VAKB L AD VOOR ON DER N EMERS I N FOODSPEC IALITEITEN PR IJS: € 5,95
25ste jaargang | nr. 82 | februari 2022
WINKEL Kaas- Notenhuysch Winsum INTERVIEW Gerard Neuteboom over de opvolging BEURS Voorjaars Handelsbeurs Foodspecialiteiten
De op twee na beste kaas van de wereld
CONO-zuivelcoöperatie al 120 jaar duurzaam voor koe, boer en milieu
Verwen je klanten met de lekkerste én de eerlijkste kaas
Je hebt ongetwijfeld je vaste klantenkring. Da’s niet voor niets: ze weten dat ze bij jouw kaaswinkel kunnen rekenen op lekkere kaas mét een goed verhaal. Dan hebben we nog zo’n goed verhaal voor je: CONO-kazen uit de Beemster.
Alles voor de smaak
Niet genetisch gemodificeerd Nog even over CONO
Blije koeien
Voor een duurzame aarde
www.cono.nl
Huizer Kaas-Gilde
01 | 2022 Lekkernijver Inhoud
27
30
Absolute wereldtop
The best of both worlds: Nederlandse kaas, rijpen in Frankrijk. Van der Heiden Kaas won met Eminence Grise de derde plaats op de World Cheese Awards.
22
34
16 18
34
18
En verder
Winkel
Kaasweek
05 Columns
30
22
06 Kort nieuws
Alkmaars Goud
Interview
Johan van der Beek, een warm gastheer voor klanten uit heel Noord-Nederland.
Alkmaars eigen kaas krijgt langzaam vorm.
Nationale Kaasweek geeft extra impuls in voorjaar.
Rick Brantenaar (pag. 05), Gea van der Puijl (07), Patricia Hoogstraaten (8), Martijn Droog (11) en Puck Kerkhoven (13). Handelsbeurs, Nationale Competities, BKKC, en nog veel meer nieuws.
15 Vakcentrum Informatie
Gerard Neuteboom en Ingeborg van den Heuvel over opvolging.
16 Voorjaars Handelsbeurs 25 ste jaargang
Cover
| nr. 82 | februari 2022
Het wat, waarom en hoe van deze nieuwe ontmoetingsplaats.
VOOR ON DER N EMER
S I N FOOD SPEC IALIT
EITEN PR IJS: € 5,95
20 Actie voor KiKa
VAKB L AD
Eminence Grise: mooie kaas, mooie campagne, mooie prijs en mooie reacties.
MyCCP en Verzuimbegeleiding.
WIN KEL Kaas- Note nhuysch Winsum INTERVIEW Gerard Neut eboom over de opvo lging BEURS Voorjaars Han Foodspecialite delsbeurs iten
De op tw ee na beste kaas van de wereld
Wat kan een ondernemer met acties voor het goede doel?
38 Colofon
Onze eigen productinformatie. 3
Rode uienringen, gedroogde cranberries, rozemarijn
Gezonde borrelhapjes met Tête de Moine AOP Zonnebloem-, pompoenpitten, mosterdzaad
Druiven Compote van vijgen en granaatappel
Gekonfijte kumquats
Gerookte zalm, pickels, radijsjes Champignons en roze peper
Bosvruchten en vijgen
Kruidkoek Eetbare bloemen
Ontdek al onze recepten op www.kaasuitzwitserland.be
Kaas uit Zwitserland. Zwitsers. Natuurlijk.
www.kaasuitzwitserland.nl
2 Column
Branche in beweging “De branche is lekker in beweging”, hoorde ik onlangs een foodspecialist zeggen. Op mijn vraag hoe ik die uitspraak nu moest interpreteren vertelde hij mij dat het volgens hem goed gaat in de branche omdat het al langere tijd lekker druk is. Ik heb het gesprek tot mij genomen en stelde mijzelf de vraag of dat nu echt wel “in beweging” is? Ik kwam er al gauw achter dat ik een andere mening ben toegedaan, want met “in beweging” bedoel ik meer het kijken naar de toekomst. Welke kansen, maar vooral bedreigingen zie ik op ons afkomen en hoe gaan we daarmee om? Of de transitie van adverteren in het plaatselijke suffertje en stoepborden naar digitale aanwezigheid, of inspelen op wensen van de consument en daar wellicht het assortiment of zelfs het bedrijfsmodel op aanpassen. Nu weet ik uit ervaring hoe lastig het is om je in je spaarzame vrije tijd over dit soort zaken te buigen, maar tegelijkertijd zeg ik dat je jezelf én je bedrijf tekortdoet. Want als ik op de man/vrouw afvraag of je liever proactief of reactief werkt, weet ik zeker dat jij proactief zult roepen. Een spagaat dus waar je wel wat mee kan, of misschien zelfs waar je wat mee moet doen. Zeker de foodspecialisten die sinds het uitbreken van de pandemie achteruit zijn gegaan in omzet doordat de high traffic gebieden als binnen steden, toeristengebieden etc. bijna uitgestorven waren, konden niet anders dan creatief worden om toch omzet te genereren en hun verdienmodel te waarborgen. Prachtige voorbeelden daarvan heb ik via social media voorbij zien komen, zoals van Anton en Willie van de Zuivelhoeve in Leeuwarden. Na de eerste lockdown hebben zij zich ingezet op bezorging, door via de digitale snelweg te communiceren dat men hun lekkers kon bestellen en het thuis werd gebracht. Deze actie werd zó goed opgepakt door klanten én door nieuwe klanten dat het nog een hele klus was om alles voor elkaar te krijgen en het werden heel vaak heel lange dagen. Maar spijt hebben ze allerminst, ze hebben hun bedrijfsvoering erop aangepast en een nieuwe website heeft ze nog veel meer gebracht. Dat geeft te denken toch, of niet? Gun jezelf tijd om te leren waar jouw kansen liggen en vergeet dan vooral die digitale snelweg niet met je website en social mediakanalen. Die kan je redelijk eenvoudig voor je laten werken, wat een extra stuk omzet kan opleveren. Rick Brantenaar Directeur Stichting Foodspecialiteiten Nederland
‘ Gun jezelf tijd om te leren waar jouw kansen liggen’ 5
Kort nieuws
Nationale Competities van start Vierentwintig gecertificeerde ondernemers met een foodspecialiteitenwinkel zijn begin deze maand gestart in een strijd om drie felbegeerde titels: Nederlands Beste Kaasspeciaalzaak, Nederlands Beste Foodspecialist Buitenlandse Kaas en Nederlands Beste Foodspecialist Speciaal Bieren. Een deskundige vakjury beoordeelt de deelnemende winkels onder meer op hun visie op het vak en de branche, het ondernemings- en winkelmanagement, hygiëne en versheid, het vakmanschap, voorlichting richting de klant en de perfor-
BKKC op maandag 4 april De 24e editie van het Buitenlands Kaaskeur Concours (BKKC) is verplaatst naar maandag 4 april 2022. Het Guilde des Maîtres Fromagers aux Pays-Bas nodigt kaasverkopend Nederland van harte uit op 4 april in de Kalkovens van Hotel Fletcher te Huizen. Met deze keuring kunt u achter uw eigen proefplank met twaalf kaassoorten uw kennis van buitenlandse kaas testen en verbeteren. Deelnemers moeten een oordeel geven over de naam van de kaas, soort of type kaas, de melksoort, de melkbehandeling, het vetgehalte en de kwaliteit. Met het concours wordt bepaald wie zich het komende jaar de beste proever van buitenlandse kaas mag noemen. De winnaars van de eerste, tweede en derde prijs krijgen uit handen van het bestuur - in vol ornaat gestoken - in hun eigen winkel/bedrijf hun prijs overhandigd. Voor de nummer 1 is er ook de prestigieuze Hubert van der Weegen-bokaal. Een nieuw onderdeel is de toekenning van de award voor het Young Talent van 2022, voor deelnemers die nog niet zo heel lang in de kaas werkzaam zijn. Dit jong talent neemt deel aan de wedstrijden, maar ook aan de workshop ‘Buitenlandse kaas, nou en?!’ Deelnemers aan het BKKC doen gelijk ook mee aan de presentatie 'Proeven! Langer dan je neus is', waarin het Kaasgilde een podium geeft aan Nederlandse makers van kaas met een buitenlandse twist. www.kaasgilde.nl
6 Lekkernijver 82
mance van de winkel. De mystery shopper bezoekt de winkel en beoordeelt onder andere het aanbod, de winkeluitstraling en de behandeling in de winkel. Op dinsdag 15 maart worden de finalisten in de drie categorieën bekendgemaakt, nadat alle deelnemers zijn bezocht door een onafhankelijke vakjury en mystery shoppers. De finaleronde wordt uitgevoerd door nieuwe vakjuryleden en mystery shoppers. Op maandag 25 april worden de winnaars bekend gemaakt op het jaarlijkse Branche-Event Foodspecialiteiten.
De Kaasfabriek op nieuwe locatie De Kaasfabriek is afgelopen oktober naar een grotere locatie in kaasstad Woerden verhuisd. “Op de oude locatie groeiden we volledig uit ons jasje”, verklaart eigenaar Erik van Dam. Binnenkort hoopt De Kaasfabriek een open huis te houden. U vindt De Kaasfabriek nu op de Steinhagenseweg 8 in Woerden. Mike Bos (foto) is sinds kort een nieuw gezicht in de buitendienst van De Kaasfabriek. Mike is verantwoordelijk voor de verkoop in het zuiden van Nederland. Hij heeft de nodige ervaring opgedaan bij De Mannen van Kaas en bij Hanos in Amsterdam. U kunt Mike bereiken op 06- 25 20 04 97.
