Odeszli

Maria Dunin

ur. 7 lipca 1923 r., zm. 30 kwietnia 2020 r. Długoletnia pracownica WPAE UWr. Została pochowana na cmentarzu komunalnym przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu.

Teresa Nowak

ur. 24 marca 1946 r., zm. 17 maja 2020 r. Absolwentka romanistyki wrocławskiej. Nauczycielka akademicka – do 2006 r. wykładowca języka francuskiego w Instytucie Filologii Romańskiej UWr. Ceniona przez studentów za życzliwość i rzetelność. Została pochowana na cmentarzu komunalnym przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu.

dr Bolesław Picur

ur. 12 marca 1952 r., zm. 24 maja 2020 r. Naukowiec z powołania i wspaniały nauczyciel akademicki. Przez całą swoją aktywność zawodową, rozpoczętą w 1976 r., związany był z Zespołem Chemii i Stereochemii Peptydów i Białek na WCH UWr. Był naukowcem-pasjonatem i właśnie pasją oraz dużym zaangażowaniem zarażał swoich współpracowników i studentów. Był niezwykle lubiany przez studentów za ciekawie prowadzone wykłady oraz bardzo pogodne usposobienie i życzliwe podejście. Bardzo pracowity, uczynny dla wszystkich, chętny do pomocy i dyskusji na tematy naukowe. Niestety, długotrwała choroba odebrała mu możliwość kontynuowania swojego powołania. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Jaworze przy ul. Kuzienniczej.

prof. Anna Zawadzka

ur. 13 lutego 1932 r., zm. 24 maja 2020 r. Prodziekan WNHP ds. studiów niestacjonarnych, wieloletnia kierownik Pracowni Badań nad Czasem Wolnym oraz Zakładu Pedagogiki Społecznej, prekursorka polskiej pedagogiki czasu wolnego, znakomity i szanowany nauczyciel akademicki oraz wychowawca wielu pokoleń badaczy i studentów. Została pochowana na cmentarzu komunalnym w Warszawie przy ul. Powązkowskiej.

prof. Ludwik Tomiałojć

ur. 1 stycznia 1939 r., zm. 26 czerwca 2020 r. Wybitny badacz naukowy, ornitolog, ceniony wykładowca akademicki, były wicedyrektor Muzeum Przyrodniczego, wieloletni przewodniczący Komitetu Ochrony Przyrody PAN i Polskiego Komitetu Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody oraz członek Komitetów Ekologii i Zoologii PAN. Człowiek o wielkim zaangażowaniu i pasji w działalności na polu ornitologii i ochrony środowiska. Został pochowany na cmentarzu komunalnym przy ul. Poprzecznej w Olsztynie.

prof. Marian Orzechowski

ur. 24 października 1931 r., zm. 29 czerwca 2020 r. Historyk dziejów najnowszych, politolog, polityk, profesor zwyczajny nauk politycznych UWr, rektor UWr w latach 1972–1975. Był dyrektorem Instytutu Nauk Politycznych, kierownikiem Ośrodka Badań Niemcoznawczych oraz Zakładu Teorii i Socjologii Polityki. Członek Rady Głównej Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, wiceprzewodniczący Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich we Wrocławiu, Minister Spraw Zagranicznych w latach 1985–1988. Doktor honoris causa Leningradzkiego Uniwersytetu Państwowego. Znakomity dydaktyk i popularyzator wiedzy historycznej, wychowawca wielu pokoleń studentów. Człowiek życzliwy, cieszący się ogromnym autorytetem. Wielki przyjaciel UWr. Został pochowany na cmentarzu komunalnym przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu.

prof. Anna Stroka

ur. 15 kwietnia 1923 r., zm.10 lipca 2020 r. Nestorka polskiej germanistyki, autorka licznych monografii i artykułów naukowych, nauczycielka wielu pokoleń studentów i badaczy. Wieloletnia pracownica Instytutu Filologii Germańskiej UWr, badaczka twórczości Arthura Schnitzlera, Carla i Gerharta Hauptmannów oraz innych autorów ze śląskim rodowodem. Wychowała kilkuset magistrów filologii germańskiej i liczne grono doktorów, którzy współtworzą dziś polską germanistykę. Pozostanie w naszej pamięci jako wybitna uczona, jako zaangażowany dydaktyk oraz jako cierpliwa i wyrozumiała wychowawczyni młodzieży akademickiej. Została pochowana na cmentarzu parafialnym przy ul. Sudeckiej w Raciborzu.

prof. Norbert Honsza

ur. 23 czerwca 1933 r., zm.16 lipca 2020 r. Wybitny germanista, pełen pasji badacz i popularyzator nauki, napisał kilkadziesiąt książek oraz kilkaset artykułów i innych publikacji. Na UWr wykształcił kilka pokoleń germanistów, wywarł znaczący wpływ na kształt germanistyki wrocławskiej i polskiej. Był profesorem na uniwersytetach w Bochum i Hamburgu. W latach 1975–1978 pełnił funkcję dziekana WF. Był długoletnim kierownikiem Zakładu Literatury i Kultury Współczesnej Niemiec, Austrii i Szwajcarii w Instytucie Filologii Germańskiej UWr, redaktorem czasopism naukowych i popularnonaukowych oraz serii wydawniczych. Został pochowany na cmentarzu komunalnym przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu.

