnë si këngëtare, do të veçoja këngën “Do vish“ e cila duke marrë parasysh periudhën kohore në të cilën u publikua, medoj dhe e konsideroj si një hit të padiskutueshëm.

Koha Javore: Në repertoarin tuaj artistik zënë vend më së shumti kënget

qytetare shkodrane. E këndoni këtë muzikë më me ëndje apo ekziston ndoshta ajo nostalgjia që keni për qytetin e Shkodrës?

Vjollca Luka: Këngët shkodrane i zgjedh më shumë për shkak se më shkojnë për karaterin e zërit tim dhe ato janë këngët që i dua më tepër. Kurse sa i takon nostalgjisë mund të them se nuk kam nostalgji për këtë qytet pasi e vizitoj shumë shpesh.

Koha Javore: Përveç këngëve solo keni realizuar edhe dy duete me bashëshortin tuaj Gjovani Gjonaj ku të parin “Kam ardh në Amerikë” e prezantuat në SHBA pranë bashkëatdhetarëve në diasporë dhe duetin “Bashkëjetesa”.

Sa vite i kënduat publikut shqiptar në

amerikë dhe pse u kthyet në Ulqin ku jetuat deri para pak muajsh e nga ku u shpërngulët në Prishtinë?

Vjollca Luka: Kënga “Kam ardh në Amerikë“ është këngë e huazuar dhe e kënduar nga disa kolegë tonë. Por, përveç këtij dueti unë do të veçoja duetin “Bashkëjetesa“ të interpretuar me bashkëshortin tim, duet ky i klasifkuar si mega hit e me të cilën këngë mburrem dhe suksesin e kësaj këngë, mendoj se e kanë verifikuar miliona klikime në internet. Në SHBA kemi qenë aktiv për nëntë vite, dhe shfrytëzoj rastin t’i falenderoj të gjithë adhuresit e mi dhe të Govanit në Amrikë. Arsyeja se pse u kthyem, është se ne si çift jemi shumë të lidhur me vendlinjen dhe kjo ishte arsyeja kryesore kurse shpërngulja jonë në Prishtinë pas gjashë vitesh qëndrim në Ulqin, erdhi si rezultat i dëshirës sonë për një shkollim më profesional të vajzave tona.

Koha Javore: Jeni akomoduar në kryeqytetin e Kosovës. Pse e braktisët Ulqinin? Ju pëlqen më shumë Prishtina apo donit që të jeni sa më afër tregut muzikor shqiptar?

Vjollca Luka: Nuk është se e duam më shumë Prishtinën por nganjëherë njeriu dëshiron që të arrisë dicka më shumë dhe më të mirë dhe pikërisht për këtë arsye ndodhi kjo shpërngulje. Ne e kemi shumë të shpërndarë tregun muzikor dhe le të themi se donim të ishim më afër mediave.

Koha Javore: Vjollca me zërin tuaj unik dhe brilant dhe me mjeshërinë që tregon keni qenë pjesmarrëse në shumë evenimente të rëndësishme

muzikore, koncerte e festivale, sigurisht se jeni gjatë sezonit veror jeni të empenjuar edhe me dasma e gëzime të shumta familjare. Ku jeni më tepër të pozicionuar, në cilat vende shqipfolëse?

Vjollca Luka: Tregu në të cilin jemi prezent është shumë i gjërë dhe shtrirja e aktiviteteve tona muzikore është shumë i shpërndarë duke duke qenë prezentë pothuajse të gjitha vendet shqipfolëse, përfishirë këtu edhe diasporën shqiptare. Vazhojmë të jemi pjesë e dasmave dhe gëzimeve familjare dhe kemi qenë shumë të ngarkuar në sezonin e verës dhe vazhdojmë ende të jemi aktiv edhe gjatë muajve të vjeshtës.

Koha Javore: Në çfarë pozite e shikoni muzikën popullore shqiptare sot?

Vjollca Luka: Mendoj se muzika popullore shqiptare nuk është në ditët e saja më të mira. Do të më vinte shumë keq nëse ky “degradim” të mos rimëkëmbej deri në maksimum pasi muzika popullore është muzikë e cila na identifikon si shqiptarë. Dhe ajo që po i ndodh sot

muzikës shqiptare, ne po na shpërfytyron por sigurisht se nuk e kam fjalën për muzikën popullore në tërësi.

Koha Javore: Cilat janë aktivitet tuaja aktuale dhe planet më të afërta?

Vjollca Luka: Sapo kam përfunduar një bashkëpunim me këngëtarin nga Shkupi Visar Rexhepi që ka të bejë me një baladë cila medoj se do të ketë sukses tek të gjithë ata që janë adhurues të rokbaladave. Ndërsa sa u takon planeve, jemi duke u përgatitur për realizimin e videoklipit të kësaj kënge i cili do përfundohet branda këtij muaji.

Koha Javore: Cili është mesazhi juaj drejtuar të gjithë fansave dhe mbështetësve tuaj shqiptar?

Vjollca Luka: Shfrytëzoj rastin që përmes kësaj interviste të përshëndes përzemërsisht të gjithë adhuruesit e mi kudo qofshin nëpër botë duke i falenderuar për mbështetjen e tyre ngrohtë dhe të pafund. Ju dua shumë të gjithëve. Pa ju nuk do të ekzistoja.

Bisedoi: Toni Ujkaj

18 Javore KOHA

e enjte, 9 tetorë 2014

Nicole Scherzinger realizon koleksionin

VIP

Shëndeti

19 Javore KOHA

Në vazhdën e suksesit të saj në koleksionin e parë për Missguided.co.uk, Nicole Schrezinger ka realizuar linjën e saj të fundit për blerje online këtë javë.

Koleksioni 35 pjesësh sjellë stilin personal të pjesëtares së jurisë në X Factor, fustane të shkurtëra, funde me gjatësi deri nën gju, dhe bluza të shkurtëra.

Ky aktivitet i këngëtares vjen në vazhdën e punëve të saj në albumin e ri.

Shkencëtarët deklaruan se konsumimi i përditshëm i arrës ndihmon në parandalimin e sëmundjes së humbjes së kujtesës.

Në studimin e realizuar nga studiuesit e Institutit të Nju-Jorkut theksohet se kur nuk konsumohet arra kemi humbje të dukshme në kontrollin e ndjenjave, të kujtesës dhe të mësuarit. Sipas rezultateve, vitamina E dhe flavonoidet që gjenden tek arra ndihmojnë në shkatërrimin e radikaleve të lira të dëmshme të cilat shkaktojnë sëmundjen e sklerozës (humbjes së kujtesës).

Ingridi superseksi në videoklipin e ri

e enjte, 9 tetorë 2014

Ingrid Gjoni nuk është shfaqur me një projekt muzikor prej kohësh.

Pavarësisht kësaj, këngët e saj janë dëgjuar gjatë kësaj vere në shumë klube nate.

Por siç duket këngëtarja simpatike është gati për të shënuar në shenjë me publikimin e këngës saj më të fundit.

Ajo ka postuar në faqen e saj në Facebook disa foto ku duket në disa pjesë të një videoklipi që me siguri do jetë një sukses si çdo këngë tjetër e Ingridit.

Bukuroshja është shfaqur seksi në një veshje ekstravagante dhe një look vërtet mahnitës.

Sa kafe guxoni të pini në ditë

Arra ua ruan kujtesën Shkencëtarët spanjollë para pak kohësh kanë ardhur në përfundim që deri në gjashtë filxhanë me kafe në ditë, me ose pa kafeinë, nuk e shkurtojnë jetëgjatësinë.

Ata në revistën “Annals of Internal Medicine” kanë publikuar rezultatet e studimit për lidhjen mes konsumimit të kafesë me paraqitjen e sëmundjeve të zemrës, kancerit ose sëmundjeve të tjera.

Të anketuarit kanë qenë pjesëmarrës të dy studimeve të mëdha në të cilat kanë marrë pjesë 43 mijë meshkuj dhe 84 mijë femra. Gjendja e tyre shëndetësore dhe shprehitë jetësore janë përcjellë për disa vite, në rastin e femrave prej vitit 1980 deri në vitin 2004, ndërsa te meshkujt prej vitit 1986 deri në vitin 2004. Për çdo vit ata kanë plotësuar një pyetësor në lidhje me shprehitë në të ushqyer, duke përfshirë edhe konsumimin e kafesë, duhanit dhe gjendjen shëndetësore

20 e enjte, 9 tetorë 2014

Panoramë

Panoramë

Javore KOHA

Bleona Qereti pjesë e “Euros of Hollywood” Bleona Qereti nuk ka të ndalur, ndërsa së shpejti do të jetë pjesë e një reality shou-t.

Reality titullohet “Euros of Hollywood”, ku do të trajtojë jetën e gjashtë personazheve, të cilët janë zhvendosur nga Evropa drejt Amerikës.

Lidhur me këtë çështje, ajo ka informuar të gjithë fansat nëpërmjet rrjeteve sociale, ku përpos fotove ka lënë këtë postim në Facebook: “Më në fund erdhi koha që e gjithë bota të marrë vesh kush jemi ne shqiptarët! Euros of Hollywood në BRAVO

TV fillon transmetimin në 3 nëntor 2014!

Unë bashkë me mamin e babin kemi folur shqip në të gjithë episodet e ketij show! Veprat flasin më shumë se fjalët! Të dua shumë Shqipëri!!!”, ka shkruar Bleona.

Mario Dedivanaj, shqiptari që “zbukuron” familjen Kardashian

Sekreti i bukurisë së Kim Kardashian duket se qëndron pas duarve të një artisti shqiptar. Ai nuk ka kuruar vetëm bukuroshen, por të gjithë anëtaret e familjes së saj.

Në llogarinë e tij në Instagram, ai nuk ka postuar vetëm foto të shumta me Kim Kardashian dhe foto të saj personale, por edhe të shumë modeleve të tjera me famë botërore.

Nëse për stilin e saj kujdesen shumë stilistë me emër, për make up-in e saj kujdeset vetëm një.

Ai është një artist shqiptar nga Malësia, Mario Dedivanaj. Në Instagram ai ka postuar foto me modelet më të njohura dhe me motrat e famshme Kardashian.

“Dinorah”, që në origjinal ka titullin “Le pardon de ploermel”, është operë komike franceze e vitit 1859, që realizohet në tri akte, me muzikë të kompozitorit Giacomo Meyerbeer, me libret të Jules Barbierit dhe Michel Carres.

Në skenën prestigjioze të Filharmonisë së Berlinit, protagonistja Dinora është sopranoja italiane Patrizia Ciofi. E dy shoqet e saj interpretohen nga një muzikante e vetme. Sopranoja kosovare, Elbenita Kajtazi, është mishëruar me rolet e dy mikeshave të “Dinorah”, që janë shoqet e protagonistes.

Opera “Dinorah”, nën udhëheqjen e dirigjentit Enrique Mazzola, të mërkurën mbrëma u shfaq në Filarmoninë e Berlinit, me përcjellje të orkestrës së këtij institucioni.

Kajtazi, e cila është soliste e Operës Gjermane të Berlinit, është e vetmja soprano nga Kosova që ka qenë pjesë e kastës së operës, në të cilën me role tjera u paraqitën edhe Etienne Dupuis, Phillipe Talbot, Seth Carico etj.

Për Kajtazin, të qenit pjesë e kësaj kaste ka qenë përvojë e mirë.

“Ishte kënaqësi jashtëzakonisht e madhe të performosh në sallën me nam në Gjermani dhe në gjithë botën, siç është ‘Berliner Philarmonie’.

U paraqita me një rol, i cili i përshtatet plotësisht moshës dhe zërit tim”, ka thënë Kajtazi.

Sipas sopranos nga Mitrovica, vlerësimi ka qenë shumë pozitiv dhe të gjithë e kanë komplimentuar për paraqitjen dhe sigurinë në skenë, përkundër moshës që ka, pasi që për publikun gjerman është herët që një 23-vjeçare të performojë në koncerte të tilla.

e enjte, 9 tetorë 2014

21 Javore KOHA

Elbenita Kajtazi me “Dinorah” në Filharmoninë e Berlinit

“Bota” merr dy çmime në Reykjavik International Film Festival Filmi “Bota” me regji të Iris Elezit ka marrë çmimin e audiencës dhe FIPRESCI Award në Reykjavik International Film Festival, i cili të dielën mbrëma mbylli siparin.

“Filmi të cilin vendosëm ta zgjedhnim për këto dy çmime na ka impresionuar për atmosferën e jashtëzakonshme, ndërsa na ka thumbuar duke future edhe ngjarje të papritshme politike në një rrëfim që bëhet shumë kompleks. E në fund u zumë edhe nga melankolia e krejt tregimit”, ka shkruar juria në motivacionin e triumfit të “Bota” në RIFF. Filmi “Bota” pati premierën botërore në festivalin prestigjioz të Karlovy Vary-t që u zhvillua në Çeki, në datat 4-12 korrik 2014, ku u prezantua në garën “East of the West”. Në edicionin e 49-të të festivalit “Bota” me produksion shqiptar, kosovar dhe italian mori çmimin “Fedeora”.

Artistët pjesëmarrës në film janë Flonja Kodheli, Artur Gorishti, Fioralba Kryemadhi, aktorja e njohur Tinka Kurti, Erand Sojli, Guljelm Radoja dhe Alban Ukaj.

22 e enjte, 9 tetorë 2014

Javore KOHA

Te k n o l o g j i

Rikthehet Windows 95 përmes orës së mençur

Në ditët e sotme, janë të rrallë shfrytëzuesit e sistemit operativ Windows 95, që është lansuar në vitin 1995. Por edhe pse kanë kaluar 19 vjet që prej lansimit të tij, ky sistem mbetet në mendjen e njerëzve.

Mirëpo të punosh në këtë program në një orë të zgjuar, është vërtet interesante.

Pasi që në këtë kohë kompjuterët kanë rënie në shitje për shkak të telefonave të mençur, tabletëve dhe orëve të mençura, një përdorues e ka përdorur këtë version të vjetër në orën e mençur Samsung Gear Live.

E pikërisht këtë e ka bërë, Corbin Davernport, duke instaluar programin në orën e zgjuar Samsung Gear Live.

Videon të cilën ky përdorues e ka postuar në Youtube tregon ekranin e paharruar të Windows 95 si dhe Start Menu-n e famshme të këtij sistemi.

Facebook blen WhatsApp për 22 miliardë dollarë Rrjeti social Facebook pagoi përfundimisht 22 miliardë dollarë për të blerë aplikacionin e mesazheve në celular WhatsApp. Facebook shpalli në mes të shkurtit blerjen e WhatsApp-it për një çmim që në atë kohë ishte rreth 19 miliardë dollarë. Madje parashikonte që pjesën më të madhe të kësaj shume ta paguante me aksionet e veta, dhe bursa për këto të fundit u rrit ndjeshëm që pas kësaj deklarate, rreth 14 për qind.

Përfundimisht, Facebook pagoi 4.59

miliardë dollarë kesh për WhatsAppin, të cilave i shtohen 223.7 milionë aksione (që kapin vlerën e 17.3 miliardë dollarë). Përfudimisht, çmimi përfundimtar arrin 21,9 miliardë dollarë.

Facebook-u mori të premten autorizimin e fundit formal që i mungonte për përfundimin e operacionit, nga Komisioni Evropian, gardiani i konkurrencës

në Evropë, që nuk imponoi asnjë kusht.

Autoritetet amerikane të konkurrencës nga ana e tyre autorizuan këtë veprim në prill, por duke e paralajmëruar kundër çdo lloj përdorimi “të keq” të të dhënave personale të përdoruesve të WhatsApp-it, që deri tani ka një nivel më të lartë të mbrojtjes së të dhënave personale se sa Facebook.

Fotografia e javës „Nëse një fotograf profesionist fotografon të njëjtin objekt që fotografon edhe një person i zakonshëm, ku qëndron ndryshimi„.

Fahrudin gjokaj: perëndimi

e enjte, 9 tetorë 2014

23 Javore KOHA

„Qesh pak, shiko këtu”

24 e enjte, 9 tetorë 2014

Kinematografi

Javore KOHA

Kinematografi

e enjte, 9 tetorë 2014

25 Javore KOHA

Në Nju Jork po mbahet Java e Filmit Shqiptar

Prezantim i kinematografisë shqiptare Artistëve dhe regjisorëve shqiptarë u jepet mundësia për të prezantuar dhe promovuar para publikut në qendrat “Producers Club” dhe “SVA Theater” në Manhattan, punën e tyre në fushën e kinematografisë

Të enjten në Nju Jork filloi Java e Filmit Shqiptar, e cila do të mbyllet sonte.

Kjo veprimtari kulturore që mbahet tash disa vjet me radhë është shndërruar tashmë në traditë. Artistëve dhe regjisorëve shqiptarë që marrin pjesë në të u jepet mundësia për të prezantuar dhe promovuar para publikut në qendrat “Producers Club” dhe “SVA Theater” në Manhattan, punën e tyre në fushën e kinematografisë.

Ky aktivitet i rëndësishëm për botën e filmit shqiptar organizohet nga ”Albanian Artists Association”, me themelues aktorin e komunitetit Arjot Myrtaj, së bashku me stafin: Arsen Gurabardhi, Bukurije Navon, Theodhora Rexhepi, Kastriot Xhakli, Granit Limani, Jeton Lajçi, Rina Lila, Vincent Nebrida, Julian Zyla dhe Blerta Alikaj, si dhe të ekipit vullnetar të këtij festivali: Kristina Daboviq, Antigona Komoni, Brikena Zeneli, Gëzim Lajçi, Veton Boga dhe Vijona Malota.

Edicioni i sivjetshëm i Festivalit ka gjetur mbështetje te sponsorët që ia dinë vlerën këtij arti.

Njëri ndër sponsoruesit kryesorë të këtij projekti është biznismeni Florim Lajçi, i cili bëri të mundur që ky projekt të realizohet me sukses.

Për t’ia rritur madhështinë Festivalit, në Javën e Filmit Shqiptar janë ftuar regjisorë dhe aktorë të mirënjohur të botës shqiptare, siç janë aktorja Tinka Kurti (Artiste e Popullit), Çun Lajçi etj.

Përpos filmave të metrazhit të gjatë, gjatë ditëve të mbajtjes së festivalit do të shfaqen edhe 23 filma të metrazhit të shkurtër.

Filmat

Në hapje të Festivalit, salla ishte e mbushur përplot me adhurues të artit kinematografik. Në natën e parë u shfaq filmi artistik “Heroi”, prodhim i vitit 2013, me regji të Luan Kryeziut, ku në rolet kryesore luajnë Adriana Morina dhe Arban Bajraktari.

Kurse natën e dytë për spektatorët u shfaq filmi “Amaneti” i regjisorit Namik Ajazi. Në rolet kryesore luajnë mjaft aktorë të njohur të kinematografisë shqiptare, si Muzafer Zilfaj, Eva Alikaj, Amos Zaharia e shumë të tjerë. Filmi është prodhim i vitit 2014 dhe zgjat 90 minuta.

Në këtë film, aktorët luajnë me një natyrshmëri që vetëm aktorët e vërtetë dinë ta bëjnë, duke fituar përshtypjen sikur të ishin pjesë e asaj kohe të ndodhur. Aktorët si Muzafer Zilfaj, Eva Alikaj dhe Amos Zaharia, shkëlqyen si yje holivudiane. Sidomos na la shumë mbresa roli i aktorit të ri, Amos Zaharia, djalit të aktores së madhe Yllka Mujo, një artist që premton shumë.

Të gjithë elementet e këtij filmi të marrë së bashku përbëjnë një film që mund të krahasohet edhe me filmat amerikanë apo botërorë. Pa ngurruar mund të themi se ia ka arritur qëllimit si një film për të cilin ia vlen patjetër të shpenzojmë kohën. Ky film nuk na turpëron dhe mund të konkurrojë në shumë festivale të botës. Mendoj se filma të tillë në të ardhmen do të tregojnë historinë e popullit tonë që ka vuajtur me shekuj nga okupuesit e tij.

Filmi “Amaneti” i regjisorit Namik Aja-

zit pasqyron një temë serioze, jetën e atyre që menduan se mund të bënin çfarë të donin, se ishin të paprekshëm, por në fund edhe atyre u lëkundej jeta. Këto tema deri tani nuk janë trajtuar me aq seriozitet. Ky film nuk është nga ato filmat shqiptarë që realizohën kohët e fundit brenda ”natës”, duke i portretizuar shqiptarët si “mafia” apo “hakmarrje gjaqesh”. Ishte një temë e përzgjedhur me mjaft sukses.

Ngjarja e filmit, sipas regjisorit, tregon se kjo ishte ajo që ndodhi gjatë regjimit komunist, ajo që organizonte Sigurimi sekret me njerëzit e tij. Nga krimet në fund nuk shpëtonte askush, as ata që vetë i kishin organizuar.

Gjatë tërë filmit, shikuesi nuk mund të fshihte emocionet që krijonin imazhet e këtij filmi. Disa protagonistë të ngjarjes që trajton filmi, të arratisur prej kohësh nga regjimi i kohës, ishin të pranishëm në sallën e filmit.

Natën e tretë të Festivalit u shfaqen filmat ”Simon” me regji dhe skenar të Xhosli Ramës, dhe filmi i regjisorit Dhimitër Anagnosti ”Përrallë nga e kaluara”.

Natën e katërt u shfaq filmi ”Shqiptari” i regjisorit Johannes Naber, prodhim i vitit 2010, kurse natën e pestë filmi “Besa”i regjisorit Rachel Goslins, prodhim i vitit 2012.

Mbrëmë u shfaq filmi “Dashuria e Bjeshkëve të Nemuna” nga Ekerem Kryeziu, prodhim i vitit 2013.

Festivali “Javët e Filmit Shqiptar” do të mbyllet sonte me filmin ”Femrat”, me regji të Rudina Vojvoda, prodhim i vitit Haxhi Zeneli 2013.

26 e enjte, 9 tetorë 2014

Fejton

Fejton

e enjte, 9 tetorë 2014

Javore KOHA

27 Javore KOHA

Dalja e çështjes së Ulqinit në planin diplomatik (6)

Mobilizimi i vullnetarëve shqiptarë Sabri Salaj

Në të vërtete më 1 tetor Porta dha pëlqimin e saj përfundimtar për dorëzimin e Ulqinit, Malit të Zi dhe madje u zotua të vepronte kundër forcave të Lidhjes Shqiptare që kishin zënë pozicion përreth qytetit për t’u prerë rrugën forcave malazeze. Nga kjo doli një veprim i koordinuar i fuqive evropiane dhe i Portës së Lartë kundër Lidhjes Shqiptare.

Më 3 tetor 1880 Porta u dorëzoi një notë përfaqësuesve të fuqive nënshkruese të Traktatit të Berlinit në të cilën shtroheshin një varg çështjesh të mbetura pezull nga Traktati e ndër këto ajo e kufirit me Malin e Zi zinte vendin e parë. Lëshimi i Ulqinit tanimë nuk vihej në dyshim, porse Ministria e Jashtme e Stambollit guxonte të vinte disa kushte të cilat morën si një sfidë nga fuqitë.

Për të vënë në jetë vendimin e fuqive të mëdha, Porta e Lartë dërgoi në Shkodër gjeneral Dervish Pashën në krye të forcave të konsiderueshme ushtarake për të shtypur rezistencën shqiptare dhe për t’ia dorëzuar Ulqinin Malit të Zi. Sapo arriti në Shkodër, gjenerali turk shpalli shtetrrethimin dhe filloi nga arrestimet e patriotëve.

Por masat popullore nuk u tronditën nga territori osman. Shqiptarët e humbën Ulqinin, por rezistenca e tyre la përshtypje të thellë në mbarë botën.

Pas shumë bisedimeve në mes përfaqësuesve të Malit të Zi dhe Portës së Lartë u shfaqen mospajtime nga shkaku se pala turke donte ta lëshonte Ulqinin, kurse pala malazeze kërkonte “jo” lëshimin “po” dorëzimin, nga frika se forcat malazeze do t’i prisnin me armë shqiptarët siç ndodhi në rastet tjera.

Me 23 nëntor 1880 natën vonë Dervish Pasha me ushtri turke hyri në Ulqin. Të njëjtën ditë ai dërgoi korrierin e tij të kryekomandanti i forcave mala-

Veprimtaria e Lidhjes Shqiptare në mbrojtje të çështjes së Ulqinit u bë prezent nëpër të gjitha kancelaritë më të mëdha diplomatike. Protestat, memorandumet, ishin të shumta në drejtim të Fuqive të Mëdha dhe Portës së Lartë. zeze, Bozho Petroviq, që ta dërgonte sa më parë përfaqësuesin e vet i cili duhej të takohej më 24 nëntor 1880 me Bedri Beun për të hartuar aktin e dorëzimit të Ulqint.

Më 25 nëntor 1880 në Kunia përfaqësuesit e Turqisë dhe të Malit të Zi nënshkruan aktin e lëshimit të Ulqinit në duar malazeze.

Perandoria Osmane pas zgjidhjes së çështjes së kufirit më Malin e Zi kërkonte të vendosej rendi e paqja, kurse më dorëzimin e Ulqinit, Lidhja Shqiptare më aksionet e veta kërkonte pavarësinë, Porta përdori të gjitha mjetet për ta shuar këtë lëvizje, ku masat më të rrepta për ta shuar lëvizjen shqiptare dhe për ta shpërndarë u ndërmorën nga Dervish Pasha.

3. Diplomacia e Lidhjes Shqiptare për Ulqinin

Në kuadrin e Krizës Lindore, çështja shqiptare u bë aktuale jo vetëm për Portën e Lartë, por edhe për diplomacinë evropiane dhe ballkanike. Çështja shqiptare kishte dalë nga suazat lokale dhe ishte shtruar para institucioneve ndërkombëtare, sidomos në Konferencën e Stambollit dhe Berlinit në vitin 1880. Ajo kanosej ta prishë status quon e vendosur më Traktatin e Berlinit. Mu për këtë Fuqitë e Mëdha kërkuan nga qeveria osmane, që me forca ushtarake ta shtypë Lidhjen Shqiptare, duke i dhënë në këtë mënyrë Portës përkrahje morale dhe materiale.

Rezoluta e Konferencës së Berlinit për të shpërblyer Greqinë me viset shqiptare të Epirit, vendimi i konferencës së Stambollit për t’i dhenë Malit të Zi

trevën e Ulqinit dhe prirja e Komisionit Evropian të Reformave për t’ia mohuar Shqipërisë të drejtat autonomiste e tronditën opinionin publik si në Veri ashtu edhe në Jug të vendit.

Lidhja Shqiptare e Prizrenit u detyrua të përballonte situatën dramatike që krijonte për trojet shqiptare Kongresi i Berlinit me vendimet e tij. Përveç masave mbrojtëse që Lidhja Shqiptare ndërmori për Ulqinin, veprimtaria diplomatike e tyre nëpërmjet protestave dhe memorandumeve ishte prezentë në çdo kancelari diplomatike të fuqive të mëdha.

Politikanët shqiptarë e përcillnin më interesim të madh veprimtarinë diplomatike të fuqive të mëdha. Mobilizimi i vullnetarëve shqiptarë në mbrojtje të trojeve të tyre etnike vinte si rezultat i diskutimeve dhe shpalljeve që Lidhja Shqiptare raportonte popullit shqiptare në lidhje më politikat ndërkombëtare si dhe me mënyrën e trajtimit të çështjes shqiptare nga Fuqitë e Mëdha. Këtë mund ta vërejmë edhe prej kësaj shpallje të Lidhjes drejtuar popullit shqiptar, të cilën e hasim në gazetën “el-Ahram” nr. 212, 26 gusht 1880, ku thuhej: “Shqiptarë! Evropa bëri që Bullgaria të bëhet principatë.

Bosnjën dhe Hercegovinën ia dorëzoi Austrisë, e zgjeroi sipërfaqen e Malit të Zi, Rumelisë i dha autonominë, kurse ne nuk kemi fituar asnjë prej këtyre.

Në shqiptarët, bijtë e kësaj toke e jo të ardhur në të, kemi gëzuar pavarësinë para sa shekujsh, duhet të kërkojmë të kemi shtetin tonë të pavarur”. Në fundin e vitit 1880 Lidhja Shqiptare hynë në fazën e fundit të ngjarjeve duke u ballafaquar me shtetet e Ev-

ropës me një anë dhe me Portën e Lartë në anën tjetër, të cilët kërkonin dorëzimin e Ulqinit më krahinë.

Veprimtaria e Lidhjes Shqiptare në mbrojtje të çështjes së Ulqinit u bë prezent nëpër të gjitha kancelaritë më të mëdha diplomatike. Protestat, memorandumet, ishin të shumta në drejtim të Fuqive të Mëdha dhe Portës së Lartë. Diplomacia evropiane e përcillte qëndrimin e Portës së Lartë dhe aktivitetin e saj ndaj Lidhjes Shqiptare, po ashtu me një kujdes të veçantë përcillte aktivitetin e Lidhjes në mbrojtje të Ulqinit. Shtypi ndërkombëtar i kishte jap hapësirë të madhe çështjes shqiptare, në veçanti Ulqinit.

Lidhja Shqiptare e cila ishte në mbrojtje të Ulqinit, jo vetëm në aspektin diplomatik por edhe në mobilizimin

që kishte bërë në të gjithë territorin e Shqipërisë, ku vullnetarë nga të gjitha anët e Shqipërisë, ishin nisur në mbrojte të Ulqinit, bëri që çështja e Ulqinit të marrë kahe tjetër që nuk e prisnin Fuqitë e Mëdha.

Të detyruar nga situata në të cilën ndodhej politika ndërkombëtare, Fuqitë e Mëdha morën vendim që të behët demonstrimi detar, në limanin e Ulqinit, si kërcenim dhe presion që Porta e Lartë të bënte dorëzimin sa më të shpejtë të Ulqinit.

Komiteti i Lidhjes Shqiptare pasi mësoi se Fuqitë e Mëdha kishin dërguar anijet në Raguzë për ta bërë demonstratën në ujërat e limanit të tyre u bënë më 15 shtator një protestë fuqive të mëdha në këtë mënyrë: “Me hidhërim mësuem se pas disa ditëve flota

e fuqive të mëdha do të vijë në ujnat e Ulqinit tonë, me të vetmin qëllim me na shtërngue më lshue qytetin tonë të shtrenjtë në dorë të malazezëve. Ne banorët e Ulqinit qysh prej shekujsh kemi qenë nën sundimin e mbrojtjen e Perandorisë Osmane. Për në asht e pamundur me u bashkue me Malin e Zi, mbasi zakonet, gjuhën e besimin e kemi krejt të ndryshem nga ato të malazezëve. Për ketë shkak kemi vendosë më i ba ballë çdo sulmi që mund të na kërcenohet nga ana e Malit të Zi, dhe pranojmë më mirë të shohim zhdukjen e qytetit dhe të jetës tonë se satë përulemi Malit të Zi. Shpresojmë të gjithë se ka me u-evitue rreziku i një përpjekje në qoftë se Fuqitë e Mëdha nuk kanë për qëllim rrenimin por fatbardhësin e popujve”.

28 e enjte, 9 tetorë 2014

Bisedë

Bisedë

Javore KOHA

e enjte, 9 tetorë 2014

29 Javore KOHA

Bisedë me drejtoreshën e Organizatës Turistike të Ulqinit, Zana Sarvan

Deri në fund të muajit tetor do të dalim me analizën përfundimtare të grumbullimit të taksës së banimit.

Ajo që do të jetë risi është se do të kemi edhe listën e të gjithë qytetarëve që kanë paguar taksën e banimit.

Shpresoj që kjo listë do të ndezë llambën e kuqe te disa institucione, por edhe te disa individë, të cilët taksën e banimit e paguajnë në vend joadekuat sepse dihet që ka institucione të cilat e marrin taksën e banimit dhe nuk e paguajnë në xhirollogarinë e pushtetit lokal

Koha javore: Znj. Sarvan, si e vlerësoni sezonin turistik veror?

Z. Sarvan: Sa i përket fluksit më të madh të sezonit turistik apo muajit gusht, jemi shumë të kënaqur. Ky muaj i ka kaluar të gjitha pritjet që kemi pasur. Mirëpo kur flasim për parasezonin dhe pas sezonin, për fat të keq koha ka qenë faktori kryesor i cili nuk ka lejuar që të kemi rezultatet e pritshme. Dhe dihet që në turizëm, ashtu si edhe në jetë, asnjë ditë nuk mund të zëvendësohet. Pra, gushti ka arritur t’i mbulojë disa zbrazëti të krijuara në parasezon, mirëpo jo edhe që të jetë një sezon siç e kemi pritur.

Në bazë të rezultateve që i disponojmë, sezoni i kaluar është në nivelin e vitit 2013, me të cilin ne nuk duhet të jemi të kënaqur.

taksës së banimit. Në një mënyrë, kjo ka pasur rezultat, nëse jo këtë vit në aspektin financiar, ka pasur në mënyrën e të menduarit të mysafirëve.

Ndërsa në anën tjetër, ajo çfarë duhet të bëjmë si pushtet lokal dhe OT është propagandimi i ofertës turistike të Ulqinit, ta zgjerojmë ofertën sepse Ulqini vërtet është i njohur për plazhe, por ne harrojmë se ai ka mjaft bukuri të tjera natyrore të cilat janë shumë interesante, si për mysafirët e regjionit, ashtu edhe për mysafirët e huaj.

Këtë vit kemi pasur një fushatë mjaft të pëlqyeshme përmes mediave të Kosovës.

Ajo çfarë është vërejtur është se kemi arritur që një numër të madh të mysafirëve kosovarë, sidomos diasporën kosovare, ta kthejmë në qytetin e Ulqinit dhe gjithë kjo duke iu falënderuar emisioneve televizive që kemi pasur çdo ditë për dy muaj nga qyteti i Ulqinit. Ka qenë një bashkëpunim në nivel të duhur me disa televizione, si Rrokum dhe TV 21, ku përveç plazheve të bukura të Ulqinit, çdo ditë kanë treguar edhe nga një bukuri tjetër të panjohur për mysafirët e regjionit, duke filluar nga zona e Anës së Malit, liqeni i Shasit, Qyteti i Vjetër i Shasit. Ne jemi munduar që t’i prezantojmë të gjitha zonat e banuara me shqiptarë. Kështu kemi pasur emisione nga Kraja, liqeni i Shkodrës dhe Ubla e Krajës, Lumi Buna, Ada, Valdanosi, të gjitha institucioneve të Ulqinit. Mendoj se kjo ka qenë diçka pozitive.

E gjitha kjo bëhet për faktin se turizmi zhvillohet në mënyrë stihike dhe çdo gjë varet nga koha, për fatin e keq. Mirëpo, në këtë mënyrë ne ju tregojmë që edhe nëse koha nuk është e përshtatshme dhe dita nuk mund të shfrytëzohet në plazh, ato kanë ku ta kalojnë kohën. Mendoj që në këtë nivel duhet të punojmë, d.m.th. t’i prezantojmë të gjitha ato çfarë posedojmë.

Shpresoj që edhe agjencitë turistike do të kryejnë punën e vet, sepse ne kemi edhe mangësinë kur mysafirët nga vendi apo të huaj, nuk mund të gjejnë ture turistike që

Mungesa e hoteleve, problemi kryesor i Ulqinit

Koha javore: Cilat kanë qenë problemet më të theksuara gjatë këtij sezoni?

Z. Sarvan: Problemi kryesor dhe më i theksuar është se ne ende nuk kemi mysafirë apo turistë të cilët bëjnë rezervimin e akomodimeve, prandaj kur qyteti i Ulqinit mbipopullohet, shfaqen edhe parregullsi, ku qiradhënësit nga Ulqini apo nga vende të tjera dinë ta shfrytëzojnë dhe ta keqpërdorin momentin.

Në muajin gusht, sidomos, kemi pasur shumë vërejtje nga mysafirët për keqtrajtimin e tyre dhe dhënien me qira të disa objekteve që nuk i plotësojnë kushtet. Prandaj pushteti lokal duhet të fillojë të bëjë identifikimin dhe regjistrimin e të gjitha objekteve që jepen me qira në mënyrë që të dimë kapacitetin e akomodimit privat.

Ne mburremi me atë që akomodimin privat e kemi në një nivel shumë të lartë, mirëpo këtë vit kemi pasur rast të vërejmë që jepen me qira edhe objekte që nuk i plotësojnë as kushtet minimale. Krejt kjo ndodh si pasojë e keqmenaxhimit apo moskontrollimit të dhënies me qira të objekteve.

Problemet tjera dihen, por kanë qenë shumë më pak të theksuara. Infrastruktura e qytetit nuk është në nivel që të pranojë

një fluks aq të madh të mysafirëve, vërehet mungesa e parkingjeve, rrugët e ngushta etj.

Nga ana tjetër, është pozitive që furnizimi me ujë këtë vit ka qenë në nivel të duhur, pastërtia mund të thuhet në nivel të duhur, ndërsa vërejtjet që i kemi pasur dhe që është vështirë t’ju shpjegojmë mysafirëve kanë të bëjnë me furnizimin me rrymë elektrike, i cili në fluksin e sezonit ka qenë problemi kryesor në qytetin e Ulqinit.

Pa marrë parasysh të gjitha, mendoj që problemet nuk kanë qenë edhe aq të mëdha në krahasim me atë se çfarë ka ndodhur në muajin gusht. Ndërkaq problemi kryesor i qytetit të Ulqinit mbetet mungesa e hoteleve.

Koha javore: Për çdo vit Ulqini humb shuma të mëdha si rezultat i nivelit të ulët të vjeljes së taksës së banimit. Si mund të rritet niveli i vjeljes së kësaj takse?

Z. Sarvan: Për fat të keq, ky është një problem i cili me vite të tëra është problemi kryesor gjatë sezonit turistik i Komunës së Ulqinit dhe i Organizatës Turistike, sepse taksa e banimit është mjeti bazë për mbushjen e buxhetit të Organizatës Turistike, në bazë të të cilit ne bëjmë përgatitjen dhe prezantimin e ofertës turistike nëpër panaire të ndryshme.

Edhe këtë vit, ashtu si vitet e mëhershme, janë vërejtur shumë mangësi. Mangësia kryesore është mungesa e ligjeve apo moskoordinimi në mes ligjeve. Mirëpo kjo nuk është arsyeja që mund të na arsyetojë për mossuksesin pasi që me këto ligje punojnë të gjitha qytetet tjera në Mal të Zi, të cilat arrijnë rezultate shumë më të mira.

Por çdo problem është i lidhur zinxhir. Nëse ne nuk e dimë kapacitetin e akomodimit privat, normalisht që nuk mund të dimë as humbjet ditore nga taksa e banimit. Por mund t’ju them që humbjet janë shumë të mëdha.

Edhe këtë vit kemi pasur probleme të cilat përsëriten çdo vit, duke filluar nga ins-

peksionet që ndoshta nuk janë adekuate dhe kompetencat e tyre nuk janë në nivel që duhet të jenë, dhe në anën tjetër, ajo çfarë është për të ardhur keq është se kemi edhe keqpërdorim të taksës së banimit nga disa institucione. Por shpresoj që pushteti lokal do të merret më seriozisht me këtë çështje. Deri në fund të muajit tetor do të dalim me analizën përfundimtare të grumbullimit të taksës së banimit. Ajo që do të jetë risi është se do të kemi edhe listën e të gjithë qytetarëve që kanë paguar taksën e banimit. Shpresoj që kjo listë do të ndezë llambën e kuqe te disa institucione, por edhe te disa individë, të cilët taksën e banimit e paguajnë në vend joadekuat sepse dihet që ka institucione të cilat e marrin taksën e banimit dhe nuk e paguajnë në xhirollogarinë e pushtetit lokal.

Sa i përket shumës së grumbulluar nga taksa e banimit, ne jemi në nivelin e vitit të kaluar, rreth 150 mijë euro. Nëse do të merremi me shumën e mbledhur, mund të them që me një punë serioze është një vlerë e cila në fluksin e sezonit turistik mund të mblidhet për një periudhë kohore pesë deri në shtatë ditë.

Kemi informata nga Sekretariati për Financa që hotelierët këtë vit kanë një sasi të

madhe të borxheve. Shpresoj që Sekretariati për Financa dhe pushteti lokal do të arrijnë t’i paguajnë këto borxhe që hotelierët e Ulqinit kanë ndaj pushtetit lokal.

Shpresoj që këto nuk janë çështje me të cilat duhet të merremi në fillim të sezonit.

Ne i kemi dërguar shkresë pushtetit lokal që të fillojmë me inventarizimin e objekteve dhe marrjen e masave konkrete deri në fund të këtij viti, në mënyrë që të jemi sa më të përgatitur për sezonin e vitit 2015.

Koha javore: Jemi dëshmitarë se turizmi si dega ekonomike kryesore në Ulqin zhvillohet në mënyrë stihike apo me gjuhën popullore “kap ç’të kapi”. Çfarë duhet bërë për zhvillimin e organizuar të turizmit?

Z. Sarvan: Duhet bërë mjaft punë dhe duhet filluar menjëherë. Pasi që ne më 15 tetor e mbyllim sezonin turistik, nga ajo ditë duhet të fillojmë përgatitjet për vitin 2015.

Ne edhe gjatë këtij viti jemi munduar të bëjmë një fushatë përmes mediave, por edhe në bashkëpunim me policinë kufitare, ku përmes fletushkave i kemi informuar të gjithë mysafirët të cilët kanë hyrë në qytetin e Ulqinit që është obligative pagesa e

ta kalojnë një ditë në qytetin e Ulqinit.

Prandaj duhet të punojmë në aftësimin e ciceronëve profesionalë turistikë për qytetin e Ulqinit. Ne kemi filluar një bashkëpunim me Zyrën për Marrëdhënie Ndërkombëtare të Komunës së Ulqinit dhe shpresoj që vitin e ardhshëm OT-ja dhe qyteti i Ulqinit do të ketë ciceronë të çertifikuar për udhëheqjen e grupeve të interesuara, duke iu prezantuar bukuritë e qytetit të Ulqinit.

Koha javore: Çfarë parashikoni të realizoni gjatë këtij viti për promovimin e turizmit të Ulqinit?

Z. Sarvan: Gjëja e parë që OT do të mundohet të bëjë këtë vit është dixhitalizimi i ofertës turistike. Jemi duke u munduar që përmes spoteve televizive të bëjmë prezantimin në media të ndryshme të regjionit, por nëse do të arrijmë edhe ato evropiane. Ndërsa, ajo që është kryesore, të bëjmë në mënyrë sa më dinjitoze prezantimin e qytetit të Ulqinit.

Duke u nisur nga fakti që ne kemi mungesë të hoteleve, do ta zvogëlojmë pjesëmarrjen në panaire evropiane pasi që pjesëmarrja në to kushton mjaft. Mirëpo do të mundohemi që mospjesëmarrjen në panaire ta mbulojmë me emisione televizive dhe me spote. Natyrisht, të përgatisim një program për një sezon sa më të begatshëm kulturor, duke e zgjeruar ofertën turistike me manifestime të ndryshme.

Do të krijojmë bashkëpunim të mirëfilltë me të gjitha institucionet, të cilat punojnë në qytetin e Ulqinit, dhe që veprimtari bazë e kanë kryekëput turizmin. Sepse mund të jemi të suksesshëm vetëm nëse të gjitha hallkat e qeverisjes, por edhe të sektorit privat, do të bashkëpunojnë me njëra-tjetrën. Dhe ajo që është shumë me rëndësi, të bëjmë një program të përbashket për sezonin e vitit 2015 me shfrytëzuesit e plazheve sepse mendoj që vetëm në këtë mënyrë mund të jemi të suksesshëm.

Bisedoi: I. Kallaba

30 e enjte, 9 tetorë 2014

Mozaik

Javore KOHA

Sport

e enjte, 9 tetorë 2014

Në Reggio Calabria të Italisë u mbajt Turneu ndërkombëtar Junior Masters

Vendi i tretë për Rrezart Cungun

31 Javore KOHA

Ky përbën njërin ndër sukseset më të mëdha të Cungut në karrierën e tij deri tani për shkak se është hera e parë që merr pjesë në një turne të tillë

Mijëra besimtarë kremtuar kurban Bajramin

Festa e sakrificës, paqës, dashurisë dhe harmonisë së plotë Festa më e madhe islame Kurban Bajrami ka filluar të shtunën kurse është festuar katër ditë. Me mijëra besmitarë anëembanë botës ditën e parë të kurban bajramit janë mbledhur nëpër sheshe dhe xhami për t’a kryer ritin e faljes së namazit. Festa e shenjtë e bajramit është kremtuar edhe në Malësi ku me qindra qytetarë në orët e hershme të mëngjesit të së shtunës kanë kryer ritin e faljes së Namazit në të gjitha xhamitë përgjatë Malësisë. Kryeimami i Tuzit Islam Pepiq ka uruar besimtarët islam për këtë festë të madhe duke bërë thirrje për paqe dhe harmoni dhe duke shprehur kënaqësinë e tij për pjesmarrjen gjithnjë e më të madhe të të rinjëve në faljen e namazit. Pas faljes së mëngjesit të gjithë besimtarët myslimanë të Malësisë u drejtuan drejt

banesave të tyre, ku dhe perfunduan ritin tradicional të prerjes së Kurbanit.

Kryeimami Pepiq ka theksuar se kjo festë është ditë e paqës, dashurisë dhe silidarizimit mes njëri-tjetri. Ai gjithashtu përcolli këtë mesazh: Kjo festë, ky gëzim duhet të na përkujtoj që ne duhet të jetojmë në këtë tokë e cila është e zotit, ne e shkelim këtë tokë për një kohë të caktuar por edhe ne do e lëm atë sikurse e kanë lenë të parët tone, andaj duhet të jetojmë në dashuri mes njëri-tjeri dhe nuk ka besim të sinqert pa u dasht me njënitjetrin. Zoti të gjithëve na krijoi dhe na dhuroi begati dhe të gjithë këto atij do t’i kthehen dhe do të japim përgjegjësi pasi njeri përbëhet nga shpirti, trupi dhe vepra. Shpirti do t’i kthehet zotit, trupi dheut kurse vepra do mbetet e jona dhe në bazë

të kësaj vepre do të gradohemi ose dënohemi, kjo varet si kemi jetuar në këtë jetë”, përfundoi Pepiq në prenoncimin për “Koha Javore”. Ndërkaq besimtarët ismal në Maë të Zi i ka uruar edhe meshihati, përfaqësuesit e shtetit, të partive politike dhe organizatave të ndyshme. Fjala Bajram do të thotë kënaqësi, gëzim, begati...

Në këtë ditë, patjetër, të zemëruarit duhet të pajtohen, sepse kjo është dita e gëzimit dhe lumturisë së përbashkët me të afërmit, fqinjët, shokët miqët dhe të gjithë njerëzit e lagjes, komunitetit, fshatit apo qytetit. Kurban Bajrami në kalendarin mysliman vlerësohet si dita kur takohet forca e të pasurit me dobësinë e të varfërit.

Me këtë festë kurorëzohet edhe shkuarja në Haxh, një ndër kushtet t.u me të rëndëshime të Islamit.

Tenisti i ri nga Ulqini, Rrezart Cungu, ka fituar vendin e tretë në turneun ndërkombëtar Junior Masters, për grupmoshën deri 16 vjeç, i cili u mbajt në Reggio Calabria të Italisë nga data 2-5 tetor.

Në turne kanë marrë pjesë tetë tenistët më të mirë në Evropë.

Në çerekfinale, ai mundi tenistin nga Bosnja e Hercegovina, Sanin Zukiq, me rezultatin 7-5,7-6(5), ndërsa në gjysmëfinale ka humbur nga bartësi i parë i turneut, tenisti hungarez, Mate Valkusz, me rezultatin 7-6(2),6-1.

Në meçin për vendin e tretë, Cungu ka triumfuar ndaj ukrainasit Vladyslav Lobak me rezultatin 2-6, 6-2, 6-3.

Ky përbën njërin ndër sukseset më të mëdha të Cungut në karrierën e tij deri tani për shkak se është hera e parë që merr pjesë në një turne të tillë.

Të pranishëm në turne ishin edhe përfaqësuesit e brendeve më të njohura sportive, të cilët janë vazhdimisht në kërkim të tenistëve të rinj të talentuar.

Suksesi i arritur në këtë turne dësh-

moi edhe njëherë se Rrezart Cungu është ndër tenistët e rinj më të mirë dhe më me perspektivë jo vetëm në vend dhe rajon, por edhe në Evropë.

Ky sukses është vazhdimësi e rezultateve të mira të arritura nga ai gjatë këtij viti. Në muajin qershor, Cungu u shpall fitues i dyfishtë, në singël dhe dabël, i turneut të kategorisë së parë Pont des Générations në Avignon të Francës për grupmoshën deri 16 vjeç, sukses të cilin e përsëriti edhe në turneun “Tirana Open” në muajin (Kohapress) shtator.

Ngjarje Javore

Arrihet Marrëveshja për kufirin trepalësh

KO JavH ore A KO JavH ore A KO JavH ore

Ngjarje Javore

me

www. kohaja vore. co.

www. kohaja

Integrimet evropiane dhe projektet infrastrukturore

KO Javor He A

ISSN 1800-5969

Podgoricë e enjte, korrik 2014 N g j a r j e j a v o r 17 Viti XIIIe/ Numër 623 Çmimi 0,50

Vendime të kontestueshme Ngjarje Javore

e

w.ko hajav ore.co .m

ww

Podgoricë e enjte, ISSN 1800-5969 10 korrik 2014 Viti XIII / Numër 622 Çmimi 0,50 ISSN 1800-5969

e kauzës shqiptarPa e raqitja

Javore KOHA Javore KOHA Javore KOHA ISSN 1800-5969

Ngjarje javore

Rrezikohet mbajtja e e ka uzena ës VerNë Festiva lit “Sk ore”kërkim

Mundësi të shumta bashkëpunimi Podgoricë e enjte, 25 shtator 2014 Viti XIII / Numër 632 Çmimi 0,50

ISSN 1800-5969

Ngjarje Javore

Podgoricë e enjte, 9 tetorë 2014 Viti XIII / Numër 634 Çmimi 0,50

www.kohajavore.co.me

ISSN 1800-5969

Të lumtë, shqipëria ime!

Bixhozi, problem Mungesa për të rinjtë e Ulqinite hoteleve, problemi kryesor i Ulqinit Bisedë me Zana Sarvan

Eks klu ziv

tive

Të gjendet zgjidhje Podgoricë e enjte, 2014 për një të2/ tetorë ardhme Viti XIII Numër 633 Çmimi 0,50 të qëndrueshme

Papa Françesku në Shqipëri

Intervis të

Vrasja brutale sheqinj ptëarga uzikës e të zekrm taea ri www.kohajavore.co.me

e një gazetari

Ngjarje javore

Kuvendi të gjejë zgjidhje të qëndrueshme

www.kohajavore.co.me

Rikthim në traditën e disabru vitevetale më parë Vrasja

e

w.ko hajav ore.co .m

ww

ww

Podgoricë e enjte, 17 korrik 2014 ISSN 1800-5969 Viti XIII / Numër 623 Çmimi 0,50 Podgoricë e enjte, 28 gusht 2014 Viti XIII / Numër 628 Podgoricë e enjte, Çmimi 0,50 11 shtator 2014 Viti XIII / Numër 630 Çmimi 0,50

e

i Misionit në Mal të Zi

w.ko hajav ore.co .m

enca e Zëvënd Berlinitësshef

e

“Azurina” KKO Javor H eA Ja O si motivim vor H eA K Ja O vor H eA K Ja O vor H eA pamor për Festë e artit të fja lë s dritën e To Pakë rasqitja Integrim N g et a j a revropi j e J a v o r eane dhe projektet Mozaik ISSN 1800-5969 fillon infrastrSot ukturor e Konfer-

ww w.ko hajav ore.co .me

duhet të ruhen

ISSN 1800-5969

Podgoricë e enjte, 24 korrik 2014 Viti XIII / Numër 624 Çmimi 0,50

re.co. me

Podgoricë e enjte, 28 gusht 2014 Viti XIII / Numër 628 Çmimi 0,50

A

www. kohaja vo

Podgoricë e enjte, 21 gusht 2014 Viti XIII / Numër 627 Çmimi 0,50

ISSN 1800-5969

Podgoricë e enjte, 14 gusht 2014 Viti XIII / Numër 626 Çmimi 0,50

Ngjarje Javore

Regjistrimi i të rinjve shqiptarë

Podgoricë e enjte, 7 gusht 2014 Viti XIII / Numër 625 Çmimi 0,50

www.k ohajavore. co.me

Sot fillon Konferenca e Berlinit

ISSN 1800-5969

www.k ohajavo re.co.me

Javore Mediat e KOHA pakicave KO JavoHA re Ngajarje Javore

ISSN 1800-5969

ISSN 1800-5969

vore. co.me

In memoriam: Dr. Lukë Gjokaj

vore. co.me

Diaspora, një thesar i madh

www. kohaja

Ngjarje javore