2 Salon du Fromage 2022 De Franse vakbeurs Salon du Fromage wordt dit jaar gehouden van zondag 27 februari tot en met woensdag 2 maart, opnieuw in Paris Expo Porte de Versailles. De vorige editie van de Salon du Fromage viel vlak voor het uitbreken van de pandemie in Europa. Nu, twee jaar later, lijkt diezelfde Salon een van de eerste vakbeurzen te zijn die weer normaal kan worden bezocht in de post-corona periode. Net als in Nederland gaat het ook in Frankrijk niet slecht met de detailhandel in kaas. “Deze zeer bijzondere periode heeft de belangstelling van de consument voor kwaliteits producten en plaatselijke winkels versterkt. Een niet te verwaarlozen zakelijke kans voor vakmensen uit de sector," stelt Chantal de Lamotte, directeur van de Salon du Fromage et des Produits Laitiers. De Salon kent 300 exposanten en 8.500 bezoekers uit 56 landen. En hoewel er genoeg Franse producten zijn, is de Salon du Fromage et des Produits Laitiers er altijd op gespitst buitenlandse kazen te promoten. In 2022 zal de show de nadruk leggen op Italiaanse kazen en zuivelproducten. De Salon du Fromage is altijd een bijzondere belevenis, en zeker voor vakgenoten uit Nederland makkelijk te bereizen. Zelfs op één dag is een beursbezoek met de Thalys goed te doen. Beter nog is natuurlijk het bezoek te combineren met een hotelovernachting en een bezoek aan Rungis op de andere dag. Vooraf aanmelden is zeer verstandig. Lezers van Lekkernijver kunnen op de website van de Salon kosteloos een badge aanvragen met de promocode VAKCENT22. www.salon-fromage.com
Column
Kaas uit rauwe melk risicovol? Melk voor het maken van rauwmelkse kaas, zoals boerenkaas, wordt niet verhit. Dit betekent dat eventueel aanwezige micro-organismen in de rauwe melk niet worden afgedood. Hoe risicovol is dit eigenlijk? Het drinken van rauwe, niet gepasteuriseerde, melk wordt in verband met het risico op de eventuele aanwezigheid van ziekteverwekkende bacteriën als risicovol gezien. Daarom moet in Nederland bij de verkoop van rauwe melk het advies worden meegegeven om deze melk voor gebruik te koken. Een goede kaas verzuurt tijdens het kaasmaken en ook wordt aan bijna alle kazen zout toegevoegd. Het zout en de verzuring zorgen er beide voor dat micro-organismen minder goed kunnen groeien. Daarnaast wordt er tijdens het kaasmaken veel vocht onttrokken, en ook dat vertraagt de groei van micro-organismen. Mochten er onverhoopt toch ziekteverwekkende micro-organismen in kaas aanwezig zijn dan zijn de omstandigheden in de meeste kazen niet aantrekkelijk voor de groei van deze bacteriën. Daarnaast wordt er toezicht gehouden door de overheid op de veiligheid van producten en laat de producent van kazen gemaakt uit rauwe melk regelmatig de kazen op een aantal ziekteverwekkers onderzoeken. Voldoet de uitslag niet aan de norm dan zal het betreffende product moeten worden vernietigd. Zijn er rauwmelkse kazen die risicovoller zijn? Ja, zachte kazen zijn door de grotere hoeveelheid vocht net iets risicovoller dan de kazen met een wat lager vochtgehalte als de halfharde en harde kazen. Zwangere vrouwen wordt vaak geadviseerd om geen kaas gemaakt uit rauwe melk te eten tijdens hun zwangerschap. Dit heeft te maken met het risico op de eventuele aanwezigheid van de listeriabacterie. Listeriabacteriën kunnen, als ze in hogere aantallen geconsumeerd worden, een miskraam veroorzaken. Deze bacteriën kunnen overal in de natuur voorkomen en ook in rauwe melk. Door pasteuriseren gaat listeria dood. De omstandigheden in een (half)harde kaas met een gladde droge korst zijn dusdanig dat deze bacterie daar slecht kan uitgroeien. Omdat deze bacterie wel zou kunnen groeien op de korst van een zachte kaas met bacteriën of schimmels op de korst, is het eten van dergelijke kazen tijdens de zwangerschap risicovoller. De kans dat deze laatste kazen daadwerkelijk een te grote hoeveelheid listeria bevatten is overigens gelukkig erg klein omdat natuurlijk elke producent er alles aan zal doen om de aanwezigheid van deze bacterie te voorkomen. Gea van der Puijl Adviseur voor de boerderijzuivelsector
7
2
Column
Tijd voor actie
Olie bij de wijn
Als het goed is, is bij het lezen van deze column Nederland nog steeds “open” en kan iedereen weer vooruitkijken. Voor de foodspecialisten is de belangrijke vraag: hoe houden wij de consumentengang naar onze winkels vast, nu er weer andere verleidingen zijn zoals cultuur en horeca. Dat er geen angst is voor hun heropening, blijkt duidelijk uit de recente medewerking van velen van jullie om posters op te hangen om te pleiten voor de heropening van het totale winkelgebied. Chapeau! Maar wat er nu moet gebeuren is zichtbaar blijven voor de consument. Hou contact met hen, met name via social media. Ik roep het al jaren! Vind je het zelf niet leuk dat digitale - dat kan best - maar het hoort onlosmakelijk bij je ondernemerschap. Wellicht ziet een medewerker hier wel de lol van in. Er is een gratis e-learningpakket! Maak daar zelf gebruik van of geef een medewerker die opdracht, zeker als deze thuis in quarantaine zit (andere e-learnings zijn dan ook handig te volgen!).
Het jonge ondernemerstel Bennie & Charmaine Avenant (foto) bezitten in Vredendal aan de Westkust van Zuid-Afrika zo’n 6.000 olijfbomen van verschillende soorten: Frantoio, Coratina, Mission, Arbequina, Picqual, Koroneiki en FS17 Medium. Bovendien zijn ze gezegend met perfecte groeiomstandigheden onder de zonnige Afrikaanse luchten. De mix van de verschillende soorten olijfbomen zorgt voor een uitgebalanceerde smaak Extra Virgin olijfolie van grote intensiteit. De merknaam: Namaqua. Voor Wijnimport Jos Rijnaarts een reden om het (toch al uitgebreide) wijnassortiment aan te vullen met een zeer fijne lijn olijfolie en balsamico van Namaqua. Verkrijgbaar in grotere en kleinere flessen en dispensers met kraantje.
De wereld is blijvend veranderd. We moeten rekening houden met het feit dat er opnieuw beperkingen kunnen komen. Beperkingen die ook schade bij ons kunnen aanrichten, zelfs als onze branche open mag blijven. Kijk daarom ook eens goed naar je directe winkelomgeving. Een gebied dat wellicht weer aangepast moet worden om de schade aangebracht door corona en e-commerce weg te werken. Ook dat vraagt om een actieve houding! Het Vakcentrum heeft deskundigen in dienst die actief zijn binnen het platform De Nieuwe Winkelstraat en Lokaal Retail Belang. Neem hierover contact met ons op. De komende maanden bieden ook op andere wijze veel uitdagingen om je ondernemersbelang onder de aandacht te brengen. Bijvoorbeeld direct na de gemeenteraadsverkiezingen in maart. We bereiden inmiddels toolkits voor de winkeliersverenigingen voor, maar je eigen inbreng als winkelier mag zeker niet ontbreken. Daar komen we nog op terug. Na de verkiezingen zijn er veel nieuwe verantwoordelijke politici die zich met de winkelstraat bezighouden. Zij moeten jou ook kennen, als je wil dat ze rekening met je houden. Kortom, het is tijd voor actie. Niet alleen in, maar ook buiten de winkel.
mr. Patricia E.H. Hoogstraaten RAE Directeur Vakcentrum
Tavola 2022 Ook in België staan alle seinen weer op groen voor een bezoek aan de delicatessenbeurs Tavola 2022. De organisatie belooft een ‘doordachte mix van vijfhonderd sterke marktleiders en ambachtelijke producenten’ en een uniek assortiment van premium delicatessen. Van artisanaal tot trendy, van grote volumes tot kleinschaligheid, van toonaangevende bedrijven tot start-ups, van bekende merken tot private labels, van klassiekers tot verrassende ontdekkingen; Tavola gaat het allemaal bieden. Tavola 2022: van zondag 20 tot en met dinsdag 22 maart in Kortrijk Xpo in België. www.tavola-xpo.be
8 Lekkernijver 82
trend setters
fe
dsa
foo
Mix & match
Onze olywood collectie kenmerkt zich door de mooie kleuren en tekeningen in het hout zoals bij olijfhout. Hierdoor is iedere plank uniek qua kleur en tekening. Mix en match de verschillende vormen en afmetingen voor een unieke tafelsetting. De planken zijn gemaakt uit een harde houtsoort en zijn foodsafe, waardoor ze ideaal zijn om als snij- kaas- of tapasplank te gebruiken.
Cadeaupakket Onze collectie stijlvolle geschenkmanden zijn gemaakt van stevig karton en zijn 100% recyclebaar. Vul de mand met onze houtsnippers, wat leuke producten, een folie eromheen en werk af met een mooi lint uit ons assortiment!
The Depot - bekijk ons volledige assortiment op www.thedepot.be
ECO
frien
dly
2 Verburg Kaas is de nieuwe naam De Groot - Verburg gaat verder onder een nieuwe naam: Verburg Kaas. En met een nieuw logo. In het logo staat ‘Sinds 1967’, het jaar waarin vader Verburg start met de verkoop van boter, kaas en eieren vanuit een oranje VW-bus. Met Bas den Hollander senior gaat hij naar weekmarkten en start hij de Zuivelland speciaalzaken, die uiteindelijk weer worden verkocht. Zoon Cees Verburg gaat met zijn vader naar Verbakel & Seggelink (verkopers van buitenlandse kaas), waar ze de verkoop van Hollandse kaas opzetten en het merk Smaaq ontwikkelen. Na een paar jaar gaan vader en zoon weer terug naar Zegveld, waar ze met vader en zoons De Groot in 2001 een nieuwe, moderne kaashandel opstarten: De Groot - Verburg. Twintig jaar later besluit Frank de Groot na goed overleg te stoppen, en gaat het bedrijf verder met de nieuwe naam en Cees Verburg als directeur. www.verburgkaas.nl
Column
Noten als specialisme Noten zijn mijn passie, ze zorgen niet alleen voor het grootste deel van mijn omzet, maar ik vind ze zelf ook echt heerlijk. Ik doe er als notenspecialist dan ook echt alles aan om mijn klanten te laten genieten van de lekkerste en gezonde noten. Dat de noten heerlijk vers en knapperig mijn winkel uitgaan komt allereerst omdat wij de noten dagelijks, in kleine hoeveelheden branden en roosteren; de hele dag door zodat de ‘lokstoffen’ die de afzuiger de straat in blaast mensen verleiden om binnen te komen. Daarnaast heb ik in mijn winkel een klimaatsysteem geïnstalleerd. In mijn winkel ben ik al sinds 2013 'van het gas af' en het systeem dat zorgt voor de verwarming in de winter en de koeling in de zomer kan ook het luchtvochtigheidsgehalte in mijn winkel reguleren. Dus altijd de beste omstandigheden voor de noten. Daarom verkoop ik in mijn delicatessenwinkel geen producten die de luchtvochtigheid kunnen beïnvloeden bevatten of die, erger nog, sterk geuren (kazen bijvoorbeeld). Dat noten deel uitmaken van de ‘Schijf van Vijf’ zullen velen weten, ze maken meer en meer onderdeel uit van maaltijden en gerechten. Daarnaast worden er veel noten genuttigd door het al maar groeiende aantal vegetariërs en veganisten. Verder heeft het Voedingscentrum al een tijdje de campagne 'Eetwissel' waarin onder andere noten als vervanger van chips genoemd worden. Ik maak daar de klanten met regelmaat van bewust door de ‘Eetwissel’ op een stoepbord te zetten. Ook informeer ik mijn klanten graag over de vele, niet alledaagse mogelijkheden om met noten een heerlijk ontbijt, lunch of avondmaal te maken. Het boek ‘Nootje’ van Pascalle Bonnier en Mathijs Kok (ISBN 9789048827855) helpt me daarbij. In dat boek staan ook de heerlijkste tips voor een tussendoortje of een ‘borrelnootje’ in de meest verrassende variaties. En tja… Als passievolle notenspecialist moet ik die recepten en tips natuurlijk ook veelvuldig thuis uitproberen; it’s a tough job… Martijn Droog Ondernemer Noten & Zo, Zutphen
Activiteiten Qualino naar Delinuts Delinuts b.v. uit Ede, handelaar en verpakker van noten en zuidvruchten, heeft per 1 januari 2022 de activiteiten van branchegenoot Qualino b.v. uit Bunschoten-Spakenburg overgenomen. Alle verkoopactiviteiten van Qualino komen onder de naam van Delinuts. Ook verkrijgt Delinuts hierbij eigen verpakkingslijnen op een moderne BRC-gecertificeerde productielocatie. Alle medewerkers van Qualino gaan over naar Delinuts. 11
Kort nieuws
Beste biologische product: Mèkkertaler De biologische geiten-gatenkaas, de Mèkkertaler, gemaakt door De Mèkkerstee in Ouddorp, is uitgeroepen tot het beste biologische product van het jaar 2022. De Mèkkertaler was ingeschreven voor deze keuring en is daarna beoordeeld door het publiek via een stemmingsronde en door een vakjury. De Mèkkerstee behoorde na de stemmingsronde tot de laatste 5 genomineerden. In de Brabanthallen was op woensdag 12 januari de uitreiking van de prijs. De vakjury oordeelde over Mèkkertaler: “Een fantastisch nieuw product in het kaasschap. Een knap staaltje innovatie door noeste arbeid en dat mag beloond worden. Alle principes van de biologische sector komen terug in dit product. Zorg, eerlijkheid en het sociale aspect, het wordt allemaal meegenomen in de productie van deze geitenkaas. Een verhaal dat we vanuit de biologische sector veel vaker mogen vertellen.” www.demekkerstee.nl
ALEXANDERHOEVE ZOEKT FRANCHISERS Momenteel zoeken wij franchisenemers in:
Amsterdam - Gelderlandplein Gorinchem - Binnenstad (winkel incl. bovenwoning) Zoetermeer - Winkelcentrum Meerzicht Heeft u zelf een plan voor een mooie locatie? Twijfel dan ook niet om contact op te nemen. Neem voor meer informatie contact op met Theo van Dijk via 06 - 5313 0439 of mail theo@alexanderhoevekaas.nl U kunt ook vrijblijvend onze vernieuwde kennismakingsbrochure aanvragen. Acquisitie n.a.v. deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.
www.alexanderhoevekaas.nl
Youth is the gift of nature
Age is a work of art Eminence Grise
In Memoriam Jan Boerlage Op 5 december 2021 is Jan Boerlage, oudbestuurslid van de stichting KDWN, op de leeftijd van 87 jaar overleden. “Jan Boerlage was een fantastische vent en goed en betrokken bestuurslid”, vertelt Piet Kruiver, oud-voorzitter van de KDWN. “Bevlogen en altijd inzetbaar. Met de jurering deed hij de meeste jury-bezoeken, en moest er nog een te laat aangemelde winkel snel worden bezocht, dan stond Jan er, onder het motto: ‘Bij ziekte of zeer doet Jantje het weer.’ Hij heeft mij nog eens tien dagen in de winkel vervangen zodat ik op vakantie kon. Zijn specialisme was buitenlandse kaas en vooral wijn. In de kaaswereld is er weer een kenner van lekkers verdwenen.”