Maria Kocój

ur. 22 stycznia 1950 r., zm. 30 lipca 2020 r. Geograf, wieloletnia pracownica administracji Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego oraz Zakładu Klimatologii i Ochrony Atmosfery, niezłomna obserwatorka meteorologiczna we Wrocławiu i na Szrenicy. Oddana sercem swej Alma Mater. Serdeczna koleżanka, człowiek bardzo życzliwy, zawsze ciepło i serdecznie odnosząca się do współpracowników. Została pochowana na cmentarzu komunalnym przy ul. Osobowickiej we Wrocławiu.

Nowości Wydawnictwa UWr

Dudy. Metamorfozy instrumentu w odrodzonej Polsce – od tradycji do folkloryzmu Zbigniew Jerzy Przerembski Wrocław 2020

Pozycja jest poświęcona instrumentowi muzycznemu, którego znaczenie w kulturze polskiej (ale i europejskiej) trudno przecenić. W Europie grano już na nim bowiem co najmniej 2000 lat temu. W czasach staropolskich był głównym składnikiem niepisanego, a więc poznawanego w bezpośrednim przekazie międzypokoleniowym, nurtu kultury muzycznej. Najdawniejszych dziejów tego instrumentu dotyczyły wcześniej wydane tomy, natomiast w tym ukazane zostały dudy i grający na nich muzycy w okresie od dwudziestolecia międzywojennego do początków XXI stulecia, uwzględniając zakres terytorialny państwa przed i po II wojnie światowej. W tym czasie tradycyjna praktyka dudziarska stopniowo się zmniejszała, ograniczała zakres kulturowy, społeczny i terytorialny. Po I wojnie światowej, podobnie jak w XIX w., dudziarze byli aktywni już prawie wyłącznie w obrębie kultury ludowej. Z innych środowisk, w których niekiedy jeszcze działali, trzeba wymienić przede wszystkim wojsko, czasem też dwory, kościoły czy przestrzeń miejską. Już w ostatnich dekadach XX w. muzyka dudziarska stawała się w coraz większym stopniu elitarnym rodzajem twórczości. Grali ją, a także słuchali jej przede wszystkim miłośnicy tradycyjnej muzyki i kultury, niezależnie od regionu, z którego pochodzili i w którym mieszkali.

Przestępczość funkcjonariuszy Policji. Studium socjologiczne Zygmunt Dudek Wrocław 2020

Ukazana analiza problematyki funkcjonowania „hermetycznej grupy dyspozycyjnej” zasługuje na naukową uwagę, ponieważ podejmowane zagadnienia badawcze są stosunkowo słabo poznane i niezbyt często eksplorowane socjologicznie w Polsce. Monografia jest swoistym studium socjologicznym, w którym rzetelnie podjęto analizę także problematyki postrzegania bezpieczeństwa poprzez instytucję państwową (policję) oraz ryzyka ograniczania praw i wolności obywatelskich (prof. dr hab. Jan Maciejewski).

zebr. Piotr Baron Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o. pl. Uniwersytecki 15, 50-137 Wrocław www.wuwr.com.pl

Literackie światy dzieciństwa: fikcja i rzeczywistość Ryszard Waksmund, oprac. Dorota Michułka, Sławomir Bobowski, Grzegorz Leszczyński i Maciej Wróblewski Wrocław 2020

Publikacja przywołuje istotne zagadnienia skoncentrowane wokół kulturowych i artystycznych obrazów dziecka i dzieciństwa, uwzględnia perspektywę badań nad tradycją literacką, konwencją literacką i gatunkami. Edycja ukazuje pionierskość badań Ryszarda Waksmunda, najwyższej miary kompetencje warsztatu polonisty, perfekcję w opanowaniu narzędzi filologicznych, eksploracyjną przenikliwość, niezwykłą humanistyczną intuicję badawczą i wszechstronną humanistyczną wiedzę oraz zdolność do łączenia naukowych dyscyplin. Odnosi się bowiem nie tylko do badań z zakresu historii literatury, lecz także do zagadnień ze świata filmu, folkloru i kontekstów baśniowych, tematów prasoznawczych związanych między innymi z analizą tytułów czasopism dla dzieci, różnorodnych aspektów antropologii dzieciństwa czy ważnych dla dziecięcego odbiorcy przykładów literackich adaptacji – edycji ad usum Delphini.

