Grondig 5 - 2018

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

28 - ALLES OVER REGELING DRIJVENDE WERKTUIGEN 6 - SCHOFFELEN EN ZAAIEN 10 - EEN DUWTJE VOOR INTERMEDIAIRS 36 - SPECIALE HOOBY 45 - SLEEPVOETVERBOD 64 - LET OP AFVALREGELS

5 2018

Bezoek deze zomer de #FENDTastic TOUR 2018 Tijdens de #FENDTastic Tour 2018 laten wij u graag kennismaken met het full line programma van Fendt waarbij we ook veel aandacht besteden aan Precision Farming. Uiteraard kunt u met vragen bij onze gespecialiseerde medewerkers terecht. Er zijn hapjes en drankjes en de toegang is gratis.

Op www.fendtnl.nl/Fendtastictour vindt u het actuele overzicht van alle data en locaties van de tour.

U bent van harte welkom!

Fendt. Greatness in every field.

www.fendtnl.nl/Fendtastictour Distributeur voor Fendt.

Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra.

Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland.

U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel.

Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving Practicum Print Management BV, Soest Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

REDACTIONEEL Thuis tanken Bij CUMELA Nederland wordt de leaserijders gevraagd om niet langs de snelweg te tanken.

Dat scheelt in de kosten. Waar je dan gaat tanken, maakt niet uit. Vaak is het dan dat bekende station van een gerenommeerd merk vlak bij huis. Dat liever dan zo’n onbekend merk, want dan weet je wat je hebt, al worden de premiumbrandstoffen uitgesloten. De leasemaatschappij ziet namelijk geen verschillen in verbruik tussen wel of geen superfuel. Of een motor wat schoner blijft en minder slijt dankzij die premiumbrandstoffen maakt de leasemaatschappij niet uit. Dat voordeel behaalt zij toch niet.

We moesten aan dit verhaal denken tijdens de ontbijtsessie van CUMELA Nederland op de TKD. Daar ging het ook over de plaats waar je gaat tanken. Vooral in de bouw is het nog heel gewoon om machines exclusief brandstof te verhuren. Wat je dan tankt, is de grote vraag. Natuurlijk zijn er projecten waar ze vanwege de gunning op milieuvoordelen GTL aanbieden, maar in de meeste gevallen is het een onbekende diesel. Daarbij is voor menig opdrachtgever een lage prijs belangrijk, want dat bevordert zijn winst. Nu de dieselprijzen de laatste jaren ver boven de euro uitkomen, komen er in de grote bouwplaatstank ook andere merken of zelfs wel onbekende witte diesel, waarvan je de kwaliteit niet kent. Hans de Kam van Diesel Büchli ziet elke week de resultaten: motoren die veel eerder dan gepland aan revisie toe zijn. Dat is dan voor uw rekening. Een goede reden om uw machines dan maar liever inclusief brandstof aan te bieden.

Er is nog een reden om van dat tanken op de bouwplaats af te stappen. Nu er namelijk steeds meer zuinige en hybride machines op de markt komen, zou dat een stimulans kunnen zijn voor de onderaannemer om daarin te investeren. Als hij verhuurt inclusief brandstof is het voordeel van zuinig draaien voor hem. Tank je op de bouw, dan moet je onderhandelen over een hoger tarief, iets wat volgens de meeste leden die wij spreken niet echt meevalt. Ook daar zou in het kader van streven naar duurzaamheid wat aan moeten worden gedaan.

Als duurzaamheid grote aannemers ernst is, stoppen ze daarom met het inhuren van machines exclusief diesel en komen er stimulerende maatregelen voor de inzet van duurzame machines zoals hybrides of wellicht volledig elektrische. Natuurlijk krijg je, als je iedereen zelf laat tanken, meer losse tanks op de bouwplaats, maar dan weet iedereen wel wat en hoeveel hij tankt. Dat is de beste stimulans om zuinig te draaien en echt te investeren in duurzame technieken. Dan kiezen de cumelabedrijven net als onze medewerkers wel voor de zuinigste en duurzaamste oplossing.

Kosten abonnement Nederland € 90,- per jaar / Buitenland € 125,- per jaar.

Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

Redactie Grondig Toon, Gert en Marijke

GRONDIG 5 2018

3

SAVE THE DATE

Ga voor sensatie!

CLAAS Hooibouwdemo 2018 Kom en aanschouw de kracht, intelligentie en finesse van het volledige CLAAS programma tijdens de CLAAS Hooibouwdemo 2018.

19 JUNI Leunen

21 JUNI Zeewolde

26 JUNI Oudehorne

De Hoef 9 Aanvang 19:30

Slingerweg 25 Aanvang 19:30

Schoterlandseweg 23 Aanvang 19:30

Limburg

Flevoland

Kijk voor meer informatie op www.netherlands.claas.com of raadpleeg uw dichtstbijzijnde CLAAS dealer.

Friesland

INHOUD 3 Redactioneel 6 In Actie: Loonbedrijf Koonstra 9 Commentaar 10 Mestintermediairs willen samen werken aan beter imago

Ondernemen met

mensen 14 Profileren: De Kuiper Infrabouw 20 Sterk Werk: VOF Berkhout 24 Vent & Visie: Rob van Dijk, Register Holland 26 Keuren drijvend materieel 30 Zelfrijdende bermschaaflader van Hemos 32 Overrijdframe van VHM en Kruse Ootmarsum 36 Hobelmans mobiele Hooby HM 115 40 Grondig.com 45 Sleepvoetverbod gaat 1 januari in 46 Terugblik TKD 50 Economie 51 In kort bestek

52 53 54 55 56 59 60 63 64 65 66

Cumelaria Gekruid Cumela.nl Voorzitter Toolbox: veilig werken langs de weg Ontslag op staande voet Actualiteiten voor de graafketen Nieuwe VCA-versie Alle afval hergebruiken Adviespraktijk Bedrijvig

Ondernemen met

vaktechniek

Ondernemen met

cumela

Grondig 6 ontvangt u op vrijdag 20 juli!

GRONDIG 5 2018

5

ondernemen met

mensen

6

GRONDIG 5 2018

BEDRIJF IN ACTIE

Schoffelen en zaaien Loonbedrijf Koonstra in het Overijsselse Balkbrug heeft al 26 jaar ervaring met schoffelen in maïs in combinatie met grasonderzaai.

Afgelopen winter investeerde het bedrijf in een roterende schoffel van Busa. Deze Hongaarse machine wordt door Landkracht Agri in Nijverdal geïmporteerd. Landkracht liet er een He-Va-zaaimachine op bouwen om te kunnen schoffelen en zaaien.

Koonstra en chauffeur Harrie Wildeboer (rechts op foto) werken nog maar een paar dagen met de machine, maar zijn al enthouisiast.

Koonstra: “De roterende schoffel stroopt niet doordat hij via de bodem wordt aangedreven. Bovendien kun je ook in een kort gewas schoffelen, omdat hij niet veel grond in de planten werpt. Dit verlengt de periode waarin je met de schoffel kunt werken."

De werkdiepte van de schoffel wordt geregeld met een naloopwieltje.

Er hangen per element twee roterende schoffels iets stekend aan een parallellogram.

Koonstra wil met de machine inspelen op volgend jaar, wanneer de regels voor het telen van een groenbemester na de maïs veranderen.

“Wil je de keuze houden hoe en wanneer je de maïs uiteindelijk oogst, als snijmaïs, MKS of CCM, dan is onderzaai van gras de aangewezen manier”, aldus Koonstra. Het gras heeft volgens hem normaliter voldoende kracht om door de bladresten van MKS of CCM heen te groeien. “Een ander voordeel is dat gras tegen de oogstperiode vocht onttrekt aan de bodem. Een natuurlijk proces, want de maïs is dan uitgegroeid en laat het blad hangen." Van de extra opname van bodemvocht heb je volgens Koonstra bij de oogst ook gemak omdat de grond eerder berijdbaar is. Bovendien levert de grasmat zelf draagkracht. Daarom noemen wij de onderzaai een vanggewas met plua rendement, naast natuurlijk het vasthouden van de mineralen.”

Koonstra zaait nu 25 kilogram Italiaans raaigras per hectare, maar heeft hiervoor een proef gedaan met Landsberger Gemenge, een mengsel van wikken, klaver en Italiaans raaigras. Voor de start van dit perceel wordt daarom met het Italiaans even een afdraaiproef gedaan.

Wil je als loonwerker onderzaai doen, dan moet je dat wel goed plannen, adviseert Koonstra. “Je moet eigenlijk in de winter al inventariseren wie van je klanten het wil. Je hebt niet een heel lange periode om het uit te voeren. Bovendien moet je er met de chemische gewasbescherming rekening mee houden, door bijvoorbeeld alleen voor opkomst te spuiten, zonder nabespuiting."

Koonstra verbaast zich wel eens dat niet meer boeren en loonwerkers overstappen op onderzaai. “Ik zie het als een kans voor loonwerkers.

Er zou echter wel een soort garantie moeten komen dat boeren die onderzaai hebben toegepast niet hoeven te investeren in een nagewas, mocht de onderzaai een keer mislukken. Het gebeurt niet vaak, want in al die jaren hebben we maar één keer een jaar gehad dat de opkomst van het gras wat minder was door droogte en maar één jaar dat het eigenlijk helemaal niet is geslaagd, maar dat is de natuur.

Daar moet je als boer en loonwerker niet voor worden gestraft als je er alles aan hebt gedaan.”

TEKST & FOTO'S: Arend Jan Blomsma

GRONDIG 5 2018

7

Wij weten wat we verzekeren!

De verzekeringsspecialist in de cumelasector Als onderdeel van brancheorganisatie CUMELA Nederland weten we als geen ander waar u als ondernemer mee te maken heeft, met welk materieel uw werkt en welke risico’s u daarbij loopt. Onze polisvoorwaarden zijn daar dan ook volledig op afgestemd.

“Details maken het verschil, daarom kiezen wij voor maatwerkoplossingen!”

Peter van Zoggel, relatiebeheerder Onze voordelen ü Persoonlijk contact met onze specialisten ü Gemak en uitgebreide service ü Kennis van de cumelasector ü Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding ü Soepele afwikkeling bij schade

website: www.cumelaverzekeringen.nl | e-mail: verzekeringen@cumela.nl | telefoon: (033) 247 49 60

ondernemen met

mensen

COMMENTAAR Met de complimenten van u!

Veel (beroeps)groepen in Nederland hebben tegenwoordig wel een eigen dag. Secretaresses hebben bijvoorbeeld een Secretaressedag, er zijn dagen van de Bouw, de Techniek en de Verpleging en zo zijn er meer. Waarbij ik over die Dag van de Verpleging hoorde van een hoofd personeelszaken van een groot ziekenhuis dat ’s ochtends vanaf acht uur bij de hoofdingang ‘zijn’ verpleegkundigen stond op te wachten met een aardigheidje. Waarschijnlijk geen verpleegkundige ontmoet, deze meneer, want die beginnen ’s morgens al om zeven uur en ze komen binnen via de personeelsingang.

Nu vroeg ik me af: is er een Dag van de Groen, Grond & Infra-bedrijven? Ik heb hem niet kunnen vinden. Moeten we daarom niet een kalenderdag claimen die bedoeld is om als werkgevers onze dank voor de inzet van onze medewerkers te omlijsten en die onze opdrachtgevers de gelegenheid biedt om ons eens in het zonnetje te zetten? In het kader van profilering van de cumelasector zou een Dag van de Groen, Grond & Infra-bedrijven absoluut niet misstaan. Veel Nederlanders hebben immers maar weinig benul van waar wij als sector voor staan. Dat wij sloten en bermen maaien om hen droge voeten te laten houden, dat we zorgen voor gras en maïs zodat de consument kan genieten van melk en vlees, dat we straten aanleggen en onderhouden zodat de Nederlander van A naar B kan en dat we bijdragen aan gezonde medeburgers door de aanleg en het onderhoud van sportvelden, natuurterreinen en bossen.

Redenen genoeg om de Nederlander te wijzen op de relevantie van onze sector, bijvoorbeeld met de ‘Dag van’!

Michiel Pouwels Directeur belangenbehartiging CUMELA Nederland

Echter… wij nuchtere ondernemers, wij vinden ‘gewoon doen’ al gek genoeg. Aanpakken, uitvoeren, niet mekkeren, doorgaan tot het werk is gedaan, voor ons de normaalste zaak van de wereld. Ik hoor het u zeggen: “Wat moeten wij met zo’n dag?” Het is toch het mooiste om na afronding van een klus met de medewerkers even samen te zitten en iets te drinken. Over en weer terugkijken hoe we het hebben gefikst, tot in de late uurtjes, met elkaar. Of bij het nuttigen van een gezamenlijke maaltijd in het veld. Zeker nu het deze maanden zo ontiegelijk druk is in alle takken van sport, bij alle cumelabedrijven, is zo’n moment bij uitstek geschikt om er een ‘Dag van’ van te maken. Dat hoeft trouwens niet één dag per jaar te zijn, dat mag gerust vaker, zonder dat het slijmerig wordt. Gewoon in uw bedrijf, met uw medewerkers, uw waardering uitspreken. Eventueel met een aardigheidje, maar vooral met uw welgemeende complimenten.

GRONDIG 5 2018

9

HOOFDARTIKEL Een duwtje in de rug

ondernemen met

mensen

Mestintermediairs willen samen werken aan een beter imago van de sector Mestintermediairs balen van het negatieve imago dat de sector heeft gekregen. Ze vinden de regelgeving rond mest te streng, te ingewikkeld en de normen te laag. Fraude met monsters vinden ze onacceptabel. Dit blijkt uit een onderzoek van bureau Duwtje naar de houding van intermediairs. Trots zijn ze juist op het feit dat ze het werk samen gedaan krijgen en op het werken in een veelzijdige en onmisbare sector.

De afgelopen weken voerde bureau Duwtje een onderzoek uit naar het imago van de mestintermediairs. Hiervoor zijn literatuur en onderzoeken bestudeerd, zijn een aantal werkbezoeken afgelegd en interviews afgenomen. Ook is onder

10

GRONDIG 5 2018

de mestintermediairs een enquête uitgezet. De informatie uit het literatuuronderzoek en de vijf werkbezoeken zijn getoetst in de enquête, die is verzonden naar circa 600 ­e-mailadressen. De respons was met 23 procent behoorlijk

hoog voor deze manier van enquêteren. 91 procent van de respondenten was man, 9 procent was vrouw. 81 procent van de respondenten was ondernemer, 19 procent was ­medewerker. 65 procent van de respondenten was tussen de 40 en 60 jaar. 46 procent van de respondenten kwam uit Zuid-Nederland, 32 procent uit Midden-Nederland en 22 procent uit Noord-Nederland.

Normen te laag Zowel in de interviews als in de enquête geven mestintermediairs aan dat zij de wetgeving rond mest te streng en te ingewikkeld vinden. Veel te veel regels, die ook iedere keer weer veranderen, waardoor je steeds weer opnieuw moet­ ­investeren en leren omgaan met de nieuwe regels. Ook geven ze aan dat klanten vaak klagen over de regels en bemoeizucht van de overheid. De druk van de regelgeving wordt het meest ervaren in Zuid-Nederland (81,3 procent) en iets minder in Midden- (62,2 procent) en Noord-Nederland (53,3 procent). De regeldruk maakt in de ogen van deze mestintermediairs het werk minder leuk.

Alle regio’s vinden de fosfaatnormen te streng. De inter­ mediairs vinden dat deze verkeerd worden vastgesteld en dat werkt fraude in de hand, omdat ze een kleine overbemesting landbouwkundig verantwoord achten. Ze vinden dat de gebruiksnormen moeten worden gebaseerd op de onttrekking van de gewassen en niet op onderzoeken van meer dan tien jaar geleden. Frustrerend vinden de intermediairs ook dat ze dierlijke mest moeten afvoeren, terwijl de klanten kunstmest moeten aankopen om aan de bemestingsbehoefte van de gewassen te voldoen. “Geen kunstmest gebruiken waar het met dierlijke mest kan. Kunstmest maken kost veel energie en mestverwerking en transport ook”, stellen de intermediairs. Tegenstellingen in beleid en regelgeving die transporteurs duidelijk ergeren. Hieruit blijkt volgens Duwtje dat mestintermediairs wel oog hebben voor het milieu en daarmee ook rekening willen houden.

Oneerlijke concurrentie De mestintermediairs ervaren veel concurrentie. Hierin speelt de prijsdruk een belangrijke rol, maar ook de oneerlijke concurrentie door frauderende collega’s ergert de bedrijven. De intermediairs voelen zich daar vaak machteloos onder. Opvallend is dat de druk het meest wordt ervaren bij het aanwenden van mest in Midden- (49 procent) en NoordNederland (40 procent). Bij het ophalen van de mest wordt de meeste druk ervaren in Zuid-Nederland (38 procent).

95 procent van de intermediairs vindt mest achter laten op een andere plaats dan op mestbon onacceptabel.

Uit de enquête komt geen duidelijk beeld naar voren over de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De pakkans wordt niet groot en niet klein geacht en de mestintermediairs vinden de NVWA niet sterk aanwezig in de eigen omgeving. Ook is er geen duidelijke mening of de NVWA nu meer of minder moet controleren. Dit in tegenstelling tot de interviews, waarin nadrukkelijk naar voren kwam dat de NVWA veel (pro)actiever moet zijn. De intermediairs zijn ­duidelijk teleurgesteld in de NVWA omdat een reactie op ­zaken die verkeerd gaan zo lang uitblijft. Hierdoor woekert het gesjoemel gewoon door.

Meer actie CUMELA Na de media-aandacht voor mestfraude in 2017 zijn de mest­ intermediairs positief over de stappen die minister Schouten heeft gezet. Vooral intermediairs in Noord- en Midden-­ Nederland vinden dit. Bijna de helft van de mestintermediairs is positief over de manier waarop CUMELA heeft gereageerd op deze situatie. Bijna een kwart van de mestintermediairs vindt echter dat CUMELA meer voor de belangen van de correct werkende mestintermediairs had moeten opkomen en duidelijker stelling had moeten nemen tegen de ongenuanceerde verhalen. Dit trekken we ons als CUMELA natuurlijk aan, onder andere door het uitvoeren van dit onderzoek, maar ook door goed gedrag meer aandacht te geven.

Gevraagd naar redenen voor sjoemelen geeft een derde tot een kwart van de mestintermediairs aan dat dit komt doordat “de overheid ons oneerlijk behandelt”. “Anderen doen het ook, waarom zou ik het dan niet doen” en “Als de kans er ligt…” In Zuid-Nederland wordt daarnaast ook vaak aan­ gegeven te sjoemelen om “het bedrijf te redden”.

Sommige verkeerde gedragingen worden eerder geaccepteerd dan andere. Opvallend is dat het uitrijden van mest over bevroren grond en het verder gaan met een transport terwijl de AGR/GPS in storing is (zonder dit te melden) door ruim 20 procent van de mestintermediairs acceptabel wordt gevonden. Ruim 60 procent van de mestintermediairs vindt daarentegen dat dit echt niet kan.

Bij zaken als het heropenen van mestmonsters, mest achterlaten op een andere plek dan op papier staat en het manipuleren van het gewicht geeft ruim 95 procent aan dat dit

GRONDIG 5 2018

11

ondernemen met

mensen

echt niet kan. Slechts twee procent vindt dit nog accep­tabel.

Hieruit blijkt dat het overgrote merendeel van de sector fraude niet acceptabel vindt. Er is dus sprake van een positief ­normbesef.

Volgens de mestintermediairs wordt het imago gestempeld door woorden als ‘regels’, ‘sjoemelen’ en ‘gedoe’. Als er wordt gevraagd waarop ze trots zijn, springen woorden als ‘eerlijk’ en ‘net’ eruit. De mestintermediairs zijn er trots op dat ze het werk samen voor elkaar kunnen krijgen. Ze werken hard en doen dat graag. De uitdaging zit er in om in een korte tijd heel veel werk te kunnen verzetten. Ze genieten ervan om de klant te ontzorgen en het is leuk om een schakel te zijn in een netwerk dat vraag en aanbod van mest bij elkaar brengt.

De intermediairs kiezen bewust voor deze sector vanwege het werken met mooie machines in de natuur, waarbij je bijdraagt aan de voedselproductie. Ook zien ze de distributie van mest als een mooie manier om van ‘afval’ een waardevol product te maken, waar de gewassen goed van groeien en waarmee ze tegelijk de veehouders helpen om op een juiste wijze hun mestoverschot af te zetten.

Gedragsmodel Om gedrag van mensen in allerlei situaties te verklaren, gebruikt bureau Duwtje een gedragsmodel. Dit model bevat vier knoppen waaraan kan worden gedraaid om gedrag te sturen. Dat zijn mogelijkheden, normen, motivatie en weerstand. We zetten frauderend gedrag hier eens tegen af.

Uit het onderzoek blijkt dat voor het doelbewust frauderen veel kennis en vaardigheden nodig zijn., maar daarnaast ook intelligentie om gaten en zwaktes in het systeem te ontdekken en te gebruiken. Ook moet iemand stressbestendig zijn en goed kunnen liegen. De persoon moet echter ook fraudemogelijkheden ervaren en een lage pakkans inschatten.

Verder spelen persoonlijke en sociale normen een rol. Vindt de persoon zelf dat het acceptabel is om te sjoemelen? In een

In elke situatie kun je door gedrag te beinvloeden, komen tot een betere uitkomst.

mogelijkheden

Normen

Motivatie

Weerstanden

Vaardigheden Sociale norm Omgeving

Extrinsiek

Reactance

Uitstelgedrag Dan zijn er nog drie soorten weerstanden die goed gedrag in de weg kunnen staan. Allereerst gaat dat over uitstelgedrag.

Dit kan een rol spelen bij het zelf iets doen aan het negatieve imago van de sector. We vinden wel dat het zou moeten, maar we blijven passief.

Ten tweede gaat het over het ervaren van vrijheidsbeperking. Als we iets ‘moeten’, gaan onze haren overeind staan. Zo roepen de mestregels veel weerstand op; “Wij worden oneerlijk behandeld - te lage bemestingsnormen - en dus mogen wij sjoemelen.”

Ten derde gaat het om de weerstand van het twijfelen. Hierbij wordt geen redelijk gesprek gevoerd over nut en noodzaak, maar worden allerlei twijfels aangegrepen om de discussie over de inhoud van de regels aan te gaan.

Imago veranderen De belangrijkste conclusies van het onderzoek zijn: • 100 procent van de mestdistributeurs vindt de wet- en ­regelgeving te streng en ervaart hoge druk hiervan.

• Fraude vraagt specifieke eigenschappen, zoals stalen ­zenuwen en een volledig hierop ingericht werkproces.

• Sjoemelen wordt gerechtvaardigd door de druk van de ­regelgeving en de norm ‘anderen doen het ook’ • Een deel van de mestdistributeurs is teleurgesteld in de ­opstelling van CUMELA gedurende de mediastorm.

• Breed leeft de zorg over het imago van de sector.

Rolmodellen

41

Persoonlijke norm

Vragen die je stelt: • Kent men de regels?

• Is het makkelijk voor de doelgroep?

• Werpt de omgeving hindernissen op?

Inertia

sector waar vaak de grens van wat mag wordt ­opgezocht, wordt ook de persoonlijke norm wat losser, concludeert Duwtje. “We rijden toch allemaal wel eens door rood.” Een veel gehoorde rechtvaardiging is dat iedereen het doet.

De persoon laat daar zijn of haar keuzes van afhangen.

Ook rechtvaardigt iemand het verkeerde gedrag voor zichzelf door de strenge regels en te lage normen.