12 Lekkernijver 82
Ik wil geen medelijden, ik wil zaken met u doen.
Alexanderhoeve kaas en noten
2 Column Rectificatie column Puck Kerkhoven
Gasten, herfstkaas en voetbalzonen
In het vorige nummer van Lekkernijver is een storende fout geslopen in de column van Puck Kerkhoven. Na de juiste kop en intro is in de productie abusievelijk een verkeerde tekst blijven staan. Daardoor sloeg de hele column nergens op. Hiernaast treft u alsnog de juiste column aan.
Waar de horeca het heeft over gasten, spreken we bij de foodspeciaalzaak van klanten. Wanneer wordt de klant een gast en de gast een klant?
Boska ontvangt predicaat Hofleverancier
Neem nu Arnhem, een leuke hippe horeca- en winkelstad! Studenten en docenten van de Modeontwerp-academie, de Toneelschool, de Architectuur-, Design- en Kunstacademie zorgen voor een vrije, creatieve, innovatieve vibe. Vooral in de voormalige probleemwijk Klarendal, waar het wemelt van de ambachtelijke werkplaatsjes, modeateliers, boetiekjes, galeries, concept-stores en gekke speciaalzaakjes. Voilà! Ik heb hier echt het Parijs-gevoel als we klimmen naar ons einddoel: Sugar Hill bakery en café. Halverwege de heuvel heeft ‘Het Kaaskwartier’ de pui wagenwijd open staan. Op het krijtbord staat reclame voor hun boeren herfstkaas met walnoten. Daar móeten we naar binnen. We ontdekken grote flessen Dikke Prins; zwaar blond bier, van Stadsbrouwerij ‘Durs’, vernoemd naar de plaatselijke, zwaar getatoeëerde voetbalberoemdheid Theo Janssen. Leuk voor bonuszoon en Vitesse fan J., waarmee we die avond hebben afgesproken. Uitbaatster Kristel maakt er een mooi cadeau van met cellofaan, zwarte en gele linten. Tijdens het wachten krijgen we ieder een royale plak herfstkaas met noten, want ze heeft allang door dat wij daar belangstelling voor hebben. “Doe maar een flink stuk, komt wel op.” Aardig dat ze uit zichzelf vertelt dat herfstkaas altijd vol en romig is en licht belegen, omdat het is gemaakt van vette melk van het afgelopen voorjaar. We voelen ons welkom, gezien en eerder gást dan klant.
“Het Predicaat Hofleverancier is de kroon op ons werk!”, aldus Martijn Bos, vierde generatie eigenaar BOSKA Food Tools. Al 125 jaar maakt het familiebedrijf uit Bodegraven kaasschaven, -krullers, -fonduesets en professioneel kaasgereedschap. Dinsdag 1 februari ontving Bos van de commissaris van de Koning in Zuid-Holland Jaap Smit en waarnemend burgemeester van Bodegraven Erik van Heijningen het hofleveranciersschild. Dit schild hoort bij het Predicaat Hofleverancier dat officieel is uitgegeven aan Bos Kaasgereedschappen B.V., de handelsnaam van BOSKA Food Tools. Voor het koningspaar is een echt collectors item gereserveerd, zij ontvangen binnenkort een unieke zwarte kaasschaaf met een kroon van 48 Swarovskikristallen zodat er ook direct letterlijk ‘aan het Hof’ geleverd wordt. Op de zwart-wit foto drie generaties: Joop, Jan Willem en Martijn Bos. Op de kleurenfoto Martijn Bos en Joop Bos met het hofleveranciersschild.
Later die avond maken we het omgekeerde mee; we voelen ons klant in een horecabedrijf. Niet dat dat negatief is, het past bij het concept van ’t Taphuys waar ze méér dan honderd specialbieren en wijnen op tap hebben en waar je álles zelf mag doen. Je laadt een bedrag op je tapkaart, kiest je favoriete bier of wijn, houdt de kaart bij de kraan en tapt exact de hoeveelheid die je wilt, tot op de centiliter nauwkeurig. Het bedrag wordt gelijk afgeschreven van de kaart. Zo kan je nog eens wat proberen en dat is nou net het sterke aan dit concept waar opvallend veel twintigers en dertigers op afkomen. Je maakt kennis met andere bieren en wijnen, leert andere smaken kennen. Uiteraard… hebben ze de Dikke Prins op tap. Mooi, kunnen wij die ook gelijk even proeven. Niet slecht die dikke! Puck Kerkhoven Culinair journalist en bierschrijver
13
Het gouden duo van Lutjewinkel Kaasmakerij
Lutjewinkel Kaasmakerij in de Kop van Noord-Holland bereid al sinds 1916 de lekkerste Noord-Hollandse kazen met wereldfaam. De complete merklijn ‘Oorspronck ®’ is exclusief voor u als specialist in kaas/foodspeciaalzaak. Met als waardevolle aanvulling de topsmaken van Lutjewinkel1916 biedt Lutjewinkel Kaasmakerij u volop kwaliteit en onderscheid.
Voor uitgebreide informatie kunt u contact opnemen bij Zijerveld met Ingeborg van den Heuvel (salesmanager kaasspeciaalzaken), telefoon 06 57 93 49 34, e-mail: i.vandenheuvel@zijerveldfood.nl
LIEFHEBBERS VAN KAAS
verburgkaas.nl
Vakcentrum informatie
Digitale HACCP-administratie verhoogt het werkplezier Foodspecialisten die inmiddels werken met de digitale HACCP-administratie Vakcentrum MyCCP zijn enthousiast over het systeem. Met Vakcentrum MyCCP worden alle registraties die nodig zijn om een hygiënische bedrijfsvoering te garanderen, digitaal vastgelegd. Van goederencontrole bij ontvangst tot de schoonmaaklijsten en de temperaturen in de koelingen. De software bevat de standaard HACCPregistratielijsten die naar wens van de ondernemer op maat gemaakt worden bij de installatie van het systeem.
Voordelen MyCCP voor uw winkel
De CBL Hygiënecode vormt de basis voor het verkopen van veilige levensmiddelen in een hygiënische omgeving. Met Vakcentrum MyCCP wordt het bijhouden van tal van controle lijsten en registratiesystemen en de registratie daarvan een stuk eenvoudiger en efficiënter. • Digitaal voldoen aan hygiëneregistratie, geen papierwerk meer nodig • Flexibel, iedere werknemer kan checklist afwerken op een tablet of mobiele telefoon • Actueel inzicht in taakuitvoering door individuele medewerkers • Heldere rapportage, dashboards en trendanalyses • Te koppelen met temperatuurmetingen • Altijd voorbereid op inspectie NVWA Het Vakcentrum heeft MyCCP al voor een groot deel voor u ingericht en een speciale prijsafspraak gemaakt. Vakcentrumleden betalen voor het basisabonnement €15 per maand in plaats van €20 per maand. Een direct voordeel van €60 per jaar. Wilt u meer informatie of een offerte voor een pakket op maat, stuur dan een e-mail naar reactie@vakcentrum.nl of bel (0348) 41 97 71. “Volautomatische temperatuurregistratie en meldingen borgen de kwaliteit en verhogen het werkplezier. Ik kan het iedereen aanraden.” Erik Stoffelsen (Domburg’s Kaas, Noten & Wijn, Putten).
VAKCENTRUM Voor zelfstandig retailondernemers
Steek even energie in uw energie! Corona heeft niet allen direct gevolgen voor de detailhandel. Ook de energiemarkt verandert als gevolg van de pandemie. Daarnaast hebben internationale geopolitieke ontwikkelingen, politieke besluiten en het sentiment op de markt een belangrijke invloed op de ontwikkeling van de energieprijzen. Het is verstandig nu kritisch naar de energiekosten te kijken. Het kan bijvoorbeeld lonen om te kiezen voor een andere inkoopstrategie (jaarcontract, variabele prijzen of dagmarkt). Ook een goede controle van de jaarafrekening en een analyse van de hoogte van de voorschotten kunnen leiden tot besparingen. Het is dus verstandig even energie te steken in uw energie. De adviseurs van Vakcentrum Energiecollectief kunnen u daarbij ondersteunen. Kijk op www.vakcentrum.nl/energiecollectief of bel (0348) 41 97 71.
Verzuimbegeleiding en -verzekering voor foodspecialisten De Omikron-variant slaat hard toe. En hoewel de effecten van deze variant aanmerkelijk milder zijn dan van zijn voorganger stijgt ook het aantal ziekmeldingen. Met als gevolg extra druk op de medewerkers die wel aanwezig zijn, maar ook extra administratie en eventueel kosten. Het is belangrijk uw zieke medewerker snel en duurzaam weer terug te krijgen op de werkvloer. Het Vakcentrum ZorgPortaal kan daarbij helpen. Zij zijn al jarenlang specialist in de detailhandel. Met hun expertise helpen ze medewerkers zo snel en verstandig mogelijk weer aan het werk. Zodat de ondernemer zich volledig kan richten op het runnen van het bedrijf, en verzekerd is van een effectieve zorgaanpak die aan alle wettelijke eisen voldoet. De ondernemer krijgt immers steeds meer verantwoordelijkheid op het gebied van arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en re-integratie. Maar ook de medewerkers dragen verantwoordelijkheden in het gehele proces van ziekmelding tot re-integratie. Vakcentrum ZorgPortaal begeleidt werkgevers en werknemers bij het hele traject van ziekteverzuim en re-integratie. Vakcentrum ZorgPortaal biedt ook een verzuimverzekering op maat voor foodspecialiteitenwinkels. De verzuimverzekering sluit naadloos aan bij de verplichtingen uit de CAO voor het Levensmiddelenbedrijf. De verzekering biedt een uitgebreide dekking voor loondoorbetaling door ziekte, een uitkering bij overlijden, een aanvulling op de WGA uitkering en een toeslag op de vervroegde IVA. Daarnaast kent de verzekering een volledige vergoeding van de re-integratiekosten en van de vergoedingen van het 1e en 2e spoor. De verzuimverzekering via Vakcentrum ZorgPortaal is daarmee uitgebreider dan de MKB Verzuim-ontzorgverzekering. Kijk voor meer informatie op www.vakcentrum.nl/ZorgPortaal of bel (0348) 41 97 71. 15
Voorjaars Handelsbeurs
Nieuwe vakbeurs voor foodspecialisten:
Voorjaars Handelsbeurs Foodspecialiteiten Vorig jaar lagen de plannen al op tafel, maar corona zette toen nog alles op slot. Dit jaar gaat hij dan echt van start: de Voorjaars Handelsbeurs Foodspecialiteiten. Een compacte beurs gericht op handel, met een breed aanbod aan foodspecialiteiten.
