UZetka 120 (listopad 2016)

Gazeta Studencka NR 120 :: LISTOPAD 2016 Głogów ::: Gubin ::: Krosno Odrzańskie ::: Lubin ::: Lubsko ::: Międzychód ::: Międzyrzecz ::: Nowa Sól ::: Nowy Tomyśl ::: Polkowice ::: Słubice ::: Sulechów ::: Sulęcin ::: Świebodzin ::: Wolsztyn ::: Wschowa ::: Zbąszyń ::: Zielona Góra ::: Żagań ::: Żary

Klub Komedii zaprasza na urodziny. Będzie OGIEŃ!

Z i e l o n a G ó r a K u l t u r y

JAK SIĘ NIE DAĆ JESIENNEJ CHANDRZE

Fot. Bartosz Horowski

MIESIĘCZNIK OD 2002 ROKU ::: Gazeta Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Zielonogórskiego ISSN 1730-0975 Nakład 5000 ::: Gazeta bezpłatna ::: www.wZielonej.pl

2

PORTAL WZIELONEJ.PL

LISTPAD 2016

LISTOPAD 2016

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI

3

JAK PRZEŻYĆ PIERWSZY ROK

Garść informacji, które przydadzą się pierwszoroczniakom i nie tylko. O tym, co ważne na uczelni i w mieście - prócz nauki i zabawy... Część 2.

Zagraniczne wymiany studenckie

Dzięki stypendiom i programom wymiany studentów możesz spędzić semestr lub rok na zagranicznej uczelni, bez konieczności brania urlopu dziekańskiego (czyli przerwy w Twoich polskich studiach). To doświadczenie nie tylko pozwoli Ci nawiązać znajomości z ludźmi z całego świata, ale otworzy horyzonty, pomoże w nauce języków i zdobyciu dobrej pracy po studiach. Najpopularniejsze programy umożliwiające studiowanie za granicą to...

Erasmus+ to unijny program, w ramach którego możesz wyjechać na semestr lub rok do jednego z europejskich miast. Otrzymujesz grant finansowy z Komisji Europejskiej, wypłacany przez macierzysta uczelnię (kilkaset euro miesięcznie), który ma pokryć różnicę w kosztach utrzymania za granicą. Wszystkich informacji o programie udzieli Ci o biuro współpracy z zagranicą, a wiele praktycznych informacji o samym programie i przygotowaniu do studiowania w innym kraju znajdziesz w dziale Erasmus na naszych stronach. Pomyśl o wyjeździe, naprawdę warto skorzystać z takiej okazji!

Program MOST, czyli system mobilności studentów i doktorantów działający od ponad

15 lat, nazywany jest „polskim Erasmusem”.

W ramach MOST-u możesz spędzić semestr lub dwa na jednym z 29 polskich uniwersytetów. Rekrutacja odbywa się dwa razy w roku, a udział w programie jest bezpłatny i niezależny od trybu studiów. Co ciekawe, wcale nie trzeba realizować programu swojego macierzystego kierunku, a można skomponować swój autorski zestaw zajęć (do wyboru jest 2500 kierunków i specjalności). Uczestnictwo w MOŚCIE nie ogranicza możliwości udziału w innym programie wymiany studenckiej (i odwrotnie) – oznacza to, że możesz pojechać zarówno na Erasmusa, jak i na MOST w ciągu swojej 5-letniej „kariery” akademickiej.

7:15. W Warszawie jesteście o 8:25. Cena biletu to 149 złotych. Pasażerowie mogą dojechać na lotnisko z Zielonej Góry oznakowanym busem. Samochód wyrusza z przystanku przy ul. Zarugiewicza (parking przy głównym wej-

Umowy dwustronne – uczelnie zawierają również porozumienia dwustronne, na szczeblu uczelnianym lub wydziałowym, zarówno z zagranicznymi, jak i polskimi uczelniami partnerskimi. Warto zapytać w dziekanacie lub biurze współpracy, gdzie – poza opisanymi wyżej programami – można spędzić semestr lub rok nauki.

ściu do Palmiarni Zielonogórskiej) i zatrzymuje się na ul. Bema (pod wiaduktem przy dworcu PKP, naprzeciw Punktu Obsługi Klienta MZK) oraz na ul. Sulechowskiej (przystanki naprzeciwko firmy GAJA oraz przystanek przy stadionie lekkoatletycznym). Bus zabiera pasażerów również z lotniska po przylocie z Warszawy. Cena biletu w jedną stronę wynosi 10 złotych.

Podróżowanie – tanie loty i przejazdy Przede wszystkim pamiętajcie o możliwości przelotu z Zielonej Góry do Warszawy. Lotnisko Zielona Góra-Babimost oferuje takie loty codziennie od poniedziałku do piątku o godz.

Dzięki tanim liniom możesz za grosze zwiedzić całą Europę. Nie trzeba być szczególnie zamożnym, żeby podróżować do najpiękniejszych miejsc Europy i całego świata. Studia to najlepszy czas na podróżowanie, a spryt i umiejętność wyszukiwania informacji w internecie na początek zupełnie wystarczą. Nie wierzysz? Przykładowe ceny połączeń lotniczych z tego sezonu: - Warszawa – Barcelona 128 zł (w dwie strony, Wizz Air) - Warszawa – Porto 228 zł (w dwie strony, Wizz Air)

- Warszawa – Rzym 98 zł (w dwie strony, Wizz Air) - Kraków – Ejlat (Izrael) 148 zł (w dwie strony, Ryanair) - Kraków – Wenecja 89 zł (w dwie strony, Ryanair) - Poznań – Mediolan Bergamo 78 zł (w dwie strony, Wizz Air) - Wrocław – Lizbona 133 zł (w dwie strony, Ryanair) - Wrocław – Palma de Mallorca 149 zł (w dwie strony, Ryanair) Jakie są podstawowe zasady, które pozwalają latać tanio świecie? Wybieraj loty w środku tygodnia – w weekendy bilety są z reguły najdroższe, nie planuj wyjazdu w terminie wakacyjnym oraz świątecznym, nie skupiaj się wyłącznie na lotach bezpośrednich – lot z przesiadką może być zdecydowanie tańszy.

Zniżka dla studentów w PKP Studentom przysługuje 51% zniżki na przejazdy PKP. Wybierając podróż pociągiem, student może liczyć na 51% zniżki. Wystarczy ważna legitymacja studencka. Ulga łączy się z promocjami, dzięki którym podróż pociągiem PKP Intercity będzie na miarę studenckiej kieszeni.

Podróże planuj wcześniej! Studenci, którzy kupią bilet z wyprzedzeniem otrzymają dodatkowy rabat w ramach promocji Super Promo lub Wcześniej Taniej. Pierwsza obowiązuje na Ciąg dalszy na stronie 4

4

LISTOPAD 2016

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI

oszczędzisz, to przy okazji możesz spytać na co zwrócić szczególną uwagę, a które tematy można pominąć. Do tego warto zaopatrzyć się w notatki z wyższych lat, bo to źródło nieocenionej wiedzy. Gdzie ich szukać? Na grupach Facebookowych, na tablicach ogłoszeń w akademikach i na wydziale albo na studenckich forach. Jeśli nie masz możliwości kupienia używanych książek od Twoich starszych kolegów, sprawdź aukcje internetowe, a na końcu księgarnie, które oferują zniżki dla studentów.

Ciąg dalszy ze strony 3

pociągi ekspresowe, a druga obejmuje przejazdy dowolną kategorią składów. Po wyprzedaniu najtańszych biletów studenci mogą liczyć na rabaty (30, 20 lub 10 %) w ramach oferty Wcześniej Taniej. W tym przypadku wysokość zniżki jest uzależniona od momentu zakupu biletu.

Tanie studenckie zakupy Ulubionymi sklepami studentów w całej Polsce są dyskonty. Na stronach poszczególnych sieci znajdziesz wyszukiwarki i mapy, które pomogą Ci znaleźć sklep najbliżej akademika lub mieszkania. Do najtańszych dyskontów w Polsce należą: Biedronka, Lidl, Aldi, Netto, Kaufland. O czym pamiętać, by nie narażać studenckiego budżetu na niepotrzebne wydatki?

• zrób listę zakupów (i trzymaj się jej), • nie idź na zakupy będąc głodnym, • staraj się pamiętać ceny, by nie dać się nabrać na fikcyjne promocje, • zawsze zwracaj uwagę na termin ważności (żeby nie wyrzucać jedzenia), • patrz na dolne półki – tam z reguły znajdują się najtańsze produkty, • zabieraj swoje torby na zakupy, • kupuj proszek i środki chemiczne w dużych opakowaniach, na spółkę ze współlokatorami, • nie ufaj promocjom – zanim skusisz się na coś, czego nie planowałeś kupić, sprawdź czy cena jest naprawdę okazyjna.

Tanie rozmowy bez limitu Młodzi ludzie często używają z telefonów na kartę – to dobre rozwiązanie, gdy nie dzwo-

nisz i nie korzystasz z internetu zbyt często.

Na studiach jednak szybko może się okazać, że sporo przepłacasz korzystając z oferty pre-paid, ciągle doładowując konto. Na rynku w ostatnim czasie pojawiły się tanie oferty bez limitu, które idealnie wpasowują się w studenckie potrzeby. Brak długoterminowej umowy (1-miesięczny okres wypowiedzenia), bardzo niskie koszty i nielimitowane rozmowy to ich najważniejsze zalety. Wychodzi dużo taniej i wygodniej, niż na kartę. Jeśli nie korzystasz z oferty bez limitu, zapoznaj się z aplikacją WhatsApp (na Androida, iOS, Windows Phone) i Skype (Android, iOS, Windows) – dzięki nim będziesz mógł komunikować się ze znajomymi zupełnie za darmo.

Programy komputerowe dla studenta – legalnie i za darmo Największe polskie uczelnie uczestniczą w specjalnym programie Microsoftu – DreamSpark, dzięki czemu ich studenci mają dostęp do legalnego oprogramowania, zupełnie za darmo. Dowiedz się, czy Twoja uczelnia współpracuje z Microsoftem, zarejestruj się i korzystaj z darmowych programów. Wydziały techniczne często mają także podpisane umowy z producentami specjalistycznego oprogramowania, niezbędnego do wykonywania danego zawodu (AutoCAD, 3ds Max, Adobe Photoshop, Corel Draw, SPSS, Statistica, itp.), z którego studenci mogą korzystać bez opłat.

Oprócz tego znajdziesz mnóstwo programów, które mogą zastąpić płatne odpowiedniki, a korzystanie z ich jest zupełnie bezpłatne i legalne (licencja GNU GPL). Jakie to aplikacje?