Mensen worden gemotiveerd door iets waar ze persoonlijk trots op zijn. In onze sector is dat het werken met mooie ­machines en met elkaar onder tijdsdruk. Er is echter ook ­motivatie vanuit de omgeving en omstandigheden. Eén van de sterkste motivatoren is geld, waarbij wij erg bang zijn om iets te verliezen. Financiële druk op het bedrijf of op de ­persoon leidt dan al snel tot verkeerd gedrag.

Vragen die je stelt: • Wat is de sociale norm?

• Welke rolmodellen zijn er al?

• Kan je inspelen op persoonlijke normen?

Intrinsiek

Vragen die je stelt: • Wordt men beloond of gestraft?

• Is men intrinsiek (vanuit zichzelf) gemotiveerd?

Skepticism

Vragen die je stelt: • Voelt men zich gedwongen?

• Is men kritisch?

• Is verandering eng?

• Komt men liever niet in beweging?

Bureau Duwtje gaat op basis van het onderzoek nu materiaal ontwikkelen waardoor mestdistributeurs merken dat ze iets kunnen veranderen aan het imago van de sector. Dit helpt hen om daar persoonlijk en samen met hun personeel ook verantwoordelijkheid voor te nemen. CUMELA Nederland en de mestdistributeurs gaan samen uitdragen dat zij hun ­stinkende best doen!

Ondernemers dragen dan trots uit: ze benadrukken de ­eerlijke sector en ervaren steun van CUMELA. TEKST: Hans Verkerk, secretaris sectie ­Meststoffendistributie FOTO’S: Duwtje

12

GRONDIG 5 2018

+31 (0)345 585050 www.wimvanbreda.nl

mechanisatie in weg-, berm- en slootonderhoud

Oudenhof 14 4191NW Geldermalsen

ondernemen met

vaktechniek

PROFILEREN Huiskamer op de kade De Kuiper Infrabouw renoveert De Kaai in Strijen In het hart van de Zuid-Hollandse plaats Strijen moet de kade veranderen van een parkeerplek in een aantrekkelijke ontmoetingsplaats. De Kuiper Infrabouw uit Hardinxveld-Giessendam tekende voor de uitvoering van de plannen, waarbij het nodige maatwerk komt kijken.

14

GRONDIG 5 2018

Project: herinrichting en kadeconstructie De Kaai en omgeving Opdrachtgever: gemeente Strijen Aanneemsom: € 800.000,Looptijd: begin maart tot eind juli Werkzaamheden: aanbrengen stalen damwanden, plaatsen betonnen hangschorten, deksloven en trappen, aanleg houten vlonders, metselwerk, riolering, bestrating

Projectleider Gertjan Schumacher: “Het is toch een visitekaartje, zo’n project midden in het centrum.”

Pal naast de oude sluis, midden in Strijen, lag tot voor kort een parkeerplaats met een smalle groenstrook langs het water. Niet echt wat je noemt gezellig. Daar moet de ­komende maanden verandering in komen. Medewerkers van aannemer De Kuiper Infrabouw uit Hardinxveld-Giessendam zijn druk bezig om de kade volledig nieuw op te bouwen en in te richten tot wat de ‘Huiskamer van Strijen’ wordt genoemd. In de zomermaanden moet het een aantrekkelijk horecaplein worden, waar de omliggende cafés hun terrassen kunnen opbouwen, deels op de kade en deels op vlonders aan het water.

Projectleider Gertjan Schumacher en uitvoerder Martijn van Wingerden beleven zichtbaar plezier aan de klus, ook al moeten ze hun werk ‘op een postzegel’ doen. Met een mobiele kraan en een paar auto’s staat de bouwplaats al aardig vol. Het grove werk - het plaatsen van de damwanden en het opbouwen van de betonnen bekleding - is al gebeurd. Vandaag vullen ze de binnenzijde van de kade aan met zand en worden er aan de buitenkant voorbereidingen getroffen voor het plaatsen van de vlonders.

De Kuiper is gespecialiseerd in betonwerk en maakt de prefab-elementen die nodig zijn voor dit werk thuis in de eigen werkplaats. Dat geldt bijvoorbeeld voor de hangschorten die aan de stalen damwanden zijn bevestigd. Ook de betonnen trappen, die tegen de kademuren en tegen de dijk zijn geplaatst, zijn thuis op maat gemaakt. Over een afstand van minder dan twintig meter overbruggen ze samen drie meter hoogteverschil, vanaf het waterniveau tot de bovenkant van de dijk. Eén van de trappen is al bekleed met getrommelde bakstenen en geeft alvast een idee van hoe het geheel er straks uit komt te zien.

Erwtensoep Hoewel de afspraken in principe vastliggen in het RAW-bestek doet de gemeente Strijen een ruim beroep op de creativiteit van De Kuiper. Er komt nogal wat maatwerk kijken bij de uitvoering, onder meer omdat moet worden aangesloten op de bestaande bebouwing. Ook het BLVC-plan van De Kuiper sprak aan, vertelt Schumacher: “We hebben gezorgd voor een goede bereikbaarheid, door in de fasering van het werk de knip telkens zó te leggen dat bijvoorbeeld de apotheek, maar ook andere bedrijven, zoveel mogelijk bereikbaar blijven.”

De omwonenden zijn direct bij de start persoonlijk geïnformeerd over de werkzaamheden. Samen met de gemeente organiseerde De Kuiper een informatiemiddag in een tent op het terrein, met erwtensoep voor alle bezoekers. “Het was die dag hartstikke koud, dus dat was een schot in de roos.”

Met tachtig werkbare dagen na gunning zou de overlast tot een minimum beperkt blijven, maar dat bleek al snel niet haalbaar. Bij het plaatsen van de twaalf meter lange damwanden stuitten ze namelijk op oude kaderesten, dicht bij de monumentale sluis.

“Dat was niet voorzien. Doorgraven was geen optie, vanwege het historische karakter. Daarom hebben we de gemeente geadviseerd om het werk stil te leggen.” Na onderzoek van een archeoloog en het maken van een bodemscan bleek de kademuur

GRONDIG 5 2018

15

1 Het bord bij de ondernemen met bouwplaats laat mooi zien welk deel van het centrum op de schop gaat.

vaktechniek

2 Na het aanstorten van de kade met zand wordt de laag verdicht met water. Nog even en het straatwerk kan beginnen.

3 De betonnen prefabelementen, zoals de hangschorten en de trappen, maakt De Kuiper Infrabouw zelf.

1

2

3

4

4 Ook de vlonders worden thuis op het bedrijf al grotendeels in elkaar gezet.

vroeger niet - zoals op de tekening - recht te hebben gelopen, maar in de vorm van een zaagtand. “Vermoedelijk hebben ze daar gekeerd met trekschuiten”, aldus Schumacher.

Historisch bouwpuin Het historische bouwpuin heeft De Kuiper de nodige hoofdbrekens gekost.

“We hebben een deel van het puin ontgraven, om de laatste damwanden in de grond te kunnen duwen. De rest konden we laten zitten, al moesten we wel ons ankerontwerp wijzigen”, zegt Schumacher. Volgens het ontwerp zouden er groutankers (schuingeplaatste trekelementen) worden aangebracht om de damwanden op hun plek te houden. Door de puinlaag boren was echter geen optie. Ze besloten daarom achter de strook met puin een tweede damwand te plaatsen en de beide damwanden dicht onder het oppervlak van de kade horizontaal met elkaar te verbinden.

16

GRONDIG 5 2018

Een tweede onvoorziene factor was de staat van de monumentale sluis, waar de kade op aansluit. De eigenaar, het waterschap, kon de sterkte van de stenen boogbrug niet garanderen, nadat er gedurende de bouwwerkzaamheden scheurtjes waren ontstaan in het metselwerk. Een stalen constructie over de sluis moet dit gaan oplossen. Ten slotte wordt er een gasleiding vervangen die allang had moeten zijn vervangen. Omdat de leiding ook loopt onder een stuk straat dat in de komende jaren zou worden vernieuwd, haalt de gemeente die klus nu naar voren. Het is allemaal goed op te lossen, maar het werk loopt daardoor wel vertraging op.

Na de bouwvak Gelukkig is er begrip voor de situatie, merkt Schumacher, die er met zijn team alles aan doet om de overlast te beperken. Voor Lunchroom/Cafetaria De Kaai maakte De Kuiper alvast een terras van rijplaten, dat dankzij het

5 Naast de kade komt een groot terras aan het water, dat ook bereikbaar moet zijn voor rolstoelen.

Achter de muur wordt gewerkt aan de hellingbaan.

6 Het aansluiten op de oude bebouwing is maatwerk.

5

7 Na scheuren in het metselwerk zet het Waterschap vraagtekens bij de sterkte van de boogbrug. Daar wordt nu eerst een stalen constructie overheen gemaakt.

6

8 Beton-, metsel-, straat- en ander werk komen bij elkaar in Strijen. Dat maakt de klus voor de medewerkers extra aantrekkelijk.

7

8 mooie voorjaar al volop wordt gebruikt. Ook de andere café-eigenaren rond de kade is beloofd dat ze hoe dan ook voor de zomer hun terras kunnen openen. “Voor de bouwvak zijn we klaar met de kadeconstructie en werken we ons een weg terug uit het centrum. Dan heeft de aannemer die de brug over de sluis aanpakt ook het werk klaar en kunnen we het straatwerk gaan afronden.” Nu ze boven de grond zijn, schiet het werk in elk geval op en komt het aan op de afwerking. Dat is een precisieklusje, waarin alle disciplines van De Kuiper samenkomen: sloopwerk, damwandconstructies, betonconstructies, metselwerk, waterwerk, riolering en straatwerk. “Een mooie uitdaging om dat allemaal naadloos op elkaar te laten aansluiten”, vindt Schumacher. “Het is toch een visitekaartje, zo midden in het centrum.”

TEKST: Egbert Jonkheer FOTO’S Egbert Jonkeheer, De Kuijper

Tweede leven voor leilindes Doorgaans beginnen infrastructurele projecten met het opruimen van bomen en ander groen. Bij de herinrichting van De Kaai in Strijen stonden er vijf leilindes in de weg. In plaats van ze om te zagen, koos De Kuiper Infrabouw voor een andere oplossing. Door tussenkomst van de Bomenmakelaar vond het bedrijf binnen enkele weken een nieuwe bestemming voor de bomen. Volgens de tussenpersoon zijn er gemeenten en projectontwikkelaars genoeg die graag volwassen bomen willen planten in een project. Dat scheelt jaren wachten op volgroeide exemplaren. Met een zorgvuldig uitgegraven kluit en een speciale grijper zijn de bomen verwijderd en op transport gezet naar hun nieuwe plek. Een mooie, duurzame oplossing.

GRONDIG 5 2018

17

Wij kennen de eisen, beheersen de systemen en zorgen voor de beste opslag voor uw producten.

UW SPECIALIST IN BEWARINGEN EN LOODSEN Kistenbewaring

Bulkopslag

Hout en beton

T 073-503 25 27 F 073-503 27 04 info@steenbergen-bouw.nl

WWW.STEENBERGEN-BOUW.NL

MEKOS MACHINEBOUW BRENGT U OP VOORSPRONG!

adv grondig 2016.indd 1

05-01-16 10:10

Unieke egaliseer machines welke voor u per stuk op maat gebouwd worden van klein tot onbeperkt groot: de Mekos Kilver en de Mekos Transport Dozer voorzien van een bodemplaat met hierop een hydraulisch schuifbord.

Partners:

Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.net

NIEUWE 6 SERIE RCSHIFT. SCHAKELTECHNOLOGIE MET HOOGSTE COMFORT.

6 Serie Agrotron. Nu met volautomatische comfortshift transmissie.

Voor vele inzetprofielen is het bedienings- en schakelcomfort van cruciaal belang. Met de nieuwe 6 RCshift serie (6 modellen van 156 tot 226 pk) heeft DEUTZ-FAHR het schakelcomfort in deze klasse opnieuw gedefinieerd.

De nieuwe volautomatische RCshift-transmissie biedt hetzelfde schakelcomfort als die van een personenwagen. Er is keuze uit drie rijstrategieĂŤn: handbediend, semi-automatisch voor veldwerkzaamheden en volautomatisch voor wegtransport. De maximale rijsnelheid wordet in ECO of SUPERECO modus bereikt bij een sterk gereduceerd motortoerental (50 km/u 1.480 omw/min). Extreem efficient zijn de nieuwe DEUTZ 6.1 Tier4 Final motoren. Extreem veilig rijdt u met de geveerde vooras en het unieke DEUTZ-FAHR remconcept. Bij het cabinecomfort kunt u kiezen tussen de Maxivision of Maxivision 2 cabine. Wanneer u snel en comfortabel schakelen wil, contacteer dan uw DEUTZ-FAHR dealer.

Ontdek meer op deutz-fahr.com.

DEUTZ-FAHR een merk van

ondernemen met

mensen

STERK WERK

Natte niche VOF Berkhout, Schipluiden

Bij de firma Berkhout in Schipluiden draaien de boten minstens zoveel uren als de kranen en trekkers. In zijn niche, op de grens van land en water, ziet het bedrijf ook de komende jaren volop kansen. De nieuwe vaartuigvoorschriften veroorzaken slechts een kleine rimpeling.

Wie binnendoor van Schiedam naar Schipluiden rijdt, kronkelt door een oud polderlandschap. Het is dat je halverwege het verkeer voorbij ziet razen in de verdiept aangelegde A4, anders zou je bijna vergeten dat je in de Randstad bent. Hier, in het ‘Kleine Groene Hart’, begonnen Kees en Siem Berkhout in de jaren zestig met het onderhoud aan dijken en vaarwegen. Inmiddels is het bedrijf twee generaties verder en is de leiding in handen van Leo en zijn zoon Barry. Nog altijd ligt de focus op waterwerken, zoals beschoeiingen zetten, baggeren en maaien op moeilijk bereikbare plekken. Het bedrijf heeft dan ook voornamelijk specialistische apparatuur in huis. “Het draait bij ons niet in de eerste plaats om kuubs verplaatsen of kilometers maken. Trekkers en kippers huren we wel in als het moet.

Die zijn overal te krijgen”, zegt Leo Berkhout. Het werk dat ze aannemen, is vaak alomvattend en een maatje te groot voor een allround loonbedrijf. Tegelijkertijd is het te klein voor de grote aannemers. In het versnipperde landschap rond de grote steden en de kassen van het Westland liggen wat dat betreft volop kansen.

20

GRONDIG 5 2018

Baggerboot Een mooi voorbeeld van een typische klus voor Berkhout is het uitbaggeren van een slotenstelsel bij een groot volkstuincomplex in Schiedam. Vier medewerkers van Berkhout hebben er maar weinig manoeuvreerruimte tussen de bomen en kunnen er alleen via een fietspad komen. In de hoofdsloot vaart een baggerschuifboot heen en weer, die zichzelf voorttrekt aan een lier. Behoedzaam stuurt de machinist van de boot in de richting van een kraan met knijpbak, terwijl hij continu de reikwijdte van de duwbladen bijstelt. Rustig werkt hij zich een weg rond afvoerbuizen, uitstekende delen van trapjes en overhangend groen, terwijl voor het schuifbord het waterniveau langzaam hoger wordt.

“De kunst is om de bagger continu in beweging te houden, zonder dat je die te veel in beroering brengt. Anders loopt alles om de boot weg”, wijst Berkhout.

De chauffeur van de kraan en de baggerkipper is net op tijd terug om de opgeduwde bagger uit het water te knijpen. In een doodlopend zijslootje zijn twee collega’s ondertussen bezig met een nog kleinere boot, waar maar net één man

Berkhout, Schipluiden Leo (rechts) en zijn zoon Barry Berkhout zijn de tweede en derde generatie in het gelijknamige familiebedrijf in Schipluiden. Het bedrijf richt zich hoofdzakelijk op maaien, baggeren en waterbouwkundige werken op moeilijk bereikbare en drassige plekken. Daarvoor heeft het allerhande specialistische apparatuur in huis, zoals maaiboten, baggerboten en wendbare systeemtrekkers met een laag eigengewicht. De belangrijkste opdrachtgevers zijn het Hoogheemraadschap Delfland, de gemeente Westland en Natuurmonumenten. Daarnaast wordt Berkhout ingehuurd door recreatieschappen, bedrijven en particulieren. Het bedrijf heeft tien vaste medewerkers en werkt daarnaast regelmatig met stagiairs, BBL’ers en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

in past. Met een handmatig aangedreven hydraulische pomp verstelt hij de duwbladen, terwijl een collega op de wal met een afstandsbediening de lier voorop een kleine systeemtrekker bedient. Trek voor trek werken ze de bagger zo in de richting van de hoofdsloot. Af en toe blijft het bootje even steken, maar door het verplaatsen van zijn gewicht of een knip met de heggenschaar komt de man in de boot uiteindelijk overal. “Nu nog even verzinnen waar we het toilet en de brandblusser gaan opbergen”, zegt Berkhout met een knipoog naar de nieuwe wetgeving voor vaartuigen.

Certificaat drijvende werktuigen Berkhout is blij dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een uitzondering heeft gemaakt bij het uitwerken van de Binnenvaartwet. In overleg met de sector is er voor kleinere vaartuigen een verkorte lijst met eisen gekomen. Ook Berkhout maakte deel uit van de CUMELAwerkgroep die heeft meegedacht over de invulling van het nieuwe binnenvaartcertificaat. Alle boten bij Berkhout, van de eenmansboot tot de grootste kraan- en baggerboten, vallen in de categorie kleinere vaartuigen. Die eisen zijn volgens hem werkbaar. “Aan de meeste eisen voldoen we al.

Over de keuring van ons varend materieel maak ik me dan ook geen zorgen.”

Ze zullen wel een paar kleine aanpassingen moeten doen. Zo moet er aan boord van elke boot een brandblusser aanwezig zijn. Een weinig praktische regel, vindt Berkhout, maar eentje waar niet aan te ontkomen viel. “Waar moet je zo’n blusapparaat opbergen? Op sommige vaartuigen heb je nauwelijks plek voor een thermosfles. Bovendien word je omringd met water.” Lachend: ”Je kunt beter een emmer meenemen.”

Ook de eisen aan de huiddikte van de boot vindt hij niet praktisch. Die moet volgens de wet minimaal drie millimeter zijn. “Je hebt altijd slijtage, dus dan zou je met een dikkere huid moeten beginnen. Dikker staal betekent dat de boot zwaarder wordt en dat je ook een zwaardere kraan nodig hebt om de boot in het water te tillen. Bovendien werkt fabrikant Conver tegenwoordig met sterktestaal van twee millimeter dik. Dat is een ontwikkeling die er in 2009 nog niet was, toen de wet werd gemaakt. Ook de Nato-pontons, die in onze sector veel worden gebruikt, voldoen qua dikte niet aan de eisen. Het is dus nog even afwachten hoe daar in de handhaving mee wordt omgegaan”, aldus Berkhout. Elke aanpassing die niet per se nodig is, doen ze liever niet.

Vervuilde bagger opruimen Van het inmeten tot het afvoeren van vervuilde baggerspecie beschikt de firma Berkhout over de vereiste papieren (BRL 7000, protocol 7003). De Berkhouts vinden het belangrijk om dat in hun pakket te hebben. “We hadden laatst nog een vraag van een opdrachtgever die te maken dacht te hebben met asbestvervuild slib. We hebben dat laten onderzoeken door een gespecialiseerd laboratorium.

In dit geval viel het mee.” De kosten om het certificaat up-to-date te houden zijn in sommige jaren hoger dan ze met het werk kunnen terugverdienen. Toch willen ze de kennis in huis houden.

GRONDIG 5 2018

21

ondernemen met

mensen

Ook op plekken waar je met een pers of opraap­ wagen niet uit de voeten kunt, moet maaisel ­worden afgevoerd. Dit is één van de manieren waarop ­Berkhout dat aanpakt.

Het voordeel van een waterrijk gebied: ruimte om je boot te water te laten, is er meestal voldoende.

Voor de gemeente Westland doet Berkhout nogal wat bermonderhoud. Deze maaizuigcombinatie in bedrijfskleuren wordt ingezet voor het grotere werk.

Deels vanaf het water en deels vanaf de wal wordt deze oever met minimale overlast voor omwonenden bijgewerkt.

Mondiger

met de maaimachine op pad als er iemand klaagt. Dan helpt het soms als je vanuit de inhoud praat, zeker als je daar van tevoren goede afspraken over hebt gemaakt.”

Op zich betekenen meer eisen ook kansen voor een specialist.

Zo is Berkhout blij dat er steeds meer werk wordt aanbesteed via een EMVI-bestek. “We hebben de ervaring, de apparatuur en weten precies wat er speelt in ons gebied. Dan kom je goed beslagen ten ijs. En waar nodig huren we mensen in die ons daarbij helpen. Een nieuwe opdracht, waarbij we dijken gaan versterken, vraagt bijvoorbeeld om goed overleg met bewoners. Daarvoor organiseren we een inloopavond met een professionele communicatiespecialist.”

Lastig vindt Berkhout dat de kennis over het werk wegebt bij de opdrachtgevers. “Ze weten soms zelf niet precies meer wat er allemaal bij komt kijken. Los van alle voorbereidingen voor de EMVI-bestekken zijn we daarom ook steeds meer tijd kwijt aan communicatie. Vroeger zat ik driekwart van de tijd op de trekker, nu zit ik met mijn zoon en mijn neef bijna volledig op kantoor.”

Een andere belangrijke verandering is volgens Berkhout dat mensen mondiger zijn geworden. Omwonenden, natuurclubs, visclubs en andere belanghebbenden roeren zich sneller en feller dan vroeger. “Ook op dat punt proberen we onze opdrachtgevers te ontzorgen. Opdrachtgevers zoals overheden zijn geneigd om direct actie te ondernemen als er een klacht binnenkomt, terwijl dat lang niet altijd nodig is.

Als het beleid twee keer maaien is en je houdt op gevaarlijke kruisingen netjes de zichtlijnen kort, dan hoef je niet gelijk

22

GRONDIG 5 2018

Gezonde basis Doen waar je goed in bent en alleen werk aannemen dat raakvlakken heeft met het bestaande profiel: met die insteek wil de familie Berkhout de komende jaren het bedrijf verder blijven ontwikkelen. Sinds vier jaar staat er een prachtig kantoorpand in de stijl van een oude schuur op het erf van de boerderij waar ze vlak voor de eeuwwisseling neerstreken.

Opvallend: een grote bedrijfshal ontbreekt, want die mocht er niet worden gebouwd. “We zitten daar niet zo mee.

Onderhoud aan machines besteden we uit en voor de winteropslag van onze boten bouwen we aan een overkapte stelling. Met zonnepanelen er bovenop en windbreekgaas rondom kunnen we ons daar prima mee redden.”

Wat wel enigszins zorgen baart, is het gebrek aan personeel.

De dichtstbijzijnde loonwerkersopleiding kende dit jaar een dieptepunt van slechts drie inschrijvingen. Zelf hebben ze twee vacatures openstaan, voor een leerling en een allrounder. “We zouden best een 55-plusser in dienst willen nemen, maar ze zijn er gewoon niet.”