A
l sinds jaar en dag organiseren diverse groothandels, leveranciers en merken in het voorjaar een eigen voorjaarsbeurs. Soms alleen, soms in kleinschalige samenwerking. Het zijn goede initiatieven om de eigen klantenkring de voorjaarsassortimenten te tonen en om acties rond de feestdagen in de lente aan te wakkeren. Doordat verschillende leveranciers de voordelen zien van zo’n ontmoetingsplek in het voorjaar, wordt er eigenlijk van ondernemers gevraagd om op meerdere dagen meerdere locaties te bezoeken. Dat kan natuurlijk slimmer. Breng al deze initiatieven samen, zodat de ondernemer in één keer verschillende van zijn leveranciers kan bezoeken, 16 Lekkernijver 82
om zo gevoed met nieuwe handel en nieuwe afspraken de verkoopperiode tot aan de zomer goed voorbereid tegemoet te treden. Daarom komt de organisatie van de internationale Vakbeurs Foodspecialiteiten centraal in Nederland met een voorjaarsbeurs waar grote merken, kleine merken en groothandels contact kunnen leggen met ondernemers die werken met foodspecialiteiten: ondernemers met een eigen foodspeciaalzaak, of ondernemers en inkopers uit horeca en foodservice. De naam van de nieuwe beurs: Voorjaars Handelsbeurs Foodspecialiteiten. De opzet van deze handelsbeurs is vooral gericht op de feestdagen van het voorjaar zoals Pasen, Pinksteren, Hemelvaart, Vaderdag en Moederdag. De beurs heeft het karakter van een “Cash & Carry”-beurs; het gaat om handel drijven en inkopen gericht op die feestdagen.
Voorjaars Handelsbeurs
Impressie van de beursvloer tijdens de Voorjaars Handelsbeurs Foodspecialiteiten.
Expo Houten
De Voorjaars Handelsbeurs Foodspecialiteiten wordt gehouden op maandag 14 en dinsdag 15 maart 2022. Expo Houten is ook voor deze beurs een zeer geschikte, en goed bereikbare locatie. De beurs is op beide dagen geopend van 10:00 uur tot 18:00 uur. Voor wat betreft de corona-maatregelen conformeert de organisatie zich aan de RIVM-richtlijnen. De meest recente informatie over de Voorjaars Handelsbeurs Foodspecialiteiten vindt u op www.voorjaarsbeursfood specialiteiten.nl. 7
17
Kaaswinkels in het zonnetje Op maandag 14 maart start de Nationale Kaasweek 2022, het gezamenlijke initiatief om de verkoop van kwaliteitskazen op de markt, in kaasspeciaalzaken en andere foodspecialiteitenwinkels een extra stimulans te geven. Waarom is dat zo belangrijk? We vragen het aan de hoofdsponsor, CONO Kaasmakers.
“B
ij CONO Kaasmakers vonden we het destijds - en dat vinden we nog steeds - een geweldig idee om met de Nationale Kaasweek de kaasspeciaalzaken eens extra in het zonnetje te zetten”, zegt Dirk de Mik, Verkoopadviseur Handel Nederland bij CONO. “De kaaswinkels hadden deze ondersteuning toen hard nodig, omdat deze winkels uit het gezichtsveld van de consumenten verdwenen. De vluchtige consument koos massaal voor gemak. Mede door de Nationale Kaasweek is de consument weer geattendeerd en in contact gekomen met de kaas-en delicatessenwinkels.”
Waarom heeft CONO besloten hoofdsponsor van dit initiatief te worden?
De Mik: “De grondlegger van de Nationale Kaasweek was destijds Erik van Dam, eigenaar van De Kaasfabriek. Omdat we het zo’n goed initiatief vinden wilde CONO graag zijn medewerking hieraan verlenen. In goed overleg is die samenwerking opgezet. We hebben meerdere jaren samen de kar getrokken. In 2019 is in goed overleg de Nationale Kaasweek overgedragen aan het Vakcentrum Foodspecialiteiten." 18 Lekkernijver 82
Wat vinden jullie van de nieuwe structuur in de samenwerking?
Renate van Dijk, Brandmanager Handel Benelux: “De organisatie achter de Nationale Kaasweek ligt nu bij het Vakcentrum Foodspecialiteiten en daar hoort het ook. Het Vakcentrum Foodspecialiteiten is ook het overkoepelend orgaan voor de foodspecialiteitenwinkels in Nederland. De samenwerking is prima en waar nodig ondersteunen we elkaar. CONO is als hoofdsponsor nog steeds zeer betrokken. Overigens: sinds 2020 kan de ambulante handel zich ook aanmelden voor deelname aan de Nationale Kaasweek.”
De Nationale Kaasweek is een stimulans voor de speciaalzaak. Hoe belangrijk is de speciaalzaak voor CONO?
De Mik: “Heel belangrijk. CONO is jarenlang hofleverancier binnen de ambulante handel en de kaasspeciaalzaken. Een groot deel van de kaas uit onze kaasmakerij gaat naar deze winkels toe. Binnen het traditionele kanaal worden vele varianten CONO-kazen verkocht. Zo’n 35 jaar geleden werden onze kilo’s kaas nog gelijkmatig verdeeld: 50 procent ging naar de retail en 50 procent naar het traditionele kanaal, de speciaalzaak en ambulante handel. Door de jaren heen is deze verhouding scheefgegroeid. Doordat er jarenlang een
Nationale Kaasweek terugloop is geweest van het aantal kaas- en delicatessenwinkels en consumenten dachten dat de kaaswinkels ‘te duur’ waren, zijn ze massaal afgehaakt. Ze kozen voor mindere kwaliteit, maar meer gemak. De Nationale Kaasweek is een van de manieren om de afhakers weer terug te winnen voor de speciaalzaak.”
Wat is de kijk van CONO op de speciaalzaak op dit moment: hoe gaat het in het algemeen in de branche?
De Mik: “Je durft het eigenlijk niet te zeggen maar Covid 19 heeft de consument weer met twee benen op de aarde gezet. Met het massale thuiswerken heeft de Nederlander de markten, kaasventers en de kaaswinkels weer ontdekt. De verkopen van kaas, zowel Hollandse als buitenlandse kaas, hebben afgelopen jaren een goede omzet plus laten zien. De consumenten weten kwaliteit weer te waarderen en hebben ontdekt dat de specialiteitenwinkels eigenlijk helemaal niet zo duur zijn als ze dachten. Dat heeft de speciaalzaken erg geholpen.”
CONO heeft een groots duurzaamheidsbeleid gestart: hoe belangrijk is dat in dit kader?
Van Dijk: “Ten aanzien van de Nationale Kaasweek heeft dit geen invloed, maar voor de huidige en de nieuw gekomen consument zeker wel. Deze consument is zich zeer bewust van zijn omgeving en hoe duurzaamheid overal een rol in speelt. De kazen van CONO zijn klimaatneutraal geproduceerd, met de belofte dat de productie in 2030 zelfs klimaatpositief zal zijn. CONO werkt keihard om deze belangrijke belofte uitwerking te geven. Zowel het boerenerf als de kaasmakerij, maar ook transport wordt hierbij betrokken. Het hele proces van koe tot consument wordt onder de loep genomen en er wordt steeds gekeken wat we hierin kunnen verbeteren. Tenslotte maken tien kleine stapjes ook een heel grote stap!” 7
Nationale Kaasweek
Van 14 t/m 20 maart 2022 Meer informatie en inschrijvingen: www.kaasweek.nl De Nationale Kaasweek is een initiatief van Vakcentrum Foodspecialiteiten. De organisatie en uitvoering zijn in handen van Stichting Foodspecialiteiten Nederland.
Waarom meedoen? Deelname aan de Nationale Kaasweek 2022 maakt klanten van passanten. Met de slingers, ballonnen, posters en stickers op je producten heeft je winkel ineens een feestelijk uiterlijk. Die variatie zet jouw winkel weer even in het zonnetje. De Nationale Kaasweek is een uitstekend middel om je winkel te onderscheiden van de supermarkt. Met sociale media en posters op het raam trek je die week extra de aandacht. En die aandacht voor jouw winkel straalt ook af op je klanten. Met de gratis premium en een extra aanbieding op je kaas laat je je klanten meedelen in het feest. Met de kleurplaatactie voor de kleintjes geef je papa en mama een extra reden om langs de winkel te gaan. De Nationale Kaasweek 2022 is een mooi extra marketinginstrument. Maak daar gebruik van!
VRAAG NAAR ONZE BOEREN& BOERDERIJKAAS 0348 -820 399 bestelling@dekaasfabriek.nl 19
Met je winkel in actie voor het goede doel Een foodspecialiteitenwinkel blijkt een prima basis om af en toe in actie te komen voor een goed doel. De Stichting Kinderen Kankervrij (KiKa), waar Lekkernijver ook advertentieruimte voor geeft, is een goed voorbeeld. Zo’n actie blijkt niet zo moeilijk op te zetten, maar pas op voor de valkuilen. Marijke Roskam van KiKa geeft enkele tips.
W
anneer Lekkernijver wordt samengesteld blijft er tussen artikelen en advertenties soms wat ruimte over. Die ruimte wordt dan geschonken aan een goed doel in de vorm van een zogenoemde ‘stopperadvertentie’. De komende tijd geeft Lekkernijver die ruimte aan de Stichting Kinderen Kankervrij, of kortweg: KiKa. Bij de start hiervan vertelt Marijke Roskam, medewerker bij KiKa, waarom het werk van KiKa zo belangrijk is en hoe je als ondernemer met een winkel in foodspecialiteiten zelf een campagne kunt starten en samen met je klanten uiting kunt geven aan je sociale betrokkenheid.
Onderzoek
Marijke Roskam: “KiKa werft fondsen om onderzoek naar kinderkanker mogelijk te maken. 20 Lekkernijver 82
We werven huis aan huis, op straat en via vaste donateurs. Maar ook door het organiseren van acties vanuit KiKa, sponsorlopen als ‘Run for KiKa’, Giro di KiKa op de fiets, schaatsen, en vele andere activiteiten.”
Voor het KWF zijn er ook veel activiteiten voor fondsenwerving. Waarom is het werk van KiKa zo belangrijk, naast die andere fondsen voor kankeronderzoek?
“KiKa richt zich op onderzoek naar kinderkanker. Van het geld van het KWF gaat maar een klein deel naar onderzoek onder kinderen. Maar kinderkanker ontstaat anders en ontwikkelt zich anders dan bij volwassenen. Kinderen hebben ook andere vormen van kanker, en hebben andere behandelingen nodig. Dat maakt dat dit eigen onderzoek hard nodig is.” Behalve de door KiKa zelf georganiseerde sponsorcampagnes zijn er ook veel initiatieven van particulieren (vorig jaar in Lekkernijver het verhaal van Piet Kruijver) en kleine ondernemingen, zoals winkels. Marijke doet mee aan sponsorlopen (marathons!) voor KiKa en heeft daarvoor zelf ook een kleine actie opgezet. “Ook kleine acties hebben KiKa geholpen tot
Actie waar we nu staan. We krijgen wel eens grote bedragen uit campagnes of nalatenschappen. Maar de kleine bedragen zijn ook hard nodig. Voor mijn eigen actie heb ik 25 borrelpakketten samengesteld met delicatessen die ik bij leveranciers heb opgevraagd: flessen wijn, zakjes noten, worstjes, zoutjes et cetera. Elk pakket heb ik voor 30 euro verkocht, wat voor KiKa 750 euro heeft opgeleverd. De praktijk leert dat mensen bij zo’n actie graag bijdragen aan het goede doel, maar het vaak ook leuk vinden om er wat voor terug te krijgen. Dat maakt het veel leuker dan alleen maar geld ophalen, maar de steun is dezelfde.”