SIMPLY STORIES

- GIMP zamiast Photoshopa, - 7-Zip zamiast WinRar i WinZip, - FileZilla zamiast Total Commander, - LibreOffice zamiast Microsoft Office, - Thunderbird zamiast Microsoft Outlook, - Inkscape zamiast Corel Draw, - Media Player Classic Home Cinema – darmowy odtwarzacz wideo.

Książki i podręczniki Podręczniki akademickie i książki potrzebne

Nie zaczynaj maili do nauczycieli akademickich od słowa „Witam”; zamiast tego użyj wprowadzenia „Szanowny Panie Profesorze /Magistrze/Doktorze”.

Nie kończ maili do prowadzących i profesorów słowem „pozdrawiam” lub co gorsza „pozdr”. Zdecydowanie bardziej na miejscu jest „z poważaniem”. na ćwiczenia są drogie. Szczególnie na pierwszym roku ich zakup może być dużym obciążeniem dla budżetu, bo po pierwsze masz mnóstwo innych wydatków, a po drugie brak Ci doświadczenia – nie wiesz, która książka faktycznie się przyda, a która będzie leżeć na półce przez cały semestr. Dlatego najlepszym sposobem na tanie podręczniki jest kupienie ich od kolegów z roku wyżej – nie dość, że za-

Dobre rady i studencki savoir vivre Będąc nowym studentem masz prawo nie wiedzieć wszystkiego, ale czym prędzej musisz opanować podstawy akademickiego savoir-vivre'u. Wyjdzie Ci to na dobre :) Jakie są najważniejsze rady dla studentów pierwszego roku?

Przyswój tych kilka prostych zasad, a pierwsze dni na studiach nie będą dla Ciebie błądzeniem po omacku.

1.

Załóż oficjalny, uniwersytecki adres mailowy: imię.nazwisko@uczelnia.pl i z niego wysyłaj wiadomości do prowadzących zajęcia.

2.

Nie zaczynaj maili do nauczycieli akademickich od słowa „Witam”; zamiast tego użyj wprowadzenia „Szanowny Panie Profesorze/Magistrze/Doktorze”.

3.

Nie kończ maili do prowadzących i profesorów słowem „pozdrawiam” lub co gorsza „pozdr”. Zdecydowanie bardziej na miejscu jest „z poważaniem”.

4.

Nie wysyłaj prac zaliczeniowych, projektów, prezentacji w pustym mailu – bez tytułu i/lub bez treści. Jeśli nie masz pomysłu co napisać, wystarczy jedno zdanie „Panie Profesorze, w załączniku przesyłam projekt zaliczeniowy na przedmiot XYZ. Z poważaniem, Jan Kowalski, I rok studiów licencjackich”.

5.

Jak się ubrać na egzamin? Oprócz tego, że ma być wygodnie, musi być elegancko. Nie przychodź na egzamin w t-shircie i trampkach, załóż koszulę, eleganckie spodnie/spódnicę i odpowiednie buty – wszystko w stonowanych kolorach. Na egzamin ustny warto ubrać się bardziej elegancko, bo to wyraz szacunku dla profesora – w przypadku studentów nie zaszkodzi garnitur.

6.

Utrzymuj dobre relacje z pracownikami dziekanatu – to miejsce odwiedzisz setki razy, a od dziekanatu zależy bardzo wiele praktycznych spraw zawiązanych ze studiowaniem.

7.

Sprawdzaj wydziałową tablicę ogłoszeń na stronie internetowej i wydziałowe forum założone przez studentów – bądź na bieżąco.

8.

Nie opuszczaj spotkań integracyjnych – pierwszy rok jest najważniejszy jeśli chodzi o kontakty i atmosferę na studiach.

9.

Staraj się chodzić na ćwiczenia i wykłady – nie dość, że będziesz mieć mniej nauki do egzaminu, zostaniesz zapamiętany przez prowadzącego, co czasem ma kluczowe znaczenie. Źródło: www.kontostudenta.pl Fot. unsplash.com

Rysuje: Weronika Dobrowolska (www.facebook.com/nigdzieland)

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI

LISTOPAD 2016

5

CHŁOPAKI Z OKŁADKI: KLUB KOMEDII

Fot. Bartosz Horowski

Tacy ludzie uwiarygadniają hasło "Zielonogórskie Zagłębie Kabaretowe"!

W LISTOPADZIE KLUB KOMEDII OBCHODZI SWOJE DRUGIE URODZINY. ZAPRASZA JUŻ DZIŚ DO KLUBU STUDENCKIEGO GĘBA PRZY ULICY WOJSKA POLSKIEGO 65 W ZIELONEJ GÓRZE.

30 LISTOPADA O GODZ. 21:00.

Działający już od dwóch lat Klub Komedii powstał głównie w celu rozśmieszania i bawienia ludzi. - Wiadomo, że w kupie raźniej, więc połączyliśmy siły i zaczęliśmy działać. Nie chcieliśmy jednak zamykać się w tylko jednej formie rozbawiania, dlatego zajmujemy się szeroko pojętą komedią (kabaret, stand-up, improwizacja) wywodzącą się wprost z Zielonogórskiego Zagłębia Kabaretowego - mówią chłopaki z Klubu Komedii, grupy komediowej, która w tym miesiącu obchodzi swoje drugie urodziny i... rośnie w siłę!

Improwizacja kabaretowa, którą Klub Komedii się zajmuje to krótkie gry przypominające tradycyjne skecze kabaretowe, z tą różnicą, że są tworzone na żywo, na scenie, przy użyciu propozycji publiczności. Dzięki temu widzowie biorą czynny udział w spektaklu, co jest gwarantem dobrej zabawy.

Chłopaki grają również tzw. długie formy, które są o wiele bardziej wymagające. Jak sami twierdzą, to "coś w stylu fabularnej ciągłości filmu czy musicalu". Elementy stand-up comedy, które wykorzystuje grupa, są formą skierowaną raczej do widza dorosłego. Jest to komediowa forma artystyczna

3, 2, 1, IMPRO!!!

w postaci monologu przed publicznością. W przeciwieństwie do kabaretu, stand-up opiera się bardziej na charyzmie wykonawcy oraz kontakcie z publicznością, niż na dopracowaniu każdego szczegółu scenicznego. Przez unikalność każdego z artystów, poruszane tematy oraz żarty są zupełnie różne.

- Jako samodzielna grupa jesteśmy w stanie zapewnić co najmniej półtorej godziny rozrywki, zarówno podczas występu improwizacyjnego jak i stand-up - mówią kabareciarze. Do tej pory dali kilkaset występów, dla przeróżnej publiczności. Zdarzało im się bywać w lokalnej telewizji, zapraszali też do występów ciekawych gości: związanych z kabaretem, aktorów, a także osoby nie związane ze sceną.

- Najważniejsze jest to, że kochamy naszą pracę i to, że ludzie, dzięki naszym występom, mogą choć na chwilę oderwać się od spraw życia codziennego - zgodnie przyznają artyści. I zapraszają na występy.

Bądźcie czujni jak agent 007 i wyłapujcie imprezy artystyczne w Zielonej Górze. Kabarety, zespoły muzyczne czy grupy improwizacyjne czekają na Was!

KLUB KOMEDII ARE: Piotrek ‘Spychu’ Spychała W Klubie Komedii siedzi przy instrumencie klawiszowym.

Dumny mąż i tata, dość słusznej postury (ale nie jak Lesiu), fan zespołu Queen, muzyk w zespole Żarówki (kabaret NeoNówka), współtworzy projekt z piosenką literacką i okołokabaretową Ryczytal Paraliryczny.

Wojciech Leśniowski aka Lesiu Były student Uniwersytetu Zielonogórskiego - Animacja Kultury, który skończył... po II roku. Człowiek lubiący jeść ale cały czas walczący z tym. Na scenie to ten obły. Standuper, realizator dźwięku w Kabarecie Zalotka i najważniejsze IMPROWIZATOR Paweł Kaszkowiak W Klubie Komedii zajmuje dumne stanowisko człowieka z twarzą do góry nogami. Na UZecie skończył Filozofię, Pedagogikę i ZIP - odpowiednio, po roku, po pierwszym semestrze i po tygodniu…

Na co dzień barman, standuper, czasami lektor i aktor, głównie improwizator.

Grzegorz Kowalczuk Człowiek wielu zainteresowań i talentów. Charakteryzuje się nienachalnym podrywem jak i równie nienachalnymi rezultatami. Na scenie pojawił się podobno pod wpływem zakładu.

Do dziś nie wiadomo czy wygrał.

Zobacz: FB/KlubKomedii, Instagram/klubkomedii

6

LISTOPAD 2016

ZIELONA GÓRA

JESIENNA CHANDRA? NIE DAJ SIĘ SAD, czyli sezonowe zaburzenia nastroju...

Dotyczą nawet tak energicznych ludzi, jak studenci ;-)

To z kolei powoduje, że organizm produkuje więcej hormonu zwanego melatoniną.

Jest ona odpowiedzialna za naszą senność i apatię. Dodatkowo zmniejsza się również produkcja serotoniny („hormonu szczęścia”), warunkującej dobry nastrój. U niektórych osób dolegliwości pojawiają się już we wrześniu, inni odczuwają je dopiero w listopadzie. Jak sobie poradzić z poranną ospałością i wspomóc siły witalne? Poniżej przedstawiamy kilka prostych sposobów.

Szczególnie wrażliwe na wahania poziomu hormonów są kobiety pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Brak chęci na cokolwiek, rozdrażnienie i senność to zespół objawów nazywany sezonowymi zaburzeniami nastroju (SAD z ang. Seasonal Affective Disorder). Oprócz wymienionych symptomów ludzie, których dopadnie SAD są smutni, ociężali, maja zwiększony apetyt szczególnie na słodycze.

Udowodniono, że mózg człowieka do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje stałego dopływu glukozy (cukru).

Wówczas produkuje odpowiednie ilości serotoniny. Uczucie rozdrażnienia czy apatia mogą być oznaką, że mózg jest „głodny”, a w konsekwencji wytwarza zbyt mało „hormonu szczęścia”.

Dlatego powinniśmy zadbać o to, by poziom cukru we krwi był odpowiedni.

DIETA NA DOBRY HUMOR Jednym z najbardziej znanych i najpowszechniej stosowanych sposobów na chandrę są słodycze, zwłaszcza te z czekoladą.

Czekolada zawiera cynk i selen, które podnoszą poziom endorfin, substancji hormonalnych, zapewniających doskonałe samopoczucie. Cukier, tłuszcz i aminokwasy (tryptofan) biorą udział w wytwarzaniu serotoniny.