TEKST: Egbert Jonkheer FOTO’S: EGBERT JONKHEER, BERKHOUT

ALLES HEEFT WAARDE

WIJ HELPEN U DIE TE VERZILVEREN! OOK WANNEER U MAAR ÉÉN MACHINE WILT VERKOPEN “FARWICK”

VEILING: Agriculture and earthmoving machinery Deinze KIJKDAG: zaterdag 16 en maandag 18 juni in Deinze (België) SLUITING: woensdag 20 juni

“CLAAS” (2013)

VEILING: Agriculture machinery - Italy 1 KIJKDAG: op afspraak, meedere locaties in Italië SLUITING: dinsdag 26 juni

GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR:

WWW.TROOSTWIJKAUCTIONS.COM

STEF HOOIJMAN

ACCOUNTMANAGER AGRARISCHE, GROEN-, GRONDVERZETEN GWW SECTOR +31 (0)6 5354 1631

“CASE”

VEILING: Agriculture and earthmoving machinery Deinze KIJKDAG: zaterdag 16 en maandag 18 juni in Deinze (België) SLUITING: woensdag 20 juni

“NEW HOLLAND”

VEILING: Agriculture machinery - Italy 1 KIJKDAG: op afspraak, meedere locaties in Italië SLUITING: dinsdag 26 juni

“AMAZONE”

VEILING: Agriculture and earthmoving machinery Deinze KIJKDAG: zaterdag 16 en maandag 18 juni in Deinze (België) SLUITING: woensdag 20 juni

“GRIMME”

VEILING: Akkerbouwmachines KIJKDAG: zaterdag 23 juni in Ternaard (Nederland) SLUITING: donderdag 28 juni

ondernemen met

mensen

VENT & VISIE

De nieuwe regels vanwege de verplichte keuring van drijvende werktuigen bezorgen Rob van Dijk van Register Holland de komende maanden veel werk. Niet alleen om alle boten te keuren, maar ook om een modus te vinden voor alle uitzonderingen die er zijn. “We zullen nog vaak in overleg moeten.”

Veel blijft onduidelijk Rob van Dijk, Register Holland Op de dag van het gesprek voor dit artikel is Rob van Dijk net bezig met de keuring van een werkboot van Natuurmonumenten die wordt verbouwd, juist vanwege de nieuwe eisen aan drijvende vaartuigen. Het is een verzamelboot met kraanopbouw die veel in de Weerribben wordt gebruikt.

Vooruitlopend op de nieuwe eisen heeft deze organisatie besloten om de boot te verbouwen. Dat is noodzakelijk omdat er een kraanopbouw is waarmee in het gebied in watergangen en op eilanden het vuil wordt verzameld en daarna naar een verzamelpunt wordt gevaren. De boot dreigde afgekeurd te worden omdat deze met de kraanopbouw onvoldoende stabiel is. Eén van de eisen is namelijk dat de bovenrand van de boot ook bij volledig gestrekte kraanarm en maximale belasting nog vijftien centimeter boven de waterlijn blijft. Van Dijk verwacht dat goedkeuring van deze boot na de ombouw geen probleem zal zijn. “Er zijn zelfs stabiliteitsberekeningen gemaakt om vast te stellen of de boot straks voldoende drijfvermogen heeft. Dat hoeft niet, we mogen ook zelf vaststellen of de boot met gestrekte giek en met lading voldoende uit het water blijft. Gelukkig, anders zat je aan dure berekeningen.”

Het typeert Van Dijk dat hij kiest voor praktische oplossingen. “We kunnen niet anders, want we zitten met een regelgeving die helemaal geen rekening houdt met dit soort toepassingen. Het zijn regels die zijn opgesteld met het oog op de binnenvaart. “Maar op deze drijvende werktuigen kun je er weinig mee, ook al zijn er nu verlichte regels.”

In zijn hart vindt hij de regels ook wel overbodig. “Het gros van deze boten werkt in stilstaand en ondiep water. Dat zijn heel andere omstandigheden als de binnenvaart. Daarvoor zijn de regels gemaakt om ongelukken te voorkomen en de veiligheid van personeel en milieu te waarborgen. Voor het milieu is het goed dat sommige dingen nu worden gekeurd, maar voor de veiligheid zijn veel regels overbodig. Neem het risico van overboord slaan. Dat risico is in de Weerribben of op een plas heel anders dan in een stromende rivier. Daarbij heb je natuurlijk ook al te maken met de arboregels. Die schrijven ook voor dat je passende veiligheidsmaatregelen moet nemen, zoals het dragen van een zwemvest.”

24

GRONDIG 5 2018

Hij illustreert het moeilijke uitvoeren van de regels bij de Toogerd, het bootje van Natuurmonumenten. “In de Binnenvaartregeling staat dat je de boot rond moet kunnen lopen en dat het pad dertig centimeter vrije ruimte heeft.

Dat kan hier niet, omdat de kraan op de beide boorden rust.

Daarbij is deze nog verplaatsbaar, wat een extra complicatie geeft. Dan kun je zeggen dat je ook over de buitenrand kunt lopen, maar dan moet er weer een reling zijn. Die is er niet, want dat is vooral onhandig. Gelukkig zijn deze eisen daarom voor klein drijvend materieel uitgesloten.”

Het probleem is nu dat het voor de keurende instanties soms nog volstrekt onduidelijk is hoe met deze uitzonderingen omgegaan moet worden. “De regels zijn wel zo simpel mogelijk gemaakt, maar we hebben nu eenmaal veel speciale vaartuigen, zoals dit verzamelschip, maar neem ook de maai- en verzamelboten met de onderwater-messenbalken of -opdrijfvorken. Allemaal vaartuigen die de regelmakers niet in gedachten hebben gehad.”

“De regels zijn niet gemaakt voor speciale vaartuigen” Om toch een antwoord op de vragen over toepassing van de regels te krijgen, probeert Van Dijk veel van zijn beslissingen over toepassing van de regels voor te leggen aan het ILT (Inspectie Leefomgeving & Transport onderdeel van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat). Deze organisatie heeft samen met CUMELA Nederland en de Vereniging van Waterbouwers de regels opgesteld, maar moet nu als overheidsorgaan beoordelen of er op de juiste manier mee wordt omgegaan. “Wat we nu doen, is van elke afwijkende situatie een uitgebreid keuringsrapport maken, inclusief onze motivatie om de gekozen oplossing goed te keuren. Dat rapport leggen we voor aan het ILT met de vraag om daar ook een goedkeuring op te geven. We vragen daarbij om binnen vier weken te reageren. Doet het ILT dat niet, dan gaan we ervan uit dat onze beslissing juist is en we het certificaat kunnen afgeven.”

Voor Van Dijk is er de komende maanden veel werk aan de winkel, want er moeten enkele honderden boten worden gekeurd. Hoeveel weet niemand, omdat er geen enkel register is van deze boten. Daarbij is er nog de harde datum van 31 december van dit jaar. Voor die datum moeten boten zijn gekeurd volgens de overgangsregeling (zie het artikel op pagina 26-28). Een onmogelijke opdracht, schat Van Dijk nu al in. Daarom adviseert hij iedereen om in elk geval tijdig een keuring aan te vragen bij één van de keurende bedrijven. “Als je daar maar op 31 oktober bent aangemeld, val je in de overgangsregeling. Wij hebben dan nog tot in 2019 de tijd om de boten te keuren volgens het overgangsregime.” Wanneer dat klaar moet zijn, is volgens hem nog moeilijk te zeggen. “Er wordt gesproken over 1 mei, maar als we onze agenda’s vol hebben, zal het vanzelf wel later worden. Als ze maar zijn aangemeld”.

Het keuren zal ongetwijfeld nog de nodige vragen oproepen, voorspelt Van Dijk als hij de eisen langs loopt. “Neem nu deze boot van Natuurmonumenten. Daar is de cabine van de kraan ook de stuurhut.

Maar daarvoor geldt weer dat je onbelemmerd zicht moet hebben. Wat doe je dan met de stijlen aan de zijkant van de cabine. Als je je hoofd beweegt, heb je onbelemmerd zicht, maar is dat voldoende?”

Gelukkig voor ondernemers zijn er ook vaartuigen die niet hoeven te worden gekeurd. Uitzonderingen zijn volgens Van Dijk bijvoorbeeld de opdrijfboten, de met een lier worden aangedreven. “Dat zijn geen zelfaangedreven bemande vaartuigen. Dat geldt ook voor drijvende pontons. Die vallen buiten deze regeling, terwijl de overheid juist daar stabiliteitseisen wil stellen na het debacle in Alphen aan den Rijn (daar kantelde een ponton met hijskraan die een brugdek aan het inhijsen was, met grote schade aan een aantal woningen, red.). Daarvoor komen nog aanvullende eisen, biedt ook deze in elk geval ter keuring aan.”

“Ook al hoeft het niet, ik zou toch maar laten keuren”

Rob van Dijk is directeur van Register Holland, een keuringsbedrijf gericht op de binnenvaart. Dat is één van de partijen die hebben meegedacht over het realiseren van een nieuw keuringsregime.

Een nog belangrijkere uitweg zal voor veel bedrijven de regel zijn dat alleen vaartuigen die op water komen met een open verbinding met vaarwegen moeten worden gekeurd. Van Dijk kan zich voorstellen dat bedrijven die uitsluitend werken in afgesloten polders of in watergangen in een gemeente die niet met een rivier in verbinding staan ervoor kiezen om de boot niet te laten keuren. “Al zou ik nu adviseren om ze toch maar te laten keuren volgens het overgangsregime. Je weet hoe het gaat bij de overheid. Als er eenmaal certificaten zijn, eist ze al gauw dat je die hebt, ook al is het volgens de regels niet nodig. Je moet namelijk niet gek opkijken als instanties als waterschappen en rijkswaterstaat straks gaan eisen dat je een gecertificeerd varend werktuig hebt.”

Het is dus verstandig om dat mee te wegen, adviseert hij bij het nemen van een beslissing. “Het kost nu misschien tussen de € 1200,- en € 2500,om een vaartuig gecertificeerd te krijgen, maar daarna ben je wel zeven jaar zeker dat je aan alle eisen voldoet.”

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

GRONDIG 5 2018

25

ondernemen met

vaktechniek

Keuringshandleiding Checklist als voorbereiding op certificering Samen met de keuringsinstanties heeft CUMELA Nederland een checklist opgesteld die bedrijven kunnen gebruiken als voorbereiding op de keuring. Wie deze vooraf afwerkt, kan rekenen op een efficiëntere en daardoor voordeligere keuring. Ook al zal de checklist nog de nodige vragen opleveren. Belangrijk is om je voor 1 november aan te melden.

­ e verplichte keuring van drijvende werktuigen vloeit voort D uit Europese regelgeving die al tien jaar geleden is aangenomen. Daarin was echter een overgangstermijn van tien jaar om bestaande boten te keuren opgenomen. Deze tijd is in Nederland benut om te komen tot een aangepaste regelgeving voor de kleinere drijvende werktuigen. Gedurende die tijd hebben CUMELA Nederland en de Vereniging van Waterbouwers overleg gevoerd met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Inspectie Leefomgeving & Transport (ILT) om

Keuringsinstanties:

• Bureau Scheepvaart Certificering (BSC), tel. (0850) 29 05 21, www.scheepvaartcertificering.nl.

• Nederlands Bureau Keuringsdienst Binnenvaart (NBKB), tel (010) 302 20 50, www.nbkb.nl.

• Register Holland, tel. (0521) 74 40 16, www.register-holland.nl.

26

GRONDIG 5 2018

een goede Nederlandse toepassing te krijgen van de Europese verplichting om alle vaartuigen te keuren. Een uitzondering is er alleen voor pleziervaartuigen van minder dan twintig meter en een inhoud beneden de 100 kubieke meter. Alle andere vaartuigen moeten wel worden gekeurd.

De verordening is al in 2006 afgekondigd door de Europese Unie. Toen is bepaald dat na een overgangstermijn van tien jaar op 31 december 2018 alle vaartuigen een veiligheidscertificaat moeten hebben. Al snel bleek toen dat de regeling die is opgesteld voor binnenvaartschepen onmogelijk kon worden toegepast op de honderden drijvende werktuigen die in Nederland worden gebruikt voor het slootonderhoud. Reden voor CUMELA Nederland en de Vereniging van Waterbouwers om in actie te komen en te pleiten voor lokale regels toegespitst op de bijzondere kenmerken van deze drijvende werktuigen. Dat was mogelijk omdat de regelgeving de ruimte gaf aan landen om eigen, afwijkende regels op te stellen. Daar heeft Nederland gebruik van gemaakt en dat heeft afgelopen maand geresulteerd in de regelgeving voor kleine drijvende

Waterking niet

Overgangsbepaling: oud materieel voor 1 november aanmelden!

Hoe moeilijk het is om alle drijvende werktuigen onder één noemer te krijgen, blijkt wel uit de Waterking. Drijvend op het water is het feitelijk een vaartuig, maar op het land gewoon een graafmachine op rupsen. De grote vraag is onder welk regime deze machine valt. Rob van Dijk van Register Holland heeft de neiging om het als een amfibisch voertuig te beschouwen. Het is in elk geval aan ILT om daar een oordeel over te geven.

Voor drijvende werktuigen en pleziervaartuigen in de vaart vóór 2009 kan tot 30 december 2018 gebruik worden gemaakt van de overgangsbepaling ‘geen klaarblijkelijk gevaar’. Een expert beoordeelt dan onder meer de volgende punten: cascosterkte en huiddikte, stuurwerk en stuurmachine (inclusief stuurautomaat, indien aanwezig), vrij zicht, ankerinrichting, gasinstallatie (indien aanwezig), brandveiligheid (handblussers en indien aanwezig vaste blusinstallatie), reddingsmiddelen, manoeuvreereigenschappen (die met een proefvaart kunnen worden aangetoond) en achterstallig of matig onderhoud.

Als het oude materieel niet vóór 1 november 2018 bij een keuringsinstantie is aangemeld, is de overgangsbepaling niet van toepassing en geldt ESTRIN 2017(1) en bijlage 13.12 bij de Binnenvaartregeling. Die eisen zijn zwaarder, duurder en soms voor oud materieel lastig of niet toepasbaar.

werktuigen.

Twee categorieën Er is daarbij sprake van twee categorieën. Allereerst zijn er de werktuigen die voor 30 december 2008 zijn gebouwd. Deze bootjes kunnen worden gekeurd op basis van relatief lichte normen. Hiervoor geldt dat een keuringsinstantie moet beoordelen of ze veilig zijn. In wettelijke termen: ze moeten geen klaarblijkelijk gevaar opleveren. Belangrijk is wel dat deze keuring nog dit jaar plaatsvindt of voor 1 november is aangevraagd (zie kader).

De tweede groep zijn de varende werktuigen die tussen 1 januari 2009 en 31 december van dit jaar in gebruik zijn genomen.

Deze moeten worden gekeurd volgens de eisen die nu voor deze vaartuigen zijn vastgesteld. Als deze aan de veiligheidseisen voldoen, kunnen ze een certificaat krijgen zonder dat er extra maatregelen hoeven te worden genomen. Er gelden dan bijvoorbeeld lichtere eisen voor het type motor. Na 1 januari 2019 moeten ook drijvende werktuigen voldoen aan de dan geldende zwaardere emissie-eisen voor offroadmotoren.

Voor de drie bedrijven die deze drijvende werktuigen gaan keuren, betekent dit in de komende periode veel werk. Feitelijk hebben ze maar een half jaar om al het drijvende materieel dat nu aanwezig is te keuren volgens het overgangsregime. Gelukkig heeft het Ministerie wel ingestemd met een overgangsregeling.

Dat betekent dat iedereen die zijn vaartuig voor 1 november aanmeldt de garantie krijgt dat het volgens dit regime wordt gekeurd, ook al duurt het tot maart of april volgend jaar.

Eén van de bijzondere eisen is dat er brandblusapparatuur moet zijn. Terwijl er toch voldoende water vlak bij de hand is.

Tot de veiligheidskeuring behoort ook het meten van de dikte. Bij gebruik van speciaal materiaal, zoals Hardox, mag worden afgeweken van de minimumdikte van drie millimeter, mits de sterkte dan gegarandeerd is.

Checklist Om bedrijven de mogelijkheid te geven zich voor te bereiden op de keuring heeft Nico Willemsen van de sectie Grondverzet en Cultuurtechniek van CUMELA Nederland een checklist gemaakt waarmee bedrijven zelf een eerste keuring kunnen doen. “Daarmee kunnen ze zich voorbereiden op de keuring en eventueel alvast zaken in orde maken. De checklist is afgestemd met de drie keuringsinstanties. Als je als bedrijf zoveel mogelijk zaken vooraf in orde maakt zal de keuring vlot en kostenefficiënt verlopen."

In het overzicht op pagina 28 zijn de belangrijkste punten van de checklist weergegeven. Op de website van CUMELA Nederland is ook een pdf te vinden die u kunt downloaden om langs te lopen. Maak wel tijdig een afspraak met een keurende partij, want het zal druk worden.

TEKST EN FOTO'S: TOON VAN DER STOK

De nieuwe regeling betekent dat alle drijvende werktuigen die op water dat in open verbinding staat met meren, kanalen en rivieren komen, moeten worden gekeurd.

GRONDIG 5 2018

27

ondernemen met

vaktechniek

Checklist voor keuring

Checklist certificering kleine drijvende werktuigen Voor drijvende werktuigen gebouwd na 30 december 2008 op Zone 4-wateren in Nederland en waarvan: • de lengte minder dan twintig meter bedraagt (exclusief roer en boegspriet); • het volume (lengte maal breedte maal diepte) minder dan 100 kubieke meter bedraagt; • de kiel niet voor 30 december 2008 is gelegd.

Identificatie

• Met unieke scheepsnaam of -nummer is identificatie mogelijk. De inspecteur brengt een achtcijferig ENI en een certificaatnummer aan.

Stuurinrichting

• Betrouwbaar werkend, correct manoeuvrerend (geen speling, werking meters).

• Bij asdoorvoering geen waterverontreiniging door smeermiddelen.

• Vrij zicht aan alle kanten, eventueel met behulp van spiegels.

• Stuurhuis/verblijf doeltreffend verwarmd en geventileerd (doorgaans natuurlijke ventilatie).

• Stuurinrichting moet om de drie jaar worden beoordeeld.

Olie en brandstof

• Hydraulische slangen, cilinders, pompen en motoren Casco

• Minimale plaatdikte staal conform voorschrift constructeur/wettelijke vereiste (drie millimeter of meer, afhankelijk van de constructie).

• Geen ernstige schade aan romp en spanten (ter beoordeling van inspecteur).

• Bij ander materiaal moet door middel van een berekening de vergelijkbare sterkte worden aangetoond (in overleg met inspecteur).

Motor

• Machinekamer, motor en draaiende delen afgeschermd.

• Motorruimte opgeruimd, schoon en vetvrij.

• Uitlaatisolatie (ten minste van spruitstuk tot aan de demper).

• Vrijkomend oliehoudend water moet worden opgevangen in bilge (laagste ruimte onder motor)

• Temperatuur, oliedruk en bilge moeten zijn voorzien van optische en akoestische waarschuwing.

• Indien het geluidsniveau de 70 dB(A) overschrijdt, moeten passende persoonlijke beschermingsmiddelen beschikbaar zijn.

• Emissie-eis (CCRII of 97/68EG).

• Dubbelwandige verstuiverleiding met alarm (niet bij tweecilinder of ankerlier/spil op open dek).

• Machinekamer luchtdicht afsluitbaar in geval van brand.

Veiligheidsafstand/vrijboord

• Minimaal vijftien centimeter vrije ruimte boven het water, ook bij kantelen als gevolg van gebruik kraan.

• Bij aanwezigheid hijs- of tilfuncties moeten gekeurde stabiliteitsberekeningen aanwezig zijn of de inspecteur beoordeelt dit met een praktijkhellingproef.

moeten minimaal eens per acht jaar door deskundige worden onderzocht en indien nodig hersteld of vernieuwd.

• Tanks (hydrauliek en brandstof) moeten zijn voorzien van een optische en akoestische niveauwaarschuwing.

• Tanks, leidingen, genormaliseerde koppelingen, ontluchting (diameter 125 procent van vul), SOS-afsluiter: schoon, lekvrij en degelijk geconstrueerd en gemonteerd.

• Lenspomp (machinaal of handmatig), minimale capaciteit 40 liter per minuut.

• Brandstoftank buitenboordmotor benzine, maximaal 25 liter.

Elektrische installatie • Aangelegd conform Europese standaard (kabels goed gebonden).

• Documentatie van elektrische installatie beschikbaar.

• Accu’s vast opgesteld en afgedekt (polen).

Uitrusting en instructie

• Ten behoeve van meren twee trossen van voldoende sterkte. Lengte: anderhalf keer de lengte van het drijvende werktuig.

• Minimaal één draagbaar gekeurde brandblusser (zes kilo poeder of negen kilo schuim).

• Automatisch opblaasbaar gekeurd reddingvest.

• Bootshaak.

• EHBO-verbandtrommel.

• Persoonlijke beschermingsmiddelen en waarschuwingsstickers.

• Veiligheidsinstructie personeel.

Aan bovenstaande vereenvoudigde checklist mogen geen rechten worden ontleend. Voor volledige invulling en interpretatie wordt verwezen naar de Binnenvaartwet, Binnenvaartregeling, ESTRIN 2017(1) en Bijlage 13.12 bij de Binnenvaartregeling zoals gepubliceerd in de Staatscourant nr. 26269 d.d. 9 mei 2018.

28

GRONDIG 5 2018

CITAVERDE College zoekt een

docent Loonwerk Oo k offline

Kijk voor meer informatie op www.citaverde.nl

ONTWIKKELD VOOR RIJBEWIJS B+E Ford Transit 130-35 2,0L / 96KW 5T trekgewicht

Veldhuizen Semi-Dieplader bakmaat 7,5 x 2,20m oprijhoek 15° laadvermogen 3,6T

Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 | www.veldhuizen.nl | info@veldhuizen.nl FordTransitSemiDiepladerGrondig.indd 1

22-5-2018 15:10:42

ondernemen met

vaktechniek

Specialist bouwt voor specialist Zelfrijdende bermschaaflader van Hemos Bij het onderhoud van wegbermen hoort ook het periodiek affrezen van de bermen, om te voorkomen dat de berm hoger komt liggen dan het wegdek en dat er water op de weg blijft staan. Hemos bouwde voor een Franse specialist in bermonderhoud een zelfrijdende bermfrees.

Bouwen op modulaire wijze Hemos bouwt zijn zelfrijders op modulaire wijze, met zoveel mogelijk gemeenschappelijke componenten. Zo bouwde het bedrijf eind vorig jaar voor loon­bedrijf Kiel in Wagenborgen en voor Bisschop in Rouveen een vierwielige zelf­rijdende werktuigdrager, de Excentrac. Kiel gebruikt deze vooral voor maaikorven en klepelen en Bisschop als zelfrijdende slootreiniger. In deze machines ligt dezelfde 10,8-liter-MX 11 van DAF als in de bermfrees, maar door een andere aansturing levert hij hier 316 kW (430 pk). Ook deelt de Excentrac de Lochmanncabine met de bermfrees. Verschillende hydrauliekcomponenten zijn dezelfde en de op maat gemaakte aansturing is ook hier door Hemos zelf ontwikkeld.

­ et is een imposante machine geworden, de zelfrijdende H bermfrees ZRBSL die machinefabriek Hemos in Meppel bouwde. De frees is in staat aan beide kanten van een vangrail tegelijkertijd een laag af te frezen. De krachtbron van deze frees is een DAF (Paccar) MX 11-Euro 6-zescilindermotor. Deze produceert een vermogen van 210 kW (270 pk) bij 1500 toeren. DAF levert niet rechtstreeks aan derden, maar doet dat via Nagel Power Systems (NPS). Hemos gebruikt DAF voor al zijn zelfrijders en de samenwerking met NPS is goed.

Achter de DAF hangt een Brevini-verdeelkast met daaraan een aantal hydrauliekpompen. In totaal telt de machine vier loadsensingpompen, drie regelbare gesloten-systeempompen en twee tandwielpompen.

Hemos koos ervoor de aandrijvingen zoveel mogelijk te splitsen. Verschillende componenten vragen namelijk verschillende drukken. Doe je dat niet, dan zal de pomp zich op de hoogste gevraagde druk instellen. Het drukverschil van één of meer hydraulische motoren aangesloten op één pomp, maal de liters die er naar toe gaan, is energieverlies en warmteontwikkeling. De hydrauliekpompen en -motoren in deze bermenfrees zijn van Linde.