Tips: • Maak een eigen actiepagina op de website van KiKa. • Gebruik het speciale actie-logo. • Wees transparant: verwijs naar je actiepagina (bijvoorbeeld met een QR-code). • Informeer naar promotiemateriaal. • Sluit je actie af met een symbolische cheque.
De winkel in actie voor KiKa
Een winkel in foodspecialiteiten biedt veel aanknopingspunten voor acties voor het goede doel. Marijke: “Bijvoorbeeld een kaas van de maand, en bij elk pond een euro naar KiKa, speciale seizoenproducten zoals een KiKa-Kerststol, of geschenkenpakketten, die altijd leuk zijn om te geven. Wat ook kan is een collectebus op de toonbank, die je bij KiKa kunt opvragen. Of, nu veel klanten pinnen, kun je misschien een donatieknop op je kassa gebruiken om afgeronde bedragen te doneren aan KiKa. En zoiets hoef je natuurlijk niet het hele jaar te doen.”
Een actie: waar moet je op letten?
“Een actie is eigenlijk heel makkelijk op te starten. Begin met het aanmaken van een actie-pagina op de website van KiKa: www.actievoorkika.nl. Je klanten kunnen dan zien dat
81% kans dat Ellen haar volgende verjaardag kan vieren
het geld ook direct naar KiKa gaat. Zo’n pagina maken gaat heel makkelijk. De teller op de actiepagina houdt bij hoever je campagne al is en jouw actie is dan zichtbaar op de website van KiKa, en je kunt je klanten daarnaar verwijzen, zodat zij zien dat het een echte actie is.” “Gebruik het speciale actie-logo: zo is duidelijk dat het niet een actie is van KiKa zelf, maar een actie voor KiKa. In het verleden zijn er wel acties geweest waarbij mensen het KiKalogo op een pen lieten drukken, waar wij vervolgens vragen over kregen over extra bestellingen of slechte kwaliteit van de pennen. Dat willen we voorkomen.” “Transparantie is erg belangrijk. De klant moet weten dat het geld echt bij KiKa terechtkomt en hoeveel er uiteindelijk is ingezameld. Gebruik daarom nooit een eigen bankrekening, maar het KiKa-nummer via de actiepagina. Gebruik ook geen derde partij voor fondsenwerving; zo voorkom je extra kosten en gaat dus de volledige opbrengst naar het doel waarvoor je actievoert. Een QR-code van je actiepagina kun je gebruiken om je doelgroep de mogelijkheid te geven een extra donatie te doen.” “KiKa verkoopt ook truien (hoodies) met de tekst ‘In actie voor KiKa’, waarmee je je team desgewenst kunt kleden. Deze zijn te bestellen via de webshop. Aan het eind van je campagne kun je een KiKa-vrijwilliger vragen om een symbolische cheque in ontvangst te nemen, voor extra publiciteit voor het gezamenlijke resultaat. Al die informatie kun je opvragen via het mailadres actie@kika.nl. Hier kun je ook aanvragen doen voor een collectebus, voor promotiemateriaal en vlaggen.”
Er kan heel veel
19% kans van niet Op dit moment geneest 81% van de kinderen met kanker. Dat moet en kán beter. Het is ons doel om 100% genezing te halen. Helpt u mee? Met uw steun is onderzoek naar kinderkanker mogelijk en dit is hard nodig. Word donateur, steun KiKa éénmalig of kom in actie. Ga naar www.kika.nl
Marijke: “Naast deze tips zijn er niet zo veel zaken waar je wel of niet aan moet voldoen. KiKa is zeer laagdrempelig, wat ons betreft kan er gewoon heel veel. Afgelopen jaren zijn er duizenden unieke acties voor ons georganiseerd. Twijfel je of een actie wel of niet kan, neem dan gerust contact met ons op. We denken graag met je mee.” 7 Voor alle algemene informatie: info@kika.nl.
Uw steun is dus hard nodig De advertentiecampagne van KiKa.
Het actielogo van KiKa, in ronde en vierkante versie.
21
Interview
Gerard Neuteboom en Ingeborg van den Heuvel.
Neuteboom: al 75 jaar een begrip…
Gerard Neuteboom stopt, de winkels gaan door 22 Lekkernijver 82
Interview
Gerard Neuteboom (68) heeft een ondernemersleven lang gewerkt aan kwaliteitswinkels in kaas en delicatessen. Maar zijn winkels wil hij niet kwijt aan de eerste de beste investeerder of opkoper. “Het is moeilijk om het bedrijf dat je hebt opgebouwd te laten voortbestaan zonder opvolging.” Met gesprekspartner Ingeborg van den Heuvel (Zijerveld) beziet hij het speelveld en de mogelijkheden, die soms ook dichtbij liggen.
A
l in 1947 had de vader van Gerard Neuteboom een kaaswinkel in de Haarlemmerstraat in Leiden. 22 jaar later komt daar een tweede winkel bij in Oegstgeest, in 1969. Die tweede winkel gaat dan al veel meer over kaas en delicatessen. Gerard, een van acht kinderen, gaat naar de kruideniersvakschool in Utrecht en is zestien jaar als hij van school komt. In Katwijk wordt hij (een jonge) assistentbedrijfsleider in een supermarkt. Dan roept zijn vader hem terug. In de Merenwijk, een nieuwbouwwijk in Leiden, komt een noodsupermarkt die Gerard moet gaan leiden, want hij heeft alle diploma’s. Het is lang niet de supermarkt waar hij vandaan komt, maar de wijk groeit zo snel dat het al gauw extreem druk wordt. “Het leek wel of er elke week een flat bij kwam.” Wanneer er begonnen wordt met winkelcentrum De Kopermolen wil Gerard daar een echte supermarkt met versafdelingen beginnen. “Maar daar was geen geld voor, en wij hadden geen connecties met de grote bedrijven. Een kaas- en delicatessenwinkel, dat kon wel, zoals de zaak in Oegstgeest. Het was de begintijd van de speciaalzaken, rond 1974. Met Hollandse kazen, patés, goede vleeswaren, noten, buitenlandse kaas en een groot assortiment wijnen. Dat was nog wel even wennen: ik zag voor het eerst ongebrande vliespinda’s en dacht dat het bruine bonen waren.” De naam Neuteboom draagt bij aan de bekendheid. Nieuwe winkels volgen in Voorschoten, Den Haag, Hazerswoude, Leiderdorp en Voorhout tot uiteindelijk zeven speciaalzaken met de naam Neuteboom Kaas - Verswereld, een kleine compacte franchiseketen met een familiare sfeer. Nu is Gerard Neuteboom 68. Het is tijd om te stoppen. “Nou ja, stoppen, het is een leeftijd waarop je je maatregelen moet nemen voor een overname. Mijn drie dochters gaan het niet doen. Ik heb het mijn bedrijfsleiders gevraagd, maar zij zijn tevreden in hun huidige rol. Alles is te verkopen natuurlijk, maar wat is dan de juiste oplossing? Je bent trots op wat je hebt opgebouwd, en als dat kan worden voortgezet...”
Dan komt hij uit bij Ingeborg van den Heuvel. Ze kennen elkaar al ruim twintig jaar van het Kaasgilde en omdat Ingeborg ‘in between jobs’ geniet van een lang verdiende vakantie, verdiept ze zich in de zaak van Gerard. Het is een passie die voortkomt uit het werken in eigen kaaswinkels en de franchiseketens waar zij jarenlange werkervaring heeft opgebouwd. Na de verkoop van de Kaas en Zo-winkels van Bas den Hollander kwam een moment van bezinning. Ingeborg: “Ooit werkte ik zelf in een kaaswinkel, haalde mijn ondernemersen vakdiploma’s en exploiteerde ik er met succes op diverse plekken in het land. Toch was het niet steeds het geld dat mij tevredenstelde, maar het complete plaatje. De zes P’s moeten kloppen en de 7e P… die van Plezier, die moet altijd bovenaan staan. Doe geen dingen waar je geen plezier in hebt en werk met plezierige mensen.” In 2019 maakt Ingeborg de overstap naar de groothandelszijde, waar ze haar kennis en kunde ten dienste wil stellen van veel meer winkels. De foodspeciaalzaken dreigen net als groenteboeren uit te sterven in Nederland en dat mag niet gebeuren, vindt ze. “Ik wil ondernemers helpen een goed rendabele winkel te voeren met een uitstekend assortiment.” Vanuit haar baan bij Zijerveld werkt ze voor kaasspeciaal zaken en ambulante markten in Nederland, met een visie die uitgaat van de kracht van veelzijdigheid in de winkelstraten. “Want of je nu aangesloten bent bij een franchiseorganisatie of volledig zelfstandig bent, voor ieder is er plek. Ik zie daarin een groot verschil in mentaliteit, bevlogenheid, vakmanschap en passie bij de diverse ondernemers. En dat is niet erg, maar dat maakt wel het verschil.”
Waarom dan?
Gerard Neuteboom: “Een vrije ondernemer kan zijn eigen ziel in de winkel stoppen. Onze winkels in Voorhout, Hazerswoude, Leiderdorp en Leiden zijn vier winkels die dicht bij elkaar zitten, maar elk een heel verschillend publiek dienen. Daar kun je niet één formule op loslaten, dan klopt het niet. Die zeven winkels van ons hadden wel één naam, maar met redelijk verschillende assortimenten.” Ingeborg van den Heuvel: “Ook onder franchisenemers zitten heel goede ondernemers. En voor winkeliers die ontzorgd willen worden is de franchiseorganisatie juist de ultieme manier om te ondernemen. Zij gedijen beter met die structuren en varen wel bij een formule-aanpak. Zuivelhoeve is bijvoorbeeld sterk vooruitstrevend in het aanpassen van het beleid op de nieuwe en lokale consument. Alexanderhoeve, groot geworden 23
Interview
‘De zes P’s moeten kloppen en de 7e P… die van Plezier, die moet altijd bovenaan staan’ door diverse overnames, heeft ook zijn eigen specifieke kenmerken. Maar wat maakt een winkelstraat nu echt uniek? Dat is toch wel de aanwezigheid van echt ambachtelijke, lokale en bevlogen vaklieden.”
Hoe moet het nu verder met de winkels van Neuteboom?
Gerard: “Ik was enig moment in gesprek met Ingeborg over mijn toekomst en over goede verkoopmogelijkheden van mijn winkels en mijn bedrijf. Twee winkels, in Leiden en Leiderdorp, zijn eigen winkels met een bedrijfsleider erin. En mijn wens was het bedrijf voort te zetten onder een nieuwe eigenaar, met dezelfde naam en assortimenten. Bij verkoop aan een grotere organisatie blijft er alleen een verkooppunt over en gaat de ziel van het bedrijf er mijns inziens uit omdat onze assortimenten toch wel zeer uitgebreid zijn. Dat wilde ik mijn trouwe klantenkring niet aandoen. Op prijs hebben we nooit hoeven toegeven, het draait enkel om de kwaliteit. Dat is een beetje het punt: het is moeilijk om het bedrijf dat je zo liefdevol hebt opgebouwd te laten voortbestaan zonder opvolging.”
Wat gebeurt er met de andere winkels?
Gerard: “De overige winkels zijn de afgelopen jaren gestopt, behalve de winkel in Voorhout. Dat is de winkel van mijn broer Ruud. Die is negen jaar jonger, dus die blijft nog wel even. Die vier winkels behouden allemaal de naam Neuteboom KaasVerswereld. Het is geen organisatie met franchisewinkels meer maar het is een samenwerkingsverband voor inkoop, verkoop en marketing met onderling veel connectie. Daardoor kan de naam Neuteboom voor nu en in de toekomst blijven bestaan.”
Toonbank of niet?
Ingeborg: “In Hazerswoude zijn we helemaal opnieuw begonnen. En met zo’n stap komt de essentie van de speciaalzaak weer op de tekentafel. Want er is een tijd geweest dat veel winkels besloten de bedieningstoonbank te verwijderen en met de klant door de winkel te lopen. Maar op sommige punten kun je toch echt beter vanachter een toonbank verkopen. En Covid heeft dat standpunt alleen maar versterkt.”