Scenariusze kultury w mediach i w medycynie narracyjnej Aleksander Woźny Wrocław 2020

Książka ta jest rezultatem wieloletnich badań nad strategiami komunikacyjnymi w utworach narracyjnych i w mediach, a droga autora do medycyny narracyjnej prowadziła przez analizy narratologiczne oraz studia nad humanistyką rozumiejącą. To praca o scenariuszach kultury, które trwają przez wieki i występują jako względnie trwałe wyobrażenia, a często także jako wzory interakcji stosowane powszechnie, zwłaszcza w mediach – „odgrywane” są one w różnych dziedzinach aktywności, również tej poznawczej. Niektóre z nich powielane są w naszych zachowaniach nieświadomie, inne budowane są jako w pełni świadomy gest sprzeciwu wobec dominującej opinii publicznej. Stając po stronie odrzuconych, ale niepoddających się, autor publikacji podejmuje polemikę z autorytetami i wskazuje na konieczność weryfikowania zastygających we współczesnych badaniach nad komunikacją i mediami stereotypów.

Nasze publikacje w oficynie ATUT

Doleżal, Aurzadniczek i Trnka, czyli elementy czeskiego zasobu antroponimicznego w nazwiskach Polaków pod koniec XX wieku Magdalena Matkowska-Jerzyk, Wrocław 2019

Zespoły antroponimów przynależą do konkretnych języków narodowych w ich współczesności i w wymiarze historycznym. Choć bywają zapożyczane do języków innych lub funkcjonują na ich terenie, ulegając niekiedy wyraźnym zmianom, to zachowują cechy języka, w którym powstały, czy też niektóre właściwości typowe dla jego zasobu nazw osobowych. Niniejsza książka traktuje o przenikaniu wybranych elementów czeskiego zasobu antroponimicznego – czeskich nazwisk bądź ich cech – do zasobu nazwisk języka polskiego, a ściślej do zespołu nazwisk używanych w Polsce pod koniec XX wieku.

Dyskursywny profil słuchacza Pierwszego Programu Polskiego Radia Jakub Wilk Wrocław 2019

Fundament przyjętego w pracy myślenia stanowi idea głosząca, że uczestnik danego nurtu dyskursywnego może się niejako w nim przejrzeć jak w lustrze, a nawet więcej – partycypować w kreowaniu jego zawartości. Autor pyta, jak wyraźne może być to odbicie oraz w jaki sposób kształtuje się dynamika napięcia między dzierżącymi komunikacyjną władzę nadawcą a członkiem grupy słuchaczy, skupionej wokół wybranej stacji radiowej. W książce czytelnik znajdzie charakterystykę poszczególnych audycji Pierwszego Programu Polskiego Radia, ich autorów oraz tematykę. Zaproponowany przez autora profil odbiorcy powinien posłużyć dziennikarzom radiowym w tworzeniu autorskich audycji, książka zaś może zainteresować nie tylko medioznawców, do których jest adresowana.

zebr. Magdalena Garbacz Oficyna Wydawnicza ATUT ul. Kościuszki 142, 50-439 Wrocław www.atut.ig.pl

Edmond et Jules de Goncourt en Pologne. 1860–1918 Agata Sadkowska-Fidala Wrocław 2019

W dzisiejszych czasach nazwisko Goncourtów jest kojarzone przede wszystkim z nagrodą ich imienia, ufundowaną przez starszego z braci. Nawet we Francji dzieło Edmonda i Julesa jest dużo mniej znane szerokiej publiczności niż na przykład dzieło Zoli. A jednak w swoich czasach bracia byli jednymi z najważniejszych postaci francuskiego środowiska literackiego. Ich twórczość pisarska, pamiętnikarska i historyczna odegrała ważną rolę w dziejach literatury, a bracia aspirowali nawet do miana ojców założycieli naturalizmu. To, co pisali, wzbudzało wśród współczesnych duże zainteresowanie, także poza granicami Francji. Również Polska lat 1860–1918 była – pomimo trudnej sytuacji politycznej – żywo zainteresowana europejską, a w szczególności francuską kulturą i literaturą. W prasie i publikacjach tego okresu znaleźć można liczne wzmianki i teksty poświęcone Goncourtom: tworzą one interesujący obraz recepcji, której analizie poświęcona jest monografia Agaty Sadkowskiej-Fidali.

Studia do dziejów polsko-austriackiego transferu kulturowego red. Justyna Radłowska, Edward Białek Wrocław 2020

Tom prezentujący badania nad szeroko pojętymi wzajemnymi relacjami polsko-austriackimi w różnych dziedzinach sztuki, a przede wszystkim w literaturze. Harmonijna współpraca Polski i Austrii na arenie międzynarodowej przyczynia się do intensyfikacji wymiany kulturalnej i kształtowania dialogu. W książce rozdziały poświęcone m.in. życiu i działalności twórczej Karola Lanckrońskiego, słynnego kolekcjonera dzieł sztuki, jednej z najbardziej rozpoznawanych osobistości cesarskiego Wiednia, historii Instytutu Polskiego w Wiedniu, a także dokonaniom polonofila Ottona Forsta de Battaglii i pisarstwu autora z polskim rodowodem Radka Knappa. Stając po stronie odrzuconych, ale niepoddających się, autor publikacji podejmuje polemikę z autorytetami i wskazuje na konieczność weryfikowania zastygających we współczesnych badaniach nad komunikacją i mediami stereotypów.