Voor de aansturing koos Hemos voor Parker Iqan, net als in alle hydraulische machines van Hemos. Dit bestaat uit een mastermodule (touchscreen) met haast onbeperkte mogelijkheden. Via Canbus kan met de in- en uitgangen van verschillende uitbreidingsmodules worden gecommuniceerd.

Waren er in het verleden meerdere besturingssystemen naast elkaar nodig, voor bijvoorbeeld hydrauliek, dieselmotor en rijaandrijving, nu kan dat via één systeem. Hemos maakt daar dankbaar gebruik van, net als van de mogelijkheid dit alles via de Iqan zelf te programmeren of zaken naar eigen wens aan te passen.

Automatisch afschot Het draait bij deze machine natuurlijk om het freesgedeelte. De machine heeft drie freeskoppen. Deze hebben een instelbaar toerental en in het zeldzame geval dat ze eens vastslaan, kan de chauffeur met een druk op de knop ook de draairichting veranderen. Via een portaalconstructie kunnen deze aan beide kanten van een vangrail werken. De machine is daarbij wel zo ontworpen dat hij aan de rechterkant freest. Een portaalcon-

30

GRONDIG 5 2018

De frees werkt met drie freeskoppen, een voorsnijschijf en een schoepenwiel dat het materiaal op de afvoerband brengt.

structie brengt in geval van een vangrail twee koppen naar de andere kant van de vangrail. Twee geleidearmen zorgen ervoor dat de koppen niet tegen de vangrailpaaltjes komen. De hele freesunit kan op afschot werken, om het water goed weg te laten stromen. Dit afschot is instelbaar, meestal op een standaardwaarde van vier graden. Via een stand Auto Hoek is het systeem in staat de ingestelde hoek zelf te bewaken en eventueel te corrigeren als de machine zelf wat schuin staat.

Na het derde freeswiel brengt een schoepenwiel het afgefreesde materiaal op de afvoerband. Dit schoepenwiel heeft zelf ook een frezende werking, wat de capaciteit van de machine vergroot. De grote afvoerband brengt het materiaal op een kleine afvoerband. Deze is in veel richtingen in te stellen en in combinatie met een verstelbare kap kan de materiaalstroom heel gericht in de afvoervrachtwagen worden gebracht. De machine is aan de voorzijde voorzien van een met rubber beklede duwbok, waar de afvoervrachtwagen mee vooruit kan worden geduwd. Hierdoor hoeft de vrachtwagenchauffeur niet continu op te letten of hij niet te snel of te langzaam rijdt en dat spaart ook de koppeling van de vrachtwagen. Om de weg netjes schoon achter te laten, heeft de machine aan de achterkant een rolbezem. Deze staat iets in verstek, zodat hij het materiaal van de weg af veegt.

Voor het transport klappen de freeskoppen omhoog, om een plekje te vinden onder de lange afvoerband. De cabine schuift terug naar het midden en draait 180 graden. De transportrichting is daarmee omgekeerd aan de werkrichting. Op transport heeft de machinist veilig en onbelemmerd zicht op de weg, ook bij uitritten en kruisingen.

Links: De kleine afvoerband zorgt ervoor dat de materiaalstroom goed kan worden gestuurd, zeker in combinatie met het regelbare toerental.

Recht: De kleine terminal is voor de motor, de grote voor de rest. Met de schuifknoppen is alles in te stellen.

De machine in transportstand.

De freeskoppen vouwen onder de afvoerband. De transportbreedte blijft zo onder de 2,55 meter.

Simpele bediening Hemos besteedt veel aandacht aan de werkomstandigheden voor de machinist. De cabine is niet alleen draaibaar, maar schuift ook naar buiten. Tijdens het werk heeft de machinist zo een perfect zicht op het werk, zowel op de frees als op de afvoerbanden. De cabine die Hemos gebruikt, is van de Italiaanse fabrikant Lochmann. Het is een ruime cabine. Hemos krijgt deze helemaal leeg aangeleverd, zelfs zonder stuurkolom, stoel en zijconsole. De fabrikant kan de cabine daarom helemaal zelf inrichten. Hemos heeft de stuurkolom slank gehouden, om het zicht niet te veel te belemmeren. Verder valt op dat er niet veel knoppen en hendels in de cabine zitten.

De meeste instellingen lopen via twee terminals. EĂŠn daarvan is van de motor en de andere van de machine zelf. Via de Parker Iqan staan ze wel met elkaar in verbinding.

De bediening van de machine is vooral overzichtelijk. Via schuifknoppen kunnen toerentallen van freeskoppen en afvoerbanden worden ingesteld. De terminal bevat ook een uitgebreid diagnose-systeem. Storingen in de elektronica kunnen daardoor snel worden opgespoord. Via telemetrie is Hemos ook op afstand in staat mee te zoeken naar eventuele storingen. Storingen in de elektronica zitten vrijwel nooit in

regelkasten of terminals, maar meestal in sensoren, kabels of stekkerverbindingen. Het diagnosesysteem lokaliseert die storingen direct en geeft ze aan op het touchscreen.

De machine weegt ongeveer 13,5 ton. Omdat hij nagenoeg nooit van de verharding af komt, heeft Hemos hem op vrachtwagenbanden gezet. De maximale snelheid op de weg bedraagt 28 km/u. De rijaandrijving, met twee rijmotoren en planetaire eindaandrijvingen, is ingericht op kracht in plaats van snelheid. De machine blijft binnen een transportbreedte van 2,55 meter.

Hemos ziet voor deze machine een markt voor gespecialiseerde bedrijven in weg- en bermonderhoud. Die markt blijft niet beperkt tot Nederland of Europa, maar is wereldwijd. Dat is zo langzamerhand ook het afzetgebied van Hemos, zeker voor dit soort gespecialiseerde machines.

TEKST: Arend Jan Blomsma FOTO’S: Hemos, Arend Jan Blomsma

GRONDIG 5 2018

31

ondernemen met

vaktechniek

Alleen aan de assen opgehangen WHM ontwikkelt samen met Kruse Ootmarsum een nieuw overrijdframe Wesseler Hydraulik & Maschinenbau in het Duitse Vreden ontwikkelt samen met Kruse Ootmarsum een nieuw concept voor een overrijdbaar frame waarbij extra is gelet op de gewichten, de belasting van de trekker en de benodigde functies voor de gecombineerde toepassing van klepelen en maaikorven. De kern is dat het frame alleen aan de trekkerassen hangt. Alvast een tip van de sluiter.

Bij de fabriek van Wesseler Hydraulik & Maschinenbau (WHM) in Vreden staat de trekker van de werktuigenvereniging CWV Lievelde al klaar, zodat de combinatie op maat kan worden gemaakt. Aan het kale frame in aanbouw kunnen we de hoofdcontouren al zien. Binnen wordt de laatste hand gelegd aan de in eigen huis ontwikkelde klepelbak en werkt de programmeur aan de programmering van de eigen bedieningskast. Alles gebeurt bij WHM in eigen huis. Het is misschien een onbekende naam in onze branche, maar Guido Wes-

seler is verre van onbekend met de materie.

Hij heeft voorheen bij een gespecialiseerde fabrikant van maaiarmen en toebehoren gewerkt, heeft zelf maaiarmen ontwikkeld en is tien jaar geleden voor zichzelf begonnen in Vreden. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in het ontwerpen en maken van hydrauliekcomponenten voor klanten (fabrikanten), inclusief leidingwerk, bediening, programmering en aansturing. Daarnaast heeft WHM een reparatie- en onderhoudsafdeling voor hydrauliekcomponenten

32

GRONDIG 5 2018

en een machinebouwtak die op wens speciale oplossingen bouwt. Martin Kruse uit Ootmarsum kwam bij het Duitse bedrijf terecht in zijn speurtocht om van de tekentafel af een goed overrijdframe te bouwen, compleet met gieken, bediening en alles erop en eraan. Het eerste resultaat is een overrijdframe voor CWV Lievelde, die er voornamelijk mee gaat klepelen in combinatie met een zuigwagen. Dat frame zal deze maand gereed komen voor aflevering.

Het concept De basis is een overrijdframe dat alleen aan de achteras en aan de vooras van de trekker is opgehangen. Hiervoor rijd je - bij deze uitvoering vooruit - over het frame, hef je met de hef het frame achter op hoogte en rij je door tot de vanghaken om de ophangpunten aan de trekkerachterbrug zitten. Met een druk op de knop wordt deze ophanging met een tegenklauw hydraulisch vergrendeld. Voor het optillen van de voorzijde wordt vooraf een hefcilinder aan het trekkerframe gemonteerd. Hiermee hef je met behulp van een ketting, die je even moet vastmaken aan het onderframe, het frame aan de voorkant omhoog. Daarna bevestig je aan beide kanten bij de assen extra kettingen aan bevestigingspunten die boven de vooras komen. Hiermee kan hydraulisch vanuit de cabine het onderframe worden opgehaald tot het frame tegen de onderkant van de vooras wordt afgestempeld. Daarbij wordt er ook een fixeerpunt onder de as aangebracht om zijwaarts verschuiven te voorkomen. Dit afstempelen zorgt ervoor dat de pendelwerking via het frame is geblokkeerd, maar de voorasvering behouden blijft. Omdat het frame alleen aan de vooras en de achteras hangt, worden er geen punten elders aan de trekker (over)belast. Voor het overrijden is de ophanging van de giek zijwaarts uitgeschoven bij het afzetten. In bedrijf trek je die weer hydraulisch in. In werkstand zit de giek dus tussen de wielen dicht op de trekker, net voor de cabine.

Het voorste deel van het frame is als grote koker uitgevoerd en vormt daarmee tevens een 300 liter grote hydrauliekolietank. Voordelen daarvan zijn een groot oppervlak voor koe-

De eigen klepelbak met een apart frame in combinatie met een roestvrijstalen slijtplaat.

De maaiarmophanging schuift voor het overrijden zijwaarts uit tot buiten de trekkerbanden

De bediening met Canbus-besturing wordt in eigen huis gemaakt en volgens klantwens geprogrammeerd.

Het frame in aanbouw met voorop de twee hydrauliekpompen en het voorste deel, dat ook fungeert als hydrauliektank.

ling en een laag zwaartepunt. Ook bespaart het elders een hydrauliekolietank. Wel is er links voorop nog een extra koeler met omkeerfan gemonteerd. In het deel midden onder de trekker zijn de contragewichten geĂŻntegreerd. Die worden af-fabriek op maat uitgevoerd, afhankelijk van de uitvoering, de giekuitrusting en de maaikorf of klepelmaaier.

In dit geval zit de hydrauliekunit voorop gebouwd. Deze bestaat uit twee flinke hydrauliekpompen (120 liter en 350 bar) voor de klepelmaaier en voor de giek, omdat CWV Lievelde er standaard een zuigwagen achter hangt. Wie andersom wil en bijvoorbeeld voorop een klepelmaaier wil bouwen, kan gerust zijn. Dan wordt de hydrauliekunit achterop gebouwd en rij je dus achterwaarts over het frame. De giek schuift hiervoor ver genoeg uit voor brede trekkerachterbanden.

aan de stand van de giek. Dat wil zeggen dat het botsmoment bij gestrekte giek en bij ingetrokken giek gelijk is. Ook programmeert Wesseler desgewenst op maat zaken. In dit geval is geprogrammeerd dat bij het intrekken van de giek bij het maaikorven bij een enkele joystickbeweging giek en lepelsteel tegelijk worden bediend, zodat de maaikorf automatisch horizontaal beweegt. Ook zijn de snelheden voor het strekken en intrekken voorgeprogrammeerd en door de chauffeur simpel via het menu aan te passen. Opties als automatische hoogtebegrenzing (hoogste punt) zijn desgewenst ook te programmeren. Voor wie dat wil, is een draaikrans leverbaar aan de steel, zodat bij het maaikorven in lengterichting achter de trekker kan worden gelost. Bij deze uitvoering is de bediening van de blazer bij de bediening inbegrepen.

Ten slotte het puntje transport. Zoals verwacht steunt hij met klepelbak vooraan af op de hydrauliekunit. Voor het maaikorven zal de maaikorf voor transport in lengterichting achter de trekker hangen. De klepelbak bouwt Wesseler zelf, in dit geval een 1,50 meter brede variant. Hij is leverbaar in werkbreedtes van 1,20 tot 2,00 meter. Bijzonder hier is het eigen frame met een verwisselbare roestvrijstalen slijtplaat.

De gehele unit inclusief hydrauliekolie en exclusief klepelbak zal rond de 3,3 ton gaan wegen. Een naam voor dit eerste eigen fabricaat heeft Wesseler nog niet. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Eigen giek Wesseler bouwt zelf de gieken, in dit geval een tweedelige giek met van draaipunt tot draaipunt een bereik van 7,20 meter. Een driedelige giek met een bereik van 9,00 meter is inmiddels ontworpen en andere opties zijn bespreekbaar.

Opvallend is dat de aan- en afvoer van de hydrauliek alleen met de hoofdaanvoer- en retourslangen van onder het draaipunt van de giekophanging gebeurt. Pas daar zit het ventielenblok. Daardoor hoef je niet de nodige hydrauliekslangen over de trekker aan te brengen. Elk giekknikpunt heeft een hoekopnemer. De knik en het eind van de steel hebben een schommelstuk voor een extra grote slag. Het geheel is zo ontworpen dat de botsbeveiliging zich automatisch aanpast

TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann ILLUSTRATIE: WHM

GRONDIG 5 2018

33

Hagen Professionele machines voor groenonderhoud

75SERIES

uit voorraad leverbaar!

T 0031 - 475 48 70 21 | F 0031 - 475 48 70 35 | E info@dabekausen.com |

www.dabekausen.com

W W W . L M C G E N N E P. N L

www.lmcgennep.nl Locatie: Landtech te Veghel

Corridor 9 • 5466 RB Veghel • T: 0413 - 211733

NU OOK IN NEDERLAND!

Europa’s specialist in zadeldak hallen, stallen & loodsen • In 30 min. uw eigen ontwerp & bouwtekening • Unieke staalconstructie & ontwerpmethodiek voor de beste prijs/kwaliteit verhouding • Energie neutraal dus klaar voor de toekomst

Ontdek al uw voordelen en/of scherpe offerte op: www.conexx.nl

Ontdek het Laudis effect:

krachtig, snel en veilig!

advies Aangepast gergras in v d la g g bestrijdin Dosering: 2,25 l/ha 1,5 l/ha Timing: 2-3 blad d la b 6 3

Zeer krachtig maïsherbicide Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig.

Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

• breed werkingsspectrum • gewasveilig • snelle werking • snel regenvast

ondernemen met

vaktechniek

Inspelen op veranderende eisen Hobelmans mobiele Hooby MH 115 is klaar voor het maaiwerk De compacte Hooby LC 90 van Hobelman-Halle is een begrip in Nederland. Omdat het maaibeleid verandert, komt de fabrikant nu met een mobiele versie, de circa elftons Hooby MH 115. Het bedrijf heeft componenten ingekocht en daarmee een wielversie gebouwd met dezelfde intelligente Hooby Faunatronic-eigenschappen voor het maaikorven als de bestaande LC 90.

36

GRONDIG 5 2018

­ eelzeggend zijn de monteurs in de werkplaats van de machiV nebouwtak van Hobelman-Halle bezig met het afbouwen van Hooby LC 90 nummer 98, als bewijs dat er nog steeds markt is voor de compacte rupsuitvoering van de Hooby zoals we die al jaren kennen. Marco (machinebouwtak) en Hans (cultuurtechnisch cumelabedrijf) Hobelman geven aan dat de markt voor de rups-Hooby blijft, maar dat er daarnaast meer vraag komt naar mobiele oplossingen. De broers geven aan dat je bijvoorbeeld moet denken aan nieuwe beheerplannen voor watergangen, waarbij opdrachtgevers eisen dat over het land van de boer en dus van achter de afrastering moet worden gemaaikorfd. “Dat vraagt om meer bereik en meer rijwerk over wegen, straten et cetera, waarbij de gewenste aanwezigheid van rupsen niet of minder speelt. Een mobiele versie is voor dat werk dan beter geschikt.”

Daar komt bij dat voor het maaikorven van watergangen vanaf de verharding een mobiele versie ook beter past. De broers geven aan dat dit in principe met een mobiele veertientons kraan kan. Hans zet daarvoor dergelijke machines in, maar daar zitten toch beperkingen aan. Zo hebben deze niet de intelligente Faunatronic-opties voor efficiënter en nauwkeuriger werken, is de giekuitrusting niet primair uitgevoerd voor dit werk, is het zicht niet altijd even goed voor het maaikorven vanwege een verder naar achteren geplaatste cabine en is er de rechterzijknobbel die bij moderne mobiele graafmachines steeds verder naar voren komt. Vooral is een veertientons mobiele graafmachine met zijn praktijkgewicht van rond de zestien ton eigenlijk te zwaar om bij boeren door het land te rijden.

Redenen genoeg voor Marco en Hans om samen een mobiele Hooby te ontwerpen met alle technieken en eigenschappen van de bestaande Hooby-smalspoor-rupsmachine en die bovendien een slag lichter is dan de veertientons mobiele graafmachine. Lees: zodanig dat Hans zo geïnteresseerd is dat hij die wil inzetten voor het eigen cumelabedrijf. Dat was de norm.

Pakket eisen verwerkt Om kosten te besparen, is besloten om gebruik te maken van bestaande componenten. Daarvoor kwam Hobelman bij JCB terecht. De Hydradig uit de tientons klasse van deze fabrikant heeft een vergelijkbare basis als de rups-Hooby, namelijk de motor in de onderwagen, en de gewichtsklasse die gewenst is voor dit werk. Met JCB kwam Hobelman tot een deal dat het de componenten (motor, onderwagen en cabine) kon kopen en dat JCB de beschikking krijgt over Hobelmans maaigiek voor het maaikorven als optie op de eigen Hydradigs. Hobelman

ontwikkelde een eigen bovenwagen, waarop de cabine net zo ver naar voren werd gezet als bij de bestaande Hooby en de giekophanging vergelijkbaar ver naar achteren naast de cabine werd geplaatst. Dankzij de ver naar voren geplaatste cabine is er goed zicht op de maaikorf bij het volledig intrekken. Het ver naar achteren geplaatste ophangpunt van de hoofdgiek heeft als resultaat dat bij het dichtbij werken aan de watergangkant de lepelsteel bij het voltrekken veel horizontaler staat dan bij een voorop geplaatst ophangpunt van de eerste giek, waarbij je de steel veel verder moet intrekken. In de praktijk kun je bij de Hooby-oplossing beter uitmaaien, optrekken en lossen. Bij een ver ingetrokken (meer verticale stand) lepel kun je in de praktijk bij het direct lossen de maaikorf vaak onvoldoende ver opentrekken. In de praktijk willen machinisten dan wel eens wat jutteren om de maaikorf te lossen, maar dat kost tijd en is niet bevorderlijk voor de levensduur van componenten.

In hondengang rijden geeft minder beschadiging aan het land. De voorwielbesturing blijft daarbij actief.

Dankzij de naast de cabine geplaatste giekophanging in combinatie met een 2,65 meter lepelsteel kan tot kort op de machine worden gewerkt en gelost.

Groot bereik Een lichtere machine en de mogelijkheid om van achter de afrastering sloten te schonen, vraagt om een groot bereik. Hobelman heeft daarvoor de eigen Hobelman-gieken. Om dat grote bereik te kunnen realiseren, is de machine voorzien van een zwaar, uitschuifbaar contragewicht. Dat schuift alleen uit als het nodig is, desgewenst automatisch. Ingetrokken kan de machine bij het zwenken te allen tijde als echte binnendraaier werken.

Dankzij het ver naar achteren geplaatste eerste ophangpunt in combinatie met het contragewicht is de mobiele Hooby uit te rusten met een giek met een bereik van tien meter met een 6,20 meter brede maaikorf. Volgens Hans is dat nodig om vergelijkbaar te kunnen werken als met de bestaande veertientons mobiele graafmachines. Een eis was ook om uit het spoor te rijden.

Dit is mogelijk gemaakt door de besturing van de voorste as te handhaven bij het in hondengang rijden. Zo kun je in hondengang de waterkant volgen en obstakels nemen. Volgens Hobelman is dat in de praktijk een belangrijk voordeel, omdat het tweede wielstel in de praktijk het verdiepende spoor vormt.

Daarbij bestond ook de uitdrukkelijke wens dat desgewenst snel kan worden gewisseld van maaikorven naar grondverzet.

Hiervoor is de lepel uitgerust met een CW-snelkoppeling om het maaikorfdeel (korf met verlengsteel) snel te kunnen verwisselen voor bijvoorbeeld een grondverzetbak. Hans geeft aan dat je na het maaien in de praktijk desgewenst met de machine ter plekke wel eens wat direct wilt ruimen of iets dergelijks. Lange tijd sleutelen om de complete maaigiek om te wisselen voor een grondverzetgiek past daar niet in.

GRONDIG 5 2018

37

ondernemen met

vaktechniek

Voor transport is de maaikorf naast de cabine weggeklapt.

Voor het afleggen in lengterichting of lossen in een kipper zwenkt de maaikorf automatisch in de lengterichting.

Doorslaggevende details

draaien en naar achteren in lengtepositie voor het afleggen of lossen in een volgwagen. Uiteraard wordt de pendelas afgestempeld. De besturing kan ook worden omgeschakeld op de (linker) rijhendel, zodat je tijdens het maaikorven en daarna verplaatsen niet telkens hoeft om te grijpen. In transport scharniert de maaikorf naast de cabine en blijft daarbij binnen de gestelde verkeersregels. De machine weegt circa elf ton en wordt voor dit werk op 650/45R22.5-banden gezet. Hij heeft een 81 kW (109 pk) sterke JCB-krachtbron. De machine kan desgewenst worden uitgerust met een twee meter brede klepelmaaier, maar heeft onvoldoende vermogen voor een zware klepelmaaicombinatie met blazer. Daarmee is het primair een machine voor het maaikorven. De machine heeft een top van ruim 40 km/u. Deze eerste machine is al verkocht aan de Van Berkel-groep in Schijndel, die ook rups-Hooby’s heeft draaien.

Hobelman heeft de machine uitgerust met een grote loadsensing-hydrauliekpomp in combinatie met de hydrauliekuitrusting van de Hooby, met daarbij eigen ventielen, cilinders (met automatische demping) en elektronische bediening. Daarbij is de hydrauliek zo uitgevoerd dat rijden geen invloed heeft op het bedienen van de giek en de maaikorf. Ook belangrijk, omdat Hobelman het belangrijke Faunatronic standaard heeft geprogrammeerd, evenals de functies Gradertronic en Automatic Control. We hebben dit in eerdere uitgaven van Grondig beschreven. Om uw geheugen even op te frissen: bij Faunatronic tik je de bodem één keer aan en kun je daarna op de gewenste hoogte (om de fauna te sparen) automatisch (bijvoorbeeld vijf centimeter boven de bodem) waterpas maaien door alleen de bedieningshendel naar je toe te trekken. De eerste en de tweede giek en de lepelsteel bewegen dankzij de Automatic Control-functie volledig automatisch, zonder dat je ze zelf hoeft te verstellen. Bij ver naar je toetrekken, heft de giek automatisch verticaal uit en blijft de maaikorf bij het

TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: Vreemann, Hobelman

Ook unieke grondverzetmachine Hobelman heeft de Hooby primair ontwikkeld voor het sloten maaien, maar heeft met de naast de cabine geplaatste giek - en passant, zonder dat het de inzet was ook een unieke grondverzetmachine gecreëerd. Uniek, omdat in het segment van tien tot twaalf ton de mobiele graafmachines van de gerenommeerde merken de giek vooraan (scharnierend) hebben opgehangen. Dat geeft kortere giekdelen en dus een ongunstiger stand bij het dicht op de machine werken. Hobelman voegt daar nog de voordelen van de eigen Gradertronic-graaffuncties, het betere zicht vanwege de ver naar voren geplaatste cabine en het grote graafbereik en hefvermogen dankzij het uitschuifbare contragewicht aan toe, alsmede de eerder genoemde bedieningsfuncties. De verstelgiek heeft voor het grondverzet een bereik dat in grootte vergelijkbaar is met een machine uit de veertientons klasse, dus met een extra lange 2,65 meter lepelsteel en een graafbereik van circa negen meter. Ook is dankzij het uitschuifbare contragewicht de hefkracht gestrekt met circa één ton relatief groot voor deze klasse.