De echtgenoot van Ingeborg, Jan Willem Blommers, heeft zelf diverse kaaswinkels gehad, nam een sabbatical en bedacht: wat ga ik nu doen? Corona is noodgedwongen een pauze, maar hij wil en zal toch weer ondernemen. Dan komt Neuteboom in beeld. Alleen: twee winkels tegelijk is eigenlijk te veel. Na zorgvuldig wikken en wegen en na overleg met de winkelteams besluit hij op 1 januari 2021 de winkels in Leiden en Leiderdorp over te nemen. In Hazerswoude zit de winkel van franchise-ondernemer Ton Vreeburg. Jarenlang heeft hij zijn eigen invulling gegeven aan Neuteboom Kaas - Verswereld. Er doet zich een mooie gelegenheid voor: Ton wil met pensioen en de naastgelegen supermarkt wil graag uitbreiden. Maar dan verliest Hazerswoude een belangrijke speciaalzaak. Dat mag niet gebeuren… Aan de andere zijde van het winkelcentrum komt ruimte vrij voor een compleet nieuw winkelpand en met akkoord van de gemeente snijdt het mes aan drie kanten. Per 3 januari 2022 opent Neuteboom Kaas- Verswereld met een gloednieuwe, moderne inrichting, hemelsbreed 50 meter verderop. Met als ondernemer ene Jan Willem Blommers, zijn derde winkel in korte tijd, na Leiden en Leiderdorp. Het team van Ton Vreeburg gaat mee naar de nieuwe winkel en Ton zelf draait nog enige tijd mee als ZZP’er. Leuk voor hem en leuk voor de klanten. Ingeborg: “Jan Willem is besmet geraakt met het ‘Gerard-virus’. Hij ziet hoe de winkel teams draaien. En Hazerswoude zo’n fraaie winkel, met een goed team en een mooie klantenkring. Het zou eeuwig zonde zijn als dat verloren zou zijn gegaan. Gerard heeft het afgelopen jaar nog wel de activiteiten op het hoofdkantoor en magazijn, van waaruit de winkels bevoorraad worden en waar de reclameactiviteiten en de (kerst) pakkettenproductie plaatsvinden.” 24 Lekkernijver 82
Jan Willem Blommers, ondernemer met drie Neuteboom-winkels.
Ton en Cock Vreeburg zijn eind 2021 gestopt met hun winkel in Hazerswoude.
Interview
De geheel nieuwe winkel in Hazerswoude-Rijndijk.
De nieuwste verswinkel van Nederland heeft dus ook een toonbank...
Ingeborg: “Inderdaad. Want wat verwacht een klant in de toekomst van een winkel in versspecialiteiten? Als je topkwaliteit verkoopt, is het dan wel zo vanzelfsprekend dat de klant zelf uit een open vitrine raapt? Dat gebeurt bij een patissier ook niet. Een stukje Blu ’61 van € 5,95 per ons; hoeveel klanten pakken dat op of hebben dat al in de hand voor iemand het koopt? Wij gaan voor vers en beleving, voor tijd voor de klant en tijd voor het product. Gerard: “In het jaar 2000 hebben we de winkel in De Kopermolen helemaal verbouwd. Dat jaar de beste speciaalzaak van Nederland. Heel veel in zelfbediening. Maar de eerste opmerking die ik hoorde van een van de klanten was: ‘Jemig, zo kan ik net zo goed naar de supermarkt gaan.’ Ik ben later zelf ook weer voorstander van verkoop uit bediening geworden.” Ingeborg: “De interieurbouwer toen wilde ook graag die zelfbediening. ‘Zet maar een mandje bij de deur, dan gaan ze het zelf vullen.’ En dat dóen consumenten ook wel, maar wat draagt het bij aan de kennis en kunde van de gekozen specialiteiten? Als jij dat contact niet meer hebt, kun je je klant ook niets meer aanbevelen of toelichten. Het hangt heel erg af van de locatie; een toeristenwinkel in Amsterdam kan heel goed af met mandjes en zelfbediening. Maar een echte speciaalzaak moet vasthouden aan dat contact met de klant, met die adviserende en voorlichtende rol en het overbrengen van kennis. Dat blijft de rol van de specialist in het onderscheid met onder andere de supermarkt.” Gerard: “Er is een tijd geweest dat veel mensen ontslagen werden in onder andere de bankensector, die met een zak geld een kaaswinkel zijn begonnen. Maar dat is en was niet genoeg. We moeten winkels houden met de juiste mensen, met passie voor en kennis van het product. Je moet gedreven heid hebben en ervan houden om mensen te verwennen en oprecht te adviseren. Maar ook een persoonlijkheid in je winkel kunnen brengen.”
Maken jullie je zorgen, dat er te veel speciaalzaken komen zonder ziel?
Gerard: “Ik maak me zorgen dat het te gauw één koek wordt, terwijl er eigenlijk behoefte is aan een verband waarin mensen kunnen samenwerken en dingen kunnen delen, maar wel onder hun eigen naam. Goede ondernemers die een gezamen lijk contact kunnen onderhouden en elkaar kunnen versterken. Ik ben ervan overtuigd dat daar een sterke behoefte aan is en wie weet neem ik daar nog het initiatief toe.” Ingeborg: “Vanuit mijn functie is het ontzettend belangrijk dat we kunnen inzetten op de behoeftes van de eindconsument in het land. Wij willen onze klanten helpen hun klanten goed te bedienen. Daar is meer voor nodig dan alleen het ‘droog’ leveren van producten. Kennis, visie en ervaring in de branche is nodig om nu en in de toekomst aantrekkelijke winkelstraten te houden waar publiek graag koopt. Voor alles in het leven geldt: waar te voor staat is niet goed, behalve Tevreden. Ik hoop dat tevreden ondernemers tevreden consumenten blijven maken. Dat is de garantie voor speciaalzaken in de toekomst. 7”
‘Waar te voor staat is niet goed, behalve Tevreden’ 25
The Finest in Food Bezoek onze website www.voetsspecialiteiten.nl Of maak een afspraak voor een bezoek aan onze showroom
@voetsspecialiteiten
/voetsspecialiteiten
T: +31 (0) 73 54 96 881
ERVAAR HET PURE GENIETEN van Ambachtelijke SAPPEN IN VELE SMAAKVARIANTEN
ssee sstttaaarrrttt!! w sseeeiiizzzoooeeennn,, ffrrriiisseen Niieeeuuuw n vvoooooorr pplllaaassttiticiicc? ve v ev e ie i ti t at a na n rn r er e te t lte lt l al a r ar a aa a na n wwdd Beennniiieeeuuuw
SCHULP VRUCHTENSAPPEN | WWW.SCHULP.NL | 0346 - 25 96 30
tel. 088-8543 800 | info@delmo.nl
Alkmaars Goud
Alkmaar zet de volgende stap De kaasmarkt en de kaasdragers van Alkmaar zijn wereldberoemd. Maar Alkmaar heeft geen eigen kaas. Een groep actieve Alkmaarders vindt dat dat zo niet langer kan. Zij hebben het initiatief genomen om een echte hoogwaardige kaas te ontwikkelen, een geheel Alkmaars product. Deel 2: een tweede batch is geproefd en gekeurd.
“W
e willen een eigen, nieuwe kaassoort, de Alkmaarder! Geen toeristische fabriekskaas maar een hoogwaardig product, waarvan wij hopen dat hij wereldwijd net zo bekend wordt als de Alkmaarse kaasmarkt. En die kaas gaan we samen maken! Samen proeven, samen beoordelen, samen verbeteren, net zolang tot het de naam verdient: Alkmaars Goud!” Zo formuleerde een initiatiefgroep - het Alkmaars Kaasgenootschap - de opzet van het project dat Alkmaar zijn eigen kaas moet gaan geven, een top-kaas met een eigen smaak en uiterlijk. Want dat de stad van de wereld beroemde kaasdragers geen eigen kaas heeft, dat steekt.
Gijs Schot
De eerste proefsessie vond plaats in de zomer van 2020. Veel partijen uit de regio zijn dan al betrokken. Ondernemers, liefhebbers van kaas, kaaswinkeliers, Kaasfort Amsterdam voor de rijping (René Koelman met Fort Zuidwijkermeer) en het onderwijs: het Clusius College heeft een eigen opleiding voor kaasmakers en het schoolgebouw leent zich prima voor de tussentijdse bijeenkomsten. Die eerste sessie leverde al een prima kaas, met een markante, zes hoekige vorm, verwijzend naar de zes polders rond Alkmaar, de oudste van de wereld. Hier grazen de koeien (Blaarkop en Holstein) die de melk leveren. 27
Jos Rijnaarts heeft een enorme keuze uit betaalbare, lekkere en onderscheidende wijnen en geschenken.
Dé kaasleverancier voor de betere speciaalzaak, markthandelaar of venter.
Alkmaars Goud
‘Geen goedkope kaas voor op de boterham, meer om goed te proeven’
Eind november was de proefsessie van de tweede batch. Ondernemer Gijs Schot is een van de voorvechters van de nieuwe Alkmaarse kaas. Aan hem de vraag hoe het gaat met de ontwikkeling van Alkmaars Goud. Gijs Schot: “We zitten nu in het derde jaar. De specialisten hadden vooraf gepland dat we drie jaar nodig zouden hebben om tot een definitief recept te komen. Dit was de tweede proefsessie. Dit komend jaar volgt nog een derde batch om te proeven en dan moeten we er zijn, als het goed is.”
Wat heeft deze sessie van november opgeleverd?
“Volgens sommige proevers waren we vorig jaar al klaar, zo goed vonden ze de eerste batch al. Maar dat is wel heel snel. De tweede batch vond ikzelf nog beter, en de derde batch moet straks de kers op de taart vormen. Want we willen echt een onderscheidende kaas maken, die eer doet aan Alkmaar.”
Is de zeshoekige vorm definitief?
“Dat was vanaf het begin het uitgangspunt. In de derde batch willen we die zeshoekige vorm gaan maken. Daarvoor hebben we speciaal gemaakte kaasvaten nodig. De eerste testen zijn gedaan met houten kaasvaten. We testen nu met kunststofvaten en als dat lukt gaan we die in een grote oplage bestellen om er in productie mee aan de slag te gaan.”
Is al duidelijk welke leeftijd de kaas gaat krijgen?
“Het gaat om zes tot zeven maanden, dat zit tegen extra belegen aan. Het is ook een kaas voor ’s avonds. Geen goedkope kaas voor op de boterham, meer om goed te proeven, mooi voor restaurants of een mooie kaasplank thuis. We maken wel een exclusieve kaas.”
Wat zijn de volgende stappen?
“Als we in mei de definitieve batch gaan maken en gaan produceren zullen we vanaf november 2022 kunnen gaan uitleveren aan de kaashandel, voor verkoop aan derden. De eerste kazen zijn voor de deelnemers, die met crowdfunding het initiatief als eersten hebben gesteund. De oplage is echter beperkt, want we produceren alleen met zomermelk van april tot en met september. Op is op. En in 2023 kijken we wat de verkoop heeft gedaan en kunnen we de oplage wellicht verhogen.”
Beelden van de tweede proefsessie. Na een derde sessie later dit jaar zal een keuze worden gemaakt. Eind 2022 zal Alkmaars Goud dan klaar zijn om de markt op te gaan.
“Die verkoop is wel belangrijk, want de flinke investering die we doen in de speciale kaasvaten moet wel worden terugverdiend. Dus we zullen moeten produceren. We willen hem aanbieden aan speciaalzaken en horeca en voorlopig niet aan de supermarkten.” 7 29
Assortiment
Eminence Grise
De derde kaas van de wereld De Tomme Chèvre Grise au Bleu uit de lijn ‘Eminence Grise’ van Van der Heiden Kaas is op de World Cheese Awards uitgeroepen tot de op twee na beste kaas van de wereld. Een geweldige prestatie voor deze kleinere kaashandel, maar ook een impuls waar het bedrijf bewust aan heeft gewerkt.