Jednak pocieszanie się słodyczami może okazać się zdradliwe, ponieważ powodują one efekt zadowolenia, niestety na krótko. Znajdujące się w słodyczach węglowodany proste są szybko wchłaniane. Mózg ożywia się, ale energii starcza mu tylko na chwilę.

Ponadto, jeśli zaspokajamy apetyt słodyczami, najczęściej rezygnujemy z innych, wartościowych i niezbędnych dla zdrowia produktów. Osoby, które kilka razy dziennie jedzą słodycze, częściej odczuwają zmęczenie, zdenerwowanie, a nawet złość.

Dodatkowo czekolada jest bardzo kaloryczna i może doprowadzić do nadwagi, co tylko pogorszy nasze samopoczucie. Tak więc jadajmy słodycze z umiarem, a nasze menu wzbogacajmy węglowodanami złożonymi, które są wolniej przyswajalne niż cukry proste.

Zadbajmy o to, aby w naszej diecie było dużo warzyw, pieczywa pełnoziarnistego, naturalnych płatków, musli, grubych kasz, makaronu z mąki durum oraz warzyw.

Dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego niezwykle ważne są nie tylko węglowodany, ale także witaminy

i składniki mineralne.

Witaminy z grupy B łagodzą napięcie, dodają energii, uczestniczą (głównie witamina B6) w syntezie serotoniny. Ich doskonałym źródłem są wszelkiego rodzaju kasze, ryby, ciemne, pełnoziarniste pieczywo, kiełki zbóż i zielone warzywa.

Magnez warunkuje odpowiednie działanie komórek nerwowych. Najlepiej działa w połączeniu właśnie z witaminą B6.

Wzbogaćmy więc nasz jadłospis o różne produkty zbożowe, nasiona dyni i słonecznika oraz orzechy.

Kolejnymi istotnymi składnikami poprawiającymi nastrój są: kwasy omega – 3. Poprawiają one pracę układu nerwowego i zmniejszają wahania nastroju. Znajdziemy je w tłustych rybach morskich, oleju lnianym i orzechach włoskich.

Apatia przyczynia się także do szybszej utraty witaminy C. Jest ona nie-

Gdy zaczniemy odczuwać gwałtownepogorszenienastroju, zjedzmy banana, awokado lub ewentualnie kawałek ciemnej czekolady(najlepiejtakiej,zawierającejwięcejniż70%kakao).Zawartewbananachwęglowodany dostarcząkomórkomniezbędnej energii i witamin, w tym sporo z grupy B. Czekolada spotęguje uczuciezadowoleniaidostarcza energii.Równieżostrysmakchilli (ale uwaga: w niewielkiej ilości) pobudzamózgdowytwarzania endorfin,wywołującychuczucie przyjemności. zbędna do przemiany tryptofanu w serotoninę. Dlatego w warunkach dużego stresu lub nasilenia depresji warto zwiększyć w swoim jadłospisie ilość świeżych warzyw i owoców. Zadbajmy, aby znalazły się w nim papryka, kiszona kapusta, porzeczki, cytrusy czy herbata z dzikiej róży oraz żurawina.

Aby stale dostarczać wszystkich tych składników do organizmu najlepiej skomponować dietę opartą na 5 – 6 niewielkich posiłkach, spożywanych w równych odstępach czasu.

Gdy zaczniemy odczuwać gwałtowne pogorszenie nastroju, zjedzmy banana, sałatkę z awokado lub ewentualnie kawałek ciemnej czekolady (najlepiej takiej, zawierającej więcej niż 70% kakao).

Zawarte w bananach węglowodany dostarczą komórkom niezbędnej energii i witamin, w tym sporo z grupy B. Ponadto zarówno banan jak i awokado są źródłem tryptofanu, z którego powstaje hormon szczęścia. Natomiast czekolada pobudzi wydzielanie serotoniny, spotęguje uczucie zadowolenia i dostarcza energii.

Również ostry smak chilli (ale uwaga: w niewielkiej ilości) pobudza mózg do wytwarzania endorfin, wywołujących uczucie przyjemności.

Na czarnej liście produktów, które źle wpływają na nasze samopoczucie są: mocna kawa i herbata, cola oraz nadmiar al-

Fot. unsplash.com

Krótsze dni, chłód, szarość, ciągle padający deszcz, wzmagają tylko brak chęci do działania. Najchętniej wskoczylibyśmy pod koc z kubkiem ciepłej herbaty i oglądali telewizję. Nasz gorszy nastrój jesienią spowodowany jest przede wszystkim brakiem słońca. ■

koholu, ponieważ wypłukują one z naszego organizmu magnez oraz witaminy z grupy B. INNE SPOSOBY NA POPRAWĘ NASTROJU • Zadbajmy, aby w naszym mieszkaniu nie zabrakło światła. Wymieńmy ciemne klosze, słabe żarówki zastąpmy mocniejszymi.

• Otaczajmy się kolorami. Ubierajmy się kolorowo. Pobudzająco działają szczególnie: czerwony, różowy, żółty, zielony i pomarańczowy. Zmieńmy dodatki w naszym mieszkaniu, choćby poszewki na poduszki, doniczki czy zasłony.

• Zafundujmy sobie relaksującą kąpiel. Dodajmy do niej olejki zapachowe - lawendowy, waniliowy czy pomarańczowy.

• Przeczytajmy dobrą książkę, wyjdźmy do kina, umówmy się ze znajomymi, szczególnie tymi, od których bije dobra energia.

• Zamiast ciągle narzekać, wyjdźmy na spacer, zapiszmy się na zajęcia ruchowe, pójdźmy na dyskotekę.

• Znajdźmy sobie hobby. To dobra okazja, żeby zrobić coś, czego zawsze chcieliśmy spróbować.

Źródło: www.sante.pl

"cytat Holly: Wie pan, co to jest wściekła chandra?

Paul: Rodzaj depresji?

Holly: Depresję masz wtedy kiedy przytyjesz lub za długo pada. To zwykły smutek.

Wściekła chandra to potworna rzecz.

Nagle odczuwasz nieuzasadniony lęk.

Pan też je miewa?

Paul: Pewnie.

Holly: Dla mnie jedynym ratunkiem jest wsiąść w taksówkę i pojechać do „Tiffany’ego”. Od razu się uspokajam. Tyle tam spokoju i godności. Nic złego nie może się tam zdarzyć. ..

Z filmu Śniadanie u Tiffany'ego na podstawie książki Trumana Capote o tym samym tytule. Na jesień polecamy jedno i drugie!

LISTOPAD 2016

REKLAMA

7

8

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI

LISTOPAD 2016

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI

LISTOPAD 2016

Studia na UZ?

P

komunikacja biznesowa w języku rosyjskim – język obcy nowożyt­ ny, język polski, kulturoznawstwo – jeden przed­ miot wybrany spośród: biologia, chemia, filozofia, fizyka i astro­ nomia, geografia, historia, hi­ storia sztuki, informatyka, język łaciński i kultura antyczna, język obcy nowożytny, język polski, matematyka, wiedza o społe­ czeństwie,

pedagogika – język polski, język obcy nowożytny, jeden przedmiot wybrany, ale inny niż język obcy nowożytny; dla specjalności: edukacja elemen­ tarna oraz logopedia – spraw­ dzian z poprawności mowy, pedagogika specjalna – język polski, język obcy nowo­żytny, jeden przedmiot wybrany, ale inny niż język obcy nowożytny, pielęgniarstwo – język obcy nowożytny, jeden przedmiot wybrany spośród: biologia, chemia, fizyka i astronomia, geografia, matematyka, politologia – jeden przedmiot wybrany spośród: filozofia, geografia, historia, język pol­ ski, matematyka, wiedza o społeczeństwie, praca socjalna – język polski, język obcy nowożytny; jeden przedmiot wybrany, ale inny niż język obcy nowożytny, prawo – historia, język obcy nowożytny; jeden przedmiot wybrany spośród: geografia, język polski, matematyka, wiedza o społeczeństwie, psychologia – język polski, język obcy nowożytny; jeden przedmiot wybrany spośród: biologia, fizyka i astronomia, geografia, historia, matematy­ ka, wiedza o społeczeństwie,

L

S

Zobacz jakie kierunki możesz wybrać!

Nadobrerozpocząłsięjużrokszkolnyitakżerokakademicki.Naukaruszyłapełnąparą,czaswięcpomyślećowyborzeuczelniikierunku, jakichcielibyściestudiować.Zapraszamydozapoznaniasięznasząofertą.Możeciewybraćzponad60kierunkówistudiowaćnajednymz 12.wydziałówUZ.Dlaułatwieniaposzukiwań,kierunkipodajemywkolejnościalfabetycznejwrazzwykazemprzedmiotów,któresąpunktowane przy rekrutacji na dany kierunek:

A

administracja – język polski, język obcy nowożytny, jeden przedmiot wybrany spośród: geografia, historia, matematy­ ka, wiedza o społeczeństwie, architektura – egzamin z rysunku odręcznego oraz konkurs świadectw: matematyka, język polski, język obcy nowożyt­ny; jeden przedmiot wybrany spośród: biologia, historia, historia sztuki, informatyka, architektura wnętrz – egzamin praktyczny, konkurs świa­ dectw: historia sztuki, automatyka i robotyka – matematyka, język obcy nowo­żytny, język polski; jeden przedmiot do wyboru spośród: chemia, fizyka i astronomia, informatyka,

B

bezpieczeństwo i higiena pracy – matematyka, fizyka, język obcy nowożytny, język polski; jeden przedmiot wybrany spośród: chemia, informatyka, bezpieczeństwo narodowe – język polski, język obcy no­ wożytny, matematyka; jeden przedmiot wybrany spośród: geografia, historia, wiedza o społeczeństwie, biologia – biologia, chemia, matematyka, język obcy nowożytny, biotechnologia – biologia, chemia, matematyka, język obcy nowożytny, biznes elektroniczny – matema­ tyka, język obcy nowożytny, język polski; jeden przedmiot do wyboru spośród: chemia, fizyka i astronomia, informatyka, budownictwo – matematyka, język polski, język obcy no­ wożytny; jeden przedmiot wybrany spośród: chemia, fizyka i astronomia, informatyka,

C

coaching i doradztwo filozoficzne – jeden przedmiot wybrany spośród: biologia, chemia, filozofia, fizyka i astronomia, geografia, historia, historia sztuki, informatyka, język łaciński i kultura antyczna, język obcy nowożytny, język polski, matematyka, wiedza o społeczeństwie,

D

dziennikarstwo i komunikacja społeczna – język polski; jeden przedmiot wybrany spośród: filozofia, historia, język obcy nowożytny, wiedza o społeczeństwie,

E

edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej – egzamin praktyczny, konkurs świadectw: jeden przedmiot wybrany spośród: historia, historia muzyki, historia sztuki, język polski, wiedza o społeczeństwie, efektywność energetyczna – mate­ matyka, język obcy no­wożytny, język polski; jeden przedmiot do wyboru spośród: chemia, fizyka i astronomia, informatyka, ekonomia – matematyka, język polski, język obcy nowo­żytny, elektronika i telekomunikacja – matematyka, język obcy nowo­ żytny, język polski; jeden przed­ miot do wyboru spo­śród: chemia, fizyka i astronomia, informatyka, elektrotechnika – matematyka, język obcy nowożytny, język polski; jeden przedmiot do wyboru spośród: chemia, fizyka i astronomia, informatyka, energetyka komunalna – matematyka, język polski, język obcy nowożytny, jeden przedmiot wybrany spośród: fizyka i astronomia, informatyka,

europeistyka i stosunki transgraniczne – jeden przedmiot wybrany spośród: filozofia, geografia, historia, historia sztuki, język łaciński i kultura antyczna, język polski, wiedza o społeczeństwie,

F

filologia: filologia angielska – język angielski, język polski, filologia: filologia francuska z drugim językiem romańskim – język obcy nowożytny, język polski, filologia: filologia germańska – język niemiecki, język polski, filologia: filologia rosyjska – język obcy nowożytny, język polski, filologia: filologia rosyjska z dodatkowym językiem angielskim – język angielski, język polski, filologia: język francuski w komunikacji zawodowej, z drugim językiem romańskim – język obcy nowożytny, język polski, filologia polska – język polski, język obcy nowożytny, filologiczna obsługa internetu i e-edytorstwo – język polski, język obcy nowożytny, filozofia – filozofia, język polski, język obcy nowożytny; jeden przedmiot wybrany spośród: biologia, chemia, fizyka i astronomia, historia, historia sztuki, historia muzyki, informatyka, język łaciński i kultura antyczna, matematyka, wiedza o społeczeństwie, fizyka – matematyka, język polski, język obcy nowożytny; jeden przedmiot wybrany spośród: chemia, fizyka i astrono­mia, informatyka, fizyka medyczna – biologia, matematyka, język polski, język obcy nowożytny; jeden przedmiot wybrany spośród: chemia, fizyka i astronomia, informatyka,

G

grafika – egzamin praktyczny, konkurs świadectw: historia sztuki,

H

historia – jeden przedmiot wybrany spośród: filozofia, geografia, historia, historia sztuki, język łaciński i kultura antyczna, język polski, wiedza o społeczeństwie,

I

informatyka – matematyka, język obcy nowożytny, język polski; jeden przedmiot do wyboru spośród: chemia, fizyka i astronomia, informatyka , informatyka i ekonometria – matematyka, język polski, język obcy nowożytny; jeden przedmiot wybrany spośród: geografia, historia, informatyka, inżynieria bezpieczeństwa – matematyka, fizyka, język obcy nowożytny, język polski; jeden przedmiot wybrany spośród: chemia, informatyka, inżynieria biomedyczna – matematyka, fizyka, język obcy nowożytny, język polski; jeden przedmiot wybrany spośród: biologia, chemia, informatyka, inżynieria danych – matematyka, język polski, język obcy nowożytny; jeden przedmiot wybrany spośród: biologia, chemia, fizyka i astronomia, geografia, informatyka, inżynieria kosmiczna – język polski, język obcy nowożyt­ ny; jeden przedmiot wybrany spośród: chemia, fizyka i astronomia, matematyka, inżynieria środowiska – matematyka, język polski, język obcy nowo­żytny, jeden przedmiot wybrany spośród: biolo­gia, chemia, informatyka,

9

J

jazz i muzyka estradowa – egza­ min praktyczny oraz konkurs świadectw: jeden przedmiot wybrany spośród: hi­storia, histo­ ria muzyki, historia sztuki, język polski, wiedza o społeczeństwie,

K

lekarski – biologia, jeden przedmiot wybrany spośród: chemia, fizyka i astronomia, matematyka literatura popularna i kreacje światów gier – język polski, język obcy nowożytny, logistyka – matematyka, język polski, język obcy nowo­żytny,

M

malarstwo – egzamin praktycz­ ny, konkurs świadectw: historia sztuki, matematyka – matematyka, język polski, język obcy nowo­ żytny, jeden przedmiot wybrany spośród: biologia, chemia, fizyka i astronomia, geografia, infor­ matyka, mechanika i budowa maszyn – matematyka, fizyka, język obcy nowożytny, język polski; jeden przedmiot wybrany spośród: chemia, informatyka,

O

ochrona środowiska – biologia, chemia, matematyka, język obcy nowożytny,

socjologia – język polski, język obcy nowożytny; jeden przed­ miot wybrany, ale inny niż język obcy nowożytny, stosunki międzykulturowe – jeden przedmiot wybrany spo­śród: filozofia, geografia, historia, język polski, matematyka, wiedza o społeczeństwie, sztuki wizualne – przegląd prac własnych, rozmowa kwalifika­ cyjna,

W

wychowanie fizyczne – język obcy nowożytny, jeden przed­ miot wybrany spośród: biolo­ gia, chemia, fizyka i astrono­ mia, geografia, matematyka,

Z zarządzanie – matematyka, język polski, język obcy nowożytny, zarządzanie i inżynieria produkcji – matematyka, fizyka, ję­zyk obcy nowożytny, język polski; jeden przedmiot wybrany spośród: chemia, informatyka.

10

LISTOPAD 2016

EKONOMIA

MYŚL EKONOMICZNIE Edukacja z Giełdą

Zobowiązania Polaków z tytułu kredytów mieszkaniowych przekroczyły 400 mld zł W lipcu br. kwota do spłaty kredytów mieszkaniowych wynosiła 401,5 mld zł. Zobowiązanie to należało do 3,583 mln Polaków, którzy posiadali 3,991 mln kredytów mieszkaniowych. Na jednego kredytobiorcę mieszkaniowego przypadało 1,1 kredytu i 112 tys. zł średniej kwoty zadłużenia do spłaty. ■

Jednym z celów podejmowanych przez Fundację GPW zadań jest budowanie świadomości finansowej Polaków oraz wypełnienie luki w zakresie kształcenia i doskonalenia zawodowego kadr dla rynku finansowego. ■

Zdecydowana większość tj. aż 73%, kredytobiorców mieszkaniowych w Polsce posiada kredyty złotówkowe, a 27% kredyty walutowe. Z łącznej kwoty 401,5 mld zł - 58% zadłużenia, czyli 235,7 mld zł przypada na kredyty złotówkowe, natomiast 42%, czyli 165,8 mld zł - na kredyty walutowe.

Upowszechnianie wiedzy z zakresu inwestowania w instrumenty finansowe możliwe jest dzięki realizowanemu przez Fundację GPW projektowi Szkoły Giełdowej. We współpracy z ośrodkami akademickimi, Fundacja GPW organizuje kursy dla początkujących inwestorów a także szkolenia, seminaria i konferencje dla wszystkich pozostałych zainteresowanych podmiotów i uczestników rynku kapitałowego. Wiele z działań edukacyjnych prowadzonych pod marką Szkoły Giełdowej wzbogacone jest wykładami i prelekcjami specjalistów z współpracujących z Giełdą instytucji rynku kapitałowego. www.gpw.pl/edukacja *** Fundacja Giełdy Papierów Wartościowych jest partnerem programu edukacyjnego Nowoczesne Zarządzanie Biznesem, w module „Oszczędzanie oraz inwestowanie długoterminowe”.

Moduł ma na celu zachęcenie do długoterminowego oszczędzania i inwestowania poprzez zwiększenie świadomości na temat różnych form oraz korzyści płynących z podejmowania tego typu działań. W szczególności moduł poszerza wiedzę uczestników z zakresu metod dywersyfikacji ryzyka, systemów emerytalnych w Polsce i na świecie, różnych form inwestowania (w tym na giełdzie) oraz ubezpieczeń.

Partnerami modułu są także: Związek Banków Polskich, Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych, Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami, Polska Izba Ubezpieczeniowa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Więcej: www.nzb.pl oraz www.facebook.com/NowoczesneZarzadzanieBiznesem

Nie tylko mieszkania na kredyt Posiadacze kredytów mieszkaniowych mają również inne zobowiązania kredytowe: • 36,0% kredytobiorców mieszkaniowych (1,289 mln) zaciągnęło 2,31 mln kredytów konsumpcyjnych, • 33,2% kredytobiorców mieszkaniowych (1,191 mln) korzysta z 1,56 mln kart kredytowych, • 40,0% kredytobiorców mieszkaniowych (1,45 mln) posiada 1,64 mln limitów kredytowych. Łączne zadłużenie kredytobiorców mieszkaniowych na koniec lipca 2016 r. wynosiło 436,5 mld zł, z czego: 401,5 mld to kredyty mieszkaniowe, 27,8 mld kredyty konsumpcyjne, 3,9 mld karty kredytowe oraz 3,3 mld limity kredytowe.

Spłacalność kredytów mieszkaniowych wciąż bardzo dobra Kredytobiorcy mieszkaniowi bardzo dobrze spłacają posiadane kredyty. Tylko 1,2% kredytobiorców nie obsługuje terminowo kredytu mieszkaniowego (44,8 tys.). Z 1,289 mln kredytobiorców mieszkaniowych, posiadających kredyt konsumpcyjny, 4,2% (53,5 tys.) nie spłaca terminowo tego kredytu (opóźnienie wynosi > 90 dni). Z kolei raty z tytułu posiadanych kart kredytowych nieterminowo reguluje tylko 2,3% z 1,191 mln kredytobiorców mieszkaniowych.

W przypadku limitów kredytowych opóźnienie powyżej 90 dni ma 1,5% kredytobiorców mieszkaniowych. Suma zaległości kredytobiorców mieszkaniowych z tytułu wszystkich posiadanych produktów kredytowych wynosi 18 mld zł, co stanowi 4,1% łącznego zadłużenia. *** Biuro Informacji Kredytowej jest partnerem programu edukacyjnego Nowoczesne Zarządzanie Biznesem, w module „Zarządzanie ryzykiem finansowym w biznesie i życiu osobistym”.

Więcej: www.nzb.pl oraz www.facebook.com/NowoczesneZarzadzanieBiznesem

Rekordowo duża liczba zastrzeżeń utraconych dokumentów tożsamości!

W III kwartale 2016 r. do Centralnej Bazy Danych Systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE trafiło aż 39,1 tys. dowodów osobistych, paszportów i praw jazdy. Statystycznie do bazy trafiało 425 nowych dokumentów dziennie. W tym czasie próbowano łącznie wyłudzić 64,8 mln zł – wykryto ponad 1,5 tys. przypadków wykorzystania kradzionej tożsamości przy tym procederze. ■ Baza Systemu DZ wzrosła dokładnie o 39 119 szt. i zawiera obecnie 1 655 665 szt. dokumentów zastrzeżonych z powodu ich zagubienia lub kradzieży.

poziom zastrzeżeń był znacznie wyższy niż standardowo o tej porze roku” – dodał Grzegorz Kondek, Koordynator Kampanii Informacyjnej Systemu DZ. Od 2008 r., kiedy to rozpoczęte zostały dokładne badania w tym zakresie, udaremniono łącznie 65,8 tys. prób wyłudzeń kredytów na łączną kwotę 3,54 miliarda złotych. Przez te wszystkie lata, statystycznie (włącznie z weekendami) odnotowywano ponad 20 prób wyłudzeń dziennie. Każdego dnia próbowano na cudze nazwiska ukraść ponad 1,1 mln zł.

Warto pamiętać, że trzeba zastrzegać nie tylko dokumenty, ale także utracone karty bankowe.. W Polce jest ich około 35 mln. Najłatwiej i najszybciej jest wykorzystać uniwersalny, międzybankowy System Zastrzegania Kart, dostępny pod numerem tel. (+48) 828 828 828: Wie-

„Dane z Systemu DZ wskazują, że Polacy mają coraz wyższą świadomość potrzeby ochrony własnej tożsamości oraz narzędzi, które służą zabezpieczeniu się przed wykorzystaniem naszych danych do celów przestępczych” – powiedział Krzysztof Pietraszkiewcz, prezes Związku Banków Polskich. „Analizując szczegółowo liczby zastrzeżeń odnotowanych w III kwartale br. wiele wskazuje na to, że kilka tysięcy dodatkowych wpisów miało związek z informacją o rzekomym wycieku danych z bazy PESEL. W czasie 2-3 tygodni od pojawienia się tej informacji

le banków - Jeden uniwersalny numer. System działa na całym świecie, w systemie 24/7. *** System DOKUMENTY ZASTRZEŻONE Związku Banków Polskich to ogólnopolska baza milionów skradzionych i zagubionych dokumentów. Chroni przed wyłudzeniami z użyciem cudzej tożsamości.

Zastrzegać dokumenty powinni wszyscy - nie tylko klienci banków.

To najważniejszy krok, który trzeba natychmiast zrobić, gdy utracimy np. dowód osobisty, paszport czy prawo jazdy. W kilka minut dane trafiają do wszystkich banków, operatorów telefonii komórkowych oraz tysięcy innych firm korzystających z systemu.

Najnowsze wydanie cyklicznego Raportu o dokumentach infoDOK, za III kwartał 2016 r. znajduje się na stronie internetowej: www.DokumentyZastrzezone.pl.

LISTOPAD 2016

KONKURS

11

12

LISTOPAD 2016

KULTURA

ZIELONA GÓRA KULTURY Jazzowe inspiracje i improwizacje w Zielonej Górze. Zbliża się festiwal Green Town of Jazz Powiązania Zielonej Góry z muzyką jazzową są coraz silniejsze.

Dowodzi tego dwunasta już edycja festiwalu Green Town of Jazz, organizowanego m.in. przez Big Band Uniwersytetu Zielonogórskiego. ■ Impreza będzie poświęcona twórczości Krzysztofa Komedy oraz jazzowym aranżacjom piosenek zespołu „Skaldowie”. Tradycyjnie zagra uczelniany Big Band, ale do udziału zaproszono również grupy Bibobit i The Sound Pack. Dwunasty festiwal Green Town of Jazz potrwa od 17 do 19 listopada. Bilety na wydarzenie będą dostępne od 7 listopada. Słuchacze będą mogli przypomnieć sobie również o cyklu koncertów „Jazzujące Muzeum”. Jeden z występów odbędzie się bowiem w Muzeum Ziemi Lubuskiej. Program wydarzenia jest dostępny na stronie Uniwersytetu Zielonogórskiego www.uz.zgora.pl.

Aleksandra Pietruszewska

Kadry kultury znów będą się szkolić.

Teraz czas na zajęcia z komunikacji Umiejętności społeczne animatorów kultury w dużej mierze decydują o sukcesie realizowanych przez nich inicjatyw. Jak rozmawiać, żeby przekonać ludzi do swoich pomysłów i odczytywać niewerbalne sygnały zainteresowania lub jego braku?

O tym na kolejnym szkoleniu z cyklu „Kadry kultury” ■

Zielona Góra czyta z Indexem Co jakiś czas media biją na alarm, że Polacy nie czytają. Czytanie jest sexy, Cała Polska czyta dzieciom, Nie czytasz, nie idę z Tobą do łóżka, Książkowe Love - to tylko niektóre nazwy kampanii promujących czytelnictwo w ostatnich latach. Ministerstwo Edukacji Narodowej również działa na tym polu. Drugi rok z rzędu upowszechnianie czytelnictwa jest jednym z kierunków polityki oświatowej państwa. Co my na to? ■ A my na to, jak na jesień! Książkom mówimy zdecydowane tak! Akademickie Radio Index w Zielonej Górze również wspiera rozwijanie kompetencji czytelniczych, dlatego ruszył program Zielona Góra czyta z Indexem.

Zapraszamy w każdy czwartek o godzinie 10.30 na piętnaście minut czytelniczej przyjemności.

Interesuje was, co czytają znani zielonogórzanie? A może chcielibyście wiedzieć, czy jako uczniowie czytali

szkolne lektury? Odpowiedź na te pytania znajdziecie w programie Małgorzaty Bugaj.

Warto przypomnieć, że rok 2016 należy do Henryka Sienkiewicza. Obchodzimy 170. rocznicę jego urodzin i 100. rocznicę śmierci. Mija również 120 lat od chwili wydania powieści Quo vadis, która przyniosła mu międzynarodową sławę, dlatego też nasi goście przeczytają specjalnie dla was fragmenty tego dzieła.

Słuchaj audycji w każdy czwartek o godz. 10:30 w Akademickim Radiu Index!

Regionalne Centrum Animacji Kultury zaprasza na warsztaty komunikacji interpersonalnej. Animatorzy z całego województwa poznają na nim tajemnice słownego i pozasłownego porozumiewania się ludzi, zasady udzielania informacji zwrotnych i bariery komunikacyjne. Zajęcia poprowadzi dr Ryszard Kulik, psycholog i trener II stopnia rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne. Termin rekrutacji i warsztatów pojawi się wkrótce na stronie Regionalnego Centrum Animacji Kultury www.rcak.pl Aleksandra Pietruszewska

Maria Dąbrowska miała rację: Książka i możliwość czytania to jeden z największych cudów naszej cywilizacji, zatem czytajcie z Indexem w każdy czwartek o 10.30 na fali 96 FM.

Naszym partnerem przy realizacji przedsięwzięcia jest Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Zielonej Górze.

► Czytanie zamiast czasu z kolegami na podwórku? To dopiero musi być pasja! Paweł Wysocki z Klubu Zielona Razem przywoływał w audycji wspomnienia dorastania na Osiedlu Piastowskim. Czytanie lektur też do nich należy. Przyznał jednak szczerze, że bywały lektury ciekawe, jak Ferdydurke Gombrowicza, ale też takie, z którymi było mu nie po drodze...

KONKURS! Wydawnictwo Marina poleca■

„Kobieto walcz i dopnij swego" to obowiązkowa pozycja dla każdej nowoczesnej kobiety, która pragnie postawić na swoim. Autorka przekonuje, że współczesny świat stoi otworem przed każdą z kobiet, która postanowiła zawalczyć o osiągnięcie swoich celów. Ta książka to swego rodzaju apel do wszystkich przedstawicielek płci pięknej, by żyły odważnie i walczyły do samego końca o ziszczenie wszystkich swoich planów, ponieważ tylko w ten sposób są w stanie poczuć słodki smak życiowego spełnienia.

▲ Piotr Barczak, radny Miasta Zielona Góra, czerpie siłę z Pisma Świętego.

▲ Podaż, popyt, kapitał, rynek, gospodarka – te pojęcia dr Zbigniew Binek zna doskonale. Czy również na co dzień czyta głównie o ekonomii? A może woli historie mrożące krew w żyłach?

Napisz odpowiedź na pytanie, dlaczego właśnie Ty powinnaś/powinieneś otrzymać książkę "Kobieto walcz i dopnij swego". E-mail wyślij na adres gazeta@uzetka.pl, w temacie wpisz "MARINA". Nagrodzimy trzy odpowiedzi. Na e-maile czekamy do 20 listopada.

▲Książka to dla mnie przygoda, ale i nauka – mówiła Grażyna Jaskólska, radna Miasta Zielona Góra.

▲ U mnie w domu była taka zasada: jeżeli wydałem kieszonkowe na zakup książki, to cała suma była mi zwracana – mówił w audycji Andrzej Brachmański

▲ Tomasz Nesterowicz z wykształcenia jest historykiem i jak na historyka przystało, czyta ostatnio pozycje z zakresu... astrofizyki. Zdziwieni?

KULTURA

LISTOPAD 2016

Nowa książka Marcina Radwańskiego, zielonogórskiego autora kryminałów M a r c i n Radwański to rodowity zielonogórzanin, w tym mieście mieszka i pisze.

Współpracuje z kwartalnikiem literacko-kulturalnym „Pro Libris”, studencką gazetą „UZetka” i portalem „wZielonej.pl”. Publikował m.in. w „Nowej Gazecie Literackiej” czy „Akancie”. W swoim dorobku ma nie tylko powieści kryminalne (np.

Nieprzypadkowa ofiara) czy znakomite opowiadania (vide tekst Zbiórka z 2014 roku), ale, co zaskakujące... tomik poetycki. ■

Piszę, że to fakt zaskakujący, gdyż przeczytawszy powieść Nie odrzucaj mnie, nie spodziewałabym się twórczości poetyckiej po jej Autorze. Jak sam przyznaje, podczas jej pisania inspirował się kryminałami skandynawskimi. Mamy tu więc wszystko, co w tym gatunku jest podstawą: makabryczną zbrod-

nię oraz wartką akcję wokół niej konstruowaną, ekipę policjantów śledczych prowadzącą dochodzenie i badającą okoliczności dojścia do zdarzenia, a w finale ujawniającą osobę sprawcy. Pojawiają się także sugestywne sceny erotyczne, ale, co ważne, także i szerokie spektrum popularnych ostatnio trudnych tematów społecznych. Na przekór trendowi, tym razem główny bohater – Piotr Tonder – sam nie jest pijącym policjantem, lecz ma styczność z problemem uzależnienia alkoholowego, musi walczyć o prawa rodzicielskie, ale także i rozstrzygnąć dylemat lojalności wobec przyjaciela. Ważnym wątkiem omawianej książki jest również seksoholizm i wynikająca z niego przemoc.

Radwański podzielił treść na dwie części, nierówne pod względem językowym, jednak wydawać się może, iż jest to celowy zabieg. Początkowo usypia czujność czytelnika dobierając słownictwo dosyć formalne, niezapowiadające dalszego klimatu akcji, lecz po wprowadzeniu do fabuły momentu zbrodni dialogi

Niedawno ukazała się powieść "Nieprzypadkowa ofiara", a już czas na kolejną książkę. Akcja "Nie porzucaj mnie" dzieje się w Zielonej Górze...

zaczynają wybuchać soczystością i przybierają charakter właściwy dla gatunku kryminalnego, zaś Autor zaczyna ukazywać swoje umiejętności narracyjne. Atrakcyjne dla fabuły jest wplecenie scen obyczajowych wprowadzających w świat codzienności śledczych: Tondera, Agnieszki Wiertelak, Ilkowskiego i Junga (dla znających twórczość pierwszorzędnego lubuskiego pisarza Alfreda

Siateckiego jest to dodatkowy smaczek). Dzięki temu Radwański pełniej zarysowuje główne postaci, oddaje ich specyficzne cechy charakteru, ale i usprawiedliwia słabostki.

Osadzenie fabuły w Zielonej Górze i okolicach niewątpliwie pozwala Lubuszanom identyfikować się z miejscem akcji i ułatwia im odbiór treści, lecz uważam, iż także czytelnikom z innych zakątków Polski

13

przyjemność sprawi poznawanie bardziej i mniej malowniczych zakątków Winnego Grodu.

Jako osobę, która na co dzień, zawodowo i prywatnie, ma styczność z działalnością pisarską i wydawniczą, niepokoi mnie aspekt redakcyjny wszelkiej publikowanej w ostatnich latach twórczości. Chodzi mi o przepuszczanie czy może niezauważanie przed drukiem tzw. literówek oraz błędów ortograficznych i stylistycznych, co niestety spotkało także i tekst Nie odrzucaj mnie.

Oczywiście, „byki” wyszły spod ręki Autora, gdyż każda osoba pisząca popełnia wspomniane lapsusy. Żal można mieć jedynie do wydawcy, że nie dopracował pod tym względem publikowanego przez siebie dzieła.

Po przeczytaniu najnowszej książki Marcina Radwańskiego jestem ciekawa, w którą stronę teraz pójdzie Autor? Czy skupi się na opowiadaniach, których konstruowanie warsztatowo ma już opanowane rewelacyjnie, czy może znowu zaprosi czytelników do świata Piotra Tondera i odkryje kolejne mroczne aspekty własnej osobowości, które są, trzeba przyznać, intrygujące.

Alina Polak

POCZTÓWKA Z PRZESZŁOŚCI

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Marii Grzegorzewskiej poleca

Kolejka Szprotawska - 1915 i 2016

Rozmowy o przemijaniu: praktyczny przewodnik po wieku dojrzałym: rodzina, praca, seks, zdrowie. Andrzej Michalski, Irena Putek w rozmowie z Moniką Kwiatkowską ■

Oprac. dr Grzegorz Biszczanik

Kolej zielonogórsko-szprotawska była najbardziej wysuniętą na północ Dolnego Śląska niepaństwową linią kolejową, wytyczoną pomiędzy dwoma przemysłowymi miastami: Zieloną Górą i Szprotawą. Miała blisko 51 km długości i wiodła przez wsie położone na południe od Zielonej Góry.

Czas przejazdu zależnie od składu i przestojów wahał się w granicach 3 godzin. Główny dworzec - Zielona Góra Górne Miasto znajdował się przy obecnej ulicy Ogrodowej. Po wojnie i upadku linii został przekształcony w budynek mieszkalny, a okoliczna infrastruktura kolejowa została usunięta. Dziś o tej trasie przypominają tylko resztki torów kolejowych, ale i replika kolejowej rampy przy rondzie Nauczycieli Tajnego Nauczania utworzona w latach współczesnych. Miłośników Kolejki do dzisiaj nie brakuje!

GALERIA UZETKI: Alex Sławiński ART Rozpędzam wóz do prędkośc przyświetlnych.

Byle jak najszybciej uciec od terroru.

Przez lata stałem przy oknie-granicy, Bojąc się skoczyć, poszybować w przestrzeń.

Dziś przekroczyłem progi Nieznanego.

Dom już nie jest Domem, nieznane - Nieznanym.

Skok z gniazda jest ruchem tylko w jedną stronę.

Nie ma powrotów. Tylko ból, cierpienie.

Nie ma powrotów. Tylko krok w nieznane.

I bieg. Jak najszybszy. Po autostradzie marzeń.

Wczoraj - tylko nielot, niewolnik, niezdara...

Dzisiaj - pretendent do rekordów świata.

Rozpędzam wóz swój. Czy gnam ku wolności?

Czy też - po raz setny - tchórzliwie uciekam?

Pęd mąci umysł, rozmywa świat wokół.

Otwieram drzwi jutra. Wczoraj - nie istnieje.

Alex Sławiński 09.02.2016 Pochodzi z Zielonej Góry, mieszka w Londynie. Publikuje wiersze, wydaje tomiki, maluje, szkicuje. Wspiera polską kulturę w stolicy Wielkiej Brytanii.

Książka powstała dzięki ciekawości autorki, którą rozbudziło w niej zagadn ien ie starości i przemijania. Monika Kwiatkowska zaprosiła do rozmowy dwoje mądrych i doświadczonych psychoterapeutów mających praktykę w pracy ze starszymi osobami.

Tematyka tej pozycji oscyluje wokół ośmiu najbardziej typowych oznak upływającego czasu, z którymi każdy z nas będzie musiał się zmierzyć. To doskonały poradnik, który pozwoli czerpać radość i satysfakcję z nieuchronnie zbliżającej się starości oraz podpowie, jak godnie się zestarzeć?

Każdy doświadcza emocji związa-

nych z trudnym problemem, jakim jest odejście, dlatego warto sięgnąć po tą książkę, by poddać własnej refleksji rozważania uczestniczących w rozmowie psychoterapeutów. W jednym z rozdziałów czytelnik znajdzie wskazówki, jak zaakceptować rozstanie z dziećmi, które opuszczają dom rodzinny? Inny podpowiada, jak uporać się z trudnościami, których dostarcza pożegnanie z pracą, czy też, jak przygotować się do przejścia na emeryturę?

Książka jest napisana w tonie pozytywnym, co pomaga oswoić się ze starością i śmiercią. Dlatego ten przewodnik może być pomocny dla każdego, kto ma przed sobą lub za sobą doświadczenie utraty oraz dla studentów psychologii i pedagogiki, przygotowujących się do pracy ze starszymi ludźmi.

Jadwiga Matuszczak

Zobacz: www.pbw.pl

CO, GDZIE, KIEDY? 13 listopada, godz. 19:00 Muzyka Zespołu Queen Symfonicznie Filharmonia Zielonogórska

Projektowego Życia. Spotkanie autorskie i promocję książki Kuby Szredera BWA Zielona Góra

13 listopada, godz. 19:30 Koncert Kabanos Piwnica Artystyczna Kawon

17 listopada, godz. 19:00 Koncert T.LOVE Piwnica Artystyczna Kawon

14 listopada, godz. 20:00 Jaques Kuba Seguin - Litania Projekt Piekarnia Cichej Kobiety

18 listopada, godz. 20:00 Białas i Solar WySPa - Klub Studencki

16 listopada, godz. 20:00 Stand-up - Łukasz Lotek Lodkowski + open mic Piwnica Artystyczna Kawon 16 listopada, godz. 19:00 ABC Projektariatu. O Nędzy

19 listopada, godz. 19:00 Marta Ziółek i Maria Kozłowska – performance BWA Zielona Góra 20 listopada, godz. 16:00 Kabaret Skeczów Męczących Filharmonia Zielonogórska

20 listopada, godz. 20:00 Kabaret Łowcy.B Piwnica Artystyczna Kawon 25 listopada, godz. 19:00 Koncert ŁĄKI ŁAN Piwnica Artystyczna Kawon 26 listopada, godz. 19:00 CEZARY PAZURA Aula UZ 26 listopada, godz. 20:00 Bajzel * koncert * promocja nowej płyty JAZZKINO 27 listopada, godz. 18:00 Koncert Michała Bajora Lubuski Teatr Zobacz więcej na www.wZielonej.pl

14

LISTOPAD 2016

NAUKA

Fot. unsplash.com

TO JA, NARCYZ SIĘ NAZYWAM

Narcyzi robią świetne pierwsze wrażenie i szybko zdobywają popularność w nowej grupie. Jednak po jakimś czasie na pozycję najbardziej lubianych wysuwają się osoby empatyczne, o wysokiej inteligencji emocjonalnej - wykazał międzynarodowy zespół naukowców.

Badania zmierzające do pokazania, jak kształtuje się popularność osób w nowo powstających grupach - np. wśród studentów I roku krakowskich uczelni - przeprowadził międzynarodowy zespół naukowców, koordynowany przez

dr Annę Czarną z Instytutu Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wyniki analiz były jednoznaczne. W początkowym okresie istnienia grupy najbardziej popularni byli studenci, którzy zwracali na siebie uwagę, podkreślali własne sukcesy, opowiadali o swych doświadczeniach. Badacze klasyfikowali takie osoby, jako narcystyczne. Narcyzi robili świetne pierwsze wrażenie.

Jednak swoją popularnością w grupie narcyzi nie cieszyli się zbyt długo. Wraz z upływem miesięcy ich miejsce zajmowały osoby o niskim poziomie narcyzmu, a wysokim poziomie inteligencji emocjonalnej. To oni znajdowali przyjaciół i budowali trwalsze

kontakty. "Osoby o wysokim poziomie inteligencji emocjonalnej nie były specjalnie popularne na początku znajomości, ale ich przewaga w umiejętności zdobywania przyjaciół i zjednywania sobie ludzi ujawniała się z czasem coraz bardziej” – komentuje dr Anna Czarna. "Zdecydowały o tym zdolności poznawcze, umiejętność rozumienia innych ludzi. Na ich sukces mogło składać się empatyczne, adekwatne reagowanie na innych, umiejętność udzielenia wsparcia, kiedy ktoś go potrzebuje. Nasze badanie trwało trzy miesiące więc różnica, którą zaobserwowaliśmy musiała wydarzyć się w tym czasie" - mówi PAP dr Czarna.

Zastrzega jednak, że inteli-

gencja emocjonalna wcale nie musi być jednoznacznie pozytywną cechą, bo można ją wykorzystywać w niecnych celach. Wynik badania nie oznacza też, że osoby narcystyczne mają niższy poziom inteligencji emocjonalnej.

W badaniu naukowcy wykorzystali specjalny test inteligencji emocjonalnej, opracowany przez dr Magdalenę Śmieję z Instytutu Psychologii UJ. Opiera się on na koncepcji innego członka grupy badawczej - prof. Petera Saloveya z Yale University. Salovey stworzył teorię i metodę pomiaru inteligencji, umożliwiającą oddzielenie prawdziwej zdolności rozumienia procesów emocjonalnych od bezpodstawnych przechwałek, że posiada się takie zdol-

ności.

W swoim badaniu naukowcy przeanalizowali zachowania i poglądy ponad 270 studentów z 15 realnych grup rówieśniczych.

Badane osoby wypełniły kwestionariusz miar narcyzmu, samooceny i test inteligencji emocjonalnej oraz wskazały, które osoby w swojej grupie lubią najbardziej. Pierwszy dane naukowcy uzyskiwali na samym początku semestru, kiedy badani się nie znali. Kolejny pomiar następował po trzech miesiącach, kiedy studenci mieli już więcej informacji o swych koleżankach i kolegach. Źródło: PAP – Nauka w Polsce

II miejsce w ogólnopolskim konkursie dla zespołu naukowców z UZ 4 listopada 2016 r. w Górażdżach odbyła się finałowa GALA Konkursu Quarry Life Award 2016, organizowanego przez HeidelbergCement Group. Zespół koordynowany przez dr Krystynę Walińską, złożony z pracowników i doktorantów Wydziału Nauk Biologicznych UZ – prof. dr. hab. Leszka Jerzaka, dr. hab. Bartłomieja Najbara, mgr Ewy Burdy i mgr Magdaleny Wieczorek, pracownika Wydziału Lekarskiego i Nauk o Zdrowiu – dr Ewy Nowackiej-Chiari, pracownika Nadleśnictwa Gubin – mgr. inż. Andrzeja Nowackiego i głównego specjalisty Centrum Nauki Keplera-Centrum Przyrodniczego – Roberta Rektora, zajął II miejsce w Polsce!!! ■

Zespół zrealizował projekt „Działania optymalizujące warunki siedliskowe w Kopalni Surowców Mineralnych w Nowogrodzie Bobrzańskim”.

Nagrodzony projekt weźmie udział w międzynarodowym etapie konkursu, którego wyniki poznamy w grudniu br.

Quarry Life Award to międzynarodowy konkurs zainicjowany przez koncern HeidelbergCement popularyzujący walory przyrodnicze terenów kopalnianych.

Inicjatywa jest skierowana do uczniów, studentów i naukowców kierunków przyrodniczych szkół podstawowych,

średnich oraz uczelni wyższych, a także organizacji non-profit i instytucji działających na rzecz ochrony przyrody. Konkurs jest

kilkuetapowy. Spośród nadesłanych propozycji projektów, jury krajowe wybiera 5, które będą realizowane w kopalniach.

LISTOPAD 2016

NAUKA

15

Odpowiedzi na te pytania szuka zespół dr Eweliny Knapskiej. Uczona prowadzi badania w ramach grantu Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC Starting Grant) o wartości 1,3 mln eur - poinformował PAP Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

W eksperymentach na szczurach uczeni z Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN im. Marcelego Nenckiego będą przyglądać się funkcjonowaniu ośrodka przetwarzania emocji w mózgu: ciału migdałowatemu.

"Chcemy przede wszystkim się dowiedzieć, czy zarażanie się emocjami innych – a więc emocje przekazywane drogą społeczną – angażuje te same grupy neuronów, co emocje o charakterze niespołecznym. Spróbujemy także odpowiedzieć na pytanie, czy społeczne emocje o pozytywnym i negatywnym charakterze są przetwarzane przez te same neurony” - tłumaczy dr Knapska.

Ciało migdałowate to niewielka struktura o charakterystycznym kształcie migdała, znajdującą się głęboko w mózgu. Przy bezpośrednim pobudzeniu osobnika wykazuje ono zwiększoną aktywność, szczególnie silną w przypadku emocji negatywnych, takich jak strach wywołany zagrożeniem. Wiadomo jednak, że ciało migdałowate jest zaangażowane także w kontrolę emocji społecznych, a więc powstających w wyniku interakcji z innymi, pobudzonymi emocjonalnie istotami.

"Za pomocą optogenetyki potrafimy kontrolować aktywność nawet bardzo małych fragmentów ciała migdałowatego szczurów.

Krok po kroku, zamierzamy tu włączać i wyłączać kolejne grupy neuronów (...) będziemy sprawdzać, jak zwierzę reaguje na emocje innego szczura, znajdującego się w pobliżu, który jest jednocześnie odpowiednio pobudzony emocjonalnie" - wyjaśnia dr Knapska.

Kontrolowanie ściśle określonych grup neuronów jest możliwe tylko u szczurów wcześniej poddanych modyfikacjom genetycznym. W wyniku tych modyfikacji w błonach komórkowych wybranych neuronów pojawiają się światłoczułe białka pełniące rolę kanałów jonowych.

Fot. unsplash.com

MÓZG JEST SPOŁECZNY

Gdy ktoś panikuje, inni mogą odczuwać jego zaniepokojenie. Gdy inni się śmieją, nam także łatwiej się uśmiechać.

Część emocji nie należy wyłącznie do nas, przejmujemy je od osób w naszym otoczeniu. Czy w mózgu są struktury lub obwody neuronalne, które wyewoluowały specjalnie po to żeby zapewnić nam sprawne relacje z innymi ludźmi?

Przed eksperymentem do wnętrza mózgu zwierzęcia wprowadza się cienki światłowód (szczury bardzo dobrze tolerują ten zabieg mikrochirurgiczny). Gdy kanały jonowe zmo-

dyfikowanych neuronów zostaną oświetlone światłem o odpowiedniej długości fali, zależnie od swego typu pobudzą lub zahamują aktywność neuronu. Reakcje neuronów na

włączenie lub wyłączenie światła są przy tym niemal natychmiastowe, co ułatwia wiązanie przyczynowo-skutkowe aktywności grup neuronów z zachowaniem zwierzęcia.

Prace grupy dr Knapskiej mają charakter czysto naukowy. Z uwagi na techniki optogenetyczne, nie można byłoby prowadzić ich na ludziach. Jednak zrozumienie procesów przetwarzania emocji w neuronach ciała migdałowatego szczurów będzie miało także znaczenie praktyczne. Pozwoli poznać mechanizmy różnych chorób, np. autyzmu czy psychopatii, gdzie umiejętności komunikacji społecznej są silnie zaburzone.Ponieważ podłoże tych chorób jest podobne u szczurów i ludzi, wiedza zdobyta przez grupę dr Knapskiej o neurobiologicznych podstawach przetwarzania bodźców społecznych u szczurów z czasem prawdopodobnie znajdzie zastosowanie medyczne.

„Nasze dotychczasowe wyniki, dzięki którym mogłam skutecznie aplikować o grant ERC, wstępnie wykazały, że strach jednego szczura rzeczywiście aktywuje układy neuronów znajdujące się w ciele migdałowatym drugiego zwierzęcia. Jednak emocje przekazywane społecznie są przetwarzane przez mózg w bardzo złożony sposób. Dlatego jesteśmy przekonani, że podczas dalszych doświadczeń neurony nie raz nas zadziwią swoimi reakcjami” - mówi dr Knapska.

Badania nad mechanizmami przetwarzania emocji społecznych przez mózg, prowadzone w Instytucie Nenckiego w ramach ERC Starting Grant, będą trwały pięć lat.

Aby zrealizować je w zakładanym terminie, dr Knapska planuje powiększyć swoją grupę m.in. o naukowca na stażu podoktorskim i przynamniej dwóch doktorantów.

Granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych należą do najbardziej prestiżowych i zarazem najtrudniejszych do zdobycia grantów europejskich. Od 2007 roku przyznano je ok. 6,5 tysiąca naukowcom, w tym 22 badaczom z Polski. Źródło: PAP - Nauka w Polsce

Ekspert: cyberprzestępcy coraz sprawniej ukrywają informacje Cyberprzestępcy coraz sprawniej korzystają z różnych technik ukrywania informacji; teraz jest dobry czas na przeciwdziałanie temu problemowi – mówi dr hab. inż. Wojciech Mazurczyk, koordynator wspieranej przez Europol inicjatywy Criminal Use of Information Hiding. ■ „Techniki ukrywania informacji mogą być wykorzystywane na bardzo różne sposoby” – tłumaczy w rozmowie z PAP dr hab. inż. Wojciech Mazurczyk z Instytutu Telekomunikacji Politechniki Warszawskiej. „Jeśli ktoś chce przechowywać dane na swoim komputerze w sposób trudno wykrywalny dla osoby postronnej – może je np. +ukryć+ w niewinnie wyglądających obrazkach” - wyjaśnia.

„Z kolei już tradycyjni cyberprzestępcy – czyli osoby zarabiające na atakowaniu innych komputerów znajdujących się w sieci – cały czas poszukują nowych technik pozwalających na to, aby złośliwe oprogramowanie, tzw. malware, mogło działać jak najdłużej w sposób niewykryty” – mówi Wojciech Mazurczyk. „Jeśli cyberprzestępca chce skomunikować się z jakąś zainfekowaną maszyną, to chce oczywiście, żeby komunikacja ta nie była widoczna dla systemów zabezpieczeń. Przykładowo,

może to zrobić poprzez wykorzystanie różnych technik steganografii sieciowej, czyli ukrywania informacji w ruchu sieciowym, czyli w wiadomościach wymienianych pomiędzy maszynami, aby sieć działała – w tych właśnie zasadach, regułach, protokołach można te informacje ukrywać” opowiada.

Badania dotyczące technik ukrywania informacji prowadzone są w Instytucie Telekomunikacji PW od ponad 10 lat. Dr hab. Mazurczyk podkreśla, że zagrożenia z tym związane zyskują na znaczeniu. „Sami zresztą też takie techniki opracowujemy, aby wskazywać różne podatności produktów, rozwiązań czy protokołów działających w sieci” – dodaje.

Dużą trudność w przeciwdziałaniu ukrywaniu informacji przez cyberprzestępców jest jednak brak uniwersalnych rozwiązań zabezpieczających.

„Dla każdej techniki ukrywania konieczna jest w zasadzie osobna metoda zabezpieczająca, co jest bardzo nieefektywne – tłumaczy dr hab. Mazurczyk. - Idealne byłoby tutaj znalezienie rozwiązania, które równocześnie działałoby dla pewnych grup rozwiązań; dzięki doświadczeniom przy konstruowaniu metod jesteśmy w stanie ocenić, w którą stronę rozwiązania zabez-

pieczające czy przeciwdziałające powinny podążać”.

Kwestią przeciwdziałania ukrywaniu informacji rozmówca PAP zajmuje się nie tylko naukowo. Wojciech Mazurczyk jest również pomysłodawcą i koordynatorem inicjatywy CUIng (Criminal Use of Information Hiding), działającej od czerwca 2016 r.

„Inicjatywa związana jest z pewną obserwacją poczynioną przez nas w Instytucie Telekomunikacji” – opowiada dr hab. Mazurczyk. „W ostatnich latach zauważyliśmy rosnący trend wykorzystania technik ukrywania informacji przez cyberprzestępców. Chodziło nam więc o to, żeby o tym zjawisku poinformować odpowiednie organy. Podczas pobytu na Politechnice w Delft w Holandii nawiązałem kontakt z Europolem, a precyzyjniej z jednostką EC3 (European Cyber Crime Center), która tego typu rzeczami jest bardzo zainteresowana. W trakcie kilku spotkań udało wypracować się fundamenty tej inicjatywy” podkreśla naukowiec. Aktualnie inicjatywa znajduje się w okresie rozruchowym: tworzy ją ok. 70 ekspertów reprezentujących różne środowiska z 25 krajów, nie tylko z Unii Europejskiej.

Wśród celów inicjatywy CUIng

znajduje się m.in. monitorowanie wykorzystywania technik ukrywania informacji przez przestępców – co znajduje się w centrum zainteresowania służb porządkowych współpracujących z Europolem.

„Jeśli chodzi o cele, to służby zdecydowanie najbardziej interesuje obserwowanie, jak szybko cyberprzestępcy rozwijają tego typu techniki oraz efektywne sposoby im przeciwdziałania” – mówi dr hab. Mazurczyk. „Nasza inicjatywa jest natomiast swoistym partnerstwem publiczno-prywatnym: znajdują się w niej m.in. instytucje publiczne, firmy zajmujące się bezpieczeństwem i nie tylko, czy przedstawiciele świata akademickiego” – kontynuuje ekspert. W jego odczuciu, właśnie teraz jest dobry czas na działanie – póki wykorzystywanie tego typu technik przez przestępców jest jeszcze na początku drogi – zanim stanie się to o wiele bardziej zaawansowane. "Chodzi również o podnoszenie świadomości dotyczącej tego typu zagrożeń, edukacji firm i instytucji” – dodaje.

Źródło: PAP – Nauka w Polsce

16

PAŹDZIERNIK 2016

NAUKA

unsplash.com Fot.Fot. unsplash.com

CO BIEGŁY ODCZYTA Z PISMA

Biegli pismoznawcy potrafią wykryć fałszerstwo różnych dokumentów, np. testamentu. Ale analiza charakteru pisma jest wykorzystywana w kryminalistyce także w inny sposób. "Kiedy np. widzimy anonim z pogróżkami, pełen niekształtnych lub udziwnionych znaków, możemy przypuszczać, że autorem był dysgrafik lub osoba z zaburzeniami psychicznymi" - mówi kryminalistyk prof. Akademii Leona Koźmińskiego Monika Całkiewicz.

Naukowiec z ALK zajmuje się m. in. badaniami pismoznawczymi, czyli naukową kryminalistyczną analizą pisma. Jak podkreśla Całkiewicz, tę dziedzinę nazywa się potocznie, lecz błędnie grafologią.

I to nawet w postanowieniach o powołaniu biegłych, gdzie można znaleźć sformułowanie o konieczności skorzystania z wiedzy „biegłych grafologów”.

"W sensie ścisłym grafologia jest spekulowaniem o charakterze człowieka na podstawie charakteru jego pisma. Nie ma tu żadnej metodyki badań. Dla jednego grafologa tak a nie inaczej ukształtowana litera świadczy o impulsywności, dla drugiego - o skłonności do depresji. Dlatego kryminalisty-

cy sceptycznie odnoszą się do grafologii i wolą mówić o badaniach pisma ręcznego, w skrócie - badaniach pismoznawczych" - sprecyzowała badaczka, autorka pracy pt. „Kryminalistyczne badania patologicznego pisma ręcznego”.

Jak dodała, wnioskowanie o cechach osobowości człowieka czy chorobach psychicznych jest zadaniem biegłych psychologów i psychiatrów, a nie grafologów.

"Korzystanie z usług grafologa nie zdarza się w sądach przynajmniej w polskim procesie karnym" – podkreśla w rozmowie z PAP ekspertka. Grafologię można więc uznać raczej za zabawę, ale nie za rzetelną metodę badawczą. Między bajki też należy włożyć – zdaniem ekspertki z ALK – wnioskowanie o osobowości znanych postaci historycznych, jak Napoleona czy Józefa Piłsudskiego, na podstawie kształtu liter widniejących na pozostawionych przez nich rękopisach.

Do jakich więc innych celów organy śledcze używają analizy pisma?

Zdecydowanie najczęściej chodzi o zweryfikowanie autentyczności podpisu lub zapisu na dokumencie, np. na testamencie czy umowie. Biegli pismoznawcy są w stanie wydać najbardziej rzetelną opinię wtedy, gdy mają do porównania inne próbki pisma danej osoby powstałe w podobnym czasie, co zakwestionowany dokument. „W ciągu życia nasz charakter pisma mocno się zmie-

nia. Dlatego jeśli domniemany autor dokumentu nie żyje, sam tekst powstał tuż przed jego śmiercią, a poprzednie rękopisy w naszym posiadaniu sporządzono 20 lat wcześniej, zazwyczaj nie jesteśmy w stanie kategorycznie orzec o prawdziwości dokumentu ” – tłumaczy Całkiewicz.

Z badań kryminalistyka z ALK wynika, że w przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi, np. upośledzonych umysłowo czy chorych psychicznie, daje się wyróżnić pewne charakterystyczne cechy pisma. A bywa przecież, że takie osoby piszą anonimy, podrabiają dokumenty.

zana z upośledzeniem wielu funkcji organizmu, np. percepcji wzrokowej i słuchowej, nie należy mylić z niechlujstwem. Dysgrafik pisze źle nawet wtedy, gdy bardzo się stara. Pojedyncze występujące cechy nie świadczą jeszcze o tej dysfunkcji, musi ich być wiele, aby było to dla śledczych wskazówką.

Wtedy możemy na tej podstawie zawęzić krąg osób podejrzanych.

Ale nigdy biegły nie jest w stanie na podstawie samego rękopisu orzec, czy ktoś jest dysgrafikiem, czy nie. Może tylko powiedzieć policjantom: być może szukajcie dysgrafika” – zaznacza badaczka.

W trakcie badań okazało się,

Dysgraficy piszą inaczej. Ich rękopisy cechuje tzw. „niska klasa pisma” (czyli pismo niewyrobione, jakby szkolne, mimo dojrzałego wieku autorów), czasem zupełnie nieczytelne, zawierające bardzo dużo poprawek, przekreśleń, niezachowujące interlinii.

Oczywiste jest też, że dysgraficy piszą inaczej. Ich rękopisy cechuje tzw. „niska klasa pisma” (czyli pismo niewyrobione, jakby szkolne, mimo dojrzałego wieku autorów), czasem zupełnie nieczytelne, zawierające bardzo dużo poprawek, przekreśleń, niezachowujące interlinii.

„Dysgrafii, która jest zwią-

że cechą pisma w przypadku schizofreników jest udziwnianie kształtów liter – np. używanie wielu ozdobników. Ale już pismo schizofreników, którzy podjęli leczenie, nie różni się od pisma osób zdrowych psychicznie. A czasem jest nawet... bardziej staranne.

Z kolei osoby o znacznym stopniu upośledzenia umysłowego piszą

często z wielkim naciskiem, jakby rylcem, w związku z czym pozostawiają wyżłobienia widoczne na odwrotnej stronie kartki, zwane przez pismoznawców reliefem.

W kryminalistyce korzysta się też - choć bardzo rzadko z analizy treściowo-językowej dokumentu pisanego ręcznie lub na komputerze. "Na podstawie popełnianych przez autora błędów możemy wnioskować na przykład, że jest on osobą słabo wykształconą; z emocjonalnego tonu tekstu można domyślać się, że był w chwili pisania wzburzony. To ostatnie jest zwykle jasne dla śledczych, nie potrzebują do takich ustaleń biegłych. Czasem treść anonimu wskazuje, że jego autor cierpi na urojenia prześladowcze" - zauważa Całkiewicz.

W każdym razie – dodaje należy zachować ostrożność w wyciąganiu wniosków z analiz pisma, mających na celu ustalenie zaburzeń psychicznych, upośledzenia umysłowego czy dysgrafii.

„Jest to dyscyplina pomocna w tworzeniu wersji śledczych, ale wnioskowanie kategoryczne o dysfunkcjach psychicznych nie jest możliwe" – podkreśla Całkiewicz. Źródło: PAP - Nauka w Polsce

Gazeta Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Zielonogórskiego „UZetka” ::: ul. Niepodległości 13, 65–001 Zielona Góra ::: Tel./fax +48 68 328 7876 Mail: gazeta@uzetka.pl ::: ISSN 1730-0975 ::: WYDAWCA: Stowarzyszenie Mediów Studenckich REDAKTOR NACZELNA: Kaja Rostkowska, k.rostkowska@uzetka.pl ::: SKŁAD: Kaja Rostkowska, Marcin Grzegorski ::: Wkładka UZaprasza: Ewa Tworowska-Chwalibóg, Małgorzata Ratajczak-Gulba, Katarzyna Janas-Subsar, Mamert Janion, Lucyna Andrzejewska, Patrycja Łykowska ::: OGŁOSZENIA I REKLAMY: 0 602 128 355, reklama@uzetka.pl DRUK: Drukarnia Polskapresse Sp. z o.o. ::: Za zamieszczone informacje odpowiedzialność ponoszą ich autorzy. ::: WWW.UZETKA.PL