De machine is uiteraard uitgerust met de van Hobelman al bekende Gradertronic-graaffuncties. Daarmee is het kortweg gezegd mogelijk met één joystickbeweging automatisch een zandbed te egaliseren. Hierbij wordt de bak automatisch vlak of onder afschot gehouden. Tevens is de machine voorzien van Automatic Control. Met dit systeem wordt de verstelgiek automatisch bediend. Dit maakt dat er in één beweging een veel groter werkbereik mogelijk is. Je kunt dus vlakken vanaf volledig gestrekt tot ingetrokken tot aan de machine. Hobelman levert desgewenst Gradertronic ook als opbouwkit op bestaande graafmachines. Gradertronic is eerder in Grondig beschreven.

Hobelman heeft deze machine voor het eerst op de TKD voorgesteld en heeft vanuit het grondverzet inderdaad belangstelling voor deze variant ondervonden, evenals voor de Gradertronic-opbouwkit voor bestaande machines.

38

GRONDIG 5 2018

De vooruitgang ervaren.

R 920 Compact Litronic: een nieuwe eďŹƒciĂŤnte en compacte graafmachine Speciaal ontworpen voor stedelijk gebied en voor plaatsen waar weinig ruimte beschikbaar is Vele uitrustingsvarianten en opties geschikt voor elke inzet Eenvoudig te transporteren Hoge presentaties voor meer productiviteit

Wynmalen & Hausmann Import N.V. Ressenerbroek 7 6666 MP Heteren Tel.: +31 26 47 90 531 E-mail: info@wynmalenhausmann.nl www.facebook.com/LiebherrConstruction www.wynmalenhausmann.nl

ondernemen met

vaktechniek

GRONDIG.COM

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

KRONE: MAAIEN MET MIDDENAFLEG WINT TERREIN

HUSQVARNA-BOSMAAIER MET AUTOTUNE

UPDATE HAMMEL VB750 EN VB950

Loonbedrijf Olminkhof heeft voor dit maaiseizoen de nieuwe Krone Easy Cut B 870 CV Collect-combinatie gekocht om zo desgewenst de kanten mooi schoon te openen. Volgens Krone neemt de populariteit van deze variant toe. De dwarsafvoerbanden worden aangedreven via een door de aftakas aangedreven pomp. De banden zijn individueel in- en uitschakelbaar.

Het inschakelen gebeurt automatisch bij het neerklappen. Krone ziet ook een toenemende tendens onder boeren die met deze optie het gewas meteen op een middenzwad afgelegd willen hebben om zo bijvoorbeeld zonder schudden en harken vier uur later met toevoegmiddel direct te hakselen.

Husqvarna introduceert de 545RXT met AutoTune. AutoTune garandeert op elk moment optimaal motorvermogen doordat de afstelling van de carburateur zich automatisch aanpast aan de staat van het luchtfilter, de soort brandstof, de hoogte, de vochtigheid en de temperatuur. De nieuwe 545RXT is ook voorzien van een chokeloze start met startknop. Het maakt daarbij niet uit of je de motor warm of koud start. Verder wordt de 545RXT geleverd met het Balance XTdraagtuig met scharnierend schouderstuk en een heupriem. Het stuur zit extra ‘hoog’ voor meer bewegingsvrijheid, grip en comfort.

Fabrikant Hammel toonde op de IFAT in München de doorontwikkelde VB950DK en de extra zware VB750DK. De VB950 Red Gigant heef nu een hydraulisch bedienbare zijdeur onder het rotorhuis, de magneet is nu verticaal verstelbaar en de afvoerband is nu verlengd voor een loshoogte van vijf meter. De VB750DL is op wens naast de standaarduitvoering met 263 kW (358 pk) sterke Cat C9,4-motor nu ook leverbaar met een extra zware, 349 kW (475 pk) sterke Cat C13-motor. De voorbreker is hiervoor extra zwaar uitgevoerd, maar de afmetingen zijn hetzelfde gebleven.

advertentie

Denken in oplossingen tot 9 meter !

Tiger 190/305 BIO

Lothar 305

Bio frees Vernietigen van de grasmat zonder chemie!

Bieslook 15 6942 SG DIDAM

40

GRONDIG 5 2018

Overtopfrees In één keer onderwerken van de graszode Resultaat een mooi zaaibed

gerard.zweers@argi.nl 06 - 5323 6180

www.argi.nl like ons op Facebook

GELDERS LIVING LAB ZOEKT SLIMME LOONWERKERS

WERELDPREMIÈRE TREKKER­ SIMULATOR BIJ TERRA IN MEPPEL Terra MBO Meppel heeft de wereldprimeur met de onthulling van de eerste trekkersimulator. In de simulator worden praktijksituaties zeer realistisch nagebootst en kan er meteen worden geoefend met gewenste verkeerssituaties. Deze situaties zijn toegespitst op de individuele student: het lesaanbod wordt afgestemd op het instapniveau, de vaardigheden en het leertempo van de student. Door het trainen in de trekkersimulator zullen daardoor minder praktijklessen nodig zijn. Dit betekent een veiliger, voordeliger en milieubewuster lesprogramma. Drijvende kracht achter het project is Meindert Jan Oostland, regiodirecteur van Terra Meppel. In totaal neemt Terra vier trekkersimulatoren in gebruik.

Het project ‘Gelders living lab: op weg naar smart farming’ zoekt loonwerkers die data willen delen over de maïsteelt. De projectgroep verzamelt per perceel gegevens over teeltmaatregelen en opbrengsten en wil zo kijken welke teeltmaatregelen helpen om de teelt te verbeteren. Voor het project zoeken de initiatiefnemers vooral loonwerkers die tijdens de oogst nauwkeurige opbrengstgegevens verzamelen met behulp van GPS en opbrengstsensoren. Naast deze gegevens moet bekend zijn welke teeltmaatregelen zijn uitgevoerd en liefst veel data van de bodem. Het gaat in eerste instantie om loonwerkers in Gelderland, maar ook cumelabedrijven uit omliggende provincies mogen reageren.

JOHN DEERE EN PESSL ­KONDIGEN SAMENWERKING AAN John Deere heeft een overeenkomst ondertekend voor een samenwerking met Pessl Instruments GmbH. Pessl is één van de aanbieders van agrarische weerstations, telemetrie en andere apparatuur voor precisielandbouw. Met deze samenwerking krijgen dealers van John Deere Landbouw toegang tot het complete productportfolio van Pessl. Ze zullen worden ondersteund door het sales- en service-team van Pessl. Pessl Instruments produceert in het Oostenrijkse Weiz en zal zijn apparatuur blijven aanbieden onder het handelsmerk Pessl.

advertentie

MEER ZETMEEL

Voerefficiëntie verhogen?

Retengo Plust inzetten!

 Aangetoond door Schothorst Feed Research  Effectief tegen vele schimmels  Ook toegelaten in voederbieten BASF Nederland B.V. Divisie Agro | Postbus 1019 | 6801 MC Arnhem T. (026) 371 72 71 | www.agro.basf.nl | Twitter: @BASFagronl | Facebook: BASF.Agro.nl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

De juiste chemie

voor gezonde maïs

www.retengoplus.nl GRONDIG 5 2018

41

LOONBEDRIJF VAN DER VEGT TEST ZIJWAARTSE SILAGEKIPWAGEN

AMAZONE LANCEERT AMATRON4 OP AMATECHNICA Op de thuisbeurs Amatechnica lanceerde Amazone de nieuwe Isobus-terminal AmaTron4.

Het is een touchscreen dat je net zo bedient als een tablet of iPhone. Aantikken, sweepen, vergroten, het kan allemaal. Je kunt de machine ook manueel via de knoppen bedienen of omzetten op de multibedieningshendel. Er zijn drie snelkeuzeknoppen voor de functies home, GPS-weergave en machinebediening.

Er is een lichtsensor voor het automatisch omschakelen op nachtstand en een knop voor de Isobus-schakeling. Aan de achterzijde zijn er aansluitingen voor GPS-signaal, Canbus, sensorsignaal, video-ingang, service-aansluiting, usb-poorten en desgewenst wifi en Bluetooth per usb.

Twee silagewagens vervangen door één 44-kuubs zijwaartse silagekipwagen van Jan Veenhuis. Dat leek Loonbedrijf Van der Vegt in Mariënheem wel wat voor de grotere klanten, dus nodigde het bedrijf Veenhuis uit om de zijkipper met binnenwerks 2,85 meter bak en 850/50R30.5-banden te laten testen. De eerste vrachten ging het prima, maar zodra de kuilhoop boven de wanden van de sleufsilo’s uit kwam, bleek de vracht te veel opzij te kippen.

Naast Canada, waar deze combinatie heen gaat, is er ook interesse vanuit Denemarken.

Daar spelen breedte- en vooral lengtebeperkingen van de 44-kuubs zijkipper en 50-kuubs achteroverkipper bij transport (samen exclusief trekker 19,60 meter lengte) blijkbaar minder.

advertentie

42

GRONDIG 3 2018

DOOSAN AF-FABRIEK MET STEELWRIST Doosan gaat Smart Solutions-opties voor de DX140W-5, DX160W-5, DX165W-5 en DX170W-5. mobiele graafmachines nu desgewenst af-fabriek leveren met Steelwrist-tiltrotators. Hiervoor is een brede range SVAB/Steelwrist-opties af-fabriek leverbaar. Doosan wil zo inspelen op deze bijna standaard wens van gebruikers voor dergelijke opties. Het gaat hierbij om het SVABbesturingssysteem, met onder meer joystickbesturing, een automatische graafrem en een gateway naar het MSC-besturingssysteem. Bij de Steelwrist-gaat het om een S60-snelkoppeling met X18- of X20-tiltrotator, al dan niet direct of sandwich, eventueel met grijper.

HOMBURG SMARTBULB ­REGISTREERT EN LOGT BOLLEN

TRUCKS EN PERSONENAUTO’S WAARSCHUWEN ELKAAR

De door Homburg Holland ontwikkelde SmartBulb-module is geschikt voor planters die zijn voorzien van de recentere Cremertelsensoren en registreert en logt de geplante aantallen in de daarvoor geschikte Isobusschermen. Op het Isobus-trekkerscherm worden de exacte aantallen bollen weergegeven en gelogd. Optioneel kan de planter met het GPS-scherm ook worden in- en uitgeschakeld op de kopakkers. SmartBulb vereist geen aanpassingen aan de Cremer-telunit en kan daarop direct (via Canbus) worden aangesloten. De registratie is naar wens ook te verwerken in de SMS-managementsoftware van Ag Leader. De toepassing is ook achteraf te monteren op bestaande planters.

Volvo Trucks stelt nu de cloudservice Connected Safety beschikbaar. Met deze service kunnen Volvo-trucks en Volvo-personenauto’s elkaar automatisch waarschuwen als zich gevaarlijke verkeerssituaties voordoen. De versie van Connected Safety voor personenauto’s werd door Volvo Cars in 2016 geïntroduceerd.

Doordat Volvo Trucks nu met een eigen versie van de service komt, kunnen trucks en auto’s elkaar waarschuwen voor eventuele gevaren. Connected Safety is ontwikkeld om meldingen te sturen naar voertuigen in de buurt wanneer een chauffeur de waarschuwingslichten activeert. Op de lange termijn kan de cloudservice worden uitgebreid met aanvullende veiligheidsverhogende functies.

DEMOVELDEN SAATEN-UNION Een relatief nieuwe speler op de Nederlandse markt voor zaaizaden is het Duits SaatenUnion. Komend jaar verwacht het een eerste snijmaïsras op de Aanbevelende Rassenlijst te krijgen. Het bedrijf hoopt in 2019 te kunnen scoren met Vicente. Dit vroege snijmaïsras loopt in het laatste jaar van het officiële Rassenlijst-onderzoek bij P-AGV. Op de eigen maïsdemovelden van Saaten Union in ZuidNederland zijn ook de nieuwe rassen van het P-AGV-rassenonderzoek gezaaid, Sucorn en AIC17C002. Dat zijn mogelijke opvolgers van het bekende ras Susann, dat ruim tien jaar veel is gezaaid in Zuid-Nederland en Vlaanderen. advertentie

Die wil alleen maar persen

KRONE BiG Pack HighSpeed

www.krone-nederland.nl

Maximale capaciteit door ongestuurde Active Pick-up met actief aangedreven gewasrol HighSpeed = meer persslagen = meer capaciteit Goed gevormde en keiharde balen door de roterende voorkamer VFS en HDP technologie Dubbele knopers; dus geen belasting van het touw en de knoper tijdens het persen

Zuid-Nederland: Ad van den Hurk 0653-241918

Noord-Nederland: Martijn van Middelkoop 0651-346841

GRONDIG 5 2018

43

: S R E P M U TREKKERB !

P O R O O V D I E H G I VEIL

zijn! e t ig il e v n e kers hor k e r t e ll a , in t kle meer Glijnis, Zoeter J. , is n Van groot to lij G el Marc

Wij rijden nu ook met een trekkerbumper: Boom Agriservices, Dussen Van de Tillaar, Someren

Mertens grondverzet transport en loonbedrijf, Mechelen

Loonbedrijf Bekkers, Maasbommel

J. Glijnis Loon- en verhuurbedrijf B.V., Zoetermeer

Loonbedrijf P. van den Hardenberg, Elspeet

Loonbedrijf J. Steeg, Hernen

Loon- en Verhuurbedrijf Th. Schuurman en Zn, Nederhorst den Berg

Loonbedrijf Hendriks B.V., Den Horn

Jaap Speelziek Rijopleidingen, Barneveld

Loonbedrijf en Machineverhuur M. Zandvliet, Tjalleberd

Loonbedrijf H. Verkooijen, Langeweg Luijendijk & van der Wal, Zuidland Gebr. Van Aaken B.V., Eersel Loon-en aannemersbedrijf De Samenwerking BV, Elsloo

Barendregt Agro Vof, Schermerhorn

Ten Voorde Agrarische Dienstverlening, Beemte-Broekland

Tussenstand deelnemers 500 400 341

30

VEILIG

(land)bouwverkeer

Loon- en aannemersbedrijf Wierda B.V., Goenga Sturris BV, Laren Landbouw- en Loonbedrijf J.R. Ramaker, Radewijk

Vergroot de veiligheid, rij met een trekkerbumper.

CUMELA Nederland ondersteunt de aanschaf van 500 bumpers met een vergoeding van â‚Ź 500,-.

Kijk op www.cumela.nl/trekkerbumpers voor de deelnemende leveranciers en de spelregels en voorwaarden.

ondernemen met

vaktechniek

Uitzonderingen onbekend Sleepvoetverbod gaat 1 januari in Minister Carola Schouten wil het verbod op de sleepvoetbemester laten ingaan op 1 januari 2019. Dit heeft ze afgelopen week aangekondigd in een brief aan de Tweede Kamer. Er komen echter ook uitzonderingen. Welke dat zijn, aan welke voorwaarden daarbij moet worden voldaan en wat de prestatie-eisen zijn, blijft vooralsnog echter volstrekt onduidelijk.

Het verbod op het gebruik van de sleepvoetbemester op klei en veen was oorspronkelijk aangekondigd voor 1 januari 2017. Omdat er nog onvoldoende alternatieven waren, werd dit uitgesteld naar 2018 en nu nogmaals uitgesteld. “Nu heeft de minister wel een verbod aangekondigd, maar de brief is volstrekt onduidelijk over de eisen waaraan de alternatieven moeten voldoen”, moppert Hans Verkerk, secretaris van de sectie Mestdistributie van CUMELA Nederland. “Het enige wat de minister meldt, is dat het verdund aanwenden via het slangaanvoersysteem toegestaan blijft, maar zelfs de gewenste verdunning wordt niet gemeld. En dat terwijl allang bekend is dat een verdunning van minimaal één deel water op twee delen mest voldoende is om de gewenste reductie van de ammoniakemissie te halen.”

Het enige wat de minister in haar brief aangeeft, is dat er drie alternatieve technieken beschikbaar zijn die mogen worden gebruikt. Deze mogen alleen worden toegepast als er sprake is van een voldoende borging. Dat wil zeggen dat er apparatuur is die registreert of de nieuwe techniek zodanig wordt gebruikt dat controleurs ook achteraf kunnen vaststellen dat er volgens de nieuwe normen wordt gewerkt. Voor de veelgebruikte systemen met een slangaanvoer betekent dit dat er een soort datalogger moet komen die registreert hoeveel mest en hoeveel water er tegelijkertijd wordt verpompt en waar deze wordt aangewend.

De minister geeft aan dat de sector nu moet gaan zorgen voor goedgekeurde borgingstechnieken. Alleen als die er zijn, mag de sleepvoetbemester nog worden gebruikt. Verkerk vreest dat dit een probleem zal worden nu pas in de loop van het najaar de definitieve eisen waaraan de apparatuur moet voldoen worden gepubliceerd. “Pas als de eisen definitief zijn, gaan fabrikanten investeren. Er moeten dan systemen worden ontwikkeld en getest en vervolgens is een typegoedkeuring nodig. Na het verkrijgen van de typegoedkeuring zal een fabrikant pas met de serieproductie starten en kan het opbouwen beginnen. De doorlooptijd hiervan is na 1 november minimaal een half jaar en waarschijnlijk meer.

Dat is veel te laat om de systemen tijdig te produceren en op te bouwen, want op 15 februari 2019 moet dan bij enkele honderden systemen de installatie zijn aangepast.”

CUMELA Nederland vindt het onaanvaardbaar dat de gevolgen van het uitblijven van regelgeving door het ministerie nu op het bedrijfsleven worden afgewenteld. “Zeker omdat bij gebruik van het slangaanvoersysteem het gebruik van verdunning al standaard is om de mest over grote afstand verpompbaar te maken. Wij hebben daarom al gepleit voor een overgangsperiode, zodat de borgingstechnieken ook goed kunnen worden getest.”

Om voldoende ­capaciteit te halen, is het bij het ­gebruik van het slangaanvoer­ systeem al heel gebruikelijk om water bij te mengen.

TEKST & FOTO: Toon van der Stok

Einde aan Tobroco Een bijzonder punt in de regelgeving is de verplichting om de mest in een gesloten systeem op de bodem te brengen.

Dit lijkt het einde te zijn van de Tobroco-bemester die vooral door boeren wordt gebruikt. Bij dit systeem loopt de mest op een serie gootjes en komt dan in sleufjes op de bodem. Eenvoudig, maar nu waarschijnlijk verboden, omdat de meststroom moet worden afgedekt. Wellicht is ook hier echter nog een oplossing voor te bedenken voor slimme constructeurs.

GRONDIG 5 2018

45

ondernemen met

vaktechniek

Duurzamer door Terugblik op een succesvolle TKD 2018 in Almere We moeten als sector werken aan duurzaamheid. Dat was de boodschap van het inleidende symposium over duurzaamheid op de TKD. Op de beurs was daar al het ĂŠĂŠn en ander van te zien, maar duidelijk is ook dat er nog forse stappen moeten worden gezet. We trokken rond en zagen onder de primeurs vooral nieuw Nederlands vernuft. Een korte terugblik op een succesvolle TKD 2018.

46

GRONDIG 5 2018

De eyecatcher was deze Doosan DX 140 W ‘Quadtrac’. Anema Arum liet het prototype van de rupsen op maat maken. De 25 km/u-rupsen zijn zonder aanpassingen te verwisselen voor banden.

Van dezelfde orde is deze quadtrac-wiellader, waarbij Tobroco Giant zelf de rupsen ontwikkelde. Hij verkeert nog in het prototypestadium en is op termijn mogelijk een optie voor alle Giant-wielladers.

Naast de grote belangstelling voor de Hybride Komatsu HB215LC-3 stond er bij Bia met deze Komatsu PW 148 een heuse internationale primeur op de stand.

“Binnenkort gereed voor gebruik”, was de mededeling over deze maaizuigcombinatie van Van Ginkel Trucks in samenwerking met Wim van Breda. Als basis klip en klaar een gekentekende truck.

Misschien niet de grootste aandachttrekker, maar wel veelzeggend, is deze volledig elektrische compacte sloopmachine van Husqvarna op deze foto. Nog wel aan het snoer, maar een voorbeeld van een duurzamere machine. Het sluit naadloos aan op de oproep over duurzaamheid tijdens het symposium op de TKD, waar inleiders opriepen dat er nadrukkelijk in de keten moet worden samengewerkt om meer duurzaamheid te realiseren. Duurzaamheid en veiligheid waren daarom ook de thema’s op de beurs. Jan Hommes, directeur van de BMWT, vatte het geheel heel treffend samen met de opmerking dat onze sector vol op de agenda staat bij de klimaattafels. “Hoe je het ook wendt of keert, wij komen aan de beurt.”

Naast de elektrische Husqvarna voor ondernemers die inpandig slopen, was er bijvoorbeeld ook een volledig elektrische Solmec-overslagmachine en in het bijzonder de eerder in Parijs voorgestelde 21-tons hybride HB215LC-3-graafmachine van Komatsu, waarvan er al direct een aantal zijn verkocht.

Een belangrijk feit is dat deze binnen de Mia-Vamil-regeling valt. Dat brengt ons meteen bij het financiële verhaal. Zolang duurzame technieken en werkmethodes in bestekken niet worden geëist of de waarde niet te vertalen is in een passend tarief, zet dat een druk op de verkopen. Dat brengt ons weer terug bij de oproep voor een gezamenlijke inspanning van de hele sector. Dat hoorde je ook in de wandelgangen. Als ondernemers die investeren in duurzaamheid worden gepasseerd door concullega’s die met traditioneel materieel onder de prijs door gaan, schiet het allemaal niet op.

Dat geld belangrijk is, werd ook duidelijk bij de inleiding van Shell op het symposium over de voordelen van zijn GTLbrandstof. Dat leverde vanuit de zaal een opmerking op dat de brandstof te duur is, waarop de man van Shell treffend antwoordde dat aan kwaliteit een prijs hangt. In het verlengde hiervan merkten wij bij onze rondvraag onder importeurs over welke machinegeneraties er af-fabriek zijn vrijgegeven voor schonere, milieuvriendelijker HVO- en GTL-brandstoffen er nagenoeg geen reacties kwamen. Een aantal importeurs blijkt zelfs nog niet te weten welke machinegeneraties er officieel zijn vrijgegeven voor GTL en HVO, terwijl deze brandstoffen toch al enige tijd in Nederland worden gebruikt. Er is door de sector duidelijk nog een slag te maken. De vooral door de grotere aannemers onder de cumelabedrijven (zie kader) goed bezochte CUMELA-ontbijtsessie onderstreept dat de ondernemers wel degelijk in de startblokken staan.

De TKD 2018 mocht zich wederom verheugen in een goede belangstelling. Met 15.594 officiële bezoekers waren dat er 1000 meer dan de editie van twee jaar geleden en volgens diverse standhouders was er sprake van een goede, gerichte belangstelling. Daarbij waren er ook meer exposanten dan ooit tevoren en werd alles in keurige, veilige banen geleid.

Ook dat is met behoud van de formule ‘draaien waar dat kan’ een compliment waard. Voor wie er niet zijn geweest enkele opvallende zaken in woord en beeld van een wederom prachtige TKD. Graag over twee jaar weer zo.

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok en Gert Vreemann

GRONDIG 5 2018

47

ondernemen met

vaktechniek

Omdat je meestal toch op de verharding blijft, scoorde Veldhuizen Wagenbouw met deze van 6x2 naar 8x2 omgebouwde Mercedes met een GVW van 41,5 ton en een gestuurd wide-spread-asstel aan de achterkant.

Naast een bijzonder prototype van een zelfrijdende ‘krooswagen’ met giek van Etec toonde Van Vliet de Chinese XCMG-machines, die in Etec-kleuren zullen worden vermarkt.

“Kijk uit met brandstof” “Als ik ondernemer was, zou ik geen machines zonder brandstof verhuren, want dan weet je nooit wat er in je tank gaat.” Heldere waarschuwende woorden van Hans de Kam van brandstofsystemenspecialist Diesel Büchli in Harderwijk voor zijn toehoorders op de goed bezochte ontbijtsessie van CUMELA Nederland. De Kam waarschuwde voor de grote risico’s die je loopt, als je niet weet wat er in de brandstoftank zit. Daarbij gaat het er niet alleen om wat de leverancier er in doet, maar ook hoe de brandstof wordt bewaard.

De Kam ziet met Diesel Büchli elke dag wat er mis gaat. Jaarlijks reviseert het bedrijf duizenden motoren en vervangt het 35.000 injectoren van commonrailmotoren. Gemiddeld worden deze na 7000 uur vervangen, maar dat zou volgens De Kam 13.000 uur kunnen zijn als er meer aandacht zou zijn voor de brandstof. Hij maakt ook mee dat injectoren na 3000 tot 4000 uur moeten worden vervangen.

“Als dat gebeurt, moet je je achter de oren krabben, want dan is er zeker wat aan de hand”, stelde hij. Als een brandstofsysteem moet worden vervangen, mag dat volgens De Kam nooit de enige actie zijn. Hij merkt in dit verband bijvoorbeeld op dat een filter met een doorlaat van vier micron in plaats van de geëiste drie de standtijd halveert. De Kam gruwt daarom ook van het tanken van onbekende brandstof. Het gebruik van alternatieve brandstoffen als HVO of GTL is volgens De Kam geen probleem als die aan de normen voldoet.

“Zorg dan echter wel dat je weet wat je tankt”, waarschuwde hij ook hier. Een speciale waarschuwing was er nog van Hans de Kam voor het tanken van AdBlue. “Doe dat nooit gelijk met het tanken van diesel. Wekelijks krijgen we nu al twee tot drie motoren binnen van voertuigen waar AdBlue in de brandstoftank is gekomen. Soms in grote hoeveelheden, maar een paar druppels zijn al funest.”

Hans Binnendijk van Scania bevestigde dat fabrikanten motoren voor GTL en HVO opnieuw moeten laten testen voor toelating. “Voor onze Euro 6-motoren is dat gebeurd. Die kun je allemaal zonder problemen gebruiken. Dat geldt ook voor een aantal Euro 5-modellen.

Voor andere betekent gebruik van een andere dieselbrandstof dat je wellicht wat aanpassingen moet doen.”

48

GRONDIG 5 2018

Over arbeidsbesparing en veiligheid gesproken: met deze nieuwe Nimatec kun je rioolbuizen oppakken, plaatsen en inschuiven. Dan het gat dichten en ten slotte de verdichtingsrol oppikken en aandrukken.

De volledig elektrische Solmec-overslagmachine bij Hansan past in het duurzaamheidsverhaal. Hij heeft twee enorme batterijpakketten, waarmee je een dag kunt werken. Daarna moet hij weer aan de stekker.

Uiteraard waren er ook belangrijke details te zien, zoals bij Groeneveld. Dat heeft nu vetnippels op de smeersystemen om snel wat te kunnen bijvullen en een nieuw bypass-hydrauliekolieifilter voor een langere levensduur van de olie.

Nijhuis Engineering, bekend van de lastvluchtbegrenzer voor hijsende graafmachines, levert deze nu desgewenst met als uitbreiding een 2D-graafindicatie met kantelbakfunctie.

De machine net binnen de BE-rijbewijsgrenzen kunnen vervoeren, eventueel met een extra bak, is waar Verhoeven mee scoorde met deze nieuwe Takeuchi TB 225.

De zandbaan blijft een uniek onderdeel, al hebben we de indruk dat de belangstelling wat afneemt nu het zelf rijden vanwege de veiligheid tot het verleden behoort.

Plezier voor de machinisten is en blijft een uitgangspunt. Case maakte dit waar met echte rodeowedstrijdjes, waar machinisten met veel fingerspitzengefĂźhl hun kunde konden tonen.

Duurzamer en schoner kan ook simpel door nu al machines te leveren die voldoen aan de komende emissie-eisen. Zo hebben de nieuwe Weycor-serie 500-wielladers standaard al Stage V-motoren.

Uiteraard zagen we ook op deze editie op de stands van verschillende leveranciers heel veel materieel van cumelabedrijven in actie.

advertentie

Machinebouw bv

ORCA

Over rijd chassis aanbouw

www.hemos.nl info@hemos.nl 06 46 60 25 00

De ORCA giekaanbouw met frame en pompunit is binnen 10 minuten aan- of af te koppelen. De driedelige giek is geschikt voor montage van diverse werktuigen. Tijdens transport blijft de giek binnen de maximale transport afmetingen. De positiesensoren in de giekcilinders maken het mogelijk de giekfuncties te combineren.

GRONDIG 5 2018

49

ECONOMIE Andere weg

ondernemen met

vaktechniek

Topcon brengt landbouw en bouw samen Net als in de bouw gaat Topcon nu ook in de landbouw de gebruikers direct ondersteunen.

Daarvoor wordt de importeursfunctie overgebracht van de Mechan Groep naar Topcon Nederland. Voor de ­verkoop blijven bestaande en eventuele nieuwe dealers verantwoordelijk.

Deutz-Fahr werkt nauw samen met Topcon en is blij met de zelfstandige vestiging.

Topcon, een grootmacht in machinebesturing en bouwplaatsautomatisering in het grondverzet, wil ook graag in de landbouw een meer toonaangevende positie. Het marktaandeel is nu relatief gering, achter Trimble en de fabrikantgebonden apparatuur zoals die van John Deere. Tot nu toe werd de verkoop in Nederland verzorgd door de Mechan Groep.

Hoewel die daar was ondergebracht in een zelfstandig onderdeel was dit voor veel dealers van andere merken een barrière om zaken te doen met dit bedrijf. Daar komt bij dat Agco, de belangrijkste partner van de Mechan Groep, ­ervoor heeft gekozen om voor zijn merken Fendt, Massey Ferguson en Valtra een eigen, gesloten GPS- en machinebesturings­ systeem te ontwikkelen. Dat ging en gaat steeds meer knellen met de ambities van Topcon.

In overleg met het hoofdkantoor heeft Topcon Nederland daarom besloten de distributie van zijn apparatuur en software anders op te zetten. Nederland fungeert daarbij als testland, vertelde directeur Rob ten Vregelaar. “Wij gaan nu als eerste land alle ondersteunende Topcon-activiteiten onder één dak brengen. Daarbij verdwijnt de gedeelde structuur, waarbij bouw en agrarisch los van elkaar opereren. Door ons los te koppelen van de Mechan Groep kunnen we ook duidelijker merkonafhankelijk zijn. Dat moet onze ambitie om voor klanten een betrokken, betrouwbare en behulpzame partner te zijn verder ondersteunen.”

Het betekent dat alle Topcon-activiteiten nu vanuit Bunschoten, waar Topcon al een eigen vestiging had, zullen worden aangestuurd. Tim van der Leck, die tot nu toe binnen de Mechan Groep verantwoordelijk was voor de ondersteuning van de Topcon-activiteiten, is daarvoor nu overgestapt naar Topcon.

Voor de huidige dealers en gebruikers is de belangrijkste verandering dat ze nu gebruik kunnen maken van de helpdesk van Topcon. Daar zijn dagelijks vier mensen aanwezig voor telefonische ondersteuning, naast twee medewerkers die in de buitendienst ondersteuning geven.

50

GRONDIG 5 2018

Vooral voor de dealers van Deutz-Fahr is deze stap een ver­ betering, zo bleek op de informatiebijeenkomst in ­Harderwijk. Zij zijn wel direct aan Topcon verbonden, omdat moederconcern SDF heeft gekozen voor Topcon als partner voor de precisielandbouw. Weliswaar met een eigen Agrosky-sausje er overheen, maar de apparatuur en de software komen van Topcon. Het voordeel voor klanten en dealers is volgens Maarten van de Ven van SDF dat er nu niet alleen op fabrieksniveau een samenwerking is tussen SDF en Topcon, maar dat ook dealers rechtstreeks in contact kunnen komen met de leverancier.

Nieuw platform Net als in de bouw werkt Topcon nu aan een platform voor de landbouw waar alle gegevens die op een bedrijf of perceel worden verzameld kunnen worden samengebracht. Van der Leck verwacht dat dit TAP-platform eind dit jaar gereed zal zijn. “In deze digitale omgeving kunnen gebruikers dan niet alleen data opslaan, maar kunnen ze ook aangeven wat ­ermee moet gebeuren. Zo kunnen loonwerkers eenvoudig gegevens delen met opdrachtgevers, maar zij kunnen binnen dit platform ook hun eigen machinepark bewaken.”

Voor de directe ondersteuning van klanten gaat Topcon werken met zogenaamde servicecontracten. Om ondersteuning en toegang tot alle updates te krijgen, moeten gebruikers een partnerovereenkomst sluiten. Op die manier wil Topcon naar een situatie dat er ook voor ondersteuning wordt betaald. Van der Leck: “Nu ligt de helpdeskfunctie bij de dealer en is het moeilijk om daar een factuur voor te sturen. Net als bij een reparatie is het echter logisch dat een klant daarvoor betaalt. Via het partnercontract sluiten zij een overeenkomst met Topcon, waarvan een deel voor de dealer is. Gezamenlijk moeten we zo zorgen voor een goede ondersteuning, waarbij de mogelijkheden maximaal worden benut.”

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

IN KORT BESTEK CUMELA Kompas Analyse: investeringen blijven stijgen Investeringen / afschrijvingen 2012 -­‐ 2017 (%).

160% 150% 140% 130% 120% 110% 100% 90% 80% 70% 60%

Toepassing van de CROW 500 Beste Nico, In een RAW-bestek waarop ik wil inschrijven, wordt verwezen naar de CROW 250. Dat is toch een oude norm, terwijl al sinds 1 januari 2017 de nieuwe Richtlijn zorgvuldig graven (CROW 500) van kracht is? Is die nu automatisch op dit project van toepassing?

Beste aannemer, 2012

2013

Grondverzet

2014 Gemengd

2015 Agrarisch

2016

2017*

Cumelasector

Investeringen 2017 op basis van voorlopige cijfers.

Vooral bij de grondverzetbedrijven zijn de investeringen in nieuwe machines fors gestegen. Dit blijkt uit een analyse van de cijfers van deze bedrijven. Het is een direct gevolg van de betere resultaten zoals we die in Grondig 4 al hebben gepresenteerd. Dieuwer Heins, bedrijfskundig adviseur van CUMELA Advies, verklaart die stijgende investeringen vooral met de betere economische omstandigheden. “Sinds 2013 krabbelen we uit het dal van de economische crisis en zien we dat de investeringen in de cumelasector weer stijgen. Ook in 2017 heeft deze trend zich voortgezet, waarbij het vooral opvalt dat de investeringen in het grondverzet fors zijn gestegen. De netto investeringen voor grondverzetbedrijven bedroegen in 2016 nog ruim € 298.000,-, maar stegen vorig jaar naar bijna € 407.000,-, een stijging van meer dan 36 procent.”

De stijgende investeringen in het grondverzet passen volgens Heins in het beeld dat vooral bij bedrijven in het grondverzet het resultaat verbeterde. ”Het verbeterde resultaat is nadrukkelijk aangewend voor investeringen in het machinepark, een beeld dat we ook horen van leveranciers van grondverzetmaterieel”, zegt Heins.

De toenemende vraag, in combinatie met de stijging van de metaal- en olieprijs en technologische ontwikkelingen van machines, heeft ook zijn effect op de prijs, constateert Heins. “De aanschafprijs van machines stijgt flink.”

Het kengetal investeringen versus afschrijvingen geeft aan hoe het machinepark van een bedrijf zich ontwikkelt. Zijn de investeringen hoger dan de afschrijvingen, dan stijgt de waarde van het machinepark. Het machinepark neemt toe in omvang of wordt vernieuwd, legt Heins uit. “Tijdens de economische crisis zagen we dat de investeringen duidelijk lager waren dan de afschrijvingen. Hiermee werden het minder goede werkaanbod en resultaat opgevangen. Inmiddels draait de economie weer op volle toeren. Eigenlijk zien we al bijna vijf jaar lang dat de investeringen boven de afschrijvingen liggen. Hiermee maakt de sector een inhaalslag op de beperkte investeringen in de jaren ervoor.”

Gemiddeld lagen de netto investeringen in 2017 op ruim € 404.000,-, terwijl die in 2016 nog gemiddeld € 368.000,- bedroegen. Het kengetal investeringen versus afschrijvingen kwam in 2017 uit op 129 procent. In 2016 was dat nog 123 procent.

De cijfers zijn gebaseerd op 230 bedrijven die hebben deelgenomen aan de kengetallenvergelijking CUMELA Kompas Analyse in de periode 2012-2016. Voor 2017 is gebruik gemaakt van de voorlopige cijfers over 2017, gebaseerd op de jaarcijfers van 72 bedrijven. Wilt u weten hoe uw kengetallen 2017 zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking CUMELA Kompas Analyse. Neem hiervoor contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn op nummer (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

Sinds 1 januari 2017 is inderdaad de CROW-publicatie 500 van kracht, die de publicaties 250 en 308 vervangt. In artikel 01.09 van de (huidige) RAW Standaard 2015 wordt echter nog verwezen naar die eerdere publicaties 250 en 308.

Daarbij wordt in de leden 1 en 2 tevens gesteld dat op de werkzaamheden van toepassing is de publicatie zoals deze drie maanden voor de dag van aanbesteding luidt. Hoewel het een logische conclusie lijkt om te veronderstellen dat hierdoor automatisch de nieuwe publicatie CROW 500 van kracht is, raad ik u aan hierover in de nota van inlichtingen een vraag te stellen. In die vraag kunt u de aanbestedende dienst verzoeken, ter voorkoming van mogelijke verwarring, in aanvulling op 01.09 van de van toepassing zijnde RAW Standaard 2015 de thans geldende CROW-publicatie 500 op het project van toepassing te verklaren.

Met het van toepassing verklaren van deze nieuwe richtlijn verklaart de aanbestedende dienst dan bovendien impliciet dat er ook tijd en geld beschikbaar wordt gesteld om het voorkomen van graafschade te borgen. Dat zou vervolgens ook uit het bestek moeten blijken door een al uitgevoerd oriëntatieverzoek en een risico-inventarisatie, op basis waarvan in de ontwerpfase een maatregelenplan is opgesteld en de werkelijke ligging van kabels en leidingen is gecontroleerd door ze te lokaliseren. Als die informatie echter ontbreekt, hebben de aanbestedende dienst als initiatiefnemer én de ontwerper niet aan hun zorgplicht voor zorgvuldig graven in de graafketen voldaan. In dat geval moeten er bestekposten zijn opgenomen waaronder u deze nog uit te voeren werkzaamheden kunt afprijzen. Is dat niet het geval, dan is het raadzaam ook daarnaar te vragen in de nota van inlichtingen. Zo voorkomt u dat u er tijdens de uitvoering van werkzaamheden onnodige discussie, meerkosten en vertraging ontstaan, waarvoor u dan ten onrechte opdraait.

Nico Willemsen beleidsmedewerker GWW

GRONDIG 5 2018

51

ondernemen met

cumela

CUMELARIA

DUURZAAMHEIDSPRIJS VOOR CWV BARLO De Coöperatieve Werktuigenvereniging Barlo in Aalten heeft de Agroscoopbokaal 2018 in de categorie Loonwerk gewonnen. De Agroscoopbokaal is een prijs van For Farmers voor duurzame ondernemers. Per categorie wordt daarbij één prijs uitgereikt. ForFarmers organiseert de uitreiking van de Agroscoopbokalen om ondernemers te onderscheiden voor hun (technische) prestaties op het gebied van duurzaamheid. De jury noemt CWV Barlo een voorloper in precisielandbouw. Barlo zet drones en NIR-sensoren in om onder andere de toestand van gewassen en bodem in beeld te brengen en opbrengsten nauwkeurig te meten. De prijs werd uitgereikt door Yvon Jaspers.

OPEN DAG LOONBEDRIJF VERBERNE IN NEERKANT Een jaar na de overname van Loon- en Grondverzetbedrijf Kessels in Ospel heeft Loonbedrijf Verberne uit Neerkant op zondag 27 mei een open dag gehouden op de locatie in Ospel. De mooi gepoetste machines konden door iedereen worden bezichtigd. Bezoekers die niet heel veel kennis van de machines hadden, konden door middel van informatiebordjes meer te weten komen over de machines. De kinderen vermaakten zich heerlijk op het springkussen, met het schminken of door lekker in de zandbak te spelen. Ook konden de aanwezigen genieten van een koel drankje, een ijsje, frietjes en snacks. Al met al werd het een drukke, maar geslaagde dag. Natuurlijk ging het hele team ook nog even op de foto, want dat hoort erbij.

ZESTIG JAAR SPEELMAN VOF IN ALTEVEER Op vrijdag 25 mei en zaterdag 26 mei werd in Alteveer het zestigjarig jubileum van Speelman VOF gevierd. Beide dagen werden goed bezocht door genodigden en belangstellenden. Speelman VOF is al jaren een steunpunt van Agrifac. Op het bedrijventerrein stonden dan ook veel bietenrooiers van de eerste generatie tot de huidige generatie, een indrukwekkend gezicht. Vader Bert Speelman en zijn zonen Gerard en Renee Speelman werden door bedrijvenadviseur Gerben Zijlstra in het zonnetje gezet met een mooie, persoonlijke speech. Bert Speelman, die jaren actief was in het bestuur van de provincie Groningen, ontving de Chapeau-pen. Gerard en Renee Speelman kregen beiden de gouden speld van CUMELA Nederland opgespeld.

SUCCESVOLLE LAATSTE PILOT VOMOL DRENTHE BIJ WOLKEN Op donderdag 17 mei vond op het bedrijf van Loonbedrijf Wolken in Nieuw-Schoonebeek

52

GRONDIG 5 2018

het laatste Pilot Project VOMOL Drenthe plaats. 102 leerlingen van basisscholen Obs de Iemenhof en Cbs de Oliebron volgden een les over het veilig omgaan met opvallend landbouwverkeer. Ondanks de drukke voorjaarwerkzaamheden wisten de leerlingen van De Groene Welle in Hardenberg in samenwerking met Peter Wolken een mooie les neer te zetten. De pilots zijn voor de provincie Drenthe uitgevoerd om te laten zien wat we precies met VOMOL doen.

De provincie en Veilig bereikbaar Drenthe moeten nu besluiten of VOMOL een vast onderdeel wordt binnen het aanbod van verkeerseducatieprogramma’s.

NEW HOLLAND BOEKT RECORD DRUIVEN PLUKKEN Voor ons een onbekende wereld, maar het is best leuk om eens te lezen wat ze in de druivenoogst kunnen presteren. New Holland

ventileerde dat graag met zijn record met een Braud 9080C. Met deze machine werd in slechts acht uur tijd 197,6 ton druiven geoogst, wat overeenkomt met een gemiddelde van bijna 24,7 ton ontsteelde druiven per uur. Dat is goed voor bijna 200.000 flessen Shiraz-wijn. De prestatietest had plaats op 21 maart 2018 in Waikerie in Zuid-Australië op een zeven hectare groot perceel met rode druiven. De Braud 9090X was uitgerust met een nieuwe ontsteler en een zijtransporteur om non-stop te kunnen oogsten op wijngaarden met een hoge opbrengst.

‘FAMILIEBEDRIJF’ ALS THEMA TIJDENS STUDIEDAGEN DAMES LIMBURG De studiedagen voor de dames van Limburg (damesdag) stonden dit jaar in het teken van het thema ‘Familiebedrijf’. Er straalt veel kracht uit van een familiebedrijf. Van belang is hoe je een goed bestuur hebt of verkrijgt binnen deze familie. Ilse Matser van het landelijk expertisecentrum familiebedrijven van hogeschool Windesheim presenteerde het onderwerp en liet de twintig dames diverse keren in subgroepen discussiëren over bepaalde onderwerpen, zoals bedrijfsopvolging, rolverdeling, en organisatie. Uitwisselen van ervaringen is en blijft een goede leerschool. Ook mochten de dames een kijkje nemen in de escargotkwekerij. Na de minitour werd een heerlijk buffet verzorgd. Een leerzame en gezellige middag!

VIJFTIG JAAR GEBRS. VAN VIJFEIJKEN BV GEVIERD Eind 2017 vierden de gebroeders Van Vijfeijken in Someren hun vijftigjarig bestaan. De gebroeders kregen toen enkele cadeaus aangeboden namens het personeel. Tijdens het personeelsfeest in april 2018 werden ze nog eens extra in het zonnetje gezet. Harrie, Jan, Huub, Mario en Marcel van Vijfeijken kregen naast de felicitaties ook nog de gouden CUMELA-speld voor dit jubileum met een bijbehorend bloemetje. Inmiddels hebben zij hun groenrecycling in Deurne verkocht en gaan zij volop verder met hun cultuurtechnische activiteiten en willen zij hun kennispositie in de markt nog verder uitbouwen.

GEKRUID Maaltijdservice Wat hadden we de afgelopen weken geweldig weer. Alle agrariërs en loonbedrijven konden weer volop aan de bak. Het rook buiten heerlijk naar gras. Ik vind het altijd best wel weer even spannend hoe deze eerste weken in het gras verlopen.

Voor ons kwam het gras dit jaar eerder dan gemiddeld in andere jaren, zodat we ook nog volop met allerlei andere werkzaamheden aan de gang waren, die ondertussen eigenlijk ook moesten doorgaan, zoals bemesten, bouwland bemesten, maïslandpercelen zaaiklaar maken en dergelijke. De druk op onze jongens was dan ook behoorlijk groot en de werkdagen waren weer lang. Belangrijk dus om zeker in deze periode extra goed op de jongens te passen!

In deze extra drukke periodes geeft Peter mij in de namiddag altijd door voor welke medewerkers er een maaltijd nodig is.

Gelukkig hebben wij in onze kantine een heel grote oven en vriezer. Onze groothandel brengt ons wekelijks kant-en-klare diepvriesmaaltijden, die vervolgens een klein uurtje de oven in gaan. Ondertussen plan ik dan de meest logische routes en zet de spullen klaar voor het eten: blikje drinken, toetje, bestek.

Na de routes te hebben gepland, ga ik dan meestal zo rond een uur of vijf ’s middags samen met mijn schoonvader en/of oudste zoon op pad, ieder zo onze eigen route, om deze maaltijden bij onze medewerkers langs te brengen. Dit kan overal en nergens zijn. Het is elke keer een verrassing waar je weer terecht komt.

Op Facebook zie ik ook een aantal loonwerkersvrouwen voorbij komen die zelf staan te koken. Dit is helemaal geweldig, hiervoor alle lof! Ik kies dan zelf de iets gemakkelijker weg. Belangrijk is het in elk geval om goed op onze jongens te passen in deze topdrukte.

Ondertussen probeer ik dan nog in eigen keuken iets voor mijn eigen gezin in elkaar te flansen, want ja, dat kun je uiteraard ook niet aan zijn lot overlaten. Gelukkig komt het altijd allemaal weer goed.

Zo zullen er in de komende zomer ongetwijfeld nog vele dagen volgen.

Gretha Toering Toering Loon- en Grondverzetbedrijf

GRONDIG 5 2018

53

ondernemen met

cumela

CUMELA.NL

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws?

Ga naar Cumela.nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

HOE KOM JE ALS JONGE ONDERNEMER AAN JE FINANCIERING? Hier ging het om in de zomereditie van de Jongerendagen op zaterdag 2 juni. Bijna dertig jonge (toekomstige) ondernemers namen deel aan de Jongerendag, die plaatsvond bij Groot Zevert Loon- & Grondverzetbedrijf - Transport in Beltrum. Tijdens de masterclass financieren, verzorgd door de Financieringsfabriek, werden de deelnemers wegwijs gemaakt in de wereld van financieringen. Wat wil een financier weten, waarom willen ze dit weten en hoe moet je je voorbereiden bij de inkoop van deze bedrijfsfinanciering? De deelnemers gingen, nadat de middag werd afgesloten met een heerlijke barbecue, met veel nieuwe kennis en vol inspiratie huiswaarts.

VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL • Mag een zzp’er met vergunning (als charter) vervoer verrichten voor een transportbedrijf?

• Moet ik bij het vervoeren van mest een categoriebord op de mestauto voeren?

• Hoe heb ik als deelnemer aan de kengetallenvergelijking CUMELA Kompas Analyse op elk gewenst moment toegang tot mijn resultaten?

• Het wordt aanbevolen om de privacyverklaring op de website te zetten, maar ik heb geen website. Wat nu?

• Hoe lang moet ik een kopie van een identiteitsbewijs van een werknemer bewaren?

• Mag ik camerabeelden opnemen voor de beveiliging van mijn bedrijfsterrein?

GESLAAGDE MACHINISTENKAMPIOENSCHAPPEN ALBLASSERWAARD-VIJFHEERENLANDEN

OOK OP CUMELA.NL • Model verwerkersovereenkomst • Privacyverklaring voor personeel • Toestemmingsformulier gebruik foto’s • Inschrijving examen R-DLP geopend • Zes procent btw? Niet voor dienstverlening!

CAO-BOEKJE Als bijlage bij deze Grondig treft u het cao-boekje aan voor de periode 1 juli 2017 tot en met 30 juni 2019. De cao is al ingegaan op 1 juli 2017! Er is een algemeen-verbindendverklaring verleend door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid per 29 mei 2018. Vanaf die datum geldt de cao dus ook voor niet-leden van CUMELA Nederland. Houdt u rekening met de loonsverhoging per 1 juli aanstaande?

Leden van CUMELA Nederland treffen één boekje aan. Wilt u meer exemplaren, dan kunt u deze bestellen bij de receptie van CUMELA Nederland via info@cumela.nl. U kunt maximaal vijf extra boekjes bestellen. Heeft u caovragen vragen, bel dan naar de infolijn van CUMELA op (033) 249 49 99.

54

GRONDIG 5 2018

Op 21 april vonden in Hardinxveld-Giessendam de machinisten­ kampioenschappen Alblasserwaard-Vijfheerenlanden plaats.

Het was een heel zonnige dag, met veel fanatieke deelnemers en geïnteresseerde bezoekers. De organisatie heeft de jeugd deze dag kunnen enthousiasmeren voor het mooie werk in groen, grond en infra.

De wedstrijden waren onderverdeeld in drie categorieën deelnemers: de beroepsmachinisten, de leerling­machinisten en een categorie voor de jeugd. In tien verschillende spel­onderdelen lieten de deelnemers hun vaardigheden zien. Arjo van Kekem van Aannemersbedrijf H. Mulder won in de categorie beroepsmachinisten. Op www. machinistenkampioenschap.nl leest u meer over de prijswinnaars, deelnemende scholen en sponsors.

VOORZITTER Maandelijks op deze plaats een column van één van de voorzitters van CUMELA Nederland. Deze editie Wim van Mourik voorzitter CUMELA Nederland.

Later is alles beter

VEEL TOELOOP OP SECTORPLEIN TKD Bijna 16.000 bezoekers trokken afgelopen week naar de TKD in Almere.

Dankzij de bekende beursformule met draaiende machines, blinkend nieuw materieel en 192 standhouders kon de liefhebber uit de GWW-sector er zijn hart ophalen. CUMELA Nederland was één van de acht deelnemers op het sectorplein, waar de instroom van personeel en het behoud van personeel onder de aandacht werden gebracht. Bezoekers konden op de grote stand hun opleidingsvragen stellen en hun kennis en vaardigheden testen. De medewerkers van CUMELA Nederland hebben tientallen vragen kunnen beantwoorden over de carrièremogelijkheden in de cumela­ sector. Verder was er speciale aandacht voor de Veilig Vakwerk-dienst en de d ­ iverse digitale lesmodules.

OVERDRACHT VAN KAPITAALINTENSIEVE MKB-FAMILIEBEDRIJVEN Vanuit CUMELA Advies en hogeschool Windesheim is een nieuw onderzoek gestart om mkb-familiebedrijven te ondersteunen bij bedrijfs­opvolging.

Het project ‘Samen financieren, samen ondernemen’ moet leiden tot meer kennis over zelffinanciering en besluitvorming bij kapitaalintensieve mkbfamiliebedrijven. Bij deze bedrijven worden complexe financieringsvormen gebruikt om de overname mogelijk te maken. Tijdens het onderzoek gaan onderzoekers en CUMELA-adviseurs langs de bedrijven voor interviews, worden er vragenlijsten ingevuld en worden er groepsgesprekken gevoerd om met elkaar na te denken over (toekomstig) eigendom en te komen tot effectievere besluitvorming. Ook worden er workshops georganiseerd. Deelnemen? U kunt zich aanmelden bij Anja Roelofs van CUMELA Advies: aroelofs@cumela.nl.

Ik las dit weekend een artikel en moest direct aan ons, loonwerkers, denken. Het begon met een reeks opsommingen over onze jeugd van tegenwoordig en die kwam er niet best van af. Vroeger was het natuurlijk beter, toen het gras nog groen was en de jeugd beschaafd. En bij het woordje gras moest ik aan boer en loonwerker denken, want regelmatig hoor ik de uitspraken over boeren die zomaar tientallen ­hectares gras losmaaien zonder dat met de loonwerker te overleggen, altijd net voor het weekend en ook altijd meerdere boeren tegelijk. Dan is het bijna niet te doen om dat ­allemaal in de kuil te krijgen. Pfff… vroeger was dat toch ­beter. Begrijp me goed, ik ben onder de indruk van de inzet die menig loonwerker in korte tijd pleegt en ook ik denk dan: dat ging vroeger toch anders. Dan nu de vraag: naar welk vroeger verlangen we dan? Toen boeren nog van tevoren belden of het misschien gelegen kwam dat ze deze week een hectare gras gingen losmaaien met de maaibalk en of wij dat aan de kuil konden rijden? Iedereen die zegt dat het vroeger beter was, vergist zich. Vroeger was er meer armoede, meer honger, meer oorlog en minder mechanisatie.

Jammer genoeg zijn we zo gemaakt dat het makkelijker is om te geloven dat vroeger alles beter was, ook als alle ­feiten op het tegenovergestelde wijzen. Onze hersenen laten ons op het moment van die enorme grasoogst veel werkdruk ervaren en na een tijdje weer relativeren, want het is tenslotte toch allemaal onder plastic gekomen. Dat gevoel van ‘vroeger was alles beter’ construeer je dus eigenlijk zelf. Om dit fabeltje voor eens en altijd achter ons te laten, helpen twee dingen. Als eerste helpt het om je oordeel over het nu te relativeren. Weet dat je oordeel waarschijnlijk nu even niet klopt en dat het je hersenen zijn die je weer eens opjutten.

Ten tweede: bedenk dat uiteindelijk niemand terug wil naar vroeger. Hooguit verlang je naar een andere toekomst. Een toekomst waarin alles beter is, de techniek en mechanisatie op hun hoogtepunt komen, zodat het nog makkelijker gaat.

Ik droom er al van en heb niet zoveel met vroeger. Ik zie ­liever een nieuwe dan een oude trekker of opraapwagen. Ik geloof wel in... later is alles beter…

Wim van Mourik Voorzitter CUMELA Nederland

GRONDIG 5 2018

55

ondernemen met

cumela

TOOLBOX Veilig werken langs de weg Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting Om ongevallen voor de wegwerker en de werkgebruiker te voorkomen, is het noodzakelijk dat het werken

Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl

aan de weg verantwoord gebeurt. Het moet veilig zijn voor jezelf en de omgeving. Veilig werken moet daarom altijd vooropstaan. Dat vraagt om inzicht. Het is een zorgvuldige overweging van risico’s en te nemen maatregelen. De cursus ‘Veilig werken langs de weg’ helpt hierbij.

DE WEGGEBRUIKER Het creëren van een veilige werkplek lukt alleen als de boodschap overkomt bij de weggebruiker en de weggebruiker de tijd heeft om op de juiste manier te handelen. Houd hierbij rekening met het volgende.

• De weggebruiker moet de informatie in korte tijd kunnen begrijpen. Te veel bebording is verwarrend.

• De weggebruiker heeft tijd nodig om de actie te kunnen uitvoeren. Er moet voldoende inleidende ruimte zijn.

PERSOONLIJKE VEILIGHEID DOOR PERSOONLIJKE BESCHERMING Het gaat erom dat je wordt gezien. Gebruik altijd schone, gesloten signaalkleding, met goed werkende retroreflecterende delen (minimaal een werkvest in RWS-uitvoering). Draag daarnaast veiligheidsschoenen en handschoenen. Draag in het donker ook een signaalbroek. Gehoorbescherming moet passend zijn.

De demping van het geluid moet op maat zijn, want als je het verkeer niet kunt horen, ben je extra kwetsbaar. Otoplastieken hebben de voorkeur.

Draag bij het werken langs de weg altijd schone, gesloten signaalkleding, met goed werkende retroreflecterende delen.

PLAATSING BORDEN De borden moeten zo worden geplaatst dat de verkeerssituatie er veiliger van wordt.

Voor de plaatsing van verkeersborden zijn vaste regels opgesteld in het uitvoeringsbesluit BABW. Afstand onderkant onderste bord tot maaiveld Binnen bebouwde kom minimaal 2,20 meter

mininimaal 0,60 meter

Buiten bebouwde kom

minimaal 1,80 meter, minimaal 0,60 meter bij verharde berm/stroken

minimaal 1,20 meter

• Op één paal: twee borden en één onderbord.

• Plaats de hoogste RVV-code bovenaan.

• Plaats borden aan de rechterkant van de

weg, bij meerbaanswegen en brede wegen aan beide zijden. Borden en schrikhekken worden altijd haaks op de as van de weg geplaatst en moeten goed zichtbaar zijn. Let op takken die bestuurders het zicht op de borden ontnemen.

56

GRONDIG 5 2018

Afstand zijkant bord tot zijkant rijbaan verharding

• Hoe hoger de snelheid, des te groter het bord en des te verder de verschillende borden uit elkaar staan. Dek de permanente borden af als ze tot verwarring leiden.

• Markeringslint mag nooit worden gebruikt als wegafzetting!

Het mag wel onder continu toezicht bij een calamiteit, maar zelfs dan alleen tijdelijk, totdat de definitieve afzetting is geplaatst.

LET OP HOE JE DE BAAKVOET VAN HET BORD PLAATST

BOTSABSORBERS EN BOTSKUSSENS

Wel goed geplaatst.

Niet goed geplaatst.

TIPS EN VUISTREGELS Voorafgaand aan de werkzaamheden • Zorg voor schone, goed onderhouden en goed zichtbare actiematerialen en persoonlijke beschermingsmiddelen.

• Gebruik een aanhanger of bordenframe met ­actieraam.

• Maak altijd een plan. Houd daarbij rekening met de afmetingen van voertuigen, fietsers en dergelijke, de plaats waar de werkzaamheden worden uitgevoerd (midden op de weg of bijvoorbeeld ernaast) en het type werkzaamheden.

• Beoordeel welke borden nodig zijn en zorg dat je de borden die je het eerst nodig hebt het eerst kunt ­pakken.

• Zorg dat je zoveel mogelijk in de richting van het verkeer kunt werken.

• Bepaal je vluchtmogelijkheid, zorg dat de alarmnummers paraat zijn en weet waar brandblussers en EHBO-middelen zijn.

• Zorg voor een verkeersregelaar. Regel het verkeer niet zelf.

Alle toolboxen zijn ook digitaal te gebruiken via de Veilig Vakwerk-dienst.

Ga voor meer informatie naar www.veiligvakwerk.nl.

De botsabsorber moet zo worden geplaatst dat de weggebruiker wordt beschermd als er een botsing plaatsvindt. Bij snelheden boven de 70 km/u is het effect zeer gering. Zorg ervoor dat de voorwielen in de richting van de weg staan gedraaid. Bij een aanrijding wordt de botsabsorber dan de weg opgeduwd en niet het werkvlak in.

Tijdens de werkzaamheden

• Werk nooit zonder afzetting.

• Bouw op van buiten naar binnen, in de luwte van het voertuig. Plaats de borden stevig, want ze moeten blijven staan.

• Rij nooit mee op de disselboom.

• Bouw op vanaf de rechterkant of achterkant van de wagen. Begin met de eerste voorwaarschuwing. Werk naar de afzetting toe, plaats de afzetting en als laatste het bord ‘Einde alle voorgaande verboden’.

• Keer om en plaats de afzetting aan de overkant van de weg en eindig met het bord ‘Einde alle voorgaande verboden’.

• Keer om en zet je voertuig in de veilige ruimte van de afzetting.

• Controleer regelmatig of de afzetting nog in orde is.

• Blijf scherp en let altijd op het verkeer. Gevaren blijven aanwezig!

• Werk zo veel mogelijk in de richting van het verkeer.

Na de werkzaamheden

• Laat de afzetting niet onnodig staan, want dat werkt irritatie in de hand. Bovendien benadeelt het de ­geloofwaardigheid van andere afzettingen.

• Breek van binnen naar buiten af, dus de voorwaarschuwing als laatste.

TEKST: Corina van Zoest-Meester, adviseur arbo FOTO’S: CUMELA Communicatie

GRONDIG 5 2018

57

HOOBY MH115

GRADERTRONIC

* gewicht 11,3 ton * verstelgiek met “automatic control” * Gradertronic (automatisch egaliseren) * 40 km/h * beweegbaar contra gewicht * vierwiel besturing met “hondegang” * 3x dubbelwerkende functie * high flow functie * joystick besturing * 6,2 meter maaikorf Hobelman—Halle BV * draaigiek t.b.v. in de lengte lossen www.hobelman-halle.nl * ca.10 meter bereik +31 573 461353

NEDERLAND

ondernemen met

cumela

Ontslag op staande voet Drie vragen en antwoorden Helaas lopen vele bedrijven er wel eens tegenaan: een ontslag wegens dringende reden, ook wel ontslag op staande voet genoemd. Volgens de wetgever mag je slechts in zeer uitzonderlijke gevallen ontslag op staande voet geven, maar wanneer is dat dan? En wanneer kan een ontslag op staande voet slagen? De drie belangrijkste vragen en antwoorden.

Wat is een ontslag op staande voet?

• De werknemer maakt zich schuldig aan mishandeling van

Een ontslag op staande voet is een opzegging van de arbeidsovereenkomst die direct ingaat. Dit ontslag mag alleen worden gegeven als er zodanig redenen zijn dat je als werkgever niets anders kunt doen dan de arbeidsovereenkomst per direct op te zeggen. Er geldt dus geen opzegtermijn.

Vaak wordt het ontslag mondeling medegedeeld, maar de wet zegt dat je dit wel direct aansluitend schriftelijk moet bevestigen en duidelijk moet uitleggen waarom dit ontslag wordt gegeven. Deze schriftelijke toelichting moet dus direct na het incident gebeuren. Je mag dus niet een paar dagen wachten. Wel mag je tijd nemen om juridisch advies in te winnen. De wetgever vindt het namelijk belangrijk dat het ontslag op staande voet zorgvuldig plaatsvindt.

collega’s, familieleden of huisgenoten van de werkgever of de werkgever zelf.

• De werknemer houdt zich niet aan het voorgeschreven veiligheidsregels en hij brengt zichzelf en/of anderen in gevaar.

Wanneer kan een werknemer op staande voet worden ontslagen?

Een ontslag op staande voet kan alleen worden gegeven als duidelijk is dat de gedragingen van de werknemer zo ernstig zijn dat een ‘normaal’ ontslag niet aan de orde kan zijn. U moet hierbij denken aan een ernstige verwijtbare gedraging van de werknemer, zoals diefstal, verduistering, mishandeling, een grove belediging of werkweigering. Andere indicaties dat ontslag op staande voet gerechtvaardigd kan zijn: • De werkgever is misleid bij het sluiten van de arbeidsovereenkomst, bijvoorbeeld door een vals getuigschrift of de werknemer heeft opzettelijk valse inlichtingen gegeven.

• De werknemer gebruikt verdovende middelen en gedraagt zich niet naar behoren.

• De werknemer maakt zich schuldig aan diefstal, bedrog of verduistering.

Wat zijn de risico’s bij een ontslag op staande voet?

Zoals aangegeven kan een ontslag op staande voet niet zomaar. Er moet een dringende reden zijn om het ontslag te laten slagen. Een ontslag op staande voet heeft een directe ingang, dus de loonbetalingsverplichting stopt direct. De werknemer heeft dus geen loon meer en zal mogelijk een werkloosheidsuitkering willen. Het UWV kan echter oordelen dat de werknemer geen recht heeft op deze uitkering omdat hij verwijtbaar werkloos is geworden. Daarom zullen werknemers meestal in verweer komen tegen ontslag op staande voet. De kantonrechter zal beoordelen of het ontslag op staande voet rechtsgeldig is gegeven. Hij zal daarbij vooral kijken naar het belang van de werknemer, omdat het ontslag juist voor een werknemer grote gevolgen heeft.

TEKST: Chaira Klein, juridisch medewerker arbeidsmarkt advertentie

Juridisch advies Mocht u willen overgaan tot een ontslag op staande voet, dan is het altijd verstandig om juridisch advies in te winnen. Het zal u maar gebeuren dat u voor de kantonrechter staat en het ontslag op staande voet niet had mogen worden gegeven en dat u een schadevergoeding moet betalen vanwege een onterecht gegeven ontslag op staande voet.

GRONDIG 5 2018

59

ondernemen met

cumela

UPDATE WION

RICHTLIJN ZORGVULDIG GRONDROEREN (CROW 500) SINDS 1 JANUARI 2017 VAN KRACHT Hoewel we er al veel over schreven, valt het ons op dat de bekendheid met deze richtlijn en ook de implementatie ervan nog steeds te wensen overlaat.

De richtlijn beschrijft van begin tot eind in de graafketen wie welke verantwoording heeft om graafschade te voorkomen. Het begint al bij de opdrachtgever of initiatiefnemer die voor zijn opdracht bij het kadaster een oriëntatiemelding moet (laten) doen. Op basis hiervan wordt aan het begin duidelijk hoe en waar in het project rekening moet worden gehouden met kabels en leidingen en niet pas bij aanvang van het werk (zie ook Grondig 2 en 10, 2017). De richtlijn bestelt u voor slechts € 54,- exclusief btw op www.crow.nl.

CUMELA BOEKT SUCCES BIJ WETSWIJZIGING WION In het Kabel en Leidingoverleg, waarvan CUMELA Nederland al vanaf het begin deel uitmaakt, wordt al jaren uitvoerig gesproken over een verbetering van de huidige Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netwerken (WION). Onze verzoeken hebben een plek gekregen in dit nieuwe wetsvoorstel. Wij zijn daar om een aantal redenen erg tevreden over.

• Het wordt verplicht alle huisaansluitingen in kaart te brengen (in 50 procent van de kabel- en leidingschades betreft het huisaansluitingen!).

• Het in kaart brengen van leidingen met een gevaarlijke i­nhoud (gas) krijgt hoge ­prioriteit (twee jaar).

• Huisaansluitingen worden in vectorformaat digitaal aan­geleverd, dus geen schetsjes in pdf meer.

• Informatie over en het beheer van ‘weesleidingen’ worden strikter geregeld.

• De EV-procedure (eis voorzorgsmaatregel) is aangescherpt. Het initiatief voor afspraken ligt bij de grondroerder. Uiterlijk drie werkdagen voor de start van het werk neemt deze contact op met de netbeheerder en die treft binnen die tijd maatregelen.

• Netbeheerders moeten revisies en afwijkende ligging sneller verwerken (drie dagen), dus betrouwbaardere gebiedsinformatie.

• Netbeheerders kunnen hun data centraal bij het kadaster opslaan. Zo krijgen we nog sneller toegang tot alle complete leveringsinformatie.

• In de WION wordt ook verwezen naar de CROW 500 (Richtlijn zorgvuldig grond­ roeren). Dit is erg goed voor toekomstige jurisprudentie!

WION WORDT WIBON De Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten (WION) wordt samengevoegd met de Wet informatie-uitwisseling bovengrondse en ondergrondse netten (WIBON).

In het vervolg zal deze wetgeving dus onder de nieuwe naam WIBON voortleven. Aanvullend op de WION-wetswijzigingen zijn er enkele nieuwe ontwikkelingen die vooral consequenties hebben voor net(werk)beheerders, die bij aanleg meer moeten afstemmen en samenwerken.

MODERNISERING UITWISSELING KABEL- EN LEIDING­INFORMATIE

Als na reparatie een gasleiding zo achterblijft, meld dit dan bij de netbeheerder.

60

GRONDIG 5 2018

De graafsector heeft het initiatief genomen voor het programma Klic-Win. Dit programma moderniseert de uitwisseling van kabel- en leidinginformatie volgens de ­WIBON en sluit systemen en processen beter aan op de Europese richtlijn INSPIRE (Infrastructure for Spatial Information in the European Community). Op deze manier bereidt de graafsector zich voor op de toekomst. De naam Klic-Win is een samenvoeging van de WIBON (de Nederlandse Wet informatie-uitwisseling bovengrondse en ondergrondse netten en netwerken) en INSPIRE. Concreet betekent dit voor grondroerders dat gegevens niet meer in rasterformaat, maar in vectorformaat worden verstrekt.

Deze gegevens zijn daardoor bewerkbaar (geen png of pdf!) en informatie blijft scherper bij sterk inzoomen. Bovendien is vectorinformatie eenvoudiger te combineren met andere digitale toepassingen, zoals 3D-GPS. Vraag de leverancier van uw Klic-software of die op Klic-Win is voorbereid en update tijdig uw software.

JURISPRUDENTIE: HOOGSTE RECHTER ERKENT RICHTLIJN ZORGVULDIG GRONDROEREN

TARIEVEN EN EXPERTISEKOSTEN NETBEHEERDERS ­ONDER DE LOEP!

De Hoge Raad, de hoogste rechter in Nederland, heeft op 25 mei bepaald dat elke rechter in Nederland dient uit te gaan van de CROW-richtlijn 500 om te bepalen of al dan niet zorgvuldig is gegraven. Daarmee zijn de verplichtingen en verantwoordelijkheden die voortvloeien uit de richtlijn juridisch gezien gelijk te stellen aan hetgeen uit de Wet infor­ma­ tie-uitwisseling ondergrondse netten (WION) voortvloeit. Daarop kunt u dus uw opdrachtgevers en andere partijen in de graafketen aanspreken in de voorbereiding van de door u uit te voeren werkzaamheden. Bovendien geeft het duidelijke kaders om te bepalen wie voor een schade moet opkomen. De schadebehandelaars van CUMELA Verzekeringen gaven de richtlijn al een belangrijke rol, maar het is goed om nu gesteund te worden door de hoogste rechter en daarmee afwijkende standpunten van de tegenpartij te kunnen weerleggen.