“W
e werden gebeld door Onno Boersma van de Gemzu, de brancheorganisatie voor de zuivelgroothandel. En Onno zegt: ‘Jongens, dit is serious business, want ik kan me niet herinneren dat een Nederlandse kaas ooit zo hoog is geëindigd op de World Cheese Awards.’” De World Cheese Awards 2021 vond plaats in Oviedo, Spanje, afgelopen november. Meer dan vierduizend kazen werden uit de hele wereld ingezonden naar deze vooraanstaande, jaarlijkse kaaskeuring. Nu worden er nogal wat prijzen uitgedeeld, dus elk jaar komen er wel Nederlandse kazen in aanmerking voor brons, zilver of goud. Bijzonder is het wanneer je kaas bekroond wordt met een ‘Super Gold’. Slechts 88 van die vierduizend komen daarvoor in aanmerking. Van die 88 gaan er zestien naar de finale
30 Lekkernijver 82
selectie. En van die zestien werd de derde plaats toegekend aan deze Hollandse geiten-blauwaderkaas van Eminence Grise. Waar komt deze kaas vandaan? En hadden we die niet al gezien op de Vakbeurs Foodspecialiteiten van 2019? Salesmanager Diederik Slieker heeft alle antwoorden.
Van der Heiden Kaas
Gijs van der Heiden groeit op op de boerderij van zijn ouders in Stolwijk. In 1973 start hij in Bodegraven zijn eigen kaashandel, met kaas van boeren uit de streek, en veel kleine kruideniers als afnemers. In 1996 verhuist het bedrijf naar industrieterrein Broekvelden, het hart van de Nederlandse kaasopslag. In 2001 komt zijn zoon Maarten Jan in de zaak, en die neemt het roer geleidelijk over, tot hij in 2013 de leiding van de zaak geheel draagt. Met Maarten Jan komt de internationale ambitie in het bedrijf en in 2010 start de eerste export. Het assortiment wordt verbreed. De focus ligt nog steeds op boerenkaas en hoge kwaliteit Noord-Hollandse kaas. Internationaal komt daar vraag naar kleine kazen van 4,5 kilo bij, de ‘exportjes’.
Assortiment
Kazen tijdens de rijping.
De buitenlandse handel heeft Van der Heiden in die tijd hard nodig, omdat de Nederlandse vijver druk bevist is. De meeste buurtsupers van weleer zijn verdwenen en de consolidatieslag in levensmiddelenwinkels heeft enkele zeer grote inkooppartijen opgeleverd, waartussen een relatief kleine leverancier moeilijker overleeft. Op de Nederlandse markt is Van der Heiden Kaas vooral actief met een onderscheidend assortiment, gericht op speciaalzaken en ambulante handel. Diederik Slieker: “In 2017 hebben we onszelf de vraag gesteld: is de taart nu werkelijk verdeeld en is er voor ons geen plaats meer? We hebben de proef op de som genomen en in 2018 voor het eerst in bijna twintig jaar weer deelgenomen aan de Vakbeurs Foodspecialiteiten. Onze klanten vonden het leuk dat we er weer stonden. Maar de markt is ook aan het veranderen, omdat de consument is veranderd. Er is meer ruimte voor producten met smaak, producten met een verhaal en een herkenbare oorsprong. Die producten met verhalen hebben wij, dus... Die beursdeelname leverde nieuwe klanten op, uit speciaalzaken en foodservice. En er
Diederik Slieker, salesmanager bij Van der Heiden Kaas.
31
Assortiment
Beelden uit de campagne voor Eminence Grise.
zijn nog voldoende zelfstandig ondernemers die niet bij een van de grote franchiseorganisaties zijn aangesloten. En die zijn nog niet verzadigd en zoeken steeds iets nieuws.” “En toen... namen we begin 2019 Fromagerie Brigitte over, een kleine speler in het midden van het land, met een heel leuk product: de gris-kaas. Nederlandse kaas die in Frankrijk in een speciale grot affineert. De kaas was absoluut een toevoeging aan ons assortiment, maar er was nog geen merknaam, geen spreuk of uitstraling.” “Met het team zijn we aan de slag gegaan. In de basis is het een kaas met een grijze natuurkorst; daar kun je geen etiket op plakken of banderol omheen doen. Daar waar andere kazen opvallen door kleurrijke etiketten, moest voor deze kaas iets anders worden verzonnen. Het werd een pakkende merknaam: ‘Eminence Grise’. De term komt uit het Frans, en refereert naar
‘Youth is the gift of nature, age is a work of art’ de oudere wijzen die achter de koning stonden, de macht achter de troon. Er wordt een treffend citaat geleend van de Poolse dichter Stanislaw Jerzy Lac: ‘Youth is the gift of nature, age is a work of art.’ En vervolgens vinden we een fotomodel, een man die onzes inziens geheel de Eminence Grise uitstraalt. En dan staat de campagne staat als een huis! Maar zo makkelijk leek het vooraf niet: we waren zo gewend aan de Goudse kazen waar je elk label op kon plakken. Het was echt een nieuwe aanpak voor ons. Maar met de kaas en een nieuwe folder zijn we naar de Vakbeurs Foodspecialiteiten van 2019 gegaan en daar konden we het verhaal vertellen van de Eminence Grise.”
Rijping
In de opslag in Bodegraven: bij langere rijping is de natuurkorst verder ontwikkeld.
32 Lekkernijver 82
Het bijzondere aan de Eminence Grise is de productie. De kaas wordt in Nederland gemaakt, in verschillende stijlen en gewicht. De Tomme de Berry is een (rauwmelkse) boerenkaas, ook verkrijgbaar met kruiden, de Tomme Tradition is van gepasteuriseerde koemelk en de Tomme Chèvre is van gepasteuriseerde geitenmelk, ook verkrijgbaar met blauwader. De kaas gaat na productie en enige rijping naar Frankrijk. “De rijping in die Franse grot geeft de kaas het beste van twee werelden: Nederland is goed in kaasmaken en de Fransen zijn (ook) goed in rijpen. In Frankrijk wordt de korst verwijderd. Want de korst is een Nederlandse uitvinding om de kaas zijn vocht (gewicht = geld) vast te laten houden en te beschermen tegen schimmels van buitenaf. In Frankrijk doen ze dat niet, want door de korst stopt de ontwikkeling van de kaas. Als de korst is verwijderd wordt de kaas ingesmeerd met karamel. Dat geeft een milde bescherming tegen de ergste schimmels, en daarna wordt de kaas veelvuldig geborsteld. De karamel is puur ter conservering, voegt geen smaak of zoetje aan de kaas toe, maar laat de culturen die in de rijpingsgrot hangen wel heel langzaam hun invloed uitoefenen op de ontwikke-
Assortiment ling van de kaas. De korst is eetbaar, maar dat hangt af van je eigen smaak. Bovendien is de korst zeer dun, doordat de kaas bij lage temperaturen rijpt. Soms heeft de kaas wel eens een blauw puntje schimmel net onder de korst, maar dat mag bij een natuurlijke rijping.” “Het mooie is dat we van een partij boerenkaas soms de helft naar Frankrijk sturen en de helft hier in Nederland als boerenkaas laten rijpen. Bij terugkomst zie je het verschil: de Nederlandse rijping heeft een veel scherpere kaas gemaakt, terwijl de Eminence Grise dan nog steeds zeer zacht is. De mooiste rijping hebben we echter bij de Tomme Chèvre Grise au Bleu. Waarom? Omdat die geitenkaas en de blauwschimmel in een plastic coating een bittere kaas opleveren. Een smaak die maakt dat veel Nederlanders zeggen: ik lust geen geitenkaas. Door onze Franse rijping wordt die geitenkaas heel mild. En de blauwschimmel, de penicillium roqueforti, kan blijven ademen. Als je die afsluit met een coating gaat hij dood en gaat hij muf en wrang smaken. Deze blauwader blijft leven, en dat geeft die heel zachte, milde smaak. Mijn familie zegt altijd: ‘Alsjeblieft Diederik, geen geitenkaas, en blauwschimmel dat is lust-ik-niet in het kwadraat.’ Maar deze kaas, die vinden ze geweldig lekker. Complimenten dus voor Maarten Jan, dat hij vooraf zag dat dit product een echte toevoeging is voor de Nederlandse markt. Want deze kaas heeft echt niemand.”
De markt op
In september 2019 neemt Van der Heiden Kaas deel aan de Vakbeurs Foodspecialiteiten. Winkeliers die de kaas zien vinden hem prachtig, maar het succes is dan nog beperkt. In de zomer van 2021 zendt Van der Heiden Kaas de Tomme Chèvre Grise au Bleu in naar de World Cheese Awards. De uitslag van die WCA komt pas in november... “De Vakbeurs Foodspecialiteiten van september 2021 was voor ons een megasucces. Met een heel mooie presentatie hebben we heel veel belangstelling gekregen en mooie contacten gelegd. Corona speelde natuurlijk ook een rol in het succes van die beurs, want het gaat met veel winkels in de branche erg goed en na twee jaar was er weer een sterke behoefte aan inspiratie onder de winkeliers. En daar sluit de Eminence Grise met het bijzondere rijpingsverhaal mooi op aan.”
Telefoontje
En dan wordt het november 2021 en komt dat telefoontje van Onno Boersma. Wat heeft dat gedaan, deze derde prijs op de World Cheese Awards, en nogmaals: de op twee na beste kaas van de wereld?
‘Deze blauwader blijft leven, en dat geeft die heel zachte, milde smaak.’
Kazen tijdens de rijping.
“Zo snel mogelijk een persbericht eruit, op je eigen kanalen en naar vakbladen en regionale kranten. Goed uitleggen dat je niet zomaar een prijs hebt. Dat wordt gelezen, en vervolgens gaat de telefoon: winkels en horeca die per se deze kaas willen hebben. Dan gaat het niet meer over de prijs. En bij veel adressen komen we binnen met de grote prijswinnaar Chèvre au Bleu, en vervolgens maken ze het concept compleet met de andere soorten Eminence Grise.”
En nu?
“We blijven ons inschrijven voor kaaskeuringen. Dit jaar hebben we ons ingeschreven voor de WCCC, de World Championship Cheese Contest, om te kijken of we daar een eerste prijs kunnen halen. En we blijven de lijn flink ondersteunen en kijken welke distributeurs of groothandels nog meer geïnteresseerd zijn in een van de beste kazen van de wereld.” 7
World Cheese Awards 2021 Voor de volledigheid nog even die andere topkazen van de wereld. De eerste plek ging naar Olavidia uit Spanje, een vierkante witschimmel van geit met een dun aslaagje in de kern. De tweede plaats was voor een Epoisses van specialist Perrière Berthaut. En, jazeker, de vijfde plek (!) was voor Twentse Bunkerkaas Geit. Well done, Jan-Peter Nijenhuis!
33
Winkel
Kaas- Notenhuysch Winsum:
De noordelijkste kaaswinkel van Nederland
Een kaas- en notenspecialist in hart en nieren, en een warm gastheer voor zijn klanten. Johan van der Beek zit een leven lang in kaas, maar de afgelopen zes jaar, in deze winkel, bevallen zeer goed.
J
ohan van der Beek zit al zijn hele leven in kaas, en voor een groot deel ook in noten. Zijn passie voor kaas begint met een zaterdagbaantje, op de kaasafdeling bij Albert Heijn, daarna in een brood- en kaaswinkel. Al gauw stapt Johan in het ondernemersleven met de huis-aan-huis verkoop van kaas, noten en aanverwante artikelen vanuit zijn verkoopwagen. Het is meteen een doorslaand succes, maar een medische ingreep dwingt hem te stoppen. Bij een kaasgroothandel gaat hij met plezier aan de slag als vertegenwoordiger en in het opzetten van verkoopwagens voor de ambulante handel. Maar het ondernemersbloed blijft kriebelen en hij start een eigen notengroothandel om verkoopwagens te voorzien van verpakte noten.
34 Lekkernijver 82
In 2009 wordt de economische recessie voor Johan een last. Dan groeien de plannen om een vaste eigen winkel te starten, want in verkopen en omgaan met klanten ligt zijn hart. Dan komt in de winkelstraat van Winsum een winkelpand vrij. Het is dan in 2016 en Johan gaat van start met KaasNotenhuysch Winsum. Het pand is groot genoeg om er ook zijn groothandel (Assorti+) in onder te brengen. Die groothandel blijft met veel succes doorlopen. Johan: “Omdat we een andere kwaliteit noten leveren dan anderen. We kiezen voor de top: hazelnoten uit Italië, extra grote cashewnoten, hoogste kwaliteit walnoten uit Amerika, prachtige amandelen uit Spanje en de bruine uit Amerika. Het heeft dan ook zijn eigen prijs, maar als je je klanten het verschil laat zien en proeven weten ze zelf wat ze moeten kiezen.” De groothandel levert voor een groot deel in NoordoostNederland.
Winkel
Johan van der Beek
‘ Ook voor cadeau- en relatiepakketten ben je op het juiste adres’ Soep en quiche
De helft van het pand aan de Hoofdstraat gebruikt Johan voor de winkel, de andere helft gebruikt hij als productieruimte en als magazijn. Het assortiment in de winkel bestaat natuurlijk uit kaas en noten, en verder aanverwante producten, zoals wijn, mosterd en sauzen, vleeswaren en chocolade. “We bieden een groot en vooral onderscheidend assortiment, dat vind ik belangrijk. Ik verkoop geen kazen die je ook in de supermarkt kunt kopen. Dus geen Boursin et cetera. In kaas bieden we meer dan 160 soorten. We werken heel goed samen met Treur Kaas, met wie we een een goede, vertrouwde band hebben.
We verkopen elke week een kaasbox vol. Ook voor cadeau- en relatiepakketten ben je op het juiste adres. Samengesteld zoals de klant dat zelf wil. Niet vooraf gaan maken, want iedereen heeft andere wensen. Alleen op hoogtijdagen moet er wat klaar staan, zodat we door kunnen werken.” Eigen productie is ook een sterk punt van Johan. KaasNotenhuysch Winsum staat in de regio bekend om zijn mosterdsoep, een grote favoriet: de ene week met rookspekjes, de andere week met Groninger worst. Daarnaast elke week ook een andere smaak: kaassoep, aspergesoep of Surinaamse pindasoep. Elke week, op de donderdag gaan de pannen op 35
Ontmoet onze krachtpatsers Mooie, grote boerenkazen en boerderijkazen, dat is onze kracht! Flinke jongens van maar liefst 30 kilo en 60 kilo van jong belegen t/m oud. Vol en karakteristiek van smaak.
Treur Kaas - www.treurkaas.nl - 0348-688941 - info@treurkaas.nl
60 kilo!
Winkel
‘ We zijn eigenlijk een huiskamer voor het dorp’
het vuur en wordt er een slordige 150 liter gemaakt. Zaterdag is alles uitverkocht. “En dan nog bellen klanten zaterdags om half drie nog op: ‘Heb je nog soep?’ Die rijden twintig kilometer voor een laatste emmer soep, en vragen dan gelijk of er nog soep in de diepvries is, want soms maken we wat extra. Met zes liter rijden ze weer terug naar huis.” Het zelf bakken zit hem in het bloed. Zijn fans hebben hem ook gezien tijdens zijn deelname aan het televisieprogramma Heel Holland Bakt. In zijn winkel verkoopt hij dan wel geen zoet gebak, maar hij verrast zijn klanten regelmatig met hartige quiches, Winsumer Kaastoeters, en andere delicatessen uit eigen oven. De reacties van klanten zijn altijd leuk.
Luisterend oor
Kaas- Notenhuysch Winsum heeft een forse regiofunctie en een zeer trouwe klantenkring. “Op vrijdag en zaterdag hebben we continu een rij voor de winkel staan. Als de winkel om 9.00 uur opengaat staan de eerste klanten al te wachten. Die klanten komen van heinde en verre. Klanten uit de stad Groningen komen hier voor de kaas, en uit Delfzijl en Appingedam maar ook vanuit Duitsland weten ze de winkel in Winsum te vinden. Die kopen vier tot zes kilo kaas, en rijden daar gerust zestig kilometer voor. Ze komen voor de kwaliteit in kaas en noten, maar ook voor de ambiance.” Die ambiance vindt Johan heel belangrijk. Alle klanten worden begroet in de winkel. “Al ben je bezig met een klant, als er iemand nieuw binnenkomt wordt deze altijd begroet. Klanten willen gezien worden. Ook een luisterend oor is belangrijk. Even vragen hoe het met iemand gaat als je weet dat hij net iemand verloren heeft of ziek is geweest. Desnoods even naar achteren voor een kop koffie. We zijn eigenlijk een huiskamer voor het dorp. Het is de meerwaarde die je als ondernemer biedt voor een dorp: bij het organiseren van activiteiten, of bij het sponseren van de sportclubs met een waardebon in het krantje. Iedereen vindt dat leuk.” 37
Het
van het land
en dat proef je!
Het jaar goed beginnen met vruchtensap, groentesap of een heerlijke combinatie:
Tavola
• Appelsap • Rode bietensap • Appel-Gembersap Appelmoes, jams, chutneys en nog veel meer lekkers. Mail ons voor het complete assortiment.
Vakbeurs van de fijne en verse voeding
20-21-22 maart 2022
Prof. Zuurlaan 22 • 8256 PE Biddinghuizen Tel: +31 (0) 321 – 33 10 52 verkoop@slandsbeste.nl • www.slandsbeste.nl
Kortrijk Xpo - België
Ontdek een doordachte mix van premium food & drinks van 500 marktleiders en ambachtelijke fabrikanten: een uniek assortiment van geselecteerde delicatessen en heerlijke high-end producten.
www.tavola-xpo.be
Colofon Lekkernijver is een initiatief van het Vakcentrum en wordt uitgegeven door de Stichting Foodspecialiteiten Nederland. Blekerijlaan 1, 3447 GR Woerden T 0348 419 771 F 0348 421 801 E info@foodspecialiteiten.nl I www.foodspecialiteitenwinkels.nl Hoofdredactie Rick Brantenaar, Stichting Foodspecialiteiten Nederland Redactie en productie Blad in Bedrijf Fruitlaan 1, 6515 CA Nijmegen T 06 55 77 24 92 E leokoomen@gmail.com Medewerkers aan dit nummer: Rick Brantenaar, Saskia Brattinga, Patricia Hoogstraaten, Puck Kerkhoven, Leo Koomen, Gea van der Puijl, Evelien de Ruijg. Advertenties Dock35 Media Marcel Koot T 0314 355 852 (direct) F 0314 355 800 (algemeen) E marcel.koot@dock35media.nl
OFF_2112-16607_TAVOLA-2022_Adv_Lekkernijver_92x272_nl.indd 1
27/01/2022 17:06
VAKCENTRUM Voor zelfstandig retailondernemers
Vormgeving Dock35 Marketing Druk Print2Pack, Duiven Lekkernijver is gedrukt met bio-inkt op FSC®-mixed credit papier.
© 2022. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze publicatie mag in enige vorm of op enigerlei wijze worden vermenigvuldigd of vastgelegd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever, redactie en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, maar kunnen niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen op grond van deze informatie.
Winkel
Certificering Naam: Kaas- Notenhuysch Winsum, Johan van der Beek Foodspecialist sinds: “In deze winkel ruim zes jaar, maar zelf zit ik al 32 jaar in kaas.” Het is ook een meerwaarde van een winkelier als hij zich daarnaast inzet voor de maatschappij. Het gaat niet altijd om geld verdienen. Via een contactpersoon van Stichting De Open Hof voor dak- en thuislozen kreeg Johan te horen dat ze zaten te springen om slaapzakken en dekens. “Daar doen we wat mee, dacht ik. Wij gaven voor elke slaapzak een waardebon van vijf euro, te besteden in de winkel. Die actie heeft bijna honderd slaapzakken en dekens opgeleverd! Dik 90 procent van de klanten heeft die bon geweigerd, zodat wij dat extra bedrag ook nog hebben kunnen doneren aan de stichting.” Ander voorbeeld. De Vlielandse Kaasbunker heeft tijdens de lockdown met de kerst een groot probleem: horeca gesloten, geen toeristen en wel veel kaas. Johan ziet het in het nieuws, neemt contact op en koopt een grote partij in. Op Facebook plaatst hij een berichtje: ‘Kaasboer Winsum helpt kaasboer Vlieland.’ Het nieuws haalt de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden. Klanten vinden het prachtig en de kaas is binnen drie weken uitverkocht. En nu zit de kaas vast in het assortiment. En ooit meldde Lekkernijver al eens de speciale fairtrade notenzakjes en wijnzakjes, waarmee Johan een productiebedrijf in Zuid-Afrika ondersteunt. Mensen die Johan kennen zijn al gauw een fan. Een onder nemer tussen zijn klanten, en boordevol energie. “Als je maar ziet waar de handel zit. Je moet kijken door de bril van de consument. Want de consument is ook kieskeurig, die kijkt ook hoe de winkel erbij staat, hoe verzorgd en beleefd het personeel is en hoe het assortiment is. Zes jaar geleden heb ik voor deze winkel gekozen, maar ik ben een driedubbel tevreden en dankbare ondernemer. Het kan niet beter.” 7 Kaas- Notenhuysch Winsum Johan van der Beek Hoofdstraat Obergum 36A 9951 EM Winsum www.kaasnotenhuyschwinsum.nl
Gecertificeerd sinds: “Direct vanaf de start van de winkel, al zes jaar.” Waarom gecertificeerd: “Het is een controlesysteem voor je eigen bedrijfsvoering en voor je hygiëne. Het helpt om jezelf een spiegel voor te houden, zodat je ziet op welke punten het nog net even scherper kan. En je krijgt tips van de controleur over hoe het op sommige punten ook anders kan.” Sterk punt van de certificering: “De nieuwe opzet is een sterke verbetering. Een extern persoon gaat alle aspecten van je winkel langs.” Kan de certificering nog beter: “Soms is de kritiek niet helemaal op zijn plaats. We krijgen een aanmerking over het feit dat we geen waar buiten hebben uitgestald. Maar we hebben hier brutale kraaien die mijn verpakkingen openscheuren. Dat is vervelend, maar de voor de hand liggende keuze is dan de waar binnen te leggen.” Moet iedere foodspecialist certificeren: “Dat zou eigenlijk wel moeten, ja. Er zijn ook veel aanbieders die hun klanten niet altijd de juiste informatie geven, of sjoemelen met tht-data.” Kan het kroontje van de certificering een keurmerk worden? “Ja, dat is het nu al. Ik plak de zegel op elke lasnaad van een vacuüm stuk kaas: zo zien ze thuis elke keer dat wij echt gecertificeerd zijn. Ik zou het kroontje zó boven op de naam van mijn winkel zetten.”
39
WINNAAR
1 PRIJS e
Biologisch product van het jaar
VERKRIJGBAAR BIJ DIVERSE KAASHANDELAREN IN NEDERLAND!
“Mèkkertaler, de geitengatenkaas van biologische kaasproducent Mèkkerstee is live vanuit de studio van de Bio-kennisweek uitgeroepen tot winnaar van de jaarlijkse Bio-productverkiezing. De vakjury koos de nieuwe, unieke biologische geitengatenkaas als winnaar uit totaal 31 productinzendingen. Het bereiden van biologische geitenkaas met mooie gaten is een vak apart.” Lees het volledige jury-oordeel op www.bioproductvanhetjaar.nl
Heeft u interesse? Bestel een gratis proefpakket
mèkkertaler Buutegeweun lekker! Hofdijksweg 34, Ouddorp (ZH) • t 0187 68 40 50 • www.demekkerstee.nl