S

PEYGAMBERİMİZİN ÜMMETİNE TAVSİYE ETTİĞİ TEDAVİ: HACAMAT

Pek çok faydası bulunan hacamatı yüz yılalrdır insanlara şifa vesilesi oluyor. Peygamberimizin de yaptırdığı hacamatı yaptırmadan önce doktorunuzla görüşmenizi tavsiye ederiz.

HACAMAT NEDİR?

Hastalıklara karşı önlem alma veya hastalık durumlarında tedavi amacıyla ölü hücre ve atık maddelerin yoğun olarak toplandığı belli noktalardaki tıkanıklık, kılcal damar ve ince damarlardan kirli kanı alma işlemine hacamat denir. Arapçadan dilimize hacamat diye yerleşen bu kavram, sözlükte emme anlamına gelen “hacm” kökünden gelmektedir. Terim anlamı ise en kısa tanımıyla deriden vakum yolu ile kan alınmasıdır.1 Günümüzde tıp alanında da desteklenen bu uygulama Hazreti Muhammed (s.a.v.)’in hayatına bakıldığında, tıbbı nebevî çerçevesinde alternatif bir tedavi yöntemi olarak ele alınmaktadır. İmandan sonra insanoğluna verilmiş en büyük nimet olarak sağlık konusuna dikkat çeken Hazreti Muhammed (s.a.v.), sağlıklı olmayı ve bu konuda tedbir almayı insan sorumluluğuna verilmiş dinin emirleri arasında saymaktadır.2 Hacamat yaptırmaya ihticam; bunu meslek haline getiren kişiye de haccam denir. Bu iş için kullanılan alete de mihcem veya mihceme adı verilir.3

HACAMATIN FAYDALARI NELERDİR?

Hacamat usulüne uygun yapıldığı takdirde insan sağlığı bakımından yararlı bir tedavi yöntemidir. Bir hekimin muayenesi ve tavsiyesi ile yapılmasında fayda vardır. Aksi takdirde yarar yerine zarar verebilir. Hacamat metodunda, uygulamanın yapıldığı bölgeye bağlı damarlardaki kan akımı canlandırılır, dolayısıyla besin ve oksijen dokulara rahat ulaşır. Kılcal damarlardaki tıkanıklıklar açılır ve kandaki gaz ve toksinlerin atılması sağlanır. Kaslardaki sertliğin ve ödemlerin çözülmesine de fayda eden hacamat, bağışıklık sistemini kuvvetlendirir, vücuda direnç kazandırır. Kan üretimi düzeltilirken aynı zamanda iç kanamaları durdurur. Bel tutulması, eklem ağrısı, baş ağrısı, bel-boyun fıtığı ve kireçlemeye bağlı ağrıları giderir. Dalak-karaciğer hastalıkları ve sinirsel-psikolojik hastalıklar gibi her tür hastalığın tedavisinde yardımcı olur.

HACAMAT NASIL YAPILIR?

Hacamat kanlı ve kansız olmak üzere iki türlü uygulanmaktadır. Kansız olana şişe kapama da denir. İhtiyaca göre vücudun herhangi bir yerinden bardak veya boynuzla yapılan kan alma işlemini ifade eden hacamat, sebebi belli bir hastalığın tedavisi için yapıldığı gibi, kan fazlalığının vücutta meydana getirdiği rahatsızlıkları gidermek için de kullanılan bir tedavi usulüdür. Bu uygulama Hz. Peygamber tarafından bizzat yaptırılan ve ümmetine tavsiye edilen bir tedavi metodu olması hasebiyle aynı zamanda nebevî bir sünnettir. Eskiden yaygın olarak "hacamat bıçağı” denilen bir aletle tatbik edilen bu usul, bugün yerini neştere bırakmıştır. Bazı bölgelerde vücuttaki kirli kanı dışarıya almak için bir tür sülük de kullanılmaktadır. Adeta bu iş için yaratılmış olan söz konusu sülük, kirli kanın biriktiği yerlere veya vücudun ağrıyan bölgelerine konularak kanı emmesi sağlanmaktadır. Ancak hacamat metodunda uygulama yapılacak bölge belirlenir ve sonra neşter yardımı ile çizilir. Çizilen derinin üzerine vakumlu kupalar konularak kirli kandan arındırılır.

Bu tür bir tedavinin ilk defa nerede ve ne zaman başladığı konusunda kesin bilgi bulunmamakla birlikte geçmişi 5 bin yıl öncesine kadar götürülür. Eski Çin, Mezopotamya, Mısır ve bazı Ön Asya uygarlıklarında bir kısım hastalıklara karşı vücuttan kan alma

DİKKAT! Uygulama esnasında hijyene dikkat edilmesi gereken hacamat, mutlaka bir hekim veya uzman tarafından uygun görüldükten sonra yaptırılmalıdır. Alınan kanın miktarı da hekimin uygun gördüğü ölçüde olmalıdır. Aksi takdirde kan kaybı, bitkinlik, yorgunluk, unutkanlık ve hafıza kaybı gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir ve faydadan çok zarar verir.uygun görüldükten sonra yaptırılmalıdır. Alınan kanın miktarı da hekimin uygun gördüğü ölçüde olmalıdır. Aksi takdirde kan kaybı, bitkinlik, yorgunluk, unutkanlık ve hafıza kaybı gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir ve faydadan çok zarar verir. metodunun kullanıldığı bilinmektedir.4

HACAMAT HANGİ BÖLGELERE UYGULANIR?

Hacamat yaygın olarak sırt bölgesinden yapılmaktadır ama kişinin şikâyetine ve isteği doğrultusunda baş, karın gibi diğer bölgelerden de yapılabilmektedir. İki çukurdan yani ense çukuru ve bıngıldaktan hacamat yaptırılmaz. Kafa arkası, kulak arkası bölgelere ise sık hacamat yapılmaması tavsiye edilmektedir.

HACAMAT NE ZAMAN YAPTIRILIR?

Hacamat ayın 17., 19., 21., ve 23.’ü olmak suretiyle her pazartesi, salı ve perşembe yapılabilir. Hazreti Peygamber (s.a.v.)’in tavsiyesi bu yönde olmuştur. Burada özellikle dolunayın hareketleri ile damarlardaki kan dolaşımı arasında bir ilişki kurulmaya çalışılmıştır. Dolayısıyla bu durum – zaruretler hariç- hacamat yaptırmanın mevsimsel zamanlaması bakımından önem taşıdığı anlamına gelmektedir.5 Gün içinde en iyi zaman güneşin doğuşundan sonraki ilk 2-3 saat; ikinci uygun zaman ise öğle namazından sonraki ilk 2-3 saattir. Hacamat aç karnına yapılır. Yapanın ve yaptıranın abdestli olması tavsiye edilir.6

1.

2.

3.

4.

5.

6. Yrd. Doç. Dr. Necmettin Şeker, Hz. Peygamber’in Hadislerinde Koruyucu Hekimlik: Hacamat Örneği, s. 170.

S. 166.

S. 170.

S. 171.

Yrd. Doç. Dr. Necmettin Şeker, Hz. Peygamber’in Hadislerinde Koruyucu Hekimlik: Hacamat Örneği.

Aidin Salih, Geçek Tıp Yitik Şifanın İzinde, s. 144.