Dat het raadzaam is kritisch te kijken naar de gehanteerde t­ arieven en expertisekosten bleek uit twee recente uitspraken van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 17 april 2018 en de rechtbank Rotterdam op 23 februari 2018. In het eerste geval stonden de gehanteerde tarieven van een netbeheerder (Liander) niet in verhouding en lagen die structureel hoger dan de tarieven die aannemers in rekening brengen voor het herstel van soortgelijke schades. Het hof heeft in deze zaak beslist dat de netbeheerder niet zelf zijn tarieven mag bepalen, maar dat er ook moet worden gekeken naar wat commerciële bedrijven voor dergelijke werkzaamheden in rekening brengen. Er moet nog wel een slag om de arm worden gehouden, want de netbeheerder kan in deze zaak nog in cassatie gaan.

In zijn uitspraak overweegt de Hoge Raad dat de Richtlijn zorgvuldig grondroeren (CROW 500) is vastgesteld door een breed samengesteld, technisch geschoold gezelschap, waarin zowel opdrachtgevers, (grotere) grondroerders als netbeheerders vertegenwoordigd waren. Aldus vormt de richtlijn de weerslag van de binnen de beroepsgroep geldende opvattingen omtrent zorgvuldig handelen. Ook bij de totstandkoming van de WION is gewezen op het belang van de door de sector te maken afspraken. Bovendien is het voor de graafpraktijk van belang dat duidelijkheid bestaat over de wijze waarop de bij graafwerkzaamheden betrokkenen hun zorgplicht moeten naleven.

CUMELA Nederland zal dit samen met collega-grondroerders in het Kabel- en Leidingoverleg agenderen. Het pleidooi is dat grondroerders niet mogen opdraaien voor schade die het gevolg is van tekortkomingen in de zorgplicht van anderen in de graafketen.

MAAIKORVEN IS GEEN GRONDROEREN, MAAR BLIJF WÉL OPLETTEN! Al in 2013 oordeelde het gerechtshof in Amsterdam dat maaikorven geen grondroeren is en dat netbeheerders goed op hun kabels en leidingen moeten letten. Tijdens maaikorfwerkzaamheden werd een huisaansluiting voor elektriciteit beschadigd. Deze cumelaondernemer werd, naar later bleek ten onrechte, door de netbeheerder aansprakelijk gesteld. Kortom, voor maaikorfwerkzaamheden hoeft u geen graafmelding te doen. Dat ontslaat u echter niet van de plicht om uw gezonde verstand te gebruiken. Natuurlijk mag u er in beginsel van uitgaan dat kabels en leidingen onder sloten op voldoende diepte zijn aangebracht.

Geef echter uw ogen de kost. Omgevingsfactoren zoals schakelkasten, telefoonpalen, woningen en natuurlijk zinkerborden zijn een belangrijke indicatie. Netbeheerders waarschuwen bovendien dat zinkerborden door derden kunnen zijn verplaatst, een zinker zich als gevolg van stroming kan verplaatsen en kabels en leidingen na verloop van jaren onvoldoende dekking kunnen hebben. Constateert u deze afwijkingen, meld deze dan bij de desbetreffende netbeheerder.

De tweede uitspraak gaat over expertisekosten. Die mogen alleen in rekening worden gebracht als er sprake is geweest van een bijzondere omstandigheid waardoor de netbeheerder genoodzaakt was om zich te wenden tot een expertisebureau en zeker niet als deze aannemer de schade zelf bij de netbeheerder heeft gemeld. Voor het succesvol verhalen van expertisekosten verlangt de wet allereerst een redelijke aanleiding voor het maken van deze kosten. Daarnaast moeten de gemaakte kosten in redelijke verhouding staan tot het financiële belang. Samen vormen ze de ‘dubbele redelijkheidstoets’. De aan­nemer was op het moment van herstel nog ter plaatse aanwezig en het was de netbeheerder die conform een vast protocol een externe expert inschakelde. De netbeheerder slaagde er niet in om gemotiveerd aan de rechter uit te leggen om welke reden het noodzakelijk zou zijn geweest om (nog) een externe deskundige in te schakelen. Om die reden was de rechter van oordeel dat het benoemen van een expert onnodig was en hij wees de vordering van de netbeheerder af.

Verlang daarom van uw verzekeraar altijd een kritische houding ten aanzien van de door een netbeheerder gedeclareerde onkosten. Laat de maatschappij nooit ongevraagd alles uit­keren. Het mag dan verzekerd zijn, het gaat altijd ten koste van uw premie.

TEKST: Nico Willemsen

Meer informatie Ga voor meer informatie naar: www.klo.nu of www.kabelenleidingoverleg.nl.

GRONDIG 5 2018

61

ondernemen met

cumela

Nieuwe VCA-versie is een feit Overgangsperiode van drie jaar en zes maanden Op 2 april 2018 is de nieuwe VCA 2017/6.0 gepubliceerd, die de oude 2008/5.1 vervangt. Alle VCA-gecertificeerde bedrijven krijgen uiteindelijk met deze nieuwe versie te maken. Er geldt een overgangsperiode van drie jaar en zes maanden. Na deze overgangsperiode zullen alle VCA-certificaten moeten zijn gebaseerd op de toetsing van de vragen uit de checklist VCA 2017/6.0.

Vanaf drie maanden na publicatie zullen nieuwe VCA-certificatietrajecten worden gebaseerd op de VCA-versie 2017/6.0.

Wat wordt er anders met de VCA 2017/6.0? Op hoofdlijnen kent de nieuwe VCA-versie de volgende aanpassingen: 1. VG-functionaris wordt VGM-functionaris (in versie 2008/5.1 was de milieufunctionaris een aanvullende vraag).

2. Aangescherpte minimumeisen aan de jaarlijkse directiebeoordeling, zie VCA vraag 1.6 in de checklist.

3. De risico-inventarisering en -evaluatie (RI&E) moet zijn gebaseerd op alle gangbare operationele activiteiten (werkzaamheden) van het bedrijf, alleen de functie RI&E is dus niet meer voldoende 4. Er moet minimaal één taakrisicoanalyse (TRA) per jaar worden opgesteld 5. De toolbox is weer terug in VCA*, minimaal vier keer per jaar.

Voor VCA** blijft de eis minimaal tien keer per jaar. Daarbij moet er op jaarbasis wel een minimum aantal contactmomenten of bijeenkomsten plaatsvinden (50 procent). Dit betekent dus dat niet alle toolboxen meer kunnen worden meegestuurd met de salarisstrook of kunnen worden verspreid via een nieuwsbrief of app.

6. Het opstellen van een programma voor het beïnvloeden van het VGM-bewustzijn en VGM-gedrag is geen keuzevraag meer voor VCA**, maar een mustvraag.

7. Hoofdstuk 6 uit versie 2008/5.1 is verweven in de overige hoofdstukken van de checklist versie 2017 6.0.

8. Directieleden moeten minimaal éénmaal per kwartaal de werkplekinspectie uitvoeren of hier ten minste aan deelnemen op een werklocatie.

9. Gestructureerde beoordeling van regelmatig ingeschakelde onderaannemers op basis van VGM-prestaties is geen keuzevraag meer voor VCA**, maar een mustvraag.

10. De procedure voor het melden en registreren van ongevallen van medewerkers met en zonder verzuim of werkverlet dient te worden aangepast naar een procedure voor het melden en registreren van: • ongevallen met verzuim/werkverlet; • ongevallen met aangepast werk; • ongevallen zonder verzuim/werkverlet (vanaf EHBO); • bijna-ongevallen; • onveilige situaties en handelingen; • overige VGM-incidenten (bijvoorbeeld materiële schade en milieu-incidenten).

11. De certificatiecriteria: • VCA*: alle 23 mustvragen.

• VCA**: alle 28 mustvragen en minimaal vier van de acht aanvullende vragen.

De tijdsbesteding, bijvoorbeeld bij minder dan 50 medewerkers: • VCA* van 0,5 dag naar 0,75 dag.

• VCA** van 1 dag naar 1,75 dag.

Actualiteiten • Per 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing. Zie de website van CUMELA met hierop onder meer een webinar en informatie: www.cumela.nl/avg.

• Per september 2018 vervallen de ISO 9001- en ISO 14001-certificaten die nog niet zijn gebaseerd op versie 2015. Heeft u het handboek en het managementsysteem al aangepast?

• Actief in mestdistributie en wilt u weten waar u staat? Heeft u de mestboekhouding goed op orde? Verklein de kans op hoge boetes door NVWA en laat door één van de adviseurs van CUMELA Advies de Mestscan uitvoeren!

• Toezicht op grondstromen neemt toe. Zo mag grond afkomstig van verschillende plekken niet worden samengevoegd en moet u de meeste toepassingen melden via www.meldpuntbodemkwaliteit.nl. Weet u hoe het zit? Wij wel!

Neem contact op met één van de a ­ dviseurs van CUMELA Advies.

Tips van de adviseur • Bestel de nieuwe VCA-norm via www.vca.nl.

• Neem contact op met één van de adviseurs van CUMELA Advies om uw bestaande VCA-handboek te actualiseren.

Afhankelijk van de status van uw handboek kan dit al worden geregeld vanaf circa € 350,-.

TEKST: Richard Wolting, adviseur managementsystemen

GRONDIG 5 2018

63

ondernemen met

cumela

Alle afval hergebruiken Landelijk afvalbeheerplan 3 heeft soms flinke gevolgen Eind vorig jaar is het nieuwe Landelijk afvalbeheerplan 3 van kracht geworden. Dit betekent dat bedrijven die afval inzamelen moeten voldoen aan nieuwe eisen en afval moeten sorteren tot opnieuw verwerkbare grondstoffen. Opletten is het vooral voor bedrijven die hout shredderen, maar dat geldt voor iedereen met een omgevingsvergunning voor een type-C-inrichting.

De rijksoverheid wil omschakelen naar een zogenaamde circulaire economie. Uitgangspunt is dat we komen tot een systeem waarin geen eindige grondstofvoorraden worden uitgeput en waarin reststoffen volledig opnieuw worden ingezet. Het nieuwe Landelijk afvalbeheerplan 3 (LAP3) zal hier een belangrijke aanzet toe geven. Afvalinzamelaars en afvalverwerkers zijn nu verplicht om meer afval te gaan hergebruiken en te recyclen.

Europese regelgeving en de Wet milieubeheer verplichten de rijksoverheid elke zes jaar een Landelijk afvalbeheerplan op te stellen. Het LAP is het beleidskader dat regels en afspraken bevat en aangeeft hoe Nederland met afval moet omgaan. De minimumstandaarden die in het LAP zijn opgenomen, geven de minimale hoogwaardigheid aan van de afvalverwerking.

Die minimumstandaard is vaak opgenomen in het desbetreffende sectorplan van de afvalstof. Het LAP beschrijft verschillende afvalstromen en legt duidelijk uit waarom er moet worden gekozen voor bepaalde technieken. Het LAP is vooral bedoeld als een instrument voor vergunningverleners en ondersteunt hen bij het maken van goede afwegingen voor het verstrekken van een vergunning.

64

GRONDIG 5 2018

Verplicht toetsen Binnen een jaar is het bevoegd gezag zelfs verplicht het milieuvergunningenbestand te toetsen aan LAP3.

De bedoeling is dat zij bij bedrijven gaan toetsen welke vergunningvoorschriften moeten worden geactualiseerd om aan de voorwaarden van LAP3 te voldoen.

Een nieuw LAP moet de juiste voorwaarden gaan scheppen voor het afvalbeheer op bedrijven. LAP3 richt zich vooral op het efficiĂŤnt omgaan met grondstoffen. In de wetgeving, het Besluit omgevingsrecht, is de actualisatieplicht uitgebreid. Het bevoegd gezag staat nu voor de uitdaging om te controleren of de vergunningen voldoen aan de minimumstandaarden voor de verwerking van afval.

Dit heeft vooral gevolgen voor bedrijven met een omgevingsvergunning voor milieu (type C-inrichting). Dit zijn alle bedrijven die afval inzamelen. Afhankelijk van het soort afval en eventueel het verwerken daarvan kan dit gevolgen hebben voor de vergunning. Deze bedrijven zullen worden benaderd en eventueel zullen voorschriften worden aangepast.

ADVIESPRAKTIJK Actualisatieplicht Vergunningen en milieumeldingen moesten volgens de wetgeving al worden getoetst aan het geldende afvalbeheerplan. Op 1 januari 2018 is het Besluit omgevingsrecht gewijzigd. Dat verplicht het bevoegd gezag nu om binnen één jaar de vergunningen door te lichten en te toetsen aan (de sectorplannen in) het nieuwe afvalbeheerplan (LAP3). Als in de bestaande vergunning een eenvoudiger (laagwaardiger) techniek is vergund dan op basis van het nieuwe LAP3 zou kunnen worden verleend, geldt de actualisatieplicht. In dit geval moeten de vergunningvoorschriften worden geactualiseerd. Actualisatie voorkomt dat afvalstoffen op een laagwaardige manier worden verwerkt en dus niet optimaal worden hergebruikt.

Beleid aangescherpt Om afvalstoffen beter (hoogwaardiger) te verwerken, is het beleid dus aangescherpt. Medewerkers van CUMELA Advies merken dat inmiddels bij vergunningaanvragen. Zo wordt het ingewikkelder bij de aanvraag van een omgevingsvergunning milieu om bijvoorbeeld puinbreken of hout shredderen vergund te krijgen. Bepaalde activiteiten vallen al snel onder een zogenaamde m.e.r.-(beoordelings)plicht. Er dient dan vaak een aanmeldingsnotitie te worden geschreven waarin alle informatie met betrekking tot deze activiteiten zijn opgenomen, zodat het bevoegd gezag kan beoordelen of er nadelige gevolgen voor het milieu ontstaan als gevolg van de uitgevoerde bewerking met afval.

Een bijzonder aandachtspunt is er voor bedrijven die hout shredderen om dit hout geschikt te maken voor verbranding of meeverbranding.

Het shredderen voor verbranding kan grote gevolgen hebben voor de aanvraag. Het kan in dat geval zo zijn dat uw inrichting (bedrijfslocatie) wordt aangemerkt als een inrichting waartoe een IPPC-installatie behoort. Dit houdt in dat u bij uw aanvraag veel meer informatie en onderbouwingen moet aanleveren. Shredderen voor hergebruik als decoratie of bijvoorbeeld voor het aanleggen van snipperpaden valt onder lichtere regelgeving.

Mengverboden In de nieuwe regelgeving zijn een aantal bijlagen van het LAP geactualiseerd.

Zo is er bij het LAP3 een lijst gevoegd met afvalcategorieën waarvan het ongewenst is dat deze nog langer worden gemengd. In de gehele keten (ontdoener, inzamelaar en verwerker) dienen deze bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen te worden gescheiden en gescheiden te blijven.

Bijlage F.5 van het LAP3 laat zien om welke stoffen het gaat.

Ook het Activiteitenbesluit is aan deze lijst aangepast. Hierin zijn nu de mengverboden opgenomen. Om de afvalinzameling en/of afvalverwerking aan de nieuwe minimumstandaard te laten voldoen, is ook het Besluit inzamelen afvalstoffen op sommige punten aangepast.

Voor iedereen die afvalstoffen verwerkt, is het daarom het raadzaam om het LAP3 inclusief de sectorplannen goed door te nemen. Vragen toegespitst op uw eigen situatie kunt u altijd voorleggen aan CUMELA Advies. Tussen verschillende stoffen en gemeenten kunnen namelijk ook verschillen in uitvoering van de regels bestaan. .

Wet arbeidsmarkt in balans een goede oplossing?

Nu de krapte op de arbeidsmarkt toeneemt, stijgt het aantal vaste contracten. Het Centraal Bureau voor de Statistiek bevestigde onlangs dat het aantal vaste banen voor het eerst sneller is gestegen dan het aantal flexibele banen.

Betekent dit nu dat de flexibiliseringsgolf over zijn hoogtepunt heen is en dat de vaste baan bezig is met een comeback? Paul de Beer, hoogleraar arbeidsverhoudingen, is van mening dat dat niet het geval is. Hij deed onderzoek naar de drijvende krachten achter de groei van flexwerk. Waarom kiezen werkgevers liever voor een flexcontract in plaats van een vast contract?

Eén van de meest voor de hand liggende redenen is de conjunctuur.

In economisch onzekere tijden nemen bedrijven liever personeel aan op een tijdelijk contract dan wanneer het economisch beter gaat.

Toch blijkt dat de conjunctuur maar hooguit een kwart van de groei van flexibel werk verklaart. Er zijn dus andere factoren in het spel.

Vaak wordt gewezen op het rigide karakter van het ontslagrecht en de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte. In Nederland is de ontslagbescherming van vaste krachten relatief strikt. Logisch dat werkgevers dan liever een flexcontract aangaan dan een vast contract.

Dat is ook de inzet van minister Koolmees met zijn Wet arbeidsmarkt in balans. Paul de Beer concludeert op basis van internationaal onderzoek echter dat het verschil in bescherming tussen vaste en flexibele contracten geen verklaring geeft voor het aandeel van flexibele contracten. Spanje heeft bijvoorbeeld wetgeving die flexibele contracten vrij onaantrekkelijk maakt, maar daar zijn meer tijdelijke contracten dan in Nederland. Ook de verplichting om twee jaar loon door te betalen bij ziekte biedt geen houvast.

Kleine bedrijven die een langdurig ziektegeval hebben gehad, hebben relatief gezien meer personeel op tijdelijke contracten. Deze werkgevers hebben echter slechts twee procent van alle werknemers in dienst, dus ook dat kan dus onmogelijk de groei van het flexibele werk verklaren.

Alles overwegende concludeert Paul de Beer dat de Wet arbeidsmarkt in balans weinig effect zal hebben op het gebruik van flexibele arbeid, terwijl dat wel de bedoeling is van de wetgever. De verklaring voor het inzet van flexibel werk moet eerder worden gezocht in keuzes van het management. Dat stuurt meer op rendementsdoelstellingen op korte termijn en wentelt daarom zijn ondernemersrisico af op het personeel.

Sander van Meer, TEKST: Vincent Tijms FOTO: CUMELA Communicatie

teamleider Advies en Arbeidsmarkt

GRONDIG 5 2018

65

ondernemen met

cumela

BEDRIJVIG

Actualiteiten • In het leerjaar 2018-2019 worden er zes lesdagen VOMOL georganiseerd in Noord-Limburg.

• Bij diverse leden werden mooie (bedrijfs)jubilea gevierd. Terecht trotse ondernemers kregen de CUMELA-spelden en -hangertjes uitgereikt.

• In de aanloop naar 25 mei (inwerkingtreding van de AVG) ging meer dan de helft van de vragen die bij de infolijn en aan de bedrijvenadviseurs werden gesteld over de AVG. Bent u er nog niet helemaal uit? Bel de infolijn of kijk op www.cumela.nl/avg.

• CUMELA maakte op de TKD in Almere deel uit van het sectorplein met als thema ‘Leer, werk en onderneem’. De bedrijvenadviseurs namen een flink deel van de bezetting voor hun rekening en spraken veel leden en hun medewerkers.

• Collega Simon Broekstra is begonnen met het bezoeken van de eerste bedrijven in Friesland en Groningen. Hij zal ook u bellen voor een afspraak. Wilt u zo lang niet wachten? Bel gerust zelf om kennis te maken met uw nieuwe bedrijvenadviseur!

NIEUWE LEDEN De afgelopen periode hebben acht bedrijven zich ingeschreven als lid van CUMELA Nederland:

• A.N. VAN IMPELEN WERKHOVEN BV • M. VERWEIJ BV • SJABBE DATEMA VOF • METHORST PROJECTEN BV • NIEUWCO REINIGING EN RIOOLBEHEER • H. MULLINK GROND- EN SLOOPWERKEN • LOONSPUITBEDRIJF DAMEN • LOON- & GRONDVERZETBEDRIJF WIJERS VAN DE STEEG

WERKHOVEN NIEUWER TER AA MENSINGEWEER WOUDENBERG VOLKEL GAANDEREN LANGEWEG APELDOORN

Tussen servet en tafellaken Herkent u ook het gevoel van niet bij de kleintjes, maar ook niet bij de groten te horen? Het gezegde: ‘te groot voor het servet en te klein voor het tafellaken’ beschrijft het gevoel van veel cumelaondernemers. Het is soms het gevoel van Klein Duimpje tegen de reus of misschien wel een soort Calimeroeffect. Kent u hem nog, dat kleine kuikentje? “Zij zijn groot en ik is klein en da’s niet eerlijk, o nee!” Wie voelt niet af en toe het Calimero-effect? Dit gevoel gaat over je te klein of te groot voelen en over gelijkwaardigheid.

Tijdens mijn gesprekken met cumelaondernemers in de regio Zuid-Holland komt dit gevoel vaak ter sprake. Door professionalisering en groei veranderen de bedrijfsomvang, de bedrijfsstructuur en dus ook de rol van de ondernemer. In onze branche gaat dit veelal ongepland. Het bedrijf is te groot geworden om als ondernemer alles zelf te blijven doen, maar te klein om mensen aan te nemen voor werkzaamheden als personeelszaken, planning, administratie, et cetera. Het kunnen loslaten en toevertrouwen aan anderen is daarbij vaak lastig. Nadenken over de omvang van uw onderneming is essentieel om goed grip te blijven houden en zelf aan het roer te kunnen blijven staan. Als bedrijvenadviseur denk ik hierover graag met u mee.

66

GRONDIG 5 2018

Mijn eerste vraag is altijd: wilt u een kleine vis in een grote kom zijn of een grote vis in een kleine kom? De grootte van de kom bepaalt u immers zelf! Hoe groot definieert u uw markt? De grootste snoepwinkel van Barendrecht worden is gemakkelijker te bereiken dan de grootste van Nederland. Dat verschil stelt natuurlijk ook andere eisen aan uw ondernemerschap.

Doe in elk geval waar u goed in bent en zorg dat u daarin de allerbeste wordt. Een zzp’er of een grote servet die zich dagelijks richt op kleine verbeterpunten richting zijn klant creëert groei. Ik heb zelf lang niet altijd ervaren dat een groter bedrijf beter is dan een kleiner. Want wat is beter? Goedkoper?

Sneller? Meer service? Succes is vaak afhankelijk van persoonlijke aandacht, dat maakt het verschil. Sneller een offerte voor elkaar, snellere leveringen, het persoonlijke tintje.

Dat heeft niets met groot of klein te maken, maar alles met persoonlijke inzet.

Kim van der Gaag, bedrijvenadviseur

VAN TREKPAARD NAAR RENPAARD Bent u geĂŻntresseerd in traktoren & optimalisatie?

Kom dan naar ons traktor evenement op 27 of 28 juni in Venray waar onze 6250R, 7310R en 8400R tractoren aanwezig zullen zijn. Kom meer te weten over optimalisate en ervaar zelf welke trekker het beste bij u past!

27 & 28 JUNI VENRAY

Is uw interesse gewekt? Voor meer informatie kunt u contact opnemen via email met TeluijLieke@JohnDeere.com of met uw lokale dealer.

NOTHING RUNS LIKE A DEERE

KUHN ARMKLEPELMAAIERS www.rth.nl

KUHN MULTI-LONGER GII • Comfortabele elektrische proportionele bediening • OPTIview: knik in de arm voor goed zicht op de klepelbak • Duurzame bouw met arm uit hoogwaardig elastisch staal • Hydraulische aanrijbeveiliging met 116° zwenkbereik • STABI-LINK: uniek snelkoppelframe voor stabiele verbinding met trekker Reesink Technische Handel B.V. Woudhuizermark 79, NL-7325 AC Apeldoorn T +31 (0)575 59 94 69 E info@rth.reesink.nl W rth.nl

Interesse?

Neem contact op met uw